แผนงาน / โครงการตามแนวพระราชดาร จงหวดอทยธาน ปงบประมาณ พ.ศ. 2552-2553

โครงการดเดนของจงหวด 1) ชอโครงการ พฒนาแหลงนาขนาดเลกชาวอทยรวมนาและใจ ถวายองคราชนย พ.ศ. 2552 - 2553

2) วตถประสงค และเปาหมายของโครงการ

จงหวดอทยธานเปนจงหวดทประชากรสวนใหญเปนเกษตรกร ทาการเกษตร โดยการพงพา นาฝนเปนสวนใหญ ทาใหปรมาณผลผลตทางการเกษตรขนอยกบปรมาณนาฝน ประกอบกบในบางปตอง ประสบกบภาวะนาทวม และภยแลง สรางความเสยหายใหกบพนทการเกษตร และมพนทชลประทานทครอบคลมพนทเพาะปลก เพยง 200,000 ไร ( รอยละ 10 ของพนท ) จากพนทเพาะปลกทงหมด 2,000,000 ไร จากสภาพปญหาของจงหวด และแนวทางพระราชดารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ประกอบกบนโยบายเนนหนก1 ใน 4 ดาน “ การพฒนาแหลงนา ” ตามแนวทางปฏบตราชการของผวาราชการจงหวดอทยธาน ( นายชนมชน บญญานสาสน ) จงเปนแรงบนดาลใจใหจงหวดอทยธานมงสนองปณธานในการบรหารจดการนา ประกอบกบในวนท 5 พฤษภาคม 2553 เปนปบรมราชาภเษกครบ 60 ป จงหวดอทยธานจงไดรเรมจดทา “ โครงการพฒนาแหลงนาขนาดเลก ชาวอทยรวมนาและใจ ถวายองคราชนย พ.ศ. 2552 – 2553 ” เพอแกไขปญหาเรองนา และเปนการเฉลมพระเกยรตของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในโอกาสดงกลาว

วตถประสงคของโครงการ

1. เพอเฉลมพระเกยรต และถวายเปนปฏบตบชาแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว 2. เพอจดหาแหลงนาขนาดเลกในระดบครวเรอน และไรนา เปนการเพมศกยภาพดานการผลต การประกอบอาชพ และการขยายผลปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

3. เพอสนบสนนการดาเนนงานตามบทบาทหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ในการพฒนา คณภาพชวต การดาเนนวถชวตตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงของประชาชนในพนท โดยการบรณาการความรวมมอระหวางภาคราชการ หนวยงานของรฐ องคกรปกครองสวนทองถน และประชาชน

เปาหมายของโครงการ

จดหาแหลงนาขนาดเลกใหแกราษฎร โดยการขดบอนาขนาดเลก ขนาดความจ 1,260 ลกบาศกเมตร ในพนทบรเวณทอยอาศย หรอไรนา จานวน 6,000 บอ คดเปนปรมาณนาเพอการเกษตร หรอเปนแกมลงขนาดเลก รวม 7,560,000 ลกบาศกเมตร ภายในป พ.ศ. 2553 โดยเปนการบรณาการปฏบตงานรวมกนระหวาง

ภาคราชการหนวยงานของรฐ องคกรปกครองสวนทองถน และภาคประชาชน ซงเนนการมสวนรวมของทก ภาคสวน

3) ลกษณะโครงการ / การดาเนนงาน

3.1 การจดหาแหลงนาขนาดเลก - องคกรปกครองสวนทองถนดาเนนการสารวจความตองการแหลงนาขนาดเลก จากราษฎรในพนท

- องคกรปกครองสวนทองถนแตงตงคณะกรรมการจากผเกยวของ พจารณาความ เปนไปได และจดลาดบ ความสาคญในการขดแหลงนา - องคกรปกครองสวนทองถนจดหางบประมาณ วสด อปกรณ เพอการขดแหลงนาขนาดเลกในพนท

3.2 การบรหารจดการ

- การแตงตงคณะกรรมการอานวยการโครงการ / การแตงตงคณะทางานระดบอาเภอ การซกซอมแนวทางการทางานรวมกน - ลงนามขอตกลงความรวมมอ ( MOU ) ระหวางผวาราชการจงหวด นายอาเภอ และผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน เพอรวมมอกนดาเนนโครงการพฒนาแหลงนาขนาดเลกฯ เมอเดอนกรกฎาคม 2552 - เปดตวโครงการฯ ดวยการขดแหลงนาขนาดเลกในพนทพรอมกนทงจงหวด เมอวนท 5 สงหาคม 2552 และจงหวดไดจดทาพธเปด ( kick off ) โครงการ ณ คเมองโบราณ บานการง หม 4 ตาบลเมองการง อาเภอบานไร จงหวดอทยธาน - การตดตามผลการดาเนนงานในระดบพนท และสรปรายงานทประชมหวหนา สวนราชการประจาเดอน - การสรปโครงการฯ

4) ระยะเวลาดาเนนการ

ดาเนนการแลวเสรจ

อยระหวางดาเนนการ

5) งบประมาณดาเนนการ

- งบประมาณจากองคกรปกครองสวนทองถนทเขารวมโครงการ - งบประมาณจากจงหวดอทยธาน และสวนราชการทเกยวของ - เงนสมทบขดแหลงนาขนาดเลก จากประชาชนทเขารวมโครงการ - เงนบรจาค และเงนสมทบอน ๆ

6) หนวยดาเนนการ

- ททาการปกครองจงหวดอทยธาน

- สานกงานทองถนจงหวดอทยธาน

- อาเภอทกอาเภอ และสวนราชการทเกยวของ

- องคกรปกครองสวนทองถน ( องคการบรหารสวนจงหวดอทยธาน / เทศบาล และองคการบรหารสวนตาบล )

7) ประโยชนทไดรบ

7.1 เพอเปนการเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาสพระบรม ราชาภเษกครบ 60 ป ( 5 พฤษภาคม 2553 )

7.2 เกษตรกรมแหลงนาระดบครวเรอน หรอไรนา เพอการประกอบอาชพ และดารงชวต ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และการบรหารจดการทรพยากรนาอยางคมคา และมแหลงนา และแกมลง ระดบครวเรอน และไรนาทเพมมากขน

7.3 ลดปญหาการขาดแคลนนาในฤดแลง

8) จดเดนของโครงการ

8.1 เปนความรเรมของจงหวดอทยธาน โดยการบรณาการทางานของทกภาคสวน ทงภาคราชการ อาเภอ องคกรปกครองทองถน และภาคประชาชน ทเขามามสวนรวมในการดาเนนโครงการรวมกนอยางเขมแขง

8.2 ผลสมฤทธของโครงการ คอ จงหวดอทยธานสามารถผนกสรรพกาลงของหนวยงานภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน ภาคเอกชน และประชาชน ดาเนนการครบตามเปาหมายทกาหนด เมอเดอนสงหาคม 2553 สามารถแกไขปญหาเรองนาเพอการเกษตร ทเปนปญหาสาคญของจงหวด ตามแนวทางพระราชดารในเรองการบรหารจดการนา และปกปองสถาบนดวยปฏบตบชา ดวยการพฒนาแหลงนาขนาดเลก ขนาด 1,260 ลกบาศกเมตร เปนแกมลงกระจายในพนท 8 อาเภอ จานวน 4,824 แหง คดเปนมลคากวา 120,600,000 บาท และสามารถตอยอดสงเสรมใหเกษตรกรใชประโยชนจากแหลงนาใหเตมศกยภาพ พฒนาไปสเกษตรทฤษฎใหม และดารงชวตตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

9) ภาพกจกรรมโครงการ

การเปดโครงการพฒนาแหลงนาขนาดเลกชาวอทยรวมนาและใจ ถวายองคราชนย ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2552 - 2553

ดวยความรวมมอของทกภาคสวน ขดแหลงนาขนาดเลกในพนท พรอมกนทงจงหวด ( kick off ) เมอวนท 5 สงหาคม 2552

ณ คเมองโบราณ บานการง หม 4 ตาบลเมองการง อาเภอบานไร จงหวดอทยธาน

โครงการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

จงหวดอทยธาน ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2552

1. ชอหนวยงาน จงหวดอทยธาน

2. ชอโครงการ โครงการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

3. รายละเอยดโครงการ

3.1 ความเปนมาของโครงการ จงหวดอทยธานไดนอมนาแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนกรอบ และทศทาง การพฒนาจงหวด ตามวสยทศนการพฒนากลมจงหวด และจงหวด เพอมงสรางความกนด อยดใหประชาชน ในพนท แกไขปญหาความเดอดรอนของประชาชน โดยไดกาหนดเปนแนวทางปฏบตสาคญของจงหวด เพอขบเคลอนการทางานไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม อยางมประสทธภาพ และประสทธผล เนนหนก การทางาน 4 ดาน ประกอบดวย (1) ดานการนอมนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอพยงไปสการปฏบตใหเกด ผลอยางเปนรปธรรม ( 2) ดานการพฒนาแหลงนา (3) ดานการสงเสรมการทองเทยว และ (4) ดานสงเสรม การอนรกษ และฟนฟธรรมชาต และสงแวดลอม

3.2 วตถประสงคของโครงการ

การดาเนนโครงการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของจงหวดอทยธาน เพอเปนการ สงเสรมกระบวนการเรยนร การมสวนรวมของประชาชน เพอพฒนาศกยภาพ และความเขมแขงของชมชน เพอใหประชาชนในชมชนตนแบบ สามารถกาหนดนโยบาย ตดสนใจ และวางแผนเพอการพฒนาชมชน นาไปสสงคมทอยดมสข สอดคลองกบการดาเนนงานตามนโยบายรฐบาล กระทรวงมหาดไทย และ ภายใตวสยทศนการพฒนาจงหวด “ เมองทองเทยวเชงนเวศ เกษตรปลอดภย สงคมอทยผาสก ”

3.3 วธดาเนนการ ดาเนนการขบเคลอน และผลกดนใหมหมบาน/ชมชนเศรษฐกจพอเพยง ตนแบบ ทผานเกณฑตวชวด ระดบ “ อยด กนด ” จานวน 17 ตวชวด ตาบลละ 1 แหง ( 70 หมบาน / ตาบล )

3.4 พนทดาเนนการ หมบาน/ชมชนเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ ตาบลละ 1 แหง รวม 70 หมบาน / ตาบล ของจงหวดอทยธาน 4. เปาหมาย 1. เพอลดรายจายและเพมรายไดของประชาชนจงหวดอทยธาน 2. จงหวดอทยธานมหมบาน/ชมชนเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ ตาบลละ 1 แหง ( 70 หมบาน / ตาบล ) ทผานเกณฑตวชวด ระดบ “ อยด กนด ” จานวน 17 ตวชวด ไดแก มความสามคค และความรวมมอของคนในหมบาน / มขอปฏบตของหมบาน / มกองทนสวสดการ /

ยดมนในหลกประชาธปไตย / มคณธรรม / จรยธรรม / มการจดทาบญชครวเรอน / มกจกรรมลดรายจาย และสรางรายได / มการรวมกลมเพอพฒนาอาชพหลกของหมบาน / มกจกรรมการออมทหลากหลาย / มขอมลของชมชน / มการใชประโยชนจากขอมลชมชน และแผนชมชน / มการจดตงแหลงเรยนรในชมชน / มการใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบศกยภาพของหมบาน และชมชน / มการปฏบตตามหลกการของการ พงตนเอง / มจตสานกของการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม / มกลม และองคกรดาน สงแวดลอม และมการใชพลงงานทดแทนทสอดคลอง

อาเภอ เปาหมายหมบาน ผานเกณฑ ( แหง )

เมองอทยธาน 14 หนองขาหยาง 9 หนองฉาง 10 ทพทน 10 สวางอารมณ 5 ลานสก 6 หวยคต 3 บานไร 13

รวม 70 5. ระยะเวลาดาเนนงาน มกราคม - กนยายน 2552

6. งบประมาณ บรณาการความรวมมอ และงบประมาณระหวางสวนราชการทเกยวของ องคกรปกครองสวนทองถนในพนท ทงใน งบบรหารจงหวดแบบบรณาการ งบสวนราชการภายในจงหวด และงบขององคกร ปกครองสวนทองถน 7. ผลการดาเนนงาน 7.1 การแตงตงคณะทางานนเทศและตดตามผลการดาเนนงานดานปรชญาเศรษฐกจ พอเพยงระดบจงหวด และอาเภอ 7.2 คณะทางานฯ แนะนา ใหคาปรกษาประชมตดตามผลการดาเนนงานอยางตอเนอง และรายงานผลความคบหนาการทางาน และปญหา อปสรรคตอทประชมคณะกรมการจงหวดทกเดอน 7.3 การดาเนนงานตงแตเดอนมกราคม - กรกฎาคม 2552 สามารถยกระดบการพฒนาใหหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยงเปาหมายบรรลตามเกณฑชวดทกาหนด 17 ตวชวด ครบทกหมบาน ( 70 หมบาน /ตาบล) ซงคณะทางานฯ จะไดมการตดตามและประเมนผลเพอรกษาคณภาพตามเกณฑตวชวด ของแตละหมบานใหยงยนอยางตอเนองตอไป

7.4 กจกรรมทสาคญ - กจกรรมลดรายจาย : การปลกผกสวนครว / หมบานปลอดยาเสพตด และอบายมข รานคาชมชนในหมบาน การจดทาและใชปยชวภาพในครวเรอน การจดทาโครงการสาธตแปลงผกปลอด สารพษ - กจกรรมเพมรายได : สมาชกในครวเรอนมอาชพเสรม เชน การเลยงหมหลม การเลยงปลาในกระชง ครวเรอนใชปยอนทรย และปยชวภาพ และการรวมกลมเพอทาอาชพเสรม เชน กลมทานาพรก กลมจกสานไมไผ กลมขนมไทย กลมทาดอกไมแหงสด - กจกรรมดานการประหยด : ครวเรอนมการออมเงน มแผนการใชจายเงนอยางคมคา มการจดตงกลมออมทรพย และการจดทาบญชครวเรอน - กจกรรมดานการเรยนร : การปฏบตตามหลกศาสนา ลด ละ เลก อบายมข การจดทาบญชครวเรอน ทกหมบานมแผนชมชน และการสบสานภมปญญาทองถน ภมปญญาชาวบานในชมชน มเวทประชาคมใหความรเรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ดวยการคดเลอกครวเรอนเศรษฐกจพอเพยงตวอยาง เพอเปนตนแบบในการทางาน - กจกรรมดานการอนรกษสงแวดลอมอยางยงยน : การรณรงคใชทรพยากรธรรมชาตอยางคมคา เชน ครวเรอนใชปยคอก ปยชวภาพ การปลกตนไมตามบาน การอนรกษปาไมในชมชน การปลกปาชมชน และการป,กตนไมตามหวไรปลายนา - กจกรรมดานการเอออารตอกนในชมชน : การจดสวสดการในชมชนสาหรบผดอยโอกาส การจดเวทประชาคมเพอแกไขปญหาในหมบานรวมกน เชน ปญหาความยากจน ปญหายาเสพตด ตลอดจนโครงการครอบครวสมพนธ

7.5 การพจารณาคดเลอกหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยง เพอสงเขาประกวด ฯ หมบานตนแบบของจงหวด อาเภอละ 1 หมบาน สรปผลได ดงน 1) อาเภอเมองอทยธาน หม 1 บานหวแหลม ตาบลหาดทนง 2) อาเภอลานสก หม 10 บานสขเสถยร ตาบลลานสก 3) อาเภอหวยคต หม 4 บานหนองลน ตาบลสขฤทย 4) อาเภอสวางอารมณ หม 9 บานหนองแวน ตาบลบอยาง 5) อาเภอหนองขาหยาง หม 4 บานเกานว ตาบลดอนกลอย 6) อาเภอหนองฉาง หม 9 บานหนองไม ตาบลหนองฉาง 7) อาเภอบานไร หม 10 บานพวงทอง ตาบลหชาง 8) อาเภอทพทน หม 2 บานเกาะพะยอม ตาบลโคกหมอ 8. ประโยชนทไดรบ ประชาชนจงหวดอทยธานมการดาเนนวถเศรษฐกจพอเพยง มคณภาพชวตทด ดวยการ บรณาการความรวมมอ และการผลกดนการทางานอยางเขมแขงจากภาคการพฒนาทเกยวของ สรางสงคม อทยใหผาสกอยางยงยน สอดคลองตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และวสยทศนการพฒนาจงหวดอทยธาน

9. รปถายกจกรรม

การเปดตวโครงการภมปญญาแหงแผนดน ขยายผลสปวงชนชาวไทย และหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยง บานหนองไผ หม 12 ตาบลตลกด อาเภอทพทน เมอวนท 23 เมษายน 2552

ผลสาเรจตามแนวทางปฏบตราชการ ของผวาราชการจงหวดอทยธาน

ปงบประมาณ พ.ศ. 2553 ดานนอมนาปรชญาเศรษฐกจพอพยง

เปาหมายการทางาน รกษาสถานภาพหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยง ของปงบประมาณ พ.ศ. 2552 จานวน 70 หมบาน ใหยงยนตอไป มงสรางหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยงเพมขน 70 หมบาน ( เปาหมายตวชวด 23 ตว ) และประกาศเกยรตคณใหกบหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยงดเดน เพอเปนแบบอยางนารองการทางานใหกบหมบานอนตอไป ประสานการทางานกบทกภาคสวน และบรณาการแผนงาน/โครงการ ปงบประมาณ พ.ศ.2553 เพอดาเนนการในพนทหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยง

ผลการดาเนนงานทสาคญ

1) การประชมหารอของคณะทางานฯ เพอกาหนดแนวทางการทางานรวมกน / แตงตงคณะทางานระดบอาเภอ โดยมนายอาเภอ เปนประธานคณะทางาน พฒนาการอาเภอ เปนคณะทางานและเลขานการ / แตงตงคณะนเทศและตดตามการดาเนนงานฯ 2) พจารณาคดเลอกหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยง ตาบลละ 1 หมบาน ใน 8 อาเภอ เพอยกระดบและพฒนาใหเปนหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยง บรรลเปาหมายเกณฑ ตวชวด 23 ตวชวด 3) คณะนเทศและตดตามการดาเนนงานดานเศรษฐกจพอเพยง ดาเนนการตดตาม และประเมนผลการปฏบตงาน รวมทงสรางการมสวนรวมในการขบเคลอนโครงการฯ ไปสการปฏบตในระดบอาเภอ 4) การประชาสมพนธ และสรางจตสานกเกยวกบการนอมนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปสการปฏบตใหกบเกษตรกร และประชาชนทวไป 5) กจกรรมเพมรายได ลดรายจาย ตามปรชญาเศรษฐกจพอพยงทเขาไปสนบสนน และ สงเสรมเพอใหเกดความอยด กนด ในหมบาน / ชมชน เชน ตเยนขางบาน จดทาบญชรายรบ-รายจาย พฒนาทกษะกลมออมทรพยและการผลต จดตงและพฒนากลมทนชมชนและกลมอาชพ เปนตน

ผลสมฤทธการทางาน ในปงบประมาณ พ.ศ. 2553 1) ทกหมบานมผนาชมชน / ปราชญชาวบาน ทเปนแบบอยางในการดาเนนชวต สามารถพงพาตนเอง มความแบงปนเออเฟอเผอแผ มความสามคค การรวมกลมรกษาขนบธรรมเนยมประเพณของ แตละหมบาน สงเสรมการออมทรพย โดยมกองทนสวสดการหมบาน กองทนหมบาน กลมสหกรณ กลมวสาหกจชมชน และสงเสรม และรณรงคกจกรรมในดานเศรษฐกจพอเพยง เพอลดรายจาย เพมรายได ใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบสภาพพนท

2) คณะทางานดาเนนงานดานเศรษฐกจพอเพยงระดบอาเภอคดเลอกหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยงดเดน จานวน 8 หมบาน ทมจดเดนดานตางๆ เพอเปนตนแบบการทางาน ประกอบดวย - อาเภอเมองอทยธาน หม 4 บานทาดนแดง ตาบลสะแกกรง - อาเภอหนองฉาง หม 4 บานหนองหมอแกง ตาบลอทยเกา - อาเภอบานไร หม 10 บานหนามตะเข ตาบลบานไร - อาเภอหนองขาหยาง หม 1 บานดงขวาง ตาบลดงขวาง - อาเภอหวยคต หม 6 บานสขฤทย ตาบลสขฤทย - อาเภอทพทน หม 3 บานเขาขฝอย ตาบลเขาขฝอย - อาเภอสวางอารมณ หม 11 บานคลองขอย ตาบลไผเขยว - อาเภอลานสก หม 7 บานคลองชะนบน ตาบลปาออ

3) โครงการทสาคญ ไดแก มหกรรมเศรษฐกจพอเพยง โดยความรวมมอของหนวยงาน ในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ และองคกรปกครองสวนทองถน เมอวนท 14 กนยายน 2553 ณ อางเกบนาหวยตงตง ตาบลหชาง อาเภอบานไร ประกอบดวย นทรรศการฐานเรยนรดานพช ฐานเรยนรดานดน ฐานเรยนรดานประมง ฐานเรยนรดานปศสตว เปนแหลงเรยนรเศรษฐกจพอเพยงแบบครบวงจร เพอใหเกษตรกร / ประชาชนทวไปเขาไปศกษา และเรยนรตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอนาไปประยกตใชในครวเรอน และการดาเนนชวตไดอยางมประสทธภาพ และเกดการพงพาตนเอง อยางยงยน ซงมผสนใจเขารวมงานกวา 1,400 คน

กาวตอไปในการทางาน

ในปงบประมาณ พ.ศ. 2554 กระทรวงเกษตรและสหกรณกาหนดดาเนนนโยบายตามโครงการหมบานเกษตรเศรษฐกจพอเพยง เพอเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ในทวประเทศ โดยใหแตละจงหวดคดเลอก 1 หมบาน เพอสงเสรม สนบสนน และพฒนาใหเปนหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยงระดบจงหวด ซงเปนผลตอเนองจากความสาเรจในการทางานมหกรรมเศรษฐกจพอเพยง

โครงการพฒนาฟนฟทรพยากรดนอยางยงยนจงหวดอทยธาน ภายใตโครงการภมปญญาแหงแผนดน ขยายผลสปวงชนชาวไทย

ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2552 ***********************

1. ชอโครงการ พฒนาฟนฟทรพยากรดนอยางยงยนจงหวดอทยธาน ภายใตโครงการภมปญญาแหงแผนดน ขยายผลสปวงชนชาวไทย ประจาปงบประมาณ พ.ศ.2552

2. ความสอดคลองกบแนวคดผลสาเรจของศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ไดพระราชทานแนวพระราชดาร ใหมการจดตงศนยศกษา การพฒนาอนเนองมาจากพระราชดารขนตามภมภาคตางๆ ทวประเทศ รวม 6 ศนย เพอเปนตวแทนของ แตละภมสงคมใหเปนสถานททาการศกษา ทดลอง คนควา สาธต วจย เพอแสวงหาความร เทคนค แนวทาง และวธการพฒนาทเหมาะสมสอดคลองกบสภาพแวดลอมของแตละทองถน และเปนททนกวชาการผปฏบตงาน ประชาชนใชในการแลกเปลยน สอสาร และการถายทอดความร เพอเปนแบบจาลองของพนททมการพฒนา แบบผสมผสานทกสาขาในลกษณะของสหวทยาการ และมการบรหารงานทเปนระบบ เปนขนตอน มการประสานงานและประสานการดาเนนงานทเปนเอกภาพ เปนศนยบรการแบบเบดเสรจในลกษณะของพพธภณฑธรรมชาตทมชวต รวมทงนาผลสาเรจของโครงการฯ ไปขยายผลสประชาชนในหมบานรอบศนยฯ และประชาชนผสนใจทวไป ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดาร อาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา มกจกรรมตางๆ ทหลากหลาย เชน งานพฒนาทดน การสงเสรมเกษตรทฤษฎใหม การเกษตรผสมผสาน การสาธต และสงเสรมการใชอนทรยวตถเพอปรบปรงบารงดน และการเพมผลผลตพช การจดตงกองทนพฒนาผลตภณฑเกษตร โดยเฉพาะงานพฒนาทดน ทมงเนนดานการศกษา คนควา ทดลอง เกยวกบการพฒนาททากนของราษฎร ใหสามารถเพมผลผลตของพชหลายชนด มภารกจหลกในการปรบปรง และฟนฟทรพยากรธรรมชาต ทเหนไดชดเจน คอ การปรบปรงบารงดน เนองจากลกษณะพนโดยรอบของ ศนยพฒนาฯ เปนทดอนเนนเขาทมความลาดเท สภาพดนเปนดนปนทราย มเขาหนตามธรรมชาต มกอนหนใหญเลก กระจายอยทวไป มการระเบดหนเพอการทาถนน และถกทอดทงใหเสอมโทรมรกราง ทาใหเกดการชะลางทาลายหนาดนสง มการใชประโยชนจากดนทผดวธและขาดการบารงรกษา สงผลใหทรพยากรปาไม นา และดนเสอมโทรมอยางรนแรง ซงมความคลายคลงกบลกษณะของพนทโดยรวมของจงหวดอทยธาน คอ มสภาพเดมเปนปาทอดมสมบรณ และถกบกรกทาลายปา พนทมความลาดเทจากดานตะวนตกไปตะวนออก สภาพดนเปนดนปนทราย หรอปนกรวด บางสวนถกบกรก และเกดการชะลางทาลายหนาดนในชวงฤดฝน หรอนาหลาก ไมมแหลงนาหรอระบบชลประทานทเหมาะสม และเพยงพอ พนดนไมสามารถเกบกกนาไดตลอดป โดยเฉพาะในฤดแลง การใชประโยชนจากดน และการบารงรกษาไมถกวธ เชน การปลกพชเชงเดยว มการใชสารเคม / ปยเคมทเกนความจาเปน และไมถกตองตามหลกวชาการ เปนตน จากการศกษาดงานศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดาร ทาใหไดพบ

ลกษณะเดนของการพฒนาทประสบความสาเรจ ในเรองของการพฒนาฟนฟทรพยากรดน โดยการนาเอาวชาการเทคโนโลยสมยใหม มาใชในการดาเนนงานไดอยางเหมาะสม และปรากฏผลสาเรจอยางเดนชด คอ ทาใหดนมความอดมสมบรณขน ซงลกษณะของพนทศนยศกษาฯ มความสอดคลองใกลเคยงกบสภาพ ภมสงคมของจงหวดอทยธาน จงไดเลอกเปนศนยศกษาฯ ตนแบบของจงหวดอทยธาน เพอนาแนวคด วธปฏบตทประสบผลสาเรจจากการพฒนามาประยกตใชในพนทใหเกดประโยชนตอการพฒนาของจงหวดทเหมาะสมและยงยน ตลอดจนเปนแบบอยางทสามารถนามาปฏบตและเปนตนแบบเพอการขยายผลในพนทอนๆ ไดตอไป

3. หลกการและเหตผล 3.1 ตงแต ป 2541 กระทรวงมหาดไทยไดนอมนากระแสพระราชดารสเกยวกบแนวคดเศรษฐกจพอเพยงใน พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ฯ มากาหนดเปนยทธศาสตรการพฒนาชนบท โดยจดทาแผนปฏบตการ ทเรยกวา ยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจชมชนพงพาตนเอง ประกอบดวยกลยทธ 5 ประการ คอ ยดชมชนและครอบครวเปนหลก ยดการรวมกลมทางเศรษฐกจ ยดการรวมกลมเปนเครอขาย ยดการสงเสรมการตลาดชมชน และยดการจดเวทชาวบานเปนหลก แบบ “คดเอง ทาเอง” ซงนาไปสแนวทางปฏบตทสาคญ ไดแก การดาเนนการเรองเกษตรผสมผสาน เกษตรยงยน และเกษตรทฤษฎใหม การพฒนาแหลงนาขนาดเลก การระดมทนและจดตงกลมออมทรพย การพฒนากลมอาชพ เพอประโยชนตอเศรษฐกจชมชน การทาผงเครอขายชมชน การจดลานคาชมชนและตลาดนดชมชน การพฒนาเครอขายรานคาชมชน การดาเนนการเรองประชาคมอาเภอ รวมทงการจดตงศนยบรการเบดเสรจดานการเกษตร จนถงปจจบนยงไดขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางตอเนอง

3.2 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว มพระราชประสงคใหราษฎรไดมตวอยางของ ความสาเรจในเรองของความรในการทามาหากน การทาการเกษตร โดยใชเทคโนโลยสมยใหมทเหมาะสม จงไดพระราชทานพระราชดารใหจดตง “ศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร” เพอเปนสถานศกษา ทดลอง สาธต วจยและแสวงหาความร เทคนควชาการการพฒนาในลกษณะ “พพธภณฑธรรมชาตทมชวต” ทราษฎรสามารถนาไปดาเนนการเองได ดวยวธการทประหยด เหมาะสมและสอดคลองกบสภาพแวดลอมและการประกอบอาชพของราษฎร ซงเปนแนวการดาเนนชวตตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

3.4 กระทรวงมหาดไทยไดตระหนกในความสาคญของแนวคดผลสาเรจจากศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร ซงจะเปนคณประโยชนตอการเสรมสรางใหราษฎรในพนทไดนาองคความรไปเปนแนวทางปฏบตในการพฒนาอาชพ และชวตความเปนอยใหมความมนคง ยงยน และถงพรอมดวยประโยชนสขของตนเอง จงไดกาหนดกลยทธขยายผลศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร และขอความรวมมอจงหวดนาผลสาเรจของศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดารดงกลาว ไปขยายผลในการดาเนนโครงการ/กจกรรม ในเขตพนทจงหวดเพอเปนการขยายผลสาเรจของการพฒนาสประชาชนและสามารถแกไขปญหาไดอยางเปนรปธรรมและยงยน

3.5 จงหวดอทยธานจงไดนาผลการศกษาของศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดาร เปรยบเทยบกบสภาพพนทของจงหวด พบวาการพฒนาฟนฟทรพยากรดน เปนเรองทมความสอดคลองกบสภาพภมสงคมและสภาพปญหาของจงหวด สามารถนามาประยกตใชและดาเนนการใหเกดเปนรปธรรมและยงยนได โดยเฉพาะในพนท หมท 12 บานหนองไผ ตาบลตลกด อาเภอ ทพทน ทมปญหาในดานทรพยากรดนทเสอมโทรม ขาดความอดมสมบรณ เนองจากการใชประโยชนจากดน และการบารงรกษาทไมถกวธ

ซงหากนาเอาผลสาเรจของศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดฉะเชงเทรา มาประยกตใชเปนแบบอยางจะทาใหการแกไขปญหาเรองดนเสอมโทรมประสบความสาเรจ สงผลใหเกดการพฒนาฟนฟทรพยากรดนอยางยงยน และเปนตนแบบเพอการขยายผล ตอไป จงไดจดทาโครงการพฒนาฟนฟทรพยากรดนอยางยงยนจงหวดอทยธาน ภายใตโครงการภมปญญาแหงแผนดน ขยายผลสปวงชนชาวไทย ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2552 ขน

4. วตถประสงค 4.1 เพอนาแนวคด / องคความร และผลสาเรจในเรองของการปรบปรงบารงดน ของ ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดฉะเชงเทรา มาประยกตใชเพอแกไขปญหาในพนทเปาหมายใหเกดผลเปนรปธรรม สามารถเปนแบบอยางไดตอไป 4.2 สงเสรมใหเกดกระบวนการเรยนรแกทกภาคสวนและชมชน ไดเรยนรตวอยางบทเรยน ของการพฒนา (Lesson Learning) นาไปพฒนาชมชนตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 4.3 เพอเปนการเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทเปนผทรงจดประกายความคดเพอแกไขปญหาทกขยากของประชาชน ซงเปนพสกนกรของพระองค

5. เปาหมายการดาเนนงาน นาแนวความคดดานการพฒนาดน ของศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดฉะเชงเทรา เพอพฒนาฟนฟทรพยากรดนอยางยงยนจงหวดอทยธาน ในป พ.ศ. 2552 จานวน 1 หมบาน ทบานหนองไผ หมท 12 ตาบลตลกด อาเภอทพทน จงหวดอทยธาน เปาหมายดาเนนการทสาคญ คอ การสารวจและวเคราะหดนเพอวางแผนการพฒนาฟนฟทรพยากรดน / การจดการถายทอดความรและเผยแพรขอมลไปยงเกษตรกรกลมเปาหมาย จานวน 50 ครวเรอน และดาเนนกจกรรมพฒนาฟนฟทรพยากรดนในพนทเปาหมาย ไดแก สงเสรมและสาธตการใชปยพชสด รณรงคงดการเผาตอซง สงเสรมการผลตและใชปยอนทรย สาธตการใชประโยชนจากทดนตามแนวทฤษฎใหม สงเสรมการจดตงกลมเพอผลตและใชปยอนทรย สงเสรมการผลตหญาแฝก จดงานรณรงคเพอใหประชาชนตระหนกและปลกจตสานกดานการพฒนาฟนฟทรพยากรดนฯ และนาไปขยายผลการดาเนนไปสประชาชนและสามารถแกไขปญหาไดอยางเปนรปธรรมและยงยน

6. ตวชวดผลสาเรจของโครงการ 6.1 ผลผลต (Output) ราษฎร บานหนองไผ หม 12 ตาบลตลกด อาเภอทพทน จานวน 50 ครวเรอน ไดนาองคความร และแนวคดจากการศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดฉะเชงเทรา ดานการพฒนาทดน ไปประยกตใชในการปรบปรง บารงดน อยางถกวธ ตามหลกวชาการในพนทของตนเอง 6.2 ผลลพธ (Outcome) 1) เกษตรกรผเขารวมโครงการ เกดกระบวนการเรยนรจากตวอยางบทเรยนการพฒนาของประชาชนในพนท สามารถนาองคความรไปใชเปนหลก และแนวทางในการประกอบอาชพและการดาเนนชวตตอไป 2) สามารถลดรายจายจากการใชปยเคม และสารเคมทเกนความจาเปน ทาใหมรายไดจาก

ผลผลตทเพมขน อนเกดจากการปรบปรงบารงดนทถกวธตามหลกวชาการ

7. กลมเปาหมายทไดรบผลประโยชน ครวเรอนเกษตรกร บานหนองไผ หม 12 ตาบลตลกด อาเภอทพทน จงหวดอทยธาน จานวน 50 ครวเรอน

8. ขนตอนการดาเนนงาน / กระบวนการ 8.1 ขนตอนการศกษาขอมล กาหนดพนท โครงการ / กจกรรม 8.1.1 ศกษาขอมลสภาพภมสงคม และศกยภาพพนทของจงหวด เปรยบเทยบกบขอมลของศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดฉะเชงเทรา นามาประมวล วเคราะหความเปนไปได ควบคไปกบการรบฟงความคดเหนของทกภาคสวนทเกยวของ เพอกาหนดพนทเปาหมาย 8.1.2 ประมวล วเคราะหขอมล ความเปนไปได ประโยชน และความคมคาของการดาเนนงาน กาหนดเปนโครงการ / กจกรรม เพอดาเนนการในพนทเปาหมายใหสอดคลองกบสภาพภมสงคม โดยการประยกตเขากบแนวคดและผลสาเรจจากการดาเนนงานพฒนาของศนยศกษาการพฒนา เขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดฉะเชงเทรา เพอนามาเปนตนแบบในการดาเนนงาน โครงการพฒนาฟนฟทรพยากรดนอยางยงยนของจงหวดอทยธาน 8.2 ขนตอนการดาเนนงานตามโครงการ / กจกรรม 8.2.1 สารวจและวเคราะหดนเพอวางแผนการพฒนาฟนฟทรพยากรดน โดยใชวธการเกบตวอยางดนนาไปตรวจสอบ วเคราะหสภาพดนในพนทเปาหมาย นามาเปรยบเทยบกบขอมลทมอยเดม และขอมลจากโปรแกรมดนไทยและธาตอาหารพช 8.2.2 ถายทอดองคความรและเผยแพรขอมลไปยงกลมเปาหมาย เพอสรางความตระหนกและปลกจตสานกดานการพฒนาพนฟนฟทรพยากรดน รวมทงความรในการดาเนนกจกรรม

8.2.3 ดาเนนงานตามกจกรรม ไดแก 1) สารวจและวเคราะหดนในไรนา เพอวางแผนการพฒนาฟนฟทรพยากรดน จานวน 50 แปลง

2) สงเสรมและสาธตการใชปยพชสด จานวน 150 ไร 3) รณรงคงดการเผาตอซง (ไถกลบตอซง) จานวน 20 ไร

4) สงเสรมการผลตและใชปยอนทรย - สงเสรมการผลตและใชปยอนทรยแบบแหง (ตนแบบ) จานวน 10 ตน - สงเสรมการผลตปยนาหมกชวภาพ (ตนแบบ) จานวน 2,200 ลตร 5) สาธตการใชประโยชนจากทดนตามแนวทฤษฎใหมตามพระราชดาร

จานวน 1 แปลง 6) สงเสรมและจดตงกลมเพอผลตและใชปยอนทรย จานวน 1 กลม 7) สงเสรมการผลตหญาแฝกเพอปลกและแจกจายเพอการอนรกษดนและนา

จานวน 10,000 ตน

8) จดงานรณรงคเพอใหประชาชนตระหนกและปลกจตสานกดานการพฒนาฟนฟ ทรพยากรดน ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

8.3 การตดตาม ประเมนผล และรายงานผล 8.3.1 กาหนดภารกจตดตามและรายงานผลการดาเนนงานตามโครงการ / กจกรรม รายงานใหกระทรวงมหาดไทยทราบทก 3 เดอน 8.3.2 กาหนดภารกจตดตาม ประเมนผลและรายงานผลใหกระทรวงมหาดไทยทราบ เมอเสรจสนโครงการ

9. พนทดาเนนงาน บานหนองไผ หมท 12 ตาบลตลกด อาเภอทพทน จงหวดอทยธาน

10. หนวยงานรบผดชอบ 10.1 เจาภาพหลก : สถานพฒนาทดนจงหวดอทยธาน สานกงานเกษตรจงหวดอทยธาน อาเภอทพทน และเทศบาลตาบลตลกด 10.2 เจาภาพรวม : สานกงานพฒนาชมชนจงหวดอทยธาน , สานกงานเกษตรและสหกรณ จงหวดอทยธาน , สานกงานปศสตวจงหวดอทยธาน , สานกงานประมงจงหวดอทยธาน , สานกงานปฏรปทดนจงหวดอทยธาน , โครงการชลประทานจงหวดอทยธาน และองคการบรหารสวนจงหวดอทยธาน

11. ระยะเวลาดาเนนงาน ตงแตวนท 1 เมษายน ถงวนท 30 กนยายน 2552

12. งบประมาณ จานวนเงน 290,100 บาท (สองแสนเกาหมนหนงรอยบาทถวน) ประกอบดวย 1) สารวจและวเคราะหดนในไรนาเพอวางแผนการพฒนาฟนฟทรพยากรดน จานวน จานวน 50 แปลง เปนเงน 25,100 บาท 2) สงเสรมและสาธตการใชปยพชสด จานวน 150 ไร (เมลดพนธปยพชสด จานวน 1,200 กโลกรม) เปนเงน 30,000 บาท 3) รณรงคงดการเผาตอซง จานวน 20 ไร เปนเงน 20,000 บาท 4) สงเสรมและสนบสนนจดตงกลมเพอผลตและใชปยอนทรย จานวน 1 กลม เปนเงน 24,000 บาท 5) สงเสรมการเพาะพนธหญาแฝก เพอปลกและแจกจายสาหรบใชในการอนรกษดน และนา จานวน 10,000 ตน เปนเงน 1,000 บาท

6) จดงานรณรงคเพอใหประชาชนตระหนกและปลกจตสานกดานการพฒนาฟนฟทรพยากรดน ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เปนเงน 190,000 บาท

13. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

13.1 พนทเปาหมายไดนาองคความร และแนวคดดานพฒนาทดนจากศนยศกษาการพฒนาเขา

หนซอนอนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดฉะเชงเทรา มาดาเนนการเพอแกไขปญหาสภาพดนเสอมโทรมขาดความอดมสมบรณ 13.2 เกษตรกรกลมเปาหมาย เกดการเรยนรและนอมนาแนวคดในการฟนฟทรพยากรดนจากศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดฉะเชงเทรา นาไปใชในการประกอบอาชพสอดคลองตามแนวหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 13.3 มตนแบบการปรบปรงบารงดน ในพนทจงหวดอทยธาน เพอเปนแบบอยาง และสามารถถายทอดใหประชาชน หรอผสนใจไปสพนทอน ๆ ในจงหวด เพอนาองคความรไปปรบใชในการประกอบอาชพ 13.4 เปนการเทดเกยรตคณองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ในฐานะททรงเปน “ภมปญญาแหงแผนดน” ในการชวยเหลอความทกขยากของพสกนกรของพระองค

--------------------------------- รายงานผลสมฤทธโครงการ (รายงานเมอสนสดโครงการ)

โครงการ พฒนาฟนฟทรพยากรดนอยางยงยนจงหวดอทยธาน ภายใตโครงการภมปญญา แหงแผนดน ขยายผลสปวงชนชาวไทย ประจาปงบประมาณ พ.ศ.2552

ตามทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ไดพระราชทานแนวพระราชดาร ใหมการจดตง ศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดารขนตามภมภาคตางๆ ทวประเทศ รวม 6 ศนย เพอเปนตวแทนของแตละภมสงคมใหเปนสถานททาการศกษา ทดลอง คนควา สาธต วจย เพอแสวงหาความร เทคนค แนวทาง และวธการพฒนาทเหมาะสมสอดคลองกบสภาพแวดลอมของแตละทองถน และเปนททนกวชาการ ผปฏบตงาน ประชาชนใชในการแลกเปลยน สอสาร และการถายทอดความร เพอเปนแบบจาลองของพนททมการพฒนาแบบผสมผสานทกสาขาในลกษณะของสหวทยาการ และมการบรหารงานทเปนระบบ เปนขนตอน มการประสานงานและประสานการดาเนนงานทเปนเอกภาพ เปนศนยบรการแบบเบดเสรจในลกษณะของพพธภณฑธรรมชาตทมชวต รวมทงนาผลสาเรจของโครงการฯ ไปขยายผลสประชาชนในหมบานรอบศนยฯ และประชาชนผสนใจทวไป ซงศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดาร อาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา มความโดดเดน และศกยภาพในเรองของงานพฒนาทดน โดยนาวชาการเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการดาเนนงานไดอยางเหมาะสม สงผลใหดนมความอดมสมบรณมากขน ซงมความสอดคลองใกลเคยงกบพนทของจงหวดอทยธาน คอ สภาพเดมเปนปาทอดมสมบรณ และถกบกรกทาลายปา พนทมความลาดเทจากดานตะวนตกไปตะวนออก สภาพดนเปนดนปนทราย หรอปนกรวด ไมมแหลงนาหรอระบบชลประทานทเหมาะสมและเพยงพอ พนดนไมสามารถเกบกกนาไดตลอดป โดยเฉพาะในฤดแลง การใชประโยชนจากดน และการบารงรกษาไมถกวธ เปนตน จงหวดอทยธาน จงไดนาแนวคดมาประยกตใชและดาเนนการจดทาพฒนาฟนฟทรพยากรดนอยางยงยนจงหวดอทยธาน ภายใตโครงการภมปญญาแหงแผนดน ขยายผลสปวงชนชาวไทย ประจาปงบประมาณ พ.ศ.2552 เพอนาแนวคด / องคความร และผลสาเรจในเรองของการปรบปรงบารงดน ของศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดฉะเชงเทรา มาประยกตใชเพอแกไขปญหาในพนทเปาหมายใหเกดผลเปนรปธรรม สามารถเปนแบบอยางไดตอไป

โดยในปงบประมาณ พ.ศ.2552 ไดกาหนดพนทนารองเพอพฒนาฟนฟทรพยากรดนอยางยงยนของจงหวดอทยธาน จานวน 1 หมบาน ทบานหนองไผ หมท 12 ตาบลตลกด อาเภอทพทน จงหวดอทยธาน เปาหมายดาเนนการทสาคญ คอ การสารวจและวเคราะหดนเพอวางแผนการพฒนาฟนฟทรพยากรดน / การจดการถายทอดความรและเผยแพรขอมลไปยงเกษตรกรกลมเปาหมาย จานวน 50 ครวเรอน และดาเนนกจกรรมพฒนาฟนฟทรพยากรดนในพนทเปาหมาย ไดแก สงเสรม และ สาธตการใชปยพชสด รณรงคงดการเผาตอซง สงเสรมการผลตและใชปยอนทรย สาธตการใชประโยชนจากทดนตามแนวทฤษฎใหม สงเสรมการจดตงกลมเพอผลตและใชปยอนทรย สงเสรมการผลตหญาแฝก จดงานรณรงคเพอใหประชาชนตระหนกและปลกจตสานกดานการพฒนาฟนฟทรพยากรดนฯ และนาไปขยายผลการดาเนนไปสประชาชนและสามารถแกไขปญหาไดอยางเปนรปธรรมและยงยน

ผลการดาเนนงานทสาคญ คอศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดาร 1. กจกรรมสารวจและวเคราะหดนในไรนา เพอวางแผนการพฒนาฟนฟทรพยากรดน

1.1 ผลผลต (Output) สารวจและจดเกบตวอยางดนในไรนาของเกษตรกร จานวน 50 ราย 50 แปลง 50ตวอยางสงตรวจและวเคราะหเพอทราบถงความอดมสมบรณและปญหาของดนในแตละแปลง นาผลมาเปรยบเทยบกบขอมลทมอยเดม ประกอบกบขอมลจากโปรแกรมดนไทย และธาตอาหารพช

1.2 ผลลพธ (Outcome) สถานพฒนาทดนอทยธานนาคาวเคราะหดนของแตละแปลง เชน คาธาตอาหารพชฟอสฟอรส / คาธาตอาหารพชโปตสเซยม / คาธาตอาหารพชแคลเซยม / ความเปนกรด – ดาง ระดบความอดมสมบรณของดน การปรบสภาพดน และการใสปย มาเปนฐานขอมลในการวางแผนเพอฟนฟทรพยากรดน ปรบปรงบารงดนรายแปลง และเผยแพรประชาสมพนธใหเกษตรกรทกคน เพอใหเกษตรกรสามารถปลกพชไดเหมาะสมกบดน การใชปยถกสตรถกอตรา รวมทงใชการ ปรบปรงดนดวยอนทรยวตถ เพอลดปรมาณการใสปยเคมฟนฟโครงสรางดน ปลกพชไดผลผลตเพมมากขน ตนทนการผลตลดลง ทาใหดนมความอดมสมบรณอยางยงยน และเปนตวอยางนารองใหกบกลมเปาหมายอน ๆ ตอไป

1.3 ผลกระทบ (Impact) เมอสนสดโครงการ เกษตรกร จานวน 50 คน จะสามารถวางแผนการฟนฟทรพยากรดนไดอยางเหมาะสม อนสงผลใหตนทนการผลตลดลง

1.4 ปจจยหรอเงอนไขทสนบสนนตอการดาเนนงานโครงการใหประสบผลสาเรจ 1) การเกบตวอยางดนทถกตองตามหลกวชาการ

2) การนาผลการวเคราะหมาใชประโยชนในการปฏบตอยางจรงจง

1.5 ปญหา/อปสรรค การดาเนนงานตามโครงการ ชวงเวลาในการดาเนนงานโดยเฉพาะการตรวจวเคราะหดนใชระยะเวลานานเกดความ

ลาชา

1.6 ขอเสนอแนะ การดาเนนการในขนตอนของการนาผลวเคราะหดนมาใชประโยชนในการวางแผนการฟนฟทรพยากรดน และการดาเนนการอยางจรงจง สามารถเกดผลเปนรปธรรม และอธบายผลทางวทยาศาสตรไดวา หลงจากมการฟนฟทรพยากรดนแลว เกดความอดมสมบรณของดนอยางไรบาง ลดการใชปยเคมลงไดจานวนเทาไร มลคาเทาไร เปนตน

2. กจกรรม สงเสรมและสาธตการใชปยพชสด

2.1 ผลผลต (Output) ดาเนนการจดทาแปลงสาธตการใชปยพชสด พนท 150 ไร โดยสนบสนนเมลดพนธ

ปอเทอง จานวน 750 กโลกรม หวานในทดนและไถกลบกอนการปลกพชชนดอน

2.2 ผลลพธ (Outcome) พนททหวานปอเทอง เกดความชมชน อมนาไดด มความอดมสมบรณมากขนมโครงสรางดนรวนซย สามารถลดการใชสารเคม ดนไดรบการฟนฟ พชทปลกหลงจากการหวานปอเทอง มความเจรญเตบโตด เปนตวอยางในการทางานขยายไปยงพนทอน ๆ

2.3 ผลกระทบ (Impact) เกษตรกรใชปยเคมนอยลง ลดตนทนการผลตได

2.4 ปจจยหรอเงอนไขทสนบสนนตอการดาเนนงานโครงการใหประสบผลสาเรจ การปฏบตทถกตองตามหลกวชาการในการปลกและไถกลบปยพชสด เชน การไถกลบ ในขณะทปอเทอง ออกดอกจะเปนชวงทมแรธาตอาหารสงสด

2.5 ปญหา/อปสรรค การดาเนนงานตามโครงการ เกษตรกรยงไมเหนความสาคญของการปรบปรงฟนฟทรพยากรดน โดยการใสปยพชสด เนองจากจะเหนผลชากวาการใชปยเคม

2.6 ขอเสนอแนะ ควรใหการสงเสรมและสนบสนนอยางตอเนองและจดทาแปลงสาธตเพอสามารถวดผลทเปนรปธรรม และตองใชระยะเวลาดาเนนการตอเนองหลายๆ ป

3. กจกรรม รณรงคลดการเผาตอซง (ไถกลบตอซง)

3.1 ผลผลต (Output) จดทาแปลงสาธตงดการเผาตอซง (ไถกลบตอซง) พนททานา 20 ไร และจดงาน วนรณรงค 1 ครง

3.2 ผลลพธ (Outcome) เกษตรกรทเขารวมโครงการตระหนกถงประโยชนทไดรบจากการไมเผาฟางขาว และม

ความรในการเพมอนทรยวตถใหกบดนโดยตรง ชวยปรบปรงโครงสรางดนใหเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพช

ดนโปรงรวนซย อมนาไดด ดนมแรธาตคงเหลอในการเพาะปลกในฤดกาลตอไป เนองจากฟางขาวทเหลอในนาหลงการเกบเกยวมนาหนกประมาณ 1,000 กโลกรม

3.3 ผลกระทบ (Impact) แปลงสาธต มความอดมสมบรณของดนมากขน สามารถลดการใชปยเคมลงได

3.4 ปจจยหรอเงอนไขทสนบสนนตอการดาเนนงานโครงการใหประสบผลสาเรจ ความเชอมนของเกษตรกรเปนปจจยสาคญ เพราะการเผาตอซงหลงการเกบเกยวเปนเรอง

ทเกษตรกรมความเคยชนและไมทราบถงผลไดผลเสยทชดเจน

3.5 ปญหา/อปสรรค การดาเนนงานตามโครงการ ความไมตอเนองของการรณรงคสรางความตระหนก และใหความรกบเกษตรกรอยางตอเนอง เพอใหเกดความยงยนในการทางาน

3.6 ขอเสนอแนะ ควรสงเสรมและสนบสนนใหเกษตรกรอยางตอเนองและควรแสดงผลทมตวชวดทชดเจน

เชน หากไมเผาตอซงจะมแรธาตอาหารเหลอในดนเทาไร ลดการใชปยไดเทาไร

4. กจกรรม สงเสรมการผลตและใชปยอนทรย

- สงเสรมการผลตและใชปยอนทรยแบบแหง (ตนแบบ)

- สงเสรมการผลตปยนาหมกชวภาพ (ตนแบบ)

4.1 ผลผลต (Output) จดทากจกรรมการสงเสรมการผลตและใชปยอนทรยแบบแหง (ตนแบบ) จานวน 1 กอง

10 ตน และปยนาหมกชวภาพ จานวน 2,200 ลตร

4.2 ผลลพธ (Outcome) เปนตวอยางและจดสาธตใหกบเกษตรกร และประชาชนในหมบานเปาหมาย ไดรวมกนทากจกรรมและเรยนรการทาปยอนทรยแบบแหง และการทาปยนาหมกชวภาพ โดยนาวสดการเกษตรทเหลอในไรนา เชน ฟางขาว ซงขาวโพด และซากพช สตว มาใชใหเกดประโยชน โดยเกษตรกรไดเรยนรวธการทาทกขนตอน และการนาไปใชประโยชนในไรนา ลดปรมาณการใชปยเคม ทาใหตนทนการผลตลดลง และนาไปปฏบตในการประกอบอาชพของตนเองอยางตอเนอง อนเปนการฟนฟทรพยากรดนอยางยงยน

4.3 ผลกระทบ (Impact) เกษตรกรในหมบานเปาหมาย จานวน 40 คน ไดนาความรการทาปยอนทรยแบบแหง และ ปยนาหมกชวภาพ ไปปฏบตในการประกอบอาชพของตนเอง ซงเปนการขยายผลจากกจกรรมตนแบบ สามารถนาปยอนทรยแบบแหงและปยนาหมกชวภาพ ไปใชในไรนาจรง จานวน 40 คน ทาใหลดการใชปยเคมลงซงทาใหตนทนการผลตลดลงดวย

4.4 ปจจยหรอเงอนไขทสนบสนนตอการดาเนนงานโครงการใหประสบผลสาเรจ 1) การสงเสรมและสนบสนนใหกจกรรมทจรงจงและมความตอเนอง 2) ผลของการใชปยอนทรยจะเหนผลในระยะยาว ดงนน หวงระยะเวลาจงเปนปจจยท

จะชวดผลสาเรจได

4.5 ปญหา/ อปสรรค การดาเนนงานโครงการ 1) เกษตรกรไมเหนความสาคญและมความตระหนกตอการใชปยอนทรยแบบแหง

ในการฟนฟทรพยากรดน เพอใหเกดความยงยน 2) ขาดความตอเนองในการสงเสรมของทกภาคสวนทเกยวของ

4.6 ขอเสนอแนะ 1) ใหความรแกเกษตรกรใหตระหนกตอการใชปยอนทรยแบบแหง และการใชปยหมก

ชวภาพ ในการฟนฟทรพยากรดน เพอใหเกดความยงยน และจดทาแปลงสาธต เปรยบเทยบขอด ขอเสย และความแตกตางในการใชปยอนทรยและปยเคม

2) ภาคสวนท เกยวของควรดาเนนการจดทาแผนงาน โครงการแบบบรณาการ ระยะยาว 3-5 ป เพอเปนกรอบ และแนวทางการทางานทชดเจน ในการสงเสรมเกษตรกรอยางตอเนอง ซงจะสามารถวดผลสาเรจของโครงการได

5. กจกรรม สาธตการใชประโยชนจากทดนตามแนวทฤษฎใหมตามพระราชดาร

5.1 ผลผลต (Output) จดทาแปลงสาธตการใชประโยชนจากท ดนตามแนวทฤษฎใหม ตามพระราชดาร

จานวน 1 แปลง ขนาดเนอท 13 ไร โดยมกจกรรมและการแบงพนท ดงน - ทอยอาศย จานวน 1 ไร - สระนา จานวน 2 ไร - นาขาว จานวน 8 ไร - ปลกไมผล พชผก จานวน 2 ไร

5.2 ผลลพธ (Outcome) การจดทาแปลงสาธตการใชประโยชนจากทดนตามแนวทฤษฎใหมตามพระราชดาร ทาให

เกษตรกรเจาของแปลงไดเรยนรการจดทากจกรรม โดยการแบงพนทอยางเหมาะสมในการปลกพช แหลงนาและทอยอาศย ทาใหเพมรายไดและลดรายจายใหแกครวเรอน ดงน

- การลดรายจาย ดวยการปลกพชผกสวนครว เลยงปลา เลยงกบ เปดไข บอแกสชวภาพ ผลตปยอนทรยแบบแหง และปยนาหมกชวภาพไวบรโภคและใชเอง สามารถลดรายจายในครวเรอนและในการประกอบอาชพเดอนละ 2,500 - 3,000 บาท

- การเพมรายได ดวยการนาไมผล พชผกสวนครว และปลา ทเหลอเพยงพอจากการบรโภค ไปจาหนาย สามารถเพมรายไดใหแกครวเรอนเดอนละ 3,000 บาท

5.3 ผลกระทบ (Impact) การทาแปลงสาธตดงกลาวนอกจากเกดผลประโยชนโดยตรงตอครวเรอนเจาของแปลงแลว

ยงสามารถจดตงเปนศนยเรยนรเศรษฐกจพอเพยงชมชน ทประชาชนในชมชนใชเปนแหลงเรยนร เพอนาไปปฏบตตาม และขยายผลไปสประชาชนรายอนๆ โดยการเลยงปลา จดทาปยอนทรยแบบแหง การทาปยนาหมกชวภาพไวใชเอง จานวน 40 คน

5.4 ปจจยหรอเงอนไขทสนบสนนตอการดาเนนงานโครงการใหประสบผลสาเรจ 1) ความพรอม และความขยนหมนเพยรของประชาชน 2) ความเหมาะสมทางภมศาสตรและทางกายภาพของพนท 3) ระบบการปลกพนทเหมาะสม

5.5 ปญหา/ อปสรรคการดาเนนโครงการ 1) เกษตรกรสวนใหญขาดความรความเขาใจตอการจดการพนทดนทากนตามแนวทฤษฎใหม และไมมความพรอมและความขยนหมนเพยร ตอการดารงชวตและการประกอบอาชพในความพอเพยงพออยพอกน ซงเปนการจดการทดนและนาเพอการเกษตรและอปโภคบรโภค ในทดนขนาดเลก ใหเกดประโยชนสงสด โดยมเปาหมายเพอการพฒนาคนใหพออยพอกน และสามารถพงตนเองไดเปนอนดบแรก

2) พนทดนทากนของเกษตรกรบางรายยงไมมความพรอมเนองจากมขอจากดทางภมศาสตรและทางกายภาพของพนท เชน พนทลม ดอน ขาดแหลงนา เปนตน

3) เกษตรกรสวนใหญจดการระบบการปลกพชไมมหลกเกณฑ ซงสวนใหญคนเคยตอการปลกพชชนดเดยวในพนทขนาดใหญ

5.6 ขอเสนอแนะ 1) ในระยะแรกๆ ควรสงเสรมใหเกษตรกรทมความพรอมและมพนทเหมาะสมกอน เพอใหเกดผลสาเรจทด สามารถเปนตวอยางแกผอนได 2) ใหความร ความเขาใจ กบเกษตรกรในการดารงชวต และการประกอบอาชพแบบพอเพยง และมความยดหยนตออตราสวนของพนทดน และการจดระบบการปลกพช โดยอาจจะไมตองใชหลกวชาการมากนก เนนการทากจกรรมขนพนฐาน

6. กจกรรม สงเสรมและจดตงกลมเพอผลตและใชปยอนทรย

6.1 ผลผลต (Output) จดตงกลมเพอผลตและใชปยอนทรย จานวน 1 กลม สมาชก จานวน 25 คน

6.2 ผลลพธ (Outcome) จดอบรมสมาชกใหความรเรองการปรบปรงดนดวยอนทรยวตถ และสาธตการทาปย

อนทรยแบบแหงและทาปยนาหมกชวภาพ จานวน 1 ครง สมาชกนาไปปฏบตจรงในการประกอบอาชพอยางตอเนอง และขยายผลไปสเกษตรกรรายอนๆ จานวน 40 คน

6.3 ผลกระทบ (Impact) เกษตรกรสามารถลดตนทนการผลตโดยการใชปยเคมและใชปยอนทรยแทน เชน การใชปยในนาขาวสามารถลดตนทนไดไรละ 500-1,000 บาท

6.4 ปจจยหรอเงอนไขทสนบสนนตอการดาเนนงานโครงการใหประสบผลสาเรจ

1) การมสวนรวมของสมาชกและความตอเนองในการดาเนนกจกรรม

2) ความตอเนองในการสงเสรมและสนบสนนจากทกภาคสวนทเกยวของ

6.5 ปญหา/อปสรรค การดาเนนงานโครงการ ขาดความตอเนองในการดาเนนงานตามกจกรรม ทาใหไมเกดความยงยนของการดาเนนงาน หากภาครฐขาดความตอเนอง กลมจะหยดการดาเนนกจกรรมดวย

6.6 ขอเสนอแนะ กอนการจดตงกลมควรวเคราะหขอมลทเกยวของ เพอใหไดรบทราบปญหาและความ

ตองการทแทจรงของประชาชน จะทาใหเกดกลมทสามารถรวมตวกนทากจกรรมอยางยงยน

7. กจกรรม สงเสรมการผลตหญาแฝก เพอปลกและแจกจาย เพออนรกษดนและนา 7.1 ผลผลต (Output)

จดทาแปลงผลตและขยายพนธหญาแฝกจานวน 1 แปลง พนท 2 งาน 7.2 ผลลพธ (Outcome)

ประชาชนในชมชนสามารถจดทาแปลงผลตกลาแฝกเพอขยายพนธ จานวน 1 แปลง เพอแจกจายใหกบคนในชมชน และเกษตรกรรายอนๆ จานวน 200,000 ตน เพอนาไปปลกบนคนดน ลดการพงทลายของแหลงนา และรกษาความชนในแปลงพชใหยาวนานขน

7.3 ผลกระทบ (Impact) เกษตรกรนาหญาแฝกไปปลกเพอลดการพงทลายของดนคนสระนาในไรนา ซงสามารถลดการพงทลายของแหลงนาไดเปนอยางด

7.4 ปจจยหรอเงอนไขทสนบสนนตอการดาเนนโครงการใหประสบผลสาเรจ 1) ความรความเขาใจของเกษตรกรตอประโยชนของหญาแฝก 2) ความรวมมอรวมแรง รวมใจของกลมเกษตรกร

7.5 ปญหา/อปสรรคการดาเนนงานตามโครงการ ระยะเวลาการดาเนนงานจากดทาใหไมสามารถดาเนนการไดครบถวนตามเวลาทกาหนด

7.6 ขอเสนอแนะ ควรสงเสรมและสนบสนนเกษตรกรอยางตอเนองและดาเนนการใหเกดผลอยางเปน

รปธรรม

8. กจกรรม จดงานรณรงคเพอใหประชาชนตระหนกและปลกจตสานกดานการฟนฟทรพยากรดน ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

8.1 ผลผลต (Output) จดงานรณรงคเพอใหประชาชนตระหนกและปลกจตสานกดานการฟนฟทรพยากรดน ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จานวน 1 ครง มประชาชนและผเกยวของรวมงาน 1,000 คน

8.2 ผลลพธ (Outcome) ผรวมงานฯ ไดตระหนกถงความสาคญของการฟนฟทรพยากรดน และไดมการเรยนรการฟนฟทรพยากรดนแบบครบวงจร จากสวนราชการทเกยวของในกระทรวงเกษตรและสหกรณ โดยใชแนวทางเศรษฐกจพอเพยงจากศนยการศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดฉะเชงเทรา มาเปนตนแบบ รวมทงไดมการแลกเปลยน เรยนรการดาเนนชวตและการประกอบอาชพใหใชแนวทางเศรษฐกจพอเพยงในประเดนอน

8.3 ผลกระทบ (Impact) ภายหลงการจดงานรณรงค ทาใหประชาชนภายในชมชนไดนาแนวทางการฟนฟทรพยากรดน และอนๆ ตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตจรงนน การประกอบอาชพและการดารงชวต

8.4 ปจจยหรอเงอนไขทสนบสนนตอการดาเนนโครงการใหประสบผลสาเรจ 1) ความสนใจของประชาชน

2) เนอหาและวธการทดและเหมาะสม ในการใหผเขารวมงานรณรงคไดรบรและเรยนร

8.5 ปญหา / อปสรรคการดาเนนงานตามโครงการ การจดงานรณรงคฯ ตองมการใชงบประมาณในการดาเนนงานฯ

8.6 ขอเสนอแนะ หลงจากการจดงานรณรงค ควรตองมการประเมน ตดตามผลหรอใหคาแนะนาเพมเตมอยางตอเนอง เพอกอใหเกดการปฏบตจรงทเปนรปธรรม การดาเนนงานพฒนาฟนฟทรพยากรดนอยางยงยนจงหวดอทยธาน ภายใตโครงการ ภมปญญาแหงแผนดน ขยายผลสปวงชนชาวไทย ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2552 ในพนทบานหนองไผ หม 12 ตาบลตลกด อาเภอทพทน มการสงเสรมใหเกดกระบวนการเรยนรแกชมชนและทกภาคสวน ไดเรยนรตวอยางบทเรยนของการพฒนา ( Lesson Learning) สามารถนาไปพฒนาชมชนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และเปนการเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทเปนผทรงจดประกายความคดเพอแกไขปญหาทกขยากของประชาชนอยางยงยน ซงดาเนนงานครบทง 3 กระบวนงานหลก ไดแก การสารวจปญหา+จดทาฐานขอมล การสรางกลไกขบเคลอนถายทอดสประชาชน และการขยายผลความดารงยงยน ซงเปนการดาเนนงานทสอดคลองกบนโยบายรฐบาล และนโยบายสาคญเรงดวนของกระทรวงมหาดไทย ในภารกจการปกปองสถาบนสาคญของชาต นามาซงความสงบ สนต และความสามคคอยางยงยน