10 16-04-2012

›eâebefle Yeemkeâj

keâeÙee&ueÙe : cenelcee ieebOeer jes[ Jeeheer heef§ece Jeeheer - efpe. Jeuemee[ - iegpejele 09408888000, 09408887777

Reg.No.GUJHIN00566/06/1/2011-TC Postal Reg. No. : VAL/084/2012-2014 Email :[email protected]Øewue-2012 Je<e&-1 Debkeâ-10 he=‰-8 cetuÙe-3¤.cee$e

oes<e keâcheveer ØeyebOeve keâe Ùee efHeâj Øeot<eCe efveÙeb$eCe keâcesšer keâe ?

oceve (›eâe.-Yee.) oceve mebOe ØeosMeheÙe&šve SJeb DeesOeesefiekeâ F&keâeFÙeeWkeâs efveefcele Gmekeâer henÛeeve yeveer~Fmekeâs efJekeâeMe keâs efueS efJeYeeieeskeâe efvecee&Ce SJeb ÙeesiÙe DeefOekeâeefjÙeeWkeâer heomLehevee keâer ieF&~ leeefkeâ Ùenekeâs oyes-keâgÛeues SJeb meleeÙes ieSueesieeW ceW veF& mHeâtefle&, veF& meesÛe,veÙee heefjJes<e, mLeeefhele keâj osMekeâer cegKÙe Oeeje ceW Meeefceue efkeâÙeepee mekeâs~ keâeHeâer ØeÙeeme keâs yeeoGvekeâer efmLeefleÙeeW ceW megOeej lees DeeÙeeruesefkeâve ieefle keâeHeâer efOeefce jner~Fmekeâer Jepen jner Ùeneb keâerDeefMe#ee, efheÚ][eheve, SJeb keâF& Je<eexlekeâ iegueeceer keâer ceeveefmekeâ Jesovee~ueesie peeie¤keâ ngS~ efJekeâeMe keâernJee Ûeueer~ GOeesie-OebOees SJeb heÙe&švekeâs #es$e ceW cegefnce Ûeueekeâj meyeueyeveeÙee ieÙee~ uesefkeâve oceve keâsefJekeâeme keâs meeLe-meeLe Ùene keâscetue heefjheeefšÙees keâe oesnve YeerngDee~ GOeesie OebOees veW jespeieej DeesjOeve oesveeW efoÙee hejbleg Ùene keâsDeeJees nJee ceW penj Oeesue yeeyegefiejer keâe yeKegyeer nkeâ peceeÙee~oceve keâs Fme oo& keâes keäÙee veeceotb? nJee heeveer oesveeW ceW penj [euee foÙee~ e fveJele &ceeve mee bmeo[enÙeeYeeF& hešsue, Jele&ceeve meebmeoueeuegYeeF& oesveeW ves Fme Heâsueles penjkeâes ueskeâj keâF& yeej meebmeo cesDeeJeepe lees G"eF&, ceiej Jen Yeerpenj ceW Oetue keâj Deesj keâeues OegSsceW G][ keâj keâeuee jn ieÙee~ ÙenØeotef<ele keâeuee jbie Deesj iebOe osleeroceve keâer, oceve iebiee, Fmekeâe peerleepeeielee ØeceeCe nw~ Fme Deefle DeesjheeueeÙevelee keâs oes<eer DeeefKej keâesvenw ? Gmekeâer megOe ØeMeemeve-Meemevekeâes uesveer ÛeeefnS~ ceiej ‘ keâenskeâ¤B ßegbieej peye efheÙee ner DeebOeej(DebOee) ~ oceve keâes mebjef#ele DeesjØeot<eCe mes megjef#ele jKeves keâs efueSkeâWvõerÙe mejkeâej ves Øeot<eCe efveÙeb$eCekeâcesšer yeveeF&~ keâF& yeeyetDeesb keâesiee][er keâgmeer& Deesj JeeleevegkeâtefuelekeâeÙee&ueÙe efoÙee~ {sj meeje ®heÙeeYeer efoÙee~ jnves keâes yesnlejerve yebieuee

efpemeces Øeot<eCejesOeer hes][ heesOes DeesjHeâtuees keâer keäÙeeefjÙee Yeer efoÙee~uesefkeâve oceve JeeefmeÙees keâs meeLeFvenesves keâsmeer Ùeejer keâe meoe efoÙeenw Ùen Gvekeâe efoue Deesj F&ceevener peeves~oceve keâs Skeâ hetJe& YeejleerÙeØeMeemeefvekeâ mesJee keâs DeefOekeâejer mesFme meJeeooelee keâer ceguee]keâelengF&~ keâF& yeeles efvekeâueer~ keâF& lejnkeâs mebkeâšeW hej Yeer efpe›eâ ngS~ megOeejkeâe keâece Yeer ngDee~ uesefkeâve leyeeoueekeâj efoÙee ieÙee~ Gvekeâer Skeâ yeeleye][s ner DevegYeJeer Deboepe ceW efvekeâueerLeer~ Gvnesves keâne ‘YeeF& pees keâeceÙene 30efceveš ceW nesvee ÛeeefnSJen 30 efove ceW Yeer nes peeS leesDeheves keâes YeeiÙeMeeueer mecePes~ Ùenekeâece keâer ØeOeevelee Deesj hejchejeoesveeW ner ye][e mLetue nw~ MeeÙeoGmeer yeele keâes ieeb" yeebOekeâj oesveeWmebOe ØeosMe keâs Øeot<eCe efveÙeb$eCekeâceeršer ves jKe ueer nw~ heebÛe Je<e&

keâebieÇsme meebmeo nuuee efkeâS {eF&Je<e& mes Yeepehee meebmeo nuuee keâjjns nw~ efvejekeâjCe keâgÚ veneR~meemebo ueeueg peer Øeot<eCe efveÙeb$eCekeâcesšer keâs yeeyegDees keâes keâeÚer ieeJekeâs keâeyeje Deesj oceve iebiee veoerkeâs keâÛejs Deesj Øeot<eerle heefveÙees keâsyeerÛe yes"eÙee peeS~ Ùee efHeâj GveDeesOeesefiekeâ FkeâeF&Ùees keâer efÛeceefveÙeeWmes efvekeâue jns penjerueer OegDees keâsThej efkeâjeS keâe Keguee nsefuekeâe@hšjueskeâj hetjs Dee" efove lekeâ Dee"Oešs lekeâ OetceÙee peeS~ Fvekeâerleceece yeeyegefieefj OejeMeeF& nespeeSieer~Kesj Úesef][S Fvekeâer lees ÙenerHeâsnefjMle nw~ megefJeOee megukeâ oes‘vees DeesyepeskeâMeve keâe meefš&efHeâkeâsšuesueeW~ Ùen ceW veneR hetjer DeeJeecepeeveleer nw~ ieesjleueye nw efkeâ oceveceW mLeeefhele Je F&veieesšme DeesOeesefiekeâFkeâeF&Ùees mes yeiesj Øeesmesme efkeâSDeveehe-Meveehe OegS mes efvekeâuelee

penj! keâg][s-keâÛejs keâs me][ebOe YejerHeâwueeJe ves hetjs oceve efveJeeefmeÙeeWDeesj mesueJeeme-Jeeheer mes oceve Deejnsueesiees SJeb heÙe&škeâeW keâer šesueerDeeefKej keäÙee keânleer nesieer! ®ceeueDeesj ogheós mes veekeâ {keâ keâj!Ùene keâg][s keâjkeâšes keâs efve<heeoveveneR nesves keâejCe hetjs ØeosMe keâecenesue efoveesefove efJe<eeòeâ neslee peejne nw~ Ùen Ùene keâs heÙee&JejCekeâs efueS keâeHeâer Kesopevekeâ yeelenw~ JeeleeJejCe ceW penjerues OegS keâsmet#ce keâCeeW ves Deece peve peerJevekeâes yeerceeefjÙees keâs ojJeepes hej Ke][ekeâj efoÙee nw~ Keeme keâj nJeeF&ceenewue ces Fme Fmheeleer OegS keâsJepen mes peuo ner oceve keâsDemheleeuees ceW Glheele ceÛeves Jeeueenw~ ueeueg peer mJeemLeÙe jenle keâesMekeâs efueS keâWõ Deesj GOeÙeesieheefleÙeeWkeâes meÛesle keâj oW~ keâWõ mejkeâejoceve keâer efmLeefleÙees keâes megOeejves

mes lees jner~ Øeot<eCe keâbšêsue yees[&efouueer keâes ‘Deye efoue keâe Kelejenw~ yesnlej nesiee oceve Øeot<eCeefveÙeb$eCe keâcesšer keâes Yeer efouueer keâsefueS jJeevee keâj oW~ ve Ùes ÙenebjnWies Deesj ve neR Øeot<eCe HeâwueevesJeeueer keâcheefveÙees keâes vees Dee@@yepeskeäMevemeefš&efHeâkeâsš efceuesiee~ Jele&ceeveØeMeemekeâ ßeer vejsvõ keâgceej keâer ÚefJeefHeâueneue oceve-oeven keâs ueesieeskeâs yeerÛe keâeHeâer DeÛÚer nw~ efJekeâeMekeâeÙeex keâs Øeefle mHeâtefle& osefKe ieF&ØeMeemekeâ cenesoÙe Fve penjceeefHeâÙeeDeesb keâs yesueieece cegn hejpeeueer keäÙees veneR yeebOeles~ keâesve-keâesve mes MesueeefveÙeeW keâe Deevee peeveeueiee jnlee nw~ oghóe Deesj ®ceeueefJenerve ueesie Yeer Gmeer jemles iegpejlesnw~ Jees keäÙee keânWies? peje meesefÛeSßeerceeve! Øeot<eCe keâcesšer keâe yesueieecenesvee Deehekeâer Yetefcekeâe keâes YeermebefoiOe keâjleer nw~ DeesOeesefiekeâ

heefj#es$e ceW Ssmeer keâF& ceveceeveer keâjleerkeâcheefveÙees Éeje Yeejer Øeot<eCeefvekeâeuee pee jne nw~ ueesiees keâsmJeemLÙe keâs meeLe yese fnmeeyemeeslesueeheve DeheveeÙee pee jne nw~oceve ØeMeemeve keâer šesueer keâes MeeÙeoGve efvepeer DemheleeueeW ceW peekeâjmeJex keâjves keâer pe¤jle nw~ pene150/-®heÙes keâer cepeotjer keâjvesJeeues cepeotj 300/-®heÙes yes[Ûeepe& leLee 200/- ®heÙes Jener][e. keâe Ûeepe& Yejkeâj Yeer ef]peboieerDeesj ceesle keâs Deekeâ]{ ceW Heâbme Dehevesyeeryeer-yeÛÛees keâe Ûesnje osKe efyeHeâjpeelee nw~ keânlee nw yesše cew leesDemleeÛeue ntb~ cesjs yeeo Menj Úes][peevee~ efye[cyevee nw efkeâ JeesšjØeesmesme mÙeb$e keâs mLeeefhele nesvesyeeJepeto Øeot<eCe efveÙeb$eCe keâcesšerkeâs DeeKeeW keâs veerÛes keâcheveer ØeyebOeveDeueie mes heeFhe ueeFve ueieekeâjØeotef<ele peue oceve iebiee veoer ceW

efieje jner nw~ keâesuekeâ veoer YeerØeot<eCe keâer ceneceejer ceW keâcheefveÙeeskeâe iegCeieeve iee jner nw~ ceÚueerieeÙeye nesves mes ceÚgDeejs leyeen,Megæ heeveer keâs DeeYeeJe ceW ceJesefMeÙeeskeâe heueeÙeve, ÛeejieeneW ceW heeuesefLeve,Lecee&keâesue, SJeb keâcheefveÙees keâs efJe<eeòeâme][ebOe Yejer ieboefieÙeeW mes meye keâgÚGuše-heueše keâj efoÙee nw~ ocevekeâs keâsefcekeâue Je ef[mšuejer keâs DeueeJesFbkeâ Glheeove ves Yeer heeveer keâs yenlesßeesle keâes penefjuee yevee efoÙee~ceÚueer GOeesie ceW DeieÇCeer ceeveepeeves Jeeuee oceve Kego ceÚefueÙeeskeâe ceesnleepe nes ieÙee~ efkeâleeyeeWceW he]{e Lee efkeâ heesš&ieerpe DehevesÙene keâs Øees[keäš Yeejle ceW yesÛelesLes Deesj Ùene keâer ceÛeueerÙees keâesDeheves #es$e ceW~ efpememes oesveeW keâerDeepeerefJekeâe Ûeueleer Leer~ Deye JenÛeueve meceehle nes ieÙee~ Deye yeenjerceÛeueerÙee oceve ceW cebieJeekeâj Ùene

keâs ceÚgJeejs Deheveer hejcheje keâesefpevoe jKes nw~ keâgue efceueekeâjÙene keâer mLeeveerÙe Øeot<eCe keâcesšerGve DeesOeesefiekeâ FkeâeF&ÙeeW keâes SkeâmebJese fole vepej mes meJex keâjDeesOeesefiekeâ #es$eesb keâs Keeueer he][smejkeâejer Je iesj mejkeâejer peeefceveeshej Heâsues keâÛe][s SJeb Fmheele keâskeâbheefveÙees keâs penjerues OegS Je keâCeeskeâs efvekeâeueves keâs keâejCees DeesjefveJeejCeeW keâs Øeefle mepeielee DeefYeÙeevekeâes ÛeueeS~ peyelekeâ ØeyebOeve efveÙeceeskeâs Devegmeej Deheves keâeÙe& keâes veneRkeâjleer Gvns veesefšme oskeâj yebo keâjveskeâs efueS cepeyetj keâjW peye-lekeâefmLeefle veneR megOejleer Sve Dees meerveneR oW~ ØeMeemeve keâes oceve keâerpevelee keâs ogKe oo& keâs Øeefle efHeâjmes peeieves keâer pe¤jle nw~ DevÙeLeeFme penj keâe HeâwueeJe ØeMeemeveDeesj Gmekeâs mJemLe vegceeFbos keâesYeer veneR yeKMesieer~ -Mes<e efHeâj

oceve keâs Fme oo& keâes keäÙee veece otb~ mJemLe nJee,heeveer Ùee efHeâj penj keâjej otb~

efMeKej hej efyeu[j,jmeeleue ces jepÙe keâesMe ?keâj Ûeesjer ceW meyemes Deeies efyeu[j,keäÙee menceefle mejkeâej keâer Yeer~

oceCe (›eâe.Yee.) Deece Deeoceerkeâs cetue pe¤jleeW ceW leerve ÛeerpeeWkeâes keâeHeâer Dence yeleeÙee ieÙeenw~ Jen nw jesšer,keâhe][e Jecekeâeve~ jesšer keâhe][e keâepegiee][ lees yeepeej YeeJe keâsefnmeeye mes nes peelee nw~ Jenercekeâeve keâs Kejero-Heâjesòeâ ceWkeâeHeâer ceMkeäkeâles Pesueveer he][leernw~ TbÛeer keâercele Deesj meeLeceW Heâpeer &Jee][e keâe ÛekeäkeâjDeece-Deeoceer keâes Úle keâsÛekeäkeâj ceW me][keâ hej Ke][ekeâj oslee nw~ Úesše veiej nesÙee ceneveiej,meye peienHeâpeer&Jee][e keâe yeesue yeeuee nw~Fme Heâpeer&Jee][s mes DeÚglee velees mejkeâej nw Deesj ve nerDeece Deeoceer~ Ùene keâj ÛeesjerDeesj me]HeâsoheesMe keâj Ûeesjes keâerÛee Boe r n w~ Fme yeele me sDeveefYeieÙe ve lees mejkeâej nw,Deesj ve ner Deece Kejeroej~

efyeu[jeW keâs ceveceeveer keâer ceejmenlee r Deece pevelee SJe bmejkeâej,oesveeW ner neefMeS ceWDeekeâj efyeu[jeW keâes,Deheveerceveceeveer keâjves osves nsleg Úgšos jKeer nw~ peceerve-peeÙeoeokeâs Kejero-yesÛe keâjves Jeeuespecee rve keâe r mener e fkeâcelemejkeâej keâes veneR yeleeles~Dehevee r ceveceevee r e fkeâceleueieekeâj,pevelee SJeb mejkeâejoesveeW mes šskeäme Ûeesjer keâj,keâeuee-Oeve keâer Gieener keâjlesnw~ Ssmes keâF& ceeceues oceCe-oeven SJeb Jeeheer ces ner veneRhetjs Yeejle ceW Fme lejn keâeJÙeeheej Heâue-Heâgue jne nw~efyeu[jeW Éeje efyeefu[bie keâs veerJejKeves mes yesÛeves lekeâ keâj Ûeesjerkeâe ceeceuee meeceves DeeSiee~YeejleerÙe JÙeeheej peiele keâs#es$e ceW Deiej meyemes DeefOekeâiee sjKeOe bOee,e fyee fu[bie SJe b

peceerve keâs Kejero ]Heâjesòeâ ceWnw~ Ùes efyeu[j keâeuee Oeveyeveeles Yeer nw Deesj keâeuee Oeveueieles Yeer nw~ efJeefole nes efkeâHeäuewšeW keâs yesÛes peeves hejmejkeâej keâes peceerve leLeecekeâevees keâer efkeâcele keâce yeleešskeäme keâer yeÛele keâj uesles nw~Jene r ke âeuee Oeve ue s k e âjomleeJes]pe ceW Yeer mejkeâej leLeeDeece-peve keâes Yeejer Ûehele ueieeosles nw~ efpeme osMe ceW Úle keâermecemÙee keâes ueskeâj mejkeâejefÛeefvlele nw,Jener efyeu[jeW Éejeceveceeveer keâj keâs hewmes Jemetueveskeâer efveÙele neJeer nw~ oceCeYetefce efJekeâeme ØeeefOekeâjCe SJebYetefce megOeej ØeeefOekeâjCe ves YeerDeeJeeme SJeb Kesleer keâs peceerveeWkeâes Ûekeâyeboer keâs veece hej,keâYeer veheeF& Deesj peesKeeF& keâsveece hej, YeÙebkeâj yebojJeebšefkeâÙee ieÙee~ met$e yeleeles nw

efkeâ efyeefu[bie keâbmš^keämeve cekeâevekeâs veece hej efJeYeeiees Éejeieuele leje rkeâ s me s veke ämeeefvekeâeue ®heÙees keâer keâeHeâern sje-H e â sj e r k e â e r i eF &~oceCe,oeoje veiej nJesueeroesveeW mebOe ØeosMe keâs meeLe keâF&mecemÙeeS Deepe Yeer mebefÛekeâeces ueefJeble nw~ ceiej FmekeâemegOe uesves Jeeuee keâesF& veneR~neueebefkeâ mejkeâejer ngkeäcejeveeskeâs keâejiegpeejer keâs cegòeâYeesieerpeceerve ceeefuekeâ Deesj efkeâmeeveGve DeefOekeâeefjÙeeW Deesj veehe-leesueefJeYeeie keâs keâefce&ÙeeW mes ®.ye.®.nes Ûegkeâs nw~ efveJe&leceeve oceCekeâs ceeceueleoej Yeer oueeue,SJeb›eâceMe: DeefOekeâeefjÙeeW ves Ùen keâeÙe&peejer jKe keâeHeâer Oeve keâceeÙeenw~ efHeâletj keâer yeele nw efkeâ FmemebefOeÙe ØeosMe ceW efveJeeme keâj jnerpevelee Gve eflekeâ][efceÙeeW mes otjmeerOeer-meeoer ef]peboieer peerles nw~

Gmekeâe Yeer veepeeÙepe HeâeÙeoeÙene keâer ØeMeemeve SJeb efyeu[jues uesleer nw~ mejkeâejer keâefce&ÙeeWkeâer efceueer-Yeiele nesves keâs keâejCeDeefOekeâeefjÙeeW keâs meeLe-meeLeefyeu[jeW keâs SsMeieen Yeer Deeyeeonw~ efye›eâer keâj Ûeesjer ceeceues ceWmebueive keâefce&ÙeeW Deesj efyeu[jDeheveer efkeâcele lees Jemetue uesles nwJener mejkeâej keâs Keeles keâes Keeueerkeâj osMe keâes DeeefLe&keâ lebieer keâsiele& ceW [eue osles nw~ %eele nes efkeâ

]pedÙeeoelej Heäuewš ›eâslee yeQkeâ keâsueesve hej Deeefßele nw~ efyeu[jGvns peceerve cekeâeve keâe hetjeomleeJes]pe yeveekeâj veneR oslesieÇenkeâes mes yeleesj keâeuee keâwMeueskeâj Heäuewš DeeJebefšle keâj oslesnw~ yeeefkeâ keâgÚ jkeâce keâesefoKeekeâj yeQkeâ ueesve heeme keâjJeeveskeâer Øeef›eâÙee nsleg mebefÛekeâe os [euelesnw~ heefjCeefle Ùen efkeâ ›eâslee Deesjmejkeâejer keâj oesveeW ner neLeceueles jn peeles nw~ Yeejle

mejkeâej keâs efJeleceb$eeueÙe keâsmebyeefOele DeefOekeâeefjÙeeW keâes ÛeeefnSefkeâ Jes mJeÙeb ieÇenkeâ yeve Fve šwkeämeeskeâer Ûeesjer hej DebkeâgMe ueieeSDevÙeLee Jen efove otj veneR peyemejkeâej Yeer keâšesjs ueskeâj efJeosMeeryeQkeâeW keâe ojJeepee Keš-KešeÙes~mejkeâej peye Yeer efkeâmeer YeJeveefvecee&Ce Ùee Deheeš&ceWš efvecee&Cekeâe Sve.Dees.meer. os leYeer Gmekeâshueee fve bie ce s e f keâleveeÚ][,efmeceWš,F&bš,cepeotj,GhekeâjCe

SJeb DevÙe efcemuesveerÙeme KeÛexDeeSbies Gmekeâe Keelee lewÙeej keâjs~efHeâj yeeo ceW efyeu[j keâs cegveeHeâskeâe Yeer len]keâer]keâele keâjs leYeerFme ceeceues keâer Ûeesjer Deesjk e â eu e e y e ep e ej e r y e bo ne sheeÙe siee r~ Gmekeâ s yeeo ne rpe¤jleceboes keâs mej keâs ThejÚle keâe Jeeoe hetje nes mekeâsieeefyeu[jeW keâer keâceeF& Deesj keâjÛeesjer hej hewveer vepej keâerDeeJeMÙekeâlee~ Mes<e-efHeâj—

oceCe ces efyeu[jeW keâs meeLe-meeLe DeefOekeâeefjÙeeW keâs SsMeieen Yeer Deeyeeo

efnvoer meehleeefnkeâ

n¥îR> 2

efouueer - osMe - efJeosMe

veF& efouueer. osMe keâs meyemes ye][s efÛeefkeâlmee SJeb MeesOe mebmLeeve Scme Jeuebove mes cesef[keâue keâer he]{eF& keâj Ûegkeâs Skeâ [e@keäšj meenye Fve efoveeWieueer ieueer Ietce Jeesš ceebie jns nQ~ keâMceerjer iesš mes yeerpesheer keâs efškeâšhej ÛegveeJe ue][ jns [e@ mebefyele hee$ee neue ner lekeâ veiej efveiece keâsefnbotjeJe Demheleeue ceW Jeefj‰ mepe&ve Les~ keâgÚ ceen henues hee$ee vesmejkeâejer veewkeâjer Úes][ oer Deewj Yeepehee keâs ØeJeòeâe yeve ieS~ Ûeboceen henues lekeâ veiej efveiece keâs keâce&Ûeejer jns mebefyele Deye Gmeer keâsMeemeve keâer [esj Deheves neLeeW ceW uesvee Ûeenles nQ~ mebefyele hee$ee oefueleGlLeeve keâs keâeceeW mes Yeer peg][s jns nQ~ cepes keâer yeele Ùen nw efkeâ ØeÛeejkeâs oewjeve Yeer [e@. hee$ee ieues ceW Deeuee [euekeâj Ietceles nQ~ hee$ee keâekeânvee nw efkeâ Jen Deheves hesMes mes yebOes ngS nw Deewj Deye Yeer ØeefleefovekeâF& ueesieeW keâer efÛeefkeâlmee peebÛe keâj jns nQ~ hee$ee Deheves ÛegveeJe #es$ekeâs keâjerye heebÛe meew mes ueesieeW keâe GheÛeej keâj Ûegkeâs nQ~ mebefyele hee$eekeâer ØeÛeej šerce ceW Yeer [e@keäšjeW keâe ner yeesueyeeuee nw~ GvneWves DehevesmenÙeesefieÙeeW keâs leewj hej oes [e@keäšjeW keâes Ûegvee nw~ [e@ hee$ee keâsefKeueeHeâ keâebieÇsme keâs n<e& Mecee& cewoeve ceW nQ~ efheÚues ÛegveeJe ceW ÙenebkeâebieÇsme ØelÙeeMeer keâs leewj hej n<e& Mecee& keâer helveer ves Yeepehee GcceeroJeejkeâes 559 JeesšeW mes nejeÙee Lee~ yeerles ÛegveeJe ceW Ùeneb keâsJeue 34ØeefleMele Jeesefšbie ngF& Leer Deewj keâgue heebÛe GcceeroJeej Les~ Fme yeejkeâebieÇsme Je Yeepehee keâs DeueeJee Ùeneb keâsJeue Svemeerheer cewoeve ceW nw~Svemeerheer keâer Deesj mes jepesMe keâgceej efmebOeg cewoeve ceW Glejs nQ~

osMe keâs meyemes ye][s efÛeefkeâlmee mebmLeeve keâs[e@keäšj ueiee jns nQ ieefueÙeeW keâe Ûekeäkeâj!

lees 2025 lekeâ efouueerJeeueeW keâes efceuesiee100 Heâermeoer KegMeneue peerJeve

efoiiepeeW keâs meeLe-meeLe oebJe hejueieer nw heeefš&ÙeeW keâer Yeer meeKe

veF& efouueer. cegKepeer& veiej mesefouueer keâer henueer veeieefjkeâ Øees.jpeveerDeyyeer Yeepehee keâer GcceeroJeej nQlees keâebieÇsme mes mebpeerJe keâgceej mebiececegkeâeyeues keâes jesÛekeâ yevee jns nQ~Deueyeòee, peerle keâe mesnje yeebOeveskeâs efueS #es$e mes ÛeejeW ØelÙeeMeeroeJesoejer “eWkeâ jns nQ~ meeceevÙemeerš nesves keâer Jepen mes Deyyeer keâesheg®<e ØelÙeeefMeÙeeW mes Ûegveewleer efceuejner nw~hebpeeyeer yengue Jeeues FmeFueekeâs ceW Keemeer mebKÙee ceW mebIeueeskeâ mesJee DeeÙeesie keâer lewÙeejer keâjvesJeeues Úe$e Deewj Úe$eeSb jnles nQ~Úe$eesb keâer ye][er mebKÙee keâer Jepenmes Ùeneb hej ÙeeleeÙeele keâer mecemÙeeYeer ØecegKe nw~ Fmekeâs DeueeJee Ùecegveekeâs efkeâveejs yemes Fme Fueekeâs ceW Decetcevenj meeue yejmeele keâs ceewmece ceW[svespe keâer mecemÙee iebYeerj nes peeleernw, efpemekeâer Jepen mes Fve FueekeâeWkeâer ieefueÙeeW ceW heeveer Yej peelee nw~efHeâueneue cegKepeer& veiej Jee[& hejYeepehee keâe keâypee nw~ efouueer keâerceneheewj Øees. jpeveer Deyyeer Ùeneb mesefveiece hee<e&o nQ~ hetJe& ceW Ùen Jee[&ceefnueeDeesb keâs efueS Deejef#ele efkeâÙeeieÙee Lee, hej Fme yeej ÛegveeJe DeeÙeesieves meeceevÙe ßesCeer ceW leyoerue keâjefoÙee nw~ Øees.Deyyeer keâes heešer& ves

meeceevÙe Jee[& mes ÛegveeJe ue][eves keâeHeâwmeuee efkeâÙee~ neueebefkeâ heešer& keâsFme efveCe&Ùe keâe Skeâ heoeefOekeâejer vesefJejesOe keâjles ngS yeieeJele Yeer keâerLeer, uesefkeâve yeeo ceW Deeuee vesleeDeesbkeâs mecePeeves hej Jen Meeble nes ieS~meeceevÙe Jee[& nesves keâer Jepen mesØees.Deyyeer keâs efKeueeHeâ meYeer heg®<eØelÙeeMeer ÛegveeJe ue][ jns nQ~ ueieYeie38 npeej celeoeleeDeesb Jeeues Jee[&ceW DeefOekeâebMele: hebpeeyeer mecegoeÙe keâsueesie efveJeeme keâjles nQ~ neueebefkeâ

Ùeneb keâer Ûeej PegefiieÙeeW ceW Yeer ueieYeieDee" npeej celeoelee efveJeeme keâjlesnQ~ efveiece ÛegveeJe ceW peneb Øees.jpeveerDeyyeer #es$e keâs efJekeâeme keâs meeLe-meeLe efouueer Deewj keâsvõ mejkeâej ceWngS YeÇ°eÛeej Deewj cenbieeF& keâes cegöeyevee jner nQ lees keâebieÇsme ØelÙeeMeer mebpeerJekeâgceej mebiece mLeeveerÙe mecemÙeeDeesbkeâes cegöe yeveeves keâer yeele keân jns nQ~Gvekeâe keânvee nw efkeâ #es$e keâer me][keâW,veeefueÙeeb, keât][s keâs {sj Deewj [svespecegKÙe mecemÙeeSb nQ~

veF& efouueer. jepÙemeYee ceW Øeeflehe#ekeâs veslee De®Ce pesšueer ves yegOeJeejkeâes Yeepehee keâs ØeosMe keâeÙee&ueÙe ceWYeepehee keâe ‘efJepeve [e@keäÙetceWš,efouueer-2025’ peejer efkeâÙee~ FmeDeJemej hej GvneWves keâne efkeâ heešer&efouueer keâs nj leyekeâs keâs peerJevemlej ceW megOeej ueeves keâs efueS Â]{mebkeâefuhele nw~Yeepehee jepeOeeveer ceWheefjJenve keâer hejsMeeveer keâes meyemesye][e cegöe ceeveleer nw~ Ùener Jepennw efkeâ ‘efJepeve [e@keäÙetceWš, efouueer-2025’ ceW heefjJenve keâer mecemÙeekeâe s o tj keâjve s keâe s henuee rØeeLeefcekeâlee oer ieF& nw~ efJepeve[e@keäÙetceWš keâes GvneWves Yeepehee keâsÂ e f°ke â e sC e k e â e omle e J e sp eyeleeÙee~Fme ceewkeâs hej GvneWves keâneefkeâ keâebieÇsme keâs Meemevekeâeue ceW

YeÇ°eÛeej Deewj cenbieeF& ves peveleekeâes hejsMeeve efkeâÙee nw~ Fmeer Jepenmes cegbyeF& veiej efveiece ÛegveeJe ceWkeâebieÇsme keâes keâjejer nej keâe meeceveekeâjvee he][e~Deye 15 DeØewue keâesefouueer ceW nesves Jeeues Scemeer[erÛegveeJe ceW Yeepehee keâer ye][er peerleneefmeue nesieer~ heešer& keâe oeJee nwefkeâ Ùeefo Scemeer[er, efJeOeevemeYeeDeewj keâsvõ ceW Yeepehee keâer mejkeâejmeòee ceW Deeleer nw lees 2025 lekeâefouueerJeeueeW keâes 100 HeâermeoerKegMeneue peerJeve peerves keâe ceewkeâeefceuesiee~Fme ceewkeâs hej ØeosMe ØeYeejerSce. JeWkeâwÙee veeÙe[t ves keâne efkeâYeepehee efouueer keâes muece cegòeâkeâjves keâs meeLe meYeer keâes Megæheeveer Je jespeieej GheueyOe keâjeSieer~ØeosMe DeOÙe#e efJepesvõ ieghlee ves

keâne efkeâ Menj keâes Sefkeäme[Wš øeâeryeveeves keâs efueS DeeJeMÙekeâ megOeej

efkeâS peeSbies~ Fmekeâs meeLe ner heeefkeâ&ieceeefHeâÙee mes cegefòeâ efoueeF& peeSieer~

šsše škeâ ceeceuee :meeryeerDeeF&ves Deeceer& ÛeerHeâ mes Jeòeâ ceebieeveF& efouueer. Deeceer& ÛeerHeâ pevejueJeerkeâs efmebn keâes efjÕele keâer hesMekeâMeceeceues keâer peebÛe keâj jner meeryeerDeeF&ves pevejue mes cegueekeâele keâe Jeòeâceebiee nw~ SpeWmeer pevejue Jeerkeâsefmebn mes efjÕele keâer hesMekeâMe keâsIešvee›eâce keâer yeeyele keâgÚ Dencepeevekeâejer Ûeenleer nw~ pevejue keâerDeesj mes SpeWmeer keâes oer ieF& efueefKeleefMekeâeÙele ceW ieJeeneW keâe efpe›eâ veneRnw~ met$eesb keâs cegleeefyekeâ pevejue efmebnves meeryeerDeeF& keâes yeleeÙee nw efkeâefjÕele keâer hesMekeâMe keâs Jeòeâ keâesF&leermeje JÙeefòeâ ceewpeto veneR Lee~peevekeâejer keâs cegleeefyekeâ meeryeerDeeF&peebÛe keâe Skeâ cenlJehetCe& efmeje jefJe$e+ef<e keâs Jeskeäšê ieÇghe keâs KeeleeW keâer

he][leeue mes peg][e ngDee nw~ pevejueJeerkeâs efmebn ves mesvee keâs efjšeÙe[&uesefHeäšveWš pevejue lesefpeboj efmebnhej 600 šsšê JeenveeW keâer Kesheheeme keâjves keâer Keeeflej 14 keâjes][keâer efjÕele keâer hesMekeâMe keâe DeejesheueieeÙee nw~ ØelÙe#e ieJeeneW DeewjmeyetleeW keâs DeYeeJe ceW meeryeerDeeF&jefJe $e+ef<e keâs ieÇghe Deewj lesefpebojefmebn keâs yeerÛe keâer mebYeeefJele keâef[?esbkeâes Kebieeue jner nw~ met$eesb keâscegleeefyekeâ DeYeer lekeâ Gmekeâs neLeoesveeW keâe mebyebOe pees[ves Jeeueer keâesF&Yeer keâ][er veneR ueieer nw~ Deeceer&ÛeerHeâ ves meeryeerDeeF& keâes šwšê š^keâeWkeâer Kejero mes peg][s keâgÚ omleeJespeYeer meeQhes nQ~ meeryeerDeeF& Deeceer& ÛeerHeâ

mes efjÕele keâer Fme keâefLele Iešveehej lelkeâeue keâej&JeeF& ve keâjves keâerJepen Yeer peevevee Ûeenleer nw~ FmekeâsmeeLe ner uesefHeäšveWš pevejue lesefpebojefmebn mes Yeer SpeWmeer hetÚleeÚ keâer lewÙeejerceW nw~ lesefpeboj efmebn ves Deeceer& ÛeerHeâ hejefjÕeleKeesjer keâs DeejesheeW keâs efmeueefmeuesceW ceeveneefve keâe oeJee “eskeâe ngDee nw~met$eesb keâs cegleeefyekeâ SpeWmeer keâgÚDeblejje°erÙe šsueerHeâesve vebyejeW keâer ef[šsueKebieeueves ceW pegšer nw~ mebyebefOele he#eesb mesFmekeâer yeeyele Yeer hetÚleeÚ nes mekeâleernw~ GOej Yeejle DeLe& cetJeme& efueefcešs[keâs ÛesÙejcewve JeerDeejSme vešjepeve meshetÚleeÚ ceW DeYeer meceÙe nw~ SpeWmeerves yeerF&SceSue keâs keâgÚ Jeefj‰DeefOekeâeefjÙeeW mes hetÚleeÚ keâer nw~

veF& efouueer. efvej#ejlee mes YeejleerÙe DeLe&JÙeJemLee keâes nj meeue 5,356keâjes][ [e@uej (ueieYeie 2.67 ueeKe keâjes][ ®heS) keâe vegkeâmeeve nes jnenw~ JewefÕekeâ DeLe&JÙeJemLee keâes lees Fmemes nj meeue 1.19 ueeKe keâjes][[e@uej (keâjerye 59.5 ueeKe keâjes][ ®heS) keâe vegkeâmeeve nes jne nw~ÙenoeJee Deblejje°erÙe mebmLee ‘JeueÇd[ efuešjsmeer HeâeGb[sMeve’ ([yuÙetSueSHeâ) keâerefjheesš& ceW efkeâÙee ieÙee nw~ Fme efjheesš& ceW Yeejle, Ûeerve, yeÇepeerue pewmeer GYejleerDeLe&JÙeJemLeeDeesb mes ueskeâj heef§ece keâs efJekeâefmele osMeeW Deewj yeebiueeosMe, yecee&,vesheeue pewmes osMeeW keâs yeejs ceW Deekeâueve efkeâÙee ieÙee nw~ Yeejle ceW 2011 keâerpeveieCevee keâs cegleeefyekeâ 74 ØeefleMele Deeyeeoer mee#ej Deewj 26 ØeefleMeleefvej#ej nw~ efjheesš& ceW keâne ieÙee nw efkeâ Ssmes keâF& osMe nQ efpevnW efvej#ejleekeâs keâejCe Yeejle mes Yeer DeefOekeâ vegkeâmeeve nes jne nw~ FveceW Decesefjkeâe,Ûeerve, peeheeve, pece&veer pewmes efJekeâefmele osMe Meeefceue nQ~ Fmekeâe cegKÙekeâejCe Ùen nw efkeâ efJekeâefmele osMeeW ceW mejkeâejW DevÙe osMeeW keâer leguevee ceWefvej#ejlee mes efveyešves ceW DeefOekeâ KeÛe& keâjleer nQ~ HeâeGb[sMeve ves DehevesDeOÙeÙeve ceW efvej#ejlee keâs DeeefLe&keâ vegkeâmeeve keâe Devegceeve ueieeves keâs efueSkeâF& lejn keâs efveOee&jkeâeW hej OÙeeve efoÙee nw~ FmeceW mebmLeeDeesb-oHeälejeW keâesefvej#ejlee mes nesves Jeeues vegkeâmeeve lees Meeefceue nw ner meeLe ner efJeefYeVe osMeeWkeâer DeLe&JÙeJemLee hej Fmekeâs keâejCe he[ves Jeeues JÙeehekeâ ØeYeeJe keâe DeOÙeÙeveYeer efkeâÙee ieÙee nw~ efJekeâemeMeerue osMeeW keâs yeejs ceW efve<keâ<e& ÛeeQkeâeves Jeeues nQ~

osMe keâes nj meeue 2.67ueeKe keâjes][ keâe vegkeâmeeve

hegefuemeJeeueeW keâs meeceves ner keâwoer ves keâj efoÙee keâeb[veF& efouueer. eflene][ pesue keâs yeenjmes hegefueme keâes Ûekeâcee oskeâjcebieueJeej keâes Skeâ keâwoer Heâjej nesieÙee~ Gmeves hegefueme keâes leye ÛekeâceeefoÙee, peye Gmes oerveoÙeeueGheeOÙeeÙe Demheleeue ues peeves keâsefueS pesue keâs yeenj Jewve keâe FblepeejefkeâÙee pee jne Lee~ efoueÛemhe yeeleÙen nw efkeâ keâwoer keâs Heâjej nesves keâskeâF& Iebšs yeeo lekeâ efouueer hegefuemek e â e r L e[ & y ešee f u eÙev e k e â shegefuemekeâefce&ÙeeW ves mLeeveerÙe Leeveehegefueme keâes metÛevee veneR oer Leer~neueebefkeâ, osj jele nefjveiej Leeveehegefueme ceW ceeceuee ope& keâjeÙeeieÙee~ peevekeâejer keâs cegleeefyekeâ eflene][keâer pesue vebyej Dee" ceW yebo vejsMekeâer leyeerÙele efyeie][ves keâer yeele meeceves

Deeves hej cebieueJeej megyen 10 yepesGmes [er[erÙet Demheleeue ues peeves keâerlewÙeejer keâer ieF&~ vejsMe hej cekeâeskeâekeâs keâsme ope& nQ~ Gmes Demheleeueues peeves keâer Le[& yešeefueÙeve keâskeâebmšsyeue megcesj Je Skeâ DevÙehegefuemekeâceer& keâer [Ÿetšer ueieeF& ieF&~oesveeW vejsMe keâes ueskeâj eflene][ pesuekeâs yeenj Le[& yešeefueÙeve keâs keâceeb[¤ce keâs heeme Ke][s nes ieS DeewjJewve keâe Fblepeej keâjves ueies~ keâgÚmeceÙe yeeo vejsMe ves Gvemes keâneefkeâ Gmes še@Ùeuesš keâs efueS peeveenw~ oesveeW ves heeme ner yeves KeguesMeewÛeeueÙe ceW peeves keâs efueS Gmemeskeâne Deewj mJeÙeb Gmekeâs yeenj keâgÚotjer hej Ke][s nes ieS~ Fmeer yeerÛevejsMe Jeneb mes Yeeie efvekeâuee~ oesveeW

hegefuemekeâefce&ÙeeW ves Gmekeâe heerÚeefkeâÙee, uesefkeâve Jen heeme keâs Skeâmkeâtue keâer oerJeej Heâebokeâj Heâjejnes ieÙee~ hegefuemekeâefce&ÙeeW ves Yeermkeâtue ceW ØeJesMe keâj Gmekeâer he][leeuekeâer, ceiej Jen veneR efceuee~ oesveeWhegefuemekeâefce&ÙeeW ves keâF& IešeW yeeo jelekeâes nefjveiej Leevee hegefueme keâes FmekeâermetÛevee oer~ heef§eceer efouueer keâsSef[Meveue hegefueme keâefceMvej JeerjbieveeLeve keâe keânvee nw efkeâ Leeveehegefueme keâes meceÙe hej metÛevee oer peeleerlees MeeÙeo keâwoer keâes hekeâ][ efueÙee peelee,uesefkeâve keâF& IebšeW yeeo metÛevee efceueveshej Ùen mebYeJe veneR nes mekeâe~ ceeceueskeâer peebÛe keâer pee jner nw, Deiejhegefuemekeâceer& oes<eer heeS peeSbies lees GvekeâsefKeueeHeâ Yeer keâej&JeeF& nesieer~

efiejHeäleejer keâs [j mes efieueeveerkeâs yesšs ves heekeâ Úes][e

ueenewj~ heeefkeâmleeve keâs ØeOeeveceb$eerÙetmegHeâ jpee efieueeveer keâe yesše Deueercetmee efJeosMe Yeeie ieS nQ~ ceeref[Ùeeves yegOeJeej keâes Ùen peevekeâejer oer~cetmee oes Dejye ®heS keâs oJee IeesšeuesceW Heâbmes Les~ megØeerce keâesš& ves GvnWFme ceeceues ceW veesefšme peejer efkeâÙeeLee~ ceeref[Ùee efjheesšex keâs DevegmeejGvekeâs efJeosMe peeves hej jeskeâ ueieeSpeeves keâer DeeMebkeâe Leer, Fmemes henuesner Jes efJeosMe Ûeues ieS~peevekeâejerefceueer nw efkeâ Jes oef#eCe Deøeâerkeâekeâs jemles efyeÇšsve keâs efueS efvekeâueieS nQ~ GvnW Fme yeele keâe DebosMeehenues ner Lee efkeâ Gvekeâs efJeosMeÙee$ee hej jeskeâ ueieeF& pee mekeâleernw~ Deueer cetmee keâgÚ efove henuesner GheÛegveeJe ceW mebmeo keâs efveÛeuesmeove vesMeveue DemeWyeueer keâs meomÙeÛegves ieS Les~ Sbšer veejkeâesefškeämeHeâesme& ves GvnW Deece Deeoceer keâer

keâeskeâerve ceeveer peeves Jeeueer oJeeSeføeâ[erve keâs DeeÙeele Ieesšeues ceWDeejesheer yeveeÙee nw~ Heâesme& Fmeceeceues ceW keâgÚ ueesieeW hej osMeÚes][ keâj peeves hej jeskeâ ueieevesJeeueer nw~ ceevee pee jne nw efkeâFme metÛeer ceW cetmee keâe Yeer veecenw~heee fkeâmleeve keâ s DeKeyeej‘SkeämeØesme efš^yÙetve’ ves efieueeveerpetefveÙej keâs efvepeer meefÛeJe keâs nJeeuesmes yeleeÙee nw efkeâ cetmee oef#eCeDeøeâerkeâe jJeevee nes ieS nQ~ Jenebmes Gvekeâs efyeÇšsve peeves keâer mebYeeJeveenw~ neueebefkeâ meefÛeJe ves yeleeÙee nwefkeâ Ùee$ee henues mes leÙe Leer DeewjJes 2 ceF& keâes ueewš DeeSbies~ met$eesbkeâs Devegmeej, Fme ceeceues keâesØeYeeefJele keâjves keâs Deejesheer ØeOeeveceb$eerkeâs efvepeer meefÛeJe KegMeveto ueMeejerYeer jeskeâ ueieves keâer DeeMebkeâe ceWhenues ner efJeosMe pee mekeâles nQ~

Skeâ Úesšer meer ieueleer ves ceemetce keâes yevee efoÙee ‘Úesše keâebÛee Ûeervee‘JeQie efpeÙeeheWie keâer GceÇ cee$e 6meeue nw~ Kesueves-keâtoves keâer GceÇceW Ùes yeÛÛee peerJeve keâs yegjs oewj mesiegpej jne nw~ Skeâ neomes ceW JeQiekeâe Ûesnje yegjer lejn peue ieÙeeLee, efpemekeâs keâejCe Deye Jeniegceveeceer keâer ef]peboieer peerves keâs efueScepeyetj nw~ Ûeerve keâs efvebieef]peÙeeØeeble keâs efÙeveÛegDeeve ceW jnves JeeueeJeQie veJebyej 2010 keâes iewmeueeFšj mes Kesueles ngS ogIe&šveekeâe efMekeâej nes ieÙee Lee~ DelÙeefOekeâpeueves keâs keâejCe JeQie keâe ÛesnjeKejeye nes ieÙee nw~ Ûesnjs keâs meeLe-meeLe JeQie ves Deheves neLeeW Deewj hewjeWkeâer GbieefueÙeeW keâes Yeer Kees efoÙeenw~ ogIe&švee keâs legjble yeeo JeQie keâs

ceelee-efhelee Gmes efvebieef]peÙee cesef[keâueÙetefveJeefme&šer pevejue Demheleeue uesieS~ DeeefLe&keâ neuele “erkeâ veneRnesves keâs keâejCe Gmekeâs ceelee-efheleekeâsJeue leerve cenerves lekeâ ner GmekeâeFueepe keâjJee heeS~ Deheves yeÛÛeskeâer peeve yeÛeeves keâs efueS GvneWvesDehevee Iej Yeer yesÛe efoÙee DeewjDemheleeue keâe 150,000 ÙegDeeve(ueieYeie 15,000 heeGb[) keâeefyeue yecegefMkeâue ÛegkeâeÙee~JeQie keâsefhelee JeQie ÙetefieÙet (32 Je<eer&Ùe) ogdiOe[sjer keâe JÙeJemeeÙe keâjles nQ Deewjcenerves ceW 2,000 ÙegDeeve keâceelesnQ, peyeefkeâ Gmekeâer ceeb peWiJes efpeÙet(30 Je<eer&Ùe) ie=efnCeer nQ~DeheveerKejeye Ûesnjs keâer Jepen mes JeQie

DeefOekeâlej meceÙe Iej ceW iegpeejlenw~ Gmekeâs ceelee-efhelee ves keâF& yeejGmekeâe oeefKeuee Deeme-heeme keâsmkeâtueeW ceW keâjJeeÙee, uesefkeâve Ûesnjskeâs keâejCe Gmes mkeâtue mšeHeâ ÉejeIej Jeeheme Yespe efoÙee peelee~JeQiekeâe Ûesnje meeceevÙe keâjves keâs efueSleerve mepe&jer keâer peeveer nQ, efpemekeâsefueS ueieYeie 300,000 ÙegDeeve(30,000 h e e G b [ ) k e â e rDeeJeMÙekeâlee nw~ Kejeye ceeueerneuele keâs keâejCe Gmekeâs ceelee-efhelee Fleveer DeefOekeâ OevejeefMekeâe Fble]peece veneR keâj hee jnsnQ Deewj JeQie DeYeer Yee r KejeyeÛe snj s Je e f k e âmcele keâe o bMePe sue jne n w~

veF& e fouuee r. je se fnCee r me ske äšj-11 ce W ie g®Jeej me gyen De%eele nceueeJeje W ve s e fveieceÛe gveeJe ce W e fMeJeme svee keâ s ØelÙeeMee r me gvee rue keâ gceej e fÛe b keâeje hej nceuee keâj e foÙee~Iešvee keâ s Jeòeâ Jen keâe fš bie keâjJeeve s keâ s e fueS veeF& keâe r ogkeâeve keâe r Dee sj pee jns Le s~me gvee rue keâe s peKcee r neuele ce W yeeyee meensye De bye s[keâj Demheleeue ce W Yelee r & keâjeÙeeieÙee, pene b ØeeLee fcekeâ Fueepe keâ s yeeo GvnW Úgóe r os oe r ieF &~ ØeMee ble e fJenej Leeveehe g e fueme ve s ce g keâocee ope & keâj e fueÙee nw, hej yeenje r e fouuee r e fpeuee he g e fueme GheeÙe gòeâYee suee Me bkeâj peeÙemeJeeue ve s ceeceue s hej keâ gÚ Yee r keânve s me s F bkeâej keâj e foÙee~peevekeâeje r keâ s ce gleee fyekeâ 25 Je<ee r &Ùe me gvee rue jese fnCee r me ske äšj-11 efmLele Sve[erScemee rkeâe @uee svee r ce W hee fjJeej keâ s meeLe jnle s nQ~ Jen e fheÚue s hee bÛe meeue me s e fMeJeme svee keâ smeeLe pe g ][ s nQ Dee wj henuee r yeej e fveiece Ûe gveeJe ce W Jee[& me bKÙee-21 me s e f keâmceleDeepecee jns nQ~ me gvee rue keâ s ce gleee fyekeâ ie g®Jeej me gyen Jen keâe fš bie keâ s e fueS Úesšs YeeF&Dee fveue keâ s meeLe Iej me s e fvekeâue s~ YeeF& GvnW keâ gÚ otje r hej Úes ][keâj Ûeuee ieÙee~ Jenkeâ gÚ otj he woue Ûeue s ne r Le s e f keâ hee rÚs me s DeeS Ûeej Ùe gJekeâe W ve s Gve hej nceuee keâje foÙee~ Fmeme s henue s e f keâ Jen hee rÚs ce g ][keâj nceueeJeje W keâe Ûe snje osKe heele s, Gvne Wve svee rÛe s e fiejekeâj Gve hej Ûeekeâ t me s nceuee keâj e foÙee~ Jeejoele ce W Gvekeâe r hee r" Dee wjneLe hej ienjs peKce ueie s nQ~

efMeJemesvee GcceeroJeej hej Ûeekeât mes nceuee

DejefJebo keâspejerJeeue hej keâsme keâjves Jeeues keâes oer pee jner nw OecekeâerveF& efouueer. šerce DeVee keâs ØecegKemeomÙe DejefJebo keâspejerJeeue keâsefKeueeHeâ meebmeoeW hej keâefLeleDeheceevepevekeâ efšhheCeer keâjves keâsceeceues ceW efMekeâeÙelekeâlee& Skeâ ÙegJekeâves keâesš& keâes yeleeÙee efkeâ GmesefMekeâeÙele Jeeheme uesves keâs efueSOecee f k e âÙee b e f ceue jne r n Q~cesšeshee@efuešve cewefpemšsš heg®<eesòecehee"keâ keâes efMekeâeÙelekeâlee& efJeYeesjDeevebo ves yeleeÙee efkeâ 26 ceeÛe&keâes Gmes Éejkeâe #es$e ceW keâgÚ ueesieeWves hekeâ][e Deewj efMekeâeÙele Jeehemeuesves keâs efueS keânles ngS OeceefkeâÙeeboeR~ efJeYeesj ves keâesš& mes keâspejerJeeuekeâs efKeueeHeâ keâefLele DeheceevepevekeâefšhheCeer keâes ueskeâj efouueer hegefueme

keâes efjheesš& ope& keâjeves keâe DeeosMeosves keâer ceebie keâer Leer~efMekeâeÙelekeâlee&keâe Deejeshe nw efkeâ Oecekeâer Yejs keâe@uehej OÙeeve veneR osves keâs yeeo GmesÉejkeâe #es$e ceW hekeâ][ efueÙee ieÙeeLee~ neueebefkeâ, keâesš& ves Fme ceeceuesceW keâesF& Yeer DeeosMe peejer keâjves mesFvekeâej keâj efoÙee nw Deewj GmekeâsJekeâerue Jeerkeâs Deevebo keâes hegefueme keâsheeme peeves keâer efnoeÙele oer nw~Fme yeerÛe, efouueer hegefueme ves Deoeuelekeâes yeleeÙee efkeâ Gmeves keâspejerJeeuekeâs efKeueeHeâ ope& efMekeâeÙele hejkeâej&JeeF& keâjves keâs efueS ieeefpeÙeeyeeohegefueme keâes keâne ieÙee nw~ hegefuemeves Deheveer efjheesš& ceW keâne efkeâ efMekeâeÙelemes IešveemLeue ieeefpeÙeeyeeo ceeuetce

neslee nw~ DeefOekeâeefjÙeeW mes leLÙeeWhej efJeÛeej efkeâÙee pee jne nw Deewjcetue efMekeâeÙele keâes keâej&JeeF& keâsefueS ieeefpeÙeeyeeo ceW mebyebefOele Leeveskeâes Yespe efoÙee ieÙee nw~ hegefueme veskeâne efkeâ HeâefjÙeeoer Deheveer efMekeâeÙelehej efjheesš& keâs efueS ieeefpeÙeeyeeokeâs Leeves ceW mebhekeâ& keâj mekeâlee nw~keâesš& ves efheÚueer megveJeeF& keâs oewjevepeevekeâejer osves keâe efveoxMe efoÙeeLee efkeâ keâspejerJeeue keâs efKeueeHeâefMekeâeÙele hej keäÙee keâej&JeeF& keâerieF& nw~ ieewjleueye nw efkeâ efheÚuescenerves ieeefpeÙeeyeeo ceW Skeâ ÛegveeJeØeÛeej jwueer keâs oewjeve keâspejerJeeueves Deheves Yee<eCe ceW keâefLele leewjhej Deeheefòepevekeâ efšhheCeer keâer Leer~

veF& efouueer. DeefKeue YeejleerÙe lekeâveerkeâer efMe#ee heefj<eo ves heebÛe meeuekeâe SceyeerS keâesme& Fme Je<e& mes Meg¤ keâjves keâer Iees<eCee keâer nw~ FmeceWÚe$e yeejnJeeR keâs yeeo meerOes ØeJesMe ues mekeâWies~ Fmekeâs efueS GvnW SkeâØeJesMe hejer#ee osveer nesieer~ osMe ceW henueer yeej Ssmee keâesme& Meg¤ nes jnenw~ Skeâ Deueie keâesme& keâer Yeer Iees<eCee keâer ieF& nw~ FmeceW FbpeerefveÙeefjbiekeâs Úe$e Yeer Deheveer he]{eF& keâs meeLe SceyeerS keâj mekeâWies~ ceeveJe mebmeeOeveefJekeâeme ceb$eer keâefheue efmeyyeue ves ieg®Jeej keâes Ùen peevekeâejer oer~ GvneWvesyeleeÙee efkeâ yeejnJeeR keâ#ee keâs yeeo Skeâ Deueie mes ØeJesMe hejer#ee nesieer~Fmekeâs peefjS keâesF& Úe$e heebÛe Je<eer&Ùe SceyeerS keâer ef[ieÇer keâesme& ceWoeefKeuee ues mekeâsiee~ Fme keâesme& keâs lenle leerve meeue keâs yeeo yeerSØeyebOeve keâer ef[ieÇer efceuesieer~ Fmekeâs yeeo Skeâ Je<e& keâe S[Jeebme ØeyebOevekeâesme& nesiee Deewj Gmekeâs efueS meefš&efHeâkeâsš efceuesiee~ Deiej keâesF& Gmekeâsyeeo Skeâ Je<e& Deewj he]{eF& keâjsiee lees Gmes SceyeerS keâer ef[ieÇer efceuesieer~Fme lejn nj Úe$e keâes heebÛe Je<e& ceW oes ef[ieÇer efceuesieer~ GvneWves yeleeÙeeefkeâ Deiej keâesF& Úe$e yeerS keâs yeeo Ùee S[Jeebme keâesme& keâs yeeo he]{eF&Úes[vee Ûeenlee nw lees Jen Gmekeâs efueS mJeleb$e nesiee~ Fme keâesme& keâs efueShejer#ee ceF& keâs leermejs mehleen ceW nesieer~ yeejnJeeR keâ#ee keâs yeeo mee]{sheebÛe meeue keâe Skeâ meceefvJele SceyeerS keâe Yeer keâesme& Meg¤ nesiee~ Fmekeâesme& keâs lenle keâesF& Úe$e mebÙegòeâ FbpeerefveÙe*d#ejie ØeJesMe hejer#ee(pesF&F&) Ùee DeefKeue YeejleerÙe FbpeerefveÙe*d#ejie ØeJesMe hejer#ee (SDeeF&F&F&F&)keâs peefjS meceefvJele SceyeerS keâer he]{eF& keâj mekeâsiee~ FmeceW Ûeej meeueFbpeerefveÙe*d#ejie Ùee Deeefkeâ&šskeäÛej keâer he]{eF& keâs yeeo Ún cenerves keâerFbšve&efMehe keâbheefveÙeeW leLee HeâwkeäšefjÙeeW ceW keâjveer nesieer~ Fmekeâs yeeo Skeâmeeue keâer he]{eF& keâjves keâs yeeo SceyeerS keâer ef[ieÇer efceuesieer~

Deye 12JeeR keâs yeeo, meeLe-meeLe FbpeerefveÙeefjbie-SceyeerS

veF& efouueer. šwšê š^keâ mehueeF& ceeceues ceW DeefveJeemeer YeejleerÙe keâejesyeejer jefJe $e+ef<e keâs efKeueeHeâ ØeJele&veefveosMeeueÙe (F&[er) ves ceveer ueeGbef[bie keâe ceeceuee ope& efkeâÙee nw~ Fmemes henues mesvee ØecegKe keâes efjÕele keâerhesMekeâMe ceeceues ceW meeryee rDeeF& jefJe mes keâF& yeej hetÚleeÚ keâj Ûegkeâe r nw~ jefJe efye Çe fšMe keâbhevee rJe wke äšê keâ s Ûe sÙejce wve nQ~ Yeejlee rÙe DeLe& ce tJeme & e fue. (yee rF&SceSue) Je wke äšê keâ s pee fjS nermesvee keâe s šwšê š^keâ keâe r Deehete fle & keâjlee nw~ F&[er ves jefJe keâ s e fKeueeHeâ Jewkeäšê keâe r menÙeesiee rkeâ bhevee r šwšê efmehee @keäme Ùetkeâ s Deewj yeerF&SceSue keâs yee rÛe meewoeW ceW keâeueer keâceeF& keâ s Deejeshee Wkeâ s lenle ceeceuee ope& e fkeâÙee nw~ mee ryee rDeeF& keâe r Me g®Deelee r pee bÛe ce W Fmekeâ s meye tle e fceue sLe s~ F&[er ve s $e+e f<e keâe s 1997 ceW š^ wše e fmehee @ke äme Ùetkeâ s Dee wj yee rF&SceSue keâ s yee rÛe ngSmencee fle he$e (SceDee sÙe t) mes me bye be fOele omleeJe spe he sMe keâjves keâe s keâne nw~ meeLe nerHeâeFveWefMeÙeue mšsšceWšme Deewj šwkeäme efjšve& keâer peevekeâejer Yeer osves keâes keâne nw~ yeerF&SceSuekeâe s Yee r me bye be fOele omleeJe spe mee Qheve s keâe s keâne ieÙee nw~

jefJe $e+ef<e keâs efKeueeHeâ ceveer ueeGbef[bie keâe ceeceuee ope&

efoveebkeâ. 16 DeØewue 2012

›eâebefle Yeemkeâjefnvoer meehleeefnkeâ

ceveesjbpeve-DeeOÙeeeflcekeân¥îR> 3

cekeâeve Meefve keâer Ûeerpe nw Jener cekeâeve yeveJeelee nw Deewj efiejJeelee nw peye Meefve GÛÛe keâes nesiee lees Ketye cekeâeve yevesies Deew peye veerÛe keâe Ùee efkeâmeerDevÙe ieÇn keâs Ùeesie mes veerÛe nes jne nes lees cekeâeve efiejles nw YetÛeeue Deeles nw~ Meefve ve. 1 peelekeâ Ùeefo cekeâeve yeveeÙes lees efveOe&ve (meye keâgÚ yeyee&o)nes peeÙes hejvleg Ùeefo Meefve MegYe (ve. 7, 10 Keeueer) lees “erkeâ~ Meefve ve. 2 cekeâeve peye Deewj pewmee yeves yeve peeves os, Gòece ner nesiee~ Meefveve. 3 leerve keâgòeesb keâes Iej ceW heeues lees cekeâeve yevesiee, veneR lees iejeryeer keâe keâgòee Yeewkeâlee jnsiee~ Meefve ve. 4 Deheves yeveeÙes cekeâeve, veevekeâes Ùeememegjeue keâs efueÙes DeÛÚs veneR nesles, cekeâeve keâer veeRJe Keesoles ner, veevekeâeW ceW Ùee memegjeue ceW, ie][ye][ Meg¤ nes peeJes oesveeW yeyee&oer keâer Deesj Ûeuehe][sbies~ FmeefueS Meefve ve. 4 Jeeues keâes Dehevee cekeâeve veneR yeveJeevee ÛeeefnS~ Meefve ve. 5 Deehe yeveeÙes cekeâeve mevleeve keâer yeefue ueWies hejvleg mevleevekeâs yeveeÙes cekeâeve peelekeâ keâs efueÙes MegYe neWies~ Ùeefo cekeâeve ner yeveevee Ie][ peeS lees 48 Je<eÇ keâer DeeÙeg keâs yeeo yeveJeeSb~ Deewj YeQmee Iej ceW ueeGme keâer hetpee keâj keâs efKeuee efheuee keâj oeie efoueJee keâj Úes][s, efHeâj yeveeS~ Meefve ve. 6 Meefve keâer DeJeefOe 36 yeefukeâ 39 Je<e& keâer DeeÙeg keâsyeeo ner cekeâeve yeveevee GefÛele nesiee, Ùeefo heefnues yevee ues lees Deheveer ue][keâer keâs efjMlesoejeW keâes yeyee&o keâj osiee~ Meefve ve. 7 yeves yeveeÙes cekeâeveDeefOekeâ efceueWies pees MegYe nesiee, Ùeefo efyekeâves ueies lees meyemes hegjeves cekeâeve keâer onueerpe (ÛeewKeš) mebYeeuekeâj jKes lees, efHeâj Gleves ner cekeâeve yevepeeÙesieW~ Meefve ve. 8 pÙeeW ner cekeâeve yeveevee Meg¤ keâjsiee, ce=lÙeg efmej hej ceb[jeves ueiesieer, Ùeneb Meefve keâe Demej, jeng Je keâsleg keâe efmLeefle keâsDevegmeej nesiee~ Meefve ve. 9 peelekeâ keâer Deheveer Œeer Ùee ceelee keâs ieYe& ceW yeÛÛee nes Deewj Jen cekeâeve yeveevee Meg¤ keâj os (Deheveer keâceeF& mes) leesefhelee hej yegje Demej he][lee nw peye peelekeâ keâs leerve cekeâeve yeve peeS lees efhelee keâer ce=lÙeg efveef§ele ~ Meefve ve. 10 peye lekeâ cekeâeve yevee Ùee KejeroveneR efueÙee peelee leye lekeâ Oeve Kegye Deelee nw hejvleg yeveves hej peelekeâ efveOe&ve nes peeÙesiee, peye Meefve efkeâmeer keâejCe cevoe nes jne nes vener leesDeOegje jn peeÙesiee~ Ùeefo yeveevee ner nw lees 36 mes 48 Je<e& keâer DeeÙeg ceW hegje keâj ueW~ Meefve ve. 11 ØeeÙe: 55 Je<eÇ DeeÙeg keâs yeeo ner cekeâeveyevesiee, OÙeeve jns Ùeefo oef#eCe Éej yeeues cekeâeve keâs efjÙeeFMe keâjsiee lees yengle uecyes meceÙe lekeâ yeerceej jn keâj ieue me][ keâj cejvee he][siee~Ùeefo henues yeveevee nw lees 36 Je<e& keâer DeeÙeg mes henues yevee ues~ Meefve ve. 12 Meefve meebhe, metÙe&-yevoj, keâYeer Dehevee cekeâeve efyeue, veneR yeveeles,hejvleg Deye cekeâeve yeveevee meerKe ueWies DeLee&le Deye cekeâeve Deheves Deehe, efyevee FÛÚe mes yeveWies, Deewj peelekeâ keâs efueS MegYe neWieW~ Ûeens Meefve keâs meeLemetÙe& Yeer keäÙeeW ve he][e nes~ peelekeâ keâes ÛeeefnS efkeâ yeveles cekeâeve keâes jeskeâs cele pewmee yeve jne nw yeveves os~ ÛeewkeâesCee cekeâeve efpemekeâe ØelÙeskeâ keâesCe90 ef[ieÇer keâs nes Deefle Gòece neslee nw~

Dehevee cekeâeve keâye yevesiee?1. cekeâeve ces ØeJesMe keâjles meceÙe, henues ner Úles ngS Yeeie ceWpeceerve Keeso keâj Yeªer yeveeueer peeÙes Ùee JÙeen, MeeefoÙeeW ceWGmekeâe ØeÙeesie keâjkeâs yevo keâj oer peeÙes lees peye Yeer Gme Iej ceWcebieue ve. ûN Jeeuee yeÛÛee GlheVe nesiee lees Deheves JebMe keâer Ssmeeryeyee&oer Meg¤ keâjsiee efkeâ ueesie keânWieW efkeâ DeÛeevekeâ meyekeâs meeLeYeªer ceW he][ ieÙes nQ~ Dele: Ùeefo Ssmeer Yeªer Iej ceW nw lees GmesKeesokeâj peueer ngF& efceóer keâes leeueeye Ùee veoer keâs efieje oW~ 2.Ùeefo cekeâeve ces cetefle&Ùeeb mLeeefhele keâjkeâs cebefoj yevee efueÙee peeÙesDeewj efÛecešs IešeW Ùee IebefšÙeeb yepeekeâj hetpee keâjveer Meg¤ keâj oerpeeÙes lees Gme Iej ceW efvemevleeveer keâe IeCše yepe peeÙesiee~efJeMes<e- peye ye=nmheefle ve. 7 ceW neW ~ keâeiepe keâer HeâesšeW keâekeâesF& Jence veneR nesiee~ hejvleg Oethe yeòeer veneR keâjveer DeLee&leGvekeâer hetpee efveefMeæ nw~ 3. cekeâeve ceW ØeJesMe keâjles, meceÙeoeÙeW neLe hej cekeâeve keâs Devle ceW Skeâ DevOesjer keâes"jer ØeeÙe:ngDee keâjleer nw efpemeceW Skeâ ojJeepee ner neslee nw ØekeâeMe/nJeepeeves keâe keâesF& jemlee veneR (jesMeveoeve) veneR neslee~ Ùeefo Gmekeâe"jer ceW ØekeâeMe keâs efueS jesMeveoeve Ùee Úòe ceW jesMeve oeveefvekeâeue efueÙee peeJes lees Je JebMe yejyeeo nes peeÙesiee keäÙeeWefkeâDebOesjer keâes"jer Meefve nw Deewj ØekeâeMe metÙe& nw Dele: oesvees škeâjJeemes Œeer megKe ve° Oeve mecheefle ve° nes peeleer nw~ Ùeefo efkeâmeerkeâejCe Gmekeâer Úle yeoueveer he][ peeÙes lees henues Gme hej Úle[eue os (TbÛeer Úle) efHeâj Jen Úle yeoue ueW~ 4. cekeâeve ceWØeeÙe: keâF& yeej oerJeejeW ceW Deeues (ieghle mLeeve) jKe efueÙee keâjlesLes, Gvns Keeueer ve jKeW~ Ùeefo Iej ceW pesJejeW, vekeâoer keâs efueSÚghes ngS ieñs yeves nes leLee Deye Gve ceW keâerceleer Ûeerpes ve jKeer neWlees ‘Keeueer yegOe` yeesuesiee Ùeeefve ceeefuekeâ Ùee peelekeâ keâsJeueKeeueer yeele keâjsiee Ùee lees GvnW yevo keâj oW Ùee GveceW yeeoece,ÚgDeejs Deeefo jKe oW, Ûeens otOe ner nes~ 5 cekeâeve keâs HeâMe& ceWÙeefo keâÛÛee efnmmee efyeukeâgue ve nes lees Meg›eâ keâe Heâue veerÛeneslee nw~ efŒeÙeeW keâer mesnle “erkeâ veneR jnleer, Oeve mecheefòeYeer veneR efškeâsieer~ Ùeefo efkeâmeer keâejCe HeâMe& keâÛÛee ve jKeepee mekeâs lees Gme Iej ceW Meg›eâ keâer ÛeerpeW, Kesleer yee][er Ùeeyemeeleer keâe meeceeve, ueeue pJeej, oner Ùee nerje Deeefo jKeues DeLeJee efkeâmeer efceóer keâs ieceues ceW efceóer ner [euekeâj jKeueW~ Fme ieÇnmLe efŒeÙeeW keâe ceeve, mesnle leLee Oeve megjef#elenesiee~ 6 oef#eCe ceW cegKÙe Éeje Jeeuee cekeâeve efŒeÙeeW keâsefueS efJeMes<e ¤he mes cevengme neslee nw, GmeceW heg¤<e (jv[JeeWkeâes Úes][keâj) Yeer keâesF& efJeMes<e megKe veneR Yeesieles~ Dele:cegKÙe Éej oef#eCe mes nšekeâj efkeâmeer Deewj efoMee ceW hetJe&,heef§ece ceW keâj ueW~ Ùeefo ve nše mekeâs lees Gmekeâs Ghej keâs YeeieceW leecyeW keâe heleje, leecyes keâer keâerueeW mes ie][Jee oW~efJeMes<e -ceõeme ( pees oef#eCe Yeejle keâe efnmmee nw) Fme mes Jence vekeâjW ceiej veskeâ neuele keâce ner nesieer~

cekeâeve keâs yeejs ceW meeJeOeeefveÙeeBMegYe ueive Deewj veskeâ Meiegve ceW Meg¤ efkeâÙes cekeâeve keâs efueS efvecve meeJeOeeefveÙeeb pe¤jer nQ~keâesves-peceervekeâs šgkeâ][esb keâes Skeâ efieve Gme keâs keâesves osKees~ Ûeej keâesves Jeeuee (90ef[iejer) keâe cekeâeve meJeexòce nw Dee" keâesvees Jeeuee ceeleceer Ùee yeerceejerosves Jeeuee, De"ejn keâesvees Jeeuee lees ye=nmheefle (meesvee, Ûeeboer) yejyeeo),leerve Ùee lesjn keâesvees Jeeuee lees cebieue yevo, YeeF& yevOegDeesb keâes DeeHeâles,ceewleW Deeie, Heâebmeer heebÛe keâesveeW Jeeuee lees mevleeve keâe ogKe Jee yejyeeoer,ceOÙe mes yeenj Ùee ceÚueer keâer hesš keâer lejn G"e ngDee cekeâeveKeeveoeve Iešsiee Ùeeveer oeoe leerve, yeehe oes, mJeÙeb Dekeâsuee Deewjefve:mevleeve leLee yeent keâšs cegox keâer Mekeäue keâe cekeâeve ceW Ùeefo ceW Meeefones lees ceewles, Œeer yesJee keâes Úes][ Mes<e cekeâeve Gòece neWieW~ oerJeejW-keâesves osKeves keâs yeeo, cekeâeve yeveeves keâs henues oerJeejeW keâe #es$eHeâueDeewj veeRJe Úes][keâj njskeâ efnmmee Ùee keâcejs keâe Debo¤veer #es$eHeâueDeueie Deueie osKee peeS lees peelekeâ (ceeefuekeâ cekeâeve) keâs Deheves neLeeWkeâe #es$eHeâue Yeer osKee peeS~ Gme keâe neLe Ûeens 18,19 Ùee 17FbÛe keâe nes hewceevee Gme keâs neLe keâer uecyeeF& keâe nes~ lejerkeâe :(uecyeeF& Ûeew][eF&) 3) - 1 Ùeefo uecyeeF& 15, Ûeew][eF& 7 lees Mes<eyeÛee 1 heefjCeece : Ùeefo Mes<e 1, 3, 5, 7 lees veskeâ 0, 2, 4, 6,8 lees ceboe Mes<e 1 (ye=n., megÙe&, Keevee ve. 1) cekeâeve, cekeâeveeW ceWjepe cenue pewmee nesiee~ 2. (ye=nmheefle, Meg›eâ Keevee ve. 6) keâglee,iejerye nesiee (keâsleg ÆN$e Ùee ye=nmheefle Meg›eâ (6) keâe GheeÙe keâjW~ 3.(cebieue, ye=. Keevee veôN 3) Mesj keâer Yeebefle, Gòece yew"keâ, otkeâeveJÙeeheej keâs efueS Deefle Gòece, hejvleg efŒeÙeeW, yeÛÛeesb keâs efueS DeMegYe~efvemevleeve ocheefle keâs efueS Gòece~ yeÛÛeesb keâs meeLe jnves keâer neueele ceWye=nmheefle keâs heerues Heâtue keâeÙece keâjes~ peneb lekeâ nes mevleeveJeeve Fmecekeâeve mes otj jns~ Dekeâsueer Œeer Jee yeÛÛeesb mes otj Œeer keâs efueS keâesF&keâ° veneR~ 4. (Meefve, Ûevõ Keevee ve. 4) ieOes keâs meceeve cesnvele keâsyeeJepeto oes petve keâer jesšer otYe&j ~ (Ûevõ Meefve Keevee ve. 4 keâeGheeÙe keâjW~) 5. (ye=nmheefle, metÙe& Keevee ve.5) ieeÙe meceeve, ŒeeryeÛÛes meye megKe heeÙeWies~ 6. (metÙe&, Meefve Keevee ve. 6) cegmeeefHeâjÙeeefve ve ceelee jns, ve efhelee megKe ues, ve Deewueeo keâes Deejece, veoesmle keâe meeLe, ceeje ceeje IetceW~ (metÙe& Meefve (6) keâe GheeÙe keâjs)~7. (Ûevõ, Meg›eâ Keevee ve. 7) neLeer meceeve, Gòece~ 8 (cebieue MeefveKeevee ve. 8) Ûeerue meceeve Ùeeefve ceewle keâe cegKÙeeueÙe (cebieue Meg›eâ(8) keâe GheeÙe)~ cegKÙe Éej -1 hetJe& ceW Gòece, veskeâ JÙeefòeâ DeeSpeeS, megKe nes~ 2 heef§ece ceW otmejs opex keâe Gòece~ 3 Gòej ceW veskeâ,uecyes meHeâj, hetpee hee" veskeâ keâeÙe& keâs efueS Deeves peeves keâe jemlee peeshejueeskeâ megOeejs~ 4 oef#eCe ceW cevengme, Deewjle keâs efueS ceewle keâekeâejCe, ceewle keâer peien, Ú][esb (keâgJeejeW) keâe leyewuee Ùee jb[JeeW keâsDeHeâmeesme keâer peien~ GheeÙe:- nj Je<e& Ùee keâYeer keâYeej yekeâjer oevekeâjs, yegOe keâer ÛeerpeW keâÛÛeer Meece keâes oW leeefkeâ yeerceejer, Ús][Úe][er, Oeveneefve ve nes~ keâef[Ùee - keäÙeeWefkeâ Deepekeâue uewCšj [euee peelee nw Dele:keâef][ÙeeW keâs mLeeve hej meefjÙeeW keâer efieveleer keâer peeÙesieer~ keâgdue keâef[ÙeeW(meefjÙeeW) keâe 4 mes Yeeie osves hej pees Mes<e yeÛes Ùeeefve 1 jepee keâemJeYeeJe; 2 Ùeceotle; 3 jepeÙeesie~

cekeâeve keâwmee nes

pevce keâgC[ueer keâs Devegmeej Keevee ve. 1 mes 9 keâs ieÇn Dehevee Dehevee Demej cekeâeve ceW oeefKeue nesles meceÙe oeÙes neLe keâer efoMee keâe 10 mes 12 KeeveeWceW yew"s ieÇn cekeâeve keâs yeeÙes lejHeâ Dehevee Demej efoKeeles nQ~ Keevee ve. 2 cekeâeve keâer neuele leLee Keevee ve. 7 cekeâeve keâe megKe ogKe yeleelee nw~

ieÇn keâe Demej cekeâeve hej

GoenjCe -Ùeefo Meefve 4 Deewj metÙe& 2 lees cekeâeve ceW oefKeue neslees ngS oeÙes neLe keâer ÚleeW keâs efnmeeye mes otmejer keâes"jer ceW metÙe& (Deveepe, ieg[ Ùee efoKeeJeskeâer Oethe) Deeefo leLee yeeÙeW neLe keâs ÛeewLes ve. keâer keâes"jer ceW Meefve (mevotkeâ, ueesne, uekeâ][er) nesieer~ Deeiej peelekeâ keâe keâesF& ÛeeÛee nes lees Gme keâerce=lÙeg Meefve Jeeues keâcejs ceW efveef§ele~ Fmeer Øekeâej Keevee ve. 2 ceW metÙe& mecyeefvOele keâeÙe& keâe, Keevee 5 ceW Keeueer mes yeerceej keâe jele keâes heeveer ceebielesner meceÙe JÙeleerle nesiee~ Je<e&Heâue keâs efnmeeye mes Meefve Deye jeng, keâsleg keâs mecyevOe mes veskeâ mJeYeeJe keâe nes Deewj Âef° keâs efnmeeye mes Ùee Jewmes nerjeng keâsleg keâs meeLe yew"e nes lees cekeâeve ner cekeâeve yeveJeeÙes uesefkeâve peye keâsJeue jeng, keâsleg keâs meeLe nes lees cekeâeve yeyee&o Deewj efiejJee osiee~ heg<Ùeve#e$e mes Meg¤ keâj Fmeer ve#e$e ceW hetCe& efkeâÙee cekeâeve Deefle Gòece neslee nw leLee hetCe& nesves hej cekeâeve keâer Øeefle‰ee hej Kewjele keâjvee Deefle DeeJeMÙekeânw~

efJeMes<e :cekeâeve keâer yegefveÙeeo jKeves mes henues len peceerve keâs F&o efieo& neefMeÙee [eue keâj Gme keâs yeerÛeesyeerÛe Ûevõ keâer ÛeerpeeW mes Yeje yele&ve 40-43 efove lekeâoyee keâj Keeveoeveer veskeâ heefjCeece osKe uesvee DeeJeMÙekeâ keäÙeeWefkeâ yele&ve oyeeves keâs efove mes Meg¤ keâjkeâs pevce keâgC[ueer ceW Meefve nesves keâs Iej ve. keâsefove lekeâ Meefve Dehevee DeÛÚe Ùee yegje Demej pe¤j efoKeeSiee~ ceboe Demej Ùeeefve yeerceejer, cegkeâocee, Peie][e Ùee keâesF& Deewj ueevele) peeefnj nesles nerJen yele&ve efvekeâeue keâj Ûeueles heeveer (veoer Ùee veeues) ceW efieje os Ùee yene oW~ ieboe Demej yevo nesiee~ Fme peien cekeâeve yeveevee peelekeâ keâs efueS GefÛeleveneR Ùeeefve Keeveoeve keâer yeyee&oer nesieer~ cekeâeve keâer veeRÛe [eueves keâs efove mes 3 Ùee 18 meeue keâs meceÙe ceW cekeâeve Dehevee Demej pe¤j [uesiee~

efJeMes<e:

1. cekeâeve ceW meerOes Ùee Deece jemles mes meerOeer nJee keâe Deevee yeÛÛeesb keâs efueS cegmeeryele Ke][er keâjsieer Ùee (ieueer keâe DeeKejer cekeâeve peneb mes Deeies jemlee ve nes~ yeeue yeÛÛesb, Œeer yeyee&o, jeng keâsleg keâs cebos Demej mes cekeâeve keâe ØeYeeJe yegje~ cegmeeryeles ner cegmeeryeles keâsJeue DevOeW Ùee jv[Jeer ner jns leLeeDeheveer pees[es keâer ceeefueMe keâjJeeves keâs efueS~ 2. jele keâes meesles Jeòeâ efmejnevee hetJe& ceW nesvee Gòece~ keäÙeeWefkeâ efove ceW efoceeie ves keâeÙe& efkeâÙee (metÙe& keâer ceoo), jele keâes Deelcee ves keâeÙe& mecYeeuee (Ûevõ keâer ceoo) FmeefueÙes heeJe keâe oef#eCe leLee hetJe& ceW meesles meceÙe nesvee cevengme nw Fme keâe GòejceW nesvee veskeâ ner nesiee~ keäÙeeWefkeâ ¤neveer keâece Ûeens efmej mes keâjs Ùee hewj mes Ùee neLe mes keâjW~ 3. cekeâeve keâs Devoj keâer Ûeerpes leYeer MegYe Demej oWieer peye yew"keâ hetJe& keâer oerJeej ceW, jmeesF& (Deeie) oef#eCe Ùee oef#eCe hetJe& ceW, heeveer (iegmeue), hetpee hee" keâe keâceje Gòej ceW Ùee hetJe& ceW, Kepeevee, Oeve oewuele oef#eCe Ùee oef#eCeheef§ece ceW nes~ cesnceeveKeeveeW heef§eceer keâesves ceW Gòece nesiee~ 4. cekeâeve mes efvekeâueles Jeòeâ oeÙes neLe keâe heeveer, yeeÙeW neLe Ùee hee" keâs heerÚs Deeie Gòece~ 5. cekeâeve keâs vepeoerkeâ heerheue keâe hes][ nes lees Gme keâer mesJee Ùee pe][esb ceW peue osvee pe¤jer DevÙeLee peneb lekeâ Gme keâe meeÙee peeÙes Jeneb lekeâ leyeener Ùee yeyee&oer ceÛee os~ vepeoerkeâer keâgSbceW ßeæe YeeJe mes Lees][e otOe [euee lees “erkeâ DevÙeLee ceboe efkeâÙee lees leyeener~ keâerkeâj keâs hes][ hej megÙeexoÙe mes hetJe& leejeW keâer ÚebJe (DevOesjs ceW) 40 efove MeefveJeej keâes heeveer osves mes ner peelekeâ keâe yeÛeeJe nesiee~ cekeâeve ceW ieÇn Ûeeue mes nj keâesvee Je efoMe~ efkeâmeer ve efkeâmeer ieÇn keâs efueS hekeäkeâer lejn mes efveef§ele nQ~ Fme ceW ieÇn mes mecyeefvOeleJemlegSb Yeer nw~ Ùeefo cekeâeve ceW ieÇn keâs mecyeefvOele hekeäkeâer peien hej Meg›eâ ieÇn keâer Ûeerpe keâeÙece keâjW lees peelekeâ keâes vegkeâmeeve nesves keâer mecYeeJevee nw~ pewmes efkeâ Ûevõ keâs efueS Keevee ve. 4 (Gòej hetJeer& keâesvee) ceW ueesns keâe mevotkeâ uee keâj jKe os lees Ûevõ keâe Heâue ceboe nesiee Ùeeefve peelekeâ keâes Ûevõ Deejece ve osiee~


Ùeej Deeefcej Flevee ®ueeSbies keäÙee heefyuekeâ keâes ?’ceveesjbpeve keäÙee nw? Jen pees Ûesnjshej oes FbÛe cegmkeâeve ues DeeS, ÙeeJees pees ®uee peeS.Ùee keâgÚ Deewj?Fme ØeMve hej ieewj keâjves mes henuesmše@j hueme hej peuo Meg® nes jnsmelÙecesJe peÙeles keâs ØeesceeW ceW DeeefcejKeeve keäÙee keânles nQ peje FmesosKeW:meJeeue : ‘Ùeej Deeefcej Flevee®ueeSbies keäÙee heefyuekeâ keâes ?’DeeefcejKeeve : ‘Guše yeesue jne nw let...jesvesos heefyuekeâ keâes , iegmmee DeeveeÛeeefnS~ FbšjšWceWš keâe celeueye ÙesLees][er efkeâ yeme nbmeeles jnes,efoue hejueieveer ÛeeefnS..efoue hej ueiesieer veelees ner yeele yeveWieer..~’peer neb ye][shejos hej Dehevee peeot peieeves keâsyeeo ,Deeefcej Keeve Skeâ Deueie jbieceW ‘melÙecesJe peÙeles’ ceW oMe&keâes keâsmeeceves keâgÚ Ssmeer yeeleeW keâs meeLe®-ye-® nesves pee jns nQ pees DehevesDeehe ceW pegoe nw~ ‘melÙecesJe peÙeles’ceWkeâgÚ Ssmee nw pees Deehekeâs efoue keâesÚt peeSiee~ Deepekeâue Fleves šerJeerÛewveue nw, ceeref[Ùee keâe Meesj-Mejeyeenw, nj efceveš ceW lees šerJeer hej keâgÚveÙee Dee ner peelee nw uesefkeâve ÙenYeer meÛe nw efkeâ osMe ceW Ieš jnerIešveeDeesb mes nce efpeleveer lespeer mesDeJeiele nesles nQ Gleveer lespeer mes GmesYetue Yeer peeles nw..‘melÙecesJe peÙeles’keâs otmejs Øeescees ceW Deeefcej Keevepeye Ùen keânles nQ efkeâ ‘DeebKees mescele osKees.efoue mes osKekeâj osKees..~’Deye efoue keâes ueskeâj lees yenglekeâgÚ keâne peelee nw, keâgÚ keâs efueSyeÛÛe, lees keâgÚ keâs efueS Ùes efoueGlevee ner meÛÛe nw, keâYeer ÚefueÙeelees keâYeer efoue oerJeevee nes peeleenw..keâYeer osMejeie mes ceele= -Yetefcekeâs efueS GleeJeuee nes Ùener efouepeeve keâer yeepeer ueiee oslee nw.Ùenjeslee nw, nbmelee nw, iegveiegveelee nw,iegmmes ceW Gyeue he][lee nw..~ ‘melÙecesJepeÙeles’ efnbogmleeve keâs efoue ceW ÚghespepyeeleeW keâer Skeâ Ssmeer oemleeve nwpees Deehe mes meerOee meJeeue keâjsieer.yeelepees meerOes Deehekeâs efoue hej Demej

keâjsieer.~yeele pees efoue keâes Út peeS,DeebKees keâes vece keâj peeS..ieuee oo&mes Yej peeS peye Ssmeer keâgÚ yeelenesleer nw lees GmeceW Yeer ceveesjbpeveneslee nw.Fme osMe ceW Ssmeer yengle meeryeeleW nQ, Ssmeer yengle meer keâneefveÙeebnw pees Deehekeâs efoue keâes Út mekeâleernQ..Deee fcej Keeve ‘melÙece sJepeÙeles’..ceW keâgÚ Ssmeer ner keâneefveÙeeWmes oMe&keâeW keâes ¤-ye-® keâjeves peejns nQ~ ceveesjbpeve keâsJeue nemÙe ceWveneR neslee Jen keâ®Ce jme ceW Yeerneslee nw..MeskeämeefheÙej keâs ogKeebleveeškeâeW ceW Yeer Skeâ Deueie efkeâmcekeâe ceveesjbpeve ner lees nw.. FmeefueSDeeefcej Keeve keâer Fme yeele mes mencelengDee pee mekeâlee nw efkeâ keâgÚ SsmeeefoKeeDees pees oMe&keâ keâs efoue keâes ÚtpeeS~ meÛe efkeâlevee Yeer keâ][Jee keäÙeeWvee nes Gmes osKeves Deewj mecePeves keâer

pe¤jle nw.meÛe DeebKees mes veneR efouemes osKees Deewj keânes..neb Ùeej keâgÚlees yeele nw ..~efnvoer meeefnlÙe ceW9 jmeeW keâe efpe›eâ efkeâÙee ieÙeenw..FmeefueS keâesF& Yeer jÛevee , efHeâuceOeejeJeeefnkeâ Ùee keâesF& DevÙe keâeÙe&›eâceFve 9 jmeeW ceW mes efkeâmeer Yeer Skeâjme ceW Ssmee ØeYeeJe hewoe keâj os peeshee"keâ Ùee oMe&keâ keâs efoue keâes ÚtpeeS Deewj uebyes meceÙe lekeâ Ùeeojns JeemleefJekeâ ceveesjbpeve neslee nw~Jewmes ceveesjbpeve nj efkeâmeer keâs efueSDeueie ceeÙeves jKelee nw Deehe SkeânemÙe efHeâuce osKekeâj Yeer KegMe nesuesles nQ efpemekeâe ØeYeeJe efmevesceene@uekeâs Deboj yengle leelkeâeefuekeâ neslee nwJeneR Deehe otmejer lejHeâ LeÇer-Fef[Ùešdpewmeer efHeâuce osKekeâj Yeer ceveesjbpevekeâe DevegYeJe keâjles nQ efpemeceW SkeâmebosMe Úghee neslee nw~Kewj osMe keâs

nj efnmmes mes Ûegvekeâj Deeefcej KeevekeâgÚ ceesleer ueskeâj DeeS nw pees Deheveerkeâneveer mes , Deheveer yeeleeW mes Deehekeâesneues efoue..keânWies megveWies..yeele mesyeele yevesieeR Deewj Deehe keânWies ‘melÙecesJepeÙeles’~ yeehet ves Yeer lees keâne LeemelÙe hejsMeeve nes mekeâlee nw hejeefpeleveneR..lees DeeFS ceveesjbpeve keâs SkeâveS oewj hej mše@j hueme hej Meg®nes jns ‘melÙecesJe peÙeles’ keâs meeLeÛeues.. keäÙeeWefkeâ Fme osMe ceW keâgÚueesie heejbheefjkeâ Leeueer ceW Keeles nQ...keâgÚÚgjer Deewj keâebšs mes Keeles nQ. keâgÚSsmes Yeer nQ pees DeeOes hesš jnkeâjefpeboieer keâeš uesles nQ ..Fme osMe ceWef[vej šsyeue meyekeâs YeeiÙe ceW DeYeerkeâneb..? efHeâj Yeer osMe mes Ssmes Ssmesnerjes efvekeâue jns nQ efpevekeâes osKekeâjDeehe keânWies ‘melÙecesJe peÙeles’ keäÙeeWefkeâÙen nj efpeboieer mes škeâjeSsiee~

‘keâesueeyejer [er’ keâes Yetue Fme ieeves keâerOegve hej veeÛe jns nQ meejs keâs meejs

veF& efouueer. meghejmšej jpeveerkeâeblekeâs oeceeo Oeveg<e keâer henÛeeve yevee‘keâesueeyejer [er’ hebpeeye efJeOeevemeYeeÛegveeJe ceW Oetce ceÛeeves keâs yeeo Deyeefouueer veiej efveiece ÛegveeJe ØeÛeejkeâs oewjeve Yeer Ketye yepe jnenw~keâebieÇsme keâs efškeâš hej ÛegveeJeue][ jns Ùecegvee heej hetJeer& efouueerkeâs heebÛe GcceeroJeejeW ves lees Keemeleewjhej ÛegveeJeer ‘keâesueeyejer [er’ lewÙeejkeâjeÙee nw~heebÛe Jee[ex keâs efueS Fmeieeves keâes lewÙeej keâjves Jeeues megOeebMegieghle yeleeles nQ efkeâ ‘keâesueeyejer [er’ÙegJeeDeesb ceW Keemee ueeskeâefØeÙe nw,FmeefueS GvneWves efveiece ÛegveeJeeW keâesosKeles ngS Ùen Keeme lejn keâeØeÙeesie efkeâÙee nw Deewj Fme ieeves keâeshetjer lejn mes ÛegveeJeer jbie ceW {eueeieÙee nw~Fmekeâs lenle ve efmeHeâ&ØelÙeeMeer keâs veece keâe ØeÛeej nesjne nw, yeefukeâ pevemecemÙeeDeesb keâeefveoeve Deewj yeerÛe-yeerÛe ceW Úesšer-Úesšer keâwÛe ueeFve Yeer oer ieF& nw~Fme ieeves keâes GvneWves Kego mesšefkeâÙee nw, peyeefkeâ cÙetpeerefMeÙeve Je

ieeÙekeâ cegbyeF& mes yegueeS ieS nQ~Fmeerlejn, ‘keâesueeyejer [er’ keâs ÛegveeJeerJepe&ve keâe Fmlesceeue keâj jns Jee@[&vebyej 225 Deevebo efJenej keâs keâebieÇsmeerØelÙeeMeer megveerue keâgceej ceiiees yeleelesnQ efkeâ Meg®Deele ceW Ùen ieevee hetjerlejn mes ÙegJeeDeesb keâes uegYeeves keâscekeâmeo mes Fmlesceeue efkeâÙee ieÙeenw, uesefkeâve Deye ØeÛeej Ûejce hejnw lees ve efmeHeâ& ÙegJee yeefukeâ njJeie& keâs celeoelee Fmemes KeemesØeYeeefJele efoKe jns nQ Deewj Jes cetueieeves keâes Yetuekeâj Fme ÛegveeJeer ieeveskeâes iegveiegvee jns nQ~keâgÚ Ssmee nerkeânvee nw vÙet jbpeerle veiej Jee@[&mebKÙee 96 mes ØelÙeeMeer ceOegyeeueeDejes][e keâe~ Jen keânleer nQ efkeâ‘keâe sueeyeje r [e r ’ ve e f m e H e â &celeoeleeDee s b, yee fukeâ Gvekeâ smeebmeo Je #es$eerÙe efJeOeeÙekeâ keâesYeer keâeHeâer hemebo Dee jne nw~GvneWves yeleeÙee efkeâ Dekeämej peyeØeÛeej keâs oewjeve Ùen ieeveeyepelee nw lees Jes pe¤j hetÚlesnQ efkeâ Fmes keâneb mes lewÙeej

keâjeÙee nw~DeeF&heer SkeämešWMeveJee@[& mebKÙee 227 mes keâebieÇ smeØelÙeeMeer ieerlee Mecee& keânleer nQefkeâ Fme ieeves keâs Fmlesceeue keâsÛeueles GvnW Deheveer yeele jKeveskeâ s e fueS Yee r ][ pe gševe s keâe rceMekeäkeâle veneR keâjveer he][er nw~

ueesie Kego ner Fmes megvekeâj IejeWmes yeenj Dee peeles nQ~‘keâesueeyejer[er’ keâe Fmlesceeue keâj jnsØelÙeeefMeÙeeW ceW Jee@[& mebKÙee 215mes keâebieÇsmeer GcceeroJeej meefJelee Jecee&Je Jee@[& mebKÙee 226 mes jleve efmebnhebJeej keâe veece Yeer Meeefceue nw~

uebove~ ieeefÙekeâe Ûesefjue keâesue Fve efoveeW Deheves ye]{sngS Jepeve keâes Ieševes keâer keâesefMeMe keâj jner nQ~ JenDeheveer henues pewmeer Újnjer keâeÙee heeves keâs efueS KetyeJÙeeÙeece keâj jner nQ~ Fmekeâs efueS Jen efHeâšvesme ieg®š^smeer Sb[jmeve mes ceoo ues jner nQ~ Ûesefjue Fme meeuekeâs Deble lekeâ Deheveer leermejer Skeâue Sueyece peejer keâjWieer~Jen Ûeenleer nQ efkeâ Fme Sueyece ceW Jen yesno Deekeâ<e&keâJe Ketyemetjle efoKeW~Skeâ JesyemeeFš keâs cegleeefyekeâ Sb[jmeveves keâne, “Jen cesjer lejn Úesšer keâo-keâe"er Jeeueer nQ~Gvekeâs Mejerj keâer yeveeJeš DeÛÚer nw uesefkeâve GvekeâeJepeve Lees ][e ye]{ ieÙee nw, Fmes Jen yengle Deemeeveer mesIeše mekeâleer nQ~ Jen mehleen ceW Ún yeej 60 mes 90efceveš lekeâ JÙeeÙeece keâe ØeefMe#eCe ues jner nQ~‘

Jepeve Ieše jner nQ Ûesefjue keâesue


n¥îR> 4

iegpejeleefoveebkeâ. 16 DeØewue 2012


Je[esoje~ DeeCebo efpeues keâs Dees[ ieebJe ceW Je<e& 2002ceW ngS DeejesefheÙeeW keâes Meg›eâJeej keâes Je[esoje meWšûepesue ueeÙee ieÙee~ Fme ceeceue s ce W Deoeuele ve s18 DeejesefheÙeeW keâes DeepeerJeve keâejeJeeme DeewjDevÙe hee bÛe keâe s 7-7 Je<e & meßece keâejeJeemekeâe r mepee me gveeF& nw~

keâgKÙeeleeW keâer metÛeer ceW Yeer vebyej-1 nQ vejWõ ceesoer...!Denceoeyeeo~Decesefjkeâe keâer Øeefmeæ‘šeFce’ cewipeerve Éeje ogefveÙee keâs100 Øeefleef‰le ueesieeW keâs efueSkeâjJeeS pee jns meJex ceW iegpejele keâscegKÙeceb$eer vejWõ ceesoer Yeues ner vebyej-3 keâer heespeerMeve hej Dee Ûegkeâs neW~uesefkeâve keâgKÙeeleeW keâer metÛeer ceW Gvekeâeveece vebyej-1 keâer heespeerMeve hejyejkeâjej nw~ cewipeerve keâs meJex keâsDevegmeej ØeYeeJeMeeueer ueesieebs keâer metÛeerceW ceesoer henues vebyej mes efKemekeâkeâjleermejs heeÙeoeve hej Dee Ûegkeâs nQ~uesefkeâve Gvekeâs efKeueeHeâ efveiesefšJe JeesefšbieFleveer ngF& efkeâ Deye Jes veehemebo ueesieebskeâer metÛeer ceW vebyej-1 hej nQ~ Fmeceeceues ceW Jes meerefjÙee keâs je°heefleyeMej Demeo keâes Yeer yengle heerÚs Úes][Ûegkeâs nQ~ jefJeJeej Meece lekeâ keâs ceewpetoDeebkeâ][esb keâs Devegmeej ceesoer keâes Deyelekeâ hee@peerefšJe Jeesefšbie ceW 256792,peyeefkeâ efveiesefšJe ceW 266684 celeefceues nQ~ JeneR meerefjÙee keâs je°heefle

yeMej Demeo keâes hee@peerefšJe Jeesefšbie ceW91632, peyeefkeâ efveiesefšJe ceW98387 cele efceues nQ~ Fme lejnyeMej veehemebo efkeâS peeves Jeeues ueesieebs

ceW ceesoer keâs yeeo otmejs vebyej keâerheespeerMeve hej nQ~

Deoeuele ceW ceesoer efJejesOeer veejs, SkeâJÙeefòeâ ves keâer KegoKegMeer keâer keâesefMeMeDenceoeyeeo~ iegpejele ceW DeeCeboefpeues keâs Dees[ ieebJe ceW 23 ueesieeWkeâes efpeboe peueeves keâs ceeceues ceWmepee keâe Sueeve keâj efoÙee ieÙee~Ùeneb keâer mhesMeue keâesš& ves 23 ceWmes 18 oesef<eÙeeW keâes meßece DeepeerJevekeâejeJeeme peyeefkeâ heebÛe keâes 7-7meeue keâer meßece keâwo keâer mepeemegveeF& nw~ Heâwmeuee Deeves keâs yeeomepee heeves JeeueeW keâs heefjpeveeW vesDeoeuele keâs yeenj ceesoer mejkeâejkeâs efKeueeHeâ ØeoMe&ve efkeâÙee~ heefjpeveeWves ‘ceesoer neÙe-neÙe’ Deewj ‘iegpejelemejkeâej neÙe-neÙe’ keâs veejs ueieeS~

Deoeuele Éeje Heâwmeuee megveeles nerheefjmej ceW meVeeše hemej ieÙee Lee~FmeceW mepee heeves DeefOekeâlej hešsuemecegoeÙe keâs ueesie nQ~ mepee heevesJeeueeW keâs heefjpeveeW keâe Deejeshe Leeefkeâ obieeF&ÙeeW keâer mebKÙee Skeâ mesoes npeej ueesieeW keâer Leer, efpemeceWmes efmeHeâ& 47 keâes ner hekeâ][e ieÙee~heefjpeveeW ves Fmes ‘øeâsce-Dehe’ keâjejefoÙee nw~ Skeâ Deejesheer keâs efhelee vespenj Keeves keâer keâesefMeMe keâer :mepee heeS Skeâ Deejesheer keâs efhelee vesDeoeuele ceW meuHeâeme keâer ieesueerKeekeâj peeve osves keâer keâesefMeMe keâer~

uesefkeâve ueesieeW ves Gmes jeskeâ efueÙee~efhelee keâe keânvee Lee efkeâ Gvekeâeyesše efveoe&s<e nw~ mepee heeves JeeueeWkeâs heefjpeveeW keâs yeleeS Devegmeej JesFme Heâwmeues keâs efKeueeHeâ iegpejeleneF&keâesš& peeSbies~ GuuesKeveerÙe nwefkeâ ieesOejekeâeb[ keâs yeeo Dees[ ceWSkeâ ceeÛe& 2002 keâes obies ngSLes~ ieebJe keâs heerjeJeeueer Yeeieesue#es$e keâs Skeâ cekeâeve ceW 25 ueesieeWves MejCe ueer Leer~ obieeFÙeeW vesFme cekeâeve keâes Deeie keâs nJeeueskeâj efoÙee~ efÚhes ueesieeW ves heeme keâscekeâeve keâer oerJeej keâes lees][keâj

GmeceW MejCe ueer~ obieeFÙeeW ves GmesYeer Deeie ueiee oer~ Fmemes 23ueesi e e fpe boe peue ieS~ Fvece Wvee w cee fnueeSb, vee w yeÛÛe s Dee wjh e e b Û e h e g®< e Me e e f c eu e Le s ~mee sceJeej keâe s DeeCe bo me sMevek e â e sš & v e s I ešv e e k e â s om emeeue yeeo Heâ wmeuee me gveeÙee~D e o e u e l e v e s e f p e v e 23Deeje se f heÙee W keâe s oe s<ee r keâjeje foÙee, Gvece W me s Ske â k e â e rcee wle nes Ûe gkeâe r nw~ Skeâ DevÙee f J eo sMe ce W n w~ Fme k e â sm e ce W150 uee s i ee W keâe r ieJeene r ne s

Û e g k e â e r n w D e e w j 170 me sDe e f O e k e â omleeJ e spe e r me e#ÙeD eoeu e l e k e â s m e c e# e jKe si eS n Q~ Fmek e â e r me g v e J e eF &J e < e & 2009 k e â s D e b l e c e WMe g¤ n gF & Le e r~ ce eceue s k e â e rme gveJeeF & he tje r ne sve s keâe s Lee r,ue s e f k e â v e Fmee r oe wjeve pepev e s c e F & 2 011 c e WJÙe e f ò e â i el e k e â ejCe yele el e sn gS Deheve s heo me s lÙeeiehe$eo s e foÙee Lee~ Fmek e â s y e eohe tvece e fme bn keâe s Fme ceeceue sc e W pepe yeve eÙe e ieÙee~

ceesoer keâer veeRo G][eves njefove 10Iebšs keâece keâjleer nw ‘meeFyej Deeceer&’Denceoeyeeo~ iegpejele efJeOeevemeYeekeâs ÛegveeJeeW ceW Deye ueieYeie 8 cenerveskeâe meceÙe ner Mes<e jn ieÙee nw~Jewmes lees Deece peien he#e-efJehe#eKeguesDeece cewoeve ceW Skeâ-otmejs hejDeejeshe-ØelÙeejeshe keâjles vepej DeelesnQ~ uesefkeâve iegpejele keâe ceenewuekeâgÚ otmejer lejn keâe nw~ ojDemeueÙeneb hej jepeveerefle%eesb ves efHeâueneueFbšjvesš keâes Dehevee nefLeÙeej yeveejKee nw~ Fve efoveeW iegpejele ceWcegKÙeceb$eer vejWõ ceesoer Deewj GvekeâsefJejesefOeÙeeW keâs yeerÛe pecekeâj meeFyejpebie efÚ][er ngF& nw~ Skeâ lejHeâceesoer mejkeâej Éeje Heâsmeyegkeâ,efšJešj, yuee@ie Deewj F&-cesue keâspeefjS DeefOekeâ mes DeefOekeâ mebKÙeeceW ÙegJeeDeesb keâe pees][ves keâe DeefYeÙeeveÛeue jne nw lees otmejer lejHeâ ceesoerkeâs efJehe#eer Yeer GvnW ueesieeW keâer vepejceW keâgKÙeele meeefyele keâjves ceW ueiesngS nQ~ yeleeÙee pee jne nw efkeâkeâebieÇsme keâe DeeF&šer mesue efheÚueskeâgÚ efoveeW mes SefkeäšJe nes ieÙee nwpees Øeefleefove megyen 10 yepes mes

jele 8 yepes lekeâ Fmeer keâece ceWueiee jnlee nw~ keâebieÇsme keâer Fme‘meeFyej Deeceer&’ keâs mesveeheefle nQiegpejele keâebieÇsme ØecegKe Depe&gvecees{Jeeef[Ùee~ meesMeue vesšJeefkeâ&iemeeFš yeveer jCe cewoeve ceesoer keâsefJejesefOeÙeeW efJeMes<ekeâj keâebieÇsme Éejeceesoer keâes ‘Fbšjvesš cesefvehÙeguesšj’“njeÙee pee jne nw~ ojDemeueefheÚues keâgÚ efoveeW mes ceesoer peyeo&mlelejerkeâs mes Fbšjvesš keâer ogefveÙee ceW ÚeSngS nQ~ Ùeneb lekeâ efkeâ Jes DecesefjkeâveDebieÇspeer heef$ekeâe ‘šeFce’ keâer efJeÕe keâs100 ØeYeeJeMeeueer ueesieeW keâer metÛeer ceWYeer veb 1 keâs Deemeheeme ner nQ~ FmeerefueSkeâebieÇsme Yeer meeFyej pebie ceW heerÚs veneRjnvee Ûeenleer~ keâebieÇsme mecePe Ûegkeâer nwefkeâ ceesoer keâes hejeefpele keâjvee FleveeDeemeeve veneR, keäÙeeWefkeâ iegpejele ceW ceesoerkeâer ÚefJe peveceeveme keâs Deblece&ve hejienjs ¤he mes yeveer ngF& nw~ FmeefueSkeâebieÇsme Úesšs-ceesšs cegöesb keâes nefLeÙeejyeveekeâj GvnW KeueveeÙekeâ efmeæ keâjveskeâs ØeÙeemeeW ceW ueieer ngF& nw~ Fmeer keâsÛeueles Depe&gve cees{Jeeef[Ùee keâer DeOÙe#elee

ceW meeFyej mesue yeveeF& ieF& nw, peesmegyen 10 yepes mes jele keâs 8 yepes lekeâkeâece keâjleer nw~ Fme mesue keâes meeFyejogefveÙee ceW ceesoer keâs ye]{les JeÛe&mJe keâesškeäkeâj osves keâe keâece meeQhee ieÙee nw~neueebefkeâ Fme ceeceues ceW Yeer keâebieÇsmeerceesoer mes heerÚs ner nQ, keäÙeeWefkeâ Fbšjvesš,

meesMeue vesšJeefkeâ&ie meeFš hej ceesoeryengle henues mes ner SefkeäšJe jns nQ DeewjGvekeâs meceLe&keâeW keâer mebKÙee ueeKeeW ceWnw~ Deye osKeves Jeeueer yeele nw efkeâDeeieeceer iegpejele efJeOeevemeYee ÛegveeJeceW Ùen ‘meeFyej Jeej’ efkeâme lejnkeâer Yetefcekeâe efveYee heelee nw?

Denceoeyeeo~ FveHeâefš&e fuešer mes heere f[]le Ùee osj mes mebleeveØeehle keâjves keâer Ûeenle jKeves Jeeues obheefle Deye Deb[eCeg yeQkeâceW øeâerpe efkeâS ngS Deb[eCeg keâe GheÙeesie keâj mebleeve Øeehlekeâj heeSbies~ Denceoeyeeo ceW osMe keâe Fme lejn keâe henueeDeb[eCeg yeQkeâ ØeejbYe ngDee nw~ Fme yeejs ceW veesJee DeeF&JeerDeeF&Heâefš&e fuešer keâs SkeäpeerkeäÙete fšJe [eÙejskeäšj [e@. ceveer<e vesyeleeÙee efkeâ veesJee heume DeeF&JeerSHeâ ves ogefveÙee ceW DeeF&JeerSHeâkeâer efJeMeeue Me= bKeuee KeesuevesJeeueer mhesve keâer DeeF&JeerDeeF&keâbheveer keâs meeLe keâesuesyejsMeve keâj Denceoeyeeo ceW osMe keâehenuee Deb[eCeg (SDeejšer- Deeefmemšs[ efjØees[efkeäšJe šskeäveesueespeer)yeQkeâ ØeejbYe efkeâÙee nw~ Fme SDeejšer yeQkeâ ceW osj mes mebleevekeâer Ûeenle jKevesJeeues obheefle Deheves Deb[eCeg Fme yeQkeâ ceWøeâerpe keâjJeekeâj Deheveer FÛÚevegmeej GheÙeesie ceW ues heeSbies~

osMe keâe henuee Deb[eCegyeQkeâ Denceoeyeeo ceW Meg¤ Denceoeyeeo~ heeefkeâmleeve ves peuemeercee keâs GuuebIeve keâs efueS

ieg®Jeej keâes oes meeue mes pÙeeoe meceÙe lekeâ pesue ceW jns 26iegpejeleer ceÚgDeejeW keâes efjne keâj efoÙee~ Fve ceÚgDeejeW keâer efjneF&keâes meÆeJevee keâs leewj hej osKee pee jne nw~ FvnW heeefkeâmleeve keâsje°^heefle DeeefmeHeâ Deueer pejoejer keâer Yeejle Ùee$ee keâs yeeo efjneefkeâÙee ieÙee nw~ pejoejer ves Dee" DeØewue keâes veF& efouueer ceWØeOeeveceb$eer ceveceesnve efmebn mes oeshenj keâs Yeespeve hej cegueekeâele keâerLeer~ ceeefuej keâs efpeuee keâejeieej DeOeer#ekeâ veepeerj ngmewve Meen veskeâjeÛeer ceW keâne, nceves mejkeâej keâs efveoxMe hej pesueeW mes 26iegpejeleer ceÚgDeejeW keâes efjne efkeâÙee nw~ efmebOe Øeeble keâer metÛevee ceb$eerMeeefpeÙee ceejer ves keâne, FvnW meÆeJevee keâs lenle efjne efkeâÙee ieÙeenw~ pesue DeefOekeâeefjÙeeW ves GvnW Yeejle keâs efueS jJeevee nesves meshenues Ghenej Yeer efoS~ DeefOekeâeefjÙeeW keâe keânvee nw efkeâ heeefkeâmleevekeâer pesueeW ceW DeYeer mee]{s Ûeej meew YeejleerÙe ceÚgDeejs nQ, peyeefkeâYeejle keâer pesueeW ceW 150 heeefkeâmleeveer ceÚgDeejs keâwo nQ~

heeefkeâmleeveer pesue ceW keâwo 36iegpejeleer ceÚgDeejs ngS efjne

Denceoeyeeo~ iegpejele ceW mLeeveerÙe efvekeâeÙeeW keâer 32 meeršeW keâs efueS ngS GheÛegveeJe ceW Yeepehee ves 22 meeršW peerle ueer, JeneR keâebieÇsme keâes veew meeršeWhej peerle efceueer nw~ Skeâ meerš efveo&ueerÙe GcceeroJeej keâs Keeles ceW ieF& nw~ Ghe efveJee&Ûeve DeeÙegòeâ DeejSue hejceej ves keâne, ‘ØeosMeYej ceW Deueie-Deueieveiej heeefuekeâeDeesb ceW Dee" meeršeW keâs efueS ngS GheÛegveeJeeW ceW Yeepehee ves heebÛe, keâebieÇsme ves oes meeršssb peerleeR Deewj Skeâ hej efveo&ueerÙe keâes efJepeÙe Øeehle ngF&~Deueie-Deueie leeuegkeâe hebÛeeÙeleeW keâer 20 meeršeW ceW mes Yeepehee ves 14 hej JeneR keâebieÇsme ves Ún ceW peerle Øeehle keâer~ efpeuee hebÛeeÙeleeW ceW Yeepehee keâesoes JeneR keâebieÇsme keâes Skeâ meerš efceueer nw~’ hejceej ves keâne efkeâ Denceoeyeeo veiej efveiece keâs yeehetveiej Jee[& keâs efueS ngS GheÛegveeJe ceW YeepeheeGcceeroJeej peerle ieÙee nw~ Yeepehee ØeJeòeâe DeeF&keâs pe[spee ves keâne, ‘ÛegveeJe heefjCeeceeW mes meeefyele ngDee nw efkeâ ueesieeW ves keâebieÇsme keâes Keeefjpe keâj efoÙeenw leLee Skeâ yeej efHeâj iegpejele keâs cegKÙeceb$eer vejWõ ceesoer keâs vesle=lJe ceW DeemLee peleeF& nw~’ iegpejele keâebieÇsme keâs DeOÙe#e Depe&gve ceesOeJeeef[Ùee vesneueebefkeâ keâne efkeâ mLeeveerÙe efvekeâeÙeeW ceW keâebieÇsme keâs celeoeleeDeesb keâe DeeOeej ye]{e nw~

mLeeveerÙe efvekeâeÙeeW keâs GheÛegveeJe ceW Yeepehee ves 22, keâebieÇsme ves veew meeršW peerleeR

cenbieer meefypeÙeeW ves efouueer Jeeuee keâe peervee keâj efoÙee cegneue

heekeâ keâes efveÙee&leefouueer Deewj Deemeheeme keâs mesšsueeFšMenjeW ceW šceešj keâe efjšsue YeeJe40 ®heÙes Øeefle efkeâuees nw~ ceb[erkeâs keâejesyeejer keânles nQ efkeâ heeefkeâmleevekeâes ye][s hewceeves hej šceešj keâeefveÙee&le nesves mes ner Ùeneb Fmekeâerkeâercele Fleveer ye]{er nw~Leeskeâ ceb[erSheerScemeer, pees Deepeeohegj ceW SefMeÙeekeâe meyemes ye][e meypeer yeepeejÛeueeleer nw, keâs cegleeefyekeâ Leeskeâ ceWDeeuet 6 mes 10 ®heÙes efkeâuees nw~yeQieve 6 mes 16 ®heÙes Øeefle efkeâueesefyekeâ jne nw peyeefkeâ Leeskeâ ceW šceešj5 mes 22 ®heÙes Øeefle efkeâuees efyekeâjne nw~cenbieer meefypeÙeeW ves efvecveDeewj ceOÙece Jeie& keâe peeÙekeâeefyeiee][ efoÙee nw~ je°erÙe jepeOeeveerefouueer Deewj Deemeheeme keâs GheveiejeWceW Fme mehleen šceešj Deewj Deeuetmecesle keâgÚ ØecegKe meefypeÙeeW keâsoece ceW GÚeue Deeves mes Deece ueesieeWkeâe peervee cegneue nes ieÙee nw~peevekeâejeW keâe keânvee nw efkeâ JeeÙeoekeâejesyeej Deewj peceeKeesjer mesmeefypeÙeeW keâer keâerceleW Deemeceeve Útjner nQ~efouueer Deewj Deemeheeme keâsmesšsueeFš MenjeW ceW šceešj keâe

efjšsue YeeJe 40 ®heÙes Øeefle efkeâueesnw~ ceb[er keâs keâejesyeejer keânles nQefkeâ heeefkeâmleeve keâes ye][s hewceeves hejšceešj keâe efveÙee&le nesves mes nerÙeneb Fmekeâer keâercele Fleveer ye]{ernw~ efnceeÛeue ØeosMe mes šceešjkeâer DeeJekeâ ceW osjer nesves mes yeepeejceW Fmekeâer efkeâuuele keâe HeâeÙeoeceb[er keâs keâejesyeejer G"e jns nQ~efjšsue JÙeeheeefjÙeeW keâe keânvee nwefkeâ Leeskeâ JÙeeheeefjÙeeW mes ner GvnWmeefypeÙeeb cenbieer efceue jner nw, GvnWkeâe sF& ueeYe veneR e fceue jnenw~Fbefojehegjce, ieeefpeÙeeyeeo ceWjnves Jeeueer [e. jefMce efmebn veskeâne efkeâ meefypeÙeeb cenbieer nesves keâskeâejCe GvnW Deheveer Leeueer ceWheewef°keâ Deenej Ieševee he][enw~GvneWves keâne efkeâ efjšsue JÙeeheejer100 ®heÙes efkeâuees efYeb[er Deewj60 ®heÙes efkeâuees hejJeue yesÛe jnsnQ~ceOÙe Jeie& Yeer Fleveer cenbieermeypeer veneR Kejero mekeâlee~šceešjefjšsue ceW 40 mes 50 ®heÙesØeefleefkeâuees efyekeâ jne nw~ceb[er keâskeâejesyeejer keâe keânvee nw efkeâ mejkeâej

keâer Goejlee mes heeefkeâmleeve keâs efueSefveÙee&le nesves mes šceešj keâe oeceyeerles meeue mes yengle pÙeeoe nw,neueeBefkeâ efnceeÛeue keâer DeeJekeâ Deevesmes Ùen keâgÚ memlee nes mekeâleenw~Éejkeâe cees][ keâs efvekeâš ceesnveiee[&ve ceW jnves Jeeueer megYeeef<eCeerosJeer, pees ie=efnCeer nQ, ves yeleeÙeeefkeâ Deeuet, yeQieve, šceešj Deewjcešj mecesle meYeer meefypeÙeeb cenbieernes ieF& nQ~ Jen keânleer nQ efkeâ JenDeepe meesce yeepeej mes Deeuet 14®heÙes, yeQieve 30 ®heÙes, efYeb[er60 ®heÙes, meerleeHeâue 30 ®heÙes,ueewkeâer 40 ®heÙes Øeefle efkeâuees keâeroj mes Kejerokeâj ueeF& nQ~ GvneWveskeâne, cesjs heefle efjšeÙe[& HeâewpeerDeHeâmej nQ Deiej nceejs yeÛÛes DeÛÚerveewkeâefjÙeeW ceW veneR nesles lees FleveercenbieeF& Pesuevee cegefMkeâue nespeelee~ieeefpeÙeeyeeo keâer JemegbOeje ceWefjšsue meypeer keâejesyeejer jece ceveesnjves keâne efkeâ cenbiee ceeue ceb[er keâeLeeskeâ JÙeeheejer os jne nw Gmes KeemeHeâeÙeoe veneR nes jne nw~SieÇerkeâuÛejØees[Ÿetme ceekeâxš keâcesšer (SheerScemeer),

pees Deepeeohegj ceW SefMeÙee keâe meyemesye][e meypeer yeepeej Ûeueeleer nw, keâscegleeefyekeâ Leeskeâ ceW Deeuet 6 mes10 ®heÙes efkeâuees nw, peeefnj nwefjšsue ceW Deeuet Fmemes cenbieeefyekeâsiee~ Fmeer ceb[er ceW yeQieve 6mes 16 ®heÙes Øeefle efkeâuees efyekeâjne nw peyeefkeâ Leeskeâ ceW šceešj5 mes 22 ®heÙes Øeefle efkeâuees efyekeâjne nw~ keâsJeue hÙeepe keâe efjšsueYeeJe 10 mes 15 ®heÙes hej efmLejyevee ngDee nw~nj Menj keâs Deeuet-meypeer keâer ceewpetoe ojW vesMeveuene@šer&keâuÛej [sJeuesheceWš HeâeGb[sMeve(SveSÛeDeej[erSHeâ) keâer JesyemeeFšhej GheueyOe nQ~ yegOeJeej keâes DeeiejeceW Deeuet meJee meele ®heÙes efkeâueespeyeefkeâ Denceoeyeeo ceW mee]{s 8®heÙes efyekeâ jne nw~yebieueg¤ DeewjcegbyeF& ceW Deeuet mee]{s 11 ®heÙespeyeefkeâ ÛesVeF& ceW Fmekeâe YeeJe12 ®heÙes Øeefle efkeâuees Ûeuejne nw~ Deeuet keâe Leeskeâ YeeJeDece=lemej ceW 5 mes 6 ®heÙese fkeâuees peyeefkeâ jeÙehegj Deewjkeâesuekeâelee ceW 9 mes 10 ®heÙesØeefle efkeâuees efyekeâe~

Ssmes keâj jner nQ meefÛeve-menJeeie keâer heeflveÙeeb ceesšer keâceeF&!meefÛeve leWoguekeâj Deewj JeerjsvõmenJeeie Yeues ner ce woeve ceWHe äuee @he neW Ùee efnš jns neWuesefkeâve oesvees keâer yeerefJeÙeeb cewoevemes yeenj efnš ner nes jner nQ~meefÛeve leWoguekeâj keâer helveerDebpeefue leWoguekeâj Deewj JeerjsvõmenJeeie keâe r helvee r Deejlee rmenJeeie oesvees ves Skeâ pJeeFbš

JeWÛej efyepevesme Meg® efkeâÙee nwoesvees ves Skeâ ÛesVeF& yesm[ keâbheveerceW efnmmesoejer Kejeroejer nw~Yeejlee rÙe šerce keâ s e fJee f[Ùee sS v e e e f u e mš m e g y e Ç n c e CÙ e c ejeceekeâ=<Ceve Éeje Meg® keâer ieF&Fme keâbheveer mheesšme& cewkeâsefvekeämeceW oesvees ves ye][er efnmmesoejerKejeroer nw~ 2006 ceW Fme

keâbheveer keâer Meg®Deele mes nerDebpeefue Deewj Deejleer keâbheveer keâsyees[& ceW Meeefceue nQ~ DebpeefueleWoguekeâj keâer keâbheveer ceW 35%efnmmesoejer nw peyeefkeâ DeejleermenJeeie 25% Deewj jeceekeâ=<Cevekeâer 38 Heâermeoer mes pÙeeoeYeeieeroejer keâbheveer ceW nw~ Deehekeâesy el e e o W e f k e â jece e k e â = <Ceve

leefceuevee[t pete fveÙej keâs efueSKesue Ûegkeâs nQ Deewj Fbef[Ùeve yeQkeâef›eâkeâsš šerce keâs 13 meeue lekeâkeâhleeve jns~ 2003 ceW GvneWvesJeere f[Ùees Sveeefuemš mee@uÙetMevekeâe r Me g®Deele keâe r e fpemece WefKeuee[er Deheves hejHeâe@jceWme keâeso sKekeâj Gmece W me gOeej keâjmekeâlee nw~

amOñWmZ H$o à{V{Z{Y~mb{H eZ _qbXm

E-mail:[email protected]àogZmoQ> {dkmnZ Ho$ {bE gånH$© H$ao.

0969446444409408887777

Dees[ nlÙeekeâeb[ keâs DeejesefheÙeeW keâerpe sue peeve s me s henue s keâe r

H«$m§{V ^mñH$a _| àH$m{eV g_ñV nmR>ç gm_J«r Ed_ [dkmnZAm{X _| g§nmXH$ H$s gh_{V hmoZm Oéar h¡Ÿ&

àH$m[eV boIm| _| boIH$mo Ho$ [dMma AnZo h¡Ÿ& AZwamoY h¡ {H${dkmnZmo _| N>mno {H$gr ^r Xmdmo H$s {Oå_oXmar h_mar Zht hmoJrŸ&

nr.Ama.~r. {Z`_mo Ho$ VhV I~amo Ho$ M`Z Ho$ {bE g§nmXH${Oå_oXma hmoJmŸ& {H$gr ^r {ddmX H$m Ý`m{`H$ joÌ dbgmS> hmoJmŸ&

ceneje°n¥îR> 5


jepe “ekeâjs keâer veerleerMe keâgceej keâesOecekeâer- cegbyeF& Dee keâj lees efoKeeDeesceeuesieebJe (ceneje°^). efyenej keâscegKÙeceb$eer veerleerMe keâgceej keâes cevemesDeOÙe#e jepe “ekeâjs ves meerOes-meerOesleerKes MeyoeW ceW ÛesleeJeveer oer nw~GvneWves ceeuesieebJe cevehee ÛegveeJeØeÛeej keâs keâeÙe&›eâce keâes mebyeesefOelekeâjles ngS keâne efkeâ cegbyeF& ceW efyenejefove ceveekeâj lees efoKeeDees, 15DeØewue keâes keäÙee nesiee helee ÛeuepeeÙesiee?GvneWves cegbyeF& keâs meescewÙeece woeve ce W 15 DeØe wue keâe sØemed?leeefJele efyenej Meleeyed?oermeceejesn ve ceveeves osves keâer ÛesleeJeveerosles ngS keâne efkeâ ceneje°^ keäÙeeOece&Meeuee nw, pees Ùeneb efyenej efoveceveeÙee pee jne nw~ Deepe efyenejefove ceveeÙee peeÙesiee keâue GòejØeosMe keâs ueesie Ùeneb Ùetheer efoJemeceveeÙeWies~ veerleerMe keân Ûegkeâs nQ efkeâGved?nW yeleewj cegKed?Ùeceb$eer meceejesnceW Deeves keâe ved?Ùeewlee efceuee nwDeewj Jen peeSbies~ Fmekeâs yeeoMeg›eâJeej keâes ceneje<ed?š^ keâs ie=nceb$eer ves Fme cemeues hej Skeâ yew"keâYeer keâer nw~cevemes DeOÙe#e ves ueiesneLe Ùen meJeeue Yeer hetÚe efkeâDeeefKej efyenej efove iegpejele Deewjhebpeeye ceW keäÙeeW veneR ceveeÙee pee

jne nw~ GvneWves efyenejer ueesieeW keâecepeekeâ G][eles ngS keâne efkeâ Skeâlees Fve (iewjceje"er) ueesieeW keâeyeesPe menve keâjes Thej mes DeyeFvekeâe r jepeveere fle Yeer menvekeâjes~Ùen veneR nesves efoÙee peeÙesiee~cevemes DeOÙe#e ves ceneje°^ keâerefJeOeeve heefj<eo ceW iewjceje"erueesieeW keâer mebKÙee ye]{ves keâe Deejesheueieeles ngS keâne efkeâ Jes osMe keâes

lees][ves keâer Yee<ee veneR keâjles nQ,hejbleg ceg byeF& ceW Meebe fle yeveerjns~Fmekeâs efueS Kego cegKÙeceb$eer,Ghe-cegKÙeceb$eer Deewj ie=n ceb$eer keâesveerleerMe keâgceej keâes Heâesve keâjveeÛeeefnS Deewj Ùeneb ve Deeves keâermeueen osveer ÛeeefnS~ cevemesDeOÙe#e ves Fme ceewkeâs hej meheeefJeOeeÙekeâ Deyet Deeefmece Deepeceerkeâes Yeer pecekeâj Heâškeâej ueieeF&~

Ûecekeâves Jeeueer nw Peeshe][heóerOeejkeâeW keâer efkeâmcele

je°erÙe Oejesnj keâer metÛeer ceWpeg][ mekeâlee nw Skeâ Deewj veece

veeiehegj. efJeJeeoeW ceW Heâbmeer yeerSmeÙetheer(yesefmekeâ meefJe&mesme št oer Deye&vehegDej) Ùeespevee keâe mJe®he yeouevesk e â e r me b Y e e J ev e e n w~ Dey ePeeshe][heóerOeejkeâeW keâes Heäuewš ceW efMeHeäškeâjves keâer yepeeS GvnW efpeme peienhej cekeâeve nw JeneR hej yeveekeâjosves keâe ØemleeJe efkeâÙee ieÙeenw~SmeDeejS Éeje Gòeâ ØemleeJe keâWõmejkeâej keâes Yespee ieÙee nw ~ GòeâÙeespevee hej 273 keâjes][ ®heSKeÛe& Deeves keâer mebYeeJevee JÙeòeâkeâer pee jner nw~ efHeâueneue keâWõ mesGòeâ ØemleeJe keâes cebpetjer veneR efceueernw~ efkeâvleg peuo Fme ØemleeJe keâescebpetjer efceueves keâer mebYeeJevee peleeF&i eF & n w~ e fpeme k e â s y e eoPeeshe[heóerOeejkeâeW keâes Deheveer peienhej DeeJeeme yeveekeâj e foSpeeSbies~ieewjleueye nw efkeâ Menj ceWPeeshe][heóerOeejkeâeW keâs efueS yeerSmeÙetheerÙeespevee Debleie&le yeveeÙes pee jns9829 DeeJeemeeW hej mebkeâš keâsyeeoue ceb[jeves ueies Les~ veeieefjkeâeWDeewj vesleeDeesb keâs efJejesOe keâs keâejCeiele efoveeW cevehee ØeMeemeve ves GòeâÙeespevee keâer jeefMe mejkeâej keâesueewševes keâe efveCe&Ùe efueÙee Lee~ efkeâvleg

mejkeâej Éeje Peeshe][heóerOeejkeâeW keâescekeâeve yeveekeâj osves keâs Deheves efveCe&Ùehej lešmLe nesves keâs keâejCe FmekeâemJe®he yeouee pee jne nw~DeyePeeshe[heóerOeejkeâeW keâes nševes keâeryepeeS GvnW Gvekeâer Gleveer peienhej ner DeeJeeme yeveekeâj osves keâerÙeespevee yeveeÙeer ieF& nw~ oes Je<e&h enue s c ev e h e e v e s Menje rPeeshe][heóerJeeefmeÙeeW keâes hekeäkeâs cekeâeveyeveekeâj osves keâe efveCe&Ùe efueÙee Lee~Fmekeâs efueS yeerSmeÙetheer Ùeespevee ueeietkeâer ieF& Leer~ Ùeespevee Debleie&le keâWõDeewj jepÙe mejkeâej DeeJeeme keâsefueS 90 ØeefleMele jeefMe GheueyOekeâjeleer nw~Peeshe][heóerOeejkeâ keâesefmeHeâ& 10 ØeefleMele jeefMe osveer Leer~efkeâvleg Menj ceW Fme Ùeespevee keâepecekeâj efJejesOe ngDee~ efJejesOe keâskeâejCe yeeyee yegæepeer veiej,yeebiueeosMe, Ûeceej veeuee, heerueerveoer, ieeW[šesueer,cejejšesueer,DebyeePejer, Fbefoje veiej Heâgšyee@ueieÇeGv[, ceeefš&ve veiej efmLele Fbefojeveiej Peeshe][heóer, Fbefoje ceeleeveiej, yeesjkeâj veiej, peešlejes[er,meeefJe$eeryeeF& Heâgues veiej, Jeeefucekeâerveiej, ieesje keâgbYeejhegje, vesn¤veiej,keâesceue veiej Deeefo FueekeâeW ceWDeye lekeâ Iejkeâgue Ùeespevee keâe keâeceMeg¤ veneR nes heeÙee Lee~ mLeeveerÙeveslee Deewj veeieefjkeâeW keâs keâejCe Ùenebkeâece keâjvee cegefMkeâue nes jne nw~Fmemes ueieYeie 9 npeej 829

DeeJeemeeW keâe keâece Deškeâ ieÙee nw~Deye lekeâ efmeHeâ& efPebieeyeeF& šekeâueer,Jeebpeje, heebÛe Peeshe][e, ieesheeueveiej,peešlejes[er ceW keâece Meg¤ nes heeÙeen w~De i eue s k e â gÚ e fov e e W c e WpeÙeyepejbie veiej ceW ÙeespeveeDebleie&le keâece Meg¤ efkeâÙee peeSiee~yeleeÙee ieÙee efkeâ 327.28keâjes][ ceW mes Deye lekeâ 55 keâjes][

®heS efceues Les efpemeces mes efmeHeâ&5 keâjes][ KeÛe& ngS nQ~ Mes<e50 keâjes ][ ®heS Jeeheme keâjvesk e â e r l e w Ù e ej e r p e l e eF & i eF &Leer~Fmekeâs DeueeJee 271.42keâjes ][ ®heS keâe DeeJebšve jönesves keâer mebYeeJevee peleeF& ieF&Leer~ met$ees b ves yeleeÙee efkeâ FmemebyebOe ceW mejkeâej keâs meeceves

Jemlege fmLee fle jKeer ieF& Lee r~efkeâvleg jepÙe mejkeâej ves Deheveerkeâefšyeælee mhe° keâjles ngSPee she ][heóerOeejkeâeW keâes hekeäkeâscekeâeve yeveekeâj osves keâe efveoxMee foÙe e Le e~ e fp eme k e â s y e eoyeerSmeÙetheer Ùeespevee ceW Heâsjyeouekeâj keâece Meg® efkeâS peeves keâerpeevekeâejer nw~

he gCe s. jepÙe DevJe s<eCe e fJeYeeie ve s yengÛee fÛe &le Me sÙej Iee sšeuee ØekeâjCe ce W n<e &o ce snlee keâ s YeeF & me gOee rj ce snlee ke âe se fiejHe äleej e fkeâÙee nw~ vÙeeÙeeueÙe ve s Gme s 18 DeØe wue lekeâ he g e fueme e fnjemele ce W jKeve s keâe DeeosMe e foÙee nw~Guue sKevee rÙe nw e f keâ ßee rkeâe ble iee sheeue je"e r ve s HeâjemeKeevee he g e fueme Leeve s ce W e fjhee sš & ope & keâjeF& Lee r~Je<e & 1996 ce WMe sÙeme & keâ s pee fjS 86 ueeKe 39 npeej ®heS keâe r Oee sKeeOe ][e r keâjve s keâ s Ûeuele s mee rDeeF &[e r ve s henue s ne r ÚnDeeje se f heÙee W keâe s e fiejHe äleej e fkeâÙee nQ~ he gCee s e fveJeemee r ye Ç e s keâj ce bieue pe wve ve s e fJee fYeVe keâ bhee fveÙee W keâ s Me sÙej mLeevee rÙee fJeòe me bmLeeDee s b ce W e fiejJee r jKe ye ][ s he wceeve s hej jee fMe uee r Lee r~ Gme meceÙe yeepeej ce tuÙe keâ s Deve gmeej Gmeve s Gveme bmLeeDee s b keâe s yÙeepe Yee r e foÙee Lee~ Ùen jee fMe Gmeve s ce g b yeF & keâ s Me sÙej ye Ç e s keâj Yejle Kee svee keâe s oe r~

n<e&o cesnlee keâe YeeF& efiejHeäleej

veF& cegmeeryele ceW efJeueemejeJecegbyeF&. jepÙe keâs hetJe& cegKÙeceb$eer Jeceewpetoe keâWõerÙe ceb$eer efJeueemejeJeosMecegKe Skeâ veF& cegmeeryele ceW efIejlesvepej Dee jns nQ~ hetJe& DeeF&heerSmeDeefOekeâejer JeeF&. heer. efmebn ves DeejesheueieeÙee nw efkeâ DebOesjer keâer DeeMeerJee&omeesmeeÙešer keâes peceerve efyevee efkeâmeerDeeJesove keâs DeeJebefšle keâer ieF&~efmebnves oeJee efkeâÙee nw efkeâ Gvekeâs heemeFme yeele keâs hegKlee meyetle nQ~efmebn keâs cegleeefyekeâ meesmeeÙešer vesYetKeb[ keâe DeeJesove veneR efkeâÙeeLee~ hejbleg otmejer HeâeFue keâe menejeueskeâj peceerve DeeJebšve keâes cebpetjeroer ieF&~ GvneWves oeJee efkeâ Fmekeâsmeejs omleeJespe Gvekeâs heeme ceewpetonQ~Ùen cebpetjer leye oer ieF& peyeosMecegKe otmejer yeej jepÙe keâscegKÙeceb$eer yeves Les~ Deye GvneWvesosMecegKe keâes Yeer keâ"Iejs ceW Ke][ekeâj efoÙee nw~ efmebn keâs cegleeefyekeâmeesmeeÙešer ceW Heäuewš neefmeue keâjveskeâs efueS n<e&JeOe&ve heešerue keâer ceebjlveØeYee MenepeerjeJe heešerue keâsveece hej DeeJesove efkeâÙee ieÙeeLee~jlveeØeYee keâer Deesj mes efoS ieSnueHeâveeces ceW heefjJeej keâer ceeefmekeâDeeÙe 26 npeej ®heS yeleeF& ieF&Leer~ efuenepee Gvekeâs DeeJesove keâesDehee$e “nje efoÙee ieÙee~ efmebnkeâs cegleeefyekeâ Fmekeâs yeeo Fboehegj

lenmeerue keâs heles hej YeeiÙeßeer keâsveece hej efHeâj mes DeeJesove efkeâÙeeieÙee~ Fme DeeJesove ceW ceeefmekeâDeeÙe Ún npeej ®heS efoKeeF&ieF&~Deheerue keâer ieF& efkeâ keâece keâsefmeueefmeues ceW GvnW yeej-yeej cegbyeF&Deevee he][lee nw Deewj Gvekeâs heefjJeejkeâs efkeâmeer meomÙe keâe ceneveiej ceWcekeâeve veneR nw~ nueHeâveeces ceW cegbyeF&cevehee #es$e ceW heefjJeej keâs efkeâmeermeomÙe keâe cekeâeve ve nesves keâelekeâ& efoÙee ieÙee, hejbleg Jejueer keâerMeejoe Fceejle ceW 1103 vebyejkeâe Heäuewš n<e&JeOe&ve heešerue keâs veecenw~ GvneWves Ùen Yeer meJeeue G"eÙeeefkeâ 6 npeej ®heS ceeefmekeâ DeeÙehej efveÙeceevegmeej 350 Jeie&Heâerš keâeHeäuewš efceue mekeâlee nw~hejvleg YeeiÙeßeerkeâes 1076 Jeie&Heâerš keâe cekeâeve keâwmesefceuee? efmebn ves Je<e&-1999 keâsmejkeâejer DeeosMe keâe nJeeuee oslesngS yeleeÙee efkeâ mejkeâejer DeefOekeâejer,ceb$eer Je Gvekeâs heefjJeej keâs meomÙe keâsveece hej cegbyeF& cevehee #es$e keâer mejkeâejerFceejle ceW Skeâ mes DeefOekeâ HeäuewšveneR efceue mekeâlee~keäÙee nw ceeceuee :osMecegKe keâs keâeÙe&keâeue keâs DebefleceefoveeW ceW cegKÙeceb$eer keâeÙee&ueÙe ceWMew#eefCekeâ mebmLeeveeW keâes peceerveDeeJebefšle keâjves keâs keâgÚ ØemleeJe DeeSLes~ FveceW mes Skeâ HeâeFue hej ceewpetoe

mJeemLÙe ceb$eer megjsMe Mesóer DeewjefJeOeeÙekeâ megveerue osMecegKe keâermeesmeeÙešer keâes 3-F& keâe YetKeb[ osveskeâe efJeJejCe efueKee ngDee Lee~ efmebnkeâs Devegmeej Gme HeâeFue ceW DeeMeerJee&omeesmeeÙešer keâes peceerve osves keâe GuuesKeveneR Lee~ Gve efoveeW DeeMeerJee&omeesmeeÙešer keâe veece Yeer leÙe veneRngDee Lee~ efJeòe efJeYeeie ves Yeer keâesF&ØemleeJe veneR Yespee Lee~Ùeneb efIejs nQosMecegKe : meeveboe ØekeâjCe DeewjmegYee<e IeF& keâes peceerve DeeJebefšlekeâjves keâe ceeceuee Deewj Deye DebOesjer

keâer DeeMeerJee&o meesmeeÙešer peceerveØekeâjCe~keâF& ye][s ueesieeW keâe neLeefmebnves oeJee efkeâÙee nw efkeâ Fme ØekeâjCeceW keâF& ye][s ueesieeW keâs neLe nQ~ceeceues keâer peebÛe keâj meYeer DeejesefheÙeeWkeâs efKeueeHeâ cegkeâocee ÛeueveeÛeeefnS~ oesef<eÙeeW hej YeÇ°eÛeej JeOeesKeeOe][er keâs lenle keâej&JeeF& nes~Fmemes henues efmebn ves DeeMeerJee&oFceejle ceW menkeâej ceb$eer n<e&JeOe&veheešerue keâer helveer YeeiÙeßeer keâs veecehej ieuele lejerkeâs mes Heäuewš neefmeuekeâjves keâe Deejeshe ueieeÙee Lee~

veeiehegj. GhejepeOeeveer keâer mšsš yeQkeâ Dee@@Heâ Fbef[Ùee keâce&Ûeejer (ÛeeueÇdme keâgóes) keâes. Dee@@he. ›eâsef[š meesmeeÙešer efueefcešs[ keâs heoeefOekeâeefjÙeeW Éeje peceervekeâer Kejeroer Deewj ie=n efvecee&Ce keâs veece hej efkeâS ieS keâjeW][esb ®heS keâer OeebOeueer ceW Skeâ veF& mevemeveerKespe peevekeâejer meeceves DeeF& nw~DeejesefheÙeeW veskeâce&ÛeeefjÙeeW keâs veece hej Yeer keâjes][esb ®heS keâs keâpe& efvekeâeues nQ~ meesmeeÙešer keâs keâefLele YeÇ° DeefOekeâeefjÙeeW ves keâjerye 1 keâjes][ 10 ueeKe ®heSkeâce&ÛeeefjÙeeW keâs veece hej keâpe& efvekeâeuee nw~ ÛeeQkeâeves Jeeueer yeele Ùen nw efkeâ Fme jkeâce keâe yÙeepe Yeer meesmeeÙešer keâs keâeÙee&ueÙe ceW pecee veneR efkeâÙeeieÙee~Deejeshe he$e DeepekeâgÚ keâce&ÛeeefjÙeeW ves veece ve Úeheves keâer Mele& hej yeleeÙee efkeâ GvnW meeceves keâj Gvekeâs veece hej meesmeeÙešer ceW OeebOeueer keâer peeleerjner nw~ veewkeâjer Keesves keâs [j mes Jes KeeceesMe jnles Les~ met$eesb keâer ceeveW lees Ùen jkeâce DeejesefheÙeeW ves Kego keâs keâejesyeej ceW ueieeÙee nw~hegefueme peeveleernw efkeâ DeejesefheÙeeW ceW mes Skeâ meefÛeve Kejs ves Yeecešer jes[ hej Kego keâer Heäuewš mkeâerce Meg¤ keâer nw~ meeLe ner Ùen Yeer peevekeâejer efceueer nw efkeâ Fmemkeâerce ceW [e@. ÙesueCees mecesle keâgÚ DevÙe DeejesefheÙeeW keâer Yeer meePesoejer nw~ Fmekeâer Úeveyeerve hegefueme keâjsieer~ØekeâjCe keâer peebÛe keâj jns DehejeOehegefueme MeeKee keâs efvejer#ekeâ efkeâMeesj megheejs ves yeleeÙee efkeâ Jes DeejesefheÙeeW keâs efKeueeHeâ meesceJeej keâes Deoeuele ceW Deejeshe he$e hesMe keâjves keâs oewjeveDeoeuele mes Fme yeele keâer ceebie keâjWies efkeâ Ùen ceeceueeveeieefjkeâeW mes peg][e nw, FmeefueS Fme ØekeâjCe ceW Meeefceue DeejesefheÙeeW keâes efkeâmeer Øekeâej keâerpeceevele ve oer peeS~ efvejer#ekeâ efkeâMeesj megheejs ves DeejesefheÙeeW keâs keâeues-keâejveeceeW keâs oes ope&ve mes DeefOekeâ heVeesb Jeeuee omleeJespe lewÙeej keâj efueÙeenw~Kegue mekeâles nQ ceeceuesieewjleueye nw efkeâ meesmeeÙešer keâs meomÙe Je efveJesMekeâ meblees<e ceesjwÙee keâer efMekeâeÙele hej meerleeye[er& hegefueme ves Gòeâ meesmeeÙešerkeâs DeOÙe#e [e@. Øeoerhe veejeÙeCe ÙesueCees, meefÛeJe cekeâjbo uegues, menmeefÛeJe ceveesnj Deiemleer, hetJe& meefÛeJe Deej. heer. osMeheeb[s, Deveble ieesues, megOeerjyeensleer, DeefYevebove ØekeâeMes, DejefJebo Kees[Jes, meewjYe ÛebõYeeve peieoeues, meefÛeve Kejs hej OeesKeeOe][er keâe ØekeâjCe ope& efkeâÙee nw~meefÛeve KejsmeesmeeÙešer ceW efkeâmeer heo hej ve nesles ngS Yeer [e@. ÙesueCees Je DevÙe heoeefOekeâeefjÙeeW keâer efceueer Yeiele mes keâce&ÛeeefjÙeeW keâs veece hej keâjes][esb ®heS keâeieyeve keâjves keâe keâceeue keâj efoKeeÙee nw~ Gmekeâs keâejveeces mes hegefueme Yeer nwjeve nw~ megheejs ves yeleeÙee efkeâ [e@. ÙesueCees Je Gvekeâs meeefLeÙeeW keâer mebheefòekeâer peebÛe nesles ner keâF& Deewj jnmÙeeW mes heoe& G"siee~meveo jns efkeâ Fme ØekeâjCe ceW henues ner meesmeeÙešer yeÛeeDees meefceefle ceebie keâj Ûegkeâer nw efkeâ efHeâjmesmeYeer KeeleeW keâe oesyeeje Dee@@ef[š efkeâÙee peeS, meeLe ner meYeer DeejesefheÙeeW keâer mebheefòe keâer peebÛe nes~ hegefueme ves keâjerye 7 ceen lekeâ ceeceues keâer peebÛe-he][leeue keâer Gmekeâs yeeo ØekeâjCe ope& efkeâÙee ieÙee~ FOej meYeer Deejesheer Deheves-Deheves yeÛeeJe keâs nLekeâb[s Dehevee jns nQ~

cegbyeF&. ie=n efvecee&Ce jepÙeceb$eermeefÛeve Deefnj ves Yejesmee efoueeÙeenw efkeâ veeiehegj keâs mejkeâejer cegõCeeueÙeJe iedjLeeueÙe keâer Fceejle keâes je°erÙeOejesnj Ieesef<ele keâjves keâs efueShegjeòeJe efJeYeeie keâes efmeHeâeefjMe YespeerpeeSieer~yegOeJeej keâes efJeOeeve heefj<eoceW jepÙeceb$eer ves keâne efkeâ Fceejlekeâs veJeerveerkeâjCe keâs efueS jepÙemejkeâej keâer Deesj mes “esme keâoceG"eS peeSbies~ efveo&ueerÙe meomÙeveeiees ieeCeej Je DevÙe meomÙeeW vesOÙeeveekeâ<e&Ce ØemleeJe keâs peefjSieÇbLeeueÙe keâer Fceejle keâe cemeueeG"eÙee~ ieeCeej ves keâne efkeâ 150meeue hegjeveer Fceejle pepe&j nesieF& nw~Fceejle keâYeer Yeer efiej mekeâleernw efpememes nesves keâe Keleje nw~ieÇbLeeueÙe keâe Heâveer&Ûej hegjevee nesÛegkeâ e nw Deewj keâF& heo Keeueer he][snQ~ keâce&Ûeejer ÙegefveÙeve keâer Deesjmes keâF& yeej mejkeâej keâes efueefKelemetÛevee Yespeer ieF& uesefkeâve mecemÙeehej OÙeeve veneR efoÙee ieÙee~ Fceejlekeâs cejccele keâs ØemleeJe keâes mejkeâejves 28 peveJejer-2002 keâes cebpetjeroer Leer hejvleg KeÛe& keâer jkeâce veneRoer ieF&~efuenepee cejccele keâeÙe&Deye lekeâ veneR nes mekeâe nw~ FmekeâspeJeeye ceW jepÙeceb$eer ves keâne efkeâmeeJe&peefvekeâ efvecee&Ce keâeÙe& efJeYeeieves 14 keâjes][ ®heS keâer ueeiele mesveF& Fceejle yeveeves keâer ¤hejsKeelewÙeej keâer Leer~KeÛe& keâer jkeâce keâeØeyebOe keâjves keâs efueS keâF& ÙeespeveeSbyeveeF& ieF&~ hejbleg meHeâuelee veneRefceue mekeâer~ GvneWves keâne efkeâ#eefleieÇmle efnmmes keâes Úes][keâj

Fceejle keâs megjef#ele efnmmes ceWieÇbLeeueÙe ÛeueeÙee pee jne nw~keâebieÇsmekeâs Sme. keäÙet. pecee ves meJeeueefkeâÙee efkeâ keäÙee mejkeâej KegoFceejle keâes Deheves keâypes ceW ueskeâjefvecee&CekeâeÙe& veneR keâjJee mekeâleer?jepÙeceb$eer ves keâne efkeâ Fceejlekeâe efvecee&CekeâeÙe&, yeerDeesšer lelJe hejosves keâe ØemleeJe efJeÛeejeOeervenw~jepÙeceb$eer ves keâne efkeâ Fceejlekeâs DeeOegefvekeâerkeâjCe keâs efueS Je<e&

2009-10 ceW 3 keâjes][ 50ueeKe ®heS, Je<e& 2010-11 ceW4 keâjes][ 30 ueeKe ®heS DevegoeveØeehle ngDee Lee~Fme jeefMe mes 10DeeOegefvekeâ Ùeb$e Kejeros ieS, efpemeceWmes 4 Ùeb$e ieÇbLeeueÙe keâes GheueyOekeâje efoS ieS nQ~ Je<e& 2011-12 ceW 4 keâjes][ ®heS ØeehlengS nQ~ Fme jeefMe mes Kejeroerkeâjves keâer keâeÙe&Jeener Meg¤ nw~jepÙe ueeskeâmesJee DeeÙeesie keâes

efjòeâ heoeW keâes Yejves keâer cebpetjerosves keâer metÛevee Yespeer ieF& nw~FmeyeerÛe jekeâebhee keâs ØekeâeMe efyevemeeuesves keâne efkeâ Fceejle 150 meeuehegjeveer nw~ Gmes je°êrÙe Oejesnjkeâe r me tÛee r ce W Meee fceue e fkeâÙeepeeS~ jepÙece b$ee r ve s Yejesmeee foue eÙe e e f k e â me gP e e J e h ejefJeÛeej efkeâÙee peeSiee~ Fmemebye bOe ceW hegjeòeJe efJeYeeie keâesefmeHeâeefjMe Yespeer peeSieer~

keâce&ÛeeefjÙeeW keâs veece hej efvekeâeues 1.10 keâjes][!

cegbyeF&. efhelee ves yeÇsve [s[ yesšs keâer efkeâ[veer oskeâj Ssmes yeÛÛes keâer peeve yeÛeeF& pees 18 cenerves mes efpeboieer keâes lejme jne Lee~ Flevee ner veneR DeebKeW DeeF&-yeQkeâ keâesos oeR leeefkeâ efkeâmeer Deewj keâer efpeboieer jesMeve nes mekeâs~efJe<Ceg DeefOekeâejer keâe heg$e F&Õej Úle mes efiej ieÙee~ Gmekeâs efmej hej iebYeerj Ûeesš ueieer~ JeeMeer keâs ScepeerSceDemheleeue ceW leerve efove Fueepe keâs yeeo [e@keäšjeW mes Gmes yeÇsve [s[ Ieesef<ele keâj efoÙee~ [e@keäšjeW ves efJe<Ceg keâes yeleeÙee efkeâ Gvekeâs yesšs keâes yeÛeeves keâer nj cegceefkeâvekeâesefMeMe keâer pee Ûegkeâer nw~ Deye Jen “erkeâ veneR nes mekeâlee~ yeele 31 ceeÛe& keâer nw~Fmekeâs yeeo efJe<Ceg ves yesšs keâer efkeâ[veer Deewj DeebKeeW keâe keâe@efve&Ùee oeve keâjveskeâe Heâwmeuee efkeâÙee~ Gmeer efove F&Õej keâer Skeâ efkeâ[veer 17 meeue keâs Depe&ve keâes šebmehueebš keâj oer ieF&~ peuoer ner keâe@efve&Ùee Yeer efkeâmeer keâer ogefveÙee jesMeve keâjsiee~efJe<Ceg keâes ueielee nw efkeâ Fme lejn Jen Deheves yesšs keâes peerefJele jKe heeSbies~ScepeerSce Demheleeue keâs ØecegKe ØeMeemekeâ MebMeekeâj hetjve ves yeleeÙee efkeâ, ‘efJe<Ceg keâeHeâwmeuee meenefmekeâ nw~ peye Gvekeâe heefjJeej meyemes DeefOekeâ ogKe keâs oewj mes iegpej jne Lee leye GvneWves Deheves yesšs keâs DebieeW keâes oeve keâjves keâer “eveer~’neomes vesues ueer efpeboieerefJe<Ceg DeefOekeâejer cetuele: vesheeue keâs jnves Jeeues nQ~ keâecekeâepe keâs efmeueefmeues ceW 30 meeue henues Jes ceneje° Dee ieS Les~ F&Õej ceeb keâs heeme vesheeueceW ner jnlee Lee~ yeerÛe-yeerÛe ceW efhelee keâs heeme Yeer Deelee-peelee jnlee Lee~neue ner ceW Jen ÚgefóÙeeb ceveeves Ùeneb DeeÙee Lee~ efJe<Ceg cekeâeve keâer leermejer cebefpeue hejjnles nQ~ F&Õej 28 ceeÛe& keâes keâhe][e megKeeves Úle hej ieÙee Lee leYeer hewj efHeâmeuee Deewj veerÛes pee efieje~

oeve keâer Deheves yeÛÛes keâer efkeâ[veer Deewj yeÛee ueer efkeâmeer Deewj keâer peeve


GlejØeosMe - efyenejn¥îR> 6


iebiee keâes yeÛeeves keâer keâesefMeMe ceW yebo efkeâS peeSbies ‘keâejKeeves’keâevehegj~ iebiee veoer ceW Øeotef<ele heeveeryeneves keâs Deejeshe ceW Gòej ØeosMeØeot<eCe efveÙeb$eCe yees[& ves peepeceGefmLele Skeâ šsvejer Ûece][e keâejKeeveskeâes yebo keâjves keâe DeeosMe efoÙeenw~ Fmemes henues Je<e& 2011 keâsDeeefKejer leerve ceen ceW 24 šsveefjÙeebØeot<eCe efveÙeb$eCe yees[& ves yebo keâjeF&LeeR~#es$eerÙe Øeot<eCe efveÙeb$eCeDeefOekeâejer jeOesMÙeece ves yeleeÙeeefkeâ efheÚues efoveeW jepÙe Øeot<eCeyees[& keâer šerce ves peepeceG efmLelekeâF& šsveefjÙeeW keâer peebÛe keâer Leer,efpemeceW efjpeJeeve šsvejer keâe Øeotef<eleheeveer iebiee veoer ceW yenlee heeÙeeieÙee Lee~ Fmekeâs yeeo Fme šsvejerkeâs ceeefuekeâeW keâes veesefšme efoÙee ieÙeeLee, uesefkeâve keâesF& megOeej veneR ngDeelees yees[& ves yeboer keâe DeeosMe peejerkeâj efoÙee nw~yees[& keâs DeeosMe keâsyeeo Deye efpeueeefOekeâejer Fme šsvejerhej leeuee ueieeves leLee efyepeueer heeveerkeâešves keâs efueS Skeâ šerce yeveeSbiesDeewj Fmekeâs yeeo šsvejer keâes yebokeâj efoÙee peeSiee~ GvneWves yeleeÙeeefkeâ meJee&efOekeâ 24 šsveefjÙeeW keâesyebo keâjves keâe DeeosMe efheÚues Je<e&Dekeäštyej-veJebyej ceen ceW Øeot<eCeefveÙeb$eCe yees[& ves efoÙee Lee~Fmekeâslenle 16 Dekeäštyej keâes 18, 27Dekeäštyej keâes leerve leLee 25 veJebyej

keâes leerve Deewj šsveefjÙeeW keâes iebieeceW Øeotef<ele heeveer ye bo keâjeve s keâ sDeeosMe e foS ieS Le s~ yee s[ &k e â s #e s $ee rÙe Dee fOekeâeje r ve sy eleeÙee e f k e â yee s[ & meceÙe-meceÙe h ej jepÙe Ø eo t < eCee fveÙe b$eCe yee s[ & keâe s Øeot<eCeHeâ wueeve s Jeeuee r šsvee fjÙee W keâe sye bo keâjve s keâs yeejs ceW efmeHeâeefjMeYespelee nw~Gmekeâs yeeo yees[& keâeršerce Deekeâj peebÛe keâjleer nw Deewjpees šsveefjÙeeb Øeot<eCe Heâwueeves keâeroes<eer heeF& peeleer nQ henues GvnWveesefšme efoÙee peelee nw Gmekeâs yeeo

Yeer Deiej GvneWves Deheveer šsvejer ceWmegOeej veneR efkeâÙee lees GvnW yebokeâjves keâe DeeosMe yees[& os oslee nw~

ceeÙeeJeleer keâer meòee peeles nerefvekeâuee keâjes][esb keâe Ieesšeuee!veesS[e~ ieÇsšj veesS[e ØeeefOekeâjCekeâs GÅeeve efJeYeeie ceW keâjes][esb ®heSkeâs Ieheues keâe ceeceuee meeceves DeeÙeenw~ ieÇsšj veesS[e ØeeefOekeâjCe ÉejeueieeÙes heewOeeW ceW OeebOeueer heeÙes peeveshej ÛesÙejcewve Je meerF&Dees jcee jceCeves yegOeJeej keâes leerve cewvespejeW keâesefveuebefyele keâj efoÙee leLee SkeâceneØeyebOekeâ keâs efKeueeHeâ efJeYeeieerÙepeebÛe keâs DeeosMe efoÙes nQ~ peebÛeSmee rF &D e e s n<e & l evKeekeâjWies~ceeÙeeJeleer mejkeâej ceW ieÇsšjveesS[e ØeeefOekeâjCe keâs GÅeeve efJeYeeieves Menj keâes nje Yeje jKeves keâsefueS keâjes][esb ®heS KeÛe& efkeâÙes~Deejeshe nw efkeâ Fme oewjeve ye][shewceeves hej OeebOeueer ngF&~ HeâeFueeWceW ueeKeeW heewOes ueieeÙes ieÙes peyeefkeânkeâerkeâle ceW Gmemes DeeOes heewOes YeerveneR ueies~yemehee mejkeâej ceW ieÇsšjveesS[e keâs GÅeeve efJeYeeie keâsceneØeye bOekeâ uee fuele e fJe›eâceJeemeJeeveer Les~ Jeefj‰ ØeyebOekeâ jcesMeÛebõ, cewvespej GcesMe Ûebõe Je meneÙekeâØeyebOekeâ cegkeâsMe ves efheÚues heebÛe meeuelekeâ GÅeeie efJeYeeie osKee~Fmeoewjeve GÅeeve efJeYeeie ves keâjerye

225 ke âje s ][ ®heS KeÛe &efkeâÙes~ØeosMe ceW meòee heefjJele&ve neslesner IeesšeueeW keâer hejleW Kegueves ueieeR~henues lees meYeer ÛeejeW DeefOekeâeefjÙeeWkeâes GÅeeve efJeYeeie mes nšeÙee ieÙee~Gmekeâs yeeo meerF&Dees ves ceeceues keâerpeebÛe ceneØeyebOekeâ (Øeespeskeäš)SmeSmeS efjpeJeer keâes meeQheer~efjpeJeerves yegOeJeej keâer Meece Deheveer efjheesš&meerF&Dees keâes meeQhe oer~ peebÛe ceWheeÙee ieÙee efkeâ GÅeeie efJeYeeie vesmejkeâejer hewmes keâes heeveer keâer lejnyeneÙee nw~ peneb pe¤jle nw, JenebheewOes veneR ueieeÙes ieÙes nQ~ HeâeFueeWceW ueeKeeW heewOes ueieeÙes ieÙes nQ peyeefkeânkeâerkeâle ceW Gmemes DeeOes heewOes YeerveneR efceues~ heekeâesË keâx jKejKeeJehej Yeer keâjes][esb KeÛe& efkeâÙes ieÙes uesefkeâveceewkeâs hej heekeâesË cesË ve& lees Petues efceuesDeewj ve ner yeeGb[erJeeue efceueer~efceóerYejeJe ceW Yeer pecekeâj Ieesšeuee efkeâÙeeieÙee~ ØeLeceÂ°Ùee oes<eer heeÙes peeveshej meerF&Dees ves jcesMe Ûebõ, GcesMeÛebõe Je cegkeâsMe keâes efveuebefyele keâjefoÙee nw~ meeLe ner GÅeeve efJeYeeiekeâs lelkeâeueerve ceneØeyebOekeâ ueefueleefJe›eâce JeemeJeeveer keâs efKeueeHeâ

efJeYeeieerÙe peebÛe Meg¤ keâj oer ieÙeernw~GOej leerve keâce&ÛeeefjÙeeW keâs SkeâmeeLe efveuebefyele nesves keâer Keyej mesØeeefOekeâjCe ceW n][keâbhe ceÛe ieÙee~hetJe& mejkeâej ceW DeÛÚs heoeW hej jnsDevÙe keâce&ÛeeefjÙeeW keâes hemeervee Útšjne nw~ met$e yeleeles nQ efkeâ DeYeerDevÙe efJeYeeieeW keâer Yeer peebÛe Meg¤nesves Jeeueer nw~Deejeshe nw efkeâ Fvekeâce&ÛeeefjÙeeW ves Deheves ÛensleeW leLee“skeâsoejeW keâes pecekeâj “skeâs efoÙes~hegjeves “skeâsoejeW keâes ojefkeâveej keâjefoÙee ieÙee Lee~ Ùener veneR ope&veeW“skeâsoejeW keâe lees meeueeW mes Yegieleeve YeerveneR efkeâÙee ieÙee~ FvneR “skeâsoejeW ves efceuekeâjcegKÙeceb$eer mes efMekeâeÙele Yeer keâer Leer~

efjueeÙebme keâs jespee Øeespeskeäš mes Meg¤ngDee 1200 cesieeJeeš keâe Glheeove!ueKeveT~ Gòej ØeosMe ceW efvepeer#es$e keâer efjueeÙebme heeJej keâer1200 cesieeJeeš keâer jespee leeheerÙeefJeÅegle heefjÙeespevee keâer meYeer ÛeejFkeâeFÙeeW ves keâece Meg¤ keâj efoÙeenw~ heeJej hueebš mes 900 cesieeJeeškeâe keâe@ceefMe&Ùeue Glheeove henues nernes jne Lee~keâbheveer ves yeleeÙee nwefkeâ Gmekeâer 300 cesieeJeeš keâerDeeefKejer Ùetefveš 28 ceeÛe& keâesefmeb›eâesveeFp[ nes ieF& Leer~ DeeefKejerÙetefveš mes 31 ceeÛe& mes keâe@ceefMe&ÙeueGlheeove Meg¤ nes ieÙee nw~ 300cesieeJeeš keâer Ûeej Ùetefveš ceW mesÙen DeeefKejer Ùetefveš Leer, efpemesefveOee&efjle meceÙe mes oes cenerves henuesner hetje keâj efueÙee ieÙee DeewjGlheeove Meg¤ nes ieÙee nw~6000

keâjes][ keâer ueeiele keâer 1200cesieeJeeš keâe r jespee leehee rÙeheefjÙeespevee mes GØe keâer 15 ØeefleMeleefyepeueer pe¤jle hetjer nesieer~ keâbheveerkeâe keânvee nw efkeâ Fme heefjÙeepeveemes 30 ueeKe IejeW keâes efyepeueerefceuesieer Deewj 5000 ueesieeW keâesØelÙe#e Deewj hejes#e ¤he mes jespeieejefceuesiee~keâbheveer keâs meerF&Dees pesheerÛeuemeeveer ves keâne efkeâ jespee heeJejhueebš efjueeÙebme keâe henuee hetjerlejn Ûeue jne henuee heeJej hueebšyeve ieÙee nw~ Fme DevegYeJe mes keâbheveerkeâs otmejs heeJej hueebš keâes hetjekeâjves ceW ceoo efceuesieer~ efjueeÙebmekeâs heeme heÙee&hle keâesue yueekeâ nw~efjueeÙebme heeJej ves Fb[esvesefMeÙee ceWYeer leerve keâesue yueekeâ Kejeros nQ~

jele ceW jesMeve jnves keâeFefleneme jÛe jne Skeâ ieebJe...cesj"~ cesj" efpeues keâs mejOevee#es$e keâs ieebJe F&keâ][er ves Skeâ veÙeeFefleneme jÛe efoÙee nw~ FkeäkeâermeJeeRmeoer ceW efpeme osMe keâs yengle meejsieebJe DeYeer Yeer efJeÅegleerkeâjCe mes JebefÛeleneW, Jeneb F&keâ][er Ssmee ieebJe nw penebjele ceW efyepeueer peeves hej Yeer DeyecegKÙe ceeieesË he&j DebOesje veneR jnleenw~ jele ceW jesMeve jnves keâs ceeÙevesceW Ùen ieebJe osMe keâs efueS efcemeeueyevekeâj GYej jne nw~Ùetb lees cesj"efpeuee keâF& ÛeerpeeW keâsefueS ceMentjjne nw, keâYeer veewÛeboer cesues keâs efueS,keâYeer keâQÛeer lees keâYeer Kesue keâsmeeceeve keâs efueS~ uesefkeâve efheÚueskeâgÚ meceÙe mes Ùen efpeuee DehejeOeeWkeâsefueS Yeer peevee pee jne nw~DehejeefOeÙeeW keâs efueS jele keâe DebOesjeJeejoeleeW keâes Debpeece osves keâsefueSmeyemes cegHeâero meceÙe neslee nw~ieebJeeW ceW jele ceW efyepeueer ve nesveskeâskeâejCe DehejeefOeÙeeW keâs newmeuesyeguebo jnles nQ~Jeejoele keâs yeeoDebOesjs keâe HeâeÙeoe G"ekeâj DehejeOeeryesKeewHeâ Heâjej nes peeles nQ~ uesefkeâveF&keâ][er ieebJe ceW ngDee ØeÙeesie keâeceÙeeyejne lees yeoceeMeeW keâs efueS Deyejele ceW Jeneb Yeeievee cegefMkeâue nesiee~Fmekeâer Jepen Ùen nw efkeâ ieebJe keâermšêrš ueeFš efyepeueer iegue nesves

keâs yeeo Yeer FvJeš&j Deewj yewšjermes peieceie jnWieer~F&keâ][er MeeÙeoefnbogmleeve keâe Dekeâsuee henuee SsmeeieebJe nw peneb mšêrš ueeFš keâs efueSFvJeš&j Deewj yewšjer keâe FblepeeceefkeâÙee ieÙee nw~ ieÇece ØeOeeve DebpeveelÙeeieer ves efHeâueneue cegKÙe ceeieesËhe&j leerve-leerve FcejpeWmeer mšêršueeFšeW keâs heebÛe mewš ieebJe ceW ueieJeeSnQ~Deiej Ùen ØeÙeesie keâeceÙeeye jnelees Fvekeâer mebKÙee ye]{e oer peeSieer~

Fmemes ieebJe keâes Skeâ HeâeÙeoe ÙenYeer nesiee efkeâ jele ceW ieÇeceerCeeW keâesDeeJeeieceve ceW keâesF& hejsMeeveer veneRnesieer~ ieebJe keâs yeeefMeboeW ceW peneb megj#eekeâer YeeJevee ye]{sieer, JeneR Gvekeâer efpeboieer keâerjHeäleej jele ceW Yeer megmle veneR nesieer~jespecej&e keâs keâecekeâepe efveheševes ceW YeermentefueÙele nesieer~jele ceW hetjs ieebJe keâencesMee jesMeve jnvee Deewj Skeâ Meeveoejefcemeeue yevekeâj GYejvee otmejs ieebJeeW keâsefueS ØesjCee keâe ceeOÙece yeve mekeâlee nw~

ueKeveT~ Gòej ØeosMe efJeOeevemeYee ÛegveeJe ceW efceueer keâjejer nej keâsyeeo YeejleerÙe pevelee heešer& (Yeepehee) ves yeerles efoveeW keâer mebieerve IešveeDeesbkeâes meb%eeve ceW uesles ngS cegKÙeceb$eer DeefKeuesMe ÙeeoJe keâes efÛeªer efueKeernw~ efÛeªer keâs peefjS metyes ceW keâevetve-JÙeJemLee keâeÙece jKeves keâer Deheeruekeâer ieF& nw~Yeepehee keâs ØeosMe ØeJeòeâe efJepeÙe yeneogj hee"keâ keâer Deesjmes cegKÙeceb$eer DeefKeuesMe keâes efueKeer ieF& efÛeªer ceW keâne ieÙee nw efkeâefheÚues heebÛe Je<eex keâer jepeveereflekeâ peefšueleeDeesb keâs yeerÛe hewoe ngF&mecemÙeeDeesb mes Úgškeâeje heeves keâs efueS ØeosMe keâer pevelee ves Deehekeâesyengcele efoÙee nw Deewj pevelee keâes Deehemes yengle meejer Dehes#eeSb nQ~YeepeheeØeJeòeâe ves Deheerue keâer nw efkeâ cegKÙeceb$eer pees mJeÙeb keâVeewpe mes meebmeonQ, Gme Fueekeâs ceW Deewj Gmekeâs Deeme-heeme DehenjCe Deewj uetš keâerye]{leer IešveeDeesb mes Deece ueesieeW ceW onMele JÙeehle nw~ efheÚues keâgÚmeceÙe mes yengle meer IešveeSb ØekeâeMe ceW DeeF& nQ uesefkeâve Fve IešveeDeesbhej ØeMeemeve Éeje keâesF& keâej&JeeF& veneR keâer ieF& nw~hee"keâ ves cegKÙeceb$eermes DeeieÇn efkeâÙee nw efkeâ metyes keâs cegKÙeceb$eer nesves Deewj keâVeewpe mesmeebmeo nesves keâs veeles GvnW jepÙe ceW keâevetve-JÙeJemLee keâe keâ][eF& mesheeueve keâjevee ÛeeefnS Deewj Deheves keâle&JÙe keâs Øeefle ueehejJeener yejlevesJeeues DeefOekeâeefjÙeeW keâs efKeueeHeâ meKle keâej&JeeF& keâjveer ÛeeefnS~

keâevetve-JÙeJemLee keâeÙece jKeves keâer Deheerue

hešvee~ efyenej keâer hešvee hegefueme leye ÛeeQkeâ ieF& peye Skeâ meeOet keâs heememes ueeKeeW ¤heÙes keâer ieñer yejeceo ngDee~ ceeceuee Ùetb Lee efkeâ hešveehegefueme keâes metÛevee efceueer efkeâ Skeâ mebefoiOe JÙeefòeâ mebhetCe& ›eâebefle SkeämeØesmemes hešvee mes veF& efouueer pee jne nw~ hešvee peerDeejheer hegefueme ves metÛeveekeâs legjble yeeo oeveehegj mes Gòeâ JÙeefòeâ keâes efiejHeäleej keâj efueÙee~ ( DeewjKeyejeW keâs efueS efkeäuekeâ keâjW )hegefueme met$eesb mes efceueer peevekeâejer keâsDevegmeej hekeâ][s ieÙes meeOet keâe veece $e+<eYe keâgceej meesieeveer nw pees veF&efouueer keâs ue#ceer veiej keâe jnves Jeeuee nw~ Gmekeâs Lewues mes hegefueme vesome Deewj heebÛe keâs 2.63 ueeKe ®heÙes keâe keâjWmeer veesš yejeceo efkeâÙeeieÙee nw~ Fme yeeyele [erSmeheer mebpeÙe keâgceej ves yeleeÙee efkeâ meesceJeejkeâer osj Meece mebhetCe& ›eâebefle SkeämeØesme keâs mueerhej keäueeme ceW $e+<eYemeJeej Lee~ hegefueme keâes Gmekeâs Ghej Mekeâ ngDee~peye Gmekeâer leueeMeerueer ieF& lees Gmekeâs heeme mes ®heÙes keâer ieñer efceueer~ neueebefkeâ hekeâ][eieÙee Je=æ Kego keâes keâšs-Heâšs veesšeW keâe keâejesyeejer yelee jne nw~Fmeer ›eâce ceW Jen hešvee mes veÙes veesš keâer ieñer ueskeâj pee jne Lee~efouueer ceW Jen TbÛes oece hej yesÛelee Lee~

šsve ceW Fme meeOet keâs heeme efceuesueeKeeW ¤heÙes, ÛeeQkeâ ieF& hegefueme!

efvece&ue yeeyee hej SHeâDeeF&Deej : [erDeeF&peerueKeveT mes keâej&JeeF& keâer iegpeeefjMe

ueKeveT~ efvece&ue yeeyee Éeje leceeceuegYeeJeves JeeoeW mes Deece Deeoceerkeâes ueueÛeeves Deewj Heâbmeeves keâs ceeceuesceW ueKeveT efveJeemeer meesuen meeuekeâer leveÙee “ekeâgj Deewj lesjn meeuekeâs DeeefolÙe “ekeâgj Éeje Leeveeie e s c ele e r v eiej, ueKeveT ce WSHeâDeeF&Deej keâs efueS ØeeLe&vee he$eefoÙee Lee~lenjerj ceW efvece&ue yeeyeehej Deejeshe ueieeÙee ieÙee Lee efkeâJees DelÙeble mejueerkeâ=le meceeOeeveØemlegle keâj ueesieeW keâes “ieles nQ peesOeeje 417, 419, 420DeeF&heermeer keâs lenle Ûeerefšbie DeewjOeeje 508 ceW F&ÕejerÙe veejepeieerkeâe YeÙe efoKee keâj Dehevee ueeYeuesvee nw~LeeveeOÙe#e ves lenjerjlees ues ueer Leer hej SHeâDeeF&Deejope& veneR efkeâÙee Lee~ GvneWvesFme mebyebOe ceW peebÛe keâjves keâeryeele keâner Lee r~leveÙee DeewjDeeefolÙe ves [erDeeF&peer ueKeveT

keâeÙee&ueÙe Deewj [erpeerheer GòejØeosMe keâs keâeÙee&ueÙe ceW pee keâjYeer iegnej ueieeF& nw Deewj keânenw efkeâ Ûetbefkeâ FmeceW meb%esÙe DehejeOe

yeeyele nw Dele: legjble SHeâDeeF&Deejope& keâer peeS~ uesefkeâve DeYeerlekeâ SHeâDeeF&Deej ope& veneR ngF&nw~

65 ieeÙe Deewj 37 yeÚ][s heeue jKesnQ jeye][er osJeer ves, keâercele 18 ueeKehešvee| efyenej keâer hetJe& cegKÙeceb$eerDeewj je°êrÙe pevelee oue (jepeo)keâs DeOÙe#e ueeuet Øemeeo ÙeeoJekeâer helveer jeye][er osJeer 65 ieeÙeeWDeewj 37 yeÚ][esb keâer ceeueefkeâvenQ, efpevekeâer keâercele 18.28 ueeKe®heÙes nw~ meeLe ner jeye][ercegKÙeceb$eer veerleerMe keâgceej mes YeerDeceerj nQ~efyenej efJeOeeve heefj<eomeomÙe yeveves keâs efueS yegOeJeej keâesope& efkeâS ieS veeceebkeâve he$eesb keâsmeeLe efoS ieS mecheefòe keâs yÙeesjsmes mhe° nw efkeâ meYeer veslee OeveJeevelees nQ uesefkeâve Jes efkeâmeer ve efkeâmeerlejn mes keâpe&oej Yeer nQ~cegKÙeceb$eerveerleerMe keâs heeme vekeâo 48,974®heÙes peyeefkeâ Gvekeâs heg$e efveMeeblekeâs 3,085 ®heÙes nQ~ veerleerMe keâsheeme 20 ieÇece meesves keâer oes DeewjÛeeboer keâer Skeâ Debiet"er nw, efpevekeâer keâercele57 npeej ®heÙes nw~ Gvekeâs heg$e keâsheeme 13 ueeKe ®heÙes mes pÙeeos keâsDeeYet<eCe nw~ Fmekeâs DeueeJee veerleerMe

6.14 ueeKe ®heÙes mes pÙeeoe keâerÛeue mecheefòe keâs ceeefuekeâ nQ lees efveMeeblekeâs veece 78,03,895 ®heÙes keâerÛeue mecheefòe nw~ veerleerMe keâe veF& efouueerceW Skeâ npeej Jeie& Heâgš keâe cekeâeve nwefpemekeâer keâercele Jele&ceeve meceÙe 40ueeKe ®heÙes yeleeF& ieF& nw~ cegKÙeceb$eerkeâs Thej 46 npeej mes pÙeeoe keâekeâpe& nw~FOej veeceebkeâve keâs meeLe jeye][erosJeer Éeje efoS ieS yÙeesjs keâs cegleeefyekeâGvekeâs heeme Skeâ ueeKe 75 npeej,Gvekeâs heefle ueeuet Øemeeo keâs heeme oesueeKe, yesšs lespe Øeleehe keâs heeme 25npeej Deewj yesšer lespemJeer keâs heeme heebÛenpeej ®heÙes vekeâo nQ~jeye][er keâs veecehej Skeâ keâjes][, 47 ueeKe, 73 npeej,589 ®heÙes nQ peyeefkeâ ueeuet keâs veecehej 76,89,361 ®heÙes, lespe Øeleehekeâs veece 25,53,427 Deewj lespemJeerkeâs veece hej 20,27,728 ®heÙes keâer

Ûeue mecheefòe nw~ Fmekeâs DeueeJee jeye][erkeâs heeme oes keâjes][, 18 ueeKe mespÙeeoe keâer DeÛeue mecheefòe nw peyeefkeâFbef[Ùee keâe@jheesjsMeve keâs 86.78 npeej®heÙes cetuÙe keâs MesÙej nQ~jeye][er DeeYet<eCeeWkeâer Yeer keâeHeâer Meewkeâerve nQ~ Gvekeâs heeme12,84,250 ®heÙes keâs DeeYet<eCe nQpeyeefkeâ Jen 18 ueeKe 28 npeej®heÙes cetuÙe keâer 65 ieeÙe Deewj 37yeÚ[eW keâer ceeueefkeâve nQ~ hetJe& cegKÙeceb$eerkeâs heeme [yeue yewjue ieve Yeer nw, efpemekeâerkeâercele 90 npeej ®heÙes yeleeF& ieF&nw~ ueeuet keâs heeme Deheveer helveer mes keâceDeeYet<eCe nQ~ ueeuet keâs heeme Skeâ ueeKe,37 npeej 500 ®heÙes keâs DeeYet<eCenQ~GuuesKeveerÙe nw efkeâ yegOeJeej keâes efJeOeeveheefj<eo keâer 11 meeršeW keâs efueS 26DeØewue keâes nesves Jeeues ÛegveeJe keâs efueSveerleerMe, jeye][er meefnle 11ØelÙeeefMeÙeeW ves veeceebkeâveeW keâe heÛee&oeefKeue efkeâÙee nw~

ieesjKehegj. jeceie]{ leeue heefjÙeespevee DeØewue 2013 lekeâ hetje nes peeS~ Fme heefjÙeespeveekeâs meHeâueleehetJe &keâ mecheVe nesves mes ieesjKehegj keâe jeceie]{ leeue ØeosMe keâer meewvoÙeer &keâjCeSJeb heÙe &šve keâe r Âef° mes meyemes ye[er cenlJehe tCe & SJe b Øeekeâ =e flekeâ Pee rue nes peeÙesiee r~ Gòeâyeele W iee sj#ehee r" keâ s GòejeefOekeâejer SJeb iee sjKehegj keâ s mee bmeo Ùeesiee r Deee folÙeveeLe peer ve sjeceie{ leeue hee fjÙee spevee keâe e fveje r#eCe keâ s Ghejevle keâneR~Jele &ceeve ce W Ûeue jns keâeÙe &hej meblee s<e JÙeòeâ keâjle s ngÙe s Gvnesve W keâne e fkeâ Je<e & 2009 ceW mecheVe ngÙe s uee skeâmeYeeÛe gveeJe keâ s meceÙe ce wve W Fme hee fjÙee spevee keâe s Skeâ Ûe gvee wlee r keâ s ¤he ce W mJee rkeâej e fkeâÙee LeeDee wj Devlele: keâ svõerÙe heÙee &JejCe SJe b Jeve ce b$eeueÙe keâe r ‘‘je°ê rÙe Pee rue mebj#eCeÙee spevee’’ ce W Fmes Meee fceue keâjJeekeâj Fme Øeekeâ =e flekeâ Pee rue/leeue keâe s ve keâ sJeue e fmeuš,mee rJe spe Jee @šj, peuekeâ gcYee r Deee fo mes yeÛeeve s keâ s meeLe ner Ùen he tJee r & G.Øe. keâe cenlJehe tCe &heÙe &šve keâe Skeâ Øece gKe keâ svõ Yee r yeve s Fmekeâe r henue ØeejcYe ngF&~

2013 ceW nj neue ceW hetje nespeeS jeceie]{ leeue heefjÙeespevee

ueKeveT~ Gòej ØeosMe keâs cegKÙeceb$eer SJeb meceepeJeeoer heešer& (mehee) keâs ØeosMeDeOÙe#e DeefKeuesMe ÙeeoJe ves 26 DeØewue keâes nesves Jeeues efJeOeeve heefj<eoÛegveeJeeW keâs efueS ieg®Jeej keâes veeceebkeâve he$e oeefKeue efkeâÙee~DeefKeuesMe keâsmeeLe heešer& keâs ØeosMe ØeJeòeâe jepeWõ ÛeewOejer ves Yeer efJeOeeve heefj<eo keâsefueS heÛee& Yeje~ Fmemes henues yegOeJeej keâes mehee keâs heebÛe GcceeroJeejkeâwefyevesš ceb$eer Deefcyekeâe ÛeewOejer, ceOeg ieghlee, vejsMe Ûebõ Gòece, jecemekeâue Deewj efJepeÙe ÙeeoJe Yeer veeceebkeâve he$e oeefKeue keâj ÛegkeâsnQ~mehee efJeOeeve heefj<eo keâer 13 meeršeW ceW mes Dee" keâs efueS ÛegveeJeue][ jner nw~ mehee keâs Dee"JeW GcceeroJeej SJeb peecee ceefmpeo keâsMeener Fceece mewÙeo Denceo yegKeejer keâs oeceeo Gcej Keeve keâes ueskeâjmebMeÙe yevee ngDee nw~Jewmes mehee cegefKeÙee cegueeÙece efmebn ÙeeoJe mesDeepe DehejeÖ Fceece yegKeejer mes nesves Jeeueer cegueekeâele keâs yeeoefJeJeeo meguePPeves keâs Deemeej efoKe jns nQ~ efJeOeeve heefj<eo keâs efueSveeceebkeâve he$e oeefKeue keâjves keâer DeeefKejer leejerKe 16 DeØewue nw~

Ùetheer keâs cegKÙeceb$eer ves efJeOeeve heefj<eo keâs efueS Yeje heÛee&

Ùeesieer ves keâgueheefle keâes ÛesleeÙeeieesjKehegj. efJeÕeefJeÅeeueÙe hejer#ee keâer ogJeÇdÙeJemLee keâs efueS keâgueheefle leLee Gvekeâe Ye°^ leb$e efpeccesoej nw~ hetJeer&Gòej ØeosMe keâs Úe$e-Úe$eeDeesb keâs YeefJe<Ùe keâs meeLe efKeueJee][ keâjves keâer yepeeÙe keâgueheefle Ùee lees FmleerHeâe oWDevÙeLee ceneceefnce keâgueeefOeheefle Gvns yeKee&mle keâjW~Gòeâ ceebie ieesj#eheer" keâs GòejeefOekeâejer SJeb ieesjKehegj keâ smeebmeo Ùeesieer DeeefolÙeveeLe ves efJeÕeefJeÅeeueÙe hejer#ee keâs keâF& heshej DeeGš nesves, hejer#ee keâeÙe&›eâce mLeefiele nesveskeâs yeeJepeto efJeÕeefJeÅeeueÙe ceW JÙeehle ogJeÇdÙeJemLee hej Deheveer Øeefleef›eâÙee ceW JÙeòeâ keâer nQ~GvnesveW keâne,‘’efJeÕeefJeÅeeueÙe keâer hejer#ee Deepe Skeâ Yeöe cepeekeâ yeve Ûegkeâer nw~ efJeÕeefJeÅeeueÙe ceW Jele&ceeve Dejepekeâlee keâ sefueÙes keâgueheefle mJebÙe efpeccesoej nw~ Ùen ogJeÇdÙeJemLee SJeb Dejepekeâlee efJeÕeefJeÅeeueÙe keâer Jele&ceeve JeemleefJekeâlemJeerj nw~ efJeÕeefJeÅeeueÙe ceW JÙeehle YeÇ°eÛeej hej cewveW efheÚues Je<e& ner keâgueheefle keâes he$e efueKee Lee Deewj GvnWDeJeiele keâjeÙee Lee efkeâ efJeÕeefJeÅeeueÙe keâe hejer#ee efJeYeeie leLee mecyeælee efJeYeeie Ieesj YeÇ°eÛeej ceW efuehle nw,Fme hej DekeâgbMe ueieeÙee peeÙe~ uesefkeâve Deheveer ieueefleÙeeW keâes megOeejves keâer yepeeÙe keâgueheefle Deewj Gvekeâe YeÇ°keâekeâme leye Mejejle hej Glej DeeÙee Lee~’’


jepemLeeven¥îR> 7


efJeOeeÙekeâ metÙe&keâeblee JÙeeme keâes DeejesheyeleeÙee veneR Deewj hekeâ][ves Dee ieF& hegefueme!efJeOeevemeYee mes.Deejeshe yeleeS efyeveener ceevemejesJej Leevee hegefuemeyegOeJeej keâes metjmeeiej efJeOeeÙekeâmetÙe&keâeblee JÙeeme keâes hekeâ][ves DeeieF&~ hee@Fbš Dee@@Heâ FvHeâe@cexMeve mespeye efJeOeeÙekeâ JÙeeme ves Ùenceeceuee meove ceW G"eÙee lees ie=njepÙe ceb$eer ves GefÛele keâej&JeeF& keâeYeje sme e o s k e âj Gvn W Mee b l ee fkeâÙee~metjmeeiej e fJeOeeÙekeâmetÙe&keâeblee JÙeeme ves hee@Fbš Dee@@HeâFvHeâe @ce xMeve keâ s ceeOÙece mesefJeOeevemeYee ceW yeleeÙee efkeâ yegOeJeejkeâes megyen keâjerye meJee ome yepesJes peye efJeOeevemeYee keâs efueS Dehevese fveJeeme mes jJeevee ngF& b lee sceevemejesJej Leeves mes hegefueme keâsoes peJeeve Gvekeâe efiejHeäleejer Jeejbšueskeâj DeeS~ peye GvneWves DeheveerefiejHeäleejer keâe keâejCe hetÚe leeshegefueme keâebmšsyeue ves k e âne e f k e âD e e h e m e e r D e eF & m e eny e m e sy e e l e k e â j u e W ~ F m e k e â e su e s k e âj Gvne W v e s h e g e f u eme keâsmeeceves Deeheefòe peleeF& Deewj keâneefkeâ peye Jes oes<eer veneR nQ Deewjhegefueme keâes keâejCe Yeer helee veneR nwlees Jen GvnW keâwmes efiejHeäleej keâjmekeâlee r nQ~ meeLe ne r peyeefJeOeevemeYee Ûeue jner nes lees efkeâmeerYeer efJeOeeÙekeâ keâes efiejHeäleej keâjveskeâs efueS hegefueme keâes efJeOeevemeYeeDeOÙe#e mes hejefceMeve uesveer he][leernw~Ssmes ceW keâesF& Yeer hegefueme efvejer#ekeâefiejHeäleejer Jeejbš keâwmes peejer keâjmekeâlee nw? peerpeer ves meove ceWkeâne efkeâ Fmemes Gvekeâs Deewj meovekeâs DeefOekeâejeW keâe nveve nes jnenw~ FmeefueS efJeOeevemeYee DeOÙe#eoes<eer keâs efKeueeHeâ keâej&JeeF& keâjs~Fme hej ie=n jepÙe ceb$eer ves nmle#eshekeâjles ngS keâne efkeâ peye meoveÛeue jne nes lees hegefueme efkeâmeer YeerefJeOeeÙekeâ keâes efJeOeevemeYee DeOÙe#e

keâer hejefceMeve keâs efyevee efiejHeäleejveneR keâj mekeâleer~ Jes Fme ceeceueskeâer peebÛe keâjJeekeâj DeeJeMÙekeâkeâej&JeeF& keâjWies~metjmeeiej #es$e ceWheeFhe ueeFve efyeÚeves keâer ceebie G"eF&jepÙe efJeOeevemeYee ceW yegOeJeej keâesmetjmeeiej efJeOeeÙekeâ metÙe&keâeblee JÙeemeves Deheves efJeOeevemeYee #es$e keâs JebefÛeleFueekeâeW ceW heeFhe ueeFve efyeÚeveskeâer ceebie keâer~ JÙeeme ves meove ceWhesÙepeue Je peue mebmeeOeve hej ÛeÛee&keâs oewjeve keâne efkeâ Gvekeâs #es$e ceWkeâF& Ssmes Fueekeâs nQ, peneb heeFheueeFve veneR efyeÚer nw~ GvneWves MenjceW ye]{les Yetpeue mlej keâer mecemÙeekeâe mLeeF& meceeOeeve efkeâS peevesDeewj metjmeeiej keâer keâÛÛeer yeefmleÙeeWceW jnves Jeeues Smemeer-Smešer Jeie&keâs efveOe&ve ueesieeW keâes hesÙepeuekeâveskeäMeve ceW S[eryeer Ûeepexpe mesce gòeâ jKeve s keâe r Yee r cee biekeâer~Øeleeheveiej Demheleeue keâesmesšsueeFš keâjves keâer ceebie metjmeeiejefJeOeeÙekeâ ves jepekeâerÙe ØeYegleeveboDemheleeue Øeleeheveiej keâes mesšsueeFšDemheleeue keâs ¤he ceW ›eâceesVele keâjveskeâer ceebie keâer~ JÙeeme ves efJeOeevemeYeeØeef›eâÙee efveÙece keâs efveÙece 295keâs lenle ceeceuee G"eles ngS keâneefkeâ Ùen Demheleeue keâjerye SkeâueeKe Deeyeeoer keâes Deheveer mesJeeSbos jne nw~ Fme #es$e ceW keâjeryeheÛeeme ØeefleMele Deeyeeoer iejerye leyekeâsmes nw~ Fmes mesšsueeFš Demheleeueyeveeves keâs efueS Yetefce, YeJeve DeewjGhekeâjCe henues mes ner ceewpeto nQ~Ssmes ceW Demheleeue ceW cee$e [e@keäšjeWkeâs heomLeeheve keâe ner JÙeÙe Yeejmejkeâej hej he][siee~ 5 efJeOeJeeDeesbkeâes efceuee heg$eer efJeJeen keâe ueeYemenÙeesie SJeb efJeOeJee heg$eer efJeJeenÙeespevee keâs lenle Je<e& 2010 -11 ceW peesOehegj ceW 5 DeeJesokeâeWkeâes efJeOeJee heg$eer efJeJeen Ùeespevee

keâe ueeYe efceue heeÙee nw~ jepÙeefJeOeevemeYee ceW yegOeJeej keâes metjmeeiejefJeOeeÙekeâ metÙe&keâeblee JÙeeme keâsmeJeeue hej meeceeefpekeâ vÙeeÙe SJebDeefOekeâeefjlee ceb$eer ves efueefKelepeJeeye ceW Ùen peevekeâejer oer~ceb$eer ves yeleeÙee efkeâ efJeOeJee keâerme bleevee W (yeee fuekeâeDee s b ) keâ sMew#eefCekeâ mlej keâes ye]{eves JeØeeslmeenve keâs efueS efJeOeJee heg$eerÙeespevee ceW Yeer menÙeesie Ùeespeveekeâer lepe& hej Mew#eefCekeâ mlej keâsDeveg¤he Ùeespevee jeefMe ye]{eves keâeJele&ceeve ceW keâesF& ØeeJeOeeve veneRnw~megefJeOee keâer peien ogefJeOee yevesheekeâ& efJeOeevemeYee ceW yegOeJeej keâes MenjefJeOeeÙekeâ keâwueeMe Yebmeeueer ves Menjkeâs heekeâex keâs efJekeâeme keâe cegöe G"eÙee~efJeOeevemeYee Øeef›eâÙee keâs efveÙece 295keâs lenle Menj efJeOeeÙekeâ keâwueeMeYebmeeueer ves keâne efkeâ pes[erS, veiejefveiece Je DeeJeemeve ceb[ue Éeje yeveeSieS heekeâ& ieboieer keâs {sj Je DemeeceeefpekeâlelJeeW keâe Deñe yeve peeves mes megefJeOeekeâer peien ogefJeOee yeve ieS nQ~Yebmeeueerves keâne efkeâ MeeŒeerveiej S meskeäšj

efmLele efJeJeskeâevebo heekeâ&, mesveeheefleYeJeve efmLele heekeâ&, ieesuHeâ keâesme&ceeueJeerÙe veiej efmLele heekeâ&, ceOegyeveneGefmeie yees[&, mejmJeleer veiej,[er[erheer veiej efmLele meYeer meele heekeâ&,Yeiele keâer keâes"er efJemleej ÙeespeveeefmLele ce®Oej GÅeeve, [[email protected]@Ùebme heekeâ&, Depeerle keâe@ueesveermeeJe&peefvekeâ heekeâ&, ceesnvehegje efmLeleefmeæsÕej heekeâ&, DeYeÙeie]{ efmLeleie]{ cegòeâsÕej heekeâ& meefnle keâF&heekeâ& keâF& meeue mes efJekeâeme keâsDeYeeJe ceW DeOetjs he][s nQ~ Fmeer ØekeâejGcceso GÅeeve, vesn¤ heekeâ&, ceb[esjGÅeeve, peÙe veejeÙeCe JÙeeme heekeâ&,MeeŒeerveiej efmLele cenejeCee Øeleeheheekeâ&, Deefnbmee heekeâ& Yeer osKejsKekeâ s DeYeeJe ce W Gpe][ ieS nQ~Fmemes pevelee ce W jes<e JÙeehlenes jne nw~ FmeefueS Fve heekeâexkeâe efJekeâeme keâj meeQoÙeer&keâjCeefkeâÙee peeS~

efJeOeevemeYee ceW G"er peesOehegj ceW Deblejje°erÙe SÙejheesš& keâer ceebiepeesOehegj Menj efJeOeeÙekeâ keâwueeMeYebmeeueer ves peesOehegj keâs efmeefJeueSÙejheesš& keâes Deblejje°erÙe SÙejheesš&yeveeves keâer ceebie keâer~ GvneWves keâneefkeâ Deblejje°erÙe heÙe&šve vekeäMes hejGYej jns Fme Menj ceW Deeves JeeuesheÙe&škeâeW Deewj Ùeneb mes ye]{les efveÙee&lekeâes osKeles ngS Deye Fmekeâer pe¤jlecenmetme keâer pee jner nw~Jes ieg®Jeejkeâes jepÙe efJeOeevemeYee ceW MetvÙekeâeuekeâs oewjeve heÛeer& keâs ceeOÙece mesceeceuee G"eles ngS yeesue jns Les~efJeOeeÙekeâ Yebmeeueer ves keâne efkeâ leerveJe<e& hetJe& keâWõerÙe Menjer efJekeâemeceb$eeueÙe ves peesOehegj ceW Deblejje°erÙeSÙejheesš& yeveeves keâer Iees<eCee keâerLeer~ Ùeneb hej heÙe&škeâeW keâs efueSGcceso YeJeve, pemeJebleLe][e mejerKesoMe&veerÙe mLeueeW keâs DeueeJeepe wmeuece sj, keâjCee r ceelee,jeceosJeje, pemeesue ceelee, veekeâes][epewmes Oeeefce&keâ mLeeve nQ~ Ùeneb hejmewkeâ][esb keâer mebKÙee ceW heÙe&škeâ DeelesnQ~FmeefueS Ùeneb hej Deblejje°êrÙeefJeceeve mesJee veneR nesves mes peesOehegjkeâes mewkeâ][esb keâjes][ keâe vegkeâmeevenes jne nw~ Yebmeeueer ves keâne efkeâveeieewj jes[ hej j#ee efJeYeeie keâerDeeheefòe keâs keâejCe SÙejheesš& veneRyevee~ FmeefueS Jele&ceeve SÙejheesš&keâs heeme veiej efveiece keâer 260yeerIee Yetefce yeepeej YeeJe mesKejerokeâj Gmekeâe efJemleej efkeâÙeepeeS~ neueebefkeâ Fme mebyebOe ceW efpeueeØeMeemeve ves Yeer j#ee efJeYeeie keâeshe$e efueKee nw~ Ssmee nesves mes efveiecekeâer “b[er he][er ÙeespeveeSb Yeer Meg¤nes peeSbieer~ meeLe ner Ùeneb hej 3penepe keâe@efj[esj keâs Deewj 9Deblejje°êrÙe efmeefJeue penepe Ke][snesves keâer megefJeOee nes peeSieer~Yebmeeueerves keâne efkeâ Deepeeoer mes henuespeesOehegj mes keâjeÛeer keâs efueS

Deblejje°êrÙe efJeceeve mesJee Leer peesyebo nes Ûegkeâer nw~ Ûetbefkeâ Menj keâeefJemleej nes jne nw~ FmeefueS ÙenSÙejheesš& Menj keâer Úesšer-ceesšer225 keâe@ueesefveÙeeW mes efIej ieÙeenw~ FmeefueS Ùeneb keâs ef[HeâWmeSÙejyesme keâes Heâueewoer ceW mLeeveebleefjleefkeâÙee peeS leLee Ùeneb keâs efmeefJeueSÙejheesš& keâe efJemleej keâjles ngSGmes Deblejje°erÙe mlej keâe yeveeÙeepeeS~keâepejer keâes efMeHeäš keâjves keâerceebie G"erjepÙe efJeOeevemeYee ceWieg®Jeej keâes Menj efJeOeeÙekeâ keâwueeMeYebmeeueer ves Keeve, GÅeesie SJebDeeyekeâejer keâer Devegoeve ceebieeW hejÛeÛee& keâs oewjeve keâepejer keâes Meg<keâpeien hej mLeeveebleefjle keâj FmekeâsmLeeve hej Scme keâe efJemleej keâjveskeâer ceebie G"eF&~ Menj efJeOeeÙekeâYebmeeueer ves keâne efkeâ yee][cesj ceWefjHeâeFvejer keâs efueS melele ØeÙeemeveneR yeefukeâ uee@efyebie keâjveer he][sieer~efjHeâeFvejer ueieves mes yee][cesj-pewmeuecesj keâe efJekeâeme nesiee DeewjpeesOehegj ceW Skeâ npeej hesšêsefueÙeceyeeF Øees[ke äš keâ s keâejKeeve sueieWies~GÅeesieeW keâs efueS [erSuemeerojW Deueie mes jKekeâj GmeceW10 ØeefleMele keâer Je=efæ veneR keâerpeeS~ jele Dee" yepes yeeo Mejeyekeâer ogkeâeveW yebo nesves keâe DeeosMelees nes ieÙee, uesefkeâve Fme meceÙekeâs yeeo Ùes ogkeâeveW Mejeye lemkeâjerkeâe Deñe yeve peeleer nQ~ FmeefueShegefueme keâer ieMle ye]{ekeâj FvekeâsefKeueeHeâ keâej&JeeF& keâer peeS~ JeneRheÙe&šve GÅeesie keâes ye]{eJee osveskeâs efueS Fme GÅeesie keâer ceookeâer peeS~ Fme oewjeve Yebmeeueerves peesOehegj ceW DeeF&šer heekeâ& keâerIees<eCee keâjves keâer Yeer ceebieG"eF&~KeeveeW ceW pecee nesves JeeuesyeeefjMe keâs heeveer keâe hesÙepeue

keâs ¤he ceW GheÙeesie keâer Ùeespeveeyeves : JÙeeme jepÙe efJeOeevemeYeece W ie g®Jeej keâe s me tjmeeiejefJeOeeÙekeâ metÙe&keâeblee JÙeeme vesKeeve, GÅeesie SJeb DeeyekeâejerDevegoeve ceebieeW hej ÛeÛee& keâs oewjevepeesOehegj keâs Keveve #es$eesb ceW peceenesves Jeeues yeeefjMe keâs heeveer keâsefvemleejCe Deewj Gmekeâs hesÙepeuekeâs ¤he ceW GheÙeesie keâer Ùeespeveeyeveeves keâer ceebie G"eF&~ efJeOeeÙekeâJÙeeme ves keâne efkeâ Keveve #es$ees bkeâ s e fJekeâeme keâ s e fueS jepÙemejkeâej me bye be fOele #e s$e keâ sefJeOeeÙekeâ keâes je@Ùeušer jeefMeDeeJebefšle keâjs~ meeLe ner DeJewOeKeveve keâe s jeskeâve s keâ s e fueSmebYeeieerÙe mlej hej DeOeer#eCeDeefYeÙeblee (melekeâ&lee) keâe heo hegve:me=efpele keâj ØelÙeskeâ DeOeer#eCeDeefYeÙeblee keâs Debleie&le keâce meskeâce oes Kee fvepe Dee fYeÙe blee(melekeâ&lee) ceÙe mšeHeâ ueieeÙeepeeS~JÙeeme ves keâne efkeâ peesOehegjerhelLej keâes GÅeesie keâe opee& osveskeâer pe¤jle nw~ JeneR, jerkeâes ceWcetueYetle megefJeOeeDees b keâs efueSefJeYeeie Yeer henue keâjs~ heeueerjes[ hej jerkeâes keâs veS SefjÙeekeâer mLeehevee keâer peeS~ peesOehegjceW veMeerues heoeLeex keâs ye]{les Ûeuevekeâes jeskeâves keâer keâej&JeeF& keâjveskeâs meeLe DeJewOe Mejeye efvecee&CeceW ueieer peeefle efJeMes<e yeefmleÙeeWhej Yeer keâej&JeeF& keâj GvnW meceepeke â e r ce gKÙeOeeje me s pee s ][epeeS~117 KeeveeW keâer uee@šjere fvekeâeueve s keâe r cee bie jepÙeefJeOeevemeYee ceW ieg®Jeej keâesMesjie]{ efJeOeeÙekeâ yeeyete fmebnje"ew][ ves Mesjie]{ ceW meneÙekeâKeefvepe DeefYeÙeblee Éeje yeeuesmejceW 117 keäJeejer ueeFmeWme keâs

efueS efvekeâeueer ieF& uee@šjer keâeefvemleejCe keâjJeekeâj KeeveeW keâskeäJeejer ueeFmeWme peejer keâjves keâerceebie G"eF&~Keefvepe, DeeyekeâejerDeewj GÅeesie keâer Devegoeve ceebieeWhej yenme ceW Yeeie uesles ngSje"ew][ ves keâne efkeâ yeeuesmej ceWKeefvepe DeefYeÙeblee keâeÙee&ueÙeKeesuee peeS~ Mesjie]{ ceW meneÙekeâDeefYeÙeblee keâeÙee&ueÙe Keesueves keâsmeeLe yeeuesmej keâs DeOeerve keäJeejerueeFmeWme keâe efkeâjeÙee keâce keâjveskeâs meeLe efkeâjeÙee veerefle yeveeF&peeS~ je"ew ][ ves Mesjie]{ ceWhelLej GÅeesie keâes ye]{eJee osves,JÙeehekeâ mlej hej keâgšerj GÅeesiemLeee fhele keâjve s, Mesjie ]{ Jeyeeuesmej hebÛeeÙele meefceefle mlejhej GÅeesie efMeefJej ueieeves keâerceebie G"eF&~yeerpeeW keâer veJeerveefkeâmceeW keâs efueS efkeâÙee SceDeesÙetjepÙe mejkeâej ves keâ=ef<e #es$e ceWyeerpeeW keâer veJeerve efkeâmceeW keâeefJekeâeme keâjves, yeerpe GlheeoveJe lekeâveerkeâer nmleeblejCe keâs efueSØeejbefYekeâ menceefle Øeehle keâjveskeâ s e fueS cee sveme Wše s F be f[Ùeeefueefcešs[ keâs meeLe SceDeesÙet efkeâÙeen w~ jepÙe e fJeOeevemeYee ce Wieg®Jeej keâes Menj efJeOeeÙekeâkeâwueeMe Yebmeeueer keâs meJeeue hejkeâ=ef<e ceb$eer ves efueefKele peJeeyeceW Ùen peevekeâejer oer~ keâ=ef<e ceb$eerves yeleeÙee efkeâ Ùen SceDeesÙetlelkeâeueerve Deefleefjòeâ cegKÙemeefÛeJe keâ=e f<e keâs ceeie&oMe&ve cek e â = e f < e , G Å e e v e e f J e Y e e i e ,jepemLeeve jepÙe yeerpe efveieceJe keâ =e f<e e fJeÕee fJeÅeeueÙe keâ sDeefOekeâeefjÙeeW Éeje nmlee#ejkeâj Ùen keâej&JeeF& keâer ieF&,pee s e f k eâ keâ b hevee r keâ s meeLemhesefmeefHeâkeâ DevegyebOe veneR nw~

yeÛÛes je°erÙe mebheefòe nQ..Gvekeâer DeÛÚer hejJeefjMe je° keâer mesJeepeesOehegj. heeJeve efÛebleve OeejeÛewefjšsyeue š^mš keâs mebÛeeuekeâ,DeeOÙeeeflcekeâ ieg® SJeb pÙeesefle<eeÛeeÙe&heJeve efmevne YewÙeepeer keâe ceeveveenw efkeâ yeÛÛes je°êrÙe mebheefòe nQ JeGvekeâer DeÛÚer hejJeefjMe keâjvee je°keâer mesJee keâjves keâs meceeve nw~Fmekeâs meeLe ner je°^ keâer Yeerefpeccesoejer yeÛÛeesb keâes DeÛÚer efMe#eeØeoeve keâjvee leLee Gvekeâes leveeJejefnle YeefJe<Ùe keâer meewieele osveeYeer Glevee ner pe¤jer nw~efmevneieg¤Jeej keâes peÙeveejeÙeCe JÙeememce=efle YeJeve ceW jepeceelee keâ=<Ceekeâgceejer ieueÇdme heefyuekeâ mkeâtue JeFbog efyeu[me& keâs mebÙegòeâ lelJeeJeOeeveceW DeeÙeesefpele heeJeve efÛebleve OeejekeâeÙe&›eâce keâes mebyeesefOele keâj jnsLes~ šerJeer Ûewveume hej SmšêsDe bkeâue keâ s ¤he ce W ceMentjefmevne ves KeÛeeKeÛe Yejs ne@ueceW ceewpeto jepeceelee mkeâtue keâsyeÛÛeesb, Gvekeâs hesjWšme Je DevÙeieCeceevÙe veeieefjkeâeW keâes mebyeesefOelekeâjles ngS keâne efkeâ Ùeefo nceDeÛÚs ceelee efhelee veneR yeveles nQ

lees YeieJeeve efJe<Ceg keâs DeeosMekeâe s vene R ceevele s nQ~DeÛÚerhejJeefjMe yeÛÛes keâer cetueYetleDeeJeMÙekeâlee nw~ cegKÙe DeefleefLehetJe& cenejeveer nsceuelee jepes LeeR~efJeefMe° DeefleefLe jepeceelee mkeâtuekeâer efØebefmeheue veerje efmebn LeeR~DeeÙeespekeâ MÙeece ueKeeJele ves

mJeeiele efkeâÙee, mebpeÙe JÙeeme vesDeeYeej JÙeòeâ efkeâÙee~yeÛÛeesb keâesGvekeâs ner ÛeMces mes osKeW SmšêsDebkeâue ves Deheve s mebyee sOeve ce Wkeâne efkeâ ceelee efhelee keâes DehevesyeÛÛees b keâes Deheves ÛeMces mes veneRyee fukeâ yeÛÛee s b keâ s ÛeMce s me sosKevee Ûeee fnS~ peesOehegj. yevee][ jes[ efmLele ØeYeele veiej ceW yegOeJeej DeeOeer jele 11 keâsJeer ueeFve hej ueiee šêbmeHeâece&j peue

ieÙee~ Fmemes hetjs yevee][ #es$e keâer keâF& keâe@ueesefveÙeeb Dee" Iebšs lekeâ DebOesjs ceW [tyeer jneR~ JeneR mejoejhegje #es$eceW 11 keâsJeer keâer ueeFve hej ueiee yee@keäme peueves keâs keâejCe leerve Iebšs lekeâ efyepeueer iegue jner~ FOej ieg®JeejMeece ceewmece efyeie][ves mes Menj keâer efyepeueer Deehetefle& ie][ye][e ieF&~ Menj keâs keâF& FueekeâeW ceW efyepeueer iegue nesieF&~yegOeJeej jele keâjerye Skeâ yepes yevee][ ieebJe mes henues efmLele ØeYeele veiej ceW 11 keâsJeer ueeFve hej ueieešêbmeHeâece&j peue ieÙee~ šêbmeHeâece&j mes peg][er ueeFve hej ceesšs leej keâe HeäÙetpe ueiee nesves keâs keâejCe Deeies keâerueeFve Heâe@uš nes ieF&~ Fmemes hetjs #es$e keâer efyepeueer iegue nes ieF&~ keâgÚ osj lekeâ Fblepeej keâjves keâs yeeo ueesiee Wves ef[mkeâe@ce keâs keâbšêsue ¤ce ceW metÛevee oer, uesefkeâve megveves Jeeuee keâesF& veneR Lee~ueesie yevee][ efmLele peerSmeSmeYeer hengbÛes, uesefkeâve neue ceW Fme #es$e keâes Menj ceW Meeefceue keâjves keâs keâejCe Jeneb mes efyepeueer keâce&Ûeejer Heâe@uš“erkeâ keâjves keâs efueS veneR DeeS~ Ssmes ceW ieg®Jeej megyen Dee" yepes lekeâ ueesieeW keâes hejsMeeveer Pesueveer he][er~ef[mkeâe@ce ves Fme #es$e keâer ueeFve keâes DevÙe Heâer[j mes pees][keâj efyepeueer Deehetefle& yeneue keâer~ Fmekeâs yeeJepetoieg®Jeej keâes efove ceW Yeer efyepeueer keâšewleer keâe ›eâce Ûeuelee jne~ DehejeÖd Ûeej yepes yeeo veÙee šêbmeHeâece&j ueieeveskeâs yeeo hetjs #es$e ceW efyepeueer Deehetefle& megÛee¤ nes heeF&~ Fmekeâs DeueeJee Menj keâs keâF& FueekeâeW ceW ieg®Jeej keâesceewmece Kejeye nesves keâs Ûeueles efyepeueer keâšewleer keâe oewj Ûeuelee jne~pJeeFbš yee@keäme ceW Heâe@uš mejoejhegje yeerjes[ hej efmLele 33 keâsJeer peerSmeSme mes peg][er 11 keâsJeer keâer Yetefceiele keâsyeue hej ueies pJeeFbš yee@keäme ceW Heâe @ušnes ieÙee~ Fmemes mejoejhegje keâs pÙeeoelej YeeieeW ceW efyepeueer iegue nes ieF&~ Heâe@uš og®mle keâjves keâs yeeoieg®Jeej megyen mee]{s heebÛe yepes efyepeueer Deehetefle& yeneue nes heeF&~ceewmece efyeie][ves mes efyepeueer yebo Menj ceWieg®Jeej Meece ceewmece keâe efcepeepe efyeie][ves mes efyepeueer Deehetefle& ue][Ke][e ieF&~ DeebOeer Je Fmekeâs yeeo yetboeyeeboerkeâs Ûeueles Menj ceW ef[mkeâe@ce ves efyepeueer keâšewleer keâj oer~ keâF& FueekeâeW ceW legjble ner efyepeueer yebo keâj oer ieF&~jele keâjerye mee]{s Dee" yepes yetboeyeeboer Leceves keâs yeeo efyepeueer Deehetefle& Meg¤ keâer ieF&~ Fme oewjeve yeemeveer,jeleevee[e Je veF& me][keâ #es$e ceW Heâeuš Deeves mes keâF& Iebšs lekeâ efyepeueer yebo jner~ veF& me][keâ hej lespe nJee keâerJepen mes leej štš ieÙee~ ye][e neomee šue ieÙee~ meejCe veiej Deewj ceOegyeve ceW jele lekeâ veneR ueewšer efyepeueerMenj ceW nukeâer yetboeyeeboer mes keâF& FueekeâeW ceW efyepeueer iegue nes ieF&~ yevee][ jes[ hej meejCe veiej Deewj yeemeveer#es$e keâs ceOegJeve Deeefo FueekeâeW ceW Meece 6 yepes iegue ngF& efyepeueer jele 12 yepes lekeâ veneR ueewšer Leer~ Ssmes ceW#es$eJeeefmeÙeeW keâes Keemeer hejsMeeveer keâe meecevee keâjvee he][e~ yevee][ Je mejoejhegje #es$e ceW ueeFveeW hej Heâe@uš keâsÛeueles efyepeueer yebo nes ieF& Leer~ oesveeW mLeeveeW hej Heâeuš og®mle keâj mehueeF& yeneue keâer ieF&~

Dee" Iebšs DebOesjs ceW jne yevee][ #es$e

peesOehegj. YebJejer ØekeâjCe ceW JeebefÚle Fbõe efJeMveesF& keâs efKeueeHeâ meeryeerDeeF&keâer Deesj mes yeemeveer Leeves ceW YeejleerÙe ob[ mebefnlee keâer Oeeje 174S keâslenle ceeceuee ope& keâjJeeÙee ieÙee nw~ Fme ceeceues ceW Fbõe efJeMveesF& keâeskeâce mes keâce leerve mes ueskeâj meele meeue lekeâ keâer mepee nesvee leÙe nw~Fme Oeeje keâs lenle efkeâmeer keâs efKeueeHeâ Fveece keâer Iees<eCee, efiejHeäleejerJeejbš Je ceHeâ¤j DeHeâjeOeer Ieesef<ele keâjves keâs yeeJepeto neefpej veneR nesveshej ner ceeceuee ope& efkeâÙee peelee nw~yeemeveer hegefueme ves yeleeÙee efkeâmeeryeerDeeF& keâs efvejer#ekeâ efJeMeeue Mecee& keâer Deesj mes Yespeer ieF& Skeâ efjheesš&efceueer nw~ FmeceW yeleeÙee ieÙee efkeâ YebJejer ØekeâjCe ceW JeebefÚle DeejesheerFbõe efJeMveesF& keâs efKeueeHeâ Fveece keâer Iees<eCee, efiejHeäleejer Jeejbš, ceHeâ¤jDehejeOeer Ieesef<ele efkeâÙee pee Ûegkeâe nw~ Fve meyekeâs yeeJepeto Jen meeryeerDeeF&keâs mece#e GheefmLele veneR ngF&b~ Ùeneb lekeâ efkeâ Jen vÙeeÙeeueÙe DeeosMe keâsDeJensuevee keâer Yeer oes<eer nw~ Ssmeer heefjefmLeefleÙeeW ceW Gmekeâs efKeueeHeâYebJejer ØekeâjCe keâs Deefleefjòeâ Skeâ Deewj ceeceuee ope& keâjJeeÙee ieÙeenw~keäÙee nw DeeF&heermeer 174?Deeceleewj hej hegefueme Je DevÙe SpeWefmeÙeebDeeF&heermeer keâer Oeeje 174S keâe GheÙeesie veneR keâjleer nQ~ efJeMes<e heefjefmLeefleÙeeWceW DeefOeefveÙece 2 (1974), meskeäMeve 82 keâs lenle GodIees<eCee keâsyeeJepeto GheefmLele veneR nesves Jeeues DeejesefheÙeeW keâs efKeueeHeâ Fme Oeeje keâeGheÙeesie efkeâÙee peelee nw~ Fme Oeeje keâs lenle ceeceuee ope& nesves keâeDeeOeej ner veecepeo Deejesheer keâes mepee keâjJeeves keâs efueS heÙee&hle ceeveepeelee nw~ Fme ØekeâjCe keâer vÙeeÙeeueÙe ceW Deueie šêÙeue Ûeueleer nw~FmeceW 3 Ùee 7 meeue keâer mepee Je pegcee&ves keâe ØeeJeOeeve nw~

YebJejer ØekeâjCe ceW Deejesheer Fbõe otmejs cegkeâoces ceW Heâbmeer

yeerkeâevesj/peesOehegj.hegefueme cenkeâces ceW DeOeervemLeeW mes yesieej uesves Jeeues DeefOekeâeefjÙeeW keâs efKeueeHeâ keâej&JeeF& keâerpeeSieer~ Ssmes DeefOekeâeefjÙeeW keâes Deeieen efkeâÙee ieÙee nw~ hegefueme ceneefveosMekeâ nefj§ebõ ceervee ves meYeer DeeueeDeefOekeâeefjÙeeW mes meeHeâ leewj hej keâne nw efkeâ DeefOevemLeeW mes ‘yesieej’ uesves Jeeues DeefOekeâeefjÙeeW keâs efKeueeHeâkeâej&JeeF& keâer peeSieer~ hegefueme, DeejSmeer, peerDeejheer, meerDeeF&[er Deeefo keâs ØeYeeefjÙeeW mes keâne nw Ssmeer peevekeâejerefceueves hej GvnW GòejoeÙeer ceevee peeSiee~otjmebÛeej, heerSce[erSme, ØeefMe#eCe keâsvõ meefnle meYeer FkeâeFÙeeW keâsØeYeeefjÙeeW mes Yeer keâne ieÙee efkeâ DeOeervemLeeW mes JÙeefòeâiele keâece keâjJeeves keâer peevekeâejer meeceves DeeF& lees GvnWGòejoeÙeer ceevee peeSiee~ ieewjleueye nw efkeâ hegefueme cegKÙeeueÙe keâer Deesj mes Fme mebyebOe ceW 14 HeâjJejer, 11keâes Yeer DeeosMe peejer efkeâS ieS Les~ Fmekeâs yeeJepeto DeOeervemLeeW mes ‘yesieej’ uesves keâer ØeJe=efòe hej DebkeâgMe veneR ueieheeÙee lees [erpeer ves ogyeeje DeeosMe peejer keâj DeefOekeâeefjÙeeW keâes Deeieen efkeâÙee nw~YeerKe ceebie jns yeÛÛesDehenjCeMegoe lees veneR : ceerveeefpeueeW ceW YeerKe ceebieves Jeeues yeÛÛes DehenjCeMegoe Ùee iegceMegoe lees veneR nQ, hegefuemekeâes Fmekeâe helee ueieevee nesiee~ Fme mebyebOe ceW hegefueme ceneefveosMekeâ ([erpeer) ceervee ves hegefueme GheeÙegòeâ Je jWpekeâs meYeer DeeF&peer-Smeheer keâes DeeosMe efoS nQ~ efheÚues ceen ie=n jepÙe ceb$eer JeerjWõ yesveerJeeue ves peÙehegj ceWiegceMegoe Deewj ceeveJe lemkeâjer keâs mebyebOe ceW Skeâ GÛÛe mlejerÙe yew"keâ ueer Leer~ FmeceW meYeer DeeF&peer-Smeheer meskeâne nw efkeâ efpeueeW yeme mše@he, jsueJes mšsMeve, šwefHeâkeâ efmeiveue Je cegKÙe Oeeefce&keâ mLeeveeW hej YeerKe ceebieves JeeuesueesieeW hej efveiejeveer jKeer peeS~GmeceW ØecegKe Meemeve meefÛeJe (ie=n), Meemeve Ghe meefÛeJe (ceeveJeeefOekeâej), hegefuemeceneefveosMekeâ nefj§ebõ ceervee Je S[erpeer (›eâeFce) keâs meeLe ceb$eCee keâer Leer~yew"keâ ceW efueS efveCe&ÙeeW keâs cegleeefyekeâ[erpeer ceervee ves hegefueme GheeÙegòeâ Je jWpe keâs meYeer DeeF&peer-Smeheer mes keâne nw efkeâ efpeueeW yeme mše@he, jsueJesmšsMeve, šwefHeâkeâ efmeiveue Je cegKÙe Oeeefce&keâ mLeeveeW hej YeerKe ceebieves Jeeues ueesieeW hej efveiejeveer jKeer peeS~ Ùenhelee ueieeÙee peeS efkeâ Fve mLeeveeW hej YeerKe ceebieves Jeeues yeÛÛes DehenjCeMegoe Ùee iegceMegoe lees veneR nQ~

hegefuemekeâefce&ÙeeW mes ‘yesieej’ uesvesJeeues DeefOekeâeefjÙeeW keâer Kewj veneR

yeeueesleje.cepeotj Deeboesueve keâs lenle MeefveJeej jele hegefueme ves Meg›eâJeejkeâes yeeueesleje yebo keâs oewjeve jepeceeie& peece keâjves keâs Deejeshe ceW Yeepeheeveslee keâwueeMe ÛeewOejer keâes jele mee]{s ome yepes efiejHeäleej keâj efueÙee~ÛeewOejer keâer efiejHeäleejer keâs efJejesOe ceW cepeotjeW ves hegefueme Leeves keâs mece#ejele ceW ner efJejesOe ØeoMe&ve keâjvee Meg¤ keâj efoÙee~hegefueme keâs Devegmeejyebo he][er Heâwefkeäš^Ùeeb hegve: Ûeeuet keâjves keâer ceebie keâes ueskeâj Meg›eâJeej keâesyeeueesleje yebo keâs oewjeve jepeceeie& peece keâjves, mejkeâejer mebheefle keâesvegkeâmeeve hengbÛeeves Je jepekeâeÙe& ceW yeeOee hengbÛeeves keâs Deejeshe ceW keâwueeMeÛeewOejer ? 300-400 ueesieeW keâs efJe®æ veecepeo cegkeâocee ope& efkeâÙeeLee~efpeme hej veecepeo Deejesheer keâwueeMe ÛeewOejer keâes LeeveeefOekeâejer ceveespeMecee& ves ceÙe hegefueme peehlee efiejHeäleej efkeâÙee~ efiejHeäleejer keâer metÛeveeefceueles ner OejveemLeue hej ceewpeto Je DevÙe ßeefcekeâ hegefueme Leeves keâsmeeceves Skeâef$ele nesvee Meg¤ nes ieS~ JeneR hegefueme ves Yeer ceewkeâs keâervepeekeâle keâes osKeles ngS #es$e ceW hegefueme yeue lewveele keâj efoÙee nw~

Gmceeveeyeeo ceW [ekeâgDeesb ves keâer peesOehegj keâs cepeotj keâer nlÙeep e e s O e h e g j / G m c e e v e e y e e o(ceneje°^).peesOehegj mes ÛesVeF& peejns Skeâ š^keâ ceW meJeej cepeotjkeâer Gmceeveeyeeo #es$e ceW keâgÚ[ekeâgDeesb ves nlÙee keâj oer~ ce=lekeâcepeotj Deueer Dekeâyej Oeesyeer (45)peesOehegj keâs keâyeerjveiej keâe jnvesJeeuee Lee~ ceeceues keâs DevegmeejpeesOehegj mes Skeâ š^keâ (Deejpes 19peer[er 6143) yekeâefjÙeeb ueskeâjÛesVeF& pee jne Lee~š^keâ ceW keâyeerjveiej keâs nveerHeâ Keeve, DeueerDekeâyej Oeesyeer, Heâkeâerj ceesncceokeâgjwMeer, Fmueecegöerve GHeâ& keâeoj

Keeve Deeefo Les~ Meg›eâJeej osj jeleš^keâ Gmceeveeyeeo keâs keâuebye #es$emes iegpej jne Lee lees jemles ceW SkeâDevÙe š^keâ mes uenmegve keâer yeesefjÙeebHeâWkeâlee osKe [eFJej nveerHeâ ves škeâjeskeâe Deewj meYeer ueesie veerÛes Glejs~GvneWves [ekeâgDeesb keâes jeskeâves keâerkeâesefMeMe keâer lees [ekeâgDeesb ves Gvehej nceuee yeesue efoÙee~ Fme hejDeueer keâes Úes][keâj meYeer ueesie š^keâceW yew" Jeneb mes Yeeie efvekeâues~[ekeâgDeesb ves nlLes Ûe]{s Deueer Dekeâyejkeâer yesjnceer mes efhešeF& keâer efpememesGmekeâer ceewle nes ieF&~

jepeceeie& peece keâjves keâs Deejeshe ceW Yeepehee veslee efiejHeäleej


n¥îR> 8

mJeeceer - cegõkeâ ØekeâeMekeâ SJeb mebheeokeâ efÛevšg pewve hueeš veb. 5 /12 Dee@@efHeâme veb. 102, Ûeej jemlee Jeeheer, efpeuuee - Jeuemee[-iegpejele, meesceeveer efØebefvšbie Øesme ieeuee veb. 7 GOeesie YeJeve Mecee& Fb[mšêrÙeue mšsš, ieesjsieebJe Fmš cegbyeF& - 63 Éeje cegefõle

oceCe - efmeueJeemee

DeßeghetCe& ßeæebpeefue

e-mail:[email protected]

9427941279

nÌH$m[aVm H$aZo H$m gwZham Adga

`{X Amn nÌH$m{aVm H$aZmMmhVo h¡ `m AmnHo$ Amgnmg H$m oB ©

KQ>Zm KQ>r hm o Amoa Cgo h_mao H«$m §{V^mñH$a g_mMma nÌ _| àH$m{eVH$adm gH$Vo h¡ Ÿ& h_mao [ZåZ nÎm ona g§nH©$ H$ao Ÿ& AWdm Xya^mf na

g§nH©$ H$ao Ÿ&

ZZ

ZZ

ZZ

ZZ

ZZ

ZZ

ZZ

ZZ

ZZ

ZZ


oceCe hegefueme ves megjsMe hešsue keâes kebâheveer mebÛeeuekeâ keâes Oecekeâeves kesâ Deejeshe ceW efkeâÙee efiejheäleejÙeMejepe kebâšsvej kesâ mebÛeeuekeâ peÙesMe JeeefueÙee keâer ØeOeeveceb$eer SJeb ie=nceb$eer mes efMekeâeÙele hej hegefueme ves keâer keâej&JeeF&

oceCe~ Yeerceheesj efpeuee hebÛeeÙelemeomÙe megjsMe hešsue keâes oceCehegefueme ves kebâheveer mebÛeeuekeâ keâesYebieej kesâ efueS Oecekeâeves kesâ DeejesheceW efiejheäleej efkeâÙee nw~Deepe oceCekesâ ØeYeejer Smeheer efJepeÙe kegâceejves meefÛeJeeueÙe kesâ Øesme Jeelee& ceWFmekeâe Kegueemee keâjles ngS keâneefkeâ Yeerceheesj #es$e ceW ÙeMejepekebâšsvej Øee.efue.kesâ mebÛeeuekeâpeÙesMe JeeefueÙee ves ØeOeeveceb$eer,ie=nceb$eer keâes he$e Yespe keâj megjsMe

hešsue Éeje GvnbW Yebieej keâe ceeueG"eves yeeJele [jeÙee SJeb OecekeâeSbpeeves keâer efMekeâeÙele keâer Leer~Smeheer efJepeÙe kegâceej ves keâne efkeâoceCe hegefueme ves Fme yeeJeleØeeLeefcekeâ peebÛe keâer~ keâue jelekeâes megjsMe hešsue keâes Fme ceeceuescesW efiejheäleej keâj efueÙee Lee~ DeepeoceCe keâesš& ceW megjsMe hešsue keâeshesMe efkeâÙee ieÙee, peneb hej keâesš&ves 7 efoveeW kesâ hegefueme efjceeb[ hejYespeves keâe DeeosMe efoÙee~ Smeheer

e fJepeÙe kegâceej ves keâne efkeâefMekeâeÙelekeâlee& peÙesMe JeeefueÙee vesSkeâ Deewj efMekeâeÙele ope& keâjeF&nw FmeceW Gvekesâ Deewj Gvekesâ heefjJeejkeâer peeve-ceeue keâe s KelejeyeleeÙee nw~ hegefueme ves Fme yeeJeleYeer ceeceuee ope& keâj peebÛe Meg™keâj oer nw~ Smeheer ves keâne efkeâoceCe kesâ keâesF& Yeer #es$e ceWDeewÅeese fiekeâ FkeâeF& keâeW keâesF&[jeÙes Ùee OecekeâeÙeW lees hegefuemekeâes legjble metefÛele keâjW~ GvneWves

keâne efkeâ hegefueme legjble Fme Øekeâejkeâer njkeâle keâjves Jeeue s ke sâefKeueeheâ keâ[s keâoce G"eÙesieer~

štš ieF&b meYeer meerceeSb.. peyecewoeve Úes][ cesšes ceW Ûe]{s Jeer¤!Kesue [smkeâ. efouueer [sÙej[sefJeumekeâs keâhleeve JeerjWõ menJeeie Deheveeršesueer keâes ueskeâj Meg›eâJeej keâesefouueer cesšês keâer mewj hej efvekeâues~neueebefkeâ Ùen efš^he cesšês keâermeJeeefjÙeeW ceW meHeâeF& keâs Øeeflepeeie®keâlee ye]{eves keâs cekeâmeo mesLeer, uesefkeâve ngDee Guše~ menJeeieDeewj FjHeâeve he"eve pewmes mšejef›eâkeâsšjeW keâer Skeâ Peuekeâ heeveskeâes cesšês mšsMeve hej ceewpetoØeMebmekeâ GleeJeues nes ieS~ Fveef›eâkeâsšjeW keâer oerJeeveieer ceW peveleeves cesšes jsue keâs ueieYeie nj efveÙecekeâes lees][ [euee~keâesF& menJeeie DeewjFjHeâeve keâs meeLe Heâesšes efKebÛeJeeveeÛeenlee Lee, lees keâesF& Dee@@šesieÇeHeâuesves keâes yesleeye Lee~ lemJeerjeW ceWosefKeS Jeer¤ Sb[ keâbheveer keâer JeeFu[cewšês jeF[~

ieebiegueer oeoe legmmeer keâceeue nes,DeheveeW keâe ner keâjJeeles nes keâyee][e!Kesue [smkeâ. šerce Fbef[Ùee keâs hetJe&keâhleeve meewjJe ieebiegueer keâer ncesMeemes efJekeâsšeW keâs yeerÛe Kejeye oew][keâes ueskeâj DeeueesÛevee ngF& nw~ieebiegueer Dekeâmej jve DeeGš neskeâjDehevee efJekeâsš iebJee osles nQ~ DeewjkeâF& yeej Ssmee Yeer neslee nw efkeâGvekeâer Oeerceer Ûeeue keâs keâejCe meeLeeryeuuesyeepe keâes DeeGš nesvee he][leenw~ DeeF&heerSue ceW Yeer ieebiegueer keâerÙen Deeole yejkeâjej nw~ ieebiegueerDeeF&heerSue ceW heebÛe yeej jve DeeGšceW Meeefceue jns~ cepes keâer yeeleÙen jner efkeâ ieebiegueer Fve heebÛeDeJemejeW ceW mes keâgue Skeâ ner yeejKego DeeGš ngS, peyeefkeâ Ûeejyeej Gvekeâs meeLeer yeuuesyeepe keâesDehevee efJekeâsš iebJeevee he][e~ ieebiegueerDeheves Deblej&e°êrÙe keâefjÙej ceWkeâgue 27 yeej jve DeeGš ngSnQ~ ieebiegueer Jeve[s ceW 23 Deewjšsmš ceW 4 yeej jve DeeGš ngSnQ~ ceewpetoe DeeF&heerSue me$e ceWieebiegueer meeLeer meueeceer yeuuesyeepepesmeer jeF[j keâs jve DeeGš keâeefnmmee jns~ efkeâbime FuesJeve hebpeeye

keâs efKeueeHeâ 12 DeØewue keâes ngScegkeâeyeues ceW keâhleeve ieebiegueer DeewjjeF[j keâs yeerÛe mener leeuecesueveneR nesves keâs keâejCe jeF[j keâesDeeGš nesvee he][e~ ngDee keâgÚ Ùetbefkeâ ØeJeerCe keâgceej keâs DeesJej keâerotmejer ieWo hej jeF[j ves keâJejkeâer Deesj Skeâ Mee@š Kesuee~ jeF[jkeâes ueiee efkeâ Skeâ jve uesves keâeriegbpeeFMe nw~ uesefkeâve ieebiegueer keâer

efveieenW hebpeeye keâs efKeuee][er hejLeer pees ieWo keâer Deesj lespeer mesuehekeâe~ ieebiegueer ves jeF[j keâesJeeheme peeves keâe FMeeje efkeâÙee,uesefkeâve leyelekeâ yengle osj nes ÛegkeâerLeer~ [sefJe[ nmeer ves ieWo keâesefJekeâsškeâerhej S[ce efieueef›eâmš keâsheeme LeÇes keâj efoÙee~ jeF[j keâescenpe 7 jve keâs efvepeer Ùeesie hejDeeGš nesvee he][e~


ßeæeJevele :-efJepeÙeue#ceer ceebieerueeue-(yesšer-oeceeo)

efÛebvšg-efØeÙebkeâe (oesÙelee-oesÙeleer)-:SJe:-b

yeebef"Ùee heefjJeej peesOehegj

-: ßeæeJevele :-keâbÛeve osJeer - hegveceÛebo peer ieesoeJele (yesšer-oeceeo)censvõ keâgceej, jepekeâgceej, megjsvõ keâgceej (oesÙelee)

-:SJe:-bieesoeJele heefjJeej peesOehegj

mJe: ßeerceleer ieerleeosJee Oece&helveer mJe: ßeer DeÛeueÛebo peer YeC[ejer

hegCÙe efleLeer.14Jeer

Documents

10 16-04-2012