1. Dane ogólne o nadleśnictwie. · e-mail: [email protected] Siedziba biura Nadleśnictwa Skarżysko-2- Usytuowanie biura nadleśnictwa względem siedzib

-1-

I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA LASÓW I GRUNTÓW PRZEZNACZONYCH DO

ZALESIENIA ORAZ POZOSTAŁYCH GRUNTÓW I NIERUCHOMOŚCI BĘDCYCH W

ZARZĄDZIE NADLEŚNICTWA

1. Dane ogólne o nadleśnictwie. Nadleśnictwo Skarżysko jest jedną z 23 jednostek organizacyjnych podlegających

Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu.

W obecnych granicach N-ctwo Skarżysko funkcjonuje od dnia 1.07.1984 roku, zaś

podstawą prawną do jego utworzenia było Zarządzenie Nr 21 Naczelnego Dyrektora Lasów

Państwowych z dnia 18.05.1984 roku.

Według stanu na 1 stycznia 2008 roku, nadleśnictwo jest jednostką trójobrębową, składającą się

z obrębów leśnych:

Rataje – adres leśny: 16-13-1,

Skarżysko – adres leśny: 16-13-2,

Szydłowiec – adres leśny: 16-13-3,

o powierzchni ogólnej:

obręb Rataje – 4691,9781 ha *

obręb Skarżysko – 5613,1963 ha */**

obręb Szydłowiec – 5561,9903 ha *

Ogółem N-ctwo – 15867,1647 ha *

-* powierzchnia wg tabeli nr I - ** w tym grunty współwłasności N-ctwa i osób fizycznych – 1,0763 ha (oddz. 72 r-0,7613; 52 o – 0,3150 ha)

Siedziba biura Nadleśnictwa znajduje się w oddz. 82 obrębu Skarżysko.

Adres biura Nadleśnictwa: 26-110 Skarżysko Kamienna ul. Wiejska 1,

tel., fax: (0-41) 253 84 85,

(0-41) 253 84 87,

e-mail: [email protected] Siedziba biura Nadleśnictwa Skarżysko

mailto:[email protected]

-2-

Usytuowanie biura nadleśnictwa względem siedzib poszczególnych urzędów jednostek

administracji państwowej i samorządowej oraz komunikacji publicznej, przedstawiają się

następująco:

do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu – 44 km,

do Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie – 146 km,

do Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach – 34 km,

do Urzędu Miasta w Skarżysku Kamiennej - 1,2 km,

do Urzędu Miasta w Starachowicach - 24 km,

do Urzędu Miasta i Gminy w Wąchocku - 16 km,

do Urzędu Gminy w Bliżynie – 12 km,

do Urzędu Gminy w Mirowie – 14 km,

do Urzędu Gminy w Pawłowie – 32 km,

do Urzędu Gminy w Mircu – 26 km

do Urzędu Gminy w Chlewiskach – 24 km

do Urzędu Gminy w Jastrzębiu – 22 km,

do stacji PKP w Skarżysku Kam. – 1,5 km,

Na załączonym wycinku mapy topograficznej przedstawiono zasięg terytorialnego działania

Nadleśnictwa Skarżysko oraz usytuowanie biura nadleśnictwa względem siedzib

poszczególnych organów administracji rządowej i samorządowej.

Według podziału administracyjnego kraju, grunty Nadleśnictwa położone są w północnej części

województwa świętokrzyskiego, w powiatach: skarżyskim i starachowickim na terenie 6 gmin., oraz

w południowej części województwa mazowieckiego w powiecie szydłowieckim na terenie 5 gmin.

Szczegółowe rozpisanie powierzchni całego nadleśnictwa, jak i poszczególnych obrębów

leśnych na jednostki podziału administracyjnego kraju, zawarte jest w tabelach nr I wg IUL,

które zamieszczono w dziale „Załączniki” tego elaboratu.

Zestawienie powierzchni lasów znajdujących się w terytorialnym zasięgu działania nadleśnictwa

według gmin, podano zgodnie ze wzorem nr 7 wg IUL.

-3-

Tabela 1. ( Wzór nr 7). Zestawienie powierzchni lasów znajdujących się w terytorialnym zasięgu działania nadleśnictwa

Województwo, powiat,

gmina (część gminy)

Pow.

ogólna

w km2

Lasy stanowiące własność Skarbu Państwa Lasy nie stanowiące własności

Skarbu Państwa Lasy

współw. Skarbu

Państwa i osób

fiz.

Ogółem

(7+10+11) Lesistość

(12 : 2)

% w zarządzie LP pozostałe

razem

własność

osób fizycznych

własność

osób prawnych

razem urządzane

nadleśnictwo

sąsiednie

nadleśnictwa parki inne

powierzchnia – ha

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Gm. Chlewiska 37,40. 348.26 0.00 0.00 0.00 348.26 1 260.06 0.00 1 260.06 0.00 1 608.32 43%

Gm. Jastrząb 61,03 195.21 0.00 0.00 0.00 195.21 584.42 0.00 584.42 0.00 779.63 13%

Gm. Mirów 52,85 1 044.82 0.00 0.00 0.00 1 044.82 94.71 0.00 94.71 0.00 1 139.53 22%

Gm. Szydłowiec 21,89 28.03 0.00 0.00 0.00 28.03 312.41 0.00 312.41 0.00 340.44 16%

Gm. Szydłowiec 89,77 4 113.29 0.00 0.00 0.00 4 113.29 205.67 0.00 205.67 0.00 4 318.96 48%

Gm. Skarżysko-Kam. 49,50 1 584.12 0.00 0.00 128.65 1 712.77 191.21 0.00 191.21 0.00 1 903.98 38%

Gm. Bliżyn 47,20 1 779.96 0.00 0.00 0.00 1 779.96 953.59 0.00 953.59 0.00 2 733.55 58%

Gm. Skarżysko-Kość. 48,00 1 739.84 0.00 0.00 302.05 2 041.89 196.12 0.00 196.12 0.00 2 238.01 47%

Gm. Mirzec 38,76 93.47 0.00 0.00 0.00 93.47 105.08 0.00 105.08 0.00 198.55 5%

Gm. Starachowice 11,43 26.06 0.00 0.00 0.00 26.06 19.42 0.00 19.42 0.00 45.48 4%

Gm. Pawłów 111,56 1 061.11 0.00 0.00 0.00 1 061.11 268.08 0.00 268.08 0.00 1 329.19 12%

Gm. Brody 3,85 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2.64 0.00 2.64 0.00 2.64 1%

Gm. Wąchock 5,29 0.38 0.00 0.00 0.00 0.38 18.10 0.00 18.10 0.00 18.48 3%

Gm. Wąchock 61,51 3 567.99 0.00 0.00 0.00 3 567.99 320.84 0.00 320.84 0.00 3 888.83 63%

R-m. 64 0,14 15 582.54 0.00 0.00 430.70 16 013.24 4 532.35 0.00 4 532.35 0.00 20 545.59 32%

-4-

Wg stanu na 01.01.2008 roku, całość gruntów Nadleśnictwa Skarżysko podzielona jest na 13

leśnictw. Szczegółową powierzchnię leśnictw (zaokrągloną przez program „Taksator” do pełnych

arów), z podziałem na podstawowe grupy użytków oraz przynależność do nich poszczególnych

oddziałów leśnych, przedstawiono w tabeli nr 3. Tabela 2. Podział na leśnictwa.

Leśnictwo Numery oddziałów

Powierzchnia [ha] gr.

zalesione

i nie

zalesione

gr. związane

z gosp. leśną gr. nieleśne Razem

1 2 3 4 5 6

Obręb Rataje

01 – Rzepin 24,49-51,77-82,108-115,143-

153, 156-167,169,170. 1119,06 45,22 31,14 1195,42

02- Wanacja 4,13,25-33,52-60,83-91,116-

124, 154,155,168 1092,97 43,15 6,79 1142,91

03- Węglów 1-3,5-11,14-20,34-41,61-67,92-

98,125-128,202 1159,74 30, 02 1,57 1191,33

04- Parszów 12,21-23,42-48,68-76,99-

107,129-142,201 1131,07 26,02 5,54 1162,63

Razem 1-170,201,202. 4502,84 144,41 45,04 4692,29

Obręb Skarżysko

05– Skarżysko Książęce 1-4,12-17,26-31,45-49,64-69,82-

86,97-106,120-125,138,139,201. 1434.93 39.44 22.75 1497.12

06 - Majdów 5-11,18-25,32-44,50-59,70-78. 1459.97 31.87 17.68 * 1509.52

08 - Ciechostowice 87-96,107-119,126-137,140-

144,180-184,186,187,221-225. 1359.22 24.91 8.03 1392.16

09 - Nad Kamienną 61-63,79-81,145-163,163A,164-

179, 185,202-218 1144.12 33.66 36.77 1214.55

Razem 1-163,163A,164-187,201-218,221-

225. 5398.24 129.88 85.23 5613.35

Obręb Szydłowiec

10 - Trębowiec 1-3,13-55. 1113.18 25.14 38.76 1177.08

11- Kierz Niedżwiedzi 60,68,70-78,80-84,88,89,99-

108,120-127,140,141. 1095.94 17.02 11.99 1124.95

12 - Sadek

56-59,61-67,69,79,85-87,90-

95,109-116,128-135,142-147,159-

163,177-181.

1331.16 43.03 46.64 1420.83

14 -Budki 5-12,96-98,117-119,136-139,148-

158,164-176,182-196,218-220. 1461.49 57.01 54.6 1573.10

15 – Gospodarstwo

Szkółkarskie 4,195,202-217 261.20 2.48 2.46 266.14

Razem 1-196,202-220. 5262.97 144.68 154.45 5562.1

Ogółem Nadleśnictwo 15164.05 418.97 284.72 15867.74

Przestrzenny zasięg poszczególnych leśnictw obrazuje załączona mapka sytuacyjna.

-5-

2. Rys historyczny dotyczący lasów i gospodarki leśnej. 2.1 Historia powstania nadleśnictwa.

Historia lasów Nadleśnictwa Skarżysko jest ściśle związana z istnieniem i sposobami

zagospodarowania Puszczy Świętokrzyskiej.

Pierwszym odnotowanym właścicielem tych lasów byli biskupi krakowscy. W roku 1789 na

mocy decyzji Sejmu Czteroletniego przeszły one na własność Skarbu Państwa.

Lasy obecnego obrębu Rataje weszły w skład dóbr rządowych (leśnictwo Bodzentyn), natomiast

lasy obrębów Skarżysko i Szydłowiec wraz z innymi dobrami ziemskimi stanowiły własność

prywatną i wchodziły w skład tzw. „dóbr Szydłowieckich”. W 1828 r w/w dobra zostały nabyte

przez Skarb Państwa i utworzono z nich leśnictwo Szydłowiec.

Po I wojnie światowej w 1919 roku zostało wydzielone z dawnego leśnictwa Bodzentyn

Nadleśnictwo Państwowe Wierzbnik, obejmujące min. lasy obecnego obrebu Rataje. Natomiast z

dawnego leśnictwa Szydłowiec utworzono Nadleśnictwo Państwowe Skarżysko, obejmujące

dzisiejsze obręby Skarżysko i Szydłowiec. W roku 1923 wydzielono z N-ctwa Skarżyko

4885,76 ha i utworzono Nadleśnictwo Państwowe Szydłowiec. Jednocześnie do Nadleśnictwa

Skarżysko dołączono z N-ctwa Wierzbnik ur. Młodzawy, Majków, Gadka i Michałów o łącznej

powierzchni 2393,20 ha. W okresie obowiązywania definitywnych planów urzadzania

gospodarstwa leśnego sporządzonych na okres 1924/25-1933/34, we wszystkich trzech

nadleśnictwach miały miejsce dalsze zmiany powierzchniowe. i organizacyjne, a mianowicie:

- w roku 1930 dotychczasowe N-ctwo Wierzbnik zostało podzielone na dwa odrębne

nadleśnictwa: Wierzbnik i Siekierno, a w 1935 roku zmieniono dotychczasową nazwę

nadleśnictwa Wierzbnik na Nadleśnictwo Państwowe Rataje,

- w N-ctwie Skarżysko w latach 1925-35 przekazano pod rozbudowę przemysłu i miasta

Skarżysko – 1115,61 ha, zaś przyjąto z Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, oraz

w drodze wymiany powierzchnię –78,09 ha.

- do N-ctwa Szydłowiec przyłączono z N-ctwa Małomierzyce ur. Polany o pow. 540,55 ha,

ur. Osinki o pow. 94,47 ha, z n-ctwa Stachów ur. Chronów o pow. 346,13 ha. oraz drobne

kompleksy i działki w drodze upaństwowienia, wykupu i wymiany o łącznej pow.

30,07 ha. Przekazano natomiast na rzecz innych właścicieli grunty o pow. 48,64 ha.

Po II wojnie światowej ustaliły się ostatecznie granice wszystkich trzech ówczesnych

nadleśnictw, które w stanie prawie nie zminionym przetrwały do dziś jako granice obecnych

obrębów leśnych.

W czasie obowiązywania 6-letniego planu urządzenia, zaszły kolejne zmiany powierzchniowe.

W roku 1945 z Nadleśnictwa Rataje przekazano do Nadleśnictwa Ostrowiec ur. „Zagaje” o pow.

216,25 ha, a w roku 1949 przejęto z Wojewódzkiego Urzędu Ziemskiego w Kielcach ur. „Osada

Młyńska” położone w Wąchocku o powierzchni 37,69 ha.

W roku 1945 do Nadleśnictwa Szydłowiec włączono upaństwowione na mocy dekretu PKWN

z dnia 12.12.1944 r. lasy dawnej własności prywatnej z majątku Pakosław o powierzchni

127,93 ha oraz lasy ur. „Koszorów” – własność Zakładów Ostrowieckich o powierzchni

262,47 ha, natomiast przekazano do Nadleśnictwa Radom ur. „Chronów” o pow. 346,12 ha.

W roku 1951 przekazano do Nadleśnictwa Szydłowiec z N-ctwa Marcule kompleks „Polany”

o pow. 668,48 ha w skład którego wchodziły dawne lasy państwowe (540,55 ha) oraz

upaństwowione lasy majątku Pakosław (127,93 ha).

W roku 1946 przekazano z Nadleśnictwa Skarżysko do N-ctwa Starachowice ur. „Gadka”

o pow. 830,83 ha, zaś w 1950 roku N-ctwo Skarżysko przejęło od Zarządu Nieruchomości

Państwowych ur. „Osiedle-Bór” o pow. 144,40 ha.

W okresie obowiązywania planów definitywnego urządzania lasu, nastąpiła reorganizacja

nadleśnictw zmierzająca do połączenia kilku mniejszych jednostek gospodarczych w większe

wieloobrębowe. W związku z powyższym z dniem 1.1.1973 r. z nadleśnictw: Rataje, Suchedniów

i Siekierno utworzono nadlesnictwo Suchedniów z siedzibą w Suchedniowie, natomiast

z nadleśnictw : Bliżyn, Szydłowiec, Skarżysko utworzono nadleśnictwo Skarżysko z siedzibą

w Skarżysku. Dotychczasowe nadleśnictwa stały się obrębami.

-6-

W roku 1978 miało miejsce dalsze przeorganizowanie nadleśnictw. Nastąpiły zmiany

powierzchniowe związane z nowym podziałem administracyjnym kraju (starano się dostosować

granice nadleśnictw do granic województw).

Z dniem 1.01.1979 r. do N-ctwa Starachowice przekazano z N-ctwa Suchedniów obręb

Rataje, do N-ctwa Suchedniów z N-ctwa Skarżysko obręb Bliżyn, do N-ctwa Skarżysko z N-ctwa

Starachowice obręb Marcule. Z dniem 1.07.1984 r. obręb Marcule ponownie przekazano do N-

ctwa Starachowice, a obręb Rataje przekazano do N-ctwa Skarżysko. W wyniku tych działań

nastapiło ostateczne przeorganizowanie N-ctwa Skarżysko. W jego skład weszły obręby: Rataje,

Skarżysko i Szydłowiec.

2.2 Charakterystyka dotychczasowych sposobów zagospodarowania lasu i ogólna ocena efektów

gospodarki leśnej.

W okresie Królestwa Polskiego nastąpił intensywny rozwój górnictwa i hutnictwa. Ponieważ

lasy położone w regionie świętokrzyskim miały zaspokajać potrzeby rozwijającego się

przemysłu, powstała koncepcja planowego zagaspodarowania tych lasów.

Pierwsza inwentaryzacja lasów puszczańskich została przeprowadzona w latach 1797-1808r. na

polecenie rządu austryjackiego.

W roku 1820 po wydaniu instrukcji urządzeniowej, zaczęto sporządzać plany gospodarcze.

W 1827 roku sporzadzono nową instrukcję uwzględniającą gospodarkę górniczą. Zgodnie

z przyjętą metodą urządzeniową, zwaną „metodą polską” , podwyższono kolej rębu

poszczególnych gatunków, zastosowano dłuższe nawroty cięć oraz zastosowano zręby zupełne

w drzewostanach sosnowych i cięcia częściowe w drzewostanach jodłowych i liściastych.

Zaprojektowano również podział lasu na oddziały i wprowadzono sztuczne odnowienie lasu.

Pierwsze urządzanie lasów wg polskiej metody urzadzeniowej przeprowadzono w 1829 roku,

a następne w 1847. W kilkanaście lat po upadku powstania styczniowego od 1880 roku została

wprowadzona administracja rosyjska, która przystąpiła do intensywnej eksploatacji lasów.

Jednocześnie zmieniono metody gospodarcze, wprowadzając zakładanie zrębów zupełnych na

dużych powierzchniach, nawet w drzewostanach jodłowych i bukowych.

W wyniku niewłaściwej gospodarki prowadzonej przez władze carskie, na dużych

powierzchniach nastąpiła degradacja siedlisk, zaś wartościowe drzewostany jodłowe i bukowe

zostały zastąpione przez samosiewy brzozy i osiki.

W oparciu o nową instrukcję urzadzania lasu, sporzadzono w 1922 roku dla wszystkich trzech

nadleśnictw pierwsze definitywne plany urządzenia gospodarstwa leśnego obowiązujące na okres

1924/25-1933/34. Prowadzenie gospodarki leśnej w tym okresie było na ogół zgodne

z założeniami planów gospodarczych.

W roku 1934 przeprowadzono rewizję międzyokresową i opracowano nowe plany

urządzeniowe z ważnością na lata: 1934/35-43/44 dla N-ctwa Skarżysko i Rataje oraz 1935/36-

44/45 dla N-ctwa Szydłowiec.

Powierzchnia ogólna poszczególnych Nadleśnictw wynosiła:

- Rataje – 5010,52 ha;

- Skarżysko- 6302,18 ha;

- Szydłowiec-5844,29 ha.

W w/w planach gospodarczych wyróżniono w każdym nadleśnictwie po dwa gospodarstwa.

Nadleśnictwo

Rataje Skarżysko Szydłowiec

gosp. sosnowe

pow. 2928,02 1940,77 4743,80

kolej rębu 100 100 100

max. szer. pasa 80 80 80

rodzaje rębni zupełne zupełne zupełne

nawrót cięć/okres odn. 4 4 4

roczny etat pow. (ha) 29,00 18,00 46,00

roczny etat grubizny netto m3 7200 4105 12200

-7-

gosp. sosnowo-jodłowe

pow. 1767,73 3843,48 623,41


max. szer. pasa -- -- --

rodzaje rębni częściowe częściowe częściowe

nawrót cięć/okres odn. 20 20 20

roczny etat pow. (ha) 14,00 33,40 5,00

roczny etat grubizny netto m3 4800 8800 2200

Czynności gospodarcze w okresie międzywojennym, zarówno w zakresie użytkowania

rębnego jak i przedrębnego oraz prac hodowlanych, wykonywane były zgodnie

z obowiązującymi planami gospodarczymi.

W okresie okupacji niemieckiej sytuacja uległa diametralnej zmianie. Na skutek rabunkowej

gospodarki okupanta etaty użytkowania zostały znacznie przekroczone, przy jednoczesnym braku

troski o odnowienie i pielęgnacje upraw i młodników. Poza gospodarką rabunkową okupanta

znaczne szkody w okresie wojennym i bezpośrednio po wojnie, wyrządziły masowe defraudacje

drewna dokonywane przez miejscową ludność, oraz nielegalne wypasy bydła szczególnie

w uprawach.

Po II wojnie światowej w 1945 r. opracowano trzyletnie plany gospodarcze, sporządzone

w formie tzw. „przybliżonej tabeli klas wieku”. Obowiązywały one w okresie 1.10.1945-

30.10.1948 r. Wymienione tabele klas wieku następnie zrewidowano i przedłużono na okres

obowiązywania planów tj. do 31.12.1951 r.

Założenia planów prowizorycznego urządzania lasu z lat 1945-51 wyglądały następująco:

Nadleśnictwo


gosp. sosnowe

pow. 4140,27 3797,99 5021,29


gosp. sosnowo-jodłowe

pow. -- 2318,03 --

kolej rębu -- 120 --

gosp. jodłow-dębowe

pow. 588,01 -- --

wiek rebności 120 -- --

łączny etat grubizny netto m 3

-plan 38170 108360 69270

- wykonanie 95993 101645 69076

% wykonania 251 94 100

We wszystkich nadleśnictwach w tym okresie miały miejsce dalsze zaniedbania

w pielęgnacji upraw i młodników, powstałe na skutek nikłego wykonania planowanych zadań.

Na łączną powierzchnię projektowanych czyszczeń późnych 1669,90 ha, wykonano 717,55 ha

(43%). Natomiast na łączną powierzchnie 2153,42 ha założonych w tym okresie upraw,

pielęgnowanie wykonano na powierzchni 292,88 ha.

W 1951 roku opracowano dla wszystkich trzech nadleśnictw prowizoryczne plany urządzenia

gospodarstwa leśnego z ważnością na okres: 1.01.1952-31.12.1961 r.

powierzchnia ogólna wg stanu na 1.01.1952 r. wynosiła:

N-ctwo Rataje – 4798,79 ha;

N-ctwo Skarżysko – 5580,58 ha;

N-ctwo Szydłowiec – 5206,47 ha.

-8-

Najważniejsze ustalenia przyjęte w prowizorycznych PUL dla poszczególnych nadleśnictw

przedstawiały się następująco:

W każdym nadleśnictwie wyróżniono po trzy gospodarstwa, a mianowicie:

N-ctwo Rataje

- gospodarstwo sosnowe o pow. 1005,98 ha,

- gospodarstwo dębowo-jodłowo-sosnowe o pow. 1775,31 ha,

- gospodarstwo bukowo-jodłowe o pow. 1706,58 ha;

N-ctwo Skarżysko


- gospodarstwo jodłowo-dębowo-sosnowe o pow. 1878,56 ha,

- gospodarstwo bukowo-jodłowe o pow. 3003,28 ha;

N-ctwo Szydłowiec


- gospodarstwo dębowo-jodłowo-sosnowe o pow. 1270,36 ha,

- gospodarstwo jodłowe o pow. 287,29 ha;

Dla poszczególnych gatunków zostały przyjęte następujące wieki rębności:

N-ctwo Rataje

So - 100 lat w gospodarstwie sosnowym i dębowo-jodłowo-sosnowym,

So - 120 lat w gospodarstwie bukowo-jodłowym,

Jd, Db, Bk,Św - 120 lat,

Ol,Brz,Os - 80 lat;

N-ctwo Skarżysko i Szydłowiec

So – 100 lat,

Jd,Św,Bk – 120 lat,

Db,Js – 140 lat,

Ol,Brz,Os – 80 lat;

Przyjęte roczne etaty cięć rebnych grubizny netto wynosiły:

N-ctwo Rataje - 8625m3,

N-ctwo Skarżysko - 10155 m3,

N-ctwo Szydłowiec - 8455 m3.

W pierwszej połowie okresu gospodarczego tj. do 1955 roku sposoby użytkowania rębnego były

zgodne z zasadami zawartymi w PUL, a mianowicie:

w gospodarstwach sosnowych zagospodarowanych rębnią zupełną, zakładano zręby szer. 60-80m

z pow. do 6 ha, oraz 3-5 letnim nawrotem cięć.

w gospodarstwach mieszanych stosowano rębnię częściową, skupinową i jednostkową na

powierzchni manipulacyjnej całych pododdziałow lub oddziałow z odnowieniem naturalnym lub

sztucznym oraz 20-letnim okresem odnowienia.

Po przeprowadzeniu dwóch kolejnych rewizji użytkowania rębnego tj. pierwszej w 1955 roku

oraz drugiej w 1959 roku i sporządzeniu dwóch 5-cio letnich planów cięć użytków rębnych,

obejmujących okres 1.10.1955-30.09.1960 r. oraz 1.10.1960-30.09.1965 r. cięcia rębne

prowadzono zasadniczo w dostosowaniu do w/w planów.

Po wprowadzeniu nowych zasad zagospodarowania lasu w 1955 roku w gospodarstwie

sosnowym zakładano zręby zupełne zgodnie z poprzednimi założeniami.

W gospodarstwie mieszanym stosowano rębnię częściową lub gniazdową (10-20 arów) z 10-30

letnim okresem odnowienia., ograniczając jednocześnie szerokość pasa manipulacyjnego do

150m i powierzchnię do 10 ha. Cięcia częściowe w tym okresie prowadzone były właściwie,

w dostosowaniu do potrzeb siedlisk i drzewostanów.

Użytkowanie przedrębne w pierwszych latach omawianego okresu gospodarczego,

prowadzono w oparciu o plan cięć użytków przedrębnych opracowany w 1951 roku, natomiast od

1955 roku w dostosowaniu do planu opracowanego na lata 1955-64.

-9-

Przeciętne pozyskanie z 1 ha drzewostanów objętych zabiegami trzebieżowymi wynosiło 7 m3

grubizny netto w stosunku do planowanych 12 m 3.

Użytkowanie przygodne w omawianym okresie było wysokie i znacznie przewyższało

planowane.

Łączna masa projektowana do pozyskania, oraz wykonanie w użytkach rebnych

i przedrębnych, w okresie obowiązywania prowizorycznych planów urządzenia lasu wyglądało

następująco:

Nadleśnictwo plan (m3) wykonanie (m

3) % wykonania

Rataje 146700 184930 126

Skarżysko 178360 194625 109

Szydłowiec 157930 174420 110

Większość odnowień powstałych w latach 1952-65 na terenie nadleśnictw Rataje

i Skarżysko uzyskano drogą odnowień naturalnych, przez samosiew, głownie na siedliskach

lasowych w d-stanach mieszanych z udziałem jodły i buka, użytkowanych sposobem zrębowo-

przerębowym. Na terenie N-ctwa Szydłowiec większość upraw powstała sztucznie poprzez

sadzenie. Uprawy i młodniki powstałe w tym okresie posiadały na ogół dobrą jakość hodowlaną i

udatność, a ich skład gatunkowy był dostosowany do siedliska i ramowo zgodny z przyjętymi

GTD.

W roku 1965 na terenie N-ctw Rataje i Skarżysko, a w 1966 w N-ctwie Szydłowiec,

przeprowadzono definitywne urządzanie lasu.

W omawianym okresie gospodarczym w poszczególnych obrębach, użytkowanie rębne

prowadzono przy zastosowaniu rębni zupełnych na siedliskach borowych i olsowych, oraz rębni

gniazdowych i częściowych na żyznych siedliskach lasowych i borowych w d-stanach

z istniejącym odnowieniem naturalnym, bądź tam gdzie istniały warunki do jego powstania.

W lasach grupy I stosowano 5-letni nawrót cięć, natomiast w lasach grupy II 4-letni.

W rębniach złozonych w zależności od zaawansowania młodego pokolenia stosowano 10-30

letni okres odnowienia.

Wykonanie % cięć pielęgnacyjnych i łącznie użytkowania w poszczególnych N-ctwach

przedstawiało się następująco:

Nadleśnictwo Czyszczenia późne Trzebieże

Łącznie pozyskanie

powierzhniowo miąższościowo powierzchniowo miąższościowo miąższościowo

Rataje 131,6 65,3 92,3 92,3 117,0

Skarżysko 68,8 98,9 107,0 107,0 124,5

Szydłowiec 92,8 6,8 94,7 94,7 120,0

Użytki przygodne stanowiły 15,6 % całej pozyskanej miąższości.

Prace odnowieniowo-hodowlane w omawianym okresie gospodarczym, nie zawsze były

wykonywane zgodnie z przyjętymi wcześniej założeniami. Przeciętna udatność upraw wynosiła:

N-ctwo Rataje - 80,8 %,

N-ctwo Skarżysko - 72,2 %,

N-ctwo Szydłowiec – 80,3 %;

Niska udatność części upraw była spowodowana wadliwie wykonanymi odnowieniami i

brakiem pielęgnacji.

Stan zdrowotny lasu we wszystkich Nadleśnictwach w omawianym okresie był zadowalający.

Nie notowano szkód o rozmiarach klęsk.

W trakcie obowiązywania definitywnego PUL w N-ctwie Szydłowiec nastąpiła gradacja

brudnicy mniszki oraz strzygoni choinówki na pow. ok. 700 ha. Zwalczanie przeprowadzono

poprzez opylenie środkiem chemicznym opanowanych d-stanów.

W latach 1973-74 w N-ctwie Rataje miała miejsce gradacja zwójek jodłowych. Zwalczaniem

chemicznym objęto obszar 573,20 ha.

-10-

W 1975 roku przeprowadzono prace związane z I rewizją urządzenia lasu.

Wyodrębniono wówczas lasy rezerwatowe, lasy grupy I (ochronne), lasy grupy II

(produkcyjne). w ramach w/w grup lasu utworzono gospodarstwa:

- lasów rezerwatowych,

- lasów ochronnych,

- wyłączonych drzewostanów nasiennych,

- lasów produkcyjnych.

W użytkowaniu rębnym projktowano zagospodarowanie rębniami częściowymi IIa i IIb,

gniazdowo-przerębową IIIc oraz rębniami zupełnymi Ia i Ib. W przypadku dużej koncentracji

drzewostanów rębnych projektowano cięcia na pasach manipulacyjnych szer. 120-150 m.

Wykonanie % cięć pielęgnacyjnych i łącznie użytkowania w poszczególnych N-ctwach


Nadleśnictwo Czyszczenia późne Trzebieże użytkowanie rębne Łącznie pozyskanie

powierzhniowo miąższościowo powierzchniowo miąższościowo powierzchniowo miąższościowo miąższościowo

Rataje 100,0 -- 89,5 68,6 130,5 107,3 124,0

Skarżysko 100,0 -- 103,7 94,3 132,5 80,0 97,7

Szydłowiec 157,2 -- 118,5 86,3 112,6 95,1 104,4

Użytki przygodne stanowiły 15,1 % pozyskanej miąższości użytków rębnych i 36,6 %

użytków przedrębnych. Stosowane rębnie były na ogół zgodne z planem cięć, jednak nie zawsze

dawały oczekiwane rezultaty.

Odnowienia i zalesienia na powierzchni otwartej wykonano w 112,1 %, oraz zalesienia

gruntów nieleśnych po za planem na pow. 63,10 ha. Natomiast pod osłoną drzewostanów

wykonano tylko 28,1 % planowanej powierzchni. Przyczyną przekroczenia rozmiaru

planowanych odnowień otwartych, przy niewykonaniu odnowień podosłonowych, było

powierzchniowe przekroczenie cięć wykonanych zrębami zupełnymi przy zmniejszonym

wykonaniu cięć częściowych.

Prace odnowieniowe i zalesieniowe były wykonywane prawidłowo. Przeciętne zadrzewienie

w Ia klasie wieku wynosiło 0,75. Uprawy zgodne z pożądanym składem stanowiły 24,2 %

a niezgodne 9,8 % założonych upraw. Główne zastrzeżenia odnośnie składu gatunkowego

w uprawach dotyczyły braku jodły, buka i dęba na siedliskach lasowych oraz przewagi brzozy

i osiki na siedliskach wilgotnych.

W latach 1986-88 nastąpiła gradacja osnui modrzewiowej w leśnictwie Ciechostowice.

Zwalczanie przeprowadzono poprzez opylenie preparatem „Dimilin” na powierzchni 130 ha.

Pozostałe szkodniki występowały w ilościach nie powodujących szkód gospodarczych w d-

stanach.

W latach 1983-84 notowano najwyższe ilości pozyskanego posuszu ze złomów i wywrotów

spowodowanych huraganowymi wiatrami.

W latach 1986-87 w leśnictwach Majdów i Budki miały miejsce kilkudziesięcio hektarowe

pożary.

Od 1988 roku obowiązywał plan II rewizji urządzenia lasu. Przyjęto wówczas następujący

podział na grupy lasu i kategorie ochronności:

- rezerwaty,

- projektowane rezerwaty,

- lasy grupy I (ochronne).

Wyróżniono gospodarstwa:

- specjalne (rezerwaty, WDN,d-stany wokół ośrodków wypoczynkowych),

- zrębowe (na siedliskach olsu i borowych,bez Bb),

- przerębowe ( w d-stanach z panującą jodłą),

- zrębowo-przerębowe (na siedliskach lasowych).

-11-

Wykonanie % cięć pielęgnacyjnych i łącznie użytkowania w poszczególnych obrębach


Obręb Czyszczenia późne Trzebieże użytkowanie rębne Łącznie pozyskanie

powierzhniowo miąższościowo powierzchniowo miąższościowo powierzchniowo miąższościowo miąższościowo

Rataje 112 160 92 84 135 90 96

Skarżysko 76 167 99 120 106 73 91

Szydłowiec 85 62 110 114 124 98 107

Użytki przygodne stanowiły 14 % pozyskanej miąższości użytków rębnych i 21 % użytków

przedrębnych.

Zagospodarowanie lasu odbywało się zgodnie z obowiązującymi planami i zasadami hodowli

lasu. Odstępstwa wystąpiły na powierzchniach niedostępnych i poklęskowych.

W największym stopniu dotyczy to zrębów popożarowych z 1992 roku w l-ctwie Budki

i śniegołomów z wiosny 1993 roku.

Odnowienia na powierzchni otwartej wykonano w 119 %, a to głównie z powodu odnawiania

pożarzysk. Odnowienia pod osłoną wykonano w 100 %. Nie wykonano w planowanym

rozmiarze podsadzeń produkcyjnych (29 %) z powodu samorzutnie postępującego odnowienia

naturalnego.

Zabiegi pielęgnacyjne w uprawach i młodnikach oraz odnowieniach pod osłoną wykonano

w ilości przekraczającej wielkości planowane. Powodem była konieczność kilkakrotnego

wykonania zabiegu na tej samej powierzchni.

W stosunku do poprzedniej rewizji poprawiła się jakość upraw. Niemal 90 % ma pokrycie

w przedziale 1,0-0,7 a 36% upraw było zgodne z przyjętymi GTD.

W 1989 roku zwalczano osnujkę modrzewiową w l-ctwie Ciechostowice na pow. 197 ha.

Po kilku latach w 1996 roku gradacja tego szkodnika rozpoczęła się na nowo.

W roku 1992 miała miejsce gradacja borecznika sosnowca na terenie lasów nadzorowanych

w gminach Szydłowiec i Jastrząb na powierzchni 21 ha. W 1993 roku szkodnik ten był

zwalczany na powierzchni 114 ha. W 1995 roku zwalczaniem objęto powierzchnię 80 ha. po

czym gradacja załamała się definitywnie.

W l-ctwie Wanacja w roku 1992 na powierzchni 3 ha wystąpił przypłaszczek granatek.

Nie udało się go zwalczyć. W 1993 r. z tego powodu usunięto zrębem zupełnym zaatakowany

drzewostan na pow. 5,86 ha.

W 1994 roku odnotowano zwiększoną ilość brudnicy mniszki, a w 1996 pleszki dębowej.

Nie wykonywano zwalczania chemicznego a ilość szkodnika samorzutnie zmalała.

W latach 1988, 1994, 1995 nastąpił masowy pojaw szeliniaka w stopniu zagrażającym

udatności upraw. Zwalczanie prowadzono przy użyciu pułapek klasycznych i feromonowych.

Porównanie podstawowych danych, dotyczących m.in. powierzchni, zapasu, zasobności,

planów oraz ich wykonania, wieków rębności dla poszczególnych gatunków drzew w kolejnych

cyklach urządzeniowych, zawierają zamieszczone poniżej tabele przeglądowe, zestawione

obrębami leśnymi.

-12-

Tabela 3. Tabela przeglądowa - Obręb leśny Rataje

Wyszczególnienie

Jedn.

Cykle PUL / I rok obowiązywania planu

Definitywne

1.10.1965

I rewizja

1.10.1975

II rewizja

1.01.1988

III rewizja

1.01.1998

IV rewizja

1.01.2008

1 2 3 4 5 6 7

Powierzchnia ogólna ha 4758,44 4739,78 4707,25 4705,91 4692,29

Powierzchnia lasów (bez związ. z gosp.

leśną)

ha 4483,26 4500,85 4505,63 4509,99 4502,84

Grunty związane z gosp. leśną ha - - - 118,56 144,41

Powierzchnia rezerwatów (całkowita) ha - - - - -

Powierzchnia lasów ochronnych ha 250,53 1689,09 4435,29 4507,46 4481,53

Powierzchnie badawczo – doświadczalne ha - - - - -

Powierzchnie stref zagrożenia

przemysłowego:

I strefa

ha - - 3516,20 4508,99 --

II strefa ha - - - - -

III strefa ha - - - - -

Zapas na pow. leśnej m3 brutto 690363 757930 813019 1036688 1137082

Przeciętna zasobność na pow. leśnej zal. m3 / ha 156 170 182 230 252

Średni wiek lat 52 53 57 63 69

Roczny etat użytków rębnych - powierzchnia:

plan

ha 53,22 58,69 51,44 80,28 91,65

wykonanie ha 54,78 56,65 51,80 79,36 --

- miąższość: plan m3 netto 9512 7168 5239 5019 6898

wykonanie m3 netto 10421 7977 4551 4897 --

Przeciętne roczne pozyskanie użytków

przedrębnych: - powierzchnia:

plan

ha 304,78 424,62 375,48 350,60 342,54

wykonanie ha 406,15 383,73 372,30 318,97 --



Odnowienia i zalesienia – przeciętnie rocznie:

plan

ha 55,34 29,01 36,41 32,52 12,14

wykonanie ha 44,61 18,97 26,10 26,98 --

Wieki rębności: So lat 100 120/100 120/100 120/100 110

Md lat 100 120/100 120 120 120

Św lat 80 80 80 80 80

Jd lat 110 120 140 140 140

Bk lat 110 120 120 120 120

Db lat 120 120/140 160 160 160

Js lat 120 140/120 120 120 120

Jw lat - - - 120 120

Gb lat 80 80 80 80 80

Brz lat 80 80 80 80 80

Ol lat 80 80 80 80 80

Ak Lat - - - - 80

Oś lat 50 50 60 60 50

Tp lat - - - - -

Uwaga:

1) w kolumnach „4” wyższe wieki rębności dotyczą lasów grupy I.

2) w kolumnie „5” i „6” wyższe wieki rębności dotyczą drzewostanów So na siedliskach lasowych.

3) w kolumnach „3” planowa i wykonana powierzchnia cięć rębnych dotyczy pow. zredukowanej (brak danych o pow. manip.)

-13-

Tabela 4. Tabela przeglądowa - Obręb leśny Skarżysko Wyszczególnienie

Jedn.


Definitywne

1.10.1965

I rewizja

1.10.1975

II rewizja

1.01.1988

III rewizja

1.01.1998

IV rewizja

1.01.2008

1 2 3 4 5 6 7



leśną)

ha 5110,64 5116,46 5225,06 5387,39 5398,24


Powierzchnia rezerwatów (całkowita) ha 20,30 20,33 21,58 21,41 24,06




przemysłowego:

I strefa

ha - - 5026,61 5387,39 -

II strefa ha - - 198,55 - -





Roczny etat użytków rębnych -

powierzchnia:

plan

ha 80,91 68,66 104,88 131,90 166,10

wykonanie ha 162,85 89,87 102,50 132,04 --




przedrębnych: - powierzchnia:

plan

ha 301,14 448,49 397,71 394,20 333,51

wykonanie ha 381,71 490,60 361,20 341,34 --



Odnowienia i zalesienia – przeciętnie

rocznie:

plan

ha 62,21 62,65 29,12 43,80 11,11

wykonanie ha 29,68 15,60 11,60 35,64 --


Md lat 100 120/100 120 120 120

Św lat 80 80 80 80 80

Jd lat 110 120 140 140 140

Bk lat 110 120 120 120 120

Db lat 140 120/140 160 160 160

Js lat 120 140/120 120 120 120

Jw lat - - - 120 120

Gb lat 80 80 80 80 80

Brz lat 80 80 80 80 80

Ol lat 80 80 80 80 80

Ak lat - - - - 80

Oś lat 50 50 60 60 50

Tp lat - - - - -

Uwaga:




-14-

Tabela 5. Tabela przeglądowa - Obręb leśny Szydłowiec Wyszczególnienie

Jedn.


Definitywne

1.10.1965

I rewizja

1.10.1975

II rewizja

1.01.1988

III rewizja

1.01.1998

IV rewizja

1.01.2008

1 2 3 4 5 6 7



leśną)

ha 4887,60 4902,20 4920,74 5188,36 5262,97


Powierzchnia rezerwatów (całkowita) ha - - - - -




przemysłowego:

I strefa

ha - - 4920,74 5142,42 --

II strefa ha - - - 46,24 -





Roczny etat użytków rębnych - powierzchnia:

plan

ha 48,12 39,26 49,97 75,57 88,88

wykonanie ha 106,68 44,92 51,60 74,20 ---




przedrębnych: - powierzchnia: plan

ha 353,25 449,36 387,84 395,50 403,20

wykonanie ha 456,00 633,26 387,20 345,51 --



Odnowienia i zalesienia – przeciętnie rocznie:

plan

ha 51,20 37,54 45,50 41,44 28,98

wykonanie ha 57,19 37,67 60,60 39,49 --


Md lat 100 120/100 120 120 120

Św lat 80 80 80 80 80

Jd lat 110 120 140 140 140

Bk lat 110 120 120 120 120

Db lat 110 120/140 160 160 140

Js lat 120 140/120 120 120 120

Jw lat - - - 120 120

Gb lat 80 80 80 80 80

Brz lat 80 80 80 80 80

Ol lat 80 80 80 80 80

Ak lat - - - - 80

Oś lat 50 50 60 60 50

Tp lat - - - - -

Uwaga:




Szczegółową analizę gospodarki leśnej za okres III rewizji (1.01.1997 – 31.12.2006)

przedstawiono w części II niniejszego elaboratu pt. „Analiza gospodarki leśnej w minionym

okresie”.

-15-

3. Stan posiadania, stan granic i podział powierzchniowy. 3.1 Opis dokumentacji prawnej stanu posiadania.

Nadleśnictwo posiada założone księgi wieczyste na 99.1% powierzchni zarządzanych

gruntów tj. 15723,47 ha.

Zaległości w dokumentowaniu własności dotyczą w zasadzie działek ewidencyjnych, przyjętych

w różnym czasie przez N-ctwo z PFZ, które nie wszystkie posiadały uregulowany status prawny.

Nadleśnictwo prowadzi na bieżąco ewidencję gruntów, budynków i lokali stanowiących własność

Skarbu Państwa, pozostających w jego zarządzie (Zarządzenie nr 67 DGLP z dnia 17.07.2001r.

i Zarządzenie nr 92 z dnia 17.12.2001r.).

Ewidencję stanowią:

- komputerowy zbiór danych ewidencyjnych w SILP,

- wydruk rejestru gruntów dla Nadleśnictwa,

- mapy ewidencyjne gruntów w postaci numerycznej i analogowej.

Na dokumentację kartograficzną stanu posiadania składają się wydruki komputerowe 47

arkuszy map gospodarczych, sporządzonych na podstawie numerycznych map ewidencyjnych

w skali 1: 5 000, w tym:

obręb Rataje - 11 arkuszy,

obręb Skarżysko - 18 arkuszy.

obręb Szydłowiec - 18 arkuszy.

3.2 Stan posiadania.

Powierzchnia Nadleśnictwa została ustalona w wyniku prac geodezyjnych wykonanych

przez BUL i GL w Radomiu w latach 2005-2006 następnie zaktualizowana na 01-01-2008 r.

W wyniku przeprowadzonych prac Nadleśnictwo Skarżysko otrzymało bazę geometryczną

zaewidencjonowaną w Powiatowych Ośrodkach Dokumentacji Geodezyjno Kartograficznej.

Zgodnie z decyzją Nadleśniczego, grunty gdzie BULiGL stwierdziło rozbieżności między

dokumentacją geodezyjną a stanem faktycznym na gruncie, ujęto w PUL zgodnie ze stanem

obowiązującym w ewidencji powszechnej na dzień 31.12.2007 r. Ewentualne zmiany

klasyfikacyjne przeprowadzi nadleśnictwo w trakcie obowiązywania planu urządzenia lasu.

Na dzień 1.01.2008 r., obszar gruntów nadleśnictwa tworzą powierzchnie 1309 działek

ewidencyjnych, w tym:

obręb Rataje - 265 działek,

obręb Skarżysko - 605 działek,

obręb Szydłowiec - 439 działek.

W obecnym opracowaniu nie zaszły żadne zmiany w stosunku do dotychczasowego podziału

na obręby leśne.

Lasy Nadleśnictwa Skarżysko obrębu Rataje, są obciążone powinnościami serwitutowymi.

Odnosi się to do powierzchni 1907,50 ha dawnych lasów klasztoru Cystersów w Wąchocku.

Przywilej ten nadał Król Polski Kazimierz Jagielończyk w roku 1454 na mocy, którego

mieszkańcy tego miasta mają prawo pobierać od Nadleśnictwa, rocznie następujące ilości

drewna: drewno użytkowe – 281,10 m3, szczapy opałowe osikowe – 84,08 mp,gałęzie opałowe –

320 mp

Nadleśnictwo nie posiada gruntów spornych. Zarządza natomiast 1,0763 ha m2

gruntów

współwłasności Skarbu Państwa i osób fizycznych, które opisano w pododdziałach 72 r i 52 o

obrębu leśnego Skarżysko.

Ogólne zestawienie powierzchni gruntów Skarbu Państwa, będących w zarządzie N-ctwa

Skarżysko na dzień 1 stycznia 2008 roku, przedstawia tabela nr 6.

-16-

Tabela 6. Zestawienie powierzchni gruntów N-ctwa Skarżysko (pow. wg danych z geodezyjnego rejestru

gruntów).

Obręb

Powierzchnia leśna [ha] Powierzchnia

nieleśna [ha]

Ogółem

[ha] zalesiona

i niezalesiona

związana

z gosp. leśną

1 2 3 4 5

Rataje 4502,6669 144,2863 45,0249 4691,9781

Skarżysko 5398,2241 129,7798 85,1924 *

5613,1963

Szydłowiec 5262,9478 144,6227 154,4198 5561,9903

Razem N-ctwo 15163.8388 418.6888 284,6371 15867,1647

* w tym grunty współwłasności N-ctwa i osób fizycznych – 1,0763 ha (oddz. 72 r-0,7613; 52 o – 0,3150 ha)

Powierzchnia w m2, z podziałem na rodzaje użytków gruntowych i grupy kategorii

użytkowania, przedstawiona jest jedynie w tabelach nr I (rejestrowych), generowanych

programem „Taksator”. W pozostałych zestawieniach, jak również i w opisach taksacyjnych,

powierzchnia poszczególnych pododdziałów została automatycznie, przez program „Taksator”,

zaokrąglona do pełnych arów.

Tabela 7. Zestawienie powierzchni gruntów N-ctwa Skarżysko zaokrąglonej do pełnych arów.

Obręb

Powierzchnia leśna [ha] Powierzchnia

nieleśna [ha]

Ogółem

[ha] zalesiona

i niezalesiona

związana

z gosp. leśną

1 2 3 4 5

Rataje 4502.84 144.41 45,04 4692,29

Skarżysko 5398.24 129.88 85,23 5613,35

Szydłowiec 5262.97 144.68 154,45 5562,10

Razem N-ctwo 15164,05 418,97 284,72 15867,74

Zestawienie powierzchni w poszczególnych obrębach leśnych i łącznie w nadleśnictwie,

według grup kategorii użytkowania i rodzajów powierzchni, przedstawiono w tabeli 11,

sporządzonej na podstawie tabel nr I, wygenerowanych programem „Taksator”.

Tabela 8. Zestawienie powierzchni gruntów Nadleśnictwa Skarżysko

L.p. Rodzaj użytku Obręb

N-ctwo Rataje Skarżysko Szydłowiec

1 2 3 4 5 6

1. 1. Lasy – razem 4646.9532 5528.0039 5407.5705 15582.5276

1.1. 1.1. Grunty leśne zalesione – razem 4498.7172 5371.7301 5199.7007 15070.1480

1) 1) drzewostany – razem 4493.8224 5366.3392 5199.7007 15059.8623

2) 2) plantacje drzew – razem 4.8948 5.3909 10.2857

w tym:

- plantacje nasienne

- plantacje drzew szybkorosnących 4.8948 5.3909 10.2857

1.2. 1.2. Grunty leśne niezalesione - razem 3.9497 26.4940 63.2471 93.6908

1) 1) w produkcji ubocznej – razem 0.9352 0.1396 4.4004 5.4752

w tym:

- plantacje choinek i krzewów 2.3638 2.3638

- poletka łowieckie 0.9352 0.1396 2.0366 3.1114

2) 2) do odnowienia - razem 6.7328 21.7475 28.4803

w tym:

- halizny 17.9202 17.9202

- zręby 3.3535 3.3535

- płazowiny 3.3793 3.8273 7.2066

-17-

1 2 3 4 5 6

3) 3) pozostałe leśne niezalesione – razem 3.0145 19.6216 37.0992 59.7353

w tym:

- przewidziane do naturalnej sukcesji 0.0395 7.3802 24.1368 31.5565

- objęte szczególnymi formami ochrony 2.9750 12.2414 12.9624 28.1788

- przewidziane do wyłączenia z produkcji

1.3. 1.3. Grunty związane z gospodarką leśną – razem 144.2863 129.7798 144.6227 418.6888

w tym:

1) 1) budynki i budowle 3.6603 0.7643 4.4246

2) 2) urządzenia melioracji wodnych 12.2169 2.3021 8.9026 23.4216

3) 3) linie podziału przestrzennego lasu 69.2424 63.1741 56.8179 189.2344

4) 4) drogi leśne 38.4273 46.3865 33.2362 118.0500

5) 5) tereny pod liniami energetycznymi 24.3997 13.8087 36.5445 74.7529

6) 6) szkółki leśne 5.2641 5.2641

7) 7) miejsca składowania drewna 0.4481 3.0931 3.5412

8) 8) parkingi leśne

9) 9) urządzenia turystyczne

2. 2. Grunty zadrzewione i zakrzewione 2.3970 5.6622 8.0592

Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione - razem 4646.9532 5530.4009 5413.2327 15590.5868

3. 3. Użytki rolne – razem 36.7769 50.4374 60.1025 147.3168

3.1. 3.1. Grunty orne - razem 20.5358 20.1354 18.2383 58.9095

w tym:

1) 1) role 20.0935 20.1354 16.2967 56.5256

2) 2) plantacje. poletka. składy drewna i szkółki na gruntach ornych

0.4423 1.9416 2.3839

3) 3) ugory. odłogi

3.2. 3.2. Sady

3.3. 3.3. Łąki trwałe 2.2427 10.9480 27.3273 40.5180

3.4. 3.4. Pastwiska trwałe 12.6792 17.1682 11.5301 41.3775

3.5. 3.5. Grunty rolne zabudowane 1.3192 2.1269 2.6809 6.1270

3.6. 3.6. Grunty pod stawami rybnymi

3.7. 3.7. Grunty pod rowami rolnymi 0.0589 0.3259 0.3848

4. 4. Grunty pod wodami - razem 0.5132 0.5132

w tym:

4.1. 4.1. Grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi 0.5132 0.5132

4.2. 4.2. Grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi

4.3. 4.3. Grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi

5. 5. Użytki ekologiczne - razem 5.9808 5.9808

6. 6. Tereny różne - razem

w tym:

1) 1) grunty przeznaczone do rekultywacji oraz niezagos.

grunty zrekult.

2) 2) wały ochronne nieprzystosowane do ruchu kołowego

3) 3) grunty wyłączone z produkcji (poza gruntami pod zabudowę)

4) 4) różne inne

-18-

1 2 3 4 5 6

7. 7. Grunty zabudowane i zurbanizowane – razem 1.9384 1.4708 0.2758 3.6850

w tym:

7.1. 7.1. Tereny mieszkaniowe 0.1594 0.1100 0.2694

7.2. 7.2. Tereny przemysłowe

7.3. 7.3. Tereny zabudowane inne 0.2056 0.2056

7.4. 7.4. Zurbanizowane tereny niezabudowane

7.5. 7.5. Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe - razem

w tym:

1) 1) ośrodki wypoczynkowe i tereny rekreacyjne

2) 2) tereny zabytkowe

3) 3) tereny sportowe

4) 4) ogrody zoologiczne i botaniczne

5) 5) tereny zieleni nieurządzonej

7.6. 7.6. Użytki kopalne

7.7. 7.7. Tereny komunikacyjne - razem 1.9384 1.1058 0.1658 3.2100

w tym:

1) 1) drogi 1.9384 1.1058 0.1658 3.2100

2) 2) tereny kolejowe

3) 3) inne tereny komunikacyjne

8. 8. Nieużytki - razem 6.3096 23.3169 88.3793 118.0058

w tym:

1) 1) bagna 3.8003 22.9072 86.2202 112.9277

2) 2) piaski 0.0982 0.0982

3) 3) utwory fizjograficzne 0.1937 0.2576 0.4513

4) 4) wyrobiska nieprzeznaczone do rekultywacji 2.3156 0.0539 2.1591 4.5286

Razem (2-8) Grunty nie zaliczone do lasów 45.0249 84.1161 154.4198 283.5608

w tym: grunty przeznaczone do zalesienia 1.7972 4.2742 7.2182 13.2896

OGÓŁEM (1-8) 4691.9781 5612.1200 * 5561.9903 15866.0884

*

* bez gruntów we współwłasności N-ctwa i osób fizycznych – 1,0763 ha

Na poniższych diagramach przedstawiono udział podstawowych grup użytków,

w ramach powierzchni leśnej i nieleśnej:

-19-

Ryc.1. Udział grup użytków N-ctwa Skarżysko w kategorii „grunty leśne”

Grunty leśne

zalesione

96.71%

Grunty zw iązane

z gospodarką

leśną

2.69%

Grunty leśne

niezalesione

0.60%

Ryc.2. Udział grup użytków N-ctwa Skarżysko w kategorii „grunty nieleśne”

Użytki rolne

51,95%

Grunty zadrzewione i

zakrzewione

2,84%

Nieużytki

41,62%

Grunty pod wodami

0,18%

Grunty zabudowane i

zurbanizowane

1,30%

Tereny różne

0,00%

Użytki ekologiczne

2,11%

-20-

3.3. Stan granic.

Grunty będące w zarządzie Nadleśnictwa Skarżysko są w większości częścią większych

kompleksów leśnych, na terenie których funkcjonują inne jednostki organizacyjne Lasów

Państwowych

Obecne granice gruntów N-ctwa są bezsporne i utrwalone w terenie kamiennymi słupkami.

Ich podziemnymi znakami są butelki osadzone centrycznie pod słupkami granicznymi.

Do podstawowych zadań Nadleśnictwa w zakresie ochrony granic należy:

- dbałość o utrzymanie ich czytelności w terenie,

- ochrona i utrzymanie w nienaruszonym stanie znaków granicznych oraz znaków geodezyjnych,

- prowadzenie na bieżąco dokumentacji związanej ze zmianami w stanie posiadania.

Szczegółowe obowiązki administracji Lasów Państwowych w tym zakresie określają przepisy

ustawy z dn. 17.05.1989 roku „Prawo geodezyjne i kartograficzne” (Dz. U. Nr 100 poz. 1086 z 2000 r.).

Dokładny opis granic uwidoczniony został na mapach gospodarczych i przeglądowych.

Granice większych kompleksów leśnych są wyraźne i na przeważającej długości okopane

rowami granicznymi. Problemem dla N-ctwa są granice najmniejszych kompleksów, głównie

w postaci pojedynczych działek ewidencyjnych, przyjętych w różnym czasie z PFZ, położonych

w szachownicy z gruntami obcej własności. Ochrona granic tych kompleksów, jak i prowadzenie na

ich powierzchni właściwej gospodarki leśnej, jest bardzo utrudnione lub wręcz niemożliwe.

Grunty N-ctwa Skarżysko graniczą na przeważającej długości z własnością prywatną.

Jedynie na niektórych odcinkach graniczą z gruntami Skarbu Państwa zarządzanymi przez inne

jednostki administracyjne LP, a mianowicie:

w obr. Skarżysko – na odcinku ok. 2 km z N-ctwem Stąporków oddziały:119, 137, 144;

- na odcinku ok. 2,5 km z lasami ZM „MESKO” oddziały: 163-165,

163A, 171, 206-208;

- na odcinku ok. 1,8 km z N-ctwem Suchedniów oddziały: 166-168, 179.

w obr. Rataje: - na odcinku ok. 9,8 km z N-ctwem Suchedniów oddziały: 121-128, 138-142,

154,155,168.

-21-

Wewnątrz gruntów nadleśnictwa położonych jest 38 enklaw gruntów innej własności,

których lokalizację i powierzchnię przedstawia poniższe zestawienie.

Tabela 9. Enklawy gruntów innych form własności.

Lp. nr.

Ark. Kompleks Przynależność enklawy Lokalizacja

Powierzchnia

[ha]

1 2 3 4 5 6

Obr. Rataje

1 8 „Główny” Węglów 12 0,41

2 4 „Główny” Radkowice 119,120,155 11,10

RAZEM 11,51

Obr. Skarżysko

1 11 „Główny” Ciechostowice 36,37 0,40

2 11 „Główny” Ciechostowice 37 1,18

3 11 „Główny” Ciechostowice 37 0,74

4 11 „Główny” Hucisko 9,10 3,23

5 11 „Główny” Hucisko 9,11,23 0,63

6 11 „Główny” Hucisko 9,22 0,48

7 11 „Główny” Hucisko 23 2,29

8 „Główny” Majdów 36 1,41

9 „Główny” Majdów 110 0,17

10 „Główny” Łazy 1,2 0,38

11 „Główny” Łazy 2 0,94


13 „Główny” Łazy 15,16 1,19


15 „Główny” Skarżysko-Książęce 12 0,65

16 „Główny” Skarżysko-Książęce 13,14 0,81

17 „Główny” Skarżysko Kamienna 80,81 1,21

18 „Główny” Skarżysko Kamienna 101 3,50

19 „Bzinek” Skarżysko Kamienna 177 1,80

20 „Główny” Górki 180 2,96

RAZEM 27,27

Obr. Szydłowiec

1 13 „Główny” Sadek 169,170 10,68


3 15 „Główny” Hucisko 172,173 9,35


5 15 „Główny” Hucisko 172,190 2,45

6 15 „Główny” Hucisko 188,189 9,15



9 15 „Główny” Hucisko 192,193 0,73



12 14 „Główny” Budki 98,119 0,37

13 14 „Główny” Budki 119 1,78

14 15 „Główny” Budki 155,156 6,83

15 -- „Główny” Komunalne

Przedsiębiorstwo

Produkcji Materiałów

Budowlanych w

Radomiu

69 2,70

16 9 „Główny” WZW i K Szydłowiec 69 0,10

RAZEM 50,95

Łączna powierzchnia enklaw w Nadleśnictwie wynosi 89,73 ha.

Ponadto występują liczne półenklawy często wrzynające się wąskimi smugami w grunty

Nadleśnictwa.

-22-

3.4. Podział powierzchniowy.

W opracowaniu urządzeniowym zachowano dotychczasowy podział powierzchniowy.

Działki przejęte w ostatnim okresie gospodarczym przyporządkowano do już istniejących

oddziałów.

Podział powierzchniowy gruntów nadleśnictwa jest podziałem regularnym, w głównej

mierze sztucznym, w niektórych fragmentach opartym o przebiegające przez te tereny drogi

publiczne i leśne.

Siatkę podziału powierzchniowego tworzą linie ostępowe oraz przecinające je pod kątem

prostym lub zbliżonym do prostego, linie oddziałowe.

Cały obszar Nadleśnictwa podzielono na 588 oddziałów.

Numeracja oddziałów w poszczególnych obrębach leśnych N-ctwa Skarżysko, w porządku

narastającym, przedstawia się następująco:

obręb Rataje (172 oddziały): 1-170,201,202;

obręb Skarżysko (211 oddziałów): 1-163, 163A, 164-187,201-218, 221-225,

obręb Szydłowiec (215 oddziałów): 1-196, 202-220.

Tabela 10. Podstawowe statystyki dotyczące podziału powierzchniowego.

Obręb Ilość

oddziałów

Średnia pow. oddz. [ha]

Średnia pow.

pododdz. [ha]

Pow. leśna Pow. nieleśna i związana

z gosp. leśną Ilość

ilość pododdz.

średnia pow. pododdz. [ha]

ilość pododdz.

średnia pow. pododdz.

[ha] poddz.

liniowych wyłączeń nielitero-wanych

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Rataje 172 27,28 3,45 1231 3,66 96 0,75 1327 625

Skarżysko 211 26,60 3,36 1448 3,72 187 0,55 1635 590

Szydłowiec 215 25,87 2,67 1805 2,97 243 0,82 2048 605

N-ctwo 598 26,53 3,10 4484 3,38 526 0,71 5010 1820

4. Charakterystyka warunków przyrodniczych 4.1. Położenie geograficzne

Położenie geograficzne lasów N-ctwa Skarżysko określają współrzędne:

od 50° 53’ 50” do 51° 18’ 25” szerokości geograficznej północnej (N),

od 20° 42’ 10” do 21° 10’ 30” długości geograficznej wschodniej (E).

Rozciągłość południkowa wynosi około 34 km, natomiast rozciągłość równoleżnikowa około

45 km.

Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Polski, przedstawionej przez Kondrackiego

w „Geografii regionalnej Polski”, wyd. II (PWN 2000), obszar lasów Nadleśnictwa Skarżysko

zalicza się do:

megaregionu – Pozaalpejskiej Europy Zachodniej (3),

prowincji – Wyżyn Polskich (34),

podprowincji – Wyżyny Małopolskiej (342),

makroregionu – Wyżyny Kieleckiej (342.3),

mezoregionów:

– Płaskowyżu Suchedniowskiego (342.31);

– Garbu Gielniowskiego(342,32);

– Przedgórza Iłżeckiego (342,33).

-23-

4.2. Regionalizacja przyrodniczo -leśna.

Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej, przedstawionej w „Siedliskowych Podstawach

hodowli lasu” (2004), lasy Nadleśnictwa Skarżysko położone są w krainie Małopolskiej (VI),

Dzielnica Mezoregion Obręb Oddziały

(2) Góry Świętokrzyskie (2a) – Puszcza Świętokrzyska

Rataje 1-168, 169 (część), 201, 202.

Skarżysko cały obręb

Szydłowiec 5-12, 94-98, 111cz.,112-119,

129cz.,130-139,142-196, 218-220

(3) Radomsko-Iłżecka (3b) - Przedgórze Iłżeckie Szydłowiec 1-4, 13-93, 99-110, 111cz. 120-128,

129cz. 140,141, 202-217.

(9) Wyżyna Środkowo-

Małopolska (9d) –Wyżyny Sandomierskiej Rataje 169 (część), 170

Informacje dotyczące regionalizacji geobotanicznej przedstawiono w elaboracie

siedliskowym.

4.3. Rzeźba terenu.

Obszar terytorialnego zasięgu działania Nadleśnictwa jest silnie zróżnicowany pod

względem fizjograficznym.

Ukształtowanie terenu Nadleśnictwa jest przeważnie wzgórzowe i pagórkowate o dość łagodnych

zboczach (obr. Rataje i Skarżysko). Występują też znaczne powierzchnie terenu równinnego i

falistego (znaczna część obr. Szydłowiec).

Najwyższe wzniesienie znajduje się w kompleksie „Głównym” obrębu Skarżysko w oddz. 56

i wynosi 408 m n.p.m., natomiast najniżej położone są kompleksy „Trębowiec” i „Osiny”

w obrębie Szydłowiec, między którymi przepływa rzeka Iłżanka i teren obniża się do 190 m

n.p.m.

Grunty Nadleśnictwa poprzecinane są większymi i mniejszymi obniżeniami terenu

stanowiącymi koryta rzek, bagna oraz siedliska bagienne i wilgotne.

Teren Nadleśnictwa położony jest na obszarze zlodowacenia środkowopolskiego.

Zagadnienia z tego zakresu zostały szerzej omówione w elaboracie siedliskowym.

4.4. Budowa geologiczna i warunki glebowe.

Biorąc pod uwagę podział powierzchni Polski na duże jednostki geologiczne, zwane

makrostrukturami, obszar Nadleśnictwa Skarżysko położony jest w obrębie jednostki zwanej

Wałem Środkowopolskim, w ramach którego wyróżniono oddzielną część związaną

z wypiętrzeniem podnóża prekambryjskiego noszącą nazwę Gór Świętokrzyskich.

Podstawowy zrąb rzeźby tego terenu powstał w wyniku ruchów górotwórczych ery

paleozoicznej. Skały paleozoiczne otoczone są osadami mezozoicznymi i częściowo pokryte

utworami czwartorzędowymi. Najstarsze skały odkryte na tym obszarze należą do prekambru.

Pierwsze ruchy górotwórcze miały tu miejsce w sylurze, ale dopiero pomiędzy karbonem

i permem nastąpiło definitywne sfałdowanie i wypiętrzenie górotworu.

W permie góry te były już bardzo zdenudowane. W dolnym triasie zapanowały warunki

pustynne, podczas których masyw został pokryty piaskowcem pstrym. Później osadziły się

morskie osady triasu oraz jury. W paleogenie wyżyna stała się ostatecznie lądem, zaś erozja

doprowadziła rzeźbę do stanu penepleny ( zrównania ) której ślady dochowały się w postaci

spłaszczeń na najwyższych wyniosłościach. Ląd ten uległ wypiętrzeniu i rozcięciu, a w miocenie

wdarło się od południa morze. Utwory mioceńskie zostały ścięte powierzchnią dolnoplioceńską,

w którą wcięły się następnie doliny górnoplioceńskie.

Epoka lodowcowa zastała teren o rzeźbie podobnej do dzisiejszej. Cały obszar pokryty został

przez zlodowacenie krakowskie, które pozostawiło dużo osadów piaszczystych -

fluwioglacjalnych i morenowych. Sięgają one w górę do 310-320 m, a poniżej dzisiejszych

den dolinnych znajdowano je do głębokości 20 -30 m. Południowo-wschodnia połać obszaru

Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej została ponadto przysypana w czasach młodszych zlodowaceń

grubą powłoką lessu. Zlodowacenie środkowopolskie zatrzymało się u północnych granic

Wyżyny, lecz czoło lodowca wykorzystało obniżenia terenu wsuwając w nie jęzory

-24-

i osadzając materiał zwałowy. Procesy peryglacjalne zaznaczyły się w rzeźbie wyżyny w sposób

bardzo silny, modelując stoki i powodując powstanie płaszcza utworów soliflukcyjnych

(zsuwowych).

W ścisłym związku z utworami geologicznymi, składem mechanicznym gleb i warunkami

wilgotnościowymi wyróżniono i opisano w N-ctwie Skarżysko (wg obowiązującej aktualnie

klasyfikacji gleb leśnych Polski PTG 2000) 34 podtypy gleb.

Wykaz podtypów glebowych wyróżnionych w nadleśnictwie przedstawiono w tabeli nr 11.

Tabela 11. Podtypy gleb opisanych na terenie Nadleśnictwa Skarżysko

L.p. Podtypy gleb Udział %

1 RNw – rankery właściwe 0.08

2 RNbr – rankery brunatne 0.27

3 ARw – arenosole właściwe 0.01

4 PE – pelosole 0.67

5 BRk – brunatne kwaśne 1.63

6 Pw – płowe właściwe 0.83

7 Pbr – płowe brunatne 1.10

8 Pog – płowe opadowoglejowe 2.14

9 Pb – płowe bielicowe 0.13

10 RDw – rdzawe właściwe 24.52

11 RDbr – rdzawe brunatne 15.35

12 RDb – rdzawe bielicowe 10.53

13 Bw – bielicowe właściwe 0.68

14 Bgw – glejo-bielicowe właściwe 3.30

15 Bgms – glejo-bielicowe murszaste 0.93

16 Bgts – glejo-bielicowe torfiaste 0.04

17 Gw – gruntowoglejowe właściwe 5.03

18 Gt – gruntowoglejowe torfowe 0.03

19 Gts – gruntowoglejowe torfiaste 1.64

20 Gms – gruntowoglejowe murszaste 0.17

21 OGw – opadowoglejowe właściwe 27.78

22 OGb – opadowoglejowe bielicowane 0.19

23 OGSw – stagnoglejowe właściwe 0.69

24 OGSt – stagnoglejowe torfowe 0.02

25 OGSts – stagnoglejowe torfiaste 0.10

26 MŁt – torfowo mułowe 0.00

27 Tn – torfowe torfowisk niskich 0.31

28 Tp – torfowe torfowisk przejściowych 0.48

29 Mt – torfowo –murszowe 0.22

30 MRm – mineralno-murszowe 0.34

31 MRw – murszowate-właściwe 0.26

32 MRms – murszaste 0.42

33 MDw – mady rzeczne właściwe 0.11

34 AUi – industrioziemne o n. wykszt. profilu 0,00

100.00

Wśród gleb Nadleśnictwa dominują 4 podtypy gleb, które zajmują niemal 80 % ogólnej

powierzchni wszystkich wyróżnionych jednostek. Do najczęściej spotykanych gleb należą:

opadowoglejowe właściwe (OGw), rdzawe właściwe (RDw), rdzawe brunatne (RDbr), oraz

rdzawe bielicowe (RDb)

Gleby opadowoglejowe właściwe (OGw), które stanowią 27,78 % powierzchni ogólnej siedlisk

nadleśnictwa, tworzą rozległe kompleksy na terenie wszystkich obrębów leśnych, wiążąc się głównie

-25-

z żyznymi siedliskami lasów mieszanych wyżynnych oraz lasów wyżynnych. Podtyp gleb

opadowoglejowych właściwych powstał głównie z gliniastych oraz pylastych zwietrzelin skalnych,

a także z glin zwałowych i pyłów zastoiskowych.

Gleby rdzawe właściwe (RDw), stanowiące 24,52 % powierzchni ogólnej siedlisk nadleśnictwa

występują głównie na obrzeżach siedlisk wyżynnych, gdzie spotyka się piaszczyste zwietrzeliny lub

głębsze zasypania piasków zwałowych oraz wodnolodowcowych

Gleby rdzawe brunatne (RDbr), które stanowią 15,35 % powierzchni siedlisk nadleśnictwa.

spotyka się głównie na siedliskach lasów mieszanych świeżych, gdzie powstały ze spiaszczonych

glin z piasków zalegających na glinach zwałowych.

Gleby rdzawe bielicowe (RDb), zajmujące 10,53 % powierzchni wszystkich siedlisk leśnych

nadleśnictwa, tworzą podłoże dla siedlisk borów oraz borów mieszanych, głównie w miejscach

zalegania głębokich piasków zwałowych lub piasków wodnolodowcowych.

Pozostałe, wyróżnione w trakcie prac typologicznych podtypy glebowe, tworzą głównie

drobnopowierzchniowe kompleksy, rozproszone wśród mozaiki siedlisk leśnych.

Podstawą określenia żyzności siedlisk w lasach N-ctwa Skarżysko jest przeprowadzona

przez BULiGL O/Radom aktualizacja dotychczasowego opracowania glebowo-siedliskowego,

wykonanego w roku 1998 przez BULiGL O/Radom. Ponadto, w ramach aktualizacji, rozpoznano

grunty nie objęte tym opracowaniem, tj. powierzchnie leśne przejęte przez nadleśnictwo w latach

1998 – 2007, zalesione w tym czasie grunty porolne oraz grunty planowane do zalesienia

w latach 2007 – 2017.

Bardziej szczegółowe informacje, na temat budowy geologicznej i geomorfologii terenów

N-ctwa Skarżysko, zawarto w elaboracie siedliskowym.

4,5. Warunki klimatyczne. Zgodnie z regionalizacją klimatyczną przedstawioną w opracowaniu „Klimat Polski” (A.Woś, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999), cały teren Nadleśnictwa Skarżysko zalicza się do Regionu Wschodniomałopolskiego (R – XXI). Szerszą jego charakterystykę zamieszczono w elaboracie siedliskowym. Według danych ze stacji IMGW Kielce - Suków z lat 1991-2005, najcieplejszym miesiącem był lipiec z przeciętną temperaturą +19,0

oC, a najzimniejszym grudzień z przeciętną temperaturą

–2,2 oC. Średnia temperatura roczna w analizowanym okresie wyniosła +7,8

oC.

Ilość rocznych opadów atmosferycznych w wymienionym okresie wyniosła średnio 662 mm. Największa ilość opadów przypadła na miesiąc lipiec (128 mm), zaś najmniejsza na luty (34 mm).

Średni okres zalegania pokrywy śnieżnej wynosił 44 dni. Okres wegetacyjny trwał 210-220 dni. Wartości średniomiesięcznych temperatur oraz rozkład opadów w ciągu roku przedstawia

poniższe zestawienie i zamieszczony pod nim wykres.

Tabela 12. Wartości średniomiesięcznych temperatur oraz rozkład opadów w ciągu roku.

Miesiąc I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Śr. temp. [OC] -2,2 -1,8 2,0 7,7 13,9 16,1 19,0 18,1 12,8 8,0 2,8 -2,2

Śr. opady [mm/m2] 40 34 39 53 76 63 128 70 41 41 40 37

-26-

Ryc. 3 Średniomiesięczne temperatury oraz rozkład opadów w ciągu roku.

-35.0

-25.0

-15.0

-5.0

5.0

15.0

25.0

35.0

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

min. -24,9oC

tem

pera

tura

- oC

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

90.0

100.0

110.0

120.0

130.0max. 35,2oC

op

ad

- m

m

temp. opady

4.6. Warunki hydrologiczne.

Zgodnie z ,,Podziałem hydrograficznym Polski” (Instytut Meteorologii i Gospodarki

Wodnej część I i II - Warszawa1980) obszar Nadleśnictwa Skarżysko położony jest w dorzeczu

Wisły i obejmuje następujące zlewnie:

- pierwszego rzędu – WISŁA,

- drugiego rzędu – KAMIENNA,

- trzeciego rzędu (główne) – OLEŚNICA, BERNATKA, KAMIONKA, ŻARNÓWKA,

LUBIANKA, SABASÓWKA.

Ponadto występują liczne mniejsze cieki zbierające wody z tego terenu stale lub okresowo.

W granicach terytorialnego zasięgu działania nadleśnictwa znajdują się zbiorniki wodne:

Chlewiska, Szydłowiec, Bernatka, Lubianka, Pasternik, Mirów Stary.

Ponadto na stosunki wodne omawianego terenu oddziaływują zbiorniki wodne występujące

w niedalekim sąsiedztwie: Rejów, Piaski, Mostki, Bliżyn,

Szeroka charakterystyka warunków hydrologicznych i hydrogeologicznych zawarta jest

w elaboracie siedliskowym, natomiast informacje odnośnie stanu czystości wód klasyfikowanych

podano w „Programie Ochrony Przyrody”.

4.7. Charakterystyka siedliskowych typów lasu.

Pełny obraz parametrów wyrażonych w liczbach bezwzględnych i procentowych, charakteryzujących

siedliskowe typy lasu w poszczególnych obrębach leśnych N-ctwa Skarżysko, zawierają tabele II, IV, Va

i Vb, które zamieszczono w części tabelarycznej niniejszego elaboratu oraz w opisach taksacyjnych. Poniżej natomiast przedstawiono szereg zestawień, diagramów oraz analiz, które tak dla obrębów, jak i nadleśnictwa ogółem, obrazują takie zagadnienia jak:

o powierzchnię i procentowy udział powierzchni siedliskowych typów lasu w ogólnej powierzchni leśnej,

o uwilgotnienie siedlisk, o zmiany w układzie siedlisk i przyczyny zmian, w porównaniu do poprzedniej rewizji

urządzeniowej, o powierzchnię i procentowy udział powierzchni d-stanów wg gatunków panujących

w siedliskowych typach lasu, o powierzchnię i procentowy udział powierzchni klas bonitacji wg gatunków panujących w

ramach siedliskowych typów lasu.

-27-

Tabela 13. Zestawienie powierzchni i procentowego udziału powierzchni siedliskowych typów lasu w ogólnej

powierzchni leśnej,

STL obr. Rataje obr. Skarżysko obr. Szydłowiec N-ctwo

pow % pow % pow % pow %

1 2 3 4 5 6 7 8 9

BŚW 71.85 1.60 96.98 1.80 417.93 7.94 586.76 3.87

BW 0,00 0,00 0,00 0,00 20.78 0.39 20.78 0.14

BMŚW 346.5 7.70 102.39 1.90 1598.38 30.37 2047.27 13.50

BMW 119.68 2.66 9.23 0.17 541.21 10.28 670.12 4.42

BMB 0.34 0.01 21.02 0.39 44.87 0.85 66.23 0.44

LMŚW 503.56 11.18 83.27 1.54 1462.24 27.78 2049.07 13.51

LMW 212.55 4.72 25.46 0.47 749.38 14.24 987.39 6.51

LMB 2.42 0.05 5.72 0.11 6.62 0.13 14.76 0.10

LŚW 38.86 0.86 5.5 0.10 51.21 0.97 95.57 0.63

LW 37.34 0.83 8.58 0.16 47.99 0.91 93.91 0.62

OL 14.86 0.33 25.28 0.47 15.46 0.29 55.60 0.37

OLJ 0,00 0,00 12.87 0.24 3.8 0.07 16.67 0.11

LŁ 9.65 0.21 0,00 0,00 0,00 0,00 9.65 0.06

BMWYŻŚW 225.84 5.02 144.42 2.68 82.39 1.57 452.65 2.99

BMWYŻW 15.68 0.35 85.53 1.58 20.22 0.38 121.43 0.80

LMWYŻŚW 1568.85 34.84 2405.76 44.57 100.88 1.92 4075.49 26.88

LMWYŻW 786.17 17.46 993.04 18.40 99.61 1.89 1878.82 12.39

LWYŻŚW 363.05 8.06 1127.86 20.89 0,00 0,00 1490.91 9.83

LWYŻW 185.64 4.12 245.33 4.54 0,00 0,00 430.97 2.84

R-m 4502.84 100.00 5398.24 100.00 5262.97 100.00 15164.05 100.00

Ryc.4. Udział powierzchni siedliskowych typów lasu w obrębie Rataje

BŚW

1.6%

BMW

2.7%

LWYŻŚW

8.1%LWYŻW

4.1%

BMWYŻW

0.3%

LMWYŻŚW

34.8%

LMWYŻW

17.5%

BMŚW

7.7%

BMB

0.0%

LW

0.8%LŚW

0.9%

LMŚW

11.2%LMW

4.7%

LMB

0.1%

BMWYŻŚW

5.0%

LŁ

0.2%

OL

0.3%

BŚW

BMŚW

BMW

BMB

LMŚW

LMW

LMB

LŚW

LW

OL

LŁ

BMWYŻŚW

BMWYŻW

LMWYŻŚW

LMWYŻW

LWYŻŚW

LWYŻW

-28-

Ryc.5. Udział powierzchni siedliskowych typów lasu w obrębie Skarżysko

LWYŻŚW

20.9%

LMWYŻŚW

44.6%

LMWYŻW

18.4%

BMWYŻW

1.6%

BMWYŻŚW

2.7%

LWYŻW

4.5%

BŚW

1.8%

BMŚW

1.9%

OLJ

0.2%

OL

0.5%

LW

0.1%LŚW

0.1%

LMŚW

1.5%BMB

0.4%

BMW

0.2%

LMB

0.1%

LMW

0.5%

BŚW

BMŚW

BMW

BMB

LMŚW

LMW

LMB

LŚW

LW

OL

OLJ

BMWYŻŚW

BMWYŻW

LMWYŻŚW

LMWYŻW

LWYŻŚW

LWYŻW

Ryc.6. Udział powierzchni siedliskowych typów lasu w obrębie Szydłowiec

LMB

0.1%

BMŚW

30.4%

BMB

0.8%

LMŚW

27.8%

LMW

14.2%

BŚW

7.9%

BMW

10.3%

BW

0.4%

LMWYŻW

1.9%

LMWYŻŚW

1.9%

BMWYŻW

0.4%

LŚW

1.0%

BMWYŻŚW

1.6%OL

0.3%

OLJ

0.1%LW

0.9%

BŚW

BW

BMŚW

BMW

BMB

LMŚW

LMW

LMB

LŚW

LW

OL

OLJ

BMWYŻŚW

BMWYŻW

LMWYŻŚW

LMWYŻW

-29-

Ryc.7. Udział powierzchni siedliskowych typów lasu w nadleśnictwie

BMW

4.4%

LMB

0.1%

OL

0.4%OLJ

0.1%

BMWYŻW

0.8%

BMWYŻŚW

3.0%

LŚW

0.6%

LŁ

0.1%

LW

0.6%

BW

0.1%

BŚW

3.9%

LWYŻW

2.9%

LMW

6.5%

LMWYŻŚW

27.0%

LMWYŻW

12.4%

LWYŻŚW

9.9%

BMŚW

13.5%

LMŚW

13.4%

BMB

0.3%

BŚW

BW

BMŚW

BMW

BMB

LMŚW

LMW

LMB

LŚW

LW

OL

OLJ

LŁ

BMWYŻŚW

BMWYŻW

LMWYŻŚW

LMWYŻW

LWYŻŚW

LWYŻW

W trakcie aktualizacji dotychczasowego opracowania glebowo-siedliskowego zlokalizo-

wano i opisano nie wykazywane dotąd jako oddzielne siedliskowe typy lasów, wilgotne warianty

siedlisk wyżynnych: BMwyżw, LMwyżw, Lwyżw.

Stosunek siedlisk borowych do lasowych oraz ilość STL w poszczególnych obrębach i w N-

ctwie, przedstawia poniższe zestawienie:

Tabela 14. Zestawienie powierzchni siedlisk borowych i lasowych

obręb bory lasy R-m

ilość STL pow. % pow. % pow %

1 2 3 4 5 6 7 8

Rataje 779.89 17.32 3722.95 82.68 4502.84 100.00 17

Skarżysko 459.57 8.51 4938.67 91.49 5398.24 100.00 17

Szydłowiec 2725.78 51.79 2537.19 48.21 5262.97 100.00 16

N-ctwo 3965.24 26.15 11198.81 73.85 15164.05 100.00 19

W skali nadleśnictwa dominującymi siedliskowymi typami lasu są LMwyż i LMśw.

Łącznie zajmują one 8003,38 ha czyli 52,78% powierzchni leśnej.

Przyjmując za kryterium warunki wilgotnościowe, siedliska zajmują:

- świeże - 71,21 % powierzchni (10797,72 ha),

- wilgotne- 27,72 % powierzchni (4203,42 ha),

- bagienne- 1,07 % powierzchni (162,91 ha).

W porównaniu z danymi poprzedniej rewizji urządzeniowej nie nastąpiły znaczące zmiany

w powierzchni siedliskowych typów lasu.

Poniżej przedstawiono, dla obrębów i nadleśnictwa, tabele z powierzchnią drzewostanów wg

gatunków panujących w poszczególnych typach siedliskowych lasu oraz diagramy, które

obrazują udział tych powierzchni w układzie procentowym.

-30-

Tabela 15. Udział powierzchniowy gatunków panujących według siedliskowych typów lasu w obrębie

Rataje (pow. zalesiona).

Typ siedliskowy lasu

SO MD ŚW JD BK DB JS GB BRZ OL AK Razem

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

BŚW 71.85 71.85

BMŚW 342.96 3.54 346.5

BMW 110.52 5.73 3.39 119.64

LMŚW 450.42 0.6 5.95 30.53 13.64 2.42 503.56

LMW 179.61 3.68 19.09 0.79 1.13 8.25 212.55

LMB 1.02 1.02

LŚW 32.24 4.89 1.51 38.64

LW 33.19 1.51 1.61 36.31

OL 0.83 14.03 14.86

LŁ 3.41 6.24 9.65

BMWYŻŚW 223.37 2.47 225.84

BMWYŻW 13.95 1.73 15.68

LMWYŻŚW 993.17 3.89 465.28 5.77 47.74 6.13 45.93 1567.91

LMWYŻW 475.51 6.43 256.93 4.83 19.9 22.57 786.17

LWYŻŚW 122.06 161.81 44.01 9.64 8.34 17.02 0.17 363.05

LWYŻW 107.3 1.87 61.67 2.29 8.76 3.1 0.65 185.64

Ogółem 3161.41 11.25 23.3 1008.05 52.07 76.64 1.13 23.23 88.37 51.91 1.51 4498.87

Ryc.8. Udział powierzchniowy gatunków panujących w siedliskowych typach lasu

w obrębie Rataje

0%

20%

40%

60%

80%

100%

BŚ

W

BM

ŚW

BM

W

LM

ŚW

LM

W

LM

B

LŚ

W LW OL LŁ

BM

WY

ŻŚ

W

BM

WY

ŻW

LM

WY

ŻŚ

W

LM

WY

ŻW

LW

YŻ

ŚW

LW

YŻ

W

SO MD ŚW JD BK DB JS GB BRZ OL AK

-31-

Tabela 16. Udział powierzchniowy gatunków panujących według siedliskowych typów lasu

w obrębie Skarżysko (pow. zalesiona).

Typ siedliskowy lasu SO MD ŚW JD BK DB DB.C GB BRZ OL OS Razem

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

BŚW 95.66 0.66 96.32

BMŚW 100.17 1.8 0.2 102.17

BMW 9.23 9.23

BMB 16.49 1.63 18.12

LMŚW 71.38 10.92 0.1 0.87 83.27

LMW 9.49 2.98 0.75 1.73 10.51 25.46

LMB 5.72 5.72

LŚW 5.5 5.5

LW 6.22 0.74 1.5 8.46

OL 2.39 22.89 25.28

OLJ 12.87 12.87

BMWYŻŚW 138.27 1.75 4.4 144.42

BMWYŻW 61.12 8.05 6.11 0.52 0.43 9.3 85.53

LMWYŻŚW 1092.58 31.59 17.93 1139,21 24.64 29.47 3.92 0.61 53.96 0.34 2394,25

LMWYŻW 373.92 23.31 71.71 397.06 2.57 2.59 0.1 45.57 60.81 5.49 983.13

LWYŻŚW 424.57 8.38 602.22 27.25 3.7 0.29 61.31 1127.72

LWYŻW 96.79 2.33 101.21 7.99 36.26 244.58

Ogółem 2509.5 63.28 103 2261,03 54.98 36.29 4.02 0.9 186.73 146.47 5.83 5372,03


w obrębie Skarżysko

0%

20%

40%

60%

80%

100%

BŚ

W

BM

ŚW

BM

W

BM

B

LM

ŚW

LM

W

LM

B

LŚ

W LW OL

OL

J

BM

WY

ŻŚ

W

BM

WY

ŻW

LM

WY

ŻŚ

W

LM

WY

ŻW

LW

YŻ

ŚW

LW

YŻ

W

SO MD ŚW JD BK DB DB.C GB BRZ OL OS

-32-


w obrębie Szydłowiec (pow. zalesiona).

Typ siedliskowy lasu SO MD ŚW JD BK DB DB.C GB BRZ OL AK TP OS LP Razem

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

BŚW 401.82 0.19 15.92 417.93

BW 19.05 1.73 20.78

BMŚW 1554.09 0.23 6.91 0.83 0.15 29.02 0.78 2.17 1.74 1595.92

BMW 476.64 2.04 14.72 1.55 0.14 27.67 7.17 529.93

BMB 29.03 3.6 32.63

LMŚW 1274.67 1.77 3.95 110.41 6.29 5.86 24.46 0.27 4.07 0.1 1431.85

LMW 576.21 13.18 38.06 15.8 39.47 58.88 0.9 742.5

LMB 3.08 3.54 6.62

LŚW 25.81 17.19 8.1 0.11 51.21

LW 41.75 1.4 4.84 47.99

OL 1.67 13.67 0.12 15.46

OLJ 3.8 3.8

BMWYŻŚW 78.55 1.29 2.55 82.39

BMWYŻW 19.54 0.68 20.22

LMWYŻŚW 86.05 0.61 6.66 2.68 1.64 3.24 100.88

LMWYŻW 55.72 38 5.89 99.61

Ogółem 4643.68 1.77 21.74 231.95 17.08 26.91 0.29 1.64 139.78 102.85 2.28 0.27 6.83 2.65 5199.72


w obrębie Szydłowiec

0%

20%

40%

60%

80%

100%

BŚ

W BW

BM

ŚW

BM

W

BM

B

LM

ŚW

LM

W

LM

B

LŚ

W LW OL

OL

J

BM

WY

ŻŚ

W

BM

WY

ŻW

LM

WY

ŻŚ

W

LM

WY

ŻW

SO MD ŚW JD BK DB DB.C GB BRZ OL AK TP OS LP

-33-


w n-ctwie (pow. zalesiona).

Typ siedliskowy lasu SO MD ŚW JD BK DB DB.C JS GB BRZ OL AK TP OS LP Razem

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

BŚW 569,33 0,19 16,58 586,1

BW 19,05 1,73 20,78

BMŚW 1997,22 0,23 12,25 0,83 0,15 29,22 0,78 2,17 1,74 2044,59

BMW 596,39 7,77 18,11 1,55 0,14 27,67 7,17 658,8

BMB 45,52 5,23 50,75

LMŚW 1796,47 2,37 9,9 151,86 6,29 19,6 27,75 0,27 4,07 0,1 2018,68

LMW 765,31 19,84 57,9 16,59 1,13 41,2 77,64 0,9 980,51

LMB 9,82 3,54 13,36

LŚW 63,55 4,89 17,19 8,1 1,62 95,35

LW 81,16 1,51 1,61 1,4 0,74 6,34 92,76

OL 4,89 50,59 0,12 55,6

OLJ 16,67 16,67

LŁ 3,41 6,24 9,65

BMWYŻŚW 440,19 4,22 1,29 4,4 2,55 452,65

BMWYŻW 94,61 8,05 7,84 0,52 0,43 9,3 0,68 121,43

LMWYŻŚW 2171,8 35,48 18,54 1611,15 30,41 79,89 3,92 8,38 103,13 0,34 4063,04

LMWYŻW 905,15 23,31 78,14 691,99 2,57 7,42 0,1 65,47 89,27 5,49 1868,91

LWYŻŚW 546,63 8,38 764,03 71,26 13,34 8,63 78,33 0,17 1490,77

LWYŻW 204,09 1,87 2,33 162,88 2,29 8,76 11,09 36,91 430,22

Ogółem 10314,59 76,3 148,04 3501,03 124,13 139,84 4,31 1,13 25,77 414,88 301,23 3,79 0,27 12,66 2,65 15070,62

Ryc.11. Udział powierzchniowy gatunków panujących w siedliskowych typach lasu w n-ctwie

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

BŚ

W BW

BM

ŚW

BM

W

BM

B

LM

ŚW

LM

W

LM

B

LŚ

W LW OL

OL

J

LŁ

BM

WY

ŻŚ

W

BM

WY

ŻW

LM

WY

ŻŚ

W

LM

WY

ŻW

LW

YŻ

ŚW

LW

YŻ

W

SO MD ŚW JD BK DB DB.C JS GB BRZ OL AK TP OS LP

Z powyższych danych wynika, iż powierzchnię dominującego powierzchniowo siedliska

tego nadleśnictwa, tj. LMwyż dzielą między siebie, jako gatunki panujące, jodła oraz sosna.

Kilkuprocentowe udziały notują świerk, dąb i olsza.

-34-

Na siedliskach borów i borów mieszanych (wyżynnych i nizinnych) dominują z oczywistych

względów d-stany sosnowe, ale często podbite wartościowymi podrostami i dolnymi piętrami

jodłowymi.

Na zajmujących niewielkie powierzchnie siedliskach olsowych i lasu łęgowego funkcję

dominanta przejmuje olsza, która jako gatunek panujący zaznacza swój udział także na

wilgotniejszych fragmentach siedlisk lasów i lasów mieszanych wyżynnych.

Zbyt duży udział d-stanów z panującą sosną, szczególnie w obrębie Rataje, rysuje się na siedlisku

Lwyżśw (przekracza 41%). Są one jednak niemal w każdym przypadku złożone,

w warstwie drzew, z kilku gatunków, w tym jodły i niekiedy buka, a pod okapem zawierają

wartościowe podrosty i naloty jodłowe z domieszką buka. Tak więc podlegają samorzutnej

przebudowie, wspomaganej złożonym postępowaniem rębnym bądź pielęgnacją poprzez

trzebieże i czyszczenia. Tabela 19. Zestawienie powierzchni siedliskowych typów lasu wg bonitacji gatunków panujących w n-ctwie

Bonitacja

Siedliskowe typy lasu

R-m %

Bśw Bw Bb BMśw BMw BMb LMśw LMw LMb Lśw Lw Ol OlJ Lł BMwyż

św BMwyż

w LMwyż

św LMwyż

w Lwyż św

Lwyż w

IA 49.39 1.01 417.03 70.52 350.21 75.70 16.18 11.92 0.83 2.33 58.10 12.52 533.03 227.81 107.55 62.61 1996.74 13.25

I 163.63 7.48 924.66 279.90 1.48 1029.10 419.54 2.63 40.99 8.02 2.63 2.08 229.71 59.79 1400.99 581.37 476.23 99.29 5729.52 38.02

II 288.66 7.76 650.96 268.88 10.37 592.97 399.73 3.99 32.54 67.62 14.79 4.81 3.67 142.70 44.96 1870.85 866.86 805.80 226.79 6304.71 41.83

III 84.16 3.11 51.94 38.52 11.20 45.86 71.20 5.87 5.64 3.70 25.77 8.30 1.57 22.14 3.48 258.17 176.49 101.19 41.53 959.84 6.37

IV 0.26 1.42 0.98 20.58 0.54 14.34 0.87 1.50 11.58 3.56 0.68 16.38 72.69 0.48

V 7.12 7.12 0.05

R-m 586.10 20.78 2044.59 658.80 50.75 2018.68 980.51 13.36 95.35 92.76 55.60 16.67 9.65 452.65 121.43 4063.04 1868.91 1490.77 430.22 15070.62 100.00

Tabela 14 wraz z obrazującym ją diagramem (ryc. 11) pokazują, że drzewostany N-ctwa Skarżysko wykazują dobrą dynamikę wzrostu, bowiem 51% ich powierzchni posiada gatunki panujące charakteryzujące się bonitacjami Ia i I, a kolejne 42% bonitacją II. Udział drzewostanów z niższymi, tj. III, IV i V klasami bonitacji zaznacza się najwyraźniej na obejmujących niewielkie powierzchnie siedliskach bagiennych i mocno wilgotnych.

Ryc.12. Udział klas bonitacji wg gatunków panujących w powierzchni siedliskowych typów lasu w n-ctwie

-35-

4.8. Charakterystyka walorów genetycznych i bazy nasiennej

Dla zachowania naturalnej różnorodności biologicznej i genetycznej oraz poprawy

odporności przyszłych drzewostanów, stosuje się hodowlę selekcyjną. Uwzględniając aspekty

genetyczne, ekonomiczne oraz trwałość przyszłej produkcji, przyjęto w Nadleśnictwie Skarżysko

kierunek selekcji populacyjnej, prowadzonej na bazie własnych drzewostanów nasiennych

wyłączonych i gospodarczych oraz drzew matecznych. Te źródła najlepszych genetycznie nasion

stanowią podstawę produkcji szkółkarskiej. W n-ctwie istnieje „Program zachowania leśnych

zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew leśnych na lata 1997-2012”.

4.8.1. Wyłączone drzewostany nasienne

Wyłączone drzewostany nasienne stanowią najcenniejszą bazę nasienną w nadleśnictwie,

która powinna być w maksymalnym stopniu wykorzystywana w produkcji szkółkarskiej z uwagi

na wysoki stopień dostosowania populacji drzew do miejscowych warunków środowiskowych.

W N-ctwie Skarżysko obręb Skarżysko ustanowiono 4 wyłączone drzewostany nasienne:

- 1 jodłowy o powierzchni 32,61 ha (oddz. 109a),

- 3 modrzewiowe o powierzchni 37,74 ha (oddz. 132a,b,c).

4.8.2. Gospodarcze drzewostany nasienne.

Istotnym elementem bazy nasiennej w nadleśnictwie są gospodarcze drzewostany nasienne.

Odznaczają się one dobrą zdrowotnością i dość wysoką jakością techniczną, co świadczy o ich

dobrym dostosowaniu do miejscowych warunków środowiskowych.

Łączna powierzchnia drzewostanów nasiennych gospodarczych w N-ctwie Skarżysko

wynosi 503,63 ha. Rozdział tej powierzchni na poszczególne gatunki przedstawia tabela 14.

Tabela 20. Zestawienie gospodarczych d-stanów nasiennych wg gatunków panujących

Gatunek Obręb


1 2 3 4 5

So 183,74 20,58 203,18 407,50

Jd 11,76 28,07 7,13 46,96

Brz -- 3,57 -- 3,57

Db -- 6,24 -- 6,24

Ol -- 9,66 -- 9,66

Razem 195,50 68,12 210,31 473,93

Szczegółowy wykaz drzewostanów nasiennych gospodarczych zamieszczono

w załącznikach opisów taksacyjnych i w elaboracie (wzór nr 2).

4.8.3. Drzewa mateczne.

W N-ctwie Skarżysko obrębie Skarżysko ustanowionych jest 12 drzew matecznych,

w tym 6 jodeł i 6 modrzewi. . Ich lokalizację przedstawiono na mapach przeglądowych

nasiennictwa i selekcji w skali 1 : 20 000.

-36-

Tabela 21. Wykaz uznanych drzew matecznych

Nr rejestru Gatunek Oddziałpoddz.

1 2 3

6966 Jodła pospolita 109a






8810 Modrzew europejski 142b

8811 Modrzew europejski 142a




8815 Modrzew europejski 114g

4.8.4. Szkółki leśne.

W N-ctwie Skarżysko obręb Szydłowiec, znajduje się szkółka leśna. Tworzą ją trzy

pododdziały kwater na powierzchni otwartej: (82 h-1,15 ha, 91 d-3,70 ha, 92 a- 0,42 ha o łącznej

powierzchni 5,27 ha, oraz drzewostany stanowiące otulinę (86 g-3,41 ha, 87 j-0,21 ha,

87 n –0,56 ha, 91 c- 4,27 ha, 92 b-1,24 ha) o sumarycznej powierzchni 9,69 ha.

4.8.5. Uprawy pochodne.

W Nadleśnictwie Skarżysko założono bloki upraw pochodnych. W bieżącym okresie

gospodarczym zaplanowano kontynuację rozpoczętych już bloków upraw pochodnych oraz

zapoczątkowano założenie nowych. Szczegółowe dane na ten temat zawarto w wykazie

zamieszczonym poniżej.

Tabela 22. Wykaz upraw pochodnych.

Oddz. poddz. Pow. (ha) gatunek blok

pow. man. istniejąca planowana 1 2 3 4 5 6 7

Obręb Rataje

18 a 16.62 10,00 0,00 - buk --

65 a 2,30 0,00 1,40 - buk --

65 b 1,01 0,00 0,60 - buk --

65 c 8,12 0,00 4,95 - buk --

Razem 28,05 10,00 6,95

Obręb Skarżysko 97 d 12.97 7,00 0,00 - jodła

I

97 i 1.26 0,50 0,00 - jodła

98 a 5,85 0,00 3,50 - jodła

98 f 4.08 2,50 0,00 - jodła

98 g 4.51 2,50 0,00 - jodła

109 a 32,61 0,00 22,80 - jodła

120 c 9.39 5,00 0,00 - jodła

120 d 1.34 0,70 0,00 - jodła

121 a 10,93 0,00 6,50 - jodła

121 d 3.73 2,00 0,00 - jodła

151 g 4.52 2,30 0,00 - jodła

II

151 h 2.65 1,50 0,00 - jodła

152 h 7,16 0,00 3,50 - jodła

152 i 4.79 2,50 0,00 - jodła

152 j 1.40 0,70 0,00 - jodła

-37-

1 2 3 4 5 6 7

157 c 3.28 1,50 0,00 - jodła

157 d 7.69 4,00 0,00 - jodła

155 d 4.20 2,40 0,00 - jodła --

157 h 1.14 0,60 0,00 - jodła

III

160 b 4.48 2,50 0,00 - jodła

160 c 3.14 1,70 0,00 - jodła

160 d 3.21 1,70 0,00 - jodła

161 a 1.27 0,70 0,00 - jodła

161 b 11.78 4,80 1,20 - jodła

161 c 11,41 0,00 5,50 - jodła

161 d 3,03 0,00 1,50 - jodła

162 b 4.50 2,80 0,00 - jodła

162 c 2.06 1,20 0,00 - jodła

162 f 7,09 0,00 4,20 - jodła

162 g 3,59 0,00 2,10 - jodła

162 i 2,02 0,00 1,20 - jodła

Razem 181,08 51,10 52,00

Obręb Szydłowiec

117 k 1,92 0,00 1,92 - świerk --

117 l 1.73 1,73 0,00 - świerk --

117 n 1,52 0,00 1,52 - świerk --

117 r 0,48 0,00 0,48 - świerk --

118 f 2,44 0,00 2,44 - świerk --

118 g 2.04 2,04 0,00 - świerk --

118 h 3.51 3,51 0,00 - świerk --

118 i 2,31 0,0 2,31 - świerk --

119 d 2.22 2,22 0,00 - świerk --

119 f 3,66 0,00 3,66 - świerk --

Razem 21,83 9,50 12,33

129 c 7,47 0,00 7,47 - modrzew --

Razem 7,47 0,00 7,47

79 bx 2,27 2,27 0,00 - sosna --

110 f 2,85 2,85 0,00 - sosna --

Razem 5,12 5,12 0,00

OGÓŁEM 243,55 75,72 78,75

4.8.6. Gospodarcze typy drzewostanów i orientacyjne składy gatunkowe upraw.

Zasadniczym celem hodowlanym w gospodarstwie leśnym jest uzyskanie takich drzewostanów,

które przy określonych warunkach przyrodniczo-leśnych zapewnią trwałość lasów, osiągnięcie

zakładanego technicznego celu produkcji oraz spełnianie funkcji pozaprodukcyjnych.

Wymienione cele wyrażone są w postaci gospodarczych typów drzewostanów. Wyznaczają one

model docelowy drzewostanu, który powinien być osiągnięty w końcu cyklu produkcyjnego.

Zgodnie z powyższym, w oparciu o „Zasady Hodowli Lasu” oraz ustalenia I KTG i II KTG,

przyjęto dla poszczególnych siedliskowych typów lasu, jednakowe we wszystkich obrębach leśnych,

gospodarcze typy drzewostanów oraz orientacyjne docelowe składy gatunkowe przyszłych upraw.

Określone w ten sposób cele hodowlane, zdecydowały o przyjęciu sposobów zagospodarowania,

wiodących rodzajów rębni, odpowiednich nawrotów cięć oraz okresów odnowienia.

Podjęte ustalenia przedstawia tabela 23.

-38-

Tabela 23. Gospodarcze typy drzewostanów i orientacyjne składy gatunkowe upraw

Siedliskowy typ lasu

GTD Gatunki do-mieszkowe

Orientacyjny skład upraw Projektowane rębnie

główne zastępcze

1 2 3 4 5 6

Bs So Brz So 90, Brz i inne 10 - -

Bśw So Brz, Db So 90, Brz, Db i inne 10 I -

Bw So Św, Brz So 80, Św, Brz i inne 20 I -

Bb So Brz, Św So 90, Brz, Św i inne 10 - -

BMśw

Jd – So

Db - So

Bk – So

So

Bk, Db, Św, Md

Św, Db, Bk, Jd

Db, Md

Db, Bk. Brz, Md

So 60, Jd 30, Db, Bk i inne 10

So 60, Db 20, Bk, Jd i inne 20

So 60, Bk 30, Md i inne 10

So 70 inne 30

IId

IIIa

IId, IIIa

Ib

-

BMw

So

Jd-So

Db-So

Św-So

Św, Db, Jd

So 70, Św, Db i inne 30

So 60, , Jd 30 i inne 10

So 60, Db30 i inne 10

So 60, Św30 i inne 10

Ib

IId

IIIa

Ib

IIIa

BMb So Brz, Św So 80, Brz Św i inne 20 - -

BMwyż

Jd – So

So

Db-So

Md, Św, Bk

Db, Bk. Brz, Md

Św, Md, Bk, Jd

So 50, Jd, 30, Md, Bk i inne 20

So 70 inne 30


IId

Ib

IIIa

-

-

-

BMwyżw Jd-So

So

Św, Db, Md, Brz

Db, Bk. Brz, Md

So 50, Jd 30, inne 20

So 70 inne 30

IId

Ib

-

-

LMśw

Db – So

Jd – So

So – Jd

Bk - So

Jd

Md, Jd, Bk, Św

Db, Bk, Md, Jd

Bk, Db, Md

Św, Lp, Md, Jd

Św, Bk, Md, Db

So 40, Db 30, Md, Jd i inne 30

So 40, Jd 30, Db, Bk i inne 30

Jd 50, So 30, Md, Bk i inne 20

So 40, Bk 30, Md, Lp, Jd i inne 30

Jd 80 inne 20

IIIb

IId

IVd

Iid

IVd

IId, IIIa

IV

IIIb, IVa

IIIb

IVa

LMw

So – Db

So – Ol

So – Jd

Db – Jd

Db-So

Św, Jd

Św

Św, Ol, Db, Md

Jw, Wz, Md

Św, Md, Bk, Jd

Db 50, So 30, Św, Jd i inne 20

Ol 50, So 30, Św i inne 20

Jd 50, So 30, inne 20

Jd 40, Db 30, Jw, Wz, Md 30


IIIb

Ib

IVd

IIIb

IIIa

-

IIIa

II

IVd

--

LMb Ol Brz, So, Św Ol 70, Brz, So i inne 30 - -

LMwyż

Bk - Jd

Jd - Bk

Db - Bk

Bk - So

Db - Jd

So - Jd

Db – So

Bk– Db

Jd

Jd-Db

Md, So, Św

Md, So

So, Md

Db, Md

Bk, Md

Bk, Md, Db

Bk, Md,Jd

Md, Jd

Św, Bk, Md, Db

Bk Św, Md

Jd 50, Bk 30, So, Md i inne 20

Bk 50, Jd 30, So, Md, inne 20

Bk 60, Db 30, So, Md 10

So 40, Bk 30, Db, Md 30

Jd 50, Db 30, Brz, Md, Św 20

Jd 50, So 30, Md, Bk i inne 20

So 40, Db 30, Md, Jd i inne 30

Db 50, Bk 30, Jd, Md i inne 20

Jd 80 inne 20

Db 50, Jd 30, inne 20

IVa

IIa

IIIb

IIIb

IV

IVd

IIIb

IIa, IIIb

IVd

IVd

IVd

IIIb

IIa

IId

IIIb

IIIb, IVa

IId, Iia

-

IVa

IIa

LMwyżw

So -Jd

Db - Jd

So – Db

So – Ol

Ol-Jd

Św-Jd

Św, Ol, Db, Md

Jw, Wz, Md

Św, Jd

Św

Db,Św

Ol, Db

Jd 50, So 30, inne 20

Jd 40, Db 30, Jw, Wz, Md 30

Db 50, So 30, Św, Jd i inne 20

Ol 50, So 30, Św i inne 20

Jd 50, Ol 30 inne 20

Jd 50, Św 30 inne 20

IVd

IIIb

IIIb

Ib

IVd

IVd

II

IVd

-

IIIa

Lśw

Bk – Jd

Db – Jd

Bk – Db

Db, Md, Św

Bk, Md, Św

Md, Jd

Jd 50, Bk 30, Db, Md i inne 20

Jd 50, Db 30, Md, Bk i inne 20


IVa

IVd

IIa, IIIb

IVd

Lw Db

Db – Jd

Js, Jd, Wz

Jw, Wz, Md

Db 60, Js 20, Jd i inne 20

Jd 50, Db 30, Jw, Wz, Md 20

IIIb

IIIb

IIa

IVd

-39-

1 2 3 4 5 6

Lł Js - Db Ol, Wz Db 50, Js 30, Ol i inne 20 - -

Lwyż

Jd – Bk

Bk – Jd

Bk

Bk– Db

Jd

Db - Bk

Md, Św

Md, Św

Md, Jd

Md, Jd

Św, Bk, Md, Db

Jd, Md

Bk 50, Jd 30, Md i inne 20

Jd 60, Bk 30, Md i inne 10

Bk 80 inne 20


Jd 80 inne 20

Bk 60, Db 30, Jd, Md 10

IIa

IVa

IIa

IIa, IIIb

IVd

IIIb

IIIb

IVd

IVa

IIa

Lwyżw

Ol – Jd

Db-Jd

Św-Jd

Jd

Jd - Ol

Jś, Db, Jw.

Jw, Wz, Md

Ol, Db

Św, Bk, Md, Db

Jw, Wz, Db

Jd 50, Ol 30, Js, Db, Jw. 20

Jd 40, Db 30, Jw, Wz, Md 30

Jd 50, Św 30 inne 20

Jd 80 inne 20

Ol 50, Jd 30 inne 20

IVd

IIIb

IVd

IVd

IId

II

Ivd

IVa

IVd

Ol Ol Js, Brz Ol 90, Js i inne 10 Ib IIIa

OlJ Ol – Js

Js – Ol

Db, Św

Św, Wz

Js 60, Ol 30, Db i inne 10

Ol 50, Js 30, Wz, Św 20

IIIa

Ib

IIa

IIIa

Dla gruntów nadleśnictwa, które są szczególnie zagrożone pożarami, zaleca się orientacyjne

składy upraw ze zwiększonym udziałem brzozy.

STL Orientacyjny skład upraw

Bśw, Bw, BMśw, BMw - Brz 80 inne gat. 20

LMśw, LMw - Brz 70 inne gat. 30

Przedstawione powyżej składy gatunkowe upraw mają charakter ramowy i mogą,

w zależności od lokalnych warunków siedliskowych, ulegać pewnym modyfikacjom; szczególnie

dotyczy to zalesień gruntów porolnych.

Poszczególne GTD były określane indywidualnie dla każdego drzewostanu i powierzchni

leśnej niezalesionej, z uwzględnieniem wariantu siedliska, warunków glebowych,

wilgotnościowych, istniejącego składu gatunkowego oraz występującego młodego pokolenia lub

warunków do jego powstania.

4.9. Drzewostany cenne pod względem przyrodniczym.

W Nadleśnictwie Skarżysko występują drzewostany posiadające specjalne znaczenie:

dla środowiska przyrodniczego:

drzewostany w rezerwatach przyrody,

drzewostany objęte kategorią ochronności „lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej

przyrody” jako wiodącą wg stanu na 1 stycznia 2008,

Tereny N-ctwa Skarżysko objęte są zasięgami różnych wielkopowierzchniowych form

ochrony przyrody. Szczegółowe omówienie zawarte jest w „Programie Ochrony Przyrody”.

Cały obręb Rataje włączony jest do LKP „Puszcza Świętokrzyska”.

4.9.1. Drzewostany w rezerwatach przyrody

W N-ctwie Skarżysko obręb Skarżysko istnieją trzy rezerwaty przyrody:

- „Ciechostowice” w oddz: 115 i; 116 h,~f; 133 b,~d; 134 a, b, ~b, ~c o powierzchni 7,46 ha,

w tym gruntów związanych z gosp. leśną 0,19 ha. Posiada plan ochrony na lata (1998-2017).

- „Cisowy Skarżysko”( „Cis A”) w oddz: 22 a,b,c o powierzchni 6,10 ha. Posiada plan ochrony

na lata: 2008-2027 (zatwierdzony 6 lutego 2008r. DZ.U Woj. mazowieckiego nr 17

z dn. 16.02.2008r ) ,

- „Cisowy Majdów” („Cis B”) w oddz: 36 a,b,c,d,f,g,h,i,j o powierzchni 10,50 ha, w tym 2,43 ha

bagna. Posiada plan ochrony na lata: 2008-2027 (zatwierdzony 6 lutego 2008r. DZ.U Woj.

mazowieckiego nr 17 z dn. 16.02.2008r ) ,

Różnice w powierzchni rezerwatów „Ciechostowice” i „Cis A” zostały wyjaśnione w PUL

poprzedniej rewizji.

-40-

4.9.2. Lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody

Do tej kategorii ochronności, ustalonej jako wiodąca, zaliczono: Tabela 24. Wykaz lasów stanowiących cenne fragmenty rodzimej przyrody

Oddz Pow. STL Gosp. Rodz. Pow.

1 2 3 4 5

Obręb Rataje

28 d 1.4 LMB S SZCZ.OCHR.

28 h 1.02 LMB S D-STAN

R-m 2.42

Obręb Skarżysko

104 f 0.5 BMB S SZCZ.OCHR.

104 k 0.97 BMB S SZCZ.OCHR.

138 h 1.48 BMB S D-STAN

19 f 0.61 BMB S D-STAN

19 g 1.02 BMB S D-STAN

76 c 0.35 BMB S SZCZ.OCHR.

76 d 0.24 BMB S SZCZ.OCHR.

95 c 1.98 BMB S D-STAN

117 a 5.34 BMB S D-STAN

118 j 0.87 LMB S D-STAN



140 f 0.84 BMB S SZCZ.OCHR.


R-m 24.41

Obręb Szydłowiec

61 t 0.18 BMB S SZCZ.OCHR.


133 d 0.96 BMB S D-STAN

134 c 0.85 BMB S D-STAN

134 i 1.47 LMB S D-STAN



159 i 1.62 BMB S D-STAN

159 j 2.48 BMB S D-STAN

159 n 1.87 BMB S SZCZ.OCHR.


160 k 0.7 BMB S SZCZ.OCHR.


178 d 2.47 BMB S D-STAN



179 b 1.34 BMB S D-STAN

166 h 6 BMB S SZCZ.OCHR.




184 c 3.49 BMB S SZCZ.OCHR.


-41-

1 2 3 4 5

186 c 3.54 LMB S D-STAN

R-m 51.49

Ogółem 78.32

W obrębie Skarżysko 2,33 ha LMB jest położone po za lasami ochronnymi w rezerwacie.

W lasach stanowiących cenne fragmenty rodzimej przyrody nie zaprojektowano czynności

gospodarczych.

4.9.3. Drzewostany objęte wiekoobszarowymi formami ochrony

Tereny N-ctwa Skarżysko objęte są zasięgami różnych wielkopowierzchniowych form

ochrony przyrody.

w obrębie Rataje: Sieradowicki Park Krajobrazowy, Sieradowicki OChK;

w obrębie Skarżysko: Przysusko-Szydłowiecki OChK, Konecko-Łopuszniański OChK,

Suchedniowsko-Oblęgorski OChK, Dolina Kamiennej OChK;

w obrębie Szydłowiec: Dolina Kamiennej OChK, Przysusko-Szydłowiecki OChK

Ponadto cały obręb Rataje włączony jest do LKP „Puszcza Świętokrzyska”.

4.10. Funkcje lasu i kategorie ochronności. Przyjęty w obecnym opracowaniu podział lasów Nadleśnictwa Skarżysko na grupy ze

względu na pełnione przez nie funkcje i kategorie ochronności w ramach lasów ochronnych

przedstawia tabela 24. Tabela 25. Wykaz grup lasu i kategorii ochronności

Lp. Grupy lasu Pow. leśna

Obr. Rataje Obr. Skarżysko Obr. Szydłowiec N-ctwo

[ha] [%] [ha] [%] [ha] [%] [ha] [%]

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1. Rezerwaty 0 0 21,44 0,40 0 0,00 21,44 0,14

2.

Lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody, położone w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców

2,42 0,05 2,06 0,04 0,18 0,00 4,66 0,03

3.

Lasy położone w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców

4058,28 90,13 4573,44 84,72 2729,84 51,87 11361,56 74,92

4. Lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody, wodochronne 0 0,00 22,35 0,41 51,31 0,97 73,66 0,49

5. Lasy stanowiące drzewostany nasienne wyłączone z użytkowania rębnego

0 0,00 70,35 1,30 0 0,00 70,35 0,46

6. Lasy wodochronne 420,83 9,35 653,76 12,11 2059,72 39,14 3134,31 20,67

7. Lasy ochronne (razem 2 – 6) 4481,53 99,53 5321,96 98,58 4841,05 91,98 14644,54 96,58

8. Lasy gospodarcze 21,31 0,47 54,84 1,02 421,92 8,02 498,07 3,28

9. Razem 4502,84 100 5398,24 100 5262,97 100 15164,05 100

4.10.1. Rezerwaty przyrody

Drzewostany rezerwatowe opisano w rozdz. 4.9.1.

4.10.2. Lasy ochronne.

Zgodnie z postanowieniem I KTG nie sporządzono nowego wniosku o uznanie lasów za

ochronne. Podstawą do ich wyodrębnienia pozostało Zarządzenie Nr 132 MOŚZNiL z dn.

19.09.1994 r.

-42-

Obecny podział lasów ochronnych na wiodące kategorie ochronności uwzględnia zaistniałe

do 31.12.2007 r. zmiany polegające na:

- zlikwidowaniu strefy ochrony zwierząt (bocian czarny),

- zaliczeniu do kategorii ochronności o nazwie– lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej

przyrody - zbiorowisk leśnych o największych wartościach przyrodniczych,

- korekcie granic pododdziałów,

- aktualizacji powierzchni pododdziałów i obrębów leśnych,

- likwidacji II strefy uszkodzeń przemysłowych.

Według aktualnych danych, podział lasów na grupy i kategorie ochronności przedstawia się

następująco:

1. Lasy ochronne w obrębie leśnym Rataje o łącznej powierzchni 4481,53 ha, w tym:

a) Lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody, położone w granicach

administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących

ponad 50 tys. mieszkańców – o powierzchni 2,42 ha, w pododdziałach: 28 d,h.;

b) Lasy położone w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic

administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców – o powierzchni 4058,28 ha,

w pododdziałach: 1 a,c,f-k; 2 a,d,f,i-m; 3 a,b; 4 a-k; 5 a-f; 6 a-c; 7 a-i; 8 a-d; 9 g-j; 10 a-f; 11 a-c;

12a,b,f,l,m; 13 a,f,h,i,w,x,ax; 14 a-g; 15 c,d,g; 16 b,g-k; 17 a-h; 18 a-d; 19 a-j; 20 a-d; 21 a-c; 22

a-c; 23 a,b; 24a-o; 25 f-h,j-m; 26 a,c-l; 27 a-h; 28 a-c,f,g,i-p; 29 a-h; 30 a-m; 31 a,b,d-g; 32 a-d,h-

j,l; 33 a-h; 34 d,g; 35 a,b,f,i,j; 36 a-c,f,h; 37 a-g; 38a-c; 39 a-f; 40 a,b,d,h,i; 41 b-f; 42 a,d,f; 43 b;

44 a,b; 45 a,b,f-j; 46 a-d; 47 a-c; 48 a,b,d,g,h; 49 a-l; 50 a-i; 51 a-g,i-n,p; 52 a,c,f,g,i-m; 53 a-r; 54

a-h; 55 a-i; 56 a-h; 57 a-i; 58 a-d; 59 a-h; 60 a,c-f; 61 b-h; 62 a-j; 63 a,d,f; 64 a,c,f; 65 a-c,g-k; 66

a-g; 67 a-h; 68 a-n; 69 a-i; 70 a,b; 71 a-d; 72 a-c; 73 a-d; 74 a-d; 75 a-f; 76 a,b,f,i,k-m,o; 77 a-c;

78 a,b; 79 a-c; 80 a-h; 81 a-l; 82 a-d,g-m,o,p; 83 a-h; 84 a-i; 85 a,b,d; 86 a,b,d,h,j; 87 a-i; 88 a-i;

89 a-g; 90 a-h; 91 a-g; 92 a-h; 93 a-h,j,k; 94 a-i; 95 a,c,f-h; 96 a-j; 97 a-g; 98 a-i; 99 a-k;100 a-i;

101 a-f; 102 a-h; 103 a, c-h; 104b-d; 105 a-g; 106 a-f; 107 a-c,f-k,m; 108 c-f,h-k; 109 a-m; 110 a-

j; 111 a-c,f,g; 112 a-f; 113 a-i; 114 a-h; 115 a,c-j; 116 a-i; 117 a-k; 118 a,b,d,g,h,k,m,o; 119 b-

j,l,n,o; 120 a-m; 121 a,b,d,f,i; 122 a,d; 123 g; 124 a-l; 125 a-j; 126 a-f;127 a-h; 128 b-g,i-k; 129 a-

h; 130 a-i; 131 a,b; 132 a,b; 133 a,f,g,i; 134 a-i; 135 d-k; 136 c; 137 a-d; 139 a-h, 140 a-f; 141

a,b; 142 a-d; 143 a-h; 144 d-g; 145 a-c,h,j-m; 146 b,c,f,h,i,l,n; 147 a-j,l-s; 148 a-l; 149 a-k; 150 a-

i; 151 a-i; 152 a-c,f-i; 153 a-h; 154 a-c; 155a; 156 a-g; 157 a-c; 158 a-d; 159 a-j,l; 160 a-j; 161 a-

i; 162 a-j; 163 a-h,l; 164 a-g,k; 165 a-h; 166 a,c,f,g; 167 a-h; 168 a-h;

c) Lasy wodochronne o powierzchni 420,83 ha, w pododdziałach: 13 b-d,g,j-p,dx,fx; 15 a,b,f;

16 a,c-f; 31 c; 32 g,k,m; 34 a-c,f; 35 c,d,g,h; 36 d,g; 40 c,f,g; 41 a; 42 b,c; 43 a,c,f-i; 60 b; 61 a;

63 b,c; 64 b,d; 65 d,f; 72 d; 85 c,f-i; 86 c,f,g,i,k; 89 h; 93 i; 95 b,d; 103 b; 104 a; 107 d,l; 118

c,f,i,j,l,n,p; 119 a,k,m; 121 c,g,h; 122 b,c,f; 123 a-f; 128 a,h; 133 b-d; 135 a,b; 136 a,b; 138

a,b,d,f,h; 144 a-c; 145 d-g,I; 146 a,d,g,k,m; 155 b-f;

2. Lasy ochronne w obrębie leśnym Skarżysko o łącznej powierzchni 5321,96 ha, w tym:

a) Lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrrdy, położone w granicach

administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących

ponad 50 tys. mieszkańców – o powierzchni 2,06 ha, w pododdziałach: 76 c,d; 104 f,k;

b) Lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrrdy, wodochronne – o powierzchni

22,35 ha, w pododdziałach: 19 f,g; 95 c; 117 a; 118 j; 137 g,h; 138 h; 140 f; 184 a; ;

c) Lasy położone w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic


w pododdziałach: 2 a-d,i,j; 3 a-c,f-h; 4 a-c; 5 a-g; 6 a-j; 7 a,f,g; 8 a-d; 9 a,d-g; 10 a-c; 11 a-i; 12

-43-

a,c,f,h; 13 a-g; 14 c,d,h,l; 15 a,b,m,o; 16 g,h,j; 17 l,m; 18 d; 19 a,b,i,j,l; 20 a-c; 21 a-g; 22 i,j,l,m;

23 a-c,f-i,l; 24 a-d; 25 a,b,d,f,h; 27 a,c-f; 28 a,c,i; 29 a,b,d,f,g; 30 a-i; 31 a,c-j; 32 a-f; 33 d-k; 34

a,b; 35 a-c; 36 k-s; 37 a-h,l; 38 a-d; 39 a,b; 40 a,b; 41 a-c; 42 a-c; 43 a-c; 44 b-d,h,i,k; 45 a-c; 46

a-c; 47 a-d; 48 a-c; 49 a-h; 50 a-d; 51 a-c,f-i; 52 a,b,h,i; 53 a,c,d; 54 a,b,d-j; 55 a,b; 56 a-c; 57 a-d;

58 a,fh; 59 f,j-n; 60 a,b; 61 a,b; 62 a-h; 63 a,c,f,g; 64 c-f,h,k-m; 65 b-f; 66 a-f; 67 a-c; 68 a-f; 69

a-f; 70 a-i; 71 a-l; 72 j,p; 73 a,b,d,f; 74 a-f; 75 a-d; 76 a,b,f-i; 77 f; 78 b-d,g-i,k; 79 a-c,f,g; 80

a,b,d-i; 81 a-c,f,h-j,l,m,o; 82 a-c; 83 a-f; 84 a-h; 85 b-f; 86 a-i; 87 a-f; 88 a-h; 89 a-k; 90 a-d; 91

b,c,g-i; 92 a-f; 93 a-i; 94 a,b; 95 b; 96 a-d; 97 a,c-g,i; 98 a,c-g; 99 b-k;100 a,b; 101 a,b; 102 a; 103

a, g-i; 104 a-d,g-j,i; 105 a-k; 106 a-c; 107 a-d; 108 a-h; 110 c-g,j,l-o; 111 a-i; 112 a-c; 113 a-g;

114 a-g; 115 a-h,j; 116 a-g; 117 b-f,h,j; 118 a-c,k; 119 a-d; 120 a,c-g; 121 a,c-f; 122 c,f,g; 123

c,d; 125 a-g,i,k,m-o; 126 d; 127 a-h; 128 b-r; 129 a-c; 130 a-c; 131 a-h; 132 d; 133 a,c; 134 c-k;

135 a-c; 136 c-f; 137 b-d; 138 c-j; 139 d; 140 c,d; 141 a-d; 142 a-f; 143 f-h,l; 144 b-i; 145 a-m;

146 a-m; 147 a-j; 148 a-g; 149 a-i; 150 a-c; 151 a-h; 152 a-j; 153 a,b,f-o; 154 a-f; 155 a-d; 156 a-

f; 157 a-h; 158 a,b; 159 a-d; 160 a-d; 161 a-f; 162 a-j; 163 a-c; 163A a-c; 164 a-f; 165 a,b; 166 a-

j,n; 167 a-k; 168 a-i; 169 a-f; 170 a-g,i; 171 a-g; 172 a-d; 173 a-g; 174 a-f,h,i; 175 a; 176 a-g; 177

c,f-k; 178 a-k; 179 a-d,g,h,j; 180 a-j; 182 a,d,h,i; 185 t; 186 a-l; 187 a-x; 208 a-f,h,k-p,s; 209 a-

i,l,n-r; 210 a-x; 214 a-y; 215 a-w; 216 a-h; 217 a-w; 218 a-i; 222 a-g; 223 a-s; 224 a,d,g-

i,k,m,o,p,r,s,w,y,bx,dx,fx,gx;225 a,b;

d) Lasy stanowiące drzewostany nasienne o powierzchni 70,35 ha, w pododdziałach:

109 a; 132 a-c;

e) Lasy wodochronne o powierzchni 653,76 ha, w pododdziałach: 1a-k; 2 g,h; 3 j,k,m; 4 d-h;

7 b-d; 9 b,c; 12 g,i; 14 b,f,g,i-k; 15 d,g-i,k,l,n; 16 a,c-f; 17 a-f,h-k; 18 a-c; 19 c,d,h,k,n; 20 d-g;

22 d-h,k,n; 26 c,g; 27 b; 28 b,d-h; 31 b; 33 a-c; 44 f,g,j,l-n; 51 d; 58 b-d,g; 59 a-d,g-i,o-r; 77 a-d;

78 a,f,j; 85 a; 94 c,d; 95 a;101 c-f; 102 b; 103 b-f; 106 d; 117 g,i; 118 d,f,h,i,l, 122 a,b,d; 123 a,b;

124 a,b; 126 a-c,f,g; 136 a,b; 137 f,i; 138 a,b,d,f; 139 a-c,f; 140 a,b; 143 a-d,i-k,m,n; 174 g;

175 b; 177 a,b,d; 181 a-c; 182 b,c,j-k; 183 a;

3. Lasy ochronne w obrębie leśnym Szydłowiec o łącznej powierzchni 4841,05 ha, w tym:

a) Lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrrdy, wodochronne – o powierzchni

51,31 ha, w pododdziałach: 114 h; 133 d; 134 c,i; 159 f,h,i,j,n; 160 j,k; 161 j; 166 h; 167 f; 168 f;

178 d,g; 179 a,b; 184 a,c,f; 186 c;

b) Lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrrdy, położone w granicach administracyjnych

miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys.

mieszkańców – o powierzchni 0,18 ha, w pododdziałach: 61 t;

c) Lasy położone w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic


w pododdziałach: 13 a-i; 14 g-j; 15 d-i; 16 b-d,m,n; 17 a-g; 18 a-g; 19 a-f; 20 a-h; 22 a,b,d; 23 a-

d,g,h; 28 a-c,f,i; 30 a-j; 31 a-d; 32 a-l, 33 a-p; 34 a,f-g,k-r; 35 a-j; 36 a-f; 37 a-i; 38 b-d,g,i;

39 a,d,k,o; 40 a-j; 41 a,c-i,k,l; 42 b-h; 43 b-i; 44 b-h; 45 a-d; 46 a-i; 47 a-k; 48 a-i; 49 a-l; 50 a-d;

51 a-c,i,k,n; 52 a,g-k; 53 a-d,g-i,k-m,o; 54 a-j; 55 a,b,f,h-m; 56 b,d,f,g; 57 a-f; 58 a-f; 59 a-f;

60 a-m; 61 a,c,d,g-j,l,p,w; 62 a-f,j,k,m,n; 63 a-a-f,h,j; 64 a-g; 65 a-d; 66 g-m,o; 67 a-c,f-h; 68 a-

g,i-x; 69 a-d,i-w,z; 70 a-h; 71 a-d; 72 a-h; 73 a-i; 74 a-j; 75 a-h; 76 a-h; 77 a-f; 78 a-g; 79 c,i-m,o-

w,z; 80 a-i; 81 a-h; 82 a-d; 83 a-k; 84 a-m; 85 a-g; 86 a-g; 87 a,b,h-p; 88 a-g; 89 a-d; 90 a-g; 91

a-c,f-h; 92 b-g; 93 a-f; 94 a-d; 95 a-h; 96 b,d-m; 99 a-c,f-i;100 a-i; 101 a-n; 102 a-f,h-m; 103

y,z; 104 a-f; 105 a-f; 106 a-f; 107 a-h,j-o; 109 a-d; 110 a-h; 111 a-g; 112 a-c; 113 a-d; 114 a-g;

115 a-c,f-h; 116 a-c,j; 120 a-g; 121 a-n; 122 a-f, h-l; 123 a-k; 124 a-g; 125 a,b,f-h; 126 a-l; 128

a-l; 129 a-h; 130 a-c; 131 a-d; 132 a-f; 140 a-d; 141 a-c; 216 a-k; 217 a-f,h-k;

-44-

d) Lasy wodochronne – o powierzchni 2059,72 ha, w pododdziałach:

5 a-r; 6 a,c-s; 7 a-h,j,k; 8 a-p; 9 a,c-i; 10 a-j; 11 a-h; 12 a-h; 21a-i; 24 a-j; 25 a,b,d,f,h; 26 a-k,m;

27a,c,f,g,i-l; 29 a,b,d-i,l,m; 38 a,h; 41 b,j; 42 a; 43 a; 44 a; 50 f,g; 51 d-h,j,l,m; 52 b-f; 53 j,n;

55 d,g; 97 a-f; 98 a,b;108 a-i,k-m; 114 i,j; 115d,i, 116 d,i; 117 a-r; 118 a-k; 119 a-k; 127 a-g;

133 a-c,f-l; 134 a,b,f-h,j; 135 a,c,f-j,l,n; 136 a,c-f,h-j,l; 137 a-g,j; 138 a-g,i-o; 139 a-c,f-k; 142 a-n;

143 a-h; 144 a-k; 145 a-h; 146 a,c-i,k-p,s; 147 a-d,g-i,k,m-o; 148 a,c-h,k,l; 149 a,c-f; 150 a-c;

151 a-d; 152 b-f,h-r; 153 a-i,k; 154 a-h,j-l,n-p; 155 a,c-f,h-j,l,m; 156 a-f; 157 a-g; 158 a-i; 159 a-

d,k-m,o; 160 a-d,g,h; 161 a-f,h,i,k,l; 162 a-l; 163 a-d,g-t; 164 a,c-g; 165 b-g; 166 a-g,i; 167 a-d,h-

k; 168 a,c,i-t; 169 d-j; 170 a,b,d,f,h,i; 171 a-h; 172 a-c; 173 a,c-h; 174 a-d; 175 a-g; 176 a,b,g-j;

177 a-n,p-s,w; 178 a-c,f,h,i,k-n; 179 c-n; 180 a-j,l,m; 181 a,b,d,f; 182 a-c,f-l; 183 a-j; 184 b,d,g-i;

185 a,b,d-h; 186 a,f-k; 187 a,c-j,l-p; 188 a-h; 189 a-c,f; 190 a-c; 191 a-h; 192 a-d; 193 a-c;

194 a-d;

5. Charakterystyka stanu lasu i zasobów drzewnych. Pełny obraz parametrów wyrażonych w liczbach bezwzględnych i procentowych,

charakteryzujących zasoby drzewne, potencjał produkcyjny i stan lasu, zawierają tabele II, III,

IV, Va, Vb, VI i VIIIa, które zamieszczono w części tabelarycznej niniejszego elaboratu oraz w

opisach taksacyjnych. Zgodnie z § 74 obowiązującej IUL, tabelę III sporządzono dla

poszczególnych obrębów leśnych oraz nadleśnictwa łącznie, a pozostałe tylko dla obrębów

leśnych.

5.1. Sposób inwentaryzacji zasobów drzewnych.

Inwentaryzacja zasobów drzewnych w ramach obrębów leśnych, od II klasy wieku wzwyż,

przeprowadzona została według statystycznej metody reprezentacyjnej. W I klasie wieku

inwentaryzację miąższości oparto o taksację wzrokową.

Całość prac, zgodnie z obwiązującą IUL, wykonano w trzech etapach:

Etap pierwszy - szacunek zasobności drzewostanów (podczas sporządzania opisu

taksacyjnego), z wykorzystaniem powierzchni próbnych relaskopowych, określenie bonitacji i

zadrzewienia na podstawie „Tablic zasobności i przyrostu drzewostanów”, opracowanych przez

Bolesława Szymkiewicza (Wydanie V, PWRiL Warszawa 1986).

Etap drugi - inwentaryzacja zasobów miąższości obrębu leśnego statystyczną metodą

reprezentacyjną z zastosowaniem warstw gatunkowo-wiekowych oraz losowego rozdziału prób

pomiarowych. W tym celu wylosowano i założono następującą liczbę powierzchni próbnych:

Tabela 26. Liczba powierzchni próbnych

Obręb Powierzchnie próbne /szt./ Uwagi

wylosowano założono

1 2 3 4

Rataje 1029 1029 -- --

Skarżysko 1246 1243 pow. nr (1005, 1240, 1243)-Ia klasa

wieku

Szydłowiec 820 819 pow. nr (448)- Ia klasa wieku

N-ctwo 3095 3091 X

Etap trzeci - wyrównanie miąższości oszacowanej w drzewostanach do miąższości

ustalonej dla klas i podklas wieku, w wyniku pomiaru miąższości statystyczną metodą

reprezentacyjną w warstwach gatunkowo-wiekowych, z wykorzystaniem równań regresji.

Wykaz parametrów warstw stratyfikacyjnych, jak również warstw o powierzchni mniejszej od

30 ha włączonych do warstw podobnych gatunków panujących, przedstawiono w tabelach 27 i 28.

-45-

Tabela 27. Warstwy stratyfikacyjne.

Nr warstwy Klasa wieku Gatunek panujący

Powierzchnia [ha]

Liczba prób

Miąższość [m3]

Błąd procentowy

1 2 3 4 5 6 7

Obręb Rataje

1 IIa SO 124,4800 14 13109 15,0849

2 IIb SO 219,0700 29 40690 8,2320

3 IIIa SO 442,2000 60 103890 4,4200

4 IIIa JD 226,6200 48 38390 7,1300

5 IIIb SO 384,5700 63 111509 3,9108

6 IIIb JD 248,4500 42 59207 6,2937

7 IIIb DB 72,3800 13 17041 10,5078

8 IVa SO 399,0600 83 124430 2,9582

9 IVa JD 123,0100 29 30044 6,0780

10 IVa BRZ 54,9700 12 16159 9,7911

11 IVb SO 572,8900 131 175433 2,7660

12 IVb JD 53,0100 15 14066 10,8881

13 KO/KDO SO 231,3800 96 52654 6,5969

14 KO/KDO JD 129,0500 58 29938 5,9648

15 Va SO 399,2600 104 134925 3,0208

16 Va JD 47,9500 11 9379 14,4671

17 Vb SO 158,1600 53 51627 4,3409

18 Vb JD 71,4200 27 19283 5,9093

19 VI SO 239,8100 103 67144 4,3711

20 VI JD 82,6500 36 19169 6,7901

Obręb Skarżysko

1 IIa SO 122,3000 8 14485 19,9649

2 IIb SO 115,6900 14 20098 15,0550

3 IIb JD 45,1800 19 3779 19,6700

4 IIb BRZ 69,0700 10 8096 10,6379

5 IIIa ŚW 37,3100 7 7911 13,6670

6 IIIa SO 195,7000 26 51273 7,7737

7 IIIa JD 269,4800 53 60024 6,0377

8 IIIb SO 280,0800 43 70997 6,6350

9 IIIb JD 633,2900 117 137058 4,0231

10 IIIb BRZ 98,6500 18 28176 9,6787

11 IVa SO 283,2600 51 96086 4,3228

12 IVa JD 342,2000 61 102128 4,0876

13 IVb SO 352,9300 72 118180 4,3446

14 IVb OL 42,8400 13 10867 13,2710

15 IVb JD 218,0600 51 75152 4,3572

16 KO/KDO SO 316,6100 97 84492 4,4621

17 KO/KDO JD 214,9800 85 51594 5,0385

18 Va SO 223,8100 53 81028 3,9393

19 Va JD 303,8300 79 100915 3,9093

20 Vb SO 415,7000 108 140320 3,3898

21 Vb JD 93,2300 29 30209 7,9970

22 VI SO 275,3200 108 79583 3,6330

23 VI JD 331,9100 116 98041 3,9963

Obręb Szydłowiec

1 IIa SO 273,1900 21 23865 15,1171

2 IIa BRZ 41,8100 4 2551 45,0754

3 IIb SO 392,1300 35 72813 6,8149

4 IIIa SO 643,2600 73 143631 4,9571

5 IIIa JD 41,6300 7 7121 27,7100

6 IIIb SO 701,7600 95 193615 3,2656

7 IIIb JD 72,1800 10 13070 18,1082

8 IVa SO 652,0300 106 196988 2,5485

9 IVa JD 37,3000 7 7255 14,6996

10 IVb SO 507,6700 98 169218 2,5647

11 KO/KDO SO 440,6900 146 90003 5,9504

12 KO/KDO JD 35,8600 15 9784 9,5325

13 Va SO 416,0500 94 138989 2,7922

14 Vb SO 190,3800 50 59935 4,3337

15 VI SO 148,1900 48 44674 4,7517

-46-

Tabela 28. Warstwy o powierzchni poniżej 30 ha dołączone do innych warstw

Obr. Rataje Obr. Skarżysko Obr. Szydłowiec

Kl. wieku Gat. pan. Pow. Doł. do warstwy nr



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

IIa BRZ 5,1300 1 IIa MD 2,8000 1 IIa OL 4,1400 2

IIa MD 1,8700 1 IIa BRZ 15,2000 1 IIa GB 1,6400 2

IIa OL 4,9500 1 IIa DB 1,1800 1 IIa DB 2,6800 2

IIa DB 4,0600 1 IIa GB 0,5900 1 IIa OS 2,6300 2

IIb DB 9,1900 2 IIa OS 0,0200 1 IIb TP 0,2700 3

IIb JD 24,7400 2 IIa OL 0,6100 1 IIb BRZ 15,4200 3

IIb JS 1,1300 2 IIb DB 6,8100 4 IIb OL 12,4100 3

IIb ŚW 1,5100 2 IIb BK 0,7800 4 IIb JD 4,0100 3

IIb OL 1,6700 2 IIb GB 0,2900 4 IIb Św 3,9900 3

IIb GB 0,3600 2 IIb MD 1,7800 2 IIb OS 2,2800 3

IIb BRZ 3,0800 2 IIb OL 20,5600 4 IIIa ŚW 3,4600 4

IIIa BRZ 5,1600 3 IIb OS 4,3000 4 IIIa DB 3,2600 4

IIIa ŚW 13,8000 3 IIb ŚW 2,0200 2 IIIa AK 1,0500 4

IIIa BK 10,3800 3 IIIa DB 2,2000 7 IIIa BRZ 26,8100 4

IIIa AK 1,5100 3 IIIa OS 1,1900 7 IIIa Ol 16,8200 4

IIIa GB 8,9100 3 IIIa MD 2,8700 7 IIIb AK 1,1200 6

IIIa DB 17,5700 3 IIIa BRZ 26,0100 7 IIIb LP 2,5500 6

IIIa OL 6,1300 3 IIIa OL 9,8100 7 IIIb BK 4,4300 6

IIIb ŚW 6,9800 5 IIIb ŚW 12,9500 9 IIIb OL 25,8200 6

IIIb MD 4,8900 5 IIIb DBC 1,6600 10 IIIb MD 1,7700 6

IIIb OL 6,6500 7 IIIb BK 19,2900 10 IIIb BRZ 20,6700 6

IIIb BK 8,1900 7 IIIb MD 1,6600 9 IIIb DB 5,2000 6

IIIb BRZ 19,7000 7 IIIb GB 0,0200 10 IIIb ŚW 2,0400 6

IVa OL 10,8600 10 IIIb OL 13,2100 10 IVa OL 17,3700 8

IVa BK 5,7700 10 IIIb DB 11,0200 10 IVa ŚW 4,1800 8

IVa GB 2,1400 10 IVa BRZ 6,1400 12 IVa BRZ 4,6200 8

IVb OL 0,9000 11 IVa ŚW 24,4100 12 IVa DB 4,7700 8

IVb BK 21,6100 11 IVa DBC 2,2600 12 IVb BK 2,6500 10

IVb DB 4,4900 11 IVa OL 2,8100 12 IVb JD 24,6100 10

KO/KDO BK 1,9700 13 IVa MD 12,3100 12 IVb OL 5,4200 10

KO/KDO OL 1,5400 13 IVb BRZ 1,0900 14 KO/KDO OL 6,4100 11

KO/KDO BRZ 14,5200 13 IVb DB 0,1000 14 Va DB 2,8100 13

KO/KDO GB 11,8200 13 IVb MD 11,4200 13 Va BK 1,9000 13

Va OL 7,3600 15 IVb BK 2,2800 14 Va OL 3,5400 13

Vb BRZ 3,2100 17 IVb ŚW 21,8000 13 Va JD 13,9200 13

Vb OL 4,5100 17 KO/KDO OL 24,4500 16 Vb DB 1,0400 14

VI OL 3,3700 19 KO/KDO BRZ 24,2700 16 VI JD 0,8800 15

KO/KDO MD 0,5800 16 VI BK 8,1000 15

Va OL 12,1700 19

Va MD 23,3100 19

Va BK 21,9000 19

Va ŚW 3,9300 19

Va BRZ 10,8900 19

Vb BRZ 5,5500 20

Vb MD 2,9900 20

Vb BK 10,2100 20

VI OL 4,4300 23

VI DB 10,4300 23

VI MD 0,1100 23

-47-

5.2. Gatunki budujące drzewostany nadleśnictwa

Poniżej przedstawiono zestawienia oraz diagramy, które dla obrębów leśnych i nadleśnictwa

ogółem, obrazują takie zagadnienia jak: o powierzchnię i procentowy udział drzewostanów wg gatunków panujących w powierzchni

leśnej, o miąższość i procentowy udział drzewostanów wg gatunków panujących w zapasie

powierzchni leśnej, o miąższość i procentowy udział gatunków rzeczywistych w zapasie powierzchni leśnej

zalesionej, o zmiany udziału powierzchniowego gatunków panujących pomiędzy III i IV rewizją

urządzeniową, o udział powierzchni drzewostanów wg klas bonitacji gatunków panujących.

Dokonano również interpretacji danych i zapisano wynikające z tego wnioski. Tabela 29. Udział powierzchniowy gatunków panujących

Gatunek Obr. Rataje Obr. Skarżysko Obr. Szydłowiec N-ctwo

[ha] [%] [ha] [%] [ha] [%] [ha] [%]

1 2 3 4 5 6 7 8 9

SO 3162,73 70,24 2525,09 46,78 4700,05 89,31 10387,87 68,51

MD 11,25 0,25 63,28 1,17 1,77 0,03 76,30 0,50

ŚW 23,30 0,52 103,00 1,91 21,74 0,41 148,04 0,98

JD 1008,05 22,39 2263,42 41,93 231,95 4,41 3503,42 23,10

BK 52,07 1,16 55,12 1,02 17,08 0,32 124,27 0,82

DB 77,89 1,72 36,41 0,67 26,91 0,51 141,21 0,93

DBC 4,02 0,07 0,29 0,01 4,31 0,03

JS 1,13 0,03 1,13 0,01

GB 23,23 0,52 0,90 0,02 1,64 0,03 25,77 0,17

BRZ 88,37 1,96 186,73 3,46 139,78 2,66 414,88 2,74

OL 53,31 1,18 154,44 2,86 109,73 2,08 317,48 2,09

AK 1,51 0,03 2,28 0,04 3,79 0,02

TP 0,27 0,01 0,27 0,00

OS 5,83 0,11 6,83 0,13 12,66 0,08

LP 2,65 0,05 2,65 0,02

Razem 4502,84 100 5398,24 100 5262,97 100 15164,05 100

Ryc.13. Udział powierzchniowy gatunków panujących

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

SO MD ŚW JD BK DB DBC JS GB BRZ OL AK TP OS LP

%

obr. Rataje obr.Skarżysko obr.Szydłowiec N-ctwo

-48-

Tabela 30. Udział miąższościowy gatunków panujących


[ha] [%] [ha] [%] [ha] [%] [ha] [%]

1 2 3 4 5 6 7 8 9

SO 823460 72,42 703495 47,62 1081545 90,9 2608500 68,58

MD 1851 0,16 20468 1,39 315 0,03 22634 0,6

ŚW 4625 0,41 26670 1,81 3080 0,26 34375 0,9

JD 243843 21,44 635861 43,04 59954 5,04 939668 24,7

BK 12726 1,12 14998 1,02 5625 0,47 33349 0,88

DB 13877 1,22 6660 0,45 4397 0,37 24934 0,66

DBC 1175 0,08 1175 0,03

JS 197 0,02 197 0,01

GB 3990 0,35 40 0 80 0,01 4110 0,11

BRZ 21910 1,93 37888 2,57 16439 1,38 76237 2

OL 10453 0,92 29277 1,98 16745 1,41 56475 1,48

AK 150 0,01 370 0,03 520 0,01

TP 55 0 55 0

OS 630 0,04 695 0,06 1325 0,03

LP 495 0,04 495 0,01

Razem 1137082 100 1477162 100 1189795 100 3804039 100

Ryc.14. Udział miąższościowy gatunków panujących

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100


%

obr. Rataje obr.Skarżysko obr.Szydłowiec N-ctwo

Tabele oraz diagramy wskazują na dwa podstawowe gatunki budujące drzewostany N-ctwa

Skarżysko: sosnę oraz jodłę. W skali nadleśnictwa ogółem, tak w wymiarze powierzchniowym

jak i miąższościowym wg gatunków panujących, jodła i sosna osiągają łącznie udziały powyżej

90%.

Proporcje pomiędzy tymi gatunkami układają się odmiennie w obrębach leśnych.

W obrębie Skarżysko, analizując tak powierzchnię jak i miąższość, udział sosny i jodły jest

niemal jednakowy (oba gatunki mają udział ponad 40%). W pozostałych obrębach przeważają d-

stany z panującą sosną. Udział pozostałych gatunków jest marginalny.

-49-

Tabela 31. Udział miąższościowy gatunków rzeczywistych (pow. zalesiona)


[m3] [%] [m3] [%] [m3] [%] [m3] [ha]

1 2 3 4 5 6 7 8 9

SO 688520 60.73 533530 36.23 978815 82.40 2200245 58.00

MD 5015 0.44 28215 1.92 1805 0.15 35035 0.93

ŚW 26510 2.34 67790 4.60 13330 1.12 107630 2.83

JD 303160 26.74 679550 46.15 94435 7.95 1077115 28.41

BK 18685 1.65 38025 2.58 7510 0.63 64220 1.69

DB 39715 3.50 34585 2.35 18890 1.59 93190 2.44

DB.C 5 0.00 1075 0.07 35 0.00 1115 0.03

JW. 0 0 145 0.01 0 0 145 0.00

JS 100 0.01 50 0.00 0 0 150 0.00

GB 8315 0.73 2140 0.15 790 0.07 11245 0.30

BRZ 31035 2.74 52390 3.56 50950 4.29 134375 3.55

OL 10960 0.97 31980 2.17 17850 1.50 60790 1.60

AK 450 0.04 0 0 545 0.05 995 0.03

OS 1245 0.11 3030 0.21 2560 0.22 6835 0.00

TP 0 0 0 0 50 0.00 50 0.18

LP 0 0 0 0 310 0.03 310 0.01

R-m 1133715 100 1472505 100 1187875 100 3794095 100

Ryc.15. Udział miąższościowy gatunków rzeczywistych

0.00

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

60.00

70.00

80.00

90.00

SO MD ŚW JD BK DB DB.C JW JS GB BRZ OL AK OS TP LP

%

Rataje Skarżysko Szydłowiec N-ctwo

Spośród gatunków lasotwórczych, widoczny przekraczający 1% udział miąższościowy

wyliczony wg gatunków rzeczywistych mają, tylko brzoza, dąb, świerk, buk i olsza. Inne gatunki

decydują o bioróżnorodności ekosystemów leśnych, lecz nie mają znaczenia gospodarczego. Porównanie rzeczywistych udziałów miąższościowych poszczególnych gatunków drzew z udziałem wyliczonym wg gatunków panujących pokazuje wzrost udziału poszczególnych gatunków kosztem sosny, której udział spada o ok. 10%. Liczbę 15 gatunków panujących powiększają jeszcze tylko sporadycznie pojawiające się jawor i wierzba.

-50-

Tabela 32. Zmiany udziału powierzchniowego panujących gatunków drzew między III i IV rewizją PUL

Gatunek

Nadleśnictwo

III rewizja IV rewizja Wzrost/Spadek

[ha] [%] [ha] [%] [ha] [%]

1 2 3 4 5 6 7

SO 10647.85 70.60 10387.57 68.51 -260,28 -2.44

MD 55.81 0.40 76.30 0.50 20.49 36.71

ŚW 143.04 0.90 148.04 0.98 5.00 3.50

JD 3155.84 20.90 3503.72 23.10 347.88 11.01

BK 53.59 0.40 124.27 0.82 70.68 131.89

DB 189.60 1.30 141,21 0.93 -48.39 -25.52

DBC 0.00 0.00 4.31 0.03 4.31 --

JS 1.29 0.00 1.13 0.01 -0.16 -12.40

GB 20.95 0.10 25.77 0.17 4.82 23.01

BRZ 503.14 3.30 414.88 2.74 -88.26 -17.54

OL 298.30 2.00 317.48 2.09 19.18 6.43

AK 0.00 0.00 3.79 0.02 3.79 --

TP 0.28 0.00 0.27 0.00 -0.01 -3.57

OS 14.87 0.10 12.66 0.08 -2.21 -14.86

LP 0.18 0.00 2.65 0.02 2.47 1372.22

Ogółem 15084.74 100.00 15164,05 100.00 79.31 0.52

Ryc.16. Porównanie powierzchni panujących gatunków drzew między III i IV rewizją PUL

0.00

1000.00

2000.00

3000.00

4000.00

5000.00

6000.00

7000.00

8000.00

9000.00

10000.00

11000.00

12000.00


ha

III rewizja IV rewizja

Powyższe dane pokazują stosunkowo niewielkie zmiany między III i IV rewizją, jeśli chodzi

o udział gatunków panujących w powierzchni leśnej.

Zmniejszeniu uległ udział sosny, dęba i gatunków lekko nasiennych tj. brzozy i osiki.

Większy procentowy wzrost lub spadek dotyczy gatunków, które zajmują niewielkie bądź

marginalne powierzchnie.

-51-

5.3. Struktura wiekowa drzewostanów.

Struktura wiekowa drzewostanów, w oparciu o powierzchnię oraz miąższość klas i podklas

wieku, przedstawiona została w postaci zaprezentowanych poniżej syntetycznych zestawień oraz

obrazujących te zestawienia diagramów.

Tabela 33. Udział powierzchniowy drzewostanów w klasach i podklasach wieku

Klasa wieku


[ha] [%] [ha] [%] [ha] [%] [ha] [%]

1 2 3 4 5 6 7 8 9

płazowiny 0,00 0,00 3,38 0,06 3,83 0,07 7,21 0,05

halizny i zręby 0,00 0,00 3,06 0,06 17,92 0,34 20,98 0,14

w produkcji ubocznej 0,94 0,02 0,14 0,00 4,41 0,08 5,49 0,04

pozostałe niezalesione 3,03 0,07 19,63 0,36 37,09 0,70 59,75 0,39

R-m niezalesione 3,97 0,09 26,21 0,48 63,25 1,19 93,43 0,62

Ia 48,15 1,07 31,06 0,58 153,40 2,91 232,61 1,53

Ib 170,33 3,78 59,54 1,10 452,19 8,59 682,06 4,50

IIa 124,48 2,76 122,30 2,27 315,00 5,99 561,78 3,70

IIb 219,07 4,87 229,94 4,26 392,13 7,45 841,14 5,55

IIIa 668,82 14,85 502,49 9,30 684,89 13,01 1856,20 12,24

IIIb 705,40 15,65 1012,02 18,76 773,94 14,70 2491,36 16,42

IVa 577,04 12,82 625,46 11,59 689,33 13,10 1891,83 12,48

IVb 625,90 13,90 613,83 11,37 507,67 9,65 1747,40 11,52

Va 447,21 9,93 527,64 9,77 416,05 7,91 1390,90 9,17

Vb 229,58 5,10 508,93 9,43 190,38 3,62 928,89 6,13

VI 215,94 4,80 333,20 6,17 143,49 2,73 692,63 4,57

VII 106,52 2,37 213,99 3,96 4,21 0,08 324,72 2,14

VIII i st. 0,00 0,00 60,04 1,11 0,49 0,01 60,53 0,40

KO 358,36 7,96 531,59 9,85 437,82 8,32 1327,77 8,76

KDO 2,07 0,05 0,00 0,00 38,73 0,74 40,80 0,27

Bud. przer. 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

R-m zalesione 4498,87 99,91 5372,03 99,52 5199,72 98,81 15070,62 99,38

Ogółem 4502,84 100,00 5398,24 100,00 5262,97 100,00 15164,05 100,00

-52-

Tabela 34. Udział miąższościowy drzewostanów w klasach i podklasach wieku

Klasa wieku


[ha] [%] [ha] [%] [ha] [%] [ha] [%]

1 2 3 4 5 6 7 8 9

płazowiny 0 0,00 165 0,01 155 0,01 320 0,01

halizny i zręby 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00

w produkcji ubocznej 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00

pozostałe niezalesione 64 0,01 973 0,07 760 0,06 1797 0,05

R-m niezalesione 64 0,01 1138 0,08 915 0,07 2117 0,06

Ia 40 0,00 15 0,00 990 0,08 1045 0,03

Ib 5855 0,51 2185 0,15 13330 1,12 21370 0,56

IIa 13085 1,15 14435 0,98 26470 2,22 53990 1,42

IIb 40740 3,58 32020 2,17 72845 6,12 145605 3,83

IIIa 142355 12,52 119195 8,07 150725 12,67 412275 10,84

IIIb 187690 16,51 236020 15,96 206675 17,39 630385 16,55

IVa 170425 14,99 198255 13,42 204185 17,16 572865 15,06

IVb 189495 16,66 204105 13,82 169195 14,22 562795 14,79

Va 144185 12,68 182085 12,33 138985 11,68 465255 12,23

Vb 71030 6,25 170535 11,55 59940 5,04 301505 7,93

VI 56410 4,96 96300 6,52 43505 3,66 196215 5,16

VII 29760 2,62 60400 4,09 1055 0,09 91215 2,40

VIII i st. 0 0,00 20890 1,41 110 0,01 21000 0,55

KO 82310 7,24 136065 9,21 92245 7,75 310620 8,17

KDO 335 0,03 0 0,00 7620 0,64 7955 0,21

Bud. przer. 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00

przestoje 3303 0,29 3519 0,24 1005 0,08 7827 0,21

R-m zalesione 1137018 99,99 1475964 99,92 1188880 99,93 3801922 99,94

Ogółem 1137082 100,00 1477102 100,00 1189795 100,00 3804039 100,00

Ryc.17. Struktura wiekowa drzewostanów obrębu Rataje

0

100

200

300

400

500

600

700

800

IA IB IIA IIB IIIA IIIB IVA IVB VA VB VI VII VIII KO KDO

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

160000

180000

200000

pow ierzchnia miąższość

-53-

Ryc.18. Struktura wiekowa drzewostanów obrębu Skarżysko

0.00

100.00

200.00

300.00

400.00

500.00

600.00

700.00

800.00

900.00

1000.00

1100.00


0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

160000

180000

200000

220000

240000

260000

powierzchnia miąższość

Ryc. 19. Struktura wiekowa drzewostanów obrębu Szydłowiec

0.00

100.00

200.00

300.00

400.00

500.00

600.00

700.00

800.00

900.00


0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

160000

180000

200000

220000


Ryc.20. Struktura wiekowa drzewostanów N-ctwa

0,00

500,00

1000,00

1500,00

2000,00

2500,00

3000,00

IA IB IIA IIB IIIA IIIB IVA IVB VA VB VI VII VIII KO KDO BP

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000


-54-

Przedstawione na powyższych diagramach, powierzchniowe i miąższościowe rozkłady

drzewostanów w podklasach wieku są do siebie podobne w obrębach Rataje i Skarżysko.

Niewielka powierzchnia I klasy wieku wynika z niestosowania w użytkowaniu rębnym, poza

kilkoma wyjątkami, rębni zupełnej, a także rębni złożonych z krótszym okresem odnowienia

(gniazdowych i częściowych).

Nieco odmiennie wygląda sytuacja w obrębie Szydłowiec. Tu z racji występowania uboższych

siedlisk, znaczniejszy udział w użytkowaniu mają rębnie zupełne i złożone z krótkim okresem

odnowienia, co przekłada się na większy udział drzewostanów I klasy wieku.

Rozpatrując całe klasy wieku, największym udziałem powierzchniowym jak i miąższościowym

cechują się drzewostany III i IV klasy wieku, z wyróżniającą się IIIb podklasą wieku.

Wyodrębnione w oddzielną grupę i wykazujące duży udział drzewostany w klasie odnowienia, są

wiekowo, w górnych warstwach, zaawansowane, a pod osłoną podbite zazwyczaj dolnymi

piętrami bądź młodnikami jodłowymi z udziałem buka i domieszkami świerka lub dębu.

Poniżej przedstawiono porównanie obecnej struktury wiekowej (IV rewizja PUL) ze

strukturą z poprzedniego opracowania urządzeniowego (III rewizja PUL).

Tabela 35. Zestawienie porównawcze powierzchni w klasach i podklasach wieku wg III i IV rewizji PUL

w n-ctwie

Klasa wieku III rewizja IV rewizja Wzrost/Spadek

[ha] [%] [ha] [%] [ha] [%]

1 2 3 4 5 6 7

płazowiny 6,96 0,05 7,21 0,05 0,25 3,59

halizny i zręby 51,77 0,34 21,28 0,14 -30,49 -58,90

w produkcji ubocznej 2,46 0,02 5,49 0,04 3,03 123,17

pozostałe niezalesione 22,72 0,15 59,75 0,39 37,03 162,98

Ia 665,99 4,41 232,61 1,53 -433,38 -65,07

Ib 554,16 3,67 682,06 4,50 127,90 23,08

IIa 832,93 5,52 561,78 3,70 -271,15 -32,55

IIb 1744,80 11,57 841,14 5,55 -903,66 -51,79

IIIa 2234,00 14,81 1856,20 12,24 -377,80 -16,91

IIIb 1828,30 12,12 2491,36 16,43 663,06 36,27

IVa 1799,52 11,93 1891,83 12,48 92,31 5,13

IVb 1434,16 9,51 1747,40 11,52 313,24 21,84

Va 1204,20 7,98 1390,90 9,17 186,70 15,50

Vb 482,70 3,20 928,89 6,13 446,19 92,44

VI 566,89 3,76 692,63 4,57 125,74 22,18

VII 293,11 1,94 324,72 2,14 31,61 10,78

VIII i st. 96,56 0,64 60,53 0,40 -36,03 -37,31

KO 1220,79 8,09 1327,77 8,76 106,98 8,76

KDO 42,72 0,28 40,80 0,27 -1,92 -4,49

Bud. przer. 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Ogółem 15084,74 100,00 15164,05 100,00 79,31 0,53

-55-

Ryc.21. Porównanie powierzchni klas i podklas wieku n-ctwa między III i IV rewizją PUL

0.00

250.00

500.00

750.00

1000.00

1250.00

1500.00

1750.00

2000.00

2250.00

2500.00

2750.00

pła

zow

iny

ha

lizn

y i z

ręb

y

w p

rod

ukc

ji u

bo

czn

ej

po

zost

ałe

nie

zale

sio

ne Ia Ib IIa

IIb

IIIa

IIIb

IVa

IVb

Va

Vb VI

VII

VII

I i s

t.

KO

KD

O

Bu

d.

prz

er.

III rewizja IV rewizja

Rozkłady powierzchni leśnej na podklasy wieku wg III i IV rewizji PUL są do siebie

zbliżone. Nastąpiło widoczne przesunięcie o 10 lat. Na uwagę zasługuje fakt znacznego

zmniejszenia w IV rewizji PUL powierzchni Ia klasy wieku, co jest następstwem coraz szerszego

stosowania rębni złożonych.

Strukturę gatunkową podklas wieku w poszczególnych obrębach leśnych i nadleśnictwie

ogółem, zestawioną wg gatunków panujących, przedstawiono poniżej.

Tabela 36. Udział powierzchniowy gatunków panujących w podklasach wieku w obrębie Rataje

IA IB IIA IIB IIIA IIIB IVA IVB VA VB VI VII VIII KO KDO R-m

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

SO 38.32 160.53 108.47 177.39 378.74 372.70 399.06 545.89 391.90 150.44 166.98 69.46 199.46 2.07 3161.41

MD 2.19 2.30 1.87 4.89 11.25

ŚW 1.01 1.51 13.80 6.98 23.30

JD 1.15 24.74 226.62 248.45 123.01 53.01 47.95 71.42 45.59 37.06 129.05 1008.05

BK 4.15 10.38 8.19 5.77 21.61 1.97 52.07

DB 1.89 1.60 4.06 9.19 17.57 37.84 4.49 76.64

JS 1.13 1.13

GB 0.36 8.91 2.14 11.82 23.23

BRZ 1.37 5.13 3.08 5.16 19.70 36.20 3.21 14.52 88.37

OL 0.45 3.52 4.95 1.67 6.13 6.65 10.86 0.90 7.36 4.51 3.37 1.54 51.91

AK 1.51 1.51

R-m 48.15 170.33 124.48 219.07 668.82 705.40 577.04 625.90 447.21 229.58 215.94 106.52 0.00 358.36 2.07 4498.87

-56-

Ryc.22. Udział powierzchniowy gatunków panujących w podklasach wieku w obrębie Rataje

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


SO MD ŚW JD BK DB JS GB BRZ OL AK

Tabela 37. Udział powierzchniowy gatunków panujących w podklasach wieku w obrębie Skarżysko


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

SO 15.14 38.43 101.90 111.89 195.70 280.08 283.26 319.71 223.81 396.95 213.65 36.30 25.37 267.31 2509.50

MD 2.81 0.64 2.80 1.78 2.87 1.66 12.31 11.42 23.31 2.99 0.11 0.58 63.28

ŚW 0.58 2.02 37.31 12.95 24.41 21.80 3.93 103.00

JD 0.66 45.18 227.40 618.68 294.27 218.06 231.63 93.23 115.01 167.26 34.67 214.98 2261.03

BK 0.52 0.78 19.29 2.28 21.90 10.21 54.98

DB 1.44 3.11 1.18 6.81 2.20 11.02 0.10 10.43 36.29

DB.C 0.10 1.66 2.26 4.02

GB 0.59 0.29 0.02 0.90

BRZ 1.49 6.31 15.20 36.33 26.01 53.45 6.14 1.09 10.89 5.55 24.27 186.73

OL 9.66 9.39 0.61 20.56 9.81 13.21 2.81 39.37 12.17 4.43 24.45 146.47

OS 0.32 0.02 4.30 1.19 5.83

R-m 31.06 59.54 122.30 229.94 502.49 1012.02 625.46 613.83 527.64 508.93 333.20 213.99 60.04 531.59 0.00 5372.03

-57-

Ryc.23. Udział powierzchniowy gatunków panujących w podklasach wieku w obrębie Skarżysko

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

IA IB IIA IIB IIIA IIIB IVA IVB VA VB VI VII VIII KO KDO BP

SO MD ŚW JD BK DB DB.C GB BRZ OL OS

Tabela 38. Udział powierzchniowy gatunków panujących w podklasach wieku w obrębie Szydłowiec


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

SO 113.46 420.47 273.19 353.75 591.86 638.16 621.09 474.99 393.88 189.34 135.39 3.33 0.49 395.55 38.73 4643.68

MD 1.77 1.77

ŚW 5.24 2.83 3.99 3.46 2.04 4.18 21.74

JD 1.56 4.01 41.63 72.18 37.30 24.61 13.92 0.88 35.86 231.95

BK 4.43 2.65 1.90 8.10 17.08

DB 4.08 3.07 2.68 3.26 5.20 4.77 2.81 1.04 26.91

DB.C 0.14 0.15 0.29

GB 1.64 1.64

BRZ 23.24 18.30 30.72 15.42 26.81 20.67 4.62 139.78

OL 7.24 3.68 4.14 12.41 16.82 25.82 17.37 5.42 3.54 6.41 102.85

AK 0.11 1.05 1.12 2.28

TP 0.27 0.27

OS 1.92 2.63 2.28 6.83

LP 0.10 2.55 2.65

R-m 153.40 452.19 315.00 392.13 684.89 773.94 689.33 507.67 416.05 190.38 143.49 4.21 0.49 437.82 38.73 5199.72

-58-

Ryc.24. Udział powierzchniowy gatunków panujących w podklasach wieku w obrębie Szydłowiec

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


SO MD ŚW JD BK DB DB.C GB BRZ OL AK TP OS LP

Tabela 39. Udział powierzchniowy gatunków panujących w podklasach wieku w n-ctwie

gat IA IB IIA IIB IIIA IIIB IVA IVB VA VB VI VII VIII KO KDO BP R-m

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

SO 166,92 619,43 483,56 643,03 1166,30 1290,94 1303,41 1340,59 1009,59 736,73 516,02 109,09 25,86 862,32 40,80 10314,59

MD 5,00 2,94 4,67 1,78 2,87 8,32 12,31 11,42 23,31 2,99 0,11 0,58 76,30

ŚW 5,24 4,42 7,52 54,57 21,97 28,59 21,80 3,93 148,04

JD 1,15 2,22 73,93 495,65 939,31 454,58 295,68 293,50 164,65 160,60 205,20 34,67 379,89 3501,03

BK 4,67 0,78 10,38 31,91 5,77 26,54 23,80 10,21 8,10 1,97 124,13

DB 7,41 7,78 7,92 16,00 23,03 54,06 4,77 4,59 2,81 1,04 10,43 139,84

DB.C 0,14 0,25 1,66 2,26 4,31

JS 1,13 1,13

GB 2,23 0,65 8,91 0,02 2,14 11,82 25,77

BRZ 24,73 25,98 51,05 54,83 57,98 93,82 46,96 1,09 10,89 8,76 38,79 414,88

OL 17,35 16,59 9,70 34,64 32,76 45,68 31,04 45,69 23,07 4,51 7,80 32,40 301,23

AK 0,11 2,56 1,12 3,79

TP 0,27 0,27

OS 2,24 2,65 6,58 1,19 12,66

LP 0,10 2,55 2,65

R-m 232,61 682,06 561,78 841,14 1856,20 2491,36 1891,83 1747,40 1390,90 928,89 692,63 324,72 60,53 1327,77 40,80 0,00 15070,62

-59-

Ryc.25. Udział powierzchniowy gatunków panujących w podklasach wieku w n-ctwie

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


SO MD ŚW JD BK DB DB.C JS GB BRZ OL AK TP OS LP

Analiza struktury gatunkowej drzewostanów w podklasach wieku potwierdza, że

podstawowymi gatunkami lasotwórczymi w N-ctwie Skarżysko są sosna i jodła, które opanowały

dominujące powierzchniowo i miąższościowo podklasy wieku.

5.4. Spodziewany bieżący roczny przyrost miąższości.

Wobec braku metodyki określania uszkodzenia drzewostanów przez przemysł w ramach IV

rewizji urządzeniowej, w niniejszym planie urządzenia lasu sporządzono jedynie tabele klas

wieku spodziewanego tablicowego bieżącego rocznego przyrostu miąższości wg gatunków

panujących – tabele VIIIa (bez wyodrębnienia stref uszkodzenia).

W zamieszczonych niżej tabelach 39 i 40 oraz diagramie (ryc. 26 i 27) przedstawiono

syntetyczne zestawienie przyrostu bieżącego wg gatunków panujących oraz porównano udziały

gatunków panujących w miąższości i bieżącym rocznym przyroście miąższości.

Tabela 40. Bieżący roczny przyrost miąższości wg gatunków panujących

Gatunek


[m3 brutto] [%] [m

3 brutto] [%] [m

3 brutto [%] [m

3 brutto] [%]

1 2 3 4 5 6 7 8 9

MD 70 0.20 430 1.00 5 0.01 505 0.45

ŚW 195 0.56 1030 2.39 130 0.38 1355 1.21

JD 10090 28.97 21290 49.49 2365 6.96 33745 30.18

BK 370 1.06 390 0.91 100 0.29 860 0.77

DB 480 1.38 185 0.43 130 0.38 795 0.71

DBC 0 0.00 25 0.06 0 0.00 25 0.02

JS 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00

GB 95 0.27 0 0.00 0 0.00 95 0.08

BRZ 550 1.58 820 1.91 530 1.56 1900 1.70

OL 215 0.62 555 1.29 280 0.82 1050 0.94

OS 0 0.00 20 0.05 30 0.09 50 0.04

LP 0 0.00 0 0.00 15 0.04 15 0.01

AK 0 0.00 0 0.00 5 0.01 5 0.00

R-m 34830 100.00 43015 100.00 33960 100.00 111805 100.00

-60-

Ryc. 26. Udział gatunków panujących w bieżącym rocznym przyroście miąższości

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

SO MD ŚW JD BK DB DBC JS GB BRZ OL OS LP AK

%

Rataje Skarżysko Szydłow iec N-CTWO

Tabela 41. Porównanie udziałów gatunków panujących w miąższości i bieżącym rocznym przyroście miąższości

w n-ctwie

Gatunek zapas przyrost

[m3 brutto] [%] [m

3 brutto] [%]

1 2 3 4 5

SO 2608500 68.58 71405 63.89

MD 22634 0.60 505 0.45

ŚW 34375 0.90 1355 1.21

JD 939658 24.70 33745 30.18

BK 33349 0.88 860 0.77

DB 24934 0.66 795 0.71

DBC 1175 0.03 25 0.02

JS 197 0.01 0 0.00

GB 4110 0.11 95 0.08

BRZ 76237 2.00 1900 1.70

OL 56475 1.48 1050 0.94

OS 1380 0.03 50 0.04

LP 495 0.01 15 0.01

AK 520 0.01 5 0.00

Razem 3804039 100.00 111805 100.00

-61-

Ryc. 27. Porównanie udziałów gatunków panujących w miąższości i bieżącym rocznym przyroście miąższości

w n-ctwie

0.00

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

60.00

70.00

80.00

SO MD ŚW JD BK DB DBC JS GB BRZ OL OS LP AKgat.

%

zapas przyrost

Powyższe tabele oraz wykresy pokazują, że udziały gatunków panujących w spodziewanym

bieżącym rocznym przyroście miąższości są zbliżone do ich udziałów miąższościowych w zapasie

powierzchni leśnej. Wyższy % udział przyrostu do zasobności w d-stanach jodłowych, wynika

ze zwiększonej dynamiki wzrostu tego gatunku w klasach wieku gdzie jest on najliczniej

reprezentowany.

-62-

5.5. Ocena stopnia uszkodzenia drzewostanów.

Na podstawie obserwacji dokonanych w terenie stan zdrowotny lasów N-ctwa Skarżysko

należy uznać za dobry. Podczas prac taksacyjnych zinwentaryzowano uszkodzenia spowodowane

przez czynniki natury ożywionej: owady, grzyby, oraz nieożywionej: zakłócenia stosunków

wodnych, czynniki klimatyczne, a także inne, których natury nie ustalono. Zestawiono je w tabeli

35. Tabela 42. Zestawienie uszkodzeń stwierdzonych podczas taksacji (d-stany powyżej 20 lat.)

Rodzaj

uszkodzenia Obręb

Stopień uszkodzenia Łącznie

1 2 3

Powierzchnia uszkodzeń [ha]

1 2 3 4 5 6

Owady

Rataje 0 0 0 0

Skarżysko 3.57 0 0 3.57

Szydłowiec 6.65 0 0 6.65

Grzyby

Rataje 0 0 0 0

Skarżysko 0 0 0 0

Szydłowiec 11.23 0 0 11.23

Pożar

Rataje 4.72 0 0 4.72

Skarżysko 0.25 0 0 0.25

Szydłowiec 91.16 5.00 0 96.16

Klimat

Rataje 5.69 0 0 5.69

Skarżysko 20.43 2.22 0 22.65

Szydłowiec 9.36 15.7 0 25.06

Wodne

Rataje 0.54 0 0 0.54

Skarżysko 12.78 0 0 12.78

Szydłowiec 12.8 6.7 0 19.5

Imisje

Rataje 0 0 0 0

Skarżysko 0 0 0 0

Szydłowiec 5.75 0 0 5.75

Antropogeniczne

Rataje 0 0 0 0

Skarżysko 0 0 0 0

Szydłowiec 0 0 0 0

Inne

Rataje 161.89 25.98 0 187.87

Skarżysko 389.37 0 0 389.37

Szydłowiec 35.84 2.62 0 38.46

Łącznie

Rataje 172.84 25.98 0 198.82

Skarżysko 426.4 2.22 0 428.62

Szydłowiec 172.79 30.02 0 202.81

Nadleśnictwo 772,03 58.22 0 830,25

Ogółem powierzchnię manipulacyjną drzewostanów, w których stwierdzono szkody,

określono w nadleśnictwie na 830,25 ha. Z tej liczby aż na 772,03 ha określono 1 stopień

uszkodzenia, czyli powierzchnia zredukowana szkody nie przekracza tam 25% powierzchni

manipulacyjnej. Ogranicza to faktyczny orientacyjny wymiar szkód do maksimum ok. 200 ha. Z

uwzględnieniem niewielkiej powierzchni z 2 stopniem uszkodzenia i przy braku 3 stopnia ,można

stwierdzić, iż widoczne uszkodzenia dotyczą niewiele więcej niż 1,3% powierzchni leśnej

zalesionej n-ctwa.

Największą powierzchnię szkód przypisano bliżej nieokreślonym, tzw. „innym”, czynnikom

szkodotwórczym, głównie w odniesieniu do d-stanów z przeważającym bądź dużym udziałem

jodły. Mogą się tu nakładać różne czynniki, w tym obniżenie poziomu wód gruntowych, a także

nękające działanie zwójek jodłowych.

Zakłócenia stosunków wodnych odnotowano w d-stanach na siedliskach bagiennych,

ewentualnie wilgotnych.

W nadleśnictwie zinwentaryzowano grunty porolne na powierzchni– 313,94 ha, z tego 13,95

ha w obrębie Rataje, 102,,69 ha w obrębie Skarżysko oraz 197,30 ha w obrębie Szydłowiec.

-63-

Tam również, z czasem, mogą zaznaczać się różnego rodzaju uszkodzenia (zwłaszcza

powodowane przez hubę korzeniową). Na razie mają one jednak minimalny wymiar – 11,23 ha

powierzchni manipulacyjnej (w obrębie Szydłowiec) ze stopniem uszkodzenia 1.

Obecny stan sanitarny lasów N-ctwa Skarżysko wskazuje, że do utrzymania właściwej

higieny lasu i biologicznej jego odporności w najbliższym okresie, wystarczą rutynowe czynności

gospodarcze przewidziane w „Instrukcji Ochrony Lasu”.

Jak napisano w poprzednim rozdziale, dodatkowych czynności zapobiegawczych wymagać

będzie ochrona młodego pokolenia przed szkodami powodowanymi przez zwierzynę łowną.

Na gruntach leśnych nadleśnictwa, w latach 2005-2007 zostały założone stałe powierzchnie

obserwacyjne (28 powierzchni), w ramach wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu. Następne

powierzchnie zostaną założone w latach 2008-2009. Ponadto na terenie nadleśnictwa

5 powierzchni jest przeznaczone do corocznych obserwacji w ramach monitoringu lasu.

5.6. Ocena zgodności składu gatunkowego drzewostanów z GTD.

Ocena zgodności składu gatunkowego drzewostanów z ustalonymi dla nich gospodarczymi

typami drzewostanów (w skrócie nazywana oceną zgodności z siedliskiem) jest jednym

z ważniejszych wskaźników wykorzystania zdolności produkcyjnych siedlisk leśnych. Jest to

również w pewnym stopniu wskaźnik naturalności ekosystemów leśnych. Dlatego też wydaje się

on być ważnym i istotnym w formułowaniu wniosków z zakresu hodowli lasu. Należy to jednak

robić w sposób świadomy i ostrożny, gdyż kryteria oceny i gospodarcze typy drzewostanów

ulegają modyfikacjom, na miarę aktualnego stanu nauki i praktyki leśnej.

Wszystkie d-stany podzielone zostały (zgodnie z § 40 obowiązującej IUL) na trzy stopnie

zgodności:

stopień 1 – skład gatunkowy zgodny z siedliskiem,

stopień 2 – skład gatunkowy częściowo zgodny z siedliskiem,

stopień 3 – skład gatunkowy niezgodny z siedliskiem.

Tabela 43. Zestawienie powierzchni drzewostanów w stopniach zgodności składu gatunkowego z

siedliskiem

Stopień zgodności

składu Obr. Rataje Obr. Skarżysko Obr. Szydłowiec N-ctwo

gatunkowego

z siedliskiem [ha] [%] [ha] [%] [ha] [%] [ha] [%]

1 2 3 4 5 6 7 8 9

zgodny 2612.05 58.06 2987.95 55.62 3419.65 65.77 9019.65 59.85

częściowo zgodny 1391.07 30.92 1831.78 34.10 1360.96 26.17 4583.81 30.42

niezgodny 495.75 11.02 552.3 10.28 419.11 8.06 1467.16 9.74

Razem pow. leśna

zalesiona 4498.87 100.00 5372.03 100.00 5199.72 100.00 15070.62 100.00

-64-

Ryc.28. Udział powierzchni drzewostanów w stopniach zgodności składu gatunkowego z siedliskiem

58.06 55.6265.77

59.85

30.91 34.10

26.1730.42

11.02 10.28 8.06 9.74

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


zgodny częściowo zgodny niezgodny

Poniżej zamieszczono tabele i diagramy obrazujące rozkład stopni zgodności z siedliskiem w

ramach podklas wieku i siedliskowych typów lasu, które zestawiono dla nadleśnictwa łącznie.

Tabela 44. Zestawienie powierzchni wg stopni zgodności z siedliskiem w podklasach wieku w n-ctwie

Podklasa

wieku

Skład gatunkowy

Razem zgodny

częściowo

zgodny niezgodny

powierzchnia [ha]

1 2 3 4 5

Ia 150.79 52.83 28.99 232.61

Ib 481.11 138.22 62.73 682.06

IIa 354.01 139.57 68.20 561.78

IIb 529.58 223.80 87.76 841.14

IIIa 1209.23 434.19 212.78 1856.20

IIIb 1663.31 607.68 220.37 2491.36

IVa 1134.52 542.58 214.73 1891.83

IVb 988.76 472.10 286.54 1747.40

Va 752.82 499.24 138.84 1390.90

Vb 383.35 480.76 64.78 928.89

VI 294.84 360.50 37.29 692.63

VII 212.72 107.67 4.33 324.72

VIII i st. 31.56 28.97 0.00 60.53

KDO 22.84 17.96 40.80

KO 810.21 477.74 39.82 1327.77

R-m 9019.65 4583.81 1467.16 15070.62

-65-

Ryc.29. Udział stopni zgodności z siedliskiem w powierzchni podklas wieku w n-ctwie

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ia Ib IIa IIb IIIa IIIb IVa IVb Va Vb VI VII VIII i

st.

KDO KO

zgodne częściow o zgodne niezgodne

Tabela 45. Zestawienie powierzchni wg stopni zgodności z siedliskiem w ramach siedliskowych typów lasu

w n-ctwie

Siedliskowy

typ lasu

Skład gtunkowy

Razem Zgodny

Częściowo

zgodny Niezgodny

powierzchnia (ha)

1 2 3 4 5

BŚW 571.14 10.14 4.82 586.1

BW 20.78 0 0 20.78

BMŚW 1625 397.86 21.73 2044.59

BMW 587.69 35.68 35.43 658.8

BMB 46.87 0 3.88 50.75

LMŚW 1336.07 640.97 41.64 2018.68

LMW 186.85 543.22 250.44 980.51

LMB 3.54 2.33 7.49 13.36

LŚW 11.26 37.33 46.76 95.35

LW 0.67 19.92 72.17 92.76

OL 49.32 1.27 5.01 55.6

OLJ 3.56 12.36 0.75 16.67

LŁ 0 0 9.65 9.65

BMWYŻŚW 407.4 37.41 7.84 452.65

BMWYŻW 68.87 35.32 17.24 121.43

LMWYŻŚW 2434.19 1352.03 276.82 4063.04

LMWYŻW 704.22 971.64 193.05 1868.91

LWYŻŚW 791.19 386.78 312.8 1490.77

LWYŻW 171.03 99.55 159.64 430.22

Ogółem 9019.65 4583.81 1467.16 15070.62

-66-

Ryc.30. Udział stopni zgodności z siedliskiem w powierzchni siedliskowych typów lasu w n-ctwie

0%

20%

40%

60%

80%

100%

BŚ

W

BW

BM

ŚW

BM

W

BM

B

LM

ŚW

LM

W

LM

B

LŚ

W

LW OL

OL

J

LŁ

BM

WY

ŻŚ

W

BM

WY

ŻW

LM

WY

ŻŚ

W

LM

WY

ŻW

LW

YŻ

ŚW

LW

YŻ

W

Zgodny Częściowo zgodny Niezgodny

Rozpatrując zagadnienie zgodności składu gatunkowego drzewostanów z siedliskiem

w nadleśnictwie, zwrócić należy uwagę na wysoki udział drzewostanów zgodnych (od 41 do

71%) i niewielki odsetek niezgodnych (od 0 do 16%).

Taki stan rzeczy jest po części efektem umiejętnego prowadzenia złożonych z kilku

gatunków i urozmaiconych strukturalnie drzewostanów przez personel inżynieryjno-techniczny

nadleśnictwa, w ramach pielęgnacji i użytkowania lasu. Jednak w głównej mierze wynika ze

zmiany metodyki ustalania zgodności składów gatunkowych drzewostanów z GTD oraz szerszej

obecnie palety gospodarczych typów drzewostanów w ramach siedliskowych typów lasu. Nie

daje to możliwości analizy porównawczej z wynikami osiągniętymi w tym zakresie w ramach III

rewizji PUL, kiedy udział d-stanów niezgodnych z siedliskiem wyniósł 31,8%, a zgodnych tylko

20,9%.

Szerzej zagadnienie niezgodności z siedliskiem, w rozbiciu na siedliskowe typy lasu

i obręby leśne, omówiono w „Programie ochrony przyrody”.

Rozpatrując udział stopni zgodności z siedliskiem w poszczególnych grupach wiekowych

drzewostanów należy mieć na uwadze fakt, że przy ocenie uwzględniano również gatunki

dolnych pięter, a w wypadku KO, również skład gatunkowy podrostów, podsadzeń i nalotów.

Najmniej korzystnie zgodność z siedliskiem przedstawia się w IVb klasie wieku, z udziałem

drzewostanów niezgodnych przekraczającym 16 %.

Istotną część w powierzchni drzewostanów o składzie niedostosowanym do siedliska mają też

drzewostany przejęte w różnym czasie z PFZ, rozproszone pomiędzy obcą własnością, których

skład gatunkowy jest z reguły przypadkowy.

Rozpatrując rozkład stopni zgodności w ramach siedliskowych typów lasu, zauważa się, że

udział drzewostanów niezgodnych z siedliskiem jest przeważający lub znaczący tylko

w odniesieniu do STL zajmujących marginalne powierzchnie. Dość duży jest udział

drzewostanów częściowo zgodnych na siedliskach wyżynnych. Wynika to z tego, że w grupie d-

stanów starszych na tych siedliskach z panującą sosną i bogatymi, wartościowymi warstwami

podokapowymi jodłowymi lub bukowo-jodłowymi, określano gospodarcze typy d-stanów: So-Jd,

Jd, a nawet Bk-Jd. Wychodzi to naprzeciw samorzutnemu, ale wspomaganemu przez cięcia

pielęgnacyjne bądź złożone użytkowanie rębne, procesowi przekształcania sztucznie założonych,

na skutek uwarunkowań historyczno-gospodarczych, drzewostanów sosnowych w stabilniejsze

na tym terenie zbiorowiska leśne z przewagą jodły lub buka.

-67-

5.7. Ocena jakości hodowlanej i technicznej drzewostanów.

Ocena jakości przeprowadzona została w trakcie prac taksacyjnych wg kryteriów zawartych

w § 38 Instrukcji Urządzania Lasu z 2003 r.

Uprawy i młodniki do 10 lat założone na powierzchniach otwartych, w tym również po

rębniach złożonych, a także odnowienia podokapowe, wykazują w zdecydowanej większości

bardzo dobrą lub dobrą jakość hodowlaną. Uśredniona ich jakość hodowlana (wyliczona jako

średnia ważona powierzchnią) najbardziej zbliżona jest do jakości „12” i ta jakość także

występuje najliczniej.

Szczegółowa ocena upraw i młodników do 10 lat na powierzchniach otwartych (tabele XI),

a także odnowień podokapowych oraz upraw i młodników po rębniach złożonych (tabele XII)

zawarta jest w dziale „Analiza gospodarki przeszłej” (część II niniejszego elaboratu). Tabele XI i

XII zamieszczono również w opisach taksacyjnych, sporządzonych dla poszczególnych obrębów

leśnych.

Jakość pozostałych drzewostanów, dla których określa się jakość hodowlaną jest również

wysoka. Uśredniona jej wartość w nadleśnictwie, wyliczona jako średnia ważona powierzchnią,

najbardziej zbliżona jest do jakości „12”, a zapisano ją aż w 81% wydzieleń, co stanowi 89%

całkowitej powierzchni takich drzewostanów. Następną w kolejności jakość „13” określono już

tylko w ok. 16% wydzieleń tej grupy, stanowiących niemal 8% powierzchni.

Ocenę jakości technicznej gatunków drzew w drzewostanach starszych, klasach odnowienia

oraz przeznaczonych do przebudowy, przeprowadzono w oparciu o wyliczenie przeciętnej

jakości technicznej gatunków rzeczywistych, tj. wyliczonej jako średnia ważona udziałem

gatunku i powierzchnią pododdziału. Podobnie zobrazowano przeciętne pierśnice i przeciętne

wieki gatunków drzew z jakością techniczną (tabela 46).

Tabela 46. Przeciętne pierśnice i jakości techniczne wg gatunków rzeczywistych w n-ctwie

Gat.

pan.

Przeciętna pierśnica

[cm]

Przeciętny

wiek

Jakość techniczna R-m

Przeciętna jakość

techniczna

1 2 3 4

Powierzchnia gatunków rzeczywistych [ha]

1 2 3 4 5 6 7 8 9

So 37 97 12.26 2247.42 869.08 31.32 3160.08 2.3

Md 46 111 17.08 3.69 20.77 2.2

Św 28 72 23.89 51.10 14.89 89.88 2.9

Jd 38 106 31.71 672.50 162.17 28.69 895.07 2.2

Bk 35 89 33.32 14.75 11.85 59.92 2.6

Db 34 87 29.82 21.85 15.88 67.55 2.6

Gb 24 69 8.66 15.12 23.78 3.6

Brz 29 66 29.37 88.01 27.58 144.96 3.0

Ol 30 70 42.80 100.56 38.85 182.21 3.0

Ak 25 50 0.78 0.22 1.00 3.2

Oś 22 41 0.08 1.56 6.40 8.04 3.8

N-ctwo 36 96 43.97 3096.28 1322.21 190.80 4653.26 2.4

[%] 0.94 66.54 28.41 4.10 100.00

Z powyższej tabeli wynika, że ogółem w nadleśnictwie przeciętna pierśnica

w drzewostanach gdzie określono jakość techniczną jest wysoka, a przeciętna jakość techniczna

mieści się w przedziale między 2 a 3 klasą jakości. Podstawowe gatunki lasotwórcze

nadleśnictwa, jakimi są sosna i jodła, wyróżniają się na tle innych gatunków najwyższą pierśnicą

(jeśli nie liczyć akcesorycznie występującego modrzewia), a także dość dobrymi jakościami

technicznymi.

-68-

5.8. Charakterystyka powierzchni leśnej nie zalesionej.

Syntetyczne zestawienie kategorii gruntów, wyodrębnionych w ramach powierzchni leśnej

nie zalesionej, w poszczególnych obrębach leśnych i łącznie w nadleśnictwie, przedstawiono

w tabeli 46.

Tabela 47. Rodzaje powierzchni leśnej nie zalesionej

L.p. Rodzaj użytku Obręb


1 2 3 4 5 6

1.2. 1.2. Grunty leśne niezalesione - razem 3.97 26.21 63.25 93.43

1) 1) w produkcji ubocznej - razem 0.94 0.14 4.41 5.49

w tym:

- plantacje choinek i krzewów 2.37 2.37

- poletka łowieckie 0,94 0.14 2.04 3.12

2) 2) do odnowienia - razem 6.44 21.75 28.19

w tym:

- halizny 17.92 17.92

- zręby 3.06 3.06

- płazowiny 3.38 3.83 7.21

3) 3) pozostałe leśne niezalesione - razem 3.03 19.63 37.09 59.75

w tym:

- przewidziane do naturalnej sukcesji 0.04 7.38 24.13 31.55

- objęte szczególnymi formami ochrony 2.99 12.25 12.96 28.20

- przewidziane do wyłączenia z produkcji

5.8.1. Plantacje choinek.

W N-ctwie Skarżysko wyodrębniono plantacje choinek w następujących pododdziałach:

- obręb Szydłowiec: 61 m- 0,38 ha, 61n-0,60 ha, 61 o –1,59 ha

Zajmują one łącznie powierzchnię 2,37 ha.

5.8.2. Poletka łowieckie.

W N-ctwie Skarżysko wyodrębniono poletka łowieckie w następujących pododdziałach:

- obręb Rataje: 82 n- 0,94 ha;

- obręb Skarżysko: 93 i- 0,14 ha;

- obręb Szydłowiec: 29 f-0,27 ha, 51 c-0,39 ha, 102 k-0,19 ha, 120 g- 0,38 ha,

129 g- 0,27 ha, 219 ix- 0,05 ha, 219 jx- 0,16 ha, 219 kx- 0,33 ha

Zajmują one łącznie powierzchnię 3,12 ha. Ponadto rolę poletka łowieckiego spełnia luka

w oddz. 176 a o pow.0,18 ha.

Pododdziały te znajdują się w grupie kategorii użytkowania „grunty leśne niezalesione”,

kategoria użytkowania „w produkcji ubocznej”.

Ponadto, okresowo, w charakterze poletek łowieckich mogą być wykorzystywane

powierzchnie gruntów ekonomicznych, na podstawie umów dzierżawnych między kołami

łowieckimi a nadleśnictwem.

5.8.3. Halizny.

Zainwentaryzowano jedynie na obrębie Szydłowiec w pododdziałach: 129 c –7,47 ha, 159 c

– 4,68 ha, 160 h – 4,89 ha, 157 g – 0,88 ha o łącznej powierzchni 17,92 ha.

Są to powierzchnie po pożarach.

-69-

5.8.4. Zręby.

Zainwentaryzowano w obrębie Skarżysko w oddz. 128 d – 1,09 ha oraz 143 f – 1,97 ha na

łącznej powierzchni 3,06 ha.

5.8.5. Płazowiny.

Występują w obrębie Skarżysko w oddz. 183b – 3,38 ha, oraz w obrębie Szydłowiec

w oddz. 38 h – 2,63 ha i 48 g – 1,20 ha. Łącznie zajmują powierzchnię 7,21 ha.

5.8.6. Grunty leśne niezalesione do naturalnej sukcesji.

Na gruntach n-ctwa zinwentaryzowano grunty leśne nie zalesione do naturalnej sukcesji.

Są to przeważnie wąskie, małe działki w szachownicy z obcą własnością bez możliwości

odnowienia sztucznego oraz duże powierzchnie gruntów notorycznie podpalanych. Zdecydowana

większość tych gruntów znajduje się w obrębie Szydłowiec w oddziałach: 8, 218, 220.

Oddz. powierzchnia

Obręb Rataje

108 f 0,04

R-m 0,04

Obręb Skarżysko

186 c 0,22

186 f 0,14

221 t 0,31

223 k 0,17

224 b 0,41

224 y 0,32

203 d 0,09

207 b 0,22

207 d 0,57

209 n 0,12

214 i 0,48

214 m 0,54

214 n 0,41

214 p 1,04

215 l 0,44

215 r 0,88

217 c 0,1

217 p 0,06

217 r 0,03

217 s 0,09

217 t 0,19

81 f 0,37

81 c 0,18

R-m 7,38

-70-

Obręb Szydłowiec

69 w 0,56

168 t 0,16

218 b 4,09

218 d 5,58

218 f 8,91

218 i 0,78

220 i 0,35

220 s 2,12

220 w 0,47

8 b 0,83

8 c 0,16

205 a 0,06

205 k 0,06

R-m 24,13

Ogółem 31,55

5.8.7. Grunty leśne niezalesione – objęte szczególnymi formami ochrony.

Grunty leśne nie zalesione objęte szczególną ochroną wyodrębniono na terenach wilgotnych

i bagiennych we wszystkich obrębach. Ich lokalizacja przedstawia się następująco:

Oddz. powierzchnia

Obręb Rataje

121 i 1,03

3 b 0,22

28 d 1,40

48 c 0,11

48 f 0,05

48 i 0,18

R-m 2,99

Obręb Skarżysko

1 k 1,15

104 f 0,5

104 k 0,97

44 g 6,66

76 c 0,35

76 d 0,24

114 d 0,45

114 f 0,34

140 f 0,84

178 j 0,75

R-m 12,25

-71-

Obręb Szydłowiec

159 n 1,87

160 k 0,7

166 h 6,00

184 c 3,49

61 t 0,18

165 g 0,72

R-m 12,96

Łącznie 28,20

5.9. Zmiany stanu zasobów drzewnych. Zestawienie porównawcze z kolejnych cykli urządzeniowych (tabele XIII) zamieszczono

w „Analizie gospodarki leśnej w minionym okresie” (część II elaboratu).

Z uwagi na to, że odstąpiono od sporządzania powierzchniowo – miąższościowej tabeli klas

wieku na koniec okresu gospodarczego, nie zamieszczono w tabelach XIII wskaźników

prognostycznych.

Obliczenie (zgodnie z § 123 IUL) orientacyjnej, spodziewanej na koniec okresu

gospodarczego, wielkości zasobów miąższości grubizny drzewostanów nadleśnictwa

(wg obrębów leśnych i łącznie dla nadleśnictwa) przedstawiono poniżej:

zapas spodziewany planowane zapas

na początku przyrost pozyskanie na końcu

okresu miąższości okresu

Obręb Rataje: 1137018 m3

+ 348300 m3

- 224211 m3 = 1261107 m

3

Obręb Skarżysko: 1476024 m3

+ 430150 m3

- 299143 m3

= 1607031 m3

Obręb Szydłowiec: 1188880 m3

+ 339600 m3 - 246211 m

3 = 1282269 m

3

Nadleśnictwo: 3801922 m3

+ 1118050 m3

- 769565 m3 = 4150407 m

3

6. Charakterystyka ekonomicznych warunków gospodarki leśnej.

6.1. Krótka charakterystyka regionu.

Powierzchnia terytorialnego zasięgu działania N-ctwa Skarżysko to obszar ok. 640 km2.

N-ctwo Skarżysko położone jest na terenie trzech powiatów: szydłowieckiego, skarżyskiego

i starachowickiego.

Większość powierzchni, tj. 9977 ha (63 %) leży w województwie świętokrzyskim,

Obszar położony w zasięgu terytorialnego działania Nadleśnictwa Skarżysko cechuje się

lesistością na poziomie 32%. Należy podkreślić,że w poszczególnych rejonach jest ona bardzo

zróżnicowana (od 1% w gminie Brody do 63% w gminie Wąchock).

Wskaźniki lesistości dla obszaru terytorialnego zasięgu działania Nadleśnictwa oraz dla

poszczególnych gmin w tymże zasięgu, przedstawiono w zestawieniu sporządzonym wg wzoru

nr 7 IUL (część I, rozdz. 1). Lasy będące własnością Skarbu Państwa, w zarządzie omawianego

nadleśnictwa, stanowią 76 % całej powierzchni lasów w jego terytorialnym zasięgu.

Omawiany obszar ma charakter przemysłowo-rolniczy. W zasięgu nadleśnictwa oraz w bliskim

sąsiedztwie znajdują się miasta: Skarżysko Kam., Szydłowiec, Starachowice, Wąchock,

Wierzbica.

Czynniki wpływające na stopień trudności przedsięwzięć gospodarczych w nadleśnictwie,

takie jak: udział siedlisk lasowych, wilgotnych i bagiennych, udział drzewostanów młodych, klas

odnowienia, powierzchnia lasów ochronnych i gruntów porolnych, ukształtowanie terenu,

oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza i wód, zagrożenie pożarowe, zostały przedstawione w

pozostałych rozdziałach elaboratu.

-72-

6.2. Opis wielkości i rozmieszczenia kompleksów leśnych.

Nadleśnictwo Skarżysko cechuje się dość dużym zróżnicowaniem wielkości kompleksów

leśnych. Ilość i wielkość kompleksów leśnych przedstawiono w tabeli 48. Tabela 48. Zestawienie ilości i wielkości kompleksów leśnych

Wielkość kompleksu [ha] Obr. Rataje Obr. Skarżysko Obr. Szydłowiec Nadleśnictwo

ilość pow. [ha] ilość pow. [ha] ilość pow. [ha] ilość pow. [ha]

1 2 3 4 5 6 7 8 9

do 1,00 ha 5 1.45 120 47.73 39 11.77 164 60.95

1,01 - 5,00 ha - - 41 72.27 17 47.18 58 119.45

5,01 - 20,00 ha 3 33.36 7 49.05 12 153.8 22 236.21

20,01 - 100,00 ha - - - - 7 296.72 7 296.72

100,01- 200,00 ha - - 2 383.47 - - 2 383.47

200,01- 500,00 ha - - - - 3 980.93 3 980.93

500,01- 2000,00 ha - - 1 524.74 2 1714.64 3 2239.38

ponad 2000,01 ha 1 4657.48 1* 4536.09 1* 2357.06 2 11550.63

Razem 9 4692.29 172 5613.35 80 5562.1 261 15867.74

/*/- jeden zwarty kompleks

6.3. Podaż usług leśnych na lokalnym rynku pracy.

Restrukturyzacja, jaka dokonała się w okresie przemian ustrojowych kraju, spowodowała

konieczność ograniczenia kosztów prowadzonej działalności w jednostkach Lasów

Państwowych. Z tego powodu także i Nadleśnictwo Skarzysko nie utrzymuje własnych jednostek

transportowych, bądź ekip ścinkowych i zrywkowych.

Zadania gospodarcze realizowane są przez wyspecjalizowane ekipy - tzw. „Zakłady Usług

Leśnych”. Na dzień 1 stycznia 2008 roku nadleśnictwo obsługiwane jest przez 13 tego typu

jednostek.

W okresie wiosenno – jesiennym, z uwagi na wykonywane w lesie zabiegi pielęgnacyjne

i odnowieniowe, zapotrzebowanie na usługi wzrasta, co w pewnym stopniu zmniejsza skalę

bezrobocia na lokalnym rynku pracy.

6.4. Stan sieci dróg.

Istotny wpływ na prowadzenie gospodarki leśnej wywierają warunki komunikacyjno-

transportowe.

Sieć komunikacyjna w zasięgu terytorialnego działania N-ctwa Skarżysko jest stosunkowo

dobrze rozwinięta. Istnieje szereg drogowych szlaków komunikacyjnych o znaczeniu lokalnym

(drogi powiatowe i gminne), ale także krajowym i wojewódzkim.

Do najważniejszych z nich należą:

droga krajowa nr 7: Warszawa – Kielce – Kraków,

droga wojewódzka nr 42: Końskie - Skarżysko Kam. - Ostrowiec Św.,

drogi powiatowe nr 727 : Przysucha - Szydłowiec – Wierzbica;

nr 744 : Starachowice – Radom;

nr 756 : Starachowice – Nowa Słupia;

oraz inne drogi publiczne o nawierzchni asfaltowej, jak np.:

Szydłowiec - Bliżyn,

Szydłowiec – Mroczków

Skarżysko Kam. – Wierzbica.

Pomiędzy wyżej wymienionymi, głównymi szlakami komunikacyjnymi, istnieją jeszcze na

tym terenie inne drogi o nawierzchniach asfaltowych bądź utwardzonych i ulepszonych w inny

sposób. Nie zapewniają one jednak w pełni dostępności do kompleksów leśnych nadleśnictwa.

Gęstość sieci dróg na pewnych obszarach, głównie z przyczyn konfiguracji terenu, a także

żyzności siedlisk lub stanu ich uwilgotnienia, jest niewystarczająca i sprawia, że w niektórych

kompleksach odległości zrywkowe przekraczają nawet 2 km.

-73-

Duże odległości zrywkowe obniżają wyniki ekonomiczne nadleśnictwa.

Trzeba podkreślić, iż N-ctwo Skarżysko systematycznie podejmuje konieczne inwestycje

w celu polepszenia udostępnienia lasu dla środków wywozowych i przeciwpożarowych na bazie

istniejących dróg leśnych (poprzez ich remonty i modernizacje) oraz poprzez budowę nowych,

zgodnie z planami budowy dróg w nadleśnictwie. Przy budowie dróg należy uwzglednić

rozwiązania techniczne umożliwiające poruszanie się po nich ciężkiego sprzętu pożarowego i

wysokotonażowych zestawów do wywozu drewna.

Lasy N-ctwa przecinają ponadto szlaki kolejowe:

- Warszawa–Radom–Kielce–Kraków;

- Tomaszów Maz. – Skarżysko Kam. – Ostrowiec Św.

6.5. Zestawienie ekonomicznych wskaźników gospodarki leśnej Tabela 49. (Tabela XIXa wg IUL) Ekonomiczne wskaźniki gospodarki leśnej w N-ctwie Skarżysko

Lp Wyszczególnienie Ubiegły okres Plan na bieżący

okres gospodarczy

1 2 3 4

1. Powierzchnia leśna – ha 15085 15164

2. Zasoby drzewne na pow. leśnej – m3 (brutto) 3448012 3804039

3. Zasobność drzewostanów – m3 / ha (brutto) 230 252

4. Wartość majątku nadleśnictwa

wartość d-stanów (wg tablic) – tys. zł Brak danych Brak danych

wartość gruntów leśnych – tys. zł (20% wartości d-stanów)

Brak danych Brak danych

wartość środków trwałych – tys. zł 5128 --

Razem tys. zł Brak danych Brak danych

5. Etat 10 letni

(plan - grubizna netto)

użytki rębne – m3 netto 196313 282978

użytki przedrębne – m3 netto 287350 344585

razem użytki główne – m3 netto 483663 627563

udział użytków przedrębnych – % 59,4 54,9

6. Okresowy przyrost w 10 leciu m3 (brutto) 844251 1118050

Przeciętnie m3/ha/rok (brutto) 5,63 7,42

7. Wskaźniki gospodarki zasobami

(grubizna brutto)

użytkowanie rębne: m3/ha pow. leś./rok 1,55 1,87

użytkowanie przedrębne: m3/ha pow. leś./rok 2,38 2,27

użytkowanie główne: m3/ha pow. leś./rok 3,94 4,14

użytkowanie główne - % zasobów/rok 17,2 16,5

użytkowanie główne - % przyrostu/rok 7,0 5,61

8. Przeciętne roczne przychody nadleśnictwa – tys. zł 8838 –

w tym ze sprzedaży drewna – tys. zł 8632 –

9. Przeciętne roczne koszty nadleśnictwa ogółem (z ost. 3 lat) – tys. zł 8462 –

w tym podatek leśny – tys. zł 192 –

10. Przeciętny roczny wynik finansowy – tys. zł 376 –

11. Wskaźnik rentowności – % 4% –

12. Udział powierzchni prawnie wyłączonych z użytkowania rębnego – % (pow. leś.)

0,14 1,12

13. Udział lasów ochronnych – % (pow. leś.) 97,1 96,6

14. Udział gospodarstwa przebudowy – % (pow. leś.) -- 1

15. Powierzchnia lasów nadzorowanych – w ha 3583 0

% udziału w powierzchni lasów nadleśnictwa 19 0

-74-

6.6. Odbiorcy drewna.

Sprzedaż drewna odbywa się głównie w formie przetargowej poprzez portal leśno-drzewny.

Całość drewna jest sprzedawana loco las. W grupie dziesięciu największych odbiorców drewna

mieszczą się:

1) KRONOSPAN MIELEC SP. Z O.O. Mielec

2) P.P.U.H. “ DENDRON ” P. Działak ul. Bugaj 35, 26-130 Suchedniów

3) ZSLP Radom ul. 25 Czerwca 68 26-600 Radom

4) P.H.U. „DREWEX” A. Perchel Radkowice 73, 27-225 Pawłów

5) PHU „MARDEX” M. Dyk 26-026 Brzeziny

6) ”LAMKAD” Eksp-Import Przedsiębiorstwo Wielobranżowe E. Lament Walentynów 96,

27-100 Iłża

7) P.P.U.H „DREWLUX” Mariusz Dąbrowski Seredzice 503, 27-100 Iłża

8) Przeds. Prod. Usługowo Handlowe „DREWMEX” K. Bujak ul Św. Rocha 30, 27-215

Wąchock

9) Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „PERFECT” Spółka z.o.o. ul. Radomska 76, 27-200

Starachowice

10) Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „PARTNER” T. Gawełek ul. Radomska 29, 27-200

Starachowice

Oprócz wymienionych powyżej większych odbiorców, jest jeszcze kilkudziesięciu

mniejszych odbiorców instytucjonalnych. Ponadto nadleśnictwo prowadzi sprzedaż detaliczną

drewna dla okolicznych odbiorców indywidualnych.

6.7. Baza użytków niedrzewnych.

W N-ctwie Skarżysko zorganizowanych działań w zakresie użytkowania ubocznego, tj.

pozyskiwania runa leśnego, żywicy czy karpiny przemysłowej, na bieżące 10-lecie się nie

przewiduje. Na niewielką skalę będzie prowadzona sprzedaż choinek oraz stroiszu jodłowego

i świerkowego, których pozyskanie odbywać się będzie przy okazji wykonywania

zaprojektowanych zadań gospodarczych (czyszczenia późne, użytkowanie główne).

Nadleśnictwo nie prowadzi własnej gospodarki łowieckiej, ale sprawuje nadzór nad

działalnością kół łowieckich dzierżawiących jego grunty. Szczegółowe omówienie aspektów

gospodarki łowieckiej zawarto w dziale „Analiza gospodarki przeszłej” (część II elaboratu) oraz

w części IV elaboratu (rozdz. 6.2).

6.8. Stan uzbrojenia technicznego Nadleśnictwa.

Wykaz samochodów i sprzętu będącego na stanie Nadleśnictwa Skarżysko:

1. Samochód osobowy Suzuki Grand Vitara - 1szt.

2. Samochód osobowy Suzuki Jimny - 1szt.

3. Samochód osobowy Fiat Seicento Young .(sprzedany w maju 2008r.) - 1 szt.

4. Samochód ciężarowy Nissan Navara.(zakupiony w kwietniu 2008r.). -1 szt.

5. Samochód gaśniczy Nissan Pick-Up -1szt.

6. Przyczepa bagażowa lekka Rydwan -1 szt.

7. Pług LPZ-75 IBL -1szt.

8. Pług LPZ-75 -1 szt.

9. Pługofrezarka U049-105 -1szt.

10. Maszyna do przerobu kompostu „Pezzolato” -1 szt.

11. Deszczownia -1 szt.

-75-

II. ANALIZA GOSPODARKI LEŚNEJ W MINIONYM OKRESIE

1. Referat Nadleśniczego Nadleśnictwa Skarżysko.

2. Koreferat Wykonawcy Planu Urządzenia Lasu.

3. Koreferat Inspekcji Lasów Państwowych Małopolskiego Regionu

Inspekcyjnego.

4. Końcowa ocena Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych

w Radomiu.

-76-

-77-

Nadleśnictwo Skarżysko

Referat na II komisję techniczno-gospodarczą

Nadleśniczego Nadleśnictwa

Skarżysko

Analiza gospodarki przeszłej

za lata 1998 - 2007

Skarżysko marzec 2008 r.

-78-

-79-

I. WSTĘP

Nadleśnictwo Skarżysko prowadziło gospodarkę leśną w minionym okresie w oparciu o Plan

Urządzenia Lasu sporządzony przez BULiGL w Radomiu wg stanu na dzień 01.01.1998 r.

Podział na grupy i kategorie ochronności

Zarządzeniem nr 132 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa

z dnia 19.09.1994 roku lasy Nadleśnictwa Skarżysko zaliczono do lasów ochronnych według

n/w kategorii:

Kategoria ochronności Obręb

Rataje

Obręb

Skarżysko

Obręb

Szydłowiec

Razem

Nadleśnictwo

Lasy ochronne 4506,00 5330,00 4827,00 14662,00

a) wodochronne 417,00 678,00 2092,00 3187,00

b) lasy stanowiące

drzewostany nasienne - 71,00 - 71,00

c) lasy stanowiące ostoje

zwierząt - 28,00 - 28,00

d) lasy uszkodzone na

skutek działalności

przemysłu

- 199,00 -

199,00

c) lasy położone wokół

miast powyżej 50 tys.

mieszk

4089,00 4354,00 2735,00 11178,00

Wykres nr 1

Lasy ochronne

28

199

3187

11178

lasy wodochronne

lasy stanowiące ostoje zwierząt

lasy uszkodzone na skutek działalności przemysłu lasy położone wokół miast powyżej 50 tys. mieszk

-80-

Zmiany powierzchni w ramach poszczególnych kategorii ochronności, wynikające z

przekazania gruntów zestawione na podstawie danych SILP.

Stan na 31.12.2007

Kategoria ochronności Obręb

Rataje

Obręb

Skarżysko

Obręb

Szydłowiec

Razem

Nadleśnictwo

I. Lasy rezerwatowe - 24,06 - 24,06

II. Lasy ochronne 4484,90 5333,14 4819,01 14637,05

a) wodochronne 417,4 671,51 2080,82 3169,73

b) lasy stanowiące drzewostany nasienne - 70,35 - 70,35

c) lasy stanowiące ostoje zwierząt - 28,01 - 28,01

d) w granicach administracyjnych miast 24,67 624,90 20,46 670,03

c) lasy położone wokół miast powyżej 50 tys.

mieszk 4067,50 4563,27 2738,19 11368,96

III. Lasy gospodarcze 13,36 31,21 359,72 404,29

Ogółem: 4502,58 5387,39 5188,36 15078,33

Wykres nr 1

Wykres nr 2

W nadleśnictwie istnieją trzy rezerwaty przyrody:

1.Rezerwat „Ciechostowice” o powierzchni 10,50 ha położony w oddziałach 115 i, 133b,

134a, L-ctwa Ciechostowice , Obręb Skarżysko.

2.Rezerwat “Cis A ” o powierzchni 6,10 ha położony w oddziale 22 a, b, c L-ctwo Majdów ,

Obręb Skarżysko.

Udział lasów gospodarczych w obrębach leśnych w ha

Szydłowiec 359,72

Rataje 13,36 Skarżysko

31,21

Udział lasów ochronnych w obrębach leśnych w ha

Rataje 4484,90

Skarżysko 5333,14

Szydłowiec 4819,01

-81-

3.Rezerwat „Cis B” o powierzchni 7,46 ha położony w oddziale 36 a, b, c, d, f, g, g, h, i, j L-

ctwo Majdów , Obręb Skarżysko.

Rezerwat Ciechostowice posiada aktualny plan ochrony rezerwatu na okres od 01-01-1998 r

do 31-12-2017 r.

Z informacji uzyskanych z Mazowieckiego Wydziału Ochrony Środowiska dla rezerwatów „Cis

A i Cis B” prace związane z wykonaniem planów ochrony rezerwatów zostały zakończone

a sporządzone plany zostały już zatwierdzone.

Trwają prace zmierzające do utworzenia rezerwatu geologicznego w L-ctwie Trębowiec

w oddz. 39a o nazwie „Góra Piekło”.

Zestawienie powierzchni lasów (w ha) tworzących rezerwaty w rozbiciu na poszczególne

obręby leśne przedstawia tabela poniżej:

Rezerwat Obręb Razem


Ciechostowice 7,46 7,46

w tym gr. zw. z gosp. leśną 0,17 0,17

Cis „A” 6,10 6,10

Cis „B” 8,02 8,02

Razem rezerwaty 21,58 21,58

Poza tym w rezerwacie „Cis B” występują grunty nieleśne na powierzchni 2,48 ha.

Łącznie w Nadleśnictwie rezerwaty zajmują powierzchnie 24,06 ha.

2. Podział na gospodarstwa

W ramach wymienionych powyżej grup lasu i kategorii ochronności utworzono następujące

gospodarstwa:

Podział lasów ze względu na gospodarstwa wg stanu na 01.01.1998 r.

Obręb

Rataje

Obręb

Skarżysko

Obręb

Szydłowiec Nadleśnictwo

Gospodarstwo

Pow. leśna

zalesiona i nie-

zalesiona [ha]

Pow. leśna zalesiona

i niezales. [ha]

Pow. leśna zalesiona

i niezales. [ha]

Pow. leśna

zalesiona i

niezales. [ha]

1. Specjalne - 126,68 - 126,68

2. Zrębowe 243,89 294,21 1108,65 1646,75

3. Zrębowe- rębnia Id 319,41 - 1492,57 1811,98

4. Przerębowo-zrębowe 3642,65 4191,51 2525,72 10359,88

5. Przerębowe 303,04 774,99 61,42 1139,45

RAZEM: 4508,99 5387,39 5188,36 15084,74

-82-

126,68

1646,75 1811,98

10359,88

1139,45

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

Po

w. h

a

Specjalne Zrębowe Zrębowe

rębnia Id

Przerębowo-

zrębowe

Przerębowe

Gospodarstwo

Podział lasów ze względu na gospodarstwa wg

stanu na 01.01.1998 r.

Do gospodarstwa specjalnego zaliczono rezerwaty istniejące lasy stanowiące drzewostany

nasienne wraz z otulinami oraz lasy stanowiące ostoje zwierząt.

Obecnie strefa ochrony bociana czarnego nie uzyskała potwierdzenia w postaci decyzji

wojewody została potwierdzona Decyzją Wojewody co w rezultacie oznacza jej likwidację.

Dotychczasowa strefa ochrony nie widnieje w prowadzonym przez wojewodę rejestrze stref

ochrony.

Do gospodarstwa zrębowego zaliczono drzewostany, które ze względu na typ siedliskowy

i docelowy skład gatunkowy zagospodarowane były rębnią I głównie na siedliskach Bs, Bśw,

Bw, BMśw, BMw LMb i Ol.

Ponadto drzewostany na siedliskach BMśw były zagospodarowane rębnią zupełną Ib.

Do gospodarstwa przerębowo – zrębowego zaliczono drzewostany w lasach ochronnych i

gospodarczych zagospodarowane rębniami częściowymi głównie na siedliskach LMwyż,

Lwyż, BMwyż, BMśw, LMśw, LMw, Lśw, Lw, OLJ, Lł.

Do gospodarstwa przerębowego zaliczono drzewostany na siedliskach: LMwyż, Lwyż,

LMśw, Bb, zagospodarowane rębnią stopniową udoskonaloną IIId i rębnią przerębową IV.

-83-

Przyjęty wiek rębności dla głównych gatunków lasotwórczych obowiązujący w okresie

1998-2007

Tabela nr 9

Gatunek

Obręb Skarżysko, Rataje

Obręb Szydłowiec

So na siedliskach lasowych

So na siedliskach borowych

Db

Jd

Md, Bk, Js, Jw, Lp

Brz, Ol, Św, Gb

Os

Tp

120 lat

100 lat

160 lat

140 lat

120 lat

80 lat

60 lat

40 lat

100 lat

100 lat

140 lat

140 lat

120 lat

80 lat

60 lat

40 lat

II. STAN POSIADANIA

Lasy Nadleśnictwa Skarżysko położone są na terenie dwu województw Świętokrzyskiego i

Mazowieckiego.

Powierzchnia Nadleśnictwa według stanu na 01.01.2008 wynosi 15867,17 ha w tym grunty

pozostające we współwłasności 1,08 ha. Powierzchnia Nadleśnictwa została ustalona w wyniku

prac geodezyjnych wykonanych przez BUL i GL w Radomiu w latach 2005-2006 następnie

zaktualizowana na 01-01-2008 r.

W wyniku przeprowadzonych prac Nadleśnictwo Skarżysko otrzymało bazę geometryczną

zaewidencjonowaną w Powiatowych Ośrodkach Dokumentacji Geodezyjno Kartograficznych,

która jako baza wyjściowa dla IV rewizji urządzenia została przekazana wykonawcy P.U.L.

Nadleśnictwo posiada założone księgi wieczyste na 99.1% powierzchni zarządzanych

gruntów tj. 15723,47 ha.

Na przestrzeni minionego dziesięciolecia powierzchnia nadleśnictwa zmieniała się

wielokrotnie na skutek przejmowania i zbywania gruntów. W omawianym okresie ogółem

ubyło 15,89 ha, dane o zmianach powierzchni przedstawiają tabele nr 1A, 1B i 1C.

Łączna powierzchnia gruntów przyjętych w okresie 01.01.1998 r. – 31.12.2007 r. wynosi

18,2659 ha. Przyjęcie gruntów miało miejsce w dwu obrębach Rataje i Skarżysko, w tym

gruntów leśnych 16,6372 z czego 9,3545 to drogi leśne włączone w wyniku prac geodezyjnych.

Gruntom przyjętym w ramach podziału powierzchniowego i gospodarczego zostały

przyporządkowane adresy leśne, tj. nr oddziału i litera pododdziału. Dla przyjętych gruntów nie

planowano zabiegów gospodarczych do końca obowiązywania P.U.L.

-84-

Zestawienie powierzchni według gmin stanu na 01.01.2008. Gmina -Miasto Powierzchnia

Miasto Skarżysko-Kamienna 1622,0045

Miasto Starachowice 31,0703

Miasto Szydłowiec 28,0344

Miasto Wąchock 0,3871

Urząd Gminy Bliżyn 1792,7373

Urząd Gminy Mirzec 93,4739

Urząd Gminy Pawłów 1092,2276

Urząd Gminy Skarżysko Kościelne 1763,4604

Urząd Gminy Wachock 3582,1380

Urząd Gminy Szydłowiec 4229,0106

Urząd Gminy Chlewiska 353,0800

Urząd Gminy Jastrząb 195,9519

Urząd Gminy Mirów 1083,5887

Razem: 15867,1647

Zestawienie powierzchni w obrębach leśnych:

Obręb leśny Powierzchnia

Obręb Rataje 4691,9781

Obręb Skarżysko 5613,1963

Obręb Skarżysko 5561,9903

Razem: 15867,1647

Powierzchnia w obrębach leśnych

; Obręb Rataje

4691,9781

Obręb

;Szydłowiec

5561,9903

Obręb

;Skarżysko

5613,1963

-85-

III. ANALIZA WYKONANIA ZADAŃ

GOSPODARCZYCH ZA DZIESIĘCIOLECIE 1998-2007

1.Użytkowanie lasu

W ubiegłym dziesięcioleciu realizacja planu cięć była czasem zakłócona z przyczyny

występujących szkód spowodowanych przez wiatr i śnieg. Największe szkody miały miejsce w

ostatnim roku realizacji dziesięcioletniego planu, gdy huraganowe wiatry złamały i wywróciły

drzewa o łącznej masie ok. 23 tys. metrów sześciennych. Nadleśnictwo ogłosiło wtedy Stan Siły

Wyższej i było zmuszone wycofać z planu pozyskania wiele pozycji, głównie trzebieży późnych i

rębni częściowych. Zaistniała sytuacja była powodem tego, że decyzją Ministra Środowiska z 22

listopada 2007r zatwierdzony został aneks do planu urządzenia lasu.

Analiza pozyskania drewna została przedstawiona w tabeli nr: 2, 2A, 2B, 2C, 3 dla

nadleśnictwa i obrębów leśnych.

Stopień realizacji etatu miąższościowego w użytkowaniu rębnym za ubiegłe

dziesięciolecie wyniósł 95 % (z czego udział użytków przygodnych rębnych i pozostałych

wyniósł ponad 12%), a etatu powierzchniowego 99%. Nadleśnictwo cięcia rębne wykonało na

powierzchni 2856,04 ha, pozyskując 188518 m³ grubizny.

Realizacja cięć rębnych w poszczególnych obrębach była następująca:

- Obręb Rataje miąższościowo 98% i powierzchniowo 99%,

- Obręb Skarżysko miąższościowo 96% i powierzchniowo 100%,

- Obręb Szydłowiec miąższościowo 92% i powierzchniowo 98%.

Rębnie zupełne - stopień realizacji rozmiaru miąższościowego wyniósł 95%, a rozmiaru

powierzchniowego 109 %. Cięcia wykonano na powierzchni 151,95 ha . Rębniami zupełnymi

pozyskano 22868m³ grubizny. W Obrębie Rataje rozmiar miąższościowy zrealizowano w 89%,

a powierzchniowy w 120%, w Obrębie Skarżysko stopień realizacji rozmiaru miąższościowego

wyniósł 65% i powierzchniowego 69%, w Obrębie Szydłowiec stopień realizacji rozmiaru

miąższościowego wyniósł 103% i powierzchniowego 114%.

Cięcia wykonano na powierzchniach ujętych w PUL do użytkowania Rb I oraz na innych

powierzchniach ( Tabela 3 ) związanych z :

- zmianą sposobu użytkowania - zmiana rębni złożonej na rębnię Ib w bloku upraw pochodnych

św, oraz na części powierzchni objętych pożarami

- wykonaniem cięcia Rb I na powierzchniach nieobjętych w PUL do użytkowania rębnego –

budowa zalewu Wióry , zręby sanitarne na części powierzchni objętych pożarami,

co w efekcie skutkowało przekroczeniem powierzchni, a w Obrębie Szydłowiec również

miąższości planowanej.

Rębnie złożone - Nadleśnictwo Skarżysko zrealizowało cięcia w rozmiarze

miąższościowym w 82% ( 141753m3 ) i powierzchniowym 99% ( 2704,09 ha).

W Obrębie Rataje rozmiar miąższościowy cięć zrealizowano w 83%, natomiast rozmiar

powierzchniowy wykonano w 98%. W Obrębie Skarżysko rozmiar miąższościowy zrealizowano

-86-

w 84% , powierzchniowy w 100 %. W Obrębie Szydłowiec rozmiar miąższościowy zrealizowano

w 77% , powierzchniowy w 96 %.

Niepełne wykonanie rębni złożonych w planowanym rozmiarze w poprzednim dziesięcioleciu

związane było z wycofaniem z planu niektórych powierzchni ze względu na dużą ilość szkód

spowodowanych przez wiatry oraz ze zmianą sposobu użytkowania powierzchni planowanych

jako rębnie złożone na użytkowanie rębnią zupełną z uwagi na zręby sanitarne po pożarze oraz

zakładanie bloku upraw pochodnych świerka .

W użytkowaniu przedrębnym stopień realizacji etatu miąższościowego wyniósł 102 % ,

w poszczególnych obrębach odpowiednio – Rataje 103%, Skarżysko 96%, Szydłowiec 107%.

Trzebieże wczesne i późne razem wykonano na powierzchni 8746,66 ha, co stanowi 82% etatu

powierzchniowego. Analizując procentowe wykonanie powierzchni trzebieży razem

w poszczególnych obrębach było ono następujące: Obręb Rataje 86%, Skarżysko 77%,

Szydłowiec 84%.

Trzebieże wczesne – zabiegi wykonano na pow. 2735,35 ha, co stanowi 100 % PUL.

We wszystkich obrębach stopień realizacji etatu powierzchniowego TW wyniósł 100%.

Trzebieże późne – planowany rozmiar powierzchniowy został zrealizowany na powierzchni

6011,31 ha, co stanowi 75,6%.

Czyszczenia późne objęte planem pozyskania – N-ctwo Skarżysko wykonało 1311,57 ha CPP, na

których pozyskało 6452 m3 grubizny.

Udział użytków przygodnych w użytkach przedrębnych dla nadleśnictwa wyniósł 14,5%.

2877,5

2

2856,0

4

11403

10058,2

3

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

Po

wie

rzc

hn

ia w

ha

Uż. Rębne Uż. Przedrębne

Kategoria cięć

Analiza powierzchniowego wykonania cięć w

Nadleśnictwie Skarżysko

Plan

Wykonanie

-87-

802,7

8

793,6

2

3506

3189,7

3

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000P

ow

ierz

ch

nia

w h

a


Kategoria cięć


Obrębie Rataje

Plan

Wykonanie

1319,0

1

1320,4

3942

3413,4

3

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

Po

wie

rzch

nia

w h

a


Kategoria cięć


Obrębie Skarżysko

Plan

Wykonanie

-88-

755,7

3

742,0

2

3955

3455,0

7

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

Po

wie

rzch

nia

w h

a


Kategoria cięć


Obrębie Szydłowiec

Plan

Wykonanie

197983

188518

292132

298637

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

Mią

żs

zo

ść

w m

3


Kategoria cięć

Analiza miąższościowego wykonania cięć w

Nadleśnictwie Skarżysko

Plan

Wykonanie

-89-

50194

48975 90624

93738

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

80000

90000

100000M

iąższo

ść w

m3


Kategoria cięć


Obrębie Rataje

Plan

Wykonanie

79396

76464

105589

102133

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

Mią

ższo

ść w

m3


Kategoria cięć


Obrębie Skarżysko

Plan

Wykonanie

-90-

68393

63079

95649

102766

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

Mią

ższo

ść w

m3


Kategoria cięć


Obrębie Szydłowiec

Plan

Wykonanie

2. Hodowla lasu

2.1 Rozmiar wykonywanych prac odnowieniowych, zalesieniowych

i pielęgnacyjnych.

Porównanie zadań z zakresu odnowień, zalesień i pielęgnacji z wykonaniem przedstawiają tabele

nr 6 , 6A, 6B, 6C. Dane zostały zestawione oddzielnie dla każdego obrębu oraz sumarycznie dla

nadleśnictwa.

Nadleśnictwo wykonało odnowienia w 100 % powierzchni powstałych do odnowienia w okresie

ubiegłego dziesięciolecia

Wykonano w pełni odnowienie halizn i płazowin. Ogółem wykonano 110,02 ha, w tym

pożarzysk ujętych jako halizny nie objęte PUL – 51,29 ha, planowane w PUL – 58,73 ha.

Główną przyczyną przekroczenia planu była dość duża ilość pożarów.

Wykonano 56,25 ha zalesień gruntów rolnych przy planowanych 41,69 ha.

Wykonano podsadzenia produkcyjne oraz dolesienia luk ( przerzedzenia ) w 59%, co wynikało

z rzeczywistych potrzeb na gruncie.

Wykonanie odnowień zrębów na powierzchni otwartej w rozmiarze 79 %

wynika z przekwalifikowania odnowień po rębni Id / III a z odnowień otwartych do odnowień

pod osłoną .

Wykonanie odnowień i zalesień sztucznych uzupełniają odnowienia naturalne, które

uznano na powierzchni 339,03 ha .

Wszystkie planowane zręby były odnawiane na bieżąco. Do odnowienia na koniec

dziesięciolecia pozostały zręby bieżące o powierzchni 3,36 ha

Poprawki wykonano na powierzchni 78,08 ha co w odniesieniu do powierzchni

odnawianej i zalesianej w analizowanym okresie stanowi 8 %. Plan urządzenia lasu zakładał

wprowadzenie poprawek i uzupełnień na 20% odnowionej lub zalesionej powierzchni.

-91-

2.2. Nasiennictwo i selekcja

a) „Program zachowania leśnych zasobów genowych”

W Nadleśnictwie Skarżysko został sporządzony „Program zachowania leśnych zasobów

genowych i hodowli selekcyjnej drzew leśnych na lata 1997 - 2010”.

Podstawą tego programu jest selekcja indywidualna i populacyjna realizowana w oparciu

o istniejącą bazę, to jest:

Wyłączony drzewostan nasienny (WDN)

Gospodarcze drzewostany nasienne (GDN)

Drzewa doborowe (DD)

„Program zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew leśnych na lata

1997-2010” przewidywał w szczególności:

1)Uznanie nowych GDN i DD

2)Zagospodarowanie istniejących i nowych drzewostanów nasiennych

3)Wykorzystanie maksymalnie urodzaju danych gatunków

4)Założenie do końca 2010 roku 10 ha upraw pochodnych Św; 100 ha upraw pochodnych

Jd oraz 20 ha upraw pochodnych Bk.

b) wyłączone drzewostany nasienne

Ogólna powierzchnia Wyłączonych Drzewostanów Nasiennych wynosi 70,35 ha, z czego na

modrzewiowy przypada 37,74 ha, a na jodłowy 32,61 ha. Wszystkie drzewostany nasienne

zlokalizowane są na terenie Obrębu Skarżysko, Leśnictwa Ciechostowice. W drzewostanach tych

Nadleśnictwo w latach 1998, 2002 i 2006 wykonało cięcia sanitarno - selekcyjne.

W roku 2000 na mocy Zarządzenia Nr 18 DGLP z dnia 11.04.2000r (ZG-7132-10/00)

skreślony został Wyłączony Drzewostan Nasienny modrzewiowy o powierzchni 1,15 ha,

położony w oddziale115h Leśnictwa Ciechostowice.

32,6137,74

0

5

10

15

20

25

30

35

40

po

w. w

ha

Jd Md

gatunek

Wykaz drzewostanów nasiennych wyłączonych

-92-

Nadleśnictwo dokonało zbioru szyszek/nasion z WDN zgodnie z poniższym zestawieniem:

Gatunek Rok

Razem 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Jodła - 100

10

600

60

1400

140

140

14

770

77

650

65

800

104,07

295

35

- 4755

505,07

Modrzew - - 67

0,95

- - - 50

1,08

- 262

3,14

- 379

5,17

c) gospodarcze drzewostany nasienne

W analizowanym okresie ( Tabela Nr 7 ) wskutek cięć ubyło 43,29 ha drzewostanów nasiennych

sosnowych.

Wykres nr 3

Nadleśnictwo przeprowadziło zbiór szyszek i nasion w następującym rozmiarze ( kg ):

Gatunek

Rok

Razem 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Sosna * 980 814 1829 1050 310 553 297 187 149 300 6469

Jodła - - - - - 121 130 125 75 55 506

Brzoza 10 10 - - 2 - 4 4 4 4 38

Dąb bezszyp. - - - 1351 993 3492 - 1710 - 1000 8546

Olsza czarna - - - - - - - - - 2 2

* zbiór szyszek

d) drzewa doborowe

W roku 2000 w Nadleśnictwie uznano 6 drzew doborowych modrzewiowych (Tabela Nr 8).

Wszystkie uznane drzewa zlokalizowane są na terenie obrębu Skarżysko, L-ctwa Ciechostowice

w oddziałach: 114g, 132a,142a,b.

468,4

45,67 18,88 3,6

0 50

100 150 200 250 300 350 400 450

pow.

w ha

So Jd Dbb Brz

Gatunek

Wykaz drzewostanów nasiennych gospodarczych

-93-

d) bloki upraw pochodnych

W analizowanym okresie uległa zmianie lokalizacja i powierzchnia bloków upraw pochodnych

dla jodły i buka:

- dla jodły – pierwotna powierzchnia wynosiła 96,40 ha - po korekcie 80,30 ha

- dla buka – pierwotna powierzchnia wynosiła 46,60 ha - po korekcie 16,95 ha.

Lokalizacja i powierzchnia bloku upraw pochodnych świerkowych pozostała bez zmian.

Bloki upraw pochodnych zlokalizowane są na terenie obrębów Rataje, Skarżysko, Szydłowiec

wg następującej lokalizacji:

A. Bloki dla jodły

Blok nr

Zaprojektowane bloki upraw pochodnych dla Jd

Uwagi Lokalizacja Powierzchnia

Obręb Oddział

I Skarżysko 97d,f; 98a; 120c; 121a 31,8 Wersja pierwotna -

Notatka służbowa

z dn.10.01.1997r. II Skarżysko 151h; 152g,h,i; 157c 15,6

III Skarżysko

161a,b,c; 160a,b,c; 155a,b,c; 156a;

157a,i 49

Razem 96,40

I Skarżysko 97d,i; 98a,f,g; 120c; 121a,d 30,2 Skorygowany plan -

Notatka z lustracji

terenowej z

dn.16.12.2004r.

II Skarżysko 151i,j; 152i,j,k; 157c,d 16

III Skarżysko

161a,b,c,d; 160b,c,d; 155d,f; 157i;

162b,c,f,g,i 34,1

Razem 80,30

B. Bloki dla buka zwyczajnego

Blok nr

Zaprojektowane bloki upraw pochodnych dla Bk


Obręb Oddział

I Rataje 9a; 18a 26,3 Wersja pierwotna -

Notatka służbowa

z dn.10.01.1997r.

II Rataje 64a; 65a; 65b; 65c 20,3

Razem 46,60

I Rataje

18a

10

Skorygowany plan -

Notatka z lustracji

terenowej z dn.

24.07.2006r.

(zn.ZL-713-41/2006)

Notatka z lustracji

terenowej z dn.

03.08.2007r.

II Rataje

65a; 65b; 65c

6,95

Razem 16,95

C. Blok dla świerka pospolitego

Blok nr

Zaprojektowane bloki upraw pochodnych dla Św


Obręb Oddział

I Szydłowiec 117f,g,i,j,k,l,m; 118a,d,f,g,h; 119b,d,f,j 64,66

Razem 64,66

-94-

e) uprawy pochodne

Na początku analizowanego okresu gospodarczego Nadleśnictwo posiadało 5,60 ha

sosnowych upraw pochodnych oraz 32,61 ha jodłowych. W ciągu dziesięciolecia założono w

Nadleśnictwie Skarżysko: 51,60 ha upraw pochodnych jodłowych; 9,62 ha upraw świerkowych;

10,00 ha bukowych. Szczegółową lokalizację i powierzchnię przedstawia Tabela Nr..

f) źródła nasion

Uzupełnieniem bazy nasiennej w Nadleśnictwie są Źródła Nasion. W analizowanym

okresie zarejestrowano 4 źródła nasion: dla klona zwyczajnego, klona jawora, lipy drobnolistnej,

czereśni ptasiej. Szczegółową lokalizację i powierzchnię przedstawia Tabela Nr..

2.3. Gospodarka szkółkarska

Na początku analizowanego okresu gospodarczego Nadleśnictwo posiadało 2 szkółki:

szkółkę zespoloną „Sadek” zlokalizowaną w obrębie Szydłowiec w leśnictwie Sadek,

oddz.86g, 91d, 92a o powierzchni ogólnej 7,03 ha i produkcyjnej 4,10 ha.

szkółkę gospodarczą „Pogorzałe” zlokalizowaną w obrębie Skarżysko w leśnictwie

Skarżysko Książęce, oddz. 2a o powierzchni ogólnej 2,71 ha i produkcyjnej 2,29 ha.

Zgodnie z pismem RDLP Radom z dnia 29.12.2003 roku zn.spr. ZL-714/13/2003 szkółka

„Pogorzałe” została zlikwidowana.

Ze względu na duże zagrożenie kradzieżami oraz zapotrzebowanie na materiał

szkółkowany ( do zakładania upraw pochodnych i do zalesień w ramach PROW ) część

produkcji odbywa się przy osadzie leśniczego szkółkarza (potocznie nazywanej „Szkółką

Osada”) w oddziale 64. Produkcja szkółkarska prowadzona jest tam w inspektach zimnych

i kontenerach na powierzchni ogólnej 0,34 ha i zredukowanej 0,25ha.

84,21

10 9,62 5,6 0

10 20

30 40 50 60 70 80 90

Pow. w ha

Jd Bk Św So

Gatunek

Wykaz upraw pochodnych

-95-

Szkółka „Sadek” posiada deszczownię zbudowaną przy pomocy środków uzyskanych

z NFOŚiGW. W szkółce „Osada” nawadnianie produkcji szkółkarskiej odbywa się prymitywnym

sposobem przy pomocy węży ogrodniczych i zraszaczy rozprowadzonych wg projektu leśniczego

szkółkarza. Nawadnianie tym sposobem jest mało wydajne i mało skuteczne a dodatkowo

bardzo awaryjne. Niezbędny jest profesjonalny system deszczowania.

Nadleśnictwo prowadzi produkcję wysokiej jakości materiału sadzeniowego głównych

gatunków lasotwórczych, domieszkowych i biocenotycznych zapewniających pokrycie potrzeb

własnych, innych jednostek LP jak również odbiorców indywidualnych.

-96-

Tabela nr 7. Gospodarcze Drzewostany Nasienne

Gatunek

Stan na 1.01.1998 Stan na 31.12.2007

Przybyło

Ubyło Obręb

Rataje

Obręb

Skarżysko

Obręb

Szydłowiec

Nadleśnictwo

Obręb

Rataje

Obręb

Skarżysko

Obręb

Szydłowiec

Nadleśnictwo

Brzoza

brodawkowata - 3,60 - 3,60 - 3,60 - 3,60 0 0

Dąb

bezszypułkowy - 18,88 - 18,88 - 18,88 - 18,88 0 0

Olsza czarna - 9,59 - 9,59 - 9,59 - 9,59 0 0

Jodła pospolita 10,30 28,07 7,30 45,67 10,30 28,07 7,30 45,67 0 0

Sosna zwyczajna 199,32 20,69 248,39 468,4 193,66 20,69 210,76 425,11 0 43,29

Tabela nr 8.Wykaz uznanych drzew doborowych

Lp Nr

rejestru

Gatunek Obręb Leśnictwo Oddział

pododdział

Wiek w

roku

uznania

Rok

uznania

1 8810 Modrzew europejski Skarżysko Ciechostowice 142b 96 2000

2 8811 Modrzew europejski Skarżysko Ciechostowice 142a 96 2000




6 8815 Modrzew europejski Skarżysko Ciechostowice 114g 60 2000

Tabela nr …Wykaz upraw pochodnych

Rok

założenia Adres leśny

Powierzchnia w ha

dla poszczególnych gatunków

So Św Jd Bk

1974 16-13-3-12-79p 2,39

1974 16-13-3-12-110f 3,21

1997 16-13-2-08-109a 32,61

2000 16-13-3-14-119d 2,27

2000 16-13-2-05-98f 2,50

2000 16-13-2-05-98g 2,50

2001 16-13-2-09-161b 4,80

2001 16-13-2-09-161a 0,70

2002 16-13-3-14-117m 1,78

2003 16-13-2-09-157d 4,00

2003 16-13-2-09-157c 2,00

2003 16-13-2-09-151j 1,50

2003 16-13-2-09-151i 2,30

2004 16-13-3-14-118f 2,20

2004 16-13-2-09-155f 0,60

2004 16-13-2-09-155d 1,80

2005 16-13-3-14-118g 3,37

2005 16-13-2-09-152j 2,50

2005 16-13-2-09-157i 0,60

2006 16-13-2-09-152k 0,70

2006 16-13-2-09-160c 1,70

2006 16-13-2-05-97d 7,00

2006 16-13-2-05-97i 0,50

2006 16-13-2-05-120d 0,70

2006 16-13-1-03-18a 10,00

2007 16-13-2-09-160b 2,5

2007 16-13-2-09-160d 1,7

2007 16-13-2-09-162b 2,8

2007 16-13-2-09-162c 1,2

2007 16-13-2-05-120c 5,00

2007 16-13-2-05-121d 2,00

Razem 5,60 9,62 84,21 10,00

-98-

Tabela nr …Wykaz źródeł nasion

Lp Nr rejestru Gatunek Obręb Leśnictwo Oddział

pododdział

Powierzchnia

lub ilość

sztuk

Rok

rejestracji

1 MP/1/40531/05 Lipa

drobnolistna Szydłowiec Sadek 147 n 0,23 2005

2 MP/1/43915/05 Klon

zwyczajny Skarżysko Majdów 56 a 2 szt 2005

3

MP/1/43916/05

Klon jawor Skarżysko Majdów 56 b, c 2 szt 2005

4 MP/1/47227/07 Czereśnia

ptasia Rataje Wanacja 24 b 0,01 2007

3. Ochrona lasu

1.Szkody powodowane przez owady

Drzewostany będące w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Skarżysko cechują się generalnie

stosunkowo wysoką stabilnością i żywotnością. Lokalnie jednakże dochodziło do powstawania

zagrożeń ze strony owadów, takich jak:

1.szeliniak sosnowiec (i inne ryjkowce)

Nadleśnictwo Skarżysko prowadzi zwalczanie szeliniaka przy pomocy wykładania

pułapek klasycznych. Zwykle wykładanie pułapek traktowane jest jako czynność

profilaktyczno-informacyjna, a w przypadku silniejszej presji szkodnika wykłada się

większą ilość pułapek, które mają wtedy za zadanie zwalczanie szkodnika.

Powierzchnie objęte zwalczaniem w latach 1998-2007

Rok zwalczania powierzchnia

[ha]

1998 6,51

1999 0,00

2000 6,00

2001 0,00

2002 3,14

2003 2,96

2004 0,00 2005 0,00 2006 0,00 2007 0,00

-99-

2.pędraki

Zwalczanie odbyło się w 1999 roku na pow. 5,10 ha w L-ctwie Budki na terenie

przewidzianym do zalesień. W 2007 roku stwierdzono głównie na obrzeżu

niektórych d-stanów zmasowany pojaw dorosłych chrabąszczy. Przeprowadzono na

pow. 0,40 ha zwalczanie poprzez otrząsanie i niszczenie owadów, co w przyszłości

zabezpieczy okoliczne uprawy przed szkodami od pędraków.

3. liściożerne

Na terenie Obrębu Skarżysko w L-ctwie Ciechostowice w maju 1998 roku zwalczano

osnujkę (zasnuję) modrzewiową Cephalcia lariciphila, Wachtl (dawna Cephalcia alpina

Klug). Zwalczanie wykonano preparatem Dimilin 480 SC w zmieszaniu z Ikarem i

wodą na powierzchni ok. 207 ha przy użyciu samolotu. Opryskiem chemicznym objęto

drzewostany z udziałem modrzewia w oddziałach: 90-92, 113,114,131,132 (poprzednio

zwalczanie odbyło się w 1989 roku). Obserwuje się coraz szybsze nawroty gradacji

tego szkodnika, co może wiązać się z chemiczną metodą jego zwalczania, która nie jest

tak selektywna jak wcześniej reklamowano. Obecna, ponowna gradacja szkodnika

rozpoczęła się w 2003 roku od oddziałów 91, 92 i trwa nadal. Tym razem zgodnie

z zaleceniem z 2004 roku Terenowej Stacji Ochrony Lasu nie podjęto zabiegu

ratowniczego. Nadleśnictwo oczekuje na naturalne, samoistne załamanie się gradacji, co

miało już miejsce na tym terenie w latach sześćdziesiątych i początku lat

siedemdziesiątych ubiegłego wieku (opisał to doc. K. Gądek w Sylwanie z 2006r).

Oprócz osnujki modrzewiowej szkodnikiem liściożernym, który wystąpił masowo w

L-ctwie Ciechostowice była zwójka zieloneczka. W 1998 roku jej wzmożone

występowanie obserwowano na powierzchni ok. 30 ha, w 1999 roku ok. 15 ha,

a w 2000 roku ok. 21 ha. Nie spowodowała ona gołożerów i samoistnie ustąpiła.

4.szkodniki wtórne i inne

W latach 2002 do 2007 obserwuje się wzmożony pojaw przypłaszczka granatka na

powierzchni od 3 do 70 ha. Występuje on w lasach Gospodarstwa Szkółkarskiego,

gdzie drzewostany są przerzedzone przez pożary, wiatry i hubę korzeniową.

Największym problemem jest jednak przyleganie do lasów państwowych działek

prywatnych, na których szkodnik rozmnaża się i gdzie drzewa usuwane są dopiero po

interwencji Nadleśnictwa w Starostwie Powiatowym w Szydłowcu, prowadzącym

nadzór nad lasami niepaństwowymi. W momencie usuwania drzew jest to niestety

zwykle już posusz opuszczony przez przypłaszczka, cetyńce i inne szkodniki.

W 2007 roku na pow. 36,80 ha w drzewostanach z udziałem świerka stwierdzono

występowanie kornika drukarza częściowo łącznie z rytownikiem pospolitym.

Zagrożone były drzewostany głównie w L-ctwach Ciechostowice i Wanacja oraz

Skarżysko Książęce. Pierwotną przyczyną było prawdopodobnie obniżenie poziomu

wód gruntowych oraz uszkodzenie d-stanów przez huraganowe wiatry. Zasiedlone

-100-

drzewa były usuwane i wywożone z lasu, szkodnik był też odławiany do pułapek

feromonowych. W ten sam sposób zwalczany był drwalnik paskowany, który występuje

w warunkach Nadleśnictwa Skarżysko głównie na terenach z udziałem drzewostanów

jodłowych.

W jodłowych drzewostanach Leśnictwa Trębowiec stwierdzono w 2007 roku

wzmożone występowanie jodłowca na pow. 6,49 ha i smolika jodłowca na powierzchni

29,62 ha. Zasiedlone drzewa były wycinane a pozyskane sortymenty wywożone z lasu.

W 2007 roku na pow. 30,75 ha w Leśnictwie Majdów stwierdzono wzmożone

występowanie mszyc na jodle.

Inne szkodniki poza w/w nie miały większego znaczenia gospodarczego. Podczas czynności

o charakterze profilaktycznym takich jak m.in. jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych

sosny czy kontrola występowania brudnicy mniszki zagrożenia nie stwierdzono.

2.szkody powodowane przez pasożyty i grzyby

Na terenie Nadleśnictwa Skarżysko zauważa się silną ekspansję jemioły, głównie

w najstarszych drzewostanach jodłowych (rzadko w sosnowych oraz jodłowych młodszych). Jest

ona niewątpliwie czynnikiem osłabiającym te drzewostany.

Szkody od grzybów nie miały bardzo dużego znaczenia w ochronie lasu na terenie

Nadleśnictwa Skarżysko.

Na bieżąco w Gospodarstwie Szkółkarskim prowadzi się zabiegi zabezpieczające przed chorobami

zgorzelowymi, osutką sosny i mączniakiem dębu.

W związku z występującą chorobą jesionu prowadzącą do obumierania pędów i całych drzewek,

nie hoduje się tego gatunku na szkółce, jak też nie wprowadza do upraw. Na szczęście gatunek ten

występuje w drzewostanach Nadleśnictwa sporadycznie.

W Nadleśnictwie Skarżysko zabezpiecza się preparatem PG IBL pnie po ściętych drzewach na

gruntach porolnych oraz na części powierzchni zrębowych w najstarszych drzewostanach

zagrożonych przez grzyby:

Rok zabezpieczenia pni

powierzchnia [ha]

1998

1999 1,28

2000 20,79

2001 5,89

2002 36,53

2003 1,49

2004 1,34

2005 0

2006 0

2007 0

-101-

Wśród grzybów zagrażających drzewostanom ożna wymienić hubę korzeniową (część

drzewostanów Gospodarstwa Szkółkarskiego rosnących na gruntach porolnych). Najstarsze

drzewostany sosnowe (VII klasy wieku i starsze) oprócz zagrożenia przez korzeniowca

wieloletniego są narażone na szkody ze strony huby sosnowej i szmaciaka.

c) szkody wyrządzane przez zwierzynę łowną

Zakładane uprawy na części terenu Nadleśnictwa Skarżysko zgryzane są przez zwierzynę

w stopniu zagrażającym trwałości lasu. Dotyczy to głównie całego terenu obrębu Rataje, Leśnictw

Trębowiec, Sadek, Kierz Niedźwiedzi, Nad Kamienną a w mniejszym stopniu L-ctwa Skarżysko

Książęce i lasów Gospodarstwa Szkółkarskiego. Ogólnie można zauważyć, że najbardziej

zagrożone są tereny wschodnie zasięgu Nadleśnictwa.

Warunkiem uzyskania upraw leśnych o dobrej jakości hodowlanej i pokryciu jest stosowanie

zabezpieczeń mechanicznych i chemicznych.

W warunkach Nadleśnictwa na podstawie wieloletnich doświadczeń skutecznie chronią uprawy

przed szkodami od zwierzyny:

- zabezpieczanie chemiczne preparatem EMOL 5 oraz EMOL BTX co dwa lata naprzemiennie,

- grodzenia upraw wykonane przy pomocy siatki leśnej,

- zabezpieczenie w trzy paliki sadzonek Md.

Należy wskazać na pełną zasadność prowadzenia zabezpieczeń upraw z wykorzystaniem

sposobów i materiałów wymienionych wyżej.

Nadleśnictwo w latach 1998-2007 objęło ochroną przed szkodami od zwierzyny powierzchnię

w rozmiarze :

Grodzenia upraw przed zwierzyną

Rok grodzenia

uprawy

powierzchnia [ha]

1998 0

1999 0

2000 0

2001 0.26

2002 0.25

2003 0

2004 0,89

2005 2,40

2006 4,88

2007 12,01

R-m 20,69

-102-

Zabezpieczanie upraw Emolem

Rok zabezpieczenia

uprawy powierzchnia

[ha]

Rok zabezpieczenia

uprawy powierzchnia

[ha]

1998 6,40 2003 51,37

1999 5,67 2004 69,27

2000 15,14 2005 68,27

2001 44,20 2006 92,60

2002 30,66 2007 141,22

Palikowanie

d) szkody ze strony czynników abiotycznych

Analizowane dziesięciolecie nie było korzystne, biorąc pod uwagę negatywny wpływ czynników

abiotycznych. W latach 2002 do 2004 śnieg i wiatr spowodowały szkody w ilości około 2,5 tys. m3

do 7 tys. m3 rocznie. W ostatnim 2007 roku huragan wiejący w styczniu oraz następne częste i

bardzo silne wiatry, z których ostatni był w sierpniu spowodowały konieczność ogłoszenia przez

Nadleśnictwo Skarżysko Stanu Siły Wyższej i pozyskania drewna w ilości ok. 23 tys. m3

pochodzącego z wywrotów i złomów.

Zakłócenia stosunków wodnych miały miejsce w następujących latach:

- podtopienia i zalania w 2005 roku na pow. 2,5 ha; w 2006 roku na pow. 1,5 ha

- obniżenie poziomu wód, susza w 2005 roku na pow. 15,80 ha (ucierpiały głównie d-stany

świerkowe i dębowe), w 2006 roku na pow. 3 ha, a w 2007 roku na powierzchni ponad 34,5 ha

(ucierpiały głównie d-stany świerkowe i jodłowe).

Szkody od mrozu zanotowano w 2005 roku na powierzchni 4,5 ha (dąb).

Rok zabezpieczeni

a uprawy

powierzchnia [ha]

1998 0,18

1999 0,50

2000 0,68

2001 1,79

2002 0,95

2003 0,70

2004 0

2005 0,60

2006 0,38

2007 1,48

-103-

e) szkody powodowane przez przemysł

W okresie 1998-2007 nie wystąpiły w nadleśnictwie szkody będące jednoznacznym efektem

oddziaływania przemysłu.

5)Ochrona przeciwpożarowa

Obszar nadleśnictwa zaliczony jest do I-szej kategorii zagrożenia pożarowego i znajduje się

na terenie działania Powiatowej Komendy Państwowej Straży Pożarnej w Skarżysku,

Starachowicach i Szydłowcu.

System obserwacyjny obszarów leśnych oraz rozmieszczenie środków łączności jest

dobry. W siedzibie Nadleśnictwa funkcjonuje Punkt Alarmowo-Dyspozycyjny, podległy

bezpośrednio Regionalnemu Punktowi Alarmowo-Dyspozycyjnemu przy RDLP w Radomiu.

Punkt wyposażony jest w plany operacyjne corocznie zatwierdzane przez KPS, mapę topograficzną

w skali 1:50 000 z naniesioną sytuacją ppoż. Nadleśnictwo posiada samochód NISSAN z napędem

4/4 z modułem gaśniczym, który jest wykorzystywany głównie do dogaszania pożarzysk.

Na terenie Nadleśnictwa zlokalizowane są wieże obserwacyjne przeciwpożarowe

włączone w sieć podobnych punktów obserwacyjnych w sąsiednich nadleśnictwach:

- Obręb Szydłowiec - oddz. 101 a

- Obręb Rataje - oddz. 38 a

- Obręb Skarżysko - oddz. 56 a

System obserwacyjno-alarmowy jest wystarczający i nie wymaga nowych inwestycji.

Alarmowanie stanowisk kierowania PSP, o powstaniu pożaru, odbywa się droga radiową oraz

telefonicznie.

Łącznie Nadleśnictwo ma 14 dróg pożarowych. Nawierzchnia dróg jest różna - od

asfaltowej, utwardzonej po gruntową.

Zaopatrzenie wodne lasów Nadleśnictwa Skarżysko jest dobre. W zasięgu obszarów

leśnych znajdują się zbiorniki przeciwpożarowe Nadleśnictwa.

W sąsiedztwie obszarów leśnych występują również naturalne, dostępne dla potrzeb ppoż. punkty

czerpania wody.

W zakresie ochrony przeciwpożarowej Nadleśnictwo w okresie obecnie obowiązującego

PUL wykonało i wyremontowało:

- zbiorniki wodne i ujęcia wody ( Budki, Wanacja i Gospodarstwo Szkółkarskie)

- drogi przeciwpożarowe ( Rzepin, Wanacja, Węglów, Parszów, Skarżysko Książęce,

Majdów, Nad Kamienną, Sadek i Budki).

- zakupiło samochód patrolowo-gaśniczy Nissan pick-up z modułem gaśniczym,

- tablice o tematyce ppoż.

-104-

6. Stan upraw i młodników do 10 lat na powierzchniach otwartych

Stan upraw i młodników do 10 lat na powierzchniach otwartych przedstawiają tabele nr……

Wynika z nich, że w Nadleśnictwie Skarżysko nie występują uprawy przepadłe.

Na terenie obrębu Rataje uprawy i młodniki zgodne i częściowo zgodne ze składem pożądanym

stanowią 81 % upraw, na terenie obrębu Skarżysko 86 %, na terenie obrębu Szydłowiec 79 %.

Uprawy i młodniki niezgodne ze składem pożądanym na terenie obrębu Rataje obejmują

powierzchnię 9,38 ha co stanowi 19 % upraw , na terenie obrębu Skarżysko 4,43 ha co stanowi 14

% a na terenie obrębu Szydłowiec 31,77 ha co stanowi 21 % upraw do 10 lat. Z tego ponad 25 %

(11 ha) stanowią uprawy założone na gruntach porolnych.

Stan ten wynika ze sposobu zagospodarowania powierzchni po pożarach w sąsiedztwie z

plantacją modrzewiową i doborem gatunków na tych powierzchniach do odnowienia. oraz

dostosowaniem doboru gatunków do warunków siedliskowych na gruncie ( wg PUL III rewizji Ol

wg PUL IV rewizji BMśw )

Przy zagospodarowania w/w powierzchni uwzględniono duże zagrożenie pożarowe i z tym

związany dobór gatunków ( Md) – powierzchnie objęte pożarami oraz dobór gatunków

dostosowany do warunków siedliskowych i świetlnych w nowozakładanych uprawach

7. Ocena upraw podokapowych w KO i KDO oraz upraw po rębni złożonej

Stan odnowień podokapowych oraz upraw i młodników po rębniach złożonych przedstawiają

tabele nr……

Wynika z nich, że w Nadleśnictwie Skarżysko nie występują uprawy przepadłe.

Zainwentaryzowane uprawy otrzymały bardzo dobrą ocenę, ich przeciętna jakość hodowlana

wynosi 12.

Występująca KDO na terenie obrębu Szydłowiec obejmuje powierzchnie bieżąco użytkowane, na

których w najbliższym czasie przewiduje się zainicjowanie odnowienia naturalnego lub

wprowadzenie odnowienia sztucznego.

IV. UŻYTKOWANIE UBOCZNE

1. Pozyskanie choinek i stroiszu Nadleśnictwo prowadzi sprzedaż choinek jodłowych i świerkowych, przy czym te ostatnie

stanowią ok. 20 - 30% całości. Na początku omawianego okresu czasu pozyskanie przekraczało

w niektórych latach 140 szt, następnie malało i pod koniec w latach 2004 – 2007 było o połowę

mniejsze. Odwrotną tendencję obserwuje się w pozyskaniu stroiszu. Na początku dziesięciolecia

wynosiło ok. 100 M3P, a w latach 2006 – 2007 wzrosło do ok. 200 M3P. Sprzedaż stroiszu

jodłowego pozyskanego na powierzchniach na których wykonywane są cięcia rębne lub przedrębne

prowadzona była głównie w IV kwartale w okresie Świąt Bożego Narodzenia i Wszystkich

Świętych.

2.Gospodarka łowiecka Gospodarka łowiecka w granicach administrowanych przez Nadleśnictwo prowadzona jest przez

12 kół łowieckich w 15 obwodach. Merytorycznie Nadleśnictwu podlega 9 obwodów

dzierżawionych przez 8 kół łowieckich dla których Nadleśniczy zatwierdza roczne plany

łowieckie i nadzoruje prowadzona gospodarkę. Nadleśnictwo nadzoruje gospodarkę

w poszczególnych kołach łowieckich. Podstawowym kryterium ustalania wysokości odstrzałów

jest poziom szkód w lesie, powodowanych przez zwierzynę.

Do najważniejszych zadań wynikających z przepisów prawnych należą:

- dostosowanie liczebności zwierzyny płowej w lasach oraz jej struktury wiekowej

-105-

i płciowej do poziomu zapewniającego możliwość realizacji celów hodowli lasu,

- zwiększenie naturalnej bazy żerowej dla zwierzyny w lasach przez odtwarzanie oraz

zagospodarowanie małych łąk śródleśnych,

- zwiększanie w zakładanych uprawach, preferowanych przez zwierzynę, gatunków

domieszkowych,

- dokarmianie zwierzyny w okresie zimowym,

- prawidłowe wyposażenie łowisk w odpowiednią ilość paśników, wodopojów, lizawek,

- wnikliwe analizowanie planów odstrzału zwierzyny i egzekwowanie od kół ich wykonania,

- ochrona zwierzyny przed kłusownictwem,

- zabezpieczenie upraw i młodników przed szkodami ze strony zwierzyny płowej

preparatami chemicznymi oraz mechanicznymi,

- zakładanie i uprawa poletek łowieckich.

Zestawienie wydzierżawionych poletek łowieckich Nadleśnictwa Skarżysko

wg stanu na 01. 01. 2007 r.

Lp.

Lokalizacja

Powierzchnia w ha

Dzierżawca na gruntach

leśnych

na gruntach

nieleśnych

1 2 3 4 5

1 Obr. Rataje, L-ctwo Rzepin oddz.

82 f

0.65 Obwód 27(20)

K.Ł. „Szarak”

2 Obr. Skarżysko,

L-ctwo Ciechostowice

oddz. 93 i (k)

0.20

Obwód 617(123)

K. Ł. „Drop”

3 Obr. Szydłowiec.

L-ctwo Budki oddz. 176 a ?

0.18

Obwód 617(123)

K. Ł. „Drop”

4 Obr. Szydłowiec

L-ctwo Budki oddz. 219 ix ( fx)

219 jx (dx)

219 kx

0.05

0.16

0.33

Obwód 607(112)

K. Ł. Nr 2 „Mesko“

5 Obr. Szydłowiec

L-ctwo Kierz Niedźwiedzi

oddz.102 k (i)

120 g

0.18

0.36

0bwód 13(7)

K. Ł. Nr 3 „Dzik”

6 Obr. Szydłowiec

L-ctwo Trębowiec oddz. 29 f

51 c

0.27

0.37

0bwód 616(121)

K. Ł. Nr 3 „Dzik”

7

Obr. Szydłowiec

L-ctwo Sadek oddz. 129 h (g)

130 a

0.27

0.18

0bwód 4(122)

K. Ł. „Łysica”

-106-

Wykaz kół łowieckich oraz dzierżawionych przez nie obwodów wg stanu na 31.12.2007r.

a) obwody merytorycznie podległe ( pow. wg umów dzierżawy):

Lp. Nazwa koła

Numer obwodu

dzierżawionego

Powierzchnia

ogółem w ha

Powierzchnia

leśna w ha

1. 2. 3. 4. 5.

1 Koło łowieckie nr 2 „Hubert”

w Starachowicach

42 (33)

3575

43

2 Koło łowieckie

„Szarak” w Starachowicach

27 (20)

7477

6372

3 Koło łowieckie nr 2

„Łowiec ” w Chorzowie

43 (34)

5458

47


„Dzik” w Starachowicach

13 (7)

4698

1052


„Dzik” w Starachowicach

616 (121)

4236

1440

6 Koło łowieckie

„Łysica” w Skarżysku-Kam.

4 (122)

8789(7616)

4744

7 Koło łowieckie „Drop”

w Radomiu

617 (123)

5802

3180

8 Koło łowieckie

„Niedźwiedź” w Wierzbicy

606 (110)

6026

280

9 Koło łowieckie „Soból”

w Szydłowcu

600 (111)

5884

730

Razem

b) obwody pozostałe będące częściowo w granicach zasięgu terytorialnego nadleśnictwa:

(powierzchnia Nadleśnictwa Skarżysko)

Lp. Nazwa koła Numer obwodu

dzierżawionego

Powierzchnia

LP w ha

Nadzoruje

1 Nr 2 „Hubert”

w Starachowicach

41 (32)

625.68

Nadleśnictwo

Ostrowiec

2 Nr 1 „Suchedniów”

w Suchedniowie

28 (21)

759.11

Nadleśnictwo

Suchedniów

3 Nr 1 „Łoś”

W Starachowicach

15 (9)

838.91

Nadleśnictwo

Starachowice

4 Nr 2 „Mesk”

w Skarzysku-Kam.

607 (113)

353.13

Nadleśnictwo

Przysucha

5 Nr 84 „Sylwan”

W Stąporkowie

5 (1)

119.35

Nadleśnictwo

Stąporków

6 „Bażant”

w Radomiu

601 (112)

31.60

Nadleśnictwo

Radom

Razem

2 727.78

-107-

3.Gospodarka rolna

Powierzchnia gruntów rolnych Nadleśnictwa według stanu na 01-01-1998 wynosiła

214,25ha.W okresie ostatniego dziesięciolecia Nadleśnictwo zalesiło i uznało odnowienia na

powierzchni 66,92ha. Powierzchnia gruntów rolnych na 01-01-2008 wynosi 147,33 ha.

Do roku 2005 było bardzo małe zainteresowanie użytkowaniem gruntów Powierzchnie

gruntów wydzierżawianych i oddanych w użytkowanie jako deputaty przedstawia poniższa tabela:

Rok Dzierżawy (ha) Deputaty(ha) Razem ha:

2007 59,20 19,89 79,09

2006 58,74 26,84 85,58

2005 58,61 22,84 81,45

2004 31,92 28,39 60,31

2003 31,92 30,27 62,19

Z powyższego zestawienia wynika, że nieużytkowane jest ok. 65 ha i są to głównie śródleśne łąki

i pastwiska nie przydatne do rolnictwa ale potrzebne ze względów przyrodniczych, łowieckich.

Rekreacyjne zagospodarowanie lasu

Lasy Nadleśnictwa Skarżysko wraz z urozmaiconym ukształtowaniem terenu oraz położeniem,

stanowią średnio atrakcyjny region o cennych, choć rzadko wykorzystywanych walorach

krajobrazowych, przyrodniczych i turystyczno wypoczynkowych. Pomimo, że na obszarze tym nie

przewiduje się tworzenia leśnego rejonu rekreacyjnego, to jednak ze względu na dogodne

połączenia komunikacyjne część lasów Nadleśnictwa wykorzystywana jest jako miejsce rekreacji i

wypoczynku świątecznego lub wakacyjnego. Penetracja ludności koncentruje się głównie wokół

miast, w pobliżu większych skupisk ludności i przy głównych drogach przebiegających przez

kompleksy leśne Nadleśnictwa.

Coroczne czynności z zakresu zagospodarowania rekreacyjnego to głównie utrzymywanie

czystości i porządku w miejscach postoju, przy drogach publicznych i leśnych.

Czynności ochronne przed szkodnictwem ze strony człowieka, realizowane są przez

umieszczanie napisów, tablic o charakterze informacyjno-dydaktycznym, prowadzenie akcji

propagandowej na spotkaniach z młodzieżą szkolną. Ulotki, artykuły w prasie i audycje w radio i

telewizji o tej tematyce. W pobliżu lasów nadleśnictwa Skarżysko znajdują się kąpieliska :

„Lubianka”, „Piaski”, „ Bernatka”, „Rejów”, „Mostki”, „Szydłowiec”, „Koszorów”.

Zarządzeniem Nr 75 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 13 grudnia 2004 r.

w sprawie Leśnego Kompleksu Promocyjnego „PUSZCZA ŚWIĘTOKRZYSKA”

Obręb Rataje o powierzchni 4 704 ha został włączony do tego kompleksu.

W miesiącu grudniu 2007 roku została wybudowana i oddana do użytku ścieżka edukacyjna

„Nad Lubianką” w Leśnictwie Wanacja.

W celu aktywnego kontaktu z młodzieżą zorganizowano i wykonano Salę Edukacji Leśnej

(świetlica w budynku nadleśnictwa) i dwie Ścieżki Edukacyjne. Jedną przy siedzibie nadleśnictwa

a druga w LKP gdzie prowadzone są prelekcje o tematyce leśnej.

-108-

ZAŁĄCZNIKI

Tabela nr 1A - przejęcie przekazanie, sprzedaż gruntów w okresie 01.01.1998 - 31.12.2007 obręb Rataje.

Rodzaj

operacji

Rok Gmina

Oddz.

poddz.

Nr działki

ewid.

Pow

( ha )

Rodzaj użytku

gruntowego

Stan początkowy na 01.01.1998 - 4705,91 ha

Ujawniono działki przejęte z PFZ w roku 1982

Przyjęto 2005 Wąchock 201c 1410/2 +0,1700 Ls

Przyjęto 2005 Wąchock 201d 1398/2 +0,4200 Ls

Przyjęto 2005 Wąchock 201f 1051/6 +0,2900 Ls

Przejęto w wyniku zamiany gruntów z Gminą Wąchock 38e ustawy o lasach.

Przyjęto 2005 Wąchock 12l 1019 +0,1600 PS VI

Przyjęto 2005 Wąchock 12m 1018 +0,1900 PS VI

Razem przybyło: +1,2300

Sprzedaż gruntów zabudowanych w trybie art. 40 ustawy o lasach.

Sprzedaż 2004 Starachowice 13r 541/3 -0,0794 B/RV

Sprzedaż 2003 Wąchock 3d 3/201 -0,9391 B/PsIII

Sprzedaż 2003 Pawłów 164k 164/201 -0,2198 B/PsIV

Przekazano w wyniku zamiany gruntów z Gminą Wąchock art. 38e ustawy o lasach.

Przekazano 2005 Wąchock 12h 12/204 -0,0021 ŁV

Przekazano 2005 Wąchock 3i 3/203 -0,0083 PS IV

Przekazano w wyniku zamiany gruntów z Nadleśnictwem Marcule 38e ustawy o lasach.

Przekazano 2005 Wąchock 3 c,f,g,h,i 3/206 -8,0297 R IIIa, ŁIV, PsIII,

PsIV, N

Przeniesienie zarządu na RZGW w Warszawie (grunty pod budowę zbiornika wodnego „Wióry”)

Przekazano 2004 Pawłów,

170a-cz,b, d-cz, g-

cz,

170/201

170/202

-5,5341 Ls, PsV

Zmiany powierzchni wynikające pomiarów geodezyjnych

Pomiary

geodezyjne

2006 -0,3475

Razem ubyło: -15,1600

Stan końcowy na 31.12.2007 - 4692,05 ha

Zestawienie zbiorcze:

Obr. Rataje: stan początkowy na 01.01.1998 - 4705,91 ha

stan końcowy na 31.12.2007- 4691,98 ha

bilans (minus) – 13,93 ha

-109-

Tabela nr 1B - przejęcie przekazanie, sprzedaż gruntów w okresie 01.01.1998 - 31.12.2007 obręb Skarżysko.

Rodzaj

operacji

Rok Gmina Oddz.

poddz.

Nr działki

ewid.

Pow.

( ha )

Rodzaj użytku

gruntowego


Ujawniono działki przejęte z PFZ w roku 1982

Przyjęto 2005 Wąchock 168 f 826 +0,4100 Ls

Przejęto PFZ UG Bliżyn

Przyjęto 1988 Bliżyn 182 k,l,m 293 +5,9927 Ls


Pomiary

geodezyjne

2006 Bliżyn

Skarżysko-

Kam.

Włączono do lasów drogi: Mroczków - Ciechostowice,

Pogorzałe - Łazy oraz zmiany pow. działek

wynikające ze sposobu

obliczeń powierzchni.

+10,2345

Ls


Sprzedaż gruntów zabudowanych w trybie art. 40 ustawy o lasach

Sprzedaż 1998 Szydłowiec 73d 73/302 -0,1039 Ps V

Sprzedaż 1999 Wąchock 158 c 1410/5 -0,4427 Ps IV, W

Sprzedaż 2000 Wąchock 203ij 612 -1,2500 Ls

Sprzedaż 2000 Skarżysko 81w 127/6 -0,0676 B

Sprzedaż 2006 Skarżysko 81 t 3/2 -0,0482 B

Sprzedaż 2003 Skarżysko 64 f 64/303 -0,2199 B/PsV

Sprzedaż 2003 Wąchock 158 g 1410/7 -0,1801 B/R V

Sprzedaż 2004 Skarżysko

Kościelne

157n 157/1201 -0,1996 B/PsV

Sprzedaż 2004 Skarżysko 99 99/1201 -0,1400 B

Sprzedaż 2005 Szydłowiec 52 l 56/301 -0,3150 B Współudział

1/2

Przekazano w wyniku zamiany gruntów z Gminą Wąchock 38e ustawy o lasach.

Przekazano 2005 Wąchock 203 d,k 654/2 -0,3900 Ls




Obr. Skarżysko : stan początkowy na 01.01.1998 - 5599,92 ha

stan końcowy na 31.12.2007 - 5613,20 ha

bilans (plus) – 13,28 ha

-110-

Tabela nr 1C - przejęcie przekazanie, sprzedaż gruntów w okresie 01.01.1998 - 31.12.2007 obręb Szydłowiec.

Rodzaj

operacji

Rok Gmina Oddz.

poddz.

Nr działki

ewid

Pow

( ha )

Rodzaj użytku

gruntowego



Pomiary geodezyjne 2006 +0,4625


Przekazano do N-ctwa Radom (w ramach porządkowanie zasięgu terytorialnego Nadleśnictw)

Przekazano

2000 Szydłowiec 221 a-o

222 a,b

223 b,c

145,82,99,136,

193,214,224,226,

230,69,72,10,

203,238,288

-8,6100

Ls

Przekazano Pani Danieli Przytule (Prawomocny wyrok SR w Przysusze)

Przekazano 2006 Jastrząb 210c,f,kx, bx

211 f,k

-4,6600 Ls

Sprzedaż gruntów zabudowanych w trybie art. 40 ustawy o lasach Sprzedaż Jastrząb 56a,b 92/1 -0,2250 B

Sprzedaż Skarżysko -Kościelne 141l 4427/4 -0,2054 B

Sprzedaż Szydłowiec 87c,d 528/1 -0,1691 B

Sprzedaż Mirów 34 h 34/303 -0,2460 B

Sprzedaż Mirów 39w 39/306 -0,1958 B

Sprzedaż Szydłowiec 79bx 580/1 -0,1112 B

Uzgodnienie powierzchnia z ewidencją gruntów

Spraw o zasiedzenie 2007 Jastrząb 362/1 -1,28 Ls




Obr. Szydłowiec : stan początkowy na 01.01.1998 - 5577,23 ha

stan końcowy na 31.12.2007 - 5561,99 ha

bilans (minus) – 15,24 ha

Tabela nr 2 Zestawienie pozyskania drewna za ubiegły okres wg kategorii cięć i porównanie z etatem (tabela IX)


Rok kalendarzowy

Użytki

rębne przedrębne

ogółem m3

ha m3

PR i pozost razem czyszczenia trzebieże PTP i PTW razem

m3 m

3 ha m

3 ha m

3 m

3 m

3

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1998 353,29 14068 958 15026 31,48 93 1329,15 17308 1575 18976 34002

1999 352,92 14267 898 15165 118,15 239 1020,62 16557 999 17795 32960

2000 326,90 16830 1054 17884 203,20 356 1137,45 22126 2522 25004 42888

2001 343,98 17435 786 18221 212,48 1318 1145,73 23760 1228 26306 44527

2002 315,00 20403 1671 22074 85,59 340 897,41 21614 2831 24785 46859

2003 280,34 17873 2296 20169 136,07 679 594,34 22707 4214 27600 47769

2004 279,25 20314 713 21027 113,89 512 775,35 31972 1600 34084 55111

2005 209,76 14727 4371 19098 135,14 682 594,62 26479 8411 35572 54670

2006 203,50 17279 2519 19798 174,38 1236 613,93 34734 2796 38766 58564

2007 191,10 11425 8631 20056 101,19 997 638,06 31742 17010 49749 69805

Razem 2856,04 164621 23897 188518 1311,57 6452 8746,66 248999 43186 298637 487155

Etat za okres ubiegły

2877,52

197983 716 4020 10687 288112

292132 490115

% wykonania 99 95 183 160 82 86 102 99

-112-


Obręb Rataje

Rok kalendarzowy

Użytki

rębne przedrębne

ogółem m3

ha m3


m3 m

3 ha m

3 ha m

3 m

3 m

3

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1998 120,92 3902 453 4355 6,93 18 327,30 3987 291 4296 8651

1999 71,45 3746 147 3893 17,52 38 335,64 5410 270 5718 9611

2000 102,40 4487 390 4877 58,08 64 343,68 5157 663 5884 10761

2001 102,74 5246 258 5504 56,87 266 355,06 7533 332 8131 13635

2002 98,85 5701 648 6349 19,80 51 313,47 8748 772 9571 15920

2003 79,42 4787 895 5682 15,52 27 244,73 8736 414 9177 14859

2004 81,62 5827 114 5941 46,64 165 259,15 12206 481 12852 18793

2005 53,91 3143 1233 4376 51,22 190 198,08 9210 1636 11036 15412

2006 28,17 2332 561 2893 49,33 244 236,57 11755 700 12699 15592

2007 54,14 2995 2110 5105 20,27 238 233,87 11027 3109 14374 19479

Razem 793,62 42166 6809 48975 342,18 1301 2847,55 83769 8668 93738 142713


802,78

50194 190 840 3316 89784

90624 140818

% wykonania 99 98 180 155 86 93 103 101

-113-


Obręb Skarżysko

Rok kalendarzowy

Użytki

rębne przedrębne

ogółem m3

ha m3


m3 m

3 ha m

3 ha m

3 m

3 m

3

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1998 168,68 4042 391 4433 0,00 0 523,23 7478 750 8228 12661

1999 176,48 4410 600 5010 57,58 155 330,67 5089 473 5717 10727

2000 136,65 6704 337 7041 56,19 212 391,86 8116 613 8941 15982

2001 162,69 6740 399 7139 86,19 657 382,80 7535 484 8676 15815

2002 125,55 7430 697 8127 20,31 193 258,13 6070 1106 7369 15496

2003 141,47 9424 1067 10491 57,01 319 165,86 5995 2376 8690 19181

2004 136,70 8823 412 9235 39,99 171 278,48 10574 566 11311 20546

2005 84,59 6264 2541 8805 42,23 276 131,74 6533 4826 11635 20440

2006 112,23 7487 1054 8541 116,37 813 174,38 11314 1426 13553 22094

2007 75,36 4292 3350 7642 43,08 232 257,33 12949 4832 18013 25655

Razem 1320,40 65616 10848 76464 518,95 3028 2894,48 81653 17452 102133 178597


1319,01

79396 162 1030 3780 104829

105859 185255

% wykonania 100 96 320 294 77 78 96 96

-114-


Obręb Szydłowiec

Rok kalendarzowy

Użytki

rębne przedrębne

ogółem m3

ha m3


m3 m

3 ha m

3 ha m

3 m

3 m

3

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1998 63,69 6124 114 6238 24,55 75 478,62 5843 534 6452 12690

1999 104,99 6111 151 6262 43,05 46 354,31 6058 256 6360 12622

2000 87,85 5639 327 5966 88,93 80 401,91 8853 1246 10179 16145

2001 78,55 5449 129 5578 69,42 395 407,87 8692 412 9499 15077

2002 90,60 7272 326 7598 45,48 96 325,81 6796 953 7845 15443

2003 59,45 3662 334 3996 63,54 333 183,75 7976 1424 9733 13729

2004 60,93 5664 187 5851 27,26 176 237,72 9192 553 9921 15772

2005 71,26 5320 597 5917 41,69 216 264,80 10736 1949 12901 18818

2006 63,10 7460 904 8364 8,68 179 202,98 11665 670 12514 20878

2007 61,60 4138 3171 7309 37,84 527 146,86 7766 9069 17362 24671

Razem 742,02 56839 6240 63079 450,44 2123 3004,63 83577 17066 102766 165845


755,73

68393 364 2150 3591 93499

95649 164042

% wykonania 98 92 124 99 84 89 107 101

Tabela nr.3

Wykaz rębni nie projektowanych w planie u.l. do użytkowania rębnego oraz rębni

przekwalifikowanych z częściowych na zupełne

Lp Rok Leśnictwo Oddz. Wyk.

rębnia

Pow.

ha

W+S

m3

Uwagi

1 2000 Węglów 67f-00 IB 1,07 38 Zrąb sanitarny po pożarze z 2000r

2 2000 Parszów 68i-99 IA 2,14 5 ,,

3 2000 Parszów 68j-99 IA 1,56 2 ,,

4 2000 Parszów 68k-99 IA 0,18 8 ,,

5 2000 Parszów 68l-99 IA 0,10 7 ,,

6 2004 Rzepin 170a IB 3,36 308 Pod zalew "Wióry". Przekazano Rej. Zarz. Gosp. Wod. w W-wie.

7 2004 Rzepin 170d IB 0,45 35 ,,

8 2004 Rzepin 170g IB 0,16 37 ,,

9 2004 Budki 118g IB 3,37 762

Zmiana rębni z częściowej na zupełną (zgoda RDLP - ZZ-7031-08/04). Blok upraw pochodnych św.

10 2005 Rzepin 170dg IB 0 45 Dokończenie zrębu pod zalew "Wióry".

11 2005 Budki 6i IB 1,19 12 Zrąb sanitarny po pożarze z 2004r

12 2005 Budki 6l IB 0,7 3 ,,

13 2006 Sadek 110g IA 0,68 172 Zrąb sanitarny po pożarze z 2005r

14 2006 Sadek 110h IA 1,69 125 ,,

15 2006 Sadek 110i IA 2,28 138 ,,

16 2006 Sadek 129a IA 2,25 129 ,,

17 2006 Sadek 129b IA 3,24 202 ,,

18 2006 Sadek 129d IA 1,5 231 ,,

19 2006 Sadek 129h-99 IA 0,36 44 ,,

20 2006 Sadek 129h-01 IA 1,64 394

Zmiana rębni z częściowej na zupełną (pożar 2005r).

21 2006 Sadek 142a IB 1,99 120 Zrąb sanitarny po pożarze z 2005r

22 2006 Sadek 142b IB 1,35 219 Zmiana rębni z częściowej na zupełną (pożar 2005r).

Razem 31,26 3036

-116-

Tabela nr 6. Zestawienie wykonanych prac z zakresu hodowli lasu za okres 1998-2007r.



16-13

Rok kalendarzowy

Odnowienia i zalesienia

pop

raw

ki

i u

zup

ełnie

nia

wp

row

adze

nie

pod

szy

tów

Pielęgnowanie Melioracje

otwarte pod osłoną

gle

by

P

IEL

up

raw

C

W

mło

dn

ikó

w

CP

naw

oże

nie

agro

tech

nic

zne

MA

-PO

RZ

wo

dn

e M

A-R

EG

pła

zow

iny, h

aliz

ny

, zr

ęby

gru

nty

nie

leśn

e

prz

y r

ębnia

ch z

łożo

ny

ch

pod

sadze

nia

dole

sien

ia l

uk

i p

rzer

zed

zeń

Powierzchnia zredukowana - ha

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

1998 27.99 10.19 43.72 6.44 2.18 7.69 10.45 160.8 69.97 237.9 0.00 60.83 0.00

1999 38.34 13.6 13.38 8.1 2.62 7.64 0.0 209.81 91.33 122.87 0.00 89.18 0.00

2000 41.78 5.12 31.7 8.0 3.15 14.76 1.0 160.02 205.57 324.06 0.00 85.29 0.00

2001 42.19 3.33 88.49 8.5 0.46 11.7 3.5 143.96 90.57 274.78 0.00 71.71 7.2

2002 18.71 0.00 73.8 0.00 2.23 13.3 0.0 133.62 99.65 104.52 0.00 44.49 0.00

2003 15.8 0.19 22.69 9.8 0.1 8.4 0.0 140.79 61.27 225.29 0.00 45,28 25.0

2004 21.03 12.19 97.14 3.9 2.5 1.57 0.0 83.91 82.49 164.59 0.00 61.77 8.0

2005 14.3 5.53 56.6 18.6 0.3 3.32 0.0 107.25 92.83 239.27 0.00 58.27 6.0

2006 9.52 1.29 47.62 30.75 5.68 4.6 1.5 118.5 123.75 417.58 0.00 123.52 18.26

2007 37.11 4.81 61.92 45.1 2.65 5.1 5.3 159.86 140.02 369.3 0.00 53.73 5.6

Razem 266.77 56.25 537.06 139.19 21.87 78.08 21.75 1418.52 1057.45 2480.16 0.00 694.07 70.06

Plan 10-letni 258.14 41.69 604.0 242.7 31.02 114.57 45.8 1591.11 1810.62 2479.91 0.00 1232.2 0

% wykonania planu 103.3 134.9 88.9 57.4 70.5 68.2 47.5 89.2 58.4 100.0 0.00 56.3

-117-

Tabela nr 6a. Zestawienie wykonanych prac z zakresu hodowli lasu za okres 1998-2007r.

Obręb Rataje

Obręb: 16-13-1

Rataje

Rok kalendarzowy


pop

raw

ki

i u

zup

ełnie

nia

wp

row

adze

nie

pod

szy

tów



gle

by

P

IEL

up

raw

C

W

mło

dn

ikó

w

CP

naw

oże

nie

agro

tech

nic

zne

MA

-PO

RZ

wo

dn

e M

A-R

EG

pła

zow

iny, h

aliz

ny

, zr

ęby

gru

nty

nie

leśn

e

prz

y r

ębnia

ch z

łożo

ny

ch

pod

sadze

nia

dole

sien

ia l

uk

i p

rzer

zed

zeń


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

1998 6.22 0.27 11.15 6.44 0.15 2.65 0.00 48.82 9.92 41.46 0.00 14.05 0.00

1999 6.22 0.00 3.70 7.80 0.00 1.69 0.00 62.76 41.73 23.00 0.00 38.00 0.00

2000 6.94 0.00 17.09 3.00 3.15 6.04 0.00 40.27 49.98 131.36 0.00 28.86 0.00

2001 12.08 0.00 38.84 1.00 0.40 0.92 0.00 33.36 16.27 80.96 0.00 28.68 0.00

2002 4.82 0.00 8.30 0.00 1.75 4.04 0.00 40.26 30.29 25.28 0.00 12.63 0.00

2003 2.50 0.00 5.60 0.00 0.00 2.50 0.00 37.89 7.65 36.33 0.00 11.41 0.00

2004 2.66 4.30 34.60 0.00 0.00 0.62 0.00 28.12 28.97 54.08 0.00 15.81 0.00

2005 4.93 1.72 21.99 3.00 0.00 0.85 0.00 25.77 33.01 90.86 0.00 19.75 0.00

2006 0.00 0.00 9.67 14.40 3.37 0.45 1.50 19.88 38.90 115.06 0.00 15.40 0.00

2007 5.55 0.12 5.44 8.85 1.78 0.91 0.00 37.27 44.95 95.79 0.00 2.80 0.00

Razem 51.92 6.41 156.38 44.49 10.6 20.67 1.5 374.4 301.67 694.18 0.00

187.39

0.00

Plan 10-letni 56.88 0.27 170.9 81.40 15.77 28.92 1.50 432.96 483.24 702.58 0.00 342.72 0.00

% wykonania planu 91.3 2374.1 91.5 54.7 67.2 71.5 100.0 86.5 62.4 98.8 0.00

54.7

0.00

-118-

Tabela nr 6b. Zestawienie wykonanych prac z zakresu hodowli lasu za okres 1998-2007r.

Obręb Skarżysko

Obręb: 16-13-2

Skarżysko

Rok kalendarzowy


pop

raw

ki

i u

zup

ełnie

nia

wp

row

adze

nie

pod

szy

tów



gle

by

P

IEL

up

raw

C

W

mło

dn

ikó

w

CP

naw

oże

nie

agro

tech

nic

zne

MA

-PO

RZ

wo

dn

e M

A-R

EG

pła

zow

iny, h

aliz

ny

, zr

ęby

gru

nty

nie

leśn

e

prz

y r

ębnia

ch z

łożo

ny

ch

pod

sadze

nia

dole

sien

ia l

uk

i p

rzer

zed

zeń


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

1998 2.90 0.25 31.62 0.00 0.00 1.17 0.00 18.74 17.16 97.52 0.00 3.92 0.00

1999 0.60 0.00 4.58 0.30 0.00 1.15 0.00 18.39 3.64 48.14 0.00 4.69 0.00

2000 4.05 0.00 2.70 5.00 0.00 1.07 0.80 19.60 21.78 97.80 0.00 27.08 0.00

2001 9.69 0.56 31.12 7.50 0.00 0.90 2.00 21.73 19.53 122.19 0.00 17.67 7.20

2002 2.08 0.00 42.70 0.00 0.04 1.90 0.00 18.61 7.71 25.78 0.00 10.44 0.00

2003 3.67 0.19 3.53 9.80 0.00 0.51 0.00 34.78 17.89 82.10 0.00 12.19 25.00

2004 5.75 6.83 35.47 3.90 2.5 0.00 0.00 16.96 16.05 46.78 0.00 16.97 8.00

2005 2.46 1.25 18.86 12.10 0.30 1.05 0.00 39.53 19.79 69.91 0.00 20.67 6.00

2006 4.86 0.00 11.60 11.65 2.31 0.60 0.00 46.50 63.65 209.21 0.00 49.59 18.26

2007 0 0 42.2 30.9 0.62 1.33 0 46.37 42.05 164.58 0.00 21.56 5.6

Razem 36.06 9.08 224.38 81.15 5.77 9.68 2.8 281.21 229.25 964.01

0.00 184.78 70.06

Plan 10-letni 42.87 1.81 252.35 135.8 5.12 13.68 14.45 545.36 560.59 1029.77 0.00 442.7 0.00

% wykonania planu 84.1 501.7 88.9 59.8 112.7 70.8 19.4 51.6 40.9 93.6 0.00

41.7

-119-

Tabela nr 6c. Zestawienie wykonanych prac z zakresu hodowli lasu za okres 1998-2007r.

Obręb Szydłowiec

Obręb: 16-13-3

Szydłowiec

Rok kalendarzowy


pop

raw

ki

i u

zup

ełnie

nia

wp

row

adze

nie

pod

szy

tów



gle

by

P

IEL

up

raw

C

W

mło

dn

ikó

w

CP

naw

oże

nie

agro

tech

nic

zne

MA

-PO

RZ

wo

dn

e M

A-R

EG

pła

zow

iny, h

aliz

ny

, zr

ęby

gru

nty

nie

leśn

e

prz

y r

ębnia

ch z

łożo

ny

ch

pod

sadze

nia

dole

sien

ia l

uk

i p

rzer

zed

zeń


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

1998 18.87 9.67 0.95 0.00 2.03 3.87 10.45 93.24 42.89 98.92 0.00 42.86 0.00

1999 31.52 13.60 5.10 0.00 2.62 4.80 0.00 128.66 45.96 51.73 0.00 46.49 0.00

2000 30.79 5.12 11.91 0.00 0.00 7.65 0.20 100.15 133.81 94.90 0.00 29.35 0.00

2001 20.42 2.77 18.53 0.00 0.06 9.88 1.50 88.87 54.77 71.63 0.00 25.36 0.00

2002 11.81 0.00 22.80 0.00 0.44 7.36 0.00 74.75 61.65 53.46 0.00 21.42 0.00

2003 9.63 0.00 13.56 0.00 0.10 5.39 0.00 68.12 35.73 106.86 0.00 21.68 0.00

2004 12.62 1.06 27.07 0.00 0.00 0.95 0.00 38.83 37.47 63.73 0.00 28.99 0.00

2005 6.91 2.56 15.75 3.50 0.00 1.42 0.00 41.95 40.03 78.50 0.00 17.85 0.00

2006 4.66 1.29 26.35 4.70 0.00 3.55 0.00 52.12 21.20 93.31 0.00 58.53 0.00

2007 31.56 4.69 14.28 5.35 0.25 2.86 5.3 76.22 53.02 108.93 0.00 29.37 0.00

Razem 178.79 40.76 156.3 13.55 5.5 47.73 17.45 762.91 526.53 821.97 0.00 321.9 0.00

Plan 10-letni 158.39 39.61 180.75 25.5 10.13 71.97 29.85 612.79 766.79 747.56 0.00 446.78 0.00

% wykonania planu 112.9 102.9 86.5 53.1 54.3 66.3 58.5 124.5 68.7 110.0 0.00

72.0

0.00

-120-

Tabela nr 1.

Zakres tematyczny tablic edukacyjnych usytuowanych na ścieżce edukacyjnej „Nad Lubianką” w

LKP „Puszcza Świętokrzyska” Obręb Rataje, Leśnictwo Wanacja, oddz. 26, 27 i 28.

Lp. Temat

Ilość

Uwagi

1 Podczas wędrówki po lesie koniecznie pamiętaj: 1 Na początku ścieżki

wym. 150 x 200 cm,

plus 4 ławeczki

2 Ekosystem leśny 1 Wym. 100 x 150 cm

3 Las naturalny - Las sztuczny 1 Jw.

4 Dziuple i ich mieszkańcy 1 Jw.

5 Budowa warstwowa lasu 1 Jw.

6 Zbiorowiska leśne: Grądy, Lasy łęgowe 1 Jw.

7 Bóbr architekt 1 Jw.

8 Rok pracy leśnika: wiosna, lato, jesień i zima 1 Jw.

Tabela nr 2

Zakres tematyczny tablic edukacyjnych usytuowanych na ścieżce edukacyjnej

przy biurze n-ctwa Obręb Skarżysko, Leśnictwo Nad Kamienną, oddz. 80 j.

Lp. Temat Ilość Uwagi

1 Nadleśnictwo Skarżysko ogólna charakterystyka 1 Wym. 120 x 80 cm

2 Pożary 1 Jw.

3 Ekologiczna rola lasu 1 Jw.

4 Ochrona lasu 1 Jw.

5 Przewrócone drzewo 1 Jw.

6 Mrowisko 1 Jw.

Ocena upraw i młodników do 10 lat na powierzchniach otwartych

Tabela nr XI

Nadleśnictwo SKARŻYSKO (16-13)


Skład gatunkowy upraw i młodników do 10 lat

Uprawy przepadłe

Razem zgodny ze składem pożądanym

częściowo zgodny ze składem pożądanym

niezgodny ze składem pożądanym

przy zadrzewieniu

1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 0.4 i mniej

powierzchnia - ha

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

BŚW 7,99 2,02 0,19 8,49 18,69

BW 2,89 2,89

BMŚW 21,56 13,88 0,17 10,16 0,16 0,39 46,32

BMW 20,16 11,84 1,55 0,38 2,33 5,31 41,57

BMB 0,85 0,85

LMŚW 10,30 15,81 2,44 15,38 0,45 0,84 45,22

LMW 5,30 4,44 1,01 7,17 3,94 5,67 3,21 30,74

OL 7,00 2,88 9,88

BMWYŻŚW 1,76 2,70 2,67 7,13

BMWYŻW 2,71 0,52 3,23

LMWYŻŚW 5,61 5,78 3,64 2,06 17,09

LMWYŻW 2,26 0,60 0,15 0,98 0,10 4,09

LWYŻŚW 4,41 0,50 4,91

Ogółem 89,24 58,60 2,95 31,96 20,49 0,38 11,27 9,10 8,62 232,61

-122-


Tabela nr XI

Nadleśnictwo SKARŻYSKO, Obręb (16-13-1)



Uprawy przepadłe

Razem

zgodny ze składem pożądanym



przy zadrzewieniu

1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 0.4 i mniej

powierzchnia - ha

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

BMŚW 5,06 1,28 6,34

BMW 4,77 2,10 6,87

LMŚW 3,90 3,12 0,45 0,60 8,07

LMW 0,79 3,94 4,73

BMWYŻŚW 2,70 2,67 5,37

BMWYŻW 2,71 2,71

LMWYŻŚW 2,74 1,60 3,03 1,81 9,18

LMWYŻW 0,45 0,45

LWYŻŚW 4,15 0,28 4,43

Ogółem 16,72 9,61 8,53 3,91 7,57 1,81 48,15

-123-


Tabela nr XI




Uprawy przepadłe

Razem




przy zadrzewieniu

1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 0.4 i mniej

powierzchnia - ha

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

BŚW 3,82 1,78 5,60

BMŚW 2,50 0,06 2,56

OL 7,00 1,59 8,59

BMWYŻŚW 1,76 1,76

BMWYŻW 0,52 0,52

LMWYŻŚW 2,34 4,18 1,14 0,25 7,91

LMWYŻW 0,97 0,15 1,29 0,98 0,25 3,64

LWYŻŚW 0,26 0,22 0,48

Ogółem 16,89 7,92 1,82 2,95 1,23 0,25 31,06

-124-


Tabela nr XI




Uprawy przepadłe

Razem




przy zadrzewieniu

1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 1.0-0.9 0.8-0.7 0.6-0.5 0.4 i mniej

powierzchnia - ha

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

BŚW 4,17 0,24 0,19 8,49 13,09

BW 1,16 1,73 2,89

BMŚW 9,00 1,80 0,17 15,10 10,96 0,39 37,42

BMW 13,35 9,74 2,04 1,55 0,38 2,33 5,31 34,70

BMB 0,85 0,85

LMŚW 4,87 5,90 1,02 15,84 1,97 2,09 4,04 1,42 37,15

LMW 2,43 1,01 6,38 5,30 7,68 3,21 26,01

OL 1,29 1,29

Ogółem 32,55 22,25 1,38 35,72 29,35 0,38 9,72 12,11 9,94 153,40

-125-

Ocena odnowień podokapowych oraz upraw i młodników po rębniach złożonych

Tabela nr XII

Nadleśnictwo SKARŻYSKO (16-13)

Wyszczególnienie Typ siedliskowy

lasu Gatunek panujący młodego pokolenia

Powierzchnia manipulacyjna

w ha

Przeciętny % pokrycia

(zadrzewienie)

Przeciętna jakość hodowlana

1 2 3 4 5

KO BMŚW BK 16,91 41,6 12

BMŚW DB 117,19 32,5 12

BMŚW JD 13,25 36,8 12

BMW DB 5,25 30,0 12

BMW JD 5,96 30,0 12

BMWYŻŚW DB 0,89 30,0 22

BMWYŻŚW JD 12,68 32,4 12

BMWYŻW JD 3,73 50,0 11

LMŚW BK 31,74 33,2 12

LMŚW DB 152,33 45,8 12

LMŚW JD 67,69 34,0 12

LMW BK 2,16 50,0 12

LMW DB 45,74 48,1 12

LMW JD 27,66 32,8 12

LMW LP 2,22 60,0 22

LMWYŻŚW BK 33,57 61,8 12

LMWYŻŚW DB 22,01 36,9 22

LMWYŻŚW JD 268,91 45,4 12

LMWYŻW DB 16,93 44,8 12

LMWYŻW JD 145,17 43,1 12

LMWYŻW OL 6,41 34,7 12

LŚW DB 3,91 60,0 12

LŚW JD 14,14 54,9 12

LW DB 28,34 38,7 12

LW JD 4,26 30,0 22

LW OL 0,68 30,0 12

LWYŻŚW BK 21,10 61,9 12

LWYŻŚW DB 3,60 52,6 12

LWYŻŚW JD 224,94 49,0 12

LWYŻW BK 9,44 43,0 12

LWYŻW JD 17,15 51,1 12

LWYŻW OL 1,81 30,0 12

Razem 1327,77 43,7 12

KDO BMŚW JD 9,03 21,5 12

BMWYŻW JD 2,06 10,0 12

Razem 11,09 19,4 12

Uprawy i młodniki LMWYŻŚW JD 8,94 69,2 12

po rębniach LMWYŻW JD 9,98 60,0 12

złożonych Razem 18,92 64,3 12

Ogółem 1357,78 43,8 12

-126-


Tabela nr XII


Wyszczególnienie Typ

siedliskowy lasu

Gatunek panujący młodego pokolenia


w ha


(zadrzewienie)


hodowlana

1 2 3 4 5

KO BMŚW BK 3,86 40,0 12

BMŚW DB 20,51 31,5 22

BMŚW JD 2,91 40,0 12

BMWYŻŚW JD 7,53 31,7 12

LMŚW BK 8,56 30,0 12

LMŚW DB 8,18 30,0 12

LMW DB 13,62 53,3 11

LMW JD 23,08 30,6 12

LMWYŻŚW BK 18,79 68,8 12

LMWYŻŚW JD 61,51 41,7 12

LMWYŻW DB 10,79 45,0 12

LMWYŻW JD 74,04 40,4 12

LW DB 21,65 36,7 12

LWYŻŚW BK 10,65 61,2 12

LWYŻŚW JD 58,84 45,4 12

LWYŻW BK 6,62 40,0 12

LWYŻW JD 7,22 42,2 12

Razem 358,36 42,2 12

Uprawy i młodniki LWYŻŚW BK 4,15 100,0 12

po rębniach złożonych Razem 4,15 100,0 12

Ogółem 362,51 42,8 12

-127-


Tabela nr XII

Nadleśnictwo SKARŻYSKO,Obręb(16-13-2)


siedliskowy lasu



w ha


(zadrzewienie)


hodowlana

1 2 3 4 5

KO BMŚW JD 4,22 33,7 12

BMWYŻŚW DB 0,89 30,0 22

BMWYŻŚW JD 1,57 30,0 12

BMWYŻW JD 3,73 50,0 11

LMŚW BK 1,62 30,0 12

LMŚW JD 1,35 60,0 32

LMW BK 2,16 50,0 12

LMWYŻŚW BK 14,78 52,8 22

LMWYŻŚW DB 22,01 36,9 22

LMWYŻŚW JD 207,40 46,3 12

LMWYŻW DB 2,74 50,0 12

LMWYŻW JD 68,00 45,8 12

LMWYŻW OL 6,41 34,7 12

LWYŻŚW BK 10,45 62,6 12

LWYŻŚW DB 3,60 52,6 12

LWYŻŚW JD 166,10 50,2 12

LWYŻW BK 2,82 50,0 12

LWYŻW JD 9,93 57,5 12

LWYŻW OL 1,81 30,0 12

Razem 531,59 47,5 12

Uprawy i młodniki LMWYŻŚW JD 8,94 69,2 12

po rębniach LMWYŻW JD 9,98 60,0 12

złożonych Razem 18,92 64,3 12

Ogółem 550,51 48,1 12

-128-


Tabela nr XII

Nadleśnictwo SKARŻYSKO,Obręb(16-13-3)


siedliskowy lasu



w ha


(zadrzewienie)


hodowlana

1 2 3 4 5

KO BMŚW BK 13,05 42,1 12

BMŚW DB 96,68 32,8 12

BMŚW JD 6,12 37,4 12

BMW DB 5,25 30,0 12

BMW JD 5,96 30,0 12

BMWYŻŚW JD 3,58 35,1 22

LMŚW BK 21,56 34,6 12

LMŚW DB 144,15 46,7 12

LMŚW JD 66,34 33,4 12

LMW DB 32,12 46,0 12

LMW JD 4,58 44,0 11

LMW LP 2,22 60,0 22

LMWYŻW DB 3,40 40,0 12

LMWYŻW JD 3,13 50,0 22

LŚW DB 3,91 60,0 12

LŚW JD 14,14 54,9 12

LW DB 6,69 45,2 12

LW JD 4,26 30,0 22

LW OL 0,68 30,0 12

Razem 437,82 40,3 12

KDO BMŚW JD 9,03 21,5 12

BMWYŻW JD 2,06 10,0 12

Razem 11,09 19,4 12

Ogółem 448,91 39,8 12

-129-

K o r e f e r a t

Wykonawcy projektu planu urządzenia lasu

nt. „Analiza gospodarki przeszłej”

za lata 1998 – 2007.

Nadleśnictwo SKARŻYSKO

Obręby: Rataje, Skarżysko, Szydłowiec

-130-

-131-

I. Wstęp.

I.1. Podział na grupy i kategorie ochronności.

- bez uwag.

I.2. Podział na gospodarstwa.

- zgodnie z referatem.

I.3. Przyjęte wieki rębności obowiązujące w okresie 1998-2007.

- zgodnie z referatem.

II. Stan posiadania. - zgodnie z referatem.

III. Analiza wykonania zadań gospodarczych w latach 1998-2007.

III.1. Użytkowanie lasu.

Ogólny plan pozyskania drewna w użytkach głównych został wykonany w 99%.

W poszczególnych obrębach wynosił:

- Rataje – 101%,

- Skarżysko – 96%,

- Szydłowiec – 101%;

Stosowane rodzaje rębni były generalnie zgodne z planem cięć. Przyczyny wystąpienia cięć

pozaplanowych oraz zmiany rębni zostały wyjaśnione w referacie Nadleśniczego.

Pozyskanie drewna było nierównomierne w poszczególnych latach obowiązywania planu.

Nie wykonanie planowanego rozmiaru powierzchniowego trzebieży (przy jednoczesnym

przekroczeniu etatu miąższościowego) wynikało z usuwania drewna po klęskach żywiołowych.

Wykonanie czyszczeń późnych w rozmiarze powierzchniowym na poziomie 183% wynikało

z potrzeby dwukrotnego wejścia z zabiegiem na tę samą powierzchnię.

Użytki przygodne stanowiły 13,8% miąższości wszystkich użytków. Ich udział w poszcze-

gólnych obrębach i rodzajach użytków przedstawiał się następująco:

Rodzaj

użytku

Obręb Nadleśnictwo


1 2 3 4 5

Użytki rębne 13.9 14.2 9.9 12.7

Użytki przedrębne 9.2 17.1 16.6 14.5

Ogółem 10.8 15.8 14.1 13.8

Istotną w użytkowaniu przedrębnym jest intensywność cięć mierzona w m3 miąższości grubizny

pozyskanej z 1 ha cięć pielęgnacyjnych. Służy ona nie tylko do oceny wykonania użytkowania

w poprzednim okresie, ale jest główną wskazówką przy przyjmowaniu etatu miąższościowgo na

kolejny okres gospodarczy.

Porównawcze zestawienie zrealizowanych wskaźników intensywności cięć pielęgnacyjnych

(z 10 lat), wyliczonych na podstawie danych z referatu (tabele IX), przedstawiono poniżej.

-132-

Rodzaj cięć pielęgnacyjnych Obręb


m3/ha

1 2 3 4

CP 3.8 5.83 4.71

TW + TP 32,46 34,24 33,50

R-m cięcia przedrębne + przygodne przedr. 29.39 29.92 30.74

Oceniając w sposób ogólny zakres cięć pielęgnacyjnych w drzewostanach N-ctwa stwierdzić

należy, że cięcia pielęgnacyjne prowadzone były właściwie i zgodnie z potrzebami hodowlanymi

drzewostanów. Świadczyć o tym może dobry stan zdrowotny i sanitarny niemal wszystkich

drzewostanów w N-ctwie oraz fakt, że podczas prac taksacyjnych nie zainwentaryzowano d-stanów

zaniedbanych pod względem pielęgnacyjnym oraz takich, w których intensywność

przeprowadzonych cięć byłaby zbyt wysoka.

III.2. Hodowla lasu.

2.1. Rozmiar wykonanych prac odnowieniowych, zalesieniowych i pielęgnacyjnych.

Nie wykonanie planowych odnowień podokapowych, podsadzeń i dolesień omówiono

w referacie Nadleśniczego. Wykonanie pielęgnacji upraw i młodników oraz melioracji

agrotechnicznych w wielkości mniejszej od planowanej jest konsekwencją uznania na znacznej

powierzchni naturalnych odnowień jodłowych, w których zabiegi te nie były niezbędne.

2.2. Nasiennictwo i selekcja.

a) „Program zachowania leśnych zasobów genowych”.

- bez uwag.

b) Wyłączone drzewostany nasienne.

- bez uwag.

c) Gospodarcze drzewostany nasienne.

Lokalizacja GDN została w nowym planie UL przyjęta zgodnie z wykazem

nadleśnictwa.

Różnica w powierzchni wynika z ponownego rozliczenia wielkości wydzieleń oraz

weryfikacji na gruncie. Nie zaliczenie wydzieleń 134 c,h (12.69 ha) w obr. Skarżysko do

GDN dębowych wynika z faktu braku tego gatunku w składzie drzewostanu.

d) Drzewa mateczne.

W Nadleśnictwie jest 6 drzew matecznych jodły i 6 modrzewi.

e) Bloki upraw pochodnych.

Lokalizacja upraw pochodnych została w projekcie planu UL przyjęta zgodnie z wykazem

nadleśnictwa i ustaleniami z RDLP.

Powierzchnię upraw pochodnych, przedstawiono w referacie wykonawcy projektu planu

urządzenia lasu, z podziałem na:

- manipulacyjną pododziałów,

- założonych upraw,

- przewidzianą pod uprawy.

-133-

f) Źródła nasion.

- bez uwag.

2.3 Gospodarka szkółkarska.

Zgodnie z referatem.

III.3. Ochrona lasu.

3.1. szkody powodowane przez owady.

- bez uwag.

3.2. Szkody powodowane przez pasożyty i grzyby.

- bez uwag.

3.3. Szkody powodowane przez zwierzynę łowną.

- bez uwag.

3.4. Szkody ze strony czynników abiotycznych.

- bez uwag.

3.5. Szkody powodowane przez przemysł.

Należy jedynie zaznaczyć, że zgodnie § 10 pkt. 6 instrukcji u.l., w obecnym opracowaniu nie

określano stref uszkodzeń przemysłowych..

- pozostałe bez uwag.

III.4. Ochrona p.poż.

- bez uwag.

III.5. Program ochrony przyrody.

- bez uwag.

III.6. Stan upraw i młodników do 10 lat na powierzchniach otwartych.

Po wprowadzeniu do bazy, danych uzyskanych po aktualizacji prac glebowych

dotyczących gruntów porolnych, zwiększy się powierzchnia upraw zgodnych z GTD (zgodnie z

zapisem I KTG).

III.7. Ocena upraw podokapowych w KO i KDO.

- bez uwag.

III.8. Użytkowanie uboczne.

8.1. Pozyskanie choinek i stroiszu.

- bez uwag.

8.2.Gospodarka łowiecka.

Podczas prac urządzeniowych zainwentaryzowano 10 wydzieleń będących poletkami

łowieckimi oraz 1 luką pełniącą tę funkcję.

Pozostałe bez uwag.

III.9. Gospodarka wodna.

- bez uwag.

III.10. Edukacja ekologiczna.

- bez uwag.

-134-

III.11. Gospodarka rolna.

- bez uwag.

III.12. Wykonanie prac z zakresu inżynierii leśnej.

- bez uwag.

III.13. Rekreacyjne zagospodarowanie lasu.

- bez uwag.

III.14. Nadzór nad lasami nie stanowiącymi własności Skarbu Państwa.

- bez uwag.

Koreferat opracował

.......................................

mgr inż. Piotr Pajączek

Sprawdził

....................................................... Z-ca Dyrektora BUL i GL o / Radom

inż. Roman Eliasz

-135-

Tabela 13. Porównanie powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnych planach

urządzenia lasu i w prognozie – obręb Rataje

Lp

. Wyszczególnienie Jednostka

Stan na

Definitywne

1.X.1965

I

rewizja 1.X.1975

II

rewizja 1.I.1988

III

rewizja 1.I.1998

IV

rewizja 1.I.2008

1 2 3 4 5 6 7 8

1. Przeciętna zasobność

IIa m3 89 92 78 110 105

drzewostanów na 1 ha

IIb m3 155 166 117 171 186

w klasach wieku

IIIa m3 179 212 203 216 213

IIIb m3 221 267 238 275 266

IVa m3 551 266 270 288 295

IVb m3 241 271 254 300 303

Va m3 285 272 256 303 322

Vb m3 226 277 256 301 309

VI m3 237 204 225 271 261

VII istarsze m3 276 168 140 325 279

KO m3 -- 219 191 244 230

KDO m3 -- 120 122 153 162

BP m3 -- -- -- -- --

2. Przec. Zasobność na 1 ha pow. leśnej zal. i niezal. m3 156 170 182 230 252

3. Przec. wiek drzewostanów lat 52 53 57 63 69

4. Przeciętny przyrost drzewostanów na 1 ha m3 3,0 3,2 3,2 3,67 3,62

5. Bieżący przyrost drzewostanów na 1 ha -

tablicowy m3 -- -- --- 7,66 7,74


zredukowany m3 -- -- --- 5,74 --

7. Przeciętna miąższość użytków rębnych na 1 ha m3 -- 2,7 1,9 1,18 1,27

8. Przeciętna miąższość użytków przedrębnych na 1

ha m3 -- 0,9 2,2 1,45 2,60

9. Przeciętny przyrost całkowitej produkcji m3 -- 4,1 5,4 5,12 6,22

10. Przyrost bieżący użyteczny m3 -- 5,0 5,1 7,43 5,37

11. Spodziewany przyrost bieżący użyteczny m3 -- -- 2,9 -- --

12. Powierzchnia z cięć pielęgnacyjnych % -- 117,2 112,1 107,4 101,6

13. Wydajność z 1 ha cięć pielęgnacyjnych m3 -- 10,1 26,3 14,0 29,4

-136-


urządzenia lasu i w prognozie – obręb Skarżysko

Lp


Stan na

Definitywne

1.X.1965

I rewizja

1.X.1975

II rewizja

1.I.1988

III rewizja

1.I.1998

IV rewizja

1.I.2008

1 2 3 4 5 6 7 8


IIa m3 41 49 70 102 118


IIb m3 119 110 101 153 139

w klasach wieku

IIIa m3 174 18 178 196 237

IIIb m3 219 221 233 263 233

IVa m3 219 245 255 300 317

IVb m3 291 252 280 320 333

Va m3 238 345 278 324 345

Vb m3 211 335 261 325 335

VI m3 233 311 237 274 289

VII istarsze m3 308 182 241 250 297

KO m3 -- 218 191 286 256

KDO m3 -- -- 130 192 --

BP m3 -- -- -- -- --





tablicowy m3 -- -- -- 8,09 8,01


zredukowany m3 -- -- -- 6,07 --



ha m3 -- 0,8 1,8 1,39 2,36




12. Powierzchnia z cięć pielęgnacyjnych m3 -- 125,4 135,1 107,8 106,8


-137-


urządzenia lasu i w prognozie – obręb Szydłowiec

Lp


Stan na

Definitywne

1.X.1965

I rewizja

1.X.1976

II rewizja

1.I.1988

III rewizja

1.I.1998

IV rewizja

1.I.2008

1 2 3 4 5 6 7 8


IIa m3 61 72 81 105 84


IIb m3 147 134 131 169 186

w klasach wieku

IIIa m3 185 190 207 241 220

IIIb m3 198 222 237 269 267

IVa m3 228 232 254 300 296

IVb m3 230 248 245 303 333

Va m3 219 244 255 272 334

Vb m3 204 244 231 297 315

VI m3 202 228 200 274 303

VII istarsze m3 218 228 187 227 248

KO m3 -- 204 217 316 211

KDO m3 -- 157 117 198 197

BP m3 -- -- -- -- --





tablicowy m3 -- -- -- 6,78 6,53


zredukowany m3 -- -- -- 5,07 --



ha

m3

-- 0,9 1,6 1,40 2,44




12. Powierzchnia z cięć pielęgnacyjnych m3 -- 118,0 163,0 90,5 87,1


-138-

-139-

Koreferat

Inspekcji Lasów Państwowych

Małopolskiego Regionu Inspekcyjnego

do referatu

Nadleśniczego Nadleśnictwa Skarżysko

„Analiza

gospodarki przeszłej

za lata 1998 – 2007”

-140-

Ostatnią kontrolę kompleksową przeprowadzono w Nadleśnictwie Skarżysko w roku 2001.

1. Stan posiadania.

Nadleśnictwo w czasie trwania kontroli kompleksowej miało uregulowany przez założenie ksiąg

wieczystych niemal dla całej powierzchni ogólnej Nadleśnictwa. Z referatu wynika że tylko dla

ok. 1% gruntów nie założono ksiąg wieczystych.

2.Ocena użytkowania zasobów drzewnych.

1. Użytkowanie główne.

Użytkowanie główne, limitowane w dziesięcioleciu 1998 -2007 etatem wynoszącym 490115 m3

nadleśnictwo wykonało niemal doskonale osiągając poziom 99%. Do pełnej realizacji zabrakło

niespełna 3 tys. m3. Decyzja zatwierdzająca plan urządzenia lasu nie ustala limitów pozyskania

drewna dla obrębów ale w obrębach Rataje i Szydłowiec etat został minimalnie przekroczony o

1 % a w obrębie Skarżysko nie wykorzystano etatowych możliwości pozyskania – wykonano

96% etatu.

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

80000

1998r. 1999r. 2000r. 2001r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r, 2006r. 2007r.

Przedrębne

Rębne

Etat

pierwotny

Etat po

aneksie

Rok Rębne Przedrębne Etat po aneksie

Etat pierwotny

1998r. 15026 18976 49011 48367

1999r. 15165 17795 49011 48367

2000r. 17884 25004 49011 48367

2001r. 18221 26306 49011 48367

2002r. 22074 24785 49011 48367

2003r. 20169 27600 49011 48367

2004r. 21027 34084 49011 48367

2005r, 19098 35572 49011 48367

2006r. 19798 38766 49011 48367

2007r. 20056 49749 49011 48367

-141-

Na powyższym wykresie i w tabeli przedstawiono przebieg pozyskania drewna

w poszczególnych latach w z rozbiciem na rębne i przedrębne w porównaniu do etatowego

rozmiaru rocznego. Wykres obrazuje duże zróżnicowanie pozyskania drewna w latach objętych

planem. Na pewno jest to między innymi wpływ zmiennej koniunktury na drewno w tym czasie.

Najwyższe pozyskanie ogółem, odnotowane w roku 2007, było wyższe od przeciętnego

rozmiaru rocznego wynikającego z etatu o 42% a i wynikało w głównej mierze z porządkowania

stanu lasu po klęskowych wiatrołomach. Najniższe, z roku 1998 było o 30,6% niższe niż ten

rozmiar skorygowany aneksem i o 29,7% niższe niż rozmiar roczny wynikający z etatu przed

aneksem.

Należy zwrócić uwagę na fakt, że pierwotny dziesięcioletni etat użytkowania lasu

obejmował masę 483670 m3 a o 6445 m

3 został zwiększony w 2007r decyzją Ministra

Środowiska mającą formę aneksu do planu urządzania lasu.

Cięcia przygodne, zarówno w użytkowaniu rębnym, jak i przedrębnym utrzymano na podobnym

poziomie – odpowiednio 12,7% i 14,5%.

2. Użytkowanie rębne.

Użytkowanie rębne było bardziej wyrównane niż ogólna masa pozyskiwana corocznie.

Kontrolujący nie stwierdzili przypadków nieprawidłowości przy realizacji użytkowania rębnego.

3.Użytkowanie przedrębne.

Analiza realizacji zadań obligatoryjnych dotyczących pielęgnowania lasu a wynikających

z dokumentu zatwierdzającego plan urządzenia lasu na lata 1998 -2007 nie została w referacie

nadleśniczego zamieszczona. Z tabeli IX wynika iż nie został zrealizowany obligatoryjny

rozmiar cięć pielęgnacyjnych – trzebieży, mimo że do planu urządzania lasu na lata 1998 – 2007

był opracowywany i zatwierdzony aneks.

Kontrolujący nie wnosili istotnych zastrzeżeń do wykonawstwa użytkowania przedrębnego.

Zwracano uwagę na brak odnawiania granic drzewostanów objętych trzebieżami.

3.Ocena zagospodarowania lasu.

1. Hodowla lasu.

Kontrolujący nie stwierdzili przypadków przelegiwania ponad 2 lata powierzchni odsłoniętych

w wyniku użytkowania.

W trakcie kontroli zaobserwowano lokalne niedostosowanie intensywności czyszczeń późnych i

trzebieży do potrzeb drzewostanów. Podkreślić należy, że poziom wykonania pielęgnowania

-142-

drzewostanów kontrolujący uznali za bardzo dobry. Krytycznie natomiast oceniono wykonanie

czyszczeń wczesnych i późnych, gównie za sprawą błędnego pielęgnowania młodników

założonych na gruntach porolnych w obrębie Szydłowiec.

2.Ochrona lasu.

W tym dziale, informacje zawarte w referacie są zbieżne z ustaleniami kontroli.

Inspektor regionalny

Małopolskiego Regionu Inspekcyjnego

mgr inż. Henryk Majcher.

Radom, dnia 7 czerwca 2008r.

-143-

-144-

-145-

-146-

-147-

III. OPIS PRZYJĘTYCH ZASAD OKREŚLANIA ZADAŃ GOSPODARCZYCH

DLA NADLEŚNICTWA

1. Podstawy gospodarki przyszłego okresu. 1.1. Cele i zasady trwale zrównoważonej gospodarki leśnej.

Ogólne cele i zasady prowadzenia trwale zrównoważonej gospodarki leśnej w lasach

wielofunkcyjnych sformułowane zostały w polityce ekologicznej państwa, uchwalonej przez

Sejm RP 10.05.1991 r. (MP nr 18, poz. 118), w polityce leśnej państwa, przyjętej przez Radę

Ministrów w dniu 22.04.1997 r. oraz w aktach prawnych dotyczących leśnictwa:

ustawie z dnia 28.09.1991 r. o lasach (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. nr 45 poz. 435, nr 157

poz. 1315, nr 167 poz. 1399 oraz nr 175 poz. 1460);

ustawie z dnia 16.04.2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 92, poz. 880);

ustawie z dnia 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. nr 62, poz. 627);

ustawie z dnia 27.03.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80,

poz. 717);

ustawie z dnia 3.02.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. nr 16, poz. 78);

ustawie z dnia 15.02.1962 r. o ochronie dóbr kultury (tekst jednolity Dz.U. nr 98, poz. 1150

z 1999 r.);

ustawie z dnia 18.12.1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. nr 147, poz. 713);

ustawie z dnia 17.05.1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. nr 30, poz. 163);

ustawie z dnia 24.08.1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 2002 r. nr 147, poz. 1229

z późniejszymi zmianami),

a także w przepisach wykonawczych do wyżej wymienionych ustaw, w tym w Rozporządzeniu

Ministra Środowiska z dnia 20.12.2005 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu

sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji

stanu lasu (Dz.U. nr 256 poz. 2151).

Wyrazem realizacji założeń określonych w wyżej wymienionych aktach prawnych, są

rozwiązania przyjęte w:

zarządzeniu nr 11A z dnia 11.05.1999 r. DGLP w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na

podstawach ekologicznych,

Instrukcji Urządzania Lasu (2003 r.),

Zasadach Hodowli Lasu (2002 r.),

Instrukcji Ochrony Lasu (2004 r.),

Instrukcji Ochrony Przeciwpożarowej (1996 r.),

protokołach z I i II Komisji Techniczno - Gospodarczej,

innych wytycznych.

Podstawowe, ogólne cele zrównoważonej gospodarki leśnej przyjęte w planie urządzenia

lasu to:

- zachowanie i ochrona całej naturalnej zmienności przyrody leśnej, z uwzględnieniem

kierunków ewolucji w ekosystemach leśnych;

- zapewnienie, szybszego niż w procesach naturalnych, tempa przywracania zgodności biocenozy

leśnej z biotopem poprzez przebudowę drzewostanów, z wykorzystaniem sukcesji naturalnej;

- ochrona i zachowanie różnorodności biologicznej oraz bogactwa genetycznego zbiorowisk leśnych

i nieleśnych oraz wzmaganie korzystnego wpływu lasu na środowisko przyrodnicze, w tym

również na zdrowie i życie człowieka;

- zabezpieczenie warunków dla społecznego i gospodarczego rozwoju regionu przez racjonalne

projektowanie użytkowania i odnawiania zasobów leśnych, bez umniejszania produkcyjnej

zasobności lasów.

Wymienione, ogólne cele trwale zrównoważonej gospodarki leśnej, znajdują swoje

odzwierciedlenie w sporządzonym planie zagospodarowania lasów Nadleśnictwa Skarżysko,

między innymi poprzez:

-148-

- precyzyjne określenie funkcji lasu;

- powiązanie planowanych celów gospodarowania z efektami realizacji celów dotychczasowych;

- przyjęcie zróżnicowanych, indywidualnych celów hodowlanych dla poszczególnych

drzewostanów, uwzględniających lokalne uwarunkowania mikrosiedliskowe;

- określenie optymalnego, technicznego celu produkcji leśnej, wyrażonego w formie

przeciętnych, docelowych wieków rębności dla poszczególnych gatunków drzew i wieków

dojrzałości rębnej poszczególnych drzewostanów;

- optymalizację przyjętych etatów użytkowania głównego stosownie do funkcji lasu i celów

gospodarowania;

- zapewnienie ładu czasowego i przestrzennego użytkowania lasu (przyjęcie odpowiednich

nawrotów cięć i określonego porządku ostępowego);

- zachowanie zdolności do reprodukcji zasobów drzewnych poprzez planowanie użytkowania

głównego w powiązaniu ze spodziewanym bieżącym przyrostem miąższości;

- określenie potrzeb ochrony lasu;

- ramowe formułowanie zadań gospodarczych;

- projektowanie przebudowy drzewostanów, których stan nie zapewnia realizacji przyjętych

celów hodowlanych;

- dążenie do uzyskania akceptacji lokalnej społeczności dla sporządzonych planów z zakresu

gospodarki leśnej.

1.2. Podział na gospodarstwa.

Na podstawie wiodącej funkcji pełnionej przez drzewostan, sposobu zagospodarowania oraz

docelowego i aktualnego składu gatunkowego drzewostanów, utworzono w poszczególnych

obrębach leśnych N-ctwa Skarżysko następujące gospodarstwa:

I. Gospodarstwo specjalne (S) obejmujące:

- rezerwaty przyrody,

- wyłączone drzewostany nasienne,

- lasy, dla których określono kategorię ochronności „stanowiące cenne fragmenty rodzimej

przyrody”,

- lasy na siedliskach bagiennych nie objęte kategorią ochronności „stanowiące cenne

fragmenty rodzimej przyrody”,

II. Gospodarstwo lasów ochronnych (O) – obejmujące lasy ochronne nie zaliczone do

gospodarstwa specjalnego lub gospodarstwa przebudowy.

III. Gospodarstwo zrębowe w lasach gospodarczych (GZ) – obejmujące

lasy przewidziane do zagospodarowania rębniami zupełnymi (na różnych siedliskach),

a nie zaliczone do gospodarstwa specjalnego lub gospodarstwa przebudowy. Są to

przeważnie drzewostany na działkach poza zwartymi kompleksami.

IV. Gospodarstwo przerębowo-zrębowe w lasach gospodarczych (GPZ) – obejmujące

lasy przewidziane do zagospodarowania rębniami częściowymi i gniazdowymi (na

różnych siedliskach), a nie zaliczone do gospodarstwa specjalnego lub gospodarstwa

przebudowy. Obejmujące również głównie drzewostany na działkach poza zwartymi

kompleksami.

V. Gospodarstwo przebudowy (R) – obejmujące drzewostany w lasach ochronnych, a nie

zaliczone do gospodarstwa specjalnego, w których zaprojektowano użytkowanie rębne

gdyż nie zapewniają osiągnięcia celów gospodarki leśnej. W tym n-ctwie są to d-stany

niezgodne z GTD będące w trakcie przebudowy oraz te, w których zaprojektowano

rozpoczęcie przebudowy, z grupy d-stanów starszych, tj. takich, w których określenie

jakości technicznej wynika z relacji ich wieku do wieku rębności gatunku panującego.

Nie wyodrębniono gospodarstwa przerębowego, ponieważ d-stany, które mogłyby być do

niego zaliczone, czyli o budowie wielopiętrowej lub przerębowej i przeznaczone do użytkowania

rębnego, są lasami ochronnymi.

-149-

Ze względu na niewypełnienie kryterium powierzchniowego nie wyodrębniono

gospodarstwa zrębowego w obrębie Rataje oraz przerębowo-zrębowego w obrębie Skarżysko. Tabela 50. Zestawienie powierzchni leśnej (zalesionej i niezalesionej) w ramach gospodarstw

Gospodarstwo

Obręb Nadleśnictwo


Powierzchnia leśna zalesiona i niezalesiona [ha] %

1 2 3 4 5 6

Specjalne (S) 2,76 116,20 51,49 170,45 1,12

Lasów ochronnych (O) 4441,85 5144,64 4756,48 14342,97 94,59

Przerębowo - zrębowe (GPZ) 20,97 0 182,81 203,78 1,34

Zrębowe (GZ) 0 54,84 239,11 293,95 1,94

Przebudowy (R) 37,26 82,56 33,08 152,90 1,01

Ogółem 4502,84 5398,24 5262,97 15164,05 100

Powierzchniowo - miąższościowe tabele klas wieku wg gospodarstw i grup gatunków

panujących o tym samym wieku rębności, dla obrębów leśnych (tabele VI), zamieszczono na

końcu niniejszego elaboratu oraz w opisach taksacyjnych.

1.3. Wieki rębności.

Wieki rębności przyjęto w oparciu o ustalenia I Komisji Techniczno-Gospodarczej, na

podstawie Zarządzenia Nr 36 DGLP z dnia 19.05.2004 r. oraz § 83 IUL.

Przeciętne wieki rębności dla poszczególnych gatunków drzew przedstawiają się następująco:

Db w obr. Rataje i Skarżysko - 160 lat

Db w obr. Szydłowiec - 140 lat

Md, Bk, Js, Jw - 120 lat

Jd - 140 lat

So - 110 lat

Lp - 100 lat

Św, Gb, Brz, Ol, Ak - 80 lat

Ol-odroślowa - 60 lat

Os - 50 lat

W porównaniu z poprzednim okresem gospodarczym, nastąpiło ujednolicenie wieków rębności dla sosny. Drzewostany zaliczone do gospodarstwa przebudowy oraz d-stany o strukturze KO,

przydzielone zostały do użytkowania rębnego, niezależnie od przyjętych wieków rębności.

Ponadto, dla każdego drzewostanu poza KO, wypełniono pole opisu taksacyjnego „wiek

dojrzałości rębnej”.

Wieki dojrzałości rębnej poszczególnych drzewostanów, w których zaprojektowano

użytkowanie rębne, mieszczą się zasadniczo w grupach tzw. drzewostanów rębnych,

przeszłorębnych oraz (w niewielkiej liczbie przypadków) bliskorębnych, ustalonych na

podstawie przeciętnego wieku rębności gatunku panującego w drzewostanie.

1.4. Podział na ostępy.

Projektowanie oraz realizacja cięć rębnych odbywa się w ramach układu ostępowego,

bowiem umożliwia on zachowanie ładu czasowego i przestrzennego. Ostępy oparte są

o istniejący podział powierzchniowy. W obecnym opracowaniu zastosowano dotychczasowy

podział lasu na ostępy.

Granicami ostępów są linie gospodarcze wyznaczające szeregi ostępowe, podzielone z kolei

liniami oddziałowymi na ostępy o szerokości przeważnie dwóch oddziałów. W niektórych

przypadkach, dla zachowania reguły mijania się ostępów w sąsiednich szeregach, założone są

także pojedyncze ostępy jedno oddziałowe.

-150-

Szczegółowy podział ostępowy przedstawiony został na mapach przeglądowych

projektowanych cięć rębnych, sporządzonych dla każdego obrębu leśnego. Na mapach tych

kierunek i długość ostępów oznaczono przerywanymi strzałkami koloru czerwonego.

W przypadku nagromadzenia się cięć rębnych w sąsiadujących oddziałach, wyznaczano ostępy

przejściowe. Znaczono je na mapach strzałkami koloru niebieskiego.

2. Określenie i przyjęcie etatów cięć użytkowania głównego. W skład wyliczonych i przyjętych, osobno dla każdego obrębu leśnego, etatów użytkowania

głównego wchodzą:

etaty użytkowania rębnego,

etaty użytkowania przedrębnego.

Suma przyjętych etatów miąższościowych na 10-lecie stanowi maksymalną wielkość

użytkowania głównego w lasach nadleśnictwa. W ramach tego użytkowania mieścić się będzie

użytkowanie przygodne.

2.1. Użytki rębne.

Użytkowanie rębne dzieli się na:

- zaliczone na poczet etatu, tj. realizowane poprzez odpowiednie techniki pozyskania

i odnowienia w ramach różnych rodzajów i form rębni,

- nie zaliczone na poczet etatu, na które w N-ctwie Skarżysko składają się: uprzątnięcie

płazowin, przestojów oraz usunięcie drzew z powierzchni związanej z gospodarką leśną.

Wszystkie proponowane rozwiązania odnośnie optymalizacji użytkowania rębnego

i opracowania wykazu projektowanych cieć rębnych, w tym: wielkości przyjętych etatów,

lokalizacje poszczególnych zrębów, rodzaje i formy rębni, powierzchnie do odnowienia po

kolejnych cięciach, zostały uzgodnione z przedstawicielami RDLP i Nadleśnictwa.

2.1.1. Użytki rębne zaliczone na poczet przyjętego etatu.

Do określenia wielkości użytków rębnych w poszczególnych obrębach leśnych posłużyły

wyliczone, w ramach przyjętego podziału gospodarczego, roczne etaty użytkowania rębnego.

Wyliczeń etatów dokonano w oparciu o wytyczne zawarte w §§ 87 - 93 „Instrukcji

Urządzania Lasu”, na podstawie powierzchniowo-miąższościowych tabel klas wieku,

zestawionych gospodarstwami według grup gatunków panujących o jednakowym wieku

rębności (tabele nr VI) oraz wykazów drzewostanów o strukturze KO i drzewostanów

zaliczonych do gospodarstwa przebudowy (wzory: 3, 4, 5). Tabele VI zamieszczono w części

tabelarycznej niniejszego elaboratu oraz w opisach taksacyjnych poszczególnych obrębów

leśnych, podobnie jak wzory 4 i 5, zaś wzory 3 w części tabelarycznej elaboratu oraz

w wykazach projektowanych cięć rębnych zestawionych dla obrębów leśnych.

Etat użytków rębnych ustalono z uwzględnieniem:

- zaleceń proekologicznego gospodarowania wynikających z Zarządzenia Nr 11A

Dyrektora Generalnego LP z dnia 11.05.1999 r.,

- celów i zasad gospodarki leśnej oraz sposobów ich realizacji, określonych dla każdego

drzewostanu,

- wieków rębności ustalonych dla poszczególnych gatunków drzew,

- wieków dojrzałości rębnej poszczególnych drzewostanów,

- potrzeby przebudowy drzewostanów,

- zadań w zakresie ochrony lasu.

Zgodnie z postanowieniem I KTG, do wyliczenia etatów w gospodarstwie lasów

ochronnych (O) i przerębowo- zrębowym (GPZ) przyjęto średni okres odnowienia 20 lat.

W gospodarstwie specjalnym nie zaprojektowano użytkowania rębnego.

-151-

Nabór drzewostanów do cięć rębnych odbywał się, pod warunkiem zachowania ładu

czasowego i przestrzennego, w następującej kolejności:

- drzewostany wymagające przebudowy,

- klasy odnowienia,

- drzewostany zgodne i cz. zgodne z siedliskiem (starsze).

Zestawienie obliczonych i zatwierdzonych przez II KTG etatów użytkowania rębnego,

zarówno dla obrębów leśnych jak i łącznie dla nadleśnictwa, przedstawiają tabele XIV

zamieszczone w części VII elaboratu („Tabele i wykazy”) oraz w wykazach projektowanych cięć

rębnych.

Poniżej, na podstawie tabel XIV oraz wykazów projektowanych cieć rębnych, zamieszczono

zestawienie wyliczonych etatów, a także etatów zlokalizowanych i przyjętych w poszczególnych

obrębach leśnych i nadleśnictwie. Tabela 51. Zestawienie obliczonych i przyjętych miąższościowych etatów użytkowania rębnego

obręb Rataje

Gospodarstwo

Obliczenia cząstkowe (średnio na rok)

Etat przyjęty na okres

obowiązywania planu etaty wg

dojrzałości

drzewostanów etat wg

zrównania

średniego

wieku

etat

optymalny

etat z

potrzeb

przebudow

y

etat wg

okresów

uprzątnięcia

w KO i KDO

z

ostatniej

klasy

wieku

z

dwóch

ost.

klas

wieku

Pow.

manip.

[ha]

Miąższość [m3]

brutto netto

m3 brutto

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

SPECJALNE (S) X X X X X X 0 0 0

W LASACH

OCHRONNYCH (O) 7160 10754 X X X 4793 879,18 83816 66787

ZRĘBOWE

w LASACH X X X X X X 0 0 0

GOSPODARCZYCH (GZ)

PRZERĘBOWO-

ZRĘBOWE 0 0 59 0 X 0 0 0 0

w LASACH

GOSPODARCZYCH (GPZ)

PRZEBUDOWY

w LASACH OCHRONNYCH X X X X 366 100 37,26 2785 2195

i GOSPODARCZYCH (R)

RAZEM 7160 10754 X X 366 4893 916,45 86601 68982

OGÓŁEM 1) 27727 34193 0 0 1948 19538 3386.30 337152 268222

1) Ogółem dla nadleśnictwa (suma obrębów)

-152-

Tabela 52. Zestawienie obliczonych i przyjętych miąższościowych etatów użytkowania rębnego

obręb Skarżysko.

Gospodarstwo




dojrzałości


zrównania

średniego

wieku

etat

optymalny

etat z

potrzeb

przebudow

y

etat wg okresów

uprzątnięcia

w KO i KDO z

ostatniej

klasy

wieku

z

dwóch

ost.

klas

wieku

Pow.

manip.

[ha]

Miąższość [m3]

brutto netto

m3 brutto

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10


W LASACH

OCHRONNYCH (O) 14168 13312 X X X 7529 1577,31 140450 112117

ZRĘBOWE

w LASACH 0 48 126 48 X X 1,15 96 78

GOSPODARCZYCH (GZ) 0.00 0.32 0.57 0.32

PRZERĘBOWO-

ZRĘBOWE X X X X X X 0 0 0

w LASACH

GOSPODARCZYCH (GPZ)

PRZEBUDOWY

w LASACH

OCHRONNYCH X X X X 1131 0 82,56 7620 6010

i GOSPODARCZYCH (R)

RAZEM 14168 13360 X X 1131 7529 1661,02 148166 118205

OGÓŁEM 1) 27727 34193 0 0 1948 19538 3386.30 337152 268222

1) Ogółem dla nadleśnictwa (suma obrębów)

-153-

Tabela 53. Zestawienie obliczonych i przyjętych miąższościowych etatów użytkowania rębnego

obręb Szydłowiec.

Gospodarstwo




dojrzałości


zrównania

średniego

wieku

etat

optymalny

etat z

potrzeb

przebudow

y

etat wg okresów

uprzątnięcia

w KO i KDO z

ostatniej

klasy

wieku

z

dwóch

ost.

klas

wieku

Pow.

manip.

[ha]

Miąższość [m3]

brutto netto

m3 brutto

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10


W LASACH

OCHRONNYCH (O) 6333 10011 X X X 6754 770,46 98692 78125

ZRĘBOWE

w LASACH 28 30 666 30 X X 0 0 0

GOSPODARCZYCH (GZ) 0.29 0.27 3.75 0.29

PRZERĘBOWO-

ZRĘBOWE 38 38 538 38 X 129 5,29 895 707

w LASACH

GOSPODARCZYCH (GPZ)

PRZEBUDOWY

w LASACH

OCHRONNYCH X X X X 451 233 33,08 2798 2203

i GOSPODARCZYCH (R)

RAZEM 6399 10079 X X 451 7116 808,83 102385 81035

OGÓŁEM 1) 27727 34193 0 0 1948 19538 3386.30 337152 268222

Ogółem dla nadleśnictwa (suma obrębów)

Uzasadnienie przyjętych etatów cięć rębnych:

Gospodarstwo specjalne – nie planowano użytkowania rębnego

Gospodarstwo lasów ochronnych (O) – we wszystkich obrębach leśnych przyjęto etat z potrzeb

hodowlanych. Mieści się on między etatem z ostatniej i dwu ostatnich klas wieku oraz jest

wyższy od etatu wg okresów uprzątnięcia w KO i KDO. Wynika z konieczności zastosowania

odpowiednich cięć rębnych mających na celu: odsłanianie istniejących odnowień

podokapowych, głównie jodły oraz buka występujących przede wszystkim w formie naturalnego

pochodzenia podrostów, drugich pięter, nalotów, a także sztucznych podsadzeń. Ma również na

celu inicjowanie nowych odnowień.

Gospodarstwo zrębowe w lasach gospodarczych (GZ) – użytkowanie rębne zaplanowano

w obrębie Skarżysko. Przyjęty rozmiar użytkowania jest znacznie niższy od etatu optymalnego

jednakże ze względu na wielkość gospodarstwa i układ przestrzenny drzewostanów nie jest

możliwe przyjęcie etatu na wyższym poziomie.

-154-

Gospodarstwo przerębowo-zrębowe w lasach gospodarczych (GPZ) – użytkowanie rębne

zprojektowano jedynie w obrębie Szydłowiec. Przyjęty etat jest wyższy od wyliczonego wg klas

wieku jednakże niższy od etatu z okresów uprzątnięcia w KO.

Gospodarstwo przebudowy (R) – we wszystkich obrębach leśnych przyjęto etaty z potrzeb

hodowlanych. Ich relacja w stosunku do wyliczonych etatów z potrzeb przebudowy jest

podobna. W obrębie Rataje nabór wynosi 76%, w obrębie Skarżysko 67% i w obrębie

Szydłowiec 62% etatu z potrzeb przebudowy. Większy nabór nie jest możliwy, gdyż nie było

możliwości zaplanowania w większym rozmiarze cięć uprzątających, a użytkowanie odbywać

się będzie tylko z zastosowaniem cięć częściowych w ramach rębni złożonych.

Udział gospodarstwa przebudowy w przyjętych, łącznych etatach użytków rębnych również jest

niewielki. Kształtuje się podobnie w poszczególnych obrębach leśnych: od 4% - 5%

powierzchniowo i od 2,7% - 5% miąższościowo.

Wielkość zlokalizowanych etatów zapewnia ciągłość produkcji leśnej, nie narusza

stabilności ekosystemów leśnych oraz stwarza warunki do pełnienia przez lasy funkcji

pozaprodukcyjnych i ochronnych.

II KTG zaakceptowała projekt użytkowania w pododdziałach gdzie określono siedliska

przyrodnicze.

Wykaz tych pododdziałów przedstawia się następująco:

Tabela 54. Wykaz drzewostanów użytkowanych rębniami na siedliskach przyrodniczych.

ADRES TYP RB KAT_O

1 2 3 4

Obr. RATAJE

16-13-1-02-123 -g -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-02-124 -g -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-02-124 -j -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-02-33 -h -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-02-60 -b -00 91P0 IV wodochronne

16-13-1-03-34 -g -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-03-61 -a -00 91P0 IV wodochronne

16-13-1-03-62 -a -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-03-63 -a -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-04-101 -b -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-04-44 -a -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-04-45 -h -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-04-69 -d -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-04-70 -a -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-04-71 -b -00 91P0 IV wokół miast

16-13-1-04-71 -c -00 91P0 IV wokół miast

-155-

1 2 3 4

Obr. SKARŻYSKO

16-13-2-05-17 -h -00 91E0b IV wodochronne

16-13-2-05-17 -j -00 91E0b IV wodochronne

16-13-2-05-4 -d -00 91E0b IV wodochronne

16-13-2-05-4 -f -00 91E0b IV wodochronne

16-13-2-05-49 -c -00 9130-1 IV wokół miast

16-13-2-05-65 -f -00 9130-1 IV wokół miast

16-13-2-05-66 -a -00 9130-1 III wokół miast

16-13-2-05-68 -f -00 91P0 IV wokół miast

16-13-2-05-69 -d -00 91P0 IV wokół miast

16-13-2-05-84 -d -00 91P0 IV wokół miast

16-13-2-06-33 -b -00 91P0 IV wodochronne

16-13-2-08-108 -h -00 91P0 IV wokół miast

16-13-2-08-112 -a -00 91P0 IV wokół miast

16-13-2-08-127 -a -00 91P0 IV wokół miast

16-13-2-09-164 -b -00 91P0 IV wokół miast

16-13-2-09-171 -b -00 91P0 IV wokół miast

Obr. SZYDŁOWIEC

16-13-3-10-16 -d -00 91P0 IV wokół miast

16-13-3-10-16 -n -00 91P0 IV wokół miast

16-13-3-10-22 -b -00 91P0 IV wokół miast

16-13-3-11-73 -h -00 91E0b III wokół miast

2.1.2. Użytki rębne nie zaliczone na poczet przyjętego etatu.

Użytki rębne nie zaliczone na poczet przyjętego etatu, zaprojektowane na najbliższy okres

gospodarczy w N-ctwie Skarżysko, dotyczą:

uprzątnięcia płazowin; w obrębie Skarżysko oddz. 183 b,w obrębie Szydłowiec

oddz.38 h, 48 g;

uprzątnięcia przestojów na powierzchni leśnej; w obrębie Rataje oddz. 48 g, 102 g, 120 m,129 b;

w obrębie Skarżysko oddz. 134 h, 164 a, 168 f, 176 c;

usunięcia drzew z powierzchni związanej z gospodarką leśną, tj. w tym przypadku elementów

liniowych: projektowanych fragmentów linii oddziałowych (oddz. 115 w obr. Rataje; oddz.

30, 92, 133, 140, 144 oraz 44, 100, 167 w obr. Szydłowiec

Rozmiar powierzchniowy i miąższościowy użytków rębnych nie zaliczonych na poczet etatu

przedstawiono syntetycznie w tabeli 55.

Tabela 55. Użytkowanie rębne nie zaliczone na poczet etatu

Kategoria Obr. Rataje Obr. Skarżysko Obr. Szydłowiec N-ctwo

cięć Pow.

[ha]

miąższość

grubizny [m3 netto]

Pow.

[ha

miąższość

grubizny [m3 netto]

Pow.

[ha

miąższość

grubizny [m3 netto]

Pow.

[ha

miąższość

grubizny [m3 netto]

1 2 3 4 5 6 7 8 9

uprzątnięcie

płazowin 0.00 0 3.38 121 3.83 119 7,21 240

uprzątnięcie nasienników

i przestojów 0.00 443 0.00 534 0.00 0 0.00 977

Pozostałe 0.15 35 1.08 62 0.47 31 1,70 128

Razem nie

zaliczone 0.15 478 4.46 717 4.30 150 8,91 1345

-156-

2.1.3. Sumaryczny rozmiar użytków rębnych.

Łączny maksymalny etat grubizny netto użytków rębnych, po uwzględnieniu

miąższości użytków nie zaliczonych na poczet etatu oraz 5% przyrostu od użytków

zaliczonych na etat, wynosi 282 978 m3

Porównanie projektowanego etatu użytkowania rębnego z etatem z ubiegłego okresu

gospodarczego i wykonanym użytkowaniem w minionym 10-leciu przedstawiono

w zamieszczonych poniżej tabeli i diagramie. Uwidoczniony planowany wzrost pozyskania

drewna wynika z objęcia użytkowaniem rębnym powierzchni większej o ok. 18% w porównaniu

do III rewizji PUL. Etat projektowany jest wyższy od wykonania użytkowania w minionym

okresie o 50 %.

Tabela 56. Porównanie projektowanego etatu użytkowania rębnego z etatem z ubiegłego okresu

gospodarczego i wykonaniem w minionym okresie

Obręb Etat za ubiegły okres

gospodarczy 1.01.1998 - 31.12.2007

Wykonanie użytkowania w minionym okresie

Etat projektowany na okres 1.01.2008 -

31.12.2017

[m3 netto]

Rataje 50194 48975 72 909

Skarżysko 79396 76464 124 832

Szydłowiec 68393 63079 85 237

N-ctwo 197983 188518* 282 978

łącznie z aneksem do PUL III rewizji

Ryc.31. Porównanie projektowanego etatu użytkowania rębnego z etatem z ubiegłego okresu gospodarczego

i wykonaniem w minionym okresie

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000


m3

Etat za ubiegły okresgospodarczy 1.01.1998 -31.12.2007

Wykonanie użytkowaniaw minionym okresie

Etat projektowany naokres 1.01.2008 -31.12.2017

2.2. Użytki przedrębne.

W ramach użytkowania przedrębnego planowane są czyszczenia późne z pozyskaniem

grubizny oraz trzebieże wczesne i późne (selekcyjne i przekształceniowe).

W myśl obowiązujących przepisów planowany rozmiar miąższości grubizny, traktowany

jako maksymalny etat użytkowania przedrębnego, poza wyjątkowymi i uzasadnionymi sytuacja-

mi (a takie tu nie zachodzą) nie może przekroczyć 50% przyrostu bieżącego, spodziewanego

w okresie obowiązywania planu. O faktycznym rozmiarze jego wykonania zadecydują potrzeby

pielęgnacyjne i stan sanitarny lasu w chwili wykonywania zabiegu. Ustalony i przyjęty, na

podstawie sumy powierzchni drzewostanów zaprojektowanych do użytków przedrębnych we

-157-

wskazaniach gospodarczych opisów taksacyjnych, etat powierzchniowy stanowi natomiast

wielkość obligatoryjną do wykonania w okresie obowiązywania planu urządzenia lasu.

Ogólna miąższość użytków przedrębnych określona została na podstawie przyjętych przez

II KTG, średnich wskaźników intensywności cięć pielęgnacyjnych dla obrębów leśnych.

Podstawę do ich ustalenia stanowiły:

wyniki użytkowania przedrębnego w nadleśnictwie w okresie ostatnich 5 lat, biorąc pod

uwagę łączną, pozyskaną w tym okresie miąższość z cięć pielęgnacyjnych, sanitarnych

i przygodnych,

spodziewany bieżący roczny przyrost miąższości wg gatunków panujących

w drzewostanach nie objętych planowanym użytkowaniem rębnym,

etaty z poprzedniego okresu gospodarczego,

zestawienie zbiorcze powierzchni drzewostanów zaprojektowanych do użytkowania

przedrębnego we wskazaniach gospodarczych opisu taksacyjnego, wg rodzajów cięć

i gatunków panujących oraz klas i podklas wieku.

Wielkość tablicowego bieżącego rocznego przyrostu miąższości w drzewostanach nie

objętych planowanym użytkowaniem rębnym generowana jest przez program „Taksator”,

w ramach tabel VIIIa. Tabela 57. Zestawienie powierzchni, miąższości i wskaźników intensywności cięć pielęgnacyjnych

Sposób określenia etatu miąższościowego

Pow. [ha]

Miąższość [m3 netto]

Wsk. intens. [m3/ha]

1 2 3 4

Obr. Rataje

Wg wskaźników z ostatnich 5 lat 1355,38 60138 44,37

Wg 50% przyrostu tablicowego 3425,36 110600 32,29

Z poprzedniego okresu gospodarczego 3502,76 89750 25,62

Obr. Skarżysko




Obr. Szydłowiec




Nadleśnictwo

Wg wskaźników z ostatnich 5 lat 3876,97 185771 XXX

Wg 50% przyrostu tablicowego 10792,46 349820 XXX

Z poprzedniego okresu gospodarczego 11350,48 287350 XXX

Dla określenia maksymalnego miąższościowego etatu użytkowania przedrębnego, II KTG

przyjęła następujące wskaźniki intensywności cięć pielęgnacyjnych:

- dla obrębu Rataje – 32 m3/ha grubizny netto,

- dla obrębu Skarżysko – 36 m3/ha grubizny netto,

- dla obrębu Szydłowiec – 28,5 m3/ha grubizny netto,

Tabela 58. Zestawienie powierzchni i miąższości d-stanów zaprojektowanych do użytkowania przedrębnego

Obręb CP TW TP Razem wsk.

intensywności

max. rozmiar użyt.

przedrębnego pow.

[ha] [m

3 /ha] [m

3]

1 2 3 4 5 6 7

Rataje 101,95 470,14 2853,27 3425,36 32 109 610

Skarżysko 29,48 305,62 3000,04 3335,14 36 120 065

Szydłowiec 253,13 754,18 3024,65 4031,96 28,5 114 910

N-ctwo 384,56 1529,94 8877,96 10792,46 XXX 344 585

-158-

Należy zaznaczyć, że w ogólnym etacie miąższościowym użytkowania przedrębnego,

mieści się grubizna, która pozyskiwana będzie w ramach użytków przygodnych i cięć

sanitarnych. Na etapie planowania rozmiar użytków przygodnych i sanitarnych nie jest

określany. Cięcia te są jedynie formą poboru miąższości w ramach użytkowania przedrębnego.

Charakter cięć określany jest na etapie realizacji projektu użytkowania głównego.

2.3. Sumaryczny rozmiar użytkowania głównego.

Zestawienie powierzchni manipulacyjnej i grubizny netto, zaprojektowanej na bieżące 10-

lecie w ramach użytkowania głównego przedstawiono, w sporządzonych zarówno dla

poszczególnych obrębów leśnych, jak i łącznie dla nadleśnictwa, tabelach XVII zamieszczonych

w częściach tabelarycznych niniejszego elaboratu oraz opisów taksacyjnych.

W tabeli 58 zaprezentowano maksymalne miąższościowe etaty użytków głównych netto

wraz z proporcjami pomiędzy miąższością zaplanowaną do pozyskania w ramach użytków

rębnych i przedrębnych.

Tabela 59. Maksymalny etat miąższościowy użytkowania głównego

Użytkowanie

Obręb

Rataje Skarżysko Szydłowiec Nadleśnictwo

/ m 3 /

1 2 3 4 5

Rębne 72909 124832 85237 282978

Przedrębne 109610 120065 114910 344585

Razem 182519 244897 200147 627563

Poniżej dokonano porównania przyjętego etatu użytków głównych z etatem na ubiegły okres

gospodarczy i wykonaniem użytkowania w minionym 10-leciu. Wynika z niego, że nastąpi

wzrost pozyskania drewna o ponad 28 % w skali nadleśnictwa, który odłoży się przede

wszystkim w użytkowaniu rębnym.

Tabela 60. Porównanie projektowanego etatu użytkowania głównego z etatem z ubiegłego okresu


Obręb Etat za ubiegły okres

gospodarczy 1.01.1998 - 31.12.2007

Wykonanie użytkowania w minionym okresie

Etat projektowany na okres 1.01.2008 - 31.12.2017

[m3 netto]

Rataje 140818 142713 182519

Skarżysko 185255 178597 244897

Szydłowiec 164042 165845 200147

N-ctwo 490115 487155 627563

Ryc.32. Porównanie projektowanego etatu użytkowania głównego z etatem z ubiegłego okresu


0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000


m3

Etat za ubiegły okresgospodarczy 1.01.1998 -31.12.2007

Wykonanie użytkowaniaw minionym okresie

Etat projektowany naokres 1.01.2008 -31.12.2017

-159-

IV. OMÓWIENIE ZADAŃ GOSPODARCZYCH DLA NADLEŚNICTWA

1. Opisanie zadań z zakresu użytkowania. 1.1. Użytkowanie rębne. Plan cięć użytków rębnych zaliczonych na poczet przyjętego etatu sporządzony został w formie szczegółowych wykazów projektowanych cięć rębnych oraz map przeglądowych projektowanych cięć rębnych, opracowanych osobno dla każdego obrębu leśnego. Wszystkie zastosowane rozwiązania odnośnie optymalizacji użytkowania rębnego i opracowania wykazu projektowanych cieć rębnych, w tym: wielkość przyjętych etatów, lokalizacje poszczególnych zrębów, rodzaje i formy rębni, powierzchnie do odnowienia po kolejnych cięciach, zostały uzgodnione z przedstawicielami RDLP i nadleśnictwa oraz zaakceptowane przez II KTG. W zależności od założonego indywidualnie dla każdego drzewostanu celu hodowlanego i ochronnego, uwzględniając lokalne uwarunkowania siedliskowe, glebowe i wilgotnościowe, aktualny skład gatunkowy warstwy drzew, ewentualnie Ip i IIp, stan i ilość istniejących odnowień podokapowych, zaprojektowano w poszczególnych gospodarstwach odpowiednie rodzaje i formy rębni:

w gospodarstwie lasów ochronnych – Ib, IIa, IId, IIIa, IIIb, IVa, IVd; w gospodarstwie zrębowym - IVd; w gospodarstwie przerębowo-zrębowym – IIIa; w gospodarstwie przebudowy – IIa, IId, IIIa, IIIb, IVa, IVd.

Tabela 61. Zestawienie powierzchni manipulacyjnej użytków rębnych w ramach form rębni

Rębnia

Obręb N-ctwo


Powierzchnia [ha]

1 2 3 4 5

IB 17.42 12.30 94.60 124.32

IIA 16.82 120.60 26.32 163.74

IID 46.61 12.92 87.29 146.82

IIIA 51.95 15.20 165.84 232.99

IIIB 97.46 93.63 223.23 414.32

IVA 245.79 176.04 113.95 535.78

IVD 440.40 1230.33 97.60 1768.33

Razem 916.45 1661.02 808.83 3386.30

Ryc.33. Udział procentowy poszczególnych form rębni w łącznej powierzchni manipulacyjnej użytków rębnych

11.707.264.845.09

10.79

4.345.67

20.50

6.8810.63

5.64

27.60

12.24

26.82

10.60

14.09

15.82

48.05

12.07

0.743.671.90

3.251.84

0.78

0.92

52.21

74.06

0%

20%

40%

60%

80%

100%


IVD

IVA

IIIB

IIIA

IID

IIA

IB

-160-

Powyższe tabela i diagram pokazują, że wiodącym rodzajem rębni w N-ctwie Skarżysko jest

rębnia stopniowa z udziałem ponad 68% w powierzchni manipulacyjnej użytków rębnych.

W warunkach tego nadleśnictwa przybiera ona dwie formy: rębni stopniowej gniazdowej

i stopniowej gniazdowej udoskonalonej.

Poniżej podano podstawowe uwarunkowania jakimi kierowano się przy projektowaniu

określonych rodzajów i form rębni oraz ogólne wytyczne dotyczące sposobu ich realizacji.

Rębnię zupełną Ib - zaprojektowano w drzewostanach, w których nie ma perspektyw na

uzyskanie odnowienia naturalnego, a cel hodowlany może być osiągnięty tylko przy

zastosowaniu cięć zupełnych.

Zręby zupełne winny być realizowane w sposób uwzględniający optymalny termin wymiany

pokoleń w poszczególnych fragmentach lasu, z zachowaniem ładu przestrzennego i czasowego

(5-letni nawrót cięć). Szerokość pasów zrębowych powinna być zbliżona do podwójnej

wysokości drzewostanu. Zakładanie nowego pasa zrębowego jest możliwe jedynie wtedy, gdy na

sąsiednim pasie uzyskano wartościowe i ugruntowane odnowienie. W innym przypadku

zakładanie nowego zrębu jest niedopuszczalne.

Użytkowanie rębne w gospodarczych drzewostanach nasiennych winno być poprzedzone, dla

uzyskania wartościowego materiału siewnego, cięciami przysposabiającymi.

Specyfika drzewostanów omawianego nadleśnictwa wymaga zastosowania w użytkowaniu

rębnym przede wszystkim rębni stopniowych, a także w niewielkim zakresie innych rodzajów

i form rębni złożonych: częściowych – z rębnią częściową wielkopowierzchniową i częściową

gniazdową oraz gniazdowych – z rębnią gniazdową zupełną i gniazdową częściową.

W kilkunastu pododdziałach zaprojektowano użytkowanie w ramach rębni ciągłej.

Rębnię (częściową wielkopowierzchniową) IIa - zaprojektowano w drzewostanach

posiadających bogate i wartościowe warstwy podrostów lub II piętra (złożone głównie z buka,

dębu i jodły), wymagających wykonania, równomiernego na całej powierzchni, cięcia

odsłaniającego lub cięcia uprzątającego. W kilku przypadkach, w celu uzyskania odnowień

naturalnych poprzez obsiew górny, przewidziano cięcia przygotowawcze i obsiewne. Tą formę

rębni zaplanowano również przy zakładaniu części bloków upraw pochodnych jodły.

Przy wykonywaniu cięcia odsłaniającego należy kierować się głównie potrzebami hodowlanymi

młodego pokolenia. Po dokonanym cięciu powierzchnię zrębu należy uporządkować,

a w warstwie podrostów dokonać cięć pielęgnacyjnych. W przypadku niemożności uzyskania

odnowienia naturalnego gatunków cienioznośnych, w ilości wynikającej z gospodarczego typu

drzewostanu, należy wprowadzić je sztucznie.

W kolejnej fazie realizacji rębni (cięcie uprzątające), należy uporządkować istniejące

odnowienie (CP), a nie odnowione powierzchnie objąć odnowieniem sztucznym gatunkami

światłożądnymi, przewidzianymi w orientacyjnym składzie upraw. Po cięciu uprzątającym

należy pozostawić niektóre wartościowe nasienniki, jak również drzewa dziuplaste, które są

miejscem lęgowym i bytowym dla ptactwa leśnego.

Rębnię (częściową gniazdową) IId - zaprojektowano w drzewostanach, w których

gatunkami panującymi w przyszłym pokoleniu powinny być gatunki światłożądne (ze

znaczącym udziałem jodły i rzadziej buka. Rębnię tą zaprojektowano zasadniczo

w drzewostanach z istniejącymi kępami naturalnie wyprowadzonych podrostów i dolnych pięter

jodłowych, z udziałem buka, dęba i świerka, obejmujących 30-50% powierzchni manipulacyjnej.

Realizacja rębni IId odbywać się będzie w zasadzie w trzech fazach. Pierwsza i druga to

przerzedzenie d-stanu nad kępami podrostu (w przypadku ich braku należy płatowo wprowadzić

gatunki wymagające osłony w ramach odnowień podokapowych). Trzecia zaś obejmować będzie

cięcie uprzątające. Powierzchnia międzygniazdowa winna być odnowiona gatunkami

światłożądnymi.

Rębnię gniazdową zupełną IIIa – projektowano w drzewostanach jednogatunkowych

sosnowych lub mieszanych z udziałem gatunków lekkonasiennych, w celu ich przekształcenia na

drzewostany mieszane dębowo – sosnowe lub bukowo – sosnowe. Przy stosowaniu rębni IIIa,

cięcia zrębowe realizowane będą w dwóch fazach. W pierwszym cięciu należy usunąć 30 %

-161-

miąższości drzewostanu (założenie gniazd) i odnowić je sztucznie gatunkami, które mają mieć

swój udział w przyszłym docelowym składzie drzewostanu (dąb, buk). W drugiej fazie, wycięciu

podlegać winna pozostała część drzewostanu na powierzchni międzygniazdowej. Drugie cięcie

(uprzątające) winno nastąpić wtedy, gdy odnowienia na gniazdach nie będą wymagały osłony

bocznej (gdy wyjdą ze strefy przymrozkowej). Zakłada się, że odnowienie na gniazdach winno

osiągnąć wysokość od 1,5 do 2,0 m (około 15 lat).

W drodze ustaleń z N-ctwem i RDLP przyjęto, że w dużych blokach drzewostanów rębnych

istnieje możliwość wkroczenia z pierwszym cięciem (założenie gniazd) na następny pas

zrębowy, gdy na poprzednim pasie uzyskano wartościowe i utrwalone odnowienie na gniazdach.

Rębnię gniazdową częściową IIIb - zaprojektowano w d-stanach wymagających, gruntownej

przebudowy oraz w d-stanach, w których użytkowanie tą rębnią rozpoczęto już w poprzednim

okresie gospodarczym. Docelowo, na skutek zastosowania tej rębni, powinny powstać,

wielogatunkowe drzewostany z dominującym udziałem dęba, buka, sosny lub jodły.

W pierwszym etapie należy, na około 30 % powierzchni wyciąć gniazda. W maksymalnym

stopniu przy lokalizacji gniazd należy wykorzystać istniejące w drzewostanie luki

i przerzedzenia. W drugim etapie należy wykonać cięcia polegające na poszerzeniu gniazd (dla

dęba) lub przerzedzeniu powierzchni międzygniazdowej (pod buka) Założono, że w 10-leciu

wykonywać się będzie jedno lub dwa cięcia na danym pasie zrębowym. Przy prowadzeniu rębni

złożonych należy zwrócić uwagę na właściwe wyznaczenie drzew oraz miejsc wyrębu, kierując

się potrzebami hodowlanymi młodego pokolenia.

Rębnię stopniową gniazdową IVa - projektowano w d-stanach ze znacznym udziałem jodły,

z występującymi licznie centrami odnowień naturalnych.

Prowadzenie tej rębni polegać będzie na stopniowym odsłanianiu ośrodków odnowieniowych.

W ostatnim etapie należy wykonać cięcie uprzątające i odnowić pozostałą powierzchnię

gatunkami światłożądnymi.

Rębnia stopniowa gniazdowa udoskonalona IVd – Jest to wiodąca forma rębni w N-ctwie

Skarżysko. Przewidziano ją w drzewostanach wielogatunkowych, o złożonej strukturze, gdzie

wymagane jest elastyczne stosowanie różnych form cięć oraz sposobów odnowienia w długiej

perspektywie czasowej. W wyniku jej stosowania mają powstać w przyszłości wielogatunkowe i

różnowiekowe drzewostany mieszane, o złożonej budowie pionowej, z przeważającym udziałem

jodły oraz znaczącym udziałem (w zależności od warunków konkretnego d-stanu) buka, sosny,

rzadziej świerka lub olszy. Powierzchnia manipulacyjna jest zazwyczaj wypełniona

wartościowymi, naturalnego pochodzenia odnowieniami jodłowymi, wzbogaconymi często

przez buka, świerka, dęba i inne gatunki. Tam gdzie stopień wypełnienia odnowieniami jest

niższy, a uprzątnięcie starodrzewu przewidywane jest na przyszłe 10-lecie, zaprojektowano

wprowadzenie odnowień sztucznych, głównie bukiem. Zróżnicowanie wiekowe i wysokościowe

odnowień spowodowało, że na potrzeby inwentaryzacji ujmowano je często w warstwy

podrostów i II piętra. I w tym wypadku niezmiernie istotne jest umiejętne podtrzymanie bądź

kształtowanie prawidłowej struktury podrostów jodłowych. Powierzchnię projektowanych

odnowień po nielicznych, zaprojektowanych na bieżący okres gospodarczy, cięciach

uprzątających określono na 10 do 20% powierzchni manipulacyjnej.

W drzewostanach z istniejącymi podrostami należy bezwzględnie wyznaczyć szlaki

zrywkowe. Należy również mieć na względzie to, że pozyskiwanie grubizny, szczególnie w ramach rębni złożonych, musi mieć bezpośredni związek z procesem odnowienia, tak by umożliwić uzyskanie właściwych celów hodowlanych, jakimi są przyjęte dla poszczególnych drzewostanów gospodarcze typy drzewostanów.

W pierwszym rzędzie należy przeznaczyć do użytkowania drzewostany, w których występują podrosty oraz wartościowe pod względem hodowlanym drugie piętra wymagające pilnego odsłonięcia oraz te, w których zaplanowano dwa cięcia lub dwa pasy w 10-leciu.W celu poprawy struktury wiekowej drzewostanów, bioróżnorodności oraz estetyki lasów, na zrębach zaleca się pozostawianie, tam gdzie jest to celowe, grup biocenotycznych (około 5 %

-162-

powierzchni manipulacyjnej) złożonych ze starodrzewia wraz z podokapowymi warstwami drzew i krzewów oraz nienaruszonym runem. Na etapie projektowania cięć uprzątających w rębniach złożonych oraz zrębów zupełnych,

nie pomniejszano zapasu grubizny o miąższość nasienników i kęp ekologicznych, które będą

pozostawiane na powierzchniach zrębowych.

Zaprojektowane rodzaje i formy rębni są zgodne z „Zasadami Hodowli Lasu”,

(wprowadzonymi w życie Zarządzeniem Nr 99 DGLP z dnia 24.12.2002 r.) obowiązującymi od

2003 roku.

Z uwagi na to, że statystyczne metody inwentaryzacji miąższości nie określają dokładnie

zasobności konkretnych drzewostanów, nie należy porównywać miąższości grubizny uzyskanej

ze szczegółowego pomiaru na zrębie, czy też określonej przy sporządzaniu szacunków

brakarskich, z miąższością podaną w opisie taksacyjnym i przeniesioną na pozycję wykazu cięć

użytków rębnych. Integralną częścią wykazów projektowanych cięć rębnych są, opracowane dla każdego

obrębu leśnego, mapy przeglądowe projektowanych cięć rębnych w skali 1 : 20 000 oraz mapy

gospodarczo-przeglądowe drzewostanów i projektowanych cięć rębnych dla poszczególnych

leśnictw w skali 1 : 10 000.

Użytkowanie rębne obrazują następujące tabele i wykazy (wg numeracji IUL): XIV, XV,

XVII, wzory: 3, 4, 5. Zawarte są one w części tabelarycznej elaboratu (wszystkie), a także

w opisach taksacyjnych (tabele XVII, wzory 4 i 5) oraz w wykazach projektowanych cięć

rębnych (tabele XIV i XV, wzory 3).

1.2. Użytkowanie przedrębne.

Zasadniczym celem użytkowania przedrębnego jest pielęgnowanie drzewostanów poprzez

cięcia o charakterze selekcyjnym, które powinny przyczyniać się do: osiągnięcia dobrej jakości

technicznej drewna, zwiększenia odporności drzewostanów na działanie czynników biotycznych

i abiotycznych, kształtowania właściwego składu gatunkowego oraz wzmożenia zdolności

produkcyjnej siedlisk.

W pewnej grupie drzewostanów, głównie młodszych (w rozumieniu § 38 IUL), cięcia

w ramach trzebieży będą mieć charakter przekształceniowy (rozdz. 3), a ich główną funkcją

będzie zapewnienie optymalnych warunków rozwoju dla posiadających pełną przydatność

hodowlaną, istniejących podrostów i podsadzeń, bądź stworzenie warunków do zainicjowania

odnowienia lub jego sztucznego wprowadzenia. W takich sytuacjach cięcia trzebieżowe należy

wykonać tak, aby szkody w młodym pokoleniu lasu były jak najmniejsze. Dlatego zrywka

drewna powinna odbywać się wzdłuż wyznaczonych wcześniej szlaków zrywkowych.

Zgodnie z wykazem prac dodatkowych, sporządzono, wg możliwości programu „Taksator”

(wersja 4.5) szczegółowe wykazy drzewostanów zaprojektowanych do użytkowania

przedrębnego. Wykazy takie sporządzono zarówno dla obrębów leśnych jak i dla

poszczególnych leśnictw. Wskazania gospodarcze z zakresu użytkowania przedrębnego ujęto

także w opisach taksacyjnych, podając:

rodzaj zabiegu (czyszczenia późne - „CP-P”, trzebieże wczesne - „TW”, trzebieże późne - „TP”);

dla czyszczeń późnych i trzebieży wczesnych, tam gdzie jest to uzasadnione, pilność zabiegu

(symbol - „!”).

Zestawienia zbiorcze powierzchni drzewostanów zaprojektowanych do użytkowania

przedrębnego, dla poszczególnych obrębów leśnych i nadleśnictwa łącznie, przedstawiają tabele

XVI zamieszczone w częściach tabelarycznych elaboratu oraz opisów taksacyjnych.

Do czyszczeń późnych, w ramach użytkowania przedrębnego zaprojektowano te młodniki,

w których przewidziano pozyskanie miąższości grubizny.

Młodniki będące na pograniczu faz rozwojowych między tyczkowiną, a żerdziowiną,

zwykle o wysokim stopniu zadrzewienia i wysokim zagęszczeniu, projektowano zarówno do

czyszczeń późnych, jak i do trzebieży wczesnych. Powierzchnie tych drzewostanów ujęte są,

zgodnie z IUL, we wskazaniach gospodarczych z użytkowania przedrębnego, raz w powierzchni

-163-

pierwszego nawrotu czyszczeń późnych i drugi raz w powierzchni pierwszego nawrotu trzebieży

wczesnych.

Realizując użytkowanie przedrębne, należy w pierwszej kolejności obejmować zabiegiem

drzewostany nadmiernie przegęszczone i o gorszym stanie pielęgnacyjnym.

Zgodnie z zapisami obowiązujących ZHL (§ 147, pkt. 2), w planowaniu użytków

przedrębnych nie projektowano liczby nawrotów czyszczeń późnych i trzebieży wczesnych,

pozostawiając to w gestii nadleśnictwa.

Zgodnie z ustaleniem I KTG, potwierdzonym przez II KTG, w drzewostanach starszych klas

wieku gdzie określono jakość techniczną, a które nie są objęte planowanym użytkowaniem

rębnym, zaprojektowano zabieg trzebieży późnej, z wyjątkiem drzewostanów o zwarciu luźnym. Pewnej natomiast liczby drzewostanów nie objęto planowaniem użytkowania przedrębnego, a także innymi wskazaniami gospodarczymi. Ich powierzchnia wynosi 613,96 ha, z czego: 121,96 ha w obrębie Rataje, 326,06 ha w obrębie Skarżysko oraz 165,94 ha w obrębie Szydłowiec. Zabiegów nie zaplanowano: w d-stanach należących do rezerwatów przyrody, w d-stanach z kategorią ochronności „lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody”, w d-stanach o zwarciu luźnym, ewentualnie przerywanym i zagęszczeniu przerywanym miejscami luźnym, innych trudnodostępnych wg uzgodnień z leśniczymi, a także położonych na wąskich i małych działkach w szachownicy z obcą własnością.

Grubizna, którą ewentualnie pozyska się na powierzchniach nie objętych planowaniem

wskazań gospodarczych, w ramach cięć przygodnych (np. usuwanie drzew posuszowych,

złomów, wywrotów lub innych), mieścić się będzie w ramach ogólnego, maksymalnego etatu

miąższościowego.

2. Zestawienie i opisanie zadań z zakresu hodowli lasu. Zasadniczym celem hodowlanym w gospodarstwie leśnym jest uzyskanie takich

drzewostanów, które przy określonych warunkach przyrodniczo-leśnych zapewnią trwałość

lasów, osiągnięcie zakładanego technicznego celu produkcji oraz spełnianie funkcji

pozaprodukcyjnych.

Wymienione cele wyrażone są w postaci przyjętych gospodarczych typów drzewostanów.

Wyznaczają one model docelowy drzewostanu, który powinien być osiągnięty w końcu cyklu

produkcyjnego.

Podstawą do opracowania zadań gospodarczych z zakresu hodowli lasu były:

- „Zasady Hodowli Lasu” (Zarządzenie nr 99 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych

z dnia 24 grudnia 2002 r.),

- ustalenia I i II KTG,

- wytyczne w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych

zawarte w Zarządzeniu Nr 11A Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia

11 maja 1999 r.,

- szczegółowe, określone w trakcie terenowych prac urządzeniowych i uzgodnione

z nadleśnictwem wskazania gospodarcze, które opracowano kameralnie

zuwzględnieniem planu cięć użytków rębnych.

Szczegółowe rozpisanie zadań gospodarczych z zakresu hodowli lasu zawarto we

wskazaniach gospodarczych opisów taksacyjnych. Sporządzono także zestawienia zbiorcze, dla

poszczególnych obrębów leśnych i n-ctwa łącznie, wskazań gospodarczych z tego zakresu

(tabele XVIII). Zamieszczono je w częściach tabelarycznych elaboratu oraz opisów

taksacyjnych.

Sporządzono również, w ramach prac dodatkowych, szczegółowe wykazy hodowli lasu dla

obrębów leśnych jak i poszczególnych leśnictw.

Zaplanowany rozmiar prac z zakresu hodowli lasu na bieżący okres gospodarczy

przedstawia poniższa tabela.

-164-

Tabela 62. Rozmiar prac z zakresu hodowli lasu

Planowany rodzaj czynności

gospodarczej

Obręb N-ctwo


Powierzchnia [ha]

1 2 3 4 5

1. Odnowienia i zalesienia otwarte 19.21 23.34 123.58 166.13

w tym:

- halizny, płazowiny, zręby 0,00 6.44 21.75 28.19

- zręby projektowane 17.42 12.30 94.60 124.32

- grunty nieleśne 1.79 4.60 7.23 13.62

2. Odnowienia pod osłoną 102.21 87.79 166.24 356.24

w tym:

- przy rębniach złożonych 90.11 72.19 164.85 327.15

- podsadzenia produkcyjne 12.10 15.60 0.40 28.10

- dolesienia 0.00 0.00 0.99 0.99

3. Poprawki i uzupełnienia 18.71 16.68 43.47 78.86

w tym: - w uprawach i młodnikach istniejących 0.50 0.00 0.00 0.50

- na pow. nowoprojektowanych upraw 18.21 16.68 43.47 78.36

4. Wprowadzanie podszytów 0,00 0,00 0,00 0,0

5. Pielęgnowanie razem 603.58 595.33 1205.38 2404.29

w tym:

- pielęgnowanie gleby 149.12 170.08 405.38 724.58

- pielęgnowanie upraw (CW) 120.09 137.73 318.96 576.78

- pielęgnowanie młodników (CP) 334.37 287.52 481.04 1102.93

6. Melioracje 122.22 100.13 273.78 496.13

w tym: - agrotechniczne 122.22 100.13 273.78 496.13

- wodne 0.00 0.00 0.00 0.00

- nawożenie 0.00 0.00 0.00 0.00

Przedstawiony powyżej rozmiar zaplanowanych zadań gospodarczych z zakresu hodowli

lasu, II KTG uznała za właściwy, uwzględniający potrzeby i możliwości realizacyjne

nadleśnictwa.

Poniżej zaś podano omówienie specyficznych dla N-ctwa Skarżysko aspektów

projektowanych prac hodowlanych.

Niewielki rozmiar odnowień w rębniach złożonych wynika z dużych powierzchni

naturalnych odnowień głównie jodłowych, które są dobrej jakości i do wyprowadzenia przy

użyciu rębni stopniowych. W rębniach częściowych i stopniowych, po nielicznych cięciach

uprzątających zaprojektowano odnowienia sztuczne w rozmiarze od 10%-25% (wyjątkowo do

50%) powierzchni manipulacyjnych.

Zgodnie z zapisem protokołu z I KTG, nie projektowano odnowień wyprzedzających innych

niż jodłowe.

Potrzebę wykonywania poprawek i uzupełnień w drzewostanach I klasy stwierdzono

jedynie w obrębie Rataje. W uprawach nowo projektowanych, zarówno podosłonowych jak i na

powierzchniach otwartych, zaprojektowano poprawki w wysokości 15% ich powierzchni

(zgodnie z ustaleniem I KTG).

Zgodnie z zapisem protokołu z I KTG nie zaprojektowano wprowadzania podszytów. Nie

stwierdzono także takiej potrzeby na gruncie.

Pielęgnowanie gleby zaprojektowano na wszystkich powierzchniach dotyczących

odnowienia lasu, zalesień gruntów porolnych, oraz zgodnie z potrzebami stwierdzonymi podczas

prac taksacyjnych w istniejących uprawach otwartych i podosłonowych.

Do czyszczeń wczesnych przeznaczono powierzchnie projektowanych odnowień pod osłoną

oraz odnowień i zalesień na powierzchni otwartej. Nie kwalifikowano do nich jedynie

powierzchni na kolejnym pasie manipulacyjnym, których realizacja wypadnie pod koniec okresu

gospodarczego. Czyszczenia wczesne zaprojektowano także, w odpowiednim rozmiarze,

-165-

w pododdziałach, gdzie występują: istniejąca uprawa otwarta oraz uprawy na przejściu

w młodnik, a także w części podrostów.

Czyszczenia późne przewidziano na odpowiednich powierzchniach w istniejących

młodnikach łącznie z tymi, które ujęto w planie użytkowania przedrębnego. Czyszczenia późne

zaprojektowano także w podrostach (na powierzchni zredukowanej) oraz w uprawach, które

w drugiej części okresu gospodarczego osiągną status młodnika.

Melioracje agrotechniczne projektowano na wszystkich powierzchniach przewidzianych do

odnowień i zalesień. W kilku przypadkach zaplanowane melioracje agrotechniczne mają

umożliwić uzyskanie obsiewu naturalnego jodły, choć generalnie, zgodnie z zapisem protokołu

z I KTG, takich czynności nie projektowano.

Wszystkie zabiegi pielęgnacyjne ujęto w opisach taksacyjnych jednorazowo, jednak

wykonywać należy je zgodnie z potrzebami pielęgnacyjnymi, nawet kilkukrotnie.

Do odnowień, a szczególnie poprawek, należy używać zdrowego, wyrośniętego, o wyraźnie

wykształconym pędzie wierzchołkowym, materiału sadzeniowego.

Do uzupełnień należy używać głównie wielolatek, gwarantujących szybsze uzupełnienie

powierzchni.

Źródłem materiału nasiennego są własne wyłączone drzewostany nasienne, gospodarcze

drzewostany nasienne i drzewa mateczne (cz. I, rozdz. 4.5), a także źródła zewnętrzne

w przypadku takich gatunków jak: olsza, świerk, buk, dąb szypułkowy.

Własna produkcja sadzonek pokrywa w pełni zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy.

Wykazy obiektów bazy nasiennej (wzory nr II wg IUL), sporządzone dla obrębów leśnych,

zamieszczono w częściach tabelarycznych elaboratu oraz opisów taksacyjnych.

Zgodnie z ustaleniem I KTG potwierdzonym przez II KTG, zrezygnowano w niniejszym

opracowaniu ze sporządzania planu produkcji szkółkarskiej.

W odnowieniach i zalesieniach należy wykorzystywać, w miarę możliwości, istniejące

podrosty i zadrzewienia oraz pozostawiać w stanie nienaruszonym, istniejące bagienka

i naturalne oczka wodne.

Wskazane jest też, dla wzbogacenia różnorodności gatunkowej, wprowadzanie, tam gdzie to

możliwe, gatunków nie występujących w gospodarczych typach drzewostanów, a dobrze

czujących się na danych siedliskach. Dotyczy to także gatunków drzew owocowych

i jagodowych, których owoce mogą być bazą pokarmową dla ptaków leśnych.

Ryc.34. Rozmiar zadań z zakresu hodowli lasu

0 200 400 600 800 1000 1200

Odn. zrębów bieżących

Odn.zrębów projektowanych

Zalesienia

Odn.przy rębniach złożonych

Podsadzenia produkcyjne

Dolesienia

Poprawkiw uprawach i młodnikach istniejących

Poprawki na pow. nowoprojektowanych upraw

Wprowadzanie podszytów

- pielęgnowanie gleby

CW

CP

Melioracje agr.

ha

-166-

3. Przebudowa drzewostanów. Przebudowę drzewostanów niezgodnych z celami gospodarki leśnej zaprojektowano

w ramach, podlegającego odrębnym zasadom regulacji urządzeniowej, gospodarstwa

przebudowy (cz. III, rozdz. 1.2. i 2.1.).

Pozostałe drzewostany niezgodne z celami gospodarki leśnej przebudowuje się niezależnie

od fazy rozwoju poprzez trzebieże przekształceniowe i podsadzenia produkcyjne. Trzebieże

przekształceniowe dotyczą d-stanów z istniejącymi podrostami i podsadzeniami złożonymi

z gatunków zgodnych z GTD oraz tych, gdzie zaprojektowano podsadzenia produkcyjne.

Tego rodzaju zabieg ma na celu:

optymalizowanie dotychczasowych składów gatunkowych drzewostanów i stwarzanie

warunków do powstawania naturalnych podrostów na ich powierzchni,

popieranie istniejących już odnowień naturalnych poprzez ich odsłanianie i stwarzanie im

warunków do szybszego wzrostu,

w przypadku braku naturalnych podrostów oraz braku możliwości ich uzyskania, stworzenie

warunków do sztucznego wprowadzenia gatunków realizujących założony orientacyjny

skład uprawy.

Tabela 63. Formy przebudowy w d-stanach nie zaliczonych do gospodarstwa przebudowy

Kategoria zabiegu Obręb


Powierzchnia [ha]

1 2 3 4 5

Trzebieże przekształceniowe

228,78 223,47 22,07 474,32

Podsadzenia produkcyjne *

3,95 15,10 0,40 19,45

* powierzchnia zredukowana

Tabela 64. Wykaz pododdziałów do przebudowy poza gospodarstwem przebudowy

Oddz.

Poddz. Pow.

poddz.

Wskazanie gospodarcze

trzebieże

wczesne

trzebieże

późne

Podsadzenia

produkcyjne

1 2 3 4 5

Obręb Rataje

11 b 15.5 15.5

11 c 5.49 5.49

16 f 1.06 1.06

17 g 2.23 2.23

19 c 3.77 3.77

20 a 22.13 22.13

20 b 3.28 3.28

21 b 2.07 2.07

28 n 2.95 2.95

28 o 1.94 1.94

28 p 1.04 1.04

29 h 1.06 1.06

32 g 2.05 2.05

36 g 1.94 1.94

38 b 5.83 5.83

38 c 2.83 2.83

39 a 3.46 3.46

40 b 1.62 1.62

40 c 8.06 8.06

40 d 0.79 0.79

40 h 1.61 1.61

41 b 2.98 2.98

45 f 5.07 5.07

48 a 5.01 5.01

-167-

1 2 3 4 5

56 b 1.13 1.13

57 a 1.90 1.90

57 f 2.68 2.68

64 b 4.46 4.46

64 d 6.61 6.61

84 a 5.11 5.11

84 b 5.94 5.94

91 f 6.13 6.13

92 g 2.76 2.76

92 h 2.20 2.20

94 i 0.61 0.61

96 f 7.06 7.06

96 h 0.55 0.55

97 d 3.16 3.16

114 b 5.31 5.31

115 d 2.53 2.53

120 f 2.42 2.42

120 g 2.26 2.26

120 h 1.91 1.91

121a 1.09 1.09

125 a 4.33 4.33

126 b 4.12 4.12

127 b 5.41 5.41

128 f 2.14 2.14

130 f 10.58 10.58 3.20

139 c 15.63 15.63

140 a 2.69 2.69

142 a 0.72 0.72 0.35

142 b 0.98 0.98 0.40

152 h 10.09 10.09

152 i 2.50 2.50

R-m 228.78 0 228.78 3.95

Obręb Skarżysko

1 c 2.57 2.57

6 b 2.32 2.32

6 h 2.55 2.55

7 d 0.90 0.90

7 f 2.11 2.11

12 g 3.10 3.10

17 m 2.14 2.14

21 b 1.75 1.75

24 c 8.28 8.28

24 d 1.21 1.21

25 a 11.8 11.8

30 b 6.49 6.49

30 d 5.47 5.47

31 a 3.76 3.76

32 c 1.35 1.35

36 k 2.98 2.98

52 h 0.58 0.58

59 a 1.28 1.28

59 i 2.06 2.06

59 o 1.46 1.46

70 i 2.71 2.71

71 k 6.23 6.23

78 g 2.80 2.80

78 h 0.72 0.72

78 j 1.96 1.96

80 g 0.54 0.54

81 i 1.25 -- 0.60

83 d 8.27 8.27

-168-

1 2 3 4 5

84 f 5.64 5.64

85 d 6.89 6.89

86 c 2.44 2.44

86 h 7.39 7.39

88 h 1.15 1.15

90 b 7.90 7.90

92 f 11.81 11.81

93 g 0.54 0.54

104 a 10.08 10.08

104 d 1.21 1.21

125 d 4.14 4.14

155 c 11.96 11.96

161 c 11.41 11.41 5.50

161 d 3.03 3.03 1.50

162 f 7.09 7.09 4.20

162 g 3.59 3.59 2.10

162 i 2.02 2.02 1.20

163 c 2.29 2.29

166 f 4.59 4.59

166 h 4.17 4.17

168 a 1.13 1.13

168 d 1.56 1.56

168 i 1.37 1.37

169 d 2.3 2.30

175 a 11.95 11.95

175 b 3.62 3.62

163A a 4.08 4.08

163A c 0.73 0.73

R-m 224.72 0 223.47 15.10

Obręb Szydłowiec

11 g 3.56 3.56

16 m 2.04 2.04

26 a 2.17 2.17

33 a 1.48 1.48 0.40

66 h 1.77 1.77

101 j 3.03 3.03

147 i 1.29 1.29

147 n 2.55 2.55

186 h 4.18 4.18

R-m 22.07 0 22,07 0.40

Łącznie 475,57 0 474,32 19,45

Łącznie, uwzględniając zaprojektowane w ramach gospodarstwa przebudowy użytkowanie

rębne, czynności związane z przebudową drzewostanów w N-ctwie Skarżysko występują,

wg obecnego stanu, na powierzchni 628,47 ha, z czego 266,04 ha przypada na obręb Rataje,

307,28 ha na obręb Skarżysko a 55,15 ha na obręb Szydłowiec.

Trzebieże przekształceniowe oraz trzebieże przerębowe mające na celu przemianę struktury

drzewostanu należy wykonywać również w drzewostanach częściowo zgodnych i zgodnych

z przyjętym celem hodowlanym, w których istnieją wartościowe podrosty i naloty, podsadzenia

oraz dolne piętro.

4. Kierunkowe zadania z zakresu ochrony lasu. Ogólną ocenę stanu zdrowotnego lasów N-ctwa Skarżysko, z uwzględnieniem istotnych

czynników mających na to wpływ w poprzednich okresach gospodarczych, zawarto w części

I elaboratu (rozdz. 2.2.), a zagadnienia z tego zakresu z perspektywy okresu obowiązywania

PUL III rewizji przedstawiono w części II („Analiza gospodarki przeszłej za lata 1998-2007”).

Wyczerpujące natomiast informacje odnośnie stanu uszkodzenia drzewostanów, bazujące na

-169-

danych z taksacji drzewostanów w ramach IV rewizji urządzeniowej, podano w części

I elaboratu (rozdz. 5.5). Z kolei „Program Ochrony Przyrody” podaje opis tak istotnych

czynników decydujących o jakości środowiska leśnego, jak stan czystości powietrza, stosunki

wodne oraz szersze omówienie zagrożeń biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych,

a także zawiera kierunkowe wytyczne do organizacji i wykonywania prac oraz formułuje

zadania, tak by chronić ekosystemy leśne i nieleśne oraz prezentować walory przyrodnicze

społeczeństwu.

Powyższe źródła pozwalają miarodajnie stwierdzić, że stan zdrowotny lasów Nadleśnictwa

Skarżysko jest dobry, a do utrzymania właściwej higieny lasu i biologicznej jego odporności

w najbliższym okresie wystarczą rutynowe czynności ochronne i gospodarcze przewidziane

przez „Instrukcję Ochrony Lasu” oraz określone w Zarządzeniu Nr 11A DGLP z dnia 11 maja

1999 roku.

Podstawowe zadania w zakresie ochrony to:

1) w dziale hodowli:

- przestrzeganie regionalizacji przy produkcji materiału sadzeniowego, zawartej

w „Programie zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew leśnych

w Polsce na lata 1991-2010” oraz ustaleń zawartych we własnym „Programie zachowania

leśnych zasobów genowych oraz hodowli selekcyjnej drzew leśnych na lata 1997-2010”;

- rewitalizacja mikoryz w szkółce, a głównie przy produkcji sadzonek przeznaczonych do

odnowień na gruntach porolnych;

- na gruntach porolnych, wykorzystywanie samosiewów drzew i krzewów, jako bardziej

odpornych na choroby grzybowe;

- na odnawianych powierzchniach, maksymalne wykorzystywanie mozaikowatości siedlisk

leśnych, stwarzające możliwość wzbogacenia i urozmaicenia ekosystemów leśnych;

- na zalesianych gruntach porolnych przygotowywanie gleby pełną orką, celem skruszenia

warstwy płużnej oraz napowietrzenia gleby;

- pozostawianie na gruntach odnawianych, występujących tam ewentualnie naturalnych oczek

wodnych, bagienek oraz naturalnych cieków wodnych wraz z istniejącą tam roślinnością, jako

ostoi życia biologicznego i ważnych elementów krajobrazu;

- preferowanie w czyszczeniach domieszek gatunków biocenotycznych.

2) w dziale użytkowania przedrębnego:

- stosowanie cięć selekcyjnych, zmierzających do nierównomiernego rozmieszczenia drzew

dorodnych, tworząc tym samym strukturę przestrzenną drzewostanów, charakteryzującą się

istnieniem biogrup drzew;

- w drzewostanach młodszych i średnich klas wieku prowadzenie cięć o charakterze selekcji

pozytywnej, zaś w starszych cięć o charakterze trzebieży dolnej;

- wywożenie z lasu na bieżąco drewna pochodzącego z cięć pielęgnacyjnych celem utrzymania

właściwego stanu sanitarnego drzewostanów;

- nie usuwanie wszystkich drzew dziuplastych podczas prowadzonych cięć, bowiem są

schronieniem i miejscem rozrodu pożytecznych ptaków leśnych;

- na powierzchniach zagrożonych występowaniem grzybów pasożytniczych smarowanie pni po

ściętych drzewach preparatem „Pg IBL”;

- w drzewostanach zdrowych, nie zagrożonych pożarem, występowaniem grzybów

patogenicznych i szkodliwych owadów, pozostawianie drobnych gałęzi i posuszu jałowego

w celu powstrzymania procesów degradacyjnych gleb leśnych i przyśpieszenia obiegu

materii.

3) w dziale użytkowania rębnego:

- pozostawienie na etapie wykonawstwa, po wykonaniu zrębów zupełnych, około 5% drzew

w formie grup i kęp, łącznie z warstwą podszytową, jako siedziby różnych organizmów

roślinnych i zwierzęcych, decydujących o bogactwie i procesach samoregulacji w przyrodzie;

- unikanie wykonywania zrębów w okresie letnim, tj. w okresie rozrodu tzw. szkodników

owadzich, ewentualnie wywożenie na bieżąco drewna wyrobionego latem;

-170-

- kształtowanie tzw. strefy ekotonowej o szerokości ok. 20-30 m na powierzchniach zrębowych,

przy ważniejszych drogach publicznych oraz na granicy polno-leśnej.

4) w dziale czynności głównych, czysto ochronnych, przewidzianych instrukcją ochrony

lasu:

- przestrzeganie zasady badania zapędraczenia gleby w szkółkach i na powierzchniach

przeznaczonych do odnowień i zalesień;

- terminowe i staranne wykonywanie prac związanych z jesiennymi poszukiwaniami

szkodników sosny;

- terminowe wykładanie pułapek tradycyjnych i feromonowych oraz staranne ich kontrolowanie;

- bieżące usuwanie części wydzielającego się posuszu, a szczególnie posuszu czynnego

będącego swoistą wylęgarnią szkodników wtórnych;

- ograniczenie stosowania insektycydów tylko do tych drzewostanów, w których owady mogą

spowodować szkody gospodarcze;

- w sytuacjach pojawiającego się zagrożenia szybkie kontaktowanie się z ZOL.

Zagadnienia z zakresu ochrony lasu przedstawione zostały na sporządzonych oddzielnie dla

każdego obrębu leśnego mapach przeglądowych ochrony lasu w skali 1 : 20 000.

5. Założenia planu urządzenia lasu w zakresie ochrony przeciwpożarowej.

-171-

Założenia planu urządzenia lasu

w zakresie ochrony przeciwpożarowej

w Nadleśnictwie Skarżysko

na lata 2008 – 2017

Uzgodniono z Komendantem Wojewódzkim

Państwowej Straży Pożarnej

w Kielcach

dnia ................................

Uzgodniono z Komendantem Wojewódzkim

Państwowej Straży Pożarnej

w Warszawie

dnia ................................

-172-

-173-

5.1. Przepisy prawne regulujące zabezpieczenie przeciwpożarowe lasu

Kierunkowe wytyczne na najbliższy okres gospodarczy z zakresu ochrony

przeciwpożarowej lasu wynikają z:

analizy stanu zagrożenia pożarowego w ubiegłym okresie,

oceny potencjalnego zagrożenia pożarowego wynikającego z obecnego stanu lasów,

analizy stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego funkcjonującego w nadleśnictwie,

obowiązujących w tym względzie przepisów prawnych, tj.:

Ustawy o lasach z dnia 28 września 1991 roku (tekst jednolity Dz. U. Nr 45, poz. 435 z 22

marca 2005 r.);

Ustawy o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 roku (Dz. U. z 2002 r. Nr 147,

poz. 1229, z późniejszymi zmianami) i wydanych na ich podstawie przepisów

wykonawczych, tj.:

Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21.04.2006 r. (Dz. U.

Nr 80, poz. 563), w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów

budowlanych i terenów;

Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22.03.2006 r. (Dz. U. Nr 58, poz. 405),

w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów.

Przy ustalaniu kierunkowych zadań z zakresu ochrony ppoż. uwzględniono ponadto:

wytyczne Instrukcji ochrony przeciwpożarowej z 1996 r.,

ustalenia ze służbami zajmującymi się tymi zagadnieniami w RDLP w Radomiu

i Nadleśnictwie Skarżysko.

5.2. Ocena zagrożenia pożarowego w ubiegłym okresie gospodarczym

Zagrożenie pożarowe w ubiegłym okresie oparto o ilość i charakterystykę pożarów

zaistniałych w lasach N-ctwa Skarżysko w latach 1998 - 2007.

Charakterystykę pożarów, zaistniałych w poszczególnych latach gospodarczych ubiegłego

okresu gospodarczego, przedstawia poniższe zestawienie. Tabela 65 Wykaz pożarów zaistniałych w n-ctwie

Rok Ilość

pożarów

Pow.(ha)

Ogółem Średnio

1 2 3 4

1998 25 24,53 0,98

1999 38 14,20 0,37

2000 47 14,68 0,31

2001 31 3,08 0,10

2002 36 8,43 0,23

2003 103 44,90 0,44

2004 38 8,72 0,23

2005 99 52,44 0,53

2006 59 6,19 0,10

2007 50 20,97 0,42

R - m 526 198,14 0,38

W ubiegłym okresie gospodarczym odnotowano w lasach Nadleśnictwa Skarżysko 526

pożarów, na łącznej powierzchni 198,14 ha. Były to zarówno pożary pokrywy gleby (ściółki)

oraz drzewostanów, które spowodowały straty materialne.

Bezpośrednią przyczyną powstania większości pożarów były podpalenia, a także

nieostrożność osób w obchodzeniu się z ogniem w lesie, oraz przerzuty z prywatnych gruntów

nieleśnych w wyniku wypalania traw.

Z powodu braku danych, nie jest możliwe podanie zagrożenia pożarowego w lasach innych

form własności. Nadleśnictwo nie sprawuje bowiem nadzoru nad lasami prywatnymi

w terytorialnym zasięgu swego działania.

-174-

5.3. Czynniki kształtujące obecne i potencjalne zagrożenie pożarowe lasów Określenie potencjalnego zagrożenia pożarowego lasów N-ctwa Skarżysko oparto o analizę

poszczególnych czynników decydujących o tym zagrożeniu. Poddane analizie czynniki to:

udział najbardziej zagrożonych siedlisk borowych w ogólnej powierzchni leśnej,

skład gatunkowy drzewostanów,

udział drzewostanów młodych klas wieku w ogólnej powierzchni lasów,

rozmieszczenie osad ludzkich,

atrakcyjność turystyczna i rekreacyjna lasów,

gęstość szlaków komunikacyjnych przebiegających przez tereny leśne,

warunki meteorologiczne z ostatnich lat i wilgotność gleby w tutejszych lasach.

5.3.1. Udział najbardziej zagrożonych siedlisk borowych w ogólnej powierzchni leśnej

Udział siedlisk borowych, najbardziej zagrożonych i podatnych na wystąpienie pożarów,

tj. Bs, Bśw i BMśw, w ogólnej powierzchni leśnej poszczególnych obrębów leśnych i N-ctwa

przedstawia się następująco: Tabela 66 Zestawienie siedlisk wpływających na zagrożenie pożarowe

Typ siedliskowy

lasu

Obręby leśne

R-m N-ctwo Rataje Skarżysko Szydłowiec

Pow.

[ha]

Udział

[%]

Pow.

[ha]

Udział

[%]

Pow.

[ha]

Udział

[%]

Pow.

[ha]

Udział

[%]

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Bs 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Bśw 71.85 1.60 96.32 1.79 417.93 8.04 586.1 3.89

BMśw 346.5 7.70 102.17 1.90 1595.92 30.69 2044.59 13.57

R-m Bs, Bśw i Mśw 418.35 9.30 198.49 3.70 2013.85 38.73 2630.69 17.46

Pozostałe 4080.52 90.70 5173.54 96.30 3185.87 61.27 12439.93 82.54

Ogółem 4498.87 100.00 5372.03 100,00 5199.72 100.00 15070.62 100.00

Jak widać powyżej, udział najbardziej palnych siedlisk borowych jest niewielki, natomiast

siedliska lasowe (wraz z olsami) zajmują w N-ctwie Skarżysko aż 82,54% powierzchni leśnej.

5.3.2. Skład gatunkowy drzewostanów

Tabela 67. Podział powierzchni leśnej według grup gatunkowych drzew panujących.

Grupa

gatunków

panujących

Obręby leśne N-ctwo


Pow.

(ha)

Udział

(%)

Pow.

(ha)

Udział

(%)

Pow.

(ha)

Udział

(%)

Pow.

(ha)

Udział

(%)

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Iglaste 4204.01 93.45 4936.81 91.90 4899.14 94.22 14039.96 93.46

Liściaste 294.86 6.55 435.22 8.10 300.58 5.78 1030.66 6.84

Razem 4498.87 100.00 5372.03 100.00 5199.72 100.00 15070.62 100.00

Przytoczony wyżej podział nie odzwierciedla w pełni rzeczywistego obrazu tutejszych

drzewostanów, nie uwzględnia bowiem ich zróżnicowania gatunkowego i złożoności

strukturalnej, które są bardzo duże.

Należy zaznaczyć, że w grupie drzewostanów iglastych N-ctwa Skarżysko bardzo duży

udział mają drzewostany z panującą jodłą – 23% powierzchni leśnej, z bardzo bogatymi

warstwami podrostów, w których zagrożenie pożarowe jest niewielkie.

W ogólnej powierzchni zalesionej w nadleśnictwie 59% zajmują drzewostany mieszane,

trzy- i więcej gatunkowe, w tym z udziałem buka, graba, jaworu i dębu w górnym piętrze drzew

i warstwach podokapowych. Ponadto tutejsze drzewostany na niemal wszystkich siedliskach

-175-

posiadają silnie rozwiniętą warstwę podrostów i podszytów, które bardzo istotnie minimalizują

zagrożenie pożarowe.

5.3.3. Udział drzewostanów młodych klas wieku w ogólnej powierzchni leśnej

W lasach N-ctwa Skarżysko zdecydowanie przeważają drzewostany starszych klas wieku.

Udział drzewostanów młodych (I i II klasy wieku), najbardziej podatnych na powstawanie

pożarów, w ogólnej powierzchni leśnej jest mały i wynosi 15,38%. Należy zaznaczyć, że jest on

nierównomierny we wszystkich obrębach i waha się od 8,24% w obrębie Skarżysko do 25,25%

w obrębie Szydłowiec. Tabela 68. Zestawienie struktury wiekowej drzewostanów ze względu na zagrożenie pożarowe.

Klasa

wieku

Obręby leśne N-ctwo


Pow. leś. zal.

(ha)

Udział

(%)

Pow. leś.

zal

(ha)

Udział

(%)

Pow. leś.

zal.

(ha)

Udział

(%)

Pow. leś.

zal

(ha)

Udział

(%)

1 2 3 4 5 6 7 8 9

I 218.48 4.86 90.60 1.69 605.59 11.65 914.67 6.07

II 343.55 7.64 352.24 6.56 707.13 13.60 1402.92 9.31

R-m I i II 562.03 12.49 442.84 8.24 1312.72 25.25 2317.59 15.38

Pozostałe 3936.84 87.51 4929.19 91.76 3887.00 74.75 12753.03 84.62

Ogółem 4498.87 100.00 5372.03 100.00 5199.72 100.00 15070.62 100.00

5.3.4. Rozmieszczenie skupisk ludzkich

Tereny zarządzane przez N-ctwo leżą w bliskim sąsiedztwie miast Skarżysko Kamienna

i Starachowice oraz uczęszczanych szlaków komunikacyjnych, co może negatywnie wpływać na

zagrożenie pożarowe lasów.

5.3.5. Atrakcyjność turystyczna i rekreacyjna lasów

Lasy Nadleśnictwa Skarżysko, wraz z urozmaiconym ukształtowaniem terenu oraz

położeniem, stanowią atrakcyjny region o cennych walorach krajobrazowych, przyrodniczych

i turystyczno-wypoczynkowych. Dlatego też wykorzystywane są jako miejsce rekreacji

i wypoczynku.

Na terenie lasów będących w zarządzie nadleśnictwa brak jest ośrodków turystycznych.

Przez teren nadleśnictwa przebiegają szlaki turystyczne PTTK oraz ścieżki rowerowe.

Zarządzeniem Nr 75 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 13 grudnia 2004 r.

obręb Rataje został włączony do Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Puszcza Świętokrzyska”.

W sąsiedztwie terenów zarządzanych przez N-ctwo ( obr. Szydłowiec oddz.: 148/164) przy

trasie krajowej nr 7, znajduje się parking z bazą gastronomiczną.

Generalnie stwierdzić można, że pomimo dużej penetracji ludności, szczególnie wzdłuż

szlaków komunikacyjnych, ukształtowanie terenów nadleśnictwa (głównie tereny wyżynne) oraz

duża złożoność tutejszych drzewostanów nie sprzyjają powstawaniu niebezpiecznych zarzewi

ognia.

5.3.6. Gęstość szlaków komunikacyjnych przebiegających przez tereny leśne

Sieć komunikacyjna w zasięgu terytorialnego działania N-ctwa Skarżysko jest stosunkowo

dobrze rozwinięta. Istnieje szereg drogowych szlaków komunikacyjnych o znaczeniu lokalnym

(drogi powiatowe i gminne), ale także krajowym i wojewódzkim. Do najważniejszych z nich

należą:

droga krajowa nr 7: Warszawa – Kielce – Kraków,

droga wojewódzka nr 746: Końskie - Skarżysko Kam. - Ostrowiec Św.

droga wojewódzka nr 744: Wierzbica - Starachowice,

droga wojewódzka nr 756: Starachowice - Nowa Słupia,

oraz inne drogi publiczne o nawierzchni asfaltowej lub utwardzonej, jak np.:

-176-

Suchedniów - Parszów,

Wąchock – Bodzentyn,

Bliżyn – Majdów – Szydłowiec,

Mroczków – Chlewiska,

Szydłowiec – Mirów,

Szydłowiec – Sadek – Kierz N. – Zbijów,

Skarżysko Kam. – Skarżysko Kość. – Świerczek – Kierz N.

Szydłowiec – Budki.

Niektóre z wyżej wymienionych dróg, na pewnych odcinkach omijają kompleksy leśne lub

przebiegają obok nich. Pomiędzy wymienionymi wyżej, istnieją jeszcze na tym terenie inne drogi,

z reguły o ulepszonych nawierzchniach. Wraz z innymi drogami gminnymi, o gorszym nawet

standardzie nawierzchni, mogą pełnić rolę dojazdu do dróg leśnych wytypowanych jako

pożarowe lub same zabezpieczają dostępność do terenów leśnych w wypadku zagrożenia

pożarowego.

Ponadto lasy N-ctwa przecinają szlaki kolejowe:

Warszawa–Radom–Kielce–Kraków

Końskie - Skarżysko Kam. - Ostrowiec Św

5.3.7. Warunki meteorologiczne z ostatnich lat

Warunki meteorologiczne są jednym z najważniejszych czynników kształtujących zagrożenie

pożarowe lasów. Determinują one wilgotność pokrywy gleby, powietrza oraz materiałów

znajdujących się w lesie, przez co decydują o możliwości palenia się lasu. Najbardziej istotne

znaczenie mają one w okresie od wczesnej wiosny do jesieni, tj. w okresie bez pokrywy śnieżnej

w lesie.

Charakterystyka czynników meteorologicznych dla lasów N-ctwa w okresie największej

palności (średnie wartości wg danych ze stacji IMGW Kielce - Suków z lat 1991-2005)

przedstawiają się następująco: Tabela 69. Czynniki klimatyczne wpływające na zagrożenie pożarowe.

Czynnik meteorologiczny

Miesiące Razem w okresie IV V VI VII VIII IX X

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Średnie opady [mm/m2] 53 76 63 128 70 41 41 67,4

Średnie temp. pow. [ºC] 7,7 13,9 16,1 19,0 18,1 12,8 8,0 13,7 Średnia siła panujących wiatrów [m/sek.]

Nie przekraczająca 3 m/sek.

Kierunek pan. wiatrów Przewaga cyrkulacji zachodniej i kierunków zbliżonych

Częstotliwość występowania dni upalnych z temp. około 30ºC i >

4 – 5 razy w okresie

Największe zagrożenie pożarowe występuje w okresie wczesnej wiosny i lata. Wtedy to silne

promieniowanie słoneczne i wysokie temperatury wzmagają zagrożenie pożarowe lasów,

szczególnie na siedliskach o słabszym uwilgotnieniu gleby tj. na siedliskach Bśw i BMśw.

5.4. Określenie kategorii zagrożenia pożarowego Kategorię zagrożenia pożarowego dla Nadleśnictwa Skarżysko obliczono zgodnie

z załącznikiem nr 1 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 22.03.2006 roku (Dziennik

Ustaw Nr 58 poz. 405) w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego

lasów. Przy kategoryzacji uwzględniono:

warunki przyrodniczo-leśne, udział siedlisk borowych i klas wieku,

średnią, roczną ilość pożarów w ostatnim okresie gospodarczym (z ostatnich 10 lat),

warunki klimatyczne określone współczynnikiem Sielaninowa,

wskaźniki zanieczyszczenia powietrza imisjami przemysłowymi (z ostatnich 5 lat).

-177-

W przypadku Nadleśnictwa Skarżysko, ilość punktów przydzielona poszczególnym

czynnikom różnicującym zagrożenie pożarowe, przedstawia się następująco:

Ilość punktów przydzielona poszczególnym czynnikom różnicującym przedstawia się

następująco:

za średnią, roczną liczbę pożarów w n-ctwie (52,6) – 25 punktów,

za procentowy udział siedlisk Bs, Bśw, BMśw (17,46 %) oraz procentowy udział I i II kl. wieku

(15,38 %) – 1 punkt,

za średnią wartość współczynnika hydrotermicznego Sielaninowa (k), za lata 1991-2005, dane z

IMGW Kielce – Suków, wyliczonego wg wzoru:

k = P x 10

= 15,39 x 10

= 1,41 t 109,3

gdzie P suma opadów średnich dobowych za okres analizowany ( m-ce: IV – X),

t suma temperatur średnich dobowych za okres analizowany ( m-ce: IV -X).

i wartości współczynnika „k”, wynosząca w poszczególnych m-cach odpowiednio:

IV – 2,30

V 1,76 VI – 1,30

VII – 2,17

VIII – 1,24

IX 1,07

X 1,65

oraz czas utrzymywania się miesięcznego minimalnego współczynnika k < 1,2 przez

1 miesiąc (IX) 4 punkty,

za zanieczyszczenia powietrza emisjami przemysłowymi przy: SO2 < 30 μg/m3,

NOx < 20 μg /m3 oraz brakiem miesięcy ze stężeniem siarki > 10 μg/m

3 (dane

o zanieczyszczeniach z roczników statystycznych woj. świętokrzyskiego) – 0 punktów.

Łączna suma punktów przydzielonych poszczególnym czynnikom różnicującym zagrożenie

pożarowe wynosi 30, co w myśl pkt. 5 załącznika nr 1, wymienionego na wstępie

Rozporządzenia MŚ, kwalifikuje tutejsze lasy do II kategorii zagrożenia pożarowego.

W ramach ogólnie ustalonej kategorii zagrożenia, lasy N-ctwa Skarżysko podzielono na

następujące strefy operacyjne:

- o dużym zagrożeniu: strefa nr – 159-163;

o średnim zagrożeniu: strefy nr – 145;

o małym zagrożeniu: strefy nrnr – 146,147.

Zgodnie z podziałem, każda strefa operacyjna posiada jednostki zadysponowane do udziału

w akcji gaśniczej.

Teren nadleśnictwa podzielono na koordynaty adresowe. Zasięg stref operacyjnych jak

i koordynaty przedstawiono na mapie sytuacyjnej ochrony przeciwpożarowej (w skali 1:50 000).

5.5. Zasady działań w zakresie profilaktyki Zagrożenie pożarowe lasów, wynikające z ogólnej dostępność lasu, wymusza na

zarządzających lasami podjęcia szeregu działań profilaktycznych minimalizujących to zagrożenie.

5.5.1. Prowadzenie działalności informacyjnej i ostrzegawczej

Działalność informacyjna i ostrzegawcza zmierzać ma do wywoływania odpowiednich

zachowań ludzi w lesie i jego otoczeniu. W tym celu należy:

- rozprowadzać ulotki o tematyce przeciwpożarowej;

- wywieszać tablice ostrzegawcze przy wjazdach do lasu oraz w miejscach o dużej penetracji

ludności;

- wywieszać plakaty i ogłoszenia o tematyce przeciwpożarowej w miejscach zbiorowego

przebywania ludności;

-178-

- współpracować z lokalna prasą, lokalnymi organizacjami młodzieżowymi, ruchami

ekologicznymi i samorządami terytorialnymi w zakresie ochrony przeciwpożarowej.

Szczególny nacisk należy położyć na informowaniu, w lokalnych środkach masowego

przekazu, o dużym zagrożeniu pożarowym lasu i wprowadzanych w konsekwencji, okresowych

zakazach wstępu na tereny leśne.

Powyższe zalecenia nadleśnictwo realizuje na bieżąco w swej działalności gospodarczej.

5.5.2. Korzystanie z lasu i zachowanie się w lesie

Korzystanie z lasu i zasady zachowania się w lesie regulują następujące przepisy:

- ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie ppoż. (Dz. U. Nr 81, poz. 351),

z późniejszymi zmianami, w myśl której: „Osoba fizyczna, prawna, organizacja lub instytucja

korzystająca ze środowiska przyrodniczego, obiektu lub terenu zobowiązane są zabezpieczyć

środowisko, budynek, obiekt lub teren przed zagrożeniem pożarowym”;

- ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r. (tekst jednolity Dz. U. Nr 45, poz. 435 z 22

marca 2005 r.) z późniejszymi zmianami, w myśl której:

„Jednostka organizacyjna, osoba fizyczna lub prawna odpowiedzialna za powstanie szkody

w lasach jest odpowiedzialna do jej naprawienia według zasad określonych

w Kodeksie Cywilnym” (art. 11);

„Stałym zakazem wstępu objęte są lasy stanowiące:

- uprawy leśne do 4 m wysokości,

- powierzchnie doświadczalne i drzewostany nasienne,

- ostoje zwierząt,

- źródliska rzek i potoków,

- obszary zagrożone erozją” (art. 26 ust. 2);

„Nadleśniczy wprowadza okresowy zakaz wstępu do lasu stanowiącego własność Skarbu

Państwa w razie gdy:

- wystąpiło zniszczenie albo znaczne uszkodzenie drzewostanów lub degradacja runa leśnego,

- występuje duże zagrożenie pożarowe,

- wykonywane są zabiegi gospodarcze związane z hodowlą, ochroną lasu lub pozyskaniem

drewna” (art. 26 ust. 3);

Obowiązek ustawiania i utrzymywania znaków zakazu, w wypadku lasów N-ctwa, ciąży na

nadleśniczym (art.26 ust. 4);

W lasach oraz na terenach śródleśnych łąk, torfowisk, wrzosowisk, jak również

w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać

niebezpieczeństwo, a w szczególności: rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi

do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego, korzystania

z otwartego płomienia, wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych” (art.30

ust. 3);

- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21.04.2006 r.

w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.

U. Nr 80, poz. 563), które w rozdziale 9 dotyczącym zabezpieczenia ppoż. postanawia:

„Właściciel lub zarządca jest obowiązany do umieszczenia, przy drogach do lasu oraz przy

parkingach leśnych, w uzgodnieniu z właściwym miejscowo komendantem powiatowym

(miejskim) Państwowej Straży Pożarnej, tablic informacyjnych i ostrzegawczych, dotyczących

zabezpieczenia przeciwpożarowego lasu” (§ 35, ust. 4);

„W lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk, jak również

w odległości do 100 m od granicy lasu nie jest dopuszczalne wykonywanie czynności mogących

wywołać niebezpieczeństwo pożaru” (§ 36, ust. 1):

- rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właścicieli lub zarządcę

lasu,

- palenie tytoniu, z wyjątkiem miejsc na drogach utwardzonych i miejsc wyzna-czonych do

pobytu ludzi.

-179-

5.5.3. Posługiwanie się otwartym ogniem w lesie

Posługiwanie się otwartym ogniem w lesie lub w odległości do 100 m od jego granicy

dozwolone jest wyłącznie do celów związanych z gospodarką leśną pod warunkiem

przestrzegania szczegółowych przepisów, podanych w „Instrukcji Ochrony Przeciwpożarowej”.

5.5.4. Działania gospodarcze ograniczające rozprzestrzenianie się pożaru lasu

- pasy przeciwpożarowe

Lasy położone przy obiektach mogących stanowić zagrożenie pożarowe dla lasu winny być

oddzielone od tych obiektów pasami przeciwpożarowymi. Obiektami takimi są: zakłady

przemysłowe, magazyny, poligony, linie kolejowe, drogi publiczne utwardzone, parkingi i inne

obiekty użyteczności publicznej. Obowiązek zakładania pasów wprowadza Rozporządzenie

MSWiA z 21.04.2006 r. rozdz. 9 § 34. (Dz. U. Nr 80 poz. 563).

Według wymienionego Rozporządzenia, urządzanie i utrzymywanie pasów

przeciwpożarowych ciąży na:

- właścicielach zakładów przemysłowych, magazynowych i użyteczności publicznej,

- właścicielach linii kolejowych,

- komendantach poligonów,

- właścicielach i zarządcach lasów położonych przy drogach publicznych utwardzonych.

Według wymienionego już Rozporządzenia (§ 34 pkt. 4) obowiązek utrzymywania pasów

nie dotyczy:

- lasów zaliczonych do III kategorii zagrożenia pożarowego,

- drzewostanów powyżej 30 lat położonych przy drogach publicznych i parkingach,

- położonych wzdłuż dróg publicznych nieutwardzonych,

- lasów (kompleksów leśnych) o szerokości mniejszej niż 200 m.

Rodzaje i sposoby wykonywania pasów przeciwpożarowych określa § 10 Rozporządzenia

MŚ z 22.03.2006 r. oraz „Instrukcja ochrony przeciwpożarowej”.

N-ctwo nie jest zobowiązane do utrzymywania pasów przeciwpożarowych wzdłuż torów

kolejowych ponieważ grunty nadleśnictwa nie sąsiadują bezpośrednio z torowiskiem (biegnie

ono środkiem wyodrębnionego szerokiego na 100 m i miejscami więcej pasa).

W pozostałych lasach nadleśnictwa, a także w bezpośrednim ich sąsiedztwie, nie ma

obiektów, wokół których należałoby zakładać pasy ppoż.

5.5.5. Zalecenia hodowlane w ochronie przeciwpożarowej

W celu zmniejszenia zagrożenia pożarowego w drzewostanach, wskazane jest:

- przy zakładaniu upraw wprowadzać maksymalną ilość gatunków domieszkowych

i pomocniczych, w wielorzędowej formie zmieszania,

- przy zakładaniu upraw w bezpośrednim sąsiedztwie dróg publicznych przygotowanie

gleby wykonywać należy równolegle do drogi, na szerokość nie mniejszą niż 50 m,

oraz sadzić na takim pasie gatunki liściaste,

- powierzchnie pod liniami energetycznymi wysokiego napięcia na terenach leśnych

ewentualnie zadrzewić i zakrzewić gatunkami liściastymi,

- na granicy pole - las oraz na obrzeżach lasu przylegających do szerszych dróg

kształtować strefy ekotonowe, poprzez odpowiednie wykonanie cięć, które

spowodują rozluźnienie górnego piętra drzew, co umożliwi szybszy rozwój

istniejących warstw podszytów i podrostów.

Wymienione wyżej zalecenia nadleśnictwo realizuje na bieżąco w trakcie działalności

gospodarczej. Niektóre z linii energetycznych przebiegających przez kompleksy leśne, są

w sposób naturalny dostatecznie zakrzaczone, głównie gatunkami podszytowymi.

5.5.6. Zalecane zasady ochrony przeciwpożarowej w pracach użytkowania lasu W myśl § 35 ust. 1 Rozporządzenia MSWiA z 21.04.2006 r. w sprawie ochrony

przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, zabronione jest

-180-

pozostawianie w odległości mniejszej niż 30 m od skraju toru kolejowego lub drogi publicznej,

gałęzi, chrustu, nieokrzesanych ściętych drzew oraz odpadów poeksploatacyjnych.

Realizację powyższego obowiązku kontroluje w nadleśnictwie służba nadzoru technicznego.

5.5.7. Szkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej

Szkoleniem w zakresie ochrony przeciwpożarowej winni być objęci wszyscy pracownicy

nadleśnictwa oraz pracownicy wykonujący pracę na terenie lasów. Odbycie takich szkoleń

należy odpowiednio dokumentować.

5.6. Ocena organizacyjno – technicznego zabezpieczenia przeciwpożarowego

funkcjonującego w N-ctwie 5.6.1. System obserwacji

Przyjęty w N-ctwie Skarżysko system obserwacji jest wystarczający i zgodny z zapisami

Rozporządzenia MŚ z dnia 22.03.2006 r. (Dz. U. Nr 58, poz. 405) w sprawie szczegółowych

zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów.

Spełniony jest też wymóg zawarty w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych

i Administracji z dn. 21.04.2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych

obiektów budowlanych i terenów (rozdział 9 § 35 ust. 2), nakładający obowiązek na właścicieli

lub zarządców lasów do organizowania obserwacji w okresie dużego zagrożenia pożarowego,

kompleksów leśnych o powierzchni powyżej 300 ha.

Dostrzegalnie przeciwpożarowe (punkty obserwacyjne) na terenie Nadleśnictwa zlokalizowano :

Obręb oddz./poddz. Krypt. rtf

Rataje 38a 91:954

Skarżysko 56a 91:955

Szydłowiec 101a 91:953

Poza tym dostrzegalnie przeciwpożarowe zlokalizowane są w sąsiednich Nadleśnictwach:

Nadleśnictwo Obręb oddz./poddz. Krypt. rtf

Przysucha Rzuców 134c 35:974

Suchedniów Suchedniów 69b 50:956

Stąporków Niekłań 155f 20:959

Marcule Marcule 126h 80:952

Starachowice Lubienia 68n 85:951

5.6.2. Obserwacje lotnicze

RDLP w Radomiu czarteruje dwa samoloty Dromader M18B i dysponuje je, w razie

potrzeby, do bezpośredniej akcji gaśniczej. Czarterowane samoloty stacjonują w następujących

leśnych bazach lotniczych:

w Masłowie - łączność w sieci LP Radom, kanał nr 1, kryptonim 1 : 88, tel. (41) 344-75-13;

w Piastowie - łączność w sieci LP Radom, kanał nr 1, kryptonim 1 : 99, tel. (48) 321-52-68.

Na terenie N-ctwa Skarżysko nie ma lądowisk operacyjnych.

Dysponentem środków lotniczych jest RPAD RDLP Radom tel. (48) 384-56-05, kryptonim

rtf Radom 1:1, kanał 1. W sytuacji dużych i bardzo dużych pożarów lasu, istnieje możliwość

zadysponowania samolotów gaśniczych z RDLP Warszawa (LBL Bemowo), RDLP Łódź (LBL

Bełchatów) i RDLP Lublin (LBL Radawiec).

5.6.3. Punkty alarmowo-dyspozycyjne

W siedzibie biura N-ctwa Skarżysko (obręb Skarżysko, oddz. 80j) utworzony jest Punkt

Alarmowo Dyspozycyjny, podległy bezpośrednio Regionalnemu Punktowi Alarmowo

Dyspozycyjnemu przy RDLP w Radomiu.

-181-

Stopień zagrożenia lasu określany jest w RPAD przy RDLP w Radomiu, na podstawie

danych uzyskiwanych z punktu pomiarowego nr 3 zlokalizowanego w N-ctwie Suchedniów, obr.

Suchedniów, oddz. 150 h (strefa prognozowania – 33, kanał pracy 2).

W przypadku wystąpienia dużego zagrożenia pożarowego lasu (2 i 3 stopień zagrożenia),

w PAD N-ctwa prowadzone są dyżury.

Podstawowe wyposażenie PAD w N-ctwie stanowią:

- radiotelefon pasma leśnego (kryptonim LP Radom 1 : 91, kanał 91 wewnętrzny i 11

regionalny) umożliwiający bezpośrednie połączenie z PAD przy RDLP w Radomiu

(kryptonim 1:1, kanał 11); telefony: (041) 253 84 85 w 46;

- mapa topograficzna terenu nadleśnictwa z oznakowaną siatką koordynatów krajowych;

- dokumentacja obejmująca sposób postępowania na wypadek powstania pożaru;

- wykaz systemów alarmowania i łączności oraz dziennik dyspozytora;

- zegarek;

- książka meldunków;

- instrukcja PAD.

Alarmowanie stanowisk kierowania PSP o powstaniu pożaru, odbywać się może

telefonicznie, bądź drogą radiową przy pomocy przemiennika rtf, umożliwiającego bezpośrednie

łączenie w paśmie PSP.

Sprawność alarmową w terenie gwarantują służbowe telefony komórkowe, w jakie

wyposażeni zostali wszyscy pracownicy terenowi nadleśnictwa.

Do obowiązków PAD przy nadleśnictwie należy:

- po otrzymaniu informacji o pożarze organizowanie naziemnej akcji ratowniczej

z jednoczesnym przekazaniem informacji do PAD RDLP, podając miejsce, rodzaj

i wielkość pożaru oraz sugestię ewentualnego użycia samolotów;

- ustalenie trasy dojazdowej lub miejsca koncentracji najbliżej pożaru;

- wezwanie do pożaru sił i środków zgodnie z ustaleniami w „Sposobie postępowania na

wypadek pożaru”;

- zaalarmowanie kadry kierowniczej n-ctwa lub osoby upoważnionej przez nadleśniczego

do interwencji w wypadku pożaru i miejscowego leśniczego;

- zgłoszenie pożaru do właściwego PSK PSP i Policji;

- zorganizowanie łączności z miejscem prowadzonych działań ratowniczo-gaśniczych;

- stale współpraca i utrzymanie łączności z kierującymi akcją gaśniczą i PAD RDLP;

- po otrzymaniu dyspozycji z PAD RDLP o zastosowaniu samolotów przejęcie dyspozycji

do czasu nawiązania łączności przez pilota z kierującym akcją ratowniczo–gaśniczą.

5.6.4. Drogi dojazdowe i pożarowe

Jednym z najważniejszych czynników decydujących o szybkości i skuteczności podjętych

działań ratowniczych w przypadku powstania pożaru lasu, jest dostępność terenów leśnych dla

pojazdów służb ratowniczych.

Zapewnienie tej dostępności, poprzez odpowiednią ilość i jakość dróg dojazdowych, należy

do podstawowych obowiązków nadleśnictwa w zabezpieczeniu pożarowym administrowanych

przez siebie lasów. Sieć dróg dojazdowych w N-ctwie Skarżysko tworzą lokalne drogi

publiczne, o nawierzchni ulepszonej (głównie asfaltowe) przebiegające przez poszczególne

kompleksy leśne lub w bezpośrednim ich sąsiedztwie oraz oznakowane w terenie, leśne drogi

pożarowe.

Wymogi pod względem gęstości sieci dróg dojazdowych określa § 8 Rozporządzenia MŚ

z dnia 22.03.2006 r. w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów.

W przypadku N-ctwa Skarżysko (II kategoria zagrożenia) przepis ten stanowi, że odległość

dowolnego punktu w lesie do najbliższej drogi dojazdowej nie powinna przekraczać 1500 m.

Jakość dróg leśnych wykorzystywanych jako dojazdy pożarowe określa § 7 wymienionego

Rozporządzenia MŚ, wg którego:

-182-

drogi leśne, wykorzystywane jako dojazdy pożarowe, powinny być utrzymywane w sposób

zapewniający ich przejezdność oraz oznakowane i ponumerowane;

powinny posiadać nawierzchnię o nośności 100 kN i nośności na oś 50 kN;

powinny posiadać promienie zewnętrzne łuków o długości co najmniej 11 m;

odstępy pomiędzy koronami drzew, do wysokości 4 m liczonej od nawierzchni jezdni,powinny

wynosić co najmniej 6m;

szerokość jezdni powinna wynosić co najmniej 3 m;

w wypadku dróg nieprzelotowych powinien być plac manewrowy (20 x 20 m);

jednopasmowe drogi pożarowe powinny posiadać mijanki (o parametrach: co najmniej 3 m

szerokości i 23 m długości).

W obecnym opracowaniu urządzeniowym, po uzgodnieniu z kierownictwem N-ctwa,

zweryfikowano dotychczasową sieć dróg przeciwpożarowych, oraz zmieniono dotychczasową

numerację dróg ppoż.

W N-ctwie Skarżysko istnieje obecnie 24 ponumerowane drogi pożarowe o łącznej długości

64,94 km. Istniejąca gęstość sieci dróg dojazdowych (leśnych dróg ppoż. i dojazdowych dróg

publicznych) nie spełnia założonych wymogów. Również parametry techniczno użytkowe

niektórych dróg pożarowych nie spełniają warunków wymienionych w tym akcie prawnym

i muszą być poprawione. Jakość istniejących dróg pożarowych jest przedmiotem corocznej

kontroli przedstawicieli PSP.

Wykaz i charakterystykę istniejących w N-ctwie dróg pożarowych zawarto w poniższym zestawieniu.

Tabela 70. Wykaz dróg pożarowych

Obręb

Nr

drogi

ppoż.

Rodzaj drogi

i nawierzchnia Stan techniczny Planowane działania

Strefa

działania

KP PSP 1 2 3 4 5 6

Rat

aje

1 Leśna, ulepszona –3,30 km. Dobry. Bieżące utrzymanie w sprawności. Starachowice




5 Leśna, ulepszona – 2,05 km. Dobry. Bieżące utrzymanie w sprawności. Starachowice

R-m 14,95 km

Sk

arży

sko

6 Leśna, ulepszona – 4,15 km. Zły Modernizacja lata (2010-12) Skarżysko

7 Leśna, ulepszona – 2,50 km. Średni Bieżące utrzymanie w sprawności Skarżysko,

Szydłowiec

8 Leśna, ulepszona – 4,43 km. Dobry. Bieżące utrzymanie w sprawności. Skarżysko,

Szydłowiec

9*

Leśna, ulepszona – 5,05 km. Dobry. Bieżące utrzymanie w sprawności. Skarżysko,

Szydłowiec

10 Leśna, ulepszona – 3,20 km. Zły Modernizacja lata (2008-10) Skarżysko

11 Leśna, ulepszona – 4,18 km. Zły Modernizacja lata (2014-16) Szydłowiec

12 Leśna, ulepszona – 3,30 km. Średni Bieżące utrzymanie w sprawności Skarżysko

R-m 26,81 km

-183-

1 2 3 4 5 6

Szy

dło

wie

c 9

* Leśna, ulepszona –1,66 km. Dobry. Bieżące utrzymanie w sprawności. Szydłowiec

13 Leśna, ulepszona – 0,38 km. Średni Bieżące utrzymanie w sprawności Starachowice

14 Leśna, ulepszona – 2,00 km. Średni Bieżące utrzymanie w sprawności Szydłowiec

15 Leśna, ulepszona –1,71 km. Średni Bieżące utrzymanie w sprawności Szydłowiec

16 Leśna, ulepszona – 4,40 km. Dobry. Bieżące utrzymanie w sprawności. Szydłowiec

17 Leśna, ulepszona –1,53 km. Średni Bieżące utrzymanie w sprawności Szydłowiec

18 Leśna, ulepszona – 1,23 km. Średni Bieżące utrzymanie w sprawności Szydłowiec

R-m 12,91 km

Ogółem 54,67 km

(*) – część drogi w innym obrębie

Wszystkie drogi pożarowe oraz dojazdowe (publiczne i leśne) uwidoczniono na mapie

sytuacyjnej ochrony przeciwpożarowej lasu w skali 1 : 50 000.

5.6.5. Zabezpieczenie w wodę do celów gaśniczych

Jednym z podstawowych obowiązków nadleśnictwa w zakresie ochrony przeciwpożarowej

jest zapewnienie wody do celów gaśniczych. Obowiązek ten nakłada na nadleśnictwa

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 21.04.2006 roku,

w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków (rozdz. 9, § 35, ust. 3), w myśl którego:

„Źródła wody do celów przeciwpożarowych w lasach, które samoistnie lub wspólnie tworzą

kompleks o powierzchni ponad 300 ha, powinny być zapewnione w postaci nie więcej niż dwóch

zbiorników w obrębie chronionej powierzchni, zawierających łącznie co najmniej 50 m3 wody

lub cieku wodnego o stałym przepływie wody nie mniejszym niż 10 dm3/sek. przy najniższym

stanie wód, z zapewnieniem najbliższego stanowiska czerpania wody w terenie o promieniu nie

przekraczającym 5 km w lasach II kategorii zagrożenia pożarowego”.

Z analizy materiału mapowego wynika, że w zasięgu 5 km od punktów czerpania wody

znajduje się niemal całość lasów nadleśnictwa. Poza zasięgiem znajdują się tylko, niewielkie

skrawki drzewostanów na krańcach kompleksów lub pojedyńcze oddalone działki przejęte

z PFZ.

W związku z powyższym stwierdzić można, że istniejąca w N-ctwie Skarżysko sieć

punktów czerpania wody do celów przeciwpożarowych, spełnia wymogi Rozporządzenia

MSWiA z dn. 21.04.2006 r. Ich lokalizację i opis przedstawiono w poniższej tabeli.

-184-

Tabela 71. Wykaz punktów czerpania wody.

Nr Strefa

operacyjna Koordynaty

Rodzaj

zbiornika/lokalizacja Własność

Ocena,

planowane

działanie 1 2 3 4 5 6

obr. Rataje

1 146 56-11-B-b hydrant (Rzepin II) komunalna spełnia normy

2 146 56-10-B-a zbiornik wodny (oddz. 52) L.P. spełnia normy

3 146 55-S-10-b zbiornik wodny (oddz. 128) L.P. spełnia normy

4 146 56-A-9-a hydrant (Rataje) komunalna spełnia normy

5 146 55-S-9-b hydrant (Węglów) komunalna spełnia normy

6 146 55-R-9-a zbiornik wodny (Mostki) komunalna spełnia normy

obr. Skarżysko

7 147 55-R-8-b zbiornik wodny (oddz. 157) L.P. spełnia normy

8 159 55-P-7-c zbiornik wodny (Bzinek) komunalna spełnia normy

9 159 55-N-7-b zbiornik wodny (Ubyszów) U.G. Bliżyn spełnia normy

10 159 55-M-7-b hydrant (Mroczków) komunalna spełnia normy

11 159 55-P-7-a hydrant (Pogorzałe) komunalna spełnia normy

12 159 55-O-6-a hydrant

(Ciechostowice) komunalna spełnia normy

13 159 55-P-6-a zbiornik wodny (oddz. 2) L.P. spełnia normy

obr. Szydłowiec

14 159 55-R-7-b hydrant

(Skarżysko Kość.) komunalna spełnia normy

15 159 55-S-6-d hydrant

(Zbijów Duży) komunalna spełnia normy

16 160,161 56-B-6-a hydrant

(Trębowiec Duży) komunalna spełnia normy

17 159 55-R-6-a zbiornik wodny

(Lipowe Pole) komunalna spełnia normy

18 160-162 56-A-5-d rzeka Iłżanka

(Mirów) spełnia normy

19 159,162 55-S-5-c hydrant

(Kierz Niedżwiedzi) komunalna spełnia normy

20 159 55-R-5-c zbiornik wodny

(szkółka oddz.) L.P. spełnia normy

21 159 55-O-5-d zbiornik wodny

(oddz.188) L.P. spełnia normy

22 159 55-P-4-d zbiornik wodny

(Szydłowiec) komunalna spełnia normy

23 159 55-N-4-d rzeka

(Aleksandrów) spełnia normy

24 159 55-O-4-a zalew

(Chlewiska) komunalna spełnia normy

Na korzystanie z obcych ujęć wody do celów gaśniczych nadleśnictwo posiada stosowne

porozumienia z ich właścicielami. Ujęcia wody, podobnie jak drogi pożarowe, są przedmiotem

corocznych kontroli PSP.

5.6.6. Bazy sprzętu przeciwpożarowego

Obowiązek co do ilości i wyposażenia baz sprzętu przeciwpożarowego reguluje § 11

Rozporządzenia MŚ z dn. 22.03.2006 roku (Dz. U. Nr 58, poz. 405) w sprawie szczegółowych

zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów, w myśl którego, na każde 10 tys. hektarów lasu

organizować się powinno jedną bazę sprzętu przeciwpożarowego.

W przypadku N-ctwa Skarżysko ( 15582,52 ha powierzchni leśnej) musi funkcjonować

przynajmniej dwie bazy sprzętu ppoż. Na ich wyposażeniu, z uwagi na zaliczenie lasów

nadleśnictwa do II kategorii zagrożenia, powinno się znaleźć co najmniej:

-185-

- 10 gaśnic uniwersalnych lub hydronetek,

- 20 łopat,

- 10 tłumic,

- 2 pługi do wyorywania pasów.

- 2 samochody patrolowo-gaśnicze ze zbiornikiem na wodę o poj. min. 200 l z możliwością

podania środka gaśniczego.

Na dzień 1.01.2008 r. w N-ctwie Skarżysko znajduje się 14 baz sprzętu przeciwpożarowego.

Szczegółową lokalizację i wyposażenie przedstawiono poniżej.

Tabela 72. Wykaz baz sprzętu p.poż.

Lp.

Baza

L-ctwo

Ło

pat

y

Mo

tyk

i

Sie

kie

ry

Gaś

nic

e

Hy

dro

net

ki

Tłu

mic

e

1 2 3 4 5 6 7 8

1 Rzepin 9 13 4 2 - 3

2 Wanacja 4 7 2 1 2 3

3 Węglów 10 3 3 2 - 3

4 Parszów 9 4 1 2 3 3

5 S-ko Ks. 13 4 3 1 1 4

6 Majdów 9 6 6 1 3 4

7 Ciechostowice 11 8 4 1 1 3

8 Nad Kamienną 2 2 2 2 - 3

9 Trąbowiec 5 5 4 2 1 3

10 Kierz Niedźw. 5 5 5 2 - 3

11 Sadek 9 8 6 2 3 4

12 Budki 13 15 2 2 3 4

13 G.Sz. Jastrząb 2 - - 2 - 2

14 N-ctwo 30 3 3 20 2 8

Razem 142 96 54 42 20 50

Ponadto Nadleśnictwo posiada na stanie 2 pługi do oborywania pożarzysk i samochód

patrolowo-gaśniczy marki Nissan z modułem gaśniczym o poj. 400 l.

Z powyższego wynika ,że Nadleśnictwo Skarżysko nie jest wystarczająco wyposażone

w sprzęt p.poż. Należy stworzyć dwie centralne bazy (w siedzibie nadleśnictwa i w leśniczówce

Majdów) i wyposażyć je w normatywną ilość sprzętu (termin realizacji 2009r).

5.7. Sposób postępowania na wypadek pożaru Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej z 24 sierpnia 1991 roku (Dz. U. Nr 81, poz.

351) N-ctwo Skarżysko posiada opracowany dokument p.t. „Sposób postępowania na wypadek

powstania pożaru lasu”. Jest on jednym z podstawowych dokumentów wyposażenia PAD

nadleśnictwa, zawierającym plan alarmowania oraz wykaz sił i środków do operacyjnego

zabezpieczenia lasów przed pożarami.

Lasy nadleśnictwa są położone w rejonie działania trzech Komend Powiatowych

Państwowej Straży Pożarnej:

KP PSP w Szydłowcu - ul. Pl. M. Konopnickiej 7, (048) 617 11 72

KP PSP w Skarżysku Kam. – ul. 1 Maja 101, tel. (41) 251 17 57,

KP PSP w Starachowicach – ul Krzosa 8, tel. (41) 274 53 88

-186-

Największy obszar działania ma KP PSP z Szydłowca - 5729,59 ha, następnie KP PSP ze

Skarżyska Kam. – 5104,36 ha, a najmniejszy KP PSP ze Starachowic – 4748,58 ha.

W związku z tym, w skład sił interwencyjnych przewidzianych do gaszenia pożarów lasu na

terenie nadleśnictwa, wchodzą Jednostki Ratowniczo Gaśnicze z w/w Komend oraz dodatkowo

OSP, mające swoje siedziby w okolicznych miejscowościach. Ich zakres działania przedstawia się

następująco:

Tabela 73. Wykaz sił interwencyjnych do gaszenia pożarów

Nr strefy Lasy państwowe – oddziały Siedziby jednostek,

(kryptonim RTF)

1 2 3

obr. Rataje

146 1 - 168

JRG PSP Starachowice (1-859)

(490–91),

(491–23),

(491–39),

OSP: Brody (499-42),

Wąchock (499-72),

Ambrożów (499-63),

Pawłów (499-62),

Brzezie (499-64),

Wielka Wieś (499-75),

Parszów (498-74),

146 1 - 168

Michałów (498-82),

Styków (498-44),

Marcinków Dolny (498-73).

obr. Skarżysko

147 145 - 162

JRG PSP Skarżysko Kam. (480 – 91),

(481 – 25),

OSP: Suchedniów (489 – 42),

Skarżysko Kam. (489 - 21),

Grzybowa Góra (489 – 35),

Lipowe Pole (489 – 31).

145 163, 163A, 164 - 171

JRG PSP Skarżysko Kam. (480 – 91)

(481 – 25),

OSP: Suchedniów (489 – 42),

Skarżysko Kam. (489 - 21),

Grzybowa Góra (489 – 35)

159 1-4, 12-17, 26-31, 45-49, 60-69,

79-144, 172-185.


(481 – 26),

OSP: Skarżysko Kam. (489 - 21),

Lipowe Pole (489 – 31),

Bliżyn (489 – 01),

Sorbin (489 – 05),

Mroczków (488-05),

Kierz Niedźwiedzi (488-31),

(488-32).

-187-

1 2 3

159 5-11, 18-25, 32-44, 50-59,

70-78.

JRG PSP Szydłowiec (651- 21),

(651 – 39),

OSP: Majdów (659 – 40),

Broniów (659 – 20),

Chlewiska (659 – 24),

Pawłów (659 – 28),

Jastrząb (659 – 32)

163 222, 224

JRG PSP Skarżysko Kam. (480 – 91)

(481 – 25),

OSP: Sorbin (489 – 05),

Bliżyn (489 – 01),

(489 – 02)

obr. Szydłowiec

159 4-12, 56-69,72,78,79,85-87,

90-98, 110-119, 129-139,

142-194.


(651 – 39),

OSP: Majdów (659 – 40),

Broniów (659 – 20),

Chlewiska (659 – 24),

Pawłów (659 – 28),

Jastrząb (659 – 32),

159 70,71,73-77, 80-84, 88,89,99-

109, 120-128, 140,141


(481 – 26),

OSP: Skarżysko Kam. (489 - 21),

Lipowe Pole (489 – 31),

160 1-3

JRG PSP Starachowice (1-859)

(490 – 91),

(491 – 23),

OSP: Mirzec (499 – 52),

Tychów Stary (499 – 54),

Trębowiec (498 – 58),

Osiny (498 – 56),

Gadka (498 - 55),

161 13-39


OSP: Mirów Stary (657 – 54),

Jastrząb (659 – 30)

162 40-55


(651 – 39),

OSP: Mirów Stary (657 – 54),

Jastrząb (659 – 30),

Wola Lipieniecka (657 – 52),

Majdów (659 – 40)

Każdorazowo do akcji gaśniczej N-ctwo Skarżysko może dysponować z własnych środków:

samochód patrolowo-gaśniczy Nissan, krypt. rtf LP 1:915.

W wypadku powstania pożaru lasu, do zadań kierownictwa nadleśnictwa i personelu

inżynieryjno-technicznego należy:

- niezwłoczne udanie się na miejsce pożaru;

- zorganizowanie i podjęcie akcji gaśniczej, w tym:

- zaalarmowanie potrzebnej liczby pracowników nadleśnictwa,

- sprowadzenie do pożaru środków i sprzętu będącego w dyspozycji nadleśnictwa,

- wyznaczenie pracowników w celu szybkiego wprowadzenia na miejsce pożaru jednostek

straży pożarnej,

- zorganizowanie, w miarę potrzeby, ewakuacji ludzi i mienia z zagrożonych budynków lub

terenu,

- zapewnienie stałej łączności pomiędzy miejscem pożaru a PAD nadleśnictwa;

-188-

- przekazanie kierownictwa akcji dowódcy jednostki Straży Pożarnej z chwilą jej przybycia,

- współpracować z nim i podporządkować się jego rozkazom;

- przejęcie pożarzyska, zorganizowanie jego dogaszania i zabezpieczenie;

- ustalenie, jeszcze w czasie trwania pożaru, przy współudziale Policji i PSP, okoliczności

powstania i rozprzestrzeniania się pożaru.

Koordynacją akcji ratowniczo-gaśniczej w wypadku pożaru lasu, zajmuje się sztab złożony

z przedstawicieli Komendy Miejskiej PSP i służby leśnej nadleśnictwa.

5.8. Wnioski i wytyczne odnośnie poprawy i utrzymania stanu zabezpieczenia

przeciwpożarowego lasów N-ctwa Skarżysko. Z analizy przedstawionych wyżej zagadnień związanych z wymogami przepisów

regulujących zabezpieczenie przeciwpożarowe lasów oraz aktualnym stanem zabezpieczenia

funkcjonującym w N-ctwie Skarżysko, wynikają określone wnioski i wytyczne na najbliższy

okres gospodarczy, jakie są konieczne do zapewnienia pełnej ochrony przeciwpożarowej.

System obserwacji lasu w czasie zagrożenia pożarowego, należy uznać za zgodny

z obowiązującymi przepisami.

Funkcjonowanie i wyposażenie PAD w nadleśnictwie jest właściwe.

Utrzymać należy, przynajmniej na dotychczasowym poziomie, system łączności alarmowej

w terenie.

Na bieżąco utrzymywać przejezdność i wymagane parametry techniczne dróg pożarowych.

Zabezpieczenie w wodę do celów gaśniczych jest zgodne z obowiązującymi w tym względzie

przepisami po uwzględnieniu wszystkich oznaczonych na mapie hydrantów i miejsc czerpania

wody. Należy je wyszczególnić i opisać w nowym dokumencie „Sposób postępowania na

wypadek pożaru lasu”.

Ilość baz sprzętu ppoż. (jedna baza główna) jest zgodna z wymogami. Należy uzupełniać na

bieżąco sprzęt w razie zużycia.

W ramach użytkowania lasu, na pasie wzdłuż dróg publicznych (szer. 30 m), nie pozostawiać

nieokrzesanych drzew, gałęzi, chrustu i odpadów poeksploatacyjnych.

W ramach prac odnowieniowych minimalizować zagrożenie poprzez np. wprowadzanie

gatunków liściastych (tam gdzie to konieczne ze względu na brak naturalnych podrostów) na

pasie wzdłuż uczęszczanych dróg publicznych.

Utrzymywać należy w należytym stanie (ewentualnie wymieniać) tablice informacyjne

i ostrzegawcze o zagrożeniu pożarowym w lasach.

Prowadzić, w ramach czynności profilaktycznych, działalność informacyjną i ostrzegawczą

w szkołach, instytucjach samorządowych, na zebraniach mieszkańców, na temat przyczyn

powstawania i skutków pożarów w lasach, a także zachowania się ludzi w lesie i jego otoczeniu.

Corocznie uaktualniać i uzgadniać z Państwową Strażą Pożarną „Sposób postępowania na

wypadek pożaru lasu”. W związku z wdrażaniem systemu pracy z mapą numeryczną w ochronie p.poż., PAD

nadleśnictwa zostanie wyposażony w sprzęt komputerowy z odpowiednim oprogramowaniem

(plan realizacji – do roku 2009) oraz wykonane zostaną pomiary GPS: punktów czerpania wody,

lokalizacji tablic informacyjnych, bazy sprzętu, ew. innych elementów (plan realizacji – rok

2008). Sieć dróg dojazdowych (własnych dróg pożarowych, niektórych leśnych i dróg publicznych) nie

jest wystarczająca. Należy zatem wybudować lub przysposobić już istniejące drogi leśne tak, aby

spełniały parametry dróg pożarowych. Długość projektowanych dróg pożarowych

(o nawierzchni gruntowej ulepszonej) w poszczególnych obrębach leśnych wynosi:

- obr. Rataje: - 2,0 km. (termin realizacji 2015-2017);

- obr. Szydłowiec - 2,7 km. (termin realizacji 2008-2010);

R-m N-ctwo: - 4,7 km

-189-

5.9. Dokumentacja kartograficzna Integralną częścią planu urządzenia lasu jest mapa sytuacyjna ochrony przeciwpożarowej

lasu w skali 1 : 50 000, wykonana w formie numerycznej, ilustrująca wszystkie wyżej

omówione zagadnienia związane z zagrożeniem pożarowym i funkcjonującą w N-ctwie

infrastrukturą przeciwpożarową.

Bazę geometryczną tej mapy będzie można uzupełniać o dane tematyczne, dotyczące

ochrony przeciwpożarowej, wykorzystując do tego celu przeglądarkę LMN zawierającą

stosowny moduł.

-190-

-191-

6. Kierunkowe wytyczne z zakresu użytkowania ubocznego oraz gospodarki

łowieckiej.

6.1. Uboczne użytkowanie lasu

W obecnym 10-leciu nie projektuje się zadań w zakresie użytkowania ubocznego.

Podczas prac taksacyjnych zinwentaryzowano użytki ekonomiczne, a ich powierzchnie

zestawiono w tabelach I (wg IUL) zamieszczonych w częściach tabelarycznych elaboratu i

opisów taksacyjnych.

6.2. Gospodarka łowiecka

Nadleśnictwo nie prowadzi własnej gospodarki łowieckiej, ale sprawuje nadzór nad

działalnością kół łowieckich, dzierżawiących jego grunty. Do zadań n-ctwa w ramach

gospodarki łowieckiej należy współpraca z kołami łowieckimi w zakresie:

- dokonywania inwentaryzacji zwierzyny łownej i nadzoru nad planowaniem i realizacją

odstrzałów,

- opiniowania i zatwierdzania rocznych planów zagospodarowania kół łowieckich,

- poprawiania warunków bytowania zwierzyny poprzez: ograniczanie niepokoju w biotopie,

ochrona ostoi oraz zapewnienie bazy pokarmowej.

6.2.1.Podział na obwody łowieckie.

Na gruntach Skarbu Państwa w zarządzie Nadleśnictwa Skarżysko wyodrębnionych jest 15

obwodów łowieckich, dzierżawionych przez 12 kół łowieckich. Nadleśnictwo sprawuje nadzór

nad gospodarką łowiecką w 9 obwodach. Obwody leżą na terenie II R.H. „Radom”, III R.H.

„Puszcza Świętokrzyska” i IV R. H. „Pińczowskie”.

Tabela 74. Zestawienie obwodów łowieckich nadzorowanych przez N-ctwo Skarżysko

Lp. Nazwa koła Numer obwodu

dzierżawionego

Powierzchnia

ogółem w ha

Powierzchnia leśna

w ha

1. 2. 3. 4. 5.

1 Koło łowieckie nr 2 „Hubert” w

Starachowicach 42 3575 43

2 Koło łowieckie

„Szarak” w Starachowicach 27 7477 6372


„Łowiec ” w Chorzowie 43 5458 47


„Dzik” w Starachowicach 13 4698 1052


„Dzik” w Starachowicach 616 4236 1440

6 Koło łowieckie

„Łysica” w Skarżysku-Kam. 4 8789(7616) 4744

7 Koło łowieckie „Drop”

w Radomiu 617 5802 3180

8 Koło łowieckie „Niedźwiedź” w

Wierzbicy 606 6026 280

9 Koło łowieckie „Soból”

w Szydłowcu 600 5884 730

Razem 51945 17888

6.2.2. Ppopulacja zwierzyny

Stany zwierzyny grubej na podstawie corocznie przeprowadzanych inwentaryzacji

przedstawiono w tabeli poniżej.

-192-

Tabela 75. Stan zwierzyny płowej i czarnej oraz wykonanie planów łowieckich.

G

atu

nek

zw

ierz

yn

y

Ro

dza

j w

edłu

g p

łci

i

wie

ku

1998/1999 1999/2000 2000/2001 2001/2002 2002/2003 2003/2004 2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008

Sta

n *

odstrzał

Sta

n*

odstrzał

Sta

n*

Odstrzał

Sta

n*

odstrzał

Sta

n*

odstrzał

Sta

n*

odstrzał

Sta

n*

odstrzał

Sta

n*

odstrzał

Sta

n

odstrzał

Sta

n

odstrzał

Pla

n

Wy

ko

na

nie

Pla

n

Wy

ko

na

nie

Pla

n

Wy

ko

na

nie

Pla

n

Wy

ko

na

nie

Pla

n

Wy

ko

na

nie

Pla

n

Wy

ko

na

nie

Pla

n

Wy

ko

na

nie

Pla

n

Wy

ko

na

nie

Pla

n

Wy

ko

na

nie

Pla

n

Wy

ko

na

nie

Łosie

byki - 1 1** 2 - - 1 - 1 2 - 1** 1 - - 1 - 1** 2 - - 3 - 1** 5 - 1** 4 - 1**

klempy - 1 - 3 1 1** 3 - - 3 - - 3 - - 4 - 2** 4 - - 6 - 1** 8 - - 7 - -

łoszaki - 1 - 3 1 - 2 1 - 1 - - 1 - - 2 - 1** 3 - 2** 4 - - 5 - - 4 - -

Razem - 3 1** 8 2 1** 6 1 1** 6 - 1** 5 - - 7 - 4** 9 - 2** 13 - 2** 18 - 1** 15 - 1**

Jelenie

byki - 10 11 27 11 6 28 10 6 28 7 6 27 7 5 20 8 6 22 9 9 27 8 7 27 8 6 30 8 7

łanie - 13 9 41 9 6 43 10 8 39 8 7 37 7 4 43 9 8 41 10 9 43 10 10 44 10 9 44 9 9

cielęta - 4 3 13 3 2 17 3 3 19 3 2 17 2 2 22 3 2 21 3 3 22 4 3 21 4 4 22 4 4

Razem - 27 23 81 23 14 88 23 17 86 18 15 81 16 11 85 20 16 84 22 21 92 22 20 92 22 19 96 21 20

Sarny

rogacze - 38 32 195 40 35 216 40 38 186 37 33 178 34 23 163 37 36 199 45 42 164 36 33 160 30 29 168 32 27

kozy - 49 44 368 52 36 363 50 38 344 44 34 261 39 28 263 40 35 293 44 40 266 41 40 281 45 31 261 27 21

koźlęta - 11 8 31 15 13 118 14 7 115 13 5 104 9 5 100 13 11 105 8 7 101 11 9 100 10 8 102 11 9

Razem - 98 84 594 107 84 697 104 83 645 94 72 543 82 56 526 90 82 597 97 89 531 88 82 541 85 68 531 70 57

Dziki - 70 20 134 60 29 126 60 12 105 44 10 101 27 15 77 39 24 153 45 23 124 46 26 148 49 16 142 51 26

* planowana liczebność zwierzyny przed okresem polowań

** wypadki drogowe i kłusownictwo

- 193 -

Opierając się o podane w załączniku do uchwały NRŁ nr 57/2005 z 22 lutego 2005 r. (w spra-

wie zasad selekcji osobniczej i populacyjnej zwierząt łownych w Polsce oraz zasad postępowania

przy ocenie prawidłowości odstrzału - tekst jednolity z dnia 25 kwietnia 2006 r.) docelowe

zagęszczania populacji poszczególnych gatunków zwierzyny płowej w łowiskach, określono

orientacyjną, docelową liczebność zwierzyny na terenie obwodów łowieckich nadzorowanych

przez N-ctwo Skarżysko oraz porównano ją z wynikami inwentaryzacji z 2007 roku.

Tabela 76. Stan zwierzyny grubej w porównaniu z normami zagęszczenia

Gatunek

zwierzyny

Zagęszczenie

optymalne

[szt. / 1000 ha] *

Orientacyjna, docelowa

liczebność populacji

[szt.]

Stan zwierzyny

wg inwentaryzacji

w 2007 r.

[szt.]

1 2 3 4

Łoś 5 78 11

Jeleń 15**

234 74

Sarna 30**

1920 429

* łoś i jeleń - ilość osobników na 1000 ha powierzchni leśnej, sarna - ilość osobników na 1000 ha powierzchni ogólnej ** dolna granica normy wynoszącej: dla jelenia 15 - 35 szt., dla sarny 30 - 100 szt.

Jak wynika z powyższej tabeli, stany zwierzyny płowej są niższe w stosunku do

orientacyjnych wielkości docelowych.

6.2.3. Rrealizacja planów łowieckich.

W perspektywie całego poprzedniego 10-lecia realizacja odstrzałów wygląda następująco:

łoś – 233%, jeleń – 82%, sarna – 83%, dzik – 41%.

Pomimo stosunkowo wysokiego stopnia realizacji odstrzałów, zwierzyna powoduje istotne

gospodarczo szkody.

Pomimo oczywistych trudności w ocenie stanu liczebnego zwierzyny i określenia

odpowiedniego poziomu planu odstrzałów, należy dążyć do zracjonalizowania relacji pomiędzy

ilością zwierzyny, a poziomem szkód w drzewostanach.

6.2.4. Rozmiar szkód w uprawach leśnych.

Zwierzyna łowna powoduje istotne gospodarczo szkody w nowozakładanych uprawach oraz

nalotach.. Dlatego też celowym jest zabezpieczanie sadzonek przed zwierzyną. Stopień

uszkodzeń młodego pokolenia nie został w pełni uwidoczniony w tabelach „Ocena odnowień

podokapowych oraz upraw i młodników po rębniach złożonych”. Wynika to z racji opisywania

przez taksatorów jedynie wartościowej (nieuszkodzonej) części młodego pokolenia przy

zaliczeniu reszty do warstwy podszytu. Szczegółowe opisy uszkodzeń znajdują się

w informacjach dodatkowych opisów taksacyjnych.

6.2.5. Metody zapobiegania szkodom wyrządzanym przez zwierzynę oraz skuteczność

wykonanych zabiegów

W celu zabezpieczenia sadzonek przed zgryzaniem N-ctwo Skarzysko w ubiegłym okresie

gospodarczym (w latach 1998 - 2007) objęło ochroną przed szkodami od zwierzyny

powierzchnię:

grodzenia - 20,69 ha,

zabezpieczenie repelentami - 524,80 ha,

palikowanie - 7,26 ha.

Skuteczność wykonanych zabiegów nie była w pełni zadowalająca.

W nadchodzącym okresie gospodarczym, w przypadku nasilania się szkód ze strony zwierzyny,

należy rozważyć potrzebę grodzenia większej powierzchni upraw.

- 194 -

6.2.6. Zniekształcenie składów gatunkowych upraw.

Zniekształcenia składów gatunkowych upraw są minimalne i gospodarczo nieistotne.

Zniszczone drzewka są w razie potrzeby uzupełniane nowymi sadzonkami, właściwymi dla

danego siedliska.

6.2.7. Zagospodarowanie łowisk.

W kilkunastu pododdziałach występują poletka łowieckie,. Ich lokalizację przedstawiono

poniżej.

obręb Rataje: 82 n- 0,94 ha;

obręb Skarżysko: 93 i- 0,14 ha;

obręb Szydłowiec: 29 f- 0,27 ha, 51 c-0,39 ha, 102 k-0,19 ha, 120 g- 0,38 ha,

29 g- 0,27 ha, 219 ix- 0,05 ha, 219 jx- 0,16 ha, 219 kx- 0,33 ha

Zajmują one łącznie powierzchnię 3,12 ha. Ponadto rolę poletka łowieckiego spełnia luka

w oddz. 176 a o pow.0,18 ha.

Nie wydaje się celowe powiększanie areału poletek łowieckich na gruntach leśnych, gdyż

w razie potrzeby ich uzupełnieniem mogą być grunty ekonomiczne na podstawie umów

dzierżawnych między kołami łowieckimi a nadleśnictwem.

Ponadto zminimalizowaniu szkód ze strony zwierzyny łownej służą różnego rodzaju

urządzenia łowieckie. Na gruntach zarządzanych przez N-ctwo Skarżysko należą do nich:

- paśniki,

- lizawki dla zwierzyny,

- ambony i zwyżki myśliwskie.

Ich lokalizacje oznaczono na mapach przeglądowych gospodarki łowieckiej. Urządzenia

łowieckie znajdują się także w zasięgu terytorialnego działania nadleśnictwa, na gruntach

obcych dzierżawionych przez koła łowieckie.

Zalecenia odnośnie infrastruktury łowieckiej, tj. powierzchnia poletek łowieckich (po

uwzględnieniu gruntów ekonomicznych wydzierżawionych kołom łowieckim) oraz ilość

urządzeń łowieckich, są wypełnione.

6.2.8. Specyficzne zagadnienia świata zwierząt z terenu nadleśnictwa

W terytorialnym zasięgu działania Nadleśnictwa Skarżysko nie stwierdzono poważniejszych

chorób zakaźnych, a pojedyncze przypadki wścieklizny nie rzutowały negatywnie na świat

zwierząt, a także nie stanowiły dużego zagrożenia dla ludzi i zwierząt domowych.

6.2.9. Kierunkowe wytyczne odnośnie gospodarki łowieckiej

Dla prowadzenia właściwej gospodarki łowieckiej, uwzględniającej zasady racjonalnej

gospodarki leśnej, przy planowaniu zagospodarowania łowisk należy przyjmować minimalne

wskaźniki infrastruktury łowieckiej, zawarte w piśmie RDLP w Radomiu z dn. 25.03.1998 r.

i uzgodnione z Zarządem Wojewódzkim PZŁ oraz koordynatorami rejonów hodowlanych.

Wartości tych wskaźników przedstawiają się następująco: remizy śródpolne: 1 ha / 1000 ha pól, poletka żerowe: 1 - 2 ha / 1000 ha lasu, poletka zgryzowe: 0,25 - 0,50 ha / 1000 ha lasu (w zależności od nasilenia szkód), dzikie drzewa owocowe: 1 szt. / 30 ha, paśniki: 1 szt. / 200 ha lasu, lizawki: 1 szt. / 100 ha lasu.

Podane wskaźniki powinny być uwzględniane przez nadleśnictwo przy zatwierdzaniu

kolejnych planów gospodarczych, przedkładanych przez poszczególne koła łowieckie.

Biorąc pod uwagę uwarunkowania prawne dotyczące gospodarki łowieckiej oraz konkretne

warunki przyrodniczo-leśne w nadleśnictwie, do ważniejszych zadań jakie będą do

zrealizowania w najbliższym okresie gospodarczym należy zaliczyć: - czuwanie nad właściwą wielkością populacji zwierzyny leśnej, poprzez zatwierdzanie

planów łowieckich dla poszczególnych obwodów łowieckich i nadzór nad ich realizacją,

- 195 -

- nadzór nad dokarmianiem zwierzyny w okresie zimowym przez poszczególne koła łowieckie,

- współudział w ochronie zwierzyny przed kłusownictwem, - sukcesywne zabezpieczanie podrostów, a także upraw i młodników przed szkodami ze

strony zwierzyny leśnej (zgodnie z zapisami podpunktu „f”), - dzierżawienie kołom gruntów nieleśnych, zbędnych nadleśnictwu, celem ich

zagospodarowania na potrzeby łowieckie, - pozostawianie na gruncie odpadów potrzebieżowych dla zapewnienia zwierzynie świeżej

kory w okresie zimowym (z uwzględnieniem wymogów ochrony przeciwpożarowej), - całoroczną ochronę ostoi zwierzyny leśnej.

Zagadnienia dotyczące zagospodarowania łowieckiego przedstawiono na mapach

przeglądowych gospodarki łowieckiej w skali 1 : 20 000, sporządzonych dla poszczególnych

obrębów leśnych.

7. Określenie potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej,

w tym turystyki i rekreacji.

7.1. Potrzeby w zakresie infrastruktury technicznej. Niezbędnym warunkiem efektywnej realizacji wielofunkcyjnych zadań nadleśnictwa,

określonych w niniejszym planie urządzenia lasu, jest odpowiednia infrastruktura techniczna.

Zakres koniecznych inwestycji i remontów (wg wykazu n-ctwa) przedstawiono poniżej.

1. Budowa osad:

L-ctwo Budki, L-ctwo Majdów, _L-ctwo Rzepin, L-ctwo Ciechostowice,

L-ctwo S-ko Książęce, L-ctwo Nad Kamienną.

2. Remonty osad:

L-ctwo Sadek

3. Przebudowa dróg:

L-ctwo Sadek oddz. 112/113,131/132,144/145,161/162,179/180 – 4,16 /km/,

L-ctwo Ciechostowice oddz. 92-96 – 2.4 km,

L-ctwo S-ko Książęce oddz. 86-88,103-106, 124-125 – 4.1 km,

L-ctwo Parszów oddz. 131-135, 96-102 -6,4 km

L-ctwo Rzepin oddz. 113,114,115 – 1,1 km

4. Remonty dróg:

leśnictwa wszystkie – 200 km/ 10 lat

5. Inne:

kopanie rowów granicznych,

budowa Izby Przyrodniczo-Leśnej,

budowa ścieżek edukacyjnych,

wymiana komputerów,

wymiana samochodów – 3 szt.

7.2. Rekreacja i turystyka.

Lasy Nadleśnictwa Skarżysko, wraz z urozmaiconym ukształtowaniem terenu oraz

położeniem, stanowią średnio atrakcyjny region o cennych, choć rzadko wykorzystywanych

walorach krajobrazowych, przyrodniczych i turystyczno wypoczynkowych. Pomimo, że na

obszarze tym nie przewiduje się tworzenia leśnego rejonu rekreacyjnego, to jednak ze względu

na dogodne połączenia komunikacyjne część lasów Nadleśnictwa wykorzystywana jest jako

miejsce rekreacji i wypoczynku świątecznego lub wakacyjnego. Penetracja ludności koncentruje

się głównie wokół miast, w pobliżu większych skupisk ludności i przy głównych drogach

przebiegających przez kompleksy leśne Nadleśnictwa.

Coroczne czynności z zakresu zagospodarowania rekreacyjnego to głównie utrzymywanie

- 196 -

czystości i porządku w miejscach postoju, przy drogach publicznych i leśnych.

Czynności ochronne przed szkodnictwem ze strony człowieka, realizowane są przez

umieszczanie napisów, tablic o charakterze informacyjno-dydaktycznym, prowadzenie akcji

propagandowej na spotkaniach z młodzieżą szkolną. Ulotki, artykuły w prasie i audycje w radio

i telewizji o tej tematyce. W pobliżu lasów nadleśnictwa Skarżysko znajdują się kąpieliska:

„Lubianka”, „Piaski”, „ Bernatka”, „Rejów”, „Mostki”, „Szydłowiec”, „Koszorów”.

Zarządzeniem Nr 75 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 13 grudnia 2004 r,

w sprawie Leśnego Kompleksu Promocyjnego „PUSZCZA ŚWIĘTOKRZYSKA”,obręb Rataje

o powierzchni 4 704 ha został włączony do tego kompleksu.

W celu aktywnego kontaktu z młodzieżą zorganizowano i wykonano Salę Edukacji Leśnej

(świetlica w budynku nadleśnictwa) i dwie ścieżki edukacyjne. Jedną przy siedzibie

nadleśnictwa, a drugą w LKP (leśnictwo Wanacja) gdzie prowadzone są prelekcje o tematyce

leśnej.

W zakresie edukacji leśnej planuje się;

udział w konkursach i imprezach,

opracowanie multimedialnej informacji o Nadleśnictwie Skarżysko,

opracowanie multimedialnej informacji o Leśnym Kompleksie Promocyjnym,

sporządzenie folderów dotyczących ścieżek edukacyjnych.

V. ZESTAWIENIE PRAC URZĄDZENIOWYCH.

1. Prace geodezyjne. W ramach prac przygotowawczych do IV rewizji urządzania lasu, nadleśnictwo

zaktualizowało ewidencję gruntów, tj. rejestr gruntów oraz mapę numeryczną dla celów

prawnych.

2. Prace glebowo-siedliskowe. W obecnym opracowaniu urządzeniowym żyzność siedlisk, warianty uwilgotnienia,

aktualny stan siedlisk, typy, podtypy i rodzaje gleb, określono na podstawie sporządzonej przez

pracownię gleboznawczą Oddziału BULiGL w Radomiu, rozszerzonej aktualizacji

dotychczasowego opracowania glebowo-siedliskowego.

3. Właściwe prace urządzeniowe. Całość prac urządzeniowych wykonana została zgodnie z:

Ustawą o lasach z dnia 28.09.1991 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. nr 45 poz. 435, nr 157

poz. 1315, nr 167, poz. 1399 oraz nr 175 poz. 1460),

Rozporządzeniem Ministra Środowiska, z dn. 20.12.2005 r. (Dz.U. Nr 256 poz.2151.) w sprawie szczegółowych zasad sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu

urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu,

Instrukcją Urządzania Lasu z 2003 r.,

Instrukcją Ochrony Lasu z 2004 r.,

Zasadami Hodowli Lasu z 2002 r.,

Instrukcją Ochrony Przeciwpożarowej z 1996 r.,

Zarządzeniem Nr 11A Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dn. 11.05.1999 r.,

wytycznymi narady wstępnej, I KTG, II KTG oraz innymi przedmiotowymi przepisami.

Prace urządzeniowe wykonane zostały przez brygady BULiGL Oddział w Radomiu.

Rozpoczęcie prac terenowych nastąpiło w miesiącu czerwcu 2006 r.

Komisyjny odbiór terenowych prac urządzeniowych nastąpił w dniach 17-18 maj 2007 roku.

Był on poprzedzony komisyjną kontrolą pomiaru miąższości na powierzchniach próbnych

kołowych. Komisja odbioru robót przyjęła prace bez zastrzeżeń.

Całość prac urządzeniowych wykonywano przy ścisłym współdziałaniu z administracją leśną

nadleśnictwa i RDLP w Radomiu.

- 197 -

Przed ostatecznym odbiorem terenowych prac urządzeniowych przekazano nadleśnictwu do

przeanalizowania próbne wydruki opisów taksacyjnych oraz zaktualizowane mapy gospodarczo-

przeglądowe.

Uwagi nadleśnictwa odnośnie wymienionych materiałów, po dokonaniu uzgodnień, zostały

uwzględnione w toku dalszych prac kameralnych.

Plan urządzenia lasu został wykonany wg stanu na 01.01.2008 r.

Metodę inwentaryzacji zasobów drzewnych omówiono w części I elaboratu (rozdz. 5.1).

Zestawienie błędów procentowych pomiaru miąższości, oddzielnie dla każdego obrębu leśnego,

przedstawiono w zamieszczonych poniżej tabelach.

Tabela 77. Błędy procentowe dla pomierzonych cech obręb Rataje (16-13-1)

Gatunek BRZ DB JD SO

Klasa wieku wariancja miąższości współczynnik zmienności miąższości błąd procentowy miąższości

IIa 3533.04

56.44

15.08

IIb 6779.72

44.33

8.23

IIIa 7002.46 6470.17

49.40 34.24

7.13 4.42

IIIb 7956.05 9447.85 8100.90

37.89 40.79 31.04

10.51 6.29 3.91

IVa 9940.90 6390.67 7061.84

33.92 32.73 26.95

9.79 6.08 2.96

IVb 12520.79 9398.62

42.17 31.66

10.89 2.77

Va 8808.68 10838.38

47.98 30.81

14.47 3.02

Vb 6873.28 10641.06

30.71 31.60

5.91 4.34

VI 8928.58 15427.54

40.74 44.36

6.79 4.37

KOKDO 11105.51 21634.97

45.43 64.64

5.96 6.60

Błąd procentowy dla obrębu: 1.17

- 198 -

Tabela 78. Błędy procentowe dla pomierzonych cech obręb Skarżysko (16-13-2)

Gatunek BRZ JD OL SO ŚW

Klasa wieku

wariancja miąższości współczynnik zmienności miąższości błąd procentowy miąższości

IIa 4473.34

56.47

19.96

IIb 1554.65 5144.27 9576.38

33.64 85.74 56.33

10.64 19.67 15.06

IIIa 9585.35 10785.09 5878.84

43.95 39.64 36.16

6.04 7.77 13.67

IIIb 13755.15 8869.69 12163.71

41.06 43.52 43.51

9.68 4.02 6.63

IVa 9078.20 10966.36

31.93 30.87

4.09 4.32

IVb 11500.31 22145.06 15238.52

31.12 58.67 36.87

4.36 16.27 4.34

Va 13319.21 10780.12

34.75 28.68

3.91 3.94

Vb 19472.62 14139.97

43.07 35.23

8.00 3.39

VI 16163.63 11910.56

43.04 37.76

4.00 3.63

KOKDO 12428.74 13753.84

46.45 43.95

5.04 4.46

Błąd procentowy dla obrębu: 1.14

- 199 -

Tabela 79. Błędy procentowe dla pomierzonych cech obręb Szydłowiec (16-13-3)

Gatunek BRZ JD SO

Klasa wieku

wariancja miąższości współczynnik zmienności miąższości błąd procentowy miąższości

IIa 3025.77 3661.74

90.15 69.28

45.08 15.12

IIb 5604.47

40.32

6.81

IIIa 15728.99 8943.36

73.31 42.35

27.71 4.96

IIIb 10750.81 7711.72

57.26 31.83

18.11 3.27

IVa 5722.31 6283.92

38.89 26.24

14.70 2.55

IVb 7161.68

25.39

2.56

Va 8178.71

27.07

2.79

Vb 9306.82

30.64

4.33

VI 9849.21

32.92

4.75

KOKDO 10146.94 21561.81

36.92 71.90

9.53 5.95 Błąd procentowy dla obrębu: 1.32

Rozmiar ważniejszych prac urządzeniowych, wykonanych w ramach IV rewizji urządzania

lasu, przedstawia tabela 80. Tabela 80. Rozmiar prac urządzeniowych.

Obręb Taksacja

[ha]

Pow.

pododdziałów

literowych [ha]

Pow. liniowych

wyłącz. nie

literowanych

[ha]

Założone pow.

próbne

/ szt. /

1 2 2 3 4

Rataje 4692.29 4574,92 117,37 1029

Skarżysko 5613.35 5501,16 112,19 1243

Szydłowiec 5562.10 5461,94 100,16 819

N-ctwo 15867.74 15538,02 329,72 3091

- 200 -

Całość prac urządzeniowych wykonały brygady BULiGL Oddział w Radomiu,

w następującym składzie: 1. mgr inż. Piotr Pajączek - kier. brygady urządzania lasu

2. mgr Cezary Kurys - kier. pracowni map numerycznych

4. inż.Adam Woźniak

5. Robert Szczepanowski

6. Ireneusz Kadłucki

7. inż. Paweł Piwoński

- st. taksator

- taksator

- taksator

- taksator

8. Marcin Dziura

9. Zbigniew Osiński

- st. taksator

- st. taksator

10. Artur Kwaczyński - st. taksator

12. inż. Dariusz Mroczek

13. Leszek Wrona

- taksator

- st. taksator

14. Robert Gonciarz - st. taksator

17. inż. Tomasz Matysiak - st. asystent taksatora

18. inż. Tomasz Matera - st. asystent taksatora

17. Anna Dziedzic - taksator

17. Ewa Siek - st. asystent taksatora

18. Piotr Dudnik - st. asystent taksatora

19. mgr Jacek Koba - st. taksator

20. mgr Arkadiusz Wójtowicz - taksator

4. Zestawienie składników planu urządzenia lasu.

Zgodnie z ustaleniami I i II KTG, plan urządzenia lasu obejmuje następujące części składowe:

Opis ogólny;

Opisy taksacyjne dla obrębów leśnych wraz z tabelami i wykazami (wydruk);

Wykazy projektowanych cięć rębnych, przedrębnych i wykazy projektowanych zadań

z hodowli lasu dla poszczególnych obrębów leśnych (wydruk);

Operaty dla leśniczych zawierające opisy taksacyjne i wyciągi z planów (wydruk);

Materiały kartograficzne opracowane w systemie numerycznym z wydrukiem:

map gospodarczych (na bazie map ewidencyjnych) w skali 1 : 5 000;

zaktualizowanych map glebowo-siedliskowych w skali 1 : 5 000;

zaktualizowanych map glebowo-siedliskowych w skali 1 : 10 000 dla leśnictw;

map przeglądowych drzewostanów w skali 1: 20 000;

map przeglądowych siedlisk w skali 1 : 20 000;

map przeglądowych cięć rębnych w skali 1 : 20 000;

map przeglądowych ochrony lasu w skali 1 : 20 000;

map przeglądowych siedlisk przyrodniczych w skali 1 : 20 000;

map przeglądowych nasiennictwa i selekcji w skali 1 : 20 000;

map przeglądowych gospodarki łowieckiej w skali 1 : 20 000;

map gospodarczo-przeglądowych drzewostanów i cięć w skali 1 : 10 000 dla

leśnictw;

mapy przeglądowej funkcji lasu w skali 1 : 20 000 ;

map sytuacyjno-przeglądowych walorów przyrodniczo-kulturowych

w skali 1 : 50 000;

mapy sytuacyjnej ochrony przeciwpożarowej lasu w skali 1 : 50 000;

mapy sytuacyjnej obszaru w granicach terytorialnego zasięgu nadleśnictwa w skali

1 : 50 000 z zaznaczonymi granicami obrębów leśnych i leśnictw (bez nanoszenia

granic obrębów ewidencyjnych).

Opis ogólny sporządzono w 3 egz., z przeznaczeniem dla:

- DGLP oraz MŚ w Warszawie – 1 egz.,

- 201 -

- RDLP w Radomiu – 1 egz.,

- Nadleśnictwa Skarżysko – 1 egz.;

Opisy taksacyjne dla obrębów leśnych sporządzono w ilości po 2 egz. (6 szt.),

z przeznaczeniem dla:



Wykazy projektowanych cięć rębnych dla obrębów leśnych wykonano w ilości po 2 egz.

(6 szt.), z przeznaczeniem dla:


- RDLP w Radomiu – 1 egz.;

Plany gospodarcze (zbindowane razem wykazy projektowanych cięć rębnych, przed-

rębnych i wykazy projektowanych zadań z hodowli lasu) dla obrębów leśnych wykonano

w ilości po 1 egz. (3 szt.), z przeznaczeniem dla Nadleśnictwa Skarżysko.

Operaty dla leśnictw sporządzono w ilości 13 egz., po jednym dla każdego leśnictwa.

Mapy gospodarcze, w skali 1 : 5 000 - wydrukowano 2 komplety z przeznaczeniem dla:

- RDLP w Radomiu – 1 komplet (format A1 z działkami zrębowymi),

- Nadleśnictwa Skarżysko – 1 komplet (format A4 w formie skoroszytu);

Mapy przeglądowe: drzewostanów, siedlisk, projektowanych cięć rębnych, wydrukowano

w ilości po 3 egz. (27 szt.), z przeznaczeniem dla:




Mapy przeglądowe: ochrony lasu, nasiennictwa i selekcji, gospodarki łowieckiej,

wydrukowano w ilości po 2 egz. (18 szt.), z przeznaczeniem dla:



Mapę przeglądową funkcji lasu wydrukowano w ilości 5 egz., z przeznaczeniem dla:




- Mazowieckiego UW - 1 egz;

- Świętokrzyskiego UW – 1 egz.;

Mapy gospodarczo-przeglądowe drzewostanów i cięć rębnych wydrukowano w ilości

13 kompletów (format A4 w formie skoroszytu), po jednym dla każdego leśnictwa.

Mapy sytuacyjno-przeglądowe walorów przyrodniczo-kulturowych, , wydrukowano

w ilości 5 egz. z przeznaczeniem dla:



- Nadleśnictwa Skarżysko – 1 egz.,

- Świętokrzyskiego UW – 1 egz.;

- Mazowieckiego UW – 1 egz.;

Mapę sytuacyjną ochrony przeciwpożarowej lasu wydrukowano w ilości 4 egz.,

z przeznaczeniem dla:

Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie – 1 egz.,

Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Kielcach – 1 egz.,



- 202 -

Mapę sytuacyjną obszaru w granicach terytorialnego zasięgu nadleśnictwa wydrukowano w

ilości 3 egz., z przeznaczeniem dla:


- Nadleśnictwa Skarżysko – 1 egz.,


Do RDLP Radom przekazano bazę danych z programu „Taksator” oraz bazę geometryczną

leśnej mapy numerycznej, zgodnie z założeniami przyjętymi w standardzie LMN.

Ponadto nadleśnictwo otrzymało dwie licencje programu „Mapnik”.

VI. TABELE I WYKAZY (wg IUL).

- 203 -

VIII.. KRONIKA. ~ kronika ~

Documents

1. Dane ogólne o nadleśnictwie. · e-mail: [email protected] Siedziba biura Nadleśnictwa Skarżysko-2- Usytuowanie biura nadleśnictwa względem siedzib