12-04-23Sheet nummer 1

Duurzame energie lokale actie?

Jan IepsmaSenterNovem

(per 1-1-2010: Agentschap NL)

IIR, 12 november 2009

Duurzame energie: waarom?

Duurzame energie in Nederland

Doelstellingen (naast e-besparing van 2% pj)

Reductie broeikasgassen met 30% in 2020 (streven in EU-verband)

20% aandeel DE in het binnenlands energieverbruik in 2020 (was 10%) (EU-directive > 14%)

10% bio-brandstoffen in 2020 (was 5,75% in 2010), ambitie recentelijk naar beneden bijgesteld

Productie duurzame energie Europa

Duurzame energie: De stand van zaken Nederland

Aandeel duurzame elektriciteit 2008 7,5% Aandeel duurzame energie 2008 3,4% Aandeel duurzame energie 2008 lokaal opgewekt ca. 50 %

Milieubalans 2009: Doelstelling DE (20%) voor 2020 wordt niet gehaald. Met huidige budgetten, inclusief vastgesteld en voorgenomen

beleid, incl. aanvullend beleidsakkoord komt eea uit op 5%. Met aanvullend beleid kan maximaal 15% worden gerealiseerd

Dus: Alle hens aan dek!

Duurzame energie in Nederland

Verkennende studie DEN 2007 vermeden fossiele brandstof in PJ

Techniek 2005 (aandeel DE 2,6%) 2020 (aandeel DE 20%)

Windenergie land zee

17 0

50 ( 6.500 MW)150 (12.000 MW)

Geb. omgeving (zon en warmtepompen etc) 4 50

Bij en meestook + AVI's 42 120

cementovens 1,7 2

bio-wkk verbranding 2,5 25

houtkachels en ketels (p+i) 7,4 25

Stortplaatsen en groen gas 1,5 40

vergistingstechnieken 3,4 20

Installaties voor transportbrandstoffen

0 ___

120 ____

Totaal 80 PJ 602 PJ

Lokaal kan en ‘moet’ veelDe drives voor lokale actie

Invulling lokale geformuleerde doelstelling (CO2 of duurzame energie) Duurzaamheidsambitie lokaal bestuurder Duurzaamheidsambitie lokale initiatiefnemer(s) Er zit momenteel geen vaart in Grootschalige energiebedrijven trekken of participeren niet Middelen vanuit verkoop energiebedrijven Toevallige lokale omstandigheden prikkelen Lokaal kunnen we het wellicht goedkoper Belang voor lokale economie

Waarom dan lokaal? Lokale kennis en timing Draagvlak door betrokkenheid Korte lijnen vergroten (eigen) slagkracht Resultaten ter plekke inboeken

Duurzame lokale energie

Lokale energiebedrijven Het kan: de voorbeelden zijn er!

Thermo Bello Culemborg Warmtepomp voor woningen+bedrijven

Kinetisch Noord NDSM-werf A’dam

Warmtepomp en WKO voor bedrijven

Beetsterzwaag Warmte uit lokale houtwallen

Stadsdeelhuis Amsterdam Noord

Warmtepomp en WKO voor bedrijfsgebouw

Kerkrade De Locht 2 windmolens van elk 2,5 megaWatt

Meewind Windmolens op zee

Zuidbroek Apeldoorn Restwarmte waterschap warm water woningen

Biomassa centrale in Sittard Hout-en groenafval voor warmte en elektra

Polderwijk Zeewolde Boerderijen leveren warmte en elektra uit mest.

Zutphen Vakantiepark met zonnepanelen en accu’s

Gesloten kassen De kas als energiebron

Sneek : 32 huishoudens biogas, fosfaat, stikstof voor elektra en kunstmest

De Lichttoren Eindhoven Trudo huurt Volker Wessels DEC

Ringleiding TU Eindhoven warm water en koeling per gebouw

Delft Warmtebedrijf Eneco Delft BV; twee gemeenten en drie corporaties

Heerhugowaard Stad van de Zon, ruim 100 woningen voorzien van zonnecellen incl. wind

Windvogel Coöperatieve vereniging uit 1994, wind op land

Texel Texel energie: Coöperatieve vereniging, via inkoop naar eigen opwekking

Noordenwind Coöperatieve vereniging, wind op land

Zuidlanden, Leeuwarden mest van 200 koeien zorgt voor warmte en elektra voor 750 won.

AEB eigendom gemeente Amsterdam

Wekt stroom voor trams en gemeentelijke gebouwen op uit lokaal afval

Duurzaamsheidsambitie staat voor op! Benut specifieke lokale omstandigheden en kennis Verken slagkracht (ook finacieel) voor lokaal initiatief Onderken drivers diverse stakeholders en respecteer ze Draagvlak met participatie Maak gebruik van kennis van elders Zelf doen of deskundigheid van elders inschakelen Blijf realist en reken jezelf niet rijk En…landelijke productiebedrijven stellen beleid bij!

Lokaal energie opwekken doen?

Lokale energiebedrijven: wat is dat?

LEB-kenmerken:

verzameling bouwstenen: productie-transport-levering lokale techniek en organisatie pluriforme verschijningsvormen streven om lokale synergie te benutten lokale initiatie en betrokkenheid innovatief, uitdagend en inspirerend op zich niet nieuw, wel nieuwe impuls &

professionaliseringsslag

Succesfactoren:- Marktpartij(en) die milieuverantwoordelijkheid neemt/nemen- Vasthoudendheid- Kleine partijen/lokale kennis- “beperkte” voorbereidingskosten- Gedegen techniek met deskundige partijen- Project wordt gedragen dus met z’n allen de schouders

eronder- op het juiste moment op de juiste plaats- Fincancieel voordeel

Faalkansen:1. Inconsistent subsidiebeleid overheden(BSE/CO2/EOS/UKR)2. Regelgeving/veelheid aan vergunningen i.r.t

voorbereidingskosten 3. “inspraak” procedure vs. hogere doelen4. Reorganiserende organisaties

Succesfactoren/faalkansen(Opgetekend door Gemeentelijke energiecoordinator Sittard-Geleen: Rogier Dieteren)

Lokale duurzame energiebedrijven

Lokaal duurzame energie opwekken: Doen!

SenterNovem helpt: :

www.senternovem.nl/new www.senternovem.nl/duurzameenergie www.duurzameoverheden.nl informatiepunt@senternovem.nl

Duurzame Energie Centrum: 030-2393533

Dank voor uw aandacht!

Jan Iepsma

Stimulering duurzame energieproductie (lokaal)

Instrumenten SN:

Windteams X-pertpool Steunpunt vergunningverlening Etaleren voorbeelden; do en do not’s; digitaal/brochures/presentaties DEN-programma (incl beperkt procesondersteuning in afstemming met FLOK) Senternovem Info-desk Nationaal Expertisecentrum Warmte (NEW) Themateams oa “duurzame energieproductie” Innovatiegerichte subsidies EOS, UKR, SBIR, innovatieagenda (diverse

programma’s) Implementatiegerichte support: EIA, VAMIL, SDE, groen beleggen,

subsidieregeling duurzame warmte Garantieregeling aardwarmte Gemeentelijk afwegingskader Convenanten Vandaag gestart: subsidie planstudie klimaatneutrale steden (fase 2

praktijkproeven volgt in 2010) Coming: overzicht LEB-projecten en overzicht relevante wet- en regelgeving