24-h monitoring kardiohirurškog pacijenta

autor: Mahir Dalila – medicinska sestra

mentor: Hadžić Sedija - VMS Glavna sestra CZS

• Bolesti srca i krvnih žila su vodeći uzroci smrtnosti u svijetu.

• Imaju veliki uticaj na preranu smrtnost, ali i na kvalitet života pacijenta.

• Od velike je važnosti uraditi ranu prevenciju nastajanja ovih bolesti.

• Kardiohirurgija je grana hirurgije koja se bavi operativnim zahvatima na srcu i to:

• Na krvnim sudovima srca (premoštenja na koronarnim arterijama - By pass),

• Zamjenom srčanih valvula mehaničkim ili biološkim protezama ili reparacijom valvula

• Operacijama tumora srca• Korekcijom urođenih srčanih mana,• Hirurgijom torakalne aorte ,• Operacijama karotidnih arterija

KARDIOHIRURŠKI PACIJENT

• Kardiohirurški pacijenti se poslije završenog operativnog zahvata smještaju u JIT, koja je opremljena:

• monitoring sistemom,• opremom za mehaničku ventilaciju (respirator,

ambu balon),• infuzomatima,• perfuzorima,• opremom i lijekovima za CPR (defibrilator, set za

intubaciju, aspiratori)• laboratorijom (kao npr. ABS, KS, mineralogram,

troponin),

• Kardiohirurški pacijent je specifičan prvenstveno zbog vrste i težine operacije, a postoperativni tok poseban zbog toga što je pacijent, prvih par sati po završenoj operaciji, do optimiziranja vrijednosti hemodinamskih parametara uspavan, a samim tim ovisan o mehaničkoj ventilaciji i pothlađen.

• Ovakav pacijent zahtijeva aspekt praćenja koji u sebi objedinjuje veliki broj parametara. Ove parametre dobivamo invazivnim i neinvazivnim monitoring tehnikama.

• Hemodinamski monitoring dozvoljava pristup informacijama o stanju bolesnika koje normalno nisu dostupne pri pregledu KVS.

• Monitoring nam omogućava procjenu stanja pacijenta po

vrijednostima hemodinamskih parametara, čije je poremećaje med.sestra dužna poznavati,

registrovati, evidentirati i obavijestiti ljekara.

Parametri koji se prate kod kardiohiruškog pacijenta:

• EKG (frekvenca, ritam, vodič ritma, promjena ritma, pojava AF, pojava VES, VF),

• ARTERIJSKI PRITISAK – njegovo direktno kontinuirano mjerenje vrši se preko vrha katetera plasiranog u arteriju, obično je to art.radialis ili art.femoralis. On je najčešće korišten parametar za procjenu protoka krvi kroz tkiva

• (oscilacije pritiska hipotenzija, hipertenzija, ispravnost krivulje i sistema za mjerenje). Arterijska linija pruža mogućnost i za vađenje krvi za laboratorijske analize (od velike važnosti ABS art. krvi).

• PAP –pulmonalni art. pritisak, prati se pomoću PA katetera - višeluminalni kateter, koji se plasira kroz uvođać (vena jugularis interna,vena subclavia) i prolazi kroz desnu stranu srca u art.pulmonalis. PA SIST. 15-28 mmHg, PA DIAS.5-16 mmHg, PA MED.10-22mmHg

• PA kateter nam omogućava i mjerenje drugih parametara kao što su:

• CO (cardiac output) je proizvod udarnog volumena i frekvence srca. CO i udarni volumen predstavljaju parametar protoka i ako su u adekvatnim vrijednostima održana je oxigenacija tkiva i obrnuto. Normalan protok iznosi 4-8 ℓ⁄ min.

• CI (cardiac index) predstavlja prilagođavanje CO površini osobe i normalne vrijednosti su 2.5-4ℓ⁄ min. ⁄ m2 i ovaj parametar je indirektna mjera tkivne oksigenacije.

• PULMONALNI KAPILARNI WEDGE PRITISAK koji se koristi za procjenu lijeve ventrikularne funkcije 8-12 mmHg.

• CVP odražava funkcionalno stanje desnog srca i pokazatelj je napunjenosti vaskularnog korita. Normalne vrijednosti su 5-15 mmH2O ili

• 2-6 mmHg.

LAP-lijevi atrijalni pritisak•kateter za mjerenje LAP postavlja hirurg intraoperationem•mjeri pritisak lijevog atrija•normalne vrijednosti 4-12mmHg•privremeni

• SpO2 -periferno mjerenje količine kisika u krvi preko senzora (prst, na uho, čelo).

• TEMPERATURA – prvi postoperativni dan se mjeri rektalna T preko rektalne sonde, slijedećih dana axilarna T

• NBP - neinvazivni krvni pritisak, mjeri se preko manžetni. Velika pogodnost je programiranje monitora da sam mjeri pritisak u određenim vremenskim intervalima.

•To su parametri čije je mjerenje kontinuirano

preko monitora.

Ostali parametri koji se prate u postoperativnom tokuDRENAŽA - količina izdrenirane krvi i upalne sekrecije u posebne boce, koje su spojene na vakuum.•prati se satna i ukupna drenaža (iz svakog drena posebno i ukupna),•kardiohirurški pacijenti u postoperativnom toku obično imaju 2 mediastinalna drena i 1 pleuralni,• normalna drenaža ovisi od TT pacijenta,uzimanja antikoagulantne th prije op,od preegzistirajućih bolesti i tipa hirurške operacije

DIUREZA - količina urina, prati se satna i ukupna.

-normalna diureza 1ml/h/kg

-ovisno o pozitivnom bilansu

• PRAĆENJE MODA VENTILACIJE I NJEGOVIH PARAMETARA, kao i evidentiranje svake promjene moda i parametara.

• PRAĆENJE MODA PRIVREMENOG PM registracija i evidentiranje promjena moda i njegovih parametara .

• Svakom kardiohiruškom pacijentu se intraoperativno postave po 2 elektrode na desni atrij i po 2 na desni ventrikul, koje se spoje na privremeni PM jednokomorni ili dvokomorni

• Sve navedene parametre kod kardiohiruškog pacijenta u postoperativnom toku medicinska sestra JIT kontinuirano prati, evidentira prvih sat od izlaska pacijenta iz operativne sale na 30 minuta, a kasnije na sat vremena.

• Postoperativni period kardiohiruškog pacijenta je veoma značajan, jer u njemu mogu nastati komplikacije koje mogu ugroziti i život samog pacijenta.

• Medicinska sestra JIT-a ima veliku ulogu u postoperativnom toku ovih pacijenata.

• Ona je educirana za 24-satno kontinuirano praćenje ove vrste pacijenata, koje uključuje veoma dobro poznavanje kompletne aparature JIT-a, brzu reakciju i poznavanje CPR, medikamenata i njege bolesnika.

ZAKLJUČAK