14
ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي، ﺟﻠﺪ16 ) ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن1393 ( رﻳﺰ رﺧﺴﺎره ﻫﺎ و ﻣﺤﻴﻂ رﺳﻮﺑﻲ ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري در ﺗﺎﻗﺪﻳﺲ دﺷﺘﻚ) ﺷﻤﺎل ﻏﺮب ﻛﺎزرون( ﻣﻬﻨﺎز ﭘﺮواﻧﻪ ﻧﮋاد ﺷﻴﺮازي* ، ﻻﻟﻪ ﻳﺰدان دوﺳﺖ و زﻫﺮا ﻣﺮادي ﮔﺮوه زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﭘﻴﺎم ﻧﻮر، ﺻﻨﺪوق ﭘﺴﺘﻲ3697 - 19395 ﺗﻬﺮان- اﻳﺮان. *[email protected] ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل: درﻳﺎﻓﺖ: 6 / 5 / 92 ﭘﺬﻳﺮش: 26 / 8 / 92 ﭼﻜﻴﺪه ﺗﺎﻗﺪﻳﺲ دﺷﺘﻚ در ﺑﺨﺶ ﻏﺮﺑﻲ ﺗﻨﮓ ﭼﻮﮔﺎن در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺎزرون ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻳﺰرﺧﺴﺎره ﻫﺎ و ﻣﺤﻴﻂ رﺳﻮﺑﻲ ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري در اﻳﻦ ﺗﺎﻗﺪﻳﺲ، دو ﺑﺮش ﺑ ﺻﻮرت ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴـﻚ در ﻳﺎل ﺷﻤﺎﻟﻲ و ﻳﺎ ل ﺟﻨﻮﺑﻲ آن، ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ310 و350 ﻣﺘﺮ، اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﮔﺮدﻳﺪ. ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي دﻗﻴﻖ ﺳﻨﮓ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﻓﺴﻴﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ در اﻳﻦ ﺑﺮش ﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ13 رﻳﺰرﺧـﺴﺎره ﮔﺮدﻳ. رﻳﺰرﺧﺴﺎره ﻫﺎي ﻳﺎل ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺷﺎﻣﻞL5, L4, L3, L2, L1, B7, B4, B3, B2, B1, O1 و رﻳﺰرﺧﺴﺎره ﻫﺎ ي ﻳﺎل ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺷﺎﻣﻞL5, L3, L1, B7, B6, B5, B4, B3, B1, O1 ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻣﺤﻴﻂ رﺳﻮب ﮔﺬاري ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري در اﻳﻦ ﺑﺮش ﻫﺎ از ﻧﻮع رﻣﭗ ﻛﺮﺑﻨﺎﺗﻪ) ﺷﺎﻣﻞ رﻣﭗ ﺧﺎرﺟﻲ، رﻣﭗ ﻣﻴﺎﻧﻲ و رﻣﭗ داﺧﻠﻲ( ﺗﻔﺴﻴﺮ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ ﺗﺮﻳﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ از رﺳﻮﺑﺎت آن در ﻣﺤﻴﻂ رﻣﭗ داﺧﻠﻲ ﻧﻬﺸﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺳﻦ ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎ ري در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ روﭘﻠﻴﻦ- ﺷﺎﺗﻴﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدﻳﺪ. اﻳﻦ ﺳﺎزﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺪرﻳﺠﻲ ﺑﺮ روي ﺳﺎزﻧﺪ ﭘﺎﺑﺪه و در زﻳﺮ ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻫﺎي آﺑﺮﻓﺘﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. واژه ﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي: ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري، رﻳﺰرﺧﺴﺎره، ﺗﺎﻗﺪﻳﺲ دﺷﺘﻚ، ﺗﻨﮓ ﭼﻮﮔﺎن، ﻛﺎزرون. ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري، ﺗﻮاﻟﻲ ﺿﺨﻴﻤﻲ از ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﻛﺮﺑﻨﺎ ﺗﻪ ي اﻟﻴﮕﻮﻣﻴﻮﺳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻨﮓ ﻣﺨﺰن اﺻﻠﻲ ﻧﻔﺖ ﺧﺎ م در ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﻲ اﻳﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ روي ﻳﻚ ﭘﻼﺗﻔﺮم ﻛﺮﺑﻨﺎﺗﻪ در ﺣﻮﺿﻪ ي زاﮔﺮس ﻧﻬﺸﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ) ﺷﻜﻞ1 ( . ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ زاﮔﺮس ﺣﻀﻮر دارد، اﻣﺎ در ﻓﺮواﻓﺘﺎدﮔﻲ دزﻓﻮل ﻛﺎﻣ ـ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮاﻟﻲ آن دﻳ ـ ﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻳﻦ ﺳﺎزﻧﺪ از ﻧﻈﺮ ﻟﻴﺘﻮﻟﻮژي ﺷﺎﻣﻞ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﺳﻨﮓ آﻫﻚ، ﺳﻨﮓ آﻫﻚ دوﻟﻮﻣﻴﺘﻲ و ﺳﻨﮓ آﻫﻚ رﺳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ] 6 .[ در ﺷﻤﺎل ﻏﺮب ﺣﻮﺿﻪ ي زاﮔﺮس، ﺑﺨﺶ ﺗﺒﺨﻴﺮي ﻛﻠﻬﺮ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ آﻫﻚ ﻫﺎي آﺳﻤﺎري ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﻴﻦ اﻧﮕﺸﺘﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد، اﻣﺎ در ﺟﻨﻮب ﺷﺮق اﻫﻮا ز، رﺧﺴﺎره ي ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻨﮕﻲ ﻳﮕ ﺰﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي آﻫﻜﻲ ﻣﻲ ﺷﻮ د. ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻫﻤﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﻓﺮاوان و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺪﻛﻲ ﻛﻪ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ي ﻓﺎرس ﺑﺮ روي ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﻴﺪ و ارزﺷﻤﻨﺪي را ﺟﻬﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ در ﺣﻮﺿﻪ ي زاﮔﺮس در اﺧﺘﻴﺎر ﻗﺮار دﻫﺪ. ﻫﺪف ﻫﺎي اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺗﺸﺨﻴﺺ رﻳﺰ رﺧﺴﺎر ه ﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري، ﻛﺎرﺑﺮد رﻳﺰرﺧﺴﺎره ﻫﺎ در ﺑﺎزﺳﺎزي ﻣﺤﻴﻂ دﻳﺮﻳﻨﻪ ي ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈ ﻮر اراﺋﻪ ي ﻳﻚ ﻣﺪل رﺳﻮﺑﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺳﺎزﻧﺪ در دو ﺑﺮش ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر] 15 [ ﺗﻮاﻟﻲ ﺳﻨﮓ ﻫﺎي آﻫﻜـﻲ ﻛﺮﺗﺎ ﺳـﻪ ﺗـﺎ اﺋﻮﺳﻦ ﺧﻮزﺳﺘﺎن را، آﺳـﻤﺎري ﻧـﺎم ﻧﻬﺎدﻧـ. ] 34 [ ﺳـﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري را در ﺑﺮش اﻟﮕﻮي اﻣﺮوزي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد و آن را ﺳﺮي آﺳﻤﺎري ﻧﺎﻣﻴ. ] 30 [ ﺳﻦ آﺳﻤﺎري ر ا اﻟﻴﮕﻮﺳـﻦ- ﻣﻴﻮﺳﻦ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ. وي ﺑﺮش اﻟﮕﻮي ﺳﺎزﻧﺪ آﺳـﻤﺎري را در ﺗﻨﮓ ﮔﻞ ﺗﺮش ﻛﻮه آﺳﻤﺎري واﻗﻊ در ﺟﻨـﻮب ﺧـﺎوري ﻣﺴـﺠﺪ ﺳـﻠﻴﻤﺎ ن اﻧﺘﺨـﺎب ﻧﻤـﻮد و آن را ﺑـﻪ ﺳـﻪ ﺑﺨـﺶ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ، ﻣﻴﺎﻧﻲ و ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺗﻘﺴـﻴﻢ ﻧﻤـﻮ د. او ﺳـﻦ آﺳـﻤﺎري زﻳﺮﻳﻦ را اﻟﻴﮕﻮﺳﻦ، آﺳﻤﺎري ﻣﻴﺎﻧﻲ را آﻛ ﺗﺎﻧﻴﻦ و آﺳﻤﺎري ﺑﺎﻻﻳﻲ را ﺑﻮردﻳﮕﺎﻟﻴﻦ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮد. ﺑـﺮاي اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر] 26 [ ﺧﻮاص زﻳﺴﺖ ﭼﻴﻨـ ﻧﮕـﺎري آﺳـﻤﺎري را ﺗـﺪوﻳﻦ ﻧﻤﻮدﻧـﺪ. ﺑﻌﺪﻫﺎ] 6 [ ﺧﻮاص زﻳﺴ ﭼﻴﻨـ ﻧﮕـﺎري آﺳـﻤﺎري را ﻣـﻮرد ﺗﺠﺪﻳـﺪ ﻧﻈـﺮ ﻗـﺮار داده و در ﻣﺠﻤـﻮع ﺳـﻪ زون ﺗﺠﻤﻌـﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدﻧﺪ. در ﭼﻨـﺪ دﻫـﻪ ي ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺑﺮرﺳـﻲ ﻫـﺎي زﻳﺴﺖ ﭼﻴﻨﻪ اي و ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي رﺳﻮﺑﻲ ﺳﺎزﻧﺪ آﺳﻤﺎري ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘـﺎن ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﻧﻤﻮﻧـﻪ1

2 3 1,˙ ) 0˙ ) *+ ,ˇ- ˇ ˘ ˇ ./ ! ' (nfag.basu.ac.ir/article_932_6ee00f231f85edc6e297259dd61be497.pdf · (1393 ˜ ! "# ) 16 ˘ˇˆ˙ p/ q ˆc oˆˇ 3 (ˆd hˆ @ ˇ [ ˝ˆ 8

  • Upload
    others

  • View
    8

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

)غرب كازرونشمال( دشتك ها و محيط رسوبي سازند آسماري در تاقديسريز رخساره

زهرا مراديو دوستالله يزدان ،*شيرازينژادمهناز پروانه

.ايران -تهران 19395 - 3697شناسي، دانشگاه پيام نور، صندوق پستي گروه زمين

*[email protected] : نويسنده مسئول

26/8/92: پذيرش 6/5/92 :دريافت

چكيده

محيط رسوبي سازند آسماري و ها ريزرخساره تعيينبراي . بخش غربي تنگ چوگان در منطقه كازرون قرار گرفته است درتاقديس دشتك

گيري و متر، اندازه 350و 310ل جنوبي آن، به ترتيب با ضخامت صورت سيستماتيـك در يال شمالي و ياه دو برش ب ،در اين تاقديس

. دگرديريزرخـساره 13 منجر به شناسايي هادر اين برش شناختيشناختي و فسيلهاي دقيق سنگبررسي. برداري گرديدنمونه

,L5, L3, L1ي يال جنوبي شاملهاو ريزرخساره L5, L4, L3, L2, L1, B7, B4, B3, B2, B1, O1هاي يال شمالي شاملريزرخساره

B7, B6, B5, B4, B3, B1, O1 شامل رمپ خارجي، ( كربناته رمپ از نوعها در اين برش آسماري سازند گذاريرسوب محيط. باشندمي

ري سن سازند آسما. ترين ضخامت از رسوبات آن در محيط رمپ داخلي نهشته شده استتفسير گرديد كه بيش) رمپ مياني و رمپ داخلي

. هاي آبرفتي قرار گرفته استاين سازند به صورت تدريجي بر روي سازند پابده و در زير نهشته. تعيين گرديد شاتين -در اين منطقه روپلين

.كازرون ،تنگ چوگان ،تاقديس دشتك ،ريزرخساره ،آسماري سازند :هاي كليديواژه

مقدمه

يتههاي كربناسنگ از ضخيمي توالي آسماري، سازند

در منفت خا اصلي مخزن سنگ كه است اليگوميوسن

روي ها براليه اين .شودمي محسوب ايران غربيجنوب

اند نهشته شده زاگرس يحوضه در كربناته پالتفرم يك

دارد، زاگرس حضور سرتاسر در آسماري سازند .)1شكل (

دهـدي توالي آن ترينلـكام دزفول فروافتادگي در اما

سنگ هايشامل اليه ليتولوژي نظر از سازند اين. شودمي

باشدمي رسي آهك سنگ و دولوميتي آهك سنگ آهك،

تبخيري كلهر بخش زاگرس، يحوضه غربشمال در ].6[

انگشتي قراربين طور به مياني آسماري هايآهك سنگ با

سنگيماسه يرخساره ز،اهوا شرقجنوب در اما گيرد،مي

به دليل اهميت .دشومي آهكي هاياليه زينيگاج

ي فارس اقتصادي فراوان و مطالعات اندكي كه در ناحيه

است، مطالعات بر روي سازند آسماري صورت گرفته

تواند اطالعات مفيد و ارزشمندي را جهت تكميلي مي

ي زاگرس در اختيار قرارهاي اكتشافي در حوضهفعاليت

.دهد

تشخيص و تحليل ،پژوهش اصلي اين هايهدف

ها در سازند آسماري، كاربرد ريزرخساره هايهرخسارريز

بنديطبقه و ي سازند آسماريبازسازي محيط ديرينه

سازنداين رسوبي براي مدل يك يارائهور منظ به هاآن

.باشددر دو برش مورد مطالعه مي

آسماري سازند مطالعات يپيشينه

تـا سـه كرتا هاي آهكـي سنگ توالي] 15[ بار اولين براي

ـ نـام آسـماري را، خوزستان ائوسن سـازند ] 34[ .دنهادن

آن و نمود گيرياندازه امروزي الگوي برش در را آسماري

-اليگوسـن اسن آسماري ر ]30[ .دنامي آسماري سري را

را آسـماري سازند الگوي برش وي .گرفت نظر در ميوسن

خـاوري جنـوب در واقع آسماري كوه گل ترش تنگ در

بخـش سـه بـه را آن و نمـود ن انتخـاب سـليما مسـجد

آسـماري او سـن . دنمـو تقسـيم بااليي و مياني تحتاني،

آسماري و تانينيآك را مياني آسماري اليگوسن، را زيرين

]26[ بـار اولـين بـراي .نمود عنوان بورديگالين را بااليي

.نمودنـد تـدوين را آسـماري نگـاري هچينـ زيست خواص

مـورد را نگـاري آسـماري هچينـ تزيس خواص] 6[ بعدها

تجمعـي زون سـه مجمـوع در و داده قـرار تجديـد نظـر

هـاي بررسـي گذشـته يدهـه چنـد در .مشخص نمودند

توسط آسماري رسوبي سازند هايمحيط و ايچينهزيست

نمونـه بـراي كـه اسـت شـده انجـام مختلفـي محققـان

1

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

در آسـماري سـازند رسـوبي محـيط يمطالعه به توانمي

ي، در حاشــيه]38[ مركــزي زاگــرس در ،]37[ دزفــول

نگـاري چينه، بررسي زيست]3[ جنوبي فروافتادگي دزفول

آغاجـاري 30ي شـماره و محيط رسوبي آسماري در چـاه

ي حاشـيه و در ]41[ي اللـي منطقـه رد چنينو هم ]5[

ســرانجام .اشــاره نمــود ]4[ شــمالي فروافتــادگي دزفــول

بورديگالين در –ي روپليننگاري توالي كربناتهچينهزيست

نگاري، ريزرخساره وچينه، زيست]9[ي چمن بلبل منطقه

، ]36[سـماري در فـارس آ اسـتراتيگرافي سـازند سكانس

سكانس استراتيگرافي و محيط رسوبي رسوبات اليگوسـن

ــ ــرش فيـ ــت]27[روزآباد ـدر بـ ــه، زيسـ ــاري و چينـ نگـ

ــورا پــالئواكولوژي ســازند آســماري ، ]39[ در تاقــديس ن

هاي خـويز و نگاري سازند آسماري در تاقديسچينهزيست

، پـالئواكولوژي سـازند ]33[ي زاگرس بنگستان در حوضه

ــل ــديس دي ــماري در تاق ــاره]7[آس ــيط و ، ريزرخس مح

].31[ رسوبي سازند آسماري در خوزستان

مطالعه مورد يجغرافيايي منطقه موقعيت

روافتادگي خورده شامل في زاگرس چينزير پهنه

ي ايذه، فروافتادگي دزفول، دشت كركوك، لرستان، پهنه

. باشدي فارس ميخشكي بندرعباس و پهنهآبادان، پس

ي فارس به دو بخش فارس داخلي و بيروني تقسيم پهنه

ي فارس هاي مورد مطالعه در پهنهكه برش ]1[شود مي

و 29 ˚و 47´داراي طول شمالي داخلي و در يال شمالي

طول و در يال جنوبي داراي 51˚و 37´رض شرقيع

. باشدمي 51 ˚ و 35´عرض شرقي و 29 ˚و 47´ شمالي

كازرون در شمال –قائميه يبرش در كنار جاده دو اين

غرب شيراز و كيلومتري جنوب 95، رشهر تاريخي بيشابو

شهرستان كازرون واقع شده غربشمالكيلومتري 5

.)2شكل(است

مطالعه روش

هـاي سـنگي بـا اسـتفاده از براي انجام اين مطالعـه اليـه

متـر يـك برداري بـه صـورت هـر دو ژاكوب متراژ و نمونه

مشـاهده در فواصلي كه تغيير رخساره . نمونه انجام گرفت

در .بـرداري شـده اسـت نمونـه ي كمتـري با فاصله شدمي

از بـرش يـال D0-D310هـاي نمونـه ( نمونه 330 مجموع

)از بــرش يـال جنــوبي T0-T350 هــاينـه شـمالي و نمو

ــد ــت گرديـ ــه .برداشـ ــس از تهيـ ــازك پـ ــاطع نـ ي مقـ

هــاتي جهــت تعيــين ريزرخســارهمطالعــا ،ميكروســكوپي

هـاي سـنگ بنـدي طبقـه ات،مطالع در اين .صورت گرفت

و هـا تعيـين ريزرخسـاره و ]20[براسـاس روش كربناتـه

24 ،16 ،28 ،43 ،44[ اسـاس بـر هـا آن تحليل و تجزيه

13كـه در نهايـت منجـر بـه شناسـايي ،انجام شـد ] 23و

.گرديد ريزرخساره

.]26[ ايران غرب جنوب در ترشيري ايچينهسنگ واحدهاي تطابق نمودار .1 شكل

2

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

بحث

نگاريچينهسنگ

3نگاري بر اساس مشاهدات صحرايي چينهاز نظر سنگ

3چنين واحد سنگي در يال شمالي تاقديس دشتك و هم

واحد سنگي در يال جنوبي اين تاقديس شناسايي شده

ز قديم به جديد به شرح است كه مشخصات اين واحدها ا

: باشدزير مي

متر ضخامت دارد 100اين واحد در يال شمالي :1واحد

باشد اما در يال و عمدتاً شامل مارن و آهك شيلي مي

متر ضخامت داشته و عمدتاً شامل مارن و 130جنوبي

.آهك مارني است

100-210اين واحد در يال شمالي از متراژ :2واحد

آهك متوسط تا ضخيم اليه تشكيل شده متري است و از

متري است و 130-280است اما در يال جنوبي از متراژ

از آهك متوسط تا ضخيم اليه تشكيل شده است كه در

ي آن يك اليه آهك ضخيم اليه مشاهده شده قاعده

.است

متري برش يال 210-310اين واحد از متراژ :3واحد

متوسط اليه تشكيل شود و از آهك شمالي را شامل مي

هاي بااليي آن دولوميت بسيار شده است كه در بخش

ناچيزي وجود دارد اما در بـرش يال جـنوبي از متراژ

هاي متري است كه عمدتاً مشتمل بر آهك 350-280

.باشدهايي از آهك مارني ميمتوسط اليه با ميان اليه

در ضمن سازند آسماري در اين دو برش با توجه بر

زير 11و 10، 2هاي چنين شكلدات صحرايي و هممشاه

. هاي عهد حاضر قرار گرفته استآبرفت

نگاريچينهزيست

مطالعه توزيع نگاري با توجه به چينهاز نظر زيست

زون زيستي در يال شمالي و جنوبي 3داران روزن

]. 4[ مطالعه مورد دو برشبه دستيابي هايراه ينقشه و شناسيي زميننقشه .2 شكل

3

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

زون 3بر اساس اين . تاقديس دشتك شناسايي شده است

شود، سن سازند مشاهده مي زيستي كه در هر دو برش

در ) شاتين -روپلين(آسماري در اين تاقديس، اليگوسن

. شودنظر گرفته مي

1 زون زيستي شماره

1. Globigerina spp. Assemblage Zone ]46[

.Globigerina sppبا پيدايش فراوان زيستي كهاين زون

، در يال شمالي تاقديس دشتك از قاعده شودمشخص مي

متري، و در يال جنوبي اين تاقديس از قاعده برش 49تا

اين ]40 و 29[ بر اساس نظر .متري آن وجود دارد 60تا

.دهدزون زيستي معموال سن ابتداي اليگوسن را نشان مي

2 زون زيستي شماره2.Operculina, Lepidocyclina, Ditrupa Assemblage

Zone [ ]29

] 29[ 3 مارهـون شي فوني مطابق با بيوزاين مجموعه

تا 49در يال شمالي از ضخامت اين مجموعه .باشدمي

يمتر 190تا 60ت از ضخامو در يال جنوبي متري 198

اين مجموعه به ]21[بر اساس مطالعات .شودمشاهده مي

س و قرار داشتن در زير ـعلت عدم وجود نوموليت

.باشدي شاتين ميمتعلق به قاعده 3ي فوني مجموعه

3 ن زيستي شمارهزو

3. Miogypsinoides complanatus, Archaias

asmaricus, Archaias hensoni Assemblage

Zone ]46[

]29[ 4ماره ـي فوني مطابق با بيوزون شاين مجموعه

198يال شمالي از ضخامت زون زيستي دراين . باشدمي

متر تا 190از ضخامت متري و در يال جنوبي 310تا

نيز بر اساس حضور ]21. [شودمشاهده مي عراس مقط

آركياس بدون وجود نوموليتس، سن شاتين را براي اين

.دگيرنمجموعه در نظر مي

هاريزرخساره

ي دقيق مقاطع نازك مربوط به برش بررسي و مطالعه

تاقديس و جنوبي سطحي سازند آسماري در يال شمالي

اي همنجر به شناسايي مجموعـه مجموعاً دشتك

:عبارتندزير شد كه به ترتيب كاهش عمق ايريزرخساره

:(Outer ramp) رمپ خارجي يريزرخساره

O1: Bioclastic Planktonic Foraminifera Wackestone – Packstone

فرهاي پالنكتون و رخساره به طور عمده از فرامينيريز اين

ي هاتاكسون. هاي ريز خارپوستان تشكيل شده استخرده

گلوبيژرين و ( هاي پالنكتونفراصلي فراميني

رخساره ريزدر اين . هستند )گلوبوروتاليدهاي بدون كيل

زي نيز به فرهاي كوچك كفدايتروپا و فراميني پلوئيد،

رخساره ريزدانه ريزي اين زمينه. ميزان كم حضور دارند

در بخش پائيني سازند آسماري در مرز بوده و عمدتاً

مورد دو برش هاي آسماري و پابده درازندتدريجي بين س

).A -3شكل ( شودمطالعه ديده مي

فرهاي پالنكتون، حضور فراميني :تفسير محيط رسوبي

فرهاي بنتيك هاي قرمز آهكي، و فرامينيفقدان جلبك

در زير سطح امواج ريزرخساره گوياي نهشته شدن اين

]. 25و 18[ و شرايط درياي باز مي باشد )SWB(طوفاني

3 ياستاندارد شماره يريزرخسارهمشابه ريزرخسارهاين

.باشدمي] 23[ RMF-5 و ]43[بندي طبقه در

:) Middle ramp( رمپ مياني هايرخسارهريز

B1: Bioclastic Nummulitidae Lepidocyclinidae Planktonic Foraminifera Wackestone

ويژگي اصلي زي و پالنكتونكف فرهايفراميني حضور

زي شامل انواع كف فرهايفراميني. است رخسارهريزاين

و نوموليتيدهي كشيده و بزرگ از خانواده

ها مانند دايتروپا،و ساير فسيل لپيدوسيكلينيده

. و بريوزوئر هستند آكوراليناسهقطعات خارپوستان،

پالنكتون از جمله گلوبيژرين و فرهايفراميني

هاي اسكلتي را تشكيلش ديگر دانهها بخگلوبوروتاليد

اجزاء غير اسكلتي از قبيل پلوئيد و اينتراكلست . دهندمي

اين . شودبسيار كم در اين رخساره ديده مي به ميزان

شود ريزرخساره در دو برش مورد مطالعه مشاهده مي

.)B -3شكل (

نسبي فراواني و زمان هم حضور :محيط رسوبي تفسير

بخش پالنكتون و بنتيك بزرگ فرهايينيفرام برابر اًتقريب

فرامينيفرهاي . ندكمي مشخص را سراشيب محيط پاييني

،)دارهمزيست( پهن و بزرگ نوموليتيدهاي مانند منفذدار

هاي بخش رينتعميق در هتروستژينا و اوپركولينا قبيل از

گزينندمي سكني نوري يناحيه زيرين مرز تا حوضه

4

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

تشكيل محيط دهد كهمي نشان زيستا تركيب پس ].35[

هايريزرخساره محيط تشكيل واسط حد ريزرخساره اين

از قسمتي محيط شامل اين. است پالنكتون و بنتيك

عادي امواج ثيرأت يقاعده بين كه است پالتفرم سراشيب

معرفي شده RMF-5و معادل د گيرمي قرار طوفاني و

بخش از را مشابهي رسوبات ]24. [باشدمي] 23[توسط

.است نموده گزارش اسپانيا شرق شلف جنوب ترژرفB2: Planktonic Foraminifera Nummulitidae Lepidocyclinidae Corallinacean Wackestone –Packstone

اصلي پالنكتون ويژگي و زيكف فرهايفراميني حضور

هاي شامل فرامينيفر هازيكف .است رخسارهريز اين

ساير و) بزرگ هايلپيدوسيكلين و نااوپركولي( بنتيك

آهكوراليناس و شكالنخزه خارپوستان، مانند هافسيل

ترين مقدار را در اينآ بيشكه كوراليناسه هستند

و گلوبيژرين( فرهاي پالنكتونفراميني. ريزرخساره دارد

تشكيل را اسكلتي هايدانه ديگر بخش )گلوبوروتاليده

در برش يال شمالي تاقديساين ريز رخساره . دهنديم

.)C-3شكل ( شوددشتك مشاهده مي

ي نوموليتيده رسوبات دربرگيرنده: تفسير محيط رسوبي

ي عدسي شكل و گرد نسبت به و لپيدوسيكلينيده

هاي بزرگ و كشيده هستند، رسوباتي كه داراي نمونه

اين .]12 و 11[دهند تري را نشان ميعمقمحيط كم

] 23[ده توسط ـمعرفي ش RMF-9ريزرخساره معادل

ي مشابه در ديگر نواحي زاگرس، به رخساره .باشدمي

تر روي سراشيب پالتفرم تفسير عمقصورت محيط كم

.]41و 19، 42[ شده استB3: Nummulitidae Lepidocyclinidae

Floatstone – Rudstone فرهـاي منفـذدار اره فرامينـي رخسـ ريزاجزاء غالب در اين

ــانواده ــيده از خ ــزرگ و كش ــده يب ــا، ( نوموليتي اپركولين

ــپيروكليپئوس ــتژينا و اســــ ــانواده)هتروســــ ي، خــــ

ديگــر تشــكيل. و آمفيســتژينا هســتند لپيدوســيكلينيده

هاي خارپوستان، پلوئيـد رخساره خردهريزهاي اين دهنده

ي ريـز تـا ازهها در انـد دانه. باشدمي آهو قطعات كوراليناس

ي بوده كـه در يـك زمينـه ) مترميلي 2تر از بيش(درشت

رخساره از ريززمينه در اين . اندريز قرار گرفتهكربناتي دانه

هــاي اســكلتي، پلوئيــد و قطعــات ميكريــت و خــرده

هاي ها دانهدر برخي نمونه. تشكيل شده است آكوراليناسه

ـ لپيدوسـيكلينيده اسكلتي غالب، يده ـكشـ زرگ وـهـاي ب

ـ . باشـند مي ساره بـا ـرخـ ريزكوپي ايـن ـروسـ ـظر ماكـاز ن

هاي نازك تا متوسط اليه، خاكستري روشن تـا كـرم آهك

هــاي ، خــردهآكوراليناســهرنــگ بــوده كــه داراي قطعــات

اين . باشنددار بزرگ ميفرهاي منفذخارپوستان و فراميني

شـكل (شود ريزرخساره در دو برش مورد مطالعه ديده مي

D-3(.

و بزرگ فرهايفراميني وجود :رسوبي محيط تفسير

اين نشستته بيانگر منفذدار و نازك ديواره با پهن

باشدمي ترعمق كم باز درياي محيط در ريزرخساره

يريزرخساره به زيادي شباهت ريزرخساره اين ].10[

محيطي شرايط معرف و دارد] 16[ 7 شماره كمربند

چنين معادل هم و باشدمي مياني رمپ مياني بخش

RMF-9 باشدمي] 23[معرفي شده توسط. B4: Bioclastic Neorotalia Corallinacean Nummulitidae Grainstone

ي خانواده ي اين ريزرخسارهعناصر اصلي تشكيل دهنده

از اجزاي . باشدو نئوروتاليا مي آكوراليناسه نوموليتيده،

هاي توان به خردهميين ريزرخساره در ا اسكلتي ديگر

.هاي صدف اشاره كردخارپوستان، آمفيستژينا و خرده

پالنكتون، فرهايفراميني از قبيل هاي فرعيآلوكم

مرجان، ، تنان، جلبك سبز، ميليوليده، نرملپيدوسيكلينيده

روتالياهاي كوچك، ديسكوربيس و تكستوالريد بريوزوئر،

در اين .)E -3شكل ( دارند به ميزان كمتر از يك وجود

پكستون و (پشتيبان است ، بافت سنگ دانهرخسارهريز

و فضاي خالي بين ) رسديـگاهي تا گرينستون هم م

لوميتي ود. پر شده است تيها توسط سيمان اسپاريدانه

را به ميزان كمتر از يك تحت تأثير رخسارهريزشدن اين

ور با توجه به بافت سنگ و حض .قرار داده است

جلوي سد يهدر دامن رخسارهريز هاي درياي باز، اينفون

در بخش رمپ مياني ) بخش كم عمق درياي باز(كربناته

اين ريزرخساره در دو برش مورد .نهشته شده است

.موجود است مطالعه

با توجه به حجم باالي همزيسـت :رسوبي محيط تفسير

، روتاليا و)نااپركولي( داران بنتيك از قبيل نوموليتيدهروزن

ي از قبيل اكينوئيد، استراكود، جلبك قرمـز يهابايوكالست

كوچــك در داران روزندر بعضــي از مقــاطع ليتوفيلــوم و

پهن بـا فرهاي بزرگ ويوجود فرامين گرينستون، يزمينه

نشست اين ريزرخسـاره بيانگر ته منفذدار نازك و يديواره

5

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

اين ريزرخساره .]10[ باشدتر مير درياي باز و كم عمقد

.باشدمي] 23[معرفي شده توسط RMF-8معادل B5: Bioclastic Corallinacean Wackestone

، آكوراليناسههاي شامل خرده رخسارهريزاصلي اين ءاجزا

با بنتيكفرهاي اي، خارپوستان، فرامينيبريوزوئر، دوكفه

ميوژيپسينوئيدس، نئوروتاليا و(ر دامنفذ يديواره

ميكرايتي قراري باشد كه در زمينهمي) ديسكوربيس

ميكرايت غالب است و رخسارهريزدر اين . دارند

شاهده ـاي مفحهـاي و صورت دايرهـبه ص آكوراليناسه

اين ريزرخساره در برش يال جنوبي تاقديس . شودمي

). F -3شكل (دشتك موجود است

.ري در برش تنگ چوگانهاي سازندآسماريزرخساره. 3شكل

A: Bioclastic Planktonic Foraminifera Wackestone – Packstone (O1), sample number T58. B: Bioclastic Nummulitidae Lepidocyclinidae Planktonic Foraminifera Wackestone (B1), sample number D124. C: Planktonic Foraminifera Nummulitidae Lepidocyclinidae Corallinacean Wackestone – Packstone (B2), sample number D162. D: Nummulitidae Lepidocyclinidae Floatstone - Rudstone (B3), sample number D144. E: Bioclastic Neorotalia Corallinacean Nummulitidae Grainstone (B4), sample number D122.

F: Bioclastic Corallinacean Wackestone (B5), sample number T98.

6

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

]2[توسط ايريزرخساره چنين :تفسير محيط رسوبي

ي و معرفي يدر سازند آسماري ميدان كوپال شناسا

معرفي شده RMF-9اين ريزرخساره معادل .گرديد

باشد و به مي ]16[ 5شماره يريزرخساره و] 23[توسط

. شودمحيط رمپ مياني نسبت داده ميB6: Coral Boundstone

رخسارهريزوجود آمدن اين ه باعث باي مرجان رشد شبكه

هاي آن آلوكم يك باندستون مرجاني است كه .شده است

بكي ـعات جلـد و قطـليوليـمرجان همراه با مي عمدتاً

ها به طور بخشي توسط ميكرايت حجرات مرجان. باشدمي

اين ريز رخساره در يال . انديا سيمان كلسيتي پر شده

).A - 4شكل ( باشدجنوبي تاقديس دشتك موجود مي

ها به صورت ترش ريفـگس :تفسير محيط رسوبي

6اي كمربند رخساره ،ريزرخسارهمعادل . باشداي ميكومه

و به باشدمي ]23[معرفي شده توسط RMF-12و ] 16[

.شودمحيط رمپ مياني نسبت داده مي

B7: Echinoids Corallinacean Wackestone – Packstone

دار وكستوني بيوكالست يرخسارهريزيك رخساره ريزاين

ايـن . شـود باشد كـه تـا حـدودي پكسـتوني نيـز مـي مي

آكوراليناسه هاي خارپوستان و قطعاتخرده رخساره ازريز

ديگر قطعات اسكلتي ماننـد بريـوزوئر، . تشكيل شده است

. و تكستوالريا نيز به مقدار بسيار كم وجود دارنـد تناننرم

اين ريـز . باشدضعيف تا متوسط ميجورشدگي اين اجزاء

شـكل (باشـد رخساره در دو برش مورد مطالعه موجود مي

B- 4(.

در محـيط ميكروفاسـيس ايـن :تفسير محيط رسـوبي

بــه علــت حضــور همزمــان (الگــون نيمــه محصــور

تشـكيل ) هيـالين و پورسـالنوز يفرامينيفرهايي با ديواره

في شـده معر RMF-27اين ريزرخساره معادل .شده است

. باشدمي ]23[توسط

: Inner ramp)(هاي رمپ داخلي ريزرخساره

L1: Benthic Foraminifera Corallinacean Wackestone – Packstone

فرهاي بدون منفذ ماننـد آركيـاس، آ و فرامينيكوراليناسه

اصـلي ايـن از عناصـر پنروپليس، آستروتريلينا و ميليوليد

ها و ديگر بيوكالست خارپوستان هايهخرد. اندريزرخساره

ــد فرهــاي منفــذ دار از قبيــل فرامينــي. نيــز حضــور دارن

هـا جورشـدگي دانـه . نوموليتيده و آمفيستزينا كم هستند

. شـدگي متوسـط دارنـد ضعيف تـا متوسـط بـوده و گـرد

ي سنگ ميكريتي است و به سمت بـاالتر از ميـزان زمينه

شـود و بافـت افه مـي گل كاسته شده به ميزان سيمان اض

ايـن . گيـرد تر حالت پكسـتوني بـه خـود مـي سنگ بيش

ريزرخساره در دو برش مورد مطالعه در تاقـديس دشـتك

).C-4شكل (شود ديده مي

در محيط الگـون ريزرخساره اين :تفسير محيط رسوبي

فرهـايي بـا به علت حضور همزمان فراميني( نيمه محصور

فاسـيس . كيل شـده اسـت تش) ديواره هيالين و پورسالنوز

از بخــش داخلــي رمــپ رســوبات ] 17[مشــابهي توســط

ايـن ريزرخسـاره .ميوسن از اسـپانيا گـزارش شـده اسـت

.باشدمي ]23[معرفي شده توسط RMF-20معادل L2: Bioclast Grainstone

ــدف ــرده ص ــي خ ــوزوئر فراوان ــل بري ــايي از قبي ــا و ه ه

ــن . خارپوســتان ويژگــي مهــم ايــن ريزرخســاره اســت اي

ساير اجـزاء زيسـتي . ها پوشش ميكريتي دارندبيوكالست

زي ماننـــد اپركولينـــا و فرهـــاي كـــفشــامل فرامينـــي

ايـن ريـز رخسـاره در بـرش يـال . لپيدوسيكلينا هسـتند

شـود امـا در بـرش يـال شمالي تاقديس دشتك ديده مي

.)D-4شكل (باشد جنوبي موجود نمي

و خوب، گردشدگي و جورشدگي :رسوبي محيط تفسير

تشـكيل محـيط پرانـرژي شرايط ريز،دانه يزمينه فقدان

ايـن ريزرخسـاره معـادل .دهـد مـي نشـان را اين رخساره

RMF-27 اسـاس بـر . باشـد مـي ] 23[معرفي شده توسط

توصيف استاندارد يريزرخساره اين ريزرخساره با شباهت

سـدهاي بـه را آن تـوانيم مـي ]22و 43[ توسـط شـده

در عـادي امـواج تـأثير يقاعـده از باالتر كه بيوكالستي

.دهيم نسبت شوند،مي تشكيل ي پالتفرمحاشيهL3: Imperforate Foraminifera Bioclast Wackestone – Packstone

نيفرهاي ـفراميـ فـراوان وجـود ارهـرخسـ ريـز اين ويژگي

،سآركيـا ه، وليديميل شامل منفذ بدون يديواره با زيكف

والوولينيـد و آسـتروتريلينا بورليس، ،درتينادن، پنروپليس

نيز بـه هيالين يديواره با زيفرهاي كففراميني. باشديم

عمدتاً و وكستون ريزرخساره اين بافت .دارند وجود ندرت

متوسـط جورشـده تـا ضـعيف هـا دانه. باشدمي پكستون

گـرد كمـي و بـوده متوسط تا ريز اندازه نظر از و هستند

ايـن ريزرخسـاره در دو بـرش . باشـند يم دارزاويه تا شده

.)E- 4شكل (شود مورد مطالعه ديده مي

7

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

.هاي سازندآسماري در برش تنگ چوگانريزرخساره .4شكل

A: Coral Boundstone (B6), sample number T114. B: Echinoids Corallinacean Wackestone- packstone (B7), sample number D224. C: Benthic Foraminifera Corallinacean Wackestone – Packstone (L1), sample number D206. D: Bioclast Grainstone (L2), sample number D216. E: Imperforate Foraminifera Bioclast Wackestone – Packstone (L3), sample number D268. F: Echinoids Small Rotaliids Wackestone (L4), sample number D276. G: Sandy Mudstone (L5), sample number T330.

از زيادي تعداد ظهور :رسوبي محيط تفسير

و دندريتينا، ميليوليد س،آركيا( منفذ بدون فرامينيفرهاي

اندكي با محيط گوياي ريزرخساره اين در )آستروتريلينا

ستانداردي ااهريزرخساره با آن شباهت و بوده باال يشور

نشان ]23[ RMF-16و] 43[ طـتوس شده توصيف

و 13[ باشدمحيط الگون مي يك نشست درته يدهنده

42[. L4: Echinoids Small Rotaliids Wackestone

ـ اين اصلي اجزاء هـاي انـدازه در روتاليـدها رخسـاره زري

.باشـد مـي خارپوسـتان فراوان نسبتاً هايكوچك و خرده

بـدون زيكف فرهايفراميني، آكوراليناسه ،ديسكوربيس

فرعــي ايــن عناصــر از تكســتوالريد و منفــذ

و بـوده يتـ ميكري سـنگ يزمينه .باشنديم رخساره زري

هابعضي نمونه در. است داده تشكيل را پشتيبانگل بافت

از كمتر ريز بسيار يماسه ياندازه در تخريبي كواتر ذرات

.شودمي ديده % 10

8

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

فونـاي و پشـتيبان گـل بافـت :رسـوبي محيط تفسير

بسـيار روتاليـدهاي و خارپوسـتان هـاي هخرد به محدود

موقعيـت و الگـون محـيط خـاص فونـاي وجود، كوچك

محيط در رخساره زري اين تشكيل از نشان شناسيچينه

گونال عمقكم بسيار هايقسمت در احتماالً محصور شده

معرفي شده توسـط RMF-7اين رخساره معادل .باشديم

بـوده و معـرف ] 16[ 2اي شماره و كمربند رخساره] 23[

] 32[ي مشـابه توسـط رخسـاره . باشـد رمپ داخلـي مـي

ي تأثير امواج عادي سازند مربوط به درياي باز و زير قاعده

ــويز در ــديس خ ــرجس تاق ــي ن ــي ب ــگ ب آســماري از تن

ي مشـابه چنين رخسارهده است و همخوزستان گزارش ش

از سـازند ) عمـق الگـون بخش كم(مربوط به رمپ داخلي

آسماري در ميدان نفتي گچساران نيز گزارش شده اسـت

ايــن ريزرخســاره در بــرش يــال شــمالي تاقــديس .]19[

باشد ولي در بـرش يـال جنـوبي ديـده دشتك موجود مي

.)F-4شكل (شود نميL5: Sandy Mudstone

اصلي اين ريـز رخسـاره را تشـكيل داده يكريت زمينهمي

هاي اسكلتي وجود ندارند و در اين ريزرخساره خرده. است

هاي ريز كوارتز به صـورت پراكنـده در آن ديـده فقط دانه

شود به دليل داشتن گل آهكي فراوان و نيز عدم وجود مي

اجــزاي اســكلتي و غيراســكلتي و داشــتن كــوارتز آواري،

ييـد أجزرومـدي را ت يري در بخش باالي پهنهگذارسوب

. كندمي

نبود فسيل در اين رخساره نشان :تفسير محيط رسوبي

چرخش محدود آب و نبود شرايط مناسب بـراي يدهنده

حضور با توجه به بافت سنگ، ].7[ زيست موجودات است

نبود شـواهد فسيل، عدم وجود هاي كوارتز،دانه يپراكنده

نهشـته چنـين موقعيـت آن در تـوالي، هـم و آب خروج از

ت ـمـ ـبـه س شدن اين ريزرخساره به قسمت كـم عمـق و

چنـين هـم .)G-4شـكل ( اندت دادهـون نسبـاحل الگـس

معرفــي شــده توســط RMF-19ايــن ريزرخســاره معــادل

.باشدمي] 23[

رسوبي مدل

به يكديگر، عدم هاريز رخسارهبا توجه به تبديل تدريجي

ها، ريفي، عدم حضور كورتوئيدها، آنكوئيدوجود سد

هاي آگرگات كه خاص شلف كربناته پيزوئيدها و دانه

شوند مي ندرت در رمپ كربناته يافته باشند و يا ب مي

چنين عدم و فقدان رسوبات دوباره جابجا شده، هم] 23[

هاي ريزشي و لغزشي كه بيانگر شيب باالي وجود رخساره

باشند، محيط رسوبگذاري ميمحيط رسوبي در هنگام

مورد مطالعه از يك دو برش رسوبي سازند آسماري در

با شيب يكنواخت از نوع رمپ پالتفرم كربناته

)Homoclinal Ramp( هاي بوده كه شامل زير محيط

. باشد رمپ داخلي، رمپ مياني و رمپ خارجي مي

در يال رخ عرضيها در يك نيمرخسارهريزگسترش

ريز 13دهد كه از مجموع نشان مي) 5 شكل(شمالي

ريز رخساره 3رخساره مشاهده شده )BioclastGrainstone،Planktonic Foraminifera

Nummulitidae Lepidocyclinidae Corallinacean

Wackestone – Packstone و Echinoids Small

Rotaliids Wackestone( باشد و مختص اين يال مـي

Coral Boundstone(رخساره چنين دو ريزهم

فقط در يال Bioclastic Corallinacean Wackestone)و

كه علت اين ) 6شكل (جنوبي مشاهده گرديده است

. باشداي و محلي ميهاي جزئي، تغييرات ناحيهتفاوت

رخ عرضي از رمپ در يك نيممدل كلي اين تاقديس

.)7شكل ( كندتغيير مي خارجي تا رمپ داخلي

.يال شمالي تاقديس دشتك در آسماريسازند تشكيل رسوبات براي پيشنهادي رسوبي مدل .5 شكل

9

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

.يال جنوبي تاقديس دشتك در سازند آسماري تشكيل رسوبات براي پيشنهادي رسوبي مدل. 6 شكل

.مطالعه مورد برش دو در در سازند آسماري تشكيل رسوبات براي پيشنهادي رسوبي مدل .7 شكل

گيرينتيجه

مورد ير منطقهد آسماري سازند هاينهشته دربه طور كلي

.ايج زير حاصل گرديدنت مطالعه

نگاري، بر اساس چينهاز نظر سنگ: نگاريچينهسنگ

واحد سنگي در هر دو يال اين تاقديس 3مشاهدات صحرايي

شناسايي شده است كه مشخصات عمده اين واحدها از قديم

عمدتاً شامل مارن و : 1واحد: باشدبه جديد بدين شرح مي

آهك متوسط تا عمدتا شامل: 2واحد. باشدآهك مارني مي

آهك متوسط اليه از كه عمدتا: 3واحد . باشدضخيم اليه مي

.تشكيل شده است

3داران مطالعه توزيع روزنبا توجه به : نگاريچينهزيست

زون زيستي در هر دو يال مشاهده شده است كه بر اساس

-روپلين( ها سن سازند آسماري در اين تاقديس، اليگوسنآن

زون زيستي بدين شرح 3اين .شودرفته ميدر نظر گ) شاتين

.باشندمي

1. Globigerina spp. Assemblage Zone ]46[

10

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

2.Operculina, Lepidocyclina,Ditrupa Assemblage

Zone ]29[

3. Miogypsinoides complanatus, Archaias asmaricus,

Archaias hensoni Assemblage Zone ]29[

ي دقيق مقاطع بررسي و مطالعهتوجه به با: هاريزرخساره

ريزرخساره 10و يال جنوبي 11در يال شمالي ،نازك

رخساره زري 13ها در كل شناسايي گرديد كه از تلفيق آن

هايشان ويژگي اساس بر فوق هايرخساره زري كهحاصل شد

رمپ ) B1-B7 ،رمپ خارجي) O1 رسوبي هايمحيط به

8شكل ( شوندمي داده نسبت رمپ داخلي )L1-L5و مياني

).9و

قدرداني و تشكر

همكـاري داشـته تحقيـق اين انجام در كه عزيزاني يازكليه

.شودميقدرداني و تشكر ،اند

.در يال شمالي تاقديس دشتكسازند آسماري هايو پراكندگي ريزرخساره شناسيستون چينه .8شكل

11

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

.در يال جنوبي تاقديس دشتكسازند آسماري هايو پراكندگي ريزرخساره شناسيستون چينه .9شكل

نابعم

ـــرانزميـــن) 1385(آقانبــاتي،؛ ع ]1[ سـازمـــان : شناســي اي

.ص 586شناسي و اكتشافات معدني، زمين

ــاني، ش ]2[ ــاهري، م.آورج ــار،ح .، ط ــري بختي ) 1386(، امي

بيواستراتيگرافي و ميكروفاسيس و محـيط رسـوبي سـازند

جنـوب (ميـدان نفتـي كوپـال 44آسماري در چاه شماره

.شناسيش انجمن زمين، يازدهمين هماي)غربي ايران

ا،هسفاسي ميكرو بررسي )1379( ي ،السمي، .ع رئيسي، ]3[

ــوبي ــيط رس ــكانس و مح ــايس ــازند ه ــماري س آس

يخالصـه .جنـوبي دزفول افتادگي فرو در) ميوسنواليگ(

. ايـران، ص شناسيزمين انجمن همايش مقاالت چهارمين

179-181.

رسـوبي محـيط تفسـير )1378( س سـري، خيمـه ملكي ]4[

.دزفـول فروافتـادگي شـمالي يحاشيه آسماري در ندساز

بهشـتي، شـهيد ارشـد، دانشـگاه كارشناسـي ينامـه پايان

.زمين علوم يدانشكده

ح بختيار، امير و .ع صيرفيان، ،.ح مقدم،وزيري ،.ا يزداني، ]5[

رسـوبي سـازند محـيط و زيسـتي نگـاري چينـه )1385(

يمجله خوزستان، آغاجاري، 30 يشماره چاه در آسماري

ي شـماره ،25اصفهان، جلد دانشگاه يپايه علوم پژوهشي

)49 :(3-62.

12

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

[6] Adams, C. G., and Bourgeois, E (1967) Asmari Biostratigraphy. - Geol. and Exploration Div.,

IOOC Report, no. 1.24 , (Unpubl.).

[7] Allahkarampour Dill, M., Seyrafian, A. and Vaziri-Moghadam, H (2010) The Asmari Formation, north of the Gachsaran (Dill Anticline), southwest Iran: Facies analysis, depositional environments and sequence stratigraphy.– Carbonates and Evaporites, 25: 145-160.

[8] Allahkarampour-Dill, M., Seyrafian, A., and Vaziri-Moghaddam, H (2012) Palaeoecology of the Oligocene-Miocene Asmari Formation in the Dill Anticline (Zagros Basin, Iran):Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen Band 263 Heft 2, p. 167 - 184

[9] Amirshahkarami, M., Vaziri Moghaddam, H., & Taheri, A (2010) Biostratigraphy characterization of the Rupelian-Burdigalian carbonate succession at the Chaman-Bolbol area in the Zagros Basin: Journal of Stratigraphy and Sedimentology, University of Isfahan.vol.40,no.3, pp.63-84.

[10] Amirshahkarami, M., Vaziri-Moghaddam, H., Taheri, A (2007) Sedimentary facies and sequence stratigraphy of the Asmari Formation at Chaman-Bolbol, Zagros Basin, Iran. Journal of Asian Earth Sciences 29, 947–959.

[11] Barattolo F, Bassi D, Romano R (2007) Upper Eocene larger foraminiferal-coralline algal facies from the Knokova Mountain (southern continental Greece). Facies 53:361–375.

[12] Beavington-Penney, S. J. and Racey, A (2004)‘’Ecology of extant nummulitids and other larger benthic foraminifera: applications in palaeoenvironmental analysis’’, Earth. Sci. Rev., Vol. 67 (3-4): 219–265.

[13] Branda no, M., Frezza, V., Tomas etti, L. & Cuffaro, M (2009a) Heterozoan carbonates in oligotrophic tropical waters: the Attard Member of the Lower Coralline Limestone Formation (Upper Oligocene, Malta). – Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 274: 54-63.

[14] Branda no, M., Frezza, V., Tomas etti, L. and Pedley, M (2009b) Facies analysis and paleoenvironmental interpretation of the Late Oligocene Attard Member (Lower Coralline Limestone Formation), Malta. – Sedimentology, 56:1138-1158.

[15] Busk, H. G., and Mayo, H. T (1919) Some notes on the geology of the Persian oil

fields. - J. Inst. Petrol. Tech., no. 5 ، 5 − 26 .

[16] Buxton, MWN., and Pedley, HM (1989) A standardized model for Tethyan Tertiary

carbonate ramps: J. Geol. Sociaty, London, 146: 746-748.

[17] Corda , L. & Branda no, M (2003) Aphotic zone carbonate production on a Miocene ramp, Central Apennines, Italy. –Sedimentary Geology, 161: 55-70.

[18] Cosovic V, Drobne K, Moro A (2004) Paleoenvironmental model from Eocene foraminiferal limestones of the Adriatic carbonate platform (Istrian Peninsula). Facies 50:61–75.

[19] Daniel, J. M., Azizzadeh, M. et al (2008) Fracture reactivation and diagenesis in the Asmari Reservoirs (Dezful Embayment, southwest Iran) during the Zagros orogeny: Implications for fractured reservoir modelling workflows. GEO 2008. Conference, Abstract, GeoArabia, 13, 148.

[20] Dunham, R.J (1962) Classification of carbonate rocks according to their depositional texture.-Amer.Assoc. Petrol. Geol., Mem., no. 1, 108 −121.

[21] Ehrenberg, S.N., Pickard, N.A.H., Laursen, G.V., Monibi, S., Mossadegh, Z.K., Svånå, T.A. Aqrawi, A.A.M., McArthur, J.M., Thirlwall, M.F (2007) Strontium isotope stratigraphy of the Asmari Formation (Oligocene–Lower Miocene), SW Iran. Journal of Petroleum Geology 30, 107–128.

[22] Flugel, E (1982) Microfacies analysis of limestone. Berlin-Heidelberg, New York: Springer. p 633.

[23] Flügel, E (2004) Microfacies of carbonate rocks, analysis interpretation and application, Springer-Verlag, Berlin,.Heidelberg, p.

[24] Flugel, E (2009) Microfacies of carbonate rock, Springer Verlag, Berlin, 1007 pp.

[25] Geel, T (2000) Recognition of stratigraphic sequences in carbonate platform and slope deposits, Emprical model based on microfacies analysis of Paleogene deposits in southeastern Spain. Palaeogeography, Palaeoclimatol. And Palaeoecol.155: 211-238. Iran and its proforeland evolution, Am. J. Sci., 304:1-20.

[26] James, G.A., and Wynd, J.G (1965) Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreement area, Am. Assoc. of Petroleum Geologists Bulletin, 49(12): 2182- 2245.

[27] Kalanat, B., Taheri, A (2011) Sequence stratigraphy and depositional environment of the Oligocene deposits at Firozabad section, southwest of Iran based on microfacies analysis: Geopersia 1 (1), p.71-82.

[28] Lassemi, Y (1980) Carbonate microfacies and depositional environment of the Kinkaid Formation (Upper Missisipian) of the Illinois Basin.Ph.D. Thesis, University of Illinois, U.S.A, 139 p.

13

)1393 پاييز و زمستان( 16شناسي كاربردي، جلد هاي نوين زمينيافته

[29] Laursen, G.V., Monibi, S., Allan, T.L., Pickard, N.A.H., Hosseiney, A., Vincent, B., Hamon, Y., van Buchem, F.S.P., Moallemi, A., Druillion, G (2009) Paper presented at: Shiraz 2009. First International Petroleum Conference and Exhibition: Shiraz, Iran. The Asmari Formation Revisited: Changed Stratigraphic Allocation and New Biozonation.

[30] Lees, G. M (1933) The reservoir rocks of Persian oil fields. - Am. Assoc. Petrol. Geol. Bull., v. 17 , no. 3,229 − 240.

[31] Parvaneh Nejad Shirazi, M., Davoudi Nezhad, M., & Ghalavand, H (2012) Microfacies and sedimentary environment of the Oligo-Miocene sequence (Asmari Formation) in Khuzestan sub- basin, Zagros Basin, southwest Iran, International Research Journal of Geology and Mining , vol. 2(1) pp. 016-024.

[32] Rahmani, A., H. Vaziri-Moghaddam, A. Taheri, and A. Ghabeishavi (2009) A model for the palaeoenvironmental distribution of larger foraminifera based on microfacies analysis of Oligocene-Miocene carbonate rocks at Khaviz Anticline, Zagros Basin, SW Iran: Historical Biology, v. 21, p. 215-227.

[33] Rahmani, A., Taheri, A., Vaziri-Moghaddam, H., & Ghobeishavi, A (2012) Biostratighraphy of the Asmari formation at Khaviz and Bangestan anticlines, Zagros basin, SW Iran. – N. Jb.Geol. Palaont.Abh.,263/, 1-16.

[34] Richardson, R. K (1924) The geology and oil measures of south west Persia, J. Inst. Petrol. Tech., Vol. 10 (43): 256- 283.

[35] Romero, J., E., Caus and J., Rossel (2002) A model for the palaeoenvironmental distribution of larger foraminifera based on Late Middle Eocene deposits on the margin of the south Pyrenean basin: Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, no.179, p. 43-56.

[36] Sadeghi, R., Vaziri-Moghaddam, H., and Taheri, A (2010) Microfacies and sedimentary environment of the Oligocene sequence (Asmari Formation) in Fars sub-basin, Zagros Mountains, southwest Iran: Facies, v. 57(3), p.431- 446.

[37] Seyrafian, A (2000) Microfacies and depositional environments of Asmari Formation at Dehdez area (a correlation across Central Zagros basin, Carbonate and Evaporates),15: 22-48.

[38] Seyrafian, A., and Hamedani, A (2003) Microfacies and palaeoenvironmental interpretation of the lower Asmari Formation (Oligocene), North-central Zagros basin, Iran,Neues Jahrbuch für Geologie und

Paläontologie, Abhandlungen,Vol. 2 (3): 164-167.

[39] Sooltanian, N., Seyrafian, A. and Vaziri-Moghadda m, H (2011) Biostratigraphy and paleo-ecological implications in microfacies of the Asmari Formation (Oligocene), Naura Anticline (Interior Fars of the Zagros Basin), Iran. – Carbonates and Evaporites, 26: 167- 180.

[40] van Buchem, F.S.P., Allan, T.L., Laursen, G.V., Lotfpour, M., Moallemi, A., Monibi, S., Motiei, H., Pickard, N.A.P, Tahmasbi, A.R., Vedrenne, V., Vincent, B (2010) Regional stratigraphic architecture and reservoir types of the Oligo-Miocene deposits in the Dezful Embayment (Asmari and Pabdeh formations) SW Iran. Geological Society, London, Special Publications 329, 219-263.

[41] Vaziri Moghaddam, H., Kimiagari, M., Teheri, A (2006) Depositional environment and sequence stratigraphy of the Oligo- Miocene Asmari Formation in SW Iran. Springer Verlag 52: 41-51.

[42] Vaziri-Moghaddam, H., Seyrafian, A., Taheri, A. & Motiei, H (2010) Oligocene-Miocene ramp system (Asmari Formation) in the NW of the Zagros basin, Iran: Microfacies, paleoenvironment and depositional sequence.– Revista Mexicana de Ciencias Geológicas, 27: 56-71.

[43] Wilson, J. L (1975) Carbonate facies in geologic history, Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, 471p.

[44] Wright, C.A., and Murray, J.W (1972) Comparisons of modern and Palaeogene foraminiferid distributions and their environmental implications. Mémoires du Bureaude Recherches Géologiques et Minières, 78: 87- 96.

[45] www.google.com [46] Wynd, J. G (1965) Biofacies of the Iranian

oil consortium agreement area: IOOC Report, no. 1082, 40 Plates, 80 p, unpublished.

14