Embed Size (px)
Citation preview
คอรมเรองและภาพ แสงจรง
Healthy Planet สขคดทองเทยวชมชนเพอการเรยนร
คอรม
เรองและภาพ แสงจรง
ออกแบบปกและรปเลม นำฝน อดมเลศลกษณ
เลขมาตรฐานสากลประจำหนงสอ
978-616-7374--52-9
บรรณาธการอำนวยการ
ดวงพร เฮงบณยพนธ
กองบรรณาธการ
สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)
โดย สำนกสนบสนนสขภาวะชมชน (สน.3)
จดพมพและเผยแพรโดย
สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)
979/116-120 ชน 34 อาคารเอส. เอม. ทาวเวอร
ถนนพหลโยธน แขวงสามเสนใน พญาไท กรงเทพฯ 10400
โทรศพท 0 2298 0500
โทรสาร 0 2298 0230
www.thaihealth.or.th
พมพครงท 1
เมษายน 2555
ดำเนนการผลตโดย
เปนไท พบลชชง
Penthai Publishing
โทรศพท 0 2736 9918
โทรสาร 0 2736 8891
6 คอรม
7แสงจรง
คำนำ
ทามกลาง กระแส วกฤต เศรษฐกจ โลก ครง ใหญ เปน
ประวตการณ ใน รอบ หลาย สบ ป ทำให เกด การ ตง คำถาม
วา วกฤต น จะ ใหญ ขน อก เพยง ใด จะ ยด เยอ ขนาด ไหน และ
วกฤต น จะ สง ผลก ระ ทบ ตอ สงคม ไทย ชมชน หมบาน ไทย
มาก นอย เพยง ใด ความ วตก ดง กลาว อา จจะ ไม เกด ขน
เลย หาก ปจจบน ชมชน หมบาน ไทย ไม ถก ลาก เขา ส ระบบ
การ ผลต เพอ ขาย
นก วชา การ หลายๆ ทาน ได วเคราะห ถง ระบบ
เศรษฐกจ ของ ประเทศไทย วา ใน ระบบ ทนนยม ยง คง ม อก
ระบบ ดำรง อย ใน ลกษณะ ค ขนาน นน คอ ระบบ เศรษฐกจ
ชมชน หรอ อาจ จะ กลาว เปน ศพท สมย ใหม ได วา ระบบ
เศรษฐกจ แบบ พอ เพยง
ใน อดต ชมชน หมบาน จะ ม วถ ชวต ท เรยบ งาย เนน
ความ พอ เพยง ม ครอบครว เปน หนวย การ ผลต การ ชวย
เหลอ ซง กน และ กน ม นำใจ เปน พน ฐาน ของ ชวต ม พธกรรม
ตางๆ เปน ระบบ การ จดการ ใน ชมชน และ ให ความ สำคญ
ของ บรรพบรษ ผ เฒา ผ แก ครอบครว
ตอ มา หลง จาก รฐ และ ระบบ ทนนยม ได เขาไป ม
อทธพล ตอ ชมชน การ ผลต เชงเดยว และ ลทธ บรโภค นยม
ทำใหชาวบานมรายจายทเปนตวเงนมากขนเพยงเทานน
ยงไมพอสงททำลายความเขมแขงของชมชนทมากทสด
คอ รฐและทนเขาไปถายโอนทรพยากรจากระบบชมชน
หมบาน
ยงรฐและทนเขาไปกอบโกยมากเทาไร ชมชน
หมบานไทยยงประสบความอออนแอคำพดดงกลาวไมใช
คำพดลอยๆทไมมหลกฐานรองรบหากแตเมอกวาดตา
ไปทวแผนดนไทยหลงการประกาศแผนพฒนาเศรษฐกจ
และสงคมมากวา 40 ป จะมสกกชมชนทคนในชมไม
ประสบปญหาความยากจนไมประสบปญหาสงแวดลอม
หรอไมประสบปญหาสขภาพ
จากสถานการณดงกลาวถงเวลาแลวหรอยงท
สงคมไทยควรกลบมาเนนการพฒนาทไมมองแตมต
ประสทธภาพ การสรางมลคาและกำไรหรอการตลาด
ดานเดยว แตควรจะเปนเพอประโยชนของชมชนและ
สงคม
เราไมควรลดทอนผคนลงไปเปนเพยงตวเลขหาก
ควรเปนเพอสงเสรมศกยภาพและศกดศรความเปน
มนษยคำตอบสำหรบคำถามขางตนนคงจะตองชวยกน
คนหาไมวาจะใชระยะเวลานานเทาไร
คณะผจดทำ
10 คอรม
11แสงจรง
01 เกรนนำ
12 คอรม
ผม เดน ทาง มา ถง สถาน พชย ตอน 07.00 น. ได รบ การ
ตอนรบ จาก คณะ สาย ฝน ท โปรย ลง มา ตงแต เชา พน ถนน
อำเภอ พชย มน ปลาบ สะทอน เอา ทก สง ไว ใน นน หลง
สถาน รถไฟ อำเภอ พชย ม รป ปน พระยา พชย ดาบ หก
และ ศาล จตรมข ประดษฐาน กลาง ถนน วง เวยน รอบ
กาย วรบรษ สามญ ชน ทาน น คลอง ดวย พวง มะล ดอกรก
ท รอย เปน มาลย ยง คง สด ทก ดอก ชาว พชย รวม ถง ชาว
อตรดตถ ตาง เคารพ นบถอ ทาน พอ พระยา พชย ดาบ หก
จาก ประวตศาสตร ท เลา ขาน สบ ตอ กน มา รน ส รน แม
ประวตศาสตร กระแส รอง พยายาม สำรวจ ตรวจ สอบ ‘การ
ม อย จรง’ ของ พระยา พชย ดาบ หก แต ขอ คด งาง เหลา นน
หา ได ลด ทอน ความ ศรทธา ตอ พระยา พชย ดาบ หก ได เลย
ใน ฐานะ มนษย-พระยา พชย ดาบ หก เปน มนษย สามญ ชน
ท กลา หาญ และ ม ความ พยายาม
มน เปน คณสมบต ดาน ด ของ มนษย
รป ปน พระยา พชย ดาบ หก ใน ศาล หลง น ปน ขน ดวย
ปน โดย ฝมอ เชง ชาง ของ พระ ภกษ หนม รป หนง ชอ พระ
ประทป รตน มาลย แต ชาว บาน ตาง เรยก ขาน พระรป น
วา พระ นอย ราวๆ ทศวรรษ ท 2510 พระ นอย ธดงค
จาก สโขทย มา จำ พรรษา ท วด มหาธาต ตาม ตำนาน พระยา
พชย ดาบ หก หรอ จอย ใน วย เดก เคย เรยน หนงสอ อย ท น
พระ นอย ม ฝมอ ทาง ศลป ยาม วาง ทาน ปน รป สตว รป คน
13แสงจรง
ประดบ ไว มม ตางๆ ภายใน วด หลาย คน เหน ฝมอ ทาง
ศลป ของ พระ นอย ก เกด ความ หวง วา พระรป น จะ เปน ผปน
รป ของ พระยา พชย ดาบ หก ประดษฐาน ท อำเภอ พชย ให
ลกหลาน ได สก กา ระ
พระ นอย ผ ผาน ทาง กลบ ลงเล ใจ เมอ ชาว บาน รองขอ
ดวย เหตผล ของ คน ถอม ตน วา พระยา พชย ดาบ หก เปน
บคคล ท ม อย จรง ทาน ไม กลา ปน เพราะ กลว จะ ทำได ไม
เหมอน พระยา พชย ดาบ หก ลก หลาน เมอง พชย ออกแรง
ออนวอน พระ นอย อก รอบ จน พระ นอย เปลยน ใจ หลง
สถาน รถไฟ เมอง พชย จง เปน ท ประดษฐาน ของ ศาล พระยา
พชย ดาบ หก และ เปน ขวญ ของ เมอง
กอน หนา น ผม ตน ขน มา ใน โบก รถไฟ ยาย ตว เอง
ไป โบก พดลม ดง บาน หนาตาง ลง เพอ สมผส สายลม ของ
จงหวด พจตร สง ท เหน ทำให ตกใจ เมอ ผน นำ แผ กวาง
กน บรเวณ สด ลก ห ลก ตา ทง สอง ขาง ทาง รถไฟ เคลอนท
ได ชา เรา สามารถ พบ ทศนยภาพ อน ไม คน ตา น ได ตงแต
นครสวรรค พษณโลก พจตร แล ด คลาย ทะเลสาบ
แนนอน วา นำ เหลา น คอยๆ เดน ทาง ลง ไป ยง
กรงเทพมหานคร ใน เดอน ตอ มา – ตลาคม
และ คาง ท นน อก รวม 2 เดอน
ชวง เดอน กนยายน เขอน หลาย แหง เรม เตม กลน กบ
ฝน เขอน ทยอย ปลอย นำ ออก มา เพราะ คน เกรง วา เขอน
14 คอรม
จะ แตก นำ หลาก ไหล จน ลน แมนำ สาย สำคญ อยาง ปง วง
ยม นาน เออ ทน มา ทวม นา ขาว บาน เรอน คอก หม สนาม
ฟตบอล ของ คน ภาค เหนอ ไป ตาม กน
ปลาย เดอน กนยายน เรา ม นด กบ ‘คอ รม’
กอน หนา น พ ตม-นยนา บอก ผาน ทาง โทร ศพทวา
คอ รม นำ ไม ทวม นะ คะ แต ภาพ สอง ขาง ทาง ท ผาน มา ทำให
ผม หวน ใจ
ระหวาง ทาง จาก สถาน รถไฟ ไป ยง ทพก ผม ถาม ยำ
พนกงาน ขบ รถ ประจำ องคการ บรหาร สวน ตำบล คอ รม
ท ชอ หนย เพอ ความ มนใจ เขา ยนยน วา คอ รม แหง สนท
กอน จะ เปรย กบ ผม วา “โฮม สเตย ท คณ จะ เขา พก ผม บอก
ให กได วา ลกสาว สวย”
ลกสาว สวย ถอ เปน สง แวดลอม ท ด และ ยนยน
วา โฮม สเตย แหง น แตก ตาง จาก โฮม สเตย สวน ใหญ ท
ผม ม โอกาส ไป พก ผม มก พบ ความ เศรา ยาม เมอ มา พก
โฮมสเตย ท ชาว บาน เขา รวม โครงการ ของ อบต. แตละ
แหง จาก ประสบการณ ของ ผม โฮม สเตย สวน ใหญ มก เปน
บาน ใหญ โต โอโถง ท ม เพยงสองตา ยาย อาศย อย ตาม ลำพง
ลกชาย ลกสาว ยาย เขาไป ทำงาน ใน เมอง ใหญ ราวกบ
รปแบบ ชวต สำเรจรป บาน หลง ใหญ โต จง เปน ทพก อาศย
ของ ความ เหงา กบ สอง ตา ยาย แนนอน วา เมอ ผม ไป อาศย
อย รอง รอย ของ ความ คดถง ลก ยอม ปราก ฏ ผาน อาหาร
15แสงจรง
แตละ มอ ผาน การ ทกทาย ใน ยาม เชา และ ตอน จาก ลา
แต ขอ เทจ จรง ของ สงคม เปน เชน นน ระบบ เศรษฐกจ ท
ดด เอา ทรพยากร บคคล เขา ส ศนยกลาง ความ เศรา จง มก
กระจก ตว
การก ระ จาย ทรพยากร ออก จาก สวน กลาง อาจ เปน
หนทาง ท ด หากวา แตละ ชมชน สามารถ ดง เอา ทรพยากร
บคคล ของ ตน ไว ได กบ ชมชน ทอง ถน ชมชน ทอง ถน นน จะ
ตอง ม อะไร คำ ตอบ อาจ ไม ได ม เพยง หนง และ การ เดน ทาง
มา คอ รม เปน ความ พยายาม ศกษา รป แบบ นน
ชมชน เขม แขง เปน ลก โบวลง ท กำลง วง พง ชน ความ
16 คอรม
เศรา ท กระจก ตว อย ใน ชมชน ทอง ถน ให กระจาย - หาย
ไป
เมอ ถง โฮม สเตย เปด ประต ลง รถ หยอน ขา ลง เมอ
ฝาเทา ถง พน ม เสยง หนง เกด ขน ดง ‘จอ ม’
นำ ทวม ครง แขง!
บาน ของ นอย-วจต รา เปน บาน ยก สง เฉก เดยว กบ
บาน เรอน สวน ใหญ ท ออกแบบ มา เพอ รบมอ นำ ทวม ดาน
ลาง เปน ใตถน ยก สง ม เครอง อบ ขนาด ยอม วาง อย บาน
หลง น ทำ นำ พรก แจว หมอ จง ม เครอง อบ ไว ใชสอย เมอ
นำ ทวม จง ตอง ออกแรง ยก มน หน นำ
นาท นน ผม นกถง คำ ยนยน ของ พ ตม-นยนา
ความ รสก ของ ผม ตอน ท กวาด สายตา ไป รอบ
บาน ของ นอย-วจต รา ทำให รสก เหมอน ถก รางวล
เลขทาย สามตว โดย ไม ได ซอ บาน ของ นอย-วจต รา เปน
แองกระทะ บาน หลง อน จง แหง สนท ม บาน ของ เธอ กบ
บาน หลง ตด กน ท นำ ยง ขง อย ใคร บอก วา รางวล เลข ทาย
สาม ตว ถกกน งายๆ เสย เมอไร
ซบ เทา กบ ผา ท หว กระได สาว เทา กาว ขน บนได
เสยง หวาน ลอย ลง มา ตอนรบ
“ยนด ตอนรบ ส คอ รม คะ”
เงย หนา ไป ทาง ตน เสยง ลกสาว ของ นอย-วจต รา
ผม ยาว ตาหวาน สวม ชด เสอ กระโปรง ตด กน ยน พนม
17แสงจรง
มอ ยก ขน ไหว อาคนตกะ เธอ…ใช หาก เรา ตอง ระบ ใคร
สก คนหนง ดวย คำ วา เธอ หรอ เขา ผม จะ เลอก ท หวใจ ของ
คนคนนน หา ใช รางกาย แต กำเนด ต มกล ก จอ ชวย หว
กระเปา หลาย ใบ ของ ผม กอน บรการ นำทา ประหนง วา
ผม เปน คน สำคญ ท กลบ มา บาน
“เมอ วาน น นำ ยง ไม ทวม นะ คะ” ตม บอก “เพง ทวม
เมอ คน น เอง”
จดแจง ขาว ของ ไว ใน หอง นอน ท มหนา ตาง และ
ผามาน สชมพ ม โตะ เขยน หนงสอ ตว เลก ทนอน เรยบ ตง
ม ขวด นำ และ แกว สะอาด วาง อย บน โตะ เครอง แปง วาง
เปน สดสวน พรอม ดวย หว เลก และ ไม ปน ห ยง ไม รวม
ถอย คำ ของ ตม ท ผม มกได ยน อย บอยๆ “ขาด เหลอ อะไร
บอก ตม ได นะ คะ”
แม ยง ไม เคย พด คย กน แต ม บาง อยาง บอก ผม วา
ตมล กชาย ของ พ นอย-วจต รา เปน คน ประเภท ไหน
18 คอรม
19แสงจรง
20 คอรม
02 คนรกราก
21แสงจรง
22 คอรม
ชอ บอก ลกษณะ ทาง ภมศาสตร บอก เลา ความเปนมา
เลา ตำนาน ใน พนท คอ รม ก เชน เดยวกน กบ ชอ
บานเมองอนๆ
อบต.คอ รม ได ศกษา ความ เปน มา ของ ชมชน ตนเอง
ใน การ คนควา เอกสาร สมภาษณ ผ ร ได ขอมล เกยว กบ ชอ
‘คอ รม’ 2 แบบ
แบบ หนง ชอ ‘คอ รม’ เกด ใน สมย พระเจา กรงธนบร
พระยา พชย ดาบ หก ปกครอง เมอง พชย ได ทำการ รบ กบ
พมา หลาย ครง โดย พมา มา ตง ทพ บรเวณ วด เอกา พระยา
พชย ได นำ ทหาร มาส กด ทพ พมา ท บรเวณ วด ขวาง ชยภม
และ ประกาศ ให รางวล ทหาร ท สามารถ ตด คอ ขาศก ได
เมอ ตด คอ ทหาร พมา ได แลว จะ นำ ไป กอง รวม กน ไว บรเวณ
วดขวาง ชยภม โดย เรยก บรเวณ น วา ‘คอ รวม’ เวลา ผาน
ไป คำ พด จง เพยน ไป จาก เดม เปน ‘คอ รม’ จง เรยก เปน ชอ
ตำบล คอ รม มา จน วน น
อก แบบ หนง ม คลอง ชอ ‘คลอง ตะลมบอน’ เปน
สนามรบ ระหวาง พมา กบ ทหาร ของ พระยา พชย พมา ม
แมทพ ชอ ‘โป มะ งวน’ ยก ทพ มา ตง คาย ท วด เอกา สวน
พระยา พชย ยก ทพ ออก จาก เมอง พชย ขาม แมนำ นาน มา
รบ กบ ทหาร ใน บรเวณ ลำคลอง จง ตง ชอ คลอง น วา ‘คลอง
ตะลมบอน’ ตอ มา ใน สมย รชกาล ท 5 แบง พนท การ
ปกครอง เปน ตำบล ตำบล น จง มชอ วา ‘ตำบล ตะลมบอน’
23แสงจรง
ตอ มา ตด คำ วา ‘บอน’ ออก เหลอ เพยง ‘ตะลม’ และ
เชน กน กบ แบบ แรก เวลา ทำให คำ เรยก ขาน เพยน เปน
‘คอรม’
เปน เรอง ยาก ท ใคร คน ใด คน หนง สามารถ หา
หลกฐาน มา ยนยน ทมา อน ถก ตอง หนง เดยว ของ ชอ
บาน ชอ เมอง และ ท สำคญ องค ประกอบ สำคญ ของ ชอ
บานเมอง นน ลวน แต ถก กาล เวลา ทำให มน เปลยนแปลง
หรอ ผดเพยน แลว ผคน ใน คอ รม เปน ใคร มา จาก ไหน
การ ตง ถนฐาน ของ คน คอ รม ไมม หลก ฐาน ท แนชด
วา ตง ขน เมอ ใด แต จาก การ ศกษา ของ อบต.คอ รม พบวา
นา จะ ม สถาน ท ท เรยก วา ‘คอ รม’ มา ตงแต สมย อยธยา
ตอน ปลาย ตอ รตนโกสนทร ตอน ตน เชอ วา ม ผคน มา อย
อาศย แถบ บาน กอง โค กอน แลว บรเวณ น ได รบ ผลกระทบ
จาก สงคราม กบ พมา อย เสมอ เนองจาก เปน เสน ทาง
ผาน การ เดน ทพ ของ พมา โดย อาศย ลำ แมนำ นาน ม การ
สนนษฐาน วา ผคน เหลา น อาจ ถก จบ เปน เชลย หรอ ถก
เกณฑ เปน ทหาร จน ม การ วเคราะห ตความ วา เผา พนธ ของ
ชมชน คน คอ รม เหลา น นา จะ มา จาก เวยง จนทน เพราะ ใน
สมย สมเดจ พระ นง เกลา เจา อย หว (รชกาล ท 3) แหง กรง
รตนโกสนทร ได เกด กบฏ เจา อนวงศ ขน ทาง สยาม ได จด สง
ทพ ไป กวาดตอน ผคน เวยง จนทน มา เปน เชลย ศก โดย ใช
เมอง พชย เปน เมอง หนา ดาน ใน การ ปราบ กบฏ ครง นน
24 คอรม
ม เอกสาร ปรากฏ วา ‘เมอง พชย เปน เมอง สำคญ ขน
เมอ รชกาล ท 3 เพราะ เมอ เจา อนวงศ แหง เมอง เวยงจนทน
เปน กบฏ กองทพ กรงเทพมหานคร ขน ไป ปราบ เมอง
เวยงจนทน ได เปน เมอง ขน ของ เมอง พชย กวาดตอน เชลย
มา อย เมอง พชย เปน จำนวน มาก’
ปจจบน ตำบล คอ รม ม ท ตง อย ใน เขต อำเภอ พชย
จงหวด อตรดตถ ม พนท 100.50 ตาราง กโลเมตร หรอ
62,863 ไร
คอ รม ม ลกษณะ ภมประเทศ เปน ทราบ รม ฝง
แมนำ นาน ชวง ท ผม เดน ทาง ไป นน อย ใน ชวง ท กำลง จะ
ม เทศกาล แขง เรอ ยาว คน หนม คอ รม กำ ลง ขะมก เขมน
ซอม พาย เรอ โชค ด ท ป น นำ เยอะ พวก เขา จง ซอม กน ใน นา
ขาว ภาพ ท เหน จง สราง ความ แปลก ตา เพราะ เหลา ฝพาย
ออกแรง แขง แสง ตะวน ท กำลง จะ ลา ลบ วน โดย ม ตน ขาว
ส เหลอง เปน ฉาก หลง
25แสงจรง
26 คอรม
12
14
15
16 17 18
11
10
2
1
3
4
13
8
76
5
9
19
20
27แสงจรง
12
14
15
16 17 18
11
10
2
1
3
4
13
8
76
5
9
19
20
28 คอรม
03 คนรกเดก
29แสงจรง
30 คอรม
ผม ม เทอรโมมเตอร สวน ตว ใน การ วด วา ชมชน ทอง ถน ไหน
เขม แขง หรอ ไม
สง นน คอ ‘คน หนม สาว’
หาก ชมชน ทอง ถน ไหน ออนแอ เรา มก พบเหน
เพยง เดก และ คน แก ขอ สงเกต น เปน เพยง ทฤษฎ สวน
ตว มน อาจ ไม ถก ตอง เสมอ ไป แต ใช วา จะ ผด พลาด
ทกครงเทอรโมมเตอร สวน ตว ของ ผม สง เสยง ดง แต เชา
เหมอน เครอง จบ สญญาณ เขา ใกล พลงงาน อยาง ท รายการ
ทว ประเภท ทา ชน ผ นยม ใช กน มน รอง บอก ใน ทำนอง วา ท
คอ รม น นา สนใจ...ท คอ รม น นา สนใจ เมอ ได พบ กบ คณคร
คน หนง ท ศนย พฒนา เดก เลก บาน คลอง กลวย
ท ศนย พฒนา เดก เลก บาน คลอง กลวย ม คร 3 คน
รบมอ กบ เดก 45 คน
ประกอบ ดวย กาญจนา จนทร ประดษฐ หวหนา
ศนย พฒนา เดก เลก บาน คลอง กลวย อญชล พรม ปญญา
และ วาสนา แยม เขน ง
เมอ 20 ป ท แลว คร วาสนา แยง เขน ง เคย เปน เดก
มา กอน ใคร บาง คน อาจ ถาม แลว มน แปลก ตรง ไหน ใครๆ
ก เคย เปน เดก มา กอน ทง นน แต คร วาสนา เคย เรยน ท ศนย
เดก เลก แหง น โดย ม คร กาจญ นา จนทร ประดษฐ เปน
คณคร สอน นน มน เมอ 20 ป ท แลว แต วน น คร วาสนา เปน
1 ใน 3 คณคร และ ทำงาน รวม กบ คร กาญจนา
31แสงจรง
“เขา โรงเรยน ประมาณสามขวบ ประมาณยสบป
ท แลว คะ ตอน น อายยสบสามป คะ” คร วาสนา ยอน อดต
คร วาสนา เปน คณคร ปาย แดง เพง จบ การ ศกษา
เธอ มอง หา งาน โดย ม ขอแม กบ ตว เอง วา
ตอง ทำงาน ท บาน เกด เทานน
“เรา เปน คน ท น ไม คด จะ ไป ทำงาน ท อน จง
มาสมครส อบ ท น เพราะ ยง ไง เรา ก เคย เรยน ท น รจก คร
ท น ทก คน คะ” คร อญชล พรม ปญญา ยาย มา สอน ท ศนย
เดก เลก แหง น เมอ ป 2538 ป นน คร วาสนา ยง เรยน อย ชน
อนบาล ท 2 “ตอน นน เรา ยง เรยน อนบาล อย เลย ไมทน
พอญ (คร อญชล) แต ทน คร กาญ (คร กาญจนา)”
20 ป ผาน ไป ใน สายตา คร วาสนา ท เฝา มอง
คร กาญจนา ม บาง อยาง คง เดม และ ม บาง อยาง เปลยน ไป
“ท เปลยน ไป คอ รป ราง คะ เพราะ เมอ กอน คร กาญ
เขา เปน คร สวย” คร วาสนา บอก “แต นสย รก เดก ตงแต
จำ ความ ได ก เหมอน เดม แก จะ เสยง ดง แบบ น แต ไหน
แต ไร ตอน เปน เดก เรา ก รสก วา คร กาญ ด เพราะ คร เสยง
ดง เมอ เตบโต ได มา สมผส ได ทำงาน รวม กน ก รสก วา คร
ไม เปลยนแปลง เลย คะ รก เดก ยง ไง ก เหมอน เดม ไมม
อารมณ เสย หรอ อารมณ ไม ดเลย รก เดก ทก คน ไม เคย
หยก เดก เลย”
ใน ฐานะ หวหนา ศนย พฒนา เดก เลก บาน คลอง
32 คอรม
กลวย คร กาญจนา จะ แบง หนาท ให คร ทก คน ดแล คนละ
15 คน แต ความ เปน จรง “ก ตอง ดแล เดก ทก คน ดแล
การบาน สวน มาก เรา จะ สอน ศลปะ เรา ยง ใหม อย ยง ไม
ถง ป พ อญชล จะ เกง เรอง นทาน รอง เพลง เรา ก ชวย เขา
บาง” คร วาสนาเลา
จาก วน ท เปน เดก ตว เลก อย ใน ความ ดแล ของ คร
กาญจนา จนถง วน น ท เปน คร คน หนง ท รวม งาน กบ คร
กาญจนา คร วาสนา บอก วา อยาก เปน คร เพราะ คร
กาญจนา แต เธอ บอก วา เปน คร สอน เดก เลก ไมใช เรอง
สบายๆ เลย
“เรา อยาก เปน คร แต หนาท ความ รบ ผด ชอบ มน
เยอะ…เยอะ มาก ก มา ด ตว เอง วา เรา เหมาะ กบ ชน เรยน
ระดบ ไหน คร ประถม อนบาล หรอ มธยม เรา ก ม โอกาส ไป
ลอง ด คะ แต มน ไม ถนด พอ เรา มา อย กบ เดก เรา ร สก โอเค
แต อยา คด วา อย กบ เดก แลว หนาท ไม เยอะ นะ คะ…เยอะ
มาก คะ ทำ ทก อยาง เปน ตงแต ภารโรง เพราะ เรา ตอง รบ ผด
ชอบ กนเอง เหนอย แต สบายใจ ยง สอน เดก ยง ตอง รบ ผด
ชอบ เพราะ ทก อยาง ใน ชวต ของ เดก เรม ตน กบ เรา แลว พน
ฐาน ครอบครว แตละ คน ไม เหมอน กน เรา ตอง ฝก ให พวก
เขา อย รวม กน ได อย รวม กบ ผ อน ได” คร วาสนาบอก
ถา พด แบบ วย รน ก ตอง วา สำหรบ คร วาสนา คร
กาญจนา เปน ไอ ดอล ใน ดวงใจ
33แสงจรง
“คร เขา ตงใจ ทำงาน มาก เสย สละ ทก อยาง เพอ
โรงเรยน ไม วา จะ เปน เรอง เงน คอมพวเตอร สวน ตว ก เอา
มา ไว ท ศนย เวลา ดวย ท กอ ยาง นะ คะ เรา คด วา ใน วน น ท
เรา เรม ทำงาน ขอ ทำได สก ครง หนง ของ แก ก พอแลว เอา
ให ได ครง หนง ของ เขา ก ถอวา เกง คะ คร เปน คน เกง เวลา
ม อบรม ทไหน ถง ไม ม งบฯให แก แก ก ไป เอง ตลอด” คร
วาสนาบอก
เรา ยก กลอง ถาย รป นอง คน หนง เสยง ชตเตอร ลน
เทานน แหละ เจา หน ก แยก เขยว ยงฟน – รองไห
แต หลง จาก นน เพอนๆ กวา สบ รม เขา มา ด รป ใน
กลอง เจา หน ก หยด รอง แลว เรม เปลยน มา โพส ทา เปน แบบ
ให ถาย แต โดย ด ปญหา ตอ จาก น ก คอ พวก หนๆ ไม ยอม
หยด ถาย รป ตอง ขอบคณ กลอง ดจตอล ท ทำให เรา ไม ตอง
34 คอรม
ใช ฟลม เปน โหลๆ เพอน ไม ยอม ออก จาก เฟรม กลอง เลย
“พอ แลว เดกๆ” เสยง ดง มา จาก คร กาญจนา ใน
โลก ของ เดก เสยง ของ คร กาญจนา นา จะ ฟง ด นา กลว กวา
เสยง ของ คร วาสนา
กวา 32 ป ท คร กาญจนา เปน คร สอน เดก มา ตลอด
“ไมม วน ไหน ท คร จะ เบอ เดกๆ เลย แมแต เวลา นอน ฉน
คด วา วน รง ขน ฉน จะ ทำ อะไร เกยว กบ เดก เพอ ให เดก ใน
ชมชน เรา แกรง ทสด แกรง อยาง ม คณคา นะ ลด ปญหา
ยาเสพ ตด ใน อนาคต ความ หยาบ กระดาง ใน วน ขาง หนา
ให เขา ใช ชวต ใน ชมชน เรา ได อยาง ม ความ สข เขา ไม จำเปน
ตอง ออก ไป ใช ชวต ท อน” คร กาญจนา บอก
จำเปน – มนษย ตอง ม เขม ทศ ใน การ ใช ชวต และ น
คอ เขม ทศ ใน การ ใช ชวต ของ คร ท ชอ กาญจนา
“เดก เกด มา โดย ธรรมชาต ถ กมย คะ เกด มา จาก
แม เดก คลอด มา จาก ครรภ มารดา ธรรมชาต ของ เดก ถก
ปลกฝง มา ตงแต อย ใน ครรภ มารดา แลว เรา เปน คร ก เอา
มา ตอย อด เขา มา อย กบ เรา ตอน สอง สาม ขวบ ถา จะ ให มา
นง เขยน เลข เดก เครยด แนนอน ธรรมชาต ของ เดก คอ ตอง
เดน ชม ธรรมชาต ให เขา ร วา น คอ ธรรมชาต น คอ พนดน
น คอ ฝน ทก สง รอบ ตว คอ ธรรมชาต หมด เลย
“ตอน แรก เดก จะ โดน แกวมงกร ท ปลก ไว หลง ศนยฯ
ขวน ตลอด เพราะ มน ม หนาม พอ มน ม แผล เกด ขน เดก จะ
เรยน ร แลว วา แกวมงกร มน ม หนาม ครง ท สาม ครง ท ส ฉน
พา เดก ไป เดน ใน สวน แกวมงกร เดก ก จะ เดน หลบ ร วา
มน ม หนาม…เหน มย คะ แลว เดก จะ เรยน ร ตดตว ไป ตลอด
ชวต มน เปน ความ อบอน ท ธรรมชาต สอน โดย ม คร เปน คน
แนะนำ เดก จะ ม จตใจ ออน โยน เปน เดก ท ม ความ สข ซง วธ
เหลา น ฉน ใช กบ ลกสาว มา กอน” คร กาญจนา บอก
ท ศนย พฒนา เดก เลก แหง น จะ เนน ให เดก เรยน ร
ธรรมชาต และ ศลปะ คร กาญจนา บอก วา สอง สง น เหมาะ
กบ วย เดก ขนาด น
“มน เปน ธรรมชาต ของ เดก การ ระบาย ส เดก จะ
ชอบ มาก เพราะ เดก วย น จะ เขยน หนงสอ ไม เปน เพราะ
35แสงจรง
36 คอรม
กลาม เนอ มด เลก ยง ไม แขง แรง แลว ยง ไม สมพนธ กบ
สายตา เขา ไม สามารถ จะ มา นง เขยน ลอง สงเกต ส เขา
จะ เขยน โย ไป เย มา ถา ม ส เทยน แทง ใหญ เขา จะ จบ เตม มอ
เปนการ ฝก กลาม เนอ มด เลก ของ เขา สวน การ เลน ของ เขา
เปนการ ฝก กลาม เนอ มด ใหญ เหมอน เตรยม ความ พรอม
ให เขา กอน ไป โรงเรยน อนบาล”
เจา หน กวา 20 ชวต ยน ถอ ผล งาน ศลปะ ของ ตวเอง
ดวงตา จดจอง มายง เรา เหมอน รอ วา เมอ ใด หนอ เจา คน
ตวโต จะ ยก กลอง ขน มา ถาย รป พวก เรา เสยท เมอ เสยง
ครกาญจนา ดง ขน วา
“เอ า…มา ช รป ให พ เขา ถาย รป หนอย”
คง ไม ตอง บอก วา สน เสยง คร กาญจนา แลว
เหตการณ หลง จาก น จะ ชลมน ขนาด ไหน
คน หนง คน สามารถ สง ตอ พลงงาน บาง อยาง
ไปส คน อก หนง คน เหมอน ท คร กาญจนา ได สง ตอ ไป ยง
ครวาสนา และ วน น คร วาสนา ก กำลง สง ตอ พลงงาน ดๆ
ไป ส เดก นอย คน ใด คน หนง ใน ศนย พฒนา เดก เลก บาน
คลองกลวย แหง น
37แสงจรง
38 คอรม
39แสงจรง
04 คนรกไก
ชาว คอ รม นยม เลยง ไก พนธ เขยว พา ล เพราะ ไก พนธ เขยว
พา ล ม ความ สมพนธ ใน ทาง ประวตศาสตร ใน แง ท พระยา
พชย ดาบ หก เคย เลยง ไก พนธ น จาก ความ คด ท ตองการ
อนรกษ ความ ทรง จำ ท ม ตอ ทาน พอ พระยา พชย ดาบ
หก ทาง ชมรม อนรกษ ไกชน จง ชกชวน ชาว บาน ท เลยง
ไกชน มา เลยง ไก พนธ เขยว พา ล แทน การ เลยง สาย พนธ
อน โดย ตง คณะ กรรมการ ของ กลม ขน มา ใน การ บรหาร
จดการ และ ซอ ไก แม พนธ และ พอ พนธ เขยว พาล มา เพาะ
ให สมาชก เลยง
ผม เดน ทาง ไป ท บาน ของ สมชาย เกลอน เมฆ
แหง กลมอนรกษ ไกชน
ยอน กลบ ไป ใน ป 2553 ได เกด การ รวม กลม คน รก
ไกชน อยาง เหนยว แนน ได รบ การ สนบสนน จาก อบต. ม
กจกรรม สง เสรม การ เลยง ไก อยาง ถก สขลกษณะ
เขยว พา ล ของ สมชาย อย ใน เลา ใต รม เงา ของ บาน
เขยว พา ล หรอ ไก เขยว หาง ดำ เปน ไก ท ม รป ราง งดงาม
ทรง เพรยว ระหง ขน พน ตว ขน หาง พด หาง กระ รอก ส ดำ
สนท ขน สรอย คอ สรอย ปก สรอย หลง เปน ส เขยว อม ดำ
ปาก แขง เลบ เดอย เปน ส เขยว อม ดำ
และ มน ไม ยอม ให ถาย รป
40 คอรม
ใน ประวตศาสตร ไก เขยว พา ล เปน ไกชน พน เมอง
หรอ ไก เขยว หาง ดำ พฒนา มา จาก ไก บาน พนธ ‘กะตงอ’
หรอ ไก อ สบคน ไป ได ตงแต สมย สโขทย เจา เขยว หาง ดำ
น เปน ไก พนธ หนง ท ม ชน เชง ด ลำ หก ลำ โคน ด ทาน พอ
พระยา พชย ก เลยง ไก พนธ น
“ไกชน เปน วถ ชวต ของ คน ไทย พระยา พชย ดาบ หก
เปนชาว อตรดตถ ทาน ชอบ กฬา ชกมวย ฟนดาบ และ ชน ไก
มา ตงแต เดก พระยา พชย ดาบ หก ทาน ยกยอง วา เขยวพาล
เปน ไก เทวดา ทาง กลม ของ เรา ตองการอนรกษ ไกชน พนธ
เขยว พา ลให อย ค กบ ชาว คอ รม สบไป” สมชายเลา
41แสงจรง
ลกษณะ เดน ประจำ พนธ เขยว พาลคอ - คอ ใหญ ปาน กลาง ยาว ระหง กระดก ปลอง
คอ ชด แนน ลำ คอ โคง เปน รป เคยว ขน สรอย คอ ขน เรยบ
เปน ระเบยบ
ใบหนา - ใบหนา กลม ยาว ผว เรยบ แบบ หนา กา
หรอ นก ยง
ปก - ปก ยาว สนบ ปก ใหญ ปก เปน ลอน เดยว ส ดำ
สรอย ปก ส เขยว อม ดำ
ปาก - ปาก ใหญ ปลาย ปาก งอ เลก นอย ม รอง ปาก
หรอ รอง นำ ทง 2 ขาง ปาก ส เขยว อม ดำ ส รบ กน กบ ส แขง
เลบ และ เดอย ปาก บน ใหญ กวา ปาก ลาง หบ ปด สนท ไมม
รอง โหว เงา ปาก ใหญ และ แขง แรง
ตะเกยบ - แขง แรง ชด และ ตรง
จมก - รจ มก กวาง ยาว เปน แนว ตาม ปาก สน จมก
เรยบ ไม เผยอ ส เดยว กบ ปาก
หาง - หาง พด และ หาง กระ รวย ส ดำ สนท หาง พด
เรยง กน เปน แนว จาก ลาง ขน บน ตาม ลำดบ หาง กระ รวย ดก
ยาว เปน ฟอน ขาว กาน หาง แขง ปลาย หาง ช ตรง กระเบน
หาง คอด รด ขว หาง ใหญ และ ชด กระปก นำมน เดยว
ตา - ขอบ ตา เปน รป วงร คว นน เรยบ ตาม เบาตา
ดวงตา ส เขยว อม ดำ ส เสนเลอด แดง ใน ตา ชดเจน ลก ตา
ม ประกาย แจมใส
แขง ขา - ปน ขา ใหญ ลำสน แขง เรยว แบบ ลำ หวาย
42 คอรม
ขอ ขา ตรง หนง ปน ขา ออก สชมพ ขน ปน ขา ส ดำ
หงอน - หงอน เปน หงอน หน ม แฉก เลกๆ สอง ขาง
ผว หงอน เรยบ หนา หงอน บาง กลาง หงอน สง ทาย หงอน
กด รด กระหมอม ไม พบ ไม ลม
เกลด - เกลด แขง เกลด นว ส เขยว อม ดำ รบ กบ ส
ปาก เกลด เรยบ เปน แถว เปน แนว ยาว ปด ตลอด มก ม เกลด
พฆาต เชน กากบาท นาคราช เสอ ซอน เลบ เหนบ ใน
ผลาญ ศตร ง จงอาง อยาง ใด อยาง หนง หรอ หลาย อยาง
ตมห - ตมห รดรง ไม หยอน ยาน ส แดง เหมอน
สหงอน ร หก ลม ม ขน ปด ห ส เขยว อม ดำ เหมอน ขน สรอย
นว - นว เรยว ยาว ปม นว หรอ ตว ปลง แนน เกลดนว
มก แตก เปน ลกษณะ ตางๆ เกลด เลบ เดอย ม ส เขยว อมดำ
รบ กบ แขง และ ปาก
เหนยง - เหนยง เลก รด ตด กบ คาง ส แดง เหมอน
สห งอน
เดอย - เปน เดอย แบบ ขน เมน และ งาชาง เดอย
แหลมคม ส เดยว กบ แขง หรอ ปาก
กะโหลก - กะโหลก หว ยาว 2 ตอน สวน หนา ยาว
เลก กวา สวน ทาย เหน รอย ไข หว ท กะโหลก ชดเจน
ขน - ขน พน ตว หนา คอ หนา ทอง ใต ทอง ใต ปก
ส ดำ ตลอด ขน หาง พด หาง กระ รวย ส ดำ สนท ขน สรอย คอ
สรอย ปก สรอย หลง และ ระยา ส เขยว อม ดำ แบบ ส แมลงภ
กาน ขน แขง เหนยว ไม เปราะ หรอ หก งาย
43แสงจรง
44 คอรม
05 คนรกมวย
45แสงจรง
46 คอรม
‘งาน ฉลอง พธ นำ พพฒน สต ยา ท วด มหาธาต เมอง พชย
ม การ แขงขน มวย คาด เชอก ใน ครง นน เดก ชาย จอย
(พระยา พชย ดาบ หก) ถกใจ ใน ฝมอ นก มวย จาก ทา เสา
อยาง ยง ตงใจ วา โต ขน จะ ตอง ไป ขอ เรยน ให จง ได’
ประวตศาสตร เปน เงา ของ ปจจบน ชาว คอ รม
นยม เลยง ไกชน โดย เฉพาะ ไกชน พนธ เขยว พาล
ขณะ เดยวกน ชาว คอ รม ยง นยม ชนชม การ
ชกมวย เปน อยาง ยง
ผม เดน ทาง มายง
คาย มวย ศษย เจ รวย
กอน เดน ทาง มา ผม
จนตนาการ ถง สถานท
น ไว โดย ม เวท มวย
อย บน ลาน กว าง ม
กระสอบทราย เรยง
ราย ม กลน นำมน
มวย ม นก มวย
รน หนม หลาย
สบ คน กำล ง
กระโดด เชอก
วด พน ชก ลม
แต ท คาย
47แสงจรง
ศษย เจ รวย แหง น ไมม สง ท อย ใน ความ คด เลย
คาย ศษย เจ รวย เปน บาน พก อา ศย ของ ยย อน กน
กบ ครอบครว หนา บาน ม กระสอบ ทราย แขวน อย อยาง โดด
เดยว ม นวม วาง ไว บน โตะ โดย ลำพง บรเวณ ผนง หนา บาน
ม รป พมพ องค เจท ขนาด เทา คนจรง แปะ อย เปน รป นก มวย
เอก ของ คาย
ทง สอง คอ เนตร นอย ศษย เจ รวย และ รก เกยรต
ศษย เจ รวย
ยย อน กน เปน ผ ดแล คาย มวย แหง น ซง เปด คาย
มวย สอน เดก และ เยาวชน มา ตงแต ป 2515 แต ตอน นน
ยง ไม ได ใช ชอ ‘ศษย เจ รวย’ อยาง ทก วน น ใน ตอน นน
คายมวย แหง น ใช ชอ ‘ศษย หนอง ล’ ตาม ชอ หมบาน ท ยย
อน กน อาศย อย
“เมอง พชย เมอง เมอง มวย” ยย บอก ชดเจน และ
เลา วา “สาเหต หลก ของ การ ตง คาย มวย เพราะ ตอน นน
เดก ใน บาน หนอง ล มน เกเร ไม คอย ม งาน ทำ”
ยย เรม ชกมวย เมอ ป 2507 ใช ชอ ทาง มวย วา
‘ประยร นอย สงห หนอง ล’ ป 2511 เขา มอง วา เดก ท บาน
หนอง ล ไมม งาน ทำ กน มาก ตด ยา เสพ ตด ก เยอะ “ผม ก เลย
จบ เอา ลก หลาน เหลา น มา ฝก มวย ตาม ท ผม เคย ฝก มา”
ไม ได ม หลก เกณฑ อะไร ตายตว ยยบอก วา เขา เปน
นก มวย ประเภท คร พก ลก จำ และ อาศย ใจ รก ดวย ความ ท
48 คอรม
เปนก อง เชยร รำวง ม ลม หายใจ ใน งาน วด เหน การ เปรยบ
มวย ยย กไป ด จน ม คน มา ถาม วา “เคย ชก มย” สน คำถาม
จง เกด ไฟท แรก แนนอน ยย แพ คะแนน “แต ก สนก แพ เขา
เพราะ ไม ได ซอม มา อยาง ด”
ยย แขวน นวม ตอน อาย 21 ไฟท สดทาย เขา แพ
‘ผจญ เลอด คน ดง’ เพราะ “มน ตว ใหญ”
ป 2511 จง เปด คาย มวย ดวย เหตผล อยาง ท เลาไป
49แสงจรง
นก มวย รน แรก ของ ‘สงห หนอง ล’ เปน หลาน ของ เขา ทง
นน อาย ประมาณ 10 กวา ขวบ นก มวย รน แรก ม 6 คน
นก มวย ตว ดงๆ ท ยย มก พด ถง คอ ‘เนตร นอย สงห หนอง ล’
“ตว น แสบ มาก ดง มาก แต ตอน น อาย 40 กวา แลว
มน ได ไป ตอย ถง ตาคล นครสวรรค” ยย เลา
นก มวย รน แรก ทยยปน ขน มา ตอน น อาย อา นาม ก
ลวง หลก 4 กน หมด แลว ตาง คน ตาง ม อาชพ ไม ได ตอย
มวย แลว แนนอน บาง คน ก ตาย ไป แลว
จาก ‘สงห หนอง ล’ ยย เปลยน ชอ คาย มา เปน ‘ศษย
เจ รวย’ มา ได 20 ป แลว ดวย เหตผล ของ ความ รก
ภรรยา ของ ยย ชอ ‘รวย’ และ ผชาย เคารพ เมย ม หรอ
จะ ไม ให เกยรต เมย ดวย ใส ชอ เธอ ไว กบ สง ผกพน ใน ชวต
กรณ ยย เขา รก มวย แม บางท อาจ จะ นอย กวา เมย
หนอย เดยว
หลง จาก เปลยน ชอ คาย มวย นก มวย ผ มา ใช
นามสกล ของ คาย คน แรก ก คอ ลกชาย คน โต ของ ยย และ
เจรวย เอง ‘ประยร นอย ศษย เจ รวย’
“ใช ชอ เดยว กบ ผม สมย เปน นก มวย ตอน นน ผม ม
นก มวย ใน คายสคน ประยร นอย เกง ทสด” ยยบอก “มน
ดง ทว ภาค เหนอ เลย นะ นครสวรรค ตาก มน เปน นกกฬา
ด เดน ของ จงหวด แต เจา ย รมน ไม ชอบ ตอย งาน วด คาตว
มน นอย มน ไป ตอย งาน ประจำ ป ของ จงหวด ไฟทหนง
50 คอรม
ก สพนหารอยบาท แต เจา ยร ราง เวท ไปสป แลว เขา ไป
แตงงาน แตง การ ม งาน ทำ กน แลว”
ปจจบน นก มวย ทมา ฝก ซอม ท คาย อยาง สมำเสมอ
หรอ เรยก ได วา ‘อย ใน สงกด’ อาย อา นาม ก ประมาณ ชน
ประถม ตน กน ทง นน
เชน ออด นอย ศษย เจ รวย นอง ใหม ศษย เจ รวย
นา ยกฯผจญ พล ดวง สง เสรม ศลปะ การ ตอส จง
บรจาค กระสอบ ทราย ให คาย ศษย เจ รวย แต เพอ ให ชน
กบ การ ซอม “ผม ก ยก กระสอบ ทราย ไป ไว บาน เดก เลย
ให มน ซอม”
วน ท ผม ได คย กบ ยย เปน วน ท เขา กำลง ฝก ซอม ให
นก มวย ใน คาย ขน เวท งาน เท โว ประจำ ป ซง จะ ม ขน ใน อก
1 สปดาห ขาง หนา ใน ตอน เชา ยย จะ พา นก มวย ออก วง
ระยะ ทาง 4 กโลเมตร แต ถา เปน รน ประยร นอย ซง อาย
มากกวา จะ วง 6-7 กโลเมตร
สก พก ยย อยาก ให ผม เหน หนวย กาน ของ นก มวย
คน ท กำลง จะ ขน เวท ใน สปดาห หนา จง โทรศพท ตาม เขา
มา
“ชอ อะไร ครบ นก มวย คน น”
“วเชยร นอย ศษย เจ รวย กำลง จะ ขน ป.4”
ยย บอก
51แสงจรง
วเชยร นอย วง เขา มายง ท เรา นง คย กน เขา ยกมอ
ไหว วเชยร นอย สง ประมาณ 140 เซนตเมตร ไว ผม ทรง
ลานบน เชน เดยว กบ นกเรยน ทว ประเทศไทย
“ไหว ครบ ผม ฝก ให 10 วน ก ขน เวท ได แลว” ยย
ยนยน ความ พรอม ใน การ ขน ชก ของ วเชยร นอย
วเชยร นอย ถอด เสอ สวม นวม โดย ม ยย เปน ค ซอม
คอย ลอ เปา ทง หมด เขา ศอก ม อะไร ใน คลง วเชยรนอย
งด ออก มา ให ผม ด หมด บน สหนา เครงเครยด จรงจง
วเชยรนอย พรอม จะ หวเราะ จน แกม ปร หาก พ สาว วย มธยม
ของเขา แอบ ทำ หนา ลอ เลยน ใส
ตอน น ยย กำลง ฝก ให วเชยร นอย ออก อาวธ ‘บาทา
ลบ พกตร’ ให ได “ผม เหน เพยง แต สามารถ พยคฆ อรณ ท
ลบ พกตร ค ตอส ได แต นก มวย ของ ศษย เจ รวย ลบ พกตร ได
ทก คน นก มวย คาย อน กลว ศษย เจ รวย ก ตรง น”
ยย บอก วา บาทา ลบ พกตร จะ ทำ หนาท ยว โมโห ค
ตอส ให เสย สมาธ “ถา นก มวย ใจ ไม เยน พอ ถก กวน บน
เวท แลว โมโห คม สต ไม ได ก จะ เสย เหลยม ถก นอค เอา
ได งายๆ”
นอกจาก ชยชนะ เปา หมาย ของ นก มวย คาย ศษย
เจรวย ทก คน คอ การ ยก ฝาเทา แตะ ใบหนา ค ตอส
แต เปา หมาย ของ ยย เขา อยาก ให ลกชาย กลบ มา คม
คาย มวย “ตอน น ผม ถอ เปา ไม ไหว แลว”
52 คอรม
ใน วย กวา 60 ยย ยง คง ม ความ ฝน เดม เหมอน เมอ
ครง อาย 16 ผม คด วา ม นอย คน ท สามารถ มนคง ตอ ตนเอง
ได ปาน นน เพราะ คลน ลม ของ การ เปลยนแปลง ท ประดง
เขา มา ใน แตละ ชวง เวลา ของ ชวต งาย เสย ทไหน ตอ การ ฝน
ขน ใน การ มง หนา ไป ใน ทศ ท หมาย
“ถา หลาน ผม โต ขน มา ผม เอา มน ขน มา แน ไอ
ตวน”
ทก สายตา มอง ไป ยง เดก ชาย วย ประมาณ 2 ขวบ
เดก ชาย จะ ร ไหม วา ป ของ เขา อยาก ให เขา ฝน ใน สง
เดยวกน
53แสงจรง
54 คอรม
06 คนรกขาว
55แสงจรง
56 คอรม
1: ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว ชมชน บาน คลอง กลวย
เกษตรกร คอ รม นยม สาร เคม กำจด ศตร พช และ
บำรง ดน ประหนง เดก นยม รส หวาน ของ ชอกโกแลต การ
ใช ปย เคม หรอ ยา ฆา แมลง ใน ไร นา จง ม ตนทน การ ผลต สง
เปน เงา ตาม ตว
ยง ไม พอ เกษตรกร คอ รม ยง อวม ดวย หมด ของ
‘ราคา ผลผลต ตกตำ’ แถม ยง โดน กระทบ ซำ ดวย ปญหา
‘โรค ขาว ระบาด’ หนทาง แกไข ก กลบ ไป ใช สาร เคม หนทาง
จง วน เปน วงกลม – ไมม ทางออก
เกษตรกร กลม หนง มอง เหน ปญหา และ อยาก ออก
ไป จาก วงวน เหลา น จง ลงมอ เรยน ร และ นำ มา ปฏบต
จรง ใน ไร นา ของ แตละ คน เรยก พวก เขา วา ‘หนวย กลา
ตาย’ กได
เมอ เหน วา ใน ไร ใน นา ของ หนวย กลา ตาย แตละ คน
ก ม ผลผลต ไม ตาง จาก ใน ไร ใน นา ของ เกษตรกร ทวไป จง
เรม รณรงค ให ชาว บาน ใช สาร ชว พนธ เพอ ปราบ ศตร พช
แทน การ ใช สาร เคม หนงลด ตนทน และ หนง ทะนถนอม
สขภาพ เกษตรกร
จด ตง กลม โดย แรก เรม กน 9 คน ออก กน คนละ
100 บาท และ ได รบ สนบสนน จาก เกษตร ตำบล ใน สวน
เครอง มอ จำพวก ต เกบ เชอ เพอ ทำ สาร ชว ภณฑ ทดแทน สาร
57แสงจรง
เคม ทาง กลม ได ไป ฝก อบรม การ ทำ สาร ชว ภณฑ ดำเนน
การ ผลต สาร ชว ภณฑ และ จำหนาย ให คนใน ชมชน และ
คนนอก ชมชน ทดลอง ใช กน
โดย กอน หนา น ทาง กลม ได กอสราง โรง ส ขาว ชมชน
โดย รบ สมคร สมาชก ภายใน ชมชน รบ ส ขาว เปลอก ให
คนใน ชมชน และ ผลต ขาวสาร บรรจ ถง ขาย ใน ชมชน สราง
ราย ได หมนเวยน ภายใน กลม
ชวต ยง ไม สน ก ตอง ผจญ ปญหา กน ตอ ไป ป 2550
ด เหมอน วา ตน ขาว ตาง หลงใหล เสยง ดนตร พวก มน จง
พา กน ดดๆ เดงๆ กน ใหญ แต เกษตรกร ไม ปลม เพราะ
ปญหา ขาว ดด ขาว เดง ทำให ผลผลต ลด ลง มาก ทาง กลม จง
คด หา วธ แกไข โดย เขาไป ศกษา ด งาน ท ศนย เมลด พนธ ขาว
ท พษณโลก และ แพร เพอ ขอ วชา
หลง จาก นน ทาง กลม จง เรม ลงมอ ผลต เมลด พนธ
ขาว ไว ใช เอง แก ปญหา ขาว ปน และ แกไข ขาว ดด ขาว เดง
ดวย ทาง กลม จง เปด รบ สมาชก ท จะ เขา รวม ปลก ขาว
พนธ ขน ม แนว รวม เขา รวม ทำ เมลด พนธ ขาว พอ สมควร
จน สามารถ ผลต เมลด พนธ ขาว จำหนาย ใน ชมชน และ
สามารถ แบง เงนปนผล ให สมาชก ได
ลาสด ทาง กลม ผลต เมลด พนธ ขาว ม จ อบ เขา ไม
หยด หยอน โดย ม ออรเด อร สง เขา มา ใน ราคา ท เกษตรกร
สามารถ นอน หลบ ฝน ด
58 คอรม
เดน ไป ท ละ กาว ใน ป 2551 เกษตรกร คอ รม ก พบ
วา ดน ท ใช ใน การ ทำ เกษตร เสอม คณภาพ มาก เนอง มา
จาก การ ใช สาร เคม มา นาน นนเอง ทาง กลม ขยน หาความร
จง คน พบ วา เมอ ดน ไม ด ก หา วธ ทำให ดน ด โดย ปย อนทรย
จง เกด กลม ผลต ปย อนทรย อด เมด ขน มา อก พวก เขา
ผลต ปย อด เมด จำหนาย ใน ชมชน ป ตอ มา ปย อด เมด ของ
ชมชน คอ รม กได รบ การ รองรบ มาตรฐาน โดย ศนย อำนวย
การสง เสรม เกษตร อนทรย กรม พฒนาทดน ลาดยาว
เขต จตจกร กทม.
ยง...ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว
ชมชน บาน คลอง กลวย ยง ไม
ยอม หยด พฒนา พฒนา และ
แก ปญหา การเกษตร อยาง ครบ
วงจร โดย เพม กจกรรม อก หนง
อยาง คอ ให บรการ รถ ดำนา ใน
ชมชน โดย รณรงค ให เกษตรกร
ดำนา เพอ แก ปญหา วชพช ใน นา
และ ยง สราง ราย ได ให ทาง กลม
เพราะ ทาง กลม ให เชา รถ
ดำนา
กจกรรม ทงหมด
ท เลา มา ศนย เรยน ร
59แสงจรง
โรงเรยน ขาว ปฏบต จรง และ ไม หวง วชา ความ ร ใคร ม
ปญหา หนา เศรา เดน เขา มา ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว ก
ถายทอด ความ ร กลบ ไป ให เดน ยม กลบ บาน
ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว ไมใช โรงเรยน ท ตง
กระดานดำ แลว บงคบ ให มา นง ฟง ไม ได หวง เปลยน
ความ คด ความ เชอ ของ คน เพราะ มน เปน สง ท ยาก ยง
หาก แต กจกรรม ตางๆ เปน สง ท สมาชก ใน ศนย เรยน ร
โรงเรยน ขาว ลวน แต ลงมอ ปฏบต จรง และ เหน ผล จรง
ไมม ตวแสดง แทน
2: ใช ช วต เกๆ แบบ ชาวนา
สมาชก คน หนง ใน ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว อยาง
สร ชย เหรยญ ทอง ชย เปน คนนอก เปน ‘คนนอก’ ท
กลาย เปน ‘คนใน’ เพราะ ม ใจ ท เรยน ร และ ตองการ ใช
ชวต ยงยน
สร ชย เปน คน กรงเทพฯ อพยพ ชวต จาก เมอง หลวง
มา เปน เกษตรกร เมอ 5 ป ท แลว เขา เรม ตน เรยน ร การ ทำ
สาร ชว ภณฑ
“สา รบวเวอเรย ก คอ รา ขาว รา เขยว ปองกน เพลย
กระโดด ม ชวง หนง เพลย กระโดด รนแรง มาก เรา ก
รณรงค เปด ไฟ ลอ แมลง แลว ฉด พน สา รบวเวอเรย รา
ขาว เปน เชอ ราช นด หนง เรา ฉด พน โดน ตว เพลย มน จะ
60 คอรม
ไม ตาย ทนท แต มน จะ ฝง ส ปอร ลง ไป ใน ตว แลว มน จะ ไป
ตด กน เกด เชอ รา ใน ตว แลว ก ตาย ไป ระบาด ใน หม แมลง
เอง ลด ปญหา ใช สาร เคม แลว ตนทน ถก หนง ไร ตอ ส เดอน
ใช ไม ถง พน บาท แต ถา ใช สาร เคม ไม ตำ กวา ส ถง หา พน”
สร ชย เลา เรอง สาร ชว ภณฑ ให ฟง
ราคา ขาว ไม แนนอน เหมอน จตใจ คน โลเล สร ชย
มอง วา ทาง เลอก ท ปลอดภย ของ เกษตรกร คอ ทำให ตนทน
ตำ ไว กอน ดง เชน แนวทาง ของ ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว
การ รวม กลม กน ของ เกษตรกร คอ รม ทำให ม ทาง เลอก
มาก ขน นอกจาก จด ตง กลม ผลต สาร ชว ภณฑ พวก เขา
ยง สราง โรง ส ขาว ชมชน สราง ราย ได หมนเวยน ใน กลม จด
ตง กลม ผลต ปย อนทรย อด เมด บรการ รถ ดำนา ใน หมบาน
เพอ แก ปญหา วชพช พรอม กบ รณรงค ให เกษตรกร ดำนา
และ จดตง กลม ผลต เมลด พนธ ขาว เพอ แก ปญหา ขาว ดด
ขาว เดง
จาก การ ทดลอง ทำ จรง ของ คน กลม เลกๆ จน เกด
เปน องค ความ ร เกด เปน แนวทาง ใน การ แก ปญหา จง เกด
เปน ‘ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว วสาหกจ ชมชน บาน คลอง
กลวย’ อา แขน เปด รบ เกษตรกร ผ ม ปญหา เกยว กบ การ
ทำ นา และ การเกษตร
“ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว กอ ตง เพอ แก ปญหา ให
เกษตรกร” สร ชย บอก และ วา ใน วน น อนาคต ของ ศนย
61แสงจรง
เรยน ร โรงเรยน ขาว กำลง รงโรจน เพราะ ม ออรเด อร เขา
มา และ เกษตรกร ก ปลก ขาว พนธ เพม มาก ขน ได ทง เงน
ได ทง พนธ ขาว ดๆ
“ใคร ท ทำ ขาว ไดเจดถงแปดพนแลว ไม พอใจ อยาก
ได มากกวา นน ก มา รวม กลม กบ เรา แต คณ ตอง ขยน นะ
มา ทำ เมลด พนธ กบ เรา มา รวม กลม เรา ทำ ขาว เมลด พนธ
สมมต ได โควตา เอกชน มาเจดรอยไร เรา ก กระจาย กน ไป
กลม น ทำ ของ เอกชน กลม น ทำ ของ ซ พ กลม น ทำ ของ ศนย
สโขทย แลว แต ความ สมคร ใจ ของ เขา เรา ก จาย งาน ไป แต
ถา คณ ทำ ไม ผาน คณ ก โดน ตด โคว ตาน ะ คน ท รบ งาน จาก
ศนย ไป ตอง รกษา มาตรฐาน ให ผาน ไม อยาง นน โควตา เรา
ลด ลง เรอยๆ ก เทากบ ตด โอกาส คน อน ทำให เกษตรกร ม
ราย ได ด ขน” สร ชย เลา
ใน อนาคต ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว จะ ผลต เมลด
พนธ ขาว หอม มะล ขาว ส นล และ เมลด พนธ ขาว เพอ
สขภาพ พนธ อนๆ ก จะ ตาม มา
“ผม วา จด แขง ของ กลม คอ ความ ซอสตย อยาง
เอกชน หรอ ศนย พนธ ขาว ท อน ท เขา มา ให เรา ทำ เขา มอง วา
เรา สามารถ ทำให เขา ได เขา ไป ทำ ท อน มา หลาย ท ซง ทำให
เขา ไม ได ตาม เปา หรอ ตาม เงอนไข ท ตกลง กน เขา ปลอย
ไปรอยเปอรเซนต ได กลบ ไปยสบเปอรเซนต เอง แต มา
ท น เขา ไดเกาสบเปอรเซนต เกษตรกร ท น ม ความซอสตย
62 คอรม
รบปาก วา จะ ทำ ก ทำ สวน ขาว เรา ส ขาย บรโภค กนเอง ขาย
ใน หมบาน” เขา บอก
สร ชย เปน คน กรงเทพฯ เรยน จบ เกษตร ดาน
สตวรกษ แต ทำงาน ดาน อสงหารมทรพย เขา ซอ ทดน ไว
ท คอ รม หลาย ป มา แลว กอน ตดสน ใจ โยก ยาย ทง ชวต มา
ท น ใน ป 2550
“ทก วน น ก ชวย เหลอ ชาว บาน ผาตด หม หมา
ทำหมน ได ไม ได เกยว กบขาว เลย ตอน เขา มา เปน สมา ชก
ใหมๆ ผม ไมร เรอง ขาว เลย อาศย ไป เรยน ร ด งาน ไป อบรม
บอย ท แพร ท พษณโลก” เขา บอก
ถาม เขา ทำไม จง ทง ชวต แบบ คน เมอง มา ลง มะมวง
ปลก ขาว เลยง หม เลยง ปลา พด งายๆ ก ตอง วา ทง
เงนเดอน มายง ชพ ดวย การเกษตร
“มน เบอ นะ เปน จงหวะ ของ ชวต ยง เสยดาย วา
จรงๆ แลว เรา นา จะ มา กอน หนา น นา จะ มา ใช ชวต แบบน
ตง นาน แลว ชวต ใน เมอง มน แขงขน สง นะ ทก วน น ผม ก
ยง ทำงาน บรษท นะ เขา เรยก ไป ชวย เรา ก ไป เศรษฐกจ
พอเพยง มน ไป ได ไหม...มน ไป ได แต เรา ยง ไม พรอม เรา
ตอง สราง สะสม ไว กอน เดยว เรา เกษยณ ก กลบ มา ชวย
เตม ท คด ไว วา อก สกหาหกป จะ เกษยณ จาก บรษท”
เขา มอง วา ไมใช เรอง งาย ท จะ ยงชพ ดวย การ ทำ
เกษตร เกษตรกร จะ ม ราย ได จาก การ ปลก ขาว 4 เดอน
63แสงจรง
ลกษณะ การ พด ของ เขา จะ ทง เสยง สดทาย อยาง ม นำ หนก
ตอบ สน กอน ท จะ อธบาย สาเหต เปน ขน เปน ตอน
ถา ให ตดสน จาก นำ เสยง และ ลกษณะ การ พด ของ
ประธาน กลม ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว วสาหกจ ชมชน บาน
คลอง กลวย คน น แลว ก ตอง วา ‘นกเลง’
นกเลง ใน ความ หมาย ทำ มากกวา พด และ ทำ จรง
นอกจาก เปน นกเลง ใน ความ หมาย อน เครงครด แลว
บรรเจด ยง เปน เกษตรกร ม ดกร เปน ประธาน ศนย เรยน ร
โรงเรยน ขาว วสาหกจ ช มชน บาน คลอง กลวย
อยาง ท ผม ได เลา ไว แลว กอน หนา วา ศนย เรยน ร
64 คอรม
65แสงจรง
โรงเรยน ขาว แหง น เรม จาก คน กลม เลกๆ กลม หนง ท
อยาก หน ออก ไป จาก วงวน จน-เจบ-ปวย จาก วถ การ ผลต
แบบ เดมๆ ท ม ตนทน สง และ ยง สง ผล ราย ตอ สขภาพ
รางกาย
บรรเจด คน น น แหละ เปน แกน นำ ใน การ กอ ตง ศนย
เรยน ร โรงเรยน ขาว จน นำ ไป ส กจกรรม การ ผลต แบบ ยงยน
เชน สาร ชว ภณฑ กอสราง โรง ส ขาว ชมชน ผลต ขาวสาร
บรรจ ถง ขาย ใน ชมชน สราง ราย ได หมนเวยน ภายใน กลม
ผลต เมลด พนธ ขาว ไว ใช เอง แก ปญหา ขาว ปน และ แกไข
ขาว ดด ขาว เดง ดวย
กจกรรม ท วา ใช วา นก อยาก ให เกด ก เกด นก อยาก
ให ม ก ม มน ตอง อาศย การ ออกแรง มใช นอย บรรเจด บอก
วา เขา ใช เวลาสองสามป ใน ความ โดด เดยว กบ เพอน กลม
เลกๆ “2-3 ปน ะ ทำให ด เปน ตวอยาง เอา คน ท อยาก เลก ใช
สาร เคม แลว ม ความ เชอ วา จะ ใชได ผล ประมาณสหาคน
ทำ เปน ตวอยาง พอใช ไป เรอยๆ เกษตรกร ราย อน ก เหน เรา
ได ขาว เหมอน กน น หวา ไม ตอง ใช ยา ฆา แมลง กได น หวา
มน ก เลยน แบบ กน ได ไม ตอง ใช ยา ฆา แมลง กได มน ก ลด
ตนทน ไม อนตราย ดวย” บรรเจด บอก
แต ทบรรเจดเนน ยำ กบ เพอน เกษตรกร ชาว คอ รม ก
คอ เรอง ระบบ นเวศ ใน นา ขาว สง แวดลอม ใน นา ขาว เปน
แบบ ไหน ตน ขาว ม แมลง ศตร พช ก ตว “สอน ให แยกแยะ กน
66 คอรม
ให ได แยกแยะ ให ได วา ใน นา ม ตวด กบ ตว ราย ก แบบ แบบ
ไหน ม มากกวา กน ถา ตว ท ม ประโยชน ม อย เยอะ มน ก จะ
ชวย เรา กด เรา กน พวก ตว ราย เชน เพลย กระโดด พวก น
มน ควบคม กนเอง อย แลว โดย สมดล ธรรมชาต” เขา เลา
ผล ด ของ การ เผย แพร ความ ร เรอง ระบบ นเวศ
67นทธ ศศวมล
ใน นา ขาว คอ การ บรหาร จดการ ศตร พช ใน ไร นา ท ม
ประสทธภาพ แต ถา ไม เรยน ร การ ทำ นา ก อย บน วถ ของ
การ ทำลาย ตนเอง
“แมลง เตา ทอง แมงมม ตาย หมด พน ทง พน ขวาง…
ไม แยก นะ เคย ใช มายง ไง ก ใช แบบ นน แปลง ขางๆ เขา ฉด
ฉน ก ฉด…ใช มย ฉด แบบ ไม
ได สำรวจ ตรวจ นบ ไป ด ใน
นา กอน วา ม อะไร บาง คอย
ใช ยา แต พอ เขา แยก ออก
ปบ ก เอา…ไม จำเปน ตอง
ฉด น หวา ก ลด การ ใช เคม
หรอ ไม พน เลย กได” บรรเจด
เลา โดย ม คำ วา ‘น หวา’ ทง
ทาย ประโยค เปน เอกลกษณ
เฉพาะ ตว
บรรเจด มอง โลก บน
ความ เปน จรง หาก ไร นา
ของ ใคร เจอ โรค ระบาด เขา
บอก จะ ไม ให เกษตรกร พน
สาร เคม ได อยางไร “ถา มน
ระบาด จะ ลย ก ลย ถา ลงนา
ไป สำรวจ ตรวจ นบ แลว พบ
68 คอรม
วา น มน ระบาด น หวา มน เยอะ น หวา ทำให ผลผลต เสย
หาย จะ ลย ยหอ อะไร…ก ลย เลย”
เขา บอก วา สาร ชว ภณฑ ไมใช ยา วเศษ เกษตรกร
ตอง รจก สำรวจ ตรวจ นบ ดวย วา ใน ไร นา ของ ตน นน ม
ระบบนเวศ อยางไร สาร ชว ภณฑ เปน ทาง เลอก หนง
ภาย หลง จาก ท เกษตรกร ตรวจ นบ ศตร ใน นา ขาว แลว
“พ บรรเจด เทา ท ผม ฟง พ มา เกษตรกร ก ม ความ
เปน นก วทยาศาสตร ใน ตว น หวา” เกษตรกร บาง คน ฟง
แลว คน ปาก อยาก ถาม
“ไม ตอง ใช อะไร มาก ก แค ธรรมชาต เฝา ด ธรรมชาต
แลว หา วธ วา วธ ไหน นา ใช นา ทำ รจก แยกแยะ เทานน
แหละ แต สวน มาก ท ทำ กน มา ไม คอย ได แยกแยะ ไม ได เอา
วชาการ ไม ได เอา ความ จรง มา พด กน เลย ทำ ตามๆ กน มา
ทง นน ถง เวลา หวาน ปย เสรจ ถง เวลา ก พน ยาสบหาวน
ทงๆ ท ไมใช หลก ไมใช วชา ท เขา สอน” บรรเจด บอก
วธ คด ของ บรรเจด ไม ได เกด ขน มา ลอยๆ ใช วา นก
อยาก คด แบบ น ก คด ได แต มน ตอง ออกแรง เหนอย วง ตาม
หาความ ร ชวต ของบรรเจด ใน วย หนม นน เรยก ได วา เปน
คน รก สายนำ ชอบ ดม มา ตงแต สมย เรยน มธยม จบ มธยม
บรรเจด เรยน ตอ ท วทยาลย เกษตร สโขทย เมอ เรยน จบ
บรรเจด ทำงาน ท โรงงาน นำตาล โดย มหนา ท รณรงค
สง เสรม ให เกษตรกร ปลก ออย
69แสงจรง
“สบ กวา ป ไม ได กลบ บาน” บรรเจดบอก “ความ ร
เรอง ทำ นา ก ม เพราะ พอ แม ทำ นา อย แต เดม ก ทำ อย เดม
แต ทำ แบบ เลยน แบบ กน มา พอก ลบ จาก โรง นำตาล ก มา
ทำ นา เอง น แหละ ตอน นน เรา ม ความ คด วา ถา เรา ยง ขน ทำ
แบบ น ตอ ไป ตาย กอน แนๆ ถา พน เอง อะไร เองหาสบกวา
ไร ก ตาย กน พอด พน ไป เถอะ เดยว ก ตาย”
เปน จด เรม ตน ใน การ เปลยนแปลง วธ การ ผลต ของ
เกษตรกร อยาง บรรเจด
“ก คด วา มน นา จะ หา อะไร มา แทน ก ตอง หา ใช มย…
ใฝ ท จะ หา เปน คน ชอบ แบบ นน อย แลว…ไปตรง ไหน ท เขา
ไม ไป กน ชอ แปลกๆ หนวย งาน ชอ แปลกๆ ก ไป หมด
ไป นง คย ดวย รายงาน ตวอยาง เดยว แหละ ผม ขอ ความ ร
70 คอรม
เรอง ทำ นา เลา ให ฟง เถอะ ชอบ อยาง นน ใคร ชวน ไป ไหน...
ไป ไม ถาม ไป ไหน ก วน ไม ถาม…ขอ ไป ชอบ แบบ นน”
สมย เรยน เกษตร บรรเจด เปน คน ม อดมการณ แต
พอ จบ ออก มา เขา เปลยน ชอ เรยก ให มน ใหม วา ‘ความ
ตงใจ’
ความ ตงใจ ของ บรรเจด คอ อะไร
“ตงใจ วา…เออ จะ ทำ ไง ให ชาวไร ชาวนา ม ผล
ตอบแทน สงสด ไม ตอง ม กำไร สงสด ม ผล ตอบแทน
สงสด คด ไป คด มา ก ตอง ลด ตนทน เอา หลก เกษตร มา ใช
ไม อยางนน ก หวาน กน อย แบบ นน นน แหละ หลก แก ก คอ
เอา ปย ไป หวาน ให ดน มน เปน คา กลาง ซะ แต ความ เปน
จรง เรา ไม ได เอา หลก ไป ใช อดมการณ ผม คอ ทำให ชาวนา
ม ความ เปน อย ท ด ขน หา วธ อะไร กได เดยว มน กได เอง
แหละ” บรรเจด บอก
ตอน น เกษตร คอ รม ลด การ ใช สาร เคม ไป ได บาง สวน
บรรเจด บอก ผม วา จะ บรรเจด กวา น ถา เกษ ตกร คอ รม ม
เมลด พนธ ขาว ไว ใช เอง
“ตอน น กำลง ทำ เรอง ผลต เมลด พนธ อย เมลด พนธ
ชน ด นะ…ให ชาว บาน ใช อตรดตถ เปน เมอง อาภพ เมลด
พนธ ชน ด ไมม ศนย เมลด พนธ ขาว รอบๆ ตว จงหวด ม
หมด ละ พษณโลก สโขทย กำแพงเพชร แพร ม หมด
อตรดตถไมม”
71แสงจรง
บรรเจด เปน หว เรยว หวแรง ใน การ ทำ เมลด พนธ ขาว
ของ คอ รม ผล ท ตาม มา ก คอ เกษตรกร หลาย คน เปน ผ ผลต
เมลด พนธ กน มาก และ ม บรษท สง ออรเด อร เขา มา
“ป ท แลว เรา ทำ ไปสองรอยเจดสบตน แต ป น ตง เปา
จะ เกบหกถงเจดรอยตน ทำได แค น มน จำกด ดวย สถาน ท
เงน ทน สาย พนธ ท เรา ทำ เนนๆ มสองสาย พนธ พษณโลก
2 กบ กข 41”
กอน ลา จาก กน บรรเจด บอก ผม วา เขา เชอ มน ใน
ตว คน รน ใหม และ เขา กได ฝากฝง ‘อดมการณ’ ใน สมย
เรยน หรอ ‘ความ ตงใจ’ ใน วน น ไว กบ คน หนม สาว รน ใหม
แหง คอ รม
“สอน ไว หลาย คน ปน ไว ปน รน ย ส บก วาๆ
สามสบกวาๆ ให พวก มน ลย กน” เขา เงยบ หร ตาม อง
ทองฟา ยาม เทยง “ยง! ยง ทำได อก หลาย ป แต ก พยายาม
ปน รน ใหมๆ รน ใหมๆ มน คลอง นะ ทำ ปบ ปบๆ หวมน
เรว ไอ เรา คด ได ก วางแผน ให มน มง ทำ หนอย วะ”
ก จะ ไม ให เขา เชอ มน ใน ตว คน รน ใหม ได อยางไร ใน
เมอ ยสบ กวา ป กอน บรรเจด ก เคย เปน คน รน ใหม มา กอน
72 คอรม
07 คนรกกน
73แสงจรง
ผม ม ประสบการณ ท ไม คอย ด นก กบ โฮม สเตย
หวใจ ของ โฮม สเตย อย ท กจกรรม ระหวาง แขก
ผ มา พก กบ เจาของ บาน มน ม ชอง วาง ท แคบ กวา การ เขา พก
โรงแรม โดย เฉพาะ โฮม สเตย ของ ชมชน ท เขา รวม กบ
ทาง อบต.
บาน หลาย หลง ตง อย ใน รว ไม คาด คะเน จาก
สายตา บาน เหลา น นา จะ ตง อย บน พนท ไม ตำ กวา 5 ไร
ม สระนำ ขนาด ใหญ อย ภายใน เจาของ พนท กวาง ใหญ ผน
น ชอ เบญจา สวรรณ ชาต หรอ ปา แมว และ ดต.เอนก
สวรรณ ชาต หรอ ดาบ เห นก ครก อย ดวย กน สอง คน กบ
เจา เปป ซ เจา โซดา เจา ร เจน ซ คง ไม ตอง อธบาย วา รสนยม
เจาของ บาน อยาง ดาบ เห นก เปน อยางไร ชอ สนข เหลา น
บอก ไว หมด แลว
ก มน เหงา อย ดวย กน 2 ตา ยาย มา 20 ป ทง สอง
ไมม ลก
บาน หลง น เปน ท กลาว ถง ใน หม ผ มา เยอน เพราะ
บาน นอยห ลง หนง ถก ตกแตง อยาง ม เอกลกษณ และ ไม
นา จะ ม ใคร เหมอน ไม วา จะ เปนก ลอน ประต หว กระได
เกาอ นง หนา บาน ลวน ประดบ ประดา ดวย ตก ตาคต ต
เมอ บด ลกบด เขาไป ใน ตว บาน ตกตา คต ต ไม นา จะ ตำ กวา
500 ตว ถก วาง อย เตม หอง ไม วา จะ เปน โตะ เครอง แปง
บน ทว บน เตยง นอน ผา มาน หนาตาง ประต หองนำ ฝา
74 คอรม
ชกโครก จรงๆ ครบ คต ต เตม บาน บาน หลง น จง ถก เรยก
วา ‘บาน คต ต’
สบ สาว ราว เรอง ได ความ วา ปา แมว เปน คน ชอบ
สะสม ของ เรม จาก คต ต ตว แรก ไป ตว ท สอง สาม ส จน
มน บาน ปลาย จน เตม บาน อยาง น แต บาน หลง น ไม รบแขก
มา พก เพราะ เคย ม เหตการณ ท ฝงใจ ปา แมว ดวย วา ม คต ต
บาง ตว กระโดด เขาไป อย ใน กระเปา ของ แขก ท เขา มา พก รน
แรกๆ โดยท ปา แมว ไม ได อนญาต
“เรา เปน คน จด ของ ทก วน ทำไม เรา จะ ไมร วา ม อะไร
ท หาย ไป”
เพอ ความ สบายใจ บาน หลง น จง เปด ให เหลา คต ต
พก แทน คน ด ได แต อยา พาก ลบ บาน
ระหวาง ถาย รป ผม สงเกต เหน ความ สมพนธ
75แสงจรง
ระหวาง ปา แมว กบ ดาบ เห นก ท ด ไม เหมอน ครก สวน ใหญ
ใน วย น ทง สอง พดจา คะ ขา จะ จา กน ทก คำ ยนยน หนก แนน
เมอ ขอ อนญาต ถาย รป ทง สอง ทาทาง การ โพส ทา ถาย รป
เลน เอา ครก วย ขาว ใหม ปลา มน ม ปมดอย
ทง สอง แตงงาน ป 2535 เปน คน คอ รม ดวย กน ทง ค
แต ตอง ใช เวลา 16 ป กวา จะ ‘หา กน จน เจอ’
“เขา อย มศ. 2 ปา อย มศ.1 แต ก ไม เจอ กน นะ
เขาไป อย ภาค ใต มาสบหกป ชวง นน ดาบ เห นก ไป อย ยะลา
เขา เปน เพอน จา เพยร นะ นน” ปา แมว เลา
จา เพยร หรอ พล.ต.อ.สม เพยร เอก สมญา นาย
ตำรวจ ผ เสย ชวต ใน เหตการณ ลอบ ทำราย เจา หนาท ใน 3
จงหวด ชายแดน ใต
“ตาง คน ตาง ไมม เพอน ก เลย มา เปน เพอน กน” ปา
แมว บอก ความ เปน เพอน จง ทำให ทง สอง อย ดวย กน ได
ยนยาว
ไตถาม ไป สอบสวน มา ปา แมว บอก วา ขอด ของ
ดาบ เห นก คอ พด เกง และ คย สนก สวน ดาบ เห นก
ก บอก วา ปา แมว เปน คน ไม พด มาก
แต สถานการณ ตอน น ด เหมอน จะ
ตรง กน ขาม
“ปา แมว กบ ดาบ เห นก ตดสน ใจ
กน วา จะ ไมม ลก หรอ ครบ” ผม ถาม
76 คอรม
“ม คะ ม พอ ร วา อาย มาก ก ไป หา หมอ เรา ก ม ทอง
แรก เปน แฝด แต ก แทง ม อก หลาย ครง แต ก แทง อก” ปา แมว
บอก “ก ม ไอ เปปซ ร เจน ซ เจา โซดา น แหละ เปน เพอน”
นาท นน ผม เหลอบ ไป มอง ดาบ เห นก ท ตอน แรก ม
อาการ ขวยเขน แต ตอน น ดาบ เห นก ด เงยบ ลง ไป
ผม มอง เหน ความ เจบ ปวด ใน แวว ตา ของ เขา และ
77แสงจรง
รสก ผด ท ไป เอย ถาม ดวย คำถาม แบบ นน แต ใน ขณะท
รถ เคลอน ตว หาง จาก บาน ทง สอง ไป ท ละ นอย สอง ครก
ยงคง ยน หนา บาน กอน ทง สอง จะ พา ราง เดน เขาไป
ในบาน ผม ไม แนใจ วา เปน ลำแขน ของ ใคร ท โอบ อก ฝาย
ขณะ เดนเขาไป
78 คอรม
79แสงจรง
08 คนรกออรแกนก
80 คอรม
อยาง ท ผม ได เลา ไป ขาง ตน วา ความ ตงใจ ของ บรรเจด คอ
หา วธ ทำให ชวต ความ เปน อย ของ เกษตรกร ชาว คอรม เปน
ไป ใน ทาง ท ด ขน ผม ไร เดยง สา ถง ขนาด ถาม ยำ เขา หลาย หน
เกยว กบ การ ทำ เกษตร อนทรย ท บอก วา ไรเดยงสา ก เพราะ
บรรเจด เบน สายตา ให ผม มอง โลก ใน แง จรง เพราะ การ ทำ
เกษตร อนทรย นน ม ราย ละเอยด ปลก ยอย ท ถก กำหนด
เงอนไข ไว มากมาย ซง ใช วา เกษตรกร ทกคน สามารถ
ทำได เพราะ สภาพ ดน ท ตาง กน ยอม กำหนด ใหการ ผลต
แตก ตาง
แต ม เกษตรกร คน หนง ใน คอ รม เลอก ท จะ เดน บน
ทาง น – ขาว อนทรย
อษฎางค ส หา ราช เปน ชาว ขอนแกน รบ ราชการ
เปน พฒนา ชมชน มา 5 ป พอ แม เปน ชาวไร ชาวนา ท
ขอนแกน ความ ยาก ลำบาก ของ เกษตรกร ทำให เกด ความ
ตองการ ให ลกชาย หลด พน จาก วงจร ความ ทกข ของ ชาวนา
ไทย เปน เจา คน นาย คน แต “ดวย ความ ท เรา เปน คน ม
อดมการณ อย ใน ระบบ ไม ได ก อยาก ออก มา เปน อสระ
สดทาย ก มา ทำตว น แหละ ม ความ สข”
ประกอบ กบ พษ ไข จาก ความ เผด รอน ของ ตมยำ กง
เมอ เกด วกฤต ทางการ เงน เมอ ป 2540 เขา เดน ทาง มา
ท คอ รม ซง เปน บาน ของ ภรรยา มา นบ หนง เปน เกษตรกร
มอ ใหม ท คอ รม
81แสงจรง
เรม จาก ทำ นา บน พนท 13 ไร จาก การ ลงมอ ทำ จรง
เขา พบ ขอ เทจ จรง ของ การ เปน เกษตรกร อย 3 เรอง
1. ชาวนา ตอง พงพา ปจจย จาก ภายนอก เปน
สวนใหญ โดย เฉพาะ เรอง นำมน และ สาร เคม
2. ภย ธรรมชาต ภย แลง กบ แมลง ระบาด
3. เรอง ราคา
เมอ นำ ขาว ไป ขาย เกษตรกร ก หา ใช ผ ตง ราคา ไม
เขา จง เลอก ท จะ มง เดน บน ถนน สาย น เลอก ทำ เกษตร
อนทรย
“ม การ อบรม ท ไหน เกยว กบ
เกษตร อนทรย เกษตร ทาง
เลอก ท ด ผม ไป หมด แต
สดทาย แลว มน ก ไม ใช
คอ เรา ทำได คน เดยว แต
คนอน ไม ทำ คน รอบ ขาง
ไม เอา ดวย เรา ก ทำ
คนเดยว เรอย มา ตอส อย
แต สดทาย เรา ก พาย แพ
ตอ กระแส รอบ ขาง”
เขา บอก และ ยำ วา
“แต ไม ได
หมายความ วา
82 คอรม
ผม กลบ ไป ใช เคม นะ”
เขา ยง คง ทำ ใน แบบ ท ได เลอก แลว จน เมอ ป 2548
อษฎางค ได รบ คด เลอก เขาไป ทำงาน กบ กองทน เพอ การ
ลงทน ทาง สงคม (Social Investment Fund: SIF) หรอ
กองทน ชมชน เขา เรยน ร เรอง เกษตร ทาง เลอก ได ไป
รจก กบ ผคน มากมาย ท ม ความ ร เกยว กบ เรอง น เมอ สน
โครงการ SIF จง เกด โครงการ ใหม ขน มา เรยก วา ‘พอช.’
สถาบน พฒนา องคกร ชมชน
83แสงจรง
สม แหง ความ ร จง หลน ใส เขา อก ลก
เขา ม โอกาส เขาไป ทำงาน ใน สวน องคกร ชาว บาน
ในสวน ของ เกษตร ทาง เลอก แต “ทำ ไป ทำ มา มน ก…คำ วา
ทาง เลอก ก คอ ทาง เลอก มน ไม ไป ไหน” เขา บอก
ป 2548 อษฎางค ได รบ คด เลอก เขาไป เปน คณะ
กรรมการ ผนำ ชมชน แหง ชาต คณะ กรรมการ ชด น เกด จาก
พอ ประยงค รณรงค เจาของ รางวล แมก ไซ ไซ ผลก ดน ให
ปราญช ชาว บาน เขา มา ทำงาน รวม กน “ผม ก อย ใน คณะ
กรรมการ ชด น มหาสบคน ทง ประเทศ”
ใน คณะ กรรมการ ชด น เตม ไป ดวย ผ ร เขา จง ได
เรยนร กบ ผ อาวโส ใน ทก ดาน แม กระทง เรอง พลงงาน
ตอ มา ใน ป 2550 ม การ คด เลอก ศนย อบรม เครอ ขาย
ปราชญชาวบาน ของ กระทรวง เกษตร และ สหกรณ
อษฎางค กได รบ การ คดเลอก เปน ตวแทน ภาค เหนอ โดย
ม การ กำหนด หลกสตร ขน มา หนง การ พงพา ตนเอง ดาน
ปจจย การ ผลต การ ผลต เมลด พนธ การ ทำ ปย อนทรย
การ ทำ สาร ชว พนธ ฯลฯ สอง การ พงพา ตนเอง ดาน
พลงงาน
“เผอญ วา ผม สน ใจ เรอง ไบ โอ ดเซล ชวง นน นำมน
แพง” อษฎางค บอก และ เลา วา หนทาง
เรยน ร เรอง ไบ โอ
ดเซล ของ เขา
84 คอรม
คอ เดน เขาไป หา ผ ร ไม วา จะ เปน ผ ร ท สพรรณบร ท สงหบร
แต เมอ นำ กลบ มา ใช ท คอ รม เขา บอก วา “มน ไมใช” จง
ลด เลาะ ไป หาความ ร ท พะเยา แลว เขา จง นำ เอา ความ ”
แตก ตาง ของ ทงสามแหง มา ประยกต ใช ใน ไร นา ของ ตนเอง
ท คอ รม
“งาย กระชบ ไม วนวาย ไม ตอง ใช โรงงาน ม เพยง เตา
ม เพยง ปบ ม ปรอท วด อณหภม ผลต ครง หนงสบสองลตร
แต กได คา มาตรฐาน ท กระทรวง พลงงาน วา ดวย พลงงาน
ชมชน กำหนด ไว เรา ไมม โรงงาน นะ เรา ม แต ปบ ตม เตา”
ไบ โอ ดเซล ปรมาณ 12 ลตร ตอ 1 อาทตย ถก ใช
ไป กบ รถ สบ นำ หรอ เครองยนต สบ เดยว ท ใช ใน การเกษตร
ใช วตถดบ 3 ตว หนง...นำมน พช หรอ นำ มน สตว เกา ท ใช
แลว หรอ นำมน จาก พช เชน นำมน มะพราว สบ ดำ สอง...
โซดาไฟ สาม...เมธ ล แอลกอฮอล สวน เครอง มอ ใน การ ทำ
ประกอบ ดวย เตา ปบ พาย ถง เขยา ถง กวน ไฮโดรมเตอร
ปรอท วด อณหภม กระดาษ ล สมส วด คา ความ เปนก รด
เปน ดาง
ท ศนย ฝก อบรม เกษตร อนทรย-ชวภาพ ตำบล
คอรม แหง น อษฎางค ทำ หนาท เปน ประธาน และ ถายทอด
องค ความ ร ท เขา ได เสาะ หา มา บน พนท
13 ไร แหง น เกษตรกร
ชาว คอรม
85แสงจรง
ผ ฝกใฝ หนทาง อนทรย ตาง เรยก ขาน กน วา ‘ศนย ตา แหลม’
ซง เปน ชอ เลน ของ อษฎางค
ศนย ตา แหลม แหง น เนน เกษตร อนทรย ผลตภณฑ
ท เดน ทางออก จาก ท น ลวน ได รบ ‘ใบรบ รอง มาตรฐาน
อาหาร ปลอดภย’ ใบรบ รอง ใคร วา ได กน มา งายๆ มน
ตอง ผาน การ เสาะ หาความ ร ลงมอ ทดลอง ปฏบต จน มน
กลาย เปน วถ ชวต
86 คอรม
“การ ผลต นำ มน ไบ โอ ดเซล หรอ การ ใช พลงงาน
ทางเลอก เปน เพยง สวน หนง ของ คำ วา ‘เกษตร อนทรย’
การ ทำ ของใช เอง นำยา ลาง จาน สบ แชมพ ก เปน เพยง
สวน หนง ของ เกษตร อนทรย ตนไม ท ผม ปลก ใน ธนาคาร
ตนไม ก เปน เพยง สวน หนง ของ ตว ใหญ คอ เกษตร อนทรย”
ตา แหลม เลา
เขา พา เดน ชม พนท ภายใน ศนย ตา แหลม ถด จาก
รม สระ นำ ท ม เปด นา ลอยคอ อย ม แปลง ขาว ท ทำ เกษตร
ทฤษฎ ใหม บน คนนา ม พช ผก แซม ประปราย ใน รอง นา ม
นำ ม ปลา ม กบ ใน นา ม ขาว ระหวาง ท ช ชวน ให แขก ผ มา
เยอน เมยงมอง เขา ยม แลว พด วา “น คอ เชง ประจกษ”
“ไมใช เกษตร อนทรย แบบ นำลาย หนง...ผม ม ตว ชวด
สอง...ผม ม ใบรบ รอง สาม...ผม ม ตว ผลตภณฑ ท กำลง จะ
ออก ส ตลาด ขาว ท เรา ทำ คอ ขาว คณภาพ ผม ทำ ขาว 4 ตว
หนง ใน นน คอ ขาว หอม นล ขาว จกร พร รด แปรรป เอง
ภาย ใต กลม วสาหกจ ทำการ ตลาด ตง ราคา ได เอง
“ก อยาง ท บอก ไป วา สง ท ผม เหน ม 3 เรอง ปจจย
แพง ภย ธรรมชาต และ ราคา พอ ทำ แบบ น ปญหา ขอ
ท หนง แก ได หมด เพราะ เรา ไมม การ ใช ปย เคม ผม ทำ ปย
สรรพ สง ดวย ครบ ท เขา เรยก วา เทคโนโลย
สรรพ สง อะตอม ม กนา โน
ก คอ ใช เทคโนโลย
87แสงจรง
บวก ภมปญญา จาก พลง มวน ดน จาก พระ ไตรปฎก ใช
จลนทรย ทอง ถน ท เลยง ดวย วธ ธรรมชาต”
หลง บาน ของ ตา แหลม ยง อดม ไป ดวย ตนไม ใหญ
และ นอย เชน ยาง นา มะนาว เปนตน เขา ปลก ตนไม
เหลา น ไว เขา โครงการ ธนาคาร ตนไม
“เกษตรกร สามารถ สราง บำเหนจ บำนาญ ได คอ
การ ปลก ไม ชน บน อยาง ท ผม บอก ไป สมมต วา ไอ หนย
อายสสบป (หนย เปน พนกงาน ขบ รถ ประจำ อบต.คอ รม
– ผเขยน) ปลก ตนไม เขา โครงการ ปลก ตนไมหานาท ก
เสรจ แลว ปลก ตนไมหนงตน เทากบ เปด บญชหนงบญช
รอยตน กรอยบญช
“ผม มสามรอยตน กสามรอยบญช ปลก แลว ตอง
ใส ปย เคม ให มน มย…ไม ตอง ปลก แลว มน โต มย…โต ปลก
แลวไป ทำงาน อยาง อน ได มย…ไดยสบป ผาน ไป หนย ก
อายหกสบขาราชการ เกษยณหกสบใช มย ขาราชการ เขา
ม เงน กอน จะ เอา บำเหนจ หรอ เอา บำนาญ กน ทก เดอน
จน ตาย มาก นอย ขน อย กบ ซ และ ขน
“แต หนย ซง เปน ชาวนา ม อะไร เปน หลก ประกน
แต เมอ ปลก ตนไม ภาย ใต โครงการ ธนาคาร ตนไม หนย
ตองการ บำเหนจ คอ เงน กอน ก แปรรป ไม
ทงหมด เลย ใน ขณะ
เดยวกน ก ทำให
88 คอรม
มน ถก ตอง โดย ไป จด ทะเบยน เปน วสาหกจ ชมชน วสาหกจ
ชมชน คอ กฎหมาย หลาย คน มอง วา ปลก ไม สก ไม ยาง
เหมอน ตา แหลม แลว ก ตด ไม ได ผด กฎหมาย ปา ไม แต ของ
เรา ก ไป จด ทะเบยน วสาหกจ ชมชน การ แปรรป ไม ภายใต
โครงการ ธนาคาร ตนไม ผม ก ไป จด ม สมาชกหาสบคน
เปนก ลม”
ใน 1 วน มนษย เรา ม เวลา เทา กน ผม แปลก ใจ มนษย
พนธ ตา แหลม มนษย ประเภท น ดำเนน ชวต ราวกบ วา
พวก เขา ม เวลา ใน 1 วน มากกวา 24 ชวโมง ไม วา เรา จะ
เดน ไป บน พนท ตรง ไหน ใน ศนย ตา แหลม แหง น มน เตม
ไป ดวย งาน งาน และ งาน ทมา จาก หยาด เหงอ ของ ผชาย
คน น ท ชอ ‘แหลม’
ความ สข และ ความ เหนอย ของ ตา แหลม
หลง จาก ชม รป ธรรม ของ ความ พยายาม เดน บน
หนทาง เกษตร อนทรย ของ ตา แหลม ซง เขา บอก วา น คอ
ความ สข ของ เขา ผม จง เกด คำถาม วา ความ สข และ ความ
เหนอย มน สมพนธ หรอ สมพทธ กน อยางไร จง วอน ขอ ตา
แหลม พด คย กน อก เปน เวลา ชา เขยว 1 ขวด
เอาเขาจรงๆ แลวหนทางไปสความสขมนตองเหนอย
89แสงจรง
กอนเสมอใชมย
ตอง เหนอย ส ชวง ท มน ตก ระกำ ลำบาก ทาง ธรรม
บอก วา คน ไม ถง ทกข ก ไมร วา ทกข เปน ยง ไง คน ไม ถง เจบ
ก ไมร เจบ เปน ยง ไง ผม ผาน หวง แบบ นน มา หมด แลว ผม ก
เลย ร วา ทกข มน เปน แบบ น แลว เรา จะ ออก จาก ทกข ยง ไง
พอ มา ทำ แบบ น ผม กลบ ไม เหนอย เลย ใน แตละ วน
ถา ไมม งาน ผม ก อย ผม ตอง ให อา หาร ปลา มย…ไม
ตอง ปกต คน เลยง ปลา ตอง ให อาหาร ปลา เชา-เยน แต น
ผม สราง แพลง ตอน ให มน ผม ตอง เอา สาร เคม ไป ให ขาว มย
…ไม ตอง ระบบ นเวศ มน จดการ เอง ผม ตอง ไป เหนอย มย…
ไม ตอง ก นง ด มน อยาง น
ปลก ตนไม ยง สบาย ผม ยง บอก คน อน เลย วา ใคร
อยาก รวย แต ข เกยจ มา ทำ อยาง ผม ปลก ตนไม ไป เถอะ
เดยว ทก อยาง มน จะ มา หา เอง คอ คน ทำ แบบ ผม อยา หวง
รวย อยา คด รวย แต มน จะ ม อย ม กน โดย ระบบ ของ มน
90 คอรม
9 คนรกอาหารการกน
บรรพบรษ ของ ชาว คอ รม คอ คน ลาว เวยงจนทน ซง อพยพ
มา ตงแต สมย รชกาล ท 3 และ อาหาร การ กน ท ชาว ลาว
เวยงจนทน นำ มา ดวย คอ ‘นำ พรก แจว หมอ’
นำ พรก แจว หมอ ถอ เปน อาหาร หลก ของ ชาว คอรม
ชาว บาน ตาง บอก กน วา สำรบ อาหาร 1 มอ ตอง ม นำ พรก
แจว หมอ ตง กลาง วง ทาน กบ ผก สด ได ทก ชนด หรอ จะ
รบประทาน กบ ผก ลวก ตอง เปน ผก จำพวก มะเขอ เผา หรอ
ผก ตม ก ตอง ฟกทอง ออน ตม มะละกอ เหลอง ตม
โชค ด ของ ผม ม อย วา โฮม สเตย หลง ท ผม พก อาศย
เปน บาน ของ พ นอย-วจต รา ซง เปน ‘มอ นำ พรก’ คนหนง
ของ คอ รม
พ นอย เปน ประธาน ‘กลม นำพรก แม บาน เกษตรกร
หม 3’ ม นำ พรก แจว หมอ อบ แหง เปน ผลตภณฑ หลก
เครอง อบ ขนาด ใหญ ท วาง อย ใตถน บาน เปน เครอง มอ
หากน ของ สมาชก ภายใน กลม ซง ม 26 คน ปจจบน ม เงน
นอน ใน บญช 78,000 บาท ลวง ลก กน ถง ขนาด นน
พ นอย เตรยม วตถดบ ไว พรอม โดย ม พระเอก นำ โดย
ปลา ชอน ปลา ดก ปลารา พรก แหง หอมแดง กระเทยม
กระชาย กะป เคย ตะไคร
พ นอย นำ พรก แหง ไป คว ไฟ จาก นน นำ มา บด ให
91แสงจรง
92 คอรม
ละเอยด ใน ครก ยาย ตว เอง ไป หนา เตา นำ หอม กระเทยม
ไป ปง ไฟ แลว ปอก ใส ลง ไป สมทบ กบ พรก แหง ท คว เมอ คร
ใน ครก เดยวกน โขลก จน ละเอยด แลว พ นอย แกะ
เนอ ปลาชอน ลง ไป โขลก อก รอบ ก ถง เวลา ของ สงห
ตะวนออกเฉยง เหนอ กบ เสอ ใต นน คอ นำ เอา ปลารา ท
ผาน การ บด ละเอยด และ กะป เคย ลง ไป โขลก พรอม กน
นำ นำ พรก ท โขลก ใน ครก ยาย ไป อย ใน หมอ นำ ไป
ตง ไฟ เคยว ให เดอด และ พ นอย ก คอย คน ไป ดวย จาก นน
นำ ชน ปลา ดก ใส ลง ไป นำ ตะไคร ท ปง ไฟ มา ทบ ให สง กลน
ใส ลง ไป ใน หมอ
อก ไม ก นาท พ นอย ก ยาย นำ พรก แจว หมอ มา ใส
ถวย เปน สญญาณ บอก ผม วา อก ไม นาน มน จะ เขา มา อย
ใน ทอง ของ ผม
แต หาก จะ ทำ เปน ผลตภณฑ อบ แหง พ นอย และ
93แสงจรง
สมาชก จะ นำ นำ พรก แจว หมอ
ท ได ไป เขา ต อบ ลกษณะ ท
ออก มา จะ เหมอน พรก ปน
แหง ท ขาย ตาม ราน สะดวก
ซอ พ นอย บอก วา หาก
ตองการ ทาน นำ พรก
แจวหมอ อบ แหง ให
ได นำ ก เตม นำ รอน
เขาไป ได
94 คอรม
มอ นน พนอย
ได ปลา จา ระ เมด
ตวโต ท หลด ออก มา
จาก บอ ของ เพอน-
บาน เปลา...ไม ได
เอา มา โดย ไม บอก แต นำ ทวม ปลา มน หลด บอ เยอะ
เพอน บาน ตาง แจก จาย กน ไป ครว ละ ตว สอง ตว ประทานโทษ
ตว เลก ตว นอย เสย ทไหน
ตม ผ เปน ลกสาว คอย บรการ ทง นำทา ไม ขาด อยาง
ท ผม เลา ไป วา ตม เกด มา เปน เดก ผชาย แต จต ใจ ของ ตม เปน
ผ หญง ซง ผม คด วา ตม เหมาะ จะ เปน ผ หญง ตาม หวใจ ของ
เธอ มากกวา สง ท มน ขด แยง ตว ตน ของ ตว เอง
ระหวาง ท ตม ลาง จาน อย ใน ครว ผม อย ลำพง กบ
พ นอย จง ชวน เธอ พด คย เรอง ของ ตม
ความฝนของพนอย-วจตรา
พ อยาก ได ลกสาว สวน แฟน อยาก ได ลกชาย ตอน ทอง
พ ฝน เหน ปน ก คด วา สงสย แฟน คง สมหวง แลว แต พอ ใกล
คลอด พ ฝน เหน ชอ ดอกไม ส มวง รวง ลง มา จาก ฟา แลว พ ก
เปน คน รบ เอา นะ ตอน ป.1-ป.4 ตม เขา ก ยง เปน เดก ผชาย นะ
ยง ถอ ปน เลน ตอส แต พอ ม นอง โมเม ตอน ต มอ ย ป.5-ป.6
95แสงจรง
เห มอ นตม เขา เหน ม แต คน สนใจ นอง ม แต คน ให ความ รก นอง
เขา เรม เปลยน ไป เรม ทา แปง ขาว
ตอน ม.4-ม.5 เขา ยง ไม ชด นะ พอ จบ ม.6 เขา เรม ตด
เพอน ผชาย แลว เขา ก ไป ทำงาน ตาง จงหวด พอก ลบ มา ตม
ผม ยาว ถง กลาง หลง ผว ขาว…สวย เลย มหนา อก แม เหน ก
ตกใจ แต แม รบ ตม ได ยง ไง ก ลก เรา เขา เปน เดก อธยาศย ด
ทำงาน ให แม ทก อยาง ทำ อาหาร ทำความ สะอาด บาน แม
ไม ตอง ทำ เลย ตม ทำ เอง
ม ชวง ท หลาน บวช มน ก รสก สะทอน ใจ ลก เรา ไม ได
บวช ให เรา แลว ละ ตม คง ไม บวช แลว ละ แต ตม เคย บอก แม
วา การ ทดแทน บญ คณ พอ แม ไม ได ม แต วธ บวช อยาง เดยว
นะ แม ไม จำเปน ตอง บวช แม ก ไม วา อะไร แม รบ ได แม รก ต ม
มาก เลย นะ
96 คอรม
97แสงจรง
10 คนรกฝรง
98 คอรม
ชอ เลน สม หมาย
ชอ จรง เชยวชาญ มา ให
หลาย คน ถาม “ชอ จรง ชอ เลน ของ พ มน ตาง กน
ยงไง”
“พอ ตง ให มา แบบ น ก เรยก แบบ ท พอ ผม ตง ให
น แหละ” สม หมาย ตอบ
เมอ กอน ทดน ทงหมด ของ สม หมาย ปลก พรก แลว
เกด โรค เขา จง เปลยน มา ทำ นา อยาง เดยว เมอ ประมาณ
ป 2551 ก เกด แมลง ระบาด อก ขาศก ประชด ตว รอบ ทศ
เมอ ปย ก แพง ยา ก แพง ตอน นน สม หมาย มด เกา ดาน จง
มง หนา ไป ท ‘ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว วสาหกจ ชมชน บาน
คลอง กลวย’-โรงเรยน ของ ชาวนา
“ผม ได เรยน ร การ ใช สาร ชว ภณฑ จาก ท นน ตอน นน
เรม ลง พช ผก ไว บาง แลว ตอน แรก ผม เอา สาร สะเดา นำ มา
ฉด ผก ปรากฏ วา ผก รสชาต ขม ไป หมด สาร สะเดา นำ เรา
ฉด ใส ผก ไม ได นะ ครบ ผก มน จะ ขม ตอง ใช นำสม ควน ไม
แทน” สม หมาย บอก
เรม ลง มา สำรวจ ตรวจ นบ ใน นา ขาว ตาม หลกสตร ท
ได เรยน มา แต สม หมาย ไป ไกล กวา นน เขา สำรวจ ตรวจ นบ
ธรรมชาต ของ ตนเอง และ คน รอบ ขาง ดวย
“ผม เรม คด วาการ ทำ ขาว มน ตอง รอ ถง 4 เดอน
กวา จะ ม ราย ได แต ผล ไม และ พช ผก มน ได เรอยๆ พอ พช
99แสงจรง
ตว น ออกดอก ผล ก เอา ไป ขาย ท ตลาด มน จะ สบ เปลยน
หมนเวยน กน ออกดอก ออก ผล เรอยๆ แลว แม บาน ผม ก
ชอบ คาขาย ก เอา ไป ขาย ท ตลาด จาก นน ก เลย ทำ เกษตร
ผสม ผสาน แลว ลด การ ปลก ขาว เหลอ 2 ไร ไว กน เอง
นอก นน ผม ก ปลก พช ผก ผล ไม ไว ขาย เปน หลก”
บน ทดน กวา 6 ไร ของ สม หมาย ม นา ขาว 2 ไร
ท เหลอ 4 ไร ปลก ฝรง พรก มะนาว มะพราว ขนน
มะปราง มะมวง สะเดา มะละกอ ดอก แค กะเพรา
โหระพา ตะไคร นอยหนา ทบทม ทำ บอ ปลา และ ปลก
ดอกไม ไว ไหว พระ
เขา ใช สาร ชว ภณฑ เปน หลก นอกจาก จำ เปน จรงๆ
จง จะ ใช สาร เคม
“ผม ปลก ดะ ไป หมด ผม ทำ ผสม ผสาน แลว จะ ร ได วา
พช ตว ไหน ไม ถก กบ ตว ไหน ถา สมมต มน ไม ถก กบ พช ตว น
100 คอรม
เรา ก ลม มน แลว ลอง ปลก อยาง ใหม คอ เรา จะ ร ได ก ตอ เมอ
เรา ลอง ปลก ถา มน ตาย เรา ก จะ ร วา…ออ ไอ ตว น ไม ชอบ
อย ใกล ไอ ตว น แต ความ จรง พช ผล ทก อยาง อย รวม กน ได
ขนาด วชพช มน ยง อย กบ เขา ได”
เมอ ปลก พช ผล ได เหลอ จาก ขาย สม หมาย มก นำ
ผลผลต ไป ให เพอน บาน หลง ขาง เคยง สวน เพอน บาน ก ม
พช ผล ให สม หมาย เปนการ ตอบแทน
สม หมาย ถาม กลบ วา “มน แปล กนกร กะ อ แค การ
เอา โหระพา ไป แลก พรก”
แปลก แน เมอ ห ท ไดยน มน เปน ห ท เดน ทาง มา จาก
ใน เมอง
“เรอง วา แลก แลว จะ กลว ไม คม เพราะ ของ ของ เรา
ปลก ยาก กวา…ไมม หรอก ครบ ไม ได คด ระบบ นน จะ ปลก
ยาก ปลก งาย ผม ไม วา เรา ไม เนน ท มลคา ของ มน ความ
เปน เพอน มน ไม เกยว กบ ราคา เรา เปน เพอน กน เปน ญาต
กน แบง กน ได”
นอง เกต-หลาน สาว วย ประถม ตน ของ สม หมาย
นำ เอา ฝรง มา ให และ อวด มะนาว ขนาด ลก ตะกรอ ให ชม
มะนาว ของ สม หมาย ‘มน ใหญ มาก’
ลกสาว ผม ซอย สน เดน ลง มาบ ร การ นำ ดมนำ ทา
เทานน แหละ…สม หมาย เปลยน จาก เรอง พช มา เรอง ลก
“มน ดอ จรงๆ ชอบ เทยว ออก หาวๆ เหมอน ผชาย หนอย
101แสงจรง
ไอ ลก คน น”
ใคร บาง คน ทะลง ถาม “ระหวาง พช ผก กบ ลก
อยาง ไหน เลยง ยาก กวา กน”
“เลยง ลก ยาก ทสด (หวเราะ) ตอน เลก ก ยง ดๆ พอ
โต หนอย เรา บน ก หา วา เรา ดา แต พช ผก ไม ดอ เหมอน คน
ถา มน ไม มดอก ผล มน ไม ตด ลก ก แสดง วา ดน ไม ด ก หา วธ
ทำให ดน มนด เสย หา ปย มา บำรง ดน แมลง ตว ไหน มน เปน
ศตร พช แมลง ตว ไหน มน เปน มตร กบ พช เรอง พวก น เรา
สามารถ ร ได หา วธ แก ได แต เลยง ลก ยาก ทสด” สมหมาย
ยม กอน ตะโกน ไป ยง ลกสาว
“จะ ไป ขาย ฝรง ท ตลาด กบ แม หรอ จะ อย เลยง นอง
เกต ท บาน”
“หน จะ ไป ตลาด” ลกสาว ยนยน อยาง นน
102 คอรม
103แสงจรง
11 คนรกมา
สนาม หญา หนา อาคาร ททำการ ของ องคการ บรหาร สวน
ตำบล คอ รม เรยบ เตยน เพราะ พนกงาน ตด หญา ของ อบต.
คอ รม รก หญา เปน ชวต จตใจ เหน เปน ไม ได ตอง และ เลม
ให สน เสมอ
พนกงาน ตด หญา ม 2 ตว ตว หนง ชอ ‘แหมม’
อก ตว ชอ ‘มา ชา’
เธอ ทง สอง เปน มา ของ นายก อบต.คอ รม
ผจญ พล ดวง
เขา เปน นา ยกฯ อบต. ท พด นอย บางท อาจ จะ พด
นอย ทสด ใน บรรดา นายก องคการ บรหาร สวน ตำบล หลาย
พน แหง ท ม อย ทว ประเทศ
หาก แต ไมม ใคร วดผล งาน กน ท คำ พด เพราะ สงนน
ใคร ก พด ได
ตนทน เดม ของ คอ รม คอ อะไร
เกษตรกร ของ เรา น แหละ ครบ ประมาณ 70
เปอรเซนต เปน เกษตรกร แลว ตนทน เดม ของ เรา น แหละ
ก เปน ปญหา เพราะ เกษตรกร ของ เรา ใช สาร เคม กน เยอะ
จง เกด โครงการ ตางๆ เชน ศนย เรยน ร โรงเรยน ขาว
เรา พยายาม ให เกษตรกร ลด การ ใช สาร เคม หนง ด ตอ
104 คอรม
สขภาพ หนง ด ตอ การ ลด ตนทน
สง ท นา ยกฯ อยาก ทำ แต ยง ทำ ไม ได
ขยะ ปจจบน เรา ไมม ท ทง ตอน น ก เรม แลว เอา
ชาว บาน มา อบรม การ คด แยก ขยะ เพอ จดการ กนเอง ใน
ครว เรอน
อก เรอง คง เปน เรอง เยาวชน เยาวชน ยง ไมม การ
ขบ เคลอน อะไร เกยว กบ เยาวชน มาก นก จรงๆ ก ม อย
แต ไม ได รวม ตว กน เปนก ลม กอน ขยะ ของ เรา ยง ไมม
105แสงจรง
การ จดการ ใน เรอง ของ ขยะ แตละ ครว เรอน ไมม ท ทง ก
จะ กำจด กนเอง พอ กำจด ฝง กลบ เขา เยอะๆ มน จะ เปน
แหลง เพาะ เชอ
ม โมเดล ใน ใจ มย
มน นา จะ ม การ จดการ คด แยก อยาง ขยะ เปยก ก คด
แยก ไว ไป ทำ ปย สวน ท ขาย ได ก เอา ไป ขาย
สวน เยาวชน ระบบ การ จดการ ของ เรา ยง เขา ไม ถง
ตว เยาวชน บาง ครง มน ก เกด ปญหา ทอง กอน วย ไหน จะ
ตด ยา เสพ ตด
ขยะ กบ เยาวชน อยาง ไหน หน กวา กน
เยาวชน ตอน น เดก มน ไมคอยจะ เอา เรอง เอา ราวกบ
ผใหญ ชวน มา รวม กลม ก ไม อยาก จะ มา เรา อยาก จะ หา
ระบบ ท เอา เดก มา รวม กน เพอ ปลก ฝง ให เขา ม จตสำนก
สาธารณะ ซง เรา ก กำลง หา วธ หา แรง จงใจ ให เขา อย
คน คอ รม เปน ใคร
ลาว เวยงจนทน เรา ม 2 หม แลว จะ ม วฒนธรรม
ลาน นา สโขทย และ ลาว เวยงจนทน ม 3 วฒนธรรม ผม
มา จาก ลาว เวยงจนทน สาย เดยว กบ หาด สอง แคว
เรา มา จาก ตาง ท ตาง ถน แต ก ไม ได ม ความ แตก ตาง
106 คอรม
ใน ทาง วฒนธรรม มาก นก เรา ยง ม แกน หลก อน เดยวกน
นน คอ ทาน พอ พระยา พชย ดาบ หก เปน หลก ก คอ คน ทง
จงหวด นบถอ ทาน พอพระยา พชย คน ทง อำเภอ นบถอ
ทาน พอ พชย โดย เฉพาะ คน คอ รม นบถอ มาก ทาน พอ
พชย มา ส รบ พมา ท หม ท 1 วด ขวาง ชยภม มน เปน
แรง บนดาล ใจ ให คน ทง ตำบล วา ถา เกด ไมม
ทาน พอ พระยา พชย ก จะ ไมม เมอง อย
กน แลว จะ มา จาก วฒนธรรม
ไหน กตาม แต ถา เรา ไมม
เมอง อย ไมม บาน อย
ตรง นน ก จบ แลว
107แสงจรง
108 คอรม
109แสงจรง
12 คนรกมะพราว
110 คอรม
ผม เจอ ศร ราม ครง แรก ใน ชวต ท สวน มะพราว ของ เขา เอง
ศร ราม ท น ไม เหมอน ศร ราม ใน ทว
ดวย ความ จรง ผม เสาะ สาย สายตา ควาน หา จอน
ขาง ห แต ไม พบ
สวน ของ ศร ราม ม ลกษณะ แบบ ยก รอง แต นา
เสยดาย ท ชวง น นำ ทวม ทำให มอง ไม เหน วา ตรง ไหน เปน
รอง ตรง ไหน เปน พน ดน เพราะ ไม วา จะ มอง ไป ทาง ไหน
ก ม แต นำ
ถง กระนน ศร ราม ก ยง พา ผม ลง เรอ ลอง นำ ชม สวน
เขา ด เหมอน นกเลง ใน หนง ไทย สมย กอน ท พก มดพรา
เหนบ สะเอว สวม หมวก ปก กวาง กนแดด
ใน สวน ของ ศร ราม-จำรส บว หลาย ปลก มะพราว
นำหอม เปน หลก ปลก พช ผก ลมลก บาง ประปราย ผก สวน
ครว ถวฝกยาว บวบ เหลยม และ เครอง แกง ทก อยาง
ผม ถาม เขา วา คณ ชอ เลน วา ศร ราม จรงๆ หรอ
เขา พยก หนา และ ยม
ตนแบบ ใน การ ทำ สวน แบบ ยก รอง ของ ศร ราม เขา
นำ แบบ มา จาก สมทรสงคราม เพราะ คน รก ของ เขา เปนคน
บางคน ท ศร ราม ไป อย บาน คน รก สบ กวา ป สงเกต การ ทำ
เกษตร ของ คน ท นน ศกษา การ ทำ นำตาล มะพราว เขา
ศกษา ลง ลก ไป ถง อดต ของ ท นน เกษตรกร บาง คนทปลก
111แสงจรง
ผก ปลก ไม ดอก มา ยาวนาน จน ดน เรม เสอม จง หน มา
ปลก มะพราว
“ผม เคย เชา ท ปลก ผก แถว วด ดอน ยาย หอม ตำบล
คลอง จน ดา นครปฐม ประมาณหาหกป ชวต ตอน นน
อย กบ เคม ลวนๆ” ศร ราม ยอน อดต ให ฟง
ตอน นน ศร ราม คด วา รางกาย กำลง จะ ทน เคม
ไม ไหว ปรกษา หารอ กบ ค ชวต จง ชกชวน กน ยาย ชวต มา
ปลก สม ท กำแพงเพชร และ ทำให เขา ม โอกาส แวะ เวยน มา
ท อตรดตถ – บาน เกด
“ผม เกด ท น ส ง เกต เหน
วา ระบบ นำ ระบบ ดน ด กวา ท
กำแพงเพชร จง ตดสน ใจ ยาย กลบ
มา พลก ฟน บาน เกด ตงใจ แบบ น
เลย” ศร ราม บอก แม คำ พด
คำ จา ของ เขา ประเภท ‘กลบ
มา พลก ฟน บาน เกด’ จะ ฟง ด
เหมอน หนง โฆษณา เหมอน
ละคร ทว แต ศร ราม ทำให
คำ พ ด น น ด สมจร ง
ไ ด ดวย หลกฐาน
ท ปรากฏ ใน
112 คอรม
สวน มะพราว ของ เขา
แนวคด ใน การ พฒนา ของ ศร ราม เขา ตองการ
พฒนา บาน เกด ตว เอง ให ม ความ โดด เดน เขา วางแผน ปลก
สม เขยว หวาน กอน แต ขอ จำกด ของ สม เขยว หวาน คอ มน
ยน ระยะ เวลา ได ประมาณ 10 ป หลง จาก นน ดน ก ไม ด
และ ไม ออก ผล สวน ทาง กบ ปรมาณ ปย ท ใช มาก ขน
หลง จาก 10 ป ท ลง สม เขยว หวาน เขา จะ ลง
มะพราว ชวง ท ลง สม เขยว หวาน ศร ราม ศกษา สภาพ ดน
พบ วา “สภาพ ของ ดน ม ผล ตอ รสชาต ของ สม ดน ท น เปน
ดน รวน ปน เหนยว สม ท น จะ หวาน แต ดน ท กำแพงเพชร
เปน ดน ลกรง สม จง เปรยว”
113แสงจรง
คน รก กน ตอง พด คย กน ปรกษา หารอ วา จะ เดน ไป
ใน ทศทาง ไหน และ กม มอ กน เดน ฝา อปสรรค
ศร ราม กม มอ คน รก ไป ปลก มะพราว เขา ตดตอ
สง ซอ มะพราว พนธ บานแพว เพราะ เคย ใช ชวต ศกษา
มะพราว ท นน จด ประสงค ใน การ ปลก มะพราว ของ ศรราม
คอ นำ เอา ไป ทำ นำตาล “เพราะ ตด ผล ออน ขาย ไม คม
มะพราว ทะลาย หนง ตดสบหาลก ถา เรา ขาย ผล ออน ลก
ละสบบาท และ มะพราว ตองการ เวลา นาน มาก จง คด กบ
แฟน วา เรา นา จะ ทำ นำตาล ด กวา ตงใจ แบบ น เลย” ศร ราม
บอก โดย ไม ลม ประโยค ‘ตงใจ แบบ น เลย’ เปน เครองหมาย
แสดง ความ มนใจ
ขอ เทจ จรง อยาง หนง ท ไม ควร มอง ขาม ก คอ พนท
ภาค เหนอ ไมม ใคร ทำ มะพราว นำตาล ได ศร ราม บอก วา
“เรา เปน เจา แรก ผม มนใจ เตม เปรยะ เลย วา เปน คน แรก
ท ทำ นำตาล มะพราว โอเค...ภาค ใต ม นำตาล โตนด ซง
กรรม วธ คลายๆ กน แต ยาก กวา”
ศร ราม พา ผม ลอง เรอ เขาไป ใต ตน มะพราว เพอ
สาธต วา เขา ทำ นำตาล จาก มะพราว อยางไร เมอ เรอ ไป
เทยบ ใต ลำตน ศร ราม ดง มด ออก จาก ฝก นาท นน ผม
จะแจง แลว วา เขา เหนบ มด ท สะเอว ทำไม
จอม ยทธ ยอม รก ดาบ ประหนง บตร ธดา
114 คอรม
ฟน ฉบ เขา ท จน มะพราว เมอ ฟน ท จน จะ ม นำ ใสๆ
ไหล เยม ออก มา ศร ราม ให ผม ลอง ใช นว แตะ ท นำ ตาล ใสๆ
แลว ชม นำ ตาล ใสๆ ใน จน ม ความ เหนยว และ ม รส หวาน
ซง จน ถอ เปน วตถดบ หลก ใน การ ทำ นำตาล ปบ ทก เชา และ
เยน ของ แตละ วน ศร ราม จะ มา ตด จน เพอ เอา นำตาล สด
เมอ ได นำตาล สด ก เอา มาก รอง ทำความ สะอาด โดย นำ ไม
พะยอม ซง ม ความ ฝาด ใส ลง ไป ใน ถง เกบ นำตาล สด เพอ กน
นำตาล สด บด แลวก รอง เอา นำตาล สด สะอาด อก ท
จาก นน เขา ส กระบวนการ เคยว ใช เวลา ประมาณ
2 ชวโมง ครง ซง ครอบครว ศร ราม ทำ นำตาล ปบ กน เปน
115แสงจรง
ครอบครว พอ และ แม ของ เขา ภรรยา และ ลก ตาง มหนาท
ใน สวน ของ ตว เอง เมอ เคยว จน นำตาล เรม แหง ก จะ เปน
ขน ตอน การ ออกแรง นน คอ การก ระ ทง โดย ใช เหลก ท
มหนา ตา คลาย ไม ต ไข กระทง จน นำตาล เหนยว เปน เนอ
เดยวกน ก จะ ได นำตาล ปบ
“จรงๆ แลว การ ปลก นำตาล มะพราว มน ไมใช เรอง
มหศจรรย หรอก แต คณ ตอง ม ความ ร ม ประสบการณ
ผน ดน อนญาต ให คณ ทำ อย แลว แต ตว คณ ตาง หาก ท อาจ
จะ ม ขอ จำกด ทาง ความ ร ความ แตก ตาง ของ นำตาล ทาง
ภาค กลาง มน จะ ออก เคม หนอยๆ ทาง ภาค เหนอ ดน รวน
ปน เหนยว รสชาต จะ หวาน แหลม” ศร ราม บอก
ครอบครว ของ เขา ผลต นำตาล ปบ วน ละ 12-14
กโลกรม ขาย กโลกรม ละ 50 บาท เปน กจการ ครอบครว
โดย แท ทำ กนเอง ขาย เอง เงน ทอง ไม รว ไหล
กอน จาก กน ศร ราม บอก ผม วา “คณ กลบ มา อก นะ
วน ขาง หนา อาจ จะ เจอ โรงงาน ของ แท ผม ตงใจ ไว แลว
เตรยม อปกรณ ไว หมด แลว”
ผม กราบ ลา ศร ราม และ ครอบครว พลาง คด ใน ใจ
วา สง ท เขา ทำ ลง ไป ทงหมด ทง มวล เปน ความ ตงใจ ของ
เขา โดย แท เห มอ นท เขา ชอบ พด วา
“ผม ตงใจ แบบ น เลย”
116 คอรม
ศร ราม ชอ น ทาน ได แต ใด มา
บท ท แลว ผม เจอ พ สม หมาย ซง ก สราง ความ
แปลก ใจ วา ทำไม พ สม หมาย จง มชอ เลน วา สม หมาย
เพราะ สม หมาย โดย สวน ใหญ มก เปน ชอ จรง มา เจอ ศร ราม
ก แปลก ใจ ไป ใหญ สงสย วา คน คอ รม ม วธ ตง ชอ เลน ให ลก
ได เปน เอกลกษณ ชวน ตง คำ ถา มมากๆ
จง ชวน เขา นง คย กน เรอง ชอ เลน ของ เขา ท เปน ชอ
จรง ของ พระเอก ชอ ดง
“ตอน ผม เกด แม ตง ชอ ให วา ‘นงค ราม’ เรา ก บอก
แม...ทำไม ตง ชอ ผม เหมอน ผ หญง ละ ผม ขอ เปลยน แต ผม
ขอ เรยก ตว เอง วา ‘ศร ราม’ ได มย ผม เรยก ตว เอง วา ศร ราม
กอน ท ศร ราม เทพ พทกษ จะ เกด เสย ดวย ซำ”
แนนอน ศร ราม เรยก ตว เอง วา ศร ราม กอน ท ศรราม
เทพ พทกษ จะ เกด และ โดง ดง เปน พระเอก ละคร อยาง
117แสงจรง
ทก วน น
เขา ตงใจ แบบ นน มา กอน ศร ราม จะ เกด
ความ มหศจรรย ของ มะพราว
ลำตน – ปลอย ให แก สามารถ นำ ไป แปรรป เปน
ไม มะพราว
ใบ – ไมกวาด ทาง มะพราว
ผล ออน – บรโภค
ผล แก – บรโภค
จน – นำตาล
118 คอรม
119แสงจรง
120 คอรม
เลา ประกอบ ภาพ
121แสงจรง
122 คอรม
123แสงจรง
พพธภณฑ วด ขวาง ชยภมพพธ ภณฑ น เกบ ขาว ของ เครอง ใช ของ ชาว บาน
ใน ละแวก ตำบล คอ รม เปน ของ ท ญาตโยม ศรทธา ทาง
วด ก บรจาค ให ทาง วด โดย ม พระ คร พ ลาส ธร รม สาร เปน
เจาอาวาส ได ม ดำร เพอ เกบ รวบรวม ของ เหลา น ให อนชน
คน รน หลง ไว ศกษา หาความ ร ไม วา จะ เปน เครอง ถวย
ชาม สงค โลก เครอง ใช ทอง เหลอง ท ใช ใน ชวต ประจำวน
พวก วตถ มงคล เครอง หา อย หากน สงของ เหลา น ม ทง
ท ไม สามารถ ระบ ชวง สมย ได ไป จนถง ขาว ของ ใน ชวง
พทธศกราช 2480-2500
สงของ เหลา น บอก เลา วถ ชวต คน ท น ไม วา จะ เปน
เกวยน เครอง มอ อาวธ ขอ จำกด ของ พพธภณฑ คอ ยง
ไมม นก วชาการ หรอ หนวย งาน ท เกยวของ เขา มา ตรวจ วด
วา เครอง ใช สวน หนง อย ใน ยค สมย ใด สวน ตว อาคาร
พพธภณฑ น เมอ กอน ไม ได ตง อย ตำ แหน ง ปจจบน แต
อย หาง จาก ท เดม ประมาณ 30 เมตร ซง ใช วธ การ เคลอน
อาคาร ไป ทง หลง รอง ดวย ลอ เลอน แลว เลอน ไป ใช เวลา
กวา เดอน ใช เงน บรจาค ให ทาง วด
124 คอรม
125แสงจรง
วด เอกาวด เอกา เปน วด ท ม ความ สำคญ ทาง ประวตศาสตร
ของ ชมชน ทอง ถน เพราะ เปน วด ท ปรากฏ ตาม หลก ฐาน
เอกสาร ทาง ประวตศาสตร วา เปน สถาน ท ท พระยา พชย
ดาบ หก ได ทำ ดาบ หก ระหวาง ส รบ กบ พมา ท น
รอง รอย ท ทำให เหน เหตการณ ใน คราว นน ปรากฏ
เปน ตว อกษร บน ปาย หนา รป ปน ของ พระยา พชย ดาบหก
ดงน
ศกราช 1134 ป มะโรง จตวา ศก พมา ยก ทพ ต เมอง
ลบแล แตก แลว ก ยก ทพ มาต เมอง พชย โดย เขา มา ตง คาย
ท วด เอกา แต พระยา พชย ยก ทพ มาต จน พมา แตก ตอง
ถอย กลบ ไป เชยงใหม และ ใน ป นน โป ส พลายก ทพ มาต
เมอง พชย อก ครง ณ ทาง ใกล วด เอกา
พระยา พชย ถอ ดาบสองมอ คาด ดาย แนน ใน ขณะ
ชลมน เทา เหยยบ ดน ลน เซ จะ ลม จง เอา ดาบ ยน ดน หก
ไป 1 เลม พมา เหน จง เขา มา ทำราย แต หมน หาญ ณรงค
ก รบ เขาไป ปะ มอ ชวย ทน เปน จงหวะ เดยว กบ ท พมา ยง
ปน ใหญ ถก หมน หาญ ณรงค ท อก พระยา พชย เหน ทหาร
คชพ ตาย จง เกด โทสะ เขา ตะลมบอน กบ พมา ไม คด ชวต
พมา ตาน ไม ไหว จง แตก พาย ไป
สถาน ท แหง น จง เปน ท ท เกด เหตการณ ‘ดาบ หก’
ของ พระยา พชย ดาบ หก
126 คอรม
127แสงจรง
