Ro ro: Deniz ve kara taşımacılığının koordinasyonu ile kurulan taşımacılık sistemidir. https://www.facebook.com/groups/dosyaindirme/ Ro ro taşımacılığı: Tır adı verilen büyük çekiciler limanlar arası feribot ya da gemi ile taşınması olayına denir. Önemli Limanlar: İstanbul (Pendik) ,İzmir(Çeşme), Tekirdağ, Zonguldak, Samsun, Trabzon, Mersin….

İstanbul Limanı: Türkiye’nin en işlek, en geniş ölçülü iş yapan İthalat ve ihracat limanımızdır. Bu durum üzerinde; • Çok işlek bir deniz yolu olan Boğaz’da bulunması, böylece Karadeniz kıyısındaki ülkelerle Akdeniz arasındaki ulaştırmayı sağlaması, • Hinterlandının çok geniş olması • Türkiye’nin en büyük ticaret merkezi olması • Orta Doğu’nun en önemli ticaret merkezlerinden bir olması • Yabancı ticaret gemilerinin transit merkezi olması gibi faktörler etkilidir. Türkiye fiziki haritası ve demir yolları haritaları incelendiğinde; • Demir yollarının önemli merkezleri birbirine bağladığı • Anadolu’nun kıyılarındaki denizlerle bağlantı sağladığı • Doğu -batı doğrultusunda daha çok akarsu vadileri ile ova yüzeylerini izledikleri • Kuzey ve güneydeki dağ sıralarını vadiler boyunca aştıkları • Önemli limanları iç kesimlere bağladığı • İç bölgelerde önemli üretim merkezlerinden geçtiği görülür.

Türkiye’de çok dağlık ve engebeli olduğu için günümüzde demiryolu ağı bulunmayan yerlerden bazıları şunlardır: • Batı Karadeniz’de Sinop - Kastamonu arası • Doğu Karadeniz’de Ordu - Artvin arası • Ege - Akdeniz hattında Muğla - Antalya arası • Doğu Anadolu’da Ağrı, Iğdır, Hakkâri

Linyitle çalışan termik santrallerimiz: https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi Soma (Manisa), Seyitömer, Değmirsaz, Tavşanlı ve Tunçbilek (Kütahya), Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy(Gökova) (Muğla), Afşin - Elbistan (Kahraman Maraş), Çeltek (Amasya), Çan (Çanakkale) Çayırhan, Nallıhan (Ankara), ve Orhaneli (Bursa) dır. Bu santrallerin kuruluş yerlerinin belirlenmesinde öncelikle linyit yataklarına yakınlık göz önüne alınmıştır.

https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi

ULUTAŞ

Ötelere varabilecek olan, yerinde duran büyük dağ değil, sürekli ilerleyen küçük karıncadır.

HER COĞRAFYA’DA (Ulutaş)

https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi https://www.facebook.com/groups/dosyaindirme/

Üç tarafı denizlerle çevrili, yer şekilleri bakımından zengin iki yarım adadan oluşur. Bu durum;

İklim çeşitliliğini etkiler. Tarım ürünleri çeşitliliğini etkiler. Balıkçılık faaliyetlerini etkiler. Turizm faaliyetlerini etkiler. Ulaşımı ve ülke savunmasını etkiler. İki boğaza sahiptir. Bu hem gelir kaynağı hem de siyasi bir güç olarak kullanılabilir.

İlk Çağlarda Efes, Milet ve Tarsus'un birer liman kenti olduğu nasıl açıklanabilir?

Kıyılarımızda akarsuların taşıdığı alüvyonların oluşturduğu deltalar sonucu; yakın geçmişte bir liman kenti olan Efes, Milet ve Tarsus gibi bazı yerleşmeler bugün kara içinde denizden uzak kentler konumuna gelmişlerdir. Türkiye’de ova ve plâto düzlüklerinin yüksekte yer alma sebebi, üçüncü zaman sonları ve dördüncü zaman başlarında Anadolu Yarımadasının bütünüyle yükselmesidir. Dördüncü zaman başlarında Egeid karasının çökmesi ve Akdeniz sularının altında kalması, eski akarsu vadileri olan İstanbul ve Çanakkale boğazlarının oluşumu, Karadeniz ve Akdeniz'in birleşmeleri, kıyı şekillerinde meydana gelen değişiklikler ülkemizdeki epirojenez olaylarına örnek gösterilebilir.

Türkiye’de akarsuların taraçalı vadilerde akmalarının nedeni; ülkemizin aşınım düzlüğü haline geldikten sonra toptan yükselmesidir. Bunun

sonucunda denge profiline ulaşmış olan akarsular vadilerini tekrar kazmaya başladığından eski vadi yüzeyleri basamaklar halinde yüksekte kalıp taraçaları oluşturmuştur. https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi

Ülkemizde akarsu ve selinti sularının yol açtığı erozyon büyük boyutlarda iken rüzgâr erozyonu çok etkili değildir. Su ve rüzgâr erozyonunun etkili olduğu yerlerin ortak özelliği bitki örtüsünün fakir olmasıdır.

İndirgenmiş izoterm haritalarında sıcaklığın dağılışını etkileyen en önemli faktör

enlem ve karasallıktır. İndirgenmiş haritalarda yükselti dikkate alınmaz.

Gerçek izoterm haritalarında ise sıcaklığın dağılışını etkileyen en önemli faktör

yükseltidir. Türkiye’de yükseltiden kaynaklanan sıcaklık farkı enlemden

kaynaklanan sıcaklık farkından çok daha fazladır. Enlemden kaynaklanan

sıcaklık farkı ülkemiz genelinde 6-7°C dir. Kısa mesafede ise yükseltiden

dolayı sıcaklık farkı 15 °C’yi geçer. Konya ile Mersin kıyaslanırsa Mersin bu

farkın daha az olacağı yerdir. (Deniz kıyısında)

Kuraklık sonucunda ortaya çıkan olumsuzluklar • Barajlarda su eksilmesi • Enerji üretiminde azalma • İçme ve kullanma suyunda azalma • Salgın hastalıklar • Tarımsal üretimde düşme • Doğal bitki ve hayvan türlerinde azalma, v.b.

Bir akarsu üzerinde ulaşım yapılabilmesi; • Denge profiline ulaştığını, • Rejimin düzenli olduğunu, • Taşıdığı yük miktarının fazla değişmediğini, • Üzerinde aktığı arazinin genç olmadığını • Erozyonun şiddetli olmadığını gösterir. Türkiye’deki büyük akarsu ağızlarında delta ovalarının bulunmasının en önemli nedeni, ülkemizin engebeli ve yüksek olmasının sonucu değil, kıyı kuşağında gelgit genliğinin az olmasıdır. Türkiye Fay haritası incelendiğinde, fay hatları ile şu oluşumların paralellik gösterdiği görülür: Depremler, tektonik ovalar, kıvrım dağlar, kırık dağlar, horst - graben, volkanlar, kaplıcalar, jeotermal enerji kaynakları, peri bacaları, tektonik ovalar.

Nüfusun artış hızının özellikle 1990’lardan sonra sürekli düşmesine; Kadının iş hayatına girmesi Şehir yaşamındaki zorluklar www.facebook.com/KpssCografyaRehberi Aile planlamasının başarıya ulaşması Eğitim seviyesinin yükselmesi Çekirdek aile yapısına geçilmesi Evlenme yaşının yükselmesi gibi faktörler neden olmuştur. Türkiye’de mevsimlik göçlerin başlıca nedenleri nelerdir? İklim ve yer şekillerindeki farklılık Tarımla uğraşanların bir dönem boş kalmaları ve her geçen gün gelirlerinin azalması Veraset yoluyla tarım topraklarının bölünmesi Sağlık ve eğitim gibi imkânlardan yararlanma isteği Turizmin geliştiği, inşaat ve yolların yapıldığı yerlerde işçiye duyulan ihtiyaç vb.’ dir. https://www.facebook.com/groups/dosyaindirme/

Köy altı yerleşmelerinin kuruluş nedenleri;

• Bağımsız yaşama isteği • Ailelerin kalabalık oluşu • Hayvanlara ot ve su temini • Tarım topraklarının parçalı oluşu • Ormanlık ve meralık alanlardan faydalanma isteğidir. Geçici yerleşmeler yayla, ağıl, krom, dam ve oba şeklinde türlere ayrılır.

Türkiye'de Cumhuriyet’ten günümüze tarımda çalışan nüfus oranının azalması tarımda çalışan toplam insan sayısının azaldığı anlamına gelmemektedir. Ülke nüfusunun artmasına paralel olarak bütün sektörlerde çalışan insan sayısı da giderek artmaktadır. Fakat sanayi ve hizmetler sektörlerinde çalışan insan sayılarındaki artma, tarım sektörüne göre daha fazla olduğu için tarımda çalışan nüfusun toplam nüfusa oram azalmıştır. Bu durum tarımda çalışan insan sayısının ve tarımsal üretim miktarlarının azaldığı anlamına gelmez.

Tarımsal alanlarda sulamanın artmasıyla,

Tarımda verim artar. https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi

Tarımın milli gelirdeki payı artar. Tarım iklim şartlarına bağlılıktan kurtulur. Nadas tarımı (kuru tarım) azalır.

Yılda birden fazla ürün alınabilen alan genişler. Toprak her yıl kullanılabilir. Üretimdeki dalgalanmalar önlenir.

Ürün çeşitliliği artar. Daha fazla kar getiren ürünler ekilir. Sebze, meyve, endüstri bitkileri gibi.

Tarımda Makineleşme ile birlikte;

Tarım alanları artar. Verimlilik artar. Üretim artar. Ürün çeşitliliği artar.

Ürünlerin hasat süresi kısalır. Toprağı işlemek kolaylaşır.

Türkiye’de Hayvancılıkta Verimin Artırılması için Alınması Gereken Önlemler

Hayvan soylarının ıslah edilmesi (iyileştirilmesi) Otlakların korunması ve ıslah edilmesi Besi hayvancılığının yaygınlaştırılması ve besicilikle ilgili eğitime

önem verilmesi Süt kuzu ve süt dana kesimlerinin önlenmesi Düşük faizli kredi olanaklarının sağlanması Hayvan sağlığı ile ilgili denetimlerin düzenli olması Yem (kaliteli) üretiminin artırılması Pazarlama olanaklarının iyileştirilmesi

Türkiye’de büyükbaş hayvancılığı geliştirmek için;

Dana kesimine son verilmeli, Yerli ırklar ıslah edilerek geliştirilmeli, Besicilikle ilgili eğitime önem verilmeli, Düşük faizli kredilerle çiftçi desteklenmelidir.

Türkiye arıcılığa son derece elverişli bir ülkedir. Bu durum

Topoğrafik yapı Farklı iklim özelliklerinin görülmesi Bitkilerin çiçeklenme dönemlerinin farklı yerlerde, farklı zamanlara

rastlaması gibi özelliklerle açıklanabilir.

Önemli demir-çelik fabrikaları; ( hepsinde su kaynaklarına yakınlık ortak)

Ereğli, Karabük; demirin işlenmesi için gerekli enerji olan taşkömürü bu yörede bulunduğundan demirin çıkarıldığı yerden uzakta kurulmuştur.

İskenderun; İskenderun işletmesi ulaşım ve pazarlama kolaylığı nedeniyle kıyıda kurulmuştur.

Türkiye’de balıkçılığın gelişmemesinin nedenleri;

Denizlerde yapılan balıkçılığın daha çok kıyı balıkçılığı olması, Balıkçılıkla ilgili teknolojik gemilerin olmaması, Taşıma ve depolama olanaklarının yetersizliği, Av yasaklarına uyulmaması Kıyı kirlenmelerinin önlenemeyişi, Deniz suyu sıcaklıklarının yüksek olmasıdır. Zararlı avlanma yöntemleri

Türkiye'de en yaygın olarak bulunan yeraltı kaynakları krom, tuz, mermer, linyit, manganez, bakır, bor... Bu durum Türkiye'nin üzerinde yer aldığı arazinin farklı jeolojik dönemlerden etkilenmesiyle (özellikle III. zaman) ve bu jeolojik dönemlerde meydana gelen tektonik olaylarla açıklanabilir.

Ayrıca göl çanaklarındaki şiddetli buharlaşma ve tortulaşma da çeşitlilikte etkili olmuştur.

Türkiye’de maden çeşitliliğinin fazla olmasında farklı zamanlarda oluşmuş arazilerin varlığı ve özellikle volkanizmanın etkili olmasıdır.

Linyit, petrol, Doğalgaz, nükleer, taşkömürü, jeotermal üretim iklimden Etkilenmez.

https://www.facebook.com/groups/dosyaindirme/

Türkiye'de canlı bir iç ticaret olmasında;

Sanayi kuruluşlarının dengesiz dağılımı Bölgeler arasında yetişen tarım ürünlerinin farklı olması (İklim çeşitliliği) Nüfusun dengesiz dağılımı Hayvansal maddelerin her yerde yeterince üretilememesi

Alım gücünün farklı olması Yeraltı zenginliklerinin farklılık göstermesidir.

Termik enerji üretiminde kullanılan linyit, taşkömürü, petrol ve doğalgaz yenilenebilir olan enerji kaynaklarına göre ( hidroelektrik, rüzgâr, jeotermal…) çevreyi daha fazla kirletir.

Ancak doğalgaz termik santraller içinde en az kirletendir. Doğalgaz ile çalışan en önemli santraller

Ovaakça, Hamitabat ve Ambarlı’dır. Ayrıca İzmir, Ankara, Adapazarı, Samsun, Manisa, Van….

DİNİ (İnanç) TURİZMİ

İstanbul, Edirne, Konya, Şanlıurfa, Bursa, İznik Müslümanlık açısından bunun dışında Hıristiyanlık açısından önemli olan dokuz adet merkez belirlemiştir. Bunlar; https://www.facebook.com/groups/dosyaindirme/ • Hatay - Merkez: St. Pierre Anıt Müzesi • Mersin - Tarsus: St. Paul Anıt Müzesi • İzmir - Selçuk: Meryem Ana Evi • Antalya - Demre: St. Nicola Kilisesi • Bursa - İznik: Ayasofya Cami • Manisa - Sard: Sard Sinagogu • Manisa - Alaşehir: Alaşehir Kilisesi • Manisa - Akhisar: Akhisar Kilisesi • Isparta - Yalvaç: Pisidia Antik Kenti • Nevşehir- Derinkuyu: Ortodoks Kilisesi • Denizli - Pamukkale: Laodikya Antik Kenti olarak tespit edilmiştir.

Fabrikanın kuruluş yerinin belirlenmesinde ham maddenin şu özellikleri etkilidir: https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi o Ham madde değerinin taşıma maliyetinden düşük olması: Çimento, et ve

unlu mamullere yönelik fabrikalar bu nedenle ham maddenin bulunduğu yerde o İmalat sırasında ham maddede büyük kayıpların olması: Bir ağacın kabaca

% 40’ı kullanılabilirken geri kalan kısmı boşa çıkmaktadır. Bu nedenle ağaç ürünlerini işleyen fabrikalar ormanların yakında kurulur.

o Ham maddenin kolay bozulabilir olması: Genellikle tarım ürünlerinden oluşan ham maddeler kolay bozulabilir olduğu için bu ürünleri işleyen tesisler ham madde kaynağının yakınında kurulur. Örneğin konserve, salça, çay, şeker, zeytinyağı gibi…

Dünya Miras Listesi’ne Alınan Mekânlarımız Kültürel miras olarak listeye alınanlar; • İstanbul’un tarihi alanları -1985 • Safranbolu şehri (Karabük)- 1998 • Boğazköy (Hattuşaş) - Hitit başkenti (Çorum)- -1986 • Nemrut Dağı (Adıyaman) – Kâhta- 1987 • Xanthos - Letoon (Muğla - Antalya il sınırı), Likya Uygarlığı- 1988 • Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas)--1985 • Truva Antik Kenti (Çanakkale)- 1998 • Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne)- 2012 • Göreme ve Kapadokya Milli Parkı (Nevşehir)--1985

Hem Kültürel, Hem Doğal Miras olarak listeye alınanlar ( Karma ) • Pamukkale - Hierapolis (Denizli) • Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir)

BU LİSTEYE SON EKLENEN: (KÜLTÜREL LİSTEYE) Çatalhöyük 2012 ( Konya )

!!!!! GEÇİCİ LİSTEYE EKLENEN İLK DOĞAL MİRASIMIZ: TUZ GÖLÜ Unesco listesine girmeyi başaran Türkiye'nin ilk volkanik jeopark alanı: KULA

II. Dünya Savaşı yıllarında (1930-1945) ise ihracatımız ithalattan fazla olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez gerçekleşen bu olayın nedenleri; https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi

Bu dönemde nüfusumuz çok az olması, Tarım ürünlerinin fazlasını satabilmesi, II. Dünya Savaşına hazırlanan ve silahlanma yarışına giren Avrupa ülkelerine en

önemli madenimiz olan kromu satabilmemiz, Dışardan gerekli ihtiyaç maddeleri (şeker, tuz, kumaş, gaz vb.) almamış olmamız

Önemli geçitler

Doğu Anadolu Bölgesi’ni Erzurum -Gümüşhane üzerinden Trabzon’a bağlayan Kop (2305 m.) Zigana ( Kalaknlı) (2010 m.),

Çataltepe (1210 m.) geçitleri, Kastamonu’da Ecevit geçidi, Akdeniz Bölgesi ile İç Anadolu arasındaki Gülek Boğazı (1050 m.) Silifke-Mut üzerinden Konya’ya bağlanan Sertavul (1630) (895 m.) ve Çeltikçi Beli (1225 m.) ülkemizdeki önemli geçitlerdir. Hatay ‘da Belen geçidi…

Ülkemizde demiryoluyla aşağıda belirtilen sınır geçişleri ile doğrudan uluslararası yük taşımacılığı yapılması mümkündür.

Kapıkule sınır bağlantısı, Bulgaristan’a ve Bulgaristan üzerinden diğer Avrupa ülk. Uzunköprü üzerinden, Yunanistan’a ve Yunanistan ilerisindeki ülkelere,

Kapıköy sınır bağlantısı, İran’a ve İran ilerisindeki Orta Asya ülkelerine, İslahiye sınır bağlantısı ile Suriye’ye ve Suriye üzerinden Irak’a, Nusaybin sınır bağlantısı ile yine Suriye’ye ve Suriye üzerinden Irak’a.

Ülkemizde demiryolları ağı geliştirilirse; • Trafik sorunu azalır. • Trafik kazaları azalır. Transit ticaret gelirleri artar. • Ulaşım maliyeti düşer. • Ülke ekonomisine katkı sağlanır.

Ülkemizde demiryolları yolcu ve yük taşımacılığında karayollarından sonra ikinci sırada yer alır. Kömür, maden cevheri, şekerpancarı, büyük makineler, tank, top vb. ağır silahlar ağır maddelerin ulaştırılmasında demiryolu ağı kullanılır.

Denizyolu taşımacılığı diğer ulaşım araçlarına göre çok daha ucuzdur.

En büyük ithalat ve ihracat limanımız İstanbul’dur. Ülkemizin en büyük üç limanı İstanbul(hinterlandı en geniş), Mersin, İzmir limanlarıdır. Yük trafiği bakımından en büyük limanlarımız İstanbul, İzmir, Mersin, İzmit ve İskenderun limanlarıdır.

İzmir, Mersin, Zonguldak, Ereğli, İskenderun, Antalya, Bandırma, Samsun, Trabzon önemli liman kentlerimizdir.

• Kara yolu ulaşımı: Kışın kar yağışı, buzlanma, çığ gibi oluşumlar özellikle iç bölgelerimizde ulaşımı aksatmaktadır. Kar yağışından en çok etkilenen ulaşım türü kara yolu ulaşımıdır. Türkiye’de seller de zaman zaman ulaşımı aksatmaktadır. Sis oluşumu görüş mesafesini kısaltarak ulaşımı olumsuz etkilemektedir. https://www.facebook.com/groups/dosyaindirme/ • Demir yolu ulaşımı: Kar yağışı ve don olayından kara yolu ulaşımına göre daha az etkilenir. • Deniz yolu ulaşımı: Fırtınalar, rüzgâr yönü, sis gibi iklim elemanları deniz ulaşımını aksatır. • Hava yolu ulaşımı: Sis, fırtına ve alan buzlanması uçuşların aksamasına neden olur.

Türkiye dört denize olan kıyı potansiyeline ve önemli suyollarına (İstanbul ve Çanakkale boğazları) sahiptir. Buna karşın denizcilik alanı da istenilen seviyeye ulaşamamasını şöyle açıklayabiliriz: • Deniz ulaşım araçlarının sayı ve nitelik açısından yetersiz olması • Limanların yeterli alt yapıya sahip olmaması • Boğazlardan geçen gemilerin kazalara neden olması • Deniz ticaret filosunun yetersiz olması • Türkiye navlun piyasasında (taşıma karşılığında alınan para) Türk gemiciliğinin payının istenilen düzeyde olmaması • Deniz taşımacılığında karlı ve verimli hatlarda etkin olunamaması • Transit taşımacılık ve limanlarla kara ve demir yolları entegrasyonunun yetersiz olması

Türkiye'nin 2023 Turizm Stratejisi

Sürdürülebilir turizm yaklaşımı benimsenerek, istihdamın artırılmasında ve bölgesel gelişmede turizmin öncü bir sektör konumuna ulaştırılması,

Türkiye'nin 2023 yılına kadar, uluslararası pazarda turist sayısı ve turizm geliri bakımından ilk beş ülke arasında uluslararası bir marka hâline getirilmesinin sağlanması,

Ekonomik gelişimi destekleyen; fiziksel düzeyde uygulanabilir, toplum yönelimli ve sürdürülebilir turizm ilkesini içeren bir planlama yaklaşımının ortaya konması,

Ulusal, bölgesel ve yerel ölçekte markalaşmanın hedeflenmesi, ulusal tanıtım ve pazarlamaya ek olarak varış noktası bazında tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine başlanması,

Zengin kültürel ve doğal değerlere sahip kentlerimizin markalaştırılarak turistler için bir çekim noktası hâline getirilmesi,

Alternatif turizm türlerinden öncelikli olarak sağlık turizmi, termal turizm, kış turizmi, golf turizmi, deniz turizmi, eko turizmi, yayla turizmi, kongre ve fuar turizminin geliştirilmesi hedeflenmiştir.

Rusya - Mavi Akım: Gaz gelişi bakımından sıkıntı bulunmamasının yanında en pahalı doğalgazı aldığımız hat. hatla alınan doğalgazın en olumsuz yanı Mavi Akımla gelen gazı satma hakkımızın bulunmaması. https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi Rusya - Batı Hattı İran - Türkiye Hattı: 2001 yılından bu yana sorunlu olarak çalışan boru hattı için Türkiye Uluslararası tahkime bile gitti. İran - Türkiye Pars Doğalgaz Hattı: ABD'nin muhalefetinde olan hat İran'daki Pars 22, 23, 24 sahalarının gazını Türkiye'ye taşımayı hedefliyor. Bakü - Tiflis - Ceyhan Ham Petrol Hattı: 2006'da tam kapasite çalışmaya başlayan hatta ham petrol taşınıyor. Türkiye'nin gerçekleştirdiği en başarılı boru hattı olarak kabul ediliyor. Kerkük - Yumurtalık Petrol Boru Hattı: Irak savaşından sonra sık sık kesintiler yaşanan hattın güvenliği tam olarak sağlanamadığı için sabote edilmesi en kolay hatlardan biri olarak kabul ediliyor ve Tam kapasite çalıştırılamıyor. Azerbaycan - Türkiye - Yunanistan Şah Denizi Hattı: 2008 Şubatta açılan boru hattıyla Azeri gazı Yunanistan'a kadar taşınıyor. Türkiye bu gazı Mavi Akımda olanın aksine satma yetkisine sahip. Hazar Geçişli Boru Hattı: Türkmen ve Kazak doğalgazının önce Yunanistan sonra da tüm Avrupa'ya ulaşması bekleniyordu. Fakat Rusya’nın Kazakistan ve Azerbaycan'la anlaşması projenin durmasına neden oldu. Mısır Doğalgazı: Mısırdan başlayan hattın önce Ürdün'e, sonra Suriye ve en sonunda Türkiye'ye ulaşması bekleniyor. https://www.facebook.com/groups/dosyaindirme/

2011 Yılı itibariyle Planlanan Yüksek Hızlı Tren Hatları

★ Ankara - Eskişehir hattı (2009 yılında hizmete açılmıştır.)

★ Ankara - Konya hattı (2011 yılında hizmete açılmıştır)

★ Ankara - İstanbul hattı (2013 Mayıs sonu açılmıştır.)

★ Ankara - Sivas hattı (yapım aşaması)

★ Ankara - İzmir projesi

★ Ankara - Kayseri hattı projesi

★ Sivas - Erzincan - Erzurum - Kars hattı projesi

★ Bursa - Osmaneli hattı projesi

★ Halkalı – Kapıkule projesi

BUNLAR DIŞINDA – TRABZON VE ANTALYA’YA DA YAPIMI PLANLANMAKTADIR. Ülkemizde karayolu trafiğinin yük ve yolcu taşıma payının çok büyük olması dikkat çekicidir. Avrupa Birliği ülkelerinde karayollarının yük taşıma payı % 45, yolcu taşıma payı % 79 olmasına karşılık, ülkemizde yük taşıma payı % 92, yolcu taşıma payı ise % 95 civarındadır. Karayolu ile her yere ulaşılabiliyor olması karayolunun en büyük artısıdır. Önemli İthal ürünleri Önemli İhraç ürünleri Motorlu kara taşıtları Motorlu kara taşıtları Beyaz eşya Beyaz eşya Petrol, doğalgaz Tekstil Elektronik eşya Tütün, fındık, kuru üzüm, kuru incir, Antep fıstığı, Silah ceviz, badem, nohut, mercimek, kuru kayısı… İlaç Madenler ( krom, bakır, demir, manganez, çinko, tuz, Fosfat, altın, platin mermer ) Boya Mobilya İş makineleri Halı, kilim Taş kömürü Deri Tropikal meyveler Cam, seramik, porselen Plastik maddeler Yün, tiftik, ipek

Türkiye’nin katılımcılık düzeyi ve uygulama başarı en yüksek ilk ve tek sulak alan yönetim planı Uluabat Gölü Yönetim Planı Projesidir.

Londra tipi hava kirliliği Endüstri kuruluşları ile binaların ısıtılmasında kullanılan fosil yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan dumanın sis ile karışarak oluşan hava kirliliği. İstanbul-Ankara- Erzurum gibi illerde kışın artmaktadır.

Los Angeles Tipi Hava Kirliliği: Egzoz gazlarının güneş ışınlarının etkisiyle karbondioksite dönüşmesidir. Zaman zaman İstanbul’da rastlanmaktadır.

Önemli Sınır Kapıları:

Kapıkule, Hamzabeyli ve Dereköy (Edirne, Kırklareli) ←→ Bulgaristan İpsala (Edirne) ←→ Yunanistan Sarp (Artvin) ←→ Gürcistan

Dilucu (Iğdır) ←→ Nahcivan https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi Gürbulak (Ağrı-Doğubeyazıt) ←→ İran Habur(Şırnak), Üzümlü ( son açılan Nisan 2014- Hakkari ) ←→ Irak Nusaybin (Mardin) ←→ Suriye Ceylanpınar ←→ (Şanlıurfa) ←→ Suriye Akçakale ←→ (Şanlıurfa) ←→ Suriye Mürşitpınar ←→ (Şanlıurfa) ←→ Suriye Öncüpınar (Kilis) ←→ Suriye Cilvegözü (Hatay) ←→ Suriye Akyaka, Alican ←→ Ermenistan Çıldır-Aktaş ve Kartsakhi (Ardahan) ←→ Gürcistan Çıldır-Canbaz Demiryolu ve Kartsakhi (Ardahan) ←→ Gürcistan Posof ve Vale (Ardahan) ←→ Gürcistan

Akyaka Doğu Kapı ve Gümrü (Kars) ←→ Ermenistan

Ramsar Sözleşmesi’nin diğer kriterlerine göre yapılacak değerlendirmelerin de tamamlanmasıyla Türkiye’deki uluslararası öneme sahip sulak alanların sayısı daha da artacaktır. Türkiye Manyas Gölü, Burdur Gölü, Sultan Sazlığı, Seyfe Gölü ve Göksu Deltası’nı 1994 yılında, Kızılırmak Deltası, Gediz Deltası, Uluabat Gölü ve Akyatan Lagünü’nü ise 1998 yılında olmak üzere uluslararası öneme sahip sulak alanlarından dokuzunu Ramsar Sözleşmesi’ne dâhil ettirmiştir.

Birincil Sektörler: Tarım, hayvancılık, madencilik, ormancılık… İkincil Hizmetler: Sanayide çalışanlar (işçi) Üçüncül Sektörler: Malların ve daha çok da hizmetlerin ticaretini, dağıtımını kapsar. Türkiye’de sanayileşmenin, nüfusun ve şehirleşmenin artması üçüncül sektörün hacmini ve çeşitliliğini artırmaktadır. Türkiye’de en fazla çalışan bulunan grup Dördüncül Sektörler: Bilginin toplanması, işlenmesi, dağıtılması, değiştirilmesi işleriyle ilgilenenleri kapsar. Bilgisayar ve uydu sistemlerindeki gelişmelerin bir ürünüdür. Bilgi sektörün veya bilgi ekonomisi olarak da adlandırılabilir. Türkiye, ekonomik gelişmesini tamamladıkça dördüncül sektörün payı da artacaktır. Beşincil Sektörler: Sektörel bazda karar verme noktasında bulunan kişileri kapsar. Özellikle büyük şirketlerdeki karar organlarında bulunan üst düzey yöneticileri, rehberleri ve danışmanları kapsar. İstihdam ettiği insan sayısı az olan beşincil sektör bir anlamda ekonomiye yön veren beyin takımı konumundadır (Örneğin büyük şirketlerdeki CEO’lar). Türkiye’deki büyük şirketlerin karar vericileri, hemen hemen bütün sektörleri etkileme potansiyeline sahiptir.

En fazla ihracat: ALMANYA, En fazla ithalat: RUSYA, En fazla dış ticaret hacmi: ALMANYA, En fazla dış ticaret açığı: ÇİN, Dış ticaret fazlasının olduğu önemli ülkeler: IRAK, İNGİLTERE, BAE, AZERBAYCAN…

TÜRKİYE’DE NEM VE YAĞIŞ Türkiye’de Nemin Dağılışı Türkiye’de yıllık bağıl nemin en fazla olduğu yer Karadeniz kıyılarıdır. Bu oran %70 - %80 civarındadır. Bu nedenle Karadeniz kuraklığın en az olduğu bölgedir. Bağıl nem oranı güneye gidildikçe azalır. Bağıl nemin yıl boyunca en az olduğu yer Güneydoğu Anadolu Bölgesi’dir. Yıl boyunca bağıl nemin en olduğu ikinci bölge İç Anadolu Bölgesi’dir. Bağıl nemin yaz mevsiminde azalır ve Güneydoğu Anadolu’da % 5’in altına düştüğü görülür. Bu nedenle Güneydoğu Anadolu kuraklığın en fazla olduğu bölgedir. Kış mevsiminde sıcaklığın düşmesine bağlı olarak bağıl nem oranında artış görülür. Bu nedenle Türkiye’nin büyük bir kısmı en fazla yağışı, sıcaklık değerlerinin düştüğü kış mevsiminde alır. Türkiye matematik konumu gereği Orta kuşakta, yani ılıman iklim kuşağında yer alır. Bulunduğu kuşakta Akdeniz makro klimasının etkisi altındadır. Özel konumunun elemanlarının etkisiyle de (denize uzaklık, yükseklik, dağların uzanış doğrultusu gibi), farklı iklim tiplerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ilıman karasal, sert karasal ve Karadeniz iklimi gibi. Matematik konumu gereği Türkiye’nin her yerinde görülmesi beklenen maki bitki örtüsünün yerini step, çayırlar ve yer yer ormanlar almış olup doğal bitki örtüsü çeşitlenmiştir. Matematik konumu gereği Türkiye’nin her yerinde görülmesi beklenen terra rossa topraklar yerini kahverengi orman, podzol, çernezyom vs. almış olup toprak örtüsü çeşitlenmiştir. https://www.facebook.com/groups/dosyaindirme/

Kuraklığın ortaya çıkardığı sonuçlar Tatlı su kaynakları azalır, Sel ve Su Baskınları Tarımsal ürünlerde, otlaklarda ve ormanlık alanlarda azalma olur. Su seviyesinde düşme gerçekleşir. Çölleşme hızlanır, kurak ve yarı kurak alanların sınırları genişler. Tarım toraklarında tuz birikimi ve erozyon artar. Evcil ve vahşi hayvanların ölüm oranı yükselir. Barajların doluluk oranı azalırken buna bağlı elektrik üretimi de düşer. Orman yangınları artar. Sınır aşan akarsuların geçtiği ülkeler arasında sorunlar artar. Balık türlerinin zarar görmesi veya yok olması kuraklığın direkt etkileri arasındadır. Göç hareketi artar. https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi Gıda fiyatları artar. Buzul aşındırması bulunan dağlarımız şunlardır:

https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi

• Uludağ (Marmara)

• Erciyes (İç Anadolu)

• Kaçkar, Giresun, Mescit, Yalnızçam (Karadeniz)

• Bolkar, Aladağ, Sultan, Geyik, Bey, Barla,

Dedegöl, Davraz (Akdeniz)

• Ağrı, Süphan, Buzul (Cilo), Bingöl, Munzur (Doğu

Anadolu)

https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi

Sanayide Ham madde; https://www.facebook.com/groups/dosyaindirme/ Fabrikanın kuruluş yerinin belirlenmesinde ham maddenin şu özellikleri etkilidir: https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi

Ham madde değerinin taşıma maliyetinden düşük olması: Çimento, et ve unlu mamullere yönelik fabrikalar bu nedenle ham maddenin bulunduğu yerde kurulur.

İmalat sırasında ham maddede büyük kayıpların olması: Bir ağacın kabaca % 40’ı kullanılabilirken geri kalan kısmı boşa çıkmaktadır. Bu nedenle ağaç ürünlerini işleyen fabrikalar ormanların yakında kurulur.

Ham maddenin kolay bozulabilir olması: Genellikle tarım ürünlerinden oluşan ham maddeler kolay bozulabilir olduğu için bu ürünleri işleyen tesisler ham madde kaynağının yakınında kurulur. Örneğin konserve, salça, çay, şeker, zeytinyağı gibi. Belirtilen bu özelliklere göre Türkiye’de ham maddenin yakınında kurulan sanayi kolları şöyle sıralanabilir.

Et ve süt fabrikaları: Kars, Ağrı, Van, Diyarbakır, Şanlıurfa, Edirne, Bolu Konserve ve içecek fabrikaları: İstanbul, Balıkesir, Çanakkale, İzmir, Afyon, Aydın,

Uşak Pamuk dokuma: Adana, Denizli, Aydın, Gaziantep, Kahramanmaraş Petrol rafinerisi: Batman Unlu mamuller: Konya, Eskişehir, Ankara, Karaman, Aksaray Sigara fabrikaları: Samsun, İzmir, Manisa, Tokat, Malatya, Bitlis Halı, kilim ve battaniye dokumacılığı: Hereke, Bünyan, Sivas, Isparta, Uşak, Kula,

Gördes, Milas, Gaziantep, Siirt Kâğıt fabrikaları: Çaycuma (Zonguldak), Aksu (Giresun), Taşköprü (Kastamonu),

Dalaman (Muğla), Çay (Afyon), Taşucu (Mersin), Bartın ve Balıkesir. Bitkisel yağ fabrikaları: Trakya’da ayçiçeği yağı, Ege ve Güney Marmara kıyılarında

zeytinyağı fabrikaları

DOĞALGAZ;

https://www.facebook.com/KpssCografyaRehberi - TÜRKİYE ELEKTRİK ÜRETİMİNDE BİRİNCİ SIRADA YER ALIR. - MARDİN-ÇAMURLU, KIRKLARELİ-HAMİTABAT, DÜZCE-AKÇAKOCA - ÖNEMLİ ÇIKARIM ALANLARIDIR. - EN FAZLA İTHAL ETTİĞİMİZ ÜLKE RUSYA

- EN ÖNEMLİ BORU HATTI MAVİ AKIMDIR. - OVAAKÇA(BURSA), HAMİTABAT(KIRKLARELİ), AMBARLI(İSTANBUL), ÇAKMAKTEPE, ALİAĞA(İZMİR), TEMELLİ(ANKARA), ENKA(SAKARYA) - AYRICA MANİSA, ŞANLIURFA, VAN, SAMSUN Dünyanın en büyük gaz motorlu elektrik santrali olma özelliğini taşıyan İzmir Aliağa Çakmaktepe Enerji Santrali'dir.

DEMİRYOLU ULAŞIMI OLAN ÖNEMLİ SINIR KAPILARI; KAPIKULE - BULGARİSTAN NUSAYBİN - MARDİN PAZARKÖY - YUNANİSTAN AKYAKA - ERMENİSTAN KAPIKÖY - İRAN ÖNCÜPINAR- MÜRŞİTPINAR- CEYLANPINAR - SURİYE AKÇAKALE- NUSAYBİN- TÜRKİYE’DE ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ (OSB): OSB’nin kurulma amaçları; sanayinin uygun alanlarda yapılandırılması, düzenli kentleşmenin sağlanması, çevre sorunlarının önlenmesi, imalat sanayinin plan dahilince geliştirilmesidir. ARAZİ KULLANIMININ ÇEVRESEL ETKİLERİ: *Hâkim rüzgâr yönü dikkate alınmadan Konya şehrinin kuzey ve kuzeydoğusunda kurulan organize sanayi bölgeleri şehirde özellikle kış mevsiminde hava kirliliği oluşturmaktadır. *Elazığ’da 1955’te çimento fabrikaları verimli tarım arazileri üzerine inşa edilmiştir. Şehrin gelişmesine bağlı olarak fabrika bugün şehir merkezinde kalmıştır. *Antalya’nın Gazipaşa ilçesindeki havaalanı yapılırken yakınındaki yüksek dağlık alanın dikkate alınmaması uçuş güvenliğini tehlikeye soktuğundan havaalanının uçuş okuluna çevrilmesi düşünülmektedir. ***Arazi planlaması yapılırken topoğrafya, bitki örtüsü, yerleşme, nüfus, toprak, hâkim rüzgâr yönü, yağış rejimi gibi özellikler dikkate alınmalıdır. ARAZİ PLANLAMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR: https://www.facebook.com/groups/dosyaindirme/ *Hedef tespit edilmelidir. *Arazinin durumunu gösteren haritalar yapılmalıdır. *Planlama yapılacak mekanda alt yapı çalışmaları yapılmalıdır. *Araziden maksimum verim elde edilecek alternatif projeler geliştirilmelidir. *Bölge halkının gereksinimleri düşünülmelidir.