Upload
dandre
View
52
Download
8
Embed Size (px)
DESCRIPTION
5.1 Domeinen van de Godsdienstpedagogiek. Tiltenberg 25 april 2009. Opbouw van dit lesblok. Domeinen van de G pedagogiek a. Parochie b. Scholen c. Gezin vespers De gidsen in de G pedagogiek a. Persoon en spiritualiteit b. Opleiding c. Accenten per domein. Verschillende verwachtingen. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
5.1 Domeinen van de Godsdienstpedagogiek
Tiltenberg 25 april 2009
Opbouw van dit lesblok
1. Domeinen van de G pedagogieka. Parochieb. Scholenc. Gezin
vespers
2. De gidsen in de G pedagogieka. Persoon en spiritualiteitb. Opleidingc. Accenten per domein
Verschillende verwachtingen Ouders die het geloof aan hun kind
willen meegeven, verwachten dat de school dit doet. De school moet alle godsdiensten en stromingen gelijkelijk behandelen. De school verwijst naar de kerk. Veel ouders zijn bang om ingelijfd te worden in de parochieclub.
Zoekende volwassenen zouden wel willen meedoen aan catechetische activiteiten, maar de parochie is vooral bezig met liturgie en het instandhouden van de status quo (uit jaren ’70).
a. Parochie als drager van de catechese
Waarom is de parochie drager? Voornaamste kenmerken P
catechese Onderdelen van Parochie catechese P catechese wordt meer Regionaal Meer gericht op doelgroepen, soms
met meenemen diaconie, liturgie en netwerk van gemeenschappen
Brede opvatting P catechese
Breder dan:a. kinderenb. sacramenten
Permanente educatie in het geloofa. van kind tot volwasseneb. zingeving door / aan volwassenenc. geestelijke begeleiding, ziel-zorgd. alles aspecten / fasen van het leven
Van verzorging naar missionair
De onderhoudspastoraal probeert bestaande zaken te continueren en te garanderen;verzorgt en houdt afhankelijk
De missionaire pastoraal ziet mensen als subjecten die bewust voor geloof kiezen en individuele weg gaan: willen gevoed worden vanuit rijke traditie
Complexe vraag – diversiteit in antwoord - 1
Aanwezig zijn in publieke domein:kunst, cultuur, maatschappelijk debat
Mensen helpen verantwoord te shoppen (op religieus gebied) – bijv. vormelingen
Impliciete en expliciete catechese:- in kerkgebouw dat open is: brochures- op website: uitleg symboliek / gebouw- rondleiding: kerst, monumentendag- intercity Pasen
Complexe vraag – diversiteit in antwoord – 2
Voorbeelden van bekering tot geloof:eigentijdse getuigen / heiligenverhalen
Inleiden / verdiepen in christelijk leven- volwassen doopleerlingen- cursus voor ‘herbeginners’- geloofscursussen voor verdieping
Workshops voor ouders die het geloof thuis aan kinderen willen doorgeven;aansluitend bij doop van het kind
Complexe vraag – diversiteit in antwoord – 3
Ouderavonden bij sacrament van kind:+ bijbelverhalen over ouder en kind
Catechese tijdens liturgie (Frankrijk) Kindercatechese tussen EC en Vormsel Sacramentencatechese sec Bijbelgroepen / Geloven nu groepen Verdiepingstrajecten rond thema
Complexe vraag – diversiteit in antwoord – 4
Catechese rond parochievernieuwing, -fusie of kerksluiting: Emmaus, Woestijn, Ballingschap, Babylon blues (Ps. 137)
Vorming tot dragers van verantwoorde-lijkheid in parochie of regio
Hogere vormen van opleiding: HBO, universitair – Tiltenberg
Meer vanuit vraag dan vanuit aanbod
Prioriteit voor Volwassenen
Grootste ‘verlegenheid’ ligt bij het geloof van volwassenen
Door levenservaringen komen vragen naar zin omhoog
Bij volwassenen hebben zich bepaalde religieuze voorstellingen vastgezet
Maar bij kinderen zijn voorstellingen nog vloeibaar / minder afleren
Geloof als vrije keuze De kerk erkent de vrije keuze: geloof
vóórleggen ipv. ópleggen (≠ Pius X) Pelgrim en bekeerling zijn voorbeelden Pelgrim 1: Religiositeit is mobiel en
heeft soms zwevende inhoud Pelgrim 2: Huiver om zich te binden aan
een gemeenschap / vaste overtuigingen
Factoren die meespelen
Autonomie Eigen ervaring Sociale omgeving Moment in het leven Het ‘belang’ voor eigen leven Beschikbare tijd
Religieuze volwassenheid wordt benaderd wanneer:
Het geloof aan het leven steeds meer zin geeft, het leven verheldert
De mens vertrouwen krijgt in de God van het leven en duisternis / crisis weet te overwinnen
De mens het leven aanvaardt als iets dat men gekregen heeft, waarvan men niet zelf de oorsprong is.
Volwassenencatechese : methode? A
God zelf wil de ontplooiing van de volwassen mens: Gloria Dei vivens homo
Catechese is wezenlijk inculturatie in de wereld van de volwassenen (Fossion)
Minder doctrineel, meer verhalend en ‘voorstellend’ (proposer la foi)
Vooral symboolcatechese: taal geven voor communicatie met God.
Volwassenencatechese : methode? B
Permanente vorming nodig: volwassen worden is blijvende opgave
Men heeft begeleiding nodig Actieve vormen van leren Creatief vorm geven aan eigen leven Creatieve herinterpretatie van het
gebeuren in Jezus Christus
Volwassenencatechese : methode? C
Eerste inhoud van volwas. catechese is de eigen zoektocht van deelnemers
Ambivalentie bij volwassenen- niet eigen levensweg ontkennen- niet gekomen om zich te binden- wel zoeken ze overstijgend element in hun levensweg- wel plek om zin op te sporen
Volwassenencatechese : methode? D
- Stellen zekerheden te discussievanuit hun eigen vooronderstellingen
- Ze bevragen zichzelf en de kerk- Respect voor hun levensweg sluit niet
uit dat er ook vaste punten worden aangeboden die richting geven
- Wisselwerking individualiteit en traditie (universaliteit)
Vormen van Volw. catechese
1. Ad hoc, ‘verplicht’: bij sacramenten;avonden meestal te praktisch of juist te theoretisch
2. Zelf gekozen – met diverse doelen:a. eigen vorming en spiritualiteitb. toerusting om iets te gaan doenc. verschuiving in ‘pastorale school’ van ‘b’ naar ‘a’ – kort en modulair.
Kindercatechese
Noodzakelijk aanvulling voor school en ouders
Ontmoeting met andere kinderen Nadruk op verhaal, beleving en spel –
aanvulling op ‘gewone liturgie’ Gouden leeftijd tussen EC en Vormsel Ki Ca leidt binnen in geloof en kerk
Sacramenten catechese
Vorm van mystagogische catechese: - binnenleiden in geheim dat leven is: Gods liefdesverhaal met de mensen- antwoord op verlangen van de mens
Gods wil komt op een transformerende wijze tegemoet aan het verlangen van de mens
Wezenlijk in Sacr catechese Jezus Christus is het oersacrament:
Zijn levensgeschiedenis brengt de mens in contact met God
De Geest wordt werkzaam in de mens 1. inleiding in basis van geloof 2. ontdekken diepere betekenis van
dit sacrament voor eigen leven 3. link van dit sacrament met Christus
Deze drieslag toepassen op sacramenten catechese
Doop van kind EC Vormsel Huwelijk Doop van volwassene –
catechumenaatGeloof onder woorden; Katholiek basis-boek voor volwassenen. KBS 2009.
Catecheten in de parochie
Meestal vrijwilligers, enkele pastor
1. Organisatie2. Soorten bijeenkomsten3. Taken en kwaliteiten
verdeeld over drie niveaus
Organisatie
Regelmatig bij elkaar komen met alle catecheten in de parochie
Niet alleen planning en afspraken Maar ook uitwisseling van vreugde en
moeite, nieuwe impulsen, verdieping Gemeenschappelijke visie – estafette Ook KND en GezinsViering erbij
Soort bijeenkomsten
Startbijeenkomst voor werkjaar – niet verwarren met startzondag regio
Thema vergaderingen: jaarthema, ander thema, organisatorische vraag
Inhoudelijke voorbereiding activiteiten Evaluatie vergadering : per project en
werkveld : belangrijk voor leerproces.
Nieuw project / jaarprogramma
Drie vragen1. Wie nemen initiatief? Waar denken
we aan? Wie zijn bondgenoot?2. Wie willen we bereiken? Doelgroep.
Hoe bereiken we die groep? Werving3. Waarom doen we dit? Wat willen we
uiteindelijk bereiken? Wat betekent dit voor het leven van beoogde mensen?
Doelgroepen in 4 typenschema Ton Berns
Bestaand of nieuwe aanbod? Bestaande doelgroep of nieuwe?
Bestaande doelgroep zijn vrijwilligers en trouwe kerkgangers of deelnemers aan langlopende catechese groepen; dit geldt ook voor protestantse gasten
Dit levert vier kwadranten op.
Taken en kwaliteitenop drie niveaus
Uitvoerders in parochies :vrijwilligers zonder veel toerusting
Organisatie van leerprocessen / aansturing en coördinatie :hoogopgeleide vrijwilligers / pastor
Scheppen van voorwaarden in groter verband (bisdom, dekenaat, regio) :professionele catecheten
De scholen
Basis onderwijs:Identiteitsbegeleiders (Arcade Cilon):- stimuleren lessen G en Levensb.- bevorderen kath. identiteit school
Voortgezet onderwijs- vakleerkrachten G en Levensb.- Bis. Ged.Onder spreekt met directie en vakleerkrachten
Kansen voor parochierichting basisscholen
Toelichting bij kerststal in week vóór Kerst – per klas, onder en miidenbouw – juf en ouders goed voorbereiden
Toelichting bij kruisweg in Goede week – voor bovenbouw
Kerk beschikbaar stellen voor schoolvie-ring – voorbereiding bij school
Gastlessen pastor op school
Thuis – vergeten kans Belangrijk om ouders toe te rusten om
zelf een stuk geloofsopvoeding te doen:Koffertjes van KBS – bisdom Utrecht
Gesprekken van groepen ouders thuis:Na doopsel groep – op afstand begeleid door pastor of catecheet
Rol v. grootouders in geloofsopvoeding van kleinkinderen
Take home opdracht
1. Wat is de eigenheid van de parochiecatechese?
2. Geef enkele voorbeelden – niet uit de sacramentencatechese
3. Waarom noemen we parochie-catechese mystagogisch?
Emmausverhaal – Zes werkwoorden voor dialoog met samenleving