63
1.Ünite VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER www.egitimcininadresi.com www.egitimcininadresi.com

1.Ünite VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

  • Upload
    moya

  • View
    57

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

FEN KUŞAĞI. 1.Ünite VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER www.egitimcininadresi.com. 1) SİNDİRİM SİSTEMİ. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

1.Ünite VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER

www.egitimcininadresi.comwww.egitimcininadresi.com

Page 2: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

1) SİNDİRİM SİSTEMİ- Sindirim sistemi 6 kısımdan oluşur; Ağız,yemek borusu, mide,

ince bağırsak, kalın bağırsak, anüstür. Besin maddelerinin içeriklerine göre karbonhidrat, yağ, protein, vitamin, su ve mineraller olarak gruplandırıldığını biliyoruz. Besin içerikleri büyük moleküllerdir. Büyük moleküllü besin içeriklerinin hücrelerimizin kullanabileceği kadar küçük moleküllere parçalanması gerekir. Yediğimiz besinler hücrelerimize geçebilecek duruma sindirim işlemi sonucunda gelir. Sindirim büyük moleküllü besin içeriklerinin hücrelerimizin kullanabileceği kadar küçük moleküllere dönüştürülmesidir. Öyleyse vücudumuzda sindirim nasıl gerçekleşir? Besinlerin hücrelerimiz tarafından kullanılabilecek kadar küçük parçalar bölerek kana geçişini sağlamak sindirim sisteminin görevidir. Sindirim çiğnemeyle başlar. Besinlerin çiğneme ve kas hareketleriyle küçük parçalara ayrılması mekanik sindirimdir. Besinlerin enzim adı verilen bazı salgılar yardımıyla parçalanmasına ise kimyasal sindirim denir.

www.egitimcininadresi.com

Page 3: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

SİNDİRİM NEDİR ?• Sindirim: Büyük moleküllü besin maddelerinin, sindirim sistemi

organlarında parçalanarak, kana geçebilecek hale gelmesine sindirim denir. Büyük moleküllü besin maddeleri:

• Karbonhidratlar           ------------------>GlikozProteinler                    ------------------>Amino asitYağlar                        ------------------>Yağ asidi+ gliserol (gliserin) Şeklindeki küçük moleküller haline gelerek kana geçerler.

Sindirim

Mekanik SindirimKimyasal Sindirim

1) Mekanik Sindirim: Besinlerin sindirim enzimleri kullanılmadan, yalnızca fiziksel olarak – dil, diş, mide, bağırsak hareketleri sayesinde- parçalanıp, küçük parçacıklar haline getirilmesidir. Yani besinlerin kesilmesi, parçalanması, mide ve bağırsaklarda salgılanan sular sayesinde boza kıvamına getirilmesidir. 2) Kimyasal Sindirim: Parçalanmış ve sulandırılmış besinlerin enzimler yardımıyla ( tükürük, mide ve bağırsak öz suları, pankreas ve karaciğer salgılarıyla) kimyasal değişime uğrayıp, yapı taşlarına parçalanmasına denir. Kimyasal sindirimde mutlaka enzim ve su kullanılır. 

www.egitimcininadresi.com

Page 4: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

SİNDİRİM SİSTEMİMİZİN SAĞLIĞINI KORUMAK İÇİN;• Çok sıcak ve çok soğuk şeyler yiyip içmemeliyiz.• Lokmaları iyice çiğnemeli ve yavaş yemeliyiz.• Sofradan tam olarak doymadan kalkmalıyız.• Yemek sırasında ve yemekten sonra fazla su

içmemeliyiz.• Yemekten sonra bir saat kadar istirahat

etmeliyiz.• Yemeğe çiğ salata veya taze meyve ile

başlamalıyız.• Kafeinli ve asitli içeceklerden uzak durmalıyız.

www.egitimcininadresi.com

Page 5: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

DERS KİTABIMIZDAN BİR BÖLÜM

www.egitimcininadresi.com

Page 6: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

www.egitimcininadresi.com

Page 7: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

SİNDİRİME YARDIMCI ORGANLAR

• Karaciğer : Safra bir salgı üretir. Midenin hemen yan kısmında bulunan organımızdır.Çeşitli görevleri vardır.Bunlardan bazıları ; besin depolama, kan yapımı, madde sentezi, bazı atıkların etkisiz hale getirilmesi, kan proteinlerinin sentezlemesi ve kan hücrelerinin yıkımıdır…

www.egitimcininadresi.com

Page 8: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

SİNDİRİME YARDIMCI ORGANLAR

• PANKREAS : Midenin alt kısmında bulunan bir organımızdır.Salgı bezi özelliğine sahiptir. Kan şekerinin ayarlanması için kana çeşitli hormonları salgılar.Bundan başka ürettiği çeşitli enzimleri pankreas öz suyu olarak, bir kanala ince bağırsağa kimyasal sindirimde görev yapar…

www.egitimcininadresi.com

Page 9: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

SİNDİRİME YARDIMCI ORGANLAR KARACİĞER – PANKREAS

KARACİĞER PANKREAS

www.egitimcininadresi.com

Page 10: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

VÜCUTTA PANKREAS VE KARACİĞERİN YERİ

www.egitimcininadresi.com

Page 11: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

SİNDİRİM SİSTEMİMİZİN SAĞLIĞINI KORUMAK

• Çok sıcak ve çok soğuk şeyler yiyip içmemeliyiz.• Lokmaları iyice çiğnemeli ve yavaş yavaş yemeliyiz.• Sofradan sindirim sistemimizi yoracak kadar çok

yemeden kalkmalıyız.• Yemek sırasında ve yemekten sonra hemen fazla

miktarda su içmemeliyiz.• Yemekten sonra 1 saat kadar bir şey yememeliyiz.

(İstirahat etmeliyiz.) • Yemeğe çiğ salata veya taze meyve ile başlamalıyız.• Kafeinli ve asitli içiceklerden uzat durmalıyız.

www.egitimcininadresi.com

Page 12: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

Yok

www.egitimcininadresi.com

Page 13: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

BESİNLER

• İnsanlar beslenmek için çeşitli yiyecek ve içecekler yapısında çeşitli besin maddeleri bulunur.Yaşamamız için gerekli olan besin maddeleri karbonhidrat , yağ, protein, vitamin, mineral ve sudur.

• Enerji vericiler : Karbonhidrat, yağ, proteinEnerji verimi : Yağ, protein, karbonhidratYapıcı-onarıcı : Protein, yağ, karbonhidratDüzenleyiciler : Protein, vitamin, mineraller, suAçlık anında kullanım sırası : Karbonhidrat, yağ, proteinSindirim kolaylığı : Karbonhidrat, protein, yağ

www.egitimcininadresi.com

Page 14: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

BESİNLER

KARBONHİTLAR PROTEİNLER YAĞLAR VİTAMİNLER MİNERALLER SU

www.egitimcininadresi.com

Page 15: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

2) BOŞALTIM SİSTEMİ

• Besin maddelerinin hücrelerde kullanılması sonucu bazı atık ve zararlı ürünler oluşur. Hücrelerde oluşan atıklar kana geçer ve taşınırlar.Atıkların vücuttan atılması canlı yaşamı için gereklidir. Canlıların yaşama ve çoğalması için kan ve hücre sitoplazmasındaki çeşitli maddelerin belirli oranlarda tutulması zorunludur.

www.egitimcininadresi.com

Page 16: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

BOŞALTIM NEDİR ? • Canlılar yaşamın sürmesi için atıkların en kısa

zamanda vücuttan uzaklaştırılması gereklidir.Hücrelerde ve kanda bulunan atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasına boşaltım denir.

• Boşaltım olayı bütün canlılarda ortak meydana gelir. İnsanlarda boşaltım sistemini oluşturan organlar; böbrekler, idrar borusu (kanalı) , idrar torbası (kesesi) ve üretradır. İnsanlarda deri, akciğerler ve kalın bağırsak’ta boşaltım yapan diğer organlardır. Ayrıca karaciğer de boşaltıma yardımcı organdır. İnsanlarda boşaltım sistemi, solunum ve dolaşım sistemleri ile birlikte çalışır.

www.egitimcininadresi.com

Page 17: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

ATIK MADDELERİ VÜCUDUMUZDAN UZAKLAŞTIRAN ORGANLAR

• Deri : Deri vücudumuzu örten organımızdır.Deri üzerinde çok sayıda gözenek vardır ve kan damarlarıyla bağlantılıdır.Deri terlemeyi sağlayarak boşaltıma yardımcı olur. Ter sıvısı içerisinde su ve tuz gibi maddeler vardır.

www.egitimcininadresi.com

Page 18: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

• Akciğer : Akciğerlerimiz solunum sisteminin temel organıdır. Vücudumuzdaki karbondioksit gazının uzaklaştırılmasını sağlar. Akciğerlerde gerçekleşen bu olaya soluk alışverişi denir.

www.egitimcininadresi.com

Page 19: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

• Karaciğer : Karaciğer vücudumuzdaki en önemli organlardan birisidir. Çok sayıda farklı görevi vardır. Karaciğer proteinlerin kullanılması ve parçalanması sırasında oluşan çok zehirli bir maddenin

(NH3 – amonyak) etkisiz hale getirilmesini sağlar. Çünkü amonyağın vücutta 0.1 g. Değerinin üzerine çıkması, insanlarda ölüme neden olabilir. Karın Boşluğunda Bulunan

Karaciğer www.egitimcininadresi.com

Page 20: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

• Kalın Bağırsak : Sindirilmeyen besinler, besin atıklarının oluşmasına neden olur. Kalın bağırsak su, safra ve besin atıklarının vücuttan uzaklaştırılmasında görev yapar. Ancak kalın bağırsak kanda veya vücut içinde bulunan atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılması şeklinde bir görev yapmaz.

Sindirim Atıklarının Uzaklaştıran Kalın

Bağırsak www.egitimcininadresi.com

Page 21: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

• Böbrek : Kanda bulunan zararlı maddeler ile su ve tuzların vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar. Vücudumuzdaki boşaltım sisteminin temel organıdır. Diğer yapılar boşaltım yapılmasında böbreklere yardımcı olurlar. Ancak boşaltım en yoğun olarak gerçekleştiği organımız böbreklerdir.

www.egitimcininadresi.com

Page 22: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

ATIK MADDELERİ VÜCUDUMUZDAN UZAKLAŞTIRAN ORGANLAR

www.egitimcininadresi.com

Page 23: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMİMİZİnsan vücudunda, yaşamı süresince

sindirim, solunum, dolaşım, boşaltım, öğrenme, hareket, büyüme ve refleks gibi çeşitli biyolojik olaylar meydana gelir. Bütün bu ve benzeri olayların yönetimini bir sistemimiz sağlar. Vücudumuzdaki sistem veya organların düzenli ve birbiriyle uyumlu çalışmasını kontrol eden yapılara denetleyici ve düzenleyici sistem denir.

www.egitimcininadresi.com

Page 24: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

SİNİR SİSTEMİMİZ

• Vücudun yönetilmesini sağlayan temel sistemimizdir.Çevrenin fark edilmesini sağlar, vücut organlarının koordinasyonunu sağlar ve çevrede oluşan değişimlere karşı vücudun hazırlanmasını kontrol eder. Sinir sistemi nöron adı verilen milyonlarca sinir hücresinden meydana gelir.

www.egitimcininadresi.com

Page 25: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI

SİNİR SİSİTEMİMİZ

Merkezi Sinir Sistemi Çevresel Sinir Sistemi

www.egitimcininadresi.com

Page 26: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ

• Kafatası ve omurga içerisinde bulunan sinirsel organlardan meydana gelir. Vücut organlarının yönetilmesi ve yaşam olaylarının kontrol edilmesinde görev yapar. Merkezi sinir sisteminde gelen bir

bozulma çeşitli olayların akmasına neden olabilir.

www.egitimcininadresi.com

Page 27: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ• Merkezi sinir sistemi ile vücut

organları arasında bağlantıyı sağlayan sinir hücrelerinden oluşur. Bu sinirlerin görevi merkezi sinir sistemi ile organlar arasındaki duyuların ve emirlerin iletilmesini sağlamaktır.

www.egitimcininadresi.com

Page 28: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

www.egitimcininadresi.com

Page 29: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

BEYİN

• Kafatası içerisinde yer alan ve yumuşak yapıda sinir organıdır. Sinir hücrelerinin karmaşık şekilde birleşmesinden meydana gelir. Çevresinde kafatası kemikleri vardır ve beyni çarpma, darbe, sıcak ve soğuk etki ve mikroplardan korur.

www.egitimcininadresi.com

Page 30: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

BEYİNCİK

• Beynin arka alt bölümünde bulunur. Yapı ve görünüşü beyne benzer. Kol ve bacak kaslarının kasılma derecesini ve birbiriyle uyumlu çalışmasını düzenler. Beyincik vücut hareketlerinin dengeli olmasını sağlar.

www.egitimcininadresi.com

Page 31: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

OMURİLİK SOĞANI

• Beynin alt kısmında, boynun ense kısmında bulunur. Soğana benzer şekilde görünen küçük bir organdır. Yapısında istemsiz olarak çalışan iç organların yönetim merkezleri vardır.

www.egitimcininadresi.com

Page 32: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

OMURİLİK

• Omurga içindeki yapısı ve çalışması hassas olan bir organdır.Omurga kemikleri bu organı dış etkenlerden korur.

www.egitimcininadresi.com

Page 33: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

DUYU ORGANLARIMIZ VE SİSTEMLERİN SAĞLIĞI

• Canlılar değişen ortam şartlarından haberdar eden organlara duyu organları denir.Duyu organları görme, işitme, koku, tat ve dokunma duyularının algılanmasını sağlar. Duyu organlarımız birlikte çalıştığında çevremizi algılanmamız daha kolay olur.

• Duyu organlarının kontrol merkezi BEYİNDİR.

www.egitimcininadresi.com

Page 34: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

GÖRME ORGANIMIZ GÖZ

• Göz, çevremizden aldığı ışık sayesinde görmemizi sağlayan duyu organımızdır. Gözümüzü koruyan yapılar kaşlar, göz kapakları, kirpiklerdir.Gözümüzde ayrıca gözyaşı bezleri ile göz yuvarlığını göz çukuruna bağlayan ve bunların hareketini sağlayan kaslar bulunur.

www.egitimcininadresi.com

Page 35: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

www.egitimcininadresi.com

Page 36: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

Göz sert tabaka, damar tabaka ve ağ tabaka (retina) olmak üzere üç bölümdenoluşur.Gözün Bölümleri :

a) Sert Tabaka: Gözün dışında bulunan beyaz renkli kısımdır ve gözü dış etkilerden korur. Işığı kıran bu tabakaya saydam tabaka (kornea) adı verilir.b) Damar Tabaka: Sert tabakanın altında yer alır ve gözün beslenmesini sağlayan damarlardan oluşur. Damar tabaka, gözün ön kısmındaki irisi oluşturur. iris gözün renkli kısmıdır. irisin ortasında bulunan kısma göz bebeği adı verilir. iris, gözümüze gelen ışığın şiddeti fazla olduğunda göz bebeğini daraltır, az ışıklı ortamlarda ise göz bebeğinin büyümesini sağlar.c) Ağ Tabaka (Retina): Işığa karşı duyarlı almaçların bulunduğu kısımdır. Ağ tabakadaki sinirler birleşerek göz yuvarlağının arka tarafından çıkıp beyne gider. Sinirlerin göz yuvarlağından dışarı çıktığı yere kör nokta adı verilir. Kör nokta ışığa karşı duyarlı değildir ve burada görüntü oluşmaz. Kör noktanın üst kısmında ve göz bebeğinin hizasında bulunan çukur bölgeye sarı leke denir. Görüntü sarı lekede meydana gelir. Ağ tabakanın ön kısmında göz merceği bulunur.

www.egitimcininadresi.com

Page 37: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

NASIL GÖRÜRÜZ ?1. Cisimlerden yansıyan ışık ışınları, önce saydam

tabakaya gelir ve burada kırılır. Kırılan ışın ardından göz bebeğine gelir.

2. Göz bebeğinden gelen ışınlar, göz merceğinde tekrar kırılarak ağ tabaka üzerine düşer.

3. Ağ tabakada yer alan sarı leke üzerinde ters bir görüntü oluşur. Oluşan görüntü buradaki görme almaçları tarafından algılanır.

4. Algılanan görüntü, görme sinirleri vasıtasıyla beyindeki görme merkezine iletilir. Ters görüntü, beyindeki görme merkezinde düz olarak algılanır. Böylece görme gerçekleşir.

www.egitimcininadresi.com

Page 38: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

www.egitimcininadresi.com

Page 39: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

GÖZ KUSURLARI

•Göz kusurları doğuştan olabileceği gibi sonradan da oluşabilir. Doğuştan olan bazı göz kusurları şunlardır: Miyopluk, hipermetropluk, astigmatizm, kataraktır.

www.egitimcininadresi.com

Page 40: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

RENK KÖRLÜĞÜ

• Renk körlüğü (Daltonizm): Kırmızı ve yeşil renklerin birbirinden ayırt edilemediği bir göz kusurudur. Tedavisi yoktur. Yandaki resim renk körlüğünün belirlenmesinde kullanılır

www.egitimcininadresi.com

Page 41: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

ŞAŞILIK

• Gözü hareket ettiren kasların uyumsuzluğu sonucunda oluşur, ameliyatla giderilebilir.

www.egitimcininadresi.com

Page 42: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

www.egitimcininadresi.com

Page 43: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

UNUTMA :!• Göz görmemizi sağlayan duyu organımızdır.• Göz kaşlar, göz kapakları, kirpikler ve gözyaşı

bezleri ile göz yuvarlığını göz çukuruna bağlayan ve bunların hareketini sağlayan kaslardan oluşmuştur.

• Gözün görmeyi sağlayan bölümlerinin sert tabaka, damar tabaka ve ağ tabakadır.

• İris gözümüze gelen ışığın şiddeti fazla olduğu zaman göz bebeğini daralttır, az ışıklı ortamlarda ise göz bebeğinin büyümesine sebep olur.

www.egitimcininadresi.com

Page 44: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

GÖZGöz çukurunda bir bilyeBilye deyip geçme, marifetini dinleIşınlar geldi korneaya Kırdı attı arkaya

Göz bebeğinden geçti merceğeBiraz daha kırıldı oradaŞimdi geldi sıraSarı lekeye ters düşen cisme

Almaçlar hemen algıladı Çabucacık beyne yolladıBeyin baktı sarsıldıDüşünmeye başladı

10 salise geçti aradanHemen yolladı durmadanGözümde belirmeye başladı ışıkGörüyorum çevremde pek çok varlıkwww.egitimcininadresi.com

Page 45: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

İŞİTME ORGANIMIZ KULAK

• Kulaklarımız işitmemizi ve dengemizi sağlayan duyu organımızdır. Suya atılan bir taşın oluşturduğu dalgalar gibi havada da ses dalgaları mevcuttur. Bu ses dalgaları kulağımızdaki duyu almaçları ile algılanır. Kulak dış, orta ve iç kulak olmak üzere üç bölümden oluşur. www.egitimcininadresi.com

Page 46: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

www.egitimcininadresi.com

Page 47: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

KULAĞIN BÖLÜMLERİ•

a) Dış Kulak: Kulak kepçesinden ve kulak yolundan oluşur. Kulak yolunun sonunda kulak zarı bulunur. Kulak kepçesi kıkırdak bir yapıya sahiptir. Kulak yolu, kulak kepçesini orta kulağa bağlayan bir kanaldır. Kulağımız kulak kiri olarak adlandırılan bir sıvı salgılar. Bu sıvı, kulak yolundaki kıllar ile birlikte kulağa giren toz vb. maddelerin kulak zarına ulaşmasını engeller.b) Orta Kulak: Orta kulakta çekiç, örs, üzengi kemikleri, östaki borusu ve oval pencere bulunur. Üzengi kemiği vücudumuzun en küçük kemiğidir. Çekiç kemiği kulak zarına, üzengi kemiği ise iç kulaktaki oval pencereye temas eder. Bu özellikleri ile kulak kemikleri, kulak zarını iç kulağa bağlayan bir köprü oluşturur. Östaki borusu orta kulaktan yutağa açılır. Böylece orta kulak ile vücudun dışı arasındaki basınç farkını dengeleyerek kulak zarının yırtılmasını engellemiş olur.c) iç kulak: Dalız, salyangoz ve yarım daire kanallarından oluşur. Dalız, oval pencereden gelen ses dalgalarını salyangoza iletir. Salyangozda işitme sinirleri vardır ve gelen ses dalgaları işitme sinirleri ile beyne iletilir. Vücudumuzun dengesinin bozulup bozulmadığını beyinciğe bildirme işini salyangozun üst kısmındaki yarım daire kanalları yapar. www.egitimcininadresi.com

Page 48: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

NASIL İŞİTRİZ ?• İç kulakta yarım daire

kanalları vücudun dengesini sağlanmasında önemli rol oynar. Vücudun durumu değiştiğinde buradan beyne giden mesajlar sonucu beyin vücudun konumunu değiştirip denge sağlar.

www.egitimcininadresi.com

Page 49: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

DOKUNMA ORGANIMIZ DERİ

• Deri, en büyük duyu organımızdır ve vücudumuzun dışını tamamen kaplar. Ayrıca vücut ısısını ayarlar, solunum ve boşaltıma yardımcı olur ve vücudu dış etkilerden korur. Derinin üzerinde dokunmayı, basıncı, ağrıyı, sıcağı, soğuğu vb. duyuları algılayan almaçlar vardır.

www.egitimcininadresi.com

Page 50: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

DERİNİN BÖLÜMLERİ• a) Üst deri: Derinin alt bölümlerini koruyan

tabakadır. Bu tabakada kan damarları ve sinirler bulunmaz. Üst derinin en dış bölümü ölü hücrelerden meydana gelmiştir. Bu bölümün altında canlı hücrelerden oluşan bir tabaka bulunur. Bu tabaka, deriyi güneşten gelen zararlı ışınlardan korur. Üst deride ayrıca derinin rengini belirleyen hücreler de vardır.b) Alt deri: Üst deriye göre daha kalın olan alt deri, canlı hücrelerden oluşur. Alt deride kan damarları, kıl kasları, sinirler, ter bezleri, yağ bezleri, kıl kökleri ve duyu almaçları yer alır. Bu bölümün en altında ise yağ tabakası bulunur. Yağ tabakası vücudu çarpmalara ve vurmalara karşı korur ve vücudun ısı kaybını önler. Burada yer alan ter bezleri, terleme ile boşaltıma yardımcı olur.

www.egitimcininadresi.com

Page 51: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

UNUTMA :!• Derinin vücudun dışını tamamen

kaplayan en büyük duyu organımızdır.• Derinin görevi vücut ısısını ayarlamak,

solunuma ve boşaltıma yardımcı olmak, vücudu dış etkilerden korumaktır.

• Derinin üzerinde dokunmayı, basıncı, ağrıyı, sıcağı vb. duyuları algılayan almaçların verdır.

•  www.egitimcininadresi.com

Page 52: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

KOKLAMA ORGANIMIZ BURUN

•  Burun, koku alma ve solunum organımızdır. Bu organ, alınan havanın temizlenmesini, ısıtılmasını, nemlendirilmesini ve kokusunun algılanmasını sağlar. Bir süre aynı koku alınacak olursa bu koku bir müddet sonra hissedilmez. Ancak ortama değişik bir koku geldiğinde bu yeni koku fark edilir.

www.egitimcininadresi.com

Page 53: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

www.egitimcininadresi.com

Page 54: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

KOKUYU NASIL ALGILARIZ ?

• 1. Kokulu cisimlerden buharlaşarak ayrılan ve havaya karışan tanecikler, sarı bölgedeki mukus sıvısında çözünerek koku almaçlarını uyarır.2. Uyartılar beynin koklama merkezine iletilir. Böylece koku algılanmış olur.

www.egitimcininadresi.com

Page 55: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

UNUTMA :!

• Koku alma ve solunum organı olan burnumuz alınan havanın temizlenmesinde, ısıtılmasında, nemlendirilmesinde ve kokusunun algılanmasında rol oynar.

www.egitimcininadresi.com

Page 56: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

TATMA ORGANIMIZ DİL

• Yiyeceklerin bazılarının tadını severken, bazılarını ise sevmeyiz. Biberin acı, limonun ekşi, çikolatanın ise tatlı olduğunu nasıl ayırt ettiğimizi biliyor musunuz? Bu farklı tatları almamızda görevli olan dilimizin acaba başka görevleri de olabilir mi? Dilimizin tat alma, çiğneme, yutma ve konuşmaya yardımcı olma gibi görevleri vardır. Maddelerin tadının alınabilmesi için bu maddelerin tükürükte çözünmesi gerekir. 

www.egitimcininadresi.com

Page 57: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

www.egitimcininadresi.com

Page 58: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

Nasıl Tat Alırız?

•1. Tükürükte çözünen maddeler, tat tomurcuklarındaki almaçları uyarır.2. Almaçlar, aldıkları uyarıları tat alma sinirlerine iletir.3. Tat alma sinirleri beyindeki tat alma merkezini uyarır ve tat duyusu algılanır.

www.egitimcininadresi.com

Page 59: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

UNUTMA :!

• Dil tat alma, yutma ve konuşmaya yardımcı olur.

• Maddelerin tadının alınabilmesi için bu maddelerin tükürükte çözünmesi gerekir.

• Dilin ucunda, yanlarında ve arkasında tatları algılamaya yarayan tat alma tomurcuklarının bulunur.

• Tat alma tomurcuklarında tatları algılamaya yarayan almaçların yer alır.

• Metabolizma: Canlılarda gerçekleşen yapım ve yıkım olaylarının tamamıdır.

•  

www.egitimcininadresi.com

Page 60: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

DUYU ORGANLARIMIZIN SAĞLIĞI

• Göz sağlığımız için;• Gözlerimizi temiz tutmalıyız. Başkalarına ait havlu ve gözlükleri kullanmamalıyız.• Televizyonu uzun süre ve yakından izlememeliyiz.

• • Okuma sırasında gözlerimiz ile kitap arasındaki uzaklığın20–35 cm olmasına dikkat etmeliyiz.• Gözlerimizi aşırı ışıktan korumalıyız.• Gözlerimizin görme yeteneğini artırmak için A vitamini içeren besinler yemeliyiz.

•Kulak sağlığımız için;• Kulaklarımızı temiz tutmalıyız.• Kulaklarımızı soğuktan korumalıyız.• Kulaklarımızı sert cisimlerle karıştırmamalıyız.• Kulaklarımızı dış darbelerden korumalıyız.• Yüksek sesli ortamlarda bulunmamalıyız.• Patlama sesi gibi şiddetli seslerin olduğu ortamlarda, oluşan basıncın kulak zarımıza zarar vermesini engellemek için ağzımızı açmalıyız.

•Burun sağlığımız için;• Burun kıllarını koparmamalıyız.• Burnumuzu karıştırmamalıyız.• Sigara içmemeliyiz.• Ne olduğunu bilmediğimiz ya da kokusu keskin olan maddeleri koklamamalıyız.

•  

www.egitimcininadresi.com

Page 61: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

DUYU ORGANLARIMIZIN SAĞLIĞI

• Deri sağlığımız için;• Derimizi ezilme, kesilme ve yanmalardan korumalıyız.• Vücudumuzu temiz tutarak deri üzerinde mikropların üremesine engel olmalıyız. Bunun için derimizin üstündeki kirleri ve ölü hücreleri, sık sık yıkanarak vücudumuzdan uzaklaştırmalıyız.

•Dil sağlığımız için;• Ağız temizliğine önem vermeliyiz.• Çok sıcak ya da çok soğuk yiyecek ve içeceklerden kaçınmalıyız.• Alkol ve sigara kullanmamalı ve dilimize zarar verebilecek bazı kimyasal maddelerden uzak durmalıyız.

www.egitimcininadresi.com

Page 62: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

Fen Kuşağı :D

• BU ÜNİTENİNDE SONUNA GELDİK… • BİR DAHA Kİ ÜNİTEDE GÖRÜŞMEK

ÜZERE… • 1.ÜNİTE FEN VE TEKNOLOJİ

SINAVINDA FEN KUŞAĞI HEPİNİZE BAŞARILAR DİLER…

www.egitimcininadresi.com

www.egitimcininadresi.com

Page 63: 1.Ünite  VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER egitimcininadresi

KAYNAKÇA :D• Fen ve Teknoloji Ders Kitabı • Güvender Tüm Dersler• FenKuşağı Grup Etkinlik Ve

Dergisi• www.egitimcininadresi.com

www.egitimcininadresi.com

www.egitimcininadresi.com