ОБЛЫСТЫҚ ӘКІМДІКТЕ

Ата-анаң бар болсын,Бала кезде жар болсын.

Халық мақалы.

Жамбыл облыстыққоғамдық-саяси газет

Газет 1922 жылғы 1 мамырдан шығады.

ДОСЫ КӨПТІ ЖАУ АЛМАЙДЫ, АҚЫЛЫ КӨПТІ ДАУ АЛМАЙДЫ

№88 (17945), Сейсенбі, 10 маусым, 2014 жыл ak-jol-taraz@rambler.ru www. akjolgazet.kz

Ардақ ҮСЕЙІНОВА,«Ақ жол».

Үш лекте өткен ұлттық бірыңғай тестілеу аяқталды. Нәтиже қандай? Т ү л е к т е р д і ң к ө к е й і н д е г і д е й м е ? О б л ы с т ы қ б і л і м б а с қ а р м а с ы н а н алынған мәліметтер бойынша сандарды сөйлетсек:

Облыс бойынша жүзден жоғары балл алғандар – 810 мектеп бітіруші (12,12%).

«Алтын белгі» жалпы орта білім туралы аттестатының иегерлері – 102 (34,6%).

Үздік аттестат алатындар – 18 (15,79%).

Шекті деңгейден өте алмағандар – 1016 (15,2%).

Сондай-ақ, аудиториядан шығарылған бір талапкер тіркелген.

Мектеп бітірушілердің орта білімін аттестаттау жүйесі – ұлттық бірыңғай тестілеу осымен он бірінші рет өткізілді. ҰБТ-ның

талаптарына әр жылы түрлі толықтырулар мен өзгерістер енгізілгенімен, сынақтың форматы сол күйде сақталған. Бірақ, жыл сайын бірыңғай жүйеге бірінші рет көшкендей, тест тапсырғанда түлектер абыржып-ақ қалады. Сынама тесттерінде жоғары балл жинап, 11 жыл алған білімдерін дәлелдей алмағандарға қарап, осылай демеске лажымыз жоқ.

Биыл ҰБТ тапсыруға өтініш берген 6773 мектеп бітірушінің 6683-і (99,3%) тестілеуге қатысты. Тест тапсырмаған 90 түлектің 83-і халықаралық олимпиадалар мен ғылыми жоба жарыстарының жеңімпазы. Олар Білім және ғылым министрлігінің шешімімен сынақтан арнайы босатылған. Ал, алты талапкер денсаулық жағдайларына байланысты тестке қатыспапты.

Бастапқыдағы «Алтын белгі» жалпы орта білім туралы аттестатына үміткер бітірушілердің саны – 295 болды. Ал бір-бір балдан кем жинаған 24 түлек «Алтын белгіден» айырылды. Үздік аттестаттан

үміттілердің көрсеткіші бұдан да төмен. 114 бітірушінің 18-і (15,79%) өз білімдерін дәлелдесе, үздік аттестат алу үшін 12 үміткерге 1 балл ғана жетпей қалған.

А у д а н д а р д ы ң і ш і н д е е ң ж о ғ а р ы көрсеткішке Жуалы ауданы (80,57 балл) қол жеткізген. Ең төменгі нәтиже Т. Рысқұлов (65,39 балл), Байзақ (67,8 балл), Қордай (66,44 балл) аудандарында тіркелді. Ал, мектептер арасында жақсы нәтижені «Айша бибі» атындағы облыстық дарынды қыз балаларға арналған қазақ-түрік мектеп-интернаты көрсетті. Интернаттың орташа көрсеткіші 106,28 балды құрайды. Тараз қаласындағы №45 гимназияның көрсеткіші – 101,8 балл.

ҰБТ-ның алғашқы легінде облыс бойынша ең жоғары 123 балл алған Тараз қаласындағы №1 гимназияның бітірушісі Анастасия Ханның көрсеткішінен ешкім аса алған жоқ. Тараз қаласы №1 гимназияның бітірушісі Анель Оразалиева, Жуалы ауданы Мыңбұлақ орта мектебінің түлегі Жансая Сыдықбек, Меркі ауданындағы №17 И.Трубицын атындағы мектеп-гимназияның шәкірті Салтанат Разақова, Айша-бибі атындағы дарынды қыз балаларға арналған қазақ-түрік мектеп-интернатының оқушысы Жанар Әділ 122 балл жинады.

Үш лекте өткен ҰБТ сынағының өңіріміздегі қорытынды нәтижелері, міне, осындай.

Амангелді ӘБІЛ,«Ақ жол».

Облыс бойынша биылғы 1 маусымға инфляция деңгейі 105 пайызды құрапты, оның ішінде азық-түлік тауарлары бойынша көрсеткіш те осындай болған. Жергілікті атқарушы органдар тарапынан жүргізілген жұмыстың нәтижесінде үстіміздегі жылдың мамыр айында инфляция көрсеткіші 0,5 пайыз ғана болса, оның ішінде азық-түлік тауары бойынша да 0,5 пайыз. Облыстық статистика департаментінің соңғы мәліметтері әлеуметтік маңызы бар 25 азық-түлік тауарының бөлшек саудадағы бағалары шектік мәннен жоғары екенін көрсеткен. Бағаны тұрақтандыру бойынша құрылған облыстық штабтың жүргізген мониторинг мәліметтерінше әлеуметтік маңызы бар 33 азық-түлік тауарының 14 түрінің бағасы шекті деңгейден жоғары, қалғандары одан төмен болыпты.

– Көкөніс, ұн, сүт, шай және тұзға бағаның өсуі, облыстан және республикадан тыс жерден кіретін тауарларға ірі тасымалдаушылардан жіберілетін бағаның көтерілуімен, өндірістің маусымдылығымен және жыл басынан тарифтердің көтерілуімен байланысты. Ет өнімінің көтерілуіне мал азығының қымбаттауы әсер етті. Дегенмен, облыстық штабтың мәліметі бойынша осы жылдың мамыр айында 11 ақпаннан кейін көтерілген азық-түлік тауар бағаларының төмендегені сезілген. Кеспе 1, қарақұмық 3, тауық еті 1, майлылығы 2,5 сүт 3, сүзбе 16, маргарин 6 пайызға төмендеген. «КазАгроМаркетинг» акционерлік қоғамының мәліметі облысымызда азық-түлік тауарларының ішінен 10 тауардың бағасы орташа республикалық бағалардан жоғары екенін көрсетті. Статистика, «КазАгроМаркетинг» және облыстық штабтың ұсынған азық-түлік бағаларының мәліметтерінде байқалатын ауытқулар мониторингті жүргізу әдісіне байланысты. Облыстық штабтың мониторинг әдісі-өңірдің азық-түлік нарығындағы орташа бөлшек саудадағы баға негізінде жүргізіледі және белгілі бір тауар өндірушінің өніміне ғана сүйенбей, барлық ассортименттегі өнімнің түрін ескереді, – деді А.Нұралиев.

Хабарламашы өңірде азық-түлік өнімдерінің тұрақтандыру қорын қалыптастыруға ел қазынасынан бөлінген 728,9 миллион теңге толығымен «Тараз ӘКК» акционерлік қоғамына аударылғанын,

қаржының 115,6 миллион теңгесі «Тараз» ӘКК» АҚ-ның есепшотына акцептсіздік тәртібімен «Азық-түлік келісімшарт корпорациясы» АҚ есебіне аударылғанын, қалған 613,3 миллион теңге тұрақтандыру қоры арқылы жұмсалып жатқанын жеткізді. Одан әрі хабарламашы тұрақтандыру қорына қанша сомаға қандай азық-түлік түрлері сатып алынғанын, қазіргі уақытта қорда қанша мөлшерде азық-түлік сақтаулы екендігін егжей-тегжейлі баяндады. Нан және қант бағасын тұрақтандыру жөнінде атқарылған шараларға да назар аударды.

«Азық-түлік емес тауарларға бағаны тұрақтандыру шаралары туралы» қосымша хабарлама жасаған облыстық әкімдіктің кәсіпкерлік және индустриялық-инновациялық дамыту басқармасының басшысы Досан Рымтаев басқарма тарапынан әлеуметтік маңызы бар азық-түлік және азық-түлікке жатпайтын тауарлардың бағасына тұрақты түрде мониторинг жүргізіліп жатқанын еске салды. Ол да инфляция

деңгейін салыстырмалы түрде айтып берді. Мәселен, азық-түлікке жатпайтын тауарлар бойынша дизельдік отын 11,7, жеке күтімге арналған тауарлар 1,1, жиһаз және үйге қажетті заттар 0,9, фармацевтикалық өнімдер 0,8, тұрғын үй-жайларды күтіп ұстау мен жөндеуге арналған материалдар 0,6, киім 0,3 және аяқ киім 0,2 пайызға қымбаттаған. Ал, керісінше сәуір айымен салыстырғанда мамырда ыстық су мен орталықтан жылыту тарифтері 0,3 пайызға төмендепті.

Д.Рымтаевтың мәлімдеуіне қарағанда тауар өндірушілер және тауарларды көтерме жеткізушілер арасында түсіндірме жұмыстары жүргізіліп , бағаны негізсіз көтерген жағдайда тиісті шаралар қолданылатыны ескертіліпті. Сонымен қатар, базар басшыларымен де жалға алу құнын 2014 жылдың 1 наурызынан 1 шілдеге дейін 50 пайызға дейін төмендету жөніндегі келісімге қол қойылыпты. Хабарламашы 600 грамдық бір бөлке нанның бағасы 40-42 теңгеден сатылуы тиіс бола тұра, Меркі

ауданында 50 теңгеден сатылып жатқанына, Тараз қаласында, Шу және Т.Рысқұлов аудандарындағы «жабайы» сауда түріне алаңдаушылық білдірді.

Облыс әкімі Кәрім Көкірекбаев биылғы қыс және көктем мезгілінде көкөніс бағасының шарықтап кеткеніне басқарма басшыларының назарын аударды. Баға ақпан айындағы доллар құнының көтерілуінен бұрын өсіп кеткен. Мәселен, бір килограмм қияр бағасы шарықтап 500 теңгеге дейін жеткен. «Жамбыл ауданы Бектөбе ауылы маңындағы жүзден аса жылыжайдың өніміне кім бас-көз болып отыр?» деп сұрақ қойды әкім. Солтүстік Қазақстан, Павлодар және Ақтөбе облыстарында егін егетін шаруашылық құрылымдары тұтынушылармен алдын ала өнім бағасына келісімшартқа отырады. Күзгі жиын-терінде өнім сол келісімшарт бойынша өткеріледі екен. Осыны неге біздің өңірде қолға алмасқа, деді облыс әкімі.

(Жалғасы 2-бетте).

БАУЫРЖАН МОМЫШҰЛЫ АУЫЛЫНДА 280 ОРЫНДЫҚ БАЛАБАҚША САЛЫНУДА. ОНЫҢ ЖОБАЛЫҚ СМЕТАЛЫҚ ҚҰНЫ – 560 975,44 МЫҢ ТЕҢГЕ. АЛДЫҢҒЫ ЖЫЛЫ БӨЛІНГЕН ҚАРЖЫНЫҢ 60 131,0 МЫҢ ТЕҢГЕСІ, АЛ, ӨТКЕН ЖЫЛЫ 154 303,0 МЫҢ ТЕҢГЕСІ ИГЕРІЛГЕН. БИЫЛҒЫ ЖЫЛҒА 332 793,44 МЫҢ ТЕҢГЕ БӨЛІНГЕН. НЫСАННЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫН «ҚАЗМҰНАЙҚҰРЫЛЫС» ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІГІ ЖҮРГІЗУДЕ.

Балабақша қазан айында пайдалануға берілуі тиіс. Қос қабатты ғимараттың төбесі жабылып, ішкі әрлеу жұмыстары жүргізілуде. Бұл жұмысқа барлығы 63 құрылысшы тартылған. Құрылысшылардың бір тобы еден төсеу жұмысын бастап кеткен. Сонымен қатар кіре берістегі баспалдағын жасау, электр желісін тарту жұмыстары қатар жүргізілуде.

– Іші-сыртын әрлеу жұмыстарын екі айдың көлемінде аяқтаймыз. Техникамыз жеткілікті. Нысанды белгіленген мерзімде тапсырамыз, - дейді серіктестік прорабы Қанат Кенебаев.

Марат ҚҰЛИБАЕВ.журналист.

Жуалы ауданы.

Суретті түсірген Ағаділ РЫСМАХАН.

ҚҰРЫЛЫСЫ ЖҮРІП ЖАТЫР

ОБЛЫС ӘКІМІ АППАРАТЫНЫҢ СЕЛЕКТОРЛЫҚ РЕЖІМДЕ ӨТКЕН КЕҢЕСІНЕ ОБЛЫС ӘКІМІ КӘРІМ КӨКІРЕКБАЕВ ТӨРАҒАЛЫҚ ЕТІП, ОНДА КҮН ТӘРТІБІНЕ БІРІНШІ БОЛЫП ШЫҒАРЫЛҒАН «ӘЛЕУМЕТТІК МАҢЫЗЫ БАР АЗЫҚ-ТҮЛІК БАҒАЛАРЫН ТҰРАҚТАНДЫРУ ЖҰМЫСТАРЫ ТУРАЛЫ» ОБЛЫСТЫҚ ӘКІМДІКТІҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ БАСҚАРМАСЫНЫҢ БАСШЫСЫ АБДАЛЫ НҰРАЛИЕВ ХАБАРЛАМА ЖАСАДЫ.

Оқыс ой

Бір адам түнімен көз ілмейтін дертке шалдығады. Әлгінің ауруы алдында дәрігер де, емші де шарасыз. Әбден қиналған байғұс:

– Енді не істеймін? – деп көршісіне мұң шағады.

Көршісі көп оқитын белгілі ғұлама екен:– Кітап оқы, – деп кеңес береді. – Сонда ұйықтап қалам ба?-Ұйықтап қаларсың, қалмассың, бірақ

дөңбекшумен босқа өткен түндеріңе өкініп, жүйкең жұқармайтын болады.

– Қалай?– Оның жауабын мен емес, кітап айтады.

Азамат ТАЛАСИ.

ЖАУАБЫН

КІТАПАЙТАДЫ

АЛДЫҢА КЕЛСЕ, АТАҢНЫҢ ҚҰНЫН КЕШ

Петропавлдық талапкер Айнұр Серік ҰБТ сұрақтарының ішінде сыра зауыты туралы сұрақтың кездескенін телеарна арқылы айтып, елді бір шулатқан еді. Бірақ ҚР БҒМ Ұлттық тестілеу орталығының директоры Қали Әбдиев баспасөз мәжілісінде 2014 жылғы ҰБТ-да сыра зауыты туралы сұрақ болған жоқ деп мәлімдеді.

Тіпті Айнұрдың Қазақстан тарихынан тапсырған тест сұрақтарын әкеліп, ж у р н а л и с т е р г е к ө р с е т т і . А й т с а айтқандай, сұрақтар арасында одағай сауал жоқ екен. Ал, Алматының сыра зауытына қатысты сұрақ тестілеуде былтырғы жылы кездесіпті.

Жақында талапкер жалған ақпараты үшін ҚР Білім және ғылым министрінен кешірім сұрады.

«Ақ жол - Ақпарат».

l ТАРАЗ

Мектептен тыс іс-шараларды өткізетін облыстық орталықтың «Бозторғай» ән-би ансамблінің хор үйірмесінің оқушылары Алматыда өткен VI «Ғұмырдария» халықаралық ән-би байқауында жүлделі орындарға ие болды. Оқушылар Марат Думан, Қажымұрат Еркін І орын, Балнұр Карлова ІІ орын, Алдияр Жарықбаев ІІІ орынды иеленді. Олар енді республикалық телевизиялық «Айгөлек» байқауына қатысатын болады.

* * *Жамбыл облыстық қаржы полициясы басқармасы Н.

Тілендиев атындағы мектеп-интернатта оқитын үш жүз елуге жуық баланы үлкен қуанышқа бөледі. Шаңырақ көтергеніне 20 жыл болған мекеме қызметкерлері интернатқа музыкалық аспаптар тарту етті. Айту керек бұл мектептің әр екінші оқушысының музыкалық білімі бар. Қаржы полициясы қызметкерлері «20 игі іс» акциясын өткізе отырып, «Қамқор ана» қайырымдылық қоры мен ондағы мүгедек балаларға материалдық көмек көрсетті.

l БАЙЗАҚ

Ауданда мал азығы жоңышқаның алғашқы орымы аяқталды. «Достық -99» ЖШС 50 гектар жоңышқа алқабының әр гектарынан 4-5 тонна өнім жинады. Алқап басынан жоңышқаның әр түгі 350 теңгеден босатылуда. Осы жексенбіде Тараздағы мал базарында байзақтық шөпшілердің жоңышқасына сұраныс мол болды.

l ҚОРДАЙ

Аудан шаруалары тамшылатып суару технологиясын ұтымды пайдалануда. Қазір бұл әдіс 1200-1300 гектар алқапта қолданылуда. соның бірі "Алмаз” шаруа қожалығында 94 гектар жер осы әдіспен суарылуда. Арықпен суаруға қарағанда, тамшылату әдісінде су 7 есе аз мөлшерде жұмсалуда. Фильтр стансасы суды қатты құм мен тас түйіршіктерінен де, арам шөптердің тұқымдары мен егін зиянкестерінен де тазалайды.

l МОЙЫНҚҰМ

Мыңарал ауылындағы күрделі жөндеуден өтіп жатқан бұрынғы балық зауыты жұмыс ауқымын ұлғайтпақ. Қазір мұнда балық аулайтын 8 кеме жөндеуден өтіп, жергілікті балықшыларды жұмысқа қабылдай бастады. Балқаш көлінің облысқа қарайтын бөлігіне иелік ететін балықшылар әлден-ақ күндік норманы орындауда.

l Т. РЫСҚҰЛОВ

Қарақыстақ шатқалындағы Ә.Молдағұлова атындағы жазғы сауықтыру лагері оқушыларды қабылдауға әзір. Онда алғашқы маусымда 80 оқушы демалатын болады. Соңғы бесінші ауысымында аудан әкімдігінің жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі тарапынан жағдайы төмен отбасылардың және даму мүмкіндігі шектеулі балаларды демалту көзделуде.

l САРЫСУ

«Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ-ның облыстық филиалы өткен жылы ауданның 47 азаматының өтінішін дұрыс деп тауып, 34 миллион теңге бөлген еді. Ол қаржыға шаруалар мал басын көбейтіп, қожалықтың инфрақұрылымын жақсартуға жұмсады. Биыл ауданға осындай мақсатта республикалық бюджеттен 94 миллион теңге бөлініп отыр.

l ТАЛАС

Қаратау қаласының 7 жасар тұрғыны Серікбай Құндыз ауыр науқастан емделуі үшін шетелдік үздік клиникадан ем қабылдауы қажет болған еді. Жас балғынның өміріне араша түскен таластықтар емге қажетті 20 000 АҚШ доллар жинап берді. Қытайдың Үрімші қаласындағы әскери госпитальде емделген Құндыз құлан-таза айығып, аяғынан тік тұрды.

l ШУ

Ауданда «Көкнәр-2014» жедел алдын алу операциясына орай жиын өтті. Оған ҚР Ішкі істер министрлігінің есірткі бизнесіне қарсы күрес комитетінің төрағасы, генерал-майор А. Н. Выборов қатысты. Жиында Астана, Алматы қалалары мен өзге облыстардан келген сала мамандары ойларын ортаға салып, қоғамға қауіпті есірткі дертімен күрестің жайын сөз етті. Иісшіл иттердің кәсіби «біліктілігі» сыналған оқу-жаттығу ойындары өтті.

«БАЛАПАН» БАҒДАРЛАМАСЫ ІС ЖҮЗІНДЕ

БАРҒА ҚАНАҒАТ, ЖОҚҚА САЛАУАТ ДЕЙМІЗ БЕ?

«ҰБТ – 2014»

облыс әкімі Кәрім Көкірекбаев әлеуметтік маңызы бар азық-түлік бағаларын тұрақтандыруды тапсырды

БАҒА БАҚЫЛАУДА БОЛСЫН

БАЛАБАҚША

Тілектес ЕСПОЛОВ,Қазақ ұлттық аграрлық университетінің ректоры, ҚР ҰҒА академигі.

ҚАШАНДА ХАЛҚЫМЫЗ ҮШІН АУЫЛ – РУХАНИЯТЫМЫЗДЫҢ ТЕМІРҚАЗЫҒЫ, ҰЛТТЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚТАРЫМЫЗДЫҢ АЛТЫН БЕСІГІ, БЕРЕКЕ МЕН БАЙЛЫҒЫМЫЗДЫҢ БАСТАУЫ САНАЛАДЫ. АУЫЛДЫҢ ТАЗА АУАСЫН ЖҰТЫП, ТҰНЫҚ СУЫН ІШІП, КӨРКЕМ ТАБИҒАТЫНАН ҚУАТ АЛЫП ӨСКЕН ӘРБІР АЗАМАТ ӨЗІ ТУҒАН ТОПЫРАҒЫН БАРЫНША ҚАДІРЛЕП-ҚАСТЕРЛЕУГЕ ТИІС. ТӨРТ ТҮЛІГІН ТҮЛЕТІП, ЕГІСТІГІН ЖАЙҚАЛТЫП ОТЫРҒАН АУЫЛ – БҮТІН БІР ЕЛДІҢ АСЫРАУШЫСЫ, ҚАЙНАҒАН ЕҢБЕКТІҢ ҚАЙНАР КӨЗІ ІСПЕТТІ.

Бүгінгі күні қоғамның қай саласында болмасын жаңа инновациялық технологиялар енгізілуде. Бұл ретте еліміздің ауыл шаруашылығына да мемлекет тарапынан жаңа міндеттер жүктелуде. Сондықтан да ауылды көркейтуде, ауылшаруашылығын өркендетуде білікті мамандар мен тәжірибелі ғалымдарға деген сұраныстың уақыты өткен сайын жоғарылап келе жатқандығын атап өтуіміз керек.

Алтай мен Атыраудың, Арқа мен Жетісудың арасындағы ұлан-ғайыр даланы алып жатқан алып Қазақстан бүгінде әлем таныған қуатты Тәуелсіз мемлекетке айналды. Тұңғыш Президентіміз Н.Ә. Назарбаевтың салиқалы саясатының нәтижесінде елімізде стратегиялық мақсаттарға негізделген ауқымды жобалар жүзеге асырылуда. Осы бағытта республикамыздың ауылшаруашылығын дамыту бойынша нақты бағдарламалар қолға алынуда. Ауылшаруашылығы еліміздің экономикасының негізгі басым бағыттарының бірі

болып саналады. Мемлекетіміз бай табиғи ресурстарымызды, заманауи технологияларды пайдалана отырып, ұтқыр түрде игеріп, әлемдік деңгейдегі үлкен табыстарға жетуді көздеп отыр. Осы орайда ғылым мен өндірісті ұштастырып, бәсекеге қабілеттілігімізді жетілдіру арқылы еліміздің әлеуетін арттыру көзделуде. Осы биік мақсаттың орындалуына атсалысу әрбір қазақстандықтың, әсіресе ауыл жастарының азаматтық борышы, еліне, жеріне деген ыстық сезімінің белгісі мен көрінісі болуға тиіс.

Әлемдік тәжірибе көрсеткендей ауылды көркейту бір ғана ынтамен шешілмейді, осы салада жұмыс істейтін әрбір адамнан ғылым жетістіктерін, оны өндірісте пайдалану тәжірибесін игеруді талап етеді. «Білекті бірді, білімді мыңды жығады» деген халық нақылы қалтқысыз. Бүгінде Қазақстан халқының 43 пайызы ауылдық жерлерде тұрады. Олардың ішіндегі жартысына жуығы жастар. Осы орайда мемлекет беріп отырған оңтайлы мүмкіндіктерді пайдалана отырып, ауыл жастары заманға сай озық білім алып, жинақтаған мол тәжірибелерін егемен еліміздің іргесін мықтауға, экономикамызға серпін беру ісін жандандыра түсуіміз қажет. Бүгінгі нарықтық экономиканың ұтымдылығы – әрбір адамды еңбекте жақсы нәтижеге жетуге ынталандыратындығы, іскерлігін кеңінен пайдалануға жол ашатыны. Ынта мен іскерліктің нәтижелі болуы кәсіпкерлікте, өндірісте ғылым жетістіктерін пайдалану деңгейімен анықталады. Еліміздің ауылшаруашылығында қалыптасқан жағдайды дамыған елдер қол жеткізген көрсеткіштер тұрғысынан бағалағанда ауылда пайдаланбай жатқан әлеуеттің молдығын, еңбек өнімділігінің төмендігін, өнімнің өзіндік құнының жоғары екенін көреміз. Осының барлығы ауылды көтерудегі мүмкіншіліктеріміздің ауқымды екенін байқатады.

Барша Қазақстан халқы Елбасымыздың «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» Жолдауын зор ықыласпен қабыл алды. Биылғы Жолдау «Қазақстан-2050» Стратегиясын жүзеге асыруға негізделгендіктен, қоғамдағы әр саланың даму жолдары анықталып, жаңа талаптар жүктелді.

Қазіргі уақытта отандық аграрлық білім мен ғылым саласы мамандарына үлкен жауапкершілік жүктелуде. Осы орайда біз бүгін ғылыми-зерттеу институттарының мамандарымен бірге Жолдау жүктеген міндеттердің жүзеге асуына күш салмақпыз.

Бүгінде Жолдауда аталған тапсырмаларды іске асыруда ел экономикасының аграрлық саласын жедел түрде индустриалды-инновациялық даму жолына ауыстыру белгіленді. Экономиканы дамытуда белгіленген биік межеге жетуде ғылым мен білімнің орны ерекше екені, оларды әлемдік деңгейге көтеру әрқашанда Мемлекет басшысының назарынан тыс қалған емес. Осы аталған

бағыттардағы жұмыстың нәтижелі болуына еліміздегі ұлттық инновациялық жүйені тиімді және ұтымды қызметін қалыптастырудың ерекше рөлі көрсетілген. Барлық әлемдік тәжірибе көрсеткендей, индустрияландыруды жеделдету, инфрақұрылымды дамыту, адам капиталының бәсекелестік қабілетін арттыру экономиканың тұрақты өсуінің кілті болатыны күмәнсіз. Ал, осы мақсаттарды жүзеге асыру барысында ауылшаруашылығы мамандарына да жоғары жауапкершілікті жүктейтіні сөзсіз.

Қазақ аграрлық білімі мен ғылымының қара шаңырағы, ауылшаруашылығының ең басты ғылыми даму тарихының негізін салушы, ұлтымыздың аграрлық сала мамандарының ұстаханасы, өнегелі ғұмырнамасы ғибратты шежіреге толы Қазақ ұлттық аграрлық университеті екені елге мәлім.

Бұл жоғары білім ордасы – республикамыздың болашақ агрокешен мамандарын даярлайтын іргелі оқу орындарының бірі. Еліміздің ауылшаруашылығының потенциалы да осы оқу орнын бітірген мамандардың біліктілігіне тікелей байланысты екендігі белгілі. Бұл саланың мүмкіндіктері мен жетістіктеріне қарап, ел экономикасын бағамдауға болады. Университетіміздің қалыптасуы мен даму тарихы ел экономикасының дамуымен тығыз байланысты. Ауылшаруашылығын ұжымдастыру және Қазақстанда алғашқы совхоздарды құру кезеңінде ауылшаруашылығы өндірісін ғылыми тұрғыда жетік басқара алатын кәсіби білікті мамандарға сұраныс жоғары болды. Осы орайда, 1929 жылы Алма-Ата Зоотехникалық-малдәрігерік институты, ал 1930 жылы Қазақ ауылшаруашылығы институты құрылды.

Аталған екі институт аграрлық ауылшаруашылығына білікті мамандар дайындаумен қатар аграрлық ғылымның дамуына қосқан үлесі мол және ғылым мектептерін қалыптастырды. Мамандар дайындаудағы жинақталған тәжірибе мен ғылымды зерттеулерде қалыптасқан дәстүрлер жалғасын тауып, дамуда.

1996 жылы Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетінің шешімімен аталған екі институт біріктіріліп, Қазақ мемлекеттік аграрлық университеті болып өзгертілді. Бұл өз кезегінде ерекше маңыздылығы бар оқиғаға айналды. 2001 жылы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен университеттің жоғары ғылыми әлеуетті және кәсіби білікті мамандар даярлаудағы жетістіктері ескеріліп, унивеситетке Ұлттық мәртебе берілді.

Университеттің қызмет ету жылдарында еліміздің аграрлық секторының дамуына қомақты үлес қосқан және қосып келе жатқан 135 мыңнан аса мамандар дайындап шыққан. Соның ішінде Кеңес Одағының Батыры және Еңбек Ерлері, Жоғары Кеңес пен Парламент депутаттары, академиктер, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, мемлекет және қоғам қайраткерлері, ғылым және агроөндіріс

кешенінің басшылары және бүкіл Қазақстанды әлемге танытқан айтулы азаматтар бар.

Университет ұжымы Президентіміздің ауылды көтеруге байланысты белгілеген биік мақсаттарының орындалуына өз үлесін қосуда. Қазіргі таңда біздің қарашаңырақ оқу орнымыз қазақстандық агроөндіріс кешенінің индустриалды-инновациялық үдемелі дамуының негізі санатында. Бұл күнде ел экономикасының аграрлық секторында тиімді нарықтық жүйе қалыптастыру концепциясы жасалған. Әлбетте, ол Қазақстан экономикасының аграрлық секорына қосылған үлкен үлес.

Әртүрлі шаруа қожалықтарының басшылары мен қызметкерлері үшін білім ошағында «Фермелер жоғары мектебі» құрылған. Онда «Экстеншн» халықаралық моделі бойынша білім беріледі, сондай-ақ, консалтингтік қызмет көрсетіледі. Тарихы тереңге кеткен оқу ордамызда халықаралық байланыс жылдан-жылға нығая түсуде. Оған Қазақстан – Жапон инновациялық орталығы нақты дәлел бола алады. Ғылыми-зерттеу жұмысының мүмкіндігін арттыру үшін биотехнология, нанотехнология, цитология, ветеринарлық медицина және санитария, микробиология және вирусология, агроинженерия, биологиялық, органикалық және биоорганикалық химия, гендік-молекулярлық, стратегиялық- технологиялық басымдықтар мейлінше іске қосылып жатыр.

Жастардың тәрбие жұмысына, ұлтаралық достық мұраттарын қалыптастыруға, патриоттық сезімге, өзара көмек пен жауапкершілікке ерекше көңіл бөлінеді. Елбасының өзі әр жылғы Жолдауларында да жастарға барынша үміт пен сенім артатындығын үнемі қадап айтып келеді.

Жалпы, университетімізде студенттермен жұмыс істеу барысында олардың шығармашылығына жағдай жасау, олардың ішінен әрбір тұлғаның әлеуетін байқап, олардың оқу және ғылыми-ізденістерін бақылау маңызды мәселе болып табылады. Бұған қоса, елімізде «Ауыл жастары» жалпыұлттық бастамасы, «Дипломмен ауылға!» сияқты жаңа жобалар іске асырылуда. Осылардың нәтижесінде біздің түлектер еліміздің ауылшаруашылығын өркендетуге, ауылымызды, туған елімізді жаңартуға, көркейтуге аттанады деген сенімдемін. Өйткені ауылдың ажарын ашамын, көркін кіргіземін, жаңа леп, тың серпін беремін деген жасқа жарқын жол ашылып отыр. Әлеуметтік қолдау да әжептәуір. Ауыл тұрмысына жетерліктей бір реттік жәрдемақысы, тұрғын үй алуға жеңілдетілген несиесі, айлық жалақыға 25 пайыздық үстеме ақысы тағы бар. Бұл мемлекет беріп отырған үлкен мүмкіндік.

Біздің басты мақсатымыз студент жастарымызға озық білім беріп қана қоймай, олардың ұлттық тәлім-тәрбие алуына барынша жағдай жасап, өз елінің патриоты болып қалыптасуын қамтамасыз ету болып табылады.

l ҚАЗАҚСТАН

БУРАБАЙДА ШЕТЕЛДІК ИНВЕСТОРЛАР КЕҢЕСІ ӨТЕДІ

БҰҒАН ДЕЙІН ХАБАРЛАҒАНЫМЫЗДАЙ, БУРАБАЙДА 12-13 МАУСЫМ КҮНДЕРІ ШЕТЕЛДІК ИНВЕСТОРЛАР КЕҢЕСІНІҢ 27-ШІ ОТЫРЫСЫ ӨТЕДІ. ОҒАН МЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫ НҰРСҰЛТАН НАЗАРБАЕВ ҚАТЫСАДЫ ДЕП КҮТІЛУДЕ.

Аталған жиында шетелдік инвестор-лардың еліміздің екінші индустриялық-инновациялық бесжылдығына қатысу мәселелері талқыланады. Естеріңізге сала кетейік, Президент жанындағы Шетелдік инвесторлар кеңесі Мемлекет басшысының 1998 жылғы 30 маусым-дағы №3985 Жарлығымен құрылған болатын. Бұл кеңестің мақсаты – елімізде жұмыс істейтін инвесторлармен тікелей

диалогты қамтамасыз ету. Кеңес консультативтiк-кеңесшi орган болып табылады. Оған Президент басшылық етеді.

l РЕСЕЙ

БАС ЖҮЛДЕ СЕМЕЙ ПОЛИГОНЫ ТУРАЛЫ ФИЛЬМГЕ БЕРІЛДІРЕСЕЙДЕ «КИНОТАВР» КИНОФЕСТИВАЛІ АЯҚТАЛДЫ, ОНЫҢ ҚОНАҚТАРЫ МЕН ҚАТЫСУШЫЛАРЫНА ЛАУРЕАТТАР ЕСІМІ БЕЛГІЛІ БОЛДЫ, ДЕП ХАБАРЛАДЫ «7 ДНЕЙ» САЙТЫ.

Сочиде 8 маусымда жабылған Ресейдің 25-ші ашық «Кинотавр» фестивалінің бас жүлдесін режиссер Александр Коттың дыбыссыз «Сынақ» фильмі иемденді. «Сынақ» – 1949 жылғы Семей полигонындағы ядролық сынақ аясындағы махаббат тарихы. Коттың айтуынша, дыбыссыз кино түсіру оның арманы болған. «Кино - бейнелеу екеніне сенімдімін, өйткені оны мылқау адам ойлап тапқан. Дыбыссыз фильм қай кезде де ішкі жан-дүниемді рахатқа бөлейді», – деді ол. Режиссер марапатты қазылар алқасының төрағасы Андрей Звягинцевтің қолынан алды.

l УКРАИНА

ПРЕЗИДЕНТТІҢ ҰЛЫҚТАУ РӘСІМІ ӨТТІ7 МАУСЫМ КҮНІ КИЕВТЕ УКРАИНАНЫҢ ЖАҢА ПРЕЗИДЕНТІ ПЕТР ПОРОШЕНКОНЫ ҰЛЫҚТАУ РӘСІМІ ӨТТІ. БҰЛ САЛТАНАТҚА 56 ЕЛДЕН ДЕЛЕГАЦИЯЛАР, ОНЫҢ ІШІНДЕ 23 МЕМЛЕКЕТТІҢ БІРІНШІ БАСШЫЛАРЫ ҚАТЫСТЫ. ҚАЗАҚСТАН ДЕЛЕГАЦИЯСЫН ПРЕМЬЕР-МИНИСТР КӘРІМ МӘСІМОВ БАСТАП БАРДЫ.

Ол жақында Украинаның ресейшіл сепаратистермен қақтығыс болып жатқан шығыс аймақтарына баратынын мәлімдеп, онда “Украина билігін орталықсыздандыру жобасын таныстыратынын, аймақтардағы орыс тілінің еркін қолданылуына кепілдік беретінін” хабарлады. Порошенко Донбаста жергілікті сайлауды мерзімінен бұрын өткізуге дайын екенін білдірді. Алайда президенттің пікірінше, “Украина әрқашан унитарлық мемлекет болып қала береді, федералдық мемлекет бола алмайды”. Президент елдің шығыс аймақтарында көтеріліс жасап жатқан ресейшілдерді қаруларын тастауға шақырды. Олардың ауыр қылмыс жасамағандарына рақымшылық болатынын, жалдамалыларға елден шығып кетуге мүмкіндік берілетінін ескертті. Ол Ресейдің Қырымды қосып алғанын айыптап, “Қырым Украина жері болған әрі Украина аумағы болып қала береді” деп мәлімдеді. Порошенко Ресеймен қарым-қатынас реттелмейінше, Украина азаматтарының қауіпсіздігі толық қамтамасыз етілмейтінін де айтып өтті. Сайлау өткенше Украина президенті міндетін атқарған парламент спикері Александр Турчиновтің президент ретіндегі уақытша қызметі тоқтатылды.

l ВАТИКАН

ВАТИКАНДА АЛҒАШ РЕТ ҚҰРАН ОҚЫЛДЫ

ВАТИКАН АУМАҒЫНДА АЛҒАШ РЕТ ҚАСИЕТТІ ҚҰРАН АЯТТАРЫ ОҚЫЛЫП, ДҰҒА ЖАСАЛДЫ, ДЕП ЖАЗАДЫ MUSLIM.KZ.

Бұл оқиға Папа Францисктің израильдіктер мен палестиналықтар арасындағы бейбітшілікке қол жеткізу мақсатында екі ел басшыларын шақырған жиынында орын алды. Айта кетейік, Папа Франциск дінаралық мерекелік шараға Израиль президенті Шимон Перез бен Палестина автономиясының президенті Махмұд

Аббасты арнайы шақырған болатын. Сондай-ақ, бұл кездесуге әртүрлі дін өкілдері де қатысып, өз ойларын ортаға салды. Шара барысынан тікелей түсірілім жұмыстары болатынын уәде еткен Ватикан билігі бұл кездесудің «саясатта үзіліс» жасайтынына сенімді.

l ЖАПОНИЯ

ӘЛЕМДЕГІ АЛҒАШҚЫ «ЖҮРЕГІ МЕН СЕЗІМДЕРІ БАР» РОБОТ ЖАСАЛДЫ

ЖАПОНИЯДА SOFTBANK ФИРМАСЫ АДАМНЫҢ СЕЗІМІН ЕСЕПТЕЙ АЛАТЫН РОБОТ ЖАСАДЫ, ДЕП ХАБАРЛАДЫ ИТАР-ТАСС ВВС-ҚА СІЛТЕМЕ ЖАСАП.

Жасаушылардың айтуынша, Pepper деп аталатын робот эмоционалдық двигатель мен жасанды интеллекті жүйесін іске қосып, дауыс сигналдарын, ишараны, тіпті адамның бет құбылысын да талдай алады. Өндірушілердің айтуынша, адамдар андроидпен достарымен немесе туыстарымен сөйлескендей, әңгімелесе алады, сонымен бірге робот көптеген міндеттерді атқарады. «Біз адамзат тарихында алғаш рет жүрегімен және сезіммен жұмыс істей алатын робот жасадық», деді Softbank атқарушы директоры Масаеси Сон. Жапония әлемдегі ірі робот жасайтын ел. Халық шапшаң қартайып, бала туу саны азайып отырған қазіргі кезде нарықта оның бағасы өсуі мүмкін. Оның үстіне жұмыс күшінің жеткіліксіздігін толтыра алады, мұның еңбекақыға шығындары артып отырған жағдайда да мәні зор. Сондай-ақ, қартайған адамдарға көмектесетін әлеуметтік қызметкерлер рөлін де атқара алады. 2015 жылғы ақпаннан бастап бұл роботтар сатуға шығарылмақ.

l БЕЛЬГИЯ

ТУРИСТЕР ТРОЯ АТЫНА ЖАЙҒАСА АЛАДЫ

ГОМЕР БЕЛЬГИЯЛЫҚ СӘУЛЕТШІЛЕРДІ ТРОЯ АТЫ ТҮРІНДЕГІ ҚОНАҚ ҮЙ САЛУҒА ШАБЫТТАНДЫРДЫ, ОНДА КЕЛГЕНДЕР ӨЗДЕРІН ЕЖЕЛГІ ЖАУЫНГЕР ГРЕКТЕРШЕ СЕЗІНЕДІ, ДЕП ХАБАРЛАДЫ АРГУМЕНТЫ.РУ.

Ат түрінде салынған қонақүй Дюрбуи қаласының маңында орналасқан, ғимарат тұтастай табиғи материалдардан тұрғызылған. Оны жасаушылар Троя тақырыбымен ғана шектеліп қалған жоқ, оның ішінде «Сақина әміршісі» рухындағы нөмір, «Мың бір түн» стиліндегі, үңгір тәрізді және ғарыш кемесінің каютасы сияқты фантастикалық жайлар бар. Әрбір бөлме осы заманғы адамға қажетті барлық жайлылықпен, санитарлық тораптармен жабдықталған. Қонақ үйі өркениеттен қашықтағы бос қалған ескі ферманың аумағында салынған: ең жақын жердегі Льежа қаласына бару үшін 62 шақырым қашықтықты еңсеру қажет.

l ҚЫТАЙ

ДИНОЗАВРДЫҢ ЕЖЕЛГІ ЖҰМЫРТҚАЛАРЫ ТАБЫЛДЫ

ҚЫТАЙДЫҢ СОЛТҮСТІК БАТЫСЫНДА 120 МЛН. ЖЫЛ БҰРЫН ӨЛГЕН БАУЫРЫМЕН ЖОРҒАЛАҒЫШ, ҰШАТЫН ПТЕРОЗАВРДЫҢ БЕС ЖҰМЫРТҚАСЫ ТАБЫЛДЫ, ДЕП ХАБАРЛАЙДЫ ВВС.

Бұдан басқа, ғалымдар шамамен 40 аталық, 50 аналық птерозаврдың сүйектерін тапты. Бұл бауырымен жорғалаушылардың бүлінбеген қалыпта табылған алғашқы 5 жұмыртқасы. Ежелгі сүйектер табылған аумақ птерозаврларды зерттеу үшін ең маңызды орын деп те аталып үлгерді. Зерттеушілер олардың кейбір түрлері

үйір-үйірмен өмір сүрген деп санайды, оларға топтасып жүру тән болған.

l КАНАДА

ТҰТҚЫНДАР АБАҚТЫДАН ТІКҰШАҚПЕН ҚАШТЫ

КАНАДАДА КВЕБЕК ҚАЛАСЫНДА ҮШ ТҰТҚЫН ТЕРГЕУ АБАҚТЫСЫНАН ТІКҰШАҚПЕН ҚАШТЫ, ДЕП ХАБАРЛАДЫ ВВС-ТЫҢ ОРЫС ҚЫЗМЕТІ.

Жергілікті баспасөз сот үкімін күткен қашқындардың Hells Angels мотоциклшілер бандасымен байланыста болғанын хабарлауда. Олардың екеуі 2010 жылы есірткі таратумен күрес жөніндегі рейд барысында ұсталған. Өткен жылы да Квебекте осындай оқиға болды, сотталғандар түрмеден тікұшақпен қашуға әрекеттенді, алайда полиция оларды бірнеше сағаттан кейін қолға түсірді.

Интернет материалдары негізінде әзірленді.

2 10 маусым, 2014 жылwww.akjolgazet.kz

шартара

п

шартара

п

Тұрсынбек СҰЛТАНБЕКОВ,«Ақ жол».

– Соңғы екі онжылдықта әлем жаһандық, одан кейін экономикалық дағдарысты бастан кешірді. Әлемдік қауымдастық әлі де ауыр қаржылық дағдарыс пен әлеуметтік күйзеліс жағдайында отыр. Экономикалық дағдарыс пен ұзаққа созылған тұрақсыздық кез-келген елдің өмірге икемділігінің көп жағдайда басқа мемлекеттермен ықпалдастығына байланысты екенін көрсетіп берді. Азаматтардың әл-ауқатының жақсаруын экономикалық өсімсіз елестету мүмкін емес. Ал, ол өз кезегінде өтім нарығының ұлғаюын, кедендік кедергілердің жойылуын, инвестицияға қажетті жағдайдың жақсаруын талап етеді. Міне, сондықтан да әлемнің көптеген аймақтарында ықпалдасу үрдісі жеделдетілуде. 1994 жылы тұңғыш рет Елбасымыз Н.Назарбаев ұсынған Еуразиялық экономикалық ықпалдасу ең алдымен еліміздегі қарапайым азаматтар

мүддесінің басымдығына сүйенген идея, – деді В.Балқыбекова.

Жиын барысында жарыссөзге шыққандар да жаңа одақтың болашағынан көп үміт күтуге болатынын деректер мен дәйектерге сүйене отырып түсіндіріп берді. Басқосуға қатысушылар тарапынан «Еуразиялық экономикалық одақ неге дәл қазір құрылып жатыр? Мемлекет Еуразиялық экономикалық одақ құру қарсаңында отандық бизнесті қолдау үшін қандай шаралар қолдануда? Қазақстан Дүниежүзілік сауда ұйымына кіретін болса, онда Еуразиялық экономикалық одаққа енудің қажеті қанша?» деген сарындағы сұрақтар да қойылды. Бір атап өтерлігі мамандар қойылған сауалдардың бәріне де ұғынықты етіп жауап берді.

Еуразиялық экономикалық одақтың еліміз үшін тиімділігін кеңінен түсіндіруге бағытталған осындай басқосулар «Нұр Отан» партиясы Тараз қалалық 62 бастауыш ұйымының бәрінде де өтті.

БРИФИНГЕАЭО АЯСЫНДА

ЗЕЙНЕТАҚЫ ЗАҢНАМАСЫ ӨЗГЕРМЕЙДІ

Шынар САҒИЕВА, «Ақ жол».

Қазақстан Еуразиялық экономикалық одақ аясында зейнетақы заңнамасын өзгертпейді. Бұл туралы Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Парламент Сенатының депутаты Владимир Бобров айтты.

«Мен ЕАЭО экономикалық тұрғыдағы мәселелерде заңнамалық келісімге ықпал ететіндігін айтқым келеді. Қалған барлық заңнамалық база тұрақты қала береді», - деді ол. Оның атап өтуінше, ЕАЭО саяси одақ емес. Сол себепті біздің елдеріміздің аумағында ыңғай саясат болмайды

Ал, сенатор Ахан Бижанов ЕАЭО аясында қызметтер мен жұмыс орындары нарығында еркіндік ашылғанымен, әр мемлекеттегі зейнетақы бұрынғы қалпында қала беретінін жеткізді. «ЕАЭО құрылғаннан кейін қандай да бір азамат басқа мемлекетке, мәселен, баласына баратын болса немесе бізге келіп тұратын болса, онда зейнетақы сол қалпында қала береді. Яғни, Қазақстанға келсе не Ресейге барса, бұрынғы алған зейнетақысын алады. Бұл тұрғыда Ресей, Беларусь немесе Қазақстан тарапынан ешқандай кедергі, шектеу болмауы тиіс», – деп толықтырды А. Бижанов.

300-ГЕ ЖУЫҚ БАСШЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ

ЖАУАПКЕРШІЛІККЕ ТАРТЫЛҒАН

Елімізде сыбайлас жемқорлықпен күрес мәселесіне айрықша мән беріліп отыр. Бұл бағыттағы негізгі жұмыстар Қаржы полициясына тиесілі екені анық. Мәселен, былтырдан бері есептегенде бүгінде жемқорлық қылмыстары үшін түрлі деңгейдегі 300-ге тарта басшы қылмыстық жауапкершілікке тартылған. Оның ішінде 22-сі республикалық, 83-і – облыстық, қалғаны қалалық және аудандық деңгейдегі жауапты тұлғалар. Бұл дәйектерді Орталық коммуникациялар қызметіндегі брифингте Экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес агенттігі төрағасының орынбасары Марат Ахметжанов келтірді.

– 2013 жылы Қаржы полициясында он мыңнан астам қылмыс тіркелді. Ал, биыл бес айда өндірісте бес мыңға жуық қылмыс тіркеліп отыр. Өткен жыл мен биылғы бес айда келтірілген шығын бойынша анықталған жалпы сома 290 миллиард теңгені құрайды. Оның 157 миллиард теңгесі өтелді, – деді ол.

ЖАЛҒЫЗ АҒАШ ОРМАН БОЛМАС

Болат ЖАППАРҰЛЫ,«Ақ жол».

Орталық коммуникациялар қызметінде «Интеграциялық процестер» тақырыбында өткен брифингке қатысқан Парламент Мәжілісінің депутаты Мәулен Әшімбаев Елбасы бастамасымен құрылған Еуразиялық экономикалық одақ оған мүше елдердің бейбіт өмір сүру арқылы дамудың даңғыл жолына түскенін ерекше атап көрсетті. Басқа елдермен ашық ынтымақтастық орнату жаһандық үдеріске айналып отырған қазіргі заманда Қазақстанның болашағы ықпалдасуға байланысты екенін баса айтқан депутат:

– Бүгінгі жағдайды зерделейтін болсақ, барлық елдер өзара ынтымақтасуға, сауда-саттықты дамытуға, өңірлік деңгейде де, жаһандық деңгейде де өзара іс-әрекет етуге, ашық болуға талпынады. Егер әлемдік деңгейде талдау жасайтын болсақ, бірді-екілі ел ғана жабық жағдайда өмір сүруде. Және олардың көп ұзамай тығырыққа тірелетіні айтпай-ақ түсінікті, – деді өз сөзінде.

Мәулен Әшімбаевтың айтуынша, егер еліміздің барлық жетістіктерін зерделейтін болсақ, тәуелсіздіктің өткен 23 жылында Қазақстанның экономикалық, саяси және қауіпсіздік салаларда қол жеткізген барлық жетістіктері біздің мемлекетіміздің ашық саясатының арқасында мүмкін болып отыр.

– Еуразиялық экономикалық одақты біз жаһан елдерімен барынша табысты ынтымақтасу үшін, жаһанның бір бөлігі болу үшін құрып жатырмыз. ЕАЭО - Қазақстан стратегиясының бір тармағы, – деп түйіндеді сөзін депутат.

Ол осы ойымен «жалғыз ағаш орман, жалғыз кірпіш қорған болмайтыны» туралы айтылған халық даналығын дәлелдей түскендей.

БІЛЕКТІ БІРДІ, БІЛІМДІ МЫҢДЫ ЖЫҒАДЫБІЛЕКТІ БІРДІ, БІЛІМДІ МЫҢДЫ ЖЫҒАДЫ

БЕСІНШІ ШАҚЫРЫЛҒАН ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ МӘСЛИХАТЫНЫҢ КЕЗЕКТЕН ТЫС XXV СЕССИЯСЫ 2014 ЖЫЛДЫҢ 12 МАУСЫМЫНДА ОБЛЫС ӘКІМДІГІНІҢ МӘЖІЛІС ЗАЛЫНДА (2-ҚАБАТ) САҒАТ 12.00-ДЕ КЕЛЕСІ КҮН ТӘРТІБІМЕН ӨТЕДІ:

1.Жамбыл облыстық мәслихатының 2013 жылғы 18 желтоқсандағы №20-3 «2014-2016 жылдарға арналған облыстық бюджет туралы» шешіміне өзгерістер енгізу туралы.

2. Жамбыл облыстық мәслихатының 2013 жылғы 27 қыркүйектегі №17-7 «Жамбыл облыстық Мәслихаты аппаратының құрылымы мен штаты туралы» шешіміне өзгерістер енгізу туралы.

3.Техникалық және кәсіптік орта білімнен кейінгі білімі бар мамандарды даярлауға 2014-2015 оқу жылына арналған мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру комиссиясын құру туралы.

4. Облыстық «Орта білім беретін үздік ұйым» байқауын өткізу үшін конкурстық комиссия құру туралы

5. Жеке және заңды тұлғаларға адам мен жануарлардың денсаулығына ерекше қауіп төндіретін, алып қойылатын және жойылатын ауру жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құнын өтеу бойынша арнайы комиссия құру туралы

* * *О б л ы с т ы қ м ә с л и х а т т ұ р а қ т ы

комиссияларының бірлескен отырысы облыс әкімдігінің кіші мәжіліс залында (3-қабат) 2014 жылдың 12 маусымында сағат 11.00-де өтеді.

* * *Депутаттарды тіркеу 2014 жылдың 12

маусымы күні сағат 10.00-де басталады.Б. ҚАРАШОЛАҚОВ,

Жамбыл облыстық мәслихаттың хатшысы.

ОБЛЫСТЫҚ МӘСЛИХАТ ДЕПУТАТТАРЫНЫҢ

НАЗАРЫНА

ел экономикасының аграрлық саласын жедел түрде индустриалды-инновациялық даму жолына ауыстыру - заман талабы

ЕУРАЗИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОДАҚТЫҢ ЕЛІМІЗ ҮШІН ТИІМДІЛІГІН ТҰРҒЫНДАР АРАСЫНДА КЕҢ КӨЛЕМДЕ ТҮСІНДІРУ МАҚСАТЫНДА «НҰР ОТАН» ПАРТИЯСЫНЫҢ БАСТАУЫШ ҰЙЫМДАРЫНДА ӘРАЛУАН ІС-ШАРАЛАР ӨТКІЗІЛУДЕ. ОСЫНДАЙ МАҚСАТТАҒЫ БАСҚОСУДЫҢ БІРІ ТАРАЗ ҚАЛАЛЫҚ ЖЕДЕЛ ЖӘРДЕМ СТАНСАСЫНДА ҰЙЫМДАСТЫРЫЛДЫ. ОНДА №35 БАСТАУЫШ ПАРТИЯ ҰЙЫМЫНЫҢ ТӨРАЙЫМЫ ВЕНЕРА БАЛҚЫБЕКОВА «ЕУРАЗИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЫҚПАЛДАСТЫҚ» ТАҚЫРЫБЫНДА БАЯНДАМА ЖАСАП, КЕЛЕР ЖЫЛДЫҢ БАСЫНАН ІСКЕ КІРІСЕТІН ЖАҢА ОДАҚТЫҢ НЕГІЗГІ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ТУРАЛЫ СӨЗ ҚОЗҒАДЫ.

ЫҚПАЛДАСУ ЫРЫСЫМЫЗДЫ

МОЛАЙТАДЫ

ОБЛЫСТЫҚ ӘКІМДІКТЕ

(Соңы. Басы 1-бетте).

– Картоп, пияз, сәбіз басқа жаққа кетіп жатыр. Біздің жерімізді, суымызды пайдаланады, субсидия алады, сөйте тұра өнімдерін облыстан тысқары жаққа өткереді. Біз етпен де, сүтпен де, көкөніспен де өзімізді толық қамтамасыз ете аламыз. Жуалы ауданында 5,3 миллиард теңгеге «Көксай» каналы салынып жатыр. Су мәселесі шешілген соң, аудан картопты еселеп өндіретін болады. Өнімін алдымен өзіміз пайдалануымыз керек. Мүйізді ірі қара малын ұстаймыз, ал сүтін Алматы қаласына өткіземіз. Облыста 5045 гектар жерге егін егілді. Қазір жағдайы қалай? Он күннің ішінде облыстық ауыл шаруашылығы басқармасы осы туралы тиісті бағдарлама жасауы керек. Осыдан екі-үш жыл бұрын шаруаларымыз жемшөптің мол қорын жасап еді, биыл олай болмады. Бірнеше апта тоқтаусыз соққан жел әсерін тигізді. Қазір малдың бағасы түсіп кетті. Облыста көкөніс сақтайтын қойма жеткіліксіз. Халық көкөністің 30-ақ пайызын пайдаланады, қалғаны шіріп жатыр. Біз өткенде Қытайға барып келдік. Бір қаласы бүкіл елді көкөніспен қамтамасыз етіп отыр. Досан Тасболатұлы, сізден нақты ұсыныс күтемін, – деді облыс әкімі. Cонымен қатар, Меркі ауданында нан бағасының өсуіне жол берген аудан әкімі Бақтияр Көпбосыновтың жұмысын сын тезіне алды. Тапсырылған жұмысты атқара алмайтын болса орнын босатуы мүмкін екенін де ескертті.

«Биыл 971 гектар жерге қант қызылшасын егіп жатырмыз. Бізде екі қант зауыты бар. Зауыт басшыларымен бүгіннен бастап өнімді қымбаттатпау жайлы келісімге келу керек» деді. Кәрім Нәсбекұлы ірі темір жол стансаларында тұрғындардың бір бөлігі азық-түлік және басқа да тауарлар сатып күн көріп отырғанын еске сала келе, олардың бюджетке салық төлейтін-төлемейтініне, өткеріп жүрген тауарларының сапасына, тұтынушылар құқықтарын қорғау департаменті мамандарымен бірлесе заң талаптарын басшылыққа ала тексеру жүргізу қажет екеніне назар аударды.

Осындай қадау-қадау проблемамен айналысуды облыс әкімінің орынбасары Мұратбай Жолдасбаев пен облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Абдалы Нұралиевке нықтап тапсырды.

О б л ы с т ы қ ә к і м д і к т і ң д е н с а у л ы қ сақтау басқармасының басшысы Салтанат Омарбекованың хабарына қарағанда, өңірде соңғы 5 жылдың ішінде ана мен нәресте өлімінің динамикасы тұрақты түрде төмендеп келеді, бірақ ана өлімінің көрсеткіші 2013 жылдың қорытындысы бойынша 14,8 пайызды құрапты. Биылғы 5 айда 4 ана өлімі тіркеліпті. Ал, өткен жылдың осы кезеңінде 2 ана өлімі орын алған екен. Бір жасқа дейінгі 122 нәресте өлген болса, бұл көрсеткіш өткен жылғы осы мерзімде 148 болатын. Әрине, ана мен бала өліміне жол бермеу үшін дәрігерлер қолдан келгеннің бәрін жасап жатыр-ау, сонда да ана да, бала да ажал құшуда. Облыстың бас дәрігерінің сөзіне назар аударсақ, қайғылы оқиғаға жол бермеу жөнінде атқарылып жатқан шаралар аз емес.

Адам өліміне жол берген аудандардағы орталық ауруханалардың бас дәрігерлері де жазасыз қалмапты. Мәселен, Талас, Меркі және Қордай аудандарындағы орталық ауруханалардың бас дәрігерлеріне қатаң сөгіс берілген. Меркі аудандық орталық аурухананың бас дәрігерінің емдеу ісі жөніндегі орынбасары, «Ойтал» денсаулық сақтау мекемесінің акушер-гинекологы қызметтен босатылған. Талас аудандық орталық аурухананың бас дәрігерінің орынбасары да қатаң сөгіс түрінде тәртіптік жазаға тартылыпты.

Кәрім Нәсбекұлы ана мен бала өлімі неге өсіп кетті? деп өңірдің бас дәрігеріне сұрақты төтесінен қойды. «Дәрігерлердің жалақысы 10 пайызға артты, келер жылы тағы да көбейеді. Медициналық жабдықтармен, техникамен қамтамасыз етіліп жатырсыздар» деп, өз жұмыстарына салғырт қараған дәрігерлерге және салаға жауапты орынбасарын жұмыстан босатуға дейінгі қатаң жаза қолдануды міндеттеді.

Облыс әкімдігінің қаржы басқармасының басшысы Асқар Қырықбаев облыс бюджетінің 2014 жылдың қаңтар-мамыр айларындағы атқарылуы туралы хабарлама жасады.

-Облыс бюджетінің 2014 жылдың 1 маусымына орындалуы кірістер бойынша жоспарда 82 миллиард 991 миллион теңге сомасында, яғни 100 пайызға қамтамасыз етілді. Облыс бюджетіне есепті күнге бюджетке тиесілі салықтар мен

төлемдердің түсімі 14 миллиард 448 миллион теңгеге жоспарланса, 14 миллиард 458 миллион теңге сомасында түсімдер түсті немесе жоспар асыра орындалды, – деді А.Қырықбаев. Дегенмен, кейінгі уақытта облысты қай саладан болмасын артқа тартып келе жатқан Меркі ауданының аты тағы аталды. Облыстың бас қаржыгері «Бюджетке түсетін салықтар мен төлемдер жоспарлары тек Меркі ауданы бойынша орындалмаған» деп атап көрсетті. Одан әрі ол бюджеттік қаражаттардың, жергілікті бюджеттердің игерілуін слайд арқылы баяндады.

Даму бағдарламасы бойынша есепті кезеңге жоспарда 18 миллиард 434 миллион теңгесі немесе 78,4 пайызы игерілген. Ал, игерілмеген қаржы көлемі 3 миллиард 974 миллион теңге. А. Қырықбаев бағдарлама бойынша қаралған қаржыны игермеген б ірқатар облыстық басқармалар мен Тараз қаласын және аудандарды атады. Қаржы басқармасы басшысының хабарынан кейін қаралған қаржыны игере алмаған басқарма басшылары мен Тараз қаласы, аудан әкімдері, аудан әкімдерінің міндетін атқарушылар түсінік берді.

Облыс әкімі басқарма басшылары мен Тараз қаласы, аудан әкімдеріне мемлекет қаржысын игеруде немқұрайлылыққа жол берілмейтінін ескертіп, оның 100 пайыз игерілуі тиіс екенін қадап айтты.

Облыс әкімі аппараты кеңесінің күн тәртібіне шығарылмаса да қазіргі таңдағы өзекті мәселе б о л ғ а н д ы қ т а н « Ж ұ м ы с п е н қ а м т у - 2 0 2 0 » бағдарламасының орындалуы және Ұлттық бірыңғай тестілеудің қорытындылары туралы облыс әкімдігінің жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар, облыстық білім басқармаларының басшылары Жорабек Баубеков пен Сұлушаш Құрманбекова хабарлама жасады.

Кеңес жұмысын қорытындылаған Кәрім Нәсбекұлы күн тәртібіне шығарылған және басқа да өңірдің тыныс-тіршілігіне қатысты мәселелер бойынша облыс әкімінің орынбасарларына, басқарма басшылары мен аудан әкімдеріне нақты тапсырмалар жүктеді.

облыс әкімі Кәрім Көкірекбаев әлеуметтік маңызы бар азық-түлік бағаларын тұрақтандыруды тапсырдыБАҒА БАҚЫЛАУДА БОЛСЫН

310 маусым, 2014 жыл www.akjolgazet.kz

ТАРИХ. ТАНЫМ. ТАҒЫЛЫМ

ҚЫРДАН АСЫП, БЕЛДІБЕЛДІ БАСЫП,БАСЫП,

ЖОЛДЫЖОЛДЫ САЛҒАНСАЛҒАН ҚАНДАЙ ЕР!ҚАНДАЙ ЕР!Әбілда СӘРСЕНБИЕВ,журналист.

БИЫЛ ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫНЫҢ ҚҰРЫЛҒАНЫНА 75 ЖЫЛ ТОЛАДЫ. БҰЛ ТАРИХ ҮШІН ҚАС ҚАҒЫМ СӘТ БОЛҒАНЫМЕН ОСЫ УАҚЫТ АРАЛЫҒЫНДА ӨҢІР КӨШІН ӨРГЕ СҮЙРЕГЕН ТАЛАЙ ТАРПАҢ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ ӨНЕГЕЛІ ӨРНЕКТЕРІ САЙРАП ЖАТЫР. БІР ҒАНА ТҮРКІСТАН-СІБІР ТЕМІР ЖОЛЫНЫҢ СОҒЫЛУЫ, ОСЫ АЛЫП ҚҰРЫЛЫСТЫҢ БАСЫ-ҚАСЫНДА ТҰРАР РЫСҚҰЛОВ, МҰХАМЕДЖАН ТЫНЫШПАЕВ СЫНДЫ АЛАШТЫҢ АЙБЫНДЫ ҰЛДАРЫНЫҢ БОЛУЫ ТӨЛ ТАРИХЫМЫЗДЫҢ БЕТІНДЕ АЛТЫН ӘРІПТЕРМЕН ЖАЗЫЛЫП ҚАЛДЫ. ОСЫ ҚҰРЫЛЫСҚА ОНДАҒАН МЫҢ ЖАМБЫЛДЫҚТЫҢ ҚАТЫСҚАНЫН, ТЕМІР ЖОЛ МАГИСТРАЛІНІҢ САЛЫНУЫ НӘТИЖЕСІНДЕ ШУ, ҚАРАТАУ, ЖАҢАТАС ҚАЛАЛАРЫ МЕН КӨПТЕГЕН КЕНТТІК АУЫЛДАРДЫҢ ПАЙДА БОЛҒАНЫН БІРЕУ БІЛСЕ, БІРЕУ БІЛМЕС. МІНЕ, СОНДЫҚТАН ДА ОБЛЫСТЫҚ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІ АЛДАҒЫ КҮЗДЕ АТАП ӨТІЛЕТІН АЙТУЛЫ ДАТА ҚАРСАҢЫНДА «ТАРИХ. ТАНЫМ. ТАҒЫЛЫМ» АЙДАРЫМЕН ӨҢІР ШЕЖІРЕСІНЕН СЫР ШЕРТЕТІН ТҰШЫМДЫ ДҮНИЕЛЕР ЖАРИЯЛАУДЫ ҚОЛҒА АЛЫП ОТЫР.

Жамбыл облысының 75 жылдығы қарсаңындаÀÇÈß ÌÅÍ ÅÓÐÎÏÀÍÛ ÀÇÈß ÌÅÍ ÅÓÐÎÏÀÍÛ

ÆÀËҒÀÑÒÛÐҒÀÍ ÁÎËÀÒ ÆÎËÆÀËҒÀÑÒÛÐҒÀÍ ÁÎËÀÒ ÆÎËМен 1996 жылдың маусымынан 2000

жылдың қараша айының аяғына дейін Жамбыл темір жол бөлімшесінде және Локомотив депосында аудармашы болып қызмет атқардым. Мамандығым журналист болғандықтан темір жол бөлімшесіне қарайтын көптеген кәсіпорындар мен ұйымдарды, стансалар мен дистанцияларды аралап, онда атқарылып жатқан оңды істерді мақалаларыма арқау еттім. Еңбек адамдары жайлы 40-тан астам очерктер, суреттемелер, сұхбат-әңгімелер жаздым.

Ал, мына бір мұрағат материалдарынан, түрлі сарғайған басылым беттерінен алынып дайындалған деректер мен дәйектемелерден тұратын мақаланы сол тұста көз жанарымнан айырылып қалып, газетке бере алмай қалып едім.

Машинкаға теріліп, өзімде сақтаулы тұрған мақаланы арада 15 жыл өткен соң парақтап,

қайта оқып көрсем құндылығы мен мән-мағынасын әлі жоғалтпаған екен. Сондықтан осыдан бір ғасыр бұрын атағы дүйім елге белгілі болған «Түркістан-Сібір» темір жолы магистралінің және одан бірнеше жыл кейін ірге көтерген «Шу-Мойынты» телімінің құрылысымен оның құрылысына қатысқан азаматтардың ерен еңбегі жайлы ел біле отырсын деп өзім қызмет еткен газет оқырмандарының назарына ұсынғанды жөн көрдім.

ÒÅÌІÐ ÆÎËÒÅÌІÐ ÆÎË ÒÀÐÈÕÛÍÀÍÒÀÐÈÕÛÍÀÍÁІÐÅÐÁІÐÅÐ ÑӨÇÑӨÇ

Патшалық Ресейдің стратегиялық ой-мақсаты негізінде ХІХ ғасырдың ортасынан былай Сібірді игеріп, ел экономикасын өркендету үшін темір жол магистралдарын салу қажеттігі туды. Дүниені сілкіндірген сол тұста темір жол құрылысы қызу қолға алынып, жұмыс кең қарқын алды. Соның нәтижесінде көп ұзамай-ақ 1851 жылы қараша айында «Петербург-Мәскеу» темір жолы тұңғыш рет қатынас үшін ашылды. 1891 жылы Челябіден Владивостокқа дейін «Транссібір» магистралының құрылысын салу қолға алынды. Бұл жолдың құрылысы 1916 жылға дейін жалғасты.

Ал, Қазақстанда алғашқы темір жол жүйесін салу жұмыстары 1893 жылы басталды. Тұңғыш рет қолға алынған «Покровская Слобода-Орал» темір жолының құрылысы араға бір жыл салып, пайдалануға берілді. Одан кейін 1895 жылы Астрахан-Александров Гай жолы басталды. 1901 жылы көктемде 1668 шақырымдық «Орынбор-Ташкент» темір жолының құрылысы қолға алынып, ол 1906 жылы бірінші қаңтарда іске қосылды.

1914 жылы 15 шілдеде Жетісу темір жол магистралін салу басталды. Бір жылдан кейін 1915 жылғы қаңтар айында бұл жол Манкент стансасына жеткізілді. 1917 жылы қыркүйек айында Жетісу темір жолы Бурный стансасына келді. Арада үш жылдан аса мерзім болғанда, яғни 1921 жылы Бурныйдан Әулиеатаға, қазіргі Тараз қаласына жетті. 1924 жылы шілденің аяғында қарқын алған жұмыс өз нәтижесін беріп, Тараздан Қайыңды стансасына келіп тірелді.

Жұмыстың үлкен қарқынмен жүргізілгені сол 1924 жылғы 8 тамызда рельс төсеу жұмысы Пішпекке дейін жеткізілді. Сол

жылғы бірінші қыркүйекте Жетісу темір жолы магистралі КСРО темір жол жүйесіне қосылды. Пішпек стансасының желтоқсан айындағы жүк айналымы қарашадағы көрсеткіштермен салыстырғанда 86627 орнына 166856 пұтты құрады. Әрі Жетісу темір жолының аяқталуы Түрксіб құрылысын салуды тездетті.

ÑÛÐÑÛÐ ÌÅÍÌÅÍ ÆÛÐҒÀ ÆÛÐҒÀ ÒÎËÛÒÎËÛ ØÅÆІÐÅ ØÅÆІÐÅ

Тауды тіліп, тасты бұзып,Тамшылатып ащы тер.Жан жүрмеген, жан баспаған,Жан көрмеген тасты жер

Қырдан асып, белді басып,Жолды салған қандай ер!Ол қайратты, ол қажырлыҚайтпас, қайсар жұмыскер.

Асқар ТоқмағамбетовО шетінен бұ шетіне ұшқан құстың қанаты

талатын, жүгірген аңның тұяғы тозатын ұлан-байтақ республикамыздың қазіргі картасына бір сәт көз салып, үңіліп көріңізші. Ең алдымен жанарыңызға жарқ етіп шалынатыны өскен, өркендеген өлкеміздің төсін қан тамырындай торлаған болат магистралдар. Еліміздің экономикалық қуаты мен жүрегіне айналған темір жол торабының жалпы ұзындығы жиырма мың шақырымнан асады. Соның ішінде ең негізгі әрі басты күретамыры – «Түрксіб» темір жолы торабы. Біз сабақтар ендігі аз-кем әңгіме осы алғашқы бесжылдықтың төл перзенті-тұңғышы төңірегінде өрбімек.

Құла түзді шарлап, тасты тіліп, тауды бұзып, тесіп өткен Түрксібтің әрбір метрі, әрбір шақырымы ұзын сонар бітпес бөлек-бөлек әңгіме.

ВК/б/ Орталық комитеті 1926 жылы 25 қарашада Сібір мен Орта Азия елдерін Қазақстан арқылы бір-біріне жақындастырып, өзара байланыстыратын «Түрксіб» темір жол магистралын салу жөнінде арнайы қаулы қабылдады. Сол жолғы желтоқсан айында ұзындығы 1445 шақырым болатын «Түркістан-Сібір» темір жол торабын салу туралы КСРО Еңбек және Қорғаныс Кеңесі шешім етті. Арада жыл өткенде, яғни 1927 жылы РСФСР Халық Комиссарлары Кеңесі осы аталған құрылыс жайында тағы бір қаулы қабылдап, «Түрксіб» темір жолы құрылысына Жәрдемдесу Комитетін құрды. Комитетке 35 адам мүше болып енгізілді. Оларға РСФСР Халық Комиссарлары Кеңесі Төрағасының орынбасары, халқымыздың адал, дарабоз перзенті Тұрар Рысқұлов басшылық етті.

РСФСР Халық Комиссарлар Кеңесі Түрксібтің құрылысын екі жақтан: оңтүстіктен және солтүстіктен қатар бастауды ұсынды. Сөйтіп жолға топырақ үйіп, жол жасау, қиыршық тас төсеу сияқты жұмыстар Семей жақтан 1927 жылы 15 шілдеде, ал оңтүстікте Луговой жақтан 21 қарашада басталды. Түрксібтің екі жақтан қатар басталған құрылысының түйісер жері Алматының қасындағы Айнабұлақ деп аталатын елді мекен болып белгіленді. «Түркістан-Сібір» темір жолы магистралінің құрылысы, міне, осылайша басталды.

Сол кезде даңқы жер жарып, бүкіл елге белгілі болған бұл үлкен құрылысты атқаруға 20 мыңдай адам қатыстырылды. Олар аянбай, жанкештілікпен бел шешпей, күн-түн демей еңбек етті. Соның нәтижесінде әрбір солтүстік пен оңтүстік телімдерде атқарылып жатқан жұмыс кең көлемде қарқын алды. Арада көп

уақыт өтпей-ақ Семейде алғашқы 150 шақырым жол салынды.

Ал, Луговойдан бастаған жолды Іле Алатауы арқылы Қордай, Қақпатас, Қастек немесе Шоқпар асуынан өткізу мәселесі күн тәртібінде тұрды. Жер таңдауға 500 іздестіруші-қарастырушы қатыстырылды. 1927 жылы жер барлаушылардың қосымша жүргізген зерттеулері бойынша жер сілкінісі күтілетін аймаққа жақын жатқандығынан және жер жағдайының темір жолдың төселуіне қолайсыз, ойлы-қырлы болып келуіне байланысты Қастек пен Қақпатас жолдары қабылданбады.

Сол себепті енді жер барлаушыларға Қордай мен Шоқпар асуларын мұқият зерттеу жүктелді. Күрделі міндетті түсінген барлаушылар ауа райының қолайсыздығына қарамастан, табанды жұмыстар жүргізе отырып, күзге қарай Түрксіб құрылысына Жәрдемдесу комитетіне өздері тоқталған, ұйғарған жобасын ұсынды.

Комитет бірнеше айлар бойы Қордай және Шоқпар жөніндегі ұсынылған екі жобаны да мұқият терең талдап, талқылады. Талдау барысында олар болашақ темір жолдың тек рельс төселетін жерінің қыртысын ғана зерттеп қойған жоқ. Сондай-ақ, аталған екі өңірдің де шаруашылығы үшін жолдың қай асудан өтуі қолайлы болатынына ой жіберді. Алдын ала ұсынған жобада Қордай асуы тиімді деп саналған болатын. Ал енді соңғы қайта барлаудың қорытындысында таразының басы Шоқпар жағына ауды. Себебі, Қордай өңірі сол кездің өзінде-ақ «Луговой-Фрунзе» (Пішпек) темір жолының қызметін көріп, азды-көпті пайдасын алып отырған еді. Сондықтан Түрксібтің шөлейтті аймақ Шоқпар асуын басып өтуі бұл өңірдің өндірісі мен ауыл шаруашылығының дамуына өзінің үлкен септігін тигізеді деп есептелді. Ал, екінші жағынан төселетін жолдың 28 шақырымға дейін қысқартылуына мүмкіндік берді. Әрі 22 миллион сом қаржы үнемдеуге қол жеткізді.

Сонымен 1927 жылдың 28-ші қазан күні Еңбек және Қорғаныс Кеңесі Шоқпар туралы жобаны оның жалпы мемлекеттік мәнін, Қазақстан мен Қырғызстан Респуб-ликаларының халық шаруашылығы үшін болашақ маңыздылығын ескере, есептей келіп қабылдады.

Келесі 1928 жылы «Түрксіб» темір жолының Оңтүстік теліміндегі қатты қарқын алған жұмыс өз нәтижесін беріп, барлық елді мекендердегідей мұнда да темір жол табанына топырақ төгу, рельс төсеу аяқталды. Осы жылдың бірінші қарашасында Луговой мен Далақайнар стансалары аралығындағы қатынас жолы пайдалануға берілді. Бұл жол торабының іске қосылуы Түрксібтің құрылысына қажетті деген заттарды тасуға біршама мүмкіндік туғызды. Сөйтіп, Түрксібтің барлық телімдеріндегі жүргіз іл іп жатқан жол құрылысы елді мекендерде тұрғын үйлер мен әлеуметтік, мәдени-тұрмыстық мекен жайлардың тездеп салынуына көмек жасалды.

1929 жылдың 15 мамырынан бастап Түрксібтің барлық буындарында бірдей социалистік жарыс кең құлаш жайып, үлкен қарқын алды. Бригадалар өзара жарысқа түсті. Жарыстың түпкі межесі мен мүмкіндігі белгіленді. Луговой стансасында осыған орай 15 мамыр күні жұмысшылардың жалпы жиналысы болды. Оған қатысқандар: «Магистраль құрылысын мерзімінен бұрын аяқтайық!» – деген ұран тастады. Сол, сол-ақ екен, жол төсеушілер

арасында жаңа еңбек ырғағы бұрынғыдан да өріс алып, қызу еңбек қанатын кеңге жая бастады.

Соның нәтижесі болар 1929 жылы 22 шілдеде Түрксібтің оңтүстік телімі – Луговойдан шыққан алғашқы пойыз Алматыға келді. Луговой-Алматы арасына осылайша алғашқы жол қатынасы ашылды. Осы оқиғаға орай

қазіргі І-ші Алматы бекеті орнында өткен салтанатты жиынға 40 мың қала халқы қатысты. Олар: «Ендігі бағыт – Айнабұлақ!», «Меже-салынып жатқан жолды мейлінше қысқа мерзімде аяқтау», – деп ұран тастады.

1930 жылғы 15 наурыз бен 15 сәуір аралығында «Түрксіб» темір жолы бойындағы партия ұйымдарының бастамасымен жол құрылысын жүргізіп жатқан оңтүстік және солтүстік телімдерде түйісуге әзірлік айлығы өткізілді.

Бұл кезде, яғни 1930 жылдың көктемінде жалпы Түрксібтегі елді мекендерде 429 тұрғын үй, 723 барак болды. Тәулігіне 8 мың адам қабылдайтын 67 монша жұмыс істеп тұрды. Дәрігерлік көмек көрсететін пункттер мен ауруханалар құрылысын жеделдете салуға жұмсалатын қаржы көлемі 1930 жылы екі есеге өсті. Мектеп құрылысын жүргізуге осы аталған жылдары 2,7 миллион сом қаржы жұмсалып, 1930 жылдың басында 14 мектеп оқушыларға есігін айқара ашты. Сол 14 мектептің 13-де теміржолшылардың балаларына арналған

интернат тұрақты жұмыс істеді.Сол жылғы 28 сәуірде оңтүстік телім басы

– Луговойдан, солтүстік телім басы –Семейден басталған «Түрксіб» темір жолы Айнабұлақта түйісіп, салтанатты жиын болды, көптен күткен күн келіп жетті. Онда халқымыздың дарабоз перзенті, мақтанышымыз Тұрар Рысқұлов сөз сөйледі. Мерекелік жиынға көрші стансалардан, алыс-жақын ауылдардан 20 мыңнан астам адам қатысты. Олардың арасында Мәскеуден, Ленинградтан, Сібір мен Оралдан, сондай-ақ Украина, Беларуссиядан, Орта Азия елдерінен келген өкілдер мен жұмысшылар да көп болды.

Салтанатты жиынға қатысушыларға Қазақ АССР Орталық Атқару Комитетінің 1930 жылғы 27 сәуірдегі қаулысы оқылды. Онда Түрксіб құрылысының аяқталуы КСРО-ның индустрияландыру ісіндегі ірі үлес болғаны, партия мен кеңес үкіметі ұлт саясатының жүзеге асырылғандығының куәсі екендігі және Түрксібтің Қазақстанды социалистік жолмен қайта құру ісіндегі айрықша маңызы атап өтілді.

Митингіде Кеңес Одағының түкпір-түкпірі-нен келген құттықтау жедел хаттар оқылды.

Сол жылғы бірінші мамырда Түрксіб жолының оңтүстік телімінен салынған темір жолдың ұзына бойына қатынас жолы ашылды. Дүниежүзі еліміздің Ұлы құрылысының аяқталғанын естіді. Елу градустық аптап ыстық пен қырық градустық қақаған аяз ертеңіне сенімді азаматтарымыздың еңсесін түсіріп, жігерін жасыта алмады. Керісінше құрыш қолды жандар бүкіл еліміз елеңдей күтіп отырған күнді жақындатып берді.

Сібірді Орта Азия елдерімен байланыс-тыратын «Түркістан-Сібір» темір жолы торабы Қазақстан, Қырғызстан және Ресей Федерациясының Алтай өлкесімен жүруге мүмкіндік туғызды. Бұл жол Алейск-Алматы-Жамбыл-Түлкібас негізгі магистралінен тұрды. Оның Луговой-Бішкек-Балықшы, Мойынты-Шу, Өскемен-Зырянов және басқа да тармақтары болды. Жолдың оңтүстікте Бурныйға, солтүстікте Семейге дейінгі екі телімі 1917 жылы салынды.

Оңтүстіктегі телімі 1921 жылы Әулиеата, яғни қазіргі Таразға дейін ұзартылды. Ал, 1924 жылы наурыздан 1930 жылғы мамырға дейін магистралдың Луговой стансасынан Семей стансасына дейінгі Түрксіб деп аталатын телімі салынып бітті. Бұл туралы біз мүмкіндігінше жоғарыда әңгіме еттік.

Сол тұста еліміздің барлық ендіктері мен бойлықтарында өндіріс орындары кең қанат

жайып, жұмыс үлкен өріс алды, құрылыс саласы ерекше қарқынмен алға адымдады. Жаңа зауыттар, фабрикалар салынып, іске қосылды. Алғашқы болып іске қосылған ГРЭС, ГЭС-тер электр қуатын өндіре бастады. Әсіресе, Қазақстан Орта Азия және Сібірмен сабақтастырып, жалғастыратын «Түркістан-Сібір» темір жолының салынуы республиканы ғана емес, көпұлтты туысқан басқа елдердің де индустриясына қосылған аса ірі жеңіс болғаны сөзсіз. Бұл жол – республика өндіргіш күштерінің бұрын-соңды болмаған қарышты дамуын жеделдетті. Қазақ еңбекшілерінен ұлттық жұмысшы кадрларының, әсіресе темір жол мамандарының өсіп, жетілуі үшін аса зор тарихи рөл атқарды.

Атағы алысқа тараған бұл «Түрксіб» темір жолы 1931 жылдың бірінші қаңтарынан бастап КСРО темір жолдарының пайдалану жүйесіне түпкілікті қосылды. Сөйтіп 1445 шақырымға созылған Ұлы жол төрт жылға жетпейтін уақыт ішінде – 3 жыл 9 айда салынып бітіп, Сібірден Орта Азияға жүк тасу қашықтығын

2400 шақырымға қысқартып берді. Бұл жолға 169 миллион сом қаржы жұмсалды. Әрбір шақырымы орташа есеппен 117 мың сом болды. (Сол кездегі бағамен есептегенде)

Сөз соңында осы Түрксіб жолының салынуына баскөз болып, басы-қасында болған Тұрар Рысқұловтың, Қазақстаннан шыққан тұңғыш темір жол көлігінің жоғары

білімді маманы Мұхамеджан Тынышпаевтың өлшеусіз үлес қосқандарын айтуға тиіспіз. Тұрар Рысқұлов Түрксіб құрылысына жәрдемдесу комитетінің төрағасы ретінде шын мәнінде құрылысқа күнбе-күн ерекше назар аударып, ұдайы көмек көрсетіп отырды. Жол құрылысының салыну барысы жайлы «Правда», «Известия» газеттерімен қатар Қазақстан мен Сібір баспасөз беттерінде жиі-жиі мақалалар жарияланып тұрды. 1928-1930 жылдар аралығында Мәскеу, Ленинград, Новосибирскіде Түрксіб құрылысының барысы туралы екі кітап шығарды. Рысқұловтың редакциялауымен және алғысөзімен Н. Гричтің «На Турксибе» және З. Островскийдің «Великая магистраль» атты кітаптары жарық көрді.

Ал, Мұхамеджан Тынышпаев болса, ол осы Түрксіб магистралінің жобасын жасаушылардың бірі болды. Осы даңқты құрылысты салуға жамбылдықтардан Б.Кенжебаев, Г.Туранский, А.Сүлейменов, Қ.Қиялбеков, А.Байдаров, Қ.Бәкеев, К.Әбесов, Қ.Қилыбаев және басқа ондаған мың адам қатысты. Түрксіб құрылысын жүргізу және оны пайдалануға беру барысында жұмысшы тобының, әсіресе, ұлттық кадрлар-дың ірі отряды қалыптасып, өсіп жетілді. Олардың қатарында Байзақ Пірманов, Жұмабек Раев, Павел Ивасенко, Иван Цимбалюк, Юрий Фришбейн тағы басқа да темір жол көлігінің жетекшілері іскерлігімен көзге түсті.

Түрксібтің құрылысына қатысқандардың арасынан 10 адам Кеңес Одағының Батыры, 11 адам Социалистік Еңбек Ері атағына ие болды. Олардың арасында жамбылдық жолшылар да бар еді.

Шу, Қаратау, Жаңатас қалалары мен Сарышаған, Шығанақ, Отар, Луговой сияқты кенттік ауылдар да осы Түрксіб жолының салынуы арқылы пайда болды.

1953 жылы «Түркістан-Сібір» темір жол торабы жаңа «Мойынты-Шу» және «Өскемен-З ы р я н о в » т а р м а қ т а р ы м е н т о л ы қ т ы . Ғасырымыздың күретамыры атанып, атағы алысқа кеткен «Түрксіб» темір жолының республикамыздың қуатын арттырудағы орны мен маңызы бөлек.

«ÌÎÉÛÍÒÛ-ØÓÌÎÉÛÍÒÛ-ØÓ» – – ÌÀҢÛÇÄÛÌÀҢÛÇÄÛ ÁÓÛÍÁÓÛÍ

Ұлан-ғайыр Тұран даласын Сібірмен жалғап, өн бойынан өлкеге нәр таратып, өмір беріп, нұрландыра түскен күретамыр Түрксіб жолында шексіз күншығысты бетке алып, қазақ деген ғаламат елдің сайын даласында тербеліп келе жатасыз. Әне, анау – Тараз қаласы, енді бір сәтте Құлан ауылын артта қалдырып, сонау мәңгі мұзарттар мекені Тянь-Шань сілемдеріне қарап жатқан ақбас Алатауды баурайлап, қалың қыртысты тауларға сұғына түсесіз. Осы бір сәтте жер апшысын қуырған біз мінген алып тұлпар сабасына түсіп, саябырлай түсер қым-қиғаш, қатар-қатар бірнеше болат жолдардың ортасында ерсілі-қарсылы вагондар сүйреп, бірін ажыратып, енді бірін жалғап жатқан қарбалас тірлік сіздің назарыңызды аударар. Бұл станса Шу деп аталады. Қазақстан темір жолындағы шоқтығы биік бекеттердің бірі – Шу. Тап осы жерден Қазақстанның батысына бастайтын атақты «Мойынты-Шу» темір жолы басталады. Ендігі азды-көпті әңгіме Түрксібтен бастау алған осы жол торабы жайлы болмақ.

«Мойынты-Шу» темір жолы Қазақстан тарихында Түрксібтен кейінгі аса маңызы зор, алар орны ерекше жолдардың бірі әрі бірегейі ретінде ерекше аталады. Оның тарихы сонау Ұлы Отан соғысы аяқталғаннан кейінгі қырқыншы жылдардың аяғынан басталды. Дәлірек айтқанда, «Мойынты-Шу» темір жолының құрылысы 1947 жылы маусым айында Қазақстан КП. Орталық комитетінің бюросы мен Республика Үкіметінің қаулысынан кейін қолға алынған. Екпінді құрылыс ретінде жарияланып, жұмысы сол жылы басталған бұл жол 1953 жылы араға алты жыл салып барып, пайдалануға берілген-ді.

«Мойынты-Шу» темір жолының еліміз үшін тигізер пайдасы ұшан-теңіз, оның алар орны өте зор. Себебі бұл жол қазіргі кезде Қазақстанның ғана емес, бүкіл Орта Азияның, қала берді барлық ТМД елдерінің экономикасының өсіп, өркендеуіне өлшеусіз үлес қосып отыр. Бір кезде, яғни бұрын Қазақстанның Солтүстік облыстарына сонау бір қиырдағы алыста жатқан Ресей мемлекеті елдерін аралап, айналып, уақыт оздырып баратын болсақ, енді Семейге немесе Қарағанды т.б. қалаларға Ресейге соқпай-ақ қысқа уақытта тура баруға мүмкіндік туды.

Өткенге көз жүгіртіп, сәл шегініс жасасақ, бұл жолды салу айтуға оңай болғанмен, шын мәніне келгенде өте қиын жағдайда, күрделі кезде жүзеге асырылды. Өйткені, жұмыстың бәрі шаруашылық әдіспен жүргізіліп, барлық істер қол күшімен атқарылған. Қажетті деген құрал-сайманнан күрек, кетпен, сүймен, қашау және топырақ таситын зембіл болған. Ал, ат-көліктен ат арба, өгіз арба пайдаланылған. Осылармен жер қазып, үстіне рельс төсеп жол салған. Қандай бейнеті зор еңбек десеңізші. Бүгінде осы жолдардың бәрі қолмен атқарылып, қол күшімен тұрғызылған десең, көнекөз қарттар болмаса, кейінгі жастардың сенбейтіні де рас. Осы бір бейнеті үлкен жұмыстың бәрін қара нардай мойнымен қайыспай көтеріп, ел игілігіне өлшеусіз үлес қосқан қайран біздің әкелеріміз бен ағаларымыздың еңбегі шын мәнінде де үлкен ерлік демеске лажың жоқ. Бұл күнде осы жолдың құрылысын салуға атсалысқан аяулы ағалардың көзі тірілері де саусақпен санарлықтай аз-ақ қалған. С.Әлпішев, Ж.Шарафуддинов, Тұрғанбаев және басқа азаматтар осы жолдың куәгерлері.

Міне, «Түркістан-Сібір» темір жолының заңды

жалғасы ретінде өмірге осылайша жолдама алған «Мойынты-Шу» бұл күнде ерсілі-қарсылы, күні-түні толастамай жүйткіп жатқан пойыздардың үйреншікті жолы. Ел экономикасына өзіндік үлесін қосып, қан тамырындай бүлкілдеп, соғып тұр. Бір кезде бұл жолмен ысылдап қою қара түтінін будақтатып паравоздар мен тепловоздар жүрсе, енді қазір оның орнына қуатты электровоздар алмастырып, ауыр жылжымалы құрамаларды зулата сүйреп, тәуелсіз Қазақстанымыздың болашағы үшін ерсілі-қарсылы жүйіткіп жатыр. Түрксібтен бастау алған «Мойынты-Шу» темір жолына басшылық жасайтын Жамбыл жол бөлімшесі еліміз үшін стратегиялық маңызы үлкен, аса бір қажетті буындардың бірі. Бөлімшенің жалпы құрылымы өте күрделі, ол – 1102 шақырым аралықтағы жол бойын қамтиды. Осы жолға 50-ден аса станса, дистанция, телім, 30-ға таяу құрылымдық кәсіпорындар қызмет етеді. Жол бөлімшесі оңтүстік пен солтүстікті, батыс пен шығысты, қала берді одан әрі бүкіл кіндік Азияны жалғастырып жатыр. Былайша айтқанда Жамбыл тасымалдау бөлімшесін Еуропа мен Азия құрылықтарын қосып, жалғастырып жатқан алтын көпір десе де болады.

Ж а м б ы л ж о л б ө л і м ш е с і н а р ы қ т ы қ экономиканың қиындықтарына байланысты соңғы жылдары әртүрл і құрылымдық өзгерістерді бастан кешірді. Темір жол саласын реформалап, ықшамдау, қазіргі заман талабына сай оңтайландыру үдерістері аз уақыттың ішінде тиімділік әкеле бастады. Себебі басы артық буындар қысқартылды, жұмыстары салаласып, сабақтасып жатқан орындар бір-біріне қосылып, ықшамдалды.

«Жұмыла көтерсе, жүк жеңіл» дегендей бірлесіп, ынтымақтықпен жұмыс істесе, алынбайтын қамал жоқ. Бүгінде Жамбыл жол бөлімшесі өз жұмысын нарықтық қатынас талаптарына сәйкес бейімдеп, елеулі нәтижелерге қол жеткізуде.

Тараз-Луговой-Шу-Мойынты-Тараз

САЙЛАУШЫ СЕНІМІНСАЙЛАУШЫ СЕНІМІН

АҚТАЙМЫЗАҚТАЙМЫЗ

4 10 маусым, 2014 жылwww.akjolgazet.kz

Шахикерім ИСАБЕКОВ, Мойынқұм аудандық

мәслихатының хатшысы.

Елді мекендерге ауызсу тартылып, жолдар жөнделіп, көшелер абаттандырылды. Кәсіпкерлік көкжиегі кеңейіп, жұмыссыздық деңгейі төмендеді. Мұндай мысалдарды әр ауылдан да кездестіруге болады. Осындай игі істердің бәрінде де мәслихаттың өзіндік қолтаңбасы жатыр.

Егемендік алғаннан соң, еліміздегі алғашқы мәслихат сайлауы 1994 жылғы 7 наурызда өткізіліп, әр деңгейдегі мәслихат органдары іске кіріскені белгілі. Өзінің қалыптасқан 20 жылы ішінде өкілеттіліктері мен біліктіліктері артқан жергілікті мәслихаттағы депутаттар корпусы – қоғамды одан әрі демократияландыруға, халық пен билік арасындағы байланысты нығайтуға, халықтың әл-ауқатын, тұрмыс жағдайын жақсартуға бағытталған экономикалық және саяси реформаларды жүзеге асыру барысында атқарылып жатқан жұмыстарда өз белсенділіктерін танытуда.

Төл тарихымыздың еншісіне алтын әріптермен жазылған сол бір 1994 жылдың 30 наурызында аудандық мәслихат-депутаттар жиналысының бірінші сессиясы өткен болатын. Аудандық мәслихаттың алғашқы сессиясына жұртшылық сенімін арқалаған 12 депутат қатысты. Депутаттар арасынан мәслихат хатшылығына Жұмабек Орынбаев сайланса, алғашқы депутаттық корпустың құрамында А. Шікетаев, Б.Қадықов, И.Абдраманов, Ү.Бекбаев, М.Бейімбетов, Б.Жамбылов, Ж.Қалыбаев, А.Қойшығұлова, Б.Көшеков, С.Мейірманов, М.Мұқашевтар болды. Одан кейінгі ІІ-ІІІ шақырылған (1999-2007ж.ж) мәслихатта хатшылық қызмет Есенаман Ошақбаевқа сеніп тапсырылды. Сол екі сайлауда барлығы жаңадан 15 депутат сайланып, тиісті мерзімге мандат қолдарына тиді. Ал, аудандық мәслихаттың ІV-V шақырылымдарында аудандық мәслихатқа 13 депутаттан сайланып, хатшылықты атқаруды депутаттар маған сеніп тапсырды. Жалпы аудандық мәслихаттың І-V шақырылымдарында өңірдегі сайлаушылардың сеніміне (1994-2012ж.ж) барлығы 43 депутат ие болған. Оның ішінде Бақтияр Махамедов 4 мәрте, ал, А.Шікетаев,

Б.Қадықов, Е.Ошақбаев, С.Әбіловтер 3 мәрте шақырылымның депутаттары болған тәжірибелі азаматтар. Бесінші шақырылымда Айдын Қойшығұлова, Демьянова Зинаида Михайловна, Гүлмира Кемелқұлова, Ғалия Асатова сынды 4 әйел азамат халық қалаулысы атанды.

Қазіргі кезде аудандық мәслихатта депутат Сүндетулла Әбілов жетекшілік ететін «Аумақтың экономикалық дамуы, бюджет және жергілікті салықтар, аумақтық құрылыс, жер, қоршаған ортаны қорғау мәселелері» және депутат Ғалия Асатова төрайымы болып табылатын «Аумақтың әлеуметтік дамуы, білім, мәдениет, тілдерді дамыту, халықтың денсаулығын сақтау, адам құқықтарын қорғау, халықтың аз қамтамасыз етілген бөлігін, мүгедектерді қорғау, жастар, отбасы және әйелдер ісі мәселелері» жөніндегі екі тұрақты комиссия жұмыс істейді. Ал, мәслихаттың алғашқы шақырылымында аппаратта 2 штаттық бірлік болса, қазіргі кезде 6 штаттық бірлік бар. Аппарат қызметкерлері жоғары білімді мамандардың, іс-тәжірибесі мол азаматтардың қатарынан іріктеліп алынды.

Осыдан екі жыл бұрын 2012 жылдың 15 қаңтарында өткен ҚР Парламенті Мәжілісі мен барлық деңгейдегі мәслихаттар депутаттарын сайлау жөніндегі саяси додаға еліміздегі партиялардың бәрі қатысып, атсалысуы еліміздің демократиялық дамудың жаңа сатысына қадам басқанын көрсетті. Партиялардың билікке ұмтылуы, мемлекет дамуындағы бәсекені байқатты. Олардың қай деңгейде жұмыс атқарып жатқандығы осы сайлау барысында белгілі болды. Ал, 2013 жылдың тамызында Тәуелсіз Қазақстан тарихында тұңғыш рет биліктің жергілікті органдары басшыларының сайлауы өткізілді. Бұл – ел өміріндегі басты қоғамдық саяси оқиғаға айналды. Біздің аудандық мәслихаттың депутаттары өз сайлаушылары алдындағы үлкен жауапкершілікті сезіне отырып, науқанды ойдағыдай өткізді. Сөйтіп, 16 ауылдық округтің әкімдері сайланды.

Бүгінде, V шақырылған аудандық мәслихат өз өкілеттігі шеңберінде өңірдегі өркенді істердің одан әрі өрістеуіне лайықты үлесін қосып келеді. 2012-2013 жылдар аралығында мәслихат 21 сессия өткізіп, онда Мойынқұм өңірінің дамуына байланысты 111 мәселені қарап, тиісті шешімдер шығарды. Депутаттардың негізгі жұмысы мәслихат сессиясы арқылы жүргізілетін болғандықтан кезекті, кезектен тыс сессиялардың тыңғылықты, заңға сәйкес өтуіне мән беріледі. Бұл ретте тұрақты комиссиялардың алдын-ала қарауында зерделеніп, сессияда көптеген мәселелердің оңды шешімін тауып жататынын айта кеткен жөн.

Керімқұл СҮЛЕЙ,Даманскі соғысына қатысушы.

Сол жылы қыс суық болды. Бір айдың көлемінде әскери өмірмен танысып, 1968 жылдың 15 желтоқсанында әскери ант қабылдап, 3-ші батальонның 8-ші ротасының 1-ші взводында әскери борышымды өтеуге кірістім.

Қыс айлары өткені сол еді, полк қысқы әскери жаттығуға аттанып кеттік. Әскери тілмен айтқанда, шекарадан бірнеше ондаған шақырымға алыстап кеткенбіз. Полк командиріне суыт хабар түсіпті. 2 наурызда таңғы сағат 4-тен кете Қытай билігі Нижне-Михайловка шекаралық пункті, Уссури өзені аумағындағы Даманск аралында арандатушылық әскери қақтығыс ұйымдастырған. Нижне-Михайловка заставасы Иман қаласынан 60 километр қашықтықта орналасқан. Қытайдың қарулы отряды мемлекеттік шекараны бұзып, Даманск аралына бет алған.

Біздің ротамыз БТР-мен жүріп, Даманск аралының жанына, өзімізге белгіленіп берген 3-ші батальонның, оның ішінде 8-ші ротаның 1-ші взводына тиесілі учаскіге келіп орналастық. Ну орман (тайга). Бізге әскери шенді командирлер Уссури өзенінің жағасында, ар жағында Даманск аралы деп түсіндіріп, оқ-дәрі, масхалат беріп, окоп қазыңдар деп бұйырды. От жағуға, темекі тартуға қатаң тыйым салды. Взвод командирі бізге БТР-ға отырыңдар деп бұйырды. Ойымызда ешнәрсе жоқ, 4 наурыз күні Нижне-Михайловка шекаралық пунктіне келдік. Шекарашылардан не болды деп сұрадық. Олардың айтқаны, заставаның бастығы аға лейтенант Стрельников топ солдаттарымен шекараны, бұзған бұзақылар – хунвейбиндерге қару қолданбай шекарадан өткізбей, тосқауыл қойыпты. Осы жолы да, солай болады деп ойлаған болу керек. Бірақ та біздің шекарашылар барған кезде алдыңғы қатары екінші қатардағыларға жол ашып берген. Олар қаруларын тақап тұрып бәрін атып салған. Аға лейтенант Стрельников және 13 шекарашыны айуандықпен өлтірген. Команда беруді кіші сержант Юрий Бабанский өзі қолына алып, қытай солдаттарымен шайқасқан. Көрші заставадан аға лейтенант Виталий Бубенин басқарып, 20 шекарашы БТР-мен көмекке келіп, қытайлықтардың тобын және командалық пунктін жойып жіберіпті. Қалғандары шегініп кетіпті. Шекара пункті (заставада) сарайында ақ жаймаға

оралған 18 шекарашының өлі денелері жатты. Көбін Нижне-Михайловка шекара заставасына, қаруластар зиратына жерледі. Біз сол жерлеуге қатыстық. Өрімдей жас жігіттер елін, жерін қорғап көз жұмды. Бабанский мен Леонов сөз сөйледі қаралы митингіде. Шекара заставасы Уссури өзенінің жағасында, биік таудың үстінде орналасқан. Өзеннің арғы жағында Қытай заставасы көрініп тұр. Көз ұшында Даманск аралы көрінеді. Уссури өзенінің ортасында, ені 500 метр, ұзындығы 1,5 километр. 8-ші ротаның 1-ші взводына тиесілі учаскіге келіп, қайтадан орналастық. Өзеннің бойы түгел әскерлер. 15 наурыз күні тағы күшті соғыс болды. Біз әрқайсымыз тиесілі учаскіден қытай солдаттарын өткізбеуіміз керек. Қаңғыған оқтар төбемізден, жанымыздан суылдап өтіп жатыр. Түнде де, күндіз де көз ілмей ақ қар, көк мұзда окопта жаттық. (Соның зардабын қазір тартып жүрміз, денсаулығымыз сыр бере бастады). Өзімізге тиесілі учаскіден ешкімді өткізбедік.

16 наурызда «Град» зеңбірегі-зымыранымен аумағын 10 минуттай атқылап, әскерлерін талқандап, быт-шытын шығардық. Екінші рет қайтып олар біздің шекараға бас сұқпайтын болды. Ол кезде құпия қару болатын. Даманск соғысында 2-16 наурыз аралығында совет жағынан 58 адам өліп, 94 адам ауыр жарақат алды. Қытай жағынан 800 адам өлген. Біздің полктен 9 адам көз жұмды. Нижне-Михайловка заставасының бастығы, аға лейтенант Иван Стрельниковқа, Иман шекара отрядының бастығы, полковник Д. Леоновқа (қаза тапқан соң), аға лейтенант Виталий Бубенин және кіші сержант Юрий Бабанскийге Совет Одағының Батыры атақтары берілді. Біздің №199 полктің кіші сержанты В. Ореховқа Совет Одағының Батыры атағы қаза тапқан соң берілді. Мен «Қызыл Жұлдыз» орденімен марапатталдым.

Президентіміз Н. Назарбаевқа біз шексіз ризамыз. Өзінің №2247 Жарлығымен 1995 жылы 28 сәуірде біздің мәртебелерімізді (статус) Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің қатарына қосты. Ел Үкіметі басшысының №161 қаулысында 2001 жылдың 31 қаңтарынан Ұлы Отан соғысы ардагерлерімен бір қатарда тұрамыз. Біз сол соғысқа қатысқанда 18-19 жастағы жастар едік. Әкелеріміз сияқты қолымызға қару алып, Отанымызды, елімізді, жерімізді қорғадық. Даманск пен Жалаңашкөл қақтығысын кейінгі ұрпақ та ұмытпаса екен деген тілегіміз бар.

Жуалы ауданы.

Баймаханбет АХМЕТ, «Ақ жол».

Б. Момышұлы, Ш. Мұртаза сынды мұзбалақтар мекені – Жуалыдан шыққан генералдардың бірі Сейітжан Қойбақовтың отбасылық өмірінен түсірілген бейнебаян бізді бір демде-ақ баурап әкетті. Олай болатыны, мұнда алыптың қарапайым ғана анадан туатыны, батырдың қазақтың қарадомалақ баласынан менмұндалаумен тұр. Иә, «Ондай болмақ қайда деп айтпа ғылым сүйсеңіз» деп Абай хакім айтпақшы, қандай да бір жетістіктің талаптанумен, еңбекпен, ізденіспен келетіні, қарға бойлы қаршадай баланың қалай еңсегей бойлы ерге айналғаны әлгі кинобаянның өнбойына арқау болып тартылған. Жастайынан спортпен айналысып, шымыр болып өсуі сан сынаққа, күрделі қиындыққа толы ғұмырына дайындығы секілді. Атан жілікті азаматтың көкжал бөрінің түбіне жеткен құралайды көзге атқан мергендігіне, небір күрделі спорттық һәм жауынгерлік жаттығулардан шет қалмай, әбжілдік танытып жүргеніне тәнті болдық. Еліміздің қарсы барлау қызметінде жүргенінде Қытайдың, АҚШ-тың орталық барлау басқармаларында тәжірибе алмасулары кезінде, Елбасы қолынан генералдық шенін алуы, әскери жаттығулар барысында небір марқасқалармен бірге түскен суреттерін көріп, риза болдық.

«Алып анадан туады» демекші, бүгінде Тараз қаласында тұратын оның анасы «Батыр ана» атағының иегері Бәкира Нысанбайқызы кілең сайдың тасындай батырлар мен оқымысты ұлдарды дүниеге әкелгендей. Мелдебек қария мен Бәкира апаның шаңырағынан оқу-білімнің шырқау шыңына шыққан үш бірдей ғалым шықты. Ұлдың үлкені Бауыржан (қырық алты жасында дүниеден қайтты, бүгінде оның есімі Тараз қаласындағы бір көшеге берілген) ауылшаруашылығы ғылымының докторы, салалық ғылым Академиясының академигі атанса, Сейітжан заң ғылымдарының докторы, оның інісі Сейітхан техника ғылымдарының докторы, Тараз мемлекеттік университетінің проректоры. Бір шаңырақтан мүйізі қарағайдай үш бірдей ғалымның шығуы, әр қайсысының ғылымның әр саласы бойынша ізденіп, жан аямай еңбектенуі еліміз былай тұрсын, әлемде шанда бір кездесетін құбылыс болар.

Ал, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің генерал-майоры, осы саланың еңбек сіңірген құрметті қызметкері, Жуалы ауданының Құрметті

азаматы Сейітжан Қойбақовтың өмір жолы өз алдына бір бөлек әңгіме...

Жа л п ы , қ а н д а й м е м л е кет т і ң д е қауіпсіздігін қамтамасыз ету өте-мөте күрделі жұмыс. Біздің елімізге де дербес шаңырақ көтеріп шығуымызбен байланысты көз сұғын қадаушылар көбейді. Міне, осындайда шетел жансыздарының іс-әрекетіне дер кезінде тойтарыс беру, қарсы барлау әрекеттері арқылы тосқауыл қою, мемлекет тұтастығын сақтау үшін лаңкестікті, сепаратизмді, ішкі дұшпандық әрекеттерді барлап, бақылап отыру дегенің өзінше бір әлем. Сейітжан Қойбақов, міне, сол әлемнің тұңғиығына бойлап, бұл орайда кеңес барлаушылары іс-тәжірибелерін терең зерттеп, үйренуге бала жасынан-ақ ден қойып, өскен-ді. Жуалының «Шыңбұлақ» мектебін, Ванновка су шаруашылығы техникумын, Жамбыл гидромелиоративтік құрылыс институтын бітіріп, ілім-білім, жазу-сызу жағынан ешкімге дес бермес еренбоз танылуының, қалалық комсомол комитетінде нұсқаушы, екінші хатшы лауазымдарында жинаған тәжірибесінің де септігі тиген болуы керек, соңыра Мәскеудегі бір жылдық арнайы курста білімін жетілдірген кезінде де мемлекеттік қауіпсіздік қызметіндегі барлау және қарсы барлау саласының қыр-сырын

жап-жақсы меңгеріп шықты. Ең бастысы, өзінің көп жылдар бойы көксеумен келген басты арманының жалына қол артты! МҚК Жамбыл облыстық басқармасында, оның Шу және Жаңатас қалаларындағы құрылымдық бөлімшелерінде қызмет істеп, Мәскеу, Алматы қалаларындағы КСРО МҚК жоғары курстарын оқып бітірген жалынды жас бас-аяғы он шақты жылдың ішінде бұл саланың бетке ұстар білікті маманына айналды. Оның осы біліктілігі, іскерлігі, кәсіби шеберлігі, адалдығы мен әділдігі, шындықты еш қаймықпастан бетке айтатын турашылдығы, қызметтегі батылдығы мен қайсарлығы, ұлтжандылығы жоғары басшылықтағылардың да құлағына жеткен болуы керек, көп өтпей еліміз егемендігіне қол жеткізуімен байланысты жаңадан құрылып, қалыптастырылып жатқан ҰҚК орталық аппаратына қызметке шақырылады. Сол кездегі комитет төрағасы С. Тоқпақбаев күллі құжаттарын алдырып, танысып шыққан бойда оны ҰҚК-нің қарсы барлау Бас басқармасы бастығының орынбасары етіп тағайындайды. Көп ұзамай басқарманың бастығы да болады.

« Ұ л т ж а н д ы » д е м е к ш і , С е й і т ж а н Мелдебекұлының қазақтың басына қара бұлт үйірілген сонау бір алмағайып кезеңде сөзін сөйлер адамы болмауынан «ұлтшыл» атанып, орталықтың озбыр саясаты құрбанына айналғалы тұрған қазақ жастарының талайының арашашысы болып, өзіне қауіп төнгеніне қарамастан, шындықтың алдаспанын жалғандықтың көбесін қақырата сілтеуі ерлікке бара-бар іс еді. Баукең туған топырақтан бойына батырлық, қайсарлық рухы бойына әбден сіңісті болғандығынан да шығар. ҰҚК-нің Қытаймен шекаралас Шығыс Қазақстан, сол тұста Каспий маңы мемлекеттері дауының буырқанған «ыстық нүктесі» Батыс Қазақстан облыстары бойынша департаменттерінің басшысы болып қызмет атқарған жылдарындағы қол жеткізген жетістіктері де қомақты.

Әсіресе, оның ҰҚК «Арыстан» арнайы мақсаттағы қызметіне басшылық еткен кездегі бір оқиға ұмытылмастай болып жадында қалыпты. Бұл халықаралық лаңкестікпен күресетін, азаматтарды, мемлекетт ік мүдделерд і қорғайтын , сонымен қатар, еліміздің ядролық кешенінің, экологиялық және радиациялық қаупі жоғары нысандарының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін еліміздегі бірден-бір арнайы қызмет. Құрамына лейтенанттан полковникке дейінгі әскери жоғары шені бар азаматтар алынған, осалы жоқ. Алғашында мұның мергендігіне,

әбжілдігіне, әлеуетіне күмәнмен қарағандары да болды. Олардың көңіліндегі осы күдік бұлтын сейілту үшін көзсіз тәуекелге де барып, арада екі-үш күн өтпей жатып отыз бес шақырымдық жаяу жорық ұйымдастырғаны да бар. Мұны әскери тілде «выживание» деп те атайды. Осыншама шақырымдарды «мұздай қаруланып», артынып-тартынып, отыз-қырық килодай жүкпен көктей өту, қайтадан кері оралу жігіттің жігіті шыдас берер ауыр сынақ еді. Сейітжан да жауынгерлерімен бірдей жарақтанып, жорықты өзі бастады. Дегенмен, «арыстандықтар» бұл сында сыр бермеді. Жаңа бастық жауынгерлерінің тағы бір сынынан сүрінбей өтті. Оның қайсарлығы жігіттердің жігерін жани түсті.

Президент әк імшіл іг ін ің жауапты қызметкері М. Қасымбековтің айтуынша, еліміз тәуелсіздігін алып, дербес мемлекеттігін нығайту жолында іргелі ізденістер, батыл қадамдар жасап жатқан сонау тоқсаныншы жылдардың орта шенінде оны Президент әкімшілігіне қызметке шақырған. Бөлім м е ң ге ру ш і с і н і ң о р ы н б а с а р ы б ол ы п тағайындалған Сейітжан Мелдебекұлы сондағы құпия құжаттарды тіркеу, сақтау, хаттау, оның жауапкершілігін нақтылау сияқты қыруар жұмысты басынан бастап жүйелеп, бір арнаға салып та берген.

Ең бір ерекше атап өтерлігі, Жамбыл облысы мемлекеттік қауіпсіздік комитетінің соңғы алпыс жылдық тарихында осы мекеме қызметкерлері арасынан генералдық шенге жеткені тек осы Сейітжан Мелдебекұлы ғана. Ол, сондай-ақ, тұнып тұрған тың тақырып, өзі ыстық-суығына күйіп жүрген ұлттық қауіпсіздік саласына түрен салып, өмірде жинақтаған бай тәжірибесін теориялық тұрғыда ғылыми негіздеп шықты. Демек, ол бұл саланың да тұңғышы.

Тағы да бейнебаян. Алдымызға ұзын бойлы, самай шашын ақ шалған, қою қара мұрты аққұба өңіне әр берген, сұлу тұлғалы генерал жас жеткіншектердің «Генерал болу үшін не істеу керек?» деген сұрақтарына байыппен жауап беруде. «Генерал болу үшін ең әуелі мектепте жақсы оқып, терең білім алған жөн. Екіншіден, спортпен, дене тәрбиесімен шындап айналысып, шымыр болып, шынығып өскен абзал.

Еліміздің «құпия қызмет» саласындағы айтулы тұлға, генерал-майор, заң ғылымының докторы Сейітжан Қойбақов бүгінде Қорғаныс министрлігі жанындағы әскери стратегиялық зерттеулер орталығының вице-президенті болып қызмет атқаруда.

Тараз қаласы.

Мемлекет басшысының «Әкімдердің халыққа есеп беру кездесулерін өткізу туралы» Жарлығына сәйкес, облыс әкімі 2013 жылдың қорытындысы бойынша биылғы 19 ақпанда тұрғындар алдында есеп бергені белгілі. Есеп беру жиыны барысында барлығы 15 азамат өз өтініштері мен тілектерін білдірген болатын. Сонымен қатар, облыс аумағында арнайы қойылған жәшіктерге тұрғындардан 17 өтініштер мен тілектер түсіп, оларға мерзімінде жауаптар берілді.

Облыс тұрғындарын толғандырып жүрген өтініш-тілектердің 26-сы арнайы іс-шаралар жоспарына енгізіліп, бақылауға алынса, шешілуі орталық мемлекеттік органдардың, ұлттық холдингтер мен компаниялардың құзыретіне жататын мәселелер Өңірлік даму министрлігіне жолданды. Бұл мәселелер негізінен елді мекендерге ауызсу жүйесін жүргізу мен газ құбырларын тарту, жол жөндеу, мектептер мен балабақша, емханалар мен медпункттер құрылыстарын жүргізу, каналдарды жөндеу бағытында болды.

Жалпы бақылауға алынған мәселелердің бүгінгі таңға бесеуі орындалды. Атап айтқанда, Т. Рысқұлов ауданы Юбилейное ауылындағы апатты жағдайдағы мектептің орнына республикалық бюджеттен 300 орынға арналған мектептің құрылысына биылға 210,3 миллион теңге, Жамбыл ауданындағы Жалпақтөбе ауылына 280 орынға арналған балабақша құрылысына 100 миллион теңге қаржы бөлу мәселесі өз шешімін тапты. Аталған нысандарды келесі жылы пайдалануға беру жоспарлануда. Жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің мемлекеттік қызметші болып табылмайтын қызметкерлерінің, сондай-ақ, жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік кәсіпорындардың қызметкерлерінің лауазымдық жалақысына ерекше еңбек жағдайлары үшін 10 пайыз мөлшерінде ай сайынғы үстемеақы төлеуге 3,7 миллиард теңге, техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарында білім алушылардың стипендияларының мөлшерін ұлғайтуға 96,8 миллион теңге, мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек төлеуге 189,7 миллион теңге, 18 жасқа дейінгі балаларға мемлекеттік жәрдемақылар төлеуге 60 174 мың теңге

көлемінде нысаналы ағымдағы трансферттер бөлінді. Биыл сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі азаматтарды

жұмыспен қамтудың картасы дайындалды. Аталған картаға сәйкес, осы жылы барлығы 600 адамды жұмыспен қамту жоспарланған. Биылғы 1 мамырға дейінгі мәлімет бойынша 257 мүгедек жұмысқа орналастырылды, олардың 153-і тұрақты жұмыстармен қамтылып, 66-сы ақылы қоғамдық жұмыстарға, 24-і әлеуметтік жұмыс орындарына жолданған, 14-і жастар тәжірибесіне жіберілді.

Меркі ауданындағы «Қазпошта» бөлімшесінің жұмысын жақсарту және тұрғындарға газет, жорналдардың уақтылы жеткізілуін қамтамасыз ету туралы аудан тұрғындарының тілегі де оң шешімін тапты. Жоғарыдағы сын-ескертпелер «Қазпошта» АҚ Жамбыл облыстық филиалының басшы құрамымен өткен арнайы жиналыста талқыланып, нәтижесінде өз лауазымдық міндеттерін атқаруда салғырттық танытып, баспасөз өнімдерін жеткізу бойынша бақылауды әлсіреткені үшін торап басшысы мен оның орынбасарының лауазымдары төмендетілді. Одан бөлек, арнайы жұмыс тобы жергілікті пошта қызметкерлерімен тренингтер, аудан тұрғындарымен кездесулер өткізді. Жұмыс тобының ескертулері мен ұсыныстарының негізінде жұмыс сапасын жақсарту бойынша биылға арналған іс-шаралар жоспары жасалды. Бүгінде пошта жұмысы ретке келтірілді.

Сол сияқты, бақылаудағы басқа мәселелер бойынша жоспарлы жұмыстар қолға алынып, атқарылуда. Мысалы, шаруа қожалықтарын ірілендіру жұмыстары Меркі, Сарысу және Талас аудандарында атқарылып, 168 шаруашылық іріленген. Байзақ және Қордай аудандарында 22 шаруашылық бірікті.

Сүт өнімдері көлемін арттыру, сүт бағытындағы мал шаруашылығын дамыту мақсатында «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» автомагистралды тас жолының бойында 100 жанұялық типтегі шағын тауарлы сүт фермаларын құру белгіленген. Бүгінде жер телімдерін бөлу, қаржыландыру бағытындағы жұмыстар қолға алынды.

Орман қоры жерлері облыс жер аумағының 30,8 пайызын, ал орманды жерлері 15,3 пайызын алып

жатыр. Орман қорғау шараларын ұйымдастыру жұмыстарымен облыс аумағында 14 орман шаруашылығы мемлекеттік мекемесі айналысуда. Ағымдағы жылдың 4 айында заңсыз ағаш кескені үшін 29 хаттама мен кесім толтырылды. Заңсыз кесілген орман ағаштарының көлемі 31,6 текше метр, тәркіленгені 22,3 текше метр. Заң бұзушыларға 183,9 мың теңге айыппұл салынып, оның 166 мың теңгесі немесе 90,2 пайызы өндірілді, келтірілген зиян көлемі 195,3 мың теңге, өндірілгені 152 мың теңге немесе 77,8 пайыз. 8 іс құқық қорғау органдарының қарауына берілді. Оның ішінде 2 іске қатысты қылмыстық іс қозғалып, қаралды. Соттың шешімі бойынша 2 заң бұзушыға 1 жыл мерзімге бас бостандығын шектеу түрінде жаза тағайындалды. Сексеуіл ормандарын сақтау және табиғат қорғау заңнамасын бұзуға қарсы күрес бойынша іс - шаралар жоспары бекітілген.

С о н д а й - а қ , о б л ы с і ш і л і к , а у д а н а р а л ы қ (қалааралық) бағыттарда қызмет көрсететін 72 автобус және Тараз қаласында бірқатар маршруттардағы 96 автобусқа навигациялық GPS жүйесі орнатылды.

Ауыл тұрғындарын мазалап жүрген мәселенің бірі – мал ұрлығының көбеюі болатын. Бұл бағытта жергілікті құқық қорғау органдарымен бірлескен кешенді шаралар жалғасуда. Нәтижесінде, ағымдағы жылғы алғашқы тоқсанның қорытындысы бойынша (өткен жылмен салыстырғанда) облыс көлемінде мал ұрлығының саны 24,2%-ға төмендеген (219-дан 166-ға дейін). Сонымен бірге олардың ашылу көрсеткіші де 5,6%-ға ұлғайған (21,4%-ден 27,0%-ға дейін). Мал ұрлығына тиімді қарсы күрес жұмысын жүргізу және кең ауқымды бақылау жасау үшін енгізілген «Қасапшы» электрондық базасы жүзеге асырылуда. Бұл мал ұрлығын уақтылы анықтау мен оның өткізу орындарын табуға мүмкіндік береді.

Әкім есебінде көтерілген басқа да мәселелер кезең-кезеңімен жүзеге асырылуда. Олардың орындалуы облыс әкімі аппаратының тұрақты бақылауында.

ОБЛЫС ӘКІМІНІҢ АППАРАТЫ

ӘКІМ БОЛ, ХАЛҚЫҢА ЖАҚЫН БОЛ!

облыс әкімі есебінде көтерілген мәселе ескерусіз қалмайды

ДАМАНСК ОҚИҒАСЫНА 45 ЖЫЛ ТОЛДЫ. 1968 ЖЫЛЫ ҚАРАША ДАМАНСК ОҚИҒАСЫНА 45 ЖЫЛ ТОЛДЫ. 1968 ЖЫЛЫ ҚАРАША АЙЫНДА ӘСКЕРГЕ ШАҚЫРЫЛЫП, АЗАМАТТЫҚ БОРЫШЫМЫЗДЫ АЙЫНДА ӘСКЕРГЕ ШАҚЫРЫЛЫП, АЗАМАТТЫҚ БОРЫШЫМЫЗДЫ ӨТЕУ ҮШІН БІЗ АЛМАТЫДАН ПОЙЫЗҒА ОТЫРЫП, ҚИЫР ШЫҒЫСҚА ӨТЕУ ҮШІН БІЗ АЛМАТЫДАН ПОЙЫЗҒА ОТЫРЫП, ҚИЫР ШЫҒЫСҚА ЖОЛ ТАРТЫП КЕТТІК. ОН ЕКІ КҮН ДЕГЕНДЕ ХАБАРОВСК ҚАЛАСЫНА ЖОЛ ТАРТЫП КЕТТІК. ОН ЕКІ КҮН ДЕГЕНДЕ ХАБАРОВСК ҚАЛАСЫНА ЖЕТТІК. ЖОЛ-ЖӨНЕКЕЙ ИМАН (ДАЛЬНОРЕЧЕНСК) ҚАЛАСЫНДА ЖЕТТІК. ЖОЛ-ЖӨНЕКЕЙ ИМАН (ДАЛЬНОРЕЧЕНСК) ҚАЛАСЫНДА ТҮСІП ҚАЛДЫҚ. ОЛ ЖЕРДЕН 40-50 ЖІГІТ (ФИЛИНО) ИМАН ТҮСІП ҚАЛДЫҚ. ОЛ ЖЕРДЕН 40-50 ЖІГІТ (ФИЛИНО) ИМАН ҚАЛАСЫНАН 20-25 ШАҚЫРЫМ ҚАШЫҚТЫҚТА ОРНАЛАСҚАН ҚАЛАСЫНАН 20-25 ШАҚЫРЫМ ҚАШЫҚТЫҚТА ОРНАЛАСҚАН ӘСКЕРИ ҚАЛАШЫҚҚА, №199 АТҚЫШТАР ПОЛКІНЕ КЕЛДІК.ӘСКЕРИ ҚАЛАШЫҚҚА, №199 АТҚЫШТАР ПОЛКІНЕ КЕЛДІК.

УССУРИУССУРИ БОЙЫНДАҒЫ ҰРЫС БОЙЫНДАҒЫ ҰРЫС

l БІЗДІҢ ЕЛДІҢ ЖІГІТТЕРІ l

ӨТІНІШ, ТІЛЕКӨТІНІШ, ТІЛЕК АРТЫНДА ӨМІР БАРАРТЫНДА ӨМІР БАР

МАНДАТ ПЕН МІНДЕТМАНДАТ ПЕН МІНДЕТ

Мәслихат мұрындық болған тірлік ауқымды

ТӘУЕЛСІЗДІКПЕН БІРГЕ ТОЛЫСЫП, БИЛІКПЕН БІРГЕ БУЫНЫ БЕКІП, ЕЛ-ЖҰРТПЕН ЕТЕНЕ ҚЫЗМЕТ АТҚАРЫП КЕЛЕ ЖАТҚАН МӘСЛИХАТТАРҒА БИЫЛ 20 ЖЫЛ ТОЛЫП ОТЫР. ӘРІ ОСЫ АЙТЫЛҒАН МЕРЗІМ АРАЛЫҒЫНДА МОЙЫНҚҰМ АУДАНЫНДА ЖАРҚЫН ЖОБАЛАР ЖҮЗЕГЕ АСТЫ. КӨПТЕГЕН ӘЛЕУМЕТТІК НЫСАНДАР ПАЙДАЛАНУҒА БЕРІЛДІ.

ll ДАМАНСКІ ОҚИҒАСЫНА - 45 ЖЫЛ ДАМАНСКІ ОҚИҒАСЫНА - 45 ЖЫЛ ll

510 маусым, 2014 жыл

Жандос ОМАРОВ, журналист.

Қордай өңірінде ән мен жырдың дүлдүлі Кенен Әзірбаевтың туғанына 130 жыл толуы мерейтойына дайындық жұмыстары қызу жүргізілуде.

Мерейтой аясында аудан елді мекендерінде, мәдениет ошақтарында ә д е б и к е ш т е р м е н к о н ц е р т т і к бағдарламалар, мектептерде ашық сабақтар, сондай-ақ, аудандық деңгейде мәдени-көпшілік іс-шаралары өтуде. «Тас түскен жеріне ауыр», кенендіктер де бұл іске айрықша дайындалуда. Ақын атындағы ауылда жақында ғана 600 орындық жаңа мектеп пайдалануға берілді. Ақын мұражайында – қарбалас жұмыс. Кенекең дүниеден өткеннен кейін артында қалған мол мұрасы ұстағанның қолында, тістегеннің аузында кетпеуі үшін, жеке өзіне арналып туған жерінен бейіті маңындағы саябақ аумағынан әдеби-мемориалдық мұражайы тұрғызылғаны белгілі. Оның құрылыс жұмыстары 1981 жылғы 14 сәуірде бітіп, кілті сол кездегі мұражай директоры, ақынның ұлы Көркемжан Кененұлына салтанатты түрде тапсырылған-ды. Арада өткен 33 жыл ішінде мұражай әлденеше мәрте жаңғыртылып, жаңартыла түсті. Айтулы тұлғаның 125 жылдық мерейтойы тұсында аудан, облыс басшыларының қолдау, көмек көрсетуінің арқасында күрделі жөндеуден өтті. Қазіргі таңда сән-салтанаты келіскен бұл мәдениет нысанына атбасын бұрушылар көп-ақ.

– Мұнда ақын пайдаланған 842 бір-лікті құрайтын экспонаттық бұйымдар қойылған. Ауылдың кіре берісінен мұражайға дейінгі аралықтағы жеті гектар аумақта желегі мол саябақ жайқала өсіп тұр. Оның негізін салудағы Көркемжан ағаның еңбегі айрықша. Мәдени нысанды әр жылдарда Бақытжан Кененұлы, Мергенбай Құттымбетов, Эльмира Байниязова, Мая Атшабаровалар басқарды. Олардың әр қайсысының мұражайда өз қолтаңбалары қалды, – дейді мұражайдың қазіргі басшысы Марат Оспанов.

Мұражайды 2008-2009 жылдары күрделі жөндеу барысында оған қосымша әкімшілік ғимараты салынып, жылу жүйесі жүргізілген. Ауласына мың шаршы метр аумаққа тақтатас төселіпті. Мұражайды күтіп ұстау үшін 10 штаттық бірлік қарастырылып, барлық жағдайлар жасалған. Қазіргі таңда жалпы экспонаттар саны 3500 бірліктен асып жығылады. Жылына мұнда екі мыңнан астам адам келеді, екі жүзге жуық экскурсия өткізіледі. Мұражайға 1994 жылдың 15 тамызында

Елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың жолы түсіп, өзінің қолтаңбасын қалдырып кеткені белгілі. Кенендіктер мұны да айрықша ілтипатпен еске алысады.

Ақын мұражайына елімізге танымал мемлекет және қоғам қайраткерлері, ғалымдар, ақын-жазушылар, өнер майталмандары жиі атбасын бұрып тұрады. Мұнда Қаратай Тұрысов, Сағадат Нұрмағанбетов, Нұрғиса Тілендиев, Шәмші Қалдаяқов, Манаш Қозыбаев секілді айтулы тұлғалардың табан ізі қалған. Сонымен қатар, алыс және жақын шет мемлекеттерден де келіп-кетіп жатқан азаматтар қаншама?! Барлығы да қазақтың біртуар абызы Кенен атамыздың әруағына тағзым етіп, мұражайда сақтаулы тұрған тарихи жәдігерлер мен көрнектерді (экспонат) қызыға тамашалайды.

Ж ә д і г е р л е р д е м е к ш і , м ұ н д а Кенекеңнің әр жылдарда әдебиет, мәдениет, өнер саласындағы еңбегі үшін алған марапаттары, ескерткіш сыйлықтары, өмірі мен шығармашылық қызметінен сыр шертетін фотосуреттері, тұрмыста пайдаланған дүниелері, тұтынған заттары әспеттеліп қойылған. Мұражайдың негізгі мақсаты – көрнекті халық ақынының шығармашылық мұрасын зерттеу және насихаттау. Осы бағытта мәдениет қызметкерлері ғылыми-зерттеу , ғылыми-ағарту жұмыстарын да жүргізеді. Еліміздің ұлттық байлығы болып саналатын ақынның шығармашылық мұрасын жаңғырту, сақтау, зерттеу, насихаттау жұмыстары жалғаса бермек.

Қордай ауданы.

ӘКІМІ АҚЫНЫН ҰЛЫҚТАҒАН АУЫЛДА

Нұрдәулет ӘЛІБЕКҰЛЫ,Жамбыл облысының Құрметті азаматы.

Биыл тал бойына табиғат алуан сырлы, сан қырлы өнер дарытқан халық ақыны, жыршы, әнші-композитор әрі күйші Кенен Әзірбаевтың туғанына 130 жыл толады.

Ол ең алдымен күміс көмей әнші-ақын. Ғұмырында жүзден аса ән шығарған, оның өлеңін де өзі жазған сазгер-ақын және ондаған күйі де бар. Тыңдаушының құлақ құрышын қандырған жыршылығы өз алдына. Көп ақындармен айтысқа түскен сөз зергері.

Менің әкем Әлібек Отар кентінің солтүстік-батыс жағында «Құлжабасы» шоқысының жанында дүниеге келген, ол да кедейдің баласы еді. Кенен екеуі түйдей жасты және бала кезден бірге өсіп, той-жиындарға қатысып жүрген. Әкем Кененмен бірге жүріп, айтысқа қатысқандарын үнемі айтып отыратын. Біз Сұлутөр ауылында 1943 жылға дейін тұрдық. Кенен атам біздің үйге жиі келіп, көршілерді жинап алып, өлең, қиссалар айтатын. Екеуі жас кезіндегі әңгімелерді, тарихи шежірелерді, әсіресе Аңырақай шайқасындағы қазақ батырларының ерлігін еске түсіретін. Екеуінің қылжыңдары да жарасып тұратын. Мен қызы Төрткен (төрт кемпір, бір шал) екеуміз алты жыл бір класта оқыдық, кейін ол Алматыдағы №12 мектеп-интернатқа ауысты.

Кененнің туыстары 1946 жылы Отар кентінде оған арнап қоржын там салып, Иірсу деген жерден көшіріп әкелді. Сол ауылда тұрғанда Кенен атамыздың үйелмелі-сүйелмелі екі ұлы Базары мен Назары шешек ауруынан қаза болғаннан кейін қайғы жұтып отырып «Базар, Назар» деген өлеңін шығарған. Бірақ ақын тамағына бітеу жара шығып ауырып, өлең айтпай, үйден шықпай, жатып қалады.

Бірде Кенен ата ағайындарын жинап, көрген түсін айтады. Түсінде Бөлтіріктің шәкірті, өзінің жақын атасы Кебекбай шешен оған: «Менің жатқан жерімнен мал жүреді, сен сол жерді қоршап, тастан ескерткіш орнат» деп аян берген екен. Туыстары атаның айтқанын орындап, Кебекбай шешеннің бейіті басына ескерткіш орнатып, оның ашылуына Кененді алып келе жатады. Ол жер Отар кентінен 15 шақырымдай, жолы ойлы-қырлы, шұңқыры көп еді. Жолда автокөлік көп шайқаған соң оны тоқтатып, Кенекең жерге түсіп лоқсиды. Сонда тамағынан бас бармақтай қанды ірің түседі. Содан кейін-ақ, көп ұзамай Кенен атамыз домбырасын алып, қайтадан әнін айта бастады.

1957 жылы екі колхоз «Сталин» атындағы және «ХVIII-партсъезд» бірігіп, Киров атындағы колхоз болып, орталығы қазіргі Кенен ауылына қоныс тебеді. Қордай ауданының сол кездегі басшылары ақынға сол ауылдан үй салып береді.

Кенен атамыздың мерейтойлары өз дәрежесінде, ылғи, сол ауылда өткізіліп келеді. 2009 жылы 125 жылдық тойында қазақ, қырғыздың көптеген атақты жазушылары, ақындары, әртістері, қоғам қайраткерлері, облыс пен аудан басшылары бас қосты. Сол жиында белгілі театр сыншысы, Қазақстанның Еңбек сіңірген өнер қайраткері, ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Әшірбек Сығайдың: «Осы Жамбыл өңірінде облыстық филармонияға атын беруге лайықты Кенен Әзірбаевтан асқан өнер дүлдүлі бар ма? Айтыңдаршы. Сондықтан менің ұсынысым оған Кенен Әзірбаевтың есімі берілуі керек» дегені бар. – Біздіңше, өте орынды ұсыныс.

Бұл ұсынысқа залда отырған адамдар ду қолшапалақтап, қошемет көрсетті. Алайда, ол сол күйі ұмыт қалды. Сондай-ақ, Тараздағы Кенен Әзірбаев атындағы көшенің басында, ақын атындағы кинотеатр болған еді. Өтпелі кезеңде ол да жекеменшікке сатылып кетті. Сол маңайда Тараз мемлекеттік педагогикалық институты бар. Онда мыңдаған студенттер оқиды, оларға осындай мәдениет ошағы керек-ақ еді. Сондықтан, бұрынғы аты сақтала отырып, кинотеатр ғимараты мемлекетке қайтарылса деген ойымыз да бар. Ал, аты жоқ облыстық филармонияға Кенен есімін беру қай жағынан алып қарағанда да дұрыс шешім болар еді.

Оқырман ұсынысы

– «Төрткенімді бермеймін тоғыз ұлға, қырсығымды кескен төл басым» деп еркелетіп өсірген Кенен атаның Төрткемпірбіршалы қазір қайда тұрады?

– Қырық жылдан бері Алматы облысы, Іле ауданы, Өтеген батыр кентінде тұрамын. Жасым сексеннің сеңгіріне шығып келеді. Отыз жылдан астам халық ағарту саласында еңбек еттім. Өзімнің қабілет-қарымымша, қолымнан келгенінше, мұғалім, әдіскер, инспектор, кадр бөлімінің маманы, мұғалімдердің құқығын қорғайтын кәсіподақ ұйымы ның жетекшісі, әйтеуір, бірнеше қызметтер-дің қазанында қайнадым. Зейнетке шыққан соң да, Жүсіпбек Елебеков атындағы эстрада-цирк колледжінде «Жетісу ән дәстүрі» пәнінен әкемнің әндері бойынша сабақ бердім. Аллаға шүкір, әлі де еңбектенуден қашпаймын. Осы тұрыста, аудандық ардагерлер қоғамдық бірлестігінің төрайымы, «Іле таңы» газетінің штаттан тыс тілшісі, ономастика комиссиясының мүшесі болып жүрген жайым бар. Бүгінде екі ұл, екі қыздан он екі немере, бес шөбере сүйген бақытты әжемін. Отағасым ана дүниеге ертерек кетіп қалды. Өзі жоқ болса да отауымыздың отын өшірмей, бала-шағасына ие болып отырмын.

– Атамыз, яғни, әкеңіз сізді тағы қалай еркелетуші еді?

– Мен ол кісінің 52 жасында дүниеге келгенмін ғой. Содан, мен де оны ата дейтінмін. Атам маған өлең де шығарды, ән де арнады. Мені ерекше қатты жақсы көрді. «Өзгеше туған, шырағым» деп отыратын. Тұрмыс құрғанымда да артымнан үнемі ақылын айтқан хаттарын жіберіп тұрды. Бірде «Мақам-сазын өзгертпе, еліктеп-еріп басқаға, аманат саған ән-мұрам, домбырамды тастама» деді. Мен онсыз да әке алдындағы

перзенттік парызымды жастайымнан адал атқаруға бел буған жанмын. Бұл сөзден кейін, тіпті, Кененнің қызы деген атқа кір келтірмей жүруге тырыстым. Әкем маған кішкене кезімнен бастап әндерін, өлеңдерін үйрете бастады. Ол кісі арабша білді, ал мен әріп танысымен-ақ шығармаларын кириллица қарпімен қағазға түсіріп отырдым. Күні бүгінге дейін шамам келгенше борышымды бұлжытпай орындап жүрмін. Осы күнге дейін әндерін халық арасында насихаттап, жандануына үлес қосып келемін.

– Әкеңіздің өзіңіз бағалайтын ерекше қасиеті қандай еді?

– Атам самаурыннан сексеуілдің «даусы» шығып тұрмаса, шәй ішпей қоятын. Ол заманда теледидар көрмейміз. Сосын болар, дастарханның басында ұзақ отырамыз. Айтқан әңгімелеріне ұйып қаламыз. Араласатын дос-жарандары-ның әрекеттерін, қылықтарын айтып күлдіретін бізді. Жамбыл Жабаевтың айтысқан кездегі қос иығын селкілдетіп отыратынын, оның ашуланғандағы мұртының едірейіп кететінін айнытпай салатын. Біз аң-таң болып отырамыз. Сұмдық балажан еді. Бізді тізесінің үстіне отырғызып алып, ойнататын. Жылқыны қатты жақсы көрді. Алматы мен Қордайдың арасын жағдайы келген кезге дейін атпен аралады.

– Жылқы демекші, апа, «Қыздар мінген байталды, жанай жүрші, Көкшолақ» деген Кенен атамыздың серілігінен де сыр шертсеңізші...

– Осыған қатысты бір қызық әңгіме айтайын. Ана бір жолы Алтынбек Қоразбаев «Сағындым Кенен атамды» деп әндетті емес пе?! Сонда менің анам оның әнін үйімізге шақыртып алып тыңдады ғой. Дастархан басында орындалған әннен кейін апам: «Қарағым, елу жыл отасқан күйеуімді мен бұлай жоқтамап

ем, сен өзің сол атаңның баласы емессің бе?» дегені. Ол да қу екен. «Оны анамнан сұраңыз» дегені. Біз ду күлдік. Атамның «Тоғыз келін» деген де әні бар. Өзінің жақсы көргендерін жырға қоса берген болуы керек. Өзі де сұңғақ бойлы, жігіттің сұлтаны еді. Өнер адамы ғашық болмай тұра ма, қыз-келіншектердің сұлулығына көп сұқтанушы еді. Бала болған соң, мән бермеген шығармыз. Кейін есейген соң, кім біледі, біздің басқа да бауырларымыз бар шығар деп ойлап қойдық. Білетінім, анамыз даладай дархан жан еді. Әкеміздің бірнеше күн қыдырып жүре беретін серілігін бізге білдіртпеді. Әйтпесе, бүгінгінің жас келіншектері бұл ерлікті жасай ала ма?

– Ол кісінің достары, бірге жүрген жақындары туралы айтыңызшы?

– Жамбыл атамен достығы керемет болды. Елу жыл жолдас болған. Әрі ұстазы. Сондықтан, көп араластық. Менен кейінгі Көркемжанның есімін сол кісі қойып еді. Мұхтар Әуезов, Дінмұхамед Қонаев, Ғабит Мүсіреповтер үйімізде қонақта болды. Ал, Сәбит Мұқанов пен әкемнің арасындағы достықтың беріктігі, тіпті, бөлек әңгіме. Асанбай Асқаров, Екейбай Қашағановтардың орны бір бөлек. Тайыр Жароков, Тұманбай Молдағалиев, Хамит Ерғалиевтерді де басына көтеріп, еркелетті. Мырзатай Жолдасбеков те әкеміздің туған баласындай болып кетті. Он жыл бірге жүріп, біздің жазып ала алмағанымызды, естімегенімізді Нысанбек Төреқұлов екеуі жиып-терді. Мені бірінші рет әнші ретінде радиоға, телеарнаға шығарған да осы Мырзатай Жолдасбеков болатын. «Кенен Әзірбаев дүниеде жоқ, баяғы заманда өмір сүрген» деп ойлайтын көп адамдар сонда қатты таңданыпты. Ол ештеме емес, менің сол кісінің қызы екенімді білген соң, жан-жақтан көптеп хаттар келген. Атамды

көзі тірісінде құрметтемеген, сыйламаған адам жоқ. Қазірдің өзінде оның өнерін дамытуға қамқорлық көрсетіп жатқандар аз емес.

– Әкеңіздің өмiрi туралы айтқанда, оның «бала сүю – арманы» болғаны да сөз болады. Құдайдан тiлеп алған перзенттерi қайда жүр? Әкелерiнiң жолын қуғаны, өнер қонғаны жоқ па?

– Асырап алған екі баласын қосқанда, екі анамыздан он сегіз бала сүйді. Тоғыз баласынан айырылды, тоғыз баласынан ұрпақ өрбіді. Қазір жалғыз інім мен қыздардан Ақтамақ, Ақбілек деген сіңлілерім – төртеуміз бармыз. Көркемжан әкемнің елу бес жасында туылған екен, өзі де елу бес жасында қайтыс болды.

Артында үш ұлы, екі қызы, әйелі қалды. Келініміз қазір қара шаңырақтың түтінін түтетіп отыр. Атаның жүзге жуық немере-шөбересі бар. Шөпшексіз де емес. Құдайға шүкір, баланы кеш көргенімен, әулетінің үлкен шаңыраққа айналғанын көріп кетті. Бәрі атасының әнін айтады, домбыра тартады. Бірақ таза өнер жолына түскен ешқайсысы жоқ. Жастайымыздан атамыздың әнін айтқан Бақытжан екеуміз ғана. Мен Бақытжаннан өз әкемді көремін. Өкінішке қарай, ол бұл жолды таңдамады. Егер таңдағанда Кенен атаның аумаған өзі болар еді.

– Әңгімеңізге рахмет!

Сұхбаттасқан Гүлжан РАХМАН.

Төрткен КЕНЕНҚЫЗЫ, ҚР Мәдениет қайраткері:

«БАР КҮШІМДІ «БАР КҮШІМДІ ӘКЕМНІҢ ӨНЕРДЕГІ ТУЫН ЖЫҚПАУҒА ЖҰМСАДЫМ»

ОБЛЫСТЫҚ ОБЛЫСТЫҚ ФИЛАРМОНИЯҒАФИЛАРМОНИЯҒА

КЕНЕН ЕСІМІ БЕРІЛСЕ

Ораз БАЙМАХАНОВ, «Әулиеата» мешітінің найб имамы.

Ислам дінін ұстанатындар үшін қасиетті уақыт мерзімдерінің бірі болып табылатын Шағбан айы биыл мамырдың 30-ы күні басталады. «Көптеген жақсылықтардың бастауы» деген мағынаға ие «шағбан» сөзімен аталған қасиетті ай Ережеп айының бітуінен хабар беріп, Рамазанның жақындағанын сүйіншілейді.

Қасиетті шағбан айына белгілі бір дайындық жасаудың мәні зор. Әр мүмін бойын түрлі жаманшылықтан тазартып, ниет-ықыласын дұрыстап, мейлінше пәк жүрекпен қадам басуы шарт. Яғни, қызғаныш, көреалмаушылық, қастандық, жеккөрушілік, ашушаңдықтан жандүниесін арылтып, ғайбаттау, өсек айту, сөз тасу, жамандау, кемсіту, көпшіліктің алдында біреудің айыбын көзге басып ұялту секілді жағымсыз істерден бойын аулақ ұстауы қажет. Өйткені, Әбу Әмәмә әл-Бәһилиден жеткен хадисте Алла елшісі (с.ғ.с.): «Шағбан айы кіргенде, нәпсілеріңізді тазалаңыздар және ниеттеріңізді дұрыстаңыздар», – деген.

Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Шағбан айының көбін оразамен өткізетін болған. Айша анамыздан (р.а.) жеткен төмендегі бірқатар хадистер осының айғағы. Оларда Алланың елшісі (с.ғ.с) туралы «Шағбан айындағыдай көп ораза ұстағандығын көрмедім»

«Алланың елшісі кейбір айлардың көбінде ораза ұстайтын. Тіпті, оны бұл айда мүлдем ауыз ашпады деп те ойлайтынбыз. Кейбір айлардың көбінде ауыз ашатын. Тіпті, біз оны бұл айда ешбір ораза ұстамады дейтін едік. Алла елшісінің Рамазан айынан басқа айда толық ораза ұстағанын, сондай-ақ, Шағбан айындағыдай көбін оразамен өткізгенін көрмедім» (Бухари, Саум , 51), «Кімде-кім Шағбан айының басында үш күн, ортасында үш күн және соңында үш күн ораза тұтса Алла тағала оған осы тұтқан оразасы үшін 70 пайғамбардың сауабын береді» (Зубдатул Уағизин. Дурратун насихин фил уағзи уал иршад кітабы, 278 бет), «Сүйікті Алланың елшісі айлардың ешбірінде Шағбан айындағыдай жиі ораза ұстамайтын және былай дейтін: «Шама-шарқыңызға қарай амал жасаңыз. Өйткені сіз жалықпайынша Алла да сізге жалығатын амалды жүктемейді. Алланың құзырында қабыл болатын амал – аз да болса игі істің тұрақты жалғасып тұрғаны» (Муслим, саум, 177) – делінген.

Бірде Усама (р.а.) Шағбан айында көп ораза ұстауының хикметін білу үшін: «Уа, Алланың елшісі, дәл Шағбан айында жиі ораза ұстағаныңыздай басқа айда мұншалықты ораза ұстағаныңызды көрмедім», – деп сұрағанда: «Шағбан – адамдардың басым көпшілігінің Рамазан мен Ережеп айларының ортасында мән бермей кететін айы. Бұл айда амалдар Алла тағаланың құзырына көтеріледі. Мен де амалдарымның ораза ұстаған кезімде Алланың құзырына көтерілгенін қалаймын», – деген жауап естіген (Нисаи, Саум, 70).

Ал, Әнас (р.а.): «Алла елшісінен (с.ғ.с.) «Рамазаннан кейін қандай ораза маңызды?» – деп сұрағанда, ол (с.ғ.с.): «Рамазанға құрмет ретінде Шағбан айында ұсталған ораза»,- деп, ал, «Қай садақа абзал?», – деп сұрағанда, ол (с.ғ.с.): «Рамазан айында берілген садақа», – деп жауап берген» .

Пайғамбарымыз (с.ғ.с) басқа бір хадисінде: «Кімде-кім Шағбан айын құрмет тұтып, ол айда тақуалықпен Аллаға құлшылық етіп, жаман іс-әрекеттер мен күналардан бойын аулақ ұстаса, Алла тағала күнәларын кешіріп, сол жылғы болатын түрлі ауру-сырқаттан аман сақтайды», деген. Сондай-ақ, бұл айдың ерекшелігінің бірі – Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) көп салауат айту. Себебі, Алланың елшісінің хадисінде «Ережеп – Алланың айы, Шағбан – менің айым, Рамазан – үмметімнің айы» деп, Ережеп айында кәлиманы, Шағбанда салауатты, Рамазанда Құранды көп оқу керектігі ескертілген. Сондықтан, берекеге толы Шағбан айын бекершілікпен өткізіп алмай, күндіз ораза ұстап, түнді ғибадатпен өткізіп, намаз оқыған абзал. Бұған қоса, сүйікті Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) сансыз салауат арнаған жөн.

Қасиетті Шағбан айының 15-інші түні (маусымның 12-інен 13-іне қараған түн) – Бәраат түні деп аталынады. Бұл – періштелер жер бетіне түсетін, дұғалар қабыл болатын, кері қайтарылмайтын берекелі түн. Сондықтан, Бәраат түнін Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) көп салауат айтып, Алладан біліп-білмей істеген күнәларымыздың кешірілуін тілеп, дұға, ғибадат, құлшылықпен өткізген абзал.

Ато ибн Яасардан келген хадисте Пайғамбарымыз (с.ғ.с) «Рамазан айындағы Қадір түнінен кейін, Шағбан айындағы 15-інші түннен яғни Бәраат түнінен артық түн жоқ» деп атап көрсеткені келтірілген. Сондай-ақ, Алланың елшісі (с.ғ.с.): «Шағбан айының жартысы толған түнді құлшылықпен өткізіңдер. Күндіз ораза ұстаңдар. Өйткені, Алла тағала күн ұясына батқан шақта: «Кешірім тілеуші бар ма, кешірейін. Ризық сұраушы бар ма, ризық берейін. Ауру-сырқауға ұшыраған бар ма, шипасын берейін», – деп таң шапағы атқанға дейін рахымын төгеді» дей келе, «Алла тағала Шағбан айының он бесінші түні (Бәраат түні) жер бетіне мейірім жаудырып, өзіне серік қосқандар мен ата-анаға қарсы шыққандардан басқаларды кешіреді», – деп те айтқаны бар. (Сүнән-и Ибн Мажә, Иқамәтус Салат, 191).

Б ә р а а т т ү н і н и с л а м ғ ұ л а м а л а р ы « М ү б ә р а к » , «Кешірім», «Сақ» (кешірім, рахым) деген сияқты әртүрлі атаулармен атайды. Берекелі, рухани, шуақты, құтты түн болғандықтан «Мүбәрак», кешірім тілегендерге рахымы мол Ұлы Жаратушының кешірімі берілетіндіктен «Бәраат», Жаратушы сауапты амалдар жасаған, сүйікті құлдарын ерекшелейтіндіктен «Сақ» (кешірімді), есіркеуші, жарылқаушы Ұлы Жаратушыға мойынсұнар шақ болғандықтан «Рахым» атаулары берілген. Қай жағынан алып қарасақ та, құттылық пен берекеге толы бұл түнді мұсылман жұртшылығы «Бәраат түні» деген атаумен ерекше мереке ретінде атап өтеді. Бұл да Шағбан айының шарапаттылығын айғақтайтын қасиетті нышандардың бірі болып табылады.

Эльмира ЕЛТҮЗЕРОВА, облыстық мемлекеттік тілді оқыту орталығының әдіскері.

Қазіргі кезде ағылшын тілі халықаралық тіл болғандықтан, жеке азаматтардың оны меңгеруге қызығушылығы арту үстінде. Шет тілін білудің тиімділігіне күнбе-күнгі өмірімізде де айқын көз жеткізе бастадық. Халықаралық мәртебеге ие ұйымдарға қызметке қабылдау кезінде үміткерлердің ағылшын тілін білу деңгейі назарға алынатындығы белгілі. Бір сөзбен айтқанда, заман талабына сай шет тілін меңгеру жастардың да қалауына айналып отыр.

Орталығымыздың және оның Шу, Қордай, Меркі, Байзақ, Сарысу, Талас аудандарындағы құрылымдық бөлімшелерінің тыңдаушылары арасында өткен «Үздік тыңдаушы» облыстық байқауының мақсаты да осы – үш тілді жетік меңгергендерді анықтау және олардың шығармашылық қабілеті мен сөйлеу мәдениетін дамытуға қолдау көрсету болған-ды.

Байқау, негізінен, алты кезең бойынша өтті. Оның қорытынды нәтижесінде облыстық әділет департаментінің инспекторы Г. Иманбекова бірінші, облыс әкімдігінің жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының бас маманы А. Сейтқадырова екінші, Талас ауданы әкімдігі ішкі саясат бөлімінің маманы Б. Сыздықбаев үшінші орындарды иеленді. Жүлдегерлер мен қатысушылар тиісінше дипломдармен, Алғыс хаттарымен және сыйлықтармен марапатталды.

ДІНІҢ ТҰРСЫН ДІН АМАН

ШАҒБАН - ШАПАҒАТТЫ АЙ

ЖЕТІ ЖҰРТТЫҢ ТІЛІН БІЛ

ҮШ ТІЛҮШ ТІЛ – ТҰҒЫРЫҢ

ТӨЛ ӨНЕРІМІЗДІҢ САЛ-СЕРІЛІК, АЙТЫСКЕРЛІК ДӘСТҮРІН ХХ ҒАСЫРДЫҢ 70 ЖЫЛДАРЫНА ДЕЙІН ЖЕТКІЗІП КЕТКЕН ӘНШІ, АҚЫН, САЗГЕР КЕНЕН ӘЗІРБАЕВ – САЛ-СЕРІЛЕРДІҢ СОҢҒЫ ТҰЯҒЫ. АҚҚУҒА ҮН ҚОСЫП, ТЫҢДАСАҢ МЕЙІР ҚАНДЫРАР АСҚАҚ ӘНДІ ЖАНЫНА СЕРІК ЕТКЕН ӨНЕР ИЕСІН ОҚЫРМАНДАРЫМЫЗ ҚАНШАЛЫҚТЫ БІЛЕДІ? ТЫҢДАРМАНЫНЫҢ ЖАН-ДҮНИЕСІН БАЙЫТҚАН ӘЗІРБАЕВТЫҢ АРТЫҚШЫЛЫҒЫ НЕДЕ? АРТЫНА ӨЛМЕС МОЛ МҰРА ҚАЛДЫРЫП, ХАЛЫҚТЫҢ ҒАСЫРЛАР БОЙЫ ҚАЛЫПТАСҚАН РУХАНИ АСЫЛ ҚАЗЫНАЛАРЫН БҮГІНГІ ӨМІРМЕН САБАҚТАСТЫРУҒА ӨЛШЕУСІЗ ҮЛЕС ҚОСҚАН ХАЛЫҚ АҚЫНЫНЫҢ ҰРПАҒЫ ТӨРТКЕН КЕНЕН ҚЫЗЫ МЕН ӘСКЕСІНІҢ ӨНЕР ЖОЛЫ ЖАЙЫНДА АЗ-КЕМ СЫР БӨЛІСКЕН ЕДІК.

АЛАШ АРДАҒЫ

Алатаудың ақиығы атанған ақын, әнші, композитор Кенен Әзірбаевтің туғанына 130 жыл

Кенен мұражайында ақын тұтынған 842 экспонат бар

6 10 маусым, 2014 жыл

Болатхан ҚАЛЫБАЕВ,Байзақ ауданы прокурорының аға көмекшісі.

Жеңіл жолмен пайда табуды көздейтін алаяқтар әрқашан өз құрбандарын оңай кезіктіріп отырады. Тіпті, жазаланып жатса да бұл кәсібінен айырылғысы келмейтіндері де бар. Солардың бірі Байзақ ауданының тумасы Г.Ортаева өткен жылы аудандық соттың үкімімен екі жылға бас бостандығынан айырылған. Алайда, заң талабында көрсетілген, яғни, бас бостандығынан айырмай шектеу

тағайындағанның өзінде қылмыскер оң нәтиже шығармай, адамдарды алдаумен қайта айналысқан. Ол «Ақжар ауылында орналасқан әскери бөлімге жұмысқа тұрғызамын, ол жерде ағам басшы болып қызмет атқарады» деп жалған айтып, тоғыз адамның басын айналдырып, әрқайсысынан 100-200 мың теңге көлемінде ақша алып, өзінің жеке бас пайдасына жаратып жүрген.

Жәбірленушілер бірнеше ай бойы кел іншект ің уәдес іне сенгенімен , ақырында одан күдерлерін үзіп, аудандық ішкі істер бөліміне арызданған. Сол негізде Қылмыстық кодекстің 177-бабы 2- бөлігі

«б» тармағымен қылмыстық іс қозғалып, сотқа жолданған. Ағымдағы жылы өткен сот барысында қылмыскер өз кінәсін толық мойындап, аудандық соттың үкімімен екі жылға бас бостандығынан айырылды. Сот оның асырауындағы жасөспірім балаларының болуына қарамастан, әділ жаза тағайындады. Өйткені, ол сот процесі болып жатқан кездің өзінде қылмыстық әрекетін тоқтатпай, тағы бір азаматтан дәл осындай жолмен жүз мың теңгесін иеленіп кеткен. Сөз соңында, азаматтарға түрлі уәделер беріп, пайда таппақ болып жүрген алаяқтардан сақ болғайсыздар, дегіміз келеді.

Б.ЕРМАХАНОВ. Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитетінің әскери басқармасының статист-бас маманы.

Елімізде кәсіпкерлікті қорғаудың және қолдаудың негізгі нысандарының бірі – мемлекеттік тіркеудің, статистикалық есептің және мемлекеттік органдармен жүзеге асырылатын тексеруді құқықтық бақылаудың орталықтанған жүйесі бар.

«Мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу туралы» Заң бойынша мемлекеттік тіркеуді, мемлекеттік органдар жүзеге асыратын тексерулерге статистикалық есептілікті жүргізу міндеті Бас прокуратураның Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитетіне жүктелген.

Комитеттің және оның аймақтық органдарының міндеті – кәсіпкерлік

қ ы з м е т к е з а ң с ы з а р а л а с у ж ә н е кәсіпкерлердің құқықтарын кемсіту жағдайларын уақтылы анықтау және жазалау, яғни, кәсіпкерлік қызметтің еркіндігі мен жеке меншік құқығын реттейтін Конституцияның 26-бабын бұзудың алдын алу болып табылады.

Осыған байланысты, «Бизнес тірегі» жобасы іске асырылуда. Әрбір кәсіпкерге қатысты жүргізілетін тексеріс құқықтық статистика және арнайы есепке алу органдарында тіркелгендігі рас па, оған қатысты жоспарлық тексерістер негізделген бе, тағы басқа сауалдарды білу мүмкіндігі ұсынылған. Ол үшін, комитеттің сайтында (www.pravstat.prokuror.kz) орналасқан ақпараттық сервердегі «Кәсіпкерлерді тексеруді тіркеу туралы ақпарат» тарауына актідегі тіркеу нөмірін тиісті жолаққа енгізу арқылы, тіркеу шынайылығын, органның атауын, тексеру мәселелері мен кезеңін, сондай-ақ, тексеруші тұлға туралы деректерді анықтай алады.

Тексеру туралы осындай ақпаратты 1012 қысқа нөміріне тіркеу нөмірін SMS хабарлама жіберу арқылы да бірден алуға болады. Сонымен қатар, өзінің негізгі құқықтары мен міндеттері берілген жадынамамен таныса алады.

Комитет порталына хабарламаны жіберу үшін өз деректерін хабарлау және жіберілген заңбұзушылықтар туралы көрсету жеткілікті. Хабарлама автоматты түрде, электрондық мекен-жайға жіберіледі. Бұдан кейін тиісті жұмылдырушы топ тексерісті жүзеге асырып, қажет болған жағдайда прокурорлық әрекет ету шараларын қабылдайды.

Ж а л п ы , « Б и з н е с - т і р е г і » ж о б а с ы кәсіпкерлер үшін тиімді жұмыс жасауға мүмкіндік береді. Заңсыз тексерістерді жоюға, кәсіпкерлер жағынан прокуратура органдарына, жалпы мемлекеттік басқару жүйесіне сенімдерін жоғарылатады. Өз қызметінде ештеңе жасырғысы келмеген бизнесмен үшін, жоба заңсыз араласуға берік тосқауыл болуы тиіс.

О б л ы с б о й ы н ш а қ ы л м ы с т ы қ і с т е р ж ө н і н д е г і мамандандырылған ауданаралық сотында қаралған қылмыстық істегі мынадай оқиға ешбір ананың тағдырында қайталанбаса екен.

Ішкі күйзелісін ешкімге сездірмейтін мықтылығына көршілері таңдана қарайтын Несіпкүл ана төзімді жан еді. Он бала туып, өсірген ол ішкі қиналысын ешкімге сездірген емес. Тек, ішкі қасіреті – арақты анасынан артық көретін баласы ғана. Әскери борышын өтеп келісімен істі болып сотталып, сосын жазасын өтеп шыққан Тұрардың мінезі шатақтау. Ішімдікке беріліп, үнемі айналасындағылармен ілінісіп, бәле іздеп жүретін. Жақындары тауып берген жұмысты да оңдырып істемей, ауылда сенделіп, арақ ішуден қолы босамайтын. Жалдамалы жұмыс істеп тапқан, азын-аулақ ақшасын араққа салды. Ішіне жүз грамм әзәзіл сусыны түссе-ақ, көшеде айқайлап, кішкентай балаларды қуып, елдің мазасын алып бітіреді. Байғұс ана шыр-пыры шығып, оны қорғаштап, баласының адам болып кетеріне сенетін.

Сол күні Несіпкүл зейнетақысын алу үшін аудан орталығына кетіп еді. Ақшасын алған соң, қызының үйіне бас сұқты. Онда кеше кешкілік Алматыдан келіп, сонда қонып қалған кіші ұлы Бақытты көріп, ауылына жіберіп, өзі қалып қояды. Келесі күні жүрегі бір сұмдықты сезгендей, таңғы сегіздер шамасында үйіне алып-ұшып жетеді. Келсе, Тұрар өлердей мас, ауладағы талдың түбінде әдеттегідей аузынан ақ ит шығып, көк ит кіріп, сандырақтап отыр екен. Анасын көре салысымен «Бақыт Алматыдан неге келді? Оны үйден қуып жіберу керек, бұл үйде мен тұрамын» деп жоқ жерден

баспанаға таласып, айқайлайды. Оның мінезін жақсы білетіндіктен, түнімен Бақытқа маза бермегенін де түсініп, шатақ туындамасын деп, оны үйге кіргізбеуге тырысып, Тұрардың бейпіл сөзіне шыдап, қасында отыра береді. Бір уақытта Тұрар ошақ жаққа барып, жердегі ағаш жаратын балтаны алып, үйге қарай беттейді. Оның бұл әрекетін ұйықтап жатқан бауырын балталамаққа балаған анасы артынан тұра ұмтылады. Тұрардан балтаны жұлып алып, қатты ашумен жан күйзелісі жағдайында, ұлын аямастан балтамен ұра бастайды. Ыза буғаны соншалықты, қанша рет және қанша уақыт ұрғанын білмейді. Есін жиған кезде барып қана, қолындағы балтаны шөптің арасына лақтырып жіберді. Ұлының қасына барып оның қимылсыз жатқанын көреді. Өз баласын өлтіріп қойғанына сенбеген ана екі құлағын тарс жауып алып: «Ол тірі» деп бар даусымен айқайлай берді. Сол сәтте, үйден Бақыт жүгіріп шығады. Ағасының жерде сұлқ түсіп, басынан тоқтамай қан ағып жатқанын көріп, оған туған анасының кінәлі екеніне сенбей, тұрып қалды.

О б л ы с б о й ы н ш а қ ы л м ы с т ы қ і с т е р ж ө н і н д е г і мамандандырылған ауданаралық соты Несіпкүл ананы үш жылға бас бостандығынан шектеуге үкім шығарды. Оған «ешқайда кетпеу және өзін дұрыс ұстау» бұлтартпау шарасы қолданылды.

Осы уақыттағы ананың ішкі жан дүниесіндегі зор қасіретті ешкім түсіне алмас...

Жания БАЙСЕЙІТОВА,облыстық соттың баспасөз қызметкері.

Қуанышбек ҚАРТАҢБАЙҰЛЫ,облыс прокуратурасының басқарма прокуроры.

Облыс прокуратурасы игерілмеген, заңсыз берілген жерлерді қайтару бойынша қолданылған шаралардың тиімділігі мен осы санаттағы жерлерді мемлекеттің қажеттілігі үшін алу мәселелері бойынша жергілікті атқарушы және уәкілетті органдардың қызметіне тексеру жүргізді.

Тексеру барысында заңсыз аукциондар өткізу, конкурссыз жер учаскелерін ұсыну, жалға алу құқығынсыз жерді беру, нысандардың құрылысы үшін жерлерді беруде заңнама талаптарын бұзу арқылы актілер қабылдау, жер учаскелерінің нысаналы мақсатын өзгерту, шарттарды жасау тәртіптерін бұзу фактілері анықталды.

Атап айтқанда, «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» Заңның 26-бабындағы талаптар бұзылып, облыстың 300-ден астам елді мекенінде қала құрылысын жоспарлау туралы кешенді сызбалар болмағандықтан, жер учаскелерін заңсыз беру және олардың нысаналы мақсатын өзгертуге байланысты жіберілген олқылықтар әшкереленді.

Жуалы, Меркі және Шу аудандарының әкімдіктерінің конкурс өткізбей жер учаскелерін беру деректері анықталды. Қолданылған шаралардың нәтижесінде Тараз қаласы мен Талас ауданында жер заңнамаларын бұза отырып берілген 20-дан астам жер учаскесі мемлекетке қайтарылды.

Нысандардың құрылысы үшін жер беруде де көптеген заң бұзушылықтар орын алған. Тараз қаласы, Қордай және Жуалы аудандары әкімдіктерінің 30-дан астам актілері прокурорлық актілермен қалыпқа келтірілді. Мемлекет қажеттілігі үшін жер учаскелерін алуда да біршама заң бұзушылықтар анықталды. Жер учаскелерінің құнын негізсіз көтеру, негізсіз төлеу жайттары бойынша прокуратура органдары 140 891 000 теңгенің 4 талап арызын енгізді. Оның ішінде 120 миллион теңгені құрайтын 3 талап қанағаттандырылса, 320 306 192 теңгеге 7 сараптама тағайындалды. Жер қорын басқару комитетінің облыс бойынша аумақтық жер инспекциясы қызметінде уәкілетті органның жұмысы тек болмашы бұзушылықтарды айқындаумен ғана шектеліп, мемлекеттік мүлікті қорғауға байланысты шаралар қолданылмайтындығы белгілі болды.

Жалпы, осы тексерудің қорытындысында 21 ұсыныс қаралып, 24 наразылық қанағаттандырылып, 34 акті бұзылды. 26 лауазымды тұлға тәртіптік жауапкершілікке тартылса, оның ішінде үшеуі сыбайлас жемқорлық бойынша. Мемлекеттік қорға 84 405 456 теңге көлеміндегі қадастрлық құны бар 32 019,1 гектар жер қайтарылды.

анасының қолынан қаза тапты

АЛАЯҚТЫҚТАРДАН АБАЙ БОЛ,АЛАЯҚТЫҚТАРДАН АБАЙ БОЛ, АҒАЙЫН!

немесе 32 019,1 гектар жер мемлекет қорына қайтарылды

АУКЦИОННАН АЙНАЛЫП ӨТКЕН

ӘКІМДІКТЕР

ҚАЙНАЙДЫ ҚАНЫҢ, АШИДЫ ЖАНЫҢ...

МӘССАҒАН! ҚҰҚЫҢДЫ БІЛЕСІҢ БЕ, ҚҰРМЕТТІМ?

ОЙ, ТОБА-АЙ!

Тараз, Қаратау, Шу, Жаңатас қалалары бойынша 2014 жылғы 1 маусымындағы қолданыстағы тарифтер

ҚҚС-сыз

№ Коммуналдық қызмет түрі Өлшем бірлігі Тараз Қаратау Шу Жаңатас

1 жылу энергиясы орташа босату тарифі теңге/Гкал 4182,88 3169,12 3362,86 4019,24 тұрғындар үшін теңге/Гкал 2669,91 2018,08 1961,4 2161,02 заңды тұлғалар үшін теңге/Гкал 9846,61 4733,74 6942,58 7699,58 бюджеттік мекемелерге теңге/Гкал 11017,03

Ыстық су теңге/1 адам үшін 519,46 392,64 402,06 420,45

жылу теңге/м2 70,14 68,17 62,57 55,07

2 сумен жабдықтау көлем бойынша

көлем бойынша топ бойынша топ бойынша

орташа босату тарифі теңге/м3 43,14 26,15 86,94 33,52

тұрғындар N1 дейін: 1 топ теңге/м3 22,32 15,22 22,69 26,25

тұрғындар N1 ден N2 дейін: 2 топ теңге/м3 33,99

тұрғындар N2 жоғары және есептеу аспаптары жоқ теңге/м3 103,66 16,95 33,52

бюджет қаражатынан қаржыландырылатын мекемелерге теңге/м3 62,77 39,09 203,75 33,52

жылу энергетикасы саласындағы коммуналдық кәсіпорындарға теңге/м3 33,39 39,09 203,75 33,52

бірінші және екінші топқа кірмейтін тұтынушылар: 3 топ теңге/м3 103,66 39,46 217,29 55,8

3 сарқынды суды бұру орташа босату тарифі теңге/м3 16,72 8,43 65,94 15,49

тұрғындар: 1 топ теңге/м3 6,3 6,45 17,75 10,43

бюджеттік мекемелерге және жылу энергетикасы мекемелерге: 2 топ теңге/м3 20,11 9,81 84,75 21,07

бірінші және екінші топқа кірмейтін тұтынушылар: 3 топ теңге/м3 58,82 12,31 89,09 21,07

4 электрэнергиясы орташа босату тарифі кВт/сағ 15,19 15,19 15,19 15,19 тәуліктік аймақ бойынша

күндізгі тұтыну аймағы сағ 7-00-ден 23-00-ге дейін кВт/сағ 16,83 16,83 16,83 16,83

түнгі тұтыну аймағы сағ 23-00-ден 07-00-ге дейін кВт/сағ 3,70 3,70 3,70 3,70 тұтыну көлемі бойынша электр плиталарын пайдаланбайтын тұтынушылар 1 деңгейлі тариф кВт/сағ 12,67 12,67 12,67 12,67 2 деңгейлі тариф кВт/сағ 15,76 15,76 15,76 15,76 3 деңгейлі тариф кВт/сағ 19,70 19,70 19,70 19,70 электр плиталарын пайдаланатын тұтынушылар 1 деңгейлі тариф кВт/сағ 12,21 12,21 12,21 12,21 2 деңгейлі тариф кВт/сағ 15,76 15,76 15,76 15,76 3 деңгейлі тариф кВт/сағ 19,70 19,70 19,70 19,70

Жасы бойынша зейнеткерліктегі жалғыз тұратын адамдар, мүгедектер, Ұлы Отан соғысына

қатысушылар және оған теңестірілген тұлғалар үшін

электр плиталарын пайдаланбайтын тұтынушылар 1 деңгейлі тариф кВт/сағ 12,67 12,67 12,67 12,67 2 деңгейлі тариф кВт/сағ 15,76 15,76 15,76 15,76 3 деңгейлі тариф кВт/сағ 19,70 19,70 19,70 19,70 электр плиталарын пайдаланатын тұтынушылар 1 деңгейлі тариф кВт/сағ 12,21 12,21 12,21 12,21 2 деңгейлі тариф кВт/сағ 15,76 15,76 15,76 15,76 3 деңгейлі тариф кВт/сағ 19,70 19,70 19,70 19,70

Тараз, Алматы, Шымкент, Талдықорған, Қызылорда қалалары бойынша 2014 жылдың 1 маусымына тұрғындар үшін

коммуналдық қызметтердің тарифтері ҚҚС-сыз

№ Коммуналдық қызмет түрі Өлшем бірлігі Тараз Алматы Шымкент Талдықорган Қызылорда

1 Жылу 1 м2 70,14 111,46 77,63 72,30 75,98

2 Ыстық сумен жабдықтау 1 адам 519,46 1105,56 495,57 528,30 -

3 Жылу энергиясы 1 Гкал 2669,91 5099,38 3950,0 2545,50 2638,33

4 Суық сумен жабдықтау

1 топ 1 м322,32

(тұтыну көлемі 3,0 м3 дейінгі)

35,83

(тұтыну көлемі 3,0 м3 дейінгі)

27 (тұтыну көлемі 2,0 м3 дейінгі)

2 топ 1 м3

33,99 (тұтыну көлемі

3.0 – 4.0 м3 арасында)

49,6147,75

(тұтыну көлемі 3,0 м3 жоғары)

46,19 32,2(тұтыну көлемі 2,0 м3 жоғары)

3 топ 1 м3

103,66 (4,0 м3 асатын

және есептеу аспаптары жоқтарға)

136,37 өзгелер

үшін

133,96 (есептеу

аспаптары жоқтарға)

125,32 өзгелер үшін

37,17(есептеу аспаптары жоқтарға)

5 Кәріз 1 м3 6,30 25,71 14,15 33,04 49,0

6 Электрэнергиясы : кВт/сағ

Тәулік бойынша сараланған тариф

күндізгі тұтыну аймағы сағ. 7-00-ден 23-00-ге дейін кВт/сағ 16,83 18,55 16,11 17,29 17,05

түнгі тұтыну аймағы сағ 23-00-ден 7-00-ге дейін кВт/сағ 3,70 4,08 4,31 4,77 3,64

Электр энергиясын тұтыну көлемі бойынша сараланған тариф:

электр плиталарын пайдаланбайтын тұтынушылар

1 деңгейлі тариф кВт/сағ 12,67 12,82 10,66 12,44 11,03

2 деңгейлі тариф кВт/сағ 15,76 17,36 14,16 15,02 16,09

3 деңгейлі тариф кВт/сағ 19,70 21,71 17,70 18,77 20,11

электр плиталарын пайдаланатын тұтынушылар

1 деңгейлі тариф кВт/сағ 12,21 12,82 9,79 12,50 11,03

2 деңгейлі тариф кВт/сағ 15,76 17,36 14,16 15,02 16,09 3 деңгейлі тариф кВт/сағ 19,70 21,71 17,70 18,77 20,11

Жасы бойынша зейнеткерліктегі жалғыз

тұратын адамдар, мүгедектер, Ұлы Отан соғысына

қатысушылар және оған теңестірілген тұлғалар үшін

электр плиталарын пайдаланбайтын тұтынушылар

1 деңгейлі тариф кВт/сағ 12,67 12,82 10,66 12,44 11,03 2 деңгейлі тариф кВт/сағ 15,76 17,36 14,16 15,02 16,09 3 деңгейлі тариф кВт/сағ 19,70 21,71 17,70 18,77 20,11

электр плиталарын пайдаланатын тұтынушылар

1 деңгейлі тариф кВт/сағ 12,21 12,82 9,79 12,50 11,03 2 деңгейлі тариф кВт/сағ 15,76 17,36 14,16 15,02 16,09 3 деңгейлі тариф кВт/сағ 19,70 21,71 17,70 18,77 20,11

Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігінің Жамбыл облысы бойынша департаментіҚазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігінің Жамбыл облысы бойынша департаменті

ҚОҒАМ ЖӘНЕ ЗАҢ

Т а р а з м е м л е к е т т і к п е д а г о г и к а л ы қ институтының ұжымы Тәрбие және әлеуметтік жұмыстар жөніндегі орталық басшысы, педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Лескүл Нұсұпқұлқызы Ибраимоваға жұбайы

Мұхтар Имашұлы КУШЕНОВТІҢқайтыс болуына байланысты ауыр

қайғысына ортақтасып, көңіл айтады.

Тараз қалалық сотына Желтоқсан көшесі, №73 үйдің 2-пәтерінде тұратын Валентина Николаевна Ботяновская арызданып, осыған орай 1972 жылдың 30 қазанында Тбилиси қаласында туған Нугзар Иосифович Элиозишвилиді хабар-ошарсыз кетті деп тану туралы азаматтық іс қозғалды.

Нугзар Иосифович Элиозишвили туралы қандай да бір мәлімет білетіндер болса үш ай мерзім ішінде Тараз қалалық сотына мына мекен-жайға хабарласуын сұрайды: Тараз қаласы, Королев көшесі, №7 үй, судья З. М. Ибраева.

«Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы акционерлік қоғамының облыстық филиалы педагог қызметкерлердің біліктілі-гін арттыру институтының негізгі міндеті –педагогтардың біліктілігін арттырудың жаңа жүйесін құру. Бүгінде 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы аясында 12 жылдық білім беру жүйесіне педагогтарды дайындау үшін әдістемелік жұмысты тиімді ұйымдастыра отырып, мұғалімдердің кәсіби құзырлылығын және шеберлік деңгейлерін үздіксіз жетілдіру бағытында жұмыстар жүргізілуде. Жыл сайын өткізілетін «Үздік жыл әдіскері» байқауы – соның бірі.

Байқаудың бірінші кезеңі электронды жүйеде жүргізіледі. Бұл кезеңде байқауға қатысушылар гиперсілтемелері бар электронды портфолиосын ұсынады. Екі блоктан құрылған әдіскерлердің электронды жұмыстарында ғылыми-әдістемелік қызметтің нәтижелілігі мен тиімділігі көрініс табуы керек. Осы талап арқылы өз кезегінде әдіскерлердің жаңа технологиялармен жұмыс істеу деңгейін анықтауға мүмкіндік мол. Жалпы, байқау бірнеше кезеңге бөлінген. Мақсаты – барлық деңгейдегі әдіскерлердің инновациялық кәсіби-мәнді тәжірибесін айқындау, тарату және олардың кәсіби шеберлігін көтеру.

Биыл байқауға 25 әдіскер қатысқан болатын. Солардың ішінде Т.Рысқұлов аудандық білім бөлімінің шет тілі пәнінің әдіскері Райхан Каландарова, Тараз қаласындағы «Ер Төстік» балабақшасының әдіскері Марфуға Балтабаева, Каратау гуманитарлық-техникалық колледжінің әдіскері Ақбөпе Шапазылова, Т.Рысқұлов ауданындағы М. Төлебаев атындағы балалар музыка мектебінің әдіскері Жанат Әбілғазина үздік деп танылып, республи-калық конкурсқа жолдаманы жеңіп алды. Байқау жеңімпаздары институттың сертификаттарымен қоса «Көшбасшы–әдіскер», «Жаңашыл – әдіскер», «Креативті – әдіскер», «Шебер–әдіскер», «Ең жас әдіскер» аталымдары бойынша марапатталды.

Әндия БЕЙСЕНҚҰЛОВА,«Өрлеу» біліктілікті арттыру

ұлттық орталығы» АҚ облыстық филиалының жетекші маманы.

Кундуз Суймаганбетованың 2014 жылдың 10 қаңтарында қайтыс болуынан кейін мұрагерлік ісі ашылып отыр. Осыған орай, марқұмның мұрагерлері мұрагерлік істі ресімдеу үшін осы хабарландыру жарияланған күннен бастап бір ай мерзім ішінде Тараз қаласы, Сәтпаев көшесі, №1 «В» үйде орналасқан нотариал дық кеңсеге (нотариус С. К. Сейтбаева) жолығулары қажет.

МҰРАГЕРЛІК

Байзақ ауданы әкімдігінің 2011 жылдың 27 тамызындағы №501 қаулысымен Құмжота ауылы, Абай көшесі, №53 үйдің тұрғыны Азамат Жамбылович Бакбергеновтің атына «Жамбыл» өндірістік кооперативінің аумағынан «Азамат» шаруа қожалығын жүргізу үшін 5,85 га жер учаскесіне (кадастрлық нөмірі: 06-087-084-158) берілген №962384 жер учаскесіне жеке меншік құқығын беретін акт жоғалуына байланысты жарамсыз деп табылады.

Жамбыл политехникалық колледжін 2007 жылы «Дене тәрбиесі» мамандығы бойынша бітірген Лайла Сарсенбековна Казангапованың атына берілген КОБ №0059827 (тіркеу №3431) кәсіптік орта білім туралы диплом жоғалуына байланысты жарамсыз деп табылады.

ЖАРАМСЫЗ ДЕП ТАБЫЛАДЫ

«ҮЗДІК ӘДІСКЕР – 2014»

республикалық конкурсқа қатысады

БАЙҚАУДА БАҒЫ ЖАНҒАНДАРБАҒЫ ЖАНҒАНДАР

АРАҚТЫ АНАСЫНАН АРТЫҚ КӨРЕТІН БАЛА...

«БИЗНЕС ТІРЕГІ»«БИЗНЕС ТІРЕГІ» ЖОБАСЫ ДЕГЕН НЕ?

РЕСМИ БӨЛІМ РЕСМИ БӨЛІМ

710 маусым, 2014 жыл www.akjolgazet.kz

Барлық конкурсқа қатысушыларға қойылатын жалпы біліктілік талаптары:Е-3 санаты үшін: білімі – жоғары, мемлекеттiк қызмет өтiлi бiр жылдан кем емес, немесе

осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда жұмыс өтiлi екi жылдан кем емес, немесе жоғары және жоғары оқу орындарынан кейiнгi бiлiм бағдарламалары бойынша Қазақстан Республикасының Президентi жанындағы бiлiм беру ұйымдарында мемлекеттiк тапсырыс негiзiнде немесе шетелдiң жоғары оқу орындарында Шетелде кадрлар даярлау жөнiндегi республикалық комиссия бекiтетiн басым мамандықтар бойынша оқуды аяқтауы, немесе ғылыми дәрежесiнiң болуы.

Е-R-1 санаты үшін: білімі – жоғары, мемлекеттік қызмет өтілі үш жылдан кем емес, немесе жоғары немесе жоғары оқу орындарынан кейiнгi бiлiм бағдарламалары бойынша Қазақстан Республикасының Президентi жанындағы бiлiм беру ұйымдарында мемлекеттiк тапсырыс негiзiнде немесе шетелдiң жоғары оқу орындарында Шетелде кадрлар даярлау жөнiндегi республикалық комиссия бекiтетiн басым мамандықтар бойынша оқуды аяқтаған жағдайда мемлекеттiк қызмет өтiлi бiр жылдан кем емес, немесе ғылыми дәрежесiнiң болуы, немесе мемлекеттiк органдарда басшылық немесе өзге лауазымдарда жұмыс өтiлi бiр жылдан кем емес болуы.

Е-R-3 санаты үшін: білімі – жоғары, мемлекеттiк қызмет өтiлi бiр жарым жылдан кем емес, немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда үш жылдан кем емес жұмыс өтiлiнiң бар болуы, жоғары және жоғары оқу орындарынан кейiнгi бiлiм бағдарламалары бойынша Қазақстан Республикасының Президентi жанындағы бiлiм беру ұйымдарында мемлекеттiк тапсырыс негiзiнде немесе шетелдiң жоғары оқу орындарында Шетелде кадрлар даярлау жөнiндегi республикалық комиссия бекiтетiн басым мамандықтар бойынша оқуды аяқтауы, немесе ғылыми дәрежесiнiң бар болуы.

E-R-4 санаты үшін: білімі – жоғары, мемлекеттiк қызмет өтiлi бiр жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екi жылдан кем емес жұмыс өтiлi бар болған жағдайда ортадан кейiнгi бiлiмi барларға рұқсат етiледi.

E-G-3 санаты үшін: білімі – жоғары, мемлекеттiк қызмет өтiлi бiр жылдан кем емес немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облыстарда екi жылдан кем емес жұмыс өтiлi бар болған жағдайда ортадан кейiнгi бiлiмi барларға рұқсат етiледi.

СанатыМемлекеттік әкімшілік қызметшілердің еңбек сіңірген жылдарына байланысты лауазымдық жалақылары

теңгеден теңгеге дейін

E-3 78798 106345

E-R-1 109548 147986

Е-R-3 74313 99938

Е-R-4 56376 76235

E-G-3 53813 72391

Қордай ауданы әкімінің аппараты(080400, Қордай ауылы, Төле би көшесі, №106 (2-қабат, 27, 28-кабинет), анықтама

үшін телефон/факс: 8 (726-36) 2-11-60, 4-30-12, akimat_k@mail.ru)

бос тұрған мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға орналасуға конкурс жариялайды

1. Қордай ауданы әкімі аппаратының қаржы-шаруашылық бөлімшесінің басшысы, E-3 санаты (№01-09-01).

Функционалдық міндеттері: Аудан әкімінің аппаратын материалдық-техникалық қамтамасыз ету мәселелерін, жүргізушілер және үй сыпырушыларға бағыт беру және бақылау жүргу. Аудан әкімі аппаратының шаруашылық қызметін қамтамасыз ету. Аудан әкімі аппаратының ғимараты жөнінде құрылыс-жөнінде жұмыстары бойынша дефектті актілер құру. Аудан әкімі аппаратының материалдық қоры қызметін және ремонт жөндеу жұмыстарын сапалы және уақытылы орындалуына бақылау жүргізу. Бухгалтерлік және шаруашылық жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу. Аудан әкімі аппаратындағы компьютерлік құрал жабыдықтардың үздіксіз жұмыс жүргізілуіне қадағалау жасау. «Е-әкімият» бағдарламасының, оның ішінде: электронды құжат айналым, «Ақпараттық теңсіздікті төмендету» бағдарламалары бойынша жұмыс жүргізу. Бюджеттік қаржы саясатына байланысты нормативтиік актілерді бақылауға алып,орындалуын қамтамасыз ету. Қарамағындағы қызметкерлердің жұмысын ұйымдастыру және үйлестіру.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе ауылшаруашылық ғылымдар немесе техникалық ғылымдар және технологиялар. Мамандығы – экономика немесе қаржы немесе ауылшаруашылық ғылымдар (жалпы) немесе техникалық ғылымдар және технологиялар (жалпы).

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі, осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

2. Қордай ауданы әкімдігінің сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімінің басшысы, E-R-1 санаты (№02-03).

Функционалдық міндеттері: Бөлімнің жұмыс жоспарының дайындалуын қамтамасыз ету, аудан әкімінің мақсатты бағдарламалары мен жұмыс жоспарын дайындауға қатысу. Тұрғын үйлер, ғимараттар, мәдени-тұрмыстық, сауда, өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, тарихи құрылыстар мақсатындағы нысандардың көркемдік шешімдерінің табылуын қамтамасыз ету, көріктендіру, көгеріштендіру жұмыстарын ұйымдастыру. Мемлекеттік қала құрылысы кадастырын, елді мекендердің бас жоспарын бекітудің іс-шараларын жүргізу. «Мекен-жай тіркелімі» ақпараттық жүйесі базасының жүйелі түрде толықтырылуын қамтамасыз ету. Бақылауда тұрған Президенттің, Үкіметтің, облыс және аудан әкімдерінің сәулет және қала құрылысы қызметінің сұрақтары бойынша қабылданған нормативтік актілерінің орындалуын бақылау. Қарамағындағы қызметкерлердің жұмысын ұйымдастыру және аудан көлемінде кешенді құрылыс, сәулет және қала құрылысы жұмысын үйлестіру. Заңды және жеке тұлғаларды өтініш тілектері мен арыз-шағымдары бойынша қабылдау.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – өнер немесе техникалық ғылымдар және технологиялар. Мамандығы – сәулет немесе құрылыс.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі, осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

3. Қордай ауданы әкімдігінің сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімінің сектор меңгерушісі, E-R-3 cанаты (№01-02).

Функционалдық міндеттері: Қазақстан Республикасының Заңдарының, жоғарғы органдардан түскен заң актілерінің, шешімдерінің, қаулыларының және өкімдерінің орындалуын қамтамасыз ету бойынша жұмыстар атқарады. Сәулет және қала құрылысы саласында жұмыс істейтін жеке және заңды тұлғаларға тәжірибелік көмек көрсетеді. Аудан аумағындағы сәулет және қала құрылысы саласында стратегиялық дамуды жүргізу және құру бойынша жұмыстарды үйлестіреді. Сәулет-жоспарлау тапсырмасын дайындау бойынша, нысандарды жобалау бойынша келісімдермен және мәліметтер жинау жұмыстарымен айналысады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – өнер немесе техникалық ғылымдар және технологиялар. Мамандығы – сәулет немесе құрылыс.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

4. Қордай ауданы әкімдігінің қаржы бөлімінің есеп-қисап және коммуналдық меншікті басқару секторының бас маманы, E-R-4 cанаты (уақытша, негізгі қызметкердің балаға күтім жасау мерзіміне, №01-04-03).

Функционалдық міндеттері: Сотқа берілетін істер бойынша қорытындылар жүргізу, материалдарды дайындау. Талап- арыз жұмыстары, ҚР нормативтік құқықтық актілерін және жергілікті бюджеттің жүзеге асырылуына бақылау жүргізеді. Қызметтік куәліктерін дайындау және оларға есеп жүргізу. Қызметтік тәртібін қамсыздандыру үшін іс-шаралар жүргізу. Тәртіптік және материалдық жазаға тарту. Мемлекеттік тілді дамыту бойынша жұмыс ұйымдастыру және іс жүргізушінің жұмысын бақылау жүргізеді.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – құқық немесе білім немесе гуманитарлық ғылымдар. Мамандығы – құқықтану немесе қазақ тілінің мұғалімі немесе филолог.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

5. Қордай ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-заңгері, E-G-3 санаты (№ 01-07).

Функционалдық міндеттері: Мемлекеттік, облыстық, аудандық терроризм, экстремизм, қылмысқа қарсы қүрес туралы бағдарламаларының орындалуын қамтамасыз етіп, арнайы құрылған комиссияларының жұмыстарын ұйымдастыру. Ауылдық округ әкімі аппаратының кадрлық жұмыстарын жүргізу конкурстық, аттестациялық құжаттарды дайындау және арнайы комиссияларының жұмыстарын қамтамасыз ету. Ауылдық округ әкімінің өкімдері мен шешімдерінің заңдылығын бақылап, жүзеге асырады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – құқық. Мамандығы – құқықтану.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, «Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тәртібі туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі.

6. Қордай ауданы әкімдігінің экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімінің бюджеттік саясат және жоспарлау секторының меңгерушісі (уақытша, негізгі қызметкердің балаға күтім жасау мерзіміне), E-R-3 cанаты (№01-03).

Функционалдық міндеттері: Ағымдағы бюджеттік бағдарламаларға және даму бюджеттік бағдарламалары үшін бюджет шығындарының лимитін қалыптастыру, бюджеттік бағдарлама әкімгерлеріне бюджет шығындарының лимиттерін жеткізу; бөлімдердің және аудан әкімі және мәслихат аппараты бойынша бюджеттік өтінімдерді бағалау және олар бойынша бюджеттік комиссияда қорытынды беру. Өзіне қатысты мекемелер бойынша келер үш қаржы жылына аудан бюджетінің соңғы жобасын әзірлеу, оның бюджеттік комиссия қарауына енгізу. Сектор құзыретіндегі сұрақтар бойынша ҚР Үкіметінің Қаулыларының, ҚР Президентінің Жарлықтарын, шешімдердің, Үкімдердін, қаулылардын, облыс және аудан әкімінің өкімдерінің орындалуын және орындалу туралы мәліметті мерзімінде тапсыру. Сектор жұмысын жоспарлау және жоспарланған жұмыстардың орындалуын қадағалау.Сектор қызметінің барлық бағыттарындағы жұмысты ұйымдастыру және үйлестіру.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес. Мамандығы – қаржы немесе экономика.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

7. Қордай ауданы әкімдігінің білім бөлімінің бас маманы, E-R-4 cанаты (№01-04).

Функционалдық міндеттері: Ата-ананың қамқорлығынсыз қалған балаларды есепке қояды, олардың тұрмыс жағдайын тексереді. Өзінің саласы бойынша мемлекеттік қызмет көрсету стандартымен және оның дұрыс орындалуы бойынша жұмыс жасайды. Әкімшілікке қамқоршылық және қорғаншылық сұрақтарына материал дайындайды. Одан басқа әкімнің қаулысының жобасын дайындайды, өзіне керекті сұрақтарға мәліметтер жинақтайды. Ата-ананың қамқорлығынсыз қалған балалар бойынша сұрақтарға анықтама дайындайды, есеп беру кезінде оның уақтылы орындалуына жауап береді. Қорғаншылық кеңесінің хатшысының міндетін атқарады. Үкіметтік емес ұйымдарға балалардың құқықтарын қорғау сұрақтары бойынша және мемлекеттік органдармен бірлесіп жұмыс жасайды. Өзіне бекітілген сұрақтар бойынша азаматтар қайырылғанда, оларға тиісті жауап береді. Балалардың құқығы мен міндеттерін қорғау сұрағы бойынша сотқа қатысады. ҚР «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Кодексінің орындалуы бойынша жұмыс жасайды. Басшының және сектор меңгерушісінің басқа да жеке тапсырмаларын орындайды. Бөлімнің жұмысын жоспарлауға қатысады. Жоғары органдарға анықтама, мәліметтерді алқа мәжілісіне дайындайды, олардың дұрыс және уақтылы орындалуына жеке жауапкершілікте болады. Білім беру мазмұны

бойынша бас маман уақытша жоқ болғанда оның міндеттерін орындайды. Жоғары тұрған органдардың құжаттарының, бұйрықтарының уақтылы орындалуын қадағалайды. Ата-ананың қамқорлығынсыз қалған балаларға әлеуметтік көмек көрсетілуін қадағалайды. Білім беру мекемелерінде өзіне бекітілген сұрақтар бойынша жұмыстарды үйлестіреді.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – білім. Мамандығы – білім (жалпы).

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

8. Қордай ауданы әкімдігінің білім бөлімінің бас маманы, E-R-4 cанаты (№01-05).

Функционалдық міндеттері: Азаматтардың жалпы орта білім алуына құқығын ҚР заңдарының, нормативтік құжаттардың орындалуы бойынша жұмысын жүргізеді және ұйымдастырады. Ауданның білім беру мекемелерінің тәрбие сұрақтары бойынша жұмысын жүргізеді. Тәрбие сұрақтары бойынша мемлекеттік бағдарламаларды орындайды. Оралмандар контингентімен жұмыс жасайды. Мектеп директоры орынбасарларына өз құзыреті шегінде әдістемелік көмек ұйымдастырады. Бөлімнің жұмысын жоспарлауға қатысады. Жоғары органдарға анықтама, мәліметтерді алқа мәжілісіне дайындайды, олардың дұрыс және уақтылы орындалуына жеке жауапкершілікте болады. Білім беру мазмұны бойынша бас маман уақытша жоқ болғанда оның міндеттерін орындайды. Құқықтық оқытуға байланысты оқушылардың әлеуметтік қорғалуына жауапты. Басшының және сектор меңгерушісінің басқа да жеке тапсырмаларын орындайды. Ата-аналармен патриоттық тәрбие сұрақтары бойынша жұмыс жүргізеді. Діни экстремизмнің алдын-алу бойынша сұрақтарға жауап береді. Құқық бұзушылық және зиянды заттардың алдын алу жұмыстарының орындалуын бақылайды. Мүгедек және мүмкіндіктері шектеулі балалармен жұмыс атқарады. Оқушылар арасында өзіне-өзі қол жұмсаудың алдын алу жұмыстарын жүзеге асырады. ҚР «Тіл туралы» Заңының орындалуын жүзеге асырады. Білім беру мекемелерінде өзіне бекітілген сұрақтар бойынша жұмыстарды үйлестіреді.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – құқық. Мамандығы – құқықтану.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

9. Қордай ауданы әкімдігінің ішкі саясат бөлімінің бас маманы (уақытша, негізгі қызметкердің балаға күтім жасау мерзіміне), E-R-4 cанаты (№01-02).

Функционалдық міндеттері: Үкіметтік емес ұйымдармен қарым-қатынасты жүзеге асырады және жастар саясаты аясындағы бағдарламаларды өңдеу, орындаумен айналысады. Бөлімдегі іс-қағаздардың нұсқаулыққа сәйкес жүргізілуін және бақылайды. Іс жүргізу, ақпаратты жинақтау бойынша жұмысты ұйымдастыру, жеке істерін жүргізу, біліктілігін көтеру бойынша, өкілетті және атқарушы органдардың мемлекеттік тілде бекітуге ұсынатын нормативтік актілерді ресімдеу және арыз-шағым бойынша жұмыстарды қамтамасыз ету. Жетекшілік ететін сұрақтар бойынша мәжілістерге, жиналыстарға материалдарды дайындаумен айналысады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – гуманитарлық ғылымдар немесе білім немесе әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе құқық. Мамандығы – гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе білім (жалпы) немесе әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес (жалпы) немесе құқықтану.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

10. Қордай ауданы әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің бас маманы, E-R-4 cанаты (№01-02).

Функционалдық міндеттері: Жетекшілік ететін мәселелер бойынша бұқаралық ақпарат құралдарымен, атқарушы органдармен, ұйым-мекемелермен өзара әрекет жасайды. Өңір және салалар бойынша мемлекеттік және басқа тілдерді дамыту жөніндегі іс-шараларды ұйымдастырады. Мемлекеттік тілде құжаттарды дайындайды. Мемлекеттік және ұлттық тілдерді қолдану және дамыту бойынша аудандық қордың құрылуына және оның жұмысына атсалысады. Жоғары тұрған органдардың тілдерді дамыту, іс-қағаздарын мемлекеттік тілді жүргізу мәселелері бойынша актілердің орындалуын бақылайды. Бөлімге қатысты басқа да сұрақтармен айналысады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе гуманитарлық ғылымдар немесе өнер немесе құқық немесе білім. Мамандығы – экономика немесе қаржы немесе есеп және аудит немесе мемлекеттік және жергілікті басқару немесе журналистика немесе тарих немесе мәдениеттану немесе өнер (жалпы) немесе құқықтану немесе қазақ тілі мен әдебиеті.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

11. Қордай ауданы әкімдігінің жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімінің жұмыспен қамту секторының бас маманы, E-R-4 cанаты (№01-02-02).

Функционалдық міндеттері: Мәдени ағарту мекемелерінің жұмысына жетекшілік жасайды. Мәдениет саласы бойынша мәдени ағарту мекемелері жүйесінің орналастыруын және дамуын, сонымен қатар басқа да аудандық мәдениет іс-шараларын үйлестіріп, бағыттайды. Бұйрықтар кітабын жүргізеді. Мекеме басшысының бұйрығымен жұмысқа қабылдау, ауыстыру, жұмыстан босатуларды ресімдейді, еңбек кітапшаларын жүргізеді. Мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің жұмыс жоспарын құрады. Жоғарғы органдардың шешімдерінің орындалуын бақылау. Мәдени-ағарту мекемелерінің мамандарының орналастырылуына және тура пайдалануына, еңбек тәртібінің жай-күйіне бақылау жүргізеді.Бөлімге қатысты басқа да сұрақтармен айналысады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе білім немесе қызмет көрсету немесе құқық. Мамандығы – мемлекеттік және жергілікті басқару немесе экономика немесе қаржы немесе есеп және аудит немесе білім (жалпы) немесе әлеуметтік жұмыс немесе құқықтану.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

12. Ауқатты ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-ветеринар, E-G-3 санаты (№ 01-06).

Функционалдық міндеттері: Округке қарасты елді мекендерде жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша профилактикалық іс-шаралар жоспарын бекітілген мерзімінде орындау, ветеринариялық препараттардың талапқа сай сақталуын, профилактикалық жұмыстардың сапалы жүргізілуін және толық мал басының қамтылуын ұйымдастыру. Округ аймақтарында ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, компютерлік базаға енгізу, жануарларға паспорт беріп, емделгендігі жөнінде толтыру. Округ аймақтарында жануарлардың энзоотиялық аурулары тіркелген жағдайда аумағын анықтап толық мәліметтер беру, оның профилактикасы, диагностикасы және жою бойынша жүргізілетін іс-шараларды жүзеге асыру, сатылатын, сатып алынатын ауылшаруашылығы жануарларын тіркеу, карантинде ұстау, сондай-ақ жануарларды сою алаңдарында сояр алдында ветеринариялық тексеру жүргізу, сойған жануарлардың ұшалары мен ішкі ағзаларын тексеріп қарауды және ветеринариялық анықтама беруді, ветеринариялық заңнамаға сәйкес мал көмінділерін (биотермиялық шұңқырларды) күтіп ұстау, елді мекендерде мал жаятын орындарды айқындау, санитарлық тазалықты сақтау, қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулауды ұйымдастыру, алып қойылатын және жойылатын ауру жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құжаттарын дайындау, ветеринариялық іс-шаралардың есебін жүргізіп, ветеринария саласындағы заңнамаларына сәйкес аудан әкімдігінің ветеринария бөліміне тапсырады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – ветеринария. Мамандығы: ветеринария (жалпы).

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

13. Қарасу ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы, Е-G-3 санаты (№01-04).

Функционалдық міндеттері: Ай сайынғы және тоқсандық есептерді уақытылы өткізу, нотариаттық іс әрекеттерді жүргізу. Қайырылған заңды және жеке тұлғалардың өтініштері мен арыздарын тіркеуге алу, ЕУОЛ бағдарламасына тіркелулерін қадағалау және есебін тапсыру. Мемлекеттік сатып алуды жүргізу. Әкімшілік аппаратындағы техжұмысшылардың жеке істерін жүргізу. Ауыл әкімінің арнаулы тапсырмаларын орындау.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе білім немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе техникалық ғылымдар және технологиялар немесе гуманитарлық ғылымдар немесе құқық. Мамандықтар – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес (жалпы) немесе білім (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе техникалық ғылымдар және технологиялар (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе құқық (жалпы).

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

14. Кенен ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-қаржы агенті, E-G-3 санаты (№01-04).

Функционалдық міндеттері: Салық есебін жүргізеді, салық және міндетті төлемдерді жинайды.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес. Мамандықтар – экономика немесе қаржы немесе есеп және аудит.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

15. Қасық ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы, E-G-3 санаты (№01-03).

Функционалдық міндеттері: Мемлекеттік сатып алуды ұйымдастыру және жүргізу, тұрғындарды әлеуметтік қамсыздандыру және жәрдемақы тағайындау жұмыстарын жүргізу.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе білім немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе техникалық ғылымдар және технологиялар немесе гуманитарлық ғылымдар немесе құқық. Мамандығы – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес (жалпы) немесе білім (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе техникалық ғылымдар және технологиялар (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе құқық (жалпы).

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

16. Қасық ауылдық округі әкімі аппаратының бас маман-ветеринары, E-G-3 санаты (№01-04).

Функционалдық міндеттері: Округке қарасты елді мекендерде жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша профилактикалық іс-шаралар жоспарын бекітілген мерзімінде орындау, ветеринариялық препараттардың талапқа сай сақталуын, профилактикалық жұмыстардың сапалы жүргізілуін және толық мал басының қамтылуын ұйымдастыру. Округ аймақтарында ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, компьютерлік базаға енгізу, жануарларға паспорт беріп, емделгендігі жөнінде толтыру. Округ аймақтарында жануарлардың энзоотиялық аурулары тіркелген жағдайда аумағын анықтап толық мәліметтер беру, оның профилактикасы, диагностикасы және жою бойынша жүргізілетін іс-шараларды жүзеге асыру, сатылатын, сатып алынатын ауылшаруашылығы жануарларын тіркеу, карантинде ұстау, сондай-ақ жануарларды сою алаңдарында сояр алдында ветеринариялық тексеру жүргізу, сойған жануарлардың ұшалары мен ішкі ағзаларын тексеріп қарауды және ветеринариялық анықтама беруді, ветеринариялық заңнамаға сәйкес мал көмінділерін (биотермиялық шұңқырларды) күтіп ұстау, елді мекендерде мал жаятын орындарды айқындау, санитарлық тазалықты сақтау, қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулауды ұйымдастыру, алып қойылатын және жойылатын ауру жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құжаттарын дайындау, ветеринариялық іс-шаралардың есебін жүргізіп, ветеринария саласындағы заңнамаларына сәйкес аудан әкімдігінің ветеринария бөліміне тапсырады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – ветеринария

немесе ауылшаруашылық ғылымдары. Мамандығы – ветеринария (жалпы) немесе мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

17. Сұлутөр ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-ветеринар, E-G-3 санаты (№01-05).

Функционалдық міндеттері: Округке қарасты елді мекендерде жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша профилактикалық іс-шаралар жоспарын бекітілген мерзімінде орындау, ветеринариялық препараттардың талапқа сай сақталуын, профилактикалық жұмыстардың сапалы жүргізілуін және толық мал басының қамтылуын ұйымдастыру. Округ аймақтарында ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, компьютерлік базаға енгізу, жануарларға паспорт беріп, емделгендігі жөнінде толтыру. Округ аймақтарында жануарлардың энзоотиялық аурулары тіркелген жағдайда аумағын анықтап толық мәліметтер беру, оның профилактикасы, диагностикасы және жою бойынша жүргізілетін іс-шараларды жүзеге асыру, сатылатын, сатып алынатын ауылшаруашылығы жануарларын тіркеу, карантинде ұстау, сондай-ақ жануарларды сою алаңдарында сояр алдында ветеринариялық тексеру жүргізу, сойған жануарлардың ұшалары мен ішкі ағзаларын тексеріп қарауды және ветеринариялық анықтама беруді, ветеринариялық заңнамаға сәйкес мал көмінділерін (биотермиялық шұңқырларды) күтіп ұстау, елді мекендерде мал жаятын орындарды айқындау, санитарлық тазалықты сақтау, қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулауды ұйымдастыру, алып қойылатын және жойылатын ауру жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құжаттарын дайындау, ветеринариялық іс-шаралардың есебін жүргізіп, ветеринария саласындағы заңнамаларына сәйкес аудан әкімдігінің ветеринария бөліміне тапсырады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – ветеринария немесе ауылшаруашылық ғылымдары. Мамандығы – ветеринария (жалпы) немесе мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

18. Сұлутөр ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-есепші, E-G-3 санаты (№01-04).

Функционалдық міндеттері: Ауылдық округ әкімінің бухгалтерлік есепке тиселі өкімдері мен шешімдерінің орындалуына іс-шара қолдану. Ауылдық округ әкімі аппаратының әкімшілік жобалық – басқару шығындары және штаттық кестенің дұрыс орындалуын жүзеге асырады. Бухгалтерлік есеп құжаттарына, кассалық, материалдық шоттарға және де оның қосымшаларына жауапты.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес. Мамандығы – экономика немесе қаржы немесе есеп және аудит.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

19. Отар ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-малдәрігер, E-G-3 санаты (№01-07).

Функционалдық міндеттері: Округке қарасты елді мекендерде жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша профилактикалық іс-шаралар жоспарын бекітілген мерзімінде орындау, ветеринариялық препараттардың талапқа сай сақталуын, профилактикалық жұмыстардың сапалы жүргізілуін және толық мал басының қамтылуын ұйымдастыру. Округ аймақтарында ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, компьютерлік базаға енгізу, жануарларға паспорт беріп, емделгендігі жөнінде толтыру. Округ аймақтарында жануарлардың энзоотиялық аурулары тіркелген жағдайда аумағын анықтап толық мәліметтер беру, оның профилактикасы, диагностикасы және жою бойынша жүргізілетін іс-шараларды жүзеге асыру, сатылатын, сатып алынатын ауылшаруашылығы жануарларын тіркеу, карантинде ұстау, сондай-ақ жануарларды сою алаңдарында сояр алдында ветеринариялық тексеру жүргізу, сойған жануарлардың ұшалары мен ішкі ағзаларын тексеріп қарауды және ветеринариялық анықтама беруді, ветеринариялық заңнамаға сәйкес мал көмінділерін (биотермиялық шұңқырларды) күтіп ұстау, елді мекендерде мал жаятын орындарды айқындау, санитарлық тазалықты сақтау, қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулауды ұйымдастыру, алып қойылатын және жойылатын ауру жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құжаттарын дайындау, ветеринариялық іс-шаралардың есебін жүргізіп, ветеринария саласындағы заңнамаларына сәйкес аудан әкімдігінің ветеринария бөліміне тапсырады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – ветеринария немесе ауылшаруашылық ғылымдары. Мамандығы – ветеринария (жалпы) немесе мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

20. Үлкен Сұлутөр ауылдық округі әкімі аппаратының бас маман-есепші, E-G-3 санаты (№01-04).

Функционалдық міндеттері: Ауылдық округ әкімінің бухгалтерлік есепке тиселі өкімдері мен шешімдерінің орындалуына іс-шара қолдану. Ауылдық округ әкімі аппаратының әкімшілік жобалық – басқару шығындары және штаттық кестенің дұрыс орындалуын жүзеге асырады. Бухгалтерлік есеп құжаттарына, кассалық, материалдық шоттарға және де оның қосымшаларына жауапты.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес. Мамандығы – экономика немесе қаржы немесе есеп және аудит.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

21. Сортөбе ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы, E-G-3 санаты (№01-04).

Функционалдық міндеттері: Іс қағазын жүргізу, нотариат іс-әрекеттерін орындау, мемлекеттік қызмет көрсету стандарттары.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – білім немесе әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе гуманитарлық ғылымдар немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе техникалық ғылымдар және технологиялар немесе құқық. Мамандығы – білім (жалпы) немесе әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе техникалық ғылымдар және технологиялар (жалпы) немесе құқық (жалпы).

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

22. Сортөбе ауылдық округі әкімі аппаратының бас маман-қаржы агенті, E-G-3 санаты (№01-06).

Функционалдық міндеттері: Ауылдық округ әкімінің бухгалтерлік есепке тиселі өкімдері мен шешімдерінің орындалуына іс-шара қолдану. Ауылдық округ әкімі аппаратының әкімшілік жобалық – басқару шығындары және штаттық кестенің дұрыс орындалуын жүзеге асырады. Бухгалтерлік есеп құжаттарына, кассалық, материалдық шоттарға және де оның қосымшаларына жауапты.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес. Мамандығы – экономика немесе қаржы немесе аудит және есеп.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

23. Сортөбе ауылдық округі әкімі аппаратының бас маман-малдәрігері, E-G-3 санаты (№01-09).

Функционалдық міндеттері: Округке қарасты елді мекендерде жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша профилактикалық іс-шаралар жоспарын бекітілген мерзімінде орындау, ветеринариялық препараттардың талапқа сай сақталуын, профилактикалық жұмыстардың сапалы жүргізілуін және толық мал басының қамтылуын ұйымдастыру. Округ аймақтарында ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, компютерлік базаға енгізу, жануарларға паспорт беріп, емделгендігі жөнінде толтыру. Округ аймақтарында жануарлардың энзоотиялық аурулары тіркелген жағдайда аумағын анықтап толық мәліметтер беру, оның профилактикасы, диагностикасы және жою бойынша жүргізілетін іс-шараларды жүзеге асыру, сатылатын, сатып алынатын ауылшаруашылығы жануарларын тіркеу, карантинде ұстау, сондай-ақ жануарларды сою алаңдарында сояр алдында ветеринариялық тексеру жүргізу, сойған жануарлардың ұшалары мен ішкі ағзаларын тексеріп қарауды және ветеринариялық анықтама беруді, ветеринариялық заңнамаға сәйкес мал көмінділерін (биотермиялық шұңқырларды) күтіп ұстау, елді мекендерде мал жаятын орындарды айқындау, санитрлық тазалықты сақтау, қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулауды ұйымдастыру, алып қойылатын және жойылатын ауру жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құжаттарын дайындау, ветеринариялық іс-шаралардың есебін жүргізіп, ветеринария саласындағы заңнамаларына сәйкес аудан әкімдігінің ветеринария бөліміне тапсырады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – ветеринария. Мамандығы – ветеринария (жалпы).

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

24. Масаншы ауылдық округі әкімі аппаратының бас маман-малдәрігері, E-G-3 санаты (№01-08).

Функционалдық міндеттері: Округке қарасты елді мекендерде жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша профилактикалық іс-шаралар жоспарын бекітілген мерзімінде орындау, ветеринариялық препараттардың талапқа сай сақталуын, профилактикалық жұмыстардың сапалы жүргізілуін және толық мал басының қамтылуын ұйымдастыру. Округ аймақтарында ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, компьютерлік базаға енгізу, жануарларға паспорт беріп, емделгендігі жөнінде толтыру. Округ аймақтарында жануарлардың энзоотиялық аурулары тіркелген жағдайда аумағын анықтап толық мәліметтер беру, оның профилактикасы, диагностикасы және жою бойынша жүргізілетін іс-шараларды жүзеге асыру, сатылатын, сатып алынатын ауылшаруашылығы жануарларын тіркеу, карантинде ұстау, сондай-ақ жануарларды сою алаңдарында сояр алдында ветеринариялық тексеру жүргізу, сойған жануарлардың ұшалары мен ішкі ағзаларын тексеріп қарауды және ветеринариялық анықтама беруді, ветеринариялық заңнамаға сәйкес мал көмінділерін (биотермиялық шұңқырларды) күтіп ұстау, елді мекендерде мал жаятын орындарды айқындау, санитарлық тазалықты сақтау, қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулауды ұйымдастыру, алып қойылатын және жойылатын ауру жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құжаттарын дайындау, ветеринариялық іс-шаралардың есебін жүргізіп, ветеринария саласындағы заңнамаларына сәйкес аудан әкімдігінің ветеринария бөліміне тапсырады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – ветеринария немесе ауылшаруашылық ғылымдары. Мамандығы – ветеринария (жалпы) немесе мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

25. Ноғайбай ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-есепші, E-G-3 санаты (№01-05).

Функционалдық міндеттері: Ауылдық округ әкімінің бухгалтерлік есепке тиселі өкімдері мен шешімдерінің орындалуына іс-шара қолдану. Ауылдық округ әкімі аппаратының әкімшілік жобалық-басқару шығындары және штаттық кестенің дұрыс орындалуын жүзеге асырады. Бухгалтерлік есеп құжаттарына, кассалық, материалдық шоттарға және де оның қосымшаларына жауапты. Мемлекеттік сату алу бойынша жұмыс жүргізеді.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес. Мамандығы – экономика немесе қаржы немесе есеп және аудит.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

26. Жамбыл ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-есепші, E-G-3 санаты (№01-05).

Функционалдық міндеттері: Ауылдық округ әкімінің бухгалтерлік есепке тиселі өкімдері мен шешімдерінің орындалуына іс-шара қолдану. Ауылдық округ әкімі аппаратының әкімшілік жобалық – басқару шығындары және штаттық кестенің дұрыс орындалуын жүзеге асырады. Бухгалтерлік есеп құжаттарына, кассалық, материалдық шоттарға және де оның қосымшаларына жауапты.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес. Мамандығы – экономика немесе қаржы немесе есеп және аудит.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

27. Жамбыл ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-қаржы агенті, E-G-3 санаты (№01-08).

Функционалдық міндеттері: Салық есебін жүргізеді, салық және міндетті төлемдерді жинайды. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес. Мамандығы – экономика немесе қаржы немесе есеп және аудит.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

28. Жамбыл ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы, E-G-3 санаты (№01-04).

Функционалдық міндеттері: Іс қағаздарын және мемлекеттік қызмет көрсетудің стандарттарын жүргізу. Нотариат іс-әрекеттерін орындау.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – білім немесе әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе гуманитарлық ғылымдар немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе құқық немесе техникалық ғылымдар және технологиялар. Мамандығы – білім (жалпы) немесе әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе құқықтану немесе техникалық ғылымдар және технологиялар (жалпы).

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

29. Бетқайнар ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-есепші-кассир, E-G-3 санаты (№01-06).

Функционалдық міндеттері: Салық есебін жүргізеді, салық және міндетті төлемдерді жинайды.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес. Мамандығы - экономика немесе қаржы немесе есеп және аудит.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

30. Бетқайнар ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы, E-G-3 санаты (№01-07).

Функционалдық міндеттері: Іс қағазын және мемлекеттік қызмет көрсетудің стандарттарын жүргізу. Нотариат іс-әрекеттерін орындау.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе білім немесе ауылшаруашылық ғылымдары немесе техникалық ғылымдар және технологиялар немесе гуманитарлық ғылымдар немесе құқық. Мамандығы – әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес (жалпы) немесе білім (жалпы) немесе ауылшаруашылық ғылымдары (жалпы) немесе техникалық ғылымдар және технологиялар (жалпы) немесе гуманитарлық ғылымдар (жалпы) немесе құқықтану.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі.

31. Бетқайнар ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-малдәрігер, E-G-3 санаты (№01-05).

Функционалдық міндеттері: Округке қарасты елді мекендерде жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша профилактикалық іс-шаралар жоспарын бекітілген мерзімінде орындау, ветеринариялық препараттардың талапқа сай сақталуын, профилактикалық жұмыстардың сапалы жүргізілуін және толық мал басының қамтылуын ұйымдастыру. Округ аймақтарында ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, компьютерлік базаға енгізу, жануарларға паспорт беріп, емделгендігі жөнінде толтыру. Округ аймақтарында жануарлардың энзоотиялық аурулары тіркелген жағдайда аумағын анықтап толық мәліметтер беру, оның профилактикасы, диагностикасы және жою бойынша жүргізілетін іс-шараларды жүзеге асыру, сатылатын, сатып алынатын ауылшаруашылығы жануарларын тіркеу, карантинде ұстау, сондай-ақ жануарларды сою алаңдарында сояр алдында ветеринариялық тексеру жүргізу, сойған жануарлардың ұшалары мен ішкі ағзаларын тексеріп қарауды және ветеринариялық анықтама беруді, ветеринариялық заңнамаға сәйкес мал көмінділерін (биотермиялық шұңқырларды) күтіп ұстау, елді мекендерде мал жаятын орындарды айқындау, санитарлық тазалықты сақтау, қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулауды ұйымдастыру, алып қойылатын және жойылатын ауру жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құжаттарын дайындау, ветеринариялық іс-шаралардың есебін жүргізіп, ветеринария саласындағы заңнамаларына сәйкес аудан әкімдігінің ветеринария бөліміне тапсырады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – ветеринария немесе ауылшаруашылық ғылымдары. Мамандығы – ветеринария (жалпы) немесе мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

32. Қаракемер ауылдық округі әкімі аппаратының бас маман-малдәрігері, E-G-3 санаты (№01-05).

Функционалдық міндеттері: Округке қарасты елді мекендерде жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша профилактикалық іс-шаралар жоспарын бекітілген мерзімінде орындау, ветеринариялық препараттардың талапқа сай сақталуын, профилактикалық жұмыстардың сапалы жүргізілуін және толық мал басының қамтылуын ұйымдастыру. Округ аймақтарында ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, компьютерлік базаға енгізу, жануарларға паспорт беріп, емделгендігі жөнінде толтыру. Округ аймақтарында жануарлардың энзоотиялық аурулары тіркелген жағдайда аумағын анықтап толық мәліметтер беру, оның профилактикасы, диагностикасы және жою бойынша жүргізілетін іс-шараларды жүзеге асыру, сатылатын, сатып алынатын ауылшаруашылығы жануарларын тіркеу, карантинде ұстау, сондай-ақ жануарларды сою алаңдарында сояр алдында ветеринариялық тексеру жүргізу, сойған жануарлардың ұшалары мен ішкі ағзаларын тексеріп қарауды және ветеринариялық анықтама беруді, ветеринариялық заңнамаға сәйкес мал көмінділерін (биотермиялық шұңқырларды) күтіп ұстау, елді мекендерде мал жаятын орындарды айқындау, санитарлық тазалықты сақтау, қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулауды ұйымдастыру, алып қойылатын және жойылатын ауру жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құжаттарын дайындау, ветеринариялық іс-шаралардың есебін жүргізіп, ветеринария саласындағы заңнамаларына сәйкес аудан әкімдігінің ветеринария бөліміне тапсырады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – ветеринария немесе ауылшаруашылық ғылымдары. Мамандығы – ветеринария (жалпы) немесе мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер

33. Қақпатас ауылдық округі әкімі аппаратының бас маманы-ветеринар, E-G-3 санаты (№ 01-05).

Функционалдық міндеттері: Округке қарасты елді мекендерде жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша профилактикалық іс-шаралар жоспарын бекітілген мерзімінде орындау, ветеринариялық препараттардың талапқа сай сақталуын, профилактикалық жұмыстардың сапалы жүргізілуін және толық мал басының қамтылуын ұйымдастыру. Округ аймақтарында ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізу, компьютерлік базаға енгізу, жануарларға паспорт беріп, емделгендігі жөнінде толтыру. Округ аймақтарында жануарлардың энзоотиялық аурулары тіркелген жағдайда аумағын анықтап толық мәліметтер беру, оның профилактикасы, диагностикасы және жою бойынша жүргізілетін іс-шараларды жүзеге асыру, сатылатын, сатып алынатын ауылшаруашылығы жануарларын тіркеу, карантинде ұстау, сондай-ақ жануарларды сою алаңдарында сояр алдында ветеринариялық тексеру жүргізу, сойған жануарлардың ұшалары мен ішкі ағзаларын тексеріп қарауды және ветеринариялық анықтама беруді, ветеринариялық заңнамаға сәйкес мал көмінділерін (биотермиялық шұңқырларды) күтіп ұстау, елді мекендерде мал жаятын орындарды айқындау, санитарлық тазалықты сақтау, қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулауды ұйымдастыру, алып қойылатын және жойылатын ауру жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың құжаттарын дайындау, ветеринариялық іс-шаралардың есебін жүргізіп, ветеринария саласындағы заңнамаларына сәйкес аудан әкімдігінің ветеринария бөліміне тапсырады.

Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: Білімі – ветеринария немесе ауылшаруашылық ғылымдары. Мамандығы – ветеринария (жалпы) немесе мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы.

«Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» стратегиясын, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңын, осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес облыстардағы қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі. Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы үшін қажетті басқа да білімдер.

Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігі төрағасының 2013 жылғы 19 наурыздағы №06-7/32 бұйрығымен бекітілген мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға орналасуға конкурс өткізу және конкурс комиссиясын қалыптастыру қағидаларының 2-қосымшасына сәйкес нысандағы өтініш (бұдан әрі – Қағида); 3х4 үлгідегі суретпен Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысанда толтырылған сауалнама; білімі туралы құжаттардың нотариалдық куәландырылған көшірмелері; еңбек қызметін растайтын құжаттың нотариалдық куәландырылған көшірмесі; Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы №97 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының Нормативтік-құқықтық актілердің тізілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда №6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама; Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің көшірмесі; құжаттарды тапсыру сәтінде уәкілетті органмен белгіленген шекті мәннен төмен емес нәтижемен тестілеуден өткені туралы қолданыстағы сертификат.

Сертификат алу үшін келесі тестілеу бағдарламалары қарастырылған:E-3, E-R-1, E-R-3 санаттары бойынша Қазақстан Республикасының Конституциясын,

«Қазақстан Республикасының Президенті туралы» Қазақстан Республикасының конституциялық заңы, «Мемлекеттік қызмет туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Әкімшілік рәсімдер туралы», «Жеке және заңды тұлғалардың өтiнiштерiн қарау тәртiбi туралы», «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы», «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан Республикасының заңдарын бiлуге, мемлекеттік тілді білуге және логикаға арналған тестілерді қамтиды;

E-R-4, E-G-3 санаттары бойынша Қазақстан Республикасының Конституциясын, «Мемлекеттік қызмет туралы», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Жеке және заңды тұлғалардың өтiнiштерiн қарау тәртiбi туралы», «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы», «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан Республикасының заңдарын бiлуге, мемлекеттік тілді білуге және логикаға арналған тестілерді қамтиды.

Құжаттарды қабылдау мерзімі конкурс өткізу туралы хабарландыру соңғы жарияланған күнінен бастап 10 жұмыс күннің ішінде жоғарыда көрсетілген мекен-жай бойынша орналасқан Қордай ауданы әкімінің аппаратына тапсырылуы тиіс.

Конкурс комиссиясының қарауына құжаттарды қабылдау мерзімінде азаматтардың өздері әкеліп берген немесе поштамен жіберген (қоса тіркелген құжаттардың тізбесі көрсетілген құжат тігілетін папкада орналастырылған) құжаттары қабылданады. Конкурсқа қатысу үшін корсетілген құжаттарды электрондық пошта арқылы берген азаматтар құжаттардың түпнұсқасын әңгімелесу басталғанға дейін 1 жұмыс күн бұрын кешіктірмей береді. Аталған құжаттардың түпнұсқасы берілмеген жағдайда тұлға әңгімелесуден өтуге жіберілмейді.

Құжаттарды қабылдау аяқталғаннан кейін құжаттарды қарау қорытындысы бойынша әңгімелесуге жіберілген үміткерлер әңгімелесуге жіберілгені туралы хабар алған күннен бастап бес жұмыс күн ішінде Қордай ауылы, Төле би көшесі, №106, (27, 28-кабинет) мекен-жайында орналасқан Қордай ауданы әкімі аппаратында әңгімелесуден өтеді. Конкурс комиссиясы жұмысының ашықтылығы мен объективтілігін қамтамасыз ету үшін оның отырысына байқаушыларды қатыстыруға жол беріледі.

Аталмыш лауазымдарға орналасатын үміткерлер үшін көтерме ақы шығындары, тұрғын үй және жеңілдіктер берілмейді.

Бос тұрған мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға орналасуға конкурс жариялау туралы хабарландыру

8 10 маусым, 2014 жыл

ДИРЕКТОР – БАС РЕДАКТОР

Көсемәлі СӘТТІБАЙҰЛЫ

Мекен-жайымыз: 080000, Тараз қаласы, Ы. Сүлейменов көшесі, 5, Баспасөз үйі.

Таралымы 20381

Телефондар/факс: бас редактордың қабылдау бөлмесі – (қаланың коды – 8-726-2) 43-17-07.Жарнама – 43-32-50. Электрондық пошта: ak-jol-taraz@rambler.ru. Газеттің сайты: akjolgazet.kz

Меншік иесі:

«ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ

РЕДАКЦИЯСЫ» ЖАУАПКЕРШІЛІГІ

ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІГІ

«ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ «АҚ ЖОЛ» ГАЗЕТІНІҢ РЕДАКЦИЯСЫ»

ЖАУАПКЕРШІЛІГІ ШЕКТЕУЛІ СЕРІКТЕСТІГІ. ЖСК KZ04319E010000374569, БСК ABKZKZKX,

СТН 211500070391. КБЕ 17, КНП 851, БСН 030940003725, «БТА БАНК» АҚ ЖАМБЫЛ ФИЛИАЛЫ. ИНДЕКСІ: ЖЕКЕ ЖАЗЫЛУШЫ

ҮШІН – 65457, МЕКЕМЕ ҮШІН – 15457.

Газетті есепке алу туралы №12327-Г

куәлікті 2012 жылғы 1 наурызда Қазақстан

Республикасының Мәдениет

және ақпарат министрлігі

берген.

Нөмірдің кезекші редакторы

Баймаханбет АХМЕТ

Газет аптасына үш рет шығады. Газет редакцияның компью терлік орталығында теріліп, беттелген. Қалыбы Жамбыл «Сенім» ЖШС баспа орталығында жасалып, көбейтілді. 080012, Тараз қаласы, Төле би көшесі, 22-үй. тел: 43-32-83. Тапсырыс 522

Бас редактордың бірінші орынбасары – Құрманбек ӘЛІМЖАН – 43-17-08;Бас редактордың орынбасары – Ақылжан МАМЫТ – 43-33-08;Жауапты хатшы – Әділбек БАҚҚАРАҰЛЫ – 43-50-73; БӨЛІМДЕР: Саясат – Тұрсынбек СҰЛТАНБЕКОВ – 43-33-08; Экономика – Амангелді ӘБІЛ – 43-36-21;

Руханият – Баймаханбет АХМЕТ – 43-31-62;Хаттар және меншікті тілшілер жұмысын үйлестіру бөлімі – Лесбек САЙЛАУБЕК – 45-48-09;МЕНШІКТІ ТІЛШІЛЕР:Т. Рысқұлов, Меркі – Сейсен ҚОЖЕКЕ – 8 (726 31) 2-24-76, 8 777 628 45 83; Шу, Мойынқұм –Қарлығаш ЕСБЕРГЕНОВА –8(726 38) 3-29-99, 87074228246

Талас, Сарысу –Сәулембай ӘБСАДЫҚҰЛЫ –8(726 44) 5-06-68, 87777590076

Жарнама – Жүрсінгүл ЖАҚЫП – 43-32-50;

Компьютер орталығы – Жанна БЕЙСЕНҚҰЛОВА – 43-26-90;

Заңгер – Абай ШАҒАМБАЕВ – 45-15-26;

Бухгалтерия – 43-17-12.

Редакция авторлардың көзқарасы, жарнама мазмұны үшін жауап

бермейді. Жарияланбаған хатқа жауап қайтарылмайды.

А – материалдың жариялану ақысы төленген.

АҒЫЛШЫН КЛУБТАРЫНЫҢ ОЙЫНШЫЛАРЫ АЛДА

Жеті ж�ртты тілін біл

READ AND REMEMBER! ОҚЫҢЫЗ ЖӘНЕ ЕСІҢІЗДЕ САҚТАҢЫЗ!

9-сабақ

Ғалия МАХАМБЕТҚҰЛОВА,Қазақстан РеспубликасыБілім беру ісінің үздігі, Жамбыл атындағы №5 мектеп-гимназиясы ағылшын тілі пәнінің мұғалімі

САБАҚТЫ ЖҮРГІЗЕТІН:

АҒЫЛШЫНША ҮЙРЕНЕЙІК, АҒАЙЫН!

Read wh as [w] in what, where, whyRead ng as [η] in morning, evening, songRead ph as [f] in phone, photo, geographyRead kn as [n] in knife, knowRead wr as [r] in wrong, writeRead ght as [θ] in thought, daughter

HOBBIES СҮЙІКТІ ІСІМ

КӨҢІЛ ҚОЙЫП ОҚЫҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ, САУ БОЛЫҢЫЗДАР.

A hobby is a favorite pastime of each person. Hobbies differ like tastes. People choose hobbies according to their taste and character. Someone likes simply lying on a sofa and watching TV, while others climb the mountains.

If you have found a hobby that matches your interests, lucky you! It means that you have made your life more exciting. Many people have nothing to do during their free time, though there are many different hobbies, such as reading, collecting different items, going in for sports, travelling and others.

If a person decides to collect something, he does it according to his finances: someone collects cars or pictures of world-known painters, while others collect beer cans or stamps. However, whatever they collect, it gives them lots of pleasure. Many collections started in a small way with one or two

items. Some private collections are really valuable.

No matter what kind of hobby a person has, he always has an opportunity of learning from it.

Modern life is impossible without travelling. Many people travel by rail, by air, by sea or by road simply for pleasure.

I don’t like reading very much, but I think that it’s the most useful pastime.

If a person likes reading, he can take lots of useful information and life experience from books.

And now I’m interested in cars. I always read all accessible magazines about cars ‘cause I want to know everything about their construction and production. And, of course, like all teenagers I like computer-based activities, watching videos and going in for sports.

So as you can see there are a lot of things to do during your free time.

I believe he is here. Ай белив хи из хиэ. Мен оны� осында екеніне сенімдімін.

I suppose so. Ай сапоуз соу.Мен солай ойлаймын.

I’m sure of it. Айм шуэ оф ит. Мен о�ан сенімдімін.

Certainly. С�т�нли. �рине

I don’t believe he is here. Ай донт белив хи из хиэ. Мен оны� осында екеніне сенімді емеспін.

I suppose not. Ай сапоуз нот. Мен олай ойламаймын.

I’m not so sure. Айм нот соу шуэ. Мен о�ан сенімді емеспін.

Certainly not. С�т�нли нот. �рине жо�

VOCABULARY. ЖАҢА СӨЗДЕР

Computer game кəмпютэ гейм компьютерлік ойындарDrawing дроиң сурет салуMusic мюзик музыкаPainting пэйнтиң бейнелеуPhotography фотографи суретке түсіруReading ридиң оқуStamp стəмп марка

МӘТІНДІ ОҚЫҢЫЗ

EVERYDAY SENTENCES.

КҮНДЕЛІКТІ ҚОЛДАНЫЛАТЫН СӨЙЛЕМДЕР

АЛАШ – АРЕНААЛАШ – АРЕНА«АҚ ЖОЛДЫҢ» СПОРТ АЛАҢШАСЫ

СпортСпорт Спорт

Топтаманы дайындаған Ардақ ҮСЕЙІНОВА, «Ақ жол».

АЛҒАШҚЫ МАТЧ

Венгрия құрамасымен өткен жолдастық кездесуден үлкен жаңалық күткенімізді жасыра алмаймыз. Жанкүйерлердің де ұлттық құрамаға шақырту алған футболшылардың тізіміне қарап осылай ойлағаны анық. Әсіресе, ішкі біріншіліктегі матчтарда ойынынан мін табылмайтын М а р а т Х а й р у л л и н н е н , «Шахтердің» капитаны Андрей Финонченкодан, Польшаның «Корона» сапында өнер көрсетіп жүрген Сергей Хижниченкодан бір үміт күткен едік. Бірақ, бапкер Юрий Красножанның көңілінен

шыққан ойыншылар сенімді ақтамады.

Қазақстан құрамасы «ә» дегенде қорғанысы әлсіз екенін б а й қ а т ы п а л д ы . « Қ а й р а т » командасының қорғаушысы А л е к с а н д р К и с л и ц ы н к ө п қателесті. 2:0 есебін еселеп, өз қақпасына гол соққаны б о л м а с а , Г е р м а н и я д а н шақыртқан легионер Энгельдің д е ө з о й ы н ш ы л а р ы м ы з д а н асып түсетін өнері жоқ секілді.

Сондай-ақ, екінші таймда Финонченконы алмастырған т а р а з д ы қ ж а с ф у т б о л ш ы

Бауыржан Исламхан, «Тараз» клубының сапына биыл ғана қосылған Алексей Щеткин мен Хайруллиннің орнына алаңға ш ы қ қ а н А с х а т Т а ғ ы б е р г е н ойын мәнерін ептеп өзгертуге тырысты. Дегенмен, жеңіске жету үшін бұл жеткіліксіз еді. Осы ойында жаңа құраммен өнер көрсеткен Венгрия құрамасының жас ойыншыларына Қазақстан құрамасымен болған кездесу кезекті сынақтың бірі болды. Қысқасы, жолдастық кездесуде де жолымыз болмады, таблодағы 3:0 көрсеткіші өзгеріссіз қалды.

Әлем чемпионатындағы алғашқы матч Бразилия мен Хорватия құрамаларының арасында өтеді. Топтық кезеңде А тобына түскен қос елдің командаларының негізгі құрамы да белгілі.

Бразилия құрамасы бұл жолы Какасыз өнер көрсетеді. Луиз Фелипе Склари баптайтын команданың сапында әлемдегі қымбат қорғаушы Давид Луиз («Челси», Англия) бар. Шабуыл өтінде Фред («Флуминенсе»), Халк («Зенит», Ресей), Жо («Атлетику Минейру»), Неймар («Барселона», Испания) өнер көрсетеді. А тобына қос елдің командасымен қатар Мексика мен Камерун құрамасы да түсіп отыр.

Бейсенбіде басталатын әлемдік доп додасын асыға күтіп жүргендер көп. Қазақстандықтар үшін де ала доп аламанын тамашалау мүмкіндігі мол. Нақтырақ айтсақ, «Қазақстан» ұлттық арнасы мен «KAZsport» телеарнасы Бразилияда өтетін ойындардан тікелей көрсетілімдер ұсынбақшы.

Ұлттық арна әлем чемпионатының ашылуы және жабылу салтанатымен қоса, 33 ойынды тікелей эфирде көрсетуді жоспарлап отыр. Ал, «KAZsport» көрермен назарына чемпионаттың барлық ойынын қамтиды.

АЛА ДОП АЛАМАНЫ: ТАҒАТСЫЗ ТҮНДЕРӘлем чемпионатын ұлттық арнадан тамашалай аласыздар

ЖОЛДАСТЫҚ КЕЗДЕСУДЕ ЖОЛЫ БОЛМАДЫ

Әлем чемпионаты басталмай жатып, көптеген қызықты деректер тіркелуде. Интернет сайттарында дүниежүзілік додаға қатысатын 736 футболшының 119-ы ағылшын клубтарында өнер көрсететіндігі жарияланды. Ал, клубтардың ішінде Германия ның «Бавариясы» алда тұр. Мәлімет терге сүйенсек, аталмыш команданың 15 ойыншысы осы додада өнер көрсетпек.

АБЗАЛДЫҢ АЛҒАШҚЫ ГОЛЫ

Бүгінде Польшадағы «Корона» клубында өнер көрсетіп жүрген қазақ футболшысы Абзал Бейсебеков жаңа командасы үшін алғашқы голды соқты. Нақтырақ айтсақ, Абзал Польша чемпионаты екінші кезеңінің алтыншы турында мергендігімен көзге түсіп отыр.

Бұл кездесуде «Корона» «Ягеллония» к о м а н д а с ы н а қ а р с ы о й н а п , 0 : 3 есебімен ұтылып жатқан. Екінші таймда Абзал Бейсебеков есепті қысқартып, командаластарына серпін берген. Соның нәтижесінде матч тең аяқталды. Есеп – 4:4.

Абзал Бейсебеков тоқсан минутты түгел алаңда өткізді. Ал, осы клубтан шақырту алған «Шахтер» шабуылшысы Сергей Хижниченко алаңға ойынның 88-ші минутында шықты. Абзалдың трансферлік құқығы «Астана» командасына тиесілі. Ол бір жылға «Коронаға» жалға берілген.

5 ш і л д е д е қазақ боксшысы Роман Жайлауов А в с т р а л и я д а а в с т р а л и я л ы қ К э м е р о н Х а м м о н д п е н кездесу өткізеді. Еуразиялық-Тынық мұхиты бокс кеңесінің (EPBC) чемпиондық атағы сарапқа салынатын шайқас 10 раундқа созылады.

Қос боксшы да осал емес. Роман Жайлауов бұған дейін 12 жекпе-жек өткізіп, оның сегізін нокаутпен аяқтаса, К. Хаммон 9 кездесудің төртеуінде мерзімінен бұрын жеңіске жеткен. Жайлауов елордалық бокс мектебінің түлегі, былтыр Азия чемпионы атағын жеңіп алған.

ЖАЙЛАУОВТЫҢ ЖЕКПЕ-ЖЕГІ

ОН ЖЕТІНШІ ЖЕҢІС!

Қанат Ислам кәсіпқой бокстағы он жетінші жеңісіне қол жеткізіп отыр. Кезекті жекпе-жегін ол колумбиялық Франсиско Кордероға қарсы өткізді. Қазақ (Қанаттың рингтегі лақап аты) бұл жолы да кездесуді ерте аяқтады. Шаршы алаңдағы шайқас небәрі екі раундқа созылды. Кордеро – Қанаттың осыған дейін кездескен қарсыластары ішіндегі ең мықтысы. Ол осыған дейін 28 кездесу өткізіп, екеуінде ғана жеңіліс тапқан болатын. Ал, он жеті кездесу өткізіп, барлығында жеңіске жеткен қандасымыз WBA рейтингінде 12 орында.

Назгүл ӘБУШӘРІПҚЫЗЫ,«Ақ жол».

Қ а з а қ с т а н Р е с п у б л и к а с ы м ә с л и х а т т а р ы н ы ң 2 0 ж ы л д ы қ мерекесіне орай, «Тараз – Арена» спорт кешенінде мемлекеттік қызметкерлер арасында спартакиада болып өтті. Тараз қаласы әкімдігі мен қалалық мәслихаттың ұйымдастыруымен өткен спорт додасының ашылу рәсіміне облыс әкімінің бірінші орынбасары Бекболат Орынбеков, облыс әкімінің орынбасары Ғали Есқалиев, облыстық мәслихаттың хатшысы Бағлан Қарашолақов қатысты. Жиын барысында Ғ. Есқалиев құттықтау сөзін сөйлеп, қатысушыларға толағай табыстар тіледі.

Тоғызқұмалақ, қол күресі, волейбол, кіші футбол және жүзуден өткен бәсекеде жалпы командалық есеп бойынша Тараз қаласы әкімдігінің білім бөлімі оза шауып, бірінші орынды иеленді. Талас аудандық мәслихатының аппараты екінші орынға жайғасса, Тараз қаласы әкімдігінің сәулет және қала құрылысы бөлімі үшінші орынды қанағат тұтты.

МЕМЛЕКЕТТІК МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТКЕРЛЕР – ҚЫЗМЕТКЕРЛЕР –

СПОРТ ДОДАСЫНДАСПОРТ ДОДАСЫНДА

ФУТБОЛДАН ӘЛЕМ ЧЕМПИОНАТЫНЫҢ БАСТАЛУЫНА 2 КҮН ҚАЛДЫ

Суретті түсірген Алтынбек ҚАРТАБАСуретті түсірген Алтынбек ҚАРТАБАЕВЕВ..