Embed Size (px)
Citation preview
13
مجله پژوهش و توسعه جنگل
(1132، )11-24، صفحه 1ره شما 1جلد
غربي آذربایجان استان درو پراكنش آن ( .Tortrix viridana L) بلوط خوار جوانهشناسي زیست بررسي
1الیاس رمضاني كاكرودیو 1عباس بانج شفیعي، 1میركالموسوی رستم سید، 1*محمدرضا زرگران
.طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایراناستادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع -3
34/29/49تاریخ پذیرش: 31/20/49تاریخ دریافت:
چکیده
بلوط در ایرران اسرت. درختان تاآف نیترمهمیکی از .Tortrix viridana Lبلوط جوانه خوارپروانه
كننرد. مریدرختان وارد این را به ینیبلوط خسارت سنگ یهاها و برگاز جوانه هیآفت با تغذ نیا یالروها
طرور بلوط در اسرتان آرربایاران بربری، بره جوانه خواربه میزان آلودگیهای زیستی و ویژگیبرای تعیین
Quercus infectoria Oliv. ،Q. brantii) هرای بلروطگونرههرر یرا از درخرت از 12تصادفی از تعداد
Lindl. وQ. libani Oliv. )مترری در ههرار پنااه سانتی یشاخه 9هر درخت تعداد در. شد بردارینمونه
به آزمایشگاه منتقر تعیین سنین الروی و توزین برای شدهیآورجمعالروهای و انتخاب جغرافیایی جهت
های بلوط میزبان تا ورود بره مرللره شرفیرگی نگهرداری و وزن الروهای سن آخر به تفکیا گونه شدند.
آفرت، شد. نتایج نشان داد، الروهرای سرن او گیری اندازهلساس با ترازوی دیایتالی نیز های مادههشفیر
های بلروط پس از خروج از تخم، در میرآباد و پردانان به ترتیب از اواخر بهمن و اواسط اسفند، وارد جوانه
و سپس الروهرای سرن سروم ها، وارد سن دوم الروی شدهشوند. الروها پس از تغذیه از داخ جوانهمی
شروند. اوج پررواز لشررات در همان مح شفیره مری هاآنها و لوله كردن ههارم و پنام با تغذیه از برگ
اوای و اواسط خرداد به ثبت رسید. لشرات كام آفرت در لردود دو بیبه ترتدر میرآباد و پردانان م كا
ی هرانسربت بره سرایر شرفیره .Quercus infectoria Olivشرده روی های تشکی شفیرهماه فعالیت دارند.
آفرت، ۀدرختان مورد لملر .از وزن باالتری برخوردار بودند ۀ دیگر بلوط موجوددو گونشده روی تشکی
نیرآورنرد. در ایمر بره وجرودی هسرتند، عیطب هایبرگتر از رنگ و كوهاسبز كمی كه دیجد یهابرگ
.كنندیم هاقطع آن بهاقدام ،شدن درخت دهیبه تصور خشک یافراد محل طیشرا
*.شناسیبلوط، زیست خوار جوانه، بربی آرربایاان های كلیدی:واژه
:[email protected] نویسنده مسئو : *
1، شماره 1مجله پژوهش و توسعه جنگل، جلد
10
مقدمه
ی هرانالیره رویشری زاگررس برا جنگ در ایران و در
ای بنی از انروا تا معتد خشا، ماموعه خشامهین
. برر اسراس داردهای بلروط وجرود ها و زیرگونهگونه
زاگرس به دو بخش ،های مختلف بلوطرویشگاه گونه
شررود. زاگرررس شررمالی شررمالی و جنرروبی تقسرریم می
است .Quercus infectoria Oliv رویشگاه ویژه گونۀ
یرا Q. libaniهایی از این لروزه برا كه البته در قسمت
Q. brantii آمیزد. زاگررس جنروبی نیرز و یا هر دو می
Sagheb Talebiاست ) Q. libani گونۀ رویشگاه ویژه
and Sajedi, 2004) .در اسرتان بلوط موجود سه گونۀ
در خرال و یرا مخلروط صرورتبهی بربر اانیآرربا
زاگررس شرمالی پراكنرده هسرتند های مختلف قسمت
(Marvi Mohajer, 2005).
در مسرالت یبربر ارانیآررباهای بلروط جنگ
هررای پیرانشررهر، شهرسررتان هکتررار در 02222تقریبرری
Sagheb Talebi) شرده اسرت واقعسردشت و مهاباد
and Sajedi, 2004; Fattahi, 1994.) تررین مهرم از
هررای بلروط كشررور در نالیرره عوامر تخریررب جنگر
تروان بره می یبربر اانیآررباویژه در استان زاگرس به
Fattahi, 1994; Askari and) موارد زیرر اشراره كررد
Sadeghi, 2000) :3- نشرینان افزایش تعداد دام جنگر
)گالزنی( درختران یشاخه زن -0رویه دام، و هرای بی
استفاده سنتی از درختان -1تهیه علوفه، منظوربهبلوط
. هرایماریبآفات و -9بلوط برای مصالح ساختمانی و
تاكنون در معرر همره های زاگرس از گذشته جنگ
امرررا كشرری، آسرریب و لملرره آفررات وگونرره بهررره
رویره وقطرع بری علرت برهامرروزه و است قرارگرفته
انرد و مخروبه درآمرده لالت به بیشترهرای مفرط دام
. در ایرن نرو انردبه خرود گرفتره زاد شاخهفرم ابلب
تررین آفرات بلوط یکری از مهرم خوار جوانهها، جنگ
های زاگرس در كنار دیگر عوامر مخررب ایرن جنگ
(.Marvi Mohajer, 2005)شود ها محسوب میجنگ
( بررای .Tortrix viridana Lبلروط ) جوانه خوار
های بلروط در از جنگ 3400سا دنیا در اولین بار در
(. Behdad, 1987) شده اسرتكشور انگلستان گزارش
اتفاقبرهآمرژ 3119 خردادمراهدر ایران اولین برار در
بلروط را از منطقره جوانره خروارعبائی دو عدد پروانه
نررد كردو شناسررایی یآورجمررعمرراكو و سردشررت
(Abaei, 1998 .) شردت در آفت به نیادر لا لاضر
المرد، ریو بو هیرلویكهگ ،یبربر ارانیآرربای هااستان
,Sabeti) شده است عیكردستان، لرستان و كرمانشاه شا
بلوط یا لشره هندخوار بوده و خوار جوانه(. 1994
میزبرانی آن كند. دامنهگیاه تغذیه می حدودیاز تعداد م
Hunter, 1990; Du) محدود بره جرنس بلروط اسرت
Merle, 1999; Hunter et al., 1997.) نیرا یالروهرا
درختران بلروط یهراها و بررگاز جوانه هیآفت با تغذ
یرا بره درخترران وارد كرررده و دارا ینیخسرارت سررنگ
,Behdad) دباشرنیمر ییبراالی بسیار خسارت اقتصاد
1987; Rubtsov and Utkina, 2003; Esmaili et al.,
و آفررت دارای یررا نسرر در سررا برروده ایررن .(1995
تخم است. خسرارت آن صورتبهی آن زمستان گذران
اسرفندماههمزمان با خروج الروهای نئونات از اواخرر
در داخر عمرالو سنین او و دوم الروی شدهشرو
كنند. الروهرای سرن سروم پرس از میها زندگی جوانه
هرای جروان ها شرو به تغذیه از برگخروج از جوانه
-مریها را تا كرده و ترار كرده و در ضمن تغذیه، برگ
(. شدت تغذیه و خسارت براال در Ciesla, 2004) تنند
در كرهیطوربه، ظاهرشدهسنین ههارم و پنام الروی
-ز بررگ مریی عراری اكلبهبعضی از موارد درختان را
ها برگ الروها لبه .(Baltensweiler et al., 2008كنند )
را با تارهای ابریشمی تا كرده و در داخ آن تبدی بره
Behdad, 1987; Askari and) شرروندشررفیره مرری
غربي آذربایجان استان درو پراكنش آن ( .Tortrix viridana L) بلوط خوار جوانهشناسي زیست بررسي
11
Sadeghi, 2000) . طو دوره الروی رابطه شدیدی برا
(. میروه Davis et al., 2005میزان درجه لرارت دارد )
در مقایسه با درختان سالم ریزتر دهیدخسارتدرختان
-بوده و این درختان دیرتر از درختان سالم خرزان مری
(. میزان جمعیت آفت Fazeli and Abaei, 1989كنند )
وابستگی شدید به تعداد لشرات اولیه دارد هرسا در
(Schroeder et al., 2008 .)هررای تلررهاسررتفاده از بررا
و پیشرگویی جمعیرت ایرن در تخمین توان میفرمونی
Askari and) ی مدیریتی استفاده كردهابرنامهآفت در
Sadeghi, 2000; Annonymous, 2005) . هرردا از
-اناام این پژوهش شناسایی دقیق خصوصریات شرک
شناسی و بررسی طرو دوره زیسرتی، رونرد تغییررات
هرای مختلرف رشردی و تعیرین جمعیتی آفت در زمان
استان آرربایاان بربی بود.پراكنش این آفت در
هامواد و روش
محل اجرای طرح
منطقره در یبربر ارانیآررباهای بلروط اسرتان جنگ
اسرتان واقرعی این سردشت و پیرانشهر در جنوب برب
و لرداق آن نیرز 1022لداكثر ارتفا منطقه .اندشده
. متوسط بارندگی سرالیانه استمتر از سطح دریا 3222
3322ارتفاعرات در لردود در متر ومیلی 022 - 422
درجره 31 - 02متر و متوسط درجه لرارت نیرز میلی
لسرین قبررایرن تحقیرق منطقره در است.گراد سانتی
های ترین كانونكه یکی از مهم)پردانان( با توجه به این
عنوان منراطق بلروط اسرت بره خروار جوانهآلودگی به
الروها و شفیرهآوری اجرای عملیات صحرایی و جمع
.بلوط انتخاب شد خوار جوانه
هامحل اجرای آزمایش
10° 00'با مختصات جغرافیایی ) قبر لسین روستای
شرقی(، درجه 91° 30' 041'' وشمالی درجه 044''
به همراه Quercus infectoria بالبگیاهی پوشش
Acer monspessulanum ،Juglans regia ،Crataegus
aronia ،Rubus ideus ،Vitis venifera ،Q. brantii ،Q.
libani وRosa foetida .است
شناسي آفتبررسي زیست
شناسی ایرن آفرت، از آبراز فصر برای بررسی زیست
های هفتگی برداریرشد و با توجه به فعالیت آن، نمونه
بلوط از اواسرط خوار جوانهاز الروهای سنین مختلف
بررای پررورش و تعیرین الروها . فروردین آباز گردید
عواملی مانند طو دوره الروی و تعرداد سرنین الروی
بلروط خوار جوانهالروهای . به آزمایشگاه منتق شدند
( با امکان تهویه مناسب) داردر ظروا پالستیکی درب
تمرامی . های تازه بلوط پررورش داده شردندروی برگ
شناسی مرال مختلف دوره زنردگی خصوصیات شک
.برداری شددر آزمایشگاه یادداشت این آفت
آفرت ترا آخررین مرللره شناسریبررسی زیسرت
مرللره آخرر درپیدایش لشرات كامر در طبیعرت و
بلوط خوار جوانهگذرانی تخم آفت كه مرلله زمستان
ریرزی وضعیت و زمان تقریبی تخرم. است، ادامه یافت
هرای آفرت برداری شد. شرفیرهلشرات كام یادداشت
تعیین دوره شفیرگی و بررسری زمران خرروج نیز برای
مورد لشرات كام هم در آزمایشگاه و هم در طبیعت
.گرفتند بررسی قرار
پراكنش آفت تغییرات جمعیت و
های فرمونی كه دارای ورقه هسبنده در این بررسی تله
لاوی كپسرو فرمرون ایرانری برا و بودهدر كف خود
شرفیرگی ایرن مرلله بلظت نیم میکروگرم هستند، در
آفت در مناطق پردانان، میرآباد، خضرآباد، نالس، واوان
در هر منطقه تعداد پنج عدد تله . و سردشت نصب شد
0متری از یکردیگر و در ارتفرا 02فرمونی به فاصله
متری از سرطح زمرین در براالی تراج درختران نصرب
های فرمرونی در منطقره قبررشدند. پس از نصرب تلره
نده مورداسرتفاده هرر پررانزده روز لسرین، ورقره هسررب
1، شماره 1مجله پژوهش و توسعه جنگل، جلد
19
جای آن در تعویض و ورقه هسبنده جدیدی به باریا
ترتیب تغییرررات جمعیترری اینگرفررت تررا برره تلرره قرررار
آفررت )زمرران پیرردایش و اوج پرررواز لشرررات كامرر
هرای تعرویض ورقره. لشرات كامر ( مشرخ شرود
شرده در سره های نر شرکارهسبنده و شمارش پروانه
ه به پیردایش لشررات كامر و شررایط با توج) تاریخ
برای بررسی لضور و پراكنش ایرن .اناام شد( محیط
های سردشرت و آفت نیز در برخی از مناطق شهرستان
پیرانشهر )هر منطقه تعداد سه عدد تله فرمونی( نصرب
و بررسی شد.
بررسي مشخصات الروی
گیری عر كپسو سرر، بررسی آزمایشگاهی با اندازه
عدد الرو سنین مختلف برای تعیین تعرداد 9222تعداد
بنردی انارام سنین الروی این آفت با استفاده از خوشه
بررداری برا شد. این تعداد الرو در ههار تراریخ نمونره
روز از یکدیگر در منطقه پردانران و در هرر 31فواص
آوری و بررره عرردد الرو جمرررع 3222ترراریخ تعرررداد
ه از الم مدرج عرر آزمایشگاه منتق شدند. با استفاد
كپسو سر الروها محاسبه شد.
بررسي شفیره
هررر یررا از درخررت از 12از تعررداد یطور تصررادفبرره
هر درخت تعرداد در. شد برداریهای بلوط نمونهگونه
جغرافیایی متری در ههار جهتپنااه سانتی یشاخه 9
بره تروزین بررایها پس از شرمارش، شفیرهو انتخاب
شدند. آزمایشگاه منتق
های آماریتحلیل
SPSS-18افزار شده با استفاده از نرمهای گردآوریداده
درصرد برا اسرتفاده از 1ها در سرطح مقایسه میانگین و
نمودارهرای موردنیراز و تحلیر و تازیهآزمون دانکن
رسم شد. Excel 2010افزار نیز با استفاده از نرم
نتایج
حشره كامل
-است كه عر آن برا برا ایپرهشب نر كام لشره
ی سربزیهرای جلرو. با استمتر میلی 30-01های باز
رنگری زردن نروار آروشن بوده كه در لاشیه خارجی
هرای عقبری خاكسرتری بروده و شرود. برا مشاهده می
هرای عقبری ماهرز بره جلروئی و برا هرایبا لاشیه
از ترربزرگهای مراده پروانه .استباریکی هایاسری
نس در ای یراآفت دا نیاتخم های نر هستند. پروانه
سراعت گررد و شربیه لشررههای این تخم .سا است
است تنهرا ركر بهالزم .استكاهی زرد بوده و به رنگ
های این آفت شردیم. در طبیعت موفق به مشاهده تخم
بروده ییكهربرا زردبره رنرگ تفرریخ الروها در هنگام
ای قهروهكه سر و پشت قفسه سرینه آن متر( میلی 9-1)
ی رنرگ الروهرا ،ه. پس از هنرد روز تغذیراست رنگ
رنگ سریاههرای رنگ برا خرا متمای به سبز كمجوان
- 31 د. الروهای سن آخر )سن پنام( به طرو شومی
رنرگ متمایر بره متر و به رنگ خاكستری كممیلی 30
گیرری عرر كپسرو سرر برا انردازه باشرند.سبز مری
وهای این آفت، تعرداد پرنج سرن الروی بره شرر الر
.شدجدو یا برای این آن شناسایی
و خسارت در سن ههارم و هیمعموال شدت تغذ
درختان آلوده كهیطورد. بهشویظاهر م یپنام الرو
یلالت نیاز برگ كرده و در هن یعار كلیبه را
و گرفته و كامال خشا خود بهدرختان لالت خزان
سن یالروها یانیرسند. در مواقع طغیم نظر به پژمرده
گریبه شاخه د یاانتقا از شاخه یههارم و پنام برا
یشمیتارها ابر دنیبا تن گریبه درخت د یاز درخت ایو
به اهینتكرده و در زانیخود را از درختان بلوط آو
انتقا باشد داشتهوجود هیتغذ یبرگ برا كهی محل
به بعد رماهیت یاز اوا مورد لملهدرختان .ابندییم
به ی دیجد یهاكرده و برگ لیات تادید جیتدربه
غربي آذربایجان استان درو پراكنش آن ( .Tortrix viridana L) بلوط خوار جوانهشناسي زیست بررسي
11
، دیجد یهااست كه برگ ركر بهآورند. الزم یوجود م
.ی خود هستندعیطب تتر از لالرنگ و كوهاسبز كم
به تصور یافراد محل زین طیشرا نیمتأسفانه در ا
اقدام ها آن طعبه ق دهیدبیشدن درختان آس دهیخشک
و زییپا ،بلوط تمام مدت تابستان خوار جوانهكنند. یم
پیدایش .كندمی یصورت تخم سپرزمستان را به
بلوط اوای خرداد و اوج خوار جوانهلشرات كام
.به ثبت رسیدخرداد اواخرها نیز در پرواز آن
بلوط جوانه خوارمیانگین عر كپسو سر سنین مختلف الروی پروانه -3جدو Table 1- Mean of head capsula width in different larval instars of Tortrix viridana L.
شفیره
-لبه كهتدریج درلالیماه بهاردیبهشتروها از اواخر ال
كنند در داخ یتا م یشمیابر یبرگ را با تارها یها
،شده و پس از دو هفته رهیبه شف یمح تبد نیا
-یخارج متدریج لشرات كام بهو ها بازشدهشفیره
تدریجبهها در ابتدا به رنگ سبز بوده و شفیره شوند.
. خسارت شودمیای مای به سیاه ها قهوهرنگ شفیره
از اواخر ،نئونات یهمزمان با خروج الروهاگونه این
یط رختی دهاو با ورود به جوانه شدهاسفند شرو
یآفت برا نیا .دینمایم هیتغذ هاآناز یسه سن الرو
ی بار در مناطق ماكو و سردشت توسط عبائ نیاول
تیلضور و فعال یمتماد انیسال یو ط شدهمشاهده
لاضر در طیو در شرا افتهیگسترشسا بهسا آن
آباد و ریدر محور م ویژههاستان باین از مناطق یعضب
واقع در جاده سردشت به مهاباد آستانه رانیمحور زمز
و بیشترین است. دهیآن به اوج خود رس تیفعال
در تمامی مناطق به این آفت میزان آلودگی كمترین
ثبت و یو وو دارمازهای گونهروی به ترتیب آلوده،
نیز Q. infectoria روی شده یهای تشکشفیرهشد.
برخوردار ها از وزن باالترینسبت به سایر شفیره
.(3)شک (P ،0=df< 21/2) بودند
لسین و میرآباد بلوط در مناطق قبر شده روی سه گونۀهای تشکی وزن شفیره -3شک
Figure 1. Weight of pupa on three Oak species in Ghabre-Hossein and Mirabad areas
0
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
میرآباد قبرلسین
a a
b bbb
ره شفین وز
(رمی گ
میل) W
eight
pf
pup
a (m
g)
منطقهarea
Quercus infectoria Quercus libani Quercus brantii
Ghabre-HosseinMirabad
سنین الروی
Larval instars
سن او
First instar
larvae
سن دوم
instar st2
larvae
سن سوم
instar th3
larvae
سن ههارم
instar th4
larvae
سن پنام
instar th5
larvae متر(عر كپسو سر )میلی
head capsula width (mm) 0.556±0.134 0.753±0.010 1.031±0.022 1.331±0.051 1.631±0.051
1، شماره 1مجله پژوهش و توسعه جنگل، جلد
10
های درختان آلوده دیرتر از درختان ها و میوهبرگ
سالم خزان كرده و این درختان نسبت به درختان سالم
تعویق نمو كمتری برخوردارند.وخود از رشد سنهمو
سرشاخه شود كه یز سبب میایخزان درختان آلوده در پ
نیافراد بومی منطقه برای تأم لهیوساین درختان بهزنی
بگیرد. خود بهعلوفه در زمستان زمینه مساعدتری
های ریزتر از میوه دهیدهای درختان خسارتمیوه
درختان سالم بوده و وزن كمتری دارند.
شناسي آفتزیست
-ای یا نسلی است. تخمبلوط لشره خوار جوانه
های جوان و در مح گذاری در خرداد روی شاخه
های شود. تخمها اناام میها یا كنار جوانهافتادن برگ
آفت در زیر سپر پرزدار و شبیه به رنگ شاخه گذاشته
ها از مرداد تا اسفند در لالت دیاپوز به شوند. تخممی
برند. در اواخر اسفند الروهای نئونات زردرنگ سر می
در زیر سپر تخم مشاهده شد و در اوای فروردین
شوند. طرا پهلو سوراخ كرده و خارج می تخم را از
ها ها وارد آناین الروها با تغذیه و سوراخ كردن جوانه
كنند. الروهای ها تغذیه میشده و از داخ جوانه
شده و های بلوط خارجتوانند از جوانهدرشت آفت می
نمایند. دوره الروی های دیگرشرو به تغذیه از جوانه
و و اواسط اردیبهشت خاتمه از دهه او فروردین شر
از اواخر میرآباددر آفت الروهای نئوناتیابد. می
بهمن و در پردانان از نیمه اسفند، پس از خروج از
. الروها پس از شوندهای بلوط میتخم، وارد جوانه
ها، وارد سن دوم الروی شده كه تغذیه از داخ جوانه
مصادا با این زمان در میرآباد و پردانان به ترتیب
الروهای ماه است.اواسط فروردینو ی فروردیناوا
های درختان ها و جوانهسن سوم و ههارم از ك برگ
بلوط تغذیه كرده و بعد از تبدی به الرو سن پنام و
ها را لوله كرده و در همان مح تغذیه، تغذیه، برگ
این آفت مهم .(0)شک شوندوارد مرلله شفیرگی می
گذرانی آن نس در سا بوده و زمستان دارای یا
92 الی 12صورت تخم است. لشرات كام لدود به
-گیری، تخمها پس از جفتروز فعالیت داشته و ماده
-عددی روی شاخه 0الی 3های های خود را در دسته
ها در ابتدا دهند. تخمهای فرعی درختان بلوط قرار می
-به رنگ قهوه تدریجدارای پوشش سبزرنگی بوده و به
)التماال شوندها میای تیره درآمده و همرنگ شاخه
برای لفاظت در برابر دشمنان طبیعی(.
بلوط در طی یا نس خوار جوانه زندگیدورۀ -0شک
Figure 2. Life cycle of Tortrix viridana L. during one generation
با توجه به باالتر بودن میانگین دمای منطقه
میرآباد و داشتن اقلیم مرطوب، دوره فعالیت این آفت
شود. میزان تغذیه روز زودتر شرو می 32لدود در
طو و این آفت روی دوره الروی آن تأثیرگذار بوده
غربي آذربایجان استان درو پراكنش آن ( .Tortrix viridana L) بلوط خوار شناسي جوانهزیست بررسي
13
دارمازو در لدود یا هفته بلوط دوره الروی روی
بیشتر از طو دوره الروی آن روی بلوط ایرانی
یبرداردرختان، بهره هیرویقطع بمحاسبه شد.
از نیزها ممتد دام یهرا ها وجنگ از یراصولیب
بوده و عالوه بر در منطقه آفت نیا و یعوام مهم ش
یهاجنگ بیتخر یبلوط از عوام اصل خوار جوانه
نحوه خسارت جوانه شوند.یمحسوب مگرس زابلوط
توجه بوده و خسارت این آفت نیز قاب خوار بلوط
الروهای سن آخر این مشاهده است. طور بارزی قاب به
آفت بدون هیچ محدودیتی از درختان بلوط تغذیه
و همچنین های برگی رفتن جوانهبینكرده و سبب از
. تغذیه شوندهوایی درختان میهای عریان شده اندام
های اصلی درختان الروها سبب از بین رفتن جوانه
های بعد سبب زادآوری كمتر در سا در نتیاهه و شد
(.1شود )شک درختان می
بلوط خوار جوانه پروانه خسارت نحوه -1 شک
Figure 3. Damage of Tortrix viridana L.
نامیه آلوده به این آفت قوهبلوط رختان دبذر
نامیه هندانی برای سبز شدن نداشته و درصدی از قوه
یاز اوا موردلمله درختاندهند. را از دست می خود
یهاكرده و برگ لیات تادید تدریجبهبه بعد رماهیت
كه است ركر بهالزم آورند.یم وجود بهرا یدیجد
تاز لال تركوهاسبز كمرنگ و ،دیجد هایبرگ
است. یعیطب بلوط خوار جوانهتغییرات جمعیتي
شود در اثر جریان مالیم كه فرمون تبخیر میهنگامی
هوا در اطراا تله، فضایی به شک تون فرمونی ایااد
شود. شک و وسعت این تون بستگی به عوام می
مختلفی مانند شک تنه دارد. لشراتی كه در این تون
گیرند به سمت تلهفرمونی و یا پیرامون آن قرار می
.(Ivashov et al., 2002شوند )جلب شده و شکار می
بلوط شاهد خوار جوانهبا پیدایش لشرات كام
بودیم شک مثلثیهای فرمونی جلب لشرات به تله
های مختلف، متفاوت كه این مقدار شکار نیز در تاریخ
و نشان از تغییر تراكم جمعیت لشرات ماده دارد.
پراكنش آفت
بلوط توسط خوار جوانههای نر با توجه به شکار پروانه
های فرمونی، این آفت در استان آرربایاان بربی )با تله
، سردشت، محرور نام محلی هاریا( در مناطق خضرآباد
، قولا پیرانشرهر و زمزیرران میرآباد )گرژا تا میرآباد(
دارد. انتشار
1، شماره 1مجله پژوهش و توسعه جنگل، جلد
10
در دو منطقه پردانان و خضرآباد بلوط جوانه خوارتغییرات جمعیتی -9شک
Figure 4. Population dynamism of Tortrix viridana in Perdanan and Khezrabad areas
بحث
Ghorbani ( 2006و همکررراران) طررری پژوهشررری در
خوار جوانهردیابی و بررسی دوره فعالیت لشره كام
انرد كره اولرین هكرردبلوط در استان كردستان گرزارش
و افتراده دام بره ماهبهشرتیارد 00ها در تاریخ پرهشب
افترادهاردیبهشرت اتفراق 13زمان اوج پرواز در تاریخ
ها نیز در تاریخ سوم تیرر بره دام پره. آخرین شباست
روزه، 92ترتیررب، طرری یررا دوره ایررنانررد. بررهافترراده
-گیرری، تخرملشرات كام فعا بوده و پس از جفت
تخم سرپری و لالت بهماه را 4، لدود كنندمیریزی
فعالیت ها، زمان با باز شدن جوانهبعد، همدر بهار سا
Schroeder andدر پژوهشی )شود. الروها نیز آباز می
Degen, 2008) را از نظرر بلوط خوار جوانه، جمعیت
انرد كره افرراد مشرابه ژنتیکی بررسی كرده و نشان داده
ازنظررر ژنتیکرری، بیشررتر در داخرر ترروده و در درخترران
نزدیا به هم مستقر بوده و همچنین ممکن است یرا
بلروط از نظرر خوارهرای جوانرهشباهت گروهی برین
ژنتیکرری بررا درخترران میزبرران برقرررار باشررد. همچنررین
Kapeller (2009) ای گونرهكره رقابرت درون دادنشان
كننده هرخه برای منابع بذایی ممکن است عام تعیین
باشد. سطح پایین جامعره سربب T. viridanaجمعیتی
شود. اگر سطح جمعیرت افزایش نرخ رشد جمعیتی می
جمعیرت دوبراره باالتر از سطح زیان اقتصرادی گرردد
Hagstrum andدیگرر، )پژوهشری در یابد. كاهش می
Subramanyam, 2010)، مشاهده كردند كره لشررات
نابالغ نسبت بره لشررات برالغ ایرن آفرت از موفقیرت
و شررایط تیفیباكبیشتری برای پیدا كردن مواد بذایی
و Kapellar ی مطلررروب برخوردارنرررد.طیمحسرررتیز
اند كه تراكم جمعیت پایین نشان داده (2011همکاران )
تری پایین آفت، سبب نرخ رشد باالتر اما قدرت رقابت
ای و تنرو گونرهبرای لشره خواهد شد. رقابت درون
توانرد عوام وابسته به تراكم در نرخ رشد جمعیت می
عنوان عام اصلی پویایی جمعیرت باشرد. آمیختگری به
T. Viridana های متفاوت بر فراوانریدرختان باكیفیت
تأثیر هندانی ندارد اما ممکن است سبب تحریا رشد
و همکراران Draganova درختان بلوط شود.جمعیتی
-بلوط می خوار جوانهاند كه شیو اعالم كرده (2013)
تواند صدمات جدی در جنگر ایاراد نمایرد و لتری
برگ شدن درختان شرود. مردیریت تلفیقری منار به بی
هرا آفات برای كنتر جمعیت آفات جنگلی نظیر پروانه
غربي آذربایجان استان درو پراكنش آن ( .Tortrix viridana L) بلوط خوار شناسي جوانهزیست بررسي
14
ا اسرتفاده از های هروایی برپاشریشام اسرتفاده از سم
هرای شریمیایی كرشیا آفت B. thuringiensisباكتری
(2014و همکراران ) Bereczki .اسرت Dimilinمانند
هرای اند كه یکی از خدمات مهم اكوسیسرتمبیان داشته
طبیعی از نظر اقتصادی كنتر آفرات طبیعری اسرت. برا
عنوان وجود آفات، دشرمنان طبیعری ممکرن اسرت بره
روند كه سبب كاهش كار بهكننده جمعیت آفات تنظیم
هرای های گیاهی شده و در نتیارۀ كراهش زیرانآسیب
(2014و همکرراران ) Sallé اقتصررادی را در پرری دارد.
توانرد سربب توسرعه اند كه افزایش دمرا مریبیان داشته
ز عوامر مررثر شرود كره ا خواربرگ جمعیت لشرات
كمیررت درخترران بلرروط اسررت. زیسررتی در كرراهش
و T. viridanaپویررررایی آفررررت مثا عنوانبرررره
Operophtera brumata دو مورد از لشررات بررگ-
توانند خوار اصلی درختان بلوط در اروپا هستند كه می
و Tomescu منرد شروند.از افزایش دمرای بهرار بهرره
بینرری در پژوهشرری مبنرری بررر پرریش (2014همکرراران )
های بلوط خوار در برخی جنگ جمعیت لشرات برگ
هرای دورهتروان در بینری را مریاند كه پیشاعالم كرده
و Banj Shafieiمدت و یا بلندمردت انارام داد. اهكوت
را برر بلروطخروار آفت جوانره یرتأث (2011همکاران )
Quercusبلرروط دارمررازو ) دوایررر سررالیانه پهنررای
infectoria( و ویرررو )Q. libani ) ی هرررادر جنگ
نتایج نشان داد كره . پیرانشهر و سردشت بررسی كردند
ۀ( در منطقررر3133 -3103سررراله ) 33 در یرررا دورۀ
، میانگین پهنای دوایرر سرالیانه بعرد از طغیران زدهآفت
درصررد كرراهش 13) داری داشررتهآفررت، كرراهش معنرری
در كره یدرلال ،(آفرتنسبت بره دوره قبر از طغیران
.اسرت داری مشراهده نشردهشاهد تفاوت معنی منطقه
Rouault ( 2006و همکرراران) در بررسرری اثررر تررنش
خشکی و گرما بر روی جمعیت لشررات جنگر بره
این نتیاره رسریدند كره اسرترس آب و دمرای براال در
تابستان، اثرهای مستقیم برر روی فیزیولروژی درخرت،
یت در توزیع و فراوانی گونرهنها در فنولوژی میزبان و
افزایش درجه لررارت . باهای موجود در درخت دارد
یاه شرانس نت در تکثیر و توسعه الروی سرعت یافته و
عمرده خسرارت .كنردبقا با كاهش زمان را بیشرتر مری
یاه تغذیه الروهای سرنین نت در وارده به درختان بلوط
ن بوده كرههای درختاها و برگآخر این آفت از جوانه
یت با ایااد ضعف در درختران، زمینره را بررای نها در
. سرازندزا مهیرا مرییماریب لمله دیگر آفات و عوام
ادامه فعالیت این آفرت روی درختران بلروط، ضرعیف
شدن تدریای درختان و ایااد آمادگی بررای پرذیرش
بره های بعد های ثانویه را در سا انوا آفات و بیماری
ی برررداربهره رویرره درخترران،قطررع برری. دارد همررراه
از ها نیرز یسروزو آتشهرا بیراصولی، هرای ممتد دام
شریو ایرن آفرت و از عوامر اصرلی تخریرب عوام
.هستندهای بلوط كشور جنگ
تشکر و قدرداني
از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه ارومیه وسیله ینبد
شود.به خاطر تأمین اعتبار این پژوهش قدردانی می
References - Annonymous. 2005. Forestry Images, Tortrix
viridana L., http://www.forestryimages.org/.
Accessed 12th April 2015.
- Abaei, M., 1998. Oak leaf roller moth position
in south and southwestern forests of Iran,
Proceding of 13th Plant Protection
conference, Karaj, Iran. pp. 154-155. (In
Persian)
- Askari, H. & A.E. Sadeghi, 2000. Trends of
Plant Protection Research in study of pests
and disases of Oak and Wild Pistachio in the
Zagros, Proceding of 1st Plant Protection
conference Oak and Wild Pistachio,
Lorestan, Iran, pp. 4-13. (In Persian)
- Banj Shafiei, A., J. Eshaghi Rad, A.
Alijanpour & M. Pato, 2011. Effect of the
Oak leafroller moth, Totrix viridana L. on
diameter growth increment of Lebanon Oak
(Quercus libani Oliv.) in Pirnashahr and
1، شماره 1مجله پژوهش و توسعه جنگل، جلد
92
Sardasht forests, Journal of Plant protection
(Agricultural Science and Technology),
25(2):178-185. (In Persian)
- Baltensweiler, W., U.M. Weber & P.
Cherubini, 2008. Tracing the influence of
larch‐bud‐moth insect outbreaks and
weather conditions on larch tree‐ring growth
in Engadine (Switzerland), Oikos, 117(2):
161-172.
- Behdad, A., 1987. Pests and diseases of forest
trees and shrubs and ornamental plants of
Iran, Neshat Press, Esfahan, 820 p. (In
Persian)
- Bereczki, K., P. Ódor, G. Csóka, Z. Mag & A.
Báldi, 2014. Effects of forest heterogeneity
on the efficiency of caterpillar control
service provided by birds in temperate oak
forests, Forest Ecology and Management,
327: 96-105.
- Ciesla, D., 2004. Survey on Tortrix viridana
L. biology in Europe, European Journal of
Entomology, 4: 15-26.
- Davis, E.E., R.C. Venette and E.M. Alberecht,
2005. Oak commodity based survey caps
cooperative agricultural pest survey, Final
report of USDA forest service, 275 p.
- Draganova, S., D. Takov, D. Pilarska, D.
Doychev, P. Mirchev & G. Georgiev, 2013.
Fungal Pathogens on Some Lepidopteran
Forest Pests in Bulgaria, Acta zoologica
bulgarica, 65(2): 179-186.
- Esmaili, M., A. Mirkarimi & P. Azmayesh
Fard, 1995. Agricultural entomology:
destructive, insects, mites, rodents, molusks
and their control, Tehran University Press,
Tehran, 265 p. (In Persian)
- Fazeli, M. and M. Abaei, 1989. Oak leafroller
moth (Tortrix viridana L.) in Kohkiluye and
Boyer Ahmad, Journal of Entomology and
Phytopathology, 1(2): 1-11. (In Persian)
- Fattahi, M., 1994. Oak Forests of Zagros and
most important factors of disturbance of
that, Research Institute of Forests and
Rangelands Press, Tehran, 63 p. (In Persian)
- Ghobari, H., H. Goldansaz, H. Askari, A.
Ashori, A. Kharazi-Pakdel & M.R. Bihamta,
2006. Investigation of presence, distribution
and flight period of oak leaf roller moth,
Tortrix viridana (Lep.: Tortricidae) using
pheromone traps in Kurdistan province,
Journal of Entomological Society of Iran,
27(1): 47-59. (In Persian)
- Hagstrum, D.W. & B. Subramanyam, 2010.
Immature insects: ecological roles of
mobility, American Entomologist, 56(4):
231.
- Hunter, M.D., 1990. Differential susceptibility
to variable plant phenology and its role in
competition between two insect herbivores
on oak, Ecological Entomology, 15(4): 401-
408.
- Hunter, M.D., G.C. Varley & G.R. Gradwell,
1997. Estimating the relative roles of top-
down and bottom-up forces on insect
herbivore populations: a classic study
revisited, Proceedings of the National
Academy of Sciences, 94(17): 9176-9181.
- Ivashov, A.V., G.E. Boyko & A.P. Simchuk,
2002. The role of host plant phenology in
the development of the oak leafroller moth,
Tortrix viridana L. (Lepidoptera:
Tortricidae), Forest ecology and
management, 157(1): 7-14.
- Kapeller, S., 2009. Modelling of population
dynamics of the green oak leaf roller
(Tortrix viridana L.) within oak-populations.
M.Sc. Thesis. Federal Research and
Training Centre for Forests Natural Hazards
and Landscape. Vienna, Austria, 39 p.
- Kapeller, S., H. Schroeder & S. Schueler,
2011. Modelling the spatial population
dynamics of the green oak leaf roller
(Tortrix viridana L.) using density
dependent competitive interactions: Effects
of herbivore mortality and varying host-
plant quality, Ecological modeling, 222(7):
1293-1302.
- Marvi Mohajer, M.R., 2005. Silviculture,
Tehran University Press, Tehran, 388 p. (In
Persian)
- Du Merle, P., 1999. Egg development and
diapause: ecophysiological and genetic basis
of phenological polymorphism and
adaptation to varied hosts in the green oak
tortrix, Tortrix viridana L. (Lepidoptera:
Tortricidae), Journal of insect physiology,
45(6): 599-611.
- Rouault, G., J.N. Candau, F. Lieutier, L.M.
Nageleisen, J.C. Martin & N. Warzée, 2006.
Effects of drought and heat on forest insect
populations in relation to the 2003 drought
in Western Europe, Annals of Forest
Science, 63(6): 613-624.
- Rubtsov, V.V. and I.A. Utkina, 2003.
Interrelations of green oak leaf roller
population and common oak: results of 30-
year monitoring and mathematical modeling,
Proceedings: Ecology, Survey and
Management of Forest Insects, 90-97.
غربي آذربایجان استان درو پراكنش آن ( .Tortrix viridana L) بلوط خوار شناسي جوانهزیست بررسي
93
- Sabeti, H., 1994. Forests, Trees and shrubs of
Iran, Yazd University Press, Yazd, 802 p.
(In Persian)
- Sagheb Talebi, Kh. and T. Sajedi, 2004.
Looking at Farests of Iran, Research
Institute of Forests and Rangelands Press,
Tehran, 28 p. (In Persian)
- Sallé, A., L.M. Nageleisen & F. Lieutier,
2014. Bark and wood boring insects
involved in oak declines in Europe: Current
knowledge and future prospects in a context
of climate change, Forest Ecology and
Management, 328: 79-93.
- Schroeder, H. & B. Degen, 2008. Spatial
genetic structure in populations of the green
oak leaf roller, Tortrix viridana L.
(Lepidoptera, Tortricidae), European
journal of forest research, 127(6): 447-453.
- Tomescu, R., I. Taut, V. Simonca & I. Covrig,
2014. Forecasting defoliators found in
Transylvanian oak forests, ABAH Bioflux,
6(1): 63-70.
Forest Research and Development, Vol. 1 No. 1, 2015
42
Survey on biology of Tortrix viridana L. in laboratory and field conditions and its distribution in
West-Azerbaijan
M. R. Zargaran*1, S. R. Mousavi Mirkala1, A. Banj Shafiei1 and E. Ramezani kakroudi1
1- Assistant Professor, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, I.R. Iran
Received: 05.05.2015 Accepted: 10.07.2015
Abstract
Tortrix viridana L. is the most important pest of oak trees in Iran. The larvae of the pest impose high
economic damages because of feeding on the leaves and buds of oak trees and leaving heavy
destructions on the invaded trees. To determine the biological characteristics and also the rate of the
infestation with this pest, random sampling was performed from 30 trees of Quercus infectoria, Q.
libani and Q. brantii and four branches from 4 cardinal sides, each of 50 cm length were cut off as
units for the enumeration of green oak moth larvae (or pupa) and after counting the larvae, were
transferred to the laboratory. Larvae of the last instars are separated based on their host oak species and
were reared till their entrance to pupa stage. The weigh of 4 day old female pupae was measured with a
digital balance. Results showed neonate larvae of T. viridana in Mirabad and Pardanan enter oak buds
after being hatched in 25th Februray and 10th March, respectively. Larvae enter 2'd instar after eating
the internal contents of oak buds, then the third and 4th instar larvae consume whole buds and even oak
leaves and after development to the 5th larval instar and roll the leaves and enter pupal stage in
Mirabad and Pardanan regions. The occurrence of the peak of adult insects in Mirabad and Pardanan
was recorded in 20th May and 7th June, respectively. Adult activities take two months. The pupa which
is formed on Q. infectoria was the heaviest. Attacked trees from early May onwards revitalization and
create a new leaf. New leaves, pale green and are smaller than normal leaves. Unfortunately, in this
situation local people to imagine of wizened of damaged trees, they proceeded to cut them.
Keywords: West-Azerbaijan, Biology, Tortrix viridana L.
* Corresponding author: Email: [email protected]
