2010-10-13

1

Dochody z działalności

gospodarczej

Większość przykładów pochodzi z M. Jamroży, M. Sobieszek, Obniżanie

ciężarów podatkowych, ODDK, Gdańsk 2010.

Dochód - CIT• Dochodem jest co do zasady nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich

uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

• Przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się:

– przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Polski lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku,

– przychodów opodatkowanych w sposób ryczałtowy, przy czym w przypadku nierezydentów prowadzących działalność poprzez położony na terytorium Polski zagraniczny zakład uwzględnia się przychody wymienione w art. 21 updop, jeżeli związane są z działalnością zakładu,

– kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w pkt 1 i 2, przy czym w przypadku nierezydentów prowadzących działalność poprzez położony na terytorium Polski zagraniczny zakład uwzględnia się koszty uzyskania przychodów wymienionych wart. 21 updop, jeżeli przychody te zostały uwzględnione przez podatnika przy ustalaniu dochodu przypadającego na zagraniczny zakład.

Dochód PIT• Co do zasady za dochód z działalności gospodarczej uważa się

dochód obliczony na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar KUP.

• U podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem należnym a kosztami uzyskania przychodu, powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

2010-10-13

2

Efekt odsetkowy

• Przesuwając w czasie wykazywanie przychodów i kosztów

podatkowych można odnieść korzyści finansowe wynikające

z możliwości lokaty wynikających stąd oszczędności

podatkowych (tzw. podatkowy efekt odsetkowy).

Efekt odsetkowy - przykład • W 2009 r. spółka dokonała odpisu aktualizującego,

uprawdopodabniając nieściągalność wierzytelności w wysokości 200 000 zł. Odpis ten został uznany za koszt podatkowy.

• Zgodnie z wcześniejszymi planami spółka miała zamiar czekać na wydanie przez komornika postanowienia o nieściągalności (2010 r.).

• Zmniejszenie obciążenia podatkowego za 2009 r. w wysokości 38.000 zł wiąże się ze zwiększeniem obciążenia podatkowego w roku 2010 w wysokości w takiej samej kwocie.

• Jeżeli spółka ulokuje wolne środki pieniężne według stopy 5% (po opodatkowaniu), to przez rok odniesie korzyści w postaci odsetek w wysokości 1900 zł.

Efekt odsetkowy - przykład

• Spółka ustaliła z odbiorcą, że towar dostarczy 20.01.2010 r., zamiast XII 2009 r.

• Z przesunięciem dochodu do opodatkowania na skutek opóźnienia dostawy wiąże się późniejszą zapłatą za dostarczony towar, co wpływa niekorzystnie na płynność finansową spółki i powoduje utratę korzyści odsetkowych.

• X. stosuje uproszczoną formę płacenia zaliczek.

• Należy ze sobą porównać efekty odsetkowe.

2010-10-13

3

Efekt stawki podatkowej (progresji)• występuje przy zmianie stawki podatkowej lub

skali podatkowej.

• Optymalizacja podatkowa polega na

wykazaniu wyższych dochodów w roku, w

którym obowiązuje niższa stawka podatkowa.

• Korzyści efektu stawki podatkowej pomniejsza

niekorzystny efekt odsetkowy z przyśpieszenia

płatności podatku

Efekt stawki podatkowej

• Przedsiębiorca rozliczający się według skali podatkowej ma

uzyskać (w grudniu) z jedynego kontraktu łączny dochód w

wysokości 150.000 zł.

• Podatek jednorazowy w 2009 r. - 35.470 zł,

• Równomierne rozłożenie na dwa lata-2 x 12.944zt = 25.888

zł.

• Oszczędność podatkowa - 9.582 zł.

Zmiana roku podatkowego• Rokiem podatkowym jest zasadniczo rok kalendarzowy.

• Osoba prawna ma możliwość zmiany roku podatkowego i określenia go jako okresu kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych.

• O zmianie podatnik powinien zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego najpóźniej w terminie 30 dni, licząc od dnia zakończenia ostatniego roku podatkowego (art. 8 CIT).

• Pierwszym rokiem podatkowym po zmianie jest okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca roku podatkowego nowo przyjętego. Okres ten nie może być krótszy niż dwanaście i dłuższy niż dwadzieścia trzy kolejne miesiące kalendarzowe.

2010-10-13

4

Zmiana roku podatkowego – korzyści

Można:

• dostosować rok do momentu osiągania

dochodów,

• wydłużyć okres rozliczania straty,

• zastosować stare, korzystne przepisy.

Zmiana roku podatkowego - przykład

• Spółka osiąga najwyższe przychody w okresie jesienno-zimowym.

• Jej rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym.

• Spółka płaci wysokie zaliczki na podatek dochodowy w pierwszych miesiącach roku podatkowego (styczeń-marzec).

• Spółka zmieniła więc rok podatkowy: od 1 kwietnia do 31 marca.

• Efekt: brak konieczności wpłaty wysokich zaliczek na CIT na początku roku podatkowego.

• Alternatywa: uiszczanie zaliczek w formie uproszczonej - w wysokości 1/12 podatku wykazanego w zeznaniu złożonym w poprzednim roku podatkowym.

Przykład • Spółka której rok podatkowy zgodny jest z kalendarzowym,

może rozliczyć stratę podatkową z 2004 r. - 2 mln zł. W latach

2005 -2008 spółka również generowała straty podatkowe.

• Wspólnicy oczekują istotnej poprawy rentowności na początku

2010 r. i dlatego postanowili zmienić rok podatkowy: od 1 X do

30 IX.

• Pierwszy rok podatkowy po jego zmianie będzie trwał od 1 I

2009 r. do 30 IX 2010 r. - połowa straty podatkowej spółki z

2004 r. może być odliczona od dochodu wygenerowanego

przez spółkę w pierwszych trzech kwartałach 2010 r.

2010-10-13

5

Przykład

• Spółka przyjęła jako rok podatkowy rok kalendarzowy.

Załóżmy, że od 2011 r. spodziewane jest zniesienie pewnego

zwolnienia podatkowego, z którego spółka korzysta. W

związku z tym spółka postanowiła zmienić rok podatkowy

począwszy od 1 I 2010 r.

• Nowy rok podatkowy ustalono na okres od 1 XII do 30

listopada.

• Pierwszy rok podatkowy rozpocznie się 1 I 2010 r. i skończy 30

XI 2011 r.

• Dzięki temu spółka skorzysta ze zwolnienia podatkowego

dochodów osiągniętych w okresie od I 2010 r. do XI 2011 r.

Zaliczki – sposób płacenia

• dla wszystkich przedsiębiorców - co miesiąc liczą zaliczkę i płacą do urzędu

• co kwartał liczą zaliczkę i płacą do urzędu:– mali podatnicy, – firmy rozpoczynające działalność,

• forma uproszczona (nie dla nowych firm oraz osiągających straty w poprzednich latach) stała kwota zaliczki (pomniejszona u osób fizycznych o składkę zdrowotną).

• Stosujemy przez cały rok podatkowy .

Zaliczka uproszczona • 1/12 kwoty podatku obliczonego przy zastosowaniu skali

podatkowej obowiązującej w danym roku do dochodu

wykazanego w tej deklaracji.

• Przedsiębiorcy na linii nie stosują skali podatkowej, tylko

wyliczają wysokość zaliczki z zastosowaniem 19% stawki.

• Przedsiębiorcy mogą obniżyć obliczone w uproszczony sposób

zaliczki o składkę na ubezpieczenie zdrowotne, opłaconą w

danym miesiącu (7,75% podstawy jej wymiaru).

• u osób prawnych uproszczona zaliczka wynosi 1/12 podatku z

zeznania podatkowego

• gdy rok podatkowy jest krótszy lub dłuższy niż 12 miesięcy -

podstawą wyliczenia zaliczki jest podatek przypadający

proporcjonalnie na każdy miesiąc.

2010-10-13

6

Podstawa obliczania zaliczki

• PIT - podstawą jest dochód bez uwzględniania

odliczeń.

• CIT - miesięczną zaliczkę oblicza się jako 1/12

należnego podatku

Które zeznanie decyduje

• wysokość uproszczonych zaliczek oblicza się od dochodu z działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu PIT-36 lub PIT-36L z lat ubiegłych (art. 44 ust. 6b PIT). Chodzi o zeznanie złożone:– w roku poprzednim albo– w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy o

dwa lata jeżeli w zeznaniu poprzednim podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód w wysokości nieprzekraczającej kwoty niepowodującej obowiązku zapłaty podatku wynikającej z pierwszego przedziału skali podatkowej.

• To samo dotyczy podatników CIT.

Przykład

• W styczniu 2010 r. pani Kowalska założyła

sklep. Od pierwszego miesiąca jej firma

odnotowuje dochód. Wszystko wskazuje na to,

że będzie on rósł. Dlatego chciałaby w 2011 r.

opłacać zaliczki na podstawie dochodu z 2010r.

• Czy to możliwe?

2010-10-13

7

Zaliczki uproszczone

• Spółka wykazała w zeznaniu podatkowym za

2008 r. stratę podatkową, natomiast w 2007 r.

wykazała dochód do opodatkowania, co

skutkowało obciążeniem podatkowym w

wysokości 600 tys. zł.

• Wysokość zaliczki w uproszczonej formie za

rok 2010 wyniesie ???????? zł.

Korekta zeznania• kwota tych zaliczek:

– ulega zwiększeniu lub zmniejszeniu, odpowiednio do zmiany wysokości podstawy ich obliczenia – jeżeli zeznanie korygujące zostało złożone w urzędzie skarbowym do końca roku poprzedzającego rok, w którym zaliczki są płacone w uproszczonej formie,

– ulega zwiększeniu lub zmniejszeniu począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została złożona korekta, odpowiednio do zmiany wysokości podstawy ich obliczenia – jeżeli zeznanie korygujące zostało złożone w roku, w którym zaliczki są płacone w uproszczonej formie,

– nie zmienia się – jeżeli zeznanie korygujące zostało złożone w terminach późniejszych niż wymienione wyżej.

Przykład

• W 2007 r. nowo powstała spółka z o.o. poniosła 200 tys. zł straty. W 2008 r. uzyskała 60 tys. zł dochodu.

• ??????????

2010-10-13

8

Zaliczki uproszczone

• W zeznaniu podatkowym za 2008 r. spółkawykazała podatek należny w wysokości 1 200

000 zł.

• Spółka wybierała uproszczony sposób

wpłacania zaliczek w 2010 r.

• Oznacza to, że wysokość miesięcznej zaliczki w

formie uproszczonej w 2010 r. wyniesie

????????? zł.

Przykład

• Podatnik prowadzący działalność gospodarczą i opodatkowany liniowo zamierza skorzystać z uproszczonej metody odprowadzania zaliczek. W jakiej wysokości będzie płacić zaliczkę, jeśli w ostatnich latach w zeznaniach wykazał następujące dochody?

– za 2008 r. – 80 000 zł

– za 2007 r. – 60 000 zł

• Podstawa obliczenia uproszczonej zaliczki na 2010 rok = 80 000 zł

• Podatek według stawki 19% = 15 200

• Wysokość miesięcznej zaliczki w 2010 roku = 15 200/12 = 1267 zł

Przykład

• Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą opłaca podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Podatnik zamierza skorzystać z uproszczonej metody odprowadzania zaliczek. W jakiej wysokości będzie płacić zaliczkę, jeśli w ostatnich latach w zeznaniach wykazał następujące dochody?

– za 2008 r. – 80 000 zł

– za 2007 r. – 60 000 zł

• Podstawa obliczenia uproszczonej zaliczki na 2010 rok = 80 000 zł

• Podatek według stawki 18 proc. = 18 proc. x 80 000 zł – 556,02 zł = 13 844 zł

• Wysokość miesięcznej zaliczki w 2010 roku = 13 844 zł/12 miesięcy = 1154 zł

2010-10-13

9

Zaliczki uproszczone

• Jeżeli w zeznaniu złożonym w roku x-1

podatnik nie wykazał podatku należnego,

może wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości

1/12 podatku należnego wynikającego z

zeznania złożonego w roku x-2.

• Jeżeli również w roku x-2 nie wykazał podatku

należnego, nie może skorzystać z możliwości

wpłaty zaliczek w uproszczonej formie.

Zaliczki uproszczone

• Wybór uproszczonej formy wpłacania zaliczek na CIT może

prowadzić do przesunięcia terminu zapłaty części podatku do 31 III

kolejnego roku.

• Efekt odroczenia opodatkowania wystąpi, gdy rzeczywisty dochód

podatkowy w roku, w którym zaliczki uiszczane są w sposób

uproszczony, będzie wyższy niż dochód będący podstawą kalkulacji

wysokości tych zaliczek.

• Przedsiębiorca odnosi korzyści odsetkowe oraz poprawia się jego

płynność finansowa.

• nie wystąpi ryzyko powstania zaległości podatkowej w trakcie roku

podatkowego.

• korzyści administracyjne (brakiem konieczności obliczania

poszczególnych kwot zaliczek w trakcie roku podatkowego).

Przykład

• Spółka wybrała uproszczoną formę uiszczania zaliczek w 2009

r., o czym zawiadomiła urząd skarbowy.

• W 2007 r. spółka zadeklarowała dochód do opodatkowania w

wysokości 12 mln zł - wysokość miesięcznej zaliczki w 2009 r. -

190 tys. zł (12 mln zł x 19 proc. : 12).

• W 2009 r. spółka odnotowała wzrost sprzedaży, co skutkowało

dwukrotnym wzrostem dochodu do opodatkowania w

porównaniu z 2007 r. (24 mln zł).

2010-10-13

10

Przykład

• Spółka mając na uwadze optymistyczną prognozę przychodów w

kolejnych latach, rozważała możliwość korzystania w przyszłości z

uproszczonych zaliczek.

• Ustaliła odpowiednią politykę wykazywania dochodów za 2008 r. -

ustalono maksymalne podwyższenie stawek amortyzacyjnych,

stosowanie stawek indywidualnych oraz przesunięcie części dostaw

towarów na 2009 r.

• Dochód do opodatkowania za 2008 r. przejściowo się obniżył.

• Korzyści wynikają z odroczenia opodatkowania dochodów

uzyskanych w 2010 r., jednak niekorzystnie na płynność finansową

spółki wpływa opóźnienie dostaw.

Zaliczka za grudzień

• przeniesienie dochodu do ostatniego miesiąca

roku podatkowego (poprzez odpowiednie

ukształtowanie momentu powstania

przychodu lub kosztu podatkowego).

2010-10-13

11

Przykład

• Spółka której rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym,

otrzymała duże zamówienie na dostawę sprzętu narciarskiego

do hurtowni.

• Zamówienie wpłynęło 28 XI.

• Jeżeli dostawa sprzętu narciarskiego zostanie zrealizowana

jeszcze w listopadzie, to wysokość dochodu osiągniętego z tej

transakcji wpłynie na zwiększenie zaliczki na podatek

jednocześnie za listopad i za grudzień.

• Jeżeli dostawa nastąpi np. 1 grudnia, to podatek od dochodu

rzeczywiście zrealizowanego na tej transakcji jest płatny

dopiero w terminie do końca marca następnego roku

kalendarzowego (w terminie złożenia zeznania podatkowego).

Kredyt dla małych przedsiębiorców

• zwolnienie z obowiązku płacenia zaliczek na podatek dochodowy w roku

podatkowym następującym bezpośrednio:

– po pierwszym roku podatkowym (gdy trwał on co najmniej pełnych dziesięć miesięcy)

albo

– po drugim roku podatkowym (jeżeli pierwszy rok podatkowy trwał krócej niż dziesięć

miesięcy).

• Za rok objęty kredytem trzeba złożyć zeznanie podatkowe, a wynikający z

niego należny podatek zapłacić w pięciu kolejnych latach podatkowych (w

ustawowych terminach złożenia zeznań za te lata).

• Wysokość podatku należnego w każdym z kolejnych pięciu lat

podatkowych wynosi 20% należnego podatku wykazanego w zeznaniu

składanym za rok objęty zwolnieniem.

Kredyt dla małych przedsiębiorców

• mały przedsiębiorca - mającym mniej niż 50 pracowników oraz

osiągającym obrót roczny nieprzekraczający 10 mln euro lub

sumę aktywów mniejszą niż 10 mln euro w jednym z

pierwszych lat prowadzenia działalności.

• Korzyści wynikające z odroczenia opodatkowania mogą być

przeznaczone np. na niezbędne w pierwszych latach

prowadzenia działalności inwestycje lub ulokowane w celu

osiągnięcia przychodów finansowych.

2010-10-13

12

Kredyt dla małych przedsiębiorców

• Spółka – mały przedsiębiorca, rozpoczęła działalność w lutym 2010 r.

• Pierwszy rok podatkowy spółki zakończy się 31 grudnia 2010 r.

• Rok, w którym spółka rozpoczęła działalność, trwa dłużej niż dziesięć miesięcy, spółka może skorzystać z odroczenia obciążeń podatkowych już za 2011 r. i zapłaty podatku za ten rok w 20% transzach w latach 2011 -2015.

Kredyt dla małych przedsiębiorców

• Spółka będąca małym przedsiębiorcą, rozpoczęła działalność w

kwietniu 2008 r. Pierwszy rok podatkowy spółki zakończył się 31

grudnia 2008 r. Spółka może więc skorzystać z odroczenia obciążeń

podatkowych dopiero za 2010 r. (podatek za ten rok zapłaci w 20%

transzach w latach 2011- 2015).

• Decyzję o podjęciu działalności w kwietniu 2008 r. spółka podjęła

na podstawie prognozy dochodów, z której wynikało, że dochód

osiągnie dopiero w 2010 r. Gdyby spółka rozpoczęła działalność w

lutym 2008 r., mogłaby skorzystać z kredytu podatkowego już w

2009 r. Nie byłoby to jednak efektywne, gdyby spółka w 2009 r.

faktycznie osiągnęła stratę podatkową.

2010-10-13

13

Polityka cen transferowych

• Za ceny transferowe uznaje się ceny, według których dane przedsiębiorstwo dostarcza towary lub świadczy usługi na rzecz przedsiębiorstw powiązanych.

• podmioty powiązane zobligowane są do zawierania między sobą wszelkich transakcji na warunkach rynkowych, jakie ustaliłyby między sobą racjonalnie działający kontrahenci niezależni w porównywanych operacjach gospodarczych.

Podmioty powiązane• podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub

miejsce zamieszkania na terytorium RP ( „podmiot krajowy”) bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo

• osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą („podmiot zagraniczny”), bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo

• te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów,

Podmioty powiązane

• podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo

• te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

• Przy czym posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu oznacza sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 5%.

2010-10-13

14

Wspólny udziałowiec

• podmioty uzyskają również status podmiotów

powiązanych, jeśli posiadać będą jednego

udziałowca (także mniejszościowego).

Przykład

• Jeżeli spółka posiada kapitał zakładowy w wysokości 50 000 zł, a wspólnik tej spółki posiada w niej udziały o wartości 2400 zł, to wspólnik ten nie jest podmiotem powiązanym ze spółką rozumieniu ustawy podatkowej, gdyż ……….

Kryteria porównywalności transakcji

• cechy przedmiotu transakcji,

• cechy podmiotów transakcji,

• warunki transakcji,

• warunki ekonomiczne występujące w czasie i

miejscu, w którym dokonano transakcji,

• strategia gospodarcza stron transakcji.

2010-10-13

15

Metody szacowania

• porównywalnej ceny niekontrolowanej,

• ceny odprzedaży,

• rozsądnej marży (koszt plus).

• metoda mar ży transakcyjnej netto • metoda podziału zysku.

Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej

cena rynkowa związana ze sprzedażą towarów lub świadczeniem usług

między jednostkami powiązanymi jest określana w odniesieniu do ceny

zapłaconej za takie same lub podobne towary lub usługi w transakcjach

między podmiotami niezależnymi.

• Porównania dokonuje się na podstawie cen, jakie stosuje dany podmiot na danym lub porównywalnym rynku w transakcjach z podmiotami niezależnymi (wewnętrzne porównanie cen), lub na podstawie cen, jakie stosują w porównywalnych transakcjach inne niezależne podmioty (zewnętrzne porównanie cen).

• metodę tę stosuje się w pierwszej kolejności przed innymi metodami określonymi w przepisach rozporządzenia, chyba że zastosowanie innej metody pozwoli ustalić ceny w transakcjach na poziomie bardziej zbliżonym do wartości rynkowej przedmiotu takiej transakcji i umożliwi dokładniejsze określenie dochodów podatnika.

Porównanie - cena niekontrolowana a cena transferowa

• Spółka jest producentem środków chemicznych. Środki te sprzedaje lokalnym hurtownikom. Ponadto sprzedaje je dystrybutorowi krajowemu, który jest podmiotem z nim powiązanym i wykazującym straty. Cena sprzedaży do firmy powiązanej jest średnio niższa o 25% w stosunku do cen stosowanych dla lokalnych hurtowników. Powiązana firma sprzedaje towary na terenie pozostałych województw.

• Dokonując weryfikacji, czy stosowane w tym przypadku ceny przez podmioty powiązane są cenami rynkowymi, nie jest możliwe przyjęcie za porównywalną cenę niekontrolowaną cen stosowanych z lokalnymi hurtownikami, ponieważ transakcje te są dokonywane na innych rynkach w ujęciu funkcjonalnym. Może to mieć oczywisty wpływ na cenę, trudne też będzie określenie kwotowe wpływu tej różnicy i dokonanie niezbędnej korekty.

• Porównanie – cena niekontrolowana a cena transferowa• Wysokość ceny rynkowej 100• Dodatkowe koszty transakcyjne ponoszone przez podmiot powiązany: korekta ceny

rynkowej– w marketing i reklama – 5– w transport – 10– w magazynowanie – 5

• Ryzyko – ryzyko złych długów – 4• Cena transferowa 76

2010-10-13

16

Metoda ceny odprzedaży

• polega na sprawdzeniu rynkowego charakteru cen transferowych w kontrolowanej transakcji w odniesieniu do marży zysku brutto (tzn. zysku brutto podzielonego przez sprzedaż netto), zrealizowanej w porównywalnej transakcji niezależnej

• Marża ceny odprzedaży obejmuje wydatki bezpośrednie i wydatki pośrednie, jakie poniósł dany podmiot w związku z tą transakcją, oraz odpowiednią dla tego typu transakcji stopę zysku. Jeżeli podmiot przed odprzedażą przetworzył lub w inny sposób spowodował zmianę wartości rzeczy lub usługi, zmianę tę uwzględnia się przy dokonywaniu korekty ceny.

• Marża ceny odprzedaży nie obejmuje wydatków stanowiących równowartość ceny przedmiotu transakcji oraz kosztów ogólnych zarządu, to jest kosztów działania jednostki jako całości oraz kosztów zarządzania tą jednostką.

• Marżę ceny odprzedaży ustala się poprzez odniesienie do poziomu marży, jaką ten sam podmiot stosuje w porównywalnych transakcjach zawieranych z podmiotami niezależnymi, lub marży stosowanej w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne.

Metoda ceny odprzedaży

• Spółka Cleanpol sprzedaje powiązanej spółce Cleanpol Dystrybucja proszki do prania po 200 zł za sztukę. Ta następnie odsprzedaje je podmiotowi niepowiązanemu firmie Hipermarket po 400 zł. Na podstawie analizy rynkowych marż zysku brutto uzyskiwanych przy sprzedaży podobnych towarów ustalono, że średnia marża wynosi 30%, a obie transakcje są porównywalne. Cena wolnorynkowa między spółkami Cleanpol i Cleanpol Dystrybucja powinna wynosić 280 zł (cenę odsprzedaży 400 zł między spółką Cleanpol a firmą Hipermarket pomniejszamy o narzut 30% od 400 zł).

Metoda „koszt plus” rozsądnej marży

• stosowana w dwóch sytuacjach:– w świadczenia usług jednostce powiązanej oraz– w sprzedaży między spółkami w grupie produktów wytworzonych

przez sprzedającego.

• opiera się na kosztach poniesionych przez dostawcę towarów (lub usług) w kontrolowanej transakcji na wytworzenie tych towarów lub usług. Do tej kwoty dodawany jest następnie odpowiedni narzut zapewniający właściwy poziom zysku w świetle pełnionych funkcji i warunków rynkowych. Kwota otrzymana po dodaniu narzutu na powyższe koszty może być uznana za cenę rynkową pierwotnej transakcji kontrolowanej.

2010-10-13

17

Metody zysku transakcyjnego

• polegają na określaniu dochodów na podstawie zysku, jakiego racjonalnie mógłby oczekiwać dany podmiot uczestniczący w transakcji.

• należy stosować tak, aby nie zwiększać obciążeń podatkowych podmiotu wyłącznie z powodu osiągania zysków niższych niż zyski przeciętnie osiągane przez inne podmioty, jeżeli mniejszy zysk lub nieosiągnięcie zysku przez dany podmiot przypisać można czynnikom ekonomicznym lub organizacyjnym.

• Przy określaniu dochodów z transakcji realizowanych przez podmioty powiązane dopuszcza się stosowanie następujących metod zysku transakcyjnego:– metodę podziału zysków oraz

– metodę marży transakcyjnej netto.

Metoda podziału zysku

• polega na określeniu łącznych zysków, jakie w związku z daną transakcją osiągnęły powiązane ze sobą podmioty biorące udział w transakcji. Następnie zysk ten należy podzielić w proporcjach, w jakich dokonałyby tego podziału podmioty niezależne. Podziału tego dokonuje się przez określenie przychodów uzyskanych przez każdy z podmiotów powiązanych oraz poniesionych kosztów związanych z daną transakcją

Metoda marży transakcyjnej netto

• polega na badaniu marży zysku netto, jaką uzyskuje podmiot w transakcji lub transakcjach z innym podmiotem powiązanym, i określeniu jej na poziomie marży, jaką uzyskuje ten sam podmiot w transakcjach z podmiotami niezależnymi, lub marży uzyskiwanej w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne

2010-10-13

18

Analiza porównawcza

• dobra materialne – fizyczne cechy tych dóbr, ich jakość, trwałość, dostępność, ewentualne obciążenia ich prawami osób trzecich, dostępność dóbr oraz usług z nimi związanych, a także wielkość dostawy;

• dobra niematerialne– forma lub rodzaj transakcji, czas trwania i stopień ochrony tych dóbr oraz przewidywane korzyści związane z wykorzystywaniem tych dóbr;

• usługi oraz inne świadczenia – rodzaj, zakres i jakość takich usług i świadczeń

Polityka cen transferowych - przykład

• Spółka wytworzyła produkty, których jednostkowy koszt wytworzenia wyniósł 1000 zł/szt. Zbyt produkcji następuje poprzez pośrednika, którym jest podmiot powiązany.

• W wyniku analizy cen rynkowych osoby zarządzające ustaliły, że wartość rynkowa produktów, w zależności od rynku i sposobu ukształtowania transakcji kształtuje się w granicach 1200-1300 zł/szt.

• W zależności od przyjętej ceny rozliczeniowej spółka na sprzedaży 10.000 sztuk produktów może osiągnąć zysk pomiędzy 2.000.000 a 3.000.000 zł. Odpowiednio marża zysku pośrednika będzie kształtować się każdorazowo na różnym poziomie.

Polityka cen transferowych

• Y. GmbH z siedzibą w Niemczech posiada umowę agencyjną z polskim pośrednikiem – Z. sp. z o.o. (podmioty powiązane). Na mocy tej umowy Z. zobowiązana jest do nawiązywania kontaktów z potencjalnymi i istniejącymi klientami oraz przekazywania określonych informacji biznesowych do Y. Wynagrodzenie Z. za usługę wynosi 5% od obrotu na zleceniach, w zawarciu których pośredniczyła Z.

• Poprzez przypisanie Z. funkcji o szerszym zakresie (np. w zakresie planowania sprzedaży, prowadzenia badań rynkowych, obsługi logistycznej transakcji z klientami na rynku polskim) możliwe jest zwiększenie należnego z tego tytułu wynagrodzenia (np. z 5% do 10%). Wtedy część zysku osiągnięta na transakcji może podlegać opodatkowaniu w państwie stosującym korzystniejsze zasady opodatkowania dochodów (np. w Polsce).

2010-10-13

19

Polityka cen transferowych

• Spółki powiązane Y. Sp. z o.o. (rezydent w Polsce, producent sprzęty elektronicznego) i X. GmbH (rezydent w Austrii, dystrybutor tego sprzętu) nie miały uregulowanych stosunków umownych w zakresie wykorzystywania znaku towarowego X.

• Zgodnie z wprowadzoną polityką cen transferowych spółki zawarły umowę licencyjną na korzystanie ze znaku towarowego X., ze skutkiem od 1 I 2010 r.

• Brak regulacji umownej dotyczących wcześniejszego okresu współpracy wiąże się po stronie Y z ryzykiem powstania przychodów z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Kiedy należy sporządzić dokumentację podatkową

• Obowiązek ten obejmuje transakcje między podmiotami powiązanymi, w których wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:– w 100 000 euro – jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20%

kapitału zakładowego albo– w 30 000 euro – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub

udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo– w 20 000 euro – dla transakcji, w związku z którą zapłata

należności wynikająca z takiej transakcji jest dokonywana bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową,

– w 50 000 euro – w pozostałych przypadkach.

Dokumentacja transakcji powinna obejmować:• określenie funkcji, jakie będą spełniać podmioty uczestniczące w transakcji

(uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko) – tzw. analiza funkcjonalna,

• określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty,

• metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,

• określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach – w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot,

• wskazanie innych czynników – w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji zostały uwzględnione te inne czynniki,

• określenie oczekiwanych przez podmiot zobowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń – w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

2010-10-13

20

Przykład

• Spółka 1 listopada 2009 r. zawarła z zagranicznym powiązanym kontrahentem umowę ramową na dostawy towarów celem ich dalszej dystrybucji na rynku polskim. W umowie strony postanowiły, iż dostawy towarów będą odbywały się każdorazowo na podstawie składanych w formie pisemnej zamówień. Fakturowanie za dostarczone towary będzie się odbywać na podstawie cennika przy uwzględnieniu rabatów ilościowych.

• Od 1 listopada do 31 grudnia 2009 r. zagraniczny kontrahent dostarczył spółce towary o łącznej wartości 110.000 euro, przy czym spółka w roku 2009 dokonała zapłaty z tego tytułu w kwocie 40.000 euro.

• Ponieważ z umowy pomiędzy podmiotami nie wynika wartość dostaw powyżej 50.000 euro, a faktycznie zapłacona kwota nie przekracza tej wartości, to nie powstanie obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej dla tej transakcji przynajmniej za rok 2009.

Przykład

• Przy sporządzaniu dokumentacji podatkowej dla transakcji

sprzedaży towarów na rzecz zagranicznego podmiotu

powiązanego spółka zastosowała metodę porównywalnej

ceny niekontrolowanej w ujęciu wewnętrznym, z

uzasadnieniem, iż spółka sprzedaje takie same towary

również na rzecz podmiotów niezależnych.

• W przypadku kontroli podatkowej organ podatkowy może

jedynie zweryfikować rzetelność danych oraz poprawność

użycia tej metody przez podatnika.

Przykład

� Spółka G. zawarta umowę o świadczenie usług zarządczych z wyodrębnioną w grupie kapitałowej do tego celu francuską spółką S. Ustalone w umowie wynagrodzenie za świadczenie usług zarządczych zostało określone jako iloczyn liczby godzin przepracowanych w okresie rozliczeniowym przez S. na rzecz G. oraz stawek godzinowych właściwych dla pracowników S. zaangażowanych w proces świadczenia usług na rzecz G. Zakładając, że wartość transakcji przekroczy w roku podatkowym 30.000 EUR, w celu zminimalizowania ryzyka zakwestionowania wydatków z

tytułu zakupu usług zarządczych G. powinna m.in..:◦ gromadzić na bieżąco dowody potwierdzające wykonywanie świadczeń,

gromadzić dane porównawcze (np. oferty zewnętrznych firm consultingowych),

◦ dokonywać okresowych analiz kosztów i korzyści, ◦ wyznaczyć osobę odpowiedzialną za sporządzenie dokumentacji

podatkowej.

2010-10-13

21

Dochody zwolnione od podatku

� Dotacje, subwencje, dopłaty otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub WNiP od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, są zwolnione od podatku dochodowego .

� Nie mogą być KUP wydatki związane z przychodami wolnymi od podatku. Wyłączone z kosztów podatkowych są też koszty z tytułu odpisów amortyzacyjnych od części wartości środków trwałych (lub WNiP) odpowiadającej wydatkom zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie, odliczonym od podstawy opodatkowania lub od składników nabytych nieodpłatnie, jeżeli nabycie to nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Dochody zwolnione od podatku

• Na mocy obustronnego porozumienia o współpracy A. sp. z o.o. zobowiązała się do częściowego zwrotu wydatków poniesionych przez B. Sp. z o.o., a związanych z wybudowaniem fontanny na jego działce sąsiadującej z nieruchomością A.

• Przyznana spółce B. dopłata na pokrycie kosztów, stanowiąca zwrot wydatków związanych z wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, tj. fontanny, korzysta ze zwolnienia podatkowego.

• Odpis amortyzacyjny od budowli nie jest w pełnej wysokości kosztem uzyskania przychodów, ponieważ wydatki na sfinansowanie jej budowy zostały częściowo zwrócone przez A.

• W przypadku sfinansowania zakupu maszyny

darowizną podlegającą opodatkowaniu w

żadnym roku nie wystąpi dochód do

opodatkowania (ze względu na odpisy

amortyzacyjne uznawane za koszty uzyskania

przychodów).

2010-10-13

22

Dochody zwolnione od podatku

• Spółka kupiła specjalistyczną maszynę za 100.000 zł. Stawka amortyzacyjna dla maszyny wynosi 10%.

• Wydatek w całości był sfinansowany dotacją pochodzącą z budżetu gminy.

• W roku otrzymania dotacji spółka poniosła stratę podatkową w wysokości 100.000 zł. Otrzymanie dotacji wolnej od podatku powoduje, że odpis amortyzacyjny w kolejnych 10 latach nie będzie kosztem uzyskania przychodów, natomiast spółka może rozliczyć stratę w następnych 5 latach.

M. Jamroży, M. Sobieszek, Zwolnienie nie ……RZ nr 160, 4.6.2000

PL-22182PL-22182

Przykład

• Spółka finansuje projekt budowy infrastruktury

technicznej ze środków pochodzących z bezzwrotnej

pomocy zagranicznej korzystającej ze zwolnienia

podatkowego.

• Wbrew wcześniejszym prognozom wzrost kosztów usług

obcych spowodował, że projekt przyniósł stratę podatkową.

Strat tych nie można rozliczyć podatkowo ponieważ wiążą

się one z przychodami (dochodami) wolnymi od podatku.

2010-10-13

23

Ulga na nabycie nowych technologii

• prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania 50% kwoty wydatków poniesionych na nabycie nowych technologii.

• Za nowe technologie uważa się wiedzę technologiczną w postaci wartości niematerialnych i prawnych, w szczególności wyniki badań i prac rozwojowych, która umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług i która nie jest stosowana na świecie przez okres dłuższy niż ostatnich 5 lat. Dokumentem potwierdzającym innowacyjność nowej technologii jest opinia niezależnej od podatnika jednostki naukowej.

Ulga na nabycie nowych technologii

• Podstawą ustalenia odliczenia jest kwota wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowej technologii, uwzględnionych w wartości początkowej, w części, w jakiej została zapłacona podmiotowi uprawnionemu w roku podatkowym, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następującym po tym roku oraz w której nie została zwrócona podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

• Jeżeli podatnik osiąga stratę lub za niski dochód w roku, w którym poniesiono wydatki na nabycie nowych technologii, odliczenia odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części dokonuje się w zeznaniach podatkowych za kolejno następujące po sobie 3 lata podatkowe.

Ulga na nabycie nowych technologii -

przykład• Spółka poniosła w 2010 r. wydatki na zakup

oprogramowania do zarządzania procesami produkcyjnymi 800.000 zł oraz koszty związane z wdrożeniem systemu w wysokości 200.000 zł.

• Spółka uzyskała opinię niezależnej jednostki naukowej stwierdzającą, że wartość niematerialna spełnia wymogi dla uznania jej za „nową technologie".

• 50% poniesionych wydatków (500.000 zł), będących elementami wartości początkowej nowej technologii (wnip), może zostać odliczone od podstawy opodatkowania.

• Spółka może amortyzować wnip do wysokości wartości początkowej (1.000.000 zł).

2010-10-13

24

Ulga na nabycie nowych technologii -

przykład

• Spółka wpłaciła w 2009 r. zaliczki w wysokości

100.000 zł na zakup zintegrowanego systemu

informatycznego do obsługi procesów

biznesowych. System ten został przyjęty do

używania, a tym samym wprowadzony do

ewidencji środków trwałych, w 2010 r.

Odliczenia kwoty tej zaliczki spółka może

dokonać dopiero w zeznaniu za rok 2010.

Utrata ulgi

• Podatnik traci prawo do odliczeń związanych z nabyciem nowej technologii, jeżeli przed upływem trzech lat podatkowych, licząc od końca roku podatkowego, w którym wprowadził nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych:– udzieli w jakiejkolwiek formie lub części innym osobom prawa

do nowej technologii (nie dotyczy to przeniesienia prawa w wyniku przekształcenia formy prawnej oraz łączenia lub podziału dotychczasowych przedsiębiorców na podstawie kodeksu spółek handlowych),

– zostanie ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku lub zostanie postawiony w stan likwidacji,

– otrzyma zwrot wydatków na tę technologię w jakiejkolwiek formie.

Podatek od dochodów kapitałowych

• Od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy:– z odsetek od pożyczek (...),– z odsetek i dyskonta od papierów wartościowych– z odsetek lub innych przychodów od środków

pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania (...),

– z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych,

– od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych(...).

2010-10-13

25

Optymalizacja opodatkowania dochodów

kapitałowych

• Produkty z kapitalizacją dzienną,

• Polisa + lokata = polisolokata,

• Inwestowanie za granicą,