282234374-Περιλήψεις-ΕΠΟ20-doc.doc

8/20/2019 282234374-Περιλήψεις-ΕΠΟ20-doc.doc

1/21

ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ (6ος -14 ος αι.)

Σκοτεινοί χρόνοι (500-1000)

Ιστορικό πλαίσιο:

475, Κατάλυση Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

Μεταναστεύσεις και επιρομ!ς βαρβαρικν !"#$ν, "ερμανικ#ν κυρίως, και

ε"κατάσταση τους σε Α""λία, $αλλία, Ιταλία, Ισπανία%

Αποτ!λεσμα η πολιτική και κοινωνική αστά&εια, %αρακ&' πόλεων, οικονομικός

μαρασμός, μείωση πλη&υσμού, πολιτισμική παρακμή, ελλιπείς "ν#σεις "ια την επο'ή%

Μόνη ανασ'ετική ύναμη η Εκκ#ία% ( Ρ#μη ε)ακολου&ούσε να είναι το

πνευματικό κ!ντρο του Κα&ολικισμού% *ό"ιοι κληρικοί και μονα'οί που αν!ρ'ονται

στην εκκλησιαστική ιεραρ'ία προσπα&ούν να ανα+ι#σουν τις τ!'νες% ρυση

μοναστηρι#ν, κοινωνικός ρόλος επισκοπ#ν, ιεραποστολικό !ρ"ο μονα'#ν,

εκ'ριστιανισμός +αρ+άρων !ως το -..% /α "ράμματα και οι τ!'νες 'ρησιμοποιή&ηκαν

από τους μονα'ούς "ια τη ιάοση του 'ριστιανισμού%

( Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία 0*+,ντιο1 απ!κρουσε τις +αρ+αρικ!ς εισ+ολ!ς

και ισ'υροποιή&ηκε% 2 +υ3αντινός αυτοκράτορας κατ!στη ο μόνος κληρονόμος του

Μ%Κωνσταντίνου%

45., ανακατάλη6η υτικ#ν κτήσεων από Ιο+τινιανό !ως το 748 που το +υ3αντινό

ε)αρ'άτο της Ρα+!ννας π!9τει στους *ο""ο+άρους και το 8.78 με την πτ#ση τουΜπάρι 'άνεται η τελευταία +υ3αντινή κτήση στη ύση%

/!'νες:

2ι +άρ+αροι λό"ω της νομαικής και α"ροτικής 3ωής τους εν εί'αν μνημειακή

αρ'ιτεκτονική και εί'αν περιορισμ!νη καλλιτε'νική ραστηριότητα σε 9ορητά

αντικείμενα 0όπλα, κοσμήματα, σκεύη1 με πολύπλοκα ιακοσμητικά μοτί+α και

αυναμία στην απόοση της αν&ρ#πινης μορ9ής% ( τ!'νη τους εί'ε ιακοσμητικό,

αποτροπαϊκό και μα"ικό 'αρακτήρα όπως και των πρωτό"ονων λα#ν%

Από τη +νν$ τ$ν /"ο /ια!ορετικν κα##ιτεχνικν %αρα/όε$ν, ηλαή της

αν&ρωποκεντρικής ελληνορωμαϊκής παράοσης και της α9ηρημ!νης +αρ+αρικής

παράοσης, αναπτύ'τηκε η υτικοευρωπαϊκή τ!'νη%

τσι, στην αντι"ρα9ή ιερ#ν κειμ!νων 07ο;


2/21

00, στ!6η του +ασιλιά των ?ρά"κων Καρόλου από τον πάπα σε αυτοκράτορα% 2

επονομα3όμενος αρ#ο&2νος 0@8υ3αντινούς, αλλά

και μετακινήσεις καλλιτε'ν#ν από το >υ3άντιο προς τη Δύση% Aαρακτηριστικό

κτίσμα της επο'ής είναι το παρεκκλήσιο του Bα'εν%

Ρόλος κα##ιτχν3 ανν+&ος, εν υπ!"ρα9ε τα !ρ"α του, &εωρούνταν !νας απλός

τε'νίτης και ό'ι προικισμ!νο άτομο, που αντι"ρά9ει τα πρότυπα των προη"ούμενων

"ενε#ν, αν και ό'ι απολύτως πιστα, εκ9ρά3οντας την προσωπική του αισ&ητική

αντίλη6η% =τό'ος εν ήταν η πιστή αναπαράσταση της 9ύσης και η ομορ9ιά αλλά ναμετα9!ρει στον &εατή με #ιτό ,$ντανό και κατανοτό τρό%ο το &'ν+&α το+

Ε+α22ε#ίο+% ( εικόνα ως +ι+λίο των α"ράμματων%

Μετά το &άνατο του Καρλομά"νου 0 με τη +υ3αντινή πρι"κίπισσα Fεο9αν#% Dπιράσεις +υ3αντινής τ!'νης%

ΜΑΝΙΕΣ 8Ε9ΝΕΣ (11ς -1:ς αι) ' Στρατευόμενη Εκκλησία

*!)εις;κλειιά: ανάπτυ)η, αστικά κ!ντρα, 9εουαρ'ικό σύστημα, προσκυνήματα,

μονα'ικά τά"ματα, σταυρο9ορίες

/ρίκλιτη +ασιλική με G μετατροπ!ς, σταυρο&όλια με νευρ#σεις, πυλ#νες,

κιονόκρανα, μικροτε'νία, αν#νυμος καλλιτ!'νης


Μετά το 8... )εκινά περίοος ταερόττας και αν%τ+;ς% /!λος +αρ+αρικ#ν

επιομ#ν, ανάπτυ)η πόλεων, αύ)ηση παρα"ω"ής και πλη&υσμιακή άνοος, η

ανάπτυ)η εμπορίου και +ιοτε'νίας ευνόησε τη ημιουρ"ία αστικ#ν κ!ντρων%


3/21

Hποτυπ#ης !ννοια του κράτους% Αύναμη αστική τά)η, α"ρότες;κολονοί 0'ωρίς

ικαι#ματα, ανήκαν στο 9!ουο1

Μοναχι&ός: ίρυση πολυάρι&μων τα"μάτων 0>ενεικτίνοι, Αυ"ουστίνοι1% /α

μοναστήρια αυτάρκεις μονάες, +ιοτε'νικά και παρα"ω"ικά κ!ντρα% Fρησκευτική;

κοινωνική;πνευματική;πολιτισμική ραστηριότητα%

=ροκ+ν'&ατα: 2ι +αρ+αρικες επιρομ!ς εί'αν τελει#σει% Ανάπτυ)η

προσκυνημάτων, ε"κοίμηση και λατρεία λει6άνων 0+λ!πε +υ3άντιοI1και

=ταυρο9ορίες με σκοπό την απελευ&!ρωση των Α"ίων /όπων%

/!'νη:

8.JJ κατάκτηση Α""λίας από Kορμανούς και μετα9ορά εκεί ενός ν!ου οικοομικού

ρυ&μού, του ρομανικούLνορμανικού 0Α""λία1% Α9ετηρία η τρίκ#ιτ

%α#αιοχριτιανικ' βαι#ικ' &ε ' χ$ρίς ε2κριο κ#ίτος, αλλά με μετατροπ!ςα9ού προ!κυ6αν G προ+λήματα:

8% ( λατρεία των λει6άνων και η 9ύλα)ή τους κάτω από την Α"ία /ράπε3α του

ναού !κανε τους πιστούς να &!λουν να τα πλησιάσουν 'ωρίς να ιακόπτεται η

&εία λειτουρ"ία%

G% Ανά"κη "ια ταυτό'ρονη τ!λεση μυστηρίων και ιεροτελεστι#ν%

*ύσεις:

8% νας ημικυκλικός ιάρομος περιμετρικά του ιερού

G% Cολλά μικρά παρεκκλήσια ύρω από τον περιμετρικό ιάρομο και τους

άλλους ιαρόμους του ναού, σε μ!"ε&ος και σ'ήμα απλής κό"'ης%

Aαρακτηριστικά ρομανικού ναού: τα τα+ροό#ια &ε νε+ρεις "ια την

επίλυση της στ!"ασης των με"άλων π!τρινων ρομανικ#ν να#ν, ηλαή

ο"κ#εις και ισ'υρούς πεσσούς που συν!εαν με ενισ'υτικά ε"κάρσια τό)α

0οι )ύλινες στ!"ες καί"ονταν, εν# οι ρωμαϊκ!ς τε'νικ!ς &όλωσης εί'αν π!σει

σε α'ρηστία1%

D)ωτερικός ιάκοσμος με %+#νες, ηλαή οι με"αλοπρεπείς &ύρες της

πρόσο6ης% Cλαισι#νονταν με κίονες με πυκνούς κίονες με κυκλικό τύμπανο

με παραστάσεις από την Μ!λλουσα Κρίση πάνω από το υπ!ρ&υρο% =τ!νευαν

από !)ω προς τα μ!σα% Cι&ανότατα από"ονοι των ρωμαϊκ#ν α6ίων και

κιονόκρανα%

Dσωτερικά μνημειακή 3ω"ρα9ική και "λυπτική και !ρ"α &ικροτεχνίας%

>εχ$ρί,ει Ιτα#ία ό%ο+ +%ρχει το%ικό "!ος #ό2$3

8% /ης καλλιτε'νικής παράοσης του παρελ&όντος που α)ιοποίησε την

παλαιο'ριστιανική +ασιλική,

3


4/21

G% /ης πολυ'ρωμίας των προσό6εων που ταίρια3ε στην ιταλική

ιιοσυ"κρασία

M% ( πολιτική ιαίρεση της μεσαιωνικής Ιταλίας εν επ!τρε6ε την ενιαία

πολιτισμική ταυτότητα% Dπιμ!ρους πολιτισμικά στοι'εία

0+υ3αντινά,αρα+ικά κ%λπ%1 και ιά9ορα προσ9ερόμενα υλικά%

Aαρακτηριστικό το μνημειακό σύνολο της Cί3ας%

?8@ΙΕΣ 8Ε9ΝΕΣ 08Mος;85ος αι1 ή η Θριαμβέυουσα Εκκλησία

*!)εις;κλειιά: 9εουαρ'ικό σύστημα, ανάπτυ)η πόλεων, τραπε'ικό σύστημα,

συντε'νίες και κοινότητες

Κα&ερικοί ναοί, πυλ#νες;ρόακας;α!τωμα, σταυρο&όλιο με νυρ#σεις;ο)υκόρυ9ο

τό)ο;αντηρίες σε κα&N ύ6ος ανάπτυη, υαλο"ρα9ήματα, α"άλματα;κίονες;

συναίσ&ημα και ε)ατομίκευση

Ιστορικό πλαίσιο 0J1:

Δεν απουναμ#&ηκε το !εο+/αρχικό "τ&α (κοινωνία ιαιρεμ!νη σε

αριστοκρατία, κλήρο, αστούς και α"ρότες% 2ι ευ"ενείς ήταν ιιοκτήτες των O1

Αν%τ+; τ$ν %ό#ε$ν, πλη&υσμιακή αύ)ηση, ανάπτυ)η +ιοτε'νίας και εμπορίου

0+λ!πε εμπορικ!ς σ'!σεις με >υ3άντιο1%

$!ννηση τρα%ε,ικο" +τ'&ατος σε ιταλικ!ς πόλεις

2ρ"άνωση κατοίκων πόλεων σε +ντεχνίες και σταιακά σε κοινόττες που

αυτοιοικούνταν σε με"αλύτερο ή μικρότερο +α&μό% 2ι συντε'νίες συν!+αλαν στην

πολιτισμική ανάπτυ)η με την 'ρηματοότηση αν!"ερσης εκκλησι#ν μ!σα από τον

πλούτο και τις συνακόλου&ες 9ορολο"ικ!ς εισ9ορ!ς των μελ#ν τους% ( αν!"ερση των

εκκλησι#ν π!ρασε από τους μονα'ούς στις κοινότητες%

αε/ρικοί ναοί με λειτουρ"ία σ'ολείου, 'ορωίας, πνευματικού κ!ντρου% /ο

τεράστιο μ!"ε&ός τους ε)!9ρα3ε τη +α&ειά &ρησκευτικότητα της μεσαιωνικήςκοινωνίας%

/!'νες:

2 αυ)ανόμενος πλούτος και η ύναμη της υτικής Dυρ#πης εκ9ράστηκαν με το

"οτ&ικό ρυ&μό% Dμπνευστής του ήταν ο α+άς =υ3! του Α"ίου Διονυσίου κοντά στο

Cαρίσι%

Δομή "οτ&ικού ναού: M προσό6εις με σημαντικότερη τη υτική "ιN αυτό και κεντρική,

που ιαμορ9ων#ταν σε M 3#νες κα&P ύ6ος: τρεις %+#νες, ρό/ακας 0ο με"άλος

κυκλικός πλαισιωμ!νος από παρά&υρα 9ε""ίτης1, ατ$&α που πλαισι#νεται απόκωωνοστάσια στη στ!"η του μεσαίου κλίτους

4


5/21

Aαρακτηριστικά "οτ&ικού ναού: το τα+ροό#ιο &ε νε+ρεις, το ο;+κόρ+!ο τό;ο

και οι ε;$τερικς αντρί/ες που μετ!9εραν στο ε)ωτερικό τις ω&ήσεις των τό)ων%

/α M αυτά ομικά στοι'εία ημιούρ"ησαν !να ισ'υρό π!τρινο σκελετό% Α9ού η

στήρι)η ε "ινόταν από τους τοί'ους, η επι9άνειά τους μπορούσε να αντικαταστα&εί

από "υαλί% Dπομ!νως, τη &!ση της επιτοί'ιας 3ω"ρα9ικής πήραν τα +α#ο2ρα!'&ατα%Dπίσης, με τα ο)υκόρυ9α τό)α αντί των κυκλικ#ν τα κτήρια κ!ρισαν σε "Aος% /α

ύο αυτά στοι'εία υπ!+αλαν το αίσ&ημα της πνευματικής ανάτασης κας το 9ως

εκτός από πρακτική α)ία εί'ε και συμ+ολική, α9ού ο Aριστός ήταν το 9ως του

Κόσμου. αινοτο&ία τα α2#&ατα-κίονες που στηρί3ουν τα τύμπανα% Eλα μ!σα και

!)ω από τον "οτ&ικό κα&ερικό ναό αντανακλούσαν τη ό)α των ουραν#ν%

( υπο'#ρηση της μνημειακής αρ'ιτεκτονικής λό"ω υαλο"ρα9ημάτων 0+ιτρ#1

οή"ησε στην ανάπτυ)η της εικονο2ρ!ς τ$ν χειρο2ρ!$ν% Cαρά την

ε)οικείωση με το αν&ρ#πινο σ#μα 0ε)ού και η ε)ατομίκευση και η εσωτερικότητα

των μορ9#ν1 σκοπός του καλλιτ!'νη εν είναι η πιστή αναπαράσταση τωνπρα"μάτων αλλά να εκ9ράσει το ανρ%ινο +ναί&α%

Aαρακτηριστικοί "οτ&ικοί ναοί: Cανα"ία των Cαρισίων, κα&ερικός της =αρτρ,

κα&ερικός της Ρ!ιμ%

ο&ανικς τχνες ε Ιτα#ία

*!)εις;κλειιά: άνοος παπισμού, 9ρα"κισκανοί μονα'οί, ιταλικ!ς πόλεις;κράτη,

τραπε3ικό σύστημα, 9εουαρ'ία, 'ορη"οί αστοί

Ιστορικό πλαίσιο 0J1:

( πολιτική ιαίρεση της μεσαιωνικής Ιταλίας εν επ!τρε6ε την ενιαία πολιτισμική

ταυτότητα%

Ανα+ίωση %α%ι&ο": οι συνε'είς προσπά&ειες κατά το 8Gο αι#να "ια

ανε)αρτητοποίηση του πάπα από την πολιτική κηεμονία των Dυρωπαίων μοναρ'#ν

τελεσ9όρησε με τον πάπα Ιννοκντιο ? που επ!+αλε τον παπισμό ως ανε)άρτητη

πολιτική ύναμη και επιιατητή σε κοσμικ!ς ιαμά'ες% τσι, η & επαν!κτησε ταπρωτεία της καλλιτε'νικής και πνευματικής ραστηριότητας στην Ιταλία, εισ!ρευσαν

καλλιτ!'νες που ήρ&αν σε επα9ή με τα κλασικά πρότυπα μ!σω των ρωμαϊκ#ν

ερειπίων% Eμως, η !ντονη ανάμει)η μετα"εν!στερων παπ#ν σε κοσμικ!ς ιαμά'ες

οή"ησε τον παπισμό υπό τον !λε"'ο της "αλλικής μοναρ'ίας και τη &ετα!ορ τς

%α%ικ'ς /ρας στις αρ'!ς του 85ου αι#να στην Α+ινιόν της $αλλίας%

ρυση του μονα'ικού τά"ματος των


6/21

=ημει#&ηκε τεράστια οικοομική ραστηριότητα% 2 πλούτος και η υπερη9άνεια των

αστ#ν "ια την πόλη τους εκ9ρά3εται μ!σω των κα&ερικ#ν να#ν αλλά και στα

ημοτικά κτήρια%

( αν&ηρή οικονομία των ιταλικ#ν πόλεων λό"ω +ιοτε'νίας και εμπορίου οή"ησε

στην ανάπτυ)η του τρα%ε,ικο" +τ'&ατος%

0π%'% ( ?λωρεντία το 8G4G κό+ει ικό της νόμισμα, το 9ιορίνι, και οι 9λωρεντινοί

τραπε3ίτες κυριαρ'ούν% 2 κα&ερικός ναός της ?λωρεντίας 'ρηματοοτή&ηκαν από

τους πόρους της πόλης1%

Διατήρηση !εο+/αρχίας 0κοινωνική ιαστρωμάτωση σε αριστοκράτες, κλήρο,

αστούς, α"ρότεςO1 % 2ι ιταλοί 9εουάρ'ες σε αντί&εση με τους $άλλους 3ουν μ!σα

στις πόλεις και ό'ι σε απομονωμ!να κάστρα στην ύπαι&ρο%

Νος τ"%ος χορ2ο"3 ο %#ο"ιος ατός 0!μπορος, τραπε3ίτης1% /α μ!λη πλούσιωναστικ#ν οικο"ενει#ν 0Cερούτ3ι, Μ!ικοι κ%λπ%1 'ρηματοοτούν την αν!"ερση

με"άλων με"άρων κι οικο"ενειακ#ν παρεκκλησι#ν%

/!'νες:

• Αρ'ιτεκτονική

2ι "αλλικ!ς "οτ&ικ!ς επιράσεις !9ταναν στην Ιταλία μ!σω των προσκυνητ#ν και

των μονα'ικ#ν τα"μάτων%

/α ρκε+τικ &ν&εία στην Ιταλία ια9!ρουν από την $αλλία επειή:

8% Hπήρ'ε !ντονη πολιτισμική παράοση την οποία οι ιταλοί α)ιοποίησαν,

ηλαή την παλαιο'ριστιανική +ασιλική,

G% /ης πολυ'ρωμίας που ταίρια3ε στην ιταλική ιιοσυ"κρασία

M% ( πολιτική ιαίρεση της μεσαιωνικής Ιταλίας εν επ!τρε6ε την ενιαία

πολιτισμική ταυτότητα% Dπιμ!ρους πολιτισμικά στοι'εία 0+υ3αντινά,αρα+ικά

κ%λπ%1 και ιά9ορα προσ9ερόμενα υλικά%

5% ( τάση των Ιταλ#ν "ια ηρεμία ήταν )!νη προς τους κατακόρυ9ους "αλλικούς

κα&ερικούς ναούς,

4% /α ν!α μονα'ικά τά"ματα 09ρα"κισκανοί, Δομηνικανοί1 'ρειά3ονταν !να ν!ο

αλλά λιτό τύπο οικοομήματος%

τσι, προτιμή&ηκε ο ναός σε σ'ήμα λατινικού σταυρού με τετρά"ωνα ή

πολυ"ωνικά παρεκκλήσια%

/α κο&ικ κτ'ρια στε"ά3ουν τους αριστοκράτες και τους πλούσιους αστούς%

Qε'ωρί3ουν οι πρόσο6εις του Cαλατιού των Δό"ηων στη >ενετία προς τηνπλατεία 0+λ!πε αντελωτ!ς λεπτομ!ρειες, ο)υκόρυ9ες το)οστοι'ίες κ%λπ%1%

6


7/21

• Και η ιταλική μνημειακή ,$2ρα!ικ' ια9οροποιείται από αυτή π!ραν των

Bλπεων επειή:

8% 2ι "οτ&ικοί ιταλικοί ναοί εί'αν με"άλες επι9άνειας τοί'ων που !πρεπε νακαλυ9&ούν με τοι'ο"ρα9ίες ή 6η9ιωτά 0+λ!πε παραπάνω λό"ους μη

ιάοσης της "οτ&ικής αρ'ιτεκτονικής στην Ιταλία1%

G% Hπήρ'ε μακρό'ρονη παράοση στη μνημειακή 3ω"ρα9ική και οι

3ω"ρά9οι !+λεπαν τους εαυτούς τους ως συνε'ιστ!ς των αρ'ιμαστόρων%

M% ( επίραση της +υ3αντινής 3ω"ρα9ικής%

5% Ιστορικοί παρά"οντες 0ανα+ίωση %α%ι&ο", επανάκτηση πνευμτικ#ν κι

καλλιτε'νικ#ν πρωτείων &ς, ανάπτυ)η ιταλικ#ν %ό#ε$ν-κρατν,

+ντεχνίες, ανάπτυ)η ε&%ορίο+ και βιοτεχνίας τρα%ε,ικό "τ&α,

ιατήρηση !εο+/αρχίας αλλά και ατοί χορ2οί, 9όροι, ατικ'

+%ερ!νεια, 'ρηματοότηση κα&ερικ#ν να#ν κ%λπ%, κ%λπ%1% Κυρίως, τα

&οναχικ τ2&ατα με την αρ'ή να καταστήσουν τα ό"ματα της

&ρησκείας κατανοητά στον απλό κόσμο μ!σω της εικόνα τους #&ησαν σε

προσπά&εια ρεαλιστικής απόοσης των &εμάτων τους και προετοίμασαν

την Ανα"!ννηση 085..;84G41%

Σχολή της Φλωρεντίας

/3ιότο, μα&ητής ενός σημαντικού εκπροσπωπου της +υ3αντυνί3ουσαςτε'νοτροπίας, του /σιμάμπουε% Με επιράσεις από >υ3άντιο και K%Cισάνο

ημιούρ"ησε !να προσωπικό 3ω"ρα9ικό ιίωμα% Αίσ&ηση +λα&ους και των

πλαστικότητα μορ9#ν που &υμί3ουν "λυπτά% Qε'ωρί3ει το παρεκκλήσιο των

=κρο+!νι ή Cαρεκκλήσιο της Αρ!νας% Ανα+ά&μισε τη &!ση του καλλιτ!'νη:

ημιούρ"ησε σ'ολή μα&ητ#ν και μιμητ#ν 0τους /3ιοτ!σκι1, κανείς όμως εν

τον !9τασε%

Σχολή της Σιένας

Με κυριότερο εκπρόσωπο τον Kτούτσιο με προτίμηση στους 9ορητούς

πίνακες, που εν επισκίασε όμως τους υπόλοιπους καλλιτ!'νες, όπως τον

Μαρτίνι και οι αελ9οί *ορ!ντ3οι% ( =ι!να προετοίμασε την εμ9άνιση της

ιε&νούς "οτ&ικής τε'νοτροπίας%

• =τη 2#+%τικ' )ε'ωρί3ουν ο πατήρ K% Cισάνο που συνυPNα3ει τον αρ'αίο

κλασικισμό με την "οτ&ική παράοση της πειστικής απόοσης της

αν&ρ#πινης μορ9ής και του συναισ&ήματος% /α τε'νοτροπικά 'αρακτηριστικά

του "ιου /3% Cισάνο πη"ά3ουν άμεσα από την αισ&ητική της "οτ&ικής

"λυπτικής%

7


8/21

BΙΕ@ΝCΣ ?8@ΙΣ D@ΜΣ (τ# 14ο+-αρχς 15ο+ αι)


Μετά τα μ!σα του 85ου αι#να ανατρ!πονται οι ευνοϊκ!ς συν&ήκες που εί'αν οη"ήσει

στην ακμή των πόλεων και της αστικής τά)ης, τη ημο"ρα9ική άνοο και την επο'ήτων κα&ερικ#ν να#ν: %είνα ε%ι/&ίες %ανο"κ#ας και %ο#ιτικ' ατεια

οικονο&ικ' %αρακ&' επικράτησαν στη υτική Dυρ#πη%

Εκατονταετ'ς =ό#ε&ος μετα)ύ Α""λίας και $αλλίας%

Κοινωνικ!ς αναταρα'!ς σε $αλλία και ?λάνρα%

/!'νες:

=ρί2κ%ες-&αικ'νες υποστήρι)αν την καλλιτε'νική ραστηριότητα και επηρρ!σαν

το περιε'όμενο και τη μορ9ή της τ!'νης% Qε'ωρί3ει ο Κάρολος Δ της $ερμανίας% (Cρά"α "ίνεται πνευματικό και καλλιτε'νικό κ!ντρο% 2ι σ'!σεις του με τη "αλλική

Αυλή οή"ησαν σε καλλιτε'νικ!ς ανταλλα"!ς των ύο 'ωρ#ν%

$ενικά, η Dυρ#πη της λατινικής Dκκλησίας αποτελεί μια Rμε"άλη ενότηταS με

καλλιτ!'νες να τα)ιεύουν από '#ρα σε '#ρα% Qε'ωρί3ει η $αλλία ως το

σημαντικότερο κ!ντρο και η Ιταλία που !'εται τις "αλλικ!ς επιράσεις% ( $αλλία

!'εται τις ιταλικ!ς επιράσεις μ!σω της παπικής Αυλής στην Α+ινιόν%

( "νε τς 2α##ικ'ς και τς ιτα#ικ'ς 2οτικ'ς %αρ/ος στην οποία

εμπερι!'ονται οι κατακτήσεις της ιταλικής τ!'νης στην απόοση του τρισιάστατου'#ρου !ωσε το ιε&νή "οτ&ικό ρυ&μό% 2 ιε&νής "οτ&ικός ρυ&μός άν&ισε κυρίως στη

$αλλία και συν!&ηκε με τα εικονο"ρα9ημ!να 'ειρό"ρα9α 0π%'% 'ειρό"ρα9ο Πολύ

πλούσιες ώρες του δούκα του Μπέρρυ1 %

Κύρια 'αρακτηριστικά:

8% ντονα /ιακο&τικ' /ιε με λαμπερά 'ρ#ματα, 'ρυσό +ά&ος και

λεπτομερή απόοση ιακοσμητικ#ν λεπτομερει#ν%

G% Tηλόλι"νες, κο&Aς &ορ!ς "εμάτες 'άρη%

M% 8ρι/ιτατ και 9υσιοκρατική απόοση του '#ρου

5% Dνια9!ρον "ια το το%ίο

8


9/21

ΑΝΑ?ΕΝΝCΣC (1400-15:5)

*!)εις;κλειιά: ελεύ&ερες ιταλικ!ς πόλεις ,μεσαία τά)η, ορ&ολο"ισμός, ανάπτυ)η

επιστημ#ν, επιστημονική "ν#ση και παρατήρηση, τυπο"ρα9ία, +υ3αντινοί λό"ιοι,

ανακάλυ6η K!ου Κόσμου, Μεταρρύ&μιση, αν&ρωποκεντρισμός και προ+ολή ατόμου,

αν&ρωπισμός, UVWV XYZ[\]^_`Z^, καλλιτ!'νης;ημιουρ"ός και κοινωνική κατα)ίωση

Ανα"!ννηση καλείται η πνευματική και καλλιτε'νική άν&ηση του 84ου και 8J ου ι#να

στη Δυτική Dυρ#πη και 'αρακτηρί3εται από ορο#ο2ι&ό και από το !ντονο

ενια9!ρον "ια την πνευματική και καλλιτε'νική κληρονομιά της ελληνορωμαϊκής

αρ'αιότητας%)εκίνηση ως 9ιλολο"ικό και 9ιλοσο9ικό κίνημα% aς όρος

πρωτο'ρησιμοποιή&ηκε από τον >ασάρι το 844. αλλά κα&ιερ#&ηκε από τον

Μπουκ'καρντ τον 8-ο αι#να% =την τ!'νη η επιστρο9ή στην αρ'αιότητα εκ9ράστηκε

με τη μελ!τη της αρ'αίας "λυπτικής και την υιο&!τηση αρ'αίων μορ9ολο"ικ#ν

στοι'είων στην αρ'ιτεκτονική%

/α 'ρονικά της όρια ορί3ονται το

1401 !τος ια"ωνισμού "ια τη +ορινή &ύρα του +απτιστηριού της ?λωρεντίας1 και το

15:7, !τος λεηλασίας της Ρ#μης από τους μισ&ο9όρους του Καρόλου DP%

Ιτα#ία

=ΩΙΜC ΑΝΑ?ΕΝΝCΣC (1400-1500)


άσεις από 8Mο;85ο αι: ανάπτυ)η εμπορίου και 'ρηματοπιστωτικού συστήματος,

ανακήρυ)η σε ανε)άρτητη ημοκρατία 088841 και ιοίκηση από ομάα πολιτ#ν

0^ZbYV]Z_1, συντε'νίες, 8G4G κοπή 9ιορινιού cd αστική υπερη9άνεια, τόνωση ατόμου,

κοινωνική κινητικότητα μ!σω πλούτου 0Μ!ικοι, Cίττι, Ρουτσελάι1, αστοί μαικήνες,

οικο"!νεια Μείκων πήρε την απολυταρ'ική ιακυ+!ρνηση 0Κό3ιμος και πλατωνική

ακαημία ?λωρεντίας, *αυρ!ντιος και >ι+λιο&ήκη1

*ενετία=τη >ενετία η Dκκλησία εν αν!λα+ε ποτ! τον η"εμονικό ρόλο που εί'ε στη ρ#μη,

!τσι η κυ+!ρνηση 0η $αληνοτάτη Δημοκρατία του Α"ίου Μάρκου ιοικούνταν από

μια ολι"αρ'ία υπό τον εκλε"μ!νο Δό"η1 και τα μ!λη των πλούσιων οικο"ενει#ν ήταν

οι προστάτες των τε'ν#ν% ( >ενετία κυριάρ'ησε οικονομικά των υπόλοιπων ιταλικ#ν

ναυτικ#ν ημοκρατι#ν !ως την πτ#ση του >υ3αντίου

&

( παπική Αυλή στήρι)ε τις τ!'νες στην πρ#ιμη Ανα"!ννηση αλλά πήρε τον η"ετικό

ρόλο στην E6ιμη Ανα"!ννηση

• Αρ'ιτεκτονική 0Μπρουνελ!σκι, Αλμπ!ρτι, Μικελότ3ο1

9


10/21

Ανακάλυ6η συ""ράμματος >ιτρου+ίου 085851 Cερί Αρ'ιτεκτονικής και

ενίσ'υση ενια9!ροντος "ια αρ'αία αρ'ιτεκτονική% =τό'ος η επίτευ)η της

ο&ορ!ι και τς αρ&ονίας

Aαρακτηριστικά 0=2=1:

8% Στατικότητα

G% μ9αση στον ορι3όντιο ά)ονα

M% Σ υμμετρία

Κυρίαρ'ος ο τρο"#ος &ε τον ανα"εννησιακό !ανό, το)ωτά στοι'εία 0παρά&υρα,

κιονοστοι'ίες1, εσωτερικ!ς αυλ!ς

Μπρουνελ!σκι: μα&ηματική προοπτική, πρ#τος εν!τα)ε στοι'εία της ρωμαϊκής

αρ'ιτεκτονικής 0κίονες, παραστάες κ%λπ%1

Αλμπ!ρτι: ενσαρκ#νει τον πολύπλευρο ανα"εννησιακό άν&ρωπο 0UVWV

XYZ[\]^_`Z^1, κα&ι!ρωσε την ιιότητα του επα""ελματία αρ'ιτ!κτονα, που

ασ'ολείται μόνο με το σ'ειασμό και ό'ι την κατασκευή του κτίσματος%

• $λυπτική

?υσιοκρατία αν&ρ#πινης μορ9ής;Mη ιάσταση μ!σω προοπτικής

$κιλμπ!ρτι: νίκησε τον Μπρουνελ!σκι στο ια"ωνισμό "ια την +ορινή &ύρα του

+απτιστηρίου της ?λωρεντίας 085.81

Kτονατ!λο: ο με"αλύτερος 9λωρεντινός "λύπτης, μα&ητής του $κιλμπ!ρτι, 9ίλος

του Μπρουνελλ!σκι και του Μασάτ3ιο η τριάα των τε'ν#ν1 % /ο !ρ"ο του

συ"κεντρ#νει τα ανα"εννησιακά 'αρακτηριστικά:

8% ?υσιοκρατία αν&ρ#πινης μορ9ής

G% Cροοπτική απόοση '#ρου

M% Dνια9!ρον "ια την αρ'αία τ!'νη

• eω"ρα9ική

=την τε'νική ε9αρμό3εται η ν$%ο2ρα!ία 0f]\^gV1% hε'νοτροπικά "ίνεται προσπά&εια

"ια την α%ό/ο τς %ρα2&ατικόττας και ενια9!ρον "ια την αρχαία τχν,

ακολουντας αρ'ιτεκτονική και "λυπτική%

=τα &α το+ 15ο+ αι. τρο!' %ρος το Bιεν' 2οτικό ρ+&ό "ιατί η μεσαία τά)η

α9ού πα"ίωσε την κοινωνική &!ση της αποκτ#ντας πλούτο και ύναμη, υιο&!τησε

την προτίμησης των αριστοκρατ#ν "ια την πολυτ!λεια προκειμ!νου να α9ομοιω&εί

από αυτούς% Dπιπλ!ον, η επιίω)η "ια την απόοση των λεπτομερει#ν 'ρεια3όταν τη

"ραμμή "ια να αποο&ούν 0+λ!πε Μποτιτ!λι1% ( Dκκλησία και οι αριστοκρατικ!ς

Αυλ!ς συν!'ισαν να υιο&ετούν τα επιτεύ"ματα της Ανα"!ννησης%

?λωρεντία: !μ9αση στο σ'!ιο>ενετία: !μ9αση στο 'ρ#μα λό"ω +υ3αντιν#ν επιράσεων, επιράσεων από

10


11/21

τις Κάτω '#ρες και κα&ημερινής επα9ής με το νερό 04. απο'ρ#σεις του

μπλεI1

?λωρεντινοί 3ω"ρά9οι:

2 Μασάτζιο ως ?λωρεντινός !ωσε !μ9αση στο σ'!ιο, επείω)ε τηνκατάκτηση της πρα"ματικότητας και ε9άρμοσε την προοπτική

2 Φρα Αντζέλικο ως Δομηνικανός μονα'ός !&εσε τη 3ω"ρα9ική στη υπηρεσία

της &ρησκείας και ειικότερα στους ιακτικούς σκοπούς του τά"ματός του%

Hιο&!τηση της προοπτικής και υποτυπ#ης σκιο9ωτισμός

2 Ουτσέλο ενια9!ρ&ηκε "ια ιστορικά &!ματα% Hιο&!τησε τα ανα"εννησιακά

επιτεύ"ματα% ( ε)οικείωση με την τ!'νη του 6η9ιωτού 9ταίει "ια την

αντινατουραλιστική τε'νοτροπία του με την ακαμ6ία, εν# τα σκληρά

περι"ράμματα και η "οτ&ική τε'νοτροπία "ια τον α!)ιο 'ειρισμό 9ωτός και

σκιάς%

2 Ντελα Φραντζέσκα 'ειρίστηκε με το 'ειρισμό του 9ωτός αναεικνύει την

πλαστικότητα των μορ9#ν και ημιουρ"εί όπως η προοπτική την

6ευαίσ&ηση του +ά&ους%

2 Μποτιτσέλι, !μ9αση σε μυ&ολο"ικά &!ματα, κλείνει το 9λωρεντινό

iX_jj]Vg\YjV%

>ενετσιάνοι 3ω"ρά9οι:

2 Μαντένια ανα+ίωσε τον !9ιππο ανριάντα 0k_jj_W\`_j_1, !ντονο

ενια9!ρον "ια την αρ'αιότητα και πειραματισμοί με προοπτική, ρεαλισμό,

πλαστικότητα μορ9#ν%2 Μπελίνι πρ#τος 'ρησιμοποίησε την ελαιο"ρα9ία με αποτ!λεσμα την

ια9άνεια και το +ά&ος και προσ!9ερε στο τοπίο και στην προσωπο"ρα9ία%

μ9αση στο 'ρ#μα ως +ενετσιάνος 3ω"ρά9ος%

ΩΙΜC ΝΑ?ΕΝΝCΣC (1500-15:7)


Cολιτικ!ς αναταρα'!ς και συ"κρούσεις:

( ?λωρεντία π!ρασε από τη ημοκρατική ιακυ+!ρνηση της lZbYV]Z_ στην

κ#ρονο&ικ' ε;ο+ία τ$ν Με/ίκ$ν%

2 Κάρολος (N εισ!+αλε G 9ορ!ς στην +όρεια Ιταλία% *ό"ω της ταπεινωτικής ήττας

και της υπο"ρα9ής της από τον C!τρο >P των Μείκων, οι Μ/ικοι χααν τν

ε;ο+ία και οι τ!'νες τους προστάτες τους%

2ι συνε'είς προσπά&ειες της Α"ίας ρας "ια αύ)ηση της πολιτικής ύναμης της

ανα'αιτίστηκαν από την Α"ία Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και ο ρο#ος Ε #ε#τε

τ & (15:7) με αποτ!λεσμα τη ιασπορά των καλλιτε'ν#ν%

/!'νες3

11


12/21

ΩΜC πνευματικό και καλλιτε'νικό κ!ντρο της #ριμης ανα"!ννησης% /α με"άλα

καλλιτε'νικά προ"ράμματα στηρί'&ηκαν από την παπική Αυλή%

Διαπλοκή Dκκλησία ς με καλλιτ!'νες 0ο Ρα9αήλ &α "ινόταν καρινάλιο εάν εν

π!&αινε ν!ος1

Ανα3ήτηση ομορ9ιάς, συμμετρίας, αρμονίας 02=Α1, με"αλύτερη ελευ&ερία

καλλιτε'νικής !κ9ρασης

• Αρ'ιτεκτονική

2 Μπραμάντε αν!λα+ε από τον πάπα Ιούλιο + το οικοομικό πρό"ραμμα που &α

μετ!τρεπε το >ατικανού στο με"αλύτερο ιοικητικό συ"κρότημα της Dυρ#πης%

Dπίσης, του αν!&εσε την αν!"ερση του ν!ου ανού του Α"ίου π!τρου στη &!ση της

παλαιο'ριστιανικής του Μ%Κωνσταντίνου, αλλά ο &άνατος του Ιουλίου >

ματαίωσε τα σ'!ια%

• eω"ρα9ική

Ντα Βίντσι, ο καλλιτ!'νης;ερευνητής, UVWV ; XYZ[\]^_`Z^ 0μη'ανικός, μουσικός,

3ω"ρά9ος κ%λπ%1, ^fXW_jV 0η κατάρ"ηση σκληρ#ν περι"ραμμάτων και οι τονικ!ς

ια+α&μίσεις της σκιάς κάνουν κάπως αόριστες και μυστηρι#εις τις μορ9!ς,

!νουν τη σύν&εση1 και ατμοσ9αιρική προοπτική 0ημιούρ"ησε την αίσ&ηση του

+ά&ους απαλύνοντας τα περι"ράμματα των απομακρυσμ!νων αντικειμ!νων1%

Μιχαήλ Άελος! επίραση ελληνιστικής "λυπτικής, αν!ει)ε τον καλλιτ!'νη;

ημιουρ"ό% $ενικά, οι ανα"εννησιακοί καλλιτ!'νες εί'αν επί"νωση ότι μα3ί τους

υπο'ωρεί το σκοτάι% UVWV ; XYZ[\]^_`Z^ 03ω"ρά9ος, "λύπτης, αρ'ιτ!κτονας1,

αν&ρωποκεντρικός 0ενια9!ρον στον άν&ρωπο, να απο#σει τόσο την ε)ωτερική

ομορ9ιά του αν&ρ#που όσο και τον εσωτερικό του κόσμο1,

πλαστικότηταLσωματικότηταLστι+αρότητα μορ9#ν%

"α#αήλ, UVWV;XYZ[\]^_`Z^ 03ω"ρά9ος, αρ'ιτ!κτων1, ιανικό κάλλος, "λυκύτητα

και ηρεμία μορ9#ν, αρμονία στο 'ρ#μα και στη σύν&εση, !μ9αση μαντόνες 08J

στην Mετή 9λωρεντινή περίοο1% /αλ!ντο του =τη $χολή τ%ν Α&'νών οι ομάες

παραπ!μπουν στο Μυστικ( δείπνο του Kτα+ίντσι και ηπλαστικότηταLσωματικότηταLστι+αρότητα των μορ9#ν στον Μι'αήλ B""ελο%

*ΕΝΕ8ΙΑ

=τη >ενετία η Dκκλησία εν αν!λα+ε ποτ! τον η"εμονικό ρόλο που εί'ε στη

ρ#μη, !τσι η κυ+!ρνηση 0η $αληνοτάτη Δημοκρατία του Α"ίου Μάρκου

ιοικούνταν από μια ολι"αρ'ία υπό τον εκλε"μ!νο Δό"η1 και τα μ!λη των

πλούσιων οικο"ενει#ν ήταν οι προστάτες των τε'ν#ν% ( >ενετία κυριάρ'ησε

οικονομικά των υπόλοιπων ιταλικ#ν ναυτικ#ν ημοκρατι#ν !ως την πτ#ση του

>υ3αντίου

12


13/21

μ9αση στο 'ρ#μα λό"ω:

8% Dπίρασης της +υ3αντινής 3ω"ρα9ικής 0+λ!πε εμπορικ!ς σ'!σεις1

G% Dπίρασης από Κάτω '#ρες

M% /ης κα&ημερ&νής σ'!σης με τη &άλασσα 0ναυτική ύναμη, πόλη 'τισμ!νη στο

νερό1

2 )ζιορτζ(νε παρ!καμ6ε την παραοσιακή &εματολο"ία με τα ιστορικά,μυ&ολο"ικά

και &ρησκευτικά &!ματα και ημιούρ"ησε υσερμήνευτα !ρ"α% Με τη 'ρήση της

ελαιο"ρα9ία π!τυ'ε τον επι!)ιο 'ειρισμό 9ωτός και σκιάς και !ωσε νοσταλ"ική

ιά&εση και ονειρική ατμόσ9αιρα%

2 )ισιαν(ς είναι ο 5ος με"άλος καλλιτ!'νης της #ριμης Ανα"!ννησης% Α)ιοποιήσε την

τε'νική της ελαιο"ρα9ίας 0)αναπερνούσε τα !ρ"α1 με αποτ!λεσμα την ελευ&ερία στο

'ειρισμό του 'ρ#ματος, +ά&ος, 'ρωματικό πλούτο% Αν&ρωποκεντριστής ε)ού και ο

με"άλος αρι&μός προσωπο"ρα9ι#ν%

2 *ορρέτζιο με το 'ρ#μα και τη σκιά "ια να κα&οη"ήσει το μάτι του &εατή%

*ΑΣ


Εκατονταετ'ς %ό#ε&ος $αλλίας;Α""λίας 08MM-;854M1% Kικήτρια +"ήκε η $αλλία και

η Α""λία !'ασε όλες τις κτήσεις της επί "αλλικού εά9ους εκτός από το Καλαί%

2 ρο#ος ο Ε ασκ#ντας τα κληρονομικά ικαι#ματά του !νωσε υπό το σκήπτροτου την Ισπανία με τις Κάτω '#ρες% /ο ν!ο πανίσ'υρο +ασίλειο ιεκικούσε την

κληρονομιά της Αυτοκρατορίας του Καρλομά"νου και απουνάμωσε τη $αλλία% =τις

επι'ειρήσεις του εναντίον της Ιταλίας 0+λ!πε προσπά&εια ιεύρυνσης πολιτικής

ύναμης πάπα1 ο Κάρολος κυρίευσε και λεηλάτησε τη Ρ#μη 084G71%

2ι πόλεμοι απουνάμωσαν οικονομικά του ευ"ενείς και οι πρωτο+ουλίες στον

καλλιτε'νικό τομ!ς π!ρασαν στην ανερ'όμενη τ; τ$ν ε&%όρ$ν που αντιρούσαν

στην αυλική 'λιή% ( $άνη, η >ρύ"η κ%λπ% πλούτισαν 'άρη στην υ9αντουρ"ία και

!"ιναν καλλιτε'νικά κ!ντρα%

Fρησκευτική αναταρα'ή με κορύ9ωση την Μεταρρ"&ι του *ού&ηρου 084871 ως

αντίραση στην κρίση που μάστι3ε την κα&ολική εκκλησία 0ωροοκίες, εμπόριο

συ"'ωρο'άρτιων προκειμ!νου ο ιούλιος + να 'τίσει τον Α"%C!τρο, η&ικά σκάναλα

ιερωμ!νων κ%λπ%1% ( Μεταρρύ&μιση στηρί'τηκε και από το κίνημα του ουμανισμού

που )εκίνησε από τον Δάντη και τον >οκκάκιο τον 84ο αι#να και κορυ9#&ηκε τ#ρα

με τον ρασμο που προ!τρεπε τον Cάπα σε κά&αρση και μεταρρυ&μίσεις%

/!'νες:

13


14/21

( οικονομική και πολιτική άνοος της >ουρ"ουνίας υπό 9ωτισμ!νους μονάρ'ες

αν!ει)ε τη ορρά α9ορά μόνο τη 3ω"ρα9ική EF

Ιταλία όλες τις τ!'νες%

G. ( +όρρεια τ!'νη εν 'αρακτηρί3εται από ανα+ίωση των μορ9#ν της

αρ'αιότητας EF

ιταλική Ανα"!ννηση 'αρακτηρί3εται από ανα+ίωση των μορ9#ν της

αρ'αιότητας

4. ( προσπά&εια "ια κατάκτηση της πρα"ματικότητας στο +ορρά "ίνεται

εμπειρικά μ!σω της παρατήρησης με αποτ!λεσμα η πιστότητα να αποίεται

μ!σα από τα ενύματα και τα κοσμήματα και 'ωρίς αυτά οι μορ9!ς ναπαρουσιά3ουν υσμορ9ία και ακαμ6ία στην κίνηση EF

η ιταλική Ανα"!ννηση 'ρησιμοποίησε τη μα&ηματική προοπτική%

5. Δεν υπάρ'ει περιοολο"ική ταύτιση ανάμεσα σε Ιταλία και +ορρά

Κοινό 081:

/ο ενια9!ρον "ια τη !" και τν %ιτ' α%ό/ο' τς%

2 νομιναλισμός του >ορρά ω&εί τους καλλιτ!'νες στην μικρο"ρα9ική απεικόνιση

εν# οι Ιταλοί 'ρησιμοποιούν την προοπτική%

?ερ&ανία

14


15/21

( ν!α τε'νοτροπία που αποσκοπούσε στην πιστή απόοση της πρα"ματικότητας

ε"καινιάστηκε στο +ορρά Από !ναν "λύπτη, τον =λούτερ%

Ντύρερ: "ραμμή;μελ!τη &εωρητικ#ν αρ'#ν της Ανα"!ννησης EF

+κρύνε,αλντ : 'ρ#μα; προσκολλημενος στην μεσαιωνική καλλιτε'νική παράοση αν

και 9αίνεται ότι μπορούσε να 'ειριστεί μα άνεση τα επιτεύ"ματα της τ!'νης της

επο'ής 0προοπτική, 9ωτοσκίαση, ορ"ανική !ντα)η αν&ρ#πινης μορ9ής στο '#ρο1%

mταν UVWV XYZ[\]^_`Z^

HΙΜC ' ΑΝ8ΙIΑΣΙC ΑΝΑ?ΕΝΝCΣC.

ΜΑΝΙΕΙΣΜΣ (15:7-1600)

Κατε)ο'ήν ιταλικό ημιούρ"ημα και ιιαίτερα ρωμαϊκό, αν και ιαό&ηκε μετά το

84G7 και στη $αλλία, αλλά από Ιταλούς καλλιτ!'νες% /ο στυλ του "ίνεται αντιληπτόως κρί τν τχν% 2 όρος μανιερισμός εν 'ρησιμοποιή&ηκε ποτ! από τους

καλλιτ!'νες της περιόου, κας εν "ν#ρι3αν ότι ανήκουν σε κάποια 9άση ή ρυ&μό

σε αντί&εση με τους ανα"εννησιακούς καλλιτ!'νες που εί'αν επί"νωση ότι μα3ί τους

υπο'ωρεί το σκοτάι%

Ιστορικό πλαίσιο 071:

( κατ#A και #ε#αία τς &ς 084871 από Κάρολο D 0+λ!πε παπικ!ς

προσπά&ειες1 &εωρή&ηκε ως τιμωρία του η&ικού εκπεσμού, εν# προκάλεσε και τη

9υ"ή;ιασκορπισμό των καλλιτε'ν#ν

Μεταρρ"&ι 015171, 9υ"ή πιστ#ν από κα&ολική Dκκλησία

Αντι&εταρρ"&ι 0/ρ!ντο, 8454;84JG1, προσπά&εια ανάσ'εσης της 9υ"ής

151:, το #ιοκεντρικό "τ&α του Κοπ!ρνικου !+"αλε τη $η από το κ!ντρο του

κόσμου και την επανατοπο&!τησε ως !να ασήμαντο σημείο του και ημιούρ"ησε

κρίση ταυτότητας στους 'ριστιανούς%

( ανακ#+A το+ Νο+ ό&ο+ 085-G1 !κανε τους Dυρωπαίους να

συνειητοποιήσουν ότι αποτελούν τον Cαλαιό Κόσμο και επ!τεινε την κρίσηταυτότητας

( ε9εύρεση της τ+%ο2ρα!ίας 085481 και η συνεπακόλου&η ιάοση ιε#ν άλλα)αν

τις από6εις "ια τον κόσμο 0σαν κουτσουλιά1 κ%λπ%

2ι με"άλοι ανα"εννησιακοί καλλιτ!'νες εί'αν 9τάσει τη 3ω"ρα9ική στην κορύ9ωσή

της με αποτ!λεσμα το αι!)οο των επόμενων καλλιτε'ν#ν που είτε &α !μεναν στην

αντι"ρα9ή των ανα"εννησιακ#ν υ6ηλ#ν προτύπων ή !πρεπε να )ε'ωρίσουν κάπως%

Ιστοριο"ρα9ία της τ!'νης με >ασάρι% =το !ρ"ο Οι ,ίοι τ%ν πλέον ε-αίρετ%ν

ζ%ρά#%ν λυπτών και αρχιτεκτ(ν%ν 0844., 84J


16/21

8η 0"!ννηση1: 8Mος και 85ος αι#νας, οι καλλιτ!'νες του απελευ&!ρωσαν την τ!'νη

από την R)ύλινη ελληνικήS ηλαή την ιταλιανί3ουσα +υ3αντινή 3ω"ρα9ική,

Gη: σημαντικ!ς πρόοοι με προοπτική, ρελιασμό% Μασάτ3ιο,

Mη: πρα"ματικός &ρίμα+ος% Kτα>ίντσι 0ατμοσ9αιρική προοπτική, σ9ουμάτο1,Ρα9αήλ 0!9τασε και )επ!ρασε τον eεύ)η και τον απελλή1, ο Μι'αήλ B""ελος

αποτελεί το αποκορύ9ωμα σε όλους τους τομείς,% Μετά από αυτόν οι τ!'νες είναι

καταικασμ!νες να σι"ήσουν%

/!'νες:

( μανι!ρα προσπά&ησε να ει από ν!α οπτική ματιά τον κόσμο αυτόν, να τον

ερμηνεύσει και να ε%ανατο%οετ'ει τον νρ$%ο το χρο αυτόν% ( μόνη λύση

"ια τον άν&ρωπο μ!σα σε αυτόν τον ασα9ή κι αποστα&εροποιημ!νο '#ρο όπου ο

άν&ρωπος ήταν 6υ'ρός και ανασ9αλής ήταν να επι'ειρήσει μια /ια!+2' &α α%ότν κίν και να απο#σει και να επαναπροσιορίσει τον '#ρο%

Fεματολο"ία περίπλοκη

>ασίστηκε σε στυλιστικ!ς συμ+άσεις και στην στε"νή τε'νική και &εωρείται τ!'νη

"ια ολί"ους και καλλιερ"ημ!νους που !'ουν τις 9ιλολο"ικ!ς "ν#σεις να

αποκωικοποιήσουν μια α##2ορικ' εικόνα%

2 μανιεριστής καλλιτ!'νης ημιουρ"εί πολλαπλά σημεία ανα9οράς και μ!σω αυτ#ν

τον ατ!ρμονα εικαστικό '#ρο% 2 '#ρος εν κινήσει προκύπτει από την αντιστρο9ή της

κλασικής προοπτικής

Κύριο μορ9ολο"ικό στοι'είο η κίν% Κορύ9ωση της κίνησης με JKLMNO

PQNRQSTKSOTO και %ερίβ#ε%τα 2#+%τ.

16


17/21

Μ=Α (1600-1700)

*!)εις;κλειιά: &εατρικότητα, υπερ+ολή, &ρησκευτική !)αρση και !)αρση

συναισ&ημάτων, ο άν&ρωπος ως πιστός 0Ιταλία1 και υπήκοος 0$αλλία1, η&ελημ!νη

ατα)ία, συναίρεση αντι9ατικ#ν στοι'είων, πολυσυν&ετότητα, συνολικό !ρ"ο τ!'νης,

καλλιτε'νικά σύνολα, &ρίαμ+ος κα&ολικισμού, προπα"άνα%


Μεταρρύ&μιση 084871;Αντιμεταρρύ&μιση 08454;84JG1

2 &ρησκευτικός 8ριακονταετ'ς %ό#ε&ος 08J8


18/21

##αν/ία

Cροτεσταντισμός: ανεικονικότητα, άρα οι καλλιτ!'νες στρ!9ονται σε άλλα &!ματα

από τα εκκλησιαστικά 0νεκρ!ς 9ύσεις, τοπιο"ρα9ίες, εικόνες της κα&ημερινότητας;

ρωπο"ρα9ίες1, αν&ί το εμπόριο τε'ν#ν με άνοο ων μεσα3όντων;εμπόρων τ!'νης

Δημοκρατία: ισότητα πολιτ#ν άρα ιακριτικά καλλιτε'νικά !ρ"α και ό'ι υπερ+ολ!ς

Ι%ανία

2ι +ασιλείς στε"ά3ουν στα παλάτια τους καλλιτ!'νες προκειμ!νου να !'ουν την

αποκλειστικότητα των !ρ"ων τους%

2 ρόλος του καλλιτ!'νη πολλαπλός: αναλαμ+άνει ιπλωματικ!ς αποστολ!ς κ%λπ%

(1700-17U)

*!)εις;κλειιά: αισ&ησιασμός, ιασκ!αση, ιακοσμητικό στυλ%


Δια9ωτισμός

*ή)η 87


19/21

Aαρακτηριστική είναι η Αί&ουσα τ%ν κατ(πτρ%ν στις >ερσαλίες%

Από τους 3ω"ρά9ους )ε'ωρί3ουν ο >ατ# 0υπαί&ριες α+ρ!ς "ιορτ!ς1 και

?ρα"κονάρ% Με την "αλλική Dπανάσταση αρκετοί καλλιτ!'νες είτε !'ασαν το

κε9άλιτους μα3ί με τους ερ"οότες τους είτε αυτοε)ορίστηκαν%

19


20/21

:0ος αινας


2 ΑN CC 08-85;8-8PCC 08-5.;8-551

Κατά τον Rμε"άλο πόλεμοS τα 5 'ρόνια πρωτο9ανούς σκληρότητας και +ιαιότητας

!σ+ησαν την πίστη στην πρόοο, την ε)!λι)η και την ιστορία% ( 9ρίκη του

προκάλεσε +α&ύτατη κρίση συνείησης στους Dυρωπαίους, η οποία οή"ησε στην

άρνηση των παραοσιακ#ν α)ι#ν, στην αμ9ισ+ήτηση της κα&εστηκυίας τά)ης και

στην ανα3ήτηση ε)όου μ!σα από τη "ενική ανατροπή ενός Rαυτό'ειραS πολιτισμού%

Cολιτικ!ς επαναστάσεις 0π%'% Ρωσία, 8-871

Bνοος να3ισμού 0$ερμανία1, 9ασισμού 0Ιταλία1, υπαρκτού σοσιαλισμού 0Ρωσία1

( κατάρρευση του κόσμου όπως ήταν "νωστός μ!'ρι τότε ημιούρ"ησε την ανά"κη

"ια επαναπροσιορισμό των στό'ων της τ!'νης% Bλλοι καλλιτ!'νες ανα3ήτησαν τις

+άσεις προκειμ!νου να ορ"ανω&εί μια λειτουρ"ική κοινωνία και άλλοι επ!λε)αν την

άρνηση και τη 9υ"ή, απορρίπτοντας κά&ε &εωρητική αρ'ή και υποτιμ#ντας την

ιστορία%

Dπιστήμες:

Ανάπτυξη επιστημών και τεχνολογία !Α"νστάιν# η $ε%&ία σχετικ'τητα(εκμη)ενισμ' άλλα)ε την αντίλη6η "ια το 'ρόνο που μ!'ρι τότε &εωρούνταν

αποστάσε%ν"ραμμικός και αντικειμενικά μετρήσιμος

*ποχ+ τη επικοιν%νία και τη πλη&ο,'&ηση)ιά)οση

πλη&ο,ο&ιών*ξ-λιξη μετα,ο&ικών μ-σ%ν !1920 αε&οπο&ικ+ σ.ν)εση /ον)ίνου'κιου#

επικ&άτηση τ&-νου κι αυτοκιν+του(

Tυ'ανάλυση 0?ρόυντ1 cd αυτο"νωσία αν&ρ#που και επανατοπο&!τησή του στον

περι+άλλοντα '#ρο, υποκειμενικότητα ονειρικού 'ρόνου

Eλα μα3ί &ετβα#αν τν αντί#A 2ια το χρόνο. τσι στην τ!'νη του G.ου αι#να

κυριαρ'ούν η α%όρριA το+ ιτορικο" χρόνο+, η αχρονία το+ χρο+ και η

καινοτο&ία

• 2πισ&ορομικ!ς τάσεις

Cροπα"ανιστική με 'αρακτηριστικό την επιστρο9ή στο κλασικισμό του 8-ου

αι#να σε $ερμανία και Ιταλία 0./0121.3/, Μουσολίνι και επι+ολή ε&νικής

τ!'νης, με μίμηση της ρωμαίκής τ!'νης και &εματολο"ία τα επιτεύ"ματα του

Kτούτσε, τη λατινική οικο"!νεια κ%λπ%1

Ρωσία: οι καλλιτ!'νες της πρωτοπορίας &εωρή&ηκαν η ελίτ της αστικής τά)ηςκαι της ιανόησης% =τη μετά *!νιν επο'ή 08-G51 η τ!'νη εί'ε ιακτικό και

20


21/21

προπα"ανιστικό στό'ο και κατευ&υνόταν από το κόμμα 0πορτρ!τα η"ετ#ν,

μνημειακ!ς ιαστάσεις, επιστρο9ή σε !ναν ακαημαϊκό ρεαλισμό του 8-ου

αι#να1

• ( τ!'νη ακολού&ησε την τα'ύτητα της επο'ής:

$ρή"ορη εναλλα"ή +ρα'ύ+ιων κινημάτων

'αμαιλ!οντες καλλιτ!'νες που μεταπηούσαν από το !να στο άλλο

απομάκρυνση από τα παραοσιακά και 'ρονο+όρα μ!σα καλλιτε'νικής

!κ9ρασης με 'ρήση της επιστήμης, της τε'νολο"ίας και ευτελ#ν υλικ#ν

!ρ"α συνεεμ!να με την ίια τη 3ωή

τρεις κυρίαρ'ες τάσεις

pppppη R!κ9ρασηS με τον ε)πρεσιονισμό 0α9ετηρία ο >αν $κο"κ1

pppppη Rα9αίρεσηS 0α9ετηρία ο =ε3άν1

pppppη R9αντασίαS με τον υπερεαλισμό 0α9ετηρία ο $κω"κ!ν1

0+λ!πε και $κόμπρι', σ% 4JM1

=τα&μοίLπη"!ς !μπνευσης 051:2ι αναρομικ!ς εκ&!σεις των M παραπάνω καλλιτε'ν#ν στο Cαρίσι, του

Μουν' στο >ερολίνο

( ανακάλυ6η της Rά'ρονηςS α9ρικανικής τ!'νης

2ι ημιουρ"ίες απαίευτων καλλιτε'ν#ν 0ναί9 ή πρίμιτι+ 3ω"ρά9ων π%'%

Ρουσσ#1 ή αν&ρ#πων με 6υ'ικ!ς ασ&!νειες 0π%'% qV`f`Z1

Μη παραστατικά κινήματα

R$αλά3ιος κα+αλάρηςS του "ερμανικού ε)πρεσιονισμού με Καντίνσκι

=ουπρεματισμός με Μάλε+ιτς

Kτε στιλ με Μοντριάν

Κονστρουκτι+ισμός με /άτλιν

Α9αίρεση με Μπρανκού3ι

Documents

282234374-Περιλήψεις-ΕΠΟ20-doc.doc