1DRVQRYXþODQD =DNRQDRSULYUHGQLPGUXãWYLPD 6OX …

851.

Na osnovu člana 271 Zakona o privrednim društvima ("Službeni list CG", broj 65/20) i

člana 17 stav 1 Odluke o osnivanju Društva sa ograničenom odgovornošću za transport

putnika i robe u vazdušnom saobraćaju "ToMontenegro" ("Službeni list CG", br. 129/20 i

43/21), Vlada Crne Gore je na sjednici od 1. juna 2021. godine, donijela je

ODLUKU

O IZMJENAMA STATUTA DRUŠTVA SA OGRANIĈENOM ODGOVORNOŠĆU ZA

TRANSPORT PUTNIKA I ROBE U VAZDUŠNOM SAOBRAĆAJU

"TOMONTENEGRO"

Član 1

U Statutu Društva sa ograničenom odgovornošću za transport putnika i robe u vazdušnom

saobraćaju "ToMontenegro" ("Službeni list CG", br. 2/21 i 23/21), u članu 3 stav 3 mijenja se

i glasi:

„Sjedište Društva je Bulevar Džordža Vašingtona broj 98, The Capital Plaza, Diplomatska

kula, sprat 4, 81000 Podgorica."

Član 2

U članu 8 stav 1 mijenja se i glasi:

„Osnovni i uplaćeni kapital Društva iznosi 23.000.000,00 EUR (slovima: dvadeset tri

miliona eura) i isti je uplaćen i upisan u postupku registracije Društva, 22. februara 2021.

godine, 30. marta 2021. godine i 19. aprila 2021. godine."

Član 3

Ova odluka stupa na snagu danom objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore".

Broj: 04-2554

Podgorica, 1. juna 2021. godine

Vlada Crne Gore

Predsjednik,

prof. dr Zdravko Krivokapić, s.r.

852.

Na osnovu člana 137 stav 1 Zakona o vazdušnom saobraćaju („Službeni list CG“, br.

30/12, 30/17 i 82/20), Vlada Crne Gore, na sjednici od 17. juna 2021. godine, donijela je

ODLUKU

O IZMJENI ODLUKE O OSNIVANJU NACIONALNOG ODBORA ZA

BEZBJEDNOST CIVILNOG VAZDUHOPLOVSTVA

Član 1

U Odluci o osnivanju Nacionalnog odbora za bezbjednost civilnog vazduhoplovstva

(“Službeni list CG”, broj 69/18), u članu 2 stav 1 tač. 2 do 7 mijenjaju se i glase:

“2) Milica Mićunović, samostalni savjetnik I u Direktoratu za vazdušni saobraćaj u

Ministarstvu kapitalnih investicija, za zamjenika predsjednika;

3) Mirsad Mulić, načelnik u Direkciji za komunikaciju sa subjektima zaštite i spašavanje

na nacionalnom nivou u Ministarstvu unutrašnjih poslova, za člana;

4) Dragan Klikovac, pomoćnik direktora Uprave policije u Sektoru granične policije, za

člana;

5) potpukovnik Radeta Jovan, načelnik Odsjeka za operacije (A-3) Komanda

Vazduhoplovstva Vojske Crne Gore, za člana;

6) Boris Milić, službenik u Agenciji za nacionalnu bezbjednost, za člana;

7) Vladimir Vukasojević, upravnik Područne jedinice Carinarnica Podgorica, za člana.”

Član 2

Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom listu Crne

Gore“.

Broj: 04-2890/2


Vlada Crne Gore

Predsjednik,


853.

Na osnovu člana 65 Zakona o visokom obrazovanju („Službeni list CG“, br. 44/14, 47/15,

40/16, 42/17, 71/17, 55/18, 3/19, 47/19, 72/19 i 74/20), na prijedlog Upravnog odbora

Fakulteta za crnogorski jezik i književnost, broj 414 od 11. juna 2021. godine, Vlada Crne

Gore, na sjednici od 24. juna 2021. godine, donijela je

ODLUKU

O BROJU STUDENATA ZA UPIS U PRVU GODINU OSNOVNIH STUDIJA NA

FAKULTETU ZA CRNOGORSKI JEZIK I KNJIŽEVNOST ZA STUDIJSKU

2021/2022. GODINU KOJI SE FINANSIRAJU IZ BUDŽETA CRNE GORE

Član 1

Ovom odlukom odreĎuje se 40 studenata za upis u prvu godinu osnovnih studija na

Fakultetu za crnogorski jezik i književnost za studijsku 2021/2022. godinu koji se finansiraju

iz Budžeta Crne Gore.

Član 2

Ova odluka stupa na snagu danom objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore”.

Broj: 04-3180/2


Vlada Crne Gore

Predsjednik,


854.

Na osnovu člana 65 Zakona o visokom obrazovanju („Službeni list CG”, br. 44/14, 47/15, 40/16, 42/17, 71/17, 55/18, 3/19, 47/19, 72/19 i 74/20), na prijedlog Upravnog odbora Univerziteta Crne Gore, broj 02-168/1 od 17. juna 2021. godine, Vlada Crne Gore, na sjednici od 24. juna 2021. godine, donijela je

O D L U K U O BROJU STUDENATA ZA UPIS U PRVU GODINU OSNOVNIH STUDIJA UNIVERZITETA CRNE GORE

ZA STUDIJSKU 2021/2022. GODINU KOJI SE FINANSIRAJU IZ BUDŽETA CRNE GORE

Član 1

Ovom odlukom odreĎuje se broj studenata za upis u prvu godinu osnovnih studija Univerziteta Crne Gore za studijsku 2021/2022. godinu koji se finansiraju iz Budžeta Crne Gore.

UNIVERZITETSKA JEDINICA/STUDIJSKI PROGRAM BROJ

STUDENATA

1. ARHITEKTONSKI FAKULTET 50

Arhitektura 50

2. BIOTEHNIČKI FAKULTET 160

Biljna proizvodnja 60

Animalna proizvodnja 40

Mediteransko voćarstvo 30

Kontinentalno voćarstvo 30

3. EKONOMSKI FAKULTET 390

Ekonomija 240

Menadžment 100

Menadžment Bijelo Polje 50

4. ELEKTROTEHNIČKI FAKULTET 330

Energetika i automatika 100

Elektronika, telekomunikacije i računari 100

Primijenjeno računarstvo 130

5. FAKULTET DRAMSKIH UMJETNOSTI 35

Drama i pozorište 12

Gluma 10

Film i mediji 13

6. FAKULTET LIKOVNIH UMJETNOSTI 40

Slikarstvo 15

Vajarstvo 10

Grafički dizajn 15

7. FAKULTET POLITIČKIH NAUKA 140

Politikologija-meĎunarodni odnosi 60

Socijalna politika i socijalni rad 40

Medijske studije i novinarstvo 40

8. FAKULTET ZA SPORT I FIZIČKO VASPITANJE 105

Fizička kultura i zdravi stilovi života 45

Sportski novinari i treneri 60

9. FAKULTET ZA TURIZAM I HOTELIJERSTVO 150

Turizam i hotelijerstvo 150

10. FILOLOŠKI FAKULTET 335

Crnogorski jezik i južnoslovenske književnosti 45

Srpski jezik i južnoslovenske književnosti 45

Engleski jezik i književnost 80

Italijanski jezik i književnost 45

Ruski jezik i književnost 35

Francuski jezik i književnost 45

Njemački jezik i književnost 40

11. FILOZOFSKI FAKULTET 290

Filozofija 30

Sociologija 40

Istorija 40

Predškolsko vaspitanje i obrazovanje 30

Pedagogija 30

Obrazovanje učitelja 30

Geografija 40

Psihologija 30

Obrazovanje učitelja na albanskom jeziku 20

12. GRAĐEVINSKI FAKULTET 110

GraĎevinarstvo 110

13. MAŠINSKI FAKULTET 160

Mašinstvo 80

Drumski saobraćaj 80

14. MEDICINSKI FAKULTET 185

Medicina 40

Stomatologija 20

Farmacija 30

Primijenjena fizioterapija 45

Visoka medicinska škola 50

15. METALURŠKO-TEHNOLOŠKI FAKULTET 115

Metalurgija i materijali 35

Hemijska tehnologija 35

Zaštita životne sredine 45

16. MUZIČKA AKADEMIJA 36

IzvoĎačke umjetnosti 26

Opšta muzička pedagogija 10

17. POMORSKI FAKULTET 260

Menadžment u pomorstvu i logistika 60

Nautika i pomorski saobraćaj 80

Brodomašinstvo 60

Pomorska elektrotehnika 60

18. PRAVNI FAKULTET 210

Pravne nauke 210

Pravne nauke - Bijelo Polje 0

19. PRIRODNO-MATEMATIČKI FAKULTET 230

Matematika 30

Matematika i računarske nauke 40

Računarske nauke 50

Fizika 30

Biologija 50

Računarstvo i informacione tehnologije 30

UKUPNO 3331

Član 2

Ova odluka stupa na snagu danom objavljivanja u “Službenom listu Crne Gore”.

Broj: 04-3169/2 Podgorica, 24. juna 2021. godine

Vlada Crne Gore

Predsjednik, prof. dr Zdravko Krivokapić, s.r.

855. Na osnovu ĉlana 6 stav 3 Zakona o spoljnoj trgovini ("Sluţbeni list RCG", br. 28/04 i 37/07 i "Sluţbeni list CG",

broj 57/14), Vlada Crne Gore, na sjednici od 20. maja 2021. godine, donijela je

O D L U K U O IZMJENAMA ODLUKE O KONTROLNOJ LISTI ZA IZVOZ I UVOZ ROBE

Član 1

U Odluci o kontrolnoj listi za izvoz i uvoz robe ("Sluţbeni list CG", br. 22/14, 38/15, 29/16, 62/16, 24/17, 35/18, 22/19 i 40/20) u ĉlanu 5 stav 1 rijeĉi: „Zakona o ljekovima ("Sluţbeni list CG", br. 56/11 i 6/13) i Zakona o medicinskim sredstvima ("Sluţbeni list RCG", broj 79/04 i "Sluţbeni list CG", broj 53/09)” zamjenjuju se rijeĉima: „Zakona o ljekovima ("Sluţbeni list CG", broj 80/20) i Zakona o medicinskim sredstvima ("Sluţbeni list CG", broj 24/19)".

Član 2

U ĉlanu 6 stav 1 rijeĉi: „Pravilnikom o kriterijumima i naĉinu klasifikacije, pakovanja i oznaĉavanja hemikalija i odreĊenog proizvoda u klase opasnosti ("Sluţbeni list CG", broj 11/18)” zamjenjuju se rijeĉima: „Pravilnikom o listi klasifikovanih supstanci ("Sluţbeni list CG", br. 11/18 i 63/20) i Uredbom o zabranjenim odnosno dozvoljenim naĉinima upotrebe, proizvodnje i stavljanja na trţište hemikalija koje predstavljaju neprihvatljiv rizik po zdravlje ljudi i ţivotnu sredinu („Sluţbeni list CG“, br. 70/18 i 76/20).“.

U stavu 2 rijeĉi:„("Sluţbeni list CG", broj 72/16)” zamjenjuju se rijeĉima: „("Sluţbeni list CG", broj 16/19)". U stavu 3 poslije rijeĉi: “Uredbi o supstancama koje oštećuju ozonski omotaĉ i alternativnim supstancama

("Sluţbeni list CG", broj 5/11)” dodaju se rijeĉi: “i Pravilnikom o bliţem naĉinu i potrebnoj dokumentaciji za izdavanje dozvole za uvoz i/ili izvoz supstanci koje oštećuju ozonski omotaĉ i alternativnih supstanci ("Sluţbeni list CG", broj 69/20).”

Član 3

Prilog 1 mijenja se i glasi:

„KONTROLNA LISTA ZA IZVOZ I UVOZ ROBE

SPISAK ROBA SA OBLICIMA IZVOZA I UVOZA

GLAVA 26.

RUDE, ZGURE I PEPEO

Zabranjuje se promet nuklearnih materijala na teritoriji Crne Gore shodno Zakonu o zaštiti od jonizujućeg zraĉenja i radijacionoj sigurnosti ("Sluţbeni list Crne Gore", br. 056/09, 058/09, 040/11, 055/16).

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

2612 Rude urana ili torijuma i koncentrati:

2612 10 - Rude urana i koncentrati:

2612 10 10

- - Rude urana i uranovog oksida i njihovi koncentrati, sa sadrţajem urana više od 5%, po masi (Euratom)

ZABR ZABR

2612 10 90 - - Ostalo ZABR ZABR

2612 20 - Rude torijuma i koncentrati:

2612 20 10

- - Monacit; urano-torijanit i druge torijumove rude i koncentrati sa sadrţajem torijuma preko 20%, po masi

ZABR ZABR


GLAVA 28.

NEORGANSKI HEMIJSKI PROIZVODI; ORGANSKA ILI NEORGANSKA JEDINJENJA PLEMENITIH METALA, METALA RIJETKIH ZEMLJI, RADIOAKTIVNIH ELEMENATA I IZOTOPA

Zabranjuje se uvoz radioaktivnog otpada, kao i prerada, skladištenje i odlaganje radioaktivnog otpada inostranog porijekla na teritoriji Crne Gore shodno Zakonu o zaštiti od jonizujućeg zraĉenja i radijacionoj sigurnosti ("Sluţbeni list Crne Gore", br. 056/09, 058/09, 040/11, 055/16) .


Tarifni broj

Tarifna oznaka

Naimenovanje Jed.

mjere

Oblik

izvoza uvoza

1. 2. 3. 4. 5. 6.

2804 Vodonik, rijetki gasovi i ostali nemetali:

2804 80 00 - Arsen D3 D3

2843 Plemeniti metali u koloidnom stanju; neorganska ili organska jedinjenja plemenitih metala, hemijski odreĊena ili neodreĊena; amalgami plemenitih metala:

2843 29 00 - - ostala:

2843 29 00 10 - - - srebrofulminat (CAS 5610-59-3) D3 D3

2843 29 00 20 - - - srebroazid (CAS 13863-88-2) D3 D3

2843 29 00 90 - - - ostalo D3 D3

2844 Radioaktivni hemijski elementi i radioaktivni izotopi (ukljuĉujući fisione ili obogaćene hemijske elemente i izotope) i njihova jedinjenja; mješavine i ostaci koji sadrţe te proizvode:

2844 10 - Uran, prirodan i njegova jedinjenja; legure, disperzije (ukljuĉujući kermete), keramiĉki proizvodi i mješavine, koje sadrţe prirodni uran ili jedinjenja prirodnog urana:

- - Uran, prirodni:

2844 10 10 - - - Sirov; ostaci i otpaci (Euratom) kg U ZABR ZABR

2844 10 30 - - - ObraĊeni (Euratom) kg U ZABR ZABR

2844 10 50 - - Fero-Uran kg U ZABR ZABR

2844 10 90 - - Ostalo (Euratom) kg U ZABR ZABR

2844 20

- Uran obogaćen uranom 235 (U 235) i njegova jedinjenja; plutonijum i njegova jedinjenja; legure, disperzije (ukljuĉujući kermete), keramiĉki proizvodi i mješavine koje sadrţe obogaćen uranom 235 (U 235), plutonijum ili jedinjenja tih proizvoda:

- - Uran obogaćen uranom 235 (U 235) i njegova jedinjenja; legure, disperzije (ukljuĉujući kermete), keramiĉki proizvodi i mješavine koje sadrţe uran obogaćen uranom 235 (U 235) ili jedinjenja tih proizvoda:

2844 20 25 00 - - - Fero-Uran gi F/S ZABR ZABR

2844 20 35 00 - - - Ostalo (Euratom) gi F/S ZABR ZABR

- - Plutonijum i njegova jedinjenja; legure, disperzije (ukljuĉujući kermete), keramiĉki proizvodi i mješavine koje sadrţe plutonijum ili jedinjenja od tih proizvoda:

- - - Mješavine urana i plutonijuma:

2844 20 51 00 - - - - Fero-Uran gi F/S ZABR ZABR

2844 20 59 00 - - - - Ostalo (Euratom) gi F/S ZABR ZABR

2844 20 99 00 - - - Ostalo gi F/S ZABR ZABR

2844 30 - Uran, osiromašen uranom 235 (U 235) i njegova jedinjenja; torijum i njegova jedinjenja; legure, disperzije (ukljuĉujući kermete), keramiĉki proizvodi i mješavine koje sadrţe uran osiromašen uranom 235 (U 235), torijum ili jedinjenja tih proizvoda:

- - Uran, osiromašen uranom 235 (U 235); legure, disperzije (ukljuĉujući kermete), keramiĉki proizvodi i mješavine koje sadrţe uran osiromašen uranom 235 (U 235) ili jedinjenja od tih proizvoda:

2844 30 11 - - - Kermeti ZABR ZABR

2844 30 19 - - - Ostalo ZABR ZABR

- - Torijum; legure, disperzije (ukljuĉujući kermete), keramiĉki proizvodi i mješavine koje sadrţe torijum ili jedinjenja od tih proizvoda:

2844 30 51 - - - Kermeti ZABR ZABR

- - - Ostalo:

2844 30 55 - - - - Sirov, ostaci i otpaci (Euratom) ZABR ZABR

- - - - ObraĊeni:

2844 30 61 - - - - - Šipke, profili, limovi i trake (Euratom) ZABR ZABR

2844 30 69 - - - - - Ostalo (Euratom) ZABR ZABR

- - Jedinjenja urana osiromašenog uranom 235 (U 235) ili torijuma, pomiješani zajedno ili ne :

2844 30 91 - - - Torijuma ili urana osiromašenog u U 235, pomiješani zajedno ili ne (Euratom), osim soli torijuma

ZABR ZABR

2844 30 99 - - - Ostalo ZABR ZABR

2844 40 - Radioaktivni elementi i izotopi i jedinjenja, osim onih iz tar. podbrojeva 2844 10, 2844 20 ili 2844 30; legure, disperzije (ukljuĉujući kermete), keramiĉki proizvodi i mješavine koje sadrţe te elemente, izotope ili jedinjenja; radioakativni ostaci:

2844 40 10 - - Uran dobijen iz U 233 i njegovih jedinjenja; legure, disperzije (ukljuĉujući kermete), keramiĉki proizvodi i mješavine i jedinjenja dobijena iz U 233 ili jedinjenja od tih proizvoda

ZABR ZABR

- - Ostalo:

2844 40 20 - - - Vještaĉki radioaktivni izotopi (Euratom) D3 D3

2844 40 30 - - - Jedinjenja vještaĉkih radioaktivnih izotopa (Euratom) D3 D3

2844 40 80 - - - Ostalo D3 D3

2844 50 00 - Elementi (patrone) istrošenog (ozraĉenog) goriva nuklearnih reaktora gi F/S ZABR ZABR

2845 Izotopi, osim izotopa iz tar. broja 2844; neorganska ili organska jedinjenja tih izotopa, hemijski odreĊena ili neodreĊena:

2845 10 00 - Teška voda (deuterijum oksid) (Euratom) ZABR ZABR

2845 90 - Ostalo:

2845 90 10 - - Deuterijum i njegova jedinjenja; vodonik i njegova jedinjenja, obogaćena deuterijumom; mješavine i rastvori koji sadrţe ove proizvode (Euratom)

ZABR ZABR


2850 Hidridi, nitridi, azidi, silicidi i boridi, hemijski odreĊeni ili neodreĊeni, osim jedinjenja koja su takoĊe karbidi iz tar. broja 2849:

2850 00 60 - Azidi; silicidi

2850 00 60 10 - - olovoazid (CAS 13424-46-9) D3 D3

2850 00 60 30 - - natrijazid (CAS 26628-22-8) D3 D3

2850 00 60 40 - - barijazid (CAS 18810-58-7) D3 D3

2852 Neorganska ili organska, ţiva jedinjenja, bez obira da li su hemijski odreĊena, iskljuĉujući amalgame:

2852 10 00 - Hemijski odreĊena:

2852 10 00 10 - - ţivinfulminat (CAS 628-86-4)1 D3 D3

GLAVA 29

ORGANSKI HEMIJSKI PROIZVODI

Tarifni broj

Tarifna oznaka Naimenovanje

Jed.

mjere

Oblik

izvoza uvoza

1. 2. 3. 4. 5. 6.

2902 2902 90 00 - Ostalo:

2902 90 00 10 - - trinitroksilen (TNX) (CAS 632-92-8) D D

2904 Sulfo-, nitro-, ili nitrozo- derivati ugljovodonika, halogenovani ili nehalogenovani:

2904 20 00 - Derivati koji sadrţe samo nitro ili nitrozo grupe:

2904 20 00 10 - - tetranitrometan (CAS 509-14-8) D2 D2

2904 20 00 20 - - dinitrobenzen (CAS 99-65-0) D3 D3

2904 20 00 30 - - dinitrotoluol (CAS 99749-33-4) D2 D2

2904 20 00 40 - - trinitrotoluen (TNT) (CAS 118-96-7) D D

2904 20 00 50 - - tetranitroanilin (CAS 53014-37-2, 509-14-8) D3 D3

2908 2908 99 00 - - ostalo:

2908 99 00 10 - - - trinitrofenol (CAS 88-89-1) D2 D2

2908 99 00 20 - - - olovo stifnat (olovo trinitrorezorcinat)

(CAS 15245-44-0) D2 D2

2920

Estri ostalih neorganskih kisjelina nemetala (osim estara vodonikhalogenida) i njihove soli; njihovi halogeni, sulfo-, nitro- ili nitrozo-derivati:

2920 29 00 - - Ostali proizvodi: D2 D2

2920 30 00 - - Endosulfan (ISO)2 ZABR D2, D3

2920 90 - Ostali:

- - Estri sumporne kisjeline i estri ugljene kisjeline i njihove soli, njihovi halogeni, sulfo,- nitro- ili nitrozo- derivati

2920 90 70 - - Ostali proizvodi D2 D2

2921 2921 21 00 - - etilendiamin i njegove soli :

2921 21 00 10 - - - etildinitraamin (EDNA) (CAS 505-71-5) D2 D2

2921 42 00 - - derivati anilina i njegove soli :

2921 42 00 10 - - - trinitroanilin (CAS 26592-42-1, 489-98-5) D2 D2

2921 44 00 - - Difenilamini njegovi derivati; njegove soli:

2921 44 00 10 - - - heksanitrodifenilamin (CAS 131-73-7) D2 D2

2925 2925 29 00 - - ostalo:

1 Uvoz se vrši u skladu sa Prilogom 1 dio 1 Uredbe o zabranjenim, odnosno dozvoljenim naĉinima upotrebe, proizvodnje i stavljanja na trţište hemikalija koje predstavljaju neprihvatljiv rizik po zdravlje ljudi i ţivotnu sredinu ("Sl list CG", br. 070/18, 076/20).

2 Uvoz se vrši iskljuĉivo u skladu sa Prilogom 2 Lista POPѕ supstanci na koje se odnose zabrane, te u skladu sa Uredbom o zabranjenim,

odnosno dozvoljenim naĉinima upotrebe, proizvodnje i stavljanja na trţište hemikalija koje predstavljaju neprihvatljiv rizik po zdravlje ljudi i ţivotnu sredinu ("Sl list CG", br. 070/18, 076/20).

2925 29 00 10 - - - gvanilnitrozoamino-gvaniltetrazen (tetrazen) (TET) (CAS 31330-63-9) D2 D2

2927 2927 00 00 Diazo-, azo- ili azoksi jedinjenja:

2927 00 00 10 - diazodinitrofenol (CAS 4682-03-5, 87-31-0) D2 D2

GLAVA 30

FARMACEUTSKI PROIZVODI

Tarifni broj

Tarifna oznaka

Naimenovanje Jed.

mjere

Oblik

izvoza uvoza

1. 2. 3. 4. 5. 6.

3001

Ţlijezde i ostali organi za organoterapeutske svrhe, sušeni, u prahu ili ne; ekstrakti od ţlijezda ili ostalih organa ili od njihovih sekreta za organo-terapeutske svrhe; heparin i njegove soli; ostale ljudske ili ţivotinjske materije, pripremljene za terapeutske ili profilaktiĉke svrhe, ne pomenute niti obuhvaćene na drugom mjestu:

3001 20 - Ekstrakti od ţlijezda ili ostalih organa ili od njihovih sekreta:

3001 20 10 - - Ljudskog porijekla D1 D1

3001 20 90 - - Ostalo D1 D1

3001 90 - Ostalo:

3001 90 20 - - Ljudskog porijekla D1 D1

- - Ostalo:

3001 90 91 - - - Heparin i njegove soli D1 D1

3001 90 98 - - - Ostalo D1 D1

3002

Ljudska krv; ţivotinjska krv pripremljena za upotrebu u terapeutske, pro-filaktiĉke ili dijagnostiĉke svrhe; antiserum i ostale frakcije krvi i modifiko-vani imunološki proizvodi, bilo da su dobijeni putem biotehnoloških proce-sa ili ne; vakcine, toksini, kulture mikroorganizama (osim kvasca) i sliĉni proizvodi:

- Antiserumi i ostale frakcije krvi i imunološki proizvodi, bilo da su modifikovani ili dobijeni putem biotehnoloških procesa ili ne:

3002 11 00 - - Dijagnostiĉki kitovi za ispitivanje malarije D1 D1

3002 12 00 - - Antiserumi i druge frakcije krvi D1 D1

3002 13 00

- - Imunološki proizvodi, nepomiješani, nepripremljeni u odmjerene doze niti u oblike ili pakovanja za pojedinaĉnu prodaju:

3002 13 00 10 - - - Dijagnostiĉki reagensi koji se upotrebljavaju za dijagnostifikovanje

infekcija virusom vrste SARS-CoV D1 D1

3002 13 00 90 - - - Ostalo D1 D1

3002 14 00 - - Imunološki proizvodi, pomiješani, nepripremljeni u odmjerene doze niti u oblike ili pakovanja za pojedinaĉnu prodaju:

3002 14 00 10 - - - Dijagnostiĉki reagensi koji se upotrebljavaju za dijagnostifikovanje

infekcija virusom vrste SARS-CoV D1 D1

3002 14 00 90 - - - Ostalo D1 D1

3002 15 00 - - Imunološki proizvodi, pripremljeni u odmjerene doze ili u oblike ili pakiranja za pojedinaĉnu prodaju:

3002 15 00 10 - - - Dijagnostiĉki reagensi za virus vrste SARS-CoV, bez obzira jesu li

pripremljeni u komplete ili ne D1 D1

3002 15 00 90 - - - Ostalo D1 D1

3002 19 00 - - Ostalo D1 D1

3002 20 00 - Vakcine za humanu medicinu

3002 20 10 00 - - Vakcine protiv koronavirusa povezanih sa SARS-om (vrste SARSCoV) kom. D1 D1

3002 20 90 00 - - Ostalo D1 D1

3002 30 00 - Vakcine za veterinarsku medicinu D1 D1

3002 90 - Ostalo:

3002 90 10 - - Ljudska krv D1 D1

3002 90 30

- - Ţivotinjska krv pripremljena za terapeutske, profilaktiĉke ili dijagnostiĉke svrhe

D1 D1

3002 90 50 - - Kulture mikroorganizama D1 D1

3002 90 90 - - Ostalo D1 D1

3003

Ljekovi (izuzev proizvoda iz tar. broja 3002, 3005 ili 3006) koji se sastoje od dva ili više sastojaka koji su pomiješani za terapeutsku ili profilaktiĉku upotrebu, ali koji nisu pripremljeni u odmerene doze niti u obliku ili pakovanju za prodaju na malo:

3003 10 00

- Koji sadrţe peniciline ili njihove derivate, sa strukturom penicilinske kisjeline, ili streptomicine ili njihove derivate

D1

3003 20 00 - Ostali, koji sadrţe ostale antibiotike D1

- Koji sadrţe hormone ili ostale proizvode iz tar. Broja 2937 ali ne sadrţe antibiotike:

3003 31 00 - - Koji sadrţe insulin D1

3003 39 00 - - Ostali D1

- Koji sadrţe alkaloide ili njihove derivate ali ne sadrţe hormone ili ostale proizvode iz tar. Broja 2937 ili antibiotike :

3003 41 00 - - Koji sadrţi efedrine ili njihove soli D1

3003 42 00 - - Koji sadrţi pseudoefedrine (INN) ili njihove soli D1

3003 43 00 - - Koji sadrţi norefedrine ili njihove soli D1

3003 49 00 - - Ostalo D1

3003 60 00

- Ostali, koji sadrţe aktivne antimalarijske supstance opisane u napomeni 2 za podbrojeve uz ovu Glavu

D1

3003 90 00 - Ostalo D1

3004

Ljekovi (izuzev proizvoda iz tar. broja 3002, 3005 ili 3006), koji se sastoje od pomiješanih ili nepomiješanih proizvoda za terapeutsku ili profilaktiĉku upotrebu, pripremljeni u odmjerene doze (ukljuĉujući i one za primjenjivanje preko koţe) ili u oblike ili pakovanja za prodaju na malo:

3004 10 00

- Koji sadrţe peniciline ili njihove derivate, sa strukturom penicilinske kisjeline, ili streptomicine ili njihove derivate

D1

3004 20 00 - Koji sadrţe ostale antibiotike D1

- Ostali koji sadrţe hormone ili ostale proizvode iz tar. broja 2937:

3004 31 00 - - Koji sadrţe insulin D1

3004 32 00

- - Koji sadrţi kortikosteroidne hormone, njihove derivate ili njima strukturno analogne materije

D1

3004 39 00 - - Ostali D1

- Ostali koji sadrţe alkaloide ili njihove derivate:

3004 41 00 - - Koji sadrţi efedrine ili njihove soli D1

3004 42 00 - - Koji sadrţi pseudoefedrine (INN) ili njihove soli D1

3004 43 00 - - Koji sadrţi norefedrine ili njihove soli D1

3004 49 00 - - Ostalo D1

3004 50 00 - Ostali lijekovi koji sadrţe vitamine ili ostale proizvode iz tar. Broja 2936 D1

3004 60 00

- Ostali, koji sadrţe aktivne antimalarijske supstance opisane u napomeni 2 za podbrojeve uz ovu Glavu

D1

3004 90 00 - Ostalo D1

3005

Vata, gaza, zavoji i sliĉni proizvodi (npr., pripremljeni zavoji, flasteri, pripremljene obloge), impregnisani ili prevuĉeni farmaceutskim materijama ili pripremljeni u oblike ili pakovanja za prodaju na malo za medicinske, hirurške, zubarske ili veterinarske svrhe:

3005 10 00 - Ljepljivi zavoji i ostali proizvodi koji imaju ljepljivi sloj:

3005 10 00 01 - - za hirušku, medicinsku ili zubarsku upotrebu D1

3005 90 - Ostalo:

3005 90 10 - - Vata i artikli od vate:

3005 90 10 01 - - - za hirušku, medicinsku ili zubarsku upotrebu D1

- - Ostalo:

- - - Od tekstilnog materijala:

3005 90 31 - - - - Gaza i artikli od gaze:

3005 90 31 01 - - - - - za hirušku, medicinsku ili zubarsku upotrebu D1

3005 90 50 - - - - Ostalo

3005 90 50 01 - - - - - za hirušku, medicinsku ili zubarsku upotrebu D1

3005 90 99 - - - Ostalo:

3005 90 99 01 - - - - za hirušku, medicinsku ili zubarsku upotrebu D1

3006

Farmaceutska roba navedena u Napomeni 4. Uz ovu Glavu:

3006 10

- Sterilni hirurški ketgut, sliĉni sterilni materijali za šivenje (ukljuĉujući sterilni hirurški i zubarski konac koji se moţe apsorbovati) i sterilni athezivi za tkiva za hirurško zatvaranje rana; sterilna laminarija i sterilni laminarija šatori; sterilna apsorpciona sredstva za zaustavljanje krvarenja u hirurgiji i zubarstvu; sterilna hirurška ili zubarska sredstva za spreĉavanje adhezije, bez obzira da li se mogu apsorbovati ili ne:

3006 10 10 - - Sterilni hirurški ketgut D1

3006 10 30

- - Sterilna hirurška ili zubarska sredstva za spreĉavanje adhezije, bez obzira da li se mogu apsorbovati ili ne

D1

3006 10 90 - - Ostalo D1

3006 20 00 - Reagensi za odreĊivanje krvnih grupa D1

3006 30 00

- Kontrastna sredstva za radiografska ispitivanja; dijagnostiĉki reagensi namenjeni za upotrebu kod pacijenata

D1

3006 40 00

- Zubarski cementi i ostala zubarska punila; cementi za rekonstrukciju kostiju

D1

3006 50 00 - Kutije i setovi za prvu pomoć D1

3006 60 00 - Hemijska sredstva za kontracepciju na bazi hormona, ostalih proizvoda

iz tar. broja 2937 ili spermicida: D1

3006 70 00 - Gel preparati namijenjeni za upotrebu u humanoj ili veterinarskoj medicini kao sredstva za mazanje djelova tijela prilikom hirurških operacija ili za fiziĉka ispitivanja ili kao sredstvo za ostvarivanje veze izmeĊu tijela i medicinskih instrumenata:

3006 70 00 01 - - Namijenjeni za upotrebu u humanoj medicini D1

3006 91 00 - - Sredstva za koja se moţe utvrditi da se koriste za stome D1

GLAVA 31

ĐUBRIVA

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

3102 Azotna Ċubriva, mineralna ili hemijska:

3102 30 - Amonijum nitrat, u vodenom rastvoru ili ne:

3102 30 90 - - Ostalo:

3102 30 90 01 - - - Porozni Amonijum nitrat za eksplozive Kg N D

GLAVA 33

ETERIĈNA ULJA I REZINOIDI; PARFIMERIJSKI, KOZMETIĈKI I TOALETNI PROIZVODI

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

3307

Preparati za brijanje, ukljuĉujući prije ili poslije brijanja, dezodoransi za liĉnu upotrebu, preparati za kupanje, depilatori i ostali parfimerijski, kozmetiĉki ili toaletni preparati, na drugom mjestu nepomenuti niti obuhvaćeni; pripremljeni dezodoransi za prostorije, parfimisani ili neparfimisani, ukljuĉujući i one koji imaju dezinfekciona svojstva:

3307 90 00 - Ostalo:

3307 90 00 01

- - Rastvori i vještaĉke suze za kontaktna soĉiva; fiziološki, sterilisani rastvor za njegu nosne šupljine.

D1

GLAVA 34

SAPUN, ORGANSKA POVRŠINSKA AKTIVNA SREDSTVA, PREPARATI ZA PRANJE, PREPARATI ZA

PODMAZIVANJE, VJEŠTAĈKI VOSKOVI, PRIPREMLJENI VOSKOVI, PREPARATI ZA POLIRANJE I ĈIŠĆENJE, SVIJEĆE I SLIĈNI PROIZVODI, PASTE ZA MODELOVANJE « ZUBARSKI VOSKOVI » I ZUBARSKI PREPARATI NA

BAZI GIPSA

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

3407 00 00

Mase za modelovanje, ukljuĉujući pripremljene za zabavu djece; preparati poznati kao „zubarski vosak“ ili kao „smješe za zubarske otiske“, u setovima, u pakovanjima za prodaju na malo ili u obliku ploĉica, potkovica, štapića ili sliĉno; ostali preparati za upotrebu u zubarstvu na bazi gipsa (peĉenog gipsa ili kalcijum-sulfata)

3407 00 00 01 - za upotrebu u stomatologiji D1

GLAVA 36

EKSPLOZIVI; PIROTEHNIĈKI PROIZVODI; ŠIBICE; PIROFORNE LEGURE; ZAPALJIVI PREPARATI

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

3601 00 00 Barut:

3601 00 00 01 - bezdimni D D

3601 00 00 02 - lovaĉki crni D D

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

3601 00 00 03 - rudarski crni D D

3601 00 00 90 - ostali D D

3602 00 00 Pripremljeni eksplozivi, osim baruta:

3602 00 00 10 - na osnovu amonijum nitrata D D

3602 00 00 20 - na osnovu hlorata i perhlorata D D

3602 00 00 30 - na osnovu nitroglicerina D D

3602 00 00 40 - na osnovu nitrogenskih estera D D

3602 00 00 50 - plastiĉni eksplozivi na osnovu heksogena, oktogena i pentrita D D

3602 00 00 90 - ostali D D

3603 00 Sporogoreći štapini; detonirajući štapini; udarne ili detonirajuće kapisle; upaljaĉi; elektriĉni detonatori:

3603 00 20 00 - Sporogoreći štapini D D

3603 00 30 00 - Detonirajući štapini D D

3603 00 40 00 - Udarne kapisle D D

3603 00 50 00 - Detonirajuće kapisle D D

3603 00 60 00 - Upaljaĉi D D

3603 00 80 00 - Elektriĉni detonatori D D

3604 Pirotehniĉki proizvodi za vatromete, signalne rakete, protivgradne rakete, signalne rakete za maglu i ostali pirotehniĉki proizvodi:

3604 10 00 - Pirotehniĉki proizvodi za vatromete D D

3604 90 00 - Ostalo:

3604 90 00 10 - - protivgradne rakete D D

3604 90 00 20 - - signalne rakete, signalne rakete za maglu D D

3604 90 00 90 - - ostalo D D

GLAVA 37

PROIZVODI ZA FOTOGRAFSKE ILI KINEMATOGRAFSKE SVRHE

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

3701

Fotografske ploĉe I plan-filmi, osjetljivi na svjetlost, neosvijetljeni, od bilo kog materijala osim hartije, kartona ili tekstila; plan-filmovi za trenutnu (brzu) fotografiju, osjetljivi na svjetlost, neosvijetljeni, u kasetama ili bez kaseta:

3701 10 00 - za rendgensko snimanje D1

GLAVA 38

RAZNI PROIZVODI HEMIJSKE INDUSTRIJE

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

3808

Insekticidi, rodenticidi, fungicidi, herbicidi, sredstva protiv klijanja, sredstva za regulaciju rasta biljaka, dezinfektanti i sliĉni proizvodi pripremljeni u oblike ili pakovanja za prodaju na malo ili kao preparati ili proizvodi (na primjer, sumporisane trake, fitilji, svijeće i hartija za ubijanje muva):

- Ostalo:

3808 94 - - Dezinfektanti:

3808 94 10 - - - Na bazi kvaternernih amonijumovih soli

3808 94 10 01 - - - - za dezinfekciju medicinskih sredstava D1

3808 94 20 - - - Na bazi halogenovanih jedinjenja:


3808 94 90 - - - Ostalo:


3822 00 00

Dijagnostiĉki ili laboratorijski reagensi na podlozi, pripremljeni dijagnostiĉki ili laboratorijski reagensi bez obzira da li su na podlozi ili ne, osim onih iz tar. Brojeva 3002 ili 3006; certifikovani referentni materijali

3822 00 00 01 - Za medicinsku (ukljuĉujući kućnu) upotrebu D1

3822 00 00 02

- Dijagnostiĉki reagensi za virus vrste SARS-CoV, bez obzira jesu li pripremljeni u komplete ili ne

D1

GLAVA 39

PLASTIĈNE MASE I PROIZVODI OD PLASTIĈNIH MASA

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

3907

Poliacetali, ostali polietri i epoksidne smole, u primarnim oblicima; polika-rbonati, alkidne smole, polialilestri i ostali poliestri, u primarnim oblicima:

3907 40 00 - Polikarbonati kom. D D

3912 3912 20 11 - - - Kolodioni i celoidini:

3912 20 11 10 - - - - Nitroceluloza (CAS 9004-70-0) D D

3926 3926 90 - Ostalo:

3926 90 97 01 - - - Kese za krv i urin D1

GLAVA 40

KAUĈUK I PROIZVODI OD KAUĈUKA I GUME

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

4014

Higijenski ili farmaceutski proizvodi (ukljuĉujući cucle), od gume osim od tvrde gume, sa priborom ili bez pribora od tvrde gume:

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

4014 10 00 - Prezervativi D1

4015

Predmeti odjeće i pribor za odjeću (ukljuĉujući i rukavice sa ili bez prstiju), za sve vrste namjene, od gume, osim od tvrde gume:

- Rukavice sa ili bez prstiju:

4015 11 00 - - Hirurške D1

GLAVA 42

PROIZVODI OD KOŢE, SEDLARSKI I SARAĈKI PROIZVODI; PREDMETI ZA PUTOVANJE, RUĈNE TORBE I SLIĈNI KONTEJNERI I PROIZVODI OD ŢIVOTINJSKIH CRIJEVA (OSIM SVILENOG KETGUTA)

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

4206 00 00

Proizvodi izraĊeni od crijeva (osim svilenog ketguta) crijevnih potkoţica, bešike ili od tetiva:

4206 00 00 01 - Ketgut za humanu upotrebu D1

GLAVA 44

DRVO I PROIZVODI OD DRVETA; DRVENI UGALJ

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

4401

Ogrijevno drvo u oblicama, cjepanicama, granama, snopovima ili sliĉnim oblicima; drvo u obliku iverja ili sliĉnih ĉestica, drvena piljevina, otpad od drveta, aglomerisani ili neaglomerisani u oblice, brikete, pelete i sliĉne oblike:

- Ogrijevno drvo u oblicama, cjepanicama, granama, snopovima ili sliĉnim oblicima

4401 11 00 - - Od ĉetinara D2

4401 12 00 - - Od neĉetinara D2

− drvo u obliku iverja ili sliĉnih ĉestica:

4401 21 00 - - od ĉetinara D2

4401 22 - - od neĉetinara

4401 22 10 - - - Od eukaliptusa (Eucalyptus spp.) D2

4401 22 90 - - - Ostalo D2

4401 40 − drvna piljevina, otpaci i ostaci, neaglomerisani

4401 40 10 - - piljevina D2

4401 40 90 - - ostalo D2

4403

Drvo neobraĊeno sa korom ili bez kore ili bjeljike ili grubo obraĊeno (uĉetvoreno):

- Zaštićeno bojom, lazurom, kreozotom ili drugim sredstvima:

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

4403 11 00 - - Od ĉetinara D2

4403 12 00 - - Od neĉetinara D2

- Ostalo, od ĉetinara: D2

4403 21

- - Bor (Pinus spp.), pri ĉemu je bilo koja dimenzija popreĉnog presjeka 15 cm ili veća:

4403 21 10 - - - Rezani trupci D2

4403 21 90 - - - Ostalo D2

4403 22 00 - - Bor (Pinus spp.), ostalo D2

4403 23

- - Jela (Abies spp.) i smreka (Picea spp.), pri ĉemu je bilo koja dimenzija popreĉnog presjeka 15 cm ili veća:

4403 23 10 - - - Rezani trupci D2

4403 23 90 - - - Ostalo D2

4403 24 00 - - Jela (Abies spp.) i smreka (Picea spp.), ostalo . D2

4403 25

- - Ostalo, pri ĉemu je bilo koja dimenzija popreĉnog presjeka 15 cm ili veća:

4403 25 10 - - - Rezani trupci D2

4403 25 90 - - - Ostalo D2

4403 26 00 - - Ostalo D2

- Ostalo, od tropskog drveta: D2

4403 41 00 - - Tamno crveni meranti, svijetlo crveni meranti i meranti bakau D2

4403 49 - - Ostalo:

4403 49 10 - - - Acajou d'Afrique, iroko i sapelli D2

4403 49 35 - - - Okoume i sipo D2

4403 49 85 - - - Ostalo D2

- Ostalo:

4403 91 00 - - Od hrasta (Quercus spp ): D2

4403 93 00

- - Bukva (Fagus spp.), pri ĉemu je bilo koja dimenzija popreĉnog presjeka 15 cm ili veća

D2

4403 94 00 - - Od bukve (Fagus spp), ostalo D2

4403 95

- - Breza (Betula spp.), pri ĉemu je bilo koja dimenzija popreĉnog presjeka 15 cm ili veća:

4403 95 10 - - - Rezani trupci D2

4403 95 90 - - - Ostalo D2

4403 96 00 - - Breza (Betula spp.), ostalo D2

4403 97 00 - - Topola i jasika (Populus spp.) D2

4403 98 00 - - Eukaliptus (Eucalyptus spp.) D2

4403 99 00 - - Ostalo D2

GLAVA 48

HARTIJA I KARTON; PROIZVODI OD HARTIJINE PULPE, HARTIJE ILI KARTONA

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

4818

Toaletna hartija i sliĉna hartija, celulozna vata ili listovi i trake od celuloznih vlakana, za upotrebu u domaćinstvu ili za sanitarne svrhe, u rolnama širine do 36 cm ili sjeĉena u odreĊene dimenzije ili oblike; maramice, listići za skidanje šminke, peškiri, stolnjaci, servijete, pelene za bebe, higijenski ulošci, tamponi, ĉaršavi i sliĉni predmeti za domaćinstvo, bolnice i sanitarne potrebe, odjevni predmeti i pribor za odijevanje od hartijine mase, hartije, celulozne vate ili od listova ili traka od celuloznih vlakana:

4818 90 10

- - Predmeti koji se upotrebljavaju u hirurgiji za medicinske ili higijenske svrhe, nepripremljeni za prodaju na malo

D1

GLAVA 50

SVILA

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

5006 00

Svileno predivo i predivo od otpadaka svile, pripremljeno za prodaju na malo; svileni ketgut:

5006 00 90 - Predivo od otpadaka bureta ili drugih otpadaka od svile; svileni katgut

5006 00 90 01 - - svileni ketgut za humanu upotrebu D1

GLAVA 61

ODJEĆA I PRIBOR ZA ODJEĆU, PLETENI ILI KUKIĈANI

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

6115

Hula-hop ĉarape, ĉarape, ukljuĉujući ĉarape koje imaju funkciju stezanja u razliĉitom stepenu (na primjer, ĉarape za vene) i naglavci bez Ċonova, pleteni ili kukiĉani:

6115 10

- Ĉarape koje imaju funkciju stezanja u razliĉitom stepenu (na primjer, ĉarape za vene):

6115 10 10 - - Od sintetiĉkih vlakana D1

GLAVA 63

OSTALI GOTOVI PROIZVODI OD TEKSTILA; SETOVI; IZNOŠENA, DOTRAJALA ODJEĆA I DOTRAJALI PROIZVODI OD TEKSTILA; KRPE

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

6307 Ostali gotovi proizvodi, ukljuĉujući modne krojeve za odjeću:

6307 90 - Ostalo:

6307 90 10 - - Pletene ili kukiĉane:

6307 90 10 01 - - - Ortoze D1

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

- - Ostalo:

6307 90 91 - - - Od filca:

6307 90 91 01 - - - - ortoze D1

6307 90 98 - - - - Ostalo:

6307 90 98 10 - - - - - Panciri koji nijesu proizvedeni u skladu s vojnim standardima ili

specifikacijama D D

6307 90 98 20 - - - - - Ortoze D1

GLAVA 65

POKRIVALA ZA GLAVU I NJIHOVI DJELOVI

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

6506 Ostale pokrivke za glavu, ukluĉujući postavljene ili ukrašene:

6506 10 - Zaštitne (kacige,šljemovi i sl.):

6506 10 10 - - Od plastiĉnih masa:

6506 10 10 10 - - - kacige ili šljemovi koji nijesu proizvedeni u skladu s vojnim standardima

ili specifikacijama D D

6506 10 80 - - Od ostalih materijala:

6506 10 80 10 - - - kacige ili šljemovi koji nijesu proizvedeni u skladu s vojnim

standardima ili specifikacijama D D

GLAVA 70.

STAKLO I PROIZVODI OD STAKLA

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

7015

Stakla za ĉasovnike i sliĉna stakla, stakla za nekorektivne i korektivne naoĉare, iskrivljena, savijena, izdubljena i sliĉno obraĊena, optiĉki neobraĊena; izdubljena sferna stakla i segmenti za proizvodnju takvih stakala:

7015 10 00 - Stakla za korektivne naoĉare D1

GLAVA 71.

PRIRODNI I KULTIVISANI BISERI, DRAGO I POLUDRAGO KAMENJE, PLEMENITI METALI, METALI PLATIRANI PLEMENITIM METALIMA, I PROIZVODI OD NJIH; IMITACIJE NAKITA, METALNI NOVAC

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

II. PLEMENITI METALI I METALI PLATIRANI PLEMENITIM METALIMA

71 02 Dijamanti,neobraĊeni ili obraĊeni, ali nemontirani niti uglavljeni:

7102 10 00 − nesortirani D D

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

− industrijski: D D

7102 21 00 − − neobraĊeni ili samo sjeĉeni testerom, cijepani ili tesani D D

7102 29 00 − − ostali D D

− neindustrijski:

7102 31 00 − − neobraĊeni ili samo sjeĉeni testerom, cijepani ili tesani D D

7102 39 00 − − ostali D D

7106

Srebro (ukljuĉujući srebro pozlaćeno ili platinirano) neobraĊeno-sirovo ili u obliku poluproizvoda ili praha:

- Ostalo:

7106 91 00 - - NeobraĊeno:

7106 91 00 10 - - - Srebrne poluge D D

7108

Zlato (ukljuĉujući platinirano) neobraĊeno ili u obliku poluproizvoda ili u obliku praha:

- Nemonetarno:

7108 12 00 - - NeobraĊeno:

7108 12 00 10 - - - Zlatne poluge D D

GLAVA 83

RAZNI PROIZVODI OD PROSTIH METALA

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

8301

Katanci i brave (na kljuĉ, šifru ili elektriĉne), od prostih metala; zatvaraĉi i okovi sa zatvaraĉima, koji imaju ugraĊene brave od prostih metala; kljuĉevi za bilo koji od pomenutih proizvoda, od prostih metala:

8301 50 00 - Zatvaraĉi i okovi sa zatvaraĉima, koji imaju ugraĊene brave:

8301 50 00 10 - - Policijske lisice D D

GLAVA 84

NUKLEARNI REAKTORI, KOTLOVI, MAŠINE I MEHANIĈKI UREĐAJI; NJIHOVI DIJELOVI


Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

8401

Nuklearni reaktori; gorivni elementi (patrone), neozraĉeni, za nuklearne reaktore; mašine i aparati za separaciju izotopa:

8401 10 00 - Nuklearni reaktori ZABR ZABR

8401 20 00 - Mašine i aparati za separaciju izotopa i njihovi djelovi ZABR ZABR

8401 30 00 - Gorivni elementi (patrone), neozraĉeni ZABR ZABR

8401 40 00 - Djelova nuklearnih reaktora ZABR ZABR

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

8419

Mašine, ureĊaji ili laboratorijska oprema, elektriĉno zagrijavani ili ne, (osim peći i ostale opreme iz tarifnog broja 8514), za obradu materijala promjenom temperature, kao što je: grijanje, kuvanje, prţenje, destilacija, rektifikacija, sterilizacija, pasterizacija, parenje, sušenje, evaporizacija, vaporizacija, kondenzacija ili rashlaĊivanje, osim mašina i ureĊaja za domaćinstvo; protoĉnih i akumalacioni grijaĉi vode, neelektriĉni:

8419 20 00 - Medicinski, hirurški ili laboratorijski aparati za sterilizaciju D1

8477

Mašine za obradu gume ili plastiĉne mase ili za izradu proizvoda od tih materijala, nepomenute niti obuhvaćene na drugom mjestu u ovoj glavi:

8477 10 00 - Mašine za livenje u kalupu, brizganjem:

8477 10 00 01 - - Mašina za proizvodnju diskova D D

8477 80 99 - - - Ostale:

8477 80 99 10 - - - - 3D štampaĉ

D

8479 89 70

- - - Mašine za automatsko postavljanje elektronskih komponenti vrste koja se iskljuĉivo ili uglavnom koristi za proizvodnju sklopova štampanih kola

D

8479 89 97 – – – ostalo

8479 89 97 10 - - - - 3D štampaĉi

D

GLAVA 85

ELEKTRIĈNE MAŠINE I OPREMA I NJIHOVI DJELOVI; APARATI ZA SNIMANJE I REPRODUKCIJU ZVUKA; TELEVIZIJSKI APARATI ZA SNIMANJE I REPRODUKCIJU SLIKE I ZVUKA, DJELOVI I PRIBOR ZA TE PROIZVODE

Tarifni broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed.

mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

8523

Diskovi, trake, poluprovodniĉki ureĊaji za ĉuvanje podataka, ″pametne″ kartice i ostale podloge za snimanje zvuka ili drugih fenomena, bez obzira da li su snimljeni ili ne, ukljuĉujući matrice i galvanske otiske za proizvodnju diskova, osim proizvoda iz Glave 37:

- Magnetne podloge:

8523 29 - - Ostale:

- - - Magnetne trake; magnetni diskovi:

8523 29 15 - - - - Nesnimljeni

8523 29 15 01 - - - - - Kruti magnetni diskovi

kom.

D

- Optiĉke podloge:

8523 41 - - Nesnimljene:

8523 41 10

- - - Diskovi za laserski sistem oĉitavanja kapaciteta do 900 MB, osim onih koji se mogu brisati

kom. D

8523 41 30

- - - Diskovi za laserski sistem oĉitavanja kapaciteta od 900 MB do 18 GB, osim onih koji se mogu brisati

kom. D

8523 41 90 - - - Ostali kom. D

8523 49 - - Ostali:

- - - Diskovi za sisteme koji rade na principu laserskog oĉitavanja:

8523 49 10 - - - - DVD diskovi (digital versatile discs) kom. D

8523 49 20 - - - - Ostali D

8525

Predajnici za radio difuziju ili televiziju, ukljuĉujući one sa ugraĊenim prijemnikom ili aparatom za snimanje ili reprodukciju zvuka; televizijske kamere, digitalne kamere i video kamere sa rekorderima (kamkoderi):

8525 80 19 − − − ostale

Ex: bespilotne letjelice (dronovi)3 D

8525 80 30 − − digitalne kamere (digitalni fotoaparati)


- - Video kamere sa rekorderima (kamkorderi): D

8525 80 91 − − − samo za snimanje slike i tona neposredno pri upotrebi TV kamere


8525 80 99 − − − ostale


GLAVA 88

VAZDUHOPLOVI, KOSMIĈKE LETJELICE I NJIHOVI DJELOVI

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

8802

Ostali vazduhoplovi (npr.: helikopteri, avioni); kosmiĉke letjelice (ukljuĉujući satelite) i letjelice - nosaĉi kosmiĉkih letjelica:

kom.

- Helikopteri:

8802 11 00 - - Neoperativne mase ne veće od 2000 kg D D

8802 11 00 10 - - - za civilne svrhe D D

8802 11 00 90 - - - ostali D D

8802 12 00 - - Neoperativne mase veće od 2000 kg D D

8802 12 00 10 - - - za civilne svrhe D D

8802 12 00 90 - - - ostali D D

GLAVA 90.

OPTIĈKI, FOTOGRAFSKI, KINEMATOGRAFSKI, MJERNI, KONTROLNI, PRECIZNI, MEDICINSKI I HIRURŠKI INSTRUMENTI I APARATI; NJIHOVI DJELOVI I PRIBOR

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

9001

Optiĉka vlakna i snopovi optiĉkih vlakana; kablovi od optiĉkih vlakana osim onih iz tar. broja 8544; listovi i ploĉe od polarizujućeg materijala; soĉiva (ukljuĉujući kontaktna soĉiva), prizme, ogledala i ostali optiĉki elementi od bilo kog materijala, nemontirani, osim takvih optiĉki neobraĊenih elemenata od stakla:

3 Dronovi za civilnu svrhe koji mogu da postignu kinetiĉku energiju veću od 79 J, ili ĉija je operativna masa manja veća od 0,5 kg ako njihova

maksimalna brzina prelazi 20 m/s i koji dostiţu maksimalni dolet preko 15m i maksimalnu visinu preko 10m. 4 Dronovi za civilnu svrhe koji mogu da postignu kinetiĉku energiju veću od 79 J, ili ĉija je operativna masa manja veća od 0,5 kg ako njihova



maksimalna brzina prelazi 20 m/s i koji dostiţu maksimalni dolet preko 15m i maksimalnu visinu preko 10m.

9001 30 00 - Kontaktna soĉiva D1

9003

Okviri za naoĉare ili sliĉne proizvode i njihovi djelovi:

- Okviri:

9003 11 00 - - Od plastiĉnih masa:

9003 11 00 10 - - - okviri za naoĉare za korekciju vida D1

9003 19 00 - - Od ostalih materijala:

9003 19 00 01 - - - - od plemenitih metala ili metala platiranih plemenitim metalima D1

9003 19 00 09 - - - - Od ostalih materijala D1

9004 Naoĉare i sliĉni proizvodi, korektivni, zaštitni i ostali:

9004 90 - Ostalo:

9004 90 10 - - Sa „staklima“ od plastiĉne mase:

9004 90 10 10 - - - Naoĉare za korekciju vida D1

9004 90 90 - - Ostalo

9004 90 90 10 --- Naoĉare za korekciju vida D1

9013

UreĊaji sa teĉnim kristalima koji ne predstavljaju proizvode specifiĉnije opisane u drugim tarifnim brojevima; laseri, osim laserskih dioda; ostali optiĉki ureĊaji i instrumenti nepomenuti niti obuhvaćeni na drugom mjestu u ovoj glavi:

9013 10

- Teleskopski nišani za oruţje; periskopi; teleskopi za mašine, ureĊaje, instrumente ili aparate iz ove glave ili iz glave 85

9013 10 10 - - Teleskopi konstruisani kao djelovi mašina, ureĊaja, instrumenata ili aparata iz ove glave ili iz glave 85

D D

9018

Instrumenti i aparati za medicinu, hirurgiju, zubarstvo i veterinu, ukljuĉujući scintigrafske i druge elektromedicinske aparate i aparate za ispitivanje vida:

- Elektrodijagnostiĉki aparati (ukljuĉujući aparate za funkcionalna istraţivaĉka ispitivanja ili za provjeravanje fizioloških parametara):

9018 11 00 - - Elektrokardiografi:

9018 11 00 01 - - - Za humanu upotrebu D1

9018 12 00 - - Aparati koji rade na principu ultrazvuka:


9018 13 00 - - Aparati koji rade na principu magnetne rezonance:


9018 14 00 - - Scintilografi:

9018 14 00 01 - - - za humanu upotrebu D1

9018 19 - - Ostali:

9018 19 10 - - - Aparati za istovremeno praćenje dva ili više parametara:

9018 19 10 01 - - - - Za humanu upotrebu D1

9018 19 90 - - - Ostali:


9018 20 00 - Aparati sa ultraljubiĉastim ili infracrvenim zracima


- Špricevi, igle, kateteri, kanile i sliĉno:

9018 31 - - Špricevi, sa ili bez igala :

9018 31 10 - - - Od plastiĉnih masa:


9018 31 90 - - - Ostali:


9018 32 - - Cjevaste metalne igle i hirurške igle za šivenje:

9018 32 10 - - - Cjevaste metalne igle


9018 32 90 - - - Hirurške igle za šivenje:


9018 39 00 - - Ostalo:


- Ostali instrumenti i aparati za zubarstvo:

9018 41 00

- - Zubarske bušilice, ukljuĉujući kombinovane sa drugom zubarskom opremom na jednom zajedniĉkom postolju:


9018 49 - - Ostalo:

9018 49 10

- - - Brusevi, diskovi, burgije i ĉetkice, za upotrebu sa zubarskim bušilicama


9018 49 90 - - - Ostalo


9018 50 - Ostali instrumenti i aparati za oĉi-oftalmologiju:

9018 50 10 - - Neoptiĉki:


9018 50 90 - - Optiĉki:


9018 90 - Ostali instrumenti i aparati:

9018 90 10 - - Mjeraĉi krvnog pritiska:

9018 90 10 01 - - - Za humanu (ljudsku) upotrebu D1

9018 90 20 - - Endoskopi:


9018 90 30 - - Oprema za dijalizu (vještaĉki bubrezi, bubreţne mašine i dijalizatori):


9018 90 40 - - Dijatermiĉki aparati:


9018 90 50 - - Transfuzioni i infuzijoni aparati:


9018 90 60 - - Aparati za anesteziju:


9018 90 75 - - Aparati za nervnu stimulaciju:


9018 90 84 - - Ostalo:


9019

Aparati za mehanoterapiju; aparati za masaţu; aparati za psihološka testiranja; aparati za ozonoterapiju, oksigenoterapiju, aerosol terapiju, vještaĉko disanje i ostali terapeutski aparati za disanje:

9019 20 00

- Aparati za ozonoterapiju, oksigenoterapiju, aerosol terapiju, vještaĉko disanje i ostali terapeutski aparati za disanje

9019 20 10 00 - - Aparati za mehaniĉku ventilaciju sa mogućnošću primjene invazivne

ventilacije kom

D1

9019 20 20 00 - - Aparati za mehaniĉku ventilaciju, neinvazivnu kom D1

9019 20 90 00 - - Ostalo, ukljuĉujući dijelove i pribor D1

9021

Ortopedske sprave, ukljuĉujući štake, hirurške pojaseve i potpasaĉe (utege); šine i druge sprave za prelome; vještaĉki djelovi tijela; aparati za poboljšanje sluha i drugi aparati koji se nose ili ugraĊuju u tijelo da bi nadoknadili nedostatak ili invalidnost:

9021 10 - Ortopedske sprave ili sprave za obradu preloma:

9021 10 10 - - Ortopedske sprave D1

9021 10 90 - - Šine i druge sprave za obradu preloma D1

- Vještaĉki zubi i drugi proizvodi zubne protetike:

9021 21 - - Vještaĉki zubi:

9021 21 10 - - - Od plastiĉnih masa D1

9021 21 90 - - - Od ostalih materijala D1

9021 29 00 - - Ostalo D1

- Ostali vještaĉki djelove tijela:

9021 31 00 - - Vještaĉki zglobovi D1

9021 39 - - Ostalo:

9021 39 10 - - - Oĉne proteze D1

9021 39 90 - - - Ostalo D1

9021 40 00 - Aparati za poboljšanje sluha, osim djelova i pribora D1

9021 50 00 - Aparati za stimulaciju rada srĉanih mišića, osim djelova i pribora D1

9022

Rendgen aparati i aparati koji koriste alfa, beta ili gama zraĉenja, za medicinsku, zubarsku, veterinarsku ili drugu upotrebu, ukljuĉujući aparate za radiografiju ili radioterapiju, rendgenske cijevi i drugi generatori rendgenskih zraka, generatori visokog napona, komandne table i pultovi, ekrani, i sliĉno za ispitivanje i lijeĉenje:

- Rendgen aparati za medicinsku, hiruršku, zubarsku, veterinarsku ili drugu upotrebu, ukljuĉujući aparate za radiografiju ili radioterapiju:

9022 12 00 - - Aparati za kompjuterizovanu tomografiju kom D3 D3,D1

9022 13 00 - - Ostali, za zubarsku upotrebu kom D3 D3,D1

9022 14 00 - - Ostali, za medicinsku, hiruršku ili veterinarsku upotrebu kom D3 D3, D1

9022 19 00 - - Za ostalu upotrebu kom D3 D3

- Aparati koji koriste alfa, beta ili gama zraĉenje za medicinsku, hiruršku, zubarsku, veterinarsku ili drugu upotrebu, ukljuĉujući aparate za radiografiju ili radioterapiju:

9022 21 00 - - Za medicinsku, hiruršku, zubarsku ili veterinarsku upotrebu kom D3 D3, D1

9022 29 00 - - Za ostale upotrebe kom D3 D3

9022 30 00 - Rendgenske cijevi kom D3 D3, D1

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

9025

Hidrometri i sliĉni plutajući instrumenti, termometri, pirometri, barometri, higrometri I psihometri, ukljuĉujući kombinacije ovih instrumenata, sa ili bez mogućnosti registrovanja:

- Termometri i pirometri, koji nijesu kombinovani sa drugim instrumentima:

9025 11 - - Punjeni teĉnošću, za direktno oĉitavanje:

9025 11 20 - - - Kliniĉki ili veterinarski:

9025 20 10 - - - Kliniĉki D1

9025 19 - - Ostali:

9025 19 20 - - - Elektronski:

9025 19 20 10 - - - Za humanu upotrebu

D1

9027

Instrumenti i aparati za fiziĉke i hemijske analize (npr.: polarimetri, refraktometri, spektrometri, aparati za analizu gasa ili dima); instrumenti i aparati za mjerenje i kontrolu viskoziteta, poroznosti, ekspanzije, površinskog napona i sliĉno; instrumenti i aparati za kalorimetrijska, akustiĉna i fotometrijska mjerenja ili kontrolu (ukljuĉujući ekspozimetre); mikrotomi:

9027 80 17 - - - - Ostali:

9027 80 17 01 - - - - - Za odredjivanje šećera u krvi D1

GLAVA 93

ORUŢJE I MUNICIJA; NJIHOVI DJELOVI I PRIBOR

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

9301 Vojno oruţje, osim revolvera, pištolja i oruţja iz tar.broja 9307:

9301 10 00 - Artiljerijsko oruţje (npr: topovi, haubice i minobacaĉi) D D

9301 20 00 - Raketni bacaĉi; bacaĉi plamena; bacaĉi granata; cijevi za izbacivanje

torpeda i sliĉni bacaĉi

D D

9301 90 00 - Ostalo7 D D

9302 00 00 Revolveri i pištolji, osim onih koji se svrstavaju u tar. br. 9303 ili 9304 D D

9303

Ostalo vatreno oruţje i sliĉni ureĊaji koji funkcionišu paljenjem

eksplozivnog punjenja (npr.: sportske puške, saĉmarice i lovaĉki i sportski

karabini, vatreno oruţje koje se puni sprijeda, signalni pištolji i druge

naprave predviĊene za izbacivanje samo signalnih raketa, pištolji i

revolveri za ispaljivanje manevarske municije, pištolji sa privezanim klinom

za humano ubijanje ţivotinja, bacaĉi brodskih uţadi):

9303 10 00 - Vatreno oruţje koje se puni sprijeda D D

9303 20

- Ostale sportske i lovaĉke puške saĉmarice, ukljuĉujući kombinacije saĉmarice i karabina:

7 Vojno oruţje, ukljuĉujući automatske puške (osim artiljerijskog oruţja, raketnih bacaĉa, bacaĉa plamena, bacaĉa granata, torpednih cijevi i

sliĉnih bacaĉa, revolvera i pištolja iz tarifnog broja 9302 i maĉeva i bodeţa iz tarifnog broja 9307)

9303 20 10 - - Jednocijevne, sa glatkom cijevi D D

9303 20 95 - - Ostalo D D

9303 30 00 - Ostale puške za sport, lov ili streljaštvo D D

9303 90 00 - Ostalo D D

9304 9304 00 00 Ostalo oruţje (npr.: opruţne, vazdušne i gasne puške i pištolji; pendreci) osim oruţja iz tar. broja 9307

8

D D

9305 Djelovi i pribor proizvoda iz tar. br. 9301 do 9304:

9305 10 00 - Za revolvere ili pištolje: 9

9305 10 00 90 - - Ostali djelovi za nevojne revolvere ili pištoljie D D

9305 10 00 99 - - ostalo D D

9305 20 00 - Za saĉmarice ili kuglare iz tar. broja 9303 10

D D

Ostalo: D D

9305 91 00 00 - - Za vojno oruţje iz tar. broja 9301 D D

9305 99 00 00 - - Ostalo D D

9306

- Bombe, granate, torpeda, mine, rakete i sliĉno i njihovi djelovi; meci, ostala municija i projektili, njihovi djelovi, ukljuĉujući saĉmu i ĉepove za patrone:

11

- Municija za puške saĉmarice i djelovi te municije; municija za vazdušne puške:

9306 21 00 - - Municija za puške saĉmarice D D

9306 29 00 - - Ostalo D D

9306 30 - Ostala municija i njeni djelovi:

9306 30 10

- - Za revolvere i pištolje iz tar. broja 9302 i za automatske puške sa skraćenom cijevi iz tarifnog broja 9301

D D

- - Ostalo:

9306 30 30 - - - Za vojno oruţje D D

9306 30 90 - - - Ostalo 12

D D

9306 90 - Ostalo:

9306 90 10 - - Za vojne svrhe 13

D D

9306 90 90 - - Ostalo D D

9307 00 00

Maĉevi, sablje, bajoneti, koplja i sliĉna oruţja, njihovi djelovi i kanije za to oruţje

14

D D

8 U ovu kategoriju spade i sljedeće oruţje: gasno oruţje; replike vatrenog oruţja kod kojeg se ne upotrebljava jedinstveno punjenje;

onesposobljeno vatreno oruţje; muţar; vazdušno oruţje ĉija je kinetiĉka energija veća od 10,5 J ili je brzina projektila veća od 250 m/s ili je kalibra većeg od 4,5 mm; oruţje sa tetivom ĉija je sila natege veća od 450 N; vazdušno oruţje ĉija je kinetiĉka energija do 10,5 J ili je brzina projektila do 250 m/s i kalibra do 4,5 mm; oruţje sa tetivom ĉija je sila natege manja od 450 N; elektriĉni paralizator; Raspršivaĉ, biber-sprej; hladno oruţje. 9 Dijelovi posebno dizajnirani za vatreno oruţje i od kljuĉnog su znaĉaja za njegovo funkcionisanje, ukljuĉujući cijev, okvir ili prijemnik, klizaĉ

ili cilindar revolvera ili pištolja, magazin-sarţer revolvera ili pištolja, bubanja-cilindar revolvera ili pištolja, zatvaraĉki mehanizam, i bilo koji ureĊaj dizajniran ili prilagoĊen da umanji zvuk ispaljivanjem iz vatrenog oruţja „Bitne komponente“ ĉini bilo koja bitna komponenta takvog vatrenog oruţja: mehanizam za zatvaranje navlake, komora i cijev vatrenog oruţja koji su, kao zasebni predmeti, ukljuĉeni u kategoriju vatrenog oruţja na koje su ili su namijenjeni za ugradnju. 10

Djelovi posebno dizajnirani za vatreno oruţje i od kljuĉnog su znaĉaja za njegovo funkcionisanje, ukljuĉujući: cijev i leţište metka, ram puške i karabina, navlaka puške i karabina, magazin-sarţer puške i karabina, zatvaraĉki mehanizam, nosaĉ zatvaraĉa, kućiste puške i karabina (u jednom dijelu ili gornje i/ili donje), glava puške i karabina sa oluĉenim cijevima (over and under, side by side), i bilo koji ureĊaj dizajniran ili prilagoĊen da umanji zvuk izazvan ispaljivanjem iz vatrenog oruţja. 11

„Municija” znaĉi metak kao cjelinu ili njegove komponente, ukljuĉujući ĉahure, inicijalne kapisle, potisni barut, zrna ili projektile, koji se koriste u vatrenom oruţju, pod uslovom da i te komponente podlijeţu odobrenju; 12

Šarţeri/patroni i njegovi djelovi 13

Bombe, granate, torpeda, mine, rakete i druga municija i projektili i njihovi delovi za vojne svrhe (osim šarţera/patrona)

G L A V A 94

NAMJEŠTAJ, POSTELJINA, MADRACI, NOSAĈI MADRACA, JASTUCI I SLIĈNI PUNJENI PROIZVODI; LAMPE I DRUGA SVIJETLEĆA TIJELA, NA DRUGOM MJESTU NEPOMENUTI ILI UKLJUĈENI; OSVIJETLJENI ZNACI,

OSVIJETLJENE PLOĈICA IMENIMA I SLIĈNO; MONTAŢNE ZGRADE

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. Mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

9402

Medicinski, hirurški, zubarski i veterinarski namještaj (npr.: operacioni stolovi, stolovi za preglede, bolniĉki kreveti sa mehaniĉkim ureĊajima, zubarske stolice); berberske stolice i sliĉne stolice sa obrtnim, naginjućim i diţućim kretanjem; djelovi navedenih proizvoda:

9402 10 00 - Zubarske, berberske i sliĉne stolice i njihovi djelovi:

9402 10 00 01 - - Zubarske stolice, bez ugradnih zubarskih ureĊaja D1

9402 90 00 - Ostalo:

9402 90 00 01 - - operacioni stolovi, specijalni ortopedski stolovi za specijalne operacije D1

GLAVA 95

IGRAĈKE, REKVIZITI ZA DRUŠTVENE IGRE I SPORT; NJIHOVI DJELOVI I PRIBOR

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. Mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

9506

Proizvodi i oprema za opšte fiziĉke vjeţbe, gimnastiku, atletiku, druge sportove (ukljuĉujući stoni tenis) i igre na otvorenom, nepomenuti niti obuhvaćeni na drugom mjestu u ovoj tarifi; bazeni za plivanje i bazeni za djecu:

9506 99 90 - - - Ostalo:

9506 99 90 10 - - - Lukovi, samostrijeli i druge naprave koje snagom napete tetive potiskuju strijelu

D D

GLAVA 96.

RAZNI PROIZVODI

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. Mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

9619 00 Higijenski ulošci (jastuĉići) i tamponi , pelene i podloge za pelene za bebe i sliĉni proizvodi, od bilo kog materijala:

- Od ostalih materijala:

- - Pelene i podloge za pelene za bebe i sliĉni proizvodi:

9619 00 89 - - - Ostalo ( npr: proizvodi za njegu pri inkontinenciji): D1 D1

14

osim plemenitih metala ili metala obloţenih plemenitim metalom, zatupljenog oruţja sa štitovima, lovaĉkih noţeva i bodeţa, noţeva za kampovanje i drugih noţeva iz tarifnog broja 8211, pojaseva za maĉeve i sliĉnih predmeta od koţe ili tekstilnih materijala i ĉvorova za maĉeve.

GLAVA 97.

PREDMETI UMJETNOSTI, KOLEKCIJA I STARINA

Tarifni

broj

Tarifna

oznaka Naimenovanje

Jed. Mjere

Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5 6

9701

Slike, crteţi i pasteli, izraĊeni u potpunosti rukom, osim crteţa iz tar. Broja 4906 i zanatskih proizvoda slikanih ili ukrašenih rukom; kolaţi i sliĉne ukrasne ploĉe:

9701 10 00 - Slike, crteţi i pasteli D4

9701 90 00 - Ostalo D4

9702 00 00 Originalne gravure, štampane slike i litografije D4

9703 00 00 Originalne skulpture i kipovi, od bilo kog materijala D4

9704 00 00

Poštanske i taksene marke, prigodni koverti, prigodni koverti prvog dana, odštampane, frankirane pismonosne pošiljke i sliĉno, upotrijebljeni ili neupotrijebljeni, osim onih iz tarifnog broja 4907

D4

9705 00 00

Kolekcije i primjerci od zoološkog, botaniĉkog, minerološkog, anatomskog, istorijskog, arheološkog, paleontološkog, etnografskog ili numizmatiĉkog interesa

D4

9706 00 00 Antikviteti (starine), stariji od 100 godina D4

“.

Član 4

Prilog 4 mijenja se i glasi:

„Spisak supstanci koje oštećuju ozonski omotaĉ, alternativnih supstanci i spisak proizvoda koji sadrţe supstance koje

oštećuju ozonski omotaĉ ili su pomoću tih supstanci proizvedeni

(Montrealskim protokolom o supstancama koje oštećuju ozonski omotaĉ)

Tarifni broj

Tarifna oznaka

Naimenovanje Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 5 6

Trgovaĉka oznaka Formula Hemijska oznaka

2903 Halogeni derivati ugljovodonika:

-Halogeni derivati zasićenih acikliĉnih ugljovodonika

2903 14 00 - - Ugljentetrahlorid D3 D3

2903 19 00 - - Ostalo:

Ex.

- - - 1,1,1-trihloretan (metilhloroform) D3 D3

- Fluorovani, bromovani i jodirani derivati acikliĉnih ugljovodonika

- - - Bromidi

2903 39 11 - - - - Bromometan (metil bromid) CH3Br D3 D3

- Halogeni derivati acikliĉnih ugljovodonika koji sadrţe dva ili više razliĉitih halogenih elemenata:

2903 71 00 - - Hlordifluormetan CHF2Cl HCFC-22 R-22 D3 D3

2903 72 00 - - dihlortrifluoretan C2HF3Cl2 HCFC-1233)

R-123 D3 D3

2903 73 00 - - dihlorfluoretan

Ex

- - - dihlorfluoretan C2H3FCl2 HCFC-141 D3 D3

- - - 1,1-Dihloro-1-fluoretan CH3CFCl2 HCFC-141b3)

R-141b D3 D3

2903 74 00 - - Hlorodifluoroetan

Ex.

- - - difluorhloretan C2H3F3Cl HCFC-142 D3 D3

- - - difluorhloretan CH3CF2Cl HCFC-142b3

R-142b D3 D3

2903 75 00 - - dihloropentafluoropropan C3HF5Cl2 HCFC-225 D3 D3

- - dihloropentafluoropropan CF3CF2CHCl2 HCFC-225ca3)

R-225ca D3 D3

- - dihloropentafluoropropan CF2ClCF2CHClF HCFC-225cb3)

R-225cB D3 D3

2903 76 - - Bromohloriddifluorometan, bromotrifluorometan i dibromotetrafluoroetani:

2903 76 10 - - - Bromohlordifluorometan CF2BrCl halon-1211 R-12B1 D3 D3

2903 76 20 - - - Bromotrifluorometan CF3Br halon-1301 R-13B1 D3 D3

2903 76 90 - - - Dibromtetrafluoretani C2F4Br2 halon-2402 R-114B2 D3 D3

2903 77 60 ---Trihlorofluorometan,dihlorodifluorometan,trihlorotrifluoroetan, dihlorotetrafluoroetan i hloropentafluoroetan:

D3 D3

Ex.

- - - - Trihlorfluormetan CFCl3 CFC-11 R-11 D3 D3

- - - - Dihlordifluormetan CF2Cl2 CFC-12 R-12 D3 D3

- - - - Trihlortrifluoretan C2F3Cl3 CFC-113 R-113 D3 D3

- - - - Dihlortetrafluoretan C2F4Cl2 CFC-114 R-114 D3 D3

- - - - Hlorpentafluoretan C2F5Cl CFC-115 R-115 D3 D3

2903 77 90 - - - Ostali: D3 D3

Ex:

- - - - Hlortrifluormetan CF3Cl CFC-13 R-13 D3 D3

- - - - Pentahlorfluoretan C2FCl5 CFC-111 R-111 D3 D3

- - - - Tetrahlordifluoretani C2F2Cl4 CFC-112 R-112 D3 D3

- - - - Heptahlorfluorpropani C3FCl7 CFC-211 D3 D3

- - - - Heksahloridifluorpropani C3F2Cl6 CFC-212 D3 D3

- - - - Pentahlortrifluorpropani C3F3Cl5 CFC-213 D3 D3

- - - - Tetrahlortetrafluorpropani C3F4Cl4 CFC-214 D3 D3

- - - - Trihlorpentafluorpropani C3F5Cl3 CFC-215 D3 D3

- - - - Dihlorheksafluorpropani C3F6Cl2 CFC-216 D3 D3

- - - - Hlorheptafluorpropani C3F7Cl CFC-217 D3 D3

2903 79 - - Ostali:

2903 79 30 - - - Halogenizovan samo sa bromom i hlorom, fluorom i hlorom ili sa fluorom i bromom:

D3 D3

Ex:

- - - - - dibromofluorometan CHFBr2 D3 D3

- - - - - bromodifluorometan CHF2Br HBFC-22B1 D3 D3

- - - - - bromofluorometan CH2FBr D3 D3

- - - - - tetrabromofluoroetan C2HFBr4 D3 D3

- - - - - tribromodifluoroetan C2HF2Br3 D3 D3

- - - - - dibromotrifluoroetan C2HF3Br2 D3 D3

- - - - - bromotetrafluoroetan C2HF4Br D3 D3

- - - - - tribromofluoroetan C2H2FBr3 D3 D3

- - - - - dibromodifluoroetan C2H2F2Br2 D3 D3

- - - - - bromotrifluoroetan C2H2F3Br D3 D3

- - - - - dibromofluoroetan C2H3FBr2 D3 D3

- - - - - bromodifluoroetan C2H3F2Br D3 D3

- - - - - bromofluoroetan C2H4FBr D3 D3

- - - - - hexabromofluoropropan C3HFBr6 D3 D3

- - - - - pentabromodifluoropropan C3HF2Br5 D3 D3

- - - - - tetrabromotrifluoropropan C3HF3Br4 D3 D3

- - - - - tribromotetrafluoropropan C3HF4Br3 D3 D3

- - - - - dibromopentafluoropropan C3HF5Br2 D3 D3

- - - - - bromohexafluoropropan C3HF6Br D3 D3

- - - - - pentabromofluoropropan C3H2FBr5 D3 D3

- - - - - bromotrifluoropropan C3H2F3Br D3 D3

- - - - - dibromotetrafluoropropan C3H2F4Br2 D3 D3

- - - - - bromopentafluoropropan C3H2F5Br D3 D3

- - - - - tetrabromofluoropropan C3H3FBr4 D3 D3

- - - - - tribromodifluoropropan C3H3F2Br3 D3 D3

- - - - - dibromotrifluoropropan C3H3F3Br2 D3 D3

- - - - - bromotetrafluoropropan C3H3F4Br D3 D3

- - - - - tribromofluoropropan C3H4FBr3 D3 D3

- - - - - dibromodifluoropropan C3H4F2Br2 D3 D3

- - - - - bromotrifluoropropan C3H4F3Br D3 D3

- - - - - dibromofluoropropan C3H5FBr2 D3 D3

- - - - - bromodifluoropropan C3H5F2Br D3 D3

- - - - - bromofluoropropan C3H6FBr D3 D3

- - - - - dihlorofluormetan CHFCI3 HCFC-21 R-21 D3 D3

- - - - - hlorofluormetan CH3FCI -31 HCFC R-31 D3 D3

- - - - tetrahlorfluoretan C2HFCl4 HCFC-121 D3 D3

- - - - trihlordifluoretan C2HF2Cl3 HCFC-122 D3 D3

- - - - tetrafluorhloretan C2HF4Cl HCFC-1243)

R-124 D3 D3

- - - - trihlorfluoretan C2H2FCl3 HCFC-131 D3 D3

- - - - dihlordifluoretan C2H2F2Cl2 HCFC-132 D3 D3

- - - - trifluorhloretan C2H2F3Cl HCFC-133 D3 D3

- - - - hlorofluoroetan C2H4FCl HCFC-151 D3 D3

- - - - heksahlorofluoropropan C3HFCl6 HCFC-221 D3 D3

- - - - pentahlordifluorpropan C3HF2Cl5 HCFC-222 D3 D3

- - - - tetrahlorotrifluoropropan C3HF3Cl4 HCFC-223 D3 D3

- - - - trihlorotetrafluoropropan C3HF4Cl3 HCFC-224 D3 D3

- - - - heksafluorohloropropan C3HF6Cl HCFC-226 D3 D3

- - - - pentahlorofluoropropan C3H2FCl5 HCFC-231 D3 D3

- - - - tetrahlorodifluoropropan C3H2F2Cl4 HCFC-232 D3 D3

- - - - trihlorotrifluoropropan C3H2F3Cl3 HCFC-233 D3 D3

- - - - dihlorotetrafluoropropan C3H2F4Cl2 HCFC-234 D3 D3

- - - - pentafluorohloropropan C3H2F5Cl HCFC-235 D3 D3

- - - - tetrahlorofluoropropan C3H3FCl4 HCFC-241 D3 D3

- - - - trihlorodifluoropropan C3H3F2Cl3 HCFC-242 D3 D3

- - - - dihlorotrifluoropropan C3H3F3Cl2 HCFC-243 D3 D3

- - - - tetrafluorohloropropan C3H3F4Cl HCFC-244 D3 D3

- - - - trihlorofluoropropan C3H4FCl3 HCFC-251 D3 D3

- - - - dihlorodifluoropropan C3H4F2Cl2 HCFC-252 D3 D3

- - - - trifluorohloropropan C3H4F3Cl HCFC-253 D3 D3

- - - - dihlorofluoropropan C3H5FCl2 HCFC-261 D3 D3

- - - - difluorohloropropan C3H5F2Cl HCFC-262 D3 D3

- - - - hlorofluoropropan C3H6FCl HCFC-271 D3 D3

- - - - bromohlormetan CH2 BrCl D3 D3

Mješavina supstanci koje oštećuju ozonski omotaĉ

Spisak mješavina supstanci koje oštećuju ozonski omotaĉ (iz tabele gore navedene) sa trgovaĉkom oznakom i udjelom

supstance u mješavini

Tarifni broj

Tarifna oznaka

Naimenovanje Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5

- Mješavine koje sadrţe halogene derivate metana, etana i propana:

3824 71 00 - - Koje sadrţe hlorofluorougljenike (CFCs), bez obzira da li sadrţe ili ne hidrohlorofluorougljenike (HCFCs), perfluorougljenike (PFCs) ili hidrofluorougljenike (HFCs)

D3 D3

3824 72 00 - - Koje sadrţe bromohlorodifluorometan, bromotrifluorometan ili dibromotetrafluoroetan

D3 D3

3824 73 00 - - Koje sadrţe bromfluorugljovodonik (HBFCs) D3 D3

3824 74 00

- - Koje sadrţe hidrohlorofluorougljenike (HCFCs), bez obzira da li sadrţe ili ne perfluorougljenike (PFCs) ili hidrofluorougljenike (HFCs), ili ne sadrţe hlorofluorougljenike (CFCs)

D3 D3

3824 75 00 - - Koje sadrţe ugljenik tetrahlorid D3 D3

3824 76 00 - - Koje sadrţe 1,1,1 – trihloroetan (metil hloroform) D3 D3

3824 77 00 - - Koje sadrţe bromometan (metil bromid) ili bromohlormetan D3 D3

OZNAKA MJEŠAVINE

SUPSTANCA OD KOJIH SE MJEŠAVINA SASTOJI, TE NJIHOV UDIO U MJEŠAVINI (u %)

TARIFNA OZNAKA

SUPSTANCA % SUPSTANCA % SUPSTANCA % SUPSTANCA %

Mješavine koje sadrţe hlorofluorougljenike (CFCs), bez obzira da li sadrţe ili ne

hidrohlorofluorougljenike (HCFCs), perfluorougljenike (PFCs) ili hidrofluorougljenike (HFCs)

3824 71 00

R500 CFC12 74 HFC152a 26 3824 71 00

R501 HCFC22 75 CFC12 25 3824 71 00

R502 HCFC22 49 CFC115 51 3824 71 00

R503 HFC23 40 CFC113 60 3824 71 00

R504 HFC23 48 CFC115 52 3824 71 00

R505 CFC12 78 HCFC31 22 3824 71 00

R506 HCFC31 55 CFC114 45 3824 71 00

Mješavine koje sadrţe bromohlorodifluorometan, bromotrifluorometan ili dibromotetrafluoroetan 3824 72 00

Mješavine koje sadrţe hidrobromofluorougljenike (HBFCs) 3824 73 00

Mješavine koje sadrţe hidrohlorofluorougljenike (HCFCs), bez obzira da li sadrţe ili ne perfluorougljenike (PFCs) ili hidrofluorougljenike (HFCs), ili ne sadrţe hlorofluorougljenike (CFCs)

3824 74 00

R401A (MP39) HCFC22 53 HFC152a 13 HCFC124 34 3824 74 00

R401B (MP66) HCFC22 61 HFC152a 11 HCFC124 28 3824 74 00

R401C(MP52) HCFC22 33 HFC152a 15 HCFC124 52 3824 74 00

R402A (HP80) HFC125 60 HC290 2 HCFC22 38 3824 74 00

R402B (HP81) HFC125 38 HC290 2 HCFC22 60 3824 74 00

R403A (69S) HC290 5 HCFC22 75 FC218 20 3824 74 00

R403B (69L) HC290 5 HCFC22 56 FC218 39 3824 74 00

R405A (G2015) HCFC22 45 HFC152a 7 HCFC142b 6 C318 43 3824 74 00

R406A (GHG-12)

HCFC22 55 HC600 4 HCFC142b 41 3824 74 00

R408A (FX10) HFC125 7 HFC143a 46 HCFC22 47 3824 74 00

R409A (FX56) HCFC22 60 HCFC124 25 HCFC142b 15 3824 74 00

R408B (FX57) HCFC22 65 HCFC124 25 HCFC142b 10 3824 74 00

R411A (G2018A)

HC1270 2 HCFC22 88 HFC152a 11 3824 74 00

R411B (G2018B)

HC1270 3 HCFC22 94 HFC152a 3 3824 74 00

R412A (TP5R) HCFC22 70 FC218 5 HCFC142b 25 3824 74 00

R414B HCFC22 50 HCFC124 39 HCFC142b 9,5 HC600a 1,5 3824 74 00

R509 (TP5R2) HCFC22 46 FC218 54 3824 74 00

FX20 HFC125 45 HCFC22 55 3824 74 00

FX55 HCFC22 60 HCFC142b 40 3824 74 00

D136 HCFC22 50 HCFC124 47 HC600a 3 3824 74 00

Daikin Blend HFC23 2 HFC32 28 HCFC124 70 3824 74 00

FRIGC HCFC124 39 HFC134a 59 HC600a 2 3824 74 00

Free Zone HCFC142b 19 HFC134a 79 Lubrikant 2 3824 74 00

GHG-HP HCFC22 65 HCFC142b 31 HC600a 4 3824 74 00

GHG-X5 HCFC22 41 HCFC142b 15 HFC227ca 40 HC600a 4 3824 74 00

NARM-502 HCFC22 90 HFC152a 5 HFC23 5 3824 74 00

NASF-S-III HCFC22 82 HCFC123 4,75 HCFC124 9,5 3,75 3824 74 00

Mješavine koje sadrţe ugljenik tetrahlorid 3824 75 00

Mješavine koje sadrţe 1,1,1 – trihloroetan (metil hloroform) 3824 76 00

Mješavine koje sadrţe bromometan (metil bromid) ili bromohlormetan 3824 77 00

metil bromid s hloropikrinom

metil bromid 67 hloropikrin 33 3824 77 00

metil bromid s hloropikrinom

metil bromid 98 hloropikrin 2 3824 77 00

Spisak novih supstanci koje oštećuju ozonski omotaĉ

Tarifna oznaka

Supstanca Hemijska formula

2903 78 00 - - Ostali perhalogenirani derivati

Ex. 6.5

2903 78 00 -- - Dibromodifluorometan (halon-1202) CBr2F2

2903 39 19 - - - - Ostali

Ex.

2903 39 19 1-bromopropan (n-propil bromid) C3H7Br

2903 39 19 Bromoetan (etil bromid) C2H5Br

2903 78 00 - - Ostali perhalogenirani derivati

2903 78 00 Trifluorojodometan (trifluorometiljodid) CF3I

2903 11 00 - - Monohlorometan (metil-hlorid) i monohloroetan (etil-hlorid) CH3Cl

Spisak alternativnih supstanci

NAZIV ALTERNATIVNE SUPSTANCE

NAZIV I HEMIJSKA FORMULA TARIFNA OZNAKA

Oblik

izvoza uvoza

- - - Zasićeni fluoridi: (fluorougljovodonici (HFC)

R-32 HFC-32 - - - - Difluorometan CH2F2 2903 39 21 D3 D3

R-23 HFC-23 - - - - Trifluorometan CHF3 2903 39 23 D3 D3

R-125 HFC-125 - - - - Pentafluoroetan C2HF5 2903 39 24 D3 D3

R-143a HFC-143a - - - - 1,1,1 – trifluoroetan C2H3F3 2903 39 24 D3 D3

R-152a HFC-152a - - - - 1,1-difluoroetan C2H4F2 2903 39 25 D3 D3

R-134a HFC-134a - - - - 1,1,1,2-tetrafluoroetan CH2FCF3 2903 39 26 D3 D3

- - - - Pentafluoropropani, heksafluoropropani i heptafluoropropani 2903 39 27 D3 D3

Ex.

R-227ea HFC-227ea C2HF3 2903 39 27 D3 D3

R-236cb HFC-236cb CH2FCF3CF3 2903 39 27 D3 D3

R-236ea HFC-236ea CHF2CHFCF2 2903 39 27 D3 D3

R-236fa HFC-236fa C3H2F6 2903 39 27 D3 D3

R-245ca HFC-245ca C3H5F3 2903 39 27 D3 D3

R-245fa HFC-245fa CHF2CH2CF3 2903 39 27 D3 D3

- - - - Perfluorisani zasićeni fluoridi (PFC) 2903 39 28 D3 D3

Ex.

PFC-14 Perfluorometan CF4 2903 39 28 D3 D3

PFC-116 Perfluoroetan C2F6 2903 39 28 D3 D3

PFC-218 Perfluoropropan C3F8 2903 39 28 D3 D3

PFC-3-1-10 Perfluorobutan C4F10 2903 39 28 D3 D3

PFC-4-1-10 Perfluoropentan C5F12 2903 39 28 D3 D3

PFC-5-1-10 Perfluoroheksan C6F14 2903 39 28 D3 D3

PFC-C-318 Perfluorociklobutan c-C4F8 2903 39 28 D3 D3

Sumporov heksafluorid SF6 2903 39 28 D3 D3

- - - - Ostali zasićeni fluoridi 2903 39 29 D3 D3

Ex

R-41 HFC-41 CH3F 2903 39 29 D3 D3

R-43-10 mee HFC-43-10mee

C5H2F10 2903 39 29 D3 D3

R-134 HFC-134 C2H2F4 2903 39 29 D3 D3

R-143 HFC-143 C2H3F3 2903 39 29 D3 D3

R-365 mfc HFC-365mfc CF3CH2CF2CH3 2903 39 29 D3 D3

Spisak mješavina alternativnih supstanci

Tarifni broj

Tarifna oznaka

Naimenovanje Oblik

izvoza uvoza

1 2 3 4 5

- - Mješavine koje sadrţe perfluorougljenike (PFCs) ili hidrofluorougljenike (HFCs), ali ne sadrţe hlorofluorougljenike (CFCs) ili hidrohlorofluorougljenike (HCFCs):

3824 78 10 - - - Koje sadrţe samo 1,1,1-trifluoroetan i pentafluoroetan

Ex.

R 507A HFC 143a/ HFC- 125 D3 D3

3824 78 20 - - - Koje sadrţe samo 1,1,1-trifluoroetan, pentafluoroetan i 1,1,1,2-tetrafluoroetan

Ex.

R 404A HFC143a/HFC125/HFC134a D3 D3

3824 78 30 - - - Koje sadrţe samo difluorometan i pentafluoroetan

Ex.

R410A HFC 32/HFC 125 D3 D3

3824 78 40 - - - Koje sadrţe samo difluorometan, pentafluoroetan i 1,1,1,2-tetrafluoroetan

Ex.

R 407A HFC32/HFC125/HFC 134a D3 D3

R 407B HFC32/HFC125/HFC 134a D3 D3

R 407C HFC32/HFC125/HFC 134a D3 D3

R 407D HFC32/HFC125/HFC 134a D3 D3

3824 78 90 - - - Ostalo

Ex.

R 508A HFC 23/ PFC116 D3 D3

R 508B HFC 23/ PFC116 D3 D3

Proizvodi koji sadrže supstance koje oštećuju ozonski omotač ili su pomoću tih supstanci proizvedeni

POPIS PROIZVODA

Grupa I.: Rashladni i klima ureĊaji1) a) 9601) Nepokretni rashladni i klima ureĊaji

– friţideri,zamrzivaĉi, ledomati, rashladna postrojenja i ureĊaji, – ureĊaji za uklanjanje vlage (dehumidifikatori), – hladnjaci vode, – toplotne pumpe, – klima ureĊaji.

b) Pokretni rashladni i klima ureĊaji

- hladnjaĉe,

- klima ureĊaji vozila, aviona i brodova, bilo da su ugraĊeni ili u djelovima. Grupa II.: Proizvodi u obliku aerosola (spreja), osim onih koji se primjenjuju u medicini2) Grupa III.: Rastvaraĉi3) Grupa IV.: Sistemi i aparati za gašenje poţara4)

a) preparati, punjenje aparata za gašenje poţara ili granate za gašenje poţara b) aparati za gašenje poţara (punjeni sredstvom za gašenje) c) fiksni protivpoţarni sistemi

Grupa V.: Polimerni materijali5) a) Polimerni materijali u primarnom obliku i proizvodi, b) Pjenasti polimerni materijali i proizvodi.

1) Rashladni i klima ureĊaji koji kao radnu supstancu u radu primjenjuju i/ili u izolacijskom materijalu sadrţe supstance koje

oštećuju ozonski omotaĉ. 2)

Proizvodi u obliku aerosola koji kao potisni gas sadrţe supstance koje oštećuju ozonski omotaĉ. Ovdje se ubrajaju prehrambeni, kozmetiĉki i toaletni proizvodi, sredstva za zaštitu bilja, boje, pripravci za podmazivanje, pripremljene hemika lije za odmrzavanje, silikoni, oruţja (suzavac) i sl. 3)

Proizvodi gdje je rastvaraĉ supstanca koja oštećuje ozonski omotaĉ. Ovdje se ubrajaju razrjeĊivaĉi za boje i lakove, rastvaraĉi i razni proizvodi koji sadrţe rastvaraĉe, npr. Odstranjivaĉi ulja i masti, prašine ili plijesni, sredstva za ĉišćenje filmova, stakla i limarije, fumiganti, korektori i sl. 4)

Proizvodi za gašenje poţara koji sadrţe supstance koje oštećuju ozonski omotaĉ, ukljuĉujući prenosne aparate i stabilne sisteme za gašenje poţara.

5) Proizvodi za koje se u tehnološkom postupku proizvodnje primjenjuju, kao rastvaraĉi ili sredstva za ispjenjavanje, supstance

koje oštećuju ozonski omotaĉ. Ovdje se ubrajaju fleksibilne i tvrde poliuretanske pjene, fenolne, polistirenske i poliolefinske pjene i proizvodi koji ih sadrţe (namještaj – stolovi, garniture, madraci, sagovi s podlogom od pjenastog materijala, materijali za pakiranje instrumenata i alata – rezani prema obliku proizvoda, sjedišta u motornim vozilima, izolacioni materijali, sendviĉ paneli, plutaĉe, izolaciona pjena u spreju, dijelovi medicinske opreme, i dr.)“.

Član 5

Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Sluţbenom listu Crne Gore".

Broj: 04-2482 Podgorica, 20. maja 2021. godine

Vlada Crne Gore

Predsjednik, prof.dr Zdravko Krivokapić, s.r.

856.

Na osnovu člana 58 stav 1 Zakona o vazdušnom saobraćaju („Službeni list CG“, br. 30/12,

30/17 i 82/20), Vlada Crne Gore, na sjednici od 17. juna 2021. godine, donijela je

ODLUKU

O IZMJENI ODLUKE O OSNIVANJU NACIONALNOG ODBORA ZA OLAKŠICE U

VAZDUŠNOM SAOBRAĆAJU

Član 1

U Odluci o osnivanju Nacionalnog odbora za olakšice u vazdušnom saobraćaju (“Službeni

list CG”, br. 69/18, 17/19 i 55/20), u članu 2 stav 1 mijenja se i glasi:

„U Odbor za olakšice imenuju se:

1) Milan Avramović, nadzornik II za projektovanje, rekonstrukciju, označavanje i

održavanje aerodroma u Agenciji za civilno vazduhoplovstvo, za predsjednika;

2) Mira Dašić, direktorica Direkcije za viznu politiku, prelete i tranzit u Generalnom

direktoratu za konzularne poslove i dijasporu u Ministarstvu vanjskih poslova, za zamjenika

predsjednika;

3) Belma Hasanović, samostalni savjetnik III u Direktoratu za vazdušni saobraćaj u

Ministarstvu kapitalnih investicija, za člana;

4) Slavko Vojinović, načelnik Odsjeka za granične provjere u Upravi policije, za člana;

5) Nikola Ražnatović, samostalni savjetnik I u Direktoratu za razvojne politike u turizmu u

Ministarstvu ekonomskog razvoja, za člana;

6) Snežana Mugoša, generalna direktorica Direktorata za lokalnu samoupravu i privredna

društva u većinskom vlasništvu države u Ministarstvu finansija i socijalnog staranja, za člana;

7) Tatjana Vujisić, načelnica Odsjeka za carinske postupke u Upravi carina, za člana.”

Član 2

Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom listu Crne

Gore“.

Broj:04-2891/2

Podgorica, 17. jun 2021. godine

Vlada Crne Gore

Predsjednik,


857.

Na osnovu člana 72 stav 2 Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata („Službeni list

CG” br. 64/17, 44/18, 63/18 i 82/20), Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i

urbanizma donijelo je

PRAVILNIK

O IZMJENI PRAVILNIKA O TEHNIĈKIM ZAHTJEVIMA ZA BETONSKE

KONSTRUKCIJE

Član l

U Pravilniku o tehničkim zahtjevima za betonske konstrukcije („Službeni list CG", br.

20/18, 39/19 i 57/20) u članu 30 riječi: „do 1. avgusta 2021. godine” zamjenjuju se riječima:

„do 1. avgusta 2022. godine."

Član 2

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Crne

Gore".

Broj: 01-1081/3


Ministar,

prof. dr Ratko Mitrović, s.r

858.




PRAVILNIK

O IZMJENI PRAVILNIKA O TEHNIĈKIM ZAHTJEVIMA ZA SPREGNUTE

KONSTRUKCIJE OD ĈELIKA I BETONA

Član 1

U Pravilniku o tehničkim zahtjevima za spregnute konstrukcije od čelika i betona

(„Službeni list CG”, br. 28/18, 40/19 i 49/20) u članu 31 riječi: „do 1. avgusta 2021. godine”

zamjenjuju se riječima: "do 1. avgusta 2022. godine."

Član 2

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom listu Crne

Gore”.

Broj: 01-1085/3


Ministar,


859.


CG” br. 64/17 44/18, 63/18 i 82/20), Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i


PRAVILNIK

O IZMJENI PRAVILNIKA O TEHNIĈKIM ZAHTJEVIMA ZA DRVENE

KONSTRUKCIJE

Član 1

U Pravilniku o tehničkim zahtjevima za drvene konstrukcije („Službeni list CG",br. 18/18,

40/1, 40/19 i 55/20) u članu 34 riječi: "do 1. avgusta 2021. godine” zamjenjuju se riječima

„do 1. avgusta 2022. godine.”

Član 2


Gore”.

Broj: 01-1084/3


Ministar,


860.




PRAVILNIK

O IZMJENI PRAVILNIKA O TEHNIĈKIM ZAHTJEVIMA ZA ZIDANE

KONSTRUKCIJE

Član 1

U Pravilniku o tehničkim zahtjevima za zidane konstrukcije („Službeni list CG", br. 18/18,

40/19 i 41/20) u članu 31 riječi: „do 1. avgusta 2021. godine” zamjenjuju se riječima: „do 1.

avgusta 2022. godine."

Član 2


Gore".

Broj: 01-1083/3


Ministar,


861.




PRAVILNIK

O IZMJENI PRAVILNIKA O TEHNIĈKIM

ZAHTJEVIMA ZA ĈELIĈNE KONSTRUKCIJE

Član 1

U Pravilniku o tehničkim zahtjevima za čelične konstrukcije („Službeni list CG", br.

25/18, 40/19 i 45/20) u član 29 riječi: "do 1, avgusta 2021. godine” zamjenjuju se riječima;

"do 1. avgusta 2022. godine."

Član 2


Gore”.

Broj: 01-1082/3


Ministar,


862.




PRAVILNIK

O IZMJENI PRAVILNIKA O TEHNIĈKIM ZAHTJEVIMA ZA ALUMINIJUMSKE

KONSTRUKCIJE

Član 1

U Pravilniku o tehničkim zahtjevima za aluminijumske konstrukcije („Službeni list CG",

br. 19/18, 40/19 i 42/20) u članu 30 riječi: „do 1. avgusta 2021. godine” zamjenjuju se

riječima: „do 1. avgusta 2022. godine.”

Član 2


Gore".

Broj: 01-1086/3


Ministar,


863.

Na osnovu člana 24a stav 2 Zakona o porezu na dodatu vrijednost ("Službeni list RCG",

br. 65/01, 38/02, 72/02, 21/03 i 76/05 i „Službeni list CG“, br. 16/07, 29/13, 9/15, 53/16, 1/17,

50/17, 80/20 i 59/21), Ministarstvo finansija i socijalnog staranja donijelo je

PRAVILNIK

O DOPUNI PRAVILNIKA O UTVRĐIVANjU PROIZVODA I USLUGA KOJI SE

OPOREZUJU PO SNIŽENOJ STOPI PDV

Član 1

U Pravilniku o utvrĎivanju proizvoda i usluga koji se oporezuju po sniženoj stopi PDV

(„Službeni list RCG“, br. 81/05, 2/06 i 10/06 i „Službeni list CG“, br. 6/08, 46/08, 11/09,

62/15, 69/15, 21/16, 32/16, 37/16, 58/16, 65/16, 43/19 i 51/19) u članu 2 stav 1 poslije tačke

6 dodaje se nova tačka, koja glasi:

„6a) jaja,“.

Poslije stava 10 dodaje se novi stav koji glasi:

„Jajima iz stava 1 tačka 6a ovog člana, smatraju se svježa živinska i ptičja jaja u ljusci.“

Dosadašnji st. 11 i 12 postaju st. 12 i 13.

Član 2

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom listu Crne

Gore”.

Broj: 01- 8701/1


Ministar,

mr Milojko Spajić, s.r.

864. Evropski sud za ljudska prava (Peto odjeljenje), Predmet Baranin i Vukčević protiv Crne Gore, (Predstavke br. 24655/18 i

24656/18)

P R E S U D A

Ĉlan 3 (procesni aspekt) • Kontinuirana nedjelotvornost istrage o brutalnosti policije nakon što su utvrĊene povrede materijalne i

procesne prirode ĉlana 3 od strane Ustavnog suda • Istraga nije bila brza, temeljna ili nezavisna, i nije obezbijedila dovoljan stepen

javnog nadzora • Nije bilo gubitka statusa ţrtve u svijetlu kontinuirane nedjelotvornosti • Ţalba na osnovu materijalnog aspekta je

skinuta sa liste predmeta Suda usljed odluke domaćih sudova i naknade štete

STRAZBUR

11. mart 2021. godine

Ova presuda će postati pravosnažna u okolnostima utvrđenim u članu 44 stav 2 Konvencije. Ona može biti predmet redakcijske

izmjene.

U predmetu Baranin i Vukčević protiv Crne Gore,

Evropski sud za ljudska prava (Peto odjeljenje), na zasijedanju Vijeća u sastavu:

Síofra O’Leary, predsjednik,

Ganna Yudkivska,

Stéphanie Mourou-Vikström,

Lətif Hüseynov,

Lado Chanturia,

Ivana Jelić,

Arnfinn Bårdsen, sudije,

i Victor Soloveytchik, registrar odjeljenja,

Imajući u vidu:

predstavke (br. 24655/18 i 24656/ 18) protiv Crne Gore koje su podnijete Sudu na osnovu ĉlana 34 Konvencije za zaštitu ljudskih

prava i osnovnih sloboda (u daljem tekstu: „Konvencija“) od strane g-dina Momĉila Baranina (u daljem tekstu: „prvi podnosilac

predstavke“), koji ima dvojno drţavljanstvo, crnogorsko i kanadsko, i crnogorskog drţavljanina, Branimira Vukĉevića (u daljem

tekstu: „drugi podnosilac predstavke“),

15. maja 2018. godine;

odluku da se o predstavkama obavijesti Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: „Vlada“);

izjašnjenja stranaka;

Nakon vijećanja na sjednici bez prisustva javnosti, odrţanoj 2. februara 2021. godine,

Donosi sljedeću presudu, koja je usvojena tog dana:

UVOD

1. Konkretni predmeti se tiĉu prituţbi podnosilaca predstavki na osnovu ĉlanova 3 i 13 Konvencije u vezi zlostavljanja od strane

neidentifikovanih policijskih sluţbenika 24. oktobra 2015. godine, i konkretno navodnog nedostatka djelotvorne istrage u vezi

predmetnog incidenta, te nedostatka djelotvornog domaćeg pravnog lijeka s tim u vezi.

ĈINjENICE

2. Podnosioci predstavki su roĊeni 1977. i 1978. godine i ţive u Podgorici. Njih je zastupala g-Ċa T. Gorjanc-Prelević, izvršna

direktorica nevladine organizacije Akcija za ljudska prava.

3. Vladu je zastupala njena zastupnica, g-Ċa V. Pavliĉić.

4. Ĉinjenice ovog predmeta, kako su ih podnijele stranke, mogu se rezimirati kako slijedi.

A. Činjenični okvir

5. Dana 24. oktobra 2015. godine, u Podgorici su organizovani protesti opozicione politiĉke koalicije ispred zgrade Skupštine.

Veliki broj policijskih sluţbenika je bio rasporeĊen u cilju osiguravanja bezbjednosti skupa, ukljuĉujući ĉlanove Posebne jedinice

policije („PJP“) i Specijalne antiteroristiĉke jedinice („SAJ“). U jednom trenutku protesta poĉeli su neredi da budu nasilne prirode.

Neki od uĉesnika protesta su pokušali da nasilno uĊu u zgradu Skupštine, a na sluţbenike policije je bacano kamenje i molotovljevi

kokteli. Naĉelnik Centra bezbjednosti („CB”) u Podgorici, koji je bio zaduţen za osiguravanje bezbjednosti na protestu, naredio je

prekid skupa. Iste noći je došlo do niza incidenata u gradu, poput pljaĉkanja prodavnica i razbijanja izloga, ukljuĉujući i stakla

banaka. Ukupan broj povrijeĊenih lica je bio pedeset i ĉetiri, od kojih je dvadeset i devet bilo policijskih sluţbenika, a dvadeset i pet

uĉesnika protesta.

B. DogaĎaji od 24. oktobra 2015. godine

6. Iste veĉeri, oko 22:30 ĉasova, podnosioci predstavki su se zatekli u blizini protesta, ali nisu uĉestvovali u istim. U cilju

izbjegavanja grupe uĉesnika protesta, uputili su se u sporednu ulicu prema policiji, koja ih je propustila da proĊu. Nakon nekoliko

metara više maskiranih policijskih sluţbenika je prišlo podnosiocima predstavki, naloţili im da legnu na trotoar, verbalno ih vrijeĊali

i udarali nogama. Jedan od policijskih sluţbenika je glavu drugog podnosioca predstavke pritisnuo stopalom uz tlo. Vozilo SAJ-a

marke „Hummer“ se nalazilo na licu mjesta, uz nekoliko drugih vozila. Ovaj dogaĊaj je snimljen sa prozora obliţnje kancelarije i

postavljen na „YouTube“ od strane glavnog urednika dnevnog lista Vijesti.

7. Nepoznatog dana, nakon pregledanja video snimka, Osnovno drţavno tuţilaštvo – („ODT“) je pokrenulo postupak protiv

nepoznatih sluţbenika SAJ-a zbog kriviĉnog djela zlostavljanja.

8. Dana 25. oktobra 2015. godine SAJ je saĉinila jedan izvještaj o dogaĊajima i upotrebi sile prethodne noći. Incident u kojem su

bili ukljuĉeni podnosioci predstavki nije bio spomenut u izvještaju.

9. Dana 27. i 28. oktobra 2015. godine podnosioci predstavki su pojedinaĉno zatraţili medicinsku pomoć. U medicinskom

izvještaju koji se tiĉe prvog podnosioca predstavke utvrĊeno je postojanje bolnog hematoma preĉnika 30 centimetara u unutrašnjem

predjelu lijeve butine, bolni hematom preĉnika oko 20 centimetara u unutrašnjem predjelu desne butine sa zadnje strane kao i

hematom preĉnika 1 centimetar u predjelu lijevog gornjeg kapka. U medicinskom izvještaju koji se tiĉe drugog podnosioca

predstavke navodi se postojanje hematoma u predjelu lijevog rebarnog luka veliĉine 8x4 centimetara, kao i hematoma u predjelu

zadnje strane lijeve potkoljenice veliĉine 15x7 centimetara.

10. Dana 30. oktobra 2015. godine podnosioci predstavki su prijavili ovaj incident policiji. Istog dana oni su bili saslušani od

strane policijskih sluţbenika iz CB. CB je takoĊe zahtijevao video snimak sa lica mjesta i od razliĉitih medija.

11. Dana 10. novembra 2015. godine ODT je zatraţilo od Uprave policije da ga obavijesti o identitetu podnosilaca predstavki.

TakoĊe je zahtijevalo informacije u pogledu toga koje su radnje preduzete u cilju identifikovanja sluţbenika SAJ-a koji su bili

ukljuĉeni u još dva druga incidenta koja su se dogodila predmetne noći, na mjestima gdje je viĊeno vozilo SAJ-a marke „Hummer“,

a u vezi kojih je ODT takoĊe pokrenulo postupak. ODT je primijetilo da ovi incidenti nisu bili spomenuti u izvještaju od 25. oktobra

kojeg je saĉinila SAJ (vidjeti stav 8 gore).

12. Dana 12. novembra 2015. godine ODT je zatraţilo da SAJ dostavi informacije o GPS poziciji svih sluţbenih motornih vozila

koja su upotrijebljena 24. oktobra 2015. godine u vremenu od 21:30 ĉasova do ponoći. Dana 20. novembra 2015. godine SAJ je

dostavila informacije u odnosu na devet motornih vozila. Konkretno, sluţbenik SAJ-a Lj.P. je bio zaduţio sva vozila, ukljuĉujući i

„Hummer“. MeĊutim, on nije upravljao nijednim od navedenih vozila, s obzirom na to da se isti nalazio u vozilu vatrogasne sluţbe

ispred Skupštine. U izvještaju je navedeno da je CB ispitao dostupne video snimke (sa kamera za video nadzor i snimaka koji su

objavljeni u medijima), ali zbog lošeg kvaliteta tih snimaka, kao i ĉinjenice da su policijski sluţbenici koji su bili ukljuĉeni nosili gas

maske i šljemove, bila je nemoguća njihova identifikacija. Ni podnosioci predstavki ih nisu mogli prepoznati iz istog razloga.

13. Dana 20. novembra 2015. godine Uprava policije je obavijestila ODT o tri razliĉita incidenta u kojima je upotrijebljena sila

od strane policije tokom predmetne noći, ukljuĉujući incident u kojem su uĉestvovali podnosioci predstavki, uz navoĊenje imena

podnosilaca predstavki.

14. Dana 3. decembra 2015. godine ODT je saslušalo podnosioce predstavki zbog osnovane sumnje da su isti pretrpjeli kriviĉno

djelo zlostavljanje. Oni su, u suštini, tvrdili da nisu mogli da identifikuju bilo koga od policijskih sluţbenika s obzirom na to da su

isti nosili maske i šljemove. Oni su takoĊe naveli da su dva policijska vozila bila na licu mjesta, i to „Hummer“ i Land Rover. Na

osnovu toga, drugi podnosilac predstavke je pretpostavio da su se vozaĉi „Hummera“ i Land Rovera definitivno tu nalazili. Shodno

saznanju drugog podnosioca predstavke iz medija da se komandant SAJ-a nalazio u „Hummer-u“, isti je pretpostavio da se on takoĊe

tu nalazio. On je takoĊe naveo da nije bilo nikoga drugoga u toj ulici osim njih (podnosilaca predstavki) i policijskih sluţbenika.

15. Dana 4. decembra 2015. godine ODT je od CB zatraţilo da mu dostavi video snimke iz apoteke u ĉijoj blizini se predmetni

incident dogodio. Dana 30. decembra 2015. godine CB je obavijestio ODT da je kamera u apoteci samo zabiljeţila unutrašnjost

objekta, i da su kapci na prozorima bili spušteni s obzirom na to da je apoteka bila zatvorena. CB je naveo da su oni takoĊe posjetili

obliţnju buregdţinicu, ali da ih je njen vlasnik obavijestio da kamera nije radila u to vrijeme i da se, u svakom sluĉaju, snimci samo

ĉuvaju za period od dvadeset i jedan dan.

16. Dana 12. januara 2016. godine Uprava policije je obavijestila CB da nisu posjedovali snimke radio komunikacije izmeĊu

razliĉitih policijskih komandira tokom predmetne noći s obzirom na ĉinjenicu da relevantni sistem snimanja nije funkcionisao.

17. Dopisom od 26. januara 2016. godine ODT je zatraţilo od direktora Uprave policije da ga obavijesti o preduzetim radnjama

u cilju identifikacije sluţbenika policije, kao i o razlozima zbog kojih nisu uspjeli da ranije sprovedu spomenute radnje.

18. Dana 29. februara 2016. godine vještak medicinske struke je dostavio ODT-u nalaz i mišljenje o povredama kod podnosilaca

predstavki nakon podnošenja zahtjeva ODT-a od 8. februara 2016. godine. U suštini, u nalazu i mišljenju je potvrĊen raniji

medicinski izvještaj (vidjeti stav 9 gore). Ove povrede su klasifikovane kao lakše tjelesne povrede nanesene tupim mehaniĉkim

oruţjem, kao i pesnicama ili stopalima.

19. Dana 7. aprila i 6. maja 2016. godine ODT je urgiralo kod Uprave policije da identifikuje sluţbenike SAJ-a koji su

uĉestvovali u incidentu.

20. Dana 17. januara 2017. godine podnosioci predstavki su podnijeli ustavne ţalbe u kojima su se ţalili na muĉenje, neĉovjeĉno

i poniţavajuće postupanje i nedostatak djelotvorne istrage.

21. U toku postupaka koji su uslijedili ODT je obavijestilo Ustavni sud da je cjelokupan dokazni materijal upućivao na to da je

zlostavljanje poĉinjeno na štetu podnosilaca predstavki, ali da ODT nije bilo u mogućnosti da identifikuje poĉinioce kriviĉnog djela,

s obzirom na ĉinjenicu da njihova lica nisu bila vidljiva na dostupnim video snimcima, te da su podnosioci predstavki bili izriĉiti da

ih nisu mogli prepoznati. ODT je urgiralo da naĉelnik CB, Uprava policije i ministar unutrašnjih poslova preduzmu mjere u cilju

identifikacije poĉinalaca kriviĉnog djela. Uprava policije je navela da su oni saslušali podnosioce predstavki i pregledali video

snimke, ali da nisu mogli da identifikuju nikoga, s obzirom na to da su policijski sluţbenici nosili maske i šljemove. Pribavljeni

materijal su proslijedili ODT-u.

22. Dana 21. juna 2017. godine Ustavni sud je utvrdio povredu i materijalnog i procesnog aspekta ĉlana 3 Konvencije.

Konkretno, podnosioci predstavki su pretrpjeli neĉovjeĉno i poniţavajuće postupanje od strane neidentifikovanih sluţbenika SAJ-a,

što je rezultiralo zadobijanjem lakših tjelesnih povreda, uzrokujući im fiziĉke i duševne bolove. S obzirom da podnosioci predstavki

nisu niĉim to isprovocirali, upotreba sile nije bila opravdana, te je ista bila prekomjerna i nesrazmjerna.

23. Ustavni sud je dalje utvrdio da istraga koju je sprovelo ODT nije bila temeljna, nezavisna i brza. Naime, ODT nije saslušalo

novinare koji su bili svjedoci dešavanja ili bilo koje sluţbenike SAJ-a. ODT je nastavilo da zahtijeva od Uprave policije da

identifikuje policijske sluţbenike, zanemarujući ĉinjenicu da su oni od kojih je navedeno zahtijevano bili podreĊeni istom lancu

komande kao i policajci pod istragom. U krajnjem, ODT nije uspjelo da identifikuje poĉinioce u periodu duţem od devetnaest

mjeseci. Sud je smatrao irelevantnim to da je ODT kriviĉno gonilo komandanta SAJ-a zbog pomaganja drugima u izbjegavanju

preduzimanja odgovornosti (vidjeti stavove 37-40, u nastavku).

24. Štaviše, Uprava policije nije sprovela djelotvornu i temeljnu istragu radi identifikovanja i kaţnjavanja svojih sluţbenika. Na

to nisu mogli uticati navodi da je identifikacija ometena ĉinjenicom da su sluţbenici imali zaštitne šljemove i gas maske, te da su

video snimci bili beskorisni. TakoĊe, istraga nije mogla biti nezavisna, s obzirom da je policija morala da sprovodi istragu nad svojim

sopstvenim kolegama. Ustavni sud je zahtijevao od ministra unutrašnjih poslova i Uprave policije da u cjelosti saraĊuju sa ODT-om,

radi prikupljanja dokaza i identifikovanja relevantnih sluţbenika SAJ-a.

25. Ustavni sud je naloţio ODT-u da sprovede temeljnu, brzu i nezavisnu istragu u cilju identifikovanja i kriviĉnog gonjenja

policijskih sluţbenika u odnosu na koje je postojala osnovana sumnja da su poĉinili kriviĉno djelo zlostavljanja podnosilaca

predstavki. Taj sud je naloţio da se ove odluke izvrše u roku od tri mjeseca od dana njihovog objavljivanja u Sluţbenom listu, te da

po isteku navedenog vremenskog roka ODT dostavi sudu izvještaj. Ove odluke su objavljene 3. avgusta 2017. godine.

26. U periodu od 18. septembra do 3. novembra 2017. godine ODT je saslušalo glavnog urednika dnevnog lista Vijesti (vidjeti

stav 6 in fine gore), direktora TV Vijesti, vlasnicu apoteke, komandanta PJP-a i pedeset i ĉetiri sluţbenika SAJ-a. Tokom istog

perioda, ODT je urgiralo da ga Uprava policije i ministar unutrašnjih poslova obavijeste o preduzetim mjerama u cilju

identifikovanja poĉinilaca. ODT je takoĊe zahtijevalo od naĉelnika CB u Podgorici da ga obavijesti o tome da li su pripadnici drugih

interventnih jedinica bili rasporeĊeni na licu mjesta te, ukoliko jesu, da ga obavijesti o njihovom identitetu.

27. Glavni urednik Vijesti i vlasnica apoteke su bili saslušani u svojstvu svjedoka. Oni su bili propisno upozoreni da moraju da

govore istinu te da će se davanje laţnih iskaza smatrati kriviĉnim djelom.

28. Glavni urednik Vijesti je naveo, u suštini, da je izmeĊu pet i sedam unformisanih lica sa šljemovima pretuklo podnosioce

predstavki. Jedan od onih koji su bili prisutni nije nosio šljem, ali s obzirom na to da je bilo mraĉno nije mogao da ga prepozna ili ĉak

da kaţe da li je nešto imao na licu ili nije. U blizini je zapazio vozilo marke „Hummer“. On je takoĊe primijetio da su na udaljenosti

od 20 do 30 metara policijski sluţbenici pokušavali da izvuku neko lice iz automobila ili da ga sprijeĉe da izaĊe iz istog. On nije

mogao da pruţi više informacija o tome, s obzirom na to da je njegova paţnja bila usmjerena na podnosioce predstavki. On nije

mogao da kaţe ko se sa njime nalazio u kancelariji predmetne noći.

29. Direktor TV Vijesti je naveo da niko od njegovih zaposlenih nije snimio ili svjedoĉio o predmetnim dogaĊajima. Vlasnica

apoteke je navela da su kamere pokrivale samo unutrašnjost objekta te da je, u svakom sluĉaju, apoteka bila zatvorena u to vrijeme.

Komandant PJP-a je tvrdio da njegova jedinica nije bila rasporeĊena u ulici u kojoj se predmetni incident dogodio.

30. Sluţbenici SAJ-a, ukljuĉujući komandanta SAJ-a, bili su saslušani “u svojstvu graĊana radi prikupljanja obavještenja” i bili

su obaviješteni da nisu bili u obavezi da odgovore na bilo koja pitanja. Oni su bili saslušani, inter alia, o tome kako su bili obuĉeni

tokom predmetne noći, te koje šljemove su nosili. Oni su naveli, u suštini, da su za incident koji je ukljuĉivao podnosioce predstavki

saznali tek kasnije, uglavnom putem medija. Oni su svi nosili maske i šljemove i punu opremu, a video snimci su bili lošeg kvaliteta,

što je znaĉilo da je bilo nemoguće prepoznati bilo koga od policijskih sluţbenika. Mnogi od njih su smatrali da su pripadnici drugih

jedinica mogli takoĊe da budu tu prisutni, naroĉito ako se uzme u obzir ĉinjenica da je nekima od njih na leĊima bilo ispisano

„policija”, dok je njima na leĊima bilo ispisano „SAJ“. Oni nisu mogli da kaţu ko je upravljao „Hummer-om“ predmetne noći.

Uopšteno gledano, predmetno veĉe je bilo haotiĉno; oni su imali nekoliko intervencija i većina njih se vraćala u vozila nasumiĉno po

izvršenju intervencija, ne znajući ko se nalazio u istom vozilu. Komandant SAJ-a je naveo da nije mogao da se sjeti ikakvih detalja iz

predmetne noći ili da prepozna bilo koga na video snimcima. On je potvrdio da se nalazio u „Hummeru“ cijele noći, ali nije bio

upućen u to ko se još nalazio u vozilu, s obzirom na to da su sluţbenici mijenjali pozicije u toku predmetne noći.

31. Naĉelnik CB je obavijestio ODT da nije raspolagao informacijama iz kojih bi proizilazilo da su pripadnici drugih

interventnih jedinica bili rasporeĊeni u vezi sa predmetnim dogaĊajima.

32. Dana 3. novembra 2017. godine ODT je saĉinilo svoj izvještaj. U istom je ukazano na sve gore navedene mjere koje su bile

preduzete i na postignute rezultate, a navedeno je i da jedan od sluţbenika SAJ-a nije bio saslušan s obzirom na to da se nalazio na

mirovnoj misiji u inostranstvu. U istom je takoĊe navedeno da su ministar unutrašnjih poslova i direktor Uprave policije pitani dva

puta da identifikuju policijske sluţbenike, ali bez rezultata. U izvještaju je zakljuĉeno da su neki policijski sluţbenici nesporno

poĉinili predmetno kriviĉno djelo, ali na osnovu cjelokupnog prikupljenog i ranijeg dokaznog materijala bilo je nemoguće da se isti

identifikuju. U izvještaju je takoĊe navedeno da novinari Vijesti nisu bili saslušani ranije s obzirom da su policijski sluţbenici nosili

maske i da su bili neprepoznatljivi. Sluţbenici SAJ-a nisu bili ranije saslušani u toku trajanja predmetnih postupaka, s obzirom na to

da su isti bili već saslušani tokom postupka koji se odnosio na zlostavljanje lica M.M. od strane sluţbenika SAJ-a iste noći u

razliĉitom dijelu grada (vidjeti stavove 11 i 13 gore i stav 38 u nastavku).

33. Dana 17. novembra 2017. godine podnosioci predstavki su pribavili izvještaj ODT-a nakon podnošenja zahtjeva od 6.

novembra 2017. godine.

34. Dana 19. januara 2018. godine punomoćnik podnosilaca predstavki je pregledao spise predmeta Ustavnog suda, a nekoliko

dana kasnije drugi podnosilac predstavke je uĉinio isto.

35. Dana 30. januara 2018. godine sudija izvjestilac Ustavnog suda je predloţio da sud utvrdi da njegova odluka u predmetu

podnosilaca predstavki nije izvršena i da zahtijeva od Vlade da obezbijedi izvršenje iste. Ovaj predlog je odbijen istog dana.

36. Predmetna istraga je naizgled i dalje u toku.

C. Krivični postupak protiv komandanta SAJ-a

37. U periodu izmeĊu 19. novembra 2015. godine i 31. maja 2016. godine ODT je saslušalo niz lica u postupku protiv

komandanta SAJ-a zbog kriviĉnog djela zloupotrebe sluţbene duţnosti, ukljuĉujući i samog komandanta SAJ-a, zamjenika

komandanta SAJ-a, naĉelnika CB, komandanta PJP-a i sluţbenika PJP-a. U suštini, oni su tvrdili da nisu bili upoznati sa predmetnim

sluĉajevima upotrebe sile (vidjeti stav 11 i 13 gore, i stav 38 u nastavku), kao i da su svi sluţbenici nosili maske, što je znaĉilo da je

bilo nemoguće da ih prepoznaju. TakoĊe je bilo oĉigledno na osnovu njihovih izjava da je naĉelnik CB u Podgorici bio nadleţan za

odrţavanje bezbjednosti na protestnim skupovima predmetne noći, te da su mu i SAJ i PJP bili podreĊeni. Drugi podnosilac

predstavke je takoĊe bio saslušan i, u suštini, ponovio je svoje prethodne navode.

38. Dana 31. maja 2016. godine ODT je podiglo optuţnicu protiv komandanta SAJ-a zbog kriviĉnog djela pomoć uĉiniocu

poslije izvršenog kriviĉnog djela. Optuţnica je upućivala da je on svjesno prikrivao identitet sluţbenika SAJ-a koji su poĉinili

kriviĉno djelo muĉenje i zlostavljanje. Iako je znao da su oni nezakonito upotrijebili silu nanijevši tjelesne povrede podnosiocima

predstavki i ostalim licima, on je pruţio laţne informacije o okolnostima pod kojim su poĉinjena ova kriviĉna djela. On je takoĊe

dopustio da pedeset i ĉetiri sluţbenika SAJ-a saĉine zajedniĉki izvještaj o upotrebi sile protiv lica M.M., iako su morali da saĉine

pojedinaĉne izvještaje o upotrebi sredstava sile, te im je dopustio da ne saĉinjavaju izvještaje o upotrebi sile protiv drugih lica,

ukljuĉujući podnosioce predstavki.

39. Dana 23. januara 2017. godine, Osnovni sud u Podgorici je oglasio komandanta SAJ-a krivim za navedeno kriviĉno djelo i

osudio ga je na kaznu zatvora od pet mjeseci. U svojoj presudi, sud je utvrdio da su sluţbenici SAJ-a nezakonito upotrijebili silu na

tri lokacije u Podgorici 24. oktobra 2015. godine. Ova presuda je postala pravosnaţna 11. maja 2017. godine.

40. Komandant SAJ-a je poĉeo da sluţi svoju zatvorsku kaznu 21. septembra 2017. godine. Dvadeset dana kasnije on je

prebaĉen u bolnicu. Uslovno je otpušten 9. januara 2018. godine. Osnovni sud, u svojoj odluci o uslovnom otpustu od 3. januara

2018. godine, nije se pozvao na bilo kakvu medicinsku dokumentaciju.

D. Postupak koji se odnosi na zlostavljanje lica M.M.

41. U toku kriviĉnog postupka zbog kriviĉnog djela zlostavljanja lica M.M. od strane sluţbenika SAJ-a iste noći u drugom dijelu

grada, ODT je saslušalo, izmeĊu ostalih, komandanta SAJ-a i sluţbenika SAJ-a Lj.P. u svojstvu svjedoka. Komandant SAJ-a je

izjavio, inter alia, da zbog pokrivenosti maskama nije znao koja su dva sluţbenika bila sa njim u vozilu. Lj.P. je saslušan 21. marta

2018. godine. On je potvrdio da je bio zaduţio većinu vozila SAJ-a tokom predmetne noći, ali da nije upravljao nijednim od njih, s

obzirom na to da je vršio obezbjeĊivanje vozila vatrogasne sluţbe u blizini Skupštine. On je naveo da SAJ nije vodila evidenciju ko

je uzimao vozila i u koje vrijeme. Kljuĉevi od vozila su se nalazili u kancelarijama komandanata i sluţbenici bi uzimali kljuĉeve po

potrebi.

42. Dana 25. jula 2017. godine Ustavni sud je odluĉio o ustavnoj ţalbi lica M.M. Sud je utvrdio povredu i materijalnog i

procesnog aspekta ĉlana 3 Konvencije. Konkretno, utvrdio je da je lice M.M. bilo podvrgnuto muĉenju te da je pretrpjelo ozbiljne

tjelesne povrede, iako nije preduzeo nikakve radnje kojima bi isprovocirao upotrebu sile. Sud je smatrao da istraga nije bila temeljna,

nezavisna i brza. Konkretno, „neshvatljivo je da tuţilaštvo traţi prikupljanje podataka i dokaza od starješine policijske jedinice, ĉiji

su pripadnici osnovano sumnjivi da su izvršili kriviĉno djelo“.

43. Kada je u pitanju saslušanje sluţbenika SAJ-a, sud je utvrdio sljedeće:

„Ustavni sud smatra da, iako je taĉno da je nadleţni drţavni tuţilac ispitao podnosioca ţalbe i oĉevice dogaĊaja, nikome od

njih nije postavio nijedno pitanje. Nadalje, iako je kasnije, u predmetu (Kt. Br. 1126/15), nadleţni drţavni tuţilac saslušao sve

pripadnike SAJ-a, uprkos tome što je, imajući u vidu snimke na kojima se jasno vidi kako se dogaĊaj odigrao, oĉigledno da

nijedan od policijskih sluţbenika nije govorio istinu, nastojeći da izbjegne kriviĉnu odgovornost, njima nije postavljeno nijedno

pitanje. Prema tome, nema indikacija da je nadleţni drţavni tuţilac bio pripremljen da ispituje policijski izvještaj o tom

dogaĊaju, niti da izvrši strogu kontrolu policijske verzije dogaĊaja.“

E. Druge relevantne činjenice

44. Na prvom video snimku na koji upućuju podnosioci predstavki, koji je lošeg kvaliteta, nalazi se više od deset policijskih

sluţbenika koji nose šljemove. Neki takoĊe nose vizire za šljemove ili gas maske koji im prekrivaju lica, a za neke je teško reći da li

imaju išta na svojim licima. Neki od njih se pribliţavaju podnosiocima predstavki, koji leţe na trotoaru ispred apoteke. Nejasno je

koji od njih udara nogom kojeg podnosioca predstavke. Na drugom video snimku, nešto boljeg kvaliteta, nalazi se oko dvadeset

policijskih sluţbenika, ukljuĉujući njih deset oko zatamnjenog automobila. Nakon nekoliko trenutaka oni su napustili lice mjesta.

Buregdţinica nije vidljiva ni na jednom od dva video snimka.1

45. IzmeĊu 25. oktobra 2015. godine i 31. maja 2016. godine dnevne novine su detaljno izvještavale o dogaĊajima koji su se

desili 24. oktobra 2015. godine, ukljuĉujući i one koji su se odnosili na podnosioce predstavki. U nizu ĉlanaka, razliĉiti predstavnici

NVO su izrazili svoju zabrinutost u pogledu zlostavljanja i nemogućnosti identifikovanja policijskih sluţbenika, naglašavajući ulogu

komandanta SAJ-a u prikrivanju poĉinilaca.

46. Dana 26. oktobra 2015. godine Savjet za graĊansku kontrolu rada policije je utvrdio da su policijski sluţbenici upotrijebili

prekomjernu silu i ozbiljno povrijedili liĉno dostojanstvo podnosilaca predstavki, koji nisu pruţali otpor. Savjet je zatraţio od Uprave

policije da bez odlaganja obavijesti javnost o identitetu svih policijskih sluţbenika koji su ukljuĉeni u predmetni dogaĊaj, i da njih i

njihove nadreĊene pozove na odgovornost zbog preduzetih radnji.

47. Dana 28. decembra 2015. godine Ombudsman je utvrdio da je nekoliko policijskih sluţbenika upotrijebilo neopravdanu

fiziĉku silu, te da je neĉovjeĉnim i poniţavajućim postupanjem došlo do povrede ljudskih prava podnosilaca predstavki. Ombudsman

je preporuĉio da Uprava policije preduzme bez odlaganja mjere u cilju identifikovanja i utvrĊivanja odgovornosti svih policijskih

sluţenika koji su zlostavljali podnosioce predstavki, kao i da dostavi izvještaj u roku od petnaest dana o preduzetim mjerama. Shodno

informacijama koje su pribavili podnosioci predstavki od Ombudsmana u decembru 2016. godine, Uprava policije nije još uvijek

dostavila izvještaj u to vrijeme.

48. Dana 30. juna 2016. godine Ministarstvo unutrašnjih poslova je privremeno suspendovalo komandanta SAJ-a i razriješilo ga

sa vršenja duţnosti. Ova odluka je postala izvršna 4. jula 2016. godine. Nepoznatog datuma nakon toga on je imenovan na mjesto

zamjenika naĉelnika odsjeka za obezbjeĊenje objekata i DKP-a u okviru Uprave policije.

49. Iz spisa predmeta proizilazi da je odjeljenje za unutrašnju kontrolu policije bilo obaviješteno o navedenim dogaĊajima.

TakoĊe izgleda da isto nije preduzelo nikakve radnje u tom pogledu.

1 Dva video snimka na koja se pozivaju podnosioci predstavki mogu se pronaći na sljedećim linkovima: https://www.youtube.com/watch?v=DCeZNEfSdDw i

https://www.youtube.com/watch?v=5lmbx7Lc3uo.

50. Dana 27. septembra 2017. godine podnosioci predstavki su pokrenuli graĊanski postupak protiv drţave – Ministarstva

unutrašnjih poslova, traţeći naknadu na ime nematerijalne štete za pretrpljene fiziĉke i duševne bolove kao rezultat prebijanja od 24.

oktobra 2015. godine. Oni su traţili iznos od 25.000,00 eura pojedinaĉno. Dana 14. juna 2019. godine Osnovni sud u Podgorici je

donio presudu kojom je djelimiĉno usvojio tuţbeni zahtjev i dosudio podnosiocima predstavki po osnovu naknade nematerijalne štete

iznos od po 5.000,00 eura kao i ukupan iznos od 630 eura za troškove postupka. Dana 13. marta 2020. godine Viši sud je potvrdio

ovu presudu. Konkretno, navedeni sudovi su utvrdili da su podnosioci predstavki bili podvrgnuti prekomjernoj i nepotrebnoj upotrebi

sile, te da su pretrpjeli fiziĉko zlostavljanje. Ovo je dovelo do povrede njihovog prava na liĉno dostojanstvo, slobodu, ĉast i ugled, te

je bilo suprotno ĉlanu 3 Konvencije. Sudovi su takoĊe utvrdili da podnosioci predstavki nisu isprovocirali upotrebu sile.

51. Dana 17. novembra 2017. godine stupio je na snagu Pravilnik Ministarstva unutrašnjih poslova, kojim se predviĊa, inter alia,

da policijske uniforme moraju da imaju “oznaku” koja se sastoji od slova i/ili brojeva koji sluţe za identifikovanje policijskih

sluţbenika.

52. Dana 3. aprila 2019. godine direktor Uprave policije je donio Smjernice o sprovoĊenju preporuka iz Izvještaja Evropskog

komiteta za sprjeĉavanje muĉenja i neĉovjeĉnog ili poniţavajućeg postupanja ili kaţnjavanja („CPT“), koje su uslijedile nakon

posjete CPT-a Crnoj Gori u oktobru 2017. godine. Navedene Smjernice su ukljuĉivale zabranu muĉenja, zlostavljanja i neĉovjeĉnog i

poniţavajućeg postupanja, obavezu da se takvi sluĉajevi prijave, istraţe i da se pokrenu odgovarajući postupci protiv poĉinilaca, kao

i to da policijske uniforme treba da imaju oznaku sa imenom i identifikacionim brojem relevantnog policijskog sluţbenika.

53. Dana 27. juna 2019. godine Vrhovno drţavno tuţilaštvo je donijelo Uputstvo opšteg karaktera za sluĉajeve kada postoji

osnov sumnje da je došlo do povrede ĉlana 3 Konvencije, od strane policijskog sluţbenika. Ovim Uputstvom se predviĊa da navodi

i/ili indikacije u pogledu kriviĉnog djela zlostavljanje treba da se unesu u zapisnik, i da tuţilac treba da angaţuje vještaka medicinske

struke i preduzme sve mjere i radnje radi sprovoĊenja temeljne istrage u vezi predmetnog pitanja.

54. Izvještaj koji je Vlada dostavila, naizgled pripremljen od strane policije, ali koji ne sadrţi datum, potpis ili logo, opisuje

dogaĊaje koji su se dogodili 24. oktobra 2015. godine. U njemu se nabrajaju, inter alia, imena lica koja su identifikovana da su

uĉestvovala u incidentima i da su poĉinila kriviĉna djela. Imena podnosilaca predstavki se ne nalaze meĊu tim imenima. U ovom

izvještaju se takoĊe navodi da je bilo incidenata poĉinjenih protiv odreĊenih pojedinaca, ukljuĉujući podnosioce predstavki. U tom

smislu, primijećeno je da su ĉlanovi SAJ-a “nepropisno postupali“ prema podnosiocima predstavki, da je ovo pitanje i dalje bilo u

fazi istrage od strane sluţbenika iz CB-a, te da identitet ĉlanova SAJ-a još uvijek nije bio utvrĊen.

55. Nepoznatog datuma SAJ je bio rasformiran.

RELEVANTNI PRAVNI OKVIR

I. RELEVANTNO DOMAĆE PRAVO

A. Ustav Crne Gore iz 2007. godine (objavljen u Službenom listu Crne Gore –„SL.CG“ – br. 01/07 i 038/13)

56. Ĉlanom 28 jemĉi se, izmeĊu ostalog, dostojanstvo i sigurnost ĉovjeka, nepovredivost fiziĉkog i psihiĉkog integriteta ĉovjeka

i zabranjuje se muĉenje ili neĉovjeĉno ili poniţavajuće postupanje.

57. Ĉlanom 134 se predviĊa da je drţavno tuţilaštvo samostalan drţavni organ koji vrši poslove gonjenja uĉinilaca kriviĉnih

djela i drugih kaţnjivih djela koja se gone po sluţbenoj duţnosti.

B. Krivični zakonik Crne Gore (objavljen u Službenom listu Republike Crne Gore – „SL RCG“ – br. 070/03, 013/04 i

047/06, i „SL.CG“ br. 040/08, 025/10, 073/10, 032/11, 064/11, 040/13, 056/13, 014/15, 042/15, 058/15, 044/17, 049/18 i

003/20)

58. Ĉlanom 166a se predviĊa da ko zlostavlja drugog ili prema njemu postupa na naĉin kojim se vrijeĊa ljudsko dostojanstvo,

kazniće se zatvorom do jedne godine. Ako ovo djelo uĉini sluţbeno lice u vršenju sluţbe, kazniće se zatvorom od tri mjeseca do tri

godine.

59. Ĉlanom 167 se predviĊa da ko drugom nanese veliki bol ili teške patnje, sa ciljem da ga zastraši, nezakonito kazni ili da na

njega izvrši pritisak, ili da zastraši ili izvrši pritisak na neko treće lice, kazniće se zatvorom od šest mjeseci do pet godina. Ako djelo

iz stava 1 ovog ĉlana izvrši sluţbeno lice u vršenju sluţbe ili je djelo izvršeno uz njegov izriĉiti ili prećutni pristanak ili ako je

sluţbeno lice podstrekavalo drugo lice na izvršenje djela iz stava 1 ovog ĉlana, kazniće se za djelo iz stava 1 ovog ĉlana zatvorom od

jedne do osam godina.

60. Ĉlanom 183 se predviĊa da se gonjenje gore navedenih kriviĉnih djela preduzima po sluţbenoj duţnosti.

61. Ĉlanom 387 stav 2 se predviĊa da ko pruţi pomoć uĉinocu kriviĉnog djela za koje je propisana kazna zatvora preko pet

godina, kazniće se zatvorom od tri mjeseca do pet godina.

62. Ĉlanom 416 se predviĊa da sluţbeno lice koje protivpravnim iskorišćavanjem svog sluţbenog poloţaja ili ovlašćenja,

prekoraĉenjem granica svog sluţbenog ovlašćenja ili nevršenjem svoje sluţbene duţnosti pribavi sebi ili drugom korist, drugom

nanese štetu ili teţe povrijedi prava drugog, kazniće se zatvorom od šest mjeseci do pet godina.

C. Zakonik o krivičnom postupku iz 2009. godine (objavljen u „SL.CG“ br. 057/09, 049/10, 047/14, 002/15, 035/15,

058/15 i 028/18)

63. Ĉlanom 19 se predviĊa da je drţavni tuţilac duţan da preduzme kriviĉno gonjenje kad postoje osnovi sumnje da je odreĊeno

lice uĉinilo kriviĉno djelo za koje se goni po sluţbenoj duţnosti, ako ovim zakonikom nije drukĉije odreĊeno.

64. Ĉlanom 44 se navode prava i duţnosti drţavnog tuţioca, pri ĉemu je osnovno pravo i duţnost drţavnog tuţioca gonjenje

uĉinilaca kriviĉnih djela. Za kriviĉna djela za koja se goni po sluţbenoj duţnosti drţavni tuţilac je nadleţan da, inter alia, izdavanjem obavezujućih naloga ili neposrednim rukovoĊenjem usmjerava radnje organa uprave nadleţnog za policijske poslove.

Policija i drugi relevantni drţavni organi duţni su da usklade svoje radnje sa svim zahtjevima relevantnog drţavnog tuţioca. On ili

ona, inter alia, donosi naredbe o sprovoĊenju istrage, podiţe i zastupa optuţnice, izjavljuje pravne lijekove protiv sudskih odluka. Drţavni tuţilac je duţan da u toku istrage sa jednakom paţnjom utvrdi ĉinjenice koje terete okrivljenog i one koje mu idu u prilog.

65. Ĉlan 113 predviĊa da će se svjedok prije saslušanja prethodno opomenuti da je duţan da govori istinu i da ne smije ništa

prećutati. On ili ona će se upozoriti da davanje laţnog iskaza predstavlja kriviĉno djelo.

66. Ĉlanom 257 se predviĊa da ako postoje osnovi sumnje da je izvršeno kriviĉno djelo za koje se goni po sluţbenoj duţnosti,

policija je duţna da obavijesti drţavnog tuţioca i samoinicijativno ili po zahtjevu drţavnog tuţioca preduzme potrebne mjere da se

pronaĊe uĉinilac kriviĉnog djela, da se uĉinilac ili sauĉesnik ne sakrije ili ne pobjegne, da se otkriju i obezbijede tragovi kriviĉnog

djela i predmeti koji mogu posluţiti kao dokaz, kao i da prikupi sva obavještenja koja bi mogla biti od koristi za uspješno voĊenje

kriviĉnog postupka.

67. Ĉlanom 259 se navode detalji o pozivanju graĊana od strane policije radi prikupljanja obavještenja o kriviĉnom djelu i

uĉiniocu. Stavom 3 se predviĊa, inter alia, da ako graĊanin odbije da pruţi obavještenja on ili ona se ne mogu dalje zadrţavati.

Stavom 7 se predviĊa da prilikom postupanja u skladu sa stavovima 1 do 6 ovog ĉlana policija ne moţe graĊane saslušavati u

svojstvu okrivljenog, svjedoka ili vještaka.

68. Ĉlanom 261 se predviĊa da ako policija u toku prikupljanja obavještenja ocijeni da pozvani graĊanin moţe biti osumnjiĉeni,

duţna je da o tome odmah obavijesti drţavnog tuţioca koji će zatraţiti od policije da mu dovede osumnjiĉenog ukoliko ocijeni da je

njegovo saslušanje prije donošenja naredbe o sprovoĊenju istrage neophodno.

69. Ĉlanom 271 stav 3 se predviĊa, inter alia, da ako je izvršilac nepoznat, drţavni tuţilac će, sam ili posredstvom drugih

organa, prikupiti potrebna obavještenja. U tu svrhu drţavni tuţilac moţe pozvati lica za koja ocijeni da mogu pruţiti relevantne

podatke od znaĉaja za donošenje odluke o kriviĉnom gonjenju. Ako nije u mogućnosti da to preduzme sam, drţavni tuţilac će

zahtijevati od policije da prikupi potrebna obavještenja i preduzme druge mjere radi otkrivanja kriviĉnog djela i uĉinioca u skladu sa

ĉl. 257, 258 i 259 ovog zakonika. Stavom 5 istog ĉlana se predviĊa da drţavni tuţilac moţe uvijek traţiti da ga policija obavijesti o

mjerama koje su preduzete. Policija je duţna da mu bez odlaganja odgovori.

70. Ĉlanom 276 se predviĊa da istragu sprovodi drţavni tuţilac. Na zahtjev drţavnog tuţioca, odnosno okrivljenog odreĊene

dokazne radnje u istrazi moţe, u skladu sa pravilima ovog zakonika, sprovesti sudija za istragu.

71. Ĉlanom 282 se predviĊa da oštećeni, punomoćnik oštećenog i branilac mogu prisustvovati, inter alia, saslušanju okrivljenog,

vještaka i svjedoka. Drţavni tuţilac je duţan da na pogodan naĉin obavijesti branioca, oštećenog, punomoćnika oštećenog i

okrivljenog o vremenu i mjestu sprovoĊenja dokaznih radnji kojima oni mogu prisustvovati. Lica koja prisustvuju dokaznim

radnjama mogu predloţiti drţavnom tuţiocu da, radi razjašnjenja stvari, postavi odreĊena pitanja, a po dozvoli drţavnog tuţioca,

mogu postavljati pitanja i neposredno.

72. Ĉlanom 283 se predviĊa da ako je drţavnom tuţiocu ili sudiji za istragu potrebna pomoć policije u vezi sa sprovoĊenjem

istrage, oni su duţni da mu na njegov zahtjev tu pomoć pruţe.

D. Zakon o državnom tužilaštvu (objavljen u „SL.CG“ br. 011/15, 042/15, 080/17 i 010/18)

73. Ĉlanom 2 se predviĊa, inter alia, da drţavno tuţilaštvo vrši poslove gonjenja uĉinilaca kriviĉnih djela za koja se goni po

sluţbenoj duţnosti. Drţavno tuţilaštvo svoju funkciju vrši na osnovu Ustava, zakona i potvrĊenih meĊunarodnih ugovora.

74. Ĉlanom 148 se predviĊa da je drţavni tuţilac ovlašćen da od sudova i drugih drţavnih organa zahtijeva dostavljanje spisa,

informacija i obavještenja potrebnih za preduzimanje radnji iz njegove nadleţnosti, a sudovi ili drugi drţavni organi su duţni da

postupe po njegovom zahtjevu.

E. Zakon o državnim službenicima i namještenicima (objavljen u „SL.CG“ br. 039/11, 050/11, 066/12, 034/14, 053/14, i

016/16)

75. Ovaj Zakon je bio na snazi izmeĊu 1. januara 2013. godine i 1. jula 2018. godine.

76. Ĉlanom 81 se predviĊa da je drţavni sluţbenik, odnosno namještenik disciplinski odgovoran za povrede sluţbene duţnosti iz

radnog odnosa, koje mogu biti lakše ili teţe. Odgovornost za kriviĉno djelo ili prekršaj ne iskljuĉuje disciplinsku odgovornost.

77. Ĉlanom 83 se navode teţe povrede sluţbene duţnosti, koje podrazumijavu zloupotrebu poloţaja ili prekoraĉenje ovlašćenja u

sluţbi, ili neizvršavanje sluţbenih obaveza.

F. Zakon o izvršenju kazni zatvora, novčane kazne i mjera bezbjednosti (objavljen u „SL.CG“ br. 36/15, i 018/19)

78. Ovaj Zakon je stupio na snagu 18. jula 2015. godine.

79. Ĉlanom 47 se detaljnije reguliše zdravstvena zaštita zatvorenika. Konkretno, takva zdravstvena zaštita se prvenstveno

obezbjeĊuje u Upravi ili, u situacijama kada to nije moguće, u zdravstvenoj ustanovi. Vrijeme provedeno na lijeĉenju van Uprave

uraĉunava se u vrijeme izvršenja kazne zatvora.

80. Ĉlanovima 120 do 127 navode se detalji kada je u pitanju uslovni otpust. Konkretno, ĉlanom 121 se predviĊa da će sud koji

odluĉuje o uslovnom otpustu zatraţiti izvještaj od Uprave o okolnostima koje se odnose na liĉnost zatvorenika, njegovo vladanje za

vrijeme izdrţavanja kazne, kao i druge okolnosti koje pokazuju da je postignuta svrha kaţnjavanja.

G. Zakon o unutrašnjim poslovima (objavljen u „SL.CG“ br. 044/12, 036/13, 001/15 i 087/18)

81. Ĉlanom 14 se predviĊa da policijski sluţbenici postupaju u skladu sa Ustavom, potvrĊenim meĊunarodnim ugovorima,

zakonom i drugim propisima. Policijski sluţbenici se pridrţavaju standarda policijskog postupanja, a naroĉito onih koji proizilaze iz

obaveza utvrĊenih meĊunarodnim aktima, a odnose se na, inter alia, ostvarivanje ljudskih prava, i zabranu muĉenja i primjene

neĉovjeĉnih i poniţavajućih postupaka.

82. Ĉlanom 24 predviĊa se da policijski sluţbenik primjenjuje policijska ovlašćenja po nalogu suda ili drţavnog tuţioca,

nareĊenju nadreĊenog sluţbenika, ili prema sopstvenoj inicijativi, ako nadreĊeni sluţbenik nije prisutan, a razlozi hitnosti zahtijevaju

postupanje bez odlaganja. Lice prema kome se primjenjuje policijsko ovlašćenje ima pravo, inter alia, da bude upoznato sa razlozima

za preduzimanje policijskog ovlašćenja, da ukaţe na okolnosti koje smatra bitnim u vezi sa tim.

83. Ĉlanom 26 se predviĊa da primjena policijskog ovlašćenja mora biti srazmjerna potrebi zbog koje se preduzima. Primjena

policijskog ovlašćenja ne smije izazvati štetne posljedice veće od onih koje bi nastupile da policijsko ovlašćenje nije primijenjeno.

84. Ĉlanom 29 se predviĊa da je policijski sluţbenik u uniformi duţan da se, prije poĉetka primjene policijskog ovlašćenja,

predstavi pokazivanjem sluţbene znaĉke i sluţbene legitimacije, na zahtjev lica prema kome se primjenjuje policijsko ovlašćenje. Izuzetno, policijski sluţbenik se neće predstaviti na navedeni naĉin ako okolnosti primjene policijskog ovlašćenja ukazuju na to da bi

to moglo ugroziti postizanje njegovog cilja. U tom sluĉaju, policijski sluţbenik će, u toku primjene policijskog ovlašćenja, upozoriti

graĊanina rijeĉju: „Policija“.

85. Ĉlanom 59 se predviĊa da policijski sluţbenik podnosi pisani izvještaj o upotrebi sredstava prinude nadreĊenom policijskom

sluţbeniku što je prije moguće, a najkasnije 24 ĉasa od upotrebe sredstava prinude. Izvještaj sadrţi podatke o sredstvu prinude, ime,

prezime i matiĉni broj lica protiv koga je upotrijebljeno, razlozima i osnovu upotrebe i o drugim ĉinjenicama i okolnostima od

znaĉaja za ocjenu zakonitosti upotrebe sredstva prinude. Zakonitost upotrebe sredstva prinude ocjenjuje direktor Uprave policije ili

lice koje on ovlasti. Ukoliko direktor ili lice koje on ovlasti ocijeni da su sredstva prinude nezakonito upotrijebljena obavezan je da,

najkasnije u roku od pet dana od dana saznanja, preduzme mjere za utvrĊivanje odgovornosti policijskog sluţbenika koji je

upotrijebio, odnosno naredio upotrebu sredstava prinude. Za nezakonitu upotrebu sredstava prinude liĉno je odgovoran policijski

sluţbenik koji je primijenio.

86. Ĉlanom 110, 112, 114 i 115 se predviĊa da se kontrola rada policije obezbjeĊuje parlamentarnom, graĊanskom i

unutrašnjom kontrolom. GraĊansku kontrolu Policije vrši Savjet za graĊansku kontrolu rada policije, a unutrašnju kontrolu policije

vrši posebna organizaciona jedinica Ministarstva. Poslovi unutrašnje kontrole su: kontrola zakonitosti vršenja policijskih poslova, a

naroĉito u pogledu poštovanja i zaštite ljudskih prava prilikom izvršavanja policijskih zadataka.

H. Uredba o organizaciji i načinu rada državne uprave (objavljena u „SL.CG“ br. 005/12, 025/12, 044/12, 061/12, 020/13,

017/14, 006/15, 080/15, 035/16, 041/16, 061/16, 073/16, 003/17, 019/17, 068/17, 087/17 i 028/18)

87. Ova Uredba je bila na snazi izmeĊu 24. januara 2012. godine i 31. decembra 2018. godine.

88. Ĉlanovima 5 i 51 se predviĊa da je Ministarstvo unutrašnjih poslova nadleţno da, inter alia, vrši nadzor nad zakonitošću i

cjelishodnošću rada policije, procedura, struĉnosti, zakonitosti i efikasnosti obavljanja policijskih poslova.

89. Ĉlanovima 6 i 63 se predviĊa da je Uprava policije organ uprave u sastavu Ministarstva unutrašnjih poslova. Uprava policije

je nadleţna za sprjeĉavanje vršenja i otkrivanja kriviĉnih djela i prekršaja; pronalaţenje i hvatanje uĉinilaca kriviĉnih djela i prekršaja

i njihovo dovoĊenje pred nadleţne organe.

I. Uredba o organizaciji i načinu rada državne uprave (objavljena u „SL.CG“ br. 087/18, 002/19, 038/19 i 018/20)

90. Ova Uredba je stupila na snagu 31. decembra 2018. godine. Njom se predviĊa da se drţavna uprava sastoji od ministarstava i

raznih upravnih organa, ukljuĉujući Ministarstvo unutrašnjih poslova i Upravu policije.

91. Ĉlanom 4 se predviĊa da Ministarstvo unutrašnjih poslova, inter alia, vrši nadzor nad zakonitošću i cjelishodnošću rada

policije, procedurama, struĉnosti i efikasnosti obavljanja policijskih poslova; unutrašnju kontrolu zakonitosti vršenja policijskih

poslova i primjene policijskih ovlašćenja; i preduzimanje mjera i radnji u cilju otkrivanja i suzbijanja kriviĉnih djela uĉinjenih od

strane policijskih sluţbenika na radu i u vezi sa radom.

92. Ĉlanom 22 se predviĊa da je Uprava policije nadleţna za sprjeĉavanje vršenja i otkrivanje kriviĉnih djela i prekršaja;

pronalaţenje i hvatanje uĉinilaca kriviĉnih djela i prekršaja i njihovo dovoĊenje pred nadleţne organe.

93. Ĉlanom 51 ove Uredbe se ponavlja ĉlan 51 prethodne Uredbe.

J. Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Ministarstva unutrašnjih poslova

94. Pravilnik je od septembra 2015. godine i januara 2017. godine predviĊao, inter alia, da se Uprava policije sastojala od

brojnih jedinica, ukljuĉujući SAJ, PJP, Centre bezbjednosti i Forenziĉki centar (ĉlan 3 i u Pravilniku iz 2015. godine i u Pravilniku iz

2017. godine).

K. Pravilnik o načinu obavljanja odreĎenih policijskih poslova i primjeni ovlašćenja u obavljanju tih poslova (objavljen

u „SL.CG“ br. 021/14)

95. Ĉlanovima 5 i 6 ovog Pravilnika se predviĊa da u obavljanju policijskih poslova policijski sluţbenici moraju da postupaju

obazrivo, duţni su da štite dostojanstvo liĉnosti i mogu da primijene samo one mjere kojima se sa najmanje štetnih posljedica

obezbjeĊuje obavljanje policijskih poslova.

96. Ĉlanom 218 se predviĊa da policijski sluţbenik koji upotrebljava silu ili je naredio upotrebu iste, mora odmah da obavijesti o

tome svog neposrednog rukovodioca te da mu podnese pisani izvještaj najkasnije u roku od dvadeset i ĉetiri ĉasa o izvršenoj predaji

lica i njegovih stvari organu kome je lice bilo upućeno uz navoĊenje detalja (mjesto, datum i vrijeme, vrsta sile, identitet lica protiv

koga je sila upotrijebljena, razloge, okolnosti, posljedice i pravni osnov za upotrebu iste, identitet policijskog sluţbenika koji je

upotrijebio silu ili je naredio njenu upotrebe kao i druge okolnosti koje su neophodne radi ispitivanja zakonitosti i njene nuţnosti).

L. Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Uprave Policije, (april 2019. godine)

97. Ovaj Pravilnik opisuje, izmeĊu ostalog, poloţaj zamjenika naĉelnika Odsjeka za bezbjednost zgrada i

diplomatsko/konzularnih predstavništva. Konkretno, u odsustvu naĉelnika Odsjeka zamjenik naĉelnika Odsjeka upravlja i koordinira

radom Odsjeka, odluĉuje o najsloţenijim pitanjima profesionalne prirode u pogledu organizacionih jedinica u okviru Odsjeka, vrši

policijska ovlašćenja, kao i ostale zadatke u radu policije shodno nareĊenju njegovog ili njenog neposrednog rukovodioca.

II. RELEVANTNI MEĐUNARODNI MATERIJAL – IZVJEŠTAJ EVROPSKOG KOMITETA ZA SPRJEĈAVANjE MUĈENjA

I NEĈOVJEĈNOG ILI PONIŢAVAJUĆEG POSTUPANJA ILI KAŢNjAVANjA (CPT) IZ 2008. GODINE U ODNOSU NA

CRNU GORU

98. IzmeĊu 15. i 22. septembra 2008. godine CPT je posjetio Crnu Goru. Što se tiĉe specijalnih intervencija koje se sprovode

izvan zatvorskog okruţenja u kontekstu „antiteroristiĉkih“ operacija, CPT je u svom izvještaju prihvatao da nošenje maski moţe biti

opravdano. MeĊutim, u svakom sluĉaju treba da postoji mogućnost da se identitet pojedinih sluţbenika kasnije utvrdi (na primjer,

tako što će nositi neki poseban znak prepoznavanja /identifikacioni broj na svojoj uniformi). CPT je preporuĉio da crnogorske vlasti

preduzmu neophodne mjere u svijetlu navedenih napomena i naveo da, ukoliko se za tim ukaţe potreba, treba izmijeniti i dopuniti

relevantne zakonske odredbe (vidjeti stav 27 izvještaja CPT).

PRAVO

I. SPAJANjE PREDSTAVKI

99. Imajući u vidu sliĉno pitanje koje se navodi u predstavkama, Sud smatra da je prikladno da ih ispita spojene u jednoj presudi.

II. NAVODNA POVREDA ĈLANA 3 KONVENCIJE

A. Obim predmeta

100. U svojim inicijalnim predstavkama, podnosioci predstavke su se ţalili, na osnovu ĉlana 3 Konvencije, na pretrpljeno

zlostavljanje od strane neidentifikovanih sluţbenika SAJ-a 24. oktobra 2015. godine, a konkretno na navodni nedostatak djelotvorne

istrage u tom pogledu.

101. Nakon komuniciranja predmeta tuţenoj Vladi, podnosioci predstavki su priznali da im je dodijeljena naknada štete zbog

zlostavljanja, iako presuda nije bila pravosnaţna u tom trenutku. Oni su takoĊe priznali da je i prvostepenom odlukom u graĊanskom

postupku i odlukom Ustavnog suda utvrĊena povreda materijalnog aspekta ĉlana 3, ali da još uvijek nije sprovedena djelotvorna

istraga ĉak i nakon donošenja odluke Ustavnog suda 21. juna 2007. godine u kojoj je taj sud utvrdio povredu procesnog aspekta ĉlana

3. Stoga, podnosioci predstavke su ostali pri svojim prituţbama u vezi nedostatka djelotvorne istrage.

102. U smislu stanovišta domaćih sudova u odnosu na povrede materijalnog aspekta ĉlana 3, dodijeljene naknade u tom pogledu

u graĊanskom postupku, i, naroĉito usredsreĊenosti podnosilaca predstavki na kontuniranu nedjelotvornost istrage u smislu

procesnog aspekta ĉlana 3, Sud smatra da nije više opravdano da se nastavi ispitivanje inicijalne prituţbe podnosilaca predstavki po

osnovu materijalnog aspekta ĉlana 3, u okviru znaĉenja ĉlana 37 stav 1 taĉka (c) Konvencije. Sud takoĊe smatra da nijedan drugi

element koji se tiĉe poštovanja ljudskih prava shodno garancijama datim Konvencijom ne nalaţe da navedena prituţba bude dalje

ispitana na osnovu ĉlana 37 stav 1 in fine. Shodno tome, prikladno je da se predmetna prituţba skine sa liste predmeta Suda, pri ĉemu

Sud uţiva široko polje procjene u identifikaciji osnova na koje se moguće pozivati prilikom skidanja predstavke sa liste predmeta po

ovom osnovu. MeĊutim, oĉekivano je da se takvi osnovi moraju zasnivati na odreĊenim okolnostima svakog predmeta (vidjeti

Association SOS Attentats i de Boery protiv Francuske [VV] (odl.), br. 76642/01, ECHR 2006-XIV, i Predescu protiv Rumunije,

br. 21447/03, stav 29 in fine, 2. decembar 2008. godine). Sud će stoga ograniĉiti svoje ispitivanje na procesni aspekat ĉlana 3.

103. Relevantna odredba Konvencije glasi kao što slijedi:

Ĉlan 3

“Niko ne smije biti podvrgnut muĉenju, ili neĉovjeĉnom ili poniţavajućem postupanju ili kaţnjavanju.”

B. Prihvatljivost

1. Podnesci stranaka

104. Vlada je navela da su predstavke neprihvatljive s obzirom na to da su podnosioci predstavki izgubili svoj status ţrtve.

Naime, Ustavni sud je izriĉito utvrdio postojanje povrede i po osnovu materijalnog i procesnog aspekta ĉlana 3, te je podnosiocima

predstavki pojedinaĉno dosuĊen iznos od 5.000,00 eura u graĊanskom postupku, što je bio odgovarajući iznos. Vlada je takoĊe

navela da podnosioci predstavki nisu obavijestili Sud o ovom graĊanskom postupku, ĉak iako je isti bio pokrenut prije nego što je

predstavka bila podnijeta Sudu, te se nepotpuni podnesci mogu smatrati zloupotrebom prava na podnošenje predstavke.

105. Podnosioci predstavki su naveli da i dalje mogu da tvrde da su ţrtve povrede ĉlana 3 u pogledu nedjelotvorne istrage s

obzirom na to da se graĊanski postupak, koji je trajao u trenutku kada su podnosioci predstavki dostavili kao odgovor svoja

izjašnjenja, samo odnosio na materijalni aspekt ĉlana 3.

2. Procjena Suda

(a) Status žrtve podnosilaca predstavki

106. Sud ponavlja da su nacionalne vlasti duţne da isprave svaku navodnu povredu Konvencije. U tom pogledu, pitanje moţe li

podnosilac predstavke da tvrdi da je ţrtva navodne povrede relevantno je u svim fazama postupka pred Sudom (vidjeti

Scordino protiv Italije (br. 1) [VV], br. 36813/97, stav 179, ECHR 2006-V, i Rooman protiv Belgije [VV], br. 18052/11, stavovi 128-

133, 31. januar 2019. godine). Pitanje moţe li neko lice još uvijek da tvrdi da je ţrtva navodne povrede Konvencije u suštini zahtijeva

da Sud ex post facto ispita njegovu ili njenu situaciju (vidjeti Centro Europa 7 S.r.l. i Di Stefano protiv Italije [VV], br. 38433/09,

stav 82, ECHR 2012.)

107. Sud ponavlja da termin “ţrtva” u kontekstu ĉlana 34 Konvencije oznaĉava osobu na koju se direktno odnosi sporni akt ili

propust, pri ĉemu je postojanje povrede Konvencije zamislivo ĉak i u odsustvu negativne odluke. Shodno tome, odluka ili mjera koja

je donesena u korist podnosioca predstavke nije u naĉelu dovoljna da njega ili nju liši statusa “ţrtve”. U pogledu prituţbi na osnovu

ĉlana 3, poput onih koje su istaknute u ovom predmetu, uz priznavanje povrede, nacionalne vlasti moraju: da (i) pruţe nadoknadu ili

barem da osobi pruţe mogućnost da zatraţi i ishoduje naknadu za pretrpljenu štetu usljed predmetnog zlostavljanja (vidjeti

Shestopalov protiv Rusije, br. 46248/07, stav 56, 28. mart 2017. godine, i Gjini protiv Srbije, br. 1128/16, stav 54, 15. januar 2019.

godine); i (ii) sprovedu detaljnu i djelotvornu istragu koja bi mogla dovesti do identifikovanja i kaţnjavanja odgovornih (vidjeti

Jevtović protiv Srbije, br. 29896/14, stav 61, 3. decembar 2019. godine).

108. Dodjela naknade ţrtvi ne moţe da predstavlja jedino zadovoljenje zbog povrede ĉlana 3, jer ukoliko bi vlasti svele reakciju

na sluĉajeve namjernog zlostavljanja od strane sluţbenih lica iskljuĉivo na isplatu naknade i kada ne bi dovoljno radile na gonjenju i

kaţnjavanju odgovornih za takvo postupanje, u nekim sluĉajevima bi bilo moguće da sluţbena lica praktiĉno

nekaţnjeno zloupotrebljavaju prava onih koje drţe pod kontrolom. Opšta zakonska zabrana muĉenja i neĉovjeĉnog i poniţavajućeg

postupanja ne bi bila djelotvorna u praksi bez obzira na fundamentalni znaĉaj takve zabrane (vidjeti Vladimir Romanov protiv Rusije,

br. 41461/02, stav 78, 24. jul 2008. godine, i Gäfgen protiv Njemačke [VV], br. 22978/05, stavovi 116 i 119, ECHR 2010.) Iz tog

razloga naknada štete podnosiocu predstavke za štetu koju je on ili ona pretrpio kao rezultat zlostavljanja samo je dio sveukupnog

niza zahtijevanih radnji (vidjeti Cestaro protiv Italije, br. 6884/11, stav 231, 7. april 2015. godine). Ĉinjenica da domaće vlasti moţda

nisu sprovele djelotvornu istragu bi, stoga, bila odluĉujuća u svrhe procjene statusa ţrtve podnosioca predstavke (isto, stav 229,

vidjeti takoĊe Shestopalov, gore citiran, stav 56).

109. U smislu gore navedenog, Sud smatra da je pitanje da li su podnosioci predstavki oĉuvali svoj status ţrtve tijesno povezano

sa suštinom njihove prituţbe u pogledu navodnog propusta drţave da sprovede temeljnu i djelotvornu istragu, te stoga treba da bude

spojeno sa meritumom prituţbe u smislu procesnog aspekta ĉlana 3 (vidjeti Lotarev protiv Ukrajine, br. 29447/04, stav 74, 8. april

2010. godine).

(b) Zloupotreba prava na predstavku

110. Sud je dosljedno utvrdio da bilo koji vid ponašanja podnosioca predstavke koji je oĉigledno suprotan sa svrhom prava na

pojedinaĉnu predstavku kao što je predviĊeno Konvencijom te kojim se ometa normalno funkcionisanje Suda ili propisno

sprovoĊenje postupaka pred njim predstavlja zloupotrebu prava na predstavku (vidjeti Miroļubovs i drugi protiv Letonije, br. 798/05,

stavovi 62 i 65, 15. septembar 2009. godine). Podnošenje nepotpunih informacija koje mogu dovoditi u zabludu moţe tako da

predstavlja zloupotrebu prava na predstavku, posebno ako navedene informacije predstavljaju samu suštinu predmeta i ako nije dato

dovoljno obrazloţenje za to što te informacije nisu u potpunosti dostavljene (vidjeti Gross protiv Švajcarske [VV], br. 67810/10,

stav 28, ECHR 2014., i Predescu, gore citiran, stavovi 25-26). Isto vaţi i ako doĊe do novih vaţnih dešavanja tokom postupka pred

Sudom i kada, iako je izriĉito u obavezi da to uradi po Pravilu 47 stav 7 (ranije Pravilo 47 stav 6) Poslovnika Suda, podnosilac

predstavke ne dostavi informacije o tome Sudu, ĉime se Sud sprjeĉava da donese odluku o predmetu uz potpuno poznavanje

ĉinjenica (vidjeti Gross, gore citiran, stav 28). MeĊutim, ĉak i u takvim predmetima, namjera podnosioca predstavke da dovede Sud

u zabludu mora uvijek da se utvrdi sa dovoljno sigurnosti (isto, stav 28; vidjeti takoĊe Dimo Dimov i drugi protiv Bugarske,

br. 30044/10, stav 42, 7. jul 2020. godine). Odbacivanje predstavke na osnovu zloupotrebe prava na predstavku predstavlja izuzetnu

mjeru (vidjeti Miroļubovs i drugi, gore citiran, stav 62) i do sada se primjenjivala samo u ograniĉenom broju predmeta.

111. Vraćajući se na konkretan predmet, Sud primjećuje da podnosioci predstavke nisu obavijestili Sud u svojim predstavkama

da su pokrenuli graĊanski postupak kojim su traţili naknadu u pogledu nematerijalne štete. MeĊutim, Sud takoĊe primjećuje da su

podnosioci predstavki u njihovim izjašnjenjima kao odgovor na Vladino izjašnjenje, priznali da im je dodijeljena naknada štete po

osnovu zlostavljavanja, iako u to vrijeme nije bila još uvijek pravosnaţna, i, štaviše, fokusirali su se na svoju prituţbu koja se tiĉe

kontinuirane nedjelotvorne istrage. Sud takoĊe primjećuje da se graĊanski postupak iskljuĉivo odnosio na samo zlostavljanje kao i da

Sud ne smatra opravdanim da nastavi sa ispitivanjem ovog dijela inicijalne predstavke (vidjeti stavove 101, 102 i 105 gore). Ĉak i da

su podnosioci predstavke na poĉetku obavijestili Sud o graĊanskom postupku koji je bio u toku u tom periodu, Sud bi i dalje morao

da nastavi sa postupkom ispitivanja da li je postojala djelotvorna istraga u konkretnom predmetu, što je glavna prituţba podnosilaca

predstavki. U smislu gore navedenog, Sud smatra da okolnosti u konkretnom predmetu nisu one kojima bi se opravdala odluka o

proglašavanju predstavki neprihvatljivim zbog zloupotrebe prava na predstavku (vidjeti, mutatis mutandis, Dimo Dimov i drugi, gore

citiran, stavovi 48-50).

112. Iz ovoga slijedi da se prigovor Vlade mora odbiti.

(c) Zaključak Suda

113. Sud primjećuje da ova prituţba nije ni oĉigledno neosnovana niti neprihvatljiva po bilo kom drugom osnovu koji se navodi

u ĉlanu 35 Konvencije. Stoga, ista mora biti proglašena prihvatljivom.

C. Osnovanost

1. Podnesci stranaka

(a) Podnosioci predstavki

114. Podnosioci predstavki su potvrdili svoju ţalbu.

115. Konkretno, oni su tvrdili da su istraţne radnje preduzete od strane ODT-a bile nezavisne, ali da nisu bile brze ni temeljne.

Prvi svjedok je bio saslušan tek nakon isteka perioda od mjesec i po dana po donošenju odluka od strane Ustavnog suda. Policijski

sluţbenik, Lj.P., koji je zaduţio sluţbena vozila sporne noći, bio je saslušan dvije i po godine nakon što se incident dogodio (vidjeti

stav 41 gore), a ODT nije potvrdilo gdje se on nalazio na osnovu nezavisnih izvora. Nekoliko svjedoka još uvijek nije saslušano, kao

što je jedan sluţbenik SAJ koji je trebalo da se vrati iz mirovne misije 15. maja 2018. godine, naĉelnik Centra bezbjednosti u

Podgorici i vlasnik buregdţinice. Vlasnik buregţinice je bio od naroĉitog znaĉaja s obzirom na to da se na video snimku vidi da neko

ulazi u radnju u vrijeme kada se dogodio incident. Informacije koje je obezbijedila policija nisu bile kritiĉki ispitane i potvrĊene, a

naroĉito ĉinjenice da radio veza nije funkcionisala kako treba, te da kamera koja je postavljena u buregţinici nije radila. Izostao je

pokušaj da se identifikuju lica koja su komunicirala putem radio veze u spornoj noći i da se isti saslušaju.

116. Saslušanje pedeset i ĉetiri sluţbenika SAJ-a je bila rutinska radnja, pitanja koja su im postavljana su bila uglavnom tipiĉna,

poput toga kako su bili obuĉeni te da li su nosili crne ili bijele šljemove. Za razliku od glavnog urednika Vijesti i vlasnice apoteke,

oni su saslušani u svojstvu graĊana i reĉeno im je da nisu duţni da iznose bilo kakve informacije. Iako su isti saslušani u svojstvu

svjedoka u drugim kriviĉnim postupcima, Ustavni sud je utvrdio da im nije postavljeno ni jedno pitanje prilikom predmetnih

ispitivanja (vidjeti stav 43 gore).

117. Predmetna istraga nije nastavljena u odnosu na dva navoda glavnog urednika Vijesti: da jedan od sluţbenika SAJ-a nije

nosio šljem i da se u neposrednoj blizini incidenta sa podnosiocima predstavki dogodio još jedan incident (vidjeti stav 28 gore).

Naizgled, nije bilo pokušaja da se identifikuje sluţbenik bez šljema ili lice u automobilu. Naroĉito, nema dokaza da je drţavni tuţilac

pitao sluţbenike SAJ-a da li neko od njih nije nosio šljem u bilo kom trenutku u toku sporne veĉeri. ODT nije zatraţilo pomoć od

Forenziĉkog centra prilikom identifikovanja policijskih sluţbenika koji se pojavljuju na video snimcima. Vladino odbacivanje takvog

predloga odraţavalo je sveukupnu nezainteresovanost Vlade u pogledu identifikacije i kriviĉnog gonjenja odgovornih lica.

118. Ĉak i nakon odluka Ustavnog suda ODT je nastavilo da oĉekuje da će od Uprave policije da identifikuje poĉinioce

kriviĉnih djela, ali ista je bila nevoljna da postupi shodno tom zadatku, dok se unutrašnja kontrola nije nikada sprovela.

119. Komandant SAJ-a je bio procesuiran iskljuĉivo zbog stalnog pritiska javnosti (vidjeti stav 45 gore) i video snimaka, ali

njegovo kriviĉno gonjenje nije imalo za cilj da mu nanese ikakvu znaĉajnu štetu. On je bio kriviĉno gonjen zbog poĉinjenog lakšeg

kriviĉnog djela, a ne zbog nekog drugog, poput zloupotrebe sluţbenog poloţaja, zlostavljanja prilikom vršenja svojih duţnosti

pomaganjem ili podrţavanjem, ili muĉenjem. On je odsluţio svega dvije trećine svoje kazne, uglavnom u bolnici. Uslovno je

otpušten usljed svog zdravstvenog stanja, ali u zapisniku nije konstatovano da je sud ispitao njegovu medicinsku dokumentaciju prije

nego što mu je odobren uslovni otpust. On nikada nije bio podvrgnut disciplinskom postupku, iako su njegove radnje predstavljale

ozbiljnu povredu sluţbene duţnosti. Konaĉno, on je bio imenovan za zamjenika šefa Odsjeka za obezbjeĊenje objekata i

diplomatsko-konzularnih predstavništva, gdje je i dalje mogao da donosi odluke o sloţenim profesionalnim pitanjima i da upravlja

radom Odsjeka u odsustvu njegovog rukovodioca.

120. Podnosioci predstavki nisu mogli da djelotvorno uĉestvuju u istrazi. Konkretno, oni nisu bili pozvani da prisustvuju

saslušavanju svjedoka – vlasnice apoteke i glavog urednika Vijesti, kako bi mogli da im postavljaju pitanja. TakoĊe su izvještaj od

ODT-a dobili samo na sopstveni zahtjev.

121. Crnogorske vlasti nisu osigurale da i maskirani policijski sluţbenici takoĊe imaju prepoznatljiv znak na svojim

uniformama, uprkos preporukama CPT-a u tom smislu (vidjeti stav 98 gore) i novom Pravilniku koji se odnosi na uniforme. Ni

instrukcije koje je usvojilo Vrhovno drţavno tuţilaštvo nisu dovele do identifikacije poĉinilaca.

122. Podnosioci predstavki su takoĊe naveli da vlasti nisu blagovremeno preduzele odreĊene mjere koje su ukljuĉivale

savjetnice Ombudsmana i koje su imale za cilj da identifikuju jedno od lica koja su uĉestvovala u zlostavljanju M.M.

(b) Vlada

123. Vlada nije sporila da je oko deset nepoznatih policijskih sluţbenika zlostavljalo podnosioce predstavki usljed ĉega su oni

zadobili lakše tjelesne povrede. S obzirom na to da je Ustavni sud već bio utvrdio povredu ĉlana 3 Konvencije, Vlada je tvrdila da

nema potrebe da ulazi u detalje istrage koja je prethodila odlukama Ustavnog suda.

124. Vlada je navela da je ODT, koje je sprovodilo istragu, bilo institucionalno i funkcionalno nezavisno od policije. Zahtjev

ODT-a upućen Upravi policije radi identifikovanja poĉinilaca kriviĉnog djela je bio samo jedan od njegovih koraka, s obzirom na to

da je ODT takoĊe preduzelo i druge mjere, u punoj usklaĊenosti sa instrukcijama Ustavnog suda. Pored navedenog, CB u Podgorici,

koji je preduzeo neke od istraţnih radnji, djelovao je kao potpuno nezavisna jedinica u okviru Uprave policije.

125. Istragu je oteţala ĉinjenica da su svi policijski sluţbenici nosili maske, te da je svega jedan zajedniĉki izveštaj saĉinjen u

vezi sukoba koji su se odigrali izmeĊu policijskih sluţbenika i uĉesnika protestnog skupa sporne noći. Ova ĉinjenica je mogla

legitimno da izazove uznemirenje javnosti, te je radi oĉuvanja istog, komandant SAJ-a bio procesuiran bez odlaganja, dokazujući

postojanje nezavisnosti u radu ODT-a. Komandant SAJ-a je bio osuĊen i kaţnjen kaznom zatvora od pet mjeseci, što je odgovaralo

teţini kriviĉnog djela i za koje je odsluţio kaznu. Na osnovu domaćeg zakonodavstva (vidjeti stav 79 gore) kao i Konvencije,

zatvorenici imaju pravo na zdravstvenu zaštitu u toku sluţenja njihovih kazni, ukljuĉujući, onamo gdje je to prikladno, u bolnici. U

konkretnom predmetu, komandant SAJ-a je bio prebaĉen u bolnicu nakon procjene zatvorskog medicinskog tima. Njegova

medicinska dokumentacija nije bila od znaĉaja za njegov uslovni otpust, već prije njegovo vladanje i druge okolnosti koje su

ukazivale na to da li je svrha kaţnjavanja bila postignuta (vidjeti stav 80 gore). On nikada nije bio vraćen ni na jedno rukovodeće

mjesto u okviru Uprave policije, a SAJ je raspuštena.

126. Komandant SAJ-a, sluţbenici SAJ-a, rukovodilac CB-a, komandant PJP-a i Lj.P. su svi bili saslušani u toku trajanja drugih

postupaka (vidjeti stavove 37, 41 i 43 gore). Konkretno, komandant SAJ-a je bio saslušan u svojstvu svjedoka u kriviĉnom postupku

koji se odnosio na M.M., ukljuĉujući i to ko je bio sa njim u vozilu sporne noći (vidjeti stav 41 gore). Ponovno pokretanje ovog

pitanja nije stoga bilo znaĉajno u ispitivanju radnji koje je preduzelo ODT u konkretnom predmetu. Nadalje, podnosioci predstavki

nisu ukazali ni na jedan drugi propust u saslušavanju sprovedenom od strane ODT-a ili u pogledu toga koja bi pitanja bila prikladna

da se postave u cilju identifikovanja poĉinilaca kriviĉnog djela. Jedini preostali sluţbenik SAJ-a koji nije bio saslušan bio je na

mirovnoj misiji u inostranstvu, te će biti saslušan po njegovom povratku sa iste.

127. Iako su podnosioci predstavki tvrdili da vlasti nisu ispitivale informacije da jedan od policijskih sluţbenika nije nosio šljem,

oni su ipak kritikovali pitanja koja su postavljana policijskim sluţbenicima ĉak i kada su se ta pitanja odnosila na šljemove koje su

nosili kao i na naĉin na koji su bili obuĉeni sporne noći. Podnosioci predstavki i svjedok iz Vijesti su izriĉito naveli da nisu mogli da

prepoznaju nikoga. Stoga, bilo je nejasno koje radnje je trebalo da preduzme drţavni tuţilac da bi zadovoljio ţelje podnosilaca

predstavki. Vlada je sumnjala da bi forenziĉka analiza video snimaka dovela do identifikacije poĉinilaca kriviĉnih djela, s obzirom na

njihov kvalitet, pod pretpostavkom da je to uopšte bilo moguće. Ostali policijski sluţbenici, koji oĉigledno nisu pripadali SAJ-u,

takoĊe su bili prisutni, na taj naĉin povećavajući broj potencijalnih osumnjiĉenih lica. U svakom sluĉaju, ovi navodi podnosilaca

predstavki nisu ukazivali na bilo kakve propuste u sprovoĊenju istrage, posebno ako je predlog za izvoĊenje dokaza zasnovan na

nerealnim pretpostavkama. Ne moţe se oĉekivati od drţavnog tuţioca da preduzima radnje koje ne bi, sa objektivne taĉke gledišta,

dovele do dodatnog pojašnjavanja okolnosti u konkretnom predmetu.

128. Ĉinjenica da je prva mjera nakon donošenja odluka Ustavnog suda preduzeta mjesec i po dana kasnije nije bila od nekog

naroĉitog znaĉaja, naroĉito imajući u vidu da je prošlo gotovo dvije godine od tih dogaĊaja. Zahtjev da istraga bude pristupaĉna ne

podrazumijeva da podnosioci predstavki imaju uvid u sve policijske spise ili da budu konsultovani ili obaviješteni o svakoj

preduzetoj mjeri.

129. Pored svega navedenog, primijenjene su i opšte mjere usmjerene na osnaţivanje integriteta policije te sprjeĉavanje sliĉnih

sluĉajeva u budućnosti (vidjeti stavove 51-53 gore).

130. Ĉinjenica da sprovedena istraga još uvijek nije dovela do identifikovanja poĉinilaca kriviĉnog djela nije nuţno znaĉila da je

ista bila nedjelotvorna. Procjenjivanje njene djelotvornosti u ovoj fazi je bilo preuranjeno, s obzirom na to da je još uvijek bila u toku.

Drţavni organi, posebno ODT, ne mogu se kriviti za bilo kakav vid ponašanja u lošoj vjeri, nedostatak volje ili svojevoljno

odugovlaĉenje. Stoga, Vlada je zakljuĉila da nije došlo do povrede ĉlana 3 Konvencije.

2. Ocjena Suda

(a) Navodna nedjelotvorna istraga

(i) Relevantni principi

131. Sud ponavlja da u takvim okolnostima kada pojedinac iznese vjerodostojnu tvrdnju da su ga ozbiljno i protivzakonito

zlostavljali policija ili drugi drţavni sluţbenici, i to protivno ĉlanu 3 Konvencije, ta odredba, posmatrana u vezi s opštom duţnošću

drţave po ĉlanu 1 Konvencije da „jemĉi svakome unutar svoje nadleţnosti prava i slobode odreĊene ... Konvencijom“, zahtijeva

postojanje djelotvorne istrage (vidjeti, meĊu mnogim drugim izvorima citiranja, Assenov i drugi protiv Bugarske,

28. oktobar 1998. godine, stav 102, Izvještaji presuda i odluka 1998-VIII; Labita protiv Italije [VV], br. 26772/95, stav 131, ECHR

2000-IV; i Bouyid protiv Belgije [VV], br. 23380/09, stav 124, ECHR 2015).

132. Nedostatak zakljuĉaka koji proizilaze iz bilo koje istrage ne znaĉi, sam po sebi, da je ista bila nedjelotvorna: obaveza

sprovoĊenja istrage “nije obaveza rezultata, već obaveza sredstava“. Ne mora svaka istraga da bude nuţno uspješna ili da dovede do

zakljuĉka koji se podudara sa izjavom podnosioca zahtjeva o slijedu doĊaĊaja. MeĊutim, bilo koji nedostatak u istrazi koji ugroţava

njen kapacitet da ustanovi okolnosti predmeta ili odgovorne osobe nosi rizik da ona odstupi od zahtijevanog standarda

djelotvornosti (vidjeti Mocanu i drugi protiv Rumunije [VV], br. 10865/09 i 2 drugih, stav 322, ECHR 2014. godine (izvodi); El-

Masri protiv Bivše jugoslovenske Republike Makedonije [VV], br. 39630/09, stav 183, ECHR 2012. ; i Bouyid, gore citiran, stav

120). Postoji nekoliko kriterijuma koje istraga mora zadovoljiti u svrhe ispunjenja procesne obaveze na osnovu ĉlanova 2 i 3

Konvencije (vidjeti mutatis mutandis, Ramsahai i drugi protiv Holandije [VV], br. 52391/99, stav 323-346, ECHR 2007-II). Ti

elementi su meĊusobno povezani i svaki od njih nije sam po sebi cilj kao što je to sluĉaj sa zahtjeima u vezi osiguravanja praviĉnog

suĊenja na osnovu ĉlana 6. Rijeĉ je o kriterijumima koji zajedno omogućavaju ocjenjivanje stepena djelotvornosti istrage. Sva pitanja

se moraju ocijeniti upravo u odnosu na tu svrhu djelotovrne istrage (vidjeti, Mustafa Tunç i Fecire Tunç protiv Turske, [VV], br.

24014/05, stav 225, 14. april 2015. godine, i Nicolae Virgiliu Tănase protiv Rumunije [VV], br. 41720/13, stav 171, 25. jun 2019.

godine).

133. Najprije, djelotvorna istraga je ona koja je adekvatna, odnosno, ista bi trebalo da dovede do identifikacije i, ukoliko je

odgovarajuće, kaţnjavanja odgovornih lica (vidjeti Armani Da Silva protiv Ujedinjenog Kraljevstva [VV], br. 5878/08, stavovi 233 i

243, 30. mart 2016. godine; Labita, gore citiran, stav 131; Boicenco protiv Moldavije, br. 41088/05, stav 120, 11. jul 2006. godine; i

Stanimirović protiv Srbije, br. 26088/06, stav 40, 18. oktobar 2011. godine). U suprotnom, opšta zakonska zabrana muĉenja i

neĉovjeĉnog i poniţavajućeg postupanja i kaţnjavanja, bila bi, uprkos njenoj osnovnoj vaţnosti, nedjelotvorna u praksi, a drţavni

sluţbenici bi mogli u nekim sluĉajevima zloupotrijebiti prava onih koje kontrolišu stvarnim nekaţnjavanjem (vidjeti Labita, gore

citiran, stav 131).

134. Drugo, da bi istraga bila djelotvorna, osobe koje su odgovorne za njeno voĊenje moraju biti nezavisne od osoba koje su

predmet istrage (vidjeti, na primjer, Mustafa Tunç i Fecire Tunç, gore citiran, stavovi 222-224; Barbu Anghelescu protiv Rumunije,

br. 46430/99, stav 66, 5. oktobar 2004. godine; i Kurnaz i drugi protiv Turske, br. 36672/97, stav 56, 24. jul 2007. godine). Ovo

podrazumijeva ne samo nedostatak hijerarhijske i institucionalne povezanosti već takoĊe i nezavisnost sa praktiĉkog stanovišta

(vidjeti, meĊu mnogim drugim izvorima citiranja, Mocanu i drugi, gore citiran, stav 320; Ramsahai i drugi, gore citiran, stav 325;

Nachova i drugi protiv Bugarske [VV], br. 43577/98 i 43579/98, stav 110, ECHR 2005-VII; vidjeti takoĊe Ergi protiv Turske, 28.

jul 1998. godine, stavovi 83 i 84, Izvještaji 1998-IV, gdje je istraga javnog tuţioca pokazala nedostatak nezavisnosti usljed

prekomjernog oslanjanja na informacije koje su pruţili ţandarmi umiješani u incident).

135. Treće, istraga mora biti temeljna, što znaĉi da vlasti moraju uvijek ozbiljno da pokušaju da otkriju šta se desilo te se ne

smiju oslanjati na ishitrene ili neosnovane zakljuĉke da bi okonĉali istragu ili kao osnov njihovih odluka (vidjeti Mocanu i drugi,

stav 325, i El-Masri, stav 183, oba gore citirana).

136. Ĉetvrto, zahtjev za postojanje hitnosti i razumne ekspeditivnosti se podrazumijeva u ovom kontekstu. Iako mogu postojati

prepreke ili poteškoće koje mogu sprijeĉiti napredak u istrazi u odreĊenoj situaciji, brzi odgovor vlasti u istrazi navoda o

zlostavljanju se moţe generalno smatrati suštinski bitnim za odrţavanje povjerenja javnosti u njihovo poštovanje vladavine prava, te

za sprjeĉavanje bilo kakve pojave koluzije ili tolerisanja nezakonitih radnji (vidjeti Bouyid, gore citiran, stav 121). Ova obaveza

brzog reagovanja podrazumijeva da vlasti moraju reagovati ĉim se podnese zvaniĉna prituţba. Ĉak i ako, striktno govoreći, nije

podnijeta nikakva prituţba, istraga mora poĉeti ako postoje dovoljno jasne indikacije da se dogodilo zlostavljanje

(vidjeti Stanimirović, gore citiran, stav 39).

137. Peto, djelotvorna istraga je ona koja pruţa dovoljno prisustvo javnog nadzora da bi se obezbijedila odgovornost. Iako

stepen javne kontrole moţe varirati, podnosiocu ţalbe mora biti omogućen djelotvoran pristup istraţnom postupku u svim njegovim

fazama (vidjeti, na primjer, Mocanu i drugi, gore citirani, stav 324; Batı i drugi protiv Turske, br. 33097/96 i 57834/00, stav 137,

ECHR 2004-IV (izvodi); i Gjini, gore citiran, stav 95, uz ostale navedene izvore citiranja).

(ii) Primjena gore navedenih principa

138. Sud najprije primjećuje da ne postoji spor izmeĊu stranaka da su podnosioci predstavki bili zlostavljani sporne noći.

Njihovi navodi su potvrĊeni na video snimcima, i njihovo zlostavljanje su utvrdili Savjet za graĊansku kontrolu rada policije,

Ombudsman, Ustavni sud i graĊanski sudovi, a priznala ga je Vlada. Oni su bili vjerodostojni i kao takvi su zahtijevali djelotvornu

zvaniĉnu istragu.

139. Sud primjećuje da je istraga koja je sprovedena u datom predmetu dovela do razjašnjavanja odreĊenih ĉinjenica, konkretno

u pogledu toga da su podnosioce predstavki zaista zlostavljali policijski sluţbenici, te da su isti time pretrpjeli povrede. Ova istraga je

takoĊe rezultirala kriviĉnim gonjenjem i osudom komandanta SAJ-a zbog pomaganja poĉiniocu kriviĉnog djela po izvršenju

kriviĉnog djela (vidjeti stavove 18, i 38-39 gore).

140. Taĉno je da, prema ĉlanu 3, duţnost drţave da sprovede djelotvornu istragu nije obaveza rezultata već sredstava (vidjeti

Bouyid, gore citiran, stav 120). Ne moţe se iskljuĉiti ĉinjenica da bi, pod okolnostima u kojim nacionalne vlasti imaju vjerodostojne

indikacije da su podnosioci predstavki mogli biti zlostavljani od strane nekoliko policijskih sluţbenika te da su, nakon temeljne

istrage, uspjeli da identifikuju i sankcionišu neke od njih, Sud prihvatio da je drţava ispunila gore navedenu procesnu obavezu.

MeĊutim, u svakom sluĉaju, Sud se mora uvjeriti da ĉinjenica da su samo neke od relevantnih ĉinjenica utvrĊene i da je svega

nekoliko odgovornih lica sankcionisano nije rezultat oĉigledno manjkave i nedjelotvorne istrage koja se moţe pripisati nadleţnim

vlastima. Iz tog razloga se ovo pitanje mora ispitati u konkretnom predmetu.

141. U svijetlu stanovišta Ustavnog suda da istraga koja je prethodila odlukama tog suda nije ispunila zahtjeve koji su predviĊeni

ĉlanom 3, Sud će ispitati istragu koja se odvijala po objavljivanju tih odluka u avgustu 2017. godine (vidjeti stav 25 in fine gore).

Time će Sud uzeti u obzir ĉinjeniĉna nalazišta Ustavnog suda koja su dovela do njegovog zakljuĉka.

142. Sud primjećuje da je istragu u pogledu zlostavljanja podnosilaca predstavki sprovodilo i oĉigledno i dalje sprovodi Drţavno

tuţilaštvo, koje je institucionalno i hijerarhijski potpuno nezavisno od Uprave policije i Ministarstva unutrašnjih poslova (vidjeti stav

57 gore). Drţavni tuţilac je preduzeo niz istraţnih radnji. Konkretno, u mjesecima koji su uslijedili nakon incidenta ona je saslušala

podnosioce predstavki, pribavila medicinsku dokumentaciju, izvještaj vještaka medicinske struke, pregledala dostupne video snimke,

i utvrdila poloţaj vozila SAJ-a koja su tu noć bila korišćena (vidjeti stavove 7, 12, 14 i 18 gore). MeĊutim, ona nije saslušala

nijednog od sluţbenika SAJ-a koji su bili angaţovani u noći incidenta, druge svjedoke ili potencijalne svjedoke, što je Ustavni sud

ispravno primijetio (vidjeti stav 23 gore). Drţavni tuţilac je preduzeo ove radnje iskljuĉivo u periodu od septembra do novembra

2017. godine, po objavljivanju odluka Ustavnog suda, odnosno dvije godine nakon incidenta (vidjeti stav 26 gore). Drugim rijeĉima,

iako je drţavni tuţilac u konaĉnom sproveo većinu istraţnih radnji, te saslušao većinu kljuĉnih svjedoka, ovo nije bilo odmah

uĉinjeno, pri ĉemu je brzina prepoznata kao jedan od elemenata djelotvorne istrage.

143. Nadalje, drţavni tuţilac nije sproveo sve istraţne radnje. Naime, kako su podnosioci predstavki istakli, nije svako lice bilo

saslušano – jedan pripadnik SAJ-a, vlasnik obliţnje buregdţinice i potencijalno, mušterija koja se u tom trenutku nalazila u

buregdţinici. Iako Sud priznaje da se preostali ĉlan SAJ-a nalazio na mirovnoj misiji barem od 3. novembra 2017. godine (vidjeti

stav 32 gore) smatra da je malo vjerovatno da se on nije vratio u tuţenu drţavu uopšte od toga trenutka te da je sveukupno gledano

bilo nemoguće da se isti sasluša. Ni vlasnik obliţnje buregdţinice (vidjeti stavove 15 i 115 gore) nije bio saslušan, ne samo da bi se

provjerilo da li je kamera u buregdţinici radila u tom periodu, već takoĊe radi utvrĊivanja da li je on vidio ili moţda ĉuo nešto što bi

moglo da bude od pomoći u procesu identifikovanja svih umiješanih lica, ili makar prisutnih, ukljuĉujući i to da li je u tom periodu

bilo mušterija u radnji, koji bi takoĊe mogli da budu saslušani. TakoĊe nikada nije bilo rasvijetljeno da li su te noći na licu mjesta

bili samo pripadnici SAJ-a (vidjeti stavove 29-31 gore). Izgleda da ni Forenziĉki centar nije kontaktiran. Iako je vrlo moguće da

nijedna od ovih istraţnih radnji ne bi dovela do dodatnog rasvjetljavanja spornog incidenta, Sud ne smatra da ovo dovoljno

opravdava to što nisu sprovedene, posebno u situaciji u kojoj ostalim prikupljenim dokaznim materijalom nije obezbijeĊena

identifikacija poĉinilaca kriviĉnog djela. Sud primjećuje navode stranki koji se odnose na savjetnicu Ombudsmana i zlostavljanje

M.M., ali ih smatra irelevantnim u konkretnom predmetu.

144. Osim navedenog, s obzirom na to da prikupljeni dokazi nisu omogućili identifikaciju poĉinilaca kriviĉnog djela, drţavni

tuţilac je u velikoj mjeri zavisio od policije u tom pogledu. Taĉnije, ODT je zahtijevalo pomoć od Centra bezbjednosti i Uprave

policije. Treba primijetiti u tom smislu da je tokom sporne noći SAJ bila pod komandom naĉelnika samog Centra bezbjednosti

(vidjeti stav 37 in fine gore). Nadalje, i Centar bezbjednosti i SAJ su bili ogranci Uprave policije. Drugim rijeĉima, oni ĉija je pomoć

zahtijevana su bili podvrgnuti istom komandnom lancu kao i sluţbenici pod istragom, te je zbog toga izostala nezavisnost (vidjeti

Oğur protiv Turske [VV], br. 21594/93, stav 91, ECHR 1999-III; Hugh Jordan protiv Ujedinjenog Kraljevstva, br. 24746/94, stav

120, 4. maj 2001. godine; i Ramsahai i drugi, gore naveden, stav 335), što je Ustavni sud ispravno primijetio. Ovaj zakljuĉak se ni na

koji naĉin ne smije tumaĉiti da sprjeĉava policijske sluţbenike od vršenja bilo kojih istraţnih zadataka u pogledu upotrebe sile od

strane drugih policijskih sluţbenika (vidjeti Giuliani i Gaggio protiv Italije [VV], br. 23458/02, stav 322, ECHR 2011 (izvodi)), već

tako da ukoliko policija uĉestvuje u takvim istragama, treba da se uvedu dovoljni mehanizmi zaštite u cilju zadovoljenja kriterijuma

nezavisnosti (vidjeti Hugh Jordan, stav 120, i Ramsahai i drugi, stavovi 342-46, oboje gore citirani). U konkretnom predmetu nisu

postojali takvi zaštitni mehanizmi.

145. Sud je takoĊe primijetio da su podnosioci predstavki dobili izvještaj drţavnog tuţioca u novembru 2017. godine, ubrzo

nakon što su isti i zatraţili, i da su mogli da pregledaju spise predmeta u Ustavnom sudu (vidjeti stavove 33 i 34 gore). MeĊutim, Sud

je takoĊe primijetio, da prema nacionalnom zakonodavstvu podnosioci predstavki, kao oštećene strane, i njihov punomoćnik, mogu

prisustvovati saslušanju, izmeĊu ostalog, svjedoka radi predlaganja pitanja koja će im biti postavljana ili ĉak direktnog postavljanja

istih (vidjeti stav 71 gore). Da bi mogli da ostvare to pravo potrebno je da oni budu obaviješteni o mjestu i vremenu odrţavanja

saslušanja, što izgleda da ovdje nije bio sluĉaj, s obzirom na to da Vlada nije sporila navode podnosilaca predstavki u tom pogledu.

146. Sud takoĊe primjećuje navod Vlade da je prituţba podnosilaca predstavki bila preuranjena, s obzirom na to da je istraga i

dalje trajala. MeĊutim, ne postoji ništa u predmetnim spisima što bi ukazivalo koje su istraţne mjere, ukoliko je bilo ikakvih,

preduzete nakon 3. novembra 2017. godine (vidjeti stav 32 gore). Stoga, ne moţe se tvrditi da je navedena prituţba bila preuranjena.

147. Sud priznaje da je bilo više incidenata i sukoba iste veĉeri, ukljuĉujući napade na policiju, kao i to da su iz sigurnosnih

razloga bile potrebne intervencije policije. Sud je već utvrdio da se procesna obaveza u smislu ĉlana 2 i 3 i dalje primjenjuje u

teškim sigurnosnim uslovima. Ĉak i kada se dogaĊaji koji rezultiraju obavezom preduzimanja istrage dese u kontekstu opšteg nasilja

te se istraţitelji suoĉavaju s preprekama i ograniĉenjima koja nameću korišćenje manje djelotvornih istraţnih mjera ili uzrokuju

kašnjenje istrage, ostaje ĉinjenica da ĉlanovi 2 i 3 iziskuju preduzimanje svih razumnih koraka da bi se osiguralo voĊenje djelotvorne

i nezavisne istrage (vidjeti Mocanu i drugi, gore citiran, stav 319, i Al-Skeini i drugi protiv Ujedinjenog Kraljevstva [VV],

br. 55721/07, stav 164, ECHR 2011. godine).

148. Osnovna svrha istrage je obezbjeĊivanje djelotvorne primjene domaćih zakona koji garantuju pravo na ţivot i zabranu

muĉenja ili neljudskog i poniţavajućeg postupanja i kazne u sluĉajevima koji ukljuĉuju pripadnike drţavne vlasti ili drţavne

organe, i da osigura njihovu odgovornost za smrt i zlostavljanje koje se desilo pod njihovim nadzorom (vidjeti Nachova i drugi, gore

citiran, stav 110; vidjeti takoĊe Mocanu i drugi, stav 318, i Bouyid, stav 117, oba gore citirana). Obaveza sprovoĊenja istrage, kao što

je gore ukazano, nije obaveza rezultata, već sredstava. MeĊutim, bilo koji nedostatak istrage koji podrijeva njenu sposobnost da

utvrdi okolnosti datog predmeta ili odgovorno lice nosi rizik u smislu kršenja zahtijevanog standarda djelotvornosti (vidjeti stav 132

gore).

149. U smislu gore navedenog, Sud smatra da je istraga u konkretnom predmetu, koju su sproveli i tuţilac i policija, nije bila

brza, temeljna i nezavisna, te da nije omogućila dovoljan javni nadzor. Kao što je gore ukazano, istraga je bila manjkava, što je

znatno umanjilo njenu mogućnost da identifikuje odgovorna lica, a po donošenju odluke Ustavnog suda nisu uĉinjeni dovoljni napori

da se otklone ti nedostaci ili da se postupi shodno instrukcijama Ustavnog suda. U ovim okolnostima, ĉinjenica da su utvrĊene

okolnosti u pogledu postupanja komandanata SAJ-a te da je on sankcionisan ne moţe dovesti do zakljuĉka da je tuţena drţava

izvršila svoju procesnu obavezu na osnovu ĉlana 3 u vezi sprovoĊenja djelotvorne istrage.

(b) Status žrtve podnosilaca predstavki

150. Relevantni principi koji se tiĉu statusa ţrtve u kontekstu prituţbi na ĉlan 3 navedeni su u stavovima 107-108 gore kao i tako

citiranim izvorima. Naroĉito, povreda ĉlana 3 se ne moţe otkloniti samo dosuĊivanjem naknade ţrtvi, budući da je to samo dio

nuţnih sveobuhvatnih radnji (vidjeti Cestaro, gore citiran, stav 231). Ĉinjenica da domaće vlasti moţda nisu sprovele djelotvornu

istragu, je, meĊutim, odluĉujuća radi procjene statusa ţrtve podnosioca predstavke (ibid, stav 229, vidjeti takoĊe Shestopalov, gore

citiran, stav 56).

151. Sud primjećuje u konkretnom predmetu da je komandant SAJ-a bio gonjen i osuĊen zbog pruţanja pomoći uĉiniocu

kriviĉnog djela nakon poĉinjenog kriviĉnog djela, kao i to da su domaći sudovi dosudili podnosiocima predstavki pojedinaĉno po

5,000 eura na ime nematerijalne štete. Bez obzira na to da li je dodijeljen iznos bio odgovarajući ili ne, gore navedena stanovišta

Suda u pogledu kontinuirane nedjelotvornosti istrage, ĉak i po donošenju odluka Ustavnog suda (vidjeti stav 149 gore), navodi Sud

da zakljuĉi da podnosioci predstavki nisu izgubili svoj status ţrtve.

(b) Zaključak Suda u vezi pritužbe na osnovu člana 3

152. Stoga, Sud zakljuĉuje da podnosioci predstavki i dalje mogu tvrditi da su ţrtve povrede svojih prava te samim tim

preliminarni prigovor Vlade mora biti odbijen u tom pogledu (vidjeti Jevtović, gore citiran, stav 63). Sud takoĊe utvrĊuje da je došlo

do povrede procesnog aspekta ĉlana 3 Konvencije.

III. NAVODNA POVREDA ĈLANA 13 KONVENCIJE

153. Podnosioci predstavki su se ţalili u pogledu prituţbe da nisu imali na raspolaganju djelotvoran pravni lijek. Oni su se

pozvali na ĉlan 13 Konvencije, koji glasi kao što slijedi u nastavku:

“Svako ĉija su prava i slobode, priznata ovom Konvencijom, narušena ima pravo na djelotvoran pravni lijek pred

nacionalnim vlastima, ĉak i onda kada su povredu ovih prava i sloboda uĉinila lica u vršenju svoje sluţbene duţnosti. ”

A. Podnesci podnosilaca predstavki

154. Vlada nije komentarisala navode koji se tiĉu ĉlana 13 u pogledu perioda koji je uslijedio nakon donošenja odluka Ustavnog

suda.

155. Podnosioci predstavki su potvrdili svoju prituţbu, naroĉito u smislu toga da ustavnom ţalbom nije obezbijeĊena

djelotvorna istraga u pogledu njihovog zlostavljanja.

B. Ocjena Suda

156. Imajući u vidu gore navedeno stanovište da je došlo do povrede procesnog aspekta ĉlana 3, Sud smatra da je prituţba

podnosilaca predstavki na osnovu navedene odredbe bila “podloţna ispitivanju” u cilju primjene ĉlana 13. Iz toga slijedi da je ĉlan 13

bio primjenljiv. Uzimajući u obzir odbacivanje od strane Suda prigovora Vlade koji se tiĉu navodne zloupotrebe i gubitka statusa

ţrtve, te utvĊivanja povrede procesnog aspekta ĉlana 3, Sud smatra da prituţba podnosilaca predstavki na osnovu ĉlana 13, sagledana

zajedno sa ĉlanom 3 nije oĉigledno neosnovana, te mora biti proglašena prihvatljivom.

157. U smislu gore utvrĊene povrede procesnog aspekta ĉlana 3, Sud smatra da blisko povezana prituţba na osnovu ĉlana 13 ne

treba da se ispita zasebno u meritumu (vidjeti Shestopalov, gore naveden, stav 71).

IV. PRIMJENA ĈLANA 41 KONVENCIJE

158. Ĉlanom 41 Konvencije se predviĊa:

“Kada Sud utvrdi prekršaj Konvencije ili Protokola uz nju, a unutrašnje pravo visoke strane ugovornice u pitanju omogućava

samo djelimiĉnu odštetu, Sud će, ako je to potrebno, pruţiti praviĉno zadovoljenje oštećenoj strani.”

A. Naknada štete

159. Podnosioci predstavki su zahtijevali naknadu po osnovu nematerijalne šete koja je proistekla iz nedjelotvorne istrage, a koji

iznos su ostavili Sudu na procjenu.

160. Vlada je sporila zahtjev podnosilaca predstavki kao neosnovan, naroĉito imajući u vidu da im je dodijeljena naknada štete

od strane domaćih sudova.

161. Sud dosuĊuje podnosiocima predstavki praviĉnu naknadu u iznosu od po 7,500.00 € na ime nematerijalne štete, uvećano za

bilo koje poreze koji se mogu naplatiti.

B. Troškovi i izdaci

162. Podnosioci predstavki nisu zahtijevali nikakav iznos na ime troškova i izdataka.

163. Stoga, Sud im nije dosudio naknadu štete u tom pogledu.

C. Zatezna kamata

164. Sud smatra da je prikladno da se zatezna kamata zasniva na najniţoj kamatnoj stopi Evropske centralne banke, uz dodatak

od tri procentna poena.

IZ TIH RAZLOGA, SUD JEDNOGLASNO,

1. Odlučuje da spoji predstavke;

2. Odlučuje da skine prituţbu koja se odnosi na materijalni aspekat ĉlana 3 Konvencije sa liste predmeta Suda;

3. Odlučuje da spoji prituţbe u meritumu koje se tiĉu procesnog aspekta ĉlana 3 Vladinog prigovora u pogledu statusa ţrtve

podnosilaca predstavki, te ga odbija nakon što je ispitao meritum iste prituţbe;

4. Proglašava ostatak predstavki prihvatljivim;

5. Utvrđuje da je došlo do povrede procesnog aspekta ĉlana 3 Konvencije;

6. Utvrđuje da nema potrebe da zasebno ispituje prituţbu na osnovu ĉlana 13 Konvencije;

7. Utvrđuje

(a) da tuţena drţava treba da plati svakom podnosiocu predstavke, u roku od tri mjeseca od dana pravosnaţnosti presude u

skladu sa ĉlanom 44 stav 2 Konvencije, 7,500.00 eura (sedam hiljada i pet stotina eura), uvećano za bilo koje poreze koji se

mogu naplatiti, na ime nematerijalne štete;

(b) da će se od dana isteka gore navedena tri mjeseca do dana isplate obraĉunavati obiĉna kamata koja je jednaka najniţoj

kamatnoj stopi Evropske centralne banke uz dodatak od tri procentna poena;

Saĉinjeno na engleskom jeziku, u pisanoj formi, dana 11. marta 2021. godine, na osnovu Pravila 77 stavovi 2 i 3 Poslovnika

Suda.

{signature_p_2}

Victor Soloveytchik Síofra O’Leary

registrar predsjednik

European court of human rights, (Fifth section), Case of Baranin and Vukčević v. Montenegro, (applications nos.

24655/18 and 24656/18)

J U D G M E N T

Art 3 (procedural) • Continuing ineffectiveness of investigation into police brutality after finding of Art 3 substantive and procedural

violations by Constitutional Court • Investigation not prompt, thorough or independent, and not affording sufficient public scrutiny •

No loss of victim status in light of continued ineffectiveness • Complaint under substantive limb struck out in view of domestic

courts’ ruling and award of damages

STRASBOURG

11 March 2021

This judgment will become final in the circumstances set out in Article 44 § 2 of the Convention. It may be subject to editorial

revision.

In the case of Baranin and Vukčević v. Montenegro,

The European Court of Human Rights (Fifth Section), sitting as a Chamber composed of:

Síofra O’Leary, President,

Ganna Yudkivska,

Stéphanie Mourou-Vikström,

Lətif Hüseynov,

Lado Chanturia,

Ivana Jelić,

Arnfinn Bårdsen, judges,

and Victor Soloveytchik, Section Registrar,

Having regard to:

the applications (nos. 24655/18 and 24656/18) against Montenegro lodged with the Court under Article 34 of the Convention for

the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (“the Convention”) by Mr Momčilo Baranin (“the first applicant”), who

has dual Montenegrin and Canadian nationality, and a Montenegrin national, Branimir Vukčević (“the second applicant”), on 15 May

2018;

the decision to give notice of the applications to the Montenegrin Government (“the Government”);

the parties’ observations;

Having deliberated in private on 2 February 2021,

Delivers the following judgment, which was adopted on that date:

INTRODUCTION

1. The present cases concern the applicants’ complaints under Articles 3 and 13 of the Convention concerning their ill-treatment

by unidentified police officers on 24 October 2015, and specifically the alleged lack of an effective investigation into the incident,

and lack of an effective domestic remedy in that regard.

THE FACTS

2. The applicants were born in 1977 and 1978 respectively and live in Podgorica. They were represented by Ms T. Gorjanc-

Prelević, the executive director of the non-governmental organisation Human Rights Action.

3. The Government were represented by their Agent, Ms V. Pavličić.

4. The facts of the case, as submitted by the parties, may be summarised as follows.

A. Background information

5. On 24 October 2015 an opposition coalition organised protests in Podgorica in front of Parliament. A large number of police

officers were deployed to ensure security at the gathering, including members of the Special Police Unit (“SPU”) and the Special

Anti-Terrorist Unit (“SAU”). At some point the protests turned violent. Some of the protesters tried to force their way into

Parliament, and started throwing stones and Molotov cocktails at the police. The head of the Security Centre (Centar bezbjednosti –

“the SC”) in Podgorica, who had been in charge of ensuring safety at the protests, ordered that the gathering be terminated. A number

of related incidents followed in the city that night, such as the looting of shops and breaking of windows, including those of banks.

The total number of injured was fifty-four, of whom twenty-nine were police officers and twenty-five protesters.

B. Events of 24 October 2015

6. The same evening, at about 10.30 p.m., the applicants were in the vicinity of the protests, but did not participate in them. In

order to avoid a group of protesters, they headed towards police in a side street, who let them pass. A few metres further on several

masked police officers approached the applicants, ordered them to lie on the ground, verbally insulted them and kicked them. One of

the police officers pressed the second applicant’s head to the ground with his foot. A SAU Hummer vehicle was at the scene, as well

as a few other vehicles. The event was recorded from a window of a nearby office and put on YouTube by the editor-in-chief of the

daily newspaper Vijesti.

7. On an unspecified date, after seeing the video footage, the State prosecutor’s office (Osnovno državno tužilaštvo – “the SPO”)

opened a case file against unknown SAU officers for ill-treatment.

8. On 25 October 2015 the SAU issued a single report on the events and the use of force the previous night. The incident

involving the applicants was not mentioned.

9. On 27 and 28 October 2015 respectively the applicants sought medical assistance. The medical report concerning the first

applicant noted a painful haematoma 30 cm in diameter on his inner left thigh, a painful haematoma 20 cm in diameter on his inner

right thigh, and a 1 cm haematoma around his left eyelid. The medical report concerning the second applicant noted an 8 by 4 cm

haematoma in the area of his left ribcage, and a 15 by 7 cm haematoma on the back of his left knee.

10. On 30 October 2015 the applicants reported the incident to the police. The same day they were interviewed by SC police

officers. The SC also requested video footage from the scene and from various media.

11. On 10 November 2015 the SPO asked the Police Directorate (Uprava policije) to inform it of the identity of the applicants. It

also requested information as to what had been done in order to identify the SAU officers involved in two other incidents which had

taken place that night, at the scenes of which the SAU Hummer vehicle had been seen, and into which the SPO had also opened case

files. The SPO noted that these incidents had not been mentioned in the SAU report of 25 October (see paragraph 8 above).

12. On 12 November 2015 the SPO requested information from the SAU about the GPS position of all official vehicles used on

24 October 2015 between 9.30 p.m. and midnight. On 20 November 2015 the SAU submitted information regarding nine vehicles.

Specifically, SAU officer Lj.P. had been in charge of all of them, including the Hummer. He had not driven any of them, however, as

he had been in a fire vehicle stationed in front of Parliament. The report stated that the SC had examined the available video footage

(from surveillance cameras and that made by the media), but given its poor quality and the fact that the police officers involved had

been wearing gas masks and helmets, it had been impossible to identify them. The applicants could not have recognised them for the

same reason either.

13. On 20 November 2015 the Police Directorate informed the SPO of three different incidents where force was used by the

police on the night in question, including the incident involving the applicants, and specified the applicants’ names.

14. On 3 December 2015 the SPO interviewed the applicants in relation to a reasonable suspicion that they had suffered ill-

treatment. They maintained, in substance, that they could not identify any of the police officers involved as they had been wearing

masks and helmets. They also submitted that two police vehicles had been at the scene, a Hummer and a Land Rover. That being so,

the second applicant assumed that the drivers of the Hummer and the Land Rover had definitely been there. As he had learnt from the

media that the SAU commander had been in the Hummer, the second applicant assumed that he had also been there. He also

submitted that there had been nobody else on that street except for them (the applicants) and the police officers.

15. On 4 December 2015 the SPO asked the SC to provide video footage from the pharmacy in the vicinity of where the incident

had taken place. On 30 December 2015 the SC informed the SPO that the camera in the pharmacy only captured images inside the

premises, and that the shutters had been down as it had been closed. The SC submitted that they had also visited the nearby bakery,

but that its owner had informed them that the camera had been out of order at the time and that, in any event, the recordings were

only kept for twenty-one days.

16. On 12 January 2016 the Police Directorate informed the SC that they had no recordings of the radio communication between

various police commanders on the night in question as the relevant recording system had not been functioning.

17. On 26 January 2016 the SPO requested information from the Director of Police as to what had been done to identify the

police officers involved and the reasons why this had not been done sooner.

18. On 29 February 2016 an expert medical report was provided in respect of the applicants’ injuries following a request by the

SPO on 8 February 2016 to that effect. In substance, the report confirmed the earlier medical reports (see paragraph 9 above). The

injuries were classified as minor bodily injuries inflicted by blunt mechanical weapons, as well as the fists or feet.

19. On 7 April and 6 May 2016 the SPO urged the Police Directorate to identify the SAU agents involved in the event.

20. On 17 January 2017 the applicants lodged constitutional appeals complaining of torture, inhuman and degrading treatment

and the lack of an effective investigation.

21. In the course of the proceedings that followed the SPO submitted to the Constitutional Court that all the evidence indicated

that ill-treatment had been committed against the applicants, but that the SPO had no means of identifying the perpetrators since their

faces had not been visible in the available videos and the applicants had been explicit in saying that they could not recognise them.

The SPO had urged the head of the SC, the Police Directorate and the Minister of the Interior to take measures to identify the

perpetrators. The Police Directorate submitted that they had interviewed the applicants and inspected the video footage, but could not

identify anybody as the police officers had been wearing masks and helmets. They had forwarded the material obtained to the SPO.

22. On 21 June 2017 the Constitutional Court found a violation of both the substantive and procedural aspects of Article 3. In

particular, the applicants had suffered inhuman and degrading treatment at the hands of unidentified SAU officers, resulting in minor

bodily injuries, and causing them physical pain and mental anguish. As the applicants had done nothing to provoke it, the use of force

had not been justified and had been excessive and disproportionate.

23. The court further found that the SPO’s investigation had not been thorough, independent and prompt. Notably, the SPO had

not interviewed journalists who had witnessed the events or any of the SAU officers. It had kept asking the Police Directorate to

identify the police officers involved, neglecting the fact that those who had been asked to do so had been subject to the same chain of

command as those being investigated. Lastly, it had not managed to identify the perpetrators in over nineteen months. The court

considered it irrelevant that the SPO had prosecuted the SAU commander for helping the others evade responsibility (see paragraphs

37-40 below).

24. Moreover, the Police Directorate had not undertaken an effective and thorough investigation to identify and punish their

officers. This could not have been affected by the allegations that identification had been impeded by the fact that the officers

involved had had protective helmets and gas masks, and that the video footage had been useless. It also could not have been

independent, as they had had to investigate their own colleagues. The court requested (zahtijeva) the Minister of the Interior and the

Police Directorate to cooperate fully with the SPO, in order to collect the evidence and identify the relevant SAU officers.

25. The court ordered the SPO to conduct a thorough, prompt and independent investigation to ensure the identification and

criminal prosecution of the police officers in relation to whom there was a reasonable suspicion that they had committed ill-treatment

against the applicants. The court ordered that these decisions be enforced within three months of the date of their publication in the

Official Gazette and that upon the expiration of that time-limit the SPO submit a report on the matter to the court. The decisions were

published on 3 August 2017.

26. Between 18 September and 3 November 2017 the SPO interviewed the editor-in-chief of the Vijesti newspaper (see

paragraph 6 in fine above), the director of TV Vijesti, the owner of the pharmacy, the SPU commander and fifty-four SAU officers.

During the same period, it urged the Police Directorate and the Minister of the Interior to inform it of the measures taken to identify

the perpetrators. It also requested the head of the SC in Podgorica to inform it if members of other intervening units had been

deployed to the scene and, if so, to inform it of their identity.

27. The editor-in-chief of Vijesti and the pharmacy owner were interviewed as witnesses. They were accordingly warned that

they had to tell the truth and that giving false evidence was a criminal offence.

28. The editor-in-chief of Vijesti submitted, in substance, that about five to seven uniformed men in helmets had beaten the

applicants. One of those present had not had a helmet, but as it had been dark he could not recognise him or even tell if he had had

something on his face or not. He had seen a Hummer vehicle in the vicinity. He had also noticed that about 20 to 30 metres away the

police officers had been trying to get somebody out of a car or prevent him from doing so. He could not say more about this, as his

attention had been focused on the applicants. He could not say who had been with him in the office that night.

29. The director of TV Vijesti submitted that none of its employees had recorded or witnessed the events in question. The owner

of the pharmacy submitted that the cameras only covered the inside of the premises and that, in any event, the pharmacy had been

closed at the time. The SPU commander maintained that his unit had not been deployed on the street where the incident had taken

place.

30. The SAU officers, including the SAU commander, were questioned “as citizens” (u svojstvu građana radi prikupljana

obavještenja) and were informed that they were not obliged to answer any questions. They were questioned, inter alia, on how they

had been dressed on the night in question and what helmets they had been wearing. They submitted, in substance, that they had only

learnt of the incident involving the applicants later, mainly through the media. They had all been wearing masks and helmets and full

gear, and the video footage was of poor quality, meaning it was impossible to recognise any of the officers. Many of them considered

that members of other units could have also been there, especially since some of them had had “police” written on their backs,

whereas they had had “SAU” written on their backs. They could not tell who had been driving the Hummer that night. In general, the

evening had been chaotic; they had had several interventions and most of them had been getting back into vehicles randomly after

interventions, without knowing who had been in the same vehicle. The SAU commander submitted that he could not remember any

details of that night or recognise anybody in the video footage. He confirmed that he had been in the Hummer all night, but did not

know who else had been in the vehicle, as the officers had changed positions during the night.

31. The head of the SC informed the SPO that he had no information to suggest that members of other intervening units had been

deployed in relation to the events.

32. On 3 November 2017 the SPO issued its report. It indicated all of the above measures that had been taken and their results,

and stated that one of the SAU officers had not been interviewed as he had been on a peace mission abroad. It also indicated that the

Minister of the Interior and the Director of Police had been asked twice to identify the police officers involved, but to no avail. The

report concluded that some police officers had undisputably committed the criminal offence in question, but on the basis of all the

newly collected and earlier evidence it was impossible to identify them. The report also stated that the Vijesti journalists had not been

interviewed earlier because the police officers had been wearing masks and had been unidentifiable. The SAU officers had not been

interviewed earlier in the course of the proceedings as they had already been interviewed in the course of the proceedings relating to

the ill-treatment of M.M. by SAU officers the same night in a different part of the city (see paragraphs 11 and 13 above and

paragraph 38 below).

33. On 17 November 2017 the applicants obtained the SPO report following a request made by them on 6 November 2017.

34. On 19 January 2018 the applicants’ representative inspected the Constitutional Court’s case file, and several days later the

second applicant did the same.

35. On 30 January 2018 the judge rapporteur of the Constitutional Court proposed that the court find that its decision in the

applicants’ case had not been enforced and request that the Government ensure enforcement. The proposal was refused the same day.

36. The investigation appears to still be ongoing.

C. Criminal proceedings against the SAU commander

37. Between 19 November 2015 and 31 May 2016 the SPO interviewed a number of people in relation to the SAU commander

being suspected of abuse of official authority, including the SAU commander himself, the SAU deputy commander, the head of the

SC, the SPU commander and an SPU officer. In substance, they maintained that they had not been aware of the use of force in the

cases in question (see paragraph 11 and 13 above, and paragraph 38 below), and that all the officers involved had been wearing

masks, meaning it had been impossible to recognise them. It was also apparent from their statements that the head of the SC in

Podgorica had been in charge of security at the protests that night, and that both the SAU and the SPU had been subordinate to him.

The second applicant was also interviewed and, in substance, repeated his earlier statement.

38. On 31 May 2016 the SPO issued an indictment against the SAU commander for aiding a perpetrator following the

commission of a crime. The indictment indicated that he had knowingly helped to conceal the identity of the SAU officers who had

committed torture and ill-treatment. Even though he had known that they had unlawfully used force and inflicted bodily injuries on

the applicants and others, he had given false information about the circumstances of the commission of these criminal offences. He

had also allowed fifty-four SAU officers to make a single joint report on the use of force against M.M., even though they should have

each made a report, and had allowed them not to make reports on the use of force against the others, including the applicants.

39. On 23 January 2017 the Court of First Instance (Osnovni sud) in Podgorica found the SAU commander guilty of the said

criminal offence and sentenced him to five months in prison. In its judgment, the court found that the SAU officers had unlawfully

used force in three locations in Podgorica on 24 October 2015. This judgment became final on 11 May 2017.

40. The SAU commander started serving his prison sentence on 21 September 2017. Twenty days later he was transferred to a

hospital. He was released on parole on 9 January 2018. The Court of First Instance, in its parole decision of 3 January 2018, made no

reference to any medical documentation.

D. Proceedings relating to the ill-treatment of M.M.

41. In the course of the criminal proceedings relating to the ill-treatment of M.M. by SAU officers the same night in a different

part of the city, the SPO questioned, among others, the SAU commander and SAU officer Lj.P. as witnesses. The SAU commander

stated, inter alia, that owing to the masks he did not know which two officers had been with him in the vehicle. Lj.P. was questioned

on 21 March 2018. He confirmed that he had been in charge of most of the SAU vehicles on the night in question, but that he had not

driven any of them, as he had been securing the fire vehicles near Parliament. He submitted that the SAU did not keep records of who

took vehicles and when. The keys were in the commanders’ offices and the officers would take keys as needed.

42. On 25 July 2017 the Constitutional Court ruled on M.M.’s constitutional appeal. The court found a violation of both the

substantive and procedural aspects of Article 3 of the Convention. In particular, it found that M.M. had been subjected to torture and

had suffered serious bodily injuries, even though he had done nothing to provoke the use of force. The court held that the

investigation had not been thorough, independent and prompt. In particular, “it was incomprehensible that the prosecution had sought

the collection of data and evidence from the commander of the police unit, whose members were reasonably suspected of having

committed the criminal offence”.

43. As regards the questioning of SAU officers, the court held as follows:

“The Constitutional Court considers that while it is true that the State prosecutor in charge had interviewed the appellant and

the witnesses, he had not put a single question to any of them. Furthermore, even though later, in [another] case

(Kt. Br. 1126/15), the prosecutor had interviewed all the SAU officers, even though it had been obvious, given the footage

clearly showing the events of that night, that none of the police officers had been telling the truth to try to evade criminal

responsibility, they had not been asked a single question. There is therefore no indication that the State prosecutor in charge

had been ready to question the police report on the events or to perform strict control over the police’s version of events.”

E. Other relevant facts

44. In the first piece of video footage referred to by the applicants, which is of poor quality, there are more than ten police

officers wearing helmets. Some also have helmet visors or gas masks covering their faces, and for some it is hard to tell if they have

anything on their faces. Some of them approach the applicants, who are lying on the ground in front of a pharmacy. It is unclear

which of them kicks which applicant. In the second piece of video footage, of somewhat better quality, there are about twenty police

officers, including ten around a dark car. After a few moments they leave the scene. The bakery is not visible on either of the two

videos.1

45. Between 25 October 2015 and 31 May 2016 newspapers reported extensively on the events of 24 October 2015, including

those involving the applicants. In a number of articles, various NGO representatives expressed their concern at the ill-treatment and

failure to identify the police officers involved, emphasising the role of SAU commander in shielding the perpetrators.

46. On 26 October 2015 the Council for Civic Control of the Police (Savjet za građansku kontrolu rada policije) found that the

police officers involved had used excessive force and severely violated the personal dignity of the applicants, who had put up no

resistance. The Council asked the Police Directorate to inform the public without delay of the identity of all the officers involved, and

to hold them and their superior officer responsible for their actions.

47. On 28 December 2015 the Ombudsman found that several police officers had used unjustified physical force, and through

inhuman and degrading treatment had violated the applicants’ human rights. The Ombudsman recommended that the Police

Directorate take measures without delay in order to identify and establish the responsibility of all the police officers who had ill-

treated the applicants and to submit a report within fifteen days on the measures taken. According to information the applicants

obtained from the Ombudsman in December 2016, the Police Directorate had not yet submitted a report at that time.

48. On 30 June 2016 the Ministry of the Interior temporarily suspended the SAU commander and removed him from his post.

This decision became enforceable on 4 July 2016. On an unspecified date thereafter he was appointed deputy head of the Department

for the Security of Buildings and Diplomatic/Consular Representations (načelnik odsjeka za obezbjeđenje objekata i DKP-a) within

the Police Directorate.

49. It appears from the case file that the Police Internal Control Department was informed of the events. It also appears that it

took no action in that regard.

50. On 27 September 2017 the applicants instituted civil proceedings against the State – the Ministry of the Interior, seeking

compensation in respect of non-pecuniary damage for physical pain and mental anguish suffered as a result of the beating on 24

October 2015. They claimed 25,000 euros (EUR) each. On 14 June 2019 the Court of First Instance in Podgorica ruled partly in their

favour and awarded them EUR 5,000 each for non-pecuniary damage and EUR 630 jointly in costs. On 13 March 2020 the High

Court upheld this judgment. In particular, the courts found that the applicants had been subjected to excessive and unnecessary use of

force, and had been physically ill-treated. This had caused a violation of their right to personal dignity, freedom, honour and

reputation, and had been contrary to Article 3 of the Convention. The courts also found that the applicants had not provoked the use

of force.

1 Two video footages referred to by the applicants can be found on the following links: https://www.youtube.com/watch?v=DCeZNEfSdDw and

https://www.youtube.com/watch?v=5lmbx7Lc3uo.

51. On 17 November 2017 the Rules (Pravilnik) of the Ministry of the Interior entered into force, providing, inter alia, that

police uniforms had to have a “sign” composed of letters and/or numbers serving to identify a police officer.

52. On 3 April 2019 the Director of Police adopted Instructions on Implementing the Recommendations of the European

Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (“the CPT”), which followed the

CPT’s visit to Montenegro in October 2017. The Instructions included the prohibition of torture, ill treatment and inhuman and

degrading treatment, the obligation to report such cases, investigate them and initiate adequate proceedings against the perpetrators,

and that police uniforms had to bear a sign with the name or ID number of the relevant officer.

53. On 27 June 2019 the Supreme State Prosecutor’s Office adopted General Instructions to be applied in cases where there was

a reasonable suspicion that Article 3 of the Convention had been violated by police officers. The Instructions provide that the

allegations and/or indications of ill-treatment need to be recorded in writing, and that the prosecutor needs to engage a medical expert

witness and take all measures and actions in order to investigate the matter thoroughly.

54. A report submitted by the Government, seemingly prepared by the police, but which contains no date, signature or logo,

describes the events of 24 October 2015. It lists, inter alia, the names of people identified as having taken part in incidents and

committed criminal offences. The names of the applicants are not amongst them. The report also states that there had been incidents

committed against individuals, including the applicants. In this regard, it is noted that SAU members “inadequately treated” the

applicants, that this was still at the stage of investigation by SC police officers and that the identity of the SAU members had not yet

been established.

55. On an unspecified date the SAU was disbanded.

RELEVANT LEGAL FRAMEWORK

I. RELEVANT DOMESTIC LAW

A. Constitution of Montenegro 2007 (Ustav Crne Gore; published in the Official Gazette of Montenegro - OGM - nos.

01/07 and 038/13)

56. Article 28 guarantees to every individual, inter alia, dignity and safety, the inviolability of his or her physical and

psychological integrity, and prohibits torture and inhuman and degrading treatment.

57. Article 134 provides that the State prosecutor’s office is an independent State body in charge of prosecuting perpetrators of

crimes and other punishable offences subject to public prosecution.

B. Criminal Code (Krivični zakonik Crne Gore; published in the Official Gazette of the Republic of Montenegro - OG

RM - nos. 070/03, 013/04 and 047/06, and OGM nos. 040/08, 025/10, 073/10, 032/11, 064/11, 040/13, 056/13, 014/15,

042/15, 058/15, 044/17, 049/18 and 003/20)

58. Article 166a provides that anyone who ill-treats another person or treats a person in a humiliating and degrading manner will

be punished with imprisonment of up to one year. If this offence is committed by an official acting in an official capacity, he or she

will be punished with imprisonment of between three months and three years.

59. Article 167 provides that anyone who causes severe pain or suffering for the purposes of intimidating, unlawfully punishing

or exerting pressure on someone will be punished with imprisonment of between six months and five years. If this offence is

committed by an official acting in an official capacity, or with the explicit or tacit consent of an official, or if an official incites

another person to commit such an offence, he or she will be punished with imprisonment of between one and eight years.

60. Article 183 provides that the above offences are subject to public prosecution.

61. Article 387 § 2 provides that anyone who assists a perpetrator of a criminal offence for which imprisonment is more than

five years will be sentenced to between three months and five years.

62. Article 416 provides that abuse of official authority is a criminal offence. In particular, an official who by unlawful use of his

or her official position or powers, by overstepping his or her official powers or by non-performance of his or her official duties, gains

some benefit for him or herself or another, causes harm or damage to another, will be sentenced to between six months and five

years.

C. Criminal Procedure Code 2009 (Zakonik o krivičnom postupku; published in OGM nos. 057/09, 049/10, 047/14, 002/15,

035/15, 058/15 and 028/18)

63. Article 19 provides that the State prosecutor is obliged to undertake criminal prosecution when there are grounds for

suspicion that a person has committed a criminal offence subject to public prosecution, unless otherwise prescribed by this Code.

64. Article 44 sets out the rights and duties of the State prosecutor, the main one being the prosecution of perpetrators of criminal

offences. For criminal offences subject to public prosecution, the State prosecutor is in charge of, inter alia, guiding the actions of the

police by issuing mandatory orders or directly managing their activities. The police, and other State bodies, are obliged to inform the

relevant State prosecutor before taking any action, except in an emergency. The police, and other relevant State bodies, are obliged to

comply with any requests of the relevant State prosecutor. He or she also, inter alia, orders and conducts investigations, issues and

represents indictments, and files appeals against court decisions. During the investigation he or she is obliged to establish with equal

attention facts against the defendant and those in his or her favour.

65. Article 113 provides that before being questioned, a witness will be warned that he or she must tell the truth and must not

withhold any information. He or she will also be warned that making a false statement is a criminal offence.

66. Article 257 provides that if there is a reasonable suspicion that a criminal offence subject to public prosecution has been

committed, the police must inform the State prosecutor and, either of its own motion or at the State prosecutor’s request, take

necessary measures to find the perpetrator, anything that could serve as evidence, and collect all information that could be useful for

the criminal proceedings.

67. Article 259 sets out details on collection by the police of information from citizens about a criminal offence and the

perpetrator. Paragraph 3 provides, inter alia, that if a person refuses to give information, he or she can no longer be held. Paragraph 7

provides that when acting in accordance with paragraphs 1 to 6 of this Article the police cannot question citizens as accused,

witnesses or expert witnesses.

68. Article 261 provides that if in the course of collecting information the police consider that the summoned citizen could be a

suspect, they must immediately inform the State prosecutor, who will ask the police to bring the suspect in if questioning is necessary

before an investigation is ordered.

69. Article 271 § 3 provides, inter alia, that when the perpetrator is unknown, the State prosecutor collects the necessary

information directly or through other bodies. To that end, the State prosecutor may summon persons whom he or she considers able

to provide information relevant to the decision on prosecution. If he or she is unable to do so, the State prosecutor asks the police to

collect the necessary information and takes other measures to find out about the criminal offence and the perpetrator, pursuant to

Articles 257, 258 and 259 of this Code. Paragraph 5 of the same Article provides that the State prosecutor may always request the

police to inform him or her of the measures taken. The police are obliged to respond without delay.

70. Article 276 provides that the State prosecutor conducts the investigation. At the request of the State prosecutor or the

defendant, certain actions in the investigation can be taken by an investigating judge.

71. Article 282 provides that the injured party and his or her representative can attend, inter alia, the questioning of the

defendant, expert witnesses and witnesses. The State prosecutor must inform the injured party and his or her representative in an

appropriate manner of the time and place of the questioning that they can attend. Persons attending questioning may propose to the

State prosecutor certain questions in order to clarify the matter. With the consent of the State prosecutor, they may ask questions

directly.

72. Article 283 provides that if the State prosecutor or the investigating judge needs the help of the police in relation to the

investigation, the police must provide such help upon request.

D. State Prosecutor’s Office Act (Zakon o državnom tužilaštvu; published in OGM nos. 011/15, 042/15, 080/17 and 010/18)

73. Section 2 provides, inter alia, that the State prosecutor’s office is in charge of prosecuting perpetrators of criminal offences

subject to public prosecution. It performs its function on the basis of the Constitution, legislation and ratified international treaties.

74. Section 148 provides that the State prosecutor may ask the courts and other State bodies to submit files and information

necessary for him or her to perform his duties, and the courts and other State bodies must comply with that request.

E. Civil Servants and State Employees Act (Zakon o državnim službenicima i namještenicima; published in OGM nos.

039/11, 050/11, 066/12, 034/14, 053/14, and 016/16)

75. This Act was in force between 1 January 2013 and 1 July 2018.

76. Section 81 provided that a civil servant or State employee was liable to disciplinary action for breach of official duty in

employment, which could be minor or serious. Liability for a criminal or administrative offence did not exclude disciplinary liability.

77. Section 83 set out serious breaches of official duty, which included abuse of official authority or exceeding powers, and non-

performance of official duties.

F. Execution of Prison Sentences Act (Zakon o izvršenju kazni zatvora, novčane kazne i mjera bezbjednosti; published in

OGM no. 36/15, and 018/19)

78. This Act entered into force on 18 July 2015.

79. Section 47 sets out details as regards prisoners’ healthcare. In particular, such healthcare is primarily provided in the prison

or, when this is not possible, in a healthcare facility. The time spent in the healthcare facility is taken as time served.

80. Sections 120 to 127 set out details as regards parole. In particular, section 121 provides that the court ruling on parole obtains

a report from the prison on the prisoner’s personality and conduct, and other circumstances indicating if the purpose of the

punishment has been achieved.

G. Internal Affairs Act (Zakon o unutrašnjim poslovima; published in OGM nos. 044/12, 036/13, 001/15 and 087/18)

81. Section 14 provides that police officers act in compliance with the Constitution, ratified international treaties, legislation and

other regulations. They adhere to certain standards, especially those originating from international acts and relating to, inter alia, the

exercise of human rights and the prohibition of torture and inhuman and degrading treatment.

82. Section 24 provides that a police officer follows orders of the court, the State prosecutor or his or her superior officer, or may

act on his or her own initiative if the superior officer is not present and reasons of urgency require action without delay. The person

in respect of whom action is being taken is entitled, inter alia, to be informed of the reasons and the identity of the police officer, and

to indicate the circumstances he or she considers relevant in this regard.

83. Section 26 provides that police action must be proportionate to the reason for which it is taken. It must not cause more

damage than that which would have occurred if no police action had been taken.

84. Section 29 provides that a police officer is obliged to introduce himself before acting, by showing his official badge and

official ID, at the request of the person in respect of whom action is being taken. The police officer does not have to introduce him or

herself if the circumstances indicate that doing so could jeopardise the aim of his or her action. In such cases, the police officer will

warn the citizen by saying “police”.

85. Section 59 provides that a police officer must submit a written report on the use of force to his or her superior officer as soon

as possible, and within twenty-four hours at the latest. The report contains information on the means of force, the name and personal

ID number of the person in respect of whom it has been used, the reasons and grounds for the use of force, and other facts and

circumstances relevant for assessing its lawfulness. The lawfulness of the use of force is examined by the Director of Police or a

person designated by him or her. If it is considered that force was unlawfully used, measures will be taken within five days of

learning of the use of force to establish the responsibility of the police officer who used force or ordered its use. The police officer

who used or ordered the use of force is personally responsible for its unlawful use.

86. Sections 110, 112, 114 and 115, taken together, provide that police work is controlled by means of parliamentary, civic and

internal control. Civic control is performed by the Council for Civic Control of the Police, and internal control is performed by a

special department of the Ministry. Internal control includes the control of the lawfulness of police actions, especially in respect of

their compliance with human rights.

H. Decree on the Organisation and Working Methods of the State Administration (Uredba o organizaciji i načinu rada

državne uprave; published in OGM nos. 005/12, 025/12, 044/12, 061/12, 020/13, 017/14, 006/15, 080/15, 035/16, 041/16,

061/16, 073/16, 003/17, 019/17, 068/17, 087/17 and 028/18)

87. This Decree was in force between 24 January 2012 and 31 December 2018.

88. Sections 5 and 51, taken together, provided that the Ministry of the Interior was in charge of, inter alia, monitoring and the

internal control of police work and procedures, expertise, lawfulness and efficiency and expediency in performance.

89. Sections 6 and 63, taken together, provided that the Police Directorate was an administrative body within the Ministry of the

Interior. It was in charge of preventing and detecting criminal offences, identifying and capturing perpetrators, and bringing them

before the competent bodies.

I. Decree on the Organisation and Working Methods of the State Administration (Uredba o organizaciji i načinu rada

državne uprave; published in OGM nos. 087/18, 002/19, 038/19 and 018/20)

90. This Decree entered into force on 31 December 2018. It provides that the State administration consists of Ministries and

various administrative bodies, including the Ministry of the Interior and the Police Directorate.

91. Section 4 provides that the Ministry of the Interior, inter alia, monitors the lawfulness and expediency of police work, its

procedures, expertise and efficiency; performs internal control of the lawfulness of police action; and takes measures and actions in

order to uncover and suppress criminal offences committed by police officers in the performance of their duties and in relation

thereto.

92. Section 22 provides that the Police Directorate is in charge of preventing and detecting criminal offences, identifying and

capturing perpetrators, and bringing them before the competent bodies.

93. Section 51 of this Decree replicates section 51 of the previous Decree.

J. Rules of Internal Organisation and Job Systematisation in the Ministry of the Interior (Pravilnik o unutrašnjoj

organizaciji i sistematizaciji Ministarstva unutrašnjih poslova)

94. The Rules from September 2015 and January 2017 provided, inter alia, that the Police Directorate consisted of a number of

units, including the SAU, SPU, Security Centres and the Forensic Centre (section 3 in both the 2015 Rules and 2017 Rules).

K. Rules on the Performance of Police Duties (Pravilnik o načinu obavljanja određenih policijskih poslova i primjeni

ovlašćenja u obavljanju tih poslova; published in OGM no. 021/14)

95. Sections 5 and 6 of the Rules provide that when performing their duties, police officers must act carefully, making sure that

they do not violate the dignity of people. They can only implement measures that allow them to ensure that their job is done with the

least harmful consequences.

96. Section 218 provides that a police officer who has used force or ordered its use must immediately inform his or her superior

officer and within twenty-four hours at the latest must submit a written report in that regard specifying all the details (place, date and

time, type of force, the identity of the person against whom it was used, the reasons, circumstances, consequences and legal grounds

for its use, the identity of the police officer who has used it or ordered its use and other circumstances necessary for the examination

of its lawfulness and necessity).

L. Rules of Internal Organisation and Job Systematisation in the Police Directorate, April 2019 (Pravilnik o unutrašnjoj

organizaciji i sistematizaciji Uprave Policije, april 2019)

97. The Rules describe, inter alia, the position of deputy head of the Department for the Security of Buildings and

Diplomatic/Consular Representations. Specifically, in the absence of the head of the Department the deputy head directs and

coordinates the work of the Department, decides on the most complex professional issues of organisational units within the

Department, exercises police powers, and performs other police tasks at the order of his or her superior officer.

II. RELEVANT INTERNATIONAL MATERIAL – THE CPT REPORT OF 2008 IN RESPECT OF MONTENEGRO

98. Between 15 and 22 September 2008 the CPT visited Montenegro. In its report the CPT acknowledged that the wearing of

masks may be justified as regards special interventions undertaken outside a custodial setting in the context of an “antiterrorist”

operation. However, subsequent identification of the individual officials concerned should in all cases be made possible (for instance,

through the wearing of a distinctive sign/identification number on the uniform). The CPT recommended that the Montenegrin

authorities take the necessary measures in the light of these remarks and stated that, if need be, the relevant legal provisions should be

amended (see paragraph 27 of the CPT report).

THE LAW

I. JOINDER OF THE APPLICATIONS

99. Having regard to the similar subject matter of the applications, the Court finds it appropriate to examine them jointly in a

single judgment.

II. ALLEGED VIOLATION OF ARTICLE 3 OF THE CONVENTION

A. Scope of the case

100. In their initial applications, the applicants complained, under Article 3 of the Convention, of ill-treatment by unidentified

SAU officers on 24 October 2015, and specifically the alleged lack of an effective investigation in that regard.

101. Following the communication of the cases to the respondent Government, the applicants acknowledged that they had

obtained an award of damages on account of the ill-treatment, albeit not yet final at that time. They also acknowledged that both the

first-instance court ruling in the civil proceedings and the Constitutional Court had found a violation of the substantive aspect of

Article 3, but that there had still been no effective investigation even after the Constitutional Court decision of 21 June 2007 in which

the latter had also found a violation of the procedural aspect of Article 3. The applicants thus maintained their complaint of lack of an

effective investigation.

102. In view of the domestic courts’ finding of a violation of the substantive aspect of Article 3, the compensation obtained in

that regard in the civil proceedings, and, in particular, the applicants’ focus on the continuing ineffective nature of the investigation

under the procedural aspect of Article 3, the Court considers that it is no longer justified to continue the examination of the

applicants’ initial complaint under the substantive aspect of Article 3, within the meaning of Article 37 § 1 (c) of the Convention. It

also considers that no other element regarding respect for human rights as guaranteed by the Convention requires that the said

complaint be examined further under Article 37 § 1 in fine. Accordingly, it is appropriate to strike the complaint in question out of

the Court’s list, the Court enjoying a wide discretion in identifying grounds capable of being relied upon in striking out an

application on this basis. It is understood, however, that such grounds must reside in the particular circumstances of each case (see

Association SOS Attentats and de Boery v. France [GC] (dec.), no. 76642/01, ECHR 2006-XIV, and Predescu v. Romania,

no. 21447/03, § 29 in fine, 2 December 2008). The Court will therefore limit its examination to the procedural aspect of Article 3.

103. The relevant provision of the Convention reads as follows:

Article 3

“No one shall be subjected to torture or to inhuman or degrading treatment or punishment.”

B. Admissibility

1. The parties’ submissions

104. The Government submitted that the applications were inadmissible as the applicants had lost their victim status. Notably,

the Constitutional Court had explicitly found a violation of both the substantive and procedural aspects of Article 3, and the

applicants had been awarded EUR 5,000 each in civil proceedings, which was an adequate amount. They also submitted that the

applicants had failed to inform the Court of these civil proceedings even though they had been initiated before the application had

been lodged with the Court, and that incomplete submissions could be considered abuse of the right of application.

105. The applicants submitted that they could still claim to be the victims of a violation of Article 3 in view of the ineffective

investigation as the civil proceedings, which were still ongoing at the moment when the applicants submitted their observations in

reply, had only related to the substantive aspect of Article 3.

2. The Court’s assessment

(a) The applicants’ victim status

106. The Court reiterates that it falls first to the national authorities to redress any alleged violation of the Convention. Hence,

the question whether an applicant can claim to be a victim of the violation alleged is relevant at all stages of the proceedings before

the Court (see Scordino v. Italy (no. 1) [GC], no. 36813/97, § 179, ECHR 2006-V, and Rooman v. Belgium [GC], no. 18052/11, §§

128-133, 31 January 2019). The issue of whether a person may still claim to be the victim of an alleged violation of the Convention

essentially entails on the part of the Court an ex post facto examination of his or her situation (see Centro Europa 7 S.r.l. and Di

Stefano v. Italy [GC], no. 38433/09, § 82, ECHR 2012).

107. The word “victim” in the context of Article 34 of the Convention denotes the person directly affected by the act or omission

at issue, the existence of a violation of the Convention being conceivable even in the absence of prejudice. Consequently, a decision

or measure favourable to an applicant is not in principle sufficient to deprive him or her of his or her status as a “victim”. With

respect to complaints under Article 3, such as those at issue in the present case, in addition to acknowledging the violation, the

national authorities have to: (i) afford compensation, or at least provide the person with the possibility of applying for and obtaining

compensation for the damage sustained as a result of the ill-treatment in question (see Shestopalov v. Russia, no. 46248/07, § 56,

28 March 2017, and Gjini v. Serbia, no. 1128/16, § 54, 15 January 2019); and (ii) conduct a thorough and effective investigation

capable of leading to the identification and punishment of those responsible (see Jevtović v. Serbia, no. 29896/14, § 61, 3 December

2019).

108. A breach of Article 3 cannot therefore be remedied only by an award of compensation to the victim because if the

authorities could confine their reaction to incidents of wilful ill-treatment by State agents to the mere payment of compensation,

while not doing enough to prosecute and punish those responsible, it would be possible in some cases for agents of the State to abuse

the rights of those within their control with virtual impunity. The general legal prohibition on torture and inhuman and degrading

treatment, despite its fundamental importance, would thus be ineffective in practice (see Vladimir Romanov v. Russia, no. 41461/02,

§ 78, 24 July 2008, and Gäfgen v. Germany [GC], no. 22978/05, §§ 116 and 119, ECHR 2010). That is why awarding compensation

to an applicant for the damage which he or she sustained as a result of the ill-treatment is only part of the overall action required (see

Cestaro v. Italy, no. 6884/11, § 231, 7 April 2015). The fact that domestic authorities may not have carried out an effective

investigation would, however, be decisive for the purposes of the assessment of an applicant’s victim status (ibid., § 229, see also

Shestopalov, cited above, § 56).

109. In view of the above, the Court considers that the question of whether the applicants have preserved their victim status is

closely linked to the substance of their complaint about the State’s alleged failure to conduct a thorough and effective investigation,

and should therefore be joined to the merits of the complaint under the procedural aspect of Article 3 (see Lotarev v. Ukraine, no.

29447/04, § 74, 8 April 2010).

(b) Abuse of the right of application

110. The Court has consistently held that any conduct of an applicant that is manifestly contrary to the purpose of the right of

individual application as provided for in the Convention and impedes the proper functioning of the Court or the proper conduct of the

proceedings before it constitutes an abuse of the right of application (see Miroļubovs and Others v. Latvia, no. 798/05, §§ 62 and 65,

15 September 2009). The submission of incomplete and therefore misleading information may also amount to abuse of the right of

application, especially if the information concerns the very core of the case and no sufficient explanation is given for the failure to

disclose that information (see Gross v. Switzerland [GC], no. 67810/10, § 28, ECHR 2014, and Predescu, cited above, §§ 25-26).

The same applies if important new developments have occurred during the proceedings before the Court and where, despite being

expressly required to do so by Rule 47 § 7 (former Rule 47 § 6) of the Rules of Court, the applicant has failed to disclose that

information to the Court, thereby preventing it from ruling on the case in full knowledge of the facts (see Gross, cited above, § 28).

However, even in such cases, the applicant’s intention to mislead the Court must always be established with sufficient certainty

(ibid., § 28; see also Dimo Dimov and Others v. Bulgaria, no. 30044/10, § 42, 7 July 2020). The rejection of an application on

grounds of abuse of the right of application is an exceptional measure (see Miroļubovs and Others, cited above, § 62) and has so far

been applied only in a limited number of cases.

111. Turning to the present case, the Court notes that the applicants did not inform the Court in their applications that they had

instituted civil proceedings seeking compensation in respect of non-pecuniary damage. The Court also observes, however, that in

their observations in reply to those of the Government, they acknowledged that they had obtained an award of damages on account of

the ill-treatment, albeit not yet final at the time, and, moreover, focussed on their complaint concerning the continuing ineffective

investigation. It also observes that the civil proceedings only related to the ill-treatment itself and that the Court considers that it is no

longer justified to continue the examination of this part of the initial application (see paragraphs 101, 102 and 105 above). Even if the

applicants had informed the Court at the outset about the civil proceedings which were ongoing at the time, the Court would still

have to proceed and examine if there was an effective investigation in the present case, which is the applicants’ main complaint. In

view of all above, the Court considers that the circumstances of the present case are not those that would justify a decision to declare

the applications inadmissible as an abuse of the right of application (see, mutatis mutandis, Dimo Dimov and Others, cited above,

§§ 48-50).

112. It follows that the Government’s objection must be dismissed.

(c) The Court’s conclusion

113. The Court notes that this complaint is neither manifestly ill-founded nor inadmissible on any other grounds listed in

Article 35 of the Convention. It must therefore be declared admissible.

C. Merits

1. The parties’ submissions

(a) The applicants

114. The applicants reaffirmed their complaint.

115. In particular, they maintained that the investigative steps taken by the SPO had been independent, but had not been either

prompt or thorough. The first witness had not been interviewed until a month and a half after the Constitutional Courts’ decisions.

Police officer Lj.P., who had been in charge of the official vehicles on the night in question, had been questioned two and a half years

after the incident (see paragraph 41 above), and the SPO had not verified his whereabouts with an independent source. A few

witnesses had still not been questioned, such as one SAU officer who had been due to return from a peace mission on 15 May 2018,

the head of the SC in Podgorica, and the owner of the bakery. The owner of the bakery had been of particular importance as the video

footage had shown someone entering the shop at the time of the incident. The information provided by the police had not been

critically examined and verified, in particular the fact that the radio communications recording system had not been functioning and

that the camera in the bakery had been out of order. No attempt had been made to identify the participants in the radio

communications that night and question them.

116. The questioning of the fifty-four SAU officers had been routine, the questions put to them having been rather typical, such

as how they had been dressed and if they had had black or white helmets. Unlike the editor-in-chief of Vijesti and the pharmacy

owner, they had been questioned as citizens and advised that they did not have to provide any information. While they had been

questioned as witnesses in other criminal proceedings, the Constitutional Court had found that they had not been asked a single

question in those interviews (see paragraph 43 above).

117. The investigation had not followed up on two leads provided by the editor-in-chief of Vijesti: that one of the SAU members

had not had a helmet, and that in the immediate vicinity of the incident involving the applicants another incident had been taking

place (see paragraph 28 above). It did not appear that any attempt had been made to identify the officer without the helmet or the

person in the car. In particular, there was no evidence that the State prosecutor had asked the SAU officers if any of them had not

been wearing a helmet at any point during the evening. The SPO had not sought the assistance of a Forensic Centre in identifying the

police officers appearing in the video footage. The Government’s rejection of such a proposition reflected the authorities’ overall

lack of interest in identifying and prosecuting those responsible.

118. Even after the Constitutional Court’s findings the SPO had continued to expect the Police Directorate to identify the

perpetrators, which had been unwilling to do so, and internal control had never taken place.

119. The SAU commander had only been prosecuted because of constant public pressure (see paragraph 45 above) and the video

footage, but his prosecution had never been intended to cause him any significant disadvantage. He had been prosecuted for a minor

criminal offence, rather than any other, such as abuse of official authority, ill-treatment in the performance of his duties by aiding or

abetting, or torture. He had only served two-thirds of his sentence, mostly in hospital. He had been released on parole on account of

his health, but there was no record that the court had reviewed his medical documentation before granting him parole. He had never

been subjected to disciplinary proceedings, even though his actions had amounted to an aggravated breach of official duty. Lastly, he

had been appointed deputy head of the Department for the Security of Buildings and Diplomatic/Consular Representations, where he

could still make decisions on complex professional issues and coordinate the work of the Department in the absence of its head.

120. The applicants could not effectively participate in the investigation. In particular, they had not been invited to attend the

hearings of the witnesses – the pharmacy owner and the editor-in-chief of Vijesti, so that they could put questions to them. They had

also only obtained the SPO’s report at their own request.

121. The Montenegrin authorities had not ensured that the police officers wearing masks had also had a distinctive sign on their

uniforms, in spite of the CPT recommendation to that effect (see paragraph 98 above) and the new Rules regarding the uniforms. The

Instructions adopted by the Supreme State Prosecutor’s Office had not led to the identification of perpetrators either.

122. The applicants also submitted that the authorities had not promptly taken certain measures involving an Ombudsman

adviser and aimed at identifying one of the persons involved in the ill-treatment of M.M.

(b) The Government

123. The Government did not dispute that the applicants had been ill-treated by about ten unknown police officers and had thus

suffered minor bodily injuries. As the Constitutional Court had already found a violation of Article 3, the Government maintained

that they would not go into details as regards the investigation preceding the Constitutional Court’s decisions.

124. They submitted that the SPO, which had conducted the investigation, was institutionally and functionally independent from

the police. The SPO’s request to the Police Directorate to identify the perpetrators had only been one of its steps, given that it had

also taken other measures, in full compliance with the instructions of the Constitutional Court. In addition, the SC in Podgorica,

which had taken some of the investigative steps, was an entirely separate division within the Police Directorate.

125. The investigation had been impeded by the fact that all the police officers had been wearing masks, and that only one joint

report had been made on the conflicts between the police and protesters that night. This might have legitimately aroused public

confidence, and precisely to preserve it, the SAU commander had been prosecuted without delay, proving the SPO’s independence.

The SAU commander had been convicted and sentenced to five months in prison, which had corresponded to the seriousness of his

criminal offence and which he had served. Under domestic law (see paragraph 79 above) and the Convention, prisoners were entitled

to healthcare while serving their sentences, including, where appropriate, in hospital. In the present case, the SAU commander had

been transferred to hospital following an assessment by the prison’s medical team. His medical files had not been of relevance for his

parole, but rather his conduct and other circumstances indicating whether the purpose of the punishment had been achieved (see

paragraph 80 above). He had never been returned to any commanding position within the Police Directorate, and the SAU had been

disbanded.

126. The SAU commander, the SAU officers, the head of the SC, the SPU commander and Lj.P. had all been questioned in the

course of other proceedings (see paragraphs 37, 41, and 43 above). In particular, the SAU commander had been questioned as a

witness in the criminal proceedings relating to M.M., including about who had been with him in the vehicle on the night in question

(see paragraph 41 above). Raising this question again was thus of no relevance in the examination of the SPO’s actions in this case.

Furthermore, the applicants had not indicated any other omission in the SPO’s questioning or what questions would have been

adequate to identify the perpetrators. The remaining SAU officer who had not been questioned was on a peace mission abroad and

would be questioned upon his return.

127. While the applicants maintained that the authorities had not followed up on information that one of the police officers had

not had a helmet, they had nevertheless criticised the questions put to them even when the questions had referred to the helmets they

had had and how they had been dressed that night. The applicants and the witness from Vijesti had explicitly submitted that they

could not recognise anyone. It was therefore unclear what the State prosecutor should have done to satisfy the applicants. The

Government doubted that a forensic analysis of the video footage would have led to the identification of the perpetrators, given its

quality, assuming that that had been possible at all. Other police officers, apparently not from the SAU, had also been there, thus

making the number of potential suspects rather large. In any event, these allegations did not indicate any failures in the conduct of the

investigation, especially if the proposal for the evidence was based on unrealistic assumptions. The State prosecutor could not be

expected to take measures which, from an objective point of view, would not lead to additional clarification of the circumstances of

the case.

128. The fact that the first measure after the Constitutional Court’s decisions had been taken a month and a half later was not of

any particular relevance, particularly considering that almost two years had passed since the events. The requirement for the

investigation to be accessible did not require the applicants to have an insight into all police files or to be consulted or informed of

every measure taken.

129. In addition to all of the above, general measures aimed at reinforcing the integrity of the police and preventing similar cases

in the future had been also employed (see paragraphs 51-53 above).

130. The fact that the investigation had not yet managed to identify the perpetrators did not necessarily mean that it had been

ineffective. Assessing its effectiveness at this stage would be premature, given that it was still ongoing. The State bodies, particularly

the SPO, could not be blamed for any bad faith, lack of will or wilful stalling. The Government concluded, therefore, that there had

been no violation of Article 3 of the Convention.

2. The Court’s assessment

(a) The alleged ineffective investigation

(i) The relevant principles

131. The Court reiterates that where a person makes a credible assertion that he or she has suffered treatment contrary to Article

3 at the hands of State agents, that provision, read in conjunction with the States’ general duty under Article 1 of the Convention to

“secure to everyone within their jurisdiction the rights and freedoms defined in ... [the] Convention”, requires by implication that

there should be an effective official investigation (see, among many authorities, Assenov and Others v. Bulgaria, 28 October 1998, §

102, Reports of Judgments and Decisions 1998-VIII; Labita v. Italy [GC], no. 26772/95, § 131, ECHR 2000-IV; and Bouyid v.

Belgium [GC], no. 23380/09, § 124, ECHR 2015).

132. The lack of conclusions arising from any given investigation does not, by itself, mean that it was ineffective: an obligation

to investigate “is not an obligation of results, but of means”. Not every investigation should necessarily be successful or come to a

conclusion which coincides with the claimant’s account of events. However, any deficiency in the investigation which undermines its

ability to establish the circumstances of the case or the person responsible will risk falling foul of the required standard of

effectiveness (see Mocanu and Others v. Romania [GC], nos. 10865/09 and 2 others, § 322, ECHR 2014 (extracts); El-Masri v. the

former Yugoslav Republic of Macedonia [GC], no. 39630/09, § 183, ECHR 2012; and Bouyid, cited above, § 120). There are several

criteria an investigation has to satisfy for the purposes of the procedural obligation under Articles 2 and 3 of the Convention (see,

mutatis mutandis, Ramsahai and Others v. the Netherlands [GC], no. 52391/99, § 323-346, ECHR 2007-II). These elements are

inter-related and each of them, taken separately, does not amount to an end in itself, as is the case in respect of the requirements for

a fair trial under Article 6. They are criteria which, taken jointly, enable the degree of effectiveness of the investigation to be

assessed. It is in relation to this purpose of an effective investigation that any issues must be assessed (see Mustafa Tunç and Fecire

Tunç v. Turkey [GC], no. 24014/05, § 225, 14 April 2015, and Nicolae Virgiliu Tănase v. Romania [GC], no. 41720/13, § 171, 25

June 2019).

133. Firstly, an effective investigation is one which is adequate, that is, it should be capable of leading to the identification and,

if appropriate, punishment of those responsible (see Armani Da Silva v. the United Kingdom [GC], no. 5878/08, §§ 233 and 243, 30

March 2016; Labita, cited above, § 131; Boicenco v. Moldova, no. 41088/05, § 120, 11 July 2006; and Stanimirović v. Serbia,

no. 26088/06, § 40, 18 October 2011). The general legal prohibition of torture and inhuman and degrading treatment and punishment

would otherwise, despite its fundamental importance, be ineffective in practice and it would be possible in some cases for State

agents to abuse the rights of those within their control with virtual impunity (see Labita, cited above, § 131).

134. Secondly, for an investigation to be considered effective it may generally be regarded as necessary for the persons

responsible for and carrying out the investigation to be independent from those implicated in the events (see, for example, Mustafa

Tunç and Fecire Tunç, cited above, §§ 222-224; Barbu Anghelescu v. Romania, no. 46430/99, § 66, 5 October 2004; and Kurnaz and

Others v. Turkey, no. 36672/97, § 56, 24 July 2007). This means not only a lack of hierarchical or institutional connection but also a

practical independence (see, among other authorities, Mocanu and Others, cited above, § 320; Ramsahai and Others, cited above, §

325; Nachova and Others v. Bulgaria [GC], nos. 43577/98 and 43579/98, § 110, ECHR 2005-VII; see also Ergi v. Turkey, 28 July

1998, §§ 83 and 84, Reports 1998-IV, where the public prosecutor’s investigation showed a lack of independence through his heavy

reliance on information provided by the gendarmes implicated in the incident).

135. Thirdly, the investigation has to be thorough, which means that the authorities must always make a serious attempt to find

out what happened and should not rely on hasty or ill-founded conclusions to close their investigation or as the basis of their

decisions (see Mocanu and Others, § 325, and El-Masri, § 183, both cited above).

136. Fourthly, a requirement of promptness and reasonable expedition is implicit in this context. While there may be obstacles or

difficulties which prevent progress in an investigation in a particular situation, a prompt response by the authorities in investigating

allegations of ill-treatment may generally be regarded as essential in maintaining public confidence in their adherence to the rule of

law and in preventing any appearance of collusion in or tolerance of unlawful acts (see Bouyid, cited above, § 121). This obligation

to react promptly means action should be taken as soon as an official complaint has been lodged. Even when strictly speaking no

complaint has been made, an investigation must be started if there are sufficiently clear indications that there has been ill-treatment

(see Stanimirović, cited above, § 39).

137. Fifthly, an effective investigation is one which affords a sufficient element of public scrutiny to secure accountability.

While the degree of public scrutiny may vary, the complainant must be afforded effective access to the investigatory procedure at all

stages (see, for example, Mocanu and Others, cited above, § 324; Batı and Others v. Turkey, nos. 33097/96 and 57834/00, § 137,

ECHR 2004-IV (extracts); and Gjini, cited above, § 95, and the authorities cited therein).

(ii) Application of those principles

138. The Court firstly notes that there is no dispute between the parties that the applicants were ill-treated on the night in

question. Their allegations were confirmed by video footage, and their ill-treatment established by the Council for Civic Control of

the Police, the Ombudsman, the Constitutional Court and the civil courts, and acknowledged by the Government. They were credible

and as such required an effective official investigation.

139. The Court notes that the investigation conducted in the present case resulted in clarifying some of the facts, in particular

that the applicants had been indeed ill-treated by police officers and the injuries they had sustained thereby. It also resulted in the

prosecution and conviction of the SAU commander for aiding a perpetrator following the commission of a crime (see paragraphs 18,

and 38-39 above).

140. It is true that the State duty under Article 3 to conduct an effective investigation is not an obligation of result but one of

means (see Bouyid, cited above, § 120). It cannot be excluded that, in circumstances where the national authorities had credible

indications that the applicant might have been ill-treated by several police officers and, after a thorough investigation, succeeded in

identifying and sanctioning some of them, the Court would accept that the State had discharged its above mentioned procedural duty.

At all events, however, the Court must be persuaded that the fact that only some of the relevant facts were established and only some

of those responsible were sanctioned was not the result of clearly deficient and ineffective investigation imputable to the authorities.

It must therefore examine this issue in the present case.

141. In view of the Constitutional Court’s findings that the investigation prior to that court’s decisions had not met the Article 3

requirements, the Court will examine the investigation which took place after these decisions had been published in August 2017 (see

paragraph 25 in fine above). In doing so, the Court will have regard to the Constitutional Court’s factual findings which led it to its

conclusion.

142. The Court notes that the investigation into the applicants’ ill-treatment was and apparently still is being carried out by the

State prosecutor’s office, which is institutionally and hierarchically totally independent from the Police Directorate and the Ministry

of the Interior (see paragraph 57 above). The State prosecutor took a number of investigative steps. In particular, in the months

following the incident she had interviewed the applicants, obtained the medical reports, medical expert report, inspected the available

video footage, and established the position of the SAU vehicles involved (see paragraphs 7, 12, 14, and 18 above). She had not,

however, interviewed any of the SAU officers engaged on the night of the incident, other witnesses and potential witnesses, as the

Constitutional Court rightly observed (see paragraph 23 above). The State prosecutor took these measures only between September

and November 2017, after the Constitutional Court decisions had been published, that is two years after the incident (see paragraph

26 above). In other words, even though the State prosecutor eventually pursued most of the lines of enquiry and most of the traceable

witnesses were interviewed, this was not done promptly, promptness being one of the elements of an effective investigation.

143. Furthermore, the State prosecutor did not pursue all lines of enquiry. Notably, as the applicants pointed out, not everybody

was questioned – one SAU member, the owner of the nearby bakery and, potentially, the customer who was at the bakery at the time.

While the Court acknowledges that the remaining SAU member was on a peace mission from at least 3 November 2017 (see

paragraph 32 above) it finds it highly unlikely that he has not returned to the respondent State at all since then and that it has been

altogether impossible to question him. The owner of the nearby bakery (see paragraphs 15 and 115 above) has not been interviewed

either, not only to verify whether the camera at the bakery was functioning at the time, but also to find out whether he had seen or

perhaps heard something that could have helped identify any of those involved or at least present, including whether there were any

customers at the shop at the time, who could also have been questioned. It has also never been clarified if there were only SAU

members on the scene that night (see paragraphs 29-31 above). The Forensic Centre does not appear to have been contacted either.

While it is certainly possible that none of these lines of enquiry would have shed any additional light on the incident in question

either, the Court does not consider that this sufficiently justifies not having pursued them, especially in a situation where other

collected evidence did not ensure the identification of the perpetrators. The Court notes the parties’ submissions relating to the

Ombudsman’s adviser and the ill-treatment of M.M., but finds them irrelevant in the present case.

144. Moreover, as the collected evidence did not ensure the identification of the perpetrators, the State prosecutor depended

heavily on the police in that regard. More specifically, the SPO requested the assistance of the Security Centre and the Police

Directorate. It should be noted in this regard that on the night in question the SAU was under the command of the head of the very

same Security Centre (see paragraph 37 in fine above). In addition, both the Security Centre and the SAU were parts of the same

Police Directorate. In other words, those whose assistance was requested were subject to the same chain of command as the officers

under investigation and thus lacked independence (see Oğur v. Turkey [GC], no. 21594/93, § 91, ECHR 1999-III; Hugh Jordan v. the

United Kingdom, no. 24746/94, § 120, 4 May 2001; and Ramsahai and Others, cited above, § 335), as the Constitutional Court

rightly observed. This conclusion must in no way be interpreted as preventing police officers from performing any tasks in

investigations into the use of force by other police officers (see Giuliani and Gaggio v. Italy [GC], no. 23458/02, § 322, ECHR 2011

(extracts)), but if the police participate in such investigations, sufficient safeguards should be introduced in order to satisfy the

requirement of independence (see Hugh Jordan, § 120, and Ramsahai and Others, §§ 342-46, both cited above). In the present case,

there were no such safeguards.

145. It is also noted that the applicants were given the State prosecutor’s report of November 2017 shortly after they had asked

for it, and could consult the case file at the Constitutional Court (see paragraphs 33 and 34 above). It is also observed, however, that

under national law the applicants, as injured parties, and their representative, can attend the questioning of, inter alia, witnesses so

that they can propose questions or even put them directly (see paragraph 71 above). In order to be able to exercise that right they

need to be informed of the place and time of the questioning, which does not appear to have been the case here, given that the

Government have not contested the applicants’ submissions in that regard.

146. The Court also notes the Government’s submission that the applicants’ complaint was premature as the investigation was

still ongoing. There is, however, nothing in the case file as to what investigative measures, if any, have been taken after 3 November

2017 (see paragraph 32 above). Therefore, it cannot be said that the complaint is premature.

147. The Court acknowledges that there were a number of incidents and clashes that same evening, including attacks against the

police, and that security considerations required police interventions. The Court has already held, however, that the procedural

obligation under Articles 2 and 3 continues to apply in difficult security conditions. Even where the events leading to the duty to

investigate occur in a context of generalised violence and investigators are confronted with obstacles and constraints which compel

the use of less effective measures of investigation or cause an investigation to be delayed, the fact remains that Articles 2 and 3 entail

that all reasonable steps must be taken to ensure that an effective and independent investigation is conducted (see Mocanu and

Others, cited above, § 319, and Al-Skeini and Others v. the United Kingdom [GC], no. 55721/07, § 164, ECHR 2011).

148. The essential purpose of an investigation is to secure the effective implementation of the domestic laws safeguarding the

right to life and prohibiting torture and inhuman or degrading treatment and punishment in cases involving State agents or bodies,

and to ensure their accountability for deaths and ill-treatment occurring under their responsibility (see Nachova and Others, cited

above, § 110; see also Mocanu and Others, § 318, and Bouyid, § 117, both cited above). An obligation to investigate, as indicated

above, is not an obligation of results, but of means. However, any deficiency in the investigation which undermines its ability to

establish the circumstances of the case or the person responsible will risk falling foul of the required standard of effectiveness (see

paragraph 132 above).

149. In view of the above, the Court considers that the investigation in the present case, conducted both by the prosecutor and

the police, was not prompt, thorough, independent, and did not afford sufficient public scrutiny. It had deficiencies, as indicated

above, which undermined its ability to identify the persons responsible, and insufficient efforts were made, following the

Constitutional Court’s decision, to remedy those deficiencies or comply with the Constitutional Court’s instructions. In these

circumstances, the fact that the facts concerning the actions of the SAU commander were established and that he was sanctioned

cannot lead to the conclusion that the respondent State discharged their procedural duty under Article 3 to conduct an effective

investigation.

(b) The applicants’ victim status

150. The relevant principles as regards the victim status in the context of Article 3 complaints are set out in paragraphs 107-108

above and the authorities cited therein. In particular, a breach of Article 3 cannot be remedied only by an award of compensation to

the victim, that being only part of the overall action required (see Cestaro, cited above, § 231). The fact that domestic authorities may

not have carried out an effective investigation is, however, decisive for the purposes of the assessment of an applicant’s victim status

(ibid. § 229, see also Shestopalov, cited above, § 56).

151. The Court observes in the present case that the SAU commander was prosecuted and convicted for aiding a perpetrator after

a commission of a crime, and that the domestic courts awarded the applicants EUR 5,000 each for non-pecuniary damage. Regardless

of whether the amount awarded was appropriate or not, the Court’s finding above regarding the continuing ineffectiveness of the

investigation even after the Constitutional Court’s ruling (see paragraph 149 above), leads it to conclude that the applicants have not

lost their victim status.

(c) The Court’s conclusion on the complaint under Article 3

152. The Court therefore concludes that the applicants have retained their victim status and dismisses the Government’s

preliminary objection on that point (see Jevtović, cited above, § 63). It also holds that there has been a violation of the procedural

aspect of Article 3 of the Convention.

III. ALLEGED VIOLATION OF ARTICLE 13 OF THE CONVENTION

153. The applicants complained that they had had no effective remedy for their complaint. They relied on Article 13 of the

Convention, which reads as follows:

“Everyone whose rights and freedoms as set forth in [the] Convention are violated shall have an effective remedy before a

national authority notwithstanding that the violation has been committed by persons acting in an official capacity.”

A. The parties’ submissions

154. The Government made no comment as regards Article 13 in respect of the period after the decisions of the Constitutional

Court.

155. The applicants reaffirmed their complaint, namely that the constitutional appeal had not ensured an effective investigation

into their ill-treatment.

B. The Court’s assessment

156. Having regard to its finding above that there has been a violation of the procedural aspect of Article 3, the Court considers

that the applicants’ complaint under that provision was “arguable” for the purposes of Article 13. It follows that Article 13 was

applicable. Given its rejecting the Government’s objections concerning alleged abuse and loss of victim status and finding a violation

of the procedural aspect of Article 3, the Court considers that the applicants’ complaint under Article 13 taken in conjunction with

Article 3 is not manifestly ill-founded and must be declared admissible.

157. In view of its finding of a violation of the procedural aspect of Article 3 the Court considers that the closely related

complaint under Article 13 need not be examined separately on its merits (see Shestopalov, cited above, § 71).

IV. APPLICATION OF ARTICLE 41 OF THE CONVENTION

158. Article 41 of the Convention provides:

“If the Court finds that there has been a violation of the Convention or the Protocols thereto, and if the internal law of the

High Contracting Party concerned allows only partial reparation to be made, the Court shall, if necessary, afford just

satisfaction to the injured party.”

A. Damage

159. The applicants claimed compensation in respect of non-pecuniary damage resulting from the ineffective investigation, the

amount of which they left to the Court’s discretion.

160. The Government contested the applicants’ claim as ill-founded, especially given that they had been awarded compensation

by the domestic courts.

161. The Court awards the applicants EUR 7,500 each in respect of non-pecuniary damage, plus any tax that may be chargeable.

B. Costs and expenses

162. The applicants did not claim any costs and expenses.

163. The Court therefore makes no award in this regard.

C. Default interest

164. The Court considers it appropriate that the default interest rate should be based on the marginal lending rate of the European

Central Bank, to which should be added three percentage points.

FOR THESE REASONS, THE COURT, UNANIMOUSLY,

1. Decides to join the applications;

2. Decides to strike the complaint concerning the substantive aspect of Article 3 of the Convention out of its list of cases;

3. Decides to join to the merits of the complaint concerning the procedural aspect of Article 3 the Government’s objection as to the

applicants’ victim status and dismisses it after having examined the merits of that complaint;

4. Declares the remainder of the applications admissible;

5. Holds that there has been a violation of the procedural aspect of Article 3 of the Convention;

6. Holds that there is no need to examine separately the complaint under Article 13 of the Convention;

7. Holds

(a) that the respondent State is to pay each applicant, within three months from the date on which the judgment becomes final

in accordance with Article 44 § 2 of the Convention, EUR 7,500 (seven thousand five hundred euros), plus any tax that may

be chargeable, in respect of non-pecuniary damage;

(b) that from the expiry of the above-mentioned three months until settlement simple interest shall be payable on the above

amount at a rate equal to the marginal lending rate of the European Central Bank during the default period plus three

percentage points.

Done in English, and notified in writing on 11 March 2021, pursuant to Rule 77 §§ 2 and 3 of the Rules of Court.

{signature_p_2}

Victor Soloveytchik Síofra O’Leary

Registrar President

Documents

1DRVQRYXþODQD =DNRQDRSULYUHGQLPGUXãWYLPD 6OX …