40
2015/16 www.up.ac.za Natuur- en Landbouwetenskappe Voorgraadse fakulteitsbrosjure

2015/16 - up.ac.za Brochures 2015 2016/fb... · BSc (Vierjaarprogram). Leerders met ’n voorliefde vir die onbekende, ’n nuuskierige geaardheid en die wil om hard te werk, is welkom

Embed Size (px)

Citation preview

2015/16

www.up.ac.za

Natuur- en Landbouwetenskappe

Voorgraadse fakulteitsbrosjure

ii Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Boodskap van die Dekaan

Prof Brenda WingfieldWaarnemende Dekaan: Fakulteit

Natuur- en Landbouwetenskappe

Het jy al ooit gewonder wie is verantwoordelik vir die gehalte van die sjokolade, blikkieskoeldrank of pannekoekmengsel wat jy in die winkel koop? Wat is die wetenskap agter ’n krieketbal of ’n kolfblad? Wat is nanotegnologie en hoe word kankerpasiënte met kerntegnologie of tuberkulose met fitomedisyne behandel? Waarom is aktuarisse die hoogs betaalde beroepslui ter wêreld?

Die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe bied graadprogramme aan wat nie net die leiding neem in die onderskeie dissiplines nie, maar wat gegradueerdes ook toerus om leiers en probleemoplossers in hul gekose beroepsrigtings te wees. Die sleutel tot die Fakulteit se sukses is die groot fokus wat daar op onderwys, navorsing en innovasie van ’n hoë gehalte geplaas word. Dit word vergestalt in die Fakulteit se benadering tot opleiding en navorsing – maar bowenal in die ingesteldheid tot probleemoplossing wat by studente gekweek word.

Die Universiteit van Pretoria streef daarna om internasionaal mededingend, en terselfdertyd plaaslik relevant te wees. Die Universiteit se plant- en dierewetenskappe word tans die hoogste gegradeer van alle Suid-Afrikaanse universiteite. Hierdie gradering is gebaseer op die aantal aanhalings (die aantal kere wat daar na ’n outeur se werk verwys word in akademiese publikasies) en skripsies wat deur akademici van die Fakulteit gelewer word (gebaseer op die ISI Web of Knowledge se aanwysers vir noodsaaklike wetenskappe).

Plaaslike relevansie word verseker deur noue samewerking met die bedryf. Op dié gebied het die Universiteit ook ’n aantal innovasies ontplooi. Die instelling se strategiese bondgenootskap met die Wetenskaplike en Nywerheidnavorsingsraad (WNNR), bekend as die Suidelike Onderwys- en Navorsingsvennootskap (Southern Education and Research Alliance – SERA), skep ongekende geleenthede vir opleiding en navorsing vir studente en personeel. Die Innovation Hub, wat net langs die Universiteit se proefplaas geleë is, is ’n projek van SERA en die Gautengse provinsiale

regering. Sommige van die wêreld se mees toonaangewende hoëtegnologie-maatskappye vestig tans navorsings- en ontwikkelingslaboratoriums by die Innovation Hub.

Nasionale en internasionale akkreditasie is die norm vir sowel die nagraadse programme as die navorsingslaboratoriums. Dit is die Fakulteit se erns om te verseker dat die markwaarde van die grade wat in hierdie Fakulteit aan die Universiteit van Pretoria toegeken word, altyd vir studente ’n mededingende voordeel sal wees. Die Fakulteit voeg waarde tot sy grade toe, en het ’n goeie reputasie in die mark, wat tot gevolg het dat sy studente baie gesog is.

Die studieprogramme van die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe is toeganklik vir almal wat aan die akademiese standaarde voldoen.

Alle voorgraadse studieprogramme met genoegsame studentegetalle word in beide Afrikaans en Engels aangebied (behalwe in sekere gevalle soos Aktuariële Wetenskappe waar programme slegs in Engels aangebied word). Die Universiteit beskik ook oor verskeie finansiële skemas om verdienstelike studente met beurse en lenings te help.

Die Fakulteit is by verskeie uitreik-programme betrokke, soos die bekende UP with Science-program en die BSc (Vierjaarprogram). Leerders met ’n voorliefde vir die onbekende, ’n nuuskierige geaardheid en die wil om hard te werk, is welkom om aansoek te doen.

Universiteit van Pretoria iii

Inhoud

Boodskap van die Dekaan ..................................................................................................................................................................................iiInleiding ................................................................................................................................................................................................................ 1Voorgraadse studieprogramme ........................................................................................................................................................................ 2Fakulteitshoogtepunte ..................................................................................................................................................................................... 10Meer oor die BSc (Vierjaarprogram) ............................................................................................................................................................... 11Biologiese Wetenskappe .................................................................................................................................................................................. 12

- Departement Biochemie ......................................................................................................................................................................... 12- Departement Mensfisiologie .................................................................................................................................................................. 12- Departement Genetika ............................................................................................................................................................................ 13- Departement Anatomie: BSc (Mediese Wetenskappe) ....................................................................................................................... 14- Departement Mikrobiologie en Plantpatologie .................................................................................................................................... 15- Departement Dierkunde en Entomologie ............................................................................................................................................ 15- Departement Plantkunde ....................................................................................................................................................................... 18

Fisiese Wetenskappe ........................................................................................................................................................................................ 18- Departement Chemie .............................................................................................................................................................................. 18- Departement Geologie ............................................................................................................................................................................ 19- Departement Geografie, Geoinformatika en Meteorologie ............................................................................................................... 20- Departement Fisika .................................................................................................................................................................................. 21

Landbou- en Voedselwetenskappe ................................................................................................................................................................ 23- Departement Landbou-ekonomie, Voorligting en Landelike Ontwikkeling ..................................................................................... 23- Departement Plantproduksie en Grondkunde .................................................................................................................................... 23- Departement Vee- en Wildkunde ........................................................................................................................................................... 25- Departement Verbruikerswetenskap .................................................................................................................................................... 25- Departement Voedselwetenskap ........................................................................................................................................................... 27

Wiskundige Wetenskappe ............................................................................................................................................................................... 28- Departement Versekerings- en Aktuariële Wetenskap ....................................................................................................................... 28- Departement Wiskunde en Toegepaste Wiskunde ............................................................................................................................. 28- Departement Statistiek ........................................................................................................................................................................... 30

Gemeenskapsontwikkelingsinisiatiewe ......................................................................................................................................................... 30Algemene inligting ............................................................................................................................................................................................ 33

- Universiteit van Pretoria kampusse en kontakinligting ...................................................................................................................... 33- Toelatingsvereistes .................................................................................................................................................................................. 33- Aansoek om toelating .............................................................................................................................................................................. 33- Taalbeleid en onderrigmedium .............................................................................................................................................................. 34- Beurse, toekennings en lenings (finansiële ondersteuning) .............................................................................................................. 34- Spesiale aanbod aan akademiese presteerders .................................................................................................................................. 35- UP-bankbesonderhede ........................................................................................................................................................................... 35- Verblyf ....................................................................................................................................................................................................... 35- Veiligheidsdienste .................................................................................................................................................................................... 36- Internasionale studente .......................................................................................................................................................................... 36

Uitgegee deur die Kliëntedienssentrum in November 2014. Kommentaar en navrae kan gerig word aan [email protected] of tel: +27 (0)12 420 3111.

Vrywaring: Hierdie publikasie bevat inligting oor reëls, beleide, onderriggelde, kurrikula en programme van die Universiteit van Pretoria soos van toepassing ten tye van die druk daarvan. Wysigings aan of bywerking van die inligting in hierdie publikasie mag van tyd tot tyd sonder vooraf kennisgewing geskied. Die akkuraatheid, betroubaarheid of geldigheid van die inligting vervat in hierdie publikasie word derhalwe nie deur die Universiteit op enige gegewe tydstip gewaarborg nie en is onderhewig aan verifiëring. Die gebruiker word versoek om deurgaans die korrektheid van die gepubliseerde inligting met die Universiteit te bevestig. Versuim om dit te doen, sal nie aanleiding gee tot enige eis of aksie van enige aard teen die Universiteit deur enige party hoegenaamd nie.

1 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Inleiding

Die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe is ’n baie diverse fakulteit. Dit bestaan uit 17 departemente, asook meer as 20 sentra en institute wat ’n integrale deel uitmaak van hierdie departmente. Meer as 5 000 studente, van wie 70% voorgraads en 30% nagraads is, registreer jaarliks by hierdie Fakulteit.

Alle studieprogramme is ontwerp om individue op te lei wat probleme kan oplos, maklik by veranderende omstandighede kan aanpas en leiding kan neem in hulle gekose spesialiseringsrigtings. Die kwalifikasies wat toegeken word, is van wêreldgehalte en bied toegang tot ’n groot verskeidenheid beroepsmoontlikhede vir dinamiese en kreatiewe persone. Sommige van die Fakulteit se studieprogramme is uniek aan die Universiteit van Pretoria, terwyl ander programme ook deur ’n aantal ander instellings aangebied word, wat insluit:

Grade word voorgraads en nagraads in die volgende vakgebiede aangebied:

Biologiese Wetenskappe Landbou- en Voedselwetenskappe

� Biochemie � Biotegnologie � Dierkunde � Ekologie � Entomologie � Genetika � Mediese Wetenskappe � Mensfisiologie � Mensfisiologie, Genetika en Sielkunde � Mensgenetika � Mikrobiologie � Plantkunde

� Landbou-ekonomie/Agribesigheidsbestuur � Natuurlewebestuur (Nagraads) � Plant- en Grondwetenskappe � Plantpatologie � Veekunde � Voeding � Voedselbestuur � Voedselwetenskap en -tegnologie

Programme in Verbruikerswetenskap � Gasvryheidsbestuur � Kleding: Kleinhandelbestuur � Voedsel: Kleinhandelbestuur

Fisiese Wetenskappe Wiskundige Wetenskappe

� Chemie � Fisika � Geografie � Geoinformatika � Geologie � Meteorologie � Omgewings- en Ingenieursgeologie � Omgewingswetenskappe

� Aktuariële en Finansiële Wiskunde � Toegepaste Wiskunde � Wiskunde � Wiskundige Statistiek

Unieke programme in die Fakulteit:BSc (Voeding): Hierdie is die enigste graad van sy soort in Suid-Afrika wat op ‘n voorgraadse sowel as ‘n nagraadse vlak aangebied word.

BSc (Meteorologie): Hierdie is die enigste graad van sy soort wat in sub-Sahara Afrika op ‘n voorgraadse sowel as ‘n nagraadse vlak aangebied word.

MSc in Toegepaste Mineralogie: In Suid-Afrika, word hierdie nagraadse kwalifikasie slegs aangebied by die Universiteit van Pretoria.

Universiteit van Pretoria 2

Voorgraadse studieprogramme

Belangrike inligting met betrekking tot voorgraadse studieprogramme vir 2016

• Ten einde te kan registreer moet NSS/IEB/Cambridge-kandidate voldoen aan die minimum vereistes vir graadstudie asook aan die minimum vereistes van die betrokke studieprogram. • Lewensoriëntering word uitgesluit by die berekening van die Toelatingspuntteling (TPT). • Graad 11-uitslae word gebruik vir die voorlopige toelating van voornemende studente. Finale toelating is gebaseer op Graad 12-uitslae.

Universiteit van Pretoria-webwerf www.up.ac.za/nasNasionale Normtoets (National Benchmark Test)-webwerf www.nbt.ac.zaStudieprogrammeDuurSluitingsdatumsBeroepe

Minimum vereistes vir 2016

Prestasievlak

TPTBIOLOGIESE WETENSKAPPE

Afrikaans of Engels Wiskunde Fisiese Wetenskap

NSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelBSc (Biochemie)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Biochemie bied feitlik onbeperkte geleenthede vir opwindende en uitdagende loopbane in die bedryf (fyn chemikalieë, voedsel-, farmaseutiese en afvalprosesseringsfirmas), navorsingsrade (die Mediese Navorsingsraad [MNR]), die Landbounavorsingsraad [LNR], die Kankervereniging van Suid-Afrika en die Waternavorsingskommissie) en institute, akademiese instellings, die Wetenskaplike en Nywerheidnavorsingsraad (WNNR), asook forensiese en patologielaboratoriums. Verder is beroepe soos navorsers, onderwysers, dosente en mediese verteenwoordigers ook ’n opsie. Gegradueerdes in Bioinformatika is gemaklik in werksomgewings soos universiteite, navorsingsinstitute, farmaseutiese maatskappye, biotegnologiese maatskappye en verwante bedryfsektore.BSc (Biologiese Wetenskappe)Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Hierdie is ‘n generiese eerstejaarsprogram in Biologiese Wetenskappe. Studente wat onseker is oor watter spesialiseringsgraadprogram om te kies, kan vir hierdie studieprogram aansoek doen. Studente wat wil aansoek doen om toelating tot een van die MBChB- of BChD-plekke wat in die tweede semester beskikbaar word, mag in die eerste semester registreer vir BSc (Biologiese Wetenskappe) en mag vir die modules Wêreldbeelde (FIL155), Mense en hul Omgewing (MGW112) en Mediese Terminologie (MTL180) in die plek van Wiskunde (WTW134) registreer, op voorwaarde dat hierdie studente, indien hulle nie gekeur word nie en met een van die Biologiese Wetenskappe-studieprogramme wil voortgaan, Wiskunde (WTW134) in die tweede semester van die eerste jaar moet voltooi. NB: Die toelatingsvereistes vir MGW112 is ‘n TPT-telling van 34 en ‘n minimum van 70% vir Graad 12 wiskunde. Studente wat wil aansoek doen om toelating tot een van die BVSc-plekke wat in die tweede semester van dieselfde jaar beskikbaar word, mag in hul eerste semester vir Biologiese Wetenskappe se voorgeskrewe vakke en vir MTL 181 registreer. Hierdie studente moet in die eerste semester vir WTW134 registreer.BSc (Biotegnologie)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Laboratoriumgebaseerde navorsers of bioentrepreneurs wat gebruik maak van mediese, dierkundige, plant- of mikrobegebaseerde tegnologieë om produkte en dienste te ontwikkel. Indien studente biotegnologie kombineer met addisionele kwalifikasies soos regte, sal hulle toegerus wees vir sukses in beroepe soos patentereg, farmaseutiese verkope en bemarking, projekbestuur, rekenaarprogrammering (natuurlike verwerking) en wetenskapsjoernalistiek. Neem asseblief kennis dat die vlak van opleiding/kwalifikasie ’n belangrike rol speel in die bepaling van die tipe werk waarby ’n gekwalifiseerde biotegnikus betrokke kan raak.BSc (Ekologie)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Posisies by omgewingsgebaseerde statutêre en private bewaringsorganisasies, organisasies wat betrokke is by die direkte of indirekte benutting van natuurlike hulpbronne, en akademiese en opleidingsinstansies.BSc (Dierkunde)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Gegradueerdes van die Departement Dierkunde en Entomologie kan na ’n verskeidenheid opwindende beroepsgeleenthede uitsien. Hulle word in natuurbewaringsinstansies, omgewingskonsultasiefirmas, bewaringsbeplanningsagentskappe, mediese en veeartsenykundige navorsing, die biochemiese en biotegnologiese bedryf, opvoedkundige instellings, rekenaarverwante sektore en die sakesektor aangestel. Beroepsgeleenthede sluit die volledige spektrum van potensiële aktiwiteite in wat deel uitmaak van moderne navorsing, ontwikkeling en opleiding. Dit kan van heeltydse deelname in die veld of laboratorium tot heeltydse opleidingsaktiwiteite wissel en sluit gewoonlik ’n stimulerende kombinasie van analitiese werk en veldwerk in asook werk wat met menslike hulpbronne te doen het.

3 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Voorgraadse studieprogramme

StudieprogrammeDuurSluitingsdatumsBeroepe

Minimum vereistes vir 2016

Prestasievlak

TPTBIOLOGIESE WETENSKAPPE

Afrikaans of Engels Wiskunde Fisiese Wetenskap

NSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelBSc (Entomologie)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Indiensneming by natuurreservate, omgewingskonsultasiefirmas, bewaringsbeplanningsagentskappe, biochemiese en biotegnologiese nywerhede, mediese en veeartsenykundige navorsing, pesbeheer, kwarantyn- en inspeksiedienste, museums, opvoedkundige en navorsingsinstellings, IT-verwante gebiede en die korporatiewe sektor. Gegradueerdes met kundigheid in Entomologie is besonder gesog in die landbousektor as insekbeheerkundiges of -navorsers.BSc (Genetika)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

BSc (Mensgenetika)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Gegradueerdes in Genetika word dikwels molekulêre bioloë, mediese of kliniese genetici, sitogenetici, biotegnoloë, landbouwetenskaplikes, molekulêre ekoloë, forensiese wetenskaplikes, genetiese raadgewers, bio-informatici en berekeningsontleders, veeartsenykundige wetenskaplikes, onderwysers en dosente by verskeie instellings en in biowetenskapverwante bedrywe. Indien hulle genetika kombineer met addisionele kwalifikasies soos regte, sal hulle toegerus word vir suksesvolle loopbane in patentereg, farmaseute verkope en bemarking, projekbestuur, rekenaarprogrammering (natuurlike verwerking) en wetenskaplike joernalistiek. Neem asseblief kennis dat die vlak van opleiding/kwalifikasie ’n baie belangrike rol speel in die bepaling van die tipe werk waarby ’n gekwalifiseerde genetikus betrokke kan raak.BSc (Mensfisiologie)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

BSc (Mensfisiologie, Genetika en Sielkunde)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Navorsing word gedoen in samewerking met mediese spanne in privaat en regeringsnavorsingslaboratoriums (soos die WNNR en die MNR), die SABS, farmaseutiese firmas, universiteite, veeartsenykundige en industriële instansies, staatsdepartemente (byvoorbeeld die Departement Gesondheid) en gesondheidsoorde. Fisioloë word ook aangetref op verskeie ander gebiede soos onderwys (onderwysers, dosente en instrukteurs), sportfisiologie, biostatistiek, bio-ingenieurswese, industriële higiëne, joernalistiek, mediese tegnologie en in die bedryf as verteenwoordigers van farmaseutiese firmas. Gegradueerdes met Genetika en Sielkunde as vakke het ook toegang tot die nagraadse programme wat deur die Departement Genetika en die Departement Sielkunde (Fakulteit Geesteswetenskappe) aangebied word.BSc (Mediese Wetenskappe)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Nagraadse studies word sterk aanbeveel en honneurs, meesters- en doktorsgrade kan verwerf word in enige van die subdissiplines van Anatomie, naamlik neuroanatomie, kliniese anatomie, selbiologie, fisiese en forensiese antropologie, histologie en embriologie. Studente met hierdie graad kan ook nagraadse studies doen in Fisiologie, Genetika en Farmakologie. Loopbaanmoontlikhede sluit navorsing in enige van die subdissiplines van Anatomie, die akademie, forensiese wetenskap en die gesondheidswetenskapbedryf in. Ander loopbane wat oorweeg kan word, is in sportwetenskappe, virologie, chemiese patologie, immunologie, gesondheidsadministrasie of ergonomie. Tegniese loopbane, byvoorbeeld in universiteite se anatomie- of fisiologiedepartemente, is ook moontlik. Slegs 72 plekke is beskikbaar in die eerste studiejaar. Studente wat BSc (Mediese Wetenskappe) voor 30 September as hulle eerste keuse aandui en aan die minimum toelatingsvereistes voldoen, sal toegelaat word totdat al die plekke gevul is. Studente wat dit as hulle tweede keuse aandui en aan die minimum toelatingsvereistes voldoen, sal op ’n waglys geplaas word en sal in Januarie van die eerste studiejaar oorweeg word indien daar beskikbare plekke is.BSc (Mikrobiologie)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Mikrobioloë kan ’n wye verskeidenheid beroepe volg, wat wissel van basiese navorsing tot praktiese toepassings. Daar is loopbaangeleenthede in die voedsel-, suiwel-, bierbrou-, wynmaak- en bakkersgisbedrywe, in die fermentasiebedryf, by myne met betrekking tot korrosiebeheer, as mediese of veeartsenykundige mikrobioloë, as navorsers by instansies soos die WNNR, die LNR, die MNR, of as dosente en navorsers by verskeie akademiese instellings.

Universiteit van Pretoria 4

Voorgraadse studieprogramme

StudieprogrammeDuurSluitingsdatumsBeroepe

Minimum vereistes vir 2016

Prestasievlak

TPTBIOLOGIESE WETENSKAPPE

Afrikaans of Engels Wiskunde Fisiese Wetenskap

NSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelBSc (Plantkunde)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Beroepe wissel van laboratoriumnavorsing tot die bestudering van plante in hul natuurlike omgewing. Daar is werksgeleenthede in die biotegnologiese en farmaseutiese bedrywe, by Suid-Afrikaanse Nasionale Parke, private ekologiese maatskappye, navorsingsinstellings soos die WNNR, die Landbounavorsingsraad, die Suid-Afrikaanse Nasionale Biodiversiteitsinstituut, ens.Biologiese Wetenskappe-studieprogramme: Kandidate wat nie aan bogenoemde minimum toelatingsvereistes voldoen nie omdat hulle ‘n NSS/IEB- prestasievlak van 4 behaal het in een van die voorgeskrewe voorvereiste vakke, moet die NBT aflê en mag dan oorweeg word vir toelating tot die BSc of die BSc (Vierjaarprogram) op grond van die uitslae van die NBT.BSc (Vierjaarprogram) – Biologiese en LandbouwetenskappeNBT verpligtend

4 3 D D 4 3 D D 4 3 D D 24

NOTA: BSc (Plantkunde), BScAgric (Plantpatologie), BScAgric (Toegepaste Plant- en Grondwetenskappe) gaan onder een Skool val vanaf 2015. Moontlike kurrikulumveranderinge mag voorkom. Bly op hoogte deur ons webwerf te besoek by www.up.ac.za.

StudieprogrammeDuurSluitingsdatumsBeroepe

Minimum vereistes vir 2016

Prestasievlak

TPTFISIESE WETENSKAPPE

Afrikaans of Engels Wiskunde Fisiese Wetenskap

NSS/ IEB HIGCSE AS-

Level A-Level NSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelBSc (Chemie)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 32

Beroepe: Gegradueerdes in Chemie word deur ’n groot aantal tegnologiegebaseerde instansies in diens geneem en werk in ’n laboratoriumomgewing as deel van ’n industriële-, navorsings- of akademiese instelling. ’n Chemikus moet in staat wees om in ’n span te werk in ’n multidissiplinêre opset in ’n verskeidenheid van ondernemings in sowel die privaat as die openbare sektor. Dit is belangrik om daarop te let dat die aard van die werk wat beskikbaar is vir ’n gegradueerde in chemie afhang van die vlak van die kwalifikasie wat behaal is. Gevorderde kwalifikasies lei uiteindelik na aanstellings in navorsings- en/of produksiebestuur en vereis bestuursvaardighede en finansiële beplanningsvaardighede. Daar is talle beroepsgeleenthede in onderwys, navorsing, joernalistiek, omgewingsbeskerming, voedsel en drank, energie, water, gesondheid, sport, die farmaseutiese en kosmetiese bedryf, geologie en mynbouwetstoepassing. Dit behels onder meer die bekende beroepe van sintetiese chemici, materiaalwetenskaplike, chemiese patoloë, forensiese chemici, analitiese chemici, medikasieanaliste, patenteprokureurs, chemiese ekoloë, geochemici, voedselchemici, polimeerchemici en grondchemici.BSc (Fisika)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 32

Beroepe: Akademici by universiteite, wie se pligte klasgee, navorsing en studieleiding aan nagraadse studente insluit; navorsers by nasionale laboratoriums soos die Suid-Afrikaanse Kernenergiekorporasie, die Suid-Afrikaanse Sterrewag en iThemba LABS (Laboratorium vir Versnellergebaseerde Wetenskappe); nywerheidsnavorsers soos die WNNR en Element Six; wetenskaplike raadgewers vir nieregeringsorganisasies, die bedryf of die regering, stralingsfisici, mediese en biofisici, atmosferiese wetenskaplikes en klimatoloë, ontwikkelaars van hernubare energiebronne, geofisici, innoveerders, entrepreneurs en berekeningswetenskaplikes. Samewerking met internasionale deskundiges vind ook plaas.BSc (Geografie)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 32

Beroepe: Daar is hoofsaaklik drie loopbaanrigtings vir geograwe: onderwys, navorsing en die toepassing van geografiese kennis en vaardighede in die praktyk. Geograwe kan fokus op omgewingsbestuur, stedelike aangeleenthede soos plakkery, streeks- en landelike ontwikkeling, of omgewingsake, waaronder besoedeling en die vernietiging van ekosisteme deur aktiwiteite soos mynbou, landbou en toerisme. Geograwe in die privaatsektor staan meestal in diens van eiendoms-, beplannings-, argitektuur- en ingenieursfirmas, die bankwese, toerismeorganisasies, omgewingsbewaringsorganisasies en die bedryf. Staatsdepartemente wat verantwoordelik is vir bosbou-, water- en grondsake, die omgewing, toerisme en onderwys neem ook geograwe in diens. Semistaatsorganisasies soos die SABS en die WNNR bied ook loopbaangeleenthede in gespesialiseerde vakgebiede verwant aan aard- en omgewingswetenskappe. Baie geograwe bedryf hul eie besighede en is betrokke by bemarking, beplanning, ontwikkeling, toerisme, kartografie, geografiese inligtingstelsels (GIS), afstandswaarneming, omgewingsevaluering en omgewingsouditering. Gegradueerdes kan ook akademiese loopbane volg.

5 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

StudieprogrammeDuurSluitingsdatumsBeroepe

Minimum vereistes vir 2016

Prestasievlak

TPTFISIESE WETENSKAPPE

Afrikaans of Engels Wiskunde Fisiese Wetenskap

NSS/ IEB HIGCSE AS-

Level A-Level NSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/ IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelBSc (Geoinformatika)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 32

Beroepe: Gegradueerdes word onder andere aangestel in landbou, mineraaleksplorasie, ingenieurswese, bosbou, waterhulpbronbestuur, weervoorspelling, omgewingsimpakstudies, grondgebruiksbeplanning, grondontwikkeling, landelike gemeenskapontwikkeling, vervoerbeplanning, toerisme, marknavorsing, misdaadvoorkoming, voertuigopsporing en kartografie, GIS-tegnologie, omgewingsbeplanning en -analise, en ramp- en omgewingsbestuur. Gegradueerdes kan aansoek doen om professionele registrasie as GIS-tegnoloë by die Suid-Afrikaanse Raad vir Professionele en Tegniese Opmeters (PLATO).BSc (Geologie)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 32

Beroepe: Groot internasionale mynmaatskappye is belangrike werkverskaffers vir geoloë en ander aardwetenskaplikes in navorsing, eksplorasie en mynbouprojekte. Kleiner entrepreneursfirmas (‘juniors’) verskaf egter al hoe meer werk vir persone in hierdie beroepe. Die Raad vir Geowetenskappe, die WNNR, die Raad vir Mineraaltegnologie (MINTEK), die Departement van Waterwese, museums, ingenieursfirmas en raadgewende maatskappye bied interessante loopbaanmoontlikhede. Gegradueerdes kan ook hul eie firmas stig en konsultasiewerk doen. Laboratoriumspesialiste, soos mineraloë, identifiseer en ondersoek minerale met behulp van gesofistikeerde instrumente en analitiese toerusting. Omgewings- en ingenieursgeoloë bestudeer die wisselwerking tussen menslike aktiwiteite en die geologiese omgewing, soos die besoedeling van grond en grondwater. Hulle bestudeer die geologiese struktuur en grondeienskappe, asook rotseienskappe, by konstruksieterreine, byvoorbeeld, damme, tonnels en myne, om sodoende waardevolle inligting beskikbaar te stel voordat konstruksie ’n aanvang neem. Hulle soek en evalueer ook geskikte konstruksiemateriale. Hidrogeoloë is betrokke by die opsporing, ontginning en bewaring van grondwater.

Voorgraadse studieprogramme

BSc (Meteorologie)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 32

Beroepe: Meteoroloë word aangestel by instansies wat betrokke is by die studie, interpretasie en voorspelling van weerstoestande en klimaatverwante verskynsels. Die Suid-Afrikaanse Weerdiens (SAWD), die WNNR, sekere universiteite, landbou-instellings en algemene bedryfsektore stel meteoroloë aan wat hoofsaaklik op die volgende gebiede spesialiseer.Navorsers: Hulle bestudeer alle aspekte van die weer en klimaat om atmosferiese verskynsels beter te kan verstaan. Atmosferiese modelleerders gebruik gespesialiseerde rekenaartegnologie om ingewikkelde vloeidinamikaberekenings met betrekking tot die atmosfeer op te los. Die monitering van luggehalte en die modellering van die impak van lugbesoedeling op die gemeenskap is twee belangrike aspekte wat aandag moet ontvang. Navorsing oor klimaatsverandering word al meer beklemtoon.Weervoorspellers: Dit is die weervoorspeller se verantwoordelikheid om data te analiseer en die weer te voorspel met behulp van modelle op superrekenaars. Weervoorspellings word in verskeie tydskale gedoen, van korttermynvoorspellings tot langtermynvoorspellings wat vir maande vooruit geldig is, sowel as seisoenale voorspellings. Daar is wel poste in die privaat sektor, soos die aanbied van die weervoorspelling op televisie.Klimatoloë: Hulle bestuur belangrike datastelle wat groot volumes inligting bevat wat deur die SAWD en ander organisasies ingesamel word.Konsultante: Hulle kan in die privaat sektor werk en kan waardevolle gespesialiseerde dienste en navorsingsinsette by universiteite lewer.Dosente: Enkele akademiese poste bestaan by Suid-Afrikaanse universiteite. Hierdie dosente verseker dat meteoroloë se opleiding aan internasionale standaarde voldoen.BSc (Omgewingswetenskappe)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 32

Beroepe: Omgewingskonsultante, luggehaltespesialiste, omgewingsimpakanaliste, omgewingsbewaringsagente, spesialiste op die gebied van skadelike afvalmateriaal, openbaregesondheidsvoorligters, navorsers, watergehalte-spesialiste, natuurlikehulpbronbestuurders, risikobestuurders, omgewingsopvoedkundiges, vleilandwetenskaplikes, wildbewaarders, omgewingsbeplanners en -analiste, watersuiweringspesialiste, program- en projekbestuurders, natuurlikehulpbronspesialiste en navorsersBSc (Omgewings- en Ingenieursgeologie)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 32

Beroepe: Geoloë, mineraloë, ekstraksiemetallurge, ekonomiese geoloë, geochemici, geofisici, omgewings- en ingenieursgeoloë, geohidroloë, laboratoriumspesialiste en konsultanteFisiese Wetenskappe-studieprogramme: Kandidate wat nie aan die minimum toelatingsvereistes voldoen nie, kan oorweeg word vir toelating tot die BSc of BSc (Vierjaarprogram) op grond van die uitslag van die NBT.BSc (Vierjaarprogram) – Fisiese WetenskappeNBT verpligtend

4 3 D D 4 3 D D 4 3 D D 26

Universiteit van Pretoria 6

StudieprogrammeDuurSluitingsdatumsBeroepe

Minimum vereistes vir 2016

Prestasievlak

TPTLANDBOU- EN VOEDSELWETENSKAPPE

Afrikaans of Engels Wiskunde Fisiese Wetenskap

NSS/IEB HIGCSE AS-

Level A-Level NSS/IEB HIGCSE AS-

Level A-Level NSS/IEB HIGCSE AS-

Level A-Level

BSc (Voedselbestuur)[4 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Voedselbestuurders, gehaltekontroleurs, onderwysers, navorsers, voedselprodukontwikkelaars, bemarkers, entrepreneurs, konsultante, voedseljoernaliste, onderwysers en opleidingskonsultanteBSc (Voedselwetenskap)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Voedselwetenskaplikes met hoogs bemarkbare opleiding en professionele vaardighede werk as voedselrisikobepalers, kwaliteit- en veiligheidsversekeringbestuurders, voedselchemici, voedselmikrobioloë of -biotegnoloë, verpakking en raklewespesialiste, veiligheidsouditeurs, produk- en prosesontwikkelaars, tegniese verkope- en bemarkingsadviseurs, sintuiglike wetenskaplikes, voedselbiowetenskaplikes (byvoorbeeld broumeesters of geurontwikkelingspesialiste) in die voedsel-, voedsel-agroprosessering en verwante bedrywe. Die werksomgewing sluit laboratoriums, voedselproduksieaanlegte, besigheidspersele, opleidingslokale, die klein- en groothandel, staatsinstellings en navorsingsorganisasies in. Voedselwetenskaplikes is ook werksaam in nywerhede en maatskappye wat materiale (byvoorbeeld verpakking en voedselbyvoegings, soos kleur- en geurmiddels) vir die voedselbedryf vervaardig of sekondêr by voedselproduksie en -verkope betrokke is.BSc (Voeding) � Voedingswetenskappe

[4 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

BSc (Voeding): Studente sal by SARNAWP as natuurwetenskaplikes kan registreer en sal kan voortgaan met ‘n navorsingsgebaseerde MSc in Voeding. Die voorgestelde program sal die bestaande BSc-program in Voeding en Voedselwetenskap vervang. Beroepe: Die behoefte vir gegradueerdes met opleiding in voeding word gedryf deur die wêreldwye erkenning dat voedsel nie net aan ons basiese voedingsvereistes voldoen nie, maar dat dit ook ’n belangrike rol speel in die bevordering en handhawing van ons langtermyngesondheid. Gegradueerdes van hierdie vier jaar lange- transdissiplinêre program sal kan spesialiseer as voedingswetenskaplikes. Loopbaangeleenthede sluit werksgeleenthede in die voedsel en verwante bedryfsektore (soos farmaseutiese maatskappye), regeringsdepartemente, internasionale organisasies (soos die Voedsel en Landbou-organisasie (FAO) en Wêreldgesondheidsorganisasie (WHO)) of navorsingsinstellings in, en as rekeningbestuurders en adviseurs in die voedsel, gesondheid en verbruikersektore.BScAgric (Voedselwetenskap en -tegnologie)[4 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Voedselwetenskaplikes met hoogs bemarkbare opleiding en professionele vaardighede werk as voedselrisikobepalers, kwaliteit- en veiligheidsversekeringbestuurders, voedselchemici, voedselmikrobioloë en -biotegnoloë, verpakking- en raklewespesialiste, veiligheidsouditeurs, produk en prosesontwikkelingsbestuurders, tegnieseverkope- en bemarkingsadviseurs, sintuiglike wetenskaplikes, voedselbiowetenskaplikes (broumeesters of geurontwikkelingspesialiste) in die voedselprosesserings en verwante bedrywe. Voedselwetenskaplikes se werksomgewing sluit laboratoriums, voedselproduksieaanlegte, besigheidspersele, opleidingslokale, kleinhandelsorganisasies, staatsinstellings en navorsingsorganisasies in. Voedselwetenskaplikes is ook werksaam in nywerhede en maatskappye wat materiale (verpakking en voedselbymiddels, soos kleur- en geurmiddels) vir die voedselbedryf vervaardig of wat sekondêr by voedselproduksie en -verkope betrokke is.BScAgric (Landbou-ekonomie/Agribesigheidsbestuur)[4 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Landbou-ekonome is betrokke by baie verskillende sektore van die ekonomie. Party is betrokke by die ontleding en begrip van verbruikers se gedrag ten opsigte van hulle behoeftes en bereidwilligheid om vir voedsel en klere te betaal. Ander landbou-ekonome is weer betrokke by omgewingsbestuur en hulpverlening aan die regering en besighede om die volhoubare gebruik van skaars hulpbronne soos water en bewerkbare grond te verseker. Sommige landbou-ekonome dryf handel op wêreldwye finansiële markte en werk by die Johannesburgse Effektebeurs in Sandton of by Wall Street in New York. Ander werk vir banke en finansier voedselverwerkers soos bakkers en brouerye, of boere en die verskaffers van insette. Sommiges werk vir die regering en adviseer die regering oor hoe om te verseker dat daar genoeg kos is vir al die mense in die land, en sommiges werk by handelsbanke waar hulle kliënte en bestuurders adviseer oor hoe om finansiële, risiko- en kommoditeitsmarkte te bestuur. Verder speel landbou-ekonome ’n noodsaaklike rol in navorsing en ontwikkeling in die landbousektor. Landbou-ekonome reis baie en ontmoet interessante mense. Hulle reis plaaslik en na die meeste ander dele van die wêreld, soos Afrika, die VSA, China, Suid-Amerika, Australië en Europa. Hulle doen dit om die beste insette aan te koop om voedsel en klere te produseer, maar ook om markte vir produkte te identifiseer en te verstaan. ’n Landbou-ekonoom is dus iemand wat belangstel in mense en hul kulture, in die natuur en in besigheid en bestuur. Hy of sy moet goeie interaksie met mense kan hê, maar moet ook statistieke en wiskunde gebruik om die interaksie tussen mense, die natuur en die ekonomie te verstaan.

Voorgraadse studieprogramme

7 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

StudieprogrammeDuurSluitingsdatumsBeroepe

Minimum vereistes vir 2016

Prestasievlak

TPTLANDBOU- EN VOEDSELWETENSKAPPE

Afrikaans of Engels Wiskunde Fisiese Wetenskap

NSS/IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelBScAgric (Veekunde)[4 jaar]SluitingsdatumsSA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

BScAgric (Veekunde/Weidingkunde)[4 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Veekunde is ’n loopbaan wat ’n belangrike bydrae tot die landboubedryf in Suid-Afrika maak. Hierdie loopbaan fokus op die toepassing van die wetenskaplike aspekte van diereproduksie en die gehaltebeheer van produkte ten einde verbruikerstevredenheid te verseker. Dit is ’n wetenskaplike gebied, en is onderworpe aan die mees onlangse navorsing. Dit is ook gemik op die bevrediging van die behoeftes van sowel diere as die mens. Daar is verskeie loopbaangeleenthede vir vee- en wildkundiges in navorsing, kommersiële boerdery en die openbare sektor, sowel as vir professionele persone in die veekundebedryf. Veekundiges kan op verskillende vlakke in hierdie sektore werk, waar beroepe wissel van dié van navorsers, dierevoedings- of veeteeltkonsultante, tegniese verteenwoordigers, wildbestuurders en beleidmakers. Die BScAgric (Veekunde)-graad word kragtens Wet 106 van 1993 deur die Suid-Afrikaanse Raad vir Natuurwetenskaplikes erken as ’n professionele kwalifikasie, en word ook internasionaal erken.BScAgric (Plantpatologie)[4 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Saadkwekers, boere, navorsers, dosente en konsultanteBScAgric (Toegepaste Plant- en Grondwetenskappe)[4 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 5 3 C C 5 3 C C 30

Beroepe: Onderwys en opleiding by skole en akademiese instellings. Navorsing en bestuur by verskeie openbare en privaat instellings. Openbare sektor: Die Landbounavorsingsraad, Departement van Waterwese en Omgewingsake, Departement van Toerisme, Departement van Landbou, Bosbou en Visserye, Departement van Minerale Hulpbronne, Departement van Energie, die WNNR, provinsiale landbou- en natuurbewaringsafdelings, die Suid-Afrikaanse Nasionale Biodiversiteitsinstituut, stadsrade, Suid-Afrikaanse Nasionale Parke, nasionale landbou- en voedselprosesseringsagentskappe, ens.Privaat sektor: Maatskappye betrokke by saad-, kunsmis- en plantbeskermingsnavorsing en -ontwikkeling, omgewingsbestuur en -beplanning, kwekerye, groente-, vrugte-, sierplant- en snyblomprodusente, besproeiing, ens.Voorligtingsdienste vir kennisoordrag: Natuurbewaring, nasionale en provinsiale landbou- en omgewingsdepartemente, omgewingsbestuur en -rehabilitasie, kwekerye, gewasse, turfgras- en onkruidbestuur, privaat maatskappye vir dienslewering in veldgewas-, groente- medisinale en aromatieseplant-, vrugte-, sierplant- en snyblomproduksie, ens.Entrepreneurs: Konsultante in gewasse-, weidings-, groente-, medisinale en aromatieseplant-, sierplant- en snyblomproduksiestelsels en landskapontwerp. Bedryf van eie plase en kwekerye vir uitgebreide (veld) of intensiewe (tonnel/kweekhuis) produksie van verskeie gewasse. Bestuur van maatskappye wat spesialiseer in besproeiing en grondherwinning en -bewaring.Landbou- en Voedselwetenskappe-studieprogramme: Kandidate wat nie aan die minimum toelatingsvereistes voldoen nie, kan oorweeg word vir toelating tot BScAgric of die BSc (Vierjaarprogram) op grond van die uitslag van die NBT. Let asseblief daarop dat studente wat in die BSc (Vierjaarprogram) geplaas word, minstens vyf jaar sal neem om die BScAgric-studieprogram te voltooi.NOTA: BSc (Plantkunde), BScAgric (Plantpatologie) en BScAgric (Toegepaste Plant- en Grondkunde) gaan onder een Skool val vanaf 2015. Moontlike kurrikulumveranderinge mag voorkom. Bly op hoogte deur ons webwerf te besoek by www.up.ac.za.

Voorgraadse studieprogramme

Universiteit van Pretoria 8

StudieprogrammeDuurSluitingsdatumsBeroepe

Minimum vereistes vir 2016

Prestasievlak

TPTVERBRUIKERSWETENSKAPPE

Afrikaans of Engels Wiskunde

NSS/IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelBVerbruikerswetenskap (Kleding: Kleinhandelbestuur)[4 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 4 3 D D 28

Beroepe: Kleinhandelbestuur: Afdeling- of winkelbestuurders, aankopers in modebedryf, visuelehandelsware-beplanners, modejoernalistiek, tekstieltegnoloë (gehaltebeheer), verbruikerskonsultante, entrepreneursBVerbruikerswetenskap (Voedsel: Kleinhandelbestuur)[4 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 4 3 D D 28

Beroepe: Bestuurders in restaurante, spyseniering en voedseldienseenhede, bemarkings- of verkoopsbestuurders, joernaliste, entrepreneurs, onderwysers, opleidingskonsultante en verbruikerskonsultanteBVerbruikerswetenskap (Gasvryheidsbestuur)[4 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 4 3 D D 28

Beroepe: Hotel- en restaurantbestuurders, uitvoerende sjefs, uitvoerende hotelhuishouers, bemarkings-, verkoops- of spysenieringsbestuurder, onderwysers en opleidingskonsultante, joernaliste, verbruikerskonsultante, entrepreneursVerbruikerswetenskappe-studieprogramme: Kandidate wat nie aan die minimum toelatingsvereistes voldoen nie, kan oorweeg word vir toelating tot die BVerbruikerswetenskap-studieprogram op grond van die uitslag van die NBT. Neem kennis: Geen verlengde program word in BVerbruikerswetenskap aangebied nie.

StudieprogrammeDuurSluitingsdatumsBeroepe

Minimum vereistes vir 2016

Prestasievlak

TPTWISKUNDIGE WETENSKAPPE

Afrikaans of Engels Wiskunde

NSS/IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelBSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde) [3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 7 1 A A 34

Beroepe: Aktuariële en finansiële wiskunde is ’n gewilde dissipline, met loopbaanmoontlikhede in die besigheidsmark en by beleggingsinstellings soos banke en versekeringsmaatskappye. Wiskundiges se vaardighede is noodsaaklik in portefeuljebestuur en die modellering van finansiële risiko. Die program berei die student voor vir ’n professionele loopbaan as ’n aktuaris of ’n finansiële ingenieur. ’n Aktuaris of aktuariële tegnikus se aktiwiteite behels onder meer langtermynkapitaalprojekte, die ontwerp van mediese skemas se voordele, die bestuur van pensioenfondse, die vasstelling van bydraes en die finansiële bestuur daarvan op ’n stabiele langtermyngrondslag, die evaluering van beleggings in aandele, eiendom en ander transaksies en die vasstelling van premies en reserwes vir uitstaande eise van versekeraars. Finansiële ingenieurs word in diens geneem deur banke en finansiële instellings, makelaarsfirmas en beleggingsinstansies. Hul wiskundige vaardighede is noodsaaklik in portefeulje- en risikobestuur. Aktiwiteite sluit die volgende in: batebestuur (handel in effekte, termynkontrakte en afgeleide instrumente, soos opsies), die ontwerp van nuwe finansiële produkte en die ontwikkeling van strategieë om kredietrisiko te beheer.BSc (Wiskunde)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

BSc (Toegepaste Wiskunde)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 6 2 B B 32

Beroepe: Gegradueerdes in wiskunde en toegepaste wiskunde word in diens geneem deur navorsingsinstansies, opvoedkundige instellings (universiteite en skole), die openbare sektor (staatsdiens, mediese instellings) en die privaat sektor (ingenieursfirmas, finansiële instellings, die rekenaarbedryf). Gegradueerdes se opleiding in abstrakte, analitiese en berekeningskundige denkwyses gee hulle die agtergrond om maklik aan te pas by veranderende omstandighede in die beroepsomgewing en om wiskundige modelle van natuurlike, tegnologiese en finansiële verskynsels te konstrueer. Wiskundiges en toegepaste wiskundiges pas bestaande probleemoplossingstegnieke toe, evalueer en pas hulle aan of ontwikkel nuwe tegnieke om probleme op te los.

Voorgraadse studieprogramme

9 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

StudieprogrammeDuurSluitingsdatumsBeroepe

Minimum vereistes vir 2016

Prestasievlak

TPTWISKUNDIGE WETENSKAPPE

Afrikaans of Engels Wiskunde

NSS/IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelNSS/IEB HIGCSE AS-

LevelA-

LevelBSc (Wiskundige Statistiek)[3 jaar]Sluitingsdatums: SA – 30 SeptemberNie-SA – 31 Augustus

5 3 C C 6 2 B B 32

Beroepe: Finansiële instellings: Statistici wat spesialiseer in ekonomiese toepassings van statistiek (ekonometrie) werk met aspekte soos nasionale produksie en besteding, internasionale ekonomiese verhoudings, indiensneming, openbare finansies en verwante kwessies. In die versekeringsbedryf word statistici gebruik in gebiede soos aktuariële werk, bemarking, aandele- en eiendomsbeleggings. Marknavorsingsorganisasies speel ’n belangrike rol in die versameling van inligting wat gebruik word om die kwaliteit van besluitneming in verskeie bedryfsektore te verbeter.Die bedryf: Statistici word al hoe meer in diens geneem in bedryfsektore soos mynbou, produksie en staatskorporasies, byvoorbeeld Eskom, Sasol, AECI en die farmaseutiese bedryf oor die algemeen. Georganiseerde landbou is ’n ander baie belangrike bedryf wat gesofistikeerde statistiese tegnieke gebruik om te voorsien in die groeiende vraag na voedsel en dienste.Navorsingsrade: Navorsingsrade en onderwysinstellings is bekende groot werkgewers vir wetenskaplikes in verskillende dissiplines en stel statistici aan om wetenskaplik gebaseerde navorsingsuitsette te verseker. Die MNR, WNNR, die LNR en die RGN word hierby ingesluit. Statistici is ook betrokke by die opleiding van studente aan universiteite. Die uitdagings van moderne onderwys en goeie navorsing is baie toepaslik, veral in Suid-Afrika.Die openbare sektor: Die staat gebruik bekwame statistici in baie van sy departemente, waarvan die vernaamste Statistiek Suid-Afrika is. Dié departement is verantwoordelik vir die vyfjaarlikse bevolkingsensus en die berekening van bekende ekonomiese aanwysers soos die inflasiekoers.Wiskundige Wetenskappe-studieprogramme: Kandidate wat nie aan die minimum toelatingsvereistes vir BSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde) voldoen nie en wat ’n TPT van 30 tot 33 behaal het en minstens 6 vir Wiskunde, kan oorweeg word vir toelating tot BSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde) of ’n ander graad in Wiskundige Wetenskappe op grond van die uitslag van die NBT.Kandidate wat nie aan die minimum toelatingsvereistes van die ander studieprogramme voldoen nie, kan oorweeg word vir toelating tot BSc (Wiskunde), of BSc (Wiskundige Statistiek) of die BSc (Vierjaarprogram) op grond van die uitslag van die NBT. BSc (Vierjaarprogram) – Wiskundige Wetenskappe

NBT verpligtend

BSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde):Toelating vanaf die BSc (Vierjaarprogram) na die BSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde)-studieprogram sal slegs oorweeg word indien die studente al hul eerstejaarmodules slaag met ’n gemiddelde persentasie van ten minste 60%, en ook ’n minimum persentasie van 60% behaal vir WTW 143 en WTW 153.

4 3 D D 5 3 C C 26

Voorgraadse studieprogramme

Ek is ʼn’n finalejaarstudent in BSc (Mikrobiologie). Ek hou daarvan dat my graad baie verskillende opsies op die gebied van die wetenskap aanbied. Mikrobiologie is ’nʼn diverse gebied wat steeds grootliks onontdek is. Dit fassineer my hoe klein mikrobes bestaan en funksioneer. Daar is altyd iets nuuts en opwindends om te leer. Die wisselwerking tussen die mens en mikroörganismes en hul uitwerking op ons fassineer my ook.

Ek was bevoorreg om vir die mentorskapprogram aanvaar te word, wat aan my nuwe insig, kennis en praktiese ondervinding gebied het. Daarbenewens is ek uitgenooi om ʼn’n lid van die Golden Key International Honour Society te word. Ek wil graag as mediese mikrobioloog werk.

Minette Crous – BSc (Mikrobiologie)

Universiteit van Pretoria 10

Fakulteitshoogtepunte � Die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe is een van die

uiteenlopendste wetenskapfakulteite in Suid-Afrika en dek verskeie dissiplines in die breër veld van die landbou-, biologiese, wiskundige en fisiese wetenskappe.

� Die Fakulteit het die grootste aantal navorsers aan die Universiteit wat via die Nasionale Navorsingstigting (NNS) deur hulle eweknieë vir uitnemendheid erken word, insluitende ses A-gegradeerde professore.

� Die Fakulteit huisves tans ses leerstoele van die Suid-Afrikaanse Navorsingsleerstoelinisiatief (SARChI) in die departemente Biochemie, Wiskunde, Fisika, Statistiek, Dierkunde en Entomologie en die Instituut vir Toegepaste Materiale (laasgenoemde saam met die Fakulteit Ingenieurswese, Bou-omgewing en Inligtingtegnologie). Die Fakulteit het ook agt leerstoele wat deur die bedryf befonds word.

� Die Fakulteit spog met meer as 450 aktiewe vennootskappe en samewerkingsaktiwiteite wat wissel van universiteite tot wetenskapverwante rade wêreldwyd, insluitende die BRICS-lande (Brasilië, Rusland, Indië, China en Suid-Afrika), Noord-Amerika en verskeie Europese lande.

� Die Fakulteit het 60 postdoktorale genote en lewer bykans 70 PhD-gegradueerdes per jaar. Die Fakulteit het begin met ’n proses om sy akademiese status nasionaal en internasionaal beduidend te verbeter. Volgens die ‘ISI Web of Knowledge’-ranglys wat prestasie aan die hand van die volume en impak van navorsingsuitsette meet, presteer die Fakulteit goed op verskeie navorsingsgebiede, insluitende plant- en dierwetenskappe, omgewing en ekologie en landbou.

� In die jongste gradering van die jaarlikse ‘QS World University’-ranglys is die Fakulteit in die boonste 50 tot 100 in bosbou en landbou geplaas en tussen 100 en 150 ten opsigte van geografie.

KontakinligtingMarié VenterTel +27 (0)12 420 3244E-pos [email protected]

11 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

MEER OOR DIE BSc (VIERJAARPROGRAM)

Die verlengde BSc (Vierjaarprogram) verleen toegang tot wetenskap- en wetenskapgebaseerde studieprogramme deur laer toelatingsvereistes te stel as vir die BSc- en BScAgric-studieprogramme. Dit voorsien intensiewe opleiding om studente voor te berei vir verdere studie in die normale BSc- en BScAgric-studieprogramme. Die studieprogram is toeganklik vir alle Graad 12-kandidate.

Die studieprogram word slegs in Engels aangebied. Studente wat tot die BSc (Vierjaarprogram) toegelaat word, sal vir die eerste jaar op die Mamelodikampus klasse bywoon. Verblyf is beskikbaar in die Naledikoshuis wat op die Savannah Estate naby die kampus geleë is. Studente wat die eerste jaar suksesvol voltooi, woon lesings vanaf die tweede studiejaar op die Hatfieldkampus by.

Die duur van die eerste fase van die studieprogram is 18 maande (drie semesters), waartydens die studente akademies en sielkundig opgelei en ontwikkel word vir verdere studie. Studente wat die eerste fase suksesvol afgelê het, behaal krediete wat gelykstaande is aan die eerste semester van die eerste jaar van die BSc- en BScAgric-studieprogramme en mag dus vir die tweedesemestermodules van ’n voorkeur-eerstejaar in BSc of BScAgric registreer. Oorplasing na die tweede jaar van ’n spesifieke BSc- of BScAgric-studieprogram vind in die derde jaar van registrasie plaas. Die BSc (Vierjaarprogram) sluit die volgende vakgebiede in: wiskundige wetenskappe, biologiese en landbouwetenskappe en fisiese wetenskappe. Studente wat ’n loopbaan in ingenieurswese wil volg, moet vir die BSc (Vierjaarprogram) – Fisiese Wetenskappe aansoek doen.

BSc (Vierjaarprogram)

Ek is ʼn’n derdejaarstudent aan die Universiteit van Pretoria en studeer vir ʼn’n BSc-graad in Mensfisiologie, Genetika en Sielkunde. Navorsers maak deurgaans nuwe ontdekkings oor die wisselwerking tussen die verstand, die liggaam en ons gene, en ek hoop om eendag tot hierdie ontdekkings by te dra. Ek vind hierdie gebied van die wetenskap baie interessant en opwindend en wou nog altyd leer oor die

verskillende aspekte wat bymekaarkom om ons te maak wat ons is –ʼn biologies sowel as sielkundig.

Aan die einde van my tweede studiejaar is ek as lid van die Golden Key International Honour Society toegelaat en is ek ook op die Dekaan se Merietelys van buitengewone akademiese presteerders gelys. Ek dien tans in die uitvoerende raad van NATHouse se Uitvoerende Raad, waardeur ek waardevolle leierskapvaardighede geleer het. Ek was ook bevoorreg om prestasiebeurse van die Universiteit te ontvang wat deels bygedra het om my studie te befonds.

Ek droom van ʼn werk as ’nʼn genetikaraadgewer en sal graag deur my navorsing en die toepassing daarvan wil bydra tot die korpus van kennis oor verskillende genetiese defekte. Ek het ook ʼn’n lewendige belangstelling in forensiese genetika en hoewel hierdie twee gebiede baie uiteenlopend is, illustreer dit my belangstelling in die onderskeie toepassings van genetika.

Bianca Carzis – BSc (Mensfisiologie, Genetika en Sielkunde)

Studente wat ’n studieprogram in die gesondheidswetenskappe of veeartsenykunde wil volg, moet vir die BSc (Vierjaarprogram) – Biologiese en Landbouwetenskappe aansoek doen.

Kenmerke van die studieprogram

� In die eerste fase word die akademiese inhoud teen ’n stadiger tempo as in die normale studieprogramme gelewer, sodat studente meer tyd het om op die vakinhoud te spandeer en ’n beter begrip van die materiaal te ontwikkel. Gedurende die drie semesters van hierdie fase word die tempo geleidelik vinniger. Teen die tyd wat die studente die eerste fase voltooi het, behoort hulle te kan werk teen die normale spoed wat van universiteitstudente verwag word.

� Daar is bykomende modules en ondersteuning wat studente help om aan te pas by die universiteit. Dit sluit taal- en studievaardigheidskursusse (wat op die gebruik van taal in die wetenskap konsentreer), beroepsvoorligting en berading in.

� Die grootste gedeelte van die onderrig vind in kleiner groepe plaas. Dit verskaf genoeg geleenthede vir interaksie, vrae en bespreking.

� Tesame met die kleiner klasse, woon studente lesings in groot groepe by waar die onderrigstyl meer formeel is. Dit is uitstekende voorbereiding vir die tweede fase van die program.

� ’n Verskeidenheid metodes word gebruik om die vakinhoud oor te dra om moontlike gapings in skoolkennis reg te stel. Die studieprogram is gefokus op begrip en die ontwikkeling van kritiese denkvaardighede asook die praktiese vaardighede wat nodig is om met die vak voort te gaan.

Universiteit van Pretoria 12

Biologiese Wetenskappe

Biologiese Wetenskappe

Departement BiochemieDie rol van biomolekules in alle lewende stelsels word bestudeer om lewensprosesse en strukturele en funksionele aspekte van makromolekules van die sel te verklaar. Met moderne metodes van genoomontleding, die selektiewe uitdrukking van genoominligting en metaboliese profielbepaling van heel selle, word daar aandag gegee aan uitdagings van nasionale en internasionale omvang, soos MIV/VIGS, malaria, tuberkulose en dieresiektes. Studente wat hierin belangstel, sal hul kennis onder andere op die gebied van die landbou, veeartsenykunde en geneeskunde kan toepas.

Beskrywing van die studieprogramBiochemie bestaan uit verskillende spesialiteitsvelde. Gedurende die eerste studiejaar sal studente blootgestel word aan ’n groot verskeidenheid vakke in die biologiese en landbouwetenskappe. In die tweede en derde jaar spesialiseer hulle in chemie en biochemie, waar hul fundamentele kennis aangevul word deur toepaslike praktiese studie terwyl hulle navorsingsmetodes en -beginsels leer. In die derde jaar word makromolekules, insluitende DNS, proteïene en die immuunstelsel, in besonderhede bestudeer in gespesialiseerde vakke soos proteoomanalise, xeno-biochemie, ensiemologie en immunobiologie. Sinvolle vakkombinasies is chemie, mikrobiologie, genetika en fisiologie. Alle vakke sluit teoretiese en praktiese komponente in. Die geleentheid bestaan ook om keusemodules in die studieprogram in te sluit. Nagraadse studie in biochemie sluit honneurs-, meesters- en doktorsgrade in. Die eenjaarhonneursgraad behels hoofsaaklik ’n sterk selfstudiekomponent en bied blootstelling aan ’n reeks toepaslike tegnologieë en ’n navorsingsprojek. Op meesters- en doktorale vlak word daar van die studente verwag om navorsingsprojekte in een van die navorsingsgebiede van die Departement te voltooi. Dit sluit MIV/VIGS, malaria, tuberkulose, bosluisverwante siektes en plantmedisyne in.

Bioinformatika

Bioinformatika is die toepassing van rekenaarwetenskap-, wiskundige, statistiese en informatikategnieke op biologiese data. Die biologiese data kan wees in die vorm van proteïen- of nukleϊensuurvolgordes, heel genome, makromolekulêre strukture, uitdrukkingsvlakke, transkripsievlakke of modelle van metaboliese paaie. Bioinformatika vind plaas op verskeie vlakke, vanaf suiwer toepassings op biologiese probleme tot sagteware- en algoritmeontwerp. Bioinformatika kan toegepas word op die gebied van landbou, veeartsenykunde, gesondheid, omgewingswetenskappe en inligtingstegnologie-verwante dissiplines. Die Bioinformatika-eenheid aan die Universiteit van Pretoria vorm deel van ’n nasionale Bioinformatika-netwerk by die Suid-Afrikaanse Nasionale Biodiversiteitsinstituut (SANBI) en verteenwoordig die Gautengse afdeling.

Beskrywing van die studieprogramBioinformatika is gebaseer op biologiese, wiskundige en rekenaarwetenskappe. Nagraadse studies sluit die honneurs-, meesters- en doktorale grade in. Studente met grade in biologiese wetenskappe, rekenaarwetenskap, wiskundige of

statistiese wetenskappe en ander verwante dissiplines kan toegelaat word tot die eenjaarhonneursgraad. Addisionele biologiese, rekenaarwetenskaplike of wiskundige vakke kan voorgeskryf word. Op meesters- en doktorale vlak moet studente ’n navorsingsprojek in bioinformatika voltooi.

Departement MensfisiologieFisioloë bestudeer die meganismes wat die liggaam laat funksioneer – van molekulêre en sellulêre vlak deur progressiewe differensiasie tot weefsels, organe, stelsels en uiteindelik tot die geïntegreerde wisselwerking en beheer van die verskeie liggaamsfunksies. Hierdie kennis word in navorsingsondersoeke van normale en abnormale lewensprosesse toegepas. Basiese en kliniese navorsing kan op verskeie vlakke, soos byvoorbeeld molekulêr, sellulêr, struktureel en diagnosties, ’n aanvang neem. Mensfisiologie is ’n hoofvak vir twee studieprogramme in biologiese wetenskappe: BSc (Mensfisiologie) en BSc (Mensfisiologie, Genetika en Sielkunde). Ander spesiale fisiologiemodules vorm deel van die opleiding in geneeskunde, tandheelkunde, verpleging, dieetkunde, biokinetika, kommunikasiepatologie, voedselwetenskappe, arbeidsterapie, fisioterapie, radiografie en sommige verbruikerswetenskapkursusse. In Mensfisiologie bestudeer die student die funksionering van die menslike liggaam.

Beskrywing van die studieprogramGedurende die eerste studiejaar vir BSc (Mensfisiologie) word studente aan ’n algemene, basiese verskeidenheid van vakke in biologiese en landbouwetenskappe blootgestel. In die tweede jaar word verskeie fisiologiese stelsels (neurofisiologie, hematologie, kardiovaskulêr, pulmonale, renale, voeding en vertering, endokrinologie, en voortplanting) bestudeer, met biochemie as ’n verpligte vak. Die studieprogram word in die derde jaar voltooi met ’n keuse van geïntegreerde fisiologie-modules, byvoorbeeld sportfisiologie, voeding en ontwikkeling, psigoneuroimmunologie en selfisiologie, asook industriële fisiologie. Op derdejaarsvlak is daar die geleentheid om keusemodules te kies. Benewens bogenoemde is Sielkunde en Genetika verpligte vakke in al drie studiejare vir BSc (Mensfisiologie, Genetika en Sielkunde).

Nagraadse gradeNa die voltooiing van BSc (Mensfisiologie) of BSc (Mensfisiologie, Genetika en Sielkunde) mag studente vir ’n BScHons, MSc en PhD in Mensfisiologie inskryf. Ná voltooiing van die BSc (Mensfisiologie, Genetika en Sielkunde)-graad kan studente nagraadse studie in Genetika en Sielkunde onderneem. Om vir die honneursgraad in Fisiologie aanvaar te word, word ’n gemiddeld van 60% vir die mensfisiologiemodules in die derde jaar vereis. ’n Toelatingseksamen in algemene fisiologie moet ook afgelê word voor keuring. ’n Maksimum van 12 honneursstudente word per jaar aanvaar. Die eenjaarhonneursgraad behels selfstudie van basiese fisiologie, die skryf van ’n seminaar, blootstelling aan ’n verskeidenheid navorsingstegnieke en ’n navorsingsprojek in sportfisiologie, sellulêre fisiologie of neurofisiologie. Op meesters- en doktorale vlak word daar van studente verwag om ’n navorsingsprojek in een van die navorsingsareas in die Departement vir hulle MSc-verhandeling of PhD-tesis te voltooi.

13 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Biologiese Wetenskappe

Departement GenetikaGenetika en Mensgenetika

Genetika is ’n opwindende, toonaangewende dissipline wat grondliggend is tot die biologiese, landbou, veeartsenykundige en mediese wetenskappe, en behels beide kommersiële sowel as navorsingsaspekte. ’n Toenemende verskeidenheid nuwe beskikbare tegnologieë verbeter deurgaans die bestaande navorsingstrategieë en bied opwindende nuwe moontlikhede vir navorsing, nie net in genetika nie, maar dikwels ook op verwante biowetenskaplike gebiede. Tussen 2001 en 2012 is twaalf Nobelpryse toegeken vir ontdekkings op die breë veld van genetika.

Oor die afgelope paar jaar is die genome van verskeie diere, plante en skadelike patogene, sowel as dié van die mens gedekodeer. Nuwe informatiewe genoom-wye metodes is ontwikkel om die funksies van gene en genetiese diversiteit op die vlak van selle, organismes, populasies en spesies te ontwikkel. Tegnieke soos volgende generasie-volgordebepaling, hoë-omsetgenetiese sifting en DNS-vingerafdrukke is reeds onontbeerlik in die ontwikkeling van farmaseutiese middels en in die forensiese wetenskappe. Deesdae is berekeningsmodelle ook van onskatbare waarde om gene te vind wat die felheid van siektes beïnvloed, asook om insig te bied oor die oorsprong en verspreiding van ontluikende virusse (soos H1N1), sowel as om die verwantskap tussen individue, binne en tussen spesies, te verstaan. Kennis van genetika is ook van integrale belang op die gebied van bevolkingsbiologie, waaronder molekulêre ekologie en evolusie, gedragsekologie, biodiversiteit en bewaring, asook bioremediasie en volhoubare landbou, wat aan ons insig bied oor die slagoffers en onafwendbare nagevolge van ons groeiende mensbevolking. Gegewe die krag van genetika, is dit nie verrassend dat die toepassings daarvan gereeld omstrede is nie. Daarom is ‘n grondige begrip van die onderwerp nodig vir ingeligte debatvoering oor die etiek van geneties gemodifiseerde organismes, geenterapie, in vitro-bevrugting, genetiese toetsing en baie ander verwante aspekte.

Die Departement Genetika is ’n aktiewe rolspeler op die internasionale wetenskaplike gebied en bied internasionaal erkende voor- en nagraadse grade aan. Ons grade is navorsingsgerig en plaas ’n sterk klem op die ontwikkeling van analitiese vaardighede. Verder beklemtoon ons Departement ook deurgaans die waarde van “oordraagbare vaardighede” in ons studieprogramme, aangesien sulke vaardighede telkens deurslaggewend is in die werksoekproses. Ons studente verwerf vaardighede in gesyferdheid, analitiese en kritiese denke, sowel as kreatiewe probleemoplossing en datahantering, wat hulle toerus om ook in nie-wetenskaplike beroepe soos verkope en bemarking, patentwerk en joernalistiek suksesvol te wees.

BiotegnologieMolekulêre biotegnologie behels die gebruik van in vitro-genetiese manipulasie en rekombinante DNS-metodes om plante, diere en mikrobes geneties te modifiseer. Dit het moontlik geword danksy die aansienlike vordering wat gemaak is in ons begrip van die samestelling, struktuur en funksionering van die genetiese materiaal wat voorkom in die selle van alle lewende organismes.

Biotegnoloë streef daarna om spesifieke eienskappe in hul teikenorganismes te herstel, te modifiseer, te verbeter of te benut vir ’n wye verskeidenheid praktiese toepassings, waaronder verbeterde voedselproduksie, siektebehandeling, bewaring en bioremediëring. Dit is duidelik dat biotegnologie ’n deurslaggewende rol gaan speel in die toekoms van die mediese, landbou-, veeartsenykundige en ekologiese wetenskappe. Dit berus egter by ons om te verseker dat hierdie vooruitgang op ʼn verantwoordelike en beheersde wyse plaasvind sodat dit nie ’n negatiewe impak op die omgewing en ons eie gesondheid het nie.

Omdat biotegnoloë in die raakvlak tussen die wetenskappe en die korporatiewe wêreld funksioneer, sal ’n agtergrond in biotegnologie gegradueerdes in staat stel om mee te ding vir poste op ’n wye verskeidenheid gebiede in die biowetenskappe en verwante bedryfsektore. Daar is opwindende loopbaangeleenthede beskikbaar vir innoverende wetenskaplikes en entrepreneurs in hierdie dinamiese vakgebied. Biotegnologielaboratoriums kan deel vorm van nywerheids-, navorsings- of akademiese fasiliteite. Daar is verder ’n toenemende aantal geleenthede beskikbaar in private biotegnologielaboratoriums wat in kontrakwerk spesialiseer. Die waarde van “oordraagbare vaardighede” word ook deurgaans in hierdie studieprogram beklemtoon.

Beskrywing van die studieprogrammeBiologie is van nature ’n multidissiplinêre wetenskap en daar is ’n groeiende bewustheid dat navorsers geïntegreerde benaderings moet inspan om kontemporêre navorsingsvraagstukke effektief aan te spreek, en om sodoende elemente uit verskillende wetenskaplike gebiede op unieke wyses te kombineer. Die Departement Genetika het daarom besluit om beide enkel- en dubbelhoofvakopsies te bied in albei hul Genetika- en Mensgenetika-studieprogramme. Dit laat studente met die keuse om óf te spesialiseer in genetika as ’n enkele hoofvak, óf om die geleentheid te benut om ’n multidissiplinêre agtergrond te ontwikkel deur hul genetikavakke te kombineer met ’n tweede hoofvak, soos biochemie, mikrobiologie, plantkunde, dierkunde of entomologie, asook mensfisiologie in die Mensgenetika-studieprogram.

Op voorgraadse vlak bied die Departement aan studente ’n omvattende oorsig van die aard, oordrag, uitdrukking en manipulasie van genetiese inligting in lewende organismes. Studente word blootgestel aan die verskillende toepassings van genetiese beginsels op uiteenlopende gebiede, waaronder genomika, genetiese ingenieurswese, molekulêre planteteling, biotegnologie, diagnose en risikobepaling van genetiese siektes, bio-etiek en bewaringsekologie, sowel as die bevolkings-, gedrags- en evolusionêre studies, wat almal onderwerpe is vir verdere navorsing.

Die Biotegnologie-studieprogram is ’n interdepartementele program wat daarop gemik is om studente te bemagtig om hul belangstelling in Biotegnologie voort te sit met spesiale klem op die molekulêre wetenskappe. Voorgraadse opleiding in hierdie program sluit blootstelling aan die basiese modules in genetika, biochemie, plantkunde en mikrobiologie gedurende die eerste twee studiejare in. Op derdejaarsvlak word studente, benewens hul keusevakke, blootgestel aan aspekte van biochemie, molekulêre genetika en molekulêre mikrobiologie. Biotegnologie-studente word ook aangemoedig om aan die einde van hulle tweede jaar te besluit oor die rigting waarin hulle hul nagraadse studies wil voortsit en dan

Universiteit van Pretoria 14

Biologiese Wetenskappe

hul derdejaarsvakke dienooreenkomstig te kies, aangesien hul keuse van vakke op derdejaarsvlak ’n bepalende faktor sal wees in enige daaropvolgende besluite ten opsigte van hul nagraadse studies. Alle vakke sluit sowel teoretiese as praktiese komponente in.

Gegradueerdes word aangemoedig om verder te studeer vir ’n honneurs-, meesters- en doktorsgraad. Die Departement Genetika bied nagraadse kwalifikasies in genetika en in biotegnologie aan. Die eenjaarhonneursgraad behels ’n sterk selfstudiekomponent, blootstelling aan ’n wye verskeidenheid van toepaslike tegnologieë en ’n navorsingsprojek van beperkte omvang. Die honneursgraad in Biotegnologie sluit ook ’n inleiding tot die beginsels van entrepreneurskap in. Op meesters- en doktorale vlak word daar van studente vereis om ’n goedgekeurde navorsingsprojek binne een van die erkende navorsingsgebiede in die Departement te voltooi.

Departement Anatomie: BSc (Mediese Wetenskappe)Die Departement Anatomie is deel van die Skool vir Geneeskunde van die Fakulteit Gesondheidswetenskappe en bied BSc (Mediese Wetenskappe) binne die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe aan. Die doel van hierdie studieprogram is om studente op te lei in die basiese mediese wetenskappe. Dit sluit kliniese anatomie, fisiese en forensiese antropologie, histologie, selbiologie en embriologie in. Studente kan hierdie vakke kombineer met keusemodules uit fisiologie, farmakologie en genetika. Hierdie driejaarstudieprogram gee aan gegradueerdes ’n breë kennisbasis. Nagraadse studie, naamlik honneurs-, MSc- en PhD-grade in bogenoemde onderafdelings van anatomie word sterk aanbeveel. Personeellede het sterk bande met die privaat sektor, lewer ’n hoë volume uitsette van

navorsingspublikasies, en is toegewy aan opleiding. Dit het tot gevolg dat gegradueerdes baie gesog is by instansies in die akademiese, regering- en privaat sektore. Hulle beklee poste as dosente, navorsers, mediese en forensiese wetenskaplikes, en verteenwoordigers in die medieswetenskaplike en farmakologiese bedryfsektore. Verskeie gegradueerdes studeer verder by internasionale instellings in Noord-Amerika en Europa.

Die doel met hierdie studieprogram is om studente vir loopbane in mediese en verwante navorsing en ook as akademici voor te berei. Anatomie is die hoofvak, terwyl daar in die tweede en derde jaar keuses gemaak kan word uit fisiologie, genetika en farmakologie. Anatomie is verpligtend vir geneeskunde en alle verwante studierigtings. Die onderafdelings van anatomie is kliniese anatomie, selbiologie, fisiese antropologie en histologie. Hierdie studierigtings dek die algemene makroskopiese struktuur of bou van die liggaam, die mikroskopiese struktuur van selle en weefsel, ontwikkeling op sellulêre en embriologiese vlak en die evolusie van die mens. Die teoretiese kennis word prakties toegepas deur skeletale oorblyfsels van die skelet te ontleed (forensiese antropologie), weefsel voor te berei vir mikroskopie (histologiese tegnieke) en vergelykings te tref tussen mens- en dieranatomie (vergelykende anatomie).

Beskrywing van die studieprogramHierdie studieprogram kan slegs ’n beperkte aantal studente akkommodeer en voornemende studente moet dus betyds aansoek doen. Die studieprogram is in die eerste ses maande dieselfde as dié van ander BSc-rigtings. In die tweede ses maande van die eerste jaar word enkele anatomiemodules bygewerk. In die tweede studiejaar word volledige ontledings van kadawers gedoen, en word kursusse in histologie, sel- en ontwikkelingsbiologie en paleoantropologie (die evolusie van die mens) aangebied. Fisiologie- of genetika- en

Ek studeer BSc Farmakologie. Wat ek van my Fakulteit waardeer, is dat almal plat op die aarde is, onderling gemaklik oor die weg kom en bereid is om te help met enige kwelling wat ek mag hê.

Ek beskou my toelating tot die program as ʼn’n uiters waardevolle geleentheid en niemand kan die ondervinding wat ek tydens die jaar opgedoen het van my wegneem nie. Ek is genooi om by die Golden Key International Honour Society aan te sluit en my akademiese sukses is met ʼn’n beurs van

die Universiteit beloon. Ek het ook ʼn’n beurs van die Nasionale Navorsingstigting (NNS) ontvang om my in staat te stel om my honneursgraad te voltooi.

My droomwerk is om saam met Dokters Sonder Grense te werk en die vaardighede wat ek deur my onderrig aan die Universiteit van Pretoria verwerf het, tot hul werksaamhede te laat bydra.

Robyn Bradfield – BSc (Mediese Wetenskappe)

15 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Biologiese Wetenskappe

biochemiemodules moet ook geneem word. Met anatomie as hoofvak in die derde jaar kan fisiologie-, genetika- en/of farmakologiemodules geneem word. In die derde studiejaar word die anatomiemodules meer toegepas, en studente neem vergelykende anatomie. Metodes vir die analises van skeletmateriaal vir forensiese doeleindes, asook histologiese en selbiologietegnieke word bestudeer.

Departement Mikrobiologie en PlantpatologieDie mikrobiologie- en plantpatologiedissiplines bied ’n groot verskeidenheid temas. Die kleinste mikrobes is virusse, gevolg deur bakterieë en fungi. Hierdie mikro-organismes is ’n onontbeerlike komponent van ons leefwêreld en studente word opgelei om hulle funksie en rol te bestudeer, asook hoe die mikrobes in ons daaglikse lewe benut of bestry kan word.

Mikrobiologie

Studente in mikrobiologie sal mikro-organismes, hoofsaaklik bakterieë, virusse en fungi (swamme en giste) bestudeer. Dit stel hulle in staat om die basiese prosesse van lewe te verstaan. Daar word ook gefokus op verskeie toegepaste aspekte soos die gebruik van nuttige mikro-organismes vir voedselproduksie, watersuiwering en industriële toepassings. Ander mikro-organismes is weer van groot belang in gesondheid en landbou, weens siektes wat deur hulle veroorsaak word. In hierdie opsig bestudeer mikrobioloë die patogene wat verantwoordelik is vir die ernstige infektiewe siektes van mense, diere en plante, om hulle te beheer en bestry. Mikrobioloë by die Universiteit van Pretoria werk dikwels op molekulêre en sellulêre vlak met ’n fokus op onderwerpe soos die ontwerp van nuwe entstowwe en antimikrobiese strategieë, asook die ontwikkeling van nuwe metodes om mikrobes vinniger op te spoor en te identifiseer. Daar is ook ’n fokus om nuwe organismes te ontdek en te beskryf en om die evolusie, diversiteit en patogenie van mikro-organismes beter te verstaan.

Mikrobioloë is toegerus om ’n verskeidenheid beroepe te volg, wat onder andere van praktiese toepassings tot basiese navorsing behels. Werksgeleenthede is beskikbaar in die voedsel-, fermentasie- en waterbedryfsektore as mediese of veeartsenykundige mikrobioloë, in die landbou as navorsers by organisasies soos die WNNR, die Mediese Navorsingsraad of die Landbounavorsingsraad, of as dosente en navorsers by verskeie akademiese instellings.

Beskrywing van die studieprogramMikrobiologie het verskillende spesialiseringsgebiede. Gedurende die eerste twee studiejare van die driejaarstudieprogram sal studente aan ’n groot verskeidenheid vakke in die biologiese wetenskappe blootgestel word. In die derde jaar fokus studente op meer gespesialiseerde onderwerpe op hul eie vakgebied, soos mikologie, virologie, bakteriologie, mikrobe-ekologie, kliniese mikrobiologie, plantpatologie, molekulêre mikrobiologie, mikrobeplantinteraksies of die voedsel- en industriële mikrobiologie. Alle vakke sluit teoretiese en praktiese komponente in. Daar bestaan nou ook die opsie om twee hoofvakke in ’n graad te kombineer, soos mikrobiologie met genetika of plantkunde.

Nagraadse studie behels honneurs-, meesters- en doktorsgrade. Die eenjaarhonneursgraad behels ’n sterk selfstudiekomponent, blootstelling aan ’n reeks toepaslike tegnologieë en ’n beperkte navorsingsprojek. Op meesters- en doktorale vlak word daar van die studente verwag om navorsingsprojekte oor een van die Departement se navorsingsonderwerpe te voltooi.

Plantpatologie

In Plantpatologie word studente as spesialiste in plantgesondheid opgelei. Om plante gesond te hou, bestudeer plantpatoloë die organismes wat plantsiektes veroorsaak, hoe plante geaffekteer word deur siektes en hoe die siektes bestry kan word. Kennis hiervan is baie belangrik om kommersiële kwekers, boere en kleinskaalse kwekers te help om plantsiektes op verskeie maniere, soos deur geïntegreerde pes- en siektebeheer, te bestry. Studente word ook in na-oespatologie en voedselveiligheid opgelei, wat tot veiliger voedselprodukte van plantaardige oorsprong lei.

Beskrywing van die studieprogramDie voorgraadse Plantpatologiegraad is ’n BScAgric- graad. Tydens die eerste twee studiejare word studente aan ’n groot verskeidenheid vakke in die biologiese en landbouwetenskappe blootgestel. Vanaf die derde studiejaar kry studente gespesialiseerde opleiding in plantpatologie, mikrobe-ekologie, parasitologie, plantgenetika, grondkunde, plantvoeding, onkruidwetenskap, epidemiologie en bestrydingkunde. Nagraadse studie sluit meesters- en doktorsgrade in. Op meesters- en doktorale vlakke word daar van studente verwag om navorsingsprojekte oor een van die navorsingsonderwerpe van plantpatologie te voltooi.

NOTA: BSc (Plantkunde), BScAgric (Plantpatologie) en BScAgric (Toegepaste Plant- en Grondwetenskappe) gaan onder een Skool val vanaf 2015. Moontlike kurrikulumveranderinge mag voorkom. Bly op hoogte deur ons webwerf te besoek by www.up.ac.za.

Departement Dierkunde en EntomologieDie Departement Dierkunde en Entomologie verskaf uitnemende onderrrig en hul navorsingsproduktiwiteit is konstant hoog. Die Departement dra by tot die opvoedkundige, kulturele, maatskaplike, ekonomiese en volhoubare ontwikkeling van Suider-Afrikaanse gemeenskappe in die biologiese sfeer, en erken dat dit plaaslik relevant en internasionaal mededingend moet bly. Die Departement word beman en bestuur deur ʼn span uiters vaardige, internasionaal erkende wetenskaplikes wie se hoofnavorsing- en onderrigdoelwitte ʼn omvangryke begrip verskaf van die patrone in, onderliggende prosesse aan, die bedreigings vir, en bestuur van biodiversiteit in landskappe wat deur die mens beïnvloed word.

Ons Departement se belangstelling in fauna konsentreer hoofsaaklik op insekte (daar is meer individue en spesies vergeleke met enige ander dieregroep op die planeet) en soogdiere (Afrika is die tuiste van ongelooflike ryk fauna), maar personeel en studente werk ook met ’n groot verskeidenheid ander diere. Die diversiteit van die dieregroepe wat in ons Departement bestudeer word, word weerspieël in die voorgraadse modules wat ons onderrig.

Universiteit van Pretoria 16

Skool vir Fisiese Wetenskappe

Die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe het aan my ʼn’n omvangryke hulpbronnetwerk verskaf wat strek vanaf die uitgebreide kennis waaroor van die beste professore en dosente beskik tot die allernuutste toerusting wat deur die Fakulteit gebruik word. Die ondersteunende struktuur van my graad en hierdie Fakulteit het dit vir my moontlik gemaak om te presteer in ’nʼn omgewing waarin ek gemaklik voel en

my in staat gestel om ingeligte besluite oor my toekoms te maak. As ʼn’n finalejaarstudent vir ʼn’n BSc-graad in Toegepaste Mikrobiologie kon ek nie vir ’nʼn beter grondslag vir my nagraadse studie gevra het nie.

Die Universiteit van Pretoria bied eindelose geleenthede en deur harde werk en toewyding aan my studieprogram was ek in die gelukkige posisie om munt uit sommige daarvan te slaan. Eerstens is ek ’nʼn lid van die Golden Key International Honour Society, waardeur ek toegang gekry het tot meer ongelooflike geleenthede, soos om ’nʼn tien dae lange medisyne- en wetenskapkonferensie in Washington DC en New York by te woon.

Ek is ongelooflik dankbaar vir die finansiële steun wat ek vir die jaar 2014 uit twee bronne ontvang het, naamlik ʼn’n UP-prestasiebeurs en ’nʼn Revlon-beurs. In Februarie 2014 is ek aangestel as ’nʼn mentorstudent wat onder leiding van nagraadse studente en professore in die Bosbou- Molekulêre Genetikaprogram van die Departement Genetika werk. Ek is ook as een van die Top-10-presteerders op die Dekaan se Merietelys aangewys – ʼn’n eer wat ek nooit in my lewe sal vergeet nie.

Ek droom van ʼn’n werk wat die ondervinding wat ek tydens my studie van Toegepaste Mikrobiologie opgedoen het, kombineer met ʼn’n graad in ’nʼn medies-verwante veld, sodat ek in staat sal wees om die vinnig-groeiende gebied van mediese virologie te ondersoek.

Jonathan Seaman – BSc (Mikrobiologie)

17 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Biologiese Wetenskappe

Navorsingsgroepe in die Departement sluit in die Soogdiernavorsingsinstituut (Mammal Research Institute – MRI), Navorsingseenheid vir Bewaringsekologie (Conservation Ecology Research Unit – CERU), Sentrum vir Omgewingstudies (Centre for Environmental Studies – CFES), die informele Navorsingsgroep vir Sosiale Insekte (Social Insect Research Group – SIRG) en Miskruiernavorsingsgroep (Scarab Research Group – SCARAB). Huidige navorsingsprojekte waarby nagraadse studente betrokke is, dek die dissiplines eusosialiteit, gedrag, epidemiologie, chemiese ekologie, ekofisiologie, bevolkingsgenetika, bewaring van ekologie vir gemeenskappe en demografiese modellering.

Projekte word in verskeie Afrikalande suid van die Sahara en in die Suidelike Oseaan uitgevoer en wissel van studies van setaseë (walvisse en dolfyne), vinvoetiges (robbe) en haaie langs die Suid-Afrikaanse kuslyn, asook navorsing oor die subantarktiese Prins Edward-eilande en die bevrore waters van Antarktika, tot die Namib- en Kalahariwoestyn, Namakwaland, die Drakensberg, die Karoo en die Nasionale Krugerwildtuin. Benewens onder meer die indrukwekkende Afrika-olifant, renoster en leeu fokus die Departement ook op kleiner soogdiere soos bakoorvosse, knaagdiere, meerkatte en sengis (elephant shrews).

Die mens se uitwerking op sy omgewing het aanleiding gegee tot studies oor die invloed en beheer van uitheemse plantindringers, die inbring van eksotiese visse, woudfragmentasie en voëlgemeenskappe, miskruiers as biologiese aanwysers van landbou-

ekosisteemgebruik en insekbewaring. Interessant rondom insekbewaring is grootkaakkewers wat duisende dollars op versamelaarsmarkte behaal. ’n Gesonde lewenswyse en probleemvrye voedselproduksie kry aandag met projekte wat die volgende navors: die potensiaal van gewasse as randakkers om die voorkoms van die plantluisoordraagbare virusse in saadaartappels te verminder, die verspreiding en gasheerkeuse deur indringertuinboupeste en die rol van beestuberkulose en ander soönotiese siektes op menslike gesondheid tydens interaksie met vee en wild.

Beskrywing van die studieprogramDie Departement Dierkunde en Entomologie bied drie verskillende spesialiseringsvelde aan: dierkunde, entomologie en ekologie. Ongeag die spesialiseringsveld word studente tydens hul eerste twee studiejare aan ʼn wye reeks vakke in die biologiese wetenskappe blootgestel om ʼn stewige fondasie vir verdere studie te verskaf. In hul derde jaar word gefokus op vakke verwant aan dierkunde en entomologie. Modules word byvoorbeeld geneem in ekologie, bewaringsbiologie, evolusie, gedragsekologie, fisiologie, soogdierkunde, insekdiversiteit of insekplaagbestuur. Die ekologie-spesialiseringsveld sluit ook ʼn aantal modules oor plantdiversiteit en ekologie in die derde jaar in. Laboratorium- en veldgegronde praktiese ervarings word aangebied wat aan studente geleenthede verskaf om die metodes te gebruik vir die inwin van nuwe kennis oor dierkunde en entomologie. In alle gevalle word modules aangebied deur deskundiges wat aktief in die veld betrokke is en studiemateriaal deurgaans bywerk in ooreenstemming met huidige ontwikkelings.

Ek is ’nʼn tweedejaarstudent vir ’nʼnʼn graad in Dierkunde en hoop om Genetika as tweede hoofvak by te voeg. Ek word gedryf deur my uiterste weetgierigheid en ʼn’n wye belangstellingsveld, en die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe aan die Universiteit van Pretoria het aan my die geleentheid gegee om my begrip van die wêreld waarin ons leef grootliks uit te brei.

Die uiters hulpvaardige en ingeligte personeel het aan my rigting verskaf in my soeke na kennis deurdat hulle hul onskatbare ondervinding en kundigheid gedeel

het op ʼn’n manier wat my aangemoedig het om meer te leer en myself verder te dryf. Deelname aan ʼn’nʼn aantal velduitstappies het aan my die praktiese ervaring verskaf om my nuut verworwe kennis in perspektief te plaas.

Ek droom daarvan om deel te wees van ’nʼn wetenskaplike gemeenskap wat die nuutste ontdekkings gebruik om geïntegreerde oplossings te vind vir die alledaagse probleme wat die samelewing in die gesig staar.

ʼn’n Graad in die Natuurwetenskappe aan UP rus ’nʼn mens toe met die vaardighede wat vir ʼn’n suksesvolle loopbaan vereis word en help jou om as persoon te groei.

Dewald Kleynhans – BSc (Dierkunde en Genetika)

Universiteit van Pretoria 18

Fisiese Wetenskappe

Gegradueerdes in dierkunde, entomologie en ekologie kan voortgaan met nagraadse studies in die vorm van honneurs-, meesters- en doktorsgrade. Die eenjaarhonneursgraad behels hoofsaaklik ’n sterk selfstudiekomponent en ’n navorsingsprojek. Op meesters- en doktorale vlak word daar van studente verwag om navorsingsprojekte in een van die navorsingsvelde van die Departement Dierkunde en Entomologie te voltooi.

Departement PlantkundePlante is merkwaardige organismes en ons weet heeltemal te min van hulle en hul nut vir mens en dier. Ons weet egter reeds dat plante die wêreld se beste fabrieke vir die sintese van waardevolle natuurlike produkte is.

In medisinale plantwetenskap sal studente ’n oorsig kry oor die ontdekking en gebruik van plantmedisyne en belangrike fitogeneeskundige molekules wat deur plante geproduseer word. In plantbiotegnologie word die gebruik van modelplante en molekulêre metodes bespreek vir die ondersoek van totale plantfisiologie. Geen- en promoteridentifisering en oordragtegnieke vir plantverbetering, asook planttranskriptome vir plantverbetering deur die gebruik van mikrorangskikkings, word bestudeer. In plantdiversiteit en -ekologie leer studente oor Suid-Afrika se ryk en diverse plantegroei, en hoe om bewaring- en bestuurstrategieë te fasiliteer, sodat die nageslag daarby kan baat.

Die Departement Plantkunde aan die Universiteit van Pretoria is een van die oudste plantkunde-departemente in die land, maar is steeds dinamies en innoverend en spog met wêreldbekende navorsers (70% van die akademiese personeel het graderings van die Nasionale Navorsingstigting (National Research Foundation – NRF)). In ’n onlangse opname wat deur die ISI Web of Knowledge gedoen is, beklee die plant- en dierwetenskappe van die Universiteit van Pretoria die eerste plek in Suid-Afrika, gebaseer op die hoeveelheid publikasies en die aantal aanhalings in ISI-geakkrediteerde vaktydskrifte.

Beskrywing van die studieprogramIn die eerste twee studiejare word studente aan ’n groot verskeidenheid vakke in die biologiese wetenskappe blootgestel. Spesialisering vind eers in die derde jaar plaas. Die Departement spesialiseer in plantdiversiteit en ekologie, plantbiotegnologie en medisinale plantwetenskap. Gedurende die derde jaar kry studente die geleentheid om plante tydens verskeie praktiese sessies en veldekskursies te bestudeer. Nagraadse studie in hierdie studieprogram sluit honneurs-, meesters- en doktorsgrade in. Die eenjaar- voltydse en tweejaar- deeltydse internetgebaseerde honneursgraad behels ’n navorsingsprojek en ’n aantal teoretiese modules. Op meesters- en doktorale vlak word daar van studente verwag om navorsingsprojekte in een van die navorsingsgebiede van die Departement te voltooi. Die Departement ken jaarliks die Schweickert-medalje toe aan die beste honneursstudent in Plantkunde, die Margaretha Mes-medalje aan die beste honneursstudent in Plantbiotegnologie/Fisiologie en die Margaretha Mes-gedenkprys aan die beste derdejaardamestudent in Plantkunde.

NOTA: BSc (Plantkunde), BScAgric (Plantpatologie) en BScAgric (Toegepaste Plant- en Grondwetenskappe) gaan onder een Skool val vanaf 2015. Moontlike kurrikulumveranderinge mag voorkom. Bly op hoogte deur ons webwerf te besoek by www.up.ac.za.

Fisiese WetenskappeDepartement ChemieChemie is betrokke by alles rondom ons, en as chemici, herken ons die belangrike rol wat ons wetenskap speel in die ondersteuning van ons moderne lewenstyl. Die klere wat ons dra word van sintetiese materiaal gemaak, wat vervaardig word deur chemiese prosesse. Die medikasie wat gebruik word om verskeie siektes te genees, is die resultaat van intensiewe chemiese navorsing. Die papier waarop ons skryf, is die resultaat van ’n chemiese proses en die ink waarmee ons skryf, is ’n samestelling van verskeie chemikalieë. Chemie verseker die kwaliteit van die kos wat ons eet, die lug wat ons inasem en selfs die water wat ons drink. Ons liggame is komplekse samestellings van chemikalieë. Chemiese beginsels is grondliggend aan ons begrip van die prosesse wat in alle lewende organismes plaasvind, asook die ontwikkeling van nuwe medikasie en materiale. Dit is die wisselwerking en samewerking van chemie met die ander wetenskappe en ingenieurswese wat die toenemende eise, uitdagings en geleenthede van die moderne samelewing kan hanteer.

Chemie is al beskryf as die sentrale wetenskap, en dit het ’n allesomvattende impak op ons lewens en samelewing. Sedert 1901 is die Nobelprys vir Chemie aan 153 individue toegeken vir werk wat alle aspekte van die chemiese wetenskappe dek. Die konsep van volhoubare groei, insluitende die vermindering van koolstofemissies, hernubare brandstowwe, standhoudende voedsel- en varswatervoorrade, die herwinning van materiale, omgewingsverantwoordelike vervaardiging en afval-verwydering, is gesetel in chemiese kundigheid. Chemie is ook die voorpunt van biotegnologie, nanotegnologie en nuwe materiale wat benodig word vir vinniger rekenaars en verbeterde fotovoltaïese sonselle.

Beskrywing van die studieprogramHierdie program is gerig op die fundamentele aspekte van die dissipline met die doel om studente van ’n deeglike onderbou in die chemiese wetenskappe te voorsien. Voorgraadse opleiding in hierdie studieprogram bied aan studente die geleentheid om chemie te kombineer met ander belangstellingsvelde soos fisika, geologie, wiskunde en rekenaarwetenskap, of vakke uit die biologiese wetenskappe, soos biochemie, mikrobiologie en plantkunde. In die eerste studiejaar word ’n inleiding tot chemie verskaf, wat in die tweede en derde studiejaar gevolg word deur ’n deeglike studie van analitiese, anorganiese, fisiese en organiese chemie. Alle vakke bestaan uit teoretiese en praktiese komponente.

Eerstejaarsmodules in wiskunde en fisika is verpligtend vir die BSc-graad in Chemie. Meer gevorderde modules in wiskunde en programmering word aanbeveel indien studente nagraadse studies in rekenaarmodellering, materiale of prosesse wil onderneem.

Nagraadse studie in hierdie program bestaan uit honneurs-, meesters- en doktorsgrade en die fokus is op navorsing. Die eenjaarhonneursgraad bestaan uit gevorderde modules in analitiese, anorganiese, fisiese en organiese chemie en sluit twee praktiese projekte by die departementele navorsingspanne van die student se keuse in. MSc- en PhD-studies bestaan uit navorsingsprojekte in die spesialisgebiede van organiese en organometaalsintese,

19 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Fisiese Wetenskappe

elektrochemie, nanotegnologie, rekenaarmodellering van verbindings en materiale, chemie-onderrig asook skeidingswetenskap, met die klem op industriële, omgewings-, voedsel-, forensiese en kliniese toepassings. Ervare navorsingsleiers en uitstekende navorsingsfasiliteite is beskikbaar om die internasionale navorsingsprofiel van die Departement Chemie verder uit te bou en die studente bloot te stel aan die voorste navorsing in hulle vakgebiede.

Departement GeologieStudie in Geologie en Natuurlike Rampe

Geologie is die wetenskaplike studie van die dinamiese stelsel van die planeet Aarde en sluit die atmosfeer, hidrosfeer, litosfeer en biosfeer in. Die studie van geologie integreer die beginsels van wiskunde en fisika sowel as chemie en biologie met die bestudering van die geskiedenis en prosesse van die aarde. Die groeiende menslike bevolking plaas gedurig druk op natuurlike hulpbronne soos water, energie, minerale en boumateriale wat benodig word om in die basiese behoeftes van die mensdom te voorsien.

Die Departement Geologie aan die Universiteit van Pretoria het ten doel om die mees gerespekteerde departement van sy aard op die Afrika-kontinent te word. Hierdie doelwit word nie ligtelik opgeneem nie en gaan moeilik wees om te bereik – tog is die Departement ernstig in sy strewe daarna om sy visie te bereik. Sy gegradueerdes behoort op alle vlakke hoogs gesog te wees in die privaat sektor, myn- en eksplorasiemaatskappye, junior firmas en kleiner vennootskappe, sowel as staatsektore; nie alleen in Afrika nie, maar oral in die wêreld. Geologie en sy sub-dissiplines is wêreldprofessies by uitstek en die meeste lede van hierdie professie sal verskeie kere tydens die duur van hul loopbane van land tot land beweeg.

Die Departement Geologie by die Universiteit van Pretoria glo in die eerste plek daarin om alle BSc-gegradueerdes van ’n baie sterk fundamentele begrip oor die grondslag van die geologiese wetenskappe te voorsien. Die BSc-studieprogram word oor ’n tydperk van drie jaar op ’n voltydse basis aangebied. Hierdie studieprogram is teoreties sowel as prakties gerig en lei tot verskillende spesialiteitsrigtings, soos mineralogie, stollingspetrologie, metamorfe petrologie, sedimentologie, ingenieurswese en omgewingsgeologie, geochemie, hidrogeologie, ekonomiese geologie, strukturele geologie sowel as geofisika en geostatistiek.

Studente wat hul voorgraadse studieprogramme suksesvol voltooi het, kan registreer vir ’n honneursgraad in Geologie, Ingenieursgeologie en Hidrogeologie. Die BSc-honneursgraad is ’n voltydse program wat een jaar duur en as minimum vereiste dien vir indiensneming asook om as professionele geoloog te praktiseer.

Die Departement Geologie bied twee hoof-voorgraadse studieprogramme aan: � Geologie � Ingenieursgeologie en Hidrogeologie

Geologie

Diverse onderwerpe van belang vir ons daaglikse bestaan en die algemene welsyn van ons samelewing, soos die studie van minerale en gesteentes, waterbronne (byvoorbeeld riviere, strande, mere en gletsers), grondwater, vulkane, aardbewings, plaattektoniek, wêreldklimaatsverandering en die evolusie van lewe, word tydens voorgraadse studie gedek.

Voorgraadse modules in GeologieEerstejaarsmodules:Inleidende Geologie, Historiese Geologie en Omgewingsgeologie, Algemene Fisika, Calculus en Algemene Chemie

Tweedejaarsmodules:Inleiding tot Grondwetenskap, Fundamentele en Toegepaste Mineralogie, Sedimentologie, Strukturele Geologie, Stollingspetrologie, Metamorfe Petrologie en Grondwater

Derdejaarsmodules:Ingenieursgeologie, Meganika van Gesteentes, Erts-afsetting, Geodinamika van die Formasie van Erts, Geo-statistiek en Berekeninge ten opsigte van Ertsreserwes

Honneursmodules vir GeologiestudenteVulkanisme, komanalise, korsevolusie, mynboumetodes, honneursprojek, stollingspetrologie/geochemie, metamorfe geologie, ekonomiese geologie, mineralogie en veldkartering

Ingenieursgeologie en Hidrogeologie

Ingenieursgeologie en Hidrogeologie word in die volgende subdissiplines verdeel: � Ingenieursgeologie het te doen met die studie van

geologiese strukture sowel as die kenmerke van grond en gesteentes by konstruksieterreine, byvoorbeeld damme, tonnels, myne, paaie, geboue en stadions. Dit is nodig dat akkurate inligting voorsien word voordat sodanige strukture opgerig kan word.

� Hidrogeologie behels die studie van oppervlak- en grondwater, wat die ligging, beweging, volopheid en chemiese samestelling van water asook die remediëring van besoedelde water insluit.

Voorgraadse studieprogramme in Ingenieursgeologie en HidrogeologieStudente wat Ingenieursgeologie en Hidrogeologie op honneursvlak wil neem, moet addisionele modules neem bo en behalwe die modules wat deur geologiestudente geneem word. Die addisionele modules is meganika in die eerste jaar, inleidende grondwetenskap en sterkte van materiale in die tweede jaar en grondmeganika en rotsmeganika in die derde jaar. Addisionele modules in wiskunde is ook noodsaaklik.

Honneursmodules vir Ingenieursgeologie- en HidrologiestudenteDie honneursmodules in Ingenieursgeologie en Hidrologie sluit honneursprojekte, ingenieursgeologie van Suid-Afrika, omgewingsgeochemie, omgewingsbestuur, hidro-geochemiese modellering, vervoer van kontaminante, konstruksiemateriale, rots ingenieurswese, ingenieurstoepassings en grond- en gesteenteverbetering in.

Universiteit van Pretoria 20

Fisiese Wetenskappe

VeldwerkVeldekskursies en karteringskampe van een tot drie dae is verpligtend vir voorgraadse studente en kampe wat langer duur, is verpligtend vir nagraadse studente. Geoloë maak die wetenskaplike data in die veld bymekaar en veldwerk beslaan ’n groot gedeelte van hulle werk.

Benewens bogenoemde, bied die Departement Geologie vanaf honneursvlak opleiding aan in sekere toepassingsrigtings, soos navorsing in natuurlike rampe (vanaf MSc-vlak, met die klem op aardbewings, meteorologiese rampe en verwante aktuariële studie). Die Departement Geologie by die Universiteit van Pretoria is een van slegs twee departemente in die land wat Ingenieursgeologie aanbied en het die enigste sentrum wat alle aspekte van navorsing oor natuurlike rampe in Afrika bestudeer: die Aon-Benfield Natural Hazard Centre, Afrika. Op MSc- en PhD-vlak word die klem geplaas op navorsing op gebiede soos mineralogie en toegepaste mineralogie (veral die vingerafdruk van edelmetale), geodinamika (veral van groot komme en stollingskomplekse soos die wêreldbekende Bosveldstollingskompleks), ingenieursgeologie, hidrologie en seismologie.

BeroepeDie meeste beroepe in geologie behels veld-, laboratorium-, kantoor- en rekenaarmodelleringswerk. Dit vereis geskrewe en/of mondelingse verslae oor die afgehandelde taak. Werk word hoofsaaklik deur klein eksplorasie- en groter mynboumaatskappye, staatsinstellings, onafhanklike navorsingslaboratoriums en ander tersiêre instellings verskaf. Geoloë kan dus oor die algemeen as omgewingskundiges, mineraloë, geochemici, eksplorasiegeoloë, in myne (produksiegeoloë), in oseane (marinegeoloë) en in rekenaarlaboratoriums (databasisse, insluitende GIS; 3D-modellering) en ook as konsultante, wanneer nodig, werk. � Ingenieursgeoloë word deur organisasies soos die Raad

vir Geowetenskappe, die WNNR en mynboumaatskappye (gewoonlik hul rotsmeganikadepartemente), in diens geneem. Raadgewende siviele ingenieursfirmas ontwerp damme, tonnels, paaie, brûe, spoorlyne en nywerheids- of infrastruktuurverwante hellings, of hulle kan hul eie raadgewende praktyke bedryf waar algemene terreinondersoeke vir stedelike ontwikkeling en infrastruktuurkonstruksie ’n groot deel van die omvang van hulle werk behels.

� Hidrogeoloë word deur die regering (Departement van Waterwese), die Raad vir Geowetenskappe, die WNNR en mynmaatskappye, sowel as raadgewende praktyke in diens geneem. Die vier hooffokusgebiede is waterhulpbronevaluering, grondwaterhulpbronontwikkeling, probleme met mynwater-modellering en vervoer van kontaminante. Raad-gewende hidroloë is gewoonlik betrokke by water-toevoer, die kwaliteit, monitering en remediëring van grondwater, sowel as aansoeke vir waterlisensies.

Departement Geografie, Geoinformatika en MeteorologieGeografie en Omgewingswetenskappe

Geografie is in die unieke posisie dat dit deel uitmaak van sowel die geestes- as die natuurwetenskappe en dit is dus die skakel tussen die natuurlike en menslike komponente van die omgewing. Geomorfologie, biogeografie, klimatologie en weerkunde is die natuurwetenskaplike komponente van die dissipline, terwyl die geesteswetenskappe fokus op moontlike oplossings vir probleme soos veranderende bevolkingstendense en die agteruitgang en vernietiging van hulpbronne waarmee die samelewing gekonfronteer word. Geografie is ook ’n ruimtelike wetenskap wat met die ligging en verspreiding van stede en menslike aktiwiteite soos landbou en toerisme te doen het. Prosesse, patrone, probleme en moontlike antwoorde wat daarmee geassosieer word, word bestudeer. Verder is geografie ’n beplannings- en bestuurswetenskap wat op die verbetering van die mens se lewenskwaliteit ingestel is. Die geografiekurrikulum aan die Universiteit van Pretoria lê sterk klem op geomorfologie, omgewingsverandering, stedelike ontwikkeling en grondhervorming. ’n Dosenteprys word jaarliks aan die beste derdejaarstudent in geografie toegeken.

Omgewingswetenskappe is die studie van die vele interaksies tussen die mens en die lewende en nielewende komponente van die aarde. Weens die toename in bevolkingsgetalle en tegnologiese ontwikkeling is die impak van die mens op die aarde wydverspreid en baie ernstig. Omgewingsimpakte skep uitdagings wat multidissiplinêr van aard is, byvoorbeeld die impak op ekosisteme, natuurlike hulpbronne, menslike gesondheid en welstand. Hierdie opwindende en uitdagende studieveld benodig innoverende studente wat die beste toepassings uit die natuurlike wetenskappe kan integreer met ekonomiese, sosiale en politieke wetenskappe ten einde volhoubare oplossings te vind om ons planeet te bewaar. Opleiding in analitiese ruimtelike tegnieke sluit GIS en afstandswaarneming in en gee aan gegradueerdes die vermoë om komplekse omgewingskwessies te ondersoek. Een van die interessante vakke wat tans aangebied word, is die studie van die fisiese, sosiale en ekonomiese impakte van aardverhitting en klimaatsverandering in samehang met aanpassings- en mitigeringstrategieë. Navorsing oor die impak van klimaatsverandering op menslike gesondheid, landbou en natuurlike hulpbronne berei gegradueerdes in die omgewingswetenskappe voor om plaaslik relevant en internasionaal mededingend te wees.

Beskrywing van die studieprogrammeDie twee studieprogramme wat gevolg kan word, is soos volg: � BSc (Omgewingswetenskappe) � BSc (Geografie)

Hierdie studieprogramme bevat fundamentele modules op eerstejaarsvlak wat algemene vaardighede ontwikkel, soos rekenaargeletterdheid, taalvaardighede en calculus. Kernmodules op eerste-, tweede- en derdejaarsvlak word bepaal deur die spesialiseringsveld van die studieprogram. Keusemodules kan uit die volgende dissiplines gekies word: antropologie en argeologie, chemie, dierkunde en entomologie, ekonomie, fisiologie, geologie, geografie, geoinformatika, historiese en erfenisstudies, meteorologie, plantkunde, plantproduksie en grondkunde, politieke

21 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Fisiese Wetenskappe

wetenskappe, sosiologie, stads- en streekbeplanning, statistiek en wiskunde en toegepaste wiskunde.

Geoinformatika

Geoinformatika is die studie van die manier waarop geografiese data ingewin, geberg, herwin en gekommunikeer word, hoe geografiese data verwerk word in geografiese inligting wat geskik is vir besluitneming, en hoe rekenaar- en verwante tegnologie gebruik kan word om hierdie prosesse te ondersteun. Die fokusareas is soos volg: � Geografiese Inligtingstelsels (Geographic Information

Systems – GIS) fokus op die wetenskap agter geografiese inligtingsprosesse, die tegnologie en die toepassings op wetenskaplike vraagstukke. Dit verskaf teoretiese grondbeginsels vir die benutting van geografiese inligting en tegnologie om data in te samel en te analiseer sodat die resultate uiteindelik sinvol voorgestel en aangewend kan word vir besluitneming.

� Geografiese inligtingstegnologie fokus op ’n gespesialiseerde groep inligtingstegnologieë wat gebruik word om geografiese data te hanteer. Dit sluit die versameling, berging, manipulering, analisering en voorstelling van die data in.

� Toepassings fokus op die toenemend uiteenlopende gebruike van hierdie wetenskap in regerings-, nywerheids- en navorsingsinstellings.

Studente wat BSc (Geoinformatika) voltooi, kry redelik maklik werk by organisasies soos GIS-verkopers (ESRI of Intergraph), die Wetenskaplike en Nywerheidnavorsingsraad (WNNR), GIS-konsultante (AfriGIS, GeoTerraImage), siviele-ingenieurskonsultante (Aurecon, SSI), die Suid-Afrikaanse Nasionale Ruimteagentskap (South African National Space Agency – SANSA), Suid-Afrika se nasionale kaartagentskap, Nasionale Georuimtelike Inligting (National Geospatial Information – NGI), of enige munisipaliteit in die land.

Beskrywing van die studieprogramBSc (Geoinformatika) is gemik daarop om wetenskaplikes op te lei met ’n basiese kennis van die omgewing en die probleme wat met ontwikkeling verband hou, ’n omvattende kennis van geografiese inligting en die gepaardgaande rekenaartegnologieë, asook die praktiese vaardighede om dié tegnologieë toe te pas ter ondersteuning van die verskillende dissiplines wat by omgewingsbestuur betrokke is.

Die voorgraadse studieprogram fokus op die vereistes waaraan ’n GIS-praktisyn moet voldoen. Gegradueerdes kan aansoek doen om registrasie by die South African Council for Professional and Technical Surveyors (PLATO), die statutêre liggaam vir landmeters en GIS-praktisyns, wat beheer word deur die PLATO-wet, 1984 (Wet 40 van 1984).

Meteorologie

Die weer en klimaat speel ’n fundamentele rol in menselewens, omdat daaglikse aktiwiteite soos landbou, sport, reis en toerisme daarvan afhang. Dit het selfs ’n bepalende invloed op die oorlewing van die mensdom. Daar heers egter ook groot kommer oor hoe die mens se doen en late die wêreld se weer en klimaat onomkeerbaar kan verander. Lugbesoedeling wek toenemend kommer. Weerkundiges en atmosferiese wetenskaplikes wil uitvind

hoe die fisika en dinamika van die atmosfeer werk. Die meteoroloë by die Universiteit van Pretoria spesialiseer in dinamiese meteorologie en is betrokke by toonaangewende navorsing in numeriese weervoorspelling. Hulle is ook betrokke by bekroonde gemeenskapsprojekte ten opsigte van watervoorsiening aan skole in landelike gebiede.

Beskrywing van die studieprogram

Wiskunde, fisika, atmosferiese prosesse, atmosferiese sirkulasie, fisiese meteorologie, dinamiese en numeriese meteorologie en weervoorspellingsprojekte is verpligte vakke. Keusevakke kan uit die volgende dissiplines gekies word: wiskunde en toegepaste wiskunde, fisika, statistiek, chemie, rekenaarwetenskap, geografie, geoinformatika en geologie.

Studente bestudeer die atmosferiese wetenskappe met gespesialiseerde rekenaarprogramme in laboratoriums en doen praktiese werk in samewerking met professionele weerkundiges. Om as professionele weerkundige te praktiseer, moet studente die honneursgraad in Meteorologie suksesvol voltooi. Meesters- en doktorsgrade word ook aangebied.

Departement FisikaFisika behels die studie van natuurwette. Die beginsels daarvan vorm die grondslag van alle basiese wetenskappe soos sterrekunde, biologie, chemie en geologie. Fisika is ook die basis van die toegepaste wetenskappe en ingenieurswese wat tegnologie ontwikkel het, van die perdekar tot die supersoniese straler, van die kers tot die laserstraal, en van rookseine tot satellietuitsendings. Fisici is navorsers wat die natuur en verwante aspekte ontleed, en nie bang is om groot vrae oor die lewe te vra nie. Die studie van fisika sal studente se kreatiwiteit, vindingrykheid en probleemoplossingsvermoë verskerp, wat hulle ook in staat sal stel om bestuursposte op alle bedryfsvlakke met welslae te beklee.

Die Departement Fisika aan die Universiteit van Pretoria beskik oor uitstekende fisici in ’n wye verskeidenheid fisikasubdissiplines soos sterrekunde, bio-fisika, teoretiese fisika, materiaalwetenskap en fisika-onderrig. Materiale word bestudeer vir kerntoepassings en hulle eienskappe word ondersoek tydens bestraling. Materiale vir toepassings in sonselle, optoëlektroniese toestelle en koolstofgebaseerde magnetiese stelsels word ook ondersoek. Verder word aktiewe navorsing gedoen in bio-fisika, sterrekunde, wiskundige fisika, hoë-energie-teorie, kwantumteorie (resonansies en inligtingteorie) en vastetoestandfisika, wat berekeningsfisika en die effek van simmetrieë insluit. Die Departement het hoë internasionale aansien en baie internasionale medewerkers.

Die Departement Fisika het fasiliteite om materiale te bestudeer deur gebruik te maak van atoomkragmikroskopie, Auger-elektronspektroskopie en sekondêre elektronspektroskopie, ’n twee-miljoen volt-deeltjieversneller asook Raman- en infrarooispektroskopie. Die Departement beskik ook oor uitstekende fasiliteite om elektroniese metings te doen en dun lagies voor te berei. Moderne rekenaarfasiliteite word gebruik vir berekeningstudies.

’n Groeiende aantal meesters- en doktorale studente van regoor Suid-Afrika, en toenemend uit die res van Afrika, maak die keuse om hul studies in die Departement te kom voortsit.

Universiteit van Pretoria 22

Fisiese Wetenskappe

Ek studeer vir ’nʼn honneursgraad in Fisika. Ek is heeltemal gek oor fisika en vind die grondbeginsels daarvan uiters aantreklik en belangrik. Fisika is die hart van byna al die ander natuurwetenskappe; feite en resultate in chemie, biologie en geologie is alles op fisika gegrond. Indien ons daarna streef om fisika beter te verstaan, sal ons vanselfsprekend ook groot

vordering op hierdie gebiede maak. Ek is hoogs beïndruk met die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe aan UP aangesien uitnemende navorsing hier gedoen word. Die onderrig wat ek ontvang het, was ʼn’n groot uitdaging maar baie bevredigend.

Die Fakulteit het baie opwindende geleenthede aan my gebied. Ek het ’nʼnʼn aantal wetenskaplike onderwerpe bestudeer wat my kennisgrondslag verbreed het en het ook baie samesprekings bygewoon (selfs ’nʼn fisikakonferensie) wat my aan talle moderne wetenskaplike spesialisgebiede blootgestel het. My interpersoonlike en kommunikasievaardighede het goed ontwikkel omdat ek wiskunde onderrig het. Dan moet ek byvoeg dat die universiteitskoshuis waar ek tuisgegaan het, naamlik Taaibos, my tyd aan UP die beste jare van my lewe gemaak het.

Ek het baie erkenning gekry: Ek het ’nʼn hele paar merietebeurse van UP ontvang en is ’nʼn lid van die Golden Key International Honour Society. As die topstudent in Fisika in 2011 en 2013 het ek die Rektor se Akademiese Aansporingsprys (vir koshuisstudente) ontvang en by ʼndie Fakulteittoekenningsplegtigheid vroeër vanjaar is ek as 2013 se top- voorgraadse student in die Fakulteit aangewys. My droomwerk is om eendag ’nʼn professor in wiskundige fisika by ’nʼn prestige-universiteit te wees, waar ek sal poog om my bydrae tot die wetenskap te lewer.

Nicolas Bornman – BSc (Fisika)

23 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Landbou- en Voedselwetenskappe

’n Nagraadse studentekomitee sien om na die belange van nagraadse studente en reël sosiale funksies. Dit help om ’n ondersteunende omgewing vir studente te skep terwyl hulle navorsing vir graaddoeleindes doen.

Die voorgraadse kurrikulum is modern en interessant, en word deurentyd hersien om aktuele nuwe onderwerpe by te werk. Studente leer nuttige en oordraagbare vaardighede in eksperimentele-, teoretiese- en berekeningsfisika, wat hulle in staat stel om bedrewe fisici te word, en hulle kan hierdie vaardighede in ’n verskeidenheid loopbane buite die akademie gebruik, byvoorbeeld in die handel en nywerheid. Daar is pryse beskikbaar vir die BSc (Fisika)-student wat die beste presteer, en voorgraadse studente het baie geleenthede om vertroud te raak met die huidige navorsing in die Departement deur goedgekeurde projekte wat met hul graad te doen het, te voltooi en deur vakansiewerk te doen.

Vir meer inligting, besoek die Departement Fisika se webwerf by www.up.ac.za/physics.

Landbou- en VoedselwetenskappeDepartement Landbou-ekonomie, Voorligting en Landelike OntwikkelingDie onlangse skerp styging in voedselpryse het die belangrikheid van landbou en voedselproduksie in Suid-Afrika beklemtoon, en daarom ook die noodsaaklikheid van landbou-ekonome vir die samelewing. Die landbou- en voedselbedryf produseer basiese produkte en hulpbronne om die mense van Suid-Afrika te voed en te klee, dra by tot die bruto binnelandse produk van die ekonomie, en verskaf werk aan sowat 1.4 miljoen mense. Terselfdertyd dra die sektor aansienlik by tot die voortbestaan van ongeveer 7 miljoen mense in landelike gebiede. Voedsel en kleding is een van die mees basiese behoeftes van die mens, wat beteken dat enige persoon met ’n kwalifikasie in landbou-ekonomie of landbouvoorligting verseker kan wees van werksgeleenthede. Wat is die relevansie van landbou-ekonomie en landbouvoorligting as dissiplines in dié sektor?

Landbou-ekonomie

Het jy al ooit ’n McDonald’s-burger geëet en gewonder waar die brood, vleis, blaarslaai en tamatiesous vandaan kom? En hoekom die prys en kwaliteit van Nando’s en KFC se hoender verskil? En hoekom sommige mense graag wyn drink en ander eerder bier? Wat kos die koring vir een brood, en wat kos dit om meel te maal en brood te bak? Hoeveel kos dit om beeste te slag en maalvleis te maak, en hoekom? Hoeveel wins maak ’n boer en ’n tussenganger in die waardeketting om kos van die plaas af tot op die winkelrak te kry? Dit is sommige van die vrae wat ’n landbou-ekonoom daagliks moet beantwoord. As jy dus belangstel in die antwoorde op hierdie vrae en jy is passievol oor wetenskap, ekonomie en mense, is landbou-ekonomie net die studierigting vir jou.

Die wêreld van kos en klere, en dus die wêreld van landbou-ekonomie, is dinamies en lewendig. Dit is ’n wêreld wat te make het met modes en giere, maar ook met die basiese

behoeftes van mense. Landbou-ekonomie handel oor die ekonomie van die produksie van kos en klere, en oor hoe om dit tot by die verbruiker te kry. Dit handel oor sake soos die produksie van druiwe, en daarom die produksie en verkope van wyn. Dit handel oor die analisering van ’n besigheid, die identifisering van en soeke na beleggingsmoontlikhede, verkope van kommoditeite op wêreldmarkte, en die verkope van kos in die plaaslike Spar. Dit handel dus oor mense, maar ook oor die natuur. Dit gaan oor die maak van wins, maar ook om mense te help wat in armoede verkeer. Landbou-ekonomie gaan daaroor om ’n verskil in mense se lewens te maak.

Die voorgraadse opleiding van landbou-ekonome behels ’n vierjaargraad, BScAgric (Landbou-ekonomie), of ’n driejaargraad, BCom (Agribesigheidsbestuur). Tydens nagraadse studie kan daar gespesialiseer word in agribesigheidsbestuur, landboubeleidsanalise, omgewingsekonomie en landbou en landelike finansiering. Daar bestaan ook verskeie geleenthede vir UP-landbou-ekonomiestudente om oorsee te gaan studeer in lande soos die VSA. Dit verseker dat hulle opleiding van wêreldgehalte ontvang, wat beteken dat hulle orals in die wêreld in die voedsel- en kledingbedryf kan werk om te verseker dat daar op ’n ekonomiese en volhoubare manier aan mense se mees basiese behoeftes voldoen word.

Die Departement bied verskeie kursusse aan met die fokus op agribesigheidsbestuur en landbou-ekonomie.

BScAgric (Landbou-ekonomie/Agribesigheidsbestuur)

Die eerste studiejaar bestaan uit BSc-vakke (byvoorbeeld chemie, genetika, biologie en plantkunde) en ekonomiese vakke (byvoorbeeld finansiële rekeningkunde). Die tweede jaar bestaan uit ’n kombinasie van BSc-vakke (byvoorbeeld plantproduksie, veekunde en grondkunde) en ekonomiese vakke (byvoorbeeld ondernemingsbestuur, statistiek, besigheidsreg en ekonomie). In die derde en vierde studiejare moet studente ’n kombinasie van BSc-vakke en ekonomiese vakke kies, met landbou-ekonomie as die hooffokusarea.

BCom (Agribesigheidsbestuur)

Studente neem in die eerste en tweede jaar basiese ekonomievakke (byvoorbeeld rekeningkunde, statistiek, besigheidsreg, bemarking, finansiële bestuur, ondernemingsbestuur en ekonomie) en spesialiseer dan in hulle derde jaar in landbou-ekonomie.

Departement Plantproduksie en GrondkundeDie Departement Plantproduksie en Grondkunde spesialiseer in die volgende dissiplines: agronomie, tuinboukunde, weidingkunde, grondkunde en bosbou. Die Departement het 13 dosente, twee emeritusprofessore, twee ereprofessore, vier buitengewone professore en 11 ondersteuningspersoneellede. Die uiteenlopende dissiplines en goed gevestigde kundigheid maak dit ’n gewilde keuse vir baie nagraadse studente, plaaslik sowel as uit die res van Afrika. Die hoogs gekwalifiseerde akademici is ook baie suksesvol met die werwing van befondsing vir navorsing en opleiding vir die Departement. Afgesien van laboratoriumfasiliteite op die Hatfieldkampus, is

Universiteit van Pretoria 24

Landbou- en Voedselwetenskappe

daar ook ’n “lewende laboratorium” op die Hatfield-proefplaas in die hartjie van Pretoria. Die ervare tegniese personeel op die proefplaas verseker dat navorsing glad verloop. Die Departement Plantproduksie en Grondkunde is daarop gefokus om mense op te lei en navorsing te doen wat sal lei tot beter voedselsekuriteit vir ons land en die vermindering van nadelige impakte op die omgewing.

Beskrywing van die studieprogrammeDieselfde studieprogramme word voorgeskryf vir alle voorgraadse studente in die BScAgric (Toegepaste Plant- en Grondwetenskappe) om blootstelling aan agronomie, tuinboukunde, weidingkunde, grondkunde en bosbou te verseker. Dit help studente wat met nagraadse studie wil voortgaan om ingeligte loopbaanbesluite te neem.

Die volgende nagraadse grade is beskikbaar: � PhD (Agronomie, Tuinboukunde, Weidingkunde,

Grondkunde en Bosboukunde) � MScAgric (Agronomie, Tuinboukunde, Weidingkunde en

Grondkunde) � BScHons (Omgewingsgrondkunde) � BScAgricHons (Gewaskunde) � MSc (Omgewingsgrondkunde) � MSc (Bosboubestuur en die Omgewing) (gedoseerde

program) � MSc (Bosboukunde) (interdepartementele program)

Die navorsingskomponent van nagraadse studie is hoofsaaklik op vyf wetenskaplike dissiplines gefokus: agronomie, tuinboukunde, grondkunde, weidingkunde en bosbou. Die navorsingsaktiwiteite in elk van hierdie dissiplines word vervolgens uiteengesit, met spesialisering in die aspekte binne in die genoemde subonderwerpe:

Agronomie � Graan- en groentegewasse � Industriële gewasse � Besproeiing en plant-grond-waterbalans � Onkruidbestuur

Tuinboukunde � Vrugte � Medisinale en aromatiese plante � Ornamentele plante � Biobrandstowwe

Weidingkunde � Aangeplante weidings � Veldbestuur � Omgewingsbestuur (grondherwinning) � Geïntegreerde grondgebruikstelsels

Bosbou � Boshulpbrongebruiksbeplanning en -bestuur � Boshulpbronekonomie en -beleid � Agrobosbou � Geïntegreerde grondgebruikstelsels

Wat ek die meeste van die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe waardeer, is dat alle betrokkenes ʼn’n gemeenskaplike belangstelling in wetenskap deel. Ongeag of hulle Landbou of Fisika studeer, word alle studente met uiterste respek behandel. Ek is tans ʼn’n nagraadse student in die Departement Plantproduksie en Grondwetenskap en ek geniet my studie ontsaglik baie.

Ek het verskeie werkaanbiedinge ontvang, onder meer in tuinboukunde en bemesting asook van verskeie saad- en

chemiese maatskappye. Tydens my voorgraadse studie het ek die geleentheid gekry om met ervare navorsers in my studieveld saam te werk en sodoende waardevolle ondervinding opgedoen.

In 2013 het ek Omnia-kunsmis se prys ontvang vir die beste finalejaarstudent in die Departement Plantproduksie en Grondwetenskap. Ek het ook ʼn’n medalje van die Suid-Afrikaanse Vereniging vir Gewasproduksie ontvang omdat ek my graad met lof geslaag het. My droomwerk sal wees as hoofnavorser vir ʼn’n chemiese of watermaatskappy in die landbousektor – ʼn’nʼn droom wat bewaarheid sal word indien ek vir ’nʼn maatskappy soos Omnia kan werk.

Theunis Smit – BScAgric (Plantproduksie en Grondwetenskap)

25 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Landbou- en Voedselwetenskappe

Grondkunde � Plantvoeding � Grondklassifikasie � Omgewingsgrondfisika � Omgewingsgrondchemie � Grondbiologie

NOTA: BSc (Plantkunde), BScAgric (Plantpatologie) en BScAgric (Toegepaste Plant- en Grondwetenskappe) gaan onder een Skool val vanaf 2015. Moontlike kurrikulumveranderinge mag voorkom. Bly op hoogte deur ons webwerf te besoek by www.up.ac.za.

Departement Vee- en WildkundeDie Departement Vee- en Wildkunde aan die Universiteit van Pretoria het al die nodige hulpbronne om jou op te lei om ’n gesogte kwalifikasie in vee- en wildkunde te behaal. Die Departement is toegewyd daaraan om uitstekende en relevante akademiese studieprogramme en gepaste praktiese opleiding in hierdie wetenskaplike veld aan te bied. Die Departement is trots op sy ryk tradisie van meer as 100 jaar, sy uitnemende akademiese personeel, navorsingsplase en ’n nalatenskap van diens aan sy studente, alumni en die landboubedryf.

Vee- en wildkunde is die wetenskap en praktyk waardeur produksiediere en wilde diere tot die mens se voordeel benut word. Aangesien die mens van die natuur afhanklik is, het ons ’n verantwoordelikheid om die omgewing as deel van ons natuurlike erfenis te bewaar. Die werkgebied van vee- en wildkunde strek vanaf primêre boerdery en wildteling tot by die bemarking van diere en die verwerking en verbruik van diereprodukte. In elke skakel van hierdie lang ketting kan persone opgelei word in vee- en wildkunde volgens hul eie belangstellings, behoeftes en persoonlikhede. Die studieprogramme, aangebied deur die Departement Vee- en Wildkunde aan die Universiteit van Pretoria, word deur die Suid-Afrikaanse Raad vir Natuurwetenskaplike Professies (SARNAP) erken as professionele kwalifikasies kragtens Wet 106 van 1993, en dit word ook internasionaal erken.

BScAgric (Veekunde) en BScAgric (Veekunde/Weidingkunde)

Produksiefisiologie, dierevoeding en veeteelt is belangrike vakgebiede en word bestudeer in vakke soos grootvee- en kleinveekunde, vleiskunde, pluimveekunde (volstruise ingesluit) en wildbestuur. Die studieprogram verleen toegang tot studie vir ’n MScAgric, ’n BScHons (Natuurlewebestuur) en ’n MPhil (Natuurlewebestuur) (webgebaseer). Duur van kursus: agt semesters voltydse studie.

Nagraadse opleiding en spesialiseringNagraadse opleiding sluit die MScAgric en PhD in. Vier hoof-navorsingsfokusareas is geïdentifiseer waarin die meeste nagraadse studente geakkommodeer word, naamlik dierfisiologie (groei, reproduksie, aanpassing, vleiswetenskap), veeteelt (kwantitatief en molekulêr), voedingkunde (enkelmaag en herkouer) en produksiebestuur (verskillende spesies en produksiestelsels).

’n PhD word in Veekunde aangebied. Die duur van die MScAgric en PhD is minstens vier semesters.

BScHons, MPhil, MSc en PhD in NatuurlewebestuurDie Sentrum vir Natuurlewebestuur funksioneer deur die Departement Vee- en Wildkunde, en nagraadse studies wat aangebied word, sluit die BScHons, MPhil (webkursus), MSc en PhD in Natuurlewebestuur in. Duur van kursus: wissel volgens die tipe graadprogram.

Departement VerbruikerswetenskapVerbruikerswetenskap bied spesialiseringsgeleenthede vir studente in spesifieke belangstellingsvelde, naamlik kledingkleinhandelbestuur, gasvryheidsbestuur, voedselkleinhandelbestuur. Voor- en nagraadse studieprogramme is in oorleg met die bedryf saamgestel om te verseker dat die opleiding aan die verwagtinge van potensiële werkgewers voldoen en dat gegradueerdes suksesvol en in aanvraag sal wees in ’n wetenskaplike en baie kompeterende markomgewing. Die Departement het ’n gevestigde nagraadse en navorsingskultuur en lok studente van oral in die land en die res van Afrika. Dit het goed toegeruste fasiliteite, en studente is betrokke by verskeie gemeenskapsprojekte onder leiding van bekwame, entoesiastiese dosente. Die Departement handhaaf ook goeie verhoudings met die bedryf en potensiële werkgewers en streef daarna om die belange van sy studente voorop te stel.

Beskrywing van die studieprogrammeAl die voorgraadse studieprogramme behels vier jaar voltydse studie. UP is tans die enigste universiteit in Suid-Afrika wat grade in Verbruikerswetenskap met ’n besondere fokus op die ekonomiese en bestuursaspekte van die vakgebied aanbied. Studente is dus baie gesog in veral die kleinhandelomgewing. Verder is dit moontlik om nagraadse studies (’n meesters- of doktorsgraad) in beide rigtings, naamlik in Verbruikerswetenskap of in Ekonomiese en Bestuurswetenskappe, te doen. Elke studieprogram fokus op ’n bepaalde produkkategorie en bestudeer produkeienskappe, gebruike, verbruikers se aankooppraktyke, produkbestuur (insluitende wêreldwye verspreiding en volhoubare gebruik) sowel as die ontwikkeling van nuwe produkte en dienste. Die kern van verbruikerswetenskap wentel om praktyke om verantwoordelike, ingeligte verbruikersbesluitneming en verbruikerstevredenheid aan te moedig, asook wyses waarop die behoeftes van individue en groepe in kleinsake-ondernemings en die kleinhandel aangespreek kan word. In lesings en praktika word ’n probleemoplossingsbenadering gevolg om studente die geleentheid te gee om onafhanklik te werk. Hierbenewens word ’n BSc-graad in Voeding en Voedselwetenskap, wat veral op die verbruikersaspekte van voedsel en voeding fokus, ook aangebied.

LoopbaangeleenthedeLoopbaangeleenthede is baie divers en gegradueerdes se eindbestemming word grootliks deur hulle persoonlikhede en belangstellings bepaal. Studente word dus deur middel van verpligte praktykblootstelling tydens die studietermyn gelei om verskillende loopbaangeleenthede te ondersoek. In die vierde studiejaar doen studente ook ’n skripsie wat hulle die geleentheid bied om aan ’n formele navorsingsprojek deel te neem en om die moontlikheid van nagraadse studie te ondersoek. Die Departement het deur die jare goeie kontakte met werkgewers opgebou en studente wat goed vaar tydens praktykblootstelling, is dikwels van poste verseker voordat hulle die finale eksamens afgelê het.

Universiteit van Pretoria 26

Landbou- en Voedselwetenskappe

Uitnemende prestasiesVerskeie instansies is betrokke by die gereelde evaluering van die studieprogramme en neem ook deel aan die jaarlikse prysuitdelingsgeleentheid vir toppresteerders in die onderskeie studieprogramme. Verskeie studente het ook al pryse gewen in internasionale kompetisies. Dosente en nagraadse studente neem jaarliks aan internasionale kongresse deel as vertoonvenster van die gehalte van die onderrig wat deur die Departement aangebied word.

Nagraadse studiesStudente wat ’n vierjaargraad in Verbruikerswetenskap voltooi het, kan aansoek doen vir die meestersgraad, wat twee jaar se voltydse studie of drie jaar se deeltydse studie behels. Vier spesialiseringsrigtings word aangebied: interieurwarebestuur, kledingbestuur, voedselbestuur (wat vir spesialisering in gasvryheidsbestuur en voeding voorsiening maak), algemeen (wat aanbeveel word vir studente wat

nie ’n bemarkingsagtergrond het nie en wat nie tydens hulle voorgraadse studies in die voorafgaande vakgebiede gespesialiseer het nie). Studente woon gedurende die eerste jaar klasse in vyf tot ses geskeduleerde bloktye by om fundamentele vakke en keusemodules te voltooi. Daarna werk hulle onder toesig van ’n studieleier aan ’n navorsingsprotokol en die finale verhandeling wat ekstern geëvalueer word deur ’n vakspesialis by ’n ander tersiêre instelling.

Talle van die projekte word deur die bedryf ondersteun. Die uitkomste van navorsingsinisiatiewe word internasionaal gepubliseer. Die Departement word ook jaarliks verteenwoordig by internasionale kongresse waar daar oor afgehandelde navorsing gerapporteer word. Na voltooiing van ’n meestersgraad in Verbruikerswetenskap kan ’n student vir ’n PhD registreer. Verbruikerswetenskap gee studente die geleentheid om hul belangstellings in hul beroepe uit te leef.

Ek is ʼn’n voltydse finalejaarstudent in Gasvryheidbestuur in die Departement Verbruikerswetenskap, Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe, Universiteit van Pretoria.

Ek geniet die passie wat ek daagliks in die Departement teëkom en die geleentheid om saam met mense se werk wat my belangstellings deel. Dit dryf my strewe om ’nʼn sakevrou in die kulinêre bedryf te word. Die Departement verskaf nie slegs aan studente die kennis wat hul nodig het om ’nʼn graad te behaal nie, maar is een van die min departemente

wat waardevolle praktiese ervaring aanbied wat studente in staat stel om hulself vir ʼn’n suksesvolle loopbaan voor te berei.

Ek ervaar elke dag wat ek in die Departement Verbruikerswetenskap deurbring as ʼn’n waardevolle geleentheid om kennis en praktiese ervaring op te doen. Ek het uithouvermoë en wilskrag ontwikkel wat my in staat stel om my drome na te volg en te verwesenlik.

Die afgelope vier jaar het ek waardevolle praktiese ervaring opgedoen. Buiten bywoning van weeklikse klasse in die kulinêre kuns, was ek betrokke by die organisering en bestuur van talle interne UP-funksies sowel as funksies vir eksterne privaatkliënte. Ek glo hierdie ondervinding sal tot die voordeel van my loopbaan wees en my in staat stel om enige situasie met selfvertroue te hanteer. Deur die Fakulteit kon ek met beroemde sjefs en groot kulinêre firmas skakel wat my laat besef het hoeveel werkgeleenthede daar is en my aan die bedryf blootgestel het.

Ek droom daarvan om my eie vyfsterhotel te besit en te bestuur of om die eienaar van ʼn’n banketbakkery te wees. Die grootste uitdaging die afgelope vier jaar was om die vereiste praktiese ervaring en kennis te verwerf en daarom sal ek graag werkgeleenthede wil skep vir studente wat gasvryheidbestuur studeer deur hulle aan die kulinêre bedryf bloot te stel. Dit sal my bydrae wees tot die opleiding van jong, aspirerende kulinêre uitblinkers.

Elmarie Kriel – BVerbruikerswetenskap (Gasvryheidbestuur)

27 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Landbou- en Voedselwetenskappe

Departement VoedselwetenskapDie Departement Voedselwetenskap maak goeie vordering om internasionaal erken te word as die opleidings- en navorsingsleier in voedselwetenskap en voeding, met spesialisasie in die gesondheid en welsyn van die mense van Afrika. Die voedselbedryf is Suid-Afrika se grootste vervaardigingsbedryf. In moderne tye word alle voedsel in ’n sekere mate verwerk. Voedselwetenskaplikes bestudeer die chemiese samestelling, struktuur en voedingswaarde van voedsel. Hulle moniteer en doen navorsing oor die chemiese, fisiese en biologiese veranderings in voedsel tydens verwerking, preservering en berging. Voedselwetenskaplikes word opgelei om voedselprodukte te ontwikkel wat aan die dinamiese behoeftes van moderne verbruikers voldoen. Ewe belangrik is die bydrae wat hulle maak om hongersnood en wanvoeding te beveg deur die ontwikkeling en daarstelling van bekostigbare, voedsame voedsel.

Studente in die Departement Voedselwetenskap kan vir een van die volgende studieprogramme registreer: � BSc (Voedselwetenskap) (drie jaar) � BScAgric (Voedselwetenskap en -tegnologie) (vier jaar) � BSc (Voeding) (vier jaar)

Nagraadse studie kan lei tot ’n honneurs-, meesters- en doktorsgraad. Die Departement Voedselwetenskap het ’n internasionaal erkende navorsingsrekord wat gehandhaaf word deur topgegradeerde wetenskaplikes. Aktiewe deelname aan nasionale en internasionale navorsingsprogramme lok die room van studente van sowel binne as buite Suid-Afrika. Die Departement is aktief betrokke by die Suid-Afrikaanse Vereniging vir Voedselwetenskap en -tegnologie (South African Association for Food Science and Technology – SAAFoST) en bedryfsverenigings vir vleis, suiwel en grane. Studente reël opvoedkundige en sosiale aktiwiteite deur hul eie vereniging, TUKSFoST.

Volop geleenthede word gebied vir studente om loopbaangerigte blootstelling te kry tydens praktiese opleidingsessies, besoeke aan voedselmaatskappye en -organisasies, bywoning van nasionale en internasionale konferensies en geleenthede, deelname aan kompetisies bv die voedselprodukontwikkelingskompetisie en mentorskapprogramme van die internasionale Institute of Food Technologists. Navorsingsaktiwiteite in die Departement fokus op voedselprodukveiligheid, voedsame en gesondheidsbevorderende voedsel en drinkgoed vir Afrika, plantbiopolimere en bioplastiekmikrostrukture en nanomateriale, asook sensoriesewetenskapnavorsing wat bydra tot voedsel, voeding en welstand in Afrika.

Beskrywing van die studieprogrammeDie studieprogramme is ontwerp om te voldoen aan die toenemende verantwoordelikheid om voedsame, veilige en bekostigbare voedsel vir die mense van Afrika te voorsien.

BSc (Voedselwetenskap) (drie jaar)

Studente ontvang beroepsrelevante opleiding in die natuur- en biologiese wetenskappe, gevolg deur spesialisasie in voedselwetenskap en -tegnologie. Die program is sowel akademies as prakties gerig en berei studente voor vir ’n ekonomies bevredigende loopbaan in die voedselbedryf. Dit voorsien die nodige vaardighede om voedselwetenskap- en tegnologiekonsepte toe te pas, ontwikkel kritiese denke en

probleemoplossings-vaardighede en bied ruim geleentheid vir persoonlike intellektuele groei en bydraes tot die wetenskap en gemeenskap. Studente voltooi ook navorsingsprojekte. Gegradueerdes kan as natuurwetenskaplikes by die Suid-Afrikaanse Raad vir Natuurwetenskaplike Professies (South African Council for Natural Scientific Professions – SACNASP) registreer.

Jaar 1: Chemie, Fisika, Wiskunde, Genetika, Mikrobiologie, Plantbiologie, Dierediversiteit, Biometrie, Taalvaardighede, Akademiese Inligtingbestuur

Jaar 2: Voedselwetenskap (Inleiding tot Voedselwetenskap en -tegnologie, Beginsels van Voedselprosessering en -bewaring), Mikrobiologie (Voedselmikrobiologie, Bakteriologie, Mikologie), Biochemie (Biochemie in Perspektief, Inleiding tot Proteïene en Ensieme, Koolhidraatmetabolisme, Lipied- en Stikstofmetabolisme)

Jaar 3: Voedselchemie, Voedselingenieurswese, Voedsel-mikrobiologie, Diere- en Plantvoedselwetenskappe, Geïntegreerde Voedselwetenskap (seminare)

BSc (Voedselwetenskap)-gegradueerdes word aangemoedig om ook ’n nagraadse BScHons (Voedselwetenskap)-graad, wat een jaar duur, met die volgende modules te voltooi: Navorsingsprojek, Navors-ingsmetodologie en Seminaar, Gevorderde Diere- en Plantvoedselwetenskappe en -tegnologieë, Sensoriese Analise, Produkontwikkeling en Kwaliteitsbestuur, Gevorderde Voedselwetenskap.

Die honneursprogram kan ook op ’n deeltydse basis oor twee jaar voltooi word. Gegradueerdes met ’n gemiddeld van 60% vir die honneursgraad, kan vir die MSc (Voedselwetenskap) inskryf.

BScAgric (Voedselwetenskap en -tegnologie) (vier jaar)

Vir hierdie graad word ’n soortgelyke program as BSc (Voedselwetenskap) gevolg, maar met insluiting van ’n seleksie van landbou-ekonomiemodules gedurende die tweede en derde jaar. Gedurende die vierde studiejaar, volg studente ’n soortgelyke program as BScHons (Voedselwetenskap). Gegradueerdes met ’n gemiddeld van 60% vir hul finale jaar kan inskryf vir die MScAgric (Voedselwetenskap en -tegnologie)-graad.

BSc (Voeding) (vier jaar)

Die Voedingdissipline handel oor die menslike vereistes vir voedsel en die invloed daarvan op die welsyn van individue en gemeenskappe. Hierdie studieprogram rus studente toe met die vaardighede om die voedingsbehoeftes van die ontwikkelde en ontwikkelende gemeenskappe in Suid-Afrika en elders in die wêreld te verstaan. Die vierjaargraad word gesamentlik deur die Departement Voedselwetenskap (Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe) en die Departement Menslike Voeding (Fakulteit Gesondheidswetenskappe) aangebied.

Die voedingwetenskappe-opsie stel gegradueerdes in staat om as natuurwetenskaplikes by die Suid-Afrikaanse Raad vir Natuurwetenskaplikes Professies (South African Council for Natural Scientific Professions – SACNASP) te registreer.

Universiteit van Pretoria 28

Wiskundige Wetenskappe

Jaar 1: Chemie, Fisika, Wiskunde, Genetika, Mikrobiologie, Biologie, Biometrie, Taalvaardighede, Akademiese Inligtingbestuur, Inleiding tot Voedsel, Voeding en Gesondheid, Anatomie

Jaar 2: Voeding (Menslike Voeding), Biochemie (Biochemie in Perspektief, Inleiding tot Proteïene en Ensieme, Koolhidraatmetabolisme, Lipied- en Stikstof-metabolisme, Biochemiese Beginsels van Voeding en Toksikologie), Fisiologie (Inleidende Neurofisiologie, Bloedsomloopfisiologie, Long- en Nierfisiologie, Suur-basisbalans en -temperatuur, Vertering, Endokrinologie en Voortplantingstelsel), Voedselwetenskap (Beginsels van Voedselverwerking en -bewaring)

Studente wat kies om toegelaat te word tot die gemeenskapsvoeding-opsie in Jaar 3 moet teen 30 Julie gedurende Jaar 2 aansoek doen. Slegs studente wat al die modules in jare 1 en 2 geslaag het, sal vir keuring oorweeg word.

Jaar 3: Biochemie (Immunobiologie, Molekulêre Basis van Siektes), Voeding (Voedingsassessering, Voedsel-samestelling en Toegepaste Voedingsprogramme, Voedsel- en Voedingsekuriteit), Voedselwetenskap (Chemie van Makro- en Mikro-voedingstowwe, Voedselveiligheid en -higiëne), Etiek en Menseregte in Gesondheidsorg, Navorsingsprojek

Voedingswetenskappe � Biochemie � Biochemie van Proteïene � Makromolekules van die Lewe � Immunobiochemie � Xenobiochemie

Jaar 4:Voedingswetenskappe � Navorsingsprojek � Navorsingsmetodologie en Seminaar � Biometrie � Internasionale

Voeding � Gevorderde Voedsel, Voeding en

Gesondheid

Gegradueerdes met ’n gemiddeld van 60% vir hul finale jaar kan inskryf vir MSc (Voeding).

Wiskundige WetenskappeDepartement Versekerings- en Aktuariële WetenskapDie Departement is trots op sy alumni, wat van die hoogste poste in die plaaslike en internasionale versekerings- en beleggingsektore beklee. Daar word gestreef om die studieprogram kompeterend te hou om studente die geleentheid te bied om die Universiteit te verlaat met die hoogste aantal vrystellings van die Aktuarisvereniging van Suid-Afrika (ASSA) se eksamens. Die akademici is hoogs gekwalifiseerd en dien op verskeie komitees van die ASSA.

Die moderne finansiële bedryf is ’n vinnig veranderende wêreld. Hierdie veranderings het ’n toenemende behoefte geskep aan gegradueerdes wat opgelei is in die finansiële modelle en kwantitatiewe tegnieke wat gebruik word in

aktuariële en finansiële ingenieurswesetoepassings. Studente wat ingeskryf is vir BSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde) sal hulle kursuswerk so kan beplan dat hulle óf ’n aktuariële óf ’n finansiële-ingenieurswese-opsie kan volg. Die studieprogram verskaf uitgebreide opleiding wat aan die studente meer as die norm bied en wat hulle in staat sal stel om die aktuariële en finansiële probleme van die toekoms te hanteer.

Die studieprogram het ’n kernkomponent van verpligte vakke en keusevakke. Met betrekking tot die aktuariële opsie, is die studieprogram op so ’n wyse saamgestel dat dit ’n voornemende aktuaris die geleentheid bied om in die kortste moontlike tyd aan die vereistes vir vrystelling van die kursusse van ASSA te voldoen. Om die maksimum vrystelling te verkry, word ’n opvolghonneursgraad egter aanbeveel. Studente wat nie beoog om as aktuarisse te kwalifiseer nie, sal met BSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde) goed toegerus wees vir loopbane as aktuariële tegnici.

Vir voornemende finansiële ingenieurs sal die program diepte verleen en hulle vermoëns ontwikkel om finansiële produkte te ontwerp en te ontleed. Die analitiese tegnieke wat noodsaaklik is vir die modellering van die stogastiese gedrag van finansiële prosesse en die simulasie van die gevolglike effekte op beleggingsportefeuljes, word bestudeer.

Beskrywing van die studieprogramVerpligte vakke is wiskundige statistiek, analise, finansiële ingenieurswese (derdejaarsvlak), calculus, lineêre algebra, differensiaalvergelykings, aktuariële wiskunde, informatika (tweedejaarsvlak), numeriese analise, finansiële bestuur, ekonomie en rekenaarwetenskap (eerstejaarsvlak). Keusevakke is onder andere finansiële wiskunde en versekerings- en aktuariële toepassings, aktuariële modellering, dinamiese stelsels en stogastiese prosesse.

Departement Wiskunde en Toegepaste WiskundeWiskunde is die taal van wetenskap en tegnologie. Wiskunde, wat sy oorsprong het in rekenkunde en meetkunde, handel oor patroon en struktuur. Toegepaste wiskunde handel meer oor die modellering en hantering van probleme in die werklike lewe op ’n verskeidenheid gebiede soos ingenieurswese, finansies, statistiek, fisika en biologie. Die krag van wiskunde en toegepaste wiskunde lê in die abstrakte, analitiese en berekeningsaard daarvan. Wiskunde is noodsaaklik in alle tegnologiese, finansiële en bestuursektore, wat die ruggraat van die Suid-Afrikaanse ekonomie vorm.

Die studie van wiskundeDie Departement Wiskunde en Toegepaste Wiskunde is nie net een van die grootstes op die Hatfieldkampus nie, maar ook een van die grootste wiskundedepartemente in die land, met ongeveer 20 000 studente wat ingeskryf is vir wiskundemodules. Die Departement roem daarop dat hy uitblink in onderrig- en navorsingsaktiwiteite sowel as in gemeenskapsgebaseerde aktiwiteite. Die Wiskundegebou self het ’n klassieke ouwêreldse karakter en is gebou om ’n vierkant waar die studentebedrywighede bydra tot die dinamika van die akademiese omgewing.

Die diverse en bekwame personeelkorps beskik oor kundigheid in ’n verskeidenheid dissiplines. Navorsers reis dikwels oorsee om kongresse by te woon of om

29 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Ek voltooi tans my honneursgraad in Toegepaste Wiskunde (Klas 2). Ek geniet my studie baie aangesien ek nog altyd in wiskunde belanggestel het. Aanvanklik het ek ingeskryf vir BSc Aktuariële Wetenskap, maar ek het baie gou agtergekom dat ek ʼn’n passie vir wiskunde het en het daarom my studiekursus verander. Ek het waardering daarvoor dat die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe moeite doen om met die studente te skakel en hulle na gebeure van belang uitnooi.

Ek was bevoorreg om onder ʼn’n promotor te werk wat my gelei en geïnspireer het, en wat tot ’nʼn mate erkenning vir my sukses behoort te kry. Ek het ook in verskeie afdelings van die Departement Wiskunde gewerk en sodoende baie personeellede ontmoet en met hulle omgegaan. Dit het my laat besef dat ek oor die nodige vaardighede beskik indien ek ooit daarin sou belangstel om ʼn’n dosent te word.

Oor die afgelope paar jaar het ek die volgende toekennings ontvang: Akademiese Erekleure omdat ek my BSc-graad in Toegepaste Wiskunde met lof geslaag het en ʼn’n sertifikaat (tweede semester van 2014) wat getuig dat my naam op die Dekaan se Lys van Buitengewone Akademiese Presteerders in die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe (gewoë gemiddelde bo 80%) was. In 2012 en 2013 het ek die fotografiewerkwinkel wat deur die UP Argief in samewerking met Q-Photo aangebied word, bygewoon. In 2012 het ek die algehele derde plek behaal en in 2013 was ek onder die top-10 (met uitsluiting van die top-3). Ek het ook vanjaar ’nʼn beurs van die Universiteit ontvang.

Op die oomblik weet ek nog nie wat my droomwerk is nie, maar ek geniet dit om studente tydens tutoriale met wiskunde te help, wat daartoe gelei het dat ek ʼn’n loopbaan as dosent begin oorweeg. Intussen beplan ek om as lid van Standard Bank se Quants-span in die bankwese te werk.

Tanja Schmid – BSc (Toegepaste Wiskunde)

Universiteit van Pretoria 30

Gemeenskapsontwikkelingsinisiatiewe

navorsingsbesoeke te bring. Die Departement het 18 NRF-gegradeerde navorsers in dissiplines wat strek van die meer tradisionele abstrakte analise tot die kontemporêre epidemiologieveld waar modellering van biologiese verskynsels tot opwindende opsies lei. Die Departement is dikwels die gasheer vir gesiene besoekers soos die Fields-medaljewenner, prof Laurent Lafforgue van Frankryk.

Wiskundegerigte studente geniet die stimulerende atmosfeer van die Departement en kan meeding om gesogte toekennings soos die Dewald Hattingh-prys vir die beste derdejaarstudent. ’n Graad in Wiskunde lei ’n student op om die nuutste probleemoplossingstegnieke toe te pas, te evalueer en aan te pas, en ook om nuwe wiskundige modelle te ontwikkel uit natuurlike, tegnologiese en finansiële verskynsels.

Beskrywing van die studieprogramme � BSc (Wiskunde). Verpligte vakke is analise, abstrakte

algebra, meetkunde (derdejaarsvlak), calculus, lineêre algebra, differensiaalvergelykings, diskrete strukture (tweedejaarsvlak), wiskundige modellering, wiskundige statistiek, numeriese analise en dinamiese prosesse (eerstejaarsvlak).

� BSc (Toegepaste Wiskunde). Verpligte vakke is analise, kontinuummeganika, numeriese analise, parsiële differensiaalvergelykings, dinamiese stelsels (derdejaarsvlak), calculus, lineêre algebra, diskrete strukture, differensiaalvergelykings (tweedejaarsvlak), wiskundige modellering, wiskundige statistiek en dinamiese prosesse (eerstejaarsvlak).

Nagraadse studieNagraadse studie en navorsing is belangrike prioriteite van die Departement en geskied op verskeie uiters relevante gebiede. � Honneurs. Vir ’n honneursgraad sal ’n student gewoonlik

’n aantal modules moet doen en ’n skripsie onder leiding van ’n studieleier moet skryf. Die graad duur een jaar vir voltydse studente en twee jaar vir deeltydse studente.

� Meestersgraad. Die studietydperk vir ’n MSc is ’n minimum van een jaar se voltydse studie, maar dit duur gewoonlik twee jaar. Die uitkoms is drie magistermodules, asook ’n verhandeling wat toon dat die student oor die vermoë beskik om ’n wetenskaplike ondersoek te beplan, daarmee te begin, dit uit te voer en verslag daaroor te lewer.

� Doktoraal. ’n PhD vereis van die student om oorspronklike navorsing te doen in een van die navorsingsgebiede wat deur die Departement ondersteun word.

Departement StatistiekWiskundige statistiek is die kuns en wetenskap van die versameling, ordening, analise, interpretasie en voorlegging van data met die doel om wetenskaplik gefundeerde gevolgtrekkings te maak. Kortliks kan statistiek onder andere beskou word as die wetenskap van die verkryging van inligting uit data. Interaktiewe gebruik van die rekenaar stel die statistikus in staat om statistiese modelle en metodes toe te pas op alle soorte navorsing. Daar word van statistici verwag om te beskik oor ’n verskeidenheid vaardighede. ’n Sterk numeriese agtergrond en belangstelling, die begeerte om rekenaarprogrammering en die gebruik van verskeie sagtewarepakkette te bemeester, die vermoë om met professionele persone uit ’n groot verskeidenheid

dissiplines te skakel en mondelinge en geskrewe kommunikasievaardighede is uiters belangrik.

Beskrywing van die studieprogramVerpligte vakke is wiskundige statistiek (derdejaarsvlak), wiskundige vakke, naamlik calculus, lineêre algebra, analise (tweedejaarsvlak), asook rekenaargeletterdheid en taalvaardigheid (eerstejaarsvlak). Keusemodules sluit vakke uit verskeie dissiplines soos rekenaarwetenskap, wiskunde, versekeringswese, fisika, chemie, meteorologie, dierkunde en vele ander in, afhangende van die student se belangstellingsveld.

Presteerdertoekennings Aan die einde van ’n student in wiskundige statistiek se finale voorgraadse jaar word ’n prysuitdelingsgeleentheid gehou waartydens studente wat in al drie hul voorgraadse jare onderskeidings in die vak verwerf het, ’n spesiale sertifikaat ontvang. Tydens dieselfde geleentheid word daar ook sertifikate en pryse oorhandig aan die algehele toppresteerder in wiskundige statistiek op derdejaarsvlak en aan die toppresteerder in die praktiese komponent van wiskundige statistiek op die derdejaarsvlak. Daar word ook jaarliks ’n aantal beurse beskikbaar gestel, geborg deur Statomet en die Suid-Afrikaanse Navorsingsleerstoelinisiatief (South African Research Chair Initiative – SARChI) se Leerstoel in Statistiek, aan toppresteerders wat besluit om voort te gaan met honneursgrade in wiskundige statistiek.

Gemeenskapsontwikkelings-inisiatieweSci-EnzaSci-Enza (voorheen die Eksploratium) is ’n wetenskapsentrum waar die algemene publiek, en veral groepe skoolkinders, eerstehandse ervaring van wetenskap en tegnologie kan opdoen. Hier kan besoekers aan ’n verskeidenheid interaktiewe uitstallings in fisika, plantkunde, dierkunde, wiskunde en ingenieurswese deelneem. Vir georganiseerde groepe word wetenskapvertonings, asook begeleide toere deur die botaniese tuin en na die Camera Obscura op die Hatfieldkampus aangebied. Besoekers mag ook die gewilde wetenskapboeke en -tydskrifte, sowel as videofasiliteite in die leeshoekie gebruik. Sci-Enza is gedurende gewone kantoorure op weekdae oop. Vir individue is toegang gratis. Georganiseerde groepe wat ’n wetenskapvertoning bywoon, betaal ’n nominale bedrag van R10 per persoon. Kontak die kurator by tel: +27 (0)12 420 2865/3767 om ’n besoek te reël.

TegnologiewerkswinkelsSci-Enza bied gereeld werkswinkels op versoek aan wat ongeveer 30 deelnemers kan akkommodeer. Deelnemers gebruik stelle Lego-blokkies, K’nex en ander algemeen beskikbare materiale om basiese tegnologieprobleme op te los. Ratte, hefbome, strukture en ander onderwerpe wat ooreenstem met skole se tegnologiesillabusse, word gedek onder leiding van ’n instrukteur. ’n Nominale bedrag word

31 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Gemeenskapsontwikkelingsinisiatiewe

gehef vir die werkswinkels. Belangstellende partye kan hul werkswinkels reël deur ’n afspraak met die kurator te maak by tel: +27 (0)12 420 2865/3767.

UP with ScienceDie UP with Science-verrykingsprogram is in 1998 bekendgestel en is daarop gerig om jongmense se kennis, belangstelling en vaardighede in die wetenskap te bevorder. Sowat 50 kandidate word uit skole in die nabye omgewing van die Universiteit gekeur om aan die program deel te neem. Programaktiwiteite strek oor ’n tydperk van drie jaar, vanaf Graad 10 tot Graad 12. Dit behels Saterdagklasse een maal per maand en ’n week lange winterskool een maal per jaar gedurende die Julie-skoolvakansie. Deelnemers wat die program voltooi, ontvang studiebeurse in die vorm van universiteitsklasgelde indien hulle vir studieprogramme in die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe aan die Universiteit van Pretoria inskryf. Omdat die UP with Science-program hoofsaaklik in Engels aangebied word, word die inligtingsmateriaal in Engels beskikbaar gestel.

Afrikaanssprekende kandidate is egter welkom om hul aansoeke in Afrikaans in te dien.

Elke skool mag ’n maksimum van twee kandidate nomineer. Die Universiteit sal sowat 50 kandidate uit die aansoeke kies, en suksesvolle kandidate sal in kennis gestel word van hul keuringsuitslae. Die UP with Science-groep sal so saamgestel word dat die rasse- en geslagtelike diversiteit van die Suid-Afrikaanse bevolking daarin verteenwoordig word. Die twee belangrikste kriteria vir die keuring van kandidate is akademiese potensiaal en belangstelling in die wetenskap. Skakel mev Helga Nordhoff by tel: +27 (0)12 420 2638 vir meer inligting.

Ek geniet dit om ʼn’n student in die Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe te wees omdat dit vir so ʼn’n uiteenlopende groep studente voorsiening maak, insluitend wiskundiges, aptekers en sjefs.

Oor die afgelope twee jaar het ek twee toekennings van die Universiteit ontvang. Die eerste was vir my akademiese prestasie op hoërskool en die tweede vir my prestasie tydens my eerste jaar op universiteit. Ek het die prysgeld gebruik om my studies te finansier.

Vanjaar was ek onder die top-15-studente in die Fakulteit wat genooi is om by die Golden Key International Honour Society aan te sluit. My droom is om eendag een van die vroue-aktuarisse by Alexander Forbes te wees!

Shamiso Mawoyo – BSc (Aktuariële en Finansiële Wiskunde)

Universiteit van Pretoria 32

33 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Algemene inligting

Voornemende studente in Graad 12 (finale skooljaar) moet hulle finale Graad 11-jaarpunt (promosiepunt) gebruik om aansoek te doen. Geen Graad 12-punte sal vir voorwaardelike toelating oorweeg word nie. Let daarop dat voornemende studente wat reeds die skool verlaat het, hul NSS/IEB*-sertifikaat moet gebruik om aansoek te doen. Verwys ook na Hoër Onderwys Suid-Afrika (Higher Education South Africa op bladsy 36). Addisionele keuringskriteria is van toepassing op aansoeke vir keuringsprogramme.

Voorlopige toelating word toegestaan op grond van die uitslae van die finale Graad 11-eksamen (promosiepunt). Let daarop dat die finale Graad 12-uitslae deurslaggewend is vir toelating. Let asseblief ook daarop dat voldoening aan die minimum toelatingsvereistes nie noodwendig toelating tot enige studieprogram waarborg nie.

Die berekening van ʼn Toelatingspunttelling (TPT) is gebaseer op ʼn kandidaat se prestasie in enige SES erkende NSS-20-kredietvakke (insluitende vakke van die nie-aangewese vaklys, bv RTT, Toerisme, Gasvryheidstudies en Siviele, Elektriese & Meganiese Tegnologie, ens), deur gebruik te maak van die NSS-sewepuntgraderingskaal. Lewensoriëntering is ʼn 10-kredietvak, en word nie vir die berekening van die TPT ingesluit nie. Lewensoriëntering is ook nie ʼn fakulteitspesifieke vakvereiste nie.

*Onafhanklike Eksamenraad (Independent Examination Board – IEB)

Nasionale Senior Sertifikaat (NSS)-sewepuntgraderingskaal

Prestasievlak Beskrywing Persentasie

7 Uitstaande prestasie 80–100%

6 Verdienstelike prestasie 70–79%

5 Wesenlike prestasie 60–69%

4 Voldoende prestasie 50–59%

3 Middelmatige prestasie 40–49%

2 Elementêre prestasie 30–39%

1 Nie behaal nie 0–29%

Nasionale Normtoets (National Benchmark Test – NBT)Die NBT is nie verpligtend vir alle studieprogramme nie. Verwys asseblief na die toepaslike studieprogramme in hierdie brosjure. Let asseblief daarop dat die Akademiese Geletterdheidstoets nie die NBT vervang nie.

KontakinligtingTel +27 (0)21 650 3523Webwerf www.nbt.ac.za

3. Aansoek om toelating

� Aansoeke open op 1 Maart van die jaar wat die studiejaar voorafgaan. Aansoekvorms moet die KDS bereik voor die sluitingsdatum.

� Ons beveel aan dat jy aanlyn aansoek doen by www.up.ac.za/aansoeke. Sodra jou aansoekvorm verwerk is, sal jy ʼn agtsyfer UP-studentenommer ontvang. Jy is ook welkom om ʼn aansoekvorm van die webwerf af te laai.

1. Universiteit van Pretoria kampusse en kontakinligting

Kliëntedienssentrum (KDS)Tel +27 (0)12 420 3111E-pos [email protected] www.up.ac.za

LiggingUniversiteit van Pretoria, hv Lynnwoodweg en Roperstraat, Hatfield, Suid-Afrika

PosadresUniversiteit van Pretoria, Privaatsak X20, Hatfield 0028, Suid-Afrika

GPS-koördinate van kampusseHatfield S25˚45’ 21” E28˚13’ 51”GIBS S26˚07’ 46.2” E28˚02’ 46.788” (56 km van Hatfieldkampus)Groenkloof S25˚46’ 10” E28˚12’ 34” (3.5 km van Hatfieldkampus)UP-sportkampus S25˚45’ 10” E28˚14’ 46” (1.2 km van Hatfieldkampus)Mamelodi S25˚43’ 22” E28˚23’ 56” (12 km van Hatfieldkampus)Onderstepoort S28˚10’ 54” E25˚38’ 52” (22 km van Hatfieldkampus)Prinshof S25˚43’ 57” E28˚12’ 10” (6 km van Hatfieldkampus)

2. Toelatingsvereistes

Die statutêre minimum vereistes vir graadstudie is ’nʼn Nasionale Senior Sertifikaat (NSS) met ’nʼnʼn minimum prestasievlak van 4 (50%–59%) in vier erkende NSS 20-kredietvakke uit die aangewese vaklys hieronder: � Rekeningkunde � Landbouwetenskap � Besigheidstudies � Verbruikerstudies � Dramatiese Kuns � Ekonomie � Ingenieursgrafika en -ontwerp � Geografie � Geskiedenis � Inligtingtegnologie � Tale* � Lewenswetenskappe � Wiskundige Geletterdheid � Wiskunde � Musiek � Fisiese Wetenskap � Religieuse Studies � Visuele Kunste

*Weens die tale wat as onderrigtaal by die Universiteit van Pretoria gebruik word, is dit raadsaam dat studente Engels en/of Afrikaans as ʼn Huistaal of as ʼn Eerste Addisionele Taal, tesame met enige ander taal van keuse, moet hê. Bykomende vereistes mag deur fakulteite en/of sekere studieprogramme gestel word.

Universiteit van Pretoria 34

Algemene inligting

� Dit word sterk aanbeveel dat jy ook ʼn tweede keuse studieprogram op jou aansoekvorm aandui. Verwys na www.up.ac.za/toelatingsinligting. Dit is nie raadsaam om vir twee keuringsprogramme as ʼn eerste en tweede keuse aansoek te doen nie. Keuringsprogramme is studieprogramme met vervroegde sluitingsdatums en beperkte aantal plekke en moet verkieslik as eerste keuse op jou aansoekvorm aangedui word.

� ʼn Nie-terugbetaalbare aansoekheffing van R300 moet elke aansoek vergesel.

� Die volgende dokumente moet jou aansoek vergesel:- ʼn Afskrif van jou finale Graad 11-eksamenrapport

waarop jou promosiepunt voorkom- ʼn Afskrif van jou ID of jou geboortesertifikaat

� Aansoekvorms wat gefaks, geskandeer, of per e-pos gestuur is, sal nie aanvaar word nie. Elke student moet slegs een aansoekvorm voltooi.

� Jy kan die vordering van jou aansoek aanlyn volg by die UP Portaal (Student Centre). Besoek www.up.ac.za/portal.

4. Taalbeleid en onderrigmedium

Die Universiteit maak in sy algemene bedrywighede van twee amptelike tale gebruik, naamlik Afrikaans en Engels. By formele onderrig is die onderrigmedium óf Afrikaans óf Engels óf albei tale, indien daar ’n aanvraag is en dit akademies en ekonomies regverdigbaar is. Dit bly egter steeds ’n student se verantwoordelikheid om jaarliks vas te stel in watter taal ’n module en alle verdere vlakke van die module aangebied word. Wat administratiewe en ander dienste betref, is ’n

student daarop geregtig om te kies of die Universiteit in Afrikaans of Engels met hom of haar moet kommunikeer. Waar die Universiteit oor die vermoë beskik, word Sepedi addisioneel as ’n kommunikasietaal gebruik.

5. Beurse, toekennings en lenings (finansiële ondersteuning)

Universiteitsbestuurde beurse en leningsDoen aansoek tussen 1 Augustus en 30 September van die jaar wat jou studies voorafgaan by www.up.ac.za/feesfunding. Let asseblief daarop dat aansoekers vir sportbeurse ook ʼn aansoekvorm moet voltooi wat verkrygbaar is van die Sportsentrum, [email protected], +27 (0)12 420 6060 of www.up.ac.za/sport.

Universiteitsbestuurde toekenningsLeerders doen nie aansoek vir hierdie toekennings nie. Hulle word outomaties na registrasie toegeken. Vir die spesiale kriteria, verwys asseblief na www.up.ac.za/feesfunding.

Ander finansiële ondersteuningsopsies � Edu-loan: www.eduloan.co.za � The Bursary Register:

Tel +27 (0)11 672 6559E-pos [email protected] www.gostudy.mobi

� www.bursary.hcifoundation.co.za

Prestasietoekennings – nuweling-eerstejaarstudente: 2015*Gewaarborgde voorgraadse prestasietoekenningsLeerders doen nie aansoek vir die onderstaande prestasietoekennings nie. Hierdie toekennings word gebaseer op akademiese prestasie.

Kwalifiserende gemiddelde persentasie

Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe

Fakulteit Ingenieurswese, Bou-omgewing en Inligtingtegnologie

Fakulteit Gesondheidswetenskappe

Fakulteit Veeartsenykunde

Ander fakulteite

75%–79.99% R6 000 – –

80%–89.99% R15 000 R6 000 R15 000

90%–100% R40 000 R20 000 R40 000*Bedrae sal aangepas word vir 2016.

Let wel: Die Universiteit van Pretoria behou die reg voor om waardes te wysig sonder vooraf kennisgewing. Sien asseblief www.up.ac.za/feesfunding vir die kriteria wat van toepassing is op die bogenoemde prestasietoekennings.

35 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Algemene inligting

6. Spesiale aanbod aan akademiese presteerders

Die spesiale aanbod aan akademiese presteerders is gebaseer op gemiddelde persentasies behaal in die eindeksamen van die finale skooljaar. Hierdie spesiale aanbod mag gewaarborgde toekennings, plasing in studieprogramme en/of koshuisplasing insluit. Vir meer inligting oor die Universiteit se spesiale aanbod aan nuweling-eerstejaarstudente, besoek www.up.ac.za/toelatingsinligting.

Gewaarborgde toelating tot ʼn nie-keuringstudieprogram van die student se eerste of tweede keuse

Voorwaardes � Aansoeke moet voor of op 1 Mei van die jaar wat die aanvang van studie voorafgaan, ontvang word. � Die minimum vereistes vir toelating tot die gekose studieprogram moet nagekom word met die uitslae wat in die

eindeksamen van die finale skooljaar behaal is. � Daar moet voldoen word aan die minimum Nasionale Normtoets (National Benchmark Test – NBT)-vereistes vir die betrokke

studieprogram.

Let asseblief daarop dat toelating tot keuringstudieprogramme nie gewaarborg kan word nie.

Plasing in ʼn koshuis van die Universiteit van Pretoria

75%–89.99% 90%–100%Oorweging vir plasing in ʼn koshuis van die Universiteit van Pretoria berus op die volgende:

Die voornemende student moet: � aansoek doen voor 1 Mei van die jaar wat die aanvang van

studie voorafgaan; � ʼn gemiddeld van tussen 75% en 89.99% behaal het in die

eksamen waarmee die student aansoek doen om toelating by UP; en

� voorlopig toegelaat wees tot ʼn studieprogram.

Let asseblief daarop dat die akademiese gemiddelde persentasie gebaseer is op ʼn berekeningsformule van die Universiteit van Pretoria.

Gewaarborgde plasing in ʼn koshuis van die Universiteit van Pretoria berus op die volgende:

Die voornemende student moet: � aansoek doen voor 1 Mei van die jaar wat die aanvang van

studie voorafgaan; � ʼn minimum gemiddeld van 90% behaal het in die eksamen

waarmee die student aansoek doen om toelating by UP; en � voorlopig toegelaat wees tot ʼn studieprogram.

Let asseblief daarop dat die akademiese gemiddelde persentasie gebaseer is op ʼn berekeningsformule van die Universiteit van Pretoria.

7. UP-bankbesonderhede

ABSA Standard BankTak: Hatfield

Takkode: 632005

Rekeningnommer: 214 000 0054

Depositoverwysing: Agtsyfer-studentenommer

Vir internasionale transaksies: SWIFT-KODE: ABSAZAJJCPT

Tak: Hatfield

Takkode: 011545

Rekeningnommer: 012 602 604

Depositoverwysing: Agtsyfer-studentenommer

Let wel: � Gebruik altyd jou agtsyfer UP-studentenommer as

verwysing wanneer jy betalings maak. � Laat ten minste vyf werksdae toe vir die verwerking

van die betaling deur jou bank en behou die bewys van betaling (depositostrokie).

� Moenie jou depositostrokie na UP faks nie, tensy dit spesifiek van jou gevra word. Dit sal NIE die tyd bespoedig

wat dit UP neem om jou betaling te verwerk óf diens op dieselfde dag verseker nie, veral nie tydens die registrasietydperk nie.

� As jy Absa se aanlyn-bankdienste wil gebruik, besoek www.up.ac.za vir bystand om aanlyn-bankdienste vir die eerste keer op te stel. Doen ʼn soektog met “UNI” as begunstigde en kies die “students”-opsie. UP se bankrekeningnommer, 214 000 0054, sal op die skerm verskyn wanneer die betaling gemaak word en jy sal toegelaat word om jou studentenommer as verwysing te gebruik.

8. Verblyf

Slegs ʼn beperkte aantal plekke is beskikbaar in die Universiteit se koshuise. Koshuisplasing word gedoen op grond van akademiese prestasie (TPT) in Graad 11 en die datum waarop jy aansoek doen. Gevolglik word jy sterk aangeraai om vir koshuisplasing aansoek te doen in Maart van die jaar wat jou studie voorafgaan. Let asseblief daarop dat die vraag na koshuisverblyf die beskikbaarheid oorskry en toelating tot ʼn studieprogram kan daarom nie plasing in ʼn koshuis waarborg nie. Gewaarborgde plasing in ʼn koshuis is slegs van toepassing op studente wat voldoen aan die minimum vereistes van die UP-spesiale aanbod aan akademiese presteerders.

Universiteit van Pretoria 36

Algemene inligting

Aansoek vir koshuisplasing word gedoen op die aansoekvorm vir ʼn studieprogram. Koshuisplasing vind dan plaas NADAT ʼn voornemende student voorwaardelik toegelaat is tot ʼn studieprogram. ʼn Voorgeskrewe reserveringsfooi vir koshuisplasing is betaalbaar nadat jy skriftelik kennis ontvang het dat jy in ʼn koshuis geplaas is. Besoek asseblief www.up.ac.za/toelatingsinligting of www.up.ac.za/accommodation.

PrivaatverblyfDie Universiteit kan ongelukkig nie verblyf aan alle aansoekers verskaf nie aangesien die aanvraag die beskikbaarheid oorskry. Vir meer inligting, verwys asseblief na www.up.ac.za/accommodation.

9. Veiligheidsdienste

Die Departement Veiligheidsdienste skep en verseker ʼn’nʼn 24-uur veilige omgewing, verskaf toegangsbeheer tot alle kampusse sowel as 24-uur geslotebaan-televisiemonitering deur die UP Operasionele Bestuursentrum.

Kontakinligting24-uur Operasionele Bestuurder +27 (0)83 654 047624-uur UP Operasionele Bestuursentrum +27 (0)12 420 2310/276024-uur krisislyn +27 (0)80 000 6428 (tolvry)

10. Internasionale studente

Alle nie-Suid-Afrikaanse burgers moet voor registrasie by die Afdeling Internasionale Studente aanmeld in die Kliëntedienssentrum op die Hatfieldkampus. Nie-Suid-Afrikaanse burgers moet bewys van hulle amptelike status in Suid-Afrika, asook ʼn bewys van voldoende mediesefondsdekking by die Afdeling Internasionale Studente in die Kliëntedienssentrum indien voordat hulle sal kan registreer.

KontakinligtingTel +27 (0)12 420 3111E-pos [email protected] www.up.ac.za/ISDLigging Kliëntedienssentrum

Hatfieldkampus

Stawende dokumenteAlle nie-Suid-Afrikaanse burgers moet hul oorspronklike dokumente toon en twee afskrifte van elk van die volgende dokumente indien: � Die Internasionale Studente-inligtingsvorm, voltooi en

geteken � ’n Geldige paspoort of ID (in die geval van studente met

permanente verblyf in Suid-Afrika)

� ’n Geldige studiepermit geëndosseer vir studie aan die Universiteit van Pretoria, of een van die volgende:- ’n Studie-visum - ’n Asielversoekerstransit-visum- Vlugteling – Artikel 24-permit - ’n Diplomatieke visum

� Bewys van mediesefondsdekking (mediesefondsdekking moet vir ’n jaar vooruit betaal wees, van Januarie tot Desember)

Bogenoemde dokumente moet by ’n internasionale konsultant ingedien word en die inligting moet ingelees word voor jy kan registreer.

Mediesefondsdekking vir studiepermithouersNie-Suid-Afrikaanse burgers wat studiepermithouers is, of wil aansoek doen om ʼn studiepermit moet, in terme van die Suid-Afrikaanse Immigrasiewet, oor voldoende mediesefondsdekking beskik vir die duur van hulle verblyf in Suid-Afrika. Nie-Suid-Afrikaanse burgers wat van voorneme is om aan die Universiteit van Pretoria te studeer, kan aansluit by een van die volgende mediesefondsskemas:

Momentum Health (Ingwe-opsie)Lidmaatskapgelde is jaarliks vooruitbetaalbaar.Tel +27 (0)12 671 8749 (Centurion-kantoor) of +27 (0)86 010 2493 E-pos [email protected] Webwerf www.ingwehealth.co.za

BestMed Mediese Skema (Blueprint-keuse vir studente)Lidmaatskapgelde is jaarliks vooruitbetaalbaar.Tel +27 (0)12 339 9800 of +27 (0)86 000 2378 of +27 (0)86 000 BEST Faks +27 (0)12 323 4106 of +27 (0)12 339 9900 E-pos [email protected]

Hoër Onderwys Suid-Afrika (Higher Education South Africa – HESA)ʼn Volle of buitelandse voorwaardelike vrystellingsertifikaat is ʼn voorvereiste en van toepassing op nie-Suid-Afrikaanse burgers en studente wat nie oor ʼn Suid-Afrikaanse Nasionale Senior Sertifikaat (NSS)-kwalifikasie of die Onafhanklike Eksamenraad (Independent Examination Board – IEB)-kwalifikasie beskik nie en vir voorgraadse studie by die Universiteit van Pretoria wil inskryf. Hierdie sertifikaat kan slegs van HESA verkry word.

KontakinligtingTel +27 (0)12 481 2821Faks +27 (0)12 481 2843/50E-pos [email protected] www.hesa.org.zaLigging Unisa Sunnysidekampus Gebou 3 Vlak 1 hv Rissik en Steve Bikostrate Sunnyside Pretoria

37 Fakulteit Natuur- en Landbouwetenskappe 2015/16

Algemene inligting

Toelatingspunttelling (TPT)-omskakelingDie volgende tabelle kan gebruik word om jou punte/simbole na ʼn toelatingspuntteling (TPT) om te skakel wanneer aansoek gedoen word vir studie by die Universiteit van Pretoria (UP).

Toelatingspunttelling (TPT)-omskakelingstabel

TPT(vereiste vlak

vir vakke sowel as algehele TPT)

NSS/IEB SC HGM-telling

SC SGM-telling

HIGCSENSSC HL AS-Level IB SL

IGCSE/GCSE/

NSSC OL/O-Level

Graad 11*

IGCSE/GCSE/

NSSC OL/O-Level

Graad 12**7 7 (80–100%) A 1 A 7 A

6 6 (70–79%) B A 2 B 6 B

5 5 (60–69%) C B 3 C 5 C A

4 4 (50–59%) D C 3 D 4 C B

3 3 (40–49%) E D 4 E 3 D C

2 2 (30–39%) F E 2 E D/E

1 1 (0–29%) G F 1 F F/G

* TPT-omskakeling vir Graad 11-gelykstaande kwalifikasies alleenlik en vir voorwaardelike toelating en keuringsdoeleindes** TPT-omskakeling vir Graad 12-gelykstaande kwalifikasies – nie vir finale toelating nie en moet saam met Advanced Subsidiary

Level en Advanced Level geneem word vir vrystelling

Toelatingspunttelling (TPT)-omskakelingstabel alleenlik vir Cambridge Advanced Level en IB Higher Level

TPTA-Level IB HLVereiste vlak

vir vakkeVereiste vlak

vir algehele TPT7 10 A 7

6 8 B 6

5 7 C 5

4 6 D 4

3 5 E

2 4

1 3

NSS Nasionale Senior Sertifikaat (Graad 12 voltooi gedurende of na 2008) IEB Onafhanklike Eksamenraad (Independent Examination Board – IEB)SS HG Senior Sertifikaat Hoërgraad (Graad 12 voltooi voor 2008)SS SG Senior Sertifikaat Standaardgraad (Graad 12 voltooi voor 2008)HIGCSE Higher International General Certificate of Secondary EducationA-Level Advanced LevelAS-Level Advanced Subsidiary LevelIB International Baccalaureate Schools (Higher Levels and Standard Levels) IGCSE International General Certificate of Secondary EducationGCSE General Certificate of Secondary Education NSSC Namibia Senior Secondary CertificateO-Level Ordinary Level