PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS Heilig Hart - Ieper

1

>

Algemeen directeur.

Cathy Room.

Editie najaar 2019

Beste lezer

Als ziekenhuis zijn wij ervan overtuigd, dat patiënten en hun familie een grotere tevredenheid over de behandeling ervaren, als we herstelgericht werken. Over de concrete invulling van deze strategische ambitie leest u in deze najaarsnieuwsbrief. Momenteel werkt een stuurgroep aan de uitwerking van een ziekenhuisbrede, ondersteunende Dienst Herstelgericht Werken.

Dit neemt niet weg, dat meerdere afde-lingen van ons ziekenhuis reeds langer stappen in deze richting zetten, zoals maxi-male patiëntenparticipatie of de inzet van ervaringswerkers in de zorg. Zo plaatsen we in deze Nieuwsbrief onze afdeling ‘De Stroom’ in de kijker, de vervolgbehan-deling (zowel in dagtherapie als residen-tieel) voor mensen met een persoonlijk-heids- en/of stemmingsproblematiek.

Ook in ons uitgebreide netwerk Kwadraat vindt herstelondersteuning meer en meer ingang, vanuit de vermaatschappelijking van de zorg. Via het samenwerkings-initiatief Surplus² brengen we graag onze expertise in, zoals het Ambulant Behandel-programma Alcohol uitgewerkt met onze partners Jan Yperman Ziekenhuis en CGG Largo. Wij staan eveneens volmondig achter het laagdrempelige en open cursus-aanbod van de HerstelAcademie.

Met eindejaar in het vooruitzicht wensen de directie, artsen en alle medewerkers van ons ziekenhuis u alvast een vredevolle kerst en een lichtend 2020!

Nieuw:Dienst Herstelgericht WerkenEen stuurgroep van het PZ Heilig Hart werkt aan de inhoudelijke invulling en structurele inbedding van een Dienst Herstelgericht Werken (DHW). Deze nieuwe ondersteunen-de dienst in wording zal de herstelvisie nog meer uitdragen en toepassen. DHW geeft concreet vorm aan strategische ambitie 1 van het ziekenhuis: ‘Patiënten en familie ervaren een grotere tevredenheid over de behandeling door toepassing van herstel-gericht werken.’

Wat is nu herstel? “Herstel is niet hetzelfde als genezen”, zegt stuurgroepverantwoor-delijke Geert Capoen. “Bij mensen met een psychische kwetsbaarheid of psychiatrische problematiek is het geen eindpunt en geen doel, maar een continuüm, een voortdurend proces dat een heel leven kan duren. Daarbij her-stellen ze hun rollen, doelen, verwach-tingen … en proberen ze het voor henzelf hoogst haalbare te bereiken, weer te functi-oneren op een niveau dat henzélf vervulling en levenskwaliteit biedt. Dit gaat gepaard

met controle krijgen over de psychische kwetsbaarheid en de ontwrichtende ervarin-gen die daar het gevolg van waren (rouw). Ze proberen een balans te hervinden, door mogelijkheden te ontdekken en vooral te hérontdekken, een positief zelfbeeld op te bouwen, weerom hoop te vinden, kortom door hun leven opnieuw zélf in handen te nemen.”

KRACHT BENUTTENDiverse afdelingen van het psychiatrisch ziekenhuis nemen reeds initiatieven in de richting van herstelgericht werken. Ze kiezen bv. al geruime tijd voor een zo groot mogelijke patiëntenparticipatie, organiseren herstel-gerichte activiteiten in en buiten het zieken-huis of zetten ervaringsdelers in om de patiëntenzorg te versterken.

De herstelondersteuning kadert in de ver-maatschappelijking van de zorg. Daarbij nemen de hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg, hoe belangrijk ook, voort-

Stuurgroep Herstelgericht Werken: Geert Capoen, Leonie Thoré, Annelies De Cat,

Machteld Meyfroodt, Melanie Verhelst, Bruno Libbrecht, Ignace Noyez,

Ingrid Vanrobaeys en Ritchie Vandemoortele

32

aan een meer bescheiden plaats in. Moderne hulpverlening is er immers op gericht, om de herstelondersteu-ning zoveel mogelijk te bevorderen vanuit het natuurlijke netwerk (fami-lie, buren, vrienden, lotgenoten) van de patiënt. Dit impliceert dat de zorg ruimte maakt voor het eigen verhaal van de zorgvrager, en zijn/haar kracht en ervaringsdeskundigheid benut. Van de hulpverlener wordt dan weer verwacht dat hij hoop en optimisme uitstraalt, aandachtig aanwezig is en het professionele referentiekader terughoudend gebruikt. Deze samen-werking tussen belangrijke derden en hulpverleners heeft tot doel het lijden van de patiënt te verlichten en de eigen autonomie en regie te vergroten. De eigenlijke ziekenhuisbehandeling is slechts een onderdeel van het proces.

COPRODUCTIEMomenteel werkt een ziekenhuisbre-de, multidisciplinaire stuurgroep aan de uitwerking van de Dienst Herstel-gericht Werken.“Alle afdelingen/diensten in het hele ziekenhuis zullen de hulp en onder-steuning van DHW kunnen inroepen”, zegt verantwoordelijke Geert Capoen. “Die krijgt gestalte samen met erva-ringswerkers. De vorm van ondersteu-ning is heel uiteenlopend. In elk geval ligt de focus op coproductie tussen professionals en ervaringswerkers.”

Voorbeelden zijn: themagesprekken (los van de ziektegeschiedenis en de therapie van de deelnemers), educatieve sessies gebracht door ervaringswerkers, doorlichting van brochures of werking, good practices van de ene afdeling kenbaar maken aan andere (kennis en ervaring delen), een ontmoetingsruimte voor herstelgroepen, een cliëntenraad (waarin cliënten met de directie van gedachten kunnen wisselen over zaken zoals accommodatie, logistiek, bejegening, ziekenhuisbrochure …), een voedingsraad (overleg tussen keuken en patiënten over de catering), samenwerking met externen … Zo nam PZ Heilig Hart dit voorjaar deel aan het SWAP-event ‘Dress to Impress’ in het Ieperse jeugdontmoetingscentrum. Kledij uitwisselen, stijladvies, make-up … helpen het zelfwaardegevoel ook van patiënten opkrikken, doordat ze bewust aan hun uiterlijk werken. Vraag is echter op welke manier men andere kledijruilers in de toekomst over de achterliggende herstelvisie kan laten refl ecteren, door ze een vragenlijst te laten invullen,bv.? Het laagdrempelige aanbod is overigens geheel vrijblijvend. In het voorjaar van 2020 is alvast een hersteldag 2.0 gepland voor patiënten, familieleden en zorgverleners in het dichte netwerk.

HERSTELACADEMIE

De HerstelAcademie maakt deel uit van de herstelvisie en behoort tot het aanbod van Surplus²

in het uitgebreide netwerk Kwadraat (Midden-West-Vlaanderen). Dit open cursusaanbod loopt momenteel in 14 regio’s in Vlaanderen. Vorig jaar bereikte het 1.500 deelnemers op 400 cursus-

momenten rond diverse thema’s.

De HerstelAcademie organiseert cursussen rond herstel, in coproductie tussen ervarings-

werkers en professionals voor mensen met een psychische kwetsbaarheid en betrokkenen uit hun omgeving. Het doel bestaat hierin, cursisten te stimuleren om hun talenten en krachten opnieuw

te herkennen en gebruiken, hen bij te staan in het (her)ontdekken van mogelijkheden en het leren

van vaardigheden, vertrekkend vanuit hun eigen ambities.

Tot juni 2020 omvat het aanbod in Surplus² zeven cursussen: stappen naar werk, de kracht van

kwetsbaarheid, de kracht van mijn signaleringsplan, run een jong gezin, een herstelverhaal schrijven, mijn vrije tijd en ik, en online hulpverlening. De cursussen vinden plaats op openbare

locaties, buiten de setting van de geestelijke gezondheidszorg, tegen een lage toegangsprijs.

www.herstelacademie.be

In de kijker: De StroomDe Stroom biedt een vervolgbehandeling (zowel residentieel als in dagtherapie) voor mensen met een persoonlijkheids- en/of stemmings-problematiek en/of uitgesproken persoonlijke stijl. Afhankelijk van de zorgbehoeften ligt de focus op inzichtgevend werken, veranderingsgericht werken en het leren omgaan met kwetsbaarheden. De resultaten van de Dialectische Gedragstherapie (DGT) zijn alvast heel positief.

Die wordt zowel residentieel als in dagbehandeling aangeboden. De Stroom kan 25 mensen in volledige opname ontvangen en heeft 20 plaatsen voor dagbehandeling. Omdat dit aantal vrij groot is, kunnen de mensen in twee werkbare leefgroepen terecht, met elk een vaste verpleegequipe. Met hun verschillende gevoeligheden, persoonlijk-heden, klachten … krijgt elk van hen een unieke, persoonsgebonden begeleiding.

DE STROOM HEEFT EEN HEEL EIGEN BEJEGENING. WAT IS ER TYPISCH AAN?De Stroom kiest ervoor om mensen te begeleiden volgens de herstelvisie. Verwerving van zelfi nzicht en versterking van zelfcontrole laten het zelfvertrouwen groeien, wat uiteindelijk tot een positiever zelfbeeld leidt. Het traject verloopt met respect voor de maximale keuzevrijheid van de hulpvragers. Ze gaan op pad met hun individueel verpleegkundige begeleid(st)er en behandelaars. Die streven ernaar om de regie/autonomie maximaal aan de patiënt (terug) te geven. Dit impliceert dat hij/zij zelf zijn/haar begeleider kan kiezen en een uitno-diging ontvangt voor de teamvergaderingen. Er zijn weinig regels, maar veel afspraken. Hulpvrager en team maken het therapeutisch werkplan in samenspraak op, binnen een gelijkwaardige werkrelatie. De manier van bejegening, die het leefklimaat op De Stroom zo eigen maakt, is geformuleerd in de ‘Tien bakens van De Stroom’, een referentiekader om de dagelijkse werking te organiseren, zoals bv. bejegen de ander zoals je zelf bejegend zou willen worden, geloof in de kracht van de ander om te groeien, aanvaard vallen en opstaan, hou rekening met rouw, wees maximaal present, hou rekening met het tempo van de ander, accepteer het referentiekader van de ander zonder te (ver)oordelen …

WELKE BEHANDELMODELLEN HANTEERT DE STROOM?De psychotherapeutische richting is telkens afhankelijk van de zorg-behoeften en noden van de persoon. Hierbij kan het accent liggen op inzichtgevend werken, veranderingsgericht werken en leren omgaan met kwetsbaarheden. De belangrijkste behandelmodellen zijn de schema-gerichte benadering van Jeffrey Young en de dialectische gedrags-

therapie (DGT) van Marsha Linehan, aangevuld met de gangbare basis-therapieën en therapieën op indicatie zoals bv. muziek- of beeldende therapie.

Psycholoog Anne-Sophie Dupuis: “Tijdens individuele sessies zoeken we samen met een familielid of belangrijke derde naar een manier om te verhelderen hoe ontwikkelingsomstandigheden en het eigen temperament iemand gevormd hebben tot de persoon die hij/zij nu is. We bespreken ook hoe bepaalde manieren van omgaan met deze omstandigheden ongezond kunnen zijn. Het aanpakken en corrigeren van negatieve gedachten, maar ook het vergroten van het handelen als gezonde volwassene – steeds vanuit de eigen motivatie – staan voorop.”

WAT HOUDT DIALECTISCHE GEDRAGSTHERAPIE IN?DGT werd ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Marsha Linehan en probeert mensen meer emotioneel evenwicht in hun leven te laten ervaren. Naast individuele gesprekken en coaching bestaat het aanbod uit vier groepsmodules van elk zes weken. De hele training staat of valt met commitment, de bereidheid van de deelnemers om dagelijks te oefenen met het toepassen van nieuwe vaardigheden en het loslaten van oude gewoontes. In elke module krijgen ze geregeld huiswerk-opdrachten.

HEEFT DE TOEPASSING VAN DGT EEN POSITIEF EFFECT?Hoofdverpleegkundige Guy Decaluwe: “Vijf jaar na de invoering van de DGT-werking zijn de resultaten ronduit positief. De DGT-deelnemers beschikken over een ruimer palet aan effectieve coping, rapporteren een toegenomen inzicht en verminderde lijdensdruk. Zo groeit herstel ten aanzien van hun eigen netwerk of leefomgeving en kunnen ze hun rol in de maatschappij weer opnemen, met de nieuwe inzichten en vaardigheden die ze in De Stroom geleerd en geoefend hebben. Het aantal ernstige crisissen is bovendien in die mate afgenomen, dat we het afzonderingscomplex gesloten hebben. Met DGT konden we in de loop van de voorbije jaren het aantal afzonderingen tot enkele per jaar reduceren. Sindsdien kunnen we, indien nodig, wel een beroep doen op de crisiseenheid van ons ziekenhuis.”

VOOR WIE IS DE STROOM BESTEMD?Deze afdeling van het PZ Heilig Hart richt zich op volwassenen met een persoonlijkheids- en/of stemmings-problematiek. Meestal vertonen ze een uitgesproken persoonlijke stijl. Kenmerken zijn o.m. een starre manier van denken, emotioneel onevenwicht en destructief gedrag (middelen-gebruik, automutilatie, suïcidaal gedrag, grensoverschrijdend gedrag).

Hoofdverpleegkundige Guy Decaluwe: “We houden er niet van mensen te labelen, of ons blind te staren op een diagnose. We gaan uit van de hulpvraag, die heel gediversifi eerd kan zijn. De mensen hier raken op verschillende domeinen vast in patronen. Ze kunnen een hevige wisselwerking kennen tussen gevoelens en gedachten of vinden moeilijk evenwicht in de relatie met zichzelf en andere mensen. Ze slagen er niet in om grenzen te stellen. De geschiedenissen die aan hun problematiek voorafgaan, zijn heel persoonlijk en uiteenlopend.”

VIA WELKE KANALEN KOMEN DE MENSEN IN DE STROOM?Occasioneel komen hulpvragers in De Stroom terecht via externe doorverwijzers. Meestal hebben ze echter al een traject in het psychiatrisch ziekenhuis achter de rug in De Wending 2 (volledige opname) of De Rede (dagbehandeling). Als mensen door hun verstarde patronen blijvend in de problemen raken, nadat bv. depressieve klachten uitgeklaard zijn, dan is een vervolgbehandeling in De Stroom aangewezen.

DE VIER VAARDIGHEIDSMODULES VAN DE DIALECTISCHE GEDRAGSTHERAPIE

1. Aandachtsvaardigheden, of ‘Kernoplettendheidsvaardigheden’

Bewust en vooral mild leren omgaan met en aandacht besteden aan jezelf en je omgeving.

2. Crisisvaardigheden, of frustratietolerantievaardigheden

Moeilijke en emotionele momenten leren doorkomen of over-leven, zonder escalatie of bruggen opblazen. Kleine maatrege-len maken een crisismoment (iets) draaglijker.

3. Emotieregulatievaardigheden

Vat leren krijgen op emoties. Emoties leren (h)erkennen, benoe-men en begrijpen, om de persoonlijke draagkracht te versterken.

4. Communicatievaardigheden, of ‘Intermenselijke effectiviteit’

Op de juiste manier leren omgaan met andere mensen, nee leren zeggen, iets leren vragen, confl icten oplossen, grenzen stellen.

>

Dr. Josfien Top (afdelingsarts), Guy Decaluwe

(hoofdverpleegkundige) en Anne-Sophie Dupuis (psycholoog)

54

>

>

HOE LANG DUURT DE BEHANDELING?Verpleegkundige en trainer Evi Vanbecelaere: “In functie van ontslag stellen we van bij de aanvang samen met de patiënt een hervalpreventieplan op maat op. We streven naar een behandel-termijn van maximaal één jaar. In die periode werken we samen met de hulpvrager maximaal aan zijn/haar persoonlijke doelstel-lingen. We oefenen de aangeleerde vaardigheden eerst in binnen het leefklimaat van de afdeling, met vertaling naar de woon- en/of werksituatie, al of niet in samenspraak met belangrijke derden of familie. Zij kunnen de transfer van de geleerde vaardigheden naar de leefomgeving vlotter laten verlopen. Daarna helpen we kijken welke nazorg of opvolging nog nodig zijn na ontslag. Daarvoor doen we een beroep op externe voorzieningen.”

CGG Largo participeert in Ambulant Behandelprogramma Alcohol (ABA)“Er is grote nood aan een intensief en regelmatig ambulant programma”Begin december ging de derde reeks van start van het Ambulant Behandelprogramma Alcohol (ABA), afwisselend in ‘De Zuidkant’ van het PZ Heilig Hart en Jan Yperman Ziekenhuis in Ieper. Derde partner, die binnen het netwerk zijn schouders onder het samenwerkingsinitiatief zet, is CGG Largo.

CGG Largo, met vestigingen in Roeselare, Ieper, Veurne en Diksmuide, begeleidt mensen met psychische problemen in de brede zin van het woord op een ambulante manier. Mensen gaan er op gesprek bij de kinder- of volwasse-nenequipe. Ze gaan samen op zoek naar wat voor hen de antwoorden op hun zorgvraag kunnen zijn. “Als cliënten zich bij ons aanbieden met problemen inzake alcoholafhankelijkheid, dan betekent dit, dat ze op dat moment inzien, dat ze hulp nodig hebben en ervoor openstaan”, zegt klinisch psycholoog / therapeut Francy De Smet in Diksmuide. “Door de overbevraging van onze diensten, konden we daar wegens het niet-acute karakter van de problematiek vaak niet onmiddellijk zelf op inspe-len, of moesten we hen doorverwijzen naar een ambulant programma in de Brugse regio. Niet iedereen wil zich ook meteen residentieel laten opnemen. Het gebrek aan ambulant groepstherapeutisch aanbod in onze landelijke regio leidde bij mij al langer tot een gevoel van frustratie. Er was en is immers een grote nood aan een intensief pro-gramma, dat tegelijk regelmatig plaatsvindt, opdat cliënten kunnen instappen op het moment dat ze er ‘rijp’ voor zijn. Omdat ik affi niteit voel met de problematiek, zocht de Largo-directie mij aan om actief in ABA te participeren.”

GEWAPENDCGG Largo bracht vooral zijn ambulante expertise in, evenals therapeutische gesprekstechnieken. Deelname aan ABA geeft kenbaarheid aan het programma, versoepelt de toeleiding van cliënten en bevordert de algemene samenwerking tussen de drie partners onderling, ook al blijft CGG Largo het kleinere broertje.“Als mensen weer geloven in zichzelf en overtuigd raken, dat ze met hun dreigend alcoholprobleem kunnen omgaan, dan zijn we al een heel stuk op de goede weg”, zegt Francy De Smet. “Ook in verleidelijke hogerisicosituaties en ondanks de uitglijders. Het doel blijft uiteraard volledige abstinentie, maar de training wapent hen ook tegen herval. Naast de theoretische inzichten, halen deelnemers de grootste steun uit onderlinge contacten. Ze wisselen ideeën en tips uit en leren heel wat van elkaar. Ze staan dan ook positief tegenover het programma. Ze vinden het heel waardevol, maar het blijft werken. Hard werken.”

Het Ambulant Behandelprogramma Alcohol (ABA) bestaat uit zeven sessies van drie uur op dinsdagnamiddag, met thuisopdrachten, voor een gesloten groep van een tiental deelnemers. Daarnaast zijn er psycho-educatieve sessies voor cliënten, familie en allebei samen. Aan het programma gaat een gesprek vooraf met psychiater dr. Tine Verdée en coördinator Marlies Boeraeve (PZ Heilig Hart). De andere vaste therapeuten zijn Charlotte Dejonckheere (JYZ) en Francy De Smet (CGG Largo).

www.aba-ieper.beTel. 057 23 91 35

“Een groep marginalen? Niets is minder waar.”

“Ik ben hier terechtgekomen na een ernstig medisch probleem.

Ik moest dringend opgenomen worden in het ziekenhuis. Toen

mijn ontslag naderbij kwam, ben ik door toedoen van een

verpleegster in contact gekomen met twee psychologen die

me aanspoorden tot het volgen van een programma van zeven

sessies, omdat het alléén niet zou lukken te stoppen met alco-

hol te gebruiken. Eens thuis hebben mijn vrouw en mijn huis-

arts me bijna gedwongen om deel te nemen. Ik zag ertegenop

wegens tijdsgebrek en vooral omdat ik dacht terecht te komen

in een groep marginalen. Niets was minder waar, het waren

stuk voor stuk gemotiveerde mensen met hetzelfde probleem.

De begeleiding gebeurde door drie vrouwelijke psychologen.

Bij iedere sessie waren er twee begeleiders. We leerden

wanneer er sprake is van verslaving, dat het een reactie is in de

hersenen, wat de fysische en psychische gevolgen zijn van het

stoppen, hoe omgaan met goesting, risicovolle gedachten, en

met een eventuele uitglijder of eventueel herval. Bij aanvang

van iedere sessie kreeg iedereen ruimschoots de tijd om zijn

ervaringen van de voorbije week te bespreken met de groep,

gevolgd door een korte pauze. Daarna werd een nieuw onder-

deel van het programma behandeld. Ten slotte werd de huistaak

besproken en aan iedere deelnemer gevraagd wat we van de

afgelopen sessie vonden, of er de komende week risicosituaties

waren en of we de volgende sessie weer aanwezig zouden zijn.

De nieuwe sessie begon dan als die van de voorgaande week.

Ik zie het zeker niet als verloren tijd, integendeel. Ik denk dat het

ons allemaal sterker heeft gemaakt en hopelijk zijn we allemaal

gewapend om ons leven verder te zetten zonder alcohol. Tevens

wens ik alle deelnemers te bedanken voor de constructieve

samenwerking en niet in het minst de drie dames die

gemotiveerd luisterden naar ieder van ons, en zeker niet de

strenge schoolmeester waren. Dank voor alles!!.”

“Ik ben al negen weken clean.”

“Na meerdere pogingen om iets te doen aan mijn alcohol-

verslaving, met steeds de ervaring dat het in mijn eentje niet

lukte, besloot ik om hulp te zoeken.

Eén iets wilde ik niet (nooit): opgenomen worden. Toevallig

las ik in het dagblad over het Ambulant Behandelprogramma

Alcohol.

Na een deugddoend gesprek met de ABA-coördinator, begon ik

dan met overtuiging aan de groepstherapie. Die bestaat erin

wekelijks drie uur, zeven weken lang, samen met lotgenoten te

werken aan dat ene doel: stoppen met drinken.

Onder deskundige begeleiding van twee psychologen heb ik

in die zeven weken heel veel bijgeleerd over mijn verslaving.

Vooral de uitleg over ‘alcoholverslaving als chronische hersen-

ziekte’ is bij mij blijven nazinderen. Ze maakten ons bewust

van het feit, dat het na één glas opnieuw fout kan lopen. In die

zeven weken leerden we hoe we iedere dag aan onszelf en aan

onze verslaving moeten werken.

Het is nu reeds negen weken gelukt om clean te blijven. Ik besef

dat dit slechts een begin is. Maar met wat we tijdens de zeven

sessies geleerd hebben, voel ik mij toch voldoende gewapend

om de strijd tegen mijn alcoholverslaving aan te gaan.

Als verslaafde moet je steeds alert blijven. Daarom wordt in die

zeven weken sterk de nadruk gelegd op de nazorg. Ik ben dan

ook van plan om, het liefst samen met lotgenoten, die nazorg

te verzorgen.

Hierbij dank ik de sympathieke, professionele begeleiders.

Ze geven een meerwaarde aan dit programma. Ik dank even-

eens mijn lotgenoten voor hun steun en luisterbereidheid en

wens iedereen veel succes.”

>

Evi Vanbecelaere en Cathy Groenweghe

(verpleegkundigen en DGT-trainers)

Francy De Smet, Katherine Tetaert (tijdelijk ter vervanging

van Charlotte Dejonckheere) en Marlies Boeraeve

76

Surplus² krijgt vormBinnen het uitgebreide netwerk Kwadraat zet het samenwerkings-initiatief Surplus² in op deskundigheidsbevordering in geestelijke gezondheid voor mensen met een psychische kwetsbaarheid en hun omgeving enerzijds en voor professionele hulpverleners anderzijds. Het platform biedt vorming, ambulante groepstrainingen en -therapieën, en herstelgerichte activiteiten aan of organiseert ze. Door krachten en expertises te bundelen in héél Midden-West-Vlaanderen kan Surplus² het aanbod aan ambulante interventies m.b.t. de geestelijke gezond-heidszorg verder optimaliseren.

Sinds midden 2019 zijn de ggz-netwerken uit de regio Ieper-Diksmuide (voorheen Accolade) en de regio Pittem-Roeselare-Izegem-Tielt (voor-heen PRIT) samengevoegd tot één enkel netwerk onder de nieuwe naam Kwadraat. In het gezamenlijke werkingsgebied gaan alle actoren nu verder aan de slag via vijf functieoverschrijdende zorgprogramma’s.

Binnen de vroegere netwerken werkten tal van verstrekkers, aanbieders, diensten en voorzieningen reeds samen om de geestelijke gezondheidszorg voor mensen met een psychische kwetsbaarheid en/of psychiatrische problemen op een maatschappijgerichte wijze te organiseren en de gebruikers op een laagdrempelige manier toegang te verlenen. Dat gebeurde in een meer of minder formeel verband, maar steeds met de bedoeling om hulpvragers te ondersteunen, begeleiden en behandelen. Op die manier kunnen ze de regie over hun eigen leven behouden, hun welbevinden en levenskwaliteit verbeteren en blijven deelnemen aan het sociale leven, zonder de onmiddellijke noodzaak van een opname.

NETWERKPARTNERS LINKEN“In 2013 hebben wij het unieke initiatief genomen om kennis en kunde tussen alle betrokken actoren in de PRIT-regio te delen, om zo in een ambulante pool vorming en therapeutische activiteiten aan te bieden,

vertrekkend vanuit bestaande of nieuw gesignaleerde noden”, zegt Thomas Dhondt, afdelingshoofd eenheid psychosociale revalidatie & volwassenen kortverblijf aan Kliniek St. Jozef in Pittem. “In dit samenwerkingsverband ‘PritLink’ linkten we diverse partners binnen ons netwerk en kwamen vraag en aanbod samen. Kliniek St. Jozef speelde hierin een coördinerende rol. De bedoeling van het samen-werkingsverband was het aanbod aan interventies met betrekking tot de geestelijke gezondheidszorg te optimaliseren door krachten en expertises te bundelen. Het is nu de ambitie van het nieuwe netwerk-comité van Kwadraat om het platform in het uitgebreide werkings-gebied, van Ruiselede tot Diksmuide zeg maar, uit te rollen en de samenwerking te intensifi ëren.”

GEZAMENLIJK AANBODSurplus² is de naam van het ruimere samenwerkingsverband binnen Kwadraat. Voor het zorgprogramma ‘Deskundigheidsbevorde-ring & Kennisdeling’ werd een overkoepelende stuurgroep in het leven

DE DRIE PIJLERS VAN SURPLUS²

PIJLER 1: VORMING EN INFORMATIEMOMENTEN VOOR HULPVERLENERS EN HET RUIME PUBLIEKVia vorming en opleiding, op basis van gesignaleerde noden, wil Surplus² de deskundigheid van hulpverleners in de Kwadraat-regio bevorderen, zodat ze over extra bagage beschikken tot professionele begeleiding. Een recent voorbeeld is vorming aan eerstelijnswerkers om te leren omgaan met mensen met verzamelstoornis. Surplus² zet daarnaast ook laagdrempelige informatieve bijeenkomsten op rond ggz voor een ruimer publiek.

PIJLER 2: GROEPSTRAININGEN EN -THERAPIEËNIn relatief kleine groepen en onder leiding van een deskundige werken deelnemers actief aan de bevordering van hun persoonlijke groei en zelfontplooiing. Onderliggende belemmerende kwetsbaarheden of struikelblokken die herval verhogen, zijn o.m. piekeren, somberheid, slaapproblemen, (sociale) angst, emotieregulatie …

PIJLER 3: HERSTELACADEMIE EN HERSTELONDERSTEUNENDE ACTIVITEITEN (NIEUW)Deze pijler stimuleert cursisten om hun talenten en krachten (opnieuw) te herkennen en te gebruiken. Ervaringsdeskundigen en professionals staan mensen bij om mogelijkheden te ontdekken en vaardigheden te leren. Een coachingmodel ondersteunt hen om hun eigen doelen en oplossingen na te streven. Het gaat om cursussen rond allerlei thema’s gerelateerd aan psychische kwetsbaarheid.

geroepen die instaat voor de uitvoering van het beleid. Het aanbod van Surplus² is gebaseerd op drie pijlers: Vorming en informatiemomenten voor hulpverleners en het ruime publiek, Groepstrainingen en -thera-pieën, en HerstelAcademie en herstelondersteunende activiteiten. Aparte stuurgroepen per pijler, waarin de partners vertegenwoordigd zijn, helpen mee aan de inhoudelijke uitdieping en de integratie/creatie van een gezamenlijk aanbod.Thomas Dhondt: “In Midden-West-Vlaanderen was er bv. geen laag-drempelig ambulant groepstherapeutisch aanbod voor mensen met een paniekstoornis. De vraag kwam terecht binnen de stuurgroep van Pijler 2 van Surplus². Daarom gingen we op zoek naar experts binnen het netwerk, om een gloednieuw programma uit te werken, dat we binnen het werkgebied van Kwadraat aanbieden sinds 19 november. Om het aanbod bij een breed publiek kenbaar te maken, kwam actrice Leen Dendievel op 4 november tijdens een lived experience moment in ARhus in Roeselare getuigen over haar angst.”

EXPERTISES INBRENGENVanuit hun eigenheid en kerntaak boden ook de zorginstanties in de regio Ieper-Diksmuide reeds ambulante cursussen aan, inspelend op noden en ontwikkelingen. In het veld was er ook al een wisselwerking gegroeid tussen diverse instanties.

“Wij kunnen de intensivering van samenwerking en de krachten-bundeling in het hele gebied van Kwadraat alleen maar toejuichen”, zegt psycholoog Ivan Adriaen van PZ Heilig Hart in Ieper. “Ons ziekenhuis heeft vanuit zijn expertises al langer een maatschappij-gericht aanbod inzake vorming en training. Zo kunnen volwassenen die willen bijleren over balans als vorm van levenskunst, intekenen op de vorming ‘Bouwstenen voor een evenwichtig leven: training in aandacht, denken en assertiviteit’. Agressie Regulatie Training (ART) richt zich dan weer tot een gemengd publiek van patiënten en externe deelnemers, vaak op doorverwijzing van hulpverleners of zorginstan-ties. Beide worden twee keer per jaar georganiseerd, in het voorjaar en het najaar. Op 7 mei 2019 startte het Ambulant Behandelprogramma Alcohol (ABA). Daarmee komen PZ Heilig Hart, Jan Yperman Zieken-huis en CGG Largo tegemoet aan een lacune in het zorgaanbod: een uitgebreid groepstherapeutisch aanbod voor mensen met alcohol-afhankelijkheid, in een ambulante setting. Als ziekenhuis zullen wij met onze partners graag inhaken op het ruimere netwerk om dingen samen te gaan doen. Samenwerking zal leiden tot een nog ruimer aanbod en een grotere verscheidenheid binnen één gecoördineerd geheel. Waar wij expertise in hebben, willen wij die zeker graag inbrengen. Het kan de hulpvrager alleen maar ten goede komen.”

De ‘Growing pain(t)s’ van Lisa PolléeNog tot eind dit jaar loopt in het Onthaal en de Raadplegingen van het PZ Heilig Hart de expositie ‘Growing pain(t)s’ van Lisa Pollée. Aan creativiteit heeft de jonge Ieperse kunstenares alvast geen gebrek. Heel wat paint (of ander materiaal) en af en toe een klein beetje pain.

Met ‘Growing pain(t)s’ heeft de achttienjarige Lisa Pollée de eerste overzichtstentoonstelling beet in haar jonge artistieke leven. Haar deelname aan YperArt in 2018 leverde haar met het portret van een ‘Oude dame’ meteen de publieksprijs op tussen het werk van 63 andere kunstenaars. Dankzij deze prijs werd Lisa opgemerkt door de werkgroep KIOZ (Kunst In en Om het Ziekenhuis). “Ik heb toch een tijdje nagedacht en overlegd thuis of ik zou exposeren”, zegt Lisa. “Ik twijfelde of mijn werken goed genoeg bevonden zouden worden. Maar we hebben ook weer niet te lang nagedacht om een selectie van technieken (droge naald, lino, zeefdruk, aquarel, acryl, pen, potlood, houtskool, stift …) en onderwerpen (vooral menselijke fi guren en stillevens) te maken.” De expositie omvat een veertigtal werken die het licht zagen de voorbije drie jaar en kreeg de titel ‘Growing pain(t)s’ mee. “Gezien mijn jonge leeftijd ben ik zelf nog aan het groeien in mijn werk en mijn persoonlijkheid”, bekent Lisa die het artistieke talent van haar vader en grootvader meekreeg en slaagde in het toegangsexamen voor Vrije Kunsten / Illustratie aan LUCA – School of Arts in Gent. “Als jonge kunstenaar ben ik nog op zoek naar mijn eigen stijl. Ik hoop dat de mensen die de expositie bezoeken er voor zichzelf iets uit kunnen halen. Dat ze er iets in vinden wat hen ontroert, bekoort, stimuleert … Dat ze er kortom iets aan hebben. Zelf heb ik er alvast genoegen aan beleefd om de werken te creëren, ook al is het niet altijd vanzelfsprekend. Ik ben gelukkig dat ik mijn hobby doorheen mijn studies zal kunnen omzetten in een job die ik graag doe en dat ik creatief bezig zal kunnen blijven. Het blijft een groeiproces, met heel wat paint en af en toe een klein beetje pain.” De expo ‘Growing pain(t)s’ van Lisa Pollée in het Onthaal en de Raadplegingen van het PZ Heilig Hart is nog tot eind dit jaar te bezichtigen op weekdagen van 14 tot 18.30 u. en op weekend- en feestdagen van 10 tot 18.30 u.

>

>

Thomas Dhondt en Ivan Adriaen

Lisa Pollée en haar ‘Oude dame’

Rijselstraat 33 - 8900 Ieper

Arts-specialist in opleiding: Liesbeth CasselmanNog tot juli volgend jaar is dr. Liesbeth Casselman (28), afkomstig uit het Brugse, arts-specialist in opleiding (ASO) aan het PZ Heilig Hart. Afgestudeerd aan KU Leuven in 2016, deed ze haar eerste ervaring op aan AZ Sint-Jan en Campus SFX in Brugge en AZ Groeninge in Kortrijk. In Ieper vervol-maakt ze zich verder op De Wending 1 (verslavingszorg) en op de crisiseenheid. Daarnaast doet ze consultaties in het psychiatrisch ziekenhuis en staat ze op woensdag in voor de liaison in het Jan Yperman Ziekenhuis.

“De hersenen en de menselijke geest hebben mij altijd gefascineerd”, getuigt dr. Liesbeth Cassel-man. “Ik vind het ook een uitdaging om mensen er weer bovenop te helpen. Daarom koos ik na mijn stages in het zesde jaar uiteindelijk voor de psychiatrie. In het psychiatrisch ziekenhuis in Ieper voel ik mij gewaardeerd in het werk dat ik doe. De algemene sfeer is heel goed. Het is bovendien een stimulerende omgeving. Na mijn opleiding denk ik dat ik het best zal aarden op een crisiseenheid, in de ouderenpsychiatrie of de liaison. Het contact met de wetenschap wil ik evenwel niet verliezen. Wellicht volg ik nog één jaar extra in Rijsel rond het opkomende expertiseveld van de functionele beeldvorming in de psychiatrie.”

Nieuwe website PVT TempelhofSinds september 2019 beschikt PVT Het Tempelhof in Ieper (Tulpenlaan 19) over een eigen website. Het Psychiatrisch Verzorgingstehuis biedt onderdak aan 60 mensen met een psychische kwetsbaarheid, verdeeld over zes verschillende woningen met een eigen leef-klimaat. Op www.pvttempelhof.be is o.m. informatie terug te vinden over de aanmeldings-procedure, de werking en de contactpersonen van het PVT.

Vooraankondiging Dagsymposium Verslavingszorg 2.0

Op donderdag 2 april 2020 vindt in het auditorium van het PZ Heilig Hart een dag- symposium Verslavingszorg 2.0 plaats onder de titel ‘Werken aan gelukkig nuchter wor-den’. Sprekers zijn o.m. Reinout Wiers, Geert Dom, Wouter Vanderplasschen en Herwig Claeys.De behandeling in de verslavingszorg kende een enorme ontwikkeling in de 20ste eeuw. Ondanks de huidige, vrij algemeen aanvaarde en evidence based behandelvisie is er nog een grote hervalratio. Nieuwe behandelwijzen zoals genotyping, Training Onbewuste Proces-sen (TOP) en onlinehulpverlening kunnen hier een antwoord op bieden, naast behandeling in functie van gelukkig nuchter worden.Verdere info volgt. Contactpersoon: psycholoog verslavingszorg Melanie Verhelst. Tel. 057 23 91 11, www.pzheilighart.be.

COLOFON:Deze Nieuwsbrief is een uitgave van het

Psychiatrisch Ziekenhuis H. Hart,

vzw Gezondheidszorg ‘Bermhertigheid Jesu’,

Poperingseweg 16, 8900 Ieper

Tel. 057 23 91 11 | Fax 057 23 91 12

info@pzheilighart.be | www.pzheilighart.be

Eindredactie: Marc Dejonckheere

Verantwoordelijke uitgever: Mieke Kerckhof

Foto’s: Ingrid Vanrobaeys, Marc Dejonckheere,

Geoffrey Minne

Onze gratis nieuwsbrief verschijnt halfjaarlijks. Wenst u die niet meer te ontvangen? Laat het ons weten via info@pzheilighart.be. De voorbije nummers kan u ook consulteren op www.pzheilighart.be (rubriek Kenniscentrum).