Unia Europejska Integracja – Konkurencyjność – Rozwój

Szwedzkie doświadczenia z procesu adaptacji do Unii Europejskiej

1. Historia powiązań Szwecji ze Wspólnotami Europejskimi

2. Dostosowanie polityki gospodarczej do wymogów EOG

3. Przystąpienie Szwecji do Unii Europejskiej – negocjacje akcesyjne

4. Zmiany w polityce gospodarczej realizowane na poziomie Unii Europejskiej

5. Podsumowanie

Etapy szwedzkiej drogi do członkostwa w UE

1. Okres współpracy w ramach Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu

2. Okres zbliżenia do UE w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego

3. Negocjacje członkowskie i narodowe referendum w kwestii przystąpienia do UE

Historia powiązań Szwecji ze Wspólnotami Europejskimi

Data Wydarzenie

1960 Szwecja wraz z Danią, Wielką Brytanią, Norwegią, Portugalią i Szwajcarią tworzą Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA)

1967-71 Negocjacje ze Wspólnotą „otwartego” zgłoszenia nie wykluczającego członkostwa

1972 Podpisanie ze Wspólnotą Europejską porozumienia o wolnym handlu, które weszło w życie w 1973 roku i objęło przede wszystkim produkty przemysłowe.

1984 Całkowite zniesienie ceł na produkty przemysłowe w handlu ze Wspólnotami.

1987 Deklaracja przystąpienia do do rynku Wspólnoty Europejskiej.

1989 Rozmowy pomiędzy krajami Wspólnoty i EFTA o utworzeniu Europejskiego Obszaru Gospodarczego

1990 Początek negocjacji w sprawie EOG. Deklaracja Szwecji o chęci przystąpienia do Wspólnoty.

1991 Złożenie przez Szwecję wniosku o przyjęcie do Wspólnoty.

1992 Podpisanie porozumienia o utworzeniu EOG

1993 Rozpoczęcie negocjacji w sprawie członkostwa

1994 Zakończenie negocjacji i podpisanie porozumienia końcowego. Ogólnonarodowe referendum w kwestii członkostwa Szwecji w UE.

1995 Przystąpienie Szwecji do UE wraz z Austrią i Finlandią, wycofanie się z EFTA.

1996 Podpisanie przez Szwecję porozumienia z Schengen w sprawie kontroli granicznej.

Źródło: Facts Sheets on Sweden, Svenska Institutet 1998

Dostosowanie polityki gospodarczej do wymogów EOG

Udział Szwecji w EOG umożliwił daleko idące dostosowanie polityki gospodarczej tego kraju do zasad funkcjonowania JRE, wraz z akceptacją czterech podstawowych zasad: swobody przepływu towarów, usług, kapitału i osób.

- swobodę przepływu osób na terenie całego EOG z prawem do dowolnego miejsca osiedlania się, podejmowania pracy i świadczenia usług oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto układ wprowadzał zasadę wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw kwalifikacji zawodowych oraz równego traktowania pod względem warunków pracy i płacowych.

- Swoboda przepływu usług w EOG polegała na całkowitej liberalizacji zasad ich świadczenia w oparciu o tzw. klauzulę narodową. Klauzula ta zobowiązywała wszystkie strony traktatu do traktowania firm na jednakowych zasadach niezależnie od kraju ich pochodzenia.

- Swoboda przepływu kapitałów również oparta była o klauzulę narodową, gwarantującą traktowanie kapitału obcego na warunkach nie gorszych niż dla kapitału narodowego.

Przystąpienie Szwecji do Unii Europejskiej – negocjacje akcesyjne

1. Początek negocjacji – 1 luty 1993 (wraz z Austrią, Norwegią i Finlandią)2. I etap (luty – czerwiec 1993) – przegląd zgodności własnego prawodawstwa (avis) z prawodawstwem Unii Europejskiej (acquis communautaire).3. II etap (lipiec – grudzień 1993) – negocjacje tematów trudnych: rolnictwa, polityki regionalnej, wspólnej polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa.4. III etap (styczeń – marzec 1994) – negocjacje dotyczące niezamkniętych problemów rolnictwa, polityki regionalnej oraz wpłat do unijnego budżetu. Marzec 1994 – zawarcie porozumienie w sprawie przystąpienia Szwecji do UE

Przystąpienie Szwecji do Unii Europejskiej – negocjacje akcesyjne

IV etap (kwiecień–październik 1994) - kampania informacyjna i przygotowanie społeczeństwa do ogólnonarodowego referendum.

Listopad 1994 – ogólnonarodowe referendum (poparcie członkostwa przez 52,3% głosujących)

Członkostwo Szwecji w Unii Europejskiej – styczeń 1995

Frekwencja wyborcza

Kraj Data Frekwencja % Tak % Nie %

Austria 12.06.1994 82,3 66,6 33,4

Finlandia 16.10.1994 74,0 57,0 43,0

Szwecja 13.11.1994 52,3 52,3 46,8

Norwegia 28.11.1994 47,8 47,8 52,2

Źródło: Europe in Figures, Eurostat 1995, s. 31

Proces adaptacji do Unii Europejskiej

Różnice pomiędzy uczestnictwem Szwecji w EOG a Jednolitym Rynku Europejskim dotyczyły:

- artykułów rolnych i rybołówstwa,

- jednolitej taryfy celnej oraz wspólnej polityki handlowej (polityka handlowa W EOG pozostała w gestii poszczególnych państw, bez konieczności przekazywania kompetencji krajowych na rzecz organów wspólnotowych)

- polityki zagranicznej i bezpieczeństwa

Zmiany w polityce gospodarczej realizowane na poziomie Unii Europejskiej

Przystąpienie Szwecji do UE oznaczało pełną akceptacją zasad Jednolitego Rynku Europejskiego i wiązało się dla tego kraju z określonymi zmianami w polityce gospodarczo-społecznej. Zmiany dotyczyły:

1) Rolnictwa – przyjęcie zasad Wspólnej Polityki Rolnej2) Zewnętrznej polityki handlowej – zamiana bilateralnych umów

handlowych na Wspólną Politykę Handlową 3) Wspólnej polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa. 4) Spełnienia kryteriów Unii Gospodarczo-Walutowej5) Zdefiniowania polityki regionalnej

Podsumowanie

Podsumowując należy stwierdzić:

Udział Szwecji w EOG umożliwił daleko idące dostosowanie polityki gospodarczej tego kraju do zasad funkcjonowania JRE, zaś doświadczenia negocjacyjne pozwoliły na szybkie osiągnięcie kompromisu w kwestii członkostwa w Unii Europejskiej.

Najważniejsze zmiany w polityce gospodarczo-społecznej, związane z przystąpieniem Szwecji do UE dotyczyły: polityki rolnej i rybołówstwa, zewnętrznej polityki handlowej, polityki bezpieczeństwa, dostosowania gospodarki do wymogów unii gospodarczo-walutowej, polityki regionalnej dotyczącej przede wszystkim słabo zaludnionych terenów północnej części kraju oraz niektórych uwarunkowań narodowych, tak jak przykładowo monopol państwowy na dystrybucję i sprzedaż alkoholu.