4- Dao Động Điện Từ

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/26/2019 4- Dao ng in T

    1/10

    VT L[3K] 2014 - 2015 Thy Lm Phong

    Gieo hnh vi gt thi quen. Gieo thi quen gt tnh cch. Gieo tnh cch gt s phn. ( Dick Lyles) 1

    U

    uO

    M'2

    M2

    M'1

    M1

    -U U0

    01

    -U1Sng Sng

    Tt

    Tt

    TNG HP KIN THC V DNG IN XOAY CHIU

    Bi 1: I CNG V DNG IN XOAY CHIU

    Nguyn tc to ra dng in xoaychiu:da trn hin tng cm ng in t (L hin tng c s bin thin ca t trngqua mt khung dy kn th trong khung xut

    hin mt sut in ng cm ng sinh ramt dng in cm ng )

    Cch to ra dng in xoay chiu:Cho khung dy dn din tch S, c N vngdy, quay u vi tn s gc trong in

    trng u c cm ng t B (B trc

    quay) th trong mch c dng in bin thin iu havi tn s gc gi l DXC.

    T thngc phng trnh: = NBScos(t + ) Wb (V-be) = N ocos(t + ) Wb

    (Trong o= BS l t thng cc i qua mi vng dy, S l din tch ca khung quay, N l s vngdy qun vo khung quay, l gc hp gia php tuyn ca khung v cm ng t B)

    Sut in ng trong khung dy: e = - ' = NBSsin(t + ) = E ocos(t + -2

    )

    (Trong E o= NBSl sut in ng cc i quacc cun dy)

    Khi nim v gi tr hiu dng, gi tr tc thi, gi tr cc i:

    i: dng in tc thi, I: gi tr hiu dng, I o: gi tr cc i. Tng t ta c: I =I o

    2, U =

    U o

    2, E =

    E o

    2

    ( E l sut in ng dng cho ni pht sinh dng in, U l hiu in th ni tiu th dng in )

    Cc biu thc in p v dng in xoay chiu:

    + Biu thc in p tc thi v dng in tc thi:

    u= U ocos(t + u)V v i= Iocos(t + i) A

    Vi = u il lch pha ca uso vi i, c2 2

    Cng thc tnh thi gian n hunh quang sng trong mt chu k:

    Khi t in p u= U ocos(t + u) vo hai u bng n,bit n ch sng ln khi u U1.

    t =

    4

    vicos =

    U 1

    U o, (0 < ZChay

    1

    LC

    > 0 th unhanh pha hn i

  • 7/26/2019 4- Dao ng in T

    3/10

    VT L[3K] 2014 - 2015 Thy Lm Phong

    Gieo hnh vi gt thi quen. Gieo thi quen gt tnh cch. Gieo tnh cch gt s phn. ( Dick Lyles) 3

    + Khi ZL< ZChay1

    LC < 0 th uchm pha hn i

    + Khi ZL= ZChay1

    LC = 0 th ucng pha vi i.

    Lc Max

    UI =

    Rgi l hin tng cng hng dng in

    Bi 3:CNG SUT V H S CNG SUT CA MCH R - L - C

    Cng sut tiu th trn mt mch in l: P = UICos = UIRZ

    = U2RZ2

    = RI2 .

    ( ty d kin bi m ta tnh cng sut ph hp, c th tm c gc = u- i)

    Mch in ch tiu th cng sut khi c in tr R hoc r.

    + Nu mch ch c L hoc C th cng sut P = 0

    H s cng sut: cos =PUI

    =RZ

    =U RU

    c bit, nu mch c R-r-L-C th cos

    = R + rZ

    = UR+ U

    r

    U

    + Cng sut ph thuc vo cos, s dng hiu qu in nng tiu th th ta phi mc thm vomch nhng t in c in dung ln. Qui nh trong cc c s s dng in th cos 0,85.

    Ch : nu mch in u,i c 2 thnh phn nh u = U 1+ U2cos(t) hay i = I

    1+ I

    2cos(t)th:

    + thnh phn U 1( hay I1) c xem l phn khng i ( dng in 1 chiu ),

    + thnh phn U 2( hay I2) c xem l thnh phn xoay chiu

    c bit:+ nu mch l R-C th I 1v U

    1khng tn ti do C khng dng in i qua P = RI

    22.

    + nu mch l R-L th I 1v U1tn ti nhngZ

    L= 0 i vi D1CP = RI

    12 + RI

    22 .

    Bi 4: Cch S Dng Gin Vect Trt Gii Cc Bi Ton R-L-C v Hp en.PHNG PHP GIN VECT TRT( Gii ton in bng hnh hc )Chn ngang l trc dng in.(Chuyn do thy Chu Vn Bin bin son )Chn im u mch (A) lm gc.V ln lt cc vc-t biu din cc in p, ln lt t A sang B ni ui

    nhau theo nguyn tc:+ L - ln.+ Cxung.+ Rngang.

    di cc vc-t t l vi cc gi tr hiu dng tng ng. *Ni cc im trn gin c lin quan n d kin ca biton.* Biu din cc s liu ln gin .* Da vo cc h thc lng trong tam gic tm cc in p hoc gc cha

    bit.

    Gii thiu mt s gin thng dng.+ Gin R-L-C:Cho mch in gm cun cm thun c t cm L,

    in tr thun R, t in c in dung C mc ni tip.

  • 7/26/2019 4- Dao ng in T

    4/10

    VT L[3K] 2014 - 2015 Thy Lm Phong

    Gieo hnh vi gt thi quen. Gieo thi quen gt tnh cch. Gieo tnh cch gt s phn. ( Dick Lyles) 4

    + Gin R-Lr:Cho mch in gm in tr thun R, cun dy c t cm L v in tr thun r mcni tip.

    + Gin Lr-R-C:Cho mch in gm cun dy khng thun cm, in tr thun R v t in c indung C mc ni tip.

    + Gin R-C-L:Cho mch in gm cun in tr thun R, t in c in dung C v cun dy c t cm L mc ni tip.

    + Gin R-C-Lr:Cho mch in gm cun in tr thun R, t in c in dung C v cun dykhng thun cm c in tr r mc ni tip.

  • 7/26/2019 4- Dao ng in T

    5/10

    VT L[3K] 2014 - 2015 Thy Lm Phong

    Gieo hnh vi gt thi quen. Gieo thi quen gt tnh cch. Gieo tnh cch gt s phn. ( Dick Lyles) 5

    + Gin C-R-Lr:Cho mch in gm t in c in dung C, in tr thun R v cun dy khngthun cm c in tr r mc ni tip.

    + Gin R-Lr-C:Cho mch in gm intr thun R v cun dy khng thun cm c in tr r vt in c in dung C mc ni tip.

    + Kinh nghimcho thy khi trong bi ton c lin quan n lch phahoc qu nhiu s liuth nngii bng phng php gin vc t s c li gii ngn gn hn gii bng phng php i s.

    Bi 5A: BI TON CNG HNG CA MCH R - L - CKhi trong mch c hin tng Cng Hng in l khi: = u-

    i= 0

    Khi = 0 cos= 1 cos ln nhtv khi R = Z U R= UKhi = 0 tan= 0 Z L- Z C= 0 Z L= Z CU L= U C

    Khi = 0 P max= UI =U2R

    Khi Z L= ZCZ

    min= R m I =

    UZ

    I max=UR

    hay LC2 = 1=1LC

    Khi u, i cng pha nhau( V gin vect th chng trng ln nhau )Khi ulch pha so vi U

    Cmt gc 90

    o .

    V rt nhiu trng hp khc a v cc trng hp trn u c xem l Cng hng.

    Bi 5B: Mch R - L - C - f - C Cc Phn T Thay i.Mch R Thay i.

  • 7/26/2019 4- Dao ng in T

    6/10

    VT L[3K] 2014 - 2015 Thy Lm Phong

    Gieo hnh vi gt thi quen. Gieo thi quen gt tnh cch. Gieo tnh cch gt s phn. ( Dick Lyles) 6

    + Chnh R = R

    1

    R = R2th

    P1= P

    2

    I 1= I2R1+ R

    2=

    U2P

    v R1R2= (Z

    L- Z

    C)

    2 ( Tha mn PT Vi-et).

    Khi tng ng ta c 1+ 2= 90

    o hay sin

    1= cos

    2

    + Chnh R = Roth P

    ton mchCc i Ro= |Z

    L- Z

    C| = R

    1R

    2( bng in tr nhm cn li).

    Khi P max=U22Ro

    ( Vi Rong vi gi tr trn )

    V H s cng sut cos=R

    Z=R

    R2 + (ZL- Z

    C)

    2=

    R

    R2 + R2

    =1

    2

    + Nu mch R-rL-C, chnh R = Roth P

    trn RCc i Ro= r

    2 + (Z

    L- Z

    C)

    2

    + Nu mch R-rL-C, chnh R = Roth P

    ton mchCc i Ro+ r = |Z

    L- Z

    C|

    Mch L Thay i.

    + Chnh L = L

    1

    L = L 2th

    P1= P

    2

    I 1= I2Z C=

    Z L1+ Z

    L2

    2 v u=

    i1+

    i2

    2

    + Chnh

    L = L1

    L = L 2 th

    P1= P

    2

    I 1= I 2 v chnh L = L

    3th U

    Lmax2

    L 3=

    1

    L 1+

    1

    L 2

    + Chnh L U LmaxZL=

    R2 + ZC

    2

    Z C, U Lmax=

    U

    R R2 + Z

    C

    2 =

    U

    U RU R

    2 + U

    C

    2

    Khi U Lmax2 = U

    2 + U

    RC

    2 U

    Lmax

    2 = U

    2 + U

    R

    2 + U

    C

    2

    U RCU tan

    RC. tan= -1(1)U L.U

    C= U

    R

    2 + U

    C

    2 (2)U

    L

    2 = U

    R

    2 + U

    C

    2 + U

    2

    (3)U L= U. 1 +U CU R

    2

    (4)1

    U2+

    1

    U R2 + U

    C

    2

    =1

    U R2

    + Chnh L U RLmax2 2

    42

    C C

    L

    Z R ZZ th ax2 2

    2 R

    4RLM

    C C

    UU

    R Z Z

    (R-L mc ni tip)

    + Chnh L P max, I

    max, U

    Cmax, U

    Rmax, v.v... ( Nhng phn t khc MAX ngoi U

    Lmax)

    CNG HNG ( Xem bi 5)

    + Mch L-RC c R v L thay i, Chnh L U RCkhng ph thuc vo R

    khi U RC= U v ZL= 2Z

    CLC

    2 = 2

    Mch C Thay i. ( tng t L )

    + Chnh C = C 1C = C 2

    th P 1= P 2I 1= I

    2

    Z L=Z C1+ Z C2

    2 v u=

    i1+ i22

    + Chnh C = C

    1

    C = C 2th

    P1= P

    2

    I 1= I2

    v chnh C = C 3th U

    CmaxC3=

    1

    2(C 1+ C

    2)

    + Chnh C U CmaxZC=

    R2 + ZL

    2

    Z L, U Cmax=

    U

    RR2 + Z

    L

    2 =

    U

    U RU R

    2 + U

    L

    2

    Khi U Cmax2 = U

    2 + U

    RL

    2 U

    Cmax

    2 = U

    2 + U

    R

    2 + U

    L

    2

    U RLU tan

    RL. tan= -1

    + Chnh C U RCmax2 2

    42

    L LC

    Z R ZZ

    th ax

    2 22 R

    4RCM

    L L

    UU

    R Z Z

    ( R v C mc ni tip)

    + ChnhC P max, I

    max, U

    Lmax, U

    Rmax, v.v... ( Nhng phn t khc MAX ngoi U

    Cmax)

  • 7/26/2019 4- Dao ng in T

    7/10

    VT L[3K] 2014 - 2015 Thy Lm Phong

    Gieo hnh vi gt thi quen. Gieo thi quen gt tnh cch. Gieo tnh cch gt s phn. ( Dick Lyles) 7

    CNG HNG ( Xem bi 5)

    + Mch C-RL c C v R thay i, Chnh C U RLkhng ph thuc vo R

    khi U RL= U v ZC= 2Z

    LLC

    2 = 0,5

    Mch thay i. ( tng t vi tn s f )

    + Chnh

    = 1

    =

    2

    th

    P1= P

    2

    I

    1= I

    2

    , nu chnh = 3th I

    maxhoc P

    max32 =

    1.

    2

    + Chnh = 1= 2

    th I 1= I2=

    I maxn

    (n > 1) th khi R =L( 1-

    2)

    n2 - 1 vi ( 1>

    2)

    Hoc R =| 1-

    2|

    C 12 n

    2 - 1

    + Chnh U Lmaxth 2 =

    2

    2LC - R2C2v ax

    2 2

    2 .

    4LM

    U LU

    R LC R C

    =U

    1 -Z C

    2

    Z L2

    + Chnh U

    Cmaxth

    2

    =

    2LC - R2C2

    2L2C2 v ax 2 2

    2 .

    4CM

    U LU

    R LC R C

    =

    U

    1 -Z L2Z C

    2

    + Chnh= 1th U

    Lmax

    = 2th U

    Cmax

    = 3th U

    Rmax

    th 32 =

    1

    2.

    + Chnh = 1= 2

    th U C1= U

    C2.Nu chnh = 3th U

    Cmax

    32 =

    12( 1

    2 +

    22)

    + Chnh = 1= 2

    th U L1= U

    L2. Nu chnh = 3th U

    Lmax

    1

    32=

    12(

    1

    1

    2

    +1

    2

    2)

    + Chnh = 1v = 2= n

    1th mch tiu th cng h s cng sut ngha l cos

    2= cos

    1

    vi L = CR2 . Khi : tan1=

    1

    2-

    2

    1=

    f1f2

    -f2f1

    (cng thc ny ch p dng khi L = CR2)

    Ch : nu c thm r = R hay L = CR2 = Cr2 th tan1=

    12

    1

    2-

    2

    1

    Khi tnh c tanta dng 1 + tan2 =1

    cos2

    + t in p xoay chiu u = U 2cost (U khng i, thay i c) vo hai u mch c R, L ,C

    mc ni tip. Khi = 1th cm khng v dung khng ca on mch ln lt l Z L1v Z C1. Khi = 2th

    trong on mch xy rahin tng cng hng. H thc ng l: 1= 2

    Z L1Z C1

    Bi 6: DNG IN XOAY CHIU BA PHA Dng in xoay chiu ba phal h thng ba dng in xoay chiu, gy bi ba sut in ng xoay chiu

    cng tn s, cng bin nhng lch pha tng i mt l2

    3

    ( Da trn hin tng ng in t )

    Cu to: Phn ngl ba cun dy ging nhau gn c nh trn mt ng trn tm O ti ba v tr tcch nhau mt gc 120o . Phn Cml mt nam chm c th quay quanh trc O vi tc gc khng i.

  • 7/26/2019 4- Dao ng in T

    8/10

    VT L[3K] 2014 - 2015 Thy Lm Phong

    Gieo hnh vi gt thi quen. Gieo thi quen gt tnh cch. Gieo tnh cch gt s phn. ( Dick Lyles) 8

    1 0

    2 0

    3 0

    os( )

    2os( )

    3

    2os( )

    3

    e E c t

    e E c t

    e E c t

    trong trng hp ti i xng th

    1 0

    2 0

    3 0

    os( )

    2os( )

    3

    2os( )

    3

    i I c t

    i I c t

    i I c t

    Bi 7: HIU SUT TRUYN TI IN NNG.

    Cng sut tiu th: P = UIcosv P hao ph= RI2 P

    hao ph = R

    P2U2cos

    2

    U tng n ln th P hao ph gim n2Trong :P l cng sut truyn i ni cung cp

    U l in p ni cung cpcosl h s cng sut ca dy ti in

    lR

    S

    l in tr tng cng ca dy ti in (lu :dn in bng 2 dy)

    + gim in p trn ng dy ti in: U = IR

    + Hiu sut ti in: H =P - P

    P.100 %

    S l tit din trn ca dy.Do ta c S = r2 = d24

    (d = 2r : l ng knh ca dy )

    T cc mi quan h t l thun - nghch ta c:P 1

    P 2=

    U 2U 1

    2

    =S 2S 1

    =

    r 2r 1

    2

    trong P = 100 - H

    Trong qu trnh truyn ti in i xa, gim in p hiu dngtrn ng dy ti in mt pha bng n

    ln (n < 1)in p cui ng dy ny. Coi rng cng dng in lun cng pha vi in p. cngsut hao phtrn ng dy gim m ln (m > 1)nhng vn m bo cng sut tiu th nhn c khng

    i.Cn phitng in p a vo truyn ti :n + mm(n +1)

    Bi 8: MY BIN PHot ng: da trn hin tng Cm ng in T.Tc dng: bin i in p ( v cng dng in ) ca dng xoay chiu m vn gi nguyn tn s,khng c tc dng bin i nng lng.

    Cng thcquan trng nht ca my bin p:1 1 2 1

    2 2 1 2

    U E I N

    U E I N = k

    + Nu k > 1 N 1> N2U

    1> U

    2: My h p

    + Nu k < 1 N 1< N2U

    1< U

    2: My tng p

    i vi bi ton ny khi thay i s vng dy cc cun s cp (N 1) hay thay i cun th cp (N2) u

    nh hng n U 1v U2.

    Hiu sut my bin p: H =P 2P 1

    =U 2I

    2cos

    2

    U 1I1cos

    1

    Bi 9 : NHNG LU KHI GII BI TP IN XOAY CHIU

    Hai on mch AM gm R1L1C1ni tip v on mch MB gm R2L2C2ni tip mc ni tip vi nhau cUAB= UAM+ UMB uAB; uAMv uMBcng pha tanuAB= tanuAM= tanuMB

  • 7/26/2019 4- Dao ng in T

    9/10

    VT L[3K] 2014 - 2015 Thy Lm Phong

    Gieo hnh vi gt thi quen. Gieo thi quen gt tnh cch. Gieo tnh cch gt s phn. ( Dick Lyles) 9

    Hai on mch R1L1C1v R2L2C2cng uhoc cng ic pha lch nhau

    + Vi 1 11

    1

    tan L C

    Z Z

    R

    v 2 22

    2

    tan L C

    Z Z

    R

    (gi s 1> 2)

    C 12= 1 21 2

    tan tantan

    1 tan tan

    + Trng hp c bit = /2 (vung pha nhau) th tan1tan2= -1.

    Mch in xoay chiu mt pha cha cc phn t R-L-C+ = ocos(t + ) (vi

    o= NBS : t thng cc i v l gc hp gia php tuyn n v cm ng t B)

    + c bit sut in ng to ra in p xoay chiu l e = - ' = NBS.cos(t + ) ( vi E o= NBS)

    TH1: Mch ch c L: khi : I =E

    Z L=

    NBSL

    =NBS

    L= hng s

    D c thay i tc quay n th no ? th I khng i.

    TH2: Mch ch c C: khi I =E

    Z C=

    NBS1

    C

    = NBSC2

    Nu tc quay tng n ln th I tng n2 ln

    TH3: Mch gmL-R. v I =E

    Z LR=

    E o

    2 R2 + ZL

    2

    =NBS

    2 R2 + ZL

    2

    , t =NBS

    2= const I =

    R2 + Z

    L

    2

    Mi lin h nm ch tc quay rto t l vi , t l vi ZLtheon 1n 2

    =f1f2

    =

    1

    2=

    Z L1Z L2

    =Z C2Z C1

    ( Cc trng hp cn li tng t)

    Ni hai cc ca mt my pht in xoay chiu mt phavo hai u on mch ngoi RLC ni tip. Bqua in tr dy ni, coi t thng cc i gi qua cc cun dy ca my pht khng i. Khi rto ca my

    pht quay vi tc n1 vng/phtv n2vng/pht th cng sut tiu th mch ngoi c cng mt gitr. Khi rto ca my pht quay vi tc n vng/pht th cng sut tiu th mch ngoi t cc i.

    Khi :1

    1

    2+

    1

    22=

    2

    o

    2

    hay1

    f12+

    1f2

    2

    =2

    fo2

    hay1

    n 12

    +1

    n 22

    =2

    n o2

    Cho mch in xoay chiu gm cun cm (L,r) ni tip vi t in, c cm khng v dung khng ln lt lZLv ZC. Bit in p ga hai u cun dy vung pha vi hai in p hai u mch. H s cng sut mch

    c tnh:Cos =Z LZ C

    S Vung Phaca 2 thnh phn bt k trong mch R-L-C.

    TH1:Nu mch ch c C. Khi u Ci i2I o

    2+

    u2U o

    2

    = 1

    Chng minh: Gi s u = U ocost (1). Do i sm pha hn u 1 gc /2 i= /2

    i = I ocos(t + /2) = - Iosint (2).

    T (1) u2

    U o2= cos2t ,

    i2I o

    2

    = sin2t. Cng v ta ci2I o

    2

    +u2

    U o2= 1.

    TH2:Nu mch ch c L. Chng minh tng t ta ci2I o

    2

    +u2

    U o2

    = 1

    TH3: Nu u RCu u

    RC

    2

    U oRC

    2

    + u

    2

    U o

    2= 1

  • 7/26/2019 4- Dao ng in T

    10/10

    VT L[3K] 2014 - 2015 Thy Lm Phong

    Gieo hnh vi gt thi quen. Gieo thi quen gt tnh cch. Gieo tnh cch gt s phn. ( Dick Lyles)10

    TH4: Nu u RLu u RL

    2

    U oRL2+

    u2U o

    2

    = 1 ( C nh vy ta m rng ra cc trng hp c s vung gc )

    Bi ton lin quan n lch pha vung gc:+ TH1: 1+

    2= 90

    o tan

    1.tan

    2= 1

    + TH2: 1- 2= 90

    o tan

    1.tan

    2= -1

    + TH3: | 1| + |2| = 90

    o tan

    1.tan

    2= 1

    Cc xc nh phn ttrong bi ton hp enX.+ Mch in n gin:

    a. Nu on NB cng pha vi i X cha Ro

    b. Nu on NB sm pha vi i mt gc /2 X cha cun cm L.c. Nu on NB tr phavi i mt gc /2 X chat in C.

    + Mch in phc tp:a. Mch 1

    NuU ABcng pha vii X chchaL

    NuU

    ANU

    NBX chaR

    Vy X cha R v L

    b. Mch 2

    NuU ABcng pha vii X chaCNuU ANU

    NBX chaR

    Vy X cha R v C

    + Mch inc cun dy cha bit thun cm hay cha thun cm ?Nu cun dy lch pha vi i 1 gc = /2 cun dy ch c L

    Nu cun dy lch pha vi 1 gc vi 0 < < /2 Cun dy c L v r( C th dng gin vecto trt chng minh. Thng ta gi s L thun cm ri bin lun )

    CHC CC EM N TP HIU QU V T KT QU CAO NHT TRONG KTHI TUYN SINH I HC 2014- 2015

    [email protected] - [email protected]

    R

    C

    XA N B

    R

    L C

    XA N B

    R

    L

    XA N B