Erhan KARAÇAYErhan KARAÇAYİstanbul Nükleer Karşıtı Platform Sekretaryası ve Sözcüsü

Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi YK Başkanı

22 Ekim 2011

Birincil enerji tüketimi: 12,3 milyar TEP (IEA)

Türkiye 103,5 milyon TEP enerji tüketimi ile Dünyadaki enerji tüketimi en yüksek 24. ülke

Kuruluş GWh %

EÜAŞ 95.366,62 45,39

Yap İşlet 45.219,61 21,52

Serbest Üretici 39.844,24 18,96

Yap İşlet Devret 13.557,84 6,45

Otoprodüktör 11.807,82 5,62

İşletme Devri Hakkı 4.323,63 2,06

Toplam 210.119,76 100,00

Kaynak Türü Kurulu Güç (MW)

Kurulu Güç Payı (%)

Doğal Gaz 16.221,5 32Hidrolik 16.159,1 32

Linyit 8.173,2 17İthal Kömür 3.281,0 7

Sıvı Yakıt 1.475,3 3Rüzgar 1.358,0 3Diğer 3.034,6 6

Toplam 50.004,2 100

Kaynak GWh %

Doğal Gaz 96.474,45 45,91

Hidrolik 51.504,57 24,51

Yerli Kömür 37.698,75 17,94

İthal Kömür 14.490,95 6,90

Sıvı Yakıt 4.956,99 2,36

Rüzgar 2.832,78 1,35

Jeotermal 584,32 0,28

Diğer 1.576,95 0,75

Toplam 210.119,76 100,00

2009 yılı itibariyle

gerçekleşen Türkiye toplam

birincilenerji tüketimi103.499 ktep

Tüketimin %90’ı fosil yakıtlardır.

2010 yılı Türkiye toplam

birincilenerji tüketimigerçekleşme

tahmini108.200 ktep

Tüketimin %89’u fosil yakıtlardır.

2011 yılıTürkiye toplam

birincilenerji tüketimiprogram hedefi

114.300 ktep

Tüketimin %89’u fosil yakıtlardır.

Brüt Üretim (Milyon kWh)

Önceki Yıla Göre Artış Yüzdesi (%)

Tüketim (Milyon

kWh) Önceki Yıla Göre Artış Yüzdesi (%)

1995 86.247 - 85.552 -1996 94.862 9,99 94.789 10,801997 103.296 8,89 105.517 11,321998 111.022 7,48 114.023 8,061999 116.440 4,88 118.485 3,912000 124.922 7,28 128.276 8,262001 122.725 -1,76 126.871 -1,102002 129.400 5,44 132.553 4,482003 140.581 8,64 141.151 6,492004 150.698 7,20 150.018 6,282005 161.956 7,47 160.794 7,182006 176.300 8,86 174.637 8,612007 191.558 8,65 190.000 8,802008 198.418 3,58 198.058 4,242009 194.112 -2,17 193.472 -2,322010 210.000 8,18 208.700 7,87

2009 2010 (1) 2011 (2)

GWh Pay (%) GWh Pay (%) GWh Pay (%)

Konutlar 39.147 20,2 40.200 19,3 42.000 19,0Ticarethaneler 25.019 12,9 26.800 12,8 28.500 12,9Resmi Daire 6.990 3,6 7.100 3,4 7.500 3,4Genel Aydınlatma 3.845 2,0 4.000 1,9 4.200 1,9Sanayi 70.470 36,3 76.800 36,8 82.000 37,1Diğer 11.423 5,9 12.400 5,9 12.700 5,7NET TOPLAM 156.894 80,8 167.300 80,2 176.900 80,0İç Tükteim ve Kayıp 37.185 19,2 41.400 19,8 44.300 20,0BRÜT TOPLAM 194.079 100,0 208.700 100,0 221.200 100,0Kişi Başına Net Tüketim (kWh) 2.182 2.301 2.407 Kişi Başına Brüt Tüketim (kWh) 2.699 2.871 3.010 (1) Gerçekleşme Tahmini(2) Tahmin

2000 2005 2008 2009 2010 (1) 2011 (2)BİRİNCİL ENERJİ Üretim BTEP 27.621 26.285 30.300 30.560 30.800 31.600 Tüketim BTEP 81.193 90.077 108.360 103.500 108.200 114.300 Kişi Başına Tüketim KEP 1.264 1.313 1.525 1.440 1.488 1.555ELEKTRİK ENERJİSİ Kurulu Güç MW 27.264 28.843 41.818 44.761 46.950 48.781 Termik (*) MW 16.070 25.917 27.625 29.416 30.550 31.281 Hidrolik (**) MW 11.194 12.926 14.193 15.345 16.400 17.500 Üretim GWh 124.922 161.956 198.418 194.813 210.000 222.200 Termik (*) GWh 94.010 122.336 164.301 157.360 154.550 165.000 Hidrolik (**) GWh 30.912 39.620 34.117 37.453 55.450 57.200 İthalat GWh 3.786 636 789 812 900 1.000 İhracat GWh 413 1.798 1.122 1.546 2.200 2.000 Tüketim GWh 128.295 160.794 198.085 194.079 208.700 221.200 Kişi Başına Tüketim kWh 1.997 2.345 2.787 2.699 2.871 3.010(*) Jeotermal dahil, (**) Rüzgar Dahil(1) Gerçekleşme Tahmini(2) Tahmin

Ülkeler Kişi Başına Tüketim (kWh)Dünya Ortalaması 2.600Gelişmiş Ülkeler Ort. 8.900ABD 12.322Türkiye 2.871

Türkiye’de kişi başına elektrik enerjisi tüketimi 2009’da 2.699 kWh (brüt) seviyesinde olmuştur. 2010 Gerçekleşme Tahmini ise 2.871 kWh’dir. Bu değerler 8.900 kWh’lik gelişmiş ülkeler ortalamasının üçte birinin altındadır.

Konutlarda tüketicinin kullandığı elektriğin fiyat artışı:

Aralık 2007 Ekim 2011

Elektriğin fiyatı tüketim çıplak satış fiyatı

• perakende satış hizmet bedeli, • iletim sistem kullanım bedeli,• dağıtım bedeli,• enerji fonu, • TRT payı, • belediye tüketim vergisi vb oluşmaktadır.

%88,8

Konut Kullanıcısının Faturasına Yansıyan 1 kilovat saat Elektrik Fiyatındaki Artışlar (Fon, vergi, hizmet bedelleri dahil)

Tarife dönemleri Kuruş YüzdeAralık 2007 15,81 Ocak 2008 18,90 19,5Temmuz 2008 22,87 21,0Ekim 2008 24,69 7,9Ocak 2009 24,93 1,0Nisan 2009 24,53 -1,6Ekim 2009 26,93 9,8Ocak 2010 27,24 1,1Ekim 2011 29,85 9,6

4 Yıllık Kümülatif Zam Oranı (%) 88,8

Kaynak: DEK TMK, Aralık 2010

Dünyada 432 reaktör var; bunların toplam kurulu gücü 366 GW ve 65 yeni reaktör de inşa halinde.

65 reaktörün 29’si Çin, 11’i Rusya, 6’i Hindistan, 5'i Güney Kore, 2’şer adedi Ukrayna, Slovakya, Japonya ve Bulgaristan, 1’er adet de Arjantin, Brezilya, İran, Fransa, ABD,Pakistan ve Finlandiya’da inşa ediliyor.

1974’te Atom Enerjisi Ajansı 2000 yılı için 4500 GW kurulu nükleer güç tahmininde bulunuyordu, bugün bu 366 GW.

Nükleer santrallerin toplam ticari birincil enerji kaynakları içindeki payı % 5.5, toplam elektrik enerjisi üretiminde payı ise %13'tür.

Şu andaki nükleer filonun yaş ortalaması (yaklaşık) 26. Attucha II’ye, 1981 yılında başlandı, 745 MW’lık reaktör

hala bitmedi!

Watts Bar-2 reaktörünün (ABD) inşaatına ise 1972’te başlandı.

Avusturya’nın tek reaktörü Zwentendorf (Siemens) 1978’de hiç çalıştırılmadan kapatılmıştır.

Çernobil sonrası İtalya 4 reaktörünü birden kapattı. İtalyanlar Haziran 2011'deki yeni bir halk oylamasında yine hayır dediler.

İsveç’te 1999’da Barseback-1, geçtiğimiz yılın Haziran’ında ise Barseback-2 kapatıldı.

İspanya’da ise Zorita 30 Nisan’da kapatıldı. Litvanya İgnalina-I, 2004; İgnalina-2 2009 sonu (2x1300

MW) İsviçre'deki 5 nükleer reaktör 2034'te kapatılacak. Yunanistan, İrlanda, Danimarka, Norveç, Portekiz gibi

ülkelerde nükleer santral zaten yok.

2002 yılında Sosyal Demokrat ve Yeşiller Partisi koalisyonunca Almanya'daki nükleer santralların tümünü kapatma kararı alınmıştı.

11 Mayıs 2005’te, Almanya’da Obrigheim (357 MW) reaktörü kapatıldı. Bu, Stade (672 MW) reaktöründen sonra Almanya’nın kapatılan ikinci reaktörü oldu.

Angela Merkel bu kararı erteledi. Santrallara ek süre verdi. Fukuşima sonrası göstericiler sokakları doldurunca bu

defa sağ koalisyon nükleerden vazgeçme kararı aldı. 2022'ye kadar hepsini kapatmak Almanya'nın hedefi.

Brunsbuettel (771MW), Isar 1 (878 MW), Kruemmel (1346MW), Neckarwesthaim (785 MW), Philippsburg 1 (890 MW), Unterweser (1345 MW), Biblis A ve Biblis B (1167-1247 MW) 6 Ağustos 2011 tarihinde kapatıldı.

Almanya'da 9 reaktör kaldı.

Fukuşima kazasından sonra 1,2,3 ve 4 numaralı reaktörler hurdaya çıktı. Japonya'da çalışabilir reaktör sayısı şu anda 50.

Mayıs ayında 50 reaktörden sadece 17'si çalışıyordu. İnşa halindeki iki reaktörden Shimane-3 reaktörü aslında

yakıt yüklemeye hazırlanıyordu ama şimdi 2012 Mart'tan bahsediliyor. Ohma-1'de ise inşaat durdu.

Kazada santraldeki 6 reaktörden 4'ü hasar gördü. Üçünde çekirdek erimesi oldu ayrıca bir atık havuzunda yangın çıktı.

Kazadan sonra yaklaşık 100 bin kişi evinden oldu. 20 km'lik bir alan halka yasaklandı.

10 yıl içinde temizlik çalışmalarına 250 milyar dolar harcanması bekleniyor.

Saatte 400 ile 10 mSv arası sızıntı tespit edilmiş. Nükleer endüstri çalışanlarının yıllık limiti 20 mSv/yıl.

Yeni Nükleer – Ekonomi Hayır Diyor" başlıklı ve 9 Kasım 2009 tarihli “Citi Group” araştırmasında, 5 ana risk alanına dikkat çekiliyor.

Planlama, inşaat, elektrik satış fiyatı, santralin işletimi ve nükleer atık sorunuyla miyadı dolan santralların söküm işlemleri.

Citi raporuna göre, Nükleer Reaktör Yapım Maliyeti kurulu kilovat güç başına 2500 ile 3500 avro (3600 – 5050 dolar) arasında değişiyor.

Raporda, bir nükleer reaktörün zarar etmemesi için üretilen elektriğin kilovatsaat’inin piyasada en az 6,5 avro (9,4 dolar/sent) fiyat ile satılması gerektiğine vurgu yapılmış.

1600 MW'lık son teknoloji Olkiluoto reaktörü, dünyanın nükleer enerji konusunda bir numarası kabul edilen Fransız Areva tarafından 3 milyar avro’ya yapılacak ve 2009'un Mayıs ayında elektrik üretmeye başlayacaktı.

2004'te inşasına başlanan reaktör hala bitirilemedi. İnşaat şimdiden 3,5 yıl gecikmiş durumda ve

tahmin edilen bütçeyi yüzde 90 aşmış durumda. Toplam maliyetinin 5,7 milyar avroyu (8,2 milyar

doları), kurulu güç kilovat başı maliyetinin de 3562 avroyu (4854 dolar) bulacağı tahmin ediliyor.

Fransa’da aynı tip reaktörde de benzer sorunlar yaşanıyor! (2014 yerine 2016, 3 milyar yerine 6 milyar avro)

Avusturya’nın tek reaktörü Zwentendorf (Siemens) 1978’de hiç çalıştırılmadan kapatılmıştır.

Çernobil sonrası İtalya 4 reaktörünü birden kapattı. İsveç’te 1999’da Barseback-1, geçtiğimiz yılın

Haziran’ında ise Barseback-2 kapatıldı. İspanya’da ise Zorita reaktörü 30 Nisan’da kapatıldı. 11 Mayıs 2005’te, Almanya’da Obrigheim (357 MW)

reaktörü de kapatıldı. Bu, Stade(672 MW) reaktöründen sonra Almanya’nın kapatılan ikinci reaktörü oldu.

Litvanya’da İgnalina-I, 2004’te; İgnalina-2 ise 2009 sonu (2x1300 MW) kapatıldı.

Avrupa’da 1989 yılında 177 olan reaktör sayısı şu anda 143’e düştü.

Enerji güvenliği yüksektir,Karbon salımı yoktur; iklim değişikliğine olumlu katkıları vardır,İstikrarlı üretim sağlar,Ucuz elektrik üretir,Dışa bağımlılığı azaltır.

Nükleer santrallerin, özellikle ilk yatırım maliyetleri çok yüksektir. Ucuz değil, pahalı elektrik üretirler.Nükleer kazalar, telafisi mümkün olmayan doğa felaketleri yaratır. İşletme güvenlikleri tartışmalıdır.Bu nedenle, özellikle Avrupa’nın bazı ülkelerinde nükleer santrallere karşı kuvvetli bir kamu oyu oluşmuştur.

Başlangıçta öngörülen inşaat süreleri, hiçbir zaman tutmamaktadır. Bu da maliyetlerin, çok daha yüksek olmasına neden olmaktadır.Söküm maliyetleri ve atık yönetme maliyetleri çok yüksektir.Nükleer yakıtlar kullanıldıktan sonra silah yapımında kullanılabilir. Bu durum dünya barışını tehdit etmektedir.Nükleer yakıtların güvenilir bir şekilde nihai depolanması henüz mümkün değildir.

TÜRÜ kWs MALİYETİ (ABD sent) Büyük Hidro* 3-5 Küçük Hidro** 5-12 Rüzgar 5-9 Rüzgar Açıkdeniz 10-14 Biyokütle 5-12 Jeotermal 4-7 Güneş Çatı fotovoltaik paneli 20-50 Güneş fotovoltaik (santral tipi) 15-30 Yoğunlaştırılmış Güneş Termal 14-18

SU ISITMADA Biyokütle 1-6 Güneş Enerjisi 2-20 Jeotermal 0,5-2

BİYOYAKITLAR BENZİN EŞDEĞERİ LİTRE FİYATI Ethanol 30-50 sent Biyodizel 40-80 sent

REN 21, YE Küresel Durum Raporu, 2010

“Belarus’ta, Ukrayna’da ve Rusya Federasyonu’nda en az 3 milyon çocuğun (Çernobil kazasına bağlı olarak) fiziksel tedavi görmesi gerekmektedir. Meydana gelen ciddi tıbbi durumdan etkilenenlerin tam sayısını, 2016’dan önce öğrenemeyeceğiz”.

Kofi Annan, BM Genel Sekreteri -Temmuz 2004

“İtalya’nın yarısı kadar bir alan (yaklaşık 150.000 km2) kirlenmiş, Danimarka’dan biraz daha büyük tarımsal alan da (yaklaşık 52.000 km2) harap olmuştur. Yaklaşık 400.000 insan yeniden yerleşime tabi tutulmuş olup toplam 6 milyon insan halen radyasyondan etkilenmiş alanlarda yaşamaya devam ediyor. Çernobil felaketinden doğrudan etkilenen üç ülke, felaketin sürüp giden etkileriyle baş edebilmek için milyonlarca dolar harcamak zorunda kaldığından bölge ekonomileri durgunluğa girdi. Kronik sağlık problemleri özellikle çocuklar arasında kol gezmektedir.”

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi

1986-2001 arasında yalnız Beyaz Rusya’da 8.358 tiroid kanseri vakası yaşandı. 1970 ve 2001 yılları arasında tiroid kanserindeki ortalama artış oranı erkekler arasında neredeyse 9’a (+%775), kadınlar daise 20’ye katlandı (+%1925).

“Radyoaktiviteyi bilmeyen halkım rakamı ne yapsın? Çernobil’le ilgili olarak benden başka kimsenin konuşmaması için emir verdim. Ben Osmanlı devlet geleneğinden geliyorum ve bu hiyerarşi anlayışını benimsiyorum.”

Prof. Dr. Ahmet Yüksel Özemre, 6 Haziran 1986 TAEK Başkanı

“Türkiye’nin her yerinde balık ve su ürünleri yenebilir. Halkımızın heyecana kapılması için bir sebep yoktur.”

Cahit Aral, Zamanın Sanayi ve Ticaret Bakanı 13 Haziran 1986

ODTÜ Kimya Bölümü’nden İnci Gökmen, M. Algül, A. Gülemen tarafından hazırlanan "Türkiye'nin Karadeniz kıyılarında Çernobil Radyoaktivitesi“ raporu, Çernobil kazasının ardından bize göz göre göre yalan söylendiğini doğruluyor.

Rapor, 1994’te Cs-137 aktivitesi açısından yedi ayrı yerde karşılaşılan yüzey toprağı radyasyon ölçüm değerlerini, TAEK'in 1986'da vermiş olduğu değerlerden yüksek bulmuştu. Doğu Karadeniz bölgesinde alınan toplam 21 toprak örneğinde ortalama Cs-137 aktivitesi 576 Bq/kg iken diğer bölgelerin ortalaması ise 33 Bq/kg. olarak belirlenmişti.

30 ton yüksek, 300 ton orta, 450 ton düşük düzeyde radyoaktif atık üretir.

UAEA’nın hesabına göre şu anda geçici atık depolama alanlarında 270 bin ton civarında atık yakıt çubuğu bulunmaktadır.

(13 000 kamyon)

1 kg yakıt elde etmek için, uranyum madenlerinde 500 - 5000 kg arasında radyoaktif kayanın yeryüzüne çıkarılması gerekir. (Radyum-226 ve Radon-222 ortaya çıkar.)

Japonya’da depremden etkilenen bölgeler

Fukuşima santralindeki sızıntılar nedeniyle yayılmakta olan radyasyonun insan sağlığı üzerindeki olası etkileri konusundaki endişeler devam ediyor.

Orta derecede radyasyona maruz kalmanın (1 gray üzeri= 100 rad.-alınan radyasyonun ölçü birimi) çeşitli arazlara neden olan radyasyon hastalığı ile sonuçlanabileceği belirtiliyor.

Etki altında kaldıktan birkaç saat sonra, önce bulantı ve kusma, ardından ishal, başağrısı ve ateş gözleniyor.

http://www.bbc.co.uk/news/health-12722435

http://www.bbc.co.uk/news/health-12722435

1 sivert, 1 gray ile aynıdır. Düşük seviyeler için sivert kullanılır.

1 sivert, 1000 mili-siverte eşittir. Kanser tedavisinde kullanılan radyasyon, 1

ile 7 gray arasındadır. Ancak bu dozlar, vücudun hedeflenen belli bir

bölgesine ve kontrollü olarak verilir.

http://www.bbc.co.uk/news/health-12722435

Arazların ortaya çıkmasının ardından, gözle görülen bir hastalığın ortaya çıkmadığı bir dönem olabiliyor. Ancak bunun ardından,yeni ve daha ciddi arazların görüldüğü bir dönem geliyor.

Daha yüksek seviyede radyasyona maruz kalınınca, tüm bu arazlar anında görülüyor. Bunlarla birlikte, iç organları yaygın biçimde tahrip eden ölümcül etkiler görülüyor.

4 gray’lik radyasyona maruz kalınması sağlıklı yetişkinlerin yaklaşık yarısını öldürür.

Almanya, İsveç, Avusturya, İspanya, İtalya ve Belçika, mevcut nükleer santralları durdurma ve tasfiye etme kararı almıştır.

ABD’de uzun yıllardan beri yeni bir nükleer tesis devreye girmemiştir.

ABD’de yeni nükleer tesisler için lisans alınmış olmasına rağmen, inşaatları bitirilememiştir.

Japonya’da yaşanan nükleer santral faciasının ardından tüm dünya dersler çıkarır, birçok ülke kendi yurttaşlarının hamlı tepkilerine saygı gösterip ülkelerinin enerji üretim programlarını yeniden düzenler ve denetlerken ve hatta birçok ülke nükleer programını iptal ederken; ülkemizde mevcut AKP Hükümeti, yanlışında hala ısrar ediyor.

Güç aldığı Nükleer lobiler (dışarıda) ile yandaş şirketleri (içeride) palazlandırmak adına Mersin’de, Sinop’ta ve İğneada’da Nükleer santral kurma inadını halen sürdürüyor.

Bize yansıtılan kadarıyla Japonya'da Fukuşima Santrali'nde yaşananları (tıpkı Çernobil felaketi'nde olduğu gibi) çaresizlikle izledik. Nükleer lobiler, her zaman olduğu gibi, önce gerçekleri gizlemeye, olayı önemsizleştirmeye çalıştılar. Dünya giderek büyüyen felaketin gerçek boyutlarını günler, hatta haftalar sonra ancak yasak bölge ilan edilen yerleşim alanları, tahliye edilen insanlar ve radyasyon yayılımının ulaştığı olağanüstü boyutlar sayesinde doğru olarak algılayabildi.

Fukuşima Nükleer Santrali'nde soğutma görevi gören su pompalarını besleyen jeneratörler önce devre dışı kaldı. Santralin çekirdeğinde yer alan yakıt çubukları soğutulamadı. Daha sonraki günlerde giderek büyüyen radyasyon sızıntısı havaya, suya ve toprağa karıştı. Sonuç olarak Fukuşima Nükleer Santral kazasının seviyesi 5’den 7’ye çıkarıldı.

Fukuşima, dünyadaki nükleer santral kazaları içerisinde Çernobil ile eşdeğer bir kaza olarak tarihe geçti.

Şimdi sonuçları uzun yıllara yayılacak yeni bir trajedinin başındayız. İnsanların ve doğanın bu olaydan ne oranda etkilendiği ile ilgili istatistikler henüz yapılmadı. Kapitalizmin tüketim çılgınlığını karşılamak üzere bilim ve teknolojiyi zenginlerin dünyasına alet edenler, kaza ile ilgili “bilimsel” gerekçelerini henüz üretemedi.

AKP’nin enerji bakanları “Nükleer santral namus meselemiz oldu” dediler. “Yazı da tura da gelse, hatta para dik bile dursa nükleer santral yapacağız” dediler. Yetmedi; “Bekarlık nükleerden daha fazla yaşam riski oluşturuyor” diye dalga geçtiler. Geçmişten devraldıkları akıl hocalarının Çernobil üzerine yaptığı açıklamalara rahmet okuturcasına, cahil cesareti ile ısrarlarını sürdürmeye devam ediyorlar.

Nükleer santrallar, kirli, pahalı, atık sorunu çözülememiş, riskli bir enerji kaynağıdır.

Ülkemizin yerli ve yenilenebilir kaynakları potansiyeli değerlendirilmeyi beklemektedir.

Rusya ülkemizin doğalgaz ve petrol açısından dış bağımlılığında büyük paya sahip bir ülke konumundadır. Akkuyu’ya kurdurulacak nükleer santral ile bu bağımlılık katlanacaktır. Çünkü yapılan anlaşma, “Rusya’dan petrol ve doğalgaz yanında elektrik de satın alacağız” anlamına gelmektedir.

Türkiye’nin nükleer teknoloji ve nükleer santral sahibi olacağı iddiaları tamamen kandırmacadır. Yapılan anlaşma ile Türkiye değil, Rusya Türkiye’de nükleer santral sahibi olacaktır.

Nükleer santrallardan ucuz elektrik sağlanamamaktadır. Ülkemiz için önerilen fiyat da diğer kaynaklardan elektrik üretim maliyetini katlamaktadır. TETAŞ üzerinden verilen alım garantisi ile 51 milyar dolarlık kaynağın Rusya’ya aktarılması söz konusudur.

Rusya ile iç hukuk sistemi yok sayılarak devletlerarası anlaşma yapılmıştır. İhalesiz bir sürecin işletildiği, başka pazarlıkların döndüğü şaibeli bir anlaşma önümüzde durmaktadır. Rusya’nın kurduğu şirkete yüzde 49’a kadar ortak alma hakkı bulunmaktadır. Bu ortağın kim olacağı da bugüne kadar açıklanmamıştır.

Rus şirkete 35 yıllık yer lisansı üzerinden inşaat lisansı verilmeye çalışılmaktadır. Oysa Fukuşima’da yaşanan deprem, Akkuyu’nun da deprem bölgesinde olduğu dikkate alındığında, 35 yıllık yer lisansıyla nükleer santral kurulamayacağı açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Kaldı ki şirketin teknolojisinin de deprem riski açısından incelenmesi zaruridir. Bu haliyle Türkiye, nükleer santral macerasında doğayla Rus ruletine soyunmuştur.

Enerji Verimliliği; belirli bir hizmet (ısıtma, soğutma gibi) veya üretim için harcanan enerji miktarının, teknolojik uygulamalar veya teknik olmayan (daha iyi organizasyon ve yönetim, davranış değişiklikleri gibi) önlemlerle azaltılmasıdır.

Enerji Verimliliği, harcanan her birim enerjinin daha çok hizmet ve ürüne dönüşmesidir.

EİE Genel Müdürlüğü tarafından açıklanan Kasım 2009 tarihli “Enerji Verimliliği, Statüsü ve Gelecek Planlaması” konulu dokümanda

o Sanayide %15o İnşaat sektöründe %35 o Ulaşım sektöründe %15

asgari enerji tasarrufu potansiyelinin var olduğu belirtilmiştir. 2020 yılı için talep tahmini %20 oranında azaltılabilir (45 MTEP).

Bu miktar, yerel ve yenilenebilir enerji kaynaklarıyla üretilenin ve 30 milyon yerleşim birimi için yıllık enerji talebinin 2,5 katı daha fazla enerji anlamına gelmektedir.

Kaynak: EİE

Tasarruf Potansiyeli, % Tasarruf Potansiyeli

Elektrik Yakıt 1.000 TEP/ yılSanayi 25% 8.015

Demir-Çelik 21 19 1.402Çimento 25 29 1.124Cam 10 34 261Kağıt 22 21 206Tekstil 57 30 1.097Gıda 18 32 891Kimyasal 18 64 2.283Diğer Yok Yok 729

Bina 30% 7.160Konut 29 46 5.655Kamu ve Ticari 29 20 1.505

Toplam 27% 15.152

Sanayide enerji yoğun endüstriyel alt sektörler hakimdir — enerji maliyetleri toplam üretim maliyetlerinin yüzde 20 ile 50 arasında bir oranını oluşturmaktadır.

Sanayi sektöründe, Türkiye yıllık 3,0 milyar ABD$ civarında bir enerji tasarruf potansiyeline sahiptir; bu potansiyel sanayide yıllık yaklaşık 8,0 milyon TEP enerjiye veya sektörde 2007 yılındaki enerji tüketim seviyesinin yüzde 25’ine karşılık gelmektedir.

Sanayi ve bina sektörleri, yıllık 15 milyon TEP’lik elektrik tüketiminin üzerinde veya toplam tüketimin yüzde 14’ü kadar toplam enerji tasarrufu potansiyeli sunuyor.

o Enerji politikalarındaki arz yanlı bakış açısı değişmelidir.

o CO² emisyonlarının azaltılması senaryoları, enerji verimliliği artışları ile ilişkilendirilmelidir.

o Enerji verimliliği hedefleri ve stratejiler belirlenmelidir.

o Enerji verimliliğinin teşvik edilmelidir. o Fabrika, bina, ticari sektörler dahil bütün

ekonomik sektörlerde enerji verimliliğinin önemi somut örneklerle vurgulanmalıdır.

o Danışmanlık şirketlerinin rolü önemli etkinleştirilmeli, bu yapılar güçlendirilmelidir.

o Türkiye’nin enerji yoğun yapısı, daha az enerji yoğun imalat tipi ürünlerine değiştirilmelidir.

o Ülke çapında gerçek potansiyel tasarrufları ortaya çıkartılmalıdır.

o Kamu alımlarında yüksek enerji verimi olan araçların, malzemelerin ve ekipmanlara öncelik verilmelidir.

o Kamu binaları enerji verimliliğine örnek olmalıdır.o Elektrik iletim ve dağıtımında teknik kayıplar azaltılmalıdır.o Mevcut binaların iyileştirilmesi önemli bir hedef olmalıdır.o Belediyeler kapsamlı enerji verimliliği örnek projeleri

uygulamalıdır.o Ülke çapında kapsamlı eğitim programlarının uygulanmalıdır.

o Yerel verimlilik merkezleri/temsilcilikleri tesis edilmelidir.o Yerel yönetimlerin yapı denetim kadroları

güçlendirilmelidir.o Tüketici bilinçlendirme ve danışma merkezleri kurulmalıdır. o Kentsel alanlardaki otomobile dönük ulaşım yatırımları

yerine toplu taşım yatırımlarına öncelik ve ağırlık verilmelidir.

o Hafif raylı sistemlere ve bisiklet yollarına öncelik verilmelidir.

o Yerel yönetim yasalarında gerekli değişiklikler yapılmalıdır.

Bugünümüze ve gelecek kuşaklara kara bir miras bırakmamak için tek seçenek vardır:

Hemen bu sevdadan vazgeçilmelidir. Akkuyu ve Sinop için yapılan tüm anlaşmalar ve yürütülen ikili görüşmeler iptal edilmelidir.

Gözlerimizin önünde yaşanan insanlık trajedisi karşısında hiçbir şey olmamışcasına hareket eden siyasal iktidar, nükleer santralden yayılan radyasyonu evdeki tüp gazla, televizyonla, bilgisayarla karşılaştırarak küçümsüyor.

AKP Hükümeti'ni bilim insanlarının, meslek odalarının, sendikaların, çevre ve ekoloji kurumlarının uyarılarına kulak vermeye çağırıyoruz.

Nükleer santral gerekçesi olarak sunulan enerji ihtiyacı ve “Karanlıkta kalacağız” söylemleri tam bir aldatmacadır. Enerji alanında yaşanan özelleştirmeler ile Türkiye, enerji yönetim erkini ulusal ve uluslararası sermayenin çıkarlarına teslim etmiştir.

Enerji üretiminde her zaman doğru seçenekler vardır. Bütün mesele yenilenebilir enerji kaynaklarımızı öne çıkaran doğru bir planlama ve kamusal anlayışın yaratılması, mevcut kaynaklarımızın çevreye uyumlu bir şekilde değerlendirilmesidir.

Pripiyat-Çernobil - Nisan 2006

Fotoğraf: Özgür Gürbüz

Anti nükleer mücadele tarihi; 1978’lerde Akkuyu Nükleer Santral Projesi’ne karşı ilk yerel hareketi oluşturan ve önderlik yapan Arslan Eyce ve bu konuyu kamuoyuna taşıyan rahmetli gazeteciler Ömer Sami Coşar ve Örsan Öymen’le başladı.

Türkiye anti nükleer mücadele tarihinin miladı sayılan 16-17 Ekim 1993 tarihli 1. Nükleer Karşıtı Kongre ve yerel nükleer karşıtı platformlar ile yeniden ivme kazandı.

1999 yılı sonunda EMO öncülüğünde doruk noktasına ulaşan “Nükleer Santrallere Karşı Güçbirliği Platformu” çok geniş örgütlerden, farklı gruplardan, binlerce “birey”den oluşmuştur. Genel olarak organik, esnek, informel örgütlenme tarzını benimsemiş, esas olarak renkli ve ses getirici eylemlerle genişleyip, büyüyen ve “proje ömrünce” varolan, “proje” iptal edilince de yok olacak dinamik bir süreçtir.

“Nükleer enerji santrallerine karşı olma” paydası dışında, hiçbir zaman bir araya gelemeyecek farklı temsiliyet, aidiyet ve ideolojik görüşteki; mesleki, sendikal, siyasal, çevreci, STK, akademik kuruluşlar, köylüler ve “bireyler” mozayiği belki de ülkemizde ilk kez NKP çatısı altında buluşmuştur.

Bu süreç içinde 2006 yılında Çernobil’in yıl dönümünde belki de Türkiye’nin en büyük çevre mitingi Sinop’ta gerçekleştirilmiştir. Nükleer Karşıtı Platform Türkiye de ne zaman nükleer santrallar gündeme gelse hızla refleks gösteren bir yapıya ve örgütlenmeye kavuşmuştur.

NKP bu dinamik refleksini, Çernobil felaketinin 25. yılında büyük bir anma çalışmasıyla tekrar canlandırmış, bu süreçte Japonya’da ortaya çıkan nükleer felaket nedeniyle 24 Nisan 2011 günü İstanbul’da büyük bir miting ile kararlılığını gözler önüne sermiştir.

Nükleer Karşıtı Kongre

Eşgüdüm Kurulu

Yürütme Kurulu

Sekreterya

Komisyonlar