5-66 5.2 อุตสาหกรรมไม้ยางพาราและผลิตภัณฑ์ ไม้ยางพ

รายงานฉบบสมบรณ (Final Report) โครงการพฒนาความรวมมอดานอตสาหกรรมกบประเทศเพอนบาน(ยทธศาสตรการพฒนาความรวมมอ

ดานอตสาหกรรมภายใตกรอบโครงการพฒนาเขตเศรษฐกจสามฝายอนโดนเซย-มาเลเซย-ไทย: IMT-GT)

ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย 5-66

5.2 อตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑ ไมยางพาราเปนไมยนตน1ทอยในสกล (Genus) Hevea และวงศ (Family) Euphorbiaceae มถนก าเนด

อยแถบลมแมน าอะเมซอนในทวปอเมรกาใต โดยชาวพนเมองเรยกวา "เกาช" (cao tchu) แปลวา ตนไมรองไห จนถงป พ.ศ. 2313 (1770) โจเซฟ พรสตลย พบวา ยางสามารถน ามาลบรอยด าของดนสอได เรยกวา ยางลบหรอตวลบ (Rubber) ซงเปนศพทใชในองกฤษและเนเธอรแลนดเทานน ศนยกลางของการเพาะปลกและซอขายยางในอเมรกาใตแตดงเดมอยทรฐปารา (Pará) ของบราซล ยางชนดนจงมชอเรยกวา “ยางพารา”

1) ลกษณะโครงสราง ไมยางพาราไมมวงเจรญเตบโตใหเหนเดนชดทางดานหนาตด แตจะเหนเปนลายไม เนองจากความแตกตางระหวางความแนนของไฟเบอรและปรมาณความหนาแนนของหมเยอ Parenchyma ทางดานขาง Pore เดยวและแฝด 2 - 3 คละกน กระจายหาง ๆอยางสม าเสมอ ม Metatracheal Parenchyma (concentric) ตดกบ Ray เหนเปนลกษณะตาขายทางดานหนาตด (ส านกงานวชาการปาไม, 2543)

ภาพท 5.35 ลกษณะโครงสรางของไมยางพารา

ทมา: ส านกงานวชาการปาไม (2543)

ไมยางพาราเปนไมทมลกษณะล าตนกลม สงปานกลาง เปลอกสเทาด า มองทางดานหนาตดจะเหน ทอน ายาง (Latex Vessel) ตอกนเปนวงตามแนวดานสมผส (Tangential) เนอไมมสขาวอมเหลอง เมอสด และจะมสขาวจาง เมอแหงเนอจะหยาบ (ปานกลาง) เสยนตรง วงรอบปไมเหนชด ไมมแกน สวนเรย (Ray) มขนาดเลกมากและมสออนกวาเนอไม และพอร (Pore) เปนแบบ Radial Multiple ซงการเรยงตวจะตดกนระหวางเรยกบเมตาทราเคยพาเรงคมา (Metatracheal parenchyma) ท าใหมองดเนอไมคลายตาขาย มความหนาแนนพนฐาน (Basic Density) 0.56 – 0.65 กรม/ลบ.ซม. ส าหรบทความชน 15% มความหนาแนนประมาณ

1 ไมยางพารา เปนไมทมเนอไมออนและหยาบ มความแขงแรงและทนทานนอยทสด มอดหรอปลวกชอบท าลาย การยดหดตวไมสม าเสมอมากบางนอยบางแลวแตชนดของไม สของเนอไมกแตกตางกนออกไปจากสออนไปจนถงสเกอบเขม น าหนกตงแตประมาณ 500 - 870 kg/m3

Pore

Metatracheal Parenchyma

Ray

ดานหนาตด (Cross

Section)

ดานสมผส (Tangential Section)

Ray

Vessel

ดานรศม (Radial Section)

Ray

Vessel




Extractives 13.28%

Cellulose 50.63%

Pentosan 17.17%

Lignin 18.06%

Ash 0.86%

0.67-0.74 กรม/ลบ.ซม. โดยมคาใกลเคยงกบไม Soft Maple ทงนกข นอยกบพนธของยางพารานนๆ ส าหรบขนาดของเสนใยไมยางพาราประมาณ 1.26 มม. โดยมความกวางประมาณ 0.021 ม.ม. คณสมบตทางเคมของ ไมยางพาราสด เมอคดเปนรอยละของน าหนกอบแหง ประกอบดวย สารแทรก (Extractives) 13.28% (ส าหรบสารแทรกแบงเปนสารทสามารถละลายในน ารวม 10.36% และละลายไดในสารละลายรวม 23.24%) เซลลโลส (Cellulose) 50.63% (Holocellulose 78.72%, Alpha Cellulose 49.41%) เพนโตซาน (Pentosan) 17.17% ลกนน (Lignin) 18.06% และเถา (Ash) 0.86% (บรษท บรณาพากรป จ ากด, 2556)

ภาพท 5.36 คณสมบตทางเคมของไมยางพารา ทมา: บรษท บรณาพากรป จ ากด (2556)

2) สมบตของไมยางพารา จากการศกษาของกฤษดา สงขสงห (2552) พบวา ไมยางพาราแตละพนธใหผลผลตไมแตกตางกน

จากการประเมนน าหนกสดไมยางพาราทมอาย 18 ป จากศนยวจยปาลมน ามนกระบ จ านวน 4 พนธ ไดแก พนธ RRIM 600 พนธ BPM 24 พนธ RRIT 251 และพนธ PB 235 โดยไมยางพาราทใหน าหนกสดของไมทงตนมากทสด คอ พนธ PB 235 รองลงมาคอ พนธ RRIM 600 พนธ RRIT 251 และพนธ BPM 24 สวนไมยางพาราทใหปรมาตรไมทอนกอนแปรรปและผลตไมแปรรปมากทสด คอ พนธ PB 235 เปนพนธทใหปรมาณและผลผลตไมสงกวาอก 3 พนธ (พนธ RRIM 600 พนธ RRIT 251 และพนธ BPM 24) ประมาณ 2 เทา เนองจากพนธ PB 235 เปนพนธทมล าตนเดยวสงตรง และมกงนอย อยางไรกตามนอกจากพนธของไมยางพาราแลวปรมาณผลผลตไมยางพารายงแปรผนตามปจจยตางๆ ไดแก อาย ขนาดล าตน จ านวนตนทเหลอตอไร พนทเพาะปลก ปรมาณน าฝน คณภาพดน รวมไปถงตาและรอยต าหนบนตนยางพารา เปนตน ไมยางพารา เมอเปนไมสดจะมเนอไมสขาวอมเหลองและเมอเนอไมแหงจะเปลยนเปนสขาวจาง เปนไมทไมมแกน วงรอบปไมชดเจน จดเปนไมทอยในกลมเนอแขงปานกลาง เนอไมลกษณะหยาบปานกลางและเสยนตรง จากการทดสอบคณสมบตทางวศวกรรมของไมยางพาราทจ าแนกตามสายพนธ (4 สายพนธ) เทยบกบไมสก พบวา เมอพจารณาคณสมบตดานสกายสมบต (physical property) ไดแก ความชน ความหนาแนน ความถวงจ าเพาะ และดานกลสมบต (strength property) ไดแก ความเคนอดตงฉากเสยน ความเคนอดขนานเสยน ความเคนเฉอนขนานเสยน Modulus of Rupture (MOR) Modulus of elasticity (MOE) และความแขงแรง ของทง 4 พนธมคาใกลเคยงกบไมสก แตหากพจารณาประเดนของการใชงานนน ไมสกจะมการดดหรอคายความชนจากอากาศไดต ากวาไมยางพาราสงผลใหไมสกมการคงรปทดกวาเมอน าไปใชงาน




ตารางท 5.21 ผลการทดสอบสมบตไมของไมยางพารา 4 พนธ เปรยบเทยบกบไมสก

คาทดสอบ พนธ

RRIM 600 พนธ

BPM 24 พนธ

RRIT 251 พนธ

PB 235 ไมสก*

สกายสมบต (physical property) - ความชน (%) 21.2 18.4 17.8 21.1 - - ความหนาแนน (ก./ซ.ม.3) 0.67 0.70 0.68 0.67 0.65 - ความถวงจ าเพาะ 0.55 0.57 0.53 0.52 - กลสมบต (strength property) - ความเคนอดตงฉากเสยน (MPa) 21.4 22.7 17.4 21.8 - - ความเคนอดขนานเสยน (MPa) 39.9 42.4 32.6 42.8 49.0 - ความเคนเฉอนขนานเสยน (MPa) 17.7 14.0 14.0 18.2 14.6 - Modulus of Rupture (MOR) 89.8 93.1 73.1 75.6 100.0 - Modulus of elasticity (MOE) 8,020 7,782 7,135 7,018 10,089 - ความแขงแรง (N) 4,488 4,120 3,640 3,870 4,864

ทมา: กฤษดา สงขสงห (2552) หมายเหต * ทรงกรด และคณะ (2550)

- ไมมขอมล 3) ศตรท าลายไมยางพารา

เนอของไมยางพารานนไมคงทนตอการถกท าลายของเชอราและแมลง โดยเฉพาะการถกท าลายของเชอราสน าเงน (Blue-Stain Fungi) และมอดเจาะไม เนองจากการทไมยางพาราเปนไมทมปรมาณแปงอยในเนอไมสง (5.08 %) ในขณะทไมอน ๆมปรมาณแปงโดยเฉลยไมเกน 1 % (สธ วสทธเทพกล, 2531) ผลจากการทไมยางพารา มแปงอยในเนอไมในปรมาณมากสงผลใหเปนทชนชอบของสงมชวตอนๆ เชน เชอราและมอด เนองจากแปงเปนแหลงอาหารชนดของสงมชวตเหลานน เพอไมใหเกดปญหาตออตสาหกรรมทมการน าไมยางพาราไปใชประโยชน จงจ าเปนตองท าความรจกศตรท าลายไมยางพาราและวธการปองกนทถกตองและมประสทธภาพ ส าหรบศตรท าลายไมยางพารามอยหลายชนดแตทพบบอยและท าความเสยหายตอไมยางพาราอยางรนแรงม 2 จ าพวก

มอด เปนแมลงทมความสามารถในการเขาเจาะท าลายเนอไม ท าใหภายในเนอไมม รพรน ส าหรบมอดทสรางความเสยหายใหกบไมยางพาราทงกอนการใชประโยชนและหลงจากการน าไปประกอบเปนเครองใชไมสอย ไดแก มอดขขย (Powder Post Beetles) ซงมอดชนดดงกลาวมความสามารถในการเขาท าลายสงมากจนเนอไมภายในถกท าลายเปนผงแปง เหลอเพยงผวไมดานนอกทเปนผนงบางๆ เทานน มอดขขยสามารถพบไดทวทกภมภาคของประเทศโดยเฉพาะตามแหลงทมการท าไมยางพารา ส าหรบมอดขขยสามารถจ าแนกออกเปน 3 ชนด




Minthea Rugicollis Walker เปนมอดขนาดเลกสน าตาล ความยาวของล าตวอยทประมาณ 1.8 – 3.2 ม.ม. สวนปกหนาเมอสองดดวยกลองขยายจะพบหนอนสขาวอมเหลองเรยงไปตามความยาวของล าตว ในการเขาท าลายเนอไมของมอดชนดนเรมจากตวแกหรอมอดตวเมยทออกจากดกแดในเนอไม ออกมาผสมพนธกบมอดตวผแลวกวางไขทมลกษณะเปนหลอดแหลมเรยวเลกๆ เขาไปในชองวางระหวางเซลลหรอรอยแตกของเนอไม มอดตวเมยตวหนงจะสามารถวางไขได 30 – 80 ฟอง จากนนไขกจะฝกเปนตวออน (ใชเวลาประมาณ 6 - 12 วน) และตวออนจะเขากดกนในเนอไมเปนอาหารและขบของเสยออกมาเปนผงละเอยดคลายแปง (ใชเวลาประมาณ 2 เดอน ) ในชวงแรกๆของการท าลายนนผงแปงดงกลาวจะอดอยในรภายในเนอไม แตภายหลงจากตวหนอนเขาดกแดและกลายเปนตวแกทท าการเจาะรออกภายนอกเนอไม ผงเหลานนกจะหลดลวงตามรทางออกของมอดมากองอยภายนอก หากการท าลายของมอดชนดนเกดขนมากเนอไมภายในจะถกท าลายไปหมดจะเหลอเพยงผวนอกบางๆ ทมรพรนขนาดหวเขมหมดอยภายนอก สวนไมทถกท าลายกจะเสยก าลงความแขงแรงไปไมสามารถรบน าหนกหรอแรงกดตางๆ ได การท าลายของมอดชนดน มกเขาไปไปท าลายไมทมความชนคอนขางต า (2 - 30%) สวนมากมกเขาท าลายไมทมความชนประมาณ 12-15%

Sinoxylon Anale Lesne เปนมอดขนาดกลางสน าตาลด า ขนาดของล าตวยาว 4.0-5.5 ม.ม. มแผนหลงขรขระ ดานบนของล าตวเปนหนามเลกๆ เรยงกน 4-5 อน ปกสวนทายตดเฉยงมหนามขางละ 1 อน ในการเขาท าลายเนอไมของมอดชนดนเรมจากมอดตวเมยวางไขบนรอยแตกหรอซอกไม แลวตวหนอน จะท าการเจาะเขาไปในไมและท าลายไมในลกษณะเดยวกนกบมอดชนดแรกทกลาวไวขางตน แตชวงระยะเวลาการเจรญเตบโตจากไขไปเปนตวแกนนจะมชวงเวลาทยาวกวา คอ ใชเวลาทงสนประมาณ 4-6 เดอน และรทางออกจะมขนาดประมาณเทาหวไมขด ซงใหญกวารทางออกของมอดชนดแรก มอดชนดนสามารถเขาท าลายไมสดได คอ จะพบตวเมยวางไขบนไมทเพงตดไดและเมอตวแกออกไปแลว จะสามารถกลบเขาท าลายไมไดอกถาความชนในไมยงคงสงกวา 20%

Heterobostrychus Aequalis Waterhouse เปนมอดขนาดใหญทมสน าตาลด าลกษณะของล าตวเปนรปทรงกระบอก ล าตวยาว 6-13 มม. ตวผและตวเมยมลกษณะแตกตางกน คอ ปกคหนาของตวผจะมหนามขางละ 1 อน ตวหนอนของมอดชนดนมขนาดใหญกวามอดชนดสอง 2-3 เทา และลกษณะ การท าลายกใกลเคยงกน แตรทางออกจะมขนาดใหญกวา และมระยะหางจากกนมากกวา ชวงระยะเวลาการเจรญเตบโต ของมอดทงสองชนดนกใกลเคยงกน คอ ประมาณ 4-6 เดอน มอดชนดดงกลาวจะเขาท าลายไมสดนอยกวามอดชนดท 2 ทกลาวมาขางตน คอ มกจะเขาท าลายไมทมความชนต ากวา 50% ลงมาถง 20%

ภาพท 5.37 ศตรท าลายไมยางพารา (มอดขขย)

ทมา: บรษท บรณาพากรป จ ากด (2556)

Minthea Rugicollis

Walker

Sinoxylon Anale Lesne Heterobostrychus Aequalis Waterhouse




ภาพท 5.38 ลกษณะการเขาท าลายไมของมอดขขย ทมา: www.epestsupply.com (2556) นอกจากมอดขขยทง 3 ชนดทไดกลาวมาขางตน ยงมมอดอกจ าพวกหนง คอ Ambrosia Beetles ทมแนวโนมวาอาจจะระบาดท าลายไมยางพาราได โดยเฉพาะในพนทภาคใตของประเทศ มอดชนด ทกลาวถงนชอบระบาดในแถบทมฝนตกชกและมความชนสง ปจจบนพบวาท าความเสยหายใหเกดกบไมยางพารา ในประเทศมาเลเซยอยางมาก ลกษณะการเขาท าลายของแมลงจ าพวกน คอ เจาะท าลายเนอไมภายในและในขณะเดยวกนบรเวณรทถกท าลายจะมเชอราสเทาด าเขาท าลายดวย ท าใหบรเวณความเสยหายรนแรงขน แมลงพวกนพบท าลายไมชนดอนๆ ในประเทศไทยยงไมพบเขาท าความเสยหายใหเกดกบไมยางพารา แตกจดเปนแมลงชนดหนงทควรจะไดหาทางปองกนการท าลายเสยแตตน เพราะหากไมถกมอดชนดนเขาท าลายแลวจะท าความเสยหายอยางรนแรง

เชอรา จ าพวกทเขาท าลายไมยางพาราสวนมากจะเปนพวกเดยวกบทเขาท าลายไมทน ามาใชประโยชนโดยทวไป ซงผลของการท าลายของเชอราจะท าใหคณสมบตเกยวกบสของไมยางพาราเสยไป ส าหรบเชอราส าคญสามารถแยกออกเปน 2 จ าพวก

เชอรายอมส (Blue Stain หรอ Stain Fungi) เปนเชอราทไมไดสรางความเสยหายตอความแขงแรงของเนอไมเสยไป เพราะเชอราคาไมไดเขาท าลายผนงเซลลของไม แตเชอรายอมสกลบท าเกดสทไมพงประสงค (สเทาออน หรอสเทาแกเกอบด า แลวแตความรนแรงในการท าลาย ซงสทเกดขนจากเชอราไมสามารถท าใหลบเลอนไปไดโดยงาย) ตามผวหรอภายในเนอไมท าใหเกดความเสยหายตอความสวยงามและราคาของไม เนองจากไมสามารถน าไมไปใชประโยชนในอตสาหกรรมไมและผลตภณฑได

เชอรายอมสเปนสงมชวตทตองการความชนในการเจรญเตบโตคอนขางสง ส าหรบการเขาท าลายขนในรนแรงจะพบในไมชนดทมความชนมากกวารอยละ 30 ขนไป อยางไรกตามการเขาท าลายเนอไมยางพาราอาจจะพบในไมยางพาราสดทน าไปอบจนความชนต ากวารอยละ 30 หากไมสามารถน าไมยางพาราเขาอบในเวลาทรวดเรวพอทจะท าใหเสนใยของเชอราเจรญและสรางสขนได

เชอราผวไม หรอ ราขนมปง (Mold) เปนเชอราทมความสามารถในการเขาท าลายไมทมความชนสง แตกอาจเขาท าลายไมแหงทเกบไวในสถานททมความชนสงได การท าลายของราขนมปง สงเกตไดจากการพบขยละเอยดสตางๆ บนผวไม (สขาว สเขยว สเหลอง สเทา หรอสด า) ซงขยเหลาน เกดจากเซลลสบพนธของเชอราทเจรญอยบนผวไม ส าหรบไมทถกราขนมปงเขาท าลายจะไมสญเสยความแขงแรงไป สวนสทเกดจากขยของเชอราบนผวไมนนสามารถก าจดออกไปโดยการขด เชด หรอไสออกไปได ทงนไมทโดน




ราขนมปงเขาท าลายอยางรนแรงมกจะไมน าไปใชในการท าเฟอรนเจอรและเครองใชตางๆ เนองจากตองเสยเวลาและคาใชจายในการก าจดเชอราจ าพวกนออกไปเสยกอน

ภาพท 5.39 ลกษณะไมทเกดเชอราจนท าใหไมเสยส ทมา: www.naturallywood.com (2556)

4) การปองกนและรกษาเนอไมยางพารา

หลงการตดฟนไมยางพาราอาจจะถกทงมอดและเชอเราเขาท าลาย2 ดงนน เพอเปนการปองกน การเขาท าลายของศตรไมยางพาราทงในขณะทเปนไมซง เปนไมแปรรป และเปนผลตภณฑส าเรจรปตางๆ ส าหรบการปองกนเนอไมท าได 2 วธ ดงน

4.1) หลงการตดฟน สามารถแบงการปองกนออกเปน 2 วธ ดงน

การปองกนโดยใชสารเคม หลงจากการตดฟนไมยางพาราใหมๆ ควรท าการพน จม หรอใช แปลงทาดวยสารเคมทมสวนผสมของสารเคมกนเชอราและยาฆาแมลงเพอปองกนความเสยหายจากมอดและเชอรา ซงจะตองพนใหทวทงทอน โดยเฉพาะสวนดานหนาทมการตดและตรงทมรอยแตกของเปลอกไม ทงนควรดแลใหสารเคมดงกลาวเขาไปอยอยางทวถงเพราะการเขาท าลายของเชอราและมอดสวนใหญเรมจากทางดานหนาตด และตามรอยแตกบนผวไม อยางไรกตาม วธการดงกลาวไมเปนทนยมกรณทมไมยางพารามปรมาณมาก เนองจากสนเลอกเวลาในกาปฏบตงาน

การปองกนโดยไมใชสารเคม เปนการน าไมยางพาราลงไปแชในน าโดยใหทอนไมจมอยใตน าตลอดเวลา วธการปองกนวธนเกดขนในกรณทตองทงไมยางพาราไมเพอรอการแปรรปเปนเวลานาน หรอไมสามารถใชสารเคมในการปองกนการเขาท าลายของเชอราและมอด ทงนวธการดงกลาวจะสามารถรกษาเนอไมยางพาราไมใหเสยหายไดนานเทาทไมยางพารานนยงแชอยใตน า ส าหรบขอเสยของวธการนคอ การทไม

2 การเขาท าลายเนอไมยางพารา คอ มอดตวเมยจะเขาวางไขบนไมหรอตามรอยแตกของไมทเพงโคนลมลง และเสนใยของเชอรากจะเรมเจรญเขาไปในเนอไมภายในระยะเวลา 24 ชวโมงหลงการตดฟน

เชอรายอมส (Blue Stain) เชอราผวไม หรอ ราขนมปง (Mold)




แชอยในน าเปนเวลานานอาจจะท าใหสของไมเปลยนแปลงไปและแหลงน าทน าไปแชจะเกดกลนเหมนจาก เชอแบคทเรย (ปจจบนวธการนยงไมการน ามาใชในประเทศไทย) 4.2) หลงการแปรรป ส าหรบไมยางพาราทแปรรปแลว (ไมซงทไดรบการปองกนจากการใชสารเคมหรอจากแชน า) จ าเปนตองน าไปจมในสารเคมทใชในการปองกนเชอราและมอดอกครงซงใชเวลาประมาณ 1 นาท โดยการจมควรจมใหเปยกทวทงทอนแลวน าไปผงหรอน าไปอบใหแหง กจะสามารถปองกนการเสยหายทเกดขนกอนทจะน าไมยางพาราไปใชประโยชนตอได ส าหรบไมแปรรปทไดรบการจมน ายาหลงการแปรรปแลว เมอน าไปผลตเฟอรนเจอรจะมการตดทอน ไส ตกแตง กลง และเจาะ ใหไดขนาดตามทตองการแลวจะตองน าไปจมในน ายาปองกนมอดและเชอราอกครงหนง จากนนน าไปกองผงไวใหแหงเสยกอนจงจะน าไปประกอบเปนเฟอรนเจอรตอไป จงจะท าใหเฟอรนเจอรทไดปลอดภยจากมอดและเชอราเขาท าลายหลงจากการประกอบ 5) สารเคมทใชในการปองกนรกษาเนอไมยางพารา 5.1) สารเคมทใชในการปองกนเชอรา พบวา มสารเคมอยหลายชนด ซงอาจจะเลอกใชสารเคมชนดใดชนดหนงใน 3 ชนด (ฝายวจยปองกนรกษาเนอไม กองวจยผลตผลปาไม)

Busan 1009 (Unicide 20) 3% Farmay plus 3% Sodium Pentachlorophenate3 2%

5.2) สารเคมทใชในการปองกนมอด (สารเคมดงกลาวสามารถน าไปใชในการปองกนการท าลายไมยางพาราของมอดได ในกรณทมการปองกนถกตองตามขนตอน)

Cislin 0.005% Perigen 0.01% Chlordane 1% Aldrin 0.5% Sumithion 3% Boron Compound 15%

Cislin และ Perigen ถอเปนสารเคมทมประสทธภาพสงในการปองกนแมลงและปลอดภยตอ

ทงผในยาและผใชผลตภณฑ แตขอจ ากดของ Cislin และ Perigen คอมราคาสงท าใหการใชสารเคมชนดดงกลาวยงไมเปนทแพรหลายในประเทศไทย Chlordane และ Aldrin เปนสารเคมททมผลออกฤทธคอนขางนานซงกอนใชจงตองพจารณาใหดกอน Sumithion เปนสารเคมชนดใหมทเร มน ามาใชทใชปองกนการท าลายเนอไมของมอด

3 Sodium Pentachlorophenate ปจจบนเปนวตถอนตรายทกรมสงเสรมการเกษตรหามใช เนองจากเปนสารเคมทมพษตกคางรายแรง ดงนนหลายประเทศทวโลกโดยเฉพาะประเทศทพฒนาแลวประกาศหามใชสารเคมดงกลาวกบไมยางพาราทจะน าไปผลตเปนผลตภณฑจากไมยางพาราตางๆ เพอสงขายใหกบประเทศเหลาน




และ Boron Compound นนเปนสารเคมทมประสทธภาพในการปองกนมอดไดระยะเวลาทส นกวาสารชนดอนๆ (5 ชนดขางตน) ซงปจจบนเรมมการใชอยางแพรหลายในประเทศ การปองกนไมยางพาราจากการเขาท าลายของมอดและเชอรานนมความจ าเปนในการใชสารเคมทใชในการปองกนมอด (ชนดใดชนดหนง) ผสมกบสารเคมทใชในการปองกนเชอรา (ชนดใดชนดหนง) จากนนจงน าสวนผสมของสารเคมทงสองชนดทไดไปใชตามกรรมวธทตองการตอไป เชน การพน การจม หรอการทาสารเคมบนไม ซงเปนวธการทงาย ไมยงยาก และเสยคาใชจายในการรกษาเนอไมไมมากนก แตวธปองกนดวยวธการดงกลาวเปนการปองกนเพยงแคพนผวหรอซมเขาไปในเนอไมเพยงตนๆ เทานน แตในกรณทตองการใหสารเคมปองกนรกษาเนอไมซมเขาไปในเนอไมมากๆ จ าเปนใชกรรมวธการปองกนรกษาเนอไมแบบใชก าลงอด หรอทเรยกกนทวไปวา “การอดน ายาไม” 6) การตดโคนไมยางพารา

การโคนไมยางพาราของเกษตรกรนนเกดขนเมอผลผลตของน ายางพาราลดนอยลงจนไมคมคากบการกรดน ายางอกตอไป ตามระเบยบของส านกงานกองทนสงเคราะหการท าสวนยาง (สกย.) เกษตรกรเจาของสวนยางจะตองยนขออนญาตตดโคนและไดรบอนญาตจากกองทนสวนยางกอน จากนนเกษตรกรจงจะท าการตดตอขายไมกบนายหนารบซอไม พอคาคนกลาง หรอเจาหนาทจดหาวตถดบของโรงงานแปรรปไม เมอตกลงราคาและนดแนะเวลาการเขาตดโคนกนไดแลว ผรบซอจ าเปนตองจางทมตดโคนเขาไปตดโคนในสวนยางของเกษตรกร เนองจากการคดโคนไมเปนงานทมอนตรายจงตองอาศยผทมความช านาญสงและ ทส าคญเครองมอหลกทใชในการตดโคน เชน เลอยโซยนต นนเปนเครองมอควบคมตาม พรบ. เลอยโซยนต4ทตองไดรบการอนญาตจากส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดเสยกอนจงจะสามารถครอบครองเลอยได

การโคนไมยางพาราในภาคใต สวนใหญท าในชวงระหวางเดอนพฤษภาคม-สงหาคม โดยการตดโคนไมยางพารามละตนโดยใชเลอยโซยนตคดทโคนตนหรอใชรถแบคโฮดนตนยางใหลม จากนนท าการตด รดกงไมโดยใชมดและชกลากไมมายงจดตดทอนโดยการใชรถแบคโฮ ในกรณทพนทมลกษณะลาดชนท าใหรถแบคโฮเขาไมไดกจะมการน าชางเขามาชกลาก-ล าเลยงไมมายงต าแหนงทตองการ ส าหรบการตดทอนไมยางพารามกใชเลอยโซยนตตดทอนไมโดยแยกตามขนาดทโรงงานไมรบซอ ไดแก ไมทอนขนาดเสนผานศนยกลางเกน 8 นว และ 5-8 นว ส าหรบปอนโรงเลอย ไมทอนขนาดเสนผานศนยกลางระหวาง 5-3 นว ส าหรบปอนโรงงานผลตแผนใบไมอดและแผนชนไมอด ทเหลอเปนกงไมและปลายไมจะถกขายส าหรบเปนไมฟนหรอน าไปผลตถาน ส าหรบการล าเลยงไมยางพาราทตดโคนแลวมกจะท าการล าเลยงโดยใชแรงงานคนขนรถกระบะหรอรถบรรทก (ความเหมาะสมขนอยกบความธรกนดารในแตละพนท) สวนรากของไมยางพาราเกษตรอาจจะวาจางทมตดโคนขดหรอดนรากหรอตอไมขนมาใชประโยชน ไดแก ขายในรปของฟน หรอขายใหกบโรงผลตไฟฟาชวมวล แตหากรากไมหรอตอไมไมสามารถใชประโยชนไดหรอใชไดแตไมคมคาในเชงเศรษฐศาสตร เกษตรกรกเลอกทจะใชวธกองรวมและเผาในพนท

4 พรบ. เลอยโซยนต พ.ศ. 2545 และกฎกระทรวงก าหนดลกษณะเลอยโซยนตและสวนประกอบของเลอยโซยนต พ.ศ. 2551




7) การแปรรปไมยางพารา หลงจากไมยางพาราถกโคนลงจะตองท าการเลอยและอาบ-อบน ายา โดยเรวเพอปองกนไมใหเกดเชอราทเปนต าหนบนเนอไม สงผลใหไมแปรรปทไดมราคาต าลง ส าหรบไมยางพาราทเขาสโรงเลอยจะมขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 5 นวขนไป ส าหรบการแปรรปรปไมยางพารานนผทมหนาทเลอกต าแหนงในการตด การปรบทศทาง และปองกนไมทอนเขาเครองเลอย เรยกวา “นายไม” สวนผทท าหนาทชวยพลกและรบไมทผานเลอย เรยกวา “หางมา” การเลอยไมสวนใหญจะใชโตะเลอยไฟฟาแบบสายพาน โดยเลอยไฟฟานนถอเปนอปกรณทกนไฟฟามากทสดในโรงงานเนองจากของมอเตอรทใชจะมขนาดตงแต 15-50 แรงมา ขนอยกบขนาดของไมทตดและอายของโรงเลอย สวนใบเลอยทใชสวนใหญนยมใชใบเลอยสายพานขนาด 6 - 8 นว ในโรงเลอยสวนใหญจะมเครองลบใบเลอยและเจาหนาทดแลรกษาใบเลอยประจ าโรงงานเพอคอยดแลใบเลอยใหสามารถตดไมไดอยางมประสทธภาพ

ส าหรบการเลอยไมยางพาราจะแตกตางกบทวไป เนองจากไมยางพารามรปรางทไมแนนอน คอ ล าตวของไมไมตรงตลอดทงทอน มความโคง มตาไม และมต าหนบนตนไมมากโดยเฉพาะต าหนตามธรรมชาตของไมยางพาราสวนมากมกจะเกดม Tension wood ในขณะทตนไมยงยนตนอย บอยครงทเนอไมสวนทม Tension wood เมอแปรรปไมแลวพบวาขยหรอขนทเกดขนขณะแปรรปไมสดๆ ผสมกบน ายางทยงคงมอยในไมท าใหเกดตดพนเลอย ท าใหเลอยตดขดไมทม Tension wood นจะบดงองายโดยเฉพาะอยางยงไมแปรรปทมขนาดบางกวางและยาวจะยงบดงองายและมากการไสกบหรอแตงขดเงาไมในสวนนจะท าไดยากกวาไมปกตสวนทเปน Tension wood นอกเหมอนกนทอาจเปนสาเหตอยางหนงทท าใหใบเลอยบดไดเนองจากมความเขมในไม (internal growth stresses) จากขอจ ากดดงกลาวท าใหไมสามารถประยกตใชเทคโนโลยอตโนมตในการตดซอยได ทงนการตดซอยไมยางพาราสามารถท าไดหลายรปแบบ แตการเลอกแนวการตดซอยไมยางพารา สวนใหญจ าเปนตองอาศยวจารณญาณและความช านาญของนายมาในการพลกไมหลบบรเวณทมต าหนและเลอกตดไมเพอใหไดไมเกรดด (ราคาสง) ในปรมาณทมากทสด ส าหรบการคดเกรดไมยางพาราแปรรปจะก าหนดตามปรมาณชวงความยาวทมต าหน ซงโรงเลอยจะใชวธการจายคาตอบแทนนายมาแบบจางเหมาตามปรมาณไมเกรดดทตดซอยไดเพอเปนแรงจงใจใหนายมาค านงถงคณภาพของการตดซอยไมไปพรอมๆ กบปรมาณผลผลตทตดออกมาได และการตดไมกจะมเจาหนาทคดคณภาพไมคอยคดแยกไมทตดได อยางไรกตามแนวทางนอาจท าใหนายมามงเนนการตดซอยเฉพาะไมขนาดใหญเพอใหไดปรมาตรไมไดทมาก ซงกอใหเกดการสญเสยในสวนของไมขนาดเลกทยงมประโยชน ดงนนโรงเลอยจงตองมการวางสายการผลต (Production Line) ทเหมาะสมในแตละกรณ ซงในกรณทไมยางพาราทปอนเขาสโรงเลอยมขนาดใหญควรจดชดเลอยเปนแบบ 2-3 โตะเลอย เพอท าการเลอยเปดปก และเลอยซอยไมขนาดใหญและเลกตามล าดบ สวนกรณทไมยางพาราทปอนเขาสโรงเลอยมขนาดเลกอาจจะใชโตะเลอยเพยงโตะเดยวในการท าหนาททงตดเปดปกไมหรอตดครงไมและท าการตดซอยไม ในการก าหนดความหนาของไมยางพาราสวนใหญนายมาจะมบลอกส าหรบควบคมขนาดเพอเปนการบงคบระยะหางระหวางขอบไมกบใบเลอย เพอใหสามารถตดไดความหนาตามทตองการเทากนตลอดความยาวของไม แตในกรณทพบการต าหน (ตาไม หรอไสไม) นายมาจะพจารณาพลกไมกลบหวทายหรอตดหลบแนว เพอใหไดไมทม ต าหนตามความเหมาะสม




ไมดบแปรรปทตดไดจากโตะเลอยแตละชดจะมการแตมสบรเวณหวไม ซงสทใชแตมนนจะก าหนด ใหแตกตางกนไปตามโตะเลอยแตละชดเพอใชในการตรวจสอบผลผลตไมดบแปรรปของนายมา แตละทมและทส าคญสามารถใชเปนสญลกษณในการตดตามเสนทางของไมตลอดทงกระบวนการผลตในการแปรรปไมยางพาราทกครงจะเกดผลพลอยไดทเกดจากกระบวนการแปรรป ไดแก เศษไมและปกไมทไดจากการซอยสวนหนงจะถกน าไปใชเผาเปนชอเพลงเพอใชในกระบวนการอบไม สวนทเหลอจากการใชเปนเชอเพลงจะถกขายใหกบโรงงานผลตแผนชนไมอด (Particle Board) ส าหรบขเลอยสวนใหญจะถกน าไปใชในการเผาเพอเปนพลงงาน สวนทเหลอในบางพนทจะมผรบขเลอยไมยางพาราไปใชการเพาะเหด

ภาพท 5.40 รปแบบการตดซอยไม ทมา: ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (2554) ตารางท 5.22 เกรดของไมยางพาราแปรรป

เกรด ชวงความยาวทตองไมมต าหนใดๆ

A ไมแปรรปทตดต าหนออกแลวไดไมเกลยงทอนยาวทสด โดยยาวไมนอยกวา รอยละ 80 ของความยาวทก าหนด

B ไมแปรรปทตดต าหนออกแลวไดไมเกลยงทอนยาวไมนอยกวา 30 ซม. และไมใชงานไดรวมกนไมนอยกวารอยละ 70 ของความยาวทก าหนด หรอไมแปรรปทไดมความเกลยงหนงทอน โดยยาวไมนอยกวารอยละ 60 ของความยาวทก าหนด

AB ไมแปรรปคละทมสวนประกอบไมเกรด A : เกรด B คละกน ในอตราสวน ไมนอยกวา 40 : 60

ทมา: สมาคมธรกจไมยางพาราไทย (แกไขและประกาศใช 31 มกราคม 255) หมายเหต - ไมแปรรป หมายถง ไมยางพาราแปรรปทรงสเหลยมทผานการเลอย อดน ายาและอบแหงเรยบรอยแลว - ไมเกลยง หมายถง ไมทปราศจากต าหนใดๆ ทง 4 ดาน ยกเวนต าหนขนาดเลกกวา 5 มลลเมตร - ต าหน หมายถง ตาด า รอยแตก เสนด า ราด า ไมช าน า เปลอก ไสลก - ไมทมรมอดใหถอเปนไมเสย - ความชนของไมแปรรป ตองไมเกนรอยละ 12

การตดแบบตตบ

การตดแบบตปอน

การตดแบบผาครง




8) การอดน ายาถนอมเนอไมยางพารา ไมยางพาราทผานการตดซอยและคดเกรดจะถกน ามาจดลงแทนวางสนคา (พาเลท) เพอน าไป

อดน ายาถนอมเนอไมโดยเรวเพอปองกนไมใหเกดเชอราและเพอไมใหเปนสแดงซงเปนลกษณะทลกคา ไมตองการ ปจจบนสารเคมทสามารถใชถนอมเนอไมยางพารามหลายชนด สวนใหญนยมใชสารเคมถนอมเนอไมชนดละลายน า ไดแก สารประกอบโบรอนหรอ "น ายาอดขาว" เนองจากไมยางพารามคณสมบตในการดดซมสารเคมชนดนไดด อกทงยงเปนสารเคมทมราคาถก หาซอไดงาย และเปนสารเคมไมกชนดทใหผลทงในดานการยบยงการเจรญเตบโตของเชอราและปองกนแมลงศตรไมยางพารา อยางไรกตามคณสมบตของการละลายน าแพรกระจายในเนอไมยางพาราไดดของสารโบรอนกเปนขอเสย เพราะท าใหสารทอดเขาไปในเนอไมถกชะลางออกมาจากเนอไมไดโดยงายเชนกน ท าใหตองมการเคลอบผวเพอปองกนความชนและตองจ ากดการใชผลตภณฑจากไมยางพาราในเฉพาะทแหงเทานน เชน ภายในอาคารและภายในพนททไมสมผสอาหาร ผวหนงมนษย หรอสงมชวตมากนก

กระบวนการอดน ายาถนอมเนอไมยางพาราสวนใหญจะใชเทคนคสญญากาศควบคกบการอดความดน (Vacuum-Pressure Impregnation Process) ซงในการอดน ายาจะมการเตมสารเคม (ไมยางพาราใชสารประกอบโบรอน) ทออกฤทธในถงผสมน ายา ทงนอาจมการผสมสารเคมอนๆ ซงเปนสตรลบเฉพาะของแตละโรงงานเพอฟอกสไม ทงนการเลอกสารเคมทใชฟอกสไมจ าเปนตองมการพจารณาสารเคมเหลานนอยางรอบตอบเนองจากสารเคมเหลานนอาจท าใหเกดการกดกรอนของชดอดน ายาและชดอปกรณในขนตอนการอบไม ส าหรบน ายาทผสมเสรจจะถกดดขนไปรวมกบน ายาทมอยเดมในถงน ายา (ปรมาณสารเคมใหมทเตมมกเตมในปรมาณทคงทเทาๆ กนทกครง หรอไมผนแปรตามความเขมขนของสารเคมเดมทมอยในถงน ายา) ซงปรมาณน ายาทใชนนทางโรงงานจะควบคมปรมาณโบรอนไมใหต ากวาคามาตรฐานทก าหนด (มอก.2453-25525 ไดก าหนดใหตองมปรมาณตวยาแหงเขาไปในเนอไม ซงคดเปนปรมาณสมมลกรดบอรก (Boric Acid Equivalent: BAE) ทสกดจากเนอไมตามวธทก าหนดไมต ากวารอยละ 0.2) ขนตอนการอดน ายาเรมตนจากการทคนงานจะท าการเขนพาเลทไมเขาไปจดเรยงในถงอดน ายา จากนนจะมการดดเอาอากาศจากนอกถงอดน ายาโดยการใชป มดด-อดอากาศใหมการคงในสภาพสญญากาศระยะหนงเพอดดไอน าและอากาศออกจากเนอไม ซงเปนการเปดโอกาสใหน ายาถนอมเนอไม สามารถซมผานเขาไปในเนอไมไดดยงขน จากนนจะท าการปลอยน ายาถนอมเนอไม จากถงเขาไปในถงอดน ายาพรอมกนนนกท าการอดความดนเพอใหน ายาถนอมเนอไม ซมผานเขาไปในเนอไม เมออดน ายาถนอมเนอไมเขาเนอไมไดทแลว จะท าการหยดการอดน ายาถนอมเนอไมและปลอยน ายาออกจากถงอดความดนไปเกบไวในบอพก (น ายานจะถกดดคนขนไปเกบไปไวในถงน ายาถนอมเนอไมเพอใชงานในรอบตอไป) หลงจากปลอยน ายาออกจากถงกอนทจะน าไมออกจากถงอดน ายาจะมการดดอากาศออกจากถงอกรอบเพอดดความชนและสารเคมสวนเกนออกจากไม เพอใหไมหมาดพอเหมาะกบการน าเขาเตาอบ แตครงอาจใชวธการน าไมออกพงอากาศแทนเพอใหสามารถใชถงน ายาในการอดไมรอบตอไปได ทงนกระบวนการอดน ายาถนอมเนอไมจะใชเวลาประมาณ 2 ชวโมง

5 พระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมไมยางพาราแปรรป มาตรฐานเลขท มอก . 2423-2552 ในประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 4026 (พ.ศ. 2552) ประกาศ ณ วนท 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2552




น ายาถนอมเนอไมทใชเปนสารละลายน าท าใหมน าในเนอไมมาก จงจ าเปนตองปรบความชนในเนอไมอยในระดบสมดลกบสภาวะอากาศเพอไมใหไมคงรปไมเกดปญหาการยดหรอการหดตวของไม จนกอใหเกดการแตกทผวและภายในเนอไม (Cracking) การแตกตามหวไม (Splitting) การบดงอ (Warping) รวมถงความเสยหายทมตอผลตภณฑและสงกอสราง การลดความชนในเนอไม และยงชวยลดโอกาสการเจรญ เตบโตของเชอรา ส าหรบระดบความชนทเหมาะสมทหนวยงานตางแนะน า อยทประมาณรอยละ 8-16 ส าหรบโรงเลอยสวนใหญจะควบคมความชนของไมยางพาราใหอยในระดบทไมเกนรอยละ 12

ภาพท 5.41 ระบบการอดน ายาถนอมเนอไมยางพารา ทมา: ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (2554)

1.9) การอบแหงและการพง ไมยางพาราเปนไมทแหงคอนขางชา ต าหนจากการบดงอคอนขางมาก ไมยางพาราถกท าลาย จากแมลงและเชอราไดงาย จากเหตผลทกลาวมาจงนยมอดน ายาไมแปรรปกอนเขาอบแหง สวนการปองกน การบดงอท าไดโดยใชน าหนกทบบนกองไมเพอชวยลดต าหนอดงกลาว โดยมระยะหางของไมรองขน (Sticker) ประมาณ 45 ซม. ส าหรบการอบไมยางพาราสวนใหญมขนาดไมเกน 1.5 นว ดงนนเมอน าไมยางพาราเขาอบ ขนาดความยาวทสม าเสมอ คอ ประมาณ 1 เมตร ถง 1.3 เมตร คอขนาดเหมาะสมทจะท าใหการอบแหงดขนและเกดต าหนไมมากนก (ส านกงานวชาการปาไม, 2543) การหดตวของไมยางพาราหลงการพงนนระยะเวลาทใชในการอบแหงไมแนนอนขนอยกบปจจยตางๆ เชน คณภาพของเตาอบ ขนาดของไมเขาเตาอบ ความช านาญของ ผควบคมเตาอบ สภาพดนฟาอากาศภายนอก ฯลฯ ซงโดยทวไปแลวจะใชเวลาในการอบไมจากจดหมายจนถงความชนในไมประมาณ 10% ประมาณ 6 วน (ส านกงานวชาการปาไม, 2543)

ถงน ายา

ปมดด-อด ถงอดน ายา

ปมสารเคม ถงผสมน ายา

บอพกน ายา




ตารางท 5.23 การหดตวของไมยางพาราหลงการผงแหง

ความชนในไม (รอยละ)

การหดตวสด-แหง (รอยละ)

ระยะเวลาการผง (วน) ความชน รอยละ 17-50 หมายเหต

ดานรศม ดานสมผส ความหนา 2.5 ซ.ม. ความหนา 4 ซ.ม.

17 0.8 12 55-60 65-85 ไมบดเปน สวนใหญ

ทมา: ส านกงานวชาการปาไม (2543) อางอง ณรงค โทณานนท (2527)

10) เทคนคการอบไมยางพารา ไมพารามขอเสยเมอไมตดฟนใหมๆ ความชนยงสงอยและเนอไมมลกษณะคอนขางออนและ

มแปงมากพวกเชอรา (Stain Fungi) จะเขาท าลายโดยเฉพาะราสน าเงน ท าใหเนอไมมสคล าราคาตกและถาไม มความชนเกน 25% พวกมอดจะเขาท าลายดงนนภายหลงการตดฟนภายใน 24 ชวโมงถายงไมมการแปรรปจะตองน าไมทอนนนไปแชหรอจมในน ายา (สารเคม) เสยกอน และเมอหลงแปรรปแลวเชนกน ตองน าไมไป แชทาหรออดน ายาเสยกอนทจะน าไปใชประโยชนตอไปการอบไมยางพาราในประเทศไทยโดยเฉพาะภาคใตของประเทศนน โดยมากนยมสรางหองอบหรอเตาอบ แลวใชพดลมเปาอากาศรอนเขาไปในเตาอบเพอท าใหไมแหงแตผลตภณฑทไดจากการอบไมชนดนมกจะมคณภาพไมสดกลาวคอไมมกจะมต าหน เชน แตกปลายแตกผว หรออาจโคงงอไดเพราะการควบคมการอบไมมหลกเกณฑทแนนอนตองใชความช านาญของผควบคมเตาอบเปนเกณฑมความสามารถทจะควบคมอณหภมภายในเตาใหเปนไปตามความตองการไดตลอดจนการเรงหรอลดอณหภมเปนไปดวยความยากล าบากไมไดดงประสงค (องคการสวนยาง, 2556)

การอบไมยางพาราในภาคใตของประเทศนน โดยมากนยมสรางหองอบหรอเตาอบ แลวใชพดลมเปาอากาศรอนเขาไปในเตาอบเพอท าใหไมแหงแตผลตภณฑทไดจากการอบไมชนดนมกจะมคณภาพไมสดกลาวคอ ไมมกจะมต าหนเชน แตกปลายแตกผว หรออาจโคงงอไดเพราะการควบคมการอบไมมหลกเกณฑทแนนอนตองใชความช านาญของผควบคมเตาอบเปนเกณฑมความสามารถทจะควบคมอณหภมภายในเตาใหเปนไปตามความตองการไดตลอดจนการเรงหรอลดอณหภมเปนไปดวยความยากล าบากไมไดดงประสงค สวนการอบไมดวยเตาอบทใชหลกวชาการนน ตองเปนเตาอบขนาดใหญขนาดบรรจไมตงแต 1,000 ลกบาศกฟต ขนไป การลงทนคอนขางสงตองมหมอตมน า (Boiler) เพอใชไอน ามาอบไมและใชพนในเตาอบดวยตองมเครองควบคมอณหภมทงเปยกและแหงตลอดจนพดลมอตโนมตทหมนพดไปมาไดทงซายและขวา ส าหรบการอบไมยางพาราใชเวลาประมาณ 6 วน จากไมสดทมความชน 50 % คงเหลอ 10 % การบดงอเปนต าหนทเกดขนเชนเดยวกบการผงการใชน าหนกทบขางบนและใชไมรองระยะถๆ เชนเดยวกบการผงพรอมกบใชการปรบความชนในเตาใหสงคอยลบ (Pre-steaming and equalization) จะชวยลดการบดไดมากทเดยวสวนทท าความเสยหายใหแกเตาอบอกอยางหนงกคอ ขณะอบไมยางพาราจะมไอของกรดบางชนดจากไมผสมออกมากบความชน ท าใหสวนประกอบของเตาทเปนเหลกเกดสนมและเสยหายเรว หากสวนทเปนเหลกนนใชอลมเนยมแทนกจะชวยไดมาก (องคการสวยยาง, 2556)




11) ต าหนและอตราการแปรรปของไมยางพารา ไมยางพาราทน าออกมาแปรรปนน จะเปนตนยางทมอายแกเตมทหรอตนทใหน ายางนอยลงแลวซง

สวนใหญจะมล าตนขนาดเลกดงนน ปรมาณไมทแปรรปไดจากทอนหนง ๆจงเปนอตราสวนทไมสงมากนกและจะขนอยกบเทคนคการเลอยและชนดของเลอยทใชเปนส าคญ ส าหรบโรงงานแปรรปไมยางพาราเพอประดษฐกรรม ปจจบนสวนใหญใชเลอยเปดปกและเลอยซอยทงหมดจะมใชเลอยสายพานบางทางภาคใตเปนบางแหงเทานน เลอยวงเดอนมคลองลก ฟนเลอยกวางประมาณ 1/4 - 3/10 นวซงในการซอยไมกระดานหนา 1/2 - 1 นว จะท าใหเสยเนอไมไปประมาณ 20 - 50 เปอรเซนตของไมเลอยออกมาแตละแผน เปนตน ส าหรบต าหนทเกดขนโดยธรรมชาตในไมยางพารานอกจากตาและไสไมทมอยในไมทกชนดแลว ต าหนอนๆ ทส าคญซงมสวนท าใหการใชประโยชนไมแปรรปจ ากดลง (องคการสวยยาง, 2556) มดงน

ต าหนเกยวกบการเจรญเตบโต ไมยางพาราจดเปนไมประเภทโตเรวชนดหนงซงจากสถตปรากฏวาไมไดขนาดตดฟนอาย 25-30 ปจะมความโตวดรอบ 100-120 เซนตเมตร หรออกนยหนง จะมอตราการเจรญเตบโตทางเสนผาศนยกลางปละประมาณ 1.07-1.28 เซนตเมตร / ป ในการตรวจนบวงปของไมยางพาราจากสวน อายประมาณ 25 ป จ านวน 6 ตน รวม 14 แวน ในระดบความสงตาง ๆกน มอตราการเจรญเตบโตทางเสนผาศนยกลางเฉลย 1.21 เซนตเมตร / ปอยางไรกตามส าหรบอตราการเจรญเตบโตสงสดในปหนงทตรวจพบนน มเสนผาศนยกลางเพมขนถง 3.1 เซนตเมตร ไมทเตบโตเรวและขณะเมอตดฟนมาใชประโยชนยงมอายนอยดงตวอยางไมยางพารานในเนอไมจะมแรงเคนทเกดจากการเจรญเตบโต หรอทเรยกวา "growth stress" อยมากกลาวคอในกระบวนการเตบโตของเซลลเนอไมข นสดทาย โดยเปลยนจากเซลลพาเรงคมาไปเปนเซลลโปรเชนไคมานน เซลลจะหดตวทางดานยาวและขยายตวทางดานขางแตเนองจากเซลลเหลานเปนเซลลสวนหนงของล าตน จงไมอาจหดหรอขยายตวไดโดยอสระจงท าใหเกดแรงเคนสะสมอยภายในล าตน เมอน าไมไปท าการแปรรป ไมบรเวณใกลไสจะมการขยายตวทางความยาวสวนไมบรเวณใกลเปลอกจะมการหดตวทางความยาวขน ทงนเพอปลดปลอยแรงเคนทมอย เปนผลท าใหไมแปรรปเกดการโกงงอส าหรบชนไมทเลอยอมไสและรวมทงไมทอน การปลอยแรงเคนดงกลาวจะท าใหเกดรอยแตกไปตามไสการโกงงอและแตกในสภาพสดเชนนไมเกยวกบการเปลยนแปลงความชนในไมแตประการใด

ต าหนทเกดจากการแปรรป โดยเฉพาะไมแปรรปจากไมทอนขนาดเลกจะมการโคงงอมากกวาไมทอนขนาดใหญ มดงน

การโคง (Bow) สวนโคงสงสดกลางแผน สงจากพนระนาบ 1-9 มลลเมตร และโดยเฉลย 4.5 ม.ม. การโกง (Spring) สวนโกงสงสดตรงกงกลางแผน (โดยวางขอบตงขน) สงจากพนระนาบ

1-5 มลลเมตรและโดยเฉลยโกง 3 ม.ม. การบด (Twisted) การบดตววดจากขอบหนงตรงปลายสดของแผน โดยใหปลายสดอก

ดานหนงของแผนมหนากวางสมผสกบพนระนาบการบดวดไดตงแต 1-10 มลลเมตรและโดยเฉลยบด 5.2 ม.ม. ต าหนเกยวกบความผดปรกตของเซลลเนอไม ตนไมทมไส (pith) ไมอยตรงจด

ศนยกลางของล าตนนนพบวา เนอไมของดานทมการเจรญเตบโตมากจะมองคประกอบทางเคมลกษณะของโครงสรางของเซลลและคณสมบตทางกายภาพผดแผกจากเนอไมสวนอนๆ ทมการเจรญเตบโตซงมไสอยหางจากเสนรอบวงเทาๆ กน ในใบไมกวาง เชน ไมยางพารานไมสวนดงกลาวเรยกวา "Tension Wood" กลาวคอจะ




เกดขนบรเวณสวนบนของล าตนเอนหรอกงและในล าตนสวนอน ๆบางสวนกตองรบแรงดงเพอฝนใหล าตนตรงคณสมบตทแตกตางไปจากไมปรกตไดแก ปรมาณของลกนกและเฮมเซลลโลสลดลงแตเซลลโลสเพมขน มไฟเบอรชนดเจลาตนสปรากฏอยการหดตวทางดานความยาวสงกวาไมปรกตประมาณ 2 เทาส าหรบความแขงแรง เชน โมดลสยดหยน โมดลสแตกราวและการรบแรงกดขนานเสยนลดลงแตสามารถรบแรงดงขนาดเสยนไดเพมขน เปนตน ทงนลกษณะภายนอกทอาจสงเกตเหนไดของ Tension Wood นอกจากดทางดานหนาตดซงไสมกไมไดศนยกลางแลวคอเมอท าการเลอยโดยเฉพาะไมสดผวหนาไมตรงสวนดงกลาวจะมสวนไฟเบอรฉกขาดตดรวมกนอยเปนกระจก ท าใหผวหนาไมเลอยหยาบกวาสวนอน ๆเมอน าไปไสผวหนาจะขรขระไมเรยบเชนกน โดยมกมเสยนเปนขยยาวตดอยเสมอ (Wooly Grain) ซงกอใหเกดปญหาทางดานใชประโยชนคอเมอท าการไสปรบหนาไมครงสดทายใหไดขนาดตามตองการแมยงไมเรยบกไมอาจน ามาไสซ าไดอกเพราะจะท าใหมขนาดต ากวาก าหนด การขดชวยในภายหลงมกท าไดไมหมดเพราะเสยนแยกลกลงไปในเนอไมดวย ตนยางพาราทมทอยาง (Latex Canals) อยในสวนของเปลอกชนในถดจากเนอเยอเจรญ (Cambium) ออกมาดานนอกในการกรดยางเพอใหไดน ายางมากจงตองกรดใหลกลงไปถงเปลอกชนในทอยางปรากฏมากทสดแตจะตองไมใหลกเกนไป จนเปลอกออนทตดอยกบชนของเยอเจรญขาดออกมฉะนนหนายางจะเกดต าหนขน อยางไรกตามในทางปฏบตแมผกรดยางทมความช านาญมากกไมอาจรกษาหนายางใหปราศจากต าหนดงกลาวไดหมดต าหนดงกลาวจะเกดขนไดมากโดยเฉพาะสวนทกรดยางไมพถพถนหรอไมถกวธการ นอกจากนการกรดยางในสภาวะอากาศชนมากโดยเฉพาะหนาฝนหนายางซงผานการกรดยางไปใหมๆ มกถกเชอราเขาท าลายเกดการเนาขน และลามลงไปถงชนของเนอเยอดงนนตนยางพาราสวนโคนซงถกกรดยางไปแลวนเมอเจรญเตบโตตอไปจะเกดความผดปรกตขน กลาวคอสวนโคนดงกลาวจะพองโตโดยรอบผวมลกษณะเปนปมเนอไมภายในจะมเสยนวนมากและมรอยแผลซงมสารสน าตาลเขมปรากฏอยทวไปลกษณะของแผลจะเปนแถบยาว หรออยบรเวณกวางแผนขนานไปกบวงเตบโตและไปตามความสงของบรเวณทถกกรดเมอท าการแปรรปไมสวนโคนนรอยแผลดงกลาวจะปรากฏใหเหนทวไปบนผวหนาไม

ภาพท 5.42 ต าหนในไมยางพารา แบบ Growth Stress Tension Wood และ Wooly Grain ทมา: บรษท บรณาพากรป จ ากด (2556)

ลกษณะไมทอนทเกด Growth Stress

ลกษณะการเกด Tension Wood ของไม ในแนว Cross-Section

ลกษณะการเกด Wooly Grain

หลงการท าไสไม




ภาพท 5.43 ต าหนในไมยางพาราทเกดจากการกรดยางและทเกดจากการอบและผง

ทมา: บรษท บรณาพากรป จ ากด (2556)

ภาพท 5.44 วธการผลตไมแปรรป อดและอบน ายาไมยางพารา

ทมา: กรมโรงงานอตสาหกรรม (2556)

ขเลอย,ปกไม,เศษไม หมอไอน า

ใชเปนเชอเพลง

ไมยางพารา

จดเรมตน

ของกระบวนการ

เลอยแปรรป เรยงไมใสลอเลอน

ไมยางพาราแปรรป เขาหองอบ กระบอกอดน ายาไมยางพารา

พลงงานความรอน

(ใชในการอบ

ไมยางพารา)

รอยต าหนทเกดขนจากการ กรดยางของไมยางพารา

รอยต าหนการโกง โคง และงอ ทเกดจากการอบและผง




12) ไมยางพาราอดประสาน (Solid Laminated Boards) ไมยางพาราแปรรปทผานการอดและอบน ายาเรยบรอยแลวนนแมวาจะสามารถผลตเปนสนคาไดเลยกตาม แตยงมขอจ ากดคอไมยางพาราเปนไมทมหนาแคบและสน จงท าใหการน าไปใชงานในรปแบบไมแผนหนากวางท าไดยาก ดงนนจงจ าเปนตองน าไมยางพาราแปรรปมาเขากระบวนการอดประสานเพอใหไดแผนไม ทมหนากวางและมขนาดตามทตองการ ส าหรบขนตอนเรมตนของกระบวนการผลตไมอดประสานนนเรมจากการน าไมยางพาราแปรรปมาตดทอนความยาวลงเหลอประมาณ 25-26 เซนตเมตร เพอลดการโคงหรอการบดงอ จากนนท าการไสเปดหนาและไวดานขางใหไดความหนาตามความตองการดวยเครองไส (กบ) 6 จากนนใชแรงงานคนในการคดแยกเกรดและมของไมแปรรปทท าการไสเปดหนาและดานขางเรยบรอยแลว ส าหรบชนงานทผานการคดเกรดและเรยงสในกลมเดยวกนจะถกน าไป “ตอเสน”7 โดยใชเทคนคการเชอตอประสานไมแบบ Finger-Jointing8 คอ ท าการเซาะรอนโดยใชเครองตดทตดใบมดกดรอง (Finger Joint Cutter) บนหวไมทตองการเชอตอกนทงสองดาน ส าหรบการเซาะรองฟนสามารถท าได 2 แนวทาง คอ 1) การเซาะขนานกบดานกวางของหวไม เรยกวา การตอแบบโชวบา (Butt joint) 2) การเซาะกบกานแคบของหวไม (Vertical finger-jointing) เรยกวา การตอแบบโชวฟน (Finger joint) (การเชอมตอไมทงสองแบบนนมความแขงแรงทใกลเคยงกน ดงนนการเลอกตอไมแบบไหนนนขนอยกบความตองการของลกคาเปนหลก) ส าหรบไมทไดจากการตอเสนจะถกน าไปไสดวยเครองไส9 4 หนา พรอมกนทง 4 ดาน เพอใหไดไมทมผวเรยบและไดฉากเสมอกนตลอดทงเสน และทส าคญสามารถน าไปตอประกบโดยใชเทคนคประสานได (ขนตอนการตอประกบ -การอดประสานนนจะใชแรงงานคนในการจดเรยบไมบนเครองอด สวนการทากาวและการควบคมแรงอดจะควบคมโดยเครองจกรเพอใหไมมการแนบสนทกนโดยไมมชองวางและไดระนาบ หลงจากกาวแขงตวดพอ ไมอดประสานทผานการอดกาว จะถกน าไปขดดวยเครองขดกระดาษทรายเพอใหไดแผนไมทมพนผวและขนาดทไดมาตรฐานกอนจะน าไปตดขนาด เกบต าหน และบรรจหบหอเพอรอสงลกคาตอไป (ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2556)

6 กบไสไม เปนเครองมอทท าใหผวของไมเรยบและไดรปทรงตามตองการ 7 การตอเสน หรอการจอยไม คอ การน าไมมาตอกนใหไดขนาดตามตองการ 8 เทคนคการตอไมแบบ Finger-Jointing เปนเทคนคทใชกนอยางแพรหลายในปจจบน ทงในงานโครงสรางและงานทไมตองการรบแรง โดยปจจยทมความส าคญตอความแขงแรงของการเชอมตอแบบนข นอยกบชนดของไม รปรางและจ านวนการฟน (การเซาะ) กาวและตวแปรทเกดขนจากการอดกาว เชน การกระจายของกาว แรงกด เวลาในการกด ทงนตวแปรสวนใหญมกจะถกก าหนดหรอควบคมโดยการใชเครองจกรแบบอตโนมตหรอกงอตโนมต 9 เครองไส เปนเครองจกรกลชนดหนงทใชทนแรงในการตดเฉอน การท างานของเครองไสเกดขนระหวางมดไสกบชนงาน โดยมดไสจะเคลอนทท าการตดเฉอนผวงานออกใหเปนรปรางตามตองการ ดงนน กอนทจะท าการไสตองการเตรยมมดส าหรบงานไสตามลกษณะงาน




( )

,

4

, ,

,

ภาพท 5.45 กระบวนการผลตไมยางพาราอดประสาน ทมา: ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (2554)

ภาพท 5.46 การเซาะรองฟนไมแปรรป ทมา: บรษท บรณาพากรป จ ากด (2556)

Horizontal finger-jointing Vertical finger-jointing




ภาพท 5.47 ไมยางพาราอดประสาน (Solid Laminated Boards) ทมา: www.areetimber.com (2013) และ www.ec21.com (2013)

13) แผนชนไมอด (Particle board) ปารตเคลบอรด (Particleboard) เปนไมวศวกรรมประเภทหนงทสรางขนจากการน าไมชนเลกๆ

มาอดตดกนโดยใชสารยดเกาะ (Urea Formaldehyde Resin) เปนตวเชอมโครงสรางของแผนปารตเคลบอรด ชนบนและชนลางจะเปนชนไมละเอยด สวนชนกลางจะเปนชนไมหยาบและน ามาท าการบดอดดวยความดนสง ปารตเคลบอรดมขอดคอ ราคาถก และสามารถปดผวได สวนขอดอย คอ มความแขงแรงและความตานทานตอศตรของไมไมดนกท าใหอายการใชงานจงสนกวาไมอดมาก ดวยเหตนแผนปารตเคลบอรดจงไมเหมาะกบการยดตดดวยตะป ไมสามารถตกแตงขอบ หรอท าลนรองบนผวได โดยทวไปแผนปารตเคลบอรดจะน าไปใชในอตสาหกรรมวสดกอสราง เชน ประต ผนง ฝา พน การผลตเฟอรนเจอร เชน ต เตยง โตะ เครองใชส านกงาน และตล าโพง




ภาพท 5.48 กระบวนการผลตแผนชนไมอด (Particle board)

ทมา: Shanghai Snswood International Trading Co., Ltd. (2013)




14) ไมวเนยร (Veneer) และไมอด (Ply Wood) ไมวเนยร (Veneer) หรอไมบาง10 เปนไมชนบางๆ ทมขนาดบางกวา 3 มม. (1/8 นว) ใชในการแปะตดกบแผนปารตเกลบอรด และ เอมดเอฟ เพอใชในการสรางลวดลายไม วเนยรเปนวสดทท าจากไมเนอออน โดยผลตจากปอกผวเนอไมออกเปนแผนบางๆ และน าไปอบและรด โดยมากท าจากไมยางพารา ใชเปนวสดท าไมอดและเฟอรนเจอร เพอน ามาใชเปนวสดตกแตงบาน ทพกอาศยท าใหเกดความภมฐาน หรอใชเปนสวนประกอบในการผลต เฟอรนเจอรไม อนทรงคณคา ความสวยงามของไมวเนยรเกดขนเองตามธรรมชาต ซงไมแตละชนดจะใหความสวยงาม และเอกลกษณ แตกตางกนออกไป วธฝานไมกเปนสวนส าคญทจะกลนกรองความสวยงามของลายไมใหปรากฏออกมา ปจจยความสวยงามตางๆ เชน สสน ลวดลาย ต าหนของไม ธรรมชาตลกษณะเกรนไม (Grain) และฟคเกอรไม (Figure) ขนตอนการผลตไมวเนยรและไมอดมรายละเอยดดงน

1. ท าการคดเลอกไมยางพาราทมความสมบรณมากทสดหรอมต าหนนอยทสด 2. น าไมยางพาราทไดไปปอกเลอกออก 3. ท าการฝานแกนไมออกเปนแผนบางๆ ทละแผนดวยเครองจกร ซงไมยางพาราแตละทอนทฝาน

ออกมากจะกลายเปน “แผนวเนยร” ทงนการฝานแกนไมจะฝานไปจนเหลอแตแกนของไม ดวยลกษณะของแกนไมทคอนขางแขงท าใหผประกอบการเลอกทจะน าไปผลตเปนขาโตะและเกาอ (ไมยางพาราเปนไมเนอออนหลงการปอกเปลอกสามารถเขาเครองฝานไดเลย แตถาเปนไมเนอแขงหรอไมทมเนอแหงหมาดจะตองน าไมไปตมใหเนอไมออนตวกอนทจะน าไปปอกหรอเขาเครองฝาน) การปอก/ฝานไววเนยรมรายละเอยด (ก ระทรวงอตสาหกรรม, 2549) ดงน

ไมบางปอก (rotary cut veneer) หมายถง ไมบางปอกออกมาเปนแผนตอเนองกน ดวยใบมดทตดอยกบเครองปอกและอยในแนวขนานกบเสนแกนของไมซง

ไมบางฝาน (sliced veneer) หมายถง ไมบางทฝานออกมาเปนแผนทละแผน ดวยใบมดทตดอยเครองฝานในแนวขนานกบแทนยดไมโดยประมาณ และใบมดเคลอนตวไปกลบในทางขวางหรอทางยาวกบกบแกนของไมหรอดวยใบมดทตดอยกบท แตทอนไมเคลอนทเขาหาใบมด

4. น าแผนวเนยรทไดจากการฝานเขาเครองอบความรอนทละแผนๆ เพอใหแผนวเนยรแหงสนท 5. น าแผนวเนยรมาเขาเครองตดใหเรยบเสมอกน เสรจแลวจงน ามาเยบตอเปนแผนใหญกวาง

ประมาณ 1.20 เมตร เพอใหไดไมอด11ตามขนาดมาตรฐานหรอตามขนาดทลกคาตองการ ส าหรบเทคนคการยดวเนยรแตละแผนใหตดกนนนม 2 วธ คอ การเยบเสนกาวแบบซกแซก (zigzag) และ

การใชความรอน โดยเมอพลกดดานหนาเนอไมจะดเนยนสนทเหมอนแผนเดยวกนปราศจากรอยตอ ซงหากบางแผนเกดฉดขาดกจะซอมแซมดวยวธนเชนกน (laminatemarket, 2556)

10 ไมบาง (veneer) หมายถง แผนเนอไมบางๆ ทไดจากการปอกหรอฝาน 11 แผนไมอด หมายถง ผลตภณฑทไดจาการน าไมบางหลายแผนมาประกอบอดยดใหตดกนดวยกาว ลกษณะส าคญคอ ประกอบกนดวยไมบางตงแต 3 ชนขนไป โดยชนทตดกนมแนวเสยนขวางตงฉากกนเพอเพมสมบตทางความเขงแรงและลดการขยายตวหรอหดตวในแนวระนาบของแผนใหนอยทสด (กระทรวงอตสาหกรรม, 2549)




( )

,

/

,

ภาพท 5.49 ไมวเนยร (Veneer Wood) และไมอด (Ply Wood) ทมา: halexcorp (2013) และ oakwoodveneer (2013)

ภาพท 5.50 กระบวนการผลตไมวเนยร (Veneer) และไมอด (PlyWood) ทมา: ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (2554)

Ply Wood Veneer Wood




ภาพท 5.51 กระบวนการปอก (Rotary Cut Veneer) และการฝาน (Sliced Veneer)

ทมา: 9wood (2013)

Rotary Cut

Veneer

Sliced Veneer

Plain (flat) Sliced

Quarter Sliced

Rift Sliced




15) แผนใยไม MDF (Medium Density Fiber Board) จากกระแสการอนรกษปาทเกดขนทวโลก ในขณะความตองการใชไมมไดลดลงท าใหเกดการคดคน

พฒนาอตสาหกรรมผลตแผนไมเทยม (Composite board) ขน และเตบโตอยางรวดเรวเพอทดแทนไมจากปาธรรมชาต ป ค.ศ. 1960 ไม MDF ไดถกคดคนขนในสหรฐอเมรกา และไดเตบโตขนอยางรวดเรว ในชวงป 1970-1980 กลาวกนวาชวงดงกลาวมการผลตเพมขนถง 10 เทา หลงจากนนไม MDF กไดรบการยอมรบในตลาดอนๆ ตามมา ทงยโรป, เอเชย และแอฟรกา ส าหรบประเทศไทยโรงงานผลตไม MDF เกดขน ในป 2528 ในระยะแรกไม MDF ไมไดรบความนยมเทาทควร เนองจากขาดความเขาใจในตวผลตภณฑ ของผบรโภคซงยงนยมใชผลตภณฑไมจากปา ธรรมชาตซงยงคงหาไดงาย แตภายหลงการปดปาในป พ.ศ. 2532 เกดสภาวะขาดแคลนไมธรรมชาต ท าใหผผลตในอตสาหกรรมตางๆ ทใชไมเปนวตถดบหนมาใช MDF มากขน และทส าคญไม สามารถน าไปใชงานไดกวางกวา Particle มความแขงแรงมากกวาสามารถตดแตงขอบได แกะสลกได และยงเปนไมสงเคราะหชนดเดยวทมเนอไมประสานตวเปนเนอเดยวกนอกดวย

ไม MDF (Medium Density Fiber Board) หรอเรยกวาแผนใยไมอดความหนาแนนปานกลาง ซงเปนผลตภณฑประเภท Composite Panel ชนดหนงทไดจากการน าเสนใยของไมหรอพชทมเสนใย หรอเสนใยของวสดลกโนเซลลโลส (Lignocelluloses Material) น ามาผสมกบกาวสงเคราะห แลวจงอดเปนแผนโดยกรรมวธแหง คออดดวยความรอน (Dry Process) เพอใหเกดความยดเหนยวระหวางเสนใยจนเปนเนอเดยวกนโดยมกาวเปนตวชวยประสาน โดยมความหนาแนนสง มผวเนอในละเอยดเปนเนอเดยวกนตลอดทวทงแผน มความหนา ความแนน และความเรยบสม าเสมอตลอดทงแผน สามารถขดแตงเนอไมไดเรยบเนยน งานทออกมาจงดเรยบรอยไมเปนขย สามารถน ามาพนสในเนอไมไดสวยงาม ส าหรบไม MDF ถอไดวามความไดเปรยบแผนไมชนดอนๆ ทงนเนองจากสามารถน าไปประยกตกบการใชงานไดเกอบทกประเภท ดวยคณสมบตทมความแขงแรงสงและความเปนเนอเดยวกนตลอดทวทงแผน และถาแบงตามลกษณะคณสมบต แบงได 3 ประเภท (หางหนสวนจ ากดธนบรไมอดอนเตอรเทรด, 2556) ดงน

ชนดความหนาแนนสง โดยมากนยมใชท าพนอาคาร, บานเรอน, น าไปปดผว พนส ใหดดยงขน

ชนดความหนาแนนปานกลาง นยมใชในอตสาหกรรมตกแตง และเฟอรนเจอร รวมทงงานแกะสลกไดเกอบทกชนด

ชนดความหนาแนนต า ปจจบนเรมมใชแพรหลายทางยโรป และอเมรกา นยมใชส าหรบท าเฟอรนเจอร Knock-down




สบ ชนไมสบ

เสนใย

อด

ภาพท 5.52 กระบวนการผลตไม MDF (Medium Density Fiber Board) หมายเหต - มาตรฐานไมอด คอ กวาง 48” x ยาว 96” สวนความหนาของไม MDF ในปจจบนมาตรฐานอยระหวาง

2.6 -25 มม. (หางหนสวนจ ากดธนบรไมอดอนตอรเทรด (2556) ทมา: สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน (2520)

16) ถานไมยางพารา ประเทศไทยมการใชฟนและถานมาใชเปนเชอเพลงใหความรอนมาตงแตอดตแตเชอเพลง

ทมาจากฟนจะมปญหาเกยวกบควนและความสกปรกมากกวาการใชถานไม จากปญหาดงกลาวท าใหผคนหนมาใชถานไมโดยเฉพาะในภาคครวเรอน แตในปจจบนภาคครวเรอนจะหนมาใชในการเชอเพลงทมาจากการแกสหงตมมากขนจากความสะดวกและการพลงงานความรอนดกวา อยางไรกตามถานไมยงคงมบทบาทส าคญในพนทชนบทและรานอาหารประเภทปงยางทไดรบความนยมในสงคมเมอง และทส าคญถานไมยงเปนสนคาสงออกทท ารายไดใหกบประเทศพอสมควร (กรมการคาตางประเทศ, 2546) การเผาถานในปจจบนวตถดบส าคญ คอ ไมยางพารา หางายกวาไมประเภทอนๆถานไมยางพาราสวนใหญผลตมาจากไมฟน ปกไม และเศษปลายไมยางพาราทเหลอจากการเลอยแปรรปไมยางพารา ส าหรบ 20 คนรถ 6 ลอ (วรศลป แอวสกลทอง และคณะ, 2556) ขนตอนการเผาถานม 2 วธรายละเอยดดงน

1. การเผาถานแบบเตาลาน

การกองไม เรมจากวางไมหมอนและคานรบกองไมทจะเผาเปนระยะ ๆ แลววางเรยงไมทจะเผาใหสงขนไปส าหรบเตาลานสนสง 2 เมตร สวนเตาลานยาวสง 3 เมตร โดยปกหลกไมค ายนรบหว-ทายของกองไม กองไมนจะเปนแถวยาวจ านวน 3 แถวส าหรบเตาลานสนยาวประมาณ 4 เมตร สวนเตาลานยาวยาวประมาณ 12 เมตร จากนนยกแผงดานขางกองไมทงสองดานโดยมปกหลกไมค ายนไวดวย




การกลบขเลอยปดเตา ใชขเลอยเกากลบดานขาง ขเลอยใหมกลบดานบนหนาประมาณ 20 เซนตเมตร

การจดไฟเผาถาน เจาะรเปดชองขเลอยทกลบไวบรเวณหวเตาลานดานลาง เพอเปนชองใสไฟโดยใชไมยางพาราเปนเชอไฟ พรอมเจาะรเปดชองขเลอยทกลบไวดานขางทงสองของหวเตาลาน ไฟจะเรมตดลามเผาไมใหเปนถานจากหวเตาไปทายเตา ในระหวางนตองเจาะรเปดชองขเลอยทกลบไวดานลางตามไปดวย โดยสงเกตเปลวไฟหรอควนทปรากฏดานบนของกองไมเปนระยะๆ บรเวณทเผาเสรจแลวกองไมจะยบตวลงไปครงหนง

การปดเตา ส าหรบบรเวณทเผาไมเปนถานแลวใหกลบปดชองขเลอยทเจาะรไว ซงจะทยอยปดชองนจากหวเตาไปทายเตา พรอมกบฉดน ารดเตาเชา-เยน เพอควบคมการเผาถานและปองกนไฟลกไหมสดทายเมอจะดบไฟในเตาทงหมดจะใชเหลกแหลมยาวแทงดานบนเตาเปนระยะ ๆ พรอมกบฉดใสน าตามลงไป

การเกบถาน ส าหรบเตาลานสนจะเกบถานออกพรอมกน โดยใชเวลาในการเผาถานประมาณ 7 วน ไดถานประมาณ 120-130 กระสอบ สวนเตาลานยาวจะทยอยเกบถานจากหวเตาไปทายเตา โดยใชเวลาในการเผาถานประมาณ 1 เดอน ไดถานประมาณ 350-400 กระสอบ

2. การเผาถานแบบเตาดนเหนยวกอ

การเรยงไม น าไมเขาเตาทชองเปดใสไมใหเตมเตา โดยปกไมยางพาราเรยงแนวนอนซอนทบกน สวนเศษปลายไมทอนเรยงแนวตง เสรจแลวใชแผนเหลกปดชองเปดใสไมโดยมดนลกรงผสมน าปดทบอกชนหนง

การจดไฟเผาถาน ใชเศษไมยางพาราเปนเชอไฟทางชองใสไฟ ใชเวลาในการสมไฟ 5-6 วน เมอไมในเตาตดไฟแลวท าการปดชองใสไฟและปดปลองเรงไฟ

การปดปลองควน ชวงแรกในการเผาถานทปลองควนจะมกลมควนสขาวหนาออกมาพรอมกบไอน าทระเหยจากเนอไม จากนนควนจะเปนสเทามกลนฉนแสบจมกเรยกวา “ควนบา” ซงเปนสารแทรกตาง ๆ ในเนอไม ชวงนทปากปลองควนมยางเหนยวสด าเกาะอย หลงจากนนควนสเทาจะคอย ๆ เปลยนเปนสฟาหรอสน าเงนออน ซงการเผาถานใกลจะเสรจสมบรณแลว จนกระทงควนขาดหรอเปลยนเปนสใสหางจากปลองควนประมาณหนงคบ แสดงวาไมไดกลายเปนถานหมดแลว ใหท าการปดปลองควนโดยใชดนลกรงผสมน า ซงแตละปลองอาจใชเวลาแตกตางกน แตทงหมดจะใชเวลาประมาณ 10 วนนบจากวนเรมจดไฟเผาถาน

การอาบน าเตา หลงจากปดปลองควนทงหมดแลว ใหปลอยทงไว 1 คน แลวใชดนผสมน าใหเปนโคลน จากนนใชผาชบลบไลใหทวเตาเพอลดความรอนภายในเตา ใหอาบน าเตาทกวนเปนเวลา 3-4 วน

การเกบถาน ใหเปดชองใสไมเผาถาน จากนนน าถานออกมาใสกระสอบเพอสงขายตอไป เตาดนเหนยวกอนใชเวลาสรางประมาณ 1 เดอน โดยถานทไดในการ 70-80 กระสอบ

ส าหรบปญหาทเกดขนกบการเผาถานไมยางพารา คอ การขาดแคลนไมยางพารา (ปกไมและเศษไม) ในชวงเวลาทโรงเลอยไมแปรรปไมยางพาราไมมไมมาปอนโรงเลอย และในฤดฝนสภาพอากาศทชนท าใหการเผาถานเปนไปไดชา รวมทงการน ารถขนสงถานไมออกนอกพนทเปนไปดวยความยากล าบาก




17) การใชประโยชนในปจจบนและศกยภาพในการน ามาใช

เฟอรนเจอรและชนสวน ไมยางพาราถกใชในการผลตเฟอรนเจอรหลายรปแบบจากเฟอรนเจอรภายใน เชน ชดโตะอาหาร เฟอรนเจอรรบแขก ต รวมไปถงชดสนาม (ในสวน) เฟอรนเจอร ไมยางพาราสงออกทงในรปแบบของการประกอบส าเรจ กงส าเรจรป (Semi-knock-down) หรอ แยกสวนประกอบ (Complete-knock-down) จากการทสครมธรรมชาตของไมยางพาราและคณภาพในการท าสยอมท าใหไมยางพาราของไทยเปนทยอมรบของตลาดสงออก ส าหรบการผลตเฟอรนเจอรจากไมยางพาราสามารถแบงไดเปน 2 กลม คอ กลมท าการผลตโดยใชไมยางพารา (Solid) และไมตอดวยกาว และอกกลมหนงเชยวชาญในเฟอรนเจอรทใชไมประกอบ (ชนสวนไมอด วเนยร MDF และปารตเคลบอรด) เชน เกาอ และโตะเตยสามชน ซงขาโตะท าจากไมทอนแปรรป หนาโตะและทนงเปนไมตอแผนดวยกาว ชนสวนโคงของผนงหลงเกาอท าดวยไมอดวเนยร ในปจจบนพบวาความตองการเฟอรนเจอรใชไมอดโคงจากชนสวนวเนยรมแนวโนมทเพมขนเนองจากมความสวยงามและเทคโนโลยการผลตทท าใหมความคงทนมากขน

ของใชในครวเรอน ผลตจากการตอเศษไมเลก ๆ ของไมยางพาราดวยการท าใหการใชไมอยางมประสทธภาพสงสด ผลตภณฑเหลานตองการผวหนาทใสและไมมสารพษ เครองใชในครวจาก ไมยางพาราเปนทนยมในอเมรกาเหนอและประเทศยโรป ส าหรบของใชในครวเรอนไมยางพารามหลายชนด เชน ชามใสสลด ถาดผลไม เขยง เขยงเนยแขง เขยงเนอ ทเสยบมด ถาดทใสน าตาลและพรกไทย

ของเลนไม ของเลนไมทผลตในประเทศไทยทงหมดเปนไมยางพาราแปรรปทผานการอดและอบน ายาเรยบรอยแลว ทส าคญการใชน ายาทเกยวกบของเลนไมตองใชน ายาทไมเปนพษตอมนษยเนองจากผใชสวนใหญเปนเดก

ไมยางพาราเพอวสดกอสราง ไมยางพาราสามารถน ามาผลตเปนวสดกอสรางไดเชนเดยวกบไมเนอแขงชนดอน ๆเชน ไมพน คว บว ขอบประต และขอบหนาตาง เปนตน แตส าหรบประเทศไทยวสดกอสรางทท าจากไมยางพารายงไมเปนทนยมมากนก เนองจากผบรโภคสามารถเลอกใชวสดกอสรางทท ามาจากไมไดหลายชนด เชน ไมสก ไมแดง ฯลฯ และวสดกอสรางไมยางพารายงมขอจ ากดในดานความชน คอ ตองหลกเลยงในใชวสดกอสรางจากไมยางพาราในพนททมความชนสงๆ

ถานและฟนจากไมยางพารา ไดมาจากปกไมและเศษปลายไมยางพาราทเหลอจากการเลอยแปรรปไมยางพารา และรวมไปถงไมยางพาราทไมไดขนาด (Ø นอยกวา 3 นว ) ทจะเขาโรงเลอยไมและโรงผลตไม MDF ส าหรบถานไมยางพาราสวนใหญผลตเพอใชในประเทศเปนหลก เนองจากเปนเชอเพลงทจดตดงาย ไรควน ประหยด ใหความรอนสงสม าเสมอ และไมมประกายไฟประท เหมาะส าหรบหงตม ปง และยาง




5.2.1 หวงโซอปทาน (Supply Chain) ของอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑ ปจจบนการผลตไมยางพาราจากการโคนสวนยางเกาเนองจากไมยางพาราจะใหปรมาณน ายางทไดคณภาพมาตรฐานเพยง 25 ป เพอปลกตนใหมทดแทน ทงนการตดโคนไมยางพาราเพอปลกทดแทนอยทประมาณ 300,000 ไร/ป ส าหรบภาคใตนนการโคนตนยางพาราคดเปนรอยละ 80 ของการโคนตนยางทงประเทศ หรอประมาณ 24,000 ไร/ป อตสาหกรรมทน าไมยางพาราไปใช ไดแก การผลตเครองเรอน ของเลน แผนชนไมอด แผนใยไมอดความหนาแนนปานกลาง พนไมปารเก กรอบรป เครองใชในครวเรอน นอกจากนยงน าไปท า ไมเสาเขม ลอไมส าหรบมวนสายไฟฟาขนาดใหญ ลงใสปลา และไมเชอเพลง (ทงฟนและถาน) ส าหรบอตสาหกรรมไมยางพาราประกอบดวย

อตสาหกรรมตนน า ไดแก ไมยางพารา (ผลพลอยไดจากการกรดยางของเกษตรกร)

อตสาหกรรมกลางน า ไดแก กลมธรกจไมยางพาราแปรรป แผนวเนยร (ไมบาง) ไมอดประสาน แผนMDF แผน Particle Board และเชอเพลง (พลงงานความรอน)

อตสาหกรรมปลายน า ไดแก กลมผผลตเฟอรนเจอร เครองเรอน และของเลนไม นอกจากนยงน าไปใชในงานกอสราง ลอมวนสายไฟขนาดใหญ ใชเปนวตถดบในการผลตลงไมหรอแทนไมส าหรบวางสนคา ส าหรบผลตภณฑทท าดวยไมยางพาราของไทยสวนใหญเปนการผลตเพอสงออกเปนหลก

1) อตสาหกรรมตนน าของไมยางพาราและผลตภณฑ ป พ.ศ. 2520 Sir Henry Wickhan ไดน าเมลดยางพารามาปลกทเปรค ประเทศมาเลเซย จ านวน 9 ตน

และอก 13 ตน ปลกทสวนพฤกษาชาต ประเทศสงคโปร ซงเปนทมาของตนยางพาราในเอเชย และแอฟรกา ในทกวนนส าหรบประเทศไทยการปลกยางในประเทศไทยไมมการบนทกเปนหลกฐานทแนนอน แตคาดวานาจะเรมมการปลกในชวงประมาณป พ.ศ. 2442-2444 ซงพระยารษฏานประดษฐ มหศรภกดเจาเมองตรงในขณะนน ไดน าเมลดยางพารามาปลกทอ าเภอกนตง จงหวดตรง เปนครงแรก ซงชาวบานเรยกตนยางชดแรกนวา "ตนยางเทศา” และตอมาไดมการขยายพนธยางมาปลกในบรเวณจงหวดตรงและนราธวาส ในป พ.ศ. 2454 หลวงราชไมตรไดมการน าพนธยางมาปลกในจงหวดจนทบรซงอยทางภาคตะวนออกของประเทศไทยและนบจากนนเปนตนมาไดมการขยายพนธปลกยางพาราไปทวทง 14 จงหวดในภาคใต และ 3 จงหวดในภาคตะวนออก นอกจากนยงมการขยายพนธยางมาปลกในภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคเหนอ จากนนตงแตป พ.ศ. 2534 ยางพารากกลายเปนพชเศรษฐกจทส าคญของประเทศไทย

อตสาหกรรมตนน า (Primary Industry) ของอตสาหกรรมไมยางพาราผลตภณฑประกอบดวยกลมเกษตรกรผปลกยางพารา นายหนาหรอผประกอบการรบจางโคนยาง และขนสงไมยางพาราไมยางพาราถอเปนผลพลอยไดจากการปลกยางพาราเพอการกรดเปลอกตนยางเกบเกยวผลผลตจากน ายาง จนกระทงไมมเปลอกใหกรดยางหรอกรดไดผลผลตนอยลงจนไมคมคาในเชงพาณชย การใชประโยชนของไมยางพาราเพมขนหลงจากการออกพระราชก าหนดปดปาเพออนรกษทรพยากรปาไมเมอ 15 มกราคม 2532 และกระแสการอนรกษปาไมของโลกทตองการลดภาวะโลกรอนกอใหเกดความรวมมอทางการคาทกดกนหรอลดการสงออกสนคาทใชไมปา จากเหตผลดงกลาวสงผลกระทบตออตสาหกรรมทใชไมเปนวตถดบในการผลต อาท การกอสราง เฟอรนเจอร




60

65

70

75

2550 2551 2552 2553 2554

64.54 65.97 66.70

71.54 73.14

หนวย: ลานไร

และเครองเรอน ผประกอบการจงจ าเปนตองหาแหลงไมใหมจากสวนปาทมนษยสรางขน ดงนน ไมยางพาราจงกลายเปนไมทเขามามบทบาทตออตสาหกรรมไมและผลตภณฑของไทยมากขน

นโยบายสงเสรมการปลกยางพาราของประเทศทผานมามวตถประสงคเพอตองการน ายางไมเปนหลก และตองถกตดโคนเมอใหน ายางนอยลงซงมจ านวนมากในแตละป กอปรกบรฐมนโยบายยกเลกการใหสมปทานปาไมทวประเทศ ในป 2532 เปนตนมา สงผลใหเกดความขาดแคลนไมภายในประเทศจงตองน าเขาไมจากประเทศเพอนบานและมราคาแพง จากเหตผลดงกลาวไมยางพาราจงเขามามบทบาทส าคญในการเปนไมทดแทนไมเนอแขงจากปาธรรมชาต โดยเฉพาะในอตสาหกรรมไมยางพาราแปรรป และเฟอรนเจอรไม เนองจากเปนวตถดบทหาไดงายและมราคาถก จากการทไมยางพาราเรมเปนทนยม และเปนไมทมสขาวอกทงเปนไมทมาจากประเทศไทยตอเนองจากไมสก ในตลาดโลกจงเรยกไมชนดนวาสกขาว (White teak)

จากรายงานของส านกงานเศรษฐกจการเกษตร พบวา พนทปลกยางพาราทวโลกมแนวโนมเพมขนอยางตอเนองมาโดยตลอด 5 ป (2550-2554) โดยเพมขนจาก 64.54 ลานไร ในป 2550 เปน 73.14 ลานไร ในป 2554 หรอเพมขนรอยละ 3.2 ตอป ซงเปนเปนผลมาจากราคายางพาราอยในระดบสงจงจงใจใหเกษตรกรจากทวโลกเพมพนทการเพาะปลกมาตงแตป 2547 เปนตนมา ส าหรบประเทศไทยนนเปนประเทศทมพนทปลกยางพาราเปนอนดบ 2 ของโลก รองจากประเทศอนโดนเซย ในป 2554 พนทปลกยางพาราของไทย 18.3 ลานไร ในขณะทอนโดนเซยมพนทเพาะปลกประมาณ 21.6 ลานไร สวนมาเลเซยประเทศผปลกยางพาราอนดบ 3 ของโลกมพนทเพาะปลกประมาณ 6.38 ลานไร ทงนประเทศผปลกยางพารารายใหญ 3 อนแรกของโลก มพนทเพาะปลกรวมกนประมาณ 46.28 ลานไร คดเปนรอยละ 63.28 ของพนทปลกยางพาราของโลก

จากรายงานของสถาบนวจยยางพารา พบวา ในป 2554 พนทปลกยางพาราสวนใหญของประเทศอยในภาคใต มจ านวน 11.91 ลานไร คดเปนรอยละ 64.5 ของพนทปลกยางทงประเทศ รองลงมาคอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จ านวน 3.48 ลานไร ภาคกลางจ านวน 2.17 ลานไร และภาคเหนอจ านวน 8.5 แสนไร ตามล าดบ ส าหรบพนทภาคใตนนจงหวดทมการปลกยางพารามากทสด คอ สราษฎรธาน จ านวน 1,921,698 ไร (รอยละ 16.14 ของพนทปลกยางภาคใต) รองลงมาคอ สงขลา จ านวน 1,573,621 ไร (รอยละ 13.22 ของพนทปลกยางภาคใต) และนครศรธรรมราช จ านวน 1,484,084 ไร (รอยละ 12.46 ของพนทปลกยางภาคใต) ตามล าดบ

ภาพท 5.53 พนทปลกยางพารา (เนอทยนตน) ของโลก ป 2550-2554 ทมา: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร อางอง IRSG (2554)




ภาพท 5.54 ประเทศผปลกยางพารา (เนอทยนตน) รายใหญของโลก (3 อนดบแรก) ป 2550-2554

ทมา: ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร อางอง IRSG (2555)

ภาพท 5.55 พนทปลกยางพารา (เนอทยนตน) ของไทย (ระดบภมภาค)

ทมา: สถาบนวจยยาง (2556)

15.36 16.72 17.25 18.09 18.30

21.34 21.40 21.47 21.53 21.60

7.80 7.79 6.43 6.38 6.38 0

10

20

30

2550 2551 2552 2553 2554

ลานไร ไทย อนโดนเซย มาเลเซย

0

5

10

15

2553 2552 2554

11.51 11.93 11.91

2.98 3.36 3.48 2.06 2.17 2.21

0.69 0.85 0.87

ลานไร ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง ภาคเหนอ




ตารางท 5.24 พนทปลกยางพาราภาคใตของไทยและสดสวนการปลกยางพารา (ระดบจงหวด) ป 2552-2554

จงหวด พนทปลกยางพารา (ลานไร) สดสวน (รอยละของภาคใต)

2552 2553 2554 2552 2553 2554 กระบ 7,265 634,489 622,145 0.06 5.32 5.23 ชมพร 465,664 557,057 490,923 4.04 4.67 4.12 ตรง 1,332,412 1,365,210 1,383,414 11.57 11.45 11.62 นครศรธรรมราช 1,469,569 1,504,017 1,484,084 12.76 12.61 12.46 นราธวาส 1,005,846 1,007,850 1,007,849 8.74 8.45 8.46 ปตตาน 302,344 309,246 325,199 2.63 2.59 2.73 พงงา 791,037 804,943 793,618 6.87 6.75 6.67 พทลง 548,407 587,371 602,594 4.76 4.92 5.06 ภเกต 89,986 88,838 88,223 0.78 0.74 0.74 ยะลา 1,060,920 1,091,027 1,096,594 9.21 9.15 9.21 ระนอง 157,716 209,791 179,793 1.37 1.76 1.51 สงขลา 1,461,249 1,518,500 1,573,621 12.69 12.73 13.22 สตล 300,014 320,258 337,127 2.61 2.68 2.83 สราษฎรธาน 1,900,561 1,929,778 1,921,698 16.51 16.18 16.14

รวม 11,512,990 11,928,375 11,906,882 100.00 100.00 100.00 ทมา : สถาบนวจยยาง (2556)

ปรมาณไมยางพาราของไทยสวนใหญไดมาจากพนทตดโคนยางพาราทมอายมากเพอปลกทดแทน ส าหรบการโคนยางพาราของประเทศโดยเฉลยอยทปละ 300,000 ไร ในป 2554 มสวนยางทขอสงเคราะห การปลกทดแทนกบส านกงานกองทนสงเคราะหการท าสวนยาง12 ซงหมายถงปรมาณไมยางพาราทพรอมท า การตดโคนจ านวน 306,495 ไร ลดลงรอยละ 9.49 จากเดมในป 2553 มการยนค าขอสงเคราะหการปลกทดแทนจ านวน 338,637 ราย โดยภาคใตเปนพนทมการยนค าขอฯมากทสด จ านวน 272,689 ไร คดเปนรอยละ 88.97 ของพนทขอทนสงเคราะหปลกทดแทนทงประเทศ

12 กองทนสงเคราะหการท าสวนยาง มวตถประสงคเพอชวยเหลอเกษตรกรทมสวนยางสวนยางเกา ในการปลกแทนดวยยางพนธด หรอไมยนตนชนดอนทมความส าคญทางเศรษฐกจ ตอมาไดมการแกพระราชบญญต เมอป พ.ศ.2518 และ 2530 เพอใหมการปลกแทนไมยนตนชนดอนดวยไมยนตนทมความส าคญทางเศรษฐกจและเปดโอกาสใหเกษตรกรทไมเคยมสวนยางมากอนสามารถขอทนสงเคราะหเพอปลกยางในพนทใหมได แหลงเงนทนทใชในการใหการสงเคราะหปลกแทนมาจากเงนสงเคราะห (Cess) ทเกบจากผสงยางออกนอกราชอาณาจกร เงนงบประมาณแผนดน และเงนกทรฐบาลเปนผก




ตารางท 5.25 ค าขอสงเคราะหการปลกทดแทน ป 2548-2554

ป พนทขอทนสงเคราะหฯ (ไร)

สดสวนพนทขอทนสงเคราะหฯ (รอยละของประเทศ)

ภาคใต ภาคตะวนออก อนๆ ทงประเทศ ภาคใต

2548 270,671 40,059 n/a 310,730 87.11

2549 225,529 29,149 n/a 254,678 88.55

2550 195,781 24,021 n/a 219,802 89.07

2551 175,609 23,311 n/a 198,920 88.28

2552 161,957 22,569 n/a 184,526 87.77

2553 295,627 41,803 1,207 338,637 87.30

2554 272,689 32,731 1,075 306,495 88.97 ทมา: ส านกงานกองทนสงเคราะหการท าสวนยาง (2554) หมายเหต n/a ไมมขอมล

ส าหรบการโคนตนยางพาราสวนใหญเกษตรกรไมตดขายเองเนองจากการตด การชกลาก และการขนสงถอ

เปนงานทหนกอยางมาก อกทงเครองมอทใชในการตดโคนมการควบคมตามกฎหมาย ดงนน เกษตรกรทตองการขายตนยางพาราจะท าการขายไมยางพาราผาน 3 ชองทาง ไดแก ขายผานนายหนา (คดเปนรอยละ 10) ขายโดยไมผานนายหนา (คดเปนรอยละ 60) และขายใหโรงงานทรบซอไม (คดเปนรอยละ 30) ทงนตามระเบยบของ สกย. เกษตรกรเจาของสวนยางจะตองยนขออนญาตตดโคนและไดรบการอนญาตจากกองทนสวนยางกอน รายละเอยดมดงน

ขายผานนายหนา วธการนเรมจากเกษตรกรทตองการขายตนยางจะตดตอนายหนาทเปนคนกลางเพอใหตดตอพอคาคนกลางมารบซอไมของเกษตรกร โดยนายหนาจะท าการตดตอพอคาทจะรบซอตนยางมาตราคาไมมากกวา 2 ราย จากนนพอคาแตละรายกจะเสนอราคาใหชาวสวนตอรองราคา เมอตกลงราคาเรยบรอยจะมการท าสญญาซอขายทมระยะเวลา 3-6 เดอน ในปจจบนทการสอสารทนสมยมากขนการขายผานนายหนาจงมนอยลง เนองจากเกษตรกรตองการขายโดยตรงกบพอคาหรอตวแทนจากโรงงาน และทส าคญ ไมตองการโดนหกคานายหนา

ขายโดยไมผานนายหนา พอคาหรอตวแทนของโรงงานทรบซอไมยางตางๆ ทราบชอของเกษตรกรทตองการขายไมยางพาราจากบญชรายชอผแจงขอสงเคราะหทส านกงานกองทนสงเคราะหการท าสวนยางทองท พอคาหรอตวแทนของโรงงานจะท าการตดตอของซอตนยางโดยตรงจากเกษตรกร จากนนท าการยนขอเสนอและตอรองราคากน เมอตกลงราคากนไดการซอขายกด าเนนการโดยมการท าสญญา วางมดจ า และจายเงนกอนท าการโคนไมในสวนหรอในกรณทเกษตรกรเปนผตดตอใหพอคามารบซอ การตดตออาจจะตดตอหลายรายหรอรายเดยวกไดเพอตราคาไม การซอขายจะเปนไปในรปแบบเดยวกนเมอตกลงกนได




ขายใหโรงงานทรบซอไม กรณทโรงงานไมแปรรปมความตองการไมในปรมาณมาก ทางโรงงานจะท าการสงพนกงานทท าหนาทเปนตวแทนไปท าการตดตอซอไมจากเกษตรกรซงสวนใหญเงนทนในการซอจะเปนของโรงงานทงหมด ทงนตวแทนของโรงงานไมจ าเปนตองเปนพนกงานของบรษท อาจเปนพอคาทท าหนาทเปนตวแทนในการจดหาวตถดบใหกบโรงงานไมแปรรป โดยไมทงหมดทซอมาไดพอคาทเปนตวแทนจะท าการขายใหกบโรงงงานทงหมด

ส าหรบการโคนตนยางพารามกตดโคนทละตนโดยใชเลอยโซยนตตดทโคนตน หรอใชรถแบคโฮ (Backhoe) ดนตนยางใหลม จากนนจะมการตดรดกงไมโดยใชมด และชกลากมายงจดตดทอน โดยใชรถแบคโฮ ในกรณทเปนพนทลาดชนทรถแบคโฮเขาไมได กอาจมการใชชางชกลากไม-ล าเลยงตนยางมายงต าแหนงทเครองจกรกลสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ ในสวนของการขนสงไมยางพารานนในพนทภาคใตรถบรรทกไมยางพาราจะใชทงรถกระบะ รถหกลอ รถสบลอ รถพวง และรถซง ฯลฯ ซงสงส าคญในการใชรถจะขนอยกบสภาพพนทและเสนคมนาคม ส าหรบพนทโคนยางพารา 1 ไร จะมตนยางพาราประมาณ 70 ตน/ไร ไมยางพาราทไดจากการโคนสามารถแบงการน าไปใชงานไดเปน 3 สวน ไดแก สวนของรากไมและตอไม สวนของเสย (ขเลอยและเศษไมจากการตดโคน) และสวนไมยางพารา ทงนในการศกษาอตสาหกรรมตนน าของไมยางพาราและผลตภณฑจะท าการศกษาเฉพาะสวนของไมยางพาราเทานน มรายละเอยดดงน

1) สวนของรากไมและตอไม พนทโคนตนยางพารา 1 ไร ประกอบไปดวยรากไมและตอไมประมาณ 2.1 ตน/ไร หรอคดเปนรอยละ 4.6 ของปรมาตรไมยางพารา ในป 2554 มการโคนตนยางพาราทงประเทศ 306,495 ไร จะไดรากไมและตอไมประมาณ 643,639.5 ตน/ไร สวนในพนทภาคใตจะไดรากไมและตอไมประมาณ 393,592.1 ตน/ไร ในอดตรากไมและตอไมยางพาราจะถกเกษตรกรมกเลอกทจะน ามากองรวมกนและเผาทง เนองจากเกษตรกรไมสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนในเชงพาณชยได แตปจจบนในพนทภาคไดไดมการน ารากและตอไมมาผลตไฟฟาชวมวล (Biomass Power) เพอเปนการเพมมลคาใหกบวสดเหลอใช อยางไรกตามโรงผลตเชอเพลงชวมวลทรบซอรากไมและตอไมนนมขอจ ากดทงจ านวนโรงงานยงมจ านวนนอย วตถดบสวนใหญกมาจากพนทรอบๆบรเวณโรงงาน (ประหยดคาขนสง) ดงนนยงเหลอรากไมและตอไมจ านวนมากทตองถกเผาทงเนองจากไมคมคาในเชงเศรษฐศาสตร

2) สวนของเสย (ขเลอยและเศษไมจากการตดโคน) ในการโคนตนยางพารา 1 ไร จะไดขเลอยและเศษไมจากการตดโคนหรอการเลอยตนยางพาราประมาณ 1.5 ตน/ไร คดเปนรอยละ 3.3 ของปรมาตรไมยางพารา ของเสยทเกดขนสวนใหญเกษตรกรจะท าการเผาทงเชนเดยวกบรากไมและตอไม ในป 2554 การโคนตนยางพารา 234,281 ไร จะไดขเลอยและเศษไมจากการตดโคนประมาณ 351,421.5 ตน/ไร สวนในพนทภาคใตจะไดขเลอยและเศษไมจากการตดโคนประมาณ 281,137.2 ตน/ไร

3) สวนของไมยางพารา ถอเปนวตถดบส าคญของอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑ จากการโคนยางพารา 1 ไร จะไดไมยางพาราประมาณ 42 ตน/ไร หรอคดเปนรอยละ 92.1 ของปรมาตรไมยางพารา ในป 2554 การโคนตนยางพาราทงประเทศ 306,495 ไร ไดไมยางพาราจากการตดโคนประมาณ 12,872,790 ตน/ไร คดเปนมลคา 34,607 ลานบาท ในพนทภาคใตจะไดไมยางพาราจากพนทตดโคน 272,689 ไรประมาณ 11,452,398 ตน/ไร ส าหรบไมยางพาราทไดจากการตดโคน แบงออกเปน 3 ประเภท ตามขนาดของเสนผานศนยกลางของล าตนหรอตามประเภทการใชงาน ไดแก ไมฟน กงไมและปลายไม และไมเลอย รายละเอยดมดงน




ไมฟน เปนไมขนาดเสนผาศนยกลางนอยกวา 3 นว ในพนทโคนตนยางพารา 1 ไร จะไดไมฟนประมาณ 6 ตนตอไร (คดเปนรอยละ 14.3 ของปรมาณไมทอน) ในป 2554 มการโคนยางประมาณ 306,495 ไร ไดไมฟนประมาณ 1,838,970 ตน ไมฟนของภาคใตทไดจากการตดโคน 272,689 ไร ประมาณ 1,636,134 ตน ส าหรบไมทไดทงหมดจะถกขายไปเปนเชอเพลงในรปแบบของฟนและวตถดบทน าไปใชผลตถานไม

กงไมและปลายไม เปนไมทมขนาดเสนผาศนยกลางระหวาง 3-5 นว ในพนทโคนตนยางพารา 1 ไร จะไดกงไมและปลายไมประมาณ 6 ตน/ไร (คดเปนรอยละ 14.3 ของปรมาณไมทอน) กงไมและปลายไมจะถกสงไปขายใหกบโรงงานผลตแผนใยไมอด (แผน MDF) ทงหมด จากการตดโคนไมยางพาราทงประเทศ ในป 2554 จ านวน 306, 495 ไร จะไดกงไมและปลายไมประมาณ 1,838,970 ตน สวนในพนทภาคใตจะไดกงไมและปลายไมประมาณ 1,636,134 ตน

และไมเลอย (ไมซง) เปนไมทมขนาดเสนผาศนยกลางตงแต 5 นวขนไป ในพนทโคนตนยางพารา 1 ไร จะไดไมเลอยประมาณ 30 ตน/ไร (คดเปนรอยละ 71.4 ของปรมาณไมทอน) ในป 2554 มการโคนยางพาราทงประเทศจ านวน 306,495 ไร จะไดไมเลอยประมาณ 9,194,850 ตน ส าหรบไมเลอยทไดจากการโคนจะแบงการใชงานแบงเปน 2 สวน คอ ไมเลอยสวนใหญ (9,194,833 ตน) จะถกสงขายตอไปยงโรงเลอย และสวนทเหลอจะสงออกไปขายตางประเทศ (17 ตน) คดเปนมลคา 6,103 บาท นอกจากนประเทศไทยไดมการน าเขาไมเลอยเขามาประมาณ 76 ตน คดเปนมลคา 890,483 บาท ตลาดน าเขาทส าคญ ไดแก พมา ลาว และกมพชา ส าหรบไมเลอยในพนทภาคใตทไดจากการโคนยางพารา 272,689 ไร จะไดไมเลอยประมาณ 8,180,670 ตน ไมเลอยทไดจากการตดโคนทงหมดในภาคใตเพยงพอตอปรมาณความตองการในอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑภายในพนท ส าหรบไมเลอยทงหมดทไดจากการโคนนนสวนใหญจะถกสงตอไปยงโรงเลอยไมแปรรป (รอยละ 90 ของปรมาณไมเลอย) และทเหลอจะถกสงตอไปยงโรงงานผลตไมอดและไมบาง (Plywood and Veneer) (คดเปนรอยละ 10 ของปรมาณไมเลอย)




ตารางท 5.26 ปรมาณไมยางพาราทไดจากการโคน ป 2554

สวนตางๆ ของ ไมยางพารา

ปรมาณ ไมเฉลยจากการตดโคน (ตน/ไร) *

สดสวนปรมาณไม

1 ไร (รอยละ)

ปรมาณการโคนยางเฉลยทงประเทศ (306,495 ไร)****** ปรมาณการโคนยางเฉลยของภาคใต (272,689 ไร)

รวมทงหมด*** (ตน)

ใชในประเทศ *** (ตน)

สงออก ** (ตน)

น าเขา** (ตน)

ใชในประเทศทงหมด*** (ตน)

ไมยางพารา 45.6 100.0**** 13,976,172.0 13,976,172.0 - - 12,434,618.4

รากไม 2.1 4.6**** 643,639.5 643,639.5 - - 572,646.9

ขเลอยและเศษไม 1.5 3.3**** 459,742.5 459,742.5 - - 409,033.5

ไมทอน 42 92.1**** 12,872,790.0 12,872,790.0 - - 11,452,938.0

- ไมฟน 6 14.3**** 1,838,970.0 1,838,970.0 - - 1,636,134.0

- กงไมและปลายไม 6 14.3**** 1,838,970.0 1,838,970.0 - - 1,636,134.0

- ไมเลอย 30 71.4**** 9,194,850.0 9,194,833.0 17.0 76.0 8,180,670.0 หมายเหต สวนยางพารา 1 ไร โดยเฉลยมตนยางพาราประมาณ 70 ตน/ไร ทมา: * สมาคมธรกจไมยางพาราไทย

** กรมปาไม อางอง กรมศลกากร (2554) *** ประมาณการ **** รอยละของไมยางพารา ***** รอยละของไมทอน ****** ส านกงานกองทนสงเคราะหการท าสวนยาง (2554)




ภาพท 5.56 หวงโซอปทานอตสาหกรรมตนน าของไมยางพาราและผลตภณฑ

ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556) 2) อตสาหกรรมกลางน าของไมยางพาราและผลตภณฑ อตสาหกรรมกลางน าของไมยางพาราและผลตภณฑของภาคใต เรมตนกระบวนการจากการน า ไมยางพาราทไดจากการโคนและท าการแยกประเภทเรยบรอยแลวมาเขาสกระบวนการแปรรปในรปแบบของธรกจไมยางพาราแปรรป ไมอดและไมบาง แผนใยไมอด แผนชนไมอด และเชอเพลง รายละเอยดดงน

ไมเลอย (ไมซง) สามารถน ามาแปรรปได 2 ประเภท คอ 1) การผลตไมยางพาราแปรรป คดเปนสดสวนรอยละ 90 ของไมเลอย และ 2) การผลตแผนวเนยร คดเปนรอยละ 10 ของไมเลอย มรายละเอยดดงน

1) ไมยางพาราแปรรป (Sawn Timber) กระบวนการแปรรปไมยางพาราเรมตนจากการน าไมยางพาราทมขนาดเสนผานศนยกลางทก าหนด มาท าการเลอยใหไดขนาดและคณภาพตามความทตองการไมยางพาราถอเปนไมทมการสญเสยในระหวางการแปรรปมากกวาไมชนดอนๆ เนองจากมมต าหนในเนอไมในปรมาณมาก จากขอมลของสมาคมธรกจไมยางพาราไทย (2546) รายงานวา อตราการแปรรปไมยางพาราทวไปโดยทไมระบสายพนธ มอตราการแปรรป (ไมดบแปรรป) รอยละ 35 ของไมเลอย สวนทเหลอเปนปกไม และเศษไม คดเปนรอยละ 46 ของไมเลอย และขเลอยคดเปนรอยละ 19 ของไมเลอย

ไมยางพาราทไดจากการแปรรปสวนใหญเปนไมทมคณภาพด มต าหนในเนอไมนอย คดเปนรอยละ 90 ของไมยางพาราแปรรป โดยไมเหลานจะถกล าเลยงไปอดและอบน ายาเคมเขาเนอไมเพอรกษาคณภาพและปองกนการเขาท างานเนอไมของเชอรา-มอด จากนนน าไมทไดมาจดวางเรยงบนพาเลทเพอสงมอบใหกบลกคาในสายโซการผลตในล าดบตอไป ส าหรบไมยางพาราทผานกระบวนการอดและอบน ายาเรยบรอย สวนใหญสงออกไปขายในตลาดตางประเทศ คดเปนรอยละ 65.2 ของไมยางพาราแปรรป (อดและอบน ายา) โดยมตลาดสงออกทส าคญ ไดแก จน (รอยละ 97.48) มาเลเซย (รอยละ 1.62) เวยดนาม และเวยดนาม (รอยละ 0.43) สวน

อตสาหกรรมตนน า ยางพารา

100%ไมยางพารา (100%)

(37.5%)ไมฟน, กงไม และปลายไม (28.6 %)

(71.4%)

ใชในประเทศ (100 %) สงออก (0.0002%) ใชในประเทศ (99.9998%)




ทเหลออกประมาณรอยละ 34.8 ของไมยางพาราแปรรป(อดและอบน ายา) ทงประเทศจะถกสงตอใหกบอตสาหกรรมเฟอรนเจอรและเครองครว ของเลนไม อปกรณกอสราง และผลตภณฑจากไมอนภายในประเทศทงหมด สวนไมยางพาราแปรรปทมต าหนในเนอไมมาก (คดเปนรอยละ 10 ของไมแปรรป) จนไมสามารถสงตอไปยงอตสาหกรรมอนๆ (เฟอรนเจอรและเครองครว หรอการผลตของเลนไม) ทสามารถเพมมลคาใหกบไมยางพาราแปรรปไดมากขน กจะถกสงไปผลตเปนลงไม ลงใสปลา ถงไม ทรองสนคา และกรอบรปไม ฯลฯ ตอไป

ปกไมและเศษไม เปนของเหลอจากกระบวนการแปรรปไมยางพารา คดเปนรอยละ 46 ของไมทเขาสกระบวนการแปรรปเปน แผนชนไมอด (Particle Board) ซงไมวศวกรรมประเภทหนงทสรางขนจากการน าไมชนเลกๆ มาอดตดกนโดยใชสารเคมยดเกาะ (Urea Formaldehyde Resin) เปนตวเชอมโครงสรางของแผนชนไมอด ซงชนบนและชนลางจะเปนชนไมละเอยด สวนชนกลางจะเปนชนไมหยาบท าใหแผนชนไมอด ไมเหมาะกบการยดตดดวยตะป และไมสามารถตกแตงขอบ หรอท าลนรองบนผวได ขนาดของแผนชนไมอด โดยทวไปจะมความกวางประมาณ 4 ฟต ยาวประมาณ 8 ฟต และมความหนาตงแต 6-35 มลลเมตร

ส าหรบแผนชนไมอด ทผลตไดทงประเทศสวนใหญ (รอยละ 53.6) จะถกสงออกไปขายในตางประเทศ ไดแก มาเลเซย (รอยละ 24.44) เกาหลใต (รอยละ 20.39) อนโดนเซย (รอยละ 14.36) อนเดย (รอยละ 11.87) และจน (รอยละ 9.61) สวนแผนชนไมอดทเหลอประมาณรอยละ 46.4 นนจะถกสงตอไปยงอตสาหกรรมตอเนองของไมยางพาราในประเทศทงหมด อาท อตสาหกรรมเฟอรนเจอร และเครองครว (ต เตยง โตะ เครองใชส านกงาน) อตสาหกรรมวสดกอสราง (ประต หนาตาง ผนง ฝา และพน เปนตน) และผลตภณฑอนๆจากไม (ตล าโพง, กรอบรปไม) ในอตสาหกรรมผลตแผนชนไมอดมผผลตรายใหญของประเทศจ านวน 10 ราย มก าลงการผลตรวมกนประมาณ 2,850,000 ลกบาศกเมตรตอป โดยผผลตรายใหญทสด คอ บรษท วนชย พาเนล อนดสทรส และบรษท ปารตเกล แพลนเนอร (บรษทในเครอเดยวกน) มก าลงการผลต 900,000 ลกบาศกเมตรตอป รองลงมาคอ บรษท เมโทรปารตเกล 690,000 ลกบาศกเมตรตอป

ตารางท 5.27 ก าลงการผลตของผผลตรายใหญในอตสาหกรรมผลตแผนชนไมอดของไทย

หนวย : ลกบาศกเมตรตอป ผผลต ก าลงการผลตแผนชนไมอด

บจ. วนชย พาเนล อนดสทรส และ บจ. ปารตเกล แพลนเนอร 900,000 บจ. เมโทรปารตเกล 690,000 บจ. ระยองปารตเกล 300,000 บจ. พาเนล พลส 270,000 บจ. กรนพาเนล 180,000 บจ. เอส.พ.บ พาเนล อนดสตรส 150,000 บจ. กรนรเวอร พาเนล ไทยแลนด 150,000 บจ. สยามรโซ จ ากด 90,000 บจ. ส. กจชย 60,000 บจ. พงงา พาราวด 60,000

รวม 2,850,000 ทมา: บรษท วนชย กรป จ ากด (มหาชน) (2555)




สวนปกไมและเศษไมทเหลอจะน าไปผลตถานไมยางพาราหรอเปนเชอเพลงในการท าความรอนในหมอตมน า (Boiler) เพอน าความรอนจากไอน าไปเขาเตาอบเพออบไมในกระบวนการแปรรปไมยางพาราตอไป

ขเลอย เปนของเหลอจากกระบวนการแปรรปไมยางพาราเชนเดยวกบปกไมและเศษไม ส าหรบการใชประโยชนจากขเลอยไมยางพาราสามารถแบงไดเปน 2 สวน ไดแก ใชเปนเชอเพลง ซงบางโรงงานจะใชเปนเชอเพลงในการตมน า (Boiler) เชนเดยวกบปกไมและเศษไมทเหลอจากกระบวนการแปรรปไมยางพารา สวนขเลอยไมยางพาราทเหลอ จะมผมารบซอไปเพาะเหด ท าธป ฯลฯ 2) ไมอดและไมบาง (Plywood and Veneer) ในการผลตไมบางจะท าการคดเลอกไมทมต าหนนอยทสด และมขนาดเสนผานศนยกลางตงแต 8 นวขนไป โดยน ามาปอก (Rotary Lathe) ผวเนอไมออกเปนแผนบางๆ และน าไปอบและรด ไมบางทผลตไดสวนใหญจะใชในการแปะตดกบแผนชนไมอด และแผนใชไมอด เพอใชในการสรางลวดลายไมแกผลตภณฑดงกลาว สวนการผลตไมอดนนเปนการน าเอาไมบางหลายๆแผนมาอดใหเปนแผนเดยวโดยการใชกาวเปนตวประสาน โดยวเนยรแตละแผนทน ามาประกอบเปนแผนไมอดจะวางในลกษณะใหเสยนไมตงฉากกนเพอเพมคณสมบตในเรองของความแขงแรงและท าใหแผนไมอดไมยดหรอหดตวเมอความชนเปลยนไป โดยทวไปไมอดจะมขนาด กวาง 4 ฟต ยาว 8 ฟต ความหนาตงแต 3, 4, 6, 10, 15, 20 มลลเมตร ส าหรบไมอดและไมบางทผลตไดทงประเทศ สวนใหญรอยละ 53.6 ถกใชไปในอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรและเครองครวภายในประเทศ สวนไมอดและไมบางทเหลอ(รอยละ 46.4) จะสงออกไปตลาดตางประเทศ ไดแก เดนมารก (รอยละ 29.59) อตาล (รอยละ 15.39) ฝรงเศส (รอยละ 10.10) อนโดนเซย (รอยละ 0.47) และมาเลเซย (รอยละ 0.37)

ไมฟน เปนไมทมขนาดเสนผานศนยกลางนอยกวา 3 นว การใชงานของไมฟนจะใชในรปแบบของเชอเพลงทใหพลงงานความรอน ไดแก ใชเปนเชอเพลงในโรงงานยางแผนรมควน (การรมควนยางพารา 1 ลานตน จะใชเชอเพลงจากไมฟน (ยางพารา) ประมาณ 120,000 ตน) ใชเปนเชอเพลงใหกบหมอตมน า (Boiler) เพอน าความรอนจากไอน าไปเขาเตาอบไมยางพาราทแปรรปแลวในโรงเลอย และใชเพอท าถานจากไมยางพารา นอกจากไมฟนจะถกใชเพอเปนเชอเพลงแลว ปกไม เศษไม และขเลอยทเหลอจากการแปรรปไมยางพารายงสามารถน ามาใชเปนเชอเพลงในการน าความรอนจากไอน าเขาสเตาอบเพออบไมยางพาราแปรรป และน าไปผลตถานจากไมยางพาราไดเชนเดยวกบไมฟน การใชประโยชนดานเชอเพลงของปกไม เศษไม และขเลอยจากไมยางพารา มรายะเอยดดงน

รปแบบของไมฟน (คดเปนรอยละ 48 ของการใชประโยชนในรปแบบเชอเพลง) การใชไมฟนในปจจบน สามารถแบงออกเปน 2 สวน คอ ไมฟนส าหรบอตสาหกรรม (คดเปนรอยละ 53 ของไมฟน) และไมฟนส าหรบครวเรอน (คดเปนรอยละ 47 ของไมฟน)

รปแบบของถานไม13 (คดเปนรอยละ 52 ของการใชประโยชนในรปแบบเชอเพลง) ถานไมทผลตไดรอยละ 90 จะใชภายในประเทศ สวนทเหลอประมาณรอยละ 10 สงออกไปขายตางประเทศ ส าหรบตลาดสงออกถานไมทส าคญของไทย ไดแก ญปน จน และเกาหลใต ซงเปนประเทศทนยมใชถานไมในประกอบอาหาร

กงไมและปลายไม เปนไมทมขนาดเสนผานศนยกลางระหวาง 3-5 นว ซงเปนสวนทเหลอของล าตนทถกตดโคนเพอผลตไมยางพาราแปรรป ไมดงกลาวเปนวตถดบหลกในการผลตแผน MDF (Medium- 13 คณสมบตทดของถานไมยางพารา คอ ใหพลงงานความรอนคอนขางคงท ไมมแตกประท จดตดไฟงาย




Density Fiberboard) ซงเปนผลตภณฑประเภทแผนใยไมอด14 (Fiber board) ทสรางขนจากการบดเนอไม แลวน ามาอดเปนแผนใหเปนเนอเดยวกน และมความหนาแนนสงเทากนตลอดทงแผนดวยสารเคมภายในอณหภมและความดนสง จากการทแผนใยไมอดมความหนาแนนมากกวาแผนชนไมอดทวไป และมคณสมบตใกลเคยงกบไมธรรมชาต จงสามารถตดตกแตง ตอกตะป แตงขอบและท าลนรองไดท าใหสามารถน าไปใชงานแทนไมธรรมชาตไดอยางกวางขวาง แผนใยไมอดโดยทวไปจะมความกวางประมาณ 4 ฟต ยาวประมาณ 8 ฟต และมความหนาตงแต 2.6-25 มลลเมตร ส าหรบแผนใยไมอดทผลตไดทงประเทศ สวนใหญรอยละ 53.6 จะสงออกไปจ าหนายในตางประเทศ ไดแก อหราน (รอยละ 24.51) เวยดนาม (รอยละ 17.55) สหรฐอาหรบอามเรตส (รอยละ 8.16) อนโดนเซย (รอยละ 1.87) และมาเลเซย(รอยละ 1.59) สวนแผนใยไมอดทเหลอ (รอยละ 46.4) จะถกน าใชไปในอตสาหกรรมการผลตเฟอรนเจอรและเครองครว (เชน ต เตยง เครองใชส านกงาน) อตสาหกรรมวสดกอสราง (พน บว วงกบ ผนงหอง ประต) ภายในประเทศ ในอตสาหกรรมผลตแผนใยไมอดมผผลตรายใหญของประเทศจ านวน 5 ราย มก าลงการผลตรวมกนประมาณ 2,210,000 ลกบาศกเมตรตอป โดยผผลตรายใหญทสด คอ บรษท วนชย พาเนล อนดสทรส และบรษท วนชย กรป (ทงสองบรษทอยในเครอเดยวกน) มก าลงการผลต 870,000 ลกบาศกเมตรตอป รองลงมาคอ บรษท เมโทร เอม.ด.เอฟ บอรด 500,000 ลกบาศกเมตรตอป ตารางท 5.28 ก าลงการผลตของผผลตรายใหญในอตสาหกรรมผลตแผนใยไมอด (MDF) ของไทย

หนวย : ลกบาศกเมตรตอป ผผลต ก าลงการผลตแผนใยไมอด (MDF)

บจ. วนชย พาเนล อนดสทรส และบมจ.วนชย กรป 870,000 บจ. เมโทร เอม.ด.เอฟ บอรด 500,000 บจ. สยามไฟเบอรบอรด 450,000 บจ. พาเนลพลส 300,000 บจ. อะโกร ไฟเบอร 90,000

รวม 2,210,000 ทมา: บรษท วนชย กรป จ ากด (มหาชน) (2555)

14 แผนใยไมอดแบงออกเปน 2 ประเภทตามลกษณะความหนาแนน คอ แผนใยไมอดชนดอดแนน และแผนใยไมอดชนดไมอดแนน




อตสาหกรรมตนน า ไมฟน, กงไม และปลายไม ไมเลอย

ภาพท 5.57 หวงโซอปทานอตสาหกรรมกลางน าไมยางพาราและผลตภณฑ ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)

ไมยางพาราแปรรป (90%) แผนใยไมอด (49.3%) เชอเพลง (50.7%) ไมอดและไมบาง (10%) เชอเพลง (54%)

ขเลอย, เศษไม (65%) ในประเทศ (46.4%) สงออก (53.6%)

ในประเทศ (46.4%) สงออก (53.6%)

แผนชนไมอด (46%)

ในประเทศ (34.8%)

ในประเทศ (100%) ในประเทศ (46.4%) สงออก (53.60%)

อหราน (24.54%)

เวยดนาม (17.55%)

สหรฐอาหรบเอมเรตส (8.16%)

อนโดนเซย (1.87%)

มาเลเซย (1.59%)

ไมยางอาบและอบน ายา (35%)

อตสาหกรรมกลางน า

อนๆ (46.29%)


เกาหลใต (20.39%)


อนเดย (11.87%)

จน (9.61%)

อนๆ (19.34%)

สงออก (65.2%)

จน (97.48%)



ฮองกง (0.22%)

ไตหวน (0.17%)

อนๆ (0.07%)

เดนมารก (29.59%)

อตาล (15.39%)

ฝรงเศส (10.10%)



อนๆ (44.09%)




3) อตสาหกรรมปลายน า (Downstream Industry) อตสาหกรรมปลายน าของไมยางพาราและผลตภณฑ ประกอบดวยกลมผลตเฟอรนเจอรและชนสวน

กบกลมผลตเครองเรอน อตสาหกรรมปลายน าจะน าไมยางพาราแปรรป แผนชนไมอด และแผนใยไมอด มาผลตเปนผลตภณฑส าเรจรป เชน เฟอรนเจอร เครองใชภายในบาน อปกรณกอสราง กรอบรป รปแกะสลก ของเลนไม ฯลฯ เพอสงขายทงภายในประเทศและตางประเทศ ส าหรบผลตภณฑจากไมยางพาราในอตสาหกรรมปลายน าของไมยางพาราและผลตภณฑ สามารถแบงออกเปน 4 กลมใหญ ไดแก

1) เฟอรนเจอรและเครองครวทท าจากไม วตถดบหลกมาจากไมยางพาราแปรรป (คดเปนรอยละ 50 ของไมยางพาราแปรรปทใชภายในประเทศ) รองลงมาคอ แผนใยไมอด (คดเปนรอยละ 60 ของแผนใยไมอดทใชภายในประเทศ) แผนชนไมอด (คดเปนรอยละ 70 ของแผนชนไมอดทใชภายในประเทศ) และ ไมอดและไมบาง (คดเปนรอยละ 60 ของไมอดและไมบางทใชภายในประเทศ) ส าหรบเฟอรนเจอรและเครองครวจากไมยางพาราของไทยนนเปนการผลตเพอการสงออก (รอยละ 65) โดยมตลาดสงออกทส าคญไดแก สหรฐฯ (รอยละ 30.8) ญปน (รอยละ 25.7) สหราชอาณาจกร (รอยละ 6.3) มาเลเซย (รอยละ 0.4) และอนโดนเซย (รอยละ 0.2 สวนเฟอรนเจอรและเครองครวทเหลอรอยละ 35นนผลตเพอใชภายในประเทศ นอกจากนไทยยงมการน าเขาเฟอรนเจอรและเครองครวจากตางประเทศแตมมลคานอยมากเมอเทยบกบมลคาการสงออก ส าหรบตลาดน าเขาเฟอรนเจอรและเครองครวทส าคญของไทย ไดแก จน (รอยละ 39.6) มาเลเซย (รอยละ 15.18) อนโดนเซย (รอยละ 4.5) และอตาล (รอยละ 4.2)

ส าหรบเฟอรนเจอร เครองครว และอปกรณกอสรางทท าจากไมยางพาราไมคอยเปนนยมในประเทศมากนก เนองจากรสนยมของผบรโภคภายในประเทศนยมใชผลตภณฑดงกลาวทผลตมาจากไมเนอแขง เชน ไมสก ไมเตง เปนตน และทส าคญไมยางพารามคณสมบตเปนไมแขงปานกลางและมความชนสง ดงนน จงไมเหมาะส าหรบการใชงานในประเทศทมภมอากาศรอนชนของประเทศไทย 2) อปกรณกอสรางทท าจากไม ไดแก ไมพน คว บว ขอบประต ขอบหนาตาง ไมนงราน และไมค ายนส าหรบการกอสราง เปนตน ส าหรบใชวตถดบหลกของการผลตอปกรณกอสรางทท าจาก ไมยางพารามาจากไมยางพาราแปรรป (คดเปนรอยละ 40 ของไมยางแปรรปทใชภายในประเทศ) รองลงมาคอ แผนใยไมอด (คดเปนรอยละ 35 ของแผนใยไมอดทใชภายในประเทศ) แผนชนไมอด (คดเปนรอยละ 35 ของแผนชนไมอดทใชภายในประเทศ) และ ไมอดและไมบาง (คดเปนรอยละ 35 ของไมอดและไมบางทใชภายในประเทศ) ผลตภณฑอปกรณกอสรางทท าจากไมยางพารา รอยละ 80 ผลตเพอใชภายในประเทศ คดเปนมลคา 1,1961.2 ลานบาท สวนทเหลอรอยละ 20 ผลตเพอการสงออก โดยมตลาดสงออกทส าคญ ไดแก ญปน (รอยละ 26) สหรฐฯ (รอยละ 21.2) สหราชอาณาจกร (รอยละ 11.4) เนเธอรแลนด (รอยละ 7.5) และมาเลเซย (รอยละ 2.6) ส าหรบการน าเขาอปกรณกอสรางทท าจากไมของไทย สวนใหญน าเขามาจากประเทศลาว (รอยละ 24.22) พมา (รอยละ 19.75) มาเลเซย (รอยละ 2.17) และอนโดนเซย (รอยละ 0.45) 3) ผลตภณฑจากไมอนๆ ไดแก ของเลนไม กรอบรป ลงใสปลา ลงไม ถงไม ทรองสนคา ลอไม ส าหรบพนสายไฟ และล าโพง ฯลฯ ส าหรบวตถดบทใชในการผลตมาผลตภณฑจากไมยางพาราอนๆ นนมาจากไมดบแปรรป (ไมทมต าหน) ทงหมดของไมดบแปรรปทใชภายในประเทศ มาจากแผนใยไมอด (คดเปนรอยละ 5 ของแผนใยไมอดทใชภายในประเทศ) มาจากแผนชนไมอด (คดเปนรอยละ 5 ของแผนชนไมอดทใชภายในประเทศ) และมาจากไมอดและไมบาง (คดเปนรอยละ 5 ของไมอดและไมบางทใชภายในประเทศ) สวน




การท าธป การเพาะเหด งานเกะสลก วตถดบทงหมดมาจากขเลอยไมยางพาราทเหลอใชจากการน าไปผลตเชอเพลง สวนการผลตของเลนไมในประเทศใชไมยางพาราแปรรปทอดและอบน ายาเคมเรยบรอยแลวในการผลตทงหมด 100 เปอรเซนต (คดเปนรอยละ 10 ของของไมยางแปรรปทใชภายในประเทศ) การผลตสวนใหญ (รอยละ 95) เปนการผลตเพอการสงออก และทเหลอ (รอยละ 5) ผลตเพอใชภายในประเทศทงนสาเหตทของเลนไม ไมเปนทนยมของตลาดภายในประเทศมเหตผลมาจากของเลนในความคดของคนไทยถอวาเปนสนคาฟมเฟอย ซงแตกตางกบตางประเทศเชน สหรฐ ญปน และสหภาพยโรป ทถอวาของเลนเปนการเรยนร ส าหรบตลาดของเลนทงหมดนนของเลนพลาสตกครองตลาดของเลนอยประมาณรอยละ 50 รองลงมาคอ ของเลนผาครองตลาดของเลนอยประมาณรอยละ 40 และทเหลอของเลนไมครองตลาดของเลนเพยงรอยละ 10 ส าหรบผลตภณฑจากไมอนๆ ทผลตไดสวนใหญ (รอยละ 86) ผลตเพอการสงออก โดยมตลาดสงออกทส าคญ ไดแก สหรฐฯ (รอยละ 37.1) สวสเซอรแลนด (รอยละ 17.1) ญปน (รอยละ 8) มาเลเซย (รอยละ 0.8) และอนโดนเซย (รอยละ 0.1) นอกจากน ประเทศไทยยงมการน าเขาผลตภณฑจากไมอนๆ จากตางประเทศ ไดแก ญปน (รอยละ 22.44) จน (รอยละ 19.8) มาเลเซย (รอยละ 9.3) และอนโดนเซย (รอยละ 3)




อตสาหกรรมกลางน า ไมยางพาราแปรรป ไมอดและไมบาง แผนใยไมอด

อปกรณกอสรางทท าจากไม (13%)

แผนชนไมอด

เฟอรนเจอรและเครองครวทท าจากไม (50%)

ผลตภณฑไมอนๆ (5.4%)

สงออก (20%)

ใชในประเทศ (80%)



น าเขา สงออก (86%)


น าเขา

ญป น (26%)

สหรฐฯ (21.2%)

สหราชอาณาจกร (11.4%)

เนเธอรแลนด (7.5%)


(206%)

ลาว (24.22%)

พมา (19.75%)



อนๆ (10%)

น าเขา

สหรฐ (30.8%)

ญป น (25.7%)

สหราชอาณาจกร (6.3%)



จน (39.6%)



อตาล (4.2%)

อนๆ (36.6%)

สหรฐฯ (37.1%)

สวสเซอรแลนด (17.1%)

ญป น (8%)



ญป น (22.44%)

จน (19.8%)


อนโดนเซย (3%)

อนๆ (45.5%)

อนๆ (31.3%) อนๆ (36.7%) อนๆ (37.1%)

อตสาหกรรมปลายน า

ภาพท 5.58 หวงโซอปทานอตสาหกรรมปลายน าของไมยางพาราและผลตภณฑ ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)




(70%)สงออก (86%)

(30%)ใชในประเทศ (14%)

(5.4%)ผลตภณฑไมอนๆ (33.3%) (13%)อปกรณกอสรางทท าจากไม (10.6%)


(75%)สงออก (20%)

(81.7%)เฟอรนเจอรและเครองครว (56.%)

(85%)สงออก (65%)


อตสาหกรรมตนน า

ไมฟน, กงไม และปลายไม (28.6%) ไมเลอย (71.4%)

ภาพท 5.59 หวงโซอปทานอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑของไทย ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)


ไมยางอาบและอบน ายา (35%) ขเลอย, เศษไม (68%) สงออก (53.6%)



ในประเทศ (34.8%)

ในประเทศ (100%) ในประเทศ (46.4%) สงออก (53.6%) ในประเทศ (46.4%)


ไมยางพารา (100%)

ตนยางพารา

สงออก (65.2%)




(3,090.4)สงออก (13,183.8)

(1,324.5)ใชในประเทศ (2,150.4)

(4,414.9)ผลตภณฑไมอนๆ (15,334.2)

(10,592.1)อปกรณกอสรางทท าจากไม (4,903.3)

(2,648)ใชในประเทศ (3,922.6)

(7,944.1)สงออก (980.7)

)เฟอรนเจอรและเครองครว (25,844.7)

(56,761.4)สงออก (16,799.1)

(10,016.7)ใชในประเทศ (9,045.6)


ไมฟน, กงไม และปลายไม (5,516.9) ไมเลอย (29,090.1)

ภาพท 5.60 หวงโซอปทานอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑ ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)

แผนใยไมอด (22,596.4) เชอเพลง (2,991.7) ไมอดและไมบาง (125.1)

ไมยางอาบและอบน ายา (33,534.6)

ขเลอย, เศษไม

ในประเทศ (58.0)

สงออก (67.1)

ในประเทศ (7,886.7) สงออก (9,117.8)

แผนชนไมอด (17,004.5)

ในประเทศ (11,656.6)



สงออก (12,116.2)


ไมยางพารา (34,607)

ตนยางพารา หนวย: ลานบาท

มลคารวม = 34,607

มลคารวม = 76,252.4


มลคารวม = 46,082.2

มลคารวมของอตสาหกรรม = 156,941.6

สงออก (21,878)




5.2.2 อตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑของมาเลเซย

1) ขอมลทวไป มาเลเซยเปนประเทศผปลกยางมากเปนอนดบ 3 ของโลก รองจากอนโดนเซยและไทย ส าหรบพนทปลกยางพาราของมาเลเวยสามารถปลกไดทกพนทโดยเฉพาะบรเวณทราบชายฝ งทะเลตะวนตกของประเทศมาเลเซย บรเวณแหลมมลาย ไดแก รฐยะโฮร (Jahore) ในภาคใต พนทบนเกาะบอรเนยว ในรฐซาบาห (Sabah) และรฐซาราวค (Sarawak) ซงพนทดงกลาวคดเปนรอยละ 80 ของพนทปลกยางทงหมดของประเทศ ในชวงหลายปทผานมามาเลเซยไดลดพนทปลกยางพาราลงอยางตอเนอง เนองจากรฐบาลมนโยบายลดพนทปลกยางเพอไปปลกปาลมน ามน กระทงในป 2554 ราคายางพาราไดปรบตวเพมสงขนจงท าใหมาเลเซยมการทบทวนนโยบายดงกลาวและกลบไปสงเสรมการปลกยางพาราอกครงเพอเพมพนทเพาะปลกยางพาราของประเทศ โดยในชวงป 2552 พนทปลกยางใหมของมาเลเซย เทากบ 198,383 ไร เพมขนเปน 268,179 ไร ในป 2554

ตารางท 5.29 พนทการปลกทดแทนยางเกา และปรมาณไมยางทไดจากการโคน

ป พนทการปลกทดแทนยางเกา (ไร) ปรมาณไมยางทไดจากการโคน (ตน)

สวนขนาดเลก สวนขนาดใหญ รวมทงหมด สวนขนาดเลก สวนขนาดใหญ รวมทงหมด

2552 180,206 15,625 198,383 5,838,480 506,250 6,344,730

2553 202,938 15,625 221,116 6,575,151 506,250 7,081,401

2554 250,000 15,625 268,179 8,100,000 506,250 8,606,250

เฉลย (2552-2554)

211,048 15,625 229,226 6,837,877 506,250 7,344,127

ทมา: Malaysia Timber industry Borad (MTIB), Malasian Rubberwood Board (MRB)




2) หวงโซอปทานอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑ

2.1) อตสาหกรรมตนน า จากทมการเพมพนทปลกทดแทนยางเกา ท าใหปรมาณไมยางจากการโคนตนยางเพอปลกยางใหมทดแทนเพมขน ในป 2554 ปรมาณไมยางทไดจากการตดโคน เทากบ 8,606,2500 ตน เพมขนรอยละ 21.5 เมอเทยบกบป 2553 ทมปรมาณไมยางทไดจากการตดโคนเทากบ 7,081,401 ตน ซงปรมาณไมยางทผลตไดสวนใหญรอยละ 93.1 มาจากสวนขนาดเลก ทเหลอรอยละ 6.9 เปนไมยางทไดมาจากสวนขนาดใหญ ส าหรบไมยางทไดจากการตดโคนสามารถแบงออกเปน 2 สวนตามการใชงาน คอ ไมเลอย คดเปน รอยละ 62.5 ของไมยางทงหมดทไดจากการตดโคน และทเหลอเปนไมฟน กงไม และปลายไม รอยละ 37.5 ของไมยางทงหมดทไดจากการตดโคน ซงจะน าไปผลตเปนเชอเพลงและไมทางวทยาศาสตร ไดแก ไมอดและไมบาง แผนใยไมอด และแผนชนไมอด เปนตน

ภาพท 5.61 หวงโซอปทานอตสาหกรรมตนน าไมยางพาราและผลตภณฑ

ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)

2.2) อตสาหกรรมกลางน า อตสาหกรรมกลางน าไมยางพาราและผลตภณฑของมาเลเซยนนเหมอนกบอตสาหกรรมกลางน าของประเทศผผลตไมยางรายอนๆ โดยการน าไมยางทไดจากการตดโคนในอตสาหกรรมตนน ามาแปรรปตอในอตสาหกรรมกลางน า ซงการผลตจะแบงตามขนาดเสนผานศนยกลางของไมยาง คอ ไมเลอย (ขนาดเสนผานศนยกลาง 14 เซนตเมตร) จะถกน าไปแปรรปเปนไมยางพาราแปรรป (รอยละ 91.9) สวนทเหลอ (รอยละ 8.1) จะน าไปผลตเปนไมอดและไมบาง สวนไมยางทมขนาดเสนผานศนยกลางต ากวา 14 เซนตเมตร (ไมฝน กงไม และปลายไม) จะน าไปใชเปนเชอเพลง (รอยละ 50.1) สวนทเหลอ (รอยละ 49.3) จะแปรรปเปนแผนใยไมอด

การผลตไมยางพาราแปรรป เรมจากการน าไมยางไปท าการเลอยใหไดขนาดตามความตองการ ซงจะไดไมยางพาราแปรรป (รอยละ 32) ทพรอมเขาสกระบวนการอบและอาบน ายาเพอรกษาเนอไม ส าหรบไมยางพารา

อตสาหกรรมตนน า ตนยางพารา


ไมฟน, กงไม และปลายไม (37.5 %) ไมเลอย (62.5%)




แปรรปของมาเลเซยนนผลตเพอใชภายในประเทศทงหมด ซงเปนนโยบายทรฐบาลตองการแกไขปญหาการขาดแคลนวตถดบของอตสาหกรรมตอเนองในประเทศ โดยเฉพาะอตสาหกรรมเฟอรนเจอรและเครองเรอนทมาเลเซยถอเปนประเทศผสงออกอตสาหกรรมเฟอรนเจอรและเครองเรอนทผลตจากไม เปนอนดบ 5 ของโลก (ขอมลป 2554) รองจาก จน เยอรมน อตาล และโปแลนด ตามล าดบ สวนทเหลอ รอยละ 68 เปนเศษไมและขเลอยทเปนของเหลอจากกระบวนการเลอยไมยางภายในโรงเลอย ซงของเหลอดงกลาวสามารถน าไปใชประโยชนทางดานเชอเพลง (รอยละ 72) และเขาสกระบวนการผลตแผนชนไมอด (รอยละ 28) ส าหรบแผนชนไมอดทผลตไดจะสงออกไปขายตางประเทศ (รอยละ 60) ไดแก ไตหวน (รอยละ 48.07) เกาหลใต (รอยละ 18.01) ญปน (รอยละ 11.38) ไทย (รอยละ 0.21) อนโดนเซย (รอยละ 0.18) ทเหลอ (รอยละ 40) ผลตเพอใชภายในประเทศ

การผลตไมอดและไมบาง เรมตนจากการคดเลอกไมทมต าหนนอยทสด มขนาดพอดกบเครองจกรทใชปอกและฝานเนอไม ทงนการทไมยางเปนไมเนอออนจงท าใหมต าหนจากแมลง (มอด, เชอรา) มากกวาไมชนดอนๆ และมรอยต าหนจากกรดล าตนเพอเอาน ายางจงท าใหการผลตไมอดและไมบางจากไมยางพารามปรมาณนอยเนองจากขอจ ากดดงทไดกลาวมาขางตน ส าหรบไมอดและไมบางทผลตสวนใหญ (รอยละ 60) จะสงไปขายตางประเทศ ไดแก ไตหวน (รอยละ 48.07) เกาหลใต (รอยละ 18.01) ญปน (รอยละ 11.38) ไทย (รอยละ 0.21) และอนโดนเซย (รอยละ 0.18) สวนทเหลอ (รอยละ 40) ผลตเพอใชภายในประเทศ ส าหรบหวงโซอปทานของไมฝน กงไม และปลายไมสามารถแบงการผลตออกเปน 2 สวน คอ ใชประโยชน ในดานเชอเพลง คดเปนรอยละ 50.7 และการน าไปผลตเปนแผนใยไมอด (รอยละ 49.3) ส าหรบแผนใยไมอดทผลตไดนนสวนใหญ (รอยละ 70) สงออกไปขายตางประเทศ ไดแก ญปน (รอยละ 11.68) อหราน (รอยละ 10.26) สหรฐอาหรบเอมเรตส (รอยละ 9.9) อนโดนเซย (รอยละ 7.59) และไทย (รอยละ 0.33) ส าหรบ แผนใยไมอดทเหลอ (รอยละ 40) ผลตเพอใชภายในประเทศ




อตสาหกรรมกลางน า ไมฟน, กงไม และปลายไม ไมเลอย

ภาพท 5.62 หวงโซอปทานอตสาหกรรมกลางน าไมยางพาราและผลตภณฑ ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)

ไมยางพาราแปรรป (91.9%) แผนใยไมอด (49.3%) เชอเพลง (50.7%) ไมอดและไมบาง (8.1%) เชอเพลง (72%)


ขเลอย, เศษไม (68%) ในประเทศ (40%) สงออก (60%)

ในประเทศ (40%) สงออก (60%)


ในประเทศ (100%)

ในประเทศ (100%) ในประเทศ (30%) สงออก (70%)

ญป น (22.68%)

อหราน (10.28%)

สหรฐอาหรบเอมเรตส (9.90%)


ไทย (0.33%)


อนๆ (49.2%)


อนเดย (21.5%)

จน (20.92%)


ไทย (0%)

อนๆ (35%)

ไตหวน (48.07%)


ญป น (11.38%)

ไทย (0.21%)


อนๆ (21.4%)




2.3) อตสาหกรรมปลายน า อตสาหกรรมปลายน าของไมยางพาราและผลตภณฑของมาเลเซยมลกษณะโครงสรางของ

อตสาหกรรมทเหมอนกนกบอตสาหกรรมปลายน าของประเทศผผลตอนๆ คอ เปนการน าวตถดบทไดจากอตสาหกรรมกลางน า ไดแก ไมยางพาราแปรรป ไมอดและไมบาง แผนใยไมอด และแผนชนไมอด มาใชแปรรปเปนผลตภณฑตางๆใหกบผบรโภค ไดแก เฟอรนเจอรและเครองครว (รอยละ 81.7) อปกรณกอสรางทท าจากไมยาง (รอยละ 13) และผลตภณฑอนๆ จากไมยาง (รอยละ 5.4) เปนตน อตสาหกรรมเฟอรนเจอรและเครองครวเปนสนคาทสรางรายไดมหาศาลใหกบมาเลเซย ดงนนการผลตสวนใหญ (รอยละ 85) จงเนนการผลตเพอสงออกเปนหลก โดยมตลาดสงออกส าคญ ไดแก สหรฐฯ (รอยละ 30) ญปน(รอยละ 1.9) ออสเตรเลย (รอยละ 6) อนโดนเซย (รอยละ 0.9) และไทย (รอยละ 0.9) สวนเฟอรนเจอรและเครองครวทเหลอ (รอยละ 15) ผลตเพอใชภายในประเทศ ส าหรบการน าเขาสนคาประเภทเฟอรนเจอรและเครองครวของมาเลเซยมมลคานอยมากเมอเทยบกบการสงออก ตลาดน าเขาเฟอรนเจอรและเครองครวทส าคญของมาเลเซย ไดแก จน (รอยละ 53.7) เวยดนาม (รอยละ 11.8) อนโดนเซย (รอยละ 11.1) และไทย (รอยละ 2.6) สวนการผลตอปกรณกอสรางทท าจากไม (ไมพน, ไมควบว, ไมแบบ, ไมวงกบ, ไมระแนง, ประต, หนาตาง เปนตน) สวนใหญ (รอยละ 75) สงออกไปขายตางประเทศ ไดแก เนเธอรแลนด (รอยละ 18.1) ญปน (รอยละ 15.7) ออสเตรเลย (รอยละ 14.3) อนโดนเซย (รอยละ 0.2) และไทย (รอยละ 0.1) สวนอปกรณกอสรางทท าจากไมทเหลอ (รอยละ 25) ใชบรโภคภายในประเทศ ส าหรบการน าเขาอปกรณกอสรางทท าจากไมของมาเลเซย ตลาดน าเขาทส าคญ ไดแก อนโดนเซย (รอยละ 59) ไทย (รอยละ 13.8) จน (รอยละ 13.5) และพมา (รอยละ 3.7) ส าหรบผลตภณฑไมอนๆ (ลงไม, ถงไม ไมรองสนคา, กรอบรปไม เปนตน) การผลตสวนใหญ (รอยละ 70) สงออกไปขายตางประเทศ ไดแก สงคโปร (รอยละ 48.8) สหรฐ (รอยละ 20.6) ญปน (รอยละ 10.1) ไทย (รอยละ 1.4) และอนโดนเซย (รอยละ 0.9) ส าหรบตลาดน าเขาผลตภณฑไมอนๆ ทส าคญของมาเลเซย ไดแก จน (รอยละ 38.4) สงคโปร (รอยละ 21.9) ไทย (รอยละ 5.2) และอนโดนเซย (รอยละ 30.3)





อปกรณกอสรางทท าจากไม (13%)


เฟอรนเจอรและเครองครว (81.7%)

ผลตภณฑไมอนๆ (5.4%)





น าเขา สงออก (70%)


น าเขา

เนเธอรแลนด

ญป น (15.7%)

ออสเตรเลย


ไทย (0.1%)

อนโดนเซย

ไทย (13.8%)

จน (13.5%)

พมา (3.7%)

อนๆ (10%)

น าเขา

สหรฐ (30%)

ญป น (12.9%)

ออสเตรเลย (6%)


ไทย (0.9%)

จน (53.7%)

เวยดนาม


ไทย (2.6%)

อนๆ (21%)

สงคโปร (48.8%)

สหรฐ (20.6%)

ญป น (10.1%)

ไทย (1.4%)


จน (38.4%)


ไทย (5.2%)

อนโดนเซย

อนๆ (30.3%)

อนๆ (51.4%) อนๆ (48.18%) อนๆ (18.1%)


ภาพท 5.63 หวงโซอปทานอตสาหกรรมปลายน าของไมยางพาราและผลตภณฑ ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)





สงออก ใชในประเทศ

ผลตภณฑไมอนๆ อปกรณกอสรางทท าจากไม

ใชในประเทศ สงออก

เฟอรนเจอรและเครองครว



ไมฟน, กงไม และปลายไม ไมเลอย (62.5%)ไมเลอย

ภาพท 5.64 หวงโซอปทานอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑของมาเลเซย ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)

ไมยางพาราแปรรป (91.9%) แผนใยไมอด (49.3%) เชอเพลง (50.7%) ไมอดและไมบาง (8.1%) เชอเพลง (72%)

ไมยางอาบและอบน ายา (32%) ขเลอย, เศษไม (68%) ในประเทศ (40%) สงออก (60%)

ในประเทศ (40%) สงออก (60%)











ผลตภณฑไมอนๆ อปกรณกอสรางทท าจากไม

ใชในประเทศ สงออก

เฟอรนเจอรและเครองครว (66,778.20)




ภาพท 5.65 หวงโซอปทานอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑ ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)

แผนใยไมอด (16,073.1) เชอเพลง (3,776.7) ไมอดและไมบาง (5,337)




สงออก (3,202.2)

ในประเทศ (2,245.5) สงออก (3,368.2)

แผนชนไมอด (5,613.7) ในประเทศ (15,491.3)



สงออก (11,251.2)


ไมยางพารา (14,200.3)


มลคารวม = 14,200.3

มลคารวม = 46,219.8


มลคารวม = 81,785.1





5.2.3 อตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑของอนโดนเซย

1) ขอมลทวไป อนโดนเซยเปนประเทศผปลกยางมากทสดในโลก พนททมการปลกยางมากทสด คอ เกาะสมาตรา คดเปนสดสวนรอยละ 70.63 ของพนทปลกยางทงหมดของประเทศ รองลงมาไดแก เกาะกาลมนตนรอยละ 24.64 เกาะชวา รอยละ 3.89 และเกาะซลาเวซ รอยละ 0.71 ตามล าดบ ในป พ.ศ. 2554 พนทปลกยางของอนโดนเซยมทงหมด 6.39 ลานไร เพมขนจากป พ.ศ. 2553 รอยละ 0.31 ของพนทปลกยางทงประเทศ โดยเปนสวนขนาดเลก 18.4 ลานไรหรอคดเปนรอยละ 85 ของพนทปลกยางรวมทงประเทศ ในขณะทพนทขนาดใหญม 3.2 ลานไร คดเปนรอยละ 15 ของพนทปลกยางรวมทงประเทศ

2) หวงโซอปทานอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑ 2.1) อตสาหกรรมตนน า

ไมยางพาราถอเปนผลพลอยไดของการใชประโยชนจากน ายาง เมอยางพารามอายมากขน (มากกวา 25 ป) ความสามารถในการใหน ายางของตนยางจะลดลง ท าใหมการโคนตนยางเกาเพอปลกตนยางทดแทน ส าหรบอนโดนเซยมการปลกตนยางใหมทดแทนยางเกาเฉลยปละ 430,000 ไร หรอคดเปนรอยละ 2 ของพนทปลกยางทงประเทศ โดยพนททมการปลกทดแทนมากทสด คอ จงหวดเกาะสมาตราใต (เฉลยรอยละ 27.98 ตอป) รองลงมาคอ จงหวดเรยว (เฉลยรอยละ 10.09 ตอป) จงหวดกาลมนตนตะวนตก (เฉลยรอยละ 10.71 ตอป) และจงหวดกาลมนตนใต (เฉลยรอยละ 10.71 ตอป) และ จงหวดอนๆ (รอยละ 64.29 ตอป) ผลจากการโคนยางเกาท าใหไดไมยางพาราทจะเปนวตถดบทส าคญของอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑตอไป ไมยางพาราทไดจากการตดโคนของอนโดนเซยจะแบงการผลตเปน 2 สวน คอ ไมเลอย คดเปนรอยละ 60 ของไมยางทงหมดทตดโคน จากการทอนโดนเซยมภมประเทศเปนเกาะท าใหการคมนาคมและระบบการเชองโยงระหวางพนทยงไมคอยดนก ท าใหการขนสงไมทไดจากการตดโคนทงหมดมาแปรรปทโรงงานเปนไปดวยความยากล าบาก ดงนนการผลตไมเลอยสวนใหญของอนโดนเซยนน จะท าการแปรรป ไมยางในพนทตดโคน จากนนท าการขนยายไมทแปรรปแลวไปอบและอาบน ายาทโรงงานตอไป และทเหลอเปนไมฟน กงไม และปลายไม รอยละ 40 ของไมยางทงหมดทตดโคน ซงจะน าไปผลตเปนเชอเพลงและแผนใยไมอดตอไป




ตารางท 5.30 พนทปลกยางทดแทนของอนโดนเซย ป พ.ศ. 2548-2553

จงหวด พนทปลกยางทดแทน (ไร) พนทปลกยางทดแทนเฉลย

ป 2548-2553 (ไร) สดสวนโดยเฉลย

ป 2548-2553 (รอยละ) 2548 2549 2550 2551 2552 2553

สมาตราใต 78,125 118,750 103,125 103,125 106,250 78,125 97,917 27.98

เรยว 46,875 78,125 93,750 93,750 62,500 46,875 70,313 20.09

กาลมนตนตะวนตก 43,750 18,750 31,250 31,250 50,000 50,000 37,500 10.71

กาลมนตนใต 43,750 18,750 31,250 31,250 50,000 50,000 37,500 10.71

จมบ 37,500 31,250 25,000 25,000 25,000 25,000 28,125 8.04

สมาตราตะวนตก 37,500 18,750 25,000 25,000 15,625 37,500 26,563 7.59

กาลมนตนกลาง 31,250 31,250 12,500 12,500 12,500 31,250 21,875 6.25

สมาตราเหนอ 15,625 15,625 12,500 12,500 12,500 15,625 14,063 4.02

กาลมนตนตะวนออก 9,375 9,375 6,250 6,250 6,250 6,250 7,292 2.08

เบงกล 3,125 6,250 6,250 6,250 6,250 6,250 5,729 1.64

บงกา-เบลตง 3,125 3,125 3,125 3,125 3,125 3,125 3,125 0.89

รวมทงหมด 350,000 350,000 350,000 350,000 350,000 350,000 350,000 100.00

ทมา: Indonesian Rubber Research Institute (2010)




ภาพท 5.66 หวงโซอปทานอตสาหกรรมตนน าไมยางพาราและผลตภณฑ

ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556) 2.2) อตสาหกรรมกลางน า

การผลตในอตสาหกรรมกลางน าของไมยางพาราและผลตภณฑเปนการน าวตถดบจากอตสาหกรรมตนน ามาท าการแปรรปในขนตน ส าหรบไมยางพาราทผลตไดในอตสาหกรรมกลางน าของอนโดนเซยสวนใหญจะถกสงไปเปนวตถดบทส าคญใหกบอตสาหกรรมปลายน าตอไป ไดแก อตสาหกรรมเฟอรนเจอร และอปกรณกอสราง เปนตน

หวงโซอปทานของไมยางพาราแปรรป แบงออกเปน 2 สวน คอ ไมเลอย (ขนาดเสนผานศนยกลาง 14 เซนตเมตร) จะถกน าไปแปรรปเปนไมยางพาราแปรรป (รอยละ 70) ส าหรบไมยางพาราแปรรปทผลตไดจะใชภายในประเทศทงหมด ทงนเปนนโยบายของรฐทตองการใหอตสาหกรรมตอเนองของไมยางพาราแปรรป เชน อตสาหกรรมเฟอรนเจอร และอปกรณกอสราง มวตถดบทเพยงพอตอการผลต สวนทเหลอ (รอยละ 30) จะน าไปผลตเปนไมอดและไมบาง สวนไมยางทมขนาดเสนผานศนยกลางต ากวา 14 เซนตเมตร (ไมฝน กงไม และปลายไม) จะน าไปใชเปนเชอเพลง (รอยละ 59.3) สวนทเหลอ (รอยละ 40.7) จะถกแปรรปเปนแผนใยไมอด

การผลตไมยางพาราแปรรป เรมจากการน าไมยางไปท าการเลอยใหไดขนาดตามความตองการ ซงจะไดไมยางพาราแปรรป (รอยละ 32) ทพรอมเขาสกระบวนการอบและอาบน ายาเพอรกษาเนอไม ส าหรบไมยางพาราแปรรปของมาเลเซยนนผลตเพอใชภายในประเทศ สวนทเหลอเปนเศษไมและขเลอย (รอยละ 68) ทเปนของเหลอจากกระบวนการเลอยไมยางภายในโรงเลอย ซงของเหลอดงกลาวสามารถน าไปใชประโยชนทางดานเชอเพลง (รอยละ 70) และเขาสกระบวนการผลตแผนชนไมอด (รอยละ 30) ส าหรบแผนชนไมอดทผลตไดสวนใหญ (รอยละ 96.3) ผลตเพอใชในประเทศ สวนทเหลอรอยละ (3.7) สงออกไปขายตางประเทศ ไดแก เวยดนาม (รอยละ 44.26) จน (รอยละ 26.45) เกาหลใต (รอยละ 10.79) และประเทศอนๆ (รอยละ 8.51) ส าหรบการผลตไมอดและไมบางสวนใหญ (รอยละ 83) ผลตเพอใชภายในประเทศ ทเหลอ (รอยละ 17) สงออกไปขายตางประเทศ ไดแก เยอรมน (รอยละ 40.56) เมกซโก (รอยละ 12.88) ญปน (รอยละ 9.19) ไทย (รอยละ 2.12) และมาเลเซย (รอยละ 1.97)

อตสาหกรรมตนน า ตนยางพาราตน

ไมยางพารา

ไมฟน, กงไม และปลายไม 40 %

ไมเลอย 60 %




ส าหรบหวงโซอปทานของไมฟน กงไม และปลายไม (ไมยางพาราทมขนาดเสนผานศนยกลางต ากวา 14 เซนตเมตร) จะเปนวตถดบส าคญทใชในการผลตเชอเพลง (รอยละ 59.3) เพอใชภายในประเทศ (โรงงานกระเบอง โรงงานอฐ การผลตเตาห การผลตเทมเป15 และถาน) สวนทเหลอ (รอยละ 40.7) จะน าเขาสโรงงานผลตแผนใยไมอด ซงแผนใยไมอดทผลตได (รอยละ 70) จะใชภายในประเทศเปนหลก สวนทเหลอ (รอยละ 30) สงออกไปขายตางประเทศ ไดแก เวยดนาม (รอยละ 18.08) อนเดย (รอยละ 15.36) อยปต (รอยละ 12.73) และมาเลเซย (รอยละ 4.05) ส าหรบประเทศไทยไมมการน าเขาแผนใยไมอดจากอนโดนเซย

15 เทมเป (Tempe) เปนอาหารพนเมองของชาวอนโดนเซยทท ามาจากการหมกถวเหลองและเชอรา (เชอราทมประโยชน) Rhizopus oligosporus ซงเชอราดงลกาวจะใหเสนใยทมสขาวยดถวเหลองใหตดกนแนนจนเปนกอนคลายเตาห สามารถน ามารบประทานโดยน ามาหนเปนทอนๆ แลวทอดเสนใยขาวจะกลายเปนสเหลองซงมลกษณะคลายมนผรงทอด นอกจากการน าไปทอดแลวเทมเปยงเปนทนยมในการประกอบอาหารเจและมงสาวรตอกดวยเพราะเทมเปมโปรตนสงสามารถทดแทนโปรตนจากเนอสตวได การรบประทานเทมเปของชาวอนโดนเซยนนเรมตนบนเกาะชวากอน จากนนจงแพรหลายไปทวประเทศ และทวโลกในเวลาตอมา




อตสาหกรรมตนน า ไมฟน, กงไม และปลายไม ไมเลอย

ภาพท 5.67 หวงโซอปทานอตสาหกรรมกลางน าของไมยางพาราและผลตภณฑ ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)



ขเลอย, เศษไม (68%) ในประเทศ (83%) สงออก (17%)






เยอรมน (40.56%)

เมกซโก (12.88%)

ญป น (9.19%)

ไทย (2.12%)


อนๆ (33.28%)


อนเดย (15.36%)

อยปต (12.73%)


อนๆ (49.78%)


จน (26.45%)


อนๆ (8.51%)




2.3) อตสาหกรรมปลายน า อตสาหกรรมปลายน าของไมยางพาราและผลตภณฑของอนโดนเซยมลกษณะโครงสรางของอตสาหกรรมทเหมอนกนกบอตสาหกรรมปลายน าของประเทศผผลตอนๆ คอ เปนการน าวตถดบทไดจากอตสาหกรรมกลางน า ไดแก ไมยางพาราแปรรป ไมอดและไมบาง แผนใยไมอด และแผนชนไมอด มาใชแปรรปเปนผลตภณฑตางๆใหกบผบรโภค ไดแก เฟอรนเจอรและเครองครว (รอยละ 51.9) อปกรณกอสรางทท าจากไมยาง (รอยละ 35.1) และผลตภณฑอนๆ จากไมยาง (รอยละ 13) เปนตน อตสาหกรรมเฟอรนเจอรและเครองครวของอนโดนเซยถอเปนอตสาหกรรมส าคญทสรางรายไดใหกบประเทศและสามารถสรางงานใหกบแรงงานในประเทศมากกวา 125,000 คน ลกษณะการผลตของอตสาหกรรมเฟอรนเจอรและเครองครวของอนโดนเซยอตสาหกรรมขนาดเลกทเนนการใชแรงงานเปนหลก (the labor-intensive handmade furniture sector) เฟอรนเจอรและเครองครวทผลตไดสวนใหญจะสงออกไปขายตางประเทศ (รอยละ 85) ไดแก สหรฐฯ (รอยละ 38.92) ญปน (รอยละ 18.46) ฝรงเศส (รอยละ 4.56) มาเลเซย (รอยละ 0.51) และไทย (รอยละ 0.12) สวนการผลตอปกรณกอสรางทท าจากไม (ไมพน, ไมควบว, ไมแบบ, ไมวงกบ, ไมระแนง, ประต, หนาตาง เปนตน) สวนใหญสงออกไปขายตางประเทศเชนเดยวกบเฟอรนเจอรและเครองครว (รอยละ 75) ไดแก ออสเตรเลย (รอยละ 24.43) จน (รอยละ 14.73) เยอรมน (รอยละ 11.67) มาเลเซย (รอยละ 0.96) และไทย (รอยละ 0.03) สวนทเหลอ (รอยละ 25) ใชบรโภคภายในประเทศ




ภาพท 5.68 หวงโซอปทานอตสาหกรรมปลายน าไมยางพาราและผลตภณฑ ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)


เฟอรนเจอรและเครองครว 51.9%


อปกรณกอสรางทท าจากไม 35.1%

ผลตภณฑอนๆ จากไม 13%

สงออก 85%

ใชในประเทศ 15%

สงออก 75%


น าเขา สงออก 85%


น าเขา

สหรฐฯ (38.92%)

ญป น (18.45%)

ฝรงเศส (4.56%)


ไทย (0.12%)

จน (66.78%)


สหรฐฯ (5.27%)

ไทย (1.47%)

อนๆ (16.7%)

น าเขา

ออสเตรเลย (24.43%)

จน (14.73%)

เยอรมน (11.67%)


ไทย (0.03%)

จน (35.78%)


นวซแลนด (10.47%)


อนๆ (37.32%)

สหรฐฯ (31.34%)

ญป น (18.56%)

ออสเตรเลย (4.69%)


ไทย (0.33%)

จน (53.84%)



ไทย (1.09%)

อนๆ (21.46%)

อนๆ (37.43%) อนๆ (48.18%) อนๆ (44.18%)





สงออก (85%) ใชในประเทศ (15%)

ผลตภณฑไมอนๆ (13%) อปกรณกอสรางทท าจากไม (35.1%)

ใชในประเทศ (25%) สงออก (75%)

เฟอรนเจอรและเครองครว (51.9%)

สงออก (85%) ใชในประเทศ (15%)


ไมฟน, กงไม และปลายไม (40%) ไมเลอย (60%)

ภาพท 5.69 หวงโซอปทานอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑของอนโดนเซย ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)


ไมยางอาบและอบน ายา (32%) ขเลอย, เศษไม (68%) ในประเทศ (83%) สงออก (17%)












สงออก (1,199) ใชในประเทศ (6,794.6)

ผลตภณฑไมอนๆ (7,993.6) อปกรณกอสรางทท าจากไม (21,501.9)

ใชในประเทศ (5,375.5) สงออก (16,126.4)

เฟอรนเจอรและเครองครว (31,811.6)

สงออก (27,039.9) ใชในประเทศ (4,771.7)



ภาพท 5.70 หวงโซมลคาอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑของอนโดนเซย ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)

แผนใยไมอด (4,308.7) เชอเพลง (2,940) ไมอดและไมบาง (6,192.4)




สงออก (1,052.7)

ในประเทศ (1,819.3) สงออก (69.9)

แผนชนไมอด (1,889.2) ในประเทศ (16,511.5)

ในประเทศ (2,940)


สงออก (1,292.6)


ไมยางพารา (25,336.2)


มลคารวม = 35,336.2

มลคารวม = 31,841.8


มลคารวม = 53,314.5





ผลจากการวเคราะหหวงโซอปทานและหวงโซมลคาอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑ

ของไทย มาเลเซย และอนโดนเซย พบวา ไมยางพาราถอเปนผลพลอยไดจากการปลกเพอกรดเอาน ายางไปใช

ประโยชน เมอตนยางพารามอายมากขน (25-30ป) จะเรมใหน ายางในปรมาณทนอยลงชาวสวนยางจงท าการตด

โคนตนยางพาราเพอปลกใหมทดแทน ในป 2554 พนทปลกยางของโลกเทากบ 73.14 ลานไร โดยมประเทศ

อนโดนเซย (21.6 ลานไร) ไทย (18.3 ลานไร) และมาเลเซย (6.4 ลานไร) เปนประเทศผปลกยางพารารายใหญ

ของโลก ซงพนทการปลกยางทดแทนยางพาราของทงสามประเทศ พบวา อนโดนเซยเปนประเทศทมพนทการ

ปลกทดแทนยางพารามากทสด รองลงมาคอ ไทย และมาเลเซย ตามล าดบ สวนการน าไมยางพาราใชประโยชน

พบวาไทยเปนประเทศทมการน าไมยางพารามาแปรรปเปนไมยางพาราแปรรปมากทสด เนองจากเนอไมยางมส

ขาวนวลและทส าคญแรงงานของไทยมความเชยวชาญในการแปรรปไมยางพารามากกวา

ส าหรบมลคาของอตสาหกรรมยางไมพาราและผลตภณฑ พบวา อตสาหกรรมยางไมพาราและ

ผลตภณฑของไทยมมลคาสงสดประมาณ 156,941.6 ลานบาท รองลงมาคอ มาเลเซยมมลคารวมของ

อตสาหกรรมประมาณ 142,277.2 ลานบาท และอนโดนเซยมมลคารวมของอตสาหกรรมประมาณ 120,489.4 ลาน

บาท ส าหรบอตสาหกรรมไมยางและผลตภณฑของไทยแมจะมมลคาอตสาหกรรมมากกวามาเลเซยและ

อนโดนเซย แตการผลตเนนไปในอตสาหกรรมกลางน าซงเปนการผลตเพมมลคาสนคาไดนอยกวาการผลต

ผลตภณฑขนปลายน า ในขณะทมาเลเซยและอนโดเนเซยเนนการผลตผลตภณฑขนปลายน า โดยเฉพาะ

อตสาหกรรมเฟอรนเจอรและเครองครว แตแตกตางกนตรงทมาเลเซยมการใชในเทคโนโลยทนสมยในการผลต

มการวจยพฒนาการผลต และออกแบบสนคาใหทนตอการเปลยนแปลงความตองการของผบรโภคอยางตอเนอง

สนคามคณภาพและมาตรฐานเปนทยอมรบของตลาดโลก และทส าคญมตราสนคาเปนของตนเอง สวนอนโดนเซย

แมจะเนนการผลตในอตสาหกรรมปลายน าแตเปนการผลตในรปแบบผลตตามค าสงหรอตามมาตรฐานของลกคา

และไมมตราสนคาเปนของตนเอง




ตารางท 5.31 มลคาของอตสาหกรรมยางพาราของไทย อนโดนเซย และมาเลเซย

หนวย: ลานบาท

ประเทศ อตสาหกรรม

ตนน า อตสาหกรรม กลางน า

อตสาหกรรม ปลายน า

มลคารวม ของอตสาหกรรม

ไทย 34,607 76,252.4 46,082.2 156,941.6

อนโดนเซย 35,336.1 31,838.8 53,314.5 120,489.4

มาเลเซย 14,200.3 46,291.8 81,785.1 142,277.2 ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย (2556)

5.3 การวเคราะหศกยภาพของอตสาหกรรมและเปรยบเทยบความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑระหวางไทย มาเลเซย และอนโดนเซย การวเคราะหศกยภาพของอตสาหกรรมนนจะใชวธการวเคราะหปจจยตามแบบจ าลอง Diamond Model ของ Professor Michael E. Porter ซงมองคประกอบของความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม 5 ดาน (Porter, 1980, 1985, 1990; Kotler, 2003) เปนแนวทางในการวเคราะห โดยมรายละเอยดดงน 1) ปจจยการผลต (Factor Conditions)

การวเคราะหศกยภาพของอตสาหกรรมไมและผลตภณฑนนการวเคราะหดานปจจยการผลตจะพจารณาจากปจจยดานโครงสรางพนฐาน วตถดบ แรงงาน ความรและเทคโนโลย และเงนทน มรายละเอยดดงน

โครงสรางพนฐาน เมอพจารณาประสทธภาพโครงสรางพนฐานของประเทศมาเลเซย อนโดนเซย และไทย

พบวา มาเลเซยเปนประเทศทมประสทธของโครงสรางพนฐานสงกวาไทยและอนโดนเซย เปนผลมาจากรฐบาลมาเลเซยใหความส าคญตอการพฒนาโครงสรางพนฐานอยางตอเนองและพฒนาใหสามารถเชอมโยงกนทงทางบก ทางเรอ และทางอากาศ จงท าใหมาเลเซยมตนทนการขนสงและโลจสตกสต า ประเทศไทยแมจะมโครงสรางพนฐานทส าคญตางๆ กระจายไปเกอบทกพนท เชน ถนน ไฟฟา น าประปา โทรศพทพนฐาน โทรศพทมอถอ บรการตดตอผานเครอขายอนเตอรเนต รถไฟ ทาเรอ และสนามบนพาณชย แตเมอพจารณาถงประสทธภาพของโครงสรางพนฐานเหลานนบวายงหางกบมาเลเซยมาก เนองจากโครงสรางดงกลาวไมมการเชอมโยงกนอยางเปนระบบและโครงสรางพนฐานบางประเภทยงขาดการพฒนาทตอเนอง เชน ทาเรอหลกทใชในการสงออกม 2 แหง ไดแก ทาเรอแหลมฉบงและทาเรอกรงเทพ สวนทาเรอสงขลานนยงไมสามารถท าการตดตงเครนหนาทาเพอใชในการขนสงสนคา ท าใหการขนยายสนคาตองอาศยเครนจากเรอเปนหลก นอกจากนปรมาณเรอเทยบทายงมจ านวนนอย เมอผประกอบการไมสามารถเสยเวลาไดจงจ าเปนตองเสยคาใชจายในการขนสงเพมขนเพอใหสงมอบสนคาไดตรงเวลาและความสะดวกในการท าธรกจ นอกจากนการขนสงผานดานศลกากรดานสะเดา และดานปาดงเบซารทเปนดานหลกในการขนสงยางธรรมชาตและผลตภณฑยางออกสประเทศมาเลเซยหรอใน




ประเทศภมภาคใกลเคยงยงไมสามารถปรบปรงใหรองรบการขยายตวทางการคาอยางเพยงพอ สวนโครงการปรบพนทขยายเสนทางถนนใหเปน 8 ชองทาง การสรางเสนทางเฉพาะเพอใหรถหวลากหรอรถบรรทกตคอนเทรนเนอรสามารถขนสงสนคาไดสะดวก รวดเรว มระเบยบ และควบคมการเขาออกเพอเกบคาผานดานไดงายและแมนย าขนยงไมมผลชดเจนในทางปฏบต สวนอนโดนเซยนนเปนประเทศทมสภาพภมประเทศทเปนหมเกาะท าใหตองใชเงนทนสงในการพฒนาความเชอมโยงโครงสรางพนฐานระหวางหมเกาะ แตเมอพจาณาในดานงบประมาณในการพฒนาโครงสรางพนฐานของอนโดนเซยอยทประมาณรอยละ 4 ของ GDP ซงถอวานอยมากเมอเทยบกบประเทศทมระบบโครงสรางพนฐานไดมาตรฐานอยางมาเลเซย จากขอจ ากดดงกลาวจงท าใหโครงสรางพนฐานในอนโดนเซยกระจกตวอยตามเมองใหญและเมองเศรษฐกจ เชน เกาะสมาตรา และเกาะชวา เปนตน

วตถดบ ไมยางพาราถอเปนผลพลอยไดจากการปลกตนยางพาราเพอกรดเอาน ายาง เมอตนยางมอายมากขน (25-30 ป) ผลผลตของน ายางลดลงไมคมคาตอการกรดเอาน ายาง เกษตรจงโคนยางเกาและปลกยางใหมทดแทนตามวงจรธรรมชาตของการท าสวนยาง ส าหรบอนโดนเซยมพนทปลกยางมากเปนอนดบหนงของโลก มพนทปลกยางทงประเทศ 21.6 ลานไร โดยปลกยางมากทสดอยบนเกาะสมาตรา เกาะกาลมน เกาะชวา และเกาะซลาเวซ ตามล าดบ ส าหรบพนทโคนยางของไทยเฉลยปละ 430,000 ไร ไดไมยางพาราไปใชประโยชนประมาณ 18 ลานลกบาศกเมตร สวนไทยมพนทปลกยางมากเปนอนดบสองของโลกรองจากอนโดนเซย มพนทปลกยางทงประเทศ 18.3 ลานไร โดยปลกยางมากทสดในภาคใต ไดแก สงขลา สราษฎรธาน และนครศรธรรมราช ส าหรบพนทโคนยางของไทยเฉลยปละ 350,000 ไร ไดไมยางพาราไปใชประโยชนประมาณ 14 ลานลกบาศกเมตร โดยไมยางพาราทไดและมาเลเซยเปนประเทศผปลกยางรายใหญเปนอนดบสามของโลก รองจากอนโดนเซย และไทย มพนทปลกยางทงประเทศ 6.39 ลานไร พนททมการปลกยางมากทสดอยในบรเวณทราบชายฝ งทะเลตะวนตกของประเทศมาเลเซย บรเวณแหลมมลาย มสดสวนกวารอยละ 80 ของพนทปลกยางทงหมดของประเทศ ไดแก รฐยะโฮร ในภาคใต สวนพนทบนเกาะบอรเนยวจะปลกมากในรฐซาบาห และรฐซาราวค ส าหรบพนทโคนยางของมาเลเซยเฉลยปละ 260,000 ไร ไดไมยางพาราไปใชประโยชนประมาณ 8.6 ลานลกบาศกเมตร จากการทรฐบาลมาเลเซยลดพนทการปลกยางพาราโดยหนไปปลกปาลมเพมขน ซงในอนาคตอาจจะกระทบตอปรมาณวตถดบไมยางทจะเขาสอตสาหกรรมได

แรงงาน มาเลเซยมแรงงานทมทกษะ มความสามารถในการใชเทคโนโลยและทส าคญมความสามารถในการ

ออกแบบผลตภณฑจากทโดดเดน จงท าใหประสทธภาพของแรงงานมาเลเซยมมากกวาไทยและอนโดนเซย แตการทมาเลเซยเปนประเทศทมคาครองชพสงท าใหระดบคาจางแรงงานเพมขนตามไปดวย

อนโดนเซยมนนมความไดเปรยบในเรองของแรงงานเนองจากเปนประเทศทมจ านวนประชากรสงตดอนดบโลกท าใหมแรงงานในประเทศจ านวนมากและทส าคญคาจางแรงงานมราคาถก เมอเทยบกบมาเลเซยและไทย อยางไรกตามการทอนโดนเซยเปนประเทศทมประชากรหลากหลายเชอชาต ท าใหมการนบถอศาสนาและวฒนธรรมทแตกตางกน ท าใหเกดความขดแยงกนระหวางกลมตางเชอชาตอยเสมอ




แรงงานไทยสวนใหญเปนแรงงานตางดาว ไดแก พมา กมพชาและลาว เนองจากปจจบนคนรนใหมมความตองการศกษาตอในระดบสงเพอท างานในส านกงานมากขน จงท าใหเกดการขาดแคลนแรงงาน กอปรกบการปรบขนคาแรง 300 บาท ซงสงผลกระทบโดยตรงตอโครงสรางตนทนการผลตของไทยทเนนการใชแรงงานเปนหลก

ความรและเทคโนโลย มาเลเซยมแรงงานทมทกษะ มความสามารถทางภาษา มความสามารถในการใชเทคโนโลย

และทส าคญมความสามารถในการออกแบบผลตภณฑจากทโดดเดน นอกจากนผประกอบการในมาเลเซยยงมการเพมประสทธภาพการผลตโดยการน าเครองจกรททนสมยมาใชในกระบวนการผลต กอปรกบไดรบการสนบสนนจากภาครฐเกยวกบการอบรมและพฒนาฝมออยางเสม าเสมอ ซงเปนการสนบสนนและสงเสรมการผลตสนคาทมมลคาเพมสง (add Value) ส าหรบอนโดนเซยเปนประเทศทมจ านวนประชากรมากประเทศหนงของโลก แตแรงงานมากกวารอยละ 50 มการศกษาในระดบประถมศกษา และมเพยงรอยละ 8 ทจบการศกษาในระดบประกาศนยบตร ดงนน รปแบบการผลตสนคาในอนโดนเซยจงเปนแบบใชงานงาย และไมซบซอน สวนการผลตในอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑของไทยสวนใหญเนนการใชแรงงานเปนหลก เนองจากขนาดของอตสาหกรรมเปนแบบขนาดกลางและขนาดเลก มผประกอบการรายใหญเพยงไมกรายทน าเครองจกรททนสมยมาใชในการผลตแตกยงอยในวงจ ากด ดงนนแรงงานทเขามาสอตสาหกรรมนจงไมไดจบการศกษาขนสงหรอการศกษาเฉพาะทาง แรงงานเหลานจงขาดทกษะในการใชเครองมอการผลตททนสมยและขาดทกษะการออกแบบสนคา ซงเปนทกษะส าคญทจะน าไปสการผลตสนคาทเพมมลคาใหสงขน ส าหรบอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑของไทยสวนใหญเปนการผลตสนคาขนตนเพอการสงออกโดยเฉพาะไมยางพาราแปรรป จงท าใหผประกอบการในเมองไทยเชยวชาญดานนมากกวามาเลเซยและอนโดนเซย ผประกอบการไทยใหความส าคญกบการปฏบตทเปนเลศเพอการลดตนทนการผลตในทกขนตอน ตงแต การเลอย การอดน ายา การอบ และการบรรจหบหอ (Packaging)

เงนทน อตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑของไทยสวนใหญเปนอยในกลมการแปรรปไม

ยางพารา (โรงเลอย อาบและอบน ายา) จงท าใหการใชเงนลงทนในธรกจดงกลาวมาจากเจาของกจการและธนาคารพาณชย ซงตางจากธรกจทมการใชเครองจกรและมกระบวนการผลตทซบซอน เชน แผนชนไมอด แผนใยไมอด ไมอดและไมบาง ทจ าเปนตองใชเงนลงทนทคอนขางสงจงมการรวมทนกบตางชาต เชน จน และญปน เปนตน ในขณะทมาเลเซยไดรบการสนบสนนและสงเสรมทางดานเงนทนจากภาครฐและสถาบนการเงนอยางจรงจงและตอเนอง โดยเฉพาะในอตสาหกรรมเฟอรนเจอรเปนการลงทนระหวางบรษทของมาเลเซยกบบรษทตางประเทศ ซงความรวมมอดงกลาวกอใหเกดเครอขายการจ าหนายสนคาไปยงตลาดตางประเทศเพมขน

2) ดานอตสาหกรรมทเชอมโยงและสนบสนน อตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑเรมตนตงแตการโคนยางพาราของเกษตรกรชาวสวนยางเพอ

เขาสการแปรรปขนตน เชน การเลอยเพอใหไดไมยางพาราแปรรปตามขนาด การผลตแผนชนไมอด การผลตแผนใยไมอด และการผลตไมบางและไมอด ซงผลตภณฑไมทไดจากการแปรรปขนตนกจะเปนวตถดบส าคญใหกบอตสาหกรรมขนสดทาย ไดแก เฟอรนเจอร เครองครว อปกรณกอสราง ของเลนไม กรอบรป ของช ารวย




ฯลฯ โดยเฉพาะอตสาหกรรมเฟอรนเจอรและเครองครวนนถอเปนสนคาทสามารถสรางมลคาเพมสงสดเมอเทยบกบสนคาชนดอนทท าจากไม ความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมจะเกดขนไดตองอาศยอตสาหกรรมสนบสนนและอตสาหกรรมเชอมโยงทเขมแขงเชนเดยวกบมาเลเซยทมวตถดบเพอปอนเขาสอตสาหกรรมไมและผลตภณฑนอยทสดเมอเทยบกบไทยและอนโดนเซย แตสามารถบรหารจดการการและเชอมโยงระหวางอตสาหกรรมตงแตตนน าจนถงปลายน าไดเปนอยางด รวมทงมการรวมมอกนระหวางรฐและเอกชนทเขมแขงเพอใหการพฒนาอตสาหกรรมไมยางและผลตภณฑเปนไปอยางตอเนอง การทมาเลเซยใหความส าคญกบอตสาหกรรมดงกลาวเนองจากเปนอตสาหกรรมทสามารถสรางรายไดใหกบประเทศมหาศาล โดยการสงออกเฟอรนเจอรและเครองครวทสามารถรายไดใหกบมาเลเซยปละหลายหมนลานบาท ดงนน อตสาหกรรมสนบสนนและอตสาหกรรมเชอมโยงทดจงถอเปนอกจดแขงหนงทสรางความไดเปรยบทางการแขงขนใหกบมาเลเซย เชนเดยวกบอนโดนเซยทเนนการผลตสนคาขนสดทายโดยเฉพาะเฟอรนเจอรและเครองครวเพอการสงออก แตการผลตสวนใหญจะเปนการผลตตามค าสงซอ (Order) และผลตเฟอรนเจอรตามค าสงผลต (OEM) จากบรษทผผลตเฟอรนเจอรรายใหญ เนองจากไดเปรยบในเรองของตนทนแรงงาน ตนทนขนสง และทส าคญรฐบาลอนโดนเซยมการสงเสรมและสนบสนนอตสาหกรรมไมและผลตภณฑเรมตงแตอตสาหกรรมตนน าจนถงปลายน า โดยการออกออกกฏหมายทเออตอการผลต และการใหสทธประโยชนทางดานภาษเพอจงใจนกลงทนทงในประเทศและตางประเทศ

ประเทศไทยถอเปนประเทศทมวตถดบ (ไมยางพารา) สงเปนอนดบสองรองจากอนโดนเซย จงท าใหมวตถดบเพยงตอการอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑภายในประเทศ ส าหรบการน าวตถดบเขาสกระบวนการผลตขนตนของไทยคอนขางมประสทธภาพ ยกตวอยาง การเลอยไมยางพาราแปรรป16พบวากระบวนการเลอยไทยมสดสวนไมยางพาราแปรรปเทยบกบของเสย (ขเลอยและเศษไม) สงกวามาเลเซยและอนโดนเซย เนองจากแรงงานมความเชยวชาญ มการตรวจสอบคณภาพ และทส าคญผประกอบการไทยมประสบการณในธรกจดงกลาวสง ส าหรบอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑของไทยเนนการผลตสนคาขนตนเพอการสงออก (ไมยางพาราแปรรป แผนใยไมอด และแผนชนไมอด ตามล าดบ) มากกวาการผลตสนคาขนสดทายทสามารถสรางมลคาเพม เชน เฟอรนเจอรและเครองครว เนองจากการผลตเฟอรนเจอรของไทยยงขาดการพฒนาทกษะดานการออกแบบสนคาใหมความทนสมยและตอเนอง ขาดการสงเสรมใหมอตสาหกรรมทเกยวของและสนบสนน (อตสาหกรรมทเกยวของ ไดแก อตสาหกรรมไมแปรรป อตสาหกรรมผลตไมวทยาศาสตร (แผนชนไมอด แผนใยไมอด ไมอด และไมบาง) และอตสาหกรรมผลตชนสวน (ขาโตะ ขาเกาอ พนกพง และทวางแขน) สวนอตสาหกรรมสนบสนน ไดแก เครองจกร ส กาว สารเคม และการออกแบบสนคา)) เหมอนประเทศผผลตอนๆ เชน จน และเวยดนาม ทมอตสาหกรรมทเกยวของและสนบสนนตงอยรอบๆ โรงงาน จงท าใหสามารถผลตสนคาไดหลากหลายทงตลาดแบบมวลชน (Mass Market) ทมปรมาณการสงซอสง หรอตลาดเฉพาะกลม (Niche Market) ทเนนลกคาทมรายไดและรสนยมสง ดงนน การมอตสาหกรรมทเกยวของและสนบสนนท าใหตนทนการผลตต าลง เนองจากประหยดคาขนสง และโรงงานสามารถลดเวลาในการผลตสนคาเนองจากสามารถสงซอวตถดบขนตนจากอตสาหกรรมทเกยวของและสนบสนนทอยรอบๆ โรงงานไดทนท

16 ไมยางพาราเปนไมทมต าหนมาก รปรางไมแนนอน และตวไมมความโคงสง ดงนน การน าเทคโนโลยเลอยอตโนมตเบบการเลอยไมชนดอนๆมาใชจงเปนไปไดยาก ปจจบนการแปรรปไมยางพาราสวนใหญจงใชโตะเลอยไฟฟาแบบสายพาน ซงการเลอยจงจ าเปนใชความช านาญสงของผเลอย (นายมาและหางมา)




3) ดานอปสงค ความตองการสนคาประเภทผลตภณฑไมโดยเฉพาะเฟอรนเจอรและเครองครวนน โดยทวไปขนอย

กบสภาพเศรษฐกจ การเจรญเตบโตของอตสาหกรรมกอสราง การเพมขนของประชากร ระดบรายไดของผบรโภค และทส าคญคอ รสนยมของผบรโภคในประเทศตางๆ ส าหรบผลตภณฑไมยางพาราของมาเลเซยทผลตไดนนมสดสวนการใชภายในประเทศและการสงออกใกลเคยงกน โดยผลตภณฑไมยางพาราทส าคญของมาเลเซย คอ เฟอรนเจอรและเครองครว เนองจากมาเลเซยเปนผสงออกเฟอรนเจอรและเครองครวรายใหญตดอนดบ 1 ใน 10 ของโลก เนองจากสนคามคณภาพ ไดมาตรฐาน และมรปแบบททนสมย ซงเปนผลมาจากการพฒนารปแบบสนคาใหมความสอดคลองกบความตองการของผบรโภคในตลาดตางๆ อยางตอเนอง อกทงยงมประชาสมพนธสนคาใหเปนทรจกของนานาประเทศเปนประจ าทกป โดยการจดแสดงสนคาภายใตชอ The Malaysian International Furniture Fair (MIFF) ส าหรบตลาดสงออกผลตภณฑไมยางพาราทส าคญของมาเลเซยไดแก จน สหรฐ ญปน และออสเตรเลย

อนโดนเซยเนนการสงออกสนคาขนสดทายโดยเฉพาะเฟอรนเจอรและเครองครว แมวาตลาดในประเทศจะมความตองการสนคาสง จากปจจยของจ านวนประชากรทเพมขนและอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ แตการทประชากรในประเทศอนโดนเซยมรายไดนอยนนสงผลตอก าลงซอภายในประเทศ ดงนนการผลตสนคาจงเนนการผลตเพอการสงออกไปในตลาดตางประเทศโดยเฉพาะสหรฐและยโรปซงเปนประเทศทมก าลงซอสง ส ารบการผลตเฟอรนเจอรของอนโดนเซยสวนใหญจะอยรปแบบของผลตตามค าสงซอของลกคา (Original Equipment Manufacturing: OEM) ส าหรบประเทศไทยเนนการผลตสนคาขนกลาง โดยเฉพาะไมยางพาราแปรรปและแผนใยไมอด (MDF) เพอการสงออกไปจ าหนายตางประเทศโดยมจนเปนตลาดสงออกทส าคญ สวนการผลตเฟอรนเจอรและเครองครวเพอการสงออกของไทยสวนใหญจะผลตตามค าสงซอของลกคา ส าหรบการผลตในรปแบบทมตราสนคาเปนของตนเองนนมนอยมากเนองจากไทยยงขาดแคลนผเชยวชาญดานการออกแบบ นอกจากนอตสาหกรรมเฟอรนเจอรเปนอตสาหกรรมทมการแขงขนทรนแรงเนองจากการเปลยนแปลงรสนยมของผบรโภคและการลอกเลยนแบบสนคาทรวดเรว

4) ดานการแขงขนและกลยทธทางธรกจ 4.1 การแขงขน การแขงขนในอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑเปนไปอยางรนแรง เนองจากทงสามประเทศ

(ไทย อนโดนเซย และมาเลเซย) มกลมลกคาหลกกลมเดยวกบ ไดแก จน สหรฐฯ และญปน อยางไรกตามเมอพจารณารายผลตภณฑพบวาไทยเนนการผลตในอตสาหกรรมกลางน าโดยเฉพาะการผลตไมยางพาราแปรรป สวนมาเลเซยและอนโดนเซยเนนการผลตในอตสาหกรรมขนปลาย ไดแก การผลตเฟอรนเจอรและเครองครว อยางไรกตามแมวาทงสามประเทศจะเปนผผลตและสงออกไมผลตภณฑจากไมยางพารารายใหญของโลก แตเรมมคแขงรายใหมเขามาชวงชงสวนแบงทางการตลาด โดยเฉพาะตลาดสนคาเฟอรนเจอรและเครองครว ไดแก จน เวยดนาม และอนเดย เนองจากขอไดเปรยบดานราคาสนคาและมตนทนแรงงานต า นอกจากนกระแสการอนรกษสงแวดลอมททวความรนแรงมากขน อาจสงผลกระทบตอการแขงขนของของประเทศผผลตสนคาประเภทไมและผลตภณฑ โดยเฉพาะสนคาทสงออกไปในตลาดยโรปตองมการระบแหลงทมาของวตถดบ และระบบการจดการสวนปา เปนตน ดงนนผผลตฯตองมการปรบตวใหสอดคลองกบขอก าหนดของประเทศคคา




4.2 กลยทธทางธรกจ ไทย - ไมยางพาราของไทยมสออนกวาไมยางพาราจากอนโดนเซยและมาเลเซย (ไมยางสองประเทศนมสเขมเนองจากมแรธาตในดนสง) จงเปนทนยมของประเทศผใชเฟอรนเจอรและเครองเรอนรายใหญของโลก เชน ญปน ทนยมเฟอรนเจอรและเครองเรอนทมสออนและเปนธรรมชาต

- ไมมนโยบายแขงขนดานราคาโดยการขายตดราคากบประเทศคแขง - ใหความส าคญกบคณภาพของสนคาเปนอนดบแรก และสนคาทผลตไดตองตรงตาม

ความตองการและมาตรฐานทลกคาก าหนด - การสงมอบสนคาใหกบลกคาดวยความรวดเรวและตรงตอเวลา ซงถอเปนการสราง

ภาพลกษณทด มาเลเซย - ขายสนคาในราคาต ากวาคแขง โดยการลดตนทนการผลต เชน การน าเทคโนโลยและเครองจกรททนสมยมาใช ซงเปนการเพมประสทธภาพการผลตและลดตนทนการผลตในระยะยาว - สรางตราสนคาของตนเองใหเปนทรจกในระดบนานาชาต

- มการจดงานแสดงสนคาระดบนานาชาตประจ าทกป เพอเปนการเปดตลาดผลตภณฑไมและดงดดนกลงทนใหมๆ จากตางประเทศ

- มการพฒนารปแบบ และคณภาพสนคาใหตรงกบความตองการของตลาดอยางตอเนอง

- เนนการผลตสนคาทมความหลากหลาย ทนสมย และมความทนทาน อนโดนเซย - เนนการสงออกสนคาทคณภาพปานกลางถงคณภาพสง และก าหนดราคาสนคาใหต ากวาคแขง - เรมมการน าวตถดบทเปนไมวทยาศาสตร (แผนชนไมอด แผนใยไมอด ไมเวยรและไมอด) มาใชเพอลดตนทนการผลต เนองจากเปนวตถดบทมราคาถกเมอเทยบกบไมยางพาราแปรรป - สรางตราสนคา (เฟอรนเจอร) ทเปนของตนเองมากขน เพอเปนการสรางชอเสยงในระยะยาว

- รฐบาลออกมาตรการตางๆ เชน การลดภาษ เพอจงใจนกลงทนทงภายในประเทศและตางประเทศใหเขามาลงทน อกทงยงมการบรรจอตสาหกรรมไมเขาเปนอตสาหกรรมเปาหมาย 1 ใน 22 อตสาหกรรมทมศกยภาพตามแผนพฒนาเศรษฐกจของอนโนเซย (2554-2568) เพอจะขบเคลอนประเทศตอไปในอนาคต

5) ดานนโยบายของรฐบาล

ไทย รฐบาลมการสงเสรมใหมการใชเครองจกรและเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพการผลต และลดตนทนการผลต แตผประกอบการไทยยงคงใชแรงงานเปนหลกเนองจากโรงงานสวนใหญเปนโรงงานทมขนาดเลกมเงนทนไมเพยงพอทจะซอเครองจกรจากตางประเทศ นอกจากการสงเสรมการใชเทคโนโลยแลวรฐบาลยงสงเสรมในดานการฝกฝมอแรงงานและการพฒนาในดานการออกแบบสนคาใหตรงกบความตองการของผบรโภค




โดยการเปดอบรมจากหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชน เชน กรมพฒนาฝมอแรงงาน กรมสงเสรมอตสาหกรรม สถาบนอาชวศกษา สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และสมาคมนกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม ฯลฯ อยางไรกตามแมวารฐบาลจะมมาตรสงเสรมอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตมากมายแตยงมมาตรการและนโยบายทสงผลกระทบทางดานลบตอการพฒนาอตสาหกรรม เชน 1) พรบ.สวนปา พ.ศ. 2535 ทสนบสนนใหมการปลกปาและตองไปขนทะเบยนสวนปาไดเฉพาะพนธไมทกรมปาไมก าหนด เมอตนไมเตบโตแลวเกษตรกรตองการตดสางหรอตดขยายจะตองไปขออนญาตจากเจาหนาทปาไมในทองทกอน และในกรณทตองการน าไมจากสวนปาไปใชหรอจ าหนายจะตองปฏบตตามระเบยบของพรบ.ปาไม พ.ศ. 2584 ทก าหนดวา เฉพาะไมหวงหามเทานนทสามารถน าไปจดทะเบยนสวนปาได สวนไมเศรษฐกจอนๆและไมนอกประเภทหวงหาม ไดแก ไมยางพารา และไมยคาลปตส ไมสามารถน าไปจดทะเบยบได นอกจากนใน พรบ.ปาไม พ.ศ. 2548 พรบ. สวนปา 2507 และ พรบ. 2535 ยงมขอก าหนดเกยวกบชนดไมทปลก พนทปลก การท าไม การแปรรป การเคลอนยาย การขนสง และการจดจ าหนาย สงผลใหไมยางพาราถกควบคมตรวจสอบดวยเงอนไขและขนตอนทยงยากทงทมไดเปนไมจากปาธรรมชาตซงเปนอปสรรคอยางมากตอการพฒนาอตสาหกรรมไมและผลตภณฑ 2) การน าเขาเลอยยนตมาใชตองขออนญาตจากรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย หรอผทรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยมอบหมาย ตามประกาศของกระทรวงพาณชย ฉบบท 91 พ.ศ. 2521 เรองการน าสนคาเขาในราชอาณาจกร ซงก าหนดไววาผใดจะน าเขาเลอยยนต และเมอน าเขามาแลวตองเสยภาษใหถกตอง อปสรรคดงกลาวถอเปนปญหาใหญเนองจากไมยางพาราจ าเปนตองใชเลอยยนตในการตดโคน 3) การขออนญาตตงโรงงานไมแปรรป ตองท าการยนขออนญาตจาก 2 หนวยงาน (กรมปา กระทรวงทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม และกรมโรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม) ซงท าใหเสยเวลาและคาใชจายมาก อยางไรกตามรฐไดท าการแกไขปญหาโดยใหท าการยนขออนญาตตงโรงงานทกรมโรงงานเพยงแหงเดยว และกรมโรงงานไปตดตอกบกรมปาไมเอง แตโครงการดงกลาวไมประสบผลส าเรจ เนองจากความลาชาของระบบฯ จงท าใหมผประกอบการมาใชบรการดงกลาวนอย

มาเลเซย มกลไกทส าคญในการขบเคลอนอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑ คอ Malaysian Timber Council (MTC)17 โดยหนวยงานดงกลาวจะท าหนาทเปนผดแลเรองการออกใบรบรองปาไมเพอพฒนาและดแลระบบการออกใบรบรองปาไมของมาเลเซย และ (Malaysian Timber Certification Council: MTCC) นนเปนหนวยงานทอยใน MTC ทประกอบไปดวยผแทนจากภาค อตสาหกรรมไมภาคการศกษาและการท าวจยรวมทงองคกรดานสงคมและสงแวดลอมทไมมงหวงผลก าไร NGOs และองคกรภาครฐบาล ซงหนวยงานเหลานจะเขาท าหนาทบรหารและก ากบดแลองคกร จากการทภาครฐ ภาคเอกชน และผทเกยวของกบอตสาหกรรมไมยางพาราของมาเลเซยมการรวมมอกนอยางเปนระบบท าใหมการรบทราบปญหาและสามารถแกไขปญหาไดอยางเปนระบบ อกทงสามารถน าขอมลทอยมาใชใหเกดประโยชนอยางเปนรปธรรม

อนโดนเซย รฐบาลมการสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมไมและผลตภณฑ โดยเฉพาะอตสาหกรรมเฟอรนเจอรและเครองครว โดยการออกฏหมายทเออประโยชนตอการลงทนครงแตเรองวตถดบจนถงเรองการ

17 Malaysian Timber Council (MTC) กอตงเมอวนท10 มกราคม 1992 โดยใหผกอตงและกรรมการ บรหารเปนผแทนจากภาครฐและสมาคมทเกยวของกบอตสาหกรรมไมและมส านกงานอยในตางประเทศทงทองกฤษ ดไบ และเซยงไฮ ผแทนในสวนกรรมการบรหาร (board of trustee) ของทางMTC ประกอบดวยสมาคมทมผลประโยชนเกยวกบอตสาหกรรมไมของประเทศมาเลเซย




ผลต การออกแบบ และสดทายคอการจดจ าหนาย การใหสทธพเศษในเรองของภาษเพอจงใจนกลงทน รวมไปถงการใหบรษทตางชาตทเขามาลงทนในภาคการผลตสามารถเปดรานคาปลกในอนโดนเซยได แมวารฐบาลอนโดนเซยจะมการสงเสรมการลงทนอยางจรงจงแตการความลาชาในระบบการท างานของภาครฐ และปญหาคอรปชนอาจสงผลตอความเชอมนของนกลงทนและความสามารถในการแขงขนของอนโดนเซย ตารางท 5.32 สรปผลการประเมนปจจยแวดลอมทางธรกจของการวเคราะหศกยภาพของอตสาหกรรมไมและผลตภณฑของไทย มาเลเซย และอนโดนฌซย โดยการวเคราะหตามกรอบ Diamond Model

เปรยบเทยบศกยภาพ ไทย อนโดนเซย มาเลเซย 1. ดานปจจยการผลต 2 3 1 โครงสรางพนฐาน เชน ถนน ไฟฟา 2 3 1 พนทโคนตนยางพารา 2 1 3 โรงงานแปรรปตงอยใกลแหลงวตถดบ 2 3 1 เทคโนโลยในการแปรรปผลต 2 3 1 ความสามารถในการเขาถงแหลงเงนทน 2 3 1 ความรและทกษะของแรงงาน 2 3 1 คาจางแรงงาน 2 1 3 ตนทนในการขนสง 3 2 1 2. ดานกลยทธการแขงขน 2 3 1 การด าเนนกลยทธทางการตลาด 2 3 1 การรบรองมาตรฐานของสนคาเปนทยอมรบในตลาดโลก 2 3 1 มการผลตสนคาทหลากหลายและไดมาตรฐาน 2 3 1 3. ดานอปสงคและความตองการของตลาด 2 3 1 มวตถดบเพยงพอกบความตองการในการผลตสนคา 1 2 3 สนคาเปนทตองการของตลาดโลก (สนคาขนกลาง) 1 3 2 สนคาเปนทตองการของตลาดโลก (สนคาขนปลายหรอผลตภณฑไม) 3 2 1 4. ดานอตสาหกรรมทเชอมโยงและสนบสนนกน 2 3 1 เครองจกร อปกรณ และสารเคม 2 3 1 5. ดานนโยบายของภาครฐ 3 2 1 นโยบายสงเสรมการผลตของอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑ 3 2 1 นโยบายดานการสงออก (สนคาขนกลางน า) 1 2 3 นโยบายดานการสงออก (สนคาขนปลายน าหรอผลตภณฑไม) 3 2 1

รวม 2 3 1 ทมา: ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย หมายเหต 1 หมายถง ประเทศทมศกยภาพในปจจย i มากทสด 2 หมายถง ประเทศทมศกยภาพในปจจย i มากเปนอนดบทสอง

3 หมายถง ประเทศทมศกยภาพในปจจย i มากเปนอนดบทสาม i หมายถง ดานปจจยการผลต, ดานกลยทธการแขงขน, ดานอปสงคและความตองการของตลาด, ดานอตสาหกรรมทเชอมโยงและสนบสนนกน, ดานนโยบายของภาครฐ




5.4 ยทธศาสตรการพฒนาความรวมมอดานอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑภายใตกรอบโครงการพฒนาเขตเศรษฐกจสามฝาย อนโดนเซย-มาเลเซย-ไทย (IMT-GT) เปาหมาย “ศนยกลางการแปรรปและการออกแบบผลตภณฑจากไมยางพาราของอาเซยน” ยทธศาสตร เพอใหการพฒนาความรวมมอในอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑของอนประเทศ (ไทย มาเลเซย และอนโดนเซย) เปนไปอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนรวมกน จงเหนควรก าหนดยทธศาสตรการพฒนาความรวมมอดานอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑเพอผลกดนใหมการพฒนาอตสาหกรรมในระยะยาว ประกอบดวย 3 ยทธศาสตร (รายละเอยดระบในบทท 6) ดงน ยทธศาสตรท 1 รวมกนขยายฐานการผลตและการลงทนในอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑเพอเพมขด

ความสามารถในการแขงขน ยทธศาสตรท 2 สรางโอกาสทางการคาใหกบอตสาหกรรมไมยางพาราและผลตภณฑโดยการเพมชองทางทาง

การตลาดทงในและตางประเทศ ยทธศาสตรท 3 ผลกดนการจดตงศนยกลางการพฒนาการผลตและออกแบบผลตภณฑจาก ไมยางพารา

Documents

5-66 5.2 อุตสาหกรรมไม้ยางพาราและผลิตภัณฑ์ ไม้ยางพ