Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 97
MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
1.
m
yataydüzlem
37° yatay
8m
|F| = 100 N
K L
Fx
F kuvvetinin yatay bileşeni iş yapar. Kuvvetin cisim üzerine yaptığı iş,
W = Fx . |KL|
= F . cos37° . |KL|
= 100 . 0,8 . 8
= 640 J olur. CEVAP C
2. •
yataydüzlem
3x
KF
m•
2x
L2F
2m
fiekil - Ι fiekil - ΙΙ
•
x
M3F
3m
fiekil - ΙΙΙ
yataydüzlem
Kuvvetin yaptığı iş cisme kinetik enerji olarak akta-rılır.
EK = F . 3x = 3F . x
EL = 2F . 2x = 4F . x
EM = 3F . x = 3F . x
EL > EK = EM olur.
Cisimlerin hızları,
. . . .
. . . .
. . . . .
F x m V V mF x
F x m V V mF x
F x m V V mF x olur
3 21 6
4 21 2 4
3 21 3 2
K K
L L
M M
2
2
2
(
(
(
= =
= =
= =
Büyüklükleri arasındaki ilişki, VK > VL > VM olur.
CEVAP A
3.
•
yataydüzlem
Fm
2x 3xK L M
V=0
Enerjinin korunumundan, F . 5x = fsür . 3x
fsür = F35 olur.
CEVAP D
4.
10m/s4kg
K L N
15m/s
M• • • • yatay
düzlem
•
fsür
LM yo lun da sür tün me kuv ve ti nin yap tı ğı iş ki ne tik ener ji de ki de ğiş me ye eşit tir.
. | |
. . | |
. . .
.
W E
f LM mV mV
k mg LM mV mV
k
k
k
k olur
21
21
21
21
10 20 21 10 2
1 15
200 50 2225
200 2125
165
– –
– –
– –
– –
– –
ü
ü
s r k
s r M
M
L
L
2 2
2 2
2 2
T=
=
=
=
=
=
=
CEVAP D
ENERJİENERJİ
6. BÖLÜM6. BÖLÜM
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET98
5.
•
yataydüzlem
x1
2FV 2V
fiekil - Ι
m
•
yataydüzlem
x2
2V 3V
fiekil - ΙΙ
2m3F
Kuvvetin yaptığı iş kinetik enerjideki değişmeye eşit olacağından,
.
.
. . ( ) ( )
. . ( )
. ( )
.
F xF x
m V V
m V V
xx
V VV V
xx
VV
xx
olur
32
21 2 3 2
21 2
32
2 9 44
32
103
209
–
–
––
2
12 2
2 2
2
12 2
2 2
2
12
2
2
1
=
=
=
=
8
8
B
B
CEVAP A
6.
yataydüzlem
37°Fx=80N
fsür
N=260N
G=200N
F=100NFy=60N
Sürtünme kuvveti,
fsür = k . N
= 0,2 . 260
= 52 N olur.
Sürtünme kuvvetinin yaptığı iş,
Wsür = –fsür . ∆x
= –52 . 10 = –520 J olur. Sürtünmeden dolayı ısıya dönüşen enerji,
Eısı = 520 J olur.CEVAP E
MODEL SORU - 2 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
1.
kuvvet
yolx 2x0
F
3x•
•
••
2F•
•F.x F.x F.x
Fx2
Fx2
Kuvvet-yol grafiğinin altındaki alanların cebirsel toplamı yapılan toplam işi, dolayısıyla kinetik enerji değişimini verir.
..
F xF x4 =
. .
. .
m V
m V
2121
2
2ı
4 = VVı2
2
Vı = 2V olur.
CEVAP B
2.
a(m/s2)
t (s)2
3
4 60
–2
6
–4
İv me-za man gra fi ği nin al tın da ki alan hız da ki de ğiş-me yi ver di ğin den cis min hı zı,
∆V = 6 – 4 = 2 m/s V = Vo + ∆V = 8 + 2 = 10 m/s olur.
6. saniye sonundaki kinetik enerji,
Ek = 21 . m . V2
= 21 . 4 . 102
= 200 J olur.
CEVAP D
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 99
3.
net kuvvet
yolx 2x0
F
3x•
•
••
2F•
•K L M
Kuvvet-yol grafiğinin altındaki alanlar yapılan işi, dolayısıyla kinetik enerji değişimini verir.
K, L, M aralıklarının üçünde de alanlar pozitif oldu-ğundan, üçünde de cismin kinetik enerjisi artmak-tadır.
I. ve II. yargılar yanlıştır.
WL = .F x22 = F.x olur.
WM = .F x2 olur.
WL = 2 WM olur.
III. yargı doğrudur.
CEVAP C
4.
2F
F
0 2x
L
K
kuvvet(N)
yol(m)x
Kuv vet-yol gra fikle ri nin al tın da ki alan lar ya pı lan işi, do la yı sıy la ki ne tik ener ji de ği şi mi ni ve rir.
.
.
. .
. .
.
F xF x
m V
m V
V
V
VV
olur
23
2121
23
2
3
1
L L
K K
L
K
L
K
2
2
2
2
=
=
=
CEVAP C
5.
h›z(m/s)
zaman(s)t
V
2t 3t0
2V
Cismin hız-zaman grafiği şekildeki gibidir. Buna göre,
. . ( )
. .
.
EE
m V
m V
E
E J olur
21 2
21
1641
64
›
›
›
2
2
=
=
=
CEVAP D
6.
net kuvvet
yolx
2F
2x0
F•
••3x
•
•K L M
•
Kuvvet-yol grafiğinin altındaki alanlar yapılan işi, dolayısıyla kinetik enerji değişimini verir.
K, L, M aralıklarının üçünde de alanlar pozitif oldu-ğundan, üçünde de cismin kinetik enerjisi artmak-tadır.
I. ve III. yargılar yanlıştır.
. .
.
W F x F x
W F x
22
2
K
L
= =
=
WK = 2WL olur.
II. yargı doğrudur.CEVAP B
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET100
MODEL SORU - 3 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
1.
yatay
Kyatay
L X
h
2h
yatay yer
T = GL4–3
GK
GL
O2O1
O1 noktasına göre tork alınacak olursa,
T . 3 = GL . 4
T = G34
L olur.
O2 noktasına göre tork alınacak olursa, GK . 2 = T . 3
GK . 2 = G34
L . 3
GK = 2GL olur.
K ve L cisimlerinin yere göre potansiyel enerjileri oranı,
.. .
.E
E
G hG h
GG
olur2 2 2
4P
P
L
K
L
L
L
K = = =
CEVAP C
2. Yer çekimi kuvvetine karşı yapılan iş,
Wyer ç. = DEP = EP2 – EP1 = mg.D.h – 0
Wyer ç. = 2.10.4 = 80 J olur.
I. yargı doğrudur.
F kuvvetinin yaptığı iş,
WF = F.Dh = 30.4 = 120 J olur.
II. yargı doğrudur.
Net kuvvetin yaptığı iş,
WNET = (F – G).Dh = (30 – 20).4 = 40 J olur.
III. yargı doğrudur.CEVAP E
3.
fiekil -I
K
yatayyer
L
2h
h
fiekil -II
K
yatayyer
L
2h
h
Cisimlerin yere göre potansiyel enerjilerinin ora-nından,
.
E
E
m gh m g h
m g h m g h
m m
m m h
m m m m
m m
mm
olur
25
2 2
21
25
2 2
4 25
3 23
21
p
p
K L
K L
K L
K L
K L K L
K L
L
K
=+
+
=+
+
+ = +
=
=
II
I
CEVAP B
4.
yatay
düfley
K L M
fiekil - Ι fiekil - ΙΙ
K
L
M •
yatayyer
fiekil - ΙΙΙ
K
L
M
•
yatayyer
37°
düfleyduvar
G
G 5h
3h6/5h
Çubuğun her bölmesinin uzunluğuna h, ağırlığına G diyelim. Çubuğun ağırlık merkezi L noktasıdır.
.
. .EE
G h
G h olur
563
25
2
1 = =
CEVAP E
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 101
5.
yatay düzlem•
m
ip
tavan
2r
rO
KL
∆h
6πr
Cismin yükselme miktarı,
r r r rh r r r r32 2 2
36 2T = + = = olur.
Cismin potansiyel enerjisindeki artma,
ΔEp = mgΔh = mg2πr = 2mgπr olur.
CEVAP C
6.
yatay
düzlem
h
hY s›v›s›
X s›v›s›
Her iki durumda sıvıların yere göre potansiyel
enerjilerinin oranı yazılıp taraf tarafa oranlanırsa,
( ) .
. . . .
EE
EE E
Vd d
gh
V d g h V d g h
2 2
23
2kar
X Y
X Y
X Y
2
1 =+
= +
+
d dd d
54 2
321
X Y
X Y= +
+
215 dX + 2
5 dY = 4dX + 4dY
27 dx = 2
3 dY
dd
73
Y
X = olur.
CEVAP C
MODEL SORU - 4 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
1.
yatay
düzlem
düfleyduvar
P
K
m
OL
.
x x
Tk
Enerjinin korunumundan,
Eo = 21 k x2mak
Eo = 21 k(2x)2 = 4 2
1 kx2
21 kx2mak = EL + 2
1 kx2
21 k(2x)2 = EL = 2
1 kx2
EL = 3 21 kx2 olur.
EL ve EO taraf tarafa oranlanırsa,
.
.
EE
kx
kx
4 21
3 21
43
O
L2
2
= = olur.
CEVAP E
2.
yatay düzlem
k=200N/m
düfleyduvar
yatay düzlem
düfleyduvar
m=2kg
x
Vo=10m/s
Enerjinin korunumundan,
. . . . . .
. . . . . .
, .
m V m V k x
x
x
x
x
x m cm olur
21
21
21
21 2 10 2
1 2 8 21 200
100 64 100
36 100
6 10
0 6 60
o2 2 2
2 2 2
2
2
= +
= +
= +
=
=
= =CEVAP E
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET102
3.
4k2k
X Y
I IIP
O•
x
P cismi ok yönünde x kadar kaydırılırsa X yayı x kadar açılır, Y yayı x kadar sıkışır.
Bu durumda yaylarda depolanan esneklik potansi-yel enerjiler,
EX = 21 .kx.(xX)
2 = 21 .2k.x2 = kx2
EY = 21 .kY.(xY)
2 = 21 .4k.x2 = 2kx2 olur.
Yaylarda depolanan toplam esneklik potansiyel
enerji,
Etop. = EX + EY = kx2 + 2kx2 = 3kx2 olur.
Bu durumda, I. yargı yanlış, II. ve III. yargılar doğ-rudur.
CEVAP E
4.
k2kF2F1
X Y
O
x1 x2
Sistem dengede olduğundan X yayını geren F1
kuvveti ile Y yayını geren F2 kuvveti eşittir.
|F1| = |
F2|
k1.x1 = k2.x2 2k.x1 = k.x2 & x1 = x, x2 = 2x olur.
Bu durumda, yaylarda depolanan esneklik potan-siyel enerjiler,
EX = 21 .k1.x
21 = 2
1 .2k.x2 = kx2
EY = 21 .k2.x
22 = 2
1 .k(2x)2 = 2kx2 olur.
EX ve EY değerleri taraf tarafa oranlanırsa,
EE
kxkx2 2
1Y
X2
2= = olur.
CEVAP A
5. GK = G ise, tavan
M
N k
3k
K m
L 2m
G
2G
GL = 2G olur.
M yayındaki uzama miktarı,
G + 2G = 3k.xM xM = k
G33 = k
G = x olur.
N yayındaki uzama miktarı,
2G = k.xN
xN = kG2 = 2x olur.
EM ve EN taraf tarafa oranlanırsa,
. . ( )
.EE
k x
k x
21 221 3
43
N
M2
2
= = olur.
CEVAP B
6. Enerji kaybı olmadı-
k
x
h
fiekil-I
k
m
fiekil-II
,
B
Atabla
cam macunu
ğından enerji koruna-caktır. Bu durumda m kütleli cismin B sevi-yesine gelene kadar kaybettiği potansiyel enerji, yaya esneklik potansiyel enerji ola-rak aktarılır.
Buna göre,
m.g(h + x) = 21 .k.x2 olur.
Eşitliğe bakılırsa, yaydaki sıkışma miktarı x; m, g, h ve k değerlerine bağlı, yayın boyu , ye bağlı değildir.
CEVAP C
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 103
MODEL SORU - 5 TEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
1. Enerjinin korunumundan,
( )
.
E
E
mg h hmgh
h hh
h
h
h m olur
41
41
33
3 12
9
k
p
1 2
2
1 2
2
1
1
1
= +
= +
= +
+ =
=
yatay yer
h1
h2
mK
L
M•
•
CEVAP C
2.
yer
K
L
m
2mh
h
h
M
3m
VK VL VM
Cisimlerin yere göre potansiyel enerjileri,
EPK = m.g.3h = 3mgh
EPL = 2m.g.2h = 4mgh
EPL = 3m.g.h = 3mgh olur.
Bu durumda, EPK = EPM < EPL olur.
Sürtünme olmadığından cisimlerin mekanik enerji-leri korunur. Son durumda cisimler yere çarptıkla-rında da mekanik enerjileri, başlangıçtaki potansi-yel enerjilerine eşit olur.
Bu durumda, EL > EK = EM olur.
CEVAP E
3.
K yatay
V
L
3hm
Mh
Enerjinin korunumundan,
..
.EE
mg hmg h
olur4 41
K
L = =CEVAP A
4. 3m kütleli cismin kinetik enerjisi maksimum olduğu anda sistem şekildeki konumdadır.
yatayyer
m, ,
3m
yatay
,
,
3m
V
V
.
m
Yeri (yatay) referans alalım.
Enerjinin korunumundan,
mg, + 3mg, = mg2., + 21 mV2 + 2
1 3mV2
2mg, = 4 21 mV2
E = 4 21 mV2
E4 21= mV2
3m kütleli cismin kinetik enerjisi,
Ek = 3 21 mV2 = E4
3 olur.
CEVAP E
5.
yer
•
h=25m
L
Vo
r=5m
K
20m/sr=5m
Ray üzerinde sürtünme olmadığından mekanik enerji korunur. Bu durumda, cismin K noktasındaki ilk hızı Vo,
EK = EL EkK + EpK = EkL + EpL
21 .mV2o + m.g.h = 2
1 .m.V2 + m.g.2r
21 .V2o + g.h = 2
1 .V2 + g.2r
21 .V2o + 10.25 = 2
1 .202 + 10.10
V2o2
+ 250 = 300
V2o = 100 & Vo = 10 m/s olur.
CEVAP B
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET104
6. K cismi 2h yolunu alıp . .
L
K
2h
yerEK
m
3mK
h
h
L
EL
yere çarptığında L cismi
h kadar yükselir ve yer-
den yüksekliği 2h olur.
Sürtünme olmadığına
göre mekanik enerji
korunur.
Bu durumda K ve L
cisimlerin kinetik enerji-
leri toplamı,
Eilk = Eson 3mg.2h + mg.h = EK + EL + mg.2h
7mgh = EK + EL + 2mgh
5mgh = EK + EL olur.
CEVAP D
7.
37°
37°
O,m
K
R
L
hR
hL
VRVL
53°
I. yol:
Yataya göre L ve R noktalarının yükseklikleri,
hL = ,.sin37° = 0,6 ,
hR = ,.sin53° = 0,8 , olur.
Sürtünmeler önemsiz olduğundan enerji korunur. Bu durumda cismin K noktasındaki potansiyel enerjisi, L ve R noktalarındaki kinetik ve potansiyel enerjilerin toplamına eşittir.
L noktası için,
m.g., = 21 .m.V2L + m.g.(, – hL)
g., = V2L2
+ g.(, – 0,6,)
V2L2
= 6, & V2L = 12, ....... (1)
R noktası için,
m.g., = 21m.V2R + m.g.(, – hR)
g., = V2R2
+ g.(, – 0,8,)
V2R2
= 8, & V2R = 16, ........ (2)
(1) ve (2) denklemleri oranlanırsa,
,,
V
VVV
1612
43
23
R
L
R
L2
2
&= = = olur.
II. yol:
Cismin L ve R deki hızları,
.
. . . ,
. . ,V g h
V g h
2
2 2 10 0 1
2 10 0 6 12
8 6
L L
R R , ,
, ,=
= = =
= =
olur. VL ve VR taraf tarafa oranlanırsa,
.VV
olur1612
43
23
R
L
,
,= = =
CEVAP A
8.
•
yatay düzlem
K
3mk=2000N/m
10m/s
m=2kg
•
Enerjinin korunumundan,
mgh + 21 mV2 =
21 k x2mak
2.10.3 + 21 2.102 =
21 2000 x2mak
60 + 100 = 1000 x2mak 16 = 100 x2mak
4 = 10 xmak
xmak = 0,4 m
xmak = 40 cm olur. CEVAP D
9.
yatay düzlemK
L
•30°
k
Vo=8m/s
m=2kg
2m210cm
20cm
Yay 20 cm sıkışır.
Enerjinin korunumundan,
. . . . .
. . . . , . ( , )
,
, / .
m V m g h k x
k
k
k k N m olur
21
21
21 2 8 2 10 2 1 2
1 0 2
64 42 0 02
22 0 02 1100
o2 2
2 2
&
= +
= +
= +
= =
CEVAP E
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 105
10.
yatayyer
T
hmak
53° P
O
Vo
m
xmak
Voy
Vox
Vx
Cismin yatay ve düşey ilk hızları,
Vox = Vo.cos53° = 53 Vo
Voy = Vo.sin53° = 54 Vo olur.
Enerjinin korunumundan,
.
. .
EE
m V
m V
V
V
2121
54
2516
K
P
o
o
o
oy
2
2
2
2
= = =c m
olur.
CEVAP B
11.
yatayyer
Vo
T
hmak
37°
LO
K
4mxmak
Voy
Vox
Cismin ilk hızı,
x = Vox . t = Vo . cos37° . t
4 = Vo . 0,8 . 0,1 ⇒ Vo = 50 m/s olur.
Cismin düşeydeki ilk hızı,
Voy = Vo . sin37°
= 50 . 0,6 = 30 m/s olur.
Cisim atıldığı andaki düşeydeki kinetik enerjisi T noktasındaki potansiyel enerjiye eşittir.
. .
. , .
, .
.
E m V
J olur
21
21 0 2 30
0 1 900
90
P oy2
2
T=
=
=
=CEVAP E
12.
P
N
MLK
F h2h
M noktasında F kuvveti kaldırıldığında cisim P nok-tasına kadar çıktığına göre F kuvvetinin yaptığı iş,
W = F.2x olur.
M noktasındaki bu iş, P deki potansiyel enerjiye eşittir.
F.2x = m.g.2h
F.x = mgh olur.
Cismin L noktasında ilk geçtiğinde kinetik enerjisi,
E1 = F.x = mgh olur.
Cismin L noktasından ikinci kez geçtiğinde kinetik enerjisi, P deki potansiyel enerjiye eşittir.
E2 = m.g.2h = 2mgh olur.
E1 ve E2 değerleri oranlanırsa,
EE
mghmgh2 2
12
1 = = olur.
CEVAP B
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET106
MODEL SORU - 6 DAKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ
1.
yatay
düzlem
•
Vo=6m/s
m=2kg
L
K .
M
2m
30°
fs1=4N
fs2=6N
V=0
Enerjinin korunumundan,
mgh + 21 m.V2o = fs1.|KL| + fs2.|LM|
2.10.2 + 21 .2.62 = 4.4 + 6.|LM|
40 + 36 = 16 + 6|LM|
60 = 6|LM|
|LM| = 10 m olur.
CEVAP C
2.
P
LK
yataydüzlemM N
E
V=0
h
Her bölmede sürtünmeye harcanan enerjiye Wsür diyelim.
I. durumda: (K den P ye giderken)
E = 3Wsür + mgh
mgh = Wsür
E = 4Wsür
II. durumda: (P den dönerken)
E + mgh = 2Wsür + EL 4Wsür + mgh = 2Wsür + EL
4Wsür + Wsür = 2Wsür + EL
EL = 3Wsür
E = 4Wsür olduğundan,
EL = E43 olur.
CEVAP C
3.
L
M
2h
P
K•
•
•
•hVo
yatay yer
2h
Cisim P noktasından geri dönüşte L noktasında durduğuna göre P den L ye gelene kadar kaybet-tiği potansiyel enerji, sürtünmeye karşı yapılan işe eşittir. Buna göre,
Wsür = 3mgh – 2mgh = mgh olur.
Cisim K den P ye gelene kadar enerjinin korunumu yazılırsa cismin K noktasındaki kinetik eneri,
E2 + 2mgh = Wsür + 3mgh
E2 + 2mgh = mgh + 3mgh
E2 = 2mgh olur.
K noktasındaki potansiyel enerji de,
Ep = mg.2h = 2mgh olur.
Mekanik enerji = Kinetik enerji + potansiyel enerji
olduğundan,
E1 = E2 + Ep = 2mgh + 2mgh = 4mgh olur.
E1 ve E2 oranlanırsa,
EE
mghmgh24 2
2
1 = = olur.
CEVAP D
4. İlk durumda cismin meka-
yer
2h
K
5h
mnik enerjisi, potansiyel enerjisine eşittir.
Bu durumda,
Eilk = m.g.5h = 5mgh
olur.
Cisim yere çarpıp 2h kadar zıpladığında son enerjisi,
Eson = m.g.2h = 2mgh olur.
Yere çarptığında cismin kaybolan mekanik enerjisi,
DE = |Eson – Eilk|
= |2mgh – 5mgh|
= 3mgh kadardır.
Bu durumda cismin kaybolan enerjisinin % olarak değeri,
% = mghmgh53 .100 = 60 olur.
CEVAP D
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 107
5.
h=3m
yatayyerL
K
•37°
Vo=6m/s
m=2kg
VL=8m/s
fsür
Enerjinin korunumundan sürtünme kuvvetinin büyüklüğü,
m . g . h + 21 . m . Vo
2 = 21 . m . VL
2 + fsür . |KL|
2 . 10 . 3 + 21 . 2 . 62 = 2
1 . 2 . 82 + fsür . 5
60 + 36 = 64 + 5fsür
32 = 5fsür ⇒ fsür = 6,4 N olur.CEVAP E
6. Cisim L noktasından
L
K
M
N
P
R
m
h
h
h
h
h
V=0
serbest bırakıldığında N de durduğuna göre 1 bölmede sürtünme-ye harcanan enerji, m.g.2h = 2mgh dir.
Cisim K noktasından atıldığında R de dur-ması için sürtünme-li yolda 3 bölme yol alması gerekir. Cisim 3 bölmede sürtünmeye karşı 3.(2mgh) = 6mgh kadar enerji harcar. Cisim K noktasında 6mgh lık enerjiye sahip olmalıdır. K noktasında cisim hem kinetik hem potansiyel enerjiye sahiptir. Bu durumda,
Ws = Ek + Ep 6mgh = Ek + m.g.5h & Ek = mgh olur.
CEVAP A
7.
•K
.m
L
R
yatay• • •M N
E
•
h
•P
Her bölmede sürtünmeye harcanan enerjiye Wsür diyelim
I. durumda: E = 4Wsür + mgh mgh = Wsür E = 5Wsür olur. II. durumda: 2E = 4Wsür + mgh
ı
10Wsür = 4Wsür + mghı
6Wsür = mghı
6 mgh = mghı
hı = 6h olur.CEVAP E
8.
••K
.m
2mL
• M
2m
yatay.
j=10m/s
Enerjinin korunumundan sürtünmeye dönüşen enerji,
21 mV2 = mgh + Wsür
21 m 102 = m.10.2 + Wsür
21 m.100 = 20 m + Wsür
50 m = 20 m + Wsür Wsür = 30 m olur.
50 m de 30 m ısıya dönüşürse 100 m de 60 m ısıya dönüşür.
LM yolu boyunca cismin enerjisinin %60 ı ısıya dö-nüşmüştür.
CEVAP D
9.
L M
2h
N
K
• •
•
•
3h
Vo
fs
Cisim N noktasından geri dönüp L noktasında dur-duğuna göre, N den L ye gelene kadar kaybettiği potansiyel enerji, L-M arasındaki sürtünmeye har-canan enerjiye eşittir. Bu durumda L-M arasındaki sürtünmeye karşı yapılan iş,
Wsür = m.g.3h = 3mgh olur.
Cisim K den N ye kadar çıktığına göre, K nokta-sındaki kinetik ve potansiyel enerjilerin toplamı, N noktasındaki potansiyel enerji ile sürtünmeye harcanan enerjinin toplamına eşittir.
Bu durumda,
21 .m.V2o + m.g.2h = Wsür + m.g.3h
21 .m.V2o + 2mgh = 3mgh + 3mgh
21m.V2o = 4mgh olur.
Eğer cisim K noktasından 2Vo hızıyla atılsaydı M-N arasında çıkabileceği yükseklik en fazla hı olsun.
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET108
Bu durumda,
21 .m(2Vo)
2 + m.g.2h = W + m.g.hı
21 .m.4V2o + 2mgh = 3mgh + mgh
ı
4.(21m.V2o) + 2mgh = 3mgh + mgh
ı
4.4mgh + 2mgh = 3mgh + mghı
18mgh = 3mgh + mghı
18h = 3h + hı
hı = 15h olurdu. CEVAP D
10.
•Km
L
R
•
•M
N
h
P•
•
•
•
h
h
h
S
•O yatay yer
I. durumda: mg4h = mg3h + Wsür1 Wsür1 = mgh olur.
II. durumda: mg3h = mg.hı + Wsür2 Wsür1 > Wsür2
olduğundan S noktasından geri dönen cisim L-M arasına kadar çıkabilir.
CEVAP E
11.
yatay L M53°
K
m
Enerjinin korunumundan,
mg . |KL| . sin53° = k.mg.cos53°.|KL| + k . mg|LM|
|KL| . 0,8 = 0,5 . 0,6 . |KL| + 0,5 . |LM|
8|KL| = 3|KL| + 5|LM|
5|KL| = 5|LM|
ILMIIKLI = 1 olur.
CEVAP C
12.
•
yatay düzlem
m=2kg
L
1mk=200N/m
Vo=6m/s
K
•
Enerjinin korunumundan sürtünmeye dönüşen enerji,
. . . .
. . . .
.
m V m g h W
W
W
W J olur
21
21 2 6 2 10 1
36 20
16
o s r
s r
s r
s r
2
2
ü
ü
ü
ü
= +
= +
= +
=
Yaydaki sıkışma miktarı,
. . . .
. . . .
, .
m g h W k x
x
x
x
x m cm olur
21
2 10 1 16 21 200
4 100
2 10
0 2 20
üs r2
2
2
= +
= +
=
=
= =
CEVAP E
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 109
1.
m = 5kg
yataydüzlem
|F|=20N.
Dx
Cismin ivmesi,
a = mF = 5
20 = 4 m/s2 olur.
Cismin 6 saniyede aldığı yol,
Dx = 21 .a.t2 = 2
1 .4.62 = 2.36 = 72 m olur.
Cisim üzerine yapılan iş, W = F.Dx = 20.72 = 1440 J olur.
CEVAP D
2.
4kg
K L4m 3m N
10m/s
• • • yataydüzlem
F=25N
Kuv vet ci smin ha re ket yö nü nün ter si yö nün de uy gu lan dı ğın dan ci sim üze ri ne yapılan iş ne ga tif tir. Cismin K den L ye geldiğinde hızı,
. | |
. . . . .
/ .
W E
F KL mV mV
V
V
V V m s olur
21
21
25 4 21 4 2
1 4 10
100 2 200
50 5 2
– –
– –
– –
KL k
L K
L
L
L L
2 2
2 2
2
2&
T=
=
=
=
= =
Cismin K den N ye geldiğinde hızı,
. | |
. . . . .
/ .
W E
F KN mV mV
V
N
V V m s olur
21
21
25 7 21 4 2
1 4 10
175 2 200
225
25
– –
– –
– –
KN k
N K
N
N
N N
2 2
2 2
2
2&
T=
=
=
=
= =
VL ve VN oran la nır sa,
.VV
olur
25
5 2 2N
L = =
CEVAP E
3.
NL
R
•
m
37°•
•
10m
20m
.
h=6m
fs
Vs=0
R noktasından serbest bırakılan m kütleli cisim N noktasında durduğuna göre, L-N arasında sürtün-meye harcanan enerji, R den L ye gelene kadar kaybedilen potansiyel enerjiye eşittir. h yüksekliği,
h = |RL|.sin37° = 10.0,6 = 6 m dir.
Bu durumda,
m.g.h = fs.|LN|
mg.h = k.mg.|LN|
h = k.|LN|
6 = k.20 & k = 0,3 olur.
II. yargı doğrudur.
Yukarıdaki denklemde m kütlesi sadeleştiğinden kütlenin 2 m olması cismin duracağı noktayı değiş-tirmez.
I. yargı yanlıştır.
Yolun L-N arası sürtünmeli olduğundan R nokta-sındaki mekanik enerji, N noktasındaki mekanik enerjiye eşit olmaz.
III. yargı yanlıştır.
CEVAP B
4. 4m küt le li ci sim ye re çarp tı ğın da m küt le li cis min yer den yük sek li ği 2h olur. Sis te min ilk ener ji si,
Eilk = 4mgh + mgh = 5mgh Sistemin son ener ji si,
m4m
hyatay yer
h
V
.
.
.
E mV mV mg h
mV mgh olur
E E
mgh mV mgh
mgh mV olur
21
21 4 2
25 2
5 25 2
3 25
son
ilk son
2 2
2
2
2
= + +
= +
=
= +
=
m küt le li cis min ki ne tik ener ji si,
. . .E m V mgh mgh olur21
21
56
532= = =b l
CEVAP A
ENERJİTESTTEST 1 ÇÖZÜMLER
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET110
5.
a(m/s2)
t(s)2 4 6
3
–3
8
İv me-za man gar fi ği nin al tın da ki alan hız da ki de ğiş-me yi ve rir.
( ) . . /V m s26 2
3 22 3 9–T =
+=
Cis min ilk hı zı sı fır ol du ğun dan,
∆V = Vs – Vi = 9 ⇒ Vs = 9 m/s olur.
Cis min 8. saniye sonundaki ki ne tik ener ji si,
. . ( ) .E mV J olur21
21 4 9 162k
2 2= = =
CEVAP D
6.
.
2m
m
yatay yer
.tavan
.
•
F1
K
m
fiekil-I
4m
m
yatay yer
.tavan
.
•
F2
m
fiekil-II
3m
m
yatay yer
tavan
•
F3
M
m
fiekil-III
L
m
Kuvvetlerin yaptıkları işler potansiyel enerjideki de-ğişime eşit olduğundan,
W1 = 2mgh2
+ mg h2
= 23 mgh
W2 = 4mgh4
+ mg h4
+ mg h2
= 47 mgh
W3 = 3mgh2
+ mg h2
= 2 mgh olur.
Buna göre,
W3 > W2 > W1 olur.
CEVAP A
7.
fiekil - Ι
X
h
Y
h
Y
X
fiekil - ΙΙ
yatayyer
yatay
düfley
mYmX=m
mY.g
mX.g
P nok ta sın dan ası lı iken den ge de ol du ğun dan,
mX.3h = mY.h
mY = 3 m olur.
Şe kil-ΙΙ de çu buk la rın ye re gö re po tan si yel ener ji le ri,
Ep = EX + EY = mX.g.3h + mY.g.7h
= m.g.3h + 3m.g.7h
= 24 mgh olur.
CEVAP E
8.
1,5m
1,5m
3m
K
37°
5m/s
R
O yatay düzlem
•
•
O
4kg
|KO| yo lu nun uzun lu ğu,
° | | | , .|sin KO KO m olur373
0 63 5&= = =
Ci sim R nok ta sın dan ser best düş me ha re ke ti yap-
tı ğın dan ki ne tik ener ji si sı fır dır.
. | |
. | |
. . .
. .
E E W
mgh mV mgh f KO
mV f KO
f
f f N olur
21
21
21 4 5 5
50 5 10
ü
ü
ü
ü
ü ü
K P s r
s r
s r
s r
s r s r
2
2
2
&
= +
+ = +
=
=
= =
CEVAP C
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 111
9.
fiekil -I
K
yatayyer
L
2h
fiekil -II
K
yatayyer
L
h
h
2h
3h
h3h2
h/2
Cisimlerin her iki durumdaki potansiyel enerjileri yazılıp oranlanırsa,
EE
II
I
P
P = . . . .
. . . .
m g h m g h
m g h m g h3
2 23
K L
K L
+
+
4 = m mm m3
2 23
K L
K L
+
+
3mK + mL = 2mK + 6mL
mK = 5mL
mm
L
K = 5 olur.
CEVAP C
10. 2r
r
F
K L
O
Ma ka ra lar F kuv ve ti ile 1 de fa dön dü rül dü ğün-de K cis mi 2πr ka dar, L cis mi 2π. 2r = 4πr ka dar yu ka rı çı kar. Baş lan gıç ta ci sim le rin po tan si-yel ener ji le ri eşit ol du ğun dan, mK = mL = m olur.
Küt le le rin po tan si yel ener ji le ri nin far kı, ∆E = mK.4πr – mL.g.2πr = mg.(4.3.r – 2.3.r) = 6 mgr olur. CEVAP A
11.
•
yatay düzlem
F➞
m=10kg
10
4
V(m/s)
t(s)
fiekil -I fiekil -II
6
0
∆x
Cismin aldığı yol,
( )
.x m26 10
4 32T =+
= olur.
Yapılan iş kinetik enerjideki değişmeye eşit oldu-ğundan,
W = ΔEk
F.Δx = 21 m (V22 – V
21)
F.32 = 21 10(102 – 62)
F.32 = 5(100 – 36)
F.32 = 320
F = 10 N olur.CEVAP B
12.
L
K
M
N
P
R
m
O
Vo
h
h
h
h
h
h
K noktasından 3mgh kadar kinetik enerji ile hareke-te başlayan m kütleli cisim R noktasında durduğuna göre, her bir bölmede sürtünmeye harcanan enerji,
3Wsürt. = Ek + Ep 3Wsürt. = 3mgh + 6 mgh
Wsürt. = 3mgh olur.
Buna göre cisim O noktasında iken kinetik enerjisi,
E1 + Wsürt. = Ek + 4mgh
E1 + 3mgh = 3mgh + 4mgh
E1 = 4mgh olur.
Cismin O noktasındaki potansiyel enerjisi ise,
E2 = 2 mgh dır.
E1 ve E2 değerleri oranlanırsa,
.EE
mghmgh olur24 2
2
1 = =CEVAP D
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET112
1.
K L N3m 5m
F2kg
• • •yatay
düzlem
VK=10m/s
VL VN
Ya pı lan iş ki ne tik ener ji de ki de ğiş me ye eşit tir. Cismin L noktasındaki hızı,
. | |
. . . . .
/ .
W E
F KL mV mV
V
V V m s olur
21
21
100 3 21 2 2
1 2 10
400 20
–
–
KL k
L K
L
L L
2 2
2 2
2&
T=
=
=
= =
Cismin N noktasındaki hızı,
. | |
. . . .
/ .
W E
F KN mV mV
V
V V m s olur
21
21
100 8 21 2 2
1 2 10
900 30
–
–
KN k
N K
N
N N
2 2
2 2
2&
T=
=
=
= =
VL ve VN ta raf ta ra fa oran la nır sa,
.VV
olur3020
32
N
L = =CEVAP B
2.
kuvvet
yolx
2F
2x0
F
•
•
• •• 3x 4x
•
2Fx Fx F.x2
F.x
Kuvvet-yol grafiğinde doğrunun altındaki alan ya-pılan işi verir. Yapılan iş kinetik enerjiye eşit oldu-ğundan,
.
Fx Fx Fx Fx
Fx
mV
mV
VV
VV
VV
V V olur
2 2
2
2121
92
94
32
23
2
›
›
›
2
2
2
2
2
2
›
›
+ + +=
=
=
=
=
CEVAP B
3.
k=800N/m
yatay düzlem
m=2kg
x
Vo=5m/s
yatay düzlem
V=3m/s
fiekil-I
fiekil-II
.
.
Enerjinin korunumundan,
21 m V2o = 2
1 mV2 + 21 k.x2
21 2.52 = 2
1 .2.32 + 21 800.x2
25 = 9 + 400 x2
16 = 400x2
4 = 20 x x = 0,2 m = 20 cm olur.
CEVAP E4.
V
2m2m2m
4mO
•
yatay yer
V
2m
2m
yatay
düfley
Yere göre kütlelerin ilk durumda potansiyel enerjileri, Eilk = 2mg.2 + 4m.g.2 = 12 mg olur.
Sis te mi ser best bı rak tı ğı mız da küt le si bü yük olan yön de dön me ha re ke ti olu şur. Bu du rum da sis tem ok la gös te ri len yön de dön me ha re ke ti ya par.
4m küt le li cis min dü şey ek sen den ge çer ken sis te-min ener ji si,
. . . . ( )
.
E m V m V mg
mV mg olur
21 2 2
1 4 2 2 2
3 8
son2 2
2
= + + +
= +
Ener ji nin ko ru nu mun dan,
. / .
E E
mg mV mg
mg mV
V V m s olur
12 3 8
4 3
4 10 3 2 310
ilk son
2
2
2&
=
= +
=
= =
CEVAP B
ENERJİTESTTEST 2 ÇÖZÜMLER
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 113
5.
h
K L
P
1kg
k=0,4
•
• •
•
yatay
Vo=40m/s M
|KL|=50m
Ci sim K den M gi diş te ve M den P ye ge liş te sür tün-me li yo lu iki de fa geç ti ğin den sür tün me ye har ca nan ener ji,
Wsür = 2.fs.|KL|
= 2.kmg.|KL|
= 2.0,4.1.10.50
= 400 J olur.
Ener ji nin ko ru nu mun dan, geri dönüşte cismin P noktasındaki hızı,
. . . .
/ .
V
V V
mV W mV
m s olur
21 1 40 400 2
1 1
800 20 2
21
21
üo s r
2 2
2
2 2
&
= +
= =
= +
CEVAP A
6.
yatay düzlem
düfleyduvar
•
K
30°
yatay düzlem
düfleyduvar
•
L
53°
mgmg
Cisimlerin potansiyel enerjilerinin oranı,
. .
. ..E
E
m g
m golur
524
85
L
K
,
,
= =
CEVAP C
7.
10m
h›
20m
K O
L
• •yatay
düzlem
V=0
Ci sim L nok ta sın dan ser best bı ra kıl dı ğın da |KO| yo lu nu alıp ya ya çar pa rak ener ji si ni ya ya ve rir. Yay bu ener ji yi ay nen cis me ak ta rır. Bu nun bir kıs mı nı |OK| yo lun da sür tün me ye har ca ya rak hı yük sek li ği-ne çı kar. Ener ji nin ko ru nu mun dan,
. | | . | | '
. . | | . . | | '
. . , . . . , . . . . . '
'
' ' .
E E
mgh f KO f OK mgh
mgh k mg KO k mg OK mgh
h
h
h h m olur
1 10 20 0 5 1 10 10 0 5 1 10 10 1 10
200 50 50 10
100 10 10
ilk son
s s
&
=
= + +
= + +
= + +
= + +
= = CEVAP D
8.
yatayyer
2h
K
3T
ip
h
L
6T
ip
M
4T
ip
h32
tavan
GK
GL
GM
Cisimlerin ağırlıkları iplerdeki gerilme kuvvetleri ile doğru orantılıdır.
GK = 4G ise,
GL = 3G
GM = 6G olur.
Cisimlerin yere göre potansiyel enerjileri,
EK = 4G.h23 = 6Gh olur.
EL = 3G.2h = 6Gh olur.
EM = 6G.h olur.
Buna göre, EK = EL = EM olur.
CEVAP A
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET114
9.
yer
K
3h5h
m
L
h
Vo Vo
VoP
Mekanik enerjinin korunumundan, K-L arasında sürtünmeye harcanan enerji,
EK = W1 + EL m.g.5h = W1 + m.g.3h
5mgh = W1 + 3mgh & W1 = 2mgh olur.
L-P arasında sürtünmeye harcanan enerji,
EL = W2 + EP m.g.3h = W2 + m.g.h
3mgh = W2 + mgh & W2 = 2mgh olur.
W1 ve W2 oranlanırsa,
WW
mghmgh22 1
2
1 = = olur.
CEVAP C
10.
•Km
•
•
h
L• •
h
h
h•
yatay yer
Her bölümde sürtünmeye harcanan enerjiye Wsür diyelim.
I. durumda: mg4h = mgh + 5Wsür 3mgh = 5Wsür
Wsür = mgh5
3 olur.
II. durumda: mgh + Ek = 4mgh + 5Wsür
Ek = 3mgh + .mgh
5 53
Ek = 6 mgh olur.
CEVAP C
11.
•
T
L
yatay60°
yatay yer
Vo
h
3h
KO Vox= —Vo2
Vo—2
VL3Vo
Voy= — Vo 32
Cismin yatay ilk hızı,
.olurV V . cos60° V . 21
2V
ox o oo= = =
Cismin düşey ilk hızı,
V V .sin60° V . 23
23 V olur.oy o o o= = =
Enerjinin korunumundan,
.
. .
.
. .
.
EE
m V
mV
m V
EE
m V
m V
EE
E E olur
21
21
2 21 3
21
21
41 3
413
413
o
oo
o
o
2
22
2
2
›
›
›
›
=+
=+
=
=
d `
b
n j
l
CEVAP D
12.
.
K
Lm
.
2mip
yatay düzlem
VK=2V2h
h
VL=V
L cismi h kadar aşağı indiği anda hızı V ise, K nin hızı 2V olur.
mgh = 21 mV2 + 2
1 2m (2V)2
mgh = 9 21 mV2
21 mV2 = mgh9 olur.
K cisminin mgh cinsinden kinetik enerjisi,
EkK = 8 2
1 mV2 = mgh8 9 olur.
CEVAP E
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 115
1.
•K
.m
L
• R
2h
yatay• • •M N
E
•
h
P
Her bölümde sürtünmeye harcanan enerjiye Wsür diyelim.
I. durumda: E = 3 Wsür + mgh
mgh = Wsür E = 3 mgh + mgh
E = 4 mgh
II. durumda:
Eı = 3Wsür + 2 mgh
Eı = 3 mgh + 2 mgh
Eı = 5 mgh
EE
mghmgh
45
45› = =
Eı = 45 E olur.
CEVAP B
2. Cismin L noktasındaki
yatayyer
h1
h2
mK
L
M•
•
VL
EM
yere göre potansiyel enerjisi,
Ep = mg.h2 olur.
M noktasındaki kinetik enerjisi,
Ek = mg.(h1 + h2) olur.
Ep ve Ek taraf tarafa oranlanırsa,
EE
k
P = . ( ).
mg h hmg h
1 2
2+
52 = h 4
41 +
10 = h1 + 4
h1 = 6 m olur.
CEVAP A
3.
L•
•r=10mO
• R53°
K•Vo=0
VR
.h
hı
10m
I. yol: Kürenin yarıçapı 10 m olduğuna göre h yük-sekliği,
h = r.cos53° = 10.0,6 = 6 m hı = r – h = 10 – 6 = 4 m olur. Kürenin iç yüzü sürtünmesiz olduğundan mekanik
enerji korunur. Cismin K noktasındaki potansiyel enerjisi R nok-
tasındaki kinetik ve potansiyel enerjiler toplamına eşittir.
EPK = EkR + EPR
m.g.r = 21 .m.V2R + m.g.h
ı
g.r = 21 .V2R + g.h
ı
10.10 = 21 .V2R + 10.4
V2R2
= 60
V2R = 120 & VR = 2c30 m/s olur.
II. yol: Cismin R noktasındaki hızı, . . / .V gh m s olur2 2 10 6 120 2 30R = = = =
CEVAP D
4.
yatayyer
O
37°
ip
37°
a3–a5
2–a5
53°
a–2
tavan
Şe kil-I de:
Cismin potansiyel enerjisi,
. . .E m g a mga olur2 21= =
Şe kil-II de: Cismin potansiyel enerjisi,
.
E mg a a
mga
E olur
53
52
2
› = +
=
=
c m
CEVAP C
ENERJİTESTTEST 3 ÇÖZÜMLER
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET116
5.
yatayyer
m=2kg
h=0,8m
x=0,2m
yatayyer
fiekil - Ι fiekil - ΙΙ
Enerjinin korunumundan,
. . ( ) . .
. . ( , , ) . . ( , )
,
,
/ .
m g h x k x
k
k
k
k N m olur
21
2 10 0 8 0 2 21 0 2
20 20 04
40 0 04
1000
2
2
+ =
+ =
=
=
=
CEVAP E
6. Ci sim 4 metre yük seklik ten bı ra kıl dı-ğın da yay, 4 metre sı kış tı ğı na gö re,
( ) ( )
.
mg k
mg k
mg k olur
4 4 21 4
8 8
2+ =
=
=
Yay da ki sı kış ma nın 6 m ol ma sı için ci sim yay dan h ka dar daha yük sek-lik ten bı ra kıl ma lı dır. Ener ji nin ko ru-nu mun dan,
4m
k
K4m
m
hK
6m
m
( ) ( )
( ) .
.
E E
mg h k
mg h mg
h
h m olur
6 21 6
6 21 36
6 18
12
ilk son
2
=
+ =
+ =
+ =
= CEVAP C
7.
2πr 4πr
2r
rO
m
yatay yer
yataydüzlem•
KL
ΙΙ.ip
Ι.ip
2r ya rı çap lı K ma ka ra sı 1 kez dö ner se ip,
2π.2r = 4πr ka dar çe ki lir.
L ma ka ra sı ipi 2πr ka dar aşa ğı bı ra kır. Ι. ip,
x1 = 4πr – 2πr = 2πr ka dar çe kil miş olur.
Ι. ip 2πr ka dar çe kil di ğin de ΙΙ. ip, r r22r
r= ka dar çe -
kil miş olur. Bu du rum da m cis mi πr ka dar yük se lir. Po tan si yel ener ji de ği şi mi,
∆Ep = mgh = mg.πr = 3mgr olur. CEVAP A
8.
F
LK M N O P R
fsx x x x x x
F kuvveti O noktasına kadar uygulandığına göre yapılan iş,
WF = F.4x = 4Fx olur.
Cisim R noktasında durduğuna göre sürtünmeli yolda 4x yolunu aldığında sürtünme kuvvetinin yaptığı iş,
Ws = fs.4x olur.
Cisim R de durduğuna göre,
WF = Ws 4Fx = 4.fs.x & f
Fs
= 1 olur.
CEVAP B
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 117
9.
L
2h
K
•
F
m
3h
yatayM
N
x
x
x
Cismin M noktasındaki hızı ile N noktasındaki hızı eşit olduğuna göre, bu noktalardaki kinetik enerjileri de eşittir. Bu durumda F kuvvetinin M-N arasında yaptığı iş, potansiyel enerjiye eşittir ve bu değer,
W = F.x = Ep = 3mgh kadardır.
Bu durumda cismin M noktasındaki kinetik enerjisi,
Ek = 2mgh + F.2x
= 2mgh + 2.(3mg)
= 8mgh olur.
CEVAP D
10. 4m küt le li ci sim 2h yo lu nu alıp ye re V hı zı ile çar par sa, 2m küt le li ci sim 4h yo lu nu alır ve hı zı 2V olur. Ener ji nin ko ru nu-mun dan,
4m
mh
2h
2V
4h
V yatay yer
E E
. ( ) . ( ) . ( )
.
mg h mg h h m V m V mg h h h
mgh mV mV mgh
mgh mV
mgh mV olur
4 2 221 4
21 2 2 4
11 2 2 7
4 4
ilk son
2 2
2 2
2
2
=
+ + = + + + +
= + +
=
=
m kütleli cismin kinetik enerjisi,
. ( )
.
.
E m V
m V
mV
mgh olur
21 2
21 4
2
2
2
2
2
=
=
=
=
CEVAP E
11.
yatay
düzlemL M
37°
KVo=4m/s
m=2kg
3m
•
V=0
fsür
fsür
Enerjinin korunumundan,
. . . .
. . . . . .
.
.
.
m g h m V W W
ILMI
ILMI
ILMI
ILMI m olur
21
2 10 3 21 2 4 2 5 6
60 16 10 6
66 6
11
o s r s r2
2
ü ü( ) ( )KL LM+ = +
+ = +
+ = +
=
=CEVAP E
12. Cisimlerin yayların
k
X
2m
h
fiekil-I
k
Y
m
2h
fiekil-II
xX xY
serbest ucuna göre potansiyel enerjileri;
Şekil-I için
Ex = 2m.g.h
Şekil-II için
EY = m.g.2h olur.
Bu durumda, EX = EY dir.
Cisimlerin ilk durumdaki potansiyel enerjileri yayda depolan enerjiye eşittir. Bu durumda,
Şekil-I için
2mg(h + xX) = 12
kx2X
Şekil-II için
2mg (2h+ xY) = 21 k.x2Y olur.
Bu iki eşitlikten de anlaşılacağı gibi, yayların sıkış-ma miktarları ile cisimlerin yaylara aktardıkları enerjilerin eşitliği için kesin birşey söylenemez.
CEVAP A
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET118
1. F(N)
x(m)4
20
10
08 12
20J40J 80J
a) W = 20 + 40 + 80 = 140 J olur.
b) W = ∆Ek = 140 J olur.
c)
( )
140 .2,8.( 0)
140 1,4
/ .
E m V V
V
V
V V m s olur
21
21
100 10
–
–
K o2 2
2
2
2&
T =
=
=
= =
2. 4m
2kg
K L M N P R
Aral›k K-L
5
L-M
0
M-N
–1
N-P
1
P-R
2Uygulanankuvvet (N)
• • • • • •
a) Cis min ki ne tik ener ji si nin art ma sı için kuv ve tin
po zi tif iş yap ma sı ge re kir. |K–L|, |N–P|, |P–R| ara lık la rın da kuv vet po zi tif iş yap mış tır.
b) |M–N| aral ığın da cis min üze ri ne uy gu la nan kuv-vet ne ga tif ol du ğun dan hı zı azal mış tır.
c) Ya pı lan top lam iş, W = 5.|K–L| + 0.|L–M| + (–1).|M–N| = 5.4 + 0.4 – 1.4 = 16J olur.
. . . .
/ .
W E
W mV mV
V
V V m s olur
21
21
16 21 2 2
1 2 0
16 4
–
–
k
s i
s
s s
2 2
2 2
2&
T=
=
=
= =
d) |L–M| ara sın da kuv vet sı fır ol du ğun dan ci sim sa bit hız la ha re ket ya par. |M–N| ara sın da aza lır. |N–P| ara sın da ar tar. P de ki hız M de ki hı za eşit-tir. Bu du rum da L, M ve P de ki hız lar eşit tir.
3.
k=200N/m
D.N
2kg•
yatay düzlem
•
a) Yay da de po la nan po tan si yel ener ji,
. . ( ) .E kx J olur21
21 200 5 2500P
2 2= = =
b) Yay 2m sıkıştığında yaydaki enerji,
' . . ( ) .E kx J olur21
21 200 2 4002 2= = =
c) Sis te min me ka nik ener ji si ya ya de po la nan ener-ji ye eşit tir.
Emek = E = 2500 J olur.
d) Po tan si yel ener ji ki ne tik ener ji ye eşit ol du ğun da hız,
. . / .
E E
V V m s olur2500 21 2 50
pot kin
mak mak2
&
=
= =
4. a) Cismin L noktasından geçerken hızı,
. . . . . .
. ( , ) . ( , ) .
. , . ,
/ .
k x k x m V
V
V
V
V
V m s olur
21
21
21
200 0 4 200 0 1 1
200 0 16 200 0 01
32 2
30
30
mak L
L
L
L
L
L
2 2 2
2 2 2
2
2
2
= +
= +
= +
= +
=
=
b) Cismin O noktasından geçerken hızı,
. . .
. ( , ) .
/ .
k x m V
V
V
V m s olur
21
21
200 0 4 1
32
4 2
mak mak
mak
mak
mak
2 2
2 2
2
=
=
=
=
Adı ve Soyadı : .....................................
Sınıfı : .....................................
Numara : .....................................
Aldığı Not : .....................................
BölümBölümYazılı SorularıYazılı Soruları
(Enerji)(Enerji) ÇÖZÜMLER
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET 119
5.
,=2m
37°
ML
KOyatay
h1
VM
G=mg G=mg
G›
53°
VL 37°
tavan
a) h1 = , . cos37° = 2 . 0,8 = 1,6 m Cisim L noktasından geçerken hızı,
mgh1 = . .m V21
L2
VL2 = 2g . h1
VL2 = 2 . 10 . 1,6
VL = /m s4 2 olur.
b) Cisim M noktasından geçerken hızı,
. . .
.
. .
/ .
m g m V
V g
V
V
V m s olur
21
2
2 10 2
40
2 10
M
M
M
M
M
2
2
2
2
,
,
=
=
=
=
=
6. a)
80cm
K
k=0,5
6m/s
L M•
yatay düzlem
Ener ji nin ko ru nu mun dan,
. . . . ,
.
E E
mV mgh E
E
E E J olur
21
21 2 6 2 10 0 8
36 16 20
K L
L
L
L L
2
2
&
=
= +
= +
= + =
b) Ener ji nin ko ru nu mun dan,
. . | |
. . , , . . | |
. | | | | .
E E
mV mgh k mg LM
LM
LM LM m olur
21
21 6 10 0 8 0 5 10
18 8 5 2
K M
2
2
&
=
= +
= +
= + =
7. a) F kuvvetinin yaptığı iş,x=20m
4F
4F2F
m
T
|F|=10N
2F
F W = F . x = 10 . 20 = 200 J olur.
b) m küt le si üze ri ne 200J iş ya pıl dı ğın dan küt le de 200J ener ji ka za-nır.
c) F P FP8 8&= =
Kuv vet ten 8 kat ka -
zanç var sa, yol dan 8 kat ka yıp var dır. İp 20 çe ki-lir se m küt le si,
' ,h m820 2 5= =
yer değiştirir.
d) T gerilme kuvveti, 8F = P = T 8.10 = T ⇒ T = 80 N olur.
8.
6m
2kg
k=100N/m
8m
5m/s
yataydüzlem
37°
K L P
a) Cis min ilk ener ji si,
. . . .
.
E mgh mV
J olur
21
2 10 6 21 2 5
145
ilk2
2
= +
= +
=
Cis min ya ya çar par ken P deki hı zı,
. . / .
E E
mV
V V m s olur
145 21
145 21 2 145
ilk P
P
P P
2
2&
=
=
= =
b) Ya yın maksimum sı kış ma mik ta rı,
. . .
E E
kx
x x m olur
145 21
145 21 100 10
29
ilk pot
2
2&
=
=
= =
KUVVET VE HAREKETKUVVET VE HAREKET120
9. L
l
V=020m
O K
2kg
• •yatay
düzlem
53o
a) ° , .sin m olur5320
0 820 25&
,,= = =
Cis min L nok ta sın da ki po tan si yel ener ji si nin bir
kıs mı LO yo lun da sür tün me ye har ca nır, ge ri ka la nı ise cis min O nok ta sın da ki ki ne tik ener ji si-dir. Ener ji nin ko ru nu mun dan cis min O nok ta sın-da ki hı zı,
.
. . .
. , . . , .
/ .
cos
mgh mV f
mgh mV k mg
V
V
V
V V m s olur
21
21 53
10 20 21 0 5 10 0 6 25
200 2 75
125 2
250 5 10
°
s2
2
2
2
2
2&
,
,
= +
= +
= +
= +
=
= =
b) Cis min O nok ta sın da ki ki ne tik ener ji si K nok ta sı-na ge lin ce ye ka dar sür tün me ye git miş tir.
. . | |
.
. | | | | .
, . . | |
mV k mg OK
OK OK m olur
E W
OK
21
21 5 10
125 5 25
0 5 10
ükin s r
2
2
&
=
= =
=
=^ h
c)
53°
53°mg
mg.cos53° mg.sin53°
fsür
a = g . (sinα – k . cosα)
= g . (sin53° – k . cos53°)
= 10 . (0,8 – 0,5 . 0,6)
= 10 . 0,5
= 5 m/s2 olur.
10. a) Sis te min iv me si, a
20N
a
yer
2kg
3kg
50m
•
•
yataydüzlem
Fnet = mt.a
20 = (2 + 3).a
20 = 5.a
a = 4 m/s2
olur. 2 kg lık cis min ye re
çarp ma hı zı,
V2 = Vo2 + 2a.x
V2 = 0 + 2.4.50
V2 = 400
V = 20 m/s olur.
Cis min ki ne tik ener ji si,
. . ( ) .E m V J olur21
21 2 20 400k 2
2 2= = =
b) 2 kg lık cis min hı zı ile 3 kg lık cis min hız la rı nın bü yük lük le ri eşit ola ca ğın dan ci sim le rin mak si-mum hız la rı nın bü yük lük le ri 20 m/s olur.
c) 2 kg lık cis min ye re gel me sü re si,
. .
.
h at
t
t t s olur
21
50 21 4
25 5
2
2
2&
=
=
= =
5s son ra 3 kg lık cis me kuv vet et ki et mez. Net kuv vet sı fır ola ca ğın dan ci sim sa bit hız la gi der.