74
Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын загварчлалын сургалтын тараах материал (2012.09) 1 - 405

Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

  • Upload
    vanphuc

  • View
    229

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын загварчлалын сургалтын тараах материал (2012.09)

1 - 405

Page 2: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

1 - 406

Page 3: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

1

1

Эх үүсвэрийн хаягдлын тоо бүртгэл ба таамаг загвар

Табата Тору(Суурин эх үүсвэрийн хаягдлын тоо

бүртгэл/таамаг загвар-1)

2

1. Таамаг загварчлалыг гаргах урсгал

Загвар тохирч байгаа эсэхийг шалгах(тооцооллын утгыг хэмжилтийнутгатай харьцуулах)

Цаг уурын өгөгдөл мэдээний шинжилгээ

Орчны агаарын чанарын

агууламжийн мэдээлэл,

Эх үүсвэрийн өнөөгийн байдлыг судалж мэдэх

Суурин эх үүсвэр

Хөдөлгөөнт эх үүсвэр

Бусад эх үүсвэр

Цаг уурын загварчлал Агууламжын загварчлал

Эх үүсвэрийн загварчлал

Загвараас таамаг загвар

Асуудлуудыг шийдвэрлэх-шалгах

Загварын нягтлал

Агууламжын өнөөгийн байдлын урьдчилсан таамаг загвар

Эх үүсвэрд авах арга хэмжээ

Агууламжийг бууруулах таамаг загвар(Агууламж багасгах арга

хэмжээг судалж үзэх)

3

• Хамруулах бодисSO2, NОx (NO2), TSP, PM10, CO

• Хамрагдах он2010 он 3 сар~2011он 2 сар

• Хамрагдах хүрээ УБ хотын төв хэсгийг хамарсан 34km ×28km

• Талбайн нарийвчлал 1.0km

2.Таамаг загварын үндсэн нөхцөл

4

Агууламжийг үнэлэх хугацаа

• Үнэлгээний хугацааг тогтоохын тулд эх үүсвэрийн хаягдлын тооллого, цаг уурын нөхцөл байдал, орчны агаарын чанарын агууламжийн дүн шинжилгээг хийх

• Жилийн туршид эсвэл өвлийн улирлыг сонгон таамаг загвар хийх

5

3.Цаг уурын загварчлал • Таамаг загварчлалд оруулах өгөгдөл болгох зорилгоор цаг уурын өгөгдөл, мэдээллийг өөрчлөн хувиргах

• Хэмжилт хийгдээгүй нутаг дэвсгэрийн талаарх хэрэгцээтэй мэдээллийг нөхөн бүрдүүлэх

• Салхины чиглэлийг тогтоох16 салхины чиглэл + намуун (Calm)

• Салхины хурдны шатлалсалхи намдах (намуун салхилах үе)

0.0-0.9 (m/s)салхитай үе 1.0- etc

6

Хөрсний гадаргын салхины зонхилох шинж

• Тооцоологдох нутаг дэвсгэрийн суурин харуулын салхины чиглэл болон хурдны хамаарлыг шинжлэх

• Төлөөлөх суурин харуул сонгон шалгаруулахын тулд УБ хотын цаг уурын өгөгдөл, мэдээлэлд шинжилгээ хийх

1 - 407

Page 4: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

2

7

Weather weightWind Spead\Air Stability Index

A B C D E F&G

0.0-0.4

0.5-0.9

1.0-1.9

2.0-2.9

3.0-3.9

4.0-5.9

6.0-7.9

8.0-8

4.Эх үүсвэрийн хаягдлын тооллогын загвар

УБ хотын гол эх үүсвэр- Дулааны цахилгаан станц- Уурын зуух (HOB), үйлдвэр- Автомашин- БОУХЗ (CFWH)- Гэрийн зуух- Дулааны цахилгаан станцын үнс нурам

Дээрх эх үүсвэрийг дараах 3 төрөлд хувааж болно.- Цэгэн эх үүсвэр- Шугаман эх үүсвэр- Талбайн эх үүсвэр

9

Эх үүсвэрийн хэлбэр(1) Цэгэн эх үүсвэрДулааны цахилгаан станц, уурын зуух, томоохон үйлдвэр

(2) Талбайн эх үүсвэрЭх үүсвэр болгоны хувьд ялгарал багатай эх үүсвэр. Жишээ: Гэрийн зуух, БОУХЗ, нарийн зам

(3) Шугаман эх үүсвэрАвтомашины засмал зам 10

УБ хот дахь эх үүсвэрийн бүсчлэлЭх үүсвэрийн хэлбэр Цэгэн эх

үүсвэрШугаман

эх үүсвэр

Талбайн эх

үүсвэр

Суурин эхүүсвэр

Дунд хэмжээнээсдээш

ДЦС, Уурын зуух,

Том дунд хэлбэрийн үйлдвэр

Бага оврын үйлдвэр

Бага хэлбэр Гэрийн зуух, БОУХЗ

Хөдөлгөөнт эх үүсвэр

Автомашин гэх мэт

засмал зам

Нарийн замууд

11

5.Эх үүсвэрийн хаягдлын тооллого

12

ДЦС・УХЗ・Үйлдвэрээс SOx

ялгарах тархалтын хэмжээ

1 - 408

Page 5: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

3

13

БОУХЗ-ынSOx ялгарах

тархалтын хэмжээ

14

Гэрийн зуухнаасSOx ялгарах

тархалтын хэмжээ

15

Суурин эх үүсвэрээс SOx ялгарах

тархалтын хэмжээ

16

6.Агаар бохирдуулах бодисын тархалт, таамаг загварчлал

17

Таамаглалын загварын төрөл

• Шинжилгээний шийдэл-Plume модель (→ISC-ST3 модель)-Puff модель

• Тоон утгын шийдэлХайрцган загвар

18

Plume модель• Утааны тархалтын тогтсон хэмжээг таамаглах үед хэрэглэгдэх таамаглах тооцооллын аргачлал (таамаг загвар)-н нэг бөгөөд салхитай үеийн цаг уурын нөхцөл байдлыг тооцоолох аргачлал болгон хэрэглэдэг. Салхинд тасралтгүй хийсэх утааны тогтсон хэлбэрийн нэрийг англиар 「plume」(Өдөн гоёл)зүйрлэн нэрлэсэн. Тал газарт салхиар тасралтгүй тархан сарних тогтмол байдалтай бохирдуулах бодисын агууламжийг таамаглах, тооцоход тохирсон байдаг.

1 - 409

Page 6: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

4

19Яндангаас тархах байдал 20

Яндангаас тархах байдал

He=H0+ΔHHe : ашиглалтын яндангийн өндөр (m)H0 : яндангийн өндөр (m)ΔH : нэмэгдсэн өндөр (m)

ΔH

H0

He

21

He тооцох арга• Салхитай үе (CONCAWE аргачлал)

QH : Heat emission (cal/s)u : Wind speed of top of stack height (m/s)

ρ : Stack gas density at 0℃ (1.293Ч103g/m3)Cp : Specific heat at constant pressure (0.24 cal/K/g)Q : Stack gas emission rate (m3N/s)△T : Tc (stack gas temperature) - 15℃ (temperature)

• Намуун үед (Briggs аргачлал)

ΔH Q uH= • • −0175 1 2 3 4. / /

Q C Q TH p= ρ Δ

22

Нэн тогтворгүй

23

Ялимгүй тогтвортой

24

Нэн тогтвортой хэлбэр

1 - 410

Page 7: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

5

25

PUFF модель• Утааны тархалтын тогтмол хэмжээг таамаглах үед хэрэглэгдэх таамаглах тооцоололын аргачлал (таамаг загварчлал)-н нэг бөгөөд, салхигүй эсвэл бага зэргийн салхитай үеийн цаг уурын нөхцөл байдлыг тооцоолох аргачлал болгон хэрэглэдэг.

• Агшин зуурд гарах утааны хэлбэрийг англиар 「puff」(дугуй, хөвсөлзсөн) зүйрлэн нэрлэсэн. Байнгын бус байдал, салхигүй болон бага зэргийн салхитай үед бохирдуулах бодисын агууламжийн орон зайн тархалтыг олоход тохирсон байдаг. 26Puff модель тархалт

27

Puff аргачлал (цэгэн эх үүсвэр)

R :Horizontal Distance between Point Sourrce and Calculation Point

Qp :Point Source Emisson(m3N/s)

U :Wind Speed

He :Effective Height

28

Puff аргачлал(талбайн эх үүсвэр)

Qp :Point Source Emisson(m3N/m2・s)

29

EPA ISC-ST3 Моделийн онцлог

・ISC-ST3 модель нь, салхины хурд 1m/s илүүтэйг хамруулан тооцоолох хүрээ хэлбэрийн загвар юм. ↓・Салхины хурд намуун үед эх үүсвэрийн төвд өндөр агууламжтай байдаг. Мексикийн төв өндөрлөг талд хүрээ хэлбэрийн загвараар хийсэн тооцооллын утга болон хэмжилтийн утга таардаггүй тохиромжгүй байдаг. ↓・Тиймээс ISC-ST3 загвард намуун үеийн тооцоололд тохирсон Puff моделыг оруулах хэрэгтэй. (Hybrid ISC-ST3 моделын нээлт)

30

Hybrid моделын туршилтын тооцооллын утга

• Цаг уурын өгөгдөл болон ДЦС-наас ялгарч буй хаягдал утааны ялгаралтын өгөгдлийг ашиглан, жинхэнэ эх болох ISC-ST3 загварыг Hybrid ISC-ST3 загвартай харьцуулан явуулсан.

1 - 411

Page 8: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

6

31

ISC-ST3оригиналь

32

Hybird ISC-ST3

33

Баярлалаа

1 - 412

Page 9: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

Инвентор, тархалтын загварчлалын сургалт

Сургалтын материал

2012 оны 9 сарын 14 , 17 өдөр

УБ хотын Агаарын бохирдлыг бууруулах хяналтын

чадавхийг бэхжүүлэх төсөл

1 - 413

Page 10: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

1 - 414

Page 11: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

Гарчиг

1. ДЦС-ын инвенторыг шинэчлэх арга(Цэгэн үүсвэр) ......................................................... 1

2. УХЗ-ны инвентор шинэчлэх арга (цэгэн үүсвэр) ................................................................... 2

3. БОУХЗ-ны инвентор шинэчлэх арга (талбайн үүсвэр) ......................................................... 3

4. Гэрийн зуухны инвентор шинэчлэх арга (талбайн үүсвэр) ................................................... 4

5. Хөдөлгөөнт эх үүсвэрийн инвенторээс тархалтын загварчлалд оруулах өгөгдөл болгон

өөрчлөх арга (шугаман үүсвэр→цэгэн үүсвэр, талбайн үүсвэр) .................................................. 6

6. Бусад эх үүсвэр (ЦС-ын үнсэн сан)-ийн инвентор шинэчлэх арга (талбайн үүсвэр) .......... 13

7. Инвентор файлыг Access-д оруулах (Шинээр хүснэгт гаргах болон шинэчлэх) ............... 15

8. БОУХЗ болон гэрийн талбай дах хувиарлалтын тухай ....................................................... 21

9. Цаг уур болон агаарын чанарын мониторингийн өгөгдлийн дүн шинжилгээ ................... 24

9.1. Цаг уурын өгөгдлийн дүн шинжилгээ .............................................................................. 24

9.2. Агаарын чанарын өгөгдлийн дүн шинжилгээ ................................................................... 28

10. Модельд оруулах болон тархалтын загварлчлалыг батлах ............................................. 35

11. Тархалтын загварчлалын дүнгийн файлийг Access-д оруулах ........................................ 36

12. Ялгарлын хэмжээ болон агууламжийн тархалтын зургийг боловсруулан гаргах .......... 41

1 - 415

Page 12: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

1 - 416

Page 13: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

1

1. ДЦС-ын инвенторыг шинэчлэх арга(Цэгэн үүсвэр)

Яндангийн нэгж тутмаар ялгарлын хэмжээг таамаглан тооцоолох.

Бөөн байрласан олон яндан байгаа тохиолдолд тухайн зуух тус бүрийн ялгарлын хэмжээг

тодорхойлж гаргаад, түүний нийлбэрийг нийт яндангийн ялгарлын хэмжээ гэж үзнэ.

PowerPlantEmissionInventory.xls –ыг нээх.

Түлш зарцуулалтын хэмжээг сар тус бүрээр зарцуулалтын хэмжээний мэдээллийг ЦС бүрээс

авч, [FuelConsumption_TPY] баганыг шинэчлэх.

Ялгарлын коеффициент (Я/К)-д утааны хийн хэмжилтийн дүнг ашиглах бөгөөд Я/К-ийн

хамгийн сүүлийн шинэ өгөгдлийг аваад [EF_SO2_kgpt] баганыг шинэчлэх.

Ялгарлын хэмжээ нь түлш зарцуулалтын хэмжээ болон Я/К-аас автоматаар тооцоологдоно.

Яндангийн байршлийн координат, ЦС-ын яндангийн өндөр, дотоод диаметр, утааны хийн

температур, хурд, сар тутмын ажиллагааны хувилбар зэргийг тархалтын загварчлалд ашиглах.

Сар тутмын ажиллагааны хувилбарыг ЦС-ын сар тутмын түлш зарцуулалтын хэмжээг

ашиглан дараах томьёогоор тооцооллох.

1 сарын ажиллагааны хувилбар = 1 сарын түлш зарцуулалтын хэмжээ/жилийн түлш

зарцуулалтын хэмжээ×12

Илчлэг өндөртэй, хүхрийн болон үнсний агууламжтай багатай сайн чанарын нүүрсийг ашиглах

тохиолдолд ялгарлын хэмжээ багасах нь тодорхой боловч, инвенторын хувьд ямар хэсэг нь

өөрчлөгдсөнөөр ялгарлын хэмжээ багасч байгаа гэж үзэж болох вэ?

1 - 417

Page 14: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

2

2. УХЗ-ны инвентор шинэчлэх арга (цэгэн үүсвэр)

Яндангийн нэгж тутмаар ялгарлын хэмжээг таамаглан тооцоолох. Бөөгнөрч байрласан олон

яндангийн хувьд зуух тус бүрээр ялгарлын хэмжээг тодорхойлж гаргаад, түүний нийлбэрийг

нийт яндангийн ялгарлын хэмжээ гэж үзнэ.

HOBEmissionInventory.xls нээх.

「HOBEmission」sheet-д зуухны бүртгэл, хяналтын тогтолцооны хүрээнд хийгдсэн түлш

зарцуулалтын хэмжээ, зуухны төрөл ангилал зэргийн мэдээллийг шинэчлэх.

Я/К-ийн хувьд утааны хийн хэмжилтийн дүнг ашиглах бөгөөд Я/К-ийн хамгийн сүүлийн

шинэ өгөгдлийг аваад [EF_SO2_kgpt] баганыг шинэчлэх.

Ялгарлын хэмжээ нь түлш зарцуулалтын хэмжээ болон Я/К-аас автоматаар тооцоологдоно.

Яндангийн байршлийн координат, ЦС-ын яндангийн өндөр, дотоод диаметр, утааны хийн

температур, хурд, сар тутмын ажиллагааны хувилбар зэргийг тархалтын загварчлалд ашиглах.

Гол зонхилох төрлийн зуухны Я/К нь「EF_ByBoiler」тэмдэглэгдсэн байна.

Энд тэмдэглэгдээгүй зуухны хувьд Average буюу дундаж Я/К-ийг ашиглана.

1 - 418

Page 15: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

3

3. БОУХЗ-ны инвентор шинэчлэх арга (талбайн үүсвэр)

CFWHEmissionInventory.xls-г нээх.

「CFWHEmission」 sheet-д БОУХЗ тус бүрийн ялгарлын хэмжээг тооцоолно.

Ratio нь түлш зарцуулалтын хэмжээг засварласан зүйл бөгөөд хамгийн сүүлийн шинэ түлш

зарцуулалтын хэмжээг ашиглаж байгаа тохиолдолд Ratio –г 1 болгох.

Хамгийн шинэ Я/К-ийг ашиглах бол [EF_SO2] баганыг шинэчлэх.

Я/К нь засварласаны дараа түлш зарцуулалтын хэмжээ болон Я/К-аас автоматаар

тооцоологдоно.

「EmissionByKhoroo」sheet、「CFWHEmission」sheet-д тооцоолсон ялгарлын хэмжээг хороо

тус бүрээр нийлбэрийг гаргасан хүснэгт хийсэн байгаа.

「CFWHEmission」sheet-г шинэчлэх тохиолдолд [Option]-[Refresh]-[Refresh All]-г дарах.

1 - 419

Page 16: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

4

4. Гэрийн зуухны инвентор шинэчлэх арга (талбайн үүсвэр)

GerAndWallStoveEmissionInventory.xls нээх.

Хороо тус бүрээр гэр эсвэл байшинд амьдарч буй хүн ам, өрхийн тооны хамгийн шинэ

өгөгдөл мэдээллээр шинэчлэх.

Ингэхдээ олон гэрийн зуух ашиглаж байгаа өрхийн тоог харгалзан үзэж зуухны тоог

таамаглан тооцоолох.

Нэг зууханд ноогдох жилийн түлш зарцуулалтын хэмжээ болон Я/К-ийг утааны хийн

хэмжилтийн дүн зэргийг шинэчлэх.

Ялгарлын хэмжээ нь гэрийн зуухны тоо, нэг зууханд оногдох жилийн түлш зарцуулалтын

хэмжээ, Я/К-аас автоматаар тооцоологдоно.

Ялгарлын хэмжээ нь гэрийн зуух болон түлшний төрөл тус бүрээр sheet гаргаж, түүний

нийлбэр нийт дүнг「TotalEmissionByKhoroo」sheet-д тооцоолж байхаар шинэчлэх.

Жишээлбэл, үндэсний монгол гэрийн зуухнаас турк зуухны хэрэглээнд шилжүүлсэн байдлыг

тусгахдаа шинээр sheet гаргаж турк зуухны инвенторыг боловсруулж гаргах.

1 - 420

Page 17: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

5

1 - 421

Page 18: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

6

5. Хөдөлгөөнт эх үүсвэрийн инвенторээс тархалтын загварчлалд оруулах өгөгдөл болгон

өөрчлөх арга (шугаман үүсвэр→цэгэн үүсвэр, талбайн үүсвэр)

Хөдөлгөөнт эх үүсвэрийн инвенторыг Access-ыг ашиглан боловсруулж гаргах.

「EmissionFromTransport C11.mdb」 -г нээх.

Query-н жагсаалтыг нээнэ.

1 - 422

Page 19: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

7

Автозамын тархалтын загварчлалд оруулах өгөгдлийг боловсруулах

s800_EmissionMajorRoadByLink_split100m_10m_in_70m Query- design view-ээр нээх.

Автозамын линк тус бүрээр ялгарлын хэмжээний хүснэгт Run (!) дараад, автозамын линк тус

бүрээр ялгарлын хэмжээний хүснэгт(EmissionMajorRoadByLink_split100m_10m_in_70m)

боловсруулж гаргах6

S801_EmissionMajorRoadTotalByLinkBySeason_cross

Query-д линк болон улирал тус бүрийг сонгон тусд нь хүснэгт гаргаад зорчих хэмжээг

тооцоолон гаргах.

Quer

1 - 423

Page 20: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

8

S802_EmissionMajorRoadByLink_split100m_10m_in_70m_FD Query-д автозамын линк тус

бүрээр хийсэх тоос шорооны хэмжээний хүснэгтийг

(EmissionMajorRoadByLink_split100m_10m_in_70m_FD) боловсруулж гаргах.

Нарийхан туслах зам дах тархалтын загварчлалд оруулах өгөгдлийг боловсруулах

S805_EmissionMinorRoadByGrid Query-д нарийн туслах зам дах grid тус бүрээр ялгарлын

хэмжээний хүснэгт (EmissionMinorRoadByGridForSimulation) гаргах.

1 - 424

Page 21: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

9

S806_EmissionMinorRoadTotalByLinkBySeason_cross Query-д grid болон улирал тус бүрээр

сонгон тусд нь хүснэгт болгож зорчих хэмжээг тооцоолох.

S807_EmissionMinorRoadByGrid_TrafficCount Query-д grid болон улирал тус бүрийн зорчих

хэмжээний хүснэгтийг (EmissionMinorRoadByGrid_TrafficCount) гаргах.

1 - 425

Page 22: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

10

S809_EmissionMinorRoadByGridForSimulation_FD_Paved Query- д нарийн туслах зам

(хучлагатай зам)-ын grid тус бүрээр замын хийсэмтгий тоос шорооны хэмжээний хүснэгт

(EmissionMinorRoadByGridForSimulation_FD_Paved)-ийг гаргах.

S809_EmissionMinorRoadByGridForSimulation_FD_Unpaved Query- д нарийн туслах зам

(хучлагагүй шороон зам)-ын grid тус бүрээр замын хийсэмтгий тоос шорооны хэмжээний

хүснэгт(EmissionMinorRoadByGridForSimulation_FD_Unpaved)-ийг гаргах.

1 - 426

Page 23: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

11

Боловсруулж гаргасан дараах хүснэгтийг Excel уруу шилжүүлэх (export)

EmissionMajorRoadByLink_split100m_10m_in_70m

EmissionMajorRoadByLink_split100m_10m_in_70m_FD

EmissionMinorRoadByGridForSimulation

EmissionMinorRoadByGridForSimulation_FD_Paved

EmissionMinorRoadByGridForSimulation_FD_Unpaved

Холбогдох хүснэгтэнд mouse баруун талыг дараад [Export]-[Excel]-ийг сонгох.

1 - 427

Page 24: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

12

Файлын хэлбэр「Excel 97-2003 book (*.xls)」-ийг сонгох ба reference (R)-г дараад тухайн

файлаа хадгалах газрыг сонгоод OK дарах.

1 - 428

Page 25: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

13

6. Бусад эх үүсвэр (ЦС-ын үнсэн сан)-ийн инвентор шинэчлэх арга (талбайн үүсвэр)

Бусад эх үүсвэрт ЦС-ын үнсэн сангаас үнсийг авч үзэх.

Хийсэх магадлал бүхий талбайн хамрах хүрээний хувь нь үнсэн сангийн хөрсөөр болон

усаар бүрхэгдсэн хэсгээс бусад талбайн хамрах хүрээний хувь хэмжээ юм.

Хөрсний идэлтийн дундаж гүнийг сар тутмын хэмжилтийн дүнгээс тодорхойлох.

Хэмжилтийн хугацаанд хийсэлтийн хэмжээ, жилийн хийсэлтийн хэмжээ, PM10-ын жилийн

хийсэлтийн хэмжээ нь үнсэн сангийн талбай, хийсэх магадлал бүхий талбайн хамрах

хүрээний хэмжээ, хөрсний идэлтийн дундаж гүн, хуурайшилтын нягтшилтаас автоматаар

тооцоологдоно.

PM10 харьцаа нь нийт үнсний хэмжээнд 10µg-аас ихгүй диаметртэй ширхэгийн хэмжээний

эзлэх хувь юм. Дүн шинжилгээний байгууллагаар үнсний найрлагын шинжилгээ хийлгэснээр

тодорхойлох.

1 - 429

Page 26: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

14

「 Pattern」 sheet-д ажиллагааны хувилбарыг зааж өгөөд, сар тус бүрээр болон жилийн

хийсэлтийн хэмжээг таамаглан тооцоолох. Ажиллагааны хувилбарыг сарын дундаж температур,

дундаж салхины хурднаас хуваах.

1 - 430

Page 27: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

15

7. Инвентор файлыг Access-д оруулах (Шинээр хүснэгт гаргах болон шинэчлэх)

Инвентор файлыг шинэ хүснэгт болгон оруулах (import)

Хүснэгтийн дээр cursor авчираад баруун дараад [Import]-[Excel]-г сонгож дарах.

1 - 431

Page 28: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

16

Reference (R) –г дарж, оруулах (import) файлаа сонгох.

Одоогийн өгөгдлийн сангийн шинэ хүснэгтэнд эх сурвалж болох өгөгдлийг оруулах (import) гэж

сонгоод「OK」дарах.

1 - 432

Page 29: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

17

Import хийх sheet –г сонгоод [Next]-г дарах.

“Эхний мөрийг field name болгон ашиглах” гэдгийг сонгож сheck хийгээд, [Next] дарах.

1 - 433

Page 30: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

18

1 - 434

Page 31: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

19

Хэрэгцээгүй багана байгаа тохиолдолд тухайн баганыг сонгосны дараа “энэ field –г import

хийхгүй” гэдгийг check хийх. Data style-г өөрчлөх бол data хэлбэрийн dropdown button-р

хэлбэрийг өөрчлөх. Бүх баганыг өөрчилж дуусаад [Next] дарах.

“Гол түлхүүрийг автоматаар суурилуулах (A)” check байгаа эсэхийг магадлаад, [Next]

дарах.

Import буюу оруулах хүснэгтийн нэрийг оруулаад [Finish] дарах.

1 - 435

Page 32: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

20

Check box хийлгүй, шууд [Close] дарах.

1 - 436

Page 33: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

21

8. БОУХЗ болон гэрийн талбай дах хувиарлалтын тухай

БОУХЗ болон гэрийн зуухыг хороо тус бүрээр ялгарлын хэмжээг тооцоолон гаргаж байгаа тул

тархалтын загварчлалын тооцоололд ашиглах үед mesh тус бүрээр ялгарлын хэмжээг хуваах

юм.

Нэг хороо дах mesh тус бүрээрх ялгарлын хэмжээг дараах томьёогоор тооцоолж гаргана.

Нэг хороо дах mesh тутмын ялгарлын хэмжээ

=Нэг хорооны ялгарлын хэмжээ × mesh доторхи нэг хорооны бүс нутгийн талбай/Нэг

хорооны бүс нутгийн хэмжээ

Access-ын инвентор файлыг нээх

Query list- гаргаад「Q_Ger_emis_grid1km_GerArea2010」query-г сонгох.

[Design]-[View]-[SQL view]-г сонгоод SQL өгүүлбэрийг гаргана.

1 - 437

Page 34: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

22

SQL өгүүлбэрийг сору хийгээд, Notepad зэрэг editor-д хуулах (paste хийх)

Editor- ашиглаад инвенторын хүснэгтийн нэрийг шинэчилж өөрчлөх.

Анх сopy хийсэн SQL өгүүлбэрийг дээрх шинэчилсэн SQL өгүүлбэрээр солиод,

[Design]-[View]-[Design view]- сонгож нээх.

1 - 438

Page 35: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

23

[Design]-[Greate table]-г дараад, шинээр хийх хүснэгтийн нэрийг зааж тодорхойлох.

[Design]-[Run] дараад, хувиарласан mesh тус бүрээрх ялгарлын хэмжээний хүснэгтийг шинээр

хийх.

1 - 439

Page 36: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

24

9. Цаг уур болон агаарын чанарын мониторингийн өгөгдлийн дүн шинжилгээ

9.1. Цаг уурын өгөгдлийн дүн шинжилгээ

Салхины тархалтын зураг гаргах арга

Оруулах цаг уурын өгөгдлөөс салхины тархалтын зургийг гаргах ашиглах өгөгдлийг

боловсруулах.

1-2 –ын параметр тус бүрийн тайлбар

1 Оруулах цаг уурын өгөгдлийн file pass

2 Салхины тархалтын зураг гаргахад ашиглах цаг уурын өгөгдлийг хадгалах file pass

MetdataForWindrose.exe-г 2 дарж ачааллах. Салхины тархалтын зургийг гаргахад ашиглах цаг

уурын өгөгдөл боловсруулагдан бэлэн болох.

→①

→②

1 - 440

Page 37: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

25

WINDROSE.ft5-г editor нээх.

1-5 параметр тус бүрийн тайлбар

1 Салхины тархалтын зураг гаргах цаг уурын өгөгдлийн файлын тоо

2 Салхины тархалтын зураг гаргах цаг уурын өгөгдлийн file pass, зургийн гарчиг нэр.

3 Салхины тархалтын зураг гаргах сарын тоо

4 Тархалтын зураг тус бүрт хийх тайлбар, анхааруулга, тархалтын зургийг гаргах сарыг

үзүүлсэн график (гаргах сарыг 1 гэж үзэх)

5 Арилгаж устгахгүй байх.

WINDRODE.exe-г 2 дарах. Үйлдэл амжилттай болсон бол WINDROSE.PDF бэлэн болно.

→④

→⑤

→③

→① →②

1 - 441

Page 38: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

26

Салхины тархалтын зургийн PDF файл бэлэн болох。

1 - 442

Page 39: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

27

1 - 443

Page 40: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

28

9.2. Агаарын чанарын өгөгдлийн дүн шинжилгээ

Тус сургалтанд БОХЗТЛ-ын 6 суурин харуул (1,2,4,5,7,8)-ын өгөгдлийг ашиглах.

9.2.1. Салхины чиглэл бүрээрх дундаж агууламжийн хүснэгт гаргах.

2010 оны 11 сараас 2011 оны 2 сар хүртэлх салхины чиглэл бүрийн PM10-ын дундаж

агууламжийг тооцооллох.

【Greate】-【Query Wizard】-г дарж нээх.

「Сross tabulation query wizard」-г сонгоод, OK дарах.

「Table: t02_basedata_cross」сонгоод , [Next] дарах.

1 - 444

Page 41: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

29

「station」 сонгоод 「>」дарах. Сонгосон Field-д「station」орсон байгааг магадлаад , [Next] дарах.

「WD_Rank」сонгоод, [Next] дарах.

「PM10」「Дундаж」сонгоод, 「Тооцооллын утгийг харуулах」гэсэн сheck-г арилгаад, [Next]

дарах.

Query нэрийг зааж өгөөд, [Finish] дарах.

1 - 445

Page 42: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

30

[Home]-[View]-[Design view]- дарах.

Table хэсэгт mouse –ны баруун тал дээр дараад,「Table view」сонгох.

「t00_WD_Rank」сонгоод, Аdd –г дарах.

1 - 446

Page 43: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

31

Бүх баганад дараах зүйлийг оруулаад [Design]-[View ]дарах.

2 баганы field-「[t02_basedata_cross].[WD_Rank] & "_" & [WD_Name]」болгон шинэчлэх.

4 баганад datetime нэмээд, Тооцоолол:「Where」, Сонгох нөхцөл:「>=#2010/11/01 1:00:00# And

<=#2011/03/01#」-г сонгож тавих.

2010 оны 11 сараас 2011 оны 2 сарын салхины чиглэл бүрээрх PM10-н дундаж агууламжийн

1 - 447

Page 44: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

32

хүснэгт хийгдсэн байна.

9.2.2. Time zone буюу хуваарьт цаг тутмын дундаж агууламж

「 t02_basedata_cross 」 хүснэгтийг ашиглаад хуваарьт цаг тутмын дундаж агууламжийг

тооцооллох.

Салхины чиглэлийн дундаж агууламжийн адилаар cross tabulation query-г ашиглах.

Мөрний нэр гарчигт「Hour」、Баганы нэрт「station」тус тус оруулж тохируулга хийх.

Time zone бүрийн дундаж агууламжийн хүснэгтийг үзүүлэв. Энэ хүснэгтийг Excel-д export

1 - 448

Page 45: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

33

буюу шилжүүлээд тахир шугаман график гаргаж агууламжийн time zone өөрчлөлтийг мэдэж

болох юм.

9.2.3. Агууламжийн хуримтлагдсан давтамжийн тархалт

「t02_basedata_cross」-г ашиглан агууламжийн утга тус бүрийн давтамжийг тооцооллох.

Салхины чиглэл бүрийн дундаж агууламжийн адилаар cross tabulation query-г ашиглах.

Мөрний нэр гарчигт「PM10」, баганы нэр гарчигт 「station」, тоон утгад「datetime」-ын count-г

суурилуулах.

Агууламжийн утга тус бүрийн давтамжийн хүснэгт бэлэн болно. Хүснэгтийг бүхэлд нь сонгоод

1 - 449

Page 46: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

34

copy хийнэ.

Хуримтлалын давтамжийн тархалтын зургийг гаргах файлыг нээж, copy хийсэн хүснэгтийг

Count баганад paste хийх.

Хуримтлалын давтамжийн тархалтын зургийг гаргаснаар хэмжилтийн дүнгийн итгэлцүүрийн

байдлыг магадлах боломжтой болно.

1 - 450

Page 47: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

35

10. Модельд оруулах болон тархалтын загварлчлалыг батлах

Моделийг оруулах файлийг боловсруулах аргыг хавсралтанд үзүүлэв.

Асуудал

ДЦС-ын янданг өндөрсгөх үед тархалтын загварчлалын дүн ямар болох вэ?

Агууламж их болох уу эсвэл багасах уу?

1 - 451

Page 48: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

36

11. Тархалтын загварчлалын дүнгийн файлийг Access-д оруулах

Тархалтын загварчлалын дүнгийн файлийг урьд хийж бэлэн болсон хүснэгтэнд нэмж import (M)

хийх.

Simulation.mdb нээх.

Хүснэгтийн дэлгэц дээр cursor авчираад mouse-ны баруун талд дараад [Import]-[Excel] сонгон

дарах.

1 - 452

Page 49: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

37

「Reference (R)」дараад, import (М) болгох дүнгийн файлийг сонгох.

Тархалтын загварчлалын дүнгийн файлийг анх оруулах буюу import хийх гэж байгаа бол

“одоогийн өгөгдлийн сангийн шинэ хүснэгтэнд эх сурвалж өгөгдлийг оруулах ”-г сонгоод

1 - 453

Page 50: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

38

тархалтын загварчлалын дүнгийн файль урьд нь хадгалагдсан байгаа бол “ record copy-г дараах

хүснэгтэнд нэмэх” сонгоод, нэмж оруулах хүснэгтийг dropdown box-с сонгох.

1 - 454

Page 51: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

39

「тусгаарлах тэмдэглээтэй (D)」гэснийг check хийгээд, [Next] дарах.

「Эхний мөрийг field name болгон ашиглах」-г сонгож check хийгээд, [Next] дарах.

1 - 455

Page 52: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

40

[Finish] дарах.

1 - 456

Page 53: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

41

12. Ялгарлын хэмжээ болон агууламжийн тархалтын зургийг боловсруулан гаргах

Файлийг нээж, өөр нэрээр хадгалах.

Агууламжийн тархалтын зургийг гаргах бол layer name-г「SO2 Concentration」-д болгон

өөрчлөх.

(Үүнд,「SO2 Emission」layer болгохыг зөвлөж байна.)

「SO2 Emission」-ын layer-д grid тус бүрийн ялгарлын хэмжээний хүснэгтийг нийлүүлэх.

「SO2 Emission」 layer баруун талыг дараад, [Joins and Relates]-[Join]-г сонгох.

1 - 457

Page 54: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

42

Дэлгэц дээр дараах цонх гарах бөгөөд товчийг дарах.

Нийлүүлэх grid тус бүрийн ялгарлын хэмжээний хүснэгт эсвэл grid тус бүрийн агууламжийн

хүснэгтийг сонгоод「Add」-г дарах.

1 - 458

Page 55: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

43

「1.」-ын dropdown button -г дараад 「IXIY」-г сонгоход「3.」 дугаарт 「IXIY」автоматаар

орно. 「OK」дарах.

Дараахи цонх гарах тохиолдол байдаг бөгөөд「No」дарах.

1 - 459

Page 56: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

44

「SO2 Emission」-г сонгоод mouse-ны баруун талыг дараад, [Properties] дарах.

「Symbology」tab дараад, [Quantities]-[Graduated colors] сонгох. Value-ийн dropdown button

дарж хамрагдах баганы нэрийг сонгох.

1 - 460

Page 57: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

45

Баруун талыг дараад [Reverse Sorting] сонгож дарахад, линкийн дараалал солигдоно.

Symbol баганы color image-г 2 дарахад доорх цонх гарах бөгөөд өнгийг сонгох.

1 - 461

Page 58: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

46

Линк сонгосны дараа сонгосон линкийн Range-г дарахад линзийн дээд хязгаарыг оруулж болно.

Гэвч линкийн оруулах дараалал нь эсрэг болсон байдгийг анхаарах.

Бүх тохируулгыг хийж дуусаад「OK」дарах.

「SO2 Emission」-ийн「SO2_tpy」дарж өөрчилж болохоор болгоод,「ton/year」эсвэл 「micro g/m3」

болгож өөрчлөх.

1 - 462

Page 59: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

47

ArcGIS –аар зураг гаргаж дуусах.

1 - 463

Page 60: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

48

PDF файл уруу шилжүүлэх буюу export хийхдээ [File]-[Export Map]-ийг дарах.

Хадгалах газар болон файлийн нэрийг зааж өгөөд「Save」дарах.

1 - 464

Page 61: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

49

PDF файль бэлэн болох.

1 - 465

Page 62: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

1

1

Цаг уурын мэдээлэл ба орчны агаарын чанарын

мэдээллийн дүн шинжилгээ

Табата Тору(Суурин эх үүсвэрийн хаягдлын тоо бүртгэл /таамаг загвар 1)

2

Цаг уурын ба орчны агаарын чанарын мэдээллийн талаарх дүн шинжилгээ

1.Цаг уурын өгөгдөл, мэдээллийг цэгцлэн, дүн шинжилгээ хийх

2.Орчны агаарын чанарын мэдээллийг цэгцлэн, дүн шинжилгээ хийх

3.Цаг уурын өгөгдөл, мэдээлэл болон Орчны агаарын чанарын мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийх

3

1.Цаг уурын өгөгдөл, мэдээллийг цуглуулах, дүн шинжилгээ хийх

• Салхины чиглэл, хурдУлирал, цагийн бүслэлээр ангилсан салхины тархалтын схем Сарын дундаж салхины хурд өөрчлөлтийн схем Салхины чиглэл, хурдны давтамж

• Агаар тогтворжилтын хэмжээ

Бүс нутаг дахь агаар бохирдуулах бодисын тархалтад нөлөөлөх цаг уурын бодит нөхцөл байдлыг судлах

41.1 Салхины тархалт

Шулуун шугам:Салхины чиглэлийн давтамж、Тасархай шугам :орчуулах

5

1.2 Агаар тогтворжилтын хэмжээ

• Агаар тогтворжилтын хэмжээ нь дээд болон доод агаарын холимогын хэмжээг илэрхийлэх үзүүлэлт юм. Паскаль (Pasquill)-н тогтвортой хэмжээний ангилалыг хэрэглэх.

6Температурын босоо тархалт

(1.Тогтворгүй, 2.Дундаж, 3.Тогтвортой)

1 - 466

Page 63: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

2

7

Агаар тогтворжилтын хэмжээний ангилал

DDDDDDC6≦U

DDDDDC-DC4≦U<6

EDDDCB-CB3≦U<4

FEDDCBA-B2≦U<3

GGDDBA-BAU < 2

Үүлнийхэмжээ

(0~4)

Үүл8~10)

0.15>T0.30>T≧0.15

0.60>T≧0.30

T≧0.60U (m/s)

Нарны тусгалын хэмжээ(T) kW/m2

Салхиныхурд

A: нэн тогтворгүй B: ердийн тогтворгүй C: ялимгүй тогтворгүйD: дунд зэрэг E: ялимгүй тогтвортой F: ердийн тогтвортой G: нэн тогтвортой

шөнөӨдөр ба орой

Үүл дээр (5~10)Үүл дунд доор(5~7)

8Агаар бохирдуулах бодисын тархалт

9Агаар тогтворжилтын хэмжээнээс хамааралтай тархалтын ялгаа

Маш тогтворгүй (A)

хэлбэлзэлтэй тогтворгүй(B)

ялимгүй тогтворгүй (C)

Дунд зэрэг (D)

тогтвортой (E-F)

10

2.Орчны агаарын чанарын мэдээллийг цэгцлэх, дүн шинжилгээ хийх

• Бохирдуулах бодис тус бүрийн агууламж хэмжилтийн утгыг цэгцэлж, орон зайн болон цаг хугацааны өөрчлөлтийн онцлогийг судлах. Мөн бохирдуулах бодис хоорондын уялдаа холбооны талаарх бүс нутгийн онцлогыг тодорхойлох.

11

2.1 Зонхилох шинжилгээ

Суурин харуул бүрийн бохирдуулах бодисын үзүүлэлтийг цэгцлэн боловсруулах

・ Хэмжилт хийгдэх өдрийн тоо・ Хэмжилт хийх цаг・Жилийн дундаж утга ・ Нэг цаг дахь утгын хамгийн их утга・ Өдрийн дундаж утгын 98% утга・ Шаардлага, түвшинг хангасан байдал

12

Задлан шинжилгээний дүнг боловсруулах арга

Аймаг

ХОт

Хэмжих албаХэмжилт хийгдэх өдрийн тоо

Хэмжилтийн цаг

Жилийн дундаж утга

Нэг цагын утгын

хамгийн их утга

Өдрийн дундаж утгын

98% утга

шаардлагын түвшинг

давсан хувьнэр төрөл

1 - 467

Page 64: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

3

13

2.2 Орчны агаарын чанарын агууламжийн ерөнхий байдал

• NOx(NO,NO2)ба O3-н харьцаа холбооИхэнх Nox нь эхлээд NO хэлбэрээр агаарт тархан ороод, O3 зэрэгтэй исэлдэн NO2 болдог, NO2 нь мөн хэт ягаан туяаны нөлөөллөөр фотохимийн урвалд орж, NO болж хувирах хэсэг байдаг.

• VOC нь, NOx болон O3-н урвалын явцад нөлөөлдөг.

• Ерөнхийдөө үдийн үед хэт ягаан туяа ихэсдэгийн улмаас O3-н агууламж нэмэгдэн, NOx –ийн агууламж буурдаг.

14Сарын дундаж агууламж

12

SO2(ppb)NOx(ppb)SPM(μg/m3)Ox(ppb)

15NO,NO2,NOx сарын дундаж утга 16Цагийн дундаж утга

SO2(ppb)NOx(ppb)SPM(μg/m3)Ox(ppb)

17Гаригчилсан дундаж утга

SO2(ppb)NOx(ppb)SPM(μg/m3)Ox(ppb)

Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat

18Хуримтлагдсан хэмжээний

тархалт

Ч:Daily Average, △: Hourly Data

1 - 468

Page 65: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

4

19

2.3 Япон дах суурин харуулын ангилал ба хэмжилт

• Орчны агаарын чанарыг хэмжих суурин харуул: Автомашины утааг хэмждэг суурин харуулаас

бусад суурин харуулыг хэлэх бөгөөд суурин эх үүсвэр болон хөдөлгөөнт эх үүсвэрээс шууд нөлөөлөхгүй газарт суурилуулж хэмжилт хийдэг.

• Автомашины утаа хэмжих суурин харуул: Хөдөлгөөнд оролцож буй автомашины утаанаас

агаарын бохирдол ихээр үүсдэг тул автозамын уулзвар, автозам болон авто замын зах орчимд суурилуулж хэмжилт хийдэг.

20

WinterSummer

WinterSummer

WinterSummer

WinterSummer

(Орчны агаарын хэмжилтийн алба) (автомашины утаа хэмжилтийн алба)

NO ба NO2 цагчилсан агууламж

21

SPM цагчилсан агууламж

WinterSummer

WinterSummer

( Орчны агаарын хэмжилтийн алба ) ( автомашины утаа хэмжилтийн алба )

22SO2 ба Ox цагчилсан агууламж

( Орчны агаарын хэмжилтийн алба )

23CO ба NO цагчилсан агууламж

WinterSummer

WinterSummer

(Автомашины утаахэмжилтийн алба)

24

3.Цаг уурын болон орчны агаарын чанарын мэдээллийн дүн шинжилгээ

• Агаарын бохирдлын агууламжид хамгийн ихээр нөлөөлдөг зүйл нь цаг уурын нөхцөл байдал юм. Тиймээс цаг уурын өгөгдөл, мэдээлэл болон орчны агууламжийн уялдаа холбоог судалсанаар бүс нутгийн агууламжийн онцлог шинжийг тодорхойлдог.

1 - 469

Page 66: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

5

25Салхины чиглэл SO2 агууламж 26Салхины чиглэл бүрийн дундаж агууламж

SO2(ppb)NOx(ppb)SPM(μg/m3)Ox(ppb)

27Салхины хурдны дундаж агууламж

SO2(ppb)NOx(ppb)SPM(μg/m3)Ox(ppb)

28Агаар тогтворжилтийн хэмжээ ба агууламж

29

Баярлалаа

1 - 470

Page 67: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

1

ISC

-ST3

моделийн тухай

2012

/09/

17

IS

C-S

T3-ын тооцоолол болон тооцооллын дүнгийн анализ

шинжилгээ хийхэд

өгөгдлийг

оруулж

боловсруулах явцы

г үзүүлэв.

Дээрх

дарааллаар хийгдэх аж

лын дэлгэрэнгүйг

тайлбарлая.

Эх үүсвэрийн өгөгдөл

Цаг

уурын өгөгдөл,

үүлшилтийн

өгөгдөл

1.

Sour

ceIn

pFile

Mak

er.e

xe-ыг ачааллах

inp файлыг б

оловсруулах

2.

Iscs

t3.e

xe ачааллах

Тооцооллын дүнгийн файлыг боловсруулах

3.

Mk_

Cm

esh.

exe ачааллах

Mes

h da

ta боловсруулах

4.

CA

LMES

H.e

xe ач

ааллах

Arc

View

харуулах

mes

h da

ta боловсруулах

Iscs

t3.e

xe aчаалахад

зориулсан цаг ууры

н өгөгдлийг

боловсруулах

Цаг

уурын өгөгдлийг өөрчлөх

1 - 471

Page 68: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

2

1. Эх үүсвэрийн өгөгдлөөс

inp файлыг боловсруулах

1-1.

Sour

ceIn

pFile

Mak

er fo

lder

дотор

Inpu

t.txt

–ээр дараах

агуулга

, үзүүлэлтийг

суурилуулах

. 1-

2.M

ake_

ISC

-ST3

_Sou

rceI

nput

File

.exe

-г ач

ааллахад

“in

p” файл нь

заасан

газарт хадгалагдана

.

1-1

Inp

ut.tx

t суурилуулах

жиш

ээ

→①

→②

→③

→④

→⑤

→⑥

→⑦

1 - 472

Page 69: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

3

1-7

-ын параметр

тус

бүрийн тайлбар.

1 Эх үүсвэрийн төрөл

(цэгэн үүсвэр:

1、талбайн үүсвэр:

2、шугаман

үүсвэрээс

цэгэн

үүсвэр

болгох:

3)

2 Хамрагдах

бодис

(S

O2、

NO

x、TS

P、PM

10、

CO

)

3 Эх үүсвэрийн өгөгдлийн

filep

ass бую

у файлын хадгалагдаж

буй

газар

4 Is

cst3

харуулах фо

рматлаж

хэлбэрж

үүлсэн

цаг

уурын өгөгдлийн

filep

ass

5 in

p файлыг хадгалах

file

pass

(талбайн

үүсвэр болон шугаман

үүсвэрээс

цэгэн

үүсвэр

болгох

)

6 Хөдөлгөөнт хувилбарын

filep

ass (зөвхөн

талбайн

үүсвэр)

7 Ялгарлы

н өндөр

(талбайн

үүсвэр)

1 - 473

Page 70: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

4

2.

Iscs

t3.e

xe (I

SC-S

T3 ажиллуулах

файл)

-ыг нээх

2-1.

C:¥

Sim

ulat

ionS

emin

ar¥I

SC_P

RO

GR

AM

_MN

¥pro

gram

¥inp

ut¥I

scst

3.tx

t-д дараах агуулга,

зүйлийг суурилуулах

1-

7-ын параметр

тус

бүрийн тайлбар

1 in

p файлын хадгалагдаж

буй

газар

2 Тооцооллын явцы

г хадгалах

файлы

н хадгалагдаж

буй

газар

2-2.

Is

cst3

.exe

-г бүрэн

ачааллаж

дуусахад дараах

файл нь

out

put f

olde

r–д хадгалагдана

.

・is

c3st

_lon

g_1D

AY-m

ax.tx

t ・

isc3

st_l

ong_

perio

d.tx

t ・Тооцооллын явцы

г хадгалах

файлы

н fil

e pa

ss (Ж

ишээ:

isc3

st_l

ong_

UB

_SO

2.tx

t)

→①

→②

1 - 474

Page 71: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

5

3.

Mk_

Cm

esh.

exe

(Тооцооллы

н дүнгээс

mes

h da

ta-г

боловсруулах ачааллын файл

)-ыг ачааллах

3-

1. C

:¥Si

mul

atio

nSem

inar

¥ISC

_PR

OG

RA

M_M

N¥p

rogr

am¥i

nput

¥mk_

Cm

esh.

txt-д

дараах агуулга,

үзүүлэлтийг

суурилуулах

3-

2. M

K_C

mes

h.ex

e-г ачааллахад

mes

h da

ta (t

ext ф

айл,

бинар

файл)

бэлэн болох

3-1

mk_

Cm

esh.

txt суурилуулах

жиш

ээ

Жиш

ээлбэл

: 「

;」 нь

com

men

t out

, ачааллах үед тоохгүй орхих

→①

→②

→③

→④

→⑤

→⑥

→⑦

→⑧

→⑨

→⑩

1 - 475

Page 72: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

6

1-10

-ын параметр

тус

бүрийн тайлбар

1 M

esh

data

-г хадгалсан

газар

(tex

t file

)

2 Жилийн дундаж

утгийн

mes

h тус бүрийн

тооцооллы

н утгын

filep

ass

3 M

esh

data

-г хадгалсан

газар

(бинар

файл)

4 Нэр

гарчиг

5 M

esh эхлэлийн

цэг

(X,Y

)

6 M

esh тоо

(X тэнхлэгийн чиг,

Y тэнхлэгийн чиг)

, mes

h хооронды

н зай

(X тэнхлэгийн

чиг,

Y тэнхлэгийн чиг)

7 Молекулын жин

:Агууламжийн нэгж

хувиргалтаар аш

иглах.

0-ын хувьд нэгж

нь

μg/м

3 、бусад тохиолдолд

нэгж

нь

ppm

байна

8 Агаарын

даралт

(hP

a):Агууламжийн

нэгж

хувиргалт

болон

агаарын

даралтын

засварлалтаар аш

иглах

9 Темп

ератур

(K):

Агууламжийн нэгж

хувиргалтаар аш

иглах

10

Параметрийн

төгсгөлийг үзүүлэх

(зайлш

гүй)

1 - 476

Page 73: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

7

4.

CA

LMES

H.e

xe (m

esh

data

-г A

rcV

iew

-д унш

уулах хэлбэрт хувиргах

файл)

ажиллуулж

ачааллах

4-

1. C

:¥Si

mul

atio

nSem

inar

¥ISC

_PR

OG

RA

M_M

N¥p

rogr

am¥i

nput

¥CA

LMES

H.F

T5 –д дараах

агуулга

, үзүүлэлтийг

суурилуулах

1-4-ийн параметрийн тайлбар 1

Inpu

t file

pas

s (3-т хийгдсэн

text

файлийн

mes

h өгөгдлийн файл

)

2 O

ut p

ut fi

le p

ass

3 O

ut p

ut fi

le p

ass-д үзүүлсэн

эх үүсвэрийн

нэр

4 O

ut p

ut fi

le-д

үзүүлэх

бодисын нэр

4-2.

CA

LMES

H.e

xe-г

ачааллахад

Arc

Vie

w-д

унш

уулах хэлбэрт хувиргасан

файл нь

заасан

газарт хадгалагдана

.

→①

→②

→③

→④

1 - 477

Page 74: Хавсралт2.1-8 Инвентор тархалтын ...open_jicareport.jica.go.jp/pdf/1000009055_04.pdf · Гэрийн зуухнаас ... • Агшин зуурд гарах

8

1 - 478