300 Koyun Projesi · astronomik seviyelere yükseldi? Orta gelirlere sahip bir ailenin kredili konut sahibi olması nere-deyse imkansız hale gelirken, %20’lerin üzerine çıkan

Sayı 8 Mart 2018

Amazon Türkiye’ye mi geliyor?

Girişimcilikte ilk adım KOBİ

iktisatbolumu IktisatSbf COMUSBFİktisatBölümü sbf.iktisat

300 Koyun Projesi Ekonomide kritik veri açıklandı

EkoHavadis

Sahibi

SBF İktisat Bölüm Başkanlığı Adına

Doç. Dr. Kadir ARSLANBOĞA

Editör Gülden KIVIRCIK

Redaksiyon Ş. Yazgı ŞAHİN

Sümeyye BAYRAKTAR Abdülkadir AY

Grafik Tasarım

Gülden KIVIRCIK

Adres Çanakkale Onsekiz Mart

Üniversitesi Terzioğlu Kampüsü Siyasal Bilgiler Fakültesi

Kat: 2 e-Mail: [email protected]

SBF İktisat Bölüm Başkanı’ndan… Ekohavadis adıyla hazırladığımız derginin 8. Sayısıyla siz değerli okuyucularımızla birlikteyiz. Bundan tam bir yıl önce İktisat bölümündeki öğrencilerimizle olan münasebe-timizi ders veren-ders alan dışına çıkararak çeşitli faaliyet-lerle bölüm, fakülte ve üniversite içerisinde mesleki farkın-dalılık oluşturmak arzusunda idik. Şükürler olsun ki, bir senelik süreç sonunda amaçlarımızın çoğunu gerçekleştir-menin mutluluğunu yaşamaktayız. İktisat Bölüm Başkanlığı altında öğrencilerimizle yaptığı-mız faaliyetlerimizi dört farklı alanda planladık. Bunlar, öğrencilerimizin yazar olarak yer aldığı aylık dergi; gelece-ğe yönelik bilgi ve mesleki tecrübelerimizi artırmak ama-cıyla düzenlenen konferanslar; metin yazarlığını ve sunu-culuğunu öğrencilerimizin yaptığı radyo programı ve son olarak da kampüs dışarısında gerçekleştirdiğimiz kahvaltı, gezi vb. sosyal organizasyonlardır. Bölümün öğretim üyeleri ve öğrencileri olarak teoride gör-düğümüz derslerin pratik hayata yansımalarını müşahede etmek amacıyla birçok başlık altında iktisadın piyasadaki cereyanlarını bir dergide toplamayı düşündük. Bu faaliyet ile bölüm içerisindeki bütünleşmeyi sağlamakla birlikte, ekonomist olarak mezun olacak öğrencilerimizin pratik alandaki beceri, yorum ve öngörülerini geliştirmek hede-fiyle Ekohavadis adında pdf olarak bir dergi çıkarmakta-yız. Bu sayede birçok öğrenci arkadaşımız çeşitli konular hakkında yaptıkları araştırmalar sonrasında iktisadın uygu-lama alanlarında pratik bilgiler edindikleri gibi, ekonomi ve piyasanın geneli noktasında da bilgi birikimlerinin art-ması sağlanmaktadır. Dergi faaliyetlerimizle birlikte iki sene üst üste Türki-ye’nin en iyi üniversite radyosu seçilen ÇOMÜ Radyo’da ekonomi haberleri sunma düşünce ve isteğimiz önümüzde-ki hafta itibariyle hayata geçiyor. Pazartesi günleri saat 10:10 ile 11:00 arasında iktisat bölüm öğrencilerimizin hazırlayıp sunduğu Ekohavadis isimli radyo programımızla yayın hayatına merhaba diyecek ve sizlerle sözel ortamda da buluşacağız. Çok heyecanlıyız! Bölüm faaliyetlerimizden bir diğerinde ise konferanslar ve workshop düzenledik. Konuşmacı olarak yerel ve ulusal birçok önemli ismi tecrübe ve bilgi birikimlerinden fayda-lanmak amacıyla davet ettik. Şimdiye kadar sekiz konfe-rans düzenledik. Bir tane de Ekonomi Haberciliği konu-sunda workshop tertip ettik. Bu dönem itibariyle de konfe-ranslarımız devam edecektir. Son faaliyet olarak da sosyal organizasyonlar düzenleyerek birlikteliliğimizi kampüs ve şehir dışına çıkardık. TBMM ve Anıtkabir ziyaretleri ile şehir içerisinde çeşitli amaçlarla toplantılar düzenledik. Sosyal faaliyetlerimizde devam edecektir. Belirtmiş olduğumuz tüm faaliyetler İktisat bölüm men-supları tarafından gerçekleşse de diğer bölümlerden ve fa-kültelerden de arkadaşlarımız katılım ve katkı sağlamakta-dırlar. Sizlerden isteğimiz, öğrenci arkadaşlarımızın büyük çoşku ve hevesle yapmış olduğu faaliyetlere destek vermenizdir. Sevgilerimle..

Doç. Dr. Kadir ARSLANBOĞA

Ekonomi EkoHavadis

22

FİNANSAL PİYASALARDAN SERT DALGALI SEYİR

Y urtdışında, ABD başkanlık koltu-ğuna oturan Donald Trump’ın

kararları, ABD ve Kuzey Kore arasın-daki siyasi gerginlikler, Birleşik Kral-lık’ın AB’den ayrılma sürecinin (Brexit) resmen başlaması, birçok Av-rupa ülkesinin AB’den ayrılacağı iddi-aları ve jeopolitik riskler, yurt içinde ise siyasi ve ekonomik gelişme/değişmeler, geçtiğimiz yıl finansal pi-yasalara yön veren gelişmeler arasında yer aldı. Darbe girişiminin Türk lirasına (TL) faturasına daha ağır oldu. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), görev tanımı dahilin de yıl boyunca elindeki para politikası araç-larını kullanarak enflasyonla mücadele ederken, aynı zamanda finansal istik-rarı da korumaya çalıştı. TCMB, döviz kurundaki ekonomik gerçeklerle uyuş-mayan sert hareketlerin önüne geçmek ve TL’ye istikrar kazandırmak için at-

tığı adımla piyasalara güven verse de TL, gelişmekte olan ülke para birimle-ri arasında negatif performans göster-di. Bu dönemde Dolar/TL 3,52 seviye-lerinden 3,98’lere kadar çıktı. Politika faizini yıl boyunca değiştir-meyerek yüzde 8 seviyesinde bırakan Merkez Bankası, ağırlıklı fonlamayı önce faiz koridorunun üst bandına, ar-dından da Geç Likidite Penceresi’ne (GLP) çekerek fonlama maliyetini 12,75’e yükseltti. Söz konusu dönemde Uluslararası Para Fonu (IMF) ile Ekonomik Kal-kınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) başta olmak üzere çok sayıda uluslara-rası kurum ve kuruluş, Türkiye’ye iliş-kin büyüme tahminlerini birbiri ardına yukarı yönlü revize etti. Türkiye, üçüncü çeyrekte yakaladığı yüzde 11,1’lik büyüme oranıyla gelişmekte olan ülkeler arasında öne çıktı.

Ekonomi EkoHavadis

33

ABD Merkez Bankası’nın (FED) yıl boyunca 3 kez faiz artırımına giderek faizlerini yüzde 1,25-1,50 aralığına çekmesi ve bunun etkisi, finansal pi-yasalarda yakından takip edildi. İngiltere’nin Lizbon Anlaşması’nın 50. maddesini işleme koyarak 44 yıllık üyeliğin ardından AB’den ayrılma (Brexit) sürecinin resmen başlamasıy-la İngiliz sterlini, Euro karşısında son 8 yılın en düşük seviyesine geriledi. Yaklaşık 10 yıl aradan sonra ilk kez politika fai-zini arttırma ka-rarı alan İngiltere Merkez Bankası (BOE), politika faizini tüm za-manların en dü-şük seviyesinde olan yüzde 0,25’ten yüzde 0,50 ye yüksel-tirken, varlık alım hedefini de değiştirmeyerek 435 milyar ster-lin seviyesinde bıraktı. Avrupa Merkez Bankası ise (ECB) varlık alım programını aylık 80 milyar Euro’dan 60 milyar Euro indirerek Aralık 2017 sonuna kadar aylık 60 milyar Euro seviyesinde devam etti. Ocak ayında ise varlık alım programı-nı açıkladı ve varlık alım programını 60 milyar Euro’dan 30 milyar Euro ya çekti. Genel olarak bakıldığında dünya eko-nomisinde ki büyük çalkalanmalar, ül-keler arasında ki gerilimler ülke içi ekonomileri etkilediği görülmekte. Ül-

kemizde son birkaç yılda yaşanan du-rumlara rağmen Türk Lirası’nın (TL) Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından para politikaları güven vermekte. Fakat dünya üzerinde ki çalkalanmalar göze alındığında ile-risi için net fikir yürütmek güç olup önümüzde ki zaman diliminde nasıl bir ekonominin, finansal hareketliliğin yaşanacağını görmek güç.

Naci YILMAZ

Ekonomi EkoHavadis

44

S ıradan bir semtteki orta kalite bir dairenin fiyatı bile neden 500 bin- 1 milyon TL gibi

astronomik seviyelere yükseldi? Orta gelirlere sahip bir ailenin kredili konut sahibi olması nere-deyse imkansız hale gelirken, %20’lerin üzerine çıkan ticari kredi faizleri nedeniyle sanayi kuru-luşları da, elde ettikleri karın yarısından fazlasını bankalara ödüyor. Öte yandan, 2001 krizinden bu yana Hazine’nin faiz lobisine ödediği faiz

tutarı nasıl 708 milyar liraya ulaştı? Terörle bir-likte Türkiye’nin ekonomik bekasını tehdit eden bir meseleye dönüşen faiz sorununu, enine bo-yuna masaya yatırdım. Uzun süredir, ısrarla yük-sek faiz oranının enflasyonun da sebebi olduğuna vurgu yaparak faiz lobisinin varlığına dikkat çe-ken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hal-kın ve üretici kesiminin şikayetçi olduğu bu ciddi soruna yeni ve köklü bir çözüm üretmek istiyor. Bunun için ekonomiyle ilgili tüm bankaların üst düzey bürokratların seferber edileceği yeni bir süreç başlattı. Sürecin ilk adımı olarak Başbakan Binali Yıldırım enflasyonu ve faizi %7’nin altı-na çekme hedeflerini açıkladı. Şimdi İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu

Başkan Yardımcısı Adnan Dalkıra’nın açıklama-larını inceleyelim. ‘’YÜZDE 20 FAİZ OLUR MU?’’ Hangi yatırımcı, faiz ister. Faizler yüksek olduğu zaman yatırımlar durur. TL faizleri %20’lere ka-dar çıktı. Dolayısıyla bu faizler yatırım yapılabi-lir faizler değil. Faizler sadece bankaların inisi-

yatifi ile çözülmez. Bunun çok sebebi var. Bu sebep-lerden biri enflasyon. Enflasyon yükseli-yor. Faiz yükseli-yor. Ama asıl neden Türki-ye’nin katma de-ğerli üre-tim yap-maması. Türki-ye’nin ilk bin sanayi kuruluşu-na baktığı-mızda kar-lar olduk-ça düşük. Yüksek katma de-ğerli üre-

tim de olmadığı için hem düşük karlı işletmelerin olacaksın hem de yüksek faiz ödeyeceksin. Bu içinden çıkılmaz bir durum. Faizlerin yüksek olmasını kimse istemez. Bunu da devlet büyükle-ri görüyor. Yatırımların düşük olmasından faizle-rin yükü anlaşılıyor. İnşallah gereğini yaparlar. HAVUZ SİSTEMİ TAM UYGULANMALI 28 Şubatçılarının korkulu rüyası olan Havuz Sis-temi tam uygulanmalı. Devletin ve reel sektörün faiz yükünü azaltmak üzere harekete geçen AK Parti hükümetinin, Tek Hazine Hesabı kurularak harcamaları tek elden yapacağını duyurması faiz lobisini tedirgin ediyor. Ancak işsizlik fonunun

FAİZ DÜĞÜMÜ NASIL ÇÖZÜLÜR

Ekonomi EkoHavadis

55

devre dışı bırakılması havuz sisteminde tam per-formans alınmasını engelleyebilir.28 Şubatçılar tarafından kaldırılan Tek Hazine sisteminin tam uygulanabilmesi için devletin 250 milyar lirayı bulan sıcak para kaynaklarının tümünü Tek Hazi-ne Hesabında toplaması gerekiyor. Ayrıca, tica-ret ve sanayi odaları gibi yarı kamu işletmeleri de bu havuza katılması halinde Hazine’nin borçlan-ma ihtiyacı büyük ölçüde kalkabilir. Hazine faiz-lerinin düşmesi halinde TCMB’nin faizleri aşağı

çekmesinin önünde bir bahane kalmamış olacak. FAİZ YÜZDE 3-4’LERE DÜŞEBİLİR Sistem bütün kamu mevduatı, bankalarda ka-munun adı altında yatırdığı bütün paraların, bu havuzda toplanması gerekir. Sadece bankaların değil iktisadi devlet kuruluşlarının hepsinin. Ya-ni bankalar kanunda resmi, mevduat tanımı altın-da yatan paraların tamamının bu hesaba alınması lazım. Ancak böyle olursa katkı sağlar. Faizlerde ise bugünkü oranların %20’si kadar bir rakama iner.

Yani bugün devlet bankalarından yüzde 12-13 değişik faiz hesabıyla neredeyse %15’e varan faizle borç alırken bunun %20’si yüzde 3-4’tür. Bu oranda bir kamu tasarrufu sağlanır. Öte yandan da kamuya banklar para satmaya zorlanmaya başladığında kredi pazarlamaya baş-lar. Özel sektörün ödediği kredi faizleri de, tüketi-ci ve konut kredi faizleri de düşer. Döviz, faiz, borsa bir şeytan üçgenidir. Faiz artıkça dolar dü-

şer, dolar arttıkça faiz düşer. Veya borsa arttıkça faiz düşer. Bu şekilde ülkeyi kalkındırmalıyız. Faiz bir sonuçtur. Üretiminiz ne kadar artarsa faiziniz o kadar düşer. Asıl olan üretimi arttır-mak.

Fatih DUYMAZ

Dış Ticaret EkoHavadis

66

OCAK AYI İTHALAT VE İHRACAT RAKAMLARI

T ürkiye'nin ihracatı, Ocak’ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,7

artarak 12 milyar 457 milyon dolar, ithalatı da yüzde 38 yükselerek 21 milyar 524 milyon dolar oldu. Türkiye'nin ödemeler dengesi verileri içinde önemli yeri bulunan dış ticaret açığı, Ocak ayında yüzde 108.8 ile, bir kattan çok artarak 9 milyar 67 milyon dolara tırmandı. İhracatın ithalatı karşılama oranı, ge-çen yılın ocak ayında yüzde 72,1 iken bu yılın aynı ayında yüzde 57,9'a düş-tü. Avrupa Birliği’ne İhracat Yüzde 23.1 Arttı ! Avrupa Birliği’ne yapılan ihracat, geçen yı-la göre yüzde 23.1 arta-rak 6 mil-yar 514 milyon dolara yükseldi. Almanya'ya yapılan ihracat Ocak ayında 1 milyar 343 milyon dolar ile ilk sırada yer alırken, bu ülkeyi sıra-sıyla 747 milyon dolar ile İngiltere, 742 milyon dolar ile İtalya ve 639 mil-yon dolar ile Irak izledi. Çin'den yapılan ithalat, Ocak ayın-da 2 milyar 176 milyon dolar ile ilk sıradaki yerini korurken, bu ülke-yi sırasıyla 2 milyar 49 milyon dolar ile Rusya, 1 milyar 629 milyon dolar

ile Almanya ve 1 milyar 120 milyon dolar ile ABD izledi. Ocak ayında en fazla ithalat yapı-lan fasıl 3 milyar 632 milyon 50 bin dolarla "Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler bitüm enli mad-deler ve mineral mumlar" olarak belirlendi. Bunu, 2 milyar 373 milyon 82 bin dolarla "Kıymetli veya yarı kıy-metli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal para-lar" takip etti. Ocak ayında yüksek teknoloji ürünle-

rinin ima-lat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 13.2, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise yüzde 38.2 düze-

yinde gerçekleşti. Ocak ayında en fazla ihracat artışı yaşayan sektörlerimiz ise, yüzde 153 ile zeytin ve zeytinyağı, yüzde 42,3 ile deri ve deri mamulleri, yüzde 32 ile makine ve aksamları sektörleri oldu. Genele baktığımızda ise, tarım ihraca-tımız yüzde 14,9 sanayi ürünleri ihra-catımız yüzde 16,5 ve madencilik ürünleri ihracatımız yüze 19,4 arttı .

Vesile ÇAVUŞOĞLU

Gündem EkoHavadis

77

G ıda, Tarım ve Hayvancı-lık Bakanı Ahmet Eşref

Fakıbaba, proje kapsamında yetiştiriciye ‘300 koyun + Asgari ücret + Sosyal sigor-ta’ imkanı sağlanacağını be-lirtti. Atıl kalan mera alanlarını üretime kazandırmak, koyun

barınaklarının tam kapasite ile kullanımını sağla-mak, koyun varlığını artır-mak ve kırsalda koyunculuk yapan insanları sosyal güven-ceye kavuşturma gibi amaç-lar doğrultusunda tasarlanan proje Gıda, Tarım ve Hay-vancılık Bakanlığı tarafından duyuruldu. Projenin başvuru-ları 21 Şubat-2 Mart aralığın-da Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) sayfa-sından yapıldı. Proje kapsamında Akkara-man, Morkaraman, Merinos, İvesi, Karayaka, Hemşin, Eş-me koyunu, Halep keçisi ve kıl keçisi ırkları yer aldı ve başvuran çiftçiler 3 ırk seçme hakkına sahiptiler. Yerli ırk küçükbaş hayvanlar yurt için-den, diğerlerinin Türkiye'den karşılanamayan kısmı yurt dışından getirilecek.

Başvurular değerlendirilir-ken; müracaat edilen il veya ilçenin mera kapasitesi, kü-çükbaş hayvan varlığı gibi kriterler göz önünde bulun-durulacak. Bu kriterler hari-cinde ise üreticiler değerlen-dirilirken; üretim yapacağı yerin mera alanı, kaba yem üretebilirliği, hayvan varlığı,

cinsiyeti ve yaşı, hayvan ba-rınağına sahip olması, halen hayvancılıkla uğraşıyor ol-ması gibi kriterlere bakıla-cak. TİGEM, proje kapsamında Ziraat Bankası aracılığıyla sözleşme imzalayacağı yetiş-tiricilere 300 başa kadar kü-çükbaş hayvanı ücreti karşılı-ğında satacak. Ziraat Bankası kredisiyle dağıtılacak koyun bedeli yaklaşık bin TL ola-cak, koyun tahsis edilecek yetiştirici bankadan 300 bin TL değerinde kredi kullana-cak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklamaya göre ise kredi 2 yıl geri ödemesiz, 7 yılda bankaya ödenebilecek. Ban-ka koyun kredisi için teminat olarak ipotek isteyecek ya da verilecek koyunlara ipotek konulacak.

TİGEM sunumunda bakım,

besleme ve hayvan sağlığı

masrafları için de avans veri-

leceğini açıkladı. Ancak

avans miktarı ve ödeme süre-

ci hakkında detaylı bilgi he-

nüz belli değil.

TİGEM tarafından doğacak

kuzular için de alım garantisi

verildi, kuzuların bedeli öde-

necek ücretten düşebilecek.

Üretilecek tüy ve süt yetişti-

ricinin olacak. Yetiştiricilerin

hayvanlar için yaptıracağı

Tarım Sigortaları Havuzu

(TARSİM) sigortası ücretsiz

olacak ve devlet tarafından

desteklenecek.

Projeyle 8. yılın sonunda

küçükbaş dişi sayısının ilave

5 milyon başa ulaşması ve

yaklaşık 3 milyon 250 bin

baş erkek kesimiyle 52 bin

300 ton et üretimi hedefleni-

yor. Böylece et ithalatını ve

köyden kente göçlerin azaltı-

lacağı düşünülüyor.

Nurcan BAL

300 KOYUN PROJESİ NEDİR?

Gündem EkoHavadis

88

2 018 yılı şubat ayı ihracatı tüm şubat ayları içerisin-

de tarihi rekor kırdı. İhracat, 2018 yılı şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,02 artarak 13 milyar 182 milyon dolar oldu.2018 yılı şubat ayında geçen yılın aynı

ayına göre % 9,02 artarak 13 milyar 182 milyon dolar olurken dış ticaret açığı ise yüzde 54,0 artışla 5,75 mil-yar dolar oldu. Bakanlık'tan yapılan açıkla-mada şöyle denildi: "2018 yılının geride bıraktı-ğımız iki aylık dönemi diğer tüm yılların aynı dönemiyle kıyaslandığında 25 milyar 639 milyon dolarlık ihracat değeri ile zirveye ulaşıldı. İthalat ise % 19,64 artarak 18 milyar 936 milyon dolar ol-du. Dış ticaret hacmi geçen yılın aynı ayına göre % 15,04 artarak 32 milyar 118 milyon dolar oldu. İhracatın ithalatı

karşılama oranı ise % 69,6 oldu.

İhracatımızda Almanya Liderliğini Sürdürdü 2018 yılı Şubat ayında en fazla ihracat yapılan ilk 3 ül-ke sırasıyla Almanya (1 mil-

yar 360 milyon dolar), İtalya (865 milyon dolar) ve İngil-tere (840 milyon dolar) şek-linde gerçekleşti. En fazla ithalat yapılan ilk üç ülke sı-rasıyla Çin Halk Cumhuriyeti (1 milyar 863 milyon dolar), Rusya (1 milyar 813 milyon dolar) ve Almanya (1 milyar 664 milyon dolar) olarak ger-çekleşti.

İhracatta Zirve Değiş-medi: Otomotiv 2018 yılı Şubat ayında en çok ihraç edilen “Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisiklet-ler, motosikletler, diğer kara

taşıtları” faslını (2 milyar 355 milyon dolar), “Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktör-ler” (1 milyar 247 milyon dolar) ve “Demir ve Çe-lik” (854 milyon dolar) ihra-catı takip etti.

Esnaf ve Sanatkâr Sa-yımız 1.7 Milyona Yak-laştı 2018 yılı Şubat ayı itibariyle aktif firma sayısı bir önceki aya göre 9.436 adet artarak 1.822.471 oldu. Hal Kayıt Sistemine kayıtlı kişi sayısı 43.628, bildirim sayısı ise 12.365.736’dır. Esnaf ve sa-natkâr sayısı 1.693.357 oldu. Bu dönem itibariyle Türkiye genelinde 12.048 kooperatif bulunmaktadır. Geçtiğimiz Ocak ayı itibariyle, %50 faiz indirimli ve %100 faiz indi-rimli (faizsiz) kredi kullanan toplam esnaf ve sanatkâr sa-

EKONOMİ İÇİN KRİTİK VERİ AÇIKLANDI !!!

Gündem EkoHavadis

99

Bakanı Nihat Zeybekci: “2017’nin ilk üç çeyreğinde yüzde 7.4, üçüncü çeyrekte yüz-de 11.1, en son çeyrekle ilgili de en son tah-minimiz yüzde 7.1 büyüyecek toplamda Tür-kiye”

Çorum'da Gençlik Kolları Kongresi'nde ko-nuşan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, ülke ekonomisine ilişkin açıklamalarda bulundu. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından her alanda seferberlik başlatıldığını ifade eden

Bakan Zeybekci, “2016’dan sonra büyüme, ihracat seferberliği başlattık. Peki ne oldu? 2017 yılı sonuna geldik. 2016 yılında son 4 ayda Türkiye kendini göstermeye başladı. 2017 başında Türkiye dünyada rekorlar kıra-cak dedik. IMF’si, OECD, Dünya Bankası hepsi Türkiye’nin büyümesine yüzde 2,5 de-diler. Biz geçen yılın Şubat’ında söyledik,

'Türkiye’nin hızına onlar yetişemeyecek' de-dik. Türkiye yıl sonu itibariyle bu rakamı ilk defa burada söylüyorum. 2017’nin ilk üç çeyreğinde yüzde 7.4, üçüncü çeyrekte yüz-de 11.1, en son çeyrekle ilgili de en son tah-minimiz yüzde 7.1 büyüyecek toplamda Tür-kiye. Şehitlerimize yakışan performans bu. Büyük Türkiye’ye yakışan bu. Böylelikle Türkiye OECD ülkeleri arasında, gelişmiş 20 ülkeler arasında dünyada birinci olacak. On-lara rağmen, onlara inat. İhracat seferberliği başlattık. Ne için? Daha çok zengin olalım diye mi. Evet, bu millet daha çok zengin ol-sun. Türkiye’nin başı dik olacak. Namerde, merde bile muhtaç olmasın Türkiye. El açan değil, el açılan olsun Türkiye” diye konuştu.

Türkiye’nin 17-18 aydan beri ihracatının art-tığına dikkat çeken Zeybekci, “Şubat’ta da ihracatta rekor kırdık. 2018’de her ay rekor kıracak Türkiye. Şehitlerimize yakışan per-formans bu. 2002’de kullandığımız silahın yüzde 25’i Türkiye’de üretiliyordu. Hedef yüzde yüzde 100’ünü üretmek. Kullanılan mühimmatın tamamı Türk. Bugün obüsleri-

mizdeki, İHA’lardaki, bütün sistemlerde kul-lanılan mühimmatın tamamı Türk. Kıbrıs Harekatı'nı unutmadık. Uçaklarına silah, tü-feklerine mermi verilmediğini unutmadık” dedi.

Sinem TUNALI

Gündem EkoHavadis

1010

A sgari ücret konusunda gerçekleşen deği-şimleri karşılaştırmalı şekilde değerlen-

dirmeden önce asgari ücretin iç hukukumuz-daki boyutundan ve refah ölçütü olarak kul-lanılan TÜFE oranının kısa tanımlarından bahsetmek gerekir. 1982 Anayasasında, asgari ücretin tanımı yapılmamış ancak, devlete "çalışanların yap-tıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etme-leri ve diğer sosyal yardımlardan yararlan-maları için gerekli tedbirleri alma" görevi verilmiş (md.55/I), diğer taraftan "(Değişik: 3.10.2001-4709/21 md.) asgarî ücretin tespi-tinde çalışanların geçim şartları ile ülkenin ekonomik durumu da göz önünde bulunduru-

lacağı" ilkesi benimsenmiştir (Md.55/II). 4857 sayılı İş Kanununda asgari ücretin ama-cı ‘’işçilerin ekonomik ve sosyal durumları-nın düzenlenmesi" olarak ifade edilmesine karşın her hangi bir tanımlamada bulunulma-mıştır (Md.39). Mevzuatımızda Asgari ücre-te ilişkin doğrudan bir tanımlama Asgari Üc-ret Yönetmeliğinin md.4/d'de yapılmıştır. Buna göre asgari ücret; "işçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gı-da, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üze-rinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücrettir.’’ Refah ölçütü olarak kullanılan TÜFE oranı ise; Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE): TÜFE tipik bir tüketicinin satın aldığı belirli bir ürün ve hizmet grubunun fiyatlarındaki ortalama de-ğişimleri gösteren bir ölçüttür. Yıllık enflas-yon değerindeki değişimi ölçmek içinde kul-

lanılır. (TÜİK, 2008) şeklinde tanımlanabilir Geçtiğimiz 2017 yılı ocak ayı ile 2018 yılı ocak ayını karşılaştıracak olursak ; ASGARİ ÜCRETİN NETİNİN HESABI (₺ / AY) (2017)

ASGARİ ÜCRETİN NETİNİN HESABI (₺ / AY) (2018)

Tablolardan da anlaşılacağı üzere geçtiğimiz yıla oranla yaklaşık net anlamda asgari ücret-te 200 liralık bir artış söz konusudur. Bu du-rum karşısında asgari ücrette artışa gidilme-sinin hem olumlu hem de olumsuz yönleri bulunmaktadır. Olumsuz sonuçlara örnek olarak, bazı işletmeler artan ücret sonucu bu yükü kaldıramayabilir ve işçi sayısını azalt-ma yoluna gidebilir. Bu durumda işsizlik oranının artmasına neden olur.

ASGARİ ÜCRET 1,777.50

SGK PRİMİ% 14 248.85

İŞSİZLİK SİG. PRİMİ % 1 17.78

GELİR VERGİSİ% 15 (*) 93.32

ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ 133.31

DAMGA VERGİSİ% 0,759 13.49

KESİNTİLER TOPLAMI 373.44

NET ASGARİ ÜCRET (**) 1,404.06

ASGARİ ÜCRET 2.029,50

SGK PRİMİ% 14 284,13

İŞSİZLİK SİG. PRİMİ % 1 20,30

GELİR VERGİSİ% 15 (*) 106,55

ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ 152,21

DAMGA VERGİSİ% 0,759 15,40

KESİNTİLER TOPLAMI 426,38

NET ASGARİ ÜCRET (**) 1.603,12

2018 YILINDA ASGARİ ÜCRETE YAPILAN ZAM SONRASI

ÇALIŞANLARIN REFAH SEVİYESİNDEKİ DEĞİŞİMLER

Gündem EkoHavadis

1111

İşçi sayısını azaltmayan işletmeler içinde üretim sürecinde kullanılan emeğin fiyatının artması sonucunda ortaya maliyet enflasyo-nuna bağlı olarak fiyatlar seviyesinde artış gözlemlenebilir. Olumlu sonuçlara değine-cek olursak asgari ücret karşılığı çalışan bi-reyler en büyük tüketiciler arasındadır. Bu durumda tüketim harcamaları ve talep arta-cak bunlara bağlı olarak da firmaların arz oranını da arttırması gerecek ve ekonomiye duyulan güven sonucu yatırımlar da artıp ekonomik büyüme oranında bir artış söz ko-nusu olacaktır. Ekonomik büyüme hızla artar ve sürekliliği sağlarsa talebi karşılayabilmek için firmalar üretim sürecinde rol oynayan emek faktörünü arttıracak bu durumda işsiz-liği azaltıcı yönde etki yapacaktır. Yaşanan bu artış sonucu yine geçtiğimiz yıla ait aynı dönemde değişen tüketici tercihleri ve mal ve hizmetlerin fiyatları üzerinden hesaplanan TÜFE oranları da aşağıdaki gibi-dir ;

TÜFE’de (2003=100) 2018 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %1,02, bir önceki yılın Aralık ayına göre %1,02, bir önceki yılın aynı ayına göre %10,35 ve on iki aylık orta-lamalara göre %11,23 artış gerçekleşti. Ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı Ocak ayında endekste yer alan gruplardan, ev eş-yasında %2,44, sağlıkta %2,42, konutta %2,34 ve gıda ve alkolsüz içeceklerde %1,67 artış gerçekleşti. Ana harcama grupları itiba-riyle 2018 yılı Ocak ayında endekste düşüş gösteren bir diğer grup ise %0,99 ile haber-leşme oldu. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre ev eşyası %13,49, giyim ve ayak-kabı %12,63, lokanta ve oteller %11,42 ve çeşitli mal ve hizmetler %11,38 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları-dır. Ocak 2018’de endekste kapsanan 407 maddeden; 19 maddenin ortalama fiyatların-da değişim olmazken, 295 maddenin ortala-ma fiyatlarında artış, 93 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

İlker GÜDÜCÜ

Gündem EkoHavadis

1212

2 018 yılı, ekonomik düzenlemelerde yüzleri güldüren gelişmeler var. 2018 yılı maaş zam

oranları kadar merak edilen yeni düzenlemeler ile yürürlüğe birçok yeni uygulama girecek. 2018 Ocak ayı itibariyle; esnafa işsizlik maaşı, vergide yüzde 5 indirim, 50-99 çalışanı olan iş yerleri ile belediyelerde çalışanlara 2. emeklilik ve istihdam teşvikleri yürürlük-te olacak. 2018 yılı teşvik düzenlemeleri ayrıntıları ise şöyle .. VERGİSİNİ DÜZENLİ ÖDEYENE İNDİRİM Vergi mükellefi olup, düzenli bir şekilde ödemesini yapanlar için yüzde 5 indirim fırsatı yolu açılacak. İlk olarak 2017'nin gelir ve kurumlar vergisi kazançlarını 2018'in Mart ve Nisan ayında beyan ede-cek mükelleflerden, geriye dönük 2 yıl içerisinde düzenli beyannamesini veren, vergisini yatıranlar yararlanacak. İndirim; ticari, zirai ve serbest meslek kazancı üzerinden hesaplanan yıllık gelir ile kurumlar vergisi için olacak. ESNAFA İŞSİZLİK MAAŞI Belirli bir süre işe yerleşip daha sonra işsiz kalan vatandaşlara, mağduriyetlerini gidermek amacıy-la birkaç ay olarak ödenen işsizlik maaşının kap-samı genişleyecek. 2018 Ocak itibariyle işi bozu-lan esnafa da 10 ay işsizlik maaşı ödemesi yapı-lacak. 1 Ocak itibariyle başlayacak olan prim ödemeleri; sandık primi, sigortalının prime esas günlük kazançlarından, yüzde 2 sigortalı ve yüz-de 1 devlet payı olarak ödenecek. Mevcut prime esas kazanç alt sınırına göre, esnaf aylık en az 35,55 lira, devlet de 17,77 lira verecek. Koşulları sağlayan esnaf 10 aya varan işsizlik ödeneği ala-bilecek. Yapılan hesaplamalara göre, aylık en az 705,60 lira, en çok bin 411 lira işsizlik ödeneği ayrılacak. ÇALIŞANA İKİNCİ EMEKLİLİK FIRSATI Bireysel Emeklilik düzenlemesi ile çalışanlar iki yerden emekli olma fırsatını yakalamıştı. Bu dü-zenleme Ocak ayı itibariyle, KOBİ, küçük esnaf ve belediye çalışanları için de devreye gire-cek. Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) otoma-tik katılım 1 Ocak itibariyle 50-99 arası çalışanı olan iş yerleri ile mahalli idareler ve KİT çalışan-

ları için de geçerli olacak. Otomatik katılımlı BES sistemine 45 yaşın altındaki çalışanlar gire-cek. Çalışan sistemde kalırsa hem 3'lü devlet kat-kısından yararlanırken, bunun yanında iki emekli maaşı alma fırsatı yakalayacak.

İSTİHDAM DESTEĞİ DEVAM EDİYOR Daha önce hükumet tarafından başlatılan ve bü-yük desteklerin sağlandığı istihdam seferberliği sürecek. Hükümet yeni yılda da yeni eleman alanlara vergiden prime kadar verdiği destekleri güçlendirerek devrede tutmaya devam edecek.

Gülden KIVIRCIK

2018 YILI EKONOMİ DÜZENLEMELERİ NELER?

Yazarlar EkoHavadis

1313

YÜZDE 108 ARTAN DIŞ TİCARET AÇIĞI VE YENİ FED BAŞKANI

Y eni Baş-

kan

Powell’ın

kongredeki ilk

konuşması,

Fed’in piyasa-

ların bekledi-

ğinden daha

atak olacağına

işaret ederken, kurlarda yeni bir hareketi baş-

lattığı da söylenebilir.

Dün açıklanan ocak ayı dış ticaret rakamla-

rıyla Fed’in yeni tavrını birlikte düşündüğü-

müzde ise Türkiye açısından işlerin zorlaş-

maya başladığını söylemek mümkün.

Dün açıklanan resmi verilere göre 2018’in

ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına kı-

yasla Türkiye’nin ihracatı yüzde 10.7, ithala-

tı yüzde 38 arttı. Ocakta ihracat 12 milyar

457 milyon, ithalat 21 milyar 524 milyon

dolar olurken, bir aylık dış ticaret açığı ise

yüzde 108.8 oranında artarak, 9 milyar 67

milyon dolar olarak gerçekleşti.

“İhracatta rekorlar kırmaya devam ediyo-

ruz” diyen bakanlar,

ithalat ayağına pek

değinmek istemez-

ler. Bence ocak ayı

dış ticaret rakamları

artık bakanların bile

ihracattan sevine-

mez hale gelmesine

yol açabilir. Bir ay-

da 9 milyar dolar

açık çok büyük bir

rakam ve sürdürüle-

bilir olmadığı açık.

Buna bakarak ocak ayı cari açığının 6.5 mil-

yar dolar civarında gerçekleşmesi bekleni-

yor. Bir başka açıdan ise ocak sonu itibariyle

12 aylık cari açık rakamının 51 milyar doları

aşması bekleniyor.

Bu rakamlarla, Powell’ın konulması sonrası

küresel piyasalarda oluşan yeni havayı bir-

likte düşünürsek, bu rakamların sürdürüle-

meyeceği zaten kesin bir şekilde ortaya çıkı-

yor. Küresel piyasalar bu yıl, her ne kadar

4’e ihtimal verenler olsa da, bu yıl Fed’in 3

kez faiz artırımı yapmasını bekliyor-

du. Powell’ın konuşması sonrası bu yıl 4 kez

faiz artırım yapacağı daha kuvvetli bir şekil-

de bekleniyor. Belli ki mart ayındaki toplan-

tıya kadar çıkacak verilere de bakılarak, önü-

müzdeki haftalarda 4 kez faiz artırımı kesin

olarak fiyatlanmaya başlayacak. Dün piyasa-

lardaki tedirgin tavır da henüz tam fiyatlan-

madığını gösterdi.

BÜYÜME ETKİLENECEK

Peki, Türkiye’nin ocak ayı ithalatı ve dış ti-

caret açığı neden bu kadar yüksek geldi, ne-

Yazarlar EkoHavadis

den sürdürülebilir değil? Çeşitli nedenler var.

Rakamlara bakılarak önümüzdeki dönemde yatı-

rım, üretim ve iç talebin, dolayısıyla büyüme-

nin canlı seyredeceği yorumları rahatlıkla yapı-

labilir.

Ancak şu noktayı görmemiz lazım; belki birkaç

ay daha devam ettirse de, Türkiye ocak ayındaki

kadar ithalat yapmaya devam edemez. Dolayı-

sıyla ithalat bağımlılığı kesin olan ihracatı da bu

şekilde sürdürme imkanı yok. Ocak ayı belli ki

sıra dışı bir aydı, zaten bu kadar olmaz diyebilir-

siniz. Şu kadarını söyleyeyim; Türkiye ne kadar

isterse istesin, ne yaparsa yapsın bu kurlarla za-

ten bu rakamları devam ettiremez.

Bir başka deyişle ithalat da ihracat da bu döviz

fiyatlarıyla sürdürülemeyeceği için, Türkiye,

hükümetin beklediği büyüme rakamlarına da

ulaşamaz.

Düşünün; zaten geri ödeme için bir o kadar dö-

viz bulmanız gerekirken, ayda 9 milyar dolar

sadece dış ticaret açığının finansmanı için de ek

döviz kaynağı bulmanız gerekecek. Bu doğal bir

süreç; bu kadardvize ihtiyacınız var ve kaynak

yoksa fiyat yani kurlar yükselecek. Kurlar yük-

seldikçe talep azalmaya başlayacak, zincirleme

olarak yeniden büyüme oranlarını düşürmek zo-

runda kalacaksınız. Hükümet bu yapıyla istediği

hedeflerin çeliştiğini yine anlayacak. Seçim var

bunu zorlayalım derse, o zaman da başka şeyler

olacak.

Türkiye’nin bu gelişmelerden bağımsız yüklü

ceza ve yaptırım riski ve jeopolitik risklerle kar-

şı karşıya olduğunu unutmayalım. Tüm bunlar-

dan bağımsız, zaten son dönem zaten yeniden

olumsuz ayrışma yaşamaya da başladı.

Özetle; Türkiye’nin 2018 yılı mali dengesi, ihra-

catı, üretimi, tümüyle büyümesi için dün yaşa-

nanlar hiç de olumlu sinyaller değildi.

Erdal SAĞLAM-Hürriyet Gazetesi

YURTDIŞINDA TÜRK YATIRIMLARI

ARTIYOR

Her ülke gibi biz de uluslararası sermayenin ülkemizde yatırım yapmasını, üretime, istihda-ma, ihracata katkı yapmasını bekliyoruz. Uluslararası serma-ye hareketini cari işlemler hesabından izliyoruz. Cari işlemler hesa-bına göre, 2016 yı-lında ülkeye giren net doğrudan ser-maye 10.1 milyar dolar idi, 2017 yı-lında 8.1 milyar do-lar doğrudan sermaye girişi oldu. Cari işlemler hesabında yer alan net doğrudan sermaye rakamının arkasında, ülkeye doğrudan sermaye olarak giren döviz ile Türklerin yurt dışında yatırım yapmak için ülkeden çıkardıkları döviz var. -2017 yılında yabancıların ülkeye “doğrudan yatırım” tanımı altında getirdikleri döviz topla-mı 10.8 milyar dolar. -Buna karşılık Türklerin başka ülkelerde yatırım yapmak için çıkardıkları döviz toplamı 2.7 mil-yar dolar. -Cari işlemler hesabındaki doğrudan yatırım ra-kamı olan 8.1 milyar dolar, işte bu giren ve çı-kan döviz arasındaki farkı gösteriyor. Bizim yıllardır beklediğimiz doğrudan sermaye, yatırım yapmak, fabrika kurmak için gelecek uluslararası sermayedir. Halbuki doğrudan sermaye adı altında 3 farklı amaçla sermaye girişi var: Halbuki doğrudan sermaye adı altında 3 farklı amaçla sermaye girişi var:

1414

Yazarlar EkoHavadis

1515

1) Yatırım yapmak için gelen uluslararası sermaye,

2) Türkiye’de uluslararası kuruluşların tem-silciliklerine, bürolarına olağan faaliyetleri için gönderilen sermaye,

3) Gayri-menkul alımı için ülkeye getirilen sermaye.

2017 yılında uluslararası kuruluşların ülkeye getirdikleri 10.8 milyar doların:

-5.5 milyar doları bizim beklediğimiz yönde yatırım için getirilen dövizler.

-619 milyon doları yabancıların Türkiye’deki iş yerlerine gönderdikleri dövizler.

-4.6 milyar doları gayrimenkul satın almak için getirilen dövizler. Dövizin iyisi kötüsü olmaz ama doğrudan yatırım denince bizim beklentimiz “sabit sermaye yatırımı” için gelen döviz.

Dışarıya çıkış arttı

2017 yılında sermaye yatırımı olarak yurda getirilen döviz 5.5 milyar dolarken, Türkle-rin yurt dışına sermaye yatırımı için çıkar-dıkları döviz 2.6 milyar dolar oldu.

Açık anlatımla, Türkiye’ye sabit sermaye yatırımı için giren uluslararası sermayenin yarısı büyüklüğünde dövizi bizim girişimci-lerimiz yurt dışına çıkararak başka ülkelerde

yatırım yapmaya başladı-lar. Türk-lerin ya-bancı ül-kelerde ne kadar gayri-menkul yatırımı yaptıkla-rını he-nüz bile-miyoruz

Ama bü-tün bun-lar nor-mal. Dünyada

insanların, sermayenin ve malların dolaşımı serbest olacak dediler. İnsanların dolaşımı, malların dolaşımı engelleniyor. Paranın dola-şımının önünde ise hiçbir engel yok. Parası olan, parasını istediği ülkede istediği şekilde kullanabiliyor.

Güngör Uras - Milliyet Gazetesi yazarı

Ticaret ve Gümrükte ‘Güven’ Dönemi

G ümrük ve

Ticaret Ba-kanımız Bülent Tü-fenkçi ile 16 Şubat Cuma günü gerçekleş-tirdiğimiz buluşma, ticaret ve gümrük

alanında güven artırıcı proje ve adımlara yö-nelik pek çok önemli gelişme hakkında bilgi sahibi olmamızı sağladı. Elektronik ticaret küresel ticarette ve ülke ekonomilerinde ağırlığını hızla artıran bir alan. Bakanlığımı-zın yürüttüğü başarılı bir proje, küresel dü-zeyde de büyük bir merak uyandırmış du-rumda; E-ticarette güven damgası.

Türkiye'de e-ticaret hizmeti veren web sitele-rinin ana sayfalarında bulunacak ve e-ticaret sitesinin tüketici ve iş süreçlerinde belirli kuralları karşılamayı taahhüt ettiği anlamına gelecek "güven damgası", Türkiye'de ve dünyada e-ticaret hizmeti alan tüketicilerin en büyük kaygısı olan 'güven' konusunda yeni bir çığır açıyor. TOBB'un yetkilendiril-diği e-ticaret yapan sitelere 'Güven Damgası' uygulamasında, firma hizmet kalitesi, perso-nel sayısı, depo imkânları açısından hem şef-faf olacak, hem de hizmet kalitesi taahhü-dünde bulunacak.

Yazarlar EkoHavadis

Aralık ayından bu yana e-ticaret yap-tığını beyan edip, kayıt yaptıran firma sayısı 16 bin 520.

Bakan Tü-fenkci'nin Pekin'de katıldığı 1. Küresel Sınır Aşan E-Ticaret Konferansı'ndaki konuşması da, e-ticaret web sitelerine 'güven damgası' uygulaması da büyük ilgi uyandırmış ve Dünya Ticaret Örgütü yetki-lileri Bakan Tüfenkci'den Türkiye'nin küresel ölçekte öncülük ettiği bu ilk uygula-manın detayları için destek talep etmişler. Martta hayata geçecek uygulamayla, dün-yada e-ticarete ilk 'güven' uygulamasını getiren Ba-kanlık, Sabah'ın, Dilek Gün-gör'ün fikri takibini yaptığı 'Çiftlikbank' gibi uygulama-lar yüzünden kimsenin mağdur olmaması adına, Maliye Bakanlı-ğı, Masak ve SPK ile birlikte, büyük bir koor-dinasyon içinde ve kara parayla mücadele dâhil, son derece de-taylı bir çalışma yürütüyor. Tica-rette güven ko-nusunda, Bakan-lığın bir sonraki adımı ise, 'çek'ten sonra, 'senet'e de kare-kod uygulaması.

Karekod uygulamasıyla, her önüne gele-nin çek kes-mesi engel-lendiği gibi, karşılıksız çek oranı da yüzde 3,9’dan 2.2'ye geri-lemiş. Ba-kanlığın 'taşınır mal-ların rehni'

konusundaki devrimsel adı-mı da, küçük ve orta büyük-lükteki işletmelere 110 mil-yar TL'lik yeni bir kredi kul-lanma imkânı oluşturmuş durumda.

KOSGEB'in esnaf kredile-rini de devralmaya hazırla-nan Bakanlığımız, 2. el oto ticaretine getirilen ve sektör-ce takdir gören yeni stan-dartların aynısını, 'güven'i artırma adına, 2. el emlak ticaretine de getiriyor. Dün-yanın en büyük lojistik yolu

olan Çin-Britanya arasında, en kritik önemdeki kavşak konumundaki Türkiye, 'İpek Yolu Ortak Gümrük Oto-masyon Projesi' ile de, Azer-baycan, Gürcistan, İran, Ka-zakistan, Özbekistan ve Çin'e kadar uzanacak 'güven'li transit geçiş sistemi için var gücüyle çalışırken, iki memleketli olarak, Ba-kan Tüfenkci'den Şelale Ka-dak, Ferhat Ünlü, Nazif Ka-raman ve benim de katılaca-ğım 'Malatya'da Sabah' zir-vesi sözünü de aldık.

Buse ÇAKİN

1616

E-Tic@ret EkoHavadis

1717

E -ticaret her geçen gün hacmini genişletip

güç kazandıkça insanların harcama alış-kanlıkları, yaşam tarzları ve bazı sektörlere

bakış açılarını değiştiriyor. 2017 özel sayı-

mızda belirttiğimiz gibi perakende satış yön-temini kullanan birçok işletme bu duruma

uyum sağlamaya

çalışıyor, bu yöne talep olunca web

tasarımı ve yazılım

şirketleri de işin içine giriyor ve ye-

ni alanlar açılıyor.

Her şeyin teknoloji ile katlanarak hızla de-ğişmesi ve büyümesinin avantajları olduğu

gibi dezavantajları da doğuruyor, onlardan

biri de geleceğe dair tahmin edilebilirliğin daralması ve gelişen faktörleri artık takip

edememe durumu. Yapılan güncel yatırımlar

boşuna gitmiyor tabii ama o yatırımlar yapıl-dığı an başka bir trend başka bir teknoloji

başka bir yatırım alanı oluşuyor, gücü yeten

rakipleriniz yatırımlarını devam ettirirken siz bir yerden sonra bekleyip geriden izlemek

zorunda kalıyorsu-

nuz. Tabii bu yatırım ve teknolojileri ve-

rimli kullanmak mü-

teşebbis ve karar alı-cılara kalmış bir du-

rum. Evet, bu yazı-mızda sizlere Şubat

ayında e-ticarette ya-

şanan gelişmeleri su-nacağız:

E-ticaret 14 Şubat’la ivme kazandı!

Online alışverişin arttığı Sevgililer Günü'nde bu yıl çiftler yine hediyelerini çoğunlukla

elektronik, kozmetik gibi kategorilerden seç-

ti. Saat satışlarında geçen yıla göre önemli oranda artış yaşanırken, bazı tüketiciler ise

geleneksel hediye haline gelen pelüş ayı, çi-

çek, çikolata gibi ürünlerden vazgeçmedi.

Geride bıraktığımız 14 Şubat Sevgiler Gü-

nü her sektörü olduğu gibi e-ticareti de yuka-rı yönlü ivmelendirdi.

Oldukça yoğun trafik alan online alışveriş

siteleri, tüketiciye sundukları farklı hediye

seçenekleri, hızlı teslimat, kampan-

ya ve indirimlerle

diğerlerinde ay-rışmaya çalıştı.

Sektör profesyo-

nellerinin açıkla-malarına göre sevgililer bu sene geçtiğimiz

seneye nazaran daha çok alışveriş yaptı, bazı

tüketicilere ise hatırlanmak yetti.

Hepsiburada.com Ticari Grup Başkanı ve Yönetim Kurulu Üyesi Emre Ekmekçi, bu

yıl Sevgililer Günü alışverişinde elektronik

kategorisinde en çok telefon, bilgisayar, akıl-lı saat gibi ürünlerin tercih edildiğini söyledi.

Ekmekçi, "Genel olarak değerlendirdiğimiz-

de, kadın müşterilerimiz en çok kol saati,

parfüm ve tıraş makinesi alırken, erkek müş-terilerimiz telefon,

bilgisayar, takı,

kozmetik ve kişisel bakım ürünleri sa-

tın aldı."

E-ihracatta pay

3 yıllık yol harita-sıyla artacak

Küresel e-ticaret hacminin 2020 yılında yaklaşık 4 trilyon do-

lara ulaşması beklenirken, Türkiye’nin alaca-

ğı payı artırmaya yönelik önemli bir adım atıldı

Ekonomi Bakanlığı’nın hazırladığı “2018-

2020 E-İhracat Stratejisi ve Eylem Planı”

Resmi Gazete’de yayımlandı. Sanal ortamda yapılacak ihracatın 3 yıllık yol haritasını or-

taya koyan plan, 7 hedef ve 23 eylemden

oluşuyor. Buna göre ihracat yapan KOBİ’ler için gümrük işlemleri kolaylaştırılacak, pa-

ŞUBAT AYINDA İNTERNET ALIŞVERİŞİ: AMAZON TÜRKİYE’YE

Mİ GELİYOR?


1818

zarlama amaçlı internet siteleri desteklene-

cek. 2020’nin 4’üncü çeyreğinde lojistik üs kurulacak.

İstanbul 3. havalimanı ile Türkiye’nin lojis-

tik kapasitesinde ciddi bir genişleme yaratı-

lacağı, bunun taşımacılık işlemlerinde hem hız avantajı hem de maliyetlerde düşüş sağ-

layacağı belirtiliyor. .

'Güven damgası’ .

Yurtdışında tedarik üslerinin kurulması des-teklenecek. Gümrük işlemleri, e-ihracat ihti-

yaçları çerçevesinde geliştirilecek. e-ihracatta KDV iadelerine ilişkin uygulamalar

kolaylaştırılacak. Ürün güvenliğinin ve dene-

timinin etkinleştirilmesi sağlanacak.

Ürünlerini sanal ortamda yurtdışına pazarla-

yan üreticilerin internet sitelerine, güven artı-rıcı tedbirlerin alındığını gösteren işaret veya

damga uygulaması getirilecek.

Yöresel ürüne destek verilecek

Yöresel ve el emeği ürünlerin internet üze-

rinden ihraç edilmesi için destek mekaniz-

maları kurulacak. KOBİ ve mikro girişimci-ler e-ihracata teşvik edilecek. Kadınlara, eği-

tim programları ve seminerler düzenlenecek.

Komite yılda iki kez değerlendirme yapa-

cak .

E-İhracat Stratejisi ve Eylem Planı, Ekono-

mi Bakanlığı koordinasyonunda yürütülecek. Bakanlığın Ekonomik Araştırmalar ve De-

ğerlendirme Genel Müdürü başkanlığında

“İzleme ve Değerlendirme Komitesi” kurula-cak. Bu komite, yılda 2 kez toplanarak geli-

nen noktayı değerlendirecek. 6 ayda bir plan-

da yer alan eylemlere ilişkin durum değer-lendirmesi yapmak amacıyla izleme ve de-

ğerlendirme raporu hazırlayacak. Ulaştırma

Denizcilik ve Haberleşme

Bakanlığı

tarafından, Gümrük ve

Ticaret ile

Ekonomi ba-kanlıklarının

koordinasyo-

nunda elekt-ronik ihracata

yönelik yerel

ve bölgesel lojistik üsle-

rin planlan-

ması, kurul-ması ve e-

ihracat odaklı işletimi sağlanacak.

E-ticarette gümrüksüz alışveriş limiti 22

Euro’ya indiriliyor!

Yurt dışından e-ticaret yoluyla sipariş edi-

len ürünlere yönelik gümrük muafiyet oranı, 30 Euro’dan 22 Euro’ya düşürülüyor.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yetkililerinden

edinilen bilgiye göre, konuya yönelik hazır-

lanan karar, Bakanlar Kurulu'nda imzaya su-nuldu.

Buna göre, posta ya da hızlı kargo taşımacılı-

ğı yoluyla ithal edilen ürünlere ve siparişlere

yönelik gümrük muafiyet oranı 30 Euro’dan 22 Euro’ya düşürülecek.


1919

Avrupa Birliği ülkelerinde genel olarak bu oranın 22 Euro olarak uygulanması nedeniy-

le Türkiye'de de bu yönde düzenleme kararı alındı.

30 Euro sınırını gözeterek sipariş vermiş

olan alıcıların işlemlerinin tamamlanması ile

posta ve hızlı kargo operatörlerinin kendi sistem ve iş akışlarını söz konusu değişikliğe

uyarlayabilmesi amacıyla 15 günlük geçiş

dönemi de ön-görülüyor.

Ayrıca yurt dı-

şından posta ve

hızlı kargo yo-luyla Türki-

ye'ye gönderi-

len ve burada bulunmayan

bilimsel ve eği-

tim amaçlı ki-taplar için uy-

gulanan tek ve

maktu vergi oranının yüksek

olması nedeniy-

le, bu eşyaya uygulanan muafiyet limiti de 150 euroya çıkarılıyor.

Söz konusu kitaplar için yurt dışında uygula-

nan KDV oranı göz önünde bulundurularak,

yüzde 8'lik tek ve maktu vergi belirlendi. Söz konusu vergi oranı, kitapların bedeline göre,

AB ülkelerinden gelenlerde yüzde 18, diğer

ülkelerden gelenlerden ise yüzde 20 uygula-nıyordu.

İnternetten alışverişe onay sanal kart ve oto-

matik ödemeleri kapsamıyor

BDDK: Kartların e-ticarete açılmasında

müşteri onayı alınması ile ilgili karar kapsa-mına sanal kartlar girmiyor.

Türkiye Avrupa'nın 1 numaralı kart pazarı

Bankalar arası Kart Merkezi (BKM) verileri-

ne göre Türkiye, ocak sonu itibarıyla 62,7

milyonu kredi kartı ve 133,3 milyonu banka kartı olmak üzere sahip olduğu 196 milyon-

luk kartla Avrupa'da en fazla karta sahip ülke konumunu sürdürüyor.

BKM'nin ocak ayı kartlı ödeme verilerine

göre ocak ayı sonunda Türkiye'de 62,7 mil-yonu kredi kartı, 133,3 milyonu banka kartı

olmak üzere 196 milyon kart kullanılıyor.

Kredi kartı adedinde Avrupa'da en fazla kar-

ta sahip İngiltere, banka kartı adedinde ise Almanya'nın önünde yer alarak Avrupa'da en

fazla karta sahip ülke konumunu bu yıl da koruyan Türkiye, kart kabul noktasında yak-

laşık 2,4 milyon adet kabul noktası ile Avru-

pa'da en fazla terminale sahip İtalya'nın önünde yer alıyor.

BKM verilerine göre 2017 yılında yüzde 15

artışla sağlıklı bir büyüme gösteren kartlı

ödemeler, bu yıl da büyümesine devam edi-yor. Geçen yılın ocak ayında 49,9 milyar TL

olan kartlı ödeme tutarı, bu yılın ocak ayında

yüzde 22 artışla 60,7 milyar TL'ye çıktı. Ay-nı dönemde banka kartlarıyla ödeme tutarı

yüzde 44, kredi kartlarıyla ödeme tutarı yüz-

de 20 artış gösterdi.

- Ocakta internetten ödeme 10 milyar TL'yi aştı

Genç nüfusun artışı ve dijital dönüşümün

etkisiyle son 5 yılın en yüksek büyümesini

gösteren internetten yapılan kartlı ödemeler ise ocak ayında Motorlu Taşıtlar Vergisi


2020

(MTV) ödemelerinin de desteğiyle 10 milyar

TL'yi aştı.

BKM verilerine göre, 2017 yılında yüzde 14,5 olan internetten ödemelerin toplam kart-

lı ödemeler içindeki payı, bu yılın ocak ayın-

da yapılan ödemelerde yüzde 16,4'lük rekor paya ulaştı.

Amazon Türkiye'de faaliyetlere baş-

lamak için İstanbul'da yer arıyor

Dünyanın devi Amazon.com'un uzun süredir Türkiye'ye geleceği konuşuluyordu. Bunun

ilk güçlü işaretleri geçtiğimiz yılın sonların-

da gelmiş, şirketin yaz aylarında Türkiye'de faaliyetlerine başlayacağı ileri sürülmüştü.

Amazon.com tarafından gelen son bilgiler

ise şirketin İstanbul'da kendisine uygun bir

merkez aradığı yönünde. Yaklaşık 5 bin met-rekarelik bir yer arayan şirket, İstanbul'un

merkez ilçelerinden birinde faaliyete geçme-

yi planlıyor. Sektör kaynakları, kiralık yer arayışının bir süredir devam ettiğini ve yer

bulunur bulunmaz şirketin kurulacağını be-

lirtiyor. Dev şirketin en geç 2018 sonuna ka-dar faaliyette olması bekleniyor.

Amazon.com, geçtiğimiz yıl Mart ayında

Körfez bölgesinin en büyük e-ticaret şirket-lerinden olan Souq'u satın alarak Ortadoğu

online perakende pazarına çok kuvvetli bir

giriş yapmıştı.

'HAZIR OLUN' MESAJI

Öte yandan İhlas Haber

Ajansı, geç-

tiğimiz hafta yayınladığı

bir kulis ha-

berde Ama-zon'un Tür-

kiye'deki

toptancı ve satıcılara

"hazır olun"

mesajı verdi-ğini ve satış-

lara başla-

masının an meselesi ol-

duğunu du-

yurmuştu.

Haberde Türkiye eki-

biyle komisyon oranlarından ürün yelpazesi-

ne kadar geniş bir pazar araştırması yaptığı ifade edilen dev firma, büyük tedarikçilerle

de bir araya gelerek beklentilerini dinledi.

Komisyon oranlarının ortalama yüzde 15’ler-de olduğu sektöre Amazon’un ortalama yüz-

de 10 komisyon oranı ile gireceği konuşulan-

lar arasında.

Engin Alp KODAL

Yatırım EkoHavadis

2121

TÜRKİYE’YE YAPILAN BÜYÜK YATIRIMLAR

T ürkiye’de yapılan doğrudan yabancı ya-

tırımlara ilişkin temel prensipler, ilk kez

1954 yılında yürürlüğe giren 6224 sayılı Ya-

bancı Sermayeyi Teşvik Kanunu ile düzen-

lenmiştir. Söz konusu olan bu kanun 17 Ha-

ziran 2003 tarihinde Uluslararası uygulama-

lar ışığında yenilenmiş ve yeniden yürürlüğe

girmiştir. Kanunun 2 Maddesi mevcuttur;

1- Yabancı yatırımcılar tarafından Türki-

ye’ye doğrudan yatırım yapılması serbesttir.

2- Yabancı yatırımcılar ve yerli yatırımcı-

lar eşit muameleye tabidirler.

Bu kanundan sonra ayrıca yatırım ve ticari

ilişkilerimizin yoğun olduğu ülkelerle ilişki-

lerimizin güçlendirilmesi yararına 1960’lı

yıllardan beri Yatırımların Karşılıklı Teşviki

ve Korunması Anlaşmaları imzalanıyor. Bu-

güne kadar toplam 82 Ülke ile bu anlaşmayı

imzalamış bulunmaktayız. 2000’li yılların

başından itibaren dünya ekonomisinin ve

dünyada yapılan yatırımların artan hacminin

yanı sıra, Türkiye’de yürütülen istikrarlı ve

öngörülebilir politikalar ile ekonominin bü-

yümesi sayesinde Türkiye’ye yönelik ulusla-

rarası doğrudan yatırımlar kayda değer bi-

çimde artmıştır. Özellikle, 2005 yılından iti-

baren artış eğilimi içerisine giren ve 10mil-

yar ABD Dolarının üzerine çıkan uluslarara-

sı doğrudan yatırım girişleri, 2007 yılında

tarihinin en yüksek seviyesi olan 22 milyar

ABD Dolarına ulaşmış, ancak 2008 yılından

itibaren tüm dünyayı etkisi altına alan ekono-

mik kriz sebebiyle azalan küresel doğrudan

yatırım akımlarından Türkiye de etkilenmiş-

tir.2010 yılından itibaren tekrar artışa geçme-

ye başlayan yatırımlar 2011yılında 16,2 mil-

yar ABD Dolarına ulaşmıştır.2012,2013 ve

2014 yıllarında düşüşe geçmiş 12-13 milyar

ABD Doları civarında devam etmiştir. 2015

yılında ise 17,6 milyar ABD Doları ile kriz-

den sonraki 2016 yılında Türkiye’de toplam

12,3 milyar ABD Doları tutarında gerçekle-

şen uluslararası doğrudan yatırımların, 8,4

milyar ABD Dolarlık kısmı sermaye bileşe-

ninden, 3,9 milyar ABD Dolarlık kısmı ise

yabancıların gayrimenkul alımlarından oluş-

maktadır. Bu yatırımların sektör dağılımları

ise şu şekildedir; en yüksek değerine

Yatırım EkoHavadis

2222

1- Finans ve Sigorta faaliyetleri (38,4 milyar

ABD Doları)

2- İmalat sektörü (29,7 milyar ABD Doları)

3- Enerji sektörü (15,7 milyar ABD Doları)

4- Toptan ve Perakende ticaret sektörü (6,8

milyar ABD Do-

ları)

5- Ulaştırma ve

Depolama hiz-

metleri sektörü

(4,6 milyar ABD

Doları) ulaşmış-

tır.

Türkiye’ye en

çok yatırım ya-

pan 10 ülke sıra-

laması da şu şe-

kildedir;

1-Hollanda

(2010-2016 yılları arasında 22 milyar 15 mil-

yon dolarlık yatırım.)

2-ABD (2010-2016 yılları arasında 11 mil-

yar 198 milyon dolarlık yatırım.)

3-Avusturya (2010-2016 yılları arasında 9

milyar 759 milyon dolarlık yatırım.)

4-İngiltere (2010-2016 yılları arasında 9 mil-


5-Lüksemburg (2010-2016 yılları arasında 8


6-Almanya (2010-2016 yılları arasında 8


7-Belçika (2010-2016 yılları arasında 8 mil-


8-İspanya (2010-2016 yılları arasında 7 mil-


9-Yunanistan (2010-2016 yılları arasında 6


10-Fransa (2010-2016 yılları arasında 6 mil-

yar 850 milyon dolarlık

yatırım.)

Berat SAZAN

Kurumsal EkoHavadis

2323

K OBİ kelimesinin açılımı, küçük ve

orta boy işletmeler demektir. Küçük

ve orta boy işletmeler, her ülke ekonomisi-nin son derece önemli bir yerinde bulunur

ve ciddi bir ağırlığa sahip işletmeleridir.

Resmi literatür tanımı ise şu şe-

kildedir; “250 ki-

şiden az yıllık ça-lışan istihdam

eden ve yıllık net

satış hasılatı veya mali bilançosun-

dan herhangi biri

40 milyon Türk lirasını aşmayan

işletmelerdir.”

KOBİ ÖZELLİKLERİ NELERDİR ? Az yatırımla çok üretim ve çeşitlilik sağ-

lamak.

Teknolojik yeniliklere yatkın olmak. Düşük yatırım maliyetleri ile istihdam im-

kanı oluşturmak.

Talep değişikliği ve çeşitliliğine daha ko-lay uyum sağlarlar.

Bölgelerarası dengeli kalkınmayı sağlar-

lar. Gelir dağılımındaki eşitsizliği minimuma

indirirler.

Kişisel tasarrufları teşvik ederler ve hare-ketlendirirler.

Politik ve sosyal sistemin istikrar unsurla-

rıdır. KİMLER KOBİ SAYILIR ? Mikro İşletmeler: Yıllık 10 kişiden az çalı-şan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu 1 milyon Türk lirasını aşmayan işletmelerdir. Küçük İşletmeler: Yıllık 50 kişiden az çalı-şan istihdam eden ve yıllık satış hasılatı veya mali bilançosu, 8 milyon Türk lirasını aşma-yan işletmelerdir.

Orta Büyüklükteki İşletmeler: Yıllık 250

kişiden az çalışan istihdam eden ve yıllık

satış hasılatı veya mali bilançosu 40 mil-

yon Türk lirasını aşmayan işletmelerdir. KOBİ GİRİŞİMLERİ

KOBİ Sayısı Bir Yılda 72 Bin Arttı

KOBİ işyeri sayısı ağustos ayı itibariy-le son bir yılda yüz-de 4,4 oranında, 72 bin artarak bir mil-yon 703 bine ulaştı. Sosyal Güvenlik Kurumu ve Türkiye İş Kurumu verileri kullanılarak hazırla-nan bültende, KO-

Bİ'lere de yer verildi. Bültene göre, KOBİ'lerin illere dağılımında ilk sırayı 497 bin ile İstanbul aldı. İstanbul'u Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya izledi. KO-Bİ sayısı Ankara'da 135 bin, İzmir'de 119 bin, Bursa ve Antalya'da 70'er bin olarak be-lirlendi.

KOBİ işyeri sayısı söz konusu bir yıl içinde İstanbul'da 17 bin arttı. Artış rakamı

Ankara ve İstanbul'da yaklaşık 5'er bin,

Bursa ve Antalya'da da yaklaşık 3'er bin olarak belirlendi. En Çok KOBİ Perakende Ticaretinde!

TEPAV İstihdam Bülteni'ne göre, KOBİ işyeri sayısının sektörel dağılımında ilk

sırayı 296 bin işyeri ile perakende ticareti

aldı. İşyeri sayısı, perakende ticaretini izleyen bina inşaatında 126 bin, toptan ticarette 120 bin, kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacı-lığında 117 bin, yiyecek ve içecek hizmeti

GİRİŞİMCİLİKTE İLK ADIM: KOBİ

Kurumsal EkoHavadis

2424

Yıldırım şöyle devam etti:

"KOBİ'lerimiz eğer teknoloji düzeyi yüksek

ürün ve yatırımlara yönelirlerse, yüzde 70'i ödemesiz, yüzde 30'u geri ödemeli destek

alacaklar. Amaç KOBİ'leri katma değeri

yüksek ürünlere yöneltmek. Özel bir ürün olursa destek iki katına çıkacak."

KOBİ'lere yönelik Teknolojik Yatırım Des-

tek Programı'na bir hafta içerisinde

8,355 başvuru olduğunu da kaydeden Yıldırım, "Bu başvuruları kısa sürede

sonuçlandırarak KOBİ'lere 500 mil-

yon lira destek vereceğiz" dedi.

"Yeni destek olarak bir de Stratejik Ürün Desteğini başlatacağız. KO-

Bİ'lerimiz ithal ettikleri ürünlerle

ürettikleri takdirde, bu ithal ürünleri geliştirir, millilik oranını artırırlarsa

bu destekten yararlanacaklar. Bu

program 15 gün sonra başlayacak."

2018 Bütçesi ve Taşeron Düzenle-mesi

Türkiye'nin gelecek yıl için 763 milyar lira-lık bir bütçe oluşturduğunu hatırlatan Yıldı-rım, "2018 bütçemizde yatırıma 85 milyar lira ayırdık. Ancak işler iyi giderse bunun 100 milyar liraya çıkması da mümkün" ifa-desini kullandı. Taşeron kamu çalışanlarının kadroya alın-

masıyla ilgili çalışmalara da değinen Yıldı-

rım, "Çalışma ve Maliye bakanlarımız çalış-tılar. Taşeron düzenlemesi bugün yarın bit-

miş olacak. Yeni seneden itibaren bu mevzu

hayata geçecek" diye konuştu.

faaliyetlerinde 100 bin olarak belirlendi. Ağustos ayı itibariyle son bir yıl içinde KOBİ işyeri sayısı perakende ticarette yak-laşık 12 bin, bina inşaatında 8 bin, toptan ticarette 10 bin, kara taşımacılı ve boru hat-tı taşımacılığında 2 bin, yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetlerinde 6 bin arttı. KOBİ işyeri sayısındaki bu artış istihda-

ma yansıdı. KOBİ'lerin istihdamı bir yıl-

da 508 bin kişi artarak 11 milyon 256 bin

kişiye ulaştı. Toplam istihdam (14 bin 21 bin kişi) içindeki KOBİ istihdamının pa-

yı yüzde 80 olarak belirlendi.

Başbakan Yıldırım’dan KOBİ’lere

Müjde

Başbakan Yıldırım, "KOBİ'ler teknoloji düzeyi yüksek ürün ve yatırımlara yönelirse yüzde 70'i ödemesiz destek sağlayacağız" dedi. Başbakan Binali Yıldırım, küçük ve orta

boy işletmelerin (KOBİ), teknoloji düzeyi yüksek ürün ve yatırımlara yönelmesi duru-

munda, bu işletmelere yüzde 70'i ödemesiz destek sağlayacaklarını

söyledi.

Yıldırım AKP'nin bu-

günkü TBMM Grup Toplantısı'nda yaptığı

konuşmada,

"KOBİ'lerimize geçen hafta 10 milyar liralık

yeni bir krediden bahset-

miştik. Şimdi yeni bir kredi imkanı getiriyo-

ruz" dedi.

Kurumsal EkoHavadis

2525

İngiltere’de 200 Türk Girişimci Patron

Oldu!

Son 2 yılda İngiltere'de 200 Türk gi-

rişimci kendi işinin patronu oldu...

Ankara Anlaşması ile 18 yaşından büyük her Türk vatandaşına tanına işyeri açma hak-kı ve İngiltere'de minimum 200 bin pound yatırım mecburiyeti, bu anlaşma ile 15 bin pounda indirilmişti. Bu tutar Amerika'da 150 bin dolar, Kanada'da 400 bin dolar. Yurt dışı

yaşam, sağlık ve eğitim merkezi Yeni Bir Hayat Genel Müdürü Şevki Akaydın, 2012-2014 yılları arasında Türkiye'den yaklaşık 200 girişimcinin Ankara Anlaşması ile İngil-tere'de kendi işlerini açtığını söyledi. Akaydın, 1963'de Türkiye ile Avrupa Eko-nomik Topluluğu arasında imzalanan anlaş-manın bazı maddelerinin kamuoyunda yete-rince bilinmediğini kaydetti. Anlaşmaya göre 18 yaşından büyük her Türk vatandaşının İngiltere'de kendi işini açma ve yerleşme hakkını elde edebildiğini hatırlatan Akaydın, bu maddenin uzun yıllar boyunca İngiltere tarafından uygulanmadığını, açılan davalar sonucu İngiltere'nin bu maddeyi uygulamak zorunda kaldığını söyledi. Anlaşmanın uygulanmaya başlandığı ilk yıllarda 2-3 bin pound gibi düşük sermaye ile bazı iş dalları üzerinden İngiltere'ye çok sayıda başvurular olduğunu ve bunların bü-

yük bir kısmının da olumlu sonuçlandığı bil-gisini veren Akaydın, 'Ankara Anlaşması'nın uygulanmaya başlandığı 2006 ile 2011 yılları arasında 6 binden fazla Türk'ün adaya yerleş-tiği tahmin ediliyor' dedi. Bu anlaşmadan faydalanmak isteyen Türk-ler'in mutlaka İngiltere'de kendisine ait bir iş

kurmayı hedeflemesinin gerektiğini vurgula-

yan Akaydın, sözlerine şöyle devam etti: 'Bireyler, Ankara Anlaşması ile İngiltere'de

bir işe girerek çalışamaz. Yapmayı düşündü-

ğü işle ilgili gerekli eğitim, diploma veya

sertifikalara sahip olmalıdır. İngiltere'de iş kurmak isteyen Türkler'in en az 10-15 bin

pound nakit sermayelerinin olması gerekir.'

Zeynep Başak ÖZCAN

Maliye EkoHavadis

2626

T ürkiye’de vergi gelirleri büyük ölçüde önem arz etmektedir .Bu konunun temel

işlevlerini yerine getirmek için gelire ihtiyaç duymaları vergi toplama gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Vergileme, zaman içerisinde kamu hizmetleri için gerekli kaynağı sağla-makla birlikte tasarruf ve ekonomik büyüme-ye teşvik, gelir dağılımını düzeltme şeklinde çeşitli sosyal ve ekonomik amaçlar için de kullanılmaya başlanmıştır.

Vergi gelirleri, kamusal hizmetlerin karşı-lanmasında değerli gelir kaynaklarından biri; sosyal güvenlik hizmetleri, devlet yatırımları ve diğer kamusal giderlerin karşılanmasında yine değerli bir fon kaynağıdır. Vergiler kal-kınmakta olan ülkelerde vergi kalkınma amacı olarak, tasarruf düzeyinin belirlenme-sinde kaynak dağılımı üzerindeki etkisi kul-lanılmaktadır. Vergilerin ekonomik etkilerinin analizi ise daha çok vergi indirimleri üzerinde yoğun-laşmaktadır. Vergi indirimlerinin ekonomik büyüme ve faaliyeti arttıracağı yönünde ku-rulmuş olan arz yönlü iktisat teorile-rinde, vergi indirimleri sonucunda toplam piyasa üretiminin ve toplam vergi gelirlerinin artacağından söz edilir. Bu durumda vergi indirimi uzun dönemde fertlerin tüketim yeri-ne tasarrufa ve çalışmaya yönelmele-rini sağlayarak vergi gelirlerini ve toplam piyasa üretimini arttırır. Vergi oranlarının indirilmesi göreli fiyatları olumlu şekilde etkileyecek ve bu durum üzerine piyasa üretiminin artması ile sonuçlanacaktır. Vergi hasılatının artmasına sebep olan faktörlerin ülkeden ülkeye değiş-

mekte olduğunu ve vergilerin en önemli iş-levlerinin kamu gelirlerini arttırmaları oldu-ğunu da söyleyerek vergi gelirlerinin ekono-mideki yerini özetleyebiliriz. Ülkemizde uygulanan vergi sistemi çok vergili sistem sınıfına dahil olmaktadır. Türk vergi sistemini oluşturan vergiler gelir üze-rinden alınan vergiler, harcamalar üzerinden alınan vergiler ve servet üzerinden alınan vergiler olarak üç ana gruba ayrılır. Gelir Üzerinden Alınan Vergiler : -Gelir vergisi -Kurumlar vergisi Harcamalar Üzerinden Alınan Vergiler : -Katma değer vergisi -Gümrük vergisi -Özel tüketim vergisi -Banka ve sigorta muameleleri vergisi -Damga vergisi -Değerli kağıtlar vergisi -Harçlar vergisi Servet Üzerinden Alınan Vergiler : -Motorlu taşıtlar vergisi -Emlak vergisi -Veraset ve intikal vergisi

Deniz ÜNSAL

TÜRKİYE' DE VERGİ GELİRLERİ

Yerel EkoHavadis

2727

Ş ehirlerin Ekonomik Beklentileri Forumu toplantısında Çanakkale’nin ekonomik

beklentileri, ele alındı. Çanakkale'de AK Parti Genel Merkez Ekonomi İşleri Başkanlığı tara-fından 'Şehirlerin Eko-nomik Beklentileri Fo-rumu' toplantısı düzen-lendi. Toplantıya AK Parti Ekonomi İşleri Başkan Yardımcısı Erdal Tanas Karagöl, AK Parti Ça-nakkale İl Başkanı, Ye-şim KARADAĞ çevre ilçe ve belde belediye başkanları, parti üyeleri ile sivil toplum kuru-luşlarının temsilcileri katıldı.

Toplantının açılış konuşmasını AK Parti Çanakkale İl Başkanı Yeşim Karadağ yaptı. AK Parti Çanakkale İl Başkanı Yeşim Kara-dağ, "Biz 16 yıllık iktidarımız boyunca eko-nomiye gerçekten çok önem verdik. Neden? Çünkü, ülkelerin gelişmesinin ekonomiden geçtiğini biliyoruz. 2017 yılında yüzde 11.1 büyümeyle Hindistan ve Çin'i geride bırak-tık. ve şehirlerdeki ekonomik büyümenin tüm ülke geneline nüksettiğini biliyoruz. Ön-ce kırsal kalkınacak daha sonrasında tüm ül-ke kalkınacak. Bu felsefeyle hareket ettik" dedi. Türkiye'nin yüksek gelirli ekonomiler içine girmesinde şehirlerin önemli katkısının ola-cağını belirten AK Parti Ekonomi İşleri Baş-kan Yardımcısı Erdal Tanas Karagöl, yapılan toplantıların şehirlerin geleceği açısından çok önemli olduğunu söyledi. Toplantılarının tamamlanmasıyla bir rapor hazırlayacakları-nı ifade eden Karagöl,"Son 15 yıllık sürede gerek ekonomik anlamda gerekse makro ekonomik göstergeler anlamında, kişi başı gelir anlamında Türkiye şu anda yüksek ge-lirli ekonomiler içine girmek için çabalıyor. Şu anda orta gelir grubunun üst dilimindeyiz.

Dolayısıyla yeni bir ekonomi için bir başarı için aslında şehirler çok önemli. Göstergeler-

deki iyileşmeyi tüm şehirlerimizin yaşaması gerekiyor. Şehirlerdeki ekonomik gelişme bir şekilde makro ekonomik gelişmeye de yön verecek. Hatta, son 10 yılda orta gelir grubunun üst dilimindeyiz, yüksek gelir gru-buna çıkmak istiyoruz ama 13 bin dolarlık kişi başı gelire bir türlü çıkamıyoruz. Bu an-lamda Türkiye'nin orta gelir grubundan çık-ması yüksek gelirli ekonomiler içine girme-sinde şehirlerin önemli katkısı olacaktır" şek-linde konuştu. Karagöl, "Bundan sonraki süreçte ekonomiy-le alınacak tüm kararlar, hazırlanacak plan ve projeler burada ortaya çıkan fikirlerle be-lirlenmiş olacak. Yani burada alınacak kara-lar şehrin kaderine yön vermiş olacak. Tüm şehirlerde anket çalışması yapılıyor. Yani biz bu toplantıların haricinde halka da sorular soruyoruz. Üç aşamalı bir veri toplama, fikir toplama formu bu. Bunları topladıktan sonra ortaya çıkan şehir raporunu Cumhurbaşkanı-mıza takdim edeceğiz" dedi. Daha sonra top-lantı basına kapalı gerçekleştirildi.

Dersim BULUT

ÇANAKKALE'NİN EKONOMİK BEKLENTİLERİ ELE ALINDI

Kuram EkoHavadis

2828

M onopolcü rekabet piyasasında çok sa-yıda büyük,küçük alıcı ve satıcı bulu-

nur. Bu piyasaya giriş bariyerleri zayıftır ve rekabet oldukça yoğundur. Diğer piyasalardan farkı ise bazı firmaların ürünlerini diğer ürünlere göre farklı göster-mesi ve belirli bir alıcı kitlesi oluşturmasıdır. Piyasada ikame mallar olmasına rağmen bir

markanın diğer ürünlere göre daha fazla satış yapması örnek gösterilebilir. Örneğin piyasa birçok arama motoru yaklaşık aynı görevi görürken Google’ın ciddi bir kullanıcı kitle-sini kendisine çekmesi monopolcü rekabet piyasasına örnek gösterilebilir. Monopolcü rekabet durumunda firmalar marjinal maliyetin marjinal hasılata eşit ol-duğu noktada karlarını maksimize ederler. Her firmanın kar-şı karşıya olduğu talep eğrisi tekel konumunda-ki firmanın karşı karşıya olduğu talep eğrisi ile benzerdir. Fakat tüketicilerin tercih edebileceği farklı firmalar da mevcut olduğundan bu talep eğri-si daha esnektir.

Yukarıdaki grafikte monopolcü rekabet koşullarında bir firmanın denge durumu gös-terilmiştir. Görüldüğü gibi kısa dönemde normal üstü kar olabilir. Gri olarak taralı alan normal üstü karı temsil eder. Fakat uzun dönemde bu normal üstü karı gören başka firmalar da sektöre girecek ve karları normal düzeye indirecektir. Bu durumda marjinal

hasılat eğrisi marjinal ma-liyet eğrisini uzun dönem ortalama ma-liyet eğrisi-nin talep eğ-risine teğet olduğu çıktı düzeyinde kesecektir. Monopol-cü rekabet

koşullarının tekel koşullarına göre de tam rekabet koşullarına göre de bazı avantajları ve dezavantajları vardır. Monopolcü rekabet koşulları altındaki bir firmanın tam rekabet koşullarındaki bir firmaya göre daha verim-siz çalıştığı düşünülebilir. Her iki durumda da firmanın maliyetleri aynıysa tam rekabet-te firmanın talep eğrisi yatay olacağından uzun dönem ortalama maliyet eğrisinin talep

eğrisine teğet olduğu nokta dipteki nokta ola-caktır. Monopolcü rekabette ise teğet noktası daha yukarıdadır. Uzun dönemde her iki du-

BİR İKTİSAT KURAMI OLARAK MONOPOLCÜ (TEKELCİ)

REKABET PİYASASI

Kuram EkoHavadis

2929

rumda da normal kar elde edileceği için te-ğet noktası aynı zamanda denge noktasıdır. Bu da göstermektedir ki monopolcü rekabet-teki bir firma ortalama maliyetinin en düşük olduğu noktada üretim yapmaz. Bu da bir

firmanın piyasaya sunabileceğinden daha azını daha pahalıya sunacağı manasına gelir. Bununla birlikte bu verimsizliğin çok da önemli olmadığı talep eğrisinin fazlasıyla esnek olduğu da savunulmaktadır. Bu verim-sizliğine karşılık monopolcü rekabet tüketici-lere ürün çeşitliliği de sunmaktadır. Ayrıca monopolcü rekabet altındaki firmaların mali-yetlerinin tam rekabettekine göre daha düşük olacağı bunun da tüketicinin yararına olacağı da savunulanlar arasındadır. Monopolcü rekabet için kurulan model bir-takım yararlı bilgiler sağlasa da gerçek ha-yatla örtüşmeyen bazı yönleri vardır. Önce-likle uzun dönemde elde edilen normal üstü karlar gerçek hayatta gerçekleşmeyebilir çünkü diğer şirketler eksik bilgiye sahip olup normal üstü karın farkında olmayabilir bu nedenle taleplerini doğru tahmin edemeyebi-lirler. Monopolcü rekabette her firmanın ürünü diğerininkinden farklı olduğu için piyasanın toplam talebini belirlemek fazlasıyla zordur.

Bu nedenle monopolcü rekabet modeli firma seviyesiyle sınırlıdır. Fakat firmalar ürün, büyüklük, maliyet gibi yönlerden birbirinden farklı oldukları için tipik bir firma kabulü ile yapılan analiz sektördeki tüm firmaların ger-

çekteki durumlarıyla aynı olmayacaktır. Son olarak ise tekelci rekabet modeli sadece fiyat ve çıktı düzeyi üzerine odaklanmıştır.

Simge AYDOĞAN

Kurum EkoHavadis

3030

TCDD Tarihçesi

O smanlı topraklarında demiryolunun tari-hi ( TCDD Tarihçesi ), 1851 yılında

211 km’lik Kahire-İskenderiye Demiryolu hattının imtiyazının verilmesiyle, bugünkü milli sınırlar içindeki demiryollarının tarihi ise 23 Eylül 1856 yılında 130 km’lik İzmir-

Aydın Demiryolu hattının imtiyazının veril-mesiyle başlar. Osmanlı Demiryolları, bir süre Nafia Neza-reti (Bayındırlık Bakanlığı)’nin Turuk ve

Meabir (Yol ve İnşaat) Dairesi tarafından yönetildi. 24 Eylül 1872 tarihinde de demir-yolu yapım ve işletmesini gerçekleştirmek üzere Demiryolları İdaresi kuruldu. Osmanlı Döneminde yapılan 4.136 km’lik bölümü bugünkü milli sınırlarımız içerisinde kaldı. Bu hatların 2.404 kilometresi ise ya-

bancı şirketler, 1.377 kilometresi de devlet eliyle işletilmekteydi. Cumhuriyetin kurulması ve demiryollarının

devletleştirilmesine karar verilmesinden sonra ( TCDD Ta-rihçesi )Demiryolu işletmeciliği için 24 Mayıs 1924 tarih ve 506 sayılı Kanun ile Nafia Vekâletine (Bayındırlık Bakan-lığı) bağlı “Anadolu- Bağdat Demiryol-ları Müdüriyeti Umumiyesi” kurul-du. Demiryolu ala-nında ilk bağımsız yönetim birimi ola-rak demiryollarının yapımı ve işletilme-sinin bir arada yürü-tülmesini sağlamak amacıyla da 31 Ma-

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLET DEMİR YOLLARI

Kurum EkoHavadis

3131

yıs 1927 tarih ve 1042 sayılı Kanun ile “Devlet Demiryolları ve Limanları İdare-i Umumiyesi” kuruldu. Devlet Demiryolları ve Limanları İdare-i Umumiyesi, 27 Mayıs 1939’da kurulan Münakalât Vekâleti (Ulaştırma Bakanlığı)’ne bağlandı. Cumhuri-yet öncesinde yapılan ve yabancı şirketler tarafından işletilen hatlar, 1928–1948 yılları arasında satın alınarak mil-lileştirildi. 22 Temmuz 1953 tarihine ka-dar katma bütçeli bir devlet idaresi şeklinde yönetilen Kuruluşumuz, bu tarihte çıkarılan 6186 sayılı Ka-nunla Ulaştırma Bakanlığına bağlı olarak “Türkiye Cumhuri-yeti Devlet Demiryolları İşletmesi (TCDD)” adı altında İktisadi Devlet Teşekkülü haline getirildi. Son olarak, 08.06.1984 tarih ve 233 sayılı KHK ile de “Kamu İktisadi Kuruluşu” hüvi-yetini alan ve TÜ-LOMSAŞ, TÜ-DEMSAŞ ve TÜ-VASAŞ olmak üzere üç adet bağ-lı ortaklığı bulu-nan TCDD, halen Ulaştırma, Deniz-cilik ve Haberleş-me Bakanlığının ilgili kuruluşu ola-rak faaliyetini sür-dürmektedir.

TCDD 2018 YILI YATI-RIM TOPLANTISI TCDD Genel Müdürlüğü, 2017 yılı yatırımlarının değerlendirilmesi ve 2018 yılı hedefleriyle ilgili olarak, 10 Ocak 2018 tarihinde bir toplantı düzenlendi.

TCDD Genel Müdürü İsa Apaydın, TCDD yatırımları açısından başarılı bir yılı geride bıraktıklarını ifade ederek, “2018 yılında da hedeflerimize ulaşacağız.” dedi. -Bölge Müdürlerinin telekonferans sistemiy-le katıldığı toplantıda konuşan TCDD Genel Müdürü İsa Apaydın,

-“2017 yılında; Konya YHT Gar ile Kars ve Konya (Kayacık) lo-jistik merkez-lerinin temelini attık. -Kahramanma-raş (Türkoğlu) Lojistik Mer-kezi ile İz-mir’de Tepe-köy-Selçuk

yeni demiryolunu hizmete açtık. Gazian-tep’te GAZİRAY projesini başlattık. -Milli Yük Vagonu, Milli Dizel Motor ve Milli Makas Taşıma Vagonu projelerini ha-yata geçirmeyi başardık.

İlk Anahat Milli Elektrikli Lokomotifi E-

5000 projesini başlattık.

Ankara-

İzmir ve

Ankara Si-

vas Yüksek

Hızlı De-

miryolu ile

Bursa-

Bilecik,

Konya-

Karaman,

Karaman-

Ereğli-

Ulukışla ve

Mersin-

Adana-Osmaniye-Gaziantep hızlı demir-

yolu yapımına devam devam ettik. “ de-

di.

-“2017 yılında 519 km konvansiyonel

demiryolunu yenileyerek, toplam 11 bin

Kurum EkoHavadis

3232

395 km’lik demiryolunun 10 bin 515

km’sini, bir başka ifadeyle yüzde 92’sini

yenilemiş olduk. 2.323 km sinyalizasyon,

1.637 km elektrifikasyon çalışması de-

vam ediyor.”diye ifade etti.

TCDD Genel Müdürü İsa Apaydın, 2018

yılı için TCDD’ye 7,5 milyar TL ödenek tah-

sis edildiği bilgisini paylaşarak, “Önemli

projelerin açılışları ve UIC Yüksek Hız

Kongresi gibi büyük organizasyonları ger-

çekleştireceğiz.

-Ankaralıların beklediği Başkentray’ı Şubat

ayı sonuna doğru açmayı planlıyoruz.

96 adet Yüksek hızlı tren seti teminine yöne-

lik olarak demiryolu tarihinin en büyük büt-

çeli ihalesini gerçekleştireceğiz.

-Hazır durumdaki Erzurum(Palandöken) lo-

jistik merkezinin yanı sıra Kars, Konya

(Kayacık) ve Mersin (Yenice) lojistik mer-

kezleri ile Konya YHT Gar’ı işletmeye aça-

cağız. Karaman, Sivas ve Kayseri lojistik

merkezlerinin yapımına başlanacaktır.

-Van Gölü’nde 1 adet yeni feribot sefere baş-

ladı. 2.sini de yıl sonunda devreye alacağız.

Ankara-Sivas yüksek hızlı demiryolunu 2018

yılı sonuna kadar tamamlayıp test sürüşlerine

geçeceğiz.

-Konya-Karaman hızlı demiryolunu elektrik-

li ve sinyalli olarak işletmeye açacağız.

Samsun-Kalın hattı tamamlanacaktır.

-1.300 km uzunluğunda demiryolu hattının

yapımına başlanacak. 3.458 km’lik demiryo-

lu hattının yapım ihalesine çıkılacak.

-1.446 km’lik hatta sinyalizasyon, 1.637

km’lik hatta elektrifikasyon yapım çalışma-

ları tamamlanacak. 507 km hattın elektrifi-

kasyon ve sinyalizasyon yapımına başlana-

cak.

- 511 km yol yenilenecektir

diye konuştu.

Abdullah Yusuf YILDIZ

Kariyer EkoHavadis

3333

K azançlı meslekler arasında bugün ele alacağım konu olan iktisat veya türevle-

ri bölümler; aslında kazançlı oldukları kadar kaybettirebilen, bir o kadar da ilginç birer

meslektir. Kaybettirme ihtimali olmasının tek sebebi ise; hayatta her alanda var olan rekabet-kazanç ilişkisidir. Tahmin edeceği-niz üzere; parlak fikirlerin veya mesleğin peşinden giden ne kadar çok kişi varsa, o alanda en iyi olmanız o kadar zorlaşacaktır ve size türlü sorumluluklar yükleyecek-tir. İktisat bölümü iş imkanları da bu durum-dan fazlasıyla nasiplenmiştir… İlginç olmasının başlıca bir sebebi ise; kapi-talizmin doruklarını yaşadığımız 21. yüzyıl-da iktisat mezunlarının alabildiğine geniş bir çalışma alanı olmasına rağmen, mezunlarının tam olarak ne iş yaptığını kimsenin açıklaya-mamasıdır. Belki de spesifik bir tanımın ya-pılamamasının sebebi de çeşidin çok olması-dır. İktisat bölümü iş imkanları hakkında güzel bir cümle kuracak olursak; CEO’luk, idare, bankacılık, akademisyenlik, maliye, vs. dev-let daireleri gibi para kavramının olduğu her yerde iş vardır bizler için… 1)SÖZ KONUSU İŞ İMKANLARINDAN YARARLANABİLMENİZ İÇİN, 4 YILLIK İKTİSAT PROGRAMINI BİTİRMENİZ GEREKLİDİR.

2)MEZUN OLDUKTAN SONRA “İKTİSATÇI” UNVANI ALIRSINIZ VE ÇALIŞMA YETKİNİZ OLUR. HER MES-LEKTE OLDUĞU GİBİ BURADA DA

DEVLET VEYA ÖZEL SEK-TÖR OLMAK ÜZERE BİR YOL AYRIMI VARDIR. DEVLETİ İNCELEYECEK OLURSAK Devlet bankaları, vergi daire-leri ve müfettişlikleri, maliye bakanlığı, vs. vs. Devletin eko-nomiyle ilgili olan her birimi sizin için potansiyel bir iş sa-hasıdır. Paraya gelecek olur-sak; iktisat mezunlarının maaş olanakları da diğer tüm devlet personelleri gibidir. Belki de 2500 TL ile bile başlarsınız, ama yükselebileceğiniz üst nokta epey sınırlıdır.

3)ÖZEL SEKTÖRDE İKTİSATA GELE-CEK OLURSAK; ÇOK DAHA FAZLA KAZANMA FIRSATINIZ OLAN AMA BİR O KADAR DA ÇOK ÇALIŞMAK ZO-RUNDA KALACAĞINIZ BİR DÜNYAYA GİRDİNİZ DEMEKTİR.

İKTİSAT MEZUNLARI NE İŞ YAPAR?

Kariyer EkoHavadis

3434

Okul zamanında iktisadi ve iş hayatı yönün-den kendinizi geliştirmezseniz; mezuniyet sonrasında 9-6 tam gün çalışırken kendinize yeni nitelikler katmanız gerçekten çok zorla-şacak. Haa, şöyle bir avantajınız olacak; bi-raz da pratik, insan kurdu bir yapıda olacağı-nız için derslerinizin mükemmel olması ge-rekmiyor. Tahmini bir rakam istiyorsanız; 30 yaş civarınızda bir devlet müsteşarının maa-şını rahatlıkla geçebilirsiniz. Kendinizi geliştir-meniz gereken hu-suslara gelecek olur-sak: Kurumsal ha-yatta sizi öne çıkara-bilecek en ufak bir sertifikayı bile ka-çırmayın. Di-ğer kazançlı meslek-lere göre çok daha önemlidir bu kısım.. İngilizceden bahset-miyorum bile… Gayet de anadiliniz gibi ol-malı. Çünkü hayallerinizdeki iktisat maaşla-rını görmek istiyorsanız; Türkiye sınırlarında sıkılıp kalamazsınız. Zaten siz sıkışıp kalsa-nız da dış etkenlerden dolayı illa ki İngilizce kullanmak zorunda kalacaksınız. 4)İKTİSAT BÖLÜMÜ OKUYUP ÖZEL SEKTÖRE ATILANLARIN İÇİN SON YILLARDA ÖNE ÇIKAN BİR DİĞER PARLAK FİKİR: BANKACILIK. 5)İKTİSAT MEZUNLARI İÇİN BİR Dİ-ĞER SEÇENEK OLAN AKADEMİK KA-RİYERSE PRATİĞE DEĞİL DE TEORİYE

DAHA YATKIN OLANLAR İÇİN HARİ-KA BİR SEÇENEKTİR. NOT : HERKES İKTİSAT MEZUNU !!! Kısaca belirtmek gerekirse iktisat bölümün-deyken hangi alanda daha iyi olduğunuza okurken karar verebilirsiniz. Şöyle ki Mali Müşavir mi olmak istiyorsunuz yaz ayında gidip 1 ay bile olsa staj yapın veya Sayıştay

Denetçiliği mi cazip geldi o zaman Kpss A Grubuna hazırlanmaya başlayın . Diyeceğim o ki maalesef bu alanda çalışmadan hiçbir şey olmuyor arkadaşlar. Bu bölümü okuyup çok güzel yerlere gelenler de var Kayma-kamlık, Vergi Denetçisi vs gibi gerçekçi ol-mak lazım gidip dönerci olan da var . Her şey sizin elinizde . İsterseniz devlet dairele-rin birçok alanında isterseniz de üzülerek söylüyorum esnaf dünyasında çalışabilirsi-niz. Aşağılamak değil asla ama bir üniversite mezunu iseniz babadan da zengin değilseniz okumaya, çalışmaya, didinmeye, ortalama yapmaya mecbursunuz . İktisattaki o algı var ya - herkes iktisat mezunu - okuyup da ne yapacaksın ? Bu algıyı bizler aşıladık insan-lara bizler yıkabiliriz ancak. Her şeyden ön-ce sizler değer verin okuduğunuz bölüme insanlar zaten değer verecektir . Sevgiyle kalın

Tuğba ERBAZ

Gelişim EkoHavadis

3535

G ünümüzde ülke ekonomilerinin verimli-lik düzeyleri ve üretim yapıları istikrarlı

bir ekonomik büyümeye kavuşabilmek ve refah artışı sağlayabilmek açısından büyük önem arz etmektedir. Bu çerçevede, dünyada araştırma-geliştirme (Ar-Ge) ve inovasyon faaliyetlerine yönelim ivme kazanmakta ve ülkelerin daha az kaynakla, daha fazla katma değer yaratma çabası içerisinde oldukları görülmektedir. Yapılan araştırmalar inovas-yonun işgücü ve toplam faktör verim-liliği üzerin-de olumlu etkide bulun-duğunu ve refah düzeyi-nin artmasına katkı sağladı-ğını göster-mektedir. Ar-Ge harcama-ları ise ino-vasyon açı-sından gerek-li olan girdi-ler arasında değerlendiril-mektedir. Dünya genelinde Ar-Ge ve inovasyon faali-yetlerinde, özellikle Çin başta olmak üzere Asya ülkelerinin gelişimi dikkat çekmekte-dir. 2012 itibarıyla milli gelir büyüklüğünün 8 trilyon USD’yi aştığı tahmin edilen Çin ekonomisi dünyada ABD ekonomisinin ar-dından ikinci sırada yer almaktadır. Çin’in toplam Ar-Ge harcaması 2009 yılı itibarıyla 154 milyar USD, araştırmacı sayısı ise bir milyon kişinin üzerindedir. 30-40 yıl önce Türkiye ile benzer bir ekonomik yapıya sa-hip olduğu ifade edilen ve sıklıkla karşılaştır-ma yapılan Güney Kore de bu alandaki faali-yetleri ile ön plana çıkmaktadır. Son on yıllık dönemde Türkiye ekonomisi makroekono-mik istikrarın tesisi bakımından güçlü bir performans sergilemiştir. Bu dönemde, Ar-Ge alanında da önemli gelişmeler kaydedil-mesine karşılık Türkiye, Ar-Ge harcamaları

ve rekabetçilik açısından halen dünyada üst sıralarda yer alamamaktadır. Nitekim, Dünya Ekonomik Forumu (WEF) Küresel Rekabet Gücü Endeksi, Dünya Bankası İş Yapma Kolaylığı Endeksi ve Birleşmiş Milletler İn-sani Gelişme Endeksi gibi önemli küresel endekslerde Türkiye’nin arzu edilen konum-dan oldukça uzak olduğu görülmektedir. Türkiye, Küresel Rekabet Gücü Endeksi’nde 43. (144 ülke arasında), İş Yapma Kolaylı-

ğı’nda 71. (175 ülke arasında), İnsani Geliş-me Endek-si’nde ise 90. sırada (187 ülke arasında) bulunmakta-dır. Dinamik bir nüfus yapısına sa-hip olan Türkiye’nin hedeflendiği gibi 2023 yılı itibarıyla küresel baz-da ilk on

ekonomi arasında yer alabilmesi, 25 bin USD’lik kişi başına milli gelir ve 500 milyar USD’lik ihracat hedefine ulaşabilmesi için muhakkak surette Ar-Ge ve inovasyon alan-larında atılım yaparak üretim yapısında dö-nüşüm gerçekleştirmesi gerekmektedir. Bu çalışmada; Ar-Ge harcamalarına ilişkin çeşit-li veriler kapsamında Ar-Ge faaliyetlerinin dünya ve Türkiye’deki durumuna ilişkin kar-şılaştırmalı bir değerlendirme yapılması amaçlanmaktadır.

Ar-Ge ve İnovasyon Kavramları Yapılan çeşitli araştırmalarda ülkelerin Ar-Ge faaliyetlerindeki yükseliş ile verimlilik artışları arasında güçlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ar-Ge faaliyetleri, bilgi birikimi-nin artırılmasına yönelik yapılan yatırımların yeni teknolojilere veya mevcut fiziksel ve beşeri kaynakların daha etkin kullanımına

DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE ARGE FAALİYETLERİ

Gelişim EkoHavadis

3636

dönüşmesi şeklinde ifade edilmektedir. OECD tarafından Ar-Ge; sistematik bir te-mele dayalı olarak beşeri, toplumsal ve kül-türel bilgi birikimini artıran yaratıcı faaliyet-lerin yürütülmesi ve bu bilgi birikiminin yeni uygulamalarda kullanımı olarak tanımlan-maktadır.

Buna göre Ar-Ge aşağıdaki üç ana faaliyeti kapsamaktadır: - Temel araştırma (basic research); belirli bir uygulama veya kullanım gözetilmeyerek kuramsal veya deneysel çalışmalarla olgula-rın ve gözlemlenebilir durumların altında yatan etkenlere ilişkin yeni bilgi edinilmesi-ne yönelik çalışmalardır. - Uygulamalı araştırma (applied research); belirli bir amaca yönelik olarak yeni bilgi elde edilmesi için yürütülen faaliyetlerdir. Deneysel geliştirme (experimental develop-ment); araştırmadan ve/veya pratik deneyim-den edinilmiş olan bilgilerin kullanılarak ye-ni süreçlerin, sistemlerin ve hizmetlerin oluş-turulması veya halen üretilmiş veya oluştu-rulmuş olanların iyileştirmesi amacıyla yeni materyaller, ürünler, araç-lar üretilme-sine yönelik sistemli ça-lışmalardır İnovasyon (yenilik); sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebi-len mevcut pazarlara ba-şarı ile sunu-labilecek ya da yeni pa-zarlar yaratabilecek; yeni bir ürün ya da mal, hizmet, uygulama, yöntem veya iş modeli fikri ile oluşturulan süreçler ve süreçlerin neticeleri olarak tanımlanmaktadır. İnovas-yon süreci iki aşamadan oluşmaktadır: İlk aşama, yeni ve yaratıcı bir fikrin ortaya çık-masıdır. İkinci aşama ise yaratıcı fikri hayata geçirmek, başka bir ifadeyle ürüne, hizmete ve sürece yansıtarak işletmeye kâr yaratma-sını sağlamaktır. 2.aşama, İnovasyon, araştır-

malar sonucunda ulaşılan bir çıktıyı tanımla-maktan ziyade yaratıcı bir fikir veya bilginin yararlı uygulamalar şekline dönüştürülmesini sağlayan yöntemi ifade etmektedir. Buluş veya icat, yeni bir ürün veya yöntem için bir fikrin ilk oluşumunu içerirken, inovasyon günlük hayatta kullanılması için ilk kez uy-gulanmasıdır. Dolayısıyla, araştırma ve ge-liştirme inovasyon için gerekli olan girdiler-den biridir. Araştırma altyapısı, işgücünün eğitim durumu, bilişim teknolojileri ve ileti-şim altyapısı, kurumların ve piyasaların ge-lişmişliği diğer girdileri oluşturmaktadır. Bu çerçevede inovasyon, Ar-Ge merkezlerindeki gelişmelerin ötesinde daha geniş ve dinamik bir kapsama sahiptir. Öte yandan, inovasyon sürecinin dinamik yapısı ölçülmesini de zor-laştırmaktadır. Nitekim, OECD ve Avrupa Komisyonu gibi başlıca kurum ve kuruluşlar inovasyona ilişkin nitelikli ve kapsamlı veri-lerin derlenmesine yönelik çalışmalarını sür-dürmektedir.

Türkiye’de hangi faaliyetler AR-GE faaliyeti olarak kabul edilir?

- Bilimsel ve tek-nolojik alanlarda-ki belirsizliklerin açıklığa kavuştu-rulması amacı ile bilim ve teknolo-jinin gelişmesi için yeni teknik bilgi edinme, - Yeni yöntem-lerle yeni ürün-ler, malzemeler, sarf malzemeleri, cihazları, ekip-man, prosedür ve sistemlerin geliş-tirilmesi ve tasa-rım ve çizim ça-

lışmaları yoluyla yeni teknikler ve prototip-ler üretilmesi, - Yeni ve özgün tasarımları dayalı yazılım faaliyetleri, Yeni ürünler, yöntemler, süreçler ve prose-dürler araştırmak ve geliştirmek, - Bir ürünün kalitesini, standardını ve perfor-mansını artırırken, maliyetini azaltacak yeni teknikler ve teknolojiler araştırmak.

Gelişim EkoHavadis

3737

Türkiye’de Sağlanan Ar-Ge Destekleri Farklı mevzuatlarda düzenlense de, Türkiye’de gerçekleştirilen Ar-Ge faaliyetle-rine sağlanan Ar-Ge desteklerini, parasal teş-vikler ve vergi indirimi/muafiyeti olarak 2 ana grupta sınıflandırmak mümkündür.

Hibeler Ar-Ge faaliyetleri kapsamında yapılan Ar-Ge harcamaları için TUBİTAK, KOSGEB, Kal-kınma Ajansları ve Bilim, Sanayi ve Tekno-loji Bakanlığı gibi devlet kurumlarınca çeşit-li oran ve tutarlarda parasal hibeler sağlan-maktadır. TUBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknoloji Araştırma Kurumu) Ar-Ge ve ye-nilik harcamalarına parasal destek sağlayan Kurumların başında gelmektedir. TÜBİTAK tarafından sağlanan hibelerden yararlanmak için, bu kapsamda spesifik projeler geliştiril-meli ve bu projeler için operasyonel ve fi-nansal fizibilite detaylarını içeren gerekli belgelerle TÜBİTAK'a başvurmalıdır. Yapılan başvuru TÜBİTAK tarafından de-ğerlendirilir ve tüm koşulların sağlanması durumunda ilgili Ar-Ge projesi için sağlana-cak hibe onaylanır. TÜBİTAK tarafından onaylanan Ar-Ge projeleri; personel maliyet-leri, kullanılacak malzemeler, danışmanlık, seyahat ve genel giderler dahil olmak üzere % 60’a varan oranlarda hibe sağlanmaktadır. Vergi İndirim ve İstisnaları Ar-Ge Merkezleri ve Devlet Kurumlarınca Desteklenen AR&GE Projeleri: 5746 sayılı Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklen-mesi Kanunu, en az 30 tam zamanlı Ar&Ge personelinin istihdam edildiği Ar-Ge Mer-kezleri ile devlet kurumları tarafından des-teklenen Ar-Ge projeleri özel teşvikler sağla-

maktadır. Kanun kapsamında sağlanan teş-vikler aşağıdaki gibidir: Ar-Ge İndirimi: Ar-Ge harcamalarının %100 oranında Kurumlar Vergisi Matrahından in-dirilmesi (Eğer tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısı 500’ü aşarsa, %100 indirime ek ola-

rak, bir önceki yıla kıyasla sonraki yıl-da artış göstermiş olan Ar-Ge harca-malarının yarısı da indirilebilir.) Ücret Gelir Vergisi İstisnası: Ar-Ge Personeli ücretleri üzerinden hesapla-nan gelir vergisinin %80 veya %90 oranında vergiden istisna edilmesi 5 yıl boyunca sosyal güvenlik primi işveren payının %50 oranında istisna edilmesi Damga vergisi istisnası 100.000 TL’ye kadar tekno-girişim sermayesi desteği Teknoloji Geliştirme Bölgeleri: 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri

Kanunu, yüksek teknoloji alanlarındaki yatı-rımlar ve bu alanlardaki Ar-Ge projelerini desteklemek için Teknoloji Geliştirme Böl-geleri’nde faaliyet gösteren şirketler için özel teşvikler sağlamaktadır. Kanun kapsamında sağlanan teşvikler aşağıdaki gibidir: Kurumlar Vergisi İstisnası: Teknoloji Geliş-tirme Bölgeleri’ndeki yazılım geliştirme ve Ar&Ge faaliyetlerinden elde edilen kazanç-lar için, 31 Aralık 2023 tarihine kadar KDV İstisnası: Teknoloji Geliştirme Bölge-leri’nde geliştirilen yazılım uygulamalarının teslimi için, 31 Aralık 2023 tarihine kadar Gelir Vergisi İstisnası: Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’ndeki Ar&Ge faaliyetlerinde çalı-şan personel için, 31 Aralık 2023 tarihine kadar SGK İstisnası: 5 yıl boyunca sosyal güvenlik işveren payı için %50 oranında, 31 Aralık 2024 tarihine kadar.

Abdülkadir AY

Ülke Ekonomisi EkoHavadis

3838

Ekonomik Yapı Küba ekonomisi sosyalist ilkelere dayanan devlet kontrollü bir planlı ekonomidir. Son yıllarda özel sektör yatırımları artmakla be-raber üretim araçlarının büyük bir kısmı dev-let tarafından işletilir. 1992'de dış ticaretinin % 80'ini gerçekleştirdiği ve tarım üretimi için gereken sübvansiyonların sağlandığı SSCB'nin çöküşünden sonra tarımdan sana-yiye geçmiştir. İş gücünün % 21'inin çalıştığı tarım sektöründe şekerkamışı, tütün, turunç-giller, kahve ve pirinç önemli üretim ve ihra-cat kalemlerindendir. Ancak, ülkenin gıda ihtiyacının % 80’i ithalatla karşılanmaktadır. Sosyalist rejimde özellikle önem verilen balıkçılık ve hayvancılık yine önemli üretim kalemlerinden biridir. Turizm son yıllarda

yeniden eski canlılığını kazanmıştır. Özellik-le Kanadave Avrupa Birliği'nden gelen tu-ristler sayesinde turizm Küba ekonomisinin itici gücü haline gelmiştir. Çin Halk Cumhu-riyeti, Kanada, İspanya ve Hollanda Kü-ba'nın en büyük dış ticaret partnerleridir. Madencililiğin temelini ihracat kalemleri içinde önemli bir payı olan nikel oluşturur. Kişi başına düşen GSMH, 2015 yılı için 12.578 $' dır. Yaşam standardı hala 1990 ön-cesindeki seviyeye getirilememiştir. Bunun

en büyük nedeni, Sovyetler Birliği tarafından yapılan hibe ve yardımların, Sovyetlerin 1991'de yıkılmasıyla birlikte kesilmesidir. Petrol konusunda en büyük destekçisi Çin'dir. Mühendis ve makine yardımı yap-maktadırlar. Ayrıca Venezüella’da Hugo Chávez'in iktidara gelmesiyle birlikte, bu ülkeyle yapılan ekonomi anlaşmaları da Kü-ba'nın zor koşullara karşın yeni bir müttefik bulmasını ve bir ölçüde rahatlamasını sağla-mıştır.

Ekonomi Politikaları Ülke ekonomisinin % 90’ından fazlası devlet kontrolündedir. 1995 yılında Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) üye olan Küba, bu tarihten itibaren gümrük vergilerinde değişiklikler yapmıştır. MFN statüsüne sahip olmayan ya

da tercihli ticaret anlaşması imzalamadığı ülkelere daha yüksek oranda genel bir tarife oranı uygulayan Küba, aralarında Türki-ye’nin de yer aldığı DTÖ’ye üye ülkelere düşük bir gümrük tarifesi uygulamaktadır. 1995 yılından itibaren ülkede kısmen dönüş-türülebilir bir para birimi kullanılmaktadır. Batılı şirketler ile ortak yatırım şeklinde faa-liyette bulunulmasına izin veren 50 Sayılı Yatırım Kanunu 1982 yılından itibaren yü-rürlükte olup, 2003 yılında yapılan düzenle-melerle yatırımlar teşvik edilmektedir. Tu-

KÜBA'NIN EKONOMİSİ

Ülke Ekonomisi EkoHavadis

3939

rizm yatırımlarının toplam yatırımlar içinde % 68 paya sahip olduğu Küba’da; Minbas, Mintur, Micons, Minil, Minal, Minagri, Mintrans gibi devlet kurumlarının üretim konusunda yabancı yatırımcılarla işbirlikleri mevcuttur. Başlıca ihraç ürünleri şeker ve nikel olan Küba ekonomisi, 2015 yılında % 4 oranında büyümüş olup; 2016 yılında % 3,7 ve 2017 yılında % 4,6 oranında büyüme kaydedile-ceği tahmin edilmektedir. ABD, Küba’ya 1959 yılından bu yana ticari ambargo uygulamak-tadır. Ancak yan ABD’nin Kü-ba’nın ithalat yaptığı ülkeler ara-sında yer almasının nedeni, am-bargonun 2000 yılında ABD’den nakit ile tarım ve gıda ürünleri alınmasına yönelik olarak esne-tilmesidir. Kasım 2001’de yaşa-nan Michelle Kasırgası sonrasın-da gıda stokları azalan Küba, 2003 yılından itibaren ABD’den tarım ve gıda ürünleri almaya başlamıştır. Aralık 2014 tarihinde, ABD Başkanı Küba ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulacağı ve iki ülke arasında ilişkilerde normalleşme sürecinin başlayacağını açıklamıştır. İki ülke arasında seyahat ve ticaret alanında kısıtlamaların azaltılması, mali işbirliğini artması beklenmektedir. ABD’de yaşayan Küba vatandaşlarının ülkelerine göndereceği para miktarında yıllık yasal sınır 2000 dolar’ dan 8000 dolara çıkarılmıştır. Daha fazla

ABD vatandaşının Küba’yı ziyaret etmesine ve 400 dolar tutarında Küba ürününü yanın-da getirmesine izin verilecektir. Bu gelişme-

lerin Küba ekonomisine orta ve uzun dönem-de pozitif etkilerinin olması beklenmektedir.

Ekonomik Performans Küba ekonomisi, 2015 yılında % 4,0 oranın-da büyümüş olup; 2016 yılı için % 3,7 ora-nında büyüme tahmin edilmektedir.

GSYİH (Cari, 2015): 87,133 milyar ABD Doları Kişi başına GSYİH (PPP, 2016) : 21,017 ABD Doları GSYİH Büyüme Hızı (2016): %2 Enflasyon Oranı (2016): %4,5 İşsizlik Oranı (2016): %2,5 İhracatı (2016): 1.49 milyar ABD Doları İthalatı (2016): 6.25 milyar ABD Doları İkili ticaret hacmimiz (2016): 20 milyon ABD Doları

İhracatımız (2016): 6,3 milyon ABD Do-ları İthalatımız (2016): 13,7 milyon ABD Doları

Buket DEMİRCAN

Kültür EkoHavadis

4040

Yönetmen: John

Wells

Tür: Dram

Oyuncular: Ben Aff-

leck, Kevin Costner,

Chris Cooper, Tommy

Lee Jones

Yapım: 2011/İngiltere

E konomik durgunluk döneminde önce şir-

ketleri sonra aile düzenle-

ri bozulan iş adamlarını konu alan bir filmdir. İş

dünyasındaki hiyerarşik

sistemi gösteren bu film-de, durgunluk döneminde

bazılarının yıkılırken, ba-

zılarının nasıl zenginleşti-ği görülüyor.

Ekonomik durgunluk

ekonomi üzerinde makro

ve mikro etkiler yaratır. Düşük üretim, Gayri Safi

Yurtiçi Hasıla da düşüş

ve yüksek işsizlik oranı bunların başında gelir.

Mavi yaka çalışanları

temsil eden Ben Affleck bu filmde, yaşanan sıkın-

tıları gösteriyor. Yaşantı-

sında ve sosyal statüsün-de meydana gelen düşüş

depresyona girmesine

neden oluyor.

Oğuzhan SARIKAYA

THE COMPANY MEN

ŞİRKET ADAMLARI

Documents

300 Koyun Projesi · astronomik seviyelere yükseldi? Orta gelirlere sahip bir ailenin kredili konut sahibi olması nere-deyse imkansız hale gelirken, %20’lerin üzerine çıkan