หนวยท 5 การจาแนกสงมชวต

ตอนท

5.1 พนฐานเกยวกบการจาแนกสงมชวต

5.2 สงมชวตชนตา

5.3 สงมชวตชนสง

5.4 ความหลากหลายทางชวภาพ

5.5 ววฒนาการของสงมชวต

แนวคด

สงมชวต แบงออกเปน 2 กลม คอ 1. ยคารโอต (eukaryotes) มนวเคลยส ไดแก โปรตสต รา พช และ สตว 2. โปรคารโอต (prokaryotes) ไม

มนวเคลยส มนวเคลยส

สายววฒนาการ แบงออกเปน 3 สายหลกคอ

1. Domain Archace ไดแก พวกกอนแบคทเรย คอไวรส ไรอยด

2 Domain Bacteria ไดแก รคเกตเซย แบคทเรย2. Domain Bacteria ไดแก รคเกตเซย แบคทเรย

3. Domain Eukaryyota ไดแก โพรตสต ฟงไจ พช และสตว

สงมชวตแบงออกไดเปน 6 อาณาจกร ไดแก

1. อาณาจกรอารเคย 2. อาณาจกรแบคทเรย

3. อาณาจกรโพรทสตา 4. อาณาจกรฟงไจ

5. อาณาจกรพช 6. อาณาจกรสตว

วตถประสงค

1. บอกหลกเกณฑการจาแนกสงมชวต

2. บอกวธการตงชอสงมชวต

3. อธบายลกษณะของสงมชวตในอาณาจกรแบคทเรย โพรทสตา ฟงไจ พช และสตว

4. ชประโยชนและโทษของสงมชวตชนตาและชนสง

5. อธบายความหมายของคาวา หลากหลายทางชวภาพ

6. อธบายการววฒนาของและสตว

1. หลกเกณฑแยกสงมชวตทเปนเซลล สามารถแยก โดยอาศยโครงสรางของเซลล

คอ เซลลทมนวเคลยส กบไมมนวเคลยส ทาใหแบงออกเปน 2 กลมใหญคออะไร

ตอนท 5.1 พนฐานเกยวกบการจาแนกสงมชวต

5.1.1 หลกเกณฑการจาแนกสงมชวต

หวเรอง

5.1.2 วธการตงชอสงมชวต

5.1.1 หลกเกณฑการจาแนกสงมชวต

สงมชวตทพบในโลกนสามารถแบงออกได 2 กลมใหญไดแก

1. ยคารโอต (eukaryotes) คอ กลมสงมชวตทเซลลมนวเคลยส เพราะมเยอหมนวเคลยส ไดแก ฟงไจ โพรโทซว สาหราย พช และสตว

2. โปรคารโอต (prokaryotes) คอ กลมสงมทเซลลไมสามารถมองเหนนวเคลยส เพราะไมมเยอหมนวเคลยส ไดแก แบคทเรย สาหราย

สเขยวแกมนาเงน (cynobacteria) และ archaebacteria

archaebacteria คอ แบคทเรยทมววฒนาการตากวาแบคทเรยอนๆ ไดแก halophile, methanogan และ hyperthermophiles

2. ขอแตกตางระหวางเซลล Eukaryote กบ Prokaryote มอะไรบาง

โดยระบ 2 ขอหลกๆ

Eukaryote Prokaryote

ตารางเปรยบเทยบลกษณะเซลล Eukaryote and Prokaryote

ลกษณะ Eukaryote ลกษณะ Prokaryote

1. ขนาดเซลล 10-100 ไมครอน 1. ขนาดเซลล 1-10 ไมครอน

2 DNA ม Histone อยในรป Chromatin 2 DNA ไมม Histone มลกษณะเปน loop2. DNA ม Histone อยในรป Chromatin 2. DNA ไมม Histone มลกษณะเปน loop

3. มเยอหมนวเคลยสและเรยกวา Nucleus 3. ไมมเยอหมนเคลยสและเรยกวา Nucleoid

4. มorganelle ชนดมเยอหม ม Centrioles,Microtubules 4. ไมม organelle ชนดทมเยอหม ไมม Centriole,Microtubuleg g

5. Ribosome ขนาดใหญ 80 S 5. Ribosome ขนาดเลก 70 S

6. ไมมผนงเซลล ยกเวน พช (เหด รา) มผนงเซลลทประกอบดวย 6. มผนงเซลลประกอบดวย Peptidoglycan ไมม Cellulose

Cellulose

7. มการแบงเซลลแบบ Mitosis ม Spindle 7. มการแบงเซลลแบบ Amitosis ไมม Spindle

8 Fl ll d Cili ม P t i T b li เปนองคประกอบ 8 Fl ll ประกอบดวย P t i Fl lli8. Flagella and Cilia ม Protein Tubulin เปนองคประกอบ 8. Flagella ประกอบดวย Protein Flagellin

Histone คอ simple protein จะพบใน ฮโมโกลบน

3. จากรป new tree of life สามารถแบงกลมสงมชวตออกเปนอะไรไดบาง

พรอมระบลกษณะเฉพาะของแตละกลม อยางนอย 2 ขอ

Ancestor:แอนเซสเทอ =วงศาคณาญาต,บรรพ

บรษ

li ป h ใ k ไ i

รป new tree of life จาก:Gordon และ คณะ.2001:386.

Ancestor = บรรพบรษ , split = แตกเปนสวน , huge = ใหญมากๆ , trunk = ลาตนไม , empire = อาณาจกร,

represent = อธบาย ประกาศ, microbe = สงมชวตทเลกมาก สามารถแยกวาเปนพชหรอสตว, hierarchy = ลาดบชน

4. การจดหมวดหมระดบอาณาจกร ของ Copeland กบ Whittaker นนแตกตางกนอยางไร

ใ การจดจาแนกสงมชวตในระดบอาณาจกรมดงน

1. การจดหมวดหมของสงมชวตออกเปน 2 อาณาจกรคอ อาณาจกรพชและอาณาจกรสตว

2. การจดหมวดหมของสงมชวตออกเปน 3 อาณาจกร โดย Ernst Heinrick Haeckel คอ

2 1 ki d ti t ซงประกอบดวย 2 พวกคอ 2.1 kingdom protista ซงประกอบดวย 2 พวกคอ

๏ procaryotic cell ไดแก แบคทเรยและไซยาโนแบคทเรย

๏ eucaryotic cell ไดแก สาหราย รา โปรโตซว

2 2 kingdom pantae ไดแก มอส ลเวอรเวอรต เฟรน สน และพชมดอก 2.2 kingdom pantae ไดแก มอส ลเวอรเวอรต เฟรน สน และพชมดอก

2.3 Animal kingdom คอ กลมทไมมคลอโรฟลล ไดแก ฟองนา จนถงสตวมกระดกสนหลง

3. การจดหมวดหมของสงมชวตออกเปน 4 อาณาจกร โดย Copeland ในป ค.ศ. 1956 ไดแก

ki d ไ ส ส 1. kingdom monera ไดแก แบคทเรยและสาหรายสเขยวแกมนาเงน

2. kingdom protista ไดแก เหด รา สาหราย และ โปรโทซว

3. kingdom metaphyta ไดแก มอส พชมดอก

4 kingdom meta oa ไดแก สตว4. kingdom metazoa ไดแก สตว

4. การจดหมวดหมของสงมชวตออกเปน 5 อาณาจกรโดย Whittaker

ในป ค.ศ. 1969 Whittaker ไดจาแนกสงมชวต โดยเกณฑการนาอาหารเขาสเซลลของฟงไจ การสงเคราะหแสงของพช การยอยอาหาร

โดยการกนของสตว ลกษณะองคประกอบของเซลล และจานวนเซลล ทาใหจาแนกสงมชวตออกเปน 5 อาณาจกร คอ 1. อาณาจกรมอเนอรา

(monera) 2. อาณาจกรโพรทสตา (protista)3. อาณาจกรฟงไจ (fungi) 4. อาณาจกรพช (plants) 5. อาณาจกรสตว (animal)

5. สงมชวตในอาณาจกรอารเคยสามารถแบงออกเปนกกลม โดยใชเกณฑอะไร

5. ในป ค.ศ. 2008 Campbell และคณะไดนาความกาวหนาทางดาน อณวทยาคอ ขอมล DNA และสายววฒนาการ มาใชในการจาแนกสงมชวต โดยออกเปน 3 โดเมน 6 อาณาจกร คอ

1. Domain Archace ไดแก พวกกอนแบคทเรย อาณาจกร อารเคย

2. Domain Bacteria ไดแก อาณาจกรแบคทเรย

3. Domain Eukaryyota ไดแก อาณาจกรโพรตสต อาณาจกรฟงไจ อาณาจกรพช และอาณาจกรสตว

Archaean Kingdom

อาณาจกรอารเคย ประกอยดวยสงมชวตทมลกษณะคลายแบคทเรย แตเชอวามววฒนาการแยกมา เพราะมเยอหมเซลลทแปลกออกไป

เปนโพรคารโอตทอยในสภาพแวดลอมทสงมชวตกลมอนอาจไมสามารถดารงชวตอยได เชน ในแหลงนาพรอน ทะเลทมนาเคมจด ในบรเวณทมความ

เปนกรดสงและบรเวณทะเลลก ผนงเซลลไมมเปปทโดไกลแคน กรดไขมนในเยอหมแตกกง ไมไวตอยาปฏชวนะ ยนไมมอนทรอน RNA polymerase

Archaean Kingdom

เปนกรดสงและบรเวณทะเลลก ผนงเซลลไมมเปปทโดไกลแคน กรดไขมนในเยอหมแตกกง ไมไวตอยาปฏชวนะ ยนไมมอนทรอน RNA polymerase

มหลายชนด บางสวนเหมอนยคารโอต rRNA บางสวนคลายกบของยคารโอตดวยเชนกน กลมของอารเคยทสาคญไดแก

1. อารเคยทอยในสภาพเคมจด (extreme halophiles) เปนอารเคยทชอบเจรญในบรเวณทมแกลอมาก เชนในนาเกลอ ตวอยางเชน

Halobacterium halobium เปนอารเคยทสงเคราะหแสงไดโดยใชรงควตถ สมวงทเรยก แบคเทอรโอโรโดปซน (bacteriorhodopsin) ( p )

2. อารเคยทชอบอากาศรอนจด (exthreme thermophilies) พบในนาทมอณหภมสงกวา 100oC หรอในแหลงนาทเปนกรด ทาใหแหลง

นาทเปนกรดมสเขยว ตวอยางเชน Sulfolobus ซงไดพลงงานจากการออกซไดสเหลกและกามะถน

3. เมทาโนเจน (methanogen) เปนกลมสรางกาชมเทน อยในสภาพไรออกซเจน เชนในนาลก ในโคลนและในดนกนบอ และอยใน

ทางเดนอาหารของสตวรวมทงมนษย เปนกลมทไวตอออกซเจนทสด หากไดรบออกซเจนจะตาย

ซงสามารถแบงออกเปน 2 กลม คอ

กลมยรอารเคยโอตา(E h t ) ซงสรางมเทนและชอบความเคมจด กลมยรอารเคยโอตา(Euryarchaeota) ซงสรางมเทนและชอบความเคมจด

และกลมครนารเคยโอตา(Crenarchaeota) ซงชอบอณหภมสงและกรดจด

6. แขนมนษย ขาหนาแมว ครบวาฬคหนา ปก

คางคาว มอะไรทเหมอนกน และทแตกตางกน

5.1.1 หลกเกณฑการจาแนกสงมชวต

7. จงจดจาแนกพช โดยใชโครงสราง

ภายนอกแบง พรอมยกตวอยางพช

ป 2

หลกเกณฑการจาแนกสงมชวตโดยทวไปมดงน

1 โครงสรางภายนอกทมองเหนเดนชด

ประกอบดวย 2 ชอ

1. โครงสรางภายนอกทมองเหนเดนชด

๏ ใชเปนเกณฑในการจดจาแนกได

๏ แตอาจเหมาะสาหรบแบงออกเปนกลมใหญๆ โดยทแตละกลมมลกษณะรวมกน เชน กลมพชกลมสตว

2. โครงสรางรางกายในสวนตางๆ ๆ

๏ ครบของปลาวาฬกบครบของปลาทวๆ ไป พบวากระดกปลาวาฬมความคลายคลงกบกระดกของคนมากกวา

๏ หลกการพจารณาโครงสรางของสงมชวต จะตองคานงถงตนกาเนด ซงพจารณาได 2 ประการคอ

2.1 Homologous structure หมายถง โครง สรางของสงมชวตทมจดกาเนดมาจากแหลงเดยวกน แตทา

หนาทตางกน เชน แขนคนกบปกนก ขาคหนาของสตวสเทา เปนตน

2.2 Analogous structure หมายถง โครงสราง

ทมตนกาเนดตางกนแตทาหนาทอยางเดยวกน เชน ปกนกกบปกแมลง เปนตน

รป homologous structures จาก:Campbell และ คณะ.2004:262.

8. ไสเดอนดน ดาวทะเล มนษย มพฒนาการเรอง

ทางเดนอาหารเปนอยางไร

3. แบบแผนการเจรญเตบโตของเอมบรโอ เชน เอมบรโอของคน นก กบ ปลา จะมชองเหงอก บรเวณคอหอยเหมอนกน แสดงวาม

ความสมพนธใกลชดกน กลมทมทวารหนกเกดกอนปาก เชน ไสเดอนดน ไฮดรา เปนตน กบกลมทมปากเกดกอนทวารหนก เชน ดาวทะเล เมนทะเล

กระตาย สนข เปนตน

4. หลกฐานทางววฒนาการจากซากดกดาบรรพ เชน ซาก pteranodon สตวเลอยคลานทสามารถบนได และซากนกโบราณ

(archeopteryx) จะมขากรรไกรยาวมฟน ปกมนว ตรงปลายนวของปกยงมเลบ ลกษณะนเปนลกษณะของสตวเลอยคลาน ดงนนอาจเปนไปไดวา นกม

ววฒนาการมาจากบรรพบรษทเปนสตวเลอยคลาน ดงนนจงจด นก กบ สตวเลอยคลาน ไวใกลกน

Reptilian = ชนหนง ของสตวเลอยคลาน

ฟนฝงอยในรฟนของขากรรไกร กรงเลบปก

Reptilian = ชนหนง ของสตวเลอยคลาน

Tooth = ฟน

Beak = จะงอยปาก ,ขากรรไกร9. นกอารคออปเทรกซ ม

ลกษณะใดบางทเหมอนนก

Claw = เลบ

Contour = แนว

และทเหมอนสตวเลอยคลาน

Feather = ขนนก

Avian = เกยวกบนก

Tail = หาง

รป นกอารคออปเทรกซ(archaeopteryx)จาก:Clamphell and Reece.2002:699.

Tail หาง

Vertebrae = แผนแขงทตอกนปกมขนเปนแนว หางยาว ซงเปนสวนของสนหลงทยาวมาก

10. .Diplobacilli ตางกบ Streptobacilli อยางไร 12. เกณฑทใชสาหรบการแยกสงมชวต

ในอาณาจกรอารเคย มอะไรบาง

5. โครงสรางและออรแกเนลลภายในเซลล เชน แบคทเรย และสาหรายสเขยวแกมนาเงน มโครงสรางเหมอนกนคอ ไมมเยอหม

11. ฟงไจมรปแบบการรบอาหารอยางไร

นวเคลยส

6. กระบวนการทางสรรวทยาและทางชวเคม เชน การถายทอดทางพนธกรรม และโ ปรตน การทดสอบความแตกตางระหวาง

เอนไซม การจาแนกสงมชวตโดยวเคราะหหาชนดและปรมาณของสารเคมตางๆ เชน กรดอะมโน นาตาล ไขมน อลคาลอยด แอลกอฮอล

7. พฤตกรรม ความสมพนธกบสงแวดลอม และการแพรกระจายทางภมศาสตร

8. จานวนเซลล เชน เปนทอนเดยว เรยกวา Single bacillus อยเปนค เรยกวา Diplobacilli เรยงตอเปนสาย เรยกวา Streptobacill iรปราง

กงกลมกงทอน เรยกวา Coccobacilli ทอนโคง เรยกวา Vibrio หรอ Curved rod

9. รปแบบการไดรบอาหาร เชน กลมฟงไจ จะรบอาหารโดยการยอยภายนอกรางกายแลวดดซมเขารางกาย

หลกเกณฑการจาแนกสงมชวตในกลม อารเคย

1. ไมมเยอหมนวเคลยส

2. ถนทอยอาศย จะมสภาพแวดลอม ทสงมชวตกลมอนอาจไมสามารถดารงชวตอยได เชน ในแหลงนาพรอน ทะเลทมนาเคมจด ใน

บรเวณทมความเปนกรดสงและบรเวณทะเลลก

3. อณหภม เชน ตา มากๆ กลางๆ และ สงมากๆ

4. สารทสราง เชน กาชมเทน

5. สภาพความเปนกรด ทสามารถเจรญอยได

6. สภาพความเคม ทสามารถเจรญอยได

13. แบคทเรย จดเปน Prokaryotic cell

เพาะเหตใด

หลกเกณฑการจาแนกสงมชวตแบคทเรย14. แบคทเรยมการเคลอนท

อยางไรบาง

หลกเกณฑการจาแนกสงมชวตแบคทเรยมดงน

1. แบคทเรยเซลลไมมเยอหมนวเคลยส เรยกวา prokaryotic cell

2. รงควตถในเซลล สามารถแบงออกเปน 2 พวก คอ

ไ ไ 2.1 พวกทสงเคราะหแสงได เรยกวา ไซยาโนแบคทเรย

2.2 พวกทสงเคราะหแสงไมได เรยกวา แบคทเรยซงมขนาดเลกกวาพวกแรก

3. แบคทเรยเปนเซลลเดยว หรอ เปนกลมเซลล (colonial – unicellular organization)

ป 4. รปรางของเซลลของแบคทเรยม 3 แบบ คอ

1. กลม (coccus)

2. แบบทอน (bacillus)

3 แบบเกลยว ( i ill ) 3. แบบเกลยว (spirillum)

5. การเคลอนทของพวกมอเนอราม 2 แบบคอ

5.1 แบบไมเคลอนท

5 2 เคลอนทได ซงม 3 วธหลกคอ5.2 เคลอนทได ซงม 3 วธหลกคอ

1. คดหลงเมอกออกมาแลวลนไถลไป

2. เคลอนทโดยใช axial filament ทบดเปนเกลยว ทาใหเซลลบดและหมนตวแบบเกลยวทาใหกลงตว

(gliding) หรออาจจะเปนโครงสรางยนออกมาทเรยกวา แฟลเจลลม พดโบก (gliding) หรออาจจะเปนโครงสรางยนออกมาทเรยกวา แฟลเจลลม พดโบก

3. การเคลอนทเนองจากการกระตนของสารเคมหรอแสง หรอตามแรงดงดดของโลก เนองจากมสารท

ทาหนาทเปนแมเหลกอยภายในเซลล

15. Anabaena มการสรางสาร ATP แบบทเรยกวาอะไร

ใชอะไรเปนแหลงคารบอน และใชพลงจากอะไร16. Physical requirement ใน

แบคทเรย ไดแกอะไรบาง

6. เกณฑรายละเอยดทแตกตางระหวางแบคทเรยมดงน

6.1 คณสมบตความตองการทางอาหาร (nutritional requirement) ม 4 ประเภทคอ

แบคทเรย ไดแกอะไรบาง

1. Photoauthotroph พวกทใช CO2 และแสงในการสราง ATP เชน Anabaena, Nostoc, Oscillatoria เปน

ตน

2. Photoheterotroph พวกทใชสารอนทรย เปนแหลงธาตคารบอนและใชพลงงานแสงสราง ATP

3. Chemoautotroph พวกทใช CO2 เปนแหลงธาตคารบอน ไมใชแสง ใชพลงงานจากออกซเดชน สาร

อนนทรยพวก H2S, NH3 Fe2+ เปนตน

4. Chemoheterotroph พวกทใชสารเคม เพอใหไดทงพลงงานและแหลงธาตคารบอน

6.2 ความตองการทางดานกายภาพ (physical requirement) ไดแก อณหภม อากาศ แสง กาซตางๆ เชน

๏ แบคทเรยทเจรญในทมออกซเจน เรยกวา Aerobic bacteria

๏ แบคทเรยทเจรญทไมมออกซเจน เรยกวา Anaerobic bacteria

๏ แบคทเรยเจรญทงทมและไมมออกซเจนเรยกวา Facultative anaerobic bacteria

๏ แบคทเรยทเจรญในทมออกซเจนเลกนอย เรยกวา Microaerophic bacteria

ถาแบงแบคทเรยโดยใชอณหภมจะได 3 พวกคอ

พวกทชอบอณหภม สง เรยกวา thermophilic bacteria

กลาง เรยกวา mesophilic bacteria

ตา เรยกวา psychrophilic bacteria

Psychrophil = สงมชวตทชอบความเยน

17. Morphological characteristic

ของแบคทเรยมอะไรบาง

6.3 ลกษณะการเจรญบนอาหารทเพาะเลยง เชน ความมน ความดาน ใส ขน ทบ ขอบเขตการกระจายออก ขอบเรยบ

หรอขรขระ ความเปนเมอกหรอแหง

6.4 คณสมบตทางดานสณฐานวทยา (morphological characteristic) เชน กลม แทง เกลยว โคง การสรางแคปซล

แฟลกเจลลา เปนตน

6.5 คณสมบตทางชวเคม (biochemical characteristic) โดยการศกษาจากกระบวนการเมแทบอลซม เชน ความสามารถ

ในการยอยอาหาร การเกดกรด การเกดแกส การเกดสารบางชนด เปนตน

6.6 คณสมบตของสวนประกอบทางเคม (chemical composition characteristic) ผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโทพลา

ซม นวเคลยส แคปซล สารเมอก เอนโดสปอร เชน โครงสรางของผนงเซลลทาใหแยกแบคทเรยเปนแบคทเรยแกรมบวกและแกรมลบ เปนตน

6.7 คณสมบตในการเปนแอนตเจน เนองจากปฏกรยาแอนตเจน-แอนตบอด มความจาเพาะเจาะจงสงมาก สามารถ ฏ

นามาจาแนกแบคทเรยไดจนถงสายพนธ

6.8 คณสมบตทางดานพนธกรรม (genetic characteristic) สารพนธกรรมเปนตวบงชทสาคญมากตอความแตกตางของ

สงมชวตชนดตางๆ โดยการวเคราะหหาปรมาณของกรดนวคลอกเชน หาปรมาณของกวนน ( i ) ไซโทซน( t i ) ความสมพนธของปฏกรยาสงมชวตชนดตางๆ โดยการวเคราะหหาปรมาณของกรดนวคลอกเชน หาปรมาณของกวนน (guanine) ไซโทซน(cytosine) ความสมพนธของปฏกรยา

ระหวาง DNA กบ DNA หรอ DNA กบ RNA

18. การสบพนธของแบคทเรยมอยางไรบาง

7. ลกษณะการสบพนธ ไดแก

ป ป 7.1 การแปลง (transformation) คอ ปรากฏการณท DNAจากแบคทเรยทตายแลว ซมผานเขาเซลลของแบคทเรยทมชวต

7.2 การถายโอนยน (transduction = transformation) คอ การถายโอนสารพนธกรรมของแบคทเรยจากเซลลหนงของ

สายพนธหนงไปเซลลอนทตางสายพนธโดยอาศย bacteriophage เปนสอกลาง

7 3 ส ส ( j i ) ป ส โ ส l i b id

8. อาหารทสะสมภายในเซลล

7.3 ผสมพนธแบบสงยค (conjugation) คอ การจบคกนแลวถายแลกเปลยนนวเคลยส โดยสราง cytoplasmic bridge

เชอมตดกนกอน

9. การเปรยบเทยบสวนประกอบของ DNA RNA โปรตน ไรโบโซม

10. สายววฒนาการของ procaryote ม 2 สายหลกคอ

10.1 Archaebacteria ซงปจจบนมนอยชนด จะพบในสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมสาหรบการมชวต อกสายหนงคอ

ไ ไป 10.2 Typical bacteria ไดแก แบคทเรยทพบทวไป คอ Cyanobacteria และแบคทเรย

19. โพรโทซว มเกณฑทใชในการจาแนก

อะไรบางอะไรบาง

หลกเกณฑการจาแนกในกลมสงมชวตโพรทสตา

หลกเกณฑการจาแนกในกลมสงมชวตโพรทสตา มดงน

1. สงมชวตในอาณาจกรน ประกอบดวย สงมชวตมความหลากหลายทางดานโครงสราง รปราง ถนทอยอาศย และวงจรชวต

2. เซลลพวก eucaryote ทเซลลไมรวมกนเปนเนอเยอ

3. โพรทสตาแบงออกเปน 2 กลมคอ

3.1 กลมโปรโทซว หมายถงโปรตสต ทมการกนอาหารคลายพวกสตว

3.2 กลมแอลจ หมายถง กลมสาหราย สวนใหญมคลอโรพลาสต ดารงชพแบบสรางอาหารไดเอง อาศยอยในนา

โพรโทซวมเกณฑทใชแบงมดงน

1. จานวนเซลลมเซลลเดยว มเปลอกหม หรอไมม

2. อวยวะทใชในการเคลอนท ไดแก pseudopodia cilia flagella axopodia (เสนทแผเปนรศมทออกจากสวนกลางของเซลล)

3. ถนอาศย ไดแก แหลงนาจด นาเคม นากรอย ในดนชน อยในทราย เกาะตามกอนหน หรอสาหราย

4. การดารงชวต ไดแก ปรสต อสระ อาศยแบบพงพา เซลลเดยว โคโลน holophytic ( คอ การสงเคราะหแสง ) holozoic ( คอ การ

จบสงมชวตอนกน)

5. การสบพนธ แบบอาศยเพศ ไมอาศยเพศ การสงยค (conjugation)

20. เกณฑการจาแนกสงมชวตในกลมสาหรายมอะไรบาง

แอลจ(algae)มเกณฑทใชแบงดงน

1. ประเภทของรงควตถ

2. อาหารทสะสมภายในเซลล

3. ดารงชพอยในนาแบบ holophytic mutualism คอ มการสงเคราะหดวยแสง จากสารอนนทรย

โ 4. โครงสรางทางเคมและวธการสบพนธ

5. การเคลอนทม 3 แบบคอ เคลอนทไมได เคลอนแบบอมบา และเคลอนทดวยแฟลกเจลลา

6. สาหรายทประกอบดวยหลายเซลลมาตอเรยงกนเปนสาย (filament) เปนแผน (membranous) เปนโคโลน (colony)

7 ลกษณะการแตกแขนง มทงแขนงเทยมและแขนงทแทจรง และไมแตกแขนง7. ลกษณะการแตกแขนง มทงแขนงเทยมและแขนงทแทจรง และไมแตกแขนง

21. เกณฑทใชจาแนกสงมชวตกลมฟงไจ ทสาคญๆม

อะไรบาง

หลกเกณฑในการจาแนกในกลมสงมชวตฟงไจ

หลกเกณฑในการจาแนกในกลมสงมชวตฟงไจ

1. กลมสงมชวตทนาอาหารเขาสเซลลโดยวธดดซมเขาไปเทานน

2. ฟงไจเปน eucaryote cell หลายเซลล ยกเวน ยสต

โ ไ ไป ใ3. การดารงชวต แบบกนอาหารโดยการสงเอนไซมออกไปยอยสารอนทรย แลวดดซมเขาเซลล จดอยในพวก saprophyte parasite

mutualism

4. ลกษณะเสนใย ไดแก มผนงกนกบไมมผนงกน

โ ป ไ ฟ ไ ฟ ไ 5. มโครงสรางพนฐานประกอบดวย เซลลเรยงตดตอกบเสน เรยกวา ไฮฟา (hyphase) กลมของไฮฟา เรยกวา ไมซเลยม (mycelium)

6. กลมสงมชวตทเซลล ไมมพลาสตด ไมมรงควตถทใชในการสงเคราะหแสง

7. ลกษณะของผนงเซลล คอ ๏ มผนงเซลล ๏ ไมมผนงเซลล ผนงเซลลประกอบดวยสารพวกไคตน หรอ เซลลโลสกบไคตน

8. ตองการความชนในการเจรญเตบโต

9. จานวนนวเคลยสภายในเซลล

10. การสบพนธของฟงไจมทงแบบมเพศและไมมเพศ

22 แนวคดสาหรบการจาแนกพช มอยางไรบาง22. แนวคดสาหรบการจาแนกพช มอยางไรบาง

หลกเกณฑในการจาแนกในกลมสงมชวตพช

แนวคดในการจดแบงหมวดหมพชสามารถจะแยกใหเหนได 5 แนวคด ดงน

1. การจาแนกพชโดยอาศย ลกษณะ รปราง ความเปนอย เจรญเตบโต (practical system) ซงเปนเกณฑการแบงแบบโบราณทสด

2 การจาแนกพชโดยอาศย เกณฑในการสะดวกและงายตอการทางาน โดยคานงถงความสมพนธทางธรรมชาตของพรรณไม (artifical 2. การจาแนกพชโดยอาศย เกณฑในการสะดวกและงายตอการทางาน โดยคานงถงความสมพนธทางธรรมชาตของพรรณไม (artifical

system)

3. การจาแนกพชโดยนาเอาศย ความสมพนธระหวางพรรณไมกบผลของความเจรญในดานววฒนาการ (natural system)

โ 4. การจาแนกพชโดยพจารณาจาก

- ความสมพนธทางสายบรรพบรษ

- ความรทางชววทยาและวทยาศาสตรสาขาอนๆ เขามาประกอบ (phylogenetic system)

5 การจาแนกพช โดยเอาแนวคดดาน ววฒนาการสายสมพนธทางบรรพบรษ และลกษณะภายนอก ลกษณะภายใน ตนออน ลกษณะ5. การจาแนกพช โดยเอาแนวคดดาน ววฒนาการสายสมพนธทางบรรพบรษ และลกษณะภายนอก ลกษณะภายใน ตนออน ลกษณะ

ละอองเกสร พนธกรรมและทางชวเคมของพชมาเปนเกณฑในการจาแนก (moderm system)

23. หลกฐานทางการสบสายบรรพบรษ โดยวเคราะหเปรยบเทยบในเรองอะไรบาง

ใ ไ ใ ใ ไ

นกอนกรมวธานใชหลกเกณฑในการจาแนกพชดงน

24. ความสมพนธทางสณฐานวทยา ทาใหไดเกณฑทใชในการจาแนกพชอะไรบาง

1. หลกฐานทางการสบสายบรรพบรษ โดยวเคราะหเปรยบเทยบ

๏ หลกการทางกายวภาควทยา (anatomy)

๏ สณฐานทางวทยาเปรยบเทยบ (comparative morphology) ๏ สณฐานทางวทยาเปรยบเทยบ (comparative morphology)

๏ บรรพชวน พฤกษ-ศาสตร (paleobotany)

๏ นเวศวทยา (ecology)

๏ ภมศาสตรของพช (plant geography)

๏ เซลลวทยา (cytology)

๏ พนธศาสตร (genetics)

๏ การวนจฉยซรม (serum diagnosis)

2. ความสมพนธทางสณฐานวทยา ทาใหไดเกณฑดงน

2.1 แบบแผนชวตจะดาเนนจากความเรยบงายไปสความซบซอน

**วาขอมลเหลาน ทาใหรวาพชตางๆ มความเกยวของสมพนธกนเพยงใด

2.2 ชวตทมแบบแผนอยางเรยบงาย จะมความคลายคลงกบบรรพบรษมากกวาชวตทมแบบแผนอยางซบซอน

2.3 ลกษณะการเจรญเตบโตของสงมชวตจะยอนลกษณะการเจรญของบรรพบรษทมววฒนาการมาโดยลาดบ

2.4 ววฒนาการจะไมยอนกลบไปสภาวะเดม

2.5 โครงสรางทมลกษณะกาเนดในแบบเดยวกน (homologous structure) จะมความสมพนธตอกนมากกวาโครงสราง

ทมลกษณะกาเนดตางแบบกน (analogous structure)

25. นกพฤกษศาสตรสามารถสบคนลกษณะของ

สณฐานวทยาทบงชความสมพนธในหมพช ได

อะไรบาง ระบมาสก 5 ลกษณะ

1) พชทมความสมพนธกน จะมลกษณะทางพนธศาสตรคลายกน

ใ ใ ป ไ

จากเกณฑขอ 2 ทง 5 ขอ ทาใหนกพฤกษศาสตรสบคนลกษณะของสณฐานวทยาทชบงความสมพนธในหมพชได ดงน

2) ในระหวางทมววฒนาการจากบรรพบรษเดยวกน พชบางชนดอาจเพมความซบซอนมากขน ในขณะทอกพวกหนงอาจสญลกษณะบางประการจากบรรพบรษได

3) ในขนตอนทมววฒนาการ พชไมจาเปนตองมการเปลยนแปลงอวยวะทกสวนพรอม ๆ กน

4) ผลของการววฒนาการจะคงสภาพปรากฏมาถงชวตรนหลงตอมาเสมอ

5) ในพชมเมลด ททอลาเลยงแบบเรยงระเบยบเปนมดลาเลยง จะมความเกามากกวาพชทมทอลาเลยงแบบกระจาย5) ในพชมเมลด ททอลาเลยงแบบเรยงระเบยบเปนมดลาเลยง จะมความเกามากกวาพชทมทอลาเลยงแบบกระจาย

6) เทรคด (tracheid) จะมความเกากอนมากกวาเวสเซล (vessel)

7) เวสเซลทมลกษณะคลายขนบนได (scalarifrom vessel) มความเกากอนมากกวาเวสเซลทมลกษณะวงแหวน (rounded pitted vessel)

8) พชทมเนอไม เกดมากอนพชทไมมเนอไม

9) พชทมลาตนตงตรง เกดมากอนพชทมลาตนเลอย9) พชทมลาตนตงตรง เกดมากอนพชทมลาตนเลอย

10) พชหลายฤด เกดมากอนพชสองฤด และ พชสองฤดเกดมากอนพชฤดเดยวตามลาดบ

11) พชทไมผลดใบ เกดมากอนพชทผลดใบ แตพชดอกทผลดใบ เกดกอนพชดอกทไมผลดใบ

12) ใบทตดเรยงแบบเวยนรอบลาตน เกดมากอนใบทตดเรยงแบบตรงกนขามและแบบเรยงเปนวงรอบลาตน

13) ดอกทจดเรยงกลบแบบ spiral imbricate จะมความเกากอนมากกวาดอกทจดเรยงกลบแบบ whorld และ valvate

14) ในพชมดอกชนดใบเดยวจะมความเกากอนมากกวาใบประกอบ

15) เสนใบทมการเรยงเสนใบแบบรางแห มความเกากอนมากกวาเสนใบแบบขนาน

16) พชทมโครงสรางทเหมอนกนอยหลายอนเปนพชทมความเกากอนมากกวาพช ทมโครงสรางนอยอนและถาโครงสรางนนมลกษณะไมเหมอนกน กจะยงมความกาวหนา

มากกวา ดงน

(1) ไมดอกทมกลบดอกมาก มความเกากอนมากกวาไมดอกทกลบดอกนอยกวา

(2) ไมดอกทมกลบรวม (perianth: กลบเลยง+ กลบดอก) มความเกากอนมากกวาไมดอกทมลกษณะของกลบเลยงกบกลบดอกตางกน เชน คอกจาป จาปา

ดอกบวหลวง แตละกลบเรยกวา เทพล (tepal)

(3) ไมดอกทมกลบดอกเกดมากอนไมดอกทไมมกลบดอก การไมมกลบดอกนนเกดมาจากการลดสภาพของกลบดอก

(4) ไมดอกทดอกมหองรงไขมาก มความเกากอนกวาดอกทมหองรงไขนอย

( ) ไ

17) ลกษณะการเชอมตดกนของสวนประกอบตางๆ แสดงถงลกษณะทกาวหนาดงน

(1) ดอกทมกลบดอกแยกกนเปนอสระจะมความเกากอนมากกวา ดอกทมกลบเชอมตดกน

(5) ไมดอกทมเกสรตวผจานวนมาก มความเกากอนกวาดอกทมเกสรตวผจานวนนอยกวา

(6) เมลดทมเปลอกหมสองชน เกดมากอนเมลดทมเปลอกหมเพยงชนเดยว

(2) เกสรตวผทแยกกนเปนอสระ จะเกดมากอนเกสรตวผทเชอมตดกน

(3) รงไขทมหองภายในแยกจากกน มความเกากอนมากกวารงไขทมหองภายในเชอมรวมกน

18) ลกษณะทรงไขตดตงอยเหนอโคนเกสรตวผ มความเกากอนมากทสด สวนรงไขทตดตงอยใตเกสรตวผแสดงลกษณะทกาวหนา กวารงไขทตดตงเสมอกบโคนเกสรตวผ

19) ไมดอกทออกดอกเดยว มความเกากอนมากกวา ไมดอกทออกชอดอก19) ไมดอกทออกดอกเดยว มความเกากอนมากกวา ไมดอกทออกชอดอก

20) ดอกสมบรณเพศเกดมากอนดอกทมเพศเดยว

21) สภาพการมเพศครบในพชตนเดยวกน มมากอนการมสภาพการมตนแยกเพศกน

22) การมผลเดยวกบมผลกลม เกดมากอนการมผลรวม

23) เมลดทมคพภะหรอตนออนขนาดเลกและมเนอเยอเอนโดสเปอรมปรมาณมาก จะมความเกากอนมากกวา เมลดทมคพภะขนาดใหญและจะมเนอเยอเอนโดสเปอรม3) ข จ ข ญ จ

ปรมาณนอยหรอไมปรากฏ

24) ลกษณะคพภะทมความเกากอน จะเหยยดตรง

26. ความสมพนธทางกายภาพภายใน โดยพจารณาเปรยบเทยบ

ความแตกตางของระบบทอลาเลยง น สามารถแบงพชออกเปนก

กลม อ ไรบาง พรอมยกตวอยางปร กอบกลม อะไรบาง พรอมยกตวอยางประกอบ

27. สงมชวตกลมพช และกลม โพรทสต มขอ

ใ โ ป ใ

แตกตางทสาคญอะไรบาง

3. ความสมพนธทางกายวภาคภายใน โดยการพจารณา เปรยบเทยบความแตกตางของระบบทอลาเลยงในสวนตางๆของลกษณะเนอ

ไมและเนอเยอ

4. ความสมพนธทางสรระวทยา พชทมความสมพนธตอกนนอยจะมขบวนการทางสรรวทยา แตกตางกนมาก

5 หลกฐานทางบรรพชวนพฤกษศาสตร ซากเหลอของพช ทปรากฏอยตามชนหนหรอดนในยคแรกๆจะมโครงสรางซบซอนนอยกวา5. หลกฐานทางบรรพชวนพฤกษศาสตร ซากเหลอของพช ทปรากฏอยตามชนหนหรอดนในยคแรกๆจะมโครงสรางซบซอนนอยกวา

ในยคตอๆ มา ซงถาใกลยคปจจบนมากเพยงใดกจะทวความซบซอนมากขน เปนลาดบ

6. การวนจฉยทางขบวนการทางสรรวทยา และทางเคมโดยมหลกการวา พชทมความสมพนธใกลเคยงกนจะมสารประกอบทางเคม

ภายในตนพชคลายคลงกน และมหนาทการทางานคลายกน

7. พชเปนกลมสงมชวตทมหลายเซลล มคลอโรฟลล นกพฤกษศาสตร มความเชอวาตนกาเนดจากสาหรายสเขยว

8. พชจะมเซลลเปนแบบยคารโอตกเซลล (eucaryotic cell) เซลลจะมการเปลยนแปลงรปรางไปทาหนาทเฉพาะอยาง และเซลลมการ

รวมกนเปนเนอเยอ

9. เซลลสบพนธจะผสมกนไดเปนไซโกต (zygote) แลวเจรญเปนเอมบรโอ

27. จากหลกเกณฑทใชในการจาแนกพช นามาจดหมวดหมทาง

อนกรมวธานจากระดบความสมพนธมากไปหาความสมพนธทอนกรมวธานจากระดบความสมพนธมากไปหาความสมพนธท

นอยและเปนกลมทใหญขน ของสงมชวต เปนอยางไรบาง

28. สงมชวตทจดเปนชนดเดยวกบ มลกษณะอยางไร

จากหลกเกณฑตางๆทกลาวขางตนทาใหทราบถงเรอง

ความผดแปลกแตกตางของพชตามธรรมชาต และ ความสมพนธซงกนและกน ดงนนในการจาแนกหมวดหมทางอนกรมวธาน โดย

อาศยความสมพนธ ในระดบและแงมมตางๆ จากความสมพนธมากไปหานอยตามลาดบ จะไดรปแบบของการจาแนกดงน

1. พชทมลกษณะทางพฤกษศาสตรเหมอนกนทกประการรวมเปนชนด (species )

2. ชนดตางๆทมความสมพนธคลายกน ประกอบกนขนเปนสกล ( genus )

3. สกลตางๆมความสมพนธคลายกนอย ประกอบกนขนเปนวงศ (Family )

4. วงศตางๆทมความสมพนธคลายกนอยประกอบกนขนเปนอนดบ ( order )

ป ป 5. อนดบตางๆมความคลายกนอย ประกอบกนขนเปนชน (Class)

6. ชนตางๆทมความคลายกนอย ประกอบกนขนเปนดวชน (division)

7. ดวชนทงหมด ประกอบกนขนเปนอาณาจกรพช (plant Kingdom )

species genus Family order Class division Kingdom

29. การจดหมวดหมสตว นกวทยาศาสตรม

จดประสงคอะไรบาง

30. ความเจรญกาวหนาทางวชาการ ทาใหการจาแนกและ

จดหมวดหมสตว แบงออกได 3 สมย คออะไรบาง

การจดหมวดหมสตว นกวทยาศาสตรมจดประสงค 3 ประการไดแก

หลกเกณฑการจาแนกในกลมสงมชวตสตว

การจดหมวดหมสตว นกวทยาศาสตรมจดประสงค 3 ประการไดแก

๏ ประการแรก มงทจะหาวธจาแนกสตว เพอจะใชจดจาสตวแตละตวไดงาย

๏ ประการทสอง เพอพฒนาหาวธอนเหมาะสมในการจดอนกรมวธานสตวโดยมตวอยางอางอง

๏ ประการทสาม เพอจะหาวธการจดอนกรมวธานสตวทมความหมายและถกตองอยางสมบรณ

การจาแนกและจดหมวดหมสตว แบงออกได 3 สมย เพอจะไดมองเหนความเจรญกาวหนาทางวชาการตามลาดบดงน

1. สมยแรก คอสมยคาโรลส ลนเนยส (Carolus Linnaeus) ซงเปนนกธรรมชาตวทยา ชาวสวเดน ทานผนไดชอวาเปนบดาของวชา

อนกรมวธานสมยใหมดวย เปนสมยทศกษาเกยวกบสตวทมอยเฉพาะทองถนหนงๆ

2. สมยทสอง คอ สมยทนาทฤษฎววฒนาการเขามาใชจาแนก นกวทยาศาสตรทมชอเสยงสมยนคอ ชาลล ดารวน การจาแนกมง

การแสวงหาความรเพอตอบวาสงมชวตทงหลายสบจากบรรพบรษเดยวกนหรอไม

**ดงนนความสมพนธของสงมชวตตางๆ จงเขามาเกยวของกน

3. สมยทสาม คอ สมยทมงศกษาความแตกตางของลกษณะรปรางในหมประชากรของสงมชวตชนดเดยวกน และชนดอนทใกลเคยง

กน โดยนา สถต สรรวทยา นเวศวทยา พนธศาสตร เปนตน

*** มาใชรวมเปนหลกในการแบง จดจาแนก

31 คณลกษณะอะไรบางทเปนของสตว ระบมา 5 ลกษณะ31. คณลกษณะอะไรบางทเปนของสตว ระบมา 5 ลกษณะ

หลกเกณฑการจาแนกในกลมสงมชวตสตว

หลกเกณฑการจาแนกในกลมสงมชวตสตว มดงน

1. เซลลสตวไมมผนงเซลลทเปน cellulose ยกเวน เพรยงหวหอม

2. สตวเปนผบรโภค (consumer) ตลอดชวต

3. สงมชวตประเภท multicellular ทประกอบขนเปนเนอเยอ อวยวะและระบบอวยวะ

4. การเคลอนท ซงอาจมการเคลอนทในบางชวงของชวต เชน ฟองนา มชวงทเคลอนทเฉพาะตอนเปนตวออน ตอมาเมอโตเตมวยจะ

เกาะตดกบพนเรยกวา sessile animal

5. เปนสงมชวตประกอบดวยเซลล eucaryotic cell

6. ดารงชวตเปนผลา (predator)

32. ลกษณะทสาคญๆ ทใชจาแนก

สตวออกเปนไฟลม มอะไรบาง 33. ไสเดอน กบ มนษย มสมมาตรแบบใด

ลกษณะสาคญทใชจาแนกสตวออกเปนไฟลมตางๆ

สตวออกเปนไฟลม มอะไรบาง

ลกษณะสาคญทใชจาแนกสตวออกเปนไฟลมตางๆ มดงน

1. จานวนชนเนอเยอ

ลกษณะสาคญทใชจาแนกสตวออกเปนไฟลมตางๆ

1.1 เนอเยอ 2 ชนเรยกวา ไดโพลบลาสตกา (diploblastica) ไดแกไฮดราและสตวในไฟลมซเลนเทอราตา (phylum

Coelenterata) ทงหมด

1.2 เนอเยอ 3 ชนเรยกวา ไตรโพลบลาสตกา (triploblastica) ไดแก สตวในไฟลมพลาทเฮลมนทส (phylum

Platyhelminthes) จนถงพวกทมกระดกสนหลง

เนอเยอชนนอก เรยกวา เอกโตเดรม (ectoderm)

เนอเยอชนใน เรยกวา เอนโดเดรม(endoderm)

เนอเยอชนกลาง เรยกวา มโซเดรม (mesoderm)

2. ลกษณะสมมาตร (symmetry)

สมมาตรคอ การแบงออกเปนสองสวนทเหมอนกน สตวมลกษณะสมมาตร 3 ชนดคอ

2.1 Bilateral symmetry คอ ลกษณะการผาสตวออกทางยาวของลาตวไดครงเดยวหรอแนวเดยวจงสมมาตร ไดแก

ในสตวมกระดกสนหลงทกชนด

ป ใ ไ ป 2.2 Radial symmetry คอ รปสมมาตรจะเกดทกครงทผาผานในแนวรศม เชน แมงกะพรน ไฮดรา เปนตน

2.3 Asymmetry คอ ลกษณะของสงมชวตทมรปรางไมแนนอน ไมสามารถตดใหเทากนไดเลย

34. ลกษณะเปนขอปลองของลาตวสตว มกชนด อะไรบาง

35. ชองวางในลาตวสตว มกชนด อะไรบาง

3. ลกษณะชองวางในลาตว (coelom)

ชองวางในลาตว หมายถง ชองวางทเกดหรอเจรญอยในเนอเยอชนกลาง (mesoderm) ซงจะพบในสตวทมเนอเยอ 3 ชองวางในลาตว หมายถง ชองวางทเกดหรอเจรญอยในเนอเยอชนกลาง (mesoderm) ซงจะพบในสตวทมเนอเยอ 3

ชนเทานน

ชองวางในลาตวแบงออกเปน 3 ชนด ดงน

3 1 Acoelom คอ ไมมชองวางในลาตว ไดแก phylum Platyhelminthes (หนอนตวแบน) ทงหมด3.1 Acoelom คอ ไมมชองวางในลาตว ไดแก phylum Platyhelminthes (หนอนตวแบน) ทงหมด

3.2 Pseudocoelom คอ ชองวางเทยม ไดแก ชองวางทเกดจากเนอเยอกลางกบชนนอก หรอ ระหวางชนกลางกบชนใน

ไดแก phylum Nematoda (หนอนตวกลม) ทงหมด

3.3 Coelom คอ ชองวางทแทจรง ไดแก ชองวางทเกดในเนอเยอชนกลาง ไดแก กง หอย ป ไสเดอนดน และสตวท

มกระดกสนหลงทงหมด

4. ลกษณะเปนขอปลอง (segmentation) ของลาตว

ลกษณะเปนขอปลอง ม 2 แบบคอ

4.1 Superficial segmentation หมายถง ปลองเกดรอยคอดเฉพาะในสวนของผนงลาตวเทานน ไดแก สตวทไมม

ชองวางในลาตว และ ชองวางเทยม

ป ใ ไ ไ 4.2 Metameric segmentation หมายถงปลองทเกดจาก mesoderm จะพบในสตวทมชองวางแทจรง ไดแก ไสเดอนดน

ปลง คน

36. โครงกระดกของสตว มกแบบ อะไรบาง

37 ทางเดนอาหาร มกแบบ อะไรบาง37. ทางเดนอาหาร มกแบบ อะไรบาง

5. โครงกระดก (skelaton)

๏ โครงกระดก คอสวนทเปนของแขงของรางกาย

๏ โครงกระดก ม 2 ชนด คอ ๏ โครงกระดก ม 2 ชนด คอ

1. โครงกระดกภายนอก (exoskelaton) เชน กง ป

2. โครงกระดกภายใน (endoskelaton) ไดแก มนษยและ สตวทมกระดกสนหลงทกชนด

6. ทางเดนอาหาร

ทางเดนอาหารม 3 แบบ คอ

6.1 Channel network คอ ทางเดนอาหาร เปนทางเดนของนา ตอเนองกนตลอดตว ไดแกสตวใน phylum Porifera

6 2 O h l ช ช ช l 6.2 One hole sac คอ ทางเดนอาหารทมชองทางเขา ชองทางออกทางเดยวกน มชองกลางตวทเรยกวา gastrovascular

cavity ไดแกสตวใน phylum Coelenterate

6.3 Two hole tube คอ ทางเดนอาหารทมทางเขาและทางออกคนละทาง ตรงกลางเปนทยอยอาหาร เชน คน ลง เปน

ตนตน

5.1.2 วธการตงชอสงมชวต

38. ชอวทยาศาสตรของสงมชวต สามารถ

ออกเปน กระบบ อะไรบาง

ชอวทยาศาสตรของสงมชวตเพอใชประโยชนในการอางองถงสงมชวตนนใหตรงกนทงโลก

ชอวทยาศาสตรประกอบดวย 4 ระบบ คอ

1. Uninominal system คอ ระบบทใชชอสกล หรอ อนดบทสงกวาอยางเดยว เชน ชอของฟอสซลทพบ เปนตน

2. Binominal system คอ ระบบชอทประกอบดวย สกล (genus) กบชนด (species) เปนระบบทนกชววทยายอมรบและใชกนอยาง

แพรหลาย

3. Trinominal system คอ ระบบชอทประกอบดวย สกล ชนด และชนดยอย

4. polynominal system คอ ระบบทรวมเอาชนดยอย ๆ และหนวยอนทเลกกวาเขาไปดวย เชน สกล ชนด พรรณ รป และอนๆ

อก แลวแตความเหมาะสม

ซงจะพบใชกนในหมนกพฤกษศาสตรมากกวาทางสตวศาสตร

การเรยกชอของสงมชวต ม 2 ชนด

1. ชอสามญ (common name) คอ ชอทเรยกกนทวๆไป อาจเรยกตามลกษณะรปราง ถนกาเนดหรอสถานทอยกไดเชน ปากกาทะเล

ไ หอยมก เปนตน ซงชอดงกลาวอาจเรยกตางกน ในแตละททาใหเกดความเขาใจผดได

2. ชอวทยาศาสตร (Scientific name) เปนชอเรยกสากลทมกฎเกณฑเฉพาะ ตงขนโดย Carolus Linnaeus (1753) นกชววทยาชาวสวเดน

บดาแหงอนกรมวธาน กาหนดใหสงมชวต มชอประกอบดวยคา 2 คา คาแรกเปนชอสกลหรอจนส (Generic name or genus) คาหลงเปนคาระบชนด

(Specific epithet) แลวนาคา ทงสองมาเขยนเรยงกน เรยกระบบการตงชอแแบบนวา การตงชอค (Binomial nomenclature) เชน Opisthorchis viverrini

นอกจากชออางองทงสองชนดทกลาวขางตนยงมชอเรยกชนดอนๆทนยมใชในปจจบน เชน

ชอตงทางการคา (Commercial name) เปนชอเรยกทตงขนเพอประโยชนในการตดตอซอ-ขาย และเพอความเขาใจตรงกนของผซอ-ขาย เชน

S เปนชอของ H li i itt ‘S ’Sassy เปนชอของ Heliconia psittacorum ‘Sassy’

ชอตงประจาทองถน (Local name) เปนชอเรยกทตงขนตามแตละทองทนนๆ เชน นมพจตร เปนชอเรยกของ Hoya parasitica ในภาคกลาง

ชอตงตามสมยนยม (Popular name) เปนชอทตงขนในชวงทสงใดสงหนง เชน บคคล สถานท กาลงไดรบความนยมในขณะนน เชน Mussaenda

‘Queen Sirikit’ (ดอนญา ‘ควน สรกต’ ) รฐบาลฟลปปนสไดขอพระราชทานพระนามเปนชอดอนญาพนธใหม เมอครงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวQueen Sirikit (ดอนญา ควน สรกต ) รฐบาลฟลปปนสไดขอพระราชทานพระนามเปนชอดอนญาพนธใหม เมอครงพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

และสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เสดจฯเยอนประเทศฟลปปนสในป พ.ศ. 2506

หลกเกณฑการตงชอวทยาศาสตร

1. ชอวทยาศาสตรของสงมชวตแตละชนด ตองแยกจากกนอยางเดนชด เปนอสระไมขนตอกน

2. ชอพอง (Synonym) 2. ชอพอง (Synonym)3. ชอวทยาศาสตรตองเปนภาษาละตน เนองจากภาษาละตนเปนตนกาเนดของหลายๆภาษาในประเทศแถบยโรปเปนสวนใหญ และภาษาละตน

ถอเปนภาษาทตายแลว กลาวคอจะไมเกดการเปลยนแปลงอกในภายหลง

4. การตงชอวทยาศาสตรถอตามระบบการตงชอค คอประกอบดวยคา 2 คาเสมอ คาแรกเปนชอสกล อกษรตวแรกของสกล ใหใชอกษรตวพมพ

ใหญ สวนคาหลงเปนคาระบชนด ควรเปนคาเดยวหรอคาผสมเพอระบใหชดเจนลงไปและขนตนดวยอกษรตวพมพเลก

5. การเขยนชอวทยาศาสตรตองใหมลกษณะแตกตางจากอกษรอนโดยอาจเขยนเปนตวเอนหรอขดเสนใตชอทงสอง โดยเสนทขดตองไมตดกน

ขอ 4-5 นนองๆตองจาใหดนะครบ เพราะเจอบอยมากในขอสอบตางๆ พขอเนนตวเเดงใหนะครบ

ยาอกนดนะครบ ประกอบดวยคา 2 คา คาแรกเปนชอสกลหรอจนส (Generic name or genus) คาหลงเปนคาระบชนด

เชน Plasmodium pacificum เขยนเเบบเอยง หรอ Plasmodium pacificum เขยนเเบบขดเสนใตนะครบ ขอนทาเเตมงายๆนะครบ จากนใหไดนะ ^^

6.ผตงชอวทยาศาสตรใหเขยนไวขางหลง โดยนาดวยอกษรตวใหญ ไมตองเขยนดวยตวเอนหรอขดเสนใต โดยปกตอาจจะเขยนเปนชอเตมหรอชอ

ยอกได เชน Linn. เปนชอยอของ Linnaeus เปนตน ซงในบางครงชอผตงอาจจะมมากกวา 1 ชอกได เชน

Heliconia mathiasiae Danials & Stiles โ Danials Stiles Heliconia mathiasiae Danials & Stiles หมายความวา ชอวทยาศาสตรนรวมกนตงโดย Danials และ StilesHibiscus acetosellaWelw. ex Hiern. หมายความวา ชอวทยาศาสตรนตงขนโดย Welw. โดยม Hiern. เปนคนอธบาย

ลกษณะเพมเตมในภายหลง

Polyscias guilfoylei (Bull) L H Bail หมายความวา ชอวทยาศาสตรนตงขนโดย L H Bail สวน Bull นนเปนผคนพบพชชนดPolyscias guilfoylei (Bull) L.H. Bail หมายความวา ชอวทยาศาสตรนตงขนโดย L.H. Bail สวน Bull นนเปนผคนพบพชชนดน แตใชชอวทยาศาสตรอกชอหนง ซงถอวาเปนชอพอง ชอทถกตองคอชอทตงขนครงแรกเพยงชอเดยวเทานน

ชอของชนดนนโดยปกตนยมตงตามลกษณะ 4 ประการอยางใดอยางหนง คอ

1. ถนกาเนด (origin) เชน Schistosoma japonicum คาวา japonicum หมายถงประเทศญปน

2. ถนทอย (habitat) เชน Fasciola hepatica คาวา hepatica หมายถง อยในตบh 3. ลกษณะเฉพาะตว เชน Gnathostoma spinigerum คาวา spinigerum หมายถง ลกษณะหนามบรเวณลาตว

4. ตงขนเพอเปนเกยรตแกคนหรอสถานท เชน Phuwiangosaurus sirindhornae คาวา sirindhornae มาจากพระนามของ สมเดจพระเทพรตนราชสดา สยามบรมราชกมาร