16
وری خطاهای فرزندپر بدترین1395 یور شهر101 شماره سال هفتمعت نفتوره ای صننامه مرکز خدمات مشا ماهیم چگونه باید “نه” بگوی چرا و بین رقابت توان می چگونها کنترل کرددر ها راهر و برا خو

1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

بدترین خطاهای فرزندپروری

ماهنامه مرکز خدمات مشاوره ای صنعت نفت سال هفتم شماره 101 شهریور 1395

چرا و چگونه باید “نه” بگوییم بین رقابت توان می چگونه

خواهر و برادر ها را کنترل کرد

Page 2: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

12

صاحب امتیاز: مرکز خدمات مشاوره ای صنعت نفت

مدیر مسئول: علیرضا کندرانی

سردبیر و ویراستار: سمیرا رنج بردار

صفحه آرایی، گرافیک، عکس: سوده رنج بردار

حروفچین: وجیهه رودگلی

همکاران این شماره: مژده پورحسین، اکرم شاطالبي، سمیرا رنج بردار

استفاده از مطالب این ماهنامه با ذکر منبع مجاز است. ماهنامه زیر و بم زندگی آماده دریافت مقاالت شما جهت درج در این نشریه می باشد.

فهرست مطالب 1همکاران ما 3

سرآغاز 5گام های خود مراقبتی برای مادران: 6

را ها برادر و خواهر بین رقابت توان می چگونه کنترل کرد 7

چگونه تأثیر داروهاي ضدافسردگي را افزایشدهیم؟ 10سه ماده غذایي براي یک خواب خوب شبانه 11بدترین خطاهای فرزندپروری 13پرسش و پاسخ 15 اخبار روانشناسی 17وقتی تعارض و اختالف منجر به جنگ می شود 19

چرا و چگونه باید “نه” بگوییم 21پیام تربیتی 23

راه کودکمان ذهن به نقاشی طریق از پیدا کنیم 25

معرفی کتاب 27

ماهنامه زیر و بم زندگی

Page 3: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

34

مشاوره کودک و نوجواندکتر سعید رضایی: دکترای روانشناسی کودک و نوجوان

دکتر محمد زارع نیستانک: دکترای روانشناسی کودک و نوجوان

مژده پور حسین: کارشناس ارشد روان شناسی- مشاور کودک و نوجوان

مجتبی غالم زاده: کارشناس ارشد روانشناسی بالینی کودک و نوجواناکرم شاطالبي: کارشناس ارشد روانشناسي عمومي

روان درمانی

دکتر ژاله افشاری منفرد: دکترای روانشناسی بالینی

دکتر مسعود چینی فروشان: دکترای روانشناسی بالینی

رویا امینی: دانشجوی دکترای روانشناسی بالینی

احسان خدابخشی: کارشناس ارشد روانشناسی بالینی

هما قدیمی: کارشناس ارشد روانشناسی بالینی

هانیه ملکی: کارشناس ارشد روانشناسی بالینی

فرجاد شیخ االسالمي: کارشناس ارشد بالیني

مشاور خانواده دکتر الهام گرامی: دکترای روانشناسی - مشاورخانواده

دکتر پرستو اسکیان: دکترای روانشناسی -مشاور خانوادهزهره ذوالفقاری: کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی- مشاور خانواده

نسرین زارعي: کارشناس ارشد روانشناسي عمومي مشاور ازدواج و خانواده- درمانگر

شیوا شریعت پناهي: کارشناس ارشد روان شناسي عمومي- مشاور خانواده و ازدواج

هما سعیدي زاده: کارشناس ارشد مشاوره و راهنمایي- مشاور خانواده و ازدواج

سایر

مشاوره تربیتی: دکتر ساناز اشکان-دکترای روانشناسی تربیتی

مشاوره تحصیلی: مرتضی کرمی نیه- کارشناس ارشد روانشناسی

نوروفیدبک: سمیرا حسن زاده- دانشجوی دکترای روانشناسی

بازی درمانی: مهتاب دبیر مقدم- کارشناس ارشد روانشناسی

مشاور حقوقی: نادر هاشمی- کارشناس امور حقوقی

کادر اداری و اجرایی

رئیس مرکز: علیرضا کندرانی- کارشناس ارشد روانسنجی

مسئول فنی: دکتر نرگس طالقانی- دکترای روانشناسی

کارشناس پژوهش: سمیرا رنج بردار- کارشناس ارشد روانشناسی

کارشناس روان سنجی: مینا ملکی- کارشناس ارشد روانشناسی

کارشناس آموزش: سعیده حائری- کارشناس روانشناسی

کارشناس پیگیری: دنیا یرمیان تهران فر- کارشناس روانشناسیکارشناس اجرایی: وجیهه رودگلی

همکاران ما

Page 4: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

مهم است به عنوان يك مادر مراقب خود باشيد. مراقبت ما از خودمان كمك مي كند

بهتر بتوانيم از افرادي كه دوستشان داريم مراقبت كنيم. در اينجا گامهايي براي مراقبت از خودمان

ارائه شده است: خيلي زياد كار نكنيد و برنامه روزانه وهفتگي

تان را بيش از حد پر نكنيد. عدم برنامه ريزي

زياد، به بدنتان فرصت بيشتري براي آرامش داده

و موجب مي شود از لحظه هايتان استفاده

كنيد. براي انجام

كارهايي كه بايد انجام شود زمان بيشتري

اختصاص دهيد. براي مثال اگر براي رساندن بچه ها به مدرسه 10 دقيقه زمان نياز

داريد، به جاي 10 دقيقه، 30 دقيقه در نظر بگيريد كه بدون عجله كار

خود را انجام دهيد. مجموعه اي از سرگرمي

ها كه به آنها عالقمنديد پيدا كنيد )نه چيزهايي كه ديگران دوست دارند بلكه مواردي كه

خودتان دوست داريد و به شما انرژي و آرامش مي دهد انجام دهيد(. ممكن است چيزهاي مختلفي را امتحان كنيد تا بهآنچه دوست داريد برسيد.

كارهايي را فقط براي خودتان انجام دهيد. مانند ورزش

كردن، آراستن خود و... فقط آرام بنشينيد و هيچ

كاري نكنيد مانند ديدن فيلم به ارزشهايتان فكر

كنيداگر خانواده بر كار اولويت دارد، ببينيد چقدر تصميمات شما

در مسير ارزشهايتان است. براي مثال يكي از دوستانم مي گفت

سالها ساعت هاي زيادي را كار مي كرد و از يك زماني تصميم گرفت

وقت بيشتري را با خانواده و فرزندانش بگذارند. او با اين تصميم شادي بيشتري

را در زندگي احساس كرد. دقايقي از روز را به تنفس

عميق و توجه به زيبايي هاي اطرافتانبگذرانيد.

به خودتان استراحت الكترونيكي بدهيد. ممكن است اين كار براي برخي از افراد

مشكل باشد زيرا وسايل الكترونيكي بخش اجتناب ناپذير زندگي ما شده است. اما براي كمك به بهزيستي تان الزم است

يك دوره ي زماني از وسايلي مانند تلفن همراه و رايانه دوري و تلويزيون را

خاموش كنيد. ايجاد فاصله از اين وسايل، كمك مي كند در دنياي واقعي زندگي و

اثرات جانبي منفي آنها كاهش يابد.

برایتان آرزو مي کنیم، بهترین ها را دهید. ادامه خودتان از مراقبت به

56

گام هایبرای مادرانخود مراقبتی

-1

-3

سرآغاز

باز آمديم به عرصه امروز تا بگوييم شما می توانيد! اميدها به لطف حضرتش همواره زنده است و اكنون شرط بقا زيست در كنار آن ديگريست نه به زجر و درد بل به سرور و خوشي. آنكه گفت شما آفريده من هستيد بالشك آفريده اش را ابزار درست انديشيدن و سالمت زيستن آموخته است. آنچه تفاوت موجودات را رقم می زند نيازهای غريزی كه نه، توانايی انديشيدن او به مثابه جهش اتم است. انديشه در هر آنبه هزاران مكان و زمان سير و قلم ذهن تاريخ سازی می كند. تاكنون انديشيده ايد اگر بتوان آنچه تفكر، انديشه، تخيل و رويا می ناميم را به واژه های قابل فهم تبديل كرد هر كس از نوع ما در يك چرخه 24 ساعته چندين جلد كتاب فراخواهد نگاشت. چنين پديده ای به مزاح مي ماند چرا كه می دانيم برای نوشتن خطی كتاب می بايست تمام توان دانشی و گستره واژه گاني را بكار بست. لذا با چنين تعبيري می توان انديشه و افكار روزانه را به سه دسته مقسم دانست:

روياها، تخيالت و فراز و فرودهای سير انديشه كه فراوانی بااليی از اين سهم دارد )و صد البته برای بهداشت و روان مفيد است(.

افكار فشارزا و دارای بنياد اختالل و آزار روان كه منشاء آن را می توان هرم ساخت شناختی معيوب و حوادث و رويدادهاي ناخوشايند دانست.

انديشه هايی كه ناب برمی شمريم و ماهيتی نوآور، پيش برنده، هدفمند و توسعه آفرين دارند. حال بسادگي مي توان گفت در اميال خود گرايش به تفكر نوع سوم موج مي راند ليكن ممكن است در حقيقت اينگونه نباشد. در متروها و اتوبوسها با نگاه به افق دوردست غرق در تخيالت خود هستيم كه حاكی از آرامش و لذت در پس چهره است ليكن نمی توان تميز دادكه كدام انديشه فعال است. دوستی داشتم كه می گفت من در اوقات مسافرت با تاكسی و اتوبوس راجع به انواع نوآوري در تجهيزاتی كه بتواند انسان را به آرامش بيشتر برساند فكر می كنم، آيا او را تحسين نمی كنيد!! در جايی كه متون مقدس ما از تفكر نوع سوم به از عبادتهای بسيار ياد می كنند می توان به اهميت آن وافر شد ليكن اندازه گيري اينكه تا چه حد واقعا آن را به كار بسته ايم دشوار مي نمايد. شايد به همين خاطر است كه بزرگان گفته اند هر زمان كه فرصتي يافتيد مشغول مطالعه شويد چرا كه كنترل ذهن براي ماندگاري در تفكر نوع سوم دشوار است و در عين حال براي فعاليت آن نياز به توسعه هرم ساخت شناختي از طريق افزايش دانش است، بنابراين اغلب ما انسانها درگير تفكرات نوع اول و دوم هستيم و كمتر تمايل به گرايش نوع سوم داريم چه اينكه مستلزم ايجاد هزينه بكارگيری كل ساختار شناختی است. تا بحال چند تكرار براي شما پيش آمده كه قرار بوده راجع به موضوعي بينديشيد اما به هر پديده اي ناخنكي زده ايد به طوري كه زمان موضوع اصلي به يغما رفته است. يكي از راهكارهاي حل چنين وضعيتي مديريت ذهن به معناي كنترل همه احوال و تفكرات و هدفمند ساختن آن است تا بتوان از اين ابزار شگفت نتيجه بهينه گرفت. آنچه در حيطه روانشناسي چنين پديده اي را مطالعه مي كند به نوروسايكولوژي مشهور

است. بر اين مبنا مي بايست در اقدام اوليه به شناخت قوانين ذهن، توانايي ها و محدوديتهاي عملكرد آن و فعاليت فراشناخت دست يافت. در گام بعدي مي بايست به مهندسي ذهن پرداخت و الگوهاي مناسبي براي آن انتخاب و بكار بست. در پايان ضمن تاكيد بر اين نكته كه مديريت ذهن يك فرايند منطقي و عملي به شمار مي رود، لذا هر گونه بهره مندي در اين حوزه نيازمند شناخت و وقوف به توانايي ها و ضعف هاي خويش است. مركز

خدمات مشاوره اي اين راه را براي شما بزرگواران هموار خواهد نمود. به ما بپيونديد!

علیرضا کندرانی رئیس مرکز خدمات مشاوره اي صنعت نفت

-2

Page 5: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

-قسمت اول))دعواهاشون بيچاره ام كرده ((

نمی دونم چی ميشه؟ يا اونا همديگه را می كشن يا من اونا رو می كشم. وقتی هر كدومشون تنها هستن هيچ مشكلی ندارم. ولی وقتی دوتايی شون با هم ميان سراغم هيچ

كدومشون را نمی تونم تحمل كنم. اين ها واكنش های پدر و مادر ها هست كه مشكالتي در رابطه با خواهر و برادرها دارند.

ريشه همه ی اين ها چيست؟ محققان اين حوزه در مورد اين مسئله اتفاق نظر دارند كه ريشه ی حسادت خواهر و برادری، ميل عميق هر بچه ای برای داشتن محبت انحصاری پدر و مادرش است. چرا اين تمنا اصلی ترين دليل رقابت بين آن هاست؟ چون تمام آنچه بچه برای زنده ماندن و رشد كردن نياز دارد از اين منبع خارق العاده پدر و مادر جاری است: غذا، سرپناه، محبت، نوازش، حس ارزش، احساس خاص بودن. اين آفتاب عشق و حمايت پدر و مادر است كه كودک را قادر می سازد

به شايستگی رشد كند و آرام آرام بر محيطش مسلط شود. چرا حضور خواهر و برادر های ديگری بر زندگی او سايه می اندازد؟ چون هر چيزی را كه برای سعادت او الزم است مورد تهديد قرار می دهند. صرف وجود يك بچه يا بچه های اضافی در خانواده می تواند به معنای كمتر ديده شدن باشد: زمان كمتر برای تنها بودن با پدر و مادر، توجه كمتر موقع آسيب ها و سرخوردگی ها و از همه ترسناک تر اين فكر كه اگه مامان و بابا همه عشق واز من ارزششون اونا اينه كه به خاطر برادرشون نشون می دن، شايد يا به خواهر عالقشون رو

بيشتره و اگه من كمتر بيارزم در اين صورت حسابی تو دردسر افتاده ام.

به جای: كودک: برادرم با دوستاش منو مسخره می كنندوالد: خوب كه چی؟ پسرا اين جورين ديگه. ٌ

خواسته ی فرززندتان را بيان كنيد كودک:برادرم با دوستاش منو مسخره می كنند

والد: بهت برخورده و ناراحت شدی. دلت می خواد برادرت باهات مهربون باشه

به فرزندانتان كمك كنيد تا راه درستی برای بروز خشمشان پيدا كنند.

به جای: داری چيكار می كنی دستشو شكستی. تو واقعاً پسر بدی

هستی.راه درست را خالقانه به فرزندتان نشان دهيد

تونی می ببينه! آسيب نبايد خواهرت احساساتتو با عروسكت بهم نشون

بدی. رفتارهای جلوی بگيريد. را دهنده آزاد چطور كه بدهيد نشان فرو را خشم توان می نشاند. از حمله به مهاجم

خود داری كنيد. به جای:

خيلی رفتارت زشته اونم با يه بچه كوچولو! فقط بهدست بازيت اسباب

زده. روش های بهتری را برای

ابراز خشم نشان بدهيد. دعوا نداريم! به خواهرت بگو

چقدر عصبانی هستی! ولی باحرف، نه با مشت!

مهارت دوم: جلوی خودتان را بگيريد و مقايسه نكنيد.

به جای اينكه موارد ناخوشايند را با مقايسه كردن به بچه ها بگوييد، ) چرا مثل برادرت لباساتو آويزان نمی كنی؟(

با او راجع به آن مورد خاصی كه شما را ناراحت كردهصحبت كنيد.

به جای: تو پسر بزرگی هستی، نيابد مثل اون بچه كوچولو

وسايلتو پخش و پال كنی

تعجبی هم ندارد كه بچه ها اين قدر برای اول بودن يا بهترين بودن مبارزه می كنند و تمام انرژی شان را برای بيشتر داشتن بسيج می كنند. در نظرشان امنيت در داشتن همه ی مامان، همه ی بابا، همه ی اسباب بازی

ها، همه ی غذا ها، همه فضا است. مادر و پدر دوش بر سختی وظيفه چه هاست! آنها بايد راه هايی را بيابند تا به هر كدام از بچه ها اطمينان دهند كه در امن و امان است، خاص است و محبوب است. بايد

بپذيريم: نگرش و كلمات ما قدرت دارند. وقتی دعوای خواهر و برادر شروع می شود ديگر نيازی

نيست كه احساس سرخوردگیبه با مسلح شدن كنند

و تازه های مهارت درک تازه می توانيمبه را رقبا اين و صلح سمت هدايت آرامش

كنيم. اول: مهارت

و برادر بايد با را ها خواهر ن تشا سا حسا ابه نسبت

آشنا همديگر كنيم.

بی جای به توجهی به احساسات منفی

فرزندتان نسبت به خواهر يا برادرش،با او همدردی كنيد.

به جای: كودک: مامان تو هميشه پيش اونی

والد: نه اصالً تو اينطوری فكر می كنی؟ احساسات را بيان كنيد:

كودک: مامان تو هميشه پيش اونی والد: دوست نداری من زياد برای خواهر

كوچولوت وقت بزارمدنيای در فرزندانتان كه آنچه واقعی ندارند در دنيای خيال به آنها بدهيد

جلوی خودتان را بگیرید و مقایسهنکنید.

به جای اینکه موارد ناخوشایند را با مقایسه کردن به بچه ها بگویید، ) چرا مثل برادرت لباساتو آویزان نمی کنی؟( با او راجع به آن مورد خاصی که شما را ناراحت

کرده صحبت کنید. به جای:

تو پسر بزرگی هستی، نیابد مثل اون بچه کوچولو وسایلتوپخش و پال کنی

آنچه را که می بینید یا احساس می کنید توضیح بدهید می بینم که اسبا بازیهاتو جمع کردی، کامیونتو برداشتی و

پازلت هم مرتب کردی. به جای:

خیلی زشته. حتی اون بچه کوچولو هم موقع شیر خوردن این قدر دور و برش را کثیف نمی

کنه

78

Page 6: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

آنچه را كه می بينيد يا احساس می كنيدتوضيح بدهيد.

می بينم كه اسبا بازيهاتو جمع كردی، كاميونتو برداشتی و پازلت هم مرتب كردی.

به جای: خيلی زشته. حتی اون بچه كوچولو هم موقع

شير خوردن اين قدر دور و برش را كثيفنمی كنه.

مشكل را توضيح دهيديه كمی شير ريخته جلوی لباست.

مهارت سوم: الزم نيست با بچه ها مثل هم رفتار كنيد .بايد با آن ها منحصر به فرد رفتار كنيد

به جای دادن مقدار مساوی : بيا حاال تو هم به اندازه خواهرت انگور((

داری.(( با توجه به نياز بچه در اختيارش بگذاريد.

چند تا دونه بيشتر می خوای، يا يه خوشه ((بزرگ؟((

به جای اينكه نشان بدهيد مثل همدوستشان داريد

))تو و خواهر تو يه دنيا دوست دارم (( نشان بدهيد كه منحصر به فرد دوستش

داريد. تو توی دنيای به اين بزرگی فقط يه دونه ((

هستی،هيچ كس جای تو را نمی گيره(( به جای وقت گذاشتن به طور مساوی

هر وقت ده دقيقه با خواهرت حرف زدم، (())ده دقيقه هم با تو حرف می زنم

پدر و مادر: برادرت توپش رو می خواد. نه خود بچه:

علی: می دونم من بدجنسم. پدر و مادر: ولی بلدی مهربون باشی.

نه خواهر و برادرهايش: خواهر: علی خيلی بدجنسی! بابا، اون توپ را

بهت نمی ده. پدر و مادر: يه جور ديگه ازش بخواه. اونوقت

می بينی چقدر دست و دلبازه. اگر علی به خواهرش حمله كرده به جای

حمله به علی و محكوم كردن او، به خواهرش توجهكنيد.

پدر و مادر: كبود شده، بيا روش يخ بذارم. علی بايد يادبگيره كه احساساتشو با حرف بيان كنه، نه با مشت!

بچه ناتوان نداريم، به جای تاكيد روی ناتوانی بچه ها،روی توانايی هايشان تاكيد كنيم.

آنها می خواهند: ضعفهايشان را بپذيريم:

)) ))كار آسونی نيست، ممكنه دلسرد بشی.تشويق شان كنيم،حتی اگر ٌكارشان كامل نباشد:

))اين دفعه خيلی بهتر بود ((كمكشان كنيم تا راه حل پيدا كنند:

))سخته، اين جور، موقع ها چيكار می كنی؟ ((

اکرم شاطالبی، کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی فابر، آدل و مازيش، الين )1384(. درمان ناسازگاری و حسادت

خواهر و برادر. ترجمه ميترا كدخدايان. نشر فيروزهها بچه از گفتن ها بچه به .)1386( الين مازيش، و آدل فابر،

شنيدن. ترجمه فاطمه عباسی فر. نشر دايره

این مطلب ادامه دارد...

910

در بسياري از افراد، مصرف ضدافسردگي ها زندگي آنها را تغيير مي دهد اما در برخي ديگر، داروها فرد را به نتيجه موردنظر نمي رساند. محققان دريافتند كه مكمل هاي تغذيه اي خاصي مي توانند تأثير داروهاي ضدافسردگي را در افراد افسرده افزايش دهد مانند برخي مكمل ها مانند امگا3، روغن ماهي، متيل فوالت كه يك شكل از فوالت است، ويتامين )دی( و آدنوزيل متيونين مولكولي است كه به طور طبيعي در بدن تشكيل مي شود و در آزمايشگاه نيز مي توان آن راها، هورمون مانند شيميايي مواد ديگر كردن متوقف يا و سازي فعال تشكيل، در و ساخت پروتئين ها، فسفوليپيدها نقش دارد. بر طبق گفته ي محققان، اين ماده در برخي فرآيندهاي شيميايي كه براي نگه داشتن خلق در سطح مطلوب ضروري هستند، موثر است. دكتر ساريس رئيس گروه تحقيقات بهداشت روان در دانشگاه ملبورن مي گويد تعداد زيادي از افرادي كه دچار افسردگي هستند بعد يك يا دو دوره مصرف ضدافسردگي ها به سطح مطلوب نمي رسند. محققان 40 آزمايش در مناطق مختلف دنيا براي بررسي مكمل هاي غذايي براي درمان افسردگي بالينيمخفف نام با سروتونين )بازجذب مهاركننده های مانند ضدافسردگي داروهاي با تركيب در انجام رساندند. سرتونين و مهاركننده هاي به اي اس اس آرآی ها و ونالفاكسين ها( سه حلقه ديسفنالفاكسين، شامل كه هستند ضدافسردگي داروهاي از گروه يك نورآدرنالين بازجذب دولكستين و ونالفاكسين است. اين داروها ميزان انتقال دهنده هاي عصبي تنظيم كننده ي خلق مانند نورآدرنالين و سرتونين در مغز را افزايش مي دهند. سه حلقه اي هايي مانند دوكسپين نسلو متوقف كردن نفرين و سرتونين نوراپي افزايش سطح براي اول ضدافسردگي ها هستند كه عملكرد استيل كولين به كار مي روند. بزرگترين يافته ها از فراتحليل نشان داد امگا3 روغن ماهي همراه با ضدافسردگي ها تأثير معناداري دارد. مطالعات نشان داده اند امگا3 به طور كلي بر روي سالمت مغز و خلق و خو موثر است اما اين نخستين تحقيقي است كه با داروهاي ضدافسردگيداروهاي با كه هنگامي متيونين( و)آدنوزيل )دی( ويتامين فوالت، متيل است. شده همراه ضدافسردگي مصرف شوند به بهبود خلق كمك مي كنند. با همه ي اين نتايج، متخصصان هنوز در تجويز مكمل ها همراه با ضدافسردگي ها ترديد دارند چون شواهد به اندازه ي كافي مستدل

نيست و بنابراين نياز به تحقيقات بيشتري وجود دارد.

Page 7: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

شبانهک خواب خوب

یقتي و

به پا مادرم خواب گذاشت سن

شبانه اش دچار اختالل شد.شده زندگيش از جزئي خوابي بي

بود و به دنبال درمان هاي زيادي رفت اما كمكي به او نكرد، حتي قرص هاي خواب آور نيز

جواب نداد. ناكامي در خواب و خستگي، شخصيت او را تغيير و وي را بدخلق كرده بود. فرسودگي بر جسم و روح او تأثير

گذاشته بود. بيشتر مخصوصاً هنگام شب زمين مي خورد و تفكرش نيز دچار مشكل شده بود. ديدن رنج و ناراحتي او، مرا به پيدا

تغذيه نوع در را حل ٌراه و كرد ترغيب جواب كردن يافتم. درحاليكه نظريه هاي زيادي درباره آنچه

در يك خواب خوب نقش دارد ارائه شده،ي ماده سه كه دارند توافق اكثراً

هاي تفاوت موجب غذايي خواب در زيادي

مي افراد شود.

سه ماده غذایی برای

ویتامین دی بسياري از ما ساعات زيادي از روز را در خانه يا محل كار سپري مي كنيم بنابراين ميزان ويتامين )دی( كه از نورموجب و يافته كاهش كرد دريافت توان مي خورشيد ويتامين دريافت منبع بهترين گردد. مي خواب مشكالت )دی( نور خورشيد است. اگر امكان دريافت ويتامين كافي از نور خورشيد را نداريد با پزشك مشورت كرده و در صورت

لزوم مكمل هاي ويتامين )دی( را مصرف كنيد.

منیزیومغذاهاي باالي مصرف دليل به به منيزيوم است ممكن شده، فرآوري اندازه كافي به بدن نرسد. عوامل ديگري كه در كمبود منيزيوم سهم دارد شاملاست. ناسالم گوارش دستگاه و ديابت جذب منيزيوم با افزايش سن كاهش مي يابد، همچنين افراد مسن داروهاي زياديدر است ممكن كه كنند مي مصرف در كند. ايجاد اختالل منيزيوم جذب متخصص پزشك از وقتي مادرم مورد درباره اضافه كردن مكمل منيزيوم سوالبا اختالل احتمال دليل به او كردم بنابراين نكرد موافقت ديگر داروهاي تصميم گرفتيم منيزيوم را از طريق رژيمبردن باال براي دهيم. افزايش غذايي سبزيجات، ها، ميوه از منيزيوم ميزان كنيد. استفاده بيشتر ها دانه و آجيل سبزيجات برگ سبز مانند اسفناج و برگو كدو تخمه بادام، همچنين و چغندر آفتابگردان و كنجد منابع بسيار خوبي ازبهترين منيع منيزيوم ،منيزيوم هستند.

threonate منيزيوم است كه قادر به نفوذ در سد خوني مغزي است و تحقيقات گذشته نشان داده است در بهبود حافظه نقش دارد. براي آگاهيپزشك با مصرفي دوز ميزان به نسبت مفيدترين و بهترين اما نماييد مشورت از قبل و شام از بعد آن، مصرف زمان

پتاسیمخواب است. مادر من هر روز يك نصف موز براي تأمين پتاسيم خود ميل مي كرد اما باز هم سطح پتاسيم او پايين بود. ازافزايش از او اما افزايش دهد را او خواستيم مصرف موز وزن ناشي از كالري زياد مي ترسيد. پتاسيم يك ماده يي تجربه اگر همچنين است. خواب بهبود براي حياتي گرفتگي عضالني هنگام شب را داريد پتاسيم كمك كننده است. عالئمي كه نشاندهنده ي كمبود پتاسيم است شامل فشارخون باال، خستگي و ضعف عضالني مي باشد. غير از موز كه منبع عالي اين ماده است، براي افزايش منيزيوم وخود غذايي برنامه به را اسفناج و چغندر برگ پتاسيم، كلم آواكادو بروكلي، كرفس، كلم كنيد. همچنين اضافه

بروكسل و كاهو را نيز فراموش نكنيد.

1112

Page 8: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

شايع ترين اشتباهي كه والدين در بي شوند، مي مرتكب كودكان مورد هاي شكل توجهي بي است. توجهي

مختلفي دارد: بي توجهي به مرزها: با خواهد نمي گويد مي كودک وقتي او به و دهيد گوش كند، كسي صحبت زمان دهيد. آنها براي پردازش و حاّلجي آنچه بعداً مي خواهند بگويند نياز به زمانكند مي كمك آنها به كار اين دارند. دوباره و به صورت منطقي به موضوع فكر

كنند. بي توجهي به زبان بدن: يكي از نشانگرهاي حال كودک زبان بدن نمي كودكان موارد از بسياري در است. انواع و كنند كنترل را خود بدن توانند مي خود بدن ي بوسيله را پيامها

فرستند. اين پيامها شامل ناايمني، عدم اطمينان از اينكه و استرس ها مي شود. به جاي دهند، تغيير را حالتشان بخواهيد آنها تالش كنيد مسأله ي اصلي را حل كنيد.

بي توجهي به کل و تمام مسأله: ندارند والدين دوست نكنيد. همانطور كه را قطع حرف كودک كودكشان حرفشان را قطع كند همين كار را در مورد فرزندشان نيز نبايد انجام دهند. بچه ها بيشتر از رفتار والدين، ياد مي گيرند

تا آن چيزي كه به آنها ديكته مي شود. بي توجهي به هیجان ابراز شده: خشم منجر به هيجان مي شود. براي كودكان راحت تر است با خشم واكنش نشان دهند و بعد از آن تنهايي، اضطراب، احساسابراز ناكامي، حسادت، نگراني و ترس را ناراحتي، گناه، خجالت، كنند. به عامل اصلي خشم كودک توجه كنيد تا علت را دريابيد. ممكن است آنها نتوانند هيجانشان را متناسب با احساسشان ابراز

كنند. الگوي مناسب بودن والدين براي كودک، ضروري است. بي توجهي به نقطه نظر او: كودكان ديدگاهشان را بر اساس تجربياتي كه داشته اند شكل ميداشت انتظار نبايد و ندارند را بزرگساالن ي تجربه آنها دهند.

مانند آنها رفتار كنند. در اين موقعيت هاست كه والدين مي توانند تجربياتي كه عقايد

آنها را شكل داده با فرزندشان به اشتراک بگذارند. بي توجهي به استدالل هاي او: ممكن است استدالل فرزند اشتباه باشد اما تا وقتي والدين نشنوند نمي توانند اشتباه را اصالح كنند. اصالح، نياز به درک نقطه نظر

كودک بدون نتيجه گيري يكدفعه و فرضيه ساختن دارد.

زمان بگذاريد و دقيق به او گوش دهيد و به شيوه اي مهربانانه استدالل او را اصالح كنيد. نتيجه اينو روشن ديدگاهي كه شود مي بزرگسالي كار

واضح دارد. بي توجهي به تجدید خاطرات: رخ يا داده رخ اتفاقات مورد در فرزند با بحث نداده هدر دادن وقت و انرژي است. ممكن است كودک يك اتفاق را درست تعبير نكند اما هرگز با قلدري ديدگاهش را تغيير نمي دهد. قبل از اينكه واقعيت را به او گوشزد كنيد، به صحبتش گوش دهيد و درباره آنچه به ياد دارد سوال كنيد. اگر به آرامي و با احترام با او صحبت كنيد بهتر ديدگاه

جديد را مي پذيرد. بي توجهي به استرسورهاي او: آنچه استرس والدين را كم مي كند ممكن است روي استرس كودک تأثير نداشته باشد. استرسشود. گرفته شوخي به يا و ناديده نبايد فرزند احساس دهنده ي نشان تواند مي آنها استرس يا و گناه احساس ترس، كفايتي، بي ناايمني، خجالت باشد. اضطراب او را درک و كمك كنيد با

هم آن را كاهش دهيد. بي توجهي به خواسته هاي کودک: از فرزندتان بپرسيد بيشترين و مهمترين چيزي كه از والدينش مي خواهد چيست. اغلب والدين،كودک به دعوا يا سروصدا كردن خاموش براي توجه مي كنند يا براي آنها زمان مي گذارند. بهاين زيرا نكنيد خواسته هاي كودک بي توجهي

.بهترين راه براي نزديكي به اوستسکوت و خاموشي به توجهي بي

فرزند: گاهي اوقات كودک از صحبت كردن اجتناب مي كند چون احساس مي كند شنيده نمي شود. آنها فقط تا جايي توضيح مي دهند كه ديگر نيازي بهي دوره يك از بعد نباشد. والدين با صحبت زماني، كودک با هيچكس هم صحبت نمي شود و

اين بسيار خطرناک است . زيرا منطق آنها به اندازه ي كافي رشد نكرده است و عواقب آن مي تواند مخرب باشد. اگر كودكي بايك با بايد حتماً كند نمي صحبت والدين

روانشناس مشورت كرد. بي توجهي به دمدمي بودن او: گاهي نيست، هورموني خلقي تغييرات ي همه سركوب خشم افسردگي، ي نشاندهنده اوقات

.شده يا اضطراب است

دهد، مي رخ حاالت اين معموالً كه زماني فراواني، ميزان ميزان فعاليت، رژيم غذايي، دوستان يا مدرسه را چك كنيد. يك الگوي منظم مي تواند نشاندهنده ي يك مشكل اساسي باشد. به اين عالئم بي اعتنا نباشيد زيرا ممكن است اوضاع را

وخيم تر كند. بي توجهي به هورمون ها: بسته به سن كودک، هورمون ها مي توانند عامل مهمي در خلق و خو و طغيان خشم و پرخاشگري باشند. سخت استاو باشد تغيير در هورمون هاي فرد بر خلق و خوي يادمان تأثيرگذار است. به رفتار او واكنش بيش از حد نشان ندهيد و

به جاي آن، در كنارش باشيد. بي توجهي به عذرخواهي او: هنگامي كه كودک براي خطايي كه انجام داده عذرخواهي مينگردد. مرور دوباره و شود گذاشته كنار موضوع بايد كند، عذرخواهي آنها را قبول كنيد. بعد از اينكه موضوع بررسي شد

از آن بگذريد و ديگر به آن بازنگرديد. بي توجهي به هنر و موسیقي کودک: هنر و موسيقي انعكاسي از ديد فرد نسبت به دنيا است. خيلي مواقع موضوع آهنگي كه نواخته مي شود نيست بلكه توجه به ضرب و كوبش، ريتم كلي و ... نيز اهميت دارد. همين مسأله در مورد هنر نيز وجود دارد: تمركز بر روي رنگ، سبك تركيب و ادراک كلي. همه ي اين ها پنجره اي به درون روح كودک

هستند. بي توجهي به شکست ها: كودكي زمان اشتباه كردن است. پيامد و عوارض اشتباه در كودكي بسيار كمتر از بزرگسالي است. شكست كودک نياز به چالش مادام العمر ندارد و اگر به درستي با آن برخورد شود

مي تواند يك تجربه موفق باشد. بي توجهي به ترس ها:

است ممكن بودن ترسو اما است طبيعي و نرمال ترس، نشاندهنده ي اضطراب و استرس باشد. اين ترس ها ممكن است در اختالل وسواس-اجباري نمود پيدا كند كه غلبه بر آن بسيار مشكل است. هرگز ترس را دست كم نگيريد و براي

حل آن اقدام كنيد. بي توجهي به رویاها: كودكان گاهي روياهاي غيرواقع بينانه اي در سر مي پرورانند. در اين روياها معموالً تمايل به شايسته بودن و شناخته شدن وجود دارد )مانند يك هنرپيشه يا خواننده ي معروف شدن(. هرگز روياهاي آنها را مسخره نكنيد بلكه به آنها كمك كنيدعمل ي جامه آن به و دهند تطبيق واقعيت با را آرزوها

بپوشانند.

1314

بدترین خطاهای فرزندپروری

Page 9: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

سوال: كرده ازدواج است سال يك سالم.من

ام. از همسرم خيلی راضی هستم. جدا از خانواده ي همسر زندگی می كنيم. ولی از روز اول ازدواج من و همسرم

تحت كنترل پدر مادرش بوديم. هر روز به شوهرم زنگ می زنند و آمار كارهايمان را می گيرند. اين موضوع خيلی اذيتم می كند. اينكه ما مستقل

شديم ولی آنها اين اجازه را به ما نمی دهند. به همسرم می گويم آمار درست بهشان نده تا ديگر نپرسند، ولی او می گويد خب نپرسند تا نگويم! ما چيكار كنيم

تا آنها بيخيال اين كنكاشت كردن هايشان بشوند؟!خواهش می كنم يك راه چارهخوب ارائه بفرماييد.

جواب: يكي از اتفاق هايي كه با ازدواج رخ مي دهد مستقل شدن از خانواده است اما سازگار شدن با اين شرايط براي برخي آسان و براي برخي ديگر سخت است. افرادي كه اين آگاهي را نسبت به زندگي جديد خود ندارند ممكن است با اين مشكل مواجه شوند. در واقع زندگي متأهلي يك سيستم بسته است كه زوجين بايد با هماهنگي يكديگر مسائل بين خودشان را به خارج از خانه منتقل كنند. در واقع افراد بايد

اين جرأت مندي را پيدا كنند كه در مقابل خواسته هاي نامتعارف ديگرانسوالي ما از ديگران باشيم داشته انتظار نبايد واقع در بگويند. “نه”

در را مهارت اين بايست مي بلكه بگوييم دروغ يا و نپرسند خودمان تقويت كنيم. بنابراين الزم است همسرتان اين

توانايي را آموزش و بكار گيرند.

سه من سوال: سال پيش با يكی از دوستانم قطع رابطه كردم به علت

به نسبت تحقيرآميزش رفتارهای و آزاری مردم زننده، رفتار های خودم و ديگران كه باعث ايجاد اضطراب و آشفتگی در من می شد. تا اينكه

چند روز پيش وقتی با يكی از دوستانم نزديك خانه شطرنج بازی می كرديم، با دو پسر ديگر آمدند و به من فحش و ناسزا گفتند و بازی مان را خراب كردند اما من از شدت

اضطراب و عصبانيت ضعف كردم و واكنشی نشان ندادم و اين باعث شد تا شب هم نتوانم خوب بخوابم و از آن روز ذهنم درگير است و مدام فكر انتقام و يا مواجه شدن دوباره با آنها به سراغم

مي آيد. البته با خانواده هم صحبت كردم. در ضمن به دوست سابقم در آن لحظه گفتم بار ديگر مستقيم سراغ پدرت رفته و رفتارت را بازگو می كنم. گاهی به سرم می زند كه با چند مشت كاری

!حسابشان را تك تك برسم لطفا راهنماييم كنيد خيلی آشفته ام! 1٥ روز ديگر هم كنكور دارم جواب: هر يك از انسانها ويژگي هاي شخصيتي و تفكرات خاص خود را دارند. شما با اين فرد چه مدت دوست بوده ايد آيا در كل زمان دوستي رفتارشان اين گونه بوده است؟ آيا در برخورد با ديگران نيز همين طور است؟ اگر هميشه اينطور بوده و با ديگران نيز برخورد مشابه داشته پس تا وقتي خود فرد نخواهد نمي توانيم او را تغيير دهيم چه با حرف، چه رفتار كردن مشابه او. زيرا هر كدام از ما با رفتارمان شخصيت خود را نشان مي دهيم. بهتر است رفتار جرأت مندانه را ياد بگيريم

و اجازه ندهيم كسي به حق ما تجاوز كند اما اينكه ما هم بخواهيم مقابله به مثل كنيم كار درستي نيست. در ضمن درست است كه برخورد ايشان خوب نبوده اما اگر قرار باشد

براي رفتار اشتباه ديگران ذهن خود را درگير و از برنامه هاي خود عقب بمانيمنمي توانيم موفق باشيم.

من سوال: دوستان زيادی ندارم و اصال نمی توانم با انسان

ها ديالوگ برقرار كنم. مثال اگر به همراه برادرم به يك سفر طوالنی برويم، بيشتر سفر را ساكت هستم و حتی اگر برادرم بخواهد

اين با من می شود. پشيمان كارش از من برخورد سرد با بزند حرفی وضعيت مشكلی ندارم و حتی از اين طور بودن لذت هم می برم. حاال سوال

من اين است كه آيا نياز است خودم را تغيير دهم و اجتماعی تر باشم؟ چرا؟ البته پاسخ اكثر افراد به من در جواب به چرايی لزوم ارتباط اجتماعی اين است كه زماني به آدم ها نياز پيدا می كنی، پس تا می توانی دوست جمع كن كه هزارتا

دوست هم كم است و يك دشمن هم زياد . .... جواب: برخي از داليل تفاوت در روابط اجتماعي، به درون گرا يا برون گرا بودن ارتباط دارد. افراد درون گرا دوستان و ارتباطات اجتماعي محدودي دارند و افراد برون گرا روابط گسترده تر و گرم تري با ديگران برقرار مي كنند. در عين حاليدايره كوچك همان با اما دارند روابط محدودي و دوستان گرا درون افراد كه روابط، ارتباطات صميمانه اي دارند و نيازهايشان را برآورده مي كنند. زيرا در ارتباط برخي از نيازهاي ما و ديگران رفع مي شود بنابراين نياز به رابطه داريم.

اما اگر كاًل قادر به ايجاد رابطه نيستيد و يا ارتباط با مردم را دوست نداريد يك مسأله ي جدي است كه بايستي با يك روانشناس باليني مشورت

كنيد.

سوال: سالم من قدم خيلی كوتاه هست البته

می من اما هستن خودم قد هم دوستانم تقريبا خواهم قد بلند شوم قد من 168هست چكار كنم كه قد بلند

شوم؟ جواب: چه چيزي موجب مي شود از قد خود راضي نباشيد؟ قد هم

اكنون شما موجب چه مسائل و مشكالتي مي شود كه مي خواهيد قد بلندتري داشته باشيد؟ اگر قد بلندتري داشته باشيد چه اتفاق مثبتي مي افتد؟ ظاهر بهتري پيدا مي كنيم؟ ديگران بيشتر ما را قبول دارند؟ حس خودمان نسبت به خود بهتر مي شود؟ اگر جواب بله است چرا حال خوب من به قد من ارتباط پيدا مي كند؟ همه ي ما يك نقاط ضعف و قوتبه نفس اعتماد قابل تغيير نيست. از يكديگر داريم كه بعضاً متفاوت

يعني من آنچه دارم را مي پذيرم. احساس و فكري كه ما نسبت به خود داريم بر نحوه ي زندگي ما تأثير مي گذارد. بنابراين اگر

صرفاً به دليل قد حس خوبي نسبت به خودمان نداريمكار خود نفس به اعتماد روي است بهتر

كنيم.

و دارم سال 2٥ من سوال: كارشناسي مكانيك هستم. هر كجای زندگيم كه

از مدت كوتاهی بعد انتخاب كردم، برای خودم يك هدف انگيزه ی رسيدن به آن هدف را از دست دادم و بعد از گذشت زمان

كوتاهی آن هدف كامال برای من بی ارزش شده. الزم به ذكر است كه در زمان های عود كردن افسردگی من انگيزه ام را از دست می دهم. در همه ی

هدف نداشتن خاطر به گويند می همه و داشتم بيهودگی احساس زندگيم اينجوری هستم. چگونه می توانم هدف برای خودم پيدا كنم بدون اينكه آن هدف برای من بی ارزش بشه؟ توضيحاتی در مورد خودم: من از لحاظ خصوصيات فيزيكی سالم و بسيار خوب هستم. ضريب هوشيم 1٥8 هست. افسردگی خيلی شديد داشتم

و االن با دارو تحت كنترلم. تحت دارو با اگرچه كه است افسردگي تان انگيزه ي عدم از داليل يكي جواب: كنترل است اما الزم است تحت نظر يك روانشناس باليني نيز باشيد. يكي ديگر از داليل بي ارزش شدن اهداف نيز مي تواند اين باشد كه شايد آگاهي كافي نسبت به عالئق و آرزوهايتان و اينكه چقدر دردسترس و شدني هستند نداريد. ممكن است ما آرزوهايي داشته باشيم كه هر چقدر نيز تالش كنيم به آنها نرسيم زيرا

قابل دسترس و منطقي نيستند همين مسأله باعث مي شود بعد از مدتي تالش، انگيزه خود را از دست بدهيم. الزمه هدف گذاري و رسيدن به

عالئق، خود، شخصيتي هاي ويژگي به نسبت آگاهي آنها، توانايي ها، استعدادها و شرايط و امكانات است.

سوال: دختری دارم بيست ماهه. با وجود اينكه من و پدرش

او را كتك نمی زنيم اما او در موارد زير اين كار را انجام میاو نمی يا فرد آشنايی چيزی می خواهد كه به از كودكی دهد: وقتی

دهند، حتی گاهی در صورتی كه كودكان ديگر با او بازی می كنند او آنها را می زند. گاهی كاری می خواهد انجام دهد يا چيزی می خواهد كه ما به او نمی دهيم )مثال

يك وسيله خطرناک( من و پدرش را می زند. در قبال اين كار او، ما به او اخم می كنيم و می زنيم روی دستش اما او دوباره می زند و وقتی كه خيلی فشار داشته باشد گريه می كند.

گاهی كه من و پدرش را می زند بی توجهی می كنيم اما او همچنان می زند. دراين روشها من و همسرم با هم هماهنگيم و وقتی يكی از ما دعوا می كند ديگر ناز او را نمی كشد و اخم می كنيم و می گوييم كارت زشت بوده. اما واقعا نمی دانيم با اين كارش چكار كنيم؟ من بچه های هم سن او رامی شناسم كه اين كار رانمی كنند و آرام هستند. دركل دخترم شوخ و شيطون است. جايی كه می رويم سرجايش نمی شيند و راه می رود و به وسايل دست می زند. اما خوشبختانه دختر زرنگی است. اسم يه چيزی مثال يك حيوان را كه بهش می گوييم هر جا ببيند يادش است و اسمش را می گويد.

كال از نظر گفتاری خيلی خوب است. جواب: كودكان از منابع مختلف مي توانند رفتاري را ياد بگيرند. ممكن است جايي اين حركت را ديده و به طور تصادفي آن را اجرا كرده اما نوع واكنش شما در آن زمان مهم است چون كودک 20 ماهه نمي داند كه اين رفتار اشتباه است. اگر شما واكنش شديد نشان داده و به او توجه

كرده ايد ممكن است اين رفتار را براي جلب توجه دوباره نشان دهد. اما اگر او ببيند در زمانهاي ديگر و با رفتارهاي مناسب توجه مثبت را دريافت مي كند و در مقابل كتك

زدن توجهي نمي بيند كم كم و به مرور زمان اين رفتار ناشايست خاموش مي شود. كمي صبور باشيد و سعي كنيد هنگام كتك زدن حواس او را به

جاي ديگر پرت و رفتارهاي ديگرش را تشويق كنيد تا اينرفتار متوقف شود.

پرسش و پاسخ

سوال: در مواقعی كه در اتاق يا كالس باز است

اصال تمركز ندارم و كامال مضطرب می شوم. اسم اين مشكل روانی را برايم توضيح دهيد لطفا. دو سال

است اين مشكل را دارم. تا به حال به كسی نگفته ام. اين.مسأله خيلی ذهنم را درگير و مرا بعضاً عصبی می كند

جواب: خاصيت افكار وسواسي اين است كه طوري ذهن ما را درگير مي كنند كه نمي توانيم بر روي مسائل مهمقرار بررسي مورد دقيق بايد مشكل اين كنيم تمركز

بگيرد تا تشخيص درست انجام شود، اما ممكن است با وسواس و اختالالت اضطرابي ارتباط داشته

باشد. 16 15

Page 10: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

خواب ناکافي در کودکي، خطر افسردگي و اضطراب را افزایش مي دهدكودكاني كه خواب ناكافي يا مختل دارند، در معرض خطر آتي ابتالء به اضطراب و افسردگي قرار دارند. اين مطالعه در دانشگاه هوستون براي درک بهتر اين مسأله كه چگونه الگوهاي خواب ناكارآمد در كودكي در اختالالت هيجاني بزرگسالي نقش دارند انجام شد. در كل محققان عالقمند به شناسايي اين نكته بودند كه كودكان چگونه هنگام خواب كافي يا ناكافي تجربيات هيجاني خود را ارزيابي، ابراز، تنظيم و يادآوري مي كنند. براي بررسي الگوهاي شناختي، رفتاري و فيزيولو ژيكي، خواب ٥0 كودک بين سن 7 تا 11 سال اندازه گيري شد. يافته ها نشان داد كه خواب ناكافي به دو طريق روي سالمت عاطفي تأثيرگذار است: موحب هيجان منفي شده و تجارب هيجاني مثبت را تغيير مي دهد، براي مثال بعد از تنها دو شب خواب ناكافي، كودكان لذت كمتري از مسائل مثبت مي برند، كمتر نسبت به آنها واكنش نشان مي دهند و جزئيات كمتري را از اين رويدادها به ياد مي آورند. زماني كه آنها به اندازه ي كافي مي خوابند اين تأثيرات كمتر ظاهر مي شود. خواب خوب براي بهزيستي روانشناختي كودک حياتي است. خواب ناكافي مداوم منجر به افسردگي، اضطراب و ديگر مشكالت هيجاني مي شود. الزم است والدين به خواب مانند تغذيه، بهداشت دهان و دندان و فعاليت بدني توجه داشته باشند. اگر كودكتان صبح ها در بيدار شدن مشكل دارد و يا در طول روز خواب آلود است، پس ميزان خواب مناسبي ندارد، اين مي تواند چندين دليل داشته باشد مانند اينكه شب دير وقت مي خوابد، كيفيت خواب مناسبي در طول شب ندارد و يا يك برنامه ي خواب منظمي وجود ندارد. نياز باال به خواب و انعطاف پذيري بيشتر مغز در دوران كودكي فرصتي براي مداخله ي زودهنگام در صورت نياز را فراهم مي كند. اين مقاله نشان داد افراد بدون خواب كافي، كمتر احتمال دارد تجارب مثبت مانند فعاليت هاي اجتماعي يا اوقات فراغت را جستجو كنند و به مرور زمان اين تغييرات رفتاري خطر ابتالء به افسردگي را افزايش و به طور كلي

كيفيت زندگي را كاهش مي دهد. Cara A. Palmer, Candice A. Alfano. Sleep and emotion regulation: An organizing, integrative review. Sleep Medicine Reviews, 2016;.

شیر مادر براي نوزادان نارس، به رشد بهتر مغز آنان کمک مي کنديك مطالعه ي جديد نشان مي دهد نوزاداني كه در 28 روز اول زندگي شان شير مادر بيشتري دريافت كاركرد و حافظه تحصيلي، پيشرفت باالتر؛ هوشي ضريب بزرگتر؛ اي هسته خاكستري جسم كنند مي حركتي بهتري تا سن 7 سالگي دارند. اين يافته براي تغذيه نوزاداني كه در بخش مراقبت هاي ويژه بستري هستند اهميت زيادي دارد. اين نتايج نه تنها براي مادران بلكه براي بيمارستان ها، كارفرمايان، دوستان و اعضاي خانواده مهم است كه حمايت مورد نياز را در اين زمان كه مادران تحت استرس هستند، فراهم آورند. براي اين مطالعه، 180 نوزاد نارس از تولد تا 7 سالگي مورد پيگيري قرار گرفتند. محققان توسط ام.آر.آي،از مغز را در همان سن و 7 سالگي مورد بررسي قرار دادند. آنها به اطالعات مرتبط با حجم بخش هايي عملكرد شناختي و حركتي شامل هوش، خواندن، رياضيات، توجه، حافظه ي كاري، زبان و ادراک بينايي آنها نيز توجه كردند. به طور كلي تغذيه با شيرمادر با نتايج بهتر از جمله حجم مغز بزرگتر و بهبود نتايج شناختي در 7 سالگي همبستگي داشت. بسياري از مادران نوزادان نارس، در تأمين شير فرزندانشان دچار مشكل مي

شوند و نياز است براي اين مادران، بهترين سيستم حمايتي براي تغذيه كردن نوزادانشان فراهم گردد. http://psychcentral.com.

سه ماه پس از ترک سیگار، میزان دوپامین به سطح نرمال باز مي گردد يافته هاي جديد نشان مي دهد كمبود دوپامين در افراد سيگاري

به دليل مصرف سيگار است، نه علت آن. يك چالش بزرگ در فهم داليل اختالالت مرتبط با مصرف مواد كشف اين نكته است كه چرا برخي افراد اعتياد پيدا مي كنند. محققان تصور مي كنند برخي افراد ساختارهايكند. مي پذير آسيب اعتياد به نسبت را آنها كه دارند مغزي خاصي اين سيستم تواند در دارد كه دوپامين مي اين تصور وجود همچنين دخيل باشد زيرا داروهاي مخدر دوپامين را آزاد مي كنند و اعتياد بهاين در دارد. ارتباط دوپامين سيستم در هايي ناهنجاري با نيكوتين ظرفيت محققان مغز، تصويربرداري تكنيك يك از استفاده با مطالعه توليد دوپامين در 30 مرد كه به مصرف نيكوتين وابسته بودند و 1٥ فرداز مغز همه ي اوليه از اسكن بعد اندازه گيري كردند. را غيرسيگاري آزمودني ها، مغز 1٥ فردي كه سه ماه از ترک سيگارشان گذشته بود نيز مورد بررسي قرار گرفت. اولين اسكن، 1٥ تا 20 درصد كاهش در ميزان دوپامين افراد سيگاري در مقايسه با غيرسيگاري ها را نشان داد. محققانآنها اما بماند. باقي نيز ترک از بعد حتي كمبود اين داشتند انتظار دريافتند كه پس از سه ماه، كاركرد دوپامين به سطح نرمال بازگشته است. در واقع يافته ها نشان مي دهد تغيير در عملكرد دوپامين افراد

سيگاري به جاي علت، پيامد مصرف نيكوتين است. اين پژوهش نشان داد در سه ماهه ي اول پس از ترکسيگار، بيشترين آسيب پذيري نسبت به عود مصرف وجود دارد كه به دليل كاهش دوپامين است.

Lena Rademacher, Susanne Prinz, Oliver Winz, Karsten Henkel, Claudia A. Dietrich, Jörn Schmaljohann, Siamak Mohammadkhani Shali, Ina Schabram, Christian Stoppe, Paul Cumming, Ralf-Dieter Hilgers, Yoshitaka Kumakura, Mark Coburn, Fe-lix M. Mottaghy, Gerhard Gründer, Ingo Vernaleken. Effects of Smoking Cessation on Presynaptic Dopamine Function of Addicted Male Smokers. Biological Psychiatry, 2016; 80 (3):.

اخبار روانشناسی

1718

Page 11: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

به همان نسبت كه دنياي ما كند مي تغيير “ما” به “من” از اختالف نيز اجتناب ناپذير مي شود.به گيرند مي تصميم نفر دو وقتي به شروع آنها شوند، متعهد يكديگر بررسي مسئوليت ها، روياها و زندگيبه نياز كه مسائلي كنند، مي خود كه افرادي دارد. مذاكره و گفتگو همديگر را دوست دارند و مي خواهندكنند كار مشكالتشان روي هم با ظرفيت حل هر مشكلي كه پيش مي آيد را دارند. اما حتي رشديافته ترين

از كدام هيچ نقطه اين در افتند. مي گير گاهي نيز افراد طرفين نمي دانند چه اتفاقي افتاده است. يك يا هر دو نفرسرزنش، شدن، واقع حمله مورد احساس است ممكن به معمول پاسخ باشند. داشته شدن رها يا و سوءتفاهم ترس- فرار، دعوا، ميخكوب شدن- وضعيت را بدتر مي كند و مشكل اصلي با خشم و آسيب همراه مي شود. وقتي اتفاقي رخ مي دهد معموال يكي از مسائل زير دخيل است كه بايد

:مورد بررسي قرار بگيرد

عواملي از گذشته: افراد زخمي تجارب گذشته ي زندگي هستند و هر برخي اتفاقي كه مشابه شرايط گذشته باشد آنها را درگير و ترس هاي قديمي را زنده مي كند. براي مثال اگر كسي والدينيمي عصباني و رفتند مي در كوره از زود كه است داشته شدند در ارتباط با همسرش از صداي بلند استفاده و او را در

.حالت دفاعي فرو مي برد

آسیب هاي حل نشده براي یک یا هر دو نفر: كساني كه دچار يك حادثه وحشتناک مخصوصاً اگر درگير خيانت يا آسيب توسط يك فرد مورد اعتماد شده باشند در برخي موارد ياد مي گيرند براي محافظت از خود به روشآنها وسيله بدين شوند. متوسل عاطفي جداسازي اما كنند. مي مديريت را كنترل غيرقابل حادثه بسياري از مواردي كه در زندگي به همسر بوجود مي آيد مسائلي قابل حل است كه الزم است در مورد آن

صحبت و بررسي شود.

مشکالت تحولي: برخي از زوجين تا زماني كه زندگي روال ثابتي دارد به خوبي عمل مي كنند، اما زندگي به ندرت خط ثابتي دارد. مسائلي مانند تولد فرزند، تغييرات شغلي، ترک منزل فرزندان، مرگگيري تصميم در و بيايد بوجود است ممكن و... والدين درست و متناسب اختالل ايجاد كند مخصوصاً اگر چندينحال در دائماً زوجين اگر دهند. رخ باهم همزمان كار جنگ و دعوا باشند خشم و ترس غيرقابل حلي بوجود مي آيد كه ممكن است منجر به تغييرات گسترده

.شود

فقدان الگوي مناسب: ما در دنيايي زندگي مي كنيم كه در آن افرادي تك والدي وجود دارند. تك والد بودن مي تواند به دليل جدايي يا مرگ يكي از والدين بوجود آمده باشد و يا به دليل اعتياد يا بيماري

مزمن يكي از والدين، نقش آنها كمرنگ باشد. تا زماني كه والدين از فرزندان مراقبت و حمايت كنند آنها مي توانند

خوب رشد كنند. مقاومت و خالقيت كودكان شگفت انگيز است. اما برخي افراد تجربه هر دو والدين كه با هم كار ميآنها ندارند. را، كنند و مذاكره و تصميم گيري سالم دارند گاهي و كنند كشف را مراحل اين ي همه بايد خودشان اوقات در مقابل اختالفات واكنش هايي كه در مقابل ترس داريم مانند جنگ، فرار و يا تسليم را نشان مي دهند كه هيچ

.كدام در حل مسأله تأثير ندارند

اختالف برسر وفاداري: دهند نمي اجازه فرزندشان به كه هستند هايي خانواده ها، خانواده برخي در باشند. متعهد خود همسر به نسبت فرزند ابتدا نسبت به خانواده ي اصلي و بعد نسبت به همسراين دارد: متفاوتي هاي شكل ديدگاه اين است. وفادار فرزندان براي خانواده ي خود دردسترس هستند و هر كاري

را براي رسيدگي به نيازهاي آنها كنار مي گذارند. والدين نيز انتظار دارند فرزندشان طرفدار آنها باشد. نسل قبل تر

آنها خواستار اين بودند كه زوج جوان در هر تصميم مهميانتظار آن از تر قديمي نسل كند. نظرخواهي خانواده از حمايت مالي داشتند صرف نظر از اينكه آيا اين نياز براي آنها وجود دارد يا خير و فرزند نيز تمايلي به اين كار دارد يا نه. وقتي فرزند مجبور باشد بين خانواده و همسر يكي را انتخاب

.كند در نهايت همه بازنده اند

الگوهای ناکارآمد جفت شدن: با هم جفت مي به خوبي ناكارآمد اي مقابله هاي سبك شوند، طوري كه افراد نه آنها را مي بينند و نه مي توانند آنها را درهم شكنند. يك مثال بارز سبك ارتباطي تعقيب كننده - فاصله گيرنده است. يكي از طرفين ياد گرفته براي رسيدنياد نيز كند. همسر تعقيب را بايد همسرش نيازهايش، به گرفته است براي كنترل داشتن بايد فاصله بگيرد. هر چقدر كه او بيشتر جدا مي شود همسرش بيشتر وحشت زده مياز يكي كه هر چقدر نزديكتر شود. كند مي و سعي شود مي فاصله بيشتر ديگري شود مي نزديك بيشتر زوجين

گيرد. آنكه شرط به كنند جلوگيري تعارض از توانند مي افراد

تفاوت ها و مسائل يكديگر را بشناسند ووقتي كنند. هدايت مثبت جهت در زوجين دائم در حال جنگ هستند و نمي توانند مشكل شان را حل كنند بهتر استمهم بگيرند. كمك متخصص فردي از است افراد با مسائل قديمي يكديگر آشناهاي دفاع از تا باشند يكديگر حامي و با را آنها و بگيرند فاصله شان قديمي كمك همديگر حل كنند. زوج هاي بالغنمي خطر احساس ها تفاوت ديدن با براي بلكه آن را به عنوان فرصتي كنند رشد مي دانند. با صحبت در مورد تفاوت عقايد، سبك ها و ديدگاه ها و كار كردنهم به نسبت آنها شناخت آن، روي بر بيشتر مي شود و در حل مسأله مهارت

پيدا مي كنند. ٌ

ارشد کارشناس بردار- رنج سمیرا روانشناسی

1920

Page 12: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

فقدان مهارت: اگر تمام عمر صرف “بله” گفتن به ديگران شده باشد، ممكن است ندانند چگونه بايد كالم متفاوتي را انجام دهند

باورهاي اشتباه: يك باور اشتباه اين است كه “من بايد دليل نه گفتنم را توضيح دهم. براي مثال اگر دوست من از من كاري بخواهد، مجبورم به او توضيح دهم كه چرا نمي توانم خواسته ي او

.را اجابت كنم. اين باور اشتباه منجر به توضيحات طوالني، بسيار جزئي و بي اهميت مي شود

چهار اصل براي “نه” گفتن همه ي افرادي كه در زندگي شما هستند حق دارند خواسته هايي داشته باشند و در عوض شما نيز حق داريد “نه” بگوييد: اگر حقوق واقعي خود را بدانيد و بپذيريد احساس گناهتان از بين

مي رود. خواسته ها و نيازهاي شما به اندازه ي هر كس ديگر اهميت دارد: شما محافظ و نگهبان

احساسات و نيازهايتان هستيد و براي در اولويت قرار دادن آنها مسئول هستيد. “نه” گفتن مهارت خيلي پيچيده اي نيست: ممكن است در ابتدا ناراحت كننده باشد اما به مرور زمان نو هر چقدر كه بيشتر اين كار را انجام دهيد برايتان راحت تر مي شود. نه به اين دليل كه ياد

گرفته ايد چگونه رفتار كنيد بلكه چون به آن عادت كرده و به آن خو گرفته ايد. شما نياز به دليل آوردن نداريد: يكي از حقوق شما در “نه” گفتن اين است كه مي توانيد اين كار را بدون توضيح و عذرخواهي انجام دهيد. “متأسفم”، نمي توانم نمي توانم اين كار را انجام دهم يا فقط بگوييد “نه”اين اصول را چندين و چند بار بخوانيد، در مكاني در معرض ديد قرار دهيد و

آنها را به ياد داشته باشيد.

چرا “نه” گفتن سخت است؟ مردم دنيا به دو گروه تقسيم مي شوند: آنهايي كه مي توانند “نه” بگويند و آنهايي كه نمي توانند. براي گروه اول تصور“نه” دوم گروه براي اما است دارند سخت مشكل گفتن “نه” با برخي اينكه كه هايي خانواده در مخصوصاً امر اين آنهاست. دوش بر سنگيني بار گفتن، امكان كمي براي گفتگو وجود دارد به چشم مي خورد. اين مسأله نوعي از بي

توجهي دوران كودكي است.

موانع “نه” گفتن احساس گناه: افرادي كه اين مشكل را دارند مي گويند كه آنها ساعت ها پس از “نه” گفتن به كسي، دچار احساس گناه مي شوند حتي اگر خواستهبايد در خدمت همه آنها فكر مي كنند كه هميشه باشد. نامعقول ي آن فرد انجام دهند تصور مي كنند فرد بدي بنا به داليلي نتوانند كاري باشند و اگر

هستند. ارزش خود پایین: اين افراد فكر مي كنند به اندازه ي ديگران مهم و نيازها هستند. اهميت دوم ي درجه در هايشان خواسته و نيازها نيستند. خواسته هاي ديگران در اولويت است.آنها قبل از ديگران براي خود حقي قائل

نيستند.

چرا و چگونه بايد “نه” بگوييم؟

2122

Page 13: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

خونه بعدازظهر امروز من مادر: مسئولیت باید تو بنابراین نیستم غذا دادن و به گردش بردن خرگوش

رو به عهده بگیري.

پدر: ما یک لیتر شیر نیاز داریم.فکر مي کني

توي رو پول بهتره خرید براي کیفت بذاري یا جیبت؟

پدر: سارا لطفًا پیچ گوشتي رو بیار و دستگیره هاي کمد و محکم کن.

پدر: لطفًا این بادام زمیني ها رو طوري تقسیم کن که به همه برسه.

2324

پیام تربیتي فرزندانمان را در موقعيت هايي قرار دهيم كه بتوانند خود را به گونه

هاي مختلف، مثبت ارزيابي نمايند

Page 14: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

تمرین شماره دو: از او بخواهيد آينده را به تصوير بكشد. هنگامی كه شما اهداف نهايی مشخصی همانند داشتن خواب شبانه ی آرام و يا كاهش ترس برای كودک خود داريد، كارهای هنری نقطه ی شروع مؤثری برای اين اهداف محسوب می شوند. از كودک خود بخواهيد دو نقاشی بكشد، يكی در مورد وضعيت و شرايطی كه هم اكنون در آن قرار دارد و

ديگری در مورد آينده ای كه دوست دارد داشته باشد. هنگامی كه او تصوير مكان جايی كه دوست دارد برود را می كشد، در واقع اولين قدم به سوی آن را برداشته است. او می تواند اين تصوير را در اتاق خودش آويزان كند تا هر روز برايش يادآوری كننده

ی آينده ای باشد كه می خواهد برای خويش بسازد. تمرین شماره سه: بخواهيد افكارش را نقاشی كند. به او بگوييد چشمان خود را ببندد و يك سفر خيالی به مكانی كه دوست دارد برود، سپس آنچه را تجسم كرده است نقاشی كند. هنگامی كه اين تصورات بر روی كاغذ می آيند، به هر دوی شما اين امكان را می دهد چيزهايی كه او تجسم كرده است با هم ببينيد. اگر نقاشی او مشكل خاصی دارد، مثاًل يك حيوان وحشتناک يا آتش سوزی در خانه ای را كشيده است، از او بخواهيد تصور كند با چه چيزی ممكن است اين حالت و يا مشكل رفع شود. او می تواند اين راه حل را دقيقاً در كنار تصويری كه كشيده است نقاشی كند. پس از اينكه فرزند شما احساساتش را بر روی كاغذ آورد، می تواند با آنها صحبت كند. می توانيد از تصويری كه او از “نگرانی فردی” كشيده است استفاده كنيد و از وی سوال كنيد اين فرد برای آرامش چه كارهايی بايد انجام دهد يا به او بگوييد نقاشی ديگری بكشد كه

اين فرد ديگر نگران نباشد. معموالً گفتگو با احساساتی كه از ذهن خارج شده و به تصوير درآمده اند آسان تر است. تا هنگامیناشی ای دلشوره فرد كه هستند زمانی همانند گردشند در فكر و ذهن در هنوز احساسات كه

ازاسترس يا نگرانی دارد و موجب مختل شدن كارهای ديگر او نيز می شود.

2526

از تكنيك های درمانی هنری برای بتوانيد تا يا پزشك باشيد الزم نيست شما حتماً يك روانشناس كودكان 7 سال به باالی خود استفاده كنيد، فقط بايد مقداری لوازم نقاشی مختلف را خريداری كنيد مانند كاغذ يا مقواهای بزرگ در رنگ های متنوع، مداد شمعی، مداد رنگی، رنگ های نقاشی مثل گواش

و انواع مختلف ماژيك از جمله معطر، متاليك، چاق، الغر و... سپس تمرين های زير را انجام دهيد تا راههای جديدی برای ارتباط با كودک خود كشف كنيد:

تمرین شماره یک: تصويری از كودک خود بكشيد. بر روی يك برگ بزرگ كاغذ، شكل بدن فرزند كوچك خود را ترسيم كنيد. به او بگوييد تصوير خود را هر طور احساس می كند پر كند. ممكن است خوشحالی خود را با يك خورشيد زرد رنگ روشن در كنار قلبش نشان دهد و يا كشيدن قطرات اشك در زير چشمانش نشانه ی ناراحتی او باشد. بچه هايی كه سن آنها كمی باالتر است می توانند خود، تصويرشان را طراحی و كامل كنند. از بروز احساسات آنها در

نقاط مختلف تصوير شگفت زده خواهيد شد.

مژده پور حسین- کارشناس ارشد روانشناسی

Page 15: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

معرفيكتاب

زندگي در كتاب اين اصول كردن پياده با خود، روابط شما و فرزندتان چنان مي شود كهاين مي برديد؛ سر به آن آرزوي در همواره روابط قرين شادي، همكاري، توازن و از همهدرواقع بود. خواهد متقابل احترام مهم تر آرامش آن قدر هم كه فكر مي كنيد از خانواده

شما دور نيست. گروه كتاب هاي از يكي فرياد« بدون تربيت كليد هاي تربيت كودكان و نوجوانان مؤسسه

صابرين است. اين كتاب را هال ادوارد رانكل نوشته و اكرم

كرمي ترجمه كرده است.

فهرست مطالب: كه شويم خونسردی والدين اول: بخش

واقعاً فرزندان مان نياز دارند. تربيت مربوط به والدين است نه كودكان.

اگرخود را كنترل نكنيد، نمی توانيد كنترل امور رادر دست بگيريد.

برای مخصوصاً است مشكل بالندگی و رشد بزرگترها

زنگ قصهايجاد يعنی دوم: حفظ خونسردی بخش

حريم هدف را به خاطر بسپاريد اما نتيجه ی نهايی را رها

كنيد. كودكان به فضای از آن خود نياز دارند.

مقاومت بيهوده است، روش تربيتی جودو را تمرينكنيد.

شما پيشگو نيستيد، مادربزرگ هم نيستيد. زنگ قصه

بخش سوم: حفظ خونسردی يعنی تعيين جايگاه

والدين با تعيين جو حاكم، جايگاه افراد خانواده رااجازه برعكس( )و می كنند تعيين ميز كنار در

دهيد پيامدها فرياد بكشند. تهديد توخالی قولی است كه به آن عمل نمی شود.

زنگ قصهكردن تمرين به را خود چهارم: بخش

عادت دهيد. ابتدا ماسك اكسيژن خود را به صورت بزنيد.

روابط انقالبی

تربيت بدونفرياد

2728

نوروفیدبک

به عنوان درمان کمکی در اختالالت افسردگی ،

وزوٌز گوش و توهمات ناشی از اسکیزوفرنی، تقویت

حافظه و یادگیری استفاده می شود و همچنین در

مورد خانم های باردار که از افسردگی و غیره

هیچ گونه عوارض جانبی ندارد و از این رو

جایگزین نوبد بخش برای دارو درمانی افسردگیاست

درمان اختالالت یادگیری

)مشکالت خواندن، دیکته و ریاضی(

بیش فعالی و کمبود توجه،

افسردگی و اضطراب، وسواس

های فکری و عملی ، افزایش توانمندی

ذهنی، تقویت حافظه و افزایش تمرکز، کاهش چشمگیر

عوارض دارو درمانی

خدماتی نوين از مركزخدمات مشاوره ای صنعت نفت

Page 16: 1395 رویرهش 101 هرامش متفه لاس تفن تعنص یا هرواشم تامدخ ... ماجنا دياب هك يياهراك يرتشيب نامز دوش لاثم يارب

مركز خدمات مشاوره ای روانشناختی صنعت نفتميدان هفتم تير ابتدای پل كريم خان خ شهيد حسينی پالک 12 طبقه چهارم

61622848-61622828-88837٥74-8884443٥-88844434

نبــاش! خیـالى فـرداى منتظر هرگز، از شادى زندگى، را سهمت

بگیر. امروز همین فراموش نکن!

مقـصـد همیشه جایى د ر انتهاى مسیر نیست... مـقـصد

داریم.... بــــر مـى که از قدمهاییست بردن لذت

همه به مشاوره نیازمندیممنتظر دیدارتان هستیم