110
АРИСТОТЕЛ ПОЕТИКА Превод: Кръстьо Горанов, Петър Радев, 1947 Електронна обработка: Боряна Митева, 2008 Глава 1 [Цел и задачи на Поетиката. Поезията е “подражание”. Три различия в “подражанието”. Разграничение на поетическите видове в зависимост от средствата на “подражанието”] За същността на поезията и на нейните видове, каква значимост има всеки един от тях, по какъв начин трябва да се съчиняват фабулите, за да бъде поетическото произведение хубаво; също така – от колко и от какви части трябва да се състои то, както и по всички други въпроси, отнасящи се до областта на това изследване, ще говорим, като започнем естествено най-напред от самото начало. И тъй епопеята и трагедията, а така също комедията, дитирамбическата поезия и по-голямата част от авлетиката и китаристиката – всички тези изкуства представят изобщо подражание. А различават се те помежду си в три отношения: че извършват подражанието или с различни средства, или на различни предмети, или по различен, не един и същи начин. Точно както някои извършват подражание на много неща, създавайки им образи чрез багри и форми: едни – благодарение на техника, други – благодарение на природна дарба, така и споменатите изкуства: те всички извършват подражание чрез ритъм, слово и хармония, и при това – като си служат с тях по отделно или със всички наедно. Например само от хармония и ритъм се ползуват авлетиката и китаристиката, а също и някои други изкуства от този род, като напр. свиренето на овчарска свирка. Само от ритъм – без хармония – се ползува танцовото изкуство, понеже с помощта на ритъма, който се създава от фигурите на танца, танцьорите подражават и

АРИСТОТЕЛ

Embed Size (px)

DESCRIPTION

За поетическото изкуство

Citation preview

: , , 1947 : , 2008

1 [ . . . ] , , , ; , , , , - . , , - . : , , , . , : , , : , , . , , . . , , , , , . , ( , ), . , , , , ,

. , , , , , . , . , : , - , . (, ) . , . , : , . : , , . , , . . 2 [ ] , ( , , , ) -, , - , : . -, -, . , , . , , . -, , , ( ) , . , . .

: -, -, . 3 [ ( ). . ] , . ( , , , ), . , : , . : , : . , , []: . ; . , [] , , , - . . , , : [], , ; [], []. . .

4 [ : . , . ] , . , : , ; . . , : - , , . . , : . , , , , ., - . -, , , . [ ] , ( , ), , , , . : , - , , . , : : , , . , . , ( , ), , : , .

, , , ; - . . , : , , ) , , : , . , . , . , . , . , . , : - . , , , . [ ] . . . 5 [ . . ] , , - , , . , , , .

, , , ; , . : . , . , , , . . [ ] . . ; , . : , , . , . , , . , , : , , , [], , . -; , . 6 [ . : , , , , . . ] , , [] ; [] , [] . , , , , .

, ; : , . ; . , , ( ) : ; . . ; , ; , . , . : , , , , . [ ], [ ], [, ] . , , : , , , , , . - : , , . , . , , . . - , . . : . , , , . , , , . , [ ] - , .

-, , , . , - , . , . . . , , . , . , . , ; . , , , . . , -, . , . - . , - - . : , . - , . 7 [ . , ] , , - . , , ; , . , , . , ,

. , , . , . , . , , , , . . , , , ; , . , . . , , , , . , , , . , , , . 8 [ () ] , : , , . , . , , : , , . , , , , . , ,

(: , , ) . , , . , . , : , , . 9 [ . . . ] , , , . , , . , . , , , . , : , . : , . . : , , . , . , : , ; , ; , . , , . , , - . ,

. , . , , : . , - , . . - . , , . , : , . , , , , , -, , . - , : , , . . -. 10 [ ] , : , . , , ; , , , . , , . , . 11 [ : () . ]

, . , , . , , , , : , . , , , . - , . . , , , ; , . - : , , , , . . , ; , . : ; . ; , : , , , . 12 [ ] . , : , , , . ; . : ; ,

; ; ; . . , . 13 [ . , . . - ] , - . , ( ), , , , ; . [ ]: , , . , , ; , . , . , . , , , , , . - , , , , : , , - -, -. : - , - , , , , , , , , .

, , - . , , , . , , . - : - , . - . , , . : . - : , - [ ] , . 14 [ . . . ] , - . , , , , , . , . , . , , : , . , , , . , , . , . , , , , . . , : , ,

, , , : . ; . . -. , , , : . : [] [ ] . , , [ ] , . , , [] . : , , []. - , , : , . , . ; - , [] : , . - , : , , . , , . , , . , , . , . , , . 15 [ : , . ]

. - . , : , . : , - , . : [ ] , . : , , . . . , , ; . . , , , : , , . , , , . , , , , , , : . : , . - , : , , -. ,

: . , , . . . 16 [ ] -. , - - [] ( ). , ( ) , ; , , , [ ] . . , . , , - ; - , . , : , , ; , , , . : . : , ; , (), () . ; , ; , ; . : , . : ,

. : , , , . , : , ; , , . - , , : , () . . . 17 [ : . . ] , -: - . : , ; , . . , ( ) : , , , . , : , . , . , : , , , [] . , . ,

[ ] . , , , , : . , , , : , , . , . : , . . [ ], . , , , . , . 18 [ . . . ] . , , , , . , , ; . - , . : ; ; ; , , . - , - : , . ,

, . , . , , : . . , . , . : , , , , , : . . , , , , . . , . , . - , . , . , , [ ] ? 19 [ . . ] . [ ] . , - . , . : , , , , .

, , , , . , , , . , , ? , , [] : . : , , , , , . , . , (), , , : , , . , , . 20 [ : , , , , , , , ] : , , , , , , . , , ; , . : , . , ; , , ; , , : . , , , , , . .

, , : . . , [ , ] . , , , , , . , , . , , , , . , [ , ] , . , , , , . ; : . , , , . , () : , . , . ; , ; , , : ?, ! . , , ( ). , ; [ ]. : , . 21 [ . , , , , . . , . ]

: . , , []. , , [, ]; , . , , : . , , , , , , . , , , . , : [] , . , , , . ; : : , ; : []. , : . , , , , . , . : , ; , . , : , , . , . , ; , , : .

, , . , . , : [] []. : , - , , ; . , ; , . , , : . , , : , , , ; , , , , . , , . , . : , , , . , , . 22 [ : , ] . - , ; . . , , . , , , . , , , . , . , , . , , .: , . .

: , , , , , . , , , . , , , ; . , , , , . : - - : , - . , . . , , , . , ; , : , , . , , , , . : , . , , . . : , , : , . : : . . , , , , . , , , ,

. , , . . , ; , , . . . - , , . , - , ; , . 23 [ . . ] , . , , , : , , . , , , , : . , , . , . , . , , : [] [ ], . , . , . , .

, , . . , , . 24 [ : . . , , ] , : , , , . , , , . - , . , ( ) . . . , : . , -, , , . , : , , , , , , . , . , - . . , , . , , , - - . - ; , .

, , . , . , . , , . , , , , , . -, . , , , , , , . , , . , , , . : , , , . , . , , , . - , : . , , , , . . : , , , ; , , , . . . , ; - , , , ., ; , . , . ; ,

, . [ ] , ; . , , . 25 [ . . ] [ ] , , . , , : , , ; , . , ; , . [ , ]. : , . , , . , . , , . , , . . , . , . , , . , - . . , -,

, , . , . - , , , . , , , , , , , , . . , . . : , , , , . . -, . . ( ): . , . , , , , , , , , , . - - . . . [- ]: , . : [ ] ( ) , , . , - () , -. , : . () : , . , . [ ] , - .

; : [ ] [ , ]; [ ] [ , ]. , . : , , . , .: . . , . ; ( ), ; , , , : . , , . . [ ] . , - . , [ , ], , , . . , , , , . , : , , , . . , . , . , ? -, - . , : .

, : , . , , , , , . , . , . : , , , . . 26 [ . . ]

: - . - - , - , , . , , ; , , . , : ; . , [] . , , , , . , , - . , : . , . , . , , . , [ ] :

. , [ ]. , , , , . , . - , - ; , -, - , , . . , . , - . , . , , , . , , . - . , , , , , - . , , ; , ; : [ ] .

: , 1975 : , 2008

1. , , , , , , , , . , , , 1 - 2 - , , 3, : , , , . , , , : , , . , , 4. , , : , . , , , , , 5. 6 7, , 8, . , , , 9, , .. , , 10. , , , , 11 12 . , - , . , , , 13

, , , . . , , .. , , . , 14 , . , , . , .

2. , , ( , , , ), - -, , . , 1 -, 2 -, 3 . , , . , , 4; 5. -, 6 - , 7, , 8, , -. : , 9 10. : -, -, .

3. . , , , , , - . , 1, : , . 2 , ,

3, . , , , .. , . 4 , . -, 5 - , , , , 6, 7, , : , (), (), (), , , , , .. . (), (). , , , .

4., , . , , - . , , : , , - . , , , , . , , , , . -, , 1, , . , ( , ), , - , , . . - , , , . ,

, . 2 . . , .. 3, , . , . , ( , ), , , : , 4 . , , , , - - . , , , . , , ( , 5, ), , , ; , , . 6 , . . , , - , 7, , 8 . , , , , - . , - , 9 , . -, 10 , , . .

5.

, 1, - , . , , , . , , , , . , 2, - . , . , , , . 3. , 4, , . 5 , , , . : , , . . , . , , , , , , , , .

6. 1 2 -, , 3 . , , , , , , , . , , 4, - , , . , , : , .

, - , . , , ( ), , . . , - , , , . , . : , , , , . , 5. , , , : , , , , , , , . - . , , , , ; , , . , . , , . , -. , . 6, 7. , . -, , , , . , - , . -, 8 , . , , , . , , . : , , , .

. . , . , 9. , , . , , . , , , . . , 10, , , . , , - , , - . , - , .

7. , , - . , , , . , , . , , . , , , , , . , , . , , , , . , , , , . , ( , ), ( , )

1. , , . : , , , , . , - , . , , , .

8. , , , : , , . , . , , , , 1 : , , . , , , , . , , , 2, , , , - , , 3. , , , , , , . , , .

9. , 1, , , .. .

, . 2 , , . , , , . - - . , - . , , . 3 . : , , 4. . , . , , , , . , , , 5. , , . , . , , . , - , .. , , , , , . , : , , . - . 6 , , . , . 7 , . , , , , , 8 ( , , - ,

, , 9 , , : , , ), , -. 10. , , , , . , , 1, , . , , . , , : . 11. , , 1, . , 2 , , , , , . 3: , , , , , . , , , , . - , , . . , 4, , . - 5: , , , , . . , , , , , 6. : . . ,

, , , , . 12. , , 1, , , : 2, 3, 4 5 6. , 7 . , , , , , , . , , -8, , , . 13. - 1. - , , , ( ), , ( , ), ( : , , , ), ( , , ; , 2, , ). . , 3

, , , , , . - , 4 , , , , , , , - -, -. : , - 5, 6, 7, 8, 9, 10 , . . , 11, . , , . : - , , , , - . , , , , . , : . , - , , , , , 12.

14. , , - . , , , , , , 1. - 2. , , , . , . ,

, , . . , , , . , , , . . , , , , - . , , , 3. . - . , , , 4 . , , - , 5. , 6 7. : , . : , , , . - , . , : . , 8. , . - , , . , . - , , 9 , , ; 10 ; 11 , , . , 12, . , , , , . , .

, , , .

15. , , . - . , , 1, , , . . , , -, . . , . . , . . , , , . 2, 3 4, 5: -. , , , , . , , , 6 , 7. , , , - , , -, , . , , , 8 .

- , : , -. , , , , , 9 10 . , , , . . .

16. , -1. , , . , , 2, , 3, , , , , , , 4, - . , . , 5. , , -, , , , 6, . , : 7 , . , , . - : . 8 . , , , , 9: , . 10: , , . , 11: , , , , . 12 . , .

13 - , , , . 14: , , , , . , , 15: , , , , , , . - , , 16 17: . . .

17. , -: , , , , . , 1: , , , . , . - , , , , , , - . , . , . , , , . , 2. , , . . . . , , , , , 3,

, , , . , , . , , 4. , . : , , , , , , , , , . , .

18. . , , , . . , ., . 1 , [... -] . ( , , ) 2. , , , 3 4, , 5 6, ... 7, 8 , . , , - , , . , . . . , , , . , 9, . , .

, . , , , 10, , 11, , 12 13 . . . , , , 14, , . , 15: . , , 16. , . , . , ?

19. . . , . , . , , , , , . , , , , , . , , . , ? , , , , , , , , .

, . , 1 , , , , , , ? , , . , .

20. : , , , , , , , . , , , . , . , . , 1 , , , , , , . , , , 2, , 3, , 4. . , . , , , . . , , , , , , , , 5. : , , , . , , ( , 6 .). : , , , , , . , .

, - . , , . , , , . , , , , , , , , . ? ! . , , . 7, - : . : , . , .

21. ( , , ), . ( ), , . , , 1 , 2. , , , , , , . , , , , , , , : , .. , , . , , , .

, 3, . : 4, , . , : 5 6. , , . , , . ; , , , , , 7. . , , 8, . , . , , , . , , : 9. , . , . , , . , , -, , , . 10, - , 11 . , , , ( ) 12. , , . , , , 13 , ( - 14). , , , , , : . , 15. - , , . - 16. , 17.

22. , . - , , . 1 2. , . , , . , 3. , , . , , . , . : 4,

. . . , , , , . - , . , , , , , . , , 5, , ; .. , 6, .. ..

, , . , ,

, , . , , . , , , . , , , , . : , .. ,

: .

, 7, .. , , , ,

, .. , , .

8, .. ,

, .. .

9 . 10 , , , , , 11 . , . .

, , . : . - , , . , , - , , , , . .

23. , , , , , . , , , .. , . 1, , , , . . , 2, , , , . , , . , 3 , . , , , . 4 5. , , , : , , , ,

, , , , , 6.

24.- , , , 1. , , , , . . , . , , ( ) . . . , : , . , -, , , . , : , , , , , , , , , . , . 2. 3 . , : - , - . . , 4 5 , . - , , 6. , , 7, , . , , , . , .

, , , , , . , - , , . 8, , : , , , . . . : , , . - , . . , , , . . , , . , , . 9. . . , , 10 -, 11 12 , . , : . , , . , , 13, , . . , , . , .

25. , , .

, , : , , , , , . , , , . . , . , . , , ( ) , . 1. , . , . , ( 2), -. : 3. - - , . , , . : , , , . - , , , . , , , , . , , . , , . . , , , 4. : ! , . : 5. , 6.

, , , , , , , - . , . 7, (), (). 8, . , . , .. , , .. . , 9, , , -. , : 10 : , 11 , . 12, - . . 13 14, .. , 15, .. . , :

, 16 : - 17. - . . , 18 , , 19. , , 20. . , , . . , 21, -, , , , , , , . 22. , 23, , , . , 24. , , . , . , -, . - . , 25 - -, . , 26. , . , , , , , , .

, , , ( 27) ( 28). : , , , . . .

26. -. - -, - , , , , . , , , , , 1, , 2. , - -: 3 4 , 5. , : , , , , . -, , . , , , , , 6, , 7. , , , , , , . , . - , . , , , , . , , . , - . -, , 8 , . - (: ), ,

, . , , , , . - - . , ( , 9), , -, - . , , , , , , . ( ) . (. . Poetica, . Potique, . Poetik, . Poetics). , , , , . : ..., . . .... , : , , , , , . , , . : ber die Dichtkunst, On the Art of Fiction, . . , - , , , , . . ? .

1. () (. ). - , . ( 23) . (). (. , . 4) . , . . 2 : (), , . : , , . , . 3 (): . . : . . , . . , , , ( ), ( ) . , , . 4 () , . ( ) , . , . 5 , , , . , , . 6 () . , , , , (.. V ....). , .1

7

( )

. (427 347 ....) (. 430 354 ....). , - , . . 8 (-, ), , , . . , . 10. 9 , : . , . , , . , , , .. U U U U U U U U U U U , .. U U U U U U U U U U , (. . 4, . 3). 11 , . 12 (. 495 455 ....) (), , . (, , , ). . . 13 V ...., . . , , (. , . , . 12). 14 , .. (. . , . ). , ( ) 10

( ). , - . . 2. (V.....) , , .. ( ) . (. 6), . (V 5), , . 2 ( V ....), , , . 3 , , (), . 4 , : . . 1, . 2. 5 , (. ).6 1

, , ,

, (. 22) , , , . 7 , V ...., , . . 8 , , . . . , , ( ?), . .9

. . 1, . 14.

(. 450 360 ....) , , (435/4 380/79 ....). ; , . 3.1

10

. . 1.

(496 406 ....) , (, ). 120 , : , , , , , , . 3 (. 445 . 385 ....) - .. , . 44 : , , , , , , , , , , . 4 , (), (, , ) (, ). 5 , , . , .. , , , . 6 (. 550 460 ...) , .. . . ( 40 ) , . (. . 5). 7 , - ( V ....) . . 4. , : .. , . , , , . , 2 1

2

, . , . . , - , .. , . 3 , .. : , . . . 1, .8. , : , . (.. ) , 4

( ). , , , . 5 ( ) . , . . . 6 (524 . 455 . ...) () , . ( ). 90 : , , , , , , . . . , - . , . . , .. .. (), . , , , . : . 8 , - , . . 1, . 10 , , , . , (Auftakt ): U U U U U U 9 , .. , : U U U U U U U U U U U (, , ).7

, , . . 12, . . (. . 9) . 5. , . 2. , 488/7 .... . 24 . , , . , 2 1

10

, , .. ( ). , ( ), ( ). . . 3, . 6. ( . 450 ....): , .. . , , . . . . 3, . 3. .4 3

, (, , ), . , , (. . 4, . 4). 6. , .. , . 23 , .2 1

5

,

. . . , -, . . 6 (. 1), (. 2); , , , (. 3); , (. 4, 5). , 3

, , (. 1). , , -, , , . 4 , ( ) ( ) . . . 1: , . 5 ; : ; : , . , , , , , , ( ), ( ). . 6 () (), , () , -, , . , . , . , . , ( ) ( ), . 7 . - , . 8 - (. . 10, 11, 16). 9 . . , , , , , - . 10 -? , , . 6, . 7.1

() : 190 .

8. , .. (. ), , .. . , . 2 , (. , 386 - 466). , , , , , . . , , , 51 . , , . , : ... , , , , , , , , , (. 17). 9. , , , , . , : , , . - , . 2 ( ), (484 425 ....), , . , - , (, ). 3 (. 450 404 ....), , . 4 , .. () , . , , . , : , .1 3 1

(447 400 ....), , - . , (. . 18). () , (), . , , . 6 , , . (= ) , . (.- . 10). . : . . . 9 .8 7

5

10. 1 . 7, 8 9. 11. 1 . 7. 2 . . 924 1185. , , , . , , , . : , . , . , : . ; - : 11, 14, 16, 24, 26. 3 - , . . . , : .

. , , , . - (. 18). , . 4 : . 5 , ., .2. 6 . , , . 727 797. (. 16). 12. . 6. ( ), , . (, ) , . : (-)2 1

() . 3 . . : (--) ( ). , . : (-) . , , , . (. , . 2), . : (-) . 6 . : ( . ) , ( ). 7 : ( , ) ( ). 8 . 6 (. , . 1). 13. , - (. 6).1 5 4

, , , - , , . 3 : , , . . 4 ; . . , , . , , . 6 , , . , , . , , , . . , , , (. . 11, . 2). 7 , . , , , . 8 , . , , . , . 9 , . , . , , . , ( ), . , , , . 11 (485/4 480 406 ....) - (, , ). 92 ( 98) , : , , , , , , , , , , , , , , , , , .10 5

2

, , . , , , , , .. . 14. 1 , , . : , .... . . 13, . 6. 2 (, . - - ) , () . 3 , . . 13, . 7 5. 4 . 5 . 6 . . . . 13, . 5. 7 - , , . 8 . , , (. 751): ! , , (. 752): , ! . 9 - . : , . . , , . , , . .

12

- , . . 772 826. 11 - , . . 12 . . 13. 15. 1 . 6. 2 , , , ( ), . , . , . 3 - , (. . 26). . 4 , , , . . 5 , . - . dues ex machine: . 7 ( 155 .): . , dues ex machin. 8 . , , , - , . , , . 9 ( ), , . , (. . 9, . 5) , .10 6

10

16. 1 . 11. 2 . : . , . . . 3 (V ....) , () , , , . 4 , , (), , , . 5 . (. 386 .) (. 193 .) . , . , . , . 6 . . 7 . . 808 826. . .11, . 6. - (). , , , . . . 9 , V ...., , . , . , , . 10 , , . V . , , . V (. 521 .). 11 , (. . 4, . 6). , , . 168 232. 12 (V ....). 13 , , . (. , , . 375 -394).8

, , . , , (- ) . 15 , , . 16 . . 924 1185. ( , . . 11, . 2). 17 ( , . - . 7). 17. 1 , , , - (. 16, . 3) . , , (. , , . 568 - 595). , , . 2 , - (. 16, ). 3 : . . 16, . 12. . , . 260 335; . 1152 1232. 18. 1 . . 11, . 3. 2 , (. . 2). 3 - , , . , .. ( ), . , , . 4 - , .. ( ), . , , . . : , , . , , 4

14

. . . 5 - (). , . . 6 , , . 7 (.. ) . 8 : , , . , , , . ; , . . . . 9 . 5, 7, 14, 17. 10 , . 11 , , (.. ). , , . 12 . 13 : . . 9, . 5. 14 : , , , , , . , . ( ). 15 , , ( 24): :

. , . 19. 1 (. 480 410 ....): - . , . : , , , . - , () . - : . , , , . . : , , . 20. 1 , , . (spiritus asper) , (spiritus lenis). 3 (natura) (positione). 4 : (accentus acutus), (accentus gravis) , (accentus circumflexus). 5 , , , : , ( ), . 6 () . , (. , ). (, ), (), . (. ). , , (. . , . ). ( ) (. Gudeman), , , . , 2 16

(. ) (), (). . : , (, 5, 2). , . 21. 1 . , .. (. ). 2 : (), () ( ). , 185; V, 308. , 272. 5 , . 138 (Diels). , , . 6 , . 143 (Diels). 7 (. . 2, . 10). 8 . 9 . : . 10 U U U U. . 11 : . , . , . 4 3 7

. , V 393. , . 14 + + . . - . 15 , , 13 12

, . 16 . . Gudeman: , , , , . 17 . . Gudeman: , . 22. 1 : . . 2, . 6. 2 ( V ....) . (. 1313) .

, . . 4 . : . , . , . . 5 : , . 6 , (. . 4, . 9), : U U U U U U U U U U U : U U U U U U U U U 7 , 515. 8 , 259. 9 , V 265. 10 : . 11 . ; . . 23. 1 (V 166). 480 ... 2 . 8. 3 . . 4 : , . . : , . . , , , . 6 : .5

3

24. (-: ) . 2 . 3 , . . 4, . 9. 4 : . . 1, . 10. 5 : . . 1, . 10. 6 : . . 1, . 13. 7 . 4. 8 ( 205 .). (. . 16, . 5) ( 386 466). (146 260), . , . , , . , , . . 10 . . . 103 . 11 . . 680 . : , . , , , , , ( ) ( ), . 13 ( 70 .). 25. 1 , , , . , . (V ....), . , ( ). . . . 24. 4 (V V ....) , , - , . .3 2 12 9 1

, 152. (. ). 7 , 50. 8 , 316. 9 , 202. 10 , 11. 11 , 13. 12 , V 489. , . , . :6

5

- . 13 . 14 , 15. () . 15 , 327. , : . 16 : . . 1, . 12. . 35 (Diels). , , , , , .17 18

, 252 . : , , ,

. , . , 267. 21 , . 22 , , . , 20 19

. , , , . 23 = . 24 , - . 25 : . . 6, . 7. 26 . . 18, . 15. 27 .

28

. 15, . . 2 .

26. 1 , (?) , , , . 2 - . . 15, . 3. 3 , . 4 V .... 5 , . 6 () , , , , , . , . 7 , . 8 . 1530 , 16 000. 9 . 6 14.