208
rei bredberi 451 farenhaitiT Farenheit 451

451 farenhaitiT

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 451 farenhaitiT

1

rei bredberi

\

451

farenhaitiT

Farenheit 451

Page 2: 451 farenhaitiT

2

nawili pirveli

cecli da `salamandra~1

* * *

xanZris gaCena mTeli netareba iyo!

gansakuTrebul siamovnebas ki maSin grZnobda, roca

xedavda, Tu rogor STanTqavda, rujavda da saxes ucv-

lida ali nivTebs. ai axlac, brinjaos cecxlmfrqvevi

CaubRujavs xelSi da Sxamiani navTiT rwyavs qvey-

nierebas. sisxli safeTqlebs awveba, xelebi ki istoriis

dafleTili furclebisa da danaxSirebuli nangreve-

bis sabolood daferfvlisa da dabugvis simfoniebs

diriJorobs. jiut Subls muzaradi ufaravs, romel-

sac simboluri cifri „451“ aweria. TvalebSi narinj-

isferi cecxli uelavs, radgan icis, rom axla raRac

moxdeba. marTlac TiTis erTi daWera cecxlmfrqvevze

– da saxli xarbi alis xaxaSi eqceva. saRamos zeca

maSinve wiTlad, yviTlad da Savad ifereba. mexanZre

ki farTod daalajebs cicinaTelebis gundSi da im

bavSviviTaa gaxarebuli, romelic apirebs joxze wamoc-

muli Saqaryinuli Sedos RumelSi. amasobaSi ki suls

Rafaven saxlis zRurblze da gazonebSi mimofantuli

mtredebiviT farfata wignebi. es wignebi naperwkle-

bad adian caSi da mere WvartliT gaSavebuli qari

miaqanebs am naperwklebs sadRac.

montegi daiRrija, ase mxolod maSin iRrijeba ad-

Page 3: 451 farenhaitiT

3

amiani, roca saxes cecxli aulokavs da ukan daaxevinebs

xolme. gamurulma cecxlis mexotbem icoda, rom sax-

anZro razmSi dabrunebisas Tvals Caukravda sarkeSi

Tavis oreuls; mere, daZinebis win, sibneleSi igrZnob-

da, rom saxeze isev is almuriani Rimili aqvs Seyinu-

li, romelic arasodes scildeboda da romelic misi

cxovrebis ganuyofeli Tanamgzavri iyo.

montegma xoWosaviT Savi muzaradi moixada, gaapri-

ala da kedelze Camokida. iqve, muzaradis gverdiT,

frTxilad miakida cecxlgamZle qurTuki da Sxapi

miiRo. mere xelebi jibeebSi Caiwyo, stvena-stveniT

gadaWra saxanZro sadguris zeda sarTulis darbazi

da lukSi gauCinarda. bolo wams, roca TiTqosda miw-

as unda daxeTqeboda, jibeebidan xelebi amoiRo da

oqrosfer Woks moeWida. gaisma Wriali da montegi

qveda sarTulis cementis iatakidan sul raRac erT

gojze SeCerda.

montegi saxanZro sadguridan gamovida da bneli,

ukacrieli quCiT gaemarTa miwisqveSa matareblisken.

garindebuli pnevmaturi matarebeli daiZra da uxm-

od gasrialda gapoxil miwisqveSa milSi. cota xnis

Semdeg sadgurze SeCerda, montegi moyviTalo filebiT

mofenil eskalatorze gadmosva da ukan Tbili ha-

eris Wavli miayola. am eskalators mgzavrebi erT-

erT gareubanSi ahyavda. montegi stveniT avida Ramis

mSvid samflobeloSi da mosaxvevisken gaemarTa. TavSi

aTasnairi fiqri utrialebda, magram didxans arc

erTze ar Cerdeboda. mosaxvevTan nabiji ise Seanela,

TiTqos saidanRac monaberi qari moxvda an TiTqos

viRacam saxeli dauZaxao. ukve ramdenime Rame iyo, am

Page 4: 451 farenhaitiT

4

mosaxvevs iqiT mdebare varskvlavebiT ganaTebul

qvafenils rom miuaxlovdeboda, uCveulo grZnoba

Seipyrobda xolme. eCveneboda, TiTqos erTi wamis win

am mosaxvevs iqiT viRac idga. iqaurobas ucnauri simS-

vide mohfenoda, TiTqos iq mSvidad, uxmod elodebo-

da viRac da swored maSin, roca pirispir unda Sexv-

edroda, uecrad aCrdilad iqceoda da montegi am

aCrdilSi gaivlida xolme. igi sust surnelebasac ki

iynosavda, im adgilas rom gaivlida; xelebi da loyebi

siTbos momatebas grZnobdnen, TiTqos is viRac iqau-

robas erTi aTi gradusiT aTbobso. montegi verafers

mimxvdariyo, radgan is TeTri, uswormasworo qvafe-

niliT mogebuli Sesaxvevi yovelTvis ukacrielad

axsovda. oRond erT Rames moeCvena, rom viRacis

Crdilma mindori gadaWra da ise swrafad gaqra, rom

montegma verc SeTvaliereba moaswro, verc daZaxeba.

axla ki, im adgils rom miuaxlovda, ise Seanela

nabiji, rom TiTqmis SeCerda. gonebiT ukve gascda am

kuTxes da odnavi xmauric gaigona. „vinme sunTqavs?

an iqneb im viRacam aaSriala haeri, ganabuli rom ic-

dis kuTxis iqiT?“

montegma kuTxeSi Seuxvia.

mTvariT ganaTebul qvafenilze niavi Semodgomis

foTlebs moafrialebda. montegisken mimavali qal-

iSvilic TiTqos am niavsa da foTlebs mindoboda da

ise misrialebda haerSi. ucnobs odnav daexara Tavi

da umzerda, Tu rogor efloboda misi fexsacmeli

qarisgan afrialebul foTlebSi. Txeli, TovliviT

TeTri saxe mokrZalebuli, magram dauRalavi cnobis-

wadiliT gasxivosneboda. mas, albaT, arasodes scilde-

Page 5: 451 farenhaitiT

5

boda saxidan odnav gaocebuli gamometyveleba. Savi

Tvalebi ise daJinebiT misCereboda yvelafers, rom

etyoboda, araferi gamoeparebodaT. qaliSvils TeTri

Sriala kaba ecva. montegs TiTqos misi xelebis moZ-

raobis xmac ki esmoda; TiTqos is mcire xmauric ki

gaigona, romelic qaliSvilis gamometyvelebis Secv-

lam gamoiwvia. gamometyveleba ki maSin Seecvala, roca

dainaxa, rom sul or nabijze qvafenilis SuaSi viRac

mamakaci idga da mis miaxloebas ucdida. xeebi SrialiT

uSvebdnen Zirs xmeli foTlebis wvimas. qaliSvili

SeCerda da etyoboda, ukan daxeva daapira SeSfoTe-

bulma, magram amis nacvlad jer yuradRebiT Sexeda

montegs, mere ki SavTvalebSi iseTi Suqi da sixaruli

Caudga, TiTqos am ucnobma Zalze saocari da sasiam-

ovno ram uTxrao. sinamdvileSi ki montegi mxolod

miesalma qaliSvils da Semdeg, roca SeniSna, rom igi

mojadoebuliviT miStereboda mis mklavze dakerebul

salamandras gamosaxulebas da mkerdze mimagrebul

feniqsian2 firfitas, kvlav daarRvia dumili:

_ Tqven axali mezobeli brZandebiT, ara?

_ Tqven ki namdvilad mexanZre xarT, _ uTxra qal-

ma misustebuli xmiT da rogorc iqna, salamandrasa

da feniqss Tvali aarida.

_ ra ucnaurad TqviT!

_ me... me TvaldaxuWulic ki mivxvdebodi, _ CaiCur-

Cula qaliSvilma.

_ rogor? navTis suniT, ara? Cemi coli sul amaze

wuwunebs, _ montegma Caicina, _ mTlianad verasodes

viSoreb.

_ marTalia, ver moiSoreb, _ SeSfoTebiT Caila-

Page 6: 451 farenhaitiT

6

paraka qaliSvilma.

montegs moeCvena, TiTqos qaliSvili garSemo uv-

lida, aqeT-iqiT atrialebda, frTxilad ajanjRareb-

da da jibeebs ubrunebda, Tumca mSvenivrad xedavda,

rom qaliSvili adgilidan ar iZroda.

_ navTisa da nelsacxeblis suni CemTvis erTia, _

Tqva montegma, raTa es autaneli dumili daerRvia.

_ nuTu marTla ase geCvenebaT?

_ rasakvirvelia. viTom ratomac ara?

qaliSvili mcire xans Cafiqrda da mere Cailapar-

aka:

_ ar vici... _ Semdeg motrialda da iqiT gaixeda,

sadac maTi saxlebi idga, _ SeiZleba TqvenTan erTad

davbrunde ukan? me klarisa maklelani var!

_ klarisa... me ki gai montegi! wavideT. ase gvian

risTvis dadixarT quCaSi? ramdeni wlis xarT?

odnav Tbili, qariani Rame iyo. klarisa da gai ver-

cxlisfrad ganaTebul qvafenilze midiodnen. montegma

mwife Wermisa da marwyvis nazi surneli igrZno, irgv-

liv mimoixeda da mxolod maSin mixvda, rom eCvenebo-

da _ axla xom Semodgomis miwuruli idga!

diax, axla Semodgoma iyo da gverdiT ucxo qaliS-

vili mihyveboda, romelsac mTvaris Suqze TovliviT

uelavda saxe. montegi mixvda, rom qaliSvili Cafiqre-

buliyo da cdilobda, rac SeiZleba saukeTesod epa-

suxa kiTxvebze.

_ ho, _ Tqva bolos klarisam, _ me Cvidmetis var da

cotas vafren kidec. biZaCemi meubneba: sadac erTia,

iqve meorec unda iyoso. damariga, roca asaks gkiTx-

aven, simarTle uTxari da arc is dafico, rom suleli

Page 7: 451 farenhaitiT

7

xaro. gana am dros seirnobas rame sjobs? miyvars,

roca nivTebis suns SevigrZnob, roca Cemi TvaliT

davinaxav maT. xandaxan mTel Rames ase xetialSi

vaTeneb da mzis amosvlas vegebebi xolme.

erTxans arc erTi ar iRebda xmas, bolos gogonam

daarRvia dumili:

_ iciT, me sulac ar meSinia Tqveni!..

_ ratom unda geSinodeT?! _ hkiTxa gaocebulma mon-

tegma.

_ imden xalxs eSinia Tqveni! ese igi, mexanZreebis,

magram Tqvenc xom adamiani xarT, bolos da bolos...

montegma Tavisi Tavi dainaxa qaliSvilis Tvaleb-

Si. ankara wylis or mocimcime wveTSi naTlad Canda

misi muqi, cicqna, magram mkafio gamosaxuleba. yve-

laferi aSkarad Canda: xazebi tuCis kuTxeebSi da yve-

laferi, TiTqos qaliSvilis Tvalebi jadosnuri iis-

feri qarvis ori patara natexi yofiliyo, romlebsac

SeeZlo daeWira da ucvlelad Seenaxa yvelaferi.

klarisas saxe, romelic axla montegisken iyo mibr-

unebuli, rZis saTuT kristals waagavda da es krista-

li Signidan nazi, Tanabari SuqiT ganaTebuliyo. es

ar iyo eleqtronis Semawuxebeli Suqi, aramed... ra

iyo? ra da, uCveulod damamSvidebeli, nazad mocimci-

me sinaTlis Suqi.

erTxel, bavSvobaSi sinaTle Caqra. dedamisma

sadRac erTaderTi sanTeli ipova da aanTo. es mok-

le saaTi aRmoCenaTa xanad iqca orivesTvis. samyarom

dakarga farTo sazRvrebi da myudro alyaSi moaqcia

isini. deda da Svili sruliad gadasxvaferebulebi

isxdnen da natrobdnen: netav, deni didxans ar mov-

Page 8: 451 farenhaitiT

8

ideso.

uceb klarisam Tqva:

_ SeiZleba erTi ram SegekiTxoT? ramdeni xania,

rac mexanZred muSaobT?

_ oci wlidan mexanZre var. ager ukve aTi weliwa-

dia.

_ odesme Tu kiTxulobT romelime dasawvav wigns?

_ amas kanoni gvikrZalavs, _ RimiliT miugo mon-

tegma.

_ ho... ra Tqma unda.

_ es mSvenieri xelobaa. orSabaTs Sileri davwv-

aT, oTxSabaT suitmeni, paraskevs folkneri. ferflad

vaqcioT, mere ferflic davwvaT! es aris Cveni pro-

fesiuli devizi.

cota rom gaiares, qaliSvilma kvlav hkiTxa:

_ marTalia, rom Zvelad mexanZreebi ki ar aCend-

nen, aramed aqrobdnen xolme cecxls?

_ ara. merwmuneT, rom saxlebi yovelTvis cecxl-

gamZle iyo.

_ saocaria. erTxel yuri movkari, rom odesRac,

didi xnis winaT saxlebs SemTxveviT cecxli uCndebo-

da da maSin mexanZreebi aqrobdnen xolme.

montegma gaicina. qalma swrafad axeda qvevidan.

_ ratom iciniT?

_ ar vici, _ montegs kvlav autyda sicili. mere

gaCumda, _ ratom mekiTxebiT?

_ me sasacilo araferi miTqvams, Tqven ki iciniT.

mere, uceb mpasuxobT. arc ki dafiqrdebiT xolme Cems

kiTxvaze.

montegi Sedga da qaliSvils daacqerda:

Page 9: 451 farenhaitiT

9

_ marTlac ucnauri yifilxarT. sul arafrad

magdebT!

_ sul ar vapirebdi Tqvens ganawyenebas. ase al-

baT imitom memarTeba, rom adamianebs metismetad

vakvirdebi.

_ ki magram, amas rom uyurebT, verafers xvdebiT? _

uTxra montegma da TiTiT aCvena Tavis kupriviT Sav

saxeloze amoqarguli cifri 451.

_ rogor ara, _ daiCurCula klarisam da fexi aaC-

qara, _ odesme giyurebiaT, rogor miqrian reaqtiuli

manqanebi ager, im bulvarze?

_ sityvas banze agdebT, ara?

_ xandaxan mgonia, rom mZRolebma arc ki ician, ra

aris balaxi an yvavili, radgan isini yovelTvis

swrafad Cauqroleben xolme gverdiT. mZRols rom

mwvane laqa daanaxvo, getyvis, balaxiao! diax, namdvilad,

ase getyviT! vardisferebi? vardisferebi vardis buC-

qebia! TeTri laqebi saxlebia, yavisferebi _ Zroxebi.

biZaCems erTxel nela mihyavda manqana Saragzaze _

saaTSi ormoci milis siCqariT da ori dRiT Casves

cixeSi. gana es sasacilo da Tan satirali ar aris?

_ Zalian bevrs fiqrobT, _ awrialda montegi.

_ me iSviaTad vuyureb molaparake kedlebs, arc

avtomobilebis Sejibrebebze da gasarTob parkebSi

davdivar. albaT amitom aris, rom bevri dro mrCeba

suleluri fiqrebisTvis. ginaxavT qalaqgareT oras-

futiani dafebi rom dgas gancxadebebisTvis? iciT Tu

ara, rom odesRac imaT sul oci futis sigrZe hqon-

daT? magram axla swrafad daiwyes manqanebma srbo-

la da dafebi rom ar daegrZelebinaT, veravin wai-

Page 10: 451 farenhaitiT

10

kiTxavda.

_ eg aRar vicodi, _ Caicina montegma.

_ damijereT, me kidev iseTi ram vici, rac Tqven

arc ki dagesizmrebaT: dildilobiT balaxze cvaria

xolme dayrili!

montegma uceb ver gaixsena, icoda Tu ara es ambavi

da saSinlad ganerviulda.

_ ai, iqiT Tu gaixedav, _ qaliSvilma cas miapyro

mzera, _ mTvareze mamakacis saxes SeniSnav. _ montegs

ki didi xani iyo, zeviT ar aexeda. darCenili gza ise

gaiares, arc erTs ar daurRvevia siCume. qali fiqreb-

Si CaiZira, kriWaSekruli kaci ki metad uxerxulad

grZnobda Tavs da xandaxan sayveduriT savse mzeras

esroda Tanamgzavrs. roca klarisas saxlTan mivid-

nen, dainaxes, rom yvela fanjridan kaSkaSa Suqi gamo-

dioda.

_ ra moxda? _ gaukvirda montegs. mas iSviaTad enaxa

ase ganaTebuli saxli.

_ araferi. albaT deda, mama da biZa sxedan da mas-

laaToben. aseT rames kidev ufro iSviaTad naxav, vi-

dre fexiT mosiarules. biZaCemi meoredac daapat-

imres. ar miTqvams? fexiT midioda. o, Cven xom metad

Taviseburi xalxi varT.

_ ki magram, raze saubrobT xolme?

qaliSvils gaecina, Rame mSvidobisao, miaZaxa mon-

tegs da saxlisken Setrialda. mere etyoba, raRac gaax-

senda, ukan mobrunda, gaocebiTa da cnobismoyvareo-

biT miaCerda saxeSi kacs da hkiTxa:

_ bednieri xarT?

_ ra xaro? _ CaekiTxa montegi, magram mTvaris sx-

Page 11: 451 farenhaitiT

11

ivebSi gaxveuli qaliSvili ukve Sinisken garboda.

cota xnis Semdeg montegma karis saketis susti xmauri

gaigona.

* * *

_ bednieri var? es raRa sisulelea?

montegma uceb Sewyvita sicili da Tavisi binis

Sesasvlel karSi amoWril xvrelSi Seyo xeli. karma

icno misi TiTebi da uxmaurod gaiRo.

_ rasakvirvelia, bednieri var. im gogonas rogor

hgonia? gana ara var bednieri? _ elaparakeboda mon-

tegi cariel oTaxebs holidan. misi mzera kondicio-

neris cxaurs moxvda da uecrad gaaxsenda, rom iq raRac

hqonda damaluli. am raRacam TiTqos gamoixeda cx-

auris gadaRmidan da montegs miaCerda. montegma sa-

swrafod miabruna Tavi.

ra ucnauri Sexvedraa, ra ucnauri Ramea! amdagvari

araferi axsovda, Tu imas ar CavTvliT, erTi wlis

winaT, saRamo xans, viRac xanSi Sesuli mamakaci rom

Sexvda parkSi da isaubres...

montegma Tavi gadaaqnia. mere yru kedels Sexeda

da moeCvena, rom zed is gogona iyo gamoxatuli, iseT-

ive lamazi, rogoric daamaxsovrda. ara, namdvilad

gasaocari gogona umzerda montegs kedlidan. misi

saluqi saxe patara saaTis ciferblats mogagonebdaT.

ciferblats, romelic bundovnad moCans Cabnelebul

oTaxSi SuaRamisas. gamoiRviZeb, drois gagebas moin-

domeb, saaTs daxedav da isic getyvis saaTs, wuTsa da

wams. diax, igi, mdumare da manaTobeli. sarwmuno

cnobebs mogawvdis am ukuneTi Ramis Sesaxeb, romelic

Page 12: 451 farenhaitiT

12

swrafad mieqaneba ufro meti sibnelisken, magram amave

dros ganTiadsac uaxlovdeba.

_ rao?_ hkiTxa montegma Tavis meore „mes“ _ im

qvecnobier idiots, romelic drodadro nebisyofas,

Cveulebas, gonebas ujanydeboda da ybedobas iwyebda

xolme. man kvlav Sexeda kedels: _ rogor hgavs sarkes

es saxe! pirdapir warmoudgenelia! aba, vis vicnob iseTs,

rom Cemi sakuTari sxivi aireklos da damibrunos?

xalxi metwilad... – montegma Sedareba ver ipova da

SeCerda, mere Tavisi xeloba gaaxsenda da ganagrZo, _

xalxi CiraRdans hgavs, romelic, sanam ar Caaqroben,

mxolod sakuTar Suqs asxivebs. ra iSviaTad xdeba, rom

sxva adamianma asaxos Seni saxe da daganaxvos Seni

STabeWdilebebi, Seni idumali da mokrZalebuli fiqre-

bi. am gogonas sxvisi azrebis amocnobis warmoudgene-

li unari hqonda: igi Tojinebis Teatris im gatace-

bul mayurebels hgavda, romelic winaswar tkbeba msax-

iobis wamwamis yoveli dafaxulebiT, xelis yoveli

SerxeviT Tu TiTis gaqneviT. ramden xans iares erT-

ad? sam wuTs? mere rogor gagrZelda es xani! ra

uzarmazari gamosaxuleba moCanda axla scenaze, ra-

modena Crdils hfenda kedels misi gamxdari sxeuli!

montegi grZnobda, rom mas Tu moeqaveboda, gogona

Tvals daafaxulebda, Tu ybis kunTi daeZabeboda, gog-

ona daaswrebda da TviTon daamTqnarebda.

_ axla rom vukvirdebi, _ gaifiqra montegma, _

TiTqos melodeboda kidec quCaSi, Tumca Zalian gvi-

ani iyo.

* * *

Page 13: 451 farenhaitiT

13

montegma saZinebeli oTaxis kari gaaRo da moeCvena,

TiTqos marmarilos akldamaSi Sevida mTvaris Casv-

lis Semdeg. oTaxSi ukuneTi sibnele idga. verc ki

warmoidgenda, rom gareT vercxlisferi samyaro iyo.

dagmanuli fanjrebi didi qalaqis xmaurs ar atareb-

da da oTaxs micvalebulTa samyofels amsgavsebda.

montegma smena gaamaxvila.

oTaxSi odnav ismoda koRos wyvetili bzuili Tu

Tavis vardisfer myudro budeSi Camaluli eleqtro-

nis kelas CurCuli. musika ise xmamaRla CaerToT, rom

montegma melodiis garCevac ki moaxerxa.

man igrZno, rom Rimili gauqra saxidan, rom Ri-

mili qonis sanTeliviT gadna da CamoiRvenTa. Cam-

oiRvenTa im fantastikuri sanTeliviT, romelic Zalze

didxans enTo, mere bolomde miiwva da Caqra, Caqra da

irgvliv ukuneTi Camowva.

_ me bednieri ara var, ara, ara var! _ CurCulebda

montegi. dRes aSkarad igrZno, rom bednieri ar iyo.

bednierebas niRabiviT atarebda. gogonam mostaca es

niRabi, mindori gadairbina da axla montegs aRar See-

Zlo misuliyo, mis karze daekakunebina da ukan moeT-

xova Tavisi nivTi.

montegs sinaTle ar aunTia, ise warmoidgina mTe-

li oTaxi; sawolze misi coli gaSxlarTula. zevidan

araferi axuravs da yinuliviT civia, igi TiTqos

saflavis qvaze amokveTili kandakebaa. Tvalebi, gay-

inuli Tvalebi, foladis uxilavi ZafebiT aqvs Werze

mibmuli. yurebSi patara niJarebi aqvs Cadgmuli. es

cicqna radioebia da mRviZare tvinis napirebs eleqt-

ronis okeanis talRebi exeTqeba. xmebi, musika... lapar-

Page 14: 451 farenhaitiT

14

aki da musika... oTaxi ki namdvilad carieli iyo: yov-

elRame aq okeane SemoiWreboda, qals xmebis uzarmaz-

ar talRebze aitacebda da fxizels, TvalebgamoRame-

buls miativtivebda aisisken. gasuli ori wlis gan-

mavlobaSi erTi Ramec ki ar yofila sxvanairi da

mildreds arasodes swyindeboda am zRvaSi banaoba.

oTaxSi griloda, magram montegs suli exuTeboda. man

mainc ar moisurva fardebi aewia da aivnis kari gaeRo

_ ar undoda mTvare SemoeSva oTaxSi. grZnobda, rom

sul erT saaTSi daixrCoboda uhaerobiT, magram mainc

Tavis gancalkevebulad gaSlil, civi loginisken gae-

marTa xelis cecebiT. winaswar, erTi wamiT adre ig-

rZno, rom iatakze dagdebul sagans wahkravda fexs.

montegs gaaxsenda: weRanac, sanam kuTxeSi Seuxvev-

da, igrZno, rom viRacas Sexvdeboda da marTlac Seux-

via Tu ara, kinaRam im gogonas daejaxa.

fexma haeris talRa gagzavna win, talRa raRac pat-

ara dabrkolebas waawyda da ukan dabrunda. imave wams

fexi raRacas daejaxa. saganma yrud daiJRaruna bnelSi

da iatakze gasrialda.

montegi welSi gaimarTa da im adamianis sunTqvas

daayurada, romelic am ukuneT RameSi sawolSi iwva.

igi ise sunTqavda, rom cocxali arc ki gegonebodaT.

misi amosunTqva odnav Tu Searxevda patara foTols,

bumbuls an Tmis erTaderT Rers. montegs jer kidev

ar undoda sinaTlis SemoSveba oTaxSi, amitom meqan-

ikuri asanTi amoiRo, xelis cecebiT ipova vercxlis

diskoze amotvifruli salamandra, TiTi daaWira da

roca ainTo, als xeli miafara.

montegs mTvaris ori qva misCereboda, ori fer-

Page 15: 451 farenhaitiT

15

mkrTali qva, sicocxlis ankara nakadulSi CaZiruli.

zeviT amqveyniuri cxovreba Cqefda, magram qvebi

fskerze elaga.

_ mildred!

qalis saxe TovliT dafarul kunZuls waagavda.

kunZulze iqneb wvima mosuliyo, magram miwamde ver

CaaRwevda, iqneb Rrublebs gadaevlo mis Tavze daTov-

lze TavianTi Crdili gadaetarebina, magram igi verc

amas gaigebda. mxolod mozuzune krazanebis xma ismo-

da mildredis magrad daxSuli yurebidan, mxolod

SuSis Tvalebi elavda da amosunTqvisa da CasunTqvis

susti xma modioda. CasunTqva, amosunTqva, amosunTqva,

CasunTqva da TviTon qals ar enaRvleboda amosunTq-

vas CasunTqva Tu ar mohyveboda.

is sagani, weRan rom fexiT gaasriala iatakze, axla

montegis sawolis qveSidan isroda mkrTal sxivebs.

es patara, dasaZinebeli abebis Sesanaxi brolis SuSa,

diliT jer kidev savse iyo. dilas ocdaaTi abi iyo

am boTlSi, axla ki Tavmoxdili carieli egdo iatakze

da sanTebelas sust, moliclice alze cimcimebda. uceb

montegis Tavze cam daiRrWiala. zeviT saSineli xmau-

riT gaiglija raRac, TiTqos orma veeba xelma aTi-

aTasmiliani Savi brezenti gafxriwao. montegic Ti-

Tqos Suaze gaipo. TiTqos mkerdi orad gaeyo. saxls

zedized gadaufrines reaqtiulma bombdamSenebma. or-

ori, eqvsi, cxra, Tormeti, mere TiTo-TiTo, kidev TiTo-

TiTo. am bombdamSenebma montegs xma Cauwyvita da

iqauroba gruxuniT aavso. montegma piri daaRo da

bombdamSenis xma dakreWil kbilebSi moiqcia. saxli

zanzarebda. sanTebelas ali Caqra. mTvaris qvebi gaqra.

Page 16: 451 farenhaitiT

16

montegma xeli staca telefonis yurmils.

bombdamSenebi gafrindnen. montegma aTrTolebu-

li tuCebi miado mikrofons da akankalebuli xmiT

daiCurCula.

montegs moeCvena, rom im Savi bombdamSenebis xmam

daanamceca varskvlavebi da xval dilas maTi mtveri

uCveulo Tovlad daefineboda dedamiwas. am sule-

luri fiqriT moculi idga igi telefonTan sibnele-

Si, kankalebda da uxmod amoZravebda tuCebs.

* * *

saavadmyofodan mosulebs manqana hqondaT, ufro

sworad _ ori manqana. erTi mucelSi Casrialdeboda

im Savi kobris msgavsad, romelic Rrma WaSi miZvreba

dagubebuli wylisa da damyayebuli warsulis sanaxa-

vad. es manqana mwvane siTxes svamda da SiSiniT amo-

hqonda zeviT. neta mTeli sibnele dalia? wlebis gan-

mavlobaSi dagrovili Sxami mTlianad amowova? man-

qana uxmod svamda, magram drodadro ise waibuzRunebda,

TiTqos raRacas eZebs sibneleSi da ver poulobso.

mas mxolod erTi Tvali hqonda. gulgrili gamomety-

velebis operators SeeZlo specialuri optikuri mu-

zaradi daexura Tavze da im adamianis sulSi CaeWvri-

ta, romelsac siTxes uRebda. netav ra dainaxa Tval-

ma? kaci dumda. igi umzerda, magram ver aRiqvamda imas,

rasac Tvali xedavda. es procedura arxis gaTxras

waagavda. loginSi mwoliare qali is mkvrivi marmar-

ilos qani iyo, romelsac moulodnelad waawydnen.

kidev gaTxareT, Rrmad CauSviT burRi, amoswoveT sic-

ariele, Tuki misi amowova moxerxdeba am mTrTolavi,

Page 17: 451 farenhaitiT

17

wklapuna gveliT!

operatori gverdze idga da sigarets eweoda. iqve

meore manqana muSaobda.

meore manqanasac iseTive gulgrili axalgazrda

amuSavebda. mas mowiTalo-moyviTalo samuSao tansac-

meli ecva. am manqanas mTeli sisxli unda amoeqaCa

sxeulidan da igi axali sisxliTa da axali plazmiT

Seecvala.

_ saWiroa sxeuli ornairad gavwmindoT, _ Tqva

operatorma, romelic gaSeSebuli qalis gverdiT idga,

_ marto kuWi arafers uSvelis, Tu sisxlic ar gaiw-

minda. aba, datoveT eg Sxami sisxlSi da sisxli xvedi-

viT daukakunebs tvins aTasjer, ori aTasjer, tvinic

veRar gauZlebs da samsaxurs Tavs daanebebs.

_ geyofa! _ gaaCuma montegma.

_ me ise geubnebodiT, _ Tavi imarTla operator-

ma.

_ ukve moaTaveT yvelaferi? _ ikiTxa montegma.

_ movrCiT, _ upasuxes operatorebma, romlebsac

ukve magrad daeketaT TavianTi manqanebi. etyoboda,

maT verc ki igrZnes, rom montegi gabrazda. oriveni

sigarets eweodnen. boli cxvir-pirSi uZvreboda or-

ives, magram Tvalsac ar axamxamebdnen, bolos ki Cail-

aparakes, _ yvelaferi es ormocdaaTi dolari Rirs.

_ jer erTi, ratom ar meubnebiT, kargad iqneba Tu

ara? _ gacecxlda montegi.

_ ra Tqma unda, kargad iqneba. mTeli sisxli amov-

uReT. ai, aqa gvaqvs, am yuTebSi. axla veRaras avnebs.

rogorc giTxariT, Zvel sisxls vuRebT, axals vusx-

amT da yvelaferi kargad aris xolme.

Page 18: 451 farenhaitiT

18

_ Tqven xom eqimebi ara xarT! ratom ar gamogza-

vnes erTi eqimi mainc? _ kvlav brazobda montegi.

_ eqimio? _ SesZaxa operatorma da sigareti tuCis

kuTxeSi gadaitana, _ Cven cxra-aTi aseTi SemTxveva

gvaqvs RameSi. am bolo wlebSi TviTmkvlelobebi Za-

lian gaxSirda da sagangebo manqanebi davamzadeT, ra

Tqma, unda optikuri TvaliT. siaxle mxolod esaa,

danarCeni Zvelia. aseT SemTxvevaSi eqimi ar aris saW-

iro. sul ori teqnikosi gindaT da naxevar saaTSi

saqme dasrulebulia. axla ki wavediT, _ isini karisken

gaemarTnen, _ am wuTSi miviReT axali gamoZaxeba rad-

ioTi. aqedan aTi kvartalia. kidev viRacas daucarie-

lebia saZinebeli abebiT savse SuSa. Tu isev dagWird-

ebiT, gamogviZaxeT. Tqvens cols axla mxolod mos-

veneba sWirdeba, gasamxnevebeli wamali SevuSxapuneT.

icodeT, moSivebuli gaiRviZebs. naxvamdis!

da Txel, magrad mokumul tuCebSi sigaretgaCril-

ma, gvelisTvala operatorebma waiRes TavianTi man-

qana da Slangi, waiRes Txieri melanqoliiTa da muqi,

sqeli, usaxelo siTxiT savse yuTi da kari gaixures.

montegi mowyvetiT CaeSva savarZelSi da qals miaC-

erda. mildreds odnav Riad darCenoda Tvalebi. mon-

tegma xelisguli miutana bageebTan da Tbili sunTq-

va igrZno.

_ mildred, _ dauZaxa man bolos.

„Cven Zalian bevrni varT, _ fiqrobda montegi, _

Cven miliardebi varT da es Zalian bevria. aravin

aravis ar icnobs. ucxoebi modian da myudroebas girR-

veven. ucxoebi modian da gulsa gglejen mkerdidan.

ucxoebi modian da sisxls gaclian. RmerTo didebu-

Page 19: 451 farenhaitiT

19

lo, vin iyo es xalxi? Cems sicocxleSi pirvelad vnaxe!“

gavida naxevari saaTi.

axla am qalis ZarRvebSi axali sisxli Cqefda da

TiTqos am sisxlma gadaasxvafera kidec igi. mildreds

Rawvebi Seufaklda, tuCebze vardisferi daedo, saxe

gaunazda. axla viRac ucxos sisxli uCqefda ZarRveb-

Si. rom SeiZlebodes sxeulis, tvinis mexsierebis Secv-

la! imaT rom SeeZloT sulic gaataron gasawmend man-

qanaSi, gaaqaTqaTon, aawyon da diliT ukan moitanon.

rom SeiZlebodes...

montegi wamodga, fardebi gadaswia, farTod gaaRo

fanjrebi da oTaxSi Ramis sigrile SemouSva. axla

Ramis ori saaTi iyo. nuTu sul erTi saaTis win Sex-

vda quCaSi klarisa maklelans? nuTu erTi saaTi gavi-

da mas Semdeg, rac aq, am Cabnelebul oTaxSi movida da

im brolis SuSas gahkra fexi? diax, mxolod erTi saaTi

gavida da is Zveli samyaro gadna, mis nacvlad ki sul

sxvanairi, mrume samyaro Seiqmna.

mTvaris sxivebiT ganaTebuli mindvris gadaRma

sicili gaisma. igi im saxlidan moismoda, sadac klar-

isa, mamamisi, dedamisi da klarisas biZa cxovrobdnen.

imaT icodnen mSvidi, gulwrfeli sicili. sicili naZa-

ladevi ki ara, xalisiani da guliani hqondaT. es sic-

ili ganaTebuli fanjridan gaismoda am gvian Rames.

sxva binebis fanjrebi bneliT moculiyo, am binaSi ki

saubrobdnen, kamaTobdnen, SekiTxvebs aZlevdnen erT-

maneTs da ise qsovdnen sityvebis jadosnur qsels.

montegma, ise, rom arc ki ufiqria, ras sCadioda,

minebiani kari gaaRo, mindori gadaWra da molapar-

ake saxlis win miiyuJa CrdilSi.

Page 20: 451 farenhaitiT

20

axla SemiZlia karzec davakakuno da CurCuliT

vuTxra: „SemomiSviT, xmas ar amoviReb, minda mxolod

gisminoT. minda gavigo, raze saubrobT“, _ gaifiqra

montegma, magram ar daukakunebia. igi Secivebuli da

saxemoqceuli idga da yurTasmenad qceuliyo. axla

mamakacis (albaT klarisas biZis) dinji laparaki es-

moda:

_ diax, Cvens saukuneSi yvelaferi gaufasurda. ad-

amiansa da qaRaldis xelsaxocs erTi fasi aqvs. Segi-

Zlia cxviri moiwmindo adamianiT, daWmuWno, gadaag-

do. mere meores waswvde, TiTze Semoixvio, nestoebi

gamoiwmindo da gadaagdo. yvela erTmaneTs hgavs, arc

erTi ar geWideba gulze. rogor SegiZlia, magaliTad,

guli Segtkiodes Seni sakuTari qalaqis fexburTis

gundze, roca arc programa gaqvs da arc moTamaSeebs

icnob. imasac ver ityvi danamdvilebiT, ra feris for-

mas icvamen xolme.

montegi Sin dabrunda, fanjara gaaRo, mildredis

sawolTan mivida, sabani amoukeca da mere Tavis log-

inSi Cawva. montegs mTvare danaToda Tavze. mTvaris

Suqi uCenda Rawvebs da moRuSul Subls. mTvarem ver-

cxlis or namcecad uqcia Tvalis gugebi.

wvimis erTi wveTi daeca. klarisa, _ gaifiqra mon-

tegma, _ meore _ mildredi, mesame _ klarisas biZa, _

meoTxe _ wuxandeli xanZari. erTi _ klarisa, meore

_ mildredi, mesame _ klarisas biZa, meoTxe _ xanZari.

erTi _ mildredi, ori _ klarisa. erTi, ori, sami, oTxi,

xuTi _ klarisa, mildredi, biZa, xanZari, dasaZinebeli

abebi, qaRaldis xelsaxocebi _ moiwminde cxviri, daW-

muWne, gadaagde. erTi, ori, sami! erTi, ori, sami! wvima,

Page 21: 451 farenhaitiT

21

qariSxali, mocinari biZa, mexis Camovardna, cis fexad

Camosvla, vulkanidan alis amofrqveva. da es yove-

live moRriale farTo mdinared miemarTeba dil-

isken.

_ veRaraferi gamigia, _ Cailaparaka montegma da

enaze dasaZinebeli abi daido.

* * *

dilis cxra saaTze mildredis sawoli carieli

iyo. montegi swrafad wamodga, SeSinebuli gavarda

holSi da samzareulos karTan SeCerda.

vercxlis tosteridan Semwvari puris naWrebi cvio-

da. naWrebs liTonis Txeli xeli iWerda da gamdnar

karaqSi avlebda. puris natexebi TavisiT lagdeboda

TefSze. mildredi mxolod Tvalyurs adevnebda. mas

orive yuri mWidrod daeco eleqtronis futkrebiT,

romlebic ganuwyvetliv bzuodnen. mildredma uecrad

zeviT aixeda, qmari dainaxa da Tavi dauqnia.

_ kargad xar? _ hkiTxa montegma.

ukve aTi weliwadi iyo, rac mildredi yurebSi „ra-

dioniJarebs“ atarebda da am xnis ganmavlobaSi is-

wavla tuCebis moZraobiT naTqvamis gageba. man kvlav

Tavi dauqnia montegs da tosterSi puris natexi Cado.

purma tkacatkuci daiwyo. montegi skamze Camojda.

_ ver gamigia, ratom var ase mSieri, _ daiCivla

mildredma.

_ Sen...

_ Zalian mSia.

_ wuxel, _ gaagrZela montegma.

_ cudad meZina, ara? saSinlad viyavi. RmerTo,

Page 22: 451 farenhaitiT

22

rogor mSia. netavi ratom?

_ wuxel, _ kvlav daiwyo montegma.

_ ra moxda wuxel? _ hkiTxa qalma, romelic ugu-

lod adevnebda Tvals mis tuCebs.

_ aRar gaxsovs?

_ ra? Rreoba an raime amgvari gvqonda? nabaxuseviv-

iTa var. RmerTo, rogor mSia. vin gvyavda stumrad?

_ oriode kaci.

_ egrec vicodi, _ mildredma Semwvari puri Caaxra-

muna, _ muceli mtkiva, magram mainc saSinlad mSia. ime-

dia, sisulele ar Camidenia qeifze.

_ ara, _ wynarad miugo montegma.

tosterma karaqSi Semwvari puris natexi gamoug-

do montegs. man puri aiRo da Tavi didad davalebu-

lad igrZno.

_ Senc ver xar karg ferze, _ uTxra colma.

* * *

saRamospiras wvima wamovida da Camobnelda. mon-

tegi holSi idga da saxeloze narinjisfrad moelva-

re salamandrian niSans imagrebda. igi idga da karga

xans misCereboda kondicioneris cxaurs. coli sate-

levizio oTaxSi iyo da scenars kiTxulobda. man Tavi

aswia, montegs Tvali Seavlo da Cailaparaka:

_ uyure! es adamiani fiqrobs!

_ ho, mindoda moglaparakebodi, _ uTxra montegma,

mcire xans iyuCa da mere daamata, _ wuxel mTeli SuSa

dasaZinebeli wamali dagilevia.

_ oh, me amas ar vizamdi, _ iuara gaocebulma

mildredma.

Page 23: 451 farenhaitiT

23

_ SuSa carieli iyo.

_ magas ar vizamdi. ratom unda Camedina aseTi ram?

_ iqneb ori abi dalie, mere dagaviwyda da kidev

ori dalie, kidev dagaviwyda da kidev ori daamate,

Semdeg gabruvdi da zedized daiwye ylapva, vidre

ocdaaTi an ormoci ar Caylape.

_ ras ambob?! amisTana sisuleles rogor vizamdi?

_ me ra vici, _ uTxra montegma.

qals aSkarad etyoboda, rom undoda montegi iqau-

robas Cqara gascloda.

_ amas ar gavakeTebdi, arafriT ar gavakeTebdi!

_ kargi, egre iyos, raki egre ginda, _ daeTanxma

montegi.

_ ai, ase ambobs ledi, _ Cailaparaka mildredma da

kvlav scenars miubrunda.

_ dRes ra gadmocemaa? _ daRlili xmiT hkiTxa

montegma.

qalma Tavauwevlad upasuxa:

_ ra da, piesaa. aT wuTSi daiwyeba da kedlidan

kedelze gadava! am dilas gamomigzavnes Cemi roli. me

erTi ram SevuTvale: piesaSi erT rols gamoakle-

ben. es sul axali ideaa. mayureblebs Zalian moew-

onebaT. aklia diasaxlisis roli da es diasaxlisi me

var. roca diasaxlisis jeri mova, isini, samiveni, kedl-

idan momaCerdebian da me warmovTqvam replikas. ma-

galiTad, kaci ambobs: „ras fiqrobT amis Sesaxeb, elen?“

da Tan pirdapir miyurebs. me ki, ici, TiTqos scenaze

vzivar da vambob, vambob, _ qali SeCerda da scenaris

striqonebs TiTi gaayola. vambob: „me mgoni, es Sesani-

Snavia!“ mere isini ganagrZoben TamaSs piesis mixed-

Page 24: 451 farenhaitiT

24

viT, vidre kaci ar ityvis: „amaze meTanxmebi, elen?“ da

me vupasuxeb: „rasakvirvelia“. gana kargad ar gamom-

dis, gai?

montegi holSi idga da mdumared misCereboda

cols.

_ ha, xom kargi iqneba? _ kvlav CaekiTxa qali.

_ piesa razea?

_ xom giTxari. iq es xalxi iTamaSebs, saxelad bobi,

ruTi da eleni.

_ uh!

_ namdvilad sainteresoa. ufro saintereso ki ma-

Sin iqneba, roca meoTxe kedlis dadgmas SevZlebT.

rogor ggonia, ramden xanSi davagrovebT Tanxas, rom

es meoTxe, ubralo kedeli moviSoroT da sateleviz-

io davdgaT? es xom mxolod ori aTasi dolari eR-

ireba.

_ eg Cemi wliuri xelfasis mesamedia.

_ mxolod ori aTasi dolari, _ gaimeora qalma, _

me mgoni xandaxan Cemzedac unda ifiqro. Cven rom

meoTxe kedeli gvqondes, maSin es oTaxi TiTqos mar-

to Cveni ki aRar iqneboda, aramed, aTasnairi araCveu-

lebrivi xalxic icxovrebda aq. Cven SegviZlia zogi

ram movikloT.

_ zog rames ukve viklebT, rom mesame kedlis fasi

gadavixadoT. es xom sul ori Tvis win davdgiT. da-

gaviwyda?

_ marTla? _ gaioca qalma da karga xans usityvod

miaCerda qmars, _ kargi, naxvamdis, Zvirfaso.

_ naxvamdis, _ miugo montegma. karTan SeCerda da

Semotrialda, _ dasasruli bednieri aqvs?

Page 25: 451 farenhaitiT

25

_ bolomde ar wamikiTxavs.

montegi colTan mivida, scenari gamoarTva da

bolo gverdi waikiTxa. mere Tavi daaqnia, scenari

dakeca, mildreds daubruna da quCaSi gavida. kvlav

JinJlavda.

* * *

wvima gadaRebaze iyo. qaliSvili Sua trotuarze

midioda. Tavi zeviT aewia da wvimis meCxeri wveTebi

saxeze ecemoda. man SeniSna montegi, gauRima da hkiTxa:

_ viTom eg raRaa?

_ me xom jer ar movWkvianebulvar. mSvenieri wvi-

maa. Zalian miyvars aseT wvimaSi siaruli.

_ me ki sul ar momwons.

_ mogewonebaT, rom scadoT.

_ arasodes micdia.

qaliSvilma tuCebi gailoka da Cailaparaka:

_ wvimas gemoc mSvenieri aqvs.

_ Tqven cdilobT, TiTojer yvelaferi scadoT, ara?

_ hkiTxa montegma.

_ xan orjerac, _ upasuxa klarisam da Tavis xels

miaCerda.

_ ra gaqvT xelSi?

_ babuawvera. albaT ukanasknelia. ar megona ase

gvianobamde Tu SemorCeboda. iciT ra unda qnaT? unda

aiRoT da nikapze moisvaT, naxeT, _ klarisam RimiliT

moisva nikapze babuawvera.

_ mere?

_ Tu nikapze yvavilis bususebi darCa, Seyvarebuli

xarT. aba, SemxedeT!

Page 26: 451 farenhaitiT

26

raRa gaewyoboda _ montegma Sexeda.

_ rao? _ hkiTxa qaliSvilma.

_ nikapqveS yviTeli bususebi gaqvT.

_ ra kargia! modi, axla Tqvenc gamogcadoT.

_ araferi gamova!

_ aba, vnaxoT, _ montegma gons mosvlac ver moaswro,

rom qaliSvilma babuawvera nikapqveS mousva. montegma

ukan daiwia. klarisam gaicina da uTxra, _ mSvidad

ideqiTo, _ Semdeg nikapqveS Sexeda da moiRuSa.

_ rogoraa saqme? _ hkiTxa montegma.

_ ra sircxvilia! _ Cailaparaka qaliSvilma, _

aravin giyvarT!

_ ara, miyvars.

_ rom ar Cans!

_ me Zalian, Zalian miyvars! _ kaci Seecada vinmes

saxeba warmoedgina Tavisi sityvebis dasasabuTeblad,

magram ver SeZlo da gaimeora, _ miyvars!

_ ase nu miyurebT, gevedrebiT!

_ sul im babuawveras bralia. mTeli mtveri Tqven

mogedoT da me aRar damrCa.

_ marTalia. magis bralia. oh, rogor agaforiaqeT!

vgrZnob, rom agaRelveT, mapatieT. Zalian vwuxvar _

qaliSvilma idayvSi mohkida xeli montegs.

_ ara, ara, _ sxapasxupiT uTxra montegma, _ araferia!

_ me unda wavide. miTxariT, gapatie-Tqo. ar minda,

gabrazebuli darCeT.

_ sul ara var gabrazebuli. aforiaqebuli ki nam-

dvilad var.

_ axla Cems fsiqiatrTan mivdivar. amas iZulebiT

vakeTeb. vcdilob, raime saTqmeli movigono. ar vici,

Page 27: 451 farenhaitiT

27

ras fiqrobs Cemze. ise ki sul meubneba, namdvili xax-

vi xar, sul furcel-furcel unda gagfcqvnas kacmao.

_ Cemi azriT, namdvilad gWirdebaT fsiqiatri.

_ tyuilia. Tqven magas ar fiqrobT!

montegma Rrmad CaisunTqa, mere amoisunTqa da bo-

los Tqva:

_ marTali xarT, magas ar vfiqrob.

_ fsiqiatrs Zalian unda gaigos, ratom davexetebi

tye-RreSi, ratom vakvirdebi Citebs da ratom viWer

peplebs. odesme gaCvenebT Cems koleqcias.

_ kargi iqneba.

_ imaT unda icodnen, raSi vxarjav dros. me veubne-

bi, rom xandaxan sulac vzivar da vfiqrob-meTqi.

oRond ar vumxel, raze vfiqrob xolme. de, TviTon

mixvdnen. xan ki veubnebi _ miyvars Tavis gadaweva, ai

ase, da wvimis wveTebis gemos gasinjva-meTqi. wveTebs

xom Rvinis gemo aqvs. odesme gigemiaT?

_ ara, me...

_ Tqven xom mapatieT, ara?

_ diax, _ upasuxa montegma da cota xniT Cafiqrda, _

diax, me gapatieT. RmerTma uwyis, ra aris mizezi, ma-

gram raRacnairi ki namdvilad xarT. Tqvenze advilad

mouva kacs guli, magram adviladve moubrundeba. Cvid-

metis varo, miTxariT, ara?

_ ho, im TveSi gavxdebi.

_ ra saocaria, ra gasakviria. Cemi coli ocdaaTi-

saa da mainc xandaxan masze gacilebiT ufrosi mgonix-

arT. netav, ratom meCveneba ase?

_ Tavadac ucnauri brZandebiT, mister monteg. xan-

daxan maviwydeba kidec, rom mexanZre xarT. axla ki

Page 28: 451 farenhaitiT

28

SeiZleba meored gagabrazoT?

_ batoni brZandebiT.

_ rogor daiwyo, rogor moxvdiT mexanZreebTan?

rogor airCieT es samsaxuri, ratom maincdamainc am

saqmes moekideT? Tqven sxvebs ar hgavxarT. me minax-

avs zogierTi mexanZre da vici, rogorebi arian. roca

vlaparakob, Tqven saxeSi miyurebT. wuxel, roca mT-

vareze vTqvi raRac, zeviT aixedeT. sxvebi ase ar moiq-

ceodnen. sityvas pirSi Sematovebdnen da gameclebod-

nen. axla aravis scalia sxvisTvis. Tqven ki amitaneT,

TqvenisTanebi cotani arian. ai, swored amitom meCvene-

ba ase ucnaurad, rom mexanZred muSaobT. sul ar Seg-

eferebaT!

montegi TiTqos orad gaiyo. erTi nawili cxeli

hqonda, meore civi, erTSi sinazes daedo bina, meoreSi

_ uxeSobas, erTi ucaxcaxebda, meore _ ara da orive

naxevari mzad iyo erTmaneTis gasaglejad.

_ gijobs droze waxvide, sadac midiodi, _ uTxra

man qaliSvils.

klarisa gaiqca. montegi karga xans idga wvimaSi.

mere nela gadadga ramdenime nabiji, Tavi ukan gada-

agdo da piri daaRo...

* * *

meqanikur ZaRls saxanZro sadguris bnel kuTxeSi,

xmadabla mozuzune, sustad ganaTebul, odnav mozanza-

re bunagSi eZina. eZina da arc eZina, cocxalic iyo da

arc iyo cocxali. igi am dilas mkrTalad anaTebda.

mTvaris Suqi didi fanjridan Sedioda bunagSi da

sxivebi odnav mTrTolare mxecis TiTbris, spilenZ-

Page 29: 451 farenhaitiT

29

isa da foladis nawilebze cialebda. sxivebi cimcim-

ebdnen uamrav lalisfer SuSaze, kapilarebiviT wvril,

mgrZnobiare neilonis bewvebze, nestoebSi rom uCan-

da am qmnilebas. igi odnav, sul odnav irweoda Tavis

rva fexze, obobas fexebs rom miugavda, oRondac TaTe-

bze rezinis baliSebi hqonda amokruli.

montegi TiTbris WokiT Casrialda Zirs, gareT

gavida da qalaqs gadaxeda. cas mTlianad gadaeyara

Rrublebi. montegma sigarets moukida, ukan dabrunda,

daiRuna da ZaRlis bunagSi Seixeda. ZaRli mindvri-

dan dabrunebul uzarmazar futkars mogagonebdaT,

oRond mindvris yvavilebis Tafli Sxamiani sivelu-

riT, sigiJiTa da saSinelebebiT Seezavebina. ZaRli

savse iyo im blanti neqtriT da axla TiTqos ZiliT

cdilobda misi boroti Zalis Senelebas.

_ salami, _ CaiCurCula montegma, da, rogorc

yovelTvis, mojadoebuliviT miaCerda cocxalsa da,

amave dros, usulo mxecs.

RamRamobiT, roca mexanZreebs moswyindebodaT, _

da maT yovelRame swyindebodaT xolme, _ TiTbris

Woks Camohyvebodnen, ZaRlis ynosvis sistemas gansaz-

Rvrul kombinaciaze daayenebdnen da sardafSi xan

virTxebs, xan qaTmebsa da xan ki im katebs gauSvebdnen,

romlebsac mainc daxrCoba eweraT. Semdeg erTmaneTs

enaZlevebodnen, Tu romel katas, qaTamsa Tu virTxas

daiWerda pirvelad ZaRli.

TamaSi sul sam wamSi mTavrdeboda. _ virTxa, kata

Tu qaTami sardafis naxevarsac ver gairbenda, rom

ZaRli Tavis rbil TaTebSi moimwyvdevda, cxviridan

foladis oTxdiumian nemss gamoyofda da msxverpls

Page 30: 451 farenhaitiT

30

morfis an prokainis mozrdil dozas SeuSxapunebda.

amis Semdeg msxverpls nagvis dasawvav RumelSi agd-

ebdnen da TamaSs agrZelebdnen.

am TamaSis dros montegi umetesad zeda sarTulSi

rCeboda xolme. erTxel, am ori wlis winaT, igi erT-

erT gamocdil moTamaSes daenaZleva, mTeli kviris

xelfasi waago da mildredis saSineli risxvac daim-

saxura. qals sibraziT venebi daebera da mTeli sxeu-

li wiTlad auforajda. amis Semdeg montegi RamRa-

mobiT mudam skamloginze iwva, piriT kedlisken Seb-

runebuli, qvevidan amosul xarxars, virTxebis brWy-

alebis fxaWafxuWsa da Tagvebis wripins usmenda da

eCveneboda, TiTqos viRac frCxilebiT swrafad, swra-

fad kenkavda roialis simebs, sxvebi ki violinos awr-

ipinebdnen. Semdeg uecrad usazRvro da mousvenari

siCume Camovardeboda. am dros ZaRli erTi naxtom-

iT gamovardeboda bunagidan, ise gaielvebda, rogorc

farvana sinaTlis Suqze, msxverpls iWerda da nestars

urWobda. Semdeg ki ukan, bunagSi, brundeboda da ise

swrafad kvdeboda, TiTqos amomrTveli gadaatriales

da sinaTle Caqrao.

montegma cxvirze Seaxo ZaRls xeli.

ZaRlma Rrena daiwyo.

montegi ukan gadaxta.

ZaRli naxevrad wamoimarTa fexze, montegs neonis

momwvano-molurjo naperwklebi miayara uecrad ga-

cocxlebuli Tvalebis gugebidan da kvlav dauRrina

_ es uCveulo Rrena eleqtronis sisinis, raRac tkacu-

nisa da liToniseuli RrWialisgan Sedgeboda. TiTqos

Zveli, daJangebuli meqanizmi amuSavdao.

Page 31: 451 farenhaitiT

31

_ ara, ara, megobaro, _ Tqva SeSinebulma montegma.

man dainaxa, rom ZaRlma erT duimze gamoyo vercxlis

nemsi, mere ukan Seswia, kidev gamoyo da kvlav damala.

Rrena sadRac mxecis muclidan ismoda da montegis

winaaRmdeg iyo mimarTuli.

montegma ukan daixia. ZaRlma bunagis zRurbls gad-

moabija. montegma cali xeli staca TiTbris Woks. Woki

uxmod asrialda zeviT da montegic aiyola. man Woks

xeli auSva da zeda sarTulis sustad ganaTebul

iatakze Camoxta. erTianad kankalebda. saxeze mwvane

feri dasdeboda. ZaRli qveda sarTulSi mokalaTda,

ucnauri, obobas msgavsi fexebi mokeca da kvlav Ta-

visTvis azuzunda. axla mis mravalwaxnagovan Tvaleb-

Si simSvides daesadgurebina.

montegma cota xans lukTan Seicada. undoda, guli

sagules Casdgomoda. mis ukan, kuTxeSi oTxi kaci mis-

jdomoda mwvaneabaJuriani naTuriT ganaTebul banq-

os saTamaSo magidas. maT erTi ki axedes montegs, ma-

gram araferi ukiTxavT. mxolod erT-erTma maTgan-

ma miaqcia bolos yuradReba da gadmosZaxa, ra mo-

gividao. am kacs kapitnis qudi exura da wvril TiTebSi

banqo eWira. qudze feniqsi hqonda gamosaxuli.

_ imas ar movwonvar, _ upasuxa montegma.

_ vis, ZaRls? _ kapitani gafacicebiT Cascqeroda

Tavis banqos, _ nu sulelob. mas arc siyvaruli SeuZ-

lia da arc siZulvili. igi mxolod davalebas asr-

ulebs. es balistikur amocanas waagavs. Cven vaZlevT

traeqtorias da isic mihyveba, poulobs mizans, ukan

brundeba da TavisiT iTiSeba. igi mxolod spilenZis

mavTulebis, akumulatorebisa da eleqtroenergiis

Page 32: 451 farenhaitiT

32

nakrebia.

montegma Zlivs gadaylapa nerwyvi da hkiTxa:

_ xom SeiZleba misi gamomTvleli meqanizmi nebis-

mier kombinaciaze davayenoT _ amdeni da amdeni ami-

nomJava, amdeni gogirdi, amdeni cximi, amdeni tute... xom

SeiZleba?

_ magas raRa kiTxva unda!

_ yoveli Cvenganis sisxlis qimiuri Sedgeniloba

da procentuli Tanafardoba Setanilia mTavar kart-

oTekaSi, romelic iq, qveviT inaxeba. gana Znelia, rom

vinmem ZaRlis mexsiereba nawilobriv aawyos Cems

sisxlze. marto aminomJavaze, magaliTad? es sakmari-

sia imis asaxsnelad, Tu ratom momeqca weRan ZaRli

ase. igi xom Cemken gamoeqana!..

_ sisulelea, _ Tqva kapitanma.

_ gaRizianebulia, magram mTlad gacecxlebuli ar

aris. viRacam ase aawyo misi „mexsiereba“, rom miax-

loebisas mxolod iRrinos.

_ vis rad undoda amis gakeTeba? _ hkiTxa kapitan-

ma, _ aq xom aravin gmtrobs, gai?

_ ra vici, aravin meguleba.

_ xval Cveni meqanikosebi Seamowmeben ZaRls.

_ gana pirvelad meqceva ase. wina TveSi orjer

Semomitia.

_ yvelafers movawesrigebT, nu wuxxar.

magram montegma fexi ar moicvala adgilidan. igi

kondicioneris cxaursa da mis ukan damalul nivTze

fiqrobda: „iqneb saxanZro sadgurSi vinmem raime gaigo

im kondicionerze da ZaRls uambo“...

kapitani meore mxridan miadga luks da montegs

Page 33: 451 farenhaitiT

33

ise miaCerda, TiTqos raRacas ekiTxebao.

_ me axla imis gagebas vcdilobdi, Tu raze fiqrobs

ZaRli RamRamobiT. nuTu marTla cocxldeba, roca

Cvenken modis? ra saSinelebaa! _ Tqva montegma.

_ igi mxolod imas fiqrobs, rasac Cven CavudebT

TavSi.

_ ra sawyenia! _ xmadabla Cailaparaka montegma, _

Cven mxolod geSis aRebas, dadevnebasa da mokvlas

vaswavliT. samarcxvinoa, rom metis swavleba ar Seg-

viZlia.

bitim Caifrutuna:

_ ras bodav! igi yvelaferze ukeTesia, rac ki kaco-

briobas Seuqmnia. is xom SesaniSnavi Tofia, romel-

sac SeuZlia TviTonve moZebnos mizani da yovelTvis

aucdenlad gaxvritos SuaSi.

_ swored amitom ar minda misi morigi msxverpli

gavxde, _ Caibutbuta montegma.

_ ratom? raime danaSauli CaidineT?

montegma swrafi mzera esrola kapitans. biti Tval-

mouSoreblad misCereboda mas, mere bage gaxsna da

TiTqmis uxmod axarxarda.

* * *

gavida erTi dRe, ori, sami, oTxi, xuTi, eqvsi, Svidi.

yovelTvis, roca ki montegi saxlidan gamodioda,

klarisac iqve maxloblad iyo. erTxel dainaxa, rom

qaliSvili kaklis nergs arxevda. erTxel mdeloze

ijda da lurj sviters qsovda. samjer Tu oTxjer

Tavisi binis zRurblTan xan Semodgomis yvavilebis

Taiguli ipova, xan patara qaRaldSi gamoxveuli wab-

Page 34: 451 farenhaitiT

34

li, xan erTmaneTze dawyobili Semodgomis foTlebi.

foTlebi faqizad daelagebinaT TeTr qaRaldze da

qinZisTaviT miekraT karze. klarisa yoveldRe acil-

ebda mas kuTxemde. erTi dRe wvimiani iyo, meore _

mowmendili. mesame dRes saSineli qari qroda, Semdeg

kvlav wynari, Tbili dRe dadga. wynar dRes iseTi xva-

tiani dRe mohyva, TiTqos zafxuli mobrundao da klar-

isas saxeze mze moekida.

_ ratom mgonia, rom Zalian didi xania gicnobT? _

hkiTxa erT dRes montegma klarisas, roca metros

SesasvlelTan mividnen.

_ imitom, rom momwonxarT, _ ganumarta klarisam, _

da imitom, rom arafers moveli Tqvengan, da kidev im-

itom, rom erTmaneTisa gvesmis.

_ TqvenTan Zalian moxucad vgrZnob Tavs, TiTqos

Svils velaparakebi.

_ axla miTxariT, Tu ase Zalian giyvarT bavSvebi,

ratom ar gyavT erTi Cemnairi qaliSvili?

_ ar vici...

_ mainc, mainc!

_ me mindoda meTqva... _ montegi gaCumda da Tavi

gadaiqnia, _ iciT, Cemi coli... mas... mas arasodes mon-

domebia bavSvi.

qaliSvils saxeze Seacivda Rimili.

_ mapatieT, _ Sewuxda igi, _ me marTla megona, rom

damcinodiT. ra suleli var!

_ ara, ara. kargia rom mkiTxeT. ramdeni xania, aravis

ukiTxavs. vis raSi venaRvlebi. kargia, rom dainter-

esdiT.

_ modi, sxva rameze vilaparakoT. iciT, rogori suni

Page 35: 451 farenhaitiT

35

aqvs gamxmar foTlebs? gana dariCinis surnels ar

grZnobT? ai, naxeT.

_ ki, rogor ara, cotaTi marTla dariCinis suni

hqonia.

klarisam Tavisi sxiviani, muqi Tvalebi mianaTa: _

„Tqven yvelaferi gaocebT“.

_ imitom, rom adre dro ar mqonda...

_ daakvirdiT sareklamo dafebs, me rom geubne-

bodiT?

_ mgoni ki, _ gaicina montegma.

_ axla winandelze bevrad ukeTesad iciniT.

_ marTla?

_ ki, ufro Tavisuflad iciniT.

montegma Sveba da sixaruli igrZno.

_ skolaSi ratom ar xarT? me vxedav, rom mTeli

dReebi aqeT-iqiT daseirnobT.

_ skolaSi maincdamainc ar misakliseben, _ upasuxa

klarisam, _ meubnebian, ukareba xaro. ra saocaria! me

xom Zalian amxanaguri var. yvelaferi imazea damok-

idebuli, Tu rogor gesmis es sityva. ase ar aris? me

mgoni, ai me da Tqven rom vsaubrobT axla, swored

amas hqvia amxanaguroba, _ qaliSvilma xelSi SeaTa-

maSa wablis oriode nayofi, romlebic wina ezoSi

ipova xis Ziras, _ an roca imaze esaubrebi vinmes,

Tu ra uCveulod aris mowyobili es qveyana. xalxSi

triali kargia, magram, ara mgonia, amxanagoba imas er-

qvas, rom xalxs Tavi mouyaro erTad da mere xma ar

amoaRebino. ase ar aris? erTi saaTi televiziis

gakveTili, mere kalaTburTis, beisbolis an sirbilis

gakveTili, mere istoriisa _ wignidan raRac unda ga-

Page 36: 451 farenhaitiT

36

daviweroT, mere xatva _ suraTis asli unda gadmovi-

RoT. mere isev sporti. iciT, Cven arasodes vaZlevT

SekiTxvebs maswavlebels. yovel SemTxvevaSi, Cveni

umetesoba vsxedvarT da saswavlo films vuyurebT.

Cemi azriT, aq araviTar megobrobaze ar SeiZleba

laparaki. warmoidgineT, rom uamravi Raridan Zabr-

Si asxamen wyals. wyali tyuilubralod iRvreba da

Tanac geubnebian, _ Rvinoao. ise gvaclian qancs, rom

dRis bolos Sin dabrunebulebma an maSinve Zils unda

mivceT Tavi, an gasarTob parkSi wavideT da iq mosei-

rneebs avurioT, minebi CavamsxvrioT minebis Casamsx-

vrev pavilionSi, an kidev didi foladis burTiT avar-

iebi movaxdinoT manqanebis saavario pavilionSi. anda

CavsxdeT manqanebSi, quCa-quCa viqroloT da erTma-

neTs SevejibroT _ vin ufro axlos Cauvlis lampio-

nis boZs an sxva manqanas. mgoni marTla iseTi var,

rogoric imaT vgonivar. arc erTi megobari ar myavs.

albaT, amiTac mtkicdeba, rom aranormaluri var. yve-

la Cemi nacnobi ki veluriviT Rrialebs, cekvavs da

Cxubobs. ar SegimCneviaT, TandaTan rogor cudad eqce-

va xalxi erTmaneTs?

_ ase patara xarT da mTlad moxuciviT msjelobT!..

_ xandaxan marTla Rrmad moxuci mgonia Tavi. Cemi

Tanatolebis meSinia. maT lamis daxocon erTmaneTi,

xocaven kidec... nuTu yovelTvis ase iyo? biZaCemi am-

bobs _ arao. marto SarSan Cemi eqvsi amxanagi mok-

les revolveriT, aTi _ manqanam gaWylita. me meSinia

Cemi amxanagebisa da imaT vZulvar imitom, rom meSin-

ia. biZaCemma Tqva, papaCemi moeswro im dros, roca bavS-

vebi erTmaneTs ar xocavdneno. magram es Zalian didi

Page 37: 451 farenhaitiT

37

xnis win yofila. maSin yvelaferi sxvanairad iyo mow-

yobilio. biZaCemi ambobs, maSin xalxs pasuxismgeblo-

bis grZnoba hqondao. iciT, me maqvs es grZnoba, imitom,

rom adre, roca saWiro iyo, karga magrad mtyepavdnen

xolme. me TviTon davdivar sayidlebze da Sinac sul

me vakeTeb yvelafers, Tanac xeliT. magram yvelaze

ufro adamianebze dakvirveba miyvars. xan mTel dRes

ar amovdivar metrodan, xalxs vumzer, vusmen. minda

gavigo, vin arian, ra undaT, saiT midian. xan „garTobis

parkSi“ mivdivar da SuadRisas reaqtiuli avtomo-

biliT vuvli qalaqs irgvliv. policia zedac ar

giyurebs, Tu manqana dazRveulia. Tuki aTiaTasiani

dazRveva gaqvs, yvelaferi rigzea. xan, metroSi rom

var, an gaziani wylis jixurTan, Cumad mivayuradeb

xolme ucnobebis laparaks da iciT ra xdeba?

_ ra?

_ xalxi araferze ar laparakobs!

_ ras ambobT? SeuZlebelia!

_ ara, ara, sul araferze. isini sxvadasxvanair man-

qanebs, tansacmels an sacurao auzebs asaxeleben da

mere daayoleben: „ra SesaniSnavia!“ amasTan, yvelani

erTnairad laparakoben. aravin ityvis raimes gansx-

vavebuls. kafeSic, metwilad „anekdotebis yuTi“

uWiravT xelSi da sul erTsa da imave anekdotebs

ismenen. an kidev musikalur kedlebs rTaven da umz-

eren, rogor adis da Cadis zeviT-qveviT aTasferi

Targi. magram es xom mxolod ferebia da maT aravi-

Tari Sinaarsi ara aqvT. muzeumebSic... Tqven xom yo-

filxarT? muzeumebSic yvelaferi abstraqtulia. axla

iq yvelaferi aseTia. biZaCemma Tqva, winaT ase ar iyoo.

Page 38: 451 farenhaitiT

38

didi xnis winaT suraTebi raRacas mouTxrobdnen

mnaxvelebs, xandaxan ki zed adamianebic exata.

_ biZaCemma es Tqva, biZaCemma is Tqva, Tqveni biZia,

rogorc etyoba, SesaniSnavi adamiania.

_ diax, namdvilad! axla ki Cemi wasvlis drocaa.

kargad iyaviT, mister monteg!

_ naxvamdis.

_ naxvamdis.

* * *

gavida erTi, ori... eqvsi, Svidi dRe. saxanZro sad-

guri:

_ monteg, Tqve CitiviT dafrinavT am WokiT.

kidev sami dRe:

_ monteg, ukana karidan moxvediT? kidev ZaRls

ufrTxiT?

_ ara, ara!

meoTxe dRe:

_ monteg, ra ucnauri ambavia. am dilas gavige. erT-

ma sitlelma mexanZrem gangeb momarTa meqanikuri

ZaRli Tavis qimiur kompleqsze da mere bunagidan

gamouSva. ai rogori saxis TviTmkvlelobac arsebobs!

mexuTe, meeqvse, meSvide dRe.

klarisa gaqra!

montegi jer verc ki mixvda, ratom iyo es saRamo

aseTi, mere ki igrZno, rom iqaurobas klarisa aklda.

mindorze, xeebze, quCebSi – yvelgan sicariele sufevda

da jer kidev manam, vidre mixvdeboda, ras isaklisebda,

vidre metros sadgurTan mividoda da Zebnas dauwyeb-

da, igrZno, rom guli daumZimda. raRac moxda, raRaca

Page 39: 451 farenhaitiT

39

Cveva dairRva, raRac martivi Cveva, romelic, marTalia,

sul ramdenime dRis win SeiTvisa, magram mainc... igi

lamis ukan dabrunda – undoda kvlav gaevlo igive gza

– iqneb gamoCndeso. darwmunebuli iyo – ukan rom

gavbrunde da mere isev metrosTan movide, yovelive

Zveleburad iqnebao, magram ukve gviani iyo. mere ma-

tarebelic movida da mTeli gegma CauSala.

* * *

banqos farfati, xelebis qneva, Rawvebis kankali, Jam-

sazomis duduni saxanZro sadguris WerSi: ...pirveli

saaTi da ocdaTxuTmeti, xuTSabaTi, dila, noembris

oTxi... pirveli saaTi da ocdaTeqvsmeti... Ramis pirve-

li saaTi da ocdaCvidmeti... TvaldaxuWul montegs

esmoda, rogor atyapunebdnen gazinTul magidaze banqos,

esmoda sxva xmebic. Tvalebi daxuWa, wamiT mainc gam-

oveTiSo gare samyaroso, magram aman ar uSvela. igi

mainc cxadad xedavda gakaSkaSebul, mdumare saxanZro

sadgurs, gakrialebuli TiTbris aTinaTs, fulebis

cimcims, oqrosa da vercxlis monetebis cimcims. mis

pirdapir mjdomi xalxi xvneSiT aTvalierebda Tavis

qaRalds da raRacas elodeboda. pirveli saaTi da

ormocdaxuTi wuTi... xmovani saaTi TiTqos mistiro-

da am civi wlis, civi dilis civ saaTebsa da wuTebs.

_ ra dagemarTaT, monteg?

montegma Tvali gaaxila.

sadRacidan radios zuzuni ismoda: „omi yovel wuTs

SeiZleba gamocxaddes. Cveni qveyana mzad aris, daic-

vas Tavi“...

saxanZro sadgurma zanzari daiwyo – reaqtiul

Page 40: 451 farenhaitiT

40

bombdamSenTa gundma stveniT gadakveTa ganTiadis

pirquSi zeca.

montegma Tvalebi daaxamxama. biti ise misCerebo-

da, TiTqos montegi muzeumSi gamodgmuli qandakeba

yofiliyo. bitis yovel wams SeuZlia wamodges,

garSemo Semouaros, xeliT mosinjos misi danaSauli

da Tavisi eWvebis dasabuTebas Seecados. danaSauli?

ra danaSauli aqvs mas?

_ Tqveni Camosvlaa, monteg.

montegi umzerda am xalxs, romelTac saxe Savad

garujodaT aTasobiT namdvili da aTiaTasobiT war-

modgenili xanZrisgan. xelobas daRi daesva maTTvis:

Rawvebi wiTlad SeeReba da TvalebSi sicxe Caebude-

bina. isini Tvaldauxamxameblad umzerdnen TavianTi

platinis sanTebelebis als da Sav Cibuxebs abolebd-

nen. naxSiriviT Savi Tma da warbebi hqondaT da

molurjo loyebi; sufTad gaparsuli, magram TiTqos

nacriani. es maTi memkvidreobiTi xelobis kvali iyo.

montegi SekrTa da piri Ria darCa. gana vinmes unax-

avs mexanZre, romelsac Savi Tma, Savi warbebi, almuri-

ani saxe da foladiviT molurjo, gaparsuli da amave

dros TiTqos gauparsavi saxe ar hqonoda? es xalxi

TiTqos misi oreulebi iyvnen! nuTu saxanZro razmeb-

Si xalxs mxolod niWis mixedviT ki ara, garegnobi-

Tac arCevdnen? saxeze niadag Wvartlisa da ferflis

feri edoT, Cibuxidan mudam namwvis suni amosdiodaT.

ai, axlac, fexze dgeba Tambaqos bolis sqeli Rru-

blebiT garSemortymuli kapitani biti da Tambaqos

axal Sekvras xsnis. celofnis saxvevi ise tkacunobs,

TiTqos ali naperwklebs isvriso.

Page 41: 451 farenhaitiT

41

montegma Tavis qaRalds daxeda:

_ me... me fiqrebSi wavedi. wina kviris xanZarze

vfiqrobdi. is kaci gamaxsenda, biblioTeka rom movu-

wesrigeT. netavi ra daemarTa?

_ bRavil-bRaviliT waiyvanes sagiJeTSi.

_ SeSlili rom ar iyo?

bitim mSvidad aWra banqo da upasuxa:

_ yvela, vinc ki fiqrobs, rom SeiZleba mTavrobisa

da Cveni motyueba, SeSlilia.

_ me Sevecade warmomedgina, ras grZnobs kaci

amisTana dros. Cveni saxlebi da wignebi rom dawvan,

magaliTad...

_ Cven wignebi ar gvaqvs!

_ ara, rom gvqondes.

_ iqneb Tqven gaqvT? – Tvalebi moWuta bitim.

_ ara, _ iuara montegma, moTamaSeebs mzera aarida

da kedels miaCerda, sadac sabeWd manqanebze gadabe-

Wdili milioni akrZaluli wignis sia ekida. wignebis

saTaurebi cecxlis alSi cekvavdnen xolme, roca mon-

tegi najaxiTa da navTis SlangiT amxobda da wvavda

JamTasvlis Senobas.

– ara, _ gaimeora montegma gulSi da saxeze maSinve

civma niavma daubera. TiTqos Tavisi kondicioneris

cxaurTan idga da saxeze nazad, nazad unanavebda niavi.

mere TiTqos amwvanebul parkSi ijda da moxuc, Zalian

moxuc kacTan saubrobda. da am parkSic grili niavi

qroda!

_ yovelTvis, yovelTvis ase iyo? – ikiTxa monteg-

ma cota xnis yoymanis Semdeg, _ es saxanZro sadguri,

aseTi xeloba? odesRac, didi xnis winaT...

Page 42: 451 farenhaitiT

42

_ odesRac, didi xnis winaT!.. – gaimeora bitim, _ aba,

miTxariT, eg ra gamoTqmaa?!

„suleli var, _ gauelva montegs gonebaSi, _ ase xom

Tavs gavTqvam“.

bolo xanZris dros montegma Tvali gadahkra

zRaprebis wignis pirvel striqons: – me mindoda meTq-

va „winaT“, roca saxlebi jer kidev ar iyo cecxlgam-

Zle.

uceb montegs moeCvena, rom es fraza viRac axal-

gazrduli xmis patronma warmoTqva. piri montegma

gaaRo, oRond klarisa maklelanma warmoTqva:

_ gana mexanZreebi, winaTac xanZars aCaRebdnen? me

mgoni, piriqiT, aqrobdnen xolme.

_ erTi amas uyureT! – wamoiZaxes stoumenma da

blekma da erTdroulad amoiRes jibidan wesdeba,

romelic amerikis SeerTebuli Statebis saxanZro

razmebis mokle istoriasac Seicavda. montegi kargad

icnobda am wigns. wignSi ewera:

„daarsebulia 1790 wels, koloniebSi gavrcelebu-

li inglisis gavleniT dawerili literaturis dasa-

wvavad. pirveli mexanZre – benjamin franklini.

wesi 1. gangaSis signalis gagonebisTanave miaSure

SemTxvevis adgils.

wesi 2. swrafad gaaCaRe xanZari.

wesi 3. dawvi yvelaferi.

wesi 4. maSinve dabrundi saxanZro sadgurSi.

wesi 5. iyavi mzad momdevno gangaSisTvis“.

yvelani montegs misCerebodnen, magram igi arc gan-

Zreula.

gaisma gangaSis signali!

Page 43: 451 farenhaitiT

43

WerSi Camokidebulma zarma orasjer dareka. Tva-

lis daxamxamebaSi oTxive skami dacarielda. banqo

Tovlis fantelebiviT farfatiT moefina iataks. TiT-

bris Wokma TrTola daiwyo. xalxi gaqra.

montegi adgilidan ar daZrula. qveviT narinjis-

ferma drakonma daifrutuna: igi sicocxles ubrunde-

boda. montegi skamidan adga da Woks sizmareuliviT

Cahyva dabla.

bunagSi mwoliare meqanikuri ZaRli SefarTxal-

da da Tvalebi mwvaned daakvesa.

_ monteg, muzaradi dagaviwydaT!

montegma kedlidan Camoglija Tavisi muzaradi,

sirbiliT miiWra manqanasTan, zed Sexta da manqanac

adgils moswyda. Ramis niavma iqaurobas sirenis Rri-

ali da liTonis yuriswamRebi gruxuni mohfina.

* * *

es samsarTuliani, baTqaSdaxeTqili saxli qala-

qis erT-erT Zvel ubanSi idga da, sxva rom araferi

vTqvaT, erTi saukunisa mainc iqneboda. oRond eg iyo,

mravali wlis winaT sxva saxlebiviT Txeli, cecxl-

gamZle plastmasis garsiT daefaraT da albaT mxol-

od amis wyaloba iyo, rom saxli jer kidev idga fexze.

_ movediT!..

motorma amoixvneSa da dadumda. biti, stoumeni da

bleki saxlisken gaiqcnen, isini Zalian maxinjebi da

gaberilebi Candnen TavianT sqel, cecxlgamZle la-

badebSi. montegic fexdafex mihyva maT.

mexanZreebma kari Seglijes, viRac qals ecnen da

gaakaves, Tumca igi arc gaqcevas cdilobda da arc ga-

Page 44: 451 farenhaitiT

44

parvas, mxolod idga, aqeT-iqiT irweoda da ise miS-

tereboda kedels, TiTqos TavSi raime mZime sagani

Caartyes da gaabrueso. qali enas asavsavebda, Tvale-

bze etyoboda, rom raRacis gaxsenebas cdilobda. bo-

los gaixsena da kvlav aamoZrava ena:

„gamxnevdiT, moZRvaro ridli! dRes RvTis SewevniT

iseT kelaptars davanTebT inglisSi, rom, mwams, ara-

sodes Caqreba igi!“

_ kmara, _ Seawyvetina bitim, _ sad aris?

bitim warmoudgeneli gulgrilobiT gaawna qals

saxeSi sila da kiTxva gaumeora. qalma mxolod axla

Sexeda bitis da upasuxa:

_ Tqven iciT, sadac aris! rom ar icodeT, axla aq

ar iqnebodiT.

stoumenma telefonograma gauwoda.

„aris safuZveli, eWvi mivitanoT elm sitis #11 sax-

lis sxvenze. e. b“.

_ es misis bleki iqneba, Cemi mezobeli, _ Tqva qalma,

roca inicialebs daxeda.

_ Zalian kargi. aba, biWebo, saqmes SevudgeT!

mexanZreebi vercxlisfrad brwyinavi najaxebis

qneviT acvivdnen Cabnelebul kibeze da ramdenime, su-

lac Ria kari Seglijes. isini erTmaneTs ejaxebod-

nen da celqi bavSvebiviT gahkiodnen – he! hee!

montegs, romelic caxcaxiT mihyveboda maRla xveul

kibes, wignebis niaRvari daatyda Tavs. ra cudia! adre

yvelaferi umtkivneulod Caivlida xolme, adre jer

policielebi midiodnen, msxverpls webovani bafTiT

aukravdnen pirs, SeboWavdnen, brWyviala, xoWosaviT Sav

manqanaSi Caagdebdnen da sadRac gaaqrolebdnen. ase

Page 45: 451 farenhaitiT

45

rom, mexanZreebs ukve carieli saxli xvdebodaT. isi-

ni aravis erCodnen, nivTebis garda! nivTebi ki arafers

grZnoben. maT araferi etkinebaT, ar ikivleben, ar

itireben (am qalisgan ki orivea mosalodneli). mere,

roca yvelafers morCebi, sindisic ar dagiwyebs qenj-

nas. mexanZreebi mxolod asufTavebdnen iqaurobas.

Cveulebrivi wmendaa, damlageblis samuSao! yvelaferi

Tavis adgilas unda iyos: aba, Cqara, navTi! aba, asanTi

vis aqvs? axla ki, amaRam, viRacam Secdoma dauSva. am

qalma mTeli rituali daarRvevina maT. mamakacebi

zedmetad xmaurobdnen, icinodnen da xumrobdnen, raTa

rogorme daerRviaT qalis mdumareba, romelSic sa-

Sineli braldeba imaleboda. qali iq, qveviT rom darCa,

cariel oTaxebs aRSfoTebuli godebiT avsebda, bra-

ldebisa da gankicxvis mtvers afrqvevda da es mtveri

iyo, mexanZreebs rom axrCobda. ara, ase ar SeiZleba,

wesi ar aris! montegi uceb saSinlad gabrazda. „ara, es

qali aq ar unda iyos, egRa gvaklia!“

wignebi acvioda mxrebze, mklavebze, saxeze. wignebi

uSiSrad, Sinauri mtredebiviT asxdebodnen xelebze

da Tan frTebs afarfatebdnen. ai sust, mocimcime si-

naTleze TovliviT qaTqaTa frTasaviT afarfatda

sityvebiT moqarguli furceli. montegi Cqarobda

saqmis dasrulebas, magram furcels mainc gadahkra

Tvali da amokiTxulma striqonma TiTqos samarTe-

bliT dausera goneba. es striqoni samudamod daamax-

sovrda: „dromac CaTvlima SuadRis mzeze“. man wigni

daagdo, magram maSinve meore Cauvarda mklavebSi.

_ monteg, aq amodi!

montegma uneblieT CabRuja wigni da ugonod, giJurad,

Page 46: 451 farenhaitiT

46

gaucnobierebeli siyvaruliT miixuta mkerdze. mexan-

Zreebi iq, zeviT, Jurnalebis grovas misdgomodnen da

mtvriT avsebdnen iqaurobas. Jurnalebi Tofnakravi

frinvelebiviT mofarfatebdnen Zirs, qali ki patara

gogonasaviT idga am Semusvril frinvelebSi.

montegs araferi Caudenia _ misi xeli iyo yvelaf-

ris moqmedi; xels Tavisi goneba, sindisi da cnobis-

moyvareoba gasCenoda TiToeul akankalebul TiTSi

da qurdad qceuliyo. xelma iRliaSi amoudo montegs

wigni, magrad miakra oflian sxeuls da ise swrafad

da marjved amoZvra zeviT, TiTqos iluzionistis xe-

liao. „ai, naxeT! me ucodveli var! SemxedeT!“

montegi TrTolviT miaCerda Tavis xels. xan Sors

gaswia, TiTqos Sorsmxedveli iyo, xan axlos miitana

TvalebTan beciviT.

_ monteg!

montegi SekrTa da mitrialda.

_ mand nu dgaxar, idioto!

wignebi grovad eyara, TiTqos napirze dasamarile-

blad dayrili Tevzebiao. mexanZreebi zed axtebod-

nen, fexi ucurdebodaT da ecemodnen. mooqruli sa-

Taurebi wamiT gaielvebda, mere wigni waiqceoda da

elvareba qreboda.

_ navTi!

mexanZreebma saqaCavebi aamuSaves da zurgze mok-

idebuli avzebidan, romlebsac 451 ewera, civi siTxe

gadmoiRvara. maT jer wignebs moasxures navTi, mere

oTaxebs da kibisken gaeSurnen. navTis orTqlis suni

autaneli gaxda da montegic barbaciT gahyva amx-

anagebs.

Page 47: 451 farenhaitiT

47

_ wamodi! _ uyvirodnen mexanZreebi qals, _ swrafad!

qali muxlmoyrili idga wignebSi, efereboda tyavi-

sa da muyaos svel ydebs, nazad exeboda TiTebiT amotv-

ifrul da mooqrul saTaurebs da Tan montegs sayve-

duriT savse Tvalebs ar aSorebda.

_ Tqven verasodes gaecnobiT Cems wignebs, _ Tqva

qalma.

_ kanoni iciT, _ daiwyo bitim, _ ras fiqrobT? am

wignebSi gamoTqmuli azrebi erTmaneTs ewinaaRmde-

geba. Tqven aq wlebis ganmavlobaSi iyaviT gamoketili

namdvil babilonis godolSi. axla mainc gamodiT

gareT. am wignebSi naxsenebi adamianebi qveynad ara-

sodes arsebobdnen. wamodiT.

qalma Tavi gaaqnia.

_ mTeli saxli unda daiwvas, _ gaafrTxila bitim.

mexanZreebi karisken miiwevdnen. karTan rom mivid-

nen, montegs mouxedes. igi kvlav qalTan idga.

_ aq xom ar davtovebT? _ aRSfoTebiT wamoiZaxa

man.

_ TviTon ar unda wamosvla...

_ maSin ZaliT waviyvanoT!

bitim maRla aswia xelSi CabRujuli farani.

_ Cven gveCqareba da garda amisa, es fanatikosebi

yovelTvis TviTmkvlelobas amjobineben. es xom cno-

bili ambavia.

montegma idayvSi waavlo qals xeli.

_ nuTu ar wamoxvalT CemTan erTad?

_ ara, magram Tqveni ki madlobeli var.

_ me aTamde viTvli, _ Tqva bitim, _ erTi, ori...

_ wamobrZandiT, _ kvlav sTxova montegma.

Page 48: 451 farenhaitiT

48

_ gaagrZeleT, _ Tqva qalma.

_ sami, oTxi...

_ wavideT, _ montegma Tavisken miizida qali.

_ me aq darCena minda!

_ xuTi, eqvsi...

_ SegiZliaT aRar gaagrZeloT Tvla, _ waiCurCu-

la qalma da nel-nela gaSala mokumSuli TiTebi. xe-

lisgulze mas raRac wvrili da grZeli nivTi edo.

es Cveulebrivi asanTis Reri iyo!

asanTis danaxvisTanave mexanZreebi kars ecnen da

kibeze daeSvnen. mxolod kapitanma bitim ar gaitexa

ixtibari da nel-nela daixia karisken. RaJRaJa saxe

ise uprialebda, TiTqos aTasobiT xanZarsa da RamRa-

mobiT atexil oromtrials ireklavso.

„RmerTo, _ gaifiqra, montegma, _ marTlac rom asea.

gangaSi xom yovelTvis Rame atydeba xolme. dRisiT

arasodes yofila. viTom imitom, rom xanZari RamiT

ukeTesi Sesaxedavia? diax, xanZari Rame lamaz speqt-

akls waagavs!“

karSi gaxidul bitis SiSma gadahkra alaplapebul

saxeze. qali magrad uWerda xels asanTis erTaderT

Rers.

haeri navTis orTqliT gaJRenTiliyo. montegma

igrZno, rom moparuli wigni guliviT ufarTxalebda

ubeSi.

_ wadiT! _ ubrZana qalma da montegi kars miuax-

lovda, mere bitis Caudga kvalSi, kibis safexurebi CaaT-

ava da gazons miadga. gazons giganturi lokokinas

nakvaleviviT hkveTda Suaze navTiani biliki. qali

zRurblamde mihyva da mSvidi, xangrZlivi mzeriT

Page 49: 451 farenhaitiT

49

gamoutana ganaCeni gaqceulebs.

bitim farani moimarjva, magram ukve gvian iyo.

montegs sunTqva Seekra.

zRurblze mdgomma qalma zizRnarevi mzera esro-

la mexanZreebs da asanTis Reri kibis moajirs aus-

va...

mezobeli saxlebis mcxovreblebi quCaSi gamocvivd-

nen.

* * *

saxanZro sadgurSi ise mividnen, arc xma amouRiaT

da arc erTmaneTisTvis SeuxedavT. montegi wina ska-

mze ijda bitisa da blekis gverdiT. mexanZreebs Cibuxic

ar gaxsenebiaT, isxdnen da win iyurebodnen. uzarmaz-

arma „salamandram“ mouxvia da uxmod ganagrZo gza.

_ moZRvari ridli, _ daarRvia siCume montegma.

_ rao? _ CaekiTxa biti.

_ qalma Tqva, moZRvari ridlio. igi raRac uCveu-

los ambobda, roca oTaxSi SevediT. gamxnevdi, ridlio

da kidev raRacebs.

_ „dRes Cven RvTis SewevniT, iseT kelaptars avan-

TebT inglisSi, rom, mwams, arasodes Caqreba“, _ ganagr-

Zo bitim. stoumenma da montegma gaocebiT gadaxedes

bitis.

bitim nikapi moifxana da Cailaparaka:

_ es sityvebi vinme latimerma uTxra vinme niko-

las ridlis, roca orives cocxlad wvavdnen ereti-

kosobisTvis oqsfordSi 1555 wlis 16 oqtombers.

montegma da stoumenma kvlav manqanisken momqro-

lav quCas dauwyes yureba.

Page 50: 451 farenhaitiT

50

_ me aTasnairi citatiTa da nawyvetiT maqvs gamo-

tenili Tavi, _ Tqva bitim, _ mexanZreTa ufrosebis ume-

tesoba CemsaviTaa. xandaxan me TviTon mikvirs Cemi

Tavisa. dageZina, stoumen?

stoumenma manqana daamuxruWa.

_ fuh! _ gabrazda biti, _ ai, swored iq unda Segex-

via. gamovcdiT!

* * *

_ vin aris?

_ vin iqneba? _ sibnelidan gamoepasuxa montegi,

romelsac oTaxis kari miexura da zed miyrdnoboda.

_ aanTe sinaTle, _ uTxra karga xnis dumilis Sem-

deg colma.

_ ar minda sinaTle.

_ maSin daweqi.

qali mouTmenlad awrialda loginSi. leibis zam-

barebma Wriali daiwyo.

_ mTvrali xar? _ hkiTxa colma. diax, swored xe-

lma wamoiwyo yvelaferi. montegma axlac igrZno, rom

jer erTma xelma, mere ki meorem gaxada palto da

iatakze daagdo. xelebma dakida misi Sarvali ufsk-

rulis Tavze da mere ukuneTSi Caagdo. xelebi gadam-

debi seniT hqonda daavadebuli da male es seni

mklavebsac miswvdeboda. igigrZnobda, rom Sxami zeviT-

zeviT avidoda, majebs, idayvebs, mxrebs gaujdeboda,

Semdeg ki naperwkaliviT gadaxteboda erTi beWidan

meoreze. xelebs sixarbe moreoda, Tvalebs ki _ Sim-

Sili. undoda ganuwyvetliv emzira raimesTvis. suler-

Tia, risTvis.

Page 51: 451 farenhaitiT

51

_ ras akeTeb? _ hkiTxa colma.

montegi sibneleSi idga, ofliani, civi TiTebiT wigni

CaebRuja da wonasworobis SenarCunebas cdilobda.

erTi wuTis Semdeg colma kvlav daarRvia siCume.

_ kargi da, ramden xans unda idge egre, Sua oTax-

Si?!

montegma raRac wailuRluRa.

_ rao? _ CaekiTxa qali.

man kidev ufro xmadabla Tqva raRac, borZik-borZ-

ikiT miadga Tavis sawols, mouxerxeblad amodo wigni

civi baliSis qveS da mowyvetiT daeSva leibze. SeSineb-

ulma colma Sehkivla, magram montegs sadRac Soridan

moesma es xma. montegi yinulovan kunZulze iyo da maT

amomSrali zRva yofda. coli, rogorc Cans, karga xans

elaparakeboda. aTas raRacas eubneboda, magram sityvebi

erTmaneTs ar ebmoda. montegs gaaxsenda, rom erTxel

megobarTan sabavSvo oTaxSi Sevida da naxa, ori wlis

bavSvi raRac sityvebs tiktikebda. mosasmenad sasiam-

ovno iyo, magram azri ver gamoitana.

montegi ar gaepasuxa cols, magram karga xnis Semdeg

kvlav aRmoxda raRac gaugebari kvnesa. maSin mildredi

wamodga, qmars Tavze daadga da loyaze xeli daado.

montegi mixvda, rom mildreds xeli dausvelda.

* * *

gvian RamiT colis sawols gadaxeda. qals eRviZa.

oTaxSi odnav ismoda ucnobi hangi _ mildreds kvlav

„niJariT“ daeco yuri da Soreuli qveynebis adami-

anebs usmenda. Tvalebi farTod gaexila da Weridan

CamoSvebul sibnelis sqel Rrublebs misCereboda.

Page 52: 451 farenhaitiT

52

gana es ambavi im Zvel anekdots ar hgavda, viRacis

coli rom sul telefonze iyo Camokidebuli da qmari

iZulebuli xdeboda, axlomdebare avtomatidan daereka,

_ dRes ra gvaqvs sadilado?

hoda, viTom ratom ar unda SeiZinos patara gadam-

cemi aparati, rom gvian RamiT gaesaubros sakuTar

cols, _ eCurCulos, miesiyvarulos, uyviros, SesCivlos,

gauwyres. magram ras uCurCulebs, raze uyvirebs, ras

etyvis?

da uecrad mas ise ucxod moeCvena es qali, rom eWvic

ki Seepara, _ vicnob Tu arao. montegi ucxo saxlSi

moxvda _ im anekdotisa ar iyos, viRac mTvrali kaci

rom gvian RamiT miadga sxvis saxls, gaaRo kari, Sevi-

da sxvis oTaxSi, viRacis colTan gaaTia Rame, dilas

adre adga, samsaxurSi wavida da verc kaci da verc

qali ver mixvda, rom erTmaneTs arc icnobdnen.

_ mili! _ CurCuliT dauZaxa montegma.

_ ra iyo?

_ ratom SeSindi? me mxolod mindoda mekiTxa...

_ ra?

_ rodis SevxvdiT erTmaneTs da sad?

_ risTvis SevxvdiT?

_ me gekiTxebi, _ pirvelad rom SevxvdiT...

bneloda, magram montegi mixvda, rom qalma warbi

Seikra.

_ sad da rodis moxda Cveni pirveli Sexvedra? _

gaamartiva kiTxva montegma.

_ sad da... aRar maxsovs...

_ ver gaixseneb? _ hkiTxa nawyenma montegma.

_ ise didi xnis win iyo, rom...

Page 53: 451 farenhaitiT

53

_ mxolod aTi weli gavida mas Semdeg, mxolod

aTi!

_ nu brazob, xom xedav, vixseneb, _ qalma yalbad

Caikiskisa, _ sasaciloa, oh, ra sasaciloa, dagaviwydes

sad naxe pirvelad Seni qmari an coli.

montegi iwva da nel-nela isresda Tvalebs, war-

bebsa da kisers. Semdeg orive xeli magrad miiWira

Tvalebze, TiTqos undoda, Tavis adgilas Caesva mex-

siereba. montegisTvis uceb yvelaferze mniSvnelovani

gaxda imis gaxseneba, Tu sad Sexvda pirvelad mild-

reds.

_ amas araviTari mniSvneloba ara aqvs, _ ukve aba-

zanidan gamosZaxa qalma da onkani mouSva. cota xnis

Semdeg montegs wylis buybuyi Semoesma da mixvda, rom

mildredi wyals svamda.

_ marTalia, mec egre vfiqrob, _ gaexmaura montegi

cols da Seecada daeTvala, ramdeni ylupi wyali da-

lia mildredma. uceb mas im ori kacis stumroba gaax-

senda, romlebsac saxe TuTiasaviT gahfiTrebodaT da

pirSi sigareti gaeCaraT. gaaxsenda eleqtronisTvale-

ba gveli, romelic klakniT Cadioda Rrmad da Rrmad,

raTa dagubebul siTxes miswvdomoda da daapira

colisTvis daeZaxa: „amaRam ramdeni abi gadaylape da

kidev ramdens gadaylapav ise, rom arc ki gecodineba

saTvalavio?!“

ara, saSveli ar aris! SeiZleba amaRam ara da xval-

Ram gadaylapos. TviTon montegi am Rames, xvalindel

Rames da kidev mraval Rames ai, ase TeTrad gaaTenebs,

radgan ukve daewyo uZiloba. da montegs gaaxsenda,

rogor adga Tavs loginSi gaSotil mildreds is ori

Page 54: 451 farenhaitiT

54

specialisti. isini gana mzrunvelad iyvnen daxrilni

avadmyofis sarecelTan? ara, welSi gamarTuliyvnen

da xelebi gulze daekrifaT. isic gaaxsenda, rom maSin

gaifiqra, axla rom mokvdes, albaT verc ki vitirebo.

ver itirebda, radgan es ucnobi adamianis sikvdili

iqneboda, adamianisa, romelsac quCaSi mohkra Tvali

an gazeTSi naxa misi foto. es uceb ise savalalod

eCvena, rom tirili autyda. colis sikvdils ki ara,

Tavis gulqvaobas dastiroda. diax, suleli, gamofit-

uli mamakaci Tavs dasdgomia sulel, gamofitul

dedakacs, romelsac mSieri gveli siTxis ukanasknel

wveTebs swovs.

_ ase rogor gamovifite? _ SeekiTxa Tavis Tavs

montegi, _ ase rogor davkarge yvelaferi?!

axla is saSineli yvavili, is babuawvera! man xom

mTlad sufTa wyalze gamomiyvana. asea, ara? „ra sircx-

vilia! Turme Tqven aravin gyvarebiaTo!“ da ratom

aris, rom marTla aravin miyvars?

Tumca gana Cemsa da mildreds Soris imTaviTve

kedeli ar iyo aRmarTuli? ufro sworad _ sami kede-

li, romlebic sakmaod Zviric Rirda!

roca mildredze fiqrobda, yvelaze xSirad tyeSi

dakargul patara gogod warmoidgenda, oRond am tyeSi,

ucnauri kia, magram erTi xec ar iyo. xan ki viTom es

patara gogona iseT udabnoSi dakarguliyo, romel-

Sic winaT xeebi yofila (am xeebis niSankvali yovel

nabijze igrZnoboda). igi mudam Tavisi „saerTo oTax-

is“ SuaSi ijda. „saerTo oTaxi“! ra kargi saxeli dau-

rqmeviaT!

ra drosac unda Sesuliyo montegi im oTaxSi,

Page 55: 451 farenhaitiT

55

kedlebi mudam mildreds mimarTavdnen:

_ raRac unda viRonoT!

_ namdvilad raRac unda vqnaT!

_ marto laparaki xom ar gviSvelis?

_ hoda, gavakeToT!

_ iseTi gabrazebuli var, lamis furTxeba daviw-

yo!

risi Tqma undodaT? mildredma ver auxsna. vin

visze iyo gabrazebuli, aravin uwyoda. mildredma

gumaniTac ar icoda, ris gakeTebas apirebdnen?

_ risa da... ai moica da TviTonve naxav, _ eubnebo-

da mildredi.

montegic icdida da umzerda:

kedlebze xmebis qaraSoti atydeboda. musika ise

uraxunebda TavSi, rom Zvalsa da rbils uerTianebda,

ybebi ucaxcaxebda, Tvalebi Sublze audioda. erTi si-

tyviT, lamis goneba daekarga. roca siCume Camovard-

eboda, Tavs ise grZnobda, TiTqos trial-trialiT

gadaagdes kldidan wyalvardnilSi da irgvliv mx-

olod sicarielea; igi kvlav saSineli siswrafiT

miqris am sicarieleSi da im kedlebs verc ki grZnobs.

miqris qveviT... qveviT... swrafad... da ai, raRacas

wamoedo! quxili wydeba _ musika damTavrebula.

_ xedav?! _ ambobs mildredi.

es marTlac SesaniSnavi ram iyo. raRac ucnauri

moxda, Tumca kedlebis binadarni arc ki ganZreulan

adgilidan. TiTqmis araferi Secvlila, magram grZnob-

diT, rom viRacam sarecxis manqanaSi gagataraT, anda

TiTqos giganturma mtversasrutma SegiwovaT. grZnob-

diT, rom xmaurisa da kakafoniis zRvaze CaiZireT.

Page 56: 451 farenhaitiT

56

gaoflianebuli, gonebis dakargvamde misuli mon-

tegi oTaxidan gamovardeboda xolme. mildredi ki

kvlav Tavis savarZelSi ijda da oTaxidan isev ismo-

da xmebi:

_ moica, amieridan yvelaferi mogvardeba! _ ambob-

da deida.

_ eh, ra imediani xar! _ ambobda deidaSvili.

_ nu brazob!

_ vin brazobs?

_ Sen brazob!

_ me?

_ ho, pirdapir cofians hgavxar!

_ viTomda ratom?

_ imitom!

_ Zalian kargi! _ Rrialebda montegi, _ magram, gam-

agebine ratom brazoben! vin aris es xalxi? vin aris

is kaci da is qali? col-qmaria, gayrilebi arian, daniS-

nulebi Tu ra? RmerTo, ZaRli patrons vera cnobs!

_ isini _ iwyebda mildredi, _ ici ra, isini... erTi

sityviT... waiCxubnen. isini xSirad Cxuboben... neta mo-

gasmenina, ra dReSi arian xolme, me mgoni, col-qmaria,

ho, coli da qmari!. ratom mekiTxebi?

da roca mildredi am sami kedliT ar erToboda,

romelsac male misi ocnebiT meoTxec unda mimatebo-

da, maSin Ria manqanaSi jdeboda montegTan erTad da

qalaqSi daqroda saaTSi asi milis siCqariT. montegi

raRacas uyviroda, isic yviriliTve pasuxobda, magram

xeirianad verafers agebinebdnen erTmaneTs, radgan

manqana saSinlad Rrialebda.

„bolos da bolos, Seaneleb Tu ara?“ _ uyviroda

Page 57: 451 farenhaitiT

57

montegi.

„ras ambob?“

„minimumze daiyvane, ormocdaTxuTmetze!“

„raze meubnebi?“ _ kioda qali.

„siCqareze!“ _ Rrialebda montegi, mildreds ki siC-

qare as xuT milze ahyavda da montegs sunTqva ekvro-

da.

manqanidan gadmosvlisTanave mildredi „niJare-

biT“ icobda yurebs.

axla oTaxSi dumili sufevda. odnav, sul odnav

ismoda qaris Sriali.

_ mildred, _ dauZaxa montegma da gverdi icvala.

mere xeli gaiwoda, qals yuridan gamoacala momR-

erali mweri da kvlav dauZaxa: „mildred, mildred!“

_ ra iyo, _ mimqrali xmiT gamoepasuxa coli. mon-

tegs moeCvena, rom TviTonac erT-erTi imaTgani iyo,

romlebic kedlis ekranis gadaRma binadrobdnen.

montegi laparakobda, magram xma minis kedlis ga-

reT ar gadioda da amitom mimika unda moeSvelebina,

Tanac enatra, mildredma Cemken gamoixedoso. mas isic

ki ar SeeZlo, rom mihkareboda mildreds _ SuaSi

xom minis tixari hqondaT.

_ mildred, gaxsovs im gogonaze rom gelaparake-

bodi?

_ romel gogonaze? _ TiTqmis ZilSi ikiTxa

mildredma.

_ Cvens mezoblad rom cxovrobs.

_ romelia? ver gavixsene...

_ ici! ici! skolaSi rom swavlobs. klarisa hqvia.

_ ho, gamaxsenda, _ Tqva mildredma.

Page 58: 451 farenhaitiT

58

_ ramdenime dRea aRar minaxavs. ufro zustad, oTxi

dRea, Sen xom ar Segxvedria?

_ ara, arsad Semxvedria!

_ mindoda, im gogonaze melaparaka SenTan, Zalian

ucnauria...

_ uh, axla mivxvdi, visac gulisxmob.

_ vicodi, rom gaixsenebdi.

_ igi... is gogona... _ uTxra mildredma bnel oTaxs.

_ ra daemarTa!

_ mindoda meTqva SenTvis, magram damaviwyda... sul

damaviwyda...

_ axla miTxari, ra moxda?

_ me mgoni, is aRar aris.

_ rogor!

_ mTeli ojaxi gadasaxlda sadRac, magram TviTon

samudamod wavida. mgoni, mgoni... gardaicvala...

_ iqneb Sen sxva gogonaze laparakob?

_ ara. oriveni erTsa da imave gogonaze vlaparakobT,

maklelanze. manqanam gadauara. oTxi dRis ukan moxda es

ambavi. namdvilad ar vici, magram Cemi azriT, cocxlebSi

aRar weria. ojaxi ki gadasaxlda aqedan. gimeoreb, namd-

vilad ar vici, magram mgonia, rom daiRupa.

_ darwmunebuli xar?

_ ara, darwmunebuli ar var. Tumca ki... darwmuneb-

uli var...

_ aqamde ratom ar miTxari?

_ damaviwyda.

_ es xom oTxi dRis win momxdara!

_ sul damaviwyda es ambavi...

_ oTxi dRis win... _ Cumad Cailaparaka montegma.

Page 59: 451 farenhaitiT

59

karga xans oriveni Cumad da gaunZrevlad iwvnen

sibneleSi. bolos mildredma amoiRo xma, Rame mSvi-

dobisa usurva qmars da xelis cecebiT raRacis Zebna

daiwyo loginSi.

radioniJara kaliasaviT farTxalebda mildredis

xelSi. cota xnis Semdeg ki ukve yurSi ekeTa da zuzuneb-

da.

montegma daayurada: misi coli RiRinebda. fanjris

gadaRma raRac Crdili amoZravda. Semodgomis niavma

erTi gaiSriala da isev Cadga, magram siCumeSi, romel-

sac montegi usmenda, raRac idumaleba dafaruliyo.

TiTqos viRacis sunTqva mohfenoda fanjaras da es

sunTqva momwvano luminescenciur kvamlsa Tu Se-

modgomis im farTo foTols hgavda, romelic qarma

mowyvita, mindori gadaatara da sadRac mikarga.

„meqanikuri ZaRlia, _ gaifiqra montegma, _ aSvebu-

lia da saxlis irgvliv daZrwis. fanjara rom gava-

Ro“...

magram montegs fanjara ar gauRia.

* * *

diliT montegs SeaJrJola, mere sicxec misca.

_ avad xom ara xar? _ hkiTxa mildredma.

montegma sicxiani Tvalebi daxuWa.

_ ho, avad var!..

_ ki magram, wuxel rom kargad iyavi?!

_ ara, arc wuxel vyofilvar kargad...

montegs „naTesavebis“ xma moesma sastumro oTaxi-

dan. mildredi Tavze adga qmars da dakvirvebiT aTva-

lierebda.

Page 60: 451 farenhaitiT

60

montegs Tvalebi daxuWuli hqonda, magram mainc

xedavda mildredis Tmas, romelic qimiur saRebavebs

namjasaviT gamoexmo. xedavda mis dabindul Tvalebs,

romelTac TiTqos libri gadahkroda; xedavda wiT-

lad SeRebil Wirveul tuCebs, mudmivi dietisgan

kaliasaviT gaCxikul sxeulsa da qoniviT TeTr kans.

montegs yovelTvis aseTi axsovda Tavisi coli.

_ SegiZlia aspirini da wyali momitano?

_ ukve droa, adge. moSuadRevda. Cveulebrivze xuTi

saaTiT meti geZina.

_ iqneb gamogeTiSa sastumro oTaxSi radio...

_ aq axla Cemi axloblebi arian.

_ iqneb avadmyofs mainc gauwio xaTri?

_ maSin, davuwev.

mildredi sastumro oTaxSi Sevida, magram xmisTvis

ar dauwevia, isev mobrunda ukan da ikiTxa: ase ukeTe-

sia?

_ madlobeli var, _ upasuxa montegma.

_ es programa yvelaze ufro miyvars, _ SeniSna qal-

ma.

_ aspirini ra uyavi?

_ Sen adre arasodes xdebodi avad, _ CaibuzRuna

mildredma da oTaxidan gavida.

_ marTalia, magram axla avad var. amaRam samsax-

urSi ar waval, bitis daureke da uTxari.

_ wuxel raRac ucnaurad iqceodi, _ uTxra mild-

redma, RiRiniT miuaxlovda avadmyofs da wyliani Wiqa

miawoda.

_ aspirini sadRaa?

_ oh, _ wamoiZaxa mildredma da abazanaSi Sevida

Page 61: 451 farenhaitiT

61

aspirinis gamosatanad, _ raime moxda?

_ xanZari iyo, meti araferi.

_ me ki mSvenivrad gavatare wuxandeli saRamo, _

ukve abazanidan gamosZaxa mildredma.

_ ras akeTebdi?

_ sastumro oTaxSi viyavi.

_ ra midioda?

_ programa.

_ romeli programa.

_ yvelaze ukeTesi.

_ vin TamaSobda?

_ ra vici, suyvela, mTeli xrova.

_ mTeli xrova, xrova, xrova... – montegma mtkivan

Tvalebs TiTebi daaWira. uceb navTis suni igrZno da

guli aeria.

oTaxSi kvlav RiRiniT Semovida mildredi da gao-

cebulma Sehyvira:

_ es ratom dagemarTa?!

Secbunebuli montegi iataks daaCerda:

_ Cven wignebTan erTad moxuci qalic davwviT.

_ kidev kargi, es noxi advilad irecxeba, _ mildred-

ma CvriT dauwyo wmenda noxs, _ ici, wuxel helinTan

viyavi.

_ viTom Sin ar SegeZlo gadacemis naxva?

_ SemeZlo, magram stumrad wasvla kargia...

qali sastumro oTaxSi gavida. montegs axla iqidan

moesma colis RiRini.

mildredi simReriTa da TiTebis tkacuniT dabrun-

da.

_ ar ginda, icode wuxel ra moxda?

Page 62: 451 farenhaitiT

62

_ ra moxda?

_ aTasamde wigni da erTi qali davwviT...

_ marTla?

sastumro oTaxi xmaurisgan zanzarebda.

_ davwviT dantes, sviftis da markus avreliusis

wignebi.

_ eg avreliusi evropeli iyo?

_ mgoni ki.

_ radikali?

_ ar vici, ar wamikiTxavs.

_ radikali iqneboda, _ mildredma uxalisod Se-

atriala xelSi telefonis yurmili, _ marTla davure-

ko kapitan bitis?

_ unda daureko!

_ nu yviri!

_ ar vyviri! _ sibrazisgan awiTlebuli da acaxcax-

ebuli montegi sawolSi wamojda. haeri daxuTuli iyo.

sastumro oTaxi Rrialebda, _ me ver davurekav. me

ver vetyvi, avad var-meTqi!

_ ratom?

„imitom rom me meSinia, _ gaifiqra montegma _ bavS-

viviT vigoneb avadmyofobas da meSinia davreko, rad-

gan vici, cota xnis Semdeg vetyvi: diax, kapitano. me

ukve ukeTesad vgrZnob Tavs. amaRam aT saaTze mand

viqnebi-meTqi“.

_ Sen avad ar xar! _ uTxra mildredma.

montegi mowyvetiT CaeSva loginSi da baliSqveS

Seacura xeli. wigni kvlav Zvel adgilasdaxvda.

_ mildred, ra iqneba, rom cota xniT Tavi davanebo

samsaxurs?

Page 63: 451 farenhaitiT

63

_ ginda yvelaferze aiRo xeli? amdeni wlis muSao-

bis Semdeg? mxolod imitom, rom viRac dedakaci da

misi wignebi...

_ Seni TvaliT unda genaxa, mili!

_ me raSi menaRvleba. ar unda hqonoda wignebi.

misi bralia. Tavidan ratom ar ifiqra. mejavreba is

qali. mis gamo Wkua ageria da male arc bina gveqneba,

arc samuSao da arc araferi!

_ Sen iq ar yofilxar da ar ginaxavs. etyoba, am

wignebSi raRac iseTi ram aris, rasac Cven ver vxvdeb-

iT, Torem ra gaaCerebda im qals cecxlmodebul bina-

Si. ara, namdvilad raRac iqneba! Sen xom arafris

gulisTvis ar gawirav Tavs?

_ albaT, suleli iyo!..

_ igi CvenisTana iyo. iqneb Cvenze Wkvianic. Cven ki

davwviT.

_ ara uSavs, dagaviwydeba...

_ ar damaviwydeba! cecxli arasodes damaviwydeba!

odesme ginaxavs damwvari saxli, ramdenime dRis gan-

mavlobaSi rom xrColavs? mec ase var: mTeli sic-

ocxle gamyveba am xanZris kvali. o, RmerTo! mTeli

Rame vcdilobdi amomegdo gonebidan es ambavi, kinaRam

gavgiJdi.

_ magaze manamde unda gefiqra, sanam mexanZre gaxde-

bodi.

_ mefiqra?! mqonda ki arCevani? papaCemi da mamaCe-

mi mexanZreebi iyvnen. me xom ZilSiac es xeloba me-

sizmreboda.

sastumro oTaxidan sacekvao musikis xma ismoda.

_ dRes dilis cvlaSi xar. ori saaTis win unda

Page 64: 451 farenhaitiT

64

wasuliyavi. axla gamaxsenda.

_ marto im qalis sikvdils ki ar vwuxvar, _ Tqva

montegma, _ wuxel mTel Rames vfiqrobdi, Tu ramdeni

navTi davxarje am aT weliwadSi. vfiqrobdi wignebze

da mivxvdi, rom yoveli wignis ukan adamiani idga, ad-

amiani fiqrobda, msjelobda da didi wvalebiT nel-

nela gadahqonda Tavisi azri qaRaldze. es adre ara-

sodes momsvlia TavSi.

montegi sawolidan wamodga da ganagrZo:

_ zogs albaT mTeli sicocxle sWirdeboda, rom

Tavisi nafiqri daewera, rom gaecno sxvebisTvis nan-

axi da gancdili, me ki mivedi da or wuTSi movspe

yvelaferi.

_ damasvene, _ uTxra mildredma, _ me araferi damiS-

avebia!

_ dagasveno? Zalian kargi, magram me rom ver davis-

veneb?.. ara, Cveni mosveneba ar SeiZleba. Cven dro-

dadro unda Segvawuxon. aba, miTxari, ramdeni xani gavi-

da mas Semdeg, rac namdvilad gawuxebda raRac? raime

mniSvnelovani, raime arsebiTi!

montegi uceb dadumda, radgan wina kviris ambebi

gaaxsenda. is ori TeTri qva, romlebic Wers misCere-

boda, eleqtronisTvaliani gveli, tumbo da ori gamo-

civebulsaxiani mamakaci, romelTac laparakis dros

sigareti xan tuCis erT kuTxeSi moeqceodaT, xan meo-

reSi. magram maSin sul sxva mildredi iyo. imas namd-

vilad awuxebda raRac, Zalian, Zalian awuxebda da is

qali, is aforiaqebuli, Sewuxebuli qali ise Rrmad

iyo am qalSi Camaluli, miuxedavad imisa, rom isini

arasodes Sexvedrian erTmaneTs. montegma zurgi Seaq-

Page 65: 451 farenhaitiT

65

cia mildreds.

_ ai, bolos xom Cavardi! aba, gareT gaixede, naxe vin

movida! _ wamoiZaxa uceb mildredma.

_ vinc unda, is movides!

_ iq avtomobili dgas, „feniqsi“ da Sig Savxala-

Tiani kaci zis. mklavze narinjisferi gveli aqvs amo-

qarguli. ai, aqeT wamovida...

_ kapitani bitia?

_ kapitani bitia!

montegi arc ki ganZreula. igi idga da uxmod mis-

Cereboda mis win aRmarTul TeTrsa da civ kedels.

_ wadi da Semoiyvane! waxval? uTxari, rom avad

var.

_ Sen TviTon uTxari! – mildredma boriali daiw-

yo oTaxSi. mere uceb TvalebdaWyetili gaSeSda. Se-

mosasvlel karSi datanebuli molaparake aparati

xmadabla, sul xmadabla uxmobda: „misis monteg, misis

monteg. aq viRacaa, aq viRacaa; misis monteg, misis mon-

teg, aq viRac aris“.

aparati dadumda.

montegma gulis dasamSvideblad xeli Seyo bal-

iSqveS da roca darwmunda, rom wigni iq iyo, loginSi

SebobRda, muxlebsa da mTel sxeulze sabani Semoike-

ca da naxevrad wamojda.

mildredi karis gasaRebad gaeSura, magram kapi-

tani biti ukve Semosuliyo binaSi da axla jibeebSi

xelebCawyobili dinjad miabijebda montegisken.

_ gaaCumeT „naTesavebi“, _ brZana man da iqauroba

ise daaTvaliera,rom montegisa da misi colisTvis

arc Seuxedavs. mildredi maSinve gavarda sastumro

Page 66: 451 farenhaitiT

66

oTaxSi da kedlebi gamoTiSa, Rriali da yvirili Sew-

yda.

kapitanma bitim saukeTeso skami amoarCia da daj-

da. RaJRaJa saxeze etyoboda, rom Cxubs ar apirebda.

man dinjad gatena Tavisi spilenZistariani Cibuxi,

moukida, kvamlis didi bolqvi gamouSva piridan da

Cailaparaka.

_ SemogiareT. mindoda gamego, rogor grZnobs Tavs

avadmyofi.

_ rogor gaigeT, rom avad var?

bitim gaiRima da vardisferi RrZilebi da Tov-

liviT TeTri kbilebi gamoaCina:

_ guSinve vigrZeni. mivxvdi, rom erTi Ramis Sve-

buleba dagWirdebodaT.

montegi wamojda.

_ diax, _ ganagrZo bitim, _ vicodi, rom erT Rames

gaacdendiT, _ bitim xelSi SeaTamaSa Tavisi sanTebe-

la, romelsac arasodes iSorebda. sanTebelas ewera:

„garantirebulia erTi milioni anTeba“. igi anTebda

am qimiur asanTs, mere sulis SeberviT aqrobda, kidev

anTebda, ramdenime sityvas ityoda da isev aqrobda,

isev aanTebda, cota xans umzerda als, aqrobda da bo-

los wvril xazs gaadevnebda xolme Tvals.

_ rodis gamomjobindebi? – daarRvia bitim siCume.

_ xval an SeiZleba, zeg, im kviris dasawyisSi.

bitim Cibuxi aaTuxTuxa.

_ yvela mexanZrem unda gaiaros es periodi, adre

iqneba Tu gvian. amitom saWiroa, yvelaferi kargad

avuxsnaT. man unda icodes Cveni profesiis istoria.

axla axalmiRebulebs aRar awvdian am codnas, winaT

Page 67: 451 farenhaitiT

67

ki ganumartavdnen da aswavlidnen xolme. saWiro kia.

fuh, _ gamouSva kvamlis qula bitim, _ axla ki mxolod

mexanZreTa ufrosebma ician es ambebi, _ bitim kvlav

gaabola Cibuxi, _ axlave agixsni yvelafers.

mildredi awrialda.

biti karga xans emzadeboda laparakis dasawyebad.

_ Sen mekiTxebi, rodis daiwyo es Cveni saqmianoba,

rogor ganviTarda, sad, rodis? me mgoni, daiwyo daax-

loebiT im dros, roca samoqalaqo omi iyo, Tumca Cveni

wesdeba ambobs, rom saxanZro saqmes ufro adre Cae-

yara safuZvelio. erTi ki udavoa, sanam fotografia

ar ganviTarda, Cvenc ver gavSaleT frTebi. mere, XX

saukunis dasawyisSi, kino gaCnda. mere radio da

televizia da daiwyo masobriobis epoqa.

montegi gaunZrevlad ijda loginSi.

_ da radgan yvelaferi masobrivi iyo, yvelaferi

gamartivda, _ ganagrZo bitim, _ iyo dro, roca wigni

yvelas ar uyvarda, aqa-iq Tu kiTxulobdnen. amitom

wignebic erTmaneTisgan gansxvavdeboda. dedamiwa xom

vrceli iyo. mere msoflio daviwrovda, radgan uam-

ravi Tvali, idayvi da kbili gaCnda. mosaxleoba gaor-

magda, gasammagda, gaoTxmagda da kinofilmebi, radioga-

dacemebi, Jurnalebi, wignebi gansazRvrul standart-

ebs daeqvemdebara. gamigeT, monteg?

_ mgoni gagigeT...

biti mcire xans haerSi molivlive kvamlis xazebs

misCereboda. mere kvlav alaparakda.

_ aba, warmoidgineT XIX saukunis adamianebi Tavi-

anTi cxenebiT, ZaRlebiT, etlebiT; cxovrebis Senele-

buli ritmi. mere XX saukune – cxovreba ufro Cqari

Page 68: 451 farenhaitiT

68

xdeba! wignebi Txeldeba, siuJeti ikumSeba, Semoklebu-

li gamocema, mokle Sinaarsi. Cqara! yvelaferi iqiT

midis, rom burTi CagCaron pirSi, rom yvelaferi uceb

morCes!

_ rom yvelaferi uceb morCes! _ Tavis qneviT dau-

dastura mildredma.

_ klasikosebi TxuTmetwuTian radiogadacemaSi

etevian, mere kvlav amcireben da erT svetSi ateven,

romelsac mxolod ori wuTi sWirdeba wasakiTxavad.

mere sul aT-Tormet striqonSi tenian da enciklo-

pediaSi aTavseben. me, ra Tqma unda, vaWarbeb – leqsi-

konebs mxolod cnobarebisTvis iyenebdnen, magram

bevri „hamlets“ – TqvenTvis es saTauri kargad unda

iyos cnobili, Tqven ki, misis monteg, albaT yuri Tu

mogikravT misTvis – hoda, bevri Seqspiris „hamlets“

mxolod im wigniT icnobda, romlis ydazec ewera: „bo-

los da bolos, Tqven SegiZliaT gaecnoT yvela klasi-

koss, ar CamorCeT Tqvens mezobels“. wignSi ki sul

erTi gverdi iyo hamletze. gesmiT? sabavSvo baRidan

kolejSi midioda kaci da mere kvlav sabavSvo baRs

ubrundeboda. ai, es iyo inteleqtualuri aRzrdis sqema,

sul cota ukanaskneli xuTi saukunisTvis.

mildredi wamodga da oTaxSi daiwyo boriali. igi

xan erT nivTs aiRebda adgilidan da isev ukan debda,

xan – meores. bitim arc ki Sexeda mas, ise ganagrZo

laparaki:

_ axla ki avaCqaroT kinofiri, monteg. swrafad!

flik, pik, daukvirdi! flik, iqiT, aqeT, cocxlad! zeviT,

qveviT, SigniT, gareT, ratom, rogor, vin, ra, sad? eh, oh!

bac, buc, bum, brax, brux! SemoklebisSemokleba; Semok-

Page 69: 451 farenhaitiT

69

lebis Semoklebis Semokleba! politika? erTi sveti,

ori winadadeba, mxolod saTauri! da wamSi yvelaferi

gagifrindeba Tavidan! gamomcemlebo, saqmosnebo, ra-

diogadacemis mesveurebo, daatrialeT adamianis gone-

ba, swrafad, kidev ufro swrafad, rom man centrifu-

gasaviT gamodevnos yovelive zedmeti, usargeblo azri!

mildredma zewars gadausva xeli gasasworeblad.

montegma igrZno, rogor auZgerda guli, roca qalma

baliSs Seaxo xeli. axla mildredi mxrebze moeja-

jgura – undoda wamoeyenebina, baliSi gamoeridebina,

kargad gaefumfulebina da ukanve daedo. igi albaT

Sehkivlebs da Tvalebs daaWyets an ubralod Seac-

urebs xels baliSqveS, es ra ariso, hkiTxavs da gulu-

bryvilod Seatrialebs damalul wigns xelSi.

_ swavlebis vada Sekveces, disciplina daeca, fil-

osofia, istoria, ucxo enebi gaauqmes. inglisur enasa

da marTlweras sul ufro da ufro nakleb dros

uTmobdnen, da, bolos, sul miagdes. cxovreba xanmok-

lea, jer muSaobaa saWiro. muSaobis Semdeg ki uamravi

gasarTobia. ra saWiroa raimes swavla, Tu Rilakze

TiTis daWera, amomrTvelis gadmoweva da xraxnebisa

da WanWikebis moWera iciT?

_ moita baliSi, gagisworo, _ Tqva mildredma.

_ ara, _ CurCuliT upasuxa montegma.

_ Rili elvaSesakravma Secvala da is droc gaiy-

ola, romelic adamians safiqreblad undoda, roca igi

ganTiadisas, am filosofiursa da, amdenad, melanqo-

liur Jams, nel-nela icvamda tanze.

_ gagisworeb, _ gaumeora mildredma.

_ momSordi! _ SeuRrina montegma.

Page 70: 451 farenhaitiT

70

_ cxovreba aurzaurad iqca, monteg, yvelaferi xmau-

robs, gruxunebs: bax, av!..

_ av! – SesZaxa mildredma da baliSs moqaCa.

_ damanebe Tavi, Tu RmerTi gwams! _ Sehyvira gam-

warebulma montegma.

bitim Tvalebi daWyita.

mildredma xeli Seyo baliSqveS da gaSeSda. mere

TiTebma mosinjes sagani da roca wignad Seicno, sax-

eze jer gaoceba gamoexata, Semdeg SiSi. man piri gaa-

Ro raRacis sakiTxavad...

_ TeatrebSi mxolod klounebi darCnen, oTaxebSi

minis kedlebi moewyo, romelzedac lamazi ferebi

elvarebda, TiTqos vinme kanfetebs abnevs an TiTqos

sisxli, xeresi an viski isxmebao, Tqven beisboli giy-

varT ara, monteg?

_ beisboli SesaniSnavi TamaSia!

axla montegi veRarc ki xedavda bitis. misi xma

TiTqos fardis gadaRmidan ismoda.

_ es ra aris? _ TiTqmis aRtacebiT SesZaxa mil-

dredma. montegi magrad daawva mklavze, magram man

kvlav ikiTxa, _ ra aris es?

_ dajeqi! _ dauRriala montegma. qali ukan gadax-

ta. xelSi araferi eWira, _ Cven vsaubrobT!

bitim ise ganagrZo laparaki, viTom araferi momx-

dariyos.

_ keglis TamaSi giyvarT, xom, monteg?

_ keglis TamaSi? diax.

_ golfi?

_ golfi SesaniSnavi TamaSia!

_ kalaTburTi?

Page 71: 451 farenhaitiT

71

_ SesaniSnavi TamaSia!

_ biliardi, fexburTi?

_ yvela SesaniSnavi TamaSia.

_ meti sportia saWiro, meti TamaSi da garToba.

adamianma aRar unda ifiqros. maS! moagvareT, moawyveT

zeorganizebuli, zesportuli Sejibrebebi! meti karika-

turebi wignebSi, meti naxatebi da tvini sul ufro da

ufro nakleb sazrdos iRebs. xalxi sulswrafi xdeba.

Saragzebi brbom gaavso. isini sadRac, romeliRac mx-

ares mieSurebian, oRond sad _ TviTonac ar ician. isi-

ni benziniviT orTqldebian. qalaqebi kempingebad iqca,

xalxi momTabareTa urdoebad, romlebic uazrod awy-

debian aqeT-iqiT. dRes im oTaxSi aTevs Rames, romel-

Sic guSin me viweqi, guSinwin ki _ Sen.

mildredi oTaxidan gavida da kari gaijaxuna. sas-

tumros „deidebma“ sicili daayares sastumros „bi-

Zebs“.

_ axla SevexoT im patar-patara jgufebs, romlebic

Cvens civilizaciaSi gaCndnen, kargi? rac ufro izrde-

boda mosaxleoba, miT ufro meti aseTi jgufi Cndebo-

da masSi da aba, gabede romelime maTgans fexi daadgi

beberaze, sulerTia, es ZaRlebis megobarTa jgufi iqne-

ba, katebis megobarTa, eqimebis, iuristebis, vaWrebis,

direqtorebis, mormonebis, baptistebis, unitarianelebis,

Cineli, Svedi, italieli, germaneli emigrantebis STa-

momavlebis, texaselebis, bruklinelebis, irlandieleb-

is Tu oregonis an mexikos Statis mcxovreblebisa.

wignebis, piesebis, satelevizio gadacemebis personaJe-

bi ar unda mogvagonebdnen sadme namdvilad arsebul

mxatvrebs, kartografebs Tu meqanikosebs. rac ufro

Page 72: 451 farenhaitiT

72

xalxmravalia bazari, monteg, icode, miT ufro Wirs

ise gavla, rom mxari aravis gahkra. RmerTma nu qnas,

odnav gaekaro romelime patara, sul erTi bewo jgufs.

isini xom buzs ar isvamen Tavze! boroti azrebiT aRs-

avse mwerlebo, daxureT Tqveni sabeWdi manqanebi! da

isini marTlac ase moiqcnen. Jurnalebi murabasaviT

CaSaqrdnen. „wignebi, _ aRniSnavdnen wyeuli snobi krit-

ikosebi, _ WurWlis narecxs daemsgavsa da sul ar aris

sakvirveli, rom aRar iyideba“. magram sazogadoebam

kargad icoda, rac undoda. igi garTobisa da mxiaru-

lebis morevSi curavda da amitom, mxolod komiqsebi

daitova. aseve ar mospo, raRa Tqma unda, samganzomil-

ebiani seqsualuri Jurnalebi. ai, ase wavida saqme, mon-

teg, da ar dagaviwydes, rom am saqmeSi mTavroba ar

Careula. arc raime brZaneba yofila, arc deklarac-

ia da arc cenzurismieri akrZalva. ara! teqnikam, maso-

brivma moTxovnilebam da im mcire jgufebis dawolam,

madloba RmerTs, am dRemde migviyvana da dRes maTi

wyalobiT mudam bednieria adamiani: ikiTxe, ramdenic

ginda, komiqsebi, sasiyvarulo aRsarebebi da sarekla-

mo Jurnalebi.

_ ki, magram, mexanZreebi raRa SuaSia? – ikiTxa mon-

tegma.

_ ho, _ Cibuxis kvamlis msubuq nislSi gaxveuli

biti win gadaiwia, _ amaze advili gasagebi da amaze bune-

brivi ra unda iyos? skolebi sul ufro da ufro met

morbenlebs, mxtunavebs, mojiriTeebs, meqrTameebs,

wamglejebs, mfrinavebsa da mocuraveebs uSvebdnen mkv-

levrebis, kritikosebis, swavlulebisa da Semoqmedi

xalxis nacvlad. „inteleqtualuri“, raRa Tqma unda,

Page 73: 451 farenhaitiT

73

salanZRav sityvad iqca da axic iyo masze. adamiani

yovelTvis ufrTxis ucnobs da SeuCvevels. albaT, yve-

la gaixsenebs Tavisi klasis amxanags, romelic gan-

sakuTrebuli niWiT iyo dajildoebuli. igi yvelas

jobnida gamoTqmiT kiTxvaSi da yvela kiTxvas upasux-

ebda, maSin roca sxvebi boTeebiviT isxdnen da boRmiT

sivdebodnen. da gana swored am niWier bavSvs ar scem-

dnen da awamebdnen gakveTilis Semdeg? rasakvirvelia,

scemdnen! ara, Cven erTmaneTisgan ar unda ganvsxvavde-

bodeT. yvela Tavisufali da Tanaswori unda iyos. ki

ar davibadoT Tanasworni, rogorc konstituciaSi we-

ria, aramed mere unda gavxdeT. yoveli adamiani me-

oris asli unda iyos da maSin yvela bednieri iqneba,

radgan pirveli veRar daCrdilavs meores.

diax! wigni ki gatenili Tofia, romelic karis me-

zobels daumiznebia SenTvis. dawviT igi da Tofi

utyviod darCeba. adamianis goneba unda ailagmos. ra

viciT, vin gaxdeba nakiTxi kacis samizne? iqneb me? ai,

amitom ver vitan magisTanebs! dabolos, roca mTel

msoflioSi saxlebi cecxlgamZle gaxda (wuxel mar-

Tali iyavi, monteg, roca daeWvdi, _ nuTu saxlebi

yovelTvis cecxlgamZle iyoo), mexanZreebi uqmad darC-

nen da maT axali saqme gamouZebnes – gonebis simSvi-

dis mcvelebad daayenes. bunebrivi da gasagebia, rom

yvelas eSinia, sxvam ar majoboso da mexanZre imitom

arsebobs, rom es safrTxe aacilos adamianebs. igi ka-

cobriobis oficialuri cenzori, mosamarTle da aR-

masrulebelia. es Sena xar, monteg, es me var!

sastumro oTaxis kari gaiRo da mildredi Semov-

ida. igi jer bitis miaCerda, mere montegs. sastumros

Page 74: 451 farenhaitiT

74

kedlebze SiSinebda da tkrcialebda mwvane, yviTeli

da narinjisferi feierverki, romelsac Tan dolebis,

tamtamebisa da cimbalebis akompanementi axlda. mil-

dreds tuCebze etyoboda, rom raRacas ambobda, magram

sastumro oTaxis xmaurSi araferi ismoda.

bitim Cibuxi vardisfer xelisgulze daiferTxa da

ise guldasmiT dauwyo ferfls Tvaliereba, TiTqos

masSi raRac saidumloa damaluli da unda amoicnoso.

_ Tqven unda gesmodeT, rom Cveni civilizacia Zalze

vrcelia da amitom ar SeiZleba, masSi Semavali daj-

gufebebi ukmayofiloni iyvnen. aba, Tqvens Tavs Seeki-

TxeT _ yvelaze ufro risken miiltviT? bednierebi-

sken, ara? gana mTeli sicocxlis ganmavlobaSi amas

ar giCiCinebdnen? gvinda bednieri viyoT _ ambobs

xalxi. kargi, magram gana xalxs bedniereba aklia? gana

maT mosawyenad movacliT, gana garTobas vaklebT?

Cven xom mxolod amitom vcocxlobT amqveynad. ase

ar aris? aucilebelia siamovneba, aRgzneba da dameT-

anxmeT, rom Cveni kultura uxvad gvamaragebs amiT.

_ marTalia!

montegi tuCebis moZraobaze miuxvda mildreds

naTqvams da Seecada Tvali aeridebina, radgan SeeSi-

nda, bitic ar mobrundes da yvelafers ar mixvdeso.

_ feradkanianebs ar moswonT „patara zangis biWi

sambo“? dawviT! TeTrkanianebs ar siamovnebT „biZia

Tomas qoxi“? dawviT! viRacam dawera wigni Tambaqosa

da filtvebis kibos Sesaxeb. sigaretis mewarmeebi

dafrTxnen! dawviT es wignic! simSvidea, monteg, saWiro!

aravis unda awuxebdes raime. yvelaferi, rac ki gawux-

ebs, unda moispos, RumelSi unda daiwvas. dakrZalva

Page 75: 451 farenhaitiT

75

saSinelebaa da amasTan warmarTuli gadmonaSTia, ara?

isic gaauqmeT! ai, sul xuTi wuTia, rac kaci gardaicva-

la da ukve didi milisken miaqaneben. krematoriumebs

helikopterebi emsaxureba. adamiani gardaicvala da

aTi wuTis SemdegerT mwkriv Sav nacrad iqca. modi,

nuRar viglovebT gardacvlilebs. daviviwyoT isini.

cecxls mivceT yovelive da yvelaferi, cecxli yve-

lafers aciskrovnebs da aspetakebs.

mildredis zurgs ukan mocimcime feierverki Caqra

da raRac bedad manac daamTavra laparaki. montegma

Zlivs amoiTqva suli.

_ aqve, mezoblad, erTi gogona cxovrobda, _ sveneb-

svenebiT daiwyo montegma, _ axla aRar aris, me saxec

ki aRar maxsovs misi. ox, ki vici, rom raRac sxvanairi

iyo. rogor, ranairad daiRupa?

bitim gaiRima:

_ xdeba xolme, xan aq, xan iq. klarisa maklelani,

ara? Cven aRricxvaze gvyavda ayvanili misi ojaxi da

yuradRebiT vadevnebdiT Tvals. memkvidreobiToba

da garemo metad ucnauri ramaa. ramdenime weliwad-

Si yvela sisulelisgan ver gaTavisufldebi. ojaxs

SeuZlia gaaqarwylos bevri ram, rasac skolaSi un-

ergaven bavSvebs. swored amitom iyo, rom yovel we-

liwads sul ufro da ufro mcire asakis bavSvebi Seg-

vyavda sabavSvo baRSi da axla TiTqmis akvnidan

amogvyavs Cvilebi. maklelanebi ramdenjerme daas-

mines CvenTan, roca isini CikagoSi cxovrobdnen, ma-

gram yvelaferi tyuili gamodga. maklelanebs wigne-

bi ar aRmoaCndaT. biZamiss cudi reputacia aqvs, xalxs

ver egueba, qaliSvili ki TiTqos dinamiti iyo, romelic

Page 76: 451 farenhaitiT

76

ar ici, rodis afeTqdeba. ojaxi Zalian moqmedebda

masze, magram TviTon ver grZnobda. me amaSi maSin

davrwmundi, roca klarisas daxasiaTeba vnaxe skola-

Si: mas is ki ar ainteresebda, Tu rogor akeTeben raimes,

aramed is, Tu ratom akeTebdnen. es ki metad savala-

lo Tvisebaa. daiwyeb gamoZiebas, „ratom“, „risTvis“

da Tu Ziramde Cahyvebi, gaubedurdebi. sawyali, ukeTe-

sia, rom mokvda.

_ ho, mokvda!

_ sabednierod, aseTi ucnauri xalxi iSviaTia. Cven

Tavidanve kalapotSi vayenebT xolme amisTanebs.

lursmnebi da ficrebi Tu ara gaqvs, saxls ver aaSeneb.

Tu ar ginda, rom saxli aSendes, lursmnebi da ficre-

bi unda damalo. Tu ar ginda, rom adamiani politikam

datanjos, nu miscem saSualebas, sakiTxs ori mxridan

Sexedos. es ki ara, sul nu Sexedavs. dae, daiviwyos,

rom qveynad iseTi ram arsebobs, rogoric omia. dae,

saxelmwifom uzomo gadasaxadebi akrifos, dae, mTavro-

ba tlanqi da mousazrebeli iyos, oRond xalxma amas

yuradReba ar miaqcios: mTavaria, xalxi mSvidad iyos,

monteg! moawyveT konkursebi, Tu vis axsovs yvelaze

popularuli simReris sityvebi, vis SeuZlia CamoTva-

los Statebis dedaqalaqebi, vis SeuZlia gaixsenos,

ramdeni xorbali movida aiovaSi... amouteneT adami-

ans goneba cnobebiT, fituliviT amoteneT am wyeuli

faqtebiT da egonebaT, rom brwyinvale ganaTleba mi-

iRes. egonebaT, rom azrovneben da win midian. sinamd-

vileSi adgilze iqnebian gayinuli, Tumca TviTon bed-

nierad igrZnoben Tavs, radgan aseTi codna ucvle-

lia. nu miscemT maT iseT lip raimes, rogoric

Page 77: 451 farenhaitiT

77

filosofia da sociologiaa. ar aris saWiro, rom

faqtebi erTmaneTs daukavSiron da daskvnebi gam-

oitanon. amas melanqoliisken mivyavarT. is adamiani,

romelsac SeuZlia satelevizio kedlis daSla da

awyoba (Cvens droSi es umetesobas SeuZlia), gacilebiT

bednieria masze, vinc cdilobs gazomos da gamoian-

gariSos samyaro, radgan samyaros ise ver gazomav da

gamoiangariSeb, rom Seni Tavi araraobad da miusa-

frad ar mogeCvenos. namdvilad asea! me TviTon gamo-

micdia, dalaxvros eSmakma! ase rom, Cvens klubebs unda

mivubrundeT, vifiqroT akrobatebisa da iluzioniste-

bis gamosvlebze. sacirko triukebs vuyuroT, reaqti-

uli avtomobilebiTa da motocikl-helikopterebiT

viseirnoT, seqsualuri suraTebiTa da kinovarskv-

lavebiT gaverToT. ar unda movikloT iseTi sanax-

aobebi, romlebic avtomatur refleqsebs iwvevs. Tu

drama uxeiroa, Tu filmi arafers gveubneba, piesa yal-

bia, SeecadeT aRmgznebi saSualeba gamoiyenoT, e.i. xmau-

riT gamaRizianoT. me vifiqreb, rom piesa moqmedebs,

sinamdvileSi ki xmaurisgan warmoSobili talRis

rxeva imoqmedebs. CemTvis amas araviTari mniSvnelo-

ba ara aqvs. me grandiozuli gasarTobi miyvars...

biti fexze wamodga:

_ Cemi wasvlis droa. leqcia damTavrda. imedia,

yvelaferi agixseni. mTavaria, mudam gaxsovdes, monteg,

rom Cveni bednierebisTvis mebrZolni varT, Tqven, me,

sxvebi... Cven vicavT kacobriobas im patara jgufisgan,

romelsac unda Tavisi winaaRmdegobebiT savse

TeoriebiTa da azrebiT gaaubeduros sxvebi, Cven ki

kaSxals vdarajobT. yoCaRad, monteg, Torem melan-

Page 78: 451 farenhaitiT

78

qoliisa da mosawyeni filosofiis niaRvari wale-

kavs Cvens msoflios. yvelas Cveni imedi aqvs. me ar

vici, Segnebuli gaqvT Tu ara, monteg, Tu raoden saWiro-

ni varT Cven, mexanZreebi, imisTvis, rom qveyana mudam

iseTi bednieri iyos, rogoric dRes aris.

bitim gamomSvidobebis niSnad xeli mouWira mont-

egis Zalagamoclil xels. montegi kvlav umoZraod

ijda loginSi da saxli rom daqceuliyo, albaT maSi-

nac ar gainZreoda. mildredi aRar idga sastumro

oTaxis zRurblze.

_ ai, kidev ra unda giTxra, _ gaaxsenda bitis, _ yve-

la mexanZre, adre iqneba Tu gvian, dainteresdeba, neta

ras amboben wignebio. ise moundeba amis gageba, rom

veRar moisvenebs. merwmune, monteg, me xom Tavis droze

sakmaod bevri wamikiTxavs, raTa saqmeSi gavrkveuli-

yavi, hoda, damijereT, rom wignebSi araferi iseTi ar

weria! araferi, rom daijero da sxvas aswavlo. isini

arasasurvel, gamogonebul adamianebze mogviTxroben,

Tu mxatvruli literaturaa, da Tu mecnierulia, kidev

uaresi: erTi profesori idiots eZaxis meores, erTi

filosofosi cdilobs RrialSi ajobos meores. yve-

lani waRma-ukuRma dabodialoben. cdiloben cidan

varskvlavebi mowyviton, mze daabnelon. pirdapir

Tavgzas dakargavT.

_ ra moxdeba, Tu mexanZre SemTxveviT, namdvilad

yovelgvari cudi ganzraxvis gareSe, raime wigns

waiRebs Sin? _ montegi kankalma aitana, sastumro oTax-

is Ria kari uzarmazar amoTxril Tvalis budedmo-

eCvena.

_ egeTi Secdoma yvelas mouva. cnobismoyvareobis

Page 79: 451 farenhaitiT

79

bralia, _ daamSvida bitim, _ Tu aseTi ram moxda, Cven

arc vwuxvarT da arc vbrazobT. ocdaoTx saaTs dav-

icdiT da Tu mere TviTon mexanZre ar dawvavs, Cven

mivdivarT da vexmarebiT.

_ asec unda moiqceT, _ SeniSna montegma da igrZno,

rom piri gaSroboda.

_ Zalian kargi, monteg, magram dRes Ramis cvlaSi

mainc gamosuliyavi. albaT, amaRam gnaxavT, ara?

_ ar vici, _ miugo montegma.

_ rao? _ cota ar iyos, gaocebiT hkiTxa bitim.

montegma Tvalebi daxuWa.

_ sawyeni iqneba, dRes rom ar gamoCnde samsaxurSi,

_ Cailaparaka bitim. Cibuxi jibeSi Caido da mcire

xniT Cafiqrda.

„me arasodes aRar moval“, _ gaifiqra montegma.

_ kargad iyaviT, gamomjobindiT, _ daariga bitim,

mitrialda da Ria karisken gaemarTa.

* * *

montegma fanjridan dainaxa, biti cecxliviT yvi-

Tel, Savsaburavebian manqanaSi rom Cajda da wavida.

quCis gayolebaze brtyelsardafiani saxlebi moCan-

da. ra Tqva am saxlebze klarisam erT saRamos? „fas-

adze aivnebi aRar aris. biZaCemma miTxra, winaT fasa-

dze aivnebi hqondaTo. saRamoobiT Turme xalxi Ta-

vianT aivnebze jdeboda da maslaaTobda. Tu saubris

survili ar hqondaT, Cumad iyvnen _ isxdnen moqanave

savarZlebSi, win da ukan irweodnen. biZaCemma miTxra,

rom arqiteqtorebma mospes aivnebi, _ Tqves, fasads

auSnoebso, magram biZaCemma isic Tqva: mTavari mizezi

Page 80: 451 farenhaitiT

80

es ar aris, mTavari is iyo, rom ar SeiZleboda xalxi

ase usaqmod mjdariyo, savarZlebiT eqanava, emaslaa-

Ta. aseTi cxovreba ar SeiZleboda. xalxi metismetad

bevrs laparakobda, da bevri dro hqondaT safiqre-

lad. ai, amitom gaaqres aivnebi da baRebic miayoleso.

axla baRs veRarsad naxav, rom cota xniT dajde da

daisveno. axla avejs daakvirdi _ sadRaa moqanave

savarZlebi. isini metismet fufunebad CaTvales da

mospes. xalxma meti unda imoZraoso, ambobs biZaCemi...

biZaCemi... klarisas TandaTan mielia xma da bolos

sul dadumda.

* * *

montegi Setrialda da cols miaCerda. igi sastum-

ro oTaxis SuaSi ijda, diqtors elaparakeboda da isic

pasuxobda: misis monteg, _ ambobda diqtori da mere

raRacas miayolebda xolme.

damatebiTi mowyobiloba, romelic asi dolari

Rirda, avtomaturad warmoTqvamda ojaxis wevris sax-

els, roca diqtori pauzas gaakeTebda. meore aparati

ki diqtors ise umoZravebda saxis kunTebsa da tuCebs,

rogorc saTanado saxelis warmoTqmisas iyo saWiro.

igi yvela ojaxis megobari iyo, kargi megobari. „misis

monteg, _ Tqva man, _ axla aqeT moixedeT“.

mildredma miixeda, Tumca aSkarad etyoboda, rom

diqtors ar usmenda.

_ sakmarisia, dRes ar wavide samuSaod, rom mere

xvalac ase moviqce da bolos sul davanebo Tavi sax-

anZro sadgurSi muSaobas, _ Tqva montegma.

_ ho, magram dRes xom waxval? _ hkiTxa mildredma.

Page 81: 451 farenhaitiT

81

_ jer ar gadamiwyvetia. swored axla raRac saSine-

li survili gamiCnda. minda yvelaferi davlewo da

movspo.

_ avtomobiliT gaiseirne.

_ gmadlob, ar minda!

_ manqanis gasaRebi patara magidaze devs. roca me

aseT xasiaTzevdgebi, maSinve manqanas mivaSureb xolme.

aiyvan oTxmocdaTxuTmetze siCqares da SesaniSnavad

gamogikeTdeba guneba. xandaxan mTel Rames vseirnob

da Sen verc ki xvdebi xolme. qalaqgareT Zalian kar-

gia gaseirneba. xan kurdRels gaWylitav, xan ZaRls...

wadi, waiyvane manqana.

_ ara, axla ar minda. sulac ar msurs sxva xasiaTze

davdge. RmerTo, ra memarTeba?! ar vici, ra aris! o, ra

ubedurad vgrZnob Tavs. gacofebuli var da mizezi

arc ki vici. meCveneba, TiTqos gavsivdi da davmZimdi,

TiTqos gul-mucelSi uamravi raRac damigrovda,

oRond ar vici ra. mgoni, wignebis kiTxvac ki daviwyo!

_ maSin xom cixeSi Cagsvamen! _ mildredma ise Sexe-

da qmars, TiTqos maT Soris minis kedeli yofiliyo

aRmarTuli.

montegma Cacma daiwyo. Tan mousvenrad dadioda

sawol oTaxSi.

_ diax, es kargi azria. cixe! vidre Tavi ar gamix-

eTqavs vinmesTvis. bitis usmendi? gaige misi naTqvami?

mas yvelaferze mzad aqvs pasuxi da yvelaferSi mar-

Talia. mTavaria bednierebao, garToba _ pirvel yov-

lisao. me ki vusmendi da gulSi vambobdi: „me ar var

bednieri, me ar var bednieri!“.

_ me ki var, _ yurebamde gaiRima mildredma, _ bed-

Page 82: 451 farenhaitiT

82

nieri var da amiT vamayob kidec!

_ me raRacis gakeTebas vapireb, _ Tqva montegma, _

Tumca jer isic ar vici, ra unda gavakeTo, magram raRac-

mniSvnelovani unda wamoviwyo.

_ mombezrda amdeni sisulelis mosmena, _ CaibuzRuna

mildredma, montegs zurgi Seaqcia da kvlav diqtors

dauwyo mzera.

montegma kedlisken gaiwoda xeli, regulatori

gadaatriala da diqtoric gaCumda.

_ mili! _ daiwyo man da cota xans isev dadumda, _

mili, es saxli xom orives gvekuTvnis da samarTliano-

ba moiTxovs, saidumlo gagimxilo. me adrec mindoda

meTqva, magram Cems Tavsac ver vumxeldi. raRac unda

gaCveno. mTeli weli vagrovebdi da vmalavdi. sul

TiTo-TiTod movitane. mec ar vici, ratom Cavidine es

saqme, magram Cavidine ki da dRemde arc araferi giTx-

ari.

montegma sworzurgian skams waavlo xeli da nel-

nela gaacura talanisken. roca winkarTan mivida, ska-

mze Sedga da wamiT ise gairinda, TiTqos kvarcxl-

bekze mdgomi qandakeba yofiliyo. coli qvevidan umz-

erda da elodeboda.

montegma xeli maRla aswia da kondicioneris cx-

auri gaxsna. mere xeli Rrmad Seyo TaxCaSi, liTonis

firfita gadaswia, wigni gamoiRo da ise daagdo iatakze,

rom zed arc ki dauxedavs. kvlav Seyo xeli TaxCaSi,

ori wigni gamoiRo da isinic iatakze dayara. Semdeg

zedized gamoiRo wignebi _ patarebi, mozrdilebi,

yviTlebi, wiTlebi, mwvaneebi _ da iatakze daazvava, roca

gamoilia da Zirs daixara, naxa, rom colis fexebTan

Page 83: 451 farenhaitiT

83

ocamde wigni egdo.

_ mapatie, moufiqreblad Cavidine, magram axla ki,

rogorc etyoba, oriveni CaTreulebi varT.

mildredma ukan daiwia, iseTi SeSinebuli iyo,

TiTqos iatakidan Tagvebis xrova amoxtao. qali Cqar-

Cqara sunTqavda, saxe gahfiTreboda, Tvalis gugebi

gafarToeboda.

„monteg! monteg! monteg!“ butbutebda mildredi, mere

amoikvnesa, wignebs mivarda, erT-erTi aitaca da nagvis

dasawvav Rumels miaSura. montegi xelSi eca. qali

kiviliTa da kawvriT cdilobda gamoxsnoda.

_ nu, mili, nu! moica! dawynardi! Sen ar ici... damSvid-

di! _ montegma sila gaawna saxeSi, Semdeg xeli waavlo

mxarSi da magrad SeajanjRara.

mildreds kvlav aRmoxda qmris saxeli. mere crem-

lebi waskda.

_ mili! momismine! erTi wamiT momismine, kargi? Cven

axla veRarafers gavawyobT. axla magaTi dawva ar

SeiZleba. minda gadavxedo, erTxel mainc gadavavlo

Tvali da Tu yvelaferi, rac kapitanma Tqva, marTalia

_ orivem erTad davwvaT. damijere, maSinve davwvaT,

oRond axla unda damexmaro... _ montegi saxeSi CaaC-

erda qals, mere yelze moxvia xeli da Tavisken miizi-

da. cdilobda mildredis saxeze amoekiTxa, Tu rogor

moqceuliyo.

_ ginda, ar ginda, mainc gaxveuli varT am ambavSi!

ramdeni welia araferze Semiwuxebixar; axla ki gTx-

ov da gemudarebi, bolos da bolos, daviwyoT da gam-

ovarkvioT, ratom CavefaliT aseT lafSi. ra aris Seni

uZilobis mizezi, ratom davqrivarT RamRamobiT av-

Page 84: 451 farenhaitiT

84

tomobiliT, me ra damemarTa, ratom vmuSaob mexanZred.

Cven qarafisken miveqanebiT, mili! RmerTo, rogor ar

minda, rom gadaviCexo, gagviWirdeba. arc ki vici, ra

gavakeTo, magram TandaTan gaverkveT yvelaferSi, ga-

davwyvitoT, rogor moviqceT da mxari mivceT erTma-

neTs.

_ mili, ici rogor maklixar, ai swored axla?! si-

tyviT arc ki SemiZlia giTxra. Tu giyvarvar, odnav

mainc Tu giyvarvar, ocdaoTxi, ormocdarva saaTi moiT-

mine es wignebi. marto amas gTxov. mere yvelaferi

dasruldeba, damijere, geficebi! da Tu am wignebSi raime

Wkvianuri moipoveba, Tu mTel am abdaubdaSi WeSmar-

itebis erTi marcvali mainc aRmoCnda, maSin iqneb

movaxerxoT da sxvebsac gavuziaroT igi.

mildredi ukve aRar cdilobda, xelidan gasxlto-

moda montegs da manac xeli SeuSva. qali uRonod wa-

farfatda ukan-ukan. kedels rom miawyda, iatakze Caike-

ca da wignebs miaCerda. mere uceb SeamCnia, rom erT-

erTi wigni fexze miyudeboda da fexi maSinve ukan

gaswia.

_ is qali rom iyo, wuxel, mili... Sen xom iq ar yo-

filxar, xom ar ginaxavs misi saxe. klarisasac ar ic-

nobdi. arasodes dalaparakebixar. me misaubria mas-

Tan. bitisnair xalxs eSinia misi. me ver gamigia, ra-

tom eSiniaT! ratom unda eSinodeT klarisasnaireb-

is? guSin saxanZro sadgurSi rom viyavi, klarisa mex-

anZreebs Sevadare da uecrad mivxvdi, rom Turme

sruliad aRar momwons arc Cemi amxanagebi da arc

sakuTari Tavi. mere vifiqre, iqneb yvelaze kargi is

iyos, TviTon mexanZreebi dawvan-meTqi.

Page 85: 451 farenhaitiT

85

_ gai!

Semosasvleli kari butbutebda:

_ misis monteg, misis monteg, aq viRacaa, aq viRacaa,

misis monteg, misis monteg, aq viRacaa.

mere siCume Camovarda.

isini xan Semosasvlel kars apyrobdnen mzeras, xan

iatakze mimofantul wignebs.

_ bitia! _ CaiCurCula mildredma.

_ yovlad SeuZlebelia!

Semosasvleli karikvlav aCqamda:

_ aq viRacaa...

_ ar gamovepasuxoT, _ gadawyvita montegma da

kedels mieyrdno zurgiT. mere Cacucqda da angariS-

miucemlad daiwyo wignebis qeqva. igi xan erTs waatan-

da xels, xan meores. montegi caxcaxebda, guliT undo-

da kvlav kondicioneris cxauris ukan daemala wigne-

bi, magram Tan imasac grZnobda, rom bitis merec ver

gauRebda kars. mas aRar ZaluZda bitisTan Sexvedra.

montegi iatakze dajda. kari kvlav alaparakda. oRond

axla ufro daJinebiT. montegma erTi patara wigni

aiRo xelSi, ikiTxa, riTi daviwyoTo, mere wigni SuaSi

gadaSala, Sig Caixeda da TviTonve upasuxa SekiTxvas:

„Cemi azriT, Tavidan unda daviwyoT!“

_ Semova da Cvenc dagvwvas da am wignebsac! _ Cai-

CurCula mildredma.

bolos, karis xma miwyda, derefanSi siCumem daibu-

da, magram montegi grZnobda, rom karTan viRac idga

da ayuradebda. mere nabijebis xma gaisma. ucnobi bi-

liks daadga da gazoni gadaWra.

fexis xma miwyda...

Page 86: 451 farenhaitiT

86

_ modi, wavikiTxoT, ra weria amaSi, _ ise CailuRlu-

Ra montegma, TiTqos Tavisi naTqvamis Sercxvao. man

wigns furcvla dauwyo, aTiode gverdi CaikiTxa da

bolos aseT frazas waawyda: „dadgenilia, rom am xnis

ganmavlobaSi TerTmeti aTasma kacma arCia, sikvdil-

iT yofiliyo dasjili, oRond ar damorCileboda

brZanebas, gaetexaT kvercxi wvrili Tavidan“.

mildredi mopirdapire mxares ijda.

_ eg ras niSnavs, _ ikiTxa man, _ gana magaSi aris

rame azri? kapitani biti marTali iyo.

_ ara, moica, kvlav daviwyoT, Tavidan daviwyoT, _

uTxra montegma.

Page 87: 451 farenhaitiT

87

nawili meore

cxrili da qviSa1

isini mTel Rames kiTxulobdnen, cidan ki im myu-

dro saxls noembris wvima dasdioda Tavze. oriveni

derefanSi isxdnen, radgan sastumro oTaxi carieli

da mosawyeni eCvenebodaT. mis kedlebze aRar TamaS-

obda narinjisa da yviTeli feris kanfeti da SuSx-

unebi, aRar gamodiodnen oqrosferi, gamWvirvale kabiT

Semosili qalebi. da aRarc Savi xaverdis kostiumSi

gamowyobili mamakacebi moCandnen, romlebsac Tavi-

anTi vercxlis Slapebidan asgirvanqiani kurdRlebi

amohyavdaT xolme.

sastumro oTaxSi sicocxle Camkvdariyo da mild-

redi xSirad miatrialebda xolme misken yovelgvar

gamometyvelebas moklebul saxes. montegi mousven-

rad scemda oTaxSi bolTas da xandaxan aTjer zedized

kiTxulobda xmamaRla erTsa da imave gverds:

„Cven ar SegviZlia zustad davadginoT megobru-

li grZnobis Casaxvis momenti. roca raime WurWelSi

wveT-wveTad asxamen siTxes, dgeba wami, roca bolo

wveTi aavsebs WurWels da es siTxe gadmoiRvreba. aseve

mTeli rigi sikeTis Semdeg, erTi sikeTe gaavsebs guls

da megobrobad gadmoiRvreba“.

montegi dajda da wvimis Sxapuns miapyro yuri.

_ nuTu im mezobel gogonasac aseve emarTeboda?

me xom guliT vcdilobdi gamego misi saqcielis mizezi.

Page 88: 451 farenhaitiT

88

_ is xom aRar aris. modi, Tu RmerTi gwams, vinme

cocxalze vilaparakoT.

akankalebulma montegma arc ki mixeda cols, ise

gadaWra derefani da samzareuloSi Sevida. igi didx-

ans idga samzareuloSi da usmenda fanjrebze wvimis

kakuns. bolos, roca kankali daucxra, kvlav derefnis

bindbunds daubrunda da sxva wigni gadaSala.

„Cveni usayvarlesi Temaa Cvenive Tavi“, _ ewera wign-

Si. montegma kedels gaxeda da wakiTxuli gaimeora.

_ ai, eg ki gasagebia, _ Tqva mildredma.

_ magram klarisasTvis ar iyo „sakuTari Tavi“

usayvarlesi Tema. mas sxvebze, magaliTad Cemze, uyvar-

da laparaki. yvela imaTgan, visac mravali wlis gan-

mavlobaSi vxvdebodi, mxolod klarisa momewona nam-

dvilad. ramdenadac maxsovs, mxolod is miyurebda

TvalebSi, roca melaparakeboda, ise miyurebda, TiTqos

didi vinme viyavi, _ montegma ori wigni aiRo, _ es xalxi

didi xnis winaT daixoca, magram vici, rom maTi dawer-

ili rogorRac klarisas exeba.

Semosasvleli karis ukan wvimis xmas raRac fxaWu-

ni Seeria.

montegs zurgi gaeyina. mildredi kedels aekra da

aqoSinda.

_ viRacaa... karTan viRac dgas. kari ratom arafers

gveubneba?

_ me gamovTiSe, _ Tqva mildredma.

kars ukan susti frutuni da eleqtromanqanis SiSini

ismoda.

_ ZaRli yofila, me ki SemeSinda, _ gaicina mildred-

ma, _ ginda davucacxano?

Page 89: 451 farenhaitiT

89

_ fexi ar moicvalo adgilidan!

kvlav siCume. mxolod wvimis wveTebis xma ismoda.

garedan lurji eleqtrobis suni Semodioda.

_ modi, saqmes mivubrundeT, _ yrud Cailaparaka

montegma.

mildredma fexi gahkra wignebs:

_ wignebi xalxi ar aris. ai, Sen rom kiTxulobdi,

me aqeT-iqeT viyurebodi, magram aravin Canda!

mildredi sastumros kedlebs miaCerda. isini

micvalebuliviT dadumebuliyvnen, feri ki okeanis rux

wyals miugavdaT. magram sakmarisia CarTo eleqtro-

nis mze da irgvliv mCqefare cxovreba daiwyeba.

_ Cemi „naTesavebi“ ki namdvilad xalxia, _ ganagr-

Zo mildredma, _ isini icinian da mec vicini! axla fer-

ebi!

_ vici.

_ garda amisa, Tu kapitanma bitim gaigo, rom wigne-

bi gvaqvs, _ qali cota xans Cafiqrda da saxeze jer

gaoceba gamoexata, mere SiSi, _ Tu gaigo, mova da saxl-

sac dagviwvavs da „naTesavebsac“. ra saSineleba iqne-

ba! aba gaixsene ramdeni fuli gaqvs Cayrili am saxl-

Si. ratom unda vikiTxo wignebi, rad minda?

_ ratom! rad minda! _ gaimeora montegma, _ amas winaT

is wyeuli gveli vnaxe, mkvdaric iyo da cocxalic. brma

iyo, magram yvelafers xedavda. ar ginda naxo? igi

saswrafo daxmarebis saavadmyofoSia, sadac dawvrile-

biT Caweres, Tu ra saZagloba amogacala gvelma mu-

clidan! iqneb waxvide, moZebno da waikiTxo? igi an gai

montegze iqneba gaformebuli, an „SiSze“, an „omze“. an

iqneb im saxlSi wagiyvano, wuxel rom davwviT? wamo-

Page 90: 451 farenhaitiT

90

di, ferflidan amoqeqe im qalis Zvlebi, romelmac sak-

uTar saxlSi gaaCina xanZari! klarisa maklelans ra

vuyoT? sad veZeboT? morgSi ara?! ai, usmine!

ca bombdamSenebma gadasera. iseTi RrialiT, guguni-

Ta da stveniT gadaufrines saxls Tavze, TiTqos caze

veeba uxilavi ventilatori trialebso.

_ ieso macxovaro, _ Caiduduna montegma, _ saaTi ar

gaivlis, rom es wyeulebi ar gamoCndnen! nuTu erTi

wami ar unda iyos Cvens cxovrebaSi iseTi, rom es

jojoxeTuri bombdamSenebi ar trialebdnen caSi!

xmamaRla ki aravin laparakobs amaze. 1960wlidan Cven

ori atomuri omi daviwyeT da gavimarjveT! nuTu imi-

tom daviviwyeT mTeli msoflio, rom Sin amdeni gasar-

Tobi gvaqvs? nuTu imitom daviviwyeT sxva qveynebis

arseboba, rom Cven ase mdidrebi varT, isini ki Ratake-

bi? yuri movkari, rom msoflio SimSilobs, Cven ki

Tavze sayrelad gvaqvs yvelaferi. nuTu marTalia, rom

mTeli msoflio wels iwyvets jafiT, Cven ki mxolod

vmxiarulobT? albaT, amitom vejavrebiT yvelas.

gamigonia, adre, didi xnis winaT gamigonia, rom yvelas

vZulvarT. Sen ici amisi mizezi? me namdvilad ar vici!

iqneb es mizezi saSineli Secdomebia! arasodes gamigo-

nia, rom im Sens gamotvinebul nabiWvrebs, sastumro

oTaxSi rom mokalaTebulan, odesme krinti daeZraT

amaze. o, RmerTo, nuTu amdens ver xvdebi, mili?! erTi

an ori saaTi rom vikiTxoT dReSi, vin icis...

telefonma dareka. mildredma yurmili aitaca xe-

lSi.

_ en! ho, _ man mxiarulad CaixiTxiTa, _ amaRam TeTri

klounia televizorSi!

Page 91: 451 farenhaitiT

91

montegi samzareuloSi gavida, wigni daaxeTqa da

gulSi gaifiqra: „monteg, Sen namdvilad suleli xar,

magram rogor moviqce? gavamxilo wignebis ambavi Tu

sul daviviwyoT isini?“ _ man wigni gaSala da Seeca-

da mildredis sicilisTvis yuri aeridebina.

„sawyali mili, sawyali montegi, _ gaifiqra man, _

mec xom araferi mesmis am wignebisa. vin damexmareba.

sad viSovo maswavlebeli. gana ukve Zalian gvian ar

aris?“

„ara, iaraRis dayra ar SeiZleba, _ montegma Tvalebi

daxuWa, _ diax, rasakvirvelia me kvlav im mwvane parkze

vfiqrob, am erTi wlis win rom movinaxule“. es parki

montegs xSirad gaxsenebia, magram axla TiTqos ganme-

orda is dRe, roca qalaqis parkSi im Savkostiumian

moxucs Sexvda. moxucs, romelmac montegis danaxvaze

swrafad amoafara raRac sagani paltos kalTas.

...moxuci ise wamoxta, TiTqos gaqcevas apirebda.

montegma dauZaxa.

_ moiTmineT!

_ me araferi damiSavebia, _ amoiknavla akankale-

bulma moxucma.

_ arc aravin gabralebs raimes.

isini erTxans mdumared isxdnen foTlebSua gamo-

parul momwvano, naz sxivebSi. mere montegma amindze

daiwyo saubari. moxuci susti xmiT ahyva, saocrad mS-

vidi iyo es saubari. moxuci gamotyda, _ adre ingli-

suri enis profesori viyavio. igi ormoci wlis winaT

gamougdiaT quCaSi, roca ukanaskneli humanitaruli

koleji daixura studentebisa da saxsrebis naklebo-

bis gamo. moxucs faberi rqmevia. male fabers SiSma

Page 92: 451 farenhaitiT

92

gauara. mSvidi xmiT alaparakda da Tan cas, xeebsa da

mwvane gazonebs dauwyo yureba. erTi saaTis Semdeg

man raRac uTxra montegs da montegi mixvda, rom mox-

ucma TeTri leqsi waukiTxa. fabers xeli paltos

marcxena jibeze edo da grZnobiT warmoTqvamda leqss.

montegma icoda, rom sakmarisi iyo xeli gaewvdina da

paltos jibidan leqsebis wigns amouRebda. magram is

arc ganZreula. orive xeli, usicocxlo da gamouyene-

beli, muxlebze elaga.

_ me nivTebze ar vlaparakob, ser, _ Tqva moxucma, _

me nivTebis mniSvneloba mainteresebs. ai, vzivar aq da

vici, rom cocxali var.

ai, yvelaferi, rac im dRes moxda. moxuci mTel saaTs

laparakobda, leqsebs kiTxulobda, raRacas ganmar-

tavda. mere ise, TiTqos arc ki icoda, rom mis win mex-

anZre ijda, odnav akankalebuli xeliT dawera Tavi-

si misamarTi qaRaldis naglejze, montegs gauwoda da

daayola:

_ es Tqveni kartoTekisTvis iyos. iqneb SemdegSi

gabrazdeT Cemze.

_ ara, ar gavbrazdebi. ise ki Zalian ki mikvirs, rom

axlac ar vbrazob, _ uTxra montegma.

* * *

mildredi siciliT iWaWeboda derefanSi. montegi

sawol oTaxSi gavida, kedlis karada gamoaRo da im

baraTebs dauwyo Tvaliereba, romlebsac gamyofze

ewera: „gamosaZiebeli saqmeebi“. man ipova faberis

baraTi. montegma ar daabezRa maSin moxuci, magram

baraTic ar dauxevia.

Page 93: 451 farenhaitiT

93

man telefonis nomeri akrifa. mavTulis boloSi

aparatma aTjer mainc gaimeora faberis saxeli. bo-

los yurmilSi profesoris susti xma gaisma. monteg-

ma Tavi gaaxsena. faberi karga xans dumda, mere ikiTxa:

_ gismenT, mister monteg!

_ profesoro, erTi ucnauri kiTxva unda dagisvaT:

ramdeni cali biblia darCa Cvens qveyanaSi?

_ me ar mesmis, ras mekiTxebiT!

_ minda gavigo, erTi cali mainc Tu aris darCeni-

li.

_ maxes migebT? me yvelas ki ar velaparakebi tele-

foniT!

_ Seqspirisa da platonis ramdeni egzemplari dar-

Ca?

_ arc erTi! Tqvenc xom iciT, rom arc erTi!

telefoni dadumda. montegmac dado yurmili. arc

erTio! montegma icoda es saxanZro sadguris siebidan,

magram ratomRac TviTon faberisgan undoda moesmina.

derefanSi RawvebSefaklul mildreds SeeCexa. qal-

ma maSinve miaxara:

_ ici, dRes qalebi gveyoleba stumrad.

montegma wigni daanaxva.

_ es Zveli da axali aRTqmaa da...

_ nu daiwye axla Tavidan!

_ SeiZleba es ukanaskneli cali iyos Cvens qveya-

naSi.

_ Sen amaRamve unda Caabaro eg wigni, aucileblad!

kapitanma bitim icis, rom es wigni gaqvs! xom icis?

_ ara mgonia, icodes, ra wigni movipare, SemiZlia

Sevcvalo, magram riT? vTqvaT, jefersoniT... romelia

Page 94: 451 farenhaitiT

94

ufro Zvirfasi? mere, Tu bitim icis, ra wigni movi-

pare da me sxvas Cavabareb, mixvdeba, rom aq mTeli bib-

lioTeka gvaqvs!

mildreds saxe moeqca.

_ gesmis ras sCadixar? Tavsac daiRupav da mec dam-

Rupav! me ufro mafaseb Tu biblias?

qali TandaTan uwevda xmas da bolos isteriku-

lad akivlda. igi sanTlis Tojinas hgavda, romelic

TavisiT rbildeboda da iRvenTeboda xolme.

montegs ki bitis xma esmoda: „dajeqiT, monteg!

uyureT! ai, frTxilad viRebT, viTom yvavilis furce-

lia. vukidebT pirvel gverds, mere meores. isini Sav

peplebad gadaiqcnen, ra lamazia, ara?! meoridan mesame

furcels vukidebT cecxls, mesamidan meoTxes, ase mi-

dis da TandaTan iwvis. sityvebiT gamoTqmuli yvela

suleluri azri, yalbi dapireba, gacveTili Tvalsazri-

si da dromoWmuli filosofia!“

montegs win ofliT Subldacvaruli biti ejda, mis

irgvliv ki iataki mofenili iyo daxocili peplebiT.

isini erTbaSad movardnil qariSxals moesra.

mildredma iseve uecrad Sewyvita kivili, rogorc

daiwyo, radgan montegma sulac ar miaqcia yuradReba.

_ erTaderTi saxsariRa darCa: saRamomde, vidre

bitis Cavabarebde wigns, asli unda gadaviRo, _ Caila-

paraka montegma da oTaxisken gaemarTa.

_ Sin iqnebi, roca TeTri klounis gamosvla daiw-

yeba da qalebi movlen? _ miaZaxa mildredma.

montegi karTan SeCerda da Tavmoubruneblad

dauZaxa cols:

_ mili!

Page 95: 451 farenhaitiT

95

qali jer ar gamoexmaura, mere hkiTxa:

_ ra iyo?

_ mili, TeTr klouns uyvarxar?

pasuxi ar iyo.

_ uyvarxar, mili! _ montegma ena moisva tuCebze, _

„naTesavebs“ ase Zalian, mTeli guliT, mTeli suliT

uyvarxar? miTxari, mili! _ montegi grZnobda, rom axla

qali kefaSi umzerda mas da dabneulad axamxamebda

Tvalebs.

_ ratom misvam aseT sulelur SekiTxvebs? _ am-

oiRo bolos mildredma xma da montegma igrZno, rom

qals tirili undoda, magram ver axerxebda, _ Tu is

ZaRli dainaxo gareT, _ ganagrZo qalma, _ erTi pan-

Ruri amohkari Cem magivrad.

montegi erTxans yoymanobda, mere kari gaaRo da

gareT gavida.

wvimas gadaeRo da mowmendil caze mze Cadioda.

gasasvleli quCa da mindori carieli iyo.

montegma SvebiT amoisunTqa da kari gaijaxuna.

* * *

montegi miwisqveSa matarebelSi ijda.

„TiTqos gaxevebuli var, _ fiqrobda igi, _ neta

rodis gamixevda saxe, sxeuli. nuTu im RamiT, roca sib-

neleSi fexi ise wamovkari dasaZinebeli abebiT savse

SuSas, rogorc miwaSi daflul naRms. es gaxeveba gaiv-

lis, oRond dro unda. me cdas ar davakleb an faberi

damexmareba. vinme odesme damibrunebs Zvel saxes, Zvel

xelebs da isev is gavxdebi, rac viyavi. Rimilic ki, mex-

anZris Rimilic, gamiqra saxidan, uimisod ki arafrad

Page 96: 451 farenhaitiT

96

vvargivar“.

gvirabi ukan miqroda: rZisferi kafeli, ukuni sib-

nele, kafeli, sibnele, cifrebi, kvlav ukuneTi da mere

kidev yovlismomcveli wyvdiadi, romelic TandaTan

izrdeboda. erTxel, bavSvobisas, montegi zRvis piras,

yviTel qviSaze ijda.

SuadRe idga, zafxulis cxeli, lurji SuadRe. borot-

ma biZaSvilmauTxra: „ai, es cxrili qviSiT aavse da

aTcentians mogcem“. montegic daTanxmda da cxrilis

avsebas Seudga. rac ufro swrafad yrida, miT ufro

swrafad, cxeli xrialiT cvioda qviSa naxvretebidan.

xelebi daeRala, qviSas cxeli mtveri auvida, magram

cxrili kvlav carieli darCa.

montegi Cumad ijda im Suagul ivnisSi zRvis na-

pirze da grZnobda, rom Rawvebze cremlebi Camosdio-

da.

axla, roca pnevmaturi matarebeli rweviT mi-

aqrolebda cariel miwisqveSa derefanSi, montegs im

cxrilis mkacri kanoni gaaxsenda, muxlebze daixara

da dainaxa, rom xelSi gadaSlili biblia eWira.

pnevmatur vagonSi sxva mgzavrebic iyvnen. montegs

ki yvelas dasanaxavad eWira wigni xelSi. uceb erTma

sulelurma azrma Seipyro misi goneba: Tu swrafad

wavikiTxav da arafers gamovtoveb, iqneb cxrilSi

cotaodeni qviSa darCeso. man swrafad daiwyo kiTxva,

magram sityvebi aqeT-iqiT ifanteboda. ramdenime saa-

Tis Semdeg ki biti unda naxos da es wigni gadasces.

amitom arc erTi fraza ar unda gausxltes, yoveli

striqoniunda daimaxsovros. unda aiZulos Tavi, rom

yvelaferi daimaxsovros.

Page 97: 451 farenhaitiT

97

montegma magrad CabRuja wigni xelSi. reproduq-

torebi RrialiT ayruebdnen iqaurobas:

_ kbilis pasta „denhemi“.

„xma Caiwyvite, _ gaifiqra montegma, _ pasta ki ara,

mindvris SroSanebze unda vifiqroT“.

kbilis pasta „denhemi“.

„arca Surebis“...

_ kbilis pasta...

„SroSanni velisani“... xma gaikmindeT, xma gaikmind-

eT!“

_ kbilis pasta...

montegma swrafad gadaSala wigni da facifuciT

dauwyo furcvla. igi brmasaviT usvamda TiTebs Ti-

Toeul asos, Tvaldauxamxameblad dascqeroda

striqonebs.

_ denhemi. gadmogcemT aso-aso: d-e-n...

„arca Surebis, arca“...

cxrilis naxvretebidan Camocvenili cxeli qviSis

usiamovno xriali!

_ denhemi saucxooa!

„vifiqroT SroSanebze... _ SroSanebi, SroSanebi“.

_ denhemi kbilis sadezinfeqcio saSualebaa...

„gaCumdi, gaCumdi, gaCumdi!“..

es iseTi SemaZrwunebeli RaRadisi da moTqma iyo,

rom TviTon montegic, Tavisdauneburad, zeze wamovar-

da. saxe areoda da gaswiTleboda, tuCebi moRrecoda

da gaficxeboda, xelSi ki magrad CaebRuja gadaSlili

wigni.

xmauriani vagonis mgzavrebi SeSinebulni miawyd-

Page 98: 451 farenhaitiT

98

nen kedlebs. erTi wamis win ki yvela mSvidad ijda

skamze da radios ayolebda fexs: kbilis pasta „den-

hemi“, „denhemi“ _ kbilis saukeTeso eleqsiri. kbilis

pasta _ „denhemi“, „denhemi“, „denhemi“, erTi, ori. erTi,

ori, sami. erTi, ori, sami. isini TavisTvis butbutebd-

nen _ pasta, pasta, pasta.

vagonis radio valSi ar darCa montegs da mTeli

tona musika daayara Tavze. es musika Tunuqis, spilen-

Zis, vercxlisa da TiTbris JRarunisa da gruxunis

narevi iyo.

mgzavrebi mTlianad damorCilebodnen am xmebs, arc

ki cdilobdnen gaqceodnen, Tumca gasaqcevic arsad iyo

_ veeba pnevmaturi matarebeli isariviT miqroda mi-

wis qveS.

„SroSanni velisani“...

_ denhemi!

_ SroSanebi-meTqi!

xalxi TvalmouSoreblad misCereboda montegs.

_ dauZaxeT dacvas!

_ kaci gagiJda!

_ sadguri „nol viu“!

matarebeli sisiniT SeCerda.

„nol viu“ _ xmamaRla gamoacxada radiom.

_ denhemi, _ gaisma TiTqmis CurCuliT.

_ SroSanebi... _ odnav gasagonad amoilaparaka mon-

tegma.

vagonis kari stveniT gaiRo. montegi adgilidan

ar iZroda. karma amoixvneSa da daxurva daiwyo. mon-

tegma kvlav iyvira, oRond axla gonebaSi, win gavarda,

mgzavrebi gverdze miyar-moyara da Zlivs moaswro

Page 99: 451 farenhaitiT

99

vagonidan gasvla.

montegi ukanmiuxedavad garboda gvirabis TeTr

filaqanze da yuradRebas ar aqcevda eskalators, rad-

gan undoda egrZno, rom xelebi da fexebi aqvs, rom

filtvebi ekumSeba, eSleba da TiToeul amosunTqvasa

Tu CasunTqvaze yels civi haeri uwvavs. ukan ki

fexdafex mosdevda: „denhemi, denhemi, denhemi!“

matarebelma gveliviT daisisina da xvrelSi gauCi-

narda.

* * *

_ vin aris?

_ montegi var!

_ ra gnebavT?

_ SemomiSviT.

_ me araferi damiSavebia!

_ marto var, dalaxvros eSmakma!

_ daificeT!

_ yvelafers geficebiT!

kari nel-nela gaiRo da faberma gareT gamoixeda.

dRis sinaTleze igi Zalze moxuci, susti da metismetad

damfrTxali Canda. kaci ifiqrebda, am moxucs wlebis

ganmavlobaSi ar gamoudgams saxlidan fexio.

faberis saxe da TabaSiriT Selesili kedeli, Ria

karidan rom moCanda, erTi ferisa iyo. tuCebi, Rawve-

bi, Tma da Camqrali Ria cisferi Tvalebic TeTri ge-

gonebodaT.

moxucma Tvali mohkra montegis iRliaSi amode-

bul wigns da uceb Seicvala _ axla igi arc winande-

burad moxuci da Ronemixdili Canda da TandaTan

Page 100: 451 farenhaitiT

100

SiSic gauqra TvalebSi.

_ mapatieT, xom iciT, frTxilad unda iyos kaci, _

faberi kvlav wigns misCereboda, _ ese igi, ar mo-

matyueT.

montegma oTaxSi Seabija. kari daiketa.

_ dabrZandiT, _ faberi ukan-ukan midioda da Tan

ise mieSterebina Tvali wignisaTvis, TiTqos eSinoda,

arsad gauCinardeso. montegis pirdapir, Ria karidan,

moCanda sawoli oTaxi. magida raRac xelsawyoebiTa

da rkinis iaraRebiT iyo savse. montegma mxolod

Tvalis gadavleba moaswro, radgan moxucma SeamCnia

stumris daintereseba, swrafad mitrialda da kari

gamoxura.

faberi karebTanve darCa da akankalebuli xeliT

moeWida saxelurs. mere yoymaniT gadaitana mzera

montegze, romelic ukve damjdariyo da wigni muxle-

bze daedo.

_ es wigni... saidan...

_ movipare.

faberma pirvelad Sexeda saxeSi montegs:

_ Tqven mamaci yofilxarT!

_ ara, _ Tqva montegma, _ coli mikvdeba, megobari

gogona momikvda, qali, ki, romelic SeiZleboda Cemi

megobari gamxdariyo, sul ocdaoTxi saaTi arc aris,

rac dawves. Tqven erTaderTi adamiani xarT, romel-

sac Cemi daxmareba SeuZlia. unda vnaxo. unda...

faberma mouTmenlad gaiwoda xeli wignisken:

_ SeiZleba?

_ inebeT, _ montegma maSinve miawoda wigni.

_ ramdeni xania aRar minaxavs! me morwmune ar var,

Page 101: 451 farenhaitiT

101

magram didi xnis winaT... _ faberma wigns furcvla

dauwyo. drodadro SeCerdeboda da ramdenime fra-

zas CaikiTxavda xolme, _ diax, zustad iseTia. RmerTo,

eseni ki rogor amaxinjeben satelevizio kedlebze.

qriste dRes Cveni erT-erTi „naTesavia“. neta Tu ic-

nobda zecieri mama Tavis Svils im tansacmelSi, dRes

rom gamovawyveT, ufro sworad _ rom gavaSiSvleT.

axla adamiani namdvil pitnis kanfetad iqca, romel-

sac Saqrisa da saxarinis cremli Camosdis, Tuki Cum-

Cumad ar cdilobs reklama gauwios raime saqonels,

uromlisodac, TiTqos morwmunes sicocxle ar Seu-

Zlia.

faberma wigni daynosa.

_ iciT Tu ara, rom wignebs muskatisa Tu Soreuli

qveynis sxva romeliRac saneleblis suni udis? bavS-

vi rom viyavi, sul wignebs vynosavdi. RmerTo, ramde-

ni kargi wigni arsebobda, sanam dawvis brZanebas gas-

cemdnen... _ faberma ramdenime gverdi gadaSala, _ mis-

ter monteg, Tqven winaSe mxdali adamiani dgas. me karga

xniT adre vicodi, saiT midioda saqme. magram araferi

vTqvi. me erT-erTi imaTgani var, erT-erTi miamiti,

romelsac SeeZlo xma aemaRlebina. Tumca maSin „dam-

naSaveebs“ aravin usmenda, magram mainc unda amomeRo

xma. me ki viyuCe da amiT namdvil damnaSaveTa jgufs

SevuerTdi. bolos ki, roca daadgines, daewvaT wigne-

bi da es saqme mexanZreebs daavales, cota wavibuzRune

da gavCumdi. gavCumdi, radgan aravin amyva, aravin dami-

Wira mxari. axla ki Zalze gvian aris.

faberma biblia daxura.

_ axla miTxariT, risTvis moxvediT!

Page 102: 451 farenhaitiT

102

_ me aravin mismens: kedlebs ver davuwyeb lapar-

aks. isini aqeT Camyvirian yurSi. cols ver vesaubre-

bi, igi kedlebs usmens. me ki minda vinmem momisminos.

didxans, didxans rom vilaparako, iqneb raime Wkvia-

nuri gamovides. amas garda minda, maswavloT, Tu

rogor gavigo wakiTxuli.

faberi yuradRebiT miaCerda montegis xmel-xmel,

molurjo saxes.

_ ram agaforiaqaT? ram gagagdebinaT xelidan mex-

anZris CiraRdani?

_ ar vici... Cven yvelaferi gvaqvs imisTvis, rom bed-

nierad vigrZnoT Tavi, magram mainc ar varT bednier-

ni. raRac gvaklia. bevri vifiqre da davaskveni, rom

erTaderTi, rac amJamad aRar gvaqvs _ wignebia. wignebi,

romelTac ager ukve aTi-Tormeti welia vwvav. amit-

om gadavwyvite, rom wignebi mixsnida.

_ Tqven gamousworebeli romantikosi yofilxarT.

es sasacilo iqneboda, seriozuli rom ar iyos. Tqven

wignebi ki ara, is gakliaT, rac odesRac ewera maTSi.

igive SeiZleba gadmoscen dRevandel programebSi.

radiosa da televiziasac SeuZlia iseTsave usazRvro

Segnebisa da yuradRebisken mogviwodos, gviCvenos, rom

wvrilmanebs yuradRebiT movekidoT, magram ase ar

iqcevian. ara, ara, wignebSi gana yvelaferia, rasac Tqven

eZebT? igi yvelgan unda eZeboT _ Zvel gramafonis

firfitebSi, Zvel kinofilmebSi, Zvel megobrebSi. eZe-

beT bunebaSi, sakuTar TavSi! wignebi mxolod erT-erTi

vrceli sacavi iyo, sadac imas vinaxavdiT, risi daviw-

yebisac gveSinoda. wignebSi araviTari jadosnoba ar

aris. mxolod maTi naTqvamia jadosnuri, mxolod is,

Page 103: 451 farenhaitiT

103

rom isini nakuwebisgan mTlian samyaros gvikeraven.

amis mixvedra advili ar iyo. Tqven, albaT, axlac ver

xvdebiT Cemi naTqvamis arss, magram alRoTi grZnobT,

rogor moiqceT da swored esaa dasafasebeli... ma-

gram Cven sami ram gvaklia: pirveli _ iciT, ratom

aris Zvirfasi aseTi wignebi? imitom, rom isini xarisx-

ianebi arian. axla, ra aris xarisxi? es, Cemi gagebiT,

wignis sxeulia. ai, am wigns aqvs Tavisi formebi, Tavi-

si damaxasiaTebeli niSnebi. igi SeiZleba mikrosko-

piT gaisinjos da maSin dainaxavT, rom wignSi sisxl-

Warbi sicocxle Cqefs. rac meti foria, miT ufro mar-

Tlad da dawvrilebiT aSuqebs cxovrebas wignis Ti-

Toeuli kvadratuli duimi, miT ufro mxatvrulia

wigni. ai, aseTia Cemi ganmarteba. meti cocxali de-

talebia saWiro, Tanac axal-axali. kargi mwerali

cxovrebis SuagulSi trialebs, saSualo _ napir-na-

pir uvlis, cudi ki Zalas xmarobs masze da mere buze-

bis wasabilwavad tovebs.

axla xom gesmiT, ratom iwveven wignebi aseT si-

Zulvilsa da SiSs! isini gviCveneben formebs cxovre-

bis saxeze. fufunebis maZiebelT ki undaT, mxolod

sanTeliviT dawmendil, ufero, ubewvo da arafris

mTqmel saxes uyuron. Cven axla iseT droSi vcx-

ovrobT, rom yvavilebic ki uars amboben wvimis wy-

alsa da noyier niadagze da cdiloben TavianTi Tan-

amoZmeebiT daikmayofilon SimSili. magram TviT caSi

anTebuli Tvalwarmtaci feierverkic xom miwieri

qimiis pirmSoa!

Cven ki ratomRac vfiqrobT, rom SegviZlia visazr-

dooT da aRvizardoT yvavilebiTa da feierverke-

Page 104: 451 farenhaitiT

104

biT ise, rom ar gaviaroT cikli, romelsac sinamd-

vilisken mivyavarT. gagigoniaT legenda herkulessa

da anteosze? goliaT moWidaves, anteoss ganusazRvre-

li Zala eZleoda, vidre mtkiced edga miwaze fexi, ma-

gram herkulesma miwas moswyvita, haerSi aitaca da

sul advilad daamarcxa. es legenda Cven, am qalaqis

mcxovreblebs gvesadageba, an arada, me sul araferi

gamegeba am cxovrebisa. ai asea. es _ pirveli, rac Cven

gvaklia. xarisxi _ codnis qsovili, codnis sxeuli!

_ meore?

_ mocaleoba.

_ ki magram, Cven xom uamravi Tavisufali dro gvr-

Ceba samuSaos Semdeg.

_ marTalia. Tavisufali dro bevri gvaqvs, magram

gana fiqris droc gvaqvs? an saaTSi asi milis siC-

qariT miaqroleb manqanas da mxolod imaze fiqrob,

rom raimes ar daejaxo, an raime TamaSiT erTobi, an

oTaxSi zixar, romelsac kedlebad satelevizio ekra-

ni aqvs. am ekrans ki kamaTs ver dauwyeb. Tumca gamo-

saxuleba metismetad realuria. igi samganzomilebi-

ania da TiTqos xelis Sexebac ki SegiZlia. kedlebi

gveubnebian, rac unda ifiqroT da TavianT azrebs gi-

Wirxnian TavSi. „es marTali unda iyos. TiTqos sima-

rTlesa hgavs“, _ fiqrobT Tqven da ise swrafad mid-

ixarT viRacis mier winaswar gamoyvanil daskvnasTan,

rom Tqveni goneba veRar aswrebs Tqvas, _ es ra sisule-

leao.

_ mxolod „naTesavebia“ namdvili xalxi.

_ ra brZaneb?

_ Cemi coli ambobs, _ wignebi naklebad realurebi

Page 105: 451 farenhaitiT

105

ariano.

_ RvTis wyalobiT, marTlac asea. Tqven SegiZliaT

daxuroT wigni da SeisvenoT. Tqven wignis mbrZanebe-

li xarT. magram, aba miTxariT, ginaxavT adamiani,

romelmac CarTo sastumros kedlebi da mere moax-

erxa Tavi daexsna misi klanWebisgan? igi Tavis neba-

survilze gatrialebT. igi iseTsave garemod iqceva,

rogoric namdvili samyaroa. igi TviTon iqceva WeS-

maritebad. wigni SeiZleba uaryo gonebis gansjiT, ma-

gram miuxedavad Cemi ganswavlulobisa da skepti-

cizmisa, verasodes vajobe asinstrumentian simfoniur

orkestrs, romelic Cveni gasaocari sastumro oTax-

is mdidrulad Seferadebul samganzomilebian kedel-

Si Cndeba xolme. rogorc xedavT, Cemssastumro oTax-

Si baTqaSiT Selesili oTxi kedeli maqvs da ai, kidev

es, _ moxucma ori patara rezinis sacobi daanaxva, _

amiT yurebs vicob xolme, roca miwisqveSa matarebelSi

vjdebi.

montegma Tvali daxuWa da Caiduduna:

_ kbilis pasta „denhemi“. „arca Surebis, arca

sTavs“... saiT mivdivarT? viTom wignebi gvixsnis?

_ mxolod maSin, Tu mesame ram gveqneba. pirveli,

rogorc mogaxseneT, Cveni codnis xarisxia, meore _

Tavisufali dro, rom es codna SeviTavsoT, mesame _

gvqondes ufleba, ise moviqceT, rogorc am pirveli

ori pirobis Sesrulebis Semdeg miviCnevT saWirod.

magram me ver warmomidgenia, ra unda gaakeTos erTma

mixrwnilma moxucma da gaborotebulma mexanZrem, axla

rom ukve ise CavefaliT talaxSi, rom...

_ me wignebi SemiZlia viSovo.

Page 106: 451 farenhaitiT

106

_ es metad saxifaToa!

_ me xom mainc daRupuli var. zogi Wiri margebe-

lia: roca dasakargavi araferi gaqvs, arc arafrisa

geSinia.

_ saintereso azri gamoTqviT, _ gaicina faberma, _

Tanac arsaidan ar gaqvT amokiTxuli!

_ nuTu wignebSi amisTana azrebi weria? me ki uceb

momivida TavSi.

_ miT ukeTesi. ese igi gangeb, CemTvis, vinmesTan an

Tundac sakuTari TavisTvis ar mogigoniaT?

montegi win gadaixara:

_ ai, ra movifiqre am saRamos: Tu wignebi marTla

ase Zvirfasia, Cven iqneb sabeWdi dazga gveSova da

ramdenime egzemplari dagvebeWda...

_ vin Cven?

_ Tqven da me.

_ o, ara, _ faberi fexze wamoxta.

_ momismineT mainc, ras vapireb.

_ Tu damaJindebiT, iZulebuli gavxdebi, Cemi saxl-

idan gagagdoT.

_ ki magram, sul ar gainteresebT?

_ ara, sul ar mainteresebs iseTi saubari, risTvisac

cocxlad damwvaven. mxolod maSin mogismendiT, Tu

TviTon saxanZro sistemis dawvaze midgeboda saqme.

Tqven rom dagepirebinaT ramdenime wignis gadabeWd-

va da mere isini mTeli Cveni qveynis mexanZreTa binebSi

dagemalaT, raTa amiT TviTon cecxlis gamCaRebelis

rigebSi dageTesaT eWvi da dabneuloba, ai, maSin ki

vityodi _ vaSa Tqvens vaJkacobas-meTqi.

_ wignebi mivugdo, mere gangaSi avtexo da mexan-

Page 107: 451 farenhaitiT

107

ZreTa saxlebi davawvevino, ara?

faberma warbebi aswia, cota xans ise miaSterda

montegs, TiTqos pirvelad xedavso da mere Caila-

paraka: „ara, vixumre“.

_ Tqven fiqrobT, rom Rirs amis gakeTeba? danamd-

vilebiT unda vicode, rom es gviSvelis...

_ magas darwmunebiT veravin getyviT! iyo dro, roca

yvela wigni gvqonda da mainc frialo kldes veZeb-

diT gadmosaxtomad. magram Cven Tavisuflad sunTqvis

saSualeba unda gvqondes. Cven codna unda davibrunoT

da, albaT, erTi aTasi wlis Semdeg ufro dabal kldes

avirCevT gadmosaxtomad. wignebi xSir-xSirad Segvax-

seneben, Tu ra virebi da regvenebi varT. isini keis-

ris pretorianul dacvas hgvanan, romelic zeimis dros

CasCurCulebda xolme mbrZanebels: „gaxsovdes, keisa-

ro, rom Senc mokvdavi xar“. mosaxleobis umetesobas

ar SeuZlia imogzauros, xalxs esaubros, msoflios

sxvadasxva qalaqi moiaros. Cven arc dro gvaqvs, arc

fuli da arc megobrebi gvyavs. yovelive, rasac Tqven

eZebT, monteg, arsebobs amqveynad, magram CvenisTana

adamians mxolod erTi procenti SeuZlia naxos. dan-

arCeni oTxmocdacxrameti ki wignebiT unda SeiTvi-

sos. Tqven ki nurc garantias iTxovT da nurc imas

fiqrobT, rom mxolod romelime adamiani, manqana an

biblioTeka mogitanT xsnas. TviTonve unda gaikvli-

oT gza da Tu daixrCobiT, is mainc gecodinebaT, rom

napirisken geWiraT gezi.

faberi wamodga da bolTis cemas mohyva.

_ mere? _ Seexmiana montegi.

_ weRan guliT laparakobdiT?..

Page 108: 451 farenhaitiT

108

_ ra Tqma unda!

_ unda iTqvas, rom Zalian eSmakuri gegmaa.

faberma SeSfoTebiT mixeda sawoli oTaxis kars,

yvela mexanZris saxls cecxli moedeba da kvalic aRar

darCeba am gamcemlobis kerebisgan. ra sanaxaoba iqneba!

salamandra sakuTar kuds CanTqavs. oh, RmerTo!

_ me yvela mexanZris misamarTi maqvs. Tu raime

saidumlo organizacias...

_ veRaravis endobi kaci, esaa mTeli ubedureba. me,

Tqven, kidev vin unda gaaCaRos xanZari?

_ nuTu aRar arian Tqvennairi profesorebi? aRar

darCnen yofili mwerlebi, istorikosebi, lingviste-

bi?

_ daixocnen an ukve Zalian daCaCanakdnen.

_ rac ufro moxuci iqneba, ukeTesia _ ufro ver

miitanen eWvs. albaT uamravi aseTi nacnobi gyavT, ara?

_ ki, arian, magaliTad msaxiobebi, romelTac mrava-

li welia aRar uTamaSiaT pirandelos, Sousa da Se-

qspiris piesebSi. es piesebi xom zedmiwevniT marTlad

asaxaven cxovrebas. SegviZlia maTi mrisxaneba gamov-

iyenoT. SegviZlia, agreTve gamoviyenoT im istori-

kosebis samarTliani aRSfoTeba, romelTac ager

ormoci welia, erTi striqonic ar dauweriaT. mar-

Tlacda, SegveZlo Segveqmna jgufebi, sadac fiqrsa da

kiTxvas vaswavlidiT adamianebs.

_ marTalia! SegveZlo!

_ magram yovelive es zRvaSi wveTi iqneba. mTeli

kultura ganadgurebulia. saWiroa mTlianad gada-

vadnoT misi ConCxi da mere xelaxla CamovasxaT. Rm-

erTo didebulo, es gana advili saqmea! amisTvis gana

Page 109: 451 farenhaitiT

109

sakmarisia, kvlav xelSi aiRo wigni, romelic naxevari

saukunis win gadade gverdze. nu dagaviwydebaT, rom

mexanZreebs arc ise xSirad uCndebaT saqme. xalxma

TviTon, Tavisi nebiT miatova wignebis kiTxva...

drodadro Tqven, mexanZreebi, sacirko warmodgenas

marTavT _ saxlebs wvavT da brboc erToba cecxlis

yurebiT. magram es mxolod misamReria, mTavari hangi

ki, romelsac yvela ayolebs xmas, sul sxvaa. amboxebis

msurveli, albaT, TiTebze CamoiTvleba da imaTganac

umetesoba, Cemi ar iyos, mxdalia. moaxerxebT „TeTr

klounze“ swrafad cekvas an „baton mTavar iluzion-

istsa“ da „naTesavebze“ xmamaRla yvirils? Tu moax-

erxebT, maSin iolad gaimarjvebT, monteg. asea Tu ise,

Tqven suleli xarT. xalxi xom marTlac mxiarulobs

da erToba.

_ mere TviTmkvlelobiT amTavreben sicocxles an

sxvebs xocaven.

mTeli saubris ganmavlobaSi aRmosavleTisken

ganuwyvetliv mifrinavdnen bombdamSenebi, magram mon-

tegma da faberma mxolod axla miaqcies yuradReba

xmaurs, dadumdnen da yuri miugdes reaqtiuli Zrave-

bis guguns, romelic mTel maT arsebas azanzarebda.

_ moTmineba moikribeT, monteg. omi Zirfesvianad

amoJlets „naTesavebs“. Cveni civilizacia ufsk-

rulisken mieqaneba. gverdze gadeqiT, Torem Tan Cagi-

tanT.

_ ki, magram viRac xom unda iyos mzad, rom xelaxla

daiwyos Seneba, roca yvelaferi daingreva?!

_ rao?! vina?!. isini, visac zepirad axsovs miltoni?!

vinc ambobs, sofokles vicnobo?! imaT SeuZliaT gaax-

Page 110: 451 farenhaitiT

110

senon gadarCenilebs, rom adamianebs keTili Tvise-

bebic aqvT?! gadarCenilebi maT ki ar mousmenen _ qvebs

wamoavleben xels da erTmaneTs daerevian. Sin dab-

rundiT, monteg! dabrundiT da daiZineT! ratom flan-

gavT Tqvens bolo saaTebs. borbals atrialebT da

Tan Tavs arwmunebT, ciyvi ar varo.

_ maSasadame, Tqven aRaraferi gaRelvebT.

_ me ise maRelvebs yovelive es, rom cudad vxdebi.

_ mere ar gindaT, daxmarebis xeli gamomiwodoT?

_ Rame mSvidobisa, Rame mSvidobisa.

montegis xelma biblia aiRo magididan.

montegi xedavda Tavisi xelebis moqmedebas da

Zalian ukvirda.

_ gindaT am wignis mflobeli iyoT? _ hkiTxa man

fabers.

_ mag wignSi naxevar sicocxles mivcemdi.

montegi idga da eloda, Tu ra moxdeboda...

mcire xnis Semdeg misma xelebma, ori cocxali ad-

amianis msgavsad, wignidan furclebis amogleja daiw-

yo.

xelebma wigns jer forzaci moaxia, Semdeg pirve-

li gverdi, Semdeg meore...

_ idioto, ras sCadixar?! _ faberi damduRruliviT

wamovarda fexze da xelebSi eca montegs. montegma

moiSora igi da furclebis gleja ganagrZo. kidev

eqvsi furceli dacvivda iatakze. montegma isini

wamokrifa da faberis Tvalwin daWmuWna.

_ nu, nu izamT! _ akvnesda moxuci.

_ vis SeuZlia damiSalos? me xom mexanZre var. Sem-

iZlia dagwva kidec!

Page 111: 451 farenhaitiT

111

moxucma TvalebSi Sexeda montegs:

_ ara, amas ar CaidenT!

_ SemiZlia, Tu movindome!

_ wigni! nuRar daxevT!

faberi skamze daeSva. saxe gahfiTreboda, tuCebi

ukankalebda.

_ nuRar mawvalebT, daviRale. miTxariT, ra gin-

daT?

_ minda, rom maswavloT!..

_ kargi, kargi...

montegma magidaze dado wigni, daWmuWnili furclebi

gaaTavTava da sworeba dauwyo. moxuci daRlili

TvalebiT umzerda mis saqmianobas, mere Tavi ise

gaiqnia, TiTqos unda moZalebuli Zili gaifrTxoso

da hkiTxa:

_ monteg, cota fuli xom ar geqnebaT?

_ ki, maqvs, oTxasi Tu xuTasi dolari. rad gindaT?

_ momitaneT. erT kacs vicnob, romelic Cveni kole-

jis gazeTs beWdavda am naxevari saukunis winaT. es im

weliwads iyo, roca semestrisdasawyisSi Sevedi klasSi

da vnaxe, rom mxolod erT students gamoucxadebia

survili, Seeswavla dramaturgia esqiledan o’nilamde.

warmogidgeniaT?! maSin iseTi grZnoba mqonda, TiTqos

mSvenieri yinulis qandakeba dneboda gzebze. maxsovs,

gazeTebi giganturi farvanebiviT iRupeboda. aravin

cdilobda, gadaerCina isini, guli aravis swydeboda.

mere mTavroba mixvda, rom Zalian sasargeblo iqne-

boda, Tu xalxi mxolod vnebian tuCebsa da mucelSi

amortymul muStze daweril wigns waikiTxavda da

Tqven, cecxlismfrqvevlebs, mogiwodaT dasaxmareblad.

Page 112: 451 farenhaitiT

112

erTi sityviT, gvyavs erTi umuSevari mbeWdavi. Segvi-

Zlia, ramdenime wigni davbeWdoT da davelodoT oms,

romelic arsebuli wyobis safuZvels moSlis da samo-

qmedod gvibiZgebs. ramdenime bombi da _ is kedlis

„naTesavebi“, is takimasxarebi imwamsve Caiwyveten xmas.

uecrad Camovardnil siCumeSi ki albaT gaigoneben

Cvens CurCuls.

orives mzera magidaze dadebuli wignisaken iyo

mipyrobili.

_ me vcdilob, davimaxsovro, _ daiCivla montegma, _

magram es oxeri, Tvals movaSoreb Tu ara, maSinve ma-

viwydeba. RmerTo, rogor mindoda, raime mepasuxa

kapitnisTvis. igi Zalian nakiTxia da yvelaferze gamza-

debuli aqvs pasuxi. yovel SemTxvevaSi, ase gaCvenebs

Tavs. daTafluli laparaki icis da meSinia, kvlav ar

momaqcios Tavis Wkuaze. sul erTi kvira gavida mas

Semdeg, rac Slangs navTiT vavsebdi da vfiqrobdi:

RmerTo, ra mxiaruli cxovreba maqvs-meTqi.

moxucma Tavis qneviT uTxra:

_ vinc ar aSenebs, unda daangrios. es ZvelTaganve

ase yofila. ase iqcevian mcirewlovani damnaSaveni.

_ ai, Turme vin vyofilvarT.

_ met-naklebad yvelani aseTebi varT.

montegi karisken gaemarTa, magram Sua gzaze Sedga:

_ ar SegiZliaT, rogorme damexmaroT amaRam, roca

mexanZreTa kapitans davuwyeb laparaks? me jebiri

minda, Torem, roca sityvebis niaRvars momiSvebs, da-

vixrCobi.

moxucma pasuxis nacvlad kvlav SeSfoTebiT Sexe-

da sawoli oTaxis kars. montegma SeamCnia da hkiTxa,

Page 113: 451 farenhaitiT

113

_ ra moxdao.

faberma Rrmad CaisunTqa da karga xnis Semdeg am-

oiTqva suli. mere Tvalebi daxuWa da kvlav am-

oisunTqa. ise, rom mtkiced mokumuli tuCebi arc ki

gauxsnia. bolos xmadabla Cailaparaka: „monteg“.

igi stumrisken mibrunda da axla ukve xmamaRla

mimarTa:

_ wamomyeviT. lamis ise ar gagistumreT saxlidan?!

marTlac rom mxdali da suleli beberi var.

faberma kari gaaRo da oriveni patara sawol

oTaxSi aRmoCndnen. magidaze sazeinklo iaraRebi,

obobas qseliviT wvrili mavTulis xviebi, cicqna zam-

barebi, koWebi da kristalebi elaga.

_ es ra aris? _ gaikvirva montegma.

_ Cemi saSineli simxdalis damamtkicebeli. me mrava-

li welia am kedlebSi vcxovrob da mxolod Cemi

fiqrebi myavs megobrad. eleqtro da radioxelsawy-

oebiT Cxirkedelaoba Cemi erTaderTi gasarTobia.

swored Cemi simxdalisa da amave dros meamboxe su-

lis wyalobiT Sevqmeni ai, es!..

faberma magididan liTonis patara, mwvane sagani

aiRo. igi 22 kalibris tyviaze didi ar iqneboda.

_ axla saamiso Tanxa sad viSove, ara? raRa kiTxva

unda, rom birJaze vTamaSobdi. birJa xom umuSevar,

araloialurad ganwyobil inteligentTa ukanaskne-

li imedia. diax, birJaze vTamaSobdi, SiSiT vkankaleb

da velodebi, rom vinme damlaparakebeli gamomiCndes.

me TviTon ver vbedavdi, vinmes gamovlaparakebodi.

im dRes, parkSi rom momijeqiT gverdiT, mivxvdi, rom

odesme SemomivlidiT, magram maSin ar SemeZlo ga-

Page 114: 451 farenhaitiT

114

momecno, cecxls gamiCendiT Tu megobrobas SemomTava-

zebdiT. es ukve ramdenime Tvis moTavebuli maqvs, ma-

gram kinaRam ise gagiSviT Sin. ai, aseTi mSiSara var.

_ es yurSi dasamagrebel radiomimRebs waagavs.

_ cotaTi sjobs kidec! es aparati usmens! Tqven rom

yurSi CaidoT, SemiZlia mxarTeZoze wamovwve, beberi

Zvlebic davasveno da mexanZreTa samyarosac vusmi-

no. SemiZlia gavaanalizo monasmeni, aRmovaCino mex-

anZreTa susti mxareebi da Tanac araviTar safrTxe-

Si ar Cavigdo Tavi. me skaSi Camjdari deda futkari

viqnebi, Tqven ki muSa futkari, Cemi moZravi yuri. me

qalaqis yovel kuTxeSi da yovelnair xalxSi Semi-

Zlia mqondes yurebi, rom yvelas movusmino da daskvne-

bi gamovitano. SeiZleba muSa futkari daiRupos, ma-

gram me gadavrCebi. ase rom, rac unda mSiSara iyos

kaci, mainc gabedavs amis gamoyenebas, radgan safrTxe

TiTqmis ar emuqreba. xedavT, ra mcire risks vewevi?

zizRis Rirsi var, ara?!

montegma mwvane tyvia yurSi Caido, moxucma mas mi-

hbaZa da tuCebi aacmacuna:

_ monteg!

xma pirdapir montegis tvinSi ismoda.

_ diax, me mesmis Tqveni.

moxucma gaicina:

_ mec mSvenivrad mesmis.

faberi CurCulebda, magram montegs mkafiod esmo-

da yvelaferi.

_ roca dro dadgeba, wadiT saxanZro sadgurSi. me

TqvenTan viqnebi. modi, erTad movusminoT im Tqvens

kapitans. vin icis, iqneb isic CvenisTanaa, me gikarnaxeb

Page 115: 451 farenhaitiT

115

saTqmels. erTi magrad SevaxuroT. miTxariT, Zalian

gejavrebiT am mxdalTa aparatis gamogonebisTvis?

ai, me am RameSi ggzavniT sabrZolvelad, TviTon ki

safarSi vrCebi. es wyeuli yurebi uSiSrad moismenen

yvelafers, Tqven ki SeiZleba Tavi wagacalon.

_ yvela imas akeTebs, rac SeuZlia, _ daamSvida mon-

tegma da biblia gauwoda, _ aiReT. me Sevecdebi sxva

wigni Cavabaro. xval ki...

_ xval ki me movinaxuleb im umuSevar mbeWdavs. es

mainc SemiZlia.

_ Rame mSvidobisa, profesoro!

_ es ar iqneba mSvidobis Rame, monteg! me mTel Rames

SenTan viqnebi. abezar koRosaviT avzuzundebi Sens

yurSi, Tuki saWiro iqna, magram mainc mSvidobis Rame-

sa da warmatebas gisurveb.

kari gaiRo da miixura. montegi kvlav Cabnelebul

quCaSi idga, mTeli msoflios pirispir.

* * *

im RamiT TiTqos zecac saomrad emzadeboda.

Rrublebi SeuCerebliv dacuravdnen win da ukan da

maT Soris, xan aq, xan iq, mtvris droSebiviT moCanda

milionobiT varskvlavi. adamians iseTi grZnoba hqon-

da, TiTqos ca sadacaa Camoiqceva, qalaqs nacartutad

aqcevs, mTvare ki uzarmazar xanZrad abrialdebao. ai,

aseTi iyo is Rame.

montegi metrodan amovida. jibeSi fuli edo (fuli

bankidan gamoitana, romelic mTel Rames muSaobda.

bankSi adamianTa nacvlad robotebi emsaxurebodnen

klientebs).

Page 116: 451 farenhaitiT

116

montegs cal yurSi niJararadio edo da siarulis

dros gadacemas usmenda:

„Cven mobilizacia gavukeTeT erT milion kacs. Tu

omi daiwyo, Cven swrafad gavimarjvebT“... diqtoris

xma saidanRac movardnili musikis niaRvarSi CaiZira...

_ aTi milionia mobilizebuli; magram egeni erT

milions acxadeben, rom xalxi ar aRSfoTdes, _ Cas-

CurCula faberma meore yurSi.

_ faberi brZandebiT?

_ diax, gismenT!

_ me ar vfiqrob, mxolod brZanebas vasruleb,

rogorc yovelTvis. Tqven miTxariT, fuli gamoita-

neo da mec gamovitane, ise, rom uari arc ki gamivlia

TavSi. Cemi goneba rodisRa amuSavdeba?

_ ukve amuSavda, radgan ase msjelobT, oRond jer

me unda momendoT.

_ me imaTac vendobodi.

_ mereda, xom xedavT, ra dReSi CavardiT. axla erTx-

ans brmasaviT iborialebT, magram me male gamogi-

wvdiT xels.

_ sul ar minda, rom mimarTuleba Sevicvalo da

mere mainc sxvis dakrulze vicekvo. maSin raRa azri

eqneba Tqvens mxareze gadmosvlas?

_ ai, Tqven ukve dabrZendiT.

montegma fexqveS nacnobi qvafenili igrZno...

fexebs igi Sinisken mihyavda.

_ ganagrZeT, profesoro!

_ gindaT, raime wagikiTxoT? me ise wavikiTxav, rom

dagamaxsovrdeT. me mxolod xuTi saaTi mZinavs Rame-

Si da aRar vici, dro rogor movkla. Tu gindaT, yovel-

Page 117: 451 farenhaitiT

117

Rame wagikiTxavT. amboben, mZinare kaci yvelafers

imaxsovrebs, Tuki CurCuliT elaparakebiano.

_ minda!

_ daviwyoT, _ Sors, qalaqis meore kideSi sustad

aSrialda wignis furclebi, _ iobis wigni!

mTvare amovida. montegi nela miabijebda qvafe-

nilze da uxmod amoZravebda tuCebs.

* * *

saRamos cxra saaTze, roca montegi msubuq vaxSams

amTavrebda, Semosasvlelma karma stumrebis mosvla

amcno maspinZlebs. mildredi sastumro oTaxidan gam-

ovarda da ise swrafad eca kars, TiTqos Tavi vezuvis

amofrqvevisgan unda ixsnaso. stumrebi misis felpsi

da misis bauelsi aRmoCndnen. Tan TiTo martini mo-

eyolebinaT. qalebi ise CainTqnen sastumro oTaxSi,

gegonebodaT, kraterSi Cacvivdneno. montegma Wama

Sewyvita. es qalebi uzarmazar brolis WaRebs hgavd-

nen, romlebic gamudmebiT wkarunobdnen xolme. mon-

tegi TiTqos kedlis miRmac xedavda, rom qalebi Ce-

Siruli katebiviT iRimebodnen.

sastumro ise gruxunebda, rom stumrebi iZulebu-

li iyvnen, kiviliT misalmebodnen mildreds.

montegi saWmlis ReWviT miuaxlovda sastumro

oTaxs da karTan gaCerda.

_ ra SesaniSnavad gamoiyurebiT!

_ marTlac SesaniSnavad!

_ Sen brwyinvaled yofilxar, mili!

_ marTlac brwyinvaled yofila!

_ yvelani mSvenivrad gamoviyurebiT!

Page 118: 451 farenhaitiT

118

_ namdvilad mSvenivrad gamoviyurebiT!

montegi idga da Tvals ar aSorebda maT.

_ mSvidad iyaviT, monteg, _ daariga faberma.

_ me aq ar unda viyo, _ TiTqmis TavisTvis CaiCur-

Cula montegma, _ axla TqvenTan unda movdiode Cemi

fulianad.

_ xvalac moeswreba. frTxilad iyaviT!

_ gasaocari sanaxaobaa! _ wamoikivla mildredma.

erT-erT kedelze viRac qali Tan iRimeboda, Tan

forToxlis wvens svamda.

„rogor axerxebs orives“, _ gabrazda montegi. dan-

arCeni kedlebi rentgenis aparatad qceuliyo da Can-

da, rogor miemarTeboda es gamagrilebeli sasmeli

im qalis saylapavi miliT mouTmenlad momlodine

kuWisken.

uceb sastumro oTaxma reaqtiuli TviTmfrinavis

frTebi gamoisxa da RrublebSi Seinavarda, Semdeg ki

zRvis mwvane talRebSi CayvinTa, sadac wuTis Semdeg

sami TeTri, daRrejili takimasxara erTmaneTs xel-

fexs aWrida. am sanaxaobas TavSeukavebeli xarxaris

talRa mosdevda. kidev ori wuTi da oTaxi qalaqga-

reT aRmoCnda, sadac warmoudgeneli siswrafiT uv-

lidnen avtodroms reaqtiuli avtomobilebi. isini

erTmaneTs ejaxebodnen, ukan ixevdnen da mere kvlav

ejaxebodnen. montegma dainaxa, rogor avarda haerSi

ramdenime kaci.

_ mili, dainaxe, ra moxda?

_ ki, davinaxe!

montegma kedels gaayola xeli da mTavari Cam-

rTveli gadaabruna. gamosaxuleba gaqra. TiTqos

Page 119: 451 farenhaitiT

119

uzarmazari brolis akvariumidan, romelSic gagiJe-

buli Tevzebi daqrodnen, viRacam wyali gauSvao.

samive qalma nel-nela miabruna saxe montegisken,

samivem daufaravi braziTa da siZulviliT dauwyo

mzera.

_ Tqveni varaudiT, omi rodis unda daiwyos? _

hkiTxa montegma stumrebs, _ vxedav, rom qmrebi ar

mogyvnen Tan.

_ oh, isini modian da midian, modian da midian, _

adadRanda felpsi, _ Semovlen, gavlen, Semovlen, gav-

len... piti guSin jarSi gaiwvies. Sin im kviras dab-

rundeba. iq ase uTxres, mokle omi iqneba. sul ormoc-

darva saaTi da yvela Sin dabrundebao. ai, ase uTxres

jarSi. mokle omi iqnebao. piti guSin gaiwvies da

uTxres, _ im kviras Sin iqnebio. mokle omi...

samiveni mousvenrad cmukavdnen skamze da nerviu-

lad miSterebodnen cariel, talaxisfer kedlebs.

_ me sulac ar mawuxebs es ambavi. pitma idardos! _

qalma CaixiTxiTa, _ me ra menaRvleba, TviTon ikiTx-

os. me sul ar vwuxvar...

_ sworedac iqcevi, _ mouwona mildredma, _ Tavisi

saqme TviTon idardos! yovelTvis sxvisi qmari kvde-

bao, amboben.

_ ho, eg mec movismine. me arasodes gamigia, rom omSi

daRupuliyos vinme, fanjridan gadmomxtari ki bevri

minaxavs. ai, glorias qmaric xom gadmoxta gasul kvi-

ras. omSi ki aravin iRupeba.

omSi aravin iRupeba, _ kveri daukra felpsma, _ asea

Tu ise, me da pitma movilaparakeT: araviTari crem-

lebi da araferi amis msgavsi ar iyos. mec mesamed

Page 120: 451 farenhaitiT

120

var daqorwinebuli da pitic. oriveni damoukidebelni

varT. Cven yovelTvis vambobdiT, rom mTavaria, Seni

Tavis baton-patroni iyo. pitma miTxra, Tu momklaven,

Sen ar itiro, maSinve gaTxovdi da Cemze aRar ifiqroo.

_ marTla, magaze gamaxsenda, _ CaurTo mildredma,

_ naxeT, wuxel klara davis xuTwuTiani romani? hoda,

iq erTi qalia, romelic...

montegi mdumared misCereboda qalebs da axsende-

boda bavSvobaSi nanaxi wmindanebi, romeliRac ucxo

rjulis eklesiis kedlebze rom iyo daxatuli. im

arsebaTa mominanqrebuli saxeebi arafers eubneboda

bavSvs, Tumca TviTon didxans idga da esaubreboda

maT.

montegi cdilobda gascnoboda da SenivTeboda am

ucxo rjuls, cdilobda blomad SeesunTqa iqauri

mtveri da sakmeveli. egona, Tu es mtveri da sakmeveli

filtvebidan sisxlSi gadavidoda, igi SeigrZnobda da

Seicnobda am ferad-feradi, faifurisTvalebiani, la-

liviT wiTeltuCeba mamakacebisa da qalebis suls.

magram montegs araferi gamouvida. sruliad araferi!

igi TiTqos ucxour maRaziaSi iyo, sadac misi fuli ar

gadioda. bavSvma xelic mousva wmindanebs saxeze, ma-

gram mainc ver aRegzno _ wmindanebi Tixisa da Taba-

Sirisgan iyvnen Seqmnilni.

axlac ase grZnobda Tavs aq, Tavis sakuTar sastum-

ro oTaxSi. umzerda am sam qals, romlebic mousven-

rad cmukavdnen skamze, qaCavdnensigarets da kvamls

bolqva-bolqvad uSvebdnen haerSi. isini xan gamox-

unebul Tmas isworebdnen, xan ki frCxilebze imzire-

bodnen, romelTac TiTqos montegisTvalebidan mo-

Page 121: 451 farenhaitiT

121

etacaT siwiTle. qalebi Zalian Seawuxa am daZabulma

siCumem da roca montegma, rogorc iyo, Caylapa bolo

lukma, samiveni win gadaixarnen da mouTmenlad mi-

ugdes yuri mis swraf sunTqvas.

sami carieli kedeli sami goliaTis Subls waaga-

vda. am goliaTebs TiTqos usizmro ZiliT eZinaT.

montegs moeCvena, rom es Sublebi mlaSe ofliT iyo

dacvaruli. rac ufro didxans grZeldeboda siCume,

miT ufro meti ofli mosdiodaT goliaTebs, miT ufro

iZabeboda iqauroba da igrZnoboda, rom irgvliv yve-

laferi TrToda, haeri, kedlebi, mouTmenlobisgan SeS-

lili qalebi. yovelwams mosalodneli iyo, rom es

yvelaferi xmamaRla aSiSindeboda da gaskdeboda.

_ modi, visaubroT, _ amoidga montegma ena.

qalebi SekrTnen da montegs miaCerdnen.

_ rogor arian Tqveni Svilebi, misis felps?

_ Tqven xom iciT, rom Svilebi ar myavs! aba, rome-

li WkuaTmyofeli iyoliebs Svilebs, _ wamoiZaxa mi-

sis felpsma, romelic TviTonac ver mimxvdariyo, ra-

tom anerviulebda am kacis yureba.

_ me sxva azris var, _ Caeria saubarSi misis bauel-

si, _ me ori Svili myavs, oRond orivejer sakeisro

gavikeTe. maS im tanjva-wamebas xom ar gadavitandi

Rlapis gulisTvis? xalxi xom unda gamravldes, ad-

amianTa modgma xom ar unda amowydes. garda amisa,

bavSvebi xandaxan mSoblebs emgvanebian da es Zalian

kargia. ori sakeisro kveTa da morCa! Cemma eqimma

miTxra: gakveTa aucilebeli ar aris, menjebi kargi

gaqvs, yvelaferi normalurad mimdinareobso, magram

me daviJine.

Page 122: 451 farenhaitiT

122

_ sakeisroTi gaCndnen Tu ise, bavSvebi mainc

saSinelebaa. rad gindoda Svilebi, Tu suleli ar xar?

_ dagesla igi misis felpsma.

_ oriveni skolaSi gavyare da aT dReSi erTxel

modian Sin. ase rom, TveSi sam dRes vnaxulob. amas

gauZlebs kaci, radgan maSinac sastumro oTaxSi Sevyri

da kedlebs CavurTav xolme. isea, rogorc tansacme-

li garecxo: Cayri sarecx manqanaSi da Tavs daaxurav!

meti araferia saWiro, _ misis bauelsma CaixiTxiTa, _

kocnas arc ki ifiqreben, _ ufro imas cdiloben, TavSi

wamiTaqon. madloba RmerTs, jerjerobiT SemiZlia

xurda davubruno.

qalebma gulianad gadaixarxares.

mildredi cota xans Cumad ijda. mere, roca dain-

axa, montegi kvlav karSi dgas da wasvlas ar apirebso,

taSi Semohkra da SesZaxa:

_ modi, politikaze visaubroT, gais esiamovneba.

_ Zalian kargi iqneba, _ dauWira mxari misis bauels-

ma, _ wina arCevnebze mec da sxvebmac, ra Tqma unda, no-

bls miveciT xma. Cemi azriT, igi erT-erTi yvelaze

sasiamovno mamakacia, vinc ki odesme prezidenti gamx-

dara.

_ marTalia. gaxsovT, is kaci rogori iyo, noblis

metoqed rom gamoiyvanes?

_ kargi vinme ki iyo, ara? ubralo, dabali, Seuxe-

davi mamakaci Canda da arc gaparsuli da davarcxni-

li iyo, rogorc wesi da rigia.

_ ra WkuaSi mouvida opozicias misi wamoyeneba?

SeiZleba im axovan mamakacs aseTi cerodena daupir-

ispiro? garda amisa, bluc iyo, naxevari ver gavigone

Page 123: 451 farenhaitiT

123

misi nalaparakevi da rac gavigone, isic ver gavige.

_ sqelic aris da arc ki cdilobs ise Caicvas, rom

gamxdari gamoCndes, raRa gasakviria, rom didma um-

ravlesobam uinston nobls misca xma. aq saxelebmac

iqonia gavlena. aba, Seadare „uinston nobli“ „hiu-

bert hougs“ da yvelaferi gasagebi gaxdeba.

_ daswyevlos RmerTma! _ gabrazda montegi, _ Tqven

ras icnobT an hougs, an nobls!

_ ratom? oriveni vnaxeT sastumro oTaxis kedle-

bze! imis mere sul eqvsi Tve gavida. hougi sul cxvir-

Si itenida TiTs. pirdapir gavcofdi.

_ hoda, mister monteg, gindodaT amisTana kacisTvis

migveca xma? _ hkiTxa felpsma.

_ nu gvabrazeb, monteg, da kars moSordi, _ RimiliT

uTxra mildredma.

montegma sityvis damTavreba arc ki acala, dere-

fanSi gavida da maSinve mobrunda ukan. xelSi wigni

eWira.

_ gai!

_ jandabas yvelaferi, jandabas, jandabas!

_ eg ra giWiravT xelSi? nuTu wignia? me ki megona,

yvela specialuri swavleba kinofilmebis saSualebiT

warmoebda, _ misis felpsi dabneulad axamxamebda

Tvalebs, _ Tqven saxanZro saqmis Teorias swavlobT,

ara?

_ Teoria Wirs wauRia. es leqsebia!

_ monteg... _ gaisma CurCuli.

_ Tavi damanebeT! _ montegma igrZno, rom raRac

uzarmazar mogugune da mozuzune morevSi trialebda,

_ monteg, Tavi Seikave, nu...

Page 124: 451 farenhaitiT

124

_ gesmodaT amaTi laparaki, faber? gaigeT, ras am-

bobdnen es urCxulebi sxva, TavianT msgavs urCxule-

bze? o, RmerTo! ras ar Cmaxavdnen adamianebze, Svile-

bze, sakuTar Tavze.rogor ixseniebdnen TavianT qmrebs,

rogor warmoudgeniaT omi.

_ daswyevlos RmerTma, me Cemi yuriT vismendi da

ar mjeroda!

_ unda mogaxsenoT, rom me erTi sityvac ar miTq-

vams omze, _ Tqva misis felpsma.

_ me sastikad mZuls leqsebi, _ daamata misis bauels-

ma.

_ odesme mogismeniaT Tundac erTi leqsi?

_ monteg! _ faberis xma yurSi ufxaWunebda montegs,

_ Tqven yvelafers daRupavT. gaCumdiT, sulelo!

qalebi fexze wamocvivdnen.

_ dasxediT!

samiveni dasxdnen.

_ me Sin mivdivar! _ akankalebuli xmiT warmoTqva

misis bauelsma.

_ monteg, monteg, gevedrebi! RvTis gulisaTvis! ras

sCadixarT! _ TiTqmis tiroda faberi.

_ viTom ra moxdeba, erTi leqsi rom wagvikiTxoT

mag patara wignidan? _ ikiTxa misis felpsma, _ me mgo-

ni, Zalian saintereso iqneba.

_ es kanonis darRveva iqneba, _ akivlda misis bauel-

si, _ amas ar CavidenT!

_ ho, magram aba Sexede mister montegs. rogor ety-

oba, rom Zalian unda wagvikiTxos. Tu yuradRebiT

movusmenT, kmayofili darCeba da mere SegveZleba sxva

rame gavakeToT.

Page 125: 451 farenhaitiT

125

misis felpsma Sewuxebulma moavlo Tvali dacar-

ielebul kedlebs.

_ monteg, Tu amas CaidenT, me gamoviTiSebi. dag-

tovebT! _ zuzunebda yurSi koRo, _ aba, ra gamogivaT,

ras daamtkicebT?!

_ xom SevaSineb? ise SevaSineb, rom TvalT daub-

neldeT!

mildredma oTaxi moaTvaliera da hkiTxa:

_ ki, magram, vis elaparakebi, gai!

montegs tvinSi vercxlis nemsi CaerWo:

_ mismineT, monteg! mxolod erTi gamosavali dar-

Ca: yovelive xumrobaSi gaatareT, miafuCeCeT, ise

moaCveneT Tavi, viTom sul ara xarT gabrazebuli, mere

midiT nagvis RumelTan da wigni Sig SeagdeT.

magram mildredma daaswro da akankalebuli xmiT

daiwyo:

_ qalbatonebo, yovel mexanZres neba eZleva weli-

wadSi erTxel erTi Zveli wigni miitanos Sin, raTa

aCvenos Tavis ojaxs, Tu ra sisulele iyo wignebi,

rogor aRizianebda adamianebs da rogor mihyavda

isini sigiJemde. gais unda siurprizi mogiwyoT ama-

Ram: igi apirebs, erTi ram wagikiTxoT imis dasamtki-

ceblad, Tu ra areuloba sufevda winaT. amis mere arc

erTi Cvengani aRar Caiyris TavSi am nagavs. ase ar

aris, Zvirfaso?

montegma magrad mouWira wigns xeli.

_ TqviT „diax“! _ moesma faberis xma da montegmac

maSinve gaimeora:

_ „diax!“

mildredma siciliT gamostaca xelidan wigni:

Page 126: 451 farenhaitiT

126

_ ai, es waikiTxe. ara es ara, es sasacilo leqsi

waikiTxe, dRes rom mikiTxavdi xmamaRla. Tqven erT

sityasac ver gaigebT, Cemi kargebo. sul abdaubdaa.

daiwye, gai! ai, am gverdzea, Zvirfaso!

montegma gadaSlil gverds daxeda. yurSi buzma

Seaqana frTebi:

_ waikiTxe!

_ ra hqvia leqss, Cemo Zvirfaso?

_ „duvris sanapiro“, _ upasuxa montegma da xma Cau-

wyda.

_ hoda, waikiTxe gamoTqmiT, xmamaRla ar aCqarde...

oTaxSi xvati idga. montegi xan cecxli iyo, xam yin-

va. oTaxi TiTqos udabnod qceuliyo. udabnos Suagul-

Si sami skami idga, romlebzec qalebi isxdnen. montegi

win edga maT, aqeT-iqiT irweoda da icdida, vidre mi-

sis felpsi tansacmels gaisworebda da misis bauelsi

TiTebiT Tmis varcxnas morCeboda. mere xmadabla,

borZikiT daiwyo kiTxva. xma TandaTan gaumtkicda da

male es xma mTel udabnoze, TeTr sicarieleze, xvatsa

da udabnoSi msxdom qalebze gabatonda.

zRva rwmenisa

savse iyo odesRac da dedamiwis mrude napirs

moelvare mosasxamis naoWebad etmasneboda.

magram axla,

wuTisoflis Tvaluwvdenel velebidan movardni-

li,

Rameuli qariT ukumiqceuli -

ukacriel qarafebTan

Semzaravad gaSiSvlebul napirebs aCens.

qalebi mousvenrad awrialdnen. montegma ganagrZo:

Page 127: 451 farenhaitiT

127

o, Zvirfaso, erTmaneTis erTgulni viyoT!

wuTisofels xom, saocnebo qveyanas rom hgavs -

egzom mSveniers, sanukvars da mravalferovans,

sinamdvileSi arc siyvaruli abadia, arc sixaruli,

arc mSvidoba, simtkice da gulmowyaleba.

da Cven aq varT, am bindiT mocul udabur velze,

romelsac zogjer gaqceulTa gangaSis xma da

brZolis JiniT anTebulTa yiJina ipyrobs:

velze, sadac Ramis bnelSi erTmaneTis pirispir

mdgarni

verc ki xedaven da ver scnoben erTurTis saxes.

misis felpsi tiroda.

udabnos danarCeni binadarni uxmod usmendnen da

Tvals ar aSorebdnen tirilisgan damaxinjebul me-

gobris saxes. isini ver bedavdnen, xeli SeexoT mis-

Tvis. orives Tavzari dasca grZnobaTa am ucnaurma

afeTqebam. misis felpsi TavSeukaveblad qviTinebda.

TviTon montegic gaocebuli da Tavzardacemuli iyo.

_ Cu, Cu, klara, _ dauwyo damSvideba mildredma, _

dawynardi, nu tiri, ra mogivida?

_ me, me... ar vici, ara, araferi ar vici.uu, uu, _ qviTineb-

da misis felpsi.

misis bauelsi fexze wamodga da mrisxaned miaCer-

da montegs:

_ ai, xedavT?! vicodi, ase moxdeboda! ai, swored ama-

Si mindoda davrwmunebuliyavi. vicodi, rom amas ver

avcdebodiT. me yovelTvis vambobdi: „poezia da crem-

lebi, poezia da TviTmkvleloba, poezia da Rriali da

cudi ganwyobileba“. sisulelea da meti araferi! axla

xom Cemi TvaliT vnaxe. Tqven sazizRari adamiani yo-

Page 128: 451 farenhaitiT

128

filxarT, mister monteg, sazizRari!

_ axla ki... _ daiCurCula faberma.

montegi mibrunda, kedels miadga da wigni spilen-

Zis wnelebiT dafarul, anTebuli Rumlis WrilSi

Seagdo.

_ suleluri sityvebia, saSineli, gulis damRalavi!

_ ganagrZo misis bauelsma, _ ra saWiroa, adamianebma

guli mouklan erTmaneTs? gana cotaa Sesawuxebeli

amqveynad, rom kidev es sisulele ar mivimatoT sa-

tanjvelad!

_ klara, geyofa, klara, _ evedreboda mildredi da

mklavSi eqaCeboda, _ modi, vimxiaruloT, „naTesavebi“

CavrToT, vicinoT, vibednieroT. damSviddi, nu tiri,

modi, qeifi movawyoT!

_ ara, ara, _ Tqva misis bauelsma, _ me axlave Sin

mivdivar. Tu moxvalT, Cemi saxlisa da „naTesavebis“

sanaxavad, keTili da patiosani, me ki Cems dReSi aRar

moval am gadareul saxlSi!

_ wadiT, _ montegi jiqur miaCerda saxeSi stumrebs,

_ wadiT da ifiqreT Tqvens pirvel qmarze, romelsac

gaeyareT, meore qmarze, romelic reaqtiuli manqanis

avariaSi mohyva, mesame qmarze, romelic male daanTx-

evs tvins. wadiT da ifiqreT, ramdeni aborti gagikeTe-

biaT, ifiqreT sakeisroebze, Svilebze, romlebsac Tva-

lis dasanaxavad ejavrebiT. wadiT da CaufiqrdiT, Tu

rogor movediT aqamde da ra gaakeTeT, rom ase ar

momxdariyo. wadiT, damtoveT! _ ukve Rrialebda mon-

tegi, _ male, sanam cemiT ar gamigdixarT gareT!

kari gajaxunda da saxlSi siCume damkvidrda. mon-

tegi martodmarto idga gayinul sastumro oTaxSi,

Page 129: 451 farenhaitiT

129

romlis kedlebs TiTqos gaWuWyianebuli Tovlis feri

edo.

saabazanoSi onkani mouSves. mildredi xelisgulze

ibertyavda dasaZinebeli wamlebis flakons.

_ suleli yofilxar, monteg, suleli, suleli. o, Rm-

erTo, ra suleli...

_ gaCumdiT! _ montegma swrafad gamoiZro yuridan

mwvane tyvia da jibeSi Caido, magram igi jibeSic ga-

nagrZobda zuzuns _ „suleli, suleli, suleli“.

* * *

montegma mTeli bina gadaaqoTa da bolos, rogorc

iqna, ipova wignebi. mildreds macivris ukan Seetena

isini. ramdenime cali aklda da mixvda, rom cols nel-

nela daewyo dinamitis gatana saxlidan. magram mon-

tegi ar gabrazebula. igi mxolod daRlilobas

grZnobda da Tavis Tavs ekiTxeboda _ es ratom Cav-

idineo.

montegma ezoSi gaitana wignebi da Robis Ziras

buCqebSi Camala.

„marto amaRam davtoveb, Torem iqneb mildredma

dResac gaagrZelos wignebis dawva“, _ gaifiqra da Sin

dabrunda, Cabnelebul sawol oTaxs miadga, cols gaex-

maura, magram aravin upasuxa.

montegma mindori rom gadaWra da samsaxurisken

gaemarTa, Seecada Tvali aeridebina klarisa makle-

lanis binis fanjrebidan gamomavali ukuneTi sibnel-

isTvis.

roca miwisqveSa matarebelSi Cajda, mixvda, rom sul

marto darCeniliyo Tavis saSinel SecdomasTan da

Page 130: 451 farenhaitiT

130

guliT mounda amaRam kvlav SeegrZno is saocari siT-

bo da guliTadoba, romelsac faberis megobruli, susti

xma aniWebda. montegs sul ramdenime saaTis nacnobo-

ba akavSirebda faberTan, magram eCveneboda, rom mTe-

li sicocxle erTad gaetarebinaT.

axla montegma icoda, rom mis arsebaSi ori adami-

ani damkvidrebuliyo: erTi _ montegi, romelsac

araferi, TviT sakuTariuvicobac ki ar hqonda Secno-

bili da mxolod gumaniT xvdeboda, rom uvici iyo da

meore _ moxuci mamakaci, romelic amJamad esaubrebo-

da mas da arc maSin Sewyvetda saubars, roca pnevma-

turi matarebeli erTi xangrZlivi amosunTqviT

gaaqrolebda Cabnelebuli qalaqis erTi Tavidan me-

oreSi. igi arc momdevno dReebSi daanebebda Tavs da

Rameebsac montegTan gaatarebda. sulerTia, es Rameebi

ukuneTi iqneboda Tu mTvaris SuqiT ganaTebuli. mox-

uci ar moSordeboda da TandaTan, namcec-namcec daiw-

yebda montegis codnis saganZuris Sevsebas.

bolos, roca iqneba, es saganZuric aivseba da mon-

tegi sul sxva adamianad gadaiqceva. ase uTxra im mox-

ucma. aseTi dapireba misca. maSin montegs faberi dae-

mateba _ anu cecxls wyali da mere, erT mSvenier dRes,

roca yvelaferi erTmaneTSi aireva, daduRdeba da

dacxreba, wylisa da cecxlis nacvlad Rvino gaCndeba.

ori sxvadasxvanairi, erTmaneTis mowinaaRmdege niv-

Tierebisgan mesame warmoiSoba. da dadgeba dRe, roca

montegi ukan moixedavs da mixvdeba, Tu ra uvici yofi-

la aqamde. axlac ki grZnobs, rom ukve daiwyo es xan-

grZlivi mogzauroba, grZnobs, Tu rogor cdilobs

gaeqces sakuTar Tavs.

Page 131: 451 farenhaitiT

131

o, rasasiamovno iyo am xoWosa Tu koRos bzuili, es

daxvewili, bebruli xma. igi jer lanZRavda, Semdeg ki

amSvidebda montegs, romelic am SuaRamisas miwisqve-

Sa daxuTuli sadguridan amovida da kvlav mexanZre-

Ta samyaroSi moxvda.

_ SeicodeT egeni, monteg, SeicodeT, nu dasciniT, nu

CaacivdiT. sul axlaxan Tqvenc magnairi iyaviT. ma-

gaT Rrmad swamT, rom es qveyana mudam ase iqneba. ma-

gaT ar ician, rom es didi Tvalwarmtaci meteori,

romelic almodebuli miqris samyaros sivrceSi, odes-

me raimes daejaxeba da Caqreba. jer ki isini mxolod

kaSkaSs xedaven, Tvalwarmtac mxiarul als, odesRac

Senc sxvas verafers amCnevdi.

im moxucs, monteg, romelic SeSinebuli imaleba Sin

da Tavis sacodav Zvlebs ufrTxildeba, ufleba ara

aqvs sxvas Wkua daarigos, magram mainc getyvi, rom ki-

naRam CanasaxSive CakaliT Cveni wamowyebuli saqme. amis

Semdeg mainc gafrTxildiT. gaxsovdeT, rom me mudam

TqvenTan var. mesmis, rogor moxda yvelaferi da gu-

laxdilad unda giTxra, rom Tqvenma risxvam gamamxne-

va kidec. RmerTo, ra axalgazrdad vigrZeni maSin Tavi!

magram axla minda, rom Tqvenc moxuci iyoT, minda Cemi

simxdalis nawili gadmogdoT. amaRam frTxilad iyav-

iT. im ramdenime saaTis ganmavlobaSi, roca kapitan bitis

gverdiT iqnebiT, ecadeT sul fexis wverebze iaroT,

saSualeba momeciT movusmino, mdgomareoba avwon-dav-

wono. CvenTvis mTavaria, cocxlebi davrCeT. daiviwy-

eT is sacodavi gamoSterebuli qalebi...

_ mgoni ase ubedurad arasodes ugrZniaT Tavi. me

TviTon SevZrwundi, roca misis felpsis tirili gav-

Page 132: 451 farenhaitiT

132

igone. iqneb isini arc tyuian, iqneb ar Rirdes, pirda-

pir Sexedo am cxovrebas. vinc icis, marTlac sjobdes,

daxuWo Tvalebi da mxiarulebis morevSi gadaeSva.

ar vici, me ki Tavs damnaSaved vgrZnob da...

_ ara, magas nu ifiqreb! omebi rom ar arsebobdes,

qveynad rom mSvidoba sufevdes, me TviTon getyodiT,

dro gaatareT-meTqi, magram Tqven ar SeiZleba kvlav

mexanZred iqceT. qveynad jer bevri ram aris mosag-

varebeli.

montegs Sublze oflma daasxa.

_ mismenT, Tu ara, monteg?

_ ra memarTeba, _ Caiduduna montegma, _ fexebi ar

memorCileba. es ra dReSi var! nabiji veRar gadavdgi!

_ mismineT, monteg! damSviddiT, _ daiCurCula mox-

ucma, _ mesmis, vxvdebi, rac gemarTebaT. Tqven geSiniaT,

rom kvlav ar dauSvaT Secdomebi. nu geSiniaT. Sec-

domebi xandaxan SeiZleba sasargebloc ki iyos. roca

me axalgazrda viyavi, Cems sibriyvesa da ucodinar-

obas yovelTvis pirdapir cxvir-pirSi vaxlidi xolme

xalxs da karg maTraxebsac vimsaxurebdi. ormoc wels

rom mivaRwie, Cemi codnis blagvi xmali TandaTan

ailesa da gabasrda. Tu Tqvens uvicobas damalavT,

mujlugunebs aravin wagkravT da veRarafers iswav-

liT. axla ki gadaadgiT fexebi da saxanZro sadgur-

Si mivideT. Cven axla tyupiscalebi varT, amieridan

marto aRar ivliT, amieridan cal-calke sastumroeb-

Si ar visxdebiT. Tu daxmareba dagWirdebaT, roca biti

SemogitevT, me mand viqnebi, Tqvens yurSi, da Cems SeniS-

vnebs mogawvdiT.

montegma igrZno, rom marjvena fexi gadadga win,

Page 133: 451 farenhaitiT

133

mere marcxena.

_ ar damtovoT, megobaro! _ Seevedra igi fabers.

* * *

meqanikuri ZaRli wasuli aRmoCnda, misi bina cari-

eli iyo. saxanZro sadguri TeTr siCumeSi Cafluliyo.

narinjisfer „salamandras“ muceli navTiT amoevso

da eZina. gverdebze erTimeoreze gadajvaredinebu-

li cecxlismfrqvevlebi hqonda asxmuli.

montegma miyuCebuli oTaxi gadaWra, spilenZis Woks

moeWida da iseasrialda sibneleSi, rom ZaRlis daca-

rielebuli binisTvis Tvali ar mouSorebia. guli xan

SeuCerdeboda, xan ki kvlav mouxSirebda cemas. rux

pepelas _ fabers _ cota xniT misZineboda mis yurSi.

biti lukTan ucdida, oRond zurgiT iyo Sebruneb-

uli, TiTqos aravis elodebao.

_ naxeT, _ mimarTa man banqos TamaSSi garTul mex-

anZreebs, _ modis erTi Zalze ucnauri cxoveli, romel-

sac yvela enaze suleli hqvia.

man xeli SeuSvira montegs. es ZRvenis moTxovnas

niSnavda. montegma xelisgulze daudo wigni. bitim ise

moisrola sanagve kalaTaSi, rom saTaurs arc ki daxe-

da, mere sigareti moqaCa da Cailaparaka:

_ „yvelaze didi suleli is aris, visac cota Wkua

mainc aqvs“. keTili iyos Tqveni mobrZaneba, monteg!

imedia, amieridan CvenTan iqnebiT, raki cieb-cxelebam

gagiaraT da gamojanmrTeldiT. erT xel pokers ar

iTamaSebT?

isini magidas miusxdnen. banqo darigda. biti xele-

bze daaCerda da montegma mwvaved igrZno am xelebis

Page 134: 451 farenhaitiT

134

danaSauli. montegis TiTebi im qrcvins waagavdnen,

romelmac raRac daaSava da axla veRar isvenebs. xe-

lebi wuTiT ar isvenebdnen. xan raimes waetanebodnen,

xan jibeebSi emalebodnen bitis mzeras, romelic spir-

tis aliviT lurjida mcxunvare gamxdariyo.

montegma igrZno, rom sakmarisia bitis erTi Se-

berva da xelebi gauxmeba, daekrunCxeba, aRarasodes

daubrundeba sicocxles da samudamod daimarxeba

qurTukis saxeloebSi. amis mizezi ki is aris, rom xe-

lebma patronis daukiTxavad daiwyes moqmedeba, xe-

lebma xom pirvelad Seicnes misi idumali survili:

CaebRujaT wignebi da gaqceuliyvnen. gaqceuliyvnen

da Tan wamoeRoT iobi, ruTi da uiliam Seqspiri. ami-

tom, iyo isini aq, saxanZro sadgurSi, kacis sisxlSi

amosvril xelebs waagavdnen.

montegma naxevar saaTSi orjer miatova TamaSi,

sapirfareSoSi Sevida da xelebi daibana. ukan rom

brundeboda, xelebs magidis qveS malavda.

_ modi, xelebs nu dagvimalav, monteg, _ siciliT

uTxra bitim, _ gana ar gendobiT, magram mainc...

mexanZreebma gadaixarxares.

_ maSasadame, krizisma gaiara da yvelaferi kargad

midis. cxvari Tavis faras daubrunda. „vin aris iseTi,

rom gza ar areodes xandaxan, WeSmariteba maradiulia“,

_ gavyvirodiT xolme Cven, _ vidre gankiTxvis Jami

ar dadga. „is arasodes darCeba marto, vinc keTil-

Sobilur azrebs atarebs gulSi“, _ varwmunebdiT sak-

uTar Tavs. „o, sitkboebav, lamazi sityvebiT gamoxatu-

li codnisa“, _ Tqva ser filip sidnim, magram aleqsan-

dr poupi ki ambobs: „sityvebi foTlebs waagavs: roca

Page 135: 451 farenhaitiT

135

isini xSiria, iSviaTad xarobs maTSi azris nayofi“.

amaze ras fiqrobT, monteg?

_ ar vici...

_ frTxilad! _ Soridan, meore samyarodan Cur-

Culebda faberi.

_ an kidev: „mcire codna saSiSi ramaa. an Rrmad

Caswvdi kastalis wyaros, an sul nu igemeb. iq patara

ylupebi Sxamavs da abruebs gonebas da mxolod ux-

vad daleva afxizlebs mas“.

isev poupia, imave esedan amoRebuli. axla raRas

ityvi?

montegma tuCze ikbina.

_ axlave agixsniT, _ uTxra bitim da Tavis banqos

gauRima, _ Tqvenc xom erTma ylupma dagaTroT. ori-

ode striqoni waikiTxeT da lamis kldidan gadaiCex-

eT, lamis mTeli msoflio aafeTqoT, xalxs Tavebi

mohkveToT, qalebi da bavSvebi miwaze daanarcxoT, av-

toritetebi gaanadguroT. mesmis, monteg, mec gamomic-

dia.

_ me Zalian mSvidad var, _ upasuxa aforiaqebulma

montegma.

_ nu wiTldebiT. me gana gasabrazeblad geubnebi,

ara, namdvilad ar minda Tqveni gabrazeba. iciT, erTi

saaTis win sizmari vnaxe. dasasveneblad wamovweqi da

mesizmra, viTom me da Tqven sastiki kamaTi mogvivida

wignebis Taobaze. saSinlad iyaviT ganrisxebuli da

citatebs RrialebdiT. me ki mSvidad vigeriebdi Tqvens

ieriSebs. „Zalaufleba“ _ vTqvi me, Tqven ki jonsonis

sityvebi moitaneT: „codna Zalauflebaze Zlieria“.

mere me gipasuxeT: doqtor jonsons sxvac uTqvams,

Page 136: 451 farenhaitiT

136

Cemo Zvirfaso-meTqi, da es citata movitane: „im kacs

brZeni ar eTqmis, vinc garkveuls gaurkvevels amjobin-

ebs“. mexanZreebs SeiZleba daeyrdnoT, monteg. sxva

yvelaferi saSineli qaosia!

_ nu usmenT! _ CurCulebda faberi, _ igi cdilobs,

dagabnios. frTxilad iyaviT, Zalian mouxelTebeli

vinmea!

bitim CaixiTxiTa da ganagrZo:

_ mere Tqven mipasuxeT: „WeSmariteba ar daimale-

ba, mkvleloba adre Tu gvian gamomJRavndeba“. „Rmer-

To, es kidev Tavisas ambobs. xandaxan TviT eSmaksac ki

SeuZlia saRvTo wigni daimowmos-meTqi“. mere Sen

Sehyvire: „es epoqa ufro afasebs mooqrul sulels,

vidre idayvebgamoglejil, wmindan brZens“, me ki dav-

iCurCule: „WeSmaritebis sidiades dacva amdablebs“.

Tqven ki iRrialeT: „gvamebs sisxli sdiT iarebidan,

roca mkvleli aqvea!“ me xelze xeli mogiTaTuneT

dagiTxariT: „nuTu aseTi xarbi gaxdiT Cems danax-

vaze“. Tqven ki gahkiodiT: „codna Zalaa! goliaTis

mxrebze Semdgari, goliaTze mets xedavs“. me ki iSviaTi

simSvidiT davasrule Cveni kamaTi mister valeris

sityvebiT: „Cven metaforas sabuTad viCnevT, uazro

sityvebs _ WeSmaritebad, yvelas gvgonia Tavi misani

da momavlis mauwyebeli“.

montegs Tavbru daexva. igi grZnobda, rom umowy-

alod urtyamdnen warbebze, Tvalebze, cxvirze, tuCebze,

nikapze, mxrebze, umweod aweul mklavebze.

montegs undoda eyvira: „geyoT, gaCumdiT, Tqven

yvelaferi aurieT erTmaneTSi, SewyviteT“. bitim

wvrili TiTebi waatana majaSi.

Page 137: 451 farenhaitiT

137

_ RmerTo, es rogori maja gaqvs! kargad ki Sega-

janjRare, ara, monteg? ieso macxovaro, maja ise gicems,

TiTqos omis meore dRe iyos. marto sirenebisa da

zarebis xma aklia. ginda, ganvagrZo saubari? me Zalian

momwons Seni damfrTxali gamoxedva. ra enaze ginda

saubari? suahilze, hindize, literaturul inglisurze?

me samive vici: „Tumca es xom munjTan saubars emgvane-

ba, uili!“

_ yoCaRad iyaviT, monteg! _ Cazuzuna yurSi farvan-

am, _ igi cdilobs wyali aamRvrios!

_ o, rogor SeSindiT, _ ganagrZo bitim, _ me mar-

Tlac sastikad moviqeci, swored iswignebi gamoviyene

Tqvens winaaRmdeg, romlebsac ase ebRauWebodiT da

yvela nabiji da yoveli sityva gagibaTileT. ai, ra

gamyidvelia wigni! ggonia, mxarSi amogidgeba da

swored am dros zurgs Segaqcevs. Turme mowinaaRm-

degesac SeuZlia imaTi gamoyeneba da ai, uceb Sua sa-

flobSi aRmoCndebi Cavardnili, arsebiTi saxelebis,

zmnebisa da zedsarTavebis uwesrigo laSqriT

garSemortymuli. Cemi sizmris bolos me „salamand-

raTi“ movedi da gkiTxeT, erTi gza xom ara gvaqvs-

meTqi. Tqven CamijeqiT da ise movediT saxanZro sad-

gurSi, rom arc erTs ar dagvirRvevia netari dumili.

movdiodiT da ufro da ufro vewyobodiT erTmaneTs,

_ bitim montegis xels TiTebi SeuSva da xeli mow-

yvetiT daeca magidaze, _ yvelaferi kargia, rac kar-

gad mTavrdeba.

montegma araferi upasuxa. igi TeTri qvis qandake-

bas waagavda. ukanaskneli dartymebis gamoZaxili

TandaTan ileoda da sadRac, tvinis mrume mRvimeebSi

Page 138: 451 farenhaitiT

138

ikargeboda. faberic erT-erT mRvimesTan eloda sru-

li siCumis Camovardnas.

...da roca bolos montegis gonebaSi atexili ko-

rianteli dacxra, faberma dinjad daiwyo:

_ Zalian kargi, monteg. man ukve Tqva Tavisi saTqme-

li da Tqvenc yuradRebiT mousmineT. axla ramdenime

saaTis ganmavlobaSi me damigdeT yuri da Cemsasac

getyviT. amis Semdeg ki Tqven TviTon gadawyviteT,

romel gzas unda daadgeT: oRond me minda, rom es

Tqveni sakuTari azri iyos. arc me damijeroT da arc

kapitan bitis. es ki ar dagaviwydes, rom kapitani WeS-

maritebisa da Tavisuflebis erT-erTi yvelaze saSi-

Si mteria _ igi briyvia da gulcivi „umravlesobis“

jogs ekuTvnis. o, RmerTo, es ra saSineli tirania

mogvivline! Cven xom sul sxva sakravze vukravT da

axla Tqven TviTon amoirCieT, vis mousmenT _ Cven

Tu imaT.

montegs is iyo xmamaRla unda epasuxa, rom sagan-

gaSo zarma dareka da saSineli Secdoma aRaravis

Caudenia. Werze mikruli sagangaSo zari ganuwyvetliv

wkrialebda. oTaxis kuTxeSi dadgmuli telefonis

aparati kakuniT iwerda misamarTs.

kapitani biti, romelsac vardisfer xelSi kvlav

banqo eWira, sagangebod gamozomili dinji nabijiT

mivida aparatTan da roca telefoni dadumda, misa-

marTiani qaRaldi moaxia, daudevrad gadaavlo Tva-

li da kvlav Tavis adgilze dajda.

mexanZreebi TvalmouSoreblad umzerdnen TavianT

kapitans.

_ zustad ormoci wami SegviZlia davyovndeT.

Page 139: 451 farenhaitiT

139

swored amdeni mWirdeba, rom jibeebi dagicarieloT,

_ mxiarulad Tqva bitim.

montegma banqo magidaze dado.

_ daiRaleT, monteg? aRar iTamaSebT?

_ ara, aRar viTamaSeb!

_ gamxnevdiT. Tumca, modi SevwyvitoT es xeli da

mere davamTavroT. qaRaldi pirCaRma datove da

saswrafod moemzade. aba, mardad! _ biti wamodga, _ mon-

teg, Tqven isev cudad gamoiyurebiT. meSinia, kvlav avad

ar gaxdeT.

_ ara, kargad var.

_ nu geSinia, kargad iqnebi. es sagangebo SemTxvevaa,

viCqaroT!

isini amoWril iatakSi Caxtnen da ise magrad moe-

Widnen spilenZis Woks, TiTqos qveviT talRebi bobo-

qrobdnen da Woki ukanaskneli imediao. magram Wokma

imedi gaucrua da qveviT, sibneleSi gaaqana isini, sa-

dac ukve ismoda benzinis axalgaRviZebuli drakonis

qSena da frutuni.

_ ehe, he!

manqanam gruxuniTa da RrialiT mouxvia. awivlda

saburavebi, manqanis priala spilenZis rezervuarSi

ise aWyapunda navTi, TiTqos goliaTs muceli

uyuryurebso. montegs drodadro xeli usxltebo-

daslip saxelurze da maSin umweod eWideboda civ

sivrces. qari Tmas uwewavda, pirSi uZvreboda, magram

montegi amas sul ar aqcevda yuradRebas.

montegs gonebidan ar amosdioda is qalebi, saku-

Tar sastumro oTaxSi rom naxa. qalebi, romlebic

neonis qarma gamofita da daacariela. fiqrobda Tavis

Page 140: 451 farenhaitiT

140

sulelur saqcielze: „ra eSmaki SemiCnda, wignis wak-

iTxva ram momandoma“. es xom imas hgavda, xanZris

Caqroba rom moindomo wylismfrqveveli saTamaSo

dambaCiT. ra sigiJea! ra daetaka! ver iqna da ver da-

icxro sibraze! rodis moereva sakuTar risxvas, ro-

dis dawynardeba sabolood?

_ win, win!

montegma zeviT aixeda. bitis adre arasodes wauy-

vania manqana, dRes ki saWes misjdomoda, win gadaweu-

li maRali savarZlidan da mkveTrad axvevinebda man-

qanas okrobokro quCebSi. grZeli, Savi labadis kalTe-

bi ufrialebda da uzarmazar Ramuras amsgavsebda. es

Ramura manqanas mosjdomoda da qars miapobda.

_ win, monteg! Cven msoflio unda gavabednieroT!

bitis vardisferi Rawvebi fosforiviT anaTebd-

nen sibneleSi. kapitani gabrazebuli aRrWialebda

kbilebs.

_ movediT!

„salamandra“ grialiT gaCerda. mexanZreebi moux-

erxeblad xtebodnen manqanidan.

montegs kvlav manqanis civi da priala moajir-

isTvis CaeWida xeli, CawiTlebuli Tvalebi dabla

daexara da fiqrobda: „me amis Cadena aRar ZalmiZs.

rogorRa Sevasrulo es davaleba, rogorRagavaCino

xanZari. ara, me am saxlSi fexs ver Sevdgam!“

biti, romelsac sul axlaxan gadalaxuli qaris suni

udioda, montegs miuaxlovda:

_ ras gaCerebulxarT, monteg!

uxeS CeqmebSi gamowyobili mexanZreebi uzarmazari

obobebiviT uxmaurod gaifantnen aqeT-iqiT.

Page 141: 451 farenhaitiT

141

rogorc iqna, montegma Tavi aswia da mitrialda.

biti pirdapir TvalebSi misCereboda:

_ ra dagemarTaT, monteg?

_ rao?! _ CaiCurCula montegma, _ Cems saxlTan

gavCerebulvarT?!

nawili mesame

`cecxlis zeimi~

* * *

mezobel saxlebSi zedized inTeboda naTurebi. is-

moda karis gaRebis xma, xalxi mouTmenlad eloda

sanaxaobis dawyebas. montegi da biti sxvadasxvanairi

grZnobiT misCerebodnen maT win aRmarTul saxls:

erTs TavSekavebuli kmayofileba ewera saxeze, meore

TiTqos jer verc ki gamofxizlebuliyo Zilisgan. ai,

am saxlSi unda Semdgariyo sacirko speqtakli _ Cir-

aRdnebis triali da cecxlis alis ylapva.

_ aha, bolos da bolos, miiRe sakadrisi. Cvenma mon-

tegma mzis siaxloves moindoma navardi da axla, roca

Tavisi wyeuli frTebi daiwva, gaocebulia, es rogor

damemarTao. gana maSin ver unda mimxvdariyo, qofaki

rom mivugzavne Sin?

montegi gaqvavebuli saxiT usmenda. cota xnis Sem-

deg Tavi miabruna da iqve, moTeTro yvavilis buCqeb-

Si mdgar Cabnelebul saxls Sexeda.

Page 142: 451 farenhaitiT

142

bitim Caifrutuna:

_ ara, nuTu marTla gagasulelaT im patara, jiut-

ma SeSlilma? yvavilebi, peplebi, foTlebi, mzis Casv-

la da ra vici, aTasnairi oxroba? es yovelive mis

kartoTekaSi weria. oho, mgoni gulSi mogxvdaT, ara?

getyobaT, ise daibeniT! balaxis Reroebi, namgala mT-

vare... ra sisuleleebia! viTom vis ra argo amiT?

montegi drakonis gril frTaze Camojda da Tavi

jer marcxniv miabruna odnav, mere marjvniv, marcxniv,

marjvniv, marcxniv... igi yvelafers amCnevda. aravis

uSavebda rames, aravis saqmeSi ar ereoda...

_ ar ereodao?! gana Sen ar gitrialebda irgvliv?

ara?! gana erT-erTi wyeuli qvelmoqmedTagani ar iyo,

romlebsac saxeze keTilSobiluri mdumareba aweria

da sxvebis Wkuis darigebis garda araferi ician? jan-

dabaSic wasulan, raRa egeni da raRa SuaRameze amosu-

li mze _ arc erTi dagaZinebs da arc meore!

kari gaiRo da kibeze mildredma Camoirbina. mok-

runCxuli TiTebiT Cemodani eWira. qvafenilTan

WrialiT SeCerda Savi taqsi.

_ mildred!

mildredma gverdiT Caurbina montegs. weli gaS-

eSebuli mihqonda, saxe pudriT gaeTeTrebina, piri aRar

hqonda: pomadis wasma daviwyeboda.

_ mildred, nuTu Sen damasmine?!

mildredma Cemodani manqanaSi Seagdo, TviTonac

Sig SeZvra da aburtyunda:

_ sawyali naTesavebi, sawyali naTesavebi! oh, yve-

laferi daiRupa, ukve yvelaferi, yvelaferi daiRupa...

bitim mxarSi staca xeli montegs. manqana win ga-

Page 143: 451 farenhaitiT

143

varda, uceb ganaviTara samocdaaTi mili siCqare da

male gauCinarda. gaisma wkriali _ TiTqosda Tlili

minis sarkeebisa da brolisgan nagebi ocnebis koSki

daimsxvrao. montegi ise Semobrunda, TiTqos moulod-

nelad qariSxalma daberao da dainaxa, rom stoumen-

sa da bleks najaxebi moemarjvebinaT da fanjris Car-

Coebs amtvrevdnen, raTa orpiri qarisTvis miecaT gza.

Ramis pepela kvlav miafrinda civsa da Sav dafas:

_ monteg, me faberi var. gesmiT Cemi laparaki? ra

moxda?

_ axla Cems Tavzea es ambavi, _ Tqva montegma.

_ ra Zalian gikvirT, _ wamoiZaxa bitim, _ Cvens dro-

Si ratomRac yvela darwmunebulia, rom piradad mas

araferi daemarTeba. „ai sxvebi ixocebian, me vcocx-

lob, me araferi momiva. me aravis unda gavuwio anga-

riSio“, magram sinamdvileSi adamians mravali ram

evaleba. modi, amaze nuRar vilaparakebT. axla, roca

daTesili unda moimka, Zalze gvianaa amaze laparaki.

ase ar aris, monteg?

_ monteg, SegiZlia gaiqce? _ hkiTxa faberma cota

xnis Semdeg.

montegi saxlisken gaemarTa, magram verc ki igrZno,

rom jer filaqani gadaiara da mere namian balaxze

Sedga fexi. sadRac gverdiT bitis sanTebela gaCxakun-

da da montegs patara narinjisferma alma mostaca

mzera.

_ ratom aris cecxli ase momxibvleli? ratom iz-

idavs igi didsac da patarasac? _ bitim sulis Seber-

viT Caaqro ali da mere kvlav Camohkra xeli sanTe-

belas borbals, _ cecxli maradiuli moZraobaa, rom-

Page 144: 451 farenhaitiT

144

lis Seqmnas dasabamidan mieltvis adamiani, magram ver

axerxebs, ufro sworad, TiTqmis maradiuli. Tu Tavs

mianebeb, mTeli Tqveni sicocxlis manZilze ar Caqre-

ba. ra aris cecxli? cecxli gamoucnobi saidumloa.

mecnierebi raRacas bodaven xaxunsa da molekulebze,

magram sinamdvileSi araferi ar ician. cecxlis namd-

vili silamaze imaSi mdgomareobs, rom igi pasuxismge-

blobisa da movaleobisgan aTavisuflebs adamians. Tu

problema metad mZime asatani gaxda, SeuZaxe RumelSi

da morCa! axla Tqven xarT CemTvis aseTi mZime

problema,monteg, da cecxli swrafad, umtkivneulod

da sabolood gamaTavisuflebs Tqvengan. dasalpobic

aRaraferi darCeba. ase ufro higienuri da moxerxe-

bulia.

montegi axla am ucnaur saxls misCereboda. saku-

Tari saxli ukve ucxod eqcia am gvian Jams, mezobelTa

CurCuls, minis namsxvrevebs da SigniT, iatakze dayril

ydamoglejil wignebs, romelTa furclebi gedis

TeTri bumbuliviT mimofantuliyo irgvliv da

romelnic axla ise uazrod da sacodavad gamoiyure-

bodnen, rom namdvilad ar Rirda maTTvis Tavis Sewux-

eba. isini axla mxolod gayviTlebul qaRaldze da-

beWdili Savi niSnebi da daqeqili ydebi iyo.

„mildredma, raRa Tqma unda, dainaxa, wignebi rom

davmale baRSi da isev oTaxSi Semozida. mildredma,

mildredma!“

_ me minda, rom marto Tqven CaataroT mTeli sam-

uSao, monteg, oRond navTiT da asanTiT ki ara, cecx-

lmfrqveviT unda SemoiaroT yoveli kuTxe da kunWu-

li. Tqveni saxli Tqvenve unda gawmindoT.

Page 145: 451 farenhaitiT

145

_ monteg, nuTu ar SegiZliaT moSordeT mandau-

robas? gaqcevas ver moaxerxebT?

_ ara, _ ganwiruli xmiT SesZaxa montegma, _ nagazis,

nagazis gamo ar SeiZleba!

faberma gaigona es sityvebi, magram bitmac gaigona,

ifiqra, me meubnebao da gamoepasuxa:

_ diax, nagazi sadRac aqve, maxloblad daZrwis, ase

rom, cudi araferi ganizraxoT. mzad xarT?

_ diax, _ montegma cecxlmfrqvevis damcveli gada-

swia.

_ cecxli!

cecxlmfrqvevidan uzarmazari gunda gamovarda,

wignebi moxveta da kedels miayara. Semdeg montegi

sawol oTaxSi gavida da orjer miuSvira cecxlm-

frqvevi erTad Setyupebul sawolebs. sawolebs SiSin-

iT moedo cecxli. montegi verasodes ifiqrebda, rom

maTSi amdeni siTbo, sinaTle da vneba iqneboda dabude-

buli. mere saZinebeli oTaxis kedlebsa da tualetis

magidas misdga.

montegs undoda, yvelaferi gadaesxvaferebina, ami-

tom jer skamebi da magidebi dawva, Semdeg ki sasadi-

lo oTaxSi Sevida da danebi, Canglebi da plastmasis

WurWlebic zed miayola. mas ar undoda, raime nivTs

moegonebina, rom odesme aq, am cariel saxlSi cxovrob-

da ucxo qalTan, romelic xvalve daiviwyebs kidec. is

qali axla martodmarto miqris qalaqSi da „radion-

iJaris“ gauTavebel gadacemas usmens.

cecxlis gaCena, iseve rogorc winaT, mTeli netare-

ba iyo. bednieri xar, roca grZnobebs sadaves miuSveb

da yvelafers wvav, glej, anadgureb, roca spob uazro

Page 146: 451 farenhaitiT

146

problemas. es problema gadauwyvetelia? cecxli! da

Tan TviTon problemac aRar aris.

cecxli yvelafris wamalia!

_ wignebi, monteg!

wignebi cecxlmodebuli CitebiviT dafrTxialebd-

nen oTaxSi. frTebi wiTlad da yviTlad uelavdaT.

montegi sastumro oTaxSi Sevida, sadac kedlebSi

mZinare, veeba da briyvi urCxulebi mimaluliyvnen. maT

axlac uferuli fiqrebi utrialebdaT TavSi da TeTri

sizmrebis RrublebSi livlivebdnen. man cecxlis TiTo

Wavli styorcna TiTo cariel kedels da uhaero sisin-

iT daskda. sicariele uSinaarso stveniTa da uazro

WyiviliT gamoepasuxa montegs. igi Seecada warmoed-

gina sicariele, romelsac araraoba badebda, magram

ver moaxerxa.

montegma sunTqva Seikra, raTa sicariele CaesunTqa

da xmaliviT moiqnia cecxlmfrqvevi _ undoda es

saSineli sicariele gaekveTa. Semdeg Semotrialda

da mTel oTaxs cecxlis kidev erTi didi, yviTeli

Taiguli uZRvna.

kedlis cecxlgamZle safari daskda da almodebu-

li saxli ciebianiviT acaxcaxda.

_ icodeT, roca daamTavrebT, dagapatimrebT, _ ga-

isma zurgs ukan bitis xma.

* * *

saxli wiTel nakverCxlebad da Sav nacrad iqca.

igi axla miwaze egdo, movardisfro-ruxi ferfliT

dafaruli da Tavze zecamde awvdili, win da ukan mo-

qanave kvamlis sveti adga.

Page 147: 451 farenhaitiT

147

ukve dilis oTxis naxevari gaxda. xalxi TavianT

binebSi Sebrunda _ uzarmazari sacirko fardulidan

naxSirisa da nacris grovaRa darCa. warmodgena

damTavrebuli iyo.

montegs ZlivsRa eWira xelSi cecxlmfrqvevi.

xalaTze oflis laqebi etyoboda, gaWvartluli saxe

Savad uprialebda. mibJutuli cecxlis Suqze Zlivs,

bundovnad moCandnen montegis zurgs ukan momlod-

ine mexanZreebi.

montegi orjer Seecada xmis amoRebas da mesamed,

rogorc iyo, mouyara Tavi saTqmels:

_ gangaSi Cemma colma atexa?

bitim Tavi dauqnia:

_ misma megobrebma ufro adre Segvatyobines, oRond

me yuradReba ar mivaqcie. ase iqneboda Tu ise, Tqveni

saqme ukve gaTavebuli iyo. aba, ra sisulelea leqseb-

is kiTxva ase aSkarad. ase mxolod tutuci snobebi

iqcevian. waikiTxaven ramdenime ganTqmul striqons

da RmerTad warmoidgenen Tavs. ggoniaT, wigni Tu

waikiTxeT, zRvas fexiT gadalaxavT, magram Turme qvey-

ana mSvenivrad Zlebs Tqveni wignebis gareSec. xedavT,

ra dReSi Cagagdes mag wignebma?! kisramde CavardiT

lafSi. neki rom dagaWiroT, daixrCobiT kidec!

montegs ganZrevac aRar SeeZlo. am uecrad movard-

nilma cecxlis niaRvarma da mZlavrma miwisZvram mi-

wasTan gaaswora misi saxli. axla mildredic da mon-

tegis mTeli warsulic am saxlTan erTad damarx-

uliyo da montegs ganZrevis saSualebas ar aZlevda.

miwisZvra jer ar damcxraliyo da montegs mTel

gul-RviZls uTrTolebda. saSineli daRlilobis,

Page 148: 451 farenhaitiT

148

dabneulobisa da mrisxanebisgan muxlebi ekeceboda

da Tavi aRar hqonda, rom bitis dartymebi moegerie-

bina.

_ monteg, Se sulelo, monteg, Se briyvo, marTlac,

ratomwaukiTxe?

montegs aRaraferi esmoda. igi sadRac, Sors iyo.

misi suli sxvagan frenda. sxeuli ki, es usicocxlo,

gamuruli sxeuli, am cofiani briyvis sajijgnad dar-

Ceniliyo.

_ monteg, moSordiT mandaurobas! _ urCevda faberi.

montegma daayurada.

bitim ise magrad Caartya montegs TavSi, rom da-

aretiana. igi ukan-ukan wavida. mwvane tyvia ki, roml-

idanac faberis CurCul-yvirili ismoda, qvafenilze

davarda. biti maSinve daacxra zed da kmayofili Ri-

miliT miido yurTan.

montegs axla Soridan esmoda Zaxili:

_ monteg, ra moxda?!

bitim tyvia yuridan moiSora da jibeSi ikra.

_ esec ase. Turme aq sxvanairad yofila saqme. aki

vatyobdi, rom Tavs gverdze xridi da raRacas

ayuradebdi. jer megona „niJara“ gekeTa yurSi, magram

uceb, Zalian damjere rom gaxdi, daveWvdi. ara uSavs,

geSs aviRebT da movuvliT mag Sens megobars.

_ ara! _ SesZaxa montegma da cecxlmfrqvevis dam-

cveli gadaswia. bitim swrafad gadahkra Tvali mont-

egis xels da Tvalis gugebi gaufarTovda. montegma

SeamCnia misi SeSfoTeba da TviTonac daixeda xele-

bze, raTa gaego, kidev ra danaSauli Caidineso. mogvi-

anebiT, roca am ambavs ixsenebda, verafriT ver gaarkvia,

Page 149: 451 farenhaitiT

149

Tu ram gadaawyvetina sabolood bitis mokvla _ Tvi-

Ton xelebma, Tu bitis reaqciam am xelebis moZraoba-

ze. zvavis gabmulma gruxunma yurTan Cauara, magram

montegs araferi gaugia.

_ marTlac, SesaniSnavi xerxia xalxis dasamorCile-

blad, _ momxiblavad gaiRima bitim, _ kacs Tofis lu-

las rom miuSver, raRa winaaRmdegobas gagiwevs. ha,

ras ityviT? ratom ar momaxli Seqspiris citatas, Se

tutuco snobo? „Seni muqaris ar meSinia, kasius, rad-

ganac me ise Zlierad var SeiaraRebuli patiosnebiT,

rom Seni muqara uqmi qariviT Camivlis gverdiT da

mas arafrad Cavagdeb“. ase ar aris? modi, Se sacoda-

vo literatoro, dauSvi Caxmaxi, _ man erTi nabiji gada-

dga montegisken.

_ aqamde yovelTvis imas vwvavdiT, rac ar unda

dagvewva, _ Zlivs amoilaparaka montegma.

_ momeciT cecxlismfrqvevi, gai! _ ubrZana bitim da

saxeze Rimili Seeyina.

imave wams igi cecxlis gundad gardaiqmna! gunda

yviroda da xtoda. biti aRar iyo adamiani _ igi tlanq,

burtyuna, cecxlmodebul Tojinad iqca, romelic bal-

axze goravda, radgan montegma Txevadi alis grZeli

Wavli miuSva misken.

ismoda SiSini, TiTqos gaxurebul Rumelze daaf-

urTxes, an TiTqos uzarmazar Sav lokokinas marili

daayares da isic gaidRabna da Tavze mobuybuye yviTe-

li qafi moigdoo. montegma Tvalebi daxuWa, yvirili

atexa da yurebze xelebi miifara, rom es xmebi aRar

gaegona. bitim ramdenjerme kidev gaifarTxala, mere

moikunta, mzeSi datovebul sanTlis TojinasaviT moiR-

Page 150: 451 farenhaitiT

150

venTa da gairinda.

sxva mexanZreebic gaunZrevlad idgnen iqve.

montegma ukanaskneli Zala moikriba, cecxlmfrqvevi

mexanZreebs miuSvira da ubrZana:

_ SetrialdiT!

mexanZreebi morCilad Setrialdnen zurgiT. mox-

arSuli xorcisferi saxe ofliT dasvelebodaT. mon-

tegma orives magrad Cascxo TavSi. maTi muzaradebi

miwaze gagorda. mexanZreebi daecnen da aRar gan-

Zreulan.

zurgs ukan raRac afarfatda, TiTqos xidan Se-

modgomis foToli Camovardao.

montegi mobrunda da meqanikuri ZaRli dainaxa.

ZaRli sibnelidangamosuliyo da ukve naxevari mind-

ori gamoetarebina fexqveS. ise msubuqad morboda,

TiTqos qari kvamlis sqel Rrublebs moaqanebso. ZaR-

li naxanZrals miuaxlovda da, roca montegamde cot-

aRa darCa, kamara Sekra, rom sami futis simaRlidan

dascxromoda mters. man obobasnairi fexebi gaCaCxa

da Tavisi erTaderTi kbili – prokainiani nestari

gareT gamoyo. montegma cecxlis Taiguli Seageba da

liTonis ZaRli yviTeli, lurji da narinjisferi

yvavilebis samosma daamSvena. ZaRli zevidan daacxra

montegs da Tavis cecxlmfrqvevianad ukan, aTi futis

manZilze gadaagdo. oriveni xis ZirSi daenarcxnen

miwas.

montegma igrZno, rom ZaRli afarTxalda, fexSi

swvda da nemsi Caaso. imave wams alma jer haerSi ais-

rola ZaRli, mere rkinis fexebi amougdo saxsrebidan

da bolos mucelze gaxeTqa. ZaRlis gavarvarebuli

Page 151: 451 farenhaitiT

151

Signeuloba ise gaifanta irgvliv, TiTqos raketa

gaskdao.

montegi iwva da uyurebda, rogor davarda miwaze

es usulo da amave dros sulieri sagani, ukanasknelad

gafarTxalda da gaTavda. ZaRli TiTqos kidev apireb-

da wamomxtariyo, scemoda mas da daemTavrebina Sxa-

mis SeSxapuneba, romlis moqmedebas montegi ukve

grZnobda cal fexSi. montegma erTdroulad igrZno

SiSic da Svebac, rogorc im adamianma, romelmac es-es

aris moaswro ukan gadaxtoma da saSineli siCqariT

mimqrolavma manqanam mxolod odnav gahkra gverdi.

montegs fexze wamodgomisa eSinoda, egona, sul ver

gadaadgamda dabuJebul fexs. wamalma TiTqos mTel

sxeulSi SeaRwia dayvela iogi gauSeSa:

„raRa vqna?!“

quCa carielia, saxli Zvel dekoraciasaviT daifer-

fla, sxva saxlebi Cabnelebulia, aq ZaRli agdia, iq biti,

cota moSorebiT ki mexanZreebi da „salamandraa“.

montegma veeberTela manqana SeaTvaliera _ „esec unda

moispos!“

_ „kargi, _ gamoelaparaka montegi sakuTar Tavs, _

aba, vnaxoT rogor xar. aba, axla fexze wamodeqi! frTx-

ilad, nela... ai ase!“ montegi wamodga, oRond axla mx-

olod cali fexi hqonda. meore Serujul kunZad

qceuliyo da amieridan ise unda etarebina, rogorc

kirTebs atareben xolme idumali codvis mosananie-

blad. man mtkivani fexi miwaze dadga, magram maSinve

wvividan muxlamde uamravi vercxlis nemsi SeerWo.

montegi aqviTinda: „ara, unda wavide, unda wavide, Cemi

aq darCena ar SeiZleba!“

Page 152: 451 farenhaitiT

152

zog saxlSi kvlav ainTo sinaTle,. „iqneb xalxs

aRar eZineba am ambis Semdeg, an iqneb uecrad Camo-

vardnili siCume eucxovaT“, _ gaifiqra montegma da

koWlobiT gadaWra nangrevebi. igi xeliT miaTrevda

mtkivan fexs, tiriliTa da slukuniT elaparakeboda

mas, uyviroda, brZanebebs aZlevda, wyevlida da emu-

dareboda, ar miRalatoo, radgan axla am fexs SeeZ-

lo sasikvdilo maxe daego patronisTvis. sibnelidan

xalxis yvirili ismoda.

bolos, rogorc iqna, montegma miaRwia ukana ezos

da viwro quCaSi gavida. „biti! Sen ukve aRara xar prob-

lema, _ gaifiqra, _ Sen yovelTvis marigebdi, proble-

mis gadaWras dawva sjobso. me ki orive SevZeli. mS-

vidobiT, kapitano“.

montegi borZikiT daadga bnel quCas.

* * *

yoveli nabiji jojoxeTur tkivils ayenebda.

_ suleli var, _ fiqrobda igi, _ Steri, idioti, wy-

euli idioti, saSineli tutuci, gamotvinebuli. es ra

Cavidine, axla raRa eSveleba am saqmes?! yvelaferi

wyeuli siamayis bralia. siamayisa da sificxis. Tavi

veRar Sevikave da yvelas da, maT Soris, sakuTar Tavsac

gadavarwyie. magram ra meqna, yvelaferi erTad dama-

tyda Tavs. yvelaferi zedized waewyo: biti, is qalebi,

mildredi, klarisa – suyvela! mainc ar mepatieba, ara!

suleli var, namdvili suleli! ara, unda vaRiaro dan-

aSauli da Cavbarde policias. ara, rac gadasarCenia,

unda gadavarCinoT, rac gasakeTebelia, unda gavake-

ToT. Tu cecxlSi dawva gviweria, zogierTi Tan gaviy-

Page 153: 451 farenhaitiT

153

oloT! ho, marTla!... – montegs wignebi gaaxsenda, ukan

dabrunda, da baRis RobesTan moafaTura xelebi, Tum-

ca TiTqmis ar hqonda imedi, rom ipovida.

magram ramdenime wigni iqve daxvda, sadac datova.

madloba RmerTs, mildreds yvela ver upovia. oTxi

wigni xeluxleblad ido samalavSi. sibneleSi ismo-

da xmebi, aqa-iq inTeboda da isev qreboda sinaTle.

Soridan ismoda „salamandrebis“ motorebis Rriali.

policiis manqanebi sirenebis yviriliT moqrodnen

aqeTken.

montegma oTxive wigni wamokrifa da koWlobiT

miaSura im bnel quCas, saidanac dabrunda. uceb igi ise

daenarcxa miwas, TiTqos Tavi mohkveTeso. TavSi ue-

crad gaelvebulma azrma jer Seakankala, mere gaaS-

eSa da miwaze daanarcxa. axla mokrunCxuli iwva mi-

waze, saxe xreSSi Caemala da qviTiniT ambobda: „biti

sikvdils eZebda“.

montegs eWvi aRar epareboda, rom bitis sikvdili

undoda. is xomidga da arc cdilobda Tavis dacvas.

mxolod idga da dascinoda montegs. dascinoda da

aRizianebda. montegma qviTini Sewyvita, radgan am azrma

sunTqva Seukra.

ra saocaria, ra warmoudgenelia, ise gindodes

sikvdili, rom SeiaraRebuli adamiani irgvliv giv-

lides da Sen xma ki ar Caiwyvito, raTa amiT sicocx-

le SeinarCuno, piriqiT, iRrialo da dascino, vidre

moTminebidan ar gamoiyvan, ar gaacofeb da mere...

Soriaxlo viRacis aCqarebuli fexis xma gaisma.

montegi wamojda: „unda movSorde aqaurobas. unda

avdge da wavide!“ magram jer cremlebi unda SeeSro

Page 154: 451 farenhaitiT

154

da damSvidebuliyo. ai, TandaTan mSviddeba kidev. ara,

montegs aravis mokvla ar undoda, bitic ki ar emete-

boda. montegs mTeli sxeuli daekrunCxa, TiTqos mJav-

aSi Caagdeso. man magrad mokuma piri. Tvalwin maSx-

alasaviT anTebuli, umoZrao, balaxze garTxmuli biti

edga.

montegma TiTebi daiWima: „RmerTo, damnaSave var,

ar mindoda, ara!“.. igi cdilobda erTmaneTTan daekav-

Sirebina movlenebi, gaexsenebina is uSfoTveli dRee-

bi, roca mis cxovrebaSi jer kidev ar iyo SemoWrili

cxrili da qviSa, kbilis pasta „denhemi“, farvanis frTe-

bis farfati yurSi, cicinaTelebi, gangaSis signali da

es Rameuli eqspedicia. „ara, metismetia drois am mok-

le monakveTisTvis, metismetia, Tundac mTeli cxovre-

bisTvis“.

fexis xma ukve quCis bolodan ismoda.

„gainZeri! – ubrZana man mtkivan fexs, _ gainZeri,

dalaxvros eSmakma!“

montegi fexze wamodga da maSinve gahkra tkivilma

muxlSi. Semdeg jer uamravi nemsis,mere ki blagvi qin-

ZisTavebis Cxvleta igrZno. roca ormocdaaTiode

nabiji gaiara borZikiTa da kelaobiT xis Robis

gaswvriv da mTlad daikawra xeli, tkivili ise Semoen-

To fexze, TiTqos mduRare gadaasxeso. magram monte-

gi axla ukve grZnobda sakuTar fexs, Tumca gaqcevisa

mainc eSinoda – dasustebuli maqvs da ar meRrZoso.

montegma piri daaRo, bnel haers xarbad dauwyo ylapva

da igrZno, rogor mZimed wveboda sibnele mis arseba-

Si. igi koWlobda, magram wignebi magrad CaebRuja xe-

lSi da jiutad miiwevda win.

Page 155: 451 farenhaitiT

155

montegi faberze fiqrobda:

„faberic iq aris, gudronis im gamlRval masaSi,

romelsac saxelic ki ara aqvs. man xom faberic daw-

va!“ am fiqrma ise SeakrTo, TiTqos faberi marTla

mkvdari iyo, TiTqos igi wvrili TevziviT Sexra-

kuliyo im patara mwvane kafsulaSi. kafsula ki axla

im kacis jibeSia Cakarguli, romlisganac mxolod

ConCxi da zed mimwvari ZarRvebiRaa darCenili. „gax-

sovdes _ an Sen unda dawva isini, an isini dagwvaven“.

da es swored axla unda gakeTdes.

montegma jibeebi moiqeqa: fuli jibeSi hqonda. aqve

Cveulebrivi „niJaramimRebi“ moxvda xelSi, romli-

Tac qalaqi Tavis Tavs esaubreboda am civsa da bnel

ganTiadze.

„sapolicio gangaSi: veZebT gaqceul damnaSaves,

romelic qalaqSi imyofeba. Caidina mkvleloba da

saxelmwifo danaSauli. saxeli da gvari: gai montegi,

xelobiT – mexanZre. ukanasknelad naxes“...

montegma eqvsiode kvartali gairbina am quCaband-

Si da Semdeg farTo, ukacriel magistralze gavida.

igi aTjer ufro ganieri iyo, vidre Cveulebrivi quCa.

dRis sinaTlis naTurebis SuqiT gakaSkaSebuli mag-

istrali gayinul mdinares waagavda da am mdinaris

gadalaxva TiTqmis ueWvel daxrCobas uqadda adami-

ans. igi metad farTo, metad miusafari iyo. quCa

uzarmazar cariel scenas waagavda, romelic Tavisken

epatiJeboda montegs. am gakaSkaSebul scenaze ki ad-

amians maSinve SeamCnevdnen da an daiWerdnen, an arada

tyviiT gaafrTxobinebdnen suls.

yurSi ki „niJara“ zuzunebda:

Page 156: 451 farenhaitiT

156

„Tvali daiWireT gaqceul mamakacze, Tvali dai-

WireT mamakacze, romelic mirbis, igi martoa, qveiTia...

Tvali geWiroT“...

montegma isev sibneleSi Sergo Tavi. quCis mopirda-

pire mxares benzinis jixurTan, faifuris veeba, TeT-

rad mbrwyinav lodTan, ori vercxlisferi xoWoman-

qana SeCerda benzinis asaRebad.

Tu Tavis gadarCena unda, igi sufTad da wesierad

unda iyos gamowyobili da es farTo bulvaric sir-

biliT ki ara, neba-neba, seirnobiT unda gadaWras. ufro

meti uSiSroebisTvis ki saWiroa, Tma daivarcxnos, piri

daibanos da ise gaeSuros...

„ki, magram sad miveSurebi?“ _ Tavis Tavs SeekiTxa

montegi.

arsad, sul arsad ar hqonda wasasvleli! mas arc

megobari hyavda, romelsac Tavs Seafarebda. faberis

garda aravin hyavda da montegi uecrad mixvda, rom

angariSmiucemlad swored faberis saxlisken aeRo

gezi. Tumca faberi ver Seifarebda aseT ltolvils –

es Tavis ganwirva iqneboda, magram montegi grZnobda,

rom mcire xniT mainc unda enaxa igi. faberma unda

aRagznos masSi rwmenisa da imedis mileuli cecxli.

montegi kidev erTxel unda darwmundes, rom qveynad

namdvilad arsebobs aseTi adamiani. unda darwmundes,

rom faberi cocxalia da damwvar-danaxSirebuli ar

gdia im meore dakrunCxuli adamianisgarsSi gaxveu-

li. fulis nawilic unda dautovos saxarjod, da ise

wavides.

SeiZleba montegma Tavi daaRwios am qalaqs da

sadme mdinaris napiras, anda Saragzis maxloblad,

Page 157: 451 farenhaitiT

157

gorakebiT SemosazRvruli mindori ipovos sacxovre-

blad.

uecrad caSi saSineli stvena atyda da montegma

zeviT aixeda.

zecaSi ise zedized adiodnen sapolicio helikop-

terebi, TiTqos viRacam gamxmar babuawveras Seubera

da RinRlebi gaayrevinao. montegidan samiode milis

daSorebiT ocze meti helikopteri moCanda. maT erTx-

ans Semodgomis sicivedakruli farvanebiviT if-

arfates haerSi, mere ki, erTimeoris miyolebiT,

swrafad daeSvnen quCebSi, „xoWoavtomobilebad“ iqc-

nen da RrialiT gaeqanen win, raTa cota xnis Semdeg

aseve swrafad afreniliyvnen caSi da Zebna gaegr-

ZelebinaT.

* * *

esec benzinis jixuri! axlomaxlo kacis WaWaneba ar

iyo. benzinis gamyidvelebi, albaT, muStrebs emsaxure-

bodnen. montegma uknidan Semouara da mamakacTa sa-

pirfareSoSi Sevida. aluminis kedlis gadaRmidan

radios xma ismoda: „omi gamocxadebulia!“

gareT benzins tumbavdnen manqanebSi. mgzavrebi da

benzinis gamyidvelebi motorze, benzinze, fulis gada-

xdaze laparakobdnen. montegi idga da fiqrobda:

albaT es mokle cnoba mexiviT damecema Tavzeo, ma-

gram araferi ugrZnia. montegisTvis omi erTi-ori

saaTis Semdeg daiwyeba.

man uxmaurod Seisxa wyali da pirsaxociT Seiw-

minda, mere Cumad gaixura kari, sibneleSi Seabija da

qvafenilis kides miadga.

Page 158: 451 farenhaitiT

158

ai, esec _ keglis moedani, romelzec ukve ganTiadis

civiniavi daqris. montegma es TamaSi unda moigos.

bulvari ise kriala iyo, rogorc sabrZolo asparezi,

romelzedac ori wuTis Semdeg viRac msxverpli da

misi mkvleli unda gamosuliyvnen.

asfaltis ganieri mdinaris Tavze haers mxolod

montegis siTbo aTrTolebda. saocari iyo, rogor

hyofnida es siTbo iqaurobas asaTrToleblad. mon-

tegi manaTobeli mizani iyo da TviTonac mSvenivrad

grZnobda amas. man mainc unda gaiaros es mcire man-

Zili.

samiode kvartalis daSorebiT manqanis farebis

Suqma gaielva. montegma Rrmad CaisunTqa. mkerdSi

iseTi tkivili igrZno, TiTqos filtvebi cxel ja-

grisad eqca da kawvra dauwyoo. sirbilisgan pirSi

rkinis gemos grZnobda, fexebi TiTo fuTi gaxdomoda.

ra mouxerxos im sinaTleebs? roca quCaze gadasv-

las iwyeb, unda iangariSo, rodis mogiaxlovdeba man-

qana. ra manZilia mopirdapire quCamde? TiTqos asi

iardi unda iyos. ara, naklebi iqneba, magram ase

CavTvaloT, dinji nabijiT rom gadavides kaci, erTi

ocdaaTi, ormoci wami dasWirdeba. manqanas ramdeni

unda, rom Cemamde movides? siCqares rom aiRebs, am sam

kvartals sul TxuTmet wamSi gamoivlis. amitom Sua-

mde rom mivide da mere sirbiliT gadavWra meore

naxevari?..

montegma erTi nabiji gadadga, Semdeg meore, mesa-

me. igi ukacriel quCaze gadadioda.

roca quCaSi manqanis WaWaneba ar Cans, maSinac ver

ityvi darwmunebiT, rom uxifaTod gadaxval meore

Page 159: 451 farenhaitiT

159

mxares. SesaZlebelia daRmarTidan gamovardes man-

qana, sanam gonze moxvidode, dagejaxos da gza ganagr-

Zos.

montegma gadawyvita, arc nabiji daeTvala da arc

gverdze gaexeda. manqanis Suqi SuadRis mzesaviT

kaSkaSebda da TiTqos mzesaviT acxunebda kidec.

marjvniv, ori kvartalis iqiT, manqana TandaTan

umatebda siCqares. farebi aqeT-iqiT moZraobdnen da

bolos mTlianad CaiWires montegi.

iare, ar dadge!..

montegi wamiT Seyoymanda, magram Semdeg wignebi

magrad CabRuja xelSi da gza gaagrZela. uneburad

ramdenime nabiji sirbiliT gaiara, magram mere xmama-

Rla uTxra Tavs _ ase ar SeiZlebao da kvlav nabijze

gadavida. igi ukve quCis SuaSi iyo, magram manqanis

Rrialic ukve sul axlodan esmoda. manqana TandaTan

umatebda siCqares.

„ra Tqma unda, policiaa, _ gaifiqra montegma, _ ukve

SemamCnies, magram mainc mSvidad iyavi, nu Relav, ar

motrialde, ar miixedo. wadi, iare, nu SeCerdebi!“..

manqana moqroda, manqana Rrialebda da sul ufro

da ufro umatebda siCqares; manqana wioda, gruxuneb-

da da TiTqmis ar exeboda miwas. manqana stveniT mo-

qroda, uxilavi Tofidan gamosrolil tyviasaviT!

montegma kbilebi daakraWuna. manqanis sinaTle TiTqos

SemoenTo, da loyebi auwva. montegs quTuToebi auTa-

maSda da mTlad oflad daiRvira.

axla igi dambladacemuliviT miaTrevda fexebs da

xmamaRla elaparakeboda sakuTar Tavs. uceb adgils

moswyda da Tavqudmoglejili gaiqca.

Page 160: 451 farenhaitiT

160

„RmerTo, miSvele!“ sirbilSi erTi wigni dauvarda,

SeCerda, kinaRam ukan mibrunda, magram gadaifiqra da

isev win gavarda, Tan yviriliT SesTxovda raRacas am

asfaltis udabnos. xoWo ki sadacaa miswvdeboda

ltolvil sakbilos. sul orasi nabiji darCa, asi,

oTxmocdaaTi. oTxmoci, samocdaaTi!..

montegs sunTqva ekvroda, cdilobda ufro swrafad

gaqceuliyo, magram mxolod fexebs iqnevda ufro

swrafad. xoWo ki sul axlovdeboda, gugunebda, yvi-

roda! montegma Tavi miabruna da Tvalebi TeTrma

sinaTlem auwva, manqana aRar Canda _ es mxolod maSx-

ala iyo. saSineli siswrafiT gamosrolili maSxala.

axla mxolod Rriali ismoda, mxolod gruxuni. „aha,

gamitana!“

montegma waiborZika da waiqca.

„morCa, daviRupe!“

magram swored waqcevis Semdeg Setrialda saqme:

gacofebulma xoWom uecrad mkveTrad mouxvia da Tavis

gzaze wavida. montegi kvlav asfaltze iyo gaSxlarTu-

li guldaRma, roca manqanidan gamobolqvilma lur-

jma kvamlma nawyvet-nawyveti xarxari moiyola. mar-

jvena xeli win gaSverili darCa da SuaTiTis wverze

Savi, wvrili xazi gauCnda _ es manqanis saburavis kva-

li iyo. montegi fexze wamodga da yuradRebiT daac-

qerda am Sav xazs.

„ara, es policia ar iyo“, _ gaifiqra montegma da

quCas gadaxeda: ukve aRaravin Canda. _ ara, manqana bavS-

vebiT iyo gatenili, albaT ToTxmetidan Teqvsmet

wlamde iqnebodnen, yvirodnen, xorxocobdnen. albaT

dros gasatareblad gamovidnen, moseirne kaci rom

Page 161: 451 farenhaitiT

161

dainaxes, gaukvirdaT (Cvens droSi aba, vinRa seirnobs)

da Tqves, _ modi gavitanoTo. verc ki mixvdnen, rom

igi ltolvili mister montegi iyo. isini Cveulebrivi

myvirala bavSvebi iyvnen, undodaT es grZeli Rame

gaeliaT, xuTasi, eqvsasi mili gaevloT mTvaris Casv-

lamde, saxeze yinuliani qari egrZnoT da ganTiadze

an dabrunebuliyvnen Sin, an _ ara, an darCeniliyvnen

cocxlebi, an _ ara. da amas faTerakis Zieba ewodeba!

„Cemi mokvla undodaT“ _ daaskvna montegma. igi

aqeTiqiT irweoda. manqanis gavlisas avardnili

mtveri axla nel-nela jdeboda. montegma xeliT

moisinja natkeni Rawvi: „mokvla undodaT, ise, umize-

zod!“

man Zala moikriba da mopirdapire qvafenilisken

waCanCalda. jer kidev karga manZili hqonda gasav-

leli. wignebi isev xelSi eWira, magram aRar axsovda,

rodis da rogor wamokrifa isini. axla erTi xel-

idan meoreSi gadahqonda, TiTqos pokers TamaSobda

da veRar mimxvdariyo, Tu rogor sjobda banqos

dalageba.

„iqneb amaT mokles klarisa!“

montegi SeCerda da axla ukve xmamaRla Tqva: „iqneb

amaT mokles klarisa!“ igi lamis RrialiT dasdevne-

boda manqanas.

Tvalebi daenama!

waqcevam gadaarCina. mZRolma miwaze garTxmuli

montegis danaxvisas igrZno, rom aseTi siCqariT mim-

qrolavi manqana aucileblad gadabrundeboda da

gverdi auqcia. ai, fexze rom mdgariyo...

Page 162: 451 farenhaitiT

162

montegs sunTqva Seekra.

oTxi kvartalis iqiT xoWom srbola Seanela, uka-

na borblebze Semotrialda, moZraobis sawinaaRmdego

mxares wamovida da TandaTan moumata siCqares. ma-

gram montegi ukve samSvidobos gasuliyo. man bnel

Sesaxvevs Seafara Tavi. erTi saaTisa Tu erTi wuTis

win wamowyebuli Soreuli mogzaurobis mizani xom

es iyo.

Ramis sicivisgan akankalebulma montegma ukan mi-

ixeda da dainaxa, rom „xoWom“ swrafad Cauqrola, qu-

Cis SuaSi gadavida da gaqra. haeri kvlav Searxia

TavSeukavebelma xarxarma.

montegi bnel quCebs daadga. zecidan didi Tovlis

mauwyebeli fantelebiviT zedized eSveboda dedami-

waze helikopterebi...

* * *

saxlidan CamiCumi ar ismoda. montegma baRis mxri-

dan Semouara Senobas. irgvliv nargizebis, vardebisa

da namiani balaxis suni idga. ukana, rkinisbadiani kari

Ria aRmoCnda. montegma cota xans daayurada, mere Sig-

niT Sevida da derefans dauyva.

„Tqven gZinavT, misis blek, _ fiqrobda montegi, _

vici, rom cudad viqcevi, magram Tqveni qmaric ase iq-

ceoda da sindisi ar qenjnida. igi arc ki ekiTxeboda

Tavis Tavs, cud saqmes xom ar Cavdivaro. axla ki, rad-

gan mexanZris coli xarT, samagiero unda mogezRos.

axla Tqveni saxlis jeria. pasuxi unda agoT im sax-

lebisTvis, romelTac Tqveni qmari wvavda, im adami-

anebisTvis, romelTac daufiqreblad agdebda satan-

Page 163: 451 farenhaitiT

163

jvelSi.

saxli dumda.

montegma wignebi samzareuloSi damala, quCaSi gavi-

da, mxolod erTxel moxeda mdumare, Cabnelebul da

miZinebul Senobas da gza ganagrZo. cidan kvlav qaRal-

dis nafleTebiviT eSveboda helikopterebi.

montegma daketili maRaziis gverdiT telefonis

jixuri SeniSna da saxanZro sadgurs daureka. Semdeg

cota xans iqve idga sicivisgan mokuntuli da eloda,

rodis aRrialdeboda saxanZro gangaSis mauwyebeli

sayvirebi da rodis mogrialdeboda „salamandrebi“

mister blekis saxlis dasawvavad. TviTon bleki sam-

uSaoze iyo, magram coli, dilis susxisgan akankalebu-

li, miaSterdeba abrialebul, Camoqvecis piras mimdgar

saxuravs. axla ki sZinavs da arc icis, ra elodeba.

„mSvid Zils gisurveb, misis blek“.

_ faber!

kakuni karze. kidev kakuni. mere CurCuli da xangr-

Zlivi lodini, Semdeg, erTi wuTis Semdeg faberis pa-

tara binidan Suqi gamovarda. cota xanic, da ukana kari

gaiRo.

isini mdumared misCerebodnen erTmaneTs bindbund-

Si da arc erTi ar ujerebda Tvalebs. bolos faberi

SeinZra, stumars xeli staca, oTaxSi SeaTria da ska-

mze dasva. Semdeg, karTan mivida da quCidan Semosul

xmebs miugdo yuri: ganTiadis siCumes saxanZro

sayviris Rriali arRvevda. moxuci oTaxSi dabrunda

da kari mixura.

_ Tavidan bolomde sulelurad moviqeci, _ Tqva

montegma, _ aq didxans ver gavCerdebi. mivdivar, ma-

Page 164: 451 farenhaitiT

164

gram RmerTma uwyis, sad!

_ bolos da bolos samarTliani saqmisTvis iq-

ceodiT ase, _ daamSvida faberma, _ me megona cocxleb-

Si aRar ewereT. is sasmeni aparati ra iqna, me rom

mogeci?

_ daiwva.

_ mesmoda, kapitani rom gelaparakeboda. mere ue-

crad siCume Camovarda. kinaRam wamovedi Tqven sa-

Zebnelad.

_ kapitani mokvda. aparati mipova, Tqveni xma gaig-

ona da moindoma moeZebneT da daepatimrebineT. ma-

Sin cecxlmfrqveviT davwvi.

faberi skamze Camojda da cota xans iyuCa.

_ RmerTo Cemo, es ra ambebi datrialda! _ amoix-

vneSa montegma, _ wuxel yvelaferi rigze iyo, dRes ki

daRupvis piras var mimdgari. netav ramdenjer Sei-

Zleba gadarCes kaci? veRarc ki vsunTqav! biti mkv-

daria da is xom Cemi megobari iyo odesRac. mili

gaiqca _ adre Cems colad vTvlidi mildreds, axla

ki aRarc ki vici, ra vuwodo. saxli damewva, samsaxuri

aRar maqvs da mec devnili var. wignebi mexanZris bi-

naSi davtove, RmerTo didebulo, am erT kviraSi ram-

deni ram Cavidine!

_ is CaidineT, rac unda CagedinaT, es gardauvali

iyo.

_ mec mwams, rom amas ver avcdebodi. marto es mwams,

sxva araferi. vici, rom sxvanairad ar SeiZleboda.

karga xnis winaT vigrZeni, rom raRac uCveulom Seipy-

ro Cemi arseba. erTs vakeTebdi da meores vfiqrob-

di. raRac memarTeboda da mikvirs, rom garegnulad

Page 165: 451 farenhaitiT

165

araferi memCneoda. axla aqa var da Tqveni cxovre-

bac unda avrio. isini xom fexdafex damedevnebian.

_ amdeni wlis ganmavlobaSi pirvelad vgrZnob, rom

cocxali var, _ Tqva faberma, _ vgrZnob, rom imas va-

keTeb, rac mravali wlis winaT unda gamekeTebina. axla

sul ar meSinia. iqneb imitom, rom, bolos da bolos,

simarTles vemsaxurebi, iqneb imitom, rom daufiqre-

blad moviqeci da ar minda mxdlad gaCveno Tavi. ki

ara, mgoni ufro daujerebeli saqmeebi Cavidino da

Tanac, arc saqme gavafuWo da arc maSindeliviT dav-

frTxe. axla ras apirebT?

_ unda gaviqce.

_ iciT, rom omia?

_ ki, movismine.

_ ra saocaria, rom ver vgrZnobT. omi TiTqos

raRac Soreuli ramaa. albaT imitom, rom aseTi

gaWirveba gvadgas.

_ me droc ara maqvs, rom omze vifiqro, _ montegma

asdolariani amoiRo, _ es unda dagitovoT. me rom

waval, rogorc gindaT, ise moixmareT.

_ kargi, magram...

_ SuadRisas SeiZleba amqveynad aRarc viyo. dai-

toveT da gamoiyeneT.

faberma Tavi dauqnia Tanxmobis niSnad da uTxra:

_ Tu moaxerxoT, mdinarisken wadiT da daRma

dauyeviT. mere iqneb is Zveli rkinigza ipovoT, qalaqs

rom akavSirebda SidaraionebTan da imas gahyeviT.

Tumca dRes sul frenaze gadavediT da sarkinigzo

mimosvla gauqmebulia, magram liandagi jer ar auyr-

iaT – agia da nel-nela iJangeba. yuri movkari, rom

Page 166: 451 farenhaitiT

166

aqa-iq kidev SexvdebiT mawanwalebis banakebs. maT

qveiTebis banakebs uwodeben. qalaqs karga manZilze

unda gascdeT, fxizlad iyoT da sadme gadaeyrebiT.

amboben, rkinigzis xazis gayolebazeao. aqedan los-

anjelesSi rom midis, harvardis universitetis uam-

rav aRzrdils SexvdebiTo. maTi umetesoba qalaqidan-

aa gaqceuli. imaT eZeben, magram, rogorc Cans, yvelas

ver pouloben. etyoba, guliT ar eZeben, radgan cot-

ani arian da mTavrobas maincdamainc ar eSinia maTi.

cota xans aseT banaks SeafareT Tavi damere sent-

luisSi momZebneT. am diliTve unda wavide iq.

avtobusi xuTze gadis. sent-luisSi is yofili mbe-

Wdavi unda vipovo. xom xedavT, bolos mec gamovifx-

ike yuri. am fuls karg gzas movunaxav. madlobeli

var, RmerTma daglocos. xom ar gindaT, Tvali

moatyuoT?

_ ara, sjobs gaviqce.

_ modi, gavigoT rogor aris saqme.

man saCqarod gaiyvana montegi sawol oTaxSi da

kedelze dakidebuli erT-erTi suraTi gverdze ga-

daswia. gamoCnda safosto baraTisodena ekrani.

_ me yvelaferi patara miyvars. ai, swored aseTi

ekrania kargi. Tu dagWirdeba, xelisguliT dafarav.

ar miyvars uzarmazari nivTebi, ar miyvars iseTi ek-

rani, romelic gamogayruebs. ai, naxe!

faberma ekrani CarTo.

_ montegi, _ gaisma televizorTan da ekranic ga-

naTda. _ m-o-n-t-e-g-i, _ aso-aso warmoTqva diqtorma,

_ gai montegi. jer kidev ver vipoveT. caSi policiis

helikopterebia. mezobeli raionidan axali meqani-

Page 167: 451 farenhaitiT

167

kuri ZaRli moviyvaneT...

montegma da faberma erTmaneTs Sexedes.

_ meqanikuri ZaRli Secdomas ar uSvebs, _ ganagr-

Zobda diqtori, _ am SesaniSnavma gamogonebam

Tavidanve gagvimarTla imedi, igi yovelTvis poulobs

damnaSaves. Cveni firma amayobs imiT, rom SesaZleblo-

ba aqvs, amaRam helikopterze dadgmuli kameriT

giCvenoT Tu rogor moZebnis meqanikuri ZaRli dam-

naSavis kvals...

faberma ori Wiqa Seavso viskiT da erTi montegs

SesTavaza: davlioT, mogvixdebao.

_ meqanikur ZaRls iseTi maxvili ynosva aqvs, rom

SeuZlia daimaxsovros aTi aTasi adamianis suni da

xelaxla moumarTavad amoicnos swored is, romelic

damnaSaves ekuTvnis.

faberi SekrTa da kedlebs, kars, karis saxelursa

da montegis skams Seavlo Tvali. montegma SeamCnia

maspinZlis SeSfoTeba da TviTonac Tvaliereba dau-

wyo iqaurobas. igrZno, rogor SeuTrTolda cxviris

nestoebi. axla TiTqos TviTon daadga sakuTar kvals.

uceb ise gaumaxvilda ynosva, rom SeamCnia mis mier

oTaxSi gavlebuli kvali, dainaxa karis saxelurze

datovebuli oflis uxilavi wveTebi, romlebic cicq-

na WaRze dakidebuli margalitebiviT cimcimebda. yve-

lafers aCnda montegis nakvalevi, aqac _ oTaxSic da

gareTac. es nakvalevi manaTobel Rrublad Tu ucn-

aur moCvenebad qceuliyo, romelic sulis amoTqmis

saSualebas ar aZlevda adamians.

montegma SeniSna, rom faberi sunTqvas ikavebda. mas

albaT eSinoda haerTan erTad ltolvilis suni ar

Page 168: 451 farenhaitiT

168

SevisunTqoo.

_ axla helikopteri meqanikur ZaRls naxanZralze

gadmosvams.

patara ekranze saxlis danaxSirebuli narCenebi,

brbo da raRac zewargadafarebuli sagani gamoCnda.

helikopteri ucnauri yvaviliviT mofarfatebda ci-

dan.

„maSasadame, TamaSis bolomde miyvana gadauwyveti-

aT, miuxedavad imisa, rom yovel wuTs SeiZleba omi

gaCaRdes“, _ gaifiqra montegma.

montegi monusxuliviT misCereboda ekrans. yve-

laferi, rac ekranze xdeboda, TiTqos Soreuli iyo

da montegs arc ki exeboda. es piesas waagavda, viRacis

cxovrebis uCveulo dramas, romlis mzera ucnaur sia-

movnebasac ki aniWebda mayurebels.

„Tumca, es xom Cemzea, RmerTmani, es piesa xom Cemi

gulisTvis dadges“, _ fiqrobda igi.

rom moindomos, montegs SeuZlia aqve, am myudro

oTaxSi darCes da mTel devnas uyuros. SeuZlia

gahyves nagazs bnel SesaxvevSi, xelaxla gadahkveTos

quCebi, sirbiliT gaiaros ukacrieli xeivani, gadaWras

gazonebi da bavSvebis saTamaSo moednebi, aqa-iq SeC-

erdes, raTa diqtoris aucilebeli axsna-ganmartebe-

bi moisminos, mere kidev dauyves quCabandebs, mister

da misis blekebis almodebul saxls miadges da bo-

los aq aRmoCndes, am saxlSi, sadac axla is da faberi

sxedan da viskis Seeqcevian. SeuZlia dainaxos, rogor

ynosavs sikvdiliviT mdumare eleqtronis ZaRli mis

ukanasknel nafexurebs da rogor rinddeba fanjris

qveS.

Page 169: 451 farenhaitiT

169

axla montegs SeuZlia ekrans umziros. maSin See-

Zleba patara mocimcime ekranze dainaxos sakuTari

Tavi _ inscenirebuli da gadasxvaferebuli. SeuZlia

moisminos diqtoris komentarebi, naxos sakuTari

drama da Tanac icodes, rom sxva sastumro oTaxebSic

cocxaliviT moCans, didi feradi, samganzomilebiani

da, bolos, mousavleTSi wasvlis win, Tvalebs Tu ar

daxuWavs, SeuZlia dainaxos, rogor SeerWoba sxeulSi

momakvdinebeli nemsi im mravalricxovan moqalaqe-

Ta saameblad, romlebic ramdenime wuTis win gaaRvi-

Za sayvirebis sazarelma Rrialma da axla TavianT

televizorebSi umzeren am nadirobas, am grandiozul

TamaSs, am erTaderTgmirian karnavals.

moaswrebs ki saboloo sityvis Tqmas? roca aTi,

oci Tu ocdaaTi milioni mayureblis Tvalwin ZaR-

li waswvdeba. gana montegma ar undaSeajamos Tavisi

bolo kvira erTi fraziT an Tundac erTi sityviT?

am sityvebma maSinac unda icocxlos xalxSi, roca

ZaRli Tavis liTonis ybebs gauSvebs montegs da sib-

neles Seereva (telekamera ki adgilze darCeba da

ekranze TandaTan gabundovandeba ZaRlis gamosaxule-

ba. ase ufro efeqturi daboloeba gamova!). ki magram,

ra iqneba is sityva an fraza, romelic saxes auwvavs

xalxs, romelic gamoafxizlebs mas am Rrma Zilisgan?

_ naxe! _ daiCurCula faberma.

helikopteridan narnarad eSveboda miwaze raRac,

romelic arc manqana iyo, arc cxoveli, arc usulo

iyo da arc sulieri. es raRaca mkrTal momwvano fers

asxivebda. igi montegis saxlis mbolav nangrevebTan

SeCerda. viRacebma miwaze dagdebuli cecxlmfrqvevi

Page 170: 451 farenhaitiT

170

aiRes da cxvirTan miutanes ZaRls. gaisma zuzuni, tka-

cuni, guguni. montegma Tavi gaaqnia, wamodga, Tavisi Wiqa

dacala da Cailaparaka:

_ ukve droa. Zalian vwuxvar...

_ raze? Cemze? Cems saxlze? me es davimsaxure.

gaiqeciT! RvTis gulisaTvis, male moSordiT aqau-

robas. iqneb rogorme davayovno isini...

_ moica, Tqveni Cavardna ras gvargebs? roca waval,

loginis gadasafarebeli dawviT, weRan Sevexe xeliT.

ai, is skamic, am oTaxSi rom dgas, nagvis sawvav Rumel-

Si SeagdeT. spirtiT gawmindeT mTeli aveji, karis

saxelurebi. dawviT fexis sawmendi tilo, Semosasv-

lelTan rom agdia. mere sruli simZlavriT aamuSaveT

ventilatorebi, yvelgan naftalni dayareT _ Tu geS-

ovebaT, bilikebi ki SlangiT gadarecxeT. vin icis, Rm-

erTma Segviwyalos da kvali moispos.

faberma xeli CamoarTva:

_ amaze me vizruneb. warmatebas gisurvebT. Tu ga-

davrCiT, im kviras, an Semdeg kviras sent-luisis mTa-

var fostaSi mikiTxeT. ra sawyenia, rom sahaero tele-

foniT veRar vilaparakebT. ise ki, ra kargi iqneboda

orivesTvis. marto is erTi cali mqonda iciT? ara-

sodes mifiqria, rom gamomadgeboda. ra suleli be-

beri var! Wkuis natamali ar mqonda me CerCets, Torem

ratom ar unda gamekeTebina meore cali? axla meore

cali rom iyos, xom gagatandiT! kargi, axla ki wadiT!

_ kidev erTi ram minda gTxovoT sabolood. Cqara

momitaneT Cemodani da Sig Tqveni Zveli, WuWyiani

tansacmeli CaawyveT. Zveli kostiumi geqnebaT, rac

daqeqili iqneba, ukeTesia. perangi, Zveli fexsacmeli,

Page 171: 451 farenhaitiT

171

windebi...

faberi oTaxidan gavida da maleve Semobrunda.

muyaos Cemodans naxvretebi saizolacio bafTiT daug-

manes.

_ es imitom, rom mister faberis warsulis suni ar

amoqardes? _ Cailaparaka gaoflianebulma faberma.

montegma viski moasxura Cemodans:

_ ar minda, rom ZaRlma meore sunic aiRos. SeiZle-

ba es viski waviRo? gzaSi damWirdeba. o, RmerTo, ne-

tavi amaod xom ar Caivlis yvelaferi!

montegma kidev CamoarTva xeli moxucs da zRur-

bls gadaabija. Ria karidan orivem erTdroulad

Sexeda televizors. ZaRli fexakrefiT modioda da

Tan Ramis niavs ynosavda. Tavze ki televizoriani

helikopteri dastrialebda, axla ZaRli pirvel Sesax-

vevs daadga.

_ naxvamdis!

da montegi uxmaurod gasxlta ukana karidan Tavis

naxevrad carieli Cemodnianad.

male moisma sarwyavi sistemis amuSavebis xma. sib-

nele wvimis wveTebis xmaurma aavso. wyalma gadarecxa

baRis bilikebi da axla quCaSi gamovida. ramdenime

wveTi saxezec daeca montegs. Semdeg moeCvena, TiTqos

moxucma raRac miaZaxa, magram sityvebi ver gaarCia.

montegi swrafad Sordeboda saxls. gezi mdinarisken

eWira.

montegi garboda.

ZaRli ki yvelgan igrZnoboda, rogorc swrafad

Camomdgari civi, mSrali Semodgoma, rogorc susti qari,

romelic ise mova, rom arc balaxs aaSrialebs, arc

Page 172: 451 farenhaitiT

172

fanjrebs miajaxunebs da arc xeebis Crdilebs

Seaqanebs TeTr qvafenilze.

ZaRli TiTqos arc ki exeboda am qveyanas. mas mdu-

mareba mouZRoda win da es mdumareba lodiviT das-

woloda mTel qalaqs. male mdumareba kidev ufro

damZimda da montegi gaiqca.

igi mdinarisken garboda. gzadagza, sulis mosa-

bruneblad rom Cerdeboda, axalgaRviZebuli saxleb-

is danisluli fanjrebisken gaaparebda xolme Tvals.

sastumro oTaxebSi landad moCandnen adamianebi. isini

televizoris kedlebs misCerebodnen. kedlebze ki

neonis nisliviT dacuravda meqanikuri ZaRli. igi

uxmaurod Semodioda ekranze obobasnairi fexebiT,

aseve uxmaurod qreboda da Semdeg sxva adgilas Cn-

deboda. ai, axla elm-teraszea, axla linkolnis quCaze,

Semdeg muxnarSi, parkSi da ai, ukve faberis saxlisken

gadauxvia!

„gaiare, _ urCia Tavis Tavs montegma, _ nuRar yovn-

debi, droze moSordi aqaurobas“.

kedelze faberis saxli moCanda. sarwyavi mowyo-

biloba Sxapuna wvimas afrqvevda iqaurobas.

ZaRli Sedga da acaxcaxda.

_ „ara! mand ara, aqeT!“ _ montegi viRacis fanjris

rafas moeWida.

ZaRlma prokaianis nemsi gamoyo da damala, gamoyo

da damala. nemsis wveridan im wamlis erTaderTi

kriala wveTi gadmovida, romelsac adamiani ocneba-

Ta samyaroSi gadahyavs.

montegs sunTqva Seekra. yelSi TiTqos muSti Cas-

Cara viRacam.

Page 173: 451 farenhaitiT

173

meqanikurma ZaRlma zurgi Seaqcia faberis saxls

da romeliRac mosaxvevSi Sevarda.

montegma swrafad aixeda zeviT. helikopterebi sul

axlos mofreniliyo. yvela montegisken moiswrafo-

da, rogorc farvanebma ician xolme sinaTleze Tav-

moyra.

man Zala moikriba da Zlivs Seaxsena sakuTar Tavs,

rom es gamogonili epizodi ki ar aris, romelsac

SemTxveviT mohkra Tvali, roca mdinarisken garboda,

ara, es Wadrakis partiaa, romelmac misi bedi unda gada-

wyvitos da montegi yvela svlas adevnebs Tvals.

montegma Sehyvira, raTa gamofxizlebuliyo da fan-

jarasa da televizoris ekranze gaTamaSebul, jer

kidev daumTavrebel speqtakls moSoreboda:

_ ehei! – Sehyvira montegma. yvirilma gamoafxizla.

swrafad moswyda fanjaras da gaiqca. Sesaxvevi, quCa,

Sesaxvevi, quCa da ai, ukve mdinaris sunic igrZnoba! ai,

haerSia, cali fexiT daxta miwaze, isev haerSia da axla

meore fexiT Seexo miwas. axla rom kameram dainaxos,

oci milioni montegi gaiqceva mdinarisken, oci mil-

ioni! sul ise iqneba, rogorc Zvelebur kinokomedia-

Sia: policielebi da qurdebi, mdevrebi da devnilebi,

monadire da nadiri. montegs xom aTasjer unaxavs es

suraTi. ai, am wuTSi mas uxmod Casdgomia kvalSi oci

milioni ZaRli. isini biliardis burTulebiviT

daqrian sastumros kedlebze _ erTidan meoreze gada-

dian, meoridan mesameze. ai, marjvena kedelze gamoCn-

da, axla SuaSi, mere marcxenaze, gaqra! isev marjvenazea,

mere SuaSi, marcxenaze, gaqra!

montegma „niJara“ Seido yurSi:

Page 174: 451 farenhaitiT

174

_ policia winadadebas aZlevs elm-terasis raio-

nis mTel mosaxleobas, moiqces Semdegnairad: am raio-

nis yvela mobinadrem, romel quCazec unda cxovrob-

des, gaaRos wina an ukana kari, an fanjara da quCaSi

gadmoixedos. ltolvili veRar gagvisxlteba xelidan,

Tuki yvela erTdroulad gadmoixedavs Tavisi saxl-

idan. moemzadeT!

kargi azria! neta aqamde ratom ar moifiqres? wina

wlebSi ratom ar gamoiyenes es xerxi? yvela moemza-

deba, yvela erTad gadmoixedavs gareT da ltolvili

veRarsad daimaleba. am bnel quCaSi xom mxolod is

mirbis, mxolod is atans fexebs Zalas.

_ gamoixedeT meaTe daTvlaze! erTi, ori!

montegma igrZno, rom mTeli qalaqi fexze wamod-

ga.

_ sami!

montegma igrZno, rom mTeli qalaqi karisken Set-

rialda da sirbils umata _ marjvena, marcxena, mar-

jvena...

_ oTxi!

yvelani mTvareulebiviT gaemarTnen karisken.

_ xuTi!

montegma igrZno, rom yvela karis saxelurs waet-

ana.

mdinares sicivisa da wvimis suni udioda. montegs

sirbilisgan cecxli ekida yelSi, uecrad Sehyvira da

moeCvena, rom es yvirili uSveloda, ukanaskneli asiode

iardis garbenas gauadvilebda.

_ eqvsi, Svidi, rva!

xuTi aTasma karis saxelurma dabla daiwia.

Page 175: 451 farenhaitiT

175

_ cxra!

montegma ukanasknel saxlebs Caurbina win da fer-

dobiT daeSva uzarmazari siSavisken.

_ aTi!

yvela saxlis kargi gaiRo.

montegs TvalnaTliv warmoudga gonebaSi ezoebs,

quCebsa da cas miSterebuli aTasobiT adamiani. isini

fardebs efarebian, fermixdil saxeze SiSs daudvia bina

da ruxi cxovelebiviT aWyeten TavianT uferul

Tvalebs eleqtronis soroebidan; ena, fiqrebi, loye-

bi... yvelaferi usicocxlo da undili aqvT...

magram ai, mdinarec!

montegma xeli amouria wyalSi – xom ar meCvenebao,

roca darwmunda, rom namdvili iyo, Sig Sevida, gaSiSv-

lda, tanze, mklavebze, fexebze wyali Seisxa, Tavi civ

wyalSi Cayo, wyurvilic moikla da cota cxviriTac

Seisruta. Semdeg faberis Zvel tansacmelsa da fex-

sacmelSi gamoewyo, Tavisi wyalSi gadayara da Tvali

gaayola. roca tansacmeli sibneleSi gauCinarda, Ce-

modani xelSi daiWira da mdinaris Suagulisken wavi-

da. cota xnis Semdeg mdinarem fskeri gamoacala fex-

idan da montegi mTlianad minebda sibneles.

* * *

samasi iardi eqneboda gavlili, roca ZaRli na-

pirs miadga. mas Tavze helikopterebis uzarmazari

maraoebi dastrialebda. mdinares sinaTlis niaRvari

moefina, TiTqos Rrublebidan mzem gamoixedao.

montegma CayvinTa... CayvinTa da igrZno, rom mdinar-

em sibneleSi Seacura. sinaTlem napirze gadainacvla

Page 176: 451 farenhaitiT

176

da cota xanSi helikopterebi ise gaeSurnen qalaqisken,

TiTqos axal kvals miagneso. axla aRarc helikop-

terebi Canda da aRarc ZaRli. darCa mxolod civi

mdinare da montegi, romelic moulodnelad Camovard-

nil siCumeSi nela mitivtivebda da TandaTan Sorde-

boda qalaqs, sinaTles, devnasa da yvelafers.

montegi TiTqos uzarmazari scenidan Camovida, sa-

dac uamravi msaxiobi dafusfusebda, TiTqos grandio-

zuli moCurCule moCvenebebiT savse spirituli sean-

si datova. igi saSineli, moCvenebiTi samyarodan re-

alur samyaroSi moxvda, magram cvlileba jer kidev

ver aReqva, radgan es garemo sruliad ucnobi iyo

misTvis.

Cabnelebuli napirebi mdinaris aRma misrialebd-

nen. male gorakebi gamoCnda. montegs Tavze varskv-

lavTa mocimcime gundi dastrialebda. igi pirvelad

xedavda aseT suraTs. caze jagernautis uzarmazari

etli daqroda da yovelwams gasresiT emuqreboda

montegs.

roca Cemodani wyliT gaivso da CaiZira, montegi

zurgze gadatrialda. mdinare zarmacad miizlaznebo-

da da sul ufro da ufro Sordeboda im xalxs, rom-

lebic sauzmed Crdils Seeqceodnen, sadilad – orTql-

sa da vaxSmad – nisls.

mdinare Zalian realuri iyo. mas frTxilad Cae-

kra montegi gulSi da dasvenebisa da warsuli Tvis,

wlisa Tu mTeli sicocxlis gaxsenebisa da gansjis

saSualebas aZlevda. montegma sakuTar guliscemas

daugdo yuri da mixvda, rom Seneleboda. fiqrebic

TiTqos sisxlis mimoqcevas ahyoloda da rogorRac

Page 177: 451 farenhaitiT

177

duned utrialebda TavSi. uceb SeniSna, rom mTvare

dabla daSvebuliyo. „saidan warmoiSva mTvare, rogor

anaTebs? ho, mzisgan, raRa Tqma unda! mze saidanRa Sou-

lobs sxivebs? arsaidan, TviTon aqvs. anTia da anTia

ganuwyvetliv. mze da dro! mze, dro da mcxunvare, mwve-

li cecxli“.

mdinare msubuqad arwevda montegs. „mwveli cecx-

li – mze, caze mzea, dedamiwaze – saaTi“. uceb mis gonebaSi

saaTica da mzec erT sagnad iqca. montegi, romelsac

Zalian didxans miativtivebda cxovreba da axla sul

cota xnis win miendo mdinares, mixvda, ratom unda aeRo

xeli cecxlis gaCenaze: „mze yoveldRe anTia. igi dros

wvavs. samyaro miqris, samyaro trialebs da TviTonve,

montegis dauxmareblad wvavs drosa da adamianebs.

montegma da sxva mexanZreebma kvlav rom ganagrZon

nivTebis dawva, mzem ki dro CanTqas Tavis cecxlian

stomaqSi, qveynad aRaraferi darCeba! erT-erTi unda

SeCerdes, mze, raRa Tqma unda, ar SeCerdeba. ase rom,

montegma da im xalxma unda aiRon xeli Tavis xelo-

baze, romlebTanac sul cota xnis win muSaobda. sadRac

unda daiwyos faseulobis Segroveba da dacva. viRa-

cam unda mouyaros Tavi kacobriobis mier Seqmnil

ganZs anu wignebs. moaTavsos es ganZi patefonis fir-

fitebsa da adamianTa gonebaSi, raTa rogorme daic-

vas igi Crdilis, obis, Jangis, rkilisa da asanTiani

adamianisgan. amqveynad xom yvelaferi iwvis da Tanac

sul sxvadasxvagvarad – zogi swrafad, zogi ki nel-

nela. axla ukve dadga dro, rom daviwyoT cecxlgam-

Zle tansacmlis damzadeba.

montegma quslebi fskers wahkra da fexqveS maS-

Page 178: 451 farenhaitiT

178

inve igrZno RorRi da qviSa. mdinares ukve meore na-

pirze gaeriya igi.

man napirs gaxeda: Savi sivrce uzarmazar, uTvalo,

uformo da aTasobiT milze gawolil arsebas waaga-

vda. misi amwvanebuli borcvebi da tyeebi Tavis wiaR-

Si uxmobda montegs.

igi Seyoymanda – davtovo Tu ara es myudro mdinar-

eo. vin icis, napirze ZaRlia Casafrebuli, an iqneb es

xeebi moulodnelad aaSrialos helikopterebidan

monaberma qarma. magram velze mxolod Semodgomis

Cveulebrivi qari daqroda, iseTive mSvidi, rogoric

es mdinare. ra iqna ZaRli? ratom dabrundnen mdevrebi

ukan, qalaqSi. montegma yurTasmena gaamaxvila: irgv-

liv mdumareba gamefebuliyo.

„mili, _ gaifiqra man, _ ai mTeli qveyana, yuri daugde!

xedav, ra siCumea, ra simSvidea, mili! netavi rogor aitan-

di am dumils? albaT yvirils atexdi _ gaCumdio! mili,

mili!“

montegs saSineli dardi Semoawva gulze. napirze

arc mildredi iyo, arc meqanikuri ZaRli. aq mxolod

mSrali Tivis surneli igrZnoboda, romeliRac Soreu-

li mindvridan rom mohqonda niavs. am surnelma sul

sxva mxares warmarTa montegis fiqrebi: mas bavSvobaSi

nanaxi ferma gaaxsenda. es iSviaTi da netari dRe iyo

mis cxovrebaSi.

montegma aRmoaCina, rom sadRac, warmosaxviTi sam-

yaros Svidi fardis iqiT, televizoris kedlebisa da

qalaqis Tunuqis Txrils gadaRma namdvili Zroxebi

Zoven, Rorebi talaxis gubeSi goraoben mzisgulze da

ZaRlebi yefiT miacileben mTis ferdobze mimavalcx-

Page 179: 451 farenhaitiT

179

vris faras.

Tivis surnelma da wylis Sxapunma gaaxsena is Rame,

erT miyruebul, Saragzidan karga manZiliT moSore-

bul fermaSi, ganmartoebulad mdgar sabZelSi rom

iwva axalmoTibul Tivaze. maxloblad qaris Zveli

wisqvili idga. wisqvilis frTebi WrialiT hyvebod-

nen gardasul dReTa ambebs.

montegi Weramde dazvinul Tivaze iwva dilamde

da cxovelebisa da mwerebis xmas, foTlebis Srialisa

da Rameul xmaurs usmenda.

„axlac rom damawvina Tivaze, _ gaifiqra montegma,

_ albaT fexis xmas gavigonebdi da wamovjdebodi. fex-

is xma mineldeboda da bolos Sewydeboda. maSin isev

Tivaze gadavwvebodi da sarkmelSi daviwyebdi mzer-

as. gvian RamiT fermeris saxlSi sinaTle Caqreba, Cab-

nelebul fanjaras Tvalwarmtaci gogona moadgeba

da Tmis dawvnas daiwyebs. igi bundovnad gamoCndeba

sibneleSi, magram saxiT im gogonas emgvaneba, odesRac,

Zalian didi xnis win rom vicnobdi. gogonas, romel-

mac icoda wvimisa da qaris fasi, ar eSinoda cecxlo-

vani cicinaTelebisa da getyodaT, ras niSnavda ni-

kapqveS darCenili babuawveras RinRli. Semdeg gog-

ona fanjaras moSordeba da zeviT ava, mTvaris SuqiT

ganaTebul oTaxSi“.

Semdeg sikvdili alaparakda: zeca Tvalis misawi-

eramde orad gaiyofa reaqtiuli TviTmfrinavebis

mier datovebuli mrume kvaliT, montegi ki uSiSrad

iqneba wamowolili Tivis bululebze da am ucnauri,

dRemde ucnobi varskvlavebis mzeriT datkbeba, rom-

lebic ganTiadis dadgomisas TandaTan gauferulde-

Page 180: 451 farenhaitiT

180

bian da cis dasalierisken gadainacvleben. diliT

Zili ar waarTmevs Tavs, Tumca mTel Rames Tvalmoux-

uWavad iynosavda Tivis Tbil surnels, mTel Rames

uRimoda soflur simSvides.

qveviT, kibis ZirSi, gasaxarebeli raRac eloda. ca

rom vardisfrad Seifereba, igi netarebiT aRvsili,

frTxilad Camova Tivis bululebidan da cota xans

mojadoebuli miaCerdeba, Semdeg ki daixreba da xe-

liT mosinjavs am saocrebas _ kibis ZirSi dalage-

bul erT Wiqa axalmowvelil rZes, oriode vaSlsa

da msxals. amis meti araferi unda. maSasadame, am

uzarmazarma samyarom xeli ar hkra. maSasadame, am

uzarmazarma samyarom dro misca, rom yvelaferi kar-

gad gadaxarSos gonebaSi.

erTi Wiqa rZe, vaSli, msxali...

montegi wylidan amovida.

miwa veeba talRasaviT gamoeqana misken. montegs

erTbaSad daeZgera ukuneTi, ucnobi mxare da gamyi-

navi qari, romelsac milionnairi suni mohqonda. igi

daafrTxo am saSinelma sibnelem, xmebma, aTasnairma

sunma. yurebma guguni daiwyo, Tavi daubruvda. varskv-

lavebi cecxlovani meteorebiviT moqrodnen misken,

uceb kvlav mdinareSi dabruneba mounda: „Cavwvebi da

mdinarebas mivendobi! jandabas, saiTac wamiRebs, wa-

miRos“. am yalyze damdgarma miwam is Tvaluwvdeneli

talRa gaaxsena, romelsac erTxel, bavSvobaSi Zlivs

rom gadaurCa. is talRa moulodnelad movarda

sadRacidan, fexebidan miwa gamoacala montegs, Zirs

daaxeTqa, marilian lafSi gaxvia da mwvane wyvdiadSi

gaaqana. wyalma amouvso da auwva cxvir-piri, guli

Page 181: 451 farenhaitiT

181

auria...

o, ramdeni wyali iyo!

aq ki ramdeni miwaa!

uecrad kedeliviT aRmarTul wyvdiadSi Sriali

gaisma da raRac landi wamoimarTa. montegs ori Tva-

li umzerda. es albaT Ramem anda tyem moindoma, rom

stumrisaTvis Seevlo Tvali.

meqanikuri ZaRli?!

amdeni irbino, iCqaro, oflSi gaiRvaro, daxrCobas

Zlivs gadaurCe, am siSores wamoxvide aseTi tanjvi-

Ta da wvalebiT da, bolos, roca miwaze daadgam fexs,

uceb Sen win aRimarTos...

meqanikuri ZaRli?!

ara, amdenis atana SeuZlebeli iyo. montegs ganwir-

uli yvirili aRmoxda... aCrdili gauCinarda, Tvalebi

Caqra. miwaze gamxmari foTlebis wvima wamovida. mon-

tegi martodmarto idga uRran tyeSi.

iremi yofila! montegma SeigrZno muSkis, sisxlisa

da cxovelTa Tbili amonasunTqis suni, mere ilis, xav-

sisa da xarisSublas sunma dafara yvelaferi. xeebi

swrafad moeqanebodnen misken da aseve swrafad ix-

evdnen ukan, sibneleSi, Semdeg isev moeSurebodnen mis-

ken...

montegma igrZno, rom safeTqlebSi raRac ukakuneb-

da.

miwa, albaT, foTlebiT aris dafaruli. montegs

fexebi efloboda foTlebSi. igi TiTqos mSral, moS-

riale mdinareSi miabijebda, romelsac mixakisa da

Tbili mtvris suni asdioda. kidev ramdennairi sur-

neleba trialebda irgvliv! umi TeTri kartofilisa,

Page 182: 451 farenhaitiT

182

gril, mTvarian Rames rom gaaTevs miwaze da dilas

gaWrian; ai, mwnilis suni, es ki samzareulo magidaze

dalagebuli niaxuris sunia, mere mdogvis susti sunic

movida _ albaT qila TavRia darCa; es ki mezobel

ezoSi darguli wiTeli mixakebis surnelebaa.

montegma miwaze moafaTura xeli da raRac rbilis

saTuTi Sexeba igrZno xelisgulze. es albaT balaxis

Rero iyo, radgan TiTebisaxesTan rom miitana,

lakriciis suni igrZno.

montegi idga, Rrmad isunTqavda miwis surnels da

TandaTan ufro kargad ecnoboda aqaurobas. montegi

aRar grZnobda sicarieles _ dedamiwam aavso misi

daclili suli da amieridan sul ase savse iqneba. igi

borZikiT miarRvevda xmeli foTlebis talRebs.

uecrad raRac nacnobi igrZno am ucnob samyaroSi

_ fexi raRac magars wamohkra. gaisma liTonis xisti

xma.

montegi daixara da balaxebSi xeli moafaTura.

liandagi!

rkinigzis liandagi, jer mdinares rom mihyveboda

da mere tyeebsa da udabnoebs hkveTda. liandagi axla

upatronod, Jangis SesaWmelad rom gauwiravT!

ai, swored am gzas unda gahyves. es liandagi misi

erTaderTi nacnobia aq. igi avgarozia, romelmac erTx-

ans kidev unda daicvas. SeuZlia xeliT Seexos am li-

andags, SeuZlia zed gaiaros, sanam am buCqnarze udevs

gza, sanam surnelebisa da tkbil SegrZnebaTa zRvaSi

micuravs, sanam foTlebis Sriali da CurCuli esal-

buneba smenas.

montegi liandags dauyva...

Page 183: 451 farenhaitiT

183

da uceb igrZno, rom mtkicedaa darwmunebuli, Tum-

ca sabuTi ara aqvs, rom... rom odesRac, didi xnis winaT,

klarisasac gauvlia am gzaze!

* * *

montegi frTxilad midioda liandagis SuaSi. nax-

evari saaTis Semdeg, roca mTlad gaiToSa, roca sib-

neliT gaeJRinTa mTeli sxeuli, roca sibnelem piri

daucva, Tvalebi auxvia da yurebi aTasnairi xmiT

amoutena. roca fexebi daekawra da WinWriT daesusxa,

win cecxli dainaxa.

erTi wamis Semdeg cecxli cicinaTelasaviT gaqra.

montegi SeSinebuli SeCerda da sunTqva Seikra, TiTqos

frTxilobda, Cemi amosunTqviT cecxli ar gavaqroo,

magram cecxli kvlav acimcimda da montegi fexakre-

fiT gaemarTa misken. karga TxuTmeti wuTi gavida, vi-

dre cecxlTan mividoda. mere buCqebs amoefara da im

patara mocimcime alis TeTrsa da wiTel enebs dauw-

yo mzera.

es cecxli ucnaurad moeCvena montegs. winaT sul

sxvanairi cecxlebi unaxavs, es cecxli ki arafers wvav-

da _ igi mxolod aTbobda yvelafers!

montegi cecxlisken gawvdil xelebs xedavda (mx-

olod xelis mtevnebs _ mklavebs sibnele efara). xe-

lis mtevnebsa da uZrav saxeebs, romlebsac drodadro

ali gaeTamaSeboda da gaanaTebda xolme.

montegma pirvelad gaigo, rom cecxls aseTi Tvise-

bac hqonda. aqamde egona, rom cecxli mxolod wvavda

da anadgurebda yvelafers, Turme mas sargeblobis

mocemac SeuZlia. am cecxls sunic sxvanairi hqonda.

Page 184: 451 farenhaitiT

184

montegma Semdeg veRar gaixsena, ramden xans idga

gaunZrevlad, is ki axsovda, rom suleluri da amave

dros sasiamovno azri mouvida: viTom romeliRac

cxoveli iyo, tyidan cecxlis SuqiT gamotyuebuli.

viTom tanT bewvi esxa, wyliani Tvalebi, Savi, sveli

drunCi, Cliqebi da rqebi hqonda. sisxli ki, miwaze rom

daRvriliyo, albaT Semodgomis suns mohfenda iqau-

robas. montegi didxans idga gaunZrevlad da koco-

nis Tbil tkacatkucs usmenda. cecxlis garSemo mj-

domi xalxi xmas ar iRebda. irgvliv siCumes daesad-

gurebina. aq adamians SeeZlo mitovebuli rkinigzis

maxloblad mjdariyo xeebis CrdilSi da ramdenic

undoda, imdeni emzira am samyarosTvis, TvalebiT gada-

etrialebina mTeli msoflio ise, TiTqos es msoflio

ai, am koconis SuagulSi yofiliyo mokalaTebuli,

TiTqos igi foladis naWeri yofiliyo, romelic ai, am

xalxma unda gamokveros da sul axali saxe misces. aq

marto cecxli ki ar iyo sxvanairi _ TviT siCumesac

axleburi ieri edo.

montegi kidev oriode nabijiT miuaxlovda im uc-

naur siCumes, romelic mTeli samyaros sazrunavs itev-

da.

cota xnis Semdeg xalxi alaparakda, magram mon-

tegs sityvebi ar esmoda. isini dinjad saubrobdnen,

xandaxan odnav aumaRlebdnen xmas da montegi mixvda,

rom mosaubreni samyaros aTvalierebdnen. isini ic-

nobdnen miwas da tyes, icnobdnen im mdinarispira

qalaqs, saidanac es rkinigza gamodioda. isini yve-

laferze laparakobdnen, radgan qveynad araferi iyo,

rasac maTi goneba ver miswvdeboda. montegi amas maS-

Page 185: 451 farenhaitiT

185

inve mixvda, rogorc ki saubris cocxal, cnobismoy-

vareobiTa da gaocebiT Seferadebul kilos daakvir-

da. Semdeg erT-erTma Tavi aswia da stumari dainaxa,

Tumca vin icis, iqneb aqamdec xedavda. viRacam xma mi-

awvdina montegs:

_ geyofaT, SegiZliaT, gamoxvideT!

montegma ukan, sibneleSi Sergo Tavi.

_ nu imalebiT, mobrZandiT, _ kvlav mouxmo ucnob-

ma.

montegi dinjad miuaxlovda kocons, romelsac mu-

qlurj tilos SarvlebSi, aseTive feris perangebsa

da qurTukebSi gamowyobili xuTimoxuci Semosjdo-

moda.

montegi moxucebs miuaxlovda, magram xma ver am-

oiRo _ ar icoda, ra eTqva.

_ dajeqiT, _ uTxra erT-erTma, romelic am patara

jgufis ufrosi Canda, _ yava ar gindaT?

Savi, qafqafa yava Tunuqis dasakec finjanSi daasx-

es da montegs miawodes. man uxerxulad mosva ramden-

ime ylupi, radgan misken mimarTul cnobismoyvare

mzeras grZnobda. yavam tuCebi daswva, magram tkivili

ar ugrZnia _ piriqiT, eama kidec.

moxucebs wveri moeSvaT, magram sufTad da lamazad

hqondaT movlili da xelebzec ar etyobodaT WuWyi.

montegis misvlisas yvelani fexze wamodgnen stumris

pativsacemad da Semdeg isev dasxdnen.

montegma kidev mosva yava da madloba gadauxada

maspinZlebs:

_ gmadlobT, didi madloba!

_ keTili iyos Tqveni mobrZaneba, monteg! me gren-

Page 186: 451 farenhaitiT

186

jeri mqvia, _ moxucma raRac uferuli siTxiT savse

patara boTli gauwoda, _ ai, amasac Tu dalevT, oflis

qimiuri indeqsi SegecvlebaT da naxevari saaTis Sem-

deg sul sxva adamianis suni geqnebaT. Tqven xom ZaR-

li mogdevT, bolomde dacaleT, bolomde.

montegma mware siTxe Sesva

_ amieridan focxveriviT aqoTdebiT, magram ara

uSavs, _ uTxra grenjerma.

_ saidan iciT Cemi saxeli? _ hkiTxa montegma.

grenjerma momcro televizorze miuTiTa, romel-

ic koconis gverdiT ido:

_ Cven Tavidanve gadevnebdiT Tvals da davaskven-

iT, rom aqeT, samxreTisken CamohyvebodiT mdinares.

mere, roca gavigoneT, rom mTvrali laRi iremiviT

moarRvevdiT am tevrs, aRar davimaleT, rogorc adre

vimalebodiT xolme. roca helikopterebma qalaqisken

ibrunes piri, maSinve mivxvdiT, rom mdinareSi Cayvin-

TeT. qalaqSi ki ucnauri ambavi xdeba _ devna kvlav

grZeldeba, oRond sxva mimarTulebiT.

_ sxva mimarTulebiT?

_ ho, modi, vuyuroT.

grenjerma is patara televizori CarTo. kocon-

Tan Rameuli moCvenebebiviT aTamaSda patara, feradi,

mozuzune landebi, romlebic cicqna CarCoSi CaWed-

iliyo da sul advilad SeiZleboda xelidan xelSi

gadasuliyo.

ekranidan yvirili ismoda.

„devna qalaqis CrdiloeT nawilSi grZeldeba!

policiis helikopterebi Tavs iyrian oTxmocdameS-

vide quCasa da elm grouvis parkis raionSi!“

Page 187: 451 farenhaitiT

187

_ Tvals gvixveven, _ Tavis qneviT Cailaparaka gren-

jerma, _ Tqveni kvali mdinaresTan dakarges, magram

saxalxod xom ver ityvian! Tan isic ician, rom am saq-

mis gaWianureba ar ivargebs. es speqtakli uceb unda

damTavrdes! im wyeul mdinareSi rom daewyoT Zebna,

albaT mTel Rames veRar daamTavrebdnen. amitom axla

udanaSaulo msxverpls eZeben, rom lamazad daamT-

avron yvelaferi. naxeT, Tu xuTi wuTis Semdeg ar

daiWiron montegi.

_ ki magram, rogor?

_ ai, naxavT!

helikopteris mucelSi moTavsebuli telekamera

axla ukacriel quCas dahyurebda.

_ xedavT? _ daiCurCula grenjerma, _ ai, axla Tqven

gamoCndebiT! ai, iq, im quCis bolos. iq unda davinaxoT

is ganwiruli. akvirdebiT, rogor muSaoben? jer qu-

Cas gviCveneben, mayurebeli mouTmenlad moelis raRac

uCveulos gamoCenas am quCaze. mere didxans, didxans

iZlevian quCis perspeqtivas da ai, swored axla, al-

baT, vinme sawyali kacia gamosuli saseirnod saxl-

idan. vinme ucnauri, mosulelo adamiani. ar gegonoT,

rom policiam ar icis amisTana batebis xasiaTi. poli-

ciam mSvenivrad icis, rom isini ganTiadze gamodian

xolme saseirnod. ise, sruliad umizezod gamodian

xolme, an zogjer imitom, rom uZiloba awuxebT. maT

TveobiT, wlobiT adevneben Tvals _ vin icis, rodis

gamoadgebaT. ai, naxeT, dRes pirdapir sulze mouswrebs.

uamisod saqme wasuli iqneboda. RmerTo, ai, SexedeT!

cecxlis irgvliv moxucebi televizors CaaSterd-

nen. mosaxvevidan kaci gamovida. uceb ekranze meqani-

Page 188: 451 farenhaitiT

188

kuri ZaRli gamovarda.

helikopterebma aTiode briliantis sveti Camou-

Sves dabla da ucnobi am svetebSua moimwyvdies.

gaisma diqtoris xma: „ai, montegi! Zebna damTavre-

bulia!“

udanaSaulo kaci dabneuli SeCerebuliyo Sua qu-

Caze, xelSi anTebuli sigareti eWira da Tvaldauxam-

xameblad misCereboda ZaRls. igi ver xvdeboda da

albaT ise dalevda suls, rom verc mixvdeboda, Tu ra

sulierTan hqonda saqme. etyoboda, arasodes enaxa

meqanikuri ZaRli. man jer zeviT aixeda, mere ki si-

renebis Rrials miugdo yuri.

telekamerebi dabla daeSvnen.

ZaRli marjved aiWra zeviT, nestari daigrZela da

wamiT uZravad gaCerda haerSi, raTa mayurebelTa

milionebs ukeT daenaxaT yvelaferi: ukacrieli quCa,

msxverplis gaognebuli saxe da foladis cxoveli,

romelic tyviasaviT mieqaneboda miznisken!

_ ar gainZreT, monteg! _ gaisma brZaneba zecidan.

kamera da ZaRli dabla daeSvnen da erTdroulad

daacxren msxverpls. orivem erTdroulad CabRuja

igi.

ganwiruli yvirili!

sibnele!

siCume!

televizoris ekrani mTlad gaSavda. montegma Se-

hyvira da kocons zurgi Seaqcia. kvlav siCume Camo-

varda.

koconis irgvliv msxdom moxucebs saxe gahqvave-

bodaT. Cabnelebuli ekranidan diqtoris xma gaisma:

Page 189: 451 farenhaitiT

189

_ Zebna damTavrda. montegi mkvdaria. safrTxe,

romelic sazogadoebis keTildReobas emuqreboda,

likvidirebulia!

siCume!

_ axla TqvenTan erTad vixiloT otel luqsis „Ria

darbazi“. naxeT naxevarsaaTiani gadacema „ganTiadis

win“. Cvens programaSi... grenjerma televizori gamo-

TiSa da montegs miubrunda:

_ im kacis saxe bundovnad gviCvenes. xom SeniSneT?

Tqveni saukeTeso megobaric ver ityoda darwmunebiT,

namdvilad vicanio. mxolod konturebi gviCvenes, icod-

nen, rom danarCens mayurebeli warmoidgenda. o, Rm-

erTo!

montegma xma ar amoiRo. mas Tavi miebrunebina,

televizoris Sav ekrans misCereboda da caxcaxebda.

grenjerma xeli waavlo mklavSi da uTxra:

_ salami, mkvdreTiT aRmdgaro!

montegma Tavi dauqnia. grenjerma ganagrZo:

_ axla SeiZleba yvela gaicnoT. es fred klemen-

tia. winaT, sanam kembrijis universiteti atomur-sain-

Jinro saswavleblad gadakeTdeboda, Tomas hardis

saxelobis kaTedris ufrosi iyo. es ki doqtori si-

monsia, literaturisa da xelovnebis fakultetze kiTx-

ulobda leqciebs ortega i gasetis Semoqmedebaze.

profesori uesti kolumbiis universitetSi muSaob-

da da didi wvlili miuZRvis eTikis, amJamad miviwye-

buli mecnierebis, ganviTarebaSi. Rirseulma mama

hadoverma ocdaaTiode wlis win ramdenime qadageba

waikiTxa da erT kviraSi mTeli mrevli dakarga. es

erTi xania erTad davxetialobT. axla sakuTar Tavze

Page 190: 451 farenhaitiT

190

mogaxsenebT: me davwere wigni, romlis saTauria: „xeli

da xelTaTmani, anu sazogadoebisa da individis WeS-

mariti urTierToba“ da amitom aq aRmovCndi! keTili

iyos Tqveni mobrZaneba CvenTan, monteg!

_ me Tqveni Rirsi ara var, _ Zlivs amoRerRa mon-

tegma, _ mTeli cxovreba mxolod sisuleleebs Cav-

diodi.

_ umagisoba ar iqneba. Secdoma rom ar Cagvedina,

aq ar viqnebodiT. roca cal-calke viRvwodiT, mxolod

siZulvili iyo Cveni erTaderTi iaraRi. magaliTad,

me mravali wlis winaT mexanZres gavartyi. igi Cemi

biblioTekis dasawvavad iyo mosuli. mas Semdeg vi-

malebi. gindaT SemogvierTdeT, monteg.

_ diax!

_ risi SemoTavazeba SegiZliaT?

_ arafris. megona „eklesiastesa“ da „apokalif-

sis“ nawili mqonda, magram Turme Sevmcdarvar.

_ „eklesiaste“ SesaniSnavi iqneboda. sad gqondaT?

_ aq, _ montegma Sublze miido xeli.

_ hoo, _ RimiliT daaqnia Tavi grenjerma.

_ ra moxda, ar SeiZleba? _ ikiTxa montegma.

_ piriqiT, kargia, saucxooa! _ grenjeri mRvdels

miubrunda, _ „eklesiaste“ geguleba sadme?

_ aris erTi, harisi. iangstaunSi cxovrobs.

grenjerma magrad Caavlo mxarSi xeli montegs:

_ monteg, frTxilad iyaviT, Tavs mouareT. hariss

rom raime SeemTxves, Tqven garda „eklesiaste“ aRar

dagvrCeba. xedavT, ra saWiro adamianad gadaiqeciT?

_ ki magram, rom aRar maxsovs!

_ ara, ukvalod araferi ikargeba. SeiZleba tvinis

Page 191: 451 farenhaitiT

191

xraxnebis moWera, Tu saWiro iqneba.

_ me vecade gamexsenebina, magram verafers gavxdi!

_ nu ecdebi!.. roca aucilebeli iqneba, TavisiT gagax-

sendebaT. mexsiereba fotofirs waagavs. Cven ki mTe-

li sicocxlis ganmavlobaSi sul imas vcdilobT, rom

am firze gadaRebuli gamosaxuleba ar gamo-

vamJRavnoT. simonsma oci weli imuSava am sakiTxze

da axla Cven ukve SegviZlia gavixsenoT, Tuki odesme

raime wagvikiTxavs. platonis „respublikis“ wakiTx-

va ar gindaT?

_ rasakvirvelia, minda!

_ „respublika“ me var. markus avreliusi gsurT?

ai, mister simonsiamarkusi.

_ salami, _ daukra Tavi simonsma.

_ gagimarjoT, _ upasuxa montegma.

_ me minda icnobdeT jonaTan svifts. mwvave poli-

tikuri satiris, „guliveris mogzaurobis“ avtors. ai,

es „ymawvili“ Carlz darvinia, es Sopenhaueria _ metad

keTili filosofosi. ai, yvelani aq varT, monteg _

aristofane da mahaTma gandi, gautama buda da konfuci,

Tomas lav pikoki, Tomas jefersoni da mister

linkolni. Cvena varT agreTve maTe, markozi, luka da

ioane.

moxucebma xmamaRla gaicines.

_ es SeuZlebelia, _ daeWvda montegi.

_ namdvilad asea, _ RimiliT uTxra grenjerma, _

Cvenc wignis damwvelebi varT. vkiTxulobT da mere

vwvavT xolme. gveSinia, ar ipovon. mikrofilmebi ar

gamogvadga. Cven sul gzaSi varT, mikrofilmebi ki

sadme miwaSi unda Cafla. mere, amosaRebad rom mix-

Page 192: 451 farenhaitiT

192

val, SeiZleba dagiWiron. es beberi Tavi yvelafers

sjobs _ veravin Caixedavs Sig da verc eWvs miitans

vinme. Cven istoriis, literaturis, saerTaSoriso sa-

marTlis namsxvrevebi da naglejebi varT _ baironi,

Tomas peini, makiaveli, ieso qriste _ yvelam aq moviy-

areT Tavi. magram ukve dagvianebulia da Tan omic

daiwyo. Cven aq varT gadmoxvewilebi, qalaqi ki iq

darCa, morTul-mokazmuli, nairferadi. raze fiqrobT,

monteg?

_ raze da, ra suleli viyavi, rom marto vapirebdi

brZolis dawyebas. roca wignebi mexanZris binaSi

Sevyare da gangaSi avtexe.

_ rac SegeZloT, imas akeTebdiT. yvelas rom ase

eqna, SesaniSnav Sedegs miviRebdiT, magram Cveni meTo-

di ufro martivia da albaT ukeTesic. Cven erTader-

Ti mizani gvaqvs _ xeluxleblad davicvaT is codna,

romelic momavalSi gamogvadgeba. amitom aravis va-

qezebT da Tanac Zalian vfrTxilobT, rom Cvenc ar

davimsaxuroT vinmes risxva, radgan Cven Tu davixo-

cebiT, codnac samudamod daiRupeba. Cven yvelaze wy-

nar moqalaqeebad migviCnies, radgan dRe mitovebul

liandagebTan davexetebiT, Rame ki mTebs vafarebT

Tavs. amitom aris, rom qalaqelebi mogveSvnen. mxolod

xandaxan gagvaCereben da gagvCxreken, magram verafers

gvipovian xolme iseTs, rom dapatimrebis sababad

gamodges. es organizacia Zalze moqnili da mouxelTe-

belia. misi wevrebi mTel saxelmwifoSi arian mimo-

fantuli. zogma Cvenganma saxisa da TiTebis plas-

tikuri operacia gaikeTa. axla mZime dRe gvadgas _

omis dawyebas velodebiT. gvinda, male daiwyos da

Page 193: 451 farenhaitiT

193

maleve damTavrdes. omi saSinelebaa, magram Cven sa-

codavi umciresoba varT da bevric rom viyviroT, ar

mogvismenen. ai, omi rom damTavrdeba, maSin albaT

cotaTi mainc gamovadgebiT qveyanas.

_ darwmunebuli ki xarT, rom maSin mainc mogisme-

nen?

_ Tu ar mogvismenen, kidev unda movicadoT. maSin

wignebs Cvens Svilebs vuambobT, isini, Tavis mxriv, Ta-

vianT Svilebs uamboben. bevri, ra Tqma unda, daikargeba,

magram ra gaewyoba _ ZaliT veravis daagdebineb yurs.

TviTon unda gaugon TavianT epoqas, daufiqrdnen da

mixvdnen, Tu ratom moxda ase, ratom gauqraT dedami-

wa fexqveS. ar SeiZleba sul ase gagrZeldes: roca

iqneba mixvdebian.

_ sul ramdeni iqnebiT?

_ aTasobiT. Cven ai, ase mivyvebiT mitovebul lian-

dagebs, garegnulad mawanwalebs vgavarT. magram Tav-

iT mTel biblioTekas vatarebT. Tavidan aseTi gan-

zraxva ar gvqonia _ TiToeuli erT romelime wigns

imaxsovrebda zepirad: mere, am oci wlis ganmavloba-

Si, rac erTmaneTs vxvdebiT, TandaTan SevkavSirdiT

da moqmedebis gegmac SevimuSaveT. yvelaze mTavari

da mniSvnelovani iyo, mtkiced CagvebeWda gonebaSi, rom

Cven TviTon arafers warmovadgendiT. Cven mxolod

ydebi varT da am ydebma mtvrisa da WuWyisgan unda

daicvas wignebi _ arc meti, arc naklebi. zogi Cvengani

patara qalaqSi cxovrobs. magaliTad, Toros „uolde-

ni, anu tyeSi cxovrebis“ pirveli nawili grin-river-

is mcxovrebia, meore _ uilofarmiisa, menis StatSi rom

mdebareobs. merilendSi erTi qalaqia, sadac sul

Page 194: 451 farenhaitiT

194

ocdaSvidi kaci cxovrobs. am qalaqisaTvis bombs ar

daxarjaven, es qalaqi ki vinme bertran raselis Txzu-

lebaTa sruli krebulia. igi SegiZliaT wigniviT

aiRoT xelSi da gadafurcloT. ai, am kacs amdeni fur-

celi hqonia, amas amdeni... da erT dRes, roca omi

damTavrebuli iqneba, Cven SegveZleba xelaxla Sevud-

geT wignebis weras. SevkrebT am xalxs, movayolebT,

rac axsovT da yvelafers qaRaldze gadavitanT. Sem-

deg ki SesaZlebelia, kvlav dadges „uvicobis xana“ da

isev xelaxla daviwyoT yvelaferi. kargia, rom ad-

amians erTi saocari Tviseba gaaCnia: igi mxned da

dauzareblad iwyebs xolme saqmes Tavidan, Tuki icis,

rom es saqme mniSvnelovania da aucileblad unda

gakeTdes.

_ amaRam ra unda gavakeToT? _ ikiTxa montegma.

_ unda movicadoT da yoveli SemTxvevisTvis co-

taTi gadavinacvloT mdinaris mimarTulebiT, _ upa-

suxa grenjerma da kocons miwa da talaxi miayara.

sxvebmac, maT Soris montegmac mxari aubes gren-

jers da udabur tyeSixalxi erTad miesia kocons

Casaqrobad.

caze mxolod varskvlavebi cimcimebda. xalxi mdi-

naris piras SequCebuliyo.

montegma saaTis manaTobel ciferflatze daixeda.

xuTi iyo. dilis xuTi saaTi. egona, mTelma weliwadma

ganvlo da Turme mxolod erTi saaTi mohklebia

Rames. mdinaris napirs ki ukve ganTiadi moadga.

_ ratom mendobiT? _ ikiTxa montegma.

viRac SeinZrasibneleSi da upasuxa:

_ Tqven erTi SexedviT getyobaT. albaT, karga xania

Page 195: 451 farenhaitiT

195

sarke ar ginaxavT TvaliT. garda amisa, qalaqs aqamde

ase ar Seuwuxebia Tavi Cvens sapovnelad da raRa axla

mogvigzavnida vinmes. leqsebiT gamotenili aTiode

suleli did saSiSroebas ar warmoadgens. es Cvenc

gvesmis da imaTac. sanam mTeli mosaxleoba „Tavisu-

flebis qartiisa“ da konstituciis citirebas ar dai-

wyebs. yvelaferi rigzea. manamde mexanZreebic mouv-

lian saqmes. ara, qalaqi ar gvawuxebs xolme. ai, Tqven

ki saSinlad gamoiyurebiT.

isini qveviT, samxreTisken mihyvebodnen mdinaris

napirs. montegma SeaTvaliera Tanamgzavrebi. undoda,

kvlav daenaxa moxucebis daRlili, naoWebiT daser-

ili saxe, undoda, gaego, emCneodaT Tu ara saxeze six-

aruli, mxneoba da xvalindeli dRis imedi. montegs

egona, rom codnas CiraRdaniviT unda gaebrwyinebina

moxucTa saxeebi, magram molodini ar gaumarTlda. iq,

tyeSi rom iyvnen, koconi uciskrovnebdaT saxeebs, aq

ki Cveulebrivi adamianebi Candnen. isini TavianTi dRe

da moswreba gzebze gakruliyvnen da mudam raRacas

eZebdnen. xedavdnen, rogor iRupeboda yovelive

lamazi da mSvenieri amqveynad da amitom sibereSi

yvelam erTad moiyara Tavi, raTa enaxaT, rogor

damTavrdeboda Rreoba da rogor Caqreboda lam-

prebi. darwmunebulni ar iyvnen, rom maTi gonebis

saganZuris Suqi gaaspetakebda momavlis ganTiads, ma-

gram is ki swamdaT, rom im wignebs, romlebic wyeba-

wyebad hqondaT Calagebuli gonebaSi, odesme mkiTx-

velebi gamouCndebodnen da zogi sufTa da zogi ki

dasvrili xeliT waswvdeboda axalTaxal, jer kidev

gauWrel egzemplarebs.

Page 196: 451 farenhaitiT

196

montegi xan erT moxucs gadahkravda Tvals, xan

meores.

_ wigni ydiT ar unda Seafaso, _ Caiduduna erT-

erTma. sxvebma siciliT daudastures naTqvami da gza

gaagrZeles.

* * *

caSi yuriswamRebi Rrianceli gaisma da reaqtiu-

li TviTmfrinavebi manamde gauCinardnen, sanam mog-

zaurebi zeviT axedvas moaswrebdnen.

TviTmfrinavebi qalaqidan mofrinavdnen da mon-

tegmac mdinaris gadaRma, qalaqisken gaixeda. axla iq

mxolod mqrqali aisi moCanda.

_ Cemi coli qalaqSi darCa.

_ samwuxaroa. qalaqs am mokle xanSi cudi dRe

daadgeba, _ Tqva grenjerma.

_ sakvirvelia, ratom ar vdardob cols? sakvirve-

lia, saerTod ratom arafers ganvicdi? ai, am wuTs

gamielva kidec TavSi: rom mokvdes, sulac ar vinaRv-

leb-meTqi. ase ar varga. etyoba, raRac damemarTa...

_ mismine, _ uTxra grenjerma, cali xeli mklavSi

waavlo da meoriT buCqebi moarida, _ me patara viyavi,

roca papa momikvda. igi moqandake iyo. garda amisa,

metad keTili adamiani gaxldaT, siyvaruliT savse

guli hqonda da am siyvaruls yvelasTvis imetebda.

Cveni qalaqis gawmenda jurRmulebisgan papaCemis

damsaxurebaa. igi saTamaSoebs gvikeTebda bavSvebs.

mTeli Tavisi cxovreba albaT uamravi ram Seuqmnia.

imis xelebs mocaleoba ar hqonda. roca gardaicva-

la da vasaflavebdiT, uceb mivxvdi, rom papaCems ki ar

Page 197: 451 farenhaitiT

197

davtirodi, aramed mis namoRvawars. imitom vtirodi,

rom vxvdebodi, amieridan verafers Seqmnida, veRara-

sodes gamogviTlida xisgan saTamaSoebs, veRar mogvex-

mareboda mtredebis moSenebaSi, veRar daukravda vi-

olinos da veRar mogviyveboda sasacilo ambebs. igi

Cveni sxeulis nawili iyo da roca mokvda, es nawili

dagvidunda: amqveynad iseTi adamiani aRar darCa,

romelic papaCemis asli iqneboda. igi Taviseburi,

saWiro da ubadlo adamiani iyo. me dRemde ver mo-

minelebia misi dakargva. xSirad dananebiT miTqvams,

_ cocxali rom yofiliyo, Zvirfas nivTs gamoTlida-

meTqi. ramdeni sasacilo ambavi Caiyola samareSi,

ramden mtreds moaklda misi alersiani xeli. igi sam-

yaros Tavisebur formas aZlevda, Tavis xels amCnev-

da mas. da im Rames, roca gardaicvala, samyaros aTiode

milioni SesaniSnavi namoRvawari daaklda.

montegi erTxans mdumared miabijebda, mere CurCu-

liT aRmoxda: „mili, mili!“

_ ra TqviT?

_ Cemi meuRle! Cemi meuRle! sawyali, sacodavi mili,

_ kvlav aCurCulda igi, _ aRaraferi maxsovs. minda

misi xelebi gavixseno, magram ver vaxerxeb. es umoqme-

do xelebi xan usicocxlodaa daSvebuli mxrebidan,

xan muxlebze dalagebuli, xan ki sigareti uWiravT. es

aris da es. sxvanairad ver vixseneb.

montegi mitrialda da ganvlil gzas gaxeda.

Sen ra mieci qalaqs, monteg?

ferfli!

ras aZlevda xalxi erTmaneTs?

sruliad arafers!

Page 198: 451 farenhaitiT

198

grenjeric mitrialebuliyo da qalaqs gascqero-

da:

_ yovelma adamianma raime unda datovos amqveyna-

do, _ ityoda xolme papaCemi. bavSvi, wigni, naxati, saku-

Tari xeliT aSenebuli kedeli, sakuTari xeliT Sek-

erili fexsacmeli, sakuTari xeliT gaSenebuli baRi...

raime, rasac Seni xeli Sexebia da raSiac Seni suli

Casaxldeba sxeulis sikvdilis Semdeg. xalxi Sexedavs

Sen mier dargul xes an yvavils da gacocxldebi. su-

lerTia, ras gaakeTebTo, -ambobda igi, _ yvelaferi,

rasac Seni xeli miekareba gadasakeTeblad, Senve da-

gemsgavsebao. swored amitom gansxvavdeba namdvili

mebaRisgan is adamiani, romelic ise, ubralod Tibavs

balaxs mindorSi. balaxis mTibavi SeiZleba sulac

gaqres, mebaRis suli ki mudam iq itrialebs.

grenjerma xeli waavlo mklavSi montegs da ga-

nagrZo:

_ erTxel, ormocdaaTi wlis winaT, papam ramden-

ime filmi miCvena V-2 tipis raketebis Sesaxeb. ginax-

avT odesme orasi milis simaRleze aRmarTuli atom-

uri bombis soko? uzarmazar, gadamwvar udabnosTvis

es qinZisTavis Cxvletaa mxolod, meti araferi. papaCem-

ma es filmi erTi aTjer mainc maCvena da mere imedi

gamoTqva, rom odesme qalaqebi farTod gauReben kars

simwvanes, miwasa da pirvelyofil bunebas, raTa ar

daviviwyoT, rom Cven mxolod miwis mcire farTobi

gvekuTvnis da rom bunebas SeuZlia ukan waiRos Tavisi

naboZvari. mas sul advilad SeuZlia Cveni ganadgure-

ba: erTs Segviberavs da aRgvgvis pirisagan miwisa, an

zRvas mogvisevs, raTa dagvimtkicos, rom arc ise

Page 199: 451 farenhaitiT

199

Zlierebi varT, rogorc gvgonia. Cven mudam unda gvax-

sovdes, rom RamiT buneba ufro gviaxlovdeba. Tu es

dagvaviwyda, isic dagvaviwydeba, Tu ra saSiSia da

Zlieria igi da maSin, erT Rames, mova da wagviyvanso, _

ambobda papaCemi. gasagebia? igi didi xania, aRar aris

amqveynad, magram axla Tavis qala rom amxado da tvi-

nis xveulebs daxedo, papaCemis ceris anabeWds dainax-

av. igi odesRac Seexo Cems tvins da farTo kvali da-

tova zed. aki weRan giTxari, moqandake iyo-meTqi.

me mejavreba romaeli, romelsac „status kvo“ hqvia

saxelado, _ ambobda xolme papaCemi, _ TvalebSi cno-

biswadilis cecxli unda genToso. ise unda daexarbo

yvelafers, TiTqos aTi wamis sicocxle dagrCenia.

Seecade, dainaxo cxovreba. igi yovelive xelovnurze

ufro mSvenieria. arasodes moiTxovo garantia da

uSiSroeba _ aseTi cxoveli ar arsebobs, an Tu arse-

bobs, albaT im zarmaci maimunis naTesavia, romelic

Tavdayira hkidia xeze da mTel cxovrebas ZilSi

atarebs. jandabas imisi Tavi! magrad Searxie xe da is

zarmaci ukanaliT daaxeTqe miwazeo.

_ SexedeT! _ Sehyvira montegma.

im wamSi omi daiwyo da damTavrda kidec! Semdgom-

Si verc erTma ver Tqva niSneulad, Tu ra dainaxa.

ufro igrZnes, vidre dainaxes, rom caSi raRac afeTq-

da da amoZravda. iq albaT bombebi Camocvivda da aTi,

xuTi Tu erTi milis simaRleze gadaiqrola reaqti-

ulma TviTmfrinavebma. viRacis uzarmazarma xelma

fetviviT moabnia bombebi ganTiadis ZilSi ganabul

qalaqs da gauCinarda. bombebi saSineli siswrafiT

eSveboda dabla, magram miwamde mainc daagvianes misv-

Page 200: 451 farenhaitiT

200

la. sinamdvileSi dabombva maSin damTavrda, roca

saaTSi xuTi aTasi milis siCqariT mimqrolavma TviT-

mfrinavebma TavianTi samizne SeniSnes da msrolelebs

Seatyobines. omi ise swrafad moTavda, TiTqos celi

gaiqnieso. amas mxolod bombdamWerebis berketis gada-

weva dasWirda. da Semdeg, im samiode wamis ganmavlo-

baSi, sanam bombebi miwaze dacvivdebodnen, mtris sa-

haero xomaldebi ciskidurs miefarnen. diax, isini im

tyvias hgavdnen, romlisac velurs ar eSinia, radgan

TvaliT ver xedavs, Tumca ki ukve guli aqvs gax-

vretili. sxeuli uRonod eSveba miwaze, sisxli Rvar-

ad mosCqefs Wrilobidan, goneba cdilobs SeinarCun-

os Zvirfasi mogonebebi, magram yvelaferi erTmaneT-

Si ireva da wyvdiadSi iZireba.

es Zneli dasajerebeli iyo. ise advilad verc ki

SeamCnevda kaci, magram montegma mainc dainaxa, rogor

mouqnies liTonis veeba muSti Soreul qalaqs da mix-

vda, rom ukve yvelaferi moTavda, axla TviTmfrinavebi

aRrialdebodnen: „daangrie, qva qvaze aRar datovo,

gaanadgure, mospe!“ montegma umweod aRapyro xelebi

zecisken da gonebiT Seecada wamiT SeeCerebina bombebi

haerSi. „gaiqeci!“ _ SesZaxa fabers, klarisas, _ „gaiqe-

ci! moSordi mandaurobas!“ Seevedra mildreds, magram

maSinve gaaxsenda, rom klarisa cocxali aRar iyo,

faberma ki ukve datova qalaqi da axla sadRac xeoba-

Si miqris xuTsaaTiani avtobusiT erTi ganadgurebu-

li qalaqidan meorisken. Tumca ganadgureba jer haer-

Sia Camokidebuli, magram aucileblad Camovardeba da

sanam avtobusi ormocdaaT iards gaivlides, isadg-

ili, sadac unda mivides, aRigaveba pirisagan miwisa,

Page 201: 451 farenhaitiT

201

xolo dedaqalaqi, saidanac am diliT gamovida, jar-

Tis grovas daemsgavseba.

mildredi?..

gamoaswari, gaiqeci!

bombebi ukve erTi iardiT iyo dacilebuli im sas-

tumros saxuravs, romelSic mildredi cxovrobda. ai,

ukve erTi futi darCa, Semdeg erTi goji da montegma

TvalnaTliv dainaxa Tavisi meuRle! igi win gadaxril-

iyo, uzarmazar mocimcime kedlebs misCereboda da

„naTesavebis“ luRluRs usmenda. isini ybedobdnen,

laqlaqebdnen, uRimodnen, saxeliT ixseniebdnen, magram

arafers eubnebodnen im bombis Sesaxeb, romelic erTi,

naxevari,ara, axla ukve meoTxedi gojiT iyo dacile-

buli sastumros saxuravs. mildredi ise xarbad CaS-

tereboda kedels, TiTqos iq amoikiTxavda, ratom

atarebda Rameebs tanjvasa da uZilobaSi. igi nerviu-

lad CasCereboda kedlebs, TiTqos undoda Serwymo-

da am aTasnair ferebs, CaZiruliyo am kaSkaSa bed-

nierebis morevSi...

gaisma pirveli bombis afeTqebis xma!

_ mildred!

vin icis, pirvelad swored is uzarmazari sateleviz-

io sadgurebi moispos, sxivebis, ferebis, xmebisa da ybe-

dobis koriantels rom ayenebda ekranebze.

montegi mowyvetiT daeca miwaze da imave wams dain-

axa, igrZno Tu moeCvena, rom kedlebi Caqra da mildre-

dis saxes sibnele moefina, gaigona misi kivili, roca,

raRac memilioned nawilSi, sanam yvelaferi gaTavde-

boda, jadosnuri broli ubralo sarked iqca da

mildredma Tavisi saocrad uSinaarso saxe dainaxa,

Page 202: 451 farenhaitiT

202

martoobas miCveuli saxe, saxe, romelic TandaTan

ileoda SimSilisgan, romelic mxolod sakuTari

ujredebiT ikvebeboda. da bolos da bolos, mixvda,

rom es TviTon iyo: man swrafad axeda Wers da imave

wams Weri Tavze daemxo da milion girvanqa agurTan,

liTonTan, baTqaSTan da ficarTan erTad Caitana mo-

mdevno sarTulze, mere kidev erTi sarTuliT qveviT,

kidev da bolos ukve sardafSi, Zlierma afeTqebam

mouspo sicocxle.

_ gamaxsenda! – montegi kidev ufro magrad Caekra

dedamiwas, _ movigone! CikagoSi... CikagoSi iyo, didi

xnis winaT. me da mili... swored iq SevxvdiT erTma-

neTs! axla namdvilad gamaxsenda. CikagoSi. didi xnis

winaT!..

Zlieri afeTqebis talRam gadaura mdinares da

dominos koWebiviT erTimeoris miyolebiT daafina

miwaze xalxi, caSi wylisa da mtvris svetebi aRmarTa,

mere xeebi aakvnesa da samxreTisken gaiWra. montegma

Tvalebi daxuWa, moikunta da kidev ufro magrad Cae-

kra miwas. man mxolod erTxel gaaxila Tvali da

zecaSi avardnili qalaqi dainaxa. qalaqsa da bombebs

adgili gaecvalaT erTmaneTisTvis. kidev erTi ucn-

auri wamiT qalaqi haerSi gairinda _ sul Secvlili

da gadasxvaferebuli _ ufro maRalia, vidre adami-

ani inatrebda, betonis Sxefebisa da naperwklebiviT

moelvare liTonis namsxvrevebisgan aSenebuli sax-

lebiT TavukuRma Camokidebuli, aTasnairi feriT ael-

varebuli freskisa Tu zecaSi avardnili zvavis ms-

gavsi. kari _ fanjris, saxuravi _ saZirkvlis, gverdi

ki zurgis adgilas mohqceoda... mere qalaqi gadatri-

Page 203: 451 farenhaitiT

203

alda da mkvdari daenarcxa dedamiwaze.

qalaqis daRupvis xmam cota xnis Semdeg moaRwia

montegamde.

* * *

montegi isev miwaze iwva. daxuWuli Tvalebi da

magrad mokumuli piri wvrili, nestiani cementiT am-

ovseboda da gulamomjdari qviTinebda. uceb goneba-

Si gauelva: „gamaxsenda, gamaxsenda, kidev raRac gamax-

senda! netavi ra aris? ho, vicani, _ „eklesiastes“ naw-

ili. „eklesiastesa“ da „gamocxadebis“ nawili, am wigne-

bidan amokiTxuli! Cqara, Cqara, sanam isev gamifrinde-

bodes Tavidan, sanam am aforiaqebam ar gamiara, sanam

qari ar Camdgara.

„wigni eklesiastesi“ ai, aq maqvs! _ montegi mocax-

caxe miwas Cahkvroda da zedized CurCuliT imeoreb-

da teqstis sityvebs. isini TavisTavad modiodnen, Tumca

Zalas sulac ar atanda Tavs. axla „denhemis pasta“

aRar ubzuoda yurebSi – TviTon mociquli Casjdo-

moda gonebaSi da umzerda...

_ morCa! _ Cailaparaka viRacam.

balaxebSi garTxmuli adamianebi napirze gamoyr-

ili TevzebiviT aRebdnen pirs da Cqar-Cqara sunTq-

vadnen. maT ise magrad CaebRujaT dedamiwa, rogorc

bavSvi CabRujavs xolme nacnob nivTs, Tundac civi da

usicocxlo iyos igi, Tundac veraferi uSvelos. yve-

la magrad CasWideboda miwas da Rrialebda, raTa

yurebi ar gaxeTqodaT da goneba ar dabnelebodaT.

montegic Rrialebda, raTa Tavi daecva qarisgan,

romelic loyebsa da tuCebs aglejda da cxviridan

Page 204: 451 farenhaitiT

204

sisxls adenda. montegi iwva da umzerda, rogor eSve-

boda dabla mtveri dasiCume. igi mtvris TiToeul, sul

umcires nawilaks, balaxis TiToeul Reros xedavda

da yoveli Sriali, CurCuli da yvirili esmoda, romel-

ic axlad ibadeboda qveynad.

mtvers siCume Camohqonda miwaze, siCumesTan erTad

ki mocaleoba, rom kacs miexed-moexeda irgvliv da

sworad aReqva am dRis ambavi.

montegma mdinares gadaxeda: „iqneb mdinaris napirs

gavyveT“. Semdeg mitovebul liandags gaayola Tva-

li: „an iqneb am gziT wavideT? iqneb ukve SeiZleba,

Saragzaze gavideT? vin icis, ukve gveqnes fiqrisa da

azrovnebis saSualeba. erT dRes ki, karga xani rom

gava da nanaxi da nafiqri kargad gadaixarSeba goneba-

Si, yvelaferi sityvebad da saqmeebad gadmoiRvreba.

bevri mcdari iqneba, magram WeSmaritic sakmaod aR-

moCndeba maT Soris. dRes ki gzas unda davadgeT da

qveyana davaTvalieroT: bolos da bolos, unda gav-

igoT, raze saubrobs, rogor cxovrobs igi. unda davi-

naxoT misinamdvili saxe. axla yvelaferi minda vnaxo,

yvelaferi, rac axla gancalkevebulia Cemganac da

erTimeorisganac. roca isini CemSi Semovlen da er-

TurTs Seerwymian, ukve ise Semisisxlxorceben, rom

veRaravin gagvarCevs erTmaneTisgan. unda Sevxedo,

RmerTmani, kargad unda davakvirde am qveyanas, Cem

Tvalwin rom gadaSlila. ai, maSin namdvilad Sevx-

vdebi mas da bolos da bolos SeviTviseb, bolos da

bolos sisxlSi gamijdeba da dReSi aTasjer, aTi-

aTasjer damivlis ZarRvebSi. me magrad CaveWidebi

mas, aRar gavuSveb xelidan da odesme mTlianad

Page 205: 451 farenhaitiT

205

davisakuTreb. dRes ki mxolod TiTs Sevaxeb. dRes

mxolod dasawyisia“.

qari Cadga. jer yvelani miwaze iwvnen gabruebule-

bi. jer ar SeeZloT, wamomdgariyvnen da yoveldRi-

uri sazrunavis uRelSi gaeyoT Tavi. jer ar SeeZloT

aenToT cecxli, eSovaT sakvebi, emoZravaT, emuSavaT

da aTasi wvrilmani ram gaekeTebinaT. isini iwvnen

da mtvrian quTuToebs axamxamebdnen. Tavdapirvelad

xSir-xSirad sunTqavdnen, mere cota mouneles da bo-

los sul dawynardnen.

montegi wamojda.

wamojda, magram adgomas aRar cdila. sxvebic ase

moiqcnen. CaSavebul ciskidurze wiTlad amoiwvera

mze. cioda. haerSi wvimis suni igrZnoboda.

grenjeri wamodga, xel-fexi moisinja da abuzRun-

da. Tvalebidan wveT-wveTad Camosdioda cremli. igi

fexebis fratuniT miadga napirs, mdinares aayola

Tvali da karga xnis Semdeg Cailaparaka:

_ qalaqi miwasTanaa gasworebuli. qalaqi ga-

camtverebulia! – mere, sakmao dumilis Semdeg, daumata,

_ neta ramdeni moeloda am ambavs da ramdens mou-

lodnelad daatyda Tavs es ubedureba?

„kidev ramdeni qalaqi moispo qveynad“ _ gaifiqra

montegma, _ marto Cvens qveyanaSi ramdeni moisrebo-

da?! asi? aTasi?“

viRacam asanTi aanTo, jibidan amoRebul qaRal-

dis naglejTan miitana da, roca qaRalds cecxli moedo,

balaxisa da foTlebis grovis qveS SeCurTa. cota

xnis Semdeg foTlebis grovas xis wvrili totebi

daayares. totebi sveli iyo da xrColva daiwyo, ma-

Page 206: 451 farenhaitiT

206

gram bolos, rogorc iqna, abrialda. male mzec amovi-

da. xalxma nel-nela Seaqcia zurgi mdinares da zan-

tad Sejgufda cecxlis irgvliv. mze axla zurgze acx-

unebda maT.

grenjerma gaqonili qaRaldis Sekvra gaxsna da

bekonis naWeri amoiRo:

_ axla cota wavixemsoT, mere ki mdinaris napirs

avyveT. uCvenod albaT iolad ver gavlen iq.

viRacam patara tafa gamoaCina. bekoni zed dades

da cecxlze Sedges. oriode wuTis Semdeg bekoni ukve

SiSxinebda, xtoda da haers madis aRmZvreli sur-

nelebiT avsebda. xalxi uxmod adevnebda Tvals am

rituals. grenjeri cecxls CaaCerda da Caiduduna:

_ feniqsi.

_ rao?

_ Zvelad, qristemde erTi briyvi frinveli cxovrobda,

saxelad feniqsi erqva. ramdenime saukuneSi erTxel

kocons anTebda da Tavs iwvavda (rogorc Cans, igi ad-

amianis uaxloesi naTesavi iyo), magram yoveli dawvis

Semdeg xelaxla aRdgeboda ferflidan. rogorc vxe-

davT, Cvenc, adamianebic, ase viqceviT, oRond im frinvelTan

SedarebiT erTi upiratesoba mainc gagvaCnia: Cvens Sec-

domebs vxvdebiT xolme. viciT yvela Cveni Secdoma,

romelic am aTasi wlis ganmavlobaSi Cagvidenia da

radgan amdens vxvdebiT, odesme imasac mivaRwevT, rom es

wyeuli koconebi aRar davanToT da Sig aRar CavxteT.

yoveli Taoba iZleva xalxs, romelTac axsovT Zveli

Secdomebi da Cven swored isini unda SevarCioT.

grenjerma tafa gadmodga cecxlidan. cota xnis Sem-

deg kerZi Segrilda da dinjad da uxmod isauzmes. yve-

Page 207: 451 farenhaitiT

207

la Cafiqrebuliyo. bolos grenjerma daarRvia siCume:

_ axla aRma avuyveT mdinaris napirs da mtkiced

davixsomoT, rom TviTon Cven araviTari Rirebuleba

ara gvaqvs, araferi ara varT, magram is, rasac gonebaSi

vinaxavT, metad mniSvnelovania da erT dResigi aucile-

blad gamoadgeba adamianebs. oRond isic unda gvaxs-

ovdes, rom maSinac ki, roca wignis kiTxvas aravin gviS-

lida, mTlianad ver viyenebdiT xolme mis simdidres,

micvalebulebis xsovnas vbRalavdiT, saflavebze

vafurTxebdiT xolme... momdevno kviras, momdevno Tves,

gaisad uamrav martoxela adamians SevxvdebiT da roca

SegvekiTxebian _ ras akeTebTo, unda vupasuxoT, vixsenebT-

Tqo. es iqneba Cveni iaraRi, romliTac sabolood gavi-

marjvebT kidec. odesme ki imdens gavixsenebT, rom

uzarmazar saflavs amovTxriT da Sig samudamod davasa-

marebT oms. axla ki daviZraT. pirvel yovlisa, sarkee-

bis qarxana avagoT da erT weliwads sul sarkeebi vamza-

doT, raTa xalxma kargad dainaxos sakuTari saxe.

sauzmis Semdeg cecxli Caaqres. iriJraJa, sinaTlem

imata, TiTqos viRac nel-nela uwevda vardisfer lam-

pars. Citebi, weRan rom damfrTxalni gafrindnen sadRac,

mobrundnen da xis totebze Camosxdnen. montegi wamod-

ga da CrdiloeTisken gaemarTa. cota xnis Semdeg ukan

moixeda da naxa, rom yvela ukan misdevda. gaocebuli-

montegi gverdze gadadga da grenjers gza dauTmo, ma-

gram grenjerma Sexeda da TaviT aniSna _ win gagviZex-

io.

montegma gza ganagrZo. igi xan mdinares umzerda, xan

cas da xan liandags, romelic fermebidan da TiviT savse

sabZlebidan modioda. axla am fermebisken, albaT,

Page 208: 451 farenhaitiT

208

jgufjgufad moeSureboda qalaqidan gamoqceuli xalxi.

SemdgomSi, erT Tvisa Tu eqvsi Tvis Semdeg (yovel SemTx-

vevaSi, erT weliwads ar gadaacilebs), montegi kvlav

daivlis am adgilebs, maSin ukve martodmarto, da manam

ar SeCerdeba, sanam im xalxs ar daeweva, romlebmac aq

gaiares.

axla ki grZeli gza udevT win, SuadRemde unda iar-

on da Tu jer aravin iRebda xmas mxolod imitom, rom

yvelas Tavisi safiqrali hqonda, albaT, cota mogvianebiT,

roca mze amova da yvelafers gaaTbobs, isini enas am-

oidgamen da an erTmaneTs gaesaubrebian, an yoveli maT-

gani ityvis, rac gaaxsenda, raTa Tavi daarwmunon, rom

marTla sworad gaixsenes yvelaferi, rom maTi codna

aRar daikargeba.

montegs TviTonac raRac aumoZravda da auduRda

sulSi, da mixvda, rom wignis sityvebi axsenebda Tavs.

neta ra unda Tqvas, roca misi jeri dadgeba, riTi unda

Seumsubuqos Tavis xalxs es mZime dRe?

yvelafers Tavisi dro aqvs _ ngrevasac da Senebasac,

Tqmasac da arTqmasac. diax, es asea, magram kidev erTi

ramis... kidev raRacis gaxseneba mindoda... ho: „da mdi-

narisa mis amier da wiaR Zeli cxovrebisai, gamomRebe-

li aTormetisa nayofisa, yovelTa TTueTa momcemeli

Tvisisa nayofisa da furcelni mis xisani sakurneblad

warmarTTa“.

„diax, _ fiqrobda montegi, _ swored amas Semovunax-

av maT SuadRisTvis.

SuadRisTvis...

roca qalaqs mivadgebiT“.