1. Bu testte 20 soru vardır.

2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdına işaretleyiniz.

AA

SINAVLA ÖĞRENCİ ALACAK ORTAÖĞRETİM KURUMLARINA İLİŞKİN MERKEZÎ SINAV

2018-2019EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI

A(Ö

DSG

M)

18

FEN BİLİMLERİ

1. Karasalbirekosistemdekibesinzincirişekilde-kigibidir.

Ot Çekirge Kertenkele Yılan

>>>

Bubesinzincirindekicanlılarınyaşadıklarıortamdakibireysayılarıfarklıboyutlardakitahtabloklarileeşleştirilecektir.Bubloklarınboyutlarıbireysayısınıtemsiletmektedir.Büyükolanbloklarbireysayısınınçok,küçükolanlarisebireysayısınınazolduğunugöstermektedir.

Ot Çekirge Kertenkele Yılan

>>>

Buna göre, bu besin zincirindeki canlıların birey sayılarını temsil eden tahta blokların dizilimi aşağıdakilerin hangisindeki gibi olmalıdır?

A) B)

C) D)

YılanKertenkeleÇekirgeOt

YılanKertenkeleÇekirgeOt

YılanKertenkeleÇekirgeOt

YılanKertenkeleÇekirgeOt

2. Gözorganınıngelişiminikontroledengenlersayesindecanlıtürlerineözgügözçeşitleriortayaçıkmıştır.Birbiliminsanıçeşitlihayvan-lardagözoluşumunukontroledengenlerinbirbölümünüaşağıdakişekildegöstermiştir.

DNA:A A A A A AAT T T TT T CC G G G G G

.......

DNA:A A A A A AAT T T TT TC C G GG G G

.......

DNA:A A A A AA AAT T TT C CCC G G G G

.......

............................

Verilen bilgilere göre gen kavramı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Genler,DNAüzerindekibirgrupnükleotiddizisindenoluşur.

B)Farklıcanlılardakibirorganıngelişiminikontroledengenler,ortaknükleotiddizileriiçerebilir.

C) Farklıcanlılardayeralangözlerinoluşma-sındaişlevgörengenlerinnükleotiddizi-limlerininbirbiriyleaynıolmazorunluluğuyoktur.

D)Canlılardakigenlerinfarklıolmasınükleotiddizilimindekifarklılıklardandeğil,nükleotidbazlarınınfarklıolmasındankaynaklanır.

AAFEN BİLİMLERİ

19Diğer sayfaya geçiniz.

3. Fotosentezinyapayışıktagerçekleşipgerçekleşmeyeceğiniaraştırmakisteyenbiröğrenciverilenmal-zemelerdenuygunolanlarıseçerekbirdeneydüzeneğioluşturacaktır.

Işık ve havageçirmez kutu

Hava geçirmez şeffaf kutu

KOH çözeltisi (Karbondioksit

tutucudur.)

K bitkisi

OrtamdakiO2 miktarınıölçen cihaz

Beyaz ışık veren el feneri

O2

%

DENEY MALZEMELERİ

Öğrenci,güneşışığıalanbirortamdaaraştırmaamacınayöneliktekbirdeneydüzeneğihazırlayarakdüzenektekioksijenmiktarıdeğişiminigözlemliyor.

Bu öğrencinin araştırma amacına uygun olarak hazırladığı deney düzeneği aşağıdakilerden hangisi gibi olmalıdır? (Işıkgeçirmezkutular,içlerindekidüzenekleringörülebilmesiiçinönyüzeyiaçıkgösterilmiştir.)

A)

Işık geçirmez

kutu

O2

%

C)

Şeffaf kutu

O2

%

B)

Işık geçirmez

kutu

O2

%

D)

Şeffaf kutu

O2

%

AAFEN BİLİMLERİ

20

A(Ö

DSG

M)

4. Biröğretmendoğadakiazotdöngüsüşemasınıvedöngüdeişlevgörebilecekçamkozalağımantarıhakkındakibilgiyiöğrencilerineşuşekildesunmuştur:“Çamkozalağımantarı,çürüyenkozalaklardanbeslenirvekozalakyapısınıoluşturanmolekül-lerindoğayadönüşümünüsağlar.”

2

Yıldırım

Azot

Azot bağlayan canlılar

Organik atıklar

Azotu havaya aktaran canlılar

1

4

3

Organik atık ayrıştıran canlılar

Buna göre çam kozalağı mantarı, şemada numaralanarak verilmiş canlılardan hangi-sinin azot döngüsünde üstlendiği göreve benzer bir işleve sahiptir?

A)1 B)2 C)3 D)4

5. TatlısukaynaklarıDünya’dakisukaynaklarınınyaklaşık%3’ükadardır.Bazıaraştırmacılarbukaynaklarınbilinçsizkullanımınındevametme-sihâlindeyakınbirgelecekteDünyaüzerindesukıtlığıyaşanacağınıöngörmektedirler.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi araştır-macıların öne sürdüğü bu sorunu önlemeye yönelik uygulamalardan biri olamaz?

A) Yağmursularınındepolanarakbahçesulamasındakullanılmasınayöneliksistemtasarlanması

B)Tarlalarınzamanındanöncevefazlasu-lanmasınıengellemekiçintoprağınneminiölçenbiraraçgeliştirilmesi

C) Barajlardatoplanansuyundağıtımsistemi-negönderilmedenöncearıtmasisteminealınması

D)Lavabogiderlerindenakansuyuntoplana-rakarıtılmasıvebahçelerdekullanılabilecekhâlegetirilmesi

AAFEN BİLİMLERİ

21

A(Ö

DSG

M)

Diğer sayfaya geçiniz.

6. Biraraştırmadabezelyebitkisiningövdeuzun-luğununkalıtımıincelenmiştir.

Buaraştırmada;

• Önceikiuzunboylubezelyeçaprazlanarakbirincikuşakeldeedilmiştir.

• Dahasonrabirincikuşaktanalınanikiuzunboylubezelyeçaprazlanmıştır.

• Buçaprazlamasonucundaikincikuşaktauzunboylubezelyelerinyanısırakısaboylubezelyelerindeortayaçıktığıgörülmüştür.

Verilen bilgilere göre aşağıdaki yorumlar-dan hangisi yapılabilir?

A) Birincikuşaktakibezelyelerintamamısafdöldür.

B)İkinciçaprazlamaiçinseçilenbezelyeleringenotipiheterozigottur.

C) İkinciçaprazlamasonucuoluşanbezelye-leringenotiplerininheterozigotolmaihtimaliyoktur.

D)İkincikuşaktakısaboylubezelyelerinortayaçıkmasınınteknedenimutasyongeçirmişolmalarıdır.

7. Resimdebirdenizanemonuileonunuzantılarıarasındayaşayanpalyaçobalığıverilmiştir.

Palyaço balığı

Anemon

Buanemonlar,uzantılarıüzerindebulunanzehirliiğnelerinikullanarakyakınlarınakadargelenküçükbalıklarısokupzehirlerveonlarlabeslenebilir.Palyaçobalıkları,vücutyüze-yindekikayganmukustabakasısayesindeanemonunzehrindenetkilenmez.Böylece,palyaçobalıklarıanemonunuzantılarıarasındarahatçadolaşır,düşmanlarındansaklanırvegüvenlibirşekildebeslenir.

Verilen durumla ilgili olarak aşağıdaki çıka-rımlardan hangisi yanlıştır?

A) Denizanemonununyaşadığıortamdakibalıklararasında,anemonunzehirliiğnele-rindenetkilenmeözelliğifarklıolanbalıklarvardır.

B)Denizanemonununzehri,kendisiylebirlikteyaşayanbalıktürününseçilimindeetkiliolmuştur.

C) Palyaçobalıkları,denizanemonlarınınzehrindenetkilenmeyecekbiradaptasyonasahiptir.

D)Denizanemonlarınınzehri,palyaçobalıkla-rınıngenotipinietkilemedenfenotiplerindegözlemlenebilirbirdeğişiklikyapmıştır.

AAFEN BİLİMLERİ

22

A(Ö

DSG

M)

8. Elektriksel yük cinsleri farklı olan cisimler yaklaştırıldıklarında birbirlerini çekerken yük cinsleri aynı olan cisimler yaklaştırıldıklarında birbirini iter.Budurumugözlemlemekisteyenöğrenciyükcinsivemiktarınıbilmediğibiralüminyumtop,birebonitçubukvebircamçubukkullanaraktablodakigibiikifarklıuygulamayaparakgöz-lemleriniyazıyor.

Uygulamalar Gözlenen Sonuçlar

I. Alüminyumtopveebonitçubukbirbirineyaklaştırılıyor.

Alüminyumtopveebonitçubukbirbiriniitiyor.

II. Ebonitvecamçubuk-larbirbirineyaklaştı-rılıyor.

Ebonitvecamçubukbirbiriniçekiyor.

Buna göre bu cisimlerin yüklerinin cinsleri aşağıda verilenlerden hangisi olabilir?

Alüminyumtop

Ebonitçubuk

Cam çubuk

A) Negatif(-) Negatif(-) Pozitif(+)B) Pozitif(+) Pozitif(+) Pozitif(+)C) Negatif(-) Pozitif(+) Negatif(-)D) Negatif(-) Negatif(-) Negatif(-)

9. GençbirgirişimciolanAli,beyazeşyalarınmetalyüzeyleriniboyamaişinegiriyor.Öğren-dikleriniuygulamakisteyenAliilkdenemedenegatif(-)yükleyüklediğibeyazeşyanınmetalyüzeyinenötrboyatanecikleripüskürt-tüğündeboyanınbumetalinyüzeyinedüzgündağılmadığını,bazıbölgelerdekoyuveaçıkrenklerinoluştuğunugörüyor.BusorunuçözmekiçinAliikincidenemede,birincidenemedekiyleözdeşolanmetalbiryü-zeyiyinenegatif(-)yükleyükleyerekmetalinyüzeyinebukezpozitif(+)yüklüboyatanecik-lerinipüskürttüğündeboyanınyüzeyedüzgündağıldığınıgörüyor.

Buna göre ikinci denemede beyaz eşyanın metal yüzeyine boyanın düzgün dağılmasının sebebi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır?

A) Nötrcisimlerinyüklücisimlertarafındançekilmesi

B)ZıtyüklücisimlerinbirbiriniçekmesiC) AynıyüklücisimlerinbirbiriniitmesiD)Nötrbircisminbaşkabirnötrcisimtarafın-

danetkilenmemesi

AAFEN BİLİMLERİ

23Diğer sayfaya geçiniz.

10. Basınç, birim yüzeye etki eden dik kuvvet olarak tanımlanır.Bubilgiyikullanmakisteyenbiröğrencininkurduğuhipotez,kullandığıyöntemvebulgularınadayalıçizdiğigrafikşuşekildedir:

Hipotez: Katıların yüzeye uyguladıkları basıncın büyüklüğü temas ettikleri yüzey alanına bağlıdır.

Yöntem: Bir kum havuzunda; 8 adet özdeş tahta bloğun 4 tanesi ile I. dizilim, kalan4 tanesiyle de II. dizilim, bloklar birbirlerine yapıştırılarak yapılır.

Bulgular:

DizilimlerII.I.

Kuma batma miktarı

Buna göre öğrencinin deneyinde kurduğu düzenek aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Kum

A)

Yer (yatay)

Yer (yatay)

Yer (yatay)

Yer (yatay)

B)

Kum

Kum

C) D)

Kum

I. II. I. II.

I. II. I. II.

AAFEN BİLİMLERİ

24

11. BirdeneydeŞekil I ’dekigibisusızdırmazhareketlipistonabağlıyayınbulunduğukap;Şekil II ’dekigibiiçindesubulunanbirkabakonulduğundayayınbirmiktarsıkıştığı,Şekil III ’tekigibikaptakisumiktarıartırıldığındaiseyayındahafazlasıkıştığıgözlenmiştir.

Şekil III

Yer (yatay)

Yer (yatay)

Yer (yatay)

Hareketli piston

YaySuSu

Şekil IIŞekil I

Su

Kap

Hava

Kap

Suyun sıkışmadığı kabul edilen bu deneyden yararlanarak aşağıdaki hipotezlerden hangisi test edilebilir?

A) Sıvılar,üzerineuygulanankuvvetiheryöneeşitbüyüklükteiletir.B)Suyunbasıncı,içindebulunduğukabıngenişliğinebağlıdır.C) Suyunyoğunluğuarttıkçabasıncıdaartar.D)Suyunderinliğiarttıkçabasıncıdaartar.

12. NötrbirelektroskobuntopuzunabircisimdokunduranMustafa,elektroskobunyapraklarınınaçıldığınıgözlemliyor.BugözleminedayalıolarakMustafa,dokundurduğucisminpozitif(+)yüklüolduğunuiddiaediyor.ZeynepisecisminyükcinsininbelirlenmesiiçinMustafa’nıngözlemininyetersizolduğunuönesürüyor.

Buna göre Zeynep aşağıdakilerden hangisini yaparsa kendi düşüncesini destekler?

A) Negatif(-)yüklüolduğubilinenbircisminötrbirelektroskobuntopuzunadokundurursaB)Pozitif(+)yüklüolduğubilinenbircisminötrbirelektroskobuntopuzunadokundurursaC) Nötrbircismi,nötrbirelektroskobuntopuzunadokundurursaD)Yapraklarıaçıkbirelektroskobutopuzundantopraklarsa

AAFEN BİLİMLERİ

25Diğer sayfaya geçiniz.

13. ŞekillerdeDünya’nınGüneşetrafındadolanırkenoluşanikifarklıkonumu,tablodaisehangiyarımküredeolduklarıbelirtilmeyeneşyükseltilerdekiKveLşehirlerininocakvetemmuzaylarındakisıcaklıkortalamalarıverilmiştir.

II. Konum

Güney

Ekvator

Ekvator

I. Konum

Kuzey Kuzey

Güney

Güneş Güneş

Şehirler Ocak Ayı Sıcaklık Ortalaması (°C)

Temmuz Ayı Sıcaklık Ortalaması (°C)

K -6 21

L 23 -4

Buna göre tablodaki verilerden ve Dünya’nın konumlarından yararlanarak K ve L şehirleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) I.konumundaykenLşehrindeyazmevsimiyaşanır.B)II.konumundaykenKşehrindekışmevsimiyaşanır.C) I.konumundaykenLşehri,GüneşışınlarınıKşehrindendahadikaçıilealır.D)II.konumundaykenKşehri,GüneşışınlarınıLşehrindendahadikaçıilealır.

AAFEN BİLİMLERİ

26

A(Ö

DSG

M)

14. Mert,birkutuyu;özdeşmakaralar,iplerveeşitbölmelikaldıraççubuklarıkullanarakkuvvet-tenkazançsağlayacakşekildeyerdenyukarıçıkarmakistiyor.

Makara ve ip ağırlıkları ile sürtünmenin önemsenmediği aşağıdaki düzeneklerden hangisi Mert’in amacına uygun değildir?

B)

Kuvvet

Kutu

Yer (yatay)

D)

Yer (yatay)

KuvvetKutu

Yer (yatay)

KuvvetKutu

A)

C)

Yer (yatay)

Kuvvet

Kutu

15. BirucuLçubuğunabağlanaraksabitlenenip,şekildekigibiAhmetveMehmettarafındantutulanKveLçubuklarınınetrafınasarılıyor.AyşeiseAhmetveMehmet’inçubuklarauy-guladığıkuvvetlerdendahaazkuvvetuygu-layarakipinboştakalanucundançektiğindeçubuklarınbirbirineyaklaştığınıgörüyor.

K

Lİp

AhmetMehmet

Ayşe

Bu sistemde kuvvet kazancını sağlayan basit makine aşağıdakilerden hangisidir?

A) SabitmakaraB)EğikdüzlemC) KaldıraçD)Hareketlimakara

AAFEN BİLİMLERİ

27Diğer sayfaya geçiniz.

16. Yapılanikifarklıişlemvebuişlemlereaitgözlemlertablodakigibidir.

Yapılan işlem Gözlemler

1. Nitrik asit (HNO3) içerisine bakır (Cu) parçaları atılıp karıştırılır.

• Renkli bir gaz çıkışı gözlendi.• Çözelti maviye döndü.• Tepkime kabı ısındı.

• Suyun rengi değişti.• Katı iyot parçaları bir miktar

çözündü.

2. Katı iyot parçaları suyun içerisine atılıp karıştırılır.

Buna göre;I. tepkimekabınınısınması,II. gazçıkışınınolması,III.iyotunsudaçözünmesi

gözlemlerinden hangileri kesinlikle bir kimyasal değişim olduğunu gösterir?

A)YalnızI. B)YalnızIII. C)IveII. D)IIveIII.

AAFEN BİLİMLERİ

28

A(Ö

DSG

M)

17. Bir çözeltinin asidik ya da bazik olma durumu-na göre renk değiştiren maddelere indikatör veya ayıraç denir.

Bilgi:BirbitkikullanılarakhazırlananKçözeltisi;asidikortamdaaçıkpembe,bazikortamdasarırenkalır.

Bubilgiyideneyerekgözlemlemekisteyenbiröğrenci,şekildekigibiikifarklıçözeltihazırlıyorvebunlarınüzerineeşitmiktarlardaKçözeltisiilaveediyor.

I. çözelti II. çözelti

K çözeltisi ilave ediliyor.

I. çözeltinin açık pembe, II. çözeltinin sarı renge dönüştüğünü gözlemleyen öğrenci-nin başlangıçta hazırladığı çözeltiler aşağı-dakilerden hangisi olabilir?

I.çözelti II.çözelti

A) Sabunlusu MadensuyuB) Limonsuyu ElmasuyuC) Amonyak TurşusuyuD) Portakalsuyu Deterjanlısu

18. Biröğrenci,safbirmaddeninsıcaklıkdeğişimi-ninkütleyebağlıolduğunugözlemlemekiçinikiayrıdüzenekoluşturupbudüzenekleribelirlibirsüreısıtıyor.Aşağıdakilerden hangisi öğrencinin hazırla-yacağı deney düzeneklerinde sabit tuttuğu (kontrollü) değişkenlerden biri olamaz?

A) KullanılanmaddelerinmiktarıB)DüzeneklerdeyeralanısıtıcılarınsayısıC) KullanılanmaddelerincinsiD)Düzenekleriısıtmasüresi

AAFEN BİLİMLERİ

29Diğer sayfaya geçiniz.

19. Periyodiktablodüzenlenirkenelementlerbelirliözelliklerinegöregruplandırılır.Butablonunoluşturul-masındageçentarihselsüreçteortayaatılangörüşlerdenikisişöyledir:I. görüş :Elementler,artanatomkütlelerinegöresıralanır.II. görüş :Elementler,artanatomnumaralarınagöresıralanır.GünümüzdegeçerliolanII.görüşünsavunduğukuralagöredüzenlenenperiyodiktablodakibazıele-mentlerşekildeverilmiştir.

1H

1.003Li

6.94

4Be9.01

5B

10.81

6C

12.01

7N

14.00

8O

15.99

9F

18.99

10Ne

20.17

2He4.00

13Al

26.98

14Si

28.08

15P

30.97

16S

32.06

17Cl

35.45

18Ar

39.94

11Na

22.98

11Na

22.9812Mg

24.3019K

39.09

20Ca

40.07

Atom numarası

Ortalama atom kütlesi

Buna göre aşağıdaki element çiftlerinden hangisi I. görüşün ortaya koyduğu kurala uymayan bir örnek olarak gösterilebilir?

A)H-He B)Ar-K C)Na-Mg D)N-O

AAFEN BİLİMLERİ

30

20. Biröğrenci,ilksıcaklıklarıaynıolansafbirsıvıyıözdeşkaplarda,özdeşısıtıcılarlaeşitsüreısıtarakyaptığıikiayrıdeneyinsonucundaşekildekisıcaklık-zamangrafiklerinieldeediyor.

Sıcaklık (°C)

Zaman (dakika)

105

45

25

10 20 50

I. Grafik

Sıcaklık (°C)

Zaman (dakika)

45

25

20 5040

55

II. Grafik

Buna göre grafiklerde taranmış olarak gösterilen alanda geçen sürenin II. grafikte daha uzun olmasını, bu saf sıvının aşağıdaki özelliklerinden hangisi etkilemiştir? (Isıalışverişininsadecesıvılarveısıtıcılararasındaolduğudüşünülecektir.)

A) ÖzısısıB)KütlesiC) DonmanoktasıD)Kaynamanoktası

TEST BİTTİ. CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.