1

54 รปแบบการสอนส าหรบผสอนมออาชพ

1.การจดการเรยนรแบบใชค าถาม (Questioning Method) แนวคด เปนกระบวนการเรยนรทมงพฒนากระบวนการทางความคดของผเรยน โดยผสอนจะปอนค าถามในลกษณะตาง ๆ ทเปนค าถามทด สามารถพฒนาความคดผเรยน ถามเพอใหผเรยนใชความคดเชงเหตผล วเคราะห วจารณ สงเคราะห หรอ การประเมนคาเพอจะตอบค าถามเหลานน

การจดกจกรรมการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนรแบบใชค าถามมขนตอนส าคญดงตอไปน 1. ขนวางแผนการใชค าถาม ผสอนควรจะมการวางแผนไวลวงหนาวาจะใชค าถามเพอวตถประสงคใด รปแบบหรอประการใดทจะสอดคลองกบเนอหาสาระและวตถประสงคของบทเรยน 2. ขนเตรยมค าถาม ผสอนควรจะเตรยมค าถามทจะใชในการจดกจกรรมการเรยนร โดยการสรางค าถามอยางมหลกเกณฑ 3. ขนการใชค าถาม ผสอนสามารถจะใชค าถามในทกขนตอนของการจดกจกรรมการเรยนรและอาจจะสรางค าถามใหมทนอกเหนอจากค าถามทเตรยมไวกได ทงนตองเหมาะสมกบเนอหาสาระและสถานการณนน ๆ 4. ขนสรปและประเมนผล 4.1 การสรปบทเรยนผสอนอาจจะใชค าถามเพอการสรปบทเรยนกได 4.2 การประเมนผล ผสอนและผเรยนรวมกนประเมนผลการเรยนร โดยใชวธการประเมนผลตามสภาพจรง ประโยชน 1. ผเรยนกบผสอนสอความหมายกนไดด 2. ชวยใหผเรยนเขารวมกจกรรมไดอยางมประสทธภาพ 3. สรางแรงจงใจและกระตนความสนใจของผเรยน 4. ชวยเนนและทบทวนประเดนส าคญของสาระการเรยนรทเรยน 5. ชวยในการประเมนผลการเรยนการสอน ใหเขาใจความสนใจทแทจรงของผเรยน และวนจฉยจดแขงจดออนของผเรยนได 6. ชวยสรางลกษณะนสยการชอบคดใหกบผเรยน ตลอดจนนสยใฝรใฝเรยนตลอดชวต

2

2.วธสอนแบบโมเดลซปปา แนวคด การจดการเรยนการสอนโดยใชโมเดลซปปา เปนแนวคดของทศนา แขมมณ ทกลาววา ซปปา (CIPPA) เปนหลกการซงสามารถน าไปเปนหลกในการจดกจกรรมการเรยนรตาง ๆ ใหแกผเรยน การจดกระบวนการเรยนการสอนตามหลก “CIPPA” สามารถใชวธการและกระบวนการทหลากหลาย อาจจดเปนแบบแผนไดหลายรปแบบ CIPPA MODEL เปนวธหนงในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ เปนรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอน ทมงเนนใหนกเรยนศกษาคนควา รวบรวมขอมลดวยตนเอง การมสวนรวมในการสรางคามร การมปฏสมพนธกบผอน และการแลกเปลยนความร การไดเคลอนไหวทางกาย การเรยนรกระบวนการตาง ๆ และการน าความรไปประยกตใช การจดการเรยนการสอนแบบ CIPPA MODEL มาจากแนวคดหลก 5 แนวคด ซงเปนแนวคดพนฐานในการจดการศกษา ไดแก 1. แนวคดการสรางสรรคความร (Contructivism) 2. แนวคดเรองกระบวนการกลมและการเรยนแบบรวมมอ (Group Process and Cooperative Learning) 3. แนวคดเกยวกบความพรอมในการเรยนร (Learning Readiness) 4. แนวคดเกยวกบการเรยนรกระบวนการ (Process Learning) 5. แนวคดเกยวกบการถายโอนการเรยนร (Transfer of Learning) การจดกจกรรมการเรยนร ในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชแบบโมเดลซปปา (CIPPA MODEL) ตามรปแบบของ ทศนาแขมมณ มขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรดงน ขนท 1 การทบทวนความรเดม ขนนเปนการดงความรเดมของผเรยนในเรองทจะเรยน เพอชวยใหผเรยนมความพรอมในการเชอมโยงความรใหมกบความรเดมของตน ซงผสอนอาจใชวธการตาง ๆ ไดอยางหลากหลาย เชน ผสอนอาจใชการสนทนาซกถามใหผเรยนเลาประสบการณเดม หรอใหผเรยนแสดงโครงความรเดม (Graphic Organizer) ของตน ขนท 2 การแสวงหาความรใหม ขนนเปนการแสวงหาขอมลความรใหมของผเรยนจากแหลงขอมล หรอแหลงความรตาง ๆ ซงผสอนอาจจดเตรยมมาใหผเรยนหรอใหค าแนะน าเกยวกบแหลงขอมลตาง ๆ เพอใหผเรยนไปแสวงหากไดในขนนผสอนควรแนะน าแหลงความรตาง ๆ ใหแกผเรยนตลอดทงจดเตรยมเอกสารสอตาง ๆ ขนท 3 การศกษาท าความเขาใจขอมล / ความรใหม และเชอมโยงความรใหมกบความรเดม ขนนเปนขนทผเรยนศกษาและท าความเขาใจกบขอมล / ความรทหามาได ผเรยนสรางความหมายของขอมล / ประสบการณใหม ๆ โดยใชกระบวนตาง ๆ ดวยตนเอง เชน ใชกระบวนการคด กระบวนการกลมในการอภปราย และสรปความเขาใจเกยวกบขอมลนน ๆ ซงจ าเปนตองอาศยการเชอมโยงกบความรเดม

3

ในขนน ผสอนควรใชกระบวนการตาง ๆ ในการจดกจกรรม เชน กระบวนการคด กระบวนการกลม กระบวนการแสวงหาความร กระบวนการแกปญหา กระบวนการสรางลกษณะนสย กระบวนการทกษะทางสงคม ฯลฯ เพอใหผเรยนสรางความรขนมาดวยตนเอง ขนท 4 การแลกเปลยนความรความเขาใจกบกลม ขนนเปนขนทผเรยนอาศยกลมเปนเครองมอในการตรวจสอบความรวมทงขยายความรความเขาใจของตนใหกวางขน ซงจะชวยใหผเรยนไดแบงปนความรความเขาใจของตนเองแกผอน และไดรบประโยชนจากความร ความเขาใจของผอนไปพรอม ๆ กน ขนท 5 การสรปและจดระเบยบความร ขนนเปนขนของการสรปความรทไดรบทงหมด ทงความรเดมและความรใหม และจดสงทเรยนใหเปนระบบระเบยบ เพอใหผเรยนจดจ าสงทเรยนรไดงาย ผสอนควรใหผเรยนสรปประเดนส าคญประกอบดวยมโนทศนหลก และมโนทศนยอยของความรทงหมด แลวน ามาเรยบเรยงใหไดสาระส าคญครบถวน ผสอนอาจใหผเรยนจดเปนโครงสรางความร จะชวยใหจดจ าขอมลไดงาย ขนท 6 การปฏบตและ / หรอการแสดงผลงาน ขนนจะชวยใหผเรยนไดมโอกาสแสดงผลงานการสรางความรของตนใหผอนรบร เปนการชวยใหผเรยนไดตอกย าหรอตรวจสอบความเขาใจของตน และชวยสงเสรมใหผเรยนใชความคดสรางสรรค แตหากตองมการปฏบตตามขอมลทได ขนนจะเปนขนปฏบต และมการแสดงผลงานทไดปฏบตดวย ในขนนผเรยนสามารถแสดงผลงานดวยวธการตาง ๆ เชน การจดนทรรศการ การอภปราย การแสดงบทบาทสมมต เรยงความ วาดภาพ ฯลฯ และอาจจดใหมการประเมนผลงานโดยมเกณฑทเหมาะสม ขนท 7 การประยกตใชความร ขนนเปนขนของการสงเสรมใหผเรยนไดฝกฝนการน าความรความเขาใจของตนไปใชในสถานการณตาง ๆ ทหลากหลาย เพมความช านาญ ความเขาใจ ความสามารถในการแกปญหาและความจ าในเรองนน ๆ เปนการใหโอกาสผเรยนใชความรใหเปนประโยชน เปนการสงเสรมความคดสรางสรรค หลงจากประยกตใชความร อาจมการน าเสนอผลงานจากการประยกตอกครงกได หรออาจไมมการน าเสนอผลงานในขนท 6 แตน าความมารวม แสดงในตอนทายหลงขนการประยกตใชกได เชนกน

ขนท 1-6 เปนกระบวนการของการสรางความร (Construction of Knowledge) ขนท 7 เปนขนตอนทชวยใหผเรยนน าความรไปใช (Application) จงท าใหรปแบบนมคณสมบตครบตามหลก CIPPA ประโยชน 1. ผเรยนรจกการแสวงหาขอมล ขอเทจจรงจากแหลงการเรยนรตาง ๆ เพอน ามาใชในการเรยนร 2. ผเรยนไดฝกทกษะการคดทหลากหลาย เปนประสบการณทจะน าไปใชไดในการด าเนนชวต 3. ผเรยนมประสบการณในการแลกเปลยนความรความเขาใจกบสมาชกภายในกลม

4

3.วธสอนแบบโครงงาน(Project Method) แนวคด เปนวการจดการเรยนรทใหผเรยนไดศกษาคนควา หรอปฏบตงานตามหวขอทผเรยนสนใจ ซงผเรยนจะตองฝกกระบวนการท างานอยางมขนตอน มการวางแผนในการท างานหรอการแกปญหาอยางเปนระบบ จนการด าเนนงานส าเรจลลวงตามวตถประสงค สงผลใหผเรยนมทกษะการเรยนรอยางหลากหลาย อนเปนประสบการณตรงทมคณคา สามารถน าไปประยกตใชในการด าเนนงานตาง ๆ ไดวการสอนโครงงานสามารถสอนตอเนองกบวสอนแบบบรณาการได ทงในรปแบบบรณาการภายในกลมสาระการเรยนร และบรณาการระหวางกลมสาระการเรยนร เพอใหผเรยนไดน าองคความรและประสบการณทไดมาบรณาการเพอท าโครงงาน การจดกจกรรมการเรยนร 1. ขนก าหนดปญหา หรอส ารวจความสนใจ ผสอนเสนอสถานการณหรอตวอยางทเปนปญหาและกระตนใหผเรยนหาวการแกปญหาหรอยวยใหผเรยนมความตองการใครเรยนใครร ในเรองใดเรองหนง 2. ขนก าหนดจดมงหมายในการเรยน ผสอนแนะน าใหผเรยนก าหนดจดมงหมายใหชดเจนวาเรยนเพออะไร จะท าโครงงานนนเพอแกปญหาอะไร ซงท าใหผเรยนก าหนดโครงงานแนวทางในการด าเนนงานไดตรงตามจดมงหมาย 3. ขนวางแผนและวเคราะหโครงงาน ใหผเรยนวางแผนแกปญหา ซงเปนโครงงานเดยวหรอกลมกได แลวเสนอแผนการด าเนนงานใหผสอนพจารณา ใหค าแนะน าชวยเหลอและขอเสนอแนะการวางแผนโครงงานของผเรยน ผเรยนเขยนโครงงานตามหวขอซงมหวขอส าคญ (ชอโครงงาน หลกการและเหตผลวตถประสงคหรอจดมงหมาย เจาของโครงการ ทปรกษาโครงการ แหลงความร สถานทด าเนนการ ระยะเวลาด าเนนการ งบประมาณ วธด าเนนการ เครองมอทใช ผลทคาดวาจะไดรบ) 4. ขนลงมอปฏบตหรอแกปญหา ใหผเรยนลงมอปฏบตหรอแกปญหาตามแผนการทก าหนดไวโดยมผสอนเปนทปรกษา คอยสงเกต ตดตาม แนะน าใหผเรยนรจกสงเกต เกบรวบรวมขอมล บนทกผลด าเนนการดวยความมานะอดทน มการประชมอภปราย ปรกษาหารอกนเปนระยะ ๆ ผสอนจะเขาไปเกยวของเทาทจ าเปน ผเรยนเปนผใชความคด ความร ในการวางแผนและตดสนใจท าดวยตนเอง 5. ขนประเมนผลระหวาปฏบตงาน ผสอนแนะน าใหผเรยนรจกประเมนผลกอนด าเนนการระหวางด าเนนการและหลงด าเนนการ คอรจกพจารณาวากอนทจะด าเนนการมสภาพเปนอยางไร มปญหาอยางไรระหวางทด าเนนงานตามโครงงานนน ยงมสงใดทผดพลาดหรอเปนขอบกพรองอย ตอแกไขอะไรอกบาง มวธแกไขอยางไร เมอด าเนนการไปแลวผเรยนมแนวคดอยางไร มความพงพอใจหรอไม ผลของการด าเนนการตามโครงงาน ผเรยนไดความรอะไร ไดประโยชนอยางไร และสามารถน าความรนนไปพฒนาปรบปรงงานไดอยางดยงขน หรอเอาความรนนไปใชในชวตไดอยางไร โดยผเรยนประเมนโครงงานของตนเองหรอเพอนรวมประเมน จากนนผสอนจงประเมนผลโครงงานตามแบบประเมน ซงผปกครองอาจจะมสวนรวมในการประเมนดวยกได 6. ขนสรป รายงานผล และเสนอผลงาน เมอผเรยนท างานตามแผนและเกบขอมลแลว

ตองท าการวเคราะหขอมล สรปและเขยนรายงานเพอน าเสนอผลงาน ซงนอกเหนอจากรายงานเอกสารแลว อาจมแผนภม แผนภาพ กราฟ แบบจ าลอง หรอของจรงประกอบการน าเสนอ อาจจดไดหลายรปแบบ เชน จด

5

นทรรศการ การแสดงละคร ฯลฯ ประโยชน 1. เปนการสอนทมงใหผเรยนมบทบาท มสวนรวมในการจดกระบวนการเรยนรไดปฏบตจรงคดเอง ท าเอง อยางละเอยดรอบคอบ อยางเปนระบบ 2. ผเรยนรจกวแสวงหาขอมล สรางองคความรและสรปความรไดดวยตนเอง 3. ผเรยนมทกษะในการแกปญหา มทกษะกระบวนการในการท างาน มทกษะการเคลอนไหวทางกาย 4. ผเรยนไดฝกกระบวนการกลมสมพนธ ท างานรวมกนกบผอนได 5. ฝกความเปนประชาธปไตย คอการรบฟงความคดเหนซงกนและกน มเหตผล มการยอมรบในความร ความสามารถซงกนและกน 6. ผเรยนไดฝกลกษณะนสยทดในการท างาน เชน การจดบนทกขอมล การเกบขอมลอยางเปนระบบ ความรบผดชอบ ความซอตรง ความเอาใจใส ความขยนหมนเพยรในการท างาน รจกท างานอยางเปนระบบ ท างานอยางมแผน ใชเวลาวางใหเปนประโยชน 7. ผเรยนเกดความคดรเรมสรางสรรค และสามารถน าความร ความคด หรอแนวทางทไดไปใชในการแกปญหาในชวต หรอในสถานการณอน ๆ ได

6

4. การจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน แนวคด เปนกระบวนการจดการเรยนรทเรมตนจากปญหาทเกดขนโดยสรางความรจากกระบวนการท างานกลม ตวปญหาจะเปนจดตงตนของกระบวนการเรยนร และเปนตวกระตนการพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล และการสบคนหาขอมลเพอเขาใจกลไกของตวปญหา รวมทงวธการแกปญหา การจดกจกรรมการเรยนร ขนตอนการจดการเรยนร 1. ขนท 1 ก าหนดปญหาจดสถานการณตาง ๆ กระตนใหผเรยนเกดความสนใจ มองเหนปญหาก าหนดสงทเปนปญหาทผเรยนอยากรอยากเรยน และเกดความสนใจทจะคนหาค าตอบ 2. ท าความเขาใจกบปญหา ผเรยนจะตองสามารถอธบายสงตาง ๆ ทเกยวขอกบปญหาได 3. ด าเนนการศกษาคนควา ก าหนดสงทตองการเรยนและด าเนนการศกษาคนควาอยางหลากหลาย 4. สงเคราะหความร ผเรยนน าความรทไดคนความาแลกเปลยนเรยนรรวมกน อภปรายผลและสงเคราะหความรทไดมาวามความเหมาะสมหรอไม 5. สรปและประเมนคาของค าตอบ ผเรยนแตละกลมสรปสรปผลงานของกลมตนเอง ประเมนผลงานวาขอมลทไดศกษาคนความความเหมาะสมเพยงใด โดยการตรวจสอบแนวคดภายในกลมของตนเองอยางอสระ ทกกลมรวมกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาอกครง 6. น าเสนอและประเมนผลงาน ผเรยนน าขอมลทไดมาจดระบบองคความรและน าเสนอในรปแบบผลงานทหลากหลาย ผเรยนทกคนและผเกยวของกบปญหา รวมกนประเมนผลงาน ประโยชน มงเนนพฒนาผเรยนในดานทกษะและกระบวนการเรยนร และพฒนาผเรยนใหสามารถเรยนรโดยการชน าตนเอง ซงผเรยนจะไดฝกฝนการสรางองคความรโดยผานกระบวนการคดดวยการแกปญหาอยางมความหมายตอผเรยน

7

5. การจดการเรยนรแบบคนพบ (Discovery Method) แนวคด

เปนกระบวนการเรยนรทเนนใหผเรยนคนหาค าตอบ หรอความรดวยตนเอง โดยผสอนจะเปนผสรางสถานการณในลกษณะทผเรยนจะเผชญกบปญหา ซงในการแกปญหานน ผเรยนจะใชกระบวนการทตรงกบธรรมชาตของวชาหรอปญหานน เชนผเรยนจะศกษาปญหาทางชววทยา กจะใชวธเดยวกนกบนกชววทยาศกษา หรอผเรยนจะศกษาปญหาประวตศาสตร กจะใชวธการเชนเดยวกบนกประวตศาสตรศกษา ดงนน จงเปนวธจดการเรยนรทเนนกระบวนการ เหมาะส าหรบวชาวทยาศาสตร คณตศาสตร แตกสามารถใชกบวธอน ๆ ได ในการแกปญหานน ผเรยนจะตองน าขอมลท าการวเคราะห สงเคราะห และสรปเพอใหไดขอคนพบใหมหรอเกดความคดรวบยอดในเรองนน

การจดกจกรรมการเรยนร

การจดการเรยนรแบบคนพบเนนใหผเรยนคนหาค าตอบหรอความรดวยตนเอง ซงผเรยนจะใชวธการหรอกระบวนการตาง ๆ ทเหนวามประสทธภาพและตรงกบธรรมชาตของวชา หรอปญหา ดงนนจงมผน าเสนอวธการการจดการเรยนรไวหลากหลาย เชน การแนะใหผเรยนพบหลกการทางคณตศาสตรดวยตนเองโดยวธอปนย การทผเรยนใชกระบวนการแกปญหาแลวน าไปสการคนพบ มการก าหนดปญหา ตงสมมตฐานและรวบรวมขอมล ทดสอบสมมตฐานและสรปขอคนพบ ซงอาจใชวธการเกบขอมลจากการทดลองดวย การทผสอนจดโปรแกรมไวใหผเรยนใชการคดแบบอปนยและนรนยในเรองตางๆ กสามารถไดขอคนพบดวยตนเอง ผสอนจะเปนผใหค าปรกษา แนะน าหรอกระตนใหผเรยนใชวธหรอกระบวนการทเหมาะสม

จากเหตผลดงกลาว ขนตอนการเรยนรจงปรบเปลยนไปตามวธหรอกรอบกระบวนการตางๆทใช แตในทนจะเสนอผลการพบความร ขอสรปใหม ดวยการคดแบบอปนยและนรนย

การจดการเรยนรแบบคนพบมขนตอนส าคญดงตอไปน

1. ขนน าเขาสบทเรยน

ผสอนกระตนและเราความสนใจของผเรยนใหสนใจทจะศกษาบทเรยน

2. ขนเรยนร ประกอบดวย

2.1 ผสอนใชวธจดการเรยนร แบบอปนยในตอนแรก เพอใหผเรยนคนพบขอสรป

2.2 ผสอนใชวธตดการเรยนร แบบนรนย เพอใหผเรยนน าขอสรปทไดในขอ 2 ไปใชเพอเรยนรหรอคนพบขอสรปใหมในตอนทสอง โดยอาศยเทคนคการซกถาม โตตอบ หรออภปรายเพอเปนแนวทางในการคนพบ

2.3 ผเรยนสรปขอคนพบหรอความคดรวบยอดใหม

8

3. ขนน าไปใช

ผสอนใหผเรยนน าเสนอแนวทางการน าขอคนพบทไดไปใชในการแกปญหา อาจใชวธการใหท าแบบฝกหดหรอแบบทดสอบหลงเรยน เพอประเมนผลวาผเรยนเกดการเรยนรจรงหรอไม

ประโยชน

1. ชวยใหผเรยนคดอยางมเหตผล

2. ชวยใหผเรยนคนพบสงทคนพบไดนานและเขาใจอยางแจมแจง

3. ผเรยนมความมนใจ เพราะไดเรยนรสงใหมอยางเขาใจจรง

4. ชวยใหผเรยนมพฒนาการทางดานความคด

5. ปลกฝงนสยรกการอาน คนควาเพอหาค าตอบดวยตนเอง

6. กอใหเกดแรงจงใจ ความพงพอใจในตนเองตอการเรยนสง

7. ผเรยนรวธสรางความรดวยตนเอง เชน การหาขอมล การวเคราะหและสรปขอความร

8. เหมาะสมกบผเรยนทฉลาด มความเชอมนในตนเองและมแรงจงใจสง

9

6. การจดการเรยนรแบบนรนย (Deductive Method)

แนวคด

กระบวนการทผสอนจดการเรยนรใหผเรยนมความเขาใจเกยวกบกฎ ทฤษฎ หลกเกณฑ ขอเทจจรงหรอขอสรปตามวตถประสงคในบทเรยน จากนนจงใหตวอยางหลายๆตวอยาง หรออาจใหผเรยนฝกการน าทฤษฎ หลกการ หลกเกณฑ กฎหรอขอสรปไปใชในสถานการณทหลากหลาย หรออาจเปนหลกลกษณะใหผเรยนหาหลกฐานเหตผลมาพสจนยนยนทฤษฎ กฎหรอขอสรปเหลานน การจดการเรยนรแบบนจะชวยใหผเรยนเปนคนมเหตผล ไมเชออะไรงายๆ และมความเขาใจในกฎเกณฑ ทฤษฎ ขอสรปเหลานนอยางลกซง การสอนแบบนอาจกลาวไดวา เปนการสอนจากทฤษฎหรอกฎไปสตวอยางทเปนรายละเอยด

การจดกจกรรมการเรยนร

การสอนแบบนรนยมขนตอนส าคญดงตอไปน

1. ขนก าหนดขอบเขตของปญหา เปนการน าเขาสบทเรยนโดยการเสนอปญหาหรอระบสงท

จะสอนในแงของปญหา เพอยวยใหผเรยนเกดความสนใจทจะหาค าตอบ ปญหาทจะน าเสนอควรจะเกยวของกบสถานการณของชวตและเหมาะสมกบวฒภาวะของผเรยน

2. ขนแสดงและอธบายทฤษฎ หลกการ เปนการน าเอาทฤษฎ หลกการ กฎ ขอสรปทตองการสอนมาใหผเรยนเกดการเรยนรทฤษฎ หลกการนน

3. ขนใชทฤษฎ หลกการ เปนขนทผเรยนจะเลอกทฤษฎ หลกการ กฎ ขอสรป ทไดจากการเรยนรมาใชในการแกปญหาทก าหนดไวได

4. ขนตรวจสอบและสรป เปนขนทผเรยนจะตรวจสอบและสรปทฤษฎ หลกการ กฎ ขอสรปหรอนยามทใชวาถกตอง สมเหตสมผลหรอไม โดยอาจปรกษาผสอน หรอคนควาจากต าราตางๆ หรอจากการทดลอง ขอสรปทไดพสจนหรอตรวจสอบวาเปนจรง จงจะเปนความรทถกตอง

5. ขนฝกปฏบต เมอผเรยนเกดความเขาใจในทฤษฎ หลกการ กฎ ขอสรป พอสมควรแลว ผสอนเสนอสถานการณใหมใหผเรยนฝกน าความรมาประยกตใชในสถานการณใหมๆทหลากหลาย

ประโยชน

1. เปนวธการทชวยในการถายทอดเนอหาสาระไดงาย รวดเรวและไมยงยาก

2. ใชเวลาในการจดการเรยนรไมมากนก

10

3. ฝกใหผเรยนรไดน าเอาทฤษฎ หลกการ กฎ ขอสรปหรอนยามไปใชในสถานการณใหมๆ

4. ใชไดผลดในการจดการเรยนรวชาศลปศกษาและคณตศาสตร

5. ฝกใหผเรยนมเหตผล ไมเชออะไรงายๆ โดยไมมการพสจนใหเหนจรง

7. การจดการเรยนรแบบอปนย (Induction Method)

แนวคด

กระบวนการทผสอนจากรายละเอยดปลกยอย หรอจากสวนยอยไปหาสวนใหญ หรอกฎเกณฑ หลกการ ขอเทจจรงหรอขอสรป โดยการน าเอาตวอยางขอมล เหตการณ สถานการณหรอปรากฏการณ ทมหลกการแฝงอยมาใหผเรยนศกษา สงเกต ทดลอง เปรยบเทยบหรอวเคราะหจนสามารถสรปหลกการหรอกฎเกณฑไดดวยตนเอง

การจดกจกรรมการเรยนร

การจดการเรยนรแบบอปนยมขนตอนส าคญดงตอไปน

1. ขนเตรยมการ เปนการเตรยมตวผเรยน ทบทวนความรเดมหรอปพนฐานความร

2. ขนเสนอตวอยาง เปนขนทผสอนน าเสนอตวอยางขอมล สถานการณ เหตการณ ปรากฏการณ หรอแนวคดใหผเรยนไดสงเกตลกษณะและคณสมบตของตวอยางเพอพจารณาเปรยบเทยบสรปเปนหลกการ แนวคด หรอกฎเกณฑ ซงการน าเสนอตวอยางควรเสนอหลายๆตวอยางใหมากพอทผเรยนสามารถสรปเปนหลกการหรอหลกเกณฑตางๆได

3. ขนเปรยบเทยบ เปนขนทผเรยนท าการสงเกต คนควา วเคราะห รวบรวม เปรยบเทยบความคลายคลงกนขององคประกอบในตวอยาง แยกแยะขอแตกตาง มองเหนความสมพนธในรายละเอยดทเหมอนกน ตางกน

ในขนนหากตวอยางทใหแกผเรยนเปนตวอยางทด ครอบคลมลกษณะหรอคณสมบตส าคญๆของหลกการ ทฤษฎกยอมจะชวยใหผเรยนสามารถศกษาและวเคราะหไดตรงตามวตถประสงคไดอยางรวดเรว แตหากผเรยนไมประสบความส าเรจ ผสอนอาจใหขอมลเพมเตม หรอใชวธกระตนใหผเรยนไดคดคนตอไป โดยการตงค าถามกระตนแตไมควรใหในลกษณะบอกค าตอบ เพราะวธสอนนมงใหผเรยนไดคด ท าความเขาใจดวยตนเอง ควรใหผเรยนไดรวมกนคดวเคราะหเปนกลมยอย เพอจะไดแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน โดยเนนใหผเรยนทกคนมสวนรวม ในการอภปรายกลมอยางทวถง และผสอนไมควรรบรอนหรอเรงเราผเรยนจนเกนไป

11

4. ขนกฎเกณฑ เปนการใหผเรยนน าขอสงเกตตางๆ จากตวอยางมาสรปเปนหลกการ กฎเกณฑหรอนยามดวยตวผเรยนเอง

5. ขนน าไปใช ในขนนผสอนจะเตรยมตวอยางขอมล สถานการณ เหตการณ ปรากฏการณหรอความคดใหมๆ ทหลากหลายมาใหผเรยนใชในการฝกความร ขอสรปไปใช หรอ ผสอนอาจใหโอกาสผเรยนชวยกนยกตวอยางจากประสบการณของผเรยนเองเปรยบเทยบกได เปนการสงเสรมใหผเรยนน าความรทไดรบไปใชในชวตประจ าวน และจะท าใหผเรยนเกดความเขาใจอยางลกซงยงขน รวมทงเปนการทดสอบความเขาใจของผเรยนวาหลกการทไดรยนน สามารถน าไปใชแกปญหาและท าแบบฝกหดไดหรอไมหรอเปนการประเมนวาผเรยนไดบรรลวตถประสงคทตงไวหรอไมนนเอง

ประโยชน

1. เปนวธการทท าใหผเรยนสามารถคนพบความรดวยตนเอง ท าใหเกดความเขาใจและจดจ าไดนาน

2. เปนวธการทฝกใหผเรยนไดพฒนาทกษะการสงเกต คดวเคราะห เปรยบเทยบ ตามหลกตรรกศาสตรและหลกวทยาศาสตร สรปดวยตนเองอยางมเหตผลอนจะเปนเครองมอส าคญของการเรยนร ซงใชไดดกบการวชาวทยาศาสตร

3. เปนวธการทผเรยนไดทงเนอหาความร และกระบวนการซงผเรยนสามารถน าไปใชประโยชนในการเรยนรเรองอนๆได

12

8. การพฒนาทกษะ/กระบวนการแกปญหา

แนวคด

การพฒนาทกษะ/กระบวนการแกปญหา โดยการจดสถานการณ หรอปญหา หรอเกมสทนาสนใจ ทาทายใหอยากคดอาจเรมดวยปญหาทผเรยนสามารถใชความรทเรยนมาแลวมาประยกตกอน ตอจากนนจงเพมสถานการณหรอปญหาทแตกตางจากทเคยพบมา

การจดกจกรรมการเรยนร

กระบวนการแกปญหาม 4 ขนตอน

1. ท าความเขาใจปญหาหรอวเคราะหปญหา

2. วางแผนแกปญหา

3. ด าเนนการแกปญหา

4. ตรวจสอบหรอมองยอนกลบ

ประโยชน

เพอใหผเรยนมความเขาใจกระบวนการและพฒนาทกษะ เนนฝกวเคราะหแนวคดอยางหลากหลาย

9. การพฒนาทกษะ/กระบวนการใหเหตผล

แนวคด

เปนการจดสถานการณหรอปญหาทนาสนใจใหผเรยนไดลงมอปฏบต ผสอนจะใชค าถามกระตน ดวยค าวา ท าไม อยางไร เพราะเหตใด เปนตน พรอมทงใหขอคดเพมเตม เชน “ถา......แลว ผเรยนคดวา จะเปนอยางไร” เหตผลทไมสมบรณตองไมตดสนวาไมถกตอง แตใชค าพดเสรมแรงใหก าลงใจ เชน “ค าตอบทนกเรยนใหมบางสวนถกตอง นกเรยนคนใดจะอธบายหรอใหเหตผลเพมเตมของเพอนไดอกบาง” เพอใหผเรยนมการเรยนรรวมกนมากขน

การจดกจกรรมการเรยนร

วธการจดการเรยนร

1. ใหนกเรยนพบกบโจทยปญหาทนาสนใจเปนปญหาทไมยากเกนทนกเรยนจะคดและใหเหคผลของค าตอบได

2. ผเรยนมโอกาส มอสระในการแสดงความคดเหนในการใชและใหเหคผลของตนเอง

13

3. ผสอนชวยสรปและชแจงใหผเรยนเขาใจวาเหตผลของผเรยนถกตองตามหลกเกณฑหรอไม ขาดตกบกพรองอยางไร

ประโยชน

การพฒนาทกษะ/กระบวนการใหเหตผล เพอสงเสรมใหผเรยนสามารถคดอยางมเหตผลและรจกใหเหตผลและรวมกนหาค าตอบ

10. การพฒนาทกษะ/กระบวนการสอสาร การสอความหมายทางคณตศาสตร และการน าเสนอ

แนวคด

เปนการฝกทกษะใหผเรยนรจกคดวเคราะหปญหา สามารถเขยนปญหาในรปแบบของตาราง กราฟหรอขอความ เพอสอสารความสมพนธของจ านวนเหลานน

การจดกจกรรมการเรยนร

การพฒนาทกษะ/กระบวนการสอสาร การสอความหมายทางคณตศาสตร และการน าเสนอมแนวทางดงน

1. ก าหนดโจทยปญหาทนาสนใจ และเหมาะสมกบความสามารถของผเรยน

2. ใหผเรยนไดลงมอปฏบตและแสดงความคดเหนดวยตนเอง โดยผสอนชวยชแนะแนวทางในการสอสาร สอความหมายและการน าเสนอ

ประโยชน

การพฒนาทกษะ/กระบวนการสอสาร การสอความหมายทางคณตศาสตร และการน าเสนอเพอใหนกเรยนเกดทกษะ การสอสาร การสอความหมายทางคณตศาสตรและการน าเสนอ

14

11. การคนหารปแบบ (Pattern Seeking)

แนวคด

เปนการสงเกต และบนทกปรากฏการณตามธรรมชาต หรอท าการส ารวจตรวจสอบ โดยทไมสามารถควบคมตวแปรได แลวคดหารปแบบจากขอมลการจดกจกรรมการเรยนร

การคนหารปแบบประกอบดวย

1. การจ าแนกประเภทและการระบชอ

2. การส ารวจและคนหา

3. การพฒนาระบบ

4. การสรางแบบจ าลองเพอการส ารวจตรวจสอบ

ประโยชน

การคนหารปแบบ (Pattern Seeking) เพอฝกนกเรยนใหสามารถสรางรปแบบ และสรางความรได

12. การจดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร (Inquiry Process)

แนวคด

เปนกระบวนการทสงเสรมใหนกเรยนไดสบคน สบเสาะ ส ารวจ ตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตางๆ จนเกดความเขาใจและรบรความรนนอยางมความหมาย

การจดกจกรรมการเรยนร

กระบวนการสบเสาะหาความร ประกอบดวย

1. ขนสรางความสนใจ (Engagement) เปนการน าเขาสบทเรยนโดยน าเรองทสนใจ อาจมาจากเหตการณทก าลงเกดขนอยในชวงเวลานน หรอเชอมโยงกบความรเดมทเรยนมาแลว เปนตวกระตนใหนกเรยนสรางค าถาม เปนแนวทางทใชในการส ารวจตรวจสอบอยางหลากหลาย

2. ขนส ารวจและคนหา (Exploration) เมอท าความเขาใจในประเดนหรอค าถามทสนใจ มการก าหนดแนวทางการส ารวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน ก าหนดทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบตเพอเกบรวบรวม

15

ขอมล ขอสนเทศหรอปรากฏการณตางๆ วธการตรวจสอบอาจท าไดหลายวธ เชน ท าการทดลอง ท ากจกรรมภาคสนาม การศกษาขอมลจากเอกสารตางๆ

3. ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) เมอไดขอมลเพยงพอ จงน าขอมลทไดมาวเคราะห แปลผล สรปผล น าเสนอผลทไดในรปแบบตางๆ เชน บรรยายสรป สรางแบบจ าลองหรอรปวาด

4. ขนขยายความร (Elaboration) เปนการน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมแนวคดทไดจะชวยเชอมโยงกบเรองตางๆ ท าใหเกดความรกวางขน

5. ขนประเมน (Evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไรและมากนอยเพยงใด จากนนจะน าไปสการน าความรไปประยกตใชในเรองอนๆ

ประโยชน

กระบวนการสบเสาะหาความรชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรทงเนอหา หลกและหลกการ ทฤษฎ ตลอดจนการลงมอปฏบตเพอใหไดความร

13. วธสอนแบบอปนย (Inductive Method) แนวคด

วธสอนแบบอปนย เปนการสอนรายละเอยดปลกยอยไปหากฎเกณฑ หรอสอนจากตวอยาง ไปหากฎเกณฑ นนคอ นกเรยนไดเรยนรในรายละเอยดกอนแลวจงสรป ตวอยางของวธสอนน ไดแก การใหโอกาสนกเรยนในการศกษาคนควาสงเกต ทดลอง เปรยบเทยบแลวพจารณาคนหาองคประกอบทเหมอนกนหรอคลายคลงกนจากตวอยางตางๆ เพอน ามาเปนขอสรป

ความมงหมายของวธสอนแบบอปนย

1. เพอใหนกเรยนไดคนพบกฎเกณฑหรอความจรงทส าคญๆ ดวยตนเอง โดยการท าความ

เขาใจความหมาย แลวจงสรางความสมพนธของความคดตางๆ ใหแจมแจงกอนน ามาสรปกฎเกณฑ ครผสอนมหนาทในการกระตนและใหแนวทางการศกษาคนควาหาความรดวยตนเองของนกเรยน

2. เพอใหนกเรยนมทกษะในการสรปหลกเกณฑจากรายละเอยดอยางมระบบ

ขนตอนในการสอนแบบอปนย

1. ขนเตรยมนกเรยน เปนการเตรยมความรและแนวทางในการปฏบตกจกรรมของนกเรยน

ดวยการทบทวนความรเดม ก าหนดจดมงหมาย และอธบายความมงหมายใหเขาใจอยางแจมแจง

2. ขนเสนอตวอยางหรอกรณศกษาตางๆ ใหนกเรยนพจารณาเปรยบเทยบและสรปกฎเกณฑ

16

การเสนอตวอยางควรเสนอหลายๆ ตวอยางใหมากพอทจะสรปกฎเกณฑได

3. ขนหาองคประกอบรวม คอ การใหนกเรยนมโอกาสพจารณาความคลายคลงกนของ

องคประกอบจากตวอยางเพอเตรยมสรปกฎเกณฑ

4. ขนสรปขอสงเกตตางๆ จากตวอยางเปนกฎเกณฑ นยาม หลกการ ดวยตวนกเรยนเอง

5. ขนน าขอสรปหรอกฎเกณฑทไดจากการทดลองหรอสงทเขาใจไปใชในสถานการณอน

ขอดของวธสอนแบบอปนย

1. นกเรยนสามารถสรางความเขาใจในรายละเอยด และหาขอสรปไดอยางชดเจนจดจ านาน

2. นกเรยนไดรบการฝกทกษะการคดตามหลกการ เหตผล และหลกวทยาศาสตร

3. นกเรยนเขาใจวธการในการแกปญหาและสามารถน าไปใชในชวตประวนไดด

ขอสงเกตของวธสอนแบบอปนย

1. ในการสอนแตละขน ครควรใหโอกาสนกเรยนคดอยางอสระ

2. ครควรสรางบรรยากาศในการเรยนรทไมเปนทางการเพอลดความเครยดและเบอหนาย

3. วธสอนแบบอปนยจะใหผลสมฤทธสงถาครสรางความเขาใจทกขนตอนอยางดกอนสอน

14. วธสอนแบบนรนย (Deductive Method)

แนวคด

เปนวธสอนทเรมจากกฎเกณฑหรอหลกการตางๆแลวใหนกเรยนหาหลกฐานเหตผลมาพสจนยนยน นนคอการฝกทกษะในการคดอยางมเหตผล มการพสจนตรวจสอบขอเทจจรงอนมทมาจากหลกการ

ความมงหมายของวธสอนแบบนรนย

1. เพอใหนกเรยนไดเรยนรวธการแกปญหาโดยยดกฎ สตร และหลกเกณฑตางๆ

2. เพอฝกทกษะการแกปญหาและตดสนใจในการท างาน ดวยการพสจนใหทราบขอเทจจรง

ขนตอนของวธสอนแบบนรนย

1. ขนอธบายปญหาเปนขนของการก าหนดปญหาและกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจทจะ

17

หาค าตอบในการแกปญหา

2. ขนอธบายกฎหรอหลกการเพอการแกปญหา เปนการน าเอาขอสรป กฎเกณฑ หลกการ

มาอธบายใหนกเรยนไดเลอกใชในการแกปญหา

3. ขนตดสนใจ เปนขนทนกเรยนจะเลอกกฎ หรอหลกการ หรอขอสรปมาใชในการแกปญหา

4. ขนพสจนหรอตรวจสอบ เปนขนการน าหลกฐานหรอเหตผลมาพสจนตรวจสอบขอเทจจรง

ตามหลกการนนๆ

ขอดของวธสอนแบบนรนย

1. วธสอนแบบนรนยใชไดกบการสอนเนอหาวชางายๆ เนองจากหลกการหรอกฎเกณฑ

ตางๆจะสามารถอธบายใหนกเรยนเขาใจความหมายไดด เปนการอธบายจากสวนใหญไปหาสวนยอย

2. เปนวธสอนทฝกทกษะการคดอยางมเหตผล และพสจนขอเทจจรงได

ขอสงเกตของวธสอนแบบนรนย

1. ครผสอนตองศกษากฎเกณฑ หลกการหรอขอสรปตางๆ อยางแมนย ากอนท าการสอน

2. การสอนวธนครเปนผก าหนดความคดรวบยอดใหนกเรยน จงไมชวยฝกทกษะในการคด

หาเหตผลและแกปญหาดวยตวนกเรยนเองไดมากเทาทควร

18

15. วธสอนแบบอภปราย (Discussion Method)

แนวคด

เปนการสอนโดยทนกเรยนแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนเพอชวยแกไขปญหาอยางใดอยางหนง การอภปรายกระท าระหวางครกบนกเรยน หรอระหวางนกเรยนดวยกน โดยมครเปนผประสานงาน วธการสอนแบบอภปรายจะชวยสงเสรมใหนกเรยนคดเปน พดเปน และสรางความเปนประชาธปไตย

ความมงหมายของวธสอนแบบอภปราย

1. เพอสงเสรมการท างานรวมกนแบบประชาธปไตย

2. เพอฝกทกษะในการแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน

3. เพอฝกทกษะในการพด และการแสดงความคดสรางสรรค

ขนตอนของวธสอนแบบอภปราย

1. ขนน าเขาสหวขอการอภปรายเปนขนการกระตนหรอเราความสนใจของนกเรยนใหมความ

สนใจรวมอภปรายแสดงความคดเหน

2. ขนอภปราย ใหแบงนกเรยนเปน 2 ฝาย คอ ฝายผอภปรายซงอยหนาชนเรยนกบฝายผฟง

ฝายผอภปรายประกอบดวยประธาน 1 คนท าหนาทเปนผด าเนนการอภปรายเปนผเสนอปญหา สรปประเดนส าคญ และน าการอภปรายไมใหออกนอกทาง ตดบทสมาชกทถกเถยงกน การน าเขาสหวขอการอภปราย ประธานตองแนะน าหวขอทจะอภปรายจากนนแนะน าสมาชกผรวมอภปรายแตละคน

ขอดของวธสอนแบบอภปราย

1. สงเสรมใหนกเรยนทกคนมโอกาสแสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหนของผอน

2. พฒนาสตปญญาของนกเรยนดานการคดหาเหตผล

3. สงเสรมการคนควาหาความรของนกเรยนเพอน ามาใชในการอภปราย

4. ผเรยนสามารถน าวธการอภปรายไปใชไดในชวตประจ าวน

ขอสงเกตของวธสอนแบบอภปราย

1. หากผด าเนนการอภปรายไมมความสามารถในการอภปราย จะท าใหการอภปรายไม

สมฤทธผล และสนเปลองเวลามาก

19

2. หากการตงหวขอไมดจะท าใหไมไดขอสรปของการอภปราย

3. ครผสอนตองควบคมใหการอภปรายด าเนนไปตามหลกการทถกตอง เชน ประธานตองไม

ใชความคดของตนเองชน าจนผรวมอภปรายไมใชความคดของตนเอง

16. วธสอนแบบสบสวนสอบสวน

ความมงหมายของการสอบแบบสบสวนสอบสวน

1. เพอกระตนใหนกเรยนสบสวนสอบสวนความรหรอขอเทจจรงดวยตนเอง

2. เพอฝกใหนกเรยนรจกคดหาเหตผล

3. เพอฝกใหนกเรยนรจกคดเปน ท าเปน แกปญหาไดดวยตนเอง

ขนตอนของวธการสอนแบบสบสวนสอบสวน

ขนท 1 การสงเกต (Observation) หลงจากก าหนดประเดนปญหา ใหนกเรยนสงเกตสภาพ

แวดลอมทกอใหเกดปญหา พยายามน าความคดรวบยอดเดมมาแกปญหาโดยคดหาเหตผล จดล าดบความคดในรปแบบตางๆ ใหสอดคลองสมพนธกบสภาพการณอนเปนปญหานน

ขนท 2 การอธบาย (Explanation) นกเรยนจดระบบความคด ตงสมมตฐานเพออธบาย

ความคดรปแบบตางๆ ในการแกปญหา ทบทวนความคด และท าความเขาใจปญหานนๆใหชดเจน

ขนท 3 การท านาย (Prediction) เมออธบายความคดรปแบบตางๆ ในการแกปญหาแลวใหนกเรยนท านายหรอพยากรณปญหาทอาจเกดขนไดอกวาเมอเกดแลวผลเปนอยางไรและแกไขอยางไร

ขนท 4 การน าไปใชและสรางสรรค (Control and Creativity) นกเรยนสามารถน าเหตผลและความเขาใจในการแกปญหาไปใชประโยชนใหกวางไกลในชวตประจ าวนได รวมทงมความคดสรางสรรคน าไปใชในสภาพการณอนๆ

ขอดของวธสอนแบบสบสวนสอบสวน

1. นกเรยนสามารถใชความคด สตปญญาและประสบการณเดมของตนเองอยางมอสระ

2. ชวยสงเสรมใหนกเรยนเปนคนชางสงเกต มเหตผลไมเชออะไรงายๆ โดยไมตรวจสอบ

3. นกเรยนเกดความเชอมน กลาแสดงความคดเหน

ขอสงเกตของวธสอนแบบสบสวนสอบสวน

20

1. ครมบทบาทส าคญในการสอนแบบสบสวนสอบสวน เนองจากครตองปอนค าถามใหกบ

นกเรยนเพอน าไปสการคดคนควา

2. ครตองใหโอกาสนกเรยนทงหองในการอภปราย วางแผน และก าหนดวธการแกปญหาเอง

3. ปญหาทก าหนดเพอสบสวนสอบสวนไมควรยากเกนความสามารถของนกเรยน

17. วธสอนแบบแบงกลมท างาน (Committee Work Method)

วธสอนแบบแบงกลมท างานเปนวธสอนทครมอบหมายใหนกเรยนท างานรวมกนเปนกลมรวมมอกนศกษาคนควาหาวธการแกปญหาหรอปฏบตกจกรรมตามความสามารถ ความถนด หรอความสนใจ เปนการฝกใหนกเรยนท างานรวมกนตามวถแหงประชาธปไตย

ความมงหมายของวธการสอนแบบแบงกลมท างาน

1. เพอใหนกเรยนมความรบผดชอบรวมกนในการท างานนนคอสงเสรมการท า งานเปนทม

2. เพอสรางวฒนธรรมในการท างานรวมกนอยางมระบบและมระเบยบวนย รจกท าหนาท

3. เพอฝกทกษะในการแกปญหา การศกษาคนควาและแสวงหาความรดวยตนเอง โดย

ปฏบตงานทงเปนรายบคคลและเปนกลม และมประสบการณตรงในการท างาน

4. เพอใหนกเรยนไดท างานตามความสนใจ ความถนด และความสามารถ

ขนตอนในการสอนแบบแบงกลมท างาน

1. ครและนกเรยนรวมกนก าหนดความมงหมายของการท างานในแตละกลม ขนตอนนเปน

ขนทก าหนดความมงหมายและวธการท างานอยางละเอยด

2. ครเสนอแนะแหลงวทยาการทจะใชคนควาหาความร ไดแก บอกรายละเอยดของหนงสอท

ใชในการศกษาคนควา

3. นกเรยนรวมกนวางแผนและปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย

4. ครและนกเรยนประเมนผลการท างาน ในกรณทเปนครใหสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน

ในการปฏบตงาน ในกรณนกเรยนรวมกนประเมนผลการปฏบตงานในกลมตนเองโดยบอกขนตอนการปฏบตงาน ผลทไดรบ และการพฒนางานในโอกาสตอไป

ขอดของวธการสอนแบบแบงกลมท างาน

21

1. นกเรยนไดแสดงความคดเหนของตนเองอยางเตมท

2. นกเรยนไดท างานตามความถนด ความสามารถ และความสนใจของตนเอง

ขอสงเกตของวธการสอนแบบแบงกลมท างาน

1. ถาครเพงเรมใชวธการสอนแบบแบงกลมท างานเปนครงแรก ครควรดแลนกเรยนใกลชด

เชน ตองดแลใหนกเรยนทกคนท าหนาทตามทไดรบมอบหมาย นกเรยนผทเปนหวหนากลมตองท าหนาทประสานงานระหวางสมาชกในกลมและนอกกลม รวมทงประสานงานกบคร

2. หนาทการเปนหวหนากลม ควรหมนเวยนสบเปลยนกน เพอฝกการเปนผน าและผตามทด

3. การปฏบตกจกรรมในกลมควรปฏบตตามหลกเกณฑอยางเครงครด

18. วธสอนแบบหนวย (Unit Teaching Method)

วธสอนแบบหนวยเปนวธการสอนทน าเนอหาวชาหลายวชามาสมพนธกน โดยไมก าหนดขอบเขตของวชา แตยดความมงหมายของบทเรยนทเรยกวา “หนวย” นกเรยนอาจเรยนหลายๆวชาพรอมๆกนไปตามความตองการและความสามารถของนกเรยน

ความมงหมายของวธสอนแบบหนวย

1. เพอใหนกเรยนเรยนรดวยการปฏบตการศกษาคนควาหาความรและแกปญหาดวยตนเอง

2. เพอสงเสรมการท างานทเปนประชาธปไตย ไดแก นกเรยนรวมกนปรกษาหารอ

แลกเปลยนความคดเหนในการปฏบตงานและแกปญหารวมกน

ขนตอนของวธการสอนแบบหนวย

1.ขนน าเขาสหนวย ขนตอนนครเปนผเราความสนใจของนกเรยนดวยการน าหนงสอทนาสนใจ

หรอสนทนาพดคยหรอเลาเรองหรออภปรายหรอพาไปทศนศกษา หรอชมนทรรศการ หรอชมภาพยนตร หรอชมวดทศน ฯลฯ

2.ขนนกเรยนและครวางแผนรวมกนในการปฏบตกจกรรม เรมดวยการก าหนดความมงหมายทวไป ความมงหมายเฉพาะ ชวยกนตงปญหาและแบงหวขอปญหา ก าหนดกจกรรมของแตละปญหาก าหนดสอการสอนทจะน าไปใชแกปญหา แลวจดแบงนกเรยนเปนกลมยอยเพอท ากจกรรม และรายงานผลการปฏบตงาน

3.ขนลงมอท างาน เรมตนดวยการส ารวจและรวบรวมความรตางๆจากหองสมดพพธภณฑ

22

ไดแก หนงสอพมพรายวน นตยสาร เอกสาร แบบเรยน ต ารา รานคา ภาพยนตร ความสมพนธกบวชาตางๆ เชน ประวตศาสตร ภมศาสตร ศลปะ ฯลฯ

1. ขนเสนอกจกรรม ไดแก การเสนอกจกรรมดวยการรายงานผลการปฏบตงานโดยวาจาหรอ

รายงานผลเปนขอเขยน การอภปราย การแสดงละคร การจดนทรรศการ การใชเทคโนโลยคอมพวเตอร และการเสนอกจกรรมเชงสรางสรรคแบบอนๆ

2. ขนประเมนผล เปนการประเมนผลการปฏบตงานตามขนตอน และจดประสงคของหนวย

โดยพจารณาความรเชงวชาการ เจตคต และความสนใจตางๆ รวมทงคณสมบตสวนตว เชน คณสมบตดานการเปนผน า ความรบผดชอบ ความมระเบยบวนย การแสดงความคดเหนตอกลม และยอมรบฟงความคดเหนของกลม

ขอดของวธสอนแบบหนวย

1. เปนวธการสอนทสงเสรมความถนดตามธรรมชาตของนกเรยน เพราะการสอนแบบนม

กจกรรมหลายประเภทใหนกเรยนไดเลอกปฏบตท าตามทถนดและสนใจ

2. นกเรยนไดมสวนรวมในการวางแผนการเรยนรวมกบคร

3. นกเรยนไดรบการสงเสรมความเปนประชาธปไตย และไดฝกทกษะการท างานเปนกลม

4. เปนการสอนทสรางเสรมความสมพนธระหวางวชาตางๆในหลกสตร

ขอสงเกตของวธสอนแบบหนวย

1. วธสอนแบบนตองใชเวลามาก

2. ครผสอน ตองมแหลงความรใหนกเรยนไดศกษาคนควาอยางเพยงพอ และหลากหลาย

23

19. วธสอนแบบแสดงบทบาท (Role Playing Method)

วธสอนแบบแสดงบทบาทเปนวธสอนทใชการแสดงบทบาทสมมต หรอการเทยบเคยง

สถานการณทเปนจรงมาเปนเครองมอในการสอน โดยทครสรางสถานการณสมมตและบทบาทขนมาใหนกเรยนไดแสดงออกตามทตนคดวาควรจะเปน การแสดงบทบาทอาจกระท าไดทงทางดานความรความคด และพฤตกรรมของผแสดง วธการนจะสรางความเขาใจและความรสกใหเกดกบนกเรยนไดด

ความมงหมายของวธสอนแบบแสดงบทบาท

1. เพอฝกใหนกเรยนท างานรวมกนเปนทม

2. เพอใหนกเรยนกลาแสดงออกซงความรสก ความคด และพฤตกรรม

3. เพอฝกทกษะการแกปญหา

ขนตอนของวธสอนแบบแสดงบทบาท

1. เลอกปญหาทนกเรยนท าความเขาใจยาก จ ายากสบสน หรอกลาวตามสภาพจรงไมไดมา

เปนเรองทจะแสดงบทบาท

2. ใหนกเรยนรวมกนก าหนดตวบคคลใหเหมาะสมกบบทบาทนนๆ เทาทลกษณะของบคคล

จะเอออ านวยใหกบสภาพความเปนจรง

ขอดของวธสอนแบบแสดงบทบาท

1. นกเรยนไดเรยนพรอมกบความสนกสนานเพลดเพลน

2. สามารถเขาใจเรองราวไดงาย และจดจ าไดด

3. ชวยพฒนาการทางอารมณและสงคม

4. สงเสรมการสรางความรวมมอรวมใจกนในการท างาน

ขอสงเกตของวธสอนแบบบทบาท

1. ครผสอนตองมภาระในการเตรยมสอนมากขน และการแสดงบทบาทบางครงใชเวลามาก

ทงในการแสดงจรงและการฝกซอม

2. การแสดงบทบาทบางครงตองสนเปลองคาใชจาย

24

3. การก าหนดเรองทน ามาแสดงบทบาทตองมสาระสอดคลองกบจดประสงคทก าหนดไว

20. วธสอนแบบวทยาศาสตร (Scientific Method)

วธสอนแบบวทยาศาสตร เปนวธสอนทเปดโอกาสใหนกเรยนพบปญหา และคดหาวธแกปญหาโดยขนทง 5 ของวทยาศาสตร

ขนตอนของวธสอนแบบวทยาศาสตร

1. ขนก าหนดปญหา และท าความเขาใจถงปญหา

เปนขนในการกระตน หรอเราความสนใจใหนกเรยนเกดปญหา อยากรอยากเหนและอยากท ากจกรรมในสงทเรยน หนาทของครคอการแนะแนน าใหนกเรยนเหนปญหา จดสงแวดลอมในการแกปญหาโดยมนวตกรรมตางๆ เปนเครองชวย

2. ขนแยกปญหา และวางแผนแกปญหา

ขนนครและนกเรยนชวยกนแยกแยะปญหา ก าหนดขอบขายการแกปญหาและจดล าดบขนตอนกอนหลงในการแกปญหา ดงน

2.1 ครและนกเรยนรวมกนวางแผนและก าหนดวธการแกปญหา

2.2 แบงนกเรยนเปนกลมรบผดชอบและท างานตามความสามารถและความสนใจ

2.3 แนะน าใหนกเรยนในแตละกลมรจกแหลงความรเพอศกษาคนควาและน าไปใชประโยชนในการแกปญหา

3. ขนลงมอแกปญหาและเกบขอมล

เปนขนการเรยนรของนกเรยนเองโดยการกระท าจรงๆ โดยสงเสรมใหนกเรยนไดมความร

ความสามารถทจะน ามาใชในชวตประจ าวนได ในขนนครมหนาท ดงน

3.1 แนะน าใหนกเรยนแตละกลมเขาใจปญหา รจกวธแกปญหา และรจกแหลง ความรส าหรบแกปญหา

3.2 แนะน าใหนกเรยนท างานอยางมหลกการ

4. ขนวเคราะหขอมลหรอรวบรวมความรเขาดวยกนและแสดงผล

เปนขนการรวบรวมความรตางๆ จากปญหาทแกไขแลว นกเรยนแตละกลมจะตองแสดง ผลงานของตน

5. ขนสรปและประเมนผลหรอขนสรปและการน าไปใช ครและนกเรยนชวยกนสรปและประเมนผลการปฏบตการแกปญหาดงกลาววามผลดผล เสยอยางไร แลวบนทกเรยบเรยงไวเปนหลกฐาน

25

ขอดของวธสอนแบบวทยาศาสตร

1. นกเรยนไดศกษาคนควาหาความรดวยตนเองและไดรวมปฏบตงานเปนทม

2. สงเสรมความเปนประชาธปไตย

3. สงเสรมใหมความรบผดชอบ

4. สงเสรมใหนกเรยนไดใชความคดหาเหตผลและมการคดอยางเปนระบบ

ขอสงเกตของวธสอนแบบวทยาศาสตร

1. ปญหาทน ามาใชตองเปนปญหาทเกดจากนกเรยน ไมใชเปนปญหาทครก าหนด

2. ครตองยดมนในบทบาทของตนในการท าหนาทใหแนวทางในการคดแกปญหา ไมใชเปนผชน าความคดของนกเรยน

21. วธสอนแบบบรรยาย (Lecture Method)

เปนวธสอนทผสอนใหความรตามเนอหาสาระดวยการเลาอธบายแสดงสาธตโดยทผเรยนเปนผฟงเพยงอยางเดยว อาจเปดโอกาสใหซกถามปญหาไดบางในตอนทายของการบรรยาย

ความมงหมายของวธสอนแบบบรรยาย

1. เปนการสอนทเนนเนอหาสาระทน าเสนอโดยครผสอน ผบรรยายจะเสนอปญหาวธการ

ตางๆในการแกปญหา และสรปดวยวาวธการใดเปนวธการแกปญหาทดทสดตามหลกการ

2. เพอใหผเรยนไดรบความรหลายๆแนวคดกอนทจะสรปเปนขอคดหรอทางเลอกทเหมาะสม

ขอดของวธสอนแบบบรรยาย

1. ด าเนนการสอนไดรวดเรว

2. งายตอการสอนเพราะไมตองเตรยมสอการสอน เพยงแตครเตรยมเนอหาสาระทจะสอน

ลวงหนากเพยงพอ

3. สามารถใชสอนไดในเวลาอนจ ากด สงเสรมทกษะในการยอและเขยนสรป

ขอสงเกตของวธสอนแบบบรรยาย

1. หากผเรยนมความตงใจฟงการบรรยาย จะชวยเสรมทกษะในการสรปความ

26

2. ผสอนตองรจกการสรางบรรยากาศดวยวาทศลป เพอมใหผฟงสญเสยความสนใจ

3. สาระทไดจากการบรรยายมไดเกดจากการเรยนรทเกดกบผเรยนโดยตรง แตเปนสาระ

ความรทไดจากการบอกเลาจากครผสอน

4. ความรทไดรบจากการฟงเพยงอยางเดยวอาจลมงาย เปนความทรงจ าทไมถาวร

22. วธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลอง (Laboratory Method)

วธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลอง เปนวธสอนทครเปดโอกาสใหนกเรยนลงมอปฏบตหรอท าการทดลองคนหาความรดวยตนเอง ท าใหเกดประสบการณตรง วธสอนแบบปฏบตหรอการทดลองแตกตางจากวธสอนแบบสาธต คอ วธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลองผเรยนเปนผกระท าเพอพสจนหรอคนหาความรดวยตนเอง สวนวธสอนแบบสาธตนนครหรอนกเรยนเปนผสาธตกระบวนการและผลทไดรบจากการสาธต เมอจบการสาธตแลวผเรยนตองท าตามกระบวนการและวธการสาธตนน

ความมงหมายของวธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลอง

1. เพอใหนกเรยนไดลงมอปฏบตหรอทดลองคนหาความรดวยตนเอง

2. เพอสงเสรมการใชประสบการณตรงในการแกปญหา

3. เพอสงเสรมการศกษาคนควาแทนการจดจ าจากต ารา

ขนตอนของวธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลอง

1. ขนกลาวน า

2. ขนเตรยมด าเนนการ

3. ขนด าเนนการทดลอง

4. ขนเสนอผลการทดลอง

5. ขนอภปรายและสรปผล

ขอดของวธสอนแบบปฏบตการหรอทดลอง

1. ผเรยนไดเรยนรจากประสบการณตรงของการปฏบตการหรอทดลอง

2. เปนการเรยนรจากการกระท า หรอเปนการเรยนรจากสภาพจรง

3. เสรมสรางความคดในการหาเหตผล

27

4. เปนการเรยนรเพอน าไปใชประโยชนในชวตประจ าวนได

5. เปนการเรยนรโดยผานประสาทสมผสหลายดาน

6. การปฏบตการหรอทดลอง นอกจากชวยเพมความเขาใจในการเรยนรแลว ยงท าให

นกเรยนมความสนใจและตงใจเรยนเพราะไดปฏบตจรงดวยตนเอง

ขอสงเกตของวธสอนแบบปฏบตการหรอทดลอง

1. ผเรยนทกคนตองมโอกาสใชเครองมอและ อปกรณเทาๆ กนจงจะไดผลด

2. ตองมการควบคมความปลอดภยในการใชอปกรณและหองปฏบตการ

3. ตองมเวลาในการเตรยมจดตงเครองมอหรออปกรณการทดลองอยางเพยงพอ

4. ตองใชงบประมาณมาก เนองจากเครองมอเครองใชในการทดลองมราคาแพง หากไม

เตรยมการสอนทดพอ ผลทไดจะไมคมคา

4. ตองก าหนดสดสวนจ านวนนกเรยนตอพนททปฏบตการหรอทดลองใหเหมาะสม โดยปกต

แลววธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลองท าไดกบนกเรยนจ านวนนอย

23. วธสอนแบบศกษาดวยตนเอง (Self Study Method)

วธสอนแบบศกษาดวยตนเอง เปนวธสอนทเปดโอกาสใหผเรยนศกษาหาความรจากแหลงวชาดวยตนเอง ไดแก การศกษาจากหนงสอและการศกษานอกสถานท การสอนวธนบางครงเรยกวาวธ Problem Solving หรอ Discovery Method

ความมงหมายของวธสอนแบบศกษาดวยตนเอง

1. เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง ภายใตการดแลและการแนะน าของคร เพอให

นกเรยนไดมโอกาสแกปญหาดวยการแสดงความคดเหนในกลมยอย และหาขอสรป

ขนตอนของวธสอนแบบศกษาดวยตนเอง

1. จดกลมนกเรยนเปนกลมเลกๆ หรออาจเปนผเรยนคนเดยวศกษาคนควาตามล าพง

2. ครกระตนใหนกเรยนแสดงความคดเหนหรออภปรายและใหค าแนะน าใหมการรวมมอกน

28

ในการวางแผนทจะศกษาคนควาในเรองตางๆ ดแลและใหความชวยเหลอในการศกษาของนกเรยนแตละคน จดหาและเสนอแนะแหลงความร ไดแก วสด หนงสอและสงพมพอนๆ ทนกเรยนตองใช รวมทงอาจแนะน าใหหาความรไดจากการสมภาษณบคคลภายนอกโรงเรยน

3. หลงการแสดงความคดเหนและปฏบตกจกรรมทเนนการเรยนรดวยตนเองแลว นกเรยน

เขยนรายงานผลการวนจฉยปญหา

ขอดของวธสอนแบบศกษาดวยตนเอง

1. เปนการสอนทพฒนาความงอกงามทางดานสตปญญา สงเสรมนสยในการวเคราะห

ขอมลและการตดสนใจ การเลอกวธแกปญหา

2. สงเสรมใหผเรยนรจกทจะควบคมการท างานของตนเองได

3. เสรมสรางนสยรกการศกษาคนควา และความรบผดชอบตนเอง

4. เปนวธทมงเนนทผลการเรยนรดวยตนเอง มใชเรยนรจากการสอนของคร

ขอสงเกตของวธสอนแบบศกษาดวยตนเอง

1. วธนอาจจะไมไดผล ถาผเรยนขาดความรบผดชอบและไมตงใจจรง

2. การเรยนรทเกดกบนกเรยนอาจใชเวลาไมเทากน จงยากแกการประเมนผล

24. วธสอนตามคาดหวง (Expectation Method)

วธสอนตามความคาดหวงของนกเรยนเปนวธสอนทครจดกจกรรมการเรยนการสอนตามความคาดหวงของนกเรยน นกเรยนไดเกดการเรยนรดวยตวเองตามสอ/ประสบการณทครจดให

ความมงหมายของวธการสอนตามความคาดหวง

1. เพอใหนกเรยนไดเรยนรตามความคาดหวงและความสนใจ

2. เพอใหนกเรยนปฏบตกจกรรมรวมกบกลมเพอนทมความคาดหวงในสงเดยวกน

3. เพอตอบสนองความตองการและความถนดของนกเรยน

4. เพอเสรมสรางการเรยนรความแตกตางระหวางบคคล

ขนตอนของวธสอนตามความคาดหวง

29

1. ครทราบถงจดประสงคการเรยนรพรอมทงก าหนดเนอหาสาระทจะใหการเรยนร

1. ครแจกกระดาษใหนกเรยนเขยนความคาดหวงทจะไดรบจากการเรยนรตามจดประสงค

และเนอหาสาระทก าหนดให

3. ครจ าแนกความคาดหวงของนกเรยนเปนกลมตามความคาดหวงทตรงกน

2. เปรยบเทยบความคาดหวงของแตละกลมกบจดประสงคทก าหนดไวตามแผนการเรยนร

เพอดวาจดประสงคทนกเรยนคาดหวงกบจดประสงคทก าหนดในแผนการเรยนรครบถวนตรงกนหรอไม หากไมครบตามจดประสงคในแผนการเรยนรครตองเพมความคาดหวงของครทตองการใหนกเรยนเกดการเรยนรลงไปดวย

5. ครจดสอหรอวตกรรมการเรยนการสอนจ าแนกตามความคาดหวงของนกเรยน และความคาดหวงของคร

6. ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมกลมตามสอ หรอวตกรรมทครจดเตรยมใหเพอตอบสนองความคาดหวงของตนเองและสมาชกในกลม

7. ครแสดงความคาดหวงของตนและแสดงใหนกเรยนไดรบทราบ

8. ใหนกเรยนแตละกลมสรปวาการเรยนรไดรบตามความคาดหวงหรอไม

9. ใหนกเรยนแตละกลมรายงานผลการศกษาคนควาหรอเรยนรตามความคาดหวงของตนเองและความคาดหวงของกลม

ขอดของวธสอนตามความคาดหวง

1. นกเรยนไดเรยนรในสงทตองการร

2. ชวยเสรมสรางทกษะในการคดและคาดหวง

3. นกเรยนมความสนใจและตงใจจรงเพราะไดเรยนตามความคาดหวงของตน

ขอสงเกตของวธการสอนตามความคาดหวง

1. ครตองเตรยมสอหรอวตกรรมทหลากหลายเพอตอบสนองความคาดหวงของนกเรยน

2. ควรเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนรวมกจกรรม ครจงตองเตรยมสอใหพอกบจ านวนนกเรยน

2. หลงจากทนกเรยนไดรายงานผลงานทไดจากการเรยนรตอบสนองความคาดหวงแลว

30

ครแลวนกเรยนตองชวยกนสรปเนอหาตามจดประสงคการเรยนรอกครง เพอเปนการประสานความรความเขาใจในองครวมหรอความคดรวบยอด โดยรวมความคาดหวงของนกเรยนทกกลม และความคาดหวงของครเขาดวยกน

25. วธสอนแบบโซเครตส (Socretis Method)

เปนวธสอนของนกปราชญชาวกรก ชอโซเครตส วธสอนแบบนใชการตงค าถามใหนกเรยนคดหาค าตอบหรอตอบปญหาดวยตนเอง โดยครจะกระตนใหนกเรยนนกถงเรองตางๆ ทเคยเรยนแลว ค าถามของครจะเปนแนวทางใหนกเรยนคดคนหาความร นกเรยนจะเรยนดวยการพจารณาอยางรอบคอบเพอหาค าตอบทถกตอง และเปนการเสรมสรางสตปญญาใหทกคนรจกแสดงความคดเหน อภปรายแลวสรปความคดเหนลงในแนวเดยวกน วธสอนแบบนเหมาะส าหรบนกเรยนทชอบใชความคดคนควาหาความรในสงตางๆ

26. วธสอนแบบประสาทสมผส ( Method of Sense Realism)

เปนวธสอนทใหนกเรยนเกดการเรยนรผานประสาทสมผส John Amos Comenius ใหความเหนเกยวกบวธการสอนแบบนวา การสอนทกอยางตองใชประสาทสมผสเปนสอ และการใชประสาทสมผสหลายๆ ทาง จะท าใหนกเรยนเกดความจ าและเขาใจ เชน การใชรปภาพซงจะท าใหนกเรยนเกดความเขาใจมากขน

27. วธสอนดวยสงของหรอวตถ

เปนแนวคดของ Johann Heinrich Pestalozasi ซงไดกลาววาการสอนจากของจรงไปสกฎเกณฑจะชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรไดรวดเรวและถาวร กจกรรมของนกเรยนเปนสงส าคญของการเรยน ถานกเรยนปฏบตกจกรรมจะเกดความประทบใจและจดจ า นอกจากนการสอนวธนหากครใชสงของหรอวตถทใชในชวตประจ าวนของนกเรยนจะกอใหเกดการเรยนรทสามารถน าไปใชแกตวเองไดดยงขน

28. วธสอนแบบแฮรบารต (Herbart Method)

วธสอนแบบแฮรบารตเปนไปตามแนวคดของแฮรบารต ทวา การทนกเรยนจะเรยนรสงไดนนนกเรยนจะตองสนใจเปนเบองแรก ครผสอนจ าเปนตองเราความสนใจของนกเรยนกอนเขาสขนของการสอนเพอใหเกดเรยนร

ความมงหมายของวธการสอนแบบแฮรบารต

1. เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรจากการสนใจ

2. เพอฝกในการสรางความสมพนธระหวางความรเกาและความรใหมทไดรบ

3.เพอสงเสรมใหนกเรยนสามารถจดล าดบความรจากงายไปหายากปละจากความจรงทวไปไปสหลกเกณฑหรอขอสรป

31

ขนตอนของการวธสอนแบบแฮรบารต

1. ขนเตรยม เปนขนตอนของการเราใหนกเรยนเกดความสนใจทจะเรยนรในสงใหม ครจะตองทบทวนความรเดมของนกเรยนใหประสานกบความรใหม

2. ขนสอน เปนขนตอนทครด าเนนการสอนเพอใหนกเรยนไดรบความรตามบทเรยน

3. ขนสมพนธหรอขนทบทวนและเปรยบเทยบ เปนขนตอนตอจากการสอนของครเมอคร

สอนจบบทเรยนแลว ครตองทบทวนความรทนกเรยนเรยนไปแลว และน าความรใหมไปสมพนธกบความรเดมดวยการวเคราะหและเปรยบเทยบความแตกตางและคลายคลงกนระหวางความรเดมกบความรใหม

4. ขนตงกฎหรอขอสรป เปนขนทนกเรยนเขาใจบทเรยนกวางขน ครและนกเรยนจะตองชวยกนรวบรวมความรจากขนตอนท 1-4 ตามล าดบจากงายไปหายากอยางเปนระบบ และจดบนทกไว

5.ขนการน าไปใช เปนขนตอนทนกเรยนน าเอาความรความเขาใจทไดเรยนมาแลวไปใชในชวตประจ าวนหรอใชในสถานการณอน

ขอดของวธสอนแฮรบารต

1.นกเรยนไดเรยนรจากความสนใจ

2.การเรยนรด าเนนไปจากงายไปหายากตามล าดบ

3.การสรางกฎเกณฑหรอขอสรปกระท าโดยนกเรยนและคร

ขอสงเกตของวธสอนแบบแฮรบารต

1.ในขนของการสมพนธหรอทบทวนและเปรยบเทยบ ครตองใหโอกาสนกเรยนในการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางและคลายคลงกนระหวางความรเดมกบความรใหมดวยตนเองมใชเกดจากการแนะน าของคร

2.ครควรเนนย าใหนกเรยนจดบนทกความรตามล าดบขนตอนจากงายไปหายาก

29. วธสอนแบบกจกรรม (Self-Activity Method)

เปนวธทครสอนเนนวสดรปลกษณตางๆ ไดแก รปทรงกลม ทรงกระบอก และลกบาศก มาให

นกเรยนเลนโดยอสระ ครควรใชโอกาสในการสอนแบบนปลกฝงคานยมทดในสงคมและเสรมสรางพฒนาการทางอารมณ

32

29. วธสอนแบบแกปญหา (Problem-Solving Method)

เปนการสอนทเนนขนตอนในการแกปญหาตามหลกการของ John Dewey มขนตอน ดงน

1.ขนตงปญหา

2.ขนสมมตฐานและวางแผนในการแกปญหา

3.ขนทดลองและเกบของมล

4.ขนวเคราะหขอมล

5.ขนสรปผล

30. กระบวนการแกปญหาตามหลกอรยสจ 4 โดยสาโรช บวศร

เปนผรเรมจดประกายความคดในการน าหลกพทธศาสนามาประยกตใชกบการจดการเรยนการสอน ซงกระบวนการแกปญหาตามหลกอรยสจ 4 เปนรปแบบกระบวนการจดการเรยนร ทประยกตหลกธรรมอรยสจ 4 ประการ คอ ทกข สมทย นโรธ และมรรค โดยใชควบคกบแนวทางปฏบตทเรยกกวา "กจในอรยสจ 4" ประกอบดวย ปรญญา (การก าหนดร) ปหานะ (การละ) สจฉกรยา (การท าใหแจง) และภาวนา (การเจรญหรอการลงมอปฏบต) โดยประกอบดวยกระบวนการแกปญหา 4 ขน ดงน

1. ขนก าหนดปญหา (ขนทกข) คอ การใหผเรยนระบปญหาทตองการแกไข

2. ขนตงสมมตฐาน (ขนสมทย) คอ การใหผเรยนวเคราะหหาสาเหตของปญหา และตงสมมตฐาน

3. ขนทดลองและเกบขอมล (ขนนโรธ) คอ การใหผเรยนก าหนดวตถประสงค และวธการทดลองเพอพสจนสมมตฐานและเกบรวบรวมขอมล

4. ขนวเคราะหขอมลและสรปผล (ขนมรรค) คอการน าขอมลมาวเคราะหและสรป

33

31. วธสอนแบบโครงการ (Project Method)

เปนการสอนตามแนวคดของ William H. Kilpatrick วธสอนนเปดโอกาสใหนกเรยนไดก าหนดโครงการและด าเนนงานใหเสรจตามนน โครงการทก าหนดขนอาจเปนโครงการรายบคคลหรอเปนกลม

ขนตอนของการจดการโครงการ มล าดบดงน

1.ขนตงปญหา

2.ขนก าหนดโครงการ

3.ขนด าเนนงานหรอลงมอปฏบตตามโครงการ

4.ขนประเมนผลโครงการ

32. วธสอนแบบดลตน (Dalton Laboratory Plan)

เปนวธสอนทไมแบงชนเรยนและไมจดตารางสอนเปนชวโมง แตใชหองทดลอง (Laboratory) ตามวชาทก าหนดไวในหลกสตร ทงนโดยใหโอกาสนกเรยนเลอกเรยนตามความสมครใจและรบผดชอบในการเรยนของตน นกเรยนมสทธเลอกเรยนวชาใดกอนหลงไดตามความสนใจ ความถนด ความสามารถ เปนการสอนทใหเสรภาพกบนกเรยนภายในขอบเขต การสอนทยดหลกส าคญทความแตกตางระหวางบคคลหองสมดและอปกรณการสอนจงตองเตรยมไวอยางเพยงพอส าหรบการศกษาคนควา

ขอดของการสอนแบบดลตน

1.เปนการสอนทมงสงเสรมใหนกเรยนรจกแบงเวลาและใชเวลาอยางเหมาะสม

2.นกเรยนมความรบผดชอบตอตนเอง มการจดตารางของตนเอง ภายใตการแนะน าของคร

3.นกเรยนสามารถรวาการเรยนรมความกาวหนาไปเพยงใด

ขอสงเกตของวธสอนแบบดลตน

ครผสอนวธนตองมความรความสามารถในการแนะแนวนกเรยนไดอยางดดวย

34

33. วธสอนแบบวนเนทกา (The Winnetka Plan)

เปนวธสอนทเปดโอกาสใหนกเรยนไดเรยนรตามอตราความเรวทตางกน นกเรยนคนใดมความพรอมกสามารถเรยนบทเรยนตอไปโดยไมตองรอเพอน สวนนกเรยนทยงไมพรอมส าหรบการเรยนรตอไปกสามารถเรยนซ าในบทเรยนเดม จนกวาจะพรอมทจะเรยนรตอไป

34. วธสอนแบบนเทศ (Supervised Plan)

เปนวธสอนทครใหค าแนะน าแกนกเรยนในการปฏบตการเรยนรทละขนตอนทงทเปนรายบคคลหรอรายกลม นกเรยนมโอกาสในการเรยนรตามล าพง โดยมครคอยชวยเหลอ การสอนแบบนเทศเนนย าใหนกเรยนเขาใจเทคนควธการเรยนใหเกดผลด โดยสามารถท าไดสองแบบ คอ

1. นกเรยนเรยนรเปนรายบคคล

2. นกเรยนเรยนรเปนกลม

35. วธสอนแบบใชครพเลยง (Tutorial Method)

เปนวธสอนทใชกบนกเรยนกลมเลกจ านวน 1-5 คน ขนการสอนแบงเปน 3 ขน คอ

1. ขนน า

2. ขนศกษาคนควาหรอขนเรยนร

3. ขนสรปและประเมนผล

36. วธสอนแบบใชโสตทศนวสด (Audio-Visual Meterial of Instruction Method)

เปนวธสอนทน าอปกรณโสตทศนวสดมาชวยพฒนาคณภาพการเรยนการสอน โสตทศนวสดดงกลาว ไดแก ภาพยนตร สไลด วทย โทรทศน เครองเลนเทปซด ฯลฯ

37.วธสอนแบบทม (Team Teaching Method)

เปนการสอนทมครอยางนอย 2 คน รวมมอกนเตรยมการสอนอยางใกลชดและสอนนกเรยนรวมกนในหองเดยวกนหรอกลมเดยวกน การสอนแบบทมจะมครทเปนหวหนาทม (Team Leader) ครรวมทม ไดแก ครอาวโส (Senior Teacher) ครประจ า (Master Teacher) และครชวยสอน (Co-operative Teacher) การสอนแบบนไดผลดถาครหวหนาทมและครรวมทมเขมแขงรวมมอรวมใจกนปฏบตงานอยางด

ลกษณะของการสอนเปนทม

35

1. ในหองเรยนมครสอนมากกวาหนงคนรบผดชอบรวมกนในการจดการเรยนการสอน

เรมตงแตก าหนดจดมงหมาย เนอหาวชา วธสอน สอการสอน ลงมอสอน ประเมนผล

2. ใชวธสอนหลายรปแบบ ไดแก การบรรยาย การคนควาดวยตนเอง การอภปราย การ

แกปญหา การสาธต เปนตน

3. มรปแบบของการสอนเปนทม ไดแก แบบมผน าคณะ (Team Leader Type) แบบ

ไมมผน าคณะ (Associate Type) และแบบครพเลยง

4. คณะผสอนมระหวาง 2-7 คน แตละคนจะตองมการแลกเปลยนความคดเหนรวมกน

ขอดของการสอนเปนทม

1. ผสอนแตละคนไดแสดงความสามารถในการสอนของตนอยางมประสทธภาพ

2. การวางแผนทรวมกนคดรวมกนท าใหไดผลงานทสมบรณกวาคดคนเดยว

3. ผเรยนไดสมผสผสอนในหลายลกษณะท าใหไมเบอหนาย

ขอสงเกตของการสอนเปนทม

1. เสยเวลาในการเตรยมงานมาก

2. ผสอนในคณะตองมความสามารถเพยงพอและตองเขาใจรปแบบการท างานเปนทม

3. เครองอ านวยความสะดวกและสอการสอนตองมจ านวนมากพอ

36

38. วธสอนแบบจลภาค (Micro-Teaching Method)

เปนวธสอนทยดหลกการยอสวนทงขนาดของชนเรยน ระยะเวลาทสอนและชนดของทกษะ วธสอนแบบจลภาคใชเวลาประมาณ 10-15 นาท ในการฝกทกษะแตละชนด เมอสอนเสรจมการวเคราะหและประเมนผลการสอนจากภาพและเสยงบนทกไวใน Video Tape และน าผลไปปรบปรงพฒนาการสอน การสอนแบบจลภาคจงเปนการฝกทกษะการสอนในสถานการณยอสวนจากสถานการณจรงๆ เพองายแกการฝกภายใตการควบคมอยางมประสทธภาพ ผฝกไดมโอกาสตรวจสอบและปรงปรงการสอนของตน ลกษณะการสอนแบบจลภาคทส าคญ มดงน

1. เปนสถานการณจรงในสถานการณจ าลอง

2. เปนการลดความซบซอนของการสอนตามชนเรยนปกต ไดแก ลดขนาดของหองเรยน ลด

ขอบเขตของเนอหาวชา และลดเวลา

3. เปนการฝกทกษะเฉพาะอยาง เชน ทกษะการอภปราย การแกปญหา และการสาธต ฯลฯ

4. ไดทราบผลการประเมนประสทธภาพการสอนและน าไปสการปรบปรงพฒนา

ขนตอนการสอนแบบจลภาค

ขนท 1 เตรยมครผสอน ไดแก การศกษาทกษะการสอน

ขนท 2 ทดลองสอนและบนทกเทปวดทศน

ขนท 3 เรยนรผลการประเมนการสอน

ขนท 4 ปรบปรงพฒนาการสอนกบนกเรยนกลมใหม

39. วธสอนแบบอรยสจ

วธสอนแบบอรยสจ คลายคลงกบวธสอนแบบวทยาศาสตรอยางทสด ขนตางๆ คอ

1. ทกข ( ขนปญหา ) การพจารณาเพอก าหนดปญหาไดถกตอง

2. สมทย คอการรทของปญหา และหาวธแกไขปญหา

3. นโรธ การดบทกข คอการทดลองและการบนทกผล หรอการเกบขอมล

4. มรรค คอการหาเหตผลและการแกปญหา

37

40. วธสอนแบบแบงกลมระดมพลงสมอง

เปนวธสอนทครแบงนกเรยนเปนกลมยอย กลมละ 8-10 คน หรออยางมากไมเกน 15 คน ครและนกเรยนรวมกนก าหนดปญหาในการระดมพลงสมองโดยใชเวลาสนๆ ประมาณ 10-15 นาท แตละกลมมประธานกลมเลขานการกลม ประธานเปนผสงเสรมใหสมาชกในกลมแสดงความคดเหน ซงความคดเหนไมมการต านวา “ถก” หรอ ”ผด” และเลขานการมหนาทจดบนทกโดยไมค านงถงความส าคญกอนหลง จากนนผแทนกลมน ามารายงานใหกลมใหญในชนเรยนทราบผลการระดมพลงสมอง

41. วธสอนแบบเอกซพลซท (Explicit Teaching Method)

วธสอนแบบเอกซพลซท เปนกระบวนการสอนทเนนการทบทวนประจ าวน ประจ าสปดาหและประจ าเดอน มการตรวจสอบการบาน และมขนตอนการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามจดประสงคการเรยนรสนๆ เขาใจงายไดค าตอบทถกตองรวดเรวและแนนอน

ขนตอนของวธสอนแบบเอกซพลซท

ขนตอนท 1 ทบทวนประจ าวนและตรวจสอบการบาน มขนตอนดงน

1.1 ตรวจการบาน (ผสอนอาจใหผเรยนชวยกนตรวจการบาน)

1.2 สอนใหมเมอจ าเปนในเนอหาทส าคญๆ

1.3 ทบทวนความรเดมทเกยวของกบความรใหมและผสอนอาจซกถามเพมเตม

1.4 ฝกปฏบต

ขนตอนท 2 การน าเสนอสาระความร มขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร ดงน

2.1 แจงจดประสงคการเรยนรสนๆแตเขาใจงาย

2.2 เสนอโครงสรางและภาพรวมของสาระความร

1.3 เรมสอนเนอหาทละนอยทละขน

1.4 ซกถามผเรยนเพอเปนการตรวจสอบความเขาใจ

1.5 เนนประเดนทส าคญใหผเรยนทราบ

1.6 อธบายใหตวอยาง อยางชดเจน

1.7 สาธตและท าแบบใหด

1.8 อธบายรายละเอยดและยกตวอยางประกอบประเดนเนอหาทส าคญๆ

38

ขนตอนท 3 การปฏบตโดยผสอนคอยแนะน า มขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรดงน

1.1 การฝกผเรยนในระยะแรกผสอนควรคอยชวยเหลอแนะน าโดยตลอด

1.2 ซกถามผเรยนบอยๆถามค าถามใหมากเพอใหผเรยนตอบและใหฝกอยางเพยงพอ

1.3 ค าถามทถามควรเกยวของกบเนอหาใหมหรอทกษะใหม

1.4 ผสอนตรวจสอบความเขาใจโดยประเมนจากค าตอบของผเรยน

1.5 ระหวางตรวจสอบความเขาใจ ผสอนจะใหค าอธบายเพมเตม ใหขอมลยอนกลบหรออธบาย

ซ า (ถาจ าเปน) และใหผเรยนมการตอบสนองและใหขอมลยอนกลบ ผสอนควรแนใจวาผเรยนคนมสวนรวมในการเรยนร

1.6 การใหฝกปฏบตในระยะแรก ผสอนควรคอยแนะน าจนผเรยนสามารถปฏบตเองโดยล าพง

ภายหลง

การฝกปฏบตควรท าอยางตอเนองจนกวาผเรยนจะช านาญถงขนทผเรยนท าได 80 %

ในขนตอนนมขอเสนอแนะในการตรวจสอบความเขาใจเพอจะไดแกไขความผดพลาด ความบกพรอง ดวยกจกรรมดงน

1) เตรยมค าถามไวลวงหนาใหมากเพอถามใหผเรยนตอบอยางทวถงและค าตอบท

ไดควรเปนค าตอบทตรงประเดนส าคญ หรอตรงตามในเรองหรอทกษะทสอน

2) ใหผเรยนสรปกฎหรอกระบวนการดวยตนเอง

3) ใหผเรยนตอบโดยเขยนค าตอบในสมด

4) หลงจากการสอน ผสอนควรใหผเรยนเขยนสาระหรอประเดนส าคญของบทเรยน

และสรปประเดนส าคญลงในสมด

ดงนนการตรวจสอบความเขาใจจงมความส าคญและจ าเปนเพอเปนการทบทวนเนอหาสาระท

เรยนผานมาและย าเพอความเขาใจของผเรยน

ขนตอนท 4 การแกไขใหถกตอง และการใหขอมลยอนกลบ มขนตอน ดงน

1.1 ผสอนควรรบรและตอบรบค าตอบทรวดเรวและมนใจของผเรยนอยางสนๆ เชน ถกตอง หรอค าชมอนๆ

39

4.2 ค าตอบทลงเลของผเรยน ผสอนอาจตองใหขอมลยอนกลบ ใหตอบอยางมนใจ

4.3 การตอบผดหรอปฏบตผดของผเรยนบงบอกถงความจ าเปนในการฝกเพม

1.4 ตรวจสอบตดตามบทเรยนของผเรยนเสมอ

1.5 พยายามใหการตอบสนองทกค าถามทผเรยนถาม

1.6 การแกไขการตอบผดของผเรยน ผสอนควรใหขอมลเพมเตม เชน ถามค าถามใหงายขน ให

ค าแนะน า อธบาย ทบทวน หรอสอนใหมในขนสดทาย

1.7 ถามค าถามซ าจนกวาจะถกตอง

1.8 การใหฝกปฏบตโดยผสอนคอยแนะน าการแกไขควรท าตอไป จนกวาผสอนจะแนใจวาผเรยน

บรรลผลส าเรจตามวตถประสงคของบทเรยน

1.9 ใหค าชมเชยแตพอควร ในเรองทเฉพาะเจาะจง จะท าใหมประสทธภาพมากกวาการ

ชมเชยแบบพร าเพรอ

ในประเดนของการใหขอมลยอนกลบเพอแกไขขอผดพลาดของผเรยนมขอเสนอเพอการตอบสนองค าตอบของผเรยน ดงน

1) ตอบถกตองเรวดวยความมนใจในค าตอบโดยปกตพฤตกรรมผเรยน จะปรากฏในชวง

การเรยนตอนแรกๆ ตอนทมการทบทวน ผควรถามค าถามใหมๆ พรอมทงมการฝกเพมเตมและกลาวค าชมเชย

2) ตอบถกแตลงเลไมแนใจ จะปรากฏในการเรยนในตอนตนหรอในชวงใหฝกโดยมผสอนคอย

แนะน า ผสอนควรใหขอมลยอนกลบหรอตอบสนองกลบดวยค าพดสนๆ เชน ถกตอง ดมาก การใหขอมลยอนกลบในลกษณะนผสอนควรใหขอมลเพมเตมเพอใหผเรยนเขาใจวาค าตอบนนถกตองเพราะอะไร

3) ถาผเรยนตอบผดเพราะสะเพราควรใหการทบทวนแกไขและใหขอมลยอนกลบทนท

4) ตอบผดเพราะไมมความร ไมจ าเนอหาสาระ ผเรยนทตอบผดในชวงตนซงเปนระยะการ

เรยนเนอหาสาระใหม ชใหเหนวา มความรไมแนนพอ ไมรจรงเกยวกบสาระความรนน ผสอนควรแกไขดงน

4.1) ครชน าเสนอแนะแนวทางเพอใหไดค าตอบทถกตอง โดยถามค าถามใหมและงาย

พรอมทงยกตวอยางและเหตผลประกอบ

40

4.2) สอนใหม ส าหรบนกเรยนทไมเขาใจ

4.3) บอกเปนนย ถามค าถามทงายๆ หรอท าการสอนใหม

การใหขอมลยอนกลบเปนองคประกอบส าคญเพอเพมประสทธภาพการเรยนรไดประการหนง

ขนตอนท 5 การฝกอยางอสระ (ฝกปฏบตทโตะ) มขอเสนอแนะการจดการเรยนร ดงน

1.1 ใหนกเรยนฝกอยางเพยงพอ

1.2 ฝกทกษะเนอหาสาระทเรยนไปแลว

1.3 ฝกเพอใหเกดความช านาญ

1.4 การฝกปฏบตโดยล าพง ควรปฏบตไดถกตอง 95%

1.5 นกเรยนจะตนตว ถาการใหฝกปฏบต ไดโดยมการตดตามตรวจสอบ

1.6 กระตนใหนกเรยนมความรบผดชอบในงานทตนเองปฏบต และมความกระตอรอรนเสมอ

การฝกปฏบตทโตะเพอใหการปฏบตกจกรรมโดยล าพงทมประสทธภาพ ควรปฏบตดงน

1) ครควรเดนดนกเรยนท างาน ใหขอมลยอนกลบ ถามค าถามและอธบายสนๆ อยางทวถง

2) ครควรจดทนงใหมองเหนนกเรยนทงชนในขณะปฎบตงาน

3) ครควรวางแผนการปฏบตกจกรรมโดยใหนกเรยนฝกปฏบตอยางอสระและประสบผลส าเรจ ครตองจดกจกรรมใหเปนไปตามจดประสงค มการเตรยมการฝกใหพรอม และเพยงพอส าหรบนกเรยนทกคน และตองเปนกจกรรมทมประสทธภาพ โดยความมงหวงใหนกเรยนสามารถตอบไดโดยอตโนมต โดยการทใหนกเรยนฝกปฏบตมาก ๆ

ขนตอนท 6 การทบทวนรายสปดาหและรายเดอน มขอเสนอการจดการเรยนรดงน

6.1 ทบทวนเนอหาทเรยนไปแลวอยางเปนระบบโดยทบทวนเปนประจ าสปดาห และทบทวนประจ าเดอน การทบทวนของครชวยใหครไดตรวจสอบความเขาใจของนกเรยน และเพอใหแนใจวาความรทกษะทเรยนไปแลว นกเรยนรและปฏบตเขาใจเปนอยางดและเพอความคงทนของความร

1.2 ตรวจการบานทใหท า

1.3 ทดสอบบอย ๆ

1.4 สอนใหมในเนอหาทบกพรอง

41

42. วธสอนแบบสาธต

เปนวธสอนทครแสดงใหนกเรยนดและใหความรแกนกเรยนโดยใชสอการเรยนรทเปนรปธรรม และผเรยนไดประสบการณตรง การสอนแบบสาธตแบงออกเปนประเภทตางๆ ๆดแก ผสอนเปนผสาธต ผสอนและผเรยนรวมกนสาธต ผเรยนสาธตเปนกลม ผเรยนสาธตเปนรายบคคล วทยากรเปนผสาธต และการสาธตแบบเงยบโดยใหนกเรยนสงเกตเอง

ขนตอนของการสอนแบบสาธต

1. ขนเตรยมการสอน

1.1 ก าหนดจดประสงคการเรยนรโดยวธการสาธต

1.2 ศกษาเนอหาสาระใหชดเจน และจดล าดบใหเหมาะสม

1.3 เตรยมกจกรรมใหผเรยนปฏบต

1.4 เตรยมสอ อปกรณ เอกสารใหเพยงพอกบผเรยน

1.5 ก าหนดเวลาการสาธตใหพอเหมาะ

1.6 ก าหนดวธการประเมนผล

1.7 เตรยมสภาพหองเรยน

1.8 ทดลองสาธตกอนสอนจรงในหองเรยน

2. ขนสาธต

2.1 แจงจดประสงคการเรยนร เนอหาสาระทจะเรยนร

2.2 บอกใหนกเรยนรบทบาทของตนเอง ไดแก การทดลองปฏบต การจดบนทก การสรป

2.3 แนะน าสอการเรยนร

2.4 ด าเนนการสาธต

3. ขนสรป

3.1 ผสอนและผเรยนรวมกนสรปผลทเกดจากการสาธต

3.2 บนทกขนตอนการสาธตพรอมทงผลทเกดขน

4. ขนวดและประเมนผล

42

4.1 ผเรยนทดลองสาธตใหผอนดพรอมทงบอกผลและขอคดทได

4.2 ใหเขยนรายงาน ตอบค าถามจากแบบฝกหด และแสดงความคดเหน

ขอดของการสอนแบบสาธต

1. ผเรยนไดประสบการณตรง

2. สรางความสนใจ และความกระตอรอรน

3. ฝกการสงเกต การสรปผล การบนทก และการจดขนตอน

ขอจ ากดของการสอนแบบสาธต

1. การสาธตบางครงไมสามารถใชกบผเรยนกลมใหญ

2. ผสอนตองแนะน าขนตอน อปกรณ ทใชในการสาธตอยางชดเจน

3. ผสอนตองทดลองการสาธตกอนสอนใหแมนย าเพอลดขอผดพลาดทอาจเกดขน

43. วธการสอนแบบทดลอง

เปนวธการสอนทมงเนนใหนกเรยนเรยนรดวยการกระท าเปนประสบการณตรงหรอโดยการสงเกต เปนการน ารปธรรมมาอธบาย นกเรยนจะคนหาขอสรปจากการทดลองนนดวยตนเอง อาจสอนเปนกลมหรอรายบคคลกได การทดลองแบงออกเปน 2 ประเภท คอ การทดลองแบบไมมกลมเปรยบเทยบ และการทดลองทมกลมเปรยบเทยบ ซงมขนตอนการจดการเรยนร ดงน

1. ขนเตรยม เปนขนของการก าหนดจดประสงคการเรยนรเพอใหสอดคลองตามหลกสตร มาตรฐานการเรยนชวงชนหรอผลการเรยนรทคาดหวง รวมทงสอดคลองกบเนอหาสาระ จากนนจงวางแผนการใหการเรยนรดวยการทดลอง มการเตรยมวสด สอ อปกรณ หรอเอกสารตางๆ ในการนตองตรวจสอบประสทธภาพของสอหรออปกรณทจ าเปนตองใชในการทดลองดวย

2. ขนทดลอง เปนขนของการด าเนนกจกรรมการเรยนร เรมตนดวยการน าเขาสบทเรยน

แจงจดประสงคและเนอหาสาระการเรยนร และแบงกลมนกเรยนเปนกลมยอยตามทตองการ จากนนจงด าเนนการทดลองตามรปแบบทก าหนดไว

3. ขนเสนอผลการทดลอง เปนการน าเสนอผลการทดลองดวยการสรปขนตอนและผลการทดลอง รวมทงปญหาและขอเสนอแนะ โดยกลมของนกเรยนเองหรอผสอนรวมกบนกเรยน

ขอดของการสอนแบบทดลอง

43

1. ผเรยนไดปฏบตจรง และสามารถสรปผลการทดลองไดดวยตนเอง

2. เราใจใหอยากเรยนรและคนหาค าตอบ

3. มทกษะในการเรยนรดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร ฝกความมเหตผล และมระบบ

ขอจ ากดของการสอนแบบทดลอง

1. ใชเวลามากในการด าเนนกจกรรมการทดลอง

2. ตองระมดระวงการทดลองบางอยางทอาจเกดอนตรายหรอความผดพลาดอบตเหต

44. การสอนแบบบรณาการ (Integration Instruction)

เปนการสอนทน าเอาศาสตรสาขาวชาตางๆทมความสมพนธเกยวของกนเขามาผสมผสานกนเพอใหเกดความรทหลากหลายและสอดคลองกบชวตประจ าวน จดเนนของการบรณาการคอการองครวมของวชามากกวารายละเอยดของวชา การบรณาการจ าแนกเปนบรณาการตามจ านวนผสอน ไดแก บรณาการแบบผสอนคนเดยว แบบคขนาน แบบเปนทม บรณาการตามกลมสาระการเรยนร และบรณาการแบบสหวทยาการและแบบพหวทยาการ ขนตอนของการบรณาการม ดงน

1. ศกษาหลกสตรการศกษาในภาพรวม และวเคราะหมาตรฐานการเรยนร แลวจงก าหนดสาระการเรยนรและผลการเรยนรทคาดหวง

2. จดท าค าอธบายรายวชาและหนวยการเรยนร

3. สรางเครอขายการเรยนรทสมพนธกนในแตละศาสตรสาขาวชาและท าแผนการเรยนร

45. การสอนใหเกดความคดสรางสรรค

การสอนเพอพฒนาความคดสรางสรรคมมากมายหลายวธแลวแตสาขาวชา แตโดยทวไปนยมสอนตามแนวคดของวลเลยมส ซงสงเสรมพฤตกรรมความคดสรางสรรค ดานความร เจตคตในหองเรยนสอนใหผเรยนรจกคดและแสดงความรสกหรอแสดงออกเชงความคดสรางสรรคซงมกลวธการสอน 18 ลกษณะ ดงน

1. การสอนใหแสดงความคดเหน หมายถงการสอนใหผเรยนอยากแสดงความคดเหน ซงมตวอยางหลากหลายลกษณะ ดงน • ขดแยงในตวมนเอง ยกตวอยาง เชน คนสวย มกไมฉลาด (โง) • คานกบสามญส านก เชน ถงกระดาษใสน าสามารถน าไปตมใหน าสกไดโดยถงกระดาษไมไหมไฟ • ความจรงทยากจะเชอหรออธบายได เชน โรคกระเพาะเกดจากเชอแบคทเรย • ความเชอทฝงใจมานาน เชน สรยคราสเกดจากราหอมพระอาทตย

44

2. การพจารณาคณลกษณะ หมายถงการสอนใหผเรยนคดพจารณาคณลกษณะตาง ๆ ของคน สตวสงของแลวใหแสดงความคดเหน ตวอยางเชน • การพจารณาหาสวนใดสวนหนงทเหนวาแปลกไปจากอยางอน เชน คณลกษณะของน า • บอกประโยชนของหนงสอพมพมาใหมากทสด

3. การเปรยบเทยบ หมายถงการเปรยบเทยบสงของ สถานการณ โดยใหผเรยนแสดงความคดเหนออกมา ตวอยางเชน • พช และสตว ตางกเปนสงมชวตเหมอนกนใหบอกความแตกตาง • ลงเปนบรรพบรษของคนเหนดวยหรอไม อยางไร

4. การพจารณาความไมสมบรณ หมายถงการสอนใหผเรยนแสดงความคดเหนของสงทไมสมบรณ หรอผดแผกไป ตวอยาง เชน ขณะนอากาศรอนมาก ทานเคยอยในหองแอรเยนสบายแตตอนนไฟฟาดบ ทานจะหาวธอยางไรมาชวยคลายรอนใหกบตวเอง แสดงความคดเหนมาเปนขอ ๆ

5. การใชค าถามยวย หมายถงการสอนโดยผสอนใชค าถามยวย เราความรสก หรอกระตนใหตอบ ตวอยางเชน • ทานเปนหญงมเพอนชายชวนใหไปอานหนงสอทบานของเขาในตอนเยน ทานไมอยากไปแตกไมอยากใหเพอนชายเสยน าใจและโกรธทาน ทานจะตอบปฏเสธอยางไร จงจะนมนวลทสด • ถาทานมเงน 1 ลานบาท ทานจะท าอยางไร เพอใหฐานะความเปนอยของทานมนคงตลอดไป

6. การสอนใหคดเปลยนแปลง หมายถงการสอนใหเกดการคดดดแปลง ปรบปรง สงตาง ๆ ใหอยในรปอน ๆ ทคดวาสรางสรรค ตวอยางเชน • การใชตนผกตบชวามาท าเปนเครองจกสานตาง ๆ • การใชกะลามะพราวมาท าเปนภาชนะเครองใชในบาน • การใชเกลดปลามาท าเปนของช ารวยใหผเรยนจนตนาการ คดหาวสดเหลอใชอน ๆ มาท าเปนของใชหรอของช ารวยเชงสรางสรรค

7. การเปลยนแปลงความเชอ หมายถงการฝกใหผเรยนมความยดหยนคลายความยดมนยอมรบการเปลยนแปลง ตวอยางเชน • ถาไดกนตวเดยวอนเดยวของกวาง จะชวยเพมสมรรถภาพทางเพศไดทานคดเหนเปนอยางไร

45

• ลกผชายตองสบบหรเปนดมเหลาเปนและเทยวผหญงเปนหรอมเพอนหญงหลายคน จงจะถอวาแนเปนชายชาตร ใหทานแสดงความเหน

8. การดดแปลงสงใหมจากสงเดม หมายถงการฝกใหผเรยนรจกสรางสงใหมจากโครงสรางหรอกฎเกณฑเดม ตวอยางเชน • การใชแตงกวาแทนมะละกอในการท าสมต า (ฝกปฏบต) • การเลอกใชพลงงานอนทดแทนการใชน ามนเปนเชอเพลงใหยกตวอยางเปนขอ ๆ

9. ทกษะการคนควาหาขอมล หมายถงการฝกใหผเรยนรจกการหาขอมลหรอค าตอบดวยตนเอง เพอตอบค าถามทสนใจ ตวอยางเชน • เหลกจมน า แตท าไมเรอเหลกจงลอยน าได ใหอธบาย • ประเทศไทยเคยเปนเจาภาพกฬาเอเซยนเกมสกครง ในป พ.ศ. ใดบาง และแตละครงไดเหรยญทองเทาไร

10. การคนควาค าตอบจากค าถามทไมชดเจน หมายถงการฝกใหผเรยนพยายามคนหาค าตอบจากค าถามทก ากวม ไมชดเจน ตวอยางเชน • ผมในโลกนหรอไม ใหอภปราย • มมนษยตางดาว หรอยาน UFO จรงหรอไม ใหอภปราย

11. การแสดงออกจากการหยงร หมายถงการฝกใหผเรยนรจกแสดงความรสกทเกดจากสงทมาเราอวยวะสมผส ตวอยางเชน • ทานเหนฝงชนขดตนไมประหลาดเพอหาเลขเดดไปแทงหวยใตดนทานรสกอยางไร ใหแสดงความคดเหน • ทานเหนคนนอนตายกลางถนนจากอบตเหตรถชน ใหทานแสดงความรสกโดยอภปราย

12. การพฒนาปรบตว หมายถงการฝกใหผเรยนรจกพจารณาศกษาจากความพลาดพลง ลมเหลวแลวใชเปนบทเรยนสความส าเรจ ตวอยางเชน • ประเทศไทยเสยกรงใหแกพมาครงแรกเพราะสาเหตใด จงสรปบทเรยนเพอเปนแนวทางการปองกนไดอยางไร • เศรษฐกจฟองสบแตกท าใหบรษทหางรานขาดทน ปดกจการเกดจากสาเหตอะไร แนวทางในการปองกนการเกดซ าจะท าไดอยางไร

13. ลกษณะบคคลส าคญและกระบวนการคดสรางสรรค หมายถงการศกษาประวตบคคลส าคญทงในแงลกษณะพฤตกรรมและกระบวนการคดตลอดจนวธการและประสบการณสรางสรรคของเขา ตวอยางเชน

46

• บโทเฟน นกดนตรหหนวกแตไมทอถอย มมานะสรางสรรคโลกใหงดงามดวยเสยงดนตรจนเปนคตกวเอกของโลก ใหสรปลกษณะเดนของนกดนตรเอกผน • บล เกตต ผพฒนาซอฟแวรคอมพวเตอรและบกเบกจนผคนยอมรบและ สามารถครองตลาดโลกคอมพวเตอรไวได ขณะนเปนบคคลร ารวยทสดของโลก ใหสรปขอเดนของ บล เกตต วาท าไมจงประสบความส าเรจ

14. การประเมนสถานการณ หมายถงการฝกหาค าตอบโดยค านงถงค าถามวาสงนเกดขนแลวจะเกดผลอยางไร ตวอยางเชน • ถาทานหลงทางในทะเลทราย ทานอยากไดอะไรตดตวไปกบทาน เพอใหทานปลอดภยและสามารถรอดตายกลบมาได • ถาโลกรอนขนจากปฏกรยาเรอนกระจกจะกอผลเสยตอโลกอยางไรบาง

15. พฒนาทกษะการอานอยางสรางสรรค หมายถงการฝกแสดงความคดภายหลงการอานหนงสอ หรอบทความด ๆบางเรอง ตวอยางเชน • ใหผเรยนอาน เรอง “ กองขาวนอยฆาแม ” แลวแสดงความคดเหนตอเรองทอาน • ใหผเรยนอานบทความเรอง “ โลกหลงยค 2000 ” แลวแสดงความคดเหนดานการเรยนการสอนควรเปนอยางไร

16. พฒนาการฟงอยางสรางสรรค หมายถงการฝกใหผเรยนคดขณะฟงบทความหรอสนทรพจนแลวแสดงความรสก ตวอยางเชน • ใหผเรยนฟง สนทรพจน เรอง “ พระคณของแม ” จากเทปแลวแสดง ความคดเหน

17. พฒนาการเขยนอยางสรางสรรค หมายถงการฝกใหผเรยนแสดงความคดเหน ความรสก ดวยการเขยนบรรยาย • ถาทานไดรบคดเลอกเปนตวแทนไปประเทศสหรฐอเมรกา ทานจะเตรยมอะไรไปแสดงใหตางชาตรจกวฒนธรรมของชาตไทย • ถาฝนไมตกตลอดปพนทแหงแลงชาวไร ชาวนาเดอดรอน ทานเปนผน าทานจะจดการปญหานอยางไร

18. ทกษะการใชภาพพรรณนา หมายถงการฝกใหผเรยนแสดงความรสก ความคดจากภาพในเชงสรางสรรค ตวอยางเชน • วาดภาพใหเขาใจไดวาสงคมปจจบนไรพรมแดน • วาดภาพใหเขาใจวา ถาประเทศขาดตนไมแลวจะเกดปญหาตาง ๆ ตามมาอยางไรบาง

47

สรป

ทงหมดทยกตวอยางน เปนเพยงแนวทางของกลวธการสอนเพอแสดงใหเหนเปนขอคดส าหรบผสอนทเรมเขาใจ เรอง ความคดสรางสรรค และสามารถสรางความคด ความสนใจตอเนองในการพฒนาความคดสรางสรรคไดเปนอยางด เปรยบประดจตนไมทงอกจากเมลดซงก าลงเตบโตขนและมความสวยงามไดจากการปรงแตงอยางสรางสรรคของผดแล กลวธการสอนความคดสรางสรรคยงมอกมากมายสมควรศกษาเพมเตม เพอใหเกดแนวคดในการประยกตใชเปนวธการสอนใหเหมาะสมกบสาขาวชาของตนเอง

46. กระบวนการเรยนการสอนของรปแบบ แอล.ท. ( L.T )

L.T. คอ “Learning Together” ซงมกระบวนการทงายไมซบซอน ดงน

1 จดผเรยนเขากลมคละความสามารถ ( เกง - กลาง - ออน ) กลมละ 4 คน

2 กลมยอยกลมละ 4 คน ศกษาเนอหารวมกนโดยก าหนดใหแตละคนมบทบาทหนาทชวยกลมในการเรยนร ตวอยางเชน

สมาชกคนท 1 : อานค าสง

สมาชกคนท 2 : หาค าตอบ

สมาชกคนท 3 : หาค าตอบ

สมาชกคนท 4 : ตรวจค าตอบ

3 กลมสรปค าตอบรวมกน และสงค าตอบนนเปนผลงานกลม

4 ผลงานกลมไดคะแนนเทาไร สมาชกทกคนในกลมนนจะไดคะแนนนนเทากนทกคน

ทมา : ทศนา แขมมณ . (2548). ศาสตรการสอน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

48

47. กระบวนการเรยนการสอนของรปแบบ จ.ไอ. ( G.I. )

G.I. คอ “ Group Investigation ” รปแบบนเปนรปแบบทสงเสรมใหผเรยนชวยกนไปสบคนขอมลมาใชในการเรยนรรวมกน โดยด าเนนการเปนขนตอน ดงน

1 จดผเรยนเขากลมคละความสามารถ ( เกง-กลาง-ออน ) กลมละ 4 คน

2 กลมยอยศกษาเนอหาสาระรวมกน โดย

ก. แบงเนอหาออกเปนหวขอยอย ๆ แลวแบงกนไปศกษาหาขอมลหรอค าตอบ

ข. ในการเลอกเนอหา ควรใหผเรยนออนเปนผเลอกกอน

3 สมาชกแตละคนไปศกษาหาขอมล /ค าตอบมาใหกลม กลมอภปรายรวมกน และสรปผลการศกษา

4 กลมเสนอผลงานของกลมตอชนเรยน

ทมา : ทศนา แขมมณ . (2548). ศาสตรการสอน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

48. การเรยนการสอนของรปแบบ เอส.ท.เอ.ด. ( STAD )

STAD คอ “Student Teams Achievement Division” กระบวนการด าเนนการมดงน

1 จดผเรยนเขากลมคละความสามารถ ( เกง - กลาง - ออน ) กลมละ 4 คนและเรยกกลมนวากลมบานของเรา (Home Group)

2 สมาชกในกลมบานของเรา ไดรบเนอหาสาระและศกษาเนอหาสาระนนรวมกน

เนอหาสาระนนอาจะมหลายตอนซงผเรยนอาจตองท าแบบทดสอบในแตละตอนและเกบคะแนนของตนไว

3 ผเรยนทกคนท าแบบทดสอบครงสดทาย ซงเปนการทดสอบรวบยอดและน าคะแนนของตน

ไปหาคะแนนพฒนาการ (Improvement Score) ซงหาไดดงน

คะแนนพนฐาน : ไดจากคาเฉลยของคะแนนทดสอบยอยหลาย ๆ ครงทผเรยน แตละคนท าได

คะแนนพฒนาการ : ถาคะแนนทไดคอ

- 11 ขนไป คะแนนพฒนาการ = 0

- 1 ถง -10 คะแนนพฒนาการ = 10

49

+1 ถง +10 คะแนนพฒนาการ = 20

+11 ขนไป คะแนนพฒนาการ = 30

4.4 สมาชกในกลมบานของเราน าคะแนนพฒนาการของแตละคนในกลมมารวมกน เปนคะแนนของกลม กลมใดไดคะแนนพฒนาการของกลมสงสด กลมนนไดรางวล

ทมา : ทศนา แขมมณ. (2548). ศาสตรการสอน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร :จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

49. กระบวนการเรยนการสอนของรปแบบจกซอร ( Jigsaw )

1 จดผเรยนเขากลมคละความสามารถ ( เกง-กลาง-ออน ) กลมละ 4 คนและเรยกกลมนวา กลมบานของเรา (home group)

2 สมาชกในกลมบานของเราไดรบมอบหมายใหศกษาเนอหาสาระคนละ 1 สวน (เปรยบเสมอนไดชนสวนของภาพตดตอคนละ 1 ชน) และหาค าตอบในประเดนปญหาทผสอนมอบหมายให

3 สมาชกในกลมบานของเรา แยกยายไปรวมกบสมาชกกลมอนซงไดรบเนอหาเดยวกน ตงเปนกลมผเชยวชาญ (expert group) ขนมา และรวมกนท าความเขาใจในเนอหาสาระนนอยางละเอยด และรวมกนอภปรายหาค าตอบประเดนทผสอนมอบหมายให

4 สมาชกกลมผเชยวชาญ กลบไปสกลมบานของเรา แตละกลมชวยสอนเพอนในกลม ใหเขาใจสาระทตนไดศกษารวมกบกลมผเชยวชาญเชนน สมาชกทกคนกจะไดเรยนรภาพรวมของสาระทงหมด

5 ผเรยนทกคนท าแบบทดสอบ แตละคนจะไดคะแนนเปนรายบคคล และน าคะแนนของทกคนในกลมบานของเรามารวมกน (หรอหาคาเฉลย ) เปนคะแนนกลม กลมทไดคะแนนสงสดไดรบรางวล

ทมา : ทศนา แขมมณ. (2548). ศาสตรการสอน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

50

50. รปแบบการเรยนการสอนของการเรยนรแบบรวมมอ (Instructional Models of Cooperative Learning)

ก. ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ

รปแบบการเรยนการสอนของการเรยนรแบบรวมมอพฒนาขนโดยอาศยหลกการเรยนรปแบบรวมมอของจอหนสน และจอหนสน ( Johnson & Johnson, 1974 : 213 - 240 ) ซงไดชใหเหนวาผเรยนควรรวมมอกนในการเรยนรมากกวาการแขงขนกนเพราะการแขงขนกอใหเกดสภาพการณของ การแพ-ชนะ ตางจากการรวมมอกน ซงกอใหเกดสภาพการณของการชนะ-ชนะ อนเปนสภาพการณทดกวาทงทางดานจตใจและสตปญญาหลกการเรยนรแบบรวมมอ 5 ประการ ประกอบดวย

(1) การเรยนรตองอาศยหลกการพงพากน (positive interdependence) โดยถอวาทกคน

มความส าคญเทาเทยมกนและจะตองพงพากนเพอความส าเรจรวมกน

(2) การเรยนรทดตองอาศยการหนหนาเขาหากน มปฏสมพนธกน (face to face interaction)

เพอแลกเปลยนความคดเหน ขอมล และการเรยนรตาง ๆ

(3) การเรยนรรวมกนตองอาศยทกษะทางสงคม (social skills) โดยเฉพาะทกษะในการท างานรวมกน

(4) การเรยนรรวมกนควรมการวเคราะหกระบวนการกลม (group processing) ทใชใน การท างาน

(5) การเรยนรรวมกนจะตองมผลงานหรอผลสมฤทธทงรายบคคลและรายกลมทสามารถตรวจสอบและวดประเมนได (individual accountability)หากผเรยนมโอกาสไดเรยนรแบบรวมมอกนนอกจากจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรทางดานเนอหาสาระตาง ๆ ไดกวางขนและลกซงขนแลว ยงสามารถชวยพฒนาผเรยนทางดานสงคมและอารมณมากขนดวย รวมทงมโอกาสไดฝกฝนพฒนาทกษะกระบวนการตาง ๆ ทจ าเปนตอการด ารงชวตอกมาก

ข. วตถประสงคของรปแบบ

รปแบบนมงชวยใหผเรยนไดเรยนรเนอหาสาระตาง ๆ ดวยตนเองและดวยความรวมมอและความชวยเหลอจากเพอน ๆ รวมทงไดพฒนาทกษะทางสงคมตาง ๆ เชน ทกษะการสอสาร ทกษะ การท างานรวมกบผอน ทกษะการสรางความสมพนธ รวมทงทกษะการแสวงหาความร ทกษะการคด การแกปญหาและอน ๆ

ค. กระบวนการเรยนการสอนของรปแบบ

รปแบบการเรยนการสอนทสงเสรมการเรยนรแบบรวมมอมหลายรปแบบ ซงแตละรปแบบจะมวธการด าเนนการหลก ๆ ซงไดแก การจดกลม การศกษาเนอหาสาระ การทดสอบ การคดคะแนน และระบบการให

51

รางวล แตกตางกนออกไปเพอสนองวตถประสงคเฉพาะแตไมวาจะเปนรปแบบใด ตางกใชหลกการเดยวกนคอหลกการเรยนรแบบรวมมอ 5 ประการและมวตถประสงคมงตรงไป ในทศทางเดยวกนคอเพอชวยใหผเรยนเกดการเรยนรในเรองทศกษาอยางมากทสดโดยอาศย การรวมมอกน ชวยเหลอกนและแลกเปลยนความรกนระหวางกลมผเรยนดวยกน ความแตกตางของรปแบบแตละรป จะอยทเทคนคในการศกษาเนอหาสาระและวธการเสรมแรงและการใหรางวล เปนประการส าคญ

ทมา : ทศนา แขมมณ . (2548). ศาสตรการสอน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร :จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

51. การสอนแบบเอกตภาพ ( Individualized Instruction )

การเรยนการสอนแบบนในระดบโรงเรยนเพงเรมขนเมอไมนานมานเอง ในประเทศไทยเรมการสอนภาษาองกฤษแบบนในระดบมธยมตน ในปการศกษา 2523

การสอนแบบเอกตภาพนยดหลกการสอนแบบบคคล นนคอ เชอในเรองความแตกตางระหวางบคคล ถอวาคนทกคนมความสามารถไมเทากน ใครทเรยนด เรยนไดเรวควรจะไปรดหนากวาคนทออนและชา บทเรยนทจดขนมทงบทเรยนธรรมดาและบทเรยนส าเรจรป ( programmed lessons )

การสอนแบบน เปนพฒนาการของการจดการศกษาตามแนวทางใหม เปนการปฏรประบบการเรยน การสอน และการจดหองเรยนจากแบบเดมทมครเปนผน าแตผเดยวมาเปนระบบทครและนกเรยนมสวนรวมรบผดชอบในชนเรยนหนง ๆ โดยการแบงออกเปนมมตาง ๆ เชน มม oral , reading และ writing แบงนกเรยนออกเปนกลม ๆ สก 3 – 5 กลมอาจจะใชครผสอน 2 หรอ 3 คนชวยกนสอนเปน team teachering

วธการเรยนการสอนแบบเอกตภาพนใชในระดบมธยมศกษาตอนตน ในปการศกษา 2523 โดยใชชอเรยกสอการเรยนการสอนชดนวา “ ชดการเรยนการสอนภาษาองกฤษ ( Learning Kit ) ”

วธการสอนแบบเอกตภาพ

1. ครสอนสงทนกเรยนจะตองเรยนพรอมกนทเดยวทงหองหรอครงหอง เปนตนวาการออกเสยง ไวยากรณ หรอค าศพท สก 10 – 15 นาท

2. แบงนกเรยนออกเปนกลมยอยสก 3 – 5 กลม มหวหนาดแลความเรยบรอยแตละกลมท างานตามทครมอบหมายใหท าดวยตนเอง ถามปญหาหรอตองการความชวยเหลอจะเขามาปรกษาครไดเปนราย ๆ ไป ในครงหนง ๆ นกเรยนอาจจะเลอกท ากจกรรมมากกวาหนงอยางกไดตามความสนใจของตน แตครจะตองเปนผรบรดวย

52

3. การเรยนอานและเขยนนนเปนการเรยนดวยตนเองเปนสวนใหญ ครมหนาทใหค าแนะน าชวยเหลอ อธบายอยางคราว ๆ นกเรยนคนใดเรยนไดเรว ท างานทไดรบมอบหมายเสรจเรยบรอย ครจะใหชวยเหลอหรอแนะน าหรอดแลการท าแบบฝกหดของนกเรยนทออน

4. แตละครงนกเรยนเอางานทส าเรจแลวมาใหครด แลวไปเขยนในสมดหรอกระดาษรายงานสวนตวทเรยกวา progress chart เพอเปนหลกฐานวาในครงนน ๆ ตนไดท างานอะไรไปแลวบาง

ขอเสย

1. ถามนกเรยนหลายคนในหองเรยน จะตองอาศยครหลายคนจงจะดแลนกเรยนไดทวถง

2. จะตองอบรมใหนกเรยนมระเบยบวนย ซอตรงตอตนเอง สามารถบงคบใจใหท างานไดเองโดยไมมใครบงคบ

3. บทเรยนทใชมกจะมราคาแพง เพราะตองบรรจกจกรรมมากอยางเพอเราความสนใจของผเรยน

4. ครจะตองมความสนใจตอนกเรยนเปนรายบคคลอยางแทจรง จงจะชวยใหการเรยนเปนผลส าเรจ

5. ในหองเรยนทนกเรยนมความสามารถตางกนมาก ท าใหยากตอการเตรยมการสอนในสวนของบทเรยนทจะตองเรยนรวมกน เพราะนกเรยนเกงจะเรยนรเกนหนานกเรยนทออนไปมากแลว แตจะตองมาเรยนบทเรยนยอนหลง ดงนนครจงตองเตรยมบทเรยนเปนหลายระดบ และสอนแตละกลมดวยเนอหาทตางกนออกไป ท าใหครท างานหนกมาก

ขอด

1. สามารถจะแกปญหานกเรยนทมพนฐานความรตางกนได

2. นกเรยนไดรบการฝกภาษาอยางทวถงกน เพราะแตละกลมเปนกลมเลก

3. นกเรยนออนไมรสกมปมดอยในการเรยน เพราะไดเรยนตามความสามารถของตนเปนการแขงขนกบตนเองมากกวาแขงกบคนอน

4. นกเรยนทเรยนเกงไมรสกเบอหนายในการทจะตองรอนกเรยนทเรยนชา มโอกาสทจะเลอกกจกรรมไดมากอยางตามความสนใจของแตละคน

5. ฝกใหนกเรยนรจกการใหและการรบ รจกชวยเหลอเพอนรวมชน เปนการฝกนสยในการทจะด าเนนชวตอยรวมกนในสงคมอยางสนตสข

53

52. การสอนภาษาโดยใชเนอหาเพอน าไปสการเรยนรภาษา(Content – Based Instruction)

จากประสบการณทงดานการสอนและการสงเกตพฤตกรรมการเรยนในหองเรยนชใหเหนวา การเรยนภาษาตางประเทศจะไดผลมากทสดถาครสอนใหผเรยนใชภาษาในสถานการณทสอดคลองกบสถานการณจรง ทงครและผทเกยวของกบการจดการเรยนการสอนภาษาทมงใหผเรยนสามารถสอสารได จะจดการสอนโดยเนนใหผเรยนฝกการใชภาษาในสถานการณทเหมอนจรง ครสอนภาษาตางประเทศในประเทศไทยสวนใหญสอนทกษะการสอสารระหวางบคคลในระดบพนฐาน (Basic Interpersonal Communication Skills) ซงเนนใหผเรยนฝกการใชภาษาใหถกตองตามหนาท (Functions) ในสถานการณซงครจ าลองใหเหมอนชวตประจ าวนมากทสด เชนการซอของ การถามหรอการบอกทศทาง การแนะน าตวเอง เปนตน การสอนลกษณะนจะชวยใหผเรยนสอสารไดในระดบหนงเทานน

ผเรยนทส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษาจ านวนมากจะศกษาตอในระดบสงขน ไมวาจะศกษาตอในสาขาวชาใดกตามผเรยนจ าเปนตองใชภาษาองกฤษเชงวชาการ (Academic English) เพอศกษาหาความรและความกาวหนาทางวทยาการ การสอนภาษาโดยเนนเพยงการสอสารในชวตประจ าวน จงไมสามารถเตรยมผเรยนใหมความพรอมในการใชภาษาองกฤษในการศกษาหาความรตอไป

ผเชยวชาญทางดานการสอนภาษา ไดศกษาเปรยบเทยบการเรยนภาษาเพอการสอสารระหวางบคคล และการเรยนภาษาองกฤษเชงวชาการ สรปวา ผเรยนสามารถใชภาษาเพอการสอสารในระดบพนฐานได หลงจากการเรยนในระยะเวลา 2 ปแตผเรยนไมสามารถใชภาษาเชงวชาการได (Grabe และ Stoller, 1997, Cummins, 1983, 1989) ซงถาผเรยนตองการพฒนาทกษะภาษาเชงวชาการดานพทธพสย หรอ Cognitive Academic Language Proficiency (CALP) จะตองใชเวลาเรยนถง 7 ป (Cummins 1983, 1989) นอกจากน Cummins ยงอธบายเพมเตมวา ถงแมผเรยนสวนใหญจะไมไดใชชวตอยในสภาพแวดลอมทใชภาษาองกฤษ แตผเรยนยอมจะมโอกาสใชภาษาองกฤษเชงวชาการ ดวยเหตผลดงกลาวขางตนจงควรเรมสอนภาษาองกฤษเชงวชาการ โดยเนนวธการสอนทใชเนอหาเพอน าไปสการเรยนรภาษาในระดบมธยมศกษา

Brinton, Snow และ Wesche (1989) ใหค าอธบายเกยวกบการสอนภาษาโดยใชเนอหาเพอน าไปสการเรยนรภาษา หรอทเรยกวา Content – Based Instruction (CBI) วาเปนการสอนทประสานเนอหาเขากบจดประสงคของการสอนภาษาเพอการสอสาร โดยมงใหผเรยนสามารถใชภาษาองกฤษเปนเครองมอในการศกษาเนอหาพรอมกบพฒนาภาษาองกฤษเชงวชาการผสอนทใชแนวการสอนแบบนเหนวาครไมควรใชเนอหาเปนเพยงแบบฝกหดทางภาษาเทานน แตครควรฝกใหผเกดความเขาใจสาระของเนอหา โดยใชทกษะทางภาษาเปนเครองมอ ครจะใชเนอหาก าหนดรปแบบของภาษา (Form) หนาทของภาษา (Function) และทกษะยอย (Sub – Skills) ทผเรยนจ าเปนตองรเพอทจะเขาใจสาระของเนอหาและท ากจกรรมได การใชเนอหาเพอน าไปสการเรยนรภาษานจะท าใหครสามารถสรางบทเรยนใหสอดคลองกบสถานการณจรงไดมากทสด ทงนครจะตองเขาใจการสอนแบบบรณาการหรอทกษะสมพนธ ตลอดจนเขาใจเนอหาและสามารถ ใชเนอหาเปนตวก าหนดบทเรยนทางภาษา (Brinton, Snow, Wesche, 1989)

54

แนวการสอนแบบน ครจะประสานทกษะทงสใหสมพนธกบหวเรอง ( Topic) ทก าหนดในการเลอกหวเรองครจะตองแนใจวาผเรยนมทกษะและกลวธการเรยน (Learning Strategies) ทจ าเปนเพอทจะสามารถเขาใจเนอหาได การสอนภาษาแนวนเหมาะสมอยางยง เพราะเปนการฝกกลวธการเรยนภาษา เพอใหผเรยนสามารถเขาใจความหมายของภาษาและสามารถน ากลวธนไปใชไดตลอด สวนเนอหาและกจกรรมการเรยน ครสามารถปรบแตงใหมความหลากหลายมากขน

กจกรรมการเรยนการสอนในแนวนจะกระตนใหผเรยนคด และเกดการเรยนร โดยผานการฝกทกษะทางภาษา กจกรรมเปนแบบทกษะสมพนธทสมจรง ตวอยางเชน เมอผเรยนไดฟงหรออานบทความทไดจากสอจรง (Authentic Material) แลวผเรยนไมเพยงแตท าความเขาใจขอมลเทานน แตจะตองตความและประเมนขอมลนน ๆ ดวย ดงนนผเรยนจะตองรจกการวเคราะหและสงเคราะหขอมลเพอทจะสามารถพดหรอเขยนเชงวชาการทเกยวกบเรองนน ๆ ได จะเหนไดวาผเรยนจะไดฝกทงทกษะทางภาษา (Language Skills) และทกษะการเรยน (Study Skills) ซงจะเตรยมผเรยนใหพรอมทจะใชภาษาองกฤษเชงวชาการในสถานการณจรงในอนาคต

การสอนแบบ CBI มงเตรยมผเรยนใหสามารถใชภาษาองกฤษเพอหาความรทางวชาการเพมเตม ซงการจดกจกรรมการเรยนการสอนไมแตกตางไปจากการสอนภาษาเพอการสอสารโดยมแนวการเรยนการสอนทส าคญดงน คอ

- การสอนแบบยดผเรยนเปนศนยกลาง (Learner – Centered Approach)

- การสอนทค านงถงทกสงทกอยางทเกยวของกบภาษา (Whole Language Approach)

- การสอนทเนนการเรยนรจากประสบการณ (Experiential Learning)

- การสอนทเนนการเรยนรจากการท าโครงงาน (Project – Based Learning)

นอกจากนยงเนนหลกส าคญวา ผเรยนสามารถเรยนรภาษาไดด ถามโอกาสใชภาษาในสถานการณทเหมอนจรง และผเรยนจะใชภาษามากขนถามความสนใจในเนอหาทเรยน ดงนนผเรยนจงตองน าเนอหาทเปนจรงและสถานการณการเรยนรทสมจรงมาใหผเรยนไดฝกใชภาษา เพอทจะท าความเขาใจสาระของเนอหา โดยผเรยนสามารถใชพนความรเดมของตนในภาษาไทยมาโยงกบเนอหาของวชาในภาษาองกฤษ และทส าคญทสด คอ แนวการสอนแนวนฝกใหผเรยนคดเปน สามารถวพากษวจารณขอมลทไดจากเนอหาทเรยน และใชทกษะทางภาษาเปนเครองมอในการคนควาขอมลเพมเตมได ฉะนนการเรยนการสอนวธนจงเหมาะสมกบการสอนภาษาในระดบประถมศกษา

55

53. การสอนแบบวธธรรมชาต ( Natural Method )

วธนใชวธสอนโดยใหผเรยนพบปะคลกคลกบเจาของภาษาโดยตรง เปนวธทจะตองลงทนมาก เพราะจะตองจางครองกฤษหรออเมรกา หรอครไทยทพดภาษาองกฤษเกง ๆ มาสอน หรอสงผเรยนไปยงประเทศเจาของภาษา การสอนใชวธพดเปนหลก และผสอนจะเนนเรองค าศพทมาก โดยถอวาการเรยนภาษานนคอการเรยนค าศพท ถานกเรยนรจกค าศพทมากกถอวานกเรยนคนนนรภาษาด สวนไวยากรณทเรยนนนกเปนแบบใหค าจ ากดความและกฎเกณฑ และเนอเรองทเรยนกมกจะยดเอาเหตการณซงเกดขนในขณะนนเปนเกณฑ เชน วนทอากาศครมฝนตก ครมกจะคยกบนกเรยนเรองฝนหรอเรองอน ๆ ทนกเรยนสนใจอยในขณะนน

การเรยนดวยวธน ถาไดครทสามารถ นกเรยนจะเรยนภาษาใหมไดเรว และไดเปรยบวธสอนอน ๆ ตรงทผเรยนไดมโอกาสคลกคลกบภาษาองกฤษโดยตรง

ขอเสยของวธสอนแบบนมอยหลายประการ เชน

1. เปนวธทตองลงทนมาก

2. ครมกจะเปนผพดเสยเองเปนสวนมาก ท าใหนกเรยนไมคอยมโอกาสไดฝก ถงแมจะพดกพดไมไดดจรง และอาจจะพดผดไวยากรณ เพราะครผสอนมกจะถอหลกวาพดพอใหเขาใจกนไดเทานน ไมตองถกทงหมดกใชได

3 เนองจากการสอนไมไดเนนโครงสรางของภาษา ไมมการคดเลอกรปแบบประโยค ( pattern ) มาสอนตามล าดบ และไมย ารปแบบประโยครปใดรปหนงมาท าการฝกจนนกเรยนท าไดอยางแมนย า จงปรากฏวานกเรยนไมสามารถจะใชภาษาไดอยางถกตอง อางอง จาก https://sites.google.com/site/prapasara/15-1 เขาถงเมอวนท 17 ต.ค.56

54. การสอนแบบชมชนเปนฐาน

1. เพอใหนกศกษาสามารถท างานไดกบทกภาคสวนในสงคม

2. เพอใหนกศกษาเกดการหยงรในโลกของความเปนจรงมากขน เขาใจการปฏบตของบคคลทมตอสงคม และการเมองมากขน

3. เพอใหนกศกษามความรบผดชอบตอสงคมมากขน

4. เพอใหนกศกษาสามารถเขาใจกระบวนการเรยนร

56

5. เพอใหนกศกษาไดเรยนรเกยวกบประเดนปญหาสงคมทมความซบซอน เรยนรวฒนธรรมส าหรบการปฏบตงาน และสามารถปฏบตงานได

6. เพอพฒนาทกษะทางวชาชพ ทกษะทางสงคม และความรบผดชอบตอสงคมใหกบนกศกษา