-
Trichinella spiralisProf.Dr. zzet AHN
-
T.spiralis
nsanda yerleebilen en kk nematodlardandr. iplik eklinde, diiler
3.5x0.06 mm., erkekler 1.5x0.04 mm byklndedir.T. spiralis yaam
dngsnde sadece bir konaa ihtiya duyar; larval ve erikin dnemler ayn
konan farkl organlarnda bulunur.Trichinellosis bir zoonozdur, balca
konaklar; domuz, kemirgenler, ay, fok bal, kedi, kpek, at ve
insandr.Konak zinciri domuz-domuz-domuz olarak uzanr; fakat bu
zincire zaman zaman insan ve dier omurgallar girer.Erikin Dii
-
T.spiralis
Enfeksiyon, enkapsule 1. dnem larvann etlerle alnmasyla bular.
Larva alnnca duodenumda kapslden kar ve mukozaya penetre olur.
Burada 25 saatte 4 deri deitirerek erikin dneme geer.72 saat sonra
dii ve erkek iftleecek duruma gelir.Kopulasyondan (dllenme) hemen
sora erikin vivipar ( larvipar) diiler 1. Dnem larva dourmaya
balarlar. Bir dii 5-10 gnlk mrnde 1500 kadar larva dourur.Yaklak
0.1 mm. boyunda olan larvalar kan ve lenf damarlaryla sa kalbe
tanrlar.
-
T.spiralis
Larvalar kalpten periferal sirklasyona girer ve vcudun farkl
dokularna tanrlar ve izgili kaslarn liflerinin iine girerler.
zellikle kalp, diyafram, ene, dil, larinks ve gz izgili kaslarna
gidenler enfektif dneme geliirler. Bu larvalara adale triini
denir.
Kas hcresine girip gelien ve enfektif hale gelen larva; konak
orijinli, ift cidarl elipsoidal (limona benzeyen) bir kapslle
kuatlr. Kapsl formasyonu yaklak 3 ayda tamamlanr.
-
Yaam DngsKapsl iindeki larva yllarca canl kalr; bazlar
genellikle 6-11 ay sonra kalsifiye olur.Enkapsule larvay tayan
etler, karnivor konaklar tarafndan yendiklerinde larva kapslden dar
kar ve yaam dngs yeniden balar.
-
Yaam Dngs
-
T.Spiralis Video
-
Kas nvazyonu
-
Trichinella: konak ve rezervuarlar
-
EpidemiyolojiSilvatik trichinellosis (vahi yaam
trichinellosisi); yabani karnivorlar ve onlarn avlarnn etleri veya
leleri arasndaki siklusla devam eder. Urban trichinellosis (ehir
trichinellosisi); insanlar, ratlar ve domuzlar arasndaki odaklama
ile devam eder.
Ratlar ve domuzlar; infekte domuz atklarn (karkas) ieren pleri
yiyerek enfekte olurlar.
-
EpidemiyolojiBulamay kolaylatran faktrler; iyi pimemi domuz
etlerini veya yaban hayvanlarnn etlerini yemekle ilgilidir.At
etinden bulaan salgnlar da bildirilmitir.Domuz ve canavar hayvan
eti yemeyen mslmanlarda bu parazitoza rastlanmaz ya da seyrek
olarak rastlanr.Harpler, alklar ve gler her trl etin yenmesine
frsat verdiinden bulamada rol oynayabilir.
-
Epidemiyoloji
Kurtcuklar 55-60 derecede 5-10 dakika stlnca lrlerse de,
gvenilir olmas iin yarm saat kaynatlmas gerekir.
Ttslemek veya tuzlamakla larvalar lmez.
Trichinellosis kozmopolit bir hastalktr ve ounlukla ABD ve
avrupa lkelerinde grlr ki bu lkelere ylda 300,000 kadar vaka ortaya
kmaktadr.
-
Corafik Dalm
-
2004 ylnda zmirde Trichinellosis alarm verildi ve 48 kiiye
hastalk tehisi konuldu!
-
Klinik Belirtiler Trichinellosis kliniinde 3 faz grlr:
(1) Erikin parazitlerin mukoza ve submukozaya penetrasyonu
esnasnda ortaya kan belirtiler. (2) Larvalarn visseral oranlara
migrasyonu esnasnda ortaya kan belirtiler.(3)Larvalarn kas
hcrelerine penatrasyonu ve enkapslasyonu esnasnda ortaya kan
belirtiler.
-
1.dnem semptomlar larvalarn alnmasndan 12-24 saat sonra ortaya
kar. Belirtiler arasnda; barsakta inflamasyon,bulant, ate, youn
terleme, diyare vardr.2. ve 3. Dnem semptomlar arasnda; romatizmal
belirtiler, youn kas ars, pnomoni, ensefalit, menenjit, miyokardit
, peritonit, solunum gl, ineme ve yutma gl, fasial dem, kalp
harabiyeti vardr.lm; kalp yetmezlii, respiratr komplikasyonlar,
peritonit veya beyin tutulumu sonucu olur.Klinik Belirtiler
-
Tan ve TedaviTanda i domuz eti yeme hikayesi ve klinik
belirtiler nemlidir.Kesin tan enfeksiyonun 3. veya 4. haftasnda kas
biyopsi rneklerinde larvalarn grlmesiyle konur. Biyopsi rnei ya iki
lam arasnda sktrlarak ya da pepsinle sindirildikten sonra
mikroskopta incelenir.Serolojik yntemler ve PCR tanda
kullanlabilir.Mebendazole + corticosteroid tedavisi yaplr
-
Filarial NEMATODLAR
-
FilarialarUzun, ipliksi parazitlerdir.eitli cins ve trleri;
insann lenf sisteminde , subkutanz ve derin konnektif dokularnda ve
kavitelerde (boluklar) yaarlar.
-
LENFATK FLAROSS: WUCHERERIA BANCROFTI (fil hastal, elefantiasis
etkeni)
SUBKUTANOZ FILARIOSIS:ONCHOCERCA VOLVULUS (nehir krl, river
blindness etkeni)
SEROZ KAVTE FLAROZS:(Plevra, periton, perikard gibi yaplarn
tutulumu olur) MANSONELLA PERSTANS
-
nsanda filaroidea st ailesinden yedi nematod tr
parazitlenebilmektedir. Bu yedi parazitin yaam dngleri benzer olduu
iin ortak figr olarak lenfatik filariosis etkeni olan Wuchereria
bancrofti seilerek anlatlacaktr.
-
Dracunculoidea st ailesinden bir tr, Dracunculus medinensis,
insann kutenoz dokularnda parazitlenmektedir.Morfolojik olarak
Filarial parazitlere benzemekle beraber, bunun yaam dngs olduka
farkldr ve ayr olarak ele alnacaktr.
-
Wuchereria bancrofti, Morfoloji ve Biyoloji
Wuchereria bancrofti beyaz renkte ve kl eklindedir, erkekler 40
x 0,1 mm., diiler 80 x 0,30 mm. kadar byklktedir. Bu parazit insann
lenf sisteminde yaar ve lenfatik filariosise neden olur.
Diiler larvipardr; mikrofilarya denilen larvalar uterusta aa kar
ve kana karrlar.
-
Yaam DngsMikrofilarialar kanda uygun bir insect vektr
(Culicidae;Sivrisinekler) tarafndan alnncaya kadar birka yl
yaayabilir.
Mikrofilaryalar uygun bir vektr sivrisinek tarafndan kanla
birlikte alndklarnda vektrn sindirim kanalnda L larvaya geliir
(rhabditiform larva)
-
Yaam DngsL larva ortabarsak duvarndan vektr sivrisinein toraks
kaslarna g eder; burada hafta iinde 2 deri deitirir ve metamorfoz
geirerek L3 larvaya geliir (enfektif filariform larva)
Enfektif L3 larva vektrn hortumuna gelir ve kan emme esnasnda
konan sirklator sistemine girer.
nsanda larva iki kez deri deitirir, kesin enfeksiyon blgesine
(lenf kanallar ve lenf nodlleri) g ederken metamorfozla erikin hale
geer. Yaklak 6 ay sora kanda mikrofilaryalar grlr.
-
http://www.liquidjigsaw.com/science/animation/animations/lymfil/lymfil-lifecycle.html
-
Wuchereriosis Klinik ve Semptomatoloji
Lenfatik filariosiste lenfatik inflamasyon ve obstruksiyona bal
( lenf blokaj, lenf stazisi) lenfoid doku oluumu sonucunda
elefantiyazis ( fil hastal) tablosu ortaya kar.
-
Wuchereriosis Klinik ve Semptomatoloji
-
Wuchereriosis Klinik ve Semptomatoloji
-
TanWuchereriosisin kesin tans kanda mikrofilaryalarn grlmesi ile
konur.Wuchereria bancrofti mikrofilarialar kanda bulunur ve
periyodisite gsterir. Uygun kan rnei saat 20 ile 04 arasnda alnan
kandr.Mikrofilarial periyodisiteye uygun olarak alnan kan uygun
yntemle deerlendirilir ve mikroskopik olarak incelenir.
-
Tus sorular1) Elefantiasis etkeni aadakilerden hangisidir?
(Nisan 92)a) Wuchereria bancroftib) Taenia saginatac) Trypanasoma
gambiensed) Schistosoma mansonie) Hymenolepis nana
-
Tus sorular2) Sivrisineklerle bulaan nematod aadakilerden
hangisidir? (Nisan 97)a) Ascaris lumbricoidesb) Strongyloides
stercoralisc) Trichinella spiralisd) Wuchereria bancroftie) Necator
americanus
-
DRACUNCULUS MEDINENSIS
-
Morfoloji ve Biyoloji
D. medinensis ( medine kurdu) uzun ve ince, diiler 1000 x 1,5
mm. ve erkekler 30 x 0.4 mm boyutlarndadr. Konak canllarn
subkutenoz dokularnda yerleir ve nce papl, sonra vezikl oluununa
sebep olur.
Drakunkuliyaz Afrika, Arabistan, ran, Afganistan, Pakistan ve
Hindistanda bulunur.
-
Morfoloji ve Biyoloji
Dracunculus medinensisin son konaklar insan, kpek, yaban kedisi,
akal, tilki, at, sr, koyun, maymun gibi hayvanlardr; ara konaklar
Cyclops (su piresi) cinsinden baz kabuklulardr.Gebe diilerin
uterusu binlerce larva ile doludur.
-
Yaam DngsD. Medinensisin deride oluturduu vezikl patlaynca
meydana gelen yarann dibinde solucann ba blgesinin bulunduu fark
edilir. lser su ile temas edince uterus bir ftk gibi dar frlayarak
su iinde yrtlr ve ok sayda 1. Dnem rhabditiform larva suya boalr.
Bu olay birka kez yaanr.
Larvalar akuatik ortamda birka gn yaayabilir. Larvalar uygun bir
kabuklu tarafndan ( Cyclops gibi) alnnca hemosele girer. 5-6
larvadan fazlas arthropod iin fataldr.
-
Yaam DngsAra konakta rhabditiform larva iki deri deitirerek
enfektif L3 larvaya dnr.Enfekte Copepodlar ile kontamine ime sular
insanlar tarafndan iilince aa kan larva insann duodenumunda klfndan
kar.Larva duodenal mukozaya girer, iki deri daha deitirir ve derin
ba dokularda iki ayda erikin hale geer. Dllenmi diiler subkutenoz
dokulara g ederler.
-
http://www.youtube.com/watch?v=Hn4jNqzGsbo
-
Klinik Belirtiler ve TanBalang enfeksiyonundan 10-14 ay kadar
sre sonra deride vezikl lezyonu ortaya kar.Dracunculosisin balca
belirtileri; eozinofili, bulant, ishal, astm, baygnlk, deride kalc
skar veya lserdir. Tan, lokalize deri vezikl ve lserleri veya
parazitin erikin veya larvalarnn mikroskobik identifikasyonu esasna
dayanr.Tedavi cerrahidir.
