1 titel

man

agem

ent e

n vi

sie

Vormingsaanbod 2012 voor beheerders van erfgoedcollecties

Vormingsaanbod van de consulenten van de Vlaamse provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed

voor beheerders van erfgoedcollecties

Vormingsaanbod van de consulenten van de Vlaamse provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed

Ook in het cultureelerfgoedveld blijkt levenslang leren cruciaal om bij te blijven. Voor vele erfgoedwerkers is het belangrijk om kennis over erfgoedactualiteit en methodieken in de erfgoedpraktijk bij te spijkeren maar ook om collega’s te ontmoeten of informatie uit te wisselen. Het geeft nieuwe zuurstof aan de eigen taakinvulling of biedt kansen voor de toekomst.

Deze brochure bundelt opnieuw het vormingsaanbod van de consulenten van de Vlaamse provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, en van expertisecentra, erfgoedcellen en landelijke musea. Het aanbod 2012 concentreert zich op (actuele) methodieken in de erfgoedzorg en -ontsluiting. Dit betekent dat vorming omtrent inhoudelijke thema’s (zoals b.v. lezingen of studiedagen over cultuurhistorische onderwerpen) niet in dit aanbod voorkomen. Wel gaat het over vorming rond de basisfuncties van een erfgoedwerking (behoud en beheer, collectieregistratie, publiekswerking, onderzoek en management). Voor volgend jaar is het aanbod voor behoud en beheer sterk uitgebreid. Want enerzijds willen we informeren over de nieuwe klimaatrichtlijnen, anderzijds krijgt het depotbeleid in de provincies en VGC stilaan vorm. De nieuwe depot- en registratieconsulenten zetten daarom hun schouders onder een gericht vormingsaanbod.

We proberen in dit overzicht zo duidelijk mogelijk informatie te geven over het aanbod. Zo geven we met een pictogram aan welke voorkennis voor een cursus of workshop nodig is. Eén gemarkeerd bolletje •••

betekent dat de cursus geen voorkennis vereist. Drie gemarkeerde bolletjes ••• betekent dat de cursus een relevante ervaring bij de deelnemers veronderstelt.

De opgenomen activiteiten zijn deze waarvan de meeste gegevens ons tot hiertoe bekend zijn. Wanneer een aantal praktische gegevens over de vorming nog niet gekend zijn, geven we deze aan met ‘nader te bepalen’ (n.t.b.). Voor het meest actuele overzicht van het vormingsaanbod raadpleegt u daarom best regelmatig de website van uw provinciaal museumconsulentschap of de website van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed.

Is er een vorming die u in 2012 graag wil bijwonen, dan kunt u zich hier nu al voor aanmelden aan de hand van het blanco formulier achteraan in deze brochure. U kunt zich ook aanmelden via het web of via e-mail. De concrete gegevens staan bij elke activiteit vermeld. Het aantal deelnemers blijft meestal beperkt, omdat de vormingsactiviteiten doorgaans aandacht hebben voor interactiviteit en praktische toepassingen. Indien bij de inschrijvingen blijkt dat de helft van het maximum aantal deelnemers niet is bereikt, gaat de cursus niet door. In dat geval wordt u hiervan tijdig verwittigd. Elke deelnemer ontvangt telkens een deelnameattest.

We hopen dat dit aanbod tegemoet komt aan de noden aan vorming die op het terrein leven. Het blijft voor ons wel een permanente zorg om te weten welke concrete vormingsnoden u en uw erfgoedcollega’s hebben. Aarzel dus zeker niet om ons hierover te informeren. Achteraan vindt u al onze contactgegevens.

Samen met u kijken we ook in 2012 uit naar interessante leerervaringen!

Uw consulenten

Voorwoord2

voor

woo

rd

3

Management en visieStrategisch beleid en erfgoedbeheer p. 5Van missie tot strategie p. 6Goed gedaan! Procesmatige aanpak van het werk p. 7De essentie van competentie. Of hoe erfgoedorganisaties kennis, vaardigheden en attitudes optimaal kunnen inzetten p. 8Ambassadors of the Book: Teaching Competences for Heritage Librarians p. 9Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel? p. 10Projectmanagement: van een wild idee naar een volwaardig project p. 11Ik schrijf een boeiend projectvoorstel p. 12Starten met SPECTRUM p. 13Introductiecursus cultureelerfgoedwerker p. 15Laat bij leren de vonk overslaan! Creatief met leerprocessen p. 16Gewikt en gewogen: over meten en evalueren p. 17Omgaan met auteursrechten bij het maken van een papieren of digitale publicatie p. 18Digitaliseren en digitaal archiveren, Module 4 - Juridische context p. 19Digitaliseren en digitaal archiveren, Module 6 - Digitaal fotograferen van museale objecten p. 21

Behoud en beheerBasiscursus behoud en beheer p. 22In goede handen: erfgoed in depots p. 23Een gunstig klimaat: hoe kom ik tot een geschikte bewaaromgeving voor mijn collectie? p. 25Infodag depotbeleid in Vlaanderen p. 26Infodag depotbeleid per provincie p. 27Behoud van textiel in erfgoedcollecties p. 28Behoudsmedewerker erfgoed p. 29Veilig opgeborgen: insecten in je collectie?! p. 30

ObjectregistratieInformatiebeheer in musea p. 31Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners p. 32Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - opfriscursus p. 33Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister p. 34Erfgoedplus.be. Fotograferen van erfgoedobjecten in functie van het Erfgoedregister p. 35

Publiek en presentatieMuseum en publiek p. 36Actieve werkvormen in een rondleiding voor kinderen en jongeren p. 37Inspirerende ontwikkelingen binnen publieksbegeleiding en -bemiddeling p. 38

Inhoud

inho

ud

4

inho

ud

Concepten voor het onderwijs - een kwaliteitskader p. 39Niet aanraken aub - Kijken naar en vertellen over voorwerpen in een museum p. 40Onthaal in het Nederlands in de Brusselse musea - minimum startniveau A 2.0 Nederlands p. 41Conversatietafels Nederlands p. 42Opleiding tot museumgids p. 43Meer dan chips en chocomelk. Nieuwe ideeën voor erfgoedactiviteiten voor kinderen, jongeren en gezinnen p. 44

OnderzoekOnderzoek naar collecties p. 45

Vorming op aanvraagOmgaan met personen met een visuele/auditieve handicap - omgaan met maatschappelijk kwetsbare groepen p. 46Archiefzorg p. 47Insecten en insectenbestrijding in museumcollecties p. 48Schimmels en insecten in papieren erfgoedcollecties p. 49Speuren naar je voorouders - initiatieles p. 50Speuren naar je voorouders - lessenreeks p. 51Paleografie (oud schrift) p. 52

StudiedagenProvinciale themadagen Open Monumentendag p. 53

Meer vormingsinitiatieven p. 54

Contactgegevens p. 55

Terminologie p. 56

Aanmeldingsformulier p. 57

Kalender 2012 p. 58

Colofon p. 60

Inhoud

5

man

agem

ent e

n vi

sie

Strategisch beleid en erfgoedbeheer Tweedaagse cursus

doelgroep Stafmedewerkers, middenkader, museum- en erfgoedmedewerkers die verantwoordelijk zijn voor het museumbeleid en erfgoedbeheer.

doel Kennismaken met basisprincipes van management en beheer, een overzicht verkrijgen in diverse beleidsdomeinen en het toepassen van een aantal methodieken.

opzet In eerste instantie is het de bedoeling om een totaalbeeld te schetsen van wat erfgoedbeheer allemaal kan inhouden en dit vanuit het brede kader van kwaliteitszorg. Daarna focust deze basiscursus op beleidsplanning vanuit een strategische beleidsvoering, met een aftoetsing aan het Cultureelerfgoeddecreet. Tegelijk worden een aantal basisbegrippen uit het management op een laagdrempelige manier aangesneden. In de tweede cursusdag overlopen we een reeks managementthema’s als topics van een beleidsplan zoals personeels- en vrijwilligersbeleid, financieel beheer en fondsenwerving, veiligheidszorg, projectmatig werken, marketing en communicatie. Daarin wordt SPECTRUM als een belangrijk instrument voor collectiebeheer ook aangehaald.

praktische informatie organisatie Provincie Oost-Vlaanderen docent museumconsulent, Provincie West-Vlaanderen data 22 en 29 november 2012 tijd 9.30–16.30 uur locatie PAC Zuid, W. Wilsonplein 2, 9000 Gent prijs 45,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding mieke.van.doorselaer@oost-vlaanderen.be uiterste inschrijving 8 november 2012 maximum 15 deelnemers

6

man

agem

ent e

n vi

sie

Van missie tot strategieTweedaagse workshop

doelgroep Iedereen die belast wordt met het opstellen van een beleidsplan.

doel Inzicht verschaffen in de systematiek van beleidsplanning conform de vereisten van het decreet.

opzet Aan de hand van praktische oefeningen het geheel van beleids-planning (beter) in de vingers krijgen.

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Anita Caals (medewerker FARO) data 24 januari en 7 februari 2012 tijd 10.00–16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel. prijs 25,00 euro voor de 2 dagen (inclusief broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be uiterste inschrijving 17 januari 2012 maximum 25 deelnemers

7

man

agem

ent e

n vi

sie

Goed gedaan! Procesmatige aanpak van het werkWorkshop

doelgroep Alle medewerkers (vrijwilligers en beroepskrachten).

doel Met deze studiedag willen wij de deelnemers leren hoe zij in de praktijk aan goed procesmanagement kunnen doen en hen hiervoor de nodige tools aanreiken.

opzet Hoe men processen definieert, evalueert en beschrijft in draaiboeken en grafische voorstelling wordt in deze workshop behandeld aan de hand van praktische oefeningen.

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Anita Caals (medewerker FARO) data 20 maart 2012 tijd 10.00–16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel. prijs 15,00 euro (inclusief broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be uiterste inschrijving 13 maart 2012 maximum 25 deelnemers

8

man

agem

ent e

n vi

sie

De essentie van competentie. Of hoe erfgoedorganisaties kennis, vaardigheden en attitudes optimaal kunnen inzettenWorkshop

doelgroep Iedereen die geïnteresseerd is in competenties en competentiemanagement en hierover basis kennis wil verwerven.

doel De deelnemers krijgen concrete handvaten aangereikt om binnen hun organisatie competentiegericht te werken. We denken samen na over vragen als: · welke kennis, kunde en attitude maken een organisatie uniek; · welke kennis, kunde en attitude is vervat in de verschillende functies; · welke ervaringen en talenten hebben de medewerkers; · welke competenties moet de organisatie nog verwerven; · hoe kunnen medewerkers zich verder ontwikkelen; · hoe kan je dit allemaal verder opvolgen.

opzet Workshop met veel praktijkoefeningen.

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Jacqueline van Leeuwen (medewerker FARO) data 22 mei 2012 tijd 10.00–16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel. prijs 15,00 euro. (inclusief broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be uiterste inschrijving 15 mei 2012 maximum 25 deelnemers

9

man

agem

ent e

n vi

sie

Ambassadors of the BookTeaching Competences for Heritage LibrariansSymposium

doelgroep Erfgoedbibliothecarissen & bibliothecarissen.

doel Competenties voor erfgoedbibliothecarissen in kaart brengen.

opzet De problematiek van competenties voor erfgoedbibliothecarissen en de manier waarop deze competenties op de verschillende onderwijsniveaus kunnen worden aangeleerd, vormen de kern van het symposium. Gedurende drie dagen wisselen bibliothecarissen en opleidingsverantwoordelijken hun ideeën uit en confronteren deze met elkaar. Hieruit groeit mogelijk een soort van consensus over de gevarieerdheid aan competenties die een moderne erfgoedbibliothecaris moet bezitten. Deze inzichten vormen op hun beurt een inspiratie voor bestaande en nieuwe bibliotheekopleidingen.

praktische informatie organisatie Vlaamse Erfgoedbibliotheek en Departement

Informatie- en Bibliotheekwetenschap Universiteit Antwerpen i.s.m. IFLA; LIBER Steering Committee Heritage Collections and Preservation en CERL

data 1, 2 en 3 februari 2012 meer informatie www.vlaamse-erfgoedbibliotheek.be/activiteit/

symposium-ambassadors-of-the-book

10

man

agem

ent e

n vi

sie

Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel? Workshop

doelgroep Medewerkers van lokale erfgoedorganisaties die op zoek zijn naar subsidies, partners of sponsors om een erfgoedproject concreet te kunnen realiseren.

doel Het ontwikkelen van praktische vaardigheden voor het uitschrijven van een goed projectvoorstel waarvoor u subsidie wilt verkrijgen en/of mogelijke partners overtuigen om mee in het project te stappen.

opzet Het goed, bondig en helder uitschrijven van een projectvoorstel is een noodzakelijke stap om een project goed te kunnen realiseren. De deelnemers krijgen een introductie op begrippen en projectplanning en verder ook praktische tips en suggesties over de te nemen stappen om tot een helder geschreven en realistisch begroot projectvoorstel te komen. Een praktijkgerichte oefening gebeurt aan de hand van een fictief voorbeeld. Volgende aspecten komen aan bod: · de ontwikkeling van idee tot projectdossier; · het omgaan met diverse subsidiereglementen en beleidsaccenten van subsidiegevers;

· het overtuigen van mogelijke partners/sponsors; · het definiëren van doelgroepen, doelstellingen, acties, stappenplan en budget;

· het boeiend uitschrijven van het projectvoorstel met aandacht voor de aantrekkelijkheid van het dossier.

praktische informatie organisatie Provincie Limburg docent Anita Caals (medewerker FARO) datum 15 februari 2012 tijd 10.00–16.30 uur prijs gratis locatie Het Stadsmus, Guido Gezellestraat 2, 3500 Hasselt aanmelding amilkers@limburg.be uiterste inschrijving 8 februari 2012 maximum 15 deelnemers

11

man

agem

ent e

n vi

sie

ProjectmanagementVan een wild idee naar een volwaardig projectWorkshop

doelgroep Iedereen die betrokken wordt bij het uitwerken of uitvoeren van projecten.

doel Het doel van deze workshop is om de deelnemers wegwijs te maken in de systematiek en het jargon van projectmanagement, hen te leren hoe goede projecten dienen uitgeschreven en gebudgetteerd te worden.

opzet Afwisseling tussen theorie en praktijkoefeningen, waarbij een fictief voorbeeld als oefening wordt uitgewerkt.

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Anita Caals (medewerker FARO) datum 17 april 2012 tijd 10.00–16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 15,00 euro (inclusief broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be uiterste inschrijving 10 april 2012 maximum 20 deelnemers

12

man

agem

ent e

n vi

sie

Ik schrijf een boeiend projectvoorstelWorkshop

doelgroep Medewerkers van (lokale) erfgoedorganisaties (ook vrijwilligers) die op zoek zijn naar subsidies/premies, naar partners of sponsors om een erfgoedproject te realiseren.

doel De praktische vaardigheid verhogen in het schrijven van een bondig en boeiend projectvoorstel waarmee u ofwel subsidies/premies wenst te behalen ofwel mogelijke partners overtuigt om mee in het project te stappen.

opzet Niet iedereen ziet het nut in van het uitschrijven van een projectvoorstel, laat staan dat er tijd zou besteed worden om dit boeiend en degelijk te brengen. Men vertrouwt al te vaak op de persoonlijke contacten of verbale overtuigingskracht om de nodige fondsen, partners of sponsors binnen te halen. Nochtans is het uitschrijven een noodzakelijke oefening voor het projectsucces van begin tot einde. Het is bovendien meer dan nuttig voor de werking van de eigen erfgoedorganisatie. Ieder projectvoorstel is namelijk ook een toetssteen voor de eigen werking.

De deelnemers krijgen heel wat praktische tips over de te nemen stappen om tot een boeiend en bondig projectvoorstel te komen. Vier punten komen aan bod: · het proces om tot een scherpgestelde kerninhoud van het project te komen;

· het aanscherpen van uw empathisch vermogen t.o.v. de mogelijke subsidiegever, mogelijke partners of sponsors: het omgaan met subsidiereglementen en met de interessevelden bij uw mogelijke partners/sponsors;

· het uitwerken van het projectvoorstel waarbij je rekening houdt met de wensen en eisen van de subsidiegever of mogelijke partners/sponsors: het definiëren van de doelgroepen, doelstellingen, acties, stappenplan en financieel plan;

· het belang van de vorm en schrijfstijl van het projectvoorstel: volledig, bondig, precies, boeiend en, ... vooral het juiste onderwerp op de juiste plaats.

Basiscursus, zeer praktisch gericht, met veel Do’s & Do Not. U gaat tijdens de sessie zelf aan de slag.

Ter voorbereiding van de sessie gaat u aan het oefenen. We verwachten van u een erfgoedprojectvoorstel dat betrekking heeft op erfgoedzorg: m.a.w. behoud en beheer, registratie of depotwerking. Gebruik uw ervaring, kijk in uw omgeving en zoek de kennis op om in maximaal 15 lijnen uw erfgoedprojectvoorstel in al zijn dimensies samen te vatten. Maak een oefening die nuttig is voor uw concrete situatie.

De ontvangst van uw projectvoorstel is een voorwaarde van inschrijven. U stuurt uw voorstel voor 15 april 2012 op naar

frank.herman@admin.provant.be

praktische informatie organisatie Dienst Erfgoed - Provincie Antwerpen docent Frank Herman (adviseur erfgoeddepots en musea,

provincie Antwerpen) datum 23 april 2012 tijd 19.00–22.00 uur prijs gratis locatie Provinciehuis Antwerpen - Gouverneur Kinsbergenzaal

(Torengebouw 1ste verdieping), Koningin Elizabethlei 22, 2018 Antwerpen. Via dienstingang, zuidelijke zijkant van het torengebouw.

aanmelding frank.herman@admin.provant.be uiterste inschrijving 15 april 2012, met projectvoorstel maximum 15 deelnemers

13

man

agem

ent e

n vi

sie

Starten met SPECTRUMWorkshop

doelgroep Stafmedewerkers, middenkader, museum- en erfgoedmedewerkers die verantwoordelijk zijn voor het collectiemanagement en informatiebeheer. De deelnemers zijn overtuigd van het nut van SPECTRUM en willen graag de interne gang van objecten, bruiklenen en andere collectiezaken stroomlijnen en vergemakkelijken met SPECTRUM als leidraad.

doel U leert hoe u praktisch aan de slag kunt gaan met SPECTRUM ten behoeve van uw eigen organisatie. U leert wat het belang is van het gebruik van interne richtlijnen voor alle handelingen rond de collectie. We bespreken de voordelen van interne richtlijnen aan de hand van SPECTRUM, maar ook de valkuilen: van onnodige procedures naar doeltreffend beleid t.a.v. de collectie.

opzet De workshop wil aan de hand van een procedure - op vraag van de deelnemers - tonen hoe u SPECTRUM kan toepassen in uw museum om op die manier de professionalisering van uw museumwerking te vergroten. Indien er geen suggestie komt van de deelnemers wordt gewerkt met de procedure “inkomend object”. De deelnemers brengen de bestaande documenten, procedures en formulieren in verband met de gekozen procedure mee naar de cursus.

praktische informatie organisatie zie volgende pagina tijd 10.00–16.00 uur prijs 25,00 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) maximum 15 deelnemers

ook op aanvraag Deze workshop kan ook in overleg met en op maat

van het museum zelf worden aangevraagd. De prijs is afhankelijk van het aantal deelnemers.

14

man

agem

ent e

n vi

sie

Starten met SPECTRUMWorkshop · praktische informatie

Provincie West-Vlaanderen docent museumconsulent, Provincie West-Vlaanderen datum 7 juni 2012 locatie Provinciehuis Boeverbos, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries (Brugge) aanmelding erfgoed@west-vlaanderen.be uiterste inschrijving 24 mei 2012

Provincie Vlaams-Brabant docent Rebecca Schoeters (museumconsulent, Provincie Vlaams-Brabant) datum 19 juni 2012 locatie Museum voor de Oudere Technieken (MOT), Guldendal 20, 1850 Grimbergen aanmelding rebecca.schoeters@vlaamsbrabant.be uiterste inschrijving  5 juni 2012

Provincie Oost-Vlaanderen docent Mieke Van Doorselaer (museumconsulent, Provincie Oost-Vlaanderen) data 1 oktober 2012 locatie PAC Zuid, W. Wilsonplein 2, 9000 Gent aanmelding mieke.van.doorselaer@oost-vlaanderen.be uiterste inschrijving 17 september 2012

Provincie Limburg docent Anne Milkers (museumconsulent, Provincie Limburg) datum 23 oktober 2012 locatie Openluchtmuseum Bokrijk, Genk (depot) aanmelding amilkers@limburg.be uiterste inschrijving 15 oktober 2012

Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie docent Peggy Voesterzoons (coördinator musea Brussel) datum 29 oktober 2012 locatie Vlaamse Gemeenschapscommissie, Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel aanmelding inschrijvingen@erfgoedcelbrussel.be uiterste inschrijving 15 oktober 2012

15

man

agem

ent e

n vi

sie

Introductiecursus cultureelerfgoedwerkerCursus

doelgroep Deze introductiecursus wordt ingericht voor erfgoedwerkers die minder dan twee jaar in dienst zijn.

doel Met een introductiecursus wil FARO startende erfgoedwerkers gidsen doorheen de structuren, doelstellingen en methodes van het cultureelerfgoedwerk in Vlaanderen. Na het volgen van de cursus heeft u een goede kijk op actuele tendensen in het denken over erfgoed, de uitgangspunten van het Vlaamse cultureelerfgoedbeleid, de structuren van het cultureelerfgoedveld en de basisprincipes van organisatieontwikkeling.

opzet De introductiecursus is verspreid over 4 dagen. Achtereenvolgens komen aan bod: erfgoedvertoog; erfgoedbeleid; basisprincipes organisatieontwikkeling en vergadertechnieken; participatie en makelaardij.

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Gregory Vercauteren, Anita Caals, Jacqueline

van Leeuwen, Bart De Nil, Rob Belemans e.a. (medewerkers FARO)

data 17 februari, 9 maart, 6 april en 4 mei 2012 tijd 10.00–16.00 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel. prijs 60,00 euro voor de hele cursusreeks (inclusief

broodjeslunch) aanmelding gregory.vercauteren@faronet.be uiterste inschrijving 1 februari 2012 maximum 15 deelnemers

16

man

agem

ent e

n vi

sie

Laat bij leren de vonk overslaan! Creatief met leerprocessenWorkshop

doelgroep Iedereen die geïnteresseerd is in leerprocessen en creatieve werkvormen en hierover basiskennis wil verwerven.

doel De deelnemers krijgen concrete handvaten aangereikt om hun vormingsactiviteiten vorm te geven. We gaan in op de volgende vragen: · hoe leren volwassenen en welke soorten leerders bestaan er (theorie W. Leirman);

· welke leertrajecten bestaan er? (formeel, informeel, individueel of collectief);

· hoe kan je de relatie tussen theorie en praktijk opvatten (Kolb); · wanneer is het zinvol om een deel van het traject digitaal op te zetten?

Daarnaast verwerven de deelnemers inzicht in de theorie van het creatief denken. Verschillende creatieve methodes worden toegelicht en uitgetest!

opzet Workshop met veel praktijkoefeningen.

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Jacqueline van Leeuwen en Anita Caals (medewerkers FARO) datum 28 februari 2012 tijd 10.00–16.00 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 15,00 euro (inclusief broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be uiterste inschrijving 21 februari 2012 maximum 20 deelnemers

17

man

agem

ent e

n vi

sie

Gewikt en gewogen: over meten en evaluerenWorkshopEen bescheiden voorkennis over beleidsplanning is vereist.

doelgroep Iedereen die belast wordt met het opstellen van jaaractieplannen en/of jaarverslagen.

doel Het doel is om de nodige tools aan te reiken die meten en evalueren mogelijk maken.

opzet Aan de hand van oefeningen en praktische cases

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Jacqueline van Leeuwen en Anita Caals (medewerkers FARO) datum 8 mei 2012 tijd 10.00–16.00 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 15,00 euro (inclusief broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be uiterste inschrijving 2 mei 2012 maximum 25 deelnemers

18

man

agem

ent e

n vi

sie

Omgaan met auteursrechten bij het maken van een papieren of digitale publicatieCursus

doelgroep Medewerkers die papieren of digitale publicaties voor een organisatie of instelling verzorgen of gaan verzorgen, geïnteresseerden.

doel Een inleidende toelichting geven bij het auteursrecht voor mensen zonder specifieke voorkennis die er mee geconfronteerd worden op (semi-)professioneel vlak, met aandacht voor zowel papieren publicaties als digitale media.

opzet Of je nu een boek wil uitgeven, een website beheert of een tijdschrift de wereld in stuurt, we worden allemaal direct of indirect geconfronteerd met de copyrightproblematiek. Maar wat wordt er precies beschermd door het auteursrecht? Wat zijn de rechten van de auteur? Welke overeenkomsten kan je afsluiten met derde partijen zoals auteurs, fotografen en kunstenaars om auteursrechten te klaren? Deze cursus loodst je ‘recht’ door de materie heen.

praktische informatie organisatie Provincie Limburg docent Hendrik Vanhees (Universiteit Antwerpen/Universiteit Gent) datum 9 februari 2012 tijd 13.30–16.00 uur locatie Z33, Zuivelmarkt 33, 3500 Hasselt (Kapittelzaal) prijs 10,00 euro (inclusief documentatiemap) aanmelding thermans@limburg.be uiterste inschrijving 2 februari 2012 maximum 40 deelnemers

19

man

agem

ent e

n vi

sie

Digitaliseren en digitaal archiverenModule 4 · Juridische contextCursus

doelgroep Leidinggevenden en stafmedewerkers.

doel De cursist informeren over de juridische (on)mogelijkheden waarmee men in contact komt bij het online publiceren van digitaal erfgoed.

opzet De volgende onderwerpen komen aan bod tijdens deze cursus: “Digitalisering, archivering en ontsluiting van erfgoed” (Legal

Researcher Evi Werkers) Bibliotheken, archieven en musea zien dankzij de digitalisering talrijke

nieuwe mogelijkheden ontstaan, zowel op het vlak van archivering van werken die dreigen verloren te gaan, als op het vlak van ontsluiting van deze werken naar het publiek. Een grote hoeveelheid van het materiaal dat zich in hun collectie of archief bevindt is beschermd door auteursrechten en naburige rechten die toebehoren aan een persoon wiens toestemming moet worden verkregen bij gebruik van de vrucht van diens inspanningen, tenzij een wettelijke uitzondering kan worden ingeroepen of het werk in het publieke domein valt. In deze uiteenzetting zal worden ingegaan op de wettelijke erfgoedexcepties en de mate waarin deze soelaas kunnen bieden voor de activiteiten van erfgoedspelers.

“De verweesde werken”(Legal Researcher Robin Kerremans) Een “verweesd” werk is een werk dat (nog steeds) onder de

bescherming van het auteursrecht of een naburig recht valt, maar waarvan de rechthebbende niet gekend is of niet gevonden kan worden, zodat een persoon die van dit werk gebruik wil maken op een manier waarvoor de toestemming van deze rechthebbende vereist is, deze toestemming onmogelijk kan verkrijgen. Bij de archivering of ontsluiting van erfgoedmateriaal kan dit een ernstig obstakel vormen. Op beleidsniveau werden reeds verschillende stappen ondernomen om dit probleem aan de kaak te stellen op een manier dat zowel gebruikers als rechthebbenden er wel bij varen. We bekijken in deze presentatie welke wegen kunnen worden bewandeld.

“Creative Commons” licenties: een valabel alternatief (Legal Researcher Evi Werkers/Robin Kerremans) In dit onderdeel zal worden toegelicht waar een licentie inhoudelijk aan moet voldoen volgens de Belgische Auteurswetgeving. De Auteurswet voorziet een algemene regeling maar ook versoepelde regels of strengere regels in bepaalde situaties. Vervolgens gaan we na in welke mate “Creative Commons” licentiemodellen kunnen worden beschouwd als alternatief in de grenzeloze internetomgeving. We gaan na hoe de licenties functioneren en hoe rechthebbenden de licenties kunnen invullen naargelang persoonlijke voorkeuren. Wat zijn de voor- en nadelen van deze licentiemodellen?

20

man

agem

ent e

n vi

sie

Digitaliseren en digitaal archiverenModule 4 · Juridische contextCursus · vervolg

“Digitale archivering en privacy: publieke toegang tot het privéleven?” (Legal Researcher Niels Vandezande)

Een belangrijke doelstelling in het digitaal archiveren is het duurzaam bewaren van digitale informatie, waarbij het veelal de bedoeling is dat deze informatie vervolgens publiek toegankelijk gemaakt wordt.

Tussen al die digitale informatie kan zich privé-informatie bevinden waarvan men liever niet heeft dat deze voor de eeuwigheid bewaard blijft en door iedereen kan worden ingekeken. Bij de uitbouw van een digitaal archief kan hierdoor een conflict ontstaan met het recht op privacy, dat de verwerking van persoonsgegevens aan banden legt. In deze presentatie wordt nagegaan in welke mate het begrip ‘persoonsgegevens’ uit de Privacywet toegepast kan worden op de verschillende bronnen van informatie (klassieke digitale documenten, audiovisuele documenten) die men in een digitaal archief kan terugvinden. Vervolgens zal worden bekeken wat de gevolgen hiervan zijn voor privacygevoelige documenten in een digitaal archief en of de Privacywet uitzonderingen toestaat voor de erfgoedsector en archieven in het algemeen.

“Toegang tot en hergebruik van overheidsinformatie” (Dr. Katleen Janssen)

Musea, archieven en bibliotheken zijn in het bezit van een enorme rijkdom aan informatie die waardevol kan zijn voor burgers, non-profit organisaties of bedrijven. Hoe is de beschikbaarheid van deze informatie geregeld onder de openbaarheid van bestuur, en moeten musea binnenkort hun informatie laten hergebruiken?

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Dr. Evi Werkers, Robin Kerremans, Niels Vandezande,

Dr. Katleen Janssen datum 15 maart 2012 tijd 10.00–16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 50,00 euro (inclusief syllabus, presentaties en

broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be/kalender/module-4-juridische-context uiterste inschrijving 8 maart 2012 maximum 100 deelnemers

21

man

agem

ent e

n vi

sie

Digitaliseren en digitaal archiverenModule 6 · Digitaal fotograferen van museale objectenCursus

doelgroep Museummedewerkers.

doel Het kunnen fotograferen van de meest uiteenlopende museale voorwerpen, inclusief glaswerk, muntstukken e.d.

opzet In deze tweedaagse cursus behandelen we objectfotografie (ook: reprofotografie) speciaal toegespitst op museale objecten. De cursist mag voor deze cursus zijn/haar eigen camera meebrengen. Dit is een overzicht van de onderwerpen die aan bod komen:

de basis · de camera: sluitersnelheid, diafragma, isowaarde; lenzen, scherptediepte; resolutie, kleurbalans, digitale bestandstypes; toebehoren;

· belichting: soorten licht, lichtbronnen, lichtopstelling, toebehoren;

de praktijk · opstelling voor verschillende onderwerpen: 2dimensioneel (schilderijen, etsen, papier achter glas, ...) en 3dimensioneel (beeldjes, zilver, glas, meubels, textiel, ...);

· toepassing op meegebrachte voorbeelden; · specifieke individuele cameraproblematiek (evt. eigen camera meebrengen);

digitale beeldverwerking Met aandacht voor: bestandstransport van camera naar computer,

conversie van beelden, RAW bestand en DNG, beeldresolutie en beeldgrootte, histogrammen; optimalisatie kleur, belichting, contrast en scherpte; kleine retouches; selectie en catalogering; batchverwerking; photoshop vs lightroom.

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Wim Verbeiren (Digitiek) datum 13 en 27 maart 2012 tijd 10.00–16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel, Zaal B prijs 100,00 euro (inclusief presentatie en broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be/kalender/faroupdate uiterste inschrijving 7 maart 2012 maximum 25 deelnemers

22 Basiscursus behoud en beheerDriedaagse cursus

beho

ud e

n be

heer doelgroep Collectiebeheerders erfgoed.

doel De deelnemers leren welke omgevingsfactoren van belang zijn voor het behoud van de collectie en hoe die kunnen worden beïnvloed en geoptimaliseerd, zowel in de museumzalen als in het depot. De cursus gaat na hoe men het beste kan omgaan met verschillende soorten objecten, afhankelijk van het materiaal waaruit ze zijn samengesteld en hoe men preventieve maatregelen kan nemen om schimmels en ongedierte te voorkomen.

opzet De invloed van licht, temperatuur, luchtvochtigheid en bewaar-materialen op de collectie wordt uitgebreid behandeld. De inrichting van het depot en de wijze van opslag komen eveneens aan de orde. Daarnaast worden thema’s behandeld zoals hanteren en transport, schoonmaken en hygiëne, behoud en publiek, de mogelijkheden van SPECTRUM. Aan de hand van vragen uit de praktijk worden problemen en oplossingen besproken. De cursisten bezoeken vervolgens een museumdepot en krijgen de gelegenheid de opgedane kennis in de praktijk te toetsen. Bij de cursus hoort de syllabus ‘Preventieve Conservering’, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland).

praktische informatie organisatie de depotconsulenten van de 5 Vlaamse provincies en

de Vlaamse Gemeenschapscommissie docent Tine Hermans (depotconsulent Provincie Limburg) data 8, 15 & 22 oktober 2012 tijd 9.30–16.30 uur locatie museumlocatie in Vlaanderen, n.t.b. prijs 35,00 euro (inclusief broodjeslunch) of 65,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding thermans@limburg.be uiterste inschrijving n.t.b. maximum 15 deelnemers

23

beho

ud e

n be

heer

In goede handenErfgoed in depotsCursus

Een vormingstraject rond het inrichten van en bewaren in erfgoeddepots, aangeboden door de depotconsulenten van de Vlaamse Provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Dit traject sluit aan bij de cursussen ‘behoud en beheer voor musea’ en ‘informatiebeheer in musea’. Voorafgaande deelname aan deze opleidingen is echter niet verplicht.

doelgroep Medewerkers van musea, erfgoedinstellingen en -verenigingen. De opleidingen worden afgestemd op een eerder gevorderd publiek.

Een basiskennis en/of zekere mate van ervaring met betrekking tot het behoud en beheer van erfgoedobjecten wordt aanbevolen.

doel Het verhogen van de kennis en praktische vaardigheden bij hen die instaan voor het inrichten en/of beheren van erfgoeddepots. De deelnemers krijgen naast een theoretisch kader ook praktische tips aangereikt.

opzet Een aanbod van 6 modules (elk 1 dag) met betrekking tot depotwerking die samen het vormingstraject “In goede handen: erfgoed in depots” vormen. Elke module kan zo afzonderlijk worden gevolgd. Je dient dus voor elke module apart in te schrijven.

Depotinrichting als sleutel tot een efficiënt collectiebeheer Een efficiënt beheer van uw collectie staat of valt met een

verantwoorde inrichting van de ruimte(s) waar ze in bewaard wordt. Wat maakt een ruimte echter tot een geschikt erfgoeddepot en hoe richt ik deze zo praktisch en overzichtelijk mogelijk in? Hoe valt met een beperkt budget ruimte-economisch het maximum uit mijn depotruimte te halen? En hoe voorkom ik dat mijn depot een overvol labyrint wordt, waar geen enkel object of medewerker nog zonder kleerscheuren binnen- of buitengeraakt? Stapsgewijs worden in deze module verschillende elementen toegelicht die de keuze en de inrichting van een verantwoorde bewaarruimte bepalen: van de inplanting en constructie van de buitenschil (gebouw/ruimte) tot en met de plaatsing en verpakking van het individuele object.

docent Jürgen Vanhoutte (depotconsulent behoud en beheer, Provincie Vlaams Brabant)

Veilig - Beveiligd: erfgoeddepots Zorg voor erfgoed rust op een cruciale pijler: het

veilig stellen van het erfgoed voor latere generaties. Hoe doen we dat? De vraag “Wat zijn de bestaande veiligheidsmaatregelen en -voorschriften?” wordt voor drie aspecten gesteld: het gebouw; de collecties met de individuele objecten; en de medewerkers zelf. De veiligheid in, om en van depots evenals mogelijke beveiligingsmaatregelen vormen een eerste insteek. Daarnaast komt ook de beveiliging van de collecties en objecten ter sprake. In een derde luik gaat de aandacht naar de persoonlijke veiligheid en de (inter)nationale veiligheidsvoorschriften (kleding, materialen, handelingen, enz.) voor het werken in een depot of magazijn. Speciale aandacht gaat naar de veiligheid van de medewerker bij het manipuleren van objecten in het depot.

docent Frank Herman (Adviseur erfgoeddepots en musea, provincie

Antwerpen)

Niet te verwaarlozen: onderhoud in het depot Ook wanneer collectiestukken niet tentoongesteld

worden, maar (tijdelijk) opgeslagen staan in een depotruimte, is het van belang de optimale bewaaromstandigheden van deze objecten te garanderen. Het goed onderhouden van het depot is hierbij van groot belang. In deze module wordt onder meer uiteengezet welke maatregelen men kan nemen om het depot stofvrij te houden, hoe men insecten kan vermijden, hoe men individuele objecten in diverse materialen kan reinigen en hoe men een grondige toestandscontrole uitvoert.

docent Annelies Anseeuw (depotconsulent behoud en beheer, Provincie West-

Vlaanderen)

24 In goede handenErfgoed in depotsCursus · vervolg

beho

ud e

n be

heer Zeker bewaren, verpakken en transporteren

Afhankelijk van de karakteristieken en de inrichting van de depotruimte, wordt er vaak beslist om bepaalde objecten/collecties verpakt op te bergen. Bij het verpakken is het belangrijk om rekening te houden met de eigenschappen van de objecten, geschikte verpakkingsmaterialen te gebruiken en microklimaten te voorkomen. In deze module zullen we bekijken welke types objecten we op welke manieren kunnen bewaren. Belangrijk is dat we hierbij het onderscheid maken tussen het verpakken van objecten voor de bewaring in depot én voor bescherming tijdens transport. We maken kennis met de verpakkingsmaterialen die hiervoor kunnen worden gebruikt en proberen deze uit aan de hand van enkele casussen. Daarnaast gaan we ook dieper in op het (intern) transport van objecten en bekijken we hoe collectieverhuizingen efficiënt en verantwoord kunnen worden georganiseerd.

docent Annelies De Mey (depotconsulent, Provincie Oost-Vlaanderen)

Collectiebeleid: de basis voor een efficiënte depotwerking Een collectieplan is een onmisbaar hulpmiddel bij het collectiebeheer. Het biedt

een inzicht in de collectie en geeft structuur en duidelijkheid bij het ontwikkelen van het collectiebeleid. Het is niet de bedoeling één algemeen geldend advies te geven, maar aanknopingspunten en structuur te bieden bij het schrijven van een collectieplan. Onderwerpen als collectiegeschiedenis, selectie, verzamelen, herbestemming en afstoten komen aan bod. Er wordt ook ingegaan op de procedures die SPECTRUM hieromtrent beschrijft. De vorming wordt gegeven aan de hand van de brochure ‘Handreiking voor het schrijven van een collectieplan’ (ICN/Stichting LCM).

docent Loes Nijsmans (depotconsulent, Vlaamse Gemeenschapscommissie)

Informatiebeheer in je depotwerking Tijdens deze module verdiepen we ons in de vraag hoe je het best op de hoogte

kan blijven van de omvang, aard en toestand van de collectie die je bewaart. Een up-to-date inventaris is immers een basisvereiste voor een efficiënt depotbeheer. Als we er niet actief op inzetten, raken we onvermijdelijk dingen kwijt. Er zijn een aantal aspecten die zeker aan bod komen: de verschillende stappen die je moet doorlopen bij registratie, het benoemen van standplaatsen, standplaats- en toestandcontroles, …

docent n.t.b.

praktische informatie organisatie de depotconsulenten van de

Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

datum 5, 12, 19 & 26 november en 3, 10 & 17 december 2012 locatie elke module wordt minimaal 1 maal in

Vlaanderen ingericht, precieze locaties n.t.b.

prijs 15,00 euro per module (inclusief broodjeslunch)

meer informatie bij de depotconsulenten van de verschillende Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

25 Een gunstig klimaatHoe kom ik tot een geschikte bewaaromgeving voor mijn collectie? Seminarie

beho

ud e

n be

heer doelgroep Collectieverantwoordelijken, behoudsmedewerkers, depotbeheerders,

collectie- en magazijnbeheerders van musea, archiefinstellingen, documentatiecentra en bewaarbibliotheken.

doel Wat is een ideaal museumklimaat? Aan welke eisen moet een

binnenklimaat voldoen om een zo gering mogelijk risico op schade aan mijn collectie (en het gebouw) te lopen? Hoe kan ik klimaatbeheersing verbinden met (energie)kostenbeheersing?

Doel van het seminarie is inzicht verwerven in het nieuwe klimaatdenken. Samen nadenken over de problematiek van een geschikt museumklimaat voor gebouw en collecties. Op die manier een leerproces op gang brengen over de mogelijkheden om de gewenste situatie zo goed mogelijk te benaderen.

opzet In het eerste deel van het seminarie wordt aandacht besteed aan de factoren die het binnenklimaat bepalen en aan de risicofactoren voor de collectie. Vervolgens wordt het proces doorlopen om tot een gunstig(er) binnenklimaat te komen. Tijdens het workshopgedeelte in de namiddag vormen de deelnemers zich een beeld van de situatie van de erfgoedlocatie waar het seminarie plaatsvindt, en werken ze voorstellen tot verbetering uit.

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed en

provinciale depotconsulenten docent consulenten FARO en provinciale consulenten prijs 350 euro voor het totaalpakket (inclusief publicatie

Klimaatwerk), te verdelen onder het aantal deelnemers

maximum 20 deelnemers per sessie datum en locatie worden op maat bepaald door de docent in overleg

met de organiserende instelling meer informatie Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO) leon.smets@faronet.be, tel. 02 213 10 70

26 Infodag depotbeleid in VlaanderenInfodag

beho

ud e

n be

heer doelgroep Alle actoren binnen de brede erfgoedsector in Vlaanderen en Brussel.

doel De brede erfgoedsector in Vlaanderen en Brussel informeren over de nieuwe ontwikkelingen en realisaties in het kader van het depotbeleid.

opzet Na de situering van het depotbeleid in Vlaanderen wordt informatie gegeven over de lancering van het nieuwe reglement van het FoCI-fonds (Fonds voor Culturele Infrastructuur) en de voorstelling van de resultaten van de PPS-studie voor erfgoeddepots (UA) door de Vlaamse overheid en het Agentschap Kunsten en Erfgoed. Aansluitend wordt het depotbeleid van de verschillende Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie toegelicht en de digitale depotwijzer aangekondigd.

praktische informatie organisatie de 5 Vlaamse Provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de VVP i.s.m. FARO. Vlaams steunpunt voor Cultureel Erfgoed

en het Agentschap Kunsten en Erfgoed datum n.t.b. tijd 9.30–12.30 uur locatie Vlaamse Gemeenschap Brussel of Provinciehuis

Vlaams-Brabant in Leuven, n.t.b. prijs gratis (inclusief broodjeslunch tot 14.00 uur) aanmelding n.t.b. uiterste inschrijving n.t.b. maximum aantal deelnemers n.t.b.

27 Infodag depotbeleid per provincieInfodag

beho

ud e

n be

heer doelgroep Alle actoren binnen de brede erfgoedsector in de provincie/Vlaamse

Gemeenschapscommissie.

doel Uiteenzetting van de specifieke krachtlijnen van het depotbeleid binnen de eigen gebiedsomschrijving.

opzet Afzonderlijke presentaties van de krachtlijnen van het depotbeleid per provincie/Vlaamse Gemeenschapscommissie.

praktische informatie organisatie de 5 Vlaamse Provincies en de Vlaamse

Gemeenschapscommissie docent depotconsulenten van de Vlaamse provincies/

Vlaamse Gemeenschapscommissie data precieze data n.t.b. tijd n.t.b. locatie n.t.b. prijs n.t.b. aanmelding depotconsulent van de provincie uiterste inschrijving n.t.b.

28 Behoud van textiel in erfgoedcollectiesMeerdere workshops

beho

ud e

n be

heer doelgroep Medewerkers van musea, leden van heemkundige kringen en

kerkfabrieken.

doel De kennis en praktische vaardigheden verhogen bij hen die instaan voor het behoud van textiel in collecties. De deelnemers krijgen praktische tips met betrekking tot het bewaren en onderhouden van hun erfgoed vervaardigd uit textiel.

opzet De meeste musea, heemkundige kringen en kerkfabrieken hebben voorwerpen uit textiel in hun collectie. Wanneer we deze stukken op lange termijn willen bewaren, moeten we ervoor zorgen dat ze goed worden behandeld. De tijd, mensenhanden, ongedierte en het klimaat kunnen er namelijk voor zorgen dat het textiel slijt, verbleekt, scheurt.

In verschillende studiedagen en/of workshops gaan we in op het behoud van textielcollecties, zoals kledij, vlaggen, … We geven duiding en praktische tips over onder meer het manipuleren, onderhouden en bewaren van textiel. Waar mogelijk zullen we ook ter plekke met een aantal objecten als voorbeeld aan de slag gaan.

praktische informatie organisatie Provincie Oost-Vlaanderen i.s.m. FARO. Vlaams

steunpunt voor cultureel erfgoed docent n.t.b. data 23 april 2012 (voor musea), 28 april 2012 (voor heemkundige kringen &

kerkfabrieken), tijd 10–16 uur locatie Provinciaal Erfgoedcentrum, Lotharingenstraat, 9700

Ename prijs n.t.b. aanmelding annelies.de.mey@oost-vlaanderen.be uiterste inschrijving n.t.b. maximum aantal deelnemers n.t.b.

29

beho

ud e

n be

heer

Behoudsmedewerker erfgoedCursus

doelgroep Voor iedereen die instaat voor het dagelijks beheer van en de materiële zorg voor collecties en archiefbestanden, voltijds of deeltijds.

doel Basiskennis en vaardigheden verwerven die nodig zijn voor een goede preventieve zorg voor de objecten en organisatie van de bewaaromgeving.

opzet Het gaat om een basisopleiding die geen grondige voorkennis vereist maar er wordt wel van uitgegaan dat de deelnemers kunnen terugkoppelen naar de eigen werksituatie. De opleiding is gestructureerd in 6 modules en omvat 240 lestijden, gespreid over twee semesters. Kennis en vaardigheden worden zo praktijkgericht mogelijk aangebracht. Er zijn studiebezoeken voorzien en een aantal lessen wordt georganiseerd op verplaatsing, in erfgoedinstellingen zelf, waar de verworven kennis in praktijk kan omgezet worden. De lessen gaan door op één vaste dag per week, gedurende twee semesters.

praktische informatie organisatie Bibliotheekschool Gent, i.s.m. een aantal

vertegenwoordigers van het werkveld aanmelding voor inschrijvingen voor het schooljaar 2012-2013,

kunt u contact opnemen met de Bibliotheekschool Gent, contactgegevens en

informatie op de website www.bibliotheekschool.be

30 Veilig opgeborgenInsecten in je collectie?!Cursus

beho

ud e

n be

heer doelgroep Collectiebeheerders, behoudsmedewerkers en leden van geschied- of

heemkundige kringen die zorg dragen voor een collectie.

doel Het leren herkennen van de verschillende soorten insecten die vaak voorkomen in erfgoedcollecties, het schadebeeld dat ze veroorzaken en hoe men ze best kan bestrijden zonder de collectie verder in gevaar te brengen.

opzet Met deze cursus bieden we je de kans om meer te weten te komen over wat er in je collectie aan insecten rondkruipt. Wat is het en wat doet het? Is het schadelijk? Hoe pak ik het aan? Lesgever is Andries Deknopper, monumentenwachter interieur bij Monumentenwacht Vlaams-Brabant en auteur van de brochure ‘Dieren in en op gebouwen - insecten’. Daarin licht hij bijvoorbeeld toe dat niet-giftige en ecologische methoden vaak effectiever zijn dan bestrijding met insecticiden. Na een stevige introductie in de wereld van veelvoorkomende insecten in collecties volgt er anderhalf uur praktijk. Daarin wordt geoefend in het herkennen van de insecten, en ga je op locatie actief op zoek naar mogelijke beestjes.

Er is gelegenheid tot het stellen van vragen, het uitwisselen van ervaringen en/of het meebrengen van aangetaste voorwerpen uit je eigen collectie.

Ter afronding van de cursus ontvang je een startpakket met een paar katoenen handschoenen, de brochure ‘Dieren in en op gebouwen - insecten’, een handig vergrootglas, een Anobium feromoonkleefval en detectiepapier.

praktische informatie organisatie Heemkunde Vlaanderen docent Andries Deknopper (monumentenwachter interieur,

Monumentenwacht Vlaams-Brabant)

datum 14 maart 2012 tijd 13.00–17.00 uur locatie Geraardsbergen uiterste inschrijving 7 maart 2012

datum 11 april 2012 tijd 13.00–17.00 uur locatie Tielt uiterste inschrijving 4 april 2012

datum 30 mei 2012 tijd 13.00–17.00 uur locatie Genk uiterste inschrijving 23 mei 2012

prijs 10,00 euro (inclusief startpakket) aanmelding rob.bartholomees@heemkunde-vlaanderen.be maximum 30 deelnemers

31 Informatiebeheer in museaTweedaagse cursus

obje

ctre

gist

ratie doelgroep (Museum)medewerkers die de registratie van de collectie en de

informatie rond de collectie verzorgen.

doel De cursus wilt u op weg helpen in de informatie en kennissamenleving waar musea zich nu in bevinden. Het helpt u de eigen collecties en alle informatie die daarom heen zweeft beter te benutten.

Opgelet: tijdens deze cursus leert u niet met een specifiek softwareprogramma werken. De informatie is wel bruikbaar voor alle beschikbare softwareprogramma’s.

opzet De publieke functie van musea is de afgelopen decennia flink toegenomen. Ze beheren een enorme hoeveelheid voorwerpen en daarmee verbonden context. Met die schatkist aan informatie ontwikkelen ze vervolgens talloze producten voor het publiek, zoals tentoonstellingen, educatieve programma’s, een website, publicaties en presentaties.

Voor wie zoveel informatie beheert voor zoveel verschillende gebruikers, luidt de belangrijkste vraag: hoe vind je snel wat je zoekt? Natuurlijk geldt dat in eerste instantie voor onszelf. We kunnen alleen goed voor onze collectie zorgen als we weten welke voorwerpen we in huis hebben, waar ze zijn en hoe ze eraan toe zijn. We moeten ons regelmatig verantwoorden tegenover bestuur, gemeente of andere instanties. Om hun vragen snel en goed te kunnen beantwoorden, moet de registratie en documentatie piekfijn in orde zijn. De cursus helpt u een start te maken met uw eigen registratie of uw bestaande registratie de 21ste eeuw in te loodsen.

Volgende zaken komen aan bod: collectiebeheer in het algemeen, mogelijkheden van SPECTRUM, belang van registratie, verwerken van bruiklenen en aanwinsten, nummeren van voorwerpen, beschrijven van voorwerpen, trefwoordenlijsten (o.a. AAT), mogelijkheden van automatisering.

Bij de cursus hoort de nieuwe syllabus “Informatiebeheer in musea”, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland), ook te downloaden via hun website

www.museumconsulenten.nl/index.php?136

praktische informatie organisatie Provincie Oost-Vlaanderen docent Mieke Van Doorselaer (museumconsulent, Provincie

Oost-Vlaanderen) data 7 en 14 mei 2012 tijd 10.00–16.00 uur locatie PAC Zuid, W. Wilsonplein 2, 9000 Gent prijs 45,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding mieke.van.doorselaer@oost-vlaanderen.be uiterste inschrijving 23 april 2012 maximum 15 deelnemers

32

obje

ctre

gist

ratie

Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiBBeginnersEendaagse cursus

doelgroep Museummedewerkers die de registratie van de collectie zullen verzorgen in ADLiB Museum Plus of een ander ADLiB-programma en nog geen of weinig ervaring hebben met het programma.

doel De deelnemers leren hoe de collectie van het museum op een doelmatige en verantwoorde wijze kan worden geregistreerd in het ADLiB Museum Plus-programma.

opzet Deze cursus behandelt het gebruik van het registratieprogramma

ADLiB Museum Plus. Het programma is gebaseerd op SPECTRUM, de basisregistratie en ICOM. Je wordt stap voor stap vertrouwd gemaakt met het programma. De nadruk ligt op de basishandelingen voor het invoeren en wijzigen van objectgegevens. Verder wordt ingegaan op de validatiebestanden (thesaurus en personen & instellingen), eenvoudig zoeken, koppelen van afbeeldingen aan een objectfiche en afdrukken van objectfiches. Er wordt veel tijd besteed aan praktische oefeningen (1 pc per 2 cursisten). Er wordt ook aandacht besteed aan het MovE-invulboek als hulp bij registratie.

Voorkennis Windows is vereist en de deelnemers dienen te beschikken over ADLiB (reeds werken met ADLiB is een pluspunt).

praktische informatie organisatie Provincie Oost-Vlaanderen docent Adeline Beurms (MovE, Provincie Oost-Vlaanderen) data 14 februari 2012, 15 mei 2012, 11 september 2012, 20 november 2012 tijd 9.30–16.00 uur locatie Provinciehuis (informaticalokaal),

Gouvernementstraat 1, 9000 Gent prijs 30,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch),

gratis voor leden van MovE aanmelding mieke.van.doorselaer@oost-vlaanderen.be uiterste inschrijving 31 januari, 2 mei, 28 augustus, 6 november 2012 maximum 15 deelnemers

organisatie Provincie Limburg docent Neeltje Wessels (Erfgoedcel Mijn-Erfgoed) data 26 april 2012 tijd 10.00–16.00 uur locatie Provinciehuis (leslokaal informatica - bezoekersingang),

Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt prijs 30,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding amilkers@limburg.be uiterste inschrijving 17 april 2012 maximum 15 deelnemers

De erfgoedcel Meetjesland voorziet in 2012 vormingsdagen voor het invoeren van informatie in de Erfgoedbank Meetjesland en de specifieke module voor immaterieel erfgoed. Meer informatie http://erfgoedcelmeetjesland.be.

33 Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiBOpfriscursusEendaagse cursus

obje

ctre

gist

ratie doelgroep Museummedewerkers die de registratie van de collectie verzorgen in

ADLiB Museum Plus of een ander ADLiB-programma. Zij hebben reeds ervaring met het registreren in ADLiB en willen hun kennis van het programma opfrissen en verdiepen.

doel De deelnemers leren het ADLiB Museum Plus-programma grondiger kennen met het oog op een beter begrip en gebruik ervan.

opzet Alle basishandelingen (invoeren en wijzigen) worden herhaald met de nadruk op aanvullende informatie en tips. Er wordt uitvoerig ingegaan op het koppelen van afbeeldingen en objectfiches uit verschillende bestanden (inclusief het bibliotheekbestand). Het gebruik van een thesaurus wordt nader toegelicht, in het bijzonder het gebruik van een externe thesaurus. Verder worden de zoekmogelijkheden en het gebruik van de selectietaal behandeld, evenals het wijzigen van groepen records met zoek en vervang. Tenslotte wordt bekeken hoe Word-sjablonen te gebruiken om betere rapporten te maken.

Praktische oefeningen vormen een belangrijk deel van de cursus (1 pc per 2 cursisten).

In de cursus wordt tevens ingegaan op praktische problemen waarmee de deelnemers in de praktijk geconfronteerd werden.

praktische informatie organisatie Provincie Oost-Vlaanderen docent Adeline Beurms (MovE, Provincie Oost-Vlaanderen) data 23 februari 2012, 20 september 2012 tijd 9.30–16.00 uur locatie Provinciehuis (informaticalokaal),

Gouvernementstraat 1, 9000 Gent prijs 30,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch),

gratis voor leden van MovE aanmelding mieke.van.doorselaer@oost-vlaanderen.be uiterste inschrijving 9 februari, 6 september 2012 maximum 15 deelnemers

34 Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het ErfgoedregisterCursus

obje

ctre

gist

ratie doelgroep Beheerders van lokale erfgoedcollecties en gebruikers van het

Erfgoedregister (musea, geschied- en heemkundige kringen, kerkfabrieken en archieven).

doel Een introductie- en opfrissingscursus over het opstellen van een inventaris en het registreren van een erfgoedcollectie met het Erfgoedregister (Erfgoedplus.be).

opzet Erfgoedplus.be bestaat uit een database met erfgoedinformatie (Erfgoeddatabank), een portal om deze informatie naar het publiek te ontsluiten (www.erfgoedplus.be) en een online (webbased) programma om erfgoedcollecties te registreren (Erfgoedregister).

Het Erfgoedregister is op maat van lokale erfgoedcollecties ontworpen. Het Erfgoedregister laat toe om een erfgoedcollectie gedetailleerd te registreren volgens internationale en museale standaarden. In de eerste plaats is het Erfgoedregister een instrument voor collectiebeheer. Daarnaast kan men de eigen collectie ook publiek ontsluiten via Erfgoedplus.be. Volgende aspecten komen aan bod: · starten met het Erfgoedregister; · aanmaken van registratiefiches; · beschrijven van voorwerpen; · beschrijven van een afbeelding (foto’s, postkaarten); · koppelen van multimedia (foto, tekst en geluidsbestand) aan een registratiefiche;

· rapporten afdrukken en de collectie publiek ontsluiten.

praktische informatie organisatie Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, Hasselt docent Erfgoedplus.be Limburg data donderdag 23 februari 2012 (Syntra Neerpelt) donderdag 12 april 2012 (PLOT Genk) zaterdag 21 april 2012 (Syntra Tongeren) zaterdag 13 oktober 2012 (PLOT Genk) donderdag 8 november 2012 (Syntra Tongeren) zaterdag 17 november 2012 (Syntra Neerpelt) tijd donderdag 19.00–22.00 uur zaterdag 09.00–12.00 uur prijs gratis locaties PLOT, Marcel Habetslaan 7, 3600 Genk Syntra, Campus Neerpelt, Hoekstraat 50, 3910 Neerpelt Syntra, Campus Tongeren, Overhaemlaan 11, 3700 Tongeren aanmelding bbosmans@limburg.be uiterste inschrijving 7 werkdagen vooraf maximum 12 verenigingen 2 personen per vereniging

35 Erfgoedplus.be. Fotograferen van erfgoedobjecten in functie van het ErfgoedregisterCursus

obje

ctre

gist

ratie doelgroep Beheerders van lokale erfgoedcollecties en gebruikers van het

Erfgoedregister (musea, geschied- en heemkundige kringen, kerkfabrieken en archieven).

doel In deze introductiecursus leren de deelnemers basistechnieken die in ieders bereik liggen om kwalitatieve foto’s te maken van erfgoedobjecten.

opzet Het invoeren van informatie over erfgoedobjecten is één aspect van collectieregistratie. Bij elke registratie horen één of meerdere foto’s die de erfgoedobjecten illustreren en helpen identificeren.

De introductiecursus is een praktische opleiding in het fotograferen van erfgoedobjecten op een voor iedereen toegankelijke en verstaanbare wijze. De opleiding wil de deelnemers op weg helpen om met beperkte middelen en met eigen toestellen kwalitatieve foto’s te maken die geschikt zijn voor een inventaris en voor publicatie op Erfgoedplus.be. Deelnemers leren ook werken met lichttenten en belichtingsopstellingen die men bij het Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed kan ontlenen. Daarnaast wordt kort ingegaan op de elementaire aspecten van digitale beeldbewerking (bestandtypes, benamingen en wijzigen van het formaat). Alle deelnemers gaan concreet aan de slag met de eigen digitale fototoestellen.

praktische informatie organisatie Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, Hasselt docent Erfgoedplus.be Limburg data zaterdag 10 maart 2012 donderdag 13 september 2012 tijd zaterdag 09.00–12.00 uur donderdag 19.00–22.00 uur prijs gratis locatie PLOT, Marcel Habetslaan 7, 3600 Genk aanmelding bbosmans@limburg.be uiterste inschrijving 7 werkdagen vooraf maximum 12 verenigingen 2 personen per vereniging

36 Museum en publiekTweedaagse cursus

publ

iek

en p

rese

ntat

ie doelgroep Publieksmedewerkers van kleine en middelgrote musea die op een doelbewuste en actieve manier de publiekswerking van de eigen organisatie willen versterken.

doel De deelnemers leren hoe het museum voor de bezoeker optimaal toegankelijk kan worden gemaakt.

opzet De volgende vragen worden behandeld: · wat is de plaats van publiekswerking binnen het geheel van de museumwerking;

· hoe verloopt communicatie in de context van museumwerking; · waarom gaan mensen naar een museum en wat is het verwachtingspatroon;

· welke verschillende doelgroepen zijn er en wat is hun profiel; · hoe wordt de toegankelijkheid van het museum optimaal - zowel fysiek als inhoudelijk;

· hoe kan de collectie op een aantrekkelijke wijze worden gepresenteerd;

· welke vormen van publieksbegeleiding zijn er; · hoe wordt met educatie het optimale resultaat bereikt?

Uiteindelijk vormen de verschillende onderdelen van de publiekstaak één geheel en dragen ze in belangrijke mate bij aan het verwezenlijken van de doelstelling van het museum. De cursus vertrekt vanuit een algemeen kader rond de plaats en functie van publiekswerking in musea en focust onder meer concreet op communicatie en educatie voor diverse doelgroepen. Marketing, public relations, promotie en omgaan met media komen in deze cursus niet aan bod. Aan de hand van vragen uit de praktijk worden problemen en oplossingen besproken.

Afhankelijk van de vraag van de deelnemers kan aan deze tweedaagse een derde (halve) dag worden gekoppeld met een werkbezoek aan een museum of erfgoedorganisatie waarbij een specifieke publieksgerichte activiteit kritisch wordt bekeken.

praktische informatie organisatie Provincie Limburg docent Anne Milkers (museumconsulent, Provincie Limburg) data 8 en 15 mei 2012 tijd 10.00–16.00 uur locatie Gallo-Romeins Museum, Kielenstraat 15, 3700

Tongeren (ingang nabij Basiliek) prijs 45,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding amilkers@limburg.be uiterste inschrijving 30 april 2012 maximum 15 deelnemers

37 Actieve werkvormen in een rondleiding voor kinderen en jongerenCursus

publ

iek

en p

rese

ntat

ie doelgroep Museummedewerkers die betrokken zijn bij begeleiding van kinderen en jongeren, zoals museumgidsen, educatieve medewerkers en publieksmedewerkers.

doel Kinderen en jongeren ervaren erfgoed op een eigen(zinnige) manier. Rondleidingen voor deze doelgroep dienen daaraan aangepast te zijn. In de vorming wordt aangegeven op welke wijzen de dialoog tussen kinderen, jongeren en erfgoed zo goed mogelijk kan verlopen. Er wordt inzicht gegeven in de evolutie van begeleider naar bemiddelaar.

opzet Tijdens de vorming verkent men verschillende (inter)actieve werkvormen die kunnen ingezet worden in de bemiddeling tussen erfgoed enerzijds en kinderen/jongeren anderzijds. Er wordt ook stilgestaan bij de invulling van de rol van een begeleider van erfgoed- en museumactiviteiten voor kinderen en jongeren. Theorie wordt afgewisseld met praktische oefeningen afgestemd op de museum- en erfgoedpraktijk.

praktische informatie organisatie Provincie Limburg i.s.m. Mooss vzw docent Chris Ferket (Mooss vzw) datum 18 september 2012 tijd 9.30–16.00 uur prijs 15,00 euro (inclusief documentatiemap en

broodjeslunch) locatie n.t.b. museum in Limburg aanmelding amilkers@limburg.be uiterste inschrijving 11 september 2012 maximum 15 deelnemers

38

publ

iek

en p

rese

ntat

ieInspirerende ontwikkelingen binnen

publieksbegeleiding en -bemiddelingCursus

doelgroep Museummedewerkers die betrokken zijn bij publieksbegeleiding en -bemiddeling, zoals publiekswerkers, educatieve medewerkers en gidsen.

doel De wijze waarop een museum zijn bemiddelende rol tussen collectie en publiek vervult is in volle ontwikkeling. Als museummedewerker is het echter niet altijd evident om alle ontwikkelingen in binnen- en buitenland op de voet te volgen. In deze cursus krijgt men een overzicht van diverse ontwikkelingen op het gebied van publieksbegeleiding en -bemiddeling, die een inspiratiebron kunnen zijn voor de eigen werking.

opzet Musea experimenteren met presentatievormen, treden buiten hun muren door digitale ontwikkelingen en sociale media, nodigen hun publiek uit tot participatie, … Tijdens de cursus worden een aantal inspirerende voorbeelden uit binnen- en buitenland op een rij gezet. Verschillende cases worden gezamenlijk geanalyseerd en binnen een theoretisch kader geplaatst. Ze zijn vooral een hulpmiddel om fris te kijken naar de eigen werking én concrete ideeën op te doen.

praktische informatie organisatie Provincie Vlaams-Brabant docent Janien Prummel datum 9 oktober 2012 locatie Sportimonium, Bloso-domein Hofstade, Trianondreef

19, 1981 Hofstade-Zemst prijs 20,00 euro (inclusief broodjeslunch). aanmelding rebecca.schoeters@vlaamsbrabant.be uiterste inschrijving 18 september 2012 maximum 15 deelnemers

39 Concepten voor het onderwijsEen kwaliteitskaderTweedaagse cursus

publ

iek

en p

rese

ntat

ie doelgroep Publieksmedewerkers, conservators en medewerkers van heemkundige kringen die nauw betrokken zijn bij het ontwikkelen van educatieve activiteiten voor het lager onderwijs (eerste tot derde graad) en het bewaken van de kwaliteit ervan.

doel De kwaliteit van een museum- of erfgoedbezoek met de klas hangt af van de kwaliteit van de rondleiding en de kwaliteit van de activiteiten die aan het bezoek vooraf gaan en/of daarop volgen. Deze cursus geeft het kader waarmee de kwaliteit van die activiteiten kan bewaakt worden. Tegelijk leren de deelnemers dit vertalen naar krachtige concepten voor het onderwijs.

opzet Aan de hand van de collectie van het Stedelijk Museum Aarschot wordt bekeken hoe kinderen van de lagere school naar kunst en erfgoed kijken. Korte opdrachten geven inzicht in de ontwikkelingspsychologische aspecten die hun interesses bepalen. Ze vertellen welke opdrachten kinderen al dan niet aankunnen. Deze korte opdrachten leveren ons tegelijk de ingrediënten voor een kwaliteitskader voor een museum- of erfgoedbezoek met de klas en de voor- en naverwerking ervan.

De tweede dag van de cursus vertalen we dit kader naar de eigen museum- of erfgoedpraktijk. Deelnemers worden verzocht om een concreet voorbeeldthema mee te brengen waar ze rond kunnen werken. Dit zou een thema moeten zijn voor de lagere school (eerste tot derde graad).

praktische informatie organisatie Provincie Vlaams-Brabant docent Karel Moons (De Veerman) datum 8 en 13 maart 2012 tijd 9.30–16.30 uur prijs 30,00 euro (inclusief broodjeslunch) locatie Stedelijk Museum Aarschot, Elisabethlaan 103, 3200

Aarschot aanmelding rebecca.schoeters@vlaamsbrabant.be uiterste inschrijving 17 februari 2012 maximum 15 deelnemers

40

publ

iek

en p

rese

ntat

ie

Niet aanraken aubKijken naar en vertellen over voorwerpen in een museumWorkshop

doelgroep Museummedewerkers die betrokken zijn bij begeleiding van bezoekers, zoals museumgidsen, educatieve medewerkers en publieksmedewerkers.

doel Elk museum heeft een andere, unieke collectie die aan het publiek wordt getoond. Maar ook de museumbezoeker is uniek en verschillende groepen museumbezoekers bekijken de objecten dan ook op een andere manier en willen andere dingen te weten komen tijdens hun bezoek. Met deze vorming worden handvaten aangereikt om als museummedewerker het contact tussen de museumvoorwerpen en de verschillende bezoekers zo goed mogelijk te laten verlopen.

opzet In de vorming gaat men actief aan de slag met voorwerpen. Men leert hoe men voorwerpen grondig kan waarnemen en gaat op zoek naar de informatie die elk voorwerp in zich draagt. Er wordt getoond hoe men verschillende verhalen op maat van elke bezoeker (kind of volwassene, leek of expert, ...) kan distilleren. En tot slot wordt ook meegegeven hoe het evenwicht tussen kijken en vertellen in een rondleiding kan bewaakt worden.

praktische informatie organisatie Provincie Oost-Vlaanderen i.s.m. Mooss vzw docent Chris Ferket (Mooss vzw) datum 11 juni 2012 tijd 10.00–16.00 uur prijs 20,00 euro (inclusief documentatiemap, exclusief

lunch) locatie Huis van Alijn, Kraanlei 65, 9000 Gent aanmelding mieke.van.doorselaer@oost-vlaanderen.be uiterste inschrijving 29 mei 2012 maximum 15 deelnemers

41

publ

iek

en p

rese

ntat

ie

Onthaal in het Nederlands in de Brusselse museaMinimum startniveau A 2.0 NederlandsWorkshop van tien halve dagen (voormiddag)

doelgroep Onthaalpersoneel en publieksmedewerkers in Brusselse erfgoedinstellingen (zowel vrijwilligers als vaste medewerkers) met een basiskennis van het Nederlands. Vooraf worden de kandidaat-deelnemers getest op hun kennisniveau. We streven naar een groep deelnemers met een kennisniveau van minimum A 2.0 (volgens algemeen aanvaarde Europese standaard).

doel Deze vorming is bedoeld voor het onthaalpersoneel en publieksmedewerkers in de Brusselse musea die de bezoekers vlotter willen verwelkomen en begeleiden in het museum. De deelnemers aan deze workshop leren omgaan met bezoekers in de Nederlandse taal. Op die manier leren onthaalmedewerkers en publieksmedewerkers zelfzekerder te communiceren in het Nederlands, ook in moeilijker situaties.

opzet Deze workshop wil de kennis van het Nederlands verhogen via rollenspellen en door het inoefenen van woordenschat en conversaties (sleutelwoorden en -zinnen) uit de werksfeer. De vorming is tegelijk een oefening in moeilijker situaties waarmee onthaalmedewerkers en publieksmedewerkers kunnen worden geconfronteerd.

De deelnemers aan deze cursus hebben al een basiskennis van de Nederlandse taal maar hanteren, voor de start van de cursus, de taal nog niet vlot.

praktische organisatie organisatie Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie data elke dinsdag vanaf 17 april tot en met 26 juni 2012

(telkens in de voormiddag van 9.00 - 12.30 uur, uitgezonderd vakantiedagen)

locatie CLL, Kraainemlaan 61, 1200 Brussel prijs 50,00 euro aanmelding inschrijvingen@erfgoedcelbrussel.be uiterste inschrijving 31 maart 2012 maximum 10 deelnemers

ook op aanvraag De cursus kan ook op aanvraag worden georganiseerd. Datum en locatie worden in dat geval op maat bepaald. De aanvragende organisatie betaalt dan 200,00 euro voor het totaalpakket.

42 Conversatietafels NederlandsWorkshop van 5 halve dagen (voormiddag)

publ

iek

en p

rese

ntat

ie doelgroep Onthaalpersoneel en publieksmedewerkers in erfgoedinstellingen (zowel vrijwilligers als vaste medewerkers) en culturele huizen in Brussel met een vrij goede kennis van het Nederlands. We streven naar een groep deelnemers met een kennisniveau hoger dan A 2.2 (volgens algemeen aanvaarde Europese standaard).

doel Deze vorming is bedoeld voor onthaalpersoneel en publieksmedewerkers uit erfgoedinstellingen (zowel vrijwilligers als vaste medewerkers) die hun Nederlandse kennis verder willen aanscherpen.

De deelnemers worden ondergedompeld in de Nederlandse taal binnen het kader van conversatietafels, gekoppeld aan een bezoek aan een Brusselse erfgoed- of kunstinstelling.

opzet De conversatietafel stimuleert het Nederlands taalgebruik op een interactieve manier, waarbij een uitdagend cultureel aanbod een extra stimulans biedt.

Deze workshop wil de kennis van het Nederlands op een informele wijze, via dagelijkse gesprekssituaties verder oefenen. Voorop staat het plezier om de Nederlandse taal te kunnen spreken in zeer verschillende situaties zodat dit de deelnemers verder helpt op de werkvloer.

praktische organisatie organisatie Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie,

i.s.m. BruTaal vzw data oktober tot en met december 2012 (telkens op woensdag, precieze data n.t.b.) locatie afhankelijk van het culturele programma prijs 25,00 euro aanmelding inschrijvingen@erfgoedcelbrussel.be uiterste inschrijving 30 september 2012 maximum 18 deelnemers

43 Opleiding tot museumgidsCursus

publ

iek

en p

rese

ntat

ie doelgroep Iedereen die in professioneel verband of als vrijwilliger wil gidsen in een museum, én die de basisopleiding gids van Toerisme Vlaanderen heeft gevolgd of reeds een (door Toerisme Vlaanderen) erkend gids is.

doel Afgestudeerde museumgidsen beschikken na deze opleiding over een inhoudelijk referentiekader (o.a. over musea en erfgoed), en zijn getraind in vaardigheden omtrent het omgaan met en het begeleiden van diverse groepen. De museumgidsen worden opgeleid tot bemiddelaars tussen het erfgoed, het publiek en de erfgoedinstelling.

opzet In 2006 ontwikkelde Toerisme Vlaanderen een vernieuwde opleiding tot gids. Binnen deze opleiding werd de mogelijkheid voorzien voor kandidaat-gidsen om zich te specialiseren tot museumgids. Andere specialisaties zijn toeristisch gids, natuurgids of reisleider. In het schooljaar 2012-2013 bieden volgende opleidingscentra het specialisatiejaar museumgids aan: CVO De Oranjerie (Diest), PCVO Het Perspectief (Gent), PCVO Antwerpen, CVO Spermalie (Brugge) en CVO Elishout (Anderlecht). De museumgidsenopleiding wordt ondersteund door FARO en wordt in nauwe samenwerking met de provinciale museumconsulenten ingericht.

De opleiding telt 200 lesuren, integreert evenwichtig theorie, praktijk en studiebezoeken, en bestaat uit 3 modules: · ‘Bestemming museum’: deze module belicht musea binnen een breed maatschappelijke en cultureelerfgoedcontext, en behandelt de relatie tussen musea en het publiek;

· ‘Specifieke gidsvaardigheden’: deze module behandelt interactief rondleiden algemeen en gaat dieper in op vraag- en gesprekstechnieken, werkvormen en diversiteit;

· ‘Project museumgids’: de kandidaat-gidsen ontwikkelen zelf rondleidingen in het kader van hun eindwerk in een museum.

Voor meer informatie over de inhoud en aanpak van de opleiding kunt u terecht bij uw provinciale museumconsulent of bij Hildegarde Van Genechten van FARO, Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed.

praktische informatie organisatie de specialisatie museumgids is een samenwerking

tussen Toerisme Vlaanderen, FARO, de provinciale museumconsulenten en de

centra voor volwassenenonderwijs. aanmelding voor inschrijvingen voor het schooljaar 2012–2013,

kunt u contact opnemen met een centrum voor volwassenenonderwijs: CVO De Oranjerie: www.deoranjerie.be PCVO Het Perspectief: www.pcvo-gent.net PCVO Antwerpen: www.pcvoa.be CVO Spermalie: www.spermalie.be CVO Elishout: www.elishout.be/avondschool

44 Meer dan chips en chocomelkNieuwe ideeën voor erfgoedactiviteiten voor kinderen, jongeren en gezinnenWorkshop

publ

iek

en p

rese

ntat

ie doelgroep Museum- en erfgoedmedewerkers die betrokken zijn bij de begeleiding van kinderen, jongeren en gezinnen, zoals gidsen, educatieve medewerkers en publieksmedewerkers.

doel Als erfgoed- of museummedewerker is het niet altijd evident om telkens originele ideeën te bedenken voor een erfgoedactiviteit in het kader van Erfgoeddag, Krokuskriebels, een tijdelijke tentoonstelling, … In deze workshop traint men de creatieve vaardigheden om leuke en originele ideeën en concepten voor het organiseren van erfgoedactiviteiten voor kinderen, jongeren en gezinnen te genereren.

opzet Tijdens de workshop wordt actief gezocht naar vernieuwende erfgoedactiviteiten voor kinderen, jongeren of gezinnen. Tegelijkertijd worden de creatieve vaardigheden van de deelnemers getraind zodat men bij een volgende gelegenheid in staat is gemakkelijker zelf originele ideeën voor erfgoedactiviteiten te bedenken. De workshop wordt maximaal afgestemd op de museum- en erfgoedpraktijk van de deelnemers (hiervoor wordt gevraagd vooraf een probleemgeval of concrete case door te geven).

praktische informatie organisatie Provincie Vlaams-Brabant i.s.m. Mooss vzw docent medewerker van Mooss vzw datum 24 april 2012 tijd 10.00–16.00 uur prijs 20,00 euro (inclusief broodjeslunch) locatie M - Museum Leuven, Leopold Vanderkelenstraat 28,

3000 Leuven aanmelding rebecca.schoeters@vlaamsbrabant.be uiterste inschrijving 3 april 2012 maximum 15 deelnemers

45 Onderzoek naar collectiesTweedaagse cursus

onde

rzoe

k

doelgroep Niet-academisch geschoolde museummedewerkers zoals samenstellers van tentoonstellingen, collectiebeheerders en registratoren.

doel Het verrichten van onderzoek naar de collectie is een van de taken

van een museum zoals die zijn verwoord in de ICOM-definitie en het is tevens een van de basiseisen voor een museumerkenning binnen het cultureelerfgoeddecreet. Nu gebeurt het verrichten van onderzoek naar de collectie vooral in musea met een academisch opgeleide staf, maar ook musea zonder academisch geschoolde medewerkers (zowel betaalde krachten als vrijwilligers) zouden op de hoogte moeten zijn van het (laten) verrichten van onderzoek. Om dit te bewerkstelligen is deze cursus ontwikkeld.

opzet De cursus handelt over: · methoden en technieken; · het verzamelen van gegevens over objecten; · de geschiedenis van de collectie; · onderzoek als basis van collectiebeleid (objectgericht); · onderzoek als basis voor presentatiebeleid (thematisch gericht).

De eerste dag gaat over methoden en technieken en bronnenkritiek. Aan de deelnemers wordt gevraagd om primair en secundair bronnenmateriaal te verzamelen en te bespreken aan de hand van objecten of deelcollecties uit het eigen museum. De tweede dag maken de deelnemers kennis met diverse soorten van onderzoek en leren zij aan de hand van de eigen collecties onderzoeksvragen formuleren. Bij de cursus hoort de syllabus ‘Onderzoek’, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland).

praktische informatie organisatie Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie docent Rebecca Schoeters (museumconsulent, Provincie

Vlaams-Brabant) data 12 en 26 maart 2012 tijd 10.00–16.00 uur prijs 45,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) locatie Vlaamse Gemeenschapscommissie, Emile

Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel aanmelding inschrijvingen@erfgoedcelbrussel.be uiterste inschrijving 1 maart 2012 maximum 15 deelnemers

46 Omgaan met personen met een visuele/auditieve handicapOmgaan met maatschappelijk kwetsbare groepenCursus

vorm

ing

op a

anvr

aag

doelgroep Museummedewerkers die betrokken zijn bij het onthaal en begeleiding van bezoekers, zoals onthaal- en toezichtpersoneel en publieksmedewerkers.

doel Goed kunnen omgaan met en inspelen op maatschappelijk kwetsbare groepen in het algemeen (mensen met een fysieke of verstandelijke beperking, allochtonen, …) of mensen met een visuele of auditieve handicap in het bijzonder, vormt een integraal onderdeel van een klantvriendelijk en toegankelijk beleid.

Om dit te bewerkstelligen zijn een algemene en twee specifieke cursussen ontwikkeld. Meer bepaald wordt in deze cursussen dieper ingegaan op het onthaal en begeleiding in musea en aanverwante instellingen van hetzij maatschappelijk kwetsbare groepen, hetzij personen met een visuele of auditieve handicap.

opzet In de cursussen leren specialisten en/of ervaringsdeskundigen specifieke vaardigheden aan voor de omgang met de doelgroep(en). Hierbij kunnen aandachtspunten aan bod komen i.v.m. het gebouw, de collectie, het aanbod, de communicatie, … en worden tips en aanbevelingen meegegeven. Daarna volgen er praktische oefeningen afgestemd op de museum- en erfgoedpraktijk.

praktische informatie organisatie Provincie Vlaams-Brabant i.s.m. Toemeka vzw

(maatschappelijk kwetsbare groepen), Blindenzorg, Licht en Liefde / View on Vision (visuele handicap) en Fevlado (auditieve handicap)

datum + locatie wordt bepaald door de docent in overleg met de instelling of in afstemming met geïnteresseerde individuele deelnemers

prijs 20,00 euro (voor individuele deelnemers, inclusief documentatiemap en broodjeslunch). Voor instellingen wordt dit op maat bepaald.

aanmelding rebecca.schoeters@vlaamsbrabant.be deelnemers voor individuele inschrijvingen minimum 8 en

maximum 15

Geïnteresseerden (individueel of per instelling) die 1 of meerdere cursussen willen volgen kunnen het museumconsulentschap contacteren: rebecca.schoeters@vlaamsbrabant.be of tel. 016 26 76 19.

Geïnteresseerden uit andere provincies contacteren hun museumconsulent. Alle contactgegevens vindt u op p. 55.

47 Archiefzorg Workshop

vorm

ing

op a

anvr

aag

doelgroep Medewerkers van musea, archief- en documentatiecentra en heemkundige kringen evenals individueel geïnteresseerden die verantwoordelijk zijn voor de archiefzorg of daar interesse voor hebben en de gegevens van hun archiefbestanden in Archiefbank willen invoeren.

doel Een aanzet geven voor het opzetten van archiefzorg met als eerste logische stap een registratie van het archivalisch patrimonium in Archiefbank, het centraal register van privaatrechtelijke archieven in Vlaanderen. Daarnaast wil de workshop mee richting geven aan organisaties die de ontwikkeling van een instellingoverschrijdende archiefwerking en een bewaarfunctie tegenover archieven van andere organisaties en personen willen opnemen.

opzet De studiedag start met een algemene uitleg bij archivalische principes, waarna een praktische toepassing volgt met gegevensinvoer in Archiefbank.

praktische informatie organisatie Archiefbank Vlaanderen docent Katrien Weyns en Sophie Gyselinck

(archiefconsulenten) tijd 3 uur prijs gratis locatie pc-klas met internetverbinding aanmelding sophie.gyselinck@archiefbank.be maximum 20 deelnemers meer informatie www.archiefbank.be

48 lnsecten en insectenbestrijdingin museumcollectiesSeminarie

vorm

ing

op a

anvr

aag

doelgroep Behoudsmedewerkers, collectie- en depotbeheerders en restaurateurs. Bijzondere doelgroep: beheerders van natuurhistorische verzamelingen en gemengde heem- en volkskundige collecties.

doel Insecten in museumcollecties: hoe vermijdt u ze en hoe bestrijdt u ze? De deelnemers leren hoe men aangetaste objecten insectenvrij kan maken door de objecten zuurstofvrij verpakt op te bergen.

opzet In dit seminarie krijgen de deelnemers een theoretische inleiding, maar wordt vooral gefocust op de praktijktoepassing. Praktijktoepassing op objecten ter plaatse behoort tot de mogelijkheden.

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO)

i.s.m. de provinciale museumconsulent prijs de organiserende instelling betaalt 250,00 euro voor

het totaalpakket (inclusief syllabus) maximum 15 deelnemers per sessie datum en locatie worden op maat bepaald door de docent in overleg

met de organiserende instelling meer informatie Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO), leon.smets@faronet.be, tel. 02 213 10 70

49 Schimmels en insecten in papieren erfgoedcollectiesWorkshop

vorm

ing

op a

anvr

aag

doelgroep Behoudsmedewerkers, collectie- en magazijnbeheerders van archiefinstellingen, documentatiecentra en bewaarbibliotheken (uitgezonderd museummedewerkers).

doel Inzicht creëren in de mogelijkheden van aanpak van schimmels en insecten in archief-, documentatie-, en bibliotheekcollecties. De deelnemers leren hoe aantasting van archieven, boeken, tekeningen, manuscripten, … kan worden voorkomen en hoe men aangetaste stukken het beste behandelt.

opzet In het eerste deel van de workshop wordt een beeld geschetst van schimmels en insecten die men kan aantreffen in papieren erfgoedcollecties en hoe dergelijke aantasting kan worden voorkomen. Vervolgens komen verschillende methoden om aangetaste stukken te behandelen aan bod. In het tweede deel brengen de deelnemers een bezoek aan een archiefmagazijn en wordt er getoond hoe men schimmels en insecten in de praktijk opspoort en identificeert. Aansluitend kan de organiserende instelling aangetaste stukken aan de docent voorleggen.

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO) prijs de organiserende instelling betaalt 250,00 euro voor

het totaalpakket (inclusief syllabus) maximum 15 deelnemers per sessie datum en locatie worden op maat bepaald door de docent in overleg

met de organiserende instelling meer informatie Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO), leon.smets@faronet.be, tel. 02 213 10 70

50 Speuren naar je vooroudersInitiatielesCursus

vorm

ing

op a

anvr

aag

doelgroep Geïnteresseerden in familiekunde.

doel Tijdens deze initiatieles krijgt de deelnemer een eerste indruk van de werkwijze over hoe een stamboom op te maken.

opzet Deze les omvat een compacte uitleg over hoe het maken van een familiegeschiedenis kan worden aangevat en waar men terecht kan voor begeleiding en hulp.

praktische informatie organisatie Vlaamse Vereniging voor Familiekunde Regionale

Afdeling Antwerpen docent Herman Jorens data op aanvraag tijd 1 les van 2,5 uur locatie in overleg met aanvrager prijs 20,00 euro + transport van docent (0,25 euro per km) maximum onbeperkt aantal deelnemers meer informatie Patrick Cleiren, VVF regionale afdeling Antwerpen,

patrickcleiren@gmail.com, www.vvf-antwerpen.be

51 Speuren naar je vooroudersLessenreeksCursus

vorm

ing

op a

anvr

aag

doelgroep Geïnteresseerden in familiekunde.

doel Tijdens deze vijfdaagse cursus krijgen de deelnemers een uitgebreide opleiding tot het maken van een familiegeschiedenis.

opzet Het lessenpakket omvat een theoretische opleiding (met syllabus) over de opmaak van een stamboom.

Komen aan bod: o.a. de Burgerlijke Stand, de Parochieregisters, Bevolking, … De cursisten krijgen tevens de mogelijkheid tot een begeleid bezoek aan het Nationaal VVF-centrum in Merksem. De 5de lesdag bestaat uit een beginnersles Aldfaer (genealogisch programma).

praktische informatie organisatie Vlaamse Vereniging voor Familiekunde Regionale

Afdeling Antwerpen docent Herman Jorens en Jimmy De Souter data op aanvraag tijd 5 lessen van 2,5 uur + 1 bezoek aan VVF-centrum locatie in overleg met aanvrager prijs 20,00 euro aanmelding patrickcleiren@gmail.com maximum onbeperkt aantal deelnemers meer informatie Patrick Cleiren, VVF regionale afdeling Antwerpen,

patrickcleiren@gmail.com, www.vvf-antwerpen.be

52

man

agem

ent e

n vi

sie

Paleografie (oud schrift)Cursus

doelgroep (Amateur)genealogen, studenten, archivarissen, …

doel Het kunnen lezen en interpreteren van teksten in oud schrift uit diverse periodes.

opzet Dit lessenpakket omvat een theoretische en praktische opleiding met syllabus. De lesgever leert de deelnemers aan de hand van oefeningen en voorbeelden teksten in oud schrift te begrijpen.

praktische informatie organisatie Vlaamse Vereniging voor Familiekunde Regionale

Afdeling Antwerpen docent Jan Vanderhaeghe data op aanvraag tijd 5 lessen van 2,5 uur locatie in overleg met aanvrager prijs 22,50 euro aanmelding patrickcleiren@gmail.com meer informatie Patrick Cleiren, VVF regionale afdeling Antwerpen,

patrickcleiren@gmail.com, www.vvf-antwerpen.be

53 Provinciale themadagen Open MonumentendagInfodag

stud

ieda

gen

Jaarlijks wordt in elke provincie in het vroege voorjaar een informatieve en inspirerende dag omtrent het thema van de Open Monumentendag van dat jaar georganiseerd. In 2012 is het thema ‘Muziek, Woord en Beeld’.

doelgroep De organisatoren van de Open Monumentendagen, lokale comités OMD, geschied- en heemkringen, gidsen, gemeentelijke ambtenaren.

doel Inhoudelijke en praktische informatie omtrent de organisatie van de editie Open Monumentendag 2012 rond het thema ‘Muziek, Woord en Beeld’.

opzet Tijdens de provinciale ontmoetingsdagen krijgen de deelnemers context en duiding bij het thema van de OMD, worden ze geïnformeerd over de praktische aanpak van OMD 2012 en worden voorbeelden van ontsluiting van monumenten ter inspiratie getoond. De mogelijkheid bestaat om in kleinere groepen voorbeelden van ontsluiting op locatie te bezoeken.

praktische informatie De themadagen worden in het vroege voorjaar van 2012

in elke provincie in Vlaanderen georganiseerd. Concrete informatie over de data en locaties volgen.

meer informatie Coördinatiecentrum Open Monumentendag Vlaanderen, Erfgoedhuis Den Wolsack,

Oude Beurs 27, 2000 Antwerpen, tel. 03 212 29 55, info@openmonumenten.be, www.openmonumenten.be/open_monumentendag_2012.

54

mee

r vor

min

gsin

itiat

ieve

n

Meer vormingsinitiatieven

Nog nood aan andere vorming? We zijn uiteraard niet de enigen die een vormingsaanbod organiseren. Binnen de culturele wereld bruist het van initiatieven die ook voor uw erfgoedorganisatie zinvol kunnen zijn. Daarom verwijzen we graag naar onderstaande organisaties die net zo goed opleidingen en bijscholingen programmeren. Het loont zeker de moeite geregeld een kijkje te nemen op hun websites.

· Archeologie, monumenten en landschapszorg in Vlaanderen: www.onroerenderfgoed.be · Archiefbank Vlaanderen: www.archiefbank.be · Belgische Vereniging voor Documentatie (ABD-BVD): www.abd-bvd.be · Bibliotheekschool Gent: www.vspw.be/opleidingen/bibliotheekschool (ook op de website VVBAD, samen met aanbod andere provincies) · Bouwhistorie.be: www.bouwhistorie.be · CANON - Cultuurcel departement Onderwijs: www.canoncultuurcel.be · CultuurNet Vlaanderen: www.cultuurnet.be · Demos vzw, kenniscentrum voor participatie en democratie: www.demos.be · Erfgoedcellen: www.erfgoedcellen.be · Escala - opleidingscentrum: www.escala.be · Forum voor erfgoedverenigingen vzw: www.forumerfgoedverenigingen.be · Heemkunde Vlaanderen: www.heemkunde-vlaanderen.be · ICOM Vlaanderen: www.museumvereniging.be · Kennisknooppunt interculturaliseren: www.interculturaliseren.be · Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium: www.kikirpa.be · Landelijke expertisecentra:

· Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur vzw - expertise religieus erfgoed: www.crkc.be · Centrum Agrarische Geschiedenis vzw - expertise agrarisch erfgoed: www.cagnet.be · Tapis plein vzw - actieve erfgoedparticipatie: www.tapisplein.be · Het Firmament - figurentheatererfgoed: www.hetfirmament.be · Packed vzw: www.packed.be

· Landelijk ingedeelde musea: www.kunstenenerfgoed.be : hier vindt u een actuele lijst van alle landelijk ingedeelde musea in Vlaanderen. · Lasso - Brussels netwerk kunsteducatie & publieksbemiddeling: www.lasso.be · LOCUS: www.locusnet.be · SoCius - Steunpunt voor sociaal-cultureel volwassenenwerk: www.socius.be · Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw (VVSG): www.vvsg.be · Vlaamse Erfgoedbibliotheek: www.vlaamse-erfgoedbibliotheek.be/ · Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief en Documentatie vzw (VVBAD): www.vvbad.be · Volkskunde Vlaanderen: www.volkskunde-vlaanderen.be

Up-to-date informatie over het vormingsaanbod vind je ook op de website van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, uw informatiesite over het erfgoedgebeuren in Vlaanderen waarop u steeds de meest actuele gegevens vindt over het vormingsaanbod:

www.faronet.be

55 Contactgegevens

cont

act

Museum- en depotconsulenten van de Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissieprovincie Antwerpen

Provincie Antwerpen · Dienst Erfgoed Koningin Elisabethlei 22, 2018 Antwerpen · fax 03 240 64 75 · www.provant.be/erfgoed

· Frank Herman (adviseur erfgoeddepots en musea) · tel. 03 240 64 29 · frank.herman@admin.provant.be · Marc Mees (adviseur erfgoeddepots - registratie) · tel. 03 240 64 21 · marc.mees@admin.provant.be

provincie Limburg Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed (PCCE) Universiteitslaan1, 3500 Hasselt · fax 011 23 75 85 · www.limburg.be/pcce

· Anne Milkers (museumconsulent) · tel. 011 23 75 80 · amilkers@limburg.be · Tine Hermans (depotconsulent) · tel. 011 23 75 84 · thermans@limburg.be

provincie Oost-Vlaanderen Provincie Oost-Vlaanderen · Directie Cultuur · Transversale cel Cultuur W. Wilsonplein 2, 9000 Gent · fax 09 267 71 98 · www.oost-vlaanderen.be/public/cultuur_vrijetijd/cultuur/musea/consulentschap/index.cfm

· Mieke Van Doorselaer (museumconsulent) · tel. 09 267 72 85 · gsm 0494 85 47 23 · mieke.van.doorselaer@oost-vlaanderen.be · Annelies De Mey (beleidsmedewerker depot) · tel. 09 267 72 51 · annelies.de.mey@oost-vlaanderen.be

provincie Vlaams-Brabant Provincie Vlaams-Brabant · Dienst Cultuur Provincieplein 1, 3010 Leuven · fax 016 26 76 35 · www.vlaamsbrabant.be/vrije-tijd-cultuur

· Rebecca Schoeters (museumconsulent) · tel. 016 26 76 19 · rebecca.schoeters@vlaamsbrabant.be · Jürgen Vanhoutte (depotconsulent behoud en beheer) · tel. 016 26 77 97 · jurgen.vanhoutte@vlaamsbrabant.be · Jan De Cock (depotconsulent registratie & documentatie) · tel. 016 26 79 51 · jan.decock@vlaamsbrabant.be

provincie West-Vlaanderen Dienst Cultuur · Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries-Brugge · fax 050 40 31 05 · www.west-vlaanderen.be/erfgoed

· N. (museumconsulent) · tel. 050 40 34 44 · erfgoed@west-vlaanderen.be · Annelies Anseeuw (depotconsulent behoud en beheer) · tel. 050 40 34 39 · annelies.anseeuw@west-vlaanderen.be · Livia Snauwaert (depotconsulent registratie) · tel. 050 40 34 18 · Livia.snauwaert@west-vlaanderen.be

Vlaamse Gemeenschapscommissie Vlaamse Gemeenschapscommissie · Algemene directie Cultuur, Jeugd en Sport Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel · fax 02 563 04 49 · www.vgc.be

· Peggy Voesterzoons (coördinator musea Brussel) · tel. 02 556 05 58 · peggy.voesterzoons@vgc.be · Loes Nijsmans (depotconsulent) · tel. 02 563 05 54 · loes.nijsmans@vgc.be

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed Priemstraat 51, 1000 Brussel · tel. 02 213 10 60 · fax 02 213 10 99 · info@faronet.be · www.faronet.be

56 Terminologie

term

inol

ogie We zetten hier nog even op een rij wat we onder alle vernoemde opleidingsvormen verstaan:

Cursus Bij een cursus gaat het in essentie om kennisoverdracht en -uitwisseling. De deelnemers mogen zich verwachten aan een bepaald leerpakket, afgewisseld met interactieve momenten en informatie-uitwisseling. Doorgaans wordt een syllabus aangeboden zodat de opgedane kennis achteraf gemakkelijk opgefrist kan worden.

Infodag Tijdens een infodag gaat het hoofdzakelijk om informatieoverdracht en -uitwisseling. De deelnemers zijn toehoorders, maar worden wel gestimuleerd tot het stellen van vragen.

Seminarie Een seminarie focust op één duidelijk afgelijnd onderwerp dat in diverse deelaspecten wordt behandeld. Een mix van werkvormen (en dus een mengeling van theorie en praktijk) is mogelijk, met al of niet actieve inbreng van de deelnemers.

Studiedag Gedurende één dag worden voordrachten geprogrammeerd rond een bepaald onderwerp dat in verschillende onderdelen wordt opgedeeld. De deelnemers zijn toehoorders, maar worden wel gestimuleerd tot het stellen van vragen.

Symposium Deze vorm omvat een wetenschappelijke benadering van een onderwerp. Eigenlijk is een symposium de meer wetenschappelijke of theoretische versie van een studiedag. Verschillende sprekers lichten hun visie, theorie of ervaringen toe. Deelaspecten van het thema kunnen eventueel uitgediept worden in werk- of discussiegroepen.

Werkbezoek Een één- of meerdaags bezoek van een groep aan een bepaalde organisatie, site of case in functie van een bepaalde doelstelling. Ontmoeting, discussie en het uitwisselen van ervaringen staan hierbij centraal.

Workshop De nadruk ligt hier op de toepassing van de theorie. Zelf oefenen en zelf doen is hier meestal de boodschap. Dit kan gaan van algemene vaardigheden tot vakspecialistische praktijken.

57 Aanmeldingsformulier vormingsaanbod

aanm

eldi

ngsf

orm

ulie

r

Aanmelden kan via de vermelde e-mailadressen, webadressen of telefoonnummers bij de activiteiten. Of u kunt onderstaand formulier versturen naar de verantwoordelijke (organisatie) van het initiatief. Alle contactgegevens vindt u op p. 55.

Als u aan meerdere opleidingsinitiatieven wil deelnemen, kopieer dan eerst dit blanco formulier. Gebruik telkens één formulier per cursus en één formulier per persoon.

Contactgegevens: naam _________________________________________________________________________ voornaam _________________________________________________________________________ organisatie _________________________________________________________________________ functie _________________________________________________________________________ adres _________________________________________________________________________ postcode en plaats _________________________________________________________________________ telefoon _________________________________________________________________________ e-mail _________________________________________________________________________

Facturatiegegevens (indien verschillend): contactpersoon _________________________________________________________________________ adres _________________________________________________________________________ postcode en plaats _________________________________________________________________________ telefoon _________________________________________________________________________ e-mail _________________________________________________________________________

Meldt zich aan voor het volgende vormingsinitiatief: activiteit _________________________________________________________________________ datum _________________________________________________________________________ plaats _________________________________________________________________________

handtekening datum _____________________________

Indien bij de inschrijvingen blijkt dat de helft van het maximum aantal deelnemers niet is bereikt, gaat de cursus niet door. In dat geval wordt u hiervan tijdig verwittigd.

58

kale

nder

201

2

Kalender 2012

Datum Titel Locatie Pagina 24 januari, 7 februari Van missie tot strategie Brussel 6 1, 2 en 3 februari Ambassadors of the Book: Teaching Competences for Heritage Librarians Antwerpen 9 9 februari Omgaan met auteursrechten bij het maken van een papieren of digitale publicatie Hasselt 18 14 februari Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners Gent 32 15 februari Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel? Hasselt 10 17 februari, 9 maart, 6 april en 4 mei Introductiecursus cultureel erfgoedwerker Brussel 15 23 februari Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - opfriscursus Gent 33 23 februari Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister Neerpelt 34 28 februari Laat bij leren de vonk overslaan! Creatief met leerprocessen Brussel 16 8 en 13 maart Concepten voor het onderwijs - een kwaliteitskader Aarschot 39 10 maart Erfgoedplus.be. Fotograferen van erfgoedobjecten in functie van het Erfgoedregister Genk 35 12 en 26 maart Onderzoek naar collecties Brussel 45 13 en 27 maart Digitaliseren en digitaal archiveren: Module 6 - Digitaal fotograferen van museale objecten Brussel 21 14 maart Veilig opgeborgen: insecten in je collectie?! Geraardsbergen 30 15 maart Digitaliseren en digitaal archiveren, Module 4 - Juridische context Brussel 19 20 maart Goed gedaan! Procesmatige aanpak van het werk Brussel 7 voorjaar (n.t.b.) Provinciale themadagen Open Monumentendag elke Vlaamse provincie 53 11 april Veilig opgeborgen: insecten in je collectie?! Tielt 30 12 april Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister Genk 34 17 april Projectmanagement: van een wild idee naar en volwaardig project Brussel 11 17 april–26 juni (elke dinsdag) Onthaal in het Nederlands in de Brusselse musea - startniveau A2.0 Brussel 41 21 april Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister Tongeren 34 23 april Ik schrijf een boeiend projectvoorstel Antwerpen 12 23 april Behoud van textiel in erfgoedcollecties Ename 28 24 april Meer dan chips en chocomelk. Nieuwe ideeën voor erfgoedactiviteiten voor kinderen, jongeren en gezinnen Leuven 44 26 april Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners Hasselt 32 28 april Behoud van textiel in erfgoedcollecties Ename 28 7 en 14 mei Informatiebeheer in musea Gent 31 8 mei Gewikt en gewogen: over meten en evalueren Brussel 17

59 Kalender 2012

kale

nder

201

2 8 en 15 mei museum en publiek Tongeren 36 15 mei Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners Gent 32 22 mei De essentie van competentie. Of hoe erfgoedorganisaties kennis, vaardigheden en attitudes optimaal kunnen inzetten Brussel 8 30 mei Veilig opgeborgen: insecten in je collectie?! Genk 30 7 juni Starten met SPECTRUM Brugge 13 11 juni Niet aanraken aub - Kijken naar en vertellen over voorwerpen in een museum Gent 19 juni Starten met SPECTRUM Grimbergen 13 11 september Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners Gent 32 13 september Erfgoedplus.be. Fotograferen van erfgoedobjecten in functie van het Erfgoedregister Genk 35 18 september Actieve werkvormen in een rondleiding voor kinderen en jongeren n.t.b. 37 20 september Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - opfriscursus Gent 33 september–juni ( jaarlijks) Opleiding tot museumgids Brugge, Antwerpen, Gent, Diest 43 september–juni ( jaarlijks) Behoudsmedewerker erfgoed Gent 29 1 oktober Starten met SPECTRUM Gent 13 8, 15 en 22 oktober Basiscursus behoud en beheer (n.t.b.) 22 9 oktober Inspirerende ontwikkelingen binnen publieksbegeleiding en -bemiddeling Hofstade-Zemst 38 13 oktober Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister Genk 34 23 oktober Starten met SPECTRUM Genk 13 29 oktober Starten met SPECTRUM Brussel 13 oktober–december (elke woensdag) Conversatietafels Nederlands Brussel 42 5, 12, 19 en 26 nov & 3, 10 en 17 dec In goede handen: erfgoed in depots (n.t.b.) 23 8 november Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister Tongeren 34 17 november Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister Neerpelt 34 20 november Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners Gent 32 22 en 29 november Strategisch beleid en erfgoedbeheer Gent 5 najaar (n.t.b.) Een gunstig klimaat: hoe kom ik tot een geschikte bewaaromgeving voor mijn collectie? (n.t.b.) 25 (n.t.b.) Infodag depotbeleid in Vlaanderen (n.t.b.) 26 (n.t.b.) Infodag depotbeleid elke Vlaamse provincie 27

60

colo

fon

Colofon

Deze brochure bundelt het vormingsaanbod van de consulenten, steunpunten, expertisecentra, erfgoedcellen en landelijke musea van de provincies Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant, West-Vlaanderen, van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed.

coördinatie Mieke Van Doorselaer vormgeving provincie Oost-Vlaanderen · dienst Communicatie fotografie Koba & Pure Sign

U vindt alle informatie over dit vormingsaanbod eveneens via www.faronet.be , de website van elke provincie en de website van de Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie

MuseumpeilVakblad voor museummedewerkers in Vlaanderen en Nederland

Alle musea in Vlaanderen en Nederland ontvangen twee keer per jaar een gratis exemplaar van Museumpeil, het vakblad voor museummedewerkers. Andere geïnteresseerden kunnen een jaarabonnement nemen voor 22,50 euro of losse nummers aankopen aan 12,50 euro/nummer (excl. verzendingskosten).

najaar 2011

36Museum peil

Vakblad voor museummedewerkers in Vlaanderen en Nederland

blOg, het medium

vOOr kleine

erfgOedinstellingen

cursus sOciale media

vOOr musea:

ELKE WEEK EEN DING

musea vind ik leuk:

PEIL DE MENINGEN

Musea en sociale media:

KANSEN VOOR COMMUNICATIE

HET COMMUNICERENDE

MUSEUM

IS OOK MAAR

EEN MENS

twitter: ZOEK EN WAARSCHUW

participatie,

gOOdwill en

betrOkkenheid