เปรยบเทยบความเชอเรองความดความชวในศาสนาตางๆ

จดท าโดย พระอธการสทน อตตทโป นางสาวอญชล จตรานน

น ำเสนอ อำจำรย ดร. สยำม รำชวตร ในรำยวชำ ศำสนำเปรยบเทยบ

ตำมหลกสตรปรญญำพทธศำสตรมหำบณฑต มหำวทยำลยมหำจฬำลงกรณรำชวทยำลย

วทยำเขตเชยงใหม ภำคเรยนท ๒ ปกำรศกษำ ๒๕๕๕

และเพอถวำยเปนพทธบชำ ธรรมบชำ สงฆบชำ

วตถประสงค ๑. เพอศกษำควำมหมำยของควำมดควำมชวในศำสนำตำงๆ ๒. เพอศกษำควำมหมำยของบญและบำปในศำสนำตำงๆ ๓. เพอศกษำหลกค ำสอนเกยวกบควำมดควำมชวในศำสนำตำงๆ ๔. เพอศกษำควำมเชอเรองผลลพธของกำรท ำควำมดควำมชวตอ

ชวตหลงควำมตำย ๕. เพอศกษำควำมเชอเรองผลลพธของกำรท ำควำมดควำมชวตอ

ชวตปจจบน ๖. เพอใหเขำใจแนวคดของแตละศำสนำเพอน ำมำซงควำมเขำใจ

กำรใหอภยกน และสนตภำพของโลก

หวขอการเปรยบเทยบ

๑. ควำมหมำยของควำมดควำมชวในศำสนำตำงๆ ๒. ควำมหมำยของบญและบำปในศำสนำตำงๆ ๓. หลกค ำสอนเกยวกบควำมดควำมชวในศำสนำตำงๆ ๔. ควำมเชอเรองผลลพธของกำรท ำควำมดควำมชวตอชวตหลง

ควำมตำย ๕. เควำมเชอเรองผลลพธของกำรท ำควำมดควำมชวตอชวต

ปจจบน

เกมส

ตอบค าถามชงรางวล ๕ ค าถาม ๕ รางวล

สาเหตทควรศกษาความเชอเรองความดความชวในศาสนาตางๆ

• ศำสนำทกศำสนำสอนใหคนเปนคนด แต กยงเกดควำมขดแยงและสงครำมศำสนำ • ทกศำสนำสอนใหคนเปนคนด แตควำมเชอในเรองควำมด-ควำมชวในแตละศำสนำนนไมเหมอนกน • คนตำงศำสนำมประสบกำรณศำสนำตำงกน ท ำใหไมเขำใจกนและกน • คนคลงศำสนำอำจมกำรตควำมค ำสอนผดไป ซงเปนเหตน ำไปสควำมรนแรงและควำมขดแยงระหวำงศำสนำ • กำรท ำควำมเขำใจในควำมเชอเรองควำมด-ควำมชว ของแตละศำสนำ ดวยความเปนกลาง จะท ำใหเขำใจกนมำกขน และน ำมำซงสนตภำพ

ศกษาเปรยบเทยบอยางเปนกลาง

“แตละคนจะไมบชำแตศำสนำของตนเองและกลำวหำศำสนำของคนอน แตจะตองบชำศำสนำของตนเองดวยเหตผลนหรอเหตผลนน ดงนจะชวยใหศำสนำของตนเองเจรญกำวหนำและรบใชศำสนำของคนอนๆดวย ถำไมเปนเชนนนแลว กเหมอนกบกำรขดหลมฝงศำสนำของตนเอง และใหโทษแกศำสนำของคนอน ทท ำไปเพรำะศรทธำในศำสนำของตนเอง โดยคดเอำเองวำขำจะใหสรมงคลแกศำสนำของขำฯ แตตรงกนขำมเขำจะท ำรำยศำสนำของตนเองอยำงสำหส สำมคคนนแหละด จงฟงเถดจงมควำมตงใจทจะฟงศำสนำของคนอนดวย” Rahula Walpala, พระพทธเจาสอนอะไร, (กรงเทพมหำนคร :

โรงพมพมหำจฬำลงกรณรำชวทยำลย, ๒๕๓๒), หนำ ๔๔-๔๕.

“ถำท ำกำรเปรยบเทยบดวยเจตนำทบรสทธแลว เรำจะพบวำทกศำสนำมเจตนำตรงกนและอำจรวมมอกนไดในกำรสรำงสนตสขหรอสนตภำพใหแกชวตทงหลำยในสำกลโลก”

พทธทำสภกข, พทธ-ครสตในทศนะทานพทธทาส, (กรงเทพมหำนคร : พลพนธกำรพมพ, ๒๕๒๗), หนำ ๑๓.

ความหมายของค าวา ความด-ความชว

ความด การกระท าเพอใหบรรลเปาหมาย

ใหผลเปนบญ เกดความสข บรรล

เปาหมาย

เปาหมายทางศาสนา

ศาสนาพทธ

นพพาน (ภาวะหลดพนจากกเลส)

ศาสนาพราหมณ

โมกษะ (การเขาไปรวมกบพรหมน)

ศาสนาครสต

อยในดนแดนพระเจา (สวรรคนรนดร)

ศาสนาอสลาม

อยในดนแดนพระเจา (สวรรคนรนดร)

ความชว การกระท าทท าใหไมบรรลเปาหมาย

ใหผลเปนบาป

เกดความทกข ไมบรรลเปาหมาย

ความหมายของค าวา ความด-ความชว ศาสนาพทธ

ความด ตรงกบศพทภำษำบำลวำ บญและกศล สวนความชวตรงกบภำษำบำลวำ บำปและอกศล กศลมควำมหมำย ๔ ประกำร คอ ๑.) อาโรคยะ ควำมไมมโรค หมำยถง จตทมสขภำพด ไมถกบบคน ไมกระสบกระสำย ใชงำนไดด ๒.) อนวชชะ ไมมโทษ หรอไรต ำหน หมำยถง ไมมวหมอง ไมขนมว สะอำด ๓.) โกศลสมภต เกดจำกปญญำ หรอเกดจำกควำมฉลำด หมำยถง ภำวะทจตประกอบอยดวยปญญำ มองเหนหรอรเทำทนควำมเปนจรง ๔.) สขวบาก มสขเปนผล หมำยถง เปนสภำพทท ำใหมควำมสข สวนอกศลมควำมหมำยตรงกนขำม คอ เปนสภำพจตทมโรค มโทษ เกดจำกอวชชำ และมทกขเปนผล

ความหมายของค าวา ความด-ความชว ศาสนาพทธ

เปำหมำยในชวตตำงกน เกณฑกำรวดควำมดควำมชวของภกษและคฤหสถจงตำงกน ศลจงตองตำงกน

เกณฑตดสนความด ความชว • ตำมหลกอธปไตย ๓ (อตตำธปไตย, โลกำธปไตย, ธรรมำธปไตย) • ตำมหลกในกำลำมสตร (พงรดวยตนเองวำสงเหลำนเปนกศลหรออกศล เปนคณหรอโทษ เปนประโยชนหรอมใชประโยชน วญญชนสรรเสรญหรอตเตยน) • ตำมมตของพระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) ใช เกณฑหลก (พจำรณำมลเหตวำเปนเจตนำเกดจำกกศลมล หรอเกดจำกอกศลมล ชวยใหกศลธรรมทงหลำยเจรญงอกงำมขนหรอไม) เกณฑรอง (พจำรณำวำกำรกระท ำนนตนเองตเตยนตนเองไดหรอไม เสยควำมเคำรพตนเองหรอไม บณฑตชนยอมรบหรอไม)

ความหมายของค าวา ความด-ความชว ศาสนาพราหมณ

กำรปฏบตตำมค ำสอนของเทพเจำ ควำมด มผลเปนบญและควำมสข กำรละเมดค ำสอนของเทพเจำ ควำมชว มผลเปนบำปและควำมทกข

ศำสนำพรำหมณมควำมเชอเกยวกบเรองควำมด-ควำมชว บญ-บำป สข-ทกข ออกเปน ๒ แนวทำง แนวทางท ๑ เชอวำ ควำมด-บญ-ควำมสข เกดจำกเทพเจำฝำยดบนดำล สวนควำมชว-บำป-ควำมทกข เกดจำกเทพเจำฝำยมำรบนดำล แนวทางท ๒ เชอวำ ทงควำมด-ควำมชว บญ-บำป ควำมสข-ควำมทกข ลวนเกดจำกเทพเจำองคเดยวกนบนดำล เพอสอนใหคนรจกควำมจรงของชวต รองศำสตรำจำรย ฟน ดอกบว, ศาสนาเปรยบเทยบ, (กรงเทพมหำนคร : โสภณกำร

พมพ, ๒๕๓๗), หนำ ๒๘๔.

ความหมายของค าวา ความด-ความชว ศาสนาครสต

กำรเชอฟงพระเจำ เปนควำมด ท ำใหมควำมสข เปนบญตดตำมไปยงโลกหนำ ควำมชวหรอบำป เกดจำกกำรทซำตำนหลอกใหมนษยไปตดกบโดยหลอกใหขดค ำสงพระเจำ ดงเชนทอำดมและอวำขดค ำสงพระเจำโดยกำรรบประทำนผลไมตองหำม

| V

ท ำใหมนษยมบำปก ำเนดตดตวทกคน บำงทศนะกเชอวำ ซำตำนกอยภำยใตกำรควบคมของพระเจำ มหนำทยยงใหคนท ำชวเพอเปนกำรทดสอบจตใจ และทดสอบศรทธำของครสตศำสนกชนทมตอพระเจำ และเพอพฒนำจตใหมควำมมงมนตอพระเจำเปนล ำดบขนไป รองศำสตรำจำรย ฟน ดอกบว, ศาสนา

เปรยบเทยบ, หนำ ๒๘๗.

ความหมายของค าวา ความด-ความชว ศาสนาอสลาม

กำรเชอฟงพระอลเลำะห เปนควำมด มผลเปนบญและควำมสขตดตวไปยงภพหนำ ควำมชว หรอบำป เกดจำกไซตอน หรอซำตำน หลอกใหคนออกนอกเสนทำงทพระอลเลำะหวำงไว แตบำงทศนะกมควำมเชอวำ แมแตควำมชวกเปนสงทพระอลเลำะหสรำงขนมำ ดวยเหตผล ๒ ประกำรคอ เพอลงโทษคนท ำชวใหหลำบจ ำ และเพอเปนเครองพสจนศรทธำตอพระองค

รองศำสตรำจำรย ฟน ดอกบว, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๒๘๗.

สรปความหมายของความดความชว ในศาสนาตางๆ

ศาสนา ความด ความชว

ศาสนาพทธ กำรกระท ำทไมเปนโทษ ไมเบยดเบยนตนเองหรอผ อน พฒนำจตใจใหบรรลเปำหมำยคอควำมหลดพน (พระนพพำน)

กำรกระท ำทเปนโทษ เบยดเบยนตนเองหรอผ อน ท ำใหจตใจตกต ำ มวเมำ

ศาสนาพราหมณ กำรปฏบตตำมค ำสอนของเทพเจำ

กำรละเมดค ำสอนของเทพเจำ

ศาสนาครสต กำรเชอฟงพระเจำ กำรขดค ำสงพระเจำ

ศาสนาอสลาม กำรเชอฟงพระอลเลำะห กำรขดค ำสงพระอลเลำะห

ความหมายของบญและบาป

บญ เปนสงทมควำมหมำยในทำงด มควำมหมำยโดยรวมเปนผลทไดจำกกำรท ำควำมด น ำมำซงควำมสข บาป มควำมหมำยในทำงไมด มควำมหมำยโดยรวมเปนผลทไดจำกกำรท ำควำมชว น ำมำซงควำมทกข

ความหมายของบญและบาป

ศาสนาพทธ

ในศำสนำพทธเชอวำบญคอผลจำกกำรท ำควำมด ผลบญท ำใหเกดควำมสข บญจะตดตวบคคลไปถงชำตหนำ สวนบำปเปนผลทเกดจำกกำรท ำควำมชว ผลบำปท ำใหเกดควำมทกข สำมำรถตดตวบคคลไปยงชำตตอไปเหมอนดงเชนผลบญ

ความหมายของบญและบาป ศาสนาพทธ

บาปในศาสนาพทธหมายถง การทมสภาวะจตตกต าลง มลกษณะสงผลใหถงทคต (ภพภมเบองต า) สงทท าใหเกดบาปคอ ความโลภ ความโกรธ ความหลง ในจตใจมนษย นอกจากค าวา บาป แลว ในศาสนาพทธยงมอกหลายค าทใชเรยกแทนค าวาบาป ดงน บาป คอ การใหถงความพนาศ ใหถงคตชว กมพส คอ การใหถกลงโทษ ถกจองจ า เวร คอ ท าใหเกยจชง อม คอ ท าใหเศรา ไมสดชนแจมใส ท าใหเจบปวดใจ ทจรต คอ ประพฤตชวทางกาย วาจา ใจ ทกกฎ คอ ท าชวทางกาย วาจา ใจ อปญญ คอ หมดบญ ไมบรสทธ อกศล คอ เสยหาย หมดด กนหะ คอ ท าลายความสข ถกรงเกยจ อาค คอ ท าใหขนเคอง ท าใหเปนคนรายกาจ

วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, (กรงเทพมหำนคร : โรงพมพมหำวทยำลยรำมค ำแหง, ๒๕๔๗), หนำ ๑๑๐.

ความหมายของบญและบาป ศาสนาพราหมณ

บญ เปนผลจำกกำรท ำตำมค ำสอนของเทพเจำ ท ำใหเกดควำมสข สงผลใหไปเกดในทดในชำตตอไป

บาป เปนผลจำกกำรไมเชอฟงค ำสอนของเทพเจำ ท ำใหเกดควำมทกข (เชอวำทงบญและบำปเปนกำรบนดำลของเทพเจำ)

สงทท ำใหมนษยท ำบำปกคอ กำม ควำมโกรธ อนเกดจำกคณคอระชะ (ควำมรสกสขทเจอปนดวยควำมเศรำหมอง) บำปในศำสนำพรำหมณมทงสวนทเปนบำปจำกกำรกระท ำของมนษยเอง แบงเปน บำปหนกคอ กำรฆำพรำหมณ กำรฆำเดกทยงไมเกด กำรขโมยทองค ำ กำรรวมประเวณกบผทรงศล เปนตน สวนบำปเลกนอยคอ กำรดมสรำ เฆยนตสตร และกำรเลนกำรพนน เปนตน นอกจำกบำปทเกดจำกกำรกระท ำของมนษยเองแลว ยงมบำปทเกดขนจำกกำรทมนษยไมท ำตำมค ำสอน หรอพธกรรมทำงศำสนำอกดวย วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๑๐๙.

ความหมายของบญและบาป ศาสนาครสต

บญ เกดจำกกำรเชอฟงพระเจำ บาป เกดจำกกำรทซำตำนหลอกใหมนษย ไปตดกบและไมเชอฟงพระเจำ ศำสนำครสตเชอวำมนษยทกคนมบำปก ำเนดตดตวมำ จำกกำรทอำดมและอวำฝนค ำสงพระเจำ บำปก ำเนดทตดตวมนษยมำตงแตเกดน จะเปนสงทสงใหมนษยท ำชว บำปทส ำคญคอควำมหำงเหนจำกพระเจำ ยงมนษยท ำชวตำมทบำปสงใหท ำ กจะยงท ำใหมนษยหำงเหนพระเจำมำกขนเรอยๆซงเปนควำมบำปทรำยแรง

วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๑๑๐.

ความหมายของบญและบาป ศาสนาอสลาม

บญ เปนผลมำจำกกำรเชอฟงพระอลเลำะห ผลบญสำมำรถตดตำมไปยงภพหนำ

บาป เกดจำกกำรทซำตำนหลอกใหคนไมเชอฟงพระอลเลำะห บำปหนกทสดในศำสนำอสลำมเรยกวำ “ชรก” (Shirk) ควำมบำปก ำหนดจำกเจตนำเปนเครองตดสน เจตนำทท ำใหเกดควำมบำปจะตองมองคประกอบ ๒ ประกำรคอ ๑.) บรรลนตภำวะทำงศำสนำ (ชำย – เรมมอสจครงแรก, หญง – เรมมประจ ำเดอนครงแรก) ๒.) มสตสมปชญญะสมบรณ ถำบคคลใดไมท ำตำมหลกส ำคญทำงศำสนำเชน กำรท ำละหมำด กำรบรจำคทำน เปนตน นนคอควำมบำปในศำสนำอสลำม ดงขอควำมในอลกรอำนวำ “ผใดประพฤตควำมดงำมหนง แนนอนควำมดนนยอมเปนคณแกตวเขำเอง และผใดประพฤตชว ควำมชวนนจะตอบสนองแกตวเขำเอง แลวหลงจำกนนพวกเขำกตองถกน ำตวกลบคนสองคอภบำลของพวกเขำ (เพอรอรบกำรพจำรณำ)”** *วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๑๑๑.

**คมภรอลกรอาน ๔๕ : ๑๕.

“ชรก” (Shirk) คอกำรน ำสงอนหรอคนอนไปเทยบกบพระเจำ*

สรปความหมายของบญและบาปในศาสนาตางๆ ศาสนา บญ ทมาของบญ บาป ทมาของบาป

ศาสนาพทธ สภำวะจตใจทปลอดโปรง

จตใจทบรสทธ สภำวะจตใจทตกต ำ โลภ, โกรธ, หลง

ศาสนา

พราหมณ

ควำมสดชน ละกำมและโกรธ, ท ำพธกรรม

ควำมเศรำหมอง กำม, ควำมโกรธ และกำรไมท ำพธกรรม

ศาสนา

ครสต

กำรไดอยใกลชดพระเจำ

เชอฟงค ำสอนของพระเจำ

ควำมหำงเหนจำกพระเจำ

บำปก ำเนดตดตวมนษยทกคนมำตงแตเกด และซำตำนหลอกใหท ำชว

ศาสนา

อสลาม

กำรทพระเจำคมครอง

เชอฟงค ำสอนของพระเจำ

กำรขดค ำสง, หรอไมนบถอพระอลเลำะห

มเจตนำของกำรท ำควำมชว

หลกค าสอนเรองความดความชว

ความด กำรกระท ำเพอใหบรรลเปำหมำยสงสดของบคคล หรอศำสนำนนๆ ความชว กำรกระท ำทขดกบแนวทำงเพอกำรบรรลเปำหมำยสงสดนนเอง

ดงนนหลกค ำสอนเรองควำมดของศำสนำตำงๆ กคอหลกค ำสอนทเปนไป เพอใหบรรลเปำหมำยสงสดของศำสนำนนๆนนเอง ทกศำสนำมควำมเชอวำบำปใหผลเปนควำมทกข ควำมตกต ำ และน ำพำใหไปเกดในภพภมทไมด ดงนน แตละศำสนำจงมค ำสอนถงวธกำรกระท ำเพอใหพนจำกบำป เพอเปนหนทำงไปสควำมสข หรอควำมหลดพนจำกควำมทกขในทสดนนเอง

หลกค าสอนเรองความดความชว แบงตามล าดบขนของประโยชนจากการท าความด

๑.) ทฏฐธรรมกตถประโยชน (ประโยชนในขนตน) คอ อฏฐำนสมปทำ (ถงพรอมดวยควำมขยนหมนเพยร), อำรกขสมปทำ (ถงพรอมดวยกำรรกษำโภคทรพย), กลยำณมตตตำ (คบคนดเปนมตร) สมชวตำ (มควำมเปนอยเหมำะสม) หรอ โภควภาค ๔ (หลกกำรจดสรรทรพย) คอ เอเกน โภเค ภญเชยย (๑ สวน ใชจำยเลยงตนและท ำประโยชน), ทวห กมม ปโยชเย (๒ สวน ใชลงทนประกอบกำรงำน) จตตถญจ นธำเปยย (อก ๑ สวน เกบไวใชในครำวจ ำเปน) ๒.) สมปรายกตถประโยชน (ประโยชนในขนกลำง) คอ สทธำสมปทำ (ถงพรอมดวยศรทธำ), สลสมปทำ (ถงพรอมดวยศล), จำคสมปทำ (ถงพรอมดวยกำรเสยสละ) และ ปญญำสมปทำ (ถงพรอมดวยปญญำ) ๓.) ปรมตถประโยชน (ประโยชนขนสงสด) คอ กำรปฏบตเพอเปำหมำยสงสดในพทธศำสนำ คอ พระนพพำน (ภำวะซงพนจำกกเลสทงปวง) ดวยวธกำรแหงอรยมรรคมองค ๘ คอ สมมำทฏฐ (มควำมเขำใจถกตอง) สมมำสงกปปะ (มควำมคดถกตอง) สมมำวำจำ (มวำจำถกตอง) สมมำกมมนตะ (มกำรงำนถกตอง) สมมำวำยำมะ (มอำชพถกตอง) สมมำวำยำมะ (มควำมเพยรพยำยำมถกตอง) สมมำสต (มควำมระลกรตวทวพรอมในสตปฏฐำน ๔) สมมำสต (ควำมมใจมนคงถกตองในฌำน ๔) ดรำยละเอยดใน อง.อฏฐก. (ไทย) ๒๓/๕๔/๓๔๐., ท.ปำ. (ไทย) ๑๑/๒๖๕/๒๑๑., อง.อฏฐก. (ไทย) ๒๓/๕๔/๓๔๐.

ศาสนาพทธ

หลกค าสอนเรองความดความชว ศาสนาพทธ

แบงตามความละเอยดของการท าความด จรยธรรมขนตน คอ เบญศล (ไมฆำสตว, ไมขโมย, ไมผดในกำม, ไมพดปด, ไมเสพของมนเมำ) เบญจธรรม (เมตตำ-กรณำ, สมมำอำชวะ, กำมสงวร, สจจะ, สต-สมปชญญะ) จรยธรรมขนกลาง คอ กรรมบถ ๑๐ (กำยสจรต, วจสจรต, มโนสจรต) จรยธรรมขนสง คอ มรรค ๘

สำมำรถสรปไดวำหลกค ำสอนเรองควำมดควำมชวทงหลำยในศำสนำพทธสำมำรถรวมลงไดในหลกไตรสกขำ คอ ศล สมำธ ปญญำ นนเอง ดรำยละเอยดใน ท.ปำ. (ไทย) ๑๑/๓๑๕/๓๐๒., อง.ปญจก. (ไทย) ๒๒/๑๗๑/๑๘๒., ม.ม. ๑๒/๔๘๕/๓๖๗

หลกค าสอนเรองความดความชว

พทธศำสนำมควำมเชอในเรองโลกหนำ ดงทพระพทธเจำทรงใชค ำวำ “ปรโลก”เปนประจ ำเมอตรสสอนถงหลกควำมดและควำมชว โดยเฉพำะค ำสอนเรอง “สงสำรวฏ” ซงเปนแนวคดทอธบำยถงกำรเวยนวำยตำยเกด ซงไปตำมผลกรรมทบคคลไดท ำควำมดหรอควำมชวไว

สยำม รำชวตร, “วธกำรอำงองเหตผลเพอยนยนควำมมอยของโลกหนำในพระพทธศำสนำเถรวำท”, ใน วารสารบณฑตศกษาปรทรรศน, รวบรวมจดพมพโดย มหำวทยำลยมหำจฬำลงกรณรำชวทยำลย, (กรงเทพมหำนคร, ๒๕๕๔), ๑๑๔.

ศาสนาพทธ จะสำมำรถอำงเหตผลเพอยนยนควำมมอยของโลกหนำตำมแนวคดของพทธศำสนำเถรวำทไดอยำงไร?

- อำงดวยตถำคตโพธศรทธำ - อำงดวยทฤษฎกระบวนกำร - อำงดวยกำรเปรยบเทยบ - อำงดวยประสบกำรณ - อำงดวยทฤษฏสงสำรวฏ - อำงดวยทฤษฎโลก - อำงดวยทฤษฎก ำเนด - อำงดวยทฤษฎอภญญำ - อำงดวยประโยชนกำรปฏบต

หลกค าสอนเรองความดความชว ศาสนาพราหมณ

อาศรม ๔ (แนวทำงในกำรปฏบตหนำทของบคคล) พรหมจรรย – ตงแตเกดจนถงชวงอำย ๒๕ ป ตองอยในอำศรมและศกษำเลำเรยนจำกอำจำรย คฤหสถ – เมอส ำเรจกำรศกษำแลวตองออกมำแตงงำน สรำงครอบครว และท ำหนำทตำมวรรณะของตนจนถงอำย ๕๐ ป ตองบ ำเพญมหำยญ ๕ คอ บรจำคทรพยแกพรำหมณ, บวงสรวงเทวดำ, บชำบรรพบรษ, เลยงดสตว และ เลยงดตอนรบแขกผมำเยอน วานปรสถ – เมอบตรธดำโตเปนคฤหสถ กมอบทรพยใหบตรธดำ และออกมำอยปำเพอท ำงำนใหสวนรวมจนถงอำย ๗๕ ป สนยาส – เมออำย ๗๕ ปกสละโลก บ ำเพญสมำธเพอควำมหลดพน หรอโมกษะ

วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๑๒๓.

หลกค าสอนเรองความดความชว ศาสนาพราหมณ

การปฏบตโยคะ ๘ (กำรปฏบตบ ำเพญเพยร) ยะมะ คอ กำรส ำรวมระวง ๕ ประกำร เนนกำรไมเบยดเบยน กำรไมโลภ และกำรรกษำพรหมจรรย นยามะ คอ กำรฝกฝนตนเองใหบรสทธทงรำงกำยและจตใจ อาสนะ คอ กำรควบคมรำงกำยในอรยำบถตำงๆ ปราณยามะ คอ กำรควบคมลมหำยใจเขำออก ปรตยาหาระ คอ กำรควบคมประสำทสมผสดวยกำรเพงจต ธารณะ คอ กำรควบคมจตใจใหแนวแน ธยานะ คอ กำรตงจตใหแนวแนอยำงสม ำเสมอ สมาธ คอ กำรทจตดมด ำในอำรมณสมำธอยำงเตมท

หลกค าสอนเรองความดความชว

คมภรฤคเวท (คมภรสอนพระมหำกษตรย) “ใหปฏบตชอบตอประชำชนอยำงออนโยนตอเขำ อยำเบยดเบยนเขำ จงเปนเพอนของประชำชน เขำกนกบประชำชนไดในกำรบ ำเพญกจทำงศำสนำ คอ กำรบชำยญ จงพดกบประชำชนดวยด” คมภรอถรรพเวท “ขอใหบตรเปนผประพฤตสบตอค ำปฏญญำของบดำใหสมบรณ จงแสดงควำมเคำรพตอมำรดำ ขอใหภรยำใชถอยค ำออนหวำน เปนทปลอบประโลมใจตอสำม” คมภรอปนษท “ขอใหมำรดำของเจำ จงเปนเทพเจำของเจำ ขอบดำของเจำจงไดรบกำรปฏบตเสมอนหนงเทพเจำ ขอใหอำจำรยของเจำจงไดรบเกยรตดงเทพเจำ ขอใหแขกของเจำ จงไดรบกำรตอนรบเอำใจใสประหนงเทพเจำ” คมภรมนธรรมศาสตร “อยำท ำใหผ อนบำดเจบ ไมพงท ำรำยผ อนทำงใจหรอทำงกำย ไมพงเปลงวำจำทกอควำมเจบใจแกเพอนมนษยทงหลำย” คมภรมหาภารตะ “กำรตอนรบดวยควำมเอออำร ควรท ำแมตอศตรผ เปนแขกมำหำ เหมอนตนไมใหรมเงำอนเกดแกใบของตนแกคนทโคนตนฉนนน” คมภรฤคเวท, ๑ : ๑๗๐., คมภรอปนษท, ไตตตรย-อปนษท, หนำ ๖๔.,

คมภรมนธรรมศาสตร, ๒ : ๑๖๑., คมภรมหาภารตะ, ๑๒ : ๕๕๒๘.

ศาสนาพราหมณ

หลกค าสอนเรองความดความชว

หลกบญญต ๑๐ ประการในพระคมภรเกา

• จงนมสกำร องคพระผ เปนเจำ พระเจำพระองคเดยวของทำน • อยำออกพระนำมพระเจำโดยไมสมเหต • อยำลมฉลองวนพระเจำเปนวนศกดสทธ (วนสปำโต คอวนเสำร วนทพระเจำหยดสรำงโลก) • จงนบถอบดำมำรดำ • อยำฆำคน • อยำผดประเวณ • อยำลกขโมย • อยำพดเทจใสรำยผ อน • อยำปลงใจผดประเวณ • อยำมกไดทรพยสนของผ อน

สเฐยร พนธรงส, ศาสนาเปรยบเทยบ, (กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพแพรพทยำ, ๒๕๒๑), หนำ ๕๓๕.

ศาสนาครสต

หลกค าสอนเรองความดความชว ศาสนาครสต

จำกพระบญญต ๑๐ ขอน พระเยซไดสรปรวมลงเปนควำมรก ๒ ประกำรคอ จงรกพระเจาอยางสดจตสดใจ (ปรำกฏในพระคมภรเกำ พระบญญตบทท ๓๐ ขอท ๖) จงรกเพอนบานเหมอนรกตนเอง (ปรำกฏในพระคมภรเกำ เลวตโก บทท ๑๙ ขอท ๑๘ และ เอกโซโด บทท ๒๓ ขอท ๒๒ ปรำกฏในพระคมภรใหม ลกำ บทท ๑๘ ขอท ๗-๘) หลกค ำสอนในพระคมภรใหมมลกษณะใฝสงบ สรำงสนต และมเมตตำกรณำ “ผใดตบแกมของทำนขำงหนง จงหนอกขำงหนงใหเขำดวย และผใดแยงเอำเสอคลมของทำนไป ถำเขำจะเอำเสอธรรมดำดวย กอยำดงไวจำกเขำ จงใหแกทกคนทขอจำกทำน และถำใครเอำของของทำนไป กอยำทวงคน ทำนทงหลำยปรำรถนำจะใหเขำท ำแกทำนอยำงไร ทำนทงหลำยจงกระท ำอยำงนนแกเขำเหมอนกน” พระคมภรใหม, ลกำ, ๖ : ๒๙-๓๑.

หลกค าสอนเรองความดความชว

กำรจะรอดพนจำกบำปก ำเนดไดนน สำมำรถกระท ำได ๒ วธคอ ๑.) ยอมรบความทกขเขามาในการทนทกขทรมานของพระเยซ เพรำะควำมทกขเปนเรองปกตทมนษยทกคนตองประสบ พระเยซยอมทนทกขทรมำนบนไมกำงเขนกเพอชวยไถบำปใหมนษย ดงนน เมอบคคลพบควำมทกขจงตองแปรเปลยนทกขเปนพลงมำชวยงำนของศำสนจกร เพอใหตนเองแขงแกรงขน ๒.) ยอมรบการชวยใหรอด เพรำะมนษยเปนคนบำปจงตองมผชวยใหรอดจำกควำมบำป มนษยสำมำรถยอมรบกำรชวยใหรอดไดโดย กำรอภยโทษบำป, กำรกลบใจ, ควำมศรทธำ, กำรมชวตทสนทกบพระเจำ “การไถบาป” คอกำรทพระเยซทรงเสยสละตนเอง เพอไถบำปใหมนษยรอดพนจำกบำปก ำเนดและเขำถงดนแดนพระเจำได “การลางบาป” คอ กำรใหผ อนลำงบำปให “การสารภาพบาป” คอกำรเลำเรองทตนเองท ำผดใหผ อนฟง เพอใหผ อนชวยลำงบำปให

วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๑๒๘.

ศาสนาครสต

หลกค าสอนเรองความดความชว ศาสนาอสลาม

บคคลสำมำรถแสดงศรทธำตอพระอลเลำะหได ๒ วธคอ การปฏบต ๕ ประการ คอ กำรปฏญำณตนประกำศศรทธำ, กำรบ ำเพญนมสกำร, กำรถอบวช, กำรบรจำคซะกำต (บรจำคเงนรอยละ ๑๐ ทเหลอจำกคำใชจำยจ ำเปนใหแกคลงของกลมมสลม หรอวะเกล) และ กำรไปแสวงบญทมกกะฮ การศรทธา ๖ ประการ คอ ศรทธำในพระเจำ, ศรทธำในเทวทต, ศรทธำในคมภร, ศรทธำในศำสนทต, ศรทธำในวนพพำกษำ (อำคเรำะฮ) และ ศรทธำในลขตของพระเจำ หำกปฏบตตำมหลกทง ๑๑ ประกำร คอกำรปฏบต ๕ และ ศรทธำ ๖ ไดแลว ในวน

พพำกษำพระอลเลำะหกจะตดสนใหบคคลนนหลดพนจำกบำป ไดอยในสวรรคอนเปนสขนรนดร วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๑๒๙.

หลกค าสอนเรองความดความชว ศาสนาอสลาม

“ถอยค าทใหอภยอยางออนหวาน ยอมดกวาการใหทานแลวท ารายทหลง” “อยาบชาผใดเวนแตอลเลาะห จงเปนคนดตอบดามารดา ตอญาต ตอเดก

ก าพรา และคนทยากจน จงพดไพเราะตอมนษยชาต จงตงการบชา และจายคาชวยเหลอคนจน”

“ผใดกตามทประกอบกรรมชว ยอมชอวาท าความชวเพอเปนปฏปกษตอตนเองเทานน พระอลเลาะหทรงรและฉลาดเสมอ”

“ดกอนผมศรทธา สราและการพนนเปนสงชวทเปนฝมอของพญามาร จงละทงเสยเพอวาเจาจะเจรญ”

“จงตอสในทางของพระอลเลาะห ตอผทตอสเจา แตจงอยากอการสรบ (กอน) พระอลเลาะหไมทรงรกผรกราน”

คมภรอลกรอาน, ซเรำะหท ๒:๒๖๓., ซเรำะหท ๒:๘๓., ซเรำะหท ๔:๑๑๑., ซเรำะหท ๕:๙๐., ซเรำะหท ๒:๑๙๐.

สรปหลกค าสอนเรองความดความชว ในศาสนาตางๆ

ศาสนา การกระท าเพอใหพนจากบาป

ศาสนาพทธ ทำน, ศล, ภำวนำ, มรรค ๘

ศาสนาพราหมณ อำศรม ๔, โยคะ ๘

ศาสนาครสต บญญต ๑๐ ประกำร, รกพระเจำสดจตสดใจ, รกเพอนบำนเหมอนรกตนเอง, กำรกลบใจและเชอพระเจำ, กำรยอมรบกำรชวยใหรอด

ศาสนาอสลาม ปฏบต ๕, ศรทธำ ๖

ผลลพธในโลกหนา เนองจำกควำมเชอเรองควำมด-ควำมชว บญ-บำปในแตละศำสนำ มควำมสมพนธอยำงใกลชดกบควำมเชอเรองนรก-สวรรค เพรำะทกศำสนำตำงเชอวำกำรท ำควำมดใหผลเปนบญและสงผลใหไดไปเกดในสวรรค กำรท ำควำมชว ใหผลเปนบำปและสงผลใหไปเกดในนรก ในเมอควำมเชอเรองควำมด-ควำมชว บญ-บำปในแตละศำสนำมควำมแตกตำงกน จงเปนเรองทนำสนใจเปนอยำงยง ทจะ

ศกษำควำมเชอเรองนรก-สวรรคของแตละศำสนำควบคกนไป เพอใหเขำใจในภำพรวมของแตละศำสนำไดดยงขน

ความเชอเรองนรก-สวรรค

นรก คอ ภพภมหรอสภำนทอยส ำหรบผ ทท ำบำปไว และบำปสงผลขณะก ำลงจะไปเกดในภพใหม มหลำยระดบตำมระดบของบำปทบคคลสะสมมำ ดงน • มหานรก ม ๘ ขม ส ำหรบผ ทเคยฆำหรอทรมำนมนษยและสตว เคยเบยดเบยนผทรงศล • อสสทนรก ม ๑๒๘ ขม เชน คตนรก กกกลนรก อสปตตนรก เปนตน • ยมโลกนรก ม ๓๒๐ ขม เชน โลหกมภนรก สมพลนรก เปนตน • โลกนตนรก เปนนรกทอยนอกเขตจกรวำล สวรรค คอ ภพภมหรอสถำนทอยของเทวดำ ผ ทมผลบญตดตวมำจะไดไปเกดใหมในภพภมสวรรค สวรรคกมหลำยระดบเชนเดยวกบนรก แตกตำงกนตำมระดบของบญทบคคลสะสมมำ ประกอบดวย • อรปภพ เปนสวรรคชนสงสด เปนทอยของอรปพรหม คอพรหมทไมมรปกำย มแตจต แบงเปน ๔ ระดบชน • รปภพ เปนสวรรคชนรองลงมำ เรยกวำ “รปำวจรภม” เปนทอยของพรหมทมรปกำยและจต แบงเปน ๑๖ ระดบชน • กามภพ เปนสวรรคชนต ำทสด เปนทอยของเหลำเทวดำทเสพกำม แบงเปน ๖ ระดบชน

วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๘๘.

ศาสนาพทธ

ความเชอเรองนรก-สวรรค ศาสนาพราหมณ

นรก เปนทอยของคนทประพฤตชว หมอผและปศำจทนำขยะแขยง มแตควำมมดและทรมำน ศำสนำพรำหมณเชอวำนรกเปนสถำนทแหงหนงอยลกลงไปใตพนดน สวรรค เปนทอยของคนทประพฤตด เทพและบรรพบรษ เปนทรวมแหงควำมสข มแตควำมสวำง มพระอำทตย พระจนทร และดวงดำว ศำสนำพรำหมณเชอวำสวรรคเปนสถำนททอยสงเหนอจำกโลกและอำกำศขนไป

วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๘๕.

ความเชอเรองนรก-สวรรค ศาสนาครสต

นรก เปนทอยของเหลำมำร ซำตำน และผทปฏเสธพระเจำ ผทอยในนรกจะไดรบแตควำมทกขทรมำนเชน ถกโยนลงในบงไฟ และถกทรมำนตลอดกลำงวนและกลำงคน สวรรค เปนสถำนททพระเจำทรงสรำงไว เปนสถำนทประทบของพระเจำและพระเยซ และยงเปนรำงวลแกผทมศรทธำตอพระเจำ ศำสนำครสตเชอวำสวรรคเปนสถำนททท ำดวยอญมณและทองค ำบรสทธ เปนอณำจกรทยงยนตลอดกำล

วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๘๗.

ความเชอเรองนรก-สวรรค ศาสนาอสลาม

นรก เปนทอยของผทไมศรทธำในพระอลเลำะห เปนกำรลงโทษทมแตควำมทกขทรมำน เรมจำกนรกยะฮนนม ซงชำวนรกจะถกบงคบใหดมน ำหนองทไหลออกจำกชำวนรกดวยกน เมอออกจำกนรกยะฮนนม กจะตองถกคลองตรวนมอเขำกบตนคอ และอยในทคบแคบทสดอยำงนรนดร สวรรค เปนสถำนทประทบของพระอลเลำะห และผทเคำรพศรทธำพระองค เปนสถำนทสวยงำมมธำรน ำหลำยสำยอยเบองใต ไมมควำมเหนอยยำกใดๆ ผทไดรบกำรอนมตจำกพระอลเลำะหจะไดอยในสวรรคตลอดกำล

วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๘๙.

สรปความเชอเรองนรก-สวรรคในศาสนาตางๆ ศาสนา พทธ พราหมณ ครสต อสลาม

นรก

สรางโดย ธรรมชำต เทพเจำ พระยะโฮวำ พระอลเลำะห

เปนทอยของ ผท ำควำมชว ผท ำควำมชว มำร,ซำตำน และผ ทไมศรทธำพระเจำ

ผไมศรทธำพระอลเลำะห

ลกษณะ มหลำยระดบตำมระดบควำมบำป

มแตควำมมดและทรมำน

ถกทรมำนโดยโยนลงบงไฟ ถกทรมำนและขงไวชวนรนดร

ทตง เปนภพภม อยลกใตดน อยใตโลก อยใตโลก

สวรรค

สรางโดย ธรรมชำต เทพเจำ พระยะโฮวำ พระอลเลำะห

เปนทอยของ ผท ำควำมด ผท ำควำมชว พระเจำ, พระเยซ และผ ทศรทธำพระเจำ

พระอลเลำะหและผ ทศรทธำพระองค

ลกษณะ มหลำยระดบตำมระดบของบญ

มแตควำมสวำงและควำมสข

สรำงจำกทองค ำ อญมณ มแตควำมสขนรนดร

สวยงำม มธำรน ำไหลเบองลำง ไมมควำมเหนอยยำก

ทตง เปนภพภม อยเหนอโลกและอำกำศ อยเหนอโลก อยเหนอโลก

ผลลพธในโลกน

ความทกข เปนปญหำใหญของคนทกชนชำต ทกศำสนำ เปนเรองทเปนผลโดยตรงกบกำรท ำควำมดควำมชวในหลกศำสนำสำกล คอ ทกศำสนำเชอวำ กำรท ำควำมดใหผลเปนบญ เกดควำมสข สวนกำรท ำควำมชวใหผลเปนบำป เกดควำมทกข คนในทกศำสนำลวนตองกำรควำมสข เกลยดควำมทกข จงควรศกษำเพมเตมในเรองควำมเชอเรองควำมทกขในศำสนำตำงๆเพมเตมพอสงเขป เพอใหเขำใจแนวคดของแตละศำสนำอยำงละเอยดยงขน

ความเชอเรองความทกข

ทกข ควำมทนไดยำก และ ภำวะทไมปรำรถนำ

ทกขเปนภำวะทเปนไปตำมกฎธรรมชำต ซงท ำใหสงตำงๆไมสำมำรถคงสภำพเดมไวได รวมถงภำวะบบคนทำงจตใจตำงๆ กลำวไดวำทกขนนแยกไดเปน ๒ ประเภทคอ ทกขกำยและทกขใจ (ควำมเกด ควำมชรำ ควำมตำย ควำมโศก ควำมคร ำครวญ ควำมทกขกำย ควำมทกขใจ ควำมคบแคนใจ ควำมตองประสบกบสงอนไมเปนทรก ควำมพลดพรำกจำกสงทเปนทรก และควำมปรำรถนำสงใดไมไดสงนน)

ศาสนาพทธ

สาเหต กำรยดมนถอมนในขนธ ๕ คอ ควำมยดมนถอมนในตนเอง และตณหา (ควำมอยำกในกำมคณ ๕ (กำมวตถ) และ ควำมใครทอยในใจ (กเลสกำม คอ ภวตณหำ ควำมอยำกมอยำกเปนและ วภวตณหำ ควำมไมอยำกมไมอยำกเปน))

ความเชอเรองความทกข

ทกข มำยำทเกดขนกบมนษย • สาเหต ๓ ประกำรคอ จำกธรรมชำตภำยในรำงกำย จำกธรรมชำตภำยนอกรำงกำย และ สงเหนอธรรมชำตภำยนอกรำงกำย • มำจำกกรรมทสะสมมำในอดต กรรมทใหผลในชำตน และกรรมในปจจบน • สงทงหลำยทมนษยรบรนนเปนมำยำซงเปนผลจำกกรรม เชน ควำมสวำงและควำมรอนเปนมำยำของพระอำทตย ควำมเยนเปนมำยำของหมะ เปนตน สวนทกขและสขทเกดขนนนเปนมำยำจำกปรมำตมนนนเอง • มำยำเหลำนมสภำพทปรำศจำกสมปชญญะ ตรงขำมกบพรหมนซงเปนควำมสข เมอใดมนษยไมตดกบมำยำกจะไดพบกบควำมสขสงสด

วโรจ นำคชำตร, ศาสนาเปรยบเทยบ, หนำ ๑๑๒.

ศาสนาพราหมณ

ความเชอเรองความทกข ศาสนาพราหมณ

ในศรมทภควทคตากลำววำ “ส ำหรบผซงของอยในเครองอปโภค บรโภคมจตอนค ำสอนนนครอบง ำแลว พทธอนมนคงยอมไมดงลงสสมำธได” และ “อำตมำถกมำยำแหงโยคะหมไวแลวไมส ำแดงใหปรำกฏแหงสรรพ สตวโลกนเปนผงมงำยจงไมรจกอำตมำ”

ศรมทภควทคตา โศลกท ๔๔ อธยำยท ๒., ศรมทภควทคตา โศลกท ๒๕ อธยำยท ๗.

ความเชอเรองความทกข ศาสนาครสต

ทกข ควำมเดอดรอน เจบปวด ผดหวง คบแคนใจ เกดทงทำงรำงกำยและจตใจ ในคมภรไบเบลไดกลำวถงควำมทกขไวมำกมำย แบงเปนหลำยประเภทดงน ควำมทกขเนองจำกควำมกลวตำย, เนองจำกควำมรก, เนองจำกไมมบตรสบสกล, เนองจำกถกขมเหงรงแก, เนองมำจำกไดรบกำรดถกดหมน, เนองมำจำกตองพลดพรำกจำกสงทตนเองรก, เนองมำจำกควำมโลภ, เนองมำจำกควำมยำกจน, เนองมำจำกควำมหวโหย, เนองจำกพระครสต (ควำมทกขทเกดขนเนองมำกจำกกำรเผยแพรค ำสอนของศำสนำ), เนองมำจำกควำมหวงใยในทรพยสมบต, เนองมำจำกกำรถกทอดทง, เนองมำจำกกำรทพระเจำทดสอบมนษย (กำรทพระเจำทรงทดสอบควำมอดทนของมนษยดวยกำรใหพบกบควำมยำกล ำบำก), เนองมำจำกกำรทพระเจำตองกำรปรบปรงนสยของมนษย, เนองมำจำกกำรถกคมขง, เนองมำจำกโรคภยไขเจบ, เนองมำจำกผเขำ, เนองมำจำกกำรถกลงโทษบำป สาเหต - เกดมำจำกควำมบำป ทอำดมกบอวำไดลวงละเมดพระบญญตของพระเจำนนเอง

ความเชอเรองความทกข

ทกขและความสข เกดขนจำกกำรกระท ำของมนษยซงถกอ ำนำจ ๒ ฝำยแนะน ำ ฝำยดคอ มลำอกะฮ หรอเทวทต และฝำยขดขนคอ ชยฏอย หรอมำร

สาเหต • กำรทพระเจำประทำนควำมทกขใหมนษยไดรจก เพรำะวนขำงหนำมนษยจะไดพบทกขทยงใหญมำกกวำ • เปนกำรลงโทษของพระเจำ เพรำะมนษยไมท ำในสงทพระเจำสงสอน หรอ ท ำในสงทพระเจำทรงหำม • เปนกำรทพระเจำทรงทดสอบศกยภำพและควำมมนคงในศรทธำของมนษยทมตอพระเจำ ดงทพระอลเลำะหตรสวำ “เรำไดบนดำลบำงสวนของพวกเจำใหเปนขอทดสอบส ำหรบอกบำงสวน (ใหบำงคนมงม บำงคนยำกจน) พวกเจำจะอดทนไดหรอไม? ทกๆชวตยอมไดลมรสควำมตำยและเรำจะทดสอบพวกเจำอยำงจรงจงดวยควำมยำกแคนและควำมสขสบำย (ทสลบหมนเวยนกนไป) และพวกเจำจะถกน ำตวกลบมำยงเรำ (เพอรอรบกำรพพำกษำตอไป)” คมภรอลกรอาน ๒๑ : ๓๕.

ศาสนาอสลาม

สรปความเชอเรองความทกขในศาสนาตางๆ หวขอ พทธ พราหมณ ครสต อสลาม

ความหมาย

ของความทกข

สภำพททนไดยำก มำยำทเกดขน ควำมเจบปวดทำงรำงกำยและวญญำณ

ควำมไมสบำยกำยไมสบำยใจ

ประเภทความ

ทกข

๑.ทกขจำกภำยในรำงกำย

๒. ทกขจำกภำยนอกรำงกำย

๓.ทกขจำกสงเหนอธรรมชำต

ทกขกำยและทกขใจ

ทกขกำยและทกขใจ ทกขกำยและทกขใจ

สาเหตแหง

ทกข

ควำมชวและควำมหลงผด

กำมตณหำ, ภวตณหำ, วภวตณหำ

พระเจำลงโทษ, พระเจำทดสอบจตใจ และ พระเจำปรบปรงนสย

พระเจำประทำน, พระเจำลงโทษ และพระเจำทดสอบศรทธำ

ขอขอบพระคณในการตดตามชม หวงวาการน าเสนอครงนจะท าใหทานไดเขาใจในความเชอเรองความดความชว บญบาป ในศาสนาตางๆมากขน

และเกดประโยชนแกการศกษาพระพทธศาสนาของทกทานตอไป และขออนโมทนาสาธในบญทกประการของทกทาน ขอใหเจรญรมเยนในธรรม ตลอดกาล

เทอญ สาธ

พระอธการสทน อตตทโป นางสาวอญชล จตรานน