3g prema R8

7/26/2019 3g prema R8

http://slidepdf.com/reader/full/3g-prema-r8 1/29

UNIVERZITET U SARAJEVU

FAKULTET ZA SAOBRAĆAJ I KOMUNIKACIJE

MOBILNI KOMUNIKACIJSKI SISTEMI

SEMINARSKI RAD

3G sistem prema R

!re"met#i #asta$#i%& prof. dr. Himzo BajrićAsiste#t&

St'"e#t& Senad ZameticaBroj indeksa: 6335Usmjerenje: KTGodina stdija: !!!Re(')tat&

"atm: #$.#6.%#$6.&od.

7/26/2019 3g prema R8


SADR*AJ

S'"()'*................................................................................................................. 2

U+,"......................................................................................................................3

$. (az-oj sa-remeni mo/i0ni teno0o&ija.....................................................................4

%. (1 kao faza raz-oja 3G22........................................................................................5

%.$. U-oenje 4T teno0o&ije.................................................................................6

%.%.4T aritektra s7e0ja ! protoko0i.......................................................................11

3.'ritektra 2S ssta-a............................................................................................12

3.$.28 en&. -o0-ed 2acket 8ore............................................................................13

3.%.9UT('....................................................................................................... 15;.,S,+ K'('KT(!ST!K Z('<,G SU<4*'..................................................16

5.4T protoko0ni s0o=aj...............................................................................................20

5.$.Strktra kana0a................................................................................................21

5.3.(asporei-anje resrsa........................................................................................23

5.;. Strktra fizi7ko&a s0oja radijsko& s7e0ja...............................................................25

Z'K4*U<'K .......................................................................................................... 26

4!T('TU('..........................................................................................................27

2,2!S SK('>!8'................................................................................................28

2

7/26/2019 3g prema R8


UVOD

"ana?nja 3G teno0o&ija /rzo& paketsko& pristpa @HS2' en&. Hi& Speed 2acket'ccessA nametn0a se kao nosite0j na&0o& ?irenja ?irokopojasno& mo/i0no& pristpa internet.3GC je skraćenica za treć &eneracijC mo/i0ne te0efonije. U osno-i 3G sistem daje -eoma?irok spektar no-i mo&ćnosti mo/i0noj stanici. 3G doz-o0ja-a isto-remeni prenos &o-oraD

podatakaD tekstaD s0ikaD adio i -ideo podataka. !majći o-o -idD mjesto termina 3Gte0efoniD /o0je je reći 3G reaji.

Unato7 njenom konstantnom naprei-anjD z/o& kapaciti-ni o&rani7enja i

0imitirani mo&ćnosti postizanja jo? -i?i performansiD kao i z/o& zatje-a za po-ećanjemefikasnosti potre/e radijski resrsa i sni=enjem tro?ko-a odr=a-anjaD kren0o se raz-ojno-e teno0o&ije pod nazi-om 4T @en&. 4on& Term -o0tion d&oro7na e-o0cija 3G

sistemaA. a-edeni zatje-i proiz0aze iz potre/e za podr?kom no-i napredni s0&a mo/i0nom s-ijetD od m0timedija0ne te0efonijeD preko prijenosa -e0ike ko0i7ine podataka krozdr?t-eno mre=a-anje do npr. streamin&a H"T+ si&na0aD a s-e z mo&ćnost isto-remeno&

pr=anja ?irokopojasno& pristpa -e0ikom /roj korisnika mo/i0ne mre=e.

4T se raz-ija kao no-i &0o/a0no pri-aćeni 3G22 @en&. Tird Generation 2artnersip2rojectA standard za e-o0iran UT(' @en&. UETS Terrestria0 (adio 'ccess etForkAmre= @9UT('A z istodo/n podr?k e-o0iranoj jez&renoj mre=i @28 en&. -o0-ed2acket 8oreA proiza?0oj iz 3G22 stdije e-o0cije aritektre ssta-a @S' en&. Sstem'rcitectre -o0tionA. K0j7ne teno0o&ije kojima se omo&ćje postizanje -isoki /rzina

prijenosa k0j7j radijsko s7e0je teme0jeno na ,"E @en&. ,rto&ona0 reIenc9

"i-ision E0tip0eJin&A pristpD potre/ -i?e9antenski rje?enja @E!E, en&. E0tip0e!nptD E0tip0e ,tptA te f0eksi/i0nost potre/e frek-encijsko& spektra.

3

7/26/2019 3g prema R8


+, Ra($-. sa$reme#i/ m-0i)#i/ te/#-)-1i.a

(az-oj s-remeni mo/i0ni teno0o&ija koji pratimo kroz protek0a tri deset0jeća -atas-e /r=i zama poja-om s-ake no-e teno0o?ke &eneracije. 2r-e ce00arne mre=e @npr. ETD'E2S i T'8SD danas poznate i kao pr-a &eneracijaD tj. $GA zasno-ane na ana0o&nom "E'

pristp i &o-ornim s0&amaD raz-ijane s sedamdeseti &odina pro?0o& sto0jećaD akomercija0no s pokrente po7etkom osamdeseti @npr. ET $1$.A. +eć kod mre=a dr&e&eneracije @GSED "9'E2SD 2"8D !S95A kori?teni za di&ita0ni prijenos &o-ora i podatakakori?tenjem T"E' i0i 8"E' pristpaD cik0s raz-oja se skraćje na ispod $# &odina. Tako jestandardizacija GSE teno0o&ije zapo7e0a $1%.D dok se pr-e GSE mre=e se poja-0jj $$.

S0ijedeći naprjeenja nasta0a -oenjem paketsko& prijenosa podataka %G mre=ama@ispr-a G2(SD kasnije i "GA te teme0je posta-0jene od strane Eenarodne

te0ekomnikacijske nije @!TU 9 !nternationa0 Te0ecommnications UnionA kroz ok-ir za&0o/a0ne 3G standarde @!ET9%###AD tijekom de-edeseti se intenzi-no standardiziraj i 3Gteno0o&ije.

Tako se krajem $1.&. formira 2rojekt partnerst-a za treć &eneracij @3G22 en&. TirdGeneration 2artnersip 2rojectA"anas smo s-jedoci spje?ne e-o0cije L8"E' mre=a-oenjem /rzo& paketsko& pristpa @HS2' en&. Hi& Speed 2acket 'ccessA krozkontinirana naprjeenja koja donose no-a izdanja 3G22 specifikacija @(e0ease 5: HS"2'D(e0ease 6: HSU2'D (e0ease M i 1: HS2'NA. Upra-o je 3G22 standardizacijsko tije0o koje jeod&o-orno za nastanak i raz-oj 4T standarda kao no-e teno0o&ije na pt k mo/i0nimmre=ama 7et-rte &eneracije @;GA.

Slika 1. Evolucija 3GPP tehnologija

4

7/26/2019 3g prema R8


2, R %a- a(a ra($-.a 3G!!

(e0ease 1 se foksira na 4T @4on& Term -o0tionA projekt i pre0ask na '009!2 mre=e.8i0je-i (e0ease 1 k0j7j po/o0j?anje efikasnostiD smanjenje tro?ko-aD po/o0j?anje s0&aDiskori?tenje mo&ćnosti no-o& frek-encijsko& spektra i /o0j inte&racij sa dr&im

postojećim standardima. $

3G22 @Tird Generation 2artnersip 2rojectA &rpa predsta-i0a je 4T teno0o&ijkoja je raz-ijena kao po/o0j?anje postojeće pristpne radio mre=e treće &eneracije UT(' @3GUETS Terrestria0 (adio 'ccessAD a danas je dio 3G22 Rea)ese4a . 4T predsta-0ja no-istandard mo/i0ni komnikacija ne samo za radio mre=D -eć i za aritektr jez&raD S'

@Sstem 'rcictectre -o0tionA. U odnos na LiE'OD 4T je prednosti jer se os0anja na postojeć GSE i 3G infrastrktrD omo&ća-a -eće protoke i po-ećan spektra0nefikasnost sa zna7ajnim os0oncem na E!E, @E0tip0e !npt E0tip0e ,tptA tenik .,dLiE'O9a s prezeti i naprijeeni principi spektra0ne pri0a&od0ji-osti i potpno& os0oncana !2 transport.

3G22 je %##;. &odine pokreno stdij iz-od0ji-osti tranzicije a009!2 mre=.,dreene preporke za a009!2 mre= -edene s 3G22 (e0ease9 M da /i kasnije posta0eosno-a za 3G22 S'. 4TPS' aritektra predsta-0ja e-o0cij postojeće& GSEPL8"E'

paketsko& jez&ra mre=eD sa pojednosta-0jenim operacijama i raz-ojem zasno-anim na

e0iminaciji nepotre/ni tro?ko-a. ,-ak-o jez&ro mre=e k0j7i-aće !ES ?to omo&ća-a -ezesa %GD 3GD L4'D LiE'OD i dr&im mre=ama. 2red-ieno je da a009!2 mre=a /de /aziranana !2-6 protoko0. !2-6 će omo&ćiti optima0no rtiranje sao/raćajaD pojednosta-0jen mre=Dkao i transparentn mo/i0nost. EetimD potre/no je iza/rati od&o-arajć strate&ij pre0askasa !2-; na !2-6.

Slika 2. 3GPP Release 8 i evolucija ka 4G

5

7/26/2019 3g prema R8


2,+, U$-5e#.e LTE te/#-)-1i.e

"ana?nja 3G teno0o&ija /rzo& paketsko& pristpa @HS2' en&. Hi& Speed 2acket

'ccessAD nametn0a se kao nosi0ac na&0o& ?irenja ?irokopojasno& mo/i0no& pristpa internet.Uprkos njenom konstantnom naprjei-anjD z/o& kapaciti-ni o&rani7enja i o&rani7enimo&ćnosti postizanja jo? -i?i performansiD kao i z/o& zatje-a za po-ećanjem efikasnostipotre/e resrsa na radio9mre=i i sni=enjem tro?ko-a odr=a-anjaD kren0o se raz-oj no-eteno0o&ije pod nazi-om 4T @en&. 4on& Term -o0tion d&oro7na e-o0cija 3G sistemaA.

a-edeni zatje-i proiz0aze iz potre/e za podr?kom no-i napredni s0&a mo/i0nom s-ijetD od m0timedija0ne te0efonijeD preko prenosa -e0ike ko0i7ine podataka krozdr?t-eno mre=a-anje doD npr.streamin&a H"T+ si&na0aD a s-e z mo&ćnost isto-remeno&

pr=anja?irokopojasno& pristpa s-e -ećem /roj korisnika mo/i0ne mre=e.

4T se raz-ija kao no-i &0o/a0no pri-aćeni 3G22 @en&.Tird Generation 2artnersip2rojectA standard za e-o0iran UT(' @en&. UETSTerrestria0 (adio 'ccess etForkAmre= @9UT('AD z isto-remen podr?k e-o0iranoj core mre=i @28 en&. -o0-ed2acket 8oreA. K0j7ne teno0o&ije kojima se omo&ćje postizanje -isoki /rzina prenosak0j7j radio9mre= /aziran na ,"E @en&. ,rto&ona0 reIenc9"i-isionE0tip0eJin&A pristpD potre/ -i?eantenski rje?enja @E!E, en&. E0tip0e !nptDE0tip0e ,tptAD te f0eksi/i0nost potre/e frek-encijsko& spektra.

(az-oj sa-remeni mo/i0ni teno0o&ija pratimo -eć kroz protek0e tri decenije i on-ata s-e /r=i zama poja-om s-ake no-e teno0o?ke &eneracije. 2r-e će0ijske mre=e @npr.

ETD 'E2S i T'8SD danas poznate i kao pr-a &eneracijaD tj. $GA zasno-ane na ana0o&nom"E' pristp i &o-ornim s0&amaD raz-ijane s sedamdeseti &odina pro?0o& -ijekaD akomercija0no s pokrente po7etkom osamdeseti @npr. ET $1$.A. +eć kod mre=a dr&e&eneracije @GSED "9'E2SD 2"8D !S95A kori?teni za di&ita0ni prenos &o-ora i podatakakori?tenjem T"E' i0i 8"E' pristpaD cik0s raz-oja se skraćje na ispod $# &odina. Tako jestandardizacija GSE teno0o&ije zapo7e0a $1%.D dok se pr-e GSE mre=e se poja-0jj$$.&odine.$

akon o-o&a s0ijedio je raz-oj paketsko& prenosa podataka %G mre=ama @G2(SDkasnije i "GA. Krajem $1.&odineD formira se 2rojekat partnerst-a za treć &eneracij@3G22 en&. Tird Generation 2artnersip 2rojectA ko0a/oracija -i?e te0ekomnikacijsko9

standardizacijski tije0a iz s-i dije0o-a s-ijetaD koja raz-ija teni7ke specifikacije zaL8"E' @en&. Lide/and 8ode "i-ision E0tip0e 'ccessA pristp "" i T"" modUETS sistema.

2r-e komercija0ne 3G mre=e pokrente s %##$.&odine *apan i %##3. -ropi."anas smo s-jedoci spje?ne e-o0cije L8"E' mre=a -oenjem /rzo& paketsko& pristpa@HS2' en&. Hi& Speed 2acket 'ccessA kroz kontinirana naprjeenja koja donose no-aizdanja 3G22 specifikacija @(e0ease 5: HS"2'D (e0ease 6: HSU2'D (e0ease M i 1: HS2'NA.

1 http:!!!."htel."a

6

7/26/2019 3g prema R8


Upra-o je 3G22 standardizaciono tije0o koje je od&o-orno za nastanak i raz-oj 4Tstandarda kao no-e teno0o&ije na pt ka mo/i0nim mre=ama 7et-rte &eneracije @;GA.Krajem %##;. &odineD 3G22 &rpa za teni7ke specifikacije radio9interfejsa @TSG ('Aor&anizje pr- radionic na tem d&oro7ne e-o0cije 3G radio9interfejsa. Ta radionica

predsta-0ja po0azn ta7k raz-oj 4T standarda. 2reko 5# istra=i-a7ki instittaD operatora

i proiz-oa7a opremeD iznije0o je s-oje po&0ede i prijed0o&e -ezi sa e-o0cijom UETSzema0jske radio9pristpne mre=e @UT(' en&. UETS Terrestria0 (adio 'ccess etForkA.+eć tada s definisani osno-ni zatje-i: smanjeni tro?ko-i po /it informacijeD -isoke /rzine

prenosa z ma0o ka?njenjeD po/o0j?ano pr=anje -e0iko& /roja s0&aD f0eksi/i0nost potre/eraz0i7iti frek-encijski opse&aD pojednosta-0jena aritektraD ot-oreni interfejsiD mjerena

potro?nja sna&e termina0ima.

Zak0j7eno je i da e-o0irana mre=a mora donijeti znatna naprjeenja kako /iopra-da0a standardizacijske napore. a teme0j zak0j7aka o-e radionice te z ?irok podr?k70anica 3G229aD krajem iste &odine pokrenta je stdija iz-od0ji-ostiD 7iji je ci0j /io raz-ojok-ira za e-o0cij postojeće 3G22 radio pristpne teno0o&ije prema no-oj teno0o&iji

-isoki /rzina prenosa i nisko& ka?njenjaD optimiziranoj za paketni prenos.

U pro0jeće %##5.&odineD 3G22 &rpa za teni7ke specifikacije aritektre @TSG S'A pokren0a je prateće istra=i-anjeD /dći da je zak0j7eno kako će no-i 4T radio9interfejszatije-ati i od&o-arajć e-o0iran aritektr sistema @S' en&. Sstem 'rcitectre-o0tionA. 2ara0e0no s intenzi-nim istra=i-anjima pred-oenim 3G22 radnim &rpama @('LG$95D S' LG%AD pokrenta je i inicijati-a za mo/i0ne mre=e s0jedeće &eneracije @GE en&. eJt Generation Eo/i0e etForksAD koje spro-odi sedam -e0iki s-jetski mre=nioperatora. 8i0j te inicijati-e je definisanje sk0aene -izije teno0o?ke e-o0cije nakon 3G zakonkrentno pr=anje ?irokopojasni /e=i7ni s0&a.2o7etkom %##6. &odine o-a inicijati-a iza?0a je sa s-ojim prioritetima k0j7ni karakteristikaD

preporkama i deta0jnim zatje-ima na /dće teno0o&ijeD z -e0iki na&0asak na tro?ko-e -ezi sa inte0ekta0nim pra-ima @!2( en&. !nte00ecta0 2ropert (i&tsA.

Tokom %##M. 4T teno0o&ija je napredo-a0a od stdije iz-od0ji-osti prema pr-omizdanj teni7ki specifikacija pokrenta je no-a @36.A serija specifikacija pod nazi-omQ-o0-ed UT(' @4TA aspectsQ. 2r-i k0j7ni korak raz-oja 4T standarda predsta-0ja0o jeodo/ra-anje specifikacija fizi7ko& s0oja @air interfaceA zasno-ano& na ,"E' pristp.

Krajem %##1D kona7no je odo/reno Qzamrza-anjeQ 4T standardizo-anifnkciona0nosti kao dije0a 1. izdanja @(e0ease 1A 3G22 specifikacijaD 7ime s one posta0e

do-o0jno sta/i0ne za komercija0n iz-ed/. iz operatora pokazao je -e0ik opredije0jenost zapotre/ 4T teno0o&ijeD pa je efikasan i /rz cik0s raz-oja no-o& standarda @s-e&a pet&odinaAD omo&ćio rea0izacij p0ano-a rane imp0ementacije -eć krajem %##.&odine.,-dje je /itno na&0asiti da je po pr-i pt kreiranjedan st-arno &0o/a0ni te0ekomnikacijskistandard. aimeD 7ak i operatori koji koriste 3G teno0o&ije iz-an 3G22 s-ijeta @npr. 8"E'%### 'merici i 'ziji i0i T"9S8"E' KiniA pri-ataj 4T kao teno0o&ij za e-o0cijs-oji mre=a.

astanak 4T teno0o&ije do-eo je do jasne e-o0cije mo/i0ni sistemaD a njen raz-ojdoprinosi zna7ajnom napretk mo/i0ni ?irokopojasni mre=a s0ijedeće &eneracije.

7

7/26/2019 3g prema R8


2S0ika 3. 3G mre=a 4T mre=a

4T o/ez/jeje jasn e-o0cij mo/i0ni sistemaD mi&racij %GD 3GD kao ite0e-izijski sistema. 4T (e0ease 1 standard o/ez/jeje najmanje $##E/Ps na doFn0ink9D5#E/Ps na p0ink9D sa ka?njenjem manjim od $#ms. 4T pr=a mo&ćnost ska0a/i0no&iz/ora potre/ne ?irine kana0a od $D;EHz do %#EHz @za-isno od potre/a korisnika za

propsnim opse&om i ko0i7inom podatakaAD podr=a-a "" @reIenc "i-ision "p0eJin&A iT"" @Time "i-ision "p0eJin&A pristp. fikasno kori?ćenje spektra posti&nto jepotre/om E!E, tenike. 4TPS' aritektra je f0at a009!2 i podr=a-a !p-; i !p-6

protoko0e.

(adio pristp na doFn0ink je ,"E' @,rto&ona0 reIenc "i-ision E0tip0e'ccessAD dok se na p0ink9 potre/0ja-a S89"E' @Sin&0e 8arrier reIenc "i-isionE0tip0e 'ccessA. 2renos &o-ora 4T ost-arje se preko +o!29a z k-a0itet koji je najmanje

jednak onome UETS 8S @8ircit SFitcedA prenos &o-ora.

(az-oj 4T teno0o&ije /azira se na postojećim 3G sistemima. +eć se proiz-ode /aznestanice 7iji se pre0azak na 4T ost-arje odreenim soft-erskim izmjenama. Kada je mre=a

-eć iz&raenaD -ećini operatera tro?ak se znatno manjje kada od07e da napra-e pre0azak na4T i da zamijene odeB stanice i (8 &dje je potre/no.

,sno-ni ci0je-i koje 4T tre/a da ispniD a odnos na L8"E'PHS2' s:

2o/o0j?ana spektra0na efikasnost i iskori?ta-anje mo&ćnosti no-o& spektraR +eća propsnostD tj. -eće /rzine prenosa podatakaR +eća /rzina odzi-a mre=e za zatije-ane ser-iseR

2 #o".h$%to&je&lte&#$e'a

8

7/26/2019 3g prema R8


Smanjenje tro?ko-a @8'2OP,2OA koje je mo&će da se ost-ari ako se: iz/je&ne

iz&radnja komp0eksne mre=ne aritektre i nepotre/ni interfejsaD potre/e postojeće0okacije /azni stanica i antenski sistemaD pojednosta-e termina0ni reajiDoptimiziraj mre=ni protoko0i i ako se omo&ći potpno m0ti9-endorsko okr=enjeR

2o/o0j?anje i po-ećanje /roja ser-isa i njio-a imp0ementacija po princip p0&

p0aR Bo0ja inte&racija sa postojećim standardimaD pri 7em se podrazmje-a transparentna

po-ezanost sa GSE i @LA8"E'D a0i i sa L4' i LiE'O9om.

,p?ti parametri koji će ticati na -oenje 4T teno0o&ije s:

(az-oj 4T teno0o&ije smis0 standardizacije kroz 3G22 (e0ease 1 do 3G22

(e0ease $# tj. 4T9'd-ancedR (az-oj eodeB opreme kroz S"( @SoftFare "efined (adioA i m0ti9radio teno0o&ijeR !zmjena transportne mre=e i dije0o-a jez&ra mre=eR (az-oj 4T termina0ne opreme.

K0j7ni ci0je-i s aspekta performansi i mo&ćnosti koje 3G22 sta-0ja pred 4T s:-isoke /rzine prenosa ci0ja se na -r?ne /rzine prenosa podataka -eće od $## E/ps "4Dodnosno 5# E/ps naU4D te ost-ari-ost %93 pta -eći /rzina na r/će0ije odnos na HS2'(e0ease 6D smanjenje -remena 7ekanja niska 0atencija @ispod $# msA korisni7koj ra-niniz/o& po/o0j?anja performansi protoko0a -i?im s0oje-ima @npr. T82AD kao i smanjenjeka?njenja po-ezano& s procedrama kontro0noj ra-ni @npr. sposta-a sesijeD ispod $## msAD-isoka spektra0na efikasnost @/psPHzPsiteA %93 pta -eća odnos na HS2' (e0ease 6Dmjerena potro?nja sna&e termina0imaD f0eksi/i0nost potre/e raz0i7iti frek-encijskiopse&a mo&ćnost potre/e razni frek-encijski podr7ja @/i0o -eć postojeći i0i no-iAD z?irok mo&ćnost iz/ora ?irine opse&a @$D;R 3R 5R $#R $5 i0i %# EHzAD te iz/or izme "" i0iT"" moda radaD pojednosta-0jena aritektra manje 7-oro-aD a time i manje si&na0izacijeDkori?tenje samo paketsko& domena @a009!2 rje?enjeAD pojednosta-0jeno odr=a-anje podr?ka zasamoor&anizjće mre=e @S, en&. Se0f ,r&anizin& etForksADnpr. mo&ćnost atomatskekonfi&racijeD isp0ati-a mi&racija sa trentni mre=a 9 mo&ćnost pono-no& kori?tenjadosada?nji in-esticija.3

*edan od naj/itniji e0emenata imp0ementaciji 4T mre=a /iće dostpnost i cijenafrek-encijsko& spektra 9 radi ost-ari-anja ?to -eće propsnosti prenosa podataka i kapaciteta

naj-eći do/itakaD potre/an je i ?to ?iri spektarD a samim tim se ja-0ja i potre/a za na/a-komdodatni frek-encijski podr7ja.Eo=e se o7eki-ati da će zna7ajn 0o& za imp0ementacij 4T teno0o&ije imati pojas kojise os0o/aa pre0askom emito-anja te0e-izijsko& pro&rama s ana0o&ne na di&ita0n teno0o&ij@tz-. di&ita0na di-idendaA 9 -ropi je rije7 o podr7j M#916% EHz. ,-aj je pojas -r0ointeresantan /dći da pr=a mo&ćnost znatno /o0je& pokri-anja @z/o& niski frek-encijaAD?to /i rez0tira0o i manjim potre/nim /rojem 0okacija @po&oto-o s07aj rra0no&

pokri-anjaA. 2remda je os0o/aanje to& pojasa &0o/a0no definisano tek do %#$;. i0i%#$5.&odine BiHD prema od0kama S-jetske radio konferencije iz %##M @L(89#M Lor0d (adio 8onferenceAD mo&će je i ranije iz-r?iti prenamjen za mo/i0ne teno0o&ije@!ET9%###A.

3 http:!!!."htel."a

(

7/26/2019 3g prema R8


2rema inicijati-i -ropske komisijeD za "" mod rada na raspo0a&anj će /itidostpno 3# EHz pareno za "4 @M$91%$ EHzA i U4 @13%9163 EHzAD dok je s07aj T""moda rada pred-ieno nepareni 65 EHz @MM916% EHzA. 3G22 4on& Term -o0tion@4TA predsta-0ja -e0iki iskorak će0ijskoj teno0o&iji. 4T je dizajniran da zado-o0ji

potre/no nosioca za -e0ikim podatko-nim /rzinamaD prenos medija kako za podr?k

prenos &o-ora -e0iko& kapaciteta s0ijedećoj dekadi.

4T je od0i7no pozicioniran da zado-o0ji zatje-e mre=a s0ijedeće &eneracije.,mo&ćiće operaterima da daj s0&e -isoki performansiD mo/i0ne ?irokopojasne s0&emaso-no& on0ine tr=i?taD pomoć kom/inacije -e0iki /rzina prenosa i sistemsko&frek-entno& opse&aD kako p0ink9 tako i doFn0ink9D sa jako ma0im ka?enjenjem.

4T je dizajnirana da /de ?to jednosta-nija za sposta-0janje i radD koristećif0eksi/i0n teno0o&ij koja se mo=e potre/iti na -i?efrek-entni opse&a. 4T pr=aska0a/i0an opse&D od 5EHz do %#EHzD sa podr?kom za "" pareni i T"" ne parenispektar. 4T S' pra-0ja7ka aritektra smanjje /roj 7-oro-aD podr=a-a f0eksi/i0n

mre=n konfi&racij i omo&ća-a -isok ni-opodr=ani s0&a.

4T S' će takoer raditi skpa sa GSED L8"E'PHS2'D T"9S8"E' i8"E'.4T je pos0jednji standard e-o0ciji mo/i0ne te0efonije koja je pretodnorea0izo-ana sa GSEP"G i UETSPHSJ2" mre=nim teno0o&ijama koje danas imaj 15mo/i0ni korisnika. 4T će omo&ćiti 3G22 kompeticij ce00arnim teno0o&ijama.

Eoti- raz-oja 4T s:$. 2otre/a za -e0ikim podatko-nim /rzinama i -e0ikim spektromR%. -o0cija UETS prema samo paketski orjentisanim sistemimaR3. 2otre/a za /o0jim oSR;. 2otre/a za jeftinijom infrastrktrrom.

3G22 rad na e-o0ciji 3G Eo/i0ni Sistema po7eo je o-em/r %##;. ina0izacijaspecifikacija je p0anirana sredinom %##1.D a sta-0janje rad 4T mre=e je odr=ano %#$#.

fekti s:$. Brzina prenosa:!nstant /rzine doFn0ink9 od $##E/ps %#EHz spektr. !nstant

/rzine p0ink9 od 5# E/ps %# EHz spektrR%. "omet će0ije:do5 km optima0na /rzinaD do 3# km sa mjerenim performansama i do

$## km -e0i7ina će0ije koja podr=a-a pri-at0ji-e s0&eR

3. Kapacitete će0ije: do %## akti-ni korisnika po će0iji @5EHzAR;. Eo/i0nost:,ptimizirana za ma0 mo/i0nost @#9$5kmPAD a0i omo&ća-a jako -e0ike /rzineprenosa podatakaR

5. Ka?njenje:Korisni7ka ra-an V 5msi kontro0na ra-an V 5#ms.

K0j7ne oso/ine 4T s: +i?e -rsta pristpni tenika @E0tip0e 'ccess?emaA: "oFn0ink: ,"E'D Up0ink:

Sin&0e8arrier"E'@S89"E'A. 'dapti-na mod0acija i kodiranje: "4 mod0acija @2SKD $6'E i 6;'EAD U4

mod0acija @2SK i $6'EAD Tr/o kodo-i. Ska0a/i0nost opse&a za efikasne operacije raz0i7itim frek-entnim podr7jima.

Eo&ća podr?ka za rad sa mre=ama koje koriste jedn frek-encij.

10

7/26/2019 3g prema R8


E!E,PE0tip0e !npt 9E0tip0e,tptA -i?eantenska teno0o&ija za po/o0j?ane /rzine prenosa i performansi.

'( sa (48 podni-oom i Hi/ridni '( sa E'8 s0ojem. Kontro0a sna&e i adaptacija 0inka. Bo0ja podr?ka za koordinacij interferencijom.

2odr?ka i za "" i za T"".20aniranje za-isno o ptre/i kana0a i pri0a&oenje 0inka za /o0je performanse

Smanjen /roj 7-oro-a radio9pristpne9mre=ne i na taj na7in redcirana cijena i procesno -rijeme -ezano za protoko0e i sposta- pozi-a.

2,2,LTE ar/ite%t'ra 6 s'7e).a I pr-t-%-)i

U pristp 4T mre=e definisan je eUT(' @e-o0-ed UETS Terrestria0 (adio 'ccessAsa eodeB @e-o0-ed odeBA aritektrom. *ez&ro mre=e defini?e se kao 28 @-o0-ed2acket 8oreA. 2red-iena je interopera/i0nost sa UT('PG(' sistemimaD kao i sa ne93G22 sistemimaD dok m0timodni termina0i tre/a da podr=e ando-er sa i naUT(' i G('. 2red-iena je podr?ka za rad "" i T"" re=im kao i oS @a0it of Ser-iceA s kraja na krajD a -edena s i odreena pojednosta-0jenja mre=e.

U 4TPS' aritektri mre=e postoje samo d-a mre=na e0ementa: /azna stanica radio mre=i i a9GL @'ccess GateFaA jez&r mre=e. a9GL se sastoji iz kontro0ne ra-niMME @Eo/i0it Eana&ement ntitA i korisni7ke ra-ni SAE G8 @Sstem 'rcitectre-o0tion GateFaA. S' GL je soft-erski nado&raen GGS e0ementD dok je EE

prezeo fnkcije SGS9a i dje0imi7no fnkcije (89a @(adio etFork 8ontro00erA. Kako

sada mre=i ne postoji (8D nje&o-e fnkcije s inkorporirane eodeB i dje0imi7no EE. Kao ?to je prikazano na s0ici $D trend sp?tanja fnkciona0nosti iz (89a /aznstanicD koji je zapo7et HS"2' sistemimaD do-eden je do krajaD tako da je (8 7-or nestao.,-o je -eoma /itno za smanjenje ka?njenja paketa 4T mre=i koje je s-edeno na manje od$#ms. <-or eodeB sada ima iste fnkcije kao i odeB i dodatno /rine o radio resrsima će0ijamaD od07je o ando-er9 i donosi od&o-arajće od0ke o pra-0janj prenosom nadoFn0ink9 i p0ink9. ,n o/a-0ja i k0asi7ne fnkcije fizi7ko& ni-oa @kodo-anjeDdekodo-anjeD mod0acijD demod0acijD inter0i-in&D deinter0i-in&D itd.A. 2ored -eze sa

jez&rom mre=e preko S$ interfejsaD 7-oro-i eodeB meso/no komniciraj preko O%interfejsa. ,-o je -eoma -a=no z/o&spe?no& rasporei-anja resrsa ci0j iz/e&a-anja interferencije. 3

WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWW

3 http://www.ericsson.com/hr/etk/revija/Br_1_2010/04.pdf

11

7/26/2019 3g prema R8


S0ika ;. Tipi7na S'P4T imp0ementacija 9 od&o-arajća s7e0ja i protoko0i

3,Ar/ite%t'ra E!S s'sta$a

Kada spominjemo 4T i S' zapra-o se referenciramo na teno0o&ije koje specificira3G22 @ s-ojem osmom izdanj specifikacijaD (e0ease 1A kao teme0j za e-o0cij 3G mo/i0nimre=a. St-arna mre=a zasno-ana na tim teno0o&ijama zapra-o će t-oriti e-o0irani paketskissta- @2S en&. -o0-ed 2acket SstemA.

2S se sastoji od e-o0irane paketske jez&rene mre=e @28 en&. -o0-ed 2acket8oreA i e-o0irane UETS zema0jske radijske pristpne mre=e @9UT(' -o0-edUT('A. 28 pr=a pristp prema -anjskim podatko-nim mre=ama @npr. !nternetA ioperatorskim ser-isima @npr. EESD EBESAD pra-0ja fnkcijama -ezanima z si&rnost@atentifikacijaD dodje0a si&rnosni k0j7e-aAD pretp0atni7ke informacijeD nap0at i mo/i0nost

prema dr&im pristpnim mre=ama @G('D UT('D 8"E'%###DL4' ...AD te pratimo/i0nost ne9akti-ni termina0a.

9UT(' o/a-0ja s-e radijske fnkcije za akti-ne termina0e. Sastoji se od radijskiosno-ni postaja @eB en&. e9ode BA. !zme 28 i 9UT('9a na0azi se S$ s7e0jeDdok s eB po-ezane O% s7e0jem. Korisni7ki termina0 po-ezan je izra-no na 9UT('D nodio fnkciona0nosti protoko0no& s0o=aja kontro0ne ra-nine zat-ara se 28. 2S podr=a-aisk0j7i-o paketsk domen @2S en&D 2acket SFitcedA ser-isi koji tradiciona0no koristekomtacij kana0a @8S en&. 8ircit SFitcedA prenositi će se takoer preko 2S nosite0ja.

12

7/26/2019 3g prema R8


S0ika 5. Genera0na 2S aritektra

3,+,E!C 6 e#1, E$-)$e" !a9%et C-re

-o0iran paketsk jez&ren mre= t-ore s0ijedeći 0o&i7ki 7-oro-i: kontro0noj ra-nini EE @en&. Eo/i0it Eana&ement ntitA korisni7koj ra-nini S9GL @en&. Ser-in& GateFaA i 29GL @en&. 2acket "ata

etFork GateFaA

EE sadr=i kontro0ne fnkciona0nosti koje s koncepta0no s0i7ne kontro0noj SGSra-nini @naj7e?će se fizi7ki i iz-odi kao soft-erska fnkciona0nost ntar SGS 7-oraA. EEzak0j7je protoko0e kontro0ne ra-nine prema korisni7kom termina0 te o/raje s0jedećefnkcije -ezane z mo/i0nost i pra-0janje sesijom: U attacPdetac procedra omo&ćje mo/i0noj stanici da se re&istrira na mre= i0i

od re&istrira sa isteD si&rnost fnkcije atentifikacije i atorizacije radi pro-jere identiteta korisnikaD

odo/ra-anje pristpa mre=i i praćenje korisni7ke akti-nostiD pra-0janje 2S nosite0jem sposta-aD izmjena i raskidanje 2S nosite0jaD mo/i0nost neakti-ni korisnika nadzor korisnika id0e modD pri 7em se po0o=aj

korisnika prati samo na razini podr7ja praćenja @T' en&. Trackin& 'reaA pozi-anje korisnika @pa&in&A prekap7anje prema dr&im teno0o&ijama @!('T ando-erA pra-0ja mo/i0nost

pri0ikom pre0aska prema dr&im mre=ama @GSED L8"E' ...A.

Korisnik je spojen na isti EE 7-or s-e dok se na0azi ntar podr7ja koje nadzire isti skp

EE9o-a @EE poo0A. nkciona0nosti S9GL i 29GL 7-oro-a za s07aj /ez roamin&ana0aze se ntar mre=e isto& operatora te mo& /iti imp0ementirane kom/iniranom 2PS9GL

13

7/26/2019 3g prema R8


7-or @takoer se koristi i nazi- S'9GLA. aj7e?će s iz-edeni kao soft-erska nado&radnja postojeće& GGS @en&. GateFa G2(S Spport ode A 7-ora. 2PS9GL predsta-0ja sidri?nto7k korisni7ke ra-nine termina0a koji se kreće izme -i?e eB 7-oro-a. "o promjene S9GL do0azi samo ko0iko korisnik pre0azi podr7je dr&o& S9GL skpa @S9GL poo0AD dok se isti 29GL zadr=a-a s-e dok je korisni7ki termina0 prik0j7en na mre=.

2PS9GL o/a-0ja s0jedeće fnkcije kontro0ne ra-nine: pra-0janje 2S nosite0jem pokreće sposta- 2S nosite0ja nakon zatje-a od

strane -i?i s0oje-aD sidrenje mo/i0nosti 29GL predsta-0ja !2 to7k pristnosti @2o2 en&. 2oint of

2resenceA za termina0 koji je spojen na mre= on dodje0jje !2 adres s-akomtermina0 7ija mo/i0nost time /i-a skri-ena prema fiksnoj mre=iD

2PS9GL takoer o/a-0ja i s0jedeće fnkcije korisni7ke ra-nine: kontro0a i pro-oenje zadane k-a0itete s0&a @oSA po-ezi-anje korisni7ko& toka

podataka sa od&o-arajćim oS k0asama te spre7a-anje prekora7enja 0imitadefinirani

pretp0atni7kim &o-oromD nap0ataD zakonsko presretanje prometa

S0ika 6. 2rikaz -o0irane paketske jez&rene mre=e

14

7/26/2019 3g prema R8


3,2,E4UTRAN

U odnos na UT(' mre=D 9UT(' donosi zna7ajno pojednosta-0jenje aritektre k0j7je samo e-o0irane radijske osno-ne postaje @e9ode BD eBA. Kako se izosta-0ja 7-or

za pra-0janje @(8 (adio etFork 8ontro0erAD jedan dio nje&o-i fnkciona0nosti pre/a7en je 28 @to7nije S9GLAD no -ećina nji pre/acje se eB @?to je trend zapo7et-eć -oenjem HS"2' L8"E' mre=eA.

eNB predsta-0ja 7-or radijske pristpne mre=e zad=en za radijsko oda?i0janje i prijemod strane korisni7ke preme @U User IipmentA jednoj i0i -i?e će0ija@naj7e?će3A.

4ista eB fnkciona0nosti k0j7je: kontro0 će0ija i podr?k EE skp eB posjedje i kontro0ira radijske resrse

s-oji će0ijaD koji s zatije-ani od i odo/reni odreenom EE skp @en&. EE

poo0AD kontro0 mo/i0nosti za akti-ne termina0eD k0j7je U na0o&e za o/a-0janje

mjerenja i iz-r?enja prekap7anja @en&. ando-erA kad je to potre/noD si&rnost kontro0ne i korisni7ke ra-nine ?ifriranje @en&. ciperin&AD pra-0janje dije0jenim kana0om pridje0ji-anje resrsa dije0jeno& kana0a i kana0a za

s07ajni pristpD se&mentacij i spajanje na (48 @en&. (adio 4ink 8ontro0A s0oj se o/a-0ja

adaptacija korisni paketa na -e0i7in prijenosno& /0oka @en&. transport /0ockAD pra-0janje retransmisijom @H'( procesiAD rasporei-anje korisnika @en&. sced0in&A z podr?k definirani oS k0asaD

fnkciona0nosti fizi7ko& s0oja tj. psedo9s07ajno kodiranje @ en&. scram/0in&ADoda?i0ja7ke di-erziteD procesiranje antensko& pra-0janjaD ,"E mod0acijD

mjerenje i prija-0ji-anje podaci prikp0jeni mjerenjima koriste se za pra-0janjeradijskim resrsima @((E en&. (adio (esorce Eana&ementAD

atomatizirani rad i nadzor.

S0ika M. 2rikaz e-o0irane UETS zema0jske radijske pristpne mre=e

15

7/26/2019 3g prema R8


:,OSNOVNE KARAKTERISTIKE ZRA;NOG SU;ELJA

4T radijsko s7e0je zasni-a se na potre/i orto&ona0no& m0tip0eksiranjafrek-encijskim od-ajanjem @,"E en&. ,rto&ona0 reIenc9"i-ision E0tip0eJin&A s

,"E' @en&. ,rto&ona0 reIenc9"i-ision E0tip0e 'ccessA -i?estrkim pristpom si0aznoj -ezi te -i?estrko& pristpa s frek-encijskom raspodje0om na jednom nosite0j @S89"E' en&. Sin&0e 8arrier reIenc "i-ision E0tip0e 'ccessA z0aznoj -ezi. Zaost-ari-anje -isoki /rzina prijenosa /itna je i podr?ka -i?e9antenski rje?enja kako naosno-noj postajiD tako i termina0ima. To k0j7je metode -i?es0ojni prijenosaD tj. -i?estrki0az -i?estrki iz0az @E!E, en&. E0tip0e !npt E0tip0e ,tptAD kao i tenikeoda?i0ja7ke i prijemne razno0ikosti @en&.TOP(O di-ersitA te pra-0janja dija&ramom zra7enjaantene @en&. /eamformin&A. !z/or ,"E teno0o&ije za 4T omo&ća-a pri0a&od/

prijenosni parametara ssta-a frek-encijskoj domeniD zado-o0ja-ajći zatje-e zaspektra0nom efikasnostiD a prik0adna je i za nesmjereno i0i &rpno oda?i0janje @ en&.BroadcastPE0ticastA.

,"E je mod0acijska tenika izrazito otporna na frek-encijski se0ekti-no s0a/0jenje@ en&. fadin&A i sto&a pokazje do/re performanse -isoko -remenski disperzi-nim radijskimokr=jima @?to je naj7e?ći s07aj r/anom okr=enjA. S-ekpni tok podataka razd-aja se -e0iki /roj toko-a koji se potom prenose na zase/nim podnosite0jima @en&. s/carriersA.Bdći da s-aki podnosite0j ima nisk /rzin prijenosa sim/o0a @en&. sm/o0 rateAD njio-otrajanje je prod=eno. Samim time smanjen je i tjecaj me9sim/o0ne interferencije @!S! en&. !nter Sm/o0 !nterferenceA. Kako s podnosite0ji posta-0jeni tako da s-i osta0i imaj-rijednost n0a trentk zorko-anja pojedino& podnosite0jaD ost-arena je njio-a potpnaorto&ona0nost.

S0ika 1. ,"E podnosite0ji

16

7/26/2019 3g prema R8


!mp0ementacija ,"E tenike je razmjerno jednosta-na. ,"E oda?i0ja7 se tipi7noiz-odi kori?tenjem in-erzne /rze oriero-e transformacije @!TAD 7ija s0o=enost nije -e0ika.8ik0i7ki prefiks se dodaje s-akom sim/o0 prije oda?i0janja kako /i se zadr=a0a orto&ona0nostz minimiziranje me9sim/o0ne interferencije. Kori?tenjem in-erzne /rze oriero-etransformacije prijemnik mo=e potpno detektirati odas0ani si&na0D z pretposta-k da je

maksima0no raspr?enje ka?njenja @en&. de0a spreadA radijskom kana0 kraće od d=inedodano& cik0i7ko& prefiksa.S0ika . !mp0ementacija ,"E tenike z pomoć !TPT oda?i0janj i prijem

S-aki od podnosite0ja nosi jedan ,"E sim/o0 koji sadr=i informacijske /ito-emod0irane 2SKD $6'E i0i 6;'E mod0acijom @dak0e imamo %D; i0i 6 /ita po sim/o0A.Eod0acija -i?e& reda je osjet0ji-ija na smetnje te zatije-a /o0je radijske -jeteD tj. /o0jiodnos sna&e nosite0ja prema interferenciji @8P! en&. 8arrier to !nterferenceA.

S0ika $#. 4T podr=ane mod0acije

Eijenjanjem /roja podnosite0ja mo&ća je podr?ka za raz0i7ite pridje0jenje ?irinefrek-encijsko& pojasaD od $D; EHz s-e do %# EHz. 2ri tome je &ran0arnost definirana na

17

7/26/2019 3g prema R8


razini jedno& resrsno& /0oka @(B en&. (esorce B0ockA koje& predsta-0ja $% podnosite0jaod $5 KHz @dak0e kpno $1# KHzA. 8entra0ni /0ok od 6 (B9a oko istosmjerno& nosite0ja@en&. "8 carrierA predsta-0ja minimm zazećaD dok se kori?tenjem -i?e (B9a s /o7ni stranamo=e iz-esti ?irenje. 2ojedinoj mo/i0noj stanici mo=e /iti dodije0jeno maksima0no $## (B9o-a @ostatak %# EHz pojasa otpada na fi0triranje i za?titni pojasAD a dodije0jeni (B9o-i

si0aznoj -ezi ne moraj /iti kontinirani.S0ika $$. 2romjenji-a ?irina frek-encijsko& pojasa

Kod z0azne -eze koristi se pose/na iz-ed/a ,"E' pristpaD takoz-ani pred9kodirani ,"E'D odnosno S89"E' @en&. Sin&0e 8arrier "E'AD 7ije je osno-no o/i0je=jeda pojedini korisnik do/i-a kontinirani skp podnosite0ja @koji onda dje0je kao jedan ?irinosite0jA. ,sno-na moti-acija za taka- pristp je smanjenje potro?nje /aterije mo/i0nomtermina0 z/o& manje& odnosa -r?ne i prosje7ne sna&e @2'2( en&. 2eak to '-era&e 2oFer (atioAD a time i /o0je& pokri-anja z0aznoj -ezi. ;

S0ika $%. Uspored/a ,"E' i S89"E' pristpa

WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWW ; ttp:PPFFF.ericsson.comPrPetkPre-ijaPBrW$W%#$#P#;.pdf D !+PM% (+!*' /r. $D %#$#.

Kori?tenjem -i?e antena na TO i (O strani mo&će je ost-ariti raz0i7ite do/itke.

,/0iko-anje dija&rama zra7enja pri tom osi&ra-a -eći odnos si&na09?m te time i /o0je

18

http://www.ericsson.com/hr/etk/revija/Br_1_2010/04.pdf




7/26/2019 3g prema R8


pokri-anjeD dok se -i?es0ojni prijenos mo=e iskoristiti za ost-ari-anje -eći /rzina prijenosa.2rije0az izme raz0i7iti tenika mo=e /iti dinami7ki.

S0ika $3. +i?e9antenske tenike za 4T

"ija&ram zra7enja o/0ikjemo tako da mijenjamo faze si&na0a izme pojediniantena i na taj na7in 0atic zra7enja smjera-amo prema ci0janom korisnik @time se smanjjeinterferencija ostatk će0ijeA. Kod E!E, tenike do/itak ost-arjemo /o0jim

iskori?ta-anjem postojeće& odnosa si&na09?m. Za raz0ik od tenika oda?i0ja7ke i prijemnerazno0ikosti &dje na -i?e antena ?a0jemo iste @e-enta0no raz0i7ito kodiraneA informacijeD zaE!E, oda?i0jemo raz0i7ite toko-e podataka po pojedinom antenskom s0oj i s-aki od nji

primamo na pojedinoj prijemnoj anteni. Time zapra-o ost-arjemo 0inearni rast kapaciteta s po-ećanjem odnosa si&na09?mD koji /i ina7e /io 0o&aritamskiD ?to /i 0imitira0o maksima0ne-rijednosti. Eo=e se o7iti da je z/o& to&a do/itak ost-ari- z E!E, -i?e izra=en s07aje-ima -isoko& odnosa si&na09?m. E!E, se mo=e koristiti i kom/inaciji so/0iko-anjem dija&rama zra7enja.

S0ika $;. "o/itak kapaciteta s07aj -i?es0ojno& prijenosa @E!E,A5

))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) 5 http:!!!.e$ic%%on.co#h$etk$evija*$)1)201004.p+, - . *laji/: E nova tehnologija 'a #o"ilni i$okopoja%ni p$i%tup

Kom/inacijom s-i na-edeni e0emenata 4T zra7no& s7e0ja mo&će je ost-aritici0jane performanse ssta-a. Eaksima0ne /rzine prijenosa si0aznoj i z0aznoj -ezi o-isit će o

1(




7/26/2019 3g prema R8


konkretnoj konfi&raciji one se po-eća-aj kasnijim kori?tenjem s0o=eniji E!E,konfi&racija @; mjesto % predajne i prijemne anteneD kasnije i 1AD kori?tenjem mod0acija-i?e& reda @6; 'EA i z0aznoj -ezi te po-ećanjem ?irine pojasa @/i0o kom/iniranjem -i?e

pojasaD /i0o ?irenjem do $## EHzA. Time će /iti ispnjeni i zatje-i koji se sta-0jaj predmre=e 7et-rte &eneracije @;GAD ?to će se ost-ariti sk0op 4T9'd-anced teno0o&ije @3G22

(e0ease $#A.

S0ika $5. (az-ojni pt 4T teno0o&ije prema 4T9'd-anced

<,LTE pr-t-%-)#i s)-=a.

S0ika /roj $6. prikazje 4T protoko0ni s0o=aj. 2S nosite0j @koji od&o-ara 2"2kontekstA prenosi podatke s 3. s0oja te s0& sa kraja na kraj @end9to9end ser-iceA. je&a naradijskom s7e0j prenosi 9UT(' radijski nosite0j koje& pak prenose radijski kana0i @0o&i7kiDtransportni i fizi7kiA.2rotoko0i koji o/a-0jaj zadaće radijsko& s7e0ja s: 2"82 @en&. 2acket "ata 8on-er&ence 2rotoco0A mapira 2S na 9UT(' radijski

nosite0j te pro-odi ro/sn kompresij za&0a-0ja @(,H8AD (48 @en&. (adio 4ink 2rotoco0A -r?i mapiranje na 0o&i7ke kana0e te o/a-0ja

se&mentacijD s0ijedn ispork i retransmisijeD E'8 @en&. Eedim 'ccess 8ontro0A -r?i mapiranje na transportne kana0eD te je

od&o-oran za H'( procese i rasporei-anje @en&. sced0in&AD fizi7ki s0oj o/a-0ja mapiranje na fizi7ke kana0e te pro-odi kana0no kodiranjeD

mod0acij

S0ika $6. Strktra 4T radijsko& s7e0ja

20

7/26/2019 3g prema R8


<,+,Str'%t'ra %a#a)a

4o&i7ki kana0i opisj koji tip podataka se prenosiD a dije0e se na kontro0ne @za prijenos informacija kontro0ne ra-nineA i prometne @za prijenos informacija korisni7kera-nineA.4T podr=a-a s0jedeće 0o&i7ke kana0e: oda?i0ja7ki kontro0ni kana0 @B88H en&. Broadcast 8ontro0 8anne0A za oda?i0janje

sistemski kontro0ni informacija si0aznoj -eziD kontro0ni kana0 za pra-0janje radio pozi-ima @288H en&. 2a&in& 8ontro0 8anne0A

za prijenos radio pozi-a @ en&. pa&in&A si0aznoj -ezi @koristi se kad mre=a ne znato7n 0okacij mo/i0ne staniceAD

zajedni7ki kontro0ni kana0 @888H en&. 8ommon 8ontro0 8anne0A za oda?i0janjekontro0ni informacija izme mre=e i U o/a smjera @o/i7no &a koriste onemo/i0ne stanice koje nemaj ((8 konekcij s mre=om i mo/i0ne stanice koje koristezajedni7ke transportne kana0e kad pristpaj no-oj će0iji nakon reiz/ora će0ijeAD

pridije0jeni kontro0ni kana0 @"88H en&. "edicated 8ontro0 8anne0A 9 d-osmjernikana0 za oda?i0janje kontro0ni informacija izme mre=e i mo/i0ne stanice@sposta-0ja se kroz postpak ((8 sposta-e konekcijeAD

kontro0ni kana0 za &rpno oda?i0janje @E88H en&. E0ticast 8ontro0 8anne0A 9 za prijenos EBES rasporei-anja i kontro0ni informacija prema mo/i0nim stanicamakoje koriste EBESD

pridije0jeni prometni kana0 @"T8H en&. "edicated Traffic 8anne0A kana0

dodije0jen samo jednoj mo/i0noj stanici za prijenos korisni7ki informacija @postoji o/a smjeraAD

21

7/26/2019 3g prema R8


prometni kana0 za &rpno oda?i0janje @ET8H en&. E0ticast Traffic 8anne0A za prijenos prometni podataka prema mo/i0nim stanicama koje koriste EBES.

4o&i7ki kana0i mapiraj se na transportne kana0e. Broj transportni kana0a za 4T je s-eden

na minimm kako /i se iz/je&0e 7este promjene tipo-a kana0a koje -ode nepotre/naka?njenja: oda?i0ja7ki kana0 @B8H en&. Broadcast 8anne0A koristi se za prijenos specifi7ni

informacija si0aznoj -ezi prema s-im mo/i0nim stanicama na podr7j jedne će0ijeDne podr=a-a pra-0janje dija&ramom zra7enjaD

dije0jeni kana0 si0aznoj -ezi @"49S8H en&. "oFn0ink Sared 8anne0A kana0 7ijise resrsi dije0e izme korisnika si0aznoj -eziD podr=a-a adaptacij -eze izmjenamamod0acijeD kodiranja i0i oda?i0ja7ke sna&eD diskontinirani prijem @"(O en&."iscontinos (eceptionA te ima mo&ćnost pra-0janja dija&ramom zra7enjaD

pozi-ni kana0 @28H en&. 2a&in& 8anne0A oda?i0je se cije0oj će0ijiD podr=a-adiskontinirani prijemD

kana0 za &rpno oda?i0janje @E8H en&. E0ticast 8anne0A EBES transportnikana0 koji se oda?i0je na podr7j cije0e će0ijeD podr=a-a EBES oda?i0janje s -i?eće0ija @EBS en&. EBES Sin&0e reIenc etForkAD

dije0jeni kana0 z0aznoj -ezi @U49S8H en&. Up0ink Sared 8anne0A kana0 7iji seresrsi dije0e izme korisnika na z0aznoj -eziD podr=a-a adaptacij -eze izmjenamamod0acijeD kodiranja i0i oda?i0ja7ke sna&eD a mo&će je i pra-0janje dija&ramomzra7enjaD

kana0 za s07ajni pristp @('8H en&. (andom 'ccess 8anne0A kana0 z0aznoj-ezi koji se koristi za ost-ari-anje -remenske sinkronizacije te oda?i0janje informacijaza pri/a-0janje odo/renja za s0anje podatakaD -i?e U se naj7e?će natje7e za nje&o-o

oda?i0janje

S0ika $M. Eapiranje kana0a

izi7ki s0oj prima podatke za oda?i0janje s E'8 s0oja o/0ik transportni /0oko-a. ,simfizi7ki kana0a na koje se izra-no mapiraj od&o-arajći transportni kana0i @2"S8H en&.2sica0 "oFn0ink Sared 8anne0D 2US8H en&. 2sica0 Up0ink Sared 8anne0D 2B8H en&. 2sica0 Broadcast 8anne0D 2E8H en&. 2sica0 E0ticast 8anne0 i 2('8H en&.2sica0 (andom 'ccess 8anne0A imamo i fizi7ke kana0e koji nose kontro0ne informacije saE'8 s0oja i0i prema njem:

22

7/26/2019 3g prema R8


fizi7ki kontro0ni kana0 si0aznoj -ezi @2"88H en&. 2sica0 "oFn0ink 8ontro08anne0A kontro0na si&na0izacija @za kontro0 sna&eD rasporei-anje si0aznoj -ezi iodo/ra-anje rasporei-anja z0aznoj -eziAD

fizi7ki kontro0ni kana0 z0aznoj -ezi @2U88H en&. 2sica0 Up0ink 8ontro08anne0A kontro0na si&na0izacija @zatje-i za rasporei-anjem z0aznoj -eziD 8!D

'8KP'8KAD kana0 indikatora kontro0no& formata @28!8H en&. 2sica0 8ontro0 ormat

!ndicator 8anne0A definira format 2"88H na si0aznoj -eziD kana0 H'( indikatora @2H!8H en&. 2sica0 H/rid '( !ndicator 8anne0A

prenosi H'( informacije @'8KP'8KA si0aznoj -ezi.

,sim fizi7ki kana0a postoje i fizi7ki si&na0i koji podr=a-aj fnkcije fizi7ko& s0oja a0i ne prenose nikak- informacij s E'8 s0oja:

referentni si&na0i @(S en&. (eference Si&na0sA za mjerenja i koerentn detekcij si0aznoj i z0aznoj -eziD prenesena sek-enca jednozna7no definira će0ije @prodkt 3

orto&ona0ne sek-ence i $61 psedo9s07ajni sek-enci kpno 5#; mo&ćesek-enceAD sinkronizacijski si&na0i @29S8H i S9S8H en&. 2rimar and Secondar

Sncronization si&na0sA koriste se si0aznoj -ezi proces iz/ora će0ije @definirajsinkronizacij na ok-ire i s0=e za detekcij identiteta će0ijeAD

referentni si&na0 za ispiti-anje @S(S en&. Sondin& (eference Si&na0A za mjerenjaradi rasporei-anja z0aznoj -ezi.

<,3,Rasp-re5i$a#.e res'rsa

(asporei-anje @en&. sced0in&A korisnika o/a-0ja se -remenskoj i frek-encijskojdomeni na razini jedno& odsje7ka @$ msD trajanje d-a (BAD odnosno $% podnosite0ja @?irina

jedno& (BAD ?to definira rasporedni /0ok @en&. Sced0in& /0ockA. U si0aznoj -ezi korisnikmo& /iti dodje0jeni razmaknti rasporedni /0oko-iD na teme0j adaptacije na k-a0itet si&na0a -remensko 9 frek-encijskoj domeni.!skoristi-ost resrsni e0emenata si0aznoj -ezi zakorisni7ki promet @tj. 2"S8H kana0A o-isi o kori?tenoj ?irini frek-encijsko& pojasa. Tako zas07aj s $D; EHz 7ak do ;# s-i resrsni e0emenata otpada na kontro0ne kana0eD dok se s07aj s %# EHz to sp?ta i ispod %# @/dći da s 2B8H i S8H definirani samo nacentra0ni $D; EHzA.

U s07aj z0azne -eze raspodje0a je ne?to dr&a7ija /dći da se resrsi jednom

korisnik dodje0jj kao kontinirani /0ok @z/o& S89"E' principaA. Korisnik &0edano -remenskoj domeni mo=e do/iti raz0i7it /roj rasporedni /o0oko-a s-aki $msD no taj /rojmora /iti i0i $ i0i -i?ekratnik /roje-a %D 3 i0i 5.

23

7/26/2019 3g prema R8


S0ika $1. (asporei-anje o-isno o k-a0iteti kana0a @si0azna -ezaA

(eferentni si&na0i @(SA s-ako& korisnika ?a0j se na nje&o-im sim/o0ima /r. 3 i $$.(eferentni si&na0 za ispiti-anje @S(SA se za s-e korisnike ?a0je na sim/o0 /r. #D neo-isno ododije0jenom frek-encijskom pojas za korisni7ke podatke @2US8HA. izi7ki kontro0ni kana0 z0aznoj -ezi @2U88HA se dije0i izme -i?e korisnikaD a ?a0je se na pr-om i zadnjemresrsnom /0ok kori?teno& frek-encijsko& opse&a.

S0ika $. (asporei-anje korisnika z0aznoj -ezi

<,:, Str'%t'ra i(i7%-1a s)-.a ra"i.s%-1 s'7e).a

24

7/26/2019 3g prema R8


S0ika /roj %#. i0strira -remensk domen strktre 4T prijenosa s07aj ""radno& moda @-rijedi za si0azn i z0azn -ezD osim 2B8HD 29S8H i S9S8H odsje7aka kojis pristni samo si0aznoj -eziA. S-aki radijski ok-ir @en&. frameA od $# ms sadr=i $# pod9ok-ira @trajanja $ msAD od koji se s-aki sastoji od d-a podjednaka odsje7ka @en&. s0otA.,-isno o trajanj cik0i7ko& prefiksa @norma0ni ;DM Xs i0i prod=eni $6DM XsAD jedan

odsje7ak nosi MD odnosno 6 ,"E sim/o0a @trajanja 66DM XsA. a razini jedno& pod9ok-ira@$msA o/a-0ja se rasporei-anje @en&. sced0in&A korisnika.

S0ika %#. Strktra 4T9"" moda -remenskoj domeni

U s07aj T"" radno& moda strktra -remenskoj domeni iz&0eda dr&a7ije z/o&same prirode to& moda @si0azna i z0azna -eza se izmjenjj odreenim pod9ok-irimaDo-isno o iza/ranoj konfi&racijiD tj. omjer "4PU4 prometaA. To je jedno i jedina st-arnaraz0ika kori?tenj "" i0i T"" radno& moda s-e osta0o je identi7no. "-anaest ,"E

podnosite0ja za trajanja jedno& odsje7ka @#.5 msA 7ini jedan resrsni /0ok @(BA. S-aki resrsni /0ok sadr=i 1; resrsna e0ementa @$% podnosite0ja J M ,"E sim/o0aA.

2ojedini resrsni e0ementi si0aznoj -ezi pridje0jj se od&o-arajćim fizi7kim kana0imai0i si&na0ima na s0jedeći na7in @promatrajći -remensk i frek-encijsk domen za ""s07ajA: 2B8H ?a0je se pod9ok-ir /r. #D odsje7ak /r.$D sim/o0i #93 tijekom ; zastopna

radijska ok-ira @tj. kroz ;# msA koriste se samo M% centra0na podnosite0ja @tj. 6 (BA

frek-encijskoj domeniD S8H ?a0je se pod9ok-ir /r. # i 5D odsje7ak /r. # i $#D sim/o0i 5 @S9S8HA i 6 @29S8HA koristi se samo 6# centra0ni podnosite0ja @tj. ntar 6 (BA frek-encijskojdomeniD

2"88H ?a0je se $9; pr-i sim/o0a s-ako& odsje7kaD osim na resrsnime0ementima -eć iskori?tenim za 28!8H i 2H!8H @po ; resrsna e0ementa na pr-omsim/o0AD kao i za (SD

(S meć se na specifi7ne pozicije -remensko9frek-encijskoj mre=i resrsnie0emenata o-isno o antenskoj konfi&raciji

25

7/26/2019 3g prema R8


ZAKLJU;AK

Sta0na potre/a korisnika za s-e -ećim /rzinama prenosa podataka i k-a0itetom ser-isa

s0o-0ja-a mo/i0ne operatere da naprijede postojeće mre=e. Unapreenje aritektre mre=e predsta-0ja -eoma skp i s0o=en posao pri 7em /i tre/a0o o/ez/jediti transpa rentn po-ezanost sa postojećim GSEP"G i L8"E'PHS2' sistemima. Upra-o o-o je raz0o&za?to s dana?nje mre=e -eoma komp0eksne i za?to je aritektra mre=e raz0i7ita kod raz0i7itioperatera.

Unapreenjem aritektre mre=e do0azi do re-o0cije komnikacijama ieksponencija0no& raz-oja ?irokopojasni mre=a no-e &eneracije koje predsta-0jaj prioritets-i zema0ja koje imaj =e0j da se ra-nopra-no k0j7e informaciono dr?t-o i podi&nkonkrentnost s-oji pri-reda.

-o0cija ka 4T podrazmije-a smanji-anje /roja mre=ni e0emenata ci0j postizanja ?to -eće jednosta-nosti aritektre mre=e. TakoeD te=i se potpnom pre0ask namre=e sa komtacijom paketa ?to predsta-0ja pr-e korake ka nastank a009!2 ra-ne aritektre.U-oenje 4TPS' aritektre nije proces koji će /iti nado&ardnja na postojeć mre= -ećiz&radnja no-e mre=e. !ako postojeći operateri -eć imaj iz&raen pristpnD prenosnmre= kao i infrastrktr jez&raD inter-encije na s-akom se&ment će /iti nezao/i0azne: odnado&radnje i0i zamjene postojeći /azni stanicaD preko -oenja !2-6 /azirane a009!2 mre=eD

pa s-e do zamjene termina0ne opreme i kreiranja no-i s0&a na no-oj p0atformi.

26

7/26/2019 3g prema R8


LITERATURA

$. T. B0ajić: 4T no-a teno0o&ija za mo/i0ni ?irokopojasni pristp%. !nterna preda-anja Eo/i0ni komnikacijski sistemi SK @ %#$5P%#$6 &odina A

3. 4T 9 +,4U8!*' '(H!TKTU( E()@4T TL,(K '(8H!T8TU( +,4UT!, A

;. Y4on& Term -o0tion ' Tecnica0 ,-er-ieFD Eotoro0a !nc.D *0%#$#.

5. Y"GD HS2'D 4T: Broad/and !nno-ationCD (sa- (esearcDSeptem/er %##1.

6. GSE9UETS TL,(K E!G('T!, T, 4T @4T and %G93GinterForkin& fnctionsA e/rar %#$#

M.!nternet:

ttp:PPFFF.infote.rs./aPradP%#$$PB9!!PB9!!9%.pdf ttp:PPinfote.etf.nssa.rs./a ttp:PPFFF./te0./a ttp:PPmo/.rPsto9je90te9mrezaP

ttp:PPFFF.ericsson.comPrPetkPre-ijaPBrW$W%#$#P#;.pdf

27

http://www.infoteh.rs.ba/rad/2011/B-II/B-II-2.pdf


http://infoteh.etf.unssa.rs.ba/

http://www.bhtel.ba/

http://mob.hr/sto-je-lte-mreza/



http://infoteh.etf.unssa.rs.ba/

http://www.bhtel.ba/

http://mob.hr/sto-je-lte-mreza/


7/26/2019 3g prema R8


!O!IS SKRAĆENICA3G Tird Generation3G22 Tird Generation 2artnersip 2roject

'E2S 'd-anced Eo/i0e 2one Ser-ice8"E' 8ode "i-ision E0tip0e 'ccess28 -o0-ed 2acket 8ore"G nanced "ata rates for GSE -o0tioneodeB -o0-ed ode B9U4 nanced Up0ink 9UT(' -o0-ed UT('"" reIenc "i-ision "p0eJ"E' reIenc "i-ision E0tip0e 'ccessT ast orier TransformGGS GateFa G2(S Spport ode

G2(S Genera0 2acket radio Ser-iceGSE G0o/a0 Sstem for Eo/i0e 8ommnicationsH'( H/rid 'tomatic (epeat (eIestHS"2' 9 Hi& Speed "oFn0ink 2acket "ata 'ccessHS2' 9 Hi& Speed 2acket 'ccessHS2'N -o0-ed HS2'HSU2' 9 Hi& Speed Up0ink 2acket 'ccess!T !n-erse ast orier Transform!2 !nternet 2rotoco0!S! !nter Sm/o0 !nterference!TU !nternationa0 Te0ecommnication Union

4ST! 9 4TPS' Tria0 !nitiati-e4T 4on&9Term -o0tionE'8 Eedim 'ccess 8ontro0EBES E0timedia Broadcast and E0ticast Ser-icesE!E, E0tip0e !nptD E0tip0e ,tpt

GE eJt Generation Eo/i0e etForksEE Eo/i0it Eana&ement ntit

ET ordic Eo/i0e Te0epon,"E ,rto&ona0 reIenc9"i-ision E0tip0eJin&,"E' ,rto&ona0 reIenc9"i-ision E0tip0e 'ccess!+P13T. B0ajić: 4T no-a teno0o&ija za mo/i0ni ?irokopojasni pristp'E adratre 'mp0itde Eod0ationoS a0it of Ser-ice2SK adratre 2ase Sift Kein&2'2( 2eak to '-era&e 2oFer (atio2"8 2ersona0 "i&ita0 8ommnications2GL 2acket "ata etFork GateFa('B (adio 'ccess Bearer (' (adio 'ccess etFork (BS (adio Base Station(48 (adio 4ink 8ontro0

S89"E' Sin&0e 8arrier 9 reIenc "i-ision E0tip0e 'ccessSGS Ser-in& G2(S Spport ode

28

7/26/2019 3g prema R8


SGL Ser-in& GateFaS!( Si&na0 to !nterference and oise (atioT'8S Tota0 'cces 8ommnication SstemT82 Transmission 8ontro0 2rotoco0T"" Time "i-ision "p0eJ

T"E' Time "i-ision E0tip0e 'ccessT"9S8"E' Time "i-ision 9 Sncronos 8ode "i-ision E0tip0e 'ccessTT! Time Transmission !nter-a0U User IipmentUETS Uni-ersa0 Eo/i0e Te0ecommnication SstemUT(' UETS Terrestria0 (adio 'ccessUT(' UETS Terrestria0 (adio 'ccess etFork L8"E' Lide/and 8ode "i-ision E0tip0e 'ccessL4' Lire0ess 4oca0 'rea etFork +o!2 +oice o-er !2

Documents

3g prema R8