ДЕЛБА НА КЛЕТКИТЕ МИТОЗА И МЕЈОЗА

Вежба бр.6

Асс.д-р Валентина Велкоска Накова

МИТОЗА

Делба на јадрото со која од едно диплоидно јадро, настануваат две диплоидни јадра кои се идентични во однос на хромозомскиот состав како помаѓу себе, така и со јадрото на клетката мајка од која настанале

За да може од една диплоидна клетка да настанат две диплоидни клетки, неопходно е пред процесот на делба на јадрото да настане дуплирање на хромозомите, односно да се удвои количеството на DNA

Еукариотска клетка

Клетка

Дупликација на DNA

Растење

Подготовка за делба

Делба=митоза

Хромозоми

Постојат во 2 состојби

- пред репликација на DNA-една хроматида

- после репликација на DNA- две хроматиди (врзани за центромер)

Во митоза двете хроматиди се разделуваат

S-фаза Дупликација на хромозоми

ПРОФАЗА

Хроматинот се кондензира како резултат на спирализација во видливи хромозоми под светлосен микроскоп Секој реплициран хромозом е изграден од 2 сестрински хроматиди поврзани на ниво на центромер

МЕТАФАЗА

Јадрената мембрана и нуклеолусот изчезнуваат Хромозомите се максимално спирализирани и се поставени во централниот дел на делбеното вретено

АНАФАЗА

Делба на центромерите и раздвојување на сестринските хроматиди Се движат кон спротивните полови на клетката

ТЕЛОФАЗА

Хромозомите се на половите на клетката Реконструкција на јадрената мембрана и нуклеолусите Хромозомите се деспирализираат Делбата е комплетна

Интерфаза

Две диплоидни клетки ќерки се формирани

профаза метафаза

телофаза

анафаза

интерфаза

МЕЈОЗА

Редукциона делба која се случува исклучиво во тек на гаметогенезата, односно во тек на создавањето на половите клетки (гамети) Со оваа делба е овозможено гаметите да имаат намален број на хромозоми Пред мејозата исто како и кај митозата и претходи репликација на хромозомите во тек на интерфаза, а дополнително се реплицираат и центриоларните парови Потоа следи мејоза I и мејоза II

Прва мејотска делба (МЕЈОЗА I)

Профаза I (лептотен, зиготен, пахитен, диплотен, дијакинеза)

Спарување на хомологните хромозоми, секој хромозом е изграден од 2 хроматиди

Хомологни парови на хромозоми (тетради) по еден од секој родител

Луѓето имаат по 23 пара на хомологни хромозоми (22 автозомни и 1 полов)

Профаза I-синапсис

Homologous chromosomes

sister chromatids sister chromatids Tetrad

Paternal Maternal

eye color locus

eye color locus

hair color locus

hair color locus

Хомологни хромозоми

Crossing Over (реципрочна

замена)

nonsister chromatids

chiasmata: site of crossing over

variation

Tetrad

МЕТАФАЗА I

АНАФАЗА I

Хомологните хромозоми се раздвојуваат и се движат кон спротивните полови (случајно)

ТЕЛОФАЗА I

Хромозомите се на половите, изградени од по две сестрински хроматиди

Втора мејотска делба (МЕЈОЗА II)

Слична на митозата

Бројот на хромозомите е хаплоиден бидејќи на втората мејотска делба не и претходи репликација на наследниот материјал

ПРОФАЗА II

МЕТАФАЗА II

АНАФАЗА II

ТЕЛОФАЗА II

Мејоза I

Мејоза II