Embed Size (px)
Citation preview
1
1. สถาบนการศกษาทเปนคลนกเทคโนโลยเครอขาย : มหาวทยาลยราชภฎนครสวรรค 2. ชอโครงการ การถายทอดองคความรเกยวกบการปลกขาวอนทรยอยางครบวงจร เพอลดตนทนการ
ผลตและการสรางมลคาเพมของขาวอนทรย โดยการมสวนรวมของเกษตรกร จงหวดอทยธาน
3. ผรบผดชอบหลกและหรอผรวมรบผดชอบ 1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) ผศ.ดร.บญแสน เตยวนกลธรรม ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) Dr.Boonsean Tealnugutoom 2. เลขหมายประจ าตวประชาชน 3 6399 00122 088 3. ต าแหนงปจจบน ผชวยศาสตราจารย ระดบ 8 4. หนวยงานทสามารถตดตอไดสะดวก : คณะเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค โทรศพท 0-5621-9100 ตอ 2521 โทรสาร 0-5622-1554 โทร.081-8988699 e-mail : [email protected] 5. ประวตการศกษา ครศาสตรบณฑต (การสอนเคม)
วทยาศาสตรมหาบณฑต (การสอนเคม) วทยาศาสตรดษฎบณฑต (ปฐพวทยา)
6. สาขาวชาการทมความช านาญพเศษ (แตกตางจากวฒการศกษา) ปยและการใชปย ความอดมสมบรณของดน ปฐพวทยา 7. ประสบการณทเกยวของกบการบรหารงานวจยทงภายในและภายนอกประเทศโดยสถานภาพใน การท าการวจยวาเปนผอ านวยการแผนงานวจย หวหนาโครงการวจย หรอผรวมวจยในแตละขอเสนอ การวจย
7.1 ผอ านวยการแผนงานวจย : - 7.2 หวหนาโครงการวจย : 7.2.1 การวเคราะหปรมาณ NPK ในน าปยชวภาพ ทนสนบสนนจากมหาวทยาลยราชภฏ
นครสวรรค พ.ศ. 2546 7.2.2 การวเคราะหแอมโมเนยมไอออน ไนเตรตไอออน และโพแทสเซยมไอออนในน าปย ชวภาพโดยไอออนมเตอรทนสนบสนนจากมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค พ.ศ. 2548 7.2.3 การศกษาผลของการใชน าสมควนไมปรบปรงดนเพอปลกคะนา ทนสนบสนนจาก มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค พ.ศ. 2551 8 .งานวจยทตพมพและเผยแพร การวเคราะห N P K ในดนอยางงาย ในวารสารดนและปย ปท 21 เลมท 2 เดอนเมษายน – มถนายน 2542 4. ความสอดคลองกบแผนงาน : การถายทอดเทคโนโลย 5. ลกษณะโครงการ โปรดใสเครองหมาย ใน ทตองการและกรอกขอมลพรอมหลกฐานตามทระบ 5.1 เปนโครงการตอเนองหรอโครงการทเคยด าเนนการมาแลว (ปทด าเนนการ
2558
2
แนบผลการด าเนนงานและผลส าเรจทผานมาประกอบดวย 5.2 เปนโครงการใหม โดยเปนโครงการท... 1) เปนความตองการของชมชน (เกษตรกร แมบานเปนรายบคคลหรอเปนกลม หรอ วสาหกจชมชน หรอ SMEs โดยไดแนบหลกฐานตามแบบส ารวจความตองการ (แบบ สส. 002 - 2 (1)) 2) เปนประเดนปญหา ความตองการ ของจงหวด อสวท. โดยไดแนบหนงสอขอความชวยเหลอทางวชาการ (แบบ สส. 002 - 2 (2) นายสมศกด ลดเลง ทอย 68/2 หม 15 ต าบลทงโพ อ าเภอหนองฉาง จงหวดอทยธาน เบอรโทร - และ นางทองเจอ มทตทอย 185/1หม 12 ต าบลทงโพ อ าเภอหนองฉาง จงหวดอทยธาน เบอรโทร 082-8978522 3) เปนโจทยความตองการจากการประชมเชงปฏบตการการบรณาการทางดานวทน. กบจงหวด / กลมจงหวด ป 2554 5.3 เปนผลงานวจยและพฒนาทตองการและมพรอมในการถายทอดฯ 6. หลกการและเหตผล จงหวดอทยธานตงอยภาคเหนอตอนลาง บรเวณลมน าสะแกกรง ลกษณะภมประเทศสวนใหญเปนปาและภเขามความลาดเทจากทศตะวนตก ลงมาทางทศตะวนออก มประชากร 327,879 คน ประชากรสวนใหญมอาชพเกยวกบการเกษตรและคาขาย พชทนยมปลกไดแก ขาว ออย มนส าปะหลงขาวโพด และสบปะรด ในสวนการปลกขาว ผลผลตป2555 มจ านวน 829,788 ไร จ าแนกเปนพนทเพาะปลกขาวนาป จ านวน 674,745 ไร ผลผลตจ านวน 405,832 ตน ผลผลตเฉลย 693 กโลกรมตอไร และพนทเพาะปลกขาวนาปรง จ านวน 155,043 ไร ผลผลตจ านวน102,588 ตน ผลผลตเฉลย 737 กโลกรมตอไร เกษตรกรสวนใหญยงนยมใชปยเคม และยาปราบศตรพชกนมากท าใหตนทนการผลตขาวเฉลย 5,800 บาท /ไร ซงสงกวาประเทศเพอนบาน ท าใหเกษตรกรตองขาดทน และมคาใชจายเพมในการรกษาสขภาพทไดรบจากสารเคมมากขน
ดวยเรองการประชมกลมยอยในการด าเนนการจดการกจกรรมอบรมเพอสรรหาสมาชกอาสาสมครวทยาศาสตรจงหวดอทยธาน เมอวนท 15 ธนวาคม 2557 ส ารวจปญหาของเกษตรกรท เขารบการอบรม ทจงหวดอทยธาน.พบวานายสมศกด ลดเลงและ นางก าไร อปต และสมาชกของกลมประมาณ 60คน มความประสงคตองการองคความรทางการปลกขาวอนทรย ไปลดตนทนการผลตและสรางมลคาของขาวอนทรย ซงตนทนสวนใหญมาจากคาปยเคม และคายาปราบศตรพช และเกษตรกรยงขาดความรความเขาใจในเรองดน ปย โรคพช การใชสารเคมก าจดศตรอยางถกวธวธการเพมผลผลต และการแปรรปเพอเพมมลคาเพมตลอดจนมความรเรอง GAP เพอ สรางผลผลตตรงตามมาตรฐานคณภาพ หรอไดคณภาพตามทตลาดตองการ ดงนนคลนกเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฎนครสวรรครวมกบ อบต.ทงโพ จงหวดอทยธาน จดอบรมจากภาคทฤษฏสการปฏบต ครอบคลมตงแต ตนน า กลางน า และปลายน า โดยใชความรแบบผสมผสานและการมสวนรวมของชมชน ในภาคทฤษฎ เนนองคความรดานดน การใชปยอนทรย ปยอนทรยน า (การผลตจลนทรยจากหนอกลวย) วธก าจดศตรพช โดยใช เชอราไตรโคเดอรมาและบวาเรย และสารก าจดศตรพชทไดจากธรรมชาต (น าสมควนไม) ตลอดจนการแปรรปผลตภณฑจากขาว และการรบรองมาตรฐาน GAP ขาว ในภาคปฎบต ใหเกษตรกรน าองคความรทไดจากภาคทฤษฎมาทดลองท าจรง และน าเอาผลตภณฑทไดไปใชในแปลงนาของตวเอง เพอลดตนทนการผลตและเพมมลคาของขาว ลดปญหาหนสน ลดปญหาดานสขภาพ และลดปญหาสงแวดลอมของเกษตรกรในจงหวดอทยธาน 7. วตถประสงค
3
7.1 เพอสรางองคความร เจตคตและพฤตกรรมในการปลกขาวอนทรยโดยไมใชสารเคม ของเกษตรกร 7.2 เพอใหเกษตรกรใชวธผสมผสานในการปลกขาวเพอลดตนทนการผลต เพมมลคา และมสขภาพท
ปลอดภยจากสารเคมทงผปลกและผบรโภค 7.3 เพอสงเสรมการเกษตรกรสามารถน าความรทไดจากการอบรมไปปฏบตไดในแปลงนา 7.4 เพอใหเกษตรกรมความรความเขาใจในหลกเกณฑและเงอนไขการตรวจสอบและรบรอง มาตรฐาน GAP ขาว
8. กลมเปาหมาย นายสมศกด ลดเลง และนางทองเจอ มทต กลมเกษตรกรบานทงโพ ต าบลทงโพ อ.หนองฉาง จ.อทยธาน และ เกษตรกรทสนใจในจงหวดอทยธาน 9. พนทด าเนนการ องคการบรหารสวนต าบลทงโพ อ.หนองฉาง จ.อทยธาน 10. ระยะเวลาด าเนนการ วนท 1 สงหาคม 2558 - 30 กนยายน 2558 11. การด าเนนโครงการ
11.1 ทคโนโลยความรเกยวกบการปลกขาวอนทรยอยางครบวงจร ทจะถายทอดฯ ประกอบดวย น าสมควนไม น าสมควนไม" (wood vinegar) หรอชอทางวทยาศาสตร "Pyroligneous Acid" เปนของเหลวทมสารประกอบทางเคมนบรอยชนด น าสมควนไม เปนของเหลวทเปนผลพลอยไดจากการเผาถานไมในสภาพอบอากาศ (Airless Condition) อณหภมการเผา 300-400 องศาเซลเซยส โดยไดจากแกส (ควน) ทเกดขนจากขบวนการการเผาไหม ( Pyrolysis) ซงจะเกบในชวงอณหภมปลองควนอยระหวาง 80 –150 องศาเซลเซยส เมอผานความเยนจะรวมตวกลนเปนของเหลว (Liquor) โดยไม 12 ตนสามารถจบควนมาเปนน าไดถง 300 กโลกรม น าสมควนไมทไดจากการเกบจากเตาผลตถาน ยงไมสามารถน ามาใชประโยชนไดทนท เนองจากการเปลยนเปนถานไมไดเกดขนพรอมกนทงเตา แตจะเรมกอนทหนาเตาดานบน แลวแผกระจายมายงหลงเตาดานลาง ดงนนควนทออกมาจากปลองควน จงเปนควนทผสมกนระหวางควนอณหภมต าและควนอณหภมสง และเมออณหภมสงถง 310 องศาเซลเซยส ลกนนกจะเรมสลายตว โดยจะมน ามนดนและสารระเหยงายปนออกมาดวย น ามนดนทละลายน าไมไดจะน าไปใชประโยชนในการเกษตรไมได เพราะจะไปปดปากใบพชและเกาะตดรากพช ท าใหพชเจรญเตบโตชาหรอตายได จงจะตองท าน าสมควนไมใหบรสทธกอนน าใช โดยการน ามาเกบไวในภาชนะพลาสตก ตงทงไวประมาณ 3 เดอน เพอผานกระบวนการกรองท าใหสารทเปนน ามนดนตกตะกอน จงจะไดน าสมควนไมทมคณภาพ มสน าตาลออนปนแดง มกลนควนไฟ เปนกรดออน มรสเปรยวเลกนอย คาพเอช (pH) ประมาณ 3.0 มคาความถวงจ าเพาะ (Specific Gravity) ประมาณ 1.015 มแรธาตมากกวา 260 ชนด องคประกอบหลก คอ
4
1. กรดอะซตก ( Acetic acid ) เปนสารกลมออกฤทธฆาเชอโรค เชอรา และเชอไวรส
2. ฟนอล เปนสารในกลมควบคมการเจรญเตบโตของพช 3. ไนโตรเจน ( Nitrogen ) 4. ฟอสฟอรส ( Phosphorus ) 5. โพแทสเซยม (Potassium ) 6. ฟอรมาลดไฮด ( Formaldehyde ) เปนสารในกลมออกฤทธฆาเชอโรค และแมลงศตรพช 7. เอธล เอน วาเลอเรต ( Ethyl-n-valerate ) เปนสารในกลมเรงการเจรญเตบโตของพช 8. เมทธานอล ( Methanol ) เปนสารในกลมออกฤทธฆาเชอโรค เชอรา เชอแบคมเรย และเชอไวรส 9. น ามนทาร ( Tar ) เปนสารจบใบชวยลดการใชสารเคม
น าสมควนไมแตกตางจากน าสมสายชหรอน าสมอน ๆ ทไดจากการหมกหรอสงเคราะหอน ๆ คอมสารประกอบหลากหลายกวา โดยเฉพาะฟนอล ซงไดจากการสลายตวของลกนน น าสมควนไมมสารประกอบทส าคญ ไดแก น ารอยละ 85 กรดอนทรย รอยละ 3 และสารอนทรยอน ๆ อกประมาณรอยละ 12 มคาความเปนกรด ประมาณ 3 ความถวงจ าเพาะ ประมาณ 1.012-1.024 แตกตางกนไปตามชนดของเนอไม เชน น าสมควนไมทไดจากไมยคาลปตสจะมความเปนกรดต า และมสใส แตมเมธทานอลสงกวา ไมกระถนยกษ หรอไมสะเดา น าสมควนไมมคณสมบตโดยไปดงตอไปน ............................................................................................
1. เปนสารควบคมการเจรญเตบโตของพช 2. เปนสารชวยในการปรบปรงบ ารงดน 3. เปนสารชวยดบกลน (Deodorant) และ ฆาเชอโรคตาง ๆ (Disinfection) 4. เปนสารควบคมพชทางออม 5. มความปลอดภยตอสตวและสงแวดลอม
มาตรฐานของ “ น าสมควนไม ” ทเปนทยอมรบกนในระดบสากล ตองยดเอามาตรฐาน ของประเทศญปนและจนเปนอยางต า เพราะประเทศญปนและจนไดศกษาคนควาและวจยกนมาอยางจรงจงและตอเนอง ในน าสมควนไม 1 ลตร จะมสวนผสมของน าอยประมาณรอยละ 80- 90 และจะมสารประกอบตาง ๆ ซงคาเปนกรดอยรอยละ 10 – 20 น าสมควนไมจงน ามาใชประโยชนในดาน การเกษตร การแพทย ปศสตว และผลตภณฑเพอความงาม ประโยชนและวธใชน าสมควนไม (คดจากอตราสวน 1 ชอนโตะ = 10 ซซ และ 1 ปป = 20 ลตร) ตวอยาง อตราสวน 100 เทา = น าสม ฯ 1 ชอนโตะหรอ 10 ซซ ตอน า 1 ลตร น าสมควนไมสามารถน าไปใชในดานการเกษตรไดดงน 1. ชวยปองกนและก าจดศตรพช 2. เรงการเจรญเตบโตของรากพช 3. ชวยฟนฟและปรบสภาพดนใหรวนซย 4. ชวยใหพชออกดอกและตดผลงายขน 5. ชวยเสรมสรางความสมบรณแขงแรงตานทานโรค วธใช
5
1. ใชผสมน า 20 เทา พนลงดนเพอฆาเชอจลนทรยและแมลงในดน เชน โรคเนาเละจากเชอแบคทเรย โรคโคนเนาจากเชอรา ไสเดอนฝอย ฯลฯ ประสทธภาพของน าสมควนไมทมความเขมขนจะเทยบเทากบการอบฆาเชอดวยการรมควน แตควรท ากอนการเพาะปลก 10 วน เพราะน าสมควนไมทรดลงดน จะไปท าปฏกรยากบสารทมฤทธเปนดาง เกดคารบอนโมโนออกไซด (CO) ขน ซงเปนพษตอพช แตเมอกาซคารบอนโมโนออกไซดท าปฏกรยากบออกซเจน เปลยนเปนกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) แลว จงสามารถปลกพชไดรวมทงพชจะไดรบประโยชน จากกาซคารบอนไดออกไซดดวย.................................................................................... 2. ใชผสมน า 50 เทา พนลงดน เพอฆาเชอจลนทรยทเขาท าลายพช หากใชความเขมขนมากกวาน รากพชอาจไดรบอนตรายได...................................................................................................................... 3. ใชผสมน า 200 เทา ความเขมขนระดบนสามารถใชประโยชนไดหลากหลาย เชน ใชฉดพนใบพชรวมทงพนดนรอบตนพชทก 7-15 วน เพอขบไลแมลง ปองกนและก าจดเชอราและกระตนความตานทานและการเจรญเตบโตของพช อกทงฉดพนกองปยหมกเพอเพมปรมาณจลนทรย ชวยยอยใหเปนปยหมกไดเรวขน 4. ใชผสมน า 500 เทา ฉดพนผลออนของพชเพอชวยขยายใหผลโตขน หลงจากตดผลแลว 15 วน และฉดพนอกครงกอนเกบเกยว 20 วน เพอเพมน าตาลในผลไมอกดวย................................................................. 5. ใชผสมน า 1,000 เทา เปนสารจบใบชวยลดการใชสารเคม เนองจากสารเคมสามารถออกฤทธไดดในสารละลายทเปนกรดออน ๆ และสามารถลดการใชสารเคมมากกวาครงจากทเคยใช................................... 6. ใชท าปยคณภาพสง โดยใชน าสมควนไมเขมขน 100 เปอรเซนต หมกกบหอยเชอรบด เศษปลา เศษเนอหรอกากถวเหลอง โดยใชโปรตนตาง ๆ 1 กโลกรม ตอน าสมควนไม 2 ลตร หมกนาน 1 เดอน แลวกรองกากออก เวลาใชผสมน า 200 เทา........................................................................................................ 7. ใชหมกกบสมนไพร เชน เมลดและใบสะเดา หางไหลแดง ขาแก ตะไครหอม ฯลฯ เพอเพมฤทธของน าสมควนไมในการไลแมลงและปองกนโรค และสามารถเกบสารละลายนไวไดนานโดยไมบดเนา 8. ใชฉดพนใบพช 2-3 ครง หรอทก 15 – 20 วน ในชวงฤดการเพาะปลกและเตบโตจนถง 15 วนกอนการเกบเกยว ในการใชกอนการเกบเกยวนน สารอนทรยในน าสมควนไมจะชวยเรงการหมกตวของกรดอมโนและน าตาล ซงจะเพมรสหวานและกลนหอมของผลไม.................................................................. ......... 9. ในกรณของผก ฉดน าสมควนไมกอนเกบเกยว ชวยใหคณภาพและรสชาตดขน รวมทงชะลอการเหยวเฉา ส าหรบผกใบใช 1 ครงตอสปดาห กอนเกบเกยว กรณผลไมและผกกนใบทใชเวลานานในการเกบเกยว ควรใชน าสมควนไม 2 หรอ 3 ครง ทก 15 – 20 วน เรมจากชวงตนของการเกบเกยว 10. ส าหรบผลไม เมอผลไมโตเตมทและเรมสก เชน สมจน เมอสเรมเปลยนควรใชน าสมควนไม 1 – 2 ครง ทก 20 วน จนถง 15 วนกอนเกบเกยว แนวทางการใชน าสมควนไม : ความเขมขน โดยทวไปการใชน าสมควนไมควรเจอจางประมาณ 300 : 1 ถง 1000 : 1 ความเขมขนทมากกวา 300 : 1 อาจสงเสยตอพช ซงอาจมอาการด งน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1 จดบนใบ 10.2 พชหยดการเจรญเตบโตชวคราว อาการใน ขอ 10.1 – 10.2 เปนผลมาจากกรดชวภาพในน าสมควนไมทเขมขนมากเกนไป ขอแนะน ากคอควรทดลองใชน าสมควนไมในพชแตละชนด และสงเกต 3 – 4 วน กอนจะใชอยางเตมท ควรใชอยางระมดระวงในพชทมความไวตอสารเคมและพชใบออนในการเพมประสทธภาพของน าสมควนไม สามารถใช
6
รวมกบสาหรายทะเล ปลาหรอกางปลาทสกดได โดยใชกอนการเกบเกยว จากทไดกลาวมาแลว ใชน าสมควนไมรวมกบยาเคมเกษตรจะมประสทธภาพมากกวาใชแยกกน และน าสมควนไมสามารถทจะใชรวมกบกระเทยม ชวยปองกนแมลงและการตดเชอรา การใชน าสมควนไมรวมกบยาเคมเกษตร ยาเคมเกษตรละลายไดด และท าใหมประสทธภาพมากขนในของเหลวทมคา pH ประมาณ 4 – 5 ดงนนผสมน าสมควนไมซงเจอจางแลว 500 – 1000 เทา จะท าใหมประสทธภาพดขน และสามารถลดปรมาณการใช รวมถงไมจ าเปนตองใชตวชวยทท าใหสารเคมตดอยกบพช เนองจากน ามนทารในน าสมควนไมไดท าหนาทนแลว แตน าสมควนไมไมสามารถใชรวมกบสารทเปนดาง การใชน าสมควนไมใชในการบ ารงดน ผลดทจะไดกบดนมดงน 11. ความเสยหายทเกดจากแมลงและโรคในดนลดลง 12. น าสมควนไมเพมประสทธภาพใหปย โดยท าใหงายตอการดดซมของพช 13. น าสมควนไมลดความเสยหายอนเกดจากความเคมของดน การใชน าสมควนไมในการปลกพช ควรจะใชรวมกบอยางอน เชน ปยหมก ปยอนทรย ในการปรบคณภาพของดนในระยะยาว โดยเฉพาะดนซงเสอมคณภาพ อนเกดจากการเกบเกยวไมด และการใชสารเคมเกนควร น าสมควนไมทใชใสในดนควรมความเขมขนสงกวาทใชบนใบพช น าสมควนไมซงมความเขมขน 30 ตอ 1 ถกใชในปรมาณ 6 ลตรตอ 1 ตารางเมตร โดยทวไปในการฆาเชอในดนปรอขจดไสเดอนฝอย ความเขมขนทสงกวานสามารถน าไปใชไดโดยปกต การฆาเชอในดนควรใชน าสมควนไมซงมคา pH 3 และมความดางจ าเพาะ 1.014 และเจอจาง 8 เทาตว โดยใชปรมาณ 1 ลตรตอ 1 ตารางเมตร อยางไรกด ไสเดอนฝอย มความตานทานสง ตองใชเวลา 3 – 4 ป เพอขจดใหหมดสน การใชน าสมควนไมส าหรบดนปลกผก ใหใชน าสมควนไม ความเขมขน 30 ตอ 1 กอนปลกโดยใช 6 ลตรตอ 1 ตารางเมตร ควรจะใหน าสมควนไมซมลงในดนประมาณ 50 ซม. โดยจะท ากอนหรอหลงการไถดนกได ควรใชปยหมกกอนใสน าสมควนไม เนองจาก หากใชน าสมควนไมกอนอาจจะฆาจลนทรยทเปนประโยชน ดงนนควรใสปยหมกกอน และสดทายพรวนลงไปรวมกน ควรใชปยหมกและน าสมควนไมชวยพฒนาคณภาพดนในระยะยาว กรณไมผล ใหรดสบจดรอบตนไมในบรเวณทโดนฝน และมรากเลก ควรเจอจางน าสมควนไม 30 – 50 เทา และใช 500 ลตรตอ 1000 ตารางเมตร กรณไมกระถาง ผสมน าสมควนไมกบดนและทงไว 10 – 15 วน เพอระบายกาซออกกอนใสในกระถาง การใชน าสมควนไมใชในการหมกปย ชวยเรงขบวนการหมกโดยเฉพาะมลสกรและมลไก การหมกจะเรวขนถาอณหภมสงขน อณหภมของปยทหมกมา 4 วน จะสงถง 80 องศาเซลเซยส ถาใชน าสมควนไมชวย ควรใชน าสมควนไมทเจอจาง 100 เทา รดลงบนปย แตควรระวงไมควรใชน าสมควนไมซงเขมขนกวาน เนองจากจะไปฆาเชอ เมอรากพชเปนโรค ใหใชน าสมควนไมเจอจาง 100 – 200 เทา รดทโคนตน ใหชมจนลก 50 ซม. ส าหรบมะเขอเทศ และแตงกวา ใหใช 1 – 2 ลตรตอตน เพอเพมความสดชนแขงแรงและพฒนาการของราก เชอรา “ไตรโคเดอรมา” เชอรา”ไตรโคเดอรมา”จดเปนเชอราชนสงเปนเชอราปรปกษทสามารถควบคมเชอราสาเหตของโรคพชไดหลายชนด เชน 1. ปองกนโรครากเนาโคนเนาของผลไม ไมยนตน ทเกดจากเชอรา “ไฟทอฟธอรา(Phytopthora spp.)” 2. ปองกนโรคเนาระดบดน ของพชผกหลายชนด โรคใบตดในพชผล ทเกดจากเชอรา
7
“ไรซอกโทเนย(Rhizoctonia solni.)” 3. ปองกนโรคเมลดเนาของพชผก โรครากเนา โรคโคนเนาของผลไม เชนทเรยนทเกดเชอรา”พเทยมปองกนโรคเหยวของพชไร พชผก ไมผล ไมประดบทเกดเชอรา ราฟวซาเรยม (Fusarium spp.)” 4. ปองกนโรคเหยว โรคโคนเนา ของผกหลายชนด ทเกดเชอรา “สเคลอโรเทยม”(Sclerotium rolfsii) 5. ปองกนการก าจดโรคไหมในผก
การใชเชอรา “ไตรโคเดอรมา”ควบคมโรคพช ไดดงตอไปน 1. ใชเพอปองกนโรค(พชทยงไมแสดงอาการของโรค)เรมตงแตการเพาะเมลด,การเตรยมตนกลา,การปลกในสภาพธรรมชาตจนถงระยะพชเจรญเตบโตใหผลผลต 2. ใชเพอรกษาโรค(พชทแสดงอาการของโรคแลว) การใชเชอรา “ไตรโคเอรมา”เพอรกษาพชทเปนโรคแลวนน มความเปนไปไดในกรณของพชยนตน เชน ไมผล แตถอวาเปนวถทมความเสยง เพราะอาจจะไมประสบผลส าเรจดงทคาดหวงเสมอไป จงมความจ าเปนตองใชวธอนรวมดวยหากมการระบาดรนแรง วธการใชเชอรา “ไตรโคเดอรมา” ในการปลกพช 1. การคลกเมลด เพอปองกนโรคตดตอมากบเมลดพนธ โดยใสถงพลาสตกทจะใชคลกเมลดพนธ 10 กรมหรอ 1ชอนแกงตอเมลดพนธ 1กโลกรมเตมน า 10 cc แลวบบเชอสดใหแตกตวกอนสเมลดพนธลงในถง 2. การรองกนหลม โรยเชอรา “ไตรโคเอรมา” ลงในหลม โดยตองคลกเคลาใหเชอสดกบดนในหลมกอนน าตนกลาลงไปปลกโดยอตราสวน(หลมปลกเลกใขเชอสด 5 ชอนแกง,หลมปลกใหญใชเชอสด 150-300 กรม หรอ 2-3 ขด) 3. การผสมกบวสดปลก ใชส าหรบการเพาะกลา ในกระบะเพาะเมลดหรอถงเพาะช า โดยน าเชอสดทผสมกบปยหมกหรอปยคอกในอตรา (1:40โดยน าหนก)น ามา 1 สวนผสมกบวสดปลก 4 สวน โดยปรมาณผสมเขากนดแลวน าไปเพาะเมลด 4. การหวานลงดน ใชเชอรา “ไตรโคเอรมา” 1 กโลกรม ร า 4 กโลกรมปยหมกหรอปยคอก 40 กโลกรมผสมเขากนดแลวน าไปหวานทโคนตนโดยใชในอตรา 30-60 กรม (หรอ 3-6 ชอนแกง)ตอตน,หวานใตทรงพม ใชอตรา 150-300 กรมตอตะรางเมตร 5. การฉดพน เปนวธทสะดวก งายตอการปฏบตโดยฉดพนลงดนบรเวณรากพชและสวนบนของตนพช การใชเชอสดผสมน าจ าเปนตองกรองเอาเฉพาะน าเชอออกมาเพอไมใหเมลดฟางอตตนหวฉด,กรณ พนสวนบนของพชใชเชอสด 2 กโลกรมผสมน า 200ลตร 6. วธการอนเชน การใหไปกบระบบน า,การทาแผลเปนตน 7. ฉดพนลงดน ใชเชอสดอตรา 1 กโลกรมผสมน า 200 ลตร,ฉดพนสวนบนของพชใชเชอสด 2 กโลกรมผสมน า 200ลตร 8. วธการอนเชน การใหไปกบระบบน า,การทาแผลเปนตน ขอจ ากดในการใชเชอรา“ไตรโคเอรมา” ในการปลกพช 1. สภาพแวดลอมตองมความชนเหมาะสม(ไมชนแฉะ) 2. ควรใชในชวงเชาหรอเยน(เพราะชวงกลางวนอากาศจะรอน แสงแดนจด จะท าใหเชอตาย) 3. ควรหลกเลยงสารเคมในกลม “เบนโนมล และคารเยนดาซม”ในชวง 7 วน 4. ควรมการปรบปรงบ ารงดนดวยอนทรวตถ เชนปยคอก,ปยหมก เปนตน
8
เชอราบวเวอเรย (ราขาว) เชอราบวเวอเรย เปนเชอจลนทรยทจดเปนพวก “เชอราท าลายแมลง” มคณสมบตในการท าลายแมลงไดหลายชนด เชน เพลยกระโดดสน าตาล, เพลยจกจนสเขยว, เพลยจกจนปกลายหยก, เพลยไฟ ไรแดง, เพลยแปง, มด, แมงกระชอน, จงหรด, ปลวก, เสยนดน ดงภาพท3. เปนตน โดยผลตเอนไซนทเปนพษตอแมลงศตรพช ลกษณะอาการของแมลงทถกเชอราบวเวอเรยเขาท าลาย 1. แมลงจะแสดงอาการเปนโรค คอ เบออาหาร กนนอยลง ออนเพลย และไมเคลอนไหว 2. สผนงล าตวจะเปลยนไป จะมจดสด าตรงบรเวณทถกเชอราเขาท าลาย 3. พบเสนใยและผงสขาวของสปอรปกคลมตวแมลงทถกเชอราท าลาย
ภาพท 3 เชอราบวเวอเรยท าลายแมลง
การผลตเชอราบวเวอเรย (ราขาว) ชนดสดบนขาวสก หรอบนปลายขาวและการใชเชอราบวเวอเรยในนาขาว สามารถท าไดดงน 1. ใชขาวทอน หรอปลายขาว 2 สวน + น า 1 สวน หงหรอนงกได 2. สวนขนตอนอน ๆ เหมอนกบวธผลตเชอรา “ ไตรโคเดอรมา ” ชนดสด
3 .ใชเชอราบวเวอเรยทเจรญบนเมลดขาว อตรา 1 ก.ก. / น า 50 ลตร โดยแบงน าออกเปน 2 สวน สวนทหนง 5 ลตร น ามาผสมกบเชอ ราและสารจบใบ โดยลางใหสปอรหลดออกมาจากเมลดขาว แลวกรองดวยผาขาวบาง น าไปผสมกบน าอก 45 ลตร คนใหเขากน 4 .ฉดพนใหถกตวแมลงศตรพช หรอบรเวณทแมลงศตรพชเกาะ หรออาศยอยใหมากทสด 5. ชวงระยะเวลาการฉดพน ควรเปนชวงทแมลงศตรพชออกหากน หรอเวลาเยนมสภาพแวดลอมเหมาะสมตอการงอก และการ เจรญเตบโตของเชอรา คอมความชนสงและแสงแดดออน ๆ 6. ใหน ากบแปลงพชในวนรงขน เพอเพมความชน
9
7. หลงฉดพน 3 – 5 วน ส ารวจแปลงพช ถาพบวายงมแมลงศตรพชอยใหพนเชอราบวเวอเรยซ า 8. น าเชอราบวเวอเรยบนเมลดขาวใสกระบอก เพอใหสปอรของเชอราแพรกระจายไปตามลม จลนทรยจากหนอกลวย
จลนทรยหนอกลวยเปนวธการหนงทชวยใหเกษตรกรลดตนทนการผลตและจลนทรยหนอกลวยยงชวยท าใหอนทรยวตถทมอยในดนสามารถยอยสลายไดรวดเรว ท าใหอนทรยวตถตางๆ กลบกลายเปนปยสรางประโยชนใหแกพชของเราชวยท าใหเราประหยดเงนในการน าไปจบจายซอปยและยาฆาแมลง เพราะไมจ าเปนตองซอมากเหมอนในอดตเนองจากระบบนเวศนดความอดมสมบรณดตนไมกเจรญเตบสมบรณแขงแรงไดแบบธรรมชาต สวนผสมและวธการท าจลนทรยจากหนอกลวย(ภาพท4)ประกอบดวย 1. หนอกลวยสบละเอยด 30 ก.ก. / 2.กากน าาตาล 10 ก.ก. / 3.สารเรง พด.2 จ านวน 1 ซอง / 4.น า 100 ลตร 2. หนอกลวยออนความสงจากพนดนไมเกน 1 เมตร ขดเหงาสลดเอาดนออกไมตองลางน าเอาทงเหงาทงตน 3. น าหนอกลวยสบละเอยดใสถงพลาสตกทบแสงขนาดความจ 150 - 200 ลตร คลกเคลากบกากน าตาล เตมน าสะอาดลงถงเกอบเตม ละลายสารเรง พด.2 แลวคนตดตอกน 5 – 10 นาท กอนใสถงคนใหเขากน (ถาไมมกไมตองใสกได) 4. ปดฝาใหสนท 2 วน 2 คน (48 ชวโมง) ไมใหอากาศเขา (ไมใหจลนทรยภายนอกเขาไป) หลง 48 ชวโมงแลวใหเปดฝาถงคนทกวน และคอยกดวสดใหจมน าอยเสมอ หมกไวในรมนาน 7 วน (จนหมดฟอง) 5. น ากากกลวยออกจากถงใหหมดโดยน าไปใสโคนตนไผ หรอในแปลงนาเพอเปนปยใหเหลอไวแตน า ซงสามารถเกบไดนาน ถง 6 เดอน
ประโยชนของจลนทรยหนอกลวยประกอบดวย 1. การปรบปรงโครงสรางของดนและก าจดเชอโรคในดน โดยการผสมจลนทรยหนอกลวย 20 - 40 ซซ ตอน า 20 ลตร รดลงดน 2. การปองกนก าจดโรคพชโดยการผสมจลนทรยหนอกลวย 20-40 ซซ ตอน า 20 ลตร ฉดตนพชใหเปยกชมทงบนใบและใตใบ เพอลางน าฝน หลงฝนหยดตกประมาณ 30 นาท ฉดพนลางหมอกกอนแดดออก ฉดพนปองกนโรคทมากบน าคางชวงตอนเยน หรอ ฉดพนในอตรา 40 ซซ ตอน า 20 ลตร เมอพบการระบาดของโรคพช ทงเวนการใหน า 48 ชวโมง เพอลดความชน 3. การปรบปรงคณภาพน าในรองสวน สระเกบกกน าและบอเลยงสตวน า โดยการใสจลนทรยหนอกลวย 1 ลตร ตอน า 10,000 ลตร 4. การลางท าความสะอาดคอกสตวโดยการฉดพนดวยน าจลนทรย 1 ลตรตอน า 100 ลตร 5. เรงการยอยสลายเศษซากอนทรยวตถหรอดบกลนขยะของเนาเสย โดยการฉดพนดวยจลนทรยหนอกลวย 1 ลตร ตอน า 100 ลตรกรณหมกฟางในนาขาว ใชจลนทรยหนอกลวย 10 ลตร ตอไร
10
ภาพท 4 การผลตจลนทรยจากหนอกลวย
ความรเรอง GAP GAP ยอมาจากค าวา “Good Agricultural Practice” ซงแปลวา “เกษตรดทเหมาะสม” เปนระบบ ทสรางผลผลตตรงตามมาตรฐานคณภาพ หรอไดคณภาพตามทตลาดตองการ โดยปฏบตตามค าแนะน า ทถกตอง ตงแตการเพาะปลก จนถงการเกบเกยว การจดการหลงการเกบเกยว การบรรจหบหอ และการขนสงเพอจ าหนายซงจะท าใหไมมปญหาเกยวกบการตกคางของสารปองกนก าจดศตรพช ตลอดจนเชอโรคตางๆ จงปลอดภยในการปฏบตงาน และไดผลผลตทปลอดภยส าหรบผบรโภค ทงสามารถตรวจสอบและสอบทวนได ระบบการผลตขาว GAP มขอก าหนดอย 8 ขอ
1. แหลงน า น าทใช ตองไดจากแหลงทไมมสภาพแวดลอมซงกอใหเกดการปนเปอน
2. พนทปลก
2.1 ตองเปนพนท ทไมมวตถอนตรายทอยใกลแปลงปลกขาว ซงจะท าใหเกดการตกคาง หรอ ปนเปอนในผลตผล 2.2 ใชเมลดพนธคณภาพด จากแหลงทเชอถอได เชน กรมการขาว ศนยขาวชมชน
หรอจากเอกชนทนาเชอถอ โดยมพนธปนไมเกน 0.5 เปอรเซนต ความงอก 80 เปอรเซนต ขนไป 3. การใชวตถอนตรายทางการเกษตร
3.1 หากมการใช ใหใชตามค าแนะน า หรอ อางองค าแนะน าของกรมการขาว กระทรวงเกษตรและสหกรณ
3.2 ตองใชสารเคมทไมใชสารตองหามตามรายการทประกาศโดยกระทรวงเกษตรและ สหกรณ สารเคมทอนญาตใหใชตามรายการเคมทประเทศคคาอนญาตใหใช
11
3.3 เพอใหประหยดคาใชจายควรใสปยตามค าแนะน าอยางเครงครด 3.4 ขาวนาป (ไวตอชวงแสง) ใสปย 2 ครง เดอนสงหาคมนใสปยครงแรก
ครงท 1 ใสหลงหวานขาว 20-30 วน หรอหลกปกด าขาว 7-10 วน ครงท 2 ใสเมอขาวแตกกอสงสด (ส าหรรบขาวไมไวตอชวงแสงเทานน)
4. การผลตใหไดขาวเปลอกคณภาพตรงตามพนธ 4.1 ใชเมลดพนธขาวทไมมเมลดพนธอนปน หรอ ปนไดไมเกนรอยละ 5 4.2 มขาวเรอ และ/หรอ ขาวปน นอยกวา 40 ตนตอไร 4.3 การใสปย และการตรวจแปลงเพอก าจดขาวปน
4.3.1 ค าแนะน าส าหรบการใสปยขาว มดงน - ขาวนาป (ขาวไวตอชวงแสง) ใสปยครงท 2 เมอขาวสรางรวงออน โดยสงเกตจากตน
ขาวขอสดทายเรมแขงเปนไต - ขาวนาปรง (ขาวไมไวตอชวงแสง) ใสปยครงท 3 เมอระยะขาวสรางรวง ออน เชนกน
4.3.2 ค าแนะน าส าหรบการก าจดขาวปน ส ารวจแปลงนา 2-3 ครง ในระยะแตกกอ ออกรวง และกอนเกบเกยว เมอพบขาวปนในแปลงใหตดพนธปนออกจากแปลงนา โดยการถอนออกทงกอ
5. การจดการเพอใหไดขาวเปลอกทมคณภาพสดไดปรมาณตนขาวไมนอยกวา 40 เปอรเซนต
5.1 การใสปยเคมทกครง เกษตรกรตองก าจดวชพชในนากอน และปดกนคนนาใหเรยบรอย 5.2 ถาใสปยอตราตามค าแนะน าแลว จะไมมโรคแมลงรบกวน หรอมนอยมาก ไมตองใชสารเคม 5.3 ระยะขาวสรางรวงออน ระยะขาวออกดอก จนถงขาวโนมรวง ตองมน าขงในนาระดบ 10-15
ซม. ถาน าแหงเมลดขาวจะลบ 5.4 การตรวจแปลงดแลการระบาดของโรคและแมลง
5.4.1 ใหลงพนท เดนตรวจรอบ ๆ แปลงอยางสม าเสมอ 5.4.2 ถาสงเกตเหนการระบาดของโรคหรอแมลง ใหตรวจดทกวน หากการระบาดขยายวงกวาง
ออกไป ใหรบใชสารเคมก าจดศตรขาวทนท โดยใชตามวธและอตราทแนะน า 5.4.3 ใหระวงในพนททมน าทวมขาว สงเกตตนขาวหลงน าลด 2-3 วนกอนฟนฟขาว โดยขาวม
อาการ ดงน 1. ถาตนขาวยงคงมสเหลอง และอาการโทรมลงใหใสปยยเรย อตรา 5-10 กก./ไร 2. ถาตนขาวแตกใบใหม หรอใบขาวมสเขยวเขม หามใสปยใด ๆ เพราะจะท าใหเกดอาการเฝอใบและมการระบาดของโรคและแมลงเพมขน
6. การเกบเกยวและการปฏบตหลงการเกบเกยว 6.1 เกบเกยวขาวทระยะพลบพลงหรอเมอรวงขาวมสเหลองสกไมนอยกวา 3 ใน 4 ของความยาวรวง 6.2 เกบเกยวดวยเครองจกร/รถเกบเกยวตองท าความสะอาดกอนลงเกบเกยว 6.3 อปกรณทใชในการเกบเกยวจะตองไมกอใหเกดอนตรายตอผลตผล
12
6.4 ขาวเปลอกมความชนประมาณ 14-15 เปอรเซนต
6.5 ถาขาวเปลอกมความชนสงการตากขาวบนลานตากทกครงตองมวสดวางรองกองขาว ไมใหเมลดขาวแตะพนลานตากโดยตรง
6.6 สถานทเกบรกษาตองสะอาด มอากาศถายเทไดด สามารถปองกนการปนเปอนจากวตถแปลกปลอม วตถอนตรายและสตวพาหะน าโรค
6.7 เกบเกยวขาวในระยะพลบพลง ระบายน าออกกอนเกบเกยวประมาณ 10 วน เพอใหแปลงนาแหงและขาวสกแกอยางสม าเสมอ
6.8 ท าความสะอาดรถเกยวขาวกอนลงพนทเกบเกยว 6.9 ท าความสะอาดเครองนวดขาว ทกครง ปองกนการปนเปอนของขาวพนธอน
7. ผลผลตปลอดจากศตรพช
7.1 ส ารวจการเขาท าลายของศตรพชและปองกนก าจดตามค าแนะน าในขณะทขาวยงอยในแปลงนาและโรงเกบผลผลต
7.2 ผลผลตทไดตองไมมโรคพชและการท าลายของแมลงมากกวา 70 เปอรเซนต 7.3 การปลกขาวนาปรง ไมควรปลกในชวงเดอน พฤศจกายน ธนวาคม และมกราคม เพราะขาวจะกระทบ
อากาศหนาว ท าใหขาวตายได 7.4 หลกเลยงการใชพนธขาวทไมทนทานตออากาศหนาว 7.5 ส ารวจแปลงนาอยางสม าเสมอ หากพบแมลงศตรธรรมชาต เชน แมงมม มวนเขยวดดไข ดวง
เตา แมลงปอ ปรมาณมากไมควรพนสารเคม 7.6 กรณตองมการพนสารเคม ควรศกษารายละเอยด และปรกษาเจาหนาทเกษตรในพนท เพอใหการฉด
พนสารเคมเปนไปอยางถกตอง และเหมาะสม และไมมสารเคมตกคางในผลผลตขาวหลงการเกบเกยว
8. การบนทกขอมล 8.1 มการบนทกขอมลเกยวกบการใชวตถอนตราย ทางการเกษตรทกครงทใช 8.2 มการบนทกขอมลแหลงทมาของเมลดพนธ การเตรยมดน และการก าจดขาวปน และการลดความชน
ของขาวเปลอก
กจกรรมการถายทอดองคความรเกยวกบการปลกขาวอนทรยอยางครบวงจร เพอลดตนทนการผลต
และการสรางมลคาเพมของขาวอนทรยโดยการมสวนรวมของเกษตรกร จงหวดอทยธาน มการด าเนนงานดงตอไปน
13
วธด าเนนงานอบรมการถายทอดองคความรการลดตนทนการผลตและการสรางมลคาเพมของขาว โดยการมสวนรวมของเกษตรกร โดยเนน นโยบาย 3 ลด ประกอบดวย ลดปรมาณเมลดใหเหมาะสม ลดการใชปยเคม ลดการใชยาปราบศตรพช และนโยบาย 4 เพม ประกอบดวย เพมความรใหเกษตรกร เพมผลผลต เพมคณภาพ และเพมก าไร และความรเรองGAP “เกษตรดทเหมาะสม” โดยมกจกรรมดงตอไปน
1. ประชาสมพนธไปยงกลมเปาหมายทราบรายละเอยดวนเวลาของการอบรม 2. การเตรยมอปกรณการทดลองประกอบดวย
2.1 พเอช Kit N P K test kit 2.2 อปกรณ และวสด เตรยมการผลตจลนทรยจากหนอกลวย ไตรโคเดอรมา บวาเรย และน าสม
ควนไม 3. สอทใชในการอบรมประกอบดวย
3.1 เอกสารประกอบการอบรม
3.2 Power point ภาคทฤษฎ เนนองคความรดานดน พเอชของดน การใชปยอนทรย ปยอนทรยน า (การผลตจลนทรยจากหนอกลวย) วธก าจดศตรพช โดยใช เชอราไตรโคเดอรมาและบวาเรย และสารก าจดศตรพชทไดจากธรรมชาต (น าสมควนไม) และ (ความรเรอง GAP “เกษตรดทเหมาะสม”) ตลอดจนการแปรรปผลตภณฑจากขาว และออกแบบผลตภณฑจากขาว
3.3 ภาคปฎบต ผลตจลนทรยจากหนอกลวย และเตรยม เชอราไตรโคเดอรมาและบวาเรย การแปรรปขาวและออกแบบผลตภณฑจากขาว
4. อบรม การถายทอดองคความรการลดตนทนการผลตและการสรางมลคาเพมของขาว โดยการม สวนรวมของเกษตรกร จ านวน 2 วน ประกอบดวย
วนท 1 จ านวน 6 ชวโมง ประกอบภาคบรรยายเกยวกบองคความรดานดน การผลตจลนทรยจากหนอกลวย วธก าจดศตรพช โดยใช เชอราไตรโคเดอรมาและบวาเรย พรอมภาคปฏบตจรง โดย ผศ.ดร.บญแสน เตยวนกลธรรม ผอ านวยการคลนกเทคโนโลยมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรคและผศ.ดร.ศศธร แทนทอง อาจารยคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยมหาวทยาลยราชภฎเพชรบรณ วนท 2 จ านวน 6 ชวโมง ประกอบดวย บรรยายความรเกยวกบการ สารก าจดศตรพชทไดจากธรรมชาต (น าสมควนไม) ตลอดจนการแปรรปผลตภณฑจากขาว และออกแบบผลตภณฑจากขาวและความรเรอง GAP “เกษตรดทเหมาะสม” สรปผลการอบรมรวมกบกลมเกษตรกรเพอน าผลตภณฑทวทยาการแจก(เตรยมลวงหนา)ไปใชจรงในแปลงนาทดลองของเกษตรกรทเขารบการฝกอบรม โดย ผศ.ดร.บญแสน เตยวนกลธรรมอาจารยอนสรณ สนสะอาด และวทยากรจากกรมขาว
5. ตรวจเยยมและตดตามประเมนผลผเขารบการอบรม ทน าไปใชในแปลงทดลองของเกษตร 6. สรปโครงการและจดพมพรายงานผลเผยแพรผลงาน 7. ผรบการถายทอดฯ ไดแก เกษตรกรและบคคลทสนใจ
14
8. การประเมนผล 8.1 วดความรความเขาใจ วดหลงจากจบภาคบรรยาย (แบบและเมนผลของคลเทคโนโลย) 8.2 วดความพงพอใจวกหลงจากจบภาคปฏบต (แบบและเมนผลของคลเทคโนโลย) 8.3 วดการน าไปใช วดหลงจากการอบรม (แบบตดตามของคลนกเทคโนโลย)
11.2 แผนการด าเนนงาน (ตามตารางดานลาง) โดยสอดคลองกบ ขอ 11.1
กจกรรม
2557 2558 รวมเงน (บาท)
ไตรมาสท 1 ไตรมาสท 2 ไตรมาสท 3 ไตรมาสท 4 ต.ค.
พ.ย
ธ.ค.
ม.ค.
ก.พ.
ม.ค.
เม.ย
พ.ค
ม.ย.
ก.ค.
ส.ค.
ก.ย.
แผนงาน 1.ประชมคณะกรรมการท างาน
-
2. จดเตรยมวสด อปกรณและสถานทจดอบรม
42,000
3.จดอบรม 41,000
15
12. ผลผลต/ผลลพธของโครงการ โปรดระบคาเปาหมาย
ผลผลต/ผลลพธของโครงการ คาเปาหมาย (หนวยนบ) ขอมลทตองจดเกบ 1. จ านวนผรบการถายทอดเทคโนโลย (คน)
40 แบบใบสมคร
2. ผรบการถายทอดฯ มความพงพอใจ (รอยละ)
80 แบบประเมนผลฯ
3. ผรบการถายทอดฯ มการน าไปใชประโยชน (รอยละ)
80 แบบตดตามฯ
4. จ านวนสถานประกอบการทน าผลงานวจยไปใชประโยชน ( แหง/ราย)
1 แบบฟอรมการน าไปใชประโยชน
13. ผลทคาดวาจะไดรบ (ผลกระทบ : ทเกดโดยตรงกบผรบบรการและประชาชนทอยในพนทใหบรการ) (โปรดใสเครองหมาย และระบผลกระทบทเกดขนจากโครงการมากทสดเพยงขอเดยวพรอมอธบายใหเขาใจวาเกดอยางไร) ทางเศรษฐกจ โปรดอธบาย ผรบการถายทอดรอยละ 80 น าความรไปประยกตใช ชวยลดคาใชจายในการปลกขาว โดยลดตนทนการผลตและเพมรายได 5-10 % ชมชน ทางสงคม 1. ผเขารวมการอบรมสมมนามความรความเขาใจ เรองดน ปย (ปยอนทรย ปย ชวภาพ และปยน าชวภาพ) ไตรโคเดอรมาและการใชน าสมควนไม มาบรณา
4.ตรวจเยยมและตดตามประเมนผลผเขารบการอบรม
10,000
5. สรปโครงการและจดพมพรายงานผลเผยแพรผลงาน
7,000
6.คาบรหารโครงการ10%
10,000
แผนงาน(ปรมาณงานผลผลตทจะจดสงในแตละไตรมาส)
- - 25% 75% 110,000
16
การกนเพอการปลกพชแบบปลอดภยจากสารเคมโดยชมชนมสวนรวม 2. เกษตรกรมตนทนการผลตลดลง และมสขภาพและมชวตความเปนอยดขน 3. เพอผสมผสานระหวางภมปญญาทองถนกบเทคโนโลยสมยใหม 4. เพอสรางเครอขายความรวมมอในการถายทอดเทคโนโลยสชมชน 14. งบประมาณขอรบการสนบสนน จ านวน 110,000 บาท โดยมรายการดงตอไปน : (ระบคาใชจายทจะใชในการด าเนนโครงการ โดยแจกแจงรายละเอยด ตามระเบยบและอตราของทางราชการ ประหยด และคมคา
รายการ รวม 1. หมวดคาตอบแทน
- คาตอบแทนวทยากร จ านวน 4 คน ๆ ละ 6 ชวโมงๆละ 14,400 บาท
14,400
2. หมวดคาวสด - คาวสด อปกรณส านกงานและคาวสดในภาคปฏบต(สนบสนน 600 บ. /คน) คาปยอนทรยน า คาเตรยมไตรโคเดอรมา น าสมควนไม คา NPK test kit และ pH kit - คาเอกสารประกอบการอบรม จ านวน 50 ชดๆละ 100 บาท - คาจดท าเอกสารรายงานฉบบสมบรณ จ านวน 2 ฉบบ + CD 1 ชด
50,000
10,600
5,000 2,000
3.หมวดคาใชสอย คาอาหารวางและเครองดม
- คาอาหารวางและเครองดม จ านวน 40 คนๆละ 2 มอ x 25 บาท 2 วน - คาอาหารกลางวน - คาอาหารกลางวนจ านวน 40 คน x 100 บาท 2 วน - คาจางเขยนปายจ านวน 1 ปาย - คาจางเชาเครองเสยง จ านวน 2 วนวนละ 1,500 บาท - คาน ามนเชอเพลง - คาบรหารโครงการ 10%
4,000
8,000 1,000 3,000 2,000
10,000 รวม 110,000
หมายเหต : ถวเฉลยทกรายการ
17
15. การตดตาม ประเมนผลและรายงานผล : รายงานความกาวหนา ปละ 3 ครง ครงท 1 ภายในวนท 3 เมษายน 2558 ครงท 2 ภายในวนท 3
กรกฎาคม 2558 และครงท 3 ภายในวนท 30 กนยายน 2558 ในระบบตดตามโครงการคลนกเทคโนโลยออนไลน (Clinic Monitor Online : CMO) พรอมสงขอมลใบสมคร แบบประเมน แบบตดตาม ตามทส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรฯ ก าหนดและสงรายงานฉบบสมบรณภายใน 30 วนหลงสนปงบประมาณ ทงน หากไมด าเนนการใหแลวเสรจภายในปงบประมาณ จะด าเนนการมหนงสอแจงส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรฯ ใหทราบภายใน 30 วนกอนสนปงบประมาณ 2558 พรอมกนเงนเหลอมปในระบบงบประมาณของสถาบนฯ 16. การเผยแพรประชาสมพนธการด าเนนโครงการ : ทกครงทมการจดกจกรรมและมการเผยแพรประชาสมพนธ จะระบวาไดรบเงนสนบสนนงบประมาณจาก ส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรฯ รวมทงยนดใหความรวมมอเขารวมจดแสดงผลงานคลนกเทคโนโลยในงานนทศการตางๆทเกยวของ 17. ความรบผดชอบของผรบผดชอบ และผรวมรบผดชอบ : ผรบผดชอบ/ผรวมรบผดชอบ ทมรายนามขางตน ไดอานขอความขางตนแลวมความเขาใจ และยนดทจะปฏบตตามเงอนไขในขอเสนอโครงการ และเงอนไขอนๆทปรากฏอยในคมอด าเนนงานคลนกเทคโนโลย ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 โดยถองแท จงลงนามยนยนการด าเนนงานไวทายโครงการนแลว
ลงชอ ผ รบผดชอบหลก (ผศ.ดร.บญแสน เตยวนกลธรรม)
ต ำแหนงผอ ำนวยกำรคลนกเทคโนโลย มหำวทยำลยรำชภฏนครสวรรค
