1 - 2 · 1.2.2 หน้าที่ของหน่วยตรวจสอบภายใน 1. สอบทานและประเมินความเสี่ยงและระบบการควบคุมภายในที่เกี่ยวกับการก

1 - 2

คมอการปฏบตงานของคณะกรรมการตรวจสอบในรฐวสาหกจ (ฉบบปรบปรง ป 2555)

บทน ำ

ตามทส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง ไดจดท า

คมอการปฏบตงานการตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ พ.ศ. 2546 เพอใชเปนแนวทาง

ประกอบการปฏบตตามระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ

พ.ศ. 2538 และเพอใหผตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจใชเปนแนวทางดานการตรวจสอบ

ภายในใหเปนบรรทดฐานเดยวกนและสอดคลองกบมาตรฐานการปฏบตงานวชาชพตรวจสอบ

ภายในสากล นน

ปจจบน แนวปฏบตสากลเกยวกบการปฏบตงานตรวจสอบภายในไดมววฒนาการ

เพมขนตามสภาพแวดลอมการควบคมทเปลยนแปลงไป ในขณะเดยวกน การด าเนนงานของ

รฐวสาหกจไดมการน าเอาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการปฏบตงานประจ าวนมากยงขน

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง จงไดด าเนนการยกรางระเบยบ

กระทรวงการคลง วาดวยคณะกรรมการตรวจสอบและหนวยตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ

พ.ศ. 2555 โดยปรบปรงระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ

พ.ศ. 2538 และหลกเกณฑทเกยวของ ซงคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบระเบยบดงกลาว

เมอวนท 26 มถนายน 2555 และลงนามโดยรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงเมอวนท 23

สงหาคม 2555 ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง จงได

ด าเนนการปรบปรงคมอการปฏบตงานการตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจใหสอดคลองกบ

ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยคณะกรรมการตรวจสอบและหนวยตรวจสอบภายในของ

รฐวสาหกจ พ.ศ. 2555 และมาตรฐานสากลการปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบภายใน

(IIA Standards) พ.ศ. 2554 และแนวปฏบตสากลทด (Internal Audit Best Practices)

คมอเพอการปฏบตงานการตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจน ไดจดท าขนโดย

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง โดยมไพรซวอเตอรเฮาสคเปอรส

เปนทปรกษาโครงการ ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ กระทรวงการคลง

หวงเปนอยางยงวาคมอนจะเปนแนวทางประกอบการด าเนนการตามระเบยบกระทรวงการคลง

วาดวยคณะกรรมการตรวจสอบและหนวยตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ พ.ศ. 2555 และ

เปนเครองมอชวยใหการตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจเปนไปตามมาตรฐานสากล และ

สงเสรมใหรฐวสาหกจสามารถพฒนาระบบการควบคมภายในและการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

ใหมประสทธภาพยงขนตอไป

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ

กระทรวงการคลง

กนยายน 2555

1 - 4

สำรบญ

คมอการปฏบตงานการตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ (ฉบบปรบปรง ป 2555)

หนา

1. กรอบการปฏบตงานการตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ 1-1

2. แนวทางปฏบตทดเกยวกบคณสมบตของผตรวจสอบภายใน 2-1

3. แนวทางปฏบตทดเกยวกบโครงสรางของหนวยตรวจสอบภายใน 3-1

4. แนวทางปฏบตทดเกยวกบความสมพนธกบฝายบรหาร ผตรวจสอบอน

หนวยงานก ากบดแล และคณะกรรมการตรวจสอบ

4-1

5. แนวทางปฏบตทดเกยวกบหนาทความรบผดชอบของหนวยตรวจสอบภายใน 5-1

6. แนวทางปฏบตทดเกยวกบการจดท าแผน การปฏบตงาน และการรายงาน 6-1

7. แนวทางปฏบตทดเกยวกบการรกษาคณภาพงานของผตรวจสอบภายใน 7-1

8. ภาคผนวก 8-1

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรนโยบำยรฐวสำหกจ (สคร.) กระทรวงกำรคลง

1 - 1

1 กรอบการปฏบตงาน

การตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ

หนา

1.1 กรอบการปฏบตงานการตรวจสอบภายใน 1-2

1.2 การตรวจสอบภายใน 1-10

1.3 จรรยาบรรณของผตรวจสอบภายใน 1-13

1.4 สรปกจกรรมและสายการบงคบบญชาในการน าเสนอตอ

คณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสด

1-16

1 - 2

1. กรอบกำรปฏบตงำนกำรตรวจสอบภำยในของรฐวสำหกจ


1.1 กรอบการปฏบตงานการตรวจสอบภายใน

ภายใตกรอบการก ากบดแลกจการทด การตรวจสอบภายในเปนกลไกหลก หนงในกระบวนการ

ก ากบดแลกจการทด โดยชวยตดตามการบรหารงานของฝายบรหาร ซงมผบรหารสงสดเปน

ผรบผดชอบ

หนวยตรวจสอบภายในมบทบาทหลกในการชวยคณะกรรมการตรวจสอบในการปฏบตหนาท

ตดตามดแลการควบคมภายใน การก ากบดแลทด การบรหารความเสยง และการปฏบตงานตางๆ

ของรฐวสาหกจอยางเปนระบบ นอกจากน หนวยตรวจสอบภายในยงเปนกลไกทใชใน

การตรวจสอบดานการปฏบตงาน รายงานทางการเงน และการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบและ

นโยบายตางๆ ทเกยวของ โดยไมมหนาทในดานการปฏบตงานในการด าเนนธรกจ ดงนน

หนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายในตองเปนบคคลทมความเปนอสระจาก

การบรหารงาน

กรอบการปฏบตงานการตรวจสอบภายในแบงเปน 6 หวขอ ไดแก 1) คณสมบตของ

ผตรวจสอบภายใน 2) โครงสรางของหนวยตรวจสอบภายใน 3) ความสมพนธกบฝายบรหาร

4) หนาทความรบผดชอบ 5) การปฏบตงานและการรายงาน และ 6) การรกษาคณภาพงาน

ของผตรวจสอบภายใน ทงน การปฏบตตามแนวทางทง 6 หวขอ ผตรวจสอบภายในจะตอง

ด าเนนการภายใตหลกจรรยาบรรณ 4 ประการ ประกอบดวย ความซอสตย ความเทยงธรรม

การเกบรกษาความลบ และความสามารถในหนาท


1 - 3

คณสมบตของ

ผตรวจสอบภายใน

โครงสรางของ

หนวยตรวจสอบภายใน

ความสมพนธกบ

ฝายบรหาร

หนาทความรบผดชอบ

การปฏบตงาน

และการรายงาน

การรกษาคณภาพงานของ


รปภาพแสดงกรอบการปฏบตงานการตรวจสอบภายในแสดงไวดงภาพขางลางน

1. คณสมบตของผตรวจสอบภายใน

1.1 หวหนาหนวยตรวจสอบภายใน และผตรวจสอบภายในตองมคณวฒขนต าระดบ

ปรญญาตร โดยมความร ทกษะ และเขาใจในธรกจของรฐวสาหกจนนๆ รวมทง

ควรมประสบการณในงานตรวจสอบ ความรทวไปเกยวกบความเสยง การควบคม

เกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ เทคนคการตรวจสอบทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ

และความสามารถอนทจ าเปนตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย โดยหวหนา

หนวยตรวจสอบภายในตองรบผดชอบในการด าเนนการเพอใหมนใจไดวา

หนวยตรวจสอบภายในมบคลากรทมความร ทกษะ คณสมบตและประสบการณท

เพยงพอตอการปฏบตงานใหไดตามวตถประสงคการตรวจสอบและตามมาตรฐาน

ทก าหนดไว

1.2 ผตรวจสอบภายในตองปฏบตหนาทดวยทศนคตทเทยงธรรม ไมมอคต มความซอสตย

สจรต และควรหลกเลยงความขดแยงทางผลประโยชน และไมควรใหมปจจยใดๆ

ทมผลกระทบตอการใชวจารณญาณเขามาเกยวของ

1 - 4


1.3 ผตรวจสอบภายในควรไดรบการฝกอบรมอยางเหมาะสมในการปฏบตหนาทตาม

ความรบผดชอบและด ารงความสามารถทางวชาชพโดยการเขารวมในการพฒนา

ทางวชาชพอยางตอเนอง

2. โครงสรางของหนวยตรวจสอบภายใน

2.1 หนวยตรวจสอบภายในตองมสถานภาพอยางนอยเทยบเทากบผบรหารของ

รฐวสาหกจหรอหวหนาของหนวยงานส าคญอนๆ ในรฐวสาหกจ เพอให

การปฏบตงานเปนไปไดอ ยางมประสทธภาพ โดยตองรายงานเก ยวกบ

การปฏบตงานตรวจสอบตอคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสด เพอใหมนใจ

ไดวาการปฏบตงานตรวจสอบภายในเปนไปดวยความเปนอสระ และเกดประโยชน

ตามความมงหมายอยางแทจรง โดยหวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรตองหารอ

กฎบตรของหนวยตรวจสอบภายในและแผนการตรวจสอบภายในตอผบรหารสงสด

กอนน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบเพอเหนชอบและอนมต

2.2 หนวยตรวจสอบภายในตองรายงานเกยวกบการบรหารงานตอผบรหารสงสด

เพอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายในใหเปนไปดวยความราบรน

และมประสทธผล เชน การจดสรรงบประมาณใหเพยงพอเพอใหปฏบตหนาท

ไดตามทไดรบมอบหมายจากคณะกรรมการตรวจสอบ เปนตน

2.3 การแตงตง โยกยาย ถอดถอน เลอนขน เลอนต าแหนง และประเมนผลงานของ

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในจะไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการตรวจสอบ

และผบรหารสงสด กอนน าเสนอคณะกรรมการรฐวสาหกจเพอพจารณาอนมต

สวนการพจารณาแตงตง โยกยาย ถอดถอน เลอนขน เลอนต าแหนง และประเมน

ผลงานของผตรวจสอบภายใน อยภายใตการด าเนนการของหวหนาหนวยตรวจสอบ

ภายใน โดยการหารอกบผบรหารสงสด กอนน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบ

เพอพจารณา และด าเนนการตามขนตอน

2.4 คณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสดจะแตงตงใหหวหนาหนวยตรวจสอบ

ภายในและผตรวจสอบภายในไปรกษาการต าแหนงอนหรอปฏบตหนาทอน

ในขณะเดยวกนไมได และจะมอบหมายใหผบรหารจากหนวยงานอนมาด ารงต าแหนง

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในในขณะเดยวกนไมได ทงน เพอด ารงความเปนอสระ

ของหนวยตรวจสอบภายใน ในการปฏบตงานและการแสดงความเหน


1 - 5

2.5 ผตรวจสอบภายในจะตองมความเป นอสระจากกจกรรมทตนตรวจสอบ

เพอใหการปฏบตหนาทเปนไปดวยความเทยงธรรม ปราศจากอคต รวมทง

ตองไมตรวจสอบงานทตนเคยท าหนาทบรหารหรอปฏบตงานภายในระยะเวลา 1 ป

กอนท าการตรวจสอบ

2.6 บทบาทและความรบผดชอบของหนวยตรวจสอบภายในตองก าหนดไวเปน

ลายลกษณอกษรในกฎบตร โดยมขอบเขตการปฏบตงาน ซงประกอบดวย

การสอบทานกระบวนการในการปฏบตงานและประเมนความเพยงพอของนโยบาย

ระเบยบวธปฏบต การปฏบตงานในการบรหารความเสยง การควบคมภายใน

การก ากบดแลการปฏบตตามนโยบาย วธการปฏบตงาน กฎหมาย ระเบยบ และ

ขอบงคบ การสอบทานความเพยงพอและประสทธผลของการบรหารความเสยง

และการควบคมภายในเพอปองกนการทจรตภายในองคกร รวมทงการปฏบตงานอนๆ

ทไดรบมอบหมายจากผบรหารโดยความเหนชอบของคณะกรรมการตรวจสอบ

เปนตน

2.7 ผบรหารและผท เกยวของทกฝายควรรบทราบและเขาใจในบทบาทและ

ความรบผดชอบของหนวยตรวจสอบภายใน

2.8 หนวยตรวจสอบภายในควรมบคลากรอยางนอย 1 คน ทมวฒบตรผตรวจสอบภายใน

วชาชพรบอนญาต หรอวฒบตรอนทเกยวของกบวชาชพการตรวจสอบภายใน

3. ความสมพนธกบฝายบรหาร

3.1 ฝายบรหารมความรบผดชอบ

3.1.1 ด าเนนการปรบปรงแกไขการควบคมภายในตามขอเสนอแนะใน

รายงานผลการตรวจสอบ โดยผบรหารหนวยรบตรวจทเกยวของและ

ผบรหารสงสดเปนผรบผดชอบโดยตรง

3.1.2 การหาร อ เก ย วก บกล ยทธ แผนการตรวจสอบ กฎบ ตรของ

หนวยตรวจสอบภายในและรายงานผลการตรวจสอบ

3.1.3 ใหความเหนเกยวกบการพจารณาแตงตง โยกยาย ถอดถอน เลอนขน

เลอนต าแหนง และประเมนผลงานของหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

โดยอาจพจารณารวมกบคณะกรรมการตรวจสอบกอนน าเสนอตอ

คณะกรรมการรฐวสาหกจเพออนมต

1 - 6


3.1.4 ด าเนนการในการพจารณาแตงตง โยกยาย ถอดถอน เลอนขน

เลอนต าแหนง และประเมนผลงานของผตรวจสอบภายในตามความเหน

ของคณะกรรมการตรวจสอบ

4. หนาทความรบผดชอบของหนวยตรวจสอบภายใน

4.1 การตรวจสอบภายในโดยทวไปครอบคลมถงการสอบทานในเรองตอไปน

4.1.1 ประสทธภาพและประสทธผลของกระบวนการควบคมภายใน

กระบวนการก ากบดแลกจการทด และกระบวนการบรหารความเสยง

4.1.2 ความถกตอง เชอถอไดของขอมลทางการเงน และรายงานการด าเนนงาน

4.1.3 การปฏบตตามนโยบาย วธการปฏบตงาน กฎหมาย ระเบยบและ

ขอบงคบทเกยวของ

4.1.4 การตรวจสอบรายการทอาจมความขดแยงทางผลประโยชน

4.1.5 ความเพยงพอและประสทธผลของการบรหารความเ สยง และ

การควบคมภายในเพอปองกนการทจรตภายในองคกร

4.1.6 ประสทธภาพและประสทธผลในการด าเนนงาน และการใชทรพยากร

4.1.7 การดแลรกษาทรพยสน มใหเกดการสญเสยหรอความเสยหายใดๆ

4.2 ในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน ผตรวจสอบภายในควรประสานงานกบ

ผบรหารหนวยรบตรวจทเกยวของ รวมถงผสอบบญช และหนวยงานก ากบดแลท

เกยวของส าหรบการจดท าแผนการตรวจสอบ เพอใหการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

ครอบคลมประเดนทมความเสยง และลดความซ าซอนในการปฏบตงานของผสอบบญช

และหนวยงานก ากบดแล

4.3 คณะกรรมการตรวจสอบมความรบผดชอบ

4.3.1 สอบทานกฎบตรของหนวยตรวจสอบภายใน แผนการตรวจสอบภายใน

และอนมตในกรณทคณะกรรมการรฐวสาหกจมอบอ านาจใหด าเนนการได


เลอนต าแหนง และประเมนผลงานของหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

โดยอาจพจารณารวมกบผบรหารสงสดกอนน าเสนอตอคณะกรรมการ

รฐวสาหกจเพออนมต


1 - 7


เลอนต าแหนง และประเมนผลงานของผตรวจสอบภายในตามท

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในน าเสนอ

4.3.4 พจารณาประเมนผลการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน

4.3.5 สอบทานและหารอกบหวหนาหนวยตรวจสอบภายในเกยวกบ

ผลการตรวจสอบทยงหาขอยตรวมกบฝายบรหารไมได และพจารณา

น าประเดนส าคญเสนอตอคณะกรรมการรฐวสาหกจเพอหาแนวทาง

ในการด าเนนการตอไป

4.4 หวหนาหนวยตรวจสอบภายใน ในฐานะเลขานการคณะกรรมการตรวจสอบ

ตองเขารวมประชมคณะกรรมการตรวจสอบทกครง ยกเวนมเหตผลอนควรใน

การไมไดรบอนญาตใหเขาประชม

4.5 หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองรายงานวตถประสงค และผลการด าเนนงานของ

หนวยตรวจสอบภายในตอคณะกรรมการตรวจสอบอยางนอยไตรมาสละ 1 ครง

4.6 ผตรวจสอบภายในตองมทกษะ คณสมบต ความรทจ าเปนทสามารถน ามาใชใน

การปฏบตงาน และมความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมายเยยงผประกอบ

วชาชพพงปฏบต

5. การปฏบตงานและการรายงาน

การวางแผนการตรวจสอบภายใน

5.1 หนวยตรวจสอบภายในตองจดท าแผนการตรวจสอบภายใน เพอใหมนใจวา

การปฏบตงานตรวจสอบภายในชวยสนบสนนการปฏบตงานขององคกร เพอให

องคกรบรรลเปาหมายและวตถประสงคทก าหนดไว โดยพจารณาความเสยงท

อาจท าใหวตถประสงคของหนวยงานหรอขององคกรไมบรรลผลตามทก าหนดไว

5.2 หนวยตรวจสอบภายในตองจดท าแผนตรวจสอบภายในประจ าป และหารอรวมกบ

ผบรหารระดบสงเพอขอความเหนในแผนตรวจสอบภายใน รวมถงขอเสนอแนะ

ในประเดนตางๆ ทควรท าการตรวจสอบเพมเตม เพอใชในการจดสรรทรพยากร

ในการปฏบตงานตรวจสอบ

5.3 ผบรหารสงสดตองพจารณาแผนตรวจสอบภายในประจ าปกอนน าเสนอตอ

คณะกรรมการตรวจสอบเพออนมต

1 - 8


การวางแผนการตรวจสอบในรายละเอยดและการปฏบตงานตรวจสอบ

5.4 หนวยตรวจสอบภายในตองจดท าแผนการตรวจสอบในรายละเอยดเพอใชใน

การปฏบตงานตรวจสอบภายใน โดยพจารณาตามความเสยงในกจกรรมตางๆ ท

ท าใหวตถประสงคของหนวยงานหรอกจกรรมทท าการตรวจสอบไมบรรลผลตามท

ก าหนดไว

5.5 หนวยตรวจสอบภายในปฏบตงานตรวจสอบ โดยรวบรวมขอมลและเอกสาร

หลกฐานตางๆ บนทกผลการตรวจสอบ สอบทานผลการตรวจสอบ และจดท า

รายงานผลการตรวจสอบ

5.6 หนวยตรวจสอบภายในตองตดตามการปฏบตตามรายงานและขอเสนอแนะทได

รายงานไวอยางสม าเสมอ และรายงานตอคณะกรรมการตรวจสอบในกรณท

ผบรหารหนวยรบตรวจทเกยวของไมปฏบตตามทไดเสนอแนะไว

การรายงานและการปดการตรวจสอบ

5.7 หนวยตรวจสอบภายในควรเสนอรายงานผลการตรวจสอบทชดเจน และ

ตรงไปตรงมา ภายในเวลาทเหมาะสมตอผบรหารหนวยรบตรวจทเกยวของ และ

ผบรหารระดบสง เพอใหมการหารอและน าไปสการปรบปรงแกไขการปฏบตงาน

5.8 หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองเสนอรายงานสรปประเดนส าคญทพบและ

ขอเสนอแนะเปนลายลกษณอกษรตอคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสด

อยางนอยไตรมาสละ 1 ครง ทงน ความถในการรายงานขนอยกบความตองการ

ของคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสด

5.9 หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองจดท ารายงานประจ าปเพอสรปผลการด าเนนงาน

ตามแผนงานทก าหนด ความเสยงทส าคญ การควบคมภายใน การก ากบดแล และ

เรองอนๆ ทควรน าเสนอตอคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสด

5.10 รายงานผลการตรวจสอบไมควรน าเสนอตอบคคลภายนอกโดยไมไดรบอนญาต

หรอความยนยอมจากผบรหารทเกยวของ


1 - 9

6. การรกษาคณภาพงานของผตรวจสอบภายใน

6.1 หนวยตรวจสอบภายในควรมการควบคมในทกขนตอนของการปฏบตงาน

ตรวจสอบภายใน เพอใหมนใจในคณภาพของงานตรวจสอบภายใน

6.2 หนวยตรวจสอบภายในควรประเมนตนเองเกยวกบการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

หรอใหหนวยงานอนภายในรฐวสาหกจ ทมความรเกยวกบการตรวจสอบภายใน

และมาตรฐานการปฏบตงานตรวจสอบภายในประเมนการปฏบตงานตรวจสอบ

ภายใน เพอใหมนใจวาการปฏบตงานตรวจสอบเปนไปตามมาตรฐานและเพ อ

ประโยชนของผมประโยชนรวมทกฝาย

6.3 บคคลทมความเปนอสระจากภายนอกองคกรท าการประเมนการปฏบตงาน

ตรวจสอบภายใน โดยควรก าหนดใหมขนอยางนอยทก 5 ป

1 - 10


1.2 การตรวจสอบภายใน

1.2.1 ความหมายของ “การตรวจสอบภายใน”

การตรวจสอบภายใน ตามทก าหนดไวในระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยคณะกรรมการตรวจสอบ

และหนวยตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ พ.ศ. 2555 หมายความถง งานทรฐวสาหกจ

ก าหนดขนเกยวกบการสรางความเชอมนโดยการตรวจสอบประสทธภาพและประสทธผลของ

กระบวนการควบคมภายใน กระบวนการก ากบดแลทด กระบวนการบรหารความเสยง และ

การปฏบตงานตางๆ ของรฐวสาหกจอยางเปนระบบ รวมทงการรายงานผลการปฏบตงานและ

การใหค าแนะน าปรกษาอยางเปนอสระและเทยงธรรม เพอเพมคณคาและยกระดบกระบวนการ

ปฏบตงานของรฐวสาหกจใหบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคตามทก าหนดไวอยางม

ประสทธภาพ ซงค านยามขางตนสอดคลองกบค านยามทก าหนดโดยสมาคมผตรวจสอบภายใน

ประเทศสหรฐอเมรกา และไดรบการยอมรบทวโลกรวมทงประเทศไทย ทไดก าหนดไววา

“กำรตรวจสอบภำยในคอ กำรใหควำมเชอมนและกำรใหค ำปรกษำอยำงเทยงธรรม

และเปนอสระ เพอเพมคณคำและปรบปรงกำรด ำเนนงำนขององคกร กำรตรวจสอบ

ภำยใน ชวยใหองคกรบรรลเปำหมำย ดวยกำรประเมนและปรบปรงประสทธผลของ

กระบวนกำรบรหำรควำมเสยง กำรควบคม และกำรก ำกบดแล อยำงเปนระบบ และ

เปนระเบยบ”

การตรวจสอบภายในเปนการใหความเหนทเปนอสระและเทยงธรรมเกยวกบการบรหารความเสยง

การควบคมภายในและการก ากบดแลกจการทด ตอฝายบรหารและคณะกรรมการตรวจสอบ

ซงรวมถงการตดตามและประเมนประสทธผลของระบบการบรหารความเสยงของรฐวสาหกจ

โดยสนบสนนรฐวสาหกจในการก าหนดและประเมนผลกระทบจากความเสยงทส าคญและ

น าไปสการปรบปรงระบบการควบคมภายใน เพอใหเกดความเชอมนอยางสมเหตสมผลใน

การบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายทก าหนดไวของรฐวสาหกจ


1 - 11

1.2.2 หนาทของหนวยตรวจสอบภายใน

1. สอบทานและประเมนความเสยงและระบบการควบคมภายในทเกยวกบการก ากบดแล

การปฏบตงาน และระบบสารสนเทศของกจกรรมหรอหนวยงานทตรวจสอบ

2. ตรวจสอบความถกตองและความเชอถอไดของขอมลทางการเงน การปฏบตตาม

กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ วธปฏบตงาน มตคณะรฐมนตร ประกาศ และค าสงท

เกยวของกบการด าเนนงานของรฐวสาหกจ

3. ตรวจสอบรายการทอาจมความขดแยงทางผลประโยชน โอกาสเกดการทจรตและ

ประสทธภาพขององคกรในการบรหารความเสยงจากการทจรตภายในองคกร

4. ตรวจสอบการจดเกบรายได รายจายและสทธประโยชนทรฐวสาหกจพงไดรบ

5. เสนอแนะวธหรอมาตรการในการปรบปรงแกไข เพอใหการด าเนนงานของ

หนวยงานในรฐวสาหกจเปนไปอยางถกตอง มประสทธผล ประสทธภาพ และ

ประหยดยงขน

6. ประสานงานและใหขอเสนอแนะเกยวกบระเบยบปฏบตและการควบคมภายใน

แกหนวยงานในรฐวสาหกจ

7. ใหค าแนะน าแกผบรหารในทกระดบเพอใหเกดการปฏบตตามหลกการก ากบดแล

กจการทด

8. จดท ารายงานผลการตรวจสอบภายในเสนอตอผบรหารหนวยรบตรวจ และ

ผบรหารระดบสงทเกยวของ รวมทงผบรหารสงสด เพอใหค าแนะน าในการปรบปรง

ระบบการควบคมภายในของหนวยงานนน และรายงานสรปประเดนส าคญทพบ

พรอมทงขอเสนอแนะในการปรบปรงตอผบรหารสงสดและคณะกรรมกา ร

ตรวจสอบอยางนอยไตรมาสละ 1 ครง

9. ตดตามผลการตรวจสอบและการปฏบตตามขอเสนอแนะของฝายบรหารเพอ

ท าการปรบปรงแกไขการด าเนนงานใหมประสทธภาพ มประสทธผลและประหยด

ยงขน

10. ประสานงานกบส านกงานการตรวจเงนแผนดน หรอผสอบบญชภายนอก

11. ปฏบตงานอนท เก ยวกบการตรวจสอบภายในตามทไดรบมอบหมายจาก

คณะกรรมการตรวจสอบ นอกเหนอจากแผนการตรวจสอบประจ าปทวางไว

1 - 12


1.2.3 วตถประสงคของการบรหารความเสยง การควบคมภายในและการก ากบดแล

การบรหารความเสยง การควบคมภายในและการก ากบดแลประกอบดวย นโยบาย

ระเบยบวธปฏบตงาน และการปฏบตงานทจดท าขนเพอใหเกดความมนใจได

ในระดบหนงวา

1. วตถประสงคทก าหนดไวของรฐวสาหกจสามารถบรรลผลได

2. กระบวนการประเมนความเสยงและการบรหารความเสยงมความเหมาะสม

3. รายงานทใชทงภายในและภายนอกรฐวสาหกจ และกระบวนการในการปฏบตงาน

ตามความรบผดชอบนนเชอถอได

4. กฎหมายและระเบยบทเกยวของไดรบการปฏบตตามอยางเหมาะสม

5. หลกจรรยาบรรณทก าหนดขนในรฐวสาหกจไดรบการปฏบตตามโดยผทเกยวของ

อยางเหมาะสม

1.2.4 ลกษณะงานของหนวยตรวจสอบภายใน

งานตรวจสอบภายในสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

1. การตรวจสอบภายในเพอใหความเชอมน (Assurance Services) แกฝายบรหาร

เพอชวยปรบปรงการบรหารความเสยง การควบคมภายในและการก ากบดแลกจการ

โดยการประยกตทกษะวชาชพของการตรวจสอบภายใน ในการประเมนระบบและ

ระเบยบ เชน นโยบาย ระเบยบการปฏบตการและการปฏบตงานทฝายบรหารได

จดใหมขน เพอใหเกดความมนใจวาวตถประสงคของรฐวสาหกจนนบรรลผลตาม

ทก าหนดไว และน าเสนอขอเสนอแนะเพอการปรบปรงใหมระบบและระเบยบใน

การปฏบตงานทดขน

2. การเปนทปรกษา (Consulting Services) ใหค าแนะน าแกคณะกรรมการตรวจสอบ

และฝายบรหารเกยวกบการบรหารความเสยง การควบคมภายใน และการก ากบ

ดแลกจการ โดยไมไดรวมรบผดชอบในฐานะฝายบรหาร


1 - 13

1.3 จรรยาบรรณของผตรวจสอบภายใน

วตถประสงค

จรรยาบรรณถกก าหนดขนเพอเปนแนวทางในการปฏบตงานส าหรบผตรวจสอบภายใน และ

เพอสรางความชดเจนเกยวกบมาตรฐานจรยธรรมทรฐวสาหกจคาดหวงจากผตรวจสอบภายใน

โดยผตรวจสอบภายในสามารถประยกตใชในการปฏบตงาน เพอใหสอดคลองกบมาตรฐาน

การปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบภายในและคมอฉบบน

ทมา: มาตรฐานการปฏบตงานวชาชพตรวจสอบภายใน ทแปลโดยสมาคมผตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย

ฉบบปรบปรงใหม พ.ศ. 2554

หลกจรรยาบรรณทง 4 ประการทผตรวจสอบภายในพงยดถอและด ารงไวมดงตอไปน

1. ความซอสตย (Integrity)

2. ความเทยงธรรม (Objectivity)

3. การรกษาความลบ (Confidentiality)

4. ความสามารถในหนาท (Competency)

1. ความซอสตย (Integrity)

ผตรวจสอบภายในทกคนตองแสดงความซอสตยในการปฏบตงานทกเรองทไดรบมอบหมาย

ซงความซอสตยของผตรวจสอบภายในสรางความไวเนอเชอใจและท าใหวจารณญาณของ

ผตรวจสอบภายในเปนทนาเชอถอ

หลกปฏบต

ผตรวจสอบภายในตอง :

1.1 ปฏบตหนาทของตนดวยความซอสตย ขยนหมนเพยร และมส านกรบผดชอบ

1.2 ปฏบตตามกฎหมาย และเปดเผยขอมลตามทกฎหมายและวชาชพก าหนด

1.3 ไมมสวนรวมโดยเจตนาในกจกรรมทขดตอกฎหมาย หรอการกระท าทอาจ

เสอมเสยตอวชาชพการตรวจสอบภายในหรอรฐวสาหกจ

1.4 เคารพและสนบสนนวตถประสงคทถกตองตามกฎหมายและหลกจรยธรรมของ

รฐวสาหกจ

1 - 14


2. ความเทยงธรรม (Objectivity)

ผตรวจสอบภายในจะแสดงความเทยงธรรมเยยงผประกอบวชาชพ ในการรวบรวม ประเมน

และสอสารขอมลเกยวกบกจกรรมหรอกระบวนการทตรวจสอบ ผตรวจสอบภายใน

จะประเมนสถานการณทเกยวของ อยางเปนกลาง ไมล าเอยง และไมปลอยใหอคตหรอ

บคคลอนมอทธพลเหนอการประเมน



2.1 ไมม สวนรวมในกจกรรมหรอความสมพนธทบนทอนหรออาจบนทอน

การประเมนอยางเปนกลาง ไมล าเอยง ของตน ทงน รวมไปถงการกระท าหรอ

ความสมพนธทขดตอผลประโยชนของรฐวสาหกจดวย

2.2 ไมรบสงตอบแทนใดๆ ทบนทอนหรออาจบนทอนวจารณญาณของผประกอบ

วชาชพ

2.3 เปดเผยความจรงทงหมดททราบ ซงหากละเวนไมเปดเผยแลว อาจท าให

รายงานผลการตรวจสอบบดเบอนไป

3. การรกษาความลบ (Confidentiality)

ผตรวจสอบภายในจะเคารพคณคาและสทธของผเปนเจาของในขอมลทตนไดรบ และ

ไมเปดเผยขอมล โดยปราศจากอ านาจหนาททเหมาะสม เวนแตเมอกฎหมายหรอวชาชพ

ก าหนดไวเปนอยางอน



3.1 รอบคอบในการใช และปกปองขอมลทไดมาระหวางการปฏบตหนาท

3.2 ไมใชขอมลทไดมาเพอผลประโยชนสวนตน หรอเพอการใด ทขดตอกฎหมาย

หรอขดตอวตถประสงคทถกตองตามกฎหมายและหลกจรยธรรม ของรฐวสาหกจ


1 - 15

4. ความสามารถในหนาท (Competency)

ผตรวจสอบภายในควรใชความร ทกษะและประสบการณทจ าเปนในการปฏบตงาน

ตรวจสอบภายใน ผตรวจสอบภายในไมควรยอมรบหรอปฏบตงานทตนเองไมมความร

ความสามารถ ยกเวนจะไดรบค าแนะน าหรอไดรบการสนบสนนใหมความรความสามารถท

เพยงพอในการปฏบตงาน



4.1 ปฏบตหนาทในงานสวนทตนมความร ทกษะ และประสบการณ ทจ าเปน

เทานน

4.2 ปฏบตงานตรวจสอบภายในโดยยดมาตรฐานสากลการปฏบตงานวชาชพ

การตรวจสอบภายใน (International Standards for the Professional Practice

of Internal Auditing) เปนหลก

4.3 พฒนาความช านาญ ประสทธผล และคณภาพของบรการอยางตอเนอง

1 - 16


1.4 สรปกจกรรมและสายการบงคบบญชาในการน าเสนอตอคณะกรรมการตรวจสอบและ

ผบรหารสงสด

กจกรรม สายการบงคบบญชา

กฎบตร หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรหารอรางกฎบตรกบผบรหาร

ระดบสงของรฐวสาหกจและน าเสนอผบรหารสงสดเพอพจารณา

กอนน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบและหรอคณะกรรมการ


แผนการตรวจสอบภายใน หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรหารอรางแผนการตรวจสอบ

กบผบรหารระดบสงของรฐวสาหกจและน าเสนอผบรหารสงสด

เพอพจารณา กอนน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบเพออนมต

แลวจงเสนอใหคณะกรรมการรฐวสาหกจทราบ

รายงานผลการตรวจสอบ หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองน าเสนอรายงานผลการตรวจสอบ

ตอผบรหารหนวยรบตรวจและผบรหารระดบสงทเกยวของ

รวมทงผบรหารสงสดเพอด าเนนการปรบปรงตามขอเสนอแนะ

และสรปประเดนส าคญไวในรายงานรายไตรมาสเพอเสนอตอ

คณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสด

รายงานรายไตรมาส หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองน าเสนอรายงานรายไตรมาส

ตอคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสด ซงเปนรายงาน

ความคบหนาในการปฏบตงานตามแผน สรปประเดนส าคญทพบ

จากการตรวจสอบและอนๆ

การแตงตง โยกยาย

ถอดถอน เลอนขน

เลอนต าแหนง และ

ประเมนผลงานของหวหนา


ผบรหารสงสดและคณะกรรมการตรวจสอบมความรบผดชอบใน

การพจารณาใหความเหนเกยวกบการแตงตง โยกยาย ถอดถอน

เลอนขน เลอนต าแหนง และประเมนผลงานของหวหนาหนวย

ตรวจสอบภายใน ซงอาจเปนการพจารณารวมกนกได และ

น าเสนอความเหนตอคณะกรรมการรฐวสาหกจเพออนมต


1 - 17

กจกรรม สายการบงคบบญชา

การแตงตง โยกยาย

ถอดถอน เลอนขน

เลอนต าแหนง และ

ประเมนผลงานของ


หวหนาหนวยตรวจสอบภายในมความรบผดชอบในการพจารณา

เกยวกบการแตงตง โยกยาย ถอดถอน เลอนขน เลอนต าแหนง

และประเมนผลงานของผตรวจสอบภายใน โดยหารอกบ

ผบรหารสงสด กอนน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบเพอ

พจารณา และด าเนนการตามขนตอนตอไป

การประเมนตนเองของ


หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองน าเสนอรายงานผลการประเมน

ตนเอง และแผนการปรบปรงการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบ

ภายในตอผบรหารสงสดและคณะกรรมการตรวจสอบเพอทราบ

1 - 18



2 - 1

2 แนวทางปฏบตทดเกยวกบคณสมบตของ


หนา

2.1 คณสมบตของผตรวจสอบภายใน

2-2

2 - 2

2. แนวทำงปฏบตทดเกยวกบคณสมบตของผตรวจสอบภำยใน

ผตรวจสอบภำยใน


2.1 คณสมบตของผตรวจสอบภายใน

ระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยคณะกรรมการตรวจสอบและหนวยตรวจสอบภายในของ

รฐวสาหกจ พ.ศ. 2555

ขอ 23 หวหนาหนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายในตองมคณวฒขนต า

ระดบปรญญาตร และตองมคณสมบต ดงตอไปน

(1) มความร ทกษะ และความสามารถทจ าเปนตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย

(2) มความรเกยวกบกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ วธปฏบตงาน มตคณะรฐมนตร

ประกาศ และค าสงทเกยวของกบการด าเนนงานของรฐวสาหกจ

(3) มความรในการปฏบตงานในรฐวสาหกจ การประเมนความเสยง และการควบคมภายใน

ขอ 24 หวหนาหนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายในตองมความเปนอสระ

และไมมความขดแยงทางผลประโยชนในกจกรรมทตรวจสอบเพอใหการปฏบตหนาทเปนไป

ดวยความเทยงธรรม รวมทงตองไมตรวจสอบงานทตนเคยท าหนาทบรหารหรอปฏบตงาน

ภายในระยะเวลา 1 ปกอนการตรวจสอบ

แนวทางปฏบตทด

คณสมบตของหวหนาหนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายใน

1. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายในตองมคณวฒขนต าระดบปรญญาตร

และมความร ทกษะ และความสามารถทจ าเปนตอการปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในมความรบผดชอบในการด าเนนการเพอใหมนใจไดวา

หนวยตรวจสอบภายในมบคลากรทมความร ทกษะ คณสมบตและประสบการณใน

การปฏบตงานใหไดตามวตถประสงคการตรวจสอบและตามมาตรฐานทก าหนดไว

นอกจากน หวหนาหนวยตรวจสอบภายในเปนผก าหนดทกษะของการปฏบตงาน

ตรวจสอบภายในทจ าเปนของหนวยงาน และจดใหมแนวทางในการสนบสนน

การเสรมสรางทกษะ ความร และความสามารถของผตรวจสอบภายใน


2 - 3

2. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายในตองมความร เพยงพอเกยวกบ

ความเสยง และการควบคมหลกของเทคโนโลยสารสนเทศ และรเทคนคการตรวจสอบ

ดวยเทคโนโลยสารสนเทศเพอใหปฏบตภารกจทไดรบมอบหมายได อยางไรกตาม

ผตรวจสอบภายในทกคนไมจ าเปนตองมความเชยวชาญเทยบเทากบผตรวจสอบภายใน

ทรบผดชอบงานตรวจสอบเทคโนโลยสารสนเทศโดยตรง

3. หวหนาหนวยตรวจสอบภายใน และผตรวจสอบภายในตองมความรเพยงพอทสามารถ

ประเมนความเสยงของการเกดทจรต และแนวทางในการบรหารจดการทจรตขององคกร

แตไมจ าเปนตองมความเชยวชาญเทยบเทากบผมหนาทโดยตรงในการสบสวนและ

สอบสวนการทจรต

4. หวหน าหน วยตรวจสอบภายในมความรบผดชอบในการก าหนดขนาดของ

หนวยตรวจสอบภายใน ระดบของเจาหน าท คณสมบตและประสบการณใน

การปฏบตงาน และสอบทานใหอยในระดบทเพยงพอและเหมาะสมอยตลอดเวลา

5. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรจดใหมการใหค าแนะน าและชวยเหลอในกรณท

ผตรวจสอบภายในขาดความร ทกษะและความเชยวชาญทจ าเปนไมวาจะเปนบางสวน

หรอทงหมดในการปฏบตงานเพอใหความเชอมน (Assurance Services) ตามทไดรบ

มอบหมาย

6. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองปฏเสธการปฏบตงานใหค าแนะน าปรกษา

(Consulting Services) หากไมมผตรวจสอบภายในทมคณสมบตทจ าเปนตอการให

ค าแนะน าปรกษานน ไมวาเพยงบางสวนหรอทงหมดของงาน

7. ผตรวจสอบภายในอาจขอค าแนะน าและความชวยเหลอจากหนวยงานตางๆ ทงภายใน

และภายนอกตามความจ าเปนในปฏบตงานเพอใหความเชอมน (Assurance Services)

และการปฏบตงานใหค าแนะน าปรกษา (Consulting Services) ตามทไดรบมอบหมาย

ความเปนอสระและความเทยงธรรมของผตรวจสอบภายใน

8. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายในตองปฏบตหนาทดวยทศนคตท

เทยงธรรม ไมมอคต มความซอสตย สจรต และควรหลกเลยงความขดแยงทาง

ผลประโยชน และไมควรใหมปจจยใดๆ ทมผลกระทบตอการใชวจารณญาณเขามา

เกยวของ

2 - 4


9. ความเปนอสระและความเทยงธรรมสามารถแสดงใหเหนไดจากการก าหนดหนาทและ

ความรบชอบของผตรวจสอบภายในอยางเหมาะสม โดยผตรวจสอบภายในไมควร

ไดรบมอบหมายใหปฏบตงานอนทไมใชงานทเกยวกบการตรวจสอบภายใน หรอ

มอบหมายใหตรวจสอบเพอใหความเชอมนในกจกรรมทตนเคยท าหนาทบรหารหรอม

สวนเกยวของในระยะเวลา 1 ป กอนการตรวจสอบ และในกจกรรมอนๆ ทหวหนา

หนวยตรวจสอบภายในเหนวาอาจมผลกระทบตอความเปนอสระและความเทยงธรรม

ของผตรวจสอบภายใน เชน งานตรวจกอนจาย งานประจ า หรอการเปนกรรมการ

ในคณะกรรมการตางๆ อยางไรกตาม ผตรวจสอบภายในสามารถปฏบตหนาท

ใหค าปรกษาเกยวกบการปฏบตงานในกจกรรมทตนเคยรบผดชอบมากอนได

10. ในการปฏบตงานตรวจสอบภายในทตองใชเวลานานหลายป หรอการปฏบตงาน

ตรวจสอบภายในเปนประจ าทกงวด ควรพจารณาสบเปลยนผตรวจสอบภายในอยาง

สม าเสมอ เพอใหเกดความเปนอสระและความเทยงธรรมในการปฏบตงาน แตไมควร

สบเปลยนบอยเกนไปจนท าใหขาดความตอเนองในการปฏบตงาน ทงน การสบเปลยน

โดยทวไปจะท าอยางนอยทก 3-5 ป

11. ผบรหารหนวยรบตรวจมความรบผดชอบในการพจารณาและปฏบตตามค าปรกษาหรอ

ขอเสนอแนะจากการตรวจสอบของผตรวจสอบภายใน

12. ผตรวจสอบภายในตองไมมอคตกบผบรหารหนวยรบตรวจ ไมวาผบรหารหนวยรบตรวจ

จะยอมรบหรอไมยอมรบค าแนะน าและขอเสนอแนะทเคยเสนอไว

13. ในกรณทหนวยตรวจสอบภายในรบผดชอบในการปฏบตงานอนนอกเหนอจาก

งานตรวจสอบภายใน ควรจดใหมการสอบทานการปฏบตงานเพอใหความเชอมนแก

กจกรรมทหวหนาหนวยตรวจสอบภายในรบผดชอบ โดยการสอบทานดงกลาวควร

ควบคมดแลโดยหนวยงานอนทไมมสวนเกยวของกบงานตรวจสอบภายใน


2 - 5

วฒบตรวชาชพการตรวจสอบภายใน

14. หนวยตรวจสอบภายในควรมบคลากรอยางนอย 1 คน ทไดระดบวฒบตรผตรวจสอบภายใน

วชาชพรบอนญาต (The Certified Internal Auditor - CIA) หรอวฒบตรอนทเกยวของ

กบวชาชพการตรวจสอบภายใน

15. ตวอยางของวฒบตรวชาชพการตรวจสอบภายใน และวฒบตรอนทเกยวของกบวชาชพ

การตรวจสอบภายใน

หลกสตร / ประกาศนยบตรทางวชาชพ ด าเนนการโดยหนวยงาน

สถาบน สมาคม

1. วฒบตรผตรวจสอบภายในวชาชพ

รบอนญาต (The Certified Internal

Auditor - CIA)

2. ประกาศนยบตรการประเมนการควบคม

ดวยตนเอง (Certification in Control

Self Assessment – CCSA)

3. ประกาศนยบตรผตรวจสอบภายใน

ดานการบรการการเงน (Certified

Financial Service Auditor - CFSA)

4. Certified Government Auditing

Professional – CGAP

The Institute of Internal Auditors (IIA)

5. ผสอบบญชรบอนญาต (Certified

Public Accountant – CPA)

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ

6. Certified Fraud Examiners - CFE Association of Certified Fraud

Examiners (ACFE)

7. Certified Bank Auditor – CBA The Bank Administration Institute

(BAI)

2 - 6


หลกสตร / ประกาศนยบตรทางวชาชพ ด าเนนการโดยหนวยงาน

สถาบน สมาคม

8. วฒบตรผตรวจสอบภายใน ระบบ

สารสนเทศรบอนญาต (Certified

Information Systems Auditor -

CISA)

9. Certified Information Security

Management - CISM

Information Systems Audit and Control

Association (ISACA)

10. Certified Information Systems

Security Professional - CISSP

International Information Systems

Security Certification Consortium

((ISC)2)


3 - 1

3 แนวทางปฏบตทดเกยวกบโครงสรางของ


หนา

3.1 โครงสรางของหนวยตรวจสอบภายใน 3-2

3.2 กฎบตรหนวยตรวจสอบภายใน

3-5

3 - 2

3. แนวทำงปฏบตทดเกยวกบโครงสรำงของหนวยตรวจสอบภำยใน

หนวยตรวจสอบภำยใน


3.1 โครงสรางของหนวยตรวจสอบภายใน



ขอ 17 ในการปฏบตงานการตรวจสอบภายใน ใหรฐวสาหกจจดใหมหนวยตรวจสอบ

ภายในซงขนตรงตอคณะกรรมการตรวจสอบ

ในการบรหารทวไปของหนวยตรวจสอบภายใน ใหหนวยตรวจสอบภายในขนตรงตอ

ผบรหารสงสด เวนแตการแตงตง โยกยาย ถอดถอน เลอนขน เลอนต าแหนง และประเมนผลงาน

ของหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน ใหเปนไปตามทก าหนดไวในขอ 20 ทงน ผบรหารสงสดจะ

แตงตงใหผตรวจสอบภายในไปรกษาการต าแหนงอนหรอปฏบตหนาทอนในขณะเดยวกนไมได

ผบรหารสงสดตองจดสรรบคลากรและทรพยากร เพอใหการปฏบตหนาทของ

หนวยตรวจสอบภายในเปนไปอยางเหมาะสมและสอดคลองกบปรมาณงานและความซบซอน

ของกจกรรมของรฐวสาหกจ

ขอ 20 การแตงตง โยกยาย ถอดถอน เลอนขน เลอนต าแหนง และประเมนผลงานของ

หวหนาหนวยตรวจสอบภายใน ใหคณะกรรมการตรวจสอบเสนอคณะกรรมการรฐวสาหกจเพอ

พจารณา โดยใหผบรหารสงสดเสนอความเหนประกอบการพจารณาดวย


1. หนวยตรวจสอบภายในรายงานตอผบรหารสงสดและคณะกรรมการตรวจสอบ ดงน

1.1 สายการรายงานเรองเกยวกบการบรหาร (Administrative Reporting)

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองน าเสนอตอผบรหารสงสดเกยวกบการจดสรร

งบประมาณ งานธรการ การประสานงานเพอปฏบตงานตรวจสอบตามแผนทก าหนด

รวมถงการแตงตง โยกยาย ถอดถอน เลอนขน เลอนต าแหนง และประเมน

ผลงานของผตรวจสอบภายใน ทไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการตรวจสอบ


3 - 3

1.2 การรายงานเกยวกบการปฏบตงานตรวจสอบ (Functional Reporting)

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองน าเสนอตอผบรหารสงสดเพอพจารณากฎบตร

ของหนวยตรวจสอบภายในและแผนการตรวจสอบภายใน กอนน าเสนอ

คณะกรรมการตรวจสอบเพออนมต

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองน าเสนอรายงานผลการตรวจสอบตอผบรหาร

หนวยรบตรวจและผบรหารระดบสงทเกยวของ รวมทงผบรหารสงสดเพอ

ด าเนนการปรบปรงตามขอเสนอแนะ และสรปประเดนส าคญไว ในรายงาน

ผลการด าเนนงานเกยวกบการตรวจสอบภายในเพอเสนอตอคณะกรรมการตรวจสอบ

และผบรหารสงสด (ยกเวนรายงานผลการตรวจสอบกจกรรมทอยภายใต

ความรบผดชอบโดยตรงของผบรหารสงสด ใหรายงานตอคณะกรรมการ

ตรวจสอบเทานน)

2. คณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสดจะมอบใหบคคลอนควบคมดแล และปกครอง

บงคบบญชาหนวยตรวจสอบภายในแทนหวหนาหนวยตรวจสอบภายในไมได และจะ

แตงตงใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในไปรกษาการในต าแหนงอนในขณะเดยวกนไมได

หรอแตงตงเจาหนาทจากหนวยงานอนรกษาการในต าแหนงหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

ในขณะเดยวกนไมได

3. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรเขารวมประชมกบคณะกรรมการตรวจสอบได

อยางเปนอสระและมการหารออยางตรงไปตรงมาโดยไมมฝายบรหารเขารวมประชมดวย

อยางนอยปละ 1 ครง

4. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในสามารถขอเขาพบเพอรายงานการปฏบตงานหรอ

ปญหาตางๆ ตอคณะกรรมการตรวจสอบ และโดยเฉพาะอยางยงประธานคณะกรรมการ

ตรวจสอบไดตลอดเวลา ซงจะชวยใหเกดความมนใจในความเปนอสระมากขน

5. หนวยตรวจสอบภายในตองรายงานผลการตรวจสอบหรอค าแนะน าปรกษาตอ

ผบรหารสงสดและผบรหารหนวยรบตรวจทเกยวของตามความเหมาะสม และสรปเสนอ

คณะกรรมการตรวจสอบใหรบทราบ

3 - 4


6. หนวยตรวจสอบภายในรายงานตอผบรหารสงสดเกยวกบการบรหารหนวยตรวจสอบภายใน

หรองานธรการ เพอสนบสนนใหการปฏบตงานประจ าวนเปนไปไดอยางราบรน และม

ประสทธผล

7. คณะกรรมการรฐวสาหกจเปนผอนมตงบประมาณของหนวยตรวจสอบภายใน

ซงงบประมาณทไดรบการอนมตตองเพยงพอตอการบรรลผลการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

ตามทคณะกรรมการตรวจสอบน าเสนอ

8. หนวยตรวจสอบภายในมสทธในการขอและไดรบขอมล เอกสารทจ าเปนและเกยวของ

รวมทงทรพยากรตางๆ เพอประโยชนในการตรวจสอบ

สถานภาพของหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

9. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในรายงานตอคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสด

เพอสนบสนนใหหนวยตรวจสอบภายในมความเปนอสระ และปฏบตงานตรวจสอบภายใน

ไดอยางมประสทธผล

10. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองมสถานภาพเทยบเทากบผบรหารหรอหวหนาของ

หนวยงานส าคญอนๆ ในรฐวสาหกจ เพอชวยในการหารอและเจรจาผลการตรวจสอบภายใน

กบผบรหารระดบสงของรฐวสาหกจไดอยางมประสทธผล

11. คณะกรรมการตรวจสอบรบผดชอบในการใหความเหนเกยวกบการแตงตง โยกยาย

ถอดถอน เลอนขน เลอนต าแหนง และประเมนผลงานของประจ าปของหวหนาหนวย

ตรวจสอบภายใน โดยใหผบรหารสงสดเสนอความเหนประกอบการพจารณากอน

น าเสนอตอคณะกรรมการรฐวสาหกจเพอพจารณาอนมต


3 - 5

3.2 กฎบตรหนวยตรวจสอบภายใน



ขอ 18 หนวยตรวจสอบภายในตองจดท ากฎบตรวาดวยการตรวจสอบภายใน

ใหสอดคลองกบขอบเขตความรบผดชอบในการด าเนนงานของรฐวสาหกจ โดยตองไดรบ

ความเหนชอบจากคณะกรรมการตรวจสอบ และมการสอบทานความเหมาะสมของกฎบตร

ดงกลาวอยางนอยปละ 1 ครง


กฎบตรหนวยตรวจสอบภายใน

1. กฎบตรของหนวยตรวจสอบภายในควรมลกษณะ ดงน

1.1 สอดคลองกบค านยามของการตรวจสอบภายในและแนวทางปฏบตในคมอน

1.2 ก าหนดใหมการแตงตงหวหนาหนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายในทม

ทกษะทางวชาชพและประสบการณทเหมาะสมในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

1.3 ก าหนดความรบผดชอบและวตถประสงคของการตรวจสอบภายในอยางชดเจน

1.4 ก าหนดความสมพนธระหวางหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน คณะกรรมการตรวจสอบ

และฝายบรหารของรฐวสาหกจ

1.5 ก าหนดความสมพนธระหวางหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน ฝายบรหารและ

บคคลอนทไดรบรายงานการตรวจสอบภายใน และระบใหหวหนาหนวยตรวจสอบ

ภายในหารอกบผบรหารสงสดและคณะกรรมการตรวจสอบกอนทจะน าเสนอ

รายงานตอบคคลอน เชน กระทรวงเจาสงกด กระทรวงการคลง เปนตน

1.6 ก าหนดความรบผดชอบของหนวยตรวจสอบภายในทมตอคณะกรรมการตรวจสอบ

และผบรหารระดบสง โดยก าหนดสายการบงคบบญชา การรายงาน การประเมน

3 - 6


ความเพยงพอของทรพยากรของหนวยตรวจสอบภายใน อยางเหมาะสม

โดยค านงถงความเปนอสระและความเทยงธรรมของหนวยตรวจสอบภายใน

1.7 ก าหนดขอบเขตการปฏบตงานโดยครอบคลมถงประสทธผลของการบรหารความเสยง

การควบคมภายในและกระบวนการก ากบดแลทงในภาพรวมของรฐวสาหกจ และ

ในการด าเนนงานทกกจกรรมของรฐวสาหกจ

1.8 ก าหนดลกษณะของงานการตรวจสอบเพอใหความเชอมน (Assurance Services)

และหากบคคลภายนอกรฐวสาหกจเปนผปฏบตงานตรวจสอบเพอใหความเชอมน

ควรก าหนดลกษณะของงานใหชดเจน

1.9 ก าหนดลกษณะของงานในการใหค าปรกษา (Consulting Services) ของ

หนวยตรวจสอบภายใน และหากบคคลภายนอกรฐวสาหกจเปนผปฏบตงาน

เพอใหค าปรกษา ควรก าหนดลกษณะของงานใหชดเจน

1.10 ก าหนดสทธของหนวยตรวจสอบภายในในการเขาถงขอมล ทรพยสน บคลากรและ

สถานท และอ านาจในการขอขอมลตามทพจารณาแลววาจ าเปนในการปฏบตงาน

ตามความรบผดชอบ

2. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองน าเสนอกฎบตรตอคณะกรรมการตรวจสอบหรอ

คณะกรรมการรฐวสาหกจเพออนมต และควรมการสอบทานกฎบตรอยางนอยปละ 1 ครง

ตามความเหมาะสม

3. หนวยตรวจสอบภายในควรปราศจากการแทรกแซงในการก าหนดขอบเขต การปฏบตงาน

และการรายงานผลการตรวจสอบ การแทรกแซงใดๆ ท เกดขนควรรายงานตอ

คณะกรรมการตรวจสอบ

4. งานตรวจสอบภายในโดยทวไปประกอบดวยงานตรวจสอบเพอใหความเชอมน และ

งานในการใหค าแนะน าปรกษา ซงงานทง 2 ประเภทไมรวมอยในงานการตรวจสอบอนๆ

เชน การสบสวนเปนกรณพเศษ และงานทไมใชงานตรวจสอบ ซงผตรวจสอบอาจให

ค าปรกษาในหลายประเภทตงแตการวเคราะหการควบคมทสรางเขาไปในระบบทอย

ระหวางการพฒนา การท างานในคณะท างานเพอวเคราะหการปฏบตงานและให

ขอเสนอแนะ เปนตน ผตรวจสอบไมสามารถปฏบตงานทมความขดแยงทางผลประโยชน

หรอไมเกยวของกบการปฏบตงานตรวจสอบภายใน ทงน ในภารกจใหค าปรกษา

ผตรวจสอบควรท าความเขาใจกบผรบบรการเกยวกบ วตถประสงค ขอบเขต


3 - 7

ความรบผดชอบ และความคาดหวงอนๆ ของผรบบรการ ในกรณทเปนเรองทส าคญ

ควรบนทกเรองทท าความเขาใจไวเปนลายลกษณอกษร

ตวอยางกฎบตรของหนวยตรวจสอบภายในแสดงไวในภาคผนวก 1 หนา 8-2

3 - 8



4 - 1

4 แนวทางปฏบตทดเกยวกบความสมพนธกบ

ฝายบรหาร ผตรวจสอบอน หนวยงานก ากบดแล และ


หนา

4.1 ความสมพนธกบฝายบรหาร 4-2

4.2 ความสมพนธกบผตรวจสอบอน หนวยงานก ากบดแล และ


4-5

4 - 2

4. แนวทำงปฏบตทดเกยวกบควำมสมพนธกบฝำยบรหำร

ผตรวจสอบอน หนวยงำนก ำกบดแล และคณะกรรมกำรตรวจสอบ


4.1 ความสมพนธกบฝายบรหาร



ขอ 28 หนวยงานทรบผดชอบในการปฏบตงานของรฐวสาหกจมหนาท ดงตอไปน

(1) อ านวยความสะดวกและใหความรวมมอแกผตรวจสอบภายใน

(2) จดเตรยมเอกสารหลกฐานเกยวกบการด าเนนงาน รวมถงขอมลอนทเกยวของ

ใหครบถวนสมบรณ พรอมทจะตรวจสอบได

(3) ชแจงและตอบขอซกถามตาง ๆ พรอมทงหาขอมลเพมเตมใหผตรวจสอบภายใน

ขอ 25 หนวยตรวจสอบภายในมหนาท ดงตอไปน

(5) ประสานงานกบผสอบบญชเพอใหสามารถเขาใจแผนงานและก าหนดขอบเขต

การตรวจสอบภายในทเปนประโยชนรวมกนตอรฐวสาหกจ


ความสมพนธกบฝายบรหาร

1. การปฏบตงานตรวจสอบภายในเปนการปฏบตงานหรอการใหบรการแกฝายบรหาร

ดงนนกลยทธ แผนการตรวจสอบและรายงานควรมจดมงหมายเพอสรางประโยชนสงสด

แกฝายบรหารโดยไมขดแยงกบความรบผดชอบในการปฏบตงานตรวจสอบภายในทม

ตอคณะกรรมการตรวจสอบ

2. ในกรณทฝายบรหารขอใหหนวยตรวจสอบภายในท าการตรวจสอบและรายงานผล

การตรวจสอบภายในในประเดนเฉพาะเรอง นอกเหนอจากกจกรรมทก าหนดไวใน

แผนประจ าป ใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในพจารณาความเหมาะสมวาจะมความขดแยง

กบขอบเขตและความรบผดชอบในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน และมผลกระทบตอ

แผนการตรวจสอบประจ าปทคณะกรรมการตรวจสอบ และคณะกรรมการรฐวสาหกจได


4 - 3

เหนชอบหรอไม หากหวหนาหนวยตรวจสอบภายในพจารณาด าเนนการตามท

ฝายบรหารรองขอใหน าเสนอรายงานผลการตรวจสอบตอคณะกรรมการตรวจสอบดวย

3. ความสมพนธระหวางผตรวจสอบภายในและผบรหารหนวยรบตรวจเปนสงส าคญ

ฝายบรหารและพนกงานทกระดบในรฐวสาหกจควรมความเชอมนในความซอสตย สจรต

ความเปนอสระและความรความสามารถของผตรวจสอบภายใน

4. การปฏบตงานตรวจสอบภายในจะตองมการวางแผนการปฏบตงานรวมกบฝายบรหาร

โดยเฉพาะอยางยงก าหนดเวลาในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน (ยกเวนในกรณทเปน

การตรวจสอบโดยไมแจงใหทราบลวงหนา ซงอาจจ าเปนเพอใหบรรลวตถประสงค

ในการตรวจสอบ)

5. ลกษณะงานหรอกจกรรมทส าคญทหวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองเสนอตอผบรหาร

สงสด มดงตอไปน

5.1 รายงานผลการตรวจสอบในกจกรรมตางๆ ตามทก าหนดไวในแผนการตรวจสอบ

และรายงานรายไตรมาสซงหนวยตรวจสอบภายในจดท าขนเพอรายงานความคบหนา

ในการปฏบตงานตามแผนการตรวจสอบทก าหนด สรปประเดนส าคญทพบจาก

การตรวจสอบระหวางงวด และประเดนอนๆ ตามความเหมาะสม ทงน ขนอยกบ

ความเหนชอบของผบรหารสงสดวาตองการไดรบรายงานทง 2 ฉบบ หรอเฉพาะ

รายงานสรปประเดนส าคญทพบและขอเสนอแนะทส าคญจากการตรวจสอบ

ระหวางงวดเทานน

5.2 การหารอเกยวกบกลยทธ แผนการตรวจสอบ กฎบตรของหนวยตรวจสอบภายใน

และรายงานผลการตรวจสอบ

5.3 งบประมาณทจ าเปนในการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน เพอใหสอดคลอง

กบแผนการตรวจสอบภายในทไดรบการอนมตจากคณะกรรมการตรวจสอบ

5.4 การแตงตง โยกยาย ถอดถอน เลอนขน เลอนต าแหนง และประเมนผลงานของ

ผตรวจสอบภายในทไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการตรวจสอบ

6. หากมขอสงสยหรอขอสนนษฐานวาอาจมการทจรตหรอใหมการคนหาทจรต

การตดสนใจทจะใหมบคคลภายนอก เชน ต ารวจหรอผเชยวชาญดานการตรวจสอบทจรต

เขามารวมในการคนหาหรอสอบสวน ควรเปนความรบผดชอบของผบรหารหนวยรบตรวจ

ผบรหารระดบสงหรอคณะกรรมการรฐวสาหกจ หากผตรวจสอบภายในเหนวาผบรหาร

4 - 4


หนวยรบตรวจ หรอผบรหารระดบสงไมไดด าเนนการอยางเหมาะสม หวหนาหนวย

ตรวจสอบภายในควรรายงานตอคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสดโดยทนท

7. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในจดท ารายงานประจ าปเสนอตอคณะกรรมการตรวจสอบ

และผบรหารสงสด โดยระบวตถประสงคของการตรวจสอบภายใน อ านาจ และ

ภาระหนาท ตลอดจนผลการด าเนนงานตามแผนงานทก าหนดไว รวมทงระบความเสยงท

ส าคญทรฐวสาหกจเผชญอย และการควบคมภายในทด การก ากบดแลกจการและอนๆ

การตดตอสอสารกบฝายบรหาร

หนวยตรวจสอบภายในควรมการพบปะกบฝายบรหารเปนประจ าในชวงเวลาด าเนนการตรวจสอบ

ภายใน เพอปรกษาหารอในเรองตางๆ ไดแก

1. ขอบเขตและวตถประสงคในการตรวจสอบ

2. ความเสยงหรอขอตรวจพบทส าคญ

3. การทบทวนการประเมนความเสยงและผลกระทบทมตอแผนการตรวจสอบ

4. ความกาวหนาและการใหความส าคญตอการแกไขขอบกพรองทพบของฝายบรหาร


4 - 5

4.2 ความสมพนธกบผตรวจสอบอน หนวยงานก ากบดแล และคณะกรรมการตรวจสอบ







ความสมพนธกบผตรวจสอบอน

1. หากผตรวจสอบภายในจ าเปนตองปฏบตงานรวมกบผตรวจสอบขององคกรอน

(เชน ผตรวจสอบภายในของบรษทในเครอ หรอบรษทรวม หรอบรษททเกยวของ)

ควรก าหนดบทบาทและความรบผดชอบของแตละฝายใหชดเจนและลงนามโดย

คณะกรรมการตรวจสอบของแตละฝาย หากเปนไปไดควรจดใหมขอตกลงใน

การปฏบตงานรวมกนหรอขอตกลงการใชประโยชนของการปฏบตงานของฝายใดฝายหนง

ความสมพนธกบผสอบบญช (ส านกงานการตรวจเงนแผนดน และหรอผสอบบญชอน)

2. ผตรวจสอบภายในควรประชมหารอกบผสอบบญชอยางสม าเสมอ เพอหารอเกยวกบ

แผนการตรวจสอบ และประเดนอนทเกยวของในการปฏบตงาน เพอลดความซ าซอน

ของการปฏบตงานในกจกรรมหรอวตถประสงคเดยวกน โดยเฉพาะอยางยงการท

ผสอบบญชสามารถใชงานของผตรวจสอบภายในเพอแสดงความเหนหรอเปนสวนหนง

ของงานสอบบญชไดโดยไมกระทบตอความเปนอสระ หรอไมท าใหการใชวจารณญาณ

ของผสอบบญชเบยงเบนไป การหารอเปนการท าความเขาใจรวมกนเกยวกบเทคนคใน

การตรวจสอบ แนวทางการตรวจสอบ และการประสานงานในการปฏบตงานตรวจสอบ

3. ในกรณทเกดความขดแยงทางผลประโยชนกบผสอบบญช หวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

ควรขอค าแนะน าหรอเสนอประเดนเกยวกบความขดแยงทางผลประโยชนของผสอบบญช

ตอคณะกรรมการตรวจสอบ เพอพจารณาหาแนวทางในการด าเนนการแกไข

4 - 6


การตดตอสอสารกบผตรวจสอบอน

ผตรวจสอบภายในควรมการตดตอสอสารกบผตรวจสอบอน เพอใหมนใจวาไมไดปฏบตงาน

ซ าซอนกน

ตวอยางของการตรวจสอบอน เชน

1. การตรวจสอบบญช (External audit)

2. การตรวจสอบระบบคณภาพ (Quality audit; ISO)

3. การตรวจสอบอาชวอนามย ความปลอดภย และสงแวดลอม (Health and security

environment; HSE)

4. การตรวจสอบการปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ (Compliance)

5. การบรหารความเสยง (Risk management)

6. การปฏบตตามกฎหมาย

ความสมพนธกบหนวยงานก ากบดแล

4. หากหนวยงานก ากบดแลอนทมหนาทในการปฏบตงานตรวจสอบเพอใหความเชอมน

เขามาปฏบตงาน เชน การตรวจสอบการบรหารงาน หรอการปฏบตตามกฎ ระเบยบตางๆ

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรหารอเพอพจารณาวาหนวยงานก ากบดแลอนจะสามารถ

ใชประโยชนจากผลการตรวจสอบภายในเพอเปนสวนหนงของการปฏบตงานไดหรอไม

5. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรก าหนดแนวทางในการขอผลการตรวจสอบจาก

การปฏบตงานตรวจสอบของหนวยงานก ากบดแลอน เพอชวยในการก าหนดและ

พจารณาประเดนทมสาระส าคญท เกดขนหรออาจจะเกดขน และรายงานตอ

คณะกรรมการตรวจสอบตามความเหมาะสม

ความสมพนธระหวางหวหนาหนวยตรวจสอบภายในกบคณะกรรมการตรวจสอบ

6. หวหนาหนวยตรวจสอบภายใน ในฐานะเลขานการคณะกรรมการตรวจสอบตองเขารวม

ประชมคณะกรรมการตรวจสอบ ยกเวนคณะกรรมการตรวจสอบมความเหนวาหวหนา

หนวยตรวจสอบภายในไมควรเขารวมประชมในการประชมครงนนๆ หรอเฉพาะบางวาระ

การประชม เหตผลของการไมไดรบอนญาตใหเขารวมประชมควรบนทกเปนลายลกษณอกษร


4 - 7

7. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรไดมการหารอกบคณะกรรมการตรวจสอบเปนการเฉพาะ

โดยไมมฝายบรหารอยางนอยปละ 1 ครง

8. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในรายงานวตถประสงคของการตรวจสอบภายใน อ านาจ

และภาระหนาท ตลอดจนผลการด าเนนงานตามแผนงานทก าหนดไว รวมทงระบความเสยง

ทส าคญทรฐวสาหกจเผชญอย และการควบคมภายในทม การก ากบดแลกจการและอนๆ

ตอคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสดอยางนอยปละ 1 ครง

9. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรไดรบสทธในการเขาพบประธานคณะกรรมการตรวจสอบ

เพอหารอประเดนตางๆ ตามความเหมาะสม

10. ในกรณทผบรหารสงสดมความเหนไมสอดคลองกบรายงานผลการตรวจสอบซง

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในเหนวาประเดนดงกลาวอาจกอใหเกดความเสยหายตอ

รฐวสาหกจอยางรายแรง ใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในรายงานตอคณะกรรมการ

ตรวจสอบเพอพจารณา

ความรบผดชอบของคณะกรรมการตรวจสอบเกยวกบการตรวจสอบภายใน

11. คณะกรรมการรฐวสาหกจอาจมอบใหคณะกรรมการตรวจสอบรบผดชอบ ดงน

11.1 สอบทานกฎบตร ขอบเขตการปฏบต ง านและความรบผดชอบของ

หนวยตรวจสอบภายใน และอนมตในกรณทไดรบมอบอ านาจจากคณะกรรมการ


11.2 สอบทานโครงสรางองคกรของหนวยตรวจสอบภายใน

11.3 ประเมนประสทธผลของกลยทธการตรวจสอบและแผนการตรวจสอบภายใน

ทก าหนดตามความเสยงขององคกร

11.4 พจารณาแผนการตรวจสอบภายใน และการเปลยนแปลงทมสาระส าคญของ

แผนการตรวจสอบ และอนมตในกรณทไดรบมอบอ านาจจากคณะกรรมการ


11.5 สอบทานรายงานรายไตรมาสทหนวยตรวจสอบภายในจดท าขน เพอรายงาน

ความคบหนาในการปฏบตงานตามแผนการตรวจสอบทก าหนด สรปประเดนส าคญ

ทพบจากการตรวจสอบระหวางงวด และประเดนอนๆ ตามความเหมาะสม

11.6 สอบทานความเพยงพอทฝายบรหารยอมรบและปฏบตตามค าแนะน าปรกษา

และขอเสนอแนะของหนวยตรวจสอบภายใน

4 - 8


11.7 จดใหมกระบวนการเพอใหความมนใจในคณภาพของการปฏบต งานของ

หนวยตรวจสอบภายในและพจารณาผลการด าเนนการตามกระบวนการดงกลาว

11.8 ใหความเหนตอคณะกรรมการรฐวสาหกจในการอนมตแตงตง โยกยาย ถอดถอน

ก าหนดคาตอบแทน และพจารณาความดความชอบของหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

โดยอาจพจารณารวมกนกบผบรหารสงสด

11.9 พจารณาและใหความเหนเกยวกบการแตงตง โยกยาย ถอดถอน การพจารณา

ความดความชอบและคาตอบแทนของบคลากรของหนวยตรวจสอบภายใน

รวมถงการน า เสนอเพอขออนมต งบประมาณในดานตางๆ เพอใช ใน

การปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน เชน การพฒนาและฝกอบรม

การจดหาอปกรณและเครองมอชวยในการปฏบตงานตรวจสอบ เปนตน เพอให

ผบรหารสงสดน าไปด าเนนการสรรหาบคลากร จดสรรงบประมาณหรอ

ด าเนนการอนทเกยวของตอไป

11.10 สอบทานทกษะ ประสบการณ และความรความสามารถของผทด ารงต าแหนง

หวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

11.11 สอบทานแผนกลยทธและแผนปฏบตการเพอปรบปรงการปฏบตงานของ

หนวยตรวจสอบภายใน และอนมตในกรณทไดรบมอบอ านาจจากคณะกรรมการ


11.12 สงเสรมความสมพนธระหวางผตรวจสอบภายใน ผสอบบญชทงจากส านกงาน

การตรวจเงนแผนดน และผสอบบญชอน รวมถงเจาหนาทของหนวยงานก ากบดแล

ทมหนาทสอบทานรฐวสาหกจ


4 - 9

การตดตอสอสารกบคณะกรรมการตรวจสอบ

คณะกรรมการตรวจสอบมกตองการขอมลจากหนวยตรวจสอบภายใน ดงน

1. ความเสยงและการควบคมภายในเกยวกบองคกร และอตสาหกรรม รวมถงความเสยงทยง

หลงเหลออย

2. การจดท ารายงานทางการเงน

3. การก ากบดแลกจการทด

4. การปฏบตตามกฎ ระเบยบ รวมถงประเดนดานจรรยาบรรณ

5. ความเพยงพอและประสทธภาพของทรพยากรทใชในการปฏบตงานตรวจสอบ

6. งบประมาณดานการตรวจสอบภายใน การประเมนความเสยง แผนการตรวจสอบภายใน และ

เกณฑในการประเมนผลการปฏบตงาน

7. การรายงานผลการตรวจสอบภายใน และการแกไขขอบกพรองทพบโดยฝายบรหาร

8. การปรบปรงแผนการตรวจสอบภายใน

9. การยนยนความเปนอสระของผตรวจสอบภายในประจ าป

10. รายงานการรกษาคณภาพงานตรวจสอบภายใน

4 - 10



5 - 1

5 แนวทางปฏบตทดเกยวกบหนาทความรบผดชอบ

ของหนวยตรวจสอบภายใน

หนา

5.1 หนาทความรบผดชอบของผตรวจสอบภายใน 5-2

5 - 2


5. แนวทำงปฏบตทดเกยวกบหนำทควำมรบผดชอบ

ขอ 5.1 หนาทความรบผดชอบของผตรวจสอบภายใน




(1) ตรวจสอบประสทธภาพและประสทธผลของกระบวนการควบคมภายใน

กระบวนการก ากบดแลทด และกระบวนการบรหารความเสยง

(2) ตรวจสอบความถกตองและความเชอถอไดของขอมลทางการเงน การปฏบตตาม

กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ วธปฏบตงาน มตคณะรฐมนตร ประกาศ และค าสงทเกยวของกบ

การด าเนนงานของรฐวสาหกจ

(3) ตรวจสอบรายการทอาจมความขดแยงทางผลประโยชน โอกาสเกดการทจรตและ

ประสทธภาพขององคกรในการบรหารความเสยงจากการทจรตภายในองคกร

(4) จดท ารายงานผลการตรวจสอบภายในตาม (1) ถง (3) รวมทงมขอเสนอแนะ

วธและมาตรการในการปรบปรงแกไขหนาทตาม (1) ถง (3)



(6) พฒนาและอบรมความร ทกษะ และความสามารถของผตรวจสอบภายใน

อยางตอเนอง เพอใหการปฏบตหนาทเปนไปเพอประโยชนสงสดของรฐวสาหกจแหงนน

(7) ปฏบตงานอนทผบรหารสงสดมอบหมายโดยความเหนชอบของคณะกรรมการตรวจสอบ

ทงน ตองไมกระทบตอประสทธภาพและประสทธผลของการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

ขอ 22 ในกรณทการปฏบตงานตรวจสอบภายในเรองใดของหนวยตรวจสอบภายในม

ความจ าเปนตองอาศยความรความสามารถจากผเชยวชาญเฉพาะเรอง ใหหวหนาหนวย

ตรวจสอบภายในเสนอคณะกรรมการตรวจสอบเพอเสนอคณะกรรมการรฐวสาหกจพจารณา

ด าเนนการวาจางผเชยวชาญเฉพาะเรองตามขอ 12 ของระเบยบกระทรวงการคลง วาดวย

คณะกรรมการตรวจสอบและหนวยตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ พ.ศ. 2555 ตอไป


5 - 3


ขอบเขตการปฏบตงาน

1. ผตรวจสอบภายในควรปฏบตตามขอบเขตการปฏบตงาน ซงประกอบดวยการสอบทาน

กระบวนการในการปฏบตงานและประเมนความเพยงพอของนโยบาย ระเบยบวธปฏบต

และการปฏบตงานในการบรหารความเสยง การควบคมภายในและการก ากบดแลเพอ

1.1 ประเมนผล และตดตามการด าเนนงานวาบรรลตามวตถประสงคของรฐวสาหกจ

ทก าหนดไวอยางมประสทธภาพ ประสทธผลและประหยด

1.2 ระบและประเมนการบรหารความเสยงในการด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงค

ในแตละระดบของการปฏบตงานของรฐวสาหกจโดยรวมหรอวตถประสงคของ

หนวยงานหรอของกจกรรมทท าการตรวจสอบ

1.3 ใหค าแนะน าแกฝายบรหารเพอใหเกดการปฏบตตามหลกการก ากบดแลกจการทด

และมการปรบปรงแกไขการด าเนนงาน

1.4 ใหเกดความมนใจวาการใชทรพยากรเปนไปอยางประหยด มประสทธผลและ

ประสทธภาพ

1.5 ใหเกดความมนใจวามการปฏบตตามนโยบายทก าหนด (รวมทงการปฏบตตาม

หลกจรรยาบรรณ) ระเบยบวธปฏบต กฎหมาย ขอบงคบ ค าสง มตคณะรฐมนตร

และนโยบายทเกยวของ

1.6 ใหมการดแลรกษาทรพยสนของรฐวสาหกจและผลประโยชนตางๆ มใหเกด

ความสญเสยรวมทงเกดการทจรต ผดปกตหรอคอรปชน

1.7 ใหเกดความมนใจวาขอมลบญชตางๆ รวมทงรายงานภายใน รายงานภายนอก

และกระบวนการทเกยวของมความครบถวน ถกตอง และเชอถอได

1.8 เสรมสรางจรยธรรมและคณคาทเหมาะสมภายในรฐวสาหกจ

1.9 ใหหลกประกนวาการบรหารและการจดการในรฐวสาหกจมประสทธผลและ

ผปฏบตงานมความรบผดชอบในผลงานตามหนาท

1.10 สอสารขอมลความเสยงและการควบคมไปยงสวนงานตางๆ ภายในรฐวสาหกจ

ไดอยางมประสทธผล

1.11 ประสานงานและสอสารขอมลระหวางคณะกรรมการของรฐวสาหกจ ผสอบบญช

ผตรวจสอบภายในและผบรหารของรฐวสาหกจอยางมประสทธผล

5 - 4


2. ผตรวจสอบภายในควรใหความสนใจในประเดนตางๆ เกยวกบการบรหารความเสยง

การควบคมภายใน และการก ากบดแลทไดรบผลกระทบอยางมสาระส าคญจาก

การเปลยนแปลงสภาพแวดลอมของการด าเนนงานของรฐวสาหกจ

3. ผตรวจสอบภายในควรพจารณาประเมนความเสยง และการควบคมภายในดานระบบ

เทคโนโลยสารสนเทศ ซงมผลมาจากการใหบรการโดยบคคลภายนอก เนองจาก

รฐวสาหกจในปจจบนมการตดตอสอสารโดยใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เชน

อนเตอรเนต หรออนทราเนต ซ งระบบอาจถกพฒนา บรหารจดการ และรกษา

ความปลอดภยโดยบคคลภายนอก หรอโปรแกรมส าเรจรปทใชในการด าเนนงาน หรอ

การใหบรการเกยวกบเครองอปกรณคอมพวเตอรตางๆ อาจมผลกระทบหรอความเสยง

ตอรฐวสาหกจ เชน ความอยรอดทางธรกจของผใหบรการ การเขาถง ขอมลของ

รฐวสาหกจ ความครบถวนถกตองของกระบวนการใหบรการ การปกปองระบบและ

ขอมลของรฐวสาหกจ เปนตน ซงผตรวจสอบภายในควรท าความเขาใจในลกษณะ

การใหบรการของบคคลภายนอก ประเมนความเสยง และการควบคมภายใน และ

ครอบคลมถงการใหขอเสนอแนะเพอการปรบปรงการควบคมภายในและเสนอรายงาน

ตอผบรหารทเกยวของและบคคลภายนอกผใหบรการ

4. หากหวหนาหนวยตรวจสอบภายในหรอคณะกรรมการตรวจสอบเหนวาการปฏบตงาน

ตรวจสอบภายในไมเปนไปตามมาตรฐานการปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบภายใน

และทก าหนดไวในคมอน ใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในรายงานตอคณะกรรมการ

ตรวจสอบเกยวกบขอเทจจรง ผลกระทบตอขอบเขตและคณภาพของรายงานและ

ความเหน และความเสยงทอาจเกดขนหากคณะกรรมการตรวจสอบยอมรบขอจ ากดน

และใหบนทกผลการหารอไวเปนลายลกษณอกษร

ขอบเขตการปฏบตงานน ครอบคลมถงการตรวจสอบการทจรต จรรยาบรรณของ

ผบรหารและพนกงานรฐวสาหกจ การบรหารความเ สยง และการตรวจสอบ

การด าเนนงานของบรษทในเครอ บรษทรวม และหรอบรษททเกยวของของรฐวสาหกจดวย


5 - 5

การปฏบตงานของผตรวจสอบภายใน

5. ผตรวจสอบภายในแตละคนมความรบผดชอบในการท าใหมนใจวาตนเองไดปฏบตงาน

ดวยความระมดระวงรอบคอบเยยงผประกอบวชาชพพงปฏบต ซงผตรวจสอบภายในควร

5.1 มความยตธรรม และไมยอมใหเกดอคตในการปฏบตงาน

5.2 เปดเผยความขดแยงทางผลประโยชน

5.3 ไมรบของขวญ สงจงใจ หรอผลประโยชนตอบแทนในรปแบบใดๆ จากพนกงาน

ลกจาง ผขายสนคาหรอบรการหรอบคคลภายนอกอน

5.4 พจารณาและบนทกงานทจ าเปนตองด าเนนการเพอใหบรรลวตถประสงค

การตรวจสอบและปฏบตงานตามแนวทางทถกตอง

5.5 พจารณาและบนทกหลกเกณฑของฝายบรหารหรอหลกเกณฑอนใดทใชใน

การประเมนและรายงานขอตรวจพบ

5.6 ใชความระมดระวงรอบคอบอยางสมเหตสมผลในการรวบรวมหลกฐานท

เพยงพอ เกยวของและเชอถอไดเพอประกอบผลการตรวจสอบ

5.7 ตระหนกถงโอกาสทฝายบรหารหรอผปฏบตงานตงใจกระท าผด กอใหเกด

ขอผดพลาด และละเลย กอใหเกดความไมมประสทธภาพ การสญเสย ไมม

ความประหยด ขาดประสทธผล เกดความลมเหลวในการปฏบตตามนโยบาย

และความขดแยงของผลประโยชน

5.8 มความรทเพยงพอในการก าหนดปจจยบงชการทจรต

5.9 เปดเผยปจจยทบงชการทจรตและเสนอแนะใหมการสบสวนสอบสวนตอไป


5.10 เปดเผยขอเทจจรงทมสาระส าคญ หากพจารณาแลววาถาไมเปดเผยอาจท าให

เกดความเขาใจผดในรายงานของผตรวจสอบภายใน หรออาจท าใหพจารณา

ไดวาเปนการปกปดความผดตามกฎหมาย

5.11 เปดเผยในรายงานในกรณทไมไดปฏบตตามมาตรฐานการปฏบตงานวชาชพ


5.12 ไมใชขอมลทไดรบมาจากการปฏบตหนาทเพอประโยชนสวนตว

5 - 6


การปฏบตหนาทดวยความระมดระวงรอบคอบ

6. ความระมดระวงรอบคอบเยยงผประกอบวชาชพพงกระท าเปนความระมดระวงและ

ทกษะทผตรวจสอบภายในพงน ามาใชในการปฏบตหนาท และเปนการปฏบตตามมาตรฐาน

การปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบภายในและตามทก าหนดในคมอน

7. การปฏบตหนาทดวยความระมดระวงรอบคอบเปนการปฏบตงานโดยใชความร

ความสามารถ ความขยนหมนเพยร โดยมไดเปนการท างานเพมขน หากแตเปนการใช

ทกษะและวจารณญาณในการปฏบตงานตรวจสอบตามประสบการณ การฝกอบรม

ความสามารถ ความซอสตย และเปนอสระ อยางไรกตาม ความระมดระวงเยยงวชาชพ

ไมไดหมายความวาจะไมมความผดพลาดใดๆ เกดขน

8. การปฏบตหนาทดวยความระมดระวงรอบคอบควรด าเนนการอยางเหมาะสมตาม

วตถประสงค ขอบเขตการปฏบตงาน ความซบซอน ลกษณะและสาระส าคญของกจกรรม

ทท าการตรวจสอบ

9. ผตรวจสอบภายในจะปฏบตหนาทดวยความระมดระวงรอบคอบโดยพจารณา

9.1 ขอบเขตของงานทจ าเปนตามวตถประสงคของการตรวจสอบทก าหนดไว

9.2 แนวทางการตรวจสอบและการใชคอมพวเตอร และเทคนคการวเคราะหขอมลอนๆ

โดยพจารณาความซบซอน สาระส าคญ และประเดนส าคญของกจกรรมนนๆ

9.3 ความเพยงพอและประสทธผลของการบรหารความเสยง การควบคมภายใน

และกระบวนการก ากบดแล

9.4 โอกาสทจะเกดขอผดพลาด ความผดปกต และการไมปฏบตตามมาตรฐาน

การปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบภายใน ทมสาระส าคญ

9.5 ตนทนของการตรวจสอบเมอเปรยบเทยบกบประโยชนทจะไดรบ

10. ผตรวจสอบภายในควรตระหนกถงความเสยงทส าคญอนทอาจมผลกระทบตอวตถประสงค

การด าเนนงาน หรอทรพยากรอยางเพยงพอ ทงน เนองจากการปฏบตงานตามแนวทาง

การตรวจสอบเพอใหความเชอมนดวยความระมดระวงรอบคอบเพยงอยางเดย ว

กไมสามารถเปนหลกประกนไดวาจะสามารถก าหนดความเสยงทส าคญได


5 - 7

11. ผตรวจสอบภายในจะตองปฏบตหนาทดวยความระมดระวงรอบคอบในระหวาง

การปฏบตงานใหค าแนะน าโดยการพจารณา

11.1 ความจ าเปนและความคาดหวงของผขอค าแนะน า รวมทงลกษณะ เวลาและ

การรายงานผล

11.2 ความซบซอนและขอบเขตของงานทจ าเปนในการบรรลวตถประสงคทก าหนดไว

11.3 ตนทนของการปฏบตงานเมอเปรยบเทยบกบประโยชนทไดรบ

การจดการของหนวยตรวจสอบภายในเกยวกบการปฏบตหนาทดวยความระมดระวงรอบคอบ

เยยงผประกอบวชาชพพงปฏบต

12. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรจดใหมแนวทางในการสอบทาน และควบคมดแล

เพอใหเกดความมนใจไดวาผตรวจสอบภายในปฏบตหนาทดวยความระมดระวงรอบคอบ

เยยงผประกอบวชาชพพงปฏบต ซงโดยหลกการแลวจะสามารถด าเนนการไดโดยผาน

การด าเนนการในความมนใจในคณภาพ รายละเอยดแสดงไวในสวนท 7. แนวทางปฏบตทด

เกยวกบการรกษาคณภาพงานของผตรวจสอบภายใน

13. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรมนใจวามกระบวนการทเพยงพอส าหรบผตรวจสอบ

ภายใน ในการเปดเผยกรณสงสยทจรตหรอการปฏบตทไมเหมาะสม

14. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรก าหนดแผนเกยวกบการฝกอบรมและการพฒนา

บคลากรส าหรบผตรวจสอบภายในทกคน รวมทงแผนการฝกอบรมและพฒนาส าหรบ

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในดวย

การตรวจสอบการบรหารความเสยง

15. การบรหารความเสยงของรฐวสาหกจมวตถประสงคเพอให

15.1 ความเสยงไดรบการระบและจดล าดบความส าคญอยางเหมาะสม

15.2 ผบรหารและคณะกรรมการรฐวสาหกจมการก าหนดระดบความเสยงทยอมรบได

ขององคกร รวมทงประเภทของความเสยงทยอมรบได

15.3 มการจดการความเสยงใหอยในระดบทยอมรบได

15.4 มการตดตามอยางตอเนองเพอประเมนความเสยงอยางเปนระยะ และตดตาม

ประสทธผลของการควบคมทใชในการจดการความเสยง

5 - 8


16. ผตรวจสอบภายในควรด าเนนการสอบทานระบบบรหารความเสยงของรฐวสาหกจ

เพอใหมนใจวาวตถประสงคดงกลาวขางตนสามารถบรรลได และสามารถแสดงความเหน

ตอความเพยงพอของระบบการบรหารความเสยง โดยในการด าเนนการสอบทาน

ผตรวจสอบภายในควรพจารณา

16.1 สอบทานเอกสารทเกยวของ รวมทงขอมลเบองตนเกยวกบวธการบรหารความเสยง

เพอใหมนใจวากระบวนการบรหารความเสยงของรฐวสาหกจเหมาะสม และ

สอดคลองกบแนวปฏบตทด

16.2 รวบรวมและศกษาพฒนาการตางๆ ในปจจบน แนวโนม ขอมลอตสาหกรรมตางๆ

เพอน ามาสนบสนนการระบความเสยงและผลกระทบทอาจมผลตอรฐวสาหกจและ

การควบคมทใชในการจดการความเสยง

16.3 สอบทานนโยบายของคณะกรรมการรฐวสาหกจ คณะกรรมการบรหารความเสยง

(ถาม) และคณะกรรมการตรวจสอบเพอระบกลยทธของรฐวสาหกจ แนวทางและ

วธการบรหารความเสยง ประเภทความเสยงทยอมรบไดและระดบความเสยงท

ยอมรบได

16.4 สอบทานรายงานผลการประเมนความเสยงทหนวยงานทเกยวของไดจดท าขน

16.5 สมภาษณผบรหารระดบกลางและระดบสงเพอระบวตถประสงคในการปฏบตงาน

ความเสยง และแนวทางในการจดการความเสยง การตดตามและควบคม

16.6 ประเมนความเหมาะสมของการรายงานในกจกรรมการตดตามความเสยง

16.7 สอบทานความเพยงพอและทนเวลาของการรายงานผลการบรหารความเสยง

16.8 สอบทานความครบถ วนของการว เคราะหความเ สยงของฝ ายบรหาร

การด าเนนการเพอแกไข

17. ในกรณทรฐวสาหกจยงไมมระบบการบรหารความเสยง หวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

ควรหารอกบผบรหารและเสนอแนะใหจดใหมระบบการบรหารความเสยงภายในรฐวสาหกจ

พรอมทงหารอเกยวกบบทบาทของหนวยตรวจสอบภายในในกระบวนการบรหารความเสยง

และก าหนดบทบาทดงกลาวไวในกฎบตรดวย ทงน ผตรวจสอบภายในอาจชวยให

ค าปรกษาแกผบรหารในการจดใหมกระบวนการบรหารความเสยงภายในรฐวสาหกจได

แตตองไมเปนเจาของกระบวนการและตองไมเปนผระบ จดการ ตดตาม และเจาของ

ความเสยง ดงทผบรหารควรตองท า


5 - 9

การตรวจสอบจรรยาบรรณส าหรบพนกงานและผบรหารของรฐวสาหกจ

18. ผตรวจสอบควรประเมนการวางแผน การน าไปปฏบต และความมประสทธผลของ

วตถประสงค โครงการ และกจกรรมตางๆ ทเกยวของกบจรรยาบรรณส าหรบพนกงาน

และผบรหารของรฐวสาหกจ โดยควรประเมนความเหมาะสมและประสทธผลในประเดน

ตอไปน

18.1 หลกจรรยาบรรณควรมความชดเจน เขาใจงาย มนโยบาย รวมทงวธปฏบต

ทครอบคลมการปองกนและปราบปรามทจรตและประพฤตมชอบในรฐวสาหกจ

18.2 การสอสารจากผบรหารระดบสงทเกยวกบทศนคตและความมงมนของรฐวสาหกจ

ทเกยวกบหลกจรรยาบรรณอยางสม าเสมอ

18.3 กลยทธและวธการในการสนบสนนและเสรมสรางวฒนธรรมทมจรยธรรมใน

โอกาสตางๆ รวมทงแนวปฏบตดานบคลากรทสนบสนนใหพนกงานปฏบตและ

สรางวฒนธรรมทมจรยธรรมในรฐวสาหกจ

18.4 การก าหนดชองทางทหลากหลายและเขาถงงายในการรายงานเกยวกบการปฏบต

ไมถกตองตามหลกจรรยาบรรณ

18.5 การเปดเผยหลกจรรยาบรรณตอพนกงาน คคา และลกคา

18.6 การแบงแยกหนาท เพอใหมนใจวาการปฏบตผดหลกจรรยาบรรณไดรบ

การสบสวนสอบสวน และรายงานอยางมประสทธผล

18.7 การฝกอบรมเกยวกบหลกจรรยาบรรณใหกบพนกงานและผบรหารของ


18.8 การประเมนผลกระบวนการตางๆ ทงทเปนทางการและไมเปนทางการทอาจสราง

แรงกดดนหรอความมอคตภายในรฐวสาหกจทอาจมผลกระทบตอวฒนธรรมทม

จรยธรรมของรฐวสาหกจ

การตรวจสอบการทจรต

19. ผตรวจสอบภายในมความรบผดชอบในการปฏบตงานตรวจสอบดวยความระมดระวง

รอบคอบตามแนวทางการตรวจสอบทก าหนดไว โดยใชความรและความเชยวชาญ

พจารณาถงความเสยง ปจจยทท าใหเกดการทจรต และผลกระทบกรณเกดการทจรตใน

การปฏบตงานตรวจสอบทกครง อยางไรกตาม การปฏบตงานตามแนวทางการตรวจสอบ

5 - 10


ทก าหนดนนไมไดเปนการรบประกนวาจะคนพบการทจรตได และผตรวจสอบภายใน

ไมมความรบผดชอบในการปฏบตงานเพอคนหาทจรต

20. ผตรวจสอบภายในมความรบผดชอบในการชวยปองกนการทจรตโดยการสอบทานและ

ประเมนความเพยงพอและประสทธผลของการควบคมภายใน ทงในดานสภาพแวดลอม

การควบคม การประเมนความเสยงจากการทจรต การสอบทานประสทธผลของ

การควบคมทก าหนดขนเพอปองกนการทจรต และการเปลยนแปลงกฎ ระเบยบหรอ

ระบบในการปฏบตงานทอาจมผลกระทบตอการควบคมภายใน การประเมนประสทธผล

ของระบบการสอสารและสารสนเทศ และประเมนกจกรรมการตดตามผล

21. การบรหารความเสยงจากการทจรตเปนความรบผดชอบของผบรหารในหนวยงานใน

รฐวสาหกจ ซงผบรหารระดบสงอาจแตงตงคณะท างานทรบผดชอบในการคนหาและ

ปองกนการทจรตทเปนอสระขนภายในรฐวสาหกจ ในกรณทมการแตงตงคณะท างานทม

ความเปนอสระขน ควรก าหนดความสมพนธระหวางหวหนาหนวยตรวจสอบภายในกบ

หวหนาคณะท างานคนหาและปองกนการทจรตไวเปนลายลกษณอกษร โดยตองแบง

ขอบเขตงานใหชดเจน

22. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรแจงตอคณะกรรมการตรวจสอบและฝายบรหาร

เกยวกบความจ าเปนในการสบสวนในรายละเอยดและการปรบปรงการควบคมภายใน

หากพบการทจรตหรอขอสงสยหรอขอสนนษฐานวาอาจมการทจรต หรอมสงผดปกต

หรอมขอบกพรองทเปนสาระส าคญในระบบการควบคมภายใน และประเมนผลกระทบท

มตอความเหนเกยวกบการบรหารความเสยง การควบคมภายในและการก ากบดแล

การเปดเผยความขดแยงทางผลประโยชน

23. หากความเปนอสระหรอความเทยงธรรมถกกระทบทงโดยขอเทจจรงหรอโดยพฤตกรรม

ทแสดงใหเหน ผตรวจสอบภายในตองเปดเผยรายละเอยดของผลกระทบตอหวหนา

หนวยตรวจสอบภายใน และรายงานตอบคคลทเกยวของ เชน คณะกรรมการตรวจสอบ

ผบรหารสงสด ผบรหารหนวยรบตรวจทเกยวของทเปนผรบรายงาน เปนตน ลกษณะของ

การเปดเผยนนขนอยกบลกษณะของผลกระทบ หากผตรวจสอบภายในคดวาอาจม

ผลกระทบตอความเปนอสระหรอความเทยงธรรมในการน าเสนอค าแนะน า จะตอง

เปดเผยรายละเอยดตอผทไดรบค าแนะน ากอนทจะด าเนนการปฏบตหนาทใหค าแนะน า

หรอกอนการเรมโครงการหรอการสอบทาน


5 - 11

24. ผตรวจสอบภายในแตละคนจะตองเปดเผยความขดแยงทางผลประโยชนทอาจมขนจาก

การปฏบตงานตรวจสอบตอหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน ความขดแยงทางผลประโยชน

ทอาจเกดขนรวมถงจากการเคยเปนผบรหารในกจกรรมทตนไดรบมอบหมายให

ไปท าการตรวจสอบและความสมพนธสวนบคคลกบผบรหารกจกรรมนน

25. ผตรวจสอบภายในควรวางแผนมอบหมายงานตรวจสอบภายในเพอลดความเสยงจาก

ความขดแยงทางผลประโยชนตามความเหมาะสม

ความรบผดชอบเกยวกบองคกรอน

26. ในกรณทการด าเนนงานของรฐวสาหกจมบรษทในเครอ บรษทรวม และหรอบร ษท

ทเกยวของ ผตรวจสอบภายในควรพจารณาประเมนความเสยงขององคกรทม

ความเกยวของนนวา การปฏบตงานขององคกรนนมผลกระทบตอการบรรลวตถประสงค

ของรฐวสาหกจหรอไม หากมความเสยงเกนกวาระดบความเสยงทยอมรบได

ผตรวจสอบภายในควรรวมการตรวจสอบบรษทในเครอ บรษทรวม และหรอบรษทท

เกยวของนนไวในแผนการตรวจสอบเชงกลยทธและแผนการตรวจสอบประจ าปของ


27. ผตรวจสอบภายในควรตดสนใจวาจะปฏบตงานดวยตนเองเพอแสดงความเหนหรอ

เชอถอในผลการตรวจสอบของผตรวจสอบภายในของบรษทในเครอ บรษทรวม และ

บรษททเกยวของ หรอขององคกรอนใดทผลการปฏบตงานขององคกรนนเปนปจจยส าคญ

ในการบรรลวตถประสงคของรฐวสาหกจ หรอมความเสยงเกนกวาระดบความเสยง

ทยอมรบไดของรฐวสาหกจ

28. ในกรณทหนวยตรวจสอบภายในตองปฏบตงานตรวจสอบในบรษทในเครอ บรษทรวม

และบรษททเกยวของ หรอในองคกรอนใดทผลการปฏบตงานขององคกรนนเปนปจจย

ส าคญในการบรรลวตถประสงคของรฐวสาหกจ ใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในจดใหม

ระเบยบในการวางแผน การปฏบตงาน การบนทกและจดเกบเอกสารประกอบ

การสรปความเหนในการปฏบตงานอยางครบถวน ถกตอง

29. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรจดใหมหลกเกณฑเกยวกบสทธของผตรวจสอบภายใน

ในการขอขอมลเพอใชในการปฏบตงาน

5 - 12


การพฒนาทางวชาชพอยางตอเนอง

30. ผบรหารสงสดตองสงเสรมและสนบสนนใหผตรวจสอบภายในพฒนาความร ทกษะและ

ความสามารถของตนเองโดยการเขารวมในการพฒนาและอบรมทางวชาชพอยางตอเนอง

31. ผตรวจสอบภายในควรไดรบการฝกอบรมอยางเหมาะสมในการปฏบตหนาทตาม

ความรบผดชอบและด ารงความสามารถทางวชาชพโดยการเขารวมในการพฒนา

ทางวชาชพอยางตอเนอง

32. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรด าเนนการเพอใหมนใจไดวามแนวทางเกยวกบ

การด ารงและพฒนาความรความสามารถของผตรวจสอบภายในเปนลายลกษณอกษร

และควรตดตามการปฏบตตามแนวทางนนอยางตอเนอง

ความเปนอสระของบคคลภายนอกทเขามาปฏบตหนาทตรวจสอบภายใน

33. หากบคคลภายนอกเขามาปฏบตหนาทตรวจสอบภายใน และใหบรการอนแกรฐวสาหกจ

พรอมกนดวย อาจท าใหความเปนอสระและความเทยงธรรมดอยลงไปได คณะกรรมการ

ตรวจสอบควรพจารณาการปฏบตงานของบคคลภายนอกทมการปฏบตงานหลายประเภท

ใหแกรฐวสาหกจวาจะมผลกระทบตอความเปนอสระและความเทยงธรรมหรอไม

หากคณะกรรมการตรวจสอบพจารณาอนมตใหบคคลภายนอกทปฏบตงานหลายประเภท

ใหแกรฐวสาหกจปฏบตงานตรวจสอบภายใน ใหบคคลภายนอกเปดเผยรายละเอยด

การปฏบตงานนนไวเปนลายลกษณอกษร

34. บคคลภายนอกทเขามาปฏบตหนาทตรวจสอบภายในไมควรมความรบผดชอบใน

การบรหารงานของรฐวสาหกจนน


ขนตอนการปฏบตงานตรวจสอบภายในไดแสดงในสวนท 6 และ 7

ขนตอนการปฏบตงานตรวจสอบภายใน รายละเอยดในคมอ

หวขอ หนา

ขนตอนท 1 การวางแผนการตรวจสอบ

เชงกลยทธ

6.1 การจดท าแผน

การตรวจสอบ

6-2

ขนตอนท 2 การวางแผนในรายละเอยดและ


6.2 การปฏบตงานตรวจสอบ 6-17

ขนตอนท 3 การรายงานและการตดตามผล


6.3 การรายงานและ

การตดตามผลการตรวจสอบ

6-31

ขนตอนท 4 ความมนใจในคณภาพ 7.1 การรกษาคณภาพงาน

ของผตรวจสอบภายใน

7-2


ขนตอนท 1

การวางแผนการตรวจสอบ


ขนตอนท 2 การวางแผนในรายละเอยด

และการปฏบตงานตรวจสอบ


การรายงานและการตดตาม

ผลการตรวจสอบ


ความมนใจในคณภาพ

หารอถงสงทผบรหาร

คาดหวง

ประเมนความเสยง

อนมตแผน


รวบรวมขอมลเกยวกบ


จดท าแผน


ทบทวนแผน


วางแผนในรายละเอยด

บนทกและสอบทาน


ปฏบตงานตรวจสอบ

รางรายงานผลการ

ตรวจสอบในรายละเอยด

จดท ารายงาน

ฉบบสมบรณ

ประชมปด


รายงานคณะกรรมการ

ตรวจสอบ ตดตามผลการตรวจสอบ (ถาม)

ประเมนคณภาพ จากภายในองคกร

ประเมนคณภาพ จากภายนอกองคกร

ขนตอนการด าเนนงาน

แผนภาพท 1 ขนตอนการปฏบตงานตรวจสอบภายใน


6 - 1

6 แนวทางการปฏบตทดเกยวกบการจดท า

แผนการปฏบตงานและการรายงาน

หนา

6.1 การจดท าแผนการตรวจสอบ 6-2

6.2 การปฏบตงานตรวจสอบ 6-17

6.3 การรายงานและการตดตามผลการตรวจสอบ 6-31

6 - 2


6. แนวทำงกำรปฏบตทดเกยวกบกำรจดท ำแผน

กำรปฏบตงำนและกำรรำยงำน

6.1 การจดท าแผนการตรวจสอบ



ขอ 21 หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองจดท าแผนการตรวจสอบภายในประจ าปของ

ปบญชการเงนถดไป เสนอตอคณะกรรมการตรวจสอบเพอพจารณาอนมต และเสนอให

คณะกรรมการรฐวสาหกจทราบภายในเดอนสดทายของปบญชการเงนของรฐวสาหกจ พรอมทง

สงส าเนาแผนการตรวจสอบภายในประจ าปทไดรบการอนมตแลว ใหกระทรวงการคลงและ

ส านกงานการตรวจเงนแผนดนภายใน 30 วนนบแตวนทไดรบการอนมต

ถาในระหวางปบญชการเงนของรฐวสาหกจมการปรบปรงแผนการตรวจสอบภายใน

ประจ าปตามวรรคหนง ใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในเสนอแผนการตรวจสอบภายใน

ประจ าปทมการปรบปรงตอคณะกรรมการตรวจสอบเพอพจารณาอนมต และเสนอให

คณะกรรมการรฐวสาหกจทราบภายใน 30 วนนบแตวนทไดรบการอนมต พรอมทงสงส าเนา

แผนการตรวจสอบภายในประจ าปทไดรบการอนมตแลว ใหกระทรวงการคลงและส านกงาน

การตรวจเงนแผนดนภายใน 30 วนนบแตวนทไดรบการอนมต


1. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองบรหารกจกรรมการตรวจสอบภายในเพอใหมนใจไดวา

งานตรวจสอบภายในเปนประโยชนตอรฐวสาหกจ โดยจดท าแผนการตรวจสอบทมกลยทธ

มงเนนการสรางมลคาเพมแกรฐวสาหกจซงการปฏบตงานตรวจสอบครอบคลมถง

การวเคราะห และสอบทานขอมล และใหขอเสนอแนะตอผบรหาร และคณะกรรมการตรวจสอบ

ของรฐวสาหกจ

2. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในมสทธในการตรวจสอบการบรหารความเสยง การควบคมภายใน

และการก ากบดแล ทหนวยตรวจสอบภายในมบทบาทในการเปนทปรกษา


6 - 3

3. แผนการตรวจสอบเชงกลยทธจดท าขนโดยมระยะเวลา 3-5 ป ซงสอดคลองกบ

ผลการประเมนความเสยงของรฐวสาหกจ และครอบคลมถงกจกรรมทกกจกรรมหรอ

กระบวนการทางธรกจทกกระบวนการ ท งน การทบทวนความเหมาะสมของ

แผนการตรวจสอบตองด าเนนการเปนประจ าทกป ผตรวจสอบภายในควรผสมผสานและ

น าความรในเรองความเสยงและการควบคมภายในทไดมาจากการใหค าปรกษา ไปใชใน

กระบวนการก าหนดและประเมนความเสยงทมนยส าคญขององคกร

4. แผนการตรวจสอบจดท าขนตามผลการประเมนระดบความเสยงทเหลออยภายหลง

การจดการ (Residual Risk) อยางไรกตาม หากหนวยตรวจสอบภายในไมมขอมล

เกยวกบการควบคมภายในทไดด าเนนการในปจจบน (Existing controls) ของกจกรรม

หรอกระบวนการทประเมน หรอไมมนใจในประสทธผลของการควบคมภายใน

ในปจจบน อาจใชความเสยงตามลกษณะของกจกรรมนนๆ หรอความเสยงกอน

การจดการ (Inherent Risk) และในกรณทรฐวสาหกจเพงเรมตนงานตรวจสอบภายใน

ซงยงไมมเกณฑมาตรฐานส าหรบการประเมนประสทธผลของกจกรรมการควบคม ดงนน

การเรมตนการประเมนความเสยงและจดท าแผนการตรวจสอบจงอาจท าขนตาม

ผลการประเมนระดบความเสยงกอนการจดการ (Inherent Risk)

ตวอยางการจดล าดบกจกรรมหรอกระบวนการตามผลการประเมนระดบความเสยงเพอ

ด าเนนการตรวจสอบ เชน

4.1 กจกรรมหรอกระบวนการใดทมความเสยงท เหลออยภายหลงการจดการ

ในระดบสงจะตองจดใหมการตรวจสอบทก 6-12 เดอน

4.2 กจกรรมหรอกระบวนการใดทมความเสยงทเหลออยในระดบปานกลางจะตอง

จดใหมการตรวจสอบทก 12-18 เดอน และ

4.3 กจกรรมหรอกระบวนการใดทมความเสยงทเหลออยในระดบต าจะตองจดใหม

การตรวจสอบทก 18-24 เดอน

การวางแผนการตรวจสอบตามผลการประเมนระดบความเสยงจะชวยในการจดสรร

ทรพยากรการตรวจสอบภายในใหมประสทธภาพและเกดประสทธผลสงสด นอกจากน

แผนการตรวจสอบสามารถน ามาใชในการจดท างบประมาณของหนวยตรวจสอบภายใน

เพอน าเสนอตอผบรหารสงสดเพอพจารณาและอนมตงบประมาณ

6 - 4


5. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรหารอกบผบรหารระดบสงและคณะกรรมการตรวจสอบ

เก ยวกบแผนการตรวจสอบและการจดสรรทรพยากรการตรวจสอบ รวมท ง

การเปลยนแปลงทมสาระส าคญระหวางงวด ขอจ ากดและผลกระทบจากขอจ ากด

ดานทรพยากร

6. แผนการตรวจสอบควรไดรบการพจารณาจากผบรหารสงสดกอนไดรบอนมตจาก

คณะกรรมการตรวจสอบ โดยแผนการตรวจสอบตองระบการจดสรรทรพยากรและเวลาท

ใชในการปฏบตงานส าหรบกจกรรมทตองท าการตรวจสอบตามผลการประเมนความเสยง

อยางไรกตาม หากไมสามารถจดสรรทรพยากรและเวลาตามความเ สยงได

แผนการตรวจสอบภายในควรระบถงการยอมรบความเสยงหรอกจกรรมหรอประเดนท

การตรวจสอบไมสามารถครอบคลม อนเนองมาจากการขาดทรพยากร ซงคณะกรรมการ

ตรวจสอบมความรบผดชอบตอแผนการตรวจสอบในลกษณะนดวย

7. ในการพจารณาตกลงปฏบตงานเพอใหค าปรกษา หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควร

พจารณาความเปนไปไดในการปรบปรงการบรหารความเสยง การสรางมลคาเพมและ

การปรบปรงกระบวนการปฏบตงาน การใหค าปรกษานควรรวมอยในแผนการตรวจสอบ

ภายในดวย

8. แผนการตรวจสอบเชงกลยทธและแผนการตรวจสอบประจ าป ควรไดรบการสอบทาน

และปรบปรงตามความเหมาะสม และหวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรพจารณา

กจกรรมการตรวจสอบทจ าเปนแตไมสามารถก าหนดไดในขณะจดท าแผนการตรวจสอบ

การเปลยนแปลงแผนการตรวจสอบทมสาระส าคญควรไดรบความเหนชอบจาก

คณะกรรมการตรวจสอบ และรายงานตอคณะกรรมการรฐวสาหกจเพอทราบ

9. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองจดใหมกระบวนการในการตดตามการปฏบตงานตาม

แผนการตรวจสอบเชงกลยทธและแผนการตรวจสอบประจ าป และจดใหมการรายงาน

ความคบหนาการปฏบตตามแผนการตรวจสอบตอผบรหารสงสด และคณะกรรมการ

ตรวจสอบ


6 - 5

ประเภทของงานตรวจสอบภายใน

ประเภทการตรวจสอบควรพจารณาตามความเหมาะสมเพอก าหนดลกษณะและระยะเวลา

ในการปฏบตงาน เชน

1. การตรวจสอบ เพอใหความเชอมนในประสทธผลของการควบคมภายใน ในการลดความเสยง

ของกจกรรมหรอกระบวนการนนๆ

2. การตรวจสอบระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอใหความเชอมนในประสทธผลของ

การควบคมภายในในการปฏบตงานและการรายงานทางการเงน โดยแบงเปน

2.1 การตรวจสอบการควบคมทวไปของระบบเทคโนโลยสารสนเทศ (IT General

Controls) ซงเปนการควบคมทเกยวของกบการปฏบตงานของศนยขอมล การจดหา

และการดแลรกษาระบบงาน การรกษาความปลอดภยในการเขาถงขอมล และ

ระบบงานตางๆ รวมถง การพฒนาและดแลรกษาระบบงานทอยในระบบเทคโนโลย

สารสนเทศของรฐวสาหกจ

2.2 การตรวจสอบการควบคมเฉพาะระบบงาน (IT Application Controls) ซงเปน

การสอบทานการควบคมทออกแบบขนมาเพอใชส าหรบควบคม การประมวลผลของ

ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอใหมนใจวาขอมลทผานเขาสระบบงานไดรบ

การบนทก ประมวลผล และรายงานอยางถกตองครบถวน

3. การตรวจสอบเปนกรณพเศษ ซงมขอบเขตการปฏบตงานทแตกตางจากการปฏบตงาน

ตรวจสอบโดยทวไป และมกจะไมไดตรวจสอบเพอใหความเชอมนในประสทธผลของ

การควบคมภายในในการลดความเสยงของกจกรรมหรอกระบวนการนนๆ แตตรวจสอบ

เพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนดขนส าหรบงานนนโดยเฉพาะ

4. การใหค าแนะน าปรกษา โดยทวไปการใหค าแนะน าปรกษามกจะด าเนนการไปพรอมกบ

การตรวจสอบเพอใหความเชอมน และเปนบทบาทหนงทจะชวยสรางมลคาเพมใน

การปฏบตงานตรวจสอบภายในได เชน การใหค าแนะน าปรกษาเกยวกบการควบคมภายใน

ของระบบเทคโนโลยสารสนเทศทพฒนาขนใหม การเขาเปนสวนหนงในคณะท างานเพอปรบ

โครงสรางหรอการออกผลตภณฑใหม โดยเปนทปรกษาของคณะท างาน และไมมบทบาทใน

การออกแบบหรอจดระบบงานในการปรบโครงสรางหรอการออกผลตภณฑใหม เปนตน

6 - 6




เชงกลยทธและแผน

การตรวจสอบประจ าป


และการปฏบตงาน







ขนตอนท 1 การวางแผนการตรวจสอบเชงกลยทธ

แผนภาพท 2 ขนตอนการวางแผนการตรวจสอบเชงกลยทธ

หารอถงสงทผบรหาร

คาดหวง

รวบรวมขอมลเกยวกบ


ประเมนความเสยง



อนมตแผน


ทบทวนแผน


รายละเอยดแสดงในหวขอ

10.1

10.2

10.3

10.4

10.5

10.6


6 - 7

10. ขนตอนการจดท าแผนการตรวจสอบเชงกลยทธและแผนการตรวจสอบประจ าป

10.1 หารอรวมกบผบรหารระดบสงและคณะกรรมการตรวจสอบเกยวกบประเดนท

ฝายบรหารและคณะกรรมการตรวจสอบคาดหวงวาหนวยตรวจสอบภายในควร

ด าเนนการภายในระยะเวลาทวางแผน การเปลยนแปลงทางธรกจทส าคญ และ

ประเดนทมความเสยงสง เพอใหหนวยตรวจสอบภายในสามารถวางแผนได

ครอบคลมและเกดประโยชนแกฝายบรหารอยางเตมท โดยก าหนดลกษณะงานท

จะด าเนนการและสงมอบใหกบผบรหารของหนวยรบตรวจในชวงเวลาทครอบคลม

โดยแผนการตรวจสอบ

10.2 รวบรวมขอมลเพอศกษาและท าความเขาใจเกยวกบรฐวสาหกจ อตสาหกรรม

เปาหมายหรอวตถประสงคของรฐวสาหกจและความเสยงทเกยวของ ซงอาจ

หมายความรวมถงการหารอรวมกบฝายบรหารเกยวกบประสทธผลใน

การบรหารความเสยงของรฐวสาหกจดวย ทงน ผตรวจสอบภายในควรมความเขาใจ

ในระบบเทคโนโลยสารสนเทศทรฐวสาหกจใชอยในปจจบน ทงในดานของขนาด

และความซบซอนของระบบ รวมทงลกษณะของการปฏบตงานของรฐวสาหกจวา

ตองพงพาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมากนอยเพยงใด โครงสรางองคกร

บทบาทและความรบผดชอบของหนวยงานทเกยวของกบระบบเทคโนโลย

สารสนเทศ การเชอมโยงของระบบและโปรแกรมตางๆ เพอน าขอมลมาใชใน

การประเมนความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศทมผลกระทบตอการบรรล

วตถประสงคของรฐวสาหกจ

10.3 ประเมนความเสยงของรฐวสาหกจและจดล าดบความส าคญของหนวยงานหรอ

กจกรรมทตองท าการตรวจสอบ (Audit Universe) รายละเอยดแสดงไวในขอ

11 - 16

10.4 จดท าแผนการตรวจสอบเชงกลยทธและแผนการตรวจสอบประจ าป ตามผล

การประเมนความเสยงทด าเนนการในขอ 10.3 พรอมทงหารอกบฝายบรหาร

และพจารณาทรพยากรทจ าเปนในการตรวจสอบ

10.5 น าเสนอแผนการตรวจสอบเชงกลยทธและแผนการตรวจสอบประจ าปตอ

ผบรหารสงสดเพอพจารณากอนน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบเพออนมต

และเสนอใหคณะกรรมการรฐวสาหกจทราบภายในเดอนสดทายของปบญชการเงน

ของรฐวสาหกจ พรอมทงสงส าเนาแผนการตรวจสอบประจ าปทไดรบอนมตแลว

6 - 8


ใหกระทรวงการคลงและส านกงานการตรวจเงนแผนดนภายใน 30 วนนบแต

วนทไดรบการอนมต ใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในเสนอแผนการตรวจสอบ

ภายในประจ าปทมการปรบปรงตอคณะกรรมการตรวจสอบเพอพจารณาอนมต

และเสนอใหคณะกรรมการรฐวสาหกจทราบภายใน 30 วนนบแตวนทไดรบ

การอนมต พรอมทงสงส าเนาแผนการตรวจสอบภายในประจ าปทไดรบ

การอนมตแลว ใหกระทรวงการคลงและส านกงานการตรวจเงนแผนดนภายใน

30 วนนบแตวนทไดรบการอนมต

10.6 การทบทวนและแกไขปรบปรงแผนการตรวจสอบตามความจ าเปนและเหมาะสม

เชน การเพมหนวยธรกจ การเปลยนแปลงในวตถประสงคของรฐวสาหกจ หรอ

การเปลยนแปลงของความเสยง ใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในเสนอตอ

ผบรหารสงสดเพอพจารณากอนน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบเพออนมต

แลวสงส าเนาใหคณะกรรมการรฐวสาหกจ กระทรวงการคลงและส านกงาน

การตรวจเงนแผนดนภายใน 30 วนนบจากวนทไดรบการอนมต

การท าความเขาใจตอวตถประสงคของรฐวสาหกจ

ผตรวจสอบภายในควรท าความเขาใจตอวตถประสงคของรฐวสาหกจ และระบวตถประสงคหลก

ซงมผลตอคณคาของรฐวสาหกจ

ในการท าความเขาใจตอวตถประสงคของรฐวสาหกจ ผตรวจสอบภายในควรจะด าเนนการ ดงน

1. วเคราะหหาปจจยผลกดนคณคาของรฐวสาหกจ (value driver analysis) เพอท าใหเกด

ความเขาใจตอนโยบายและวตถประสงคขององคกรไดดยงขน

2. สมภาษณฝายบรหารรวมถงผบรหารแตละหนวยงานในรฐวสาหกจ

3. ท าความเขาใจในสงทไดรบจากการสมภาษณ ซงเปนมมมองของฝายบรหาร เชน

วตถประสงคของรฐวสาหกจ ความไมแนนอนและความเสยงทอาจเกดขน ปจจยทสงผลตอ

การควบคมภายในใหไมเกดขนไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล รวมถงจดทควร

ปรบปรงดานความเสยงและการควบคมภายใน

4. ท าความเขาใจโครงสรางรฐวสาหกจ เชน รปแบบองคกร สายการรายงาน เปนตน


6 - 9

การท าความเขาใจตอวตถประสงคของรฐวสาหกจ



การรวบรวมขอมล

ขอมลทเกยวกบวตถประสงคของรฐวสาหกจสามารถไดรบจากทงภายนอกและภายในรฐวสาหกจ

การคนควาขอมล การสมภาษณ และการมสวนรวมในการประเมนความเสยง

ผตรวจสอบภายในควรด าเนนการ ดงน

1. รวบรวมและสอบทานเอกสารภายในรฐวสาหกจ เชน แผนนโยบายรฐวสาหกจ แผนการด าเนนงาน

การรายงานภายใน เปนตน

2. คนควาขอมลจากภายนอก เชน การสอบทานรายงานประจ าป ความคดเหนของนกวเคราะห

ขาว หรอวารสาร เปนตน

3. รวบรวมและสอบทานผลการประเมนความเสยงของปกอน รวมถงผลการประเมนความเสยง

จากผตรวจสอบอน

แผนการตรวจสอบเชงกลยทธและแผนการตรวจสอบประจ าป

ในการจดเตรยมแผนการตรวจสอบเชงกลยทธและแผนการตรวจสอบประจ าป ผตรวจสอบภายใน

ควรจดท าใหครอบคลมในเรองตางๆ ดงตอไปน

การก ากบดแลกจการทด (Governance) ผตรวจสอบภายในควรประเมนและใหค าแนะน าเกยวกบการพฒนาทเหมาะสมในเรองการก ากบ

ดแลกจการทด เพอใหบรรลวตถประสงค ดงน

1. เนนความส าคญเรองเรองจรรยาบรรณภายในรฐวสาหกจ

2. เสรมสรางกระบวนการบรหารดานการปฏบตงาน และการสรางความรบผดชอบในการปฏบตงาน

3. สอสารประเดนเรองความเสยงและการควบคมภายในไปใหแตละสวนงานในรฐวสาหกจ


4. ประสานงานและตดตอสอสารกบคณะกรรมการ ผตรวจสอบบญช และฝายบรหาร

6 - 10





5. ประเมนผลเรองจรรยาบรรณในรฐวสาหกจทงดานการออกแบบและประสทธผลของ

การน าไปใช

6. ประเมนผลดานการก ากบดแลระบบสารสนเทศเพอใหสนบสนนนโยบายและวตถประสงค


การบรหารความเสยง (Risk Management)

ผตรวจสอบภายในควรประเมนการพฒนากระบวนการบรหารความเสยง นอกจากน ผตรวจสอบ

ภายในควรจะประเมนโอกาสในการเกดทจรตในรฐวสาหกจรวมถงวธการจดการความเสยงในเรอง

การทจรต

การควบคมภายใน (Internal Control)

ผตรวจสอบภายในควรแนะน าใหเกดระบบการควบคมภายในทมประสทธภาพ ดวยการประเมน

ประสทธภาพและประสทธผลของการควบคมภายในในรฐวสาหกจและท าใหเกดการพฒนาอยาง

ตอเนอง รวมถงประเมนกระบวนการปฏบตงานวาเปนไปตามทก าหนดไว ทงน เพอชวยให

รฐวสาหกจบรรลเปาหมายและวตถประสงค

แผนการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

แผนการปฏบตงานตรวจสอบภายใน เปนรายละเอยดการท างานของโครงการทไดจากแผนการตรวจสอบ

ทไดรบอนมตแลว ซงรวมถงสงทฝายบรหารตองการใหด าเนนการใหแลวเสรจภายในระยะเวลาท

ก าหนด แผนการปฏบตงานตรวจสอบภายในมกประกอบดวยรายละเอยด ดงน

1. ระยะเวลาและขนตอนการด าเนนงาน

2. วตถประสงคของการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

3. รายชอทมงานผตรวจสอบภายใน

4. การประมาณระยะเวลาด าเนนการและงบประมาณ

5. ก าหนดการวนเรมและสนสดการด าเนนงาน


6 - 11




การจดท าแผนการปฏบตงานตรวจสอบภายในควรค านงถงเรองตางๆ ดงน

1. การพฒนาความสามารถของบคลากรรวมถงการเขารบการอบรมทเกยวเนองกบการด าเนนงาน

2. จ านวนบคลากรทตองการ รวมถงความรและทกษะทจ าเปน

3. การประเมนผลการด าเนนงาน

4. วธอนในการตรวจสอบ เชน การประเมนผลดวยตนเอง หรอการวเคราะหขอมล

5. ความเสยง ซงไดจากการประเมนความเสยง

6. ความพรอมของหนวยรบตรวจ

การประเมนความเสยงเพอจดท าแผนการตรวจสอบ

11. วตถประสงคหลกในการประเมนความเสยง คอ การปรบแผนการตรวจสอบใหสอดคลอง

กบความเสยงทส าคญของรฐวสาหกจ และใชในการจดสรรทรพยากรการตรวจสอบภายใน

ไปยงกจกรรมตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ และเกดประสทธผลสงสด

12. ความเสยง คอ เหตการณทมความไมแนนอน ซงหากเกดขนจะมผลกระทบในเชงลบตอ

การบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายของรฐวสาหกจ เชน การแขงขน การเปลยนแปลง

ของอตราดอกเบย การเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ การทจรต

ความเสยหายของระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เปนตน

13. ความเสยงเมอพจารณาตามการจดการแลวแบงเปน 2 ประเภทคอ

13.1 ความเสยงตามลกษณะหรอธรรมชาตของกจกรรมหรอรายการนนๆ (Inherent

Risk) เปนความเสยงกอนทจะพจารณาถงการจดการหรอการควบคม เชน

ความเสยงภายนอกจากการแขงขนในตลาด เศรษฐกจ การเมอง หรอความเสยง

ภายในจากการเปลยนแปลงผบรหาร การออกผลตภณฑหรอบรการใหม เปนตน

13.2 ความเสยงทเหลออยภายหลงการจดการหรอการควบคม (Residual Risk) ซง

เปนความเสยงตามลกษณะหรอธรรมชาตของกจกรรมนนๆ ทมการจดการหรอ

การควบคมเพอใหระดบความเสยงนนลดลงโดยการจดใหมการควบคมภายในทด

ซงในการจดท าแผนการตรวจสอบจะพจารณาความเสยงทเหลออยภายหลง

การจดการน

6 - 12


14. ความเสยงเมอพจารณาตามระดบภายในองคกรแลว สามารถแบงเปน 3 ระดบ ซงการประเมน

ความเสยงในแตละระดบใชหลกการและวธการเหมอนกน โดยประเมนความเสยง

ทงกอนการควบคม และภายหลงการควบคม ผตรวจสอบภายในตองประเมนความเสยง

ในแตละระดบ โดยขนอยกบขนตอนทก าลงด าเนนการวาอยในระดบการวางแผน

การตรวจสอบเชงกลยทธ หรอการวางแผนการตรวจสอบในระดบหนวยธรกจ หรอ

วางแผนการตรวจสอบในระดบกจกรรม ซงการประเมนความเสยงแตละระดบม

รายละเอยด ดงน

14.1 การประเมนความเสยงในระดบองคกร (Enterprise Level) เปนการก าหนด

วตถประสงคและจดล าดบความเสยงทมผลกระทบตอรฐวสาหกจในภาพรวม

เพอใชในการจดท าแผนการตรวจสอบเชงกลยทธ

14.2 การประเมนความเสยงในระดบหนวยงาน (Business Unit Level) เปนการก าหนด

กระบวนการ หนาท หรอหนวยงานในรายละเอยดมากขน ซงขนอยกบ

ความซบซอนของโครงสรางของแตละรฐวสาหกจ และจะน ามาใชประโยชนใน

การก าหนดแผนการตรวจสอบประจ าป

14.3 การประเมนความเสยงในระดบกจกรรม (Activity or Auditable Unit Level)

เปนการก าหนดแนวทางการตรวจสอบในระดบยอยท สดในการวางแผน

การตรวจสอบ ซงอาจเปนในระดบกระบวนการ หรอกลมงาน หรอกจกรรมใด

กจกรรมหนงกได

15. วธการประเมนความเสยงเพอจดท าแผนการตรวจสอบ

15.1 ผตรวจสอบภายในควรหารอกบผบรหารระดบสงและสอบทานแผนกลยทธของ

รฐวสาหกจ เพอก าหนดวตถประสงคหลกของรฐวสาหกจ

15.2 ก าหนดความเสยงหลกทมผลกระทบตอความสามารถของรฐวสาหกจใน

การด าเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคของรฐวสาหกจ ซงขอมลทใชใน

การก าหนดความเสยงหลกอาจไดมาจากแหลงขอมลตางๆ เชน การหารอกบ

คณะกรรมการรฐวสาหกจ ฝายบรหาร ผสอบบญช หรอเจาหนาททงใน

หนวยงานอนๆ และภายในหนวยตรวจสอบภายใน รวมทงการวเคราะหขอมล

ทางการเงนและการด าเนนงาน รายงานผลการตรวจสอบครงกอน โครงสราง

องคกร และขอมลจากภายนอกอนๆ ประเดนส าคญทควรพจารณาคอ

การด าเนนการเพอใหมนใจวาในการจดท าแผนการตรวจสอบภายในได


6 - 13

ครอบคลมความเสยงทมผลกระทบอยางมสาระส าคญตอการบรรลวตถประสงค


ความเสยงหลกสามารถจดประเภทไดดงตอไปน

15.2.1 ความเสยงทางดานกลยทธ ซงมงเนนประเดนทางธรกจในภาพกวาง

เชน กลยทธในการแขงขน กลยทธในการรวมคา หรอกลยทธใน

การออกผลตภณฑหรอบรการใหม เปนตน

15.2.2 ความเสยงทางดานการด าเนนงาน มงเนนกระบวนการในการปฏบตงาน

ประจ าวนทครบถวน ถกตอง และสม าเสมอ

15.2.3 ความเสยงทางดานลกคา เปนความเสยงเกยวกบการสรางความพงพอใจ

ใหกบลกคา การเปลยนแปลงความตองการของลกคา

15.2.4 ความเสยงทางดานชอเสยง เปนความเสยงทรฐวสาหกจด าเนนงานท

อาจมผลกระทบตอชอเสยงของรฐวสาหกจทมตอลกคา ผทมประโยชนรวม

ชมชนหรอสงคมโดยสวนรวม

15.2.5 ความเสยงทางดานการเงน เปนความเสยงเกยวกบการรายงานทาง

การเงน การบรหารเงน กจกรรมเกยวกบการคาและการลงทนใน

ตลาดเงน และประเดนอนทเกยวของ

15.2.6 ความเสยงทางดานเทคโนโลย เปนความเสยงเกยวกบความสามารถ

ทางดานระบบเทคโนโลยของรฐวสาหกจในการด าเนนงานและ

สนบสนนขอมลเพอการด าเนนงาน

15.2.7 ความเสยงทางดานบคลากร เปนความเสยงเกยวกบทรพยากรบคคล


15.2.8 ความเสยงดานการปฏบตตามกฎ ระเบยบ นโยบาย หรอวธปฏบตท

เกยวของ ซงเปนความเสยงของรฐวสาหกจเกยวกบความสามารถ

ในการปฏบตตามกฎระเบยบ นโยบาย หรอวธปฏบตทเกยวของ

15.3 ประเมนความเสยงตามลกษณะของกจกรรม (Inherent Risk) โดย 2 ปจจยใน

การพจารณา คอ ผลกระทบหากเกดความเสยง (Impact) และโอกาสเกดของ

เหตการณความเสยง (Likelihood) ซงการพจารณาอาจแบงเปนระดบ เชน

แบงเปน 3 ระดบ คอ สง ปานกลาง ต า หรอแบงเปน 5 ระดบ คอ ระดบ 1-5

เปนตน ทงน เพอใหสามารถจดระดบและวดผลไดอยางเปนรปธรรมมากขน

6 - 14


และใชเปนมาตรฐานในการประเมนทกครง แตละรฐวสาหกจจะตองก าหนด

เกณฑการพจารณาตามความเหมาะสมกบลกษณะ และสภาพแวดลอมท

รฐวสาหกจนนด าเนนธรกจอย ในการประเมนความเสยงนควรไดมการหารอกบ

ฝายบรหาร และมการสอบทานอยางสม าเสมอ

ตวอยางค าอธบายระดบโอกาสเกดและผลกระทบ และปจจยความเสยงแสดงใน

ภาคผนวก 2 หนา 8-7

15.4 พจารณาผลการจดการความเสยงโดยฝายบรหาร ผตรวจสอบภายในตองหารอ

กบฝายบรหาร และประเมนระบบการควบคมภายในเพอใหมนใจวาการควบคม

ทมอยนนไดชวยลดหรอจดการความเสยงได ซงผลการบรหารความเสยงอาจ

แบงเปนระดบ เชน

15.4.1 เพยงพอ หมายถง ความเสยงไดรบการบรหารใหอยในระดบทยอมรบได

และการควบคมภายในทมอยไมมขอบกพรองทเปนสาระส าคญ

15.4.2 ไมเพยงพอ หมายถง ความเสยงยงไมไดรบการบรหารใหอยในระดบท

ยอมรบได และการควบคมภายในทมอยยงมขอบกพรองท เปน

สาระส าคญ

15.4.3 ไมมหรออยในระดบทไมสามารถยอมรบได หมายถง ไมมการบรหาร

ความเสยงอยางเพยงพอ หรอไมมการควบคมภายใน ในการด าเนน

กจกรรมนน

15.5 ผตรวจสอบภายในควรวเคราะหกระบวนการทางธรกจของรฐวสาหกจออกเปน

กระบวนการหลกและกระบวนการยอย โดยระบความเสยงทเกยวของและม

ผลกระทบตอกระบวนการตางๆ เพอน ามาจดท าแผนการตรวจสอบภายในให

ครอบคลมถงกจกรรมตางๆ ทกกจกรรมของรฐวสาหกจ เชน กระบวนการใน

การจดซอจดจาง กระบวนการในการสรรหาและพฒนาบคลากร เปนตน โดยใน

กระบวนการหนงๆ จะเกยวของกบหลายหนวยงาน เชน ในการจดซอจดจาง

หนวยงานท เกยวของประกอบดวย หนวยงานทขอซอ หนวยงานจดซอ

คณะกรรมการตรวจรบ หนวยงานคลงสนคา หนวยงานบญชและการเงน

ตวอยางสรปความสมพนธระหวางหนวยงานภายในของรฐวสาหกจกบ

กระบวนการในการด าเนนงานแสดงในภาคผนวก 3 หนา 8-17


6 - 15

15.6 ผตรวจสอบภายในควรพจารณาผลการตรวจสอบครงกอนวาไดมการรายงาน

เกยวกบการบรหารความเสยงและการควบคมภายในอยางไรบาง เพอใชประกอบ

ในการพจารณาความเสยงทเหลออยภายหลงการจดการหรอการควบคม

นอกจากน ยงควรพจารณาการเปลยนแปลงบคลากรทรบผดชอบในการปฏบต

หนาท หรอการเปลยนแปลงในระบบการปฏบตงานทด าเนนอยดวย

15.7 ภายหลงจากการพจารณาผลการจดการความเสยง และผลการตรวจสอบครง

กอนแลว ผตรวจสอบภายในควรน าผลดงกลาวมาใชในการประเมนความเสยงท

เหลออยภายหลงการจดการหรอการควบคม ซงพจารณาปจจยทงโอกาสเกดและ

ผลกระทบเชนเดยวกบการประเมนความเสยงตามลกษณะของกจกรรมทกลาวไว

ขางตน

16. สรปผลการประเมนความเสยงและความสมพนธของความเสยงกบหนวยงานตางๆ

ภายในรฐวสาหกจ

ตวอยางสรปผลการประเมนความเสยง แสดงในภาคผนวก 3 หนา 8-17

ตวอยางแผนการตรวจสอบส าหรบ 3 ป แสดงในภาคผนวก 4 หนา 8-31 และตวอยาง

แผนการตรวจสอบประจ าปแสดงไวในภาคผนวก 5 หนา 8-36

6 - 16


การประเมนความเสยงประจ าป



1. รวบรวมผลการประเมนความเสยงประจ าปของรฐวสาหกจ และพจารณาถงทมาและ

ระยะเวลาในการจดท าการประเมน

2. หากรฐวสาหกจยงไมมการประเมนความเสยง ผตรวจสอบภายในควรด าเนนการประเมน

ความเสยงเพอใชในการจดท าแผนการตรวจสอบ

3. ผตรวจสอบภายในควรประเมนความเสยงเกยวกบเรองการทจรต เพอประเมนวาตองม

การตรวจสอบเปนพเศษในสวนใดหรอไม

บทบาทของผตรวจสอบภายในเกยวกบเรองการประเมนความเสยง จะแตกตางกนไปขนอยกบวา

ฝายบรหารเคยมการประเมนความเสยงมาแลวหรอไม

1. หากฝายบรหารเคยมการประเมนความเสยง ผตรวจสอบภายในควรรวบรวมสรปผลและ

พจารณาถงทมาและระยะเวลาในการจดท าการประเมนครงลาสด ผตรวจสอบภายในควร

ประเมนถงดานตางๆ ไดแก ความเพยงพอของการประเมน ความทนตอเวลา การประเมน

จดท าโดยบคลากรทมความเหมาะสม และไดผลการประเมนทแสดงถงความเสยงของ

องคกรหลกอยางครบถวน

2. หากรฐวสาหกจไมเคยมการประเมนความเสยง หนวยตรวจสอบภายในจะเปนผรบผดชอบ

ในการด าเนนการประเมนความเสยงโดยการหารอรวมกบผบรหารของรฐวสาหกจ เพอใชใน

การจดท าแผนการตรวจสอบ


6 - 17

6.2 การปฏบตงานตรวจสอบ



ขอ 26 หนวยตรวจสอบภายในตองปฏบตงานตามแผนการตรวจสอบภายในประจ าปท

ไดรบอนมตจากคณะกรรมการตรวจสอบ

ขอ 27 ในกรณทหนวยตรวจสอบภายในพบหรอมขอสงสยวามการฝาฝนกฎหมาย

ระเบยบ ขอบงคบ วธการปฏบตงาน มตคณะรฐมนตร ประกาศ และค าสงทเกยวของกบ

การด าเนนงานของรฐวสาหกจ ใหรายงานพรอมความเหนตอคณะกรรมการตรวจสอบทราบ

เพอแจงตอผบรหารสงสดตอไป

ในกรณทหนวยตรวจสอบภายในพบหรอมขอสงสยวา มรายการหรอการกระท าทอาจ

กอใหเกดความเสยหายตอผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจอยางรายแรง การขดแยงทาง

ผลประโยชน การทจรต หรอมรายการผดปกตหรอความบกพรองทส าคญในระบบการควบคม

ภายใน ใหรายงานพรอมความเหนตอคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสดทนท เพอ

พจารณาเสนอคณะกรรมการรฐวสาหกจตอไป

6 - 18












ประชมสรปแผนกบทมงาน

แผนการตรวจสอบ

ประจ าป

จดท าสรปภาพรวมของ

หนวยงานทจะตรวจสอบ

บงชการควบคมทเหมาะสม

ก าหนดวตถประสงคและ

ความเสยงครบถวนหรอไม

จดท าแผนการตรวจสอบใน

รายละเอยด

ก าหนดวธการตรวจสอบ

ตามความเสยงและ

การประเมนการควบคม

ประชมเพอเรมปฏบตงาน


ทดสอบระบบโดย

การปฏบตตาม

แนวทางการตรวจสอบ

ก าหนดวตถประสงค

ก าหนดความเสยง

ผรบผดชอบหลก

เหนชอบหรอไม

พจารณาแกไขแผน


ใช ไมใช

ใช

ไมใช

4.2


4.4

4.5

4.1

ขนตอนท 2 การวางแผนในรายละเอยดและการปฏบตงาน

แผนภาพท 3 ขนตอนในการวางแผนการตรวจสอบ


6 - 19


1. การวางแผนการตรวจสอบในรายละเอยดควรสอดคลองกบแผนการตรวจสอบเชงกลยทธ

และแผนการตรวจสอบประจ าป และตองไดรบการสอบทานและอนมตจากหวหนาหนวย

ตรวจสอบภายใน

2. ในการวางแผนการตรวจสอบในรายละเอยด ผตรวจสอบภายในควรพจารณา

2.1 วตถประสงคของกจกรรมทจะท าการสอบทานและแนวทางในการควบคม

ในการด าเนนงาน

2.2 ความเสยงทส าคญของกจกรรมนนๆ ความเปนไปไดทจะเกดขอผดพลาด

ความผดปกต การฝาฝน หรอการทจรต วตถประสงค ทรพยากรและการด าเนนงาน

รวมทงแนวทางทจะจดการความเสยงใหอยในระดบทยอมรบได และประเมน

ผลกระทบจากการตดสนใจของฝายบรหารในการยอมรบความเสยงมากกวาทจะ

โอนความเสยงหรอควบคมความเสยง

2.3 ความเพยงพอและประสทธผลของการบรหารความเสยง ระบบการควบคมภายใน

เมอเปรยบเทยบกบกรอบหรอแนวทางการควบคมทเกยวของ โดยครอบคลมถง

2.3.1 ความครบถวน ถกตอง และเชอถอไดของขอมลทางการเงนและขอมล

ในการด าเนนงาน

2.3.2 ประสทธภาพและประสทธผลในการด าเนนงาน

2.3.3 การใชทรพยากรอยางประหยด

2.3.4 การเกบรกษาทรพยสน

2.3.5 การปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบทเกยวของ

2.4 ความเสยงทเกยวของจากการใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศหรอโปรแกรมทใชใน

การปฏบตงาน และประสทธผลของการควบคมภายในเพอใหมนใจวาการควบคม

ภายในทมอยเปนการควบคมทฝงเขาไปในระบบเทคโนโลยสารสนเทศ หรอท าโดย

ผปฏบตงาน หรอเปนการผสมผสานระหวางระบบกบผปฏบตงาน

2.5 โอกาสในการปรบปรงแกไขทมสาระส าคญในการบรหารความเสยงและระบบ

การควบคมภายใน

2.6 แนวทางในการน าคอมพวเตอร และเทคนคการวเคราะหขอมลอนๆ มาใชเปน

เครองมอชวยในงานตรวจสอบ

6 - 20


3. วตถประสงคของการใหบรการใหค าปรกษาควรระบถง ความเสยง การควบคม และ

กระบวนการก ากบดแล ภายในขอบเขตทตกลงรวมกบผรบบรการ โดยในการใหบรการ

ใหค าปรกษา ผตรวจสอบควรมนใจวา

3.1 มการก าหนดขอบเขตของการใหค าปรกษาอยางเพยงพอทจะบรรลวตถประสงคท

ก าหนดไว และในระหวางด าเนนการ หากมขอจ ากดท าใหไมสามารถปฏบตตาม

ขอบเขตทก าหนดไวได ผตรวจสอบควรหารอกบผรบบรการถงขอจ ากดดงกลาว

เพอพจารณาวาควรจะด าเนนการใหค าปรกษาตอไปหรอไม

3.2 มการระบความเสยงทเกยวของกบวตถประสงคของกจกรรมทใหค าปรกษา และ

ระมดระวงถงการมอยของความเสยงอนๆ ทมนยส าคญ

3.3 มการระบการควบคมทสอดคลองกบวตถประสงคของกจกรรมทใหค าปรกษา

และระมดระวงถงการมอยของจดออนของการควบคม ทมนยส าคญ

ขนตอนในการวางแผนการตรวจสอบ

4. ขนตอนในการวงแผนการตรวจสอบในรายละเอยดประกอบดวย

4.1 ก าหนดวตถประสงคการตรวจสอบกจกรรมหรอกระบวนการทก าหนดไว โดย

วตถประสงคของการตรวจสอบจะตองสอดคลองกบวตถประสงคของกจกรรม

หรอกระบวนการ และวตถประสงคของรฐวสาหกจ ระดบของความเชอมนท

ฝายบรหารคาดหวงจากผลการตรวจสอบ ทรพยากรทจ าเปน ผลการตรวจสอบ

และระยะเวลาในการตรวจสอบ โดยผตรวจสอบภายในควรก าหนด

4.1.1 ขอบเขต และเปาหมาย ซงควรพจารณาประเดนตางๆ ทเกยวของ ไดแก

ระบบงาน การบนทกขอมล บคลากร และทรพยสนทมตวตน รวมถง

การปฏบตงานทอยในความควบคมดแลของบคคลภายนอก

4.1.2 วตถประสงคการตรวจสอบเปนผลทสะทอนมาจากการประเมนความเสยง

การควบคมภายในและการก ากบดแล ทเกยวเนองกบเปาหมายและ

วตถประสงคของกจกรรมหรอกระบวนการทก าหนดไว

4.1.3 ประเภทการตรวจสอบ วธการในการตรวจสอบ การสมตวอยาง

วธการทดสอบ


6 - 21

4.1.4 การมสวนรวมของฝายบรหาร รวมทงการสนบสนนดานระบบสารสนเทศ

และขอมลอนๆ

4.1.5 ก าหนดเวลา และระยะเวลาในการปฏบตงาน

4.1.6 ผทไดรบรายงาน

4.1.7 ผรบผดชอบหลกของกจกรรมหรอกระบวนการทก าหนดไว

4.1.8 การจดสรรทรพยากรและก าหนดรายชอผตรวจสอบภายในทไดรบ

มอบหมายในการปฏบตงาน

4.1.9 การก าหนดทรพยากรเพอใหบรรลผลตามเปาหมายทก าหนดไว

ควรพจารณาตามลกษณะ ความซบซอน ขอจ ากดดานเวลา และทรพยากร

ทมอย ซงหวหนาทมตรวจสอบภายในทไดรบมอบหมายใหปฏบตงาน

ตรวจสอบในกจกรรมหรอกระบวนการนนๆ จะตองพจารณาและหารอกบ

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในเพออนมต

4.2 หารอกบผรบผดชอบหลกของกจกรรมหรอกระบวนการทก าหนดไวและบนทก

ความเหนชอบนนเปนลายลกษณอกษร และควรขอความเหนในประเดนเกยวกบ

นโยบาย ระเบยบวธปฏบต และการด าเนนงานภายในกจกรรมทท าการตรวจสอบ

ประเดนในการหารอใหรวมถงการแจงผรบผดชอบหลกเกยวกบการปฏบตงาน

และก าหนดวนประชมเพอเรมปฏบตงานตรวจสอบ นอกจากน ขอโตแยงทม

สาระส าคญเกยวกบแผนการตรวจสอบทหาขอยตไมได คว รรายงานตอ


6 - 22


การจดท าบนทกแผนงานตรวจสอบ (Planning memorandum)

ผตรวจสอบภายในควรรวบรวมขอมลเพอใชในการจดท าบนทกแผนงานตรวจสอบ ซงตองผาน

การอนมตโดยหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน นอกจากน หนวยตรวจสอบภายในควรท าการยนยน

กบหนวยรบตรวจถงความพรอมในการเขาตรวจสอบตามตารางเวลาทก าหนดไว

รายละเอยดทควรมอยในบนทกแผนงานตรวจสอบ มดงน

1. เรองทจะตรวจสอบ

2. วตถประสงคการตรวจสอบ

3. ภาพรวมกระบวนการทจะตรวจสอบ

4. ตารางเวลาการด าเนนงาน รวมถงการประชมเปดตรวจ ปดตรวจ และก าหนดการสงรายงาน

5. รายชอผตดตอของหนวยรบตรวจ

6. รายชอและบทบาทของทมงานหนวยตรวจสอบภายใน

7. ประมาณการระยะเวลาการตรวจสอบและงบประมาณ

8. สถานทปฏบตงานตรวจสอบ

4.3 สอบทานขอมลเบองตนเกยวกบกจกรรมหรอกระบวนการทก าหนดไว เชน

นโยบาย และระเบยบวธปฏบตทเกยวของ ผลการตรวจสอบจากผสอบบญชภายนอก

หรอผลการตรวจสอบภายในครงกอน เอกสารหลกฐานตางๆ เปนตน

4.4 ประชมเพอเรมปฏบตงานตรวจสอบ โดยในการประชม หวหนาทมตรวจสอบภายใน

ควรแจงใหผรบผดชอบหลกในกจกรรมหรอกระบวนการทก าหนดไว และบคคลท

เกยวของทราบถงแนวทางการปฏบตงานตรวจสอบ วตถประสงคในการตรวจสอบ

ระยะเวลาในการปฏบตงาน การรายงาน และหารอประเดนทผรบผดชอบหลก

ตองการใหผตรวจสอบภายในมงเนน หรอพจารณาเพมเตม


6 - 23

การประชมเพอเรมปฏบตงานตรวจสอบ

วตถประสงคของการประชมเพอเรมปฏบตงานตรวจสอบ คอ เพอสรางวธทมประสทธภาพใน

การด าเนนงานตรวจสอบ โดยเปนการประชมเพอหารอและท าความตกลงในเรองตางๆ ไดแก

1. รายละเอยดของกระบวนงานของหนวยรบตรวจ

2. ความคาดหวงของผมสวนไดเสยในงานตรวจสอบ

3. ขอบเขตงาน

4. ความเสยงของการทจรต ทไดจากการประเมนความเสยง และความร ประสบการณจาก

ทมงาน

5. แผนงานและวธการตรวจสอบ

6. รายชอผรบตรวจ

7. งบประมาณและขนตอนการด าเนนงาน

8. บทบาทและความรบผดชอบ

9. การรายงานผลการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

4.5 ทดสอบระบบโดยการปฏบตตาม เพอท าความเขาใจในกจกรรมหรอกระบวนการนนๆ

รวมถงประเมนความเสยงและการควบคมภายในทมอ ยในกจกรรมหรอ

กระบวนการนน โดยการสมภาษณผปฏบตงาน การสงเกตการณการปฏบตงาน

การสอบทานเอกสารหรอรายงานตางๆ การวเคราะหขอมล และการบนทก

แผนภาพการปฏบตงาน (Flow Chart)

4.6 ก าหนดขอบเขตการปฏบตงานและแนวทางการตรวจสอบ ซงผลจากการทดสอบ

ระบบโดยการปฏบตตามจะท าใหทราบถงความเสยงและการควบคมภายในทมอย

ในกจกรรมหรอกระบวนการนน เพอน ามาใชก าหนดขอบเขตการปฏบตงาน และ

จดท าแนวทางการตรวจสอบ การทดสอบรายการและสมตวอยาง โดยพจารณาตาม

ความเสยงของกจกรรมหรอกระบวนการนนๆ

ในระหวางการปฏบตงานตรวจสอบ หากผรบการตรวจสอบตองการขอค าปรกษาในเรอง

ทมนยส าคญ ผตรวจสอบควรท าความเขาใจกบผรบการตรวจสอบเปนลายลกษณอกษร

เกยวกบ วตถประสงค ขอบเขต ความรบผดชอบ และความคาดหวงอนๆ ของ

ผรบการตรวจสอบ

6 - 24



5. แนวทางการตรวจสอบควรก าหนดวตถประสงค ประเภทการรวบรวมเอกสารหลกฐาน

เชน การสงเกตการณ การสอบถาม การทดสอบการค านวณ เปนตน โดยในการจดท า

แนวทางการตรวจสอบจะตองพจารณาตามผลการประเมนความเสยง หากมความเสยงสง

แนวทางการตรวจสอบจะตองระบใหมการรวบรวมเอกสารหลกฐานทชดเจน รดกม

6. แนวทางการตรวจสอบควรระบขอบเขตในการปฏบตงาน เชน ระบจ านวนตวอยางใน

การรวบรวมเอกสารหลกฐาน ซงขนอยกบวจารณญาณของผตรวจสอบภายใน

ในการพจารณาสาระส าคญ ผลการประเมนความเสยง และระดบของความเชอมนทก าหนดไว

7. ตวอยางแนวทางการตรวจสอบในกจกรรมการจดซอ การบรหารคลงสนคา การบรหาร

การขายและการใหบรการลกคา และการบรหารและตดตามลกหน แสดงไวในภาคผนวก

6 หนา 8-39

8. แนวทางการปฏบตงานใหค าปรกษา อาจมรปแบบและสาระทแตกตางกนไป ขนอยกบ

ลกษณะของงานนนๆ


6 - 25

ปฏบตงานตามแนวทาง



ไมใช

ท าความเขาใจใน

รายละเอยด

สรปขอตรวจพบ

หารอกบผปฏบตงานทเกยวของเพอ

ยนยนขอตรวจพบ

พจารณาผลกระทบตอขอบเขตและ


ปรบแนวทางการตรวจสอบ

หรอไม

กระดาษท าการ

สรปผลขอตรวจพบและ

ขอเสนอแนะ

สอบทานผล

ประชมปดการตรวจสอบ

ขออนมตการปรบแนว

ทางการตรวจสอบ

ใช

10.1

12

11


แผนภาพท 4 ขนตอนในการปฏบตงานตรวจสอบ การบนทกและการสอบทาน


6 - 26


9. การปฏบตงานตรวจสอบเปนการรวบรวมขอมล เอกสารหลกฐานตางๆ เพอใชในการแสดง

ความเหนในการประเมนประสทธผลของการควบคมภายในทมอยในการชวยลด

ความเสยงในกจกรรมหรอกระบวนการนนๆ โดยควรพจารณาถงประเดนดานตางๆ ดงน

9.1 ความเพยงพอของขอมล และเอกสารหลกฐานตางๆ ในการปฏบตงานตรวจสอบ

ภายในไมไดหมายความถง ปรมาณของขอมล และเอกสารหลกฐานเทานน

แตหมายความรวมถง คณภาพของขอมล และเอกสารหลกฐานทไดจาก

การปฏบตงานตรวจสอบวามความเกยวของกบประเดนทตรวจสอบหรอไม

และขอมลหรอเอกสารหลกฐานนนมความเชอถอไดเพยงใด

9.2 ปรมาณของขอมลหรอเอกสารหลกฐานในการตรวจสอบภายในนนขนอยกบ

ระดบความเสยงทมอยในกจกรรมทท าการตรวจสอบ หากมความเสยงสงควรม

การรวบรวมขอมลหรอเอกสารหลกฐานมากขนเพอใหเกดความมนใจไดวา

ความเสยงและการควบคมทไดด าเนนการนน มความเหมาะสม

9.3 ความเชอถอไดของขอมลและเอกสารหลกฐานนนขนอยกบแหลงทมา และ

ลกษณะของขอมลและเอกสารหลกฐาน เชน การไดรบเอกสารจากแหลง

ภายนอกรฐวสาหกจจะมความนาเชอถอมากกวาเอกสารทจดท าขนภายใน

รฐวสาหกจ เปนตน

ขนตอนการปฏบตงาน การบนทกและสอบทานผลการตรวจสอบ

10. ขนตอนการปฏบตงาน การบนทกและสอบทานผลการตรวจสอบประกอบดวย

10.1 การปฏบตงานตรวจสอบตามแนวทางการตรวจสอบทไดรบอนมต

10.1.1 ทดสอบการควบคม โดยผตรวจสอบภายในควรระบการควบคมท

ส าคญเพอทจะน ามาทดสอบ โดยตองมการก าหนดวตถประสงค

ขอบเขต และแนวการทดสอบไวดวย ในการทดสอบการควบคมอาจม

แนวทางในการทดสอบหลายแนวทาง อาท การสอบถาม การสงเกตการณ

การตรวจสอบเอกสารหลกฐานตางๆ การทดสอบโดยการท าซ า

ซงการเลอกวธการทดสอบขนอยกบลกษณะของการควบคม ความถ

ของการควบคม ความส าคญและโอกาสทจะเกดขอบกพรองของ

การควบคมภายใน ซงการทดสอบอาจใชการสมตวอยางทงวธการทาง

สถต และการใชวจารณญาณของผตรวจสอบในการสมตวอยาง และ

การควบคมนนตองครอบคลมทงการควบคมทผปฏบตงานตอง


6 - 27

ด าเนนการ (Manual controls) และการควบคมโดยอตโนมตท

ระบบปฏบตการด าเนนการเอง (Automate Control)

10.1.2 การทดสอบการควบคมในรายละเอยด (Substantive test) เพอ

ประเมนโอกาสทการควบคมภายในอาจบกพรอง และหรอเพอ

ตรวจสอบความครบถวน ถกตองของรายการหรอยอดคงเหลอกบ

เอกสารหลกฐานทเกยวของ ซงโดยทวไปมกเปนการควบคมรายการ

ทางการเงน การควบคมทเกยวกบความเสยงจากการทจรต และการไม

ปฏบตตามกฎหมายและระเบยบทเกยวของ ซงอาจจ าเปนตองน า

เครองมอชวยในการวเคราะหขอมล หรอการใชเทคนคคอมพวเตอร

ชวยในการตรวจสอบเขามาใชในการปฏบตงานครงน ผตรวจสอบภายใน

ควรพจารณาใชคอมพวเตอรเพอสนบสนนการปฏบตงานตรวจสอบ

ในการน าเทคนคคอมพวเตอรชวยในการตรวจสอบสามารถชวยหา

หลกฐานประกอบการตรวจสอบทกวางกวาการปฏบตงานตรวจสอบ

โดยใช เทคนคอ น โดยในการใช เทคนคคอมพว เตอรช วยใน

การตรวจสอบจะตองมการวางแผน การออกแบบ การทดสอบ

การประมวลผล และการสอบทานเอกสารตางๆ ประกอบ เพอให

มนใจวาการใชเทคนคนนๆ เชอถอได

10.1.3 รวบรวมเอกสารหลกฐาน เพอใชวจารณญาณในการตดสนใจหรอ

แสดงความเหน ซงผตรวจสอบภายในจะตองใชวจารณญาณใน

การรวบรวมตามลกษณะของรายการหรอกจกรรมทท าการตรวจสอบ

ซงหลกฐานแตละประเภทจะมจดเดนทแตกตางกน เชน

(1) หลกฐานชนตน เชน เอกสารทเปนตนฉบบทไดรบในระหวาง

การปฏบตงานทมการลงนาม ซงหลกฐานประเภทนมความชดเจน

มากทสด

(2) หลกฐานชนรอง เชน เอกสารส าเนา

(3) หลกฐานโดยตรง เชน การยนยนโดยบคคลทเกยวของ การลงนาม

รบรองในเอกสารตางๆ

6 - 28


(4) หลกฐานแวดลอม เชน การจดท าเอกสารตางๆ ทเกยวของแตไมม

การลงนามรบรองความถกตอง ซงไมสามารถลงความเหนไดชดเจน

วาเปนความจรง

(5) หลกฐานสนบสนน เชน การหารอกบผทเกยวของทสนบสนน

หลกฐานอนๆ ในแนวทางเดยวกน

10.1.4 การสมตวอยาง เปนการทดสอบเพอหาขอสรปซงจะตองพจารณาลกษณะ

ของรายการ ปรมาณรายการ มลคาของรายการนนๆ ตามความเหมาะสม

โดยอาจเปนการสมตวอยางโดยใชวธการทางสถต หรอไมใชวธการทาง

สถต วธการในการสมตวอยางจะตองบนทกไวในกระดาษท าการอยาง

เหมาะสม

10.2 ในการปฏบตงานทกขนตอน ผตรวจสอบภายในควรหารอกบผปฏบตงานท

เกยวของเพอยนยนความเขาใจ และขอเอกสารหลกฐานเพมเตม ทงน เพอให

มนใจวาขอมลและเอกสารหลกฐานทไดรบมความถกตองและเชอถอได

10.3 การบนทกผลการตรวจสอบ เพอใชเปนหลกฐานในการปฏบตงาน และการแสดง

ความเหนในการประเมนประสทธผลของการควบคมภายใน ควรระบเกยวกบเรอง

ทท าการตรวจสอบ วตถประสงคการตรวจสอบ วธการตรวจสอบ เอกสารหลกฐาน

ทไดรบจากการตรวจสอบ สรปผลการตรวจสอบ ขอเสนอแนะเพอการปรบปรง

วนททปฏบตงาน ชอผตรวจสอบภายในทปฏบตงาน และการอางองหมายเลขของ

กระดาษท าการ เปนตน

10.4 การบนทกหลกฐานและผลการตรวจสอบในกระดาษท าการควรก าหนดเปน

รปแบบมาตรฐานไมวาจะอยในรปของกระดาษทบนทกดวยมอหรออยในรป

กระดาษท าการอเลคทรอนคสในระบบคอมพวเตอร นอกจากนควรก าหนด

นโยบายในการจดเกบกระดาษท าการ และการเปดเผยตอบคคลทงภายในและ

ภายนอกรฐวสาหกจ ซงนโยบายนควรสอดคลองกบแนวทางของรฐวสาหกจและ

ขอก าหนดตามกฎหมายทเกยวของดวย

10.5 การสอบทานกระดาษท าการ โดยหวหนาทมตรวจสอบภายในทไดรบมอบหมาย

และลงนามการสอบทานในกระดาษท าการ

10.6 การประชมรวมกบผบรหารหนวยรบตรวจทรบผดชอบ เพอรายงานความคบหนา

ในการปฏบตงานตรวจสอบ และผลการปฏบตงาน ทงน เพอใหมนใจวา


6 - 29

การปฏบตงานเปนไปตามทวางแผนไว และผลการตรวจสอบไดรบการสอบทาน

และปรบปรงแนวทางการตรวจสอบตามสถานการณอยางเหมาะสม การประชมน

ควรก าหนดขนเปนระยะๆ อยางสม าเสมอ

การเปลยนแปลงแนวทางการตรวจสอบในสาระส าคญควรไดรบอนมตจาก


การบนทกและการสอบทานงาน

11. การบนทกการตรวจสอบภายในในการปฏบตงานแตละครงควรประกอบดวย

11.1 วตถประสงคและขอบเขตการปฏบตงาน

11.2 แนวทางในการปฏบตงานเพอบรรลวตถประสงค

11.3 รายละเอยดของวตถประสงคของหนวยธรกจหรอกจกรรมทท าการตรวจสอบ

11.4 ความเสยง การควบคมภายในและปจจยอนทมสาระส าคญทเกยวของกบ

หนวยธรกจหรอกจกรรมทท าการตรวจสอบ รวมถงเกณฑในการประเมนผลท

ผตรวจสอบภายในใชในการประเมน

11.5 การประเมนประสทธผลของการบรหารความเสยง การคนหาจดออนและ

ความไมมประสทธผล การควบคมทมากเกนไป ความไมคมคาของการควบคม

11.6 การแสดงความเหน

11.7 ขอเสนอแนะเพอการปรบปรงแกไข

11.8 ประเดนทผตรวจสอบภายในและฝายบรหารยงหาขอยตรวมกนไมได

11.9 การเปดเผยการไมปฏบตตามมาตรฐานการประกอบวชาชพการตรวจสอบภายใน

และเหตผลของการไมปฏบตตาม ประกอบดวย

11.9.1 มาตรฐานทไมสามารถปฏบตตามไดอยางเตมท

11.9.2 เหตผลของการไมปฏบตตาม และ

11.9.3 ผลกระทบจากการไมปฏบตตามมาตรฐานในการปฏบตงานตรวจสอบน

11.10 ปจจยบงชการทจรตทอาจพบจากการตรวจสอบ

11.11 บนทกแนวทางในการรายงานผลตอผทเกยวของ

12. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรจดใหมแนวทางในการสอบทานผลการตรวจสอบโดย

ผบรหารงานตรวจสอบและอนมตรายงานกอนน าเสนอผรบรายงาน

6 - 30


13. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรก าหนดนโยบายในการเกบและดแลรกษาบนทกและ

ขอมลทไดจากการปฏบตภารกจ รวมถงนโยบายในการเผยแพรตอบคคลภายในและ

ภายนอกรฐวสาหกจ นโยบายดงกลาวควรสอดคลองกบขอก าหนดของรฐวสาหกจและ

ทางการ หรอความจ าเปนอนๆ และการเผยแพรขอมลใหแกบคคลภายนอกตองไดรบ

ความเหนชอบจากผบรหารระดบสงและหร อท ปร กษาทางด านกฎหมายกอน



6 - 31












6.3 การรายงานและการตดตามผลการตรวจสอบ



ขอ 27 ในกรณทหนวยตรวจสอบภายในพบหรอมขอสงสยวามการฝาฝนกฎหมาย

ระเบยบ ขอบงคบ วธการปฏบตงาน มตคณะรฐมนตร ประกาศ และค าสงทเกยวของกบ

การด าเนนงานของรฐวสาหกจ ใหรายงานพรอมความเหนตอคณะกรรมการตรวจสอบทราบ

เพอแจงตอผบรหารสงสดตอไป

ในกรณทหนวยตรวจสอบภายในพบหรอมขอสงสยวา มรายการหรอการกระท าทอาจ

กอใหเกดความเสยหายตอผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจอยางรายแรง การขดแยงทาง

ผลประโยชน การทจรต หรอมรายการผดปกตหรอความบกพรองทส าคญในระบบการควบคม

ภายใน ใหรายงานพรอมความเหนตอคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสดทนท เพอ

พจารณาเสนอคณะกรรมการรฐวสาหกจตอไป

ขนตอนท 3 การรายงานและการตดตามผลการตรวจสอบ

แผนภาพท 5 ขนตอนในการรายงานและการตดตามผลการตรวจสอบ

การรายงานผลการตรวจสอบ

1. รายงานผลการตรวจสอบควรจดท าและน าเสนออยางรวดเรว ทนเวลา มความถกตอง

และเรยบรอย ทงน เพอใชในการสอสารกบฝายบรหารและคณะกรรมการตรวจสอบ

ซงอาจก าหนดระยะเวลาในการน าเสนอ เชน ภายใน 2 สปดาหภายหลงการปฏบตงาน

ตรวจสอบเสรจสน เปนตน เพอใหฝายบรหารไดด าเนนการปรบปรงแกไขระบบ

การควบคมภายในไดทนเวลา

6 - 32


2. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรก าหนดแนวทางในการรายงานผลการตรวจสอบ ทงน

ขนอยกบมาตรฐานและแนวทางทคณะกรรมการตรวจสอบและบคคลทเกยวของตองการ

หรอก าหนดไว

3. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรจดท ารปแบบของรายงานผลการตรวจสอบให

สอดคลองกบความตองการของผรบรายงาน โดยทวไปรายงานผลการตรวจสอบ

ประกอบดวย

3.1 วตถประสงคการตรวจสอบ

3.2 ขอบเขตการตรวจสอบ

3.3 บทคดยอส าหรบผบรหาร เปนการสรปภาพรวมผลการตรวจสอบ และน าเสนอ

เฉพาะประเดนส าคญทมความเสยงสง

3.4 ผลงานทเปนทนาพอใจของหนวยรบการตรวจ

3.5 รายละเอยดของขอตรวจพบ ซงจะระบ

3.5.1 ขอตรวจพบ ปญหา ผลกระทบและความเสยง

3.5.2 ขอเสนอแนะเพอปรบปรง

3.5.3 ความเหนของฝ ายบรหาร เก ยวกบขอตรวจพบ และแผนใน

การด าเนนการปรบปรงแกไข

3.5.4 ประเดนอนทควรพจารณา

4. การปดการตรวจสอบควรเปนการประชมรวมกบผบรหาร หนวยรบตรวจทเกยวของ และ

ผรบผดชอบหลกในกจกรรมหรอกระบวนการทท าการตรวจสอบ โดยการน าเสนอ

รายงานผลการตรวจสอบฉบบรางเพอหารอและขอความเหนของผบรหารหนวยรบตรวจ

เกยวกบขอตรวจพบ และแผนในการด าเนนการปรบปรงแกไข

5. ผตรวจสอบภายในตองจดท ารายงานผลการตรวจสอบเปนลายลกษณอกษรเสนอตอ

ผบรหารหนวยรบตรวจและผบรหารระดบสงทเกยวของ เมอเสรจสนการตรวจสอบ

6. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในมสทธในการรายงานเกยวกบการบรหารความเสยง

การควบคมภายในและการก ากบดแลโดยตรงตอคณะกรรมการตรวจสอบ

7. หวหนาทมตรวจสอบภายในเปนผรบผดชอบในการเสนอรายงานสรปผลการใหบรการ

ใหค าปรกษาตอผรบบรการ โดยการรายงานความคบหนาและผลของงานใหค าปรกษา

อาจมรปแบบและสาระแตกตางกนไป ขนอยกบลกษณะของแตละงานและความตองการ

ของผรบค าปรกษา หากมการพจารณาในประเดนเกยวกบการบรหารความเสยง


6 - 33

การควบคม และการก ากบดแล ซงเปนประเดนทมสาระส าคญตอรฐวสาหกจ ผตรวจสอบ

ควรรายงานใหกบผบรหารสงสด คณะกรรมการตรวจสอบ และคณะกรรมการรฐวสาหกจ

รบทราบ

8. รายงานผลการตรวจสอบตองมความถกตอง เทยงธรรม ชดเจน กระชบ และสรางสรรค

และควรน าเสนออยางรวดเรวภายในเวลาทก าหนด

9. รายงานผลการตรวจสอบควรชแจงเกยวกบความปลอดภยหรอการเกบรกษาความลบ

ตามนโยบายของรฐวสาหกจ และตามสาระส าคญทครอบคลมในรายงานเพอหลกเลยง

การเปดเผยทไมไดรบอนญาต

10. รายงานผลการตรวจสอบไมควรน าเสนอตอบคคลภายนอกโดยไมไดรบอนญาตหรอ

ความยนยอมจากผบรหารทเกยวของ

11. หากรายงานผลการตรวจสอบทน าเสนอไปแลวมขอผดพลาดหรอมการละเวนการปฏบต

ทมสาระส าคญซงควรไดรบการแกไข ใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในท าการแกไขและ

น าเสนอรายงานทแกไขแลวใหกบบคคลทรบรายงานทกคน

รายงานรายไตรมาสและรายงานประจ าป

12. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในมหนาทจดท ารายงานรายไตรมาสเสนอตอคณะกรรมการ

ตรวจสอบและผบรหารสงสด อยางนอยไตรมาสละ 1 ครงภายใน 60 วนนบแตวนสนสด

ในแตละไตรมาส ซงเปนการรายงานความคบหนาในการปฏบตงานตามแผน

การรายงานควรรวมถง

12.1 สรปผลการตรวจสอบทด าเนนการระหวางงวดทรายงาน ผลกระทบของ

ความเสยงทส าคญ

12.2 ประเดนเกยวกบการควบคมภายใน การก ากบดแล ประเดนในรายงานครงกอน

ทยงไมไดแกไข

12.3 ความคบหนาในการปฏบตงานตามแผน

12.4 ประเดนอนทจ าเปนและไดรบการรองขอจากคณะกรรมการตรวจสอบเปนครงคราว

ทงน ความถในการรายงานขนอยกบความตองการของคณะกรรมการตรวจสอบ และ


ส าหรบไตรมาสท 4 ใหจดท าเปนรายงานผลการด าเนนงานประจ าปภายใน 90 วนนบจาก

วนสนปบญชการเงนของรฐวสาหกจนน

6 - 34


13. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในมหนาทจดท ารายงานประจ าปทแสดงความเหนเกยวกบ

ความเพยงพอและประสทธผลของการบรหารความเสยง การควบคมภายในและ

กระบวนการก ากบดแล และน าเสนอตอผบรหารสงสดและคณะกรรมการตรวจสอบ

ซงประกอบดวย

13.1 การเปดเผยขอจ ากดในการแสดงความเหน พรอมดวยเหตผลของขอจ ากดนน

13.2 วตถประสงค อ านาจ และภาระหนาท ตลอดจนผลการด าเนนงานตามแผนงานท


13.3 สรปงานตรวจสอบทแสดงความเหน รวมทงการใชผลงานของบคคลอนท

หนวยตรวจสอบภายในใหความเชอถอ

13.4 ความเสยงทส าคญทรฐวสาหกจเผชญอย การควบคมภายในและการก ากบดแล

กจการ

13.5 ประเดนทยงมความเหนขดแยงกนระหวางหนวยรบตรวจและหนวยตรวจสอบ

ภายในทยงหาขอยตไมได

13.6 เปรยบเทยบงานทด าเนนการแลวกบงานทวางแผนไว และสรปผลการปฏบตงาน

ของหนวยตรวจสอบภายในเมอเปรยบเทยบกบเกณฑการวดผลงาน

13.7 ความเหนเกยวกบการปฏบตตามมาตรฐานการปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบ

ภายใน และการรายงาน

13.8 รายงานเกยวกบทรพยากรทมอยในปจจบน และแผนในการสรรหาและฝกอบรม


13.9 รายงานผลการประเมนคณภาพ ทด าเนนการโดยบคคลภายในรฐวสาหกจหรอ

ผเชยวชาญจากภายนอก

รายงานประจ าปนตองน าเสนอตอผบรหารสงสด คณะกรรมการตรวจสอบ และ

คณะกรรมการรฐวสาหกจ กอนเสนอตอกระทรวงเจาสงกดและกระทรวงการคลงภายใน

90 วน นบจากวนสนปของรฐวสาหกจ

ในกรณทหนวยตรวจสอบภายในพบหรอมขอสงสยวามรายการหรอการกระท าท

อาจกอใหเกดความเสยหายตอการด าเนนงานของรฐวสาหกจอยางรายแรง ความขดแยง

ทางผลประโยชน การทจรต มรายการผดปกตหรอความบกพรองทส าคญในระบบ

การควบคมภายใน ใหรายงานพรอมความเหนตอคณะกรรมการตรวจสอบและผบรหาร

สงสดทนท เพอพจารณาเสนอคณะกรรมการรฐวสาหกจตอไป


6 - 35

ขนตอนการรายงานผลการตรวจสอบ

1. จดท ารางรายงานผลการตรวจสอบและใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในอนมตกอนสงให

หนวยรบตรวจ

2. ขอความคดเหนของฝายบรหารตอขอตรวจพบ

3. จดท ารายงานผลการตรวจสอบฉบบสมบรณและใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในอนมต

4. ตรวจสอบวาขอตรวจพบในรายงานผลการตรวจสอบทงหมดมการระบแนวทางแกไขโดย

ฝายบรหารอยางครบถวน

การตดตามผลการตรวจสอบ

14. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรก าหนดและจดใหมระบบการตดตามการด าเนนการ

ตามรายงานผลการตรวจสอบ การตดตามผลเพอใหมนใจวา ฝายบรหารไดน าไปปฏบต

อยางมประสทธผล หรอผบรหารระดบสงยอมรบความเสยงจากการไมด าเนนการ

ตามขอเสนอแนะ ทงน ขอตรวจพบจากการตดตามผลควรไดรบการสอบทานจาก

ผเกยวของหลกกอนน าเสนอรายงาน

15. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรก าหนดกระบวนการตดตามวาผบรหารของหนวยรบตรวจ

ไดพฒนาระเบยบวธการปฏบตงานเพอใหมการควบคมภายในทดและรดกมยงขน และ

สามารถตอบสนองและจดการความเสยงทมอยได

16. เมอหวหนาหนวยตรวจสอบภายในพบวามความเสยงทมอยในระดบเกนกวาทรฐวสาหกจ

จะยอมรบได หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรหารอกบผบรหารระดบสง หากไมได

ขอยตควรน าเสนอตอคณะกรรมการตรวจสอบและคณะกรรมการรฐวสาหกจเพอ

พจารณา

17. หากในการตดตามผล มการเปลยนแปลงความเหนจะตองน าเสนอตอผทเกยวของหลก

และผทไดรบรายงานเดมทกคน

6 - 36


การตดตามผล

กระบวนการตดตามผลเปนการใหขอมลตอผบรหารเกยวกบการด าเนนการแกไขในขอตรวจพบ

บางกรณอาจมเงอนไขจากภายนอกใหมการตดตามผลและประเมนผลอยางเปนทางการกอนทจะ

ปดประเดนทตรวจพบอยางเปนทางการได

กระบวนการตดตามผลอยางนอยควรครอบคลมประเดน ดงน

1. ผลการด าเนนการปรบปรงแกไขขอตรวจพบตามขอเสนอแนะ

2. ผรบผดชอบในการด าเนนการปรบปรงแกไขขอตรวจพบ

3. ก าหนดระยะเวลาในการด าเนนการปรบปรงแกไขขอตรวจพบใหเสรจสน

การประเมนการควบคมดวยตนเอง (Control Self Assessment)

18. ผตรวจสอบภายในควรพจารณาใหค าปรกษาแกคณะกรรมการตรวจสอบ และฝายบรหาร

ในการจดใหมการควบคมภายในดวยตนเอง (Control Self Assessment: CSA) ทม

ประสทธภาพและประสทธผล ในกรณทรฐวสาหกจไดพฒนาการประเมนการควบคมดวย

ตนเองแลว ผลทไดจากการท า CSA ชวยใหผตรวจสอบภายในสามารถขยายขอบเขตของ

การประเมนการควบคมใหครอบคลมทวทงรฐวสาหกจ และชวยพฒนาคณภาพของ

การแกไขขอผดพลาดโดยเจาของกระบวนการไดมากยงขน ดงนน การน าขอมล

ผลการประเมนการควบคมดวยตนเองของเจาของกระบวนการมาใชสนบสนน

การวางแผนงานตรวจสอบจะชวยใหการปฏบตงานตรวจสอบสามารถมงเนนประเดนทม

ความเสยงสงและสถานการณทผดปกตไดเหมาะสมมากยงขน

ผตรวจสอบภายในควรตรวจสอบความมประสทธภาพและประสทธผลของกระบวนการนดวย

และวเคราะหขอมลเพอใหความเหนตอผบรหารและคณะกรรมการตรวจสอบเกยวกบ

ประสทธผลของการควบคมภายในของรฐวสาหกจ


7 - 1

7 แนวทางปฏบตทดเกยวกบการรกษาคณภาพงาน


หนา

7.1 การรกษาคณภาพงานของผตรวจสอบภายใน 7-2

7 - 2


7. แนวทำงปฏบตทดเกยวกบกำรรกษำคณภำพงำน

ของผตรวจสอบภำยใน











ความมนใจใน

คณภาพ

7.1 การรกษาคณภาพงานของผตรวจสอบภายใน



ขอ 19 หนวยตรวจสอบภายในตองจดใหมการประเมนตนเองเปนประจ าทกปตามแบบ

ทไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการตรวจสอบ เพอใหมนใจวาการปฏบตงานของ

หนวยตรวจสอบภายในเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลตามทก าหนดไว และ

รายงานผลการประเมน ปญหาและอปสรรค รวมทงแผนการปรบปรงการปฏบตงานให

ผบรหารสงสดและคณะกรรมการตรวจสอบทราบ

ขนตอนท 4 ความมนใจในคณภาพ

แผนภาพท 6 ขนตอนความมนใจในคณภาพ


7 - 3


หลกการทวไป

1. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรจดใหมการประเมนคณภาพ รกษาและปรบปรง

คณภาพในทกประเดนของกจกรรมการตรวจสอบภายใน และใหมการตดตาม

ประสทธผลของการปฏบตงานอยางตอเนอง แนวทางการด าเนนการจะตองจดท าขน

เพอใหเกดความมนใจวาในการสอบทานจากภายในและภายนอกองคกรเกยวกบ

การปฏบตงานตรวจสอบภายในนนเปนไปตามมาตรฐานและบรรลวตถประสงค และม

การรายงานการปฏบตตามไวในรายงานประจ าป

2. แนวทางในการประเมนคณภาพจะชวยใหหนวยตรวจสอบภายในปฏบตงานเพอสราง

มลคาเพมและปรบปรงการด าเนนงานของรฐวสาหกจ และใหความเชอมนวากจกรรม

การตรวจสอบภายในเปนไปตามหลกการ แนวทางปฏบตและจรรยาบรรณทก าหนด

ในคมอน กจกรรมการตรวจสอบภายในควรประยกตกระบวนการในการตดตามและ

ประเมนประสทธผลโดยรวมของการประเมนคณภาพ กระบวนการนรวมถงการประเมน

จากทงภายในและภายนอกองคกร

3. การตดตามผลการประเมนคณภาพควรครอบคลมถงการวดผลอยางตอเนองและ

การวเคราะหดชนวดผลงาน ตวอยางเชน การด าเนนการตามแผนงาน ระยะเวลา

ในการปฏบตงานตรวจสอบ จ านวนขอเสนอแนะทไดรบการยอมรบ และความพงพอใจ

ของหนวยงานรบตรวจ เปนตน

ตวอยางดชนวดผลงานของหนวยตรวจสอบภายในแสดงไวในภาคผนวก 8 หนา 8-59

4. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในเปนผรบผดชอบในการด าเนนการปรบปรงตามผลของ

การประเมนคณภาพ

การบรหารงานตรวจสอบภายใน

5. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรจดใหมนโยบาย และระเบยบวธปฏบตงานตรวจสอบ

ซงอยางนอยควรระบถงบทบาทและความรบผดชอบ มาตรฐานการเกบรวบรวมขอมล

การรายงาน การฝกอบรม และเกณฑการวดผลงานและปจจยบงชตางๆ

6. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรด าเนนการเพอใหมนใจไดวาผตรวจสอบภายใน

ทกระดบไดรบการควบคมดแลอยางเหมาะสมในการปฏบตงาน โดยการตดตาม

ความคบหนา ประเมนคณภาพและชแนะแนวทางการควบคมดแล หมายความรวมถง

7 - 4


6.1 การด าเนนการเพอใหมนใจวามการปฏบตตามมาตรฐานการปฏบตงานวชาชพ

การตรวจสอบภายในและคมอน

6.2 การใหค าแนะน าทเหมาะสมในระหวางการปฏบตงานตรวจสอบ

6.3 การอนมตวตถประสงคการตรวจสอบและแผนการตรวจสอบ

6.4 การด าเนนการเพอใหมนใจวางานตรวจสอบไดด า เนนการตามแผนหรอ

การเปลยนแปลงใดๆ จากแผนไดรบการอนมตแลว

6.5 การด าเนนการเพอใหมนใจวามการใชเทคนคการตรวจสอบทเหมาะสม

6.6 การด าเนนการเพอใหมนใจวาขอตรวจพบจากการตรวจสอบ สรปผลการตรวจสอบ

และขอเสนอแนะนนมเอกสารหลกฐานทเกยวของอยางเพยงพอ

6.7 การด าเนนการเพอใหมนใจวารายงานมความถกตอง เทยงธรรม ชดเจน กระชบ

และทนเวลา

6.8 การด าเนนการเพอใหมนใจวางานตรวจสอบไดบรรลผลภายในงบประมาณท

ก าหนดไว การเบยงเบนไปจากงบประมาณทก าหนดจะตองไดรบการอนมตจาก

ผบรหารสงสด โดยการหารอรวมกบคณะกรรมการตรวจสอบ

7. ขอบเขตของการควบคมดแลขนอยกบประสบการณและการฝกอบรมผตรวจสอบภายใน

แตละคน ควรใชความระมดระวงเปนกรณพเศษเพอใหมนใจไดวาการปฏบตงานของ

เจาหนาทฝกหดไดรบการควบคมดแลอยางใกลชดจากผทมคณสมบตเหมาะสม

8. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรก าหนดแนวทางการวดผลการปฏบตงานของ

หนวยตรวจสอบภายใน หรอบคคลภายนอกทไดรบการวาจางใหปฏบตงานตรวจสอบ

ภายใน ซงควรระบในสญญาวาจางดวย แนวทางการวดผลการปฏบตงานควรไดรบ

การอนมตจากคณะกรรมการตรวจสอบ

9. ผทมหนาทควบคมดแลการปฏบตงานควรมการหารอผลการปฏบตงานตรวจสอบ

กบผตรวจสอบภายในอยางสม าเสมอ และเสนอแนะแนวทางในการปรบปรงหรอ

การฝกอบรมตามความเหมาะสม


7 - 5

การประเมนคณภาพงานตรวจสอบภายใน

การประเมนคณภาพงานตรวจสอบภายใน สามารถด าเนนการไดดงน


ภายหลง



การประเมนตนเอง การประเมนคณภาพ

ภายในองคกร ภายนอกองคกร

การรบฟงความเหน

ของผรบการตรวจ

เกยวกบผล


ภายหลงเสรจสน


ตรวจสอบทกครง

โดยใชแบบส ารวจ

ความเหนจากภายใน

องคกร

หนวยตรวจสอบ

ภายในประเมนผล

การปฏบตงานของ


ตามแนวทางท

ก าหนดไวในคมอ

การประเมนตนเอง

และจดท าแผนกลยทธ

เพอปรบปรง



การประเมนใน

แตละงวดโดย


ของหนวยตรวจสอบ

ภายใน หรอโดย

บคคลอนภายใน

องคกรทมความร

เกยวกบแนวทาง


และมาตรฐาน



จากภายนอกองคกร

ซงควรด าเนนการ

อยางสม าเสมอ

อยางนอยทก 5 ป

โดยผเชยวชาญทม

คณสมบตเหมาะสม

และมความเปนอสระ

จากภายนอกองคกร

โดยการประเมนคณภาพแตละวธมรายละเอยด ดงน

การประเมนคณภาพภายหลงการปฏบตงานตรวจสอบ

10. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรด าเนนการเพอรบฟงความเหนของผรบการตรวจ

เกยวกบผลการปฏบตงานภายหลงเสรจสนการปฏบตงานตรวจสอบทกครง และน า

ความเหนของผรบการตรวจมาเปนสวนหนงของการประเมนคณภาพจากภายในองคกร

ตวอยางแบบส ารวจความเหนจากภายในองคกรแสดงไวในภาคผนวก 7 หนา 8-54

7 - 6



11. แนวทางในการประเมนตนเองของหนวยตรวจสอบภายใน มดงน

11.1 ประเมนผลการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายในตามแนวทางการประเมน

ตนเองทก าหนดไวในคมอการประเมนตนเอง ตวอยางคมอการประเมนตนเอง

แสดงไวในภาคผนวก 9 หนา 8-62

11.2 หวหนาหนวยตรวจสอบภายในอาจน าผลการประเมนตนเองทไดจากขอ 11.1

มาหารอเพอขอความเหนจากผบรหารหนวยตรวจสอบภายในทานอน

11.3 จดท าภาพรวมการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน และหวหนาหนวยตรวจสอบ

ภายใน อาจขอความเหนจากคณะกรรมการตรวจสอบเพอน ามาพจารณารวมกบ

ผบรหารหนวยตรวจสอบภายในทานอนวาตองการปรบปรงแนวปฏบต

ในปจจบนใหไปสระดบใดของแนวปฏบตของหนวยตรวจสอบภายในตามท

ก าหนดไวในคมอน เชน ผลการประเมนตนเองพบวาแนวปฏบตในปจจบนของ

หนวยตรวจสอบภายในเรองบทบาทและความรบผดชอบของหนวยตรวจสอบ

ภายในอยในระดบ 2 และตองการยกระดบในประเดนนใหอยในระดบ 3 เปนตน

11.4 จดท าแผนกลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงาน พรอมทงแผนปฏบตการ โดยระบ

ระยะเวลาใหชดเจน ตวอยางแผนกลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงานไดแสดงไว

ในภาคผนวก 10 หนา 8-93

11.5 น าเสนอแผนกลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายในตอ

ผบรหารสงสดเพอพจารณา กอนน าเสนอตอคณะกรรมการตรวจสอบและหรอ

คณะกรรมการรฐวสาหกจเพออนมต

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองรายงานผลการประเมนพรอมทงปญหา

อปสรรคในการปฏบตงานทเปนเหตใหการปฏบตงานไมบรรลวตถประสงค

ใหคณะกรรมการตรวจสอบทราบอยางนอยไตรมาสละ 1 ครง


7 - 7

การประเมนคณภาพจากภายในองคกร

12. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรก าหนดแนวทางการประเมนคณภาพจากภายในองคกร

ซงด าเนนการโดยบคคลทมประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน และ

ด าเนนการโดยสม าเสมอ

13. การประเมนคณภาพจากภายในองคกรหมายความถง การประเมนในแตละงวดโดย

การประเมนตนเองของหนวยตรวจสอบภายในดงทไดอธบายในขอ 11 หรอโดยบคคลอน

ภายในองคกรทมความรเกยวกบแนวทางการตรวจสอบและมาตรฐานการตรวจสอบ

14. การประเมนคณภาพจากภายในองคกรควรประเมนในประเดนดงตอไปน

14.1 คณภาพของงานตรวจสอบภายใน

14.2 คณภาพของการควบคมดแล

14.3 การปฏบตตามมาตรฐาน

14.4 การปฏบตตามคมอ

14.5 แนวทางทหนวยตรวจสอบภายในจะสามารถสรางมลคาเพมใหกบรฐวสาหกจ

14.6 การด าเนนการเพอใหเปนไปตามมาตรฐานการปฏบตงาน คมอ และปจจยท

น าไปสความส าเรจทส าคญ

15. หากมการประเมนคณภาพจากภายในองคกร ผลการประเมนคณภาพควรรวมในรายงาน

ประจ าปของหนวยตรวจสอบภายในดวย และควรจดท าแผนปฏบตการเพอปรบปรง

การปฏบตงานใหดยงขน

16. การประเมนคณภาพจากภายในองคกรควรด าเนนการโดยการสอบทานงานตรวจสอบ

ทด าเนนการเสรจสนแลวและทก าลงด าเนนการอย

17. การประเมนคณภาพจากภายในองคกรควรด าเนนการเพอสอบทานตามแนวทางทไดรบ

อนมตจากหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

การประเมนคณภาพจากภายนอกองคกร

18. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรใหมการประเมนคณภาพจากภายนอกองคกร ซงควร

ด าเนนการอยางสม าเสมออยางนอยทก 5 ป โดยผเชยวชาญทมคณสมบตเหมาะสมและ

มความเปนอสระจากภายนอกองคกร การประเมนจากภายนอกเปนการประเมนเกยวกบ

18.1 ขอบเขตการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน

18.2 ความเปนอสระและความเทยงธรรมของหนวยตรวจสอบภายใน

7 - 8


18.3 ประ สทธภาพและประ สทธผลในแนวทางการจดท าแผนกลยทธและ


18.4 บคลากร

18.5 แนวทางการปฏบตงานและการควบคมดแล

18.6 การสอสารและการรายงาน

18.7 การปฏบตตามมาตรฐานและคมอ

18.8 การด าเนนการเพอใหเปนไปตามมาตรฐานการปฏบตงาน

19. คณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสดเปนผใหการสนบสนนการประเมนคณภาพ

จากภายนอก และมสวนรวมในการคดเลอกและอนมตผเชยวชาญจากภายนอกองคกร

ท าหนาทประเมนคณภาพงานตรวจสอบภายใน โดยหวหนาหนวยตรวจสอบภายในควร

หารอกบคณะกรรมการตรวจสอบ และผบรหารสงสดเกยวกบคณสมบตของผประเมนซง

ควรเปนบคคลทไดรบประกาศนยบตรทางวชาชพทเกยวของ มความรความเขาใจเกยวกบ

มาตรฐานวชาชพและคมอแนวปฏบตทดในวชาชพ มประสบการณอยางนอย 3 ป

ในระดบบรหารของหนวยตรวจสอบภายใน เปนตน นอกจากน หากผเชยวชาญจาก

ภายนอกองคกรด าเนนงานในรปแบบคณะท างาน สมาชกของคณะท างานควรประกอบดวย

ผเชยวชาญดานเทคโนโลยสารสนเทศ และผมประสบการณทเกยวของกบธรกจดวย

20. คณะกรรมการตรวจสอบและผบรหารสงสดควรหารอรวมกบหวหนาหนวยตรวจสอบ

ภายในเกยวกบผลการสอบทาน ภายหลงการประเมนคณภาพจากภายนอก หวหนา

หนวยตรวจสอบภายในควรจดท าแนวทางในการปรบปรงขอบกพรอง และน าเสนอ

คณะกรรมการตรวจสอบเพอขอความเหนชอบ รวมถงควรรายงานความคบหนาใน

การด าเนนการปรบปรงนไวในรายงานประจ าป


8 - 1

8 ภาคผนวก

หนา 8.1 ภาคผนวก 1 ตวอยางกฎบตรของหนวยตรวจสอบภายใน 8-2

8.2 ภาคผนวก 2 ตวอยางค าอธบายระดบโอกาสเกดและผลกระทบใน

การประเมนความเสยงและปจจยความเสยง 8-7

8.3 ภาคผนวก 3 ตวอยางสรปผลการประเมนความเสยง 8-17

8.4 ภาคผนวก 4 ตวอยางแผนการตรวจสอบส าหรบ 3 ป 8-31

8.5 ภาคผนวก 5 ตวอยางแผนการตรวจสอบประจ าป 8-36

8.6 ภาคผนวก 6 ตวอยางแนวทางการตรวจสอบ 8-39

8.7 ภาคผนวก 7 ตวอยางแบบส ารวจความเหนจากภายในองคกร 8-54

8.8 ภาคผนวก 8 ตวอยางดชนวดผลงานของหนวยตรวจสอบภายใน 8-59

8.9 ภาคผนวก 9 ตวอยางคมอการประเมนตนเองส าหรบหนวยตรวจสอบภายใน


8-62

8.10 ภาคผนวก 10 ตวอยางแผนกลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงานตรวจสอบ

ภายในของรฐวสาหกจ

8-93

8.11 ภาคผนวก 11 ค าถามทพบบอย 8-123

8.12 ภาคผนวก 12 ค าศพท (Glossary) 8-125

8.13 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยคณะกรรมการตรวจสอบและ

หนวยตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ พ.ศ. 2555

8-132

8 - 2

8. ภำคผนวก


8.1 ภาคผนวก 1 ตวอยางกฎบตรของหนวยตรวจสอบภายใน

ตวอยางในเอกสารนเปนการน าเสนอใหเหนแนวทางการจดท ากฎบตรของหนวยตรวจสอบภายในเทานน

การน ากฎบตรไปใชในทางปฏบตควรน าไปประยกตใหเหมาะสมกบแตละรฐวสาหกจ

ภารกจและขอบเขตการปฏบตงาน

ภารกจของหนวยตรวจสอบภายใน คอ การปฏบตงานใหค าแนะน าปรกษา และท าการตรวจสอบ

เพอใหความมนใจแกผมสวนไดสวนเสยดวยความเปนอสระและเทยงธรรม เพอเพมมลคาและ

ปรบปรงการด าเนนงานการบรหารจดการ และชวยใหรฐวสาหกจสามารถบรรลวตถประสงคท

ก าหนดไดอยางมประสทธภาพ ดวยการประเมนและปรบปรงประสทธผลของกระบวนการ

บรหารความเสยง การควบคม และการก ากบดแลอยางเปนระบบ และเปนระเบยบ

ผตรวจสอบภายในทกคนจะตองปฏบตงานดวยความซอสตย สจรต มความเทยงธรรม มความร

ความสามารถ และเกบรกษาความลบทไดจากการปฏบตงาน ทงน ใหเปนไปตามหลกจรรยาบรรณ

ส าหรบผตรวจสอบภายใน

ขอบเขตการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน คอ การพจารณาวากระบวนการบรหารความเสยง

การควบคมภายในและการก ากบดแลของรฐวสาหกจทฝายบรหารไดจดใหมขนและด าเนนการอยนน

มความเพยงพอและมประสทธภาพและประสทธผล ทงนเพอใหมนใจไดวา

1. มการก าหนดและจดการความเสยงอยางเหมาะสม

2. มการประสานงานกนระหวางหนวยงานตามความเหมาะสม

3. ขอมลทางการเงน การบรหารงาน และการด าเนนงานทส าคญมความถกตอง เชอถอไดและ

ทนเวลา

4. พนกงานของรฐวสาหกจปฏบตงานตามนโยบาย มาตรฐาน ระเบยบ กฎหมาย มตคณะรฐมนตร

ทเกยวของ

5. มการใชทรพยากรอยางประหยด มประสทธภาพ และไดรบการดแลรกษาอยางเพยงพอ

6. แนวทาง แผนและวตถประสงคบรรลผลตามทก าหนด


8 - 3

7. สนบสนนใหรฐวสาหกจมกระบวนการควบคมทมคณภาพและมการปรบปรงคณภาพ

อยางตอเนอง

8. ฝายบรหารและผทเกยวของตระหนกและทราบประเดนทางกฎหมายทมผลกระทบตอ

รฐวสาหกจและจดการอยางเหมาะสม

ในระหวางการปฏบตงานตรวจสอบ อาจมขอเสนอแนะเกยวกบโอกาสในการปรบปรงการควบคม

ทางการบรหาร ความสามารถในการท าก าไร และภาพลกษณของรฐวสาหกจ ซงจะไดม

การสอสารและรายงานใหกบผบรหารหนวยรบตรวจทเกยวของ หรอผบรหารระดบสงของ


ความรบผดชอบ

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในมความรบผดชอบในการปฏบตหนาทตอฝายบรหารและ

คณะกรรมการตรวจสอบ เพอ

1. ประเมนความเพยงพอและประสทธผลของกระบวนการปฏบตงานและระบบสารสนเทศ

ของรฐวสาหกจ การควบคมในกจกรรมตางๆ และการบรหารความเสยงภายใตภารกจและ

ขอบเขตการปฏบตงานตรวจสอบทก าหนดอยางนอยปละ 1 ครง

2. รายงานประเดนส าคญเกยวกบกระบวนการควบคมในกจกรรมตางๆ ของรฐวสาหกจและ

ประเดนส าคญทพบเกยวกบกระบวนการควบคม การรายงานนใหรวมถงกรณทไดรบ

มอบหมายใหปฏบตงานตรวจสอบในบรษทในเครอ บรษทรวมหรอบรษททเกยวของ

รวมทงแนวทางในการปรบปรงกระบวนการในกจกรรมนนๆ

3. ใหค าแนะน าแกผบรหารเพอใหการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพ ประสทธผล

ประหยด และมการก ากบดแลกจการทด

4. เสนอขอมลเกยวกบความคบหนาและผลการปฏบตงานตามแผนการตรวจสอบประจ าป

และความเพยงพอของทรพยากรทจ าเปนในการปฏบตงาน

5. ประสานงาน และก ากบดแลงานการตดตามและการควบคมอน เชน การบรหารความเสยง

การปฏบตตามกฎ ระเบยบ ความปลอดภย กฎหมาย หลกจรรยาบรรณ สภาพแวดลอม

และการสอบบญช เปนตน

6. ปฏบต งานอนท เก ยวของกบการตรวจสอบภายในตามท ได รบมอบหมายจาก


8 - 4


ความเปนอสระ

หนวยตรวจสอบภายในตองมความเปนอสระ โดยผตรวจสอบภายในรายงานตรงตอหวหนา

หนวยตรวจสอบภายใน และหวหนาหนวยตรวจสอบภายในรายงานตอคณะกรรมการตรวจสอบ

และผบรหารสงสดตามทก าหนดไวในความรบผดชอบขางตน ซงรวมถงการรายงานตอ

คณะกรรมการตรวจสอบเกยวกบบคลากรในหนวยตรวจสอบภายในดวย

ภาระหนาท

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายในมภาระหนาทโดยไมขดตอความเปนอสระ

และความซอสตยสจรต ดงน

1. จดท าแผนการตรวจสอบประจ าปโดยใชแนวทางการจดท าตามความเสยง ซงหมายความรวมถง

ความเหนของฝายบรหารเกยวกบความเสยงหรอการควบคมภายใน และน าเสนอแผนตอ

ผบรหารสงสดเพอพจารณากอนน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบเพออนมต และเสนอให

คณะกรรมการรฐวสาหกจทราบภายในเดอนสดทายของปบญชการเงนของรฐวสาหกจ

พรอมทงสงส าเนาแผนการตรวจสอบประจ าปทไดรบการอนมตแลวใหกระทรวงการคลง

และส านกงานการตรวจเงนแผนดนภายใน 30 วนนบแตวนทไดรบการอนมต รวมทง

ในกรณทมการแกไขเปลยนแปลงแผนการตรวจสอบประจ าปจะตองน าเสนอผบรหารสงสด

เพอพจารณากอนการอนมตโดยคณะกรรมการตรวจสอบ และเสนอใหคณะกรรมการ

รฐวสาหกจทราบภายใน 30 วนนบแตวนทไดรบการอนมต พรอมทงสงส าเนาแผน

การตรวจสอบประจ าปทไดรบการอนมตแลว ใหกระทรวงการคลงและส านกงาน

การตรวจเงนแผนดนภายใน 30 วนนบแตวนทไดรบการอนมต

2. ปฏบตงานตามทก าหนดไวในแผนการตรวจสอบประจ าปตามทไดรบอนมต รวมทง

การปฏบตงานอนตามทฝายบรหารและคณะกรรมการตรวจสอบรองขอ

3. จดใหมผตรวจสอบภายในทมความร ทกษะ ประสบการณ และการอบรมทางวชาชพตามท

ก าหนดไวในกฎบตรน

4. ประเมนแผนการรวมหนวยงาน หรอการจดใหมหรอการเปลยนแปลงเกยวกบผลตภณฑ

บรการ กระบวนการ การปฏบตงาน และการควบคมภายในทส าคญโดยปฏบตงานรวมกบ

หนวยงานทเกยวของ


8 - 5

5. น าเสนอรายงานรายไตรมาสตอคณะกรรมการตรวจสอบ และผบรหารสงสดเพอรายงาน

ความคบหนาในการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน สรปประเดนส าคญทพบจาก

การตรวจสอบระหวางงวด และประเดนอนทเกยวของ

6. รายงานตอคณะกรรมการตรวจสอบเก ยวกบแนวโนมและแนวปฏบต ใหมๆ

ในการตรวจสอบภายใน

7. น าเสนอเปาหมายและแนวทางการวดผลงานของหนวยตรวจสอบภายในตอคณะกรรมการ


8. หารอขอบเขตการปฏบตงานของผสอบบญช และหนวยงานก ากบดแลอนและประสานงาน

เพอการปฏบตงานตามความเหมาะสม

สทธ

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายในมสทธ ดงน

1. ไดรบความรวมมอจากทกหนวยงาน ในการเขาถงขอมล ทรพยสน และบคลากรอยางเตมท

2. เขาพบคณะกรรมการตรวจสอบไดอยางเตมทและเปนอสระ

3. จดสรรทรพยากร ก าหนดความถในการปฏบตงาน เลอกกจกรรมหรอประเดน ก าหนด

ขอบเขตการตรวจสอบ การใชเทคนคการตรวจสอบ ตามความเหมาะสมเพอใหบรรล

วตถประสงคการตรวจสอบทก าหนดไว

4. ไดรบการสนบสนนเกยวกบบคลากรในรฐวสาหกจเพอปฏบตงานตรวจสอบ และบรการอน

จากทงภายในและภายนอกองคกร เพอสนบสนนงานตรวจสอบภายในใหมประสทธภาพ

และประสทธผล

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายในไมมสทธ ดงน

1. ปฏบตหนาทเกยวกบการด าเนนงานใดๆ นอกเหนองานตรวจสอบภายในในรฐวสาหกจ

บรษทในเครอ บรษทรวม และบรษททเกยวของกน

2. จดท าหรออนมตรายการทางการบญช

3. ควบคมดแลการปฏบตของพนกงานอนทไมไดอยในหนวยตรวจสอบภายใน ยกเวน

พนกงานทไดรบมอบหมายใหเปนสวนหนงในการปฏบตงานตรวจสอบหรอเปนผชวย


8 - 6


มาตรฐานการปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบภายใน

การปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจจะตองเปนไปตามมาตรฐาน

การปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบภายในทสมาคมผตรวจสอบภายในก าหนด

_________________________________


_________________________________


________________________________

ประธานคณะกรรมการตรวจสอบ

________________________________

ประธานคณะกรรมการรฐวสาหกจ (ในกรณทคณะกรรมการรฐวสาหกจเปนผอนมต)

วนท ___________________________

กฎบตรนไดรบการอนมตจากทประชมคณะกรรมการตรวจสอบ (หรอคณะกรรมการรฐวสาหกจ)

ครงท….. เมอวนท………..


8 - 7

8.2 ภาคผนวก 2 ตวอยางค าอธบายระดบโอกาสเกดและผลกระทบในการประเมน

ความเสยงและปจจยความเสยง

ตวอยางในเอกสารนเปนการน าเสนอระดบโอกาสเกดและผลกระทบ และปจจยความเสยง

ทใชในการประเมนความเสยงเทานน การน าไปใชในทางปฏบตควรน าไปประยกตให

เหมาะสมกบแตละรฐวสาหกจ

ตวอยางค าอธบายระดบโอกาสเกดและผลกระทบในการประเมนความเสยง

เกณฑในการประเมนโอกาสเกด

ระดบท ระดบของโอกาส ค าจ ากดความของแตละระดบ

5 สงมาก ปจจบนก าลงเกดขน / อาจเกดขนภายในปน /

เคยเกดขนเมอปทแลว

มโอกาสเกด 71-100%

4 สง อาจเกดขน 1 ครงทกๆ 2-3 ป /

เคยเกดขนแลวในชวงเวลา 2-3 ปทผานมา


3 ปานกลาง อาจเกดขน 1 ครงทกๆ 4-5 ป /



2 ต า อาจเกดขน 1 ครงทกๆ 5-10 ป /



1 ต ามาก เปนไปไดทางทฤษฎแตไมนาจะเกดขน มโอกาสเกดนอยกวา 30%

เกณฑในการประเมนผลกระทบ ส าหรบผลกระทบทเปนตวเงน

ระดบท 1 2 3 4 5

ระดบความส าคญของ

ผลกระทบจากความเสยง ต ามาก ต า ปานกลาง สง สงมาก

ผลกระทบตอรายได

ก าไรสทธ

ต ากวา

ประมาณการ

นอยกวา

รอยละ 1


ต ากวา


รอยละ

1 - 2.5


ต ากวา


รอยละ

2.5 – 5


ต ากวา


รอยละ

5 - 10


ต ากวา


มากกวา

รอยละ 10

8 - 8


ระดบท 1 2 3 4 5

ระดบความส าคญของ

ผลกระทบจากความเสยง ต ามาก ต า ปานกลาง สง สงมาก

คาใชจายในการบรหาร

งานโครงการ

คาใชจายใน

การบรหาร


นอยกวาแผน

ทก าหนด




เทากบแผนท

ก าหนด




มากกวาแผน

ทก าหนด

ประมาณ

รอยละ 1-5





ทก าหนด

ประมาณ

รอยละ 6-10





ทก าหนดเกน

รอยละ 10

เกณฑในการประเมนผลกระทบ ส าหรบผลกระทบทไมใชตวเงน

ระดบท 1 2 3 4 5

ระดบ

ความส าคญ

ของผลกระทบ

จากความเสยง

ต ามาก ต า ปานกลาง สง สงมาก

ภาพลกษณ

และชอเสยง

ไมมการ

เผยแพรขาว

หรอ มการ

เผยแพรขาว

ในวงจ ากด

เฉพาะกลม แต

ไมมผลกระทบ

ในทางลบตอ




มการเผยแพร

ขาวในวงจ ากด

และม

ผลกระทบ


ภาพลกษณและ

ชอเสยงของ

รฐวสาหกจบาง

เลกนอย


ขาวในวงกวาง

ส าหรบสอ

ภายในประเทศ

เปนชวงระยะสน

และม





รฐวสาหกจใน

ระดบปานกลาง


ขาวในวงกวาง

ส าหรบสอ

ภายในประเทศ

และม





รฐวสาหกจใน

ระดบสง

มการพาดหวขาว

ทงจากสอ

ภายในและ

ตางประเทศ

และม






ในระดบสงมาก


8 - 9

ระดบท 1 2 3 4 5

ระดบ





ทรพยากร

บคคล

มผลเลกนอย

ตอขวญและ

ก าลงใจของ

พนกงาน

มผลตอขวญ

และก าลงใจ

ของพนกงานซง

อาจสงผลตอ

ประสทธภาพ/

ผลการด าเนนงาน

ในระยะสนๆ

มผลตอขวญ

และก าลงใจ

กวางขน

บคลากรหลก

ลาออก

มผลใหอตรา

การลาออกสง

ผจดการหลก

หลายทาน

ลาออก มผลตอ

การด าเนน

ธรกจ

มผลให

พนกงานหลก

ลาออกเปน

จ านวนมาก

มผลตอ


ธรกจของ


และอาจ

บอนท าลาย



กฎ ระเบยบ

ขอบงคบ

มการละเมด

กฎระเบยบ

เลกนอยทไม

สงผลกระทบท

ส าคญ



เลกนอย

ทสามารถ

แกไขได



อยางม

นยส าคญ

แตสามารถ

แกไขได



อยางมาก และ

ไมสามารถ

แกไขได



อยางรนแรง

ซงสงผล

กระทบทาง

การเงนและ

ชอเสยง


8 - 10


ระดบท 1 2 3 4 5

ระดบ






ธรกจอยาง

ตอเนอง

กระบวนการ

และ

การด าเนนงาน

ทางธรกจ

ไมหยดชะงก

มผลกระทบ

เลกนอยตอ


และ




และ



หยดชะงกอยาง

มนยส าคญ

มผลกระทบตอ


และ


ทางธรกจอยาง

รนแรง เปน

เวลาประมาณ

3 ชวโมง

การหยด

ด าเนนการของ

ธรกจและ


เปนเวลา

มากกวา 3

ชวโมง


8 - 11

ระดบท 1 2 3 4 5

ระดบ





การบรรล


- ไมม

ผลกระทบตอ


เปาหมายเชง

ยทธศาสตร

ของ


- ไมม


ตอการบรรล


ของฝาย

- มผลกระทบ





ของ






ของฝาย


ปานกลางตอ




ของ


แตมแนวทาง

ในทางแกไข

ทสามารถ

ท าไดอยาง

รวดเรว


ปานกลางตอ



ของฝาย แต

มแนวทางใน

การแกไขได

อยางรวดเรว

- ไมสามารถ

บรรล



ของ


และไมม

แนวทาง

แกไขใน

ระยะสนถง

ปานกลาง


บรรล


ของฝาย

และไมม

แนวทาง

แกไขใน

ระยะสนถง



บรรล

เปาหมาย

เชง


ของ


และอาจเปน

อปสรรคตอ

การด ารงอย

ของธรกจ


บรรล


ของฝายและ

อาจสงผล

กระทบตอ



ของ


8 - 12


ผงจดระดบความเสยง

เมอพจารณาทงโอกาสเกดและผลกระทบของความเสยงรวมกนแลว สามารถแสดงระดบความเสยง

ในผงจดระดบความเสยงไดดงตารางดานลาง ส าหรบความเสยงทถกจดอยในระดบสง เปนสงท

รฐวสาหกจควรใหความส าคญเปนล าดบแรก

โอกาสเกด

ต ามาก (1) ต า (2) ปานกลาง (3) สง (4) สงมาก (5)

สงมาก (5) ปานกลาง สง สง สง สง

สง (4) ปานกลาง ปานกลาง สง สง สง

ปานกลาง (3) ต า ปานกลาง ปานกลาง สง สง

ต า (2) ต า ต า ปานกลาง ปานกลาง สง

ต ามาก (1) ต า ต า ต า ปานกลาง ปานกลาง



8 - 13

ตวอยางปจจยความเสยง

บคลากร

1. พนกงานขาดขวญและก าลงใจในการปฏบตงาน

2. พนกงานมทกษะและความสามารถในการปฏบตงานไมเพยงพอหรอไมเหมาะสมใน

การปฏบตงานทไดรบมอบหมาย

3. พนกงานไมมเครองมอหรออปกรณทเพยงพอในการปฏบตงาน

4. ระบบการบรหารและจดการทรพยากรบคคลไมมประสทธภาพ

5. ผบรหารขาดทกษะความเปนผน าทด

6. วฒนธรรมในการปฏบตงานไมสอดคลองกบสภาพแวดลอมในการปฏบตงานในปจจบน

7. การทจรตของพนกงานหรอผบรหาร

8. รฐวสาหกจยงไมไดจดใหมจรรยาบรรณส าหรบพนกงาน

สหภาพแรงงานมอ านาจในการตอรองสง

1. ลกคา

2. การเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคของลกคา

3. ความจงรกภกดตอสนคาหรอบรการทเคยใชของลกคา

4. ความไมพงพอใจของลกคาตอผลตภณฑหรอบรการของรฐวสาหกจ

5. การสอสารเกยวกบผลตภณฑหรอบรการของรฐวสาหกจสรางความสบสนใหแกลกคา

ในการตดสนใจเลอกบรโภค

6. ทศทางในการประชาสมพนธของรฐวสาหกจไมชดเจน

7. ลกคามความคาดหวงใหมทรฐวสาหกจยงไมทราบ

8. การสงมอบสนคาหรอบรการใหลกคาลาชา

9. การสญเสยลกคารายใหญเนองจากการแขงขนสง

การลงทน

1. การควบรวมและการขายกจการของรฐวสาหกจ

2. การวเคราะหการลงทนในสนทรพยมไมเพยงพอหรอไมเหมาะสม

3. โครงการดานโครงสรางพนฐานตางๆ ไมสอดคลองกบแผนงานทก าหนดไว

4. สนทรพยทมอยไมไดรบการบรหารอยางมประสทธภาพ

8 - 14


เทคโนโลย

1. รฐวสาหกจปรบตวไมทนตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยทพฒนาการอยางรวดเรว

2. ไมมหนวยงานทรบผดชอบในการตดตามเทคโนโลยสมยใหมไดอยางทนกาล

3. การเชอมโยงของระบบสารสนเทศทมอยในปจจบนยงมขอบกพรองหรอยง เชอมโยงได

ไมสมบรณ

4. ระบบเทคโนโลยสารสนเทศอาจลมในระหวางการปฏบตงาน

5. ขาดแผนการปฏบตการเพอฟนฟระบบ (Recovery Plan)

6. ขาดแผนรองรบฉกเฉน (Business Contingency Plan)

7. ขอมลทอยในระบบเทคโนโลยสารสนเทศอาจไมถกตอง

8. ไดรบขอมลจากการประมวลผลไมทนเวลา

สภาพแวดลอมทางธรกจ

1. สภาพเศรษฐกจโดยรวมไมเออตอการด าเนนธรกจของรฐวสาหกจ

2. การแขงขนทงภายในประเทศและระหวางประเทศ

3. อปสรรคในการเขาสตลาดของผคารายใหมมไมมาก

4. พนธมตรหรอหนสวนทางการคาเพมขนอยางรวดเรว

5. การอมตวของตลาดเปาหมาย

ผขายสนคาหรอบรการใหรฐวสาหกจ

1. คณภาพของสนคาไมเปนไปตามทตกลงไว

2. ผลการด าเนนงานของผขายสนคาและบรการไมเปนไปตามทก าหนด

3. การจดสงไมมประสทธภาพ

4. การบรหารสญญาไมมประสทธภาพ

5. ไมมอ านาจตอรองกบผขายสนคาหรอบรการ


8 - 15

การเงน

1. อตราดอกเบยเงนกเพมสงเกนกวาทคาดหมายไว

2. ความผนผวนของอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ

3. รฐวสาหกจขาดสภาพคลองทางการเงน

4. รฐวสาหกจไมมความสามารถในการหาแหลงเงนทน

5. การควบคมงบประมาณไมมประสทธภาพ

6. การบรหารลกหนและการจดเกบหนไมมประสทธภาพ

7. การบรหารเงนทนหมนเวยนไมมประสทธภาพ

8. การประกนภยไมครอบคลมความเสยงทกประเภทของรฐวสาหกจ

9. วงเงนประกนภยไมเหมาะสมกบมลคาของสนทรพย

10. การจายชดเชยคาเสยหายใหแกบคคลทสามเกนกวาทไดตงส ารองไว หรอไมไดม

การตงส ารองการจายชดเชยคาเสยหาย

11. เกดคาใชจายทไมคาดหมายหรอมคาใชจายมากกวาประมาณการทก าหนดไว

รายได

1. การแขงขนสงท าใหรายไดไมเปนไปตามเปาหมาย

2. การแขงขนสงท าใหก าไรไมเปนไปตามเปาหมาย

3. เกดการทจรตหรอรวไหลของรายได

4. โครงสรางราคาและตนทนของสนคาหรอบรการไมเหมาะสม

กลยทธและการวางต าแหนงของสนคาหรอบรการ

1. กลยทธของรฐวสาหกจขาดความชดเจน

2. เปาหมายในการด าเนนงานของแตละสวนงานไมสอดคลองหรอไมเปนไปในทศทาง

เดยวกน

3. การพฒนาตราสนคาและการตลาดยงขาดความชดเจน หรอลาชา

4. ภาพพจนของสนคาหรอบรการยงไมอยในระดบทก าหนดไว

5. การวจยและพฒนาสนคาและบรการขาดประสทธภาพ

8 - 16


กฎ ระเบยบขอบงคบ

1. การเปดเสรทางการคา ท าใหมคแขงมากขน

2. นโยบายของรฐบาลอาจไมเออตอการแขงขน

3. การแทรกแซงทางการเมอง

4. การตอตานจากผเสยผลประโยชน

5. ไมปฏบตตามกฎ ระเบยบขอบงคบ

การปรบโครงสราง

1. โครงสรางรฐวสาหกจไมเออตอการด าเนนธรกจในปจจบน

2. กระบวนการในการด าเนนงานไมเหมาะสมกบการตอบสนองตอการแขงขน

การบญช

1. หลกปฏบตและนโยบายทางการบญชไมเปนไปตามมาตรฐานการบญชทรบรองทวไป

2. ไมปฏบตตามกฎหมายภาษอากร

3. การปดบญชไมถกตอง หรอลาชา

ชมชน

1. สรางมลพษตอสงแวดลอม

2. การบรหารความปลอดภยในการท างานไมมประสทธภาพ

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท

รวงกำรคล

ง

8 -

17


ตวอยางในเอกสารนเปนการน าเสนอใหเหนแนวทางการประเมนความเสยงเทานน

การน าไปใชในทางปฏบตควรมการศกษาในรายละเอยด และประยกตใหเหมาะสมกบแตละรฐวสาหกจ

8.3

ภาคผนวก 3 ตวอยางสรปผลการประเมนความเสยง

วตถประสงคของรฐวสาหกจ

รฐวสาหกจตองการเพมรายไดจากการขายในป 2556 2557 และ 2558 จากเดมปละ

1,5

00 ลานบาท

เปน

2,0


2,5


และ

3,0

00 ลานบาทตามล าดบ

และรกษาสดสวนก าไรใหอยในระดบเฉลย 25%

ของรายได

ค าอธบายผลการประเมนความเสยงในภาพรวม

ความเสยงสง หมายถง เหตการณทมโอกาสเกดไดบอยมากและมผลกระทบตอรฐวสาหกจอยางรน

แรง

เชน

อาจท าใหไมสามารถ

ด าเนนการไดตามวตถประสงคทก าหนดไวอยางมสาระส าคญ

อาจท าใหเสยภาพพจนหรอชอเสยง เปนตน

ความเสยงระดบนจะไดรบการ

จดล าดบใหมความส าคญเปนล าดบแรกในการตรวจสอบ

และมการตรวจสอบบอยครงหรออยางนอยทสดปละ

2 ครง

ความเสยงปานกลาง

หมายถง เหตการณทมโอกาสเกดไดคอนขางบอยและมผลกระทบตอรฐวสาหกจพอสมควร

เชน

อาจท าใหไม

สามารถด าเนนการไดตามวตถประสงคทก าหนดไวในบางสวน

ความเสยงระดบนจะไดรบการจดล าดบใหมความส าคญเปนล าดบรองใน


และมการตรวจสอบนอยครงกวาระดบความเสยงสงหรออยางนอยปละ

1 ครง

ความเสยงต า หมายถง เหตการณทมโอกาสเกดไดนอยมาก

และมผลกระทบตอรฐวสาหกจเพยงเลกนอย เชน

การไมปฏบตตาม

กฎระเบยบซงก าหนดขนภายในในสวนทไมมสาระส าคญ

ความเสยงระดบนจะไดรบความส าคญเปนล าดบรองลงมาในการตรวจสอบ และม

การตรวจสอบนอยครง

หรออยางนอย 1

ครงในทก 2

ป

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

18


ตวอยางตารางสรปความสมพนธระหวางหนวยงานภายในของรฐวสาหกจกบกระบวนการในการด าเนนงาน

ฝายงาน

หนาทงาน

การจดซอ


คลงสนคา


การขายและ

การใหบรการ

ลกคา


และตดตาม

ลกหน


บรการหลง

การขาย

การจดท า

รายงานเพอ

เสนอ

ผบรหาร


ทรพ

ยากร

บคคล


สนทรพ

ยถาวร


การลงทนใหม

งบ

ประมาณ

ส านกผวาการ

งานเลขานการ

X

X

X

ฝายพฒนา

ธรกจ

งานศกษาวจย

X

X

X

ฝายคลงสนคา งานรบของ

X

X

X

X

งานคลงสนคา

X

X

X

X

X

ฝายจดซอ

งานจดซอ

คดเลอกและ

ประเมนผ

จดจ าหนาย

X

X

X

X

ฝาย

ประชาสมพนธ งา

น

ประชาสมพนธ

และสงเสรม

การขาย

X

X

งานรบขอ

รองเรยนจาก

ลกคา

X

X

X

ฝายขายและ

การตลาด

งานการตลาด

X

X

X

งานการขาย

X

X

X

X

X

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

19


ฝายงาน

หนาทงาน



คลงสนคา


การขายและ

การใหบรการ

ลกคา


และตดตาม

ลกหน


บรการหลง

การขาย

การจดท า

รายงานเพอ

เสนอ

ผบรหาร


ทรพ

ยากร

บคคล


สนทรพ

ยถาวร


การลงทนใหม

งบ

ประมาณ

ฝายบคคลและ

ธรการ

งานบรหาร

บคลากร

X

งานพฒนา

บคลากร

X

X

X

X

X

X

X

งานธรการ

X

X

ฝายบญชและ

การเงน

งานบญช

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

งานการเงน

X

X

X

X

X

X

X

งานระบบและ

ขอมล

สารสนเทศ

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

20


ตารางสรปผลการประเมนความเสยง

ผลการประเมนความเสยง


ปจจยความเสยง (จากตวอยางปจจยความเสยง หนา

8-13)



ภาพรวม

1



ฝายงานทเกยวของ

1.


2.


3.


4.

งานรบของ

5.

งานจดซอ คดเลอก และ

ประเมนผจดจ าหนาย

6.


7.

งานบญช

8.

งานระบบและขอมล


9.


10. งานพฒนาบคลากร

บคลากร

ก.

พนกงานมทกษะและความสามารถในการปฏบตงานไมเพยงพ

อหรอไมเหมาะสมใน


ข.

พนกงานไมมเครองมอหรออปกรณ

ทเพยงพ

อในการปฏบตงาน

ค.

การทจรตของพ

นกงานหรอผบรหาร

ต า


สง

ต า


ต า


ก.

การเชอมโยงของระบบสารสนเทศทมอยในปจจบนยงมขอบกพรองหรอยงเชอมโยงไดไมสมบรณ

ข.

ระบบเทคโนโลยสารสนเทศอาจลมในระหวางการปฏบตงาน

ค.

ขอมลทอยในระบบเทคโนโลยสารสนเทศอาจไมถกตอง

ง.

ไดรบขอมลจากการประมวลผลไมทนเวลา

สง





ต า


ต า


ก.

คณภาพของสนคาไมเปนไปตามทตกลงไว

ข.

ผลการด าเนนงานของผขายสนคาและบรการไมเปนไปตามทก าหนด

ค.

การจดสงไมมประสทธภาพ

ง.

การบรหารสญญาไมมประสทธภาพ

จ.

ไมมอ านาจตอรองกบผขายสนคาหรอบรการ


ต า




ต า


ต า

ต า


การเงน

ก.

ความผนผวนของอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ

ข.

การบรหารเงนทนหมนเวยนไมมประสทธภาพ

ค.

เกดคาใชจายทไมคาดหมายหรอมคาใชจายมากกวาประมาณ

การทก าหนดไว

ต า




ต า


หมายเหต ภาพรวมผลการประเมนความเสยงมาจากการถวงน าหนกของปจจยความเสยงในแตละขอ

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

21





8-13)



ภาพรวม

2

การบรหารคลงสนคา

สง


1.


2.


3.


4.

งานจดซอ คดเลอกและ


5.

งานบญช

6.



7.

งานพฒนาบคลากร

บคลากร

ก.




ข.


ทเพยงพ


ค.




สง

สง

ต า


ต า


ก.


ข.


ค.


สง



สง




ก.

คณภาพของสนคาไมเปนไปตามทตกลงไว

ข.

การจดสงไมมประสทธภาพ



ต า

ต า

การเงน

ก.

วงเงนประกนภยไมเหมาะสมกบมลคาของสนทรพ

ย

ข.



สง

สง



ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

22





8-13)



ภาพรวม

3

การบรหารการขายและ

การใหบรการลกคา


1.

งานประชาสมพนธและ

สงเสรมการขาย

2.


3.


4.


5.

งานบญช

6.



7.


8.

งานรบขอรองเรยนจาก

ลกคา

9.


สง

บคลากร

ก.

พนกงานขาดขวญ

และก าลงใจในการปฏบตงาน

ข.




ค.

ระบบการบรหารและจดการทรพ

ยากรบคคลไมมประสทธภาพ

ง.

ผบรหารขาดทกษะความเปนผน าทด

สง

สง

สง

ต า




ต า

ลกคา

ก.

การเปลยนแปลงพ

ฤตกรรมการบรโภคของลกคา

ข.

ความจงรกภกดตอสนคาหรอบรการทเคยใชของลกคา

ค.

ความไมพงพอของลกคาตอผลตภณฑหรอบรการของรฐวสาหกจ

ง.

การสอสารเกยวกบผลตภณฑหรอบรการของรฐวสาหกจสรางความสบสนใหแกลกคาใน

การตดสนใจเลอกบรโภค

จ.

ทศทางในการประชาสมพนธของรฐวสาหกจไมชดเจน

ฉ.

ลกคามความคาดหวงใหมทรฐวสาหกจยงไมทราบ

ช.

การสงมอบสนคาหรอบรการใหลกคาลาชา

ซ.

การสญเสยลกคารายใหญเนองจากการแขงขนสง

สง



ต า

ต า

สง

สง

สง


สง

ต า

ต า

ต า

สง


สง


ก.

รฐวสาหกจปรบตวไมทนตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยทพฒนาการอยางรวดเรว

ข.


ค.



สง


สง

สง

ต า

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

23





8-13)



ภาพรวม


ก.

สภาพเศรษฐกจโดยรวมไมเออตอการด าเนนธรกจของรฐวสาหกจ

ข.

การแขงขนทงภายในประเทศและระหวางประเทศ

ค.

อปสรรคในการเขาสตลาดของผคารายใหมมไมมาก

ง.

พนธมตรหรอหนสวนทางการคาเพมขนอยางรวดเรว

จ.

การอมตวของตลาดเปาหมาย


สง



ต า

ต า





การเงน

ก.

การบรหารลกหนและการจดเกบหนไมมประสทธภาพ

ข.

การจายชดเชยคาเสยหายใหแกบคคลทสามเกนกวาทไดตงส ารองไว หรอไมไดมการตงส ารอง

การจายชดเชยคาเสยหาย

ค.





สง


ต า


รายได

ก.

การแขงขนสงท าใหรายไดไมเปนไปตามเปาหมาย

ข.

การแขงขนสงท าใหก าไรไมเปนไปตามเปาหมาย

ค.

เกดการทจรตหรอรวไหลของรายได

ง.

โครงสรางราคาและตนทนของสนคาหรอบรการไมเหมาะสม

สง

สง


สง



ต า


กลยทธและการวางต าแหนงของสนคาหรอบรการ

ก.

การพฒนาตราสนคาและการตลาดยงขาดความชดเจน หรอลาชา

ข.

ภาพพจนของสนคาหรอบรการยงไมอยในระดบทก าหนดไว

ค.

การวจยและพ

ฒนาสนคาและบรการขาดประสทธภาพ



สง



ต า


ก.

การเปดเสรทางการคา ท าใหมคแขงมากขน

ข.

การแทรกแซงทางการเมอง


สง



ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

24





8-13)



ภาพรวม

4

การบรหารและตดตาม

ลกหน


1.


2.

งานบญช

3.



4.


5.



บคลากร

ก.




ข.


ทเพยงพ


ค.




ต า


ต า


ต า


ก.


ข.


ค.


สง






การเงน

ก.

รฐวสาหกจขาดสภาพคลองทางการเงน

ข.

การบรหารลกหนและการจดเกบหนไมมประสทธภาพ

ค.




สง


ต า


ต า


ก.

การตอตานจากผเสยผลประโยชน

ข.

ไมปฏบตตามกฎ ระเบยบขอบงคบ



ต า

ต า

การบญช

ก.

หลกปฏบตและนโยบายทางการบญชไมเปนไปตามมาตรฐานการบญชทรบรองทวไป

ข.

การปดบญชไมถกตอง หรอลาชา



ต า

ต า

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

25





8-13)



ภาพรวม

5

การบรหารบรการ

หลงการขาย


1.


2.


3.


ลกคา

4.

งานบญช

5.



6.


7.



บคลากร

ก.




ข.


ทเพยงพ


ค.



สง





ต า

ลกคา

ก.

การเปลยนแปลงพ

ฤตกรรมการบรโภคของลกคา

ข.

ความไมพงพอใจของลกคาตอผลตภณฑหรอบรการของรฐวสาหกจ

ค.

ทศทางในการประชาสมพนธของรฐวสาหกจไมชดเจน


สง



ต า

ต า


ก.


ข.


ค.



สง


สง



การเงน

ก.


ย

ข.

การจายชดเชยคาเสยหายใหแกบคคลทสามเกนกวาทไดตงรองไว หรอไมไดมการตงส ารองการ

จายชดเชยคาเสยหาย

ค.






ต า

ต า

ต า

การบญช

ก.



ต า

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

26





8-13)



ภาพรวม

6

การจดท ารายงานเพอเสนอ

ผบรหาร


1.


2.

งานบญช

3.



4.


5.



บคลากร

ก.




ข.


ทเพยงพ




ต า



ก.

รฐวสาหกจปรบตวไมทนตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยทพฒนาการอยางรวดเรว

ข.

ไมมหนวยงานทรบผดชอบในการตดตามเทคโนโลยสมยใหมไดอยางรวดเรว

ค.

การเชอมโยงของระบบสารสนเทศทมอยในปจจบนยงมขอบกพรองหรอยงเชอมโยงไดไม

สมบรณ

ง.


จ.

ขาดแผนการปฏบตการเพอฟนฟระบบ (

Rec

over

y Pla

n)

ฉ.

ขาดแผนรองรบฉกเฉน (

Bus

ines

s C

onting

ency

Pla

n)

ช.


ซ.



สง

สง




สง

สง

ต า



ต า

ต า

ต า



การบญช

ก.


ข.

ไมปฏบตตามกฎหมายภาษอากร

ค.




สง




ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

27





8-13)



ภาพรวม

7

การบรหารทรพ

ยากรบคคล



1.


2.


3.


4.


5.



6.

งานประชาสมพนธและ

สงเสรมการขาย

7.


ลกคา

8.


9.


10. งานบรหารบคลากร


12. งานธรการ

13. งานบญช

14. งานการเงน

15. งานระบบและขอมล


บคลากร

ก.

พนกงานขาดขวญ

และก าลงใจในการปฏบตงาน

ข.

ระบบการบรหารและจดการทรพ

ยากรบคคลไมมประสทธภาพ

ค.


ง.

วฒนธรรมในการปฏบตงานไมสอดคลองกบสภาพแวดลอมในการปฏบตงานในปจจบน

จ.

รฐวสาหกจยงไมไดจดใหมจรรยาบรรณส าหรบพนกงาน

ฉ.

สหภาพแรงงานมอ านาจในการตอรองสง

สง





สง



ต า

ต า

สง



ก.

การควบรวมและการขายกจการของรฐวสาหกจ

สง



ก.


ข.


ค.


ง.




ต า



ต า

ต า

ต า


ก.

พนธมตรหรอหนสวนทางการคาเพมขนอยางรวดเรว

สง


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

28





8-13)



ภาพรวม

8

การบรหารสนทรพ

ยถาวร



1.


2.



3.


4.

งานบญช

5.



บคลากร

ก.





ต า


ก.


ข.

การวเคราะหการลงทนในสนทรพ

ยมไมเพยงพ

อหรอไมเหมาะสม

ค.

โครงการดานโครงสรางพ

นฐานตางๆ ไมสอดคลองกบแผนงานทก าหนดไว

ง.

สนทรพ

ยทมอยไมไดรบการบรหารอยางมประสทธภาพ

สง

สง


สง

ต า

ต า

ต า


การเงน

ก.

การควบคมงบประมาณ

ไมมประสทธภาพ

ข.

การประกนภยไมครอบคลมความเสยงทกประเภทของรฐวสาหกจ

ค.


ย

ง.







ต า

สง


ต า


ก.

การแทรกแซงทางการเมอง

ข.

ไมปฏบตตามกฎ ระเบยบขอบงคบ

ต า


สง


การบญช

ก.



ต า

ชมชน

ก.

สรางมลพษตอสงแวดลอม

ข.

การบรหารความปลอดภยในการท างานไมมประสทธภาพ



ต า


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

29





8-13)



ภาพรวม

9

การบรหารการลงทนใหม

ต า


1.


2.


3.



บคลากร

ก.




ข.




ต า

ต า


ก.


ข.




ค.



ต า


ต า

ต า

ต า

ต า

การเงน

ก.

อตราดอกเบยเงนกเพมสงเกนกวาทคาดหมายไว

ข.

รฐวสาหกจไมมความสามารถในการหาแหลงเงนทน

ค.



ง.




ต า



ต า

ต า

ต า

ต า

10

งบประมาณ

ต า


1.


2.

งานบญช

3.



บคลากร

ก.




ข.


ทเพยงพ




ต า

ต า


ก.




ข.





ต า

ต า

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

30





8-13)



ภาพรวม


ก.


ข.


ค.




ต า

ต า

ต า

ต า

การเงน

ก.

อตราดอกเบยเงนกเพมสงเกนกวาทคาดหมายไว

ข.

ความผนผวนของอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ

ค.



ง.



สง

สง



ต า

ต า

ต า

ต า

การบญช

ก.


ข.






ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

31


ตวอยางในเอกสารนเปนการน าเสนอใหเหนแนวทางการจดท าแผนการตรวจสอบเทานน


8.4

ภาคผนวก 4 ตวอยางแผนการตรวจสอบส าหรบ

3 ป

หวขอการตรวจสอบ

ความเสยงทเกยวของ

ระดบ

ความเสยง


จ านวนวนท

ใชส าหรบ

3 ป

จ านวนวน

2556

2557

2558



1.

บคลากร

2.

ลกคา

3.


4.


5.

การเงน

6.

รายได

7.

กลยทธและการวาง

ต าแหนงของสนคาหรอ

บรการ

8.


สง

1.

งานประชาสมพนธและสงเสรมการขาย

2.


3.


4.


5.

งานบญช

6.

งานระบบและขอมลสารสนเทศ

7.


8.

งานรบขอรองเรยนจากลกคา

9.


450

210

160

80

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

32




ระดบ





3 ป


2556

2557

2558


1.

บคลากร

2.


3.

ผขายสนคาหรอบรการให


4.

การเงน

สง

1.


2.


3.


4.

งานจดซอ คดเลอกและประเมนผจด

จ าหนาย

5.

งานบญช

6.


7.


300

150

100

50


1.

บคลากร

2.


3.

ผขายสนคาหรอบรการให


4.

การเงน


1.


2.


3.


4.


5.

งานจดซอ คดเลอก และประเมนผจด

จ าหนาย

6.


7.

งานบญช

8.


9.



255

100

90

65

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

33




ระดบ





3 ป


2556

2557

2558


ลกหน

1. บคลากร

2. เทคโนโลย

3. การเงน

4. กฎ ระเบยบขอบงคบ

5. การบญช


1.


2.

งานบญช

3.


4.


5.


250

100

100

50

การบรหารบรการหลง

การขาย


2. ลกคา





1.


2.


3.


4.

งานบญช

5.


6.


7.


240

80

120

40

การจดท ารายงานเพอ

เสนอผบรหาร





1.


2.

งานบญช

3.


4.


5.


190

50

60

80

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

34




ระดบ





3 ป


2556

2557

2558

การบรหารทรพ

ยากร

บคคล


2. การลงทน


4. สภาพแวดลอมทางธรกจ


1.


2.


3.


4.


5.

งานจดซอ คดเลอกและประเมน

ผจดจ าหนาย

6.

งานประชาสมพนธและสงเสรมการขาย

7.


8.


9.


10. งานบรหารบคลากร


12. งานธรการ

13. งานบญช

14. งานการเงน

15. งานระบบและขอมลสารสนเทศ

190

70

60

60

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

35




ระดบ





3 ป


2556

2557

2558

การบรหารสนทรพ

ยถาวร


2. การลงทน


4. กฎ ระเบยบขอบงคบ



1.


2.

งานจดซอ คดเลอกและประเมน

ผจดจ าหนาย

3.

งานบญช

4.


150

80

70

การบรหารการลงทนใหม

1.

บคลากร

2.


3.

การเงน

ต า

1.


2.


3.


145

145


1.

บคลากร

2.


3.


4.

การเงน

5.

การบญช

ต า

1.


2.

งานบญช

3.


130

130

การปฏบตงานใหค าแนะน า

ปรกษา/

งานทไดรบ

มอบหมายพเศษ

ตามทไดรบการรองขอ

290

90

100

100

งานบรหารหนวย


/อนๆ

270

90

90

90

การฝกอบรม

140

60

40

40

รวม

3

,00

0

1,0

00

1

,00

0

1,0

00

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

36


ตวอยางในเอกสารนเปนการน าเสนอใหเหนแนวทางการจดท าแผนการตรวจสอบเทานน


8.5

ภาคผนวก 5 ตวอยางแผนการตรวจสอบประจ าป



เรองทควรมงเนน

ล าดบ


ระยะเวลา

(วน

)/

ก าหนดการ

Q1

Q2

Q3

Q4



1.

เพอสอบทานความเหมาะสมของกลยทธในการก าหนด

ราคา

2.

เพอสอบทานประสทธภาพและประสทธผลของระบบการ

ควบคมภายในในการบรหารการขาย

3.

เพอสอบทานประสทธภาพและประสทธผลของ

กระบวนการในการวางแผนการขายและระบบขอมล


4.

เพอสอบทานประสทธผลของกระบวนการพฒนาบคลากร

5.

เพอสอบทานความครบถวนถกตองของการก าหนดคา

นายหนาจากการขาย

6.

เพอสอบทานประสทธผลของกระบวนการในการใหบรการ

ลกคา

1.

การวางแผนการขาย

การประชาสมพนธ

และการสงเสรมการขาย

2.

รายงานคาใชจายในการขาย

3.

รายงานส าหรบผบรหาร

4.

การค านวณ

คานายหนาจากการขาย

5.

รายงานขอรองเรยนหรอผลการใหบรการ

ลกคา

6.

ขอมลในระบบสารสนเทศเกยวกบการ

บรหารการขายและการใหบรการลกคา

สง

120

90

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

37





ล าดบ



(วน

)/


Q1

Q2

Q3

Q4


1.

เพอสอบทานความครบถวน

ถกตองของกระบวนการใน

การรบของ

2.

เพอสอบทานความครบถวน ถกตองของขอมลเกยวกบ


3.

เพอสอบทานประสทธภาพและประสทธผลของ

การควบคมการบรหารคลงสนคา

4.

เพอสอบทานความถกตอง ครบถวนของรายงาน

การประเมนมลคาสนคา รายงานสนคาลาสมยหรอ

เสยหาย

5.

เพอสอบทานความปลอดภยในการเกบรกษาสนคาและ

มการประกนภยอยางเหมาะสม

6.


1.

รายงานการรบของ

2.

รายงานขอซอหรอขอจาง

(ใบสงซอ)

3.

รายงานคณะกรรมการตรวจรบของ

4.

รายงานการอนมตรายการตดจ าหนายสนคา

คงคลงทไมเคลอนไหวหรอลาสมย

5.

รายงานการประเมนมลคาสนคา รายงาน

สนคาลาสมยหรอเสยหาย

6.

กรมธรรมประกนภย

สง

90

60


1.

เพอสอบทานความถกตอง โปรงใสของกระบวนการ

ในการจดซอจดจาง

2.

เพอสอบทานประสทธภาพของการจดซอวาไดรบสนคาใน

ราคา คณภาพ

และเวลาทเหมาะสม

3.

เพอสอบทานความเหมาะสมของการประเมนคณภาพของ

ผจดจ าหนายหรอผใหบรการ

4.

เพอสอบทานความถกตอง ทนเวลาของรายงานทน าเสนอ

ตอผบรหารและหนวยงานทเกยวของ

5.

เพอสอบทานประสทธผลของกระบวนการบรหาร

เงนทนหมนเวยน

6.

เพอสอบทานการปฏบตตามระเบยบ

นโยบาย

1.

แผนการจดซอจดจาง

2.

รายงานงบประมาณ

เงนลงทนและคาใชจาย

ประจ าป

3.

รายงานขอซอหรอขอจาง

(ใบสงซอ)

4.

เอกสารการประกวดราคา


80

20

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

38





ล าดบ



(วน

)/


Q1

Q2

Q3

Q4


ลกหน

1.

เพอสอบทานประสทธผลกระบวนการในการอนมตสนเชอ

ใหกบลกคา

2.

เพอสอบทานความครบถวน

ถกตองของการบนทกรายได

จากการขายและการบรหารลกหน

3.

เพอสอบทานกระบวนการในการตดตามลกหน

4.


1.

รายงานการอนมตการขาย

2.

รายงานยอดขายประจ างวด

3.

รายงานส าหรบผบรหาร

4.

รายงานการวเคราะหอายลกหน

5.

รายงานการตดตามเรยกเกบหน


80

20


8 - 39

ตวอยางในเอกสารนเปนการน าเสนอใหเหนแนวทางการตรวจสอบเทานน

การน าไปใชในทางปฏบตควรมการศกษาการปฏบตงานและความเสยงของแตละรฐวสาหกจ

ส าหรบตวอยางแนวทางการตรวจสอบอน อาจหาไดจาก Website ตางๆ เชน

www.auditnet.org/asapind.htm

www.auditnet.org/banking.htm

www.auditserve.com/ap/

http://finweb.rit.edu/Bpa/internet_programs.html

8.6 ภาคผนวก 6 ตวอยางแนวทางการตรวจสอบ

การบรหารการขายและการใหบรการลกคา

ขอ แนวการตรวจสอบ กระดาษท า

การอางอง

ผ


1 การก าหนดราคา

1. สอบทานการอนมตราคา เงอนไขและสวนลดตางๆ วา

เปนไปตามอ านาจทก าหนดไวหรอไม

2. สอบทานการแบงแยกหนาทในการเปลยนแปลงเงอนไข

หรอราคาขายใหแยกจากฝายขาย

3. สอบทานความครบถวน ถกตองของรายงานเสนอผบรหาร

เกยวกบการเปลยนแปลงเงอนไข สวนลดหรอราคาสนคา

4. สอบทานความเหมาะสมของการก าหนดโครงสรางสวนลด

ตางๆ วามความเหมาะสม

2 การแจงราคา เงอนไข และสวนลด

1. สอบทานการแจงราคา เงอนไขและสวนลดไปยงลกคาวา

เปนไปอยางครบถวน ถกตอง โปรงใส และทนเวลาหรอไม

3 การวางแผนการขาย

1. สมภาษณผทรบผดชอบเกยวกบกระบวนการในการวางแผน

การขาย ซงครอบคลมถง

ก. การสอบทานผลการด าเนนงานในอดต

ข. แผนการขาย

http://www.auditnet.org/asapind.htm

http://www.auditnet.org/banking.htm

http://www.auditserve.com/ap/

http://finweb.rit.edu/Bpa/internet_programs.html

8 - 40




ผ


ค. แผนการสงซอและการจดเกบสนคา

ง. การสงของ

จ. การเสนอผลตภณฑใหม

2. สอบทานการอนมตแผนการขาย

4 การบรหารการขาย

1. สอบทานกระบวนการในการฝกอบรมพนกงานฝายขาย ซง

ควรครอบคลมหวขอเกยวกบความตองการของลกคา

คณสมบตของสนคาหรอบรการ ความแตกตางของสนคา

หรอบรการกบคแขง

2. สอบทานความรวดเรวในการใหขอมลแกพนกงานฝายขาย

เกยวกบสนคาหรอบรการใหม หรอการเปลยนแปลงตาง ๆ

3. สอบทานรายงานของพนกงานฝายขายเกยวกบยอดขาย

จ านวนลกคาใหม ก าไร คาใชจายในการขาย ผลการประชาสมพนธ

ขอรองเรยนของลกคาหรอค าแนะน าจากลกคา

4. สอบทานรายงานการขาย และการตดตามผลตางระหวาง

งบประมาณกบยอดขายจรง

5. สอบทานรายงานลกคากลมเปาหมาย และขอมลเกยวกบ

ลกคาทมอยในปจจบน พรอมทงแนวทางในการหาลกคาใหม

5 การเสนอขายสนคา

1. สอบทานความเหมาะสมของพนกงานฝายขายในการเขาถง

ขอมลเกยวกบราคา เงอนไข สวนลด และปรมาณสนคา

คงคลง เพอใชในการเสนอขายแกลกคา

2. สอบทานความครบถวน ถกตองของการปอนขอมล

ค าสงซอสนคาจากลกคา

3. เลอกตวอยาง (จากความเสยงทประเมนได ประเภทของ

สนคา หนวยงาน เปนตน) จากรายงานการสงซอของลกคา

จ านวน ___ รายการ เพอท าการทดสอบการสงซอของ


8 - 41



ผ


ลกคาวาไดมการประมวลผล และด าเนนการจดสงได

รวดเรวทนเวลาหรอไม ค าสงซอทไมมการสงมอบม

การชแจงอยางเหมาะสม

6 คานายหนาจากการขาย

1. สอบทานการก าหนดคานายหนาจากการขายวาม

ความเหมาะสมและจงใจใหพนกงานปฏบตงานไดตาม

เปาหมายทก าหนด

2. สอบทานการส ารวจโครงสรางคานายหนาจากการขาย

ภายในกลมอตสาหกรรมเดยวกน เพอพจารณา

ความเหมาะสมและจงใจ

3. สอบทานความเหมาะสมของการจายคานายหนาวาเปนไป

ตามยอดเงนทไดรบช าระจากลกคา และผลก าไรทไดรบ

4. ทดสอบการค านวณคานายหนาจากการขายวาม

ความครบถวน ถกตองหรอไม

7 การบรการลกคา

1. สอบทานความครบถวนเหมาะสมของกระบวนการใน


2. สอบทานความเหมาะสมในการเขาถงขอมลเกยวกบลกคา

สนคาและบรการตางๆ ของพนกงานทมหนาทใน


3. สอบทานกระบวนการในการวดผลงานของพนกงานทม

หนาทในการใหบรการลกคา โดยการเปรยบเทยบกบ

เปาหมายหรอดชนวดผลงานทก าหนดไว เชน ระยะเวลาใน

การใหบรการ จ านวนลกคาทใหบรการ เปนตน

8 - 42





ผ


1 การท าความเขาใจในธรกจ

1. สมภาษณพนกงานบรหารฝายคลงสนคาเพอใหเขาใจใน

กระบวนการรบของและคลงสนคา โดยพจารณาประเดน

ดงตอไปน

ก. การนบหรอวดน าหนกหรอปรมาณ

ข. การตรวจสอบคณภาพ

ค. การบนทกการรบของ

ง. การจดเกบไวนอกสถานท หรอในสถานทของ

บคคลภายนอก

จ. การแบงแยกหนาท

ฉ. ความปลอดภยในการเกบรกษา

ช. กระบวนการในการสงคนสนคาทไมไดคณภาพ

2. ท าความเขาใจโครงสรางของกระบวนการรบของและ

คลงสนคา การวดปรมาณและคณภาพ วตถประสงค

การควบคม และขอมลอน ๆ

3. สอบทานรายงานงบประมาณเงนลงทน และคาใชจาย

ประจ าป

4. ท าความเขาใจกฎหมาย ระเบยบ และแนวปฏบตท

เกยวของกบโครงสรางและกจกรรมการรบของและ

คลงสนคาทอยในขอบเขตการตรวจสอบ

5. จากขอมลขางตน ระบหวขอหรอกจกรรมทมความเสยง

6. ขอนโยบายและระเบยบทเกยวของกบกระบวนการรบของ

และคลงสนคา

2 การรบของ

1. สมภาษณพนกงานทรบผดชอบในกระบวนการรบของเพอ

ท าความเขาใจในกระบวนการ สงเกตการณการตรวจรบ


8 - 43



ผ


สนคาวาไดมการนบ วดปรมาณและตรวจสอบคณภาพ

โดยทนท และตรวจสอบกบเอกสารการสงซอเพอใหมนใจ

วาครบถวน ถกตองตามทก าหนด ผลแตกตางมการรายงาน

ไปยงผทสงซอหรอคณะกรรมการตรวจรบของโดยทนท


พสด ความถของการซอ หนวยงาน เปนตน) จากรายงาน

การรบของจ านวน ___ รายการ เพอท าการทดสอบการรบ

วาไดมการบนทกครบถวน ถกตองหรอไม หากมการสงของ

เพยงบางสวน ไดมการตดตามรายการของทยงคางรบ

อยางเพยงพอหรอไม

3. สอบทานรายงานสนคาทมการจดเกบนอกสถานทเกยวกบ

การตรวจรบ เพอใหมนใจวากระบวนการตรวจรบเปนไป

ตามทก าหนดไว และมระบบการควบคมภายในทเหมาะสม

4. สอบทานการแบงแยกหนาทระหวางพนกงานทปฏบต

หนาทดานจดซอ การจายเงน การบนทกบญช การรบของ

การบนทกการรบของและการบนทกบญชแยกประเภทยอย

3 การจดเกบสนคา

1. สอบทานการจดเกบของวาเปนไปตามระเบยบหรอวธการท

ก าหนดหรอไม

2. สอบทานรายงานการรบของในกรณทมการรายงานของ

ไมไดคณภาพหรอไมเปนไปตามทก าหนดไวในการสงซอ

และการตดตามของผทเกยวของเพอใหมการสงของตามท

ก าหนดไว หรอการขอลดหน

3. สงเกตการณการรกษาความปลอดภยภายในบรเวณ

คลงสนคา เชน การควบคมการเขาออกของบคคลหรอ

ยานพาหนะ เปนตน

8 - 44




ผ


4 การบรหารคลงสนคา

1. สอบทานการแบงแยกหนาทและการจ ากดการเขาถงขอมล

ของพนกงานทปฏบตงานเกยวกบ

ก. การสงซอ

ข. การรบของ

ค. การเบกของ

ง. การบนทกรบจายสนคาคงคลง

จ. การบนทกบญช

2. สอบทานประสทธผลของการบรหารสนคาคงคลง เชน

การดแลรกษาความสะอาดและความเรยบรอยภายใน

บรเวณคลงสนคา การจดสถานทใหมความเหมาะสมและ

ใหไดพนทมากทสด เปนตน

5 การเบกจายสนคา

1. สอบทานการเบกจายสนคาวาเปนไปตามหลกการท

ก าหนดหรอไม เชน FIFO หรอ Random


สนคา หนวยงาน เปนตน) จากรายงานการรบและจาย

สนคาจ านวน ___ รายการ เพอท าการทดสอบการรบและ

จายสนคาวาไดมการบนทกครบถวนถกตองและทนเวลา

หรอไม หากมการจายของเพยงบางสวน ไดมการแกไข

ใบเบกจายและบนทกในรายงานการรบและจายสนคา

อยางถกตองหรอไม

6 การตรวจนบและบนทกบญช

1. สอบทานรายงานการตรวจนบสนคาคงเหลอ และ

การตดตามผลตางทเกดจากการตรวจนบและบญช

2. สอบทานการอนมตและบนทกรายการการตดจ าหนาย

สนคาคงคลงทไมเคลอนไหวหรอลาสมยวาเปนไปโดย


8 - 45



ผ


ถกตอง ครบถวนหรอไม

3. สอบทานการจดเกบสนคาทตองจดเกบตามวธการท

ก าหนดวาเปนไปโดยครบถวน ถกตองหรอไม

4. สอบทานรายงานการประเมนมลคาสนคา รายงานสนคา

ลาสมยหรอเสยหาย วาจดท าขนอยางครบถวน ถกตอง

และไดรบการอนมตจากผมอ านาจหรอไม

5. สงเกตการณเพอประเมนการควบคมการเขาถงบรเวณ

คลงสนคา การเปดปดพนทคลงสนคา

6. สอบทานกรมธรรมประกนภยและพจารณาวงเงนประกนภย

วาเหมาะสมหรอไม

8 - 46





ผ



1. สมภาษณพนกงานบรหารฝายพสดเพอใหเขาใจใน

กระบวนการจดซอจดจาง (เรมตงแตการซอจนกระทงรบ

สนคา)

2. สอบทานแผนการจดซอจดจาง

3. ท าความเขาใจโครงสรางของกระบวนการจดซอจดจาง

การคดเลอกผขาย วตถประสงค การควบคมโดย

การตดตามผล ขอมลอนๆ

4. สอบทานรายงานงบประมาณเงนลงทน และคาใชจาย

ประจ าป


เกยวของกบโครงสรางและกจกรรมการจดซอจดจางทอย

ในขอบเขตการตรวจสอบ


7. ขอนโยบายและระเบยบทเกยวของกบกระบวนการจดซอ

จดจางและการจายเงน ซงครอบคลมหวขอดงน

ก. อ านาจการอนมตความตองการซอ รายงานขอซอหรอ

ขอจาง ใบแจงหน คาใชจาย การจายเงนลวงหนา

และเชค

ข. การจดซอจดจาง

ค. การจดท าสญญา

ง. การจายเงน

จ. การจดท าเชค

ฉ. การบนทกบญชคาใชจาย

ช. การจายเงนลวงหนา


8 - 47



ผ


2 รายงานขอซอหรอขอจาง (ใบสงซอ)

1. บนทกวธการจดซอจดจางส าหรบพสด และเลอกรายการมา

ทดสอบการปฏบตตามวธการดงกลาว


พสด ความถของการซอ หนวยงาน เปนตน) จากรายงาน

ขอซอหรอขอจางจ านวน___ รายการ (รวมถงการสงซอท

ไมระบจ านวน หรอสญญาการซอระยะยาว) เพอ

ท าการทดสอบ ดงน

ก. การจดซอไดรบการอนมตถกตองตามระดบอ านาจ

การอนมต

ข. การจดซอเปนไปตามระเบยบการจดซอจดจาง เชน

การตกลงราคา การสอบราคา หรอวธพเศษ เปนตน

ค. ตรวจสอบรายการจดซอกบรายการตองการใน


ง. รายงานขอซอหรอขอจางมการจดท าอยางทนเวลา

จ. สอบทานการตรวจสอบพสด เชนคณภาพ หรอ

ความปลอดภย และการตรวจสอบเบองตนกอน


ฉ. ตรวจสอบราคาทไดจากการประกวดราคาวาต าสด

หรอไม หากไมใชมการบนทกเหตผลหรอสาเหตของ

การเลอก

ช. กรณผขายผกขาดเพยงรายเดยว สอบทานวาม

การบนทก การอนมตทเหมาะสม รวมทงเหตผลของ

การเลอกผขายอยางเพยงพอ และเหมาะสม

ซ. รายงานขอซอหรอขอจางมการระบลกษณะของพสด

จ านวน ขอก าหนดและเงอนไข หากมความแตกตาง

จากมาตรฐานทก าหนดไว ควรมการอนมตจากผม

8 - 48




ผ


อ านาจทเหมาะสมจากฝายพสด หรอฝายกฎหมาย

ฌ. มการระบรหสคาใชจายทตองบนทกในหนวยงาน

ถกตอง และเหมาะสมในรายงานขอซอหรอขอจาง

ญ. มการระบถงคาขนสง คาภาษ และคาประกนภยท

เกยวของในรายงานขอซอหรอขอจางอยางถกตอง

ฎ. รายงานขอซอหรอขอจางไดรบการอนมตอยางถกตอง

ตามอ านาจการอนมตการสงซอสงจางในระเบยบ

ฏ. สอบทานวาการบนทกรายการบญชถกตอง เหมาะสม

และทนเวลา (รวมถงการปรบอตราแลกเปลยน)

3 การประกาศประกวดราคา

1. ตรวจสอบระยะเวลาการเผยแพรประกาศประกวดราคา

ระยะเวลาการขายหรอใหเอกสารประกวดราคา การก าหนด

วนรบซอง และวนเปดซอง การก าหนดคณสมบตของ

ผมสทธยนซองประกวดราคาวาถกตองตามระเบยบท

ก าหนดหรอไม

2. ตรวจสอบรปแบบหรอขอความในประกาศวาถกตองตาม

ระเบยบทก าหนดไวหรอไม โดยเฉพาะในประกาศไดม

ขอมลสรปเกยวกบคณสมบตของผมสทธยนซอง

ประกวดราคา หรอเงอนไข ขอก าหนดพเศษตามทก าหนด

ไวในเอกสารประกวดราคา (ถาม) หรอไม


8 - 49



ผ


4 เอกสารประกวดราคา

1. ตรวจสอบรปแบบและขอความวาถกตองเปนไปตาม

ระเบยบทก าหนดหรอไม

2. ตรวจสอบการก าหนดเงอนไขตางๆ ในเอกสารประกวดราคา

จะตองไมเปนการกดกน หรอเจาะจง โดยเฉพาะ

การก าหนดคณสมบตของผเขาเสนอราคาจะตองเปดกวาง

ทงนอาจก าหนดคณสมบตพเศษไดเฉพาะตามระเบยบท

ก าหนด

3. ตรวจสอบรายการทจะจดซอวามความผดปกต หรอ

ความอคต

4. กรณมขอก าหนดใหยนซองประกวดราคาเปน 2 ซอง

ใหพจารณาถงความเหมาะสมของงานหรอโครงการ วาม

เหตผลพอเพยงในการก าหนดใหมซองขอเสนอดานเทคนค

หรอไม เพยงใด

5 การสอบทานการประกวดราคา

1. ตรวจสอบความเหมาะสมของการจดตงคณะกรรมการ

2. ตรวจสอบการรบรองวาการประกวดราคาไดรบการพจารณา

ทงหมด

3. ตรวจสอบคณะกรรมการรบและเปดซองประกวดราคา/

คณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคามการพจารณา

ประเดนดงตอไปนวาเปนไปตามความเหมาะสมของวธการ

จดซอจดจาง และมการบนทกผลการพจารณาและ

การตดสนใจ

ก. การปฏบตตามขอก าหนดของการประกวดราคาและ

คณภาพของผประกวดราคา แบบฟอรมการประกวด

ราคา เอกสารประกวดราคา ตวอยางของผขาย

แคตตาลอกหรอพมพเขยว และขอก าหนดทางเทคนค

8 - 50




ผ


ไดระบใหสอดคลองกบขอก าหนดของการประกวด

ราคา และมการประเมนคณภาพของการประกวด

ราคาอยางเพยงพอ

ข. ผเขารวมประกวดราคาจะไมถกยกเลกการพจารณา

อยางอตโนมตส าหรบการไมปฏบตตามขอบงคบของ

การประกวดราคาในกรณทไมเปนสาระส าคญ

ค. เลอกผประกวดราคาทเสนอราคาทต าสดทผาน

การคดเลอกทางเทคนคแลว

ง. ความสามารถทจะเปรยบเทยบการเสนอราคาโดย

ค านงถงดานเทคโนโลยหรอคณสมบตของผเสนอ

ราคา

จ. ใชวธการประเมนทไดตกลงไวกอนหนาใน

การด าเนนการประเมนผลการประกวดราคา

ฉ. เหตการณทผดปกตในการรบการประกวดราคา

ตวอยางเชน ผขายจ านวนมากเสนอราคาเดยวกน

4. การตรวจสอบสญญาวา

ก. เงอนไขและการลงนามในสญญาเปนไปตาม

ขอเสนอแนะจากคณะกรรมการ

ข. ผลของการเจรจาตอรองกบผขายวา

(1) ไมมการเปลยนแปลงราคาทางเทคนคอยางม


(2) ไมมผลทางเทคนคของลกษณะของสนคาทไมม

ความแตกตาง/สนคาทวไป/บรการ ซงต ากวา

ผขายในอนดบท 2


8 - 51



ผ


6 การเลอกผขายอยางตอเนอง

ส าหรบรายการซอทมมลคาสง ใหจดบนทกความถของ

การเลอกผขาย และพจารณาแนวโนมทเกดขน หากจ าเปน

ควรสบสวนในรายละเอยด

7 การแยกรายการซอ

สมเลอกรายการซอจ านวน___รายการ ในชวงเวลา 3 วน

ระหวางวนท___พจารณาวามรายการซอจากผขายทซ ากนใน

ชวงเวลาดงกลาวหรอไม บนทกกรณทรายการซอ 1 รายการ

มการยกเลกหลายครง หรอกรณทมรายการซอหลายรายการ

จากผขายรายเดยวกนภายใน 3 วนในมลคาไมเกน ___บาท

8 - 52


การบรหารและตดตามลกหน



ผ



1. สมภาษณผจดการฝายขายเพอท าความเขาใจเกยวกบ

กระบวนการในการอนมตสนเชอ การบนทกบญชและ

การเกบเงน

2. สอบทานแผนการตดตามลกหน

3. ท าความเขาใจโครงสรางของกระบวนการบรหารและ

ตดตามลกหน อนมตสนเชอ วตถประสงค การควบคม และ

ขอมลอน ๆ


เกยวของกบโครงสราง กจกรรมการบรหารและตดตามหน

ทอยในขอบเขตการตรวจสอบ


6. ขอนโยบายและระเบยบทเกยวของกบกระบวนการบรหาร

และตดตามหน

2 การอนมตสนเชอ การบนทกบญช และการเกบเงน

1. เลอกตวอยางแฟมลกหน (จ านวน ___ รายการ) เพอ

พจารณา

ก. ความสอดคลองของขอมลในแฟมลกหนกบในระบบ

ขอมลลกหน

ข. ความเพยงพอของขอมลเพอใชในการวเคราะหสนเชอ

เชน รายงานทางการเงน ผลการช าระเงนในอดต

เปนตน

ค. การสอบทานสนเชอกบผลการช าระเงนในอดต และม

การปรบปรง วงเงนสนเชอตามความเหมาะสม

ง. การอนมตวงเงนสนเชอ


8 - 53



ผ


2. เลอกตวอยางจากรายงานลกหนยอดคงคางมากกวา ___

บาท (จ านวน ___ รายการ) เพอสอบทานวาสอดคลองกบ

วงเงนสนเชอทไดรบหรอไม และตดตามหาสาเหตกรณทม

ยอดคงคางสงกวาวงเงนสนเชอ

3. สอบทานยอดลกหนคงคางทมจ านวนเงนเกนกวา ___ บาท

กบผจดการฝายขายเพอพจารณาหาสาเหตและแนวทาง

ในการแกไข

4. สอบทานความครบถวน ถกตองของการบนทกรายการขาย

การสงคน การลดหน และการช าระเงน

5. สอบทานรายงานกระทบยอดบญชลกหนในบญชแยกประเภท

และบญชแยกประเภทยอย

6. สอบทานรายงานและการอนมตการตงส ารองเผอหนสงสยจะสญ

และการตดหนสญ

7. ประเมนความเพยงพอของการตงส ารองเผอหนสงสยจะสญ

กบรายงานการวเคราะหอายลกหน

8 - 54


ตวอยางในเอกสารนเปนการน าเสนอใหเหนแนวทางการส ารวจความเหนจากภายในองคกรเทานน


8.7 ภาคผนวก 7 ตวอยางแบบส ารวจความเหนจากภายในรฐวสาหกจ

ชอรฐวสาหกจหรอ

หนวยงานท

ท าการประเมน

กจกรรมทตรวจสอบ

หวหนาหนวย


สถานท

หวหนาผตรวจสอบภายใน วนท

ผตรวจสอบภายใน 1.

2.

3.

กรณากรอกขอมลตามความเปนจรง เพอประโยชนในการปรบปรงคณภาพการปฏบตงานตรวจสอบ

ภายในอยางตอเนอง

กรณาระบระดบความส าคญและระดบประสทธผลของแตละประเดนทใชในการประเมนคณภาพ โดยพจารณา

ระดบตามรายละเอยดดงตอไปน

ระดบความส าคญ ไมส าคญ ไมคอยส าคญ ส าคญ ส าคญมาก

1 2 3 4

ระดบประสทธผล ต ากวามาตรฐาน มาตรฐาน ด ดมาก

1 2 3 4

ระดบความส าคญ หมายถง ระดบความส าคญของประเดนทท าการประเมนทผกรอกแบบส ารวจเหนวาม

ความส าคญมากนอยเพยงใด

ระดบประสทธผล หมายถง ระดบผลการปฏบตงานของผตรวจสอบภายในทผกรอกแบบส ารวจมความเหนวา

ผลการปฏบตงานอยในระดบด หรอต ากวามาตรฐาน

กรณาวงกลมในแตละขอทเกยวของตามความเปนจรง หากขอใดทไมเกยวของหรอไมเหมาะสมกบกจกรรมท

หนวยตรวจสอบภายในไดด าเนนการใหขามขอนนไปได


8 - 55

ความสามารถทางธรกจ

ประเดนการประเมน ระดบ


ระดบ


1 2 3 4 1 2 3 4

1. มความเขาใจประเดนเกยวกบธรกจและการพาณชย

เปนอยางด

2. มความเขาใจอตสาหกรรมและความเสยงทเกยวของ

เปนอยางด

3. มความรพนฐานเกยวกบนโยบายและ

ระเบยบวธการปฏบตงาน

4. สามารถระบประเดนหรอความเสยงทส าคญไดทนเวลา

ความเหนอน

การตดตอสอสาร



ระดบ


1 2 3 4 1 2 3 4

1. สามารถพบปะ หารอ หรอไดรบการตอบสนองจาก

ทมงานตรวจสอบภายใน

2. มการสอสารประเดนทพบจากการตรวจสอบ

ตลอดระยะเวลาในการปฏบตงานตรวจสอบ

3. มการรายงานและขอเสนอแนะเปนลายลกษณอกษร

มความชดเจน กระชบ และน าเสนอรายงานไดทนเวลา

4. ขอเสนอแนะและค าแนะน าเปนไปในเชงสรางสรรค

และมการปรบปรงใหเหมาะสมกบสถานการณเสมอ


8 - 56


การปฏบตงานตรวจสอบภายใน



ระดบ


1 2 3 4 1 2 3 4

1. มการชแจงวตถประสงคและขอบเขตการตรวจสอบ

ทนเวลา

2. มการใหพนกงานทเกยวของในหนวยงานมสวนรวม

ในกระบวนการวางแผนการตรวจสอบ

3. มการรวบรวมความตองการหรอประเดนททานมงเนน

และน าไปรวมในขอบเขตการตรวจสอบภายใน และ

หากไมไดน าไปรวมในขอบเขตการปฏบตงานไดม

การอธบายอยางเหมาะสม

4. มการใชทรพยากร และเวลาของผบรหารใน

หนวยงานไดอยางมประสทธผล



8 - 57

ทกษะทางวชาชพ



ระดบ


1 2 3 4 1 2 3 4

1. ความเทยงธรรม

2. ความสามารถในการสรางความสมพนธทด

3. ทศนคตในเชงสรางสรรค

4. ความเชยวชาญเยยงผประกอบวชาชพ

5. ความเชยวชาญทางดานเทคนค

6. การแสดงความคดสรางสรรค และการเสนอ

ความเหนในประเดนอนนอกเหนอจากงานท

ปฏบตอย


8 - 58


ประเดนทวไป



ระดบ


1 2 3 4 1 2 3 4

1. งานตรวจสอบภายในไดสนบสนนใหมระบบ

การควบคมภายในทมประสทธผลและมคาใชจายใน

ระดบทเหมาะสม

2. งานตรวจสอบภายในไดใหความเหนเกยวกบคณภาพ

ของการควบคมและการลดผลกระทบจากความเสยง

3. การมสวนรวมของหนวยตรวจสอบภายในในกจกรรม

ตางๆ เปนการสรางประโยชน หรอเพมคณคาใหกบ

งานทไดรบ

4. ผลการปฏบตงานตรวจสอบภายในจะชวยปรบปรง

ธรกจใหดขน

5. งานตรวจสอบภายในไดด าเนนการตามทก าหนดไวใน

มาตรฐานการปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบภายใน

หรอคมอการปฏบตงานตรวจสอบภายในของ



ชอ ต าแหนง

วนท ลายมอชอ


8 - 59

ตวอยางในเอกสารนเปนการน าเสนอใหเหนดชนวดผลงานของหนวยตรวจสอบภายในเทานน


8.8 ภาคผนวก 8 ตวอยางดชนวดผลงานของหนวยตรวจสอบภายใน

1. การวดเชงปรมาณ

ก. จ านวนกจกรรมการตรวจสอบทก าหนดในแผนการตรวจสอบ

ข. จ านวนกจกรรมการตรวจสอบทไดด าเนนการแลวเสรจ

ค. อตราการหมนเวยนของผตรวจสอบภายใน หรอระยะเวลาทผตรวจสอบภายใน

ปฏบตงานในหนวยตรวจสอบ

ง. ผลการส ารวจความพงพอใจของหนวยรบตรวจ

จ. ผลการส ารวจความพงพอใจของผตรวจสอบภายใน

ฉ. จ านวนชวโมงการฝกอบรม

2. การใหบรการตอหนวยรบตรวจ

ก. คณภาพของงานตรวจสอบหรองานใหค าแนะน าปรกษา

ข. ความรวดเรวในการตอบสนองตอประเดนทไดรบจากฝายบรหารหรอคณะกรรมการ


ค. การบรหารความคาดหวงของหนวยรบตรวจ

ง. การสรางความสมพนธทดกบหนวยรบตรวจ

จ. การบรหารทมงานตรวจสอบ (การด าเนนการอยางมประสทธผลตามวตถประสงคใน

การพฒนาบคลากรใหมโอกาสเตบโตในหนวยงานอนของรฐวสาหกจ เปนตน)

8 - 60


3. ความรทางดานธรกจ อตสาหกรรม

ก. การพฒนาความรดานธรกจและอตสาหกรรม

ข. การประยกตใชความรทางดานธรกจและอตสาหกรรมเขามาใชในการแกไขปญหาใน

การปฏบตงานตรวจสอบทมความซบซอน

ค. การน าเสนอโดยการเปนวทยากรหรอเขยนบทความเกยวกบธรกจและอตสาหกรรม

ง. การมสวนรวมในการพฒนาแนวทางการตรวจสอบหรอเครองมอในการตรวจสอบ

จ. การมสวนรวมในการพฒนาหรอน าเสนอแนวปฏบตทด หรอแนวโนมของธรกจ

อตสาหกรรม

4. การพฒนาบคลากร

ก. ความกาวหนาในการพฒนาบคลากรทมอยในปจจบนใหสอดคลองกบงานตรวจสอบท


ข. การฝกอบรม

ค. การสรรหา

5. การพฒนาทางดานเทคนค

ก. การพฒนาความรทางดานเทคนคในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

ข. การพฒนาความรดานการบญช การเงน

ค. การพฒนาความรดานกฎ ระเบยบตางๆ ทเกยวของ

ง. การพฒนาความรดานเทคโนโลยตางๆ ท เกยวของ เขน การใชคอมพวเตอร การใช

เครองมออเลคทรอนคสชวยในการปฏบตงานตรวจสอบ


8 - 61

6. ความคดสรางสรรคหรอการยอมรบสงใหม

ก. การน าเทคโนโลยเขามาชวยในการปฏบตงานตรวจสอบ เชน การน าโปรแกรมกระดาษท าการ

อเลคทรอนคสเขามาใชในการปฏบตงานตรวจสอบ เปนตน

ข. จ านวนของการน าเสนอแนวปฏบตทดใหกบหนวยงานอนๆ ในรฐวสาหกจหรอภายใน


ค. จ านวนทใชในการฝกอบรมเฉพาะดาน

ง. การมสวนรวมในองคกรทางวชาชพ เชน สมาคมนกบญช และผสอบบญชรบอนญาต

สมาคมผตรวจสอบภายใน หรอสมาคมทางธรกจตางๆ เปนตน

จ. ความคดสรางสรรคและประสทธภาพในการปฏบตงาน

ฉ. การพฒนา ปรบปรงกระบวนการตรวจสอบ

8 - 62


8.9 ภาคผนวก 9 ตวอยางคมอการประเมนตนเองส าหรบหนวยตรวจสอบภายในของ


วตถประสงคและขนตอนการประเมนตนเอง

ในการปฏบตตามแนวปฏบตสากลเกยวกบการประเมนตนเองน รฐวสาหกจจะตองด าเนนการ

เพอใหบรรลวตถประสงคดงตอไปน

1. พฒนาบทบาท ความรบผดชอบ และปรบปรงกลยทธในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

2. เพมบทบาทของการตรวจสอบภายในในการสรางมลคาเพมใหกบองคกรโดยการพฒนา

ความรความสามารถของเจาหนาทตรวจสอบ

3. ก าหนดใหมแนวทางการวดผลการปฏบตงานทสมพนธกบวตถประสงคของการปฏบตงาน

ตามทก าหนดไว

4. สนบสนนใหมการประสานงานรวมกนกบหนวยงานทมหนาทในการสอบทานหรอ

ตรวจสอบอน ๆ

ขนตอนการประเมนตนเอง

การประเมนตนเองของหนวยตรวจสอบภายในเปนความรบผดชอบของหวหนาหนวยตรวจสอบ

ภายใน โดยมขนตอนในการด าเนนการดงตอไปน

1. ประเมนผลการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายในตามแนวทางทก าหนดไวในคมอน

2. หวหนาหนวยตรวจสอบภายในอาจน าผลการประเมนตนเองทไดจากขอ 1 มาหารอเพอขอ

ความเหนจากผบรหารหนวยตรวจสอบภายในทานอน

3. จดท าภาพรวมการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน และหวหนาหนวยตรวจสอบ

ภายในอาจขอความเหนจากคณะกรรมการตรวจสอบเพอน ามาพจารณารวมกบผบรหาร

หนวยตรวจสอบภายในทานอนวาตองการปรบปรงแนวปฏบตในปจจบนใหไปสระดบใด

ของแนวปฏบตของหนวยตรวจสอบภายในตามทก าหนดไวในคมอน เชน ผลการประเมน

ตนเองพบวาแนวปฏบตในปจจบนของหนวยตรวจสอบภายในเรองบทบาทและ

ความรบผดชอบของหนวยตรวจสอบภายในอยในระดบ 2 และตองการยกระดบใน

ประเดนนใหอยในระดบ 3 เปนตน


8 - 63

4. จดท าแผนกลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน พรอมทง

แผนปฏบตการ โดยระบระยะเวลาใหชดเจน โดยตวอยางกลยทธเพอปรบปรง

การปฏบตงานไดแสดงไวในสวนท 4

5. น าเสนอแผนกลยทธตอผบรหารสงสดเพอพจารณากอนน าเสนอตอคณะกรรมการ

ตรวจสอบและหรอคณะกรรมการรฐวสาหกจเพออนมต

8 - 64


ในการประเมนตนเองของหนวยตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจมการแบงระดบของค าตอบ

ออกเปน 4 ระดบส าหรบแตละค าถาม ซงหวหนาหนวยตรวจสอบภายในจะตองตอบตาม

แนวปฏบตทเปนอยในปจจบน โดยค าตอบ 4 ระดบนนมความหมายดงตอไปน

ระดบ ความหมาย

แนวปฏบตทด 4. หนวยตรวจสอบภายในปฏบตงานตรวจสอบภายในเพอใหความเชอมนท

สมเหตสมผลวาระบบการควบคมภายในและการบรหารความเสยงเปนไปอยาง

มประสทธภาพ และสอดคลองกบวตถประสงคขององคกรและกจกรรมทท า

การตรวจสอบ นอกจากนหนวยตรวจสอบภายในยงท าหนาทในการเปนผให

ค าแนะน าปรกษาแกฝายบรหารในกจกรรมทตนมความรความสามารถ

มการจดท ากฎบตรเปนลายลกษณอกษรและสงใหหนวยงานทไดรบ

การตรวจสอบ หนวยตรวจสอบภายในรายงานตอคณะกรรมการตรวจสอบและ

ผบรหารสงสดและรายงานเกยวกบการบรหารตอผบรหารสงสด

3. หนวยตรวจสอบภายในปฏบตงานตรวจสอบภายในเพอใหความเชอมนท

สมเหตสมผลวาระบบการควบคมภายในและการบรหารความเสยงเปนไปอยาง

มประสทธภาพ และสอดคลองกบวตถประสงคขององคกรและกจกรรมทท า

การตรวจสอบ มการจดท ากฎบตรเปนลายลกษณอกษรและปรบปรงใหเปน

ปจจบนอยางสม าเสมอ หนวยตรวจสอบภายในรายงานตอผบรหารสงสดทงใน

สวนของผลการตรวจสอบและงานดานบรหาร

2. หนวยตรวจสอบภายในปฏบตงานตรวจสอบภายในเกยวกบรายงานทางการเงน

และการปฏบตตามกฎ ระเบยบตางๆ และมการตดตามผลการปฏบตตาม

ขอเสนอแนะ มการจดท ากฎบตรเปนลายลกษณอกษรแตไมไดปรบปรงใหเปน

ปจจบน หนวยตรวจสอบภายในรายงานตรงผบรหารในสายปฏบตงาน และหรอ

หวหนาฝายการเงนทงในสวนของผลการตรวจสอบและงานดานบรหาร

แนวปฏบตทควร

ปรบปรง

1. หนวยตรวจสอบภายในปฏบตงานเกยวกบการควบคมทางการเงนเทานน และ

หนวยงานตรวจสอบภายในไมมความเปนอสระ โดยสายการรายงานขนตอ

ผบรหารสายปฏบตงาน

ในการใชแบบประเมนตนเองน ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจตองการใหรฐวสาหกจปฏบต

ตามแนวปฏบตทด ซงแสดงไวในระดบ 4 หนา 8-65 ถงหนา 8-86 อยางไรกตามรฐวสาหกจแตละแหงตอง

พจารณาวาแนวทางปฏบตระดบใดทเหมาะสมกบองคกรและควรจดใหมการปฏบตใดบาง เพอใหบรรล

การปฏบตระดบทตองการ ตวอยางแบบประเมนตนเองของหนวยตรวจสอบภายใน แสดงไวในหนา 8-87

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

65



– บทบาทและความรบผดชอบ

ประเดน

แนวปฏบตทควรปรบปรง

แนวปฏบตทด

1

2

3

4

บทบาทและ

วตถประสงคของ


ภายใน

ก.

มงเนนการตรวจสอบ

กจกรรมการควบคมเกยวกบ

ขอมลและรายงานทางการเงน

ข.

โดยสวนใหญมบทบาทใน

การตรวจสอบประเดนตางๆ

ซง

ฝายบรหารเหนวาตองม

การเผชญหนาหรอมการโตแยง

ในผลการตรวจสอบ

หรอไมได

ปฏบตหนาทในฐานะเปน

เครองมอทชวยใหฝายบรหาร

มนใจไดวาการปฏบตงานใน

หนวยงานตางๆ


เปนไปตามวตถประสงค

ก.

มงเนนการตรวจสอบเกยวกบ

(1) ขอมลและรายงานทางการเงน

(2) การปฏบตตามกฎ

ระเบยบ

ตางๆ

และมการตดตามผลการปฏบตตาม

ขอเสนอแนะโดยพยายามมงเนน

ประเดนหลกทส าคญของรฐวสาหกจ

ข.

มบทบาทในฐานะเปนผแทน

ผบรหารระดบสงในการด าเนนการ

เพอใหมนใจไดวาการควบคม

ภายในยงคงด าเนนอยตามทก าหนด

ไว และจ ากดขอบเขตการให

ค าแนะน ากบฝายบรหารตามท

ก าหนดไวในแนวทางการตรวจสอบ

เทานน

ก.

มงเนนการตรวจสอบเกยวกบ

(1) ขอมลและรายงานทาง

การเงน

(2) การปฏบตตามกฎ

ระเบยบ

ตางๆ

และ

(3) การด าเนนงานในทก

กจกรรมของรฐวสาหกจ

โดยประยกตการควบคมภายใน

ตามแนวทางของ

CO

SO

เขามาใช

ในการปฏบตงาน ซงประกอบดวย

สภาพแวดลอมทกอใหเกดการ

ควบคม (

cont

rol en

viro

nmen

t)

การประเมนความเสยง กจกรรม

การควบคม ขอมลและการสอสาร

และการตดตามโดยเฉพาะอยางยง

มงเนนในปจจยทท าใหองคกร

ประสบความส าเรจ

ข.

มบทบาทในฐานะเปนผแทน

ผบรหารระดบสงในการ

ด าเนนการเพอใหมนใจไดวาการ

ควบคมภายในยงคงด าเนนอย

ตามทก าหนดไว

และจ ากด

ก.

มงเนนการตรวจสอบในทก

ประเดนโดยพจารณาจากความ

เสยงทส าคญทมผลกระทบตอ

วตถประสงคเชงกลยทธของ

รฐวสาหกจ โดยใหความส าคญกบ

การเปลยนแปลงใดๆ

ทม

สาระส าคญตอสภาพแวดลอมของ

ความเสยงของรฐวสาหกจ

ข.

เนนการใหบรการแกหนวยงาน

ตางๆ

ดวยการใหค าแนะน า

ปรกษา ในบางครงท าหนาทเปน

ผประสานงาน

มสวนรวมใน

การแลกเปลยนประสบการณ

ความรกบผทไดรบการตรวจสอบ

เกยวกบการประเมนความเสยง

และการบรหารการควบคม

รวมทงแนวปฏบตทด ชวยใน

การจดท าแนวทางการประเมน

ตนเอง และปฏบตงานตามทไดรบ

มอบหมายจากฝายบรหารเมอม

ความขดแยงของผลประโยชน

นอกจากนหนวยตรวจสอบ

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

66




ประเดน



1

2

3

4

ขอบเขตการใหค าแนะน าตามท

ก าหนดไวในแนวทาง

การตรวจสอบเทานน ไมไดท า

หนาทใหค าแนะน าปรกษา

อยางไรกตามในการบรหารงาน

ตรวจสอบภายในไดประยกต

การตอบสนองตอความตองการ

ของผรบตรวจมาใชในขนตอน

ของการวางแผน

ภายในยงพ

ยายามขอความเหน

จากหนวยงานทไดรบ

การตรวจสอบเกยวกบ

ผลการปฏบตงานและน าความเหน

นนๆ

มาปรบปรงการปฏบตงาน

ของตนเองอยางตอเนอง

การจดท าและ

ปฏบตตามกฎบตร

ของหนวย


ภายใน

ก.

ยงไมไดจดท ากฎบตรทก าหนด

วตถประสงค อ านาจ

และ

ความรบผดชอบของหนวย

ตรวจสอบภายในไวเปน

ลายลกษณอกษร

ก.

จดท ากฎบตรเปนลายลกษณอกษร

แตบคคลทเกยวของยงไมไดรบทราบ

ข.

กฎบตรไมไดรบการสอบทานเปน

ประจ า

ค.

การใชภาษาหรอศพทเทคนคท าให

เกดความไมชดเจน และท าใหบคคล

ทเกยวของรวมทงเจาหนาท

ตรวจสอบภายในไมเขาใจ

ก.

กฎบตรไดก าหนดความรบผดชอบ


ซง

รวมถงสภาพแวดลอมทกอใหเกด

การควบคม และรวมถงบาง

ประเดนเชน การสอบบญช ระบบ

เทคโนโลยสารสนเทศ

การควบคมการทจรต

การตดตามความประพฤตของ

พนกงาน สายการรายงาน

เปนตน

ข.

กฎบตรไดรบการสอบทานและ

ปรบปรงอยางสม าเสมอ

ก.

ปฏบตเชนเดยวกบในระดบ

3

และกฎบตรประกอบดวย

แนวทางในการปฏบตงาน และ

ความสมพนธกบหนวยงานทไดรบ


และ

ความรบผดชอบตามหนาทของ


ข.

จดสงกฎบตรของหนวยตรวจสอบ

ภายในไปใหหนวยงานทไดรบการ


และหนวยงานทไดรบ

การตรวจสอบไดใหขอเสนอแนะ

เพอการปรบปรงกฎบตรอยาง


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

67




ประเดน



1

2

3

4

ค.

เจาหนาทตรวจสอบภายในทกคนม

ความเขาใจกฎบตรอยางชดเจน

และกฎบตรไดรบความเหนชอบ

จากผบรหารสงสด และไดรบการ

อนมตจากคณะกรรมการ

ตรวจสอบ และหรอคณะกรรมการ





ภายในตอองคกร

หรอหนวยงานอน

เชน บรษทในเครอ

บรษททเกยวของ

กน และบรษทรวม

(ถารฐวสาหกจไม

มบรษทในเครอ

บรษททเกยวของ

กน หรอบรษทรวม

ไมตองตอบขอน)

ก.

ไมมแผนในการปฏบตงาน

ตรวจสอบหรอขอความเหน

เกยวกบการควบคมใน

หนวยงานหรอองคกรอนท

เกยวของกน

ก.

แผนการตรวจสอบระบถงการขอ

ความเหนเกยวกบการควบคมใน

หนวยงานหรอองคกรทเกยวของกน

แตไมไดด าเนนการอยางสม าเสมอ

ข.

ไมเคยไดรบความเหนอยางเปน

ทางการ

ก.

มแผนการปฏบตงานทชดเจนใน

การขอความเหนเกยวกบ

การควบคมภายในของหนวยงาน

หรอองคกรทเกยวของกน

ข.

ไดรบความเหนเกยวกบ

การควบคมภายในอยางเปน

ทางการจากหนวยงานหรอองคกร


ก.

ปฏบตเชนเดยวกบในระดบ

3

และบนทกการตดสนใจใน

การลงมอปฏบตงาน หรอยอมรบ

และเชอในความเหนของผ

ตรวจสอบอนไวอยางครบถวน

และไดรบการอนมตจากผบรหาร

ระดบสงและคณะกรรมการ


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

68



- ความเปนอสระ

ประเดน



1

2

3

4

ระดบของความ

เปนอสระและ

ความ

รบผดชอบ

ก.

หนวยตรวจสอบภายในน าเสนอ

รายงานการตรวจสอบ รวมทง

ประเดนเกยวกบงานบรหาร

เชน

การสรรหาบคลากร

การโยกยาย

การประเมนผล



ตรวจสอบภายในตอหนวยงานท

ไดรบการตรวจสอบ

ข.

เจาหนาทตรวจสอบภายในม

บทบาทในการปฏบตงานอน

ภายในรฐวสาหกจดวย

ค.

ไมมนโยบายเกยวกบ

การเปดเผยหรอการด าเนนการ

เพอปองกนหรอหลกเลยง



ง.


ไมสามารถเขาพบผบรหาร

ระดบสงได

ก.


รายงานการตรวจสอบ รวมทง


เชน

เชน การสรรหาบคลากร





ภายในตอผบรหารในสายปฏบตงาน

และหรอหวหนาฝายการเงน

ข.

มนโยบายเกยวกบการเปดเผยหรอ

การด าเนนการเพอปองกนหรอ

หลกเลยงความขดแยงของ

ผลประโยชนทอาจจะเกดขนของ


ค.

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในไม

สามารถเขาพบผบรหารสงสด หรอ

ผบรหารระดบสงหรอคณะกรรมการ

ตรวจสอบไดอยางอสระหรอบอยครง

เชน เขาพบปละครง

ก.


รายงานการตรวจสอบ

รวมทง


เชน

เชน การสรรหาบคลากร





ภายในตอผบรหารสงสด

ข.

เจาหนาทตรวจสอบภายในจะตอง

เปดเผยความขดแยงทาง

ผลประโยชนและการด าเนนการ

เพอปองกนหรอหลกเลยงความ

ขดแยงของผลประโยชนอยางเปน


ค.

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในม

โอกาสในการเขาพบผบรหารสงสด

ผบรหารระดบสง และหรอ

คณะกรรมการตรวจสอบบอยครง

มากขน เชน

ปละ

2 ครง

หรอ

4

ครง

เปนตน

ก.


รายงานตอคณะกรรมการ


และในสวนประเดน

เกยวกบงานบรหารเชน

การสรรหาบคลากร การโยกยาย

การประเมนผล งบประมาณ

ของ

หนวยตรวจสอบภายในทผาน

ความเหนชอบจากหวหนา

รฐวสาหกจกอนน าเสนอตอ

คณะกรรมการตรวจสอบและหรอ

คณะกรรมการรฐวสาหกจเพอ

พจารณาอนมต

ข.

มการด าเนนการตามทก าหนดไว

ในระดบ 3 เกยวกบการเปดเผย


ค.


สามารถเขาพบผบรหารสงสด

ผบรหารระดบสง และหรอ

คณะกรรมการตรวจสอบได

บอยครง

เชน ทกเดอน หรอ

สามารถสอสารกนอยางไมเปน

ทางการและหวหนาหนวย

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

69



- ความเปนอสระ

ประเดน



1

2

3

4

ตรวจสอบภายในเขารวมในการ

ประชมคณะกรรมการตรวจสอบ

หรอฝายบรหารในประเดนท

เกยวของเสมอ

ง.

ผบรหารสงสดและผบรหาร

ระดบสงเหนความส าคญของความ

เปนอสระของหนวยตรวจสอบ

ภายใน

เพอใหหนวยตรวจสอบ

ภายในสามารถปฏบตงานไดอยาง

มประสทธผล

จ.

มการยอมรบเกยวกบความเปน

อสระของหนวยตรวจสอบทวทง

องคกร ก าหนดไวในกฎบตร และ

กลาวย าในการฝกอบรมอย

ตลอดเวลา

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

70



– ความสมพนธกบคณะกรรมการตรวจสอบ

ประเดน



1

2

3

4

ความสมพนธ

ระหวางหนวย


ภายในกบ

คณะกรรมการ


ก.

ไมมการตดตอประสานงานกบ

คณะกรรมการตรวจสอบใน

การสอบทานรายงาน

การตรวจสอบภายในภายหลง

การปฏบตงานตรวจสอบ

ข.

คณะกรรมการตรวจสอบไมได

สอบทานแผนการตรวจสอบ

ภายใน

ค.


และหรอเจาหนาทตรวจสอบ

ภายในไมไดเขาประชมรวมกบ


ก.

ตดตอประสานงานกบคณะกรรมการ

ตรวจสอบในการสอบทานรายงาน

การตรวจสอบภายหลง

การปฏบตงานตรวจสอบทกครง

ข.

คณะกรรมการตรวจสอบสอบทาน

แผนการตรวจสอบภายใน

ในภาพกวาง ซงในแผน

การตรวจสอบภายในในบางครง

รวมถงการสอบทานรายงานทาง

การเงนและการปฏบตตามกฎ

ระเบยบทเกยวของ

ค.


และ

หรอเจาหนาทตรวจสอบภายในม

โอกาสไดประชมรวมกบ

คณะกรรมการตรวจสอบในบาง

โอกาส

ก.

ตดตอประสานงานกบ

คณะกรรมการตรวจสอบใน

ประเดนตางๆ

รวมทง

การสอบทานรายงาน

การตรวจสอบภายหลง

การปฏบตงานตรวจสอบเฉพาะใน

ประเดนทมความเสยงสง หรอม


ข.


สอบทานแผนการตรวจสอบ

ภายใน

ระบถงการตรวจสอบใน

ประเดนเกยวกบความเสยงดาน

รายงานทางการเงน

การปฏบต

ตามกฎ

ระเบยบทเกยวของ และ

ในการด าเนนงานของรฐวสาหกจ

ค.


และหรอเจาหนาทตรวจสอบ

ภายในเขารวมประชมกบ

คณะกรรมการตรวจสอบอยาง

สม าเสมอ

ก.

รายงานตอคณะกรรมการ

ตรวจสอบในประเดนตางๆ

รวมทงหารอและการสอบทาน

รายงานการตรวจสอบภายหลงการ

ปฏบตงานตรวจสอบเฉพาะใน

ประเดนทมความเสยงสง หรอม


ข.

คณะกรรมการตรวจสอบสอบทาน

แผนการตรวจสอบภายในอยาง

ละเอยด โดยแผนการตรวจสอบ

ครอบคลมกจกรรมเกยวกบการ

ก ากบดแล การบรหารความเสยง

และการควบคมภายในทงในสวนท

ด าเนนการโดยระบบเทคโนโลย

สารสนเทศและการควบคมท

ด าเนนการโดยผปฏบตงาน

ค.

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในและ

หรอเจาหนาทตรวจสอบภายในเขา

รวมประชมกบคณะกรรมการ

ตรวจสอบอยางสม าเสมอและม

ชองทางตดตอสอสารโดยตรงกบ


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

71


การตรวจสอบภายใน –

ความสมพนธกบฝายบรหาร

ผสอบบญชและหนวยงานก ากบดแล

ประเดน



1

2

3

4

รปแบบใน

การตดตอ

ประสานงาน

ระหวางหนวย


กบผสอบบญช

และหนวยงาน

ก ากบดแล เชน

กระทรวงการคลง

กระทรวงเจา

สงกด ส านกงาน

การตรวจเงน

แผนดน เปนตน

ก.

หนวยตรวจสอบภายในไมได

ตดตอกบผตรวจสอบอนและ

หนวยงานก ากบดแล

ข.

แผนการตรวจสอบภายในไมได

ระบเกยวกบกจกรรมการ

สอบทานโดยผตรวจสอบอน

หรอหนวยงานก ากบดแล

ก.

งานตรวจสอบภายในอาจมการ

ตดตอประสานงานกบผตรวจสอบอน

หรอหนวยงานก ากบดแล โดยเฉพาะ

อยางยงผสอบบญช แตขนอยกบการ

รองขอของผตรวจสอบอนหรอ


ข.

แผนการตรวจสอบภายในไมไดระบ

เกยวกบกจกรรมการสอบทานโดย

ผตรวจสอบอนหรอหนวยงานก ากบ

ดแล

ก.

งานตรวจสอบภายในมการตดตอ

ประสานงานกบผตรวจสอบอน

หรอหนวยงานก ากบดแล

ข.

แผนการตรวจสอบไดระบ

เกยวกบกจกรรมการสอบทานโดย

ผตรวจสอบอนหรอหนวยงาน

ก ากบดแล

ค.

หนวยงานตรวจสอบภายในเชอมน

วาไดมการหารอเกยวกบการ

ปฏบตงานตรวจสอบทมความ

ซ าซอนกน

ก.

หนวยตรวจสอบภายในไดให

ความสนใจในผลการปฏบตงานของ

ผตรวจสอบอนหรอหนวยงานก ากบ

ดแลทมาปฏบตงานใน

รฐวสาหกจเปนอยางยง เพอให

มนใจวาผตรวจสอบอนหรอ

หนวยงานก ากบดแลมความเขาใจ

เกยวกบรฐวสาหกจ

ข.

มการหารอเกยวกบการปฏบตงาน

ตรวจสอบทซ าซอนกนกบผตรวจ

สอบและหนวยงานก ากบดแล และ

ระบไวในแผนการตรวจสอบ

เกยวกบการด าเนนการในกจกรรม

ทสอบทานโดยผตรวจสอบอนหรอ

หนวยงานก ากบดแล และกจกรรม

ทหนวยตรวจสอบภายในจะตอง

ด าเนนการเอง

ค.

แผนการตรวจสอบไดระบทง

แนวทางและผลการตรวจสอบของ

ผตรวจสอบหรอหนวยงานก ากบ

ดแล

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

72



– ความสมพนธกบคณะกรรมการตรวจสอบ

ประเดน



1

2

3

4

ความเหมาะสม

ของการท างาน

รวมกบฝาย

บรหาร

ก.

ผบรหารสายงานไมไดให

ความเหนในการจดท ากลยทธ

หรอแผนการตรวจสอบ

ข.

ฝายบรหารไมเชอมนใน

ความสามารถของหนวย


และไมได

ตระหนกหรอเหนความส าคญ

ของความรความสามารถของ

เจาหนาทตรวจสอบภายใน

ก.

มการสมภาษณผบรหารสายงานซง

เปนสวนหนงในกระบวนการ

วางแผนการตรวจสอบ แตไมไดม

โอกาสในการใหความเหนเกยวกบ

แผนการตรวจสอบอยางเพยงพ

อ

ข.

ฝายบรหารไมเคยขอค าแนะน า

ปรกษาจากหนวยตรวจสอบภายใน

ก.

มการวางแผนรวมกบฝายบรหาร

บางฝายงานเกยวกบลกษณะ และ

เวลาในการปฏบตงานตรวจสอบ

ข.

ฝายบรหารมกขอค าแนะน าปรกษา

จากหนวยตรวจสอบภายใน

ก.

กลยทธหรอแผนการตรวจสอบ

มงเนนในการสรางมลคาเพม

ใหกบฝายบรหารโดยในการจดท า

กลยทธหรอแผนการตรวจสอบได

มการขอความเหนจากฝายบรหาร

ข.

ฝายบรหารมความเชอมนในความ

เปนอสระ

และความร

ความสามารถของเจาหนาท


และมกขอ

ค าแนะน าปรกษาจากหนวย

ตรวจสอบภายในอยเสมอ

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

73



– บคลากร การพฒนาและการฝกอบรม

ประเดน



1

2

3

4

ระดบความร

ความสามารถ

ของเจาหนาท


ก.

เจาหนาทตรวจสอบภายในม

ความรความสามารถใน

การตรวจสอบความถกตองของ

ขอมลและรายงานทางการเงน

แตโดยสวนใหญมความเขาใจใน

ประเดนทางธรกจนอยมาก

ข.

งานตรวจสอบภายในโดย

สวนใหญเกยวของกบ

การตรวจสอบรายงานทาง

การเงน

ก.

เจาหนาทตรวจสอบภายในมทกษะ

เกยวกบการตรวจสอบความถกตอง

ของขอมลและรายงานทางการเงน

และการปฏบตตามกฎ

ระเบยบ

ตางๆ

รวมทงมทกษะในการ

ตดตอสอสารทด และความรเกยวกบ

ธรกจ แตมทกษะเกยวกบการ

วางแผนหรอการด าเนนงาน

นอยมาก

ข.

งานตรวจสอบภายในโดยสวนใหญ

ครอบคลมการตรวจสอบ

ความถกตองของขอมลและรายงาน

ทางการเงน และการปฏบตตามกฎ

ระเบยบตางๆ

ก.


โดยรวมมทกษะหลากหลาย


(1) การตรวจสอบภายใน

(2) การตรวจสอบระบบ

คอมพวเตอร

(3) การควบคมทางการบญช

และการบรหาร

(4) การวางแผนเชงกลยทธ

(5) ความรทางธรกจและ

อตสาหกรรม

(6) มนษยสมพนธและ

การตดตอสอสาร

(7) ความรทางดานคอมพวเตอร

(8) ความเปนผน า

ข.

งานตรวจสอบภายในครอบคลม

กจกรรมอนๆ

นอกเหนอจากการ

ตรวจสอบความถกตองของขอมล

และรายงานทางการเงนและการ

ปฏบตตามกฎ


และ

ใชทกษะดงกลาวขางตน

ก.

หนวยตรวจสอบภายในโดย

ภาพรวมประกอบดวยบคลากรทม

ทกษะหลากหลาย

ตามทกลาวใน

ระดบ

3 และมผเชยวชาญ

เฉพาะ

ดานในทกษะทจ าเปน

ข.

สนบสนนใหมการพฒนาและ

ฝกอบรมอยางตอเนองและ

พนกงานมความกระตอรอรนใน

การพฒนาทกษะใหมๆ

ทงจาก

หลกสตรภายในของรฐวสาหกจ

หรอจากภายนอก

ค.

ฝายบรหารไดขอค าแนะน าปรกษา

จากหนวยตรวจสอบภายในเปน

ประจ าเกยวกบประเดนทไมใช


เชน

การควบคมใน

การวางแผนเชงกลยทธ ระบบ

เทคโนโลยสารสนเทศ

ประเดน

เกยวกบสภาพแวดลอม เปนตน

ง.

กลยทธการตรวจสอบก าหนด

ทรพ

ยากรและทกษะทจ าเปนใน


เวลาใน

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

74




ประเดน



1

2

3

4

การปฏบตงานตรวจสอบโดยสวน

ใหญไดจดสรรไปในการสอบทาน

ประเดนอนนอกเหนอจากรายงาน

ทางการเงน

และการปฏบตตามกฎ


การสรรหาและ

รกษาบคลากรทม

ความร


ก.

บคลากรมความรสกวาหนวย

ตรวจสอบภายในไมใช

หนวยงานทมการพฒนา

เปลยนแปลง และมความทาทาย


สวนหนงยงมบทบาทและ

ต าแหนงเดมอยมาเปนเวลา

หลายป

ข.

ไมมนโยบายในการสรรหา

บคลากรอยางเปนทางการ

และ

สรรหาบคลากรใหมทม

ความสามารถเทาเทยบกบ

บคลากรเดมทลาออก

ก.


ตรวจสอบภายในมการพฒนา

เปลยนแปลงอยบาง

มโอกาสใน

การเตบโตในหนวยงาน อยางไรก

ตามยงมขอจ ากดในโอกาสเตบโต

ของเจาหนาทตรวจสอบภายใน

ในสวนงานอนขององคกร

ข.

มนโยบายในการสรรหาบคลากร ซง

ก าหนดทกษะพ

นฐานไวอยางกวาง

แตมงเนนในทกษะเกยวกบรายงาน

ทางการเงน


กฎ ระเบยบ

และคอมพวเตอร

ก.


ตรวจสอบภายในมการพฒนา

เปลยนแปลง และมโอกาสเตบโต

ทงในหนวยตรวจสอบภายในและ

หนวยงานอนในองคกร

ข.

การสรรหาสะทอนใหเหนมมมองท

กวางขนของหนวยตรวจสอบ

ภายใน

และใหความส าคญกบ

บคลากรทมความรความเชยวชาญ

ดานการปฏบตงาน พรอมกบ

ความรดานการตรวจสอบ

การ

บญช มการโอนยายบคลากรมา

จากหนวยงานอนในองคกรเพอมา


ก.

บคลากรมความรสกทดมากใน

การปฏบตงานในหนวยตรวจสอบ

ภายใน

และจะใชเปนพนฐานใน

การเตบโตเปนผบรหารระดบสงใน

อนาคต

ข.

มการโอนยายเจาหนาททมความร

ความสามารถจากหนวยงานอนใน

องคกรเขามาปฏบตงานใน

ชวงเวลาสนๆ

หรอปานกลาง

พรอมทงไดรบการอบรมอยาง

ละเอยด การโอนยายบคลากร

ไดรบการสนบสนนจากผบรหาร

สงสดหรอผบรหารระดบสง

หนวยตรวจสอบภายในเปนท

ปรกษาภายในขององคกร และ

การสรรหาบคลากรแสดงใหเหนวา

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

75




ประเดน



1

2

3

4

บคลากรสวนหนงจะตองม

ประสบการณดานการปฏบตงาน

มากกวาการตรวจสอบ

หรอ

การบญช

การพฒนาและ

การฝกอบรม

ก.

แผนกลยทธหรอแผนปฏบตงาน


ไมไดก าหนดประเดนเกยวกบ

การฝกอบรมบคลากร

ข.

มขอจ ากดดานงบประมาณ

เปน

อยางมาก

ก.

แผนกลยทธหรอแผนปฏบตงานของ

หนวยตรวจสอบภายในก าหนด

ประเดนเกยวกบการฝกอบรม

บคลากร แตในทางปฏบตยงไม

เปนไปตามทก าหนดไวอยางจรงจง

ข.


ก.



ก าหนดประเดนเกยวกบ

การพฒนาและฝกอบรมบคลากร

ไว แตระยะเวลาโดยเฉลยแลว

ต ากวา

40 ชวโมงตอคนตอป

ข.


บาง

ค.

มการกระตน

และสนบสนนให

เจาหนาทตรวจสอบภายในเขารวม

ในหลกสตรทสมาคมวชาชพ

และ

องคกรอนๆ

ทเกยวของจดขนเปน

ประจ า

ก.



ก าหนดประเดนเกยวกบการ

พฒนาและฝกอบรมบคลากรไว

อยางนอย 4

0 ชวโมงตอคนตอป

ข.

หนวยตรวจสอบภายในไดรบ


อยางเพยงพ

อเพอ

สนบสนนการพฒนาความร

ความสามารถของเจาหนาท

ตรวจสอบภายในอยางตอเนอง

และสม าเสมอ

ค.

มการกระตนและสนบสนนให

เจาหนาทตรวจสอบภายในเขารวม

ในหลกสตรทสมาคมวชาชพและ

องคกรอนๆ


จดขนเปนประจ า

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

76




ประเดน



1

2

3

4

ง.

มการสนบสนนใหเจาหนาท

ตรวจสอบภายในพฒนาตนเองใน

การเปน

Cer

tified

Int

erna

l

Aud

itor

(C

IA) หรอ

ประกาศนยบตรทางวชาชพอนท


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

77



– การวางแผนการตรวจสอบเชงกลยทธ

ประเดน



1

2

3

4

การวางแผน

การตรวจสอบเชง

กลยทธ

ก.

ไมมการจดท าแผน

การตรวจสอบเชงกลยทธ


จะด าเนนการเมอมปญหา

เกดขนในหนวยงานของ

รฐวสาหกจ และไดรบการรอง

ขอจากฝายบรหาร

ข.

กลยทธการตรวจสอบภายใน

ไมสอดคลองกบวตถประสงค


ก.

มแผนการตรวจสอบเชงกลยทธอยาง

เปนทางการ

แตก าหนดไวใน

ภาพกวางและในระยะเวลาสน

เชน 1

ป เปนตน

และกลยทธก าหนดเพยง

บทบาทของการตรวจสอบความ

ถกตอง และระบบการควบคม

ภายใน

ข.

กลยทธการตรวจสอบภายในขนอย

กบสงทคดวานาจะเปนวตถประสงค

ขององคกร แตไมไดพยายาม

สอบทานหรอพจารณาแผนของ

รฐวสาหกจทจดท าขนและไดรบ

การอนมตแลว

ก.

แผนเชงกลยทธการตรวจสอบ

ภายในขนอยกบสงทคดวานาจะ

เปนวตถประสงคขององคกร และ

ก าหนดในระยะปานกลาง

เชน

3

ป และโดยทวไปก าหนดบทบาท

ของการตรวจสอบความถกตอง

และระบบการควบคมภายใน

ข.

เจาหนาทตรวจสอบภายในไดรบ

ขอมลเกยวกบแผนของรฐวสาหกจ

และใชในการก าหนดแผน


ค.

ฝายบรหารไดใหความเหนใน

การจดท ากลยทธการตรวจสอบ

ก.

แผนเชงกลยทธการตรวจสอบ

ภายในสอดคลองกบวตถประสงค

และความเสยงทส าคญของ

รฐวสาหกจและแผนของรฐวสาหกจ

และก าหนดในระยะยาว

เชน 5

ป

ข.

แผนเชงกลยทธไดก าหนดบทบาท

ในการเปนผประสานงาน

และ

แลกเปลยนความร รวมทงการ

ตรวจสอบเพอใหความเชอมนวา

รฐวสาหกจมการบรหารความเสยง

การควบคมภายในและการก ากบ

ดแลกจการทมประสทธผลท าให

วตถประสงคของรฐวสาหกจบรรล

ได

ค.

ประเดนเกยวกบการตรวจสอบ

ระบบคอมพวเตอรไดก าหนดขน

อยางชดเจน ทงนขนอยกบ

วตถประสงค ความเสยง และ

การพจารณาความตองการของ


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

78




ประเดน



1

2

3

4

ง.

ฝายบรหารไดใหความเหนใน

การจดท าแผนการตรวจสอบ


การวางแผนการ

ตรวจสอบตาม


ก.

ไมมการประเมนความเสยงอยาง

เปนระบบเพอใชในการวาง


การตรวจสอบจะด าเนนการ

เชนเดยวกบรอบระยะเวลา

ทผานมา

ก.

มการประเมนความเสยงอยางไมเปน

ระบบ

และก าหนดความเสยงใน

ประเดนทวไป

เชน การลาออกของ

พนกงาน เปนตน

ข.

การวางแผนการตรวจสอบไม

สมพนธกบวตถประสงค และความ

เสยงของรฐวสาหกจ

ก.


ประเมนความเสยงอยางเปนระบบ

ในระดบกจกรรมการตรวจสอบ

และการตรวจสอบภายในมงเนน

ในกจกรรมทมความเสยงสง และ

การประเมนความเสยงได

ด าเนนการเฉพาะในขนตอนของ

การวางแผนเทานน

ข.

โดยทวไปความเสยงจะสมพนธกบ

วตถประสงคขององคกร

ค.

การประเมนความเสยงของ

หนวยตรวจสอบภายในไมไดน ามา

เปรยบเทยบกบผลการประเมน

ความเสยงของฝายบรหาร

ไมม

รปแบบหรอกระบวนการทชดเจน

ในการจดสรรทรพ

ยากรใน


ก.

แผนการตรวจสอบภายในก าหนด

ขนตามความเสยง มการประเมน

ความเสยงและการควบคมตาม

ลกษณะของกจกรรมในขนตอน

ของการวางแผน

ข.

หนวยตรวจสอบภายในตดตาม

การเปลยนแปลงของรฐวสาหกจ

อยตลอดเวลา และประเมนความ

เสยงทรฐวสาหกจเผชญอย

ตลอดเวลา

ค.

ความเสยงสมพนธกบ


ง.

มการหารอเรองความเสยงกบฝาย

บรหารและเปรยบเทยบกบผลการ

ประเมนของฝายบรหาร

มการ

จดล าดบความเสยงเพอใชในการ

จดสรรทรพ

ยากรการตรวจสอบ

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

79



– การวางแผนในรายละเอยดและการปฏบตงานตรวจสอบ

ประเดน



1

2

3

4

การวางแผนการ


ในรายละเอยด

ของแตละ

กจกรรมหรอ


ก.

ไมมการจดท าแผนการ

ตรวจสอบในรายละเอยดใน


ในแตละกจกรรมหรอ


ก.

การปฏบตงานมการจดท าแผนการ

ตรวจสอบในรายละเอยดใน

กจกรรมหลกของรฐวสาหกจ

ในสวนกจกรรมทเปนงานสนบสนน

ไมไดจดท าแผนการตรวจสอบใน

รายละเอยด เชน งานดานทรพ

ยากร

บคคล เปนตน

ก.

แผนการตรวจสอบภายใน

ในรายละเอยดไดก าหนดขนเปน

ลายลกษณอกษร โดยอยางนอย

ก าหนดเกยวกบ

(1) ขอบเขต วตถประสงค และ

ระยะเวลาการปฏบตงาน

(2) บคลากรในการปฏบตงาน


(3) ผบรหารหนวยรบตรวจท


(4) รายงานผลการปฏบตงาน

ก.

ปฏบตเชนเดยวกบทระบในระดบ

3 และแผนการตรวจสอบใน

รายละเอยดไดมการหารอกบผท

เกยวของหลกหรอผบรหาร

สายงานกอนเรมปฏบตงาน และ

รายงานผทเกยวของหลกหรอ

ผบรหารสายงานในการปฏบตงาน

ตามความจ าเปนและเหมาะสม

ข.

วตถประสงคในการตรวจสอบ

สะทอนมาจากผลการประเมน

ความเสยง การควบคมภายในและ

การก ากบดแล

แนวทาง


ก าหนดขนเพอ

ชวยในการหาและ

บนทกขอมล

เอกสารหลกฐาน

ตางๆ

เพอชวยใน

การสรปผล


ก.

ไมมแนวทางการตรวจสอบใน

การปฏบตงานตรวจสอบใน

แตละกจกรรม

ก.

มการใชแนวทางการตรวจสอบใน

การปฏบตงานโดยสวนใหญ

แต

ไมไดจดท าขนตามความเสยง

ก.

แนวทางการตรวจสอบตาม

ความเสยงไดจดท าขนเพอใชใน

การปฏบตงานทกครงรวมทงการ

ปฏบตงานในการใหค าแนะน า

ปรกษา

ข.

มการจดท าแนวทางใน

การด าเนนการเพอใหความเหน

จากการปฏบตงานตรวจสอบเปน


ก.

นอกเหนอจากการปฏบตตามท

ระบไวในระดบ

3 แลว ยงพ

จารณา

ความเสยงในการใหค าแนะน า

ปรกษาดานอน นอกเหนอจาก


ข.

การปฏบตงานเปนไปตาม

มาตรฐานการปฏบตงานวชาชพ


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

80




ประเดน



1

2

3

4

ค.

มการหารอเกยวกบประเดนทพบ

จากการตรวจสอบกบผท

เกยวของหลกหรอผบรหาร

สายงาน

และใหขอเสนอแนะเพอ

การปรบปรง

การตดตาม



ก.

ไมมการตดตามการปฏบตตาม

ขอเสนอ

ก.

โดยสวนใหญมการตดตาม

การปฏบตตามขอเสนอแนะ

ก.

มการตดตามการปฏบตตาม

ขอเสนอแนะทกครง

ก.



3 แลว ยงม

การรายงานความเหนของ

ผบรหารเกยวกบขอตรวจพบจาก

การตดตามการปฏบตตาม


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

81


การตรวจสอบภายใน -


ประเดน



1

2

3

4

การรายงานและ

ปดการตรวจสอบ

ก.

มการรายงานอยางไมเปน

ทางการตอผทเกยวของ

ภายหลงการตรวจสอบ

ก.

จดท ารายงานผลการตรวจสอบเพอ

เสนอตอบคคลทเกยวของซงมเฉพาะ

ประเดนทตรวจพบเทานน

ข.

ไมไดมการประชมปดการตรวจสอบ

ผลการตรวจสอบเปนไปตาม

ความเหนของเจาหนาทตรวจสอบ

เทานน

ก.

จดท ารายงานผลการตรวจสอบ

โดยระบขอตรวจพบและขอ

เสนอแนะเพอน าเสนอตอผท


ข.

จดใหมการประชมปด

การตรวจสอบ เพอใหผทเกยวของ

รบทราบประเดนทตรวจพบ

ก.

จดท ารปแบบรายงานผล

การตรวจสอบแบบมาตรฐานซง

ไดรบความเหนชอบจากผท

เกยวของทกฝาย

โดยอยางนอยม

การระบวตถประสงค ขอบเขต

การตรวจสอบ บทคดยอและ

รายละเอยดประเดนทตรวจพบ

ข.

จดใหมการประชมปด

การตรวจสอบเพอขอความเหน

จากผรบผดชอบหลกและผท

เกยวของ และแผนการด าเนนการ

ปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ

ค.

จดท ารายงานฉบบสมบรณ

และ

น าเสนอตอผทเกยวของ เชน

ผบรหารสงสด ผบรหารระดบสง

ผบรหารหนวยรบตรวจ เปนตน

การรายงานตอ



ก.

โดยทวไปรายงานอยางไมเปน

ทางการเปนครงคราว โดยไมได

ก าหนดลกษณะหรอความถไว

อยางชดเจน

ก.

มการรายงานอยางเปนทางการ

แต

ไมบอยนก เชน

ปละครง

ม

รายละเอยดเลกนอย เชน

กจกรรมท

ไดรบการตรวจสอบ

ประเดนท

ตรวจพบและขอเสนอแนะทส าคญ

ก.


บอยครงเชน ไตรมาสละครงหรอ

เดอนละครง

รายละเอยดใน

รายงานประกอบดวย

(1)

การเปรยบเทยบ

ก.


บอยครงเชนเดยวกบในระดบ

3

และม รายละเอยดเพมเตม


(1)

สรปประเดนทยงหาขอยต

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

82




ประเดน



1

2

3

4

ความคบหนาของกจกรรม

การตรวจสอบกบแผน


(2)

สรปผลการตรวจสอบท

ด าเนนการระหวางงวดท

รายงาน ผลกระทบของ


(3)

ประเดนเกยวกบ


การก ากบดแลในรายงาน

ครงกอนทยงไมไดแกไข

กบฝายบรหารไมได

(2)

ประเดนทหนวยตรวจสอบ

ภายในจะด าเนนการใน

อนาคต

(3)

การวดผลการปฏบตงาน




ก.

โดยทวไปจะรายงานอยางไมเปน

ทางการและไมบอย ผบรหาร

สงสด

มความเหนวา

“การไม

รายงานเปนสงทด”

ก.

มการรายงานอยางเปนทางการตอ


แตไมบอยนก เชน ป

ละครง

มรายละเอยดเลกนอย เชน

กจกรรมทไดรบการตรวจสอบ

ประเดนทตรวจพบและขอเสนอแนะ

ทส าคญ

ก.



และบอยครงเชน

ไตรมาสละครงหรอเดอนละครง

รายละเอยดในรายงาน


(1)

การเปรยบเทยบ

ความคบหนาของกจกรรม

การตรวจสอบกบแผน


(2)

สรปผลการตรวจสอบท

ก.



และบอยครง

เชนเดยวกบในระดบ

3 และม

รายละเอยดเพมเตมประกอบดวย

(1)

สรปประเดนทยงหาขอยต

กบฝายบรหารไมได

(2)

ประเดนทหนวยตรวจสอบ

ภายในจะด าเนนการใน

อนาคต

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

83




ประเดน



1

2

3

4

ด าเนนการระหวางงวดท

รายงาน ผลกระทบของ


(3)

ประเดนเกยวกบ


การก ากบดแลในรายงาน

ครงกอนทยงไมไดแกไข

(3)

การวดผลการปฏบตงาน



ผบรหารท


ก.

รายงานตอผบรหารทเกยวของ

ประกอบดวยประเดนท

เสนอแนะ และมกจะน าเสนอ

ลาชา เชน ภายหลง

การตรวจสอบแลว

1 เดอน

เปนตน

ก.

รายงานตอผบรหารทเกยวของโดย

ทวไปมกจะทนเวลา เชน

ภายใน

3

สปดาห

รายละเอยดประกอบดวย

(1)

บทคดยอส าหรบผบรหาร

(2)


(3)

ความเหนของผบรหาร

ก.


อยางทนเวลา เชน

ภายใน

2

สปดาห

และมรายละเอยดเพมเตม

จากระดบ

2 เชน มการจดระดบ


และการ

จดล าดบความส าคญของ


ก.


อยางละเอยดและทนเวลา เชน

ภายใน

1 สปดาห

และม

รายละเอยดเพมเตมจากระดบ

3

เชน

(1)

การประเมนสภาพแวดลอม

ทกอใหเกดการควบคม

โดยรวม

(2)

ความเหนของผบรหาร

สายงานตอผลการ

ปฏบตงานของหนวย


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

84




ประเดน



1

2

3

4

การตดตามและ

วดผลการ

ปฏบตงานของ


ภายใน

ก.

ไมมการประเมนตนเอง

ข.

การวดผลการปฏบตงานไมได

สมพนธกบหลกเกณฑใด

เชน

ความคบหนาในการปฏบต

ตามแผน คาใชจายทเกดขนเมอ

เปรยบเทยบกบงบประมาณ

ท

ไดรบ

ก.

หนวยตรวจสอบภายในท า

การประเมนตนเองอยางเปนทางการ

แตไมไดก าหนดระยะเวลาหรอ

ความถอยางแนนอน

ข.

หลกเกณฑในการวดผลไดรวมถง

ประเดนเกยวกบผทไดรบการตรวจ

เชน ปญหาตางๆ คณภาพของ

ขอเสนอแนะ เปนตน อยางไรกตาม

ยงมการน าความเหนของผรบ

การตรวจมาประกอบอยางไมเปน

ทางการ

และไมไดก าหนดความถ

อยางแนนอน

ก.

หนวยตรวจสอบภายในท า

การประเมนผลการปฏบตงานของ

ตนเองอยางสม าเสมอ โดยก าหนด

ระยะเวลาหรอความถไวชดเจน

ข.

ความเหนของผรบการตรวจจะ

จดเปนดชนวดผลงานหนง ทม

ความสมพนธกบภารกจและ

วตถประสงคของหนวยตรวจสอบ

ภายใน

เชน การใหขอเสนอแนะท

เปนประโยชน ทนเวลา

การปรบปรงกระบวนการทางธรกจ

ความพงพอใจของผรบการตรวจ

ก.

มการประเมนตนเองและรบ

ความเหนของผรบการตรวจ

เกยวกบผลการปฏบตงาน

ภายหลงเสรจสนการปฏบตงาน

ตรวจสอบทกครง

ข.

ความเหนของผรบการตรวจจะ

จดเปนดชนวดผลงานหนงทม

ความสมพนธกบภารกจ และ

วตถประสงค เชน

การประสานงาน

กบฝายบรหาร

การพฒนา


ความพงพอใจของผรบการตรวจ

ค.

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในจด

ใหมการสอบทานคณภาพของงาน

ตรวจสอบภายในอยางสม าเสมอ

ง.

มการประเมนจากบคคลภายนอก

อยางสม าเสมอ เชน ทกๆ

5 ป

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

85




ประเดน



1

2

3

4

การควบคมดแล


ก.

ไมมนโยบายและคมอใน

การปฏบตงานเพอเปนแนวทาง

ใหกบเจาหนาทตรวจสอบ

ภายใน

ก.

มนโยบายและระเบยบการปฏบตงาน

บางสวนทเกยวของ

ก.

มคมอการปฏบตงานตรวจสอบ

ภายใน

ซงอยางนอยครอบคลมถง

(1) บทบาทและ


(2) แนวทางการปฏบตงานและ

การสอบทานงาน

(3) แนวทางในการบนทกและ

จดเกบเอกสาร

(4) การรายงาน

(5) การตดตามการปฏบตตาม


(6) การฝกอบรม

(7) การวดผลงานและดชน

วดผลงาน

ก.

คมอการปฏบตงานตรวจสอบ

ภายในไดรบการสอบทาน

ปรบปรง

และอนมตจาก

คณะกรรมการตรวจสอบอยาง


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

86



การปฏบตหนาทดวยความระมดระวง

ประเดน



1

2

3

4

การปฏบตหนาท

ดวยความ

ระมดระวง

ก.

เจาหนาทตรวจสอบภายในไมได

ตระหนกถงความรบผดชอบใน

การปฏบตหนาทเยยงผประกอบ


ก.

เจาหนาทตรวจสอบภายในตระหนก

ในความรบผดชอบในการปฏบตงาน

แตไมมแนวทางการปฏบตทชดเจน

ก.

มแนวทางในการปฏบตงานท

ชดเจนทอธบายและแสดงใหเหน

ถงการปฏบตงานเยยงผประกอบ


ข.

มการฝกอบรมขนพนฐานและ

การพฒนาทางวชาชพอยาง

ตอเนองใหกบเจาหนาท


ค.

มกระบวนการส าหรบเจาหนาท

ตรวจสอบภายในในการเปดเผย

ขอสงสยเกยวกบการทจรตหรอ

การประพฤตไมเหมาะสม

ก.



3 แลว ยงม

แนวทางทก าหนดไวเปน

ลายลกษณอกษรเกยวกบ

การสอบทานงานตรวจสอบภายใน

เพอใหมนใจวาการปฏบตงาน

เปนไปดวยความระมดระวงเยยง

ผประกอบวชาชพพงปฏบต


8 - 87

ตวอยางแบบประเมนตนเองของหนวยตรวจสอบภายใน

ชอผกรอกแบบประเมนตนเอง

ระยะเวลาทครอบคลมในการประเมนผล

ชอผประเมน/ผสอบทานผลการประเมน:

วนทท าการประเมนผล:

ค าน า

แบบฟอรมนไดออกแบบมาเพอชวยหวหนาหนวยตรวจสอบภายในในการประเมนผลงานของ

หนวยตรวจสอบภายในในระยะเวลาการสอบทานทก าหนดไว เชน ในรอบระยะเวลาหนงป หรอ

ในรอบระยะเวลา 6 เดอน เปนตน

ค าถามในแตละหมวดไดแสดงไวในหนาถดไป กรณาอานค าถามและใหคะแนนในแตละค าถาม

โดยคะแนนตงแต 1 ถง 4 ซง 1 เปนคะแนนต าสด หมายความวาการปฏบตงานในปจจบนยงควร

ไดรบการปรบปรงมากทสดและ 4 เปนคะแนนสงสด ซงหมายความวาในการปฏบตงานนน

เปนไปตามแนวทางปฏบตทดทองคกรอนไดถอปฏบต

หากทานเหนวาประเดนทระบนไมเกยวของกบการปฏบตงานของทาน โปรดระบไวในชอง

“ไมเกยวของ” พรอมแสดงเหตผลประกอบ

8 - 88


ประเดนทพจารณา

แนวปฏบต

เหตผล 1 2 3 4 ไม


บทบาทและความรบผดชอบ

บทบาทและวตถประสงคของ


การจดท าและปฏบตตามกฎบตรของ


ความรบผดชอบของหนวยตรวจสอบ

ภายในตอองคกรหรอหนวยงานอน เชน

บรษทในเครอ บรษททเกยวของกน และ

บรษทรวม


ระดบของความเปนอสระและ


ความสมพนธกบคณะกรรมการ


ความสมพนธระหวางหนวยตรวจสอบ

ภายในกบคณะกรรมการตรวจสอบ

ความสมพนธกบฝายบรหาร ผสอบ

บญชและหนวยงานก ากบดแล

รปแบบในการตดตอประสานงาน

ระหวางหนวยตรวจสอบภายใน กบ

ผสอบบญชและหนวยงานก ากบดแล

ความเหมาะสมของการท างานรวมกบ


บคลากร การพฒนาและการฝกอบรม

ระดบความรความสามารถของ



8 - 89





การสรรหาและรกษาบคลากรทมความร


การพฒนาและการฝกอบรม

การวางแผนการตรวจสอบเชงกลยทธ

การวางแผนเชงกลยทธของ


การวางแผนการตรวจสอบตามความเสยง

การวางแผนในรายละเอยดและ


การวางแผนการตรวจสอบภายในใน

รายละเอยดของแตละกจกรรมหรอ


แนวทางการตรวจสอบก าหนดขนเพอ

ชวยในการหาและบนทกขอมล เอกสาร

หลกฐานตางๆ เพอชวยในการสรปผล


การตดตามการปฏบตตามขอเสนอแนะ


การรายงานและปดการตรวจสอบ

การรายงานตอคณะกรรมการตรวจสอบ

การรายงานตอผบรหารสงสด

การรายงานตอผบรหารสายงาน


การตดตามและวดผลการปฏบตงาน

การควบคมดแลการปฏบตงาน

8 - 90








รอบคอบเยยงผประกอบวชาชพพง

ปฏบต


8 - 91

ความเหนเพมเตม

บทบาทและความรบผดชอบ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ความสมพนธกบคณะกรรมการตรวจสอบ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ความสมพนธกบฝายบรหาร ผสอบบญชและหนวยงานก ากบดแล

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

บคลากร การพฒนาและการฝกอบรม

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8 - 92



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

การวางแผนในรายละเอยดและการปฏบตงานตรวจสอบ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…


8 - 93

8.10 ภาคผนวก 10 ตวอยางกลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงานตรวจสอบภายในของ


แนวทางการจดท าแผนกลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

ภายหลงจากหวหนาหนวยตรวจสอบภายในท าการประเมนตนเองตามแนวทางทก าหนดให

ในคมอการประเมนตนเองในภาคผนวก 9 แลว ผลทไดรบจากการประเมนตนเองจะท าให

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในทราบถงขอแตกตางระหวางการปฏบตงานในปจจบนกบ

แนวปฏบตทด และประเดนทควรปรบปรงในการปฏบตงาน หลงจากนนจะตองน าประเดนท

ควรปรบปรงมาจดล าดบความส าคญ และจดท าแผนกลยทธและแผนปฏบตการ เพอปรบปรง

การปฏบตงานตรวจสอบภายในโดยในการพจารณาประเดนเพอปรบปรงและระบไวในแผนนน

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรระบถงประโยชนทจะไดรบหากไดด าเนนการปรบปรง

แนวปฏบตตามทก าหนดไวในแผนดวย

แผนกลยทธและแผนปฏบตการเพอปรบปรงการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายในควร

น าเสนอผบรหารสงสดเพอพจารณากอนน าเสนอขออนมตจากคณะกรรมการตรวจสอบ

หวหนาหนวยตรวจสอบภายในจะตองตดตามการด าเนนการตามแผนกลยทธและแผนปฏบตการ

ทก าหนดไวและรายงานผลตอผบรหารสงสดและคณะกรรมการตรวจสอบอยางสม าเสมอ โดย

กรอบการปรบปรงการปฏบตงานตรวจสอบภายในแสดงไวในแผนภาพท 1

ในการจดท าหรอพฒนาแผนกลยทธ ผจดท าอาจขอความเหนจากผทเกยวของของรฐวสาหกจตางๆ

หรอความเหนของผเชยวชาญตามความจ าเปนและเหมาะสมมาพจารณาเพอจดท าแผนกลยทธ

8 - 94


แผนภาพท 1 กรอบการปรบปรงการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

ขนตอนการด าเนนการ

การจดท าแผนกลยทธและแผนปฏบตการ แตละรฐวสาหกจจะตองด าเนนการ ดงตอไปน

(1) จดท าแบบประเมนตนเองโดยใชตวอยางจากคมอการประเมนตนเองส าหรบ

หนวยตรวจสอบภายในทก าหนดไวในภาคผนวก 9 และน ามาประยกตใหเขากบองคกร

(2) ท าการประเมนตนเองโดยใหขอมลตามทเปนจรง

(3) ก าหนดทศทางหรอระดบทหนวยตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจตองการจะปรบปรง

ตามแนวปฏบตทก าหนดไวในคมอการประเมนตนเอง

(4) วเคราะหความแตกตางระหวางแนวปฏบตปจจบนและแนวปฏบตทก าหนดไวในคมอ

ทหนวยตรวจสอบภายในตองการจะปรบปรงใหเปนแนวปฏบตในอนาคต

(5) จดล าดบประเดนตามความแตกตางโดยเรยงล าดบจากประเดนทมความแตกตาง

มากทสดระหวางแนวปฏบตในปจจบนกบแนวปฏบตทตองการจะปรบปรง

(6) ศกษาปจจยทมผลตอความส าเรจในแตละประเดน

(7) สอบทานตวอยางรายละเอยดของกลยทธ เพอก าหนดกลยทธทเกยวของตอองคกร

(8) จดท ากลยทธทเหมาะกบสถานการณและความตองการขององคกร

หวหนาหนวย


ประเมนตนเอง

คมอการประเมน

ตนเองส าหรบผ

ตรวจสอบภายในของ


วเคราะหความ

แตกตางระหวาง

แนวปฏบตปจจบน

กบแนวปฏบตท

ก าหนดในคมอ

คมอการปฏบตงาน


แนวปฏบตในปจจบน

จดท าแผนกลยทธ

เพอปรบปรง

การท างาน


ปฏบตการ

ปฏบตตามแผน

ปฏบตการและ

ตดตามผล


8 - 95

(9) พจารณากลยทธอนทอาจจ าเปนตองเพมเตมในแนวทางการด าเนนการขององคกร

เพอปรบปรงแนวปฏบต

(10) จดท าและน าเสนอแผนกลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน

ตอผบรหารสงสดเพอพจารณากอนน าเสนอคณะกรรมการตรวจสอบเพออนมต

(11) จดท าแผนปฏบตการเพอปรบปรงการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน

ในรายละเอยดเพอน ามาใชในการปฏบต

(12) ปฏบตตามแผนและตดตามผลอยางสม าเสมอ และรายงานใหผท เกยวของ

โดยเฉพาะผบรหารสงสด คณะกรรมการตรวจสอบ คณะกรรมการรฐวสาหกจอยาง

นอยไตรมาสละ 1 ครง

ตวอยางกลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

กลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงานน ไดน าเสนอในรายละเอยดตามหวขอดงตอไปน

(1) การจดท ากฎบตรทระบบทบาท และความรบผดชอบของหนวยตรวจสอบภายใน

(2) การปรบปรงโครงสรางการรายงานของหนวยตรวจสอบภายใน

(3) การปรบปรงความสมพนธระหวางกลยทธในการตรวจสอบกบวตถประสงค

เชงกลยทธขององคกร และความเสยงกบการควบคมทเกยวของ

(4) การปรบปรงผลการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน

(5) การพฒนาและสรรหาบคลากร

(6) ความรบผดชอบในการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน

(7) การน าเอาการบรหารความเสยงและการควบคมภายในมารวมเปนสวนหนงใน

การด าเนนธรกจขององคกร

(8) ประสทธผลของการตรวจสอบภายในในการคนหาทจรต

ตวอยางในเอกสารนเปนการน าเสนอใหเหนแนวทางการจดท ากลยทธเพอปรบปรง

การปฏบตงานตรวจสอบภายใน การน ากลยทธไปใชในทางปฏบตควรน าไปประยกตให

เหมาะสมกบแตละรฐวสาหกจ และควรมรายละเอยดเกยวกบแผนปฏบตการอยางเพยงพอ

8 - 96


1. การจดท ากฎบตรทระบบทบาทและความรบผดชอบของหนวยตรวจสอบภายใน

1.1 ก าหนดวสยทศนของการตรวจสอบภายใน

(1) หารอและขอความเหนชอบกบผบรหารระดบสงและคณะกรรมการ

ตรวจสอบเกยวกบความคาดหวงขององคกรทมตอการตรวจสอบภายใน

(2) จดท ากลยทธระยะสนและระยะยาวเพอใหบรรลตามว สยทศนของ


(3) ส ารวจหรอสมภาษณผบรหารระดบสงเพอก าหนดความคาดหวงทมตอ


1.2 จดท ากฎบตรของหนวยตรวจสอบภายในอยางเปนทางการ

(1) จดท ากฎบตรของหนวยตรวจสอบภายใน

(2) น าเสนอรางกฎบตรของหนวยตรวจสอบภายในเพอขอความเหนชอบจาก


(3) น าเสนอกฎบตรตอคณะกรรมการตรวจสอบ และหรอคณะกรรมการ

รฐวสาหกจเพอขออนมต

1.3 การสนบสนนบทบาทของผตรวจสอบภายใน

(1) เผยแพรกฎบตรของหนวยตรวจสอบภายในไปยงผบรหารระดบสงและ

หนวยงานตางๆ ภายในองคกร

(2) น าเสนอบทบาท ความรบผดชอบ ความรความเชยวชาญ และสมาชกใน

หนวยงานตรวจสอบภายใน ในเอกสารเผยแพรภายในขององคกรหรอ

สอภายในอนๆ

2. การปรบปรงโครงสรางการรายงานของหนวยตรวจสอบภายใน

(1) คณะกรรมการรฐวสาหกจสอบทานโครงสรางองคกร และพจารณาแกไข

ปรบปรงเพอใหเกดความเปนอสระในการปฏบตหนาทตรวจสอบภายใน


8 - 97

(2) แตงตงหวหนาหนวยตรวจสอบภายในใหอยในระดบตงแตผอ านวยการฝาย

หรอเทยบเทาในองคกร เพอใหสามารถหารอและเจรจาเกยวกบ

ผลการตรวจสอบภายในไดอยางมประสทธผล

(3) วางแผนและก าหนดระยะเวลาในการด าเนนการเพอปรบปรงโครงสราง

ในการรายงานเพอสรางความเขาใจเกยวกบความเปนอสระในการปฏบต

หนาทของหนวยตรวจสอบภายใน

(4) หวหนาหนวยตรวจสอบภายในควรน าเสนอรายงานอยางเปนทางการ

เกยวกบความเปนอสระของการปฏบตงานตรวจสอบภายในและขอจ ากด

ในขอบเขตการปฏบตงานตอคณะกรรมการตรวจสอบ

(5) ผตรวจสอบภายในตองไม มความรบผดชอบในการบรหารหร อ

ดานการปฏบตงานอนทท าใหขาดความเปนอสระ

(6) จดสรรงานตรวจสอบภายในทก าหนดไวในแผนการตรวจสอบใหกบ

ผตรวจสอบภายในเพอหลกเลยงความขดแยงทางผลประโยชนทอาจมขน

(7) ผตรวจสอบภายในแตละคนควรแจงเกยวกบความขดแยงทางผลประโยชน

อยางเปนทางการ

3. การปรบปรงความสมพนธระหวางกลยทธการตรวจสอบกบวตถประสงคเชงกลยทธ

ขององคกร และความเสยงกบการควบคมทเกยวของ

3.1 จดท ากลยทธขององคกรและแผนการตรวจสอบใหมความเชอมโยงกนเปน


(1) รวบรวมผลการประเมนความเ สยงทฝ ายบรหารจดท าขน รวมท ง

ผลการประเมนความเสยงทไดจากกระบวนการในการวางแผนกลยทธ

(2) สมภาษณผบรหารระดบสงเพอท าความเขาใจในวตถประสงคหลกเชงกลยทธ

และความเสยง

8 - 98


3.2 จดใหมกระบวนการทตอเนองเพอใหมความสมพนธกนระหวางกลยทธของ

องคกรกบแผนการตรวจสอบภายใน

(1) จดท าและบนทกกระบวนการในการจดใหมความสมพนธกนระหวาง

วตถประสงคขององคกรกบแผนการตรวจสอบภายในตามความเสยง เชน

ในการวางแผนการตรวจสอบไดพจารณาแผนกลยทธขององคกร และ

สมภาษณผบรหารระดบสงเกยวกบแผนกลยทธและความเสยงใน

การด าเนนงานอยางเพยงพอและเหมาะสม

(2) จดท ากระบวนการทมประสทธภาพในการวดความเสยง (ในรปของโอกาสเกด

และผลกระทบ) และประเมนประสทธผลและประสทธภาพของการควบคม

เพอน ามาเปนเกณฑในการจดท าแผนการตรวจสอบ

(3) สอบทานเครองมอทมอยเพอชวยในการสรางความสมพนธระหวางกลยทธ

ในการตรวจสอบกบวตถประสงคขององคกร และความเสยงกบการควบคม


1. เครองมอทชวยสนบสนนใหมการประเมนการควบคมและความเสยง

ดวยตนเองภายในองคกร เชน การประเมนการควบคมดวยตนเอง

2. การใชโปรแกรมคอมพวเตอรชวยในการบนทกความสมพนธระหวาง

กลยทธในการตรวจสอบกบวตถประสงคขององคกร และความเสยง

กบการควบคมทเกยวของ

4. การปรบปรงผลการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน

4.1 การวางแผนการปฏบตงาน

(1) จดท าแผนในการปฏบตงานตรวจสอบและงานทปรกษาโดยก าหนด

1. ขอบเขต วตถประสงค ความเสยงหลกและระยะเวลาในการปฏบตงาน

2. หารอรวมกบผบรหารหนวยรบตรวจทเกยวของ

3. จดท าตารางและก าหนดเวลาในการปฏบตงาน

4. ก าหนดรายงานทจะตองน าเสนอ

(2) ก าหนดผรบผดชอบหลกและผทเกยวของในการปฏบตงานตรวจสอบ

ในแตละโครงการในขนตอนการจดท าแผนการตรวจสอบประจ าป


8 - 99

4.2 แนวทางการตรวจสอบ

(1) จดท าแนวทางการตรวจสอบตามความเ สยงอยางเปนระบบใน


(2) บนทกแนวทางการตรวจสอบไวในรปแบบทอานและจดเกบไดงาย

(3) จดใหมการพฒนาอยางตอเนอง เพอกระตนใหมการปรบปรงแนวทาง

การปฏบตงานตรวจสอบอยางสม าเสมอ

(4) จดท าแนวทางส าหรบการบนทกแผนการตรวจสอบ บนทกหลกฐานใน

การตรวจสอบทรวบรวมไดในการปฏบตงานตรวจสอบ และการน าเสนอ

กระดาษท าการใหผบงคบบญชาสอบทาน

4.3 ความสมพนธกบผบรหาร ผตรวจสอบอน และหนวยงานทมหนาท ใน

การสอบทานอนๆ

(1) จดท าบนทกและกระบวนการเกยวกบความสมพนธกบหนวยงานภายนอก

อาทเชน นโยบายในการสอบสวนและคนหาทจรต คอรปชน เปนตน

(2) จดท ากระบวนการในการรายงานภายในตอผบรหาร สงสดและ

คณะกรรมการตรวจสอบ หากผบรหารหนวยรบตรวจท เกยวของ

ไมไดแสดงใหเหนวามการด าเนนการตดสนใจอยางเหมาะสมในประเดนท

น าเสนอ

(3) เหนชอบและบนทกบทบาทของแตละฝายทเกยวของเมอมการท างาน

รวมกบผตรวจสอบภายในขององคกรอน

(4) จดท าแผนประจ าปเกยวกบการประชมรวมกบส านกงานการตรวจเงนแผนดน

หรอผแทนทเกยวของ

(5) จดท าแผนประจ าปเกยวกบการท างานรวมกบหนวยงานตรวจสอบหรอ

สอบทานอน

8 - 100


4.4 เครองมอในการตรวจสอบ

การหาเครองมออนทมอยเพอเพมประสทธภาพในกระบวนการตรวจสอบ

ตวอยางเชน กระดาษท าการอเลคโทรนกส การน าคอมพวเตอรมาชวยใน

การตรวจสอบ เปนตน

4.5 การตดตามผลการตรวจสอบ

(1) จดท านโยบายในการตดตามผลการปฏบตตามขอตรวจพบและ

ขอเสนอแนะจากการตรวจสอบภายใน

(2) จดสรรเวลาในแผนการตรวจสอบประจ าปในการตดตามผลการตรวจสอบ

(3) จดท าแนวทางในการด าเนนการตอหากผบรหารหนวยรบตรวจทเกยวของ

ตดสนใจด าเนนการปรบปรงแกไขตามขอตรวจพบนนยงไมเพยงพอทจะลด

ความเสยงลงถงระดบของความเสยงทยอมรบได

4.6 การรายงาน

4.6.1 การรายงานในแตละโครงการ

(1) จดท าสารบญและรายการในการจดท ารายงานไวเปนรปแบบ

มาตรฐานขององคกร

(2) ขอความเหนชอบกบผรบรายงานลวงหนาเกยวกบรปแบบรายงาน

(3) จดท ารายงานอยางเปนลายลกษณอกษรท เปนทางการเมอ

การตรวจสอบเสรจสนและน าเสนอตอผทรบผดชอบ

4.6.2 การรายงานประจ าปหรอประจ างวด

(1) จดท าสรปขอตรวจพบประจ าปหรอประจ างวด เสนอตอ

1. คณะกรรมการตรวจสอบ

2. ผบรหารสงสด

3. ผบรหารหนวยรบตรวจทเกยวของ

(2) จดท ารายงานประจ าปหรอประจ างวดเสนอตอคณะกรรมการ

ตรวจสอบและผบรหารสงสดเกยวกบ


8 - 101

1. สรปงานทไดด าเนนการแลว

2. ความคบหน า ในการด า เนนการ เม อ เปรยบเทยบกบ


3. การเปลยนแปลงแผนการตรวจสอบ

4. สรปความเหนเกยวกบการควบคมภายในขององคกร

5. ประเดนอนๆ

4.7 ความมนใจในคณภาพ

(1) การปรบปรงกระบวนการในการสอบทานการปฏบตงานในทกขนตอน

(2) หวหนาหนวยตรวจสอบภายในสอบทานและประเมนผลการปฏบตงานของ

เจาหนาทตรวจสอบภายในเปนประจ าอยางสม าเสมอ

(3) จดใหมกระบวนการสอบทานจากหนวยงานอนในรฐวสาหกจอยางเปน

ทางการ

(4) จดใหมการสอบทานการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายในโดยบคคลท

มความเชยวชาญและมความเปนอสระอยางนอยทก 3-5 ป

4.8 การปฏบตงานเยยงวชาชพ

(1) หวหนาหนวยตรวจสอบภายในรวมกบคณะกรรมการตรวจสอบจดท า

นโยบายภายในเกยวกบการปฏบตงานเยยงวชาชพ

(2) จดท าแนวทางในการสอบทานเพอสรางความมนใจวาการปฏบตงานด าเนนไป

เยยงวชาชพพงกระท า (ซงสามารถบรรลไดในหลกการดวยการควบคม

คณภาพ)

5. การพฒนาและสรรหาบคลากร

(1) หวหนาหนวยตรวจสอบภายในสอบทานความเพยงพอและเหมาะสมของบคลากร

ทมความร ความช านาญและประสบการณในดานตางๆ ทเกยวของในการ

ปฏบตงานตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ เชน การบญชการเงน ระบบ

คอมพวเตอร วศวกรรม เปนตน เพอท าการสรรหาบคลากรทมคณสมบตท

เหมาะสม หรอพฒนาบคลากรทมอยแลวใหมความเชยวชาญมากขน

8 - 102


(2) แผนการปฏบตงานตรวจสอบภายในจะตองระบเวลาสวนหนงในการฝกอบรมและ

พฒนาบคลากร

(3) หวหนาหนวยตรวจสอบภายในและคณะกรรมการตรวจสอบพจารณาวาจาง

ผเชยวชาญภายนอกทมความร ความเชยวชาญทเหมาะสมเขามาปฏบตงาน

ตรวจสอบภายใน ในกรณทรฐวสาหกจไมมเจาหนาทตรวจสอบภายใน หรอม

เจาหนาทผตรวจสอบภายในไมเพยงพอทงในดานจ านวนและคณสมบต หรอเมอ

จ าเปนตองใชผเชยวชาญเฉพาะดาน

6. ความรบผดชอบในการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน

6.1 นโยบายดานทรพยากรบคคล (โดยเฉพาะอยางยง การสรรหา การพฒนาและ

อบรมขนพนฐาน การบรหารผลงาน การเลอนขนและต าแหนง และการให

รางวล) จะชวยสงเสรมประเดนเกยวกบ “การบรหารความเสยงและการควบคม

ภายในเปนความรบผดชอบของบคลากรทกคนในองคกร”

(1) นโยบายดานทรพยากรบคคลควรใหความส าคญกบพฤตกรรมทม

จรยธรรมและความร ประสบการณในการบรหารความเสยงเพอใหบรรล


(2) การพฒนาและอบรมเบองตนใหกบพนกงานใหม รวมทงการชแจง

เกยวกบการยดถอขององคกรในการควบคมภายในและความรบผดชอบ

สวนบคคลในการด าเนนการ

(3) นโยบายดานทรพยากรบคคลทงหมดจะตองไดรบการประเมนความเสยง

และจดใหมการควบคมทเหมาะสม

(4) นโยบายดานทรพยากรบคคลควรใหความส าคญตอความสามารถท

เกยวของกบวตถประสงคขององคกรในภาพรวม ตวอยางเชน กลไกดาน

บคคลในการผลกดนการควบคมภายในจะเหนผลไดอยางชดเจนใน

กจกรรมดงตอไปน

1. โปรแกรมการอบรมเพอสนบสนนแนวปฏบตท เปน เ ลศใน



8 - 103

ก. ใชการฝกอบรมเพอสนบสนนและเนนแนวทางเชงจรยธรรม

ในการปฏบตงานและการปฏบตตามหลกจรรยาบรรณ

ข. ผบรหารและพนกงานไดรบการฝกอบรมเกยวกบการประเมน

ความเสยงและแนวทางการบรหารความเสยง

ค. ฝกอบรมผบรหารและพนกงานเก ยวกบประโยชนของ

การควบคมภายในและการเปรยบเทยบการควบคมภายในกบ

องคกรอน แนวทางและการเชอมโยงกบวตถประสงคขององคกร

ง. จดท าโครงการฝกอบรมเพอระบเรองทจ าเปนทควรไดรบ

การพฒนาใหกบผตรวจสอบภายใน

จ. จดอบรมเพอก าหนดทกษะดานเทคนคและพฤตกรรมตางๆ

ฉ. สรางความมนใจไดวาผตรวจสอบภายในเขารวมการฝกอบรม

เกยวกบผลตภณฑหรอกระบวนการตางๆ ทจดขนเพอผบรหาร

ขององคกรหรอทผบรหารขององคกรจดขนมา

ช. ฝกอบรมบคลากรเกยวกบทกษะในการปฏบตงานทจ าเปนกอน

เขาปฏบตงาน

2. การประเมนผลงานชวยสนบสนนการยดถอเกยวกบการควบคม

ภายในขององคกร

ก. สรางการบรหารความเสยงใหชดเจนและระบไวในค าบรรยาย

ลกษณะงาน (Job descriptions) และเกณฑในการประเมนผลงาน

ของทงผบรหารและพนกงานทกคน

ข. ประเมนพนกงานและผบรหารเกยวกบความรบผดชอบดาน

การควบคมภายในทไดรบมอบหมาย

ค. ตดตามประสทธผลของการบรหารความเสยงในระดบบคคล

ผานกระบวนการบรหารผลงาน

3. การด าเนนการทางวนยเปนปจจยชใหเหนความส าคญของการม

แนวการควบคมทมประสทธผล

ก. การด า เน นการทางวน ยจะน ามา ใช เม อ ไมป ฏบต ต าม

แนวการบรหารความเสยงหรอการควบคม

8 - 104


6.2 ความรบผดชอบของพนกงานในองคกรเกยวกบการบรหารความเสยงและ


6.2.1 การระบความรบผดชอบในการควบคมความเสยงเชงกลยทธใน

กระบวนการทางธรกจและในการปฏบตตามระเบยบตางๆ ให

ชดเจนทงในระดบหนวยงานและในระดบบคคล

(1) นโยบายทก าหนดขนอยางเปนทางการเกยวกบกระบวนการ

ควบคมภายใน

(2) ค าบรรยายลกษณะงาน (Job descriptions) ระบหนาทและ

ความรบผดชอบของแตละคน

(3) หนวยตรวจสอบภายในมกฎบตรทชดเจนและสอสารใหผบรหาร

และพนกงานทกคนรบทราบ

(4) มการก าหนดความเ สยงท เกยวของในแตละกระบวนการ

มการบนทกและจดใหมการควบคมทงแผนการบรหารความเสยง

และก าหนดผทมหนาทรบผดชอบ

(5) ตดตามประสทธผลของการบรหารความเสยงภายในกระบวนการตางๆ

ในภาพรวมและในระดบบคคล จดใหมการตดตามโดยระบบ

การบรหารผลงาน

(6) ก าหนดวธการรายงานขอบกพรองของการควบคมภายในและ

การสอสารกบพนกงานทกคน

(7) พนกงานทกคนในองคกรมหนาทในการรายงานขอบกพรองของ

ระบบการควบคมภายในตอผบงคบบญชา

(8) ควรก าหนดบทลงโทษในกรณทพนกงานไมป ฏบตต าม

หลกการบรหารความเสยงและการควบคมภายในไวอยางชดเจน

6.2.2 ความรบผดชอบของพนกงานทกคนในองคกรเกยวกบการบรหาร

ความเสยงและการควบคมภายใน

(1) ผลจากการไมปฏบตตามกระบวนการควบคมภายในไดม

การก าหนดไวอยางชดเจนและปฏบตตามระเบยบนนอยาง



8 - 105

6.2.3 พนกงานแตละคนมหนาทในการเสนอแนะการปรบปรงการควบคม

ภายในและรายงานประเดนทนาสงสยและพฤตกรรมทไมถกตอง

ตามหลกจรรยาบรรณ

(1) สงเสรมใหมการเสนอแนะเพอปรบปรงโดยสอสารผานผบรหาร

มการประเมนการปรบปรงทนเวลา และหรอจดใหมระบบการจงใจ

เพอใหมขอเสนอแนะ

(2) จดใหมวธการผานชองทางในการสอสารทงายเพอใหเจาหนาททกคน

สามารถรายงานประเดนทนาสงสยหรอฝาฝนการปฏบตตาม

จรรยาบรรณ เชน การปองกนขาวลอ เปนตน

(3) การควบคมภายในเปนความรบผดชอบของผบรหารสงสดและ

พนกงานทกคน

6.2.4 โครงสรางองคกรเออตอสภาพแวดลอมของการควบคมภายในทม


(1) ผบรหารสอบทานโครงสรางองคกร (ในทกระดบ) อยางสม าเสมอ

เพอพจารณาประสทธผลในการบรรลวตถประสงคขององคกร

(2) หนาท ในการบรหารความเ สยง การควบคมภายใน และ

การตรวจสอบภายในไดมอบหมายไปในระดบทเหมาะสมและ

ตามทก าหนดไวในหนาทของแตละระดบ

7. การน าเอาการบรหารความเสยงและการควบคมภายในมารวมเปนสวนหนง

ในการด าเนนธรกจขององคกร

7.1 ระบบการควบคมภายในทมประสทธผลครอบคลมทงระบบขององคกร

เร มต งแตการประมาณการและการวางแผนไปจนถ งการตดตาม

การปฏบตงานและการรายงาน

(1) คณะกรรมการตรวจสอบมความรบผดชอบในการตดตามกระบวนการใน

การบรหารความเสยงขององคกร

8 - 106


(2) ประเดนทมความเสยงสง เชน การทจรตเกยวกบการใชทรพยากรของ

รฐวสาหกจ การยกยอกเงน ไดมการสอสารอยางชดเจนกบพนกงานทกคน

และจดใหมกระบวนการในการคนหาเพอตดตามประเดนท เกดขน

7.2 การสอสารและใชภาษาเดยวกนจะชวยสงเสรมสภาพแวดลอมการควบคม

ภายในทมประสทธผล

(1) จดใหมการเปรยบเทยบหรอจดท ามาตรฐานการควบคมภายใน เชน การใช

การควบคมภายในตามแนวของ COSO มาประยกตเพอใชเปนภาษาสอสาร

และใชเปนกรอบการควบคมภายในตามแนวปฏบตทเปนเลศ

(2) การใชภาษาเดยวกนเพอสอสารเกยวกบความเสยงและการควบคมโดยผาน

การฝกอบรมใหกบพนกงานทกคนและในการประชมทกวน

(3) มอบหมายใหพนกงานมหนาทในการจดใหมการปรบปรงการควบคมภายใน

อยางสม าเสมอ และการปรบปรงทส าคญจะตองสอสารใหกบพนกงานทราบ

อยางสม าเสมอดวย

7.3 การน าการบรหารความเส ยงเขามารวมในการวางแผนการบรหาร

การจดสรรทรพยากรและกระบวนการควบคม

(1) การจดปรบทกหนาทงานใหชดเจนและสอดคลองกบวตถประสงคของ

องคกร

(2) ก าหนดแนวการประเมนความเสยงทชดเจน (สอดคลองกบวตถประสงค

ขององคกร) และมนใจวาแนวการประเมนความเสยงนนเปนทเขาใจของ

ทกฝาย รวมทงไดมการสอสารไปยงพนกงานและใหทกคนเปนเจาของ

(3) จดใหมการประเมนความเสยงอยางสม าเสมอ

(4) จดท าแผนการบรหารความเสยงทครอบคลมและเปนสวนหนงของ

แผนกลยทธ

(5) ด าเนนการลดหรอก าจดความเสยงทมผลเสยอยางทนเวลา เชน การบรรจ

ในวาระการประชมของผบรหารอยางเปนมาตรฐาน


8 - 107

(6) สอบทานประสทธผลของกระบวนการควบคมอยางสม าเสมอเพอลดหรอ

ก าจดความเ สยงโดยการตรวจสอบท งกระบวนการและผลลพธ

7.4 การควบคมภายในไดรบการออกแบบเพอใหบรรลวตถประสงคขององคกร

โดยการลดความเสยง

(1) การควบคมตามความเสยง เนนบคคลทมความรบผดชอบและตามเวลา

(ตามล าดบความเสยง) และจดใหมการควบคมเพอลดความเสยง

(2) การควบคมครอบคลมถงการรายงานทางการเงน การปฏบตตามระเบยบ


(3) การควบคมมทงการควบคมเชงปองกน การควบคมเชงคนหา และ

การควบคมเชงแกไข โดยพจารณาจากการคาดการณผลงานทไมเปนไป

ตามทก าหนด โดยครอบคลมทงความเสยงทควบคมไดและความเสยงท

ควบคมไมได

7.5 การควบคมอยางตอเนองเปนสวนหนงของสภาพแวดลอมของการควบคมภายใน

ตามกระบวนการทมการเปลยนแปลง

(1) ตดตามผลงานและประสทธผลของสภาพแวดลอมการควบคมภายใน

ในการลดหรอก าจดผลกระทบของความเสยงทมตอวตถประสงคขององคกร

(เชน โดยคณะกรรมการตรวจสอบ หนวยตรวจสอบภายใน และผบรหาร

และพนกงานในทกระดบอยางสม าเสมอ) ปจจยทมผลตอความส าเรจ

เปนสงจ าเปนในแนวทางการตดตาม รวมทงความเสยงหลก

(2) หนาทการตรวจสอบภายในเปนหนาททตองประสานกบหน าท ใน

การสอบทานอนๆ

(3) หนวยตรวจสอบภายในรายงานอยางเปนทางการและสม าเสมอตอผบรหาร

ระดบสงของรฐวสาหกจ

(4) ตดตามการเปลยนแปลงลกษณะของความเสยงทเกยวของกบการบรรล

วตถประสงคขององคกร เชน การก าหนดในแผนขององคกร

8 - 108


(5) จดใหมกระบวนการสอสารททนเวลาเพอใหมการสอสารกลบไปยงผบรหาร

ในทกระดบทเกยวของเกยวกบการควบคมภายในทด ขอบกพรองใน

การควบคมภายใน และจดทมการควบคมภายในไมเพยงพอ

(6) การตรวจสอบภายในมงเนนความเสยงหลกทส าคญทท าใหวตถประสงค

เชงกลยทธไมบรรลผล และขอเสนอแนะจะเนนปจจยทมผลตอความส าเรจ

7.6 เนนขอมลในระบบและประสทธผลของการตดตอสอสารเพอใหบรรล


(1) ขอมลจดแบงตามวตถประสงคทางการเงน ทางการปฏบตตามระเบยบและ

ทางการปฏบตงาน และความเสยง

(2) ระบบขอมลและเทคโนโลยจะเชอมโยงไปสวตถประสงคขององคกร

(3) ขอมลจะตองเปดเผยและมการสอสารอยางเตมท (ทงในสวนจากระดบบน

สระดบลาง ระดบลางถงระดบบน และระหวางหนวยงาน) เพอชวยใหม

การตดสนใจทถกตอง

(4) วตถประสงค กลยทธ และความเสยง จะตองสอสารใหทราบทงองคกร เชน

การมสวนรวมในการจดท าแผนขององคกร

8. ประสทธผลของการตรวจสอบภายในในการคนหาทจรต

(1) สรางความเขาใจกบฝายบรหารในทกระดบเกยวกบความรบผดชอบในการคนหา

ทจรต และก าหนดไวในกฎบตรใหชดเจน ซงโดยทวไปหนวยตรวจสอบภายในไมม

ความรบผดชอบในการคนหาทจรต

(2) พจารณาสดสวนความเหมาะสมของเจาหนาทผตรวจสอบภายในทมประสบการณ

และไมมประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบในแตละกจกรรม ทงนเพอให

มนใจวาในการปฏบตงานตรวจสอบภายใน เจาหนาทผตรวจสอบภายในม

ประสบการณทเหมาะสมและพจารณาเกยวกบปจจยบงชวามการทจรตอยาง

เพยงพอ

(3) จดใหมการสอบทานคณภาพการปฏบตงานในแตละขนตอนตามความเหมาะสม

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

109


ตวอยางแผนกลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน

[ชอรฐวสาหกจ]

แผนกลยทธเพอปรบปรงการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบภายใน

วนทจดท าแผน วน/เดอน/ป

ประเดน


กลยทธ/แนวทางการด าเนนการ

ก าหนดแลวเสรจ


บทบาทและวตถประสงคของ


ระดบ 2 บทบาทและวตถประสงคของหนวย

ตรวจสอบภายในมงเนนการตรวจสอบทาง

การเงน และการปฏบตตามระเบยบ และม

การตดตามผลการปฏบตตามขอเสนอแนะโดย

พยายามมงเนนประเดนทส าคญ

ระดบ 3 มงเนนการตรวจสอบรายงานทาง

การเงน การปฏบตตามกฎและระเบยบ และ

การปฏบตงาน โดยประยกตองคประกอบการ

ควบคมภายในทง

5 องคประกอบของ

CO

SO

เขามาใชในการปฏบตงานตรวจสอบ

ก าหนดบทบาท และวตถประสงคของหนวย

ตรวจสอบภายในโดยใหมการมงเนน

การตรวจสอบทครอบคลมในทกกจกรรม

เกยวกบความเชอถอไดของขอมลทาง

การเงน การปฏบตตามกฎและ

การปฏบตงาน โดยการประยกตแนว

ทางการควบคมภายในของ

CO

SO

มาใช

พฒนาบคลากรใหมความรและทกษะใน

เรองขององคประกอบของการควบคม

ภายในตามแนวทางของ

CO

SO

และ

กระบวนการในการปฏบตงานดานตางๆ

ขององคกร

30 ส.ค. 2556

ด าเนนการอยาง

ตอเนอง โดย

เรมตนตงแต พ.ย.

2555

ผอ. ฝาย


รอง ผอ. ฝาย


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

110


ประเดน





การจดท าและปฏบตตามกฎบตรของ


ระดบ 1 ยงไมไดมการจดท ากฎบตร

ระดบ 4 จดท ากฎบตรใหครอบคลมทก

กจกรรมและเผยแพรใหทกฝายทเกยวของ

รบทราบ และท าการสอบทานทกป

จดท ารางกฎบตร

หารอผบรหารระดบสงเพอใหความเหน

ปรบปรง และขออนมตจากคณะกรรมการ


เผยแพรกฎบตร

30 ธ.ค. 2555

31 ม.ค. 2556

15 ก.พ. 2556



ความรบผดชอบของหนวยตรวจสอบภายใน

ตอองคกรอน

ระดบ 1 ไมมการเขาตรวจสอบหนวยงานหรอ

บรษทในเครอ

ไมสามารถก าหนดเปาหมายได รอผล

การหารอกบฝายบรหารและคณะกรรมการ


หารอกบฝายบรหารและคณะกรรมการ

ตรวจสอบถงความเหมาะสมในการเขา

ตรวจสอบองคกรอน

ในกรณ

ทองคกรอนมหนวยตรวจสอบ

ภายใน หารอกบหนวยตรวจสอบภายในนน

และพ

จารณาความนาเชอถอในรายงาน


ในกรณ

ทรายงานการตรวจสอบขางตนไม

นาเชอถอหรอองคกรอนไมมหนวย

ตรวจสอบ ใหวางแผนการตรวจสอบตาม

ความเสยงทอาจกระทบทวตถประสงคของ


30 ธ.ค. 2555

ผอ. ฝาย


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

111


ประเดน





ระดบของความเปนอสระและ


ระดบ 3

รายงานตอผบรหารสงสดตามระเบยบ

กระทรวงการคลงฯ พ.ศ. 2538

ระดบ 4 รายงานตอคณะกรรมการตรวจสอบ

ตามทก าหนดไวในคมอ ป 2555

พจารณาระเบยบฯ พ.ศ. 2555 เพอ

ประกอบการน าเสนอเพอปรบเปลยน

สายการรายงานและบงคบบญชาตอ

คณะกรรมการตรวจสอบ ผบรหารสงสด

และคณะกรรมการรฐวสาหกจ

30 ธ.ค. 2555

ผอ. ฝาย


ระดบ

1 ไมมระเบยบเกยวกบความขดแยงทาง

ผลประโยชนไวเปนลายลกษณอกษร

ระดบ 3 มกระบวนการในการเปดเผยความ

ขดแยงทางผลประโยชน

จดท าจรรยาบรรณทก าหนดเกยวกบ

ความขดแยงทางผลประโยชนไว

ก าหนดกลไกในการตดตามการปฏบตตาม

จรรยาบรรณในเรองของความขดแยงทาง

ผลประโยชน

31 ม.ค. 2556



รปแบบในการตดตอประสานงานระหวาง

หนวยตรวจสอบภายในกบผสอบบญชและ


ระดบ 1 ไมไดตดตอกบผสอบบญชและ

หนวยงานก ากบดแลอน

ระดบ 2 ประสานงานกบหนวยงานก ากบดแลอน

เพอพจารณาแผนการตรวจสอบรวมกน

ตดตอเพอขอความรวมมอกบหนวยงาน

ก ากบดแลอน

15 ส.ค. 2556



ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

112


ประเดน





ความเหมาะสมของการท างานรวมกบ


ระดบ 1 ในการจดท าแผนการตรวจสอบ มการ

หารอกบผบรหารสงสด แตมไดมการหารอกบ

ผบรหารระดบสงทานอนๆ

ระดบ 3 มการวางแผนการตรวจสอบรวมกบฝาย

บรหาร และสรางความเชอมนใหฝายบรหารใน

การขอค าแนะน าปรกษาจากหนวยตรวจสอบ

สมภาษณ และขอความเหนในการจดท า

แผนการตรวจสอบในระดบกจกรรมการ

ตรวจสอบจากผบรหารของหนวย

รบตรวจและจากฝายบรหาร


เรองของการควบคมภายในและ

การบรหารความเสยงในกจกรรมตางๆ

ท

ก าหนดไวในแผนการตรวจสอบ

ท าความเขาใจกบฝายบรหารถงบทบาทและ

หนาทของฝายตรวจสอบเพอให

การมอบหมายงานจากฝายบรหารไม

กอใหเกดความไมเปนอสระ

30 ก.ค. 2556

ผอ. ฝาย


ระดบความร ความสามารถของเจาหนาท


ระดบ 2 เจาหนาทผตรวจสอบภายในมทกษะ

เกยวกบการตรวจสอบรายงานทาง

การเงนและการปฏบตตามกฎ แตอาจมทกษะ

เกยวกบการวางแผนเชงกลยทธหรอการ

ด าเนนการไมเพยงพ

อ

ระดบ 3 เพมความหลากหลายของทกษะในฝาย

ตรวจสอบภายในใหสอดคลองกบแผนการ

ตรวจสอบในอนาคต ซงจะครอบคลมมากกวา

การตรวจสอบทางการเงนและการปฏบตตามกฎ

พจารณาแผนการตรวจสอบ ทกษะทมอย

ในปจจบน และทกษะทตองการในการ

ปฏบตตามแผนการตรวจสอบ วเคราะห

ความแตกตางของทกษะ

จดการฝกอบรมอยางตอเนองเพอใหม

ความรและทกษะทตองการ

ขอความรวมมอในการโอนยายหรอยมตวจาก

หนวยงานภายในทมบคลากรดานนน

พจารณาความเหมาะสมในการจางทปรกษา

เพอใหม O

n-th

e-jo

b trai

ning




2555

รอง ผอ.ฝาย


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

113


ประเดน





การสรรหาและรกษาบคลากรทมความร


ระดบ 1 เจาหนาทผตรวจสอบภายใน

มความรสกวามขอจ ากดในโอกาสเตบโตใน


ระดบ 3 สรางความเชอมนในบคลากร

มความรสกทดในการปฏบตงานตรวจสอบ

มโอกาสเตบโตในหนวยตรวจสอบภายใน และ

หนวยงานอนในองคกร และสรรหาบคลากรทม

ความรความสามารถในการรวมงาน

เสนอผบรหารสงสดใหมการหมนเวยน

เจาหนาทภายในองคกร

จดใหมการวเคราะหโครงสรางภายในหนวย

ใหสอดคลองกบแผนการปฏบตงานและ

สนบสนนการเตบโตของผตรวจสอบ

หารอกบฝายบรหารและคณะกรรมการ

ตรวจสอบใหเรองของการหมนเวยน

บคลากรภายนอกฝายใหเขามาปฏบตงาน


พฒนาบคลากรใหมความรและทกษะ

ทางดานธรกจเพอใหฝายบรหารเหนถง

ความสามารถและงายตอการโอนยาย

ปรบปรงกระบวนการท างานใหไดงานทได

คณภาพและเพมคณคาใหกบฝายบรหาร

30 ธ.ค. 2555

ผอ. ฝาย


การพฒนาและการฝกอบรม

ระดบ 3 มการฝกอบรมต ากวา 4

0 ชวโมงตอคน

ตอป และมขอจ ากดดานงบประมาณ

ระดบ 4 บคลากรไดรบการอบรมพฒนาความร

ความสามารถอยางตอเนอง

หารอกบคณะกรรมการตรวจสอบเกยวกบ

ความจ าเปนในการพฒนาและ

ฝกอบรมบคลากร

กระตนและสนบสนนใหผตรวจสอบภายใน

เขารวมในหลกสตรทเกยวของจดขนเปน

ประจ า

จดท าแผนในการพฒนาใหตรงกบงานทผ

ตรวจสอบไดรบมอบหมาย




2555



ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

114


ประเดน





ก าหนดใหผตรวจสอบภายในทไดรบการ

ฝกอบรมแบงปนความรทไดรบจากการ

ฝกอบรมใหแกผตรวจสอบภายในทานอนๆ


ระดบ 2 มแผนกลยทธระยะสน ทอาจจะ

สอดคลองกบวตถประสงคขององคกร

ระดบ 3 ก าหนดแผนเชงกลยทธการตรวจสอบ

ภายในสอดคลองกบวตถประสงคและความเสยง

ทส าคญ รวมทงแผนของรฐวสาหกจโดยก าหนด

ระยะปานกลาง 3 ป ตามแผนของรฐวสาหกจ

จดท าแผนการตรวจสอบระยะ

3 ปโดยม

การพจารณาและทบทวนผลการประเมน

ความเสยงทฝายบรหารจดท าขน เพอน ามา

เปนขอมลในการจดท าแผน

สมภาษณผบรหารระดบสงเพอท าความ

เขาใจในการวตถประสงคของรฐวสาหกจ

และวางแผนกลยทธใหสอดคลอง


เรองของการควบคมภายในและการบรหาร

ความเสยงในกจกรรมตางๆ ทก าหนดไวใน


30 ส.ค. 2556

31 ก.ค. 2556




2554

ผอ. ฝาย


ผอ. ฝาย




การวางแผนการตรวจสอบตามความเสยง

ระดบ 3 ผตรวจสอบประเมนความเสยงใน

ขนตอนการวางแผนเทานน และไมไดน ามา

เปรยบเทยบกบการประเมนความเสยงของ

ผบรหาร และไมมกระบวนการทชดเจนในการ


ยากรในการปฏบตงานตรวจสอบ

ภายใน

ระดบ 3 เปรยบเทยบกบผลการประเมนของฝาย

บรหาร มการจดล าดบความเสยงเพอใชในการ


ยากรการตรวจสอบ

น าผลการประเมนความเสยงของฝาย

บรหารมาพจารณาในการวางแผน

น าเสนอใหคณะกรรมการบรหารความเสยง

พจารณาก าหนดเกณฑโอกาสเกดและ

ผลกระทบของความเสยง

หารอกบฝายบรหารและมการสอบทานผล

การประเมนความเสยงอยางสม าเสมอ

30 ม.ค. 2556

31 พ.ค. 2556



เรมตนตงแต ส.ค.

2556

ผอ. ฝาย


ผอ. ฝาย


ผอ.ฝาย


ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

115


ประเดน





การวางแผนการตรวจสอบภายในใน

รายละเอยดของแตละกจกรรมหรอ


ระดบ 3 แผนการตรวจสอบภายในในแตละ

กจกรรม มไดมการหารอหรอไดรบความ

เหนชอบจากผบรหารหนวยรบตรวจท


ระดบ 4 แผนการตรวจสอบในรายละเอยดไดรบ

ความเหนชอบจากผเกยวของหลกหรอ

ผบรหารหนวยรบตรวจทเกยวของกอนเรม

ปฏบตงาน

ก าหนดกระบวนการใหผตรวจสอบหารอกบ

ผเกยวของหรอผบรหารหนวยรบตรวจท

เกยวของถงความเหมาะสมของแผนการ


ตามก าหนดเวลาใน


ตรวจสอบแตละ

กจกรรม

หวหนากอง


การรายงานตอคณะกรรมการตรวจสอบและ


ระดบ 3 ไมมการเปรยบเทยบความคบหนาของ

กจกรรมการตรวจสอบกบแผนการตรวจสอบ

ระดบ 4 เปรยบเทยบความคบหนาของ

กจกรรมกบแผนการตรวจสอบ

วดผลการปฏบตงานของหนวยตรวจสอบ

ภายใน

รายงานเปรยบเทยบความคบหนาของ

กจกรรมการตรวจสอบกบแผน


น าเสนอหลกเกณฑทผอ. ฝายจดท า

ใหแกคณะกรรมการตรวจสอบให

ความเหนชอบเพอใชการรายงานวดผล

การปฏบตงานตามหลกเกณฑทเสนอ

ภายในวนท 5 หลง

สนแตละ

ไตรมาส

30 พ.ย. 2555

ผอ. ฝาย


ผอ. ฝาย


การรายงานตอผบรหารทเกยวของ

ระดบ 2 รายงานน าเสนอตอผบรหาร

หนวยรบตรวจทเกยวของโดยทวไปใชเวลา

ประมาณ

3 สปดาห

ระดบ 3 รายงานตอผบรหารหนวยรบตรวจท

เกยวของอยางทนเวลาภายใน 2 สปดาห

ปรบปรงกระบวนการจดท ารายงาน

จดท าแผนน าเสนอตอคณะกรรมการ

ตรวจสอบในการเพมเตมเครองมอ เชน

30 ม.ค. 2556



ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

116


ประเดน





อปกรณ

คอมพวเตอร และ

Sof

twar

e ใน

การท ารายงานตรวจสอบ

การตดตามและวดผลการปฏบตงาน

ระดบ 1 ไมมการประเมนตนเอง และการวดผล

การปฏบตงานไมไดสมพนธกบหลกเกณฑใด

ระดบ 3 จดใหมการประเมนตนเองอยางนอยป

ละครง พรอมทงก าหนดเกณฑการวดผล

การปฏบตงาน และใชความคดเหนของผรบ

การตรวจเปนดชนในการวดผลงาน

ใชคมอตรวจสอบภายใน สวนทสามเปน

แนวทางในการประเมนตนเอง โดยปรบให


ท าความเขาใจถงขอบเขตของ

ฝายตรวจสอบภายในกบหนวยรบตรวจ

ปฏบตตามแนวทางส ารวจความเหนท

เหนชอบรวมกบผประเมนผลงาน


31 ธ.ค. 2556

ผอ. ฝาย


การควบคมดแลการปฏบตงาน

ระดบ 3 คมอการปฏบตงานตรวจสอบ

ภายในไมครอบคลมถงการวดผลงาน และไมได

รบการสอบทาน ปรบปรง และอนมตจาก

คณะกรรมการตรวจสอบอยางสม าเสมอ

ระดบ 4 มการสอบทานคมอการปฏบตงาน

ตรวจสอบภายในเพอปรบปรงใหครอบคลมใน

หวขอตางๆ และน าเสนอเพอขออนมตจาก


ก าหนดกระบวนการในการสอบทาน

คมอการปฏบตงานตรวจสอบภายในเพอ

ปรบปรงอยางสม าเสมอ และอนมตจาก


31 ธ.ค. 2556

ผอ. ฝาย



ระดบ 3 มแนวทางและการฝกอบรมการ

ปฏบตงาน มกระบวนการในการเปดเผย

ขอสงสยเกยวกบการทจรต แตยงไมม

การก าหนดเปนลายลกษณอกษรถงการสอบทาน

งานตรวจสอบเพอใหมนใจในคณภาพ

ระดบ 4 มแนวทางเปนลายลกษณอกษรในเรอง

ความระมดระวงรอบคอบในการปฏบตงานและ

การสอบทานงานตรวจสอบ

ก าหนดไวในจรรยาบรรณของผตรวจสอบ

ภายใน

ก าหนดแนวทางการสอบทานงานตรวจสอบ

ไวในคมอการปฏบตงาน

31 ม.ค. 2556



ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

117


ตวอยางแผนปฏบตการเพอปรบปรงการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

[ชอรฐวสาหกจ]

แผนปฏบตการเพอปรบปรงการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

วนทจดท าแผน วน/เดอน/ป

เปาหมาย/กลยทธ

กจกรรรมทตองด าเนนการ


ก าหนดเวลา

ดชนชวดผลงาน

1.

การจดท ากฎบตรของหนวยตรวจสอบ

ภายใน ใหครอบคลมทกกจกรรมและ

เผยแพรใหทกฝายทเกยวของรบทราบและ

ท าการสอบทานทกป

(1) จดตงคณะท างานเพอรางกฎบตร

รอง ผอ. ฝายตรวจสอบ

15 พ.ย. 2555

คณะท างานทมความร

ความเขาใจใน

มาตรฐานวชาชพ และ

ประสบการณในการ


ภายใน

(2) คณะท างานรวบรวมขอมลเพอใชในการรางกฎบตร

เชน มาตรฐานวชาชพการตรวจสอบภายใน ขอมลใน

web

site

ของ

IIA

ตวอยางกฎบตรขององคกรอนท

เทยบเคยงกนได ระเบยบของหนวยงานก ากบดแล

อน และคมอการปฏบตงานตรวจสอบภายในของ



30 ธ

.ค. 2555

รางกฎบตร

(3) คณะท างานประชมเพอรางกฎบตรของหนวย

ตรวจสอบภายใน และน าเสนอผอ านวยการ

ฝายตรวจสอบเพอพจารณากอนน าหารอกบผบรหาร

ระดบสงและคณะกรรมการตรวจสอบ

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

118







(4) น ารางกฎบตรไปหารอและขอความเหนชอบจาก

ผบรหารระดบสง และคณะกรรมการตรวจสอบ

(5) ปรบปรงแกไขกฎบตร และจดท ากฎบตร

ฉบบสมบรณ

(6) คณะกรรมการตรวจสอบพจารณากฎบตรของ

หนวยตรวจสอบภายในและน าเสนอคณะกรรมการ



30 ม

.ค. 2556

กฎบตรทไดรบการ

อนมตจาก



(7) จดท าหนงสอเวยนเพอแจงใหผบรหารหนวยงานอน

รบทราบและถายทอดใหกบเจาหนาทในหนวยงาน

ไดรบทราบ

ผอ. ฝายตรวจสอบ

15 ก

.พ. 2556

หนงสอเวยน

(8) หารอกบฝายประชาสมพนธเพอก าหนดแนวทางและ

วธการเผยแพรกฎบตรใหเจาหนาทในทกระดบ

รบทราบ


ด าเนนการ

ตอเนอง

เอกสาร

ประชาสมพนธ

(9) พจารณาสอบทานตามความเหมาะสมของกฎบตร


ภายใน 3

0 ก.ย.

ของทกป

กฎบตรฉบบ

ปรบปรง

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

119







2.

การพฒนาและฝกอบรมบคลากรเพอเพม

ความหลากหลายของทกษะในหนวย

ตรวจสอบภายในใหสอดคลองกบแผนการ


(1)

จดตงคณะท างานเพอก าหนดแผนพฒนาและ

ฝกอบรม


30 พ

.ย. 2555

คณะท างานทมความร

ความเขาใจใน

มาตรฐานวชาชพ และ

ประสบการณในการ

ปฏบตงาน


(2)

ศกษาทกษะทจ าเปนในการปฏบตงานตรวจสอบ

ภายในในกจกรรมตางๆ ตามทก าหนดไวใน

แผนการตรวจสอบ 3 ป

(3) ก าหนดทกษะทจ าเปนในการปฏบตงานใหเหมาะสม

กบหนาทความรบผดชอบของพนกงานในแตละ

ระดบ


31 ม.ค

. 2556

ตารางก าหนดทกษะท

จ าเปนในการ

ปฏบตงานของ

เจาหนาทในแตละ

ระดบ

(4) จดท าแบบส ารวจความรความสามารถของ


(5) ด าเนนการส ารวจความรความสามารถของ



30 เม

.ย. 2556

ฐานขอมลเกยวกบ

ความรความสามารถ

ของบคลากรในหนวย


ภายใน

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

120







(6) เปรยบเทยบความร ความสามารถของ

ผตรวจสอบภายในในแตละระดบกบทกษะทจ าเปน

ในการปฏบตงานตามกจกรรมทก าหนดไวในขอ (

3)


30 ม.ย

. 2556

รายงานผลการ

วเคราะห

ความแตกตางระหวาง

ทกษะทจ าเปนกบ

ทกษะทมอยของผ

ตรวจสอบภายในใน

แตละระดบ

(7) จดท าแผนในการพฒนาและฝกอบรมใหสอดคลอง

กบรายงานผลการวเคราะหความแตกตางระหวาง

ทกษะทจ าเปนกบทกษะทมอย

(8) น าเสนอแผนการพฒนาและฝกอบรมตอ

ผอ านวยการฝายตรวจสอบเพอขอความเหนชอบ


31 ส

.ค. 2556

แผนการพฒนาและ

ฝกอบรม

(9) ผอ านวยการฝายตรวจสอบน าเสนอแผนการพฒนา

และฝกอบรมตอคณะกรรมการตรวจสอบเพออนมต

(10) คณะกรรมการตรวจสอบน าเสนอแผนการพฒนา

และฝกอบรมตอทประชมคณะกรรมการรฐวสาหกจ

เพอพจารณาอนมตงบประมาณ

และสงการให

ผบรหารสงสดด าเนนการตามทก าหนดไวในแผน


30 ก

.ย. 2556


ใน

การพฒนาและ

ฝกอบรม

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

121







3.

การวางแผนการตรวจสอบเชงกลยทธให

สอดคล องกบวตถประสงคและความเสยงของ

องคกร

(1)

จดตงคณะท างานเพอก าหนดแผนการตรวจสอบ


30 พ

.ค. 2556 คณะท างานทมความร

ความเขาใจในมาตรฐาน

วชาชพ และประสบการณ

ในการปฏบตงาน


(2)

รวบรวมผลการประเมนความเสยงทฝายบรหาร

จดท าขน

(3)

รวบรวมขอมลทจ าเปนเพอใชในการวางแผน

การตรวจสอบ อาทเชน แผนวสาหกจ 3 ป ขอมล

เศรษฐกจ รายงานการประชมของคณะกรรมการ

รฐวสาหกจ เปนตน

(4)

หารอกบผบรหารระดบสงเพอท าความเขาใจใน

วตถประสงคและความเสยงทส าคญของกจกรรม

ตางๆ


30 ม

.ย. 2556 รายงานผลการประเมน

ความเสยงและผลการ

หารอกบผบรหารระดบสง

(5)

รวบรวมผลการตรวจสอบในปทผานมาเพอน ามา

เปนขอมลประกอบการพจารณาความเสยงของ

กจกรรมตางๆ

(6)

ประเมนความเสยงของรฐวสาหกจเพอใชในการ

จดท าแผนการตรวจสอบและจดล าดบความส าคญ

ของกจกรรมทจะตองท าการตรวจสอบ

(7)

จดท ารางแผนการตรวจสอบตามความเสยง

3 ป

และรางแผนการตรวจสอบประจ าป


30 ก

.ค. 2556 รางแผนการตรวจสอบ 3

ป

รางแผนการตรวจสอบ

ประจ าป

ส ำ

นกงำนค

ณะก

รรมก

ำรนโยบ

ำยรฐวส

ำหกจ

(สคร.)

กระท


ง

8 -

122







(8)

น าเสนอรางแผนการตรวจสอบ 3 ปและ

รางแผนการตรวจสอบประจ าปตอผบรหาร

ระดบสงเพอขอความเหน

(9)

ปรบปรงแกไขรางแผนการตรวจสอบ 3 ปและ

รางแผนการตรวจสอบประจ าป

(10)

น าเสนอแผนการตรวจสอบ 3 ปและแผนการ

ตรวจสอบประจ าปตอคณะกรรมการตรวจสอบ

เพอพจารณากอนน าเสนอคณะกรรมการ


(11)

ก าหนดแผนในการสอบทานความเพยงพ

อและ

เหมาะสมของแผนการตรวจสอบ 3 ปและ

แผนการตรวจสอบประจ าปอยางสม าเสมอ


30 ส

.ค. 2556 แผนการตรวจสอบ

3 ป


ประจ าป


8 - 123

8.11 ภาคผนวก 11 ค าถามทพบบอย

หนาทของหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

1. ถาม รฐวสาหกจสามารถแตงตงหวหนาหนวยตรวจสอบภายในเปนประธานคณะท างาน

สบสวนกรณทจรตไดหรอไม

ตอบ หวหนาหนวยตรวจสอบภายใน และพนกงานหนวยตรวจสอบภายในควรมความเปนอสระ

จากกระบวนการตรวจสอบทจรต เนองจาก เรองทท าการสบสวนกรณทจรตอาจเปน

หนวยงานหรอกระบวนการทหนวยตรวจสอบภายในเคยสอบทาน และไมพบการทจรต

มากอน และหนวยตรวจสอบภายในมหนาทสอบทานประสทธภาพและประสทธผลของ

กระบวนการสอบสวนการทจรตของรฐวสาหกจ ดงนน หวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

จงไมควรปฏบตงานทอาจบนทอนความเปนอสระของหนวยงานตรวจสอบภายในได

หนาทของหนวยตรวจสอบภายใน

2. ถาม รฐวสาหกจหนงๆ สามารถจางบคคลภายนอก (Outsource) มาเปนบคลากรของ

หนวยตรวจสอบภายในไดหรอไม

ตอบ รฐวสาหกจจะวาจางทปรกษาหรอบคคลภายนอกมาปฏบตหนาทในต าแหนงหวหนา

หนวยตรวจสอบภายใน และเลขานการคณะกรรมการตรวจสอบไมได เนองจาก

ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยคณะกรรมการตรวจสอบและหนวยตรวจสอบภายใน

ของรฐวสาหกจ พ.ศ. 2555 ก าหนดใหหวหนาหนวยตรวจสอบภายในตองเปนผบรหาร

ของรฐวสาหกจซงไดรบการแตงตงจากผบรหารสงสดโดยความเหนชอบของ

คณะกรรมการตรวจสอบเทานน

8 - 124



3. ถาม กรณทผตรวจสอบภายในถกจ ากดขอบเขตการปฏบตงาน และหรอถกจ ากดสทธ ท าให

ไมสามารถเขาถงขอมลได ควรด าเนนการอยางไร

ตอบ ในกรณทความเปนอสระหรอความเทยงธรรมถกบนทอนไมวาจะโดยขอเทจจรงหรอ

โดยเหตการณทปรากฏอนอาจชกน าใหเขาใจเชนนน ผตรวจสอบภายในตองเปดเผย

รายละเอยดของเหตบนทอนดงกลาวตอผเกยวของตามความเหมาะสม โดยลกษณะของ

การเปดเผยควรขนอยกบเหตบนทอนทเกดขน ผตรวจสอบภายในสามารถเปดเผย

ขอเทจจรงได ดงน

1. บนทกรายละเอยดของขอจ ากดดงกลาวในกระดาษท าการตรวจสอบภายใน

2. เปดเผยขอจ ากดดงกลาวในรายงานผลการปฏบตงานตรวจสอบภายใน

3. รายงานขอจ ากดดงกลาวตอผบรหารของหนวยรบตรวจ หวหนาหนวยตรวจสอบ

ภายใน และคณะกรรมการตรวจสอบ


8 - 125

8.12 ภาคผนวก 12 ค าศพท (Glossary)

ล าดบ ค าศพท ความหมาย

1. กฎบตร ระเบยบทคณะกรรมการตรวจสอบหรอหนวยตรวจสอบ

ภายในไดจดท าขนโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ

รฐวสาหกจหรอคณะกรรมการตรวจสอบ แลวแตกรณ

กฎบตรของกจกรรมการตรวจสอบภายในเปนเอกสารท

เปนลายลกษณอกษรอยางเปนทางการ ซงก าหนด

วตถประสงค อ านาจหนาท และความรบผดชอบของ

กจกรรมการตรวจสอบภายใน กฎบตรก าหนดสถานะของ

กจกรรมการตรวจสอบภายใน ภายในรฐวสาหกจ ใหสทธ

และอ านาจในการเขาถงขอมลของกจการ บคลากร และ

ทรพยสนตาง ๆ ทเกยวของกบการปฏบตภารกจ

การตรวจสอบภายใน และ ก าหนดขอบเขตของกจกรรม


2. กระบวนการควบคม

(Control Process)

นโยบาย ขนตอนการปฏบต และกจกรรมตางๆ ของ

รฐวสาหกจซงเปนสวนหนงของกรอบการควบคมทจดวาง

เอาไวเพอใหเกดความเชอมนวาความเสยงถกจ ากดใหอยใน

ระดบทยอมรบไดภายใตกระบวนการบรหารความเสยง

3. การก ากบดแล

(Governance)

กระบวนการและโครงสรางตางๆ ทคณะกรรมการน ามาใชเพอ

บอกกลาว สงการ บรหาร และตดตาม กจกรรมตางๆ ภายใน

รฐวสาหกจ เพอใหบรรลตามวตถประสงคของรฐวสาหกจ

4. การก ากบดแล

ดานเทคโนโลย


(Information

Technology

Governance)

ประกอบดวยภาวะความเปนผน า โครงสรางขององคกร และ

กระบวนการทสรางความมนใจวาเทคโนโลยสารสนเทศของ

รฐวสาหกจด ารงรกษาและสนบสนนกลยทธและวตถประสงค


8 - 126



5. การควบคม

(Internal Control)

การกระท าใดๆ โดยฝายบรหาร คณะกรรมการ และ

กลมบคคลอน ๆ เพอจดการความเสยงและชวยใหรฐวสาหกจ

บรรลเปาหมายและวตถประสงค โดยฝายบรหารม

การวางแผน จดองคกร และอ านวยการด าเนนงานอยาง

เพยงพอทจะเกดความเชอมนอยางสมเหตสมผลวารฐวสาหกจ

จะบรรลเปาหมาย

6. การควบคมอยาง

พอเพยง (Adequate

Control)

การทฝายบรหารมการวางแผนและจดวางระบบภายใน

รฐวสาหกจในลกษณะทสามารถใหความเชอมนอยาง

สมเหตสมผลวาไดมการจดการความเสยงขององคกรอยางม

ประสทธผลและท าใหรฐวสาหกจบรรลเปาหมายและ

วตถประสงค อยางประหยด และมประสทธภาพ

7. การตรวจสอบภายใน งานทรฐวสาหกจก าหนดขนเกยวกบการสรางความเชอมนโดย

การตรวจสอบประสทธภาพและประสทธผลของกระบวนการ

ควบคมภายใน กระบวนการก ากบดแลทด กระบวนการบรหาร

ความเสยง และการปฏบตงานตางๆ ของรฐวสาหกจอยาง

เปนระบบ รวมทงการรายงานผลการปฏบตงานและการให

ค าปรกษาอยางเปนอสระและเทยงธรรม เพอเพมคณคาและ

ยกระดบกระบวนการปฏบตงานของรฐวสาหกจใหบรรลเปาหมาย

หรอวตถประสงคตามทก าหนดไวอยางมประสทธภาพ

8. การทจรต (Fraud) การกระท าผดกฎหมายของบคคลหรอรฐวสาหกจในลกษณะของ

การฉอฉลหลอกลวง ปกปด หรอใชอ านาจหนาทโดยมชอบ

และเปนการกระท าทเกดขนโดยปราศจากการขมขบงคบจาก

ผอน เพอใหไดมาซงทรพยสนเงนทองหรอบรการ เพอเลยง

การจายเงนหรอใหบรการ หรอเพอรกษาความไดเปรยบ

สวนตนหรอความไดเปรยบทางธรกจ


8 - 127


9. การบรการให

ความเชอมน

(Assurance

Services)

การตรวจสอบหลกฐานอยางเทยงธรรมเพอใหไดมาซง

การประเมนอยางเปนอสระในกระบวนการการก ากบดแล

การบรหารความเสยง และการควบคม ของรฐวสาหกจ เชน

การใหความเชอมนทางดานการเงน การปฏบตงาน การปฏบต

ตามกฎระเบยบ ความมนคงปลอดภยของระบบตางๆ และ

ภารกจการจดท า Due Diligence

10. การบรการให

ค าปรกษา

(Consulting

Services)

กจกรรมการใหค าปรกษา แนะน า และบรการทเกยวเนอง

แกผรบบรการ โดยลกษณะและขอบเขตของงานจะเปนไป

ตามขอตกลงทท าขนรวมกนกบผรบบรการและมจดประสงค

เพอเพมคณคาและปรบปรงกระบวนการบรหารความเสยง

การควบคมและ การก ากบดแลของรฐวสาหกจโดยไมเขาไป

รวมรบผดชอบในฐานะผบรหาร

11. การบรหาร

ความเสยง (Risk

Management)

กระบวนการในการระบ ประเมน จดการ และควบคม เหตการณ

หรอสถานการณไมพงประสงคทอาจจะเกดขน เพอให

ความเชอมนอยางสมเหตสมผลวารฐวสาหกจสามารถบรรล

เปาหมายได

12. การปฏบตตาม


(Compliance)

การปฏบตใหเปนไปตามนโยบาย แผนงาน วธการ กฎหมาย

ระเบยบขอบงคบ สญญา ตลอดจนขอก าหนดตางๆ

13. การเพมคณคา

(Add Value)

บรการใหความเชอมนและใหค าปรกษา เปนการเพมคณคาแก

รฐวสาหกจ โดยการเพมโอกาสทจะท าใหรฐวสาหกจสามารถ

บรรลเปาหมาย ระบแนวทางทจะปรบปรงการด าเนนงาน

และ/หรอ ลดความเสยง

14. กจกรรม


ภายใน (Internal

Audit Activity)

แผนก หนวยงาน คณะทปรกษา หรอผปฏบตหนาท

ทใหบรการใหความเชอมนและใหค าปรกษา อยางเทยงธรรม

และเปนอสระ เพอเพมคณคาและปรบปรงระบบการด าเนนงาน

ของรฐวสาหกจ การตรวจสอบภายในชวยใหรฐวสาหกจบรรล

เปาหมายดวยการประเมนและปรบปรงประสทธผลของ

8 - 128



กระบวนการก ากบดแล การบรหารความเสยง และการควบคม

อยางเปนระบบและเปนระเบยบ

15. คณะกรรมการ


กรรมการรฐวสาหกจซงไดรบแตงตงจากคณะกรรมการรฐวสาหกจ

ใหมหนาทก ากบดแลการตรวจสอบภายในของหนวย


16. ความขดแยงทาง

ผลประโยชน

(Conflict of

Interest)

ความสมพนธใดๆ ทอาจท าใหรฐวสาหกจไมไดประโยชนสงสด

ทพงจะไดรบ ซงความสมพนธดงกลาวอาจจะท าใหผปฏบตงาน

เกดความล าเอยงและไมสามารถปฏบตหนาทไดดวยความเปน

อสระและความเทยงธรรม

17. ความเทยงธรรม

(Objectivity)

ทศนคตอนปราศจากความเอนเอยงและไมอยภายใต

การครอบง าของบคคลอนหรอกจกรรมอน เพอใหกจกรรม

การตรวจสอบภายในสามารถด าเนนการไดตามภารกจ

ดวยความเชอมนในผลงานและคณภาพของงาน

วจารณญาณของผตรวจสอบภายในจะตองไมอยภายใต

การชกจงหรอชกน า จากผอนหรอกจกรรมอน

18. ความเปนอสระ

(Independence)

การปฏบตงานและแสดงความเหนหรอรายงานไดอยางเสร

ตามภารกจทไดรบมอบหมาย โดยไมสวนไดสวนเสย

ทงทางตรงและทางออมในเรองนน และไมตองค านงถง

ผลประโยชนใดๆ ทเกยวกบทรพยสนหรอต าแหนงหนาท

รวมทงไมตกอยภายใตอทธพลของบคคลหรอกลมบคคลใด

ตลอดจนไมมสถานการณใดๆ ทจะมาบงคบใหไมสามารถ

ปฏบตงานและแสดงความเหนหรอรายงานไดตามทพงจะเปน

สภาพทปราศจากเงอนไขทท าใหหรอนาจะท าใหผปฏบตงาน

ไมสามารถรกษาความเทยงธรรมไวได ทงน จะตองม

การดแลใหมความเปนอสระในทกๆ สวน ไมวาจะเปน

ในระดบตวผตรวจสอบ ภารกจการตรวจสอบ หนวยงาน

ตรวจสอบ และในระดบขององคกร


8 - 129


19. ความส าคญ

(Significant)

ความส าคญของประเดนแวดลอมทน าไปพจารณา รวมถง

ตวแปรทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณ เชน ขนาด ลกษณะ

ผลกระทบ ความเกยวของ และความรายแรง การตดสนใจ

อยางมออาชพชวยผตรวจสอบในการประเมนความส าคญของ

ประเดนแวดลอมภายใตวตถประสงคทเกยวของ

20. ความเสยง (Risk) ความเปนไปไดทจะเกดเหตการณทเปนอปสรรคตอการบรรล

เปาหมายของรฐวสาหกจ ความเสยงวดไดจากผลกระทบท

ไดรบจากเหตการณและโอกาสทจะเกดเหตการณนน

21. ความเสยงทเหลออย

(Residual Risk)

ความเสยงทคงเหลออยหลงจากทผบรหารไดด าเนนการลด

ผลกระทบและโอกาสทจะเกดเหตการณไมพงประสงค รวมถง

ความเสยงทยงหลงเหลออยหลงจากทไดมกจกรรมการควบคมแลว

22. เทคนค


โดยเทคโนโลย

(Technology-

Based Audit

Techniques)

เครองมอหรอโปรแกรมคอมพวเตอรชวยตรวจสอบประเภทตางๆ

เชน โปรแกรมคอมพวเตอรชวยตรวจสอบแบบทวไป

(Generalized Audit Software), โปรแกรมคอมพวเตอรทชวย

สรางขอมลเพอใชตรวจสอบ (Test Data Generators),

โปรแกรมการตรวจสอบแบบ Computerized, โปรแกรม

คอมพวเตอรชวยตรวจสอบแบบเฉพาะทาง (Specialized

Audit Utilities) และ CAATs (Computer Assisted Audit

Techniques)

23. ประมวลจรรยาบรรณ

(Code of Ethics)

ประมวลจรรยาบรรณของสถาบนผตรวจสอบภายใน (The

Institute of Internal Auditors หรอ IIA) คอ หลกการ

(Principles) ทเกยวกบวชาชพและการปฏบตงานตรวจสอบ

ภายใน และหลกปฏบต (Rules of Conduct) ซงบรรยายสงท

ผตรวจสอบภายในพงประพฤตปฏบต ประมวลจรรยาบรรณ

สามารถน าไปปฏบตไดทงในระดบบคคลและหนวยงานท

ใหบรการตรวจสอบภายใน จดประสงคของประมวลจรรยาบรรณ

คอเพอสงเสรมวฒนธรรมของจรรยาบรรณในวชาชพ


8 - 130



24. แนวการตรวจสอบ

(Audit program)

เอกสารแสดงรายละเอยดขนตอนการปฏบตงานตามภารกจ

ซงจดท าขนเพอเปนแนวทางทจะท าใหภารกจเปนไปตามแผน

ทวางไว

25. ผใหบรการจาก

ภายนอก (External

Service Provider)

บคคลหรอนตบคคลภายนอกรฐวสาหกจทมความร ทกษะ

และประสบการณ เฉพาะดาน

26. ภารกจ

(Engagement)

งานตรวจสอบภายในหรองานการสอบทานทไดรบมอบหมาย

ใหท าแตละงาน ตวอยางเชน งานการตรวจสอบภายใน

งานการสอบทาน การประเมนการควบคมดวยตนเอง

(Control Self-Assessment หรอ CSA) การสอบสวน

การทจรต หรองานบรการใหค าปรกษา ภารกจอาจประกอบดวย

หลายๆ งานหรอหลายๆ กจกรรมทท าควบคกนไปเพอบรรล

เปาหมายและวตถประสงคเดยวกน

27. มาตรฐาน

(Standard)

มาตรฐานสากลการปฏบตงานวชาชพการตรวจสอบภายในท

ทางคณะกรรมการมาตรฐานการตรวจสอบภายในของสถาบน

ผตรวจสอบภายใน (IIA) ไดประกาศใชเปนบรรทดฐาน

การปฏบตงานและการประเมนผลงานการตรวจสอบภายใน

โดยทวไป

28. ระดบความเสยงท

องคกรยอมรบได

(Risk Appetite)

ระดบความเสยงทองคกรพรอมยอมรบใหเกดขนได

29. ระบบการควบคม

ดานเทคโนโลย


(Information

Technology

Controls)

ระบบการควบคมทสนบสนนการบรหารจดการและการก ากบ

ดแลธรกจ โดยจดใหมการควบคมทโครงสรางพนฐานดาน

เทคโนโลยสารสนเทศ เชน ระบบงาน ขอมล ระบบเครอขาย

และบคลากร ประกอบดวยการควบคมแบบทวไป (General

Controls) และแบบเฉพาะทาง (Technical Controls)


8 - 131


30. วตถประสงค


(Engagement

Objectives)

ค าชแจงอยางกวางๆ ของผตรวจสอบภายใน ในการก าหนด

เปาหมายทคาดหวงวาภารกจจะสมฤทธผล

31. สภาวะแวดลอมของ

การควบคม

(Control

Environment)

ทศนคตและการกระท าของคณะกรรมการและฝายบรหารใน

การใหความส าคญกบการควบคมภายในรฐวสาหกจ

สภาวะแวดลอมของการควบคมนเปนรากฐานทจะท าให

รฐวสาหกจบรรลวตถประสงคขนตนของการวางระบบ

การควบคมภายใน สภาวะแวดลอมของการควบคมม

องคประกอบดงน

ความซอสตยสจรตและความมจรยธรรม

ปรชญาและรปแบบการบรหารของฝายบรหาร

โครงสรางขององคกร

การมอบหมายอ านาจและภาระหนาท

นโยบายและการปฏบตทางดานทรพยากรบคคล

ความสามารถในหนาทของบคลากร

32. เหตบนทอน

(Impairments)

เหตการณหรอการกระท าทสงผลใหการท างานของบคคลหรอ

ของรฐวสาหกจ ขาดความเทยงธรรมและความเปนอสระ

เหตการณหรอการกระท าดงกลาว จะรวมถงการกระท าทม

การขดแยงทางผลประโยชนสวนบคคล การจ ากดขอบเขต

การกดกนการเขาถงขอมล บคลากร และทรพยสน ตลอดจน

การถกจ ากดทรพยากร (เงนทนสนบสนน)

ทมา มาตรฐานการปฏบตงานวชาชพตรวจสอบภายใน ฉบบแปลโดยสมาคมผตรวจสอบภายใน

เมษายน 2554

8 - 132


8.13 ภาคผนวก 13 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยคณะกรรมการตรวจสอบและ

หนวยตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ พ.ศ. 2555


8 - 133

8 - 134



8 - 135

8 - 136



8 - 137

8 - 138



8 - 139

8 - 140



8 - 141

8 - 142


คมอการปฏบตงานการตรวจสอบภายในของรฐวสาหกจ

(ฉบบปรบปรง ป 2555)

จดท าโดย: ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ (สคร.)

ทอย: กระทรวงการคลง ถนนพระราม 6 แขวงสามเสนใน

เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทร: 0 2298 5880-9 Website: www.sepo.go.th


8 - 143

Documents

1 - 2 · 1.2.2 หน้าที่ของหน่วยตรวจสอบภายใน 1. สอบทานและประเมินความเสี่ยงและระบบการควบคุมภายในที่เกี่ยวกับการก