แผนการจดการเรยนรท 1 หนวยการเรยนรท 1 หนวยของสงมชวต เรอง สงมชวตเซลลเดยวและสงมชวตหลายเซลล วชา ว21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/1 เปรยบเทยบรปราง ลกษณะ และโครงสรางของเซลลพชและเซลลสตว รวมทงบรรยายหนาทของผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโทพลาซมนวเคลยส แวควโอล ไมโทคอนเดรย และคลอโรพลาสต มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/2 ใชกลองจลทรรศนใชแสงศกษาเซลลและโครงสรางตาง ๆ ภายในเซลล มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/3 อธบายความสมพนธระหวางรปรางกบการท าหนาทของเซลล มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/4 อธบายการจดระบบของสงมชวต โดยเรมจากเซลล เนอเยอ อวยวะ ระบบอวยวะ จนเปนสงมชวต จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายความหมายของเซลลได 2. นกเรยนสามารถอธบายรปราง ลกษณะของเซลลของสงมชวตเซลลเดยวได 3. นกเรยนสามารถอธบายรปราง ลกษณะของเซลลของสงมชวตหลายเซลลได 4. นกเรยนสามารถบอกความแตกตางระหวาสงมชวตเซลลเดยวและสงมชวตหลายเซลลได สาระส าคญ 1. ความหมายของเซลล 2. สงมชวตเซลลเดยว 3. สงมชวตหลายเซลล สาระการเรยนร - ความร สงมชวตทกชนดประกอบไปดวยหนวยยอยทสด เรยกวา เซลล (cell) โดยจะมรปรางหลายแบบแตกตางกน สงมชวตบางชนดประกอบดวยเซลลเพยงเซลลเดยว แตสงมชวตบางชนดกประกอบดวยเซลลเปนจ านวนมาก เราจ าแนกไดเปน 2 ประเภท คอ

1. เซลลของสงมชวตเซลลเดยว (unicellular organism) มโครงสรางและรปรางทไมซบซอน มกจกรรมตาง ๆ เชน การยอยอาหาร การขบถาย การสบพนธ การหายใจ ฯลฯ ภายในเซลลเดยวทงหมด เชน อะมบา พารามเซยม ยกลนา ยสต แบคทเรย 2. เซลลของสงมชวตหลายเซลล (multicellular organism) มโครงสรางและรปรางแตกตางกน เพอไปท าหนาททจ าเพาะเจาะจง เชน สาหราย ไฮดรา แมงกะพรน แมลง รา พช สตว คน สงมชวตทมหลายเซลลจะมโครงสรางทซบซอนขน จงมการจดระบบของเซลล โดยเรมจากเซลลทมรปรางเหมอนกนและท าหนาทอยางเดยวกน รวมกลมกนกลายเปนเนอเยอ (tissue) เชน เนอเยอกลามเนอเนอเยอบผนงล าไส จากเนอเยอหลาย ๆ ชนดท าหนาทอยางเดยวกนรวมกนกลายเปนอวยวะ (organ) เชน กระเพาะอาหารประกอบดวยเนอเยอบผว เนอเยอประสาท และเนอเยอกลามเนอ อวยวะหลาย ๆ อวยวะจ าท าหนาทรวมกนเปนระบบอวยวะ (organ system) เชน ระบบยอยอาหารของคน ประกอบดวย ปาก ฟน ลน หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ล าไลเลก ล าไสใหญ ตบ และตบออน และระบบอวยวะหลาย ๆ ระบบ กท างานประสานกนเกดเปนรางกาย (body) ของสงมชวต - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนตอบค าถามวา “นกเรยนคดวาสงทเลกทสดในรางกายของเราคออะไร” (แนวค าตอบ : เซลล) 2. นกเรยนดวดโอเกยวกบสงมชวตเซลลเดยวและสงมชวตหลายเซลล และตอบค าถามวา - “จากวดโอ แบงสงมชวตไดเปนกชนด อะไรบาง” (แนวค าตอบ : 2 ชนด สงมชวตเซลลเดยวและสงมชวตหลายเซลล) - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนเลอกจกซอวทครเตรยมใหคนละ 1 ชน และใหนกเรยนหาจกซอวชนทเหลอเพอประกอบกนใหไดเปนรปภาพทสมบรณ 1 รป คอ 1 กลม 2. นกเรยนแตละกลมชวยกนศกษาวารปภาพทไดคออะไร เปนสงมชวตเซลลเดยวหรอหลายเซลล และมลกษณะหรอหนาทอยางไร ซงสามารถศกษาเพมเตมไดจากอนเทอรเนต 3. นกเรยนและครรวมกนอภปรายวาสงมชวตเซลลเดยวและสงมชวตหลายเซลลมลกษณะอยางไร - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนแตละกลมออกมาน าเสนอเซลลของตนเอง โดยครจะเปนผเลอกสมาชกในกลมใหออกมาน าเสนอ ดงนนนกเรยนทกคนในกลมจะตองมความรเทากน 2. นกเรยนและครรวมกนสรปอภปรายความรทไดทงหมด 3. นกเรยนท าแบบฝกหด เรอง สงมชวตเซลลเดยวและสงมชวตหลายเซลล สอการเรยนร 1. วดโอเกยวกบสงมชวตเซลลเดยวและสงมชวตหลายเซลล

แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ความหมายของเซลล - ลกษณะของสงมชวตเซลลเดยว - ลกษณะของสงมชวตหลายเซลล - ความแตกตางระหวางสงมชวตเซลลเดยวและสงมชวตหลายเซลล

- แบบฝกหด - แบบฝกหด รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/1 เปรยบเทยบรปราง ลกษณะ และโครงสรางของเซลลพชและเซลลสตว รวมทงบรรยายหนาทของผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโทพลาซมนวเคลยส แวควโอล ไมโทคอนเดรย และคลอโรพลาสต มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/2 ใชกลองจลทรรศนใชแสงศกษาเซลลและโครงสรางตาง ๆ ภายในเซลล มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/3 อธบายความสมพนธระหวางรปรางกบการท าหนาทของเซลล มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/4 อธบายการจดระบบของสงมชวต โดยเรมจากเซลล เนอเยอ อวยวะ ระบบอวยวะ จนเปนสงมชวต

- แบบฝกหด - แบบฝกหด รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................. ................. ขอเสนอแนะ ..................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ........................................ ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 2 หนวยการเรยนรท 1 หนวยของสงมชวต เรอง เซลลพชและเซลลสตว วชา ว21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/1 เปรยบเทยบรปราง ลกษณะ และโครงสรางของเซลลพชและเซลลสตว รวมทงบรรยายหนาทของผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโทพลาซมนวเคลยส แวควโอล ไมโทคอนเดรย และคลอโรพลาสต มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/2 ใชกลองจลทรรศนใชแสงศกษาเซลลและโครงสรางตาง ๆ ภายในเซลล มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/3 อธบายความสมพนธระหวางรปรางกบการท าหนาทของเซลล มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/4 อธบายการจดระบบของสงมชวต โดยเรมจากเซลล เนอเยอ อวยวะ ระบบอวยวะ จนเปนสงมชวต จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถระบสวนประกอบส าคญของเซลลพชได 2. นกเรยนสามารถระบสวนประกอบส าคญของเซลลสตวได 3. นกเรยนสามารถอธบายความเหมอนและความตางระหวางเซลลพชและเซลลสตวได สาระส าคญ 1. ลกษณะของเซลลพช 2. ลกษณะของเซลลสตว 3. สวนประกอบส าคญของเซลลพชและเซลลสตว สาระการเรยนร - ความร โครงสรางและหนาทของเซลล เซลล (Cell) หมายถง หนวยพนฐานทเลกทสดของสงมชวต มรปรางลกษณะและขนาดแตกตางกนขนอยกบชนดของสงมชวต

เซลลของสงมชวตทกชนดมรปรางลกษณะ ขอบเขต และโครงสรางของเซลล ซงโครงสรางบางสวนจะสามารถระบไดวาเซลลนนเปนลกษณะของสงมชวตชนดใด

ภาพ ก เซลลพช ภาพ ข เซลลสตว

เซลลพชและเซลลสตวถงแมจะมลกษณะและรปรางแตกตางกน แตมโครงสรางพนฐานหรอสวนประกอบทส าคญภายในเซลลคลายคลงกน คอ 1. สวนทหอหมเซลล แบงออกเปน 1.1 ผนงเซลล (Cell Wall) 1.2 เยอหมเซลล (Cell Membrane) 2. ไซโทพลาซม (Cytoplasm) ประกอบดวย 2.1 ไซโทซอล (Cytosol) 2.2 ออรแกเนลล (Organelles) 3. นวเคลยส (Nucleus) ประกอบดวย 3.1 เยอหมนวเคลยส (Nuclear Membrane) 3.2 นวคลโอพลาซม (Nucleoplasm) ประกอบดวย – โครมาทน (Chromatin) – นวคลโอลส (Nucleolus) - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการแกปญหา กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. ครทบทวนความรเกยวกบเรองเซลลทเรยนไปในคาบทแลว 2. นกเรยนแบงกลมโดยการจบฉลากทครเตรยมให กลมละประมาณ 5 - 6 คน - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนดวดโอการตน เรอง Animal Cell 2. นกเรยนและครรวมกนสรปสงทไดเรยนรจากวดโอ และนกเรยนรวมกนตอบค าถาม ‘นกเรยนคดวาเซลลพชมลกษณะเหมอนหรอตางกบเซลลสตวอยางไร’

3. นกเรยนศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความรเรองเซลลพชและเซลลสตวทครเตรยมให โดยใหสมาชกในกลมชวยกนจ าเนอหาจากใบความร โดยใหเวลาศกษาประมาณ 20 นาท 4. นกเรยนแตละกลมขวยกนวาดเซลลพชและเซลลสตวพรอมทงเขยนชอสวนประกอบใหไดมากทสด โดยหามดใบความรหรอหนงสอ - กจกรรมรวบยอด 1. ครเปรยบเทยบความสมบรณของชนงานและสมนกเรยนแตละกลมออกมาน าเสนอผลงาน โดยจะใชค าถามกระตน ดงน - ออแกเนลลใดบางทมเหมอนในเซลลพชและเซลลสตว - ออแกเนลลแตละชนดท าหนาทอะไร - ออแกเนลลใดบางทมไมเหมอนกน 2. นกเรยนและครรวมกนสรปความรทได 3. นกเรยนท าใบงาน เรอง เซลลพชและเซลลสตว สอการเรยนร 1. วดโอความร เรอง Animal Cell 2. ใบความร เรอง เซลลพชและเซลลสตว แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ลกษณะของเซลลพช - ลกษณะของเซลลสตว - สวนประกอบส าคญของเซลลพชและเซลลสตว

- แบบฝกหด - แบบฝกหด เรอง เซลลพชและเซลลสตว

รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/1 เปรยบเทยบรปราง ลกษณะ และโครงสรางของเซลลพชและเซลลสตว รวมทงบรรยายหนาทของผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโทพลาซมนวเคลยส แวควโอล ไมโทคอนเดรย และคลอโรพลาสต มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/2 ใชกลองจลทรรศนใชแสงศกษาเซลลและโครงสรางตาง ๆ ภายในเซลล

- ชนงาน

- แบบประเมนชนงาน

รอยละ 70 ผานเกณฑ

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/3 อธบายความสมพนธระหวางรปรางกบการท าหนาทของเซลล มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/4 อธบายการจดระบบของสงมชวต โดยเรมจากเซลล เนอเยอ อวยวะ ระบบอวยวะ จนเปนสงมชวต

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การท ากจกรรมกลม

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................. ................. ปญหาและอปสรรค ................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................. ............................................. ขอเสนอแนะ ......................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................. ................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 3 หนวยการเรยนรท 1 หนวยของสงมชวต เรอง เซลลพชและเซลลสตว วชา ว21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/1 เปรยบเทยบรปราง ลกษณะ และโครงสรางของเซลลพชและเซลลสตว รวมทงบรรยายหนาทของผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโทพลาซมนวเคลยส แวควโอล ไมโทคอนเดรย และคลอโรพลาสต มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/2 ใชกลองจลทรรศนใชแสงศกษาเซลลและโครงสรางตาง ๆ ภายในเซลล มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/3 อธบายความสมพนธระหวางรปรางกบการท าหนาทของเซลล มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/4 อธบายการจดระบบของสงมชวต โดยเรมจากเซลล เนอเยอ อวยวะ ระบบอวยวะ จนเปนสงมชวต จดประสงคการเรยนร 1. ทดลองเพอศกษาลกษณะและโครงสรางของเซลลพชและเซลลสตว 2. บอกความแตกตางระหวาเซลลพชและเซลลสตวได สาระส าคญ 1. ลกษณะของเซลลพชและเซลลสตว สาระการเรยนร - ความร เซลลของสงมชวตตางชนดกนจะมโครงสรางและรปรางตางกน เซลลพชสวนใหญมลกษณะเปนเหลยม สวนเซลลสตวมลกษณะคอนขางกลม ในเซลลพชมโครงสรางภายในเซลลตางจากเซลลสตว ค อ เซลลพชม ผนงเซลลและคลอโรพลาสต ซงไมพบในเซลลสตว ซงเซลลเหลานจะมขนาดเลกมาก มองดวยตาเปลาไมเหน การศกษาตองใชกลองจลทรรศนสองด - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. มงมนในการท างาน

- สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการคด กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. ครเตรยมอปกรณการทดลอง ดงน - กลองจลทรรศน - สไลด - กระจกปดสไลด - คอตตอนบตต - หอมแดง - หลอดหยด - น ากลน 2. ครทดลองกอนการสอนเพอหาขอบกพรองในการทดลอง และหาวธแกไขไดทนทวงท 3. ครแบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 5 – 6 คน โดยใหนกเรยนจบกลมกนเอง 3. ครชแจงวตถประสงค รายละเอยดเกยวกบวธการทดลอง และการใชกลองจลทรรศน - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนศกษาวธการทดลองเพมเตมจากใบกจกรรมท 1 โครงสรางของเซลลพชและเซลลสตว 2. นกเรยนลงมอท าการทดลองตามขนตอนในใบกจกรรม โดยมครควบคมดแลอยางใกลชด 3. นกเรยนท าความสะอาดและเกบอปกรณเขาทใหเรยบรอย - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนบนทกผลการทดลองและสรปผลการทดลองลงในใบกจกรรม 2. นกเรยนและครรวมกนอภปรายผลการทดลอง และเปรยบเทยบผลการทดลองของแตละกลม วาเหมอนหรอตางกนอยางไร และสรปองคความรทไดรบ แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ลกษณะของเซลลพชและเซลลสตว

- แบบฝกหด - แบบฝกหด รอยละ 50 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/1 เปรยบเทยบรปราง ลกษณะ และโครงสรางของเซลลพชและเซลลสตว รวมทงบรรยายหนาทของผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโทพลาซมนวเคลยส แวควโอล ไมโทคอนเดรย และคลอโรพลาสต มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/2 ใชกลองจลทรรศนใชแสงศกษาเซลลและโครงสรางตาง ๆ ภายในเซลล มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/3 อธบายความสมพนธระหวางรปรางกบการท าหนาทของเซลล มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/4 อธบายการจดระบบของสงมชวต โดยเรมจากเซลล เนอเยอ อวยวะ ระบบอวยวะ จนเปนสงมชวต

- ใบกจกรรม - แบบประเมนพฤตกรรมการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - มงมนในการท างาน

- การทดลอง - แบบประเมนพฤตกรรมการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................. ................. ปญหาและอปสรรค ................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................. ............................................. ขอเสนอแนะ ......................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 4 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง การแพรและออสโมซส วชา ว21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/5 อธบายกระบวนการแพรและออสโมซสจากหลกฐานเชงประจกษ และยกตวอยางการแพรและออสโมซสในชวตประจ าวน จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนทดลองการแพรได 2. นกเรยนสามารถบอกความหมายของการแพรได สาระส าคญ 1. ความหมายของการแพร 2. ปจจยทมผลตอการแพร 3. การแพรในชวตประจ าวน สาระการเรยนร

- ความร ๑. การแพร (diffusion)

การแพร เปนการเคลอนทหรอการกระจายอนภาคของสารจากบรเวณทมความเขมขนของสารมากไปยงบรเวณทมความเขมขนของสารนอย จนกวาอนภาคของสารจะมความเขมขนเทากนทงสองบรเวณ หรอทเราเรยกวา สมดลของการแพร การแพรเกดขนกบสารทกสถานะ ทงของแขง ของเหลว และแกส อนภาคของสารยงมการเคลอนทตลอดเวลาไมหยดนงเพอรกษาความเขมขนใหเทากนตลอดเวลา การแพรเกดขนไดทกทศทาง ไมแนนอน เรยกวา การเคลอนทแบบบราวดเนยน การแพรในชวตประจ าวน เชน การแพรของดางทบทมในน า การแพรของกลนอาหาร การแพรกระจายของน าหอม การฉดพนยากนยง การฉดพนสารก าจดศตรพช การแชอมผลไม การจดธปบชาพระ การแพรแกสออกซเจนเขาสหลอดเลอด เปนตน

2. ปจจยทมผลตอการแพร

2.1 ความเขมขนของสาร 2.2 ขนาดอนภาคของสาร 2.3 อณหภม 2.4 ความดน 2.5 ความหนดของตวกลาง

3. การแพรในชวตประจ าวน ตวอยางการแพรทพบเหนโดยทวไปในชวตประจ าวน เชน กลนอาหาร กลนน าหอม การดองในน าเกลอ การแชอมผลไม และควนธป เปนตน

4. การออสโมซส (osmosis) การออสโมซส (osmosis) คอ การแพรของน าจากบรเวณทมอนภาคของน ามากไปสบรเวณทมอนภาคของน านอยกวา โดยผานเยอเลอกผาน (semipermeable membrane) หรอเยอกนบาง ๆ เชน เยอหมเซลล กระดาษเซลโลเฟน กระเพาะปสสาวะสตว เยอชนในของไข การออสโมซสในชวตประจ าวน เชน การแชผกในน า การปกดอกไมในแจกน การดดน าเขาสรากพช การหบของตนไมยราบ การเหยวของตนพช การพองของเยอชนในของไขเมอแชในน า เปนตน เยอเลอกผาน คอ เยอทยอใหโมเลกลของสารแตละชนดผานไดในอตราทแตกตางกน โดยอาจยอมใหโมเลกลของสารบางชนดผานไดสะดวก ในขณะทโมเลกลของสารอกชนดผานไดนอยหรอผานไมไดเลย

5. ปจจยทมผลตอการออสโมซส

5.1 ความเขมขนของสาร 5.2 อณหภม 5.3 ขนาดของอนภาค 5.4 สมบตของเยอกน

6. ประเภทของสารละลาย ประเภทของสารละลายทเกยวของกบออสโมซสแบงเปน 3 ชนด คอ 6.1 สารละลายไฮเปอรโทนก (Hypertonic solution) สารละลายภายนอกเซลลมความเขมขนสงกวาสารละลายภายในเซลล ดงนน ถาเซลลอยในสภาวะนเยอหมเซลลจะหดตวและเหยวแฟบลง เนองจากมการสญเสยน าออกจากเซลล

6.2 สารละลายไฮโปโทนก (Hypotonic solution) สารละลายภายนอกมความเขมขนต ากวาสารละลายภายในเซลล ดงนน ถาเซลลอยในสภาวะนเซลลจะขยายขนาดหรอมปรมาตรเพมขน เนองจากเกดการแพรของน าเขาสภายในเซลล (เซลลพชจะเตงเพราะพชมผนงเซลล เซลลสตวจะแตกเพราะไมมผนงเซลล) 6.3 สารละลายไอโซโทนก (Isotonic solution) สารละลายทมความเขมขนภายนอกเซลลกบภายในเซลลเทากน ดงนน เซลลทอยในสภาวะนจงไมมการเปลยนแปลงเกดขน ซงส าคญมากในสงมชวต โดยเฉพาะการคงรปรางของเซลลสตว เชน การทเมดเลอกแดงไหลเวยนอยในน าเลอดโดยไมเหยวหรอเตง - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนทกคนหลบตา จากนนครน าน าหอมมาฉดบรเวณกลางหองเรยน 2. นกเรยนตอบค าถามวา “เหตใดนกเรยนจงไดกลนของน าหอม”

(แนวค าตอบ : กลนน าหอมแพรกระจายไปทวหอง) - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนจบกลมกนกลมละ 5 - 6 คน โดยการจบฉลากทครเตรยมให 2. นกเรยนศกษาวธการทดลองการแพรและออสโมซสจากใบกจกรรมท 2 และ 3 3. นกเรยนลงมอทดลอง ดงน 3.1 น าเกลดโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตหยอนลงในน าเปลาทเตรยมใสบกเกอรไว สงเกต และบนทกผลการทดลอง 3.2 แกะเปลอกไขดานแหลมและดานปานออกโดยไมใหเยอไขดานในขาด น าหลอดทเตรยมไวเจาะผานเยอไขดานแหลมโดยระวงไมใหเยอไขดานปานขาด น าเทยนหยดปดบรเวณรอยตอระหวางเปลอกไขและหลอด แลวน าเยอไขดานปานวางบนปากบกเกอรโดยใหเยอไขทวมลงไปในน าทงหมด สงเกต และบนทกผลการทดลอง - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายเกยวกบผลการทดลองการแพรและออสโมซสของแตละกลม 2. นกเรยนตอบค าถามในใบงาน สอการเรยนร 1. น าหอม 2. อปกรณการทดลองเกยวกบการแพร

แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ความหมายของการแพร - ปจจยทมผลตอการแพร - การแพรในชวตประจ าวน

- ใบงาน - ใบงาน รอยละ 50 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/5 อธบายกระบวนการแพรและออสโมซสจากหลกฐานเชงประจกษ และยกตวอยางการแพรและออสโมซสในชวตประจ าวน

- การทดลอง

- แบบประเมนพฤตกรรมการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

แบบประเมนพฤตกรรมการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 5 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง การสงเคราะหดวยแสงของพช วชา ว21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/6 ระบปจจยทจ าเปนในการสงเคราะหดวยแสงและผลผลตทเกดขนจากการสงเคราะหดวยแสงโดยใชหลกฐานเชงประจกษ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/7 อธบายความส าคญของการสงเคราะหดวยแสงของพชตอสงมชวตและสงแวดลอม มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/8 ตระหนกในคณคาของพชทมตอสงมชวตและสงแวดลอม โดยการรวมกนปลกและดแลรกษาตนไมในโรงเรยนและชมชน จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถระบปจจยทจ าเปนตอกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพชได สาระส าคญ 1. ความส าคญของกระบวนการสงเคราะหดวยแสง 2. ปจจยทจ าเปนตอกระบวนการสงเคราะหดวยแสง สาระการเรยนร - ความร แสง คลอโรฟลล แกสคารบอนไดออกไซด และน า เปนปจจยทจ าเปนตอกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช น าตาล แกสออกซเจนและน า เปนผลตภณฑทไดจากกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช กระบวนการสงเคราะหดวยแสงมความส าคญตอการด ารงชวตของสงมชวตและตอสงแวดลอมในดานอาหาร การหมนเวยนของแกสออกซเจนและแกสคารบอนไดออกไซด - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน

- สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนตอบค าถามวา - “เราจะรไดอยางไรวาสงไหนเปนสงมชวตหรอไมมชวต”

(แนวค าตอบ : มการเจรญเตบโต สบพนธ เคลอนไหว กนอาหาร เปนตน) - “แลวตนไมเปนสงมชวตหรอไม เพราะเหตใด”

(แนวค าตอบ : ม เพราะ ตนไมมการเจรญเตบโต มการสบพนธ เปนตน) - “แลวตนไมมการกนอาหารหรอไม”

(แนวค าตอบ : ตอบตามความคดของนกเรยน) 2. นกเรยนและครรวมกบอภปรายวาตนไมมการเจรญเตบโตโดยการสรางอาหารดวยตนเองหรอทเรยกวาการสงเคราะหดวยแสง - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนดวดโอเกยวกบการสงเคราะหดวยแสงของพช 2. นกเรยนและครรวมกบอภปรายวาปจจยทจ าเปนตอกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพชมอะไรบาง 3. นกเรยนคนควาเพมเตมเกยวกบการสงเคราะหดวยแสงของพชและสมการการสงเคราะหดวยแสงของพช จากอนเทอรเนต 4. นกเรยนจบกลม ๆ ละ 5 - 6 คน โดยการจบฉลาก 5. นกเรยนรวมเลมเกม “พชสรางอาหารไดอยางไร” โดยมกตกา ดงน 5.1 นกเรยนแตละกลมรวมกนแขงขนประกอบสมการการสรางอาหารของพช โดยครจะมแผนปายปจจยทจ าเปนตอการสรางอาหารของพชคละอยกบสงทไมเกยวของในการสรางอาหารของพช 5.2 นกเรยนทมสทธตอคอนกเรยนกลมทตอบค าถามไดถกตองและรวดเรวทสด 5.3 กลมทมสทธตอบหากตอถกตองจะไดรบคะแนน 1 คะแนน หากตอบผดจะหมดสทธตอและกลมอน ๆ จะมสทธชงกนตอ 5.4 แตละกลมชงกนเพอตอวนไปเรอย ๆ จนสมการครบสมบรณ 5.5 กลมทไดคะแนนมากทสดจะเปนผชนะ 6. นกเรยนท าแบบฝกหด เรอง การสงเคราะหดวยแสงของพช - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายเกยวกบปจจยทจ าเปนตอกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช สอการเรยนร 1. วดโอเกยวกบการสงเคราะหดวยแสงของพช

แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ปจจยทจ าเปนตอกระบวนการสงเคราะหดวยแสง - ความส าคญของกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

- แบบฝกหด - แบบฝกหด รอยละ 50 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/6 ระบปจจยทจ าเปนในการสงเคราะหดวยแสงและผลผลตทเกดขนจากการสงเคราะหดวยแสงโดยใชหลกฐานเชงประจกษ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/7 อธบายความส าคญของการสงเคราะหดวยแสงของพชตอสงมชวตและสงแวดลอม มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/8 ตระหนกในคณคาของพชทมตอสงมชวตและสงแวดลอม โดยการรวมกนปลกและดแลรกษาตนไมในโรงเรยนและชมชน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมนพฤตกรรมการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมนพฤตกรรมการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 6 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง ระบบล าเลยงในพช วชา ว21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/9 บรรยายลกษณะและหนาทของไซเลมและโฟลเอม มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/10 เขยนแผนภาพทบรรยายทศทางการล าเลยงสารในไซเลมและโฟลเอมของพช จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายโครงสรางทเกยวกบระบบล าเลยงน าและอาหารของพชได 2. นกเรยนสามารถบอกความแตกตางของการจดเรยงตวของทอล าเลยงในพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงคได สาระส าคญ 1. โครงสรางและหนาทของเนอเยอล าเลยงน าและเนอเยอล าเลยงอาหาร 2. การจดเรยงตวของทอล าเลยงในพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงค สาระการเรยนร - ความร โครงสรางและการท างานของระบบล าเลยงของพชประกอบดวย ระบบเนอเยอทอล าเลยง ซงเนอเยอในระบบนจะเชอมตอกนตลอดทงล าตนพช ตงแตรากไปจนถงใบ โดยท าหนาทล าเลยงน า สารอนนทรย สารอนทรย และสารละลายทพชตองการ น าไปใชในการด ารงกจกรรมตาง ๆ ภายในเซลล ระบบเนอเยอทอล าเลยงประกอบไปดวย 2 สวนใหญ ๆ คอ ทอล าเลยงน าและแรธาตกบทอล าเลยงอาหาร ซงลกษณะการจดเรยงจะแตกตางกนในพชใบเลยงคและใบเลยงเดยว

ทมา: https://happypa.wikispaces.com/การล าเลยงน าและอาหารของพช

- คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการแกปญหา 4. ความสามารถในการใชทกษะชวต กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. ครตดบตรค า รากแกว รากฝอย เสนใบขนาน ล าตนเหนขอปลองชดเจน เสนใบรางแห ล าตนเหนขอปลองไมชดเจน ใบเรยวยาว พชยนตน พชลมลก ไวบนกระดาน แลวใหนกเรยนลองจ าแนกกลมค าเหลานเปน 2 กลม นกเรยนจะใชอะไรเปนเกณฑและจ าแนกไดอยางไร (แนวตอบ : ใชใบเลยงเปนเกณฑ พชใบเลยงเดยว ไดแก รากฝอย เสนใบขนาน ล าตนเหนขอปลองชดเจน พชลมลก ใบเรยวยาว และพชใบเลยงค ไดแก เสนใบรางแห ล าตนเหนขอปลองไมชดเจน พชยนตน 2. ครใหนกเรยนลองคดวา พชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงค มความแตกตางกนหลายประการแล วระบบล าเลยงจะมลกษณะเหมอนหรอแตกตางกนหรอไม (แนวค าตอบ : ตามความคดของนกเรยน) - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนจบกลม ๆ ละ 5 - 6 คน เพอทดลองสงเกตลกษณะทอล าเลยงของพชจากกจกรรมท 7 2. นกเรยนศกษาวธการทดลองจากกจกรรมท 7 เนอเยอล าเลยงในพช 3. แตละกลมท าการทดลองสงเกตลกษณะของเนอเยอล าเลยงน าและแรธาตของตนเทยน แลวบนทกผลการทดลองลงใบแบบบนทกผลการทดลอง 4. นกเรยนพจารณาจากการสงเกตเนอเยอล าเลยงน าและแรธาตของตนเทยนวาตนเทยนเปนพชใบเลยงเดยวหรอใบเลยงค แลวรวมกนสบคนขอมลเพมเตมจากหนงสอเรยนหรออนเทอรเนตวาลกษณะของเนอเยอล าเลยงในพชใบเลยงเดยวและใบเลยงคเหมอนหรอตางกนอยางไร - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนแตละกลมออกมาน าเสนอผลงานหนาชนเรยน 2. นกเรยนและครรวมกนอภปรายและสรปความรทไดรบ

สอการเรยนร 1. power point เรองระบบล าเลยงสารในพชใบเลยงคและพชใบเลยงเดยว แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - โครงสรางและหนาทของเนอเยอล าเลยงน าและเนอเยอล าเลยงอาหาร - การจดเรยงตวของทอล าเลยงในพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงค

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมนพฤตกรรมการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/9 บรรยายลกษณะและหนาทของไซเลมและโฟลเอม มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/10 เขยนแผนภาพทบรรยายทศทางการล าเลยงสารในไซเลมและโฟลเอมของพช

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมนพฤตกรรมการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมนพฤตกรรมการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 7 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง การสบพนธของพช วชา ว21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/11 อธบายการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/12 อธบายลกษณะโครงสรางของดอกทมสวนท าใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยายการปฏสนธของพชดอก การเกดผลและเมลดการกระจายเมลด และการงอกของเมลด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/13 ตระหนกถงความส าคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมท าลายชวตของสตวทชวยในการถายเรณ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/14 อธบายความส าคญของธาตอาหารบางชนดทมผลตอการเจรญเตบโตและการด ารงชวตของพช มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/15 เลอกใชปยทมธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทก าหนด จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถระบโครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพชได 2. นกเรยนสามารถอธบายหนาทของโครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพชได สาระส าคญ 1. โครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพช 2. หนาทของโครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพช สาระการเรยนร - ความร ประเภทของดอกไม 1. ใชจ านวนดอกบนกานชดอกเปนเกณฑ 1.1 ดอกเดยว คอ ดอกทมดอกอยดอกเดยวบนกานชดอก เชน ดอกชบา ดอกฟกทอง 1.2 ดอกชอ คอ ดอกทมดอกยอยหลาย ๆ ดอก บนกานชดอก เชน บานไมรโรย ทานตะวน

2. ใชสวนประกอบของดอกเปนเกณฑ 2.1 ดอกครบสวน คอ ดอกทมสวนประกอบครบทง 4 สวน คอ กลบเลยง กลบดอก เกสรตวผ และเกสรตวเมย เชน ชบา กหลาย บว 2.2 ดอกไมครบสวน คอ ดอกทมสวนประกอบไมครบทง 4 สวน เชน ขาว ขาวโพด 3. ใชเกสรเปนเกณฑ 3.1 ดอกสมบรณเพศ คอ ดอกทมทงเกสรเพศผและเกสรเพศเมย เชน กหลาย ชบา บว 3.2 ดอกไมสมบรณเพศ คอ ดอกทมเกสรเพศผหรอเกสรเพศเมยอยางใดอยางหนง เชน ขาวโพด ต าลง มะละกอ - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการแกปญหา 4. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนสงเกตรปดอกไมทครเตรยมมาแลวใหนกเรยนลองจ าแนกประเภทของดอกไมตามความคดของนกเรยน 2. นกเรยนส ารวจดอกไมทตนเองเตรยมมา (หามมดอกไมชนดเดยวกนเกน 5 คนในหอง) วาดอกไมของตนควรจะจดอยในประเภทไหนตามความคดของนกเรยน พรอมทงเขยนลงในกระดาษ - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนและครรวมกนอภปราย เรอง การจ าแนกดอกไม โดยใชเกณฑตาง ๆ ดงน 1.1 ใชจ านวนดอกบนกานชดอกเปนเกณฑ 1.2 ใชสวนประกอบของดอกเปนเกณฑ 1.3 ใชเกสรเปนเกณฑ 2. นกเรยนจ าแนกดอกไมของตนเองตามเกณฑตาง ๆ ขางตน พรอมทงเขยนลงในกระดาษ - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยน 4 – 5 คน ทไดจากการอาสาสมครและการสม ออกมาน าเสนอดอกไมของตนเอง 2. นกเรยนและครรวมกนอภปรายและสรปความรทไดรบ สอการเรยนร 1. power point เรองโครงสรางของดอก 2. ดอกไม

แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - โครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพช - หนาทของโครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพช

- แบบทดสอบ - แบบทดสอบ รอยละ 50 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/11 อธบายการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/12 อธบายลกษณะโครงสรางของดอกทมสวนท าใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยายการปฏสนธของพชดอก การเกดผลและเมลดการกระจายเมลด และการงอกของเมลด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/13 ตระหนกถงความส าคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมท าลายชวตของสตวทชวยในการถายเรณ มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/14 อธบายความส าคญของธาตอาหารบางชนดทมผลตอการเจรญเตบโตและการด ารงชวตของพช มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/15 เลอกใชปยทมธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทก าหนด

- แบบทดสอบ

- แบบทดสอบ

รอยละ 50 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- แบบทดสอบ - แบบทดสอบ รอยละ 50 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .......................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................ ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ....................................................................................... ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 9 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง การสบพนธของพช วชา ว21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/11 อธบายการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/12 อธบายลกษณะโครงสรางของดอกทมสวนท าใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยายการปฏสนธของพชดอก การเกดผลและเมลดการกระจายเมลด และการงอกของเมลด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/13 ตระหนกถงความส าคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมท าลายชวตของสตวทชวยในการถายเรณ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/14 อธบายความส าคญของธาตอาหารบางชนดท มผลตอการเจรญเตบโตและการด ารงชวตของพช มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/15 เลอกใชปยทมธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทก าหนด จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถระบโครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพชได 2. นกเรยนสามารถอธบายหนาทของโครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพชได สาระส าคญ 1. โครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพช 2. หนาทของโครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพช สาระการเรยนร - ความร การสบพนธแบบอาศยเพศของพช จะเกดขนภายในอวยวะสบพนธ คอ ดอก โดยมการปฏสนธระหวางเซลลสบพนธเพศผหรอสเปรม (sperm) กบเซลลสบพนธเพศเมยหรอไข (egg) แลวไดไซโกต (zygote) ทเจรญไปเปนเอมบรโอ (embryo) หรอตนออน ซงจะเจรญเปนพชตนใหมตอไป โครงสรางของดอก ดอก คอ อวยวะหรอสวนของพชทเจรญเปลยนแปลงมาจากใบและกง เปนอวยวะของพชทท าหนาทในการสบพนธ มสวนประกอบ

1. กลบเลยง (sepal) เปนสวนทอยชนนอกสดของดอก มสเขยว ท าหนาทหอหมสวนตาง ๆ ของดอกตม เพอปองกนอนตรายจากสงตาง ๆ เชน อณหภมสงหรอต า แสงจากดวงอาทตย ศตรพช การกระทบกระแทกจากสงตาง ๆ เปนตน 2. กลบดอก (petal) เปนสวนทอยถดจากกลบเลยงเขามาดานใน มกจะมสสนตางๆ และกลบดอกของพชบางชนดจะมกลนหอม สวนบรเวณโคนของกลบดอกมกจะมน าหวาน เพอใชลอแมลงใหมากนน าหวาน ซงเปนการชวยผสมเกสรใหแกพช 3. เกสรเพศผ (stamen) เปนสวนทอยถดจากกลบดอกเขามาดานใน ท าหนาทในการสรางเซลลสบพนธเพศผ ซงเรยกวา ละอองเรณ (pollen grain) เกสรเพศผมสวนประกอบทส าคญ 2 สวน คอ กานชอบเรณ (filament) และอบเรณ (anther) 4. เกสรเพศเมย (pistil) เปนสวนประกอบของดอกทอยดานในสด ท าหนาทในการสรางเซลลสบพนธเพศเมย ซงเรยกวา "เซลลไข (egg)" เกสรเพศเมยมสวนประกอบ 3 สวน คอ ยอดเกสรเพศเมย (stigma) กานเกสรเพศเมย (style) และรงไข (ovary) - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการแกปญหา 4. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนส ารวจดอกไมทตนเองเตรยมมา (หามมดอกไมชนดเดยวกนเกน 5 คนในหอง) แลวตอบค าถามวา ”ดอกไมมสวนประกอบใดบางทส าคญ” (แนวค าตอบ : ตามความคดของนกเรยน) และ “สวนใดบางทมความจ าเปนในการสบพนธของพช” (แนวค าตอบ : กลบเลยง กลบดอก เกสรเพศผ เกสรเพศเมย) 2. นกเรยนและครรวมกนอภปรายเกยวกบสวนประกอบทจ าเปนตอการสบพนธของพช - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนจบกลมกนกลมละ 5 - 6 คน โดยแตละกลมจะตองไมมดอกไมชนดเดยวกนอยเลย 2. นกเรยนแตละกลมชวยกนลงมอประดษฐชดจากดอกไมทตนเองม ลงบนกระดาษทครแจกให โดยมเงอนไขวาชดจะตองมสวนประกอบทส าคญของดอกไม 4 สวน คอ กลบลยง กลบดอก เกสรเพศผ และเกสรเพศเมย พรอมตกแตงใหสวยงาม และใหศกษาหนาทของสวนประกอบแตละอยางเพมเตมจากอนเทอรเนต เพอจะเตรยมน าเสนอขอมลหนาชนเรยน - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนแตละกลมออกมาน าเสนอผลงานหนาชนเรยน 2. นกเรยนและครรวมกนอภปรายและสรปความรทไดรบ

สอการเรยนร 1. power point เรองโครงสรางของดอก 2. ดอกไม แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - โครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพช - หนาทของโครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพช

- ชนงาน - แบบประเมนชนงาน รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/11 อธบายการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/12 อธบายลกษณะโครงสรางของดอกทมสวนท าใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยายการปฏสนธของพชดอก การเกดผลและเมลดการกระจายเมลด และการงอกของเมลด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/13 ตระหนกถงความส าคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมท าลายชวตของสตวทชวยในการถายเรณ มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/14 อธบายความส าคญของธาตอาหารบางชนดทมผลตอการเจรญเตบโตและการด ารงชวตของพช มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/15 เลอกใชปยทมธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทก าหนด

- ชนงาน

- แบบประเมนชนงาน

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมนชนงาน รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................. ................. ขอเสนอแนะ ..................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ........................................ ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 10 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง การสบพนธของพช วชา ว21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/11 อธบายการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/12 อธบายลกษณะโครงสรางของดอกทมสวนท าใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยายการปฏสนธของพชดอก การเกดผลและเมลดการกระจายเมลด และการงอกของเมลด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/13 ตระหนกถงความส าคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมท าลายชวตของสตวทชวยในการถายเรณ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/14 อธบายความส าคญของธาตอาหารบางชนดทมผลตอการเจรญเตบโตและการด ารงชวตของพช มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/15 เลอกใชปยทมธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทก าหนด จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายกระบวนการสบพนธแบบอาศยเพศของพชได 2. นกเรยนสามารถอธบายกระบวนการสบพนธแบบไมอาศยเพศของพชได สาระส าคญ 1. การสบพนธแบบอาศยเพศของพช 2. การสบพนธแบบไมอาศยเพศของพช สาระการเรยนร - ความร 1. การสบพนธแบบอาศยเพศ (sexual reproduction) การสบพนธแบบอาศยเพศ เปนการสบพนธทตองใชเซลลสบพนธ มขนตอนการผสมพนธ 2 ขนตอน ดงน

1.1 การถายละอองเรณ (Pollination) อบเรณ (Ather) แตกออก ท าใหละอองเรณปลวไปตกบนยอดเกสรตวเมย (หรอถกน าพดพาไป หรอตดขาแมลง สตวพาไป) เรยกกระบวนการนวา การถายละอองเรณ ละอองเรณตกลงบนยอดเกสรตวเมย (Stigma) ซงมน าหวานเหนยว ๆ มหนาทคอยจบละอองเรณ เมอละอองเรณตกลงบนยอดเกสรตวเมยแลวจะงอกหลอดละอองเรณ (Pollen tube) ออกจากละอองเรณลงไปตามคอเกสรตวเมย หลอดนจะงอกอยางเรวมาก ผานรไมโครไพลเขาไปสออวล และทวบนวเคลยสจะเคลอนตามหลอดลงไป เกดได 3 แบบ คอ 1.2 การปฏสนธ (Fertilization) ละอองเรณ ตกลงสยอดเกสรตวเมย ละอองเรณจะงอกทอยาว เรยกวา พอลเลนทวบ (Pollen tube) ลงสกานเกสรตวเมย ทวบนวเคลยสจะเคลอนตวไปตามทอผานทางรไมโครไพล (Micropyle) ของออวล ในขณะทเจเนเรทฟนวเคลยส (Generative nucleus) จะแบงนวเคลยสแบบไมโทซสไดสเปรมนวเคลยส (Sperm nucleus) 2 ตว เขาผสมกบนวเคลยสของไข (Egg cell) ไดไซโกต (2n) ซงจะเจรญเปนเอมบรโอตอไป สวนอกนวเคลยสจะผสมกบโพลารนวคลไอ (Polar nuclei) เจรญเปนเอนโดสเปรม (3n) ซงเปนอาหารส าหรบเลยงเอมบรโอการผสมซงเกดจากการผสม 2 ครงนเรยกวา การปฏสนธซอน (Double Fertilization) ซงพบเฉพาะใน พชดอกเทานน 2. การสบพนธแบบไมอาศยเพศ (Asexual reproduction) การสบพนธแบบไมอาศยเพศ เปนการสบพนธทไมตองใชเซลลสบพนธ แตใชสวนอน ๆ ขยายพนธแทน เชน การแตกหนอ การสรางสปอร การตอนกง การตดตา การทาบกง การปกช า การแตกตนใหมจากสวนตาง ๆ ของพช - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 4. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนและครรวมกนทบทวนความรเกยวกบโครงสรางของพชดอก 2. นกเรยนดวดโอ เรอง การสบพนธของพชดอก - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนตอบค าถามตอไปน “การปฏสนธซอนคออะไร” (แนวค าตอบ : ตามความคดของนกเรยน) 2. นกเรยนหาขอมลเกยวกบการปฏสนธซอนวาเปนอยางไร จากหนงสอเรยน เอกสารประกอบการเรยน หรออนเทอรเนต 3. นกเรยนท าแบบฝกหด เรอง การสบพนธแบบอาศยเพศ - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนสรปความร เรอง การสบพนธแบบอาศยเพศของพช 2. ครเฉลยค าตอบ โดยใหนกเรยนตรวจแบบฝกหดของตนเองพรอมแกไขใหถกตอง

สอการเรยนร 1. power point เรองการสบพนธของพช 2. วดโอ เรอง การสบพนธของพชดอก แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - การสบพนธแบบอาศยเพศของพช - การสบพนธแบบไมอาศยเพศของพช

- แบบทดสอบ - แบบทดสอบ รอยละ 50 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/11 อธบายการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/12 อธบายลกษณะโครงสรางของดอกทมสวนท าใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยายการปฏสนธของพชดอก การเกดผลและเมลดการกระจายเมลด และการงอกของเมลด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/13 ตระหนกถงความส าคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมท าลายชวตของสตวทชวยในการถายเรณ มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/14 อธบายความส าคญของธาตอาหารบางชนดทมผลตอการเจรญเตบโตและการด ารงชวตของพช มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/15 เลอกใชปยทมธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทก าหนด

- แบบทดสอบ

- แบบทดสอบ

รอยละ 50 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- แบบทดสอบ - แบบทดสอบ รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 11 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง การสบพนธของพช วชา ว21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/11 อธบายการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/12 อธบายลกษณะโครงสรางของดอกทมสวนท าใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยายการปฏสนธของพชดอก การเกดผลและเมลดการกระจายเมลด และการงอกของเมลด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/13 ตระหนกถงความส าคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมท าลายชวตของสตวทชวยในการถายเรณ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/14 อธบายความส าคญของธาตอาหารบางชนดทมผลตอการเจรญเตบโตและการด ารงชวตของพช มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/15 เลอกใชปยทมธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทก าหนด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/16 เลอกวธการขยายพนธพชใหเหมาะสมกบความตองการของมนษย โดยใชความรเกยวกบการสบพนธของพช จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายกระบวนการสบพนธแบบอาศยเพศของพชได 2. นกเรยนสามารถอธบายกระบวนการสบพนธแบบไมอาศยเพศของพชได สาระส าคญ 1. การสบพนธแบบอาศยเพศของพช 2. การสบพนธแบบไมอาศยเพศของพช สาระการเรยนร - ความร 1. การสบพนธแบบอาศยเพศ (sexual reproduction) การสบพนธแบบอาศยเพศ เปนการสบพนธทตองใชเซลลสบพนธ มขนตอนการผสมพนธ 2 ขนตอน ดงน

1.1 การถายละอองเรณ (Pollination) อบเรณ (Ather) แตกออก ท าใหละอองเรณปลวไปตกบนยอดเกสรตวเมย (หรอถกน าพดพาไป หรอตดขาแมลง สตวพาไป) เรยกกระบวนการนวา การถายละอองเรณ ละอองเรณตกลงบนยอดเกสรตวเมย (Stigma) ซงมน าหวานเหนยว ๆ มหนาทคอยจบละอองเรณ เมอละอองเรณตกลงบนยอดเกสรตวเมยแลวจะงอกหลอดละอองเรณ (Pollen tube) ออกจากละอองเรณลงไปตามคอเกสรตวเมย หลอดนจะงอกอยางเรวมาก ผานรไมโครไพลเขาไปสออวล และทวบนวเคลยสจะเคลอนตามหลอดลงไป เกดได 3 แบบ คอ 1.2 การปฏสนธ (Fertilization) ละอองเรณ ตกลงสยอดเกสรตวเมย ละอองเรณจะงอกทอยาว เรยกวา พอลเลนทวบ (Pollen tube) ลงสกานเกสรตวเมย ทวบนวเคลยสจะเคลอนตวไปตามทอผานทางรไมโครไพล (Micropyle) ของออวล ในขณะทเจเนเรทฟนวเคลยส (Generative nucleus) จะแบงนวเคลยสแบบไมโทซสไดสเปรมนวเคลยส (Sperm nucleus) 2 ตว เขาผสมกบนวเคลยสของไข (Egg cell) ไดไซโกต (2n) ซงจะเจรญเปนเอมบรโอตอไป สวนอกนวเคลยสจะผสมกบโพลารนวคลไอ (Polar nuclei) เจรญเปนเอนโดสเปรม (3n) ซงเปนอาหารส าหรบเลยงเอมบรโอการผสมซงเกดจากการผสม 2 ครงนเรยกวา การปฏสนธซอน (Double Fertilization) ซงพบเฉพาะใน พชดอกเทานน 2. การสบพนธแบบไมอาศยเพศ (Asexual reproduction) การสบพนธแบบไมอาศยเพศ เปนการสบพนธทไมตองใชเซลลสบพนธ แตใชสวนอน ๆ ขยายพนธแทน เชน การแตกหนอ การสรางสปอร การตอนกง การตดตา การทาบกง การปกช า การแตกตนใหมจากสวนตาง ๆ ของพช - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 4. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนและครรวมกนทบทวนความรเกยวกบการสบพนธแบบอาศยเพศของพช 2. นกเรยนแบงกลมเปน 4 กลม โดยการจบฉลาก ซงในฉลากจะมค าวา การปกช า, การตดตา, การทาบกง และการตอนกง โดยคนทไดค าเดยวกนอยกลมเดยวกน - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาหวขอทตนเองไดจากใบความรหรอศกษาเพมเตมจากอนเทอรเนต และสรปความรทไดลงในกระดาษ พรอมทงตกแตงใหสวยงาม 2. นกเรยนแตละกลมออกมาน าเสนอหวขอทตนเองไดใหเพอนในหองฟงฟง 3. นกเรยนในหองตงค าถามเพอถามกลมทน าเสนอ หากตอบถกจะไดคะแนนเพมเตม - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนสรปความร เรอง การสบพนธแบบไมอาศยเพศของพช 2. นกเรยนท าแบบฝกหดท 3 การสบพนธของพช

สอการเรยนร 1. power point เรองการสบพนธของพช แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - การสบพนธแบบอาศยเพศของพช - การสบพนธแบบไมอาศยเพศของพช

- แบบทดสอบ - แบบทดสอบ รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/11 อธบายการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/12 อธบายลกษณะโครงสรางของดอกทมสวนท าใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยายการปฏสนธของพชดอก การเกดผลและเมลดการกระจายเมลด และการงอกของเมลด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/13 ตระหนกถงความส าคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมท าลายชวตของสตวทชวยในการถายเรณ มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/14 อธบายความส าคญของธาตอาหารบางชนดทมผลตอการเจรญเตบโตและการด ารงชวตของพช มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/15 เลอกใชปยทมธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทก าหนด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/16 เลอกวธการขยายพนธพชใหเหมาะสมกบความตองการของมนษย โดยใชความรเกยวกบการสบพนธของพช

- แบบฝกหด

- เฉลยแบบฝกหด

รอยละ 50 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมน คณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................. ................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 12 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง การตอบสนองตอสงเราของพช วชา ว21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/11 อธบายการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/12 อธบายลกษณะโครงสรางของดอกทมสวนท าใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยายการปฏสนธของพชดอก การเกดผลและเมลดการกระจายเมลด และการงอกของเมลด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/13 ตระหนกถงความส าคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมท าลายชวตของสตวทชวยในการถายเรณ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/14 อธบายความส าคญของธาตอาหารบางชนดทมผลตอการเจรญเตบโตและการด ารงชวตของพช มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/15 เลอกใชปยทมธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทก าหนด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/16 เลอกวธการขยายพนธพชใหเหมาะสมกบความตองการของมนษย โดยใชความรเกยวกบการสบพนธของพช จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายการตอบสนองตอแสง น า และการสมผสได 2. นกเรยนสามารถทดลองการตอบสนองตอสงเราของพชได สาระส าคญ 1. การตอบสนองของพชตอสงเราภายนอก 2. การตอบสนองของพชตอสงเราภายใน สาระการเรยนร - ความร 1. การตอบสนอง (responsiveness) เปนคณสมบตทส าคญประการหนงของสงมชวตทกชนดในการด ารงชวต ดงนนพชเปนสงมชวตทมคณสมบตในการตอบสนองตอสงตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม เพอความอยรอด ซงการตอบสนองของพชจะเปนไป

อยางชา ๆ และไมชดเจนเทากบพฤตกรรมในสตว โดยพชจะมการตอบสนองไดจะตองม สงเรา (stimulus) หรอตวกระตน มากระตนใหเกดการเปลยนแปลง การตอบสนองตอสงเราของพชมอย 2 ลกษณะ ดงน 1.1 การตอบสนองตอสงเราภายนอก (stimulus movement) ของพช มลกษณะการตอบสนองอย 2 แบบ 1.1 .1 แบบท ม ความสม พนธกบท ศทางของส ง เร า (tropism หรอ tropic movement) การตอบสนองของพชแบบนจะเกดการเคลอนไหวสวนประกอบของพช 2 ลกษณะ คอ 1) เคลอนไหวตามทศทางของสงเรา เรยกวา positive tropism 2) เคลอนไหวในทศตรงขามกบทศทางของสงเรา เรยกวา negative tropism และการตอบสนองของพชทมความสมพนธกบทศทางของสงเรานน สามารถจ าแนกไดตามชนดของสงเรา ดงน 1) แสง เปนสงเราภายนอกทท าใหปลายยอดพช (ล าตน) มทศทางการเจรญเตบโตตามทศทางของแสง (positive phototropism) และสวนปลายรากมทศทางการเจรญเตบโตในทศตรงขามกบทศทางของแสง (negative phototropism) 2) น าหรอความชน เปนสงเราภายนอกทท าใหสวนของปลายรากมทศทางการเจรญเตบโตตามทศทางของน า (positive hydrotropism) และสวนปลายยอดพช (ล าตน) มทศทางการเจรญเตบโตในทศตรงขามกบทศทางของน า (negative hydrotropism) 3) การสมผส เปนสงเราภายนอกทท าใหการเจรญเตบโตของมอเกาะ (tendril) ซงเปนโครงสรางทยนออกไปพนหลกหรอเกาะบนตนไมอนหรอพชพวกทล าตนแบบเลอยจะพนหลกในลกษณะบดล าตนไปรอบ ๆ เปนเกลยว เชน ตนต าลง ตนพล ตนองน เปนตน 4) แรงโนมถวง การเจรญของรากเขาหาแรงโนมถวง และการเจรญของยอดหนแรงโนมถวง เชน การเจรญของมอเกาะของต าลงและพชตระกลแตง 1.1 .2 แบบท ไมม ความสม พนธกบท ศทางของส งเร า (nasty หรอ nastic movement) การตอบสนองของพชแบบนจะเกดการเคลอนไหวสวนประกอบของพชขนหรอลงเทานน ไมขนกบทศทางของสงเรา สามารถจ าแนกไดตามชนดของสงเรา ดงน 1) แสง (Photonasty) เปนสงเราภายนอกทท าใหพชตอบสนองได เชน การบานและการหบของดอกไม 2) น าหรอความชน เปนสงเราภายนอกทท าใหสวนของพชเกดการเปลยนแปลงได เชน การออนตวของเปลอกหมเมลดเมอไดรบความชน 1.2 การตอบสนองตอสงเราภายใน (autonomic movement) ของพช ท าใหเกดการเคลอนไหวโดยอตโนมต เชน 1.2.1 การเคลอนไหวทเกดขนเนองจากระยะการเจรญเตบโตของพช การเคลอนไหวแบบนแมสงแวดลอมภายนอกจะเปลยนไปอยางไร การเคลอนไหวกจะคงด าเนนอยเรอย ๆ อยางชา ๆ เชน การเอนหรอโยกไปมาของปลายยอดพชตระกลถว และการทปลายยอดพชบางชนดบดเปนเกลยวและเลอยโคงออมพนหลกเพอพยงล าตนไว เชน ตนถว ตนพล ตนพรกไทย และตนมะลวลย 1.2.2 การเคลอนไหวทเกดขนเนองจากการเปลยนแปลงแรงดนเตงภายในเซลล สามารถแบงตามลกษณะของสงเราทมากระตนไดดงน 1) การเปลยนแปลงแรงดนเตงภายในเซลลซงมการสมผสเปนตวกระตน ไดแก การหบของใบไมยราบ การตอบสนองเกดจากกลมเซลลบรเวณโคนใบ ท เรยกวา โคนกานใบปองหรอพลไวนส (pulvinus) มความไวสงตอการสมผส ท าใหแรงดนเตงของเซลลเกดการเปลยนแปลง เนองจากเซลลสญเสยน าใหกบเซลลขางเคยง ใบจงหบทนท แตเมอเวลาผานไประยะหนง น าจากเซลลขางเคยงจะแพรผานมายงเซลล ท าใหเซลลเตง ใบจะกางออกดงเดม นอกจากนยงมตนหมอขาวหมอแกงลงและตนกาบหอยแครงอกดวย

2) การเปลยนแปลงแรงดนเตงภายในเซลลซงเปนผลมาจากการเปลยนแปลงความเขมของแสงสวาง เชน ใบของตนกามป ทหบในเวลากลางคนและบานในเวลากลางวน เนองจากขณะทใบไดรบแสง ความดนของสารในเซลลจะสง ท าใหเซลลเตง ใบกจะบานออก 3) การเปลยนแปลงแรงดนเตงภายในเซลลซงเปนผลมาจากปรมาณน าภายในเซลลคมของพช เชน การปด-เปดของปากใบ ถาเซลลคมเตง ปากใบจะเปด และถาเซลลคมเหยว ปากใบจะปด - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 4. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนดภาพทเกยวของกบการปรบตวของสงมชวตชนดตาง ๆ ทงคนและสตว เชน การเปลยนสเพอพรางตวของกงกา คนใสผาปดปากเมออยในททมมลพษ เปนตน 2. นกเรยนรวมกบอภปรายวา “ท าไมสงมชวตตองมการปรบตว” (แนวค าตอบ : เพอความอยรอด) 3. ครใชค าถามเพอกระตนความคดของนกเรยน ดงน - พชมการปรบตวเพอความอยรอดหรอไม เพราะอะไร (แนวค าตอบ : ม เพราะพชเปนสงมชวต) - พชมการปรบตวตอสงเราใดบาง ยกตวอยางประกอบ (แนวค าตอบ : ตอบตามความคดเหนของนกเรยน) - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแบงกลมโดยการจบฉลาก ซงในฉลากจะมหวขอตาง ๆ ดงน แสงสวาง, อณหภม, น า, แรงโนมถวงของโลก, ระยะการเจรญเตบโต, การเปลยนแปลงแรงดนเตงภายในเซลล จากนนใหนกเรยนจบกลมโดยในหนงกลมจะตองมค าครบทง 6 ค า 2. นกเรยนแตละคนในกลมแยกไปศกษาแตละหวขอทตนเองไดจากหนงสอเรยนหรออนเทอรเนต โดยใหเวลาประมาณ 5 นาท 3. นกเรยนกลบเขากลมเดม แลวรวมกนอภปรายความรทไดใหเพอนในกลมฟง 4. นกเรยนแตละกลมชวยกนท า mind mapping สรปความร เรอง การตอบสนองตอสงเราของพช 5. นกเรยนแตละกลมน าเสนองานหนาชนเรยน และรวมกนอภปรายสรปความรทงหมด - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนท าแบบฝกหดท 4 การตอบสนองตอสงเราของพช สอการเรยนร 1. power point เรอง การตอบสนองตอสงเราของพช

แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - การสบพนธแบบอาศยเพศของพช - การสบพนธแบบไมอาศยเพศของพช

- แบบฝกหด - แบบฝกหด รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/11 อธบายการสบพนธแบบอาศยเพศ และไมอาศยเพศของพชดอก มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/12 อธบายลกษณะโครงสรางของดอกทมสวนท าใหเกดการถายเรณ รวมทงบรรยายการปฏสนธของพชดอก การเกดผลและเมลดการกระจายเมลด และการงอกของเมลด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/13 ตระหนกถงความส าคญของสตวทชวยในการถายเรณของพชดอก โดยการไมท าลายชวตของสตวทชวยในการถายเรณ มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/14 อธบายความส าคญของธาตอาหารบางชนดทมผลตอการเจรญเตบโตและการด ารงชวตของพช มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/15 เลอกใชปยทมธาตอาหารเหมาะสมกบพชในสถานการณทก าหนด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/16 เลอกวธการขยายพนธพชใหเหมาะสมกบความตองการของมนษย โดยใชความรเกยวกบการสบพนธของพช

- แบบฝกหด

- แบบเฉลยแบบฝกหด

รอยละ 50 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 13 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง เทคโนโลยชวภาพ วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/17 อธบายความส าคญของเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชในการใชประโยชนดานตาง ๆ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/18 ตระหนกถงประโยชนของการขยายพนธพชโดยการน าความรไปใชในชวตประจ าวน จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของเทคโนโลยชวภาพได 2. นกเรยนสามารถอธบายหลกการและผลของการเพาะเลยงเนอเยอได 3. นกเรยนสามารถอธบายหลกการและผลของพช GMO ได สาระส าคญ 1. ความหมายของเทคโนโลยชวภาพ 2. การเพาะเลยงเนอเยอ 3. พนธวศวกรรม สาระการเรยนร - ความร เทคโนโลยชวภาพ (biotechnology) คอ การน าเอาสงมชวตหรอชนสวนของสงมชวต ไดแก พช สตว หรอจลนทรย มาท าใหเกดการเปลยนแปลงโดยใชความรหรอเทคนควธการทางวทยาศาสตร โดยเฉพาะกระบวนการทางชววทยาศาสตรเพอผลตสงตาง ๆ ทเปนประโยชนตอมนษย เทคโนโลยชวภาพแบงออกเปน 2 แบบกวาง ๆ คอ 1. เทคโนโลยชวภาพแบบดงเดม เปนเทคโนโลยชวภาพทมนษยรจกกนมานานไมตองใชเทคนควธการทางวทยาศาสตรและกระบวนการทางชววทยาชนสงมากนก เชน การใชประโยชนจากจลนทรยในกระบวนการ

ทางชววทยาในการหมกดองอาหารและการผลตปยหมก การใชสงมชวตในการควบคมก าจดศตรพช การเพาะเลยงเนอเยอ เปนตน 2. เทคโนโลยชวภาพสมยใหม เปนเทคโนโลยชวภาพทตองใชความรทางดานวทยาศาสตรและเทคนควธการทางชววทยาชนสง เนองจากเกยวของกบการตดแตงสารพนธกรรมเพอกอใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม เพอกอใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรมในสงมชวต ตวอยางเทคโนโลยชวภาพสมยใหม ไดแก การโคลนนง การตดตอจนในสงมชวต เปนตน ส าหรบเทคโนโลยชวภาพทใชในการขยายพนธและปรบปรงพนธพชในปจจบน ซงเปนทรจกกนด ไดแก การเพาะเลยงเนอเยอและGMOs การเพาะเลยงเนอเยอ การเพาะเลยงเนอเยอเปนเทคโนโลยการขยายพนธพช เพอใหไดจ านวนมากในระยะเวลาอนสน โดยเปนการเพาะเลยงสงมชวตเฉพาะสวนเทานน ไมใชพชทงตน การเพาะเลยงเนอเยอพชท าไดโดยน าเอาเนอเยอของพชในสวนทก าลงเจรญเตบโตอยางรวดเรว เชน ทปลายยอดออน ตาขาง ดอก ใบ เนอเยอ หรอสวนประกอบของพชทเปนเนอเยอเจรญมาเพาะเลยงในอาหารสงเคราะหทอยในสภาวะปลอดเชอ ซงเปนอาหารทเนอเยอนนตองการ พรอมทงสารทกระตน โดยจดและควบคมสภาพแวดลอมใหอยในสภาพทปลอดเชอ มอณหภม ความชน และแสงสวาง ทตองเออตอชนสวนของพชจะเจรญเตบโตได การเจรญเตบโตของเนอเยอนน ๆ ท าใหเซลลของพชแบงตวเพมจ านวนมากมายเปนกลมเซลลทเรยกวา แคลลส (Callus) เราจงสามารถบงคบใหเนอเยอนเจรญเตบโตขนเปนตนออนไดเมอมสภาวะท เหมาะสมและแบงเนอเยอเหลานไปเลยงในอาหารใหมจนเจรญเตบโตเปนตนใหมจ านวนมากมายตามตองการ วธนใชกนมากในการกระจายพนธ พชบางชนดทมความส าคญทางเศรษฐกจ เชน กลวยไม หนาวว ตนสก หวาย กลวย ขาว เปนตน การเพาะเลยงเนอเยอมประโยชนตอการปรบปรงพนธเพอใหพชผลตสารส าคญบางชนด เชน ยารกษาโรค หรอ เพอใหไดพชทมลกษณะพงประสงค เชน การใชสารเคมหรอรงสชกน าใหพชทเพาะเลยงเนอเยอไวเกดการกลายพนธ ซงอาจท าใหไดดอกหรอผลทมขนาดใหญขน GMOs (Genetic Modified Organism) เทคโนโลยชวภาพสมยใหมทก าลงเปนทสนใจในปจจบน ไดแก การใชวธทางพนธวศวกรรม โดยการตดตอ จน (Gene) ทเรยกวา GMOs เปนการดดแปลงสารพนธกรรมหรอการตดแตงจน โดยการตดเอาชนสวนของจนทตองการของพช สตว หรอจลนทรย ไปใสในโครโมโซมภายในเซลลของพช เพอใหเกดเซลลใหม แลวน าเซลลใหมไปเพาะเลยง จะไดพนธพชทมจนซงมคณสมบตตามทตองการ เชน คณสมบตในการตานทานตอสารเคม คณสมบตในการตานทานแมลง เปนตน พชทไดเรยกวา พชจ าลองพนธ พชทน ามาใชในการตดแตงจนในปจจบน ไดแก ฝาย มะเขอเทศ มะละกอ ถวเหลอง ขาวโพด เปนตน จะเหนวาการน าเอาเทคโนโลยชวภาพมาใชในการขยายพนธและปรบปรงพนธพชนน เราสามารถคดเลอกพนธโดยเจาะจงไปทจนทตองการโดยตรง โดยไมตองผสมพนธกอนแลวคดเลอกลกผสมทมลกษณะตามทตองการภายหลง ซงเปนวธทตองใชเวลานาน ดงนนการน าเอาเทคโนโลยชวภาพมาใชกบพชจงสามารถก าหนดคณสมบตของพชไดตามทเราตองการ ท าใหไดประโยชนมากมายตามมา อาจกลาวถงประโยชนของการน าเอาเทคโนโลยชวภาพมาใชในการขยายพนธและปรบปรงพนธพชโดยสรปดงน 1. ท าใหไดพนธพชทมคณสมบตตานทานสารเคม ชวยลดการใชสารเคมท าใหประหยดตนทน และยงชวยรกษาสภาพแวดลอมอกดวย 2. ท าใหเกดพนธพชทตานทานแมลง ชวยลดการใชสารเคม ประหยดตนทน และรกษาสภาพแวดลอม เชน ฝาย มะเขอเทศ เปนตน 3. ผลผลตทเกบเกยวสามารถเกบรกษาไดนาน เนองจากมคณสมบตในการสกงอมชา จงขนสงไดไกลโดยไมเนาเสย เชน กลวย มะเขอเทศ เปนตน

4. ท าใหไดพนธพชทตานทานตอโรคทเกดจากเชอไวรส เชอรา และแบคทเรย ท าใหผลผลตมคณภาพดยงขน 5. ท าใหไดพนธพชทใหผลผลตจ านวนมากและเจรญเตบโตไดดในสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม แมวาการน าเทคโนโลยชวภาพมาใชในการขยายพนธ และปรบปรงพนธพชจะมประโยชนมากมาย แตกจ าเปนตองค านงถงผลกระทบทจะเกดขนในอนาคตดวย เชน พชชนดหนงมการตดแตงจนใหมความทนทานตอสารก าจดวชพช ลกษณะของพชนอาจจะแพรกระจายไปสพชหรอจลนทรยอน ท าใหเกดการดอตอสารก าจดวชพชหรอจลนทรยอน ท าใหเกดการดอตอสารก าจดวชพชนนไปดวยหรอการใชพชพนธใหมทตดแตงจนท าใหพชพนธดงเดมสญพนธไป สงทเกดขนเหลานเปนสงทนกวทยาศาสตรจ า เปนตองค านงถงเปนอยางยง ดงนน การน าเทคโนโลยชวภาพมาใชในการขยายพนธและปรบปรงพนธพช จงตองน ามาใชอยางรอบคอบและระมดระวงเพอปองกนผลเสยและปญหาทจะตามมาในอนาคต ปจจบนเทคโนโลยชวภาพไดเขามบทบาท และสามารถตอบสนองความตองการของมนษยไดมากขน เพราะนอกจากการน าเทคโนโลยชวภาพมาใชประโยชนในการขยายพนธและปรบปรงพนธพช แลวยงสามารถน ามาใชในดานอน ๆ อกมากมาย เชน การเกษตร เราสามารถพฒนาและปรบปรงพนธพชเพอใหไดคณลกษณะของพชทดตามทมนษยตองการ เชน การปรบปรงพนธพชทมลกษณะทนตอความแหงแลงไดดสามารถปลกในททขาดน าซงเปนการปรบปรงพนธพชใหมความสามารถในการเจรญเตบโตในสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม นอกจากนยงสามารถน ามาปรบปรงคณภาพผลผลตทางการเกษตร เชน สและขนาด รวมถงรปรางผลผลต เพอใหไดคณภาพตามทตองการไดอกดวย เชน การปรบปรงพนธมะเขอเทศใหมสแดงสดและมปรมาณเนอมะเขอเทศสง เปนตน นอกจากนยงท าใหสามารถเกบรกษาผลผลตใหอยไดนานเนองจากการสกงอมชา สามารถสงไปขายไดไกลโดยไมเนาเสย เชน มะเขอเทศทยดอายการสกงอม เปนตน เปนการสรางมลคาเพมของสนคาเกษตรไดเนองจากสามารถยดระยะเวลาไมใหเกดความเสยหายในการขนสงระยะทางไกลได อตสาหกรรม เทคโนโลยชวภาพถกน ามาใชในดานอตสาหกรรมการผลตเครองดม ประเภทแอลกอฮอล โดยอาศยหลกการท างานของจลนทรยในการเปลยนแปงและน าตาลใหเปนผลตภณฑทตองการ เรยกกระบวนการนวาการหมกดอง เชน ไวน เบยรเกดจากการหมกแปงและน าตาลดวยยสต เปนตน การผลตอาหาร ปจจบนเทคโนโลยชวภาพมบทบาทสงมากในการยกระดบมาตรฐานการผลตอาหารใหมคณภาพสงขน การน าผลตภณฑจากพชจ าลองพนธมาใชเปนวตถดบในการผลตอาหารจะชวยใหไดคณภาพของอาหารตามทมนษยตองการ เนองจากสามารถเพมปรมาณสารประกอบทตองการไดเชน การผลตอาหารเพอเพมวตามนหรอเอนไซมชนดตาง ๆ เพอใหอาหารมคณคาทางโภชนาการสงขน เปนตน การแพทย เทคโนโลยชวภาพทน ามาใชประโยชนในดานการแพทย คอ การผลตยาปฏชวนะซงเปนสารออกฤทธขดขวางการเจรญเตบโตของจลนทรยทท าใหเกดโรค นอกจากนเทคโนโลยชวภาพยงชวยใหสามารถผลตวคซนใชส าหรบปองกนโรคไดอกดวย ตวอยางผลผลตของเทคโนโลยชวภาพทรจกกนด ไดแก อนซลน ซงเปนสารควบคมปรมาณน าตาลในเลอดใชรกษาผปวยทเปนโรคเบาหวาน เปนตน - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการใชเทคโนโลย

กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนดวดโอเกยวกบการปลกแกวมงกรนอกฤดกาล 2. นกเรยนรวมกนตอบค าถามวา “เกษตรกรใชวธใดในการเพมผลผลตนอกฤดกาลของแกวมงกร” (แนวค าตอบ ใชแสงจากหลอดไฟหลอกลอวาเปนเวลากลางวน รดน าวนเวนวน และใสปยเรงดอกบ ารงตน) และ “นกเรยนมวธการใดอกทจะชวยใหพชเพมผลผลตหรอขยายพนธพชใหไดปรมาณมาก ๆ และคณภาพดขน” (แนวค าตอบ ตามความคดของนกเรยน) 3. นกเรยนและครรวมกนอภปรายวาการทสามารถขนายพนธพชให ไดปรมาณมาก ๆ และคณภาพด ๆ นน คอ การใชเทคโนโลยชวภาพ - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแบงกลม กลมละ 3 คน โดยการหยบลกอมคนละ 1 เมด คนทไดสเดยวกนอยกลมเดยวกน 2. นกเรยนแตกลมรวมกนศกษาหาขอมลเกยวกบเทคโนโลยชวภาพจากหวขอดงน ความหมายของเทคโนโลยชวภาพ การเพาะเลยงเนอเยอ พนธวศวกรรม และรวมกนตอบค าถาม ซงค าถามจะวางเรยงกบอยทโตะคร ซงแตละกลมจะตองมาเลอกค าถาม (แตละขอมคะแนนไมเทากน) เมอตอบเสรจน ามาใหครตรวจทละขอ จงจะมสทธเลอกค าถามขอตอไป ถาตอบไมถกจะตองแกค าตอบจนถกหรอสละสทธเลอกขอใหม - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายความรเกยวกบเทคโนโลยชวภาพ สอการเรยนร 1. power point เรอง เทคโนโลยชวภาพ แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ความหมายของเทคโนโลยชวภาพ - การเพาะเลยงเนอเยอ - พนธวศวกรรม

- กระดาษค าตอบ

- เฉลยค าถาม

รอยละ 50 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/17 อธบายความส าคญของเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชในการใชประโยชนดานตาง ๆ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/18 ตระหนกถงประโยชนของการขยายพนธพชโดยการน าความรไปใชในชวตประจ าวน

- กระดาษค าตอบ

- แบบเฉลยแบบฝกหด

รอยละ 50 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .......................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................ ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................. ................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 14 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง การเพาะเลยงเนอเยอ วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/17 อธบายความส าคญของเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชในการใชประโยชนดานตาง ๆ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/18 ตระหนกถงประโยชนของการขยายพนธพชโดยการน าความรไปใชในชวตประจ าวน จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของเทคโนโลยชวภาพได 2. นกเรยนสามารถอธบายหลกการและผลของการเพาะเลยงเนอเยอได 3. นกเรยนสามารถอธบายหลกการและผลของพช GMO ได สาระส าคญ 1. ความหมายของเทคโนโลยชวภาพ 2. การเพาะเลยงเนอเยอ 3. พนธวศวกรรม สาระการเรยนร - ความร การเพาะเลยงเนอเยอ การเพาะเลยงเนอเยอ (tissue culture) เปนเทคโนโลยการขยายพนธพช เพอใหไดจ านวนมากในระยะเวลาอนสน โดยเปนการเพาะเลยงสงมชวตเฉพาะสวนเทานน ไมใชพชทงตน การเพาะเลยงเนอเยอพชท าไดโดยน าเอาเนอเยอของพชในสวนทก าลงเจรญเตบโตอยางรวดเรว เชน ทปลายยอดออน ตาขาง ดอก ใบ เนอเยอ หรอสวนประกอบของพชทเปนเนอเยอเจรญมาเพาะเลยงในอาหารสงเคราะหทอยในสภาวะปลอดเชอ ซงเปนอาหารทเนอเยอนนตองการ พรอมทงสารทกระตน โดยจดและควบคมสภาพแวดลอมใหอยในสภาพทปลอดเชอ มอณหภม ความชน และแสงสวาง ทตองเออตอชนสวนของพชจะเจรญเตบโตได

การเจรญเตบโตของเนอเยอนน ๆ ท าใหเซลลของพชแบงตวเพมจ านวนมากมายเปนกลมเซลลทเรยกวา แคลลส (Callus) เราจงสามารถบงคบใหเนอเยอนเจรญเตบโตขนเปนตนออนไดเมอมสภาวะท เหมาะสมและแบงเนอเยอเหลานไปเลยงในอาหารใหมจนเจรญเตบโตเปนตนใหมจ านวนมากมายตามตองการ วธนใชกนมากในการกระจายพนธ พชบางชนดทมความส าคญทางเศรษฐกจ เชน กลวยไม หนาวว ตนสก หวาย กลวย ขาว เปนตน การเพาะเลยงเนอเยอมประโยชนตอการปรบปรงพนธเพอใหพชผลตสารส าคญบางชนด เชน ยารกษาโรค หรอ เพอใหไดพชทมลกษณะพงประสงค เชน การใชสารเคมหรอรงสชกน าใหพชทเพาะเลยงเนอเยอไวเกดการกลายพนธ ซงอาจท าใหไดดอกหรอผลทมขนาดใหญขน - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 4. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนและครรวมกนทบทวนความรเกยวกบเทคโนโลยชวภาพ 2. นกเรยนจบกลม ๆ ละ 5-6 คน และศกษาขอมลเพมเตมจากอนเทอรเนตตามหวขอ ดงน - การเพาะเลยงเนอเยอ - วธการเพาะเลยงเนอเยอ - อาหารเลยงเนอเยอ - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแตละกลมรวมกนออกแบบโปสเตอรเรองการเพาะเลยงเนอเยอ ลงในกระดาษทครแจกให โดยจะตองมเนอหาครบถวนและมความสวยงาม 2. แตละกลมน าผลงานทเสรจแลวตดบนผนงหองเรยน จนครบทกกลม 3. แตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอโปสเตอรของตนเอง 4. นกเรยนทกคนหลบตาและโหวตชนงานทถกใจตนเองมากทสด กลมทชนะจะไดคะแนนพเศษเพม - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายสรปความรเกยวกบการเพาะเลยงเนอเยอ 2. ครชแจงเกยวกบการโตวาทในหวขอเรอง “GMOs ไมอนตราย” โดยการแบงนกเรยนออกเปน 2 กลม โดยการจบฉลาก ซงในฉลากจะม 2 กลม คอ “GMOs ไมอนตราย” และ “GMOs อนตราย” แลวใหแตละกลมไปศกษาขอมลตามหวขอทไดรบ เพอเตรยมตวโตวาทในคาบถดไป สอการเรยนร 1. power point เรอง การเพาะเลยงเนอเยอ 2. อปกรณการท าโปสเตอร

แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ความหมายของเทคโนโลยชวภาพ - การเพาะเลยงเนอเยอ - พนธวศวกรรม

- โปสเตอร

- แบบประเมนชนงาน

รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/17 อธบายความส าคญของเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชในการใชประโยชนดานตาง ๆ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/18 ตระหนกถงประโยชนของการขยายพนธพชโดยการน าความรไปใชในชวตประจ าวน

- โปสเตอร

- แบบประเมนชนงาน

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .......................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................ ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ....................................................................................... ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 15 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง GMOs วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/17 อธบายความส าคญของเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชในการใชประโยชนดานตาง ๆ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/18 ตระหนกถงประโยชนของการขยายพนธพชโดยการน าความรไปใชในชวตประจ าวน จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของเทคโนโลยชวภาพได 2. นกเรยนสามารถอธบายหลกการและผลของการเพาะเลยงเนอเยอได 3. นกเรยนสามารถอธบายหลกการและผลของพช GMO ได สาระส าคญ 1. ความหมายของเทคโนโลยชวภาพ 2. การเพาะเลยงเนอเยอ 3. พนธวศวกรรม สาระการเรยนร - ความร GMOs (Genetic Modified Organism) เทคโนโลยชวภาพสมยใหมทก าลงเปนทสนใจในปจจบน ไดแก การใชวธทางพนธวศวกรรม โดยการตดตอ จน (Gene) ทเรยกวา GMOs เปนการดดแปลงสารพนธกรรมหรอการตดแตงจน โดยการตดเอาชนสวนของจนทตองการของพช สตว หรอจลนทรย ไปใสในโครโมโซมภายในเซลลของพช เพอใหเกดเซลลใหม แลวน าเซลลใหมไปเพาะเลยง จะไดพนธพชทมจนซงมคณสมบตตามทตองการ เชน คณสมบตในการตานทานตอสารเคม คณสมบตในการตานทานแมลง เปนตน พชทไดเรยกวา พชจ าลองพนธ พชทน ามาใชในการตดแตงจนในปจจบน ไดแก ฝาย มะเขอเทศ มะละกอ ถวเหลอง ขาวโพด เปนตน

- คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3.ความสามารถในการแกปญหา 4. ความสามารถในการใชทกษะชวต 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนชวยกนจดสถานทใหเหมาะสมในการโตวาท 2. ครชแจงกตกาการวาท เพอใหนกเรยนมความเขาใจทตรงกน - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนเรมการโตวาท 2. ครสรปผลการโตวาท - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนท าแบบทดสอบ เรอง เทคโนโลยชวภาพ สอการเรยนร 1. อปกรณการโตวาท แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ความหมายของเทคโนโลยชวภาพ - การเพาะเลยงเนอเยอ - พนธวศวกรรม

- แบบทดสอบ

- เฉลยแบบทดสอบ

รอยละ 50 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/17 อธบายความส าคญของเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชในการใชประโยชนดานตาง ๆ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/18 ตระหนกถงประโยชนของการขยายพนธพชโดยการน าความรไปใชในชวตประจ าวน

- แบบทดสอบ

- เฉลยแบบทดสอบ

รอยละ 50 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .......................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................ ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................. ................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 16 หนวยการเรยนรท 2 การด ารงชวตของพช เรอง การน าความรเรองเทคโนโลยชวภาพไปใชประโยชน วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของอวยวะตาง ๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/17 อธบายความส าคญของเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชในการใชประโยชนดานตาง ๆ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/18 ตระหนกถงประโยชนของการขยายพนธพชโดยการน าความรไปใชในชวตประจ าวน จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของเทคโนโลยชวภาพได 2. นกเรยนสามารถอธบายหลกการและผลของการเพาะเลยงเนอเยอได 3. นกเรยนสามารถอธบายหลกการและผลของพช GMO ได สาระส าคญ 1. ความหมายของเทคโนโลยชวภาพ 2. การเพาะเลยงเนอเยอ 3. พนธวศวกรรม สาระการเรยนร - ความร ปจจบนเทคโนโลยชวภาพไดเขามบทบาท และสามารถตอบสนองความตองการของมนษยไดมากขน เพราะนอกจากการน าเทคโนโลยชวภาพมาใชประโยชนในการขยายพนธและปรบปรงพนธพช แลวยงสามารถน ามาใชในดานอน ๆ อกมากมาย เชน การเกษตร เราสามารถพฒนาและปรบปรงพนธพชเพอใหไดคณลกษณะของพชทดตามทมนษยตองการ เชน การปรบปรงพนธพชทมลกษณะทนตอความแหงแลงไดดสามารถปลกในททขาดน าซงเปนการปรบปรงพนธพชใหมความสามารถในการเจรญเตบโตในสภาพแวดลอมทไมเหมาะสม นอกจากนยงสามารถน ามาปรบปรงคณภาพผลผลตทางการเกษตร เชน สและขนาด รวมถงรปรางผลผลต เพอใหไดคณภาพตามท

ตองการไดอกดวย เชน การปรบปรงพนธมะเขอเทศใหมสแดงสดและมปรมาณเนอมะเขอเทศสง เปนตน นอกจากนยงท าใหสามารถเกบรกษาผลผลตใหอยไดนานเนองจากการสกงอมชา สามารถสงไปขายไดไกลโดยไมเนาเสย เชน มะเขอเทศทยดอายการสกงอม เปนตน เปนการสรางมลคาเพมของสนคาเกษตรไดเนองจากสามารถยดระยะเวลาไมใหเกดความเสยหายในการขนสงระยะทางไกลได อตสาหกรรม เทคโนโลยชวภาพถกน ามาใชในดานอตสาหกรรมการผลตเครองดม ประเภทแอลกอฮอล โดยอาศยหลกการท างานของจลนทรยในการเปลยนแปงและน าตาลใหเปนผลตภณฑทตองการ เรยกกระบวนการนวาการหมกดอง เชน ไวน เบยรเกดจากการหมกแปงและน าตาลดวยยสต เปนตน การผลตอาหาร ปจจบนเทคโนโลยชวภาพมบทบาทสงมากในการยกระดบมาตรฐานการผลตอาหารใหมคณภาพสงขน การน าผลตภณฑจากพชจ าลองพนธมาใชเปนวตถดบในการผลตอาหารจะชวยใหไดคณภาพของอาหารตามทมนษยตองการ เนองจากสามารถเพมปรมาณสารประกอบทตองการไดเชน การผลตอาหารเพอเพมวตามนหรอเอนไซมชนดตาง ๆ เพอใหอาหารมคณคาทางโภชนาการสงขน เปนตน การแพทย เทคโนโลยชวภาพทน ามาใชประโยชนในดานการแพทย คอ การผลตยาปฏชวนะซงเปนสารออกฤทธขดขวางการเจรญเตบโตของจลนทรยทท าใหเกดโรค นอกจากนเทคโนโลยชวภาพยงชวยใหสามารถผลตวคซนใชส าหรบปองกนโรคไดอกดวย ตวอยางผลผลตของเทคโนโลยชวภาพทรจกกนดไดแก อนซลน ซงเปนสารควบคมปรมาณน าตาลในเลอดใชรกษาผปวยทเปนโรคเบาหวาน เปนตน - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนและครรวมกนทบทวนความรทงหมดทเกยวกบเทคโนโลยชวภาพ 2. นกเรยนตอบค าถามวา “เทคโนโลยชวภาพมประโยชนอยางไรบาง” (แนวค าตอบ ตามความคดของนกเรยน) - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแบงกลมเปน 4 กลม โดยการจบกลมตามความสมครใจ 2. ตวแทนกลมออกมาจบฉลากหวขอ ดงน เกษตร อตสาหกรรม การผลตอาหาร การแพทย 3. แตละกลมคดการน าเสนอหวขอของตนเองใหนาสนใจและใหผอนเขาใจงาย 4. แตละกลมออกมาน าเสนอหนาชนเรยน - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนท าแบบทดสอบ เรอง ประโยชนของเทคโนโลยชวภาพ ผานเวบไซต kahoot เปนกลม 2. กลมทชนะไดรบรางวลจากคร

สอการเรยนร 1. อปกรณทใชในการน าเสนอ แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ความหมายของเทคโนโลยชวภาพ - การเพาะเลยงเนอเยอ - พนธวศวกรรม

- การน าเสนอ

- แบบประเมนการน าเสนอ

รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ต วช วด ว 1 .2 ม .1/17 อธบายความส าคญของเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชในการใชประโยชนดานตาง ๆ มาตรฐาน/ตวชวด ว 1.2 ม.1/18 ตระหนกถงประโยชนของการขยายพนธพชโดยการน าความรไปใชในชวตประจ าวน

- การน าเสนอ

- แบบประเมนการน าเสนอ

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 17

หนวยการเรยนรท 3 ธาตและสมบตของธาต เรอง ธาตและสมบตของธาต วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 3 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/1 ส ารวจและอธบายองคประกอบ สมบตของธาตและสารประกอบ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/2 สบคนขอมลและเปรยบเทยบสมบตของธาตโลหะ ธาตอโลหะ ธาตกงโลหะ และธาตกมมนตรงส และน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/3 ตระหนกถงคณคาของการใชธาตโลหะ อโลหะกงโลหะ ธาตกมมนตรงส โดยเสนอแนวทางการใชธาตอยางปลอดภย คมคา จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายความหมายของธาตได 2. นกเรยนสามารถอธบายและเปรยบเทยบสมบตของธาตได 3. นกเรยนสามารถอธบายสญลกษณของธาตได 4. นกเรยนสามารถน าความรเรองธาตไปใชประโยชนได สาระส าคญ 1. ความหมายของธาต 2. สมบตของธาต 3. สญลกษณของธาต 4. ประโยชนของธาต สาระการเรยนร - ความร ธาต (element)หมายถง สารบรสทธท ไมสามารถแยกสลายเปนสารอนไดโดยวธทางเคม ประกอบดวยอะตอม (atom) ชนดเดยวกน ธาตในปจจบนมไมนอยกวา 118 ธาต เปนธาตทพบตามธรรมชาต 91 ธาต นอกนนเปนธาตทนกวทยาศาสตรสงเคราะหขน ธาตทพบในธรรมชาตสวนใหญพบในปรมาณทแตกตางกนดงน

ธาตทมมากทสดในธรรมชาต ไดแก ออกซเจน ซงเปนองคประกอบของสารสวนใหญ เชน น า (H2O) ประกอบดวยไฮโดรเจนและออกซเจน คารบอนไดออกไซด (CO2) ประกอบดวยธาตคารบอนกบออกซเจน ทรายหรอซลกา (SiO2) ประกอบดวยซลคอนและออกซเจน ในรางกายมนษยมธาตหลายชนดทมความส าคญตอการท างานของระบบตางๆ ในรางกายใหเปนไปตามปกต ถาขาดธาตบางชนดอาจท าใหเกดความผดปกตกบรางกาย เชน ขาดธาตเหลกจะเปนโรคโลหตจาง ขาดธาตฟอสฟอรสและแคลเซยมท าใหกระดกและฟนไมแขงแรง ปรมาณธาตทเปนองคประกอบในรางกายมนษยแตกตางกนดงน

สมบตของธาต

สมบตของธาตเปนลกษณะเฉพาะตวของธาต เชน สถานะ การน าไฟฟา ความหนาแนน จดหลอมเหลว ส การเกดปฏกรยาเคม ซงใชระบชนดของธาตนนๆ ได เชน ธาตไอโอดนมลกษณะเปนของแขง มนวาว แขงและเปราะไมน าไฟฟา มจดหลอมเหลว 113.5 องศาเซลเซยส จดเดอด 184.35 องศาเซลเซยส เมอใชสมบตดานความวาว ความเหนยว การน าไฟฟา จดหลอมเหลว และจดเดอดเปนเกณฑ สามารถจดจ าแนกธาตไดเปน 3 กลม คอ โลหะ อโลหะ และกงโลหะ 1.โลหะ (metal)เปนธาตทเกดจากอะตอมชนดเดยวกนรวมกนเปนโครงผลก สวนใหญมสถานะเปนของแขง ผวมนวาว เหนยวดงเปนเสนหรอทบเปนแผนบางๆ ได น าไฟฟา น าความรอน สวนใหญมจดเดอดและจดหลอมเหลวสง ยกเวนโลหะทมสถานะเปนของเหลวคอ ปรอท (Hg) ซเซยม (Cs) และแฟรนเซยม (Fr) ตวอยางธาตโลหะ เชน เหลก (Fe) ทองแดง (Cu) สงกะส (Zn) ตะกว (Pb)เมอใชความหนาแนนเปนเกณฑ สามารถจ าแนกโลหะไดเปน 1.1 โลหะหนก เปนโลหะทมความหนาแนนสง คอ มความหนาแนนตงแต 4.5 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร เชน เหลก (Fe) ทองแดง (Cu) ตะกว (Pb) นยมน าทองแดงมาใชท าสายไฟฟา ใชเหลกในอตสาหกรรมตางๆ เชน รถยนต 1.2 โลหะเบา เปนโลหะทมความหนาแนนนอย เชน อะลมเนยม (Al) แมกนเซยม (Mg) จงม

การน าอะลมเนยมมาท าสายไฟแรงสง เพอลดมวลแทนทองแดงทมมวลมากกวา ถงแมวาอะลมเนยมจะน าไฟฟาไดไมดเทาทองแดงกตาม 2. อโลหะ (non-metal) ประกอบดวยอะตอมของธาตชนดเดยวกนมสถานะทงของแขง ของเหลว และแกส อโลหะทมสถานะเปนของแขงจะเปราะ ผวไมเปนมนวาว สวนใหญมจดหลอมเหลวและจดเดอดต า ยกเวนธาตคารบอน มจดหลอมเหลวและจดเดอดสงตวอยางธาตอโลหะ เชน คารบอน (C) ก ามะถน (S) ออกซเจน (O) และไฮโดรเจน (H) 3. กงโลหะ (Metalloid) เปนธาตทมสมบตทงโลหะและอโลหะ เชน ธาตซลคอน (Si) เปนของแขงสเงน มนวาวเหมอนโลหะ แตเปราะเหมอนอโลหะ และน าไฟฟาไดเลกนอย ธาตโบรอน (B) เปนของแขงสด าและเปราะเหมอนอโลหะ แตจดหลอมเหลวสงเหมอนโลหะ ดงนน ธาตกงโลหะจะน าไฟฟาไดดเมอมอณหภมสงขน เนองจากมสมบตเปนสารกงตวน าตวอยางธาตกงโลหะ เชน โบรอน (B) ซลคอน (Si) เจอรมาเนยม (Ge) พลวง (Sb) เทลลเรยม (Te) อารเซนก (As)

ตารางเปรยบเทยบสมบตบางประการของโลหะ อโลหะ และกงโลหะ

สมบต ชนดของธาต

โลหะ อโลหะ กงโลหะ

สถานะ ณ อณหภมปกต

เปนของแขงยกเวนปรอท(Hg) มสถานะเปนของเหลว

มทงของแขง ของเหลว และแกส

ของแขง

การน าไฟฟา น าไฟฟา เชน เงน (Ag) น าไฟฟาดทสด

ไมน าไฟฟา ยกเวนแกรไฟต (คารบอน) น าไฟฟาไดด

บางชนดน าไฟฟา เชน โบรอน(B) บางชนดไมน าไฟฟา

น าความรอน น าความรอนไดด ไมน าหรอน าความรอนไดนอย

บางชนดน าความรอน บางชนดไมน าความรอน

จดหลอมเหลว จดเดอด

สง ยกเวนปรอท (Hg) ต า ยกเวนคารบอนทเปนโครงผลกรางตาขาย

บางชนดสง บางชนดคอนขางสง

ความเหนยว เหนยว ทบเปนแผนได เปราะ เปราะ ลกษณะผว เปนมนวาว ดาน บางชนดมนวาว,บางชนด

ดาน การเกดเสยงเมอ

เคาะ ดงกงวาน ไมกงวาน ไมกงวาน

ความหนาแนน บางชนดมความหนาแนนมาก,บางชนดมความหนาแนนนอย

ความหนาแนนนอย บางชนดมความหนาแนนมาก,บางชนดมความหนาแนนคอนขางมาก

สญลกษณของธาต

สญลกษณของธาตเปนอกษรยอทใชแทนชอธาตและใชแทน 1 อะตอมของธาต สญลกษณของธาตน ามาจากอกษรตวแรก หรอตวแรกและตวถดไปในภาษาองกฤษหรอภาษาละตน การเขยนสญลกษณของธาตนยมเขยนแทนดวยตวพพมใหญ ถาตวแรกซ ากนใหเขยนตามดวยตวถดไปทเหมาะสม แตเขยนเปนตวพพมเลก การอานชอธาตใหอานเปนภาษาองกฤษ ถงแมวาสญลกษณธาตเปนภาษาละตน

ตาราง ตวอยางชอธาตและสญลกษณของธาต ชอภาษาไทย ชอภาษาองกฤษ ชอภาษาละตน สญลกษณ

คารบอน Carbon - C แคลเซยม Calcium - Ca คลอรน Chlorine - Cl ทองแดง Copper Cuprum Cu โซเดยม Sodium Natrium Na ซลคอน Silicon - Si ไอโอดน Iodine - I เหลก Iron Ferrum Fe เงน Silver Argentum Ag

ออกซเจน Oxygen - O ไนโตรเจน Nitrogen - N ไฮโดรเจน Hydrogen - H ฮเลยม Helium - He ตะกว Lead Plumbum Pb สงกะส Zinc - Zn ปรอท Mercury Hydragyrum Hg

อะลมเนยม Aluminum - Al อารกอน Argon - Ar

ประโยชนของธาต

ประโยชนของธาตแตละชนดมมากมายแตกตางกน มนษยน าธาตแตละชนดไปใชประโยชนในชวตประจ าวน ดงน

ธาต สญลกษณ ประโยชน

อะลมเนยม Al ใชท าแผนอลมเนยมฟอยล เพอใชหออาหารเมอน าไปเผาหรอใหความรอน ใชท าสวนประกอบของแครองบนและสายไฟฟาแรงสง

สงกะส Zn ใชท าถนไฟฉาย และเปนสวนประกอบของเอนไซมชวยยอยโปรตน เหลก Fe เปนธาตทมมากเปนท 4 ในโลก ใชท าเปนโครงสรางในการกอสรางสงตางๆ เงน Ag เปนตวน าไฟฟาและความรอนทดทสด ทนทานตอการกดกรอนของกรดอนทรย

และโซดาไฟ ใชท าเครองประดบ ทองแดง Cu ใชท าสายไฟ เปนตวน าไฟฟาทดมาก ลองมาจากเงน เ ย อ ร เ มเนยม

Ge เป น ธ าต ก ง ต ว น าท ห าย าก ม าก ใช เป น ส ว น ป ระก อ บ ข อ ง เค ร อ งทรานซสเตอร และใชในเครองอเลกทรอนกสตางๆ

ทงสเตน W ปจจบนใชท าไสหลอดไฟฟา ใชผสมกบเหลกใชท า Tungsten carbide ซงจดวาเปนสารทแขงมาก ใชประกอบเครองมอตดโลหะดวยความเรวสง

ทองค า Au เปนธาตทหายากมาก มในโลกประมาณ 1% ของเงน ความบรสทธของทองค าใชวดเปนกะรต ทองค าทบรสทธจรงคอ ทองค า 24 กะรต ใชท าเครองประดบ

ไฮโดรเจน H เปนธาตอโลหะทมไมมส ไมมกลน และสามารถตดไฟได ไฮโดรเจนจะมน าหนกเบากวาอากาศมาก จงนยมน ามาใสในลกโปง และเปนสารเชอเพลง

ไนโตรเจน N ไนโตรเจนเปนธาตทไมมสและกลน เรานยมใชไนโตรเจนเปนสวนประกอบของปยเพราะวาไนโตรเจนชวยกระตนและท าใหพชเจรญงอกงามด

คารบอน C เปนอโลหะทเปนองคประกอบของถาน ใสดนสอ เพชร และปโตรเลยม ซงนยมน ามาใชประโยชนในการผลตเชอเพลงทใหพลงงานแสงสวางและความรอน

ออกซเจน O มคณสมบต ไมมส ไมมกลนและไมตดไฟ แตออกซ เจนชวยท าให ไฟตด ออกซเจนมความจ าเปนตอการด ารงชวตของมนษย เมอเราหายใจเขาไปจะเคลอนตวไปยงสวนตางๆ ของรางกายโดยเกาะไปกบเลอดชวยในการ เผาผลาญอาหาร

คลอรน Cl เปนธาตทมสเหลอง และเปนกาซพษ นยมน ามาท าเปนสวนผสมของ น ายาฟอกขาว และน ายาฆาเชอโรคทใชลางสระวายน า

ฟลออรน F เปนธาตทมกลนฉน นยมน ามาใชเปนสวนประกอบของยาสฟนเพราะฟลออไรดปองกนไมใหฟนผ

โบรอน B สารโบรอนทรจกกนอยางมาก ไดแก สารบอแรก ทนยมน ามาเปนสวนผสมของผลตภณฑท าความสะอาดผลตภณฑ และสารปองกนจลนทรย

ซลคอน Si เปนสารกงตวน า ใชท าวงจรไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกส - คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝเรยนร 2. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการแกปญหา

กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. ใชค าถาม กระตนดงน – สงตาง ๆ ทอยรอบตวของนกเรยน ประกอบดวยองคประกอบอะไรบาง ยกตวอยาง 2. นกเรยนรวมกนตอบค าถามและแสดงความคดเหนเกยวกบค าตอบของค าถามเพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรองธาตและสมบตของธาต - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนศกษาธาตและสมบตของธาตในหนงสอเรยน ประกอบ Power point โดยครและนกเรยนรวมกนอภปรายวาธาต (element) หมายถง สารบรสทธทไมสามารถแยกสลายเปนสารอนไดโดยวธทางเคม ประกอบดวยอะตอม (atom) ชนดเดยวกน ธาตในปจจบนมไมนอยกวา 118 ธาต เปนธาตทพบตามธรรมชาต 91 ธาต นอกนนเปนธาตทนกวทยาศาสตรสงเคราะหขนธาตทมมากทสดในธรรมชาต ไดแก ออกซเจน ซงเปนองคประกอบของสารสวนใหญ เชน น า (H2O) ประกอบดวยไฮโดรเจนและออกซเจน คารบอนไดออกไซด (CO2) ประกอบดวยธาตคารบอนกบออกซเจน ทรายหรอซลกา (SiO2) ประกอบดวยซลคอนและออกซเจน ในรางกายมนษยมธาตหลายชนดทมความส าคญตอการท างานของระบบตางๆ ในรางกายใหเปนไปตามปกต ถาขาดธาตบางชนดอาจท าใหเกดความผดปกตกบรางกาย เชน ขาดธาตเหลกจะเปนโรคโลหตจาง ขาดธาตฟอสฟอรสและแคลเซยมท าใหกระดกและฟนไมแขงแรง 2. จากนนครและนกเรยนรวมกนอภปราย เรอง สมบตของธาต ในหนงสอเรยนประกอบ Power point และตวอยางธาตบางชนดทใชในชวตประจ าวนใหนกเรยนด เชน แผนทองแดง ลวดอะลมเนยม ตะปเหลก เพอใหนกเรยนไดศกษาสมบตของธาต ซงสมบตของธาตทตองท าการศกษาไดแก สถานะ การน าไฟฟา ความหนาแนน จดหลอมเลว ส การเกดปฏกรยาเคม และนอกจากสมบตทกลาวมาแลว ยงสามารถจดจ าแนกธาตไดเปน 3 กลม คอ โลหะ อโลหะ และกงโลหะ แลวนกเรยนท าการศกษาตารางแสดงสมบตบางประการของโลหะ อโลหะ และกงโลหะ ในหนงสอเรยนประกอบ Power point และรวมกนอภปรายถงสมบตบางประการของธาต 3. ตอดวยครและนกเรยนรวมกนอภปราย เรอง สญลกษณของธาต ในหนงสอเรยนประกอบ Power point วาสญลกษณของธาต หมายถง อกษรยอทใชแทนชอธาต ประกอบไปดวย ชอธาต เลขมวล และเลขอะตอม 4. นกเรยนสรปความรเรองธาตและเปรยบเทยบสมบตของธาตพรอมทงท าแบบฝกหดทบทวนความรความเขาใจจากทไดศกษาไปและสบคนเพมเตมจากหนงสอเรยน 5. แบงนกเรยนกลมละ 5 – 6 คน ปฏบตกจกรรมทดลองสมบตบางประการของธาตดงน – ตอเครองตรวจการน าไฟฟาเขากบกระบะถานไฟฉาย แลวน า แทงวสดของธาตโลหะ และธาตอโลหะมาตอในวงจรไฟฟา สงเกตการเปลยนแปลงของหลอดไฟฟาเมอน าแทงวสดของธาตแตละ ชนดมาตอ แลวบนทกผลทเกดขน – ตอแทงวสดของธาตโลหะ และอโลหะเขากบจกยางของเครองตรวจการน า ความรอน น าดนน ามนวางบนปลายแทงวสดแตละแทงทยนออกมานอกภาชนะ – ใสน าจ านวน 100 ลกบาศกเซนตเมตร ลงในเครองตรวจการน าความรอน น าไปใหความรอนดวยตะเกยงแอลกอฮอล สงเกตการเปลยนแปลงของดนน ามนแลวบนทกผลทเกดขน – น าขอมลทไดมาอภปรายรวมกนแลวน าเสนอผลการปฏบตกจกรรม หมายเหต – กอนทดสอบการน าไฟฟาของธาตดวยเครองตรวจการน าไฟฟา ควรใชกระดาษทรายขด

ธาต ใหสะอาดกอน

– การตอแทงวสดของธาตเขากบจกยางของเครองตรวจการน าความรอนควรดงใหปลายแทง วสดขางทอยในภาชนะยนพนจกยางเทา ๆ กน ประมาณ 1.5- 2 เซนตเมตร เพอใหความรอนถายโอนผาน แทงวสดของธาตไดดขน

- กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายและหาขอสรปเรองธาตและสมบตของธาต โดยใชแนวค าถามตอไปน - ความหมายของธาต คออะไร (เปนสารบรสทธทไมสามารถแยกสลายเปนสารอนไดโดยวธทางเคม ประกอบดวยอะตอม (atom) ชนดเดยวกน ธาตในปจจบนมไมนอยกวา 118 ธาต เปนธาตทพบตามธรรมชาต 91 ธาต นอกนนเปนธาตทนกวทยาศาสตรสงเคราะหขน) - สมบตของธาตคออะไร (เปนลกษณะเฉพาะตวของธาต เชน สถานะ การน าไฟฟา ความหนาแนน จดหลอมเหลว ส การเกดปฏกรยาเคม ซงใชระบชนดของธาตนนๆ ได เชน ธาตไอโอดนมลกษณะเปนของแขง มนวาว แขงและเปราะ ไมน าไฟฟา มจดหลอมเหลว 113.5 องศาเซลเซยส จดเดอด 184.35 องศาเซลเซยส ) - จงอธบายความรเรองสญลกษณของธาต (สญลกษณของธาต หมายถง เปนอกษรยอทใชแทนชอธาตการเขยนสญลกษณธาตนน เปนการเขยนอกษรยอทใชแทนชอธาต และใชแทน 1 อะตอมของธาตนยมเขยนดวยตวพพมใหญ ถาตวแรกซ ากนใหเขยนดวยตวถดไปตามความเหมาะสม แตเขยนเปนตวพมพเลก ซงนอกจากชอธาตแลวสญญาลกษณธาตยงประกอบไปดวย เลขอะตอม คอ เลขแสดงจ านวนโปรตอนทนวเคลยส เขยนไวทมมลางดานซายของสญลกษณ และ เลขมวล คอ เลขแสดงผลบวกของจ านวนโปรตอนและนวตรอนทนวเคลยส เขยนไวทมมบนซาย) - จงยกตวอยางประโยชนของธาตมาอยางนอย 3 ชนด (อะลมเนยม (Al) ใชท าแผนอลมเนยมฟอยล เพอใชหออาหารเมอน าไปเผาหรอใหความรอน สงกะส (Zn)ใชท าถานไฟฉาย และเปนสวนประกอบของเอนไซมชวยยอยโปรตนและเหลก(Fe)เปนธาตทมมากเปนท 4 ในโลก ใชท าเปนโครงสรางในการกอสรางสงตางๆ เปนตน) สอการเรยนร 1. Power point เรอง ธาตและสมบตของธาต

2. รปภาพธาตทใชในชวตประจ าวน ประกอบ Power point 3. ชดการทดลองสมบตบางประการของธาต 4. ใบกจกรรม การทดลองสมบตบางประการของธาต

แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ความหมายของธาต - สมบตของธาต - สญลกษณของธาต - ประโยชนของธาต

- ใบงาน

- สรปความรเรองธาตและเปรยบเทยบสมบตของธาต - ใบงาน -การตอบค าถาม

-ความสมบรณของเนอหาและใบงานตองผาน 7o% -ก า ร ต อ บค าถามตองผาน 7o%

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/1 ส ารวจและอ ธ บ า ย อ งค ป ร ะก อ บ ส ม บ ต ข อ งธ าต แ ล ะสารประกอบ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/2 สบคนขอมลและเปรยบเทยบสมบตของธาตโลหะ ธาตอโลหะ ธาตกงโลหะ และธาตกมมนตรงส และน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/3 ตระหนกถงคณคาของการใชธาตโลหะ อโลหะกงโลหะ ธาตกมมนตรงส โดยเสนอแนวทางการใชธาตอยางปลอดภย คมคา

- ใบงาน

- สรปความรเรองธาตและเปรยบเทยบสมบตของธาต -ใบงาน -การตอบค าถาม

-ความสมบรณของเนอหาและใบงานตองผาน 7o% -ก า ร ต อ บค าถามตองผาน 7o%

คณลกษณะอนพงประสงค -ใฝเรยนร -มงมนในการท างาน

- ใบงาน

- สรปความรเรองธาตและเปรยบเทยบสมบตของธาต -ใบงาน -การตอบค าถาม

ส งตรงเวลาไดคะแนนเตม สงชาหกคะแนน

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 18

หนวยการเรยนรท 3 ธาตและสมบตของธาต เรอง ธาตกมมนตรงส วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/1 ส ารวจและอธบายองคประกอบ สมบตของธาตและสารประกอบ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/2 สบคนขอมลและเปรยบเทยบสมบตของธาตโลหะ ธาตอโลหะ ธาตกงโลหะ และธาตกมมนตรงส และน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/3 ตระหนกถงคณคาของการใชธาตโลหะ อโลหะกงโลหะ ธาตกมมนตรงส โดยเสนอแนวทางการใชธาตอยางปลอดภย คมคา จดประสงคการเรยนร

๑. นกเรยนสามารถอธบายความหมายของธาตกมมนตรงสได ๒. นกเรยนสามารถอธบายสมบตของธาตกมมนตรงสได

3. นกเรยนสามารถน าความรเรองธาตกมมนตรงสไปใชประโยชนได สาระส าคญ

๑. ความหมายของธาตกมมนตรงส ๒. สมบตของธาตกมมนตรงส ๓. ประโยชนของธาตธาตกมมนตรงส

สาระการเรยนร - ความร ธาตกมมนตรงส (radioactive element)หมายถง ธาตทมสมบตในการแผรงสออกมาตลอดเวลา รงสทแผออกมาไดแกรงสแอลฟา รงสบตา และรงสแกมมา

ชนดของรงส สญลกษณ สมบต รงสแอลฟา หรออนภาค

แอลฟา

หรอ เปนนวเคลยสของอะตอมฮเลยม มโปรตอนและนวตรอนอยางละ 2 อนภาค มประจไฟฟา +2 มเลขมวล 4 มอ านาจทะลทะลวงต าเพยงแคกระดาษ อากาศทหนาประมาณ 2-3 cm น าทหนาขนาดมลลเมตร หรอโลหะบางๆ กสามารถกนอนภาคแอลฟาได

ชนดของรงส สญลกษณ สมบต รงสบตา

หรออนภาคบตา

หรอ มสมบตเหมอนอเลกตรอน มประจไฟฟา -1 มมวลเทากบอเลกตรอน (นอยมาก) มอ านาจทะลทะลวงสงกวารงสแอลฟาประมาณ 100 เทา สามารถผานแผนโลหะบางๆ ได และมความเรวใกลเคยงกบความเรวแสง

รงสแกมมา เปนคลอนแมเหลกไฟฟาทมความยาวคลนสนมาก ไมมประจ ไมมมวล เปนรงสทมพลงงานสง มความเรวเทากบความเรวแสงและมอ านาจทะลทะลวงสง สามารถผานแผนตะกวหนา 8 mm หรอแผนคอนกรตหนาๆ ได

การทธาตแผรงสออกมาไดเนองจากนวเคลยสของอะตอมของธาตกมมนตรงสนนอยในสถานะทไมเสถยร จงใหรงสออกมาเพอใหเกดการเสถยรภาพ และในการใหร งสออกมานน บางครงจะท าใหนวเคลยสเปลยนไป ซงอาจเปนนวเคลยสของธาตใหมได เชน ธาตเรเดยม (226

88Ra)เปนธาตกมมนตรงสท แผรงสแอลฟาแลวเปลยนแปลงกลายเปนธาตเรดอน (222

86Rn)ทเสถยรกวาเดม ดงน 226

88Ra 22286Rn + 42He

เรเดยม – 226 เรเดยม -222 อนภาคแอลฟาหรอรงสแอลฟา สมบตของธาตกมมนตรงส

สมบตของธาตกมมนตรงสจะแผรงสออกมา ซงไดแก รงสแอลฟา รงสบตา และรงสแกมมาสมบต ของรงสทงสามมดงน 1. ความสามารถในการท าใหเกดการแตกตวเปนไอออนรงสแอลฟา บตา และแกมมา เปนรงสทมสมบตท าใหสารหรอตวกลางทมนเคลอนทผานแตกตวเปนไอออนได สมมตรงสบตาซงเปนอนภาคมประจลบเคลอนทเขาไปในสารชนดหนง มนมโอกาสทจะเคลอนทเขาไปชนอะตอมของสาร เนองจากรงสบตามพลงงานสงมาก จงสามารถชนอเลกตรอนของอะตอมของสารใหหลดออกมาเปนอเลกตรอนอสระ ขณะเดยวกนอะตอมตวทถกชนซงเสยอเลกตรอนไปกจะแสดงภาวะประจบวก เรยกวา ไอออนบวก ทงหมดนคอกระบวนการทรงสท าใหสารหรอตวกลางแตกตวเปนไอออนจงสรปไดวา รงสแอลฟาท าใหตวกลางทมนเคลอนทผานแตกตวเปนไอออนไดมากทสด รองลงมาคอรงสบตาและแกมมาตามล าดบ 2. อ านาจทะลผานเมอทดลองใหรงสทงสามชนดเคลอนทผานไปในตวกลางตางๆ เชน กระดาษ อะลมเนยม ตะกว เปนตน จะเหนวารงสแอลฟาไมสามารถเคลอนทผานแผนกระดาษ สวนรงสบตาสามารถเคลอนทผานแผนกระดาษได แตไมสามารถเคลอนทผานแผนอะลมเนยม ส าหรบรงสแกมมาสามารถทะลผานแผนกระดาษและแผนอะลมเนยมได แตไมสามารถเคลอนทผานแผนตะกว แสดงวารงสแกมมามอ านาจทะลผานสงทสด รองลงมาคอรงสบตาและแอลฟาตามล าดบ

3. การเบนในสนามแมเหลก ธาตกมมนตรงสอยในแผนตะกว ซงมรปเปดใหรงสทเกดจากธาตยเรเนยมเคลอนทออกมาได บรเวณดานนอกของแผนตะกวตรงปากรของแผนตะกวมสนามแมเหลกสม าเสมอ สมมตวามรงสสามชนดถกปลอยออกมาจากธาตยเรเนยม และเคลอนทเขาสบรเวณทมสนามแมเหลก จะพบวารงสแอลฟา เคลอนทโคงลงมาเลกนอยรงสบตา เคลอนทโคงขนไปเลกนอยรงสแกมมา เคลอนทตรงออกไปโดยไมมการเบยงเบนและจากลกษณะการตอบสนองตอสนามแมเหลกของรงสทงสามชนด จงสรปไดวารงสแอลฟา เปนอนภาคขนาดเลก มประจบวกรงสบตา เปนอนภาคขนาดเลก มประจลบ และมมวลนอยกวาแอลฟารงสแกมมา เปนคลอนแมเหลกไฟฟาไมมประจ

ประโยชนของธาตกมมนตรงส 1. ดานธรณวทยา มการใช C-14 ค านวณหาอายของวตถโบราณ หรออายของซากดกด าบรรพ ซงหาไดดงน ในบรรยากาศม C-14ซงเกดจากไนโตรเจน รวมตวกบนวตรอนจากรงสคอสมกจนเกดปฏกรยา แลว C-14 ทเกดขนจะท าปฏกรยากบกาซออกซเจน แลวผานกระบวนการสงเคราะหแสงของพช และสตวกนพช คนกนสตวและพช ในขณะทพชหรอสตวยงมชวตอย C-14 จะถกรบเขาไปและขบออกตลอดเวลา เมอสงมชวตตายลง การรบ C-14 กจะสนสดลงและมการสลายตวท าใหปรมาณลดลงเรอยๆ ตามครงชวตของ C-14 ซงเทากบ 5730 ป ดงนน ถาทราบอตราการสลายตวของ C-14 ในขณะทยงมชวตอยและทราบอตราการสลายตวในขณะทตองการค านวณอายวตถนน กสามารถท านายอายได เชน ซากสตวโบราณชนดหนงมอตราการสลายตวของ C-14 ลดลงไปครงหนงจากของเดมขณะทยงมชวตอย เนองจาก C-14 มครงขวต 5730 ป จงอาจสรปไดวาซากสตวโบราณชนดนนมอายประมาณ 5730 ป 2. ดานการแพทย ใชรกษาโรคมะเรง ในการรกษาโรคมะเรงบางชนด กระท าไดโดยการฉายรงสแกมมาทไดจาก โคบอลต-60เขาไปท าลายเซลลมะเรง ผปวยทเปนมะเรงในระยะแรกสามารถรกษาใหหายขาดได แลวยงใชโซเดยม-24 ทอยในรปของ NaCl ฉดเขาไปในเสนเลอด เพอตรวจการไหลเวยนของโลหต โดย โซเดยม-24 จะสลายใหรงสบตาซงสามารถตรวจวดได และสามารถบอกไดวามการตบตนของเสนเลอดหรอไม 3. ดานเกษตรกรรม มการใชธาตกมมนตรงสตดตามระยะเวลาการหมนเวยนแรธาตในพช โดยเรมตนจากการดดซมทรากจนกระทงถงการคายออกทใบ หรอใชศกษาความตองการแรธาตของพช 4. ดานอตสาหกรรม ในอตสาหกรรมการผลตแผนโลหะ จะใชประโยชนจากกมมนตภาพรงสในการควบคมการรดแผนโลหะ เพอใหไดความหนาสม าเสมอตลอดแผน โดยใชร งสบตายงผานแนวตงฉากกบแผนโลหะทรดแลว แลววดปรมาณรงสททะลผานแผนโลหะออกมาดวยเครองวดรงส ถาความหนาของแผนโลหะทรดแลวผดไปจากความหนาทตงไว เครองวดรงสจะสงสญญาณไปควบคมความหนา โดยสงใหมอเตอรกดหรอผอนลกกลง เพอใหไดความหนาตามตองการ 5. ดานพลงงาน มการใชพลงงานความรอนทไดจากปฏกรยานวเคลยรในเตาปฏกรณปรมาณของยเรเนยม-238 (U-238) ตมน าใหกลายเปนไอ แลวผานไอน าไปหมนกงหน เพอผลตกระแสไฟฟา อนตรายจากธาตกมมนตรงส 1. ถารางกายไดรบจะท าใหโมเลกลภายในเซลลเกดการเปลยนแปลงไมสามารถท างานตามปกตได ถาเปนเซลลทเกยวของกบการถายทอดลกษณะพนธกรรมกจะเกดการผาเหลา โดยเฉพาะเซลลสบพนธเมอเขาไปในรางกายจะไปสะสมในกระดก 2. สวนผลทท าใหเกดความปวยไขจากรงส เมออวยวะสวนใดสวนหนงของรางกายไดรบรงส โมเลกลของธาตตางๆ ทประกอบเปนเซลลจะแตกตว ท าใหเกดอาการปวยไขและเกดมะเรงได - คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝเรยนร 2. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. ครทบทวนความรเกยวกบสมบตของธาตโลหะ ธาตอโลหะ และธาตกงโลหะ ทนกเรยนได เรยนรมาแลว โดยครตงประเดนค าถามดงน – ธาตโลหะ ธาตอโลหะ และธาตกงโลหะมสมบตแตกตางกนในลกษณะใดบาง

– ธาตโลหะ ธาตอโลหะ และธาตกงโลหะ ถกจดหมวดหมอยทต าแหนงใดของตารางธาต – นอกจากธาตโลหะธาตอโลหะและธาตกงโลหะทนกเรยนไดเรยนรไปแลว ในตาราง ธาต ยงมธาตใดอกบาง 2. ครน าเสนอขาวทเกยวกบธาตกมมนตรงส พรอมตงค าถามวา - ธาตกมมนตรงสทนกเรยนรจกมอะไรบาง และถกน าไปใชประโยชนในดานใดบาง 3. นกเรยนรวมกนตอบค าถามและแสดงความคดเหนเกยวกบค าตอบของค าถามเพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง ธาตกมมนตรงส - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนศกษาธาตกมมนตรงส ในหนงสอเรยน ประกอบ Power point โดยครและนกเรยนรวมกนอภปรายวาธาตกมมนตรงส หมายถง ธาตทมสมบตในการแผรงสออกมาตลอดเวลา รงสทแผออกมาไดแกรงสแอลฟา รงสบตา และรงสแกมมา เรยกรงสของธาตทแผออกวา กมมนตรงส ซงกมมนตรงสแตละชนดจะมสมบตทแตกตางกน โดยมสมบตพนฐาน เชน ความสามารถในการท าใหเกดการแตกตวเปนไอออนอ านาจทะลผานการเบนในสนามแมเหลก จงท าให กมมนตรงสมประโยชนในหลายๆ ดาน ท งในดานของดานธรณวทยา ดานการแพทย ดานเกษตรกรรม ดานอตสาหกรรม และดานพลงงาน เปนตน แตถากมมนตรงสทแผออกมาผานเขาไปในเนอเยอของสงมชวต จะท าใหเกดการเปลยนแปลงภายในเนอเยอ ซงน าไปสสาเหตของโรงมะเรงได จงควรมวธปองกนอนตรายอยางถกวธ 2. นกเรยนสรปความรเรองธาตกมมนตรงส พรอมทงท าแบบฝกหดทบทวนความรความเขาใจจากทไดศกษาไปและสบคนเพมเตมจากหนงสอเรยน - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายและหาขอสรปเรองธาตกมมนตรงส โดยใชแนวค าถามตอไปน - ธาตกมมนตรงสหมายถง อะไร (ธาตทมสมบตในการแผรงสออกมาตลอดเวลา รงสทแผออกมาไดแกรงสแอลฟา รงสบตา และรงสแกมมา) - ธาตกมมนตรงส คอธาตทมลกษณะแบบใด (ธาตทมสมบตในการแผรงสออกมาตลอดเวลา เชน แอลฟา บตา หรอแกมมา การทธาตแผรงสออกมาไดเนองจากนวเคลยสของอะตอมของธาตกมมนตรงสนนอยในสถานะทไมเสถยร จงใหรงสออกมาเพอใหเกดการเสถยรภาพ) - จงบอกประโยชนและอนตรายของธาตกมมนตรงส (ประโยชนของธาตกมมนตรงส เชน การใชรงสตรวจวนจฉยโรค, การชะลอการสกของผลไม, การถนอมอาหาร, การท าสสนในอญมณ และอนตรายของธาตกมมนตรงส เชนการรบรงสทอวยวะสวนใดสวนหนงมากเกนไปจะท าใหเซลลตายได สอการเรยนร

๑. Power point เรอง ธาตกมมนตรงส ๒. ภาพสญลกษณของธาต ประกอบPower point ๓. ภาพตารางธาต ประกอบPower point ๔. ขาวเกยวกบธาตกมมนตรงส

แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ความหมายของธาตกมมนตรงส - สมบตของธาตกมมนตรงส - ประโยชนของธาตธาตกมมนตรงส

- ใบงาน

- สรปความรเรองธาตกมมนตรงส - ใบงาน

- ความสมบรณของเนอหาตองผาน 7o% - ความถกตองข อ งก า รต อ บค าถามในใบงานตองผาน 7o%

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/1 ส ารวจและอ ธ บ า ย อ งค ป ร ะก อ บ ส ม บ ต ข อ งธ าต แ ล ะสารประกอบ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/2 สบคนขอมลและเปรยบเทยบสมบตของธาตโลหะ ธาตอโลหะ ธาตกงโลหะ และธาตกมมนตรงส และน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/3 ตระหนกถงคณคาของการใชธาตโลหะ อโลหะกงโลหะ ธาตกมมนตรงส โดยเสนอแนวทางการใชธาตอยางปลอดภย คมคา

- ใบงาน

- สรปความรเรองธาตและเปรยบเทยบสมบตของธาต -ใบงาน -การตอบค าถาม

-ความสมบรณของเนอหาและใบงานตองผาน 7o% -ก า ร ต อ บค าถามตองผาน 7o%

คณลกษณะอนพงประสงค - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- ใบงาน

- สรปความรเรองธาตกมมนตรงส - ใบงาน

ส งตรงเวลาไดคะแนนเตม สงชาหกคะแนน

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 19

หนวยการเรยนรท 4 การจ าแนกสาร เรอง สารประกอบ วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/1 ส ารวจและอธบายองคประกอบ สมบตของธาตและสารประกอบ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/7 อธบายเกยวกบความสมพนธระหวางอะตอมธาต และสารประกอบ โดยใชแบบจ าลองและสารสนเทศ

จดประสงคการเรยนร 1.นกเรยนสามารถอธบายความหมายของสารประกอบได

2. นกเรยนสามารถอธบายสมบตของสารประกอบได 3. นกเรยนสามารถน าความรเรองสารประกอบไปใชประโยชนได

สาระส าคญ 1. ความหมายของสารประกอบ 2. สมบตของสารประกอบ 3. ประโยชนของสารประกอบ

สาระการเรยนร - ความร สารประกอบ (compound) หมายถง สารบรสทธทประกอบดวยอะตอมของธาตชนดเดยวกน สรางพนธะทางเคมตอกนในอตราสวนทคงท เกดเปนโมเลกล เขยนแทนดวยสตรเคม เชน น า (H2O)ไฮโดรเจนเปอรออกไซด (H2O2)เกลอแกง (NaCl)แกสคารบอนไดออกไซด (Co2)น าสมสายช (CH3COOH)จะพบวาสารประกอบมสตรเดยว ถาสตรเคมเปลยนไปจะไมใชสารเดม เชน ธาตคารบอน (C)ท าปฏกรยากบแกสออกซเจน (O2)เกดเปนแกสคารบอนไดออกไซด (CO2)หรอแกสคารบอนมอนอกไซด (CO)ซงมสมบตแตกตางกน

- การเกดสารประกอบ เกดจากการสรางพนธะเคมของอะตอมตางชนดกน เกดเปนโมเลกลของสารประกอบ เชน เมอน าชนทองแดงเผาในอากาศ ซงมแกสออกซเจนชวยในการท าปฏกรยา ท าใหทองแดงเกดปฏกรยากบแกสออกซเจน ไดสารใหมเปนสารประกอบคอปเปอร (II)ออกไซด (CuO)มลกษณะเปนของแขง สด า เปราะ มการเกดปฏกรยาดงน คอปเปอร+ ออกซเจน คอปเปอร (II)ออกไซด 2Cu (s) O2 (g) 2CuO (s) - อตราสวนของธาตทรวมกนเปนสารประกอบ สารประกอบชนดหนงเกดจากธาตตางชนดกนมารวมกนทางเคม หรอสรางพนธะเคมรวมกนในอตราสวนของมวลทคงท

ตาราง แสดงธาตทท าปฏกรยา สารประกอบทเกดขน และอตราสวนโดยมวล สญลกษณและสมบตของธาตทท าปฏกรยา

สตรเคมและสมบตของสารประกอบ

อตราสวนโดยมวล อตราสวนอะตอม

1. ไฮโดรเจน (H) - เปนแกสใส ไมมส ตดไฟได 2. ออกซเจน (O) - เปนแกสใส ไมมส ชวยใหตดไฟได

1. น า (H2O) - เปนของเหลวใส ไมมส ไมมกลน เปน ตวท าละลายทด ใช ดมได 2. ไฮโดรเจนเปอรออกไซด (H2O2) - เปนของเหลวใส ไมมส มกลนเฉพาะตว ดมไมได ใชฆาเชอโรค

1. H2O - H : O = 1 : 8 2. H2O2 - H : O = 1 : 16

อตราสวนของจ านวนอะตอม H : O อตราสวนของจ านวน อะตอม H : O = 1 : 1

1. คารบอน (C) - เปนของแขงสด า เปราะ ตดไฟได 2. ออกซเจน (O) - เปนแกสใส ไมมส ชวยใหตดไฟ

2. คารบอนมอนอกไซด (CO) - เปนแกสใส ไมมส ไมละลายน า เปน พษตอการหายใจ ไมท าใหน าปนใสขน 2. คารบอนไดออกไซด (CO2) - เปนแกสใส ไมมส ละลายน าได ท าให น าปนใสขน

1. CO - C : O = 3 : 4 2. CO2 - C : O = 3 : 8

อตราสวนของจ านวนอะตอม C : O = 1 : 1 อตราสวนของจ านวนอะตอม C : O = 1 : 2

หมายเหต มวลเปรยบเทยบ (มวลอะตอม) ของ H = 1 C = 12 O = 16 จากการศกษาขอมลในตารางไดขอสรปดงน 1. สมบตของสารประกอบตางจากธาตทเปนสารตงตนทท าปฏกรยากน 2. อตราสวนโดยมวลและอตราสวนโดยจ านวนอะตอมของธาตทเปนองคประกอบของสารประกอบชนดหนงคงท ถาอตราสวนเปลยนไปจะเปนสารประกอบชนดใหม ไมใชสารประกอบชนดเดม 3. อตราสวนโดยมวลของธาตองคประกอบ ใชระบชนดของสารประกอบได

- สารประกอบในธรรมชาต สารประกอบในธรรมชาตอาจอยเปนโมเลกลหรออาจอยเปนผลกดงน

สารประกอบทอยเปนโมเลกล

โมเลกลของน า (H2O) โมเลกลของแกสคารบอนไดออกไซด (CO2)

สารประกอบทอยเปนผลก

ผลกเกลอแกง

ผลกซลกา

- สตรเคม (chemical formula) คอ กลมของสญลกษณทเขยนขนเพอแสดงจ านวนอะตอมของธาตทเปนองคประกอบของสาร ถาสารประกอบอยเปนหมโมเลกล จะเรยกวา สตรโมเลกล ซงจะพบในสารประกอบทมธาตอโลหะเปนองคประกอบ แตถาสตรเคมของสารประกอบทมธาตโลหะกบอโลหะเปนองคประกอบไมเรยกวา สตรโมเลกล ศกษาไดจากตวอยางดงน

ตารางแสดงตวอยางสารประกอบและธาตองคประกอบในสารทอยเปนโมเลกล ประเภท

สารประกอบ สารประกอบ สตรเคม ธาตทเปนองคประกอบ

กรด

คารบอนก H2CO3 ธาตไฮโดรเจน 2 อะตอม ธาตคารบอน 1 อะตอม ธาตออกซเจน 3 อะตอม

ไฮโดรคลอรก (กรดเกลอ) HCl ธาตไฮโดรเจน 1 อะตอม ธาตคลอรน 1 อะตอม

แอซตก (กรดน าสม) CH3COOH ธาตคารบอน 2 อะตอม ธาตไฮโดรเจน 4 อะตอม ธาตออกซเจน 2 อะตอม

เบส

โซเดยมไฮดรอกไซด (โซดาไฟ)

NaOH ธาตโซเดยม 1 อะตอม ธาตออกซเจน 1 อะตอม ธาตไฮโดรเจน 1 อะตอม

โพแทสเซยมไฮดรอกไซด KOH ธาตโพแทสเซยม 1 อะตอม ธาตออกซเจน 1 อะตอม

แคลเซยมไฮดรอกไซด Ca(OH)2 ธาตแคลเซยม 1 อะตอมธาตออกซเจน 2อะตอม ธาตไฮโดรเจน 2 อะตอม

เกลอ

โซเดยมคลอไรด NaCl ธาตโซเดยม 1 อะตอม ธาตคลอรน 1 อะตอม

โพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต (ดางทบทม)

KMnO4 ธาตโพแทสเซยม 1 อะตอม ธาตแมงกานส 1อะตอมธาตออกซเจน 4 อะตอม

แคลเซยมคารบอเนต (หนปน)

CaCO3 ธาตแคลเซยม 1 อะตอม ธาตคารบอน 1 อะตอม ธาตออกซเจน 3 อะตอม

กาซ

มเทน CH4 คารบอน1 อะตอม ธาตไฮโดรเจน 4 อะตอม

บวเทน C4H10 คารบอน1 อะตอม ธาตไฮโดรเจน 10 อะตอม

แอมโมเนย NH3 ไนโตรเจน1 อะตอม ธาตไฮโดรเจน 3 อะตอม

สมบตของสารประกอบ สารประกอบจะมสมบตเฉพาะตวทแตกตางจากสมบตของธาตทเปนองคประกอบ เชน ความสามารถในการละลาย ความเปนกรด-เบส การเกดปฏกรยาเคม เปนตน และสามารถแยกธาตทเปนองคประกอบไดเมอใชพลงงานบางรป เชน พลงงานไฟฟา พลงงานความรอน

ประโยชนของสารประกอบ ประโยชนของสารประกอบ มนษยไดน าสารประกอบมาใชประโยชนทงดานอปโภคและดานบรโภคมากมาย ดงตวอยางในตารางตอไปน

สารประกอบ สตรเคม การน าไปใชประโยชน กาซคารบอนไดออกไซด CO2 ใชท าน าอดลม ใชดบเพลง ผลตผงฟ น าแขงแหง

เปนสารท าความเยน ใชเปนตวลอเมฆในการท าฝนเทยม

โซเดยมคอไรด NaCl ใชปรงรสอาหารใหมรสเคม ใชถนอมอาหาร เชน ปลาเคม

กรดแอซตรก CH3COOH ใชปรงอาหารใหมรสเปรยว โซเดยมไฮดรอกไซด NaOH ใชในงานอตสาหกรรมท าสบ ผงชรส โซเดยมคารบอเนต Na2CO3 ใชในอตสาหกรรมท าแกว ผงซกฟอก แกน า

กระดาง โพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต KMnO4 ใชท าสารละลายเพอฆาเชอจลนทรย ลางผกสด แคลเซยมคลอไรด CaCl2 ใชเปนสารดดความชน กรดไฮโดรคลอรก HCl ใชในอตสาหกรรมผลตผงชรส และพลาสตก ซลคอนไดออกไซด SiO2 ใชท ากระจก และเซรามก แอมโมเนย NH3 ผลตกรดดนประสว ปย และพลาสตก ปนขาว Ca(OH)2 ใชลดความเปนกรดของดนและใชผสมปนซเมนต

- คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝเรยนร 2. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ

1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน

1. ครทบทวนความรเกยวกบสมบตของ ธาตโลหะ ธาตอโลหะ ธาตกงโลหะ และธาตกมมนตรงส ทนกเรยนไดเรยนรมาแลว โดยครตงประเดนค าถามดงน

– ธาตแตละชนดมสมบตแตกตางกนในลกษณะใดบาง

– นกเรยนสามารถแยกธาตดวยวธการทางเคมใหเปนสารทบรสทธกวาเดมไดหรอไมเพราะอะไร

– ธาตแตละชนดสามารถท าปฏกรยารวมตวกนไดหรอไม และสารทเกดขนจะมสมบตแตกตางจากธาตทเปนองคประกอบหรอไม 2. นกเรยนรวมกนตอบค าถามและแสดงความคดเหนเกยวกบค าตอบของค าถามเพอเชอมโยงไปสการ

เรยนรเรอง สารประกอบ - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. ครน าน าเกลอมาใหนกเรยนดแลวตงประเดนค าถามใหนกเรยนตอบโดยครใชค าถามดงน

– น าเกลอประกอบดวยสารใดบาง 2. ครน าน าเกลอและน าเชอมมาใสในถวยกระเบอง แลวใหความรอน จนกระทงน าทอยในสารแตละ

ชนดระเหยออกจนหมดเหลอแตเกลอ ตดอยทกนภาชนะ ครใหนกเรยนสงเกตผลทเกดขน จากนนให นกเรยนตอบค าถามดงน

– เมอใหความรอนแกน าเกลอ จะเกดผลการเปลยนแปลงในลกษณะใด 3. นกเรยนรวมกนตอบค าถามและแสดงความคดเหนเกยวกบค าตอบของค าถาม

4. ครใหนกเรยนศกษาเรองสารประกอบ ในหนงสอเรยน ประกอบ Power point โดยครและนกเรยนรวมกนอภปรายวาสารประกอบ หมายถง สารบรสทธทประกอบดวยอะตอมของธาตตางชนดกน สรางพนธะเคมตอกนในอตราสวนทคงท เกดเปนโมเลกล สามารถเขยนแทนดวยสตรเคมไดจากนนครยกตวอยางการเกดสารประกอบใหนกเรยนดใน Power point และรวมอภปรายกบนกเรยนถงวธการเกดสารประกอบตารางแสดงอตราสวนของธาตทรวมกนเปนสารประกอบสารประกอบในธรรมชาตซงมอย 2 แบบดวยกน แบบทเปนโมเลกล และแบบทเปนผลกจานน นกเรยนศกษาสตรเคมของสารประกอบชนดตางๆ ทงแบบทอยเปนโมเลกล และแบบทอยเปนผลก 5. จากนนนกเรยนและครรวมกนอภปรายถงสมบตของสารประกอบ วาสารประกอบมสมบตเฉพาะตว เชน ความสามารถในการละลายน า ความเปนกรด-เบส การเกดปฏกรยาเคม และอภปรายถงเรองประโยชนของธาตและสารประกอบซงมประโยชนตอมนษยทงในดานสรรวทยาและการน าไปใชประโยชนในชวตประจ าวน

6. นกเรยนสรปความรเรองสารประกอบ พรอมทงท าแบบฝกหดทบทวนความรความเขาใจจากทไดศกษาไปและสบคนเพมเตมจากหนงสอเรยน 7. แบงนกเรยนกลมละ 5 – 6 คน ปฏบตกจกรรมทดลองการแยกน าดวยไฟฟา ตามขนตอนดงน

– ใสน าประปาลงในถวยพลาสตกของชดแยกน าดวยไฟฟาจนเตมปดฝาครอบ ทมหลอดทดลองและขวไฟฟา

– ใชนวมอปดรระบายอากาศทฝากลองพลาสตกแลวคว าถวยพลาสตกลงใหน าในถวยพลาสตกไหลเขาในหลอดทดลองแทนทอากาศจนเตมแลวหงายถวยพลาสตกขน

– ตอสายไฟฟาจากกระบะถานไฟฉายขนาด 6 โวลต เขากบชดแยกน าดวยไฟฟา โดยใหขวบวกและขวลบของกระบะถานไฟฉายตอกบขวบวกและขวลบของชดแยกน าดวยไฟฟาสงเกตการเปลยนแปลงในหลอดทดลองทงสองแลวบนทกผลทเกดขน

– เมอไดแกสเตมหลอดแลวถอดสายไฟฟาออกใชจกยางปดปากหลอดทดลองไวท าเครองหมายแสดงขวไฟฟาทหลอดทดลองทงสองวามาจากขวไฟฟาใด

– ทดสอบการตดไฟของแกสในหลอดทดลองทงสองโดยใชไมขดไฟทลกเปนเปลวจอบรเวณปากหลอดทนททเปดจกยางสงเกตการเปลยนแปลงบนทกผล

– ท าการทดสอบซ าแตทดสอบการตดไฟของแกสในหลอดทดลองทงสองโดยใชธปทตดไฟเหลอแตถานแดงหยอนลงไปในแตละหลอดทดลองทนททปดจกยางแทน สงเกตการเปลยนแปลงแลว บนทกผลทเกดขน

หมายเหต – ถาน าประปาทน ามาทดสอบไมน าไฟฟาใหใสโซเดยมซลเฟต จ านวน 3 ชอนเบอร ลงในแลวคนดวยแทงแกวใหโซเดยมซลเฟตละลายจนหมด

– ในการทดสอบการตดไฟเมอน าหลอดทดลองทมแกสออกจากชดแยกน าดวยไฟฟาแลวใหน าหลอดทดลองมายดไวกบขาตงและทจบหลอดทดลอง ใชแผนกระจกปดสไลดปดปากหลอดทดลอง ไวเมอจะทดสอบใหคอย ๆ เลอนแผนกระจกปดสไลดออกแลวรบจดไฟทนท

- กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนสรป เรอง สารประกอบและประโยชนของธาตและสารประกอบ - ความหมายของสารประกอบ คออะไร (เปนสารบรสทธทประกอบดวยอะตอมของธาตตางชนดกน สรางพนธะทางเคมตอกนในอตราสวนทคงท เกดเปนโมเลกล เขยนแทนดวยสตรเคม) - สมบตของสารประกอบมอะไรบาง (ความสามารถในการละลาย ความเปนกรด-เบส การเกดปฏกรยาเคม เปนตน และสามารถแยกธาตทเปนองคประกอบไดเมอใชพลงงานบางรป เชน พลงงานไฟฟา พลงงานความรอน)

- จงบอกประโยชนของสารประกอบประโยชนของสารประกอบ มนษยไดน าสารประกอบมาใชประโยชนทงดานอปโภคและดานบรโภค เชน กาซคารบอนไดออกไซด (CO2) ใชท าอดลม ใชบเพลง ผลตผงฟ น าแขงแหง เปนสารท าความเยน ใชเปนตวลอเมฆในการท าฝนเทยม และซเดยมคอไรด (NaCl) ใชปรงรสอาหารใหมรสเคม ใชถนอมอาหาร เชน ปลาเคม เปนตน

สอการเรยนร

1. Power point เรอง สารประกอบ ๒. รปภาพแสดงสารประกอบ

แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ความหมายของสารประกอบ - สมบตของสารประกอบ - ประโยชนของสารประกอบ

- ใบงาน

- สรป ความร เร อ งสารประกอบ -ใบงานเรองสารประกอบ

-ความถ กต อ งข อ ง เ น อ ห าอธบายความรเ ร อ ง ส า รป ระก อ บ ตองผาน 7o% -ความถ กต อ งของ ใบงาน ตองผาน 7o%

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/1 ส า ร ว จและอธบายองคประกอบ สมบต ของธาตและสารประกอบ ม า ต ร ฐ า น /ต ว ช ว ด ว 2 .1 ม .1 / 4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน /ต วช วด ว 2 .1 ม .1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/7 อธบายเกยวกบความสมพนธระหวางอะตอมธาต และสารประกอบ โดยใชแบบจ าลองและสารสนเทศ

- ใบงาน

- สรป ความร เร อ งสารประกอบ -ใบงานเรองสารประกอบ

-ความถ กต อ งข อ ง เ น อ ห าอธบายความรเ ร อ ง ส า รป ระก อ บตองผาน 7o% -ความถ กต อ งของ ใบงาน ต อ ง ผ า น 7o%

คณลกษณะอนพงประสงค - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- ใบงาน

- สรป ความร เร อ งสารประกอบ - ใบงานเรองสารประกอบ

ส งตรงเวลาไดคะแนนเตม สงชาหกคะแนน

แผนการจดการเรยนรท 20 หนวยการเรยนรท 4 การจ าแนกสาร เรอง สารและสมบตของสาร วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของสารได 2. นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชเนอสารเปนเกณฑได 3. นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑได สาระส าคญ 1. ความหมายของสาร 2. การจ าแนกสาร สาระการเรยนร - ความร สสาร (matter) คอ สงทมมวลตองการทอย และสามารถสมผสได หรออาจหมายถงสงตางๆ ทอยรอบตวเรา มตวตน ตองการทอย สมผสได มองเหน หรอมองไมเหนกได เชน อากาศ เปนตน นกวทยาศาสตรไดเรยกสสารทรจกวา สาร สาร (substance) คอ สสารทศกษาคนควาจนทราบสมบต และองคประกอบทแนนอน ซงกคอเนอของสสารนนเอง สมบตของสาร สารแตละชนดมลกษณะบางประการทคลายคลงกนจงจดเปนสมบตทวไปของสาร เชน โลหะและอโลหะ เปนตน สารทกชนดมลกษณะเฉพาะตวทแตกตางจากสารอน จดเปนสมบตเฉพาะตวทใชระบชนดของ

สารนน ๆ ได เชน จดเดอด จดหลอมเหลว ความหนาแนน ความเปนกรด -เบส รปผลก เปนตน นกวทยาศาสตรไดแบงสมบตของสารออกเปน 2 ประเภท คอ 1. สมบตทางกายภาพ (physical properties) หมายถง สมบตของสารทสามารถสงเกตไดจากลกษณะภายนอก หรอจากการทดลองทไมเกยวของกบการเกดปฏกรยาเคม เชน สถานะ เนอสาร รปราง ส กลน รส ความหนาแนน จดเดอด จดหลอมเหลว การน าไฟฟา การละลายน า ความแขง ความเหนยว เปนตน 2. สมบตทางเคม (chemical properties) หมายถง สมบตทเกยวของกบการเกดปฏกรยาเคมและองคประกอบทางเคมของสาร เชน การตดไฟ การผกรอน การท าปฏกรยากบน า การท าปฏกรยากบกรดหรอเบส เปนตน ปฏกรยาเคม คอ การเปลยนแปลงทท าใหเกดสารใหม ดงนน การเปลยนแปลงของสารแบงไดเปน 2 ประเภท คอ 1. การเปลยนแปลงทางกายภาพ หมายถง การเปลยนแปลงทเกยวของกบสมบตทางกายภาพของสาร เชน การเปลยนสถานะ การละลายน า การหลอมเหลว และการเดอด เปนตน “การเปลยนแปลงทางกายภาพจะตองไมเกยวของกบการเกดปฏกรยาเคมและไมมสารใหมเกดขน” หลงจากการเปลยนแปลงทางกายภาพสมบต ตวอยางของการเปลยนแปลงทางกายภาพ ไดแก 2. การเปลยนแปลงทางเคม หมายถง การเปลยนแปลงทเกยวของกบการเกดปฏกรยาเคม “หลงจากการเปลยนแปลงทางเคม จะตองมสารใหมเกดขนเสมอ” สารใหมทเกดขนนจะมองคประกอบและสมบตทางเคมแตกตางจากสารเดม ตวอยางของการเปลยนแปลงทางเคม ไดแก โดยทว ๆ ไปการเปลยนแปลงของสารสามารถมทงการเปลยนแปลงทางกายภาพและการเปลยนแปลงทางเคมควบคกนไป - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนตอบค าถามวา “ค าวาสารและสสารเหมอนกนหรอไม อยางไร” (แนวค าตอบ ตามความคดของนกเรยน) 2. นกเรยนรวมกนหาค าตอบวาสารและสสารคออะไร เหมอนกนหรอไม 3. นกเรยนและครรวมกนอภปรายวาสารและสสารคออะไร และเหมอนหรอตางกนอยางไรบาง - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนจบกลม 3 คน โดยการใชเพลงรวมเงน “รวมกน รวมกนใหด รวมกนวนนอยาใหมผดพลาด ผชายนนคอเหรยญบาท ผหญงเกงกาจ 50 สตางค” จากนนใหครบอกจ านวนเงนใหนกเรยนจบกนใหครบ 2. นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาเนอหาจากหนงสอเรยนและอนเทอรเนต 3. นกเรยนรวมเลนเกมตอบค าถามเวยนโตะ โดยมกตกา คอ แตละโตะทครจดไวใหจะมค าถามแปะอย ใหนกเรยนตอบค าถามลงในกระดาษค าตอบทครเตรยมให เวยนไปจนครบทกโตะ โดยมเวลาใหขอละ 30 วนาท

- กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายเฉลยค าตอบ พรอมกบใหนกเรยนตรวจค าตอบเอง โดยแลกกนตรวจกบกลมขาง ๆ ตอบถก 1 ขอ ได 1 คะแนน กลมไหนไดคะแนนเยอะสดเปนผชนะ 2. นกเรยนตอบค าถามในแบบฝกหดท 6 สอการเรยนร 1. กระดาษค าตอบ แหลงการเรยนร

1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - นกเรยนสามารถบอกความหมายของสารได - นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชเนอสารเปนเกณฑได - นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑได

- ค าถาม

- เฉลยค าถาม

รอยละ 50 ผานเกณฑ

ตวชวด ม าต ร ฐ า น /ต ว ช ว ด ว 2 .1 ม .1 /4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน /ต วช วด ว 2 .1 ม .1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม

- ค าถาม

- เฉลยค าถาม

รอยละ 50 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมน คณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................. ................. ขอเสนอแนะ ..................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ........................................ ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 21 หนวยการเรยนรท 4 การจ าแนกสาร เรอง การจ าแนกสาร วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของสารได 2. นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชเนอสารเปนเกณฑได 3. นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑได สาระส าคญ 1. ความหมายของสาร 2. การจ าแนกสาร สาระการเรยนร - ความร

การจ าแนกสาร การจ าแนกสารโดยใชเนอสารเปนเกณฑ

สมบตทางกายภาพ หมายถงสมบตทแสดงถงลกษณะภายนอกของสารทสามารถสงเกตเหนได เชน สถานะ รปราง ส กลน รส การละลาย จดเดอด จดหลอมเหลว การน าความรอน การน าไฟฟา ความรอนแฝง ความหนาแนน เนอสาร เปนสมบตทางกายภาพอยางหนงของสาร การจ าแนกสารโดยใชเนอสารเปนเกณฑเปนวธการทนยมกนมาก เนองจากสามารถแสดงรายละเอยดเกยวกบสารตาง ๆ ไดมากกวาวธอน โดยสามารถแยกสารออกไดเปน 2 กลม คอ

1. สารเนอเดยว คอสารทมองเหนเปนเนอเดยวกนตลอด อาจมสารเพยงชนดเดยวหรอมากกวา 1 ชนดผสมกนอยอยางกลมกลน อาจมหลายสถานะ และจะแสดงสมบตเหมอนกนทกประการ เชน จดเดอด จดเยอกแขง จดหลอมเหลว แบงเปน 2 ชนด คอ สารบรสทธและสารละลาย สารบรสทธ คอ สารเนอเดยวทประกอบไปดวยสารเพยงชนดเดยว แบงออกเปนธาตและสารประกอบ สารบรสทธมสมบต คอ มจดหลอมเหลวและจดเดอดคงท เชน ทองค า ไฮโดรเจน เกลอ เปนตน สารละลาย คอ สารเนอเดยวทเกดจากสารบรสทธสองชนดขนไปผสมกน โดยไมเกดปฏกรยาเคม ท าใหจดเดอดและจดหลอมเหลวไมคงท ตวอยางเชน น าเกลอ น าเชอม อากาศ (กาซออกจเจน รวมกบกาซคารบอนไดออกไซด และกาซอน ๆ เปนตน 2. สารเนอผสม วสดผสม หรอ ของผสม (composite) คอ สารทประกอบขนจากสาร 2 ชนดขนไปผสมกน โดยเนอไมสามารถผสมเขากนไดตลอด แตบางครงอาจมองเหนไมชด ในการจ าแนกชนดของสารเนอผสมจะพจารณาจากขนาดของอนภาค ทปนอยในสารเนอผสมนน การจ าแนกสารโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑ หากใชอนภาคของสารเปนเกณฑ จะสามารถแยกสารออกเปน 3 ประเภท คอ สารคอลลอยด สารแขวนลอย และสารละลาย สารคอลลอยด (Colloid) คอ สารทเกดจากอนภาคทมขนาดเสนผาศนยกลางระหวาง 10-7 - 10-4 ซม. ลอยกระจายในตวกลางหนง ซงตวกลางอาจเปน ของแขง ของเหลว หรอกาซ กได เราสามารถพบคอลลอยดทวไปไดในชวตประจ าวน เชน ฝนละอองในอากาศ เมฆ หมอก ครนไฟ กาซพษตาง ๆ จากทอไอเสย บางชนดมลกษณะเหนยวหนด เนองจากอนภาคถกยดอยในตวกลางทเปนของเหลวอยางเหนยวแนน เมอระเหยตวกลางออกไปบางสวนหรอท าใหเยนลง สารจงเขมขนมากขนจนเปนของแขง เชน วน เจลล แปงเปยก เปนตน สารแขวนลอย (Suspension) คอ สารทมอนภาคขนาดเสนผานศนยกลางใหญกวา 10-4 ซม. (100 ไมครอน) ลอยกระจดกระจายอย โดยทอนภาคอยใยของผสมนนมขนาดใหญ จงมองเหนอนภาคในของผสมไดอยางชดเจน เมอตงทงไวอนภาคจะตกตะกอน และสามารถแยกอนภาคออกจากของผสมไดโดยการกรอง เชน น าปนใส น าแปง พรกน าสม เปนตน สารละลาย (Solution) สารเนอเดยวทเกดจากสารบรสทธสองชนดขนไปผสมกน โดยไมเกดปฏกรยาเคม ท าใหจดเดอดและจดหลอมเหลวไมคงท มอนภาคขนาดเสนผานศนยกลางนอยกวา 10-7 ซม. เชน น าเกลอ น าเชอม อากาศ เปนตน การจ าแนกสารโดยใชสถานะของสารเปนเกณฑ สถานะของสารม 3 สถานะ โดยใชแรงยดเหนยวเกาะกนของโมเลกลเปนเกณฑ ดงน 1. ของแขง (Solid) คอ สารหรอสสารทมขนาดและรปรางแนนอน เนองจากโมเลกลยดเหนยวกนอยางแนนหนา เปลยนแปลงรปรางไดยาก ปรมาตรไมเปลยนแปลงเมอไดรบแรงกดดนสง ไมมการแพร เชน เหลก หน เปนตน 2. ของเหลว (Liquid) สารหรอสสารทมขนาดและรปรางไมแนนอน เนองจากโมเลกลยดเหนยวกนอยางหลวม ๆ เปลยนแปลงรปรางตามภาชนะ ปรมาตรเปลยนแปลงเมอไดรบแรงกดดนและอณหภมสง มการแพร เชน ปรอท น า เปนตน 3. แกส (Gas) สารหรอสสารทมขนาดและรปรางไมแนนอน เนองจากโมเลกลมการยดเหนยวกนนอยมาก และฟงกระจายอยอยางอสระ ปรมาตรสามารถเปลยนแปลงไดเมอไดรบแรงดนและอณหภมสงมการแพร เชน ไฮโดรเจน ฮเลยม เปนตน

- คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการใชเทคโนโลย กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนและครรวมกนทบทวนความรเกยวกบสารและสมบตของสารจากคาบทแลว 2. นกเรยนสงเกตบกเกอร 2 ใบทครเตรยมไว ใบท 1 คอ น าเกลอและใบท 2 คอดนทรายผสมผงตะไบเหลก และตอบค าถามวา - “สารทงสองชนดมความแตกตางกนอยางไร” (แนวค าตอบ บกเกอรท 1 มองเหนเปนเนอเดยวกนและบกเกอรท 2 มองเหนสารหลายชนดผสมกนอย) - “จากการสงเกตดลกษณะภายนอกของสาร เราสามารถจ าแนกสาร 2 สงน โดยใชอะไรเปนเกณฑการจ าแนก” (แนวค าตอบ เนอสารเปนเกณฑ) - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแบงกลม ๆ ละ 5-6 เพอทดลองกจกรรมท 8 สารเนอเดยว 2. นกเรยนแตละกลมศกษาวธการทดลองจากใบกจกรรม 3. แตละกลมลงมอปฏบตกจกรรมและบนทกผลการทดลองลงในแบบบนทกผลการทดลอง - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายสรปความรเกยวกบสารละลาย 2. นกเรยนตอบค าถามทายการทดลอง สอการเรยนร 1. กจกรรมฐาน แหลงการเรยนร

1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - นกเรยนสามารถบอกความหมายของสารได - นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชเนอสารเปนเกณฑได - นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑได

- ใบกจกรรม

- แบบประเมนใบกจกรรม

รอยละ 50 ผานเกณฑ

ตวชวด ม าต ร ฐ า น /ต ว ช ว ด ว 2 .1 ม .1 /4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน /ต วช วด ว 2 .1 ม .1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม

- ใบกจกรรม

- แบบประเมนใบกจกรรม

รอยละ 50 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมน คณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 22 หนวยการเรยนรท 4 การจ าแนกสาร เรอง การจ าแนกสาร วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของสารได 2. นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชเนอสารเปนเกณฑได 3. นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑได สาระส าคญ 1. ความหมายของสาร 2. การจ าแนกสาร สาระการเรยนร - ความร

การจ าแนกสาร การจ าแนกสารโดยใชเนอสารเปนเกณฑ สมบตทางกายภาพ หมายถงสมบตทแสดงถงลกษณะภายนอกของสารทสามารถสงเกตเหนได เชน สถานะ รปราง ส กลน รส การละลาย จดเดอด จดหลอมเหลว การน าความรอน การน าไฟฟา ความรอนแฝง ความหนาแนน เนอสาร เปนสมบตทางกายภาพอยางหนงของสาร การจ าแนกสารโดยใชเนอสารเปนเกณฑเปนวธการทนยมกนมาก เนองจากสามารถแสดงรายละเอยดเกยวกบสารตาง ๆ ไดมากกวาวธอน โดยสามารถแยกสารออกไดเปน 2 กลม คอ

1. สารเนอเดยว คอสารทมองเหนเปนเนอเดยวกนตลอด อาจมสารเพยงชนดเดยวหรอมากกวา 1 ชนดผสมกนอยอยางกลมกลน อาจมหลายสถานะ และจะแสดงสมบตเหมอนกนทกประการ เชน จดเดอด จดเยอกแขง จดหลอมเหลว แบงเปน 2 ชนด คอ สารบรสทธและสารละลาย สารบรสทธ คอ สารเนอเดยวทประกอบไปดวยสารเพยงชนดเดยว แบงออกเปนธาตและสารประกอบ สารบรสทธมสมบต คอ มจดหลอมเหลวและจดเดอดคงท เชน ทองค า ไฮโดรเจน เกลอ เปนตน สารละลาย คอ สารเนอเดยวทเกดจากสารบรสทธสองชนดขนไปผสมกน โดยไมเกดปฏกรยาเคม ท าใหจดเดอดและจดหลอมเหลวไมคงท ตวอยางเชน น าเกลอ น าเชอม อากาศ (กาซออกจเจน รวมกบกาซคารบอนไดออกไซด และกาซอน ๆ เปนตน 2. สารเนอผสม วสดผสม หรอ ของผสม (composite) คอ สารทประกอบขนจากสาร 2 ชนดขนไปผสมกน โดยเนอไมสามารถผสมเขากนไดตลอด แตบางครงอาจมองเหนไมชด ในการจ าแนกชนดของสารเนอผสมจะพจารณาจากขนาดของอนภาค ทปนอยในสารเนอผสมนน การจ าแนกสารโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑ หากใชอนภาคของสารเปนเกณฑ จะสามารถแยกสารออกเปน 3 ประเภท คอ สารคอลลอยด สารแขวนลอย และสารละลาย สารคอลลอยด (Colloid) คอ สารทเกดจากอนภาคทมขนาดเสนผาศนยกลางระหวาง 10-7 - 10-4 ซม. ลอยกระจายในตวกลางหนง ซงตวกลางอาจเปน ของแขง ของเหลว หรอกาซ กได เราสามารถพบคอลลอยดทวไปไดในชวตประจ าวน เชน ฝนละอองในอากาศ เมฆ หมอก ครนไฟ กาซพษตาง ๆ จากทอไอเสย บางชนดมลกษณะเหนยวหนด เนองจากอนภาคถกยดอยในตวกลางทเปนของเหลวอยางเหนยวแนน เมอระเหยตวกลางออกไปบางสวนหรอท าใหเยนลง สารจงเขมขนมากขนจนเปนของแขง เชน วน เจลล แปงเปยก เปนตน สารแขวนลอย (Suspension) คอ สารทมอนภาคขนาดเสนผานศนยกลางใหญกวา 10-4 ซม. (100 ไมครอน) ลอยกระจดกระจายอย โดยทอนภาคอยใยของผสมนนมขนาดใหญ จงมองเหนอนภาคในของผสมไดอยางชดเจน เมอตงทงไวอนภาคจะตกตะกอน และสามารถแยกอนภาคออกจากของผสมไดโดยการกรอง เชน น าปนใส น าแปง พรกน าสม เปนตน สารละลาย (Solution) สารเนอเดยวทเกดจากสารบรสทธสองชนดขนไปผสมกน โดยไมเกดปฏกรยาเคม ท าใหจดเดอดและจดหลอมเหลวไมคงท มอนภาคขนาดเสนผานศนยกลางนอยกวา 10-7 ซม. เชน น าเกลอ น าเชอม อากาศ เปนตน การจ าแนกสารโดยใชสถานะของสารเปนเกณฑ สถานะของสารม 3 สถานะ โดยใชแรงยดเหนยวเกาะกนของโมเลกลเปนเกณฑ ดงน 1. ของแขง (Solid) คอ สารหรอสสารทมขนาดและรปรางแนนอน เนองจากโมเลกลยดเหนยวกนอยางแนนหนา เปลยนแปลงรปรางไดยาก ปรมาตรไมเปลยนแปลงเมอไดรบแรงกดดนสง ไมมการแพร เชน เหลก หน เปนตน 2. ของเหลว (Liquid) สารหรอสสารทมขนาดและรปรางไมแนนอน เนองจากโมเลกลยดเหนยวกนอยางหลวม ๆ เปลยนแปลงรปรางตามภาชนะ ปรมาตรเปลยนแปลงเมอไดรบแรงกดดนและอณหภมสง มการแพร เชน ปรอท น า เปนตน 3. แกส (Gas) สารหรอสสารทมขนาดและรปรางไมแนนอน เนองจากโมเลกลมการยดเหนยวกนนอยมาก และฟงกระจายอยอยางอสระ ปรมาตรสามารถเปลยนแปลงไดเมอไดรบแรงดนและอณหภมสงมการแพร เชน ไฮโดรเจน ฮเลยม เปนตน

- คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการแกปญหา กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนและครรวมกนทบทวนความรเกยวกบสารเนอเดยว 2. นกเรยนฟงค าชแจงเกยวกบการทดลองเรองการแยกสารเนอผสม - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแบงกลม ๆ ละ 5-6 คน และศกษาวธการทดลองจากใบกจกรรมท 9 สารเนอผสม 2. นกเรยนแตละกลมลงมอท าการทดลอง โดยมครดแลอยางใกลชด 3. นกเรยนบนทกผลการทดลองลงในแบบบนทกผลการทดลองและสรปผลการทดลอง - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายผลการทดลองของแตละกลมและสรปความรทได 2. นกเรยนตอบค าถามทายการทดลอง สอการเรยนร 1. อปกรณการทดลอง แหลงการเรยนร

1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - นกเรยนสามารถบอกความหมายของสารได - นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชเนอสารเปนเกณฑได - นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑได

- ใบบนทกผลการทดลอง

- แบบประเมนใบบนทกผลการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด ม าต ร ฐ า น /ต ว ช ว ด ว 2 .1 ม .1 /4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน /ต วช วด ว 2 .1 ม .1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม

- ใบบนทกผลการทดลอง

- แบบประเมนใบบนทกผลการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมน คณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................. ................. ขอเสนอแนะ ..................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ........................................ ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 23 หนวยการเรยนรท 4 การจ าแนกสาร เรอง การจ าแนกสาร วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของสารได 2. นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชเนอสารเปนเกณฑได 3. นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑได สาระส าคญ 1. ความหมายของสาร 2. การจ าแนกสาร สาระการเรยนร - ความร

การจ าแนกสาร การจ าแนกสารโดยใชเนอสารเปนเกณฑ สมบตทางกายภาพ หมายถงสมบตทแสดงถงลกษณะภายนอกของสารทสามารถสงเกตเหนได เชน สถานะ รปราง ส กลน รส การละลาย จดเดอด จดหลอมเหลว การน าความรอน การน าไฟฟา ความรอนแฝง ความหนาแนน เนอสาร เปนสมบตทางกายภาพอยางหนงของสาร การจ าแนกสารโดยใชเนอสารเปนเกณฑเปนวธการทนยมกนมาก เนองจากสามารถแสดงรายละเอยดเกยวกบสารตาง ๆ ไดมากกวาวธอน โดยสามารถแยกสารออกไดเปน 2 กลม คอ

1. สารเนอเดยว คอสารทมองเหนเปนเนอเดยวกนตลอด อาจมสารเพยงชนดเดยวหรอมากกวา 1 ชนดผสมกนอยอยางกลมกลน อาจมหลายสถานะ และจะแสดงสมบตเหมอนกนทกประการ เชน จดเดอด จดเยอกแขง จดหลอมเหลว แบงเปน 2 ชนด คอ สารบรสทธและสารละลาย สารบรสทธ คอ สารเนอเดยวทประกอบไปดวยสารเพยงชนดเดยว แบงออกเปนธาตและสารประกอบ สารบรสทธมสมบต คอ มจดหลอมเหลวและจดเดอดคงท เชน ทองค า ไฮโดรเจน เกลอ เปนตน สารละลาย คอ สารเนอเดยวทเกดจากสารบรสทธสองชนดขนไปผสมกน โดยไมเกดปฏกรยาเคม ท าใหจดเดอดและจดหลอมเหลวไมคงท ตวอยางเชน น าเกลอ น าเชอม อากาศ (กาซออกจเจน รวมกบกาซคารบอนไดออกไซด และกาซอน ๆ เปนตน 2. สารเนอผสม วสดผสม หรอ ของผสม (composite) คอ สารทประกอบขนจากสาร 2 ชนดขนไปผสมกน โดยเนอไมสามารถผสมเขากนไดตลอด แตบางครงอาจมองเหนไมชด ในการจ าแนกชนดของสารเนอผสมจะพจารณาจากขนาดของอนภาค ทปนอยในสารเนอผสมนน การจ าแนกสารโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑ หากใชอนภาคของสารเปนเกณฑ จะสามารถแยกสารออกเปน 3 ประเภท คอ สารคอลลอยด สารแขวนลอย และสารละลาย สารคอลลอยด (Colloid) คอ สารทเกดจากอนภาคทมขนาดเสนผาศนยกลางระหวาง 10-7 - 10-4 ซม. ลอยกระจายในตวกลางหนง ซงตวกลางอาจเปน ของแขง ของเหลว หรอกาซ กได เราสามารถพบคอลลอยดทวไปไดในชวตประจ าวน เชน ฝนละอองในอากาศ เมฆ หมอก ครนไฟ กาซพษตาง ๆ จากทอไอเสย บางชนดมลกษณะเหนยวหนด เนองจากอนภาคถกยดอยในตวกลางทเปนของเหลวอยางเหนยวแนน เมอระเหยตวกลางออกไปบางสวนหรอท าใหเยนลง สารจงเขมขนมากขนจนเปนของแขง เชน วน เจลล แปงเปยก เปนตน สารแขวนลอย (Suspension) คอ สารทมอนภาคขนาดเสนผานศนยกลางใหญกวา 10-4 ซม. (100 ไมครอน) ลอยกระจดกระจายอย โดยทอนภาคอยใยของผสมนนมขนาดใหญ จงมองเหนอนภาคในของผสมไดอยางชดเจน เมอตงทงไวอนภาคจะตกตะกอน และสามารถแยกอนภาคออกจากของผสมไดโดยการกรอง เชน น าปนใส น าแปง พรกน าสม เปนตน สารละลาย (Solution) สารเนอเดยวทเกดจากสารบรสทธสองชนดขนไปผสมกน โดยไมเกดปฏกรยาเคม ท าใหจดเดอดและจดหลอมเหลวไมคงท มอนภาคขนาดเสนผานศนยกลางนอยกวา 10-7 ซม. เชน น าเกลอ น าเชอม อากาศ เปนตน การจ าแนกสารโดยใชสถานะของสารเปนเกณฑ สถานะของสารม 3 สถานะ โดยใชแรงยดเหนยวเกาะกนของโมเลกลเปนเกณฑ ดงน 1. ของแขง (Solid) คอ สารหรอสสารทมขนาดและรปรางแนนอน เนองจากโมเลกลยดเหนยวกนอยางแนนหนา เปลยนแปลงรปรางไดยาก ปรมาตรไมเปลยนแปลงเมอไดรบแรงกดดนสง ไมมการแพร เชน เหลก หน เปนตน 2. ของเหลว (Liquid) สารหรอสสารทมขนาดและรปรางไมแนนอน เนองจากโมเลกลยดเหนยวกนอยางหลวม ๆ เปลยนแปลงรปรางตามภาชนะ ปรมาตรเปลยนแปลงเมอไดรบแรงกดดนและอณหภมสง มการแพร เชน ปรอท น า เปนตน 3. แกส (Gas) สารหรอสสารทมขนาดและรปรางไมแนนอน เนองจากโมเลกลมการยดเหนยวกนนอยมาก และฟงกระจายอยอยางอสระ ปรมาตรสามารถเปลยนแปลงไดเมอไดรบแรงดนและอณหภมสงมการแพร เชน ไฮโดรเจน ฮเลยม เปนตน

- คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการแกปญหา กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. ครเตรยมอปกรณการทดลองการแยกสารเนอผสมตามใบกจกรรมท 10 การแยกสารเนอผสม (2) 2. นกเรยนฟงค าชแจงเกยวกบการทดลองการแยกสารเนอผสม - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแบงกลม ๆ ละ 5-6 คน ตามความสมครใจ 2. นกเรยนศกษาวธการทดลองจากกจกรรมท 10 3. แตละกลมลงมอท าการทดลอง โดยมครดแลอยางใกลชด 4. นกเรยนบนทกผลการทดลองลงในแบบบนทกผลการทดลองและสรปผลการทดลอง - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายผลการทดลองของแตละกลมและสรปความรทได 2. นกเรยนตอบค าถามทายการทดลองและท าแบบฝกหดท 7 สอการเรยนร 1. อปกรณการทดลอง แหลงการเรยนร

1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - นกเรยนสามารถบอกความหมายของสารได - นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชเนอสารเปนเกณฑได - นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑได

- ใบบนทกผลการทดลอง

- แบบประเมนใบบนทกผลการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด ม าต ร ฐ า น /ต ว ช ว ด ว 2 .1 ม .1 /4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน /ต วช วด ว 2 .1 ม .1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม

- ใบบนทกผลการทดลอง

- แบบประเมนใบบนทกผลการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมน คณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 24 หนวยการเรยนรท 4 การจ าแนกสาร เรอง การจ าแนกสาร วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของสารได 2. นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชเนอสารเปนเกณฑได 3. นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑได สาระส าคญ 1. ความหมายของสาร 2. การจ าแนกสาร สาระการเรยนร - ความร

การจ าแนกสาร การจ าแนกสารโดยใชเนอสารเปนเกณฑ สมบตทางกายภาพ หมายถงสมบตทแสดงถงลกษณะภายนอกของสารทสามารถสงเกตเหนได เชน สถานะ รปราง ส กลน รส การละลาย จดเดอด จดหลอมเหลว การน าความรอน การน าไฟฟา ความรอนแฝง ความหนาแนน เนอสาร เปนสมบตทางกายภาพอยางหนงของสาร การจ าแนกสารโดยใชเนอสารเปนเกณฑเปนวธการทนยมกนมาก เนองจากสามารถแสดงรายละเอยดเกยวกบสารตาง ๆ ไดมากกวาวธอน โดยสามารถแยกสารออกไดเปน 2 กลม คอ

1. สารเนอเดยว คอสารทมองเหนเปนเนอเดยวกนตลอด อาจมสารเพยงชนดเดยวหรอมากกวา 1 ชนดผสมกนอยอยางกลมกลน อาจมหลายสถานะ และจะแสดงสมบตเหมอนกนทกประการ เชน จดเดอด จดเยอกแขง จดหลอมเหลว แบงเปน 2 ชนด คอ สารบรสทธและสารละลาย สารบรสทธ คอ สารเนอเดยวทประกอบไปดวยสารเพยงชนดเดยว แบงออกเปนธาตและสารประกอบ สารบรสทธมสมบต คอ มจดหลอมเหลวและจดเดอดคงท เชน ทองค า ไฮโดรเจน เกลอ เปนตน สารละลาย คอ สารเนอเดยวทเกดจากสารบรสทธสองชนดขนไปผสมกน โดยไมเกดปฏกรยาเคม ท าใหจดเดอดและจดหลอมเหลวไมคงท ตวอยางเชน น าเกลอ น าเชอม อากาศ (กาซออกจเจน รวมกบกาซคารบอนไดออกไซด และกาซอน ๆ เปนตน 2. สารเนอผสม วสดผสม หรอ ของผสม (composite) คอ สารทประกอบขนจากสาร 2 ชนดขนไปผสมกน โดยเนอไมสามารถผสมเขากนไดตลอด แตบางครงอาจมองเหนไมชด ในการจ าแนกชนดของสารเนอผสมจะพจารณาจากขนาดของอนภาค ทปนอยในสารเนอผสมนน การจ าแนกสารโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑ หากใชอนภาคของสารเปนเกณฑ จะสามารถแยกสารออกเปน 3 ประเภท คอ สารคอลลอยด สารแขวนลอย และสารละลาย สารคอลลอยด (Colloid) คอ สารทเกดจากอนภาคทมขนาดเสนผาศนยกลางระหวาง 10-7 - 10-4 ซม. ลอยกระจายในตวกลางหนง ซงตวกลางอาจเปน ของแขง ของเหลว หรอกาซ กได เราสามารถพบคอลลอยดทวไปไดในชวตประจ าวน เชน ฝนละอองในอากาศ เมฆ หมอก ครนไฟ กาซพษตาง ๆ จากทอไอเสย บางชนดมลกษณะเหนยวหนด เนองจากอนภาคถกยดอยในตวกลางทเปนของเหลวอยางเหนยวแนน เมอระเหยตวกลางออกไปบางสวนหรอท าใหเยนลง สารจงเขมขนมากขนจนเปนของแขง เชน วน เจลล แปงเปยก เปนตน สารแขวนลอย (Suspension) คอ สารทมอนภาคขนาดเสนผานศนยกลางใหญกวา 10-4 ซม. (100 ไมครอน) ลอยกระจดกระจายอย โดยทอนภาคอยใยของผสมนนมขนาดใหญ จงมองเหนอนภาคในของผสมไดอยางชดเจน เมอตงทงไวอนภาคจะตกตะกอน และสามารถแยกอนภาคออกจากของผสมไดโดยการกรอง เชน น าปนใส น าแปง พรกน าสม เปนตน สารละลาย (Solution) สารเนอเดยวทเกดจากสารบรสทธสองชนดขนไปผสมกน โดยไมเกดปฏกรยาเคม ท าใหจดเดอดและจดหลอมเหลวไมคงท มอนภาคขนาดเสนผานศนยกลางนอยกวา 10-7 ซม. เชน น าเกลอ น าเชอม อากาศ เปนตน การจ าแนกสารโดยใชสถานะของสารเปนเกณฑ สถานะของสารม 3 สถานะ โดยใชแรงยดเหนยวเกาะกนของโมเลกลเปนเกณฑ ดงน 1. ของแขง (Solid) คอ สารหรอสสารทมขนาดและรปรางแนนอน เนองจากโมเลกลยดเหนยวกนอยางแนนหนา เปลยนแปลงรปรางไดยาก ปรมาตรไมเปลยนแปลงเมอไดรบแรงกดดนสง ไมมการแพร เชน เหลก หน เปนตน 2. ของเหลว (Liquid) สารหรอสสารทมขนาดและรปรางไมแนนอน เนองจากโมเลกลยดเหนยวกนอยางหลวม ๆ เปลยนแปลงรปรางตามภาชนะ ปรมาตรเปลยนแปลงเมอไดรบแรงกดดนและอณหภมสง มการแพร เชน ปรอท น า เปนตน 3. แกส (Gas) สารหรอสสารทมขนาดและรปรางไมแนนอน เนองจากโมเลกลมการยดเหนยวกนนอยมาก และฟงกระจายอยอยางอสระ ปรมาตรสามารถเปลยนแปลงไดเมอไดรบแรงดนและอณหภมสงมการแพร เชน ไฮโดรเจน ฮเลยม เปนตน

- คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการแกปญหา กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. ครละนกเรยนรวมกนทบทวนความรเกยวกบการจ าแนกสารโดยใชเนอสารเปนเกณฑ 2. นกเรยนสงเกตลกษณะของน าดางทบทม นม และน าอบไทย และตอบค าถามวา - “สารทง 3 ชนดทเหนมลกษณะเหมอนหรอตางกนอยางไร” (แนวค าตอบ มองเหนปนสารเนอเดยวกน) - “หากเราจะจ าแนกสาร 3 ชนดนออกจากกน เราจะใชอะไรเปนเกณฑในการจ าแนก” (แนวค าตอบ ขนาดอนภาคเปนเกณฑ) 3. นกเรยนศกษาประเภทของสารละลายทจ าแนกโดยการใชขนาดอนภาคของสารเปนเกณฑ จาก power point โดยมหวขอดงน - สารละลาย - คอลลอยด - สารแขวนลอย - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแบงกลม ๆ ละ 5-6 คน แลวศกษาวธการทดลองจากกจกรรมท 11 2. นกเรยนแตละกลมลงมอท าการทดลอง โดยมครดแลอยางใกลชด 3. นกเรยนบนทกผลการทดลองและสรปผลการทดลองลงในแบบบนทกผลการทดลอง - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนแตละกลมสรปความรเปนแผนผงความร เรองการจ าแนกสารโดยใชเนอสารและขนาดอนภาคเปนเกณฑ 2. นกเรยนกลมทครเลอกออกไปน าเสนอผลงานหนาชนเรยน โดยมครชวยเพมเตมความร และนกเรยนกลมอนตรวจสอบความถกตองครบถวนของเนอหา สอการเรยนร 1. อปกรณการทดลอง แหลงการเรยนร

1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - นกเรยนสามารถบอกความหมายของสารได - นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชเนอสารเปนเกณฑได - นกเรยนสามารถจ าแนกสารออกเปนกลมโดยใชขนาดอนภาคเปนเกณฑได

- ใบบนทกผลการทดลอง - แผนผงความร

- แบบประเมนใบบนทกผลการทดลอง - แบบประเมนแผนผงความร

รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด ม าต ร ฐ า น /ต ว ช ว ด ว 2 .1 ม .1 /4 เปรยบเทยบจดเดอด จดหลอมเหลวของสารบรสทธและสารผสม โดยการวดอณหภม เขยนกราฟ แปลความหมายขอมลจากกราฟ หรอสารสนเทศ มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/5 อธบายและเปรยบเทยบความหนาแนนของสารบรสทธและสารผสม มาตรฐาน /ต วช วด ว 2 .1 ม .1/6 ใชเครองมอเพอวดมวลและปรมาตรของสารบรสทธและสารผสม

- ใบบนทกผลการทดลอง - แผนผงความร

- แบบประเมนใบบนทกผลการทดลอง - แบบประเมนแผนผงความร

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมน คณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................. ................. ปญหาและอปสรรค ................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................. ............................................. ขอเสนอแนะ ......................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 25

หนวยการเรยนรท 5 แบบจ าลองอะตอม เรอง แบบจ าลองอะตอม วชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/8 อธบายโครงสรางอะตอมทประกอบดวยโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอน โดยใชแบบจ าลอง จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายแบบจ าลองอะตอมได สาระส าคญ 1. ความหมายของอนภาคมลฐานของอะตอม 2. สญลกษณนวเคลยร 3. เลขอะตอม 4. เลขมวล สาระการเรยนร - ความร อนภาคมลฐานของอะตอม (fundamental particle of atom) หมายถง อนภาคทเปนองคประกอบของอะตอม ไดแก โปรตอน นวตรอน และอเลกตรอน ซงมสญลกษณ มวล มวลเปรยบเทยบ และประจไฟฟา

อนภาคมลฐาน สญลกษณ มวล

(กโลกรม) มวลเปรยบเทยบ กบอเลกตรอน

ประจไฟฟา (คลอมบ)

ชนดประจไฟฟา

โปรตอน (proton) นวตรอน (neutron) อเลกตรอน (electron)

p n e

1.672 x10-27 1.674 x 10-27 9.109 x 10-31

1836 1839

1

1.602 x 10-19 0

-1.602 x 10-

19

+ 0 -

หมายเหต e เทากบขนาดของประจทางอเลกตรอนคอ 1.602 x 10-19

ภายในอะตอมของธาตมโปรตอนกบนวตรอนอยตรงกลางของอะตอมในสวนทเรยกวา “นวเคลยส” ซงเปนมวลสวนใหญของอะตอม โดยมอเลกตรอนเคลอนทอยรอบนวเคลยสเปนชนๆ แตละชนเรยกวา ระดบพลงงาน(energy level) อเลกตรอนในแตละระดบพลงงานมพลงงานไมเทากน วงในสดจะมพลงงานมากสด แตมากสดในคาตดลบและอเลกตรอนวงนอกสดจะมพลงงานเกอบเปนศนย สญลกษณนวเคลยร (nuclear symbol)เปนการเขยนสญลกษณของธาต และแสดงจ านวนอนภาคมลฐานของอะตอมดวยเลขอะตอมและเลขมวล เลขอะตอม (atomic number)เปนเลขแสดงจ านวนโปรตอนทนวเคลยส เขยนไวทมมลางดานซายของสญลกษณ เลขมวล (mass number)เปนเลขแสดงผลบวกของจ านวนโปรตอนและนวตรอนทนวเคลยส เขยนไวทมมบนซาย ดงตวอยาง เลขมวล (จ านวน p+n)อะตอมของธาตอะลมเนยมมอนภาคมลฐานดงน 27

13Al จ านวนโปรตอน = 13โปรตอน จ านวนอเลกตรอน = 13 โปรตอน เลขอะตอม (จ านวน p)จ านวนนวตรอน = 27-13 = 14 นวตรอน ถาอะตอมมการเปลยนแปลงจ านวนอเลกตรอน จะท าใหกลายเปนไอออนซงเปนอนภาคทมประจไฟฟา โดยทวไปอะตอมของโลหะมกจะเสยอเลกตรอนกลายเปนไอออนบวกเทากบจ านวนอเลกตรอนทเสยไป ดงน 27

13Al3+ อะลมเนยมเสยอเลกตรอนไป 3 อเลกตรอน อะลมเนยมไอออน จงมจ านวนโปรตอน = 13 โปรตอน จ านวนอเลกตรอน = 13-3 = 10 อเลกตรอน จ านวนนวตรอน = 14 นวตรอน

2311Na+ โซเดยมเสยอเลกตรอนไป 1 อเลกตรอน

โซเดยมไอออน จงมจ านวนโปรตอน = 11 โปรตอน จ านวนอเลกตรอน = 11-1 = 10 อเลกตรอน จ านวนนวตรอน = 23-11= 12 นวตรอน อะตอมของอโลหะสวนใหญจะรบอเลกตรอนเขามาแลวกลายเปนไอออนลบ ซงมประจไฟฟาเปนลบ เทากบจ านวนอเลกตรอนทรบเขามา ดงน คลอรนอะตอมม 17 โปรตอน คลอไรดไอออนม 17 โปรตอน 35

17Cl 17 อเลกตรอน 3517Cl- 18 อเลกตรอน

18 นวตรอน 18 นวตรอน ในธรรมชาตพบวานวเคลยสของธาตบางชนดอาจมจ านวนนวตรอนตางกนได จงเรยกนวเคลยสของธาตชนดเดยวกนซงมโปรตอนเทากนแตมจ านวนนวตรอนตางกนเรยกวา ไอโซโทป (isotope)เชน - ธาต C ในธรรมชาตม 3 ไอโซโทป คอ 12

6C และ 136C 14

6C - ธาต H มไอโซโทป คอ 11H และ 21H ซงมอยในธรรมชาต - สวน 31H เกดจากปฏกรยาในนวเคลยร ไอโซโทป หมายถง อะตอมของธาตชนดเดยวกน ทจ านวนโปรตอน(เลขอะตอม)เทากนแตมจ านวนนวตรอนตางกน ท าใหเลขมวลตางกนการระบธาตทเปนไอโซโทปจงระบเฉพาะเลขมวล เชน C-12 หมายถง ไอโซโทปของคารบอนทมเลขมวลเทากบ 12

- คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝเรยนร 2. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการแกปญหา กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. ใชค าถาม กระตนดงน – สงตาง ๆ ทอยรอบตวของนกเรยน ประกอบดวยองคประกอบอะไรบาง ยกตวอยาง 2. นกเรยนรวมกนตอบค าถามและแสดงความคดเหนเกยวกบค าตอบของค าถามเพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรองธาตและสมบตของธาต - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนศกษาธาตและสมบตของธาตในหนงสอเรยน ประกอบ Power point โดยครและนกเรยนรวมกนอภปรายวาธาต (element) หมายถง สารบรสทธทไมสามารถแยกสลายเปนสารอนไดโดยวธทางเคม ประกอบดวยอะตอม (atom) ชนดเดยวกน ธาตในปจจบนมไมนอยกวา 118 ธาต เปนธาตทพบตามธรรมชาต 91 ธาต นอกนนเปนธาตทนกวทยาศาสตรสงเคราะหขนธาตทมมากทสดในธรรมชาต ไดแก ออกซเจน ซงเปนองคประกอบของสารสวนใหญ เชน น า (H2O) ประกอบดวยไฮโดรเจนและออกซเจน คารบอนไดออกไซด (CO2) ประกอบดวยธาตคารบอนกบออกซเจน ทรายหรอซลกา (SiO2) ประกอบดวยซลคอนและออกซเจน ในรางกายมนษยมธาตหลายชนดทมความส าคญตอการท างานของระบบตางๆ ในรางกายใหเปนไปตามปกต ถาขาดธาตบางชนดอาจท าใหเกดความผดปกตกบรางกาย เชน ขาดธาตเหลกจะเปนโรคโลหตจาง ขาดธาตฟอสฟอรสและแคลเซยมท าใหกระดกและฟนไมแขงแรง 2. จากนนครและนกเรยนรวมกนอภปราย เรอง สมบตของธาต ในหนงสอเรยนประกอบ Power point และตวอยางธาตบางชนดทใชในชวตประจ าวนใหนกเรยนด เชน แผนทองแดง ลวดอะลมเนยม ตะปเหลก เพอใหนกเรยนไดศกษาสมบตของธาต ซงสมบตของธาตทตองท าการศกษาไดแก สถานะ การน าไฟฟา ความหนาแนน จดหลอมเลว ส การเกดปฏกรยาเคม และนอกจากสมบตทกลาวมาแลว ยงสามารถจดจ าแนกธาตไดเปน 3 กลม คอ โลหะ อโลหะ และกงโลหะ แลวนกเรยนท าการศกษาตารางแสดงสมบตบางประการของโลหะ อโลหะ และกงโลหะ ในหนงสอเรยนประกอบ Power point และรวมกนอภปรายถงสมบตบางประการของธาต 3. ตอดวยครและนกเรยนรวมกนอภปราย เรอง สญลกษณของธาต ในหนงสอเรยนประกอบ Power point วาสญลกษณของธาต หมายถง อกษรยอทใชแทนชอธาต ประกอบไปดวย ชอธาต เลขมวล และเลขอะตอม 4. นกเรยนสรปความรเรองธาตและเปรยบเทยบสมบตของธาตพรอมทงท าแบบฝกหดทบทวนความรความเขาใจจากทไดศกษาไปและสบคนเพมเตมจากหนงสอเรยน 5. แบงนกเรยนกลมละ 5 – 6 คน ปฏบตกจกรรมทดลองสมบตบางประการของธาตดงน – ตอเครองตรวจการน าไฟฟาเขากบกระบะถานไฟฉาย แลวน า แทงวสดของธาตโลหะ และธาตอโลหะมาตอในวงจรไฟฟา สงเกตการเปลยนแปลงของหลอดไฟฟาเมอน าแทงวสดของธาตแตละ ชนดมาตอ แลวบนทกผลทเกดขน

– ตอแทงวสดของธาตโลหะ และอโลหะเขากบจกยางของเครองตรวจการน า ความรอน น าดนน ามนวางบนปลายแทงวสดแตละแทงทยนออกมานอกภาชนะ – ใสน าจ านวน 100 ลกบาศกเซนตเมตร ลงในเครองตรวจการน าความรอน น าไปใหความรอนดวยตะเกยงแอลกอฮอล สงเกตการเปลยนแปลงของดนน ามนแลวบนทกผลทเกดขน – น าขอมลทไดมาอภปรายรวมกนแลวน าเสนอผลการปฏบตกจกรรม หมายเหต – กอนทดสอบการน าไฟฟาของธาตดวยเครองตรวจการน าไฟฟา ควรใชกระดาษทรายขดธาต ใหสะอาดกอน – การตอแทงวสดของธาตเขากบจกยางของเครองตรวจการน าความรอนควรดงใหปลายแทง วสดขางทอยในภาชนะยนพนจกยางเทา ๆ กน ประมาณ 1.5- 2 เซนตเมตร เพอใหความรอนถายโอนผาน แทงวสดของธาตไดดขน - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายและหาขอสรปเรองธาตและสมบตของธาต โดยใชแนวค าถามตอไปน - ความหมายของธาต คออะไร (เปนสารบรสทธทไมสามารถแยกสลายเปนสารอนไดโดยวธทางเคม ประกอบดวยอะตอม (atom) ชนดเดยวกน ธาตในปจจบนมไมนอยกวา 118 ธาต เปนธาตทพบตามธรรมชาต 91 ธาต นอกนนเปนธาตทนกวทยาศาสตรสงเคราะหขน) - สมบตของธาตคออะไร (เปนลกษณะเฉพาะตวของธาต เชน สถานะ การน าไฟฟา ความหนาแนน จดหลอมเหลว ส การเกดปฏกรยาเคม ซงใชระบชนดของธาตนนๆ ได เชน ธาตไอโอดนมลกษณะเปนของแขง มนวาว แขงและเปราะ ไมน าไฟฟา มจดหลอมเหลว 113.5 องศาเซลเซยส จดเดอด 184.35 องศาเซลเซยส ) - จงอธบายความรเรองสญลกษณของธาต (สญลกษณของธาต หมายถง เปนอกษรยอทใชแทนชอธาตการเขยนสญลกษณธาตนน เปนการเขยนอกษรยอทใชแทนชอธาต และใชแทน 1 อะตอมของธาตนยมเขยนดวยตวพพมใหญ ถาตวแรกซ ากนใหเขยนดวยตวถดไปตามความเหมาะสม แตเขยนเปนตวพมพเลก ซงนอกจากชอธาตแลวสญญาลกษณธาตยงประกอบไปดวย เลขอะตอม คอ เลขแสดงจ านวนโปรตอนทนวเคลยส เขยนไวทมมลางดานซายของสญลกษณ และ เลขมวล คอ เลขแสดงผลบวกของจ านวนโปรตอนและนวตรอนทนวเคลยส เขยนไวทมมบนซาย) - จงยกตวอยางประโยชนของธาตมาอยางนอย 3 ชนด (อะลมเนยม (Al) ใชท าแผนอลมเนยมฟอยล เพอใชหออาหารเมอน าไปเผาหรอใหความรอน สงกะส (Zn)ใชท าถานไฟฉาย และเปนสวนประกอบของเอนไซมชวยยอยโปรตนและเหลก(Fe)เปนธาตทมมากเปนท 4 ในโลก ใชท าเปนโครงสรางในการกอสรางสงตางๆ เปนตน) สอการเรยนร 1. Power point เรอง ธาตและสมบตของธาต

2. รปภาพธาตทใชในชวตประจ าวน ประกอบ Power point 3. ชดการทดลองสมบตบางประการของธาต 4. ใบกจกรรม การทดลองสมบตบางประการของธาต

แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ความหมายของธาต - สมบตของธาต - สญลกษณของธาต - ประโยชนของธาต

- ใบงาน

- สรปความรเรองธาตและเปรยบเทยบสมบตของธาต - ใบงาน -การตอบค าถาม

-ความสมบรณของเนอหาและใบงานตองผาน 7o% -ก า ร ต อ บค าถามตองผาน 7o%

ตวชวด มาตรฐาน/ตวช วด ว 2 .1 ม .1/8 อธบายโครงสรางอะตอมทประกอบดวยโปรตอน นวตรอน และอเลกตรอน โดยใชแบบจ าลอง

- ใบงาน

- สรปความรเรองธาตและเปรยบเทยบสมบตของธาต -ใบงาน -การตอบค าถาม

-ความสมบรณของเนอหาและใบงานตองผาน 7o% -ก า ร ต อ บค าถามตองผาน 7o%

คณลกษณะอนพงประสงค - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- ใบงาน

- สรปความรเรองธาตและเปรยบเทยบสมบตของธาต -ใบงาน -การตอบค าถาม

ส งตรงเวลาไดคะแนนเตม สงชาหกคะแนน

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 26 หนวยการเรยนรท 6 การเปลยนสถานะของสาร เรอง สถานะของสารวชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/9 อธบายและเปรยบเทยบการจดเรยงอนภาคแรงยดเหนยวระหวางอนภาค และการเคลอนทของอนภาคของสสารชนดเดยวกนในสถานะ ของแขง ของเหลว และแกส โดยใชแบบจ าลอง มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/10 อธบายความสมพนธระหวางพลงงานความรอนกบการเปลยนสถานะของสสาร โดยใชหลกฐานเชงประจกษและแบบจ าลอง จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายสมบตในแตละสถานะของสารได 2. นกเรยนสามารถอธบายการเปลยนสถานะของสารได 3. นกเรยนสามารถอธบายการจดเรยนอนภาคของสารในแตละสถานะได สาระส าคญ 1. สถานะของสาร 2. การเปลยนแปลงของสาร สาระการเรยนร - ความร การจ าแนกประเภทของสาร โดยใชสถานะเปนเกณฑจ าแนกไดเปน 3 ลกษณะ คอ ของแขง ของเหลว และแกส ของแขง (Solid) อนภาคของสารอยชดกนมาก ท าใหแรงยดเหนยวระหวางอนภาคมคามาก ดงนนสรในสถานะนจงมรปรางแนนอนและปรมาตรคงท ของเหลว (Liquid) อนภาคของสารอยใกลกน จงมแรงยดเหนยวระหวางอนภาคคอนขางมาก อนภาคของสารสามารถเคลอนทไดบาง จงท าใหสารในสถานะของเหลวไหลได มรปรางไมแนนอนขนกบภาชนะทบรรจ แตมปรมาตรคงท

แกส (Gas) อนภาคของสารอยหางกน แรงยดเหนยวระหวางอนภาคนอยมาก ดงนน แกสจงมรปรางและปรมาตรไมคงท

การเปลยนแปลงของสาร การหลอมเหลว (Melting) เปนการเปลยนสถานะจากของแขงกลายไปเปนของเหลว โดยของแขงมการดดความรอนจากภายนอกเขาไปท าใหอนภาคอยหางกนมากขน เชน น าแขงหลอมเหลวไปเปนน าทอณหภม 0 องศาเซลเซยส การหลอมเหลวเรยกอกอยางหนงวา การละลาย อณหภมทของแขงกลายเปนของเหลว เรยกวา จดหลอมเหลว การระเหย (Evaporation) เปนการเปลยนสถานะจากของเหลว กลายไปเปนแกส โดยมการดดความรอน ท าใหอนภาคของของเหลวกระจายตวหางกน ความเปนระเบยบลดนอยลง การกลายเปนไปเรยกอกอยางหนงวา การระเหย เชน น าระเหยเปนไอน าท อณหภม 100 องศาเซลเซยส เรยกอณหภมทท าใหสสารกลายเปนไอวา จดเดอด การควบแนน (Condensation) เกดจากอนภาคของแกสมการคายพลงงานออกไป ท าใหอนภาคแกสขยบเขาชดกนมากขนจนกลายเปนของเหลว เชน ไอน าในอากาศควบแนนเปนหยดน าคาง การแขงตว (Freezing) หมายถงการเปลยนสถานะจากของเหลวหลายไปเปนของแขง โดยมการคายพลงงานออกมาใหกบสงแวดลอม ท าใหอนภาคมพลงงานลดลงจงชดตวกนมากขน อณหภมทท าใหของเหลวกลายเปนของแขง เรยกวา จดเยอกแขง เชน น ามจดเยอกแขงท 0 องศาเซลเซยส การระเหด (Sublimation) เปนการเปลยนแปลงสถานะจากของแขงกลายไปเปนแกส โดยไมผานการเปนของเหลวกอน เชน การระเหดของการบร การระเกดของลกเหมน เปนตน การระเหดกลบ (Deposition) หมายถง การเปลยนสถานะของแกสมาเปนของแขงเลยโดยไมผานการเปนของเหลว ซงจะมการคายพลงงานอยางรวดเรว เปนกระบวนการทเกดขนไดยากมาก - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 3. ความสามารถในการแกปญหา 4. ความสามารถในการใชเทคโนโลย

กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. ครใหนกเรยนยนเปนวงกลมใหญหนงวง จากนนครจะสงใหนกเรยนพดชอของของแขง โดยใหพดวนกนไปเรอย ๆ หากใครพดไมไดใหออกมาอยนอกวง จากนนเปลยนเปนของเหลวและแกสตอไปตามล าดบ 2. นกเรยนตอบค าถามวา “เรารไดอยางไรวาสงไหนเปนของแขง สงไหนเปนของเหลว และสงไหนเปนแกส” (แนวค าตอบ ตามความคดของนกเรยน) 3. ครเปดประเดนวาอนภาคของสารแตละชนด มการจดเรยงตวแตกตางกน - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแบงกลม ๆ ละ 5-6 คน และศกษาวธการทดลองจากกจกรรมท 12 2. นกเรยนลงมอท ากจกรรม โดยมครดแลอยางใกลชด 3. นกเรยนสงเกตและบนทกผลลงในตาราง - กจกรรมรวบยอด 1. นกเรยนและครรวมกนอภปรายสรปความร 2. นกเรยนท าแบบฝกหดท 8 สอการเรยนร 1. อปกรณการท าแบบจ าลอง แหลงการเรยนร

1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - สถานะของสาร - การเปลยนแปลงของสาร

- ชนงาน

- แบบประเมนชนงาน

รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/9 อธบายและเปรยบเทยบการจดเรยงอนภาคแรงยดเหนยวระหวางอนภาค และการเคลอนทของอนภาคของสสารชนดเดยวกนในสถานะ ของแขง ของเหลว และแกส โดยใชแบบจ าลอง มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/10 อธบายความสมพนธระหวางพลงงานความรอนกบการเปลยนสถานะของสสาร โดยใชหลกฐานเชงประจกษและแบบจ าลอง

- ชนงาน

- แบบประเมนชนงาน

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมน คณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 27 หนวยการเรยนรท 6 การเปลยนสถานะของสาร เรอง การเปลยนแปลงของสารวชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 2 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/9 อธบายและเปรยบเทยบการจดเรยงอนภาคแรงยดเหนยวระหวางอนภาค และการเคลอนทของอนภาคของสสารชนดเดยวกนในสถานะ ของแขง ของเหลว และแกส โดยใชแบบจ าลอง มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/10 อธบายความสมพนธระหวางพลงงานความรอนกบการเปลยนสถานะของสสาร โดยใชหลกฐานเชงประจกษและแบบจ าลอง จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายสมบตในแตละสถานะของสารได 2. นกเรยนสามารถอธบายการเปลยนสถานะของสารได 3. นกเรยนสามารถอธบายการจดเรยนอนภาคของสารในแตละสถานะได สาระส าคญ 1. สถานะของสาร 2. การเปลยนแปลงของสาร สาระการเรยนร - ความร การจ าแนกประเภทของสาร โดยใชสถานะเปนเกณฑจ าแนกไดเปน 3 ลกษณะ คอ ของแขง ของเหลว และแกส ของแขง (Solid) อนภาคของสารอยชดกนมาก ท าใหแรงยดเหนยวระหวางอนภาคมคามาก ดงนนสรในสถานะนจงมรปรางแนนอนและปรมาตรคงท ของเหลว (Liquid) อนภาคของสารอยใกลกน จงมแรงยดเหนยวระหวางอนภาคคอนขางมาก อนภาคของสารสามารถเคลอนทไดบาง จงท าใหสารในสถานะของเหลวไหลได มรปรางไมแนนอนขนกบภาชนะทบรรจ แตมปรมาตรคงท

แกส (Gas) อนภาคของสารอยหางกน แรงยดเหนยวระหวางอนภาคนอยมาก ดงนน แกสจงมรปรางและปรมาตรไมคงท

การเปลยนแปลงของสาร จากทนกเรยนไดทราบแลววา สสาร มอย 3 สถานะดวยกน คอ ของแขง ของเหลว และแกส ซงทงสามสถานะนมคณสมบตแตกตางกนออกไป แตอยางไรกตาม สสารทงสามสถานะกยงสามารถทจะมการเปลยนแปลงไปเปนสถานะอนได เราเรยกการเปลยนแปลงนนวา “การเปลยนสถานะของสาร” ซงการเปลยนแปลงสถานะของสารนนจะม ความรอน เขามาเกยวของ โดยสารทมการเปลยนแปลงสถานะอาจจะเกดจากการไดรบความรอนจากสงแวดลอม เรยกวาการ ดดความรอน หรออาจจะมการปลอยความรอนใหกบสงแวดลอมภายนอก เรยกวา การคายความรอน ซงสสารจะมการเปลยนแปลงสถานะแบบตาง ๆ ดงน การหลอมเหลว (Melting) เปนการเปลยนสถานะจากของแขงกลายไปเปนของเหลว โดยของแขงมการดดความรอนจากภายนอกเขาไปท าใหอนภาคอยหางกนมากขน เชน น าแขงหลอมเหลวไปเปนน าทอณหภม 0 องศาเซลเซยส การหลอมเหลวเรยกอกอยางหนงวา การละลาย อณหภมทของแขงกลายเปนของเหลว เรยกวา จดหลอมเหลว การระเหย (Evaporation) เปนการเปลยนสถานะจากของเหลว กลายไปเปนแกส โดยมการดดความรอน ท าใหอนภาคของของเหลวกระจายตวหางกน ความเปนระเบยบลดนอยลง การกลายเปนไปเรยกอกอยางหนงวา การระเหย เชน น าระเหยเปนไอน าท อณหภม 100 องศาเซลเซยส เรยกอณหภมทท าใหสสารกลายเปนไอวา จดเดอด การควบแนน (Condensation) เกดจากอนภาคของแกสมการคายพลงงานออกไป ท าใหอนภาคแกสขยบเขาชดกนมากขนจนกลายเปนของเหลว เชน ไอน าในอากาศควบแนนเปนหยดน าคาง การแขงตว (Freezing) หมายถงการเปลยนสถานะจากของเหลวหลายไปเปนของแขง โดยมการคายพลงงานออกมาใหกบสงแวดลอม ท าใหอนภาคมพลงงานลดลงจงชดตวกนมากขน อณหภมทท าใหของเหลวกลายเปนของแขง เรยกวา จดเยอกแขง เชน น ามจดเยอกแขงท 0 องศาเซลเซยส การระเหด (Sublimation) เปนการเปลยนแปลงสถานะจากของแขงกลายไปเปนแกส โดยไมผานการเปนของเหลวกอน เชน การระเหดของการบร การระเกดของลกเหมน เปนตน การระเหดกลบ (Deposition) หมายถง การเปลยนสถานะของแกสมาเปนของแขงเลยโดยไมผานการเปนของเหลว ซงจะมการคายพลงงานอยางรวดเรว เปนกระบวนการทเกดขนไดยากมาก - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการแกปญหา

กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนและครรวมกนทบทวนความร เรอง สถานะของสาร 2. นกเรยนฟงค าชแจงการทดลอง เรอง การเปลยนสถานะของน า - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแบงกลมเปน 6 กลม ศกษาวธการทดลองจากใบกจกรรม 2. นกเรยนลงมอทดลอง เรอง การเปลยนสถานะของน า และ พลงงานกบการละลาย 3. นกเรยนบนทกผลการทดลองลงในแบบบนทกผลการทดลอง พรอมกบสรปผลและตอบค าถาม - กจกรรมรวบยอด 1. ครเฉลยค าตอบและรวมกนสรปความรทไดรบ สอการเรยนร 1. อปกรณการทดลองการเปลยนสถานะของน าและพลงงานกบการละลาย แหลงการเรยนร

1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - สถานะของสาร - การเปลยนแปลงของสาร

- ใบบนทกผลการทดลอง

- แบบประเมนการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/9 อธบายและเปรยบเทยบการจดเรยงอนภาคแรงยดเหนยวระหวางอนภาค และการเคลอนทของอนภาคของสสารชนดเดยวกนในสถานะ ของแขง ของเหลว และแกส โดยใชแบบจ าลอง มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/10 อธบายความสมพนธระหวางพลงงานความรอนกบการเปลยนสถานะของสสาร โดยใชหลกฐานเชงประจกษและแบบจ าลอง

- ใบบนทกผลการทดลอง

- แบบประเมนการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมน คณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................. ................. ปญหาและอปสรรค ................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................. ............................................. ขอเสนอแนะ ......................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

แผนการจดการเรยนรท 28 หนวยการเรยนรท 6 การเปลยนสถานะของสาร เรอง การเปลยนแปลงของสารวชา ว 21101 ชอรายวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2563 เวลา 1 ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/9 อธบายและเปรยบเทยบการจดเรยงอนภาคแรงยดเหนยวระหวางอนภาค และการเคลอนทของอนภาคของสสารชนดเดยวกนในสถานะ ของแขง ของเหลว และแกส โดยใชแบบจ าลอง มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/10 อธบายความสมพนธระหวางพลงงานความรอนกบการเปลยนสถานะของสสาร โดยใชหลกฐานเชงประจกษและแบบจ าลอง จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายสมบตในแตละสถานะของสารได 2. นกเรยนสามารถอธบายการเปลยนสถานะของสารได 3. นกเรยนสามารถอธบายการจดเรยนอนภาคของสารในแตละสถานะได จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอธบายสมบตในแตละสถานะของสารได 2. นกเรยนสามารถอธบายการเปลยนสถานะของสารได 3. นกเรยนสามารถอธบายการจดเรยนอนภาคของสารในแตละสถานะได สาระส าคญ 1. สถานะของสาร 2. การเปลยนแปลงของสาร

สาระการเรยนร - ความร ปจจยทมผลตอการละลายของสาร ความสามารถในการละลายของสารแตละชนดจะแตกตางกนขนอยกบปจจยตาง ๆ ดงน 1. อณหภม 2. ความดน 3. ชนดของสาร - คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน - สมรรถนะส าคญ 1. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการแกปญหา กจกรรมการเรยนร - กจกรรมน าเขาสการเรยน 1. นกเรยนฟงค าชแจงในการทดลองจากคร - กจกรรมพฒนาผเรยน 1. นกเรยนแบงกลมเปน 6 กลม ศกษาวธการทดลองจากใบกจกรรม 2. นกเรยนลงมอทดลอง เรอง ปจจยทมผลตอการละลายของสาร 3. นกเรยนบนทกผลการทดลองลงในแบบบนทกผลการทดลอง พรอมกบสรปผลและตอบค าถาม - กจกรรมรวบยอด 1. ครเฉลยค าตอบและรวมกนสรปความรทไดรบ สอการเรยนร 1. อปกรณการทดลองปจจยทมผลตอการละลายของสาร แหลงการเรยนร

1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 2. แบบฝกหดรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชน ม.1 เลม 1 ส านกพมพ อจท. จ ากด 3. Work book 1 Discovering science 4. อนเตอรเนต

การวดและการประเมน

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - สถานะของสาร - การเปลยนแปลงของสาร

- ใบบนทกผลการทดลอง

- แบบประเมนการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

ตวชวด มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/9 อธบายและเปรยบเทยบการจดเรยงอนภาคแรงยดเหนยวระหวางอนภาค และการเคลอนทของอนภาคของสสารชนดเดยวกนในสถานะ ของแขง ของเหลว และแกส โดยใชแบบจ าลอง มาตรฐาน/ตวชวด ว 2.1 ม.1/10 อธบายความสมพนธระหวางพลงงานความรอนกบการเปลยนสถานะของสสาร โดยใชหลกฐานเชงประจกษและแบบจ าลอง

- ใบบนทกผลการทดลอง

- แบบประเมนการทดลอง

รอยละ 70 ผานเกณฑ

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การปฏบตกจกรรมกลม

- แบบประเมน คณลกษณะอนพงประสงครายกลม

รอยละ 70 ผานเกณฑ

บนทกหลงการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................ .................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ................................................. ปญหาและอปสรรค ............................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................................. ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................. ลงชอ …………………………………………. ผสอน (นางสาวปทมาภรณ แกวคงคา)

ภาคผนวก

แบบประเมนพฤตกรรมการทดลอง

เลขท ชอ

รายการประเมน การทดลองตามแผน ทก าหนด

ความมระเบยบ

ความพรอม

การบนทกผลการทดลอง

การสรปผลการทดลอง

3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

เกณฑการประเมนพฤตกรรมการทดลอง

เกณฑการประเมน ระดบคะแนน

3 2 1 1. การทดลองตามแผน ทก าหนด

ต ง ใจ ฟ งค าช แ จ งและทดลองตามข น ตอนทก าหนดไว อยางถกตองดวยตนเอง

ต ง ใจ ฟ งค าช แ จ งและทดลองตามข น ตอนทก าหนดไว โดยมครและผอนเปนผแนะน า

ไมตงใจฟงค าชแจงและทดลองไมถ กตองตามว ธ ก ารและข น ต อน ทก าหนดไว

2. ความมระเบยบ ไม วน วายขณ ะท าการทดลอง และรกษาความสะอาดไดเปนอยางด

ไม วน วายขณ ะท าการทดลอง และไม ร กษ าความสะอาด

ว น ว า ย ข ณ ะ ท า ก า รทดลอง และไม ร กษ าความสะอาด

3. ความพรอม น าวสด อปกรณท ใช ในก ารท ด ล อ งต าม ท ค รก าหนดมาครบถวน

น าวสด อปกรณท ใช ในก ารท ด ล อ งต าม ท ค รก าหนดมาแตไมครบถวน

ไมน าวสดอปกรณทใชในก ารท ด ล อ งต าม ท ค รก าหนดมา

4. การบนทกผลการทดลอง

บนทกผลเปนระยะอยางถกตอง มระเบยบ และสอดคลองกบเนอหา

บนทกผลเปนระยะอยางถกตอง มระเบยบ และสอดคลองกบเนอหา แตยงไมชดเจน

สรปผลการทดลองไมถกตองชด เจน และไมสอดคลองกบเนอหา

5. การสรปผลการทดลอง

สรปผลไดอยางถกตอง ชดเจน และครอบคลมเนอหาไดดวยตนเอง

สรปผลไดอยางถกตอง ชดเจน และครอบคลมเนอหา โดยมครหรอผอนเปนผแนะน า

สรปผลการทดลองไมถกตอง ไมชดเจน และไมครอบคลมเนอหา

เกณฑการตดสน 10 คะแนนขนไป = ด 7 – 10 คะแนน = ปานกลาง ต ากวา 7 คะแนน = ปรบปรง

เกณฑการใหคะแนนชนงาน

เกณฑการประเมน ระดบคะแนน

3 2 1 1. ความถกตองครบถวนของเนอหา

ว า ด ล ก ษ ณ ะ แ ล ะสวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว พรอมทงระบช อ ของส วนป ระกอบ ไดถกตอง ครบถวนรอยละ 70 ขนไป

วาดลกษณะและสวนประกอบของเซลล พชและเซลลสตว พ ร อ ม ท ง ร ะ บ ช อ ข อ งส ว น ป ร ะ ก อ บ ได ถ ก ต อ ง ครบถวนรอยละ 50 ขนไป

ว า ด ล ก ษ ณ ะ แ ล ะสวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว พรอมทงระบช อ ของส วน ป ระกอบ ไดถกตอง ครบถวนนอยกวารอยละ 50

2. การน าเสนอผลงาน

- น าเสนอเนอหาและตอบค าถามไดถกตองครบถวน

น าเสนอเนอหาและตอบค าถามไดบาง

เกณฑการตดสน 4 ขนไป = ด 2 – 3 = ปานกลาง นอยกวา 4 = ปรบปรง