10
Psycholingwistyczne eksperymentalne metody badania języka Konrad Juszczyk 2012 SocioCogni)ve Aspects of Language Emergence na podstawie Psycholingwistyki Gleason i Ratner 1 poniedziałek, 17 grudnia 12

3 eksperymentalne metody badań języka (kopia)

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 3 eksperymentalne metody badań języka (kopia)

Psycholingwistyczne eksperymentalne

metody badania języka

Konrad  Juszczyk  2012Socio-­‐Cogni)ve  Aspects  of  Language  Emergence

na  podstawie  Psycholingwistyki  Gleason  i  Ratner

1poniedziałek, 17 grudnia 12

Page 2: 3 eksperymentalne metody badań języka (kopia)

EKSPERYMENTBadacz   przygotowuje   sytuację,   w   której  warunki  dla  wszyskich  jej  uczestników  są  j e d n a k owe ,   a   c e l owo   zm i e n i a  (kontroluje)  tylko  niektóre  z  nich.  Badacz  mierzy  cechy  zachowania  dzieci.E k s p e r y m e n t y   p o z w a l a j ą   n a  weryfikowanie  hipotez  i  dochodzenie  do  wniosków  przyczynowo-­‐skutkowych.Uczestników  dzieli  się  na  grupy  badane  i  kontrolną,  a  wyniki  porównuje  się  za  pomocą  metod  analizy  statystycznej.

2poniedziałek, 17 grudnia 12

Page 3: 3 eksperymentalne metody badań języka (kopia)

Paradygmat  pomiaru  częstotliwości   i   siły  ssania  smoczkaH A S P :   h i g h  amplitude   sucking  paradigm   (Eimas  et  al  1971)

Paradygmat   warun-­‐kowego   odwracania  głowyCHTP:   condi6oned  h e a d -­‐ t u r n  procedure   (Polka  et  al  1995)

badania percepcji mowy

3poniedziałek, 17 grudnia 12

Page 4: 3 eksperymentalne metody badań języka (kopia)

siła ssania smoczka (SSS)

OBSERWACJA:   Kiedy   niemowlęta   słyszą   nowy,   nieznany  

dźwięk,  zaczynają  (na  przykład)  silniej  ssać  smoczek  (SSS).

BADANIE:  dziecko  słucha  sylaby  ba  i  na  początku  ssie  smoczek  

szybciej,  a  potem  wolniej,  bo  następuje  habituacja.

BADANIE:  Kiedy  po  znanej  sylabie  pojawia  się  nowa,  a  

SSS   nadal   spada,   badacze  wnioskują,   że   niemowlę  nie   odróżnia   sylaby   nowej  (nieznaną)  od  znanej.

SSS   wzrasta ,   badacze  wnioskują,   że   niemowlę  umie  odróżnić  sylabę  nową  (nieznaną)  od  znanej.

4poniedziałek, 17 grudnia 12

Page 5: 3 eksperymentalne metody badań języka (kopia)

Badania  SSS  pozwoliły  wykazać  percepcję  kategorialną  u  dzieci:

3miesięczne   niemowlęta   różnicują   dźwięki   wielu   języków,  których  nie  różnicują  dorośli!

8-­‐10miesięczne   niemowlęta   kanadyjskie   różnicują   czeskie  dźwięki  mowy,  których  nie  odróżniają  ich  kanadyjscy  rodzice  (badania  Werker  i  Tees  1984).

Zdolność   różnicowania   dźwięków   mowy   nieznanych  niemowlętom   zanika   zanim   zaczną   one   mówić   w   języku,   z  którym  mają  kontakt  (badania  Kuhl  i  innych  z  1992).

SiłA ssania smoczka (SSS)

5poniedziałek, 17 grudnia 12

Page 6: 3 eksperymentalne metody badań języka (kopia)

Stosowana  u  dzieci  w  wieku  od  6  do  18  miesięcy.

Najpierw  wielokrotnie  prezentowany  jest  bodziec  dźwiękowy.

Potem  zostaje  wprowadzony  nowy  bodziec  dźwiękowy  oraz  

dystraktor  wzrokowy  obok  dziecka  (z  lewej  lub  prawej  strony).

Dziecko  uczy  się  przewidywać,  że  zmianom  w  dźwiękach  

towarzyszy  coś  ciekawego  (na  przykład  miś  grający  na  bębnie).

Dlatego  odwraca  głowę,  gdy  słyszy  nowy-­‐nieznany  dźwięk.

Reakcje  na  nowy  dźwięk  świadczą  o  różnicowaniu  dźwięków.

Paradygmat warunkowego odwracania głowy

6poniedziałek, 17 grudnia 12

Page 7: 3 eksperymentalne metody badań języka (kopia)

Paradygmat preferencji wyboru wzrokowego (396)preferencial looking paradigm (Golinkoff et al 1987)

Dokańczanie słów lub zdań (badania z Berko w wugiem 1958)Powtarzanie zdań wypowiadanych przez dorosłychObliczanie średniej długości wypowiedzi (mean lenght of utt.)ocena poziomu wczesnego rozwoju językowego (Brown)

badania słów i składni

7poniedziałek, 17 grudnia 12

Page 8: 3 eksperymentalne metody badań języka (kopia)

Elementy eksperymentuZałożenia filozoficzneZałożenia filozoficzneZałożenia filozoficzneZałożenia filozoficzne

Teoria:  problem  i  przewidywaniaTeoria:  problem  i  przewidywaniaTeoria:  problem  i  przewidywaniaTeoria:  problem  i  przewidywania

Planowanie  eksperymentuPlanowanie  eksperymentuPlanowanie  eksperymentuPlanowanie  eksperymentuobserwowalne(zmysłowe)

obserwowalne(zmysłowe)

nieobserwowalne  (umysłowe)

nieobserwowalne  (umysłowe)

zmienna  niezależna

podawane  bodźce

rozróżnianie  bodźców

zmienna  niezależna

zmienna  zależna

zmiana  w  zachowaniu

procesy  poznawcze

zmienna  zależna

Analiza  statystyczna  wyników  pomiaru  zmiennej  zależnej

Analiza  statystyczna  wyników  pomiaru  zmiennej  zależnej

Interpretacja  wyników  w  ramach  przyjętej  teoriiInterpretacja  wyników  w  ramach  przyjętej  teorii

Podsumowanie  i  porównanie  z  wynikami  innych  badańPodsumowanie  i  porównanie  z  wynikami  innych  badańPodsumowanie  i  porównanie  z  wynikami  innych  badańPodsumowanie  i  porównanie  z  wynikami  innych  badańhipo

teza

eks

pery

men

taln

a hipoteza badawcza

8poniedziałek, 17 grudnia 12

Page 9: 3 eksperymentalne metody badań języka (kopia)

Elementy eksperymentuZałożenia filozoficzneZałożenia filozoficzneZałożenia filozoficzneZałożenia filozoficzne

Teoria:  problem  i  przewidywaniaTeoria:  problem  i  przewidywaniaTeoria:  problem  i  przewidywaniaTeoria:  problem  i  przewidywania

Planowanie  eksperymentuPlanowanie  eksperymentuPlanowanie  eksperymentuPlanowanie  eksperymentuobserwowalne

zmiany  zachowaniaobserwowalne

zmiany  zachowanianieobserwowalne  procesy  poznawczenieobserwowalne  procesy  poznawcze

zmienna  niezależna

słuchanie  różnych  próbek  mowy

różnice  pomiędzy  próbkami  mowyo

zmienna  niezależna

zmienna  zależna

siła  ssania  smoczka

rozróżnianie  i  rozumienie

zmienna  zależna

Analiza  statystyczna  wyników  pomiaru  zmiennej  zależnej

Analiza  statystyczna  wyników  pomiaru  zmiennej  zależnej

Interpretacja  wyników  w  ramach  przyjętej  teoriiInterpretacja  wyników  w  ramach  przyjętej  teorii

Podsumowanie  i  porównanie  z  wynikami  innych  badańPodsumowanie  i  porównanie  z  wynikami  innych  badańPodsumowanie  i  porównanie  z  wynikami  innych  badańPodsumowanie  i  porównanie  z  wynikami  innych  badańhipo

teza

eks

pery

men

taln

a hipoteza badawcza

9poniedziałek, 17 grudnia 12