25
KUVVET VE HAREKET KUVVET VE HAREKET 97 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ 1. m yatay düzlem 37° yatay 8m |F| = 100 N K L F x F kuvvetinin yatay bileşeni iş yapar. Kuvvetin cisim üzerine yaptığı iş, W = F x . |KL| = F . cos37° . |KL| = 100 . 0,8 . 8 = 640 J olur. CEVAP C 2. yatay düzlem 3x K F m 2x L 2F 2m ekil- Ι ekil- ΙΙ x M 3F 3m ekil- ΙΙΙ yatay düzlem Kuvvetin yaptığı iş cisme kinetik enerji olarak akta- rılır. E K = F . 3x = 3F . x E L = 2F . 2x = 4F . x E M = 3F . x = 3F . x E L > E K = E M olur. Cisimlerin hızları, . . . . . . . . . . . . . Fx mV V m Fx Fx mV V m Fx Fx mV V m Fx olur 3 2 1 6 4 2 1 2 4 3 2 1 3 2 K K L L M M 2 2 2 ( ( ( = = = = = = Büyüklükleri arasındaki ilişki, V K > V L > V M olur. CEVAP A 3. yatay düzlem F m 2x 3x K L M V=0 Enerjinin korunumundan, F . 5x = f sür . 3x f sür = F 3 5 olur. CEVAP D 4. 10m/s 4kg K L N 15m/s M yatay düzlem f sür LM yolunda sürtünme kuvvetinin yaptığı iş kinetik enerjideki de ğişmeye eşittir. .| | . .| | . . . . W E f LM mV mV k mg LM mV mV k k k k olur 2 1 2 1 2 1 2 1 10 20 2 1 10 2 1 15 200 50 2 225 200 2 125 16 5 ü ü sr k sr M M L L 2 2 2 2 2 2 T = = = = = = = CEVAP D ENERJİ ENERJİ 6. BÖLÜM 6. BÖLÜM

6 enerji sbcz - Erdal Aras · 2016. 12. 28. · KKUVVET VE HAREKETUVVET VE HAREKET 101 5. yatay düzlem • m ip tavan 2r O r K L ∆h 6πr Cismin yükselme miktarı, rr r h r rr

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 97

    MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

    1.

    m

    yataydüzlem

    37° yatay

    8m

    |F| = 100 N

    K L

    Fx

    F kuvvetinin yatay bileşeni iş yapar. Kuvvetin cisim üzerine yaptığı iş,

    W = Fx . |KL|

    = F . cos37° . |KL|

    = 100 . 0,8 . 8

    = 640 J olur. CEVAP C

    2. •

    yataydüzlem

    3x

    KF

    m•

    2x

    L2F

    2m

    fiekil - Ι fiekil - ΙΙ

    x

    M3F

    3m

    fiekil - ΙΙΙ

    yataydüzlem

    Kuvvetin yaptığı iş cisme kinetik enerji olarak akta-rılır.

    EK = F . 3x = 3F . x

    EL = 2F . 2x = 4F . x

    EM = 3F . x = 3F . x

    EL > EK = EM olur.

    Cisimlerin hızları,

    . . . .

    . . . .

    . . . . .

    F x m V V mF x

    F x m V V mF x

    F x m V V mF x olur

    3 21 6

    4 21 2 4

    3 21 3 2

    K K

    L L

    M M

    2

    2

    2

    (

    (

    (

    = =

    = =

    = =

    Büyüklükleri arasındaki ilişki, VK > VL > VM olur.

    CEVAP A

    3.

    yataydüzlem

    Fm

    2x 3xK L M

    V=0

    Enerjinin korunumundan, F . 5x = fsür . 3x

    fsür = F35 olur.

    CEVAP D

    4.

    10m/s4kg

    K L N

    15m/s

    M• • • • yatay

    düzlem

    fsür

    LM yo lun da sür tün me kuv ve ti nin yap tı ğı iş ki ne tik ener ji de ki de ğiş me ye eşit tir.

    . | |

    . . | |

    . . .

    .

    W E

    f LM mV mV

    k mg LM mV mV

    k

    k

    k

    k olur

    21

    21

    21

    21

    10 20 21 10 2

    1 15

    200 50 2225

    200 2125

    165

    – –

    – –

    – –

    – –

    – –

    ü

    ü

    s r k

    s r M

    M

    L

    L

    2 2

    2 2

    2 2

    T=

    =

    =

    =

    =

    =

    =

    CEVAP D

    ENERJİENERJİ

    6. BÖLÜM6. BÖLÜM

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET98

    5.

    yataydüzlem

    x1

    2FV 2V

    fiekil - Ι

    m

    yataydüzlem

    x2

    2V 3V

    fiekil - ΙΙ

    2m3F

    Kuvvetin yaptığı iş kinetik enerjideki değişmeye eşit olacağından,

    .

    .

    . . ( ) ( )

    . . ( )

    . ( )

    .

    F xF x

    m V V

    m V V

    xx

    V VV V

    xx

    VV

    xx

    olur

    32

    21 2 3 2

    21 2

    32

    2 9 44

    32

    103

    209

    ––

    2

    12 2

    2 2

    2

    12 2

    2 2

    2

    12

    2

    2

    1

    =

    =

    =

    =

    8

    8

    B

    B

    CEVAP A

    6.

    yataydüzlem

    37°Fx=80N

    fsür

    N=260N

    G=200N

    F=100NFy=60N

    Sürtünme kuvveti,

    fsür = k . N

    = 0,2 . 260

    = 52 N olur.

    Sürtünme kuvvetinin yaptığı iş,

    Wsür = –fsür . ∆x

    = –52 . 10 = –520 J olur. Sürtünmeden dolayı ısıya dönüşen enerji,

    Eısı = 520 J olur.CEVAP E

    MODEL SORU - 2 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

    1.

    kuvvet

    yolx 2x0

    F

    3x•

    ••

    2F•

    •F.x F.x F.x

    Fx2

    Fx2

    Kuvvet-yol grafiğinin altındaki alanların cebirsel toplamı yapılan toplam işi, dolayısıyla kinetik enerji değişimini verir.

    ..

    F xF x4 =

    . .

    . .

    m V

    m V

    2121

    2

    4 = VVı2

    2

    Vı = 2V olur.

    CEVAP B

    2.

    a(m/s2)

    t (s)2

    3

    4 60

    –2

    6

    –4

    İv me-za man gra fi ği nin al tın da ki alan hız da ki de ğiş-me yi ver di ğin den cis min hı zı,

    ∆V = 6 – 4 = 2 m/s V = Vo + ∆V = 8 + 2 = 10 m/s olur.

    6. saniye sonundaki kinetik enerji,

    Ek = 21 . m . V2

    = 21 . 4 . 102

    = 200 J olur.

    CEVAP D

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 99

    3.

    net kuvvet

    yolx 2x0

    F

    3x•

    ••

    2F•

    •K L M

    Kuvvet-yol grafiğinin altındaki alanlar yapılan işi, dolayısıyla kinetik enerji değişimini verir.

    K, L, M aralıklarının üçünde de alanlar pozitif oldu-ğundan, üçünde de cismin kinetik enerjisi artmak-tadır.

    I. ve II. yargılar yanlıştır.

    WL = .F x22 = F.x olur.

    WM = .F x2 olur.

    WL = 2 WM olur.

    III. yargı doğrudur.

    CEVAP C

    4.

    2F

    F

    0 2x

    L

    K

    kuvvet(N)

    yol(m)x

    Kuv vet-yol gra fikle ri nin al tın da ki alan lar ya pı lan işi, do la yı sıy la ki ne tik ener ji de ği şi mi ni ve rir.

    .

    .

    . .

    . .

    .

    F xF x

    m V

    m V

    V

    V

    VV

    olur

    23

    2121

    23

    2

    3

    1

    L L

    K K

    L

    K

    L

    K

    2

    2

    2

    2

    =

    =

    =

    CEVAP C

    5.

    h›z(m/s)

    zaman(s)t

    V

    2t 3t0

    2V

    Cismin hız-zaman grafiği şekildeki gibidir. Buna göre,

    . . ( )

    . .

    .

    EE

    m V

    m V

    E

    E J olur

    21 2

    21

    1641

    64

    2

    2

    =

    =

    =

    CEVAP D

    6.

    net kuvvet

    yolx

    2F

    2x0

    F•

    ••3x

    •K L M

    Kuvvet-yol grafiğinin altındaki alanlar yapılan işi, dolayısıyla kinetik enerji değişimini verir.

    K, L, M aralıklarının üçünde de alanlar pozitif oldu-ğundan, üçünde de cismin kinetik enerjisi artmak-tadır.

    I. ve III. yargılar yanlıştır.

    . .

    .

    W F x F x

    W F x

    22

    2

    K

    L

    = =

    =

    WK = 2WL olur.

    II. yargı doğrudur.CEVAP B

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET100

    MODEL SORU - 3 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

    1.

    yatay

    Kyatay

    L X

    h

    2h

    yatay yer

    T = GL4–3

    GK

    GL

    O2O1

    O1 noktasına göre tork alınacak olursa,

    T . 3 = GL . 4

    T = G34

    L olur.

    O2 noktasına göre tork alınacak olursa, GK . 2 = T . 3

    GK . 2 = G34

    L . 3

    GK = 2GL olur.

    K ve L cisimlerinin yere göre potansiyel enerjileri oranı,

    .. .

    .E

    E

    G hG h

    GG

    olur2 2 2

    4P

    P

    L

    K

    L

    L

    L

    K = = =

    CEVAP C

    2. Yer çekimi kuvvetine karşı yapılan iş,

    Wyer ç. = DEP = EP2 – EP1 = mg.D.h – 0

    Wyer ç. = 2.10.4 = 80 J olur.

    I. yargı doğrudur.

    F kuvvetinin yaptığı iş,

    WF = F.Dh = 30.4 = 120 J olur.

    II. yargı doğrudur.

    Net kuvvetin yaptığı iş,

    WNET = (F – G).Dh = (30 – 20).4 = 40 J olur.

    III. yargı doğrudur.CEVAP E

    3.

    fiekil -I

    K

    yatayyer

    L

    2h

    h

    fiekil -II

    K

    yatayyer

    L

    2h

    h

    Cisimlerin yere göre potansiyel enerjilerinin ora-nından,

    .

    E

    E

    m gh m g h

    m g h m g h

    m m

    m m h

    m m m m

    m m

    mm

    olur

    25

    2 2

    21

    25

    2 2

    4 25

    3 23

    21

    p

    p

    K L

    K L

    K L

    K L

    K L K L

    K L

    L

    K

    =+

    +

    =+

    +

    + = +

    =

    =

    II

    I

    CEVAP B

    4.

    yatay

    düfley

    K L M

    fiekil - Ι fiekil - ΙΙ

    K

    L

    M •

    yatayyer

    fiekil - ΙΙΙ

    K

    L

    M

    yatayyer

    37°

    düfleyduvar

    G

    G 5h

    3h6/5h

    Çubuğun her bölmesinin uzunluğuna h, ağırlığına G diyelim. Çubuğun ağırlık merkezi L noktasıdır.

    .

    . .EE

    G h

    G h olur

    563

    25

    2

    1 = =

    CEVAP E

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 101

    5.

    yatay düzlem•

    m

    ip

    tavan

    2r

    rO

    KL

    ∆h

    6πr

    Cismin yükselme miktarı,

    r r r rh r r r r32 2 2

    36 2T = + = = olur.

    Cismin potansiyel enerjisindeki artma,

    ΔEp = mgΔh = mg2πr = 2mgπr olur.

    CEVAP C

    6.

    yatay

    düzlem

    h

    hY s›v›s›

    X s›v›s›

    Her iki durumda sıvıların yere göre potansiyel

    enerjilerinin oranı yazılıp taraf tarafa oranlanırsa,

    ( ) .

    . . . .

    EE

    EE E

    Vd d

    gh

    V d g h V d g h

    2 2

    23

    2kar

    X Y

    X Y

    X Y

    2

    1 =+

    = +

    +

    d dd d

    54 2

    321

    X Y

    X Y= +

    +

    215 dX + 2

    5 dY = 4dX + 4dY

    27 dx = 2

    3 dY

    dd

    73

    Y

    X = olur.

    CEVAP C

    MODEL SORU - 4 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

    1.

    yatay

    düzlem

    düfleyduvar

    P

    K

    m

    OL

    .

    x x

    Tk

    Enerjinin korunumundan,

    Eo = 21 k x2mak

    Eo = 21 k(2x)2 = 4 2

    1 kx2

    21 kx2mak = EL + 2

    1 kx2

    21 k(2x)2 = EL = 2

    1 kx2

    EL = 3 21 kx2 olur.

    EL ve EO taraf tarafa oranlanırsa,

    .

    .

    EE

    kx

    kx

    4 21

    3 21

    43

    O

    L2

    2

    = = olur.

    CEVAP E

    2.

    yatay düzlem

    k=200N/m

    düfleyduvar

    yatay düzlem

    düfleyduvar

    m=2kg

    x

    Vo=10m/s

    Enerjinin korunumundan,

    . . . . . .

    . . . . . .

    , .

    m V m V k x

    x

    x

    x

    x

    x m cm olur

    21

    21

    21

    21 2 10 2

    1 2 8 21 200

    100 64 100

    36 100

    6 10

    0 6 60

    o2 2 2

    2 2 2

    2

    2

    = +

    = +

    = +

    =

    =

    = =CEVAP E

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET102

    3.

    4k2k

    X Y

    I IIP

    O•

    x

    P cismi ok yönünde x kadar kaydırılırsa X yayı x kadar açılır, Y yayı x kadar sıkışır.

    Bu durumda yaylarda depolanan esneklik potansi-yel enerjiler,

    EX = 21 .kx.(xX)

    2 = 21 .2k.x2 = kx2

    EY = 21 .kY.(xY)

    2 = 21 .4k.x2 = 2kx2 olur.

    Yaylarda depolanan toplam esneklik potansiyel

    enerji,

    Etop. = EX + EY = kx2 + 2kx2 = 3kx2 olur.

    Bu durumda, I. yargı yanlış, II. ve III. yargılar doğ-rudur.

    CEVAP E

    4.

    k2kF2F1

    X Y

    O

    x1 x2

    Sistem dengede olduğundan X yayını geren F1

    kuvveti ile Y yayını geren F2 kuvveti eşittir.

    |F1| = |

    F2|

    k1.x1 = k2.x2 2k.x1 = k.x2 & x1 = x, x2 = 2x olur.

    Bu durumda, yaylarda depolanan esneklik potan-siyel enerjiler,

    EX = 21 .k1.x

    21 = 2

    1 .2k.x2 = kx2

    EY = 21 .k2.x

    22 = 2

    1 .k(2x)2 = 2kx2 olur.

    EX ve EY değerleri taraf tarafa oranlanırsa,

    EE

    kxkx2 2

    1Y

    X2

    2= = olur.

    CEVAP A

    5. GK = G ise, tavan

    M

    N k

    3k

    K m

    L 2m

    G

    2G

    GL = 2G olur.

    M yayındaki uzama miktarı,

    G + 2G = 3k.xM xM = k

    G33 = k

    G = x olur.

    N yayındaki uzama miktarı,

    2G = k.xN

    xN = kG2 = 2x olur.

    EM ve EN taraf tarafa oranlanırsa,

    . . ( )

    .EE

    k x

    k x

    21 221 3

    43

    N

    M2

    2

    = = olur.

    CEVAP B

    6. Enerji kaybı olmadı-

    k

    x

    h

    fiekil-I

    k

    m

    fiekil-II

    ,

    B

    Atabla

    cam macunu

    ğından enerji koruna-caktır. Bu durumda m kütleli cismin B sevi-yesine gelene kadar kaybettiği potansiyel enerji, yaya esneklik potansiyel enerji ola-rak aktarılır.

    Buna göre,

    m.g(h + x) = 21 .k.x2 olur.

    Eşitliğe bakılırsa, yaydaki sıkışma miktarı x; m, g, h ve k değerlerine bağlı, yayın boyu , ye bağlı değildir.

    CEVAP C

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 103

    MODEL SORU - 5 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

    1. Enerjinin korunumundan,

    ( )

    .

    E

    E

    mg h hmgh

    h hh

    h

    h

    h m olur

    41

    41

    33

    3 12

    9

    k

    p

    1 2

    2

    1 2

    2

    1

    1

    1

    = +

    = +

    = +

    + =

    =

    yatay yer

    h1

    h2

    mK

    L

    M•

    CEVAP C

    2.

    yer

    K

    L

    m

    2mh

    h

    h

    M

    3m

    VK VL VM

    Cisimlerin yere göre potansiyel enerjileri,

    EPK = m.g.3h = 3mgh

    EPL = 2m.g.2h = 4mgh

    EPL = 3m.g.h = 3mgh olur.

    Bu durumda, EPK = EPM < EPL olur.

    Sürtünme olmadığından cisimlerin mekanik enerji-leri korunur. Son durumda cisimler yere çarptıkla-rında da mekanik enerjileri, başlangıçtaki potansi-yel enerjilerine eşit olur.

    Bu durumda, EL > EK = EM olur.

    CEVAP E

    3.

    K yatay

    V

    L

    3hm

    Mh

    Enerjinin korunumundan,

    ..

    .EE

    mg hmg h

    olur4 41

    K

    L = =CEVAP A

    4. 3m kütleli cismin kinetik enerjisi maksimum olduğu anda sistem şekildeki konumdadır.

    yatayyer

    m, ,

    3m

    yatay

    ,

    ,

    3m

    V

    V

    .

    m

    Yeri (yatay) referans alalım.

    Enerjinin korunumundan,

    mg, + 3mg, = mg2., + 21 mV2 + 2

    1 3mV2

    2mg, = 4 21 mV2

    E = 4 21 mV2

    E4 21= mV2

    3m kütleli cismin kinetik enerjisi,

    Ek = 3 21 mV2 = E4

    3 olur.

    CEVAP E

    5.

    yer

    h=25m

    L

    Vo

    r=5m

    K

    20m/sr=5m

    Ray üzerinde sürtünme olmadığından mekanik enerji korunur. Bu durumda, cismin K noktasındaki ilk hızı Vo,

    EK = EL EkK + EpK = EkL + EpL

    21 .mV2o + m.g.h = 2

    1 .m.V2 + m.g.2r

    21 .V2o + g.h = 2

    1 .V2 + g.2r

    21 .V2o + 10.25 = 2

    1 .202 + 10.10

    V2o2

    + 250 = 300

    V2o = 100 & Vo = 10 m/s olur.

    CEVAP B

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET104

    6. K cismi 2h yolunu alıp . .

    L

    K

    2h

    yerEK

    m

    3mK

    h

    h

    L

    EL

    yere çarptığında L cismi

    h kadar yükselir ve yer-

    den yüksekliği 2h olur.

    Sürtünme olmadığına

    göre mekanik enerji

    korunur.

    Bu durumda K ve L

    cisimlerin kinetik enerji-

    leri toplamı,

    Eilk = Eson 3mg.2h + mg.h = EK + EL + mg.2h

    7mgh = EK + EL + 2mgh

    5mgh = EK + EL olur.

    CEVAP D

    7.

    37°

    37°

    O,m

    K

    R

    L

    hR

    hL

    VRVL

    53°

    I. yol:

    Yataya göre L ve R noktalarının yükseklikleri,

    hL = ,.sin37° = 0,6 ,

    hR = ,.sin53° = 0,8 , olur.

    Sürtünmeler önemsiz olduğundan enerji korunur. Bu durumda cismin K noktasındaki potansiyel enerjisi, L ve R noktalarındaki kinetik ve potansiyel enerjilerin toplamına eşittir.

    L noktası için,

    m.g., = 21 .m.V2L + m.g.(, – hL)

    g., = V2L2

    + g.(, – 0,6,)

    V2L2

    = 6, & V2L = 12, ....... (1)

    R noktası için,

    m.g., = 21m.V2R + m.g.(, – hR)

    g., = V2R2

    + g.(, – 0,8,)

    V2R2

    = 8, & V2R = 16, ........ (2)

    (1) ve (2) denklemleri oranlanırsa,

    ,,

    V

    VVV

    1612

    43

    23

    R

    L

    R

    L2

    2

    &= = = olur.

    II. yol:

    Cismin L ve R deki hızları,

    .

    . . . ,

    . . ,V g h

    V g h

    2

    2 2 10 0 1

    2 10 0 6 12

    8 6

    L L

    R R , ,

    , ,=

    = = =

    = =

    olur. VL ve VR taraf tarafa oranlanırsa,

    .VV

    olur1612

    43

    23

    R

    L

    ,

    ,= = =

    CEVAP A

    8.

    yatay düzlem

    K

    3mk=2000N/m

    10m/s

    m=2kg

    Enerjinin korunumundan,

    mgh + 21 mV2 =

    21 k x2mak

    2.10.3 + 21 2.102 =

    21 2000 x2mak

    60 + 100 = 1000 x2mak 16 = 100 x2mak

    4 = 10 xmak

    xmak = 0,4 m

    xmak = 40 cm olur. CEVAP D

    9.

    yatay düzlemK

    L

    •30°

    k

    Vo=8m/s

    m=2kg

    2m210cm

    20cm

    Yay 20 cm sıkışır.

    Enerjinin korunumundan,

    . . . . .

    . . . . , . ( , )

    ,

    , / .

    m V m g h k x

    k

    k

    k k N m olur

    21

    21

    21 2 8 2 10 2 1 2

    1 0 2

    64 42 0 02

    22 0 02 1100

    o2 2

    2 2

    &

    = +

    = +

    = +

    = =

    CEVAP E

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 105

    10.

    yatayyer

    T

    hmak

    53° P

    O

    Vo

    m

    xmak

    Voy

    Vox

    Vx

    Cismin yatay ve düşey ilk hızları,

    Vox = Vo.cos53° = 53 Vo

    Voy = Vo.sin53° = 54 Vo olur.

    Enerjinin korunumundan,

    .

    . .

    EE

    m V

    m V

    V

    V

    2121

    54

    2516

    K

    P

    o

    o

    o

    oy

    2

    2

    2

    2

    = = =c m

    olur.

    CEVAP B

    11.

    yatayyer

    Vo

    T

    hmak

    37°

    LO

    K

    4mxmak

    Voy

    Vox

    Cismin ilk hızı,

    x = Vox . t = Vo . cos37° . t

    4 = Vo . 0,8 . 0,1 ⇒ Vo = 50 m/s olur.

    Cismin düşeydeki ilk hızı,

    Voy = Vo . sin37°

    = 50 . 0,6 = 30 m/s olur.

    Cisim atıldığı andaki düşeydeki kinetik enerjisi T noktasındaki potansiyel enerjiye eşittir.

    . .

    . , .

    , .

    .

    E m V

    J olur

    21

    21 0 2 30

    0 1 900

    90

    P oy2

    2

    T=

    =

    =

    =CEVAP E

    12.

    P

    N

    MLK

    F h2h

    M noktasında F kuvveti kaldırıldığında cisim P nok-tasına kadar çıktığına göre F kuvvetinin yaptığı iş,

    W = F.2x olur.

    M noktasındaki bu iş, P deki potansiyel enerjiye eşittir.

    F.2x = m.g.2h

    F.x = mgh olur.

    Cismin L noktasında ilk geçtiğinde kinetik enerjisi,

    E1 = F.x = mgh olur.

    Cismin L noktasından ikinci kez geçtiğinde kinetik enerjisi, P deki potansiyel enerjiye eşittir.

    E2 = m.g.2h = 2mgh olur.

    E1 ve E2 değerleri oranlanırsa,

    EE

    mghmgh2 2

    12

    1 = = olur.

    CEVAP B

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET106

    MODEL SORU - 6 DAKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

    1.

    yatay

    düzlem

    Vo=6m/s

    m=2kg

    L

    K .

    M

    2m

    30°

    fs1=4N

    fs2=6N

    V=0

    Enerjinin korunumundan,

    mgh + 21 m.V2o = fs1.|KL| + fs2.|LM|

    2.10.2 + 21 .2.62 = 4.4 + 6.|LM|

    40 + 36 = 16 + 6|LM|

    60 = 6|LM|

    |LM| = 10 m olur.

    CEVAP C

    2.

    P

    LK

    yataydüzlemM N

    E

    V=0

    h

    Her bölmede sürtünmeye harcanan enerjiye Wsür diyelim.

    I. durumda: (K den P ye giderken)

    E = 3Wsür + mgh

    mgh = Wsür

    E = 4Wsür

    II. durumda: (P den dönerken)

    E + mgh = 2Wsür + EL 4Wsür + mgh = 2Wsür + EL

    4Wsür + Wsür = 2Wsür + EL

    EL = 3Wsür

    E = 4Wsür olduğundan,

    EL = E43 olur.

    CEVAP C

    3.

    L

    M

    2h

    P

    K•

    •hVo

    yatay yer

    2h

    Cisim P noktasından geri dönüşte L noktasında durduğuna göre P den L ye gelene kadar kaybet-tiği potansiyel enerji, sürtünmeye karşı yapılan işe eşittir. Buna göre,

    Wsür = 3mgh – 2mgh = mgh olur.

    Cisim K den P ye gelene kadar enerjinin korunumu yazılırsa cismin K noktasındaki kinetik eneri,

    E2 + 2mgh = Wsür + 3mgh

    E2 + 2mgh = mgh + 3mgh

    E2 = 2mgh olur.

    K noktasındaki potansiyel enerji de,

    Ep = mg.2h = 2mgh olur.

    Mekanik enerji = Kinetik enerji + potansiyel enerji

    olduğundan,

    E1 = E2 + Ep = 2mgh + 2mgh = 4mgh olur.

    E1 ve E2 oranlanırsa,

    EE

    mghmgh24 2

    2

    1 = = olur.

    CEVAP D

    4. İlk durumda cismin meka-

    yer

    2h

    K

    5h

    mnik enerjisi, potansiyel enerjisine eşittir.

    Bu durumda,

    Eilk = m.g.5h = 5mgh

    olur.

    Cisim yere çarpıp 2h kadar zıpladığında son enerjisi,

    Eson = m.g.2h = 2mgh olur.

    Yere çarptığında cismin kaybolan mekanik enerjisi,

    DE = |Eson – Eilk|

    = |2mgh – 5mgh|

    = 3mgh kadardır.

    Bu durumda cismin kaybolan enerjisinin % olarak değeri,

    % = mghmgh53 .100 = 60 olur.

    CEVAP D

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 107

    5.

    h=3m

    yatayyerL

    K

    •37°

    Vo=6m/s

    m=2kg

    VL=8m/s

    fsür

    Enerjinin korunumundan sürtünme kuvvetinin büyüklüğü,

    m . g . h + 21 . m . Vo

    2 = 21 . m . VL

    2 + fsür . |KL|

    2 . 10 . 3 + 21 . 2 . 62 = 2

    1 . 2 . 82 + fsür . 5

    60 + 36 = 64 + 5fsür

    32 = 5fsür ⇒ fsür = 6,4 N olur.CEVAP E

    6. Cisim L noktasından

    L

    K

    M

    N

    P

    R

    m

    h

    h

    h

    h

    h

    V=0

    serbest bırakıldığında N de durduğuna göre 1 bölmede sürtünme-ye harcanan enerji, m.g.2h = 2mgh dir.

    Cisim K noktasından atıldığında R de dur-ması için sürtünme-li yolda 3 bölme yol alması gerekir. Cisim 3 bölmede sürtünmeye karşı 3.(2mgh) = 6mgh kadar enerji harcar. Cisim K noktasında 6mgh lık enerjiye sahip olmalıdır. K noktasında cisim hem kinetik hem potansiyel enerjiye sahiptir. Bu durumda,

    Ws = Ek + Ep 6mgh = Ek + m.g.5h & Ek = mgh olur.

    CEVAP A

    7.

    •K

    .m

    L

    R

    yatay• • •M N

    E

    h

    •P

    Her bölmede sürtünmeye harcanan enerjiye Wsür diyelim

    I. durumda: E = 4Wsür + mgh mgh = Wsür E = 5Wsür olur. II. durumda: 2E = 4Wsür + mgh

    ı

    10Wsür = 4Wsür + mghı

    6Wsür = mghı

    6 mgh = mghı

    hı = 6h olur.CEVAP E

    8.

    ••K

    .m

    2mL

    • M

    2m

    yatay.

    j=10m/s

    Enerjinin korunumundan sürtünmeye dönüşen enerji,

    21 mV2 = mgh + Wsür

    21 m 102 = m.10.2 + Wsür

    21 m.100 = 20 m + Wsür

    50 m = 20 m + Wsür Wsür = 30 m olur.

    50 m de 30 m ısıya dönüşürse 100 m de 60 m ısıya dönüşür.

    LM yolu boyunca cismin enerjisinin %60 ı ısıya dö-nüşmüştür.

    CEVAP D

    9.

    L M

    2h

    N

    K

    • •

    3h

    Vo

    fs

    Cisim N noktasından geri dönüp L noktasında dur-duğuna göre, N den L ye gelene kadar kaybettiği potansiyel enerji, L-M arasındaki sürtünmeye har-canan enerjiye eşittir. Bu durumda L-M arasındaki sürtünmeye karşı yapılan iş,

    Wsür = m.g.3h = 3mgh olur.

    Cisim K den N ye kadar çıktığına göre, K nokta-sındaki kinetik ve potansiyel enerjilerin toplamı, N noktasındaki potansiyel enerji ile sürtünmeye harcanan enerjinin toplamına eşittir.

    Bu durumda,

    21 .m.V2o + m.g.2h = Wsür + m.g.3h

    21 .m.V2o + 2mgh = 3mgh + 3mgh

    21m.V2o = 4mgh olur.

    Eğer cisim K noktasından 2Vo hızıyla atılsaydı M-N arasında çıkabileceği yükseklik en fazla hı olsun.

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET108

    Bu durumda,

    21 .m(2Vo)

    2 + m.g.2h = W + m.g.hı

    21 .m.4V2o + 2mgh = 3mgh + mgh

    ı

    4.(21m.V2o) + 2mgh = 3mgh + mgh

    ı

    4.4mgh + 2mgh = 3mgh + mghı

    18mgh = 3mgh + mghı

    18h = 3h + hı

    hı = 15h olurdu. CEVAP D

    10.

    •Km

    L

    R

    •M

    N

    h

    P•

    h

    h

    h

    S

    •O yatay yer

    I. durumda: mg4h = mg3h + Wsür1 Wsür1 = mgh olur.

    II. durumda: mg3h = mg.hı + Wsür2 Wsür1 > Wsür2

    olduğundan S noktasından geri dönen cisim L-M arasına kadar çıkabilir.

    CEVAP E

    11.

    yatay L M53°

    K

    m

    Enerjinin korunumundan,

    mg . |KL| . sin53° = k.mg.cos53°.|KL| + k . mg|LM|

    |KL| . 0,8 = 0,5 . 0,6 . |KL| + 0,5 . |LM|

    8|KL| = 3|KL| + 5|LM|

    5|KL| = 5|LM|

    ILMIIKLI = 1 olur.

    CEVAP C

    12.

    yatay düzlem

    m=2kg

    L

    1mk=200N/m

    Vo=6m/s

    K

    Enerjinin korunumundan sürtünmeye dönüşen enerji,

    . . . .

    . . . .

    .

    m V m g h W

    W

    W

    W J olur

    21

    21 2 6 2 10 1

    36 20

    16

    o s r

    s r

    s r

    s r

    2

    2

    ü

    ü

    ü

    ü

    = +

    = +

    = +

    =

    Yaydaki sıkışma miktarı,

    . . . .

    . . . .

    , .

    m g h W k x

    x

    x

    x

    x m cm olur

    21

    2 10 1 16 21 200

    4 100

    2 10

    0 2 20

    üs r2

    2

    2

    = +

    = +

    =

    =

    = =

    CEVAP E

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 109

    1.

    m = 5kg

    yataydüzlem

    |F|=20N.

    Dx

    Cismin ivmesi,

    a = mF = 5

    20 = 4 m/s2 olur.

    Cismin 6 saniyede aldığı yol,

    Dx = 21 .a.t2 = 2

    1 .4.62 = 2.36 = 72 m olur.

    Cisim üzerine yapılan iş, W = F.Dx = 20.72 = 1440 J olur.

    CEVAP D

    2.

    4kg

    K L4m 3m N

    10m/s

    • • • yataydüzlem

    F=25N

    Kuv vet ci smin ha re ket yö nü nün ter si yö nün de uy gu lan dı ğın dan ci sim üze ri ne yapılan iş ne ga tif tir. Cismin K den L ye geldiğinde hızı,

    . | |

    . . . . .

    / .

    W E

    F KL mV mV

    V

    V

    V V m s olur

    21

    21

    25 4 21 4 2

    1 4 10

    100 2 200

    50 5 2

    – –

    – –

    – –

    KL k

    L K

    L

    L

    L L

    2 2

    2 2

    2

    2&

    T=

    =

    =

    =

    = =

    Cismin K den N ye geldiğinde hızı,

    . | |

    . . . . .

    / .

    W E

    F KN mV mV

    V

    N

    V V m s olur

    21

    21

    25 7 21 4 2

    1 4 10

    175 2 200

    225

    25

    – –

    – –

    – –

    KN k

    N K

    N

    N

    N N

    2 2

    2 2

    2

    2&

    T=

    =

    =

    =

    = =

    VL ve VN oran la nır sa,

    .VV

    olur

    25

    5 2 2N

    L = =

    CEVAP E

    3.

    NL

    R

    m

    37°•

    10m

    20m

    .

    h=6m

    fs

    Vs=0

    R noktasından serbest bırakılan m kütleli cisim N noktasında durduğuna göre, L-N arasında sürtün-meye harcanan enerji, R den L ye gelene kadar kaybedilen potansiyel enerjiye eşittir. h yüksekliği,

    h = |RL|.sin37° = 10.0,6 = 6 m dir.

    Bu durumda,

    m.g.h = fs.|LN|

    mg.h = k.mg.|LN|

    h = k.|LN|

    6 = k.20 & k = 0,3 olur.

    II. yargı doğrudur.

    Yukarıdaki denklemde m kütlesi sadeleştiğinden kütlenin 2 m olması cismin duracağı noktayı değiş-tirmez.

    I. yargı yanlıştır.

    Yolun L-N arası sürtünmeli olduğundan R nokta-sındaki mekanik enerji, N noktasındaki mekanik enerjiye eşit olmaz.

    III. yargı yanlıştır.

    CEVAP B

    4. 4m küt le li ci sim ye re çarp tı ğın da m küt le li cis min yer den yük sek li ği 2h olur. Sis te min ilk ener ji si,

    Eilk = 4mgh + mgh = 5mgh Sistemin son ener ji si,

    m4m

    hyatay yer

    h

    V

    .

    .

    .

    E mV mV mg h

    mV mgh olur

    E E

    mgh mV mgh

    mgh mV olur

    21

    21 4 2

    25 2

    5 25 2

    3 25

    son

    ilk son

    2 2

    2

    2

    2

    = + +

    = +

    =

    = +

    =

    m küt le li cis min ki ne tik ener ji si,

    . . .E m V mgh mgh olur21

    21

    56

    532= = =b l

    CEVAP A

    ENERJİTESTTEST 1 ÇÖZÜMLER

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET110

    5.

    a(m/s2)

    t(s)2 4 6

    3

    –3

    8

    İv me-za man gar fi ği nin al tın da ki alan hız da ki de ğiş-me yi ve rir.

    ( ) . . /V m s26 2

    3 22 3 9–T =

    +=

    Cis min ilk hı zı sı fır ol du ğun dan,

    ∆V = Vs – Vi = 9 ⇒ Vs = 9 m/s olur.

    Cis min 8. saniye sonundaki ki ne tik ener ji si,

    . . ( ) .E mV J olur21

    21 4 9 162k

    2 2= = =

    CEVAP D

    6.

    .

    2m

    m

    yatay yer

    .tavan

    .

    F1

    K

    m

    fiekil-I

    4m

    m

    yatay yer

    .tavan

    .

    F2

    m

    fiekil-II

    3m

    m

    yatay yer

    tavan

    F3

    M

    m

    fiekil-III

    L

    m

    Kuvvetlerin yaptıkları işler potansiyel enerjideki de-ğişime eşit olduğundan,

    W1 = 2mgh2

    + mg h2

    = 23 mgh

    W2 = 4mgh4

    + mg h4

    + mg h2

    = 47 mgh

    W3 = 3mgh2

    + mg h2

    = 2 mgh olur.

    Buna göre,

    W3 > W2 > W1 olur.

    CEVAP A

    7.

    fiekil - Ι

    X

    h

    Y

    h

    Y

    X

    fiekil - ΙΙ

    yatayyer

    yatay

    düfley

    mYmX=m

    mY.g

    mX.g

    P nok ta sın dan ası lı iken den ge de ol du ğun dan,

    mX.3h = mY.h

    mY = 3 m olur.

    Şe kil-ΙΙ de çu buk la rın ye re gö re po tan si yel ener ji le ri,

    Ep = EX + EY = mX.g.3h + mY.g.7h

    = m.g.3h + 3m.g.7h

    = 24 mgh olur.

    CEVAP E

    8.

    1,5m

    1,5m

    3m

    K

    37°

    5m/s

    R

    O yatay düzlem

    O

    4kg

    |KO| yo lu nun uzun lu ğu,

    ° | | | , .|sin KO KO m olur373

    0 63 5&= = =

    Ci sim R nok ta sın dan ser best düş me ha re ke ti yap-

    tı ğın dan ki ne tik ener ji si sı fır dır.

    . | |

    . | |

    . . .

    . .

    E E W

    mgh mV mgh f KO

    mV f KO

    f

    f f N olur

    21

    21

    21 4 5 5

    50 5 10

    ü

    ü

    ü

    ü

    ü ü

    K P s r

    s r

    s r

    s r

    s r s r

    2

    2

    2

    &

    = +

    + = +

    =

    =

    = =

    CEVAP C

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 111

    9.

    fiekil -I

    K

    yatayyer

    L

    2h

    fiekil -II

    K

    yatayyer

    L

    h

    h

    2h

    3h

    h3h2

    h/2

    Cisimlerin her iki durumdaki potansiyel enerjileri yazılıp oranlanırsa,

    EE

    II

    I

    P

    P = . . . .

    . . . .

    m g h m g h

    m g h m g h3

    2 23

    K L

    K L

    +

    +

    4 = m mm m3

    2 23

    K L

    K L

    +

    +

    3mK + mL = 2mK + 6mL

    mK = 5mL

    mm

    L

    K = 5 olur.

    CEVAP C

    10. 2r

    r

    F

    K L

    O

    Ma ka ra lar F kuv ve ti ile 1 de fa dön dü rül dü ğün-de K cis mi 2πr ka dar, L cis mi 2π. 2r = 4πr ka dar yu ka rı çı kar. Baş lan gıç ta ci sim le rin po tan si-yel ener ji le ri eşit ol du ğun dan, mK = mL = m olur.

    Küt le le rin po tan si yel ener ji le ri nin far kı, ∆E = mK.4πr – mL.g.2πr = mg.(4.3.r – 2.3.r) = 6 mgr olur. CEVAP A

    11.

    yatay düzlem

    F➞

    m=10kg

    10

    4

    V(m/s)

    t(s)

    fiekil -I fiekil -II

    6

    0

    ∆x

    Cismin aldığı yol,

    ( )

    .x m26 10

    4 32T =+

    = olur.

    Yapılan iş kinetik enerjideki değişmeye eşit oldu-ğundan,

    W = ΔEk

    F.Δx = 21 m (V22 – V

    21)

    F.32 = 21 10(102 – 62)

    F.32 = 5(100 – 36)

    F.32 = 320

    F = 10 N olur.CEVAP B

    12.

    L

    K

    M

    N

    P

    R

    m

    O

    Vo

    h

    h

    h

    h

    h

    h

    K noktasından 3mgh kadar kinetik enerji ile hareke-te başlayan m kütleli cisim R noktasında durduğuna göre, her bir bölmede sürtünmeye harcanan enerji,

    3Wsürt. = Ek + Ep 3Wsürt. = 3mgh + 6 mgh

    Wsürt. = 3mgh olur.

    Buna göre cisim O noktasında iken kinetik enerjisi,

    E1 + Wsürt. = Ek + 4mgh

    E1 + 3mgh = 3mgh + 4mgh

    E1 = 4mgh olur.

    Cismin O noktasındaki potansiyel enerjisi ise,

    E2 = 2 mgh dır.

    E1 ve E2 değerleri oranlanırsa,

    .EE

    mghmgh olur24 2

    2

    1 = =CEVAP D

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET112

    1.

    K L N3m 5m

    F2kg

    • • •yatay

    düzlem

    VK=10m/s

    VL VN

    Ya pı lan iş ki ne tik ener ji de ki de ğiş me ye eşit tir. Cismin L noktasındaki hızı,

    . | |

    . . . . .

    / .

    W E

    F KL mV mV

    V

    V V m s olur

    21

    21

    100 3 21 2 2

    1 2 10

    400 20

    KL k

    L K

    L

    L L

    2 2

    2 2

    2&

    T=

    =

    =

    = =

    Cismin N noktasındaki hızı,

    . | |

    . . . .

    / .

    W E

    F KN mV mV

    V

    V V m s olur

    21

    21

    100 8 21 2 2

    1 2 10

    900 30

    KN k

    N K

    N

    N N

    2 2

    2 2

    2&

    T=

    =

    =

    = =

    VL ve VN ta raf ta ra fa oran la nır sa,

    .VV

    olur3020

    32

    N

    L = =CEVAP B

    2.

    kuvvet

    yolx

    2F

    2x0

    F

    • •• 3x 4x

    2Fx Fx F.x2

    F.x

    Kuvvet-yol grafiğinde doğrunun altındaki alan ya-pılan işi verir. Yapılan iş kinetik enerjiye eşit oldu-ğundan,

    .

    Fx Fx Fx Fx

    Fx

    mV

    mV

    VV

    VV

    VV

    V V olur

    2 2

    2

    2121

    92

    94

    32

    23

    2

    2

    2

    2

    2

    2

    2

    + + +=

    =

    =

    =

    =

    CEVAP B

    3.

    k=800N/m

    yatay düzlem

    m=2kg

    x

    Vo=5m/s

    yatay düzlem

    V=3m/s

    fiekil-I

    fiekil-II

    .

    .

    Enerjinin korunumundan,

    21 m V2o = 2

    1 mV2 + 21 k.x2

    21 2.52 = 2

    1 .2.32 + 21 800.x2

    25 = 9 + 400 x2

    16 = 400x2

    4 = 20 x x = 0,2 m = 20 cm olur.

    CEVAP E4.

    V

    2m2m2m

    4mO

    yatay yer

    V

    2m

    2m

    yatay

    düfley

    Yere göre kütlelerin ilk durumda potansiyel enerjileri, Eilk = 2mg.2 + 4m.g.2 = 12 mg olur.

    Sis te mi ser best bı rak tı ğı mız da küt le si bü yük olan yön de dön me ha re ke ti olu şur. Bu du rum da sis tem ok la gös te ri len yön de dön me ha re ke ti ya par.

    4m küt le li cis min dü şey ek sen den ge çer ken sis te-min ener ji si,

    . . . . ( )

    .

    E m V m V mg

    mV mg olur

    21 2 2

    1 4 2 2 2

    3 8

    son2 2

    2

    = + + +

    = +

    Ener ji nin ko ru nu mun dan,

    . / .

    E E

    mg mV mg

    mg mV

    V V m s olur

    12 3 8

    4 3

    4 10 3 2 310

    ilk son

    2

    2

    2&

    =

    = +

    =

    = =

    CEVAP B

    ENERJİTESTTEST 2 ÇÖZÜMLER

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 113

    5.

    h

    K L

    P

    1kg

    k=0,4

    • •

    yatay

    Vo=40m/s M

    |KL|=50m

    Ci sim K den M gi diş te ve M den P ye ge liş te sür tün-me li yo lu iki de fa geç ti ğin den sür tün me ye har ca nan ener ji,

    Wsür = 2.fs.|KL|

    = 2.kmg.|KL|

    = 2.0,4.1.10.50

    = 400 J olur.

    Ener ji nin ko ru nu mun dan, geri dönüşte cismin P noktasındaki hızı,

    . . . .

    / .

    V

    V V

    mV W mV

    m s olur

    21 1 40 400 2

    1 1

    800 20 2

    21

    21

    üo s r

    2 2

    2

    2 2

    &

    = +

    = =

    = +

    CEVAP A

    6.

    yatay düzlem

    düfleyduvar

    K

    30°

    yatay düzlem

    düfleyduvar

    L

    53°

    mgmg

    Cisimlerin potansiyel enerjilerinin oranı,

    . .

    . ..E

    E

    m g

    m golur

    524

    85

    L

    K

    ,

    ,

    = =

    CEVAP C

    7.

    10m

    h›

    20m

    K O

    L

    • •yatay

    düzlem

    V=0

    Ci sim L nok ta sın dan ser best bı ra kıl dı ğın da |KO| yo lu nu alıp ya ya çar pa rak ener ji si ni ya ya ve rir. Yay bu ener ji yi ay nen cis me ak ta rır. Bu nun bir kıs mı nı |OK| yo lun da sür tün me ye har ca ya rak hı yük sek li ği-ne çı kar. Ener ji nin ko ru nu mun dan,

    . | | . | | '

    . . | | . . | | '

    . . , . . . , . . . . . '

    '

    ' ' .

    E E

    mgh f KO f OK mgh

    mgh k mg KO k mg OK mgh

    h

    h

    h h m olur

    1 10 20 0 5 1 10 10 0 5 1 10 10 1 10

    200 50 50 10

    100 10 10

    ilk son

    s s

    &

    =

    = + +

    = + +

    = + +

    = + +

    = = CEVAP D

    8.

    yatayyer

    2h

    K

    3T

    ip

    h

    L

    6T

    ip

    M

    4T

    ip

    h32

    tavan

    GK

    GL

    GM

    Cisimlerin ağırlıkları iplerdeki gerilme kuvvetleri ile doğru orantılıdır.

    GK = 4G ise,

    GL = 3G

    GM = 6G olur.

    Cisimlerin yere göre potansiyel enerjileri,

    EK = 4G.h23 = 6Gh olur.

    EL = 3G.2h = 6Gh olur.

    EM = 6G.h olur.

    Buna göre, EK = EL = EM olur.

    CEVAP A

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET114

    9.

    yer

    K

    3h5h

    m

    L

    h

    Vo Vo

    VoP

    Mekanik enerjinin korunumundan, K-L arasında sürtünmeye harcanan enerji,

    EK = W1 + EL m.g.5h = W1 + m.g.3h

    5mgh = W1 + 3mgh & W1 = 2mgh olur.

    L-P arasında sürtünmeye harcanan enerji,

    EL = W2 + EP m.g.3h = W2 + m.g.h

    3mgh = W2 + mgh & W2 = 2mgh olur.

    W1 ve W2 oranlanırsa,

    WW

    mghmgh22 1

    2

    1 = = olur.

    CEVAP C

    10.

    •Km

    h

    L• •

    h

    h

    h•

    yatay yer

    Her bölümde sürtünmeye harcanan enerjiye Wsür diyelim.

    I. durumda: mg4h = mgh + 5Wsür 3mgh = 5Wsür

    Wsür = mgh5

    3 olur.

    II. durumda: mgh + Ek = 4mgh + 5Wsür

    Ek = 3mgh + .mgh

    5 53

    Ek = 6 mgh olur.

    CEVAP C

    11.

    T

    L

    yatay60°

    yatay yer

    Vo

    h

    3h

    KO Vox= —Vo2

    Vo—2

    VL3Vo

    Voy= — Vo 32

    Cismin yatay ilk hızı,

    .olurV V . cos60° V . 21

    2V

    ox o oo= = =

    Cismin düşey ilk hızı,

    V V .sin60° V . 23

    23 V olur.oy o o o= = =

    Enerjinin korunumundan,

    .

    . .

    .

    . .

    .

    EE

    m V

    mV

    m V

    EE

    m V

    m V

    EE

    E E olur

    21

    21

    2 21 3

    21

    21

    41 3

    413

    413

    o

    oo

    o

    o

    2

    22

    2

    2

    =+

    =+

    =

    =

    d `

    b

    n j

    l

    CEVAP D

    12.

    .

    K

    Lm

    .

    2mip

    yatay düzlem

    VK=2V2h

    h

    VL=V

    L cismi h kadar aşağı indiği anda hızı V ise, K nin hızı 2V olur.

    mgh = 21 mV2 + 2

    1 2m (2V)2

    mgh = 9 21 mV2

    21 mV2 = mgh9 olur.

    K cisminin mgh cinsinden kinetik enerjisi,

    EkK = 8 2

    1 mV2 = mgh8 9 olur.

    CEVAP E

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 115

    1.

    •K

    .m

    L

    • R

    2h

    yatay• • •M N

    E

    h

    P

    Her bölümde sürtünmeye harcanan enerjiye Wsür diyelim.

    I. durumda: E = 3 Wsür + mgh

    mgh = Wsür E = 3 mgh + mgh

    E = 4 mgh

    II. durumda:

    Eı = 3Wsür + 2 mgh

    Eı = 3 mgh + 2 mgh

    Eı = 5 mgh

    EE

    mghmgh

    45

    45› = =

    Eı = 45 E olur.

    CEVAP B

    2. Cismin L noktasındaki

    yatayyer

    h1

    h2

    mK

    L

    M•

    VL

    EM

    yere göre potansiyel enerjisi,

    Ep = mg.h2 olur.

    M noktasındaki kinetik enerjisi,

    Ek = mg.(h1 + h2) olur.

    Ep ve Ek taraf tarafa oranlanırsa,

    EE

    k

    P = . ( ).

    mg h hmg h

    1 2

    2+

    52 = h 4

    41 +

    10 = h1 + 4

    h1 = 6 m olur.

    CEVAP A

    3.

    L•

    •r=10mO

    • R53°

    K•Vo=0

    VR

    .h

    10m

    I. yol: Kürenin yarıçapı 10 m olduğuna göre h yük-sekliği,

    h = r.cos53° = 10.0,6 = 6 m hı = r – h = 10 – 6 = 4 m olur. Kürenin iç yüzü sürtünmesiz olduğundan mekanik

    enerji korunur. Cismin K noktasındaki potansiyel enerjisi R nok-

    tasındaki kinetik ve potansiyel enerjiler toplamına eşittir.

    EPK = EkR + EPR

    m.g.r = 21 .m.V2R + m.g.h

    ı

    g.r = 21 .V2R + g.h

    ı

    10.10 = 21 .V2R + 10.4

    V2R2

    = 60

    V2R = 120 & VR = 2c30 m/s olur.

    II. yol: Cismin R noktasındaki hızı, . . / .V gh m s olur2 2 10 6 120 2 30R = = = =

    CEVAP D

    4.

    yatayyer

    O

    37°

    ip

    37°

    a3–a5

    2–a5

    53°

    a–2

    tavan

    Şe kil-I de:

    Cismin potansiyel enerjisi,

    . . .E m g a mga olur2 21= =

    Şe kil-II de: Cismin potansiyel enerjisi,

    .

    E mg a a

    mga

    E olur

    53

    52

    2

    › = +

    =

    =

    c m

    CEVAP C

    ENERJİTESTTEST 3 ÇÖZÜMLER

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET116

    5.

    yatayyer

    m=2kg

    h=0,8m

    x=0,2m

    yatayyer

    fiekil - Ι fiekil - ΙΙ

    Enerjinin korunumundan,

    . . ( ) . .

    . . ( , , ) . . ( , )

    ,

    ,

    / .

    m g h x k x

    k

    k

    k

    k N m olur

    21

    2 10 0 8 0 2 21 0 2

    20 20 04

    40 0 04

    1000

    2

    2

    + =

    + =

    =

    =

    =

    CEVAP E

    6. Ci sim 4 metre yük seklik ten bı ra kıl dı-ğın da yay, 4 metre sı kış tı ğı na gö re,

    ( ) ( )

    .

    mg k

    mg k

    mg k olur

    4 4 21 4

    8 8

    2+ =

    =

    =

    Yay da ki sı kış ma nın 6 m ol ma sı için ci sim yay dan h ka dar daha yük sek-lik ten bı ra kıl ma lı dır. Ener ji nin ko ru-nu mun dan,

    4m

    k

    K4m

    m

    hK

    6m

    m

    ( ) ( )

    ( ) .

    .

    E E

    mg h k

    mg h mg

    h

    h m olur

    6 21 6

    6 21 36

    6 18

    12

    ilk son

    2

    =

    + =

    + =

    + =

    = CEVAP C

    7.

    2πr 4πr

    2r

    rO

    m

    yatay yer

    yataydüzlem•

    KL

    ΙΙ.ip

    Ι.ip

    2r ya rı çap lı K ma ka ra sı 1 kez dö ner se ip,

    2π.2r = 4πr ka dar çe ki lir.

    L ma ka ra sı ipi 2πr ka dar aşa ğı bı ra kır. Ι. ip,

    x1 = 4πr – 2πr = 2πr ka dar çe kil miş olur.

    Ι. ip 2πr ka dar çe kil di ğin de ΙΙ. ip, r r22r

    r= ka dar çe -

    kil miş olur. Bu du rum da m cis mi πr ka dar yük se lir. Po tan si yel ener ji de ği şi mi,

    ∆Ep = mgh = mg.πr = 3mgr olur. CEVAP A

    8.

    F

    LK M N O P R

    fsx x x x x x

    F kuvveti O noktasına kadar uygulandığına göre yapılan iş,

    WF = F.4x = 4Fx olur.

    Cisim R noktasında durduğuna göre sürtünmeli yolda 4x yolunu aldığında sürtünme kuvvetinin yaptığı iş,

    Ws = fs.4x olur.

    Cisim R de durduğuna göre,

    WF = Ws 4Fx = 4.fs.x & f

    Fs

    = 1 olur.

    CEVAP B

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 117

    9.

    L

    2h

    K

    F

    m

    3h

    yatayM

    N

    x

    x

    x

    Cismin M noktasındaki hızı ile N noktasındaki hızı eşit olduğuna göre, bu noktalardaki kinetik enerjileri de eşittir. Bu durumda F kuvvetinin M-N arasında yaptığı iş, potansiyel enerjiye eşittir ve bu değer,

    W = F.x = Ep = 3mgh kadardır.

    Bu durumda cismin M noktasındaki kinetik enerjisi,

    Ek = 2mgh + F.2x

    = 2mgh + 2.(3mg)

    = 8mgh olur.

    CEVAP D

    10. 4m küt le li ci sim 2h yo lu nu alıp ye re V hı zı ile çar par sa, 2m küt le li ci sim 4h yo lu nu alır ve hı zı 2V olur. Ener ji nin ko ru nu-mun dan,

    4m

    mh

    2h

    2V

    4h

    V yatay yer

    E E

    . ( ) . ( ) . ( )

    .

    mg h mg h h m V m V mg h h h

    mgh mV mV mgh

    mgh mV

    mgh mV olur

    4 2 221 4

    21 2 2 4

    11 2 2 7

    4 4

    ilk son

    2 2

    2 2

    2

    2

    =

    + + = + + + +

    = + +

    =

    =

    m kütleli cismin kinetik enerjisi,

    . ( )

    .

    .

    E m V

    m V

    mV

    mgh olur

    21 2

    21 4

    2

    2

    2

    2

    2

    =

    =

    =

    =

    CEVAP E

    11.

    yatay

    düzlemL M

    37°

    KVo=4m/s

    m=2kg

    3m

    V=0

    fsür

    fsür

    Enerjinin korunumundan,

    . . . .

    . . . . . .

    .

    .

    .

    m g h m V W W

    ILMI

    ILMI

    ILMI

    ILMI m olur

    21

    2 10 3 21 2 4 2 5 6

    60 16 10 6

    66 6

    11

    o s r s r2

    2

    ü ü( ) ( )KL LM+ = +

    + = +

    + = +

    =

    =CEVAP E

    12. Cisimlerin yayların

    k

    X

    2m

    h

    fiekil-I

    k

    Y

    m

    2h

    fiekil-II

    xX xY

    serbest ucuna göre potansiyel enerjileri;

    Şekil-I için

    Ex = 2m.g.h

    Şekil-II için

    EY = m.g.2h olur.

    Bu durumda, EX = EY dir.

    Cisimlerin ilk durumdaki potansiyel enerjileri yayda depolan enerjiye eşittir. Bu durumda,

    Şekil-I için

    2mg(h + xX) = 12

    kx2X

    Şekil-II için

    2mg (2h+ xY) = 21 k.x2Y olur.

    Bu iki eşitlikten de anlaşılacağı gibi, yayların sıkış-ma miktarları ile cisimlerin yaylara aktardıkları enerjilerin eşitliği için kesin birşey söylenemez.

    CEVAP A

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET118

    1. F(N)

    x(m)4

    20

    10

    08 12

    20J40J 80J

    a) W = 20 + 40 + 80 = 140 J olur.

    b) W = ∆Ek = 140 J olur.

    c)

    ( )

    140 .2,8.( 0)

    140 1,4

    / .

    E m V V

    V

    V

    V V m s olur

    21

    21

    100 10

    K o2 2

    2

    2

    2&

    T =

    =

    =

    = =

    2. 4m

    2kg

    K L M N P R

    Aral›k K-L

    5

    L-M

    0

    M-N

    –1

    N-P

    1

    P-R

    2Uygulanankuvvet (N)

    • • • • • •

    a) Cis min ki ne tik ener ji si nin art ma sı için kuv ve tin

    po zi tif iş yap ma sı ge re kir. |K–L|, |N–P|, |P–R| ara lık la rın da kuv vet po zi tif iş yap mış tır.

    b) |M–N| aral ığın da cis min üze ri ne uy gu la nan kuv-vet ne ga tif ol du ğun dan hı zı azal mış tır.

    c) Ya pı lan top lam iş, W = 5.|K–L| + 0.|L–M| + (–1).|M–N| = 5.4 + 0.4 – 1.4 = 16J olur.

    . . . .

    / .

    W E

    W mV mV

    V

    V V m s olur

    21

    21

    16 21 2 2

    1 2 0

    16 4

    k

    s i

    s

    s s

    2 2

    2 2

    2&

    T=

    =

    =

    = =

    d) |L–M| ara sın da kuv vet sı fır ol du ğun dan ci sim sa bit hız la ha re ket ya par. |M–N| ara sın da aza lır. |N–P| ara sın da ar tar. P de ki hız M de ki hı za eşit-tir. Bu du rum da L, M ve P de ki hız lar eşit tir.

    3.

    k=200N/m

    D.N

    2kg•

    yatay düzlem

    a) Yay da de po la nan po tan si yel ener ji,

    . . ( ) .E kx J olur21

    21 200 5 2500P

    2 2= = =

    b) Yay 2m sıkıştığında yaydaki enerji,

    ' . . ( ) .E kx J olur21

    21 200 2 4002 2= = =

    c) Sis te min me ka nik ener ji si ya ya de po la nan ener-ji ye eşit tir.

    Emek = E = 2500 J olur.

    d) Po tan si yel ener ji ki ne tik ener ji ye eşit ol du ğun da hız,

    . . / .

    E E

    V V m s olur2500 21 2 50

    pot kin

    mak mak2

    &

    =

    = =

    4. a) Cismin L noktasından geçerken hızı,

    . . . . . .

    . ( , ) . ( , ) .

    . , . ,

    / .

    k x k x m V

    V

    V

    V

    V

    V m s olur

    21

    21

    21

    200 0 4 200 0 1 1

    200 0 16 200 0 01

    32 2

    30

    30

    mak L

    L

    L

    L

    L

    L

    2 2 2

    2 2 2

    2

    2

    2

    = +

    = +

    = +

    = +

    =

    =

    b) Cismin O noktasından geçerken hızı,

    . . .

    . ( , ) .

    / .

    k x m V

    V

    V

    V m s olur

    21

    21

    200 0 4 1

    32

    4 2

    mak mak

    mak

    mak

    mak

    2 2

    2 2

    2

    =

    =

    =

    =

    Adı ve Soyadı : .....................................

    Sınıfı : .....................................

    Numara : .....................................

    Aldığı Not : .....................................

    BölümBölümYazılı SorularıYazılı Soruları

    (Enerji)(Enerji) ÇÖZÜMLER

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 119

    5.

    ,=2m

    37°

    ML

    KOyatay

    h1

    VM

    G=mg G=mg

    G›

    53°

    VL 37°

    tavan

    a) h1 = , . cos37° = 2 . 0,8 = 1,6 m Cisim L noktasından geçerken hızı,

    mgh1 = . .m V21

    L2

    VL2 = 2g . h1

    VL2 = 2 . 10 . 1,6

    VL = /m s4 2 olur.

    b) Cisim M noktasından geçerken hızı,

    . . .

    .

    . .

    / .

    m g m V

    V g

    V

    V

    V m s olur

    21

    2

    2 10 2

    40

    2 10

    M

    M

    M

    M

    M

    2

    2

    2

    2

    ,

    ,

    =

    =

    =

    =

    =

    6. a)

    80cm

    K

    k=0,5

    6m/s

    L M•

    yatay düzlem

    Ener ji nin ko ru nu mun dan,

    . . . . ,

    .

    E E

    mV mgh E

    E

    E E J olur

    21

    21 2 6 2 10 0 8

    36 16 20

    K L

    L

    L

    L L

    2

    2

    &

    =

    = +

    = +

    = + =

    b) Ener ji nin ko ru nu mun dan,

    . . | |

    . . , , . . | |

    . | | | | .

    E E

    mV mgh k mg LM

    LM

    LM LM m olur

    21

    21 6 10 0 8 0 5 10

    18 8 5 2

    K M

    2

    2

    &

    =

    = +

    = +

    = + =

    7. a) F kuvvetinin yaptığı iş,x=20m

    4F

    4F2F

    m

    T

    |F|=10N

    2F

    F W = F . x = 10 . 20 = 200 J olur.

    b) m küt le si üze ri ne 200J iş ya pıl dı ğın dan küt le de 200J ener ji ka za-nır.

    c) F P FP8 8&= =

    Kuv vet ten 8 kat ka -

    zanç var sa, yol dan 8 kat ka yıp var dır. İp 20 çe ki-lir se m küt le si,

    ' ,h m820 2 5= =

    yer değiştirir.

    d) T gerilme kuvveti, 8F = P = T 8.10 = T ⇒ T = 80 N olur.

    8.

    6m

    2kg

    k=100N/m

    8m

    5m/s

    yataydüzlem

    37°

    K L P

    a) Cis min ilk ener ji si,

    . . . .

    .

    E mgh mV

    J olur

    21

    2 10 6 21 2 5

    145

    ilk2

    2

    = +

    = +

    =

    Cis min ya ya çar par ken P deki hı zı,

    . . / .

    E E

    mV

    V V m s olur

    145 21

    145 21 2 145

    ilk P

    P

    P P

    2

    2&

    =

    =

    = =

    b) Ya yın maksimum sı kış ma mik ta rı,

    . . .

    E E

    kx

    x x m olur

    145 21

    145 21 100 10

    29

    ilk pot

    2

    2&

    =

    =

    = =

  • KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET120

    9. L

    l

    V=020m

    O K

    2kg

    • •yatay

    düzlem

    53o

    a) ° , .sin m olur5320

    0 820 25&

    ,,= = =

    Cis min L nok ta sın da ki po tan si yel ener ji si nin bir

    kıs mı LO yo lun da sür tün me ye har ca nır, ge ri ka la nı ise cis min O nok ta sın da ki ki ne tik ener ji si-dir. Ener ji nin ko ru nu mun dan cis min O nok ta sın-da ki hı zı,

    .

    . . .

    . , . . , .

    / .

    cos

    mgh mV f

    mgh mV k mg

    V

    V

    V

    V V m s olur

    21

    21 53

    10 20 21 0 5 10 0 6 25

    200 2 75

    125 2

    250 5 10

    °

    s2

    2

    2

    2

    2

    2&

    ,

    ,

    = +

    = +

    = +

    = +

    =

    = =

    b) Cis min O nok ta sın da ki ki ne tik ener ji si K nok ta sı-na ge lin ce ye ka dar sür tün me ye git miş tir.

    . . | |

    .

    . | | | | .

    , . . | |

    mV k mg OK

    OK OK m olur

    E W

    OK

    21

    21 5 10

    125 5 25

    0 5 10

    ükin s r

    2

    2

    &

    =

    = =

    =

    =^ h

    c)

    53°

    53°mg

    mg.cos53° mg.sin53°

    fsür

    a = g . (sinα – k . cosα)

    = g . (sin53° – k . cos53°)

    = 10 . (0,8 – 0,5 . 0,6)

    = 10 . 0,5

    = 5 m/s2 olur.

    10. a) Sis te min iv me si, a

    20N

    a

    yer

    2kg

    3kg

    50m

    yataydüzlem

    Fnet = mt.a

    20 = (2 + 3).a

    20 = 5.a

    a = 4 m/s2

    olur. 2 kg lık cis min ye re

    çarp ma hı zı,

    V2 = Vo2 + 2a.x

    V2 = 0 + 2.4.50

    V2 = 400

    V = 20 m/s olur.

    Cis min ki ne tik ener ji si,

    . . ( ) .E m V J olur21

    21 2 20 400k 2

    2 2= = =

    b) 2 kg lık cis min hı zı ile 3 kg lık cis min hız la rı nın bü yük lük le ri eşit ola ca ğın dan ci sim le rin mak si-mum hız la rı nın bü yük lük le ri 20 m/s olur.

    c) 2 kg lık cis min ye re gel me sü re si,

    . .

    .

    h at

    t

    t t s olur

    21

    50 21 4

    25 5

    2

    2

    2&

    =

    =

    = =

    5s son ra 3 kg lık cis me kuv vet et ki et mez. Net kuv vet sı fır ola ca ğın dan ci sim sa bit hız la gi der.