ΕΛΠ22 Προσωκρατικοί.docx

8/16/2019 ΕΛΠ22 Προσωκρατικοί.docx

1/12

ΕΛΠ 22ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1-ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ

Από το μύθο στο λόγοΠέρασμα από το μύθο στο λόγο = η !έλ"!η πο# ο$%γησ στηγέ& ση τη' λλη&"(%' )"λοσο)*α' το& + ο α",&α Στη θέση

παραδεδομένων μύθων (π.χ. μύθοι για τη δημιουργία του κόσμου)εμφανίζονται θ .ρ* ' $"ατ#π.μέ& ' από σ#γ( (ρ"μέ&ο#'στο/αστέ' . Η αυθεντία της παρ δοσης δεν είναι πια η μόνη πουεγγυ ται την ορθότητα των όποιων ερμηνει!ν" καθ!ς οι όποιες

&$ *! "' (α" τα π"/ "ρ%ματα $"ατ#π,&ο&τα" πλέο& μλογ"(% σ#&ο/% (α" σ#&έπ "α 0 απρόσ.πη (α"απομ#θοπο"ημέ&η έ()ραση *&α" το απο)ασ"στ"(ό %μα γ"ατη $"ατύπ.ση α)ηρημέ&.& &&ο",& (α" γ &"(,& (α&ό&.& . #μύθος π ντως" και η παραστατικ$ απεικόνιση της πραγματικότηταςδεν έ%ει&ε από τη φι%οσοφία (κ%ασικό παρ δειγμα η χρ$ση τωνμύθων από τον '% τωνα). Ο" γ & ρ/ ' τη' )"λοσο)*α' μα3* μτη θ .ρ*α το#' ο"(ο$όμησα& (α" τη )"λοσο)"(% γλ,σσα α#το* πρ,τα έγρα4α& σ π 3ό λόγο και την π"στημο&"(%ορολογ*α (α" το& (ρ"τ"(ό λόγο . Σημαντικός ο ρό%ος τους γιατην ε έ%ι η του ε%%ηνικού και ευρωπα*κού πνεύματος καθ!ς$"ατύπ.σα& τ"' (#ρ"ότ ρ ' έ&&ο" ' όλ.& τ.& (λ $.& το#

π"στητού (π.χ. στη φυσικ$ φι%οσοφία+ τομο5 )ύση5 π "ρο5(όσμο'5 ( &ό5 (*&ηση5 αρ"θμό' ). Σημαντικός υπ$ρ ε και ο ρό%οςτης θεο%ογίας και της θρησκείας στην προσωκρατικ$ φι%οσοφίακαθ!ς πο%%οί στοχαστές της περιόδου αυτ$ς ε%αύνονται απόθεο%ογικ ενδιαφέροντα κατ τη διατύπωση των θεωρι!ν τους.

,στόσο οι περισσότερες προσωκρατικές θεωρίες διατηρούν τησημασία και τη συνοχ$ τους ακόμη και χωρίς θεο%ογικ στοιχεία"εν! δεν απουσι ζει η κριτικ$ των παραδεδομένων αντι%$&εων γιατους θεούς $ των %ατρευτικ!ν-τε%ετουργικ!ν πρακτικ!ν από τουςπροσωκρατικούς φι%οσόφους.

6ΑΛ0Σ5 αρ/έ' + ο# α"Κοσμογο&"(% αρ/%7 8 ΕΡΟ 5 ασ"(ό σ#στατ"(ό όλ.& τ.&πραγμ τ.& 5 ό/" .' θ ό' αλλ .' )#σ"(ό σ,μα 0 9η στηρ*3 τα": π"πλέ "; στο & ρό8 ρό = η αρ/% τ.& π &τ.&'ιθανοί %όγοι για τη διατύπωση της θεωρίας του+ από το χ!ροφυσιο%ογίας (εικ ζει ο ριστοτέ%ης)" μετεωρο%ογικοί και επιρρο$ απόκοσμογονικούς μύθους /γγύς νατο%$ς (καταγωγ$ πραγμ των από τονερό).

Η θεωρία του είναι μια μορφ$ υ%οζωισμού (η ύ%η έχει ζω$) π.χ. ομαγν$της" έχει περιορισμένη δυνατότητα κίνησης" έχει &υχ$ 0 έχει ζω$.


2/12

Α8Α>Ι?Α8@ΡΟΣ5 + ο' α"#ρθο%ογιστ$ς" αποθεοποίησε με ριζικό τρόπο τα φυσικ φαινόμενα.

6γρα&ε το πρ!το ε%%ηνικό φι%οσοφικό έργο Ι?Ε80Σ5 2ο μ"σό το# B ο# α"ΑΕΡΑΣ :αόρατο' ατμοσ)α"ρ"(ό' αέρα';7 αρ/% μ*α (α" μο&α$"(%5(α" π "ρη :α& ! &τλητη πηγ% το# γ*γ& σθα";5 σ#& /,'("&ούμ &ο' προ(αλ * μ τα ολέ' :σημ *ο σύμπλ #ση' μ 6αλ% π ρ*3.&τα&%' ύλη';? τη& αρα*.ση (α" τη& πύ(&.ση το# αέρα $ημ"ο#ργού&τα"ο#σ* '7 ).τ" 5 & μο'5 σύ&& )α5 & ρό5 γη (α" ο" πέτρ '0 9η σ/ηματ*στη( μ τη σ#μπύ(&.ση &ό' μέρο#' το# π "ρο#αρ/έγο&ο# αέρα Ε*&α" πλατ" 5 π*π $η (α" α αθ%' (α" στηρ*3 τα"στο& αέρα Τα ο#ρ &"α σ,ματα *&α" πύρ"&α (α" όπ.' (α" η 9η5#πο αστ 3ο&τα" από το& αέραΠρό( "τα" γ"α το πρ,το σ#στηματ"(ό μο&"στ"(ό σύστημα στη&αρ/α*α λλη&"(% )"λοσο)*α (α" #λ"στ"(ό 7


3/12

κοσμικού αέρα (από τον οποίο αποτε%είται ο κόσμος) είναι πο%ύσημαντικ$" και αυτ$ πιθανότατα τον οδ$γησε στην υιοθέτηση του αέραως αρχ$ς του κόσμου. ;ο γεγονός ότι διατύπωσε τη θέση του για τηναρ/% το# (όσμο# :το# μα(ρό(οσμο#; έχοντας στο νου του και τηναρ/% 3.%' το# α&θρ,πο# :το# μ"(ρό(οσμο#;5 τη& 4#/% το#5δη%!νει ότι πρό αλ μ"α &"α*α προοπτ"(% (ατα&όηση' το# (όσμο#(α" το# α&θρ,πο#

Π#θαγόρα' (α" Π#θαγόρ "ο" >δρυση στην 8 τω ?τα%ία (8ρότωνας) από τον Π#θαγόρα (γέν. 2@A π.4. Σ μος)ηθικοθρησκευτικ$ς κοινότητας-αδε%φότητας (εταιρείας) που είχε και φι%οσοφικ καιπο%ιτικ ενδιαφέροντα. Bω$ με%!ν+ ασκητικ$" κ τω από συγκεκριμένους κανόνες1ίου (ορίστηκαν από τον 'υθαγόρα)" εκφρασμένους σε μια σειρ θεωρητικ!ν καιπρακτικ!ν οδηγι!ν (ονομ ζονταν ακούσματα %όγω προφορικ$ς παρ δοσης $σύμ1ο%α " επειδ$ μέσω αυτ!ν αναγνωρίζονταν μετα ύ τους τα μέ%η). ;ηρούσαν έναιδιόμορφο τε%ετουργικό (προστ της θεός+ πό%%ων)" συνδέονταν με 1αθι φι%ία καια%%η%εγγύη (σχετ. το ρητό κοινά τα των φίλων ). Π#θαγόρ "ο' τρόπο' 3.%' +σε1ασμός της ζω$ς (απαγόρευση φόνου έμ&υχων όντων)" διαιτητικοί περιορισμοί(χορτοφαγία" ε αίρεση τα κουκι )" η τ$ρηση του μέτρου σε κ θε έκφανση τηςκαθημεριν$ς ζω$ς" αυστηρ αντιηδονιστικ$ στ ση.@ύο (ατηγορ* ' οπα$,&7 Α(ο#σματ"(ο*5 όσο" τηρούσα& τα α(ούσματα (α"#"οθ τούσα& το& π#θαγορ"σμό .' τρόπο 3.%' ?αθηματ"(ο*5 όσο"(αταγ*&ο&τα& μ τ"' π"στ%μ ' :τα μαθ%ματα;5 στο πλα*σ"ο π &τα το#π#θαγορ"σμού?δρύθηκαν και %%ες εταιρείες σε πό%εις της 8. ?τα%ίας" α%% η αυ ανόμενη πο%ιτικ$του επιρρο$ (και των οπαδ!ν του)" η διδασκα%ία του και ο ιδιόμορφος τρόπος ζω$ςτους δημιούργησαν αντίπα%ους και εχθρούς" γιC αυτό και υπ$ρ αν 1ιαιότητεςεναντίον τους.

Dεν έγρα&ε τίποτα" μό&ο προ)ορ"(% παρ $οση εντός της εταιρείας καιπερι1α%%όταν με από%υτο κύρος «αυτός έφα» και αυστηρ$ εχεμύθεια.- 0 4#/% *&α" αθ &ατη- ? ταμορ),& τα" σ λλα *$η 3,.&- Cλα όσα σ#μ α*&ο#& πα&αλαμ &ο&τα" π ρ"ο$"( (α" τ*ποτ $ & *&α"

&τ λ,' (α"&ούργ"ο- Σ#γγέ& "α έμ4#/.& ό&τ.& :α)ού πα&τού μπορ * &α ρ*σ( τα" (λ "σμέ&ημ"α 4#/%;Dίδα ε την μετενσ ρκωση. Η αθ νατη &υχ$ φεύγει από το σ!μα του ανθρ!που ότανπεθαίνει" α%% δεν χ νεται" μπαίνει σε %%ο σ!μα (μετ την κρίση της εκ στοτε&υχοσωματικ$ς ενότητας για την επίγεια ζω$ της) και" αφού υποστεί πο%%έςμετενσωματ!σεις απε%ευθερ!νεται από τα γ$ινα δεσμ και φτ νει στο τέ%ος στα7νησι των μακ ρων:" σε τόπους ευδαιμονίας και γα%$νης. πό το (ο#σμα + τ"έστ"& α" μα( ρ.& &%σο"D Eλ"ο' (α" Σ λ%&η5 ενισχύθηκε η πο&η ότι πρόκειταιγια αστρ"(% αθα&ασ*α τη' 4#/%' (παρόμοιες δο ασίες #ρφικοί και οι μυημένοι στα/%ευσίνια Eυστ$ρια).Σε αντίθεση με την ορθο%ογιστικ$ προσπ θεια κατανόησης της φύσης από τους

>ωνες φυσιο%όγους" για τους 'υθαγόρειους ο )#σ"(ό' (όσμο' ) &τα3 &α$"απ ρ&"έτα" από μ#στ"(έ' (α" α(ατ ληπτ ' $#& μ "'5 (ατα&οητέ' μέσα απόσ#μ ολ"σμού' (α" μ#θ"(έ' παραστ σ "'Ο" Π#θαγόρ "ο" έ$"&α& "$"α*τ ρη σημασ*α στη& αρμο&*α (α" στο& αρ"θμό5"$*.' στο& αρ"θμό $έ(α ( θροισμα των τεσσ ρων πρ!των αριθμ!ν 5"="F"G" πουδη%!νονται με τον όρο τετρακτύς). ? τη& τ τρα(τύ& σ#&$έ τα" η έ&&ο"α τη'αρμο&*α'5 η οπο*α */ (οσμ"(% σημασ*α Το (ο#σμα πο# α&α)έρ τα" στομα&τ *ο τ.& @ λ),& #πο$ηλ,& " ότ" το σύμπα& /αρα(τηρ*3 τα" από τ !η(α" ορθολογ"(ότηταΟ" Π#θαγόρ "ο" το# B ο# α" (α" ύστ ρα θ ,ρησα& ότ" το πέρα' :όρ"ο; (α" το

π "ρο *&α" τα στο"/ *α το# (όσμο#5 τα ασ"( α&τ*θ τα :ρ*3α όλ.& τ.&λλ.&;

F


4/12


5/12

ενός. ,στόσο" %%η $ταν η αφετηρία και η συ%%ογιστικ$ καθενός" καθ!ςμε %%η συ%%ογιστικ$ κατέ%η ε ο Mενοφ νης στην έννοια του ενός θεούκαι με %%η ο 'αρμενίδης" στη σφαίρα του είναι.# Jεόφραστος και %%οι" υπέθεσαν ότι ο θεός ταυτίζεται με τον κόσμο.Dεν μπορεί όμως να ταυτίζεται ο ακίνητος θεός με τον κόσμο που κινείταικαι μετα1 %%εται.8 ότ ρο" μ λ τητέ' *$α& στο θ ό το# > &ο) &η (αταρ/%& έ&α&απομ#θοπο"ημέ&ο @*α (αντίδραση στην ποιητικ$ παρ δοση) και

υπέθεσαν ότι ο θ ό' α#τό' ασ*3 τα" .' έ&α αθμό στη& "$έα τ.&?"λησ*.& ότ" #π ρ/ " μ"α θ *α ο#σ*α πο#5 στη& π ρ*πτ.ση το#6αλ% (α" το# Α&α!"μέ&η5 $"αποτ*3 " (ατ ( πο"ο τρόπο ταα&τ"( *μ &α α#τού το# (όσμο# (α" το#' $*& " 3.% (α" (*&ηση

0ρ (λ "το'5 τέλη + ο# α" -αρ/έ' B ο# α" Λόγος, &'εριγρ φει τη φι%οσοφία του ως


6/12

!ασθ & *5 /.ρ*' ποτέ &α σ %& " &τ λ,' 7αν 1ει με μέτρο καισ1$νει με μέτρο:. ;ο #μ τ λητο ηρα(λ *τ "ο π#ρ διανύει μιακυκ%ικ$ πορεία" κατ την οποία μετα%% σσεται σε θ %ασσα καιαυτ$ σε γη (πυρ-θ %ασσα-γη)" για να ακο%ουθ$σει η αντίστροφηπορεία της γης σε θ %ασσα και αυτ$ς σε φωτι (γη-θ %ασσα-πυρ).

;ο πυρ του δεν ταυτίζεται με την υ%ικ$ φωτι που γνωρίζουμε"ούτε πρεσ1εύει την ο%ικ$ καταστροφ$ του κόσμου. Η φωτι τουΗρ κ%ειτου αποτε%εί μια κοσμο%ογικ$ σταθερ που αένααμετα1 %%εται" κινείται και μεταμορφ!νεται 7


7/12

και αποτε%εί τη θ μ λ",$η "$"ότητα τ.& πραγμ τ.& Eε τηνεισαγωγ$ του όρου 7είναι: γενν$θηκε ο κ% δος της φι%οσοφίας πουονομ ζεται ο&τολογ*α Η οντο%ογία του 'αρμενίδη $ & /αρα(τηρ*3 "αμ τ λητο ( θ π"μέρο#' ο& (το οποίο μετα1 %%εται" α%%οι!νεται)"αλλ το < *&α" α#τ,& τ.& ό&τ.&5 π.χ. αν ένα φ%ιτζ νι σπ σει" τούτοδεν θα έχει καμι σημασία για το 7είναι:" αφού ακόμη και τα θρύ&α% τουθα < *&α" όπως $ταν και το φ%ιτζ νι. υτό το < *&α" 5 που αφοραδιακρίτως κ θε ον" αποτ λ * το μο&α$"(ό α&τ"( *μ &ο τη'

Αλ%θ "α' " η οπο*α $ & αρ& *τα" το& (όσμο5 τη& πολλαπλότητα5 τη&(*&ηση (α" τη& πολ#μορ)*α " α%% #πογραμμ*3 " τη& &ότητα (α"σ#&έ/ "α πο# το& $"έπ " αν τον δούμε ως


8/12


9/12

α&τ"θ τ"(έ' πορ * ' πο# $"α&ύ " το (οσμ"(ό γ*γ& σθα" + η πρ!τη οδηγείστην απόλ#τη &ότητα (α" σύ&θ ση υπό την κυριαρχία της φι%ότητας"όπου τα ριζ!ματα αποτε%ούν μια συμπαγ$ ενότητα. Η δεύτερη οδηγεί στηναποσύ&θ ση (α" το& ολο(ληρ.τ"(ό /.ρ"σμό τ.& ρ"3.μ τ.& " τονοποίο προκα%εί το νείκος που σταδιακ επικρατεί.

Ο (οσμ"(ό' (ύ(λο' 'εριγρ φει το (οσμ"(ό γ*γ& σθα" ως μια α",&"α(α" σ#& /% $" ση μ"α' (#(λ"(%' πορ *α' /.ρ*' αρ/% (α" τέλο' . Ηπορεία αυτ$ μπορεί να παρομοιασθεί με την (*&ηση των δεικτ!ν ενόςρο%ογιού" την οποία /αρα(τηρ*3ο#& $ύο ορόσημα + ο θ J(ό' σ)α*ρο' καιη /αοτ"(% $*&η ($ δίνος).

Στην πρ,τη ) ση π"(ρατ * πλ%ρ.' η )"λότητα δημιουργ!ντας μιααπό%υτα αρμονικ$ κατ σταση" που περιγρ φεται από τον /μπεδοκ%$ με τη1ο$θεια του τ λ "ότ ρο# γ .μ τρ"(ού σ/%ματο'5 τη' σ)α*ρα'5παρουσι ζοντ ς την ως θε*κ$ μορφ$+ 78ι αυτός από παντού9 ο σφαίρος οο%οστρόγγυ%ος9:. Κ θ */&ο' & *(ο#' έ/ " !ο λ"σθ * στη&π ρ")έρ "α το# σ)α*ρο# και τα τέσσ ρα ρ"3,ματα ρ*σ(ο&τα" σ μ"α(ατ σταση απόλ#τη' (α" σ#& /ού' μ *!η'

Στην $ ύτ ρη ) ση το & *(ο' "σέρ/ τα" στο σ)α*ρο και προκα%είδιαμ χη και μια διαδικασία αποσύνθεσης και δι %υσης" όπου 7ό%α στη σειρτα μέ%η του θεού έτρεμαν:. Στη διαρκ!ς επεκτεινόμενη στρο1ι%ικ$ κίνηση(δίνη) τα ρ"3,ματα $"α(ρ*&ο&τα" (α" απο/.ρ*3ο&τα" " εν! τα έμ "α ό&ταπο# $ημ"ο#ργού&τα" #πό( "&τα" στη $"αρ(,' α#!α&όμ &η παρο#σ*α(α" π"ρρο% το# & *(ο#' Στη ) ση α#τ% α&%( " (α" ο $"(ό' μα'5παρο&τ"(ό' (όσμο'5 1αδίζοντας προς μια κατ σταση ό%ο καιπερισσότερης διαμ χης και εχθρότητας.

Στην τρ*τη ) ση έ/ " ολο(ληρ.τ"( (#ρ"αρ/%σ " το & *(ο' στοστρο1ι%ισμό δημιουργ!ντας μια κατ σταση χ ους" δι %υσης καιο%οκ%ηρωτικ$ς αποσύνθεσης.

Στην τέταρτη ) ση (#ρ"αρ/ * απόλ#τα ( &έο# η )"λότητα καισυγκροτείται ο γα%$νιος σφαίρος 7Σαν έφτασε το νείκος9 όσα το νείκοςακόμη μετέωρα κρατούσε:.

@α"μο&ολογ*α #ι Καθαρμοί διηγούνται τις περιπέτειες ενός δαίμονος+μιας &υχ$ς που υπό την επίδραση του νείκους υποπίπτει σε κ ποιο σο1αρόπαρ πτωμα και χ νει την αθωότητα και καθαρότητ της. Η περιπ% νηση καιενσ ρκωσ$ της σε δι φορες θνητές μορφές φυτ!ν" ζ!ων και ανθρ!πωναποτε%εί συγχρόνως μια διαδικασία κ θαρσης και ε αγνισμού" ως τηνεπιστροφ$ της στην κατ σταση του αθ νατου δαίμονος+ 7Sπ ρχει έναςχρησμός της ν γκης9 τους κουραστικούς δρόμους της ζω$ς:. /μφαν$ςείναι η επίδραση του πυθαγορισμού στις απαγορεύσεις της αιματοχυσίας" τηςκρεοφαγίας" του κανι1α%ισμού" κ%π.

9&.σ"οθ .ρ*α Σύμφωνα με τον /μπεδοκ%$ τα αισθητ αντικείμεναπαρ γουν έ&α *$ο' ((ρ*σ .& :απορροα*;5 οι οποίες μέσω των πόρωντου σ!ματος φτ νουν στα αισθητ$ρια όργανα" όπου και αναγνωρίζονται απόόμοι τους στοιχεία που ενυπ ρχουν μέσα μας. # /μπεδοκ%$ς $ταν έτσι ο

σημαντικότερος εκπρόσωπος της πο&ης ότι γ&.ρ*3ο#μ


10/12

:ο&; (ομμ τ"α όλ.& τ.& )#σ"(,& #ποστ σ .& Τα π"μέρο#'ό&τα /αρα(τηρ*3ο&τα" .' α#τό % .' ( *&ο από τη&#πόσταση πο# #π ρτ ρ * σ α#τ Π.' γ*& τα" α#τόσύμ).&α μ το& Α&α!αγόραD Στην πρ.το(οσμ"(% (ατ στασητα ασ"( $ομ"( στο"/ *α (σπέρματα )" τα οποία είναι π "ρα51ρίσκονται σε α$" (ρ"τη μ *!η (αθέατα λόγ. μ"(ρότητα'5 γιCαυτό και αδι κριτα)" αποτε%ούν τις πρ,τ ' μορ)έ' οργ &.ση'τη' πραγματ"(ότητα' " οι οποίες &σ.ματ,&ο#& & $#& μ " ταο#σ",$η σ#στατ"( όλ.& τ.& #λ"(,& #ποστ σ .& (α" ότα&στη σ#&έ/ "α σ#&τ*θ &τα" (από εκείνα τα 1ασικ και ανα%%οίωταυ%ικ -σπέρματα)" !α(ολο#θού& &α π ρ"έ/ο#&


11/12

Ι$"ότητ ' τ.& ατόμ.&• '%$ρης" συμπαγείς και αδιαπέραστες μον δες ύ%ης.• Dεν περιέχουν μέσα τους μέρη κενού $ μη όντος" ούτε διακρίνονται

σε μέρη.• γέννητα" φθαρτα" πειρα" απαθ$ (αφού δεν επηρε ζονται από το

περι1 %%ον και δεν μετα%% σσονται).• Σε αυτ οφεί%ει η ύ%η τις δι φορες μορφές που παίρνει και όχι σε

κ ποια κινητικ$ δύναμη (όπως η φι%ότης και το νείκος του/μπεδοκ%$ $ ο νους του να αγόρα).

• /ίναι χωρίς ποιότητες ( ποια) και δεν διαφέρουν όσον αφορ τηνυ%ικ$ τους υπόσταση" α%% μόνο+ α; ως προς το σ/%μα (εδ!απαντ!νται οι σημαντικότερες διαφορές αφού τα πειρα σεποσότητα τομα εμφανίζουν μια πειρη ποικι%ία σχημ των καιμορφ!ν" %%α είναι ασύμμετρα" %%α αγκιστροειδ$" %%α κυρτ "

%%α κοί%α" κ%π." ; την τ !η (δι τα η του συμπ%έγματος) και γ;τη θέση (διαφορές που μπορεί να παρουσι ζει η δι τα η δύο $περισσότερων ατόμων στο χ!ρο). ναφέρονται και διαφορές στομέγεθος μετα ύ των ατόμων" ο Dημόκριτος μ %ιστα υποστ$ριζετην ύπαρ η 7πο%ύ μεγ %ων: ατόμων. μφί1ο%ο είναι αν

αποδεχόταν και διαφορές στο 1 ρος τους.• ;α τομα κινούνται διαρκ!ς στο κενό όπου δεν συναντούν καμίααντίσταση. 8αθ!ς συγκρούονται μετα ύ τους" τα όμοια συνδέονταικαι παραμένουν μαζί" εν! τα ανόμοια παίρνουν διαφορετικέςκατευθύνσεις.

• ;α σ!ματα που μας περι1 %%ουν είναι σύνο%α ατόμων που είναιενωμένα σε ένα σύμπ%εγμα (περισσότερο $ %ιγότερο σταθερό). Στασυμπ%έγματα τα τομα διατηρούν την ιδιαιτερότητ τους και μιασχετικ$ αυτονομίαK η ένωσ$ τους είναι 1έ1αιο ότι κ ποτε θα %υθείκαι το σ!μα θα π &ει να υπ ρχει ως ενότητα. Dεν είναι σαφές ποιοιακρι1!ς 7κανόνες: διέπουν τις εν!σεις των ατόμων και τηδημιουργία των σωμ των. #ι διαφορές στο 1 ρος τους φαίνονταιπ ντως να οφεί%ονται στις 7ποσότητες: κενού που υπ ρχειαν μεσα στα τομα τους.

• ;α τομα από τις συγκρούσεις και τις εν!σεις τους δενδημιουργούν μόνο επιμέρους σ!ματα" α%% στο μακροσκοπικόεπίπεδο- και ο%όκ%ηρους κόσμους.

9&,ση

Ο @ημό(ρ"το' ()ρ 3 " π")#λ ! "' έ&α&τ" τη' α*σθηση' (α" τη'α!"οπ"στ*α' τη'7 7Sπ ρχουν $ύο μορ)έ' γ&,ση'5 μ"α γ&%σ"α (α" μ"ασ(οτ "&% . Στην σκοτειν$ αν$κουν ό%α τούτα+ όραση" ακο$" όσφρηση"γεύση" αφ$. Η %%η" η γν$σια είναι διαφορετικ$9:. 7Συμ1ατικό είναι τογ%υκό και το πικρό9 %ηθιν είναι τα τομα και το κενό:./κκιν!ντας από την παρατ$ρηση ότι έ&α (α" το α#τό α&τ"( *μ &ο$ημ"ο#ργ * $"α)ορ τ"(έ' α"σθητηρ"α(έ' &τ#π,σ "' σ$"α)ορ τ"(ού' α&θρ,πο#' " ο Dημόκριτος δεν εντοπίζει την α*σθησηαποκ%ειστικ στο αντικείμενο" α%% τη θ .ρ * αποτέλ σμααλληλ π*$ραση' α&τ"( "μέ&ο# (α" α"σθητηρ"α(ού μη/α&"σμού το#( θ α&θρ,πο# R (α" ρα σ#μ ατ"(%5 επιφανειακ$ και α&*(α&η &α

"σ/.ρ%σ " στο θο' (α" στη& ο#σ*α τ.& πραγμ τ.& Σύμφωνα μεκ ποιες ενδεί εις" η α*σθηση παρ γ τα" μέσ. τη' σ#& &τηση'ατόμ.& πο#


12/12

0 γ&%σ"α γ&,ση α&τ*θ τα $ & !αρτ τα" από τη& α*σθηση5 αλλασ*3 τα" στη &όηση κόμη και η &όηση5 ωστόσο περιγρ φεται ως

κ τι αν %ογο της αίσθησης και α& γ τα" σ ("&%σ "' τ.& ατόμ.& τη'4#/%' (η οποία επίσης αποτε%είται από τομα). Η &όηση έχει π ντωςτην ικανότητα να $" "σ$ύ " στ"' π"ο

Documents

ΕΛΠ22 Προσωκρατικοί.docx