Бүтээмж дээшлүүлэх хөтөлбөр

“Сургалтын баг”

I хэсэгБүтээмж дээшлүүлэх хөтөлбөр

Бүтээмж дээшлүүлэх арга хэрэгслүүдийн үндэс суурь

Иж бүрэн ашиглалт

Чанарын нэгдсэн

удирдлага

Чанарын дугуйлан

Яг цагт нь систем

АҮИ

5С

Хамтын удирдлага

Кайзен хандлага

Бүтээмжий хэмжилтийн

систем

Урагшлан ахих амжилт

Яагаад ажлын байрны зохион байгуулалт чухал вэ?

- Ажлын байр /workplace бол

бидний 2 дахь гэр

- Ажилтны бүтээмжтэй ажиллах

нөхцөлийн 80% нь эмх цэгцтэй,

зохион байгуулалттай, аюулгүй

ажлын байрнаас хамаардаг.

- Таатай ажлын байр нь ажлыг

чанартай гүйцэтгэх уур амьсгал,

ажилд хандах эерэг хандлагыг

төрүүлж байдаг.

Ажлын байрны зохион байгуулалтын 3 хэлбэр

3-р зэрэглэлийн ажлын байр- Хүмүүс хог хаягдлаа хаяж, заваан замбараагүй

байдал ноёрхсон, ямар ч цэвэрлэгээ явагддаггүй.

Ажлын байрны зохион байгуулалтын 3 хэлбэр2-р зэрэглэлийн ажлын байр

- Зарим хүмүүс хүг хаягдал хаяж, ажлын байраа цэвэр байлгаж чаддаггүй ч зарим хэсэг нь ажлын байрныхаа цэвэр, цэмцгэр байдлыг эрхэмлэдэг.

Ажлын байрны зохион байгуулалтын 3 хэлбэр1-р зэрэглэлийн ажлын байр

- Хүн бүр ажлын байрныхаа цэвэр цэмцгэр, зохион байгуулалттай байдлыг эрхэмлэж, үүнийгээ өдөр тутмын үйл ажиллагаандаа хэвшил болгосон.

5С Хөтөлбөрийн үр нөлөө

Бүтээмж өсөлт

Чанарын сайжралт

Зардлын бууралт

Хугацаанд нийлүүлэлт

Аюулгүй эрүүл ажлын орчин

Ажиллагсдын ёс суртахуун

Хэвийн бус байдлыг хурдан залруулах соёл

5С Хөтөлбөрийн амжилтын түлхүүр хүчин зүйлс

1. Дээд удирдлагын тасралтгүй дэмжлэг.

2. 5С-ийн сургалтанд бүх ажилтнуудыг хамруулсан байх

3. 5С-ийн хөтөлбөрт бүх ажилчид оролцох

4. 5С тодорхой хугацаанд зорилт тавьж хэрэгжүүлэн дараагийн шатанд шилжих замаар хамгийн өндөр ажлын байрны стандартыг бий болгох.

II хэсэг5С

Lucy's Law of Lean.wmv - YouTube

https://www.youtube.com/watch?v=PK9Az9eBQOc

5С хөтөлбөр нь хүн бүрт хэрэгтэй

Ажлын байраа

зөв зохион байгуулах 5

алхамт арга

5С гэж юу вэ?

Хувийн соёл, ажлын соёлыг дээшлүүлэх дараалласан алхамт арга юм.

Зорилго: - Ажлын байрыг зөвхөн цэвэрлэх бус,

Хувь хүний ухамсар, соёл сахилга бат,

ажилд хандах хандлагыг төлөвшүүлэх

- Гэр бүл /Байгууллага/ Улс орны хэмжээнд ажлын соёлыг

дээшлүүлэх

5S буюу 5С

Япон Англи Монгол

Seiri Sort Cайн ангилан ялгах

Seiton Systematize Сайтар цэгцлэн, зохион байгуулах

Seiso SweepСайхан цэвэрлэж, цэмцийлгэх

Seiketsu Standardize Стандартчилан хэвшүүлэх

Shitsuke Self-Discipline Сахилга батыг төлөвшүүлэх

5С-ийн алхмууд 3

Seiri /сейриАжлын байран дахь хэрэггүй зүйлсийг ангилан, зайлуулах

Shitsuke / Шизуке

Ажлын зөв соёл,бүтээмжтэй ажиллах ухамсар

төлөвшүүлэх

Seiketsu / Сейкэцү

Сейри, Сеитон, Сейсо-г давтан хйих замаар

тохилог, бүтээмжтэй ажлын орчинг бий

болгох

Seiton / Сейтон

Хэрэгтэй зүйлсийг

авч хэрэглэхэд

хялбараар эмхэлж цэгцлэх

Seiso / Сейсо

Ажлын байранд ямарч бохир зүйл байхгүй

болтол бүрэн цэвэрлэгээг хийхБүтээмжтэй ажлын Орчинг бий болгох

5С бол бүтээмж Дээшлүүлэлтийн үндэс мөн

Хэрэгцээтэй ба хэрэгцээгүй зүйлийг тодорхой ялгаж салган хэрэгцээгүй зүйлээ хаях.

Сейри гэдэг нь

Сейри гэдэг нь ангилах!

Шаардлагагүй эд зүйлээ зайлуулснаарҮйлдвэр болон албан тасалгаанд нэмэгдэл талбай бий

болгох

Үр дүн:- Хэрэгцээгүй зүйлс

- Хуримтлагдхаас сэргийлнэ.

- Цаг хэмнэнэ.

- Бухимдал багасна.

- Ажлыг хөнгөвчилнө.

- Зохион байгуулалт

сайжирна.

Сейтон гэдэг нь

Хэрэгцээтэй зүйлийг эмхлэн цэгцэлж авч ашиглахад

Хялбар дөхөм, бэлэн байхаар байрлуулах хаягжуулах

Сейтон гэдэг нь цэгцлэх

Сейтонгийн үр дүнд аливаа юмыг эргэж хайх хугацааНэг тэг рүү дөхөх бөгөөд ажлын бүтээмж нэмэгдэнэ.

Үр дүн:

- Цаг хэмнэнэ

- Хэрэгтэй зүйлээ хайж олох, авахад хялбар болно.

- Түрүүлж ирснийг эхэлж хэрэглэх үндэс бүрдэнэ.

- Ажлыг жигд хүндрэл багатай гүйцэтгэнэ.

- Зохион байгуулалт сайжирна.

1

2

Before

After

Before

After

Before

After

Before

After

Сеитон

Before

After

Сеитончанарын үнэлгээний алба самбар

BeforeAfter

СеитонЗахирлын туслахын өрөө

BeforeAfter

Before

After

Ажлын байрыг бүрэн цэвэрлэж, цэмцийлгэх, өдөр тутмын цэвэрлэгээ, хяналт юм.

Сейсо гэдэг нь

Сейсо гэдэг нь цэвэрлэгээ!

Ажлынхаа байрыг бүхэлд нь цэвэрлэж, шал, машин, тоног төхөөрөмж зэрэг нь огт тоосгүй, цэвэр цэмцгэр байлгахыг

хэлнэ. Цэвэрлэгээ бол маш системтэй байх хэрэгтэй.

Үр дүн:

- Хэвийн бус зүйлүүдийг илрүүлэхэд хялбар болох

- Эрүүл мэндэд хоргүй ажлын орчинг бүрдүүлэх

- Ажлын байрны аюулгүй байдлыг хангах нөхцөлийг бүрдүүлэх

- Ажил хөнгөвчлөгдөх

- Машин, тоног төхөөрөмж, багаж хэрэгслийн эвдрэл, гэмтлээс урьдчилан сэргийлэх.

Сейкицү гэдэг нь

Ажлын байрны зохион байгуулалт, эмх цэгц, цэвэр байдлыг хэвшүүлэх (буюу өмнөх 3 алхмын цикл)

Сейкицү гэдэг нь хэвшүүлэх!

Cейкицү бол Сеири, Сейтон, Сейсог хэрэгжүүлсэнээр гарсан үр дүнг баталгаажуулж, ая тухтай, бүтээмж

өндөртэй, стандартчилагдсан аюулгүй ажиллагаатай орчныг бий болгох үйл явц юм

Үр дүн нь

• Нягт нямбай, цэвэр цэмцгэр байдлыг хэвшүүлнэ.

• Буруу үйлдлээс урьдчилан сэргийлнэ.

• Зүй бус зүйлийг амархан илрүүлнэ.

• Тэргүүн туршлага, санаачлагыг стандартчилна.

• Хүмүүсийн хоорондын харилцааг сайжруулна.

Шицуке гэдэг нь

Аливаа ажлын байранд өмнөх 4С-ийг хэнээр ч шахуулж шаардуулалгүйгээр өөрийн ухамсраар хийж хэвших

Шицуке гэдэг нь төлөвшүүлэх!

Шицуке бол хүмүүсийн ажлын байрны дэг журмыг ягштал мөрдөж сурах, байгууллагын соёлыг төлөвшүүлэх

алхам юм.

Үр дүн нь

• Ажлын чанар сайжирна.

• Алжлын бүтээмж дээшилнэ.

• Сахилга батыг төлөвшүүлнэ.

• Байгууллага дахь бүх талуудын хамтын ажиллагаа, хоорондын итгэлийг сайжруулна.

• Бусдын хөдөлмөрийг хүндэтгэх ухамсрыг дээшлүүлнэ.

• Байгууллагад ажлын таатай, дулаан,тайван орчинг бүрдүүлнэ.

5С-ийг хэрэгжүүлэхарга техникүүд

Сеири

Алхам 1

• 5С хийгдээгүй байх үеийн зургийг авах

• Бүх фото зургуудаас он сартай нь байрлуулах

• Хаана зураг авсан бодит байрлалаа санах, тэмдэглэх

Сеири – алхам 2* Хэрэггүй зүйлүүдээс хэрэгтэй зүйлсийг ялган ангилах,* Хэрэгцээгүй зүйлсийг зайлуулах.

Ашиглах арга техник

• Улаан хуудас наадаг

• Ажлын байраа жижиг хэсгүүдэд хуваах ба тэдгээрийг хариуцсан шалгагч нарыг томилох

• Ажилтнууд хариуцсан ажлын байрны хэрэгцээгүй зүйлийг ялгах

• Шалгагч нар хэрэгцээгүй зүйлийг дахин шалгах.

Сейтон /Системчлэх эмхлэж цэгцлэх/

1-р алхам: Байрлалыг тодорхойлох

5-р алхам: Ажлын бэлэн байдлыг хангах

4-р алхам: Аливаа саадыг арилгах

2-р алхам: Эд зүйлсийг зөв байршуулах

3-р алхам: Хаягжуулах

Сейтон /Ашиглах арга техник/

• Эхэлж орсныг эхэлж авах зарчим

• Байнга хэрэглэгддэг дэс дараалалын дагуу байнга хэрэглэгддэг зүйлсийг байршуулах

• Системжилтэйгээр хаяглалтыг хийх

• Хамгийн багаас нь хамгийн их рүү гэсэн дэс дарааллаар хаяглах

• Эд юмсыг хялбархан танихын тулд тэмдэгт маркийг ашиглах

Сейсо /Сайн цэвэрлэж, цэмцийлгэх/

1-р алхам: Ажлын байрны үзлэг хийх

2-р алхам: Үзлэгийн дагуу цэвэрлэх

3-р алхам: Хариуцуулах

4-р алхам: Цэвэрлэгээний хуваарь гаргах

5-р алхам: Хянах, үнэлэх

Сейсо /Сайн цэвэрлэж, цэмцийлгэх/

Цэвэрлэгээний хуваарь

Талбай: А-1 Нэр: Тэрмөн

5 сар –Тэрмөн / 6 сар - Басбиш Цагийн хуваарь 80:30-08:45

№ Цэвэрлэх зүйлс Да Мя Лха Пү Ба

1 Ширээ А-1-1 ХХХ

2 Ширээний тавиурА-1-2 ХХХ

3 Компьютер А-1-3 ХХХ

4 Ширээ А-1-4 ХХХ

5 Цонх А-1-5 ХХХ

6 Шат А-1-6 ХХХ

Сейсо /Сайн цэвэрлэж, цэмцийлгэх/

Цэвэрлэгээний шалгах хуудас

Цэвэрлэгээний дараалал

• Цэвэрлэгээг өдөр бүрийн хэвшил болгох ёстой.

• Цэвэрлэгээ хяналттай байх ёстой• Засахад амархан зүйлийг шууд

хийх• Цэвэрлэгээний хуваарийг хийж

ил тавих

• Өдөр бүр 15 минутын цэвэрлэгээг зуршил болгох

• Өдөр тутмын цэвэрлэгээ ба өдөр тутмын бус цэвэрлэгээний журмыг шийдвэрлэх

• Өдөр бүрийн шалгах хуудсыг гаргах

• Шалгалтын дүнг мэдээлэх

Cеикецу /Стандартчилан сайн хэвшүүлэх/Ажлын байр цаг үргэлж стандартын шаардлага хангасан эмх

цэгц зохион байгуулалттайгаар зөв байрлалд байлгах.1-р алхам: Эхний 3С-г хэрэгжүүлэх талаар тавьсан бүх хүчин чармайлтаа бүү

сулруул

2-р алхам: Тогтмолжуулах

3-р алхам: Үүрэг, эрх, зайлшгүй мөрдөх дүрэм журмыг ил байрлуул

4-р алхам: Зөв хяналтыг тогтоох

5-р алхам: Хяналтыг тогтмолжуул, гүйцэтгэлийн үнэлгээг ил тод дүгнэж, мэдээлэх.

Cеикецу /Стандартчилан сайн хэвшүүлэх/

Үр дүнтэй болгох арга:

• Эхний 3С үр дүнтэй гүйцэтгэж байна уу?

• 5С хөтөлбөрийн гүйцэтгэлийн хяналт

• Бий болгосон стандартыг зөрчсөн тохиолдолд залруулах арга зүйг боловсруулан мөрдөх

• Баг хоорондын уралдааныг дүгнэх

• Шагнал болон бусдад таниулан урамшуулал зохион байгуулах

Cеикецу /Стандартчилан сайн хэвшүүлэх/

Шалгах хуудас:

- Ганцаараа шийдвэр гаргаж болохгүй,

- Бүх ажилтнуудыг оролцуулах

- Сөрөг мэдээлэл гаргахгүй байх

- Баримтан дээр үндэслэсэн байх

- Хүлээн зөвшөөрсөн дүнгээр мэдээлэл гаргах.

Шизуке /Сайн сахилга батыг төлөвшүүлэх/1-р алхам: Хэнээр ч шаардуулалгүй өмнөх 4С-г гүйцэтгэж хэвших

2-р алхам: Байгууллагад мөрдөгдөж буй дүрэм зааврыг чанд сахих, стандарт тогтоох

3-р алхам: Ажлын байрны соёлыг тасралтгүй дээшүүлж бүтээлчсанаачлагатай байх

4-р алхам: Аливаа асуудлын үндсэн шалтгааныг илрүүлэн шийдвэрлэж сурах

5-р алхам: Өөрөөс шалтгаалсан зөрчил доголдлыг бүү гарга

Шизуке /Сайн сахилга батыг төлөвшүүлэх/

Арга техник:

- 5С хөтөлбөрийн сургалтыг явуулах

- “Why 5S” гэж гайхширч байгаа шалтгааныг олох, шийдвэр гаргах

- 5С-ийн сарын аян, өдөр зохион байгуулах

- 5С хөтөлбөрийн хайрцаг

- 5С аялал

5С хөтөлбөрийн хайрцагДэмжих арга зам Хэрэгжүүлэлт Үнэлгээ

5С ухуулга, сурталчилгаа5С гэж юу вэ?

5С өдөр 5С зарлал

5С зурагт хуудас 5С судалгааны аялал 5С хяналт

5С тэмдэг 5С уралдаан 5С үнэлгээний дүрэм

5С туг далбаа 5С харьцуулсан зураг авалт хийх

5С шагнал

Хатуу цаасаар хийсэн жааз

Хавтас

Номын сангийн ширээн дээр хогын сав байрлуулсан

Эцэст нь

За эхлэе! ДэмжигчЗавгүй тул

амжихгүй! Зугтаагч

Ямар ч байсан эхлэх үү!

Дундыг баримтлагч

Яагаад 5С гэж! Үгүйсгэгч

Ерөнхийдөө дэмжигч дотроо удаашралтай

Эхлээд хэрэгжүүлье! Даван туулья!

Сургалтан дээр ерөнхий ойлголттой болох, биеэрээ мэдрээд хэрэгжүүл

Хэрэгжүүлж байж анхны үр дүнг мэдрэнэ.

Дүгнэлт- 5С (Сейри, Сейтон, Сейсо, Сэйкицү, Шицүке)-ийн үндсэн алхамууд нь Сейри,

Сейтон, Сейсо гэдэг эхний 3С юм.

- Дараагийн 2С нь эхний 3С-ээ дадал болгох зорилготой арга хэрэгсэл юм.

- 5С нь хүн бүр ажлын байрандаа тав тухтай бүтээмжтэй ажиллахын үндэс суурь юм.

- Энэ бол байгууллагын хэмжээнд өндөр бүтээмжийн төлөө эрмэлзэн тэмүүлэх эрхэм

дээд соёл мөн.

“Хувь хүний

өөрчлөлтгүй юуг ч

өөрчилж чадахгүй”W Edwards Deming

Амжилт хүсье