1

7 เครองมอคณภาพเพอการปรบปรงคณภาพและเพมผลผลต (7 QC Tools)

2

หลกการและเหตผล ❖ องคการจะประสบความส าเรจและเตบโตไดอยางย งยน จะตองใหความส าคญกบเรอง “คณภาพ”

ในสนคาและบรการ ตองมกลยทธหรอวธการในการพฒนาบคลากร มขนตอนในการแกไขปญหา การปรบปรงคณภาพสนคาและบรการอยางตอเนอง นอกจากนบคลการตองเขาใจ “แนวคดและหลกการควบคมคณภาพ” (Quality Control Principle) และทส าคญตองมจตส านกการเพมผลผลตและการปรบปรงคณภาพ ผานการเรยนรดวยการยกระดบจตส านกความเปนเจาของ (Ownership Quotient) เพอน าไปสการลดตนทนภายในกระบวนการของผลตภณฑ

❖ ศาสตรทางดานวศวกรรมอตสาหการ (Industrial Engineering) สามารถน ามาใชไดผลทงในสวนของการปรบปรงคณภาพ, การปรบปรงงาน และการเพมผลผลตใหกบองคการ หนงในความรทางดานวศวกรรมอตสาหการคอ 7 เครองมอควบคมคณภาพ (7 QC Tools) อนเปนเครองมอทมความส าคญมากตอการปรบปรงคณภาพภายในกระบวนการ ผลตภาพตลอดกระบวนการผลต (Productivity) สามารถเพมขนอยางเปนรปธรรม “ถาบคลากรเขาใจวตถประสงคการใชงานของแตละเครองมอ” และสามารถเชอมโยงการใชเครองมอตาง ๆ ไดอยางเหมาะสมกบ “ปญหาคณภาพ” ภายในกระบวนการผลต

❖ เครองมอควบคมคณภาพ (7 QC Tools) ส าหรบการแกไขปญหาและปรบปรงคณภาพมดงตอไปน

• แผนตรวจสอบ (Check Sheet) • แผนภมกราฟ (Graph) • แผนผงพาเรโต (Pareto Diagram) • แผนภมควบคม (Control Chart)

• แผนผงการกระจาย (Scatter Diagram) • แผนภาพฮสโตรแกรม (Histogram) • แผนผงสาเหตและผล (Cause & Effect

Diagram)

เครองมอควบคมคณภาพ 7 ชนดใหวธคด และแนวทางการแกไขปญหาและปรบปรงคณภาพไดอยางมประสทธภาพ โดยสามารถประยกตใชรวมกบการแกปญหาแบบควซสตอร (QC Story) ทมความสมพนธเกยวของกบวงจรการปรบปรงคณภาพ PDCA (Deming Cycle) ไดอยางลงตว

วตถประสงคของหลกสตร ❖ เพอใหผเรยนเขาใจความหมายและตระหนกถงค าวา “คณภาพ” ในมตตาง ๆ และหลกการของการ

ควบคมคณภาพ (Quality Control Principle) ❖ เพอใหผเรยนเขาใจวตถประสงคและวธการใชเครองมอควบคมคณภาพ 7 ชนด (7 QC Tools) โดย

การเรยนรและประยกตใชจากโจทยตวอยาง ❖ เพอใหผเรยนสามารถเชอมโยงเครองมอควบคมคณภาพและน าไปใชไดอยางเหมาะสมกบ “ปญหา

คณภาพ” ภายในกระบวนการ โดยการเรยนรและประยกตใชจากโจทยตวอยาง

3

รายละเอยดเนอหาตามหลกสตร พนฐานของการปรบปรงคณภาพและเพมผลผลต

• กจกรรมปรบคลนความถสมองกอนการเรยนร • แนวคดในการท าก าไรของธรกจสมยใหม • กรณศกษา : สรางจตส านกในการปรบปรงคณภาพ • จตส านกความเปนเจาของกบการปรบปรงคณภาพ (Ownership Quotient)

ความหมายและแนวความคดของคณภาพ • ความหมายของคณภาพและคณภาพตามมตตาง ๆ • ความหมายของการควบคมคณภาพ (Quality Control) • แนวความคดของการควบคมคณภาพ (เชงเทคนคและเชงจดการ) • หลกการของการควบคมคณภาพ (Quality Control Principle) • ความหมายและประเภทของปญหา (Sporadic & Chronic Problem)

เครองมอควบคมคณภาพ 7 ชนด (วตถประสงคและการประยกตใชเครองมอ) • แผนตรวจสอบ (Check Sheet – 1/7) • แผนภมกราฟ (Graph – 2/7) • แผนผงพาเรโต (Pareto Diagram – 3/7) • Activity I: การประยกตใชแผนผงพาเรโต • แผนผงสาเหตและผล (Cause & Effect Diagram – 4/7) • ประเภทของแผนผงสาเหตและผล

การวเคราะหการกระจาย (Dispersion Analysis) การจ าแนกตามกระบวนการผลต (Process Classification) การก าหนดรายการสาเหต (Cause Enumeration)

• Activity II: การประยกตใชรวมกนของ 4 เครองมอ • แผนผงการกระจาย (Scatter Diagram – 5/7) • Activity III: การประยกตใชแผนผงการกระจาย • แผนภาพฮสโตรแกรม (Histogram – 6/7) • แผนภมควบคม (Control Chart – 7/7) • ประเภทของแผนภมควบคม • ตวอยาง : การใชงานของแผนภมควบคม

การพฒนาการปรบปรงคณภาพอยางย งยน • การเลอกปญหาในกระบวนการ • แนวคด “Knowledge is not Understanding”

4

5

6