176 722 23 50 2yayindenizi.com.tr/demo/9-tarih.pdftarihlerde Paul Wittek, Osmanlı Devleti’nin eski İslam gaza/cihad ideolojisi ve sınır teşkilatından doğduğu tezini savunuyordu

UYGULAMAYI İNDİR VİDEO ÇÖZÜMLERE ULAŞ.

Öğreten Etkinlikler

Kavram Haritaları

Ünite Tekrar Testleri

Yazılıya Hazırlık

Rehberlik Bölümü

Dönem Tarama Testleri

Perforaj

Kavram Sözlüğü

ONLİNE“eğitimde yayındenizi online”

ÜCRETSİZ ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ

KOLAY ERİŞİLEBİLİR DİJİTAL İÇERİK

ÖRNEK KİTAP TALEBİ

MÜFREDATA UYGUN SORU HAVUZU

www.ydakillitahta.com

ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ SEÇİMİ İLE SİSTEME ÜYELİK FORMUNU DOL-DURUNUZ.

SİSTEME GİRİŞ YAPARAK DİJİTAL İÇERİKLERİNİZİ İSTEDİĞİNİZ YERE İNDİREBİLİRSİNİZ.

İNTERNETE BAĞLI OLSUN VEYA OLMASIN DİLEDİĞİNİZ PLATFORM-LARDA İÇERİKLERİMİZİ KULLANA-BİLİRSİNİZ.İSTEDİĞİNİZ SORULARLA KENDİ TESTİNİZİ OLUŞTURABİLİRSİNİZ.

YAYIN DENİZİ TEK

VİDEO ÇÖZÜM

UYGULAMASI

İNDİR

ÖZELLİKLER9

TARİH

• Her tip soru çeşidini görmenizi sağlayacaktır.

• Akıl ve mantık yürütmenizi kolaylaştıracaktır.

• Düşünme becerinizi geliştirecektir.

• Her seviyedeki öğrenciye hitap eden bu soru bankası eksiklerinizi görmenizde de size kaynak olacaktır.

• Bazı soruların farklı formatlarının üst üste sorulmasıyla konuları daha iyi öğrenmenizi, kavramanızı ve pekiştirmenizi sağlayacaktır.

• Seviyenizi belirlerken size yol gösterecektir.

BU KİTAP BANA NE KAZANDIRIR?

• Testler konu başlıkları ve kazanımlar dikkate alınarak oluşturulmuştur.

• Her test kendi içerisinde öğrenme sırası dikkate alınarak hazırlanmıştır.

• Üniteler konunun daha iyi anlaşılabilmesi için kavram haritası ve kavram sözlüğü ile desteklenmiştir.

• Öğrencinin kitaptan tam verim sağlayabilmesi için rehberlik bölümü eklenmiştir.

• Öğrencilerimizin soruları çözerken nerede takıldıklarını tespit edebilmeleri için konuya ait her tip soru çeşidine yer verilmiştir.

• Algı ve yorum gücünü ölçen sorular vardır.

• Algıda seçicilik – karar verme – yorumlama gibi bilişsel beceriler etkinliklerle desteklenmiştir.

• Yazılıya hazırlık bölümü ile klasik tarzdaki sorulara da yer verilmiştir.

• Kavram haritaları ve kavramlar bölümüyle konular genel hatlarıyla ele alınmış, öğrencilerin bilinçli bir şekilde test çözmeleri sağlanmıştır.

• Ünite tekrar testleri ile konuların bir bütün olarak değerlendirilmesi sağlanmıştır.

• I. ve II. Dönem Tekrar Testleri eklenmiştir.

• Tamamı video çözümlüdür.

KİTAP İÇERİĞİ

SAYFA SAYISI

SORU SAYISI

ETKİNLİK SAYISI

TEST SAYISI

TARAMA TESTİ

176 722 23 50 2

Boşluk Doldurma Yazılıya HazırlıkDoğru / Yanlış Eşleştirme Bulmaca

ÇALIŞMA PLANI YAPALIM!Çalı

şma Planı Yaparken Bu Soruları Dikkate Alınız!

Hangi ders, hangi gün?

Konu öğrenme ve tekrar ne zaman?

Soru çözümü ve ödevler ne zaman?

Deneme Sınavları ne zaman?

Aksayan çalışmalar hangi gün ve ne zaman çalışılmalı?Ders dışı hangi etkinlikler ne zaman yapılmalı?

Tatil günü hangi gün?

EVDE ETKİN ÇALIŞMA Evde olduğunuz zamanı çok iyi değerlendirmelisiniz.

Çoğu zaman yoğun ve yorgun bir gün geçirerek eve gel-diğiniz için iyi ve uygulanabilir bir programa ihtiyacınız var.Evde yapılması gereken işler:

• Uyuma • dinlenme • beslenme • konuları tekrar etme, •soru çözme • çözemediğin sorular için araştırma yapma • ödev yapma • fazladan sınav uygulama • önceden ön-görülemeyen durumlar

gibi pek çok başlık altında toplanabilir.Dersler gün boyu peşinizi bırakmadı. Okul bitti ama

evde derse devam çünkü hedefleriniz ve hayalleriniz var. Bunu asla unutmamalısınız.

Eve gelince önce dinlenmelisiniz.

Kendinize bir ders çalışma saati belirlemeli ve sürekli bunu düşünmelisiniz. Çünkü zihin neyi tekrar ederse kendini o yönde yönlendirir.

Konu öğrenme, tekrar etme, soru çözme saatlerini bir-biri arkasına yerleştirmelisiniz.

Ders çalışırken mutlaka ara vermelisiniz. Ara vermek odaklanma gücünüzü artıracaktır.

Her gün konu tekrarlarına zaman ayırmalısınız. Yeni bilgiyi günlük tekrar etmelisiniz. Tekrar etmek başa-rının anahtarıdır. Bilginin pekiştirilmesini ve uzun su-reli hazfızaya atılmasını sağlar. Tekrarlarınızı zihinden yapmayı öğrenmelisiniz. Bu size zaman kazandırma-nın yanında kalıcı olarak öğrenmenize de katkı sağla-yacaktır.

Bilginin kalıcı olmasını sağlamak için ilişkilendirerek öğrenmeye çalışmalısınız. Ezberden kaçınmalısınız. Öğrenilen bilginin tam olarak kullanılması için beyin tarafından analizinin yapılması gerekir. Ezberci sistem bunu engeller.

Not alma hızınızı kendinize göre belirlemelisiniz. Yavaş not alma beynin konsantre olmasını zorlaştırır, yazma hızı ile beynin çalışma hızı arasında boşluk meydana gelir. Zihin başka alanlara kayar ve konsantrasyon so-runu yaşarsınız.

Herşeyden arındırılmış ortam çalışma için iyi bir ortam değildir.

Dikkatinizi belli alanlara değil, genele yaymalısınız. Dikkatinizi uyanık tutmayı unutmamalısınız.

Sosyol hayattaki olumsuz etkenlere dikkat etmeli mümkün olduğunca ortadan kaldırmalısınız.

Yaptığınız programa beyninizi ikna etmelisiniz.

NASILNEREDENE ZAMAN

Herşey ne kadar karışık görünse de;

☛ Gerçekleştirilebilecek bir hedefin varsa,

☛ Hedefe ulaşmayı amaç edindiysen,

☛ Soru çözerek deneyim kazanıyorsan,

☛ Konuları birbiri ile ilişkilendirebiliyorsan,

☛ Sınav uygulayarak bilgilerini sık sık kontrol

ediyorsan.

☛ Kendine güveniyorsan

işler iyi gidecek demektir.

İYİ NOT ALMAK, HER ŞEYİ YAZMAK DEMEK DEĞİLDİR!İyi not almak; kendi cümlelerini kurmak, şekille veya

yazıyla şifrelemek, baktığında kolayca anlayıp hatırlamak için materyal hazırlamak demektir.

Tutulan notlar; onlara geri dönmek, onları okumak, onları gözden geçirmek, oradaki fikirlerin üzerine düşünmekle bir anlam kazanırlar.

+ + = Bilgi Deneyim Duygu ve Davranış ÖĞRENME

Merak; öğrenme isteğini harekete geçirir, odaklanmayı sağlar, çabuk yorulmayı engeller.

KÜNYE

ÖN SÖZ

REHBERLİK

1. ÜNİTE:

TARİH VE ZAMANKavram Haritası / Kavramlar ............................... 10

Etkinlikler ............................................................. 11

Tarihin Konusu ve Kapsamı ................................ 15

Tarihin Diğer Bilim Dallarıyla İlişkisi..................... 19

Tarih Öğrenmenin Faydaları / Zamanın Taksimi ................................................. 23

Tarih ve Yorum .................................................... 27

Ünite Tekrar Testi ................................................ 29

Yazılıya Hazırlık................................................... 31

2. ÜNİTE:

İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ

Kavram Haritası ................................................... 34

Kavramlar ............................................................ 35

Tarih Şeridi .......................................................... 36

Etkinlikler ............................................................. 37

İnsanlığın İlk İzleri / Yerleşik İnsan ve Medeniyet ............................................................ 41

Kabileden Devlete ............................................... 45

Kanunlar Doğuyor / Doğa, İnsan ve Göç ............. 53

Devletten İmparatorluğa ...................................... 55



3. ÜNİTE:

ORTA ÇAĞ'DA DÜNYATarih Şeridi / Kavramlar ....................................... 62

Etkinlikler ............................................................. 63

Orta Çağ'ın Siyasi ve Sosyal Yapıları ................. 65

Orta Çağ'da Ekonomik Faaliyetler ....................... 67

Orta Çağ'da Askerî Yapı ve Yaşam Tarzları / Kanunlar Gelişiyor ............................................... 69



4. ÜNİTE:

İLK VE ORTA ÇAĞLARDA TÜRK DÜNYASIKavram Haritası ................................................... 76

Kavramlar ............................................................ 77

Etkinlikler ............................................................. 79

Boylardan Devlete ............................................... 83

Kavimler Göçü / Türklerde Coğrafya ile Oluşan Yaşam Tarzı ...... 89

Türklerde Coğrafya ile Oluşan Yaşam Tarzı ....... 91

İlk Türk Devletleri ve Komşuları / Türklerde Askerî Kültür ........................................ 93



5. ÜNİTE:

İSLAM MEDENİYETİ'NİN DOĞUŞUKavram Haritası ................................................. 102

Kavramlar .......................................................... 103

Etkinlikler ........................................................... 105

İslamiyet'in Doğduğu Dönemde Dünya ............. 109

İslamiyet'in Doğduğu Dönemde Dünya / İslamiyet Yayılıyor ............................................. 111

İslamiyet Yayılıyor ............................................. 113

Emeviler (661 – 750) ......................................... 119

Abbasi Devleti ve Türkler / Bilim Medeniyeti ..... 123

Ünite Tekrar Testi .............................................. 127

Yazılıya Hazırlık................................................. 129

6. ÜNİTE:

TÜRKLERİN İSLAMİYETİ KABULÜ

VE İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİKavram Haritası / Kavramlar ............................. 132

Etkinlikler ........................................................... 133

Türklerin İslamiyeti Kabulü / İslamiyet'in Türk Devleti Yapısına Etkisi ............ 137

İslamiyet'in Türk Devlet Yapısına Etkisi ............. 141

Büyük Selçuklu Devleti ...................................... 145

Ünite Tekrar Testi ............................................. 153

Yazılıya Hazırlık................................................. 155

TARAMA TESTLERİI. Dönem Tarama Testi ...................................... 159

II. Dönem Tarama Testi ..................................... 163

CEVAP ANAHTARLARI ................................... 167

İçindekiler

Tarih

ve

Za

ma

n

19

TESTÜNİTE

1

YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

Tarihin Diğer Bilim Dallarıyla İlişkisi 31. Tarihî olayların incelenmesinde sebep - sonuç ilişki-

si kurulmasına yardımcı olan, olayların sıralanmasını sağlayan bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Arkeoloji B) Paleografya C) Kronoloji

D) Epigrafya E) Diplomatik

2. • Osmanlı Devleti 1774 yılında Rusya ile imzaladığı Küçük Kaynarca Antlaşması ile Kırım’a bağımsızlık vermiş ancak antlaşmada Kırım halkının dinî yönden halifeye bağlı olacak maddesi yer almıştır.

• 1792’de Rusya ile imzaladığı Yaş Antlaşması ile de Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu onaylamıştır.

Verilen durumun ortaya konmasında aşağıdaki bilim dallarının hangilerinden yararlanılmıştır?

A) Paleografya - Coğrafya

B) Diplomatik - Kronoloji

C) Sosyoloji - Diplomatik

D) Arkeoloji - Diplomatik

E) Coğrafya - Arkeoloji

3. Orta Asya Türk tarihi ile ilgili araştırma yapan bir tarihçi, Türklerin toplumsal ve ekonomik yaşantı-sının şekillenmesinde etkili olan temel faktörleri incelerken aşağıdaki bilim dallarının hangisinden yararlanır?

A) Coğrafya B) Epigrafya

C) Kronoloji D) Etnografya

E) Psikoloji

4. Tarih boyunca uygarlıklar, ülkelerindeki refah düzeyini belli etmek için içlerinde bulundukları ekonomik duruma göre bakır, gümüş ve altın paralar bastırmışlardır. Bir ülkede en iyi ekonomik zamanın hangi sultan döneminde yaşandığı bastırılan madenî paralara bakılarak anlaşıl-mıştır.

Bir tarihçiye bu konuda aşağıda verilen bilim dalla-rından hangisi yardımcı olur?

A) Paleografya B) Heraldik

C) Toponomi D) Nümizmatik

E) İstatistik

5. Verilen belge üzerinde araştırma yapan bir tarihçi, Osmanlı Devleti’nin 19. yy.da kanun üstünlüğünü kabul ettiğini yorumlamış ve sonuçları ile ilgili değer-lendirme yapmıştır.

Bu araştırmada tarih bili-mine öncelikle aşağıdaki bilim dallarından hangisi yardımcı olmuştur?

A) Paleografya B) Sosyoloji C) Heraldik

D) Nümizmatik E) Diplomatik

6. Hint - Avrupa dil ailesi dünyanın en büyük dil ailesidir. Yüzlerce dil ve lehçe içerir. Dünyada 2,5 milyarı aşkın kişinin ana dili Hint - Avrupa dil ailesine ait bir dildir. Dil bilimcilere göre bu dil köken itibarıyla Avrasya’da bir yer-lerde konuşulmuş, günümüzde de yeryüzünün pek çok bölgesinde konuşulmaktadır.

Bu paragrafta dillerin dünya üzerinde yayılması ve göç olgusunun ortaya konulmasıyla ilgili çıkarımlar yapılmıştır. Bu çalışmada tarihe öncelikle aşağıdaki bilim dallarından hangisi yardımcı olmuştur?

A) İstatistik - Coğrafya

B) Kronoloji - Paleografya

C) Psikoloji - Sosyoloji

D) Filoloji - Sosyoloji

E) Epigrafya - Etnografya

7. Bir yerleşim alanında yapılan kazılarda Hititlere ait güneş kursları, silahlar ve süs eşyaları bulunmuştur.

Bir tarihçi kazılarda elde edilen bulguların Hititlere ait olduğunu tespit edebilmek için aşağıdaki bilim dallarından hangisine başvurmalıdır?

A) Antropoloji B) Filoloji C) Heraldik

D) Psikoloji E) Kimya

Tarih

ve

Za

ma

n

20

Tarihin Diğer Bilim Dallarıyla İlişkisi

YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

8.

OsmanlıArması SelçukluArması

Tarihçiler yukarıdaki armaları inceleyerek devletlerin

yapısal özellikleri ve dönemleri hakkında bilgi edinirler.

Bu durumda tarihçiler aşağıdaki bilim dallarının han-gisinden yararlanırlar?

A) Heraldik B) Sigilografya

C) Epigrafya D) Etnografya

E) Filoloji

9. Aşağıdakilerden hangisi sosyoloji biliminin tarih bili-mine yardımcı olduğu konular arasında yer almaz?

A) Sosyal yapının kuruluş ve işleyişi

B) Topluluklar arası etkileşimin ortaya çıkışı

C) Aile kurumunun ortaya çıkışı

D) Ülke liderlerinin siyasi kimliklerinin incelenmesi

E) Toplumların değer yargıları

10. Sanayi Devrimi sonrasında ortaya çıkan çevresel sorun-lar zamanla insan sağlığı üzerinde de olumsuz etkiler yapmış, doğanın dengesinin bozulması hem toplumları hem de tarihin akışını olumsuz etkilemiştir.

Tarihçinin bu konu ile ilgili yaptığı araştırmada ona aşağıda verilen bilim dallarından hangisi daha çok yardımcı olmuştur?

A) Toponomi B) Antropoloji C) Ekoloji

D) İstatistik E) Paleografya

11. Arkeoloji Sosyoloji Epigrafya Nümizmatik

I.

II.

III.

IV.

V.

Yukarıdaki tabloda tarih öncesi devirler ile ilgili araştırma

yapan bir tarihçinin yararlandığı bilim dalları gösteril-

miştir.

Buna göre hangi seçenekte kullanılan bilim dalları doğru gösterilmiştir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

12. Hukuk, bireylerin birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallardır.

Buna göre tarihçi araştırdığı devletin ya da toplumun hukuk kurallarından;

I. ekonomik yapıları,

II. siyasi yapıları,

III. dinî faaliyetleri

gibi alanların hangileri hakkında bilgi sahibi olur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

13. Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak

Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak

O benim milletimin yıldızıdır parlayacak,

O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Mehmet Âkif Ersoy

Mehmet Âkif Ersoy’un İstiklal Marşı’nı yazdığı döne-

min koşulları şiire esin kaynağı olmuş, tarihçiler de bir

dönemle ilgili çalışma yaparken o dönemde yazılmış şiir

ve romanlardan yararlanmışlardır.

Verilen durum tarihin hangi bilim dalıyla ilişkisini ortaya koymuştur?

A) Psikoloji B) Edebiyat C) Sosyoloji

D) İstatistik E) Etnografya

Tarih

ve

Za

ma

n

28

Tarih ve Yorum

YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

7, 8, 9 ve 10. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız

KURULUŞ VE DEVLETİN DOĞUŞU SÜRECİ

Birinci elden Selçuklu ve Osmanlı kaynaklarını kullan-

mayan tarihçiler, mesela H. A. Gibbons ve onu izleyen

A. Toynbee, garip bir teorinin Batı literatüründe yayıl-

masından sorumludurlar. Bu yazarlara göre, Osman

bir Türkmen göçebesi olduğundan bir devlet kurucusu

olamazdı. Osmanlı Devleti’ni kuranlar Müslümanlığı

kabul etmiş yerel Rumlardır. Buna karşı, orijinal tarihî

kaynakları yakından inceleyen, Osmanlı devlet ve kültü-

rünün ana kaynağını Anadolu Selçuklu tarihinde gören

ilim adamları, bu teorinin bir spekülasyon olduuğunu

göstermişlerdir. Nihayet Türk kültür ve edebiyat tarihi-

nin kurucusu Fuat Köprülü 1932’de Paris’te Sorbonne

Üniversitesi’nde verdiği bir seri konferansta sorunu ger-

çek tarihî çerçevesine oturtmuştur. (Osmanlı Devleti’nin

Kuruluşu, Ankara: TTK, 1984). Köprülü her şeyden önce

eski Osmanlı anlayışına, yani:

“Cihangirâne bir devlet çıkardık bir aşiretten”

anlayışına karşı çıkmış, Osmanlı Devleti’nin doğuşunu

XIII. yy. Anadolu tarihinin bir parçası, uzantısı olarak

ele almış, Uc’lara özgü kültür üzerinde durmuştur. Aynı

tarihlerde Paul Wittek, Osmanlı Devleti’nin eski İslam

gaza/cihad ideolojisi ve sınır teşkilatından doğduğu tezini

savunuyordu. Wittek’e göre Osmanlı Devleti’ni doğuran

dinamik ideolojik faktör gazadır. II. Dünya Savaşı’ndan

sonra tarihte ideolojilerin rolünü ikinci plana atan mark-

sist görüş egemen olunca gaza teorisine karşı tamamen

inkârcı bir tutum ortaya çıktı ve bu teze esassız bir iddia

olarak bakıldı (bkz. C. Imber, The Ottoman Empire. 1300

–1481, İstanbul: ISIS, 1990).

Halil İnalcık, Doğu Batı Makaleler 1, s.127-128

7. Verilen metinde Halil İnalcık Osmanlı Devleti’nin kuruluşu ile ilgili yapılan yanlış değerlendirmelerin aşağıdakilerden hangisi ile ilgili olduğunu söyle- miştir?

A) Resmî tarih tezleriyle

B) Selçuklu ve Osmanlı birinci el kaynaklarının kullanıl-mamasıyla

C) Coğrafyadan yararlanılmamasıyla

D) Gaza fikrinin bilinmemesiyle

E) Filoloji bilgisinin eksikliğiyle

8. Bu metinde tarih biliminin aşağıdaki özelliklerinden hangisi vurgulanmıştır?

A) Deney ve gözlem yapmaması

B) Farklı bakış açılarına göre değerlendirilmesi

C) Dönemin koşullarının dikkate alınması

D) Yer ve zaman belirtmesi

E) Neden sonuç ilişkisi kurması

9. Tarihçi Halil İnancık’a ait bu metinden yararlanarak;

I. tarihî bilgiler ile ilgili genellemeler yapılması,

II. farklı siyasi görüşlerin tarihî bilgilerin yorumlanma-sında etkili olması,

III. bazı bilgilerin objektif olmaması

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


D) II ve III E) I, II ve III

10. Aşağıdakilerden hangisi metinde adı geçen tarihçi-lerden biri değildir?

A) Fuat Köprülü

B) H.A. Gibbons

C) İlber Ortaylı

D) Paul Wittek

E) A. Toynbee

34

ÜNİTE

2Kavram Haritası

TARİH ÖNCESİ DÖNEMLER

Eski Taş Çağı(Paleolitik)

Orta Taş Çağı(Mezolitik)

Yeni Taş Çağı(Neolitik)

Taş Çağı

Bakır Çağı(Kalkolitik)

Tunç Çağı

Demir Çağı

Maden Çağı

Eski Yunan Uygarlığı(MÖ. 1200 - MÖ. 337)

Roma Uygarlığı(MÖ. 753 - MS. 395)

Mısır Uygarlığı(MÖ. 3000 - MÖ. 525)

Persler(MÖ. 559 - MÖ. 330)

Medler(MÖ. 856 - MÖ. 549)

İran Uygarlığı

Sümerler(MÖ. 4000 - MÖ. 2350)

Akadlar(MÖ. 4000/2350 - MÖ. 2100)

Elamlar(MÖ. 3000 - MÖ. 640)

Babiller(MÖ. 2100 - MÖ. 539)

Asurlar(MÖ. 2000 - MÖ. 609)

Mezopotamya Uygarlıkları

Hititler(MÖ. 1700 - MÖ. 700)

Frigler(MÖ. 800 - MÖ. 676)

Lidyalılar(MÖ. 687 - MÖ. 546)

Urartular(MÖ. 800 - MÖ. 600)

İyonyalılar(MÖ. XII. yy - MÖ. VII yy)

Anadolu Uygarlıkları

Orta AsyaTürk Uygarlığı

HellenUygarlığı

Fenike(MÖ. 2000 - MÖ. 520)

İbrani(MÖ. 1000 - MS. 70)

İLK ÇAĞUYGARLIKLARI

Doğu AkdenizUygarlığı

Girit(MÖ. 3500 - MÖ. 1200)

Miken (Aka)(MÖ. 2000 - MÖ. 1200)

EgeUygarlığı

İnsa

nlığ

ın İl

k D

öne

mle

ri

35

ÜNİTE

2 Kavramlar

konargöçer: Göçebehayatsüren,biryeresürekliyerleşeme-

yen(aşiret,obavb.)

efsane:Eskiçağlardanberisöylenegelen,olağanüstüvarlıkla-

rı,olaylarıkonuedinenhayalihikâye,söylence.

mit:Gelenekselolarakyayılanveyatoplumunhayalgücüetki-

siylebiçimdeğiştirenalegorikbiranlatımıolanhalkhikayesi.

imparatorluk:Kenditopraklarındaoturançeşitlimilletleriege-

menliğialtındatoplayandevletbiçimi.

site:İlkÇağ’dakendiyasalarıylayönetilenşehirdevletleri.

teçhizat:Silahdışındakisavaşgereçleri,donatı.

karum:AsurUygarlığı’nınAnadolu’dakurduklarıpazaryerleri.

monarşi: Siyasi gücün tek bir kişinin elinde bulunduğu ve

yönetimingenelliklekanyoluylaailebireylerinegeçtiğiyönetim

biçimi.

aristokrasi:İktidarınimtiyazlıvegenelliklesoyabağlıbirtop-

lumsınıfınınelindebulunduğusiyasihükûmetşeklidir.

astronomi:Gökbilimidir.

tiranlık: Antik YunanMedeniyeti’nde görülen yönetimi zorla

yasalolmayanşekildeelegeçirenliderinyönetimi.

hukuk: Toplumudüzenleyenvedevletyaptırımlarıylagüçlen-

dirilmişbulunankuralların,yasalarınbütünü.

İlk Çağ Uygarlıkları Haritası

Atina

313 325 330 375 395 4760

Milano Fermanı İznik Konsülü

HristiyanlığınRoma İmparatorluğunun resmî dini olması

Roma İmparatorluğu’nunikiye ayrılması

Kavimler Göçü Batı Roma’nın yıkılışı

ÜNİTE

2Tarih Şeridi

36

Tarih Şeridi

323

330

359

550

680

753

776

1230

1250

- 1

260

1280

1296

1700

1900

2775

3200

0 Hz. İsa’nın doğumu

İskender İmparatorluğunun yıkılması

Truva Savaşları

İskender İmparatorluğunun kurulması

Pers İmparatorluğunun yıkılması

Pers İmparatorluğunun kurulması

Kadeş Savaşı

Anadoluda YazınınKullanılması

Sümerler yazıyı buldu

Roma’nın kurulması

Ege Göçleri

Kadeş Antlaşması

Lidyalıların parayı kullanması

Hammurabi Kanunları

Urkagina Yasaları’nın Çıkarılması

İlk Olimpiyatlar

İnsa

nlığ

ın İl

k D

öne

mle

ri

40

EtkinliklerÜNİTE

2

2 3 4

1

6 7 8 5

9

10 12 13

11

14 15

16

Soldan Sağa

1. Hititlerdekidanışmameclisininadı.

5. Tarihteilkkezmadenîparayıbulanuygarlık.

9. İki nehir arası anlamına gelen Fırat ve Dicle arasındakalanbölge.

10. Çiviyazısınıilkdefakullananmedeniyet.

11. Bilinenilkkütüphaneninkurulduğuyer.

14. Sümerlereaitbirdestan.

15. Tarihteilkimparatorluğukuranmedeniyet.

16. İlkalfabeyibulanmedeniyet.

Yukarıdan Aşağıya

2. Tarih öncesi çağlar incelenirken daha çok yararlanılanbilim.

3. Sümerlereaittapınaklar.

4. Hintmedeniyetineaitbirsistem.

6. Anadolu’dabilinenilkköyyerleşimyeri.

7. Mısır’daşehirdevletleri.

8. Sümer kanunlarını düzenleyen ve kendi adıyla bilinenyenikanunlaryapanBabilkralı.

12. İnsanlartarafındanişlenenilkmaden.

13. Tarihtebilinenilkyazılıantlaşma.

IV. Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.

P A N K U Ş Z K

R L İ D Y A

Ç K N H G S

A M E Z O P O T A M Y A G T

Y O M M U

Ö L S Ü M E R L E R

N İ N O V A U A B K

Ü J R T A A

İ G I L G A M I Ş A K A D

B I E

F E N İ K E L İ L E R Ş

İnsa

nlığ

ın İl

k D

öne

mle

ri

45

TESTÜNİTE

2

YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

3Kabileden Devlete

1. İnsantopluluklarınınilksiyasiörgütlenmesişehirdevlet-lerininkurulmasıylaortayaçıkmıştır.

İlk Çağ uygarlıklarında görülen;

I. Mısır-nom,

II. İyon-polis,

III. Sümer-site

şehir devletleri eşleştirmelerinden hangileri doğru-dur?

A)YalnızI B)YalnızII C)IveII

D)IIveIII E)I,IIveIII

2. • SümerkralıUrgakinakanunlarınagörebiradambiradamınayağınabiraletlevururveayağınıkırarsa10şegelgümüşverirdi.

• BabilkralıHammurabikanunlarınagörebiradamıngözünüçıkaranıngözüçıkarılırdı.

Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz?

A) Sümerkanunlarındafidyeesasıbulunmaktadır.

B) Herikikanundaayrıntılıhazırlanmıştır.

C) Hammurabikanunlarındakısasakısasesasalınmıştır.

D) Hammurabi kanunlarının tümünde cezalar çok şid-detlidir.

E) Sümerlerparabenzeribirdeğişimaracıkullanmışlardır.

3. Aşağıdakilerden hangisi Mezopotamya uygarlıkların-dan biri değildir?

A)Elam B)Lidya C)Asur

D)Akad E)Babil

4.

300025001500100050005001000

ASUR

BABİL

MISIR

M.Ö M.S

Yukarıdaki tarih şeridinden yola çıkarak,

I. HerüçuygarlıktaMezopotamya’dakurulmuştur.

II. Mısırmedeniyetininvarlığınıuzunsüredevamettir-mesindecoğrafifaktörleretkiliolmuştur.

III. Babil,AsurveMısırmedeniyetleri İlkÇağ’dayaşa-mıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

A)YalnızI B)YalnızII C)YalnızIII

D)IveII E)IIveIII

5. Aşağıdaki İlk Çağ medeniyetlerinden hangileri kolo-nicilik faaliyeti ile uğraşmamıştır?

A) Hititler

B) Fenikeliler

C) İyonlar

D) Yunanlar

E) Asurlar

6. Aşağıdakilerden hangisi siyasi bir örgütlenme biçimi olan imparatorluğun özelliklerinden biri değildir?

A) Topraklarında oturan çeşitli milletleri egemenliğialtındatoplar.

B) İçerisindedin,dil,etnikkökenfarklılıklarıbarındırır.

C) Ekonomik ve toplumsal açıdan çeşitlilik arz edenhalklarıbarındırır.

D) İlkÇağdevletlerineözgüörgütlenmebiçimidir.

E) Geniş ve büyük politik ve bölgesel gövde olarak

tanımlanabilir.

7. İlk Çağ’da ele geçirdikleri topraklarla kültürel etkileşimsağlayarak, oradaki insanları devlet sistemi içinde kul-lanan veonlardan faydalanan imparatorluklara kuşatıcıimparatorluklardenir.

Aşağıdakilerden hangisi kuşatıcı imparatorluklara örnektir?

A)Asur B)Babil C)Hitit

D)Sümer E)Mısır

8. Aşağıdakilerden hangisi Mısır Uygarlığı’na ait özel-liklerden biri değildir?

A) Ayyılıtakviminioluşturmuşlardır.

B) Ondalıksayısisteminibulmuşlar, ilkkezdört işlemikullanmışlardır.

C) Hiyeroglifyazıkullanmışlardır.

D) Firavunlariçinpiramitlleryapmışlardır.

E) HititlerleKadeşBarışAntlaşması’nıimzalamışlardır.

İnsa

nlığ

ın İl

k D

öne

mle

ri

46

Kabileden Devlete

YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

9. İran Uygarlığı’nın temellerini oluşturan Persler güçlüorduları ileMakedonya’dan İndus Irmağı’na kadar olanbölgedebüyükbirimparatorlukkurmuş,ülkelerinisatrap-lıkadıverilenillerebölerekyönetmişlerdir.Ayrıcailkkezpostaörgütükurmuşlardır.

Bu durumun;

I. merkezîotoriteningüçlendirilmesi,

II. teokratikyönetiminuygulanması,

III. Perskültürünündiğerkültürlerarasındakaybolması

sonuçlarından hangilerini ortaya çıkardığı söylene-bilir?


D)IveII E)I,IIveIII

10. PerslerAnadolu’da200yılgibibirsürehâkimiyetkurmuşancakkültürelaçıdanAnadoluüzerinde fazlaetkiliola-mamışlardır.

Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Perssanatanlayışınıngelişmemişolması

B) Anadolu’dadayanıklıyapımalzemesininolmaması

C) Saraymimarisineönemvermeleri

D) Anadolu’nun yüksek ve gelişmiş bir kültüre sahipolması

E) Anadoluuygarlıklarınınetkileşimekapalıolması

11. İlkÇağuygarlıklarınabakıldığında yönetimanlayışındafarklıuygulamalarolduğugörülmektedir.

Bir devletin merkeziyetçi anlayışa sahip olduğuna aşağıdakilerden hangisi kanıt olarak gösterilemez?

A) Babillerdemerkezebağlıgüçlübirordununbulunması

B) Hititlerintekbirmerkezdenyönetilmesi

C) Perslerde sağlam bir ulaşım ve haberleşme ağınınolması

D) Yunan uygarlıklarının yönetim birimlerindemerkezîkanunlaruygulaması

E) İran Uygarlığı’nda yönetim birimlerine eyaletlerdenyöneticiatanması

12. İlk Çağ’da

• Hitit krallarının gücünü tanrıdan aldığına inanılır veemirleritanrınınemirleriymişgibigörülürdü.

• Urartularda krallar yaptıkları işleri tanrıları “Haldi”adınayaparlardı.

Hitit ve Urartu uygarlıklarındaki bu benzerlik iki yöne-timin aşağıdaki hangi özelliğinden kaynaklanmıştır?

A) Merkezî

B) Teokratik

C) İmparatorluk

D) Birleştirici

E) Meşruti

13. Tarihte ilk kez koloniciliği ve sömürgeciliği başlatanFenikeliler, Lübnan Dağları ile Doğu Akdeniz kıyılarıarasındaki bölgede yaşamışlar; Sur, Sayda Biblos gibilimanşehirlerikurmuşlardır.Tarihteilkkezharfalfabesinioluşturmuşlardır.BualfabeYunanveRomauygarlıklarıtarafındanyenidendüzenlenerekLatinalfabesinedönüş-türülmüştür.

Bu bilgilere göre Fenikelilerle ilgili;

I. Ticaretsayesindekültüreletkileşimsağlamışlardır.

II. Uygarlıktarihinigeliştirmişlerdir.

III. Akdenizkıyılarındanmadenithaletmişlerdir.




14. TarihteilkkeztektanrılıinancasahipolanMuseviler,budiniyaymamışlardır.

Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) Uzunyıllaraynıbölgedekalmaları

B) Siyasibirlikoluşturamamaları

C) Museviliğimillîbirdinolarakgörmeleri

D) Kültürbirliğisağlamaları

E) Kendilerineaitdevletkuramamaları

İnsa

nlığ

ın İl

k D

öne

mle

ri

55

TESTÜNİTE

2

YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

8Devletten İmparatorluğa

1. İlk Çağ’da Roma toplumu patriciler, plepler ve kölelerolmaküzereüçsınıfaayrılmıştır.PatricilerRomalısoy-lulardanoluşmuştur.Mülkiyetedinme,devletmemuruveasker olma hakkına sahiplerdir. Ancak pleplerin siyasihaklarıyoktur.Tarımveticaretleuğraşmışlardır.

Bu bilgilere göre Roma toplumu ile ilgili;

I. Toplumsalsınıfayrımımevcuttur.

II. Sınıfkavgalarıortayaçıkmıştır.

III. Plepleryönetimekatılmamıştır.



D)IveII E)IIveIII

2. İlkÇağ’daRoma’daCumhuriyetDönemi’nde soylularla(patriciler), halk (plepler) arasında sınıf mücadeleleriyaşanmış, bumücadeleler sonucunda hukuki düzenle-meleryapılmıştır.

Patrici - Plep savaşlarının uygarlık tarihine katkısı nedir?

A) PeleponnesSavaşları

B) Köleliğinortadankalkması

C) Monarşininsonaermesi

D) Harfalfabesininkullanılması

E) 12LevhaKanunları’nınyazılması

3. Roma İmparatorluğu395’teDoğuRomaveBatıRomaşeklindeikiyeayrılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi Roma imparatorluğu’nun dağılmasının nedenlerinden biri değildir?

A) KavimlerGöçü

B) Hristiyanlığınkabuledilmesi

C) İçkarışıklıklar

D) Merkezîotoriteninbozulması

E) Köleayaklanmaları

4. Aşağıdaki unsurlardan hangileri imparatorluk için önem taşıyan unsurlardan biri değildir?

A) İklim

B) Sanatanlayışı

C) Toprakyapısı

D) Madenler

E) Ticaretyolları

5. Makedonya kralı Büyük İskender’in Asya seferi sonu-cunda,Batı veDoğu kültürlerinin karışmasıyla yepyenibirkültürortayaçıkmış,budönemdeyapılançalışmalarRönenans’ıntemelinioluşturmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi anlatılan kültürün adıdır?

A)Girit B)Yunan C)Hellenistik

D)Miken E)Makedon

6. Aşağıdakilerden hangisi Roma İmparatorluğu’ndan günümüze kalan eserlerden biri değildir?

A) AugustusTapınağı

B) AspendosTiyatrosu

C) YazılıkayaKabartmaları

D) BozdoğanSuKemeri

E) YerebatanSarnıcı

7. İlk Çağ uygarlıkları egemen oldukları coğrafi bölgelereyakınuygarlıklarlaetkileşimiçerisinegirmişlervebenzeryapılaroluşturmuşlardır.

Yukarıdaki yargıyı;

I. Büyükİskender’insatraplıkidaresinibenimsemesi,

II. Çinordusundazırhveatkullanılması,

III. Moğol ordusunun on, yüz, bin ve on bin şeklindebölümlereayrılması

durumlarından hangileri desteklemektedir?


D)IveII E)I,IIveIII

8. MakedonyakralıBüyükİskenderMakedonya’danİran’a,Suriye’den Mısır’a kadar olan bölgede egemenlik kur-muştur. Hayber geçidini aşarak Hindistan’a girmiş veBabil’e geri dönmüştür.Ölümünden sonraülkesi gene-ralleriarasındapaylaşılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi İskender İmparatorluğu’nda ortaya çıkan krallıklardan biri değildir?

A)Selevkoslar B)Bergama C)Pontus

D)Antigonitler E)Medler

İnsa

nlığ

ın İl

k D

öne

mle

ri

56

Devletten İmparatorluğa

YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

9. İlk Çağ’da Roma’da Cumhuriyet Dönemi’nde devlet“konsül”adıverilenikiyüksekmemurtarafındanyönetil-miş,konsüllerebiryıllıkgörevsüreleriverilmiştir.Ayrıcakonsüllerbirbirlerinevesenatoyakarşıdasorumluolmuş-lardır.

Bu bilgilere göre;

I. Yönetimdemeclisdeetkilidir.

II. Konsüllerinyetkilerisınırsızdeğildir.

III. Konsüllerin seçiminde halkın istekleri göz önündetutulmuştur.



D)IIveIII D)I,IIveIII

10. Büyük İskender İmparatorluğu’nun parçalanması sonu-cunda ortaya çıkan devletlerden biri olan BergamaKrallığıuygarlık tarihineönemli katkılardabulunmuştur.Keçiderisindenparşömenkağıdınıbulanuygarlıkbüyükbir kütüphane kurmuştur. Zeus Tapınağı ve AsklepionsağlıkmerkezideBergamaKrallığınaaiteserleridir.

Bergama Krallığı’na ait bu bilgilerde aşağıdaki alan-lardan hangisine değinilmemiştir?

A)Kültür B)Mimari C)Sanat

D)Sağlık E) Coğrafikonum

11. İlk Çağ’da Roma Uygarlığı’nda yaşanan Patrici-Plepsavaşlarısonucunda12LevhaKanunlarıortayaçıkmış,bukanunlarmodernAvrupahukukununtemelinioluştur-muştur.

Buna göre;

I. Roma’dasınıfsalmücadeleleryaşanmıştır.

II. Toplumsalbarışsağlanmayaçalışılmıştır.

III. Roma’dacumhuriyetyönetiminegeçilmiştir.


A) YalnızI B)YalnızIII C)IveII


12. AtinaarhonlarındanSolon,yaptığıkanunlarladahaçokvergi verenlerin toplumsal tabakalaşmada üst sınıflarageçebileceğinisöylemiştir.

Buna göre Solon kanunları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Üretimfaaliyetleriözendirilmiştir.

B) Soylularınhaklarıkorumaaltınaalınmıştır.

C) Toplumsaltabakalaşmakesinçizgilerleayrılmamıştır.

D) Hukukanlayışıbulunmaktadır.

E) YunanUygarlığı’ndadikeyhareketlilikgörülmüştür.

13. Patrici

Plep

Köle

İlk Çağ’da Roma’da görülen sosyal tabakalaşma pira-

midindeenalt tabakayıoluşturanköleler,patricilerinev

hizmetleri ile çeşitli bağ bahçe işlerinde çalıştırılmıştır.

Kölelerdenazatedilenlerplepsınıfınagirmişlerdir.

Bu bilgilerden hareketle, Roma’da sosyal tabakalaş-ma ile ilgili olarak;

I. Sınıflararasıgeçişlerpekyaygındeğildir.

II. Kölelersoylularınhizmetindeçalışmışlardır.

III. Pleplerayrıcalıklısınıftır.


A)YalnızI B) YalnızII C)YalnızIII

D)IveII E)I,IIveIII

14. Aşağıdakilerden hangisi Doğu Roma ile Batı Roma arasındaki farklardan biri değildir?

A) Kurulduklarıbölge

B) Dinîinançları

C) Kültürelyapıları

D) Resmîdilleri

E) Yönetimanlayışı

15. İlkÇağ’daYunanistan’da;

Dragon,soylularınayrıcalıklarınıkorumayayönelik,

Solon,soylularınayrıcalıklarınasonvermekvedoğuştan

köleliğikaldırmayayönelikyasalaryapmışlardır.

Bu bilgilere göre;

I. Toplumsalayrıcalıklartamamenortadankalkmıştır.

II. Toplumsal eşitsizliği gidermeye yönelik yasalar yapıl-mıştır.

III. Yöneticilerinhalkayaklaşımlarıbirbirindenfarklıdır.




Orta

Ça

ğ’d

a D

ünya

73

ÜNİTE

3 Yazılıya Hazırlık

1. Batı Roma İmparatorluğu’nun 476’da yıkılmasıyla Avrupa’da ortaya çıkan siyasi yapının adını yazarak kısaca açıklayı-nız.

2. Günümüz Avrupa ülkelerinde uygulanan hukuk sisteminin temelini oluşturan 12 Levha Kanunları’nın hazırlanmasının nedenlerini yazınız

3. Kast sistemini tanımlayarak bu sistemdeki sosyal sınıfların isimlerini yazınız.

4. Orta Çağ Avrupasına hakim olan feodal rejim hakkında bilgi veriniz.

5. İpek Yolu’nun dünya tarihindeki yeri ve önemini açıklayınız.

6. Justinianus Kanunları’nın özellikleri nelerdir?

Feodaliteortayaçıkmıştır.Toprağabağlıekonomikvesiyasisistemdir.Topraksahiplerininsiyasigüçlerivardır.

Merkezîotoritesizayıftır.

Patricivepleplerarasındakimücadeleleresonvermekamacıylahazırlanmıştır.(Toplumsaleşitlik).

Hindistan’dakisosyaltabakalaşmasistemidir.SosyalsınıflararasındageçişBrahmanlar

KşadriyalarVaysiyalar

Südralar

yoktur.

Siyasalveaskerîgücüelindebulundurantoprağınmülkiyetineveyaimtiyazınasahipolansenyörlerinegemen-

liğinedayalıyönetimanlayışıdır.

İpek Yolu geçtiği bölgeleri ekonomik açıdan kalkındırmış ayrıcaDoğu ve Batı ülkeleri arasında köprü görevi

üstlenmiştir.

JustinianusKanunlarımaddemaddeyazılmamış,belliolaylar içinverilmiş,somutörneklerlekanunmaddeleri

oluşturulmuştur.

İlkdefakamuveözelhukukayrımıyapılmıştır.

Orta

Ça

ğ’d

a D

ünya

74

Yazılıya Hazırlık

7. Roma ve Moğol ordularının özelliklerini karşılaştırınız.

8. İlk ve Orta Çağlarda Asya ve Avrupa arasındaki ticaret yollarından taşınan ürünler nelerdir?

9. Baharat Yolu nedir? Nereden başlamış, nereye uzanmıştır?

10. Aşağıdaki kavramları kısaca tanımlayınız.

Monarşi :

Hellenizm :

Teokrasi :

Tiranlık :

İmparatorluk :

11. 0

Verilen tarih şeridi üzerine aşağıdaki olayları yerleştiriniz.

• SasaniDevleti’ninyıkılması(651)

• İslamiyet’inHindistan’dayayılmayabaşlaması(1000)

• KavimlerGöçü(375)

• MagnaCarta(1215)

• YüzyılSavaşları(1337–1453)

RomaveMoğolimparatorluklarınıngüçlü,düzenlivedisiplinliordularıvardı.AncakRomaordusununçoğunluğu

paralıaskerlerdenoluşurkenMoğolordusugönüllübirliklerdenoluşmaktaydı.Ayrıcahareketkabiliyetiyüksekti.

İpek,ipeklikumaşlar,porselen,madenieşyalar,kâğıt,baharat,tuz,cameşya,şarap,at,hayvanürünleri,değerli

taşlar,ziyneteşyalarıtaşınırdı.

Hindistan’danbaşlayarakAvrupa’yauzananbuticaretyoluDoğuülkelerindekullanılanbaharatlarınAvrupa’ya

taşıdığıgüzergahtır.

Siyasigücünbirtekkişininelindebulunduğuyönetimbiçimi.

B.İskender’inAsyaseferisonucuDoğuveBadkültürününkaynaşmasıylaortayaçıkansentezkültür.

Dinedayalıdevletyönetimanlayışı

YunanMedeniyeti’ndesoyluluğadayalıayrıcalıklısınıfakarşıgüçkullanarakyönetiminelegeçiril-

mesi.

Topraklarındaoturançeşitlimilletleriegemenliğialtındatoplayandevletbiçimi.

SasaniDevleti’ninYıkılması

KavimlerGöçü YüzyılSavaşları

Hindistan’daİslamiyet’inyayılmayabaşlaması

MagnaKarta

375 651 1000 1215 1337 1452

İsla

m M

ed

eni

yetin

in D

oğ

uşu

105

ÜNİTE

5 Etkinlikler

hicret

MedineSözleşmes

i’yle

zimmi

Hz.Ali’dir.

KadisiyeSavaşı

cizye

avasım

Uhud

Bağdat

EndülüsEmevi

Mekke

İmamGazali

Bedevi

İbn-iRüşd

Abdülmelik

TebükSeferi’dir.

mevali

EyüpElEnsari

Zafü’sSavari

Hanefilik

I. Aşağıda verilen boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayınız.

1. İslamiyet öncesi Arabistan’da Hz. İbrahim’in dini olan .................................... inancı da görülmekteydi.

2. ....................................... çölde yaşayan göçebe Araplara denir.

3. İslamiyet öncesinde de dinî merkez olarak kabul edilen ...................................... ticari bakımdan da önemli bir şehirdi.

4. İslam tarihinde Müslümanların Mekke’den Medine’ye göç etmesine ............................ denir.

5. Hz. Muhammed, Medine’de Yahudilerle imzaladığı .............................................................. ile devletin temellerini atmıştır.

6. .................................... Savaşı Müslümanların ilk savunma savaşı ve ilk yenilgisidir.

7. Hz. Muhammed’in son seferi ...................................... .

8. Hayber Kalesi’nin fethinden sonra Yahudilerden ilk kez ...................................... vergisi alınmıştır.

9. Hz. Ömer döneminde yapılan ..................................................... ile Irak İslam Devleti’nin topraklarına katılmıştır.

10. Hz. Osman döneminde yapılan ilk deniz savaşı olan ....................................... ile Doğu Roma yenilgiye uğratılmıştır.

11. İslam tarihinde “Allah’ın Aslanı” ya da “Haydar-ı Kerrar” olarak söz edilen halife .......................................... .

12. Emevilerin uyguladığı ........................................ politikası ile Araplar diğer milletlerden üstün görülmüştür.

13. İslam Devleti’nde yaşayan Müslüman olmayan halka ........................................ denirdi.

14. Halife ............................................. döneminde ilk İslam parası bastırılmıştır.

15. Emevi Devleti’nin yıkılmasından sonra İspanya’da ......................................... Devleti kurulmuştur.

16. Abbasiler Doğu Roma sınırında ........................ şehirleri kurarak İslamiyeti gelecek saldırılara karşı korumak istemişlerdir.

17. Tıp ve optik alanında da çalışmalar yapan .................................................... gözün retina tabakasının işlevini açıklamıştır.

18. Emeviler döneminde İstanbul kuşatması sırasında şehit olan ..................................... türbesi bugün İstanbul’dadır.

19. Abbasiler döneminde devlet merkezi ..................... olmuştur.

20. ................................. ünlü eseri “İhya’ü ulümi’d-din”de bozulmuş bir toplumu ıslah etmeyi, tekrar Kur’an ve sünnet temelleri üzerine oturtmayı amaçlamıştır.

Hanefilik

Bedevi

Mekke

hicret

MedineSözleşmesi’yle

Uhud

mevali

zimmi

avasım

Bağdat

TebükSeferi’dir.

cizye

KadisiyeSavaşı

Zatü’sSavari

Abdülmelik

İmamGazali

HzAli’dir.

EndülüsEmevi

İbn-iRüşd

EyüpElEnsari

İsla

m M

ed

eni

yetin

in D

oğ

uşu

127

TESTÜNİTE

5

YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

1. İslamiyet’in yayılmasıyla birlikte putperest Araplar bu dinîn,

I. insanların eşitliği ilkesini getirmesi,

II. tek tanrı inancıyla put ticaretini engellemesi,

III. kadınlara bakış açısı

gibi özelliklerinden dolayı İslamiyet’e karşı çıkmışlardır.

Bu gerekçelerin ilişkili olduğu alanla eşleştirilmesi aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru gruplan-dırılmıştır?

I II IIIA) Sosyal Ekonomik SosyalB) Kültürel Askerî EğitimC) Sosyal Kültürel SiyasiD) Eğitim Ekonomik SosyalE) Sosyal Eğitim Sosyal

2. İslamiyet’ten önce putperestlerin de dinî merkezi olan Kâbe, Mekke’ye Arabistan şehirleri içinde ayrı bir üstün-lük kazandırmıştır ve bu nedenle Hicaz bölgesinin mer-kezi olmuştu. Ayrıca Mekke, Yemen, Basra Körfezi ve Kızıldeniz’e giden ticaret yollarının kesiştiği kent konu-mundadır.

Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı-lamaz?

A) Kâbe Mekke’yi diğer kentlerden daha fazla geliştir-miştir.

B) Arabistan yarımadasında dinsel birlik vardır.

C) Kültürler arası etkileşime uygun bir ortamdır.

D) Mekke kenti Arap kültürel yaşamının canlanmasında etkilidir.

E) Çok tanrılı dinî inanış vardır.

3. 621 ve 622 yıllarında Medineli bir grup Müslüman Akabe kentinde Hz. Muhammed’e bağlılık bildirmişler, onun emirlerine uyacaklarına söz vermişlerdir. I. ve II. Akabe Biatları adı verilen bu görüşmeler Hicret öncesinde ger-çekleşmiştir.

Buna göre;

I. Mekke’deki putperestler Müslüman olmuştur.

II. Hz. Muhammed’e inananların sayısı artmıştır.

III. Mekkeli müşrikler İslam devletinin varlığını tanımıştır.



D) I ve II E) II ve III

4. Müslümanlar ile Yahudiler arasında yapılan Vatan-daşlık Antlaşması’nın;

I. Yahudiler ve Müslümanlar arasında sorun çıkarsa, taraflar Hz. Muhammed’e başvuracaktır.

II. Yahudiler, Müslümanların yararlandığı her türlü hak-tan yararlanacaktır.

III. Yahudiler Müslümanlara elleri ve dilleriyle saldırma-yacaktır.

IV. Medine’de yaşayan kabileler, herhangi bir saldırıya karşı, şehri birlikte savunacaktır.

gibi maddelerden hangileri Medine’de bir savunma paktı oluşturulduğuna kanıt gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II

D) II ve III E) III ve IV

5. 629’da Yahudi Kalesi olan Hayber, Müslüman tüccarlara zarar vermeleri üzerine fethedilmiştir. Bu kalenin alın-ması ile Müslüman olmayan erkeklerden cizye vergisi alınmaya başlanmıştır. Yahudilerin malları devletin malı sayılmıştır.

Bu bilgilere bakarak, aşağıdakilerden hangisi söy-lenemez?

A) İslam Devleti’nin sınırları genişlemiştir.

B) Müslümanlar ekonomik kazanç elde etmişlerdir.

C) Müslümanlar ehli kitap sayılan bir toplulukla müca-dele etmiştir.

D) Yahudiler, İslam Devleti’ne tabi olan bir topluluk olmuştur.

E) Arap Yarımadası’nda kervan ticareti sona ermiştir.

6. Dört Halife Devri ile ilgili aşağıda verilen gelişme-lerden hangisinde I.’de verilenin II.’ye neden olduğu söylenemez?

I IIA) İktasisteminin

uygulanmasıÜlketopraklarınınişlen-mesi

B) Hakemolayı Müslümanlarınüçgrubaayrılması

C) Deveolayı Kufe’ninbaşkentyapılmasıD) Mısır’ınfethi Arabistan’dadinîbirliğin

sağlanmasıE) Kur’an-ıKerim’in

çoğaltılmasıŞeriatesaslarınınkorun-ması

10Ünite Tekrar Testi

İsla

m M

ed

eni

yetin

in D

oğ

uşu

128

Ünite Tekrar Testi

YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

7. Aşağıdakilerden hangisi Hz. Ebubekir dönemi olayla-rından biri değildir?

A) Kur’an ayetlerinin toplanarak tek bir kitap haline geti-rilmesi

B) Bizans’la Ecnâdeyn Savaşı’nın yapılması

C) Devlet merkezinin Kûfe’ye taşınması

D) Arap kabilelerine karşı Ridde savaşlarının yapılması

E) Zekat vermek istemeyen kabileleri devlete bağlaması

8. Dört Halife Dönemi’nde yaşanan;

I. İslam Devleti’nin Kuzey Afrika’da egemenlik kurması,

II. Kur’an’ın çoğaltılarak illere gönderilmesi

III. Haricilerin ortaya çıkması

gelişmelerinden hangileri İslam birliğinin bozulması-na yol açmıştır?



9. Hz. Ali döneminde İslam toplumundaki iç karışıklıkla-rın çözümlenememesinde,

I. olaylara hile karışması,

II. Hz. Osman’ın katillerinini bulunmaması,

III. devletin sınırlarının geniş olması

durumlarından hangilerinin etkisinden söz edilemez?



10. 711 Kadiks Savaşı ile İspanya’da başlayan İslam ege-menliği 1492 yılına kadar devam etmiştir. İspanyollar, İspanya’daki İslam kültür ve medeniyetine ait eserleri yakıp yıkmıştır. Müslümanlar ise büyük katliama uğra-mıştır. İspanya’daki Müslümanların yardımına Türkler yetişmiştir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) İslam kültür ve medeniyeti İspanya’da yedi asırdan fazla yaşatılmıştır.

B) Türkler ile İspanya Müslümanları arasında askerî ittifak kurulmuştur.

C) İspanyollar, Endülüs’te kültür katliamı yapmışlardır.

D) Hristiyan İspanyollarda dinî hoşgörü yoktur.

E) Hristiyanlar, İslam dinînin izlerini silmeye çalışmışlardır.

11. Abbasiler Dönemi’nde meydana gelen,

I. vezirlik kurumunun oluşturulması

II. Tavaif-ül Mülk adı verilen devletlerin kurulması

III. valilerin yetkilerini artırmaları

gelişmelerinden hangileri merkezî otoritenin zayıfla-dığının kanıtıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II


12. Abbasilerde halife Mutasım döneminden itibaren devlet yönetiminde Türklerin etkisi giderek artmıştır.

Bu duruma;

I. ülke içinde çıkan isyanların bastırılmasında görev almaları,

II. halifelerin belirlenmesinde rol oynamaları,

III. Türklerin Abbasiler döneminde İslamiyet’i kabul etmeleri

durumlarından hangileri kanıt oluşturmaz?



13. İslam kültür ve medeniyetine büyük katkı yaparak İslam Rönesansını başlatan Abbasi Devleti’nde bütün Müslümanlar bir tarağın tırnakları gibi bir ve eşit kabul edilmişlerdir.

Bu durum,

I. ümmetçilik,

II. mevali politikası,

III. kabilecilik dayanışması

anlayışlarından hangilerine tepki niteliği taşıdığı söylenebilir?



Türk

lerin

İsla

miy

et'i

Ka

bul

ü ve

İlk

Türk

İsla

m D

evl

etle

ri

135

EtkinliklerÜNİTE

6

III. . Aşağıda verilenleri uygun şekilde eşleştiriniz.

1. TalasSavaşı a. Türktasavvuftarihininilkedebîeseri.

2. Karluklar b. Karahanlıvezirleri.

3. KaşgarlıMahmut c. HasanSabbah’ınkurduğuBüyükSelçuklularıyıkmayayönelikteşkilat.

4. Dandanakan d. Türklerinİslamiyetikabuletmelerindeetkiliolansavaş.

5. Divan-ıİnşa e. BüyükSelçukluDevletiileGaznelilerarasındayaşanansavaş.

6. GazneliMahmut f. Divan-ıLugat’itTürkadlıeserinyazarı,Türkİslambilgini.

7. Atabey g. Selçukluhükümdarçocukları.

8. KınıkBoyu h. Sultanınziyafetlerinihazırlayıpteşrifatçılıkyapansaraygörevlisi.

9. İkta ı. İlkMüslümanTürkboyu.

10. PasinlerSavaşı i. “Sultan”unvanınıkullananilkTürkhükümdarı.

11. Melik j. BüyükSelçukluDevleti’ninveziriazamı.

12. Nizamülmülk k. Selçuklulardaiçvedışyazışmalarıyürütendivan.

13. SultanAlpArslan l. BüyükSelçuklulardahizmetkarşılığındaişletmehakkıverilentoprak.

14. Batınilik m. Selçukluşehzadelerininhocaları.

15. Divan-ıHikmet n. MalazgirtSavaşı’nıkazananTürkhükümdarı.

16. Emir-iMeclis o. BüyükSelçukluDevleti’nikuranboyunadı.

17. Yuğruş ö. BüyükSelçukluDevleti’ndeordununihtiyaçlarıileilgilenendivan.

18. Divan-ıArz p. YusufHasHacip’ineseri.

19. ÖmerHayyam r. BizansileBüyükSelçukluarasındakiilksavaş.

20. KutadguBilig s. Celalitakvimihazırlayanbiliminsanı.

d

ı

f

e

k

i

m

o

l

r

g

j

n

c

a

h

b

ö

s

p

Dö

nem

Ta

ram

a T

est

leri

159

YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

1 I. Dönem Tarama Testi

1. Tarih, tarihçilerle olgular arasındaki kesintisiz etkileşim veya bugün ile geçmiş arasındaki bitmeyen bir diyalogtur.

Tarihin bu tanımına bakarak, tarihin aşağıdaki özel-liklerinden hangisine vurgu yapılmıştır?

A) Tarih, tarafsız yani nesneldir.

B) Tarih, sosyal ve ekonomik olayları inceler.

C) Tarih, neden-sonuç bağı ile birbiri ile bağlantılıdır.

D) Tarihte yer ve zaman ilişkisi çok önemlidir.

E) Tarih, geçmişte yaşayan insanların faaliyetlerini inceler.

2. Tarih araştırmalarında birçok bilim dalına başvuru yapılmasının en önemli nedeni aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Hikayeci tarih yazıcılığının önüne geçilmek istenmesi

B) Tarihe temel teşkil eden kaynakların çeşitlilik göster-mesi

C) Birçok uygarlığın birbiri ile etkileşim içinde olması

D) Mevcut bilgilerin değiştirilmesinin önlenmek istenmesi

E) Olayları oluş sırasına göre anlatılma zorunluluğunun olması

3. Mısırlılar, Nil Nehri’nin tarım alanlarına zarar vermesini engellemek amacıyla güneş yılı esaslı takvimi icat etmişler-dir. Bir yılı, 12 aya bölerek 365 gün olarak hesaplamışlardır. Mısırlıların yaptığı bu takvim, İyon, Yunan ve Romalıların katkısı ile geliştirilmiştir. Roma İmparatoru Jül Sezar ve Papa XIII. Gregoryus tarafından yeniden düzenlenerek 1582’de dünya genelinde kullanılmaya başlamıştır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Mısırlılar, matematik ve astronomi alanında çalışma yapmışlardır.

B) Tarımsal ihtiyaçlar bilimsel çalışmalara neden olmuş-tur.

C) Takvimin gelişimi, bir çok uygarlığın katkısı ile olmuştur.

D) Mısırlıların icat ettiği takvim, farklı toplumların katkısı ile gelişen özgün bir icattır.

E) Takvim uygarlıkların ihtiyaçlarına cevap veren bir icattır.

4. Tarihî süreç içerisinde Türkler, Araplarla etkileşimin sonucunda hicri, Farslılarla etkileşimin sonucunda celali, Batı ile etkileşimin sonucunda Rumi ve miladi takvimi kullanmışlardır.

Buna göre,

I. Takvim, insanlığın ortak ürünü olan, sentez bir çalış-madır.

II. Türkler, geniş bir coğrafyada farklı kültürlerle etkile-şim içindedirler.

III. En uzun süre, Türklerin kullandığı takvim hicri tak-vimdir.




5. Mısır Medeniyeti’nde krallar, Tanrının yeryüzündeki tem-silcidir. Başlangıçta Tanrı olarak görülmeyen Firavunlar ilerleyen dönemlerde Tanrı olarak görülmeye başlanmış-tır. Toprakların, malların, insanların sahibi olarak görülen Firavunlar öldüğünde, kendileri için yaptıkları anıt mezar niteliğindeki piramitlere mumyalanarak gömülmüşlerdir.

Buna göre Mısır medeniyeti ile ilgili;

I. Dine dayalı teokratik bir monarşi ile yönetilmiştir.

II. Ahiret inancının var olduğu görülmüştür.

III. Çok Tanrılı bir dinî inanç sistemine sahiptir.



D) I ve III E) I, II ve III

6. • Dokumacılıkta gelişen Friglerin günümüze kadar tekstil parçalarının var olması,

• Urartuların inşa ettikleri Van Kalesi’nin günümüze kadar sağlam bir şekilde ulaşması

Anadolu medeniyetlerine ait verilen bilgiler birlikte düşünüldüğünde, bu durum aşağıdakilerde hangisi-nin bir göstergesidir?

A) Anadolu’da kurulan uygarlıkların medeniyete katkı sağladığının

B) Urartuların günümüz mimarisinin temelini oluşturdu-ğunun

C) Friglerin tekstil alanında gelişmiş olduğunun

D) Mezopotamya medeniyetlerinin Anadolu’ya göre daha üretken olduğunun

E) Anadolu’nun pek çok uygarlığa ev sahipliği yaptığının

Dö

nem

Ta

ram

a T

est

leri

160

I. Dönem Tarama Testi

YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

7. İlk Çağ’da yönetim anlayışlarında kralın meşruiyeti Tanrısaldı. Bunun yanında yöneticilerde soy kavramıda önemliydi. Asurlarda bir kral zorla başa geçse bile ken-dinden önceki krallarla bir akrabalık bağı kurma gayre-tindeydi. Mezopotamya’da Sümerler, Babiller ve Asurlar dönem dönem siyasi güçlerini kaybetmiş fakat aradan bir kaç yüzyıl geçtikten sonra yeniden kurulup güçlenmiştir.

Bu bilgilere göre Mezopotamya’da kurulan uygarlık-ların zaman içinde güçlerini yeniden kazanmalarında aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?

A) Siyasi örgütlenme

B) Soy dayanışması

C) Feodal yapı

D) İlahî güç

E) Kültürel birlik

8. • Hammurabi Kanunları’na göre, bir kişi hırsızlık yap-tıysa eli kesilir.

• Hitit kanunlarına göre, hırsızlığa ölüm cezası veril-mez, çalınan malın üç katı gümüş ödeme cezası verilir.

Bu bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşı-lamaz?

A) Hammurabi Kanunları suçu işleyene aynı ağırlıkta cezayı içerir.

B) Hititlerin hukuk anlayışları daha insancıldır.

C) Hammurabi Kanunları “dişe diş, göze göz” şeklindedir.

D) Hititlerde cezai sistem tazminata yöneliktir.

E) Hititlerde ceza sadece kişiye değil, suçlunun ailesine de verilmiştir.

9. İlk Çağ’da Fenikelilerin;

I. ticaret kolonileri kurarak ekonomik alanda gelişme,

II. şehir devletleri şeklinde örgütlenme,

III. alfabeyi bulma

özelliklerinden hangileri uygarlık tarihinin gelişimine katkı sağlamıştır?


D) I ve III E) I, II ve III

10. “İlk Çağ’da Anadolu’nun tamamına hakim olan ilk devlet Roma İmparatorluğu olmuştur.”

Arda Öğretmen’in verdiği bu bilgi Roma İmpa- ratorluğu öncesinde Anadolu ile ilgili aşağıdakiler-den hangisinin göstergesidir?

A) Yeraltı zenginliklerine sahip olduğunun

B) Birçok uygarlığa ev sahipliği yaptığının

C) Siyasi birlik olmadığının

D) Tarih öncesi dönemlerin yaşandığının

E) Etkileşime kapalı olduğunun

11. İlk Çağ’da doğu ve batı kültürlerinin kaynaşmasında;

I. İpek Yolu’nun kullanılması,

II. Büyük İskender’in Asya seferi,

III. Lidyalıların madeni parayı bulmaları

gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu söylene-bilir?



12. Eski Yunan sitelerinde önceleri toplantı yeri olan ago-ralar, daha sonraları ticari faaliyetlerin yapıldığı kent meydanı olarak anılmıştır. Bunun dışında adli, siyasi ve dinî fonksiyonlarla da kullanıldığı görülmektedir.

Aşağıda verilen örneklerden hangisi agoraların, adli amaçla kullanıldığına kanıt olarak gösterilebilir?

A) Anıtların, heykellerin bulunduğu yer olması

B) Depo, satış yeri ve malların değiştirildiği binalar olması

C) Şehrin bütün ana yollarının agoraya açılması

D) Yunanlılara göre buraya girmek için insanın temiz ve gündüz olması

E) Halkın mahkemelerdeki oturumları buradan takip etmesi.

Dö

nem

Ta

ram

a T

est

leri

161


YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

13. İpek Yolu’nun tarih boyunca;

I. Doğu ve Batı kültürleri arasında köprü olması,

II. farklı ulusların birbirleriyle tanışması,

III. ticaretin gelişmesi

durumlarından hangilerinde etkili olduğu söylenebilir?



14. İlk Çağ’da esnaf gruplarına ait dükkanların bir sokak üzerinde karşılıklı şekilde sıralanmasıyla oluşan ticari mekâna ............denir.

Bu paragraftaki boşluğa aşağıdaki ticari mekanlar-dan hangisi yazılmalıdır?

A) karum

B) bedesten

C) han

D) arasta

E) agora

15. Lidyalılar, tarihte ilk kez parayı kullanarak, ticarette kulla-nılan değiş-tokuş usulüne son verilmiştir.

Buna göre paranın bulunması ile ilgili;

I. Paranın kullanılması ekonomik hayatı canlandırmış-tır.

II. Lidyalıların parayı bulmalarından ihtiyaçlar etkili olmuştur.

III. Para uygarlıklar arası etkileşimi hızlandırmıştır.

yargılarından hangileri söylenebilir?



16. Anadolu’da yapılan araştırmalarda öğütme taşları havan-lar ve dibekler, süslenmiş çanak ve çömlek, savaş ve gereçleri ile çok sayıda dokuma halılar bulunmuştur.

Yalnızca bu bilgilere bakıldığında Anadolu’da aşa-ğıdaki alanların hangisinde bir gelişme yaşandığı söylenemez?

A) Savunma

B) Hukuk

C) El sanatları

D) Tarım

E) Tekstil

17. İlk Çağ’da ekonomik genişlemenin en önemli kayna-ğı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nüfus artışı

B) Uluslararası ticaret

C) Tarımda gerçekleştirilen yeni teknolojiler

D) Coğrafi şartlar

E) Özel mülkiyet

18. Roma İmparatorluğu’nda halkın üç kısımdan oluştuğu görülmektedir. Senatoda görev yapan soylu sınıfa patrici Roma’ya sonradan gelip yerleşenlere de plep adı veril-miştir. Köleler ise Roma’nın işgali altındaki ülkelerden getirilmiş patricilerin evlerinde uşaklık yapan ya da tarla-da işçi olarak çalışan sınıftı.

Yukarıda verilen bilgilere göre Roma İmparatorlu-ğu’nda

I. halk arasında sosyal eşitsizlik olduğu

II. kölelere siyasi haklar verilmediği

III. kralın sınırsız yetkiler sahip olduğu,



D) I ve III E) II ve III

Dö

nem

Ta

ram

a T

est

leri

162


YAYI

ND

A TE

K B

AŞA

RID

A TE

K

19. Çin Uygarlığı;

I. Asya’nın güneydoğusunda kurulan en eski uygarlıktır.

II. Hanedanlıklar yönetilmiştir.

III. Tek tanrı inancına sahiptir.

IV. Kağıt, matbaa, barut ve pusulayı bulmuşlardır.

V. İpek, porselen ve kumaş üretmişlerdir.

Çin Uygarlığı ile ilgili numaralandırılmış özelliklerden hangisi yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

20. Asurlar, Arabistan’dan Mezopotamya’ya gelen Sami kavimlerinden biridir. MÖ 2100’ler de Yukarı Mezo-potamya’ da kurulan Asurlar, Anadolu’da “Karum” adı verilen ticaret kolonileri kurmuşlardır. Başkentleri olan Ninova’da ilk kütüphaneyi oluşturmuşlardır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Mezopotamya etkileşime açık bir coğrafya’dır.

B) Bilgi birikiminin gelecek kuşaklara aktarılmasına önem verilmiştir.

C) Asurlar, Mezopotamya’nın yerlisi değildir.

D) Asurlar, Anadolu ile ticari faaliyetlere önem vermiş-lerdir.

E) Anadolu kültürü, Asur kültüründen ileri bir düzeyde-dir.

21. Tarih öncesi döneme bakıldığında Neolitik (Yeni Taş) Dönem Anadolu’da MÖ 8500-5800 yılları arasında yaşa-nırken Mezopotamya’da MÖ 10.000-5200 yılları arasın-da yaşanmıştır. Bu dönemin Mısır’da ise MÖ 5000-3500 yılları arasında yaşandığı görülür.

Yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda, aşağıdaki-lerden hangisine kesin olarak ulaşılır?

A) Bütün uygarlıklar tarih öncesi devirleri sırasıyla yaşa-mıştır.

B) Üretim faaliyetlerinin birbirinden farklı olması bu sonucu ortaya çıkarmıştır.

C) Tarih öncesi dönemde Anadolu en önemli yerleşim yeridir.

D) Tarih öncesi devirlerin başlangıç ve bitiş tarihleri bölgelere göre farklılık gösterir.

E) Mezopotamya kendinden daha üst düzey bir kültür-den etkilenmiştir.

22. Antalya’da bulunan Karain ve Beldibi Mağaralarında yapılan arkeolojik kazılar sonucunda Anadolu’da insana dair en eski kemik kalıntılarına ve taştan yapılmış kesici aletlere rastlanılmıştır.

Bu duruma göre;

I. tarımsal faaliyetlerde bulunulduğu,

II. temel geçim kaynağının hayvancılık olduğu,

III. insanların doğaya bağımlı bir yaşam sürdüğü

yargılarından hangilerine ulaşılır?



23. Aşağıdakilerden hangisinde I.’de verilen olay ile II. de verilen olay arasında neden-sonuç ilişkisi bulun-maz?

I. II.A) Ateşin bulunması Topraktan eşya yapmaB) Tarımın başlaması İlk köylerin kurulmasıC) Yerleşik hayata geçil-

mesiTek tanrılı dinlerin ortaya çıkması

D) Besinleri saklamak için kilden çanak çömlek yapımı

Seramik Sanatının baş-laması

E) Yazının bulunması Tarih çağların başlaması

24. Mısır Medeniyeti’nde güney-kuzey yönünde ülkeyi başta başa geçen Nil Nehri, medeniyetin oluşmasında etkili olmuştur. Ülke çöllerle ve dağlarla çevrili olduğu için istila-lara açık değildir. İlk dönemlerinde küçük köyler şeklinde örgütlenmeler görülürken zamanla bu köyler birleşerek nom adı verilen şehir devletlerini meydana getirmişlerdir.

Bu bilgilere göre Mısır Medeniyeti ile ilgili;

I. Çevre kültürlere etkileşime kapalıdır.

II. Siyasi birlik yoktur.

III. Tarımsal üretim yapılmıştır.




Documents

176 722 23 50 2yayindenizi.com.tr/demo/9-tarih.pdftarihlerde Paul Wittek, Osmanlı Devleti’nin eski İslam gaza/cihad ideolojisi ve sınır teşkilatından doğduğu tezini savunuyordu