12. Ünite/Erkan AKTAŞ 1

12. BÖLÜM Klasik ve Keynesçi İktisat

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 2

Amaçlarımız

• Klasik iktisadi işleyişi açıklamak• Keynesçi iktisadı açıklamak

Anahtar kavramlar:Merkantilizm, Miktar Teorisi, Say yasası, Klasik faiz teorisi, Paranın yansızlığı, Keynesçi devrim

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 3

Klasik İktisat• 1770-1930 yılları arasını kapsamaktadır• Klasik nitelemesini ilk Keynes yapmıştır• Adam Smith, D.Ricardo, J.S. Mill, T. MalthusKlasik iktisatçılar, Merkantilist düşünceye (XVI ve XVII)

tepki olarak ortaya çıkmıştır.– Merkantilist düşünce;

• Metalizm• Devlet müdahalesi (Çok ihracat az ithalat)

• Klasikler merkantilistlerin aksine ulusların zenginliğini reel faktörlere bağlı olduğunu, kapitalizmin geliştirilmesi için SERBEST PİYASA

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 4

Klasik İktisat• Reel bir analizdir. • Paranın ekonomide rolü azdır.• Ekonominin büyümesi için

– Üretim fak. Stokunun büyemesi– Teknolojik gelişime bağlıdır

• Paranın kendiliğinden bir değeri olmadığını, mübadele için bir araçtır. Merkantilistler parayı, toplam talebi etkileyen önemli bir faktör görürler.

• Arz yanlı iktisatçılardır (her arz kendi talebini yaratır). • Para kısa dönemde bile toplam talep miktarını pek

değiştirmeyeceği • Devlet müdahalesine karşıdırlar

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 5

Klasik İktisadın Varsayımı• Beş temel varsayım varır1. Rasyonel davranış, Homo-economicus2. Tüm mal ve faktör piyasalarında tam rekabet

koşulu (mobilete,şeffaflık,atomize,homojenlik)3. Tam istihdam kendiliğinden sağlanır (genel

denge). Ekonomide tüm fiyatlar esnektir bu durum piyasayı sürekli temizler

4. Parasal aldanma söz konusu değildir5. Devletin rolü minimize edilmeli

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 6

Klasik Modelde Para• Para mübadele(değişim)

ilişkisini kolaylaştırmak dışında biri rolu yok

• Ekonomideki fiyat düzeyi para miktarı tarafında belirlenir

• Para yansız ve nötr• Reel değişkenlerin

paradan bağımsız olarak belirlemesine Klasik dikotomi denir

YVMP

YPVMTPVM

.....

M: para miktarı, mübadelenin ort fiyatı, T: bir ekonomideki

bütün mübadele sayısı, V:paranın dolaşım hızı

--------------------T yerine reel milli hasılanın

değişimi Y ve P ise bir ekonomideki ortalama fiyat

düzeyini gösterirse………………………….

Burada V ve Y kısa dönemde sabit kabul edilirse (P ve Y ters

yönlü bir ilişki vardır)

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 7

Klasik Modelde Toplam Talep

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 8

Klasik Modelde İşgücü Piyasası

İlave emeğin hasılaya katkısına emeğin marjinal

verimliliği (MPL) denir

)(PWfL

PWL

d

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 9

Klasik Modelde Emek Arzı

)(PWfLs

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 10

Emek Piyaysında

Tam İstihdam Hasılası

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 11

Fiyat Düzeyinde Değişme veEmek Piyasasında Denge

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 12

Say Yasası• Klasikler tam istihdam konusundaki görüşleri ve Say Yasası• Fransız iktisatçı Jean Baptiste Say• Her arz kendi talebini yaratır (Ekonomide bir şey üretildiğinde

karşılığında gelir elde edilir, bu gelir mal ve hizmet alımları için kullanır. Toplam çıktı=Toplam gelir

• Say yasasına göre, belirli malların arzı aslında diğer mallar için taleptir. Birisi bir şey arz ediyorsa, bunu başka bir şey talep ettiği için yapıyordur.

• Say yasasına göre, fazla üretim söz konusu değilidir. Bazı piyasalarda bu durumlarla karşılaşıldığında, fiyat düşer ve ve aşırı üretim ortadan kalkar. Aynı durum talep içinde geçerlidir.

• Yani esneklik sayesinde ekonomi tam istihdam yönelir. • Bu açıklamalar basit takas ekonomiler için geçerlidir.Gerçek

ekonomi daha karmaşıktır. Ör. Parasal gelir ya harcanmazsa?• Bu durum az üretime o da işsizliğe yol açmaz mı?• Klasikler bu sorunu faiz teorisi ile açıklamaya çalışmışlar

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 13

Klasik Faiz Teorisi• Basit dairesel akım

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 14

Klasik Faiz Teorisi

• Klasik iktisatçılar tasarrufu bir sorun olarak görmediler. Çünkü yatırım için tasarruf edilen tüm parayı yatırım için ödünç alır.

• Bireyler bugünkü ve gelecekti tüketimleri arasında faydalarını maksimize edecek şekilde dağıtmaktadır.

• Pozitif faiz, bireyleri gelecekte daha fazla tüketim yapmasını sağlar, yüksek faiz yüksek tasarruf anlamına gelmektedir. Tam tersi de geçerlidir.

• Firmalar ise bekledikleri gelir yatırım maliyetini aştığı sürece yatırım yaparlar.

• Yatırım maliyeti ise faiz oranına bağlıdır. Yatırım ve faiz ters orantılıdır.

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 15

Klasik Faiz Teorisi

• Tasarruflar yatırımlara eşit olduğu noktada ödünç verilebilir fonlar dengededir.

• Saving and investment

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 16

Klasik Modelde Toplam Arz

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 17

Düşük Toplam Arz(AS)için Ücret ve Fiyat Esnekliği Önemlidir.

1920 Banka

krizi veya 2008

Küresel Mali Kriz, yastık altı saklama,

altın talebinin artması

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 18

Klasik Modelde Tam İstihdam Dengesi ve İşsizlik

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 19

KEYNESÇİ İKTİSAT• 1930 yılında 1929 büyük buhranından sonra

ortaya çıkmıştır.• Bırakınız yapsınlar politika anlayışın karşı

çıkmaktadır. • İşsizliğin kısa süreli olacağı öngörüsü 1929

burhanında sonra ABD’de 10 işsizlik %17’i üzerinde gerçekleşmiştir

• Her arz kendi talebini yaratır düşüncesini eleştirmiştir. Talep yanlı bakışı da ortaya atmıştır. Kısaca “talep arzı yaratır”

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 20

Denge Çıktı Düzeyi

&Keynes

AE= C+I+G+NX

Harcama yönetimi hesaplanan GSYİH,

tüketim(C ), Yatırım (I), kamu harcamaları (G) ve

net ihracat (X-M) GSYİH= C+I+G+(X-

M)=AE (Toplam harcama)

12. Ünite/Erkan AKTAŞ 21

Keynesçi Toplam Arz Eğrisi