Sie schaffen das, en steeds sneller. De VDABprobeert vluchtelingen almaar vroeger aan hetwerk te zetten. Een bewuste strategie, want dejongste generatie vluchtelingen is daar ook klaarvoor. Dankzij hun taalkennis — heel wat Syriërs enIrakezen spreken wat Engels of Frans — en omdatde meesten staan te popelen om hier de draadweer op te pikken. Volgens de jongste cijfers vindtéén op de vier werk na een halfjaar. «Daar waar we

vroeger vooral de klemtoon legden op Nederlandslerenendanpassolliciteren, helpenwe vluchtelingennu sneller aan het werk», zegt woordvoersterShaireen Aftab. «Met snelle stages en werkplek-leren als opstap naar een contract merken we datde integratie veel sneller verloopt. De impact vandie nieuwe methode kunnen we nog niet becijferen,maar de eerste signalen zijn gunstig.»Wij laten vier mooie voorbeelden aan het woord.

VDAB zet nieuwkomers al

Bilzersekattentongen.Tweehalf-krokantekoekjesverbondenmeteen dikke laag crème au beurremetaandeuiteindeneenstreepjepure chocolade.Het zijndit soortstreekproductendievanbakkerijVangronsveld uit Bilzen eenpubliekstrekker maken. En duszocht bakker Bert al jaren naareenextrapatissier.Die is ernu.Alzorgt Khalid uit Syrië nog nietstantepedevoorminderwerklastals het gaat om de kattentongen.Diegaanalsdunne streepjesdeegop een plaat in de oven. Maar destreepjes vanKhalid zijn steeds tedik. En dus veegt hij na elke ‘op-nieuw’vanzijnpatrondebakplaatschoon. Beslag in de pot endan indespuitzakomopnieuwteprobe-ren.Wéér tedik.Maarnaeenkeerof zeven zijn ze goed enmogen zedeovenin.Opnaardebrioches.«Ikzeg het zoals het is: ik heb erovermoeten nadenken toen ze mij bijdeVDABvoorsteldenomKhalidinte schakelen», zegt de bakker. «InSyrië ben ik nog nooit naar eenbakker geweest, maar ik kan meniet voorstellen dat het er daarzoalshieraantoegaat.Maarikwasnualzo langopzoek,dat ikdacht:‘We gaan toch eens zien wat die

gast kan.’» Khalid kwam enkeledagenopproef enovertrofdever-wachtingen. «Aan zijn handelin-gen zag ik meteen dat het kloptedat hij al twintig jaar in eenpatis-serie heeft gestaan. Hij kon meteen spuitzakoverweg,wist hoe jechocoladegiet ennoghetbelang-rijkste: uit alles wat hij deed,ademde liefde voor het vak. Hijmaakte alles uit het blote hoofd,maar wat ik proefde, was lekker.Alleendetaalwaseenbarrière.»

Scheut azijnBehalve dan de taal verschilt hetwerken in de bakkerij in Zuid-Limburg volgens Khalid niet zodrastisch van de patisserie in deSyrische badplaats Latakia. «Wijmaakten veel baklava en anderzoet gebak met siroop, gedroogdfruit en amandelen, maar somsooktaartenzoalshier.Metchoco-lade, chantillyroom en pudding.AlleenheetdatdaarnietLimburg-se vlaai (lacht). Spinnentaart (eenbiscuit met pudding en chocolade,red.)etenzeookinSyrië.Krékhet-zelfde.» Of beter gezegd: aten zeook. Tijdens een burgeroorlog ishet taartje bij de koffie geen be-kommernismeer.«Allesisanders.

Zijn stethoscoop ligt vooreen tijdjeindekast,maarookzonderinstrumentenkrijgtMuntaserAlShamoosi (38)hetwel indegatenalserwat scheelt.De Iraaksekinderartswerktalsbegeleider ineenopvang-centrumvoorminderjarigeasiel-zoekers. «Hethelptdat ikdie lastigetripookaanden lijvehebgevoeld.»

Mocht ernog tegengif nodig zijn voormensen die ervan overtuigd zijn datasielzoekers eigenlijk maar op onzesocialezekerheidbelusteopportunis-ten zijn: het verhaal vanMuntaser AlShamoosi. Twaalf jaar langwerktehijalskinderartsintweeziekenhuizeninhet Iraakse Beladruz. A rato van 200dollar per dag. Aangevuld met hetmooie salaris van zijn echtgenoteHallah — een leerkracht — kwam hetgezin met vier kinderen niets tekort.Welke andere reden dan angst zou erzijn om dan de halve wereld te door-kruisen naar België?Want nadat zijnbroer werd ontvoerd door sjiitischemilities moest ook Muntaser van deene dag op de andere op de vlucht.Vrouwenkinderen bleven achter. Hijkwam in juni vorig jaar aan inhet op-vangcentrumvanFlorennes.Gelukkigmet z’n diploma’s op zak. «Toch magik hier niet zomaar als dokter aan deslagendat is ook logisch. Eerstde taalleren spreken, dan anderhalf jaar bij-studeren aan de universiteit en danzou het goed komen. Ze hebben metochalvast gezegddat er in jullie landeen tekort is aan kinderartsen en datik in het voordeel ben omdat ikArabisch kan.» In afwachting van zijndokterskabinet isMuntaser ingegaanop een aanbod omaan de slag te gaaninopvangcentrumDeWingerdbloeiinDeurne.Hij zorgtervoorniet-begelei-de minderjarige vluchtelingen. Jon-gensenmeisjesvan tussende13en17jaar die na een vaak traumatische reis‘alleenopdewereld’staan.«Ikzorgdatzehunlessenvolgen,datzegoedover-eenkomen en zich bezighouden. Hethelptdat ikdie lastige tripookzelf aanden lijve gevoeld heb. Ze zienme hiertocheenbeetjealsrolmodel,geloof ik.»

PlichtEn al magMuntaser dan niet officieelals dokter optreden, het is natuurlijkeen zegen voor een opvangcentrumom een arts in huis te hebben. «Als erecht iemand ziek is, latenwe hier ookde dokter komen. Maar ik kan ze ookonderzoeken. Heeft er één buikpijn,

dan kan ik wel inschatten of het ietsernstigs isof vanvoorbijgaandeaard.»Maar nog belangrijker is het voorMuntaser omvoor psycholoog te spe-len. «Het zijn nog kinderen en ook alzijnzegelukkigdatzehundoelhebbenbereikt: hier zit er elke dag wel eenseentje indeput. Zonder familie in eenvreemd land is zeer lastig.» Ook datvoelt de dokter aan den lijve. «Ik bidelke dag dat mijn vrouw en onze vierkinderen — Abdullah (10), Aisa (8),

Basma(6)enRadjaa(4)—hiersnelzul-len staan, maar zo ver is het nog niet.Vrolijk word ik er niet van, maar watdoeikeraan?»Beeldenvanontploffin-gen in zijn Irak hakken er zwaar in bijde dokter. «Voor een deel voel ik meschuldig als ik die ellende zie. Ik beneen dokter en ik ben gevlucht terwijlik in mijn land nog mensen had kun-nenverzorgenengenezen.Eendokterheeft toch een soort van plicht tegen-overhetvolk.Maaranderzijds zoudatten koste van mijn eigen leven gaan.Aan een dode arts hebben ze in Irakookniets.»ZelfsvanuitBelgiëprobeertMuntaser zijn vrienden en familie zoveelmogelijk tehelpen. «Zebellenmeopwanneer er iemand ietsmankeert.Dan probeer ik aan de hand van foto’sof een filmpje uit te zoeken wat erscheelt.Nietgemakkelijk.»

Muntaser AlShamoosi (38)KINDERARTSVluchtte in 2015uit Irak naar BelgiëWerkt als begeleiderin opvangcentrumDe WingerdbloeiVerdient 1.100 europer maand

Geen baklava of stroperig notengebak meer, maarbresiliennetaarten, aardbeiensoezen en

frangipanes. Na ruim twintig jaar als patissier ineen Syrische havenstad werkt Khalid (41) sinds

deze zomer bij de artisanale familiebakkerijVangronsveld. «Aardbeientaarten. Zó lekker!»

«Ik kan hier niet zomaar alsdokter aan de slag. Logisch»

INSTROOM ANDERSTALIGE WERKLOZEN DE JONGSTE DRIE JAAR:18.56312 maanden na

inschrijving:

33%aan het werk

-6.125

18 maanden nainschrijving:

39%aan het werk

-7.239

24 maanden nainschrijving:

42%aan het werk

-7.796

6 maanden nainschrijving:

24%aan het werk

- 4.455

36 maanden nainschrijving:

44%aan het werk

- 8.167

Vorig jaar nog vlucht

«Eerst was het avragen: ‘Wat is d

8weekend1en2oktober2016

• STEVEN SWINNEN •

Foto

’sA

elbe

rts/

De

Frei

ne/N

imm

egee

rs

lmaar sneller aan het werk

Zo was het vroeger: pas na 9 jaar contractSindsderecentevluchtelingengolf probeertdeVDABasielzoekers zosnelmogelijkaanwerk tehelpen.Vroegerwasdatanders: eerstpapieren,daneenhuis, dangoedNederlands lerenenpasdanaanhetwerk.Enzotekendede IraanseLeila— ingenieurenalnegen jaar inons land—pasdezeweekhaar langverwachtecontract.

Vier jaar in een opvangcentrum, dan eindelijknaar een appartement, dan ‘in theorie’ weer opstraat wegens uitgeprocedeerd, gelukkig een

huisbaas met een goed hart en een pientereadvocaat waardoor de regularisatie alsnog inordekwam, een calvarietocht omhaaruniver-siteitsdiploma hier te laten erkennen en eenhuwelijk dat tegen al die zorgen niet bestandbleek: dat is in een notendop wat er zich devoorbijenegen jaar inhet levenvanLeilaZour-bakhsh afspeelde. Nu, op haar 39ste, kan hetdan eindelijk toch beginnen voor haar. Bijafvalverwerker Veolia tekende ze deze weekhaar contract om als projectingenieur aan hetwerktegaan:devruchtvaneengunstigestage.«Een grote opluchting. Ik heb al wel wat ge-werkt de voorbije jaren. Soms als poetsvrouw,soms indehoreca.Maar datwas allemaal tochniet zoals ik hetmij had voorgesteld. Nukan ikmet mijn diploma aan de slag en ontwerp ikmee de installaties bij bedrijven: zaken alsverwarming, airco en elektriciteit. Om alles teleren,benikdevoorbijemaandengeregeldmetde werkmannen meegeweest naar onze wer-ven. Dat was wel een succes. Je had hen eensmoeten horen toen ik eens een boormachinevastnam.» (lacht)Als alleenstaandemoeder was het de voorbijejareneenenormeuitdaging omde eindjes aanelkaar te knopen. «Ikwildemijn zonenBarbod(10) en Benjamin (7) niets tekort doen, al hadik zelf zo goed als niets. Eigenlijkmag het niet,maar toch ben ik een tijdje in het zwart gaanwerken indehoreca omhen toch af en toewattegunnen.Die tijd is gelukkigvoorbij.»

Wanneer jehele leven inhet tekenvancomputers staat, danvalthetflink tegenomeen jaar ‘offline’ tegaan ineenasielcentrum.Maarkijk. Inaugustusverliet IrakeesMustafa (25)denoodopvang inKapellenennuzithijweerdagelijksvoorzijnvertrouwdeschermteklikken.

RuimeenjaargeledenstondMustafaMajeedAlroomivoorwellichthet belangrijkste vraagstuk van zijn leven. Zouhij de aanhoudendeterreur in zijn geboorteland Irakblijven trotserenof tochhet ruimesop kiezen? «In zo’n bootje kruipen, is geen knoop die je zomaardoorhakt. Het is levensgevaarlijk. Maar thuisblijven was dat ook.Achteraf gezien is het voormij goeduitgedraaid.»Naeen jaar inhetopvangcentrumkreegMustafa inaugustusdesleutel vaneeneigenflatje inBorgerhout.Dathijeenmaandlateralaanhetwerkzouzijn,hadhijnooitdurventedromen.«BijCronoshebbenzemeeenstage-contract gegevenvoornegenmaanden. Als dat goed afloopt, ben ikvertrokken. InKirkoekbenikvijf jaargeledenafgestudeerdalscom-puteringenieur. Eigenlijk ben ik gespecialiseerd in hardware: zoalssystemen op poten zetten met grote servers. Maar hier bij Cronosgaan zeme opleiden tot ontwikkelaar van softwaresystemen voor

kleinere bedrijfjes. Daarom ben ik nu volop de pro-grammeertaal JAVAaanhet studeren.»

ZomoeilijkDieprogrammeertaalgaatMustafasnelonderde knie krijgen, zo veel is duidelijk, maar datNederlands is andere koek. «Probleem is datiedereenhierophetwerkzovriendelijk is enEngels met mij spreekt. Dat zouden zeeigenlijknietmogendoen,wantdanoefen ikgeen Nederlands.»Door die gesprekjes heeftMustafa wel al in de gaten dat België voorIT’ers meer het beloofde land is dan Irak. «Bijons is een computertechnicus maar een heelgewone job. Omgerekend verdiende ik zo’n375europermaand.Nietgoed,nietslecht.Nuhebikalhetdubbeletijdensmijnsta-ge,maardebedragendieikvananderenheb gehoord zijn nogal wat anders. Ikwistechtnietdat IT’erszoveelverdie-nen in België. Velen hebben ook nogeens een auto. Interessant. Ik ga hierm’nbestdoenomte slagen.» (lacht)

LeilaZourbakhsh (39)PROJECTINGENIEURVluchtte in 2007 uit Irannaar BelgiëWerkt bij VeoliaVerdient 1.650 europer maand

Khalid Mona (41)PATISSIERVluchtte in 2015uit Syrië naar BelgiëWerkt bij bakkerijVangronsveld in BilzenVerdient 1.135 europer maand

9weekend1en2oktober2016

teling, nu al een job

Hetopenbarelevenisvolledigstil-gevallen.UitangstdatmijnzonenHoessein(13)enRayan(9)ietszouoverkomen,zijnwevorigjaarnaarBelgië gevlucht. We hebbenmaanden doorgebracht in hetRodeKruis-centrumvanLanakenen hebben nu een huis in Genk.Mijn vrouw Gufran (38) is trou-wenshoogzwanger.»De derde is ook een zoon. Khalidkan z’n geluk niet op. Al heeft hijde eerste weken in de bakkerijflinkafgezien.«Allesmoest ikvra-gen. ‘Wat is dit?’, ‘Waarom dat?’.Heel vervelend, maar het duurdez’n tijd eer ik zicht kreeg op hetsysteem hier in de bakkerij. (voltrots)Nu kom ik ’smorgens al toeenhoef ik niets te vragen: ikweetwat ik moet doen.» Zijn favorietenagerechtsindsenkelemaanden:aardbeientaarten. «Zó lekker.Maaralleswatzoet is,speel ikhiergraagnaar binnen.»Van éénkoekmoetKhalidnietweten. Tedroog.Tehard.Eneensmaakwaarvanhijeen gezicht trekt als zit er eengoeie scheut azijn in. «Hoe heettedat ook alweer? ‘Montekadoos’?»Wanneer hij merkt dat die term

nietmeteen eenbelletje doet rin-kelen, duikt hij debakkerij in. Omeven later terug te komenmet deboosdoener:eenzakspeculaas.

Geen sprookjeEénenkelekeergingKhalidaandeslag met Syrische specialiteiten.«Droge gebakjes met pistache-noten», zegt bakker Bert. «Nietslecht, maar ik heb hem toch uit-gelegddatwedaarmeehier inBil-zenniet rijkgaanworden.»Khalidzelf trouwensookniet,metwathijelke maand op z’n rekening ge-stortkrijgt.Maardatisnuhetmin-ste van zijn zorgen. «Ik verdienelke maand 1.135 euro. Dat is ge-noegvoormijnvrouw,mijnzonenenmij. We zitten safe in een huisen kunnen eten en kleren kopen.Veel geld hebben, is niet belang-rijk.»Entoch.Zoalsdezakenernuvoor liggen, maakt Khalid welkansopeenvaste jobeneenbeterloon. «Hijdoethet goed», zegt ookbakkerBert.«Maarikkandaarooknietzomaar lichtjesovergaan.Ditis mijn broodwinning, geen lief-dadigheid. Een vast contract wilzeggen dat ik er elkemaand vier-

duizend euro voor moet neertel-len en met vijf voltijdse werk-nemers en nog wat parttimers indienstmoetdebel in eenbakkerijdikwijlsgaan,hoor.Maardoorhetsysteemvanwerkpleklerenbetaaliknumaareenderdevanhet loonvan een voltijdse kracht.» Wantbakker Bert wil het sprookje ooknietmooiervoorstellendanhetis.«Het is allemaal niet zo evident,hoor.Khalid isbekwaam,maarhijis nog heel traag in vergelijkingmet de rest.Wie geen geduld kanopbrengen, zou er zich somsblauwaanergeren.Ookzakenzo-als een etiket kleven op een komdie inde frigogaat, vergeethijweleens.DatsteektdaarinSyriëblijk-baar allemaal zo nauwniet. Maarhij is enorm gemotiveerd enmaaktvorderingen. Enalshij zichzo blijft ontwikkelen: waaromniet?AanKhalid heb ik veelmeerdanaansommigestagiairsdiehierkomen. Ikmoethemsomstottienkeerietstonen,maardeelfdekeerzalhetwel tiptopzijn.»

Eén valse nootZoalsdekrentenkoeken.Zezienerprima uit en Khalid gaat fier hetschoteltje in de toonbank zettenvan de winkel. Met zo’n gevoelvoor precisie als schotelde hij dekeizerz’nontbijtvoor.«Deklantenzienhemookgraag.Eénvalsenootheb ik gehoord. ‘Zulke mannenpikken hier het werk in en onzeeigen mensen komen niet meeraan de bak’, zomocht ik eens ho-ren. Ik heb meteen geantwoord.‘Tweejaarhebikgezochtnaareenbekwamepatissier.Waarwasuwsollicitatiedan?’»

afzien. Altijd moetendit?’ ‘Waarom dat?’»

Khalid is bekwaam,maar hij is nog traag.Hij is wel zeer gemotiveerd.Dat moet ook,dit is geen liefdadigheid

WERKGEVER BERT

Mustafa MajeedAlroomi (25)IT-SPECIALISTVluchtte in 2015uit Irak naar BelgiëWerkt als stagiairbij CronosVerdient 750 europer maand

«Ik wistniet datIT’ers in

Belgiëzo veel

verdienen»