1. Yönetici Özeti

Bu rapor 2020 yılının açıklanan son verileri çerçevesinde son dönem ve 2019 yıl geneline ilişkin işgücü

piyasası değerlendirmelerini içermektedir.

2018 yılı ikinci çeyreğinden itibaren başlayan ekonomik dengelenme süreciyle birlikte azalan iktisadi

faaliyetin istihdam piyasalarına olan olumsuz etkisinin, 2019 yılının son çeyreğinde finansal koşullardaki

iyileşme ve kredilerdeki ivmelenmeyle birlikte yurt içi talepteki artışın ve makroekonomik göstergelerdeki

iyileşmenin belirginleşmesi ile azaldığı görülmüştür. Canlanan yurtiçi ve yurtdışı talep, 2019 yılı dördüncü

çeyreğinde Türkiye ekonomisinin istihdam yaratma kapasitesini olumlu etkilemiştir.

TÜİK verilerine göre Ocak 2020 döneminde bir yıl içinde net istihdam 109 bin kişi artmıştır. Ocak

2020 dönemi itibarıyla, ekonomik dengelenme süreci kaynaklı kaydedilen daralmaların yerini son iki

dönemdir artışa bıraktığı gözlenmiştir. İstihdam edilen kişi sayılarında Ocak dönemi verileri itibarıyla son

bir yıl içinde sanayi ve hizmetler sektöründe artış gözlenirken, tarım ve inşaat sektörlerinde azalma

görülmüştür. Bununla birlikte, Ocak 2020 döneminde mevsimsel düzeltilmiş (MD) işsizlik oranı 12,6’ya

gerilemiştir.

2020 yılının ilk çeyreğinde iktisadi faaliyete ilişkin öncü göstergeler ve finansal koşullardaki iyileşme

yıl genelinde istihdama ilişkin beklentileri olumluya çevirmiştir. Ancak 12 Mart 2020 tarihinde Dünya

Sağlık Örgütünün, Covid-19 salgınını küresel pandemi ilan etmesiyle birlikte küresel iktisadi aktivite ciddi

bir biçimde sınırlanmış ve bu durum Türkiye ekonomisini ihracat kanalı ile olumsuz etkilenmeye

başlamıştır. Mart ayının sonunda ilk vakanın tespitinin ardından alınan tedbir ve kısıtlama kararları ile

salgınla etkin mücadele hedeflenirken Ekonomik İstikrar Kalkanı Tedbirleriyle salgının ekonomi ve işgücü

piyasası üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması amaçlanmıştır.

2. İşgücü Piyasasındaki Gelişmeler

Ocak 2020 dönemi Hanehalkı

İşgücü Anketi (HİA) sonuçlarına

göre, işsizlik oranı bir önceki yılın

aynı dönemine göre 0,9 puan azalarak

yüzde 13,8 olarak gerçekleşmiştir.

Mevsimsel düzeltilmiş (MD) veriler

incelendiğinde Ocak 2020 döneminde

işsizlik oranının bir önceki döneme göre

0,4 puan azalarak yüzde 12,6 olarak

gerçekleştiği görülmektedir.

Ekonomik dengelenme sürecinde

bulunan ülke ekonomisi 2019 yılının ilk

üç çeyreğinde önceki yılın aynı

dönemine göre yüzde 0,9 oranında

daralırken yılın dördüncü çeyreğinde

yıllık bazda yüzde 6 oranında büyümüş

ve 2019 yılı genelinde yüzde 0,9

oranında büyüme kaydedilmiştir.

Şekil 1. İşgücü Piyasasındaki Temel Göstergeler (MD)

Kaynak: TÜİK

7

8

9

10

11

12

13

14

15

18 000

20 000

22 000

24 000

26 000

28 000

30 000

32 000

34 000

Oca

.05

Ek

i.05

Tem

.06

Nis

.07

Oca

.08

Ek

i.08

Tem

.09

Nis

.10

Oca

.11

Ek

i.11

Tem

.12

Nis

.13

Oca

.14

Ek

i.14

Tem

.15

Nis

.16

Oca

.17

Ek

i.17

Tem

.18

Nis

.19

Oca

.20

Bin

Kiş

i

İşgücü İstihdam İşsizlik Oranı (Sağ Eksen)

2020 yılının Ocak döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre işgücüne katılım oranı (İKO) 1,2

puan azalarak yüzde 51 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu oran ilgili dönemde kadınlarda 1,4 puan

azalarak yüzde 32,2; erkeklerde ise 0,9 puan azalarak yüzde 70,2 düzeyinde gerçekleşmiştir. Mevsimsel

düzeltilmiş verilere göre İKO, Ocak döneminde bir önceki döneme göre 0,5 puan azalarak yüzde 52 olarak

gerçekleşmiştir.

2020 yılının Ocak döneminde geçen yılın aynı dönemine göre tarım dışı istihdam yüzde 1,6 oranında

artarken, tarım istihdamı yüzde 5,2 oranında daralmıştır. Söz konusu dönemde sanayi sektörü toplam

istihdam artışına asıl katkıyı veren sektör olmuştur. 2017 yılının ikinci yarısından itibaren toplam istihdama

artan oranlarda pozitif katkıda bulunan sanayi sektörü istihdamında, ekonomik dengelenme süreci kaynaklı

kaydedilen daralmaların yerini son üç dönemdir artışa bıraktığı gözlenmiştir.

2020 Ocak döneminde istihdam oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,5 puan azalarak yüzde 44

olarak gerçekleşmiştir. İlgili dönemde istihdam geçen yılın aynı dönemine göre 109 bin kişi artmıştır.

2.1. Makroekonomik Görünüm ve İstihdamdaki Gelişmeler

2018 yılının ikinci yarısında ekonomik dengelenme sürecine giren Türkiye ekonomisi 2019 yılının

dördüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemi göre yüzde 6 oranında büyürken, bir önceki çeyreğe göre ise

mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak yüzde 1,9 oranında büyümüştür. Bu durum, ekonominin

istihdam oluşturma kapasitesini olumlu etkilemiştir.

2010 yılı Ekim ayından itibaren yüzde 75-80 bandı

içinde seyreden imalat sanayii kapasite kullanım oranı 2020

yılı Mart ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 puan

artış ile yüzde 75,3 olarak gerçekleşmiştir (Şekil 2).1 Şubat

ayından itibaren belirginleşen kapasite kullanım oranı artış

eğilimi, Aralık sonundan itibaren kısmen ivme kaybetmekle

birlikte kapasite kullanım oranının kriz sonrası dönemdeki

ortalamalara yakın seyrettiği gözlenmektedir.

Sanayi üretim endeksi (MD), 2020 yılı Ocak ayında bir

önceki aya göre 0,2 puan azalmıştır (Şekil 3). Ekonomik

dengelenme sürecinde sanayi üretim endeksinde ılımlı bir

toparlanma eğilimi gözlenirken, Ocak döneminde sanayi

istihdamı sanayi üretim endeksindeki düşüşe paralel olarak

bir önceki döneme göre yüzde 0,9 oranında azalmıştır.

1 2017 yılı Nisan ayında imalat sanayii kapasite kullanım oranı istatistiklerinin ağırlıklandırma yöntemi değiştirilmiş

olup, veriler geçmişe yönelik olarak revize edilmiştir.

Şekil 2. Kapasite Kullanım Oranı (%)

Kaynak: TCMB

60

65

70

75

80

85O

ca.0

7T

em.0

7O

ca.0

8T

em.0

8O

ca.0

9T

em.0

9O

ca.1

0T

em.1

0O

ca.1

1T

em.1

1O

ca.1

2T

em.1

2O

ca.1

3T

em.1

3O

ca.1

4T

em.1

4O

ca.1

5T

em.1

5O

ca.1

6T

em.1

6O

ca.1

7T

em.1

7O

ca.1

8T

em.1

8O

ca.1

9T

em.1

9

Şekil 3: Sanayi İstihdamı ve Sanayi Üretim Endeksi (MD)

Kaynak: TÜİK

2020 yılı Ocak döneminde son bir yılda gerçekleşen 109 bin kişilik net toplam istihdam artışında tarım

dışı sektörlerden gelen 350 bin kişilik belirgin katkı etkili olmuştur. Artışın 257 bin kişilik kısmı sanayi

sektöründen, 161 bin kişilik kısmı hizmetler sektöründen gelmektedir (Şekil 4). 2019 yılı Ocak döneminde

toplam istihdam 27 milyon 266 bin kişi olmuştur.

Ocak 2020 döneminde hizmetler sektöründe istihdam bir önceki yılın aynı dönemine göre 161 bin kişi

artarak 15 milyon 831 bin kişi, sanayi istihdamı 257 bin kişilik artışla 5 milyon 649 bin kişi olarak

gerçekleşmiştir. Tarım dışı sektörler içinde istihdam artışına en çok katkısı olan sanayi sektörü içinde imalat

sanayii sektörünün bu artışa güçlü katkı verdiği görülmektedir. Hizmetler sektörünün alt sektörleri

incelendiğinde, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri ve

kamu yönetimi ve savunma sektörlerindeki istihdam artışlarına karşılık toptan ve perakende ticaret

sektöründeki 83 binlik istihdam kaybının toplam hizmetler sektörü istihdam artışını sınırlandırdığı

görülmektedir.

Şekil 4: Sektörlerin Toplam Net İlave İstihdama Katkıları (Yıllık, Bin Kişi)

Kaynak: TÜİK

Ocak 2020 dönemi itibarıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörünün (inşaat dâhil) toplam istihdam

içindeki payları sırasıyla yüzde 16, yüzde 20,7 ve yüzde 63,2 olarak gerçekleşmiştir.

4 900

5 000

5 100

5 200

5 300

5 400

5 500

5 600

5 700

5 800

80

85

90

95

100

105

110

115

120

125

Oca

.16

Mar

.16

May

.16

Tem

.16

Eyl.

16

Kas

.16

Oca

.17

Mar

.17

May

.17

Tem

.17

Eyl.

17

Kas

.17

Oca

.18

Mar

.18

May

.18

Tem

.18

Eyl.

18

Kas

.18

Oca

.19

Mar

.19

May

.19

Tem

.19

Eyl.

19

Kas

.19

Oca

.20

Sanayi Üretim Endeksi (2015=100) (MD) Sanayi İstihdamı (MD) (Sağ Eksen)

-1,200-1,000

-800-600-400-200

0200400600800

1,0001,2001,4001,6001,800

Oca

.06

May

.06

Ey

l.06

Oca

.07

May

.07

Ey

l.07

Oca

.08

May

.08

Ey

l.08

Oca

.09

May

.09

Ey

l.09

Oca

.10

May

.10

Ey

l.10

Oca

.11

May

.11

Ey

l.11

Oca

.12

May

.12

Ey

l.12

Oca

.13

May

.13

Ey

l.13

Oca

.14

May

.14

Ey

l.14

Oca

.15

May

.15

Ey

l.15

Oca

.16

May

.16

Ey

l.16

Oca

.17

May

.17

Ey

l.17

Oca

.18

May

.18

Ey

l.18

Oca

.19

May

.19

Ey

l.19

Oca

.20

Sanayi İnşaat Hizmetler Tarım Toplam

Şekil 5: Sektörel İstihdamdaki Gelişmeler (MD, Bin Kişi)

Kaynak: TÜİK

19 000

21 000

23 000

25 000

27 000

29 000

Oca

.05

Kas

.05

Eyl.

06

Tem

.07

May

.08

Mar

.09

Oca

.10

Kas

.10

Eyl.

11

Tem

.12

May

.13

Mar

.14

Oca

.15

Kas

.15

Eyl.

16

Tem

.17

May

.18

Mar

.19

Oca

.20

Toplam

13 000

15 000

17 000

19 000

21 000

23 000

25 000

Oca

.05

Kas

.05

Eyl.

06

Tem

.07

May

.08

Mar

.09

Oca

.10

Kas

.10

Eyl.

11

Tem

.12

May

.13

Mar

.14

Oca

.15

Kas

.15

Eyl.

16

Tem

.17

May

.18

Mar

.19

Oca

.20

Tarımdışı

4 200

4 500

4 800

5 100

5 400

5 700

Oca

.05

Kas

.05

Eyl.

06

Tem

.07

May

.08

Mar

.09

Oca

.10

Kas

.10

Eyl.

11

Tem

.12

May

.13

Mar

.14

Oca

.15

Kas

.15

Eyl.

16

Tem

.17

May

.18

Mar

.19

Oca

.20

Tarım

3 900

4 200

4 500

4 800

5 100

5 400

5 700

Oca

.05

Kas

.05

Eyl.

06

Tem

.07

May

.08

Mar

.09

Oca

.10

Kas

.10

Eyl.

11

Tem

.12

May

.13

Mar

.14

Oca

.15

Kas

.15

Eyl.

16

Tem

.17

May

.18

Mar

.19

Oca

.20

Sanayi

1 000

1 200

1 400

1 600

1 800

2 000

2 200

2 400

Oca

.05

Kas

.05

Eyl.

06

Tem

.07

May

.08

Mar

.09

Oca

.10

Kas

.10

Eyl.

11

Tem

.12

May

.13

Mar

.14

Oca

.15

Kas

.15

Eyl.

16

Tem

.17

May

.18

Mar

.19

Oca

.20

İnşaat

8 000

9 000

10 000

11 000

12 000

13 000

14 000

15 000

16 000

17 000

Oca

.05

Kas

.05

Eyl.

06

Tem

.07

May

.08

Mar

.09

Oca

.10

Kas

.10

Eyl.

11

Tem

.12

May

.13

Mar

.14

Oca

.15

Kas

.15

Eyl.

16

Tem

.17

May

.18

Mar

.19

Oca

.20

Hizmetler

Mevsimsel düzeltilmiş veriler incelendiğinde, uzunca bir süre 5.300-5.500 bin kişi bandında yer alan

tarım istihdamı Ocak 2020 döneminde 4 milyon 922 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılı başlarından

2017 yılının ilk yarısına kadar 5.300 bin kişi etrafında dalgalanan sanayi istihdamı, 2018 yılı Ağustos ayında

5.730 bin kişiye ulaşmasının ardından başlayan ekonomik dengelenme sürecindeki yavaşlamaya paralel

olarak 2019 yılı Ocak döneminde 5.388 bin kişi düzeyinde gerçekleşmiştir. Sanayi istihdamı son dönem

gerçekleşen toparlanmayla beraber 5.600 bin kişi civarında seyretmektedir. 2020 yılı Ocak döneminde

sanayi istihdamı (MD) 5 milyon 649 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. İnşaat istihdamı (MD) ise aynı

dönemde 1 milyon 577 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. İstihdamın sürükleyicisi olan hizmetler (inşaat hariç)

sektöründe ise istihdam 15 milyon 943 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. (Şekil 6). Toplam istihdam (MD)

söz konusu dönemde 28 milyon 90 bin kişi olarak gerçekleşmiştir (Şekil 5). İlgili dönemde istihdam oranı

(MD) ise yüzde 45,3 düzeyinde gerçekleşmiştir.

Şekil 6: Sektörlerin Toplam Net İlave İstihdama Katkıları (Aylık, MD, Bin Kişi)

Kaynak: TÜİK

2019 yılı dördüncü çeyreğinde kamu istihdamı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,7 oranında

artış kaydetmiştir. 2018 yılının ikinci çeyreğinden itibaren gözlenen yüksek artışlarda daha önce kamu

istihdamında yer almayan taşeronların kamu çalışanı statüsüne (sürekli işçi) geçmesi etkili olmuştur. Bu

gelişmeler neticesinde toplam kamu istihdamı 2019 yılı dördüncü çeyreğinde 4.644 bin kişi olarak

gerçekleşmiştir (Şekil 7).

-350

-300

-250

-200

-150

-100

-50

0

50

100

150

200

250

300

Oca

.16

Şu

b.1

6M

ar.1

6N

is.1

6M

ay.1

6H

az.1

6T

em.1

6A

ğu

.16

Ey

l.16

Ek

i.16

Kas

.16

Ara

.16

Oca

.17

Şu

b.1

7M

ar.1

7N

is.1

7M

ay.1

7H

az.1

7T

em.1

7A

ğu

.17

Ey

l.17

Ek

i.17

Kas

.17

Ara

.17

Oca

.18

Şu

b.1

8M

ar.1

8N

is.1

8M

ay.1

8H

az.1

8T

em.1

8A

ğu

.18

Ey

l.18

Ek

i.18

Kas

.18

Ara

.18

Oca

.19

Şu

b.1

9M

ar.1

9N

is.1

9M

ay.1

9H

az.1

9T

em.1

9A

ğu

.19

Ey

l.19

Ek

i.19

Kas

.19

Ara

.19

Oca

.20

Sanayi İnşaat Hizmetler Tarım Toplam

Şekil 7: Toplam Kamu İstihdamı

Kaynak: TÜİK

Sektörel verimlilik (kısmi emek verimliliği) gelişmeleri incelendiğinde, hizmetler sektöründe 2014

yılından 2016 yılına kadar gözlenen durgunluğun ardından 2017 yılının ikinci yarısından itibaren yaşanan

ılımlı artış eğiliminin, 2018 yılının ikinci yarısı ve 2019 yılının ilk üç çeyreğinde ivme kaybettiği

görülmektedir. Küresel krizden itibaren artış eğilimi gösteren sanayi sektörü verimliliği 2018 yılı başından

itibaren azalma eğilimine girmiş, 2019 yılının ilk yarısında ise durağan seyretmiştir. 2019 yılı dördüncü

çeyreğinde ise hem hizmetler hem de sanayi sektörü verimliliğinde ivmelenme görülmektedir. Tarım

sektörü verimliliği incelendiğinde, küresel kriz dönemi ve sonrasında durgun bir seyir izleyen sektör

verimlilik endeksinin 2014 yılı son çeyreğinden itibaren artış eğiliminde olduğu gözlenmektedir (Şekil 8).

Şekil 8: Sektörel Verimlikteki Gelişmeler (2005=100)2

Kaynak: Strateji ve Bütçe Başkanlığı

2 Sektörel verimlilik, sektörel reel katma değerin (4 çeyrek) hareketli ortalamasının sektörel istihdamın (4 çeyrek)

hareketli ortalamasına bölünmesiyle elde edilmiştir.

2,800

3,000

3,200

3,400

3,600

3,800

4,000

4,200

4,400

4,600

4,800

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

90

100

110

120

130

140

150

160

200

5 Ç

4

200

6 Ç

2

200

6 Ç

4

200

7 Ç

2

200

7 Ç

4

200

8 Ç

2

200

8 Ç

4

200

9 Ç

2

200

9 Ç

4

201

0 Ç

2

201

0 Ç

4

201

1 Ç

2

201

1 Ç

4

201

2 Ç

2

201

2 Ç

4

201

3 Ç

2

201

3 Ç

4

201

4 Ç

2

201

4 Ç

4

201

5 Ç

2

201

5 Ç

4

201

6 Ç

2

201

6 Ç

4

201

7 Ç

2

201

7 Ç

4

201

8 Ç

2

201

8 Ç

4

201

9 Ç

2

201

9 Ç

4

Sanayi Verimlilik Hizmetler Verimlilik Tarım Verimlilik

2019 yılı dördüncü çeyreğinde sektörel verimlilik, 2018 yılı aynı dönemine göre tarım sektöründe

yüzde 7,3 oranında, hizmetler sektöründe yüzde 2,9 oranında, sanayi sektöründe ise yüzde 2,1 oranında

artış kaydetmiştir.

Eğitim durumu açısından işgücü piyasası verileri incelendiğinde, 2020 yılı Ocak dönemi verilerine

göre toplam işgücüne katılanlar arasında lise altı eğitime sahip olanların yüzde 48,9 ile en yüksek paya

sahip olduğu görülmektedir. Yükseköğretim mezunlarının toplam işgücündeki payı söz konusu dönemde

yüzde 26,7 düzeyindedir. İlgili grubun işgücü son bir yılda 519 bin kişi artmıştır. İşgücündeki bu artışa

karşılık son bir yılda 550 bin kişilik net ilave istihdam sağlanmıştır. Yükseköğretim mezunlarının işsizlik

oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1,2 puan azalarak yüzde 12,6 düzeyine gerilemiştir.

İstihdamda en yüksek paya sahip lise altı eğitimlilerin işsizlik oranı ise bir önceki yıla göre 0,9

puan azalarak yüzde 13,8 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ocak dönemi itibarıyla lise altı eğitimlilerin son bir

yılda işgücünde 662 bin kişilik azalmaya karşılık, istihdamında 433 bin kişilik bir azalma meydana

gelmiştir.

2.2. İşgücüne Katılma Oranındaki Gelişmeler

2019 yılının ilk üç döneminde önceki

yılın aynı dönemlerine göre artış gösteren

işgücüne katılma oranı, Nisan döneminden

itibaren aşağı yönlü bir eğilim sergilemiştir.

2020 yılı Ocak döneminde bir önceki yılın

aynı dönemine göre 1,2 puan gerilemiştir.

2020 yılı Ocak döneminde işgücüne katılım

oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre;

kadınlarda 1,4 puan azalarak yüzde 32,2,

erkeklerde ise 0,9 puan azalarak yüzde 70,2

olarak gerçekleşmiştir. Katılım oranı 2020 yılı

Ocak döneminde toplamda yüzde 51 olarak

gerçekleşmiştir (Şekil 9). Böylece toplam

işgücü 31 milyon 629 bin seviyesine

gerilemiştir. Mevsimsel düzeltilmiş işgücüne

katılma oranının ise Ocak döneminde bir önceki

döneme göre 0,5 puan gerileyerek yüzde 51,8 olarak gerçekleştiği görülmektedir.

İşgücüne katılma oranlarındaki azalışların nedeni olarak erkeklerde emeklilik ve iş bulma ümidinin

kırılması olarak gösterilirken kadınlarda temel neden ev işleriyle meşgul olma olarak gösterilmiştir.

Koronavirüsün yayılımını engellemek adına alınan izolasyon tedbirleri nedeniyle hem küresel anlamda hem

Türkiye’de ekonomik aktivitenin bir süre yavaşlayacak olması, işgücüne katılım oranlarında yakın

dönemde bir iyileşme beklenmemesine yol açmaktadır.

Şekil 9: İşgücüne Katılım Oranı (%)

Kaynak:TÜİK

51.0

50.0

50.5

51.0

51.5

52.0

52.5

53.0

53.5

54.0

54.5O

ca.1

6

May

.16

Eyl.1

6

Oca

.17

May

.17

Eyl.1

7

Oca

.18

May

.18

Eyl.1

8

Oca

.19

May

.19

Eyl.1

9

Oca

.20

Kutu 2019 Yılında İşgücü Piyasasındaki Gelişmeler

TÜİK’in Hanehalkı İşgücü İstatistiklerine göre3 işsizlik oranı 2019 yılında bir önceki yıla göre

2,7 puan artarak yüzde 13,7 olarak gerçekleşmiştir. (Şekil 1)

Şekil 1. İşsizlik Oranındaki Değişime Katkılar (Baz Puan)

Kaynak: SBB, TÜİK

Genç işsizlik oranı ise yüzde 25,4 olarak gerçekleşmiştir. İlgili oran kadınlarda yüzde 30,6,

erkeklerde ise 22,5 olarak gerçekleşmiştir.

İşgücü, yıllık bazda 275 bin kişi artarak 32 bin 549 kişiye yükselmiştir. Bununla birlikte,

işgücündeki artış, İşgücüne katılım oranı yıllık bazda 0,2 puan gerileyerek yüzde 53 olarak

gerçekleşmiştir.

İşgücüne katılım oranı, kadınlarda 0,2 puan artarak yüzde 34,2’den yüzde 34,4’e yükselirken,

erkeklerse 0,7 puan azalarak yüzde 72,7’den yüzde 72’ye gerilemiştir.

İstihdam edilenlerin sayısı, 28 milyon 80 bin kişi olurken istihdam oranı yüzde 45,7 oranında

gerçekleşmiştir.

3 İşgücü istatistikleri çalışma çağı nüfusu 15 ve üzeri yaştakiler olarak belirlenen tanıma göre sunulmaktadır.

-43

120

204

277

13.7

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

-600

-500

-400

-300

-200

-100

0

100

200

300

400

500

600

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Katılım Etkisi Çalışma Çağı Nüfus Etkisi

İstihdam Etkisi İşsizlik Oranı Değişimi (Baz Puan)

İşsizlik Oranı (Sağ Eksen)

Şekil 2. Sektörel İstihdam Artışları (Bin Kişi)

Kaynak: TÜİK

İstihdam edilenlerin; yüzde 18,2'si tarım, yüzde 19,8’i sanayi, yüzde 5,5'i inşaat, yüzde 56,5'i ise

hizmetler sektöründe yer almıştır. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında hizmetler sektörünün istihdam

edilenler içindeki payı 1,6 puan, sanayi sektörünün payı ise 0,1 puan artarken; tarım ve inşaat

sektörlerinin payları sırasıyla 0,2 puan ve 1,4 puan azalmıştır (Şekil 3).

-361

-107

74 131

332 328

-111 -97

266

13

-178

159

-167 -200

12141

134

-358

436

226

61198

215

16

-36

87291

-113

445

303

179

172

345

607

684512

707

656 726

630 527

98

96

38 866

129

246

38 51

144

2

73

108

-103

-442

-900

-600

-300

0

300

600

900

1200

1500

200

6

200

7

200

8

200

9

201

0

201

1

201

2

201

3

201

4

201

5

201

6

201

7

201

8

201

9

Tarım Sanayi Hizmetler İnşaat

Şekil 3. Sektörel İstihdam Payları (%)

Kaynak: TÜİK

2.3. İşsizlikteki Gelişmeler

2019 yılına yüksek bir seviyeyle başlayan işsizlik oranı, yılın ikinci çeyreğinde toparlanmış ve

yeniden dengelenme sürecinin etkisiyle 2019 yılı genelinde yüzde 13,7 olarak gerçekleşmiştir. Oran,

2020 yılı Ocak döneminde ise yüzde 13,8 olmuştur.

Ocak 2020 döneminde işsiz sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre 306 bin kişi azalarak 4

milyon 362 bin kişi olarak kaydedilirken toplam işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0,9 puan

azalış göstermiştir. Ocak 2020 dönemde işsizlik oranı erkeklerde yüzde 12,6 seviyesinde iken, kadınlarda

yüzde 16,3 olarak gerçekleşmiştir. Tarım dışı işsizlik oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,1 puan

azalarak yüzde 15,7 olmuştur.

Mevsimsel düzeltilmiş verilere göre, işsizlik oranı Ocak 2020 döneminde bir önceki döneme göre

0,4 puan azalarak yüzde 12,6 düzeyinde gerçekleşmiştir. Genç işsizlik oranı (MD) söz konusu dönemde 0,9

puanlık bir azalışla yüzde 22,9 seviyesinde gerçekleşmiştir. İlgili dönemde tarım dışı işsizlik oranı (MD)

bir önceki döneme göre 0,5 puan azalarak yüzde 14,6 olarak gerçekleşmiştir (Şekil 10).

25.5 23.3 22.5 22.4 23.1 23.3 23.3 22.1 21.2 21.1 20.6 19.5 19.4 18.4 18.2

21.621.9 21.8 22.0 20.3 21.1 20.8 20.5 20.7 20.5 20.0 19.5 19.1 19.7 19.8

47.3 48.8 49.6 49.5 50.4 49.1 48.7 50.2 50.9 51.0 52.2 53.7 54.1 54.9 56.5

5.6 6.0 6.1 6.0 6.3 6.6 7.2 7.2 7.2 7.4 7.2 7.3 7.4 6.9 5.5

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

200

5

200

6

200

7

200

8

200

9

201

0

201

1

201

2

201

3

201

4

201

5

201

6

201

7

201

8

201

9

Tarım Sanayi Hizmetler İnşaat

Şekil 10: İşsizlik Oranları (MD, %)

Kaynak: TÜİK

İşsizlik oranında bir önceki döneme göre azalışın bileşenleri incelendiğinde; Ocak döneminde

istihdam ve çalışma çağı nüfusuna baskın gelen katılım etkisinin belirleyici olduğu görülmektedir (Şekil

11).

Şekil 11. İşsizlik Oranındaki Değişime Katkılar (Baz Puan, MD)

Kaynak: Strateji ve Bütçe Başkanlığı, TÜİK

2020 yılı Ocak döneminde işsizlik sigortasından yaklaşık 610 bin 287 kişi faydalanmıştır.

Mevsimsel düzeltilmiş veriye baktığımızda, 2018 yılı başından beri önceki döneme göre artış gösteren

işsizlik sigortasından faydalanan kişi sayısının 2019 yılı Ekim döneminden bu yana azalış gösterdiği

görülmektedir. 2020 yılı Ocak döneminde bir önceki döneme göre azalış 28 bin 875 kişi olmuştur (Şekil

12).

0

3

6

9

12

15

18

21

24

27

30

İşsizlik Oranı Tarım Dışı İşsizlik Oranı Genç İşsizlik Oranı

7

8

9

10

11

12

13

14

15

-100

-75

-50

-25

0

25

50

75

100

125

Oca

.15

Şub

.15

Mar

.15

Nis

.15

May

.15

Haz

.15

Tem

.15

Ağu

.15

Eyl.1

5Ek

i.15

Kas

.15

Ara

.15

Oca

.16

Şub

.16

Mar

.16

Nis

.16

May

.16

Haz

.16

Tem

.16

Ağu

.16

Eyl.1

6Ek

i.16

Kas

.16

Ara

.16

Oca

.17

Şub

.17

Mar

.17

Nis

.17

May

.17

Haz

.17

Tem

.17

Ağu

.17

Eyl.1

7Ek

i.17

Kas

.17

Ara

.17

Oca

.18

Şub

.18

Mar

.18

Nis

.18

May

.18

Haz

.18

Tem

.18

Ağu

.18

Eyl.1

8Ek

i.18

Kas

.18

Ara

.18

Oca

.19

Şub

.19

Mar

.19

Nis

.19

May

.19

Haz

.19

Tem

.19

Ağu

.19

Eyl.1

9Ek

i.19

Kas

.19

Ara

.19

Oca

.20

Katılım Etkisi Çalışma Çağı Nüfus Etkisi

İstihdam Etkisi İşsizlik Oranı Değişimi (Baz Puan)

İşsizlik Oranı (Sağ Eksen)

Şekil 12: İşsizlik Sigortasından Faydalanan Kişi Sayısı ve İşsiz Sayısı (MD, Bin Kişi)

Kaynak: İŞKUR, TÜİK

Uluslararası veriler incelendiğinde, AB-27, Almanya ve OECD ekonomilerinde işsizlik oranlarında

bu dönemde önemli bir değişiklik olmadığı ve azalış eğiliminin yataya yakınsadığı göze çarpmaktadır. 2020

yılı Şubat döneminde işsizlik oranı (MD) AB-27 bölgesinde yüzde 6,5; Almanya’da yüzde 3,2 ve OECD’de

yüzde 5 seviyelerinde gerçekleşmiştir.

AB-27 içinde küresel finans krizinin ardından işsizlik oranlarında yüksek artışlar yaşayan

Yunanistan, İspanya gibi ekonomilerde son yıllarda düşüş eğilimleri gözlenmiştir. İspanya’da işsizlik

oranının 2020 yılı Şubat ayında yüzde 13,6’ya gerilediği göze çarpmaktadır. Benzer şekilde Yunanistan’da

da düşüş eğilimi sürmüştür. 2019 yılı Aralık döneminde Yunanistan’da işsizlik oranı önceki döneme göre

0,2 puan azalarak yüzde 16,3 olarak gerçekleşmiştir. İtalya’da ise işsizlik oranının tek haneli olarak devam

ettiği ve Şubat 2020 döneminde yüzde 9,7’ye gerilediği görülmektedir (Şekil 13).

ABD ekonomisinde işsizlik oranlarında sağlanan istikrarlı toparlanmanın Mart 2020 döneminde

kesintiye uğradığı ve işsizlik oranının önceki döneme göre 0,9 puan artarak yüzde 4,4 olarak gerçekleştiği

göze çarpmaktadır.

Şekil 13: İşsizlik Oranlarının Uluslararası Karşılaştırması (MD, %)

Kaynak: OECD, TÜİK

0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

700,000

800,000

900,000

1,000,000

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

3 500

4 000

4 500

5 000

Oca

.06

Haz

.06

Ara

.06

Haz

.07

Ara

.07

Haz

.08

Ara

.08

Haz

.09

Ara

.09

Haz

.10

Ara

.10

Haz

.11

Ara

.11

May

.12

Kas

.12

May

.13

Kas

.13

May

.14

Kas

.14

May

.15

Kas

.15

May

.16

Kas

.16

May

.17

Eki.

17

Nis

.18

Eki.

18

Nis

.19

Eki.

19

İşsiz (Bin Kişi, MD) İşsizlik Sigortası Ödenen Kişi (MD) (Sağ Eksen)

0

3

6

9

12

15

18

21

24

27

30

Oca

.05

Haz

.05

Kas

.05

Nis

.06

Ey

l.06

Şu

b.0

7

Tem

.07

Ara

.07

May

.08

Ek

i.08

Mar

.09

Ağ

u.0

9

Oca

.10

Haz

.10

Kas

.10

Nis

.11

Ey

l.11

Şu

b.1

2

Tem

.12

Ara

.12

May

.13

Ek

i.13

Mar

.14

Ağ

u.1

4

Oca

.15

Haz

.15

Kas

.15

Nis

.16

Ey

l.16

Şu

b.1

7

Tem

.17

Ara

.17

May

.18

Ek

i.18

Mar

.19

Ağ

u.1

9

Oca

.20

Almanya İspanya İtalya Türkiye

ABD Yunanistan AB-27 OECD

3. Genel Değerlendirme

2020 yılı Ocak dönemi verileri çerçevesinde işgücü piyasasındaki gelişmeler analiz edildiğinde aşağıda

sıralanan hususlar öne çıkmaktadır:

İşsizlik oranı (MD) 2020 yılı Ocak döneminde önceki döneme göre 0,4 puan azalmıştır. Böylece

son altı dönemdir işsizlik oranının önceki döneme göre azaldığı göze çarpmaktadır.

Ekonomideki dengelenme sürecinin de etkisiyle bir süredir azalış eğiliminde olan işgücüne katılım

oranının Ocak 2020 döneminde de aşağı yönlü eğilimini devam ettirdiği görülmektedir.

İstihdam edilen kişi sayılarında Ocak dönemi verileri itibarıyla önceki yıla göre hizmetler ve sanayi

sektörlerinde artış gözlenirken, tarım ve inşaat sektörlerinde azalma görülmüştür.

Ek Tablo: Hane Halkı İşgücü Anketi Temel İşgücü Göstergeleri (Ocak 2017 - Ocak 2020)

(Bin Kişi)

15+ nüfus İşgücü İstihdam

İstihdam

Tarım

İstihdam

Tarım

Dışı İşsiz

İşgücüne

Katılım

Oranı (%)

İşsizlik

Oranı (%)

Tarım dışı

İşsizlik

Oranı(%)

İstihdam

Oranı

(%)

Oca.17 59.493 30.658 26.672 4.893 21.780 3.985 51,5 13,0 15,2 44,8

Şub.17 59.567 30.855 26.956 5.036 21.920 3.900 51,8 12,6 14,8 45,3

Mar.17 59.634 31.131 27.489 5.085 22.403 3.642 52,2 11,7 13,7 46,1

Nis.17 59.709 31.444 28.157 5.320 22.836 3.287 52,7 10,5 12,4 47,2

May.17 59.781 31.713 28.488 5.577 22.911 3.225 53,0 10,2 12,2 47,7

Haz.17 59.855 31.954 28.703 5.757 22.946 3.251 53,4 10,2 12,2 48,0

Tem.17 59.927 32.200 28.758 6.021 22.736 3.443 53,7 10,7 13,0 48,0

Ağu.17 60.002 32.233 28.828 5.953 22.876 3.404 53,7 10,6 12,8 48,0

Eyl.17 60.076 32.215 28.797 5.854 22.943 3.419 53,6 10,6 12,8 47,9

Eki.17 60.148 31.932 28.645 5.534 23.110 3.287 53,1 10,3 12,3 47,6

Kas.17 60.223 31.790 28.515 5.297 23.218 3.275 52,8 10,3 12,2 47,3

Ara.17 60.295 31.579 28.288 5.170 23.118 3.291 52,4 10,4 12,3 46,9

Oca.18 60.360 31.438 28.029 4.963 23.066 3.409 52,1 10,8 12,7 46,4

Şub.18 60.415 31.520 28.166 4.983 23.182 3.354 52,2 10,6 12,5 46,6

Mar.18 60.464 31.709 28.499 5.058 23.441 3.210 52,4 10,1 11,9 47,1

Nis.18 60.519 32.095 29.009 5.305 23.704 3.086 53,0 9,6 11,4 47,9

May.18 60.571 32.274 29.138 5.480 23.658 3.136 53,3 9,7 11,6 48,1

Haz.18 60.626 32.629 29.314 5.624 23.690 3.315 53,8 10,2 12,1 48,4

Tem.18 60.679 32.796 29.265 5.774 23.491 3.531 54,0 10,8 12,9 48,2

Ağu.18 60.733 32.989 29.318 5.697 23.621 3.670 54,3 11,1 13,2 48,3

Eyl.18 60.788 32.813 29.063 5.590 23.474 3.749 54,0 11,4 13,5 47,8

Eki.18 60.841 32.658 28.870 5.347 23.524 3.788 53,7 11,6 13,6 47,5

Kas.18 60.896 32.295 28.314 5.023 23.290 3.981 53,0 12,3 14,3 46,5

Ara.18 60.948 31.957 27.655 4.795 22.860 4.302 52,4 13,5 15,6 45,4

Oca.19 61.017 31.825 27.157 4.618 22.540 4.668 52,2 14,7 16,8 44,5

Şub.19 61.101 32.084 27.355 4.687 22.668 4.730 52,5 14,7 16,9 44,8

Mar.19 61.177 32.339 27.795 4.818 22.977 4.544 52,9 14,1 16,1 45,4

Nis.19 61.261 32.401 28.199 4.976 23.223 4.202 52,9 13,0 15,0 46,0

May.19 61.342 32.426 28.269 5.173 23.096 4.157 52,9 12,8 15,0 46,1

Haz.19 61.426 32.766 28.512 5.392 23.121 4.253 53,3 13,0 15,3 46,4

Tem.19 61.507 33.113 28.517 5.644 22.873 4.596 53,8 13,9 16,5 46,4

Ağu.19 61.591 33.180 28.529 5.603 22.926 4.650 53,9 14,0 16,7 46,3

Eyl.19 61.675 33.006 28.440 5.482 22.958 4.566 53,5 13,8 16,4 46,1

Eki.19 61.756 32.740 28.343 5.077 23.266 4.396 53,0 13,4 15,7 45,9

Kas. 19 61.840 32.477 28.169 4.876 23.292 4.308 52,5 13,3 15,4 45,6

Ara. 19 61.921 32.052 27.658 4.570 23.088 4.394 51,8 13,7 15,8 44,7

Oca.20 62.015 31.629 27.266 4.376 22.890 4.362 51,0 13,8 15,7 44,0

Kaynak: TÜİK