MetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi A.Ş.Cinnah Caddesi No: 67/18 06680 Çankaya/ANKARA

Tel: (312) 441 4600 Faks: (312) 441 7490www.metropoll.com.tr

TÜRKİYE’NİN NABZIEYLÜL 2015

SEÇİMLERE DOĞRU TÜRKİYE’NİN SORUNLARI VE SİYASİ PARTİLER

SUNUŞ Türkiye'nin Nabzı Eylül ayı araştırması; Türkiye genelinde NUTS 2 sistemine göre 26 bölgeyi esas alan 28 ilde tabakalı örnekleme ve ağırlıklandırma yöntemi ile 2 - 5 Eylül 2015 tarihleri arasında toplam 2540 kişi ile yapılmıştır. Araştırma; 0,95 güven sınırları içinde 1,95 hata payı ile yüz yüze anket yöntemiyle gerçekleştirilmiştir.

 Prof. Dr. Özer SENCAR

2

1. TÜRKİYE’NİN GİDİŞATI, GELECEKTEN BEKLENTİLER VE EKONOMİ YÖNETİMİ

2. GÜNDEM KONULARI

3. PKK İLE MÜCADELE VE SİYASİ PARTİLER

4. LİDERLERİN GÖREV ONAYI

5. OY VERME EĞİLİMİ VE SİYASAL DURUM

3

BİRİNCİ BÖLÜM

TÜRKİYE’NİN GİDİŞATI, GELECEKTEN BEKLENTİLER ve

EKONOMİ YÖNETİMİ

4

Genel Olarak Düşündüğünüzde Türkiye İyiye Doğru mu Gidiyor, Yoksa Kötüye Doğru mu Gidiyor?

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

Türkiye’nin Gidişatı, Gelecekten Beklentiler ve Ekonomi Yönetimi

 İyiye

gidiyorKötüye gidiyor

Ne iyiye gidiyorNe kötüye

gidiyorFY/CY Toplam

AKP 50,6 33,3 14,0 2,1 100CHP 3,4 89,7 6,2 0,7 100MHP 5,9 84,7 5,7 3,7 100HDP 2,2 93,1 3,5 1,3 100SP+BBP ittifakı 9,1 68,2 22,7 100

Diğer 83,7 16,3 100Cevap yok 8,2 65,8 16,4 9,6 100Protesto Oy 18,1 61,5 18,6 1,8 100

ORTALAMA 22,3 64,9 10,9 1,9 100 5

22.3 64.9 10.91.9

İyiye gidiyor Kötüye gidiyorNe iyiye ne kötüye gidiyor Fikrim yok/Cevap yok

Türkiye'nin Gidişatı(Aralık 2011- Eylül 2015 Türkiye'nin Gidişatı Zaman Grafiği)

Türkiye’nin Gidişatı, Gelecekten Beklentiler ve Ekonomi Yönetimi

6

53.6

36.5

41.1

33.134.1

37.9

45.0

39.339.841.1

43.8 42.9

34.436.9

34.136.335.2

33.035.0

30.528.7 23.2

22.3

39.7

46.6

40.7

54.652.6

47.3

39.6

47.245.244.743.942.7

50.451.251.2 5048.6

53.452.855.5

54.9

65 64.9

İyiye gidiyorKötüye gidiyor

Sizi ve Ailenizi Bekleyen Gelecekten Umutlu musunuz?

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

Türkiye’nin Gidişatı, Gelecekten Beklentiler ve Ekonomi Yönetimi

 Umutluyu

mUmutsuzu

m

Ne Umutluyu Ne

UmutsuzumFY/CY Toplam

AKP 65,9 16,5 16,1 1,4 100CHP 13,6 67,5 18,1 0,8 100MHP 16,5 60,0 20,2 3,2 100HDP 13,6 74,4 9,5 2,5 100SP+BBP ittifakı 23,3 41,9 34,9 100

Diğer 24,5 40,8 34,7 100Cevap yok 20,3 58,1 14,9 6,8 100Protesto oy 25,3 49,7 21,6 3,4 100

ORTALAMA 34,4 45,9 17,7 2,0 1007

34.4 45.9 17.7 2.0

Umutluyum UmutsuzumNe umutlu ne umutsuzum Fikrim yok/Cevap yok

Sizi ve Ailenizi Bekleyen Gelecekten Ne Derece Umutlusunuz?

(Kasım 2013- Eylül 2015 Zaman Grafiği)

Türkiye’nin Gidişatı, Gelecekten Beklentiler ve Ekonomi Yönetimi

8

46.743.9

40.0

42.543.5

50.9

44.444.045.6

44.146.9

40.4

43.8

40.0 41.541.0 40.241.2

42.2

39.435.8

34.4

33.4

37.4

42.0

42.940.7

34.7

42.440.5

38.140.3

35.5

41.241.9

42.743.843.641.7

44.3

42.2

40.7

46.9 45.9

UmutluyumUmutsuzum

Son Zamanlarda Ülkemizde Ekonominin İyi mi Yoksa Kötü mü Yönetildiğini

Düşünüyorsunuz?

Türkiye’nin Gidişatı, Gelecekten Beklentiler ve Ekonomi Yönetimi

9

26.1

64.6

9.3

İyi yönetildiğini düşünüyorum

Kötü yönetildiğini düşünüyorum

Fikrim yok / Cevap yok

Son Zamanlarda Ülkemizde Ekonominin İyi mi Yoksa Kötü mü Yönetildiğini

Düşünüyorsunuz?(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

Türkiye’nin Gidişatı, Gelecekten Beklentiler ve Ekonomi Yönetimi

 İyi yönetildiğini düşünüyorum

Kötü yönetildiğini

düşünüyorumFY/CY TOPLAM

AKP 58,3 31,5 10,3 100CHP 4,3 92,4 3,3 100MHP 7,4 80,7 11,9 100HDP 6,3 91,5 2,2 100SP+BBP ittifakı 15,9 75,0 9,1 100

Diğer 24,5 67,3 8,2 100Cevap yok 9,3 69,3 21,3 100Protesto oy 16,5 65,9 17,6 100

ORTALAMA 26,1 64,6 9,3 100

10

11

Son Zamanlarda Ülkemizde Ekonominin İyi mi Yoksa Kötü mü Yönetildiğini Düşünüyorsunuz?

(Nisan 2014 - Eylül 2015 Zaman Grafiği)

Türkiye’nin Gidişatı, Gelecekten Beklentiler ve Ekonomi Yönetimi

45.8

42.540.6

41.145.7

43.0

39.5

40.2

36.039.9

38.0

36.133.5

36.5 34.9

31.8

26.4 26.1

44.4

51.450.6

50,046.2

48.752.9

54.454.94761523717

28

54.3 53.9

55.8

57 55.958

59.2 65.7

64.6

İyi yönetildiğini düşünüyorum Kötü yönetildiğini düşünüyorum

Önümüzdeki Bir Yıl İçerisinde Türkiye'de Ekonomik Durumun Nasıl Değişeceğini Düşünüyorsunuz?

Türkiye’nin Gidişatı, Gelecekten Beklentiler ve Ekonomi Yönetimi

12

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

  İyileşecekKötüleşece

kAynı

kalacakFY/CY Toplam

AKP 63,8 16,2 12,4 7,6 100CHP 5,6 78,6 11,8 3,9 100MHP 8,1 68,1 15,6 8,1 100HDP 11,7 75,4 6,9 6,0 100SP+BBP ittifakı 11,4 59,1 25,0 4,5 100

Diğer 14,3 61,2 20,4 4,1 100Cevap yok 8,1 59,5 18,9 13,5 100Protesto oy 19,2 51,2 19,2 10,5 100ORTALAMA 29,0 50,3 13,5 7,2 100

29.0 50.3 13.5 7.2

İyileşecek Kötüleşecek Aynı kalacakFikrim yok / Cevap yok

13

Önümüzdeki Bir Yıl İçerisinde Türkiye'de Ekonomik Durumun Nasıl Değişeceğini Düşünüyorsunuz?

(Ocak – Eylül 2015 Zaman Grafiği)

Türkiye’nin Gidişatı, Gelecekten Beklentiler ve Ekonomi Yönetimi

Ocak '

15

Şubat '15

Mart'15

Nisan'15

Mayıs '1

5

Haziran '1

5

Temm

uz '15

Ağustos '

15

Eylül '1

5

39.537.1

34.4 34.039.4

40.3

32.228.8 29.0

43.6 42.245.8 44.1

39.8

40

4050 50.3

12.0 13.7 14.4 14.4 13.68.9

18.414.5 13.5

İyileşecek Kötüleşecek Aynı Kalacak

İKİNCİ BÖLÜM

GÜNDEM KONULARI

14

Bugün TV, Bugün Gazetesi ve Kanal Türk’e Polis Baskını Yapılmasını Doğru Buluyor musunuz?

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

 Evet doğru buluyorum

Hayır doğru bulmuyorum

FY/CY Toplam

AKP 40,2 21,4 38,5 100CHP 8,4 69,5 22,2 100MHP 10,4 46,7 43,0 100HDP 5,0 53,3 41,6 100SP+BBP ittifakı 31,8 36,4 31,8 100

Diğer 14,0 58,0 28,0 100Cevap yok 14,7 32,0 53,3 100Protesto oy 17,3 40,2 42,5 100ORTALAMA 21,2 42,2 36,6 100

Gündem Konuları

21.2 42.2 36.6

Evet, doğru buluyorum Hayır, yanlış buluyorum

Fikrim yok / Cevap yok

Genel Olarak Medyanın (Gazete ve Televizyonların) Bugün Baskı Altında Olduğunu

Düşünüyor musunuz?

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

 Evet

düşünüyorum

Hayır düşünmüyoru

mFY/CY Toplam

AKP 20,9 59,3 19,8 100CHP 82,9 8,7 8,4 100MHP 65,7 13,6 20,7 100HDP 75,7 6,0 18,3 100SP+BBP ittifakı 50,0 45,5 4,5 100

Diğer 72,0 20,0 8,0 100Cevap yok 43,2 24,3 32,4 100Protesto oy 48,0 20,7 31,2 100ORTALAMA 51,7 29,6 18,7 100

Gündem Konuları

51.7 29.6 18.7

Evet, düşünüyorum Hayır, düşünmüyorum

Fikrim yok / Cevap yok

Seçime Giderken Muhalif Medya Organlarının Özgürce Yayın Yapabileceğini Düşünüyor

musunuz?

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

 Evet

düşünüyorum

Hayır düşünmüyoru

mFY/CY Toplam

AKP 53,8 25,0 21,3 100CHP 14,4 76,4 9,2 100MHP 19,0 61,1 20,0 100HDP 10,7 69,7 19,6 100SP+BBP ittifakı 29,5 52,3 18,2 100

Diğer 16,3 73,5 10,2 100Cevap yok 23,0 43,2 33,8 100Protesto oy 24,4 45,7 29,9 100ORTALAMA 30,2 50,2 19,6 100

Gündem Konuları

30.2 50.2 19.6

Evet, düşünüyorum Hayır, düşünmüyorum

Fikrim yok / Cevap yok

Son Bir Yıl İçerisinde Basın Özgürlüğü ve Gazeteci/Yazarlar Üzerinde Baskının Arttığını

Düşünüyor musunuz?

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

 Evet

düşünüyorum

Hayır düşünmüyoru

mFY/CY Toplam

AKP 22,6 56,4 21,1 100CHP 79,8 9,9 10,4 100MHP 62,5 14,3 23,2 100HDP 74,4 7,3 18,3 100SP+BBP ittifakı 51,2 39,5 9,3 100

Diğer 66,0 26,0 8,0 100Cevap yok 40,5 25,7 33,8 100Protesto oy 48,8 19,2 32,0 100ORTALAMA 51,0 28,8 20,2 100

Gündem Konuları

51.0 28.8 20.2

Evet, düşünüyorum Hayır, düşünmüyorum

Fikrim yok / Cevap yok

19

Gündem Konuları

Son Bir Yıl İçerisinde Basın Özgürlüğü ve Gazeteci/Yazarlar Üzerinde Baskının Arttığını

Düşünüyor musunuz?Karşılaştırma Tablosu %

 Aralık

'12Nisan

'13Aralık

'13Aralık

'14Haziran '15

Eylül

'15

Evet Düşünüyorum 51,7 54,6 54,0 53,4 54,1 51,0

Hayır Düşünmüyorum 34,4 33,0 35,9 33,4 35,9 28,8

FY / CY 13,9 12,3 10,1 13,2 10,0 20,2

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

PKK İLE MÜCADELE VE

SİYASİ PARTİLERİN TAVRI

20

HDP Genel Başkanı Demirtaş'ın PKK'ya " Koşulsuz/Şartsız Silah Bırakma " Çağrısını

Onaylıyor musunuz?

PKK İle Mücadele ve Siyasi Partilerin Tavrı

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

 Evet

onaylıyorum

Hayır onaylamıyoru

mFY/CY Toplam

AKP 57,2 29,1 13,7 100CHP 71,7 19,2 9,0 100MHP 40,8 39,4 19,8 100HDP 84,2 10,4 5,4 100SP+BBP ittifakı 36,4 50,0 13,6 100

Diğer 69,4 14,3 16,3 100Cevap yok 41,9 35,1 23,0 100Protesto oy 55,4 23,1 21,5 100ORTALAMA 60,1 25,9 14,0 100

60.1 25.9 14.0

Evet, onaylıyorum Hayır, onaylamıyorum

Fikrim yok / Cevap yok

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

LİDERLERİN GÖREV ONAYI

22

LİDERLERİN GÖREV ONAYI

Liderlerin Görev Onayı

23

Muhalefet partisi Selahattin Demirtaş

Muhalefet partisi Devlet Bahçeli

Ana muhalefet partisi K.Kılıçdaroğlu

Başbakan Ahmet Davutoğlu

Cumhurbaşkanı R. Tayip Erdoğan

17.2

15.0

28.4

37.1

38.0

74.5

76.5

62.9

56.2

55.6

8.3

8.6

8.7

6.7

6.4

Evet, onaylıyorum Hayır, onaylamıyorum Fikrim yok / Cevap yok

Genel Olarak Düşündüğünüzde R. Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı Görevini Yapış Tarzını Onaylıyor

musunuz?

Liderlerin Görev Onayı

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

 Evet

onaylıyorum

Hayır onaylamıyoru

mFY/CY Toplam

AKP 92,3 4,3 3,5 100CHP 2,6 94,9 2,5 100MHP 7,9 83,7 8,4 100HDP 3,5 94,3 2,2 100SP 25,6 69,8 4,7 100Diğer 12,2 87,8 100Cevap yok 10,8 52,7 36,5 100Protesto oy 21,2 61,5 17,3 100ORTALAMA 38,0 55,6 6,4 100

24

38.0 55.6 6.4

Evet, onaylıyorum Hayır, onaylamıyorum

Fikrim yok / Cevap yok

Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan’ın Görev Onayı

Liderlerin Görev Onayı

25

Aralık 2011 / Eylül 2015 Görev Onayı Zaman Grafiği - %

Başbakanlık Görevi Cumhurbaşkanlık Görevi

71.1

59.148.1

39.443.543.1

49.1

46.947.444.845.640.840.940.338.438.237.538.5 38.026.9

34.8 47.241.7

51.051.1

46.4

49.346.548.050.254.3

51.453.152.855.358.6

54.255.6

Evet onaylıyorum Hayır onaylamıyorum

Liderlerin Görev Onayı

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

Genel Olarak Düşündüğünüzde, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun Başbakanlık Görevini Yapış Tarzını

Onaylıyor musunuz?

26

 Evet

onaylıyorum

Hayır onaylamıyoru

mFY/CY Toplam

AKP 89,5 7,4 3,1 100CHP 2,6 94,6 2,8 100MHP 9,6 80,0 10,4 100HDP 1,9 96,2 1,9 100SP 22,7 65,9 11,4 100Diğer 16,3 83,7 100Cevap yok 6,7 57,3 36,0 100Protesto oy 21,8 61,4 16,8 100ORTALAMA 37,1 56,2 6,7 100

37.1 56.2 6.7

Evet, onaylıyorum Hayır, onaylamıyorum

Fikrim yok / Cevap yok

Genel Olarak Düşündüğünüzde, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun Başbakanlık Görevini Yapış Tarzını

Onaylıyor musunuz?

Liderlerin Görev Onayı

27

Ekim 2014 / Eylül 2015 Başbakanlık Görev Onayı Zaman Grafiği - %

43.5 43.339.9 37.7 38.3 40.1 37.5 36.6 36.6 36.9 37.1

45.149.6 50.6

56.953.8 53.5 53.0 55.7

59.555.8 56.2

Evet onaylıyorum Hayır onaylamıyorum

Genel Olarak Düşündüğünüzde Kemal Kılıçdaroğlu'nun Ana Muhalefet Partisi Liderliği Görevini Yapış Tarzını

Onaylıyor musunuz?

Liderlerin Görev Onayı

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

 Evet

onaylıyorum

Hayır onaylamıyoru

mFY/CY Toplam

AKP 4,6 88,0 7,3 100CHP 89,6 9,2 1,2 100MHP 16,8 75,1 8,1 100HDP 13,2 77,4 9,4 100SP 15,9 79,5 4,5 100Diğer 20,4 79,6 100Cevap yok 8,1 54,1 37,8 100Protesto oy 25,2 54,3 20,5 100ORTALAMA 28,4 62,9 8,7 100

28

28.4 62.9 8.7

Evet, onaylıyorum Hayır, onaylamıyorum

Fikrim yok / Cevap yok

Genel Olarak Düşündüğünüzde Kemal Kılıçdaroğlu'nun Ana Muhalefet Partisi Liderliği Görevini Yapış Tarzını

Onaylıyor musunuz?

Liderlerin Görev Onayı

29

Ocak 2011 / Eylül 2015 Ana Muhalefet Liderliği Görev Onayı Zaman Grafiği - %

43.4

23.124.521.827.625.9

22.026.5

18.118.921.9

16.421.920.1

25.627.431.2

28.4

49.9

73.068.8

71.7

64.566.671.3

67.4

75.776.8

69.2

79.3

69.272.8

61.564.059.6

62.9

Evet onaylıyorum Hayır onaylamıyorum

Genel Olarak Düşündüğünüzde Devlet Bahçeli'nin Muhalefet Partisi Liderliği Görevini Yapış Tarzını

Onaylıyor musunuz?

Liderlerin Görev Onayı

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

 Evet

onaylıyorum

Hayır onaylamıyoru

mFY/CY Toplam

AKP 4,3 88,7 7,0 100CHP 6,3 87,5 6,3 100MHP 73,9 20,7 5,4 100HDP 1,3 95,3 3,5 100SP 2,3 93,0 4,7 100Diğer 8,2 91,8 100Cevap yok 5,4 60,8 33,8 100Protesto oy 10,0 69,6 20,5 100ORTALAMA 15,0 76,5 8,6 100

30

15.0 76.5 8.6

Evet, onaylıyorum Hayır, onaylamıyorum

Fikrim yok / Cevap yok

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin Görev Onayı

Liderlerin Görev Onayı

31

Aralık 2007 Eylül 2015 Muhalefet Liderliği Görev Onayı Zaman Grafiği - %

43.7

32.4

40.538.1

40.534.2

33.0

32.5

21.929.123.7

23.421.6

18.815.8

15.6

14.418.9

20.6

20.122.4

22.9

17.015.0

48.7

57.9

50.455.5

56.360.3

63.0

60.8

69.8

62.467.6

69.1

71.774.5

79.5

75.1

79.7

71.1

72.4

65.468.7

71.975.3

76.5

Evet onaylıyorum Hayır onaylamıyorum

Genel Olarak Düşündüğünüzde Selahattin Demirtaş'ın Muhalefet Partisi Liderliği Görevini Yapış Tarzını

Onaylıyor musunuz?

Liderlerin Görev Onayı

(Son Seçimlerde Oy Verilen Partiye Göre Dağılım %)

 Evet

onaylıyorum

Hayır onaylamıyoru

mFY/CY Toplam

AKP 5,0 87,9 7,0 100CHP 16,3 77,2 6,6 100MHP 2,2 92,1 5,7 100HDP 92,8 5,0 2,2 100SP 2,3 90,7 7,0 100Diğer 16,3 79,6 4,1 100Cevap yok 12,0 58,7 29,3 100Protesto oy 6,6 74,8 18,6 100ORTALAMA 17,2 74,5 8,3 100

32

17.2 74.5 8.3

Evet, onaylıyorum Hayır, onaylamıyorum

Fikrim yok / Cevap yok

Genel Olarak Düşündüğünüzde Selahattin Demirtaş'ın Muhalefet Partisi Liderliği Görevini Yapış Tarzını

Onaylıyor musunuz?

Liderlerin Görev Onayı

33

Aralık 2013 / Eylül 2015 Muhalefet Liderliği Görev Onayı Zaman Grafiği - %

13.0 15.0 16.1 14.4 14.0 16.011.8 10.2

15.7

13.6

16.2 15.5 14.920.1

25.521.8

17.2

74.9 72.7 72.976.7 77.7 77.3

82.1 81.174.9

75.9

76.069.3

78.271.4

68.4 69.474.5

Evet onaylıyorum

Hayır onaylamıyorum

BEŞİNCİ BÖLÜM

OY VERME EĞİLİMİ VE SİYASAL DURUM

34

1 Kasım'da Yapılacak Olan Milletvekili Seçimlerinde Oyunuzu Hangi Partiye Vermeyi Düşünüyorsunuz?

Oy Verme Eğilimi ve Siyasal Durum

35

Dağıtılmış - %

Cevap yok

Protesto oy

Kararsızım

Diğer

SP

HDP

MHP

CHP

AKP

2.6

2.7

7.5

1.3

1.5

11.3

13.3

23.8

36.1

Diğer

SP

HDP

MHP

CHP

AKP

1.5

1.7

13.0

15.3

27.3

41.4

Bu Pazar Seçim Olsa Partilerin Çıkaracakları Milletvekili Sayıları Tahmini

Oy Verme Eğilimi ve Siyasal Durum

36

AKP260

CHP139

MHP71

HDP80