JBMSZ

17th International Congress of NutritionModern Aspects of Nutrition - Present Knowledgeand Future PerspectivesVienna, Austria, August 27-31, 2001

3550 uczestników ze 113 krajów

NUTRITION SAFARI 2005

18th InternationalNutrition Congress

September 19 - 23, 2005

ICC DURBAN SOUTH AFRICA

JBMSZ

http://www.puk.ac.za/iuns

287Sympozja - ustne

1148Ogółem

824Postery

5Sympozjum Azja – ustne

9Wykłady specjalne - ustne

23Wykłady plenarne - ustne

Liczba przygotowanych wystąpień

Rodzaj wystąpienia

21032519Ogółem

4148Media

5975Osoby towarzyszące

20032396Zarejestrowani

PrzybyliZarejestrowani Polacy:Iśś, WIHE, UJ, AR Kraków,AR Poznań, AM Gdynia,AM Gdańsk, UWM, UMK

Delegaci, którzy opłacili pełną składkę – 48,7% JBMSZ

Bangkok International Trade & ExhibitionCentre (BITEC)

Pałac Królewski

Tajski Bank Rolny

Nutrition Security for All4-9 October 2009BITEC, Bangkok, Thailand

http://www.icn2009.com

19th International Congress of Nutrition 2009

20 ICN - 2013 r. Granada, Hiszpania

JBMSZ

Prezydent IUNS 2005-2009Dr Richard UauyInstitute of Nutrition and Food TechnologyUniversity of Chile

Prezydent-Elekt IUNS 2005-2009Dr Ibrahim ElmadfaInstitute of Nutritional SciencesUniversity of Vienna

Były Prezydent IUNS 2001-2005Dr Mak Lawrence WahlqvistAsia-Pacific Health & Nutrition CenterMonash Asia InstituteAustralia JBMSZ

The New Nutrition Science project

Wspólna inicjatywa:

International Union of Nutritional Sciences

i World Health Policy Forum

5-8.04.2005 Schloss Rauischholzhausen, Justus Liebig University, Giessen, RFN

Połączenie: „food, nutrition, cosmological and earth sciences, telecommunication and othersciences”. „This will requireimaginative and pluralistictraining and practice.” JBMSZ

Nutrition science is defined as the

study of food systems, foods and

drinks, and their nutrients and other

constituents, and of their

interactions within and between all

relevant biological social and

environmental systems.

JBMSZ

PASSCLAIM – Process for the Assessment ofScientific Support for Claims on Foods

Consensus on CriteriaAn European Commission Concerted Action Project Coordinatedby ILSI Europe

Badania in vitro – stosowanie linii komórkowych odpowiadających ludzkim tkankom.Jest jasno określona ekspozycja dla Ŝywności i składników Ŝywności.Są powtarzalne w więcej niŜ w jednym eksperymencie.Zwrócenie uwagi na genotyp przy interpretacji wyników badań.Grupy osób badanych muszą być reprezentatywne dla populacji ogólnej.

JBMSZ

PASSCLAIM – Process for the Assessment ofScientific Support for Claims on Foods

Czynniki jakie muszą być brane pod uwagę w badaniach populacji ludzkiej:

1. Wiek.2. Płeć.3. Pochodzenie etniczne.4. Genotyp odpowiadający badanej funkcji.5. Czynniki stylu Ŝycia – palenie, aktywność fizyczna,

spoŜycie alkoholu.6. Cykl menstruacyjny.7. Zwyczajowa dieta.8. Czynniki środowiskowe jak np. klimat.

JBMSZ

Wholesome nutrition: a suitable diet for the newnutrition science project

Claus Leitzman (Institute of Nutrition, Justus LiebigUniversity, Publ. Hlth. Nutr. 8, 2005)

JBMSZ

Koncepcja „new nutrition science” opierająca się na solidnych naukowych danych wymaga rekomendacji dla jej praktycznej realizacji.

„Wholesome nutrition” (zdrowe odŜywianie) wypełnia te potrzeby, poniewaŜ daje pierwszeństwo (faworyzuje) spoŜywaniu Ŝywności z lokalnie rosnących roślin o jak najwyŜszej jakości.

Jest to korzystne dla zdrowia, atrakcyjne pod względem etycznym i ekologicznym.

JBMSZ

Definicja „Wholesome nutrition” (zdrowe odŜywianie)

Składa się głównie z Ŝywności pochodzenia roślinnego, która w niewielki sposób została przetworzona, tyle ile tego wymagała.

Zalecane produkty to:warzywa, owoce, produkty z pełnego ziarna, strączkowe i orzechy, jak równieŜ mleko i produkty mleczne.

Jeśli się zapragnie to niewielkie ilości mięsa, ryb i jaj mogą byćspoŜywane.

Prawie połowa jedzonej Ŝywności powinna składać się z nieprzetworzonych produktów (owoce, sałaty, orzechy).

Biorąc pod uwagę zdrowie, celem osiągnięcia zrównowaŜenia, naleŜyuwzględniać interakcję Ŝywności i Ŝywienia z aspektami społecznymi, ekologicznymi i ekonomicznymi.

JBMSZ

7 rekomendacji „wholesome nutrition” (zdrowe odŜywianie)

1.Enjoy your food.

Ludzie wierzą, Ŝe radość jedzenia Ŝywności jest niekompatybilnaze zdrowiem. Jakość Ŝywności jest klasyfikowana w trzech kategoriach:a) smakb) zdrowiec) zastosowanie - uŜytkowanie .Smakowity posiłek, podany właściwie, wywołuje uczucie zadowolenia, pozytywne myślenie i dobre samopoczucie. A to wszystko ma wpływ na ciało i duszę (soul).

WN rozwaŜa cztery aspekty: a) indywidualne (smak zdrowie i zastosowanie);b) społeczne (psychologiczne, kulturalne

i etyczne);c) środowiskowe (ekologiczne);d) ekonomiczne (rynkowe – handlowe).

2. Choose foods of plant origin

Wiele niezbędnych składników zawartych jest w roślinach w znacznie większych ilościach niŜ w produktach pochodzenia zwierzęcego np. kwasy tłuszczowe n-3 tuńczyk 5000 mg/100 g a w orzechach ok. 10000/100g.

WaŜny aspekt składnika odŜywczego to gęstość odŜywcza Ŝywności przetworzonej i nieprzetworzonej.

Problem nadwagi i otyłości – mniejsza wartość energetyczna a ta sama ilość składników odŜywczych.

Problem uwalniania do atmosfery dwutlenku węgla i metanu oraz związków azotowych – zanieczyszczenie środowiska.

Indie Ŝywią 16% populacji świata mając tylko 8% zasobów światowych ziemi uprawnej.

JBMSZ

3. Select minimally processed foods

Straty składników odŜywczych dla mąki przetworzonej w porównaniu do mąki zawierającej pełne ziarno sięgają od 53 do 94%.

Zawartość kwercetyny w jabłku sięga 150 mg/100 g a w soku jabłkowym 5 mg/100 g – strata 97%.

Aspekt ekologiczny – małe zuŜycie energii, spadek emisji CO2 i SO2,

Aspekt społeczny – kontakt bezpośredni z producentem podczas sprzedaŜy na lokalnym targowisku.

4. Favour organic foods

Ten typ produkcji rolnej dobrze usytuowany w Unii Europejskiej – kraje wiodące ponad 10% upraw Austria, Szwajcaria, kraje Skandynawskie.

JBMSZ

5. Prefer regional and seasonal foods

Dojrzewanie roślin w optymalnym czasie i wtedy ich zbiór. To pozwalana produkcję roślinie związków chemicznych podnoszących jejwartość odŜywczą, szczególnie takich jak aromat i kolor.

Aspekty ekologiczne - produkcja gazów cieplarnianych, przewoŜenie ładunków na duŜe dystanse, dlaczego w lecie mamy jeść groszek z Afryki.

6. Purchase environment-benign packaged foods

Dokonywać zakupów Ŝywności opakowanej w przyjazne opakowanialub luzem.

Sortowanie opakowań.Opakowania degradowalne.

JBMSZ

7. Choose fairly traded foods

Fairly - uczciwie, dość, bezstronnie, całkowicie, czysto, dostatecznie, honorowo, rzetelnie, słusznie, sprawiedliwie, właściwie

Problem małych gospodarstw, rodzinnych, szczególnie w krajach o niskich dochodach.

Subsydiowanie Ŝywności.

Ochrona produkcji o niskiej skali.

Jest opracowana definicja – wyjaśnienie, co to znaczy „fair trade”.

Ale chyba najwaŜniejsze to:

Protection of human rights by supporting social equity, environmental-benign behaviour i economic security.

JBMSZ

Produkty zalecane w WN

Rafinowany cukier

Słodycze

Wyizolowane substancje

Gotowe do spoŜycia wysoko przetworzone produkty

śywnośćpuszkową

Produkty z białej mąki

Tłuszcze rafinowane

Przetwory mięsne

Alkohol

Orzechy

Nasiona roślin oleistych

Naturalne oleje (native)

Masło

Mleko (produkty)

Mięso, ryby, jaja

Sól

Miód

Warzywa

Owoce

Produkty mączne z pełnego ziarna

Ziemniaki

Strączkowe

Przyprawy

UnikaćRzadkoUmiarkowanieDuŜo

Jak duŜo i jak często jeść

JBMSZ

Czwartek 22 września - Konferencja Durban IUNS

Sympozjum 5.8 Functional foodsSympozjum 6.8 Food safety

Piątek 23 września – Konferencja DurbanWykłady plenarne 10. Process for the assessment of scientific supportfor claims on foods.

Wybrane postery:Total antioxidant activity and phenolic content in Berberies vulgarisfruit extractG. Motalleb et al.Bioactive peptides in the probiotic kefir. E.F. Farnworth et al.Development of soy yogurt with inulin and bifido bacteria. Y.G. Navarroet al.Studies on flavonoids in Circium aponicum. E.K. BaeCharacteristics of a dietary-fibre-rich product developed from wastepineapple pulp. K. Tano-Debrah.Risk analysis of food and drugs interactions. M. Jarosz et al.Feeding yogurt reduced blood lead among gas station workers. M. SalehMohamed et al.Sampling simulation of Sausi Kernels as an indicator for detection andtraceability of GMOS AMAI-Swailem et al

JBMSZ

Pytania i watpliwosci zwiazane z Narodowym Funduszem Zdrowia prosimy kierować bezpośrednio do Funduszu. Infolinia NFZ działa pod numerem 0 800 392 976 w dni powszednie w godz. od 8.00 do 16.00.

Prześlij nam swoje uwagi dotyczące tego działu/informacji

Twój email:

Adres email Ministerstwa Zdrowia : kancelaria@mz.gov.pl

MSZ

Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce - Zielona Księga

Pismo Ministra Zdrowia

Raport Zielona Księga

Recenzje do Zielonej Ksi ęgi

Recenzja prof. zw. Huberta Izdebskiego

Recenzja prof. zw. dr hab Krystyny Piotrowskiej-Marczak

Recenzja prof. dr hab. Cezarego W. Włodarczyka

Artykuł przeczytało osób: 8856

MSZ

MINI STER ZDROWIA Warszawa, 21 grudnia 2004 r.

Marek BalickiSzanowni Państwo!

Mam przyjemność przekazania do rąk Państwa Raport „Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce -Zielona Księga", przygotowany na zlecenie Ministra Zdrowia przez Zespół ekspertów kierowany przez prof. Stanisławę Golinowską.Finansowanie jest jednym z najwaŜniejszych problemów współczesnych systemów opieki zdrowotnej. Trafne określenie kierunków zmian systemowych wymaga dobrej diagnozy sytuacji. Prezentowany Raport jest pierwszym w ostatnich kilkunastu latach całościowym i kompleksowym opracowaniem na temat finansowania. Raport pokazuje obraz finansów ochrony zdrowia w relacjach pomiędzy poziomem środków pochodzących z róŜnych źródeł, a kosztami wytwarzania usług medycznych oraz popytem na świadczenia zdrowotne.Moim zamierzeniem jest, aby publikacja Raportu zainicjowała szeroką publiczną debatę na temat finansowania ochrony zdrowia w Polsce. Efektem debaty powinno być wypracowanie rekomendacji dla dalszych zmian systemowych, których celem jest zapewnienie stabilności finansowej i moŜliwości sprawnego funkcjonowania wszystkich elementów systemu.Publiczna debata prowadzona przy otwartej kurtynie ułatwi zapoznanie się i akceptacjęproponowanych zmian przez opinię publiczną. Wypracowanie rekomendacji umoŜliwi przejście do kolejnego etapu porządkowania i naprawy systemu ochrony zdrowia w Polsce.Dziękuję wszystkim członkom Zespołu i ekspertom zaproszonym do współpracy za wysoki profesjonalizm oraz wysiłek i zaangaŜowanie w opracowanie Raportu w tak krótkim czasie.Mam nadzieję, Ŝe Raport spotka się z Państwa zainteresowaniem, a publiczna debataprzyczyni się do dalszych skutecznych działań poprawiających funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia w Polsce.

MSZ

Koncepcję raportu przygotowała Stanisława Golinowska . Ponadto kierowała pracami zespołu oraz zredagowała dokument końcowy.Prace nad raportem zostały rozpoczęte we wrześniu a zakończone w połowie listopada 2004 r. Finalną wersję raportu przygotowała grupa autorska składająca się nie tylkoz powołanych członków zespołu, ale takŜe z zaproszonych przez nich ekspertów.W rezultacie grupa autorska składała się z następujących osób (podano w kolejności zagadnień prezentowanych w raporcie):− Marian Wiśniewski – przychody ze składki zdrowotnej, bilans i projekcjaprzychodów,− Jan Sobiech – środki budŜetu państwa,− Krzysztof Surówka – środki jednostek samorządu terytorialnego,− Alina Baran – środki gospodarstw domowych,− Izabela Rydlewska – finansowanie ochrony zdrowia przez pracodawców,− Dorota Kawiorska – przychody i wydatki według narodowego rachunku zdrowia,− Agnieszka Strzelecka – finansowanie ochrony zdrowia w innych krajach,− Christoph Sowada – koszty w ochronie zdrowia, metody finansowaniaświadczeniodawców,

MSZ

− Katarzyna Kissimowa – Skarbek – koszty w ochronie zdrowia, koszty pobytu pacjenta,− Adam Kozierkiewicz – koszty wynagrodzeń personelu medycznego,− Andrzej Cylwik – rynek farmaceutyczny i koszty leków,− Witold Ponikło – koszty utrzymania infrastruktury technicznej,− Justyna Rój – metody finansowania świadczeniodawców,− Agnieszka Sowa – korzystanie ze świadczeń zdrowotnych, prognoza długookresowa,− Sylwia Nieszporska – wydatki w ujęciu regionalnym,− Jadwiga Suchecka – krótkookresowa prognoza wydatków,− Ewa Kocot – długookresowa prognoza przychodów i wydatków ubezpieczenia zdrowotnego,− Stanisława Golinowska – bilans, wydatki publiczne według COFOG, wydatkiindywidualne,− Cezary W. Włodarczyk – konsultacje i wewnętrzne recenzje.

MSZ

C. Usługi obce niemedyczne (outsourcing)- usługi pralnicze,- Ŝywienie chorych ,- sprzątanie,- utrzymanie terenów,- dozór obiektów.Tu uwzględniono tylko część usług obcych niemedycznych (patrz część 1).

109 str.

MSZ

D. Koszty personelu niemedycznego (obsługi)

Stanowią one 10% kosztów płacowych w placówkach.Koszty niemedyczne pobytu pacjenta oszacowano w dwóch grupach świadczeniodawców: oddzielnie dla grupy placówek publicznych i oddzielnie dla grupy jednostek sektora prywatnego. Koszty oszacowano na podstawie dostępnych danych statystycznych.

Koszty niemedyczne pobytu pacjentów w publicznych sp zoz

Analiza kosztów niemedycznych pobytu pacjenta przedstawiona jest w rodzajowym układzie kosztów.

Pierwsza pozycja – to koszty Ŝywienia pacjentów .

109 str.MSZ

Tabela 49: Koszty Ŝywienia pacjentówWyszczególnienie 1999 2000 2001 2002 2003śywno ść w tys. zł 276 188,05 299 500,00 280 800,00 309 567,46 307 290,0Udział w kosztachcałkowitychJednostek 1,39% 1,52% 1,39% 1,43% 1,43%Dynamika wzrosturok poprzedni =100 - 108,4 93,8 110,2 0,99

111,3 (rok 1999=100)

Źródło: Obliczenia własne na podstawie sprawozdań finansowychPoniewaŜ w sprawozdaniu za 2002 r. nie wydzielono kosztu Ŝywności z grupykosztów „zuŜycie materiałów”, trzeba było je oszacować. RozwaŜono dwa moŜliwe podejścia oszacowania: na podstawie udziału Ŝywności w całkowitych kosztach jednostek w 2001 r. (był to 1,39%), lub udziału w grupie "zuŜycie materiałów" (stanowił on 7,05%). Wyniki okazały się porównywalne. Przyjęto podejście drugie -udziału w podgrupie materiałów w 2001 r. Udział kosztów Ŝywienia pacjenta w latach 1999 – 2003 pozostawał stabilny i wynosił około 1,5%.

109 str. MSZ

Tabela 56: Koszty niemedyczne pobytu pacjenta w sp zoz w latach 1999 – 2003 w tys. zł.

Wyszczególnienie 1999 2000 2001 2002 2003śywienie pacjentów 276 188,05 299 500,00 280 800,00 309 567,46 307 290,0Udział Ŝywienia wkosztach niemedycznychpobytu pacjenta w sp zoz

7,75% 8,21% 7,76% 8,02% 7,97%

ZuŜycie paliwa 83 023,02 119 900,00 115 500,00 127 332,77 126 396,0Ogółem 3 563333 3 648679 3 619013 3 857935 3856 194,57

100% 100% 100% 100% 100%Udział w kosztachcałkowitych sp zoz 17,96% 18,48% 17,86 % 17,88% 17,94%

112 str.

MSZ

Tabela 57: Niemedyczne koszty pobytu pacjentów w placówkach niepublicznych w tys. złRodzaje kosztów 1999 r. 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003* r.

Udział w kosztachniemed. pobytupacjentaśywieniePacjentów 86 300 108 245 136 927 158 141 167 630 9,01%

Ogółem 957793 1201352 1519683 1755125 1860433 100,0%Udział wcałkowitychkosztach placówekniepublicznych

17,74% 17,76% 17,74% 17,81% 17,77% -

Koszty pobytu pacjentów w placówkach niemedycznych oszacowano na około 1,9 mld zł, co daje, w porównaniu z placówkami publicznymi, zbliŜony odsetek (18%) kosztów całkowitych tych placówek.

113 str. MSZ

W poszukiwaniu oszczędności i ograniczenia kosztów wielu świadczeniodawców wprowadziło outsourcing jako formę realizacji takich czynności jak pranie, sprzątanie, dostarczenie posiłków pacjentom oraz remonty. Koszty usług obcych wzrosły (w ramach kategorii pozostałych usług obcych aŜ o 38%), poniewaŜ obejmowały coraz szerszy zakres czynności oraz większy zakres placówek. Tymczasem wraz ze wzrostem kosztów outsourcingu, nie zmniejszyły się koszty materiałów niemedycznych (np. koszty pozostałych materiałów wzrosły w 2003 r. w porównaniu do 1999 r. o 28,3%) oraz niewiele zmieniły koszty obsługi. Jednocześnie zaobserwowano, Ŝe ceny usług obejmowanych outsorcingiem nie zmniejszyły się.

MSZ

Korzystanie z opieki długookresowej

Instytucje opieki długookresowej obejmują zakłady opieku ńczo –lecznicze oraz zakłady piel ęgnacyjno – opieku ńcze. Instytucje te znajdują się w strukturze resortu zdrowia, a pobyt w nich jest najczęściej czasowy i nie przekracza jednego roku. W wyjątkowych sytuacjach pacjenci pozostają w placówkach na stałe lub do czasu otrzymania miejsca w Domu Pomocy Społecznej. Zakłady opieki długookresowej mającharakter zarówno placówek publicznych, jak i niepublicznych, w których świadczenia finansowane są ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, natomiast tak zwana opieka hotelowa opłacana jest przez pacjentów. ……………. Celem funkcjonowania zakładów opiekuńczo – leczniczych i pielęgnacyjno – opiekuńczych jest całodobowe udzielania świadczeń zdrowotnychw zakresie leczenia, pielęgnacji i rehabilitacji osób nie wymagających hospitalizacji. Ponadto, zakłady te zapewniają pacjentom dostęp do środków farmaceutycznych i materiałów medycznych, pomieszczenie i poŜywienie. 158 str.

MSZ

Świadczenia zakładów opiekuńczo – leczniczych i pielęgnacyjno –opiekuńczych finansowane są z Narodowego Funduszu Zdrowia, podczas gdy opłaty za pobyt stacjonarny i wyŜywienie wnoszone są przez pacjentów. Większość tych opłat pochodzi z emerytur i rent pacjentów, co jest silnie związane ze strukturą wiekową klientów zakładów. W przypadkuzakładów opiekuńczo – leczniczych część opłat ponoszonych jest równieŜ z zasiłków pomocy społecznej. Dane pokazują równieŜ, Ŝe rzadkością jest pokrywanie kosztów w pełnej wysokości przez pacjentów.

161 str.

MSZ

A. Koszty materiałów niemedycznych obejmuj ą następuj ące pozycje- Ŝywno ść,- opał i paliwo,- materiały do remontu i konserwacji budynków i sprzętu technicznego,- materiały do utrzymania czystości,- wyposaŜenie,- materiały biurowe60,- pozostałe materiały niemedyczne.

Wszystkie wymienione rodzaje kosztów materiałowych niemedycznych poza kosztami Ŝywienia i paliwa zgrupowano w kategorii „pozostałe materiały niemedyczne”. Materiały związane z funkcjonowaniem kuchni , pralni, kotłowni równieŜ zawarte są w kategorii „pozostałe materiały niemedyczne”. Jest to znacząca część kosztów, stanowiąca około 20% wszystkich kosztów materiałowych świadczeniodawców. JeŜeli w placówkach zastosowanooutsourcing pojawia się kategoria usługi obce niemedyczne (pralnicze, sprzątanie, catering, wywóz nieczystości).

108 str.

MSZ

Istotna jest obserwacja dotycząca zmiennych wyjaśniających kształtowanie się wydatków na leki. OtóŜ im niŜsza grupa dochodowa, tym większy udział wydatków na leki.W pierwszej grupie dochodowej stanowią one blisko 70% wszystkich wydatków gospodarstw domowych na ochronę zdrowia. W tym przypadku moŜna wskazać na analogię do wydatków na Ŝywno ść,które stanowią tym większą pozycję w strukturze wydatków gospodarstwa domowego, im ono jest biedniejsze*.

* Prawidłowość ta znana jako prawo Engla pozwala na oszacowanie elastyczności dochodowej wydatków na Ŝywność, czyli wskaźnika relatywnego zmniejszania się wydatków na Ŝywność przy wzroście dochodów o jednostkę. 174 str.

MSZ

Adobe Acrobat 6.0

Zakończono wyszukiwanie dla:

Dieta śywienie śywno ść

Znaleziono wszystkie

0 5 5

Ilość stron 228 / na stronie ok. 336 wyrazów.

MSZ

MSZ

Niedo Ŝywienie a metabolizm leku u człowieka

Lidia PuŜyńska, Przegląd Lekarski 1979, 36, 8, 623-626

„Z przeglądu tego wynika takŜe waŜny wniosek, Ŝe właściwe Ŝywienie w praktyce klinicznej odgrywa bardzo istotną rolę równieŜ jako czynnik

współdziałający z leczeniem farmakologicznym.”

„Szczegółowa analiza stanu odŜywienia pacjenta jest więc niezbędna do przeprowadzenia skutecznego leczenia. Niewłaściwe odŜywianie, czy równoczesne pobieranie wielu leków moŜe bowiem przekreślić ich właściwości lecznicze, a nawet wywołać działanie niebezpieczne dla zdrowia.”

INSTYTUT śYWNOŚCI I śYWIENIA

PAMIĘTAJ O SERCU

MSZ

Główny Inspektor Sanitarny przekazuje informacje Państwowym Wojewódzkim Inspektorom Sanitarnym.

Wykaz Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologiczn ych wraz z nazwiskami Inspektorów, adresami, telefonami i adresami stron WWW.

Schemat post ępowania i współpracy w przypadku zagroŜenia niebezpiecznąchorobą zakaźną oraz bioterroryzmem.

Więcej materiałów na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Sanitarnego w dziale "Bioterroryzm"

Informacje o zagroŜeniach sanitarno-epidemiologicznych: Główny Inspektor Sanitarny , ul. Długa 38/40, 00-238 Warszawa tel. (022) 635-45-81 fax (022) 635-61-94 e-mail: inspektorat@gis.gov.pl , strona internetowa: www.gis.gov.pl

MSZ

Rozwój nauki o artykułach Ŝywnościowych po roku 1870-71 – po wojnie francusko-pruskiej

Często fałszowanie Ŝywności

1879 – Niemcy – ustawa Ŝywnościowa - 1927

1896 – Austria

1905 – Francja, Szwajcaria

1906 – Stany Zjednoczone Ameryki

1938 – Wielka Brytania - 1955

1928 – Polska - 1970 Ustawa o warunkach zdrowotnych Ŝywności i Ŝywienia

2001 Ustawa o warunkach zdrowotnych Ŝywności i Ŝywienia

MSZ

Pierwszy przepis prawny w Polsce, który stawiał środkom spoŜywczym określone wymagania i regulował sprawy nadzoru -

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polski z dnia 28 marca 1928 r. o dozorze nad artykułami Ŝywności i przedmiotami uŜytku (Dz.U.RP. Nr 36, poz. 343) wraz z późniejszymi zmianami z dnia 28.12.1934 r. (Dz.U.RP.Nr 110, poz. 977) i dalsze zmiany z 1939, 1946, 1949 r.

Obowiązywała do 25.11.1970 r.

MSZ

Dz.U. 2001 nr 63 poz. 634

Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotny ch Ŝywno ści i Ŝywienia.

Status aktu prawnego:obowi ązującyData wydania:2001.05.11Data wejścia w Ŝycie:2001.09.23Data obowiązywania:2001.09.23Uwagi:Art. 41 ust. 5 wchodzi w Ŝycie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolit ą Polsk ą członkostwa w Unii Europejskiej. Art. 10 ust. 3, art. 28 ust. 2, art. 30, art. 36 ust. 6 i art. 48 u st. 1 w zakresie dotycz ącym systemu HACCP obowi ązują od dnia 1 stycznia 2004 r.Organ wydający:SEJMOrgan uprawniony:MIN. WŁAŚCIWY DS ZDROWIAOrgan zobowiązany:MIN. WŁAŚCIWY DS ROLNICTWAMIN. WŁAŚCIWY DS ZDROWIAAkty zmienione:Dz.U. 1963 nr 50 poz. 279 2001.09.23Dz.U. 1980 nr 3 poz. 6 2001.09.23Dz.U. 1985 nr 12 poz. 49 2001.09.23Dz.U. 1997 nr 96 poz. 593 2001.09.23Dz.U. 1997 nr 141 poz. 943 2001.09.23

MSZ

DZIENNIK USTAWWarszawa, dnia ???? 2006 r. Nr ?? Poz. ??

USTAWA

z dnia 25 sierpnia 2006 r.

o bezpieczeńńńństwie Ŝywnośśśści i Ŝywienia.

Dzieł I

Przepisy ogólne i objaśśśśnienia okreśśśśleńńńń ustawowychArt. 1.

1. Ustawa określa wymagania i procedury niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 178/2002 parlamentu Europejskiego i rady z dnia 28 stycznia 2002 r. Ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd do Spraw Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w sprawie żywności .... MSZ

Dz.U. 1991 nr 91, poz. 408 Wraz z pó źniejszymi zmianami

Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opiek i zdrowotnej

Dział I: Przepisy wspólne.Rozdział 2: Szpitale Art. 20.1. Szpital zapewnia przyjętemu pacjentowi:

1) świadczenia zdrowotne,2) środki farmaceutyczne i materiały medyczne,3) pomieszczenie i wyŜywienie odpowiednie do stanu zdrowia.

Art. 26.Przepisy o szpitalach stosuje się odpowiednio do innych zakładów opieki

zdrowotnej przeznaczonych dla osób wymagających całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych, chyba Ŝe przepisy ustawy lub innych ustaw stanowią inaczej.

MSZ

Rozdział 3: Inne zakłady opieki zdrowotnej.Art. 32Zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy udziela całodobowych świadczeń

zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację, opiekę i rehabilitację osób nie wymagających hospitalizacji, oraz zapewnia im kontynuację leczenia farmakologicznego, pomieszczenie i wyŜywienie odpowiednie do stanu zdrowia, a takŜe prowadzi edukację zdrowotną tych osób i członków ich rodzin.

Dział II: Publiczne zakłady opieki zdrowotnejRozdział I: Przepisy ogólneArt. 34a1. Osoba przebywająca w zakładzie opiekuńczo-leczniczym i pielęgnacyjno-

opiekuńczym ponosi koszty wyŜywienia i zakwaterowaniaRozdział IIIArt. 44aBrak wśród osób – przeprowadzenie konkursu na stanowisko

MSZ

Kwalifikacja prawna miejsc zwi ązanych z Ŝywno ścią i Ŝywieniem:

Gospodarstwo domowe – ustawy nie stosuje się do środków spoŜywczych produkowanych, przechowywanych, spoŜywanych i uŜywanych wyłącznie we własnym gospodarstwie domowym do zaspokajania potrzeb tego gospodarstwa lub przywoŜonych w tym celu z zagranicy.

Zakład – miejsce wykonywania działalności gospodarczej w zakresie produkcji i obrotu Ŝywnością.

Zakład Ŝywienia zbiorowego – miejsce prowadzenia działalności w zakresie produkcji i obrotu Ŝywnością.

MSZ

śywność (środek spoŜywczy) – kaŜda substancja lub produkt przetworzony, częściowo przetworzony lub nieprzetworzony, przeznaczony do spoŜycia przez ludzi, w tym napoje, gumy do Ŝucia, wodę oraz składniki Ŝywności celowo dodawane do Ŝywności w procesie produkcji. – kaŜda substancja lub produkt w rozumieniu art.. 2 rosporządzenianr 178/2002.

śywność nie obejmuje środków Ŝywienia zwierząt, Ŝywych zwierząt, jeŜeli nie są wprowadzone do obrotu jako Ŝywnośćprzeznaczona bezpośrednio dla konsumenta, roślin przed zbiorem, produktów leczniczych, kosmetyków tytoniu i wyrobów tytoniowych, środków odurzających i substancji psychotropowych oraz zanieczyszczeń.

MSZ

MSZ

Jakość zdrowotna Ŝywności – ogół cech i kryteriów, przy pomocy których charakteryzuje się Ŝywność pod względem wartości odŜywczej, jakości organoleptycznej oraz bezpieczeństwa dla zdrowia konsumentów.

Wartość odŜywcza Ŝywności – przydatność produktów Ŝywnościowych i złoŜonych z nich racji pokarmowych do pokrycia potrzeb organizmu człowieka. Jest funkcją ilości, zbilansowania i biodostępności składników odŜywczych zawartych w Ŝywności. Określana jest najczęściej dla 100 g części jadalnych lub produktu handlowego i podawana w tabelach składu i wartości odŜywczej produktów spoŜywczych lub komputerowych bazach danych.

Szczególna wartość środka spoŜywczego ze względu na:a) energię (wartość kaloryczną), niezaleŜnie od tego, czy środek spoŜywczy jej dostarcza i w jakiej ilości, lubb) składniki odŜywcze, niezaleŜnie od tego, czy środek spoŜywczy je zawiera, czy nie.

Składnik Ŝywno ści –KaŜda substancja występująca w Ŝywności, w tym substancje dodatkowe i aromaty, uŜyta przy wytwarzaniu lub przygotowywaniu środków spoŜywczych, obecna w gotowym produkcie, nawet jeŜeli jest ona w zmienionej formie.

Składnik od Ŝywczy – substancja obecna w Ŝywności, która po strawieniu i wchłonięciu jest wykorzystywana przez organizm jako źródło energii, materiałbudulcowy lub regulator procesów zachodzących w tkankach. WyróŜnia się 5 podstawowych grup składników odŜywczych: białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy, składniki mineralne. Niektórzy do składników odŜywczych zaliczajątakŜe wodę.

Składnik pokarmowy niezbędny do odŜywiania organizmu człowieka, zwłaszcza białko, węglowodany, tłuszcze, witaminy, składniki mineralne.

Składnik pokarmowy – substancja zawarta w poŜywieniu, która moŜe w organizmie wywoływać działanie pozytywne lub negatywne.

śywienie – dostarczenie organizmowi pokarmów pobieranych w stanie naturalnym lub po przetworzeniu na róŜnorodne potrawy i napoje w celu utrzymania podstawowych funkcji Ŝyciowych, właściwego rozwoju i stanu zdrowia człowieka.

śywienie człowieka – nauka o charakterze interdyscyplinarnym badająca wpływ poŜywienia na organizm człowieka na poziomie molekularnym, tkankowym, całego organizmu oraz populacji.

Dieta – pojęcie ogólne oznaczające codzienne poŜywienie (racja pokarmowa, często sposób Ŝywienia się) jednostek lub całych populacji. WyróŜnia się wiele terminów szczegółowych oddzielnie definiowanych, w których słowo dieta występuje w połączeniu z określonym przymiotnikiem.

Dietetyka – nauka o roli Ŝywienia w etiopatogenezie chorób oraz jego stosowaniu w profilaktyce i terapii.

śywienie parenteralne – pozajelitowe (parenteral nutrition) –podawanie niezbędnych substancji odŜywczych oraz elektrolitów, pierwiastków śladowych i witamin drogą doŜylną. Białko podaje się w postaci aminokwasów, tłuszcz – w postaci emulsji tłuszczowych, a węglowodany w postaci glukozy.

MSZ

śywienie dojelitowe (enteral nutrition) – kontrolowane Ŝywienie drogą dojelitową za pomocą specjalnie zbilansowanych diet, opartych na składnikach naturalnych i produkowanych na skalęprzemysłową. Diety te zawierają wszystkie składniki odŜywcze oraz elektrolity, pierwiastki śladowe i witaminy, a ich skład, wartość energetyczna i osmolarność są podawane na opakowaniu.

śywienie dojelitowe drogą doustną (oral enteral nutrition) –przyjmowanie drogą doustną zbilansowanych diet leczniczych produkowanych na skalę przemysłową. Są to diety o róŜnych smakach, co pozwala na odpowiednie skomponowanie dziennego jadłospisu.

śywienie dojelitowe przez zgłębnik (tube enteral nutrition) –podawanie produkowanych na skalę przemysłową gotowych do uŜycia, zbilansowanych diet leczniczych – prze zgłębnik nosowo-Ŝołądkowy, nosowo-dwunastniczy, nosowo-jelitowy lub przez zgłębniki wprowadzone do przewodu pokarmowego na drodze operacyjnej (gastrostomia, jejunostomia), albo z uŜyciem gastroskopu (przezskórna endoskopowa gastrostomia).

MSZ

POKRYCIE DOBOWEGO ZAPOTRZEBOWANIA ENERGETYCZNEGO

Węglowodany 50-65%Tłuszcze 25-30%Białka 10-15%

MSZ

Główny Inspektorat Sanitarny został powołany do Ŝycia art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej

Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 1998 r. Nr 90, poz. 575), wprowadzonym do w/w ustawy art. 3 pkt 1c ustawy z dnia

26 sierpnia 1999 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.

U. z 1999 r. Nr 70, poz. 778).

Główny Inspektorat Sanitarny działa od dnia 1 stycznia 2000 r. tzn. z dniem wejścia w Ŝycie rozporządzenia

Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie nadania statutu Głównemu Inspektoratowi Sanitarnemu

(Dz. U. z 1999 r. Nr 111, poz. 1315).

Główny Inspektorat Sanitarny jest centralnym urzędem administracji rządowej.

MSZ

Akty prawne związane z inspekcją sanitarną:

1. Państwowa Inspekcja Sanitarna.

2. Wymagania higieniczne i zdrowotne Ŝywności, Ŝywienia i przedmiotów uŜytku.

3. Higiena środowiska: higiena komunalna, higiena pracy, higiena radiacyjna oraz higiena dzieci i młodzieŜy.

4. Działalność przeciwepidemiczna.

MSZ

MSZ

GŁÓWNY INSPEKTORAT SANITARNY

ul. Długa 38/40, 00-238 WarszawaGłówny Inspektor Sanitarny: Andrzej Wojtyła

tel. (022) 635-45-81fax (022) 635-61-94

e-mail: inspektorat@gis.gov.pl

http://www.gis.gov.pl

Dz.U. 1954 nr 37 poz. 160

Dekret z dnia 14 sierpnia 1954 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.Status aktu prawnego: uchylonyData wydania: 1954.08.14Data wejścia w Ŝycie: 1954.08.25Data obowiązywania: 1954.08.25Uwagi: W zakresie zmiany Dz.U. 1952 nr 37 poz. 160

obowiązywał do 7.10.1991 r.Organ wydający: RADA PAŃSTWAOrgan uprawniony: MIN. ZDROWIAOrgan zobowiązany: MIN. ZDROWIA

RADA MINISTRÓWMIN. OBRONY NARODOWEJMIN. BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGOMIN. KOLEIPREZ. RADY MINISTRÓW

Akty zmienione: Dz.U. 1952 nr 25 poz. 171 1954.08.25Akty uchylone: Dz.U. 1946 nr 32 poz. 202 1954.08.25

Dz.U. 1950 nr 6 poz. 54 1954.08.25Akty uznane za uchylone:Dz.U. 1939 nr 54 poz. 342 1954.08.25

Dz.U. 1950 nr 39 poz. 359 1954.08.25Dz.U. 1950 nr 42 poz. 383 1954.08.25Dz.U. 1950 nr 46 poz. 426 1954.08.25

MSZ

KIEROWNICTWOGŁÓWNEGO INSPEKTORATU SANITARNEGO

Przemysław Biliński -Zastępca Głównego Inspektora SanitarnegoPaweł Policzkiewicz - Zastępca Głównego Inspektora SanitarnegoKrzysztof Pajączek - Dyrektor Generalny Wojciech Dębiński - Dyrektor Departamentu PrzeciwepidemicznegoMaria Suchowiak - Dyrektor Departamentu Higieny śywienia,

śywności i Przedmiotów UŜytkuIzabela Fengler - Dyrektora Departamentu Higieny ŚrodowiskaElŜbieta Łata - Dyrektora Departamentu Promocji Zdrowia i Oświaty

Zdrowotnej Bogusław śulewski - Dyrektor Departamentu Organizacyjno-PrawnegoJarosław Fiks - Dyrektor Departamentu Ekonomiczno Administracyjnego

DEPARTAMENTY GŁÓWNEGO INSPEKTORATU SANITARNEGO

MSZ

DEPARTAMENTY GŁÓWNEGO INSPEKTORATU SANITARNEGO

Departament Przeciwepidemiczny

Departament Higieny śywienia, śywności i Przedmiotów UŜytku

Departament Higieny Środowiska

Departament Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej

Departament Organizacyjno-Prawny

Departament Ekonomiczno-Administracyjny

MSZ

DEPARTAMENT HIGIENY śYWNOŚCI, śYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UśYTKU

Zadania:

1. Ustalanie priorytetów i kierunków działań Państwowej InspekcjiSanitarnej w zakresie higieny Ŝywności, Ŝywienia i przedmiotów uŜytku,

2. Dokonywanie analizy i oceny sytuacji zdrowotnej w zakresie higieny Ŝywności, Ŝywienia i przedmiotów uŜytku,

3. Ustalanie kierunków i koordynowanie nadzoru sanitarnego nad zakładami produkującymi Ŝywność oraz jej obrotem i importem, a takŜe nad zasadami racjonalnego Ŝywienia,

4. Koordynowanie nadzoru sanitarno-higienicznego nad produkcją, importemi obrotem krajowym w zakresie przedmiotów uŜytku,

5. Opracowywanie projektów decyzji Głównego Inspektora Sanitarnego w zakresie higieny Ŝywności, Ŝywienia i przedmiotów uŜytku, z wyjątkiem środków kosmetycznych silnie działających,

6. Nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy o warunkach zdrowotnych Ŝywności i Ŝywienia i aktów wykonawczych wydanych na jej podstawie oraz rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o przedmiotach uŜytkui rozporządzenia Ministra Opieki Społecznej dotyczącego produkcji i obrotu środkami kosmetycznymi.

MSZ

Dz.U. 1985 nr 12 poz. 49

Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Status aktu prawnego: obowiązującyData wydania: 1985.03.14Data wejścia w Ŝycie: 1985.09.01Data obowiązywania: 1985.09.01Organ wydający: SEJMOrgan zobowiązany: MIN. ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ

RADA MINISTRÓWMIN. KOMUNIKACJIMIN. OBRONY NARODOWEJMIN. SPRAW WEWNĘTRZNYCH

Akty zmienione: Dz.U. 1970 nr 29 poz. 245 1985.09.01Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91 1985.09.01

Akty uchylone: Dz.U. 1954 nr 37 poz. 160 1985.09.01Akty uznane za uchylone:Dz.U. 1954 nr 37 poz. 161 1986.04.01

M.P. 1955 nr 63 poz. 752 1985.09.01

MSZ

Dz.U. 1936 nr 45 poz. 336

Obwieszczenie Ministra Opieki Społecznej z dnia 9 maja 1936 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu

rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 10 czerwca 1927 r. o Państwowym Zakładzie Higjeny.

Status aktu prawnego: nieobowiązujący - przyczyna nieznana

Data wydania: 1936.05.09Data wejścia w Ŝycie: 1935.04.01Data obowiązywania: 1935.04.01Organ wydający: MIN. OPIEKI SPOŁECZNEJPodstawa prawna: Dz.U. 1934 nr 110 poz. 977 Tekst jednolity dla aktu: Dz.U. 1927 nr 54 poz. 477 Akty wykonawcze: Dz.U. 1939 nr 68 poz. 462

MSZ

Oznaczenie zawartości metali w próbkach środków spoŜywczych.

ZAKŁAD BADANIA śYWNOŚCI I PRZEDMIOTÓW UśYTKU

Wraz z Pracowniami

MSZ

Kierownik Zakładu:doc. dr hab. Kazimerz Karłowski tel. +48 (22) 849 74 45

ZAKŁAD BADANIA śYWNOŚCI I PRZEDMIOTÓW UśYTKU

Pracownie Zakładu:

Pracownia Higieny śywności

Pracownia Badania Substancji Obcych w śywności

Pracownia Badania Zanieczyszczeń Chemicznych śywności

Pracownia Mikrobiologii śywności

Pracownia Badania Środków Kosmetycznych i Preparatów Chemii Gospodarczej

Pracownia Badania Tworzyw Sztucznych, Opakowań i Przedmiotów UŜytku.

Pracownia Toksykologii śywności

MSZ

Badania biegłości w zakresie oznaczania zawartości metali szkodliwych dla zdrowia w środkach spoŜywczych.

Zakres świadectw wydawanych przez Zakład Badania śywności i Przedmiotów UŜytku, Pracownie Badania Zanieczyszczeń Chemicznych śywności

MSZ

Pracownia Toksykologii śywności

Badanie związków szkodliwych dla zdrowia występujących w środkach spoŜywczych. Opracowywanie metod badańtoksykologicznych i ustalanie ich zakresów dla nowo wprowadzanych środków spoŜywczych, dodatków do Ŝywności i składników przedmiotów uŜytku. Ocena toksykologiczna wyników badań substancji dodatkowych do Ŝywności i składników przedmiotów uŜytku, a takŜe rejestrowanych leków i preparatów weterynaryjnych oraz składników pasz. Opiniowanie nowych składników środków spoŜywczych i przedmiotów uŜytku.

Zakład współpracuje z:

•Joint UNEP/FAO/WHO Food Contamination Monitoring Programme - Global Environment Monitoring System (GEMS/Food),

•FAO European Cooperative Research Network on TraceElements - Subnetwork E on Trace Elements Status in Food.

MSZ

BADANIA BIEGŁOŚCI W ZAKRESIE OZNACZANIA ZAWARTOŚCI METALI SZKODLIWYCH DLA ZDROWIA W ŚRODKACH SPOśYWCZYCH ORGANIZOWANE PRZEZ ZAKŁAD BADANIA śYWNOŚCI I PRZEDMIOTÓW UśYTKU,

PRACOWNIĘ BADANIA ZANIECZYSZCZEŃCHEMICZNYCH śYWNOŚCI

MSZ

•Koszt udziału w jednym etapie badań wynosi aktualnie 550 zł. Dla laboratoriów stacji sanitarno-epidemiologicznych badania są bezpłatne.

•W badaniach uczestniczy ok. 60 laboratoriów z terenu całej Polski, przede wszystkim stacji sanitarno-epidemiologicznych, wyŜszych uczelni i producentów Ŝywności.

•Zainteresowani wzięciem udziału w badaniach proszeni są o skontaktowanie się z osobami odpowiedzialnymi za ich realizację.

Zakład Badania śywności i Przedmiotów UŜytku PZH uczestniczy w międzynarodowych badaniach biegłości organizowanych w tym zakresie przez:

1.Central Science Laboratory, Norfolk, UK, Ministry ofAgriculture, Fisheries and Food w ramach Food AnalysisPerformance Assessment Scheme (FAPAS)

2.The Swedish National Food Administration, Trace Elements inFood Proficiency Testing Programme.

MSZ

MSZ

Dz.U. 2003 nr 167 poz. 1633

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 września 2003 r. w sprawie określenia wartości dziennej normy wyŜywienia oraz

rodzaju diet wydawanych osobom osadzonym w zakładach karnych i aresztach śledczych

Status aktu prawnego: obowiązującyData ogłoszenia: 2003.09.25Data wydania: 2003.09.02Data wejścia w Ŝycie: 2003.10.10Data obowiązywania: 2003.10.10Organ wydający: MIN. SPRAWIEDLIWOŚCIPodstawa prawna: Dz.U. 1997 nr 90 poz. 557 Podstawa prawna z artyk.: Dz.U. 1997 nr 90 poz. 557 art. 109 par. 2Akty uchylone: Dz.U. 1999 nr 87 poz. 976 2003.10.10

MSZ

•Opis diety

- nazwa diety- zastosowanie diety- zadania diety i jej charakterystyka- całodzienna racja pokarmowa oraz jej wartość energetyczna i odŜywcza- sposób modyfikacji diety dla indywidualnych potrzeb pacjenta- produkty i potrawy dozwolone i przeciwwskazane- uwagi technologiczne dotyczące przygotowania potraw i posiłków dietetycznych dla danej diety- propozycje potraw na poszczególne posiłki- przykładowy całodzienny jadłospis z podaniem numerów potraw z kartoteki- kartoteka potraw

MSZ

Charakterystyka Ŝywienia dietetycznego

śywienie dietetyczne musi dostarczać wymaganych ilości energii dla utrzymania masy ciała chorego na prawidłowym poziomie oraz niezbędnych ilości składników odŜywczych.

Dieta powinna:

Oszczędzać chory narząd.

Pokrywać zwiększone zapotrzebowanie na te składniki, które na skutek choroby organizm utracił.

Pomagać w wyzdrowieniu.

Być pozbawiona składników, których przemiana w organizmie jest upośledzona.

Nie zawierać składników, na które chory jest uczulony

MSZ

Charakterystyka Ŝywienia dietetycznego

śywienie dietetyczne jest modyfikacją normalnego, racjonalnego Ŝywienia i to w stopniu najmniejszym i krótko trwającym.

Zmiany modyfikacji:

Zmiany konsystencji poŜywienia.

Zmiany wartości energetycznej lub zawartości składników odŜywczych w diecie lub wyeliminowani produktu na który organizm jest uczulony.

MSZ

Razem uzyskane wyniki

Nietak7. Czy w jadłospisie jest ciemne pieczywo lub gruba kasza?

NieTak6. Czy surówka lub surowe owoce są przynajmniej w 1 posiłku?

1 lub Ŝadnym

2-3 posiłkach

5. Czy warzywa i owoce są w:

1-2 lub Ŝadnym posiłku

3-4 posiłkach

4. Czy produkty dostarczające białka zwierzęcego (mięso, ryby, jaj, sery, mleko, twarogi …) są w:

Ŝadnym posiłku

1-2 posiłkach

3. Czy mleko, ewentualnie produkty mleczne są w:

nietak2. Czy przerwy między posiłkami są dostosowane do liczby posiłków?

nietak1. Czy liczba posiłków jest dostosowana do wieku, Pracy?

0 pkt1 pkt

Punktacja odtworzonego jadłospisu

Liczba przyznanych punktów

Oceniane cechy dziennego jadłospisu (wg Bielińskiej)

Ocena sposobu Ŝywienia poprzez ocenę punktową jadłospisu

MSZ

MSZ

Leczenie Ŝywieniowe – leczenie podaŜą energii, białka, elektrolitów, pierwiastków śladowych i witamin w płynach doŜylnych lub w dietach przemysłowych

Leczenie Ŝywieniowe

śywienie dojelitowe śywienie pozajelitowe

Dowóz wszystkich składników

Zespół leczenia Ŝywieniowego – interdyscyplinarny powoływany przez dyrektora jednostki słuŜby zdrowia

LekarzFarmaceutaPielęgniarkaDietetyczka

MSZ

NIEDOśYWIENIE I JEGO NASTĘPSTWAU 30% chorych prawidłowo odŜywionych – niedoŜywienie rozwija się po przyjęciu do szpitala 70% niedoŜywionych w momencie przyjęcia – niedoŜywienie ulega ono dalszemu pogłębieniu po hospitalizacji

Podstawowe przyczyny niedo Ŝywienia szpitalnego : Choroba z jej konsekwencjami metabolicznymiDieta szpitalna – często niesmaczna i niskokalorycznaGłodzenie podczas wykonywania badań diagnostycznych i w okresie okołooperacyjnymOgraniczona sprawność chorychBrak większego zainteresowania tym problemem ze strony pielęgniarek i lekarzySzczególny problem chorzy w wieku podeszłym

Średni czas przeŜycia od rozpoczęcia głodówki – ok. 2 miesięcy – śmierć po utracie 40-50% masy ciałaPo urazie, operacji, zakaŜeniu – śmierć po utracie 20-30% masy ciałaGłodzenie niepowikłanie - ok. 90% zapotrzebowania energetycznego -tłuszcz endogenny, po kilku dniach mózg, następnie mięśnie przestawiają sięna utylizację ciał ketonowych

HACCP

HAZARD ANALYSIS CRITICAL POINT(analiza krytycznych punktów kontroli)

metoda składa się z następujących elementów:

1. Identyfikacji zagroŜeń i oceny ich istotności oraz związanego z nim ryzyka (Analizy ZagroŜeń).

2. Określenia krytycznych punktów kontroli koniecznych do eliminowania zidentyfikowanych zagroŜeń.

3. Przyjęcia określonych kryteriów dla ustalenia, czy w danym punkcie krytycznym przebieg procesu produkcji jest pod kontrola.

4. Wyboru i uruchomienia systemów monitorowania.

5. Podjęcia czynności korygujących, jeŜeli kryteria nie sąspełnione.

6. Weryfikacji systemu.

7. Dokumentacji. MSZ

Krytyczny punkt kontroli - surowiec, miejsce, postępowanie praktyczne, procedura lub proces, w którym moŜna zastosowaćśrodki kontrolne dla zapobieŜenia zagroŜeniu, zminimalizowania go.

MSZ

Dyrektywa Rady 93/43EEC

art.3. poz. 2.

Ludzie działający w biznesie Ŝywnościowym będą określać kaŜdy krok w swojej działalności, który jest krytyczny dla zapewnienia bezpieczeństwa Ŝywności i zapewnienia, Ŝe odpowiednie procedury bezpieczeństwa sąidentyfikowane, wprowadzane w Ŝycie, utrzymywane i oceniane na podstawie następujących zasad, stosowanych aby rozwinąć system HACCP (Ocena Ryzyka Krytycznych Punktów Kontroli):

- analizowanie punktów potencjalnego ryzyka Ŝywnościowego w działaniach biznesu Ŝywnościowego,

- identyfikowanie tych punktów w tych działaniach, gdzie moŜe wystąpićryzyko Ŝywnościowe,

-decydowanie, które ze zidentyfikowanych punktów są krytyczne dla bezpieczeństwa Ŝywności - „punkty krytyczne”,

- identyfikowanie i wprowadzanie w Ŝycie skutecznych procedur kontroli i nadzoru w tych punktach krytycznych; i

- przeglądanie i analizy punktów ryzyka Ŝywnościowego, krytycznych punktów kontroli i kontrola oraz nadzorowanie procedur okresowo oraz zawsze kiedy zmieniają się działania w biznesie Ŝywnościowym. MSZ

Toksykologia Ŝywności – nie odnosi się do Ŝywności tylko, ale raczej do badania naturalnie występujących toksycznych substancji w Ŝywności.

śywność

Niekonwencjonalna Konwencjonalna

MoŜe zawierać bardzo wysokie Rzadko skaŜone wysokimistęŜenia naturalnie występujących ilościami naturalnie toksyn występującymi toksynami

MSZ

MSZ

Rodzaje substancji toksycznych (ST) występującychw Ŝywności

Substancje istniejące naturalnie

Metabolity produkowane na drodze biosyntezy przez organizmy, będące źródłem Ŝywności w warunkach normalnego wzrostu.

Metabolity produkowane na drodze biosyntezy przez organizmy, będące źródłem Ŝywności w warunkach występowania stresu.

Zanieczyszczenia

ST, które w sposób bezpośredni zanieczyszczają Ŝywność.

ST, które są absorbowane ze środowiska przez organizmy, będące źródłem Ŝywności w okresie ich wzrostu.

ST, które powstają podczas przygotowania Ŝywności (jej obróbki).

MSZ

Czynniki

CHEMICZNE FIZYCZNE BIOLOGICZNE

środowiskowe

Pestycydy,nawozy,metale,WWA,Cl-bi- i

trifenyle

technologiczne

środki czystości,przedmioty uŜytku,leki weterynaryjne,enzymy?,substancjepowstającewtórnie

mechanicznepromieniotwórczość

radionuklidy

promieniowaniejonizacyjne

Bakterie,pleśniaki,pasoŜyty,szkodnikii inne elementy

Schemat klasyfikacji zanieczyszczeń

Grzyby – aflatoksyna B1 z Aspergillus flavus – kancerogen wątroby

Mykotoksyny

Ostre zaburzenia, zwykle w przewodzie pokarmowym np. toksyny produkowane Staphylococcus aureus, Clostridumbotulinum

Zatrucia patogennymi bakteriami

Celiakia – białko gluten, fawizm – fasole, alergia na Ŝywność, zaburzenia wywołane przez leki – reakcja na sery Ŝółte

Nieprawidłowa wraŜliwośćkonsumencka

Neurotoksyczne zatrucia małŜami, miód od pszczół zbierających nektar z Rododendronu.

Toksyny będące wynikiem nienaturalnych warunków zwierząt lub rośliny uŜytej jako Ŝywność

Zwykle obecne w Ŝywności i wpływające na kaŜdego, gdy zjedzone w odpowiedniej ilości (solanina w ziemniakach)

Wrodzone – obecne bez ingerencji człowieka

Naturalne toksyczne substancje w Ŝywności

MSZ

Np. organiczna rtęć, kadm, ołów, aluminium, PCB, PBB, opad radioaktywny

SkaŜenie środowiska

Fungicydy, herbicydy, antybiotykiSubstancje chemiczne stosowane w rolnictwie i w hodowli zwierząt

Znajdujące się jako przypadkowe – wytworzone przez człowieka

Niektóre były dodawane od wieku, inne są syntetyczne i wymagają testowania

Dodatki do Ŝywności dodawane celowo –barwniki, konserwanty i in.

Przypadkowe chemiczne zanieczyszczenia lub skaŜenie

MSZ

MSZ

Toksyczna substancja Toksyczny efekt

Toksyczna substancja moŜe wywołać efekt toksyczny jedynie wtedy jeśli jej stęŜenie jest odpowiednio wysokie.

Często substancje, które są powszechnie obecne i niezbędne do rozwoju, np. witaminy A i D wywołują efekt toksyczny przy przyjęciu na poziomie niewiele większym niŜ ten potrzebny do optymalnego zdrowego wzrostu i jest znacznie mniejszy od przyjętego 100 krotnego zwyczajowo przyjętego dla syntetycznych dodatków Ŝywności.

MSZ

Terminy

Ostra toksyczność (acute toxicity) – toksyczna odpowiedź, często od razu, wywołana przez pojedynczą ekspozycję (np. cykuta z Cicuta virosa – śmierć krowy duŜo wcześniej niŜprzezucie do końca zjedzonej rośliny. WyraŜana jest przez LD50.

LD50 (dosis letalis) – dawka substancji toksycznej, której działanie powoduje śmierć połowy intoksykowanych zwierząt, wyraŜona w mg/kg masy zwierzęcia (najczęściej w przeliczeniu na szczura)

Chroniczna toksyczność (chronic toxicity) – odnosi się do efektu, który jest wynikiem pewnego czasu działania substancji toksycznej, np. rak. Testowanie wymaga podawania testowanej substancji przez 20-24 miesiące gryzoniom (szczurom).

TD50 (tumour dose50) – ilość karcinogenu potrzebna do wywołania raka u 50% w grupie eksponowanych zwierząt.

MSZ

Test subchronicznego podawania (subchronic feeding test) – 90 dni badań toksykologicznych u odpowiedniego gatunku zwierząt. SłuŜy do określenia MTD.

MTD (maximum tolerated dose) – największy poziom testowanej substancji podawanej zwierzęciu bez wywołania widocznych toksycznych objawów.

PTWI (Provisional Tolerable Weekly Intake) tymczasowe tolerowane tygodniowe pobranie

ADI (acceptable daily intake) – dla nie karcinogenów 1/100 NOAEL

NOAEL (no observable adverse effect level) - dopuszczalne dzienne pobranie jest to wyraŜona w mg/kg masy ciała ilość danej substancji pobierana w ciągu dnia z Ŝywnością, wodą, powietrzem, lekami itp., która według aktualnego stanu wiedzy zapewnia pełnąnieszkodliwość dla organizmu człowieka.

Tolerancja – wyraŜona w mg/kg produktu oznacza maksymalnązawartość pozostałości pestycydu w Ŝywności prawnie akceptowaną w danym kraju

MSZ

Toksykologia porównawcza (comparative toxicology) –wprowadzona przez International Food Biotechnology Council i FDA.

Dotyczy badań porównawczych stęŜenia naturalnie występujących toksyn (obecnych wewnętrznie) w nowych rodzajach Ŝywności w stosunku do tradycyjnych odpowiedników nowej Ŝywności.

MSZ

Nadmierne wydalanie szczawianów z moczem

SzczawianyRabarbar

UniemoŜliwienie wbudowania jodu w pierścień tyrozyny lub tyroniny i wytwarzanai tyroksyny

Tiocyjaniany- goitrynaKrzyŜowe -kapustne

Fawizm – anemia hemolitycznaWicyna,konwicynaFasole

Uszkodzenia erytrocytów i komórek przewodu pokarmowego

hematuglutininyStrączkowe rośliny

Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego

SolaninaZielone ziemniaki

RakNitrozoaminyNiektóre ryby, mięso, sery

Mrowienie, cierpnięcie, zdrętwienie, osłabienie mięśni, paraliŜ oddechowy,

ZaleŜne od jedzenia Gonyaulax

MałŜe

SkaŜenie cykutąZaleŜnie od jedzenia pietrasznika plamistego

Przepiórki

Zaburzenie oddychania tkankowegoCyjanekMigdały, kasawa i in.

PodwyŜszenie ciśnienia krwi, zwiększenie działania inhibitorów monoaminooksydazy

TyraminaNiektóre sery

Oddziaływanie na centralny i obwodowy system nerwowy

5-hydroksytyramina, adrenalina, noradrenalina

Banany i inne owoce

Efekt Aktywny czynnikŹródło

MSZ

Ryzyko kancerogenezy według HERP (humanexposure rodent potency)

Wylicza się go jako stosunek poziomu ekspozycji człowieka (mg/kg masy ciała) do TD50 (mg/kg masy ciała) i rezultat jest następnie mnoŜony przez 100.

Wyliczono, Ŝe 99,99% całkowitej ilości pobranych typowych (najczęstszych) kancerogenów jest pochodzenia naturalnego.

MSZ

Wg Gold L.S. I wsp. (1992)Rodent carcirogens : setting priorities. Science 258:261-265.

EDB etylenodibromek, pestycyd, zakazany

Alar - zakazany

0,0002

0,0004

0,0002

0,001

0,003

0,004

0,03

4,7

PCB, dzienne spoŜycie (daily dietary intake)

EDB, dzienne spoŜycie

Alar, 1 jabłko (230 g)

Woda wodociągowa, 1 l (chloroform)

Gotowany boczek, 100 g (nitrozoaminy)

Najgorsze źródło wody w Dolinie Krzemowej (trójchloroetylen)

Masło orzechowe (jedna kanapka) (aflatoksyna)

Jeden kieliszek wina (etanol)

HERP (%)

Dzienne naraŜenie człowieka (daily human exposure)

Średnie stęŜenie kadmu w sałacie uprawianej w ogrodach działkowych w ostatnim pięcioleciu (1994-98)

MSZ

DZ. U. R.P. 22.06.2001 nr 63 poz. 634 z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych Ŝywności i Ŝywienia

Pojęcie – nowej Ŝywności

Rozdz. 1. Przepisy ogólne

Art. 2. Ustawy nie stosuje się do:

26) nowa Ŝywność – substancje lub ich mieszaniny, które dotychczas nie były wykorzystywane do Ŝywienia ludzi, w tym środki spoŜywcze, uŜywki lub ich składniki:

a) zawierające lub składające się z genetycznie zmodyfikowanych organizmów albo ich fragmentów, określonych w odrębnych przepisach,

b) otrzymane z organizmów o których mowa w lit a), ale ich niezawierąjące,

c) o nowej lub celowo zmodyfikowanej podstawowej strukturze molekularnej,

d) wyizolowane z mikroorganizmów, grzybów lub wodorostów lub składające się z nich,

MSZ

e) składające się z roślin lub uzyskane z roślin lub ze zwierząt, z wyjątkiem Ŝywności i składników Ŝywności otrzymanych przyzastosowaniu tradycyjnych metod rozmraŜania lub hodowli

f) poddane procesowi technologicznemu niestosowanemudotychczas, powodującemu istotne zmiany ich składu lubstruktury, który wpływa na wartość odŜywczą, metabolizm izawartość niepoŜądanych substancji

Rozdz. 2. Art. 11.1. Nowa Ŝywność nie moŜe:1) Stanowić zagroŜenia dla zdrowia lub Ŝycia człowieka oraz

środowiska,2) RóŜnić się od Ŝywności lub składników Ŝywności, które ma

zastąpić, w stopniu powodującym, ze jej uŜycie lub spoŜyciebyłoby niekorzystne ze względów zdrowotnych lubŜywieniowych.

MSZ

Wg Gertig i Gawęcki (Słownik Terminów śywieniowych, PWN 2001)

śywność ekologiczna (ecological food) – produkty spoŜywcze o obniŜonym poziomie zanieczyszczeń chemicznych. Jest produkowana na terenach pozaemisyjnych z surowców pozyskiwanych w gospodarstwach rolnych, stosujących alternatywne metody produkcji (ekologiczne, biodynamiczne, zintegrowane)

śywność funkcjonalna (functional food) – Ŝywność zawierająca jeden lub kilka składników (nie będących składnikami odŜywczymi), których działanie wywołuje selektywny i pozytywny efekt w odniesieniu do określonej funkcji organizmu człowieka.

śywność lecznicza (nutraceutyk) –(nutraceutical) – produkt będący skoncentrowanym źródłem jednego lub więcej składników odŜywczych, który ma charakter preparatu farmaceutycznego i wywiera korzystne skutki zdrowotne.

śywność ochronna – Ŝywność profilaktyczna, prozdrowotna (protectivefood) – produkty spoŜywcze obfitujące w składniki odŜywcze, których niedobory występują najczęściej, względnie o zmniejszonej wartości energetycznej lub zawartości składników, których nadmierna podaŜŜywnością przyczynia się do rozwoju chorób, np. typu light, wysokobłonnikowa, niskosodowa, bezcholesterolowa itp... MSZ

MSZ

Wg Gertig i Gawęcki (Słownik Terminów śywieniowych, PWN 2001) cd.

śywność wygodna (convenient food) – produkty spoŜywcze otrzymywane w wyniku takiego przetwarzania surowców, które umoŜliwia konsumentowi szybkie przygotowanie z nich posiłków; porcjowane i pakowane w sposób szczególnie dogodny dla konsumenta. WyróŜnia się m.in. produkty: gotowe do odróbki termicznej (ready to cook), gotowe do podgrzania (ready to heat), gotowe do spoŜycia (ready tp eat)

Wg Paulus’a

śywność wygodna – produkty spoŜywcze otrzymywane w wyniku przetwarzania surowców z wykorzystaniem operacji zalecanych przez dobra praktykę technologiczną, które nadają wyrobom poŜądanątrwałość i umoŜliwiają szybkie przygotowanie z nich – lub w połączeniu z innymi składnikami bezpiecznych posiłków.

Stopień przetworzenia – Ŝywność gotowa do:

Obróbki wstępnej (ready to process)

Obróbki kulinarnej (ready to kitchen)

Obróbki termicznej (ready to cook)

Podgrzania (ready to heat)

SpoŜycia (ready to eat)

MSZ

Wg Cynthia Taft Bayerl

śywność funkcjonalna – substancja albo część Ŝywności, która rozwaŜana moŜe być jako dostarczająca oprócz medycznych albo zdrowotnych korzyści równieŜ podstawowe Ŝywieniowe, poprzednio określane jako nutraceutyki.

MSZ

Mogą obniŜać ryzyko wystąpienia prostaty

Pomidory i przetwory

Likopen

Neutralizacja wolnych rodnikówRóŜne warzywaBeta-karoten

Udział w podtrzymywaniu zdrowego widzenia

Zielone warzywaLuteina

Neutralizacja wolnych rodników, mogących powodować uszkodzenia komórek

MarchewAlfa-karotenoidy

Karotenoidy

MoŜe powodować polepszenie pracy przewodu pokarmowego

Jogurt i inne produkty mleczne

Lactobacillus

Prebiotyki/Probiotyki

Potencjalna korzyśćŹródłoSkładnik

Przykłady części składowych funkcjonalnych składników

MSZ

ObniŜenie ryzyka choroby niedokrwiennej serca

OwiesBeta-glukany

Mogą obniŜać ryzyko raka piersi lub jelita grubego

Otręby pszenneNierozpuszczalny błonnik

Mają oddziaływać zdrowotnie na drogi moczowe

Mają zmniejszać ryzyko chorób serca

Czekolada, kakao, jagody

Proantocjanidy

Taniny

Ma zmniejszać objawy menopauzy takie jak napady gorąca

Ma chronić przed chorobami serca i niektórymi rakami, obniŜa cholesterol LDL, całkowity cholesterol i triglicerydy

Soja i Ŝywnośćwztworzona na bazie soi

Izoflawony –genisteina, daidzeina

Białka soi, fitoestrogeny

Redukcja ryzyka choroby niedokrwiennej serca

PsylliumRozpuszczalny błonnik

Błonnik pokarmowy

Potencjalna korzyśćŹródłoSkładnik

MSZ

ObniŜają poziom cholesterolu przez hamowanie jego absorpcji

Oleje z kukurydzy, soi, pszenicy, drewna

Roślinne sterole –ester stanolu

Mają obniŜać LDL cholesterol, zawierają enzymy przeciwrakowe

Soja, produkty zawierające białko sojowe

Saponiny

Neutralizują wolne rodniki

Zmniejszają ryzyko raka

Owoce

Herbata

Cytrusy

Owoce/warzywa

Antocyjanidy

Katechiny

Flawonony

Flawony

Maja zmniejszać niektóre objawy związane z osteoartrozą

śelatyna Hydrolizaty kolagenu

Mają zmniejszać ryzyko choroby niedokrwiennej serca, polepszaćfunkcje poznawcze i widzenia

Maja poprawiać budowę ciała, zmniejszać ryzyko niektórych raków

Tuńczyk: ryby i oleje rybne

Sery i produkty mięsne

Omega-3 kwasy tłuszczowe DHA/EPA

Skonjugowany kwas linoleinowy (CLA)

Kwasy tłuszczowe

Flawonoidy

Potencjalna korzyśćŹródłoSkładnik

MSZ

MSZ

Rodzaje Ŝywności wygodnej

Składniki potraw lub pełne posiłki

Produkty poprawiające apetyt (appetisers), a w tym przekąski;

Zupy, kremy, potrawki, buliony

Dania główne mięsne, rybne, drobiowe, mączne, ziemniaczane

Dania narodowe, etniczne

Dania dietetyczne

Dania warzywne, sałatki rybne, mięsne, warzywne, owocowe, mieszane

Pieczywo, chleb, bułki, grzanki

Desery, ciasta, lody

Napoje bezalkoholowe w formie koncentratów zagęszczonych lub proszków szybko rozpuszczalnych (instant)

Metody utrwalania produktów

Sterylizacja, pasteryzacja cieplna (konserwy), zagęszczanie, suszenie, mroŜenie, chłodzenie, ekskruzja, ekspandowanie.

Metoda płotków – równoczesne zastosowanie kilku czynników utrwalających.

Potrawy – metody utrwalania

Technologia „sous-vide” – potrawy w hermetycznie zamkniętych opakowaniach próŜniowych utrwala się przez sterylizację lub pasteryzację w systemie HTST (high temperature, short time) do pakowania stosuje się tworzywa odporne na temperaturę – tacki z politereftalanu etylu (PET) i torebki z polipropylenu (PP)

Technologia „cook-chill” – potrawy lub ich składniki poddaje się obróbce kulinarnej, a następnie zamyka w opakowania jednostkowe i szybko schładza do temperatury poniŜej 3oC

MSZ

Metody kombinowane

Nietermiczne metody przetwarzania

Niekonwencjonalne metody ogrzewania

Osłonki jadalne

Naturalne substancje hamujące lub niszczące drobnoustroje

Opakowania aktywne

Naturalne biologicznie aktywne substancje (Ŝywnośćfunkcjonalna)

MSZ

INFORMACJA GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO W SPRAWIE NIEAUTORYZOWANEGO, GENETYCZNIE ZMODYFIKOWANEGO RYśU LL RICE 601

W dniu 18 sierpnia br. Komisja Europejska została poinformowana przez kompetentne władze Stanów Zjednoczonych o wykryciu przez firmę BayerCropScience śladowych ilości genetycznie zmodyfikowanego ryŜu LL RICE 601 w próbkach konwencjonalnego ryŜu długoziarnistego, pobranego z rynku w Stanach Zjednoczonych.

RyŜ LL RICE 601 nie był autoryzowany w USA. Natomiast w UE Ŝadna z odmian genetycznie zmodyfikowanego ryŜu, w tym ryŜu LL RICE 601, nie jest dopuszczona do obrotu.

Nieznane są dokładne przyczyny pojawienia się tego ryŜu w obrocie. Kompetentne władze Stanów Zjednoczonych jak dotąd nie udzieliły Komisji Europejskiej satysfakcjonującej odpowiedzi w tej sprawie. Najprawdopodobniej przyczyną przedostania się tego genetycznie zmodyfikowanego ryŜu do środowiska i łańcucha Ŝywnościowego było niekontrolowane „wymknięcie się”.

W związku z podejrzeniem przedostania się ryŜu LL RICE 601 równieŜdo łańcucha Ŝywnościowego w Unii Europejskiej, Komisja Europejska w porozumieniu z państwami członkowskimi UE przyjęła Decyzję w sprawie tzw. nadzwyczajnych środków w odniesieniu do ryŜu LL RICE 601 (Decyzja 2006/601/WE).

Decyzja ta obliguje państwa członkowskie do podjęcia działańpolegających m. in. na:- sprawdzaniu czy produktom, które mają być wprowadzone po raz pierwszy do obrotu w UE, towarzyszy oryginalne sprawozdanie z badańanalitycznych, stwierdzające, Ŝe dany produkt nie zawiera ryŜu LL RICE 601. Badania muszą być wykonane przez akredytowane laboratorium, oraz - wyrywkowym pobraniu próbek produktów spoŜywczych, które potencjalnie mogą zawierać nieautoryzowany ryŜ LL RICE 601 (dotyczy to produktów, które juŜ znalazły się w obrocie).

Główny Inspektor Sanitarny bezzwłocznie zobowiązał Państwowych Wojewódzkich Inspektorów Sanitarnych do podjęcia stosownych działań w celu spełnienia powyŜszych wymagań, w tym pobrania, wstępnie 50 próbek produktów spoŜywczych, które potencjalnie mogązawierać ryŜ LL RICE 601.

Próbki te, do dnia 10 października 2006 r., mają być przekazane do akredytowanego laboratorium badania Ŝywności genetycznie zmodyfikowanej, działającego w strukturach Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w którym zostaną zbadane.

Wyniki badań zostaną umieszczone na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

W dniu 14 września br. naukowy panel ds. organizmów genetycznie zmodyfikowanych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa śywności (EFSA) przyjął stanowisko dotyczące genetycznie zmodyfikowanego ryŜu LL RICE 601.

Z konkluzji stanowiska wynika, Ŝe dostępne dane są niewystarczające do przeprowadzenia oceny bezpieczeństwa ryŜu LL RICE 601 zgodnie z przewodnikiem do oceny ryzyka Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa śywności. Jednak, na podstawie dostępnych danych dotyczących molekularności, składu oraz profilu toksykologicznego protein PAT*, EFSA uwaŜa, Ŝe spoŜywanie długoziarnistego ryŜu zawierające śladowe ilości ryŜu LL RICE 601 nie stanowi groźnego problemu bezpieczeństwa dla zdrowia ludzi i zwierząt.

* enzym kodowany przez gen wprowadzony do genomu rośliny. Dzięki temu ryŜ LL RICE 601 wykazuje tolerancję na aktywny składnik herbicydów Liberty.