14

เอกสารหมายเลข ๓ โครงรางการเสนอผลงาน

(๒-๕ หนากระดาษ A๔) ๑. ชอผลงาน การศกษาการผลตและระบบการตลาดปลาดกในภาคกลางของประเทศไทย

๒. ระยะเวลาทดาเนนการ ตลาคม 2551 - กนยายน 2552

๓. ความรทางวชาการหรอแนวคดทใชในการดาเนนการ ๓.๑) การศกษาโครงสรางตนทน รายได และผลตอบแทนของเกษตรกรผเลยงปลาดก โดยอาศยขอมล

ปฐมภมจากการสารวจของเกษตรกรผเลยงปลาดกในภาคกลางของประเทศไทย การวเคราะหตนทนจะแสดงใหเหนถงการใชปจจยทสาคญในการเลยงปลาดก โดยวเคราะหทงในเรอง

ของปรมาณ มลคา และรอยละของการใชปจจยดงกลาว เพอใหทราบถงโครงสรางตนทนทสาคญ สาหรบการวเคราะหรายไดและผลตอบแทน จะพจารณาเปรยบเทยบถงปรมาณผลผลตและราคาทเกษตรขายได

ตนทนทงหมด = ตนทนคงท+ตนทนผนแปร ตนทนคงท = คาภาษ คาเชาและคาใชทดน+คาเสอมราคาเครองมอ/อปกรณ+

คาเสยโอกาสบอ เครองมอ/อปกรณ+คาเสยโอกาสเงนทนคงท ตนทนผนแปร = คาพนธปลา+คาอาหาร+คาแรงงาน+คายาและสารเคม+

คานามนเชอเพลง/ไฟฟา+ คาวสดอปกรณ+คาซอมแซมเครองมอ+ คาใชจายอนๆ+คาดอกเบยเงนก + คาเสยโอกาสเงนทนผนแปร

รายไดทงหมด = จานวนผลผลตทงหมด x ราคาสตวนาทเกษตรกรขายได รายไดจากการดาเนนงาน = รายไดทงหมด–ตนทนผนแปร

กาไรสทธ = รายไดทงหมด–ตนทนทงหมด กาไรสทธตอตนทนทงหมด = กาไรสทธ x 100

ตนทนทงหมด ๓.๒) การวเคราะหระบบการตลาดปลาดก เพอศกษาถงโครงสรางการตลาด พฤตกรรมการตลาด

รวมทงวเคราะหตนทนการตลาด วถการตลาด สวนเหลอมการตลาด และผลตอบแทนทางการตลาด

โครงสรางการตลาด (Market Structure) โดยพจารณาจากการซอขาย จานวนผซอผขายทมอยในแตละทองท ปรมาณธรกจของผคาในแตละทองท ความแตกตางของสนคา และความยากงายในการเขามาทาธรกจ สงเหลานจะชถงพฤตกรรมตลาดของผคาประเภทตางๆ ในดานการกาหนดราคา สวนแบงการตลาด ซงจะออกมาในรปของผลดาเนนงานของผคาประเภทตางๆ จากปจจยทเปนตวกาหนดโครงสรางตลาดสามารถทจะระบวาลกษณะตลาดนนเปนอยางไร โดยประเภทของตลาดแบงตามลกษณะการแขงขน สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

15

3.2.1) ตลาดแขงขนสมบรณ (competitive market) หรอตลาดทมการแขงขนอยางสมบรณ

(perfect or pure competition) ตลาดประเภทนมอยนอยมากในโลกแหงความเปนจรง ตลาดประเภทนราคาสนคาถกกาหนดจากแรงผลกดนของอปสงคและอปทานโดยแทจรง ไมมปจจยอนๆ มาผลกดนในเรองราคา ลกษณะสาคญของตลาดประเภทน คอ มผซอและผขายจานวนมาก (many buyers and sellers) สนคาทซอหรอขายจะตองมลกษณะเหมอนกน (homogeneity) ผซอและผขายจะตองมความรอบรในภาวะของตลาดอยางสมบรณ การตดตอซอขายจะตองกระทาไดโดยสะดวก หนวยธรกจสามารถเขาหรอออกจากธรกจการคาโดยเสร

3.2.2) ตลาดแขงขนไมสมบรณ (non-perfect competitive market) ตลาดตามสภาพทแทจรงในโลกนสวนใหญเปนตลาดทมการแขงขนไมสมบรณ ทงน เนองจากสนคาทซอขายในทองตลาดสวนมากมลกษณะไมเหมอนกน ทาใหผซอเกดความพอใจสนคาของผขายคนหนงมากกวาอกคนหนง นอกจากน ผซอหรอผขายในธรกจมนอยเกนไป จนกระทงมอทธพลเหนอราคาทจาหนาย กลาวคอ แทนทจะเปนผยอมรบปฏบตตามราคาตลาด กลบเปนผกาหนดราคาเสยเอง สนคาทซอขายในตลาดทวๆ ไปกมกจะเคลอนยายไปยงทตางๆ ไมสะดวก เพราะถนนไมด การตดตอสอสารไมด และอาจจะมกฎหมายการหามสงสนคาเขาออกนอกเขตอกดวย ประกอบกบผบรโภคไมคอยจะรอบรในสภาวะของตลาดอยางด จงทาใหตลาดเปนตลาดทมการแขงขนไมสมบรณ การพจารณาแบงลกษณะของตลาดทมการแขงขนอยางไมสมบรณ แบงออกไดเปน 2 ดาน คอ ดานผซอ และดานผขาย ดงน

1. ตลาดทมการแขงขนอยางไมสมบรณ พจารณาในดานผซอ แบงออกเปน 1.1 ตลาดทผซอมลกษณะกงแขงขนและกงผกขาด (monopsonistic competition) คอ

ตลาดทมผซอเปนจานวนมาก แตผขายมความพอใจจะขายใหแกผซอบางคนเทานน เมอเปนเชนนผซอจงสามารถทจะกาหนดราคาในการซอขายไดบาง

1.2 ตลาดทมผซอนอยราย (oligopsony) คอ ตลาดทมผซอเพยงไมกราย ถาผซอคนใดเปลยนแปลงปรมาณซอกจะมผลกระทบกระเทอนราคาตลาด และผซอคนอนๆ ดวย

1.3 ตลาดทผซอเพยงคนเดยว (monopsony) เปนตลาดทมผซอเพยงคนเดยว ผซอจงอยในฐานะทจะกาหนดราคาสนคาเองได เรยกวา เปนผผกขาดในการซอ

2. ตลาดทมการแขงขนอยางไมสมบรณ พจารณาในดานผขาย แบงออกเปน 2.1 ตลาดกงแขงขนและกงผกขาด (monopolistic competition) คอตลาดทมผซอ

ผขายเปนจานวนมาก และทงผซอและผขายตางมอสระเตมทในการทจะวางนโยบายการขายและการซอของตนโดยไมกระทบกระเทอนคนอน แตสนคาทผลตมลกษณะหรอมาตรฐานแตกตางกนถอเปนสนคาอยางเดยวกน แตมหลายตรา หลายยหอ การบรรจหบหอ การโฆษณาตางกน เปนเหตใหผซอชอบหรอพงใจในสนคายหอใดยหอหนง โดยเฉพาะทาใหผขายสามารถกาหนดราคาสนคาของตนไดทงๆ ทผขายในตลาดชนดนตองแขงขนหรอผขายรายอน เชน สนคาผงซกฟอก สบ ยาสฟน เปนตน

16

2.2 ตลาดทมผขายนอยราย (oligopoly) ตลาดประเภทนมผขายเพยงไมกราย และผขายแตละรายจะขายสนคาเปนจานวนมาก เมอเทยบกบปรมาณสนคาทงหมดในตลาด ถาหากวาผขายรายใดเปลยนราคา หรอนโยบายการผลตและการขายแลวกจะกระทบกระเทอนตอผผลตรายอนๆ

2.3 ตลาดผกขาด (monopoly) เปนตลาดทมผขายเพยงคนเดยว ทาใหผขายมอทธพลเหนอราคาและปรมาณสนคาอยางสมบรณในการทจะเพมหรอลดราคาและควบคมจานวนขายทงหมด (total supply) ไดตามตองการ สวนมากจะเปนธรกจขนาดใหญใชเงนลงทนมาก มเทคโนโลยททนสมย ทาใหธรกจขนาดเลกรายอนๆ ไมสามารถเขามาแขงขนได

การศกษาวถการตลาด (Marketing Channels) หรอชองทางการตลาด แสดงใหทราบวาสนคาปลาดกมการเคลอนยายจากผผลตไปสผคาประเภทใดบาง ผคาแตละประเภทไดรบในปรมาณเทาใดกอนทจะไปถงผบรโภคคนสดทาย โดยปกตจะแสดงปรมาณในรปรอยละ สวนเหลอมการตลาด แสดงใหความแตกตางระหวางราคาทผบรโภคจายกบราคาทผผลตไดรบ ซงเกดขนเนองจากกจกรรมตางๆ ทผคาประเภทตางๆ ทาไปเพอใหสนคาอยในรปราง ลกษณะ สถานท และเวลาทผบรโภคตองการ และคาใชจายทเกดขน จากการดาเนนกจกรรมเหลานเรยกวา ตนทนการตลาด นอกจากน ผคายอมตองการกาไรหรอผลตอบแทนจากการลงทน หรอใหกจการดาเนนตอไปไดจงบวกกาไรเขาไปกบตนทนดวย ดงนน สวนเหลอมการตลาดประกอบดวย 2 สวนดวยกน คอ ตนทนการตลาดและกาไรของผคา ซงถาสวนเหลอมการตลาดมคานอย แสดงวาผลการดาเนนงานของระบบตลาดมประสทธภาพ ๓.3) การสารวจปญหาและอปสรรคในการผลตและระบบการตลาดปลาดก รวมทงเสนอแนะแนวทางการจดการการผลตและระบบการตลาดปลาดกทเปนประโยชนตอธรกจปลาดกในอนาคต

๔. สรปสาระและขนตอนการดาเนนการ ๔.๑ การเตรยมงานและวางแผนการสารวจขอมล โดยการรวบรวมขอมลสถต และเอกสารงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการสมตวอยางเลอกพนทการศกษา ๔.๒ การเกบรวบรวมขอมล โดยการออกแบบสอบถาม การกาหนดพนทการสารวจ การทดสอบแบบสอบถาม และปรบปรงแบบสอบถามใหสมบรณ จงทาการสารวจขอมล ๔.๓ การบนทกขอมลและประมวลผล โดยการนาขอมลทไดจากการสารวจมาตรวจสอบความถกตองของขอมล และทาการบนทกขอมลลงในเครองคอมพวเตอร

๔.๔ การวเคราะหขอมล แบงออกเปน 2 สวน คอ ๔.๔.๑ การวเคราะหเชงพรรณนา (Descriptive method) เปนการวเคราะหโดยการบรรยาย เพอใหทราบถงสภาพทวไปดานการผลตและระบบการตลาดปลาดก ทราบถงวธการเลยงปลาดก วถการตลาด โครงสรางการตลาด พฤตกรรมการตลาด ตลอดจนสารวจปญหาและอปสรรคในการผลตและระบบการตลาดพรอมทงเสนอแนะแนวทางแกไขปญหาตางๆ ทเปนประโยชนตอสนคาปลาดกในอนาคต ๔.๔.๒ การวเคราะหเชงปรมาณ (Quantitative method) เปนการวเคราะหถงตนทนการผลตและผลตอบแทนการผลตปลาดก วถการตลาด ตนทนการตลาด สวนเหลอมการตลาดและผลตอบแทนทางการ

17

๔.๕ เขยนรายงาน ๔.๖ พมพและเผยแพร

๕. ผรวมดาเนนการ (ถาม) ๑. นางเกวลน หนฤทธ สดสวนงาน 100%

๖. สวนของงานทผเสนอเปนผปฏบต ๖.๑ การเตรยมงานและวางแผนการสารวจ 10% ๖.๒ ออกแบบสอบถามและสารวจขอมล 20% ๖.๓ การประมวลผลและวเคราะหขอมล 40% ๖.๔ การเขยนรายงาน 30%

รวม 100%

๗. ผลสาเรจของงาน (เชงปรมาณ/คณภาพ) ผลงานวจย 1 เรอง เพอเผยแพรใหผสนใจทวไป (เกษตรกรผเลยง ผรวบรวม พอคาระดบตางๆ

นกวชาการ ผบรหารเพอนามาวางแผนและกาหนดนโยบาย นกศกษาและบคคลทวไป)

๘. การนาไปใชประโยชน ๘.๑ เปนขอมลพนฐานสาหรบเกษตรกรเพอใชประกอบการตดสนใจในการลงทนเลยงปลาดก ๘.๒ เปนแนวทางในการวางแผน และปรบปรงดานการผลตใหสอดคลองกบความตองการของตลาด

ตลอดจนเปนขอเสนอแนะแนวทางในการจดการแกไขปญหา และอปสรรคตางๆ ตอธรกจปลาดกทเปนประโยชนในอนาคต

๙. ความยงยากในการดาเนนการ/ปญหา/อปสรรค ๙.๑ การสารวจขอมลเกยวกบการเลยง มความยงยากในการสอบถาม เนองจากเกษตรกรไมนยมจดบนทกขอมล ทาใหขอมลดานคาใชจายและปรมาณผลผลตคลาดเคลอน จงตองมเทคนคในการสอบถาม เพอใหไดขอมลทมความคลาดเคลอนนอยทสด พรอมทงมการตรวจสอบความเปนไปไดของขอมลทสอบถามมาดวย ๙.๒ การสอบถามขอมลดานการตลาดมความยงยากซบซอนมากกวาขอมลดานการผลต และมผทเกยวของในระบบมาก เชน ผรวบรวม และพอคาระดบตางๆ ทงพอคาขายสง พอคาขายปลก ผแปรรป ซงการสอบถามขอมลจะตองใชเวลา เนองจากขอมลดานการซอ-ขายสตวนาในแตละชวงเวลานนไมมความแนนอน ประกอบกบผประกอบการไมตองการเปดเผยขอมลดานการตลาดมากนก เพราะมความกงวลเกยวกบเรองภาษทจะตองรบภาระเพมเตม อกทงผประกอบการบางรายยงมการดาเนนธรกจการซอ-ขายสตวนาหลายชนด ทาใหไมคอยมเวลาในการใหสมภาษณมากนก

18

๑๐. ขอเสนอแนะ ๑๐.๑ จากปญหาในการเกบขอมลการเลยง ซงเกษตรกรไมนยมจดบนทกขอมลการเลยงและบญชฟารม

ดงนน จงควรมการสงเสรมใหเกษตรกรมการจดบนทกขอมลมากขน เพราะนอกจากจะชวยใหไดขอมลทถกตองและครบถวนแลว ยงชวยใหเกษตรกรสามารถนาขอมลดงกลาวไปใชในการวางแผนและบรหารจดการเพาะเลยงสตวนาของตนเองใหมประสทธภาพยงขน เมอเกษตรกรทราบถงตนทนของการเลยงปลา ตนทนตวใดทเกษตรกรสามารถลดตนทนได นนแสดงถงกาไรทเพมขนของเกษตรกร

๑๐.๒ ควรมงานวจยตอเนองเกยวกบการศกษารปแบบการจดทา Contract Frarming รปแบบการรวมตวของกลมเกษตรกรในลกษณะ Cluster รวมถงการศกษาดานโลจสตกส เพอใหการผลตและการขนสงสนคาปลาดกจากเกษตรกรผเลยงไปยงผรวบรวม ผคาขายสง ผคาขายปลก ผแปรรป จนกระทงถงผบรโภค มการวางแผนอยางเปนระบบ โดยมตนทนตาสด ตงแตกระบวนการการผลตใหมคณภาพ ตลอดจนกระบวนการจดสงสนคาใหแกผบรโภคไดอยางมประสทธภาพ ขอรบรองวาผลงานดงกลาวขางตนเปนความจรงทกประการ +

ลงชอ…………………………….…… (นางเกวลน หนฤทธ) ผเสนอผลงาน ……../………./…………..

ขอรบรองวาสดสวนหรอลกษณะงานในการดาเนนการของผเสนอขางตนถกตองตรงกบความเปนจรงทกประการ ลงชอ…………………….………. ลงชอ…………………………. (………………………….) (………………………….) ผรวมดาเนนการ ผรวมดาเนนการ ……../………./………….. ……../………./………….. ไดตรวจสอบแลวขอรบรองวาผลงานดงกลาวขางตนถกตองตรงกบความเปนจรงทกประการ

19

ลงชอ……………………….….……. ลงชอ…………………………………. (…………………….……….) (……………………...……….) ตาแหนง…………………..……….. ผอานวยการสานก/กอง …..…../….……./………….. …….../………./………….. (ผบงคบบญชาทควบคมดแลการดาเนนการ)

19

เอกสารหมายเลข ๔

โครงรางขอเสนอแนะความคด/วธการเพอพฒนางานหรอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากขน ของ นางเกวลน หนฤทธ เพอประกอบการแตงตงใหดารงตาแหนง เศรษฐกรชานาญการ ตาแหนงเลขท 721 สานกพฒนาและถายทอดเทคโนโลยการประมง กรมประมง เรอง การเพมประสทธภาพงานวจยดานเศรษฐกจการประมง : งานวจยเศรษฐกจการเลยงและระบบการตลาดปลานลของประเทศไทย หลกการและเหตผล งานวจยดานเศรษฐกจประมง ประกอบดวยงานวจยดานการผลต การแปรรป การตลาด และการคาของสนคาประมง ซงในปจจบนสวนเศรษฐกจการประมงไดแบงหนาทความรบผดชอบของเศรษฐกรในกลมงานฯ ตามประเภทการทาประมง เชน การเพาะเลยงสตวนาจด การเพาะเลยงสตวนาชายฝง การเพาะเลยงสตวนาทะเล เปนตน และจากขอจากดในเรองบคลากร ระยะเวลา และงบประมาณ ทาใหงานวจยไมเสรจสนตามกาหนด ดงนนจงจาเปนตองมการเพมประสทธภาพในการทางานวจยดานเศรษฐกจประมง ภายใตขอจากดดงกลาว บทวเคราะห/แนวคด/ขอเสนอ งานวจยดานเศรษฐกจประมงของแตละประเภทการทาประมง (การเพาะเลยงสตวนาจด/สตวนากรอย/สตวนาทะเล) นน โดยภาพรวมจะมกรอบแนวคดในการวจยคลายๆ กน แตอาจมความแตกตางในรายละเอยดปลกยอยของแตละชนดสนคาประมง สาหรบกรณงานวจยดานเศรษฐกจการเพาะเลยงและระบบการตลาดปลานลของประเทศไทย นน มแนวคดในการดาเนนการเพอเพมประสทธภาพงานวจย ดงน 1. จดทาแผนปฏบตงานและดาเนนการตามแผนฯ อยางเครงครด เพอใหงานวจยเสรจตามกาหนด 2. วางแผนการเกบรวบรวมขอมล ควรมการวางแผนการเกบขอมลแยกตามประเภทแหลงขอมล คอ ขอมลปฐมภม ซงเปนขอมลในระดบฟารม ผคาปจจยการผลต (อาหาร) ผรวบรวมผลผลต พอคาระดบตางๆทงพอคาขายสง และพอคาขายปลก ตลาดกลาง โรงงานแปรรป และผบรโภค ควรประสานงานกบเจาหนาทของสานกงานประมงจงหวดในการนดหมายผทเกยวของ เพอความสะดวกในการเขาไปในพนทเพอสอบถามขอมลจากกลมตวอยาง และยงเปนการใชเวลาในการสารวจขอมลอยางมประสทธภาพ เนองจากบคลากรทใชในการสารวจขอมลมจากด สาหรบขอมลทตยภม นน ในปจจบนมแหลงขอมลหลายแหลงทสามารถคนหาขอมลไดรวดเรวยงขน ทงนเนองจากความกาวหนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ นอกจากนขอมลบางอยาง เชน ผลผลตปลานลของประเทศไทย ขอมลมความทนสมยและมความรวดเรวมากขน ซงไดจากการประเมนจากใบกากบการจาหนายปลานล (Movement document: MD) ทาใหไดขอมลทมความทนสมยในการวเคราะหสถานการณ 3. การประมวลและวเคราะหขอมล ควรรบดาเนนการประมวลผลหลงจากทมการเกบรวบรวมขอมล เพราะหากขอมลทเกบรวบรวมมามความคลาดเคลอนหรอไมครบถวนจะไดสามารถดาเนนการเกบรวบรวมเพมเตม นอกจากนควรมการศกษาแบบจาลอง หรอวธการวเคราะหใหมๆ เชน การจดทา Contract Farming การรวมกลมของเกษตรกรในลกษณะ cluster การประเมนประสทธภาพระบบการตลาด การพฒนาระบบโลจสตกส รวมถงในป พ.ศ. 2558 ประเทศไทยตองกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community) ควรมการศกษาถงผลกระทบจากการรวมกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนตอ

20

4. ตดตามความกาวหนาของงานวจย โดยจดทารายงานสรปประจาเดอน ซงจะทราบความกาวหนา และปญหาอปสรรคในการทาวจย เพอหาแนวทางแกไขตอไป สาหรบการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและสภาพแวดลอมภายนอกในการเพมประสทธภาพงานวจยดานเศรษฐกจการประมง มดงน สภาพแวดลอมภายใน 1. จดแขง : บคลากรมความรความสามารถในการทางานวจย และมเครองมอ/อปกรณสนบสนนในการทางานวจย : เครองคอมพวเตอรสาหรบบนทกขอมล และโปรแกรมสาเรจรปทในใชในการวเคราะหขอมล เปนตน 2. จดออน : บคลากรทไดรบมอบหมายใหทางานวจยในเรองทไมถนด หรอเรองทไมไดมความสนใจ ประกอบขอจากดของจานวนบคลากร ระยะเวลา และงบประมาณในการทาวจย ทาใหงานวจยบางสวนไมเสรจตามระยะเวลากาหนด สภาพแวดลอมภายนอก 1. โอกาส : การเขาถงแหลงขอมลในการทาวจยทาไดงายขน เนองจากความกาวหนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ ทาใหสามารถสบคนขอมลไดรวดเรว ประหยดเวลาและงบประมาณ 2. อปสรรค : เนองจากมงานอนๆ และงานดวนทไดรบมอบหมายเพมเตมเขามาแทรกเปนจานวนมาก ทาใหการทางานวจยขาดความตอเนอง ซงเปนสาเหตหนงททาใหงานวจยไมเสรจตามกาหนด ผลทคาดวาจะไดรบ

1. งานวจยมคณภาพ ทนตอเหตการณและเสรจสนตามเวลาทกาหนด 2. งานวจยดานเศรษฐกจประมงทไดสามารถนาไปประยกตใช เปนแนวทางในการกาหนดนโยบาย

ดานเศรษฐกจแกหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชน ตวชวดความสาเรจ

1. การเพมขนของจานวนงานวจยทเสรจสนตามเวลาทกาหนด 2. งานวจยทใชเวลาและงบประมาณนอยลง

ลงชอ………….……………...…… (นางเกวลน หนฤทธ) ผเสนอแนวคด