Π.3.2.5 Πιλοική 0φαρμογή και αξιολόγηη ανιπροωπ 0υ 2ικού ...proteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/Kiousi_diatrofikes_pir... · Π.3.2.5

Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού

αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες

εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης

Νεοελληνική Γλώσσα

Γ΄ Δημοτικού

Τίτλος:

«Εξερευνώντας τις διατροφικές πυραμίδες »

Συγγραφή: ΚΟΛΟΣΙΔΟΥ ΣΟΦΙΑ

Εφαρμογή: ΚΙΟΥΣΗ ΕΛΕΝΗ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Θεσσαλονίκη 2015

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Γ ́Δημοτικού «Εξερευνώντας τις διατροφικές πυραμίδες»

Σελίδα 2 από 51

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και

δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και

Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες

προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η

οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς

πόρους.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι. Ν. ΚΑΖΑΖΗΣ

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.5. Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από

κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ

Υπεύθυνοι υπο-ομάδας εργασίας γλώσσας πρωτοβάθμιας:

Κώστας Ντίνας & Σωφρόνης Χατζησαββίδης

ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

http://www.greeklanguage.gr

Καραμαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη

Τηλ.: 2310 459101, Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]

http://www.greeklanguage.gr/

mailto:[email protected]




Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος

Εξερευνώντας τις διατροφικές πυραμίδες

Εφαρμογή σεναρίου

Ελένη Κιούση

Δημιουργία σεναρίου

Σοφία Κολοσίδου

Διδακτικό αντικείμενο


Τάξη

Γ΄ Δημοτικού

Σχολική μονάδα

Δημοτικό Σχολείο Ελεώνα-Θήβας

Χρονολογία

Από 03-12-2014 έως 07-01-2015

Διδακτική/θεματική ενότητα

Γλώσσα Γ΄ Δημοτικού, τεύχος γ΄, ενότητα 3.2.: «Του κόσμου το ψωμί», υποενότητα:

«Καλή όρεξη!»

Διαθεματικό

Ναι

Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμενα

Ι. Φιλολογικής ζώνης





ΙΙ. Άλλα γνωστικά αντικείμενα

Μελέτη Περιβάλλοντος

ΙΙΙ. Ημιτυπικές και άτυπες διαδικασίες εκπαίδευσης

Ερευνητικές Εργασίες – Project

Ευέλικτη Ζώνη

Χρονική διάρκεια

Για την εφαρμογή του σεναρίου απαιτήθηκαν 15 διδακτικές ώρες.

Χώρος

Ι. Φυσικός χώρος

Εντός σχολείου: αίθουσα διδασκαλίας, εργαστήριο Πληροφορικής

ΙΙ. Εικονικός χώρος

Google Docs, Thinglink, TimeToast, Publisher.

Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητή

Ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει, πριν την εφαρμογή του σεναρίου, να επισκεφτεί όλες

τις προτεινόμενες ηλεκτρονικές πηγές, για να διαπιστώσει αν είναι ενεργές. Θα

πρέπει να τις επεξεργαστεί, για να γνωρίζει το περιεχόμενό τους, πριν επιχειρήσει να

ασχοληθεί με αυτές στην τάξη. Είναι χρήσιμο να υπάρχει ένας φάκελος σε κάθε

υπολογιστή, ο οποίος θα περιέχει ένα έγγραφο με τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις που

καλούνται να επισκεφτούν τα παιδιά τοποθετημένες με τη σειρά που θα

χρησιμοποιηθούν. Τα δικτυακά εργαλεία Thinglink και TimeToast προσφέρουν

δωρεάν χρήση. Όμως ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να δημιουργήσει λογαριασμό και

να εξοικειωθεί με τις δυνατότητες που προσφέρουν. Καθώς επίσης θα πρέπει να

εξοικειωθεί και με τις φόρμες δημιουργίας ερωτηματολογίων του Google Docs.

Οι μαθητές/-τριες καλό θα ήταν να έχουν εξοικειωθεί με την εργασία σε

ομάδες ή έστω σε δυάδες. Θα πρέπει να έχουν κατακτήσει τις στοιχειώδεις




λειτουργίες του Η/Υ (χρήση λογισμικού κατασκευής κειμένου και παρουσίασης,

αντιγραφή-επικόλληση, αποθήκευση) και τον τρόπο πλοήγησης στις ιστοσελίδες του

διαδικτύου. Θεωρείται ότι έχουν έρθει σε επαφή με το είδος της έντυπης σχολικής

εφημερίδας στο πρώτο τεύχος του τετραδίου εργασιών της Γλώσσας στην

υποενότητα: «Τόσο χιόνι δεν ξανάγινε!» (άσκηση 5, σ. 64). Για την πραγματοποίηση

της δραστηριότητας δόμησης κειμένου στο πρώτο δίωρο υπάρχει ήδη η ανάλογη

εξοικείωση (δομή κειμένου: αρχή-μέση-τέλος) των μαθητών από τη Β΄ Τάξη στην

ενότητα 7: «Πώς λέμε ΟΧΙ;» και στο α΄ τεύχος της Γλώσσας (σσ. 67) και στο α΄

τεύχος του Τετραδίου εργασιών (σελ. 39). Όμως βοηθητικό θα ήταν να έχουν έρθει

σε επαφή και με τις έννοιες των όρων πρόλογος-κυρίως θέμα-επίλογος.

Η υλικοτεχνική υποδομή θα πρέπει να περιλαμβάνει επαρκή αριθμό Η/Υ, ώστε να

μπορεί κάθε ομάδα να εργάζεται σε έναν υπολογιστή. Θα πρέπει να υπάρχει ένα

προβολικό, για να γίνεται η επεξεργασία δεδομένων στην ολομέλεια. Ο χρόνος είναι

ενδεικτικός και εξαρτάται από τον βαθμό εξοικείωσης των παιδιών με τα λογισμικά

και τις ψηφιακές πρακτικές στις οποίες θα συμμετέχουν.

Εφαρμογή στην τάξη

Το συγκεκριμένο σενάριο εφαρμόστηκε στην τάξη.

Το σενάριο στηρίζεται

Σοφία Κολοσίδου, «Εξερευνώντας τις διατροφικές πυραμίδες», Γ΄ Δημοτικού

Το σενάριο αντλεί

Το σενάριο είναι πρωτότυπο στη σύλληψη.

Β. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ/ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το σενάριο είχε στόχο την καλλιέργεια θετικής στάσης απέναντι στην υγιεινή

διατροφή και την υιοθέτηση αντίστοιχων συμπεριφορών. Έγινε προσπάθεια να

αναδειχθούν τα σωματικά, ψυχικά και κοινωνικά οφέλη της σωστής διατροφής, όπως

http://www.pi-schools.gr/books/dimotiko/glossa_c/c_erg_1.pdf

http://www.pi-schools.gr/books/dimotiko/glossa_b/math/tefxos_a_61_70.pdf

http://www.pi-schools.gr/books/dimotiko/glossa_b/ergas/erg_a_31_40.pdf

http://www.pi-schools.gr/books/dimotiko/glossa_b/ergas/erg_a_31_40.pdf




και τα προβλήματα που τυχόν προκύπτουν από την κατάχρηση και αλόγιστη

κατανάλωση βλαβερών τροφίμων. Επιχειρήθηκε η αφύπνιση των μαθητών ως προς

την αντιμετώπιση των ΜΜΕ και η καλλιέργεια κριτικού πνεύματος, για να

αποφεύγεται το ενδεχόμενο να ενστερνίζονται απόψεις, δίχως πρώτα να ερευνούν αν

και κατά πόσο αληθεύουν. Η αξία της έρευνας στη διαμόρφωση των δικών τους

απόψεων αναδείχτηκε μέσα από τις δραστηριότητες του σεναρίου.

Οι προαναφερθέντες στόχοι πραγματοποιήθηκαν με τη βοήθεια των ΤΠΕ, με

βάση τις οποίες ήταν δομημένο το σενάριο. Προγράμματα και εφαρμογές, λογισμικά

και διαδίκτυο αξιοποιήθηκαν με σκοπό να επιτευχθούν, εκτός των άλλων, ο

γλωσσικός και τεχνολογικός γραμματισμός με γνώμονα πάντα την λειτουργική και

επικοινωνιακή τους αξία. Οι μαθητές εξασκήθηκαν σε συνεργατικές μορφές μάθησης

και έμαθαν να σέβονται τη γνώμη του άλλου, να διεκδικούν ευγενικά το δικαίωμα της

γνώμης τους και να αυτενεργούν δημιουργικά στο πλαίσιο της ομάδας.

Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο

Μέσα στις κοινωνίες υπάρχουν κατασκευασμένες γνώσεις και συγκεκριμένες

σημειωτικές συμβάσεις σχεδιασμού. Βασική αρχή του σεναρίου ήταν η αξιοποίηση

της οπτικής του σχεδιασμού από τη σκοπιά των Πολυγραμματισμών (Cope &

Kalantzis 2009). Σημείο αναφοράς αποτέλεσαν οι διαθέσιμοι σημειωτικοί πόροι

(available designs) που υπάρχουν ελεύθεροι στο διαδίκτυο (από blog εκπαιδευτικών,

διαδικτυακές εφημερίδες, ιστοσελίδες κρατικών φορέων κ.ά.). Στόχος ήταν οι

μαθητές να εξοικειωθούν με την αναζήτηση και ορθή αξιοποίησή τους, μαθαίνοντας

συγχρόνως να σκέφτονται κριτικά. Ο σχεδιασμός (designing) όμως με βάση τους

πόρους που διαθέτουν –οι μαθητές– δεν αποτελεί πάντα μια απλή διαδικασία

ακριβούς αναπαραγωγής/αναπαράστασής τους. Για τον λόγο αυτό, πρέπει οι μαθητές




να αναπτύξουν τις πρωτοβουλίες τους και να αναδείξουν τη δημιουργικότητά τους

μετασχηματίζοντας τη διαθέσιμη γνώση σε τέτοιο βαθμό, ώστε να συνθέτουν ένα

κείμενο (πολυτροπικό ή μη) ανάλογα με το κοινό στο οποίο απευθύνονται και την

εκάστοτε επικοινωνιακή περίσταση. Αυτό που προκύπτει από τη διαδικασία του

σχεδιασμού, το ανασχεδιασμένο (the redesigned), είναι ένα μοναδικό προϊόν, το

οποίο αποτελεί με τη σειρά του έναν καινούριο διαθέσιμο πόρο αξιοποιήσιμο σε μια

άλλη διδακτική περίσταση ή από άλλους μαθητές σε κάποιο νέο μαθησιακό

περιβάλλον.

Μέσα από τη διαδικασία αυτή, ο κάθε μαθητής μετασχηματίζεται ως μια

εγγράμματη ταυτότητα. Αναπτύσσει ενεργητικό ρόλο ως προς τη μάθηση και

επαναδιαπραγματεύεται με κριτικό τρόπο τα ζητήματα τα οποία κλήθηκε ή επέλεξε

να ασχοληθεί.

Με τον τρόπο αυτό, έγινε προσπάθεια να αντιμετωπιστούν οι μαθητές ως

υποκείμενα/πρωταγωνιστές της μαθησιακής διαδικασίας, που έχουν τη δυνατότητα

και το δικαίωμα να αναπτύσσουν πρωτοβουλία (agency) σε σχέση με τις

δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχουν. Εδώ εντάσσονται οργανικά τα νέα μέσα

στη μαθησιακή διαδικασία, η οποία προσπαθεί να καθρεφτίσει τις σύγχρονες ανάγκες

της κοινωνίας.

Οι δραστηριότητες του σεναρίου δεν είχαν την ίδια δομή σε κάθε δίωρο. Αν

εκλάβουμε το κάθε δίωρο ως μακροκείμενο (Christie 2002), βλέπουμε πως οι

δραστηριότητες στα πέντε πρώτα δίωρα δομούνται με βάση ένα γραμμικό χαρακτήρα

(serial macrogenre), ενώ στο έκτο με βάση έναν τροχιακό (orbital macrogenre). Οι

ομαδικές δραστηριότητες επομένως δεν ήταν ίδιες για όλους και δεν υπήρχε μία

γραμμική πορεία πραγμάτωσης. Η κάθε ομάδα ασχολήθηκε με διαφορετική

δραστηριότητα ή με ένα μέρος μιας δραστηριότητας, της οποίας το όλο

συγκεντρώθηκε και παρουσιάστηκε ως ένα συνολικό τελικό αποτέλεσμα.




Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις, πρότυπα, στάσεις ζωής

Επιχειρούνται τα εξής:

επαφή με το πρόβλημα της παχυσαρκίας και των διαταραχών διατροφής∙

εμπέδωση της σύνδεσης της υγιεινής διατροφής με τη σωματική και την

ψυχική υγεία∙

συσχέτιση της άθλησης και της καλής φυσικής κατάστασης με την σωματική

και ψυχική υγεία∙

επαφή με το πεπτικό σύστημα και συγκεκριμένα μετα μέρη και τον τρόπο

λειτουργίας του∙

συσχέτιση του ρυθμού των τραγουδιών με την κίνηση και το περιεχόμενο των

στίχων∙

κριτική στάση απέναντι στις πληροφορίες που προβάλλονται στο διαδίκτυο∙

συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας για διεξαγωγή έρευνας, πριν από τη

διεξαγωγή συμπερασμάτων∙

κριτική αντιμετώπιση των διαφημίσεων.

Γνώσεις για τη γλώσσα

Επιχειρούνται τα εξής:

εξάσκηση στη δόμηση παραγράφου∙

εξάσκηση στη δόμηση κειμένου∙

ενασχόληση με κειμενικούς δείκτες∙

εξάσκηση στην συμπλήρωση πίνακα διπλής εισόδου ως μέθοδο σημειώσεων

με βάση τις πληροφορίες που αντλούν από κείμενο∙

επεξεργασία της κειμενικής μορφής ενός συνεχούς κειμένου σε κείμενο

παρουσίασης∙

επαφή με την ανάγκη μετατροπής κειμένων σε διαφορετικά κειμενικά είδη

ανάλογα με τον επικοινωνιακό στόχο που επιθυμείται να επιτευχθεί∙




επαφή με τα χαρακτηριστικά των σλόγκαν∙

εξάσκηση στην απόδοση εύστοχων τίτλων σε γεγονότα∙

εντοπισμός των βασικότερων σημείων σε ένα κείμενο∙

εμπλουτισμός του θεματικού λεξιλογίου της διατροφής και της ανατομίας του

πεπτικού συστήματος∙

ανάδειξη αντίθετων λέξεων∙

ενασχόληση με ελληνικές παροιμίες∙

εξέταση της μορφής ενός εντύπου και ενός ηλεκτρονικού κειμένου ως προς

τον χωρισμό παραγράφων.

ΓραμματισμοίΕπιχειρούνται τα εξής:

εξάσκηση βασικών λειτουργιών στη χρήση ψηφιακών κειμένων (γραφή,

αντιγραφή, επικόλληση κτλ.)∙

περιήγηση σε ιστοσελίδες∙

δημιουργία διαφήμισης σε ψηφιακό διαδραστικό περιβάλλον και δυνατότητα

εκτύπωσής της∙

ενασχόληση με τη δημιουργία γραφημάτων σε Excel και αξιοποίησή του σε

πρόγραμμα παρουσίασης (Power Point)∙

εξάσκηση στη δημιουργία χρονογραμμής με τη διαδικτυακή εφαρμογή

TimeToast.∙

ενασχόληση με τη δημιουργίας ερωτηματολογίων στις φόρμες του Google

Docs∙

εξοικείωση με συνεργατικά διαδικτυακά εργαλεία (Google Docs και Google

Slides)∙

δημιουργία διαδραστικής αφίσας στο Thinglink.∙

επαφή με τη δημιουργία εφημερίδας στο Publisher.

http://www.timetoast.com/

http://www.thinglink.com/




Διδακτικές πρακτικές

Η ύπαρξη ομάδων από μόνη της δεν σημαίνει και πολλά πράγματα. Θα πρέπει να

εξηγήσουμε στα παιδιά, αν δεν είναι εξοικειωμένα, τους κανόνες καλής συνεργασίας.

Στόχος ήταν να καταφέρουν να συν-δημιουργήσουν και να συν-κατασκευάσουν μέσα

στα πλαίσια της ομάδας τους το έργο που τους αναθέτονταν κάθε φορά. Θα πρέπει να

σέβονται τη γνώμη του άλλου και να μπορούν αντικειμενικά να ξεχωρίζουν αν μια

ιδέα είναι αποτελεσματικότερη ή λειτουργικότερη από τη δική τους. Η ύπαρξη

εναλλασσόμενων ρόλων στις ομάδες (γραμματέας, αναγνώστης κειμένων, εκφωνητής

συμπερασμάτων κτλ.), όπου ήταν απαραίτητος ο καταμερισμός ρόλων, στάθηκε πολύ

βοηθητικός, γιατί έδινε την ευκαιρία σε όλα τα μέλη να συμμετέχουν ενεργά. Φυσικά

η ιδιαιτερότητα της κάθε ομάδας και του κάθε παιδιού ήταν αυτή που έθεσε τα

πλαίσια και τα όρια στους ρόλους, πάντα με διακριτικότητα, δίχως να θίγεται η

προσωπικότητα του καθενός. Ζητούμενο ήταν από κάθε εκπαιδευτική διαδικασία και

δραστηριότητα ο κάθε μαθητής να ωφεληθεί στο έπακρο, με βάση τις δικές του

ξεχωριστές ικανότητες και ιδιαιτερότητες.

Η εκπαιδευτικός είχε ρόλο βοηθητικό, καθοδηγητικό και υποστηρικτικό.

Ήταν στη διάθεση της ολομέλειας και των ομάδων ανά πάσα στιγμή. Στόχος ήταν να

δώσει τις απαιτούμενες εκείνες γνώσεις και δεξιότητες, ώστε οι μαθητές/-τριες να

μπορέσουν σταδιακά να αυτενεργήσουν αποτελεσματικά. Διευκρίνισε στους μαθητές

τους ρόλους των ομάδων από την αρχή και άφησε τις ομάδες να τους μοιράζουν στα

μέλη τους τηρώντας μια σειρά εναλλαγής των ρόλων.

Όλοι οι μαθητές/τριες παροτρύνθηκαν να σκεφτούν «έξω από το κουτί» και

επαινούνταν, κάθε φορά για τις πρωτοβουλίες που έπαιρναν. Όλες οι προτάσεις και οι

ιδέες των παιδιών εξετάσθηκαν, δεν υπήρξε η απόρριψη κάποιας, ή ο φόβος του

λάθους, για να αισθανθούν όλοι σημαντικοί στη διαδικασία της μάθησης.

Στη συγκεκριμένη τάξη των 12 μαθητών δημιουργήθηκαν τέσσερις ομάδες των τριών

ατόμων. Περισσότερες λεπτομέρειες και διεξοδικότερη ανάλυση υπάρχει στο Ε.




Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αφετηρία

Το γεγονός ότι η παιδική παχυσαρκία είναι πλέον μια θλιβερή πραγματικότητα στη

χώρα μας είναι ο λόγος που συντάχθηκε και εφαρμόστηκε το συγκεκριμένο σενάριο.

Αν και το πρόβλημα της παχυσαρκίας έχει χρόνια που εντοπίζεται στην Ελλάδα και

έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες περιορισμού με διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα

που εφαρμόστηκαν κατά καιρούς στα σχολεία, εντούτοις τα αποτελέσματα δεν ήταν

αρκετά ικανοποιητικά (Μάστορα κ.ά. 2008), όπως άλλωστε αναφέρεται και στην

ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Δημόσια Υγεία.

Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο

Στο βιβλίο δασκάλου της Γ΄ τάξης της Γλώσσας στην υποενότητα «Καλή όρεξη!»

(σελ. 48) της ενότητας 3.2. «Του κόσμου το ψωμί» σημειώνονται ως στόχοι: «η

ενίσχυση θετικών στάσεων στην υγιεινή των διατροφικών συνηθειών και η υιοθέτηση

υγιεινών διατροφικών συνηθειών». Στην αντίστοιχη υποενότητα του σχολικού

εγχειριδίου (σσ. 40-43) παρουσιάζονται η πυραμίδα της διατροφής και οι παγίδες που

μπορεί να κρύβει μια διατροφή ανθυγιεινών τροφίμων.

Οι γλωσσικοί στόχοι για την κατανόηση και παραγωγή προφορικού και

γραπτού λόγου αντλούν από τα ισχύοντα ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ. Για παράδειγμα, η

δραστηριότητα του πρώτου δίωρου για τη δόμηση παραγράφου και κειμένου και τη

χρήση κειμενικών δεικτών συνάδει με τους στόχους που προτείνονται (ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ,

σ. 28): «ο μαθητής ασκείται βαθμιαία, ώστε να είναι σε θέση να χρησιμοποιεί

κειμενικούς δείκτες για τη σύνδεση φράσεων, παραγράφων και νοηματικών

ενοτήτων, δηλαδή συνδετικές λέξεις και φράσεις όπως: γι’ αυτό, έτσι, ενώ, ύστερα

από όλα αυτά κτλ.» και τις ενδεικτικές δραστηριότητες (ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ, σ. 28):

«αυτοδιόρθωση και αλληλοδιόρθωση σύμφωνα με τα κριτήρια που τους έχουν δοθεί

για τα δομικά μέρη προτάσεων, παραγράφων και κειμένων και τον τρόπο σύνδεσής

τους».

http://ec.europa.eu/health/newsletter/114/focus_newsletter_el.htm

http://www.pi-schools.gr/books/dimotiko/glossa_c/c_dask.pdf

http://www.pi-schools.gr/books/dimotiko/glossa_c/c_mat_3.pdf

http://www.pi-schools.gr/books/dimotiko/glossa_c/c_mat_3.pdf

http://www.pi-schools.gr/programs/depps/




Αξιοποίηση των ΤΠΕ

Οι ΤΠΕ αξιοποιήθηκαν στα πλαίσια της αναζήτησης και επιλογής υλικού από

διαδικτυακές πηγές, της διαχείρισης του υλικού, της διασταύρωσης των πληροφοριών

και της οργάνωσης της παρουσίασης των μαθητών. Δόθηκε η ευκαιρία να

μελετήσουν πιο ολοκληρωμένα το κάθε κείμενο, μέσα από τις αντίστοιχες

ιστοσελίδες και να εξασκηθούν οι μαθητές στην ανάγνωση αυθεντικών ψηφιακών

κειμένων σε αντίστοιχα αυθεντικά ψηφιακά περιβάλλοντα.

Με τη συμμετοχή τους σε περιβάλλοντα σύγχρονης ψηφιακής επικοινωνίας

και κοινής διαδικτυακής επεξεργασίας εκπαιδευτικού υλικού και πληροφορίας

συμμετείχαν ενεργά στις πλέον νεότερες μορφές συνεργασίας. Πέρα από τη γνώση

των δυνατοτήτων των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του διαδικτύου, τους δόθηκε η

ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με συνεργατικές συνθήκες μάθησης, στις οποίες

εφάρμοσαν τους κανόνες καλής συνεργατικής συμπεριφοράς.

Επιπλέον, τα λογισμικά και οι εφαρμογές που χρησιμοποιήθηκαν βοήθησαν

τους/τις μαθητές/-τριες να αναπτύξουν τη δημιουργικότητα, προσφέροντας τη

δυνατότητα σχεδιασμού και υλοποίησης μιας ιδέας, θέτοντας σε εφαρμογή τη

σύνδεση έρευνας–αποτελέσματος–συμπεράσματος (TimeToast, Thinglink,

επεξεργασία γραφήματος στη φόρμα του Google Docs, Publisher) και

δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για την κατανόηση και παραγωγή προφορικού και

γραπτού λόγου, προσφέροντας στιγμές χαλάρωσης με τις ψυχαγωγικού τύπου

δραστηριότητες (on line εκπαιδευτικά παιχνίδια).

Κείμενα

Χρησιμοποιήθηκαν:

α) Ιστοσελίδες

Μηχανή αναζήτησης της Google.

https://www.google.gr/




Κρατική ιστοσελίδα για την παρέμβαση «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια

Υγεία: Αποτύπωση, Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Παιδικής Παχυσαρκίας –

Δράσεις για την Άσκηση και την Υγιεινή Διατροφή», κείμενο για το όραμα του

προγράμματος.

Ιστοσελίδα 11ου

δημοτικού Σχολείου Καβάλας, ο ρόλος των διαφημίσεων.

Ιστοσελίδα για την Αγωγή Υγείας του Νίκου Δόβρου , δημιουργία διαφήμισης

Υπουργείο Παιδείας, κείμενο για την παχυσαρκία στην παιδική ηλικία.

Ιστοσελίδα της διαιτολόγου-διατροφολόγου, Χρύσας Καρεσίου, Δείκτης Μάζας

Σώματος.

Βικιπαίδεια, δείκτης μάζας σώματος

Slideshare της Βιολέτας Σταύρου, Ποιες θρεπτικές ουσίες έχουν οι τροφές

Paratiritis-news, ελληνικές παροιμίες και η ερμηνεία τους

Τέχνη, ζωή, ευεξία, Clickatlife.gr.

β) Βίντεο από το You Tube

Τραγούδι: Το χοντρό μπιζέλι

Τραγούδι: Τάισέ με καλά! Ευτύχης Μπλέτσας

Τραγούδι: Τόσο λάθος διατροφή. Στίχοι-Μουσική: Τατιάνα Ζωγράφου

Ερμηνεία: Άρτεμις Βαβάτσικα, Τάσης Χριστογιαννόπουλος, Παιδική χορωδία

Δημοτικού ωδείου Μοσχάτου.

To πεπτικό σύστημα

Περί Διατροφής-Πυραμίδα τροφών από το West Channel

Τροφική Πυραμίδα SCY της Νικολέτας Ξενοφώντος

Ονειρομαγειρέματα – Εκπαιδευτική τηλεόραση (χρησιμοποιείται ως πρόταση

επιλογής για τη διαδραστική αφίσα)

γ) Φωτογραφικό υλικό

Ιστολόγιο PAREOULA, προσχολική εκπαίδευση, ιδέες, παιχνίδια…, εικόνα του

σκελετού της διατροφικής πυραμίδας.

http://www.paidiaskisidiatrofi.gr/



http://www.paidiaskisidiatrofi.gr/el/orama-tou-programmatos


http://11dim-kaval.kav.sch.gr/main/diatrofi/9ch.htm

http://www.agogiygeias.gr/joomla/index.php?option=com_content&view=frontpage&Itemid=1

http://www.agogiygeias.gr/joomla/index.php?option=com_content&view=article&id=33:2010-02-27-10-11-31&catid=21:2009-12-27-13-41-24&Itemid=36

http://eyzin.minedu.gov.gr/pages/parents/ChildObesitySV.aspx?ArticleID=5#.UuPwEtJYnIV

http://www.diatrofi.org/bmi.html?gclid=COeF_434gaoCFcsb4QodJjWbyg


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B5%CE%AF%CE%BA%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%BC%CE%AC%CE%B6%CE%B1%CF%82_%CF%83%CF%8E%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82

http://www.slideshare.net/second1964/ss-6857534

http://www.paratiritis-news.com/?p=62248

http://www.clickatlife.gr/diatrofi/story/21812

http://www.youtube.com/watch?v=EZHhGwqbmTM

http://www.youtube.com/watch?v=UtcUVVhJpJU

https://www.youtube.com/watch?v=FlKhuGA5JLI

https://www.youtube.com/watch?v=33EvdpJ_whk

https://www.youtube.com/watch?v=9EJg6yt5eSg

https://www.youtube.com/watch?v=S69SwRWanEk

https://www.youtube.com/watch?v=TmnIP46N5H0

http://effiekyr.wordpress.com/tag/%CF%80%CF%85%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CE%B4%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE%CF%82/




Ιστολόγιο Ψυχολογία και Θρησκεία του Νικήτα Καυκιού, εικόνα ανορεξικών

αγαλμάτων.

δ) Διαδικτυακά παιχνίδια

http://www.goodys.com/gr/junior/games/

ε) Διαδικτυακά εργαλεία

Thinglink

TimeToast

Google Docs

Διδακτική πορεία/στάδια/φάσεις

1η & 2η διδακτική ώρα

Αρχικά ξεκινήσαμε με το τραγούδι «Το χοντρό μπιζέλι» (διάρκεια 1:11). Οι μαθητές

πρώτα το άκουσαν και έπειτα ζωγράφισαν (σε κομμάτι από το ¼ ενός Α4 φύλλου)

τον πρωταγωνιστή του τραγουδιού, το χοντρό μπιζέλι. Ταυτόχρονα, επεξηγούνταν

τυχόν απορίες των παιδιών που σχετίζονταν με όσα ανέφερε το τραγούδι καθώς και

άγνωστες λέξεις, όπως πεντοζάλη, για να γίνεται κατανοητό το περιεχόμενο του

τραγουδιού.

Η αφετηρία της δραστηριότητας ήταν η παρουσίαση – ζωγραφιά του χοντρού

μπιζελιού και στη συνέχεια η περιγραφή του, όπως ακούγεται από το βίντεο. Έγινε

υπενθύμιση στους μαθητές για τη σειρά που έπρεπε να ακολουθήσουν (από πάνω

προς τα κάτω ή από κάτω προς τα πάνω), για να είναι πιο εύκολο για όσους άκουγαν

την περιγραφή να σχηματίζουν την αντίστοιχη εικόνα στο μυαλό τους.

Διευκρινίστηκε η χρήση ενεστώτα στα ρήματα και η σπουδαιότητα της χρήσης των

επιθέτων για μια πιο λεπτομερή και εύστοχη περιγραφή.

Ακολούθησε η νοηματική επεξεργασία του τραγουδιού. Οι μαθητές/-τριες

είπαν ότι: «το χοντρό μπιζέλι ήθελε να χορέψει ταγκό και ότι η διάθεσή του ήταν

χαρούμενη». Στο σημείο αυτό, χρησιμοποιήθηκε η τεχνική της αντίστροφης

http://www.psyche.gr/index.htm

http://www.psyche.gr/eating_disorders.htm

http://www.psyche.gr/eating_disorders.htm



http://www.timetoast.com/

http://www.youtube.com/watch?v=EZHhGwqbmTM




ιδεοθύελλας (reverse brainstorming), δηλαδή για να είναι κάποιος εύσωμος με πολλά

παραπανίσια κιλά σαν το χοντρό μπιζέλι, θα έπρεπε να τρώει πολύ και μάλιστα

βλαβερές τροφές για τον οργανισμό (γλυκά, παγωτά, σνακς, λιπαρά, φαστ φουντ

κτλ.). Αυτό προκάλεσε την αντιστροφή στη σκέψη των μαθητών/-τριών, οι οποίοι

όπως αναμενόταν είπαν ότι: «δεν πρέπει να καταναλώνουμε παχυντικές τροφές, αν

θέλουμε να είμαστε υγιείς και ευκίνητοι». Οι απόψεις που εκφράστηκαν

καταγράφτηκαν στον πίνακα και συμφώνησαν ότι η σωματική άσκηση σε

καθημερινή βάση ή σε τακτά χρονικά διαστήματα είναι αυτή που έχει μεγάλη

σημασία στον άνθρωπο και στα παιδιά ιδιαίτερα, προκειμένου να διατηρούνται σε

μια καλή φυσική κατάσταση και να ελέγχουν το βάρος τους. Κατανόησαν ότι η λάθος

διατροφή προκαλεί προβλήματα στην υγεία και ότι από τη μικρή ηλικία πρέπει κανείς

να συνειδητοποιήσει την ανάγκη της άθλησης. Έπειτα τέθηκε ερώτηση η οποία

αφορούσε τη συναισθηματική κατάσταση ενός παχύσαρκου ατόμου και αναφέρθηκαν

οι δυσάρεστες συνέπειες στη ψυχοσύνθεση και στον κοινωνικό του περίγυρο. Οι

απαντήσεις των μαθητών καταγράφτηκαν στον πίνακα από κάποιον μαθητή και

προκλήθηκε συζήτηση για την αρνητική εικόνα που μπορεί να έχει ένας τέτοιος

άνθρωπος απέναντι στους άλλους αλλά και στον εαυτό του (βλ. φάκελο

Συνοδευτικού υλικού>Ζωγραφιές Μπιζέλι).

Τεκμήρια




Η σοβαρότητα του θέματος συνεχίστηκε και με την προβολή της

προτεινόμενης εικόνας από το σενάριο, στην οποία τονίστηκαν οι συνέπειες για όλο

τον ανθρώπινο οργανισμό και σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν να μοιάσουν με το

χοντρό μπιζέλι.

Τεκμήρια

Στη συνέχεια η εκπαιδευτικός, εκμεταλλευόμενη το ενδιαφέρον που

δημιουργήθηκε γύρω από το θέμα, ρώτησε τους μαθητές «τι πιστεύουν ότι συμβαίνει

με την παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα, γιατί άραγε τα ελληνόπουλα να είναι από

τα περισσότερο επιρρεπή άτομα στο θέμα αυτό». Για να απαντηθεί το ερώτημα,

προβλήθηκε η κρατική ιστοσελίδα για την παρέμβαση της παχυσαρκίας, με τίτλο:

«Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία: Αποτύπωση, Πρόληψη και

Αντιμετώπιση της Παιδικής Παχυσαρκίας – Δράσεις για την Άσκηση και την Υγιεινή




Διατροφή». Από την ιστοσελίδα διαβάστηκε μόνο η πρώτη παράγραφος από το

κείμενο για το όραμα του προγράμματος. Οι μαθητές επεξεργάστηκαν την εικόνα και

παρατήρησαν ότι προβάλλονταν «αδύνατοι μαθητές, χαμογελαστοί όλο κίνηση και

υγεία». Ειπώθηκε επίσης, ότι «στην ιστοσελίδα δεν υπάρχει όνομα συγγραφέα και

δεν αναφέρονται οι πηγές των κειμένων».

Τεκμήρια

Η επόμενη σελίδα που προβλήθηκε ήταν από την Healthtimes, κατά την οποία

προβλήθηκε μόνο η εικόνα και το κείμενο, ώστε να μην τους τραβήξει το ενδιαφέρον

κάποια άλλη σελίδα με μη αποδεκτό περιεχόμενο. Κατά την επεξεργασία του

κειμένου οι μαθητές αντιλήφθηκαν ότι «η Ελλάδα έχει την πρωτιά στο θέμα της

παχυσαρκίας, ως κείμενο θα εμπιστεύονταν εκείνο που προέρχεται από έναν κρατικό

φορέα το οποίο μάλιστα θα έκανε αναφορά στις πηγές του». Παρατήρησαν ακόμα,

ότι «ο συγγραφέας και οι πηγές στο συγκεκριμένο κείμενο ήταν άγνωστοι».

Μετά τη διαπίστωση της πρωτιάς της Ελλάδας στην παιδική παχυσαρκία,

προβλήθηκαν εικόνες με ακραίες διατροφικές συνήθειες (από το φάκελο του

συνοδευτικού υλικού του αρχικού σεναρίου, υποφάκελο «1η φάση, έγγραφο εικόνες

διατροφικών διαταραχών») και κατανόησαν ότι «η λύση στο πρόβλημα δεν είναι ούτε

η αφαγία, ούτε η περιορισμένη λήψη τροφών (ανορεξία)». Ακούστηκαν όλες οι

απόψεις των μαθητών/-τριών και υπήρξε έντονος προβληματισμός. Επιπλέον, τέθηκε


http://www.healthtimes.gr/paxysarkia/859/Sokaristika_stoicheia:_Proti_i_Ellada_stin_paidiki_pachusarkia.htm




το θέμα της ιδέας να κατασκευαστεί μία εφημερίδα μικρής έκτασης, από τους/τις

μαθητές/-τριες της τάξης για τη διατροφή, με σκοπό να τη μοιράσουμε στις υπόλοιπες

τάξεις του σχολείου. Για το λόγο αυτό, θα έπρεπε οι ομάδες να σκεφτούν έναν

σχετικό τίτλο και κάποιο άρθρο από αυτά που επεξεργάζονταν και συζητούνταν μέσα

από τις δραστηριότητες. Για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα αφιερώθηκε μια

διδακτική ώρα, η οποία θα αναφερθεί στην περαιτέρω εφαρμογή του σεναρίου.


Στη διάρκεια αυτού του δίωρου, οι ομάδες ασχολήθηκαν με τη δομή της παραγράφου

όπως αναφέρεται στο σενάριο ( βλ. φάκελο συνοδευτικού υλικού, αρχικού σεναρίου,

υποφάκελο 1η φάση, έγγραφο «κοινό έγγραφο για τη διατροφή»). Ο στόχος ήταν η

κάθε ομάδα να γράψει σε ένα έγγραφο του Word, μια παράγραφο με τα κύρια

χαρακτηριστικά της: πρόλογος – κυρίως θέμα – επίλογος. Αρχικά, είχαν

παρακολουθήσει στην ολομέλεια της τάξης το δομημένο παράδειγμα του σεναρίου

και συμπλήρωσαν ομαδικά στο Power point τα κενά τετράγωνα της δραστηριότητας.

Έγινε συζήτηση και υπενθύμιση για τη δομή του σωστού κειμένου, δίνοντας

έμφαση στις λέξεις ή φράσεις (ακόμα, επίσης, έτσι, εξίσου σημαντικό, σε αντίθεση

με, τέλος, κλείνοντας κ.α.) που συνδέουν τις παραγράφους αλλά και τις προτάσεις,

προκειμένου να έχει μια συνοχή το κείμενό τους. Κλείνοντας, τονίστηκε η σημασία

του επιλόγου, ως ένα κομμάτι της παραγράφου μέσα στο οποίο θα περικλείουν,

συμπεραίνουν με λίγα λόγια τα όσα ήδη αναφέρουν στο κείμενό τους.




Τεκμήρια

Η δραστηριότητα ολοκληρώθηκε με τη συγγραφή μιας παραγράφου από την

κάθε ομάδα, η οποία άντλησε το κείμενό της από κάποιο άρθρο σχετικό με τη

διατροφή από αυτά που είχαν διαβάσει. Ο ρόλος της εκπαιδευτικού ήταν βοηθητικός,

καθοδηγητικός, για όσες ομάδες δυσκολεύονταν ή δεν είχαν κατανοήσει τη δομή της

παραγράφου (βλ. φάκελο> Συνοδευτικού υλικού>Παράγραφος).


Η πρώτη δραστηριότητα αφορούσε την πυραμίδα της διατροφής και τις ομάδες των

τροφίμων. Η προτεινόμενη σελίδα του σεναρίου από το ιστολόγιο του Δημοτικού

Σχολείου Μαδύτου δεν ήταν δυνατόν να βρεθεί και γι’ αυτό μαζί με τους μαθητές

βρήκαμε και παρουσιάσαμε την πυραμίδα της ιστοσελίδας: iatronet, η οποία

φιλοξενεί χρήσιμες συμβουλές και διατροφικές πληροφορίες. Ακολούθησε η

επεξεργασία των πληροφοριών για τη διατροφική πυραμίδα και χρησιμοποιήθηκε η

τακτική της αντιστροφής ως προς το σχήμα της. Οι μαθητές/-τριες ανέφεραν ότι «αν

αντιστρέφαμε την πυραμίδα αυτή δε θα μπορούσε να στηριχθεί, ούτε να ισορροπήσει,

γιατί δεν μπορεί να σταθεί στην κορυφή», αλλά «αν αντιστρέφαμε τις ομάδες των

τροφών, η πυραμίδα θα ισορροπούσε, όχι όμως και ο οργανισμός μας». Έγινε

αντιληπτό ότι στη βάση της διατροφικής πυραμίδας βρίσκονται τα δημητριακά τα

http://www.iatronet.gr/diatrofi/swsti-diatrofi/article/935/h-kainoyria-diatrofiki-pyramida-toy-usda-ta-yper-kai-ta-kata.html




οποία πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά στον οργανισμό, ακολουθούν τα λαχανικά

και τα φρούτα από 3-5 μερίδες, κατόπιν τα γαλακτοκομικά, το κρέας και οι ξηροί

καρποί από 2-3 μερίδες και τέλος στην κορυφή βρίσκονται τα γλυκά, το λάδι και

διάφορα άλλα λιπαρά τα οποία πρέπει να παίρνει ο οργανισμός όχι πολύ συχνά.

Στη συνέχεια, οι ομάδες συμπλήρωσαν την πυραμίδα στο κείμενο

παρουσίασης που ήταν στο φάκελο του προτεινόμενου σεναρίου (βλ.

φάκελο>Συνοδευτικού υλικού>Παρουσίαση Πυραμίδα).

Τεκμήρια

Έπειτα προτάθηκε από την εκπαιδευτικό να ανοίξουν το Slide share της

Βιολέτας Σταύρου: Ποιες θρεπτικές ουσίες έχουν οι τροφές, το οποίο δημιουργήθηκε

για το μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος της Β΄ Τάξης. Διαβάστηκε το κείμενο

από τις ομάδες, οι οποίες κρατούσαν σημειώσεις για την ομάδα τροφίμων που τους

ενδιέφερε και έτσι στη συνέχεια η κάθε ομάδα συμπλήρωσε ένα έγγραφο σε πίνακα

διπλής εισόδου (βλ. φάκελο>Συνοδευτικού υλικού>έγγραφο Πίνακας) και έγραψαν

στον επεξεργαστή κειμένου – Word, μια μικρή παράγραφο για τα θρεπτικά στοιχεία

της ομάδας των τροφίμων που είχαν αναλάβει και τις ευεργετικές ή όχι δράσεις που

έχουν στο ανθρώπινο σώμα (βλ. φάκελο>Συνοδευτικού υλικού>Τα θρεπτικά στοιχεία

των τροφών).

http://www.slideshare.net/second1964/ss-6857534




Τεκμήρια

Τέλος, οι μαθητές/-τριες μετέτρεψαν τα κείμενά τους σε κείμενα

παρουσιάσεων σε Google Slides και τα παρουσίασαν στην ολομέλεια αναλύοντας το

περιεχόμενό τους. Χρησιμοποίησαν ένα κοινό φύλλο παρουσίασης σε Google Slides

και κωδικοποίησαν το κείμενό τους, αφού πρώτα ενημερώθηκαν από την

εκπαιδευτικό ότι θα χρησιμοποιήσουν το κείμενο της προηγούμενης δραστηριότητας.

Τονίστηκε επίσης, ότι σε μια παρουσίαση δε γράφουμε όλες τις λεπτομέρειες, αλλά

μόνο τα σημαντικότερα στοιχεία του θέματος. Στην αρχή έγραψαν τον τίτλο της κάθε

ενότητας και στη συνέχεια με τις κουκίδες απαρίθμησαν συνοπτικά το επιμέρους

περιεχόμενο. Επισημάνθηκε πως επιτρέπονταν η αντιγραφή – επικόλληση από το

αρχικό τους κείμενο, γιατί και τα δύο ήταν δικά τους. Στο σημείο αυτό αναφέρθηκε ο

όρος λογοκλοπή και ζητήθηκε η ανάλυση του όρου. Οι μαθητές απάντησαν ότι

«αποτελείται από δύο όρους: λόγος και κλοπή, δηλαδή ότι δεν κλέβουμε τα λόγια των

άλλων». Η εκπαιδευτικός εξήγησε ότι η αντιγραφή ξένων κειμένων ή κομματιών

αυτών και η επικόλλησή τους σε δικό μας κείμενο, έτσι ώστε να παρουσιάζονται ως

δικές μας ιδέες είναι κάτι που δε θεωρείται σωστό.

Κατόπιν, διευκρινίστηκε ότι όταν παρουσιάζονται κείμενα μεγάλης έκτασης

με Power Point, οι ομιλητές μπορούν να έχουν και το ολοκληρωμένο κείμενο

μπροστά τους, για να το συμβουλεύονται. Τα κείμενα των παρουσιάσεων είναι για να




βοηθούν τους ομιλητές να οργανώνουν τη σκέψη τους και για να μπορεί να

παρακολουθήσει το κοινό το θέμα που αναπτύσσεται, ενώ συγχρόνως υπάρχει η

δυνατότητα να ανατρέξει ο θεατής – ακροατής, σε σημαντικές έννοιες ή προτάσεις

που δεν πρόλαβε να επεξεργαστεί κατά την προφορική παρουσίαση (βλ. φάκελο>

Συνοδευτικού υλικού>Τα θρεπτικά στοιχεία των τροφών- σε Power Point).

Τεκμήρια


Στη διάρκεια αυτής της δίωρης δραστηριότητας αξιοποιήθηκαν οι πυραμίδες από το

Power Point του αρχικού σεναρίου (βλ. Συνοδευτικό υλικό αρχικού σεναρίου,

φάκελος «3η φάση», έγγραφο «Διατροφικές πυραμίδες»). Δόθηκε στους μαθητές

κάποιος χρόνος, για να παρατηρήσουν τις εικόνες που έβλεπαν και τους ζητήθηκε να

περιγράψουν μία δυσδιάστατη, έπειτα μια τρισδιάστατη, κάποια που να έχει

μετατραπεί σε κάθετη, μια άλλη που να έχει το σχήμα πιάτου, κάποια που να είναι

παραλλαγμένη ως προς το περιεχόμενο και κάποια που να αφορά μόνο παιδιά. Οι

αντιδράσεις των μαθητών ήταν η έκπληξη αλλά και η περιέργεια, γιατί δεν είχαν δει

μέχρι εκείνη τη στιγμή δυσδιάστατη ή τρισδιάστατη πυραμίδα, καθώς και πυραμίδα

σε σχήμα πιάτου. Ενθουσιάστηκαν επίσης, όταν είδαν ότι υπάρχει διατροφική

πυραμίδα για παιδιά.




Οι γνώσεις τους διευρύνθηκαν περισσότερο όταν άκουσαν το βίντεο Περί

Διατροφής- Πυραμίδα τροφών (από την αρχή έως το 2:48) και Τροφική Πυραμίδα

SCY (συνολική διάρκεια 1:40). Στο πρώτο παρατήρησαν ότι η πυραμίδα

παρουσιάζεται ως ένα γράφημα της διατροφής που εξελίχθηκε, ενώ στο δεύτερο, το

οποίο ήταν στα αγγλικά, αλλά με ελληνικούς υπότιτλους, σχολιάζεται η μετατροπή

της οριζόντιας πυραμίδας σε κάθετη και τονίζεται πως υπάρχουν 12 διαφορετικές

πυραμίδες, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ατόμου. Οι μαθητές/-τριες

άκουσαν και είδαν με μεγάλη προσοχή τα όσα περιγράφονταν στα δύο βίντεο και με

τον τρόπο αυτό εμπλουτίστηκαν οι γνώσεις τους, για να τις αξιοποιήσουν στη

συνέχεια με τη δημιουργία της χρονογραμμής Time Toast. Επιπλέον, είδαν και

διάβασαν το κείμενο της ιστοσελίδας clickatlife.gr, στην οποία υπήρχε ένα άρθρο με

τίτλο «Η γέννηση, η εξέλιξη και η σημασία της διατροφικής πυραμίδας».

Συγκεκριμένα, εντόπισαν το κομμάτι-παράγραφο που ανέφερε συνοπτικά όλη τη

διαδρομή εξέλιξης της πυραμίδας μέσα στο χρόνο.

Τεκμήρια





http://www.clickatlife.gr/diatrofi/story/21812




Η επόμενη ενέργεια των μαθητών/-τριών ήταν να δημιουργήσουν στο

διαδικτυακό εργαλείο Time Toast μία χρονογραμμή, με αυτά που είχαν ακούσει και

είχαν δει. Η εκπαιδευτικός είχε εκτυπώσει το βοηθητικό φύλλο εργασίας (βλ.

Συνοδευτικό υλικό αρχικού σεναρίου, φάκελος «3η φάση, Γραμμή του χρόνου»), το

οποίο διαβάστηκε μεγαλόφωνα και δόθηκαν εξηγήσεις στην πράξη. Το υλικό που

χρησιμοποιήθηκε για την εισαγωγή εικόνων, ήταν από το Συνοδευτικό υλικό του

αρχικού σεναρίου, φάκελος «7η φάση», υποφάκελος «Εικόνες από πυραμίδες». Έτσι,

εισήγαγαν τέσσερα γεγονότα. Αυτά αφορούσαν:

τη σουηδική πυραμίδα του 1974, που δίνεται ο μήνας – Σεπτέμβριος από

σουηδική ιστοσελίδα.∙

την πυραμίδα του 1992, που δίνεται ο μήνας Αύγουστος από το Υπουργείο

Γεωργίας των Η.Π.Α.∙

την ημερομηνία 12 Ιανουαρίου 2005, για την πυραμίδα του 2005 (My

Pyramid), η οποία βρίσκεται σε ξένη ιστοσελίδα∙

την ημερομηνία 2 Ιουνίου 2011, για το πιάτο μου του 2011 (My plate), η

οποία δίνεται από ελληνικό blog∙

Οι μαθητές/-τριες συνεργάστηκαν στη δραστηριότητα αυτή και τους βοήθησε

πολύ το αρχικό φύλλο εργασίας αλλά και η εκπαιδευτικός σε οποιαδήποτε δυσκολία

συναντούσαν. Δεν είχαν εργαστεί στο παρελθόν με το αντίστοιχο εργαλείο ή με

κάποιο παρόμοιο για δημιουργία χρονογραμμής. Έτσι, ευχαριστήθηκαν με την τελική

τους δημιουργία και αντιλήφθηκαν ότι τα γεγονότα έχουν μία χρονική σειρά η οποία

μπορεί να φτιαχτεί και να είναι ορατή ως μία ακολουθία, ενώ ταυτοχρόνως μπορούν

να εισάγουν εικόνα και κείμενο για το κάθε γεγονός (βλ. Συνοδευτικό

υλικό>Χρονογραμμή).

http://www.mersmak.kf.se/Toppmeny-startsida-/KFBibliotek/Kooperativ-kronika-startsida/Sok/KF-Kronika---Visa-artikel/?articleid=641

http://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&ved=0CDAQFjAB&url=http%3A%2F%2Fwww.cnpp.usda.gov%2FPublications%2FMyPyramid%2FOriginalFoodGuidePyramids%2FFGP%2FFGPFlyerLineEng.pdf&ei=OzgBU7GNMYaShQeljoH4BA&usg=AFQjCNEai-HR5HvV5rF9cqER8V5KQUwk

http://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&ved=0CDAQFjAB&url=http%3A%2F%2Fwww.cnpp.usda.gov%2FPublications%2FMyPyramid%2FOriginalFoodGuidePyramids%2FFGP%2FFGPFlyerLineEng.pdf&ei=OzgBU7GNMYaShQeljoH4BA&usg=AFQjCNEai-HR5HvV5rF9cqER8V5KQUwk

http://www.hard24get.com/food/food.htm

http://thematadiatrofis.blogspot.gr/2011/06/blog-post_07.html




Τεκμήρια

Έχοντας πλέον αναδείξει από πολλές σκοπιές το θέμα της διατροφής, οι

μαθητές παροτρύνθηκαν να δημιουργήσουν ένα ερωτηματολόγιο, για τον εντοπισμό

των διατροφικών συνηθειών των μαθητών της τάξης. Αυτό έγινε συνεργατικά με την

ενεργή συμμετοχή όλων των μαθητών στην ολομέλεια και προτάθηκαν από όλες τις

ομάδες ερωτήσεις. Αρχικά δημιουργήθηκε σε ένα έγγραφο του Word, κατά το οποίο

οι μαθητές έλεγαν ερωτήσεις και η εκπαιδευτικός έγραφε –για να κερδίσουμε χρόνο–

και κατόπιν, το κείμενο μεταφέρθηκε σε μία φόρμα του Google Docs. Το

ερωτηματολόγιο – φύλλο εργασίας το ανεβάσαμε (μαζί με τους μαθητές) στο

ιστολόγιο του σχολείου, για να έχουν τη δυνατότητα να «μπαίνουν» και τις υπόλοιπες

μέρες που θα εφαρμόζαμε το σενάριο, να κάνουν Υποβολή στη φόρμα. Αυτό έγινε

διότι δεν ήταν δυνατόν να υποβάλλουν τις απαντήσεις τους ταυτοχρόνως όλες οι

ομάδες (βλ. φάκελο> Συνοδευτικού υλικού>Ερωτηματολόγιο> Διατροφή).


Οι μαθητές/τριες ολοκλήρωσαν στο προηγούμενο δίωρο τη συμπλήρωση του

ερωτηματολογίου και διάβασαν τις απαντήσεις. Η επεξεργασία των απαντήσεων

έγινε με αριθμομέτρηση των απαντημένων ερωτήσεων και κατόπιν τις




επεξεργάστηκαν στη φόρμα του Google Docs μαζί με την εκπαιδευτικό. Η φόρμα

δίνει τη δυνατότητα εισαγωγής διαφόρων γραφημάτων (γραμμής, περιοχής, στήλης,

ράβδου, διασποράς, πίτας κ.ά.) αρκεί να τοποθετηθούν σωστά τα δεδομένα των

στηλών και των γραμμών ανάλογα με το γράφημα που έχει σκοπό κάποιος να

δημιουργήσει. Αρχικά οι μαθητές σημείωσαν σε ένα απλό χαρτί τον αριθμό των

απαντήσεων και τις επιλογές που είχαν γίνει για την κάθε ερώτηση σύμφωνα με το

δείγμα της έρευνας και κατόπιν επέλεγαν ένα γράφημα για να εισάγουν τα δεδομένα

και να σχηματοποιηθούν (βλ. Συνοδευτικό υλικό>έρευνα διατροφής).

Αφού οι μαθητές έφτιαξαν τα γραφήματα, προβλήθηκαν στην ολομέλεια της

τάξης για παρουσίαση και σχολιασμό. Τα συμπεράσματα που έδειξε η έρευνα ήταν

ότι οι μαθητές της τρίτης τάξης είχαν καλύτερες διατροφικές συνήθειες από τους

μαθητές της τετάρτης τάξης, διότι οι περισσότεροι είχαν 4-5 γεύματα την ημέρα.

Ακολούθως, το γράφημα με τις διατροφικές συνήθειες ανά εβδομάδα, έδειξε ότι οι

μαθητές τρώνε σπάνια γλυκά, καθημερινά τρώνε δημητριακά, φρούτα και

γαλακτοκομικά, ενώ η συχνότητα με την οποία τρώνε ψάρια και κρέας είναι 1-2

φορές την εβδομάδα. Σχετικά με την κατανάλωση νερού, το γράφημα έδειξε ότι οι

περισσότεροι πίνουν πάνω από 10 ποτήρια την ημέρα. Τις υπόλοιπες δυο απαντήσεις

τις σχολίασαν προφορικά. Έτσι είπαν ότι «προτιμούν περισσότερο τα ψητά φαγητά

και όλοι είχαν την πεποίθηση ότι η αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης και αλατιού

βλάπτει τον οργανισμό». Το τελικό συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν ήταν ότι «από

τη μικρή ηλικία κάποιος πρέπει να αποκτήσει σωστές διατροφικές συνήθειες, τις

οποίες πρέπει να διατηρήσει μεγαλώνοντας».

Στη συνέχεια ακούσαμε και είδαμε το τραγούδι «Τόσο λάθος διατροφή»

(3:48) και συζητήθηκε το περιεχόμενο του βίντεο. Οι μαθητές ανέφεραν ότι

«άκουσαν για δύο κατηγορίες τροφίμων, τις θρεπτικές και τις βλαβερές. Πρόσεξαν

ότι υπήρχαν επίσης δύο ρυθμοί, ένας έντονος και ένας απαλός». Είπαν ακόμα, ότι «ο

έντονος ρυθμός μπορεί να συνδυαστεί με τις υγιεινές τροφές (βλίτα, μαρούλι,

https://www.youtube.com/watch?v=FlKhuGA5JLI




φρούτα), γιατί είναι η αναγκαία δράση, για την ενεργοποίηση του οργανισμού να

αντισταθεί στις επιθυμίες του ανθρώπου» και «ο απαλός ρυθμός μπορεί να

συνδυαστεί με τις βλαβερές τροφές (σοκολάτα, πατατάκια, γαριδάκια, πακοτίνια),

γιατί είναι αυτός που κάνει τον καθένα μας να χαλαρώσει και να καθίσει να τα

απολαύσει. Είναι αυτά που δεν μπορεί κανείς να αντισταθεί εύκολα».

Τεκμήρια

Την επόμενη ώρα του δίωρου αυτού παρουσιάστηκε στην ολομέλεια της

τάξης το βίντεο του 2ου

Νηπιαγωγείου Γαργαλιάνων (έως 2:30), στο οποίο είδαν τα

παιδιά να χορεύουν το τραγούδι «Τόσο λάθος διατροφή». Αυτό που σχολίασαν ήταν

«η επιλογή των χρωμάτων από τα υφάσματα που χρησιμοποιήθηκαν για την

αναπαράσταση των φρούτων(πράσινο σκούρο), των λαχανικών (πράσινο ανοιχτό) και

της σοκολάτας (καφέ)». Επιπλέον, πρόσεξαν τις αργές και τις γρήγορες κινήσεις των

παιδιών, σύμφωνα με τον ρυθμό της μουσικής, όταν «το παιδί-σοκολάτα και το παιδί-

γαριδάκι περνούσε από μπροστά από τα άλλα παιδιά-τρόφιμα, τότε αυτά έπεσαν

κάτω», γιατί όπως είπαν «θα ήθελαν να χαλαρώσουν και να τα δοκιμάσουν».

Μια επόμενη ερώτηση που ακολούθησε ήταν, αν πρόσεξαν το κοινό σημείο

των περισσότερων ιστοσελίδων που είχαμε παρακολουθήσει. Οι μαθητές είπαν ότι

«όλα αυτά τα σχολεία ασχολήθηκαν με το θέμα της υγιεινής διατροφής, γιατί είναι

πολύ σημαντικό να αρχίζει η σωστή διαπαιδαγώγηση από τη νηπιακή ηλικία και ότι

http://www.youtube.com/watch?v=YdEDMmQZ9uE




καλό θα είναι να ενημερώνονται όχι μόνο τα παιδιά, αλλά και οι γονείς που τα

μεγαλώνουν».

Σε συνέχεια της σοβαρότητας του θέματος, οι μαθητές παρακολούθησαν την

ιστοσελίδα για την παχυσαρκία στην παιδική ηλικία, από το Υπουργείο Παιδείας που

στοχεύει στην ενημέρωση και δραστηριοποίηση των σχολικών μονάδων και των

οικογενειών. Αρχικά οι μαθητές εντόπισαν το λογότυπο του Υπουργείου και έτσι

αντιλήφθηκαν ότι πρόκειται για μία έγκυρη πηγή πληροφοριών. Η εκπαιδευτικός

διάβασε την πρώτη παράγραφο και ζήτησε από τους μαθητές να εντοπίσουν τα μέρη

της παραγράφου και τους κειμενικούς δείκτες. Αυτό που παρατήρησαν ήταν ότι: «το

κείμενο δεν είχε παραγράφους, αλλά ήταν ένα ενιαίο κομμάτι που μιλούσε για τη

διατροφή, χωρίς να υπάρχει κενό, ως ένδειξη της παραγράφου, στην αρχή του

κειμένου». Επισημάνθηκε ότι τα ηλεκτρονικά κείμενα, λόγω του πλούσιου

περιβάλλοντος σε ερεθίσματα, στο οποίο ανήκουν οι διαφημίσεις και οι εικόνες, είναι

συνήθως πυκνογραμμένα κείμενα και οι σειρές περιέχουν περισσότερες λέξεις-

πληροφορίες, λόγω του μεγαλύτερου μήκους της ηλεκτρονικής σελίδας. Το τελικό

συμπέρασμα που βγήκε από τη συζήτηση ήταν ότι τα μικρά κείμενα σε κομμάτια

είναι ευανάγνωστα και πιο ξεκούραστα στο μάτι του αναγνώστη.

Τεκμήρια

http://eyzin.minedu.gov.gr/pages/parents/ChildObesitySV.aspx?ArticleID=5#.UuPwEtJYnIV





Στη συνέχεια εξετάστηκε ο ρόλος της διαφήμισης στις επιλογές των καταναλωτών.

Έτσι, προβλήθηκε το περιεχόμενο της ιστοσελίδας του 11ου

Δημοτικού Σχολείου

Καβάλας για την υγιεινή διατροφή και συγκεκριμένα ο ρόλος των διαφημίσεων.

Αναλύθηκαν οι έξι τεχνικές που χρησιμοποιούν οι διαφημίσεις για να πείσουν τους

αγοραστές να πάρουν το προϊόν. Αναφέρθηκαν επίσης τα συστατικά των

συσκευασιών. Στο σημείο αυτό οι μαθητές παρατήρησαν ότι «τα περισσότερα

τρόφιμα είναι γεμάτα από λιπαρά, δεν αναφέρεται αν περιέχουν νάτριο (αλάτι) και

ότι έχουν υποκατάστατο κάποιας γεύσης: πίτσας ή σοκολάτας και όχι την πραγματική

γεύση». Άρα ο στόχος είναι «να μας παραπλανήσουν, ώστε να αγοράσουμε το

προϊόν».

Από την ιστοσελίδα της Αγωγής Υγείας του Νίκου Δόβρου, ασχολήθηκαν με

τη δραστηριότητα της δημιουργίας διαφήμισης, η οποία περιείχε ένα παιχνίδι με τον

Τούλη τον Πατατούλη και αναφέρονταν στους τρόπους εξαπάτησης από τη

διαφήμιση. Αφού οι μαθητές έπαιξαν το παιχνίδι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «τα

ΜΜΕ προβάλλουν διαφημίσεις με στόχο το κέρδος, παρασύροντας τις περισσότερες

φορές τους καταναλωτές στην αγορά άχρηστων ειδών και βλαβερών για την υγεία.

Γι’ αυτό πρέπει πάντα να σκεφτόμαστε πριν αγοράσουμε κάτι, αν το χρειαζόμαστε

πραγματικά, αν είναι ωφέλιμο για την υγεία μας και πρέπει πάντα να εξετάζουμε

πολύ καλά τις αναγραφόμενες ετικέτες του προϊόντος με τα συστατικά που περιέχει».

Ο κίνδυνος όμως εξαπάτησης μπορεί να υπάρχει και αλλού, όπως σε μια

ιδιωτική ιστοσελίδα διαιτολόγου/διατροφολόγου, ο Δείκτης Μάζας Σώματος, «η

οποία μπορεί να εξετάζει το βάρος του κάθε ανθρώπου σύμφωνα με το ύψος και το

βάρος του, αλλά δεν λαμβάνει υπόψιν τις ιδιαιτερότητες του καθενός και πολύ

περισσότερο μάλιστα των παιδιών». Αναλύθηκε αρχικά τι είναι ο Δείκτης Μάζας

Σώματος δηλαδή η ένδειξη για τον υπολογισμό του βαθμού παχυσαρκίας ενός

http://11dim-kaval.kav.sch.gr/main/diatrofi/9ch.htm

http://www.agogiygeias.gr/joomla/index.php?option=com_content&view=frontpage&Itemid=1

http://www.agogiygeias.gr/joomla/index.php?option=com_content&view=article&id=33:2010-02-27-10-11-31&catid=21:2009-12-27-13-41-24&Itemid=36





ατόμου και επισημάνθηκε ότι είναι πολύ βασικό να απευθυνόμαστε σε ειδικούς για

κάποιο πρόβλημα που υπάρχει, σύμφωνα με τις δικές του ανάγκες. Μετά την

επίσκεψη στην συγκεκριμένη ιστοσελίδα οι μαθητές/-τριες κατέληξαν στο

συμπέρασμα ότι «τα αποτελέσματα που συνεπάγονται για κάποιον, γράφοντας το

ύψος του και το βάρος του, είναι πολύ γενικά και δεν εντοπίζουν το πρόβλημα, γι’

αυτό μπορεί να μη λυθεί και να ακολουθήσει εξαντλητικές δίαιτες που θα του φέρουν

αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που θέλει. Άρα, οι επιλογές μας δεν πρέπει να είναι

βιαστικές και να σκεφτόμαστε κάθε φορά πριν αγοράσουμε κάτι». Στο σλόγκαν που

κατέληξαν μετά από ψηφοφορία στην ολομέλεια της τάξης ήταν: «Σκέψου, πριν

αποφασίσεις».

Τεκμήρια

Η αφόρμηση για τη δραστηριότητα που ακολουθεί ήταν το περιεχόμενο της

ιστοσελίδας Paratiritis-news, όπου υπάρχουν ελληνικές παροιμίες και η ερμηνεία

τους. Οι μαθητές/-τριες διάβασαν τις παροιμίες και συζητήθηκε το περιεχόμενό τους.

Αρχικά ειπώθηκε ότι οι παροιμίες αποτελούν μέρος της λαϊκής παράδοσης του τόπου

μας και διατυπώθηκαν με βάση τη συσσωρευμένη εμπειρία που αποκτήθηκε από τον

ελληνικό λαό. Επίσης, ότι αντανακλούν τη λαϊκή σοφία και εκφράζουν μια αλήθεια

για τη ζωή. Ρωτήθηκαν «από πού πιστεύουν ότι αντλούν οι συγκεκριμένες παροιμίες

το θέμα τους» και ήταν εύκολο να αντιληφθούν ότι «μιλούν για τα τρόφιμα και τις






διαδικασίες παραγωγής τροφίμων. Οι δημιουργοί των παροιμιών ήταν ο απλός λαός,

γιατί στα παλιά χρόνια οι άνθρωποι καταπιάνονταν με θέματα καθημερινά ή με αυτά

που γνώριζαν καλά και δεν ήταν εξεζητημένα. Επίσης, επειδή αυτά τα θέματα

παρατήρησαν ότι επαναλαμβάνονταν, αποκτούσαν μια κοινή αποδεκτή αξία από

όλους και γι’ αυτό λέγονταν από στόμα σε στόμα και έφτασαν ως τις μέρες μας».

Μετά την επεξεργασία των παροιμιών οι μαθητές/τριες προχώρησαν στη

δημιουργία ενός φύλλου εργασίας (φόρμα – συμπλήρωσης) στο Google Docs, κατά

την οποία οι ομάδες αφού συζήτησαν αυτές που τους έκαναν μεγαλύτερη εντύπωση,

έπρεπε να γράψουν τη μισή παροιμία και να έδιναν κάποιες επιλογές να

συμπληρώσουν την υπόλοιπη.

Επειδή οι μαθητές/-τριες έχουν εργαστεί αρκετές φορές με τις φόρμες του

Google Docs, τούς ήταν αρκετά εύκολη η όλη διαδικασία. Επιπλέον, είχαν τη

βοήθεια της εκπαιδευτικού όπου χρειάζονταν. Η όλη δραστηριότητα ήταν αρκετά

διασκεδαστική και ασχολήθηκαν περισσότερο με παροιμίες που τους ήταν ήδη

γνωστές. Αφού τις έγραψαν στη φόρμα, στο τέλος τη συμπλήρωσαν και έκαναν

«Υποβολή». Οι απαντήσεις έδειξαν θετικά αποτελέσματα, για τις γνώσεις των

μαθητών στις παροιμίες (βλ. Συνοδευτικό υλικό>Ελληνικές παροιμίες).

Τεκμήρια




Όλη αυτή η αναφορά στα τρόφιμα και στη σωστή διατροφή ανέδειξε και

κάποια ερωτήματα που αφορούσαν τα όργανα που εμπλέκονται στην επεξεργασία

της. Για το σκοπό αυτό προβλήθηκε στην ολομέλεια το βίντεο για το πεπτικό

σύστημα για μικρά παιδιά (διάρκειας 6:15), το οποίο είδαν οι μαθητές δύο φορές.

Μια για να ακούσουν τα όσα περιγράφονταν στο βίντεο και μια για να

συμπληρώνουν παράλληλα και το φύλλο εργασίας του αρχικού σεναρίου για το

πεπτικό σύστημα.

Αρχικά, διαβάστηκαν στην ολομέλεια οι ερωτήσεις της εργασίας, δόθηκαν

επεξηγήσεις και λύθηκαν τυχόν απορίες, για να είναι εστιασμένη η προσοχή των

παιδιών σε συγκεκριμένες απαντήσεις. Κατόπιν, συμπλήρωσαν το φύλλο εργασίας

και τέλος κάποιος μαθητής διάβασε στην ολομέλεια τις απαντήσεις των ερωτήσεων,

για να γίνει ο έλεγχος από όλους τους μαθητές και η ανατροφοδότηση των εργασιών.

Τεκμήρια


Στο τελευταίο δίωρο οι ομάδες των μαθητών δημιούργησαν μια διαδραστική αφίσα

με το Thinglink και μία εφημερίδα με το Publisher του Office. Από την επεξεργασία







και τις πληροφορίες που είχαν αποκτήσει από όλη τη διαδικασία ενασχόλησης με το

θέμα, είχαν αποθηκεύσει στην επιφάνεια εργασίας έναν φάκελο με εικόνες και ένα

έγγραφο στο οποίο είχαν επικολλήσει τους συνδέσμους των ιστοσελίδων που είχαν

επισκεφτεί. Για τη δημιουργία εφημερίδας, η κάθε ομάδα έδωσε έναν τίτλο, έγραψε

τον αριθμό κυκλοφορίας και τα ονόματα των συγγραφέων. Οι μαθητές επέλεξαν να

γράψουν ένα άρθρο που θα αφορούσε ένα από τα θέματα:

1. Διατροφή και ακραίες επιλογές.

2. Ομάδες τροφίμων. Θρεπτικά και βλαβερά συστατικά.

3. Εξαπάτηση. Τι πρέπει να προσέχω για να μην παραπλανηθώ (διαφημίσεις-

διαδίκτυο-ανώνυμες ή αναξιόπιστες πηγές).

4. Το πεπτικό σύστημα.

5. Η ιστορία της διατροφικής πυραμίδας.

Η διαδικασία αυτή έγινε με την τεχνική της αντιγραφής-επικόλλησης.

Η ενασχόλησή τους με τη δημιουργία εφημερίδας έφερε θετικά

αποτελέσματα, διότι όλοι οι μαθητές ασχολήθηκαν δημιουργικά, συνερ-

γάστηκαν, έγραψαν ή συνέθεσαν το κείμενό τους και εισήγαγαν φωτογραφίες. Η

εκπαιδευτικός παρείχε τη βοήθειά της, όταν ήταν απαραίτητο (βλ.

φάκελο>Συνοδευτικό υλικό>εικόνες από πυραμίδες) και (βλ. φάκελο>Συνοδευτικό

υλικό>Εφημερίδες_διατροφής).

Τεκμήρια




Η τελευταία ώρα αφορούσε τη δημιουργία διαδραστικής αφίσας με το

Thinglink. Το διαδραστικό αυτό εργαλείο απαιτεί εγγραφή, γι’ αυτό η εκπαιδευτικός

είχε φροντίσει από πριν και έτσι οι μαθητέ/τριες έκαναν είσοδο χωρίς δυσκολία.

Αρχικά, πρόσθεσαν μια εικόνα σχετική με το θέμα και έπειτα δημιούργησαν τρία πιο

μικρά παράθυρα μέσα στην εικόνα. Τα δύο από αυτά, αφορούσαν δύο κείμενα-

άρθρα για τη διατροφή από επιλεγμένες ιστοσελίδες και το τρίτο αφορούσε την

εισαγωγή ενός διατροφικού κουίζ. Ο τίτλος της αφίσας ήταν «Τα φρούτα και τα

λαχανικά κάνουν καλό στην υγεία μας».

Η δραστηριότητα αξιολογείται θετικά, διότι προκάλεσε το ενδιαφέρον, την

ευχαρίστηση των μαθητών, αλλά συγχρόνως και την ενεργητική, δημιουργική

μάθηση (βλ. Συνοδευτικό υλικό>Διαδραστική αφίσα).

Τεκμήρια

8η διδακτική ώρα

Για την εφαρμογή του σεναρίου χρησιμοποιήθηκε μία επιπλέον διδακτική ώρα, για

την ενασχόληση των μαθητών/τριών με ψυχαγωγικά παιχνίδια. Έτσι, η κάθε ομάδα

που τελείωνε τις δραστηριότητες της διαδραστικής αφίσας και της δημιουργικής

εφημερίδας, ασχολούνταν με δύο διαδικτυακά παιχνίδια που είναι της εταιρίας

Goodys. Το ένα ήταν ένα διατροφικό κουίζ και το άλλο η συμπλήρωση της






διατροφικής πυραμίδας. Το πρώτο περιείχε 14 ερωτήσεις σχετικά με την καθημερινή

ή μηνιαία διατροφή των παιδιών και στο τέλος αναγράφονταν το αποτέλεσμα και

κάποιες παρατηρήσεις. Το δεύτερο παιχνίδι αφορούσε τη συμπλήρωση της πυραμίδας

των τροφίμων, που γινόταν με την τεχνική «σύρε και άφησε» στη σωστή σειρά. Στο

τέλος υπήρχε η επιβράβευση, αν συμπληρώνονταν με τα σωστά τρόφιμα η πυραμίδα.

Οι δύο παιγνιώδεις δραστηριότητες διασκέδασαν τους μαθητές/τριες και

επιπλέον χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλείο αξιολόγησης των γνώσεων και των

πληροφοριών που είχαν αποκομίσει από το όλο θέμα.

Τεκμήρια




ΣΤ. ΦΥΛΛΟ/-Α ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

4ο δίωρο (Πίσω στο κείμενο)

ΦΤΙΑΧΝΩ ΜΙΑ ΧΡΟΝΟΓΡΑΜΜΗ

Ακολουθώ τα παρακάτω βήματα για να φτιάξω μια χρονογραμμή για την εξέλιξη της

υγιεινής διατροφής!

1. Στην οθόνη μου βλέπω αυτήν την μπλε γραμμή. Εδώ επάνω θα φτιάξω τη

χρονογραμμή μου. Θα χρειαστώ μόνο την πρώτη και την τελευταία επιλογή.

2. Κάνω κλικ στην τελευταία επιλογή. Εμφανίζεται το παρακάτω παράθυρο.

Γράφουμε τον τίτλο

Κάνουμε κλικ για να εισάγουμε εικόνα

3. Για να εισάγω εικόνα πατάω τη δεύτερη πράσινη επιλογή και μέσα από τους

φακέλους που εμφανίζονται βρίσκω αυτόν που ονομάζεται «Διατροφικές πυραμίδες».

Τον ανοίγω και διαλέγω όποια θέλω. Έπειτα κάνω κλικ κάτω δεξιά στο √ Done.

4. Τώρα που εισήγαγα εικόνα και

τίτλο πατάω √ Update κάτω δεξιά.




5. Κάνω κλικ στην πρώτη επιλογή της αρχικής σελίδας (+ Add Event), για να

εισαγάγω τα ιστορικά γεγονότα. Εμφανίζεται το παρακάτω παράθυρο.

6. Γράφω έναν τίτλο.

Επιλέγω ημερομηνία και δίνω λίγες

πληροφορίες για το γεγονός στο κάτω

ορθογώνιο. Αν θέλω εισαγάγω εικόνα.

Στο τέλος πατάω √ Create Event.




ΦΥΛΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

4ο δίωρο

Ερωτηματολόγιο διατροφής (Πίσω στο κείμενο)

Τάξη που φοιτώ:

Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Έκτη

Διατροφικές συνήθειες

1. Σημειώστε πόσα γεύματα καταναλώνετε σε καθημερινή βάση:

3 4 5

2. Σημειώστε πόσο συχνά καταναλώνετε κάθε μια από τις παρακάτω

κατηγορίες τροφίμων σε εβδομαδιαία βάση:

Καθημερινά 1-2φορές

την

εβδομάδα

Σπάνια

Ποτέ

Κόκκινο κρέας

(πχ. μοσχάρι,

χοιρινό)

Ψάρια

Γαλακτοκομικά

Φρούτα

Γλυκά

Δημητριακά

3. Πόσα ποτήρια Νερό καταναλώνετε καθημερινά;




1-3 ποτήρια 4-6 ποτήρια 7-8 ποτήρια πάνω από 10

4. Πόσα από τα γεύματα σας κατά τη διάρκεια της ημέρας συνοδεύονται με

σαλάτα; �

2 4 Κανένα

5. Σημειώστε το βαθμό προτίμησης σας από το 1 ως το 4 για τους παρακάτω

τρόπους μαγειρέματος: (1- Δεν μου αρέσει καθόλου, 4-Μου αρέσει πολύ)

Α) Τηγάνισμα 1…… 2……… 3……… 4.……

Β) Σχάρα 1…… 2……… 3……… 4.…….

Γ) Στον ατμό 1…… 2……… 3……… 4.…….

Δ) Βραστά 1…… 2……… 3……… 4.…….

Ε) Ψητά (στο φούρνο) 1…… 2……… 3……… 4.…….

7. Βαθμολογείστε από το 1 ως το 4 ποια από τα παρακάτω πιστεύετε ότι κάνουν

κακό στην υγεία σας; (1-καθόλου, 4 πολύ)

Α) Η μειωμένη κατανάλωση φρούτων 1…… 2…… 3…..4

Β) Η αυξημένη κατανάλωση αλατιού 1…… 2…… .3…..4

Γ) Η αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης 1…… 2…… 3…..4

Δ) Η μεγάλη κατανάλωση λιπαρών 1…… 2…… 3….. 4

Ε) Τα προϊόντα με μειωμένα λιπαρά (light) 1…… 2…… 3……4






Ελληνικές παροιμίες- Ψάξε να βρεις τις παροιμίες.

Βράσε...

πατάτες

ρύζι

αυγά

Φασούλι το φασούλι γεμίζει...

το σακούλι

το πιάτο

το τσουβάλι

Όποιος δε θέλει να ζυμώσει....

γυρίζει πίσω

δέκα μέρες κοσκινίζει

κάνει κύκλους να το φτιάξει

Θα μας κάνει το χρυσό...

γλυκό

αυγό

αναψυκτικό

Των φρονίμων τα παιδιά,

πριν πεινάσουν μαγειρεύουν

πριν μαλώσουν μαγειρεύουν

πριν διαβάσουν μαγειρεύουν






Από τι αποτελείται το πεπτικό σύστημα;

Το πεπτικό σύστημα περιλαμβάνει:

1) το _____________________

2) τον οισοφάγο

3) το __________________

4) το _____________________

5) τη χοληδόχο κύστη

Από πού ξεκινά η διάσπαση των τροφών;

Τα _______________ βοηθάνε στο να διασπάσουν το φαγητό. Το

______________ βοηθάει στο να μαλακώσει το φαγητό και η

_____________________ βοηθάει στο να σπρώξει το φαγητό κάτω στο

____________________ σου.

Τι είναι το στομάχι;

Είναι μια σακούλα, στην οποία μαζεύεται το φαγητό που έρχεται από τον

οισοφάγο. Το στομάχι μας βρίσκεται ακριβώς κάτω από την

___________________ μας. Το στομάχι φτιάχνει ειδικά ζουμιά που λέγονται

τα _________________ της ____________________ και συμπεριλαμβάνουν

6) το πάγκρεας

7) το ____________________

_____________________

8) το ____________________

____________________

9) τον πρωκτό




τα οξέα και τα ένζυμα. Τα υγρά αυτά βοηθάνε στο να _________________ το

φαγητό και να το κάνουν ένα πηχτό υγρό σαν χυλό. Τα φαγητό συνήθως

παραμένει στο στομάχι σου για περίπου _________________ ώρες. Από το

στομάχι το λιωμένο φαγητό φεύγει και μετακινείται στη λεπτή σωλήνα που

λέγεται λεπτό έντερο. Εκεί γίνονται τα _____________________ πράγματα

που κάνει όλο το πεπτικό σύστημα.

Κάποια υγρά του σώματός μας στη διαδικασία της πέψης.

Η χολή από το συκώτι και τα υγρά του πάγκρεας βοηθάνε στο να πάρουν όλα

τα _______________ και ___________________ συστατικά από το λιωμένο

φαγητό και τα στέλνουν σε όλα τα σημεία του σώματός σου μέσα από το

____________ σου.

Το αίμα σου μεταφέρει στο συκώτι:

1) τα ____________________________

2) τις ____________________________

3) τις ____________________________

4) τους __________________________

5) τα ____________________________

Το συκώτι τα παίρνει και φτιάχνει τα υλικά που χρειάζεται το σώμα σου για να

__________________ και για να ________________________ .

2. Βάζω στο τέλος των προτάσεων Σ στα σωστά και Λ στα λανθασμένα.




Το σώμα σου χρησιμοποιεί όλα το φαγητό που τρως για ενέργεια και για να

μεγαλώσεις.

Το φαγητό, που το σώμα σου δεν το χρειάζεται, πηγαίνει από το λεπτό έντερο

κατευθείαν στον πρωκτό, για να το αποβάλλεις στο περιβάλλον.

Τα λίπη και τα φαστ φουντ είναι δύσκολο να τα διασπάσει το σώμα σου με

την πέψη, γι’ αυτό πρέπει να τρως πολύ λίγες τέτοιες τροφές.

Το νερό δεν είναι σημαντικό για το σώμα σου.

Αν φροντίσεις το πεπτικό σου σύστημα, αυτό θα σε ανταμείψει αργότερα.

Όνομα ομάδες:

_______________________________

_______________________________





ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΑΦΙΣΑ!!!

1. Κάνω δεξί κλικ στο μπλε ορθογώνιο για να επιλέξω εικόνα για την αφίσα μου.

Επιλέγω την εικόνα που μου αρέσει από το φάκελο Εικόνες από πυραμίδες που

βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας και πατάω Άνοιγμα.




2. Εμφανίζεται η εικόνα που διάλεξα.

Με το + μεγεθύνω την εικόνα, ενώ με το – τη μικραίνω.

Όπου κάνω κλικ εμφανίζεται μια κουκίδα, την οποία μπορώ να την μετακινώ.

Μπορώ να της αλλάζω σχέδιο, αν επιλέξω το Icon στο άσπρο πλαίσιο.

Μπορώ να γράψω ένα κείμενο στο Text, το οποίο θα εμφανίζεται όταν

επιλέγω την κουκίδα.

Μπορώ να επικολλήσω όποια ηλεκτρονική διεύθυνση θέλω στο Link.

Όταν τελειώσω, πατάω SAVE TAG και μετά SAVE.




Ζ. ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ

Η εφαρμογή του σεναρίου θα μπορούσε να συνδυαστεί και με δράσεις εκτός

σχολείου. Θα μπορούσε να συνδυαστεί με κάποιο από τα προγράμματα των

«Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων ή των Παραολυμπιακών Αγώνων» έτσι ώστε να

εισαχθεί και το θέμα του αθλητισμού.

Μπορούμε επίσης να αναζητήσουμε τοπικές δράσεις ή/και προγράμματα για

την υγιεινή διατροφή από μουσεία, πολιτιστικούς συλλόγους κτλ. Αν δεν υπάρχει

αυτή η δυνατότητα, μπορούν οι μαθητές να μεταβούν στην λαϊκή αγορά της περιοχής

τους και σε κάποιο κρεοπωλείο για δουν την ποικιλία των φρούτων, των λαχανικών

και των κρεάτων και να συζητήσουν με τους ανθρώπους που τα εμπορεύονται

λύνοντας τυχόν απορίες τους.

Εκπαιδευτικοί στα σχολεία των οποίων λειτουργεί κυλικείο, θα μπορούσαν να

εφαρμόσουν μία δραστηριότητα με βάση το περιεχόμενο της ιστοσελίδας του

Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων για τα προϊόντα των κυλικείων. Θα

μπορούσε να πραγματοποιηθεί συνέντευξη με τον άνθρωπο στον οποίο ανήκει το

κυλικείο ή τον διευθυντή για τους τρόπους τήρησης των κανονισμών. Θα μπορούσε

επίσης να γίνει μια λίστα με τα προϊόντα που υπάρχουν ή όχι στο κυλικείο του

σχολείου και να γραφεί μία επιστολή για προτάσεις εμπλουτισμού των προϊόντων

των κυλικείου που θα δοθεί στους υπεύθυνους λειτουργίας του.

Μπορούμε να πραγματοποιήσουμε μια δραστηριότητα στην οποία τα παιδιά

θα έχουν περισσότερο ενεργητικό ρόλο. Αξιοποιώντας ένα βίντεο που παρουσιάζει

τον ίδιο ηλικιωμένο άντρα σε δύο παράλληλες εκδοχές της ζωής του στα γεράματα,

μία γεμάτη ζωή και μία καταπονημένη, δίνουμε στα παιδιά την ευκαιρία να

δημιουργήσουν μία ταινία δείχνοντας τον τρόπο που θα ζούσε ως έφηβος αυτός ο

άνθρωπος και στις δύο εκδοχές.

Τέλος, αν έχουμε μια τάξη πολυπολιτισμική μπορούμε να αξιοποιήσουμε μια

ιστοσελίδα με παροιμίες από διάφορες χώρες.

http://olympicmuseum-thessaloniki.org/index.php?option=com_content&task=view&id=88&Itemid=229

http://www.wine-days.gr/el/winecity2013/parallel.events

http://neaflorina.blogspot.gr/2013/11/blog-post_8481.html

http://eyzin.minedu.gov.gr/pages/teachers/Teachers_ArticlesSV.aspx?ArticleID=4#.Uu7RFD1_tNt

http://www.youtube.com/watch?v=Qo6QNU8kHxI

http://www.sofa-logia.com/proverbs/foreign-proverbs




Η. ΚΡΙΤΙΚΗ

Το σενάριο ήταν πολύ ενδιαφέρον διότι αγγίζει ένα σύγχρονο θέμα της ελληνικής

κοινωνίας, όπου σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει, τα ελληνόπουλα θεωρούνται

από τα πλέον παχύσαρκα παιδιά. Η προσέγγιση στο θέμα από την παιδική ηλικία έχει

ως στόχο τη μύηση των μικρών μαθητών με σωστούς διατροφικούς κανόνες και στη

σωματική άσκηση, προς όφελος της υγείας.

Στις δραστηριότητες που εφαρμόστηκαν οι μαθητές/τριες δεν παρουσίασαν

κάποια δυσκολία, διότι ήταν εξοικειωμένοι στη χρήση του επεξεργαστή κειμένου,

στο κείμενο παρουσιάσεων αλλά και στα διαδραστικά εργαλεία. Η συνεργασία

αποδίδεται στο θετικό κλίμα μεταξύ των μαθητών, στην ηρεμία και στην καθοδήγηση

της εκπαιδευτικού, κατά την ώρα δημιουργίας των δραστηριοτήτων. Στις

δραστηριότητες στις οποίες χρησιμοποιήθηκαν έγγραφα του Google Docs, της

διαδραστικής αφίσας στο Thinglink και στο Publisher του Office, η εκπαιδευτικός

βοήθησε όσους μαθητές δυσκολεύονταν και επήλθε από όλες τις ομάδες θετικό

αποτέλεσμα.

Επίσης, η επεξεργασία του ερωτηματολογίου για τη διεξαγωγή γραφημάτων

από την έρευνα, δεν έγινε στο Excel όπως προτείνονταν από το σενάριο, καθώς και δε

χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό Hot Potatoes για τη δημιουργία αντιστοίχισης των

παροιμιών. Επιλέχθηκαν οι φόρμες του Google Docs, διότι οι μαθητές ήταν

περισσότεροι εξοικειωμένοι λόγω προηγούμενης εφαρμογής σεναρίου. Επιπλέον, δε

χρησιμοποιήθηκαν τα προτεινόμενα διαδικτυακά παιχνίδια, αλλά δύο άλλα τα οποία

θεωρήθηκαν περισσότερο κατάλληλα για την αξιολόγηση των γνώσεων που είχαν

αποκομίσει.

Η εκπαιδευτικός που εφάρμοσε το σενάριο έδινε κάθε φορά όπου

χρειάζονταν σχετικές πληροφορίες και παραδείγματα των εργαλείων που

χρησιμοποιήθηκαν και κατόπιν προχωρούσε στην πρακτική εφαρμογή των

δραστηριοτήτων του σεναρίου.




Θ. BΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Christie, F. 2002. Classroom Discourse Analysis. A Functional Perspective. Λονδίνο

& Νέα Υόρκη: Continuum.

Cope, B. & M. Kalantzis. 2009. Multiliteracies: New Literacies, New Learning.

Pedagogies: An International Journal. Τόμος 4, τεύχος 3, ειδικό τεύχος:

Multiliteracies, 164-195.

Μάστορα, Ι., Χ. Βαλοτάσιου & Σ. Μολυβάτος. 2008. Εκπαιδευτικές παρεμβάσεις

στην πρόληψη της παχυσαρκίας. Εγκέφαλος. Αρχεία Νευρολογίας και Ψυχιατρικής

45.2. Αθήνα: Σύλλογος Εγκέφαλος. http://www.encephalos.gr/full/45-2-11g.htm

[03.01.2014].

Ιστοσελίδες

Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Δημόσια Υγεία

http://www.encephalos.gr/full/45-2-11g.htm

http://ec.europa.eu/health/newsletter/114/focus_newsletter_el.htm










Documents

Π.3.2.5 Πιλοική 0φαρμογή και αξιολόγηη ανιπροωπ 0υ 2ικού ...proteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/Kiousi_diatrofikes_pir... · Π.3.2.5